Σχεδιάζονται θεσμικές αλλαγές με επίβλεψη δημόσιων έργων και μελετών από ιδιώτες μηχανικούς

Θα περιλαμβάνεται στο πακέτο θεσμικών μέτρων που ετοιμάζουν στο υπουργείο Υποδομών. Στόχος να περιοριστούν οι παράλογες εκπτώσεις και να παραδίδονται ποιοτικά έργα.

Η επίβλεψη δημόσιων έργων και μελετών και από πιστοποιημένες ιδιωτικές εταιρείες που θα επιλέγονται με συγκεκριμένα κριτήρια, μέσω ηλεκτρονικού διαγωνισμού, τη γενική εποπτεία και ευθύνη του οποίου θα έχει το υπουργείο Υποδομών, περιλαμβάνεται στο πακέτο των θεσμικών αλλαγών που θα καταθέσει στις αρχές του νέου έτους το υπουργείο Υποδομών. Το πακέτο θα περιλαμβάνει θεσμικές αλλαγές, ώστε να σταματήσει ο φαύλος κύκλος των υψηλών εκπτώσεων στα δημόσια έργα, που ενίοτε φτάνουν το 70%-80% του προϋπολογισμού.

Εξαιτίας των παράλογων εκπτώσεων έχει δημιουργηθεί ένα σπιράλ καταστροφής στον κατασκευαστικό κλάδο αφού οι υγιείς επιχειρήσεις βλέπουν θρασείς ανταγωνιστές τους να παίρνουν τα λιγοστά δημόσια έργα με παράλογα υψηλές εκπτώσεις. Στη συνέχεια, αξιοποιώντας τις τρύπες του θεσμικού πλαισίου και τις αδυναμίες των κρατικών υπηρεσιών, διεκδικούν αυξήσεις του κόστους. Ετσι ένα έργο που δημοπρατήθηκε με προϋπολογισμό ένα εκατ. ευρώ, ανατίθεται με έκπτωση 60% (δηλαδή με κόστος 400.000 ευρώ) και τελικά μπορεί να κοστίσει 1,2 ή 1,5 εκατ. ευρώ!

Η ιδιωτική επίβλεψη σε έργα και μελέτες, υπό αυστηρό θεσμικό πλαίσιο παρακολούθησης, αποτελεί μία από τις προεκλογικές εξαγγελίες της ΝΔ και του τότε τομεάρχη Υποδομών (και σήμερα υπουργού) Κώστα Καραμανλή. Θα λειτουργήσει συμπληρωματικά σε άλλες πρωτοβουλίες όπως η επικαιροποίηση των τιμολογίων και των προδιαγραφών κ.ά.

Η είσοδος ιδιωτών στην επίβλεψη των έργων (για να μην παραδίδονται στην κατάσταση που βλέπουν σήμερα οι δημότες σε πολλά έργα των ΟΤΑ) και των μελετών (ώστε το κόστος και οι προδιαγραφές να βρίσκονται πιο κοντά στην πραγματικότητα...) θεωρείται πως θα αντιμετωπίσει και ένα άλλο πρόβλημα. Την αδυναμία των τεχνικών υπηρεσιών τόσο των ΟΤΑ όσο και διάφορων οργανισμών του δημοσίου, να προετοιμάσουν (με τις απαραίτητες μελέτες) και στη συνέχεια να επιβλέψουν την κατασκευή ενός δημόσιου έργου. Μέσω της συνεργασίας με ιδιώτες θα αναβαθμιστούν οι τεχνικές υπηρεσίες του δημοσίου, εκτιμούν όσοι προτείνουν το συγκεκριμένο μέτρο.

Σήμερα, παρά το βουνό νομοθετημάτων ώστε να παράγονται ποιοτικά έργα, η κατάσταση είναι δυσάρεστη σε όλα τα επίπεδα. Από το τελικό κόστος ενός έργου μέχρι το χρονοδιάγραμμα και την ποιότητα. Στελέχη όπως ο πρώην γενικός γραμματέας Υποδομών Γ. Οικονομίδης υποστηρίζουν εδώ και χρόνια πως απαιτείται «νέα στρατηγική για τις Δημόσιες Τεχνικές Υπηρεσίες», οι οποίες πρέπει «να καθορίζουν τους κανόνες και τις προδιαγραφές, να τηρούν τις βάσεις δεδομένων και τα Μητρώα, να διενεργούν ελέγχους και να εποπτεύουν την τήρηση των κανόνων».

Στη νέα στρατηγική, οι Δημόσιες Τεχνικές Επιτελικές Υπηρεσίες θα πρέπει, πρώτον, να «προβαίνουν στον στρατηγικό σχεδιασμό και διαχείριση των έργων με τη βοήθεια τεχνικών συμβούλων». Δεύτερον, «να προκηρύσσουν μελέτες και να δημοπρατούν έργα υποστηριζόμενες από "τρίτους" όπως ελεγκτές μελετών, τεχνικούς συμβούλους που παρέχουν τεχνική υποστήριξη και διενεργούν εποπτεία κατασκευών (Construction managers), διαπιστευμένους φορείς Επιθεώρησης/ Πιστοποίησης και Διαπιστευμένα Eργαστήρια Δοκιμών» και τρίτον, «να εποπτεύουν, ως project managers, την τήρηση των κανόνων και των προδιαγραφών».

Ετσι θα υπάρχει «σοβαρή διευθύνουσα υπηρεσία με υποστήριξη συμβούλων, σοβαρή εποπτεία κατασκευής με την υποστήριξη construction managers και διαρκή παρουσία και συμμετοχή του μελετητή στην εξέλιξη και πορεία της κατασκευής, ικανή μελετητική ωριμότητα με σοβαρό έλεγχο της παραδιδόμενης μελέτης και διενέργεια σοβαρών ελέγχων». Επιπλέον, «καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπόνησης της μελέτης καθώς και κατά την παραλαβή της από τις αναθέτουσες αρχές θα διενεργείται έλεγχος σε όλα τα στάδια της μελέτης από ελεγκτή μελέτης».

Φώτης Κόλλιας