Τα προσφυγικά απόβλητα περιβαλλοντική «βόμβα» στα νησιά

Μια αειφόρο και περιβαλλοντικά βιώσιμη λύση στο οξύτατο πρόβλημα των προσφυγικών αποβλήτων προσπαθούν να βρουν υπουργείο Περιβάλλοντος, Εθνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) και οι αυτοδιοικητικές αρχές των περιοχών που υποδέχονται τα μεταναστευτικά ρεύματα.

Σύμφωνα με ενημέρωση του προέδρου του ΕΟΑΝ κ. Δημήτρη Πολιτόπουλου, υπολογίζεται ότι μόνο στη Λέσβο υπάρχουν 4.000 κυβικά μέτρα αποβλήτων. Τα απόβλητα έχουν αποτεθεί σε στεγασμένο οικόπεδο, αλλά αποτελούν μια υγειονομική «βόμβα» δεδομένου ότι τα παλαιότερα από αυτά έχουν ήδη αρχίσει να αλλοιώνονται.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, από τον Μάιο του 2015 ως τον Φεβρουάριο του 2016 είχαν περάσει από τη Λέσβο περίπου 550.000 πρόσφυγες.

Το νησί του Βόρειου Αιγαίου έχει υποδεχτεί 60%-65% του συνόλου των προσφυγικών ροών, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 550.000 ανθρώπους, πολλαπλάσιοι των 75.000 τουριστών που το επισκέπτονται κάθε χρόνο.

Κατά τη διάρκεια αυτού του δεκαμήνου, έφταναν με βάρκες στη Λέσβο 1667 άτομα ημερησίως. Έμεναν εκεί από τρεις έως έξι ημέρες με τον μέσο όρο των αποβλήτων να φτάνει τα τρία κιλά ανά άτομο.

Το συνολικό βάρος των αποβλήτων του δεκαμήνου, εκτός από τις πλαστικές βάρκες, ανέρχεται στους 4.500 τόνους. Υπολογίζεται ότι οι βάρκες που μετέφεραν τους πρόσφυγες ήταν περίπου 10.000 με συνολικό βάρος 2.000 τόνων.

Κάθε μέρα παράγονται 20 και πλέον τόνοι προσφυγικών αποβλήτων σε όλη την Ελλάδα.

Τα είδη αυτών των αποβλήτων εκτός από τα σκάφη και τα σωσίβια είναι σκηνές, στρώματα, κλινοσκεπάσματα, ισοθερμικές ενδυμασίες, εξωλέμβιες μηχανές και κατεστραμμένα ήδη ρουχισμού. Επίσης είναι κοινά απόβλητα όπως φάρμακα, υπολείμματα τροφών και άλλα σκουπίδια που παράγουμε όλοι καθημερινά (πχ πλαστικά μπουκάλια με νερό).

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Υπουργείου από το σύνολο των αποβλήτων του δεκαμήνου Μάιος 2015-Φεβρουάριος 2016 οι 6.500 τόνοι ήταν ανακυκλώσιμα υλικά.

Παρόλα αυτά ορισμένα από αυτά δεν είναι εύκολο να ανακυκλωθούν, όπως τα σωσίβια που απαιτούν τον διαχωρισμό τεσσάρων με πέντε διαφορετικών υλικών.

Όσον αφορά στις λέμβους, εξετάζεται η λύση της μεταφοράς τους σε εργοστάσιο της Ιταλίας, το οποίο όμως ζητά 500 ευρώ ανά τόνο και προεπεξεργασία των αποβλήτων.

Το συνολικό κόστος για τη μεταφορά και την επεξεργασία των λέμβων ανέρχεται σε 50.000 Ευρώ δεδομένου ότι μόνο στη Λέσβο υπολογίζεται ότι είναι συγκεντρωμένοι 100 τόνοι.

Αν και η ηγεσία του ΕΟΑΝ θα προτιμούσε η διαχείριση να γίνει εντός ελληνικού εδάφους, δεν υπάρχει στη χώρα μας ο κατάλληλος εξοπλισμός, ενώ μια επένδυση γι΄αυτό το σκοπό θεωρείται οικονομικά ασύμφορη.

Όσον αφορά στα υπόλοιπα απόβλητα της Λέσβου η διαδικασία διαχείρισης, από τη μεταφορά έως και την υγειονομική ταφή, κοστίζει από 1.800 ως 2.000 ευρώ ημερησίως.

—Η πρόταση του Δήμου Λέσβου για τα προσφυγικά απόβλητα

Στις 29 Ιανουαρίου 2016 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο ΥΠΕΝ μεταξύ του αναπλ. υπουργού Γιάννη Τσιρώνη, του δημάρχου Λέσβου Σπύρου Γαληνού και του υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ Τέρενς Κουίκ.

Εκεί ο κ. Γαληνός παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης και μεταποίησης των αποβλήτων (από σωσίβια μέχρι διαλυμένα αντίσκηνα και από σπασμένες φουσκωμένες βάρκες μέχρι κατεστραμμένα πάσης φύσεως είδη ιματισμού).

Βασικό χαρακτηριστικό του σχεδίου είναι η δημιουργία τοπικών μεταποιητικών μονάδων, οι οποίες θα λειτουργούν υπό την εποπτεία του δήμου, προς όφελος της τοπικής οικονομίας σε ό,τι αφορά και τις θέσεις εργασίας που πρόκειται να δημιουργηθούν, και με ταυτόχρονα ανταποδοτικά έσοδα για τις κοινωνικές δημοτικές δράσεις.

Εκεί, μια πλαστική βάρκα θα μετατρέπεται σε τσάντα ή ένα σωσίβιο σε πορτοφόλι. Η ιδέα είναι να δημιουργηθεί ένα «brand» όπου ο καταναλωτής θα γνωρίζει ότι το πορτοφόλι που αγοράζει προέρχεται από το σωσίβιο ενός πρόσφυγα.

Ωστόσο σύμφωνα με τον Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος θα τηρηθεί η πυραμίδα διαχείρισης των απορριμμάτων και ό,τι μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί θα επιδιορθώνεται και θα επαναχρησιμοποιείται. Μια πλαστική βάρκα για παράδειγμα που επιδέχεται επιδιόρθωσης θα έχει την ίδια χρήση. Μάλιστα έπεσε στο τραπέζι η πρόταση της δωρεάς τέτοιων προϊόντων σε χώρες της Αφρικής που αντιμετωπίζουν αντίστοιχες κρίσεις.

Τα επιπρόσθετα απόβλητα από τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές είναι πλαστικά. Για αυτό το λόγο ο δήμαρχος πιέζει για τη μεταποίηση και επαναχρησιμοποιήσή τους καθώς μια ενδεχόμενη ταφή τους θα προκαλέσει τεράστια περιβαλλοντική βλάβη στο νησί.

Σε αυτή την προσπάθεια συνδράμει και η πρωτοβουλία «Πρεσβεία για τους Εκτοπισμένους» (Embassy for the Displaced) η οποία ανακυκλώνει και μετατρέπει πεταμένες πλαστικές βάρκες και σωσίβια σε αδιάβροχα σακίδια πλάτης. Η πρωτοβουλία αναζητά μικροχρηματοδότηση στην πλατφόρμα IndieGoGo με στόχο να συγκεντρώσει 17.000 δολάρια.

Καταβάλλεται επίσης προσπάθεια να ανελκυθούν τα βυθισμένα σκάφη και οι ντιζελομηχανές από το βυθό του νησιού ώστε να προστατευτεί το θαλάσσιο και παράκτιο οικοσύστημα.

Ο Γιάννης Τσιρώνης εξέφρασε τη στήριξη της κυβέρνησης στο εγχείρημα με τη συνδρομή του ΕΟΑΝ και χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο και άλλες πηγές, εθνικές και κοινοτικές.

Πηγή: http://www.econews.gr/2016/03/18/prosfygika-apovlita-lesvos-129114/