Μετάβαση στο περιεχόμενο
Newsletter: Ημερήσια τεχνική ενημέρωση από το Michanikos.gr ×
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1441 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      GTnews

      Τα περιθώρια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στενεύουν και οι χώρες πρέπει να είναι «βάναυσα ειλικρινείς» για το τι πρέπει να γίνει ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα. Το μήνυμα αυτό έστειλε ο νέος πρόεδρος της Διάσκεψης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα της συνάντησης αυτής στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στην οποία θα συμμετάσχουν 200 χώρες.
      Ο Σουλτάν Αλ Τζάμπερ, ο οποίος είναι επίσης πρόεδρος της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας των ΗΑΕ Abu Dhabi National Oil Co, ζήτησε ευθέως να συζητήσουν οι χώρες το πόσο πίσω έχουν μείνει στην επίτευξη των στόχων κατά της κλιματικής αλλαγής και να συμφωνήσουν σε σχέδιο για να καλυφθεί το χαμένο έδαφος. Τα ΗΑΕ που έχουν τώρα την προεδρία της διάσκεψης αυτής ζητούν να αυξηθούν οι προσπάθειες για μείωση των εκπομπών άνθρακα, μεγαλύτερες επενδύσεις σε πράσινες τεχνολογίες και χρηματοδότηση των φτωχότερων χωρών από ειδικό ταμείο 100 δισ δολαρίων ώστε να αναλάβουν δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Ανάμεσα στα άλλα ζητείται ο τριπλασιασμός των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ο διπλασιασμός της παραγωγής υδρογόνου έως το 2030.
      Το οικονομικό σκέλος κυριαρχεί στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα, καθώς τα φτωχότερα έθνη απαιτούν μεγαλύτερη υποστήριξη τόσο για επενδύσεις σε ενέργεια από χαμηλές εκπομπές άνθρακα όσο και για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους από ξηρασίες, πλημμύρες και άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
      Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή του 2023 ή η Διάσκεψη των Μερών της UNFCCC, που συνήθως αναφέρεται ως COP28, θα είναι η 28η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή και θα πραγματοποιηθεί από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 12 Δεκεμβρίου 2023 στο Expo City του Ντουμπάι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
      Η σύνοδος κορυφής COP28 είναι σημαντική επειδή θα αποτελέσει η πρώτη επίσημη αξιολόγηση της προόδου των χωρών προς τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και της αύξησης της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου. Οι τρέχουσες πολιτικές οι δεσμεύσεις των χωρών δεν είναι πλέον επαρκείς για να επιτύχουν αυτόν τον στόχο. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/07/14_07_ot_emissions.png
      Ως ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός του ΟΠΕΚ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν αντιμετωπίσει επικρίσεις σχετικά με τη διοργάνωση της διάσκεψης κορυφής για το κλίμα COP28, την ώρα που συνεχίζουν να αντλούν τεράστιες ποσότητες πετρελαίου. Η χώρα τώρα υπόσχεται ότι θα μειώσει τις εκπομπές άνθρακα κατά 40% έως το 2030 και πως θα επενδύσει έως και 54 δισεκατομμύρια δολάρια σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέσα τα επόμενα επτά χρόνια, στοχεύοντας σε μεγάλη αύξηση του μεριδίου της καθαρής ενέργειας στο συνολικό μείγμα κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής.
      Αυτή θα είναι μια σύνοδος για το κλίμα που θα συμμετάσχουν όλοι, περιλαμβανομένων και των κλάδων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, υποσχέθηκε μιλώντας στο Bloomberg η υπουργός Κλιματικής Αλλαγής και Περιβάλλοντος των ΗΑΕ, Μάριαμ Αλμέιρι.
      «Πρέπει να είμαστε βάναυσα ειλικρινείς σχετικά με τα κενά που πρέπει να καλυφθούν, τις βαθύτερες αιτίες και πώς φτάσαμε σε αυτό το μέρος εδώ σήμερα», είπε από την πλευρά του ο Σουλτάν Αλ Τζάμπερ μιλώντας σε συνάντηση στις Βρυξέλλες των υπουργών Περιβάλλοντος κι άλλων ευρωπαίων αξιωματούχων αλλά και αξιωματούχων από τις ΗΠΑ, τη Βραζιλία και άλλες χώρες.
      «Πρέπει να εφαρμόσουμε μια μακροπρόθεσμη, στραμμένη προς το μέλλον, προσανατολισμένη στη δράση και ολοκληρωμένη απάντηση για να αντιμετωπίσουμε πρακτικά αυτά τα κενά», είπε.
    2. Περιβάλλον

      GTnews

      Σε τροχιά ανανέωσης μπαίνει ο στόλος των λεωφορείων στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, καθώς εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο η υπογραφή της σύμβασης για τα πρώτα 250 ηλεκτρικά λεωφορεία.
      Ειδικότερα, το 7ο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την 1113/23 απόφασή του ανακαλεί την 214/23 πράξη του ΣΤ Κλιμακίου και εγκρίνει το σχέδιο της σύμβασης που αφορά στην προμήθεια και  συντήρηση για έναν χρόνο 250 ηλεκτροκινούμενων αστικών λεωφορείων, μήκους 12 μέτρων, με αυτονομία 180 χιλιόμετρα.
      Με αφορμή την πρόοδο του διαγωνισμού, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών δήλωσε: «Η ανανέωση του στόλου των μέσων μαζικής μεταφοράς αποτελεί προτεραιότητα του Υπουργείου, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης υπηρεσίας προς τους πολίτες. Η έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο για την υπογραφή της σύμβασης που αφορά στα πρώτα 250 ηλεκτρικά λεωφορεία για τις πόλεις της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, είναι το πρώτο βήμα σε αυτή την προσπάθεια και αναμένουμε τα πρώτα νέα ηλεκτροκίνητα λεωφορεία στις αρχές του 2024. Παράλληλα, δρομολογούνται και τα υπόλοιπα τμήματα του διαγωνισμού για άλλα 400 λεωφορεία, ενώ προετοιμάζεται και δεύτερη φάση προμήθειας για επιπλέον 650 λεωφορεία. Όλα τα νέα οχήματα θα είναι αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, προκειμένου να περιορίσουμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του συγκοινωνιακού έργου».
      Η Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδια για τις Μεταφορές δήλωσε: Η απόκτηση συνολικά 1.300 λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, εκ των οποίων τα πρώτα 250 ηλεκτροκίνητα εγκρίθηκαν ήδη και φτάνουν σε μερικούς μήνες, καταδεικνύει από πλευράς της πολιτείας ότι η στροφή στην ηλεκτροκίνηση και στις πράσινες μεταφορές δεν γίνεται μόνο με την αγορά ιδιωτικών επιβατικών οχημάτων, αλλά εφαρμόζεται οριζόντια στα ΜΜΜ. Ταυτόχρονα, είναι συμβατή με τον στρατηγικό σχεδιασμό μας για την Ηλεκτροκίνηση και την Οδική Ασφάλεια.»
    3. Περιβάλλον

      GTnews

      Στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου του Δημαρχείου Κατερίνης συνεδρίασε την Τετάρτη 28 Ιουνίου η Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ/ΤΚΜ.
      Επί τάπητος τέθηκαν μεταξύ άλλων οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής όπου έγινε εκτενής αναφορά στο πόρισμα της Ομάδας Εργασίας «Σύνταξη Σχεδίου Δράσης για μια Κλιματικά ουδέτερη, Έξυπνη και Ανθεκτική Κεντρική Μακεδονία».
      Κατόπιν πρότασης του Προέδρου της «Α» ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Ηλία Περτζινίδη ψηφίστηκε ομόφωνα ψήφισμα που αφορά την αναφορά στα επόμενα βήματα του Τμήματος για επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας και ανθεκτικότητας στην ΠΚΜ. Συγκεκριμένα,  η «Α»ΤΕΕ/ΤΚΜ, κινούμενη στο πλαίσιο που χάραξε το Τμήμα με την πρόσφατη, πολύ επιτυχημένη ημερίδα και το πολύ ενδιαφέρον πόρισμα της Ομάδας Εργασίας προτείνει τα παρακάτω για την αντιμετώπιση του φαινομένου:
      Επιτάχυνση της έκδοσης αδειών για εγκαταστάσεις ΑΠΕ. Επενδύσεις στο ανανεώσιμο υδρογόνο. Ενίσχυση των υπεράκτιων πηγών ανανεώσιμης ενέργειας. Ενίσχυση χρήσης εναλλακτικών καυσίμων (βιομάζας, παραφινικά καύσιμα). Επιδοτήσεις προς υποδομές πράσινης ενέργειας. Αναβάθμιση του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών στον κλάδο της βιομηχανίας. Μείωση των εκπομπών στις μεταφορές. Μείωση των εκπομπών από τον ενεργειακό τομέα. Εισφορά άνθρακα σε εισαγωγές αγαθών. Μείωση των εκπομπών άνθρακα σε άλλους τομείς (γεωργία, υποδομές, διαχείριση αποβλήτων). Εκμετάλλευση της δυναμικής των δασών ως δεξαμενές αποθήκευσης άνθρακα. Μείωση των αερίων του θερμοκηπίου πέραν του CO2 Διασφάλιση δίκαιης ενεργειακής μετάβασης για όλους, ανεξαρτήτως εθνικότητας, φύλου, κοινωνικής τάξης και εκπαίδευσης. Δείτε το ψήφισμα ΕΔΩ.
      Αξιολόγηση/πιστοποίηση των νέων Τμημάτων Πολυτεχνικών Σχολών
      Στο πλαίσιο της συνεδρίασης, η «Α»ΤΕΕ/ΤΚΜ εξέφρασε τον έντονο προβληματισμό και τη διαφωνία της για τη διαδικασία αξιολόγησης/πιστοποίησης των νέων Τμημάτων Πολυτεχνικών Σχολών που έχουν προκύψει από την συγχώνευση πρώην τμημάτων ΤΕΙ αφού όπως επισημάνθηκε, από τις μέχρι σήμερα μαρτυρίες μελών του ΤΕΕ που συμμετείχαν στη διαδικασία διαπιστώθηκαν ποικίλες αδυναμίες στις υποδομές και στη λειτουργία των νέων Τμημάτων. Συγκεκριμένα παρατηρείται πολύ μικρός αριθμός διδακτικού προσωπικού και μελών ΔΕΠ, περιορισμένη ερευνητική παραγωγή, ανύπαρκτα ή μη επαρκώς εξοπλισμένα εργαστήρια, κ.α.
      Όπως τονίστηκε, το Τ.Ε.Ε. ως υπεύθυνος φορέας για τη διαδικασία απονομής άδειας ασκήσεως επαγγέλματος και κατ’ επέκταση επαγγελματικών δικαιωμάτων, με γνώμονα την Τεχνική Ευθύνη και το δημόσιο συμφέρον, δεν θα επιτρέψει την απαξίωση των Διπλωμάτων των ενιαίων πενταετών αδιάσπαστων Προγραμμάτων σπουδών των Πολυτεχνείων και Πολυτεχνικών Σχολών της χώρας. Τουναντίον θα ασκήσει με κάθε πρόσφορο τρόπο τον θεσμικό, επιστημονικό και κοινωνικό του ρόλο ώστε η πολιτική άκριτης αναγνώρισης και απαξίωσης των πενταετών Διπλωματούχων Μηχανικών να ακυρωθεί.
       Με ψήφισμά της η Αντιπροσωπεία κατέθεσε τις ακόλουθες προτάσεις και θέσεις:
      Η λύση είναι η διαβάθμιση της Τεχνικής Ευθύνης και όχι η εξίσωση προς τα κάτω. Οι επαγγελματίες έχουν επαγγελματική ελευθερία. Δηλαδή, απασχολούνται στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα και συμμετέχουν σε ομάδες Έργων σε συνεργασία με Διπλωματούχους Πολιτικούς Μηχανικούς (Δ.Μ.) ή/και άλλους επιστήμονες σε έργα της ειδικότητάς τους. Η Τεχνική Ευθύνη Μηχανικού αναλαμβάνεται από διπλωματούχους Μηχανικούς –  μέλη ΤΕΕ όπως προβλέπεται  Π.Δ. 99/2018 – ΦΕΚ Α 187/05.11.2018. Όπως έχει ήδη κριθεί [πχ για το περιεχόμενο του εκτελεστικού της διατάξεως της παρ. 7 του άρθρου 16 του Συντάγματος εκτελεστικό νόμο (βλ. ΣτΕ 678/2005 Ολ., ΣτΕ 4917/2012)], τα επαγγελματικά δικαιώματα που απονέμονται σε αποφοίτους άλλου επιπέδου σπουδών καθορίζονται κανονιστικώς και με τρόπο ώστε να προσδιορίζεται σαφώς και συγκεκριμένα το είδος των επιτρεπόμενων επαγγελματικών πράξεων και να προκύπτει, από τα στοιχεία που συνοδεύουν την κανονιστική ρύθμιση, ότι τα κριτήρια, με βάση τα οποία γίνεται ο καθορισμός αυτός, είναι αμιγώς γνωστικά, τελούν δηλαδή σε αντιστοιχία με τις θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις που οι εν λόγω απόφοιτοι έχουν πράγματι αποκομίσει από τις σπουδές τους. Δείτε το ψήφισμα ΕΔΩ
    4. Περιβάλλον

      GTnews

      Ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς τον βιώσιμο τουρισμό πραγματοποίησαν οι Λειψοί, με στόχο την oρθή χρήση υδάτινων πόρων που παράγονται μέσω αφαλάτωσης. Στο πλαίσιο παγκόσμιας πρωτοβουλίας που υλοποιούν στην Ελλάδα το finish με τη Global Water Partnership - Mediterranean (GWP-Med), ομάδα δράσης με την ενεργή στήριξη του Δήμου Λειψών, εξόπλισαν όλα τα νοικοκυριά του νησιού με ειδικά φίλτρα εξοικονόμησης νερού, δείχνοντας τον σωστό τρόπο χρήσης των συσκευών και βοηθώντας στην τοποθέτησή τους.
      Παράλληλα, έπειτα από ενέργειες του Δήμου για την αγορά ψηφιακού εντοπιστή βλαβών στο δίκτυο ύδρευσης, μηδενίζονται οι διαρροές νερού καθώς πλέον εντοπίζεται και αποκαθίσταται κάθε πρόβλημα που θα οδηγούσε σε σπατάλη πόρων. Για το επόμενο διάστημα θα δρομολογηθεί η προμήθεια και εγκατάσταση αυτόματου συστήματος χλωρίωσης και θα γίνει αναβάθμιση της μονάδας αφαλάτωσης ύστερα από μελέτη και αίτημα του Δήμου στη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Με αυτόν τον τρόπο στόχος είναι ο πλήρης έλεγχος της ποιότητας του νερού αλλά και η ενίσχυση της ημερήσιας παραγωγής κατά 15%, ώστε να προβλεφθεί η αυξανόμενη τουριστική κίνηση με 24ωρη και χωρίς διακοπές, παροχή νερού.«Το αποτέλεσμα των ενεργειών που ήδη υλοποιούνται εντυπωσιάζει.
      Μόνο για τον Ιούνιο του 2023 δαπανήθηκαν 4.000 κυβικά νερού λιγότερα σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022, οδηγώντας σε μια εντυπωσιακή μείωση κατανάλωσης νερού της τάξης του 32%», δήλωσε ο Δήμαρχος Λειψών Φώτης Μάγγος και πρόσθεσε πως, «η αποδοχή των τουριστών στο βιώσιμο κάλεσμα μας είναι μεγάλη και οι κρατήσεις για τους Λειψούς έχουν ανοδική πορεία με την πληρότητα στο νησί της Καλυψούς να εκτιμάται πως θα "αγγίξει" το 95% για τον Ιούλιο και Αύγουστο. Μέσα από τις παρεμβάσεις μας, θα διατίθεται στο μέλλον επαρκές πόσιμο νερό με πολύ καλύτερη ποιότητα τόσο για τους κατοίκους, όσο και για τους επισκέπτες μας».
    5. Περιβάλλον

      GTnews

      Οι καύσωνες αποτελούν την πιο θανατηφόρο φυσική καταστροφή, παρόλο που δεν συνοδεύονται από την ένταση και τη βία που χαρακτηρίζει άλλα φαινόμενα (π.χ. πλημμύρες, θύελλες). Το γεγονός αυτό, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της κλιματικής κρίσης, καθιστά επιτακτική την ανάγκη αναγνώρισης και κατηγοριοποίησης των κινδύνων που εισάγουν οι καύσωνες στο ανθρώπινο περιβάλλον. 
      Σε αυτό το πλαίσιο, η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), σε συνεργασία με την επιστημονική επιτροπή του Arsht-Rock Resilience Center του ιδρύματος Atlantic Council έχει ξεκινήσει από την καλοκαιρινή περίoδο του 2022 την πιλοτική κατηγοριοποίηση των ημερών με υψηλές θερμοκρασίες για την πόλη της Αθήνας. 
      Για το 2023, η κατηγοριοποίηση γίνεται πλέον επιχειρησιακά για 6 μεγάλες πόλεις της χώρας: Αθήνα,  Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Ιωάννινα, Πάτρα και Ηράκλειο, ενώ στην ομάδα εργασίας συμμετέχει και το ελληνικό γραφείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (IFRC).
      Το σύστημα κατηγοριοποίησης βασίζεται σε έναν αλγόριθμο πρόγνωσης των επιπτώσεων επερχόμενων ημερών με υψηλές θερμοκρασίες στην υγεία των κατοίκων των έξι πόλεων*. Ο αλγόριθμος λαμβάνει υπόψη του, εκτός από την θερμοκρασία, και άλλες παραμέτρους που επηρεάζουν την ανθρώπινη θερμική αίσθηση, όπως η υγρασία και ο άνεμος.
      Η κατηγοριοποίηση περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες ταξινόμησης, όπως διακρίνεται στον παρακάτω πίνακα και σχήμα.
      Κατηγορία
      Χαρακτηρισμός θερμοκρασιών
      Επικινδυνότητα και συστάσεις
      3
      Ακραίες θερμοκρασίες.
      Σημαντικός κίνδυνος για την υγεία. Λάβετε τις μέγιστες προφυλάξεις.
      2
      Εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες.
      Κίνδυνος για την υγεία. Λάβετε προφυλάξεις. Προετοιμαστείτε να βοηθήσετε τα ευάλωτα άτομα.
      1
      Πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
      Ακολουθείστε τις οδηγίες και αποφύγετε την παρατεταμένη έκθεση στη ζέστη. Ενημερώστε τα ευάλωτα άτομα.
      0
      Υψηλές θερμοκρασίες.
      Κίνδυνοι για την υγεία ευάλωτων ατόμων.

      Η κατηγοριοποίηση ανανεώνεται καθημερινά και ο σχετικός χάρτης για τις 6 πόλεις δίνεται εδώ:
      https://meteo.gr/heatwave.cfm
      *Τα στοιχεία επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάπτυξη του παραπάνω συστήματος κατηγοριοποίησης, παρασχέθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
    6. Περιβάλλον

      Engineer

      Τη Δευτέρα 3 Ιουλίου η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ανέβηκε στα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί από τότε που άρχισαν να τηρούνται επίσημα αρχεία, δείχνουν δεδομένα της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ).
      Η μέση θερμοκρασία έφτασε τη Δευτέρα τους 17,01 βαθμούς Κελσίου, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ των 16,92 βαθμών που καταγράφηκε τον Αύγουστο του 2016.
      Το νέο ρεκόρ έρχεται την ώρα που το φαινόμενο Ελ Νίνιο έρχεται να επιδεινώσει την κλιματική αλλαγή ανεβάζοντας τις θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές του πλανήτη.
      Ήδη τις τελευταίες ημέρες η μέση παγκόσμια θερμοκρασία του αέρα υπερβαίνει τα προβιομηχανικά επίπεδα κατά περισσότερο από 1,5 βαθμούς Κελσίου, όπως ανακοίνωσε η Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής του ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus.
      Αν και η μέση θερμοκρασία είχε ξεπεράσει και στο παρελθόν το όριο των 1,5 βαθμών που προβλέπει η Συμφωνία του Παρισιού για την άνοδο της θερμοκρασίας έως το τέλος του αιώνα, είναι η πρώτη φορά που αυτό συμβαίνει για αρκετές συνεχόμενες ημέρες στη διάρκεια του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο.
      Η επιφανειακή θερμοκρασία των ωκεανών επίσης κατέρριψε τα ρεκόρ για τους μήνες Απρίλιο και Μάιο.
      Οι νότιες περιοχές των ΗΠΑ πλήττονται από καύσωνα εδώ και εβδομάδες, ενώ στην Κίνα ο υδράργυρος ανέβηκε στους 35 βαθμούς και στην Αφρική άγγιξε τους 50.
      Στην Ευρώπη, όπου η μέση θερμοκρασία αυξάνεται δύο φορές ταχύτερα από ό,τι στον υπόλοιπο πλανήτη, η Ισπανία καταγράφει ρεκόρ ζέστης και ανησυχεί για επανάληψη των περυσινών φονικών καυσώνων.
      Ακόμα και στην Ανταρκτική, η οποία αυτή την περίοδο βρίσκεται στη μέση του χειμώνα στο νότιο ημισφαίριο, καταγράφει ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες.
      Η Ερευνητική Βάση Βερντάτσι της Ουκρανίας σε νησί έξω από την ηπειρωτική Ανταρκτική πρόσφατα κατέγραψε νέο ρεκόρ για τον μήνα Ιούλιο στους 8,7 βαθμούς Κελσίου.
      Το νέο παγκόσμιο ρεκόρ «δεν είναι ένα ορόσημο που πρέπει να γιορτάσουμε» σχολίασε στο Reuters η Φριντερίκε Ότο, κλιματολόγος του Imperial College στο Λονδίνο.
      «Είναι θανατική καταδίκη για τους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα», πρόσθεσε.
      Στο προσεχές μέλλον θα πρέπει να περιμένουμε νέα ρεκόρ ζέστης, προειδοποίησε ο Ζέκι Χάουσφαδερ, ερευνητής της αμερικανικής οργάνωσης Berkeley Earth για την επιστήμη του κλίματος.
      «Δυστυχώς, είναι το πρώτο μιας σειράς νέων ρεκόρ τη φετινή χρονιά καθώς οι αυξανόμενες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, σε συνδυασμό με ένα επιδεινούμενο Ελ Νίνιο, σπρώχνουν τις θερμοκρασίες σε νέα ύψη» είπε.
      Οι μέχρι σήμερα δεσμεύσεις των κυβερνήσεων για μείωση των εκπομπών άνθρακα υπολογίζεται ότι οδηγούν σε άνοδο της θερμοκρασίας κατά τουλάχιστον 2,6 βαθμούς έως το τέλος του αιώνα.
    7. Περιβάλλον

      GTnews

      Η Επιτροπή ανακοίνωσε σήμερα 18 νέα έργα που θα λάβουν περισσότερα από 106 εκατ. ευρώ για να συνεισφέρουν στην αποστολή της ΕΕ «Αποκατάσταση των ωκεανών και των υδάτων μας» και στα οποία θα συμμετάσχουν πάνω από 370 δικαιούχοι από 36 χώρες, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ερευνητικά κέντρα, τοπικές αρχές, σχολεία και εταιρείες. Τα έργα αυτά θα συμβάλουν αποφασιστικά στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας και την αποκατάσταση της φύσης μέσω της προστασίας και της αποκατάστασης της βιοποικιλότητας των υδάτων, καθώς και μέσω της μείωσης της ρύπανσης, της στήριξης μιας βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας και της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής πλατφόρμας «Ψηφιακό δίδυμο του ωκεανού».

      Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ συμμετέχουν στα έργα, με δράσεις που εκτείνονται από τη Βαλτική Θάλασσα και τη Βόρεια Θάλασσα έως τον Ατλαντικό, τον Δούναβη και τη Μεσόγειο Θάλασσα.
      Τα έργα αυτά θα αποφέρουν πολλαπλά και πολυποίκιλα οφέλη στους ωκεανούς και τα ύδατα. Μεταξύ άλλων, θα προσφέρουν λύσεις για την προστασία και την αποκατάσταση υποβαθμισμένων παράκτιων και θαλάσσιων οικοτόπων, θα συμβάλουν στην πρόληψη και την εξάλειψη της θαλάσσιας ρύπανσης και των πλαστικών, και θα ασχοληθούν με την ενσωμάτωση δεδομένων παρακολούθησης της βιοποικιλότητας στο ψηφιακό δίδυμο του ωκεανού.
      Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα έργα, συμπεριλαμβανομένου του προϋπολογισμού και των δικαιούχων τους, είναι διαθέσιμες στον κατάλογο των έργων και στο σχετικό δελτίο Τύπου.
    8. Περιβάλλον

      GTnews

      Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ύπατος εκπρόσωπος εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση [link] στην οποία περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο η ΕΕ θα αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος στους τομείς της ειρήνης, της ασφάλειας και της άμυνας.

      Τα επαναλαμβανόμενα ακραία κλιματικά φαινόμενα, η άνοδος της θερμοκρασίας και της στάθμης της θάλασσας, η απερήμωση, η λειψυδρία, οι απειλές για τη βιοποικιλότητα, η περιβαλλοντική ρύπανση και μόλυνση απειλούν την υγεία και την ευημερία της ανθρωπότητας και μπορούν να προκαλέσουν μεγαλύτερες εκτοπίσεις, μεταναστευτικές μετακινήσεις, πανδημίες, κοινωνικές αναταραχές, αστάθεια και ακόμη και συγκρούσεις. Οι ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται επίσης αντιμέτωπες με μεταβαλλόμενες και αντίξοες επιχειρησιακές συνθήκες λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αυτές οι νέες απειλές έχουν ήδη ωθήσει συμμάχους και εταίρους να επικαιροποιήσουν επίσης τις πολιτικές τους.
      Η κοινή ανακοίνωση προσφέρει μια νέα προοπτική και καθορίζει το πλαίσιο της ΕΕ για την αντιμετώπιση των εν λόγω προκλήσεων που αφορούν την κοινωνία μας και τις επιχειρήσεις ασφάλειας, καθώς και τον εντεινόμενο γεωπολιτικό ανταγωνισμό για τους πόρους και τις τεχνολογίες που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση.
      Νέα προοπτική για τη σχέση μεταξύ κλίματος και ασφάλειας 
      Με την κοινή ανακοίνωση, η ΕΕ επιδιώκει την καλύτερη ενσωμάτωση της σχέσης μεταξύ κλίματος, ειρήνης και ασφάλειας στις εξωτερικές πολιτικές της ΕΕ, με μια σειρά συγκεκριμένων δράσεων σε ολόκληρο το φάσμα των δεδομένων, των πολιτικών, των αποστολών, της άμυνας και της συνεργασίας με τρίτους εταίρους, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι επιπτώσεις λαμβάνονται υπόψη σε όλα τα επίπεδα της διαδικασίας σχεδιασμού και χάραξης εξωτερικής πολιτικής, καθώς και των επιχειρήσεων. Η ανακοίνωση καθορίζει το σχέδιο της ΕΕ για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας της Ένωσης και των εταίρων της, καθώς εντείνεται η κλιματική κρίση, και βελτιώνει τις συνδέσεις μεταξύ των διαφόρων πολιτικών, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι εξωτερικές δράσεις και ικανότητες είναι κατάλληλες για την αντιμετώπιση των εν λόγω προκλήσεων.
      Η κοινή ανακοίνωση καθορίζει τέσσερις βασικές προτεραιότητες:
      ενίσχυση του σχεδιασμού, της λήψης αποφάσεων και της εφαρμογής, μέσω αξιόπιστων, προσβάσιμων και τεκμηριωμένων αναλύσεων όσον αφορά τη σχέση μεταξύ κλίματος και ασφάλειας· εφαρμογή μέτρων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν το κλίμα και την ασφάλεια στο πλαίσιο της εξωτερικής δράσης της ΕΕ, μεταξύ άλλων με την ενσωμάτωση της σχέσης μεταξύ κλίματος και ασφάλειας στις περιφερειακές και εθνικές αναλύσεις συγκρούσεων· ενίσχυση των μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και των μέτρων μετριασμού της κλιματικής αλλαγής στο πλαίσιο των στρατιωτικών και μη στρατιωτικών επιχειρήσεων και υποδομών των κρατών μελών με σκοπό τη μείωση του κόστους και του αποτυπώματος άνθρακα, με παράλληλη διατήρηση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας· ενίσχυση των διεθνών εταιρικών σχέσεων μέσω πολυμερών φόρουμ και με εταίρους, όπως το ΝΑΤΟ, σύμφωνα με το θεματολόγιο της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον. Για την επίτευξη αυτών των προτεραιοτήτων, η ΕΕ θα υλοποιήσει περίπου 30 δράσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται: η δημιουργία κόμβου δεδομένων και αναλύσεων για την κλιματική και περιβαλλοντική ασφάλεια εντός του Δορυφορικού Κέντρου της ΕΕ, η χρήση περιβαλλοντικών συμβούλων στις αποστολές και επιχειρήσεις της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ) της ΕΕ, η δημιουργία πλατφορμών κατάρτισης σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, όπως η πλατφόρμα κατάρτισης της ΕΕ για το κλίμα, την ασφάλεια και την άμυνα, η ανάπτυξη ενδελεχών αναλύσεων και μελετών για σχετικές πολιτικές και δράσεις, ιδίως σε ευάλωτες γεωγραφικές περιοχές, όπως το Σαχέλ και η Αρκτική.
      Ιστορικό 
      Ο όρος «σχέση μεταξύ κλίματος και ασφάλειας» που χρησιμοποιείται στην κοινή ανακοίνωση αναφέρεται στις επιπτώσεις που έχει τόσο η κλιματική αλλαγή όσο και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας βιοποικιλότητας και της ρύπανσης, στην ειρήνη, την ασφάλεια και την άμυνα.
      Η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους και αλληλοεπιδεινώνονται. Επηρεάζουν ήδη την ασφάλεια της παραγωγής τροφίμων, με τη μείωση της απόδοσης σημαντικών καλλιεργειών, όπως ο αραβόσιτος, το ρύζι και το σιτάρι, και με την αύξηση του κινδύνου ταυτόχρονης κακής συγκομιδής σε μεγάλες χώρες παραγωγής. Ταυτόχρονα, η μη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων οδηγεί επίσης στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος και τη λειψυδρία. Έως το 2050, εκτιμάται ότι πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι θα έχουν ανεπαρκή πρόσβαση σε νερό, καθώς και ότι η υποβάθμιση του εδάφους θα μπορούσε να ανέλθει στο 90 % και η ζήτηση για τρόφιμα θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 60 %.
      Η έλλειψη πόρων και η αστάθεια που οφείλεται σε κλιματικά και περιβαλλοντικά αίτια εργαλειοποιούνται με ενεργό τρόπο από ένοπλες ομάδες και δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος, διεφθαρμένα ή αυταρχικά καθεστώτα, καθώς και από άλλα μέρη, μεταξύ άλλων μέσω περιβαλλοντικών εγκλημάτων. Το περιβαλλοντικό έγκλημα έχει ήδη καταστεί ο τέταρτος μεγαλύτερος κλάδος εγκλήματος παγκοσμίως, και συνεχίζει να αναπτύσσεται, επιταχύνοντας περαιτέρω την περιβαλλοντική κρίση, μεταξύ άλλων με τη μη βιώσιμη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων.
      Οι ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και την εξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα επιτόπου, ταυτόχρονα με τη σταδιακή εισαγωγή της πράσινης ενέργειας, χωρίς να επηρεαστεί η επιχειρησιακή τους αποτελεσματικότητα και η ανθεκτικότητα των υποδομών ζωτικής σημασίας που σχετίζονται με την άμυνα.
      H ΕΕ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή όσον αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής γενικά εδώ και πολλά χρόνια. Συγκεκριμένα, το 2008 χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή ως πολλαπλασιαστή απειλών και το 2020 εξέτασε τη σχέση της κλιματικής αλλαγής με τη διαχείριση κρίσεων της ΕΕ και την ευρωπαϊκή άμυνα. Η κοινή ανακοίνωση αποτελεί συνέχεια των συμπερασμάτων που εξέδωσε το Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2023 σχετικά με την κλιματική και ενεργειακή διπλωματία, με τα οποία ζητείται καλύτερη ενσωμάτωση της σχέσης μεταξύ κλίματος, ειρήνης και ασφάλειας στην εξωτερική πολιτική της ΕΕ.
    9. Περιβάλλον

      Engineer

      Ο πλανήτης έχασε το 2022 μια επιφάνεια παρθένου, τροπικού δάσους ίση με το μέγεθος της Ελβετίας ή της Ολλανδίας, με το ζωτικής σημασίας οικοσύστημα να καταστρέφεται κυρίως λόγω της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, σύμφωνα με την ανάλυση δορυφορικών δεδομένων που δημοσιεύθηκε σήμερα.
      Αυτό σημαίνει ότι επιφάνεια αντίστοιχη με ένα γήπεδο ποδοσφαίρου καταστρεφόταν ή καιγόταν κάθε πέντε δευτερόλεπτα στη διάρκεια του 2022, αύξηση κατά 10% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όπως ανέφερε το World Resources Institute (WRI) με έδρα την Ουάσινγκτον.
      Η πλατφόρμα του WRI για τη δορυφορική παρακολούθηση της αποψίλωσης των δασών, το Global Forest Watch (GFW), κατέγραψε το 2022 την καταστροφή περισσότερων από 41 εκατομμυρίων στρεμμάτων τροπικού, παρθένου δάσους, που θεωρείται κρίσιμης σημασίας για τη βιοποικιλότητα του πλανήτη και την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα.
      Η πλέον πληγείσα χώρα είναι η Βραζιλία, όπου βρίσκεται το 43% των δασών που καταστράφηκαν. Ακολουθούν η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (13%) και η Βολιβία (9%).
      «Χάνουμε ένα από τα πιο αποτελεσματικά μας εργαλεία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την προστασία της βιοποικιλότητας και την υποστήριξη της υγείας και των μέσων διαβίωσης εκατομμυρίων ανθρώπων», σχολίασε η Μικέλα Βάις διευθύντρια του GFW.
      Η καταστροφή των τροπικών δασών το 2022 απελευθέρωσε στην ατμόσφαιρα 2,7 δισεκ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα, ποσοστό αντίστοιχο με τις ετήσιες εκπομπές άνθρακα της Ινδίας, της πιο πολυπληθούς χώρας παγκοσμίως, σημείωσε το WRI.
      «Από την αρχή του αιώνα παρατηρούμε την αιμορραγία κάποιων από τα πιο σημαντικά δασικά οικοσυστήματα του πλανήτη, παρά τις προσπάθειες ετών να αντιστραφεί η τάση αυτή», υπογράμμισε η Βάις.
      90 δισεκ. τόνοι διοξειδίου του άνθρακα
      Περίπου 1,6 δισεκ. άνθρωποι, σχεδόν οι μισοί από τους οποίους ανήκουν σε φυλές αυτοχθόνων, εξαρτώνται άμεσα από τα δάση για να ζήσουν.
      Στη Βραζιλία η αποψίλωση των τροπικών δασών επιδεινώθηκε επί προεδρίας Ζαΐχ Μπολσονάρου (2019- 2023) και αυξανόταν κατά 15% κάθε χρόνο, σύμφωνα με την έκθεση του GFW.
      Ο διάδοχός του, ο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα που ορκίστηκε τον Ιανουάριο, έχει δεσμευθεί να τερματίσει την καταστροφή του Αμαζονίου ως το 2030. Οι ειδικοί εκτιμούν ωστόσο ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις για να τα καταφέρει.
      Εξάλλου οι επιστήμονες φοβούνται ότι η λεκάνη του Αμαζονίου θα μετατραπεί τελικά, λόγω της κλιματικής αλλαγής και της αποψίλωσης, σε σαβάνα. Η μετάβαση αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα την απορρύθμιση των μετεωρολογικών συνθηκών στη Λατινική Αμερική και τον υπόλοιπο πλανήτη.
      Περίπου 90 δισεκ. τόνοι διοξειδίου του άνθρακα είναι αποθηκευμένοι στα δέντρα και το έδαφος του δάσους του Αμαζονίου, αριθμός διπλάσιος σε σχέση με τις ετήσιες παγκόσμιες εκπομπές.
      «Η αναστολή και η αντιστροφή της εξαφάνισης των δασών είναι ένας από τους πιο αποδοτικούς τρόπους που διαθέτουμε σήμερα για να αμβλύνουμε την κατάσταση», προειδοποίησε η Φράνσις Σέιμουρ, ειδική του WRI.
      Περιορίστηκε η καταστροφή στην Ινδονησία
      Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό καταστράφηκαν το 2022 σχεδόν 5.000.000 στρέμματα δάσους, σύμφωνα με την έκθεση. Βασική αιτία η γεωργία και η παραγωγή κάρβουνου, ζωτικής σημασίας για τα νοικοκυριά, το 80% των οποίων δεν διαθέτει ηλεκτρικό.
      Η Βολιβία επίσης δεν κατάφερε να μειώσει τον ρυθμό της αποψίλωσης των δασών, ο οποίος αντιθέτως αυξήθηκε κατά 32% το 2022 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Βασικές αιτίες η καλλιέργεια κακάο, η εξόρυξη χρυσού και οι πυρκαγιές.
      Αντιθέτως στην Ινδονησία παρατηρήθηκε μείωση της καταστροφής των δασών για πέμπτη συνεχή χρονιά.
    10. Περιβάλλον

      Engineer

      Εκδόθηκε η Υ.Α. οικ. ΥΠΕΝ/Δ ΚΑΠΑ/68415/1249/23.06.2023 (ΦΕΚ 4145/Β'/23.06.2023) με θέμα: Καθορισμός προδιαγραφών και περιεχομένου του Δημοτικού Σχεδίου Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ) του άρθρου 16 του Εθνικού Κλιματικού Νόμου 4936/2022 (Α’ 105).
      Με τις διατάξεις της παρούσας εξειδικεύονται περαιτέρω οι προδιαγραφές και το περιεχόμενο των Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ) του άρθρου 16 του ν. 4936/2022 (Α’ 105) με στόχο την απογραφή και τον υπολογισμό των εκπομπών και απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου, που προκύπτουν από τα δημοτικά κτίρια, τις δημοτικές κοινωφελείς εγκαταστάσεις - ιδίως για θέματα αθλητισμού, πολιτισμού-, καθώς και τις δημοτικές εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποχέτευσης, άρδευσης, επεξεργασίας λυμάτων, διαλογής και επεξεργασίας στερεών αποβλήτων, υγειονομικής ταφής τα δημοτικά οχήματα, το φωτισμό δημοτικών οδών και κοινόχρηστων χώρων, και άλλες δραστηριότητες.
      Περιοχή απογραφής
      1. Ο υπολογισμός του ανθρακικού αποτυπώματος καλύπτει το σύνολο των δραστηριοτήτων του Δήμου, οι οποίες είναι εγκατεστημένες ή λαμβάνουν χώρα εντός των γεωγραφικών ορίων του Δήμου (κτίρια γραφείων, βρεφονηπιακοί σταθμοί, άλλες κοινωνικές δομές, φωτισμός Δημοτικών οδών και κοινόχρηστων χώρων, Δημοτικές συγκοινωνίες, αποκομιδή απορριμμάτων, εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων κ.ά.).
      2. Εγκαταστάσεις (π.χ. εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων κ.ά.), οι οποίες ανήκουν στην κυριότητα του Δήμου ή Δημοτικής επιχείρησής του και βρίσκονται εκτός των γεωγραφικών ορίων του Δήμου περιλαμβάνονται στον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος του Δήμου.
      ΥΠΕΝ-Δ ΚΑΠΑ-68415-1249 Καθορισμός προδιαγραφών και περιεχομένου του Δημοτικού Σχεδίου Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ).pdf
    11. Περιβάλλον

      GTnews

      Το συντονισμό ενός νέου πανευρωπαϊκού δικτύου με αντικείμενο τη μελέτη και την πρόγνωση των ακραίων δασικών πυρκαγιών αναλαμβάνει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ). Πρόκειται για τη Δράση με τίτλο “European Network on Extreme Fire Behavior” (NERO), η οποία επιλέχθηκε πρόσφατα να χρηματοδοτηθεί από το διακυβερνητικό οργανισμό COST (European Cooperation in Science and Technology) για τα επόμενα 4 έτη (2023 – 2027). Το συντονισμό και την εποπτεία της Δράσης NERO, εκπροσωπώντας το ΕΑΑ και την Ελλάδα, θα αναλάβει ο Δρ. Θοδωρής Μ. Γιάνναρος, Εντεταλμένος Ερευνητής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) και μέλος της Μονάδας ΜΕΤΕΟ με εξειδίκευση στον τομέα της Πυρομετεωρολογίας.
      Το δίκτυο της Δράσης NERO δεν στοχεύει στην παραγωγή επιστημονικής γνώσης για την γνώση. Αντίθετα, φιλοδοξεί να φέρει στο ίδιο τραπέζι την επιστημονική/ερευνητική κοινότητα και τους επιχειρησιακούς φορείς ανά την Ευρώπη, με στόχο την από κοινού εξέταση των επιχειρησιακών αναγκών και τη συμπαραγωγή των εργαλείων και υπηρεσιών που θα μπορούσαν αποτελεσματικά να συνεισφέρουν στην αποδοτικότερη και ασφαλέστερη διαχείριση/αντιμετώπιση των ακραίων δασικών πυρκαγιών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσεται η αντιμετώπιση πέντε βασικών προκλήσεων:
      Ο συντονισμός της βασικής έρευνας για τις ακραίες δασικές πυρκαγιές σε διεθνές επίπεδο. Η μεταφορά των αποτελεσμάτων της βασικής έρευνας στο πεδίο διαχείρισης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών με την μορφή προγνωστικών εργαλείων/υπηρεσιών. Η εδραίωση ουσιαστικής συνεργασίας μεταξύ ερευνητών/επιστημόνων και επαγγελματιών (π.χ., πυροσβεστικές υπηρεσίες) για την από κοινού παραγωγή νέας γνώσης και καινοτόμων εργαλείων/υπηρεσιών. Η ενίσχυση της ικανότητας διαχείρισης των ακραίων δασικών πυρκαγιών μέσα από συντονισμένες και βελτιωμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες και δράσεις τεχνικής κατάρτισης. Η ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών και του κοινού για τις ακραίες δασικές πυρκαγιές. Ο ρόλος του ΕΑΑ και της Μονάδας ΜΕΤΕΟ είναι ο συντονισμός της ερευνητικής προσπάθειας που γίνεται στην Ευρώπη επάνω στις ακραίες δασικές πυρκαγιές, με την προσπάθεια αυτή να επεκτείνεται σε πολλαπλά επίπεδα καθώς οι ακραίες δασικές πυρκαγιές αποτελούν ένα διεπιστημονικό πρόβλημα. Το δίκτυο της Δράσης NERO επιχειρεί να φέρει στο ίδιο τραπέζι όλους τους "παίκτες", τόσο από την επιστημονική/ερευνητική όσο και από την επιχειρησιακή κοινότητα, ώστε να μπορέσει να προωθήσει την επιστημονική γνώση. Στη Δράση NERO συμμετέχουν ήδη από τη φάση της υποβολής της πρότασης 22 ευρωπαϊκές χώρες, ο Καναδάς και οι ΗΠΑ, ενώ τη Δράση υποστηρίζουν ενεργά με τη συμμετοχή τους το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων Καιρού (European Centre for Medium-range Weather Forecasts – ECMWF) και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δασών (European Forest Institute – EFI). Το δίκτυο είναι ωστόσο ανοιχτό και αναμένεται η συμμετοχή και άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
      Η μεγάλη ομοιότητα των ακραίων δασικών πυρκαγιών είναι ότι ξεπερνούν τις δυνατότητες διαχείρισης οποιουδήποτε πυροσβεστικού μηχανισμού. Ακόμη και των πλέον εξελιγμένων και σύγχρονων. Σε επίπεδο βασικής έρευνας, συντονίζοντας τις προσπάθειες πολλών ερευνητών από όλη την Ευρώπη, η Δράση NERO θα προσπαθήσει να ανιχνεύσει ποιες είναι εκείνες οι συνθήκες που οδηγούν στην εκδήλωση αυτών των φαινομένων. Η υλοποίηση της Δράσης NERO έρχεται σε μία χρονική περίοδο όπου οι ακραίες δασικές πυρκαγιές τείνουν να μετατραπούν σε μία νέα κανονικότητα, καθώς συμβαίνουν με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση. Απέναντι σε αυτή την πρόκληση, η Μονάδα ΜΕΤΕΟ του ΕΑΑ αποσκοπεί μέσα από τη δράση NERO στην εδραίωση μίας νέας ευρωπαϊκής κουλτούρας που θα εκτείνεται πέρα από το διαμοιρασμό εναέριων και επίγειων μέσων δασοπυρόσβεσης, προχωρώντας στην κατεύθυνση της αποδοτικής ανταλλαγής εμπειρογνωμοσύνης και γνώσης μεταξύ των κρατών. Συνδέοντας την επιστήμη με την πράξη, η Δράση NERO φιλοδοξεί να σπάσει στεγανά που μέχρι σήμερα κρατούν σε μεγάλο βαθμό απομονωμένες τις δύο κοινότητες, συνεισφέροντας έτσι στην ενίσχυση της απόδοσης και της ασφάλειας των επιχειρήσεων διαχείρισης και αντιμετώπισης των ακραίων δασικών πυρκαγιών.
      Η έναρξη των εργασιών της Δράσης NERO αναμένεται μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου 2023. Περισσότερες πληροφορίες για το πλαίσιο υλοποίησης της Δράσης NERO είναι διαθέσιμες στο σύνδεσμο: https://www.cost.eu/actions/CA22164/. 
    12. Περιβάλλον

      Engineer

      Προς μια πολιτική μηδενικών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων επιδιώκει να κινηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα ψηφιακά απόβλητα αποτελούν την ταχύτερα αναπτυσσόμενη ροή αποβλήτων στον κόσμο, με περισσότερoυς από 57,4 εκατ. μετρικούς τόνους (Mt) να έχουν παραχθεί μόνο το 2021.
      Ξεκινάει διαβούλευση σχετικά με τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμούΣύμφωνα με στοιχεία, που δημοσιοποίησε το WEEE Forum με έδρα τις Βρυξέλλες, το μέγεθος αυτό συγκρίνεται με τους 53,6 εκατ. Mt ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών αποβλήτων, που δημιουργήθηκαν το 2019, μέγεθος κατά 21% μεγαλύτερο από το αντίστοιχο του 2014. Εκφρασμένες σε κατά κεφαλή παραγωγή, οι ποσότητες αυτές αναλογούν - κατά μέσο όρο - σε 7,3 κιλά για κάθε κάτοικο της γης.
      Μάλιστα, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας, τα ψηφιακά σκουπίδια, που θα δημιουργήσει ο πλανήτης, αναμένεται να αυξηθούν σε 74 εκατ. Mt. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Global E-waste Monitor, η παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρονικών αποβλήτων αυξάνεται ετησίως κατά 2 Mt ή περίπου 3% έως 4%.
      Το πρόβλημα προφανώς συνδέεται με τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών ειδών (αύξηση 3% ετησίως), τους μικρότερους κύκλους ζωής των προϊόντων και τις περιορισμένες επιλογές επισκευής. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μόνο στην Ευρώπη, 11 από τα 72 ηλεκτρονικά είδη σε ένα μέσο νοικοκυριό δεν χρησιμοποιούνται πλέον ή είναι σπασμένα.
      Πολύτιμες πρώτες ύλες
      Τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, αν δεν υποβληθούν σε κατάλληλη επεξεργασία, είναι επικίνδυνα και μπορούν να έχουν σοβαρές συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Από την άλλη, τα απόβλητα αυτά περιέχουν πολύτιμες και απαραίτητες πρώτες ύλες, η ανάκτηση των οποίων είναι αναγκαία για την προώθηση μιας πιο κυκλικής οικονομίας και την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε.
      Ενδεικτικά, στην περίπτωση των κινητών τηλεφώνων σε 1 εκατ. κινητά είναι ενσωματωμένα, για παράδειγμα, 24 κιλά χρυσού, 16.000 κιλά χαλκού, 350 κιλά ασήμι και 14 κιλά παλλάδιο.
      Αναλαμβάνει δράση
      Με στόχο να μειώσει - και φιλόδοξο στόχο να μηδενίσει - τα ψηφιακά …σκουπίδια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διενεργεί μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου 2023 ανοικτή δημόσια διαβούλευση για να συγκεντρώσει τις απόψεις των πολιτών και των ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με την οδηγία για τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού.
      Η Επιτροπή θα αξιοποιήσει τις παρατηρήσεις που θα συγκεντρώσει για την αξιολόγηση της καταλληλότητας της Οδηγίας, η οποία εγκρίθηκε για πρώτη φορά το 2002 και αναθεωρήθηκε το 2012, για νέες προκλήσεις, όπως η πρόσβαση σε βασικές πρώτες ύλες, η αυξημένη κατανάλωση και η ψηφιοποίηση.
      Η Επιτροπή ζητεί ανατροφοδότηση για να ταυτοποιηθεί ο εξοπλισμός που περιέχει κρίσιμες πρώτες ύλες και σχετικά με τις υφιστάμενες πρακτικές ανακύκλωσης για τα υλικά αυτά. Η αξιολόγηση θα εντοπίσει, επίσης, τις αδυναμίες στην εφαρμογή και την επιβολή της οδηγίας. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενδέχεται να εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης της οδηγίας, ανάλογα με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.
      Η αρχή έγινε με τους φορτιστές
      Θυμίζουμε ότι η Ε.Ε. έχει ήδη περάσει νομοθεσία για κοινή θύρα φόρτισης “USB Type-C” μέχρι τα τέλη του 2024 σε μια ευρεία γκάμα φορητών ηλεκτρονικών συσκευών μικρού και μεσαίου μεγέθους, όπως κινητά, tablets, ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές και ακουστικά.
      Οι νέες αυτές υποχρεώσεις θα αυξήσουν την επαναχρησιμοποίηση των φορτιστών και θα βοηθήσουν τους καταναλωτές να εξοικονομούν έως και 250 εκατ. ευρώ ετησίως από περιττές αγορές φορτιστών. Πρόκειται για μια μείζονα θεσμική παρέμβαση δεδομένου ότι οι φορτιστές που απορρίπτονται και δεν χρησιμοποιούνται αντιστοιχούν σε περίπου 11.000 τόνους ηλεκτρονικών αποβλήτων κάθε χρόνο.
    13. Περιβάλλον

      Engineer

      Στο πλαίσιο της ενημέρωσης των πολιτών για την κατάσταση του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος συντάσσονται ετήσιες και περιοδικές εκθέσεις, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των σχετικών Οδηγιών, που αναφέρουν τα επίπεδα των συγκεντρώσεων των προσδιοριζόμενων ρύπων.
      Η Διεύθυνση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας Ατμόσφαιρας είναι υπεύθυνη και για τη λειτουργία του δικτύου σταθμών ατμοσφαιρικής ρύπανσης που είναι εγκατεστημένο στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας και που αποτελείται από 15 σταθμούς συμπεριλαμβανομένου και του σταθμού μέτρησης ρύπανσης υποβάθρου που έχει εγκατασταθεί για τις ανάγκες του Προγράμματος Μελέτης της Διασυνοριακής Μεταφοράς της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (EMΕΡ).
      Ετήσια Έκθεση Ποιότητας της Ατμόσφαιρας, 2022
      Στην παρούσα έκθεση περιέχεται η ανάλυση των στοιχείων μετρήσεων από τους σταθμούς του ΕΔΠΑΡ για το 2022, καθώς και η διαχρονική εξέλιξη από το 1984. Επίσης, στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIII παρουσιάζονται ενδεικτικές μη σταθερές μετρήσεις σε όλη τη χώρα για το 2015 καθώς και αποτελέσματα μοντέλου με σκοπό τη χαρτογραφική απεικόνιση της ποιότητας της ατμόσφαιρας στον Ελλαδικό χώρο. Στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IX παρουσιάζεται η διερεύνηση των επιπτώσεων των περιοριστικών μέτρων που ίσχυσαν το 2020, στο πρώτο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού, στην ατμοσφαιρική ρύπανση της Αθήνας.
      Η έκθεση είναι διαθέσιμη σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΝ https://ypen.gov.gr/perivallon/poiotita-tis-atmosfairas/ektheseis/, αναλυτικά πρωτογενή στοιχεία των μετρήσεων ατμοσφαιρικής ρύπανσης για το 2022 καθώς και τα αναλυτικά πρωτογενή στοιχεία των προηγούμενων ετών από το 1984 είναι διαθέσιμα στη θέση Δεδομένα Μετρήσεων Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης - (ypen.gov.gr).
      Ενημέρωση σχετικά με τα επίπεδα του δείκτη ποιότητας ατμόσφαιρας καθώς και τις τιμές συγκέντρωσης των μετρούμενων ρύπων για κάθε σταθμό παρακολούθησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, που λειτουργεί το ΥΠΕΝ, πραγματοποιείται στον παρακάτω σύνδεσμο ο οποίος ανανεώνεται ανά ώρα. http://84.205.254.113/airqualmap/leafletmap.html
      Επιπλέον, στοιχεία μετρήσεων με ωριαία συχνότητα ανανέωσης από όλους τους σταθμούς του ΕΔΠΑΡ που διαθέτουν συμβατή τηλεμετάδοση είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος Up-to-date air quality data — European Environment Agency (europa.eu)
    14. Περιβάλλον

      voxson

      Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου ανακηρύχτηκε την 9η Ιουνίου 2023, το πρώτο Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού στην Ελλάδα (Aenos International Dark Sky Park).
      Αυτή η αναγνώριση έρχεται μετά από μια τριετή στενή συνεργασία μεταξύ του Εθνικού Δρυμού Αίνου και του ελληνικού παραρτήματος της DarkSky International που συντονίζει η Αστρονομική Εταιρεία Πάτρας «Ωρίων». Για την επίτευξη αυτής της αναγνώρισης πραγματοποιήθηκαν σημαντικές δράσεις στην Κεφαλονιά όπως μετρήσεις φωτορύπανσης στον Εθνικό Δρυμό Αίνου και τις γύρω περιοχές, καταγραφή του δημόσιου φωτισμού της Κεφαλονιάς, αναβάθμιση φωτισμού στο συγκρότημα κεραιών Αίνου, μελέτη φωτισμού για προστατευόμενες παραλίες του νησιού, τακτικές αστρονομικές δραστηριότητες, σχεδιασμός εκπαιδευτικού πρόγραμμα αστρονομίας και προστασίας του νυχτερινού ουρανού καθώς και πολλές δραστηριότητες δημοσιότητας.
      Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου είναι ο μικρότερος Εθνικός Δρυμός στην Ελλάδα. Ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1962, έχοντας ως πρωταρχικό σκοπό την προστασία της Κεφαλληνιακής Ελάτης που είναι ενδημικό είδος της Ελλάδας. Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο «Natura 2000» ενώ το 2022, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO ενέκρινε τον χαρακτηρισμό της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης ως «UNESCO Global Geopark» έχοντας τον Εθνικό Δρυμό Αίνου ως σημαντικό γεώτοπο. Τον Εθνικό Δρυμό Αίνου διαχειρίζεται ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.).
      Τα  Διεθνή Πάρκα Σκοτεινού Ουρανού (International Dark Sky Parks) είναι ένας θεσμός που ιδρύθηκε το 2001 για να ενθαρρύνει τις κοινότητες, τα εθνικά πάρκα και τις προστατευόμενες περιοχές σε όλο τον κόσμο να προστατεύσουν τον νυχτερινό ουρανό μέσω περιβαλλοντικά υπεύθυνου εξωτερικού φωτισμού και ενημέρωσης του κοινού.
      Όταν χρησιμοποιείται αλόγιστα, ο τεχνητός φωτισμός μπορεί να διαταράξει τα οικοσυστήματα, να επηρεάσει την ανθρώπινη υγεία, να προκαλέσει σπατάλη χρημάτων και ενέργειας, να συμβάλει στην κλιματική αλλαγή και να εμποδίσει τη θέα και τη σύνδεσή μας με τον έναστρο ουρανό και το σύμπαν.
      Η αποστολή της DarkSky International είναι να διατηρήσει και να προστατεύσει το νυχτερινό περιβάλλον και την κληρονομιά του σκοτεινού ουρανού μέσω του περιβαλλοντικά υπεύθυνου εξωτερικού φωτισμού.
      Περισσότερες πληροφορίες:
      Εθνικός Δρυμός Αίνου, υπεύθυνος: Μιχάλης Ξανθάκης
      τηλ: 2671029258, email: [email protected]
      https://aenosdarkskypark.gr/
      Ελληνικό παράρτημα της DarkSky International, υπεύθυνος: Ανδρέας Παπαλάμπρου
      τηλ: 6972154351, email: [email protected]
      https://www.facebook.com/darkskygr

    15. Περιβάλλον

      Engineer

      Η Ευρώπη είναι η ήπειρος που θερμαίνεται ταχύτερα σε όλον τον πλανήτη και επηρεάζεται σημαντικά από την κλιματική κρίση, σύμφωνα με την έκθεση State of Europe’s Climate 2022, η οποία είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO) και της Υπηρεσίας Copernicus Climate Change Service.
      Σύμφωνα με την έκθεση, η Ευρώπη θερμαίνεται δύο φορές πιο γρήγορα από τον παγκόσμιο μέσο όρο από τη δεκαετία του 1980 μέχρι σήμερα, ενώ το 2022 βρέθηκε περίπου 2,3 °C πάνω από τον προβιομηχανικό (1850-1900) μέσο όρο. Το ίδιο έτος, η Ευρώπη ήταν αντιμέτωπη με ακραία ζέστη, ξηρασία και πυρκαγιές, ενώ οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας έφτασαν σε νέα υψηλά επίπεδα, συνοδευόμενες από θαλάσσια κύματα καύσωνα, ενώ το λιώσιμο των παγετώνων ήταν πρωτοφανές.
      Το καλοκαίρι του 2022 (από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο) καταγράφηκε νέο ρεκόρ καύσωνα. Με βάση πληροφορίες της βάσης δεδομένων έκτακτων συμβάντων, οι μετεωρολογικοί, υδρολογικοί και κλιματικοί κίνδυνοι στην Ευρώπη το 2022 είχαν αποτέλεσμα 16.365 θανάτους, ενώ επηρεάστηκε άμεσα η υγεία 156.000 ατόμων. Περίπου το 67% των συμβάντων σχετίζονταν με πλημμύρες και καταιγίδες, ενώ πολύ πιο σοβαρά, όσον αφορά τη θνησιμότητα, ήταν τα κύματα καύσωνα, τα οποία φέρεται να οδήγησαν σε περισσότερους από 16.000 επιπλέον θανάτους.  
      Δολοφονικοί οι καύσωνες του 2022
      «Το ρεκόρ καύσωνα που βίωσαν οι Ευρωπαίοι το 2022 ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες της αύξησης των θανάτων που σχετίζονται με τον καιρό στην Ευρώπη. Δυστυχώς, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί ένα μεμονωμένο περιστατικό ή μια ιδιομορφία του κλίματος. Η τρέχουσα κατανόηση για το κλιματικό σύστημα και την εξέλιξή του μας πληροφορεί ότι αυτού του είδους τα γεγονότα αποτελούν μέρος ενός μοτίβου που θα κάνει τις ακραίες συνθήκες θερμικής καταπόνησης πιο συχνές και πιο έντονες σε ολόκληρη την περιοχή», δήλωσε ο Δρ Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Copernicus, κατά την παρουσίαση της έκθεσης στο Δουβλίνο.
      Σημειώνεται ότι πέρυσι αρκετές χώρες, όπως το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ.
      Η μέση ετήσια θερμοκρασία του 2022 για την Ευρώπη ήταν μεταξύ της δεύτερης και της τέταρτης υψηλότερης που έχουν καταγραφεί ποτέ, δηλαδή περίπου 0,79 °C πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020. Από την άλλη, οι βροχοπτώσεις ήταν κάτω από τον όρο σε μεγάλο μέρος της περιοχής το 2022, ενώ ήταν το τέταρτο συνεχόμενο ξηρό έτος στην Ιβηρική Χερσόνησο και το τρίτο συνεχόμενο ξηρό έτος στις ορεινές περιοχές των Αλπεων και των Πυρηναίων.
      Η Ευρώπη ξεπερνά όλες τις περιοχές του WMO (Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Σταθμός) στην αύξηση της θερμοκρασίας με ρυθμό διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου όρου από το 1980. Γράφημα: WMO Οι Αλπεις έχουν πληγεί περισσότερο από το λιώσιμο των πάγων
      Σύμφωνα με την έκθεση, εξαιτίας της κλιματικής κρίσης οι παγετώνες της Ευρώπης χάνουν γρήγορα τον όγκο τους, με τις Αλπεις να έχουν πληγεί περισσότερο.
      Ειδικότερα, από το 1997 έως το 2022 οι παγετώνες στην Ευρώπη έχασαν όγκο πάγου περίπου 880 κυβικά χιλιοστόμετρα.
      Επίσης, πέρυσι, οι παγετώνες στις ευρωπαϊκές Αλπεις γνώρισαν νέο ρεκόρ απώλειας μάζας σε μόνο ένα έτος, που προκλήθηκε, αφενός, από τις πολύ χαμηλές ποσότητες χιονιού το χειμώνα, αφετέρου από το πολύ θερμό καλοκαίρι, αλλά και από την απόθεση σκόνης από τη Σαχάρα. Επίσης, τα τελευταία 25 χρόνια το λιώσιμο των πάγων στην Γροιλανδία έχει συμβάλει κατά περίπου 14,9 χιλιοστά στην παγκόσμια μέση άνοδο της στάθμης της θάλασσας. 
        Εκτός των παραπάνω, οι μέσες επιφανειακές θερμοκρασίες της θάλασσας σε ολόκληρη την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού ήταν οι θερμότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ, ενώ μεγάλα τμήματα των θαλασσών της περιοχής επηρεάστηκαν από ισχυρούς και ακραίους καύσωνες. Από την άλλη, οι ρυθμοί θέρμανσης της επιφάνειας των ωκεανών, ιδίως στην ανατολική Μεσόγειο, τη Βαλτική, τη Μαύρη Θάλασσα και τη νότια Αρκτική ήταν υπερτριπλάσιοι από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
      To 2022 η Γροιλανδία γνώρισε το μεγαλύτερο λιώσιμο παγετώνων του Σεπτεμβρίου εδώ και είκοσι χρόνια. Γράφημα: WMO Η Νότια Ευρώπη αντιμέτωπη με ακραίες θερμοκρασίες 
      Την ίδια ώρα, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες διατάραξαν τη λειτουργία της πυρηνικής ενέργειας παγκοσμίως, χωρίς όμως να αποτελούν τον βασικό παράγοντας αστάθειας.
      Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Σταθμός κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη Νότια Ευρώπη, επισημαίνοντας πως τα σενάρια επιδείνωσης του κλίματος δείχνουν πως το συγκεκριμένο τμήμα της Ευρώπης θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπο με τις μεγαλύτερες παγκόσμιες ποσοστιαίες αυξήσεις ακραίων θερμοκρασιών άνω των 40 °C. «Το αποτέλεσμα αυτό, ιδίως για τις πιθανές τοποθεσίες πυρηνικών εργοστασίων στη νότια Ευρώπη, υπογραμμίζει την ανάγκη θέσπισης διατάξεων προσαρμογής που συνδέονται με αυστηρές αναθεωρήσεις ασφαλείας, εάν αποφασιστεί η συνέχιση της λειτουργίας των εργοστασίων», διευκρινίζει ο WMO.
      Οι ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις των τριών κύριων αερίων του θερμοκηπίου (CO2, CH₄ και N₂O) έφτασαν σε νέα υψηλά επίπεδα ρεκόρ το 2021 και τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο δείχνουν ότι τα επίπεδα συνέχισαν να αυξάνονται το 2022. Γράφημα: WMO   Μόνη ελπίδα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 
      Ωστόσο, εν μέσω κλιματικών κρίσεων και προκλήσεων, οι ειδικοί βρίσκουν μια χαραμάδα ελπίδας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, καθώς ξεπέρασαν τα ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για πρώτη φορά το 2022. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια αντιπροσώπευαν το 22,3% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε., ξεπερνώντας τα ορυκτά καύσιμα (20%) και την ενέργεια από άνθρακα (16%). Τα παραπάνω είναι ένα πρώτο καλό βήμα για το περιβάλλον, δεδομένου πως η αυξημένη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
      Στην έκθεση τονίζεται επίσης πως υπάρχει ιδιαίτερα υψηλό δυναμικό αιολικής ενέργειας στο Αιγαίο πέλαγος και στις ακτές της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. «Η υδροηλεκτρική ενέργεια συνδέεται άμεσα με την τοπογραφία της Ευρώπης», αναφέρεται στην έκθεση και υπενθυμίζεται πως η Ε.Ε. έχει δεσμευτεί να αυξήσει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε τουλάχιστον 42,5% της συνολικής κατανάλωσης έως το 2030.
       
    16. Περιβάλλον

      Engineer

      «Το Γεωπάρκο Λαυρεωτικής είναι ένας κρυμμένος θησαυρός». Με αυτήν τη φράση η UNESCO προλόγιζε πριν από λίγες ημέρες την ανακοίνωση της ένταξης της Λαυρεωτικής, με ολόκληρο τον πλούτο της, ορυκτό, γεωλογικό, πολιτιστικό, δασικό, αστικό, παράκτιο, τη χλωρίδα και την πανίδα, στο Παγκόσμιο Δίκτυό της.
      Το όνομα Λαυρεωτική προέρχεται από την λέξη «λαύρα» ή «λαύρη», που σημαίνει στενωπός, στενό πέρασμα, σήραγγα, χαρακτηριστικό δηλαδή μιας περιοχής, η οποία είναι διάσπαρτη από αρχαίες και νέες στοές εξόρυξης. Η μεταλλευτική δραστηριότητα αυτής της περιοχής στο νοτιανατολικό τμήμα της Αττικής, μαρτυρείται τουλάχιστον από το τέλος της 4ης πΧ χιλιετίας.
      Το Γεωπάρκο Λαυρεωτικής, με περισσότερους από 40 γεώτοπους και περίπου 1.000 μεταλλευτικές στοές, βρίσκεται σε απόσταση μόλις μιας ώρας από την πρωτεύουσα και αποτελείται από μια περιοχή με πλούτο γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αλλά και πολιτιστικών χώρων. Περιλαμβάνει την πόλη του Λαυρίου και εκτείνεται σε έκταση 262 τ.χλμ., με ακτογραμμή 73 χλμ. Σήμερα φιλοξενεί 25.102 άτομα και κατοικείται έντονα από την αρχαιότητα λόγω του υπόγειου γεωλογικού πλούτου της.
      Είναι παγκοσμίως διάσημο για την αφθονία και την ποικιλία ορυκτολογικών δειγμάτων. Όπως αναφέρει η UNESCO, το κοίτασμα του Λαυρίου αποτελείται από πέντε διαφορετικά είδη κοιτασμάτων που σχετίζονται μεταξύ τους, χαρακτηριστικό που διατηρεί τη μοναδικότητα, καθώς δεν έχει εμφανιστεί ακόμη κάπου αλλού. Τα ορυκτά του περιέχουν τη μεγαλύτερη ποικιλία στοιχείων από οποιαδήποτε γνωστή περιοχή εξόρυξης στον κόσμο και περισσότερα διαφορετικά ορυκτά από οποιαδήποτε άλλη τοποθεσία παγκοσμίως. Είναι ενδεικτικό πως από όλα τα μέχρι σήμερα γνωστά ορυκτά είδη, σε ποσοστό σχεδόν 12% εμφανίζονται στο Γεωπάρκο Λαυρεωτικής, καθιστώντας το ένα φυσικό ορυκτολογικό μουσείο.
      Παράλληλα, υπάρχουν αρχαιολογικά και πολιτιστικά μνημεία, ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο, βυζαντινές εκκλησίες, το μοναστήρι, υπάρχει το παράκτιο οικοσύστημα, ο δρυμός, αλλά και το Περιβαλλοντικό Εκπαιδευτικό Κέντρο Λαυρίου, δηλαδή η περιοχή συνδυάζει ορυκτολογικά, γεωλογικά, μεταλλευτικά, δασικά, αρχαιολογικά, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά.
      Τι είναι όμως το Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων, που ιδρύθηκε το 2004 υπό την αιγίδα της UNESCO; Όπως εξηγεί η γεωλόγος/παλαιοντολόγος ΕΑΓΜΕ και επιστημονική υπεύθυνη του Γεωπάρκου Λαυρεωτικής Ευγενία Μωραΐτη, τα παγκόσμια γεωπάρκα είναι εργαλεία για τη διατήρηση και ενίσχυση της αξίας περιοχών γεωλογικής σημασίας στην ιστορία της Γης, συμπεριλαμβανομένων των τοπίων και των γεωλογικών σχηματισμών, που αποτελούν βασικούς μάρτυρες της εξέλιξης του πλανήτη και καθοριστικούς παράγοντες για το μέλλον μας και για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Η αποστολή του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων είναι να επηρεάσει, να ενθαρρύνει και να βοηθήσει τις τοπικές κοινωνίες σε όλο τον κόσμο, ώστε να διατηρήσουν την ακεραιότητα και την ποικιλομορφία της αβιοτικής και βιοτικής φύσης, να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε χρήση των φυσικών πόρων είναι δίκαιη και βιώσιμη και να υποστηρίξει την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων μέσω της αξιοποίησης της μοναδικής κληρονομιάς και ταυτότητάς τους.
      Μέσω της λειτουργίας των Παγκοσμίων Γεωπάρκων, σημαντικοί γεωλογικοί χώροι αποκτούν παγκόσμια αναγνώριση και ωφελούνται μέσω της ανταλλαγής γνώσεων, τεχνογνωσίας, εμπειρίας και προσωπικού. Δημιουργούν επίσης σχέσεις με τοπικές τουριστικές επιχειρήσεις, εστιατόρια και ξενοδοχεία, προκειμένου αυτά να παρέχουν την απαραίτητη υποδομή για την κάλυψη των αναγκών του αυξανόμενου αριθμού επισκεπτών των πάρκων.
      Οι άξονες δράσης του Γεωπάρκου Λαυρεωτικής περιλαμβάνουν:
      – Το περιβάλλον- Προστασία του περιβάλλοντος και προαγωγή της περιβαλλοντικής παιδείας και εκπαίδευσης.
      – Τη χωροταξία- Χωροταξικές ρυθμίσεις/διαμορφώσεις και προβλέψεις με στόχο τη διατήρηση του γεώτοπου.
      – Την κοινωνία- Ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκόμενων παραγωγών, πληθυσμού και κοινωνικών φορέων.
      – Την οικονομία- Αναβάθμιση της οικονομικής δραστηριότητας με αξιοποίηση των φυσικών πόρων.
    17. Περιβάλλον

      Engineer

      Το μήνυμα που προκύπτει είναι ότι υπάρχουν διάφοροι συνδυασμοί πολιτικών και μέτρων για την επίτευξη και του στόχου της συγκράτησης της αύξησης της θερμοκρασίας και αυτού της κλιματικής ουδετερότητας.   Η Επιστημονική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την Κλιματική Αλλαγή προτείνει τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 90%-95% το 2040 σε σχέση με το 1990 για να αποφευχθεί η αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από τον 1.5 βαθμό Κελσίου (Συμφωνία των Παρισίων) και να επιτευχθεί ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2050, όπως μεταφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

      Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Καρτάλη, καθηγητή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλους της Επιστημονικής Επιτροπής «Η πρόταση της Επιστημονικής Επιτροπής βασίσθηκε στην εξέταση 1.000 και πάνω διαφορετικών σεναρίων εκπομπών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

      Το μήνυμα που προκύπτει είναι ότι υπάρχουν διάφοροι συνδυασμοί πολιτικών και μέτρων για την επίτευξη και του στόχου της συγκράτησης της αύξησης της θερμοκρασίας και αυτού της κλιματικής ουδετερότητας.

      Κοινός τόπος σε όλους τους συνδυασμούς είναι η μείωση της ενεργειακής ζήτησης, η αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και η σταδιακή εξάλειψη των ορυκτών καυσίμων. Για κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και προφανώς και για την Ελλάδα, διαμορφώνονται νέες ευκαιρίες».

      Η Επιστημονική Επιτροπή αναγνώρισε ένα ευρύ πλαίσιο πολιτικών που προϋποθέτουν μεταξύ άλλων και ανάλογα με το συνδυασμό τους:

      · την επίτευξη του τρέχοντος στόχου για τη μείωση των εκπομπών ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα κατά 55% το 2030 σε σχέση με το 1990,
      · τη μείωση της ενεργειακής ζήτησης κατά 20-40% το 2040 σε σχέση με την παρούσα περίοδο (κατά 15-45% στον τομέα της βιομηχανίας, κατά 30-60% στον τομέα των μεταφορών και κατά 15-35% στον κτιριακό τομέα),
      · τον τερματισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων σταδιακά μέχρι το 2040 (με ειδικότερους στόχους το 2030 για τον άνθρακα και το 2040 για το φυσικό αέριο),

      · τη συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ηλιακή, αιολική και υδροηλεκτρική) κατά 70-90% στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά το έτος 2040,
      · τον ταχύτερο εξηλεκτρισμό της βιομηχανίας, των μεταφορών και του κτιριακού τομέα,
      · τη συμμετοχή του υδρογόνου από 5-24% στη συνολική ζήτηση ενέργειας κατά το έτος 2040,

      · τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας με τη μείωση των εισαγωγών πετρελαίου από 50-100% το 2040 σε σχέση με την τρέχουσα περίοδο,
      · την απομάκρυνση άνθρακα από την ατμόσφαιρα κυρίως μέσω των δασικών και αγροτικών εκτάσεων,
      · τη μείωση των εκπομπών μεθανίου κατά 45-60% από τους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων και κατά 70-90% λόγω της μείωσης της χρήσης των ορυκτών καυσίμων στην ενέργεια.

      Η Επιστημονική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κλιματική Αλλαγή είναι ένα ανεξάρτητο όργανο που συγκροτήθηκε το 2021 στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κλιματικού Νόμου. Αποτελείται από 15 επιστήμονες υψηλού επιπέδου που έχουν επιλεγεί απευθείας από την Ε.Ε. μέσω ανοικτής διαδικασίας και δεν εκπροσωπούν τα Κράτη Μέλη από τα οποία προέρχονται.
    18. Περιβάλλον

      Engineer

      Το φαινόμενο της «αστικής θερμονησίδας» απειλεί τα μισά σχολεία και νοσοκομεία της Ευρώπης, σύμφωνα με ανάλυση της υπηρεσίας για το περιβάλλον της ΕΕ, αναφορικά με την κλιματική αλλαγή.
      Η υπηρεσία συνεχίζει λέγοντας πως με τον τρόπο αυτό ευάλωτοι πληθυσμοί εκτίθενται σε θερμοκρασίες απειλητικές για την υγεία τους, καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αυξάνονται.
      Συγκεκριμένα, η ανάλυση κάνει λόγο για περίπου το 46% των νοσοκομείων και το 43% των σχολείων, που βρίσκονται σε σημεία στα οποία η θερμοκρασία είναι τουλάχιστον δύο βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από τον μέσο όρο της περιοχής.
      Η αύξηση αυτή της θερμοκρασίας πυροδοτεί σοβαρότερες επιπτώσεις σε σχέση με τις αγροτικές περιοχές, ανακοίνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (EEA) σε ανάλυσή του για τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη μπορεί να προσαρμοστεί στην κλιματική αλλαγή.
      Κατά το φαινόμενο της «αστικής θερμονησίδας», πυκνές συστάδες κτηρίων και υποδομών, όπως είναι οι δρόμοι απορροφούν και διατηρούν περισσότερη θερμότητα σε σχέση με τις πράσινες περιοχές.
      Αυτό έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία σημειώνει ο Μπλαζ Κούρνικ, επικεφαλής του τμήματος κλιματικής προσαρμογής του ΕΕΑ.
      Η κλιματική αλλαγή, που προκαλείται από τη συνεχιζόμενη καύση ορυκτών καυσίμων από τη βιομηχανία, έχει ως αποτέλεσμα οι καύσωνες να είναι σφοδρότεροι και συχνότεροι. Η τάση αυτή αν συνδυαστεί με τις «αστικές θερμονησίδες», δημιουργεί κινδύνους, μεταξύ αυτών και οι αυξημένοι θάνατοι από θερμοπληξία, ειδικά για τους ευάλωτους πληθυσμούς όπως είναι οι ηλικιωμένοι.
      «Η ευαλωτότητα στην Ευρώπη επίσης αυξάνεται λόγω του γηράσκοντος πληθυσμού, λόγω των πιο πυκνοκατοικημένων πόλεων. Αυτό είναι κάτι το οποίο, σε συνδυασμό με τους καύσωνες, θα αποτελέσει κίνδυνο για τις κοινωνίες του μέλλοντος», διευκρίνισε ο Μπλαζ Κούρνικ.
      Ενδεικτικά αναφέρονται οι περιπτώσεις όπου έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο: κατά τη διάρκεια του καύσωνα στον Αύγουστο του 2020, η συνδεόμενη με τις υψηλές θερμοκρασίες θνητότητα σε πόλεις της περιοχής της Βρετανίας Γουέστ Μίντλαντς ήταν δύο φορές υψηλότερη σε σχέση με τις επαρχιακές περιοχές εκεί.
      Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος κάλεσε επειγόντως τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για τον περιορισμό του φαινομένου της «αστικής θερμονησίδας» στα αστικά κέντρα. Ένας τρόπος περιορισμού του φαινομένου είναι και η κατασκευή περισσότερων πράσινων χώρων δροσιάς και νερού.
      Άλλα μέτρα μπορεί να είναι η έναρξη των σχολικών διακοπών νωρίτερα από το καθορισμένο ούτως ώστε να αποφεύγεται η διδασκαλία σε συνθήκες υπερβολικής ζέστης.
    19. Περιβάλλον

      Engineer

      Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε έγκαιρη προειδοποίηση για τις χώρες που έχουν πρόβλημα στην διαχείριση των αστικών αποβλήτων μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα που βρίσκεται στις χειρότερες θέσεις.
      Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η Ελλάδα δεν θα επιτύχει τους στόχους για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση 55% ως το 2025 και για ανακύκλωση στο 65% των αποβλήτων συσκευασίας για το 2025.
      Η Κομισιόν μεταξύ άλλων αμφισβητεί τον ισχυρισμό των Ελληνικών εθνικών αρχών ότι τα απόβλητα συσκευασίας στην Ελλάδα είναι μόλις 81 κιλά ανά κάτοικο, όταν ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 177 κιλά ανά κάτοικο.
      Υποστηρίζει ότι ο καφές κάδος δεν θα φέρει αποτέλεσμα καθώς το σύστημα είναι λάθος στημένο.
      Αμφισβητεί και το σύστημα της διαλογής στην πηγή και σημειώνει ότι οι δήμοι δεν καταβάλουν προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση.
      Σημειώνει ότι δεν υπάρχει πρόληψη παραγωγής σκουπιδιών, και επαναχρησιμοποίησης αλλά προτίμηση στα κατώτερα στάδια της ιεραρχίας διαχείρισης των αποβλήτων με σημαντικό κόστος.
      Παρατηρεί ότι υπάρχει μεγάλη αδράνεια και καθυστέρηση στον φόρο ταφής σκουπιδιών, και στο “πληρώνω όσο πετάω” που τα θεωρεί βασικά και αποτελεσματικά εργαλεία.
      Και βέβαια τονίζει ως απαράδεκτη κατάσταση την λειτουργία των παράνομων χωματερών.
      Τέλος σημειώνει ότι δεν έχει γίνει τίποτα ουσιαστικό για την ευαισθητοποίηση και συμμετοχή των πολιτών.
      ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
      Η έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης για την Ελλάδα που συνοδεύει το έγγραφο
      Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με τον εντοπισμό των κρατών μελών που κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τον στόχο προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσης των αστικών αποβλήτων για το 2025, τον στόχο ανακύκλωσης των απορριμμάτων συσκευασίας για το 2025 και τον στόχο μείωσης της υγειονομικής ταφής των αποβλήτων για το 2035
      1.Εισαγωγή
      Η έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης έχει ως στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη που κινδυνεύουν να μην επιτύχουν: i) τον στόχο της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και της ανακύκλωσης του 55 % των αστικών αποβλήτων τους έως το 2025 [ο στόχος αυτός καθορίζεται στο άρθρο 11 παράγραφος 2 στοιχείο γ) της οδηγίας 2008/98/ΕΚ]· και ii) τον στόχο της ανακύκλωσης του 65 % των απορριμμάτων συσκευασίας τους έως το 2025 [ο στόχος αυτός καθορίζεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο στ) της οδηγίας 1994/62/ΕΚ]. Παρέχει επίσης ενημέρωση για τις επιδόσεις των κρατών μελών όσον αφορά την επίτευξη του στόχου τους για το 2035 ο οποίος έγκειται στον περιορισμό των αστικών αποβλήτων που αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 10 % (ο στόχος αυτός καθορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 5 της οδηγίας 1999/31/ΕΚ).
      Η παρούσα έκθεση βασίζεται στην προηγούμενη στήριξη που παρείχε η Επιτροπή για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης, κατά περίπτωση, της έκθεσης έγκαιρης προειδοποίησης του 2018 1 .
      Στην αξιολόγηση η οποία αποτελεί τη βάση για την έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης εντοπίστηκαν 18 κράτη μέλη που κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τον στόχο προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσης του 2025 για τα αστικά απόβλητα, εκ των οποίων 10 κινδυνεύουν επίσης να μην επιτύχουν τον στόχο ανακύκλωσης του 2025 για το σύνολο των απορριμμάτων συσκευασίας.
      Η εν λόγω αξιολόγηση βασίζεται σε συνεργατική και διαφανή διαδικασία στην οποία συμμετείχαν τα οικεία κράτη μέλη και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος 2 και σε διεξοδική ανάλυση των πλέον πρόσφατων εξελίξεων πολιτικής στα κράτη μέλη. Η εν λόγω διαδικασία περιλάμβανε επίσης εκτενή διαβούλευση με τις αρχές των κρατών μελών που είναι αρμόδιες για τη διαχείριση των αποβλήτων. Οι πιθανές δράσεις που προσδιορίστηκαν κατά τη διαδικασία αυτή βασίζονται σε υφιστάμενες βέλτιστες πρακτικές και αποβλέπουν στην παροχή βοήθειας προς τα κράτη μέλη προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους για το 2025 και, ως εκ τούτου, επικεντρώνονται σε μέτρα πολιτικής τα οποία μπορούν να ληφθούν βραχυπρόθεσμα. Οι δράσεις αυτές θα πρέπει να γίνουν αντιληπτές ως συμπληρωματικές εκείνων που συνιστώνται στους χάρτες πορείας οι οποίοι καταρτίστηκαν στο πλαίσιο των προηγούμενων δραστηριοτήτων προώθησης της συμμόρφωσης και εκείνων που συνιστώνται στην επισκόπηση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής 3 .
      2.Βασικά πορίσματα
      Με βάση την ανάλυση των συλλεχθέντων στοιχείων και των υφιστάμενων πολιτικών στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, η Ελλάδα θεωρείται ότι κινδυνεύει να μην επιτύχει i) τον στόχο της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και της ανακύκλωσης του 55 % των αστικών αποβλήτων της έως το 2025 και ii) τον στόχο να ανακυκλώνει το 65 % των απορριμμάτων συσκευασίας της έως το 2025. Το χάσμα μεταξύ της τρέχουσας κατάστασης και του στόχου για υγειονομική ταφή του 10 % των αστικών αποβλήτων έως το 2035 προκαλεί επίσης ανησυχία.
      Η παραγωγή αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα (524 kg κατά κεφαλήν) ήταν ελαφρώς υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ (501 kg κατά κεφαλήν) το 2019. Ωστόσο, τα απορρίμματα συσκευασίας που παρήχθησαν το 2019 ήταν λιγότερα από το ήμισυ του μέσου όρου της ΕΕ (81 kg κατά κεφαλήν έναντι 177 kg κατά κεφαλήν). Αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι σημαντικές ποσότητες συσκευασιών οι οποίες διατίθενται στην αγορά, και θεωρούνται ως η ποσότητα των παραγόμενων απορριμμάτων συσκευασίας, δεν αναφέρονται.
      Το 2019 το ποσοστό ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων που ανέφερε η Ελλάδα ήταν 21 % (34 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από τον στόχο για το 2025), ενώ το ποσοστό υγειονομικής ταφής ήταν 77,7 % (υπερτριπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ). Η κατάσταση προκαλεί επίσης ανησυχία όσον αφορά τις γενικές τάσεις, καθώς το ποσοστό ανακύκλωσης αυξάνεται με πολύ αργούς ρυθμούς (από 15,8 % το 2015 σε 21 % το 2019), και το ποσοστό υγειονομικής ταφής μειώθηκε μόνο οριακά, κατά περίπου 4 ποσοστιαίες μονάδες κατά τα εν λόγω 5 έτη.
      Το χαμηλό ποσοστό λιπασματοποίησης και χώνευσης θεωρείται ένας από τους κύριους λόγους αυτής της επίδοσης. Η υφιστάμενη ικανότητα χωριστής συλλογής και επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων είναι τέτοια ώστε μόνο ένα μικρό ποσοστό των συνολικών βιολογικών αποβλήτων που παράγονται στην Ελλάδα μπορούν να συλλεχθούν και να υποβληθούν σε επεξεργασία. Η ποσότητα των αστικών αποβλήτων που αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής παραμένει επίσης υπερβολικά υψηλή.
      Το 2019 το συνολικό ποσοστό ανακύκλωσης συσκευασιών ανήλθε σε 60,1 %, ποσοστό που προσεγγίζει αρκετά τον στόχο για το 2025 (65 %). Ωστόσο, υπάρχουν ζητήματα ποιότητας των δεδομένων όσον αφορά τις συσκευασίες. Για παράδειγμα, υπάρχει αξιοσημείωτη απόκλιση μεταξύ του χαμηλού ποσοστού ανακύκλωσης των αστικών αποβλήτων και των αρκετά υψηλών ποσοστών ανακύκλωσης των απορριμμάτων συσκευασίας, απόκλιση η οποία ενδέχεται να οφείλεται στην ελλιπή αναφορά των συσκευασιών που διατίθενται στην αγορά. Τα σύνολα δεδομένων για τα αστικά απόβλητα και τα απορρίμματα συσκευασίας φαίνονται ασύμβατα, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος των απορριμμάτων συσκευασίας παράγεται από νοικοκυριά και, ως εκ τούτου, αποτελεί μέρος των αστικών αποβλήτων.
      Απαιτούνται σημαντικές βελτιώσεις για να ευθυγραμμιστεί η ελληνική διαχείριση των αποβλήτων με την ιεράρχηση των αποβλήτων της ΕΕ. Ορισμένες από τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στη διαχείριση των αποβλήτων είναι οι εξής:
      –Υψηλή εξάρτηση από την υγειονομική ταφή, στο πλαίσιο των χαμηλών φόρων υγειονομικής ταφής και των υψηλών ποσοστών παράνομης απόρριψης.
      –Ανεπαρκής ικανότητα επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων. Ακόμη και με σχέδια αύξησης της ικανότητας, θα καλυπτόταν λιγότερο από το 30 % της συνολικής παραγωγής βιολογικών αποβλήτων.
      –Ζητήματα ποιότητας των δεδομένων, ιδίως όσον αφορά την αναφερόμενη ποσότητα των παραγόμενων απορριμμάτων συσκευασίας.
      –Ανεπαρκείς υπηρεσίες χωριστής συλλογής για μη οικιακά αστικά απόβλητα και βιολογικά απόβλητα.
      3.Βασικές συστάσεις
      Μεταξύ των μέτρων που κρίθηκαν αναγκαία για τη στήριξη των προσπαθειών της Ελλάδας να βελτιώσει τις επιδόσεις της στη διαχείριση των αποβλήτων, παρατίθενται κατωτέρω τρεις κύριες συστάσεις:
      1.Να στηριχθεί η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση των αστικών αποβλήτων και τα συστήματα επαναχρησιμοποίησης συσκευασιών.
      2.Να επεκταθεί σε εθνικό επίπεδο η χωριστή συλλογή στην πηγή (ιδίως για τα βιολογικά απόβλητα) και να βελτιωθεί η ευαισθητοποίηση των πολιτών όσον αφορά τον διαχωρισμό και την πρόληψη δημιουργίας των αποβλήτων. Να εφαρμοστούν οικονομικά μέσα, όπως η πληρωμή κατά την απόρριψη και η αύξηση του φόρου υγειονομικής ταφής με σκοπό την παροχή κινήτρων για τη χωριστή συλλογή στην πηγή και την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής.
      3.Να αναπτυχθούν περαιτέρω οι υποδομές επεξεργασίας αποβλήτων που συνδέονται με τα υψηλότερα στάδια της ιεράρχησης των αποβλήτων (ειδικότερα, ενίσχυση της ικανότητας επεξεργασίας των βιολογικών αποβλήτων και υποστήριξη της οικιακής λιπασματοποίησης) και να θεσπιστεί σύστημα διαχείρισης ποιότητας για το λίπασμα/χώνευμα από βιολογικά απόβλητα.
      4.Να βελτιωθεί το σύστημα διαχείρισης δεδομένων ώστε να παρουσιάζονται συνεκτικά και επαληθεύσιμα σύνολα δεδομένων (π.χ. απορρίμματα συσκευασίας).
      Στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται ορισμένες πιθανές δράσεις για τη στήριξη των προσπαθειών της Ελλάδας να βελτιώσει τις επιδόσεις της στη διαχείριση των αποβλήτων.
      4.Ορθές πρακτικές
      Τα ακόλουθα μέτρα που εφαρμόζει η Ελλάδα θεωρούνται ορθές πρακτικές που θα μπορούσαν να αναπαραχθούν και να βοηθήσουν τα κράτη μέλη στην επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων:
      –Έργο LIFE «Εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα» 4 — Αυτό το εθνικής κλίμακας έργο αποσκοπεί στη μείωση της ποσότητας των αστικών αποβλήτων που αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής και στην προώθηση, αφενός, της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων και, αφετέρου, της επαναχρησιμοποίησής τους. Το έργο περιλαμβάνει δραστηριότητες επίδειξης, όπως η εγκατάσταση κέντρων επαναχρησιμοποίησης σε τρεις αστικούς δήμους, η προώθηση και παρακολούθηση της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων, η ανάπτυξη ικανοτήτων των ενδιαφερόμενων μερών, και εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με στόχο την αλλαγή της συμπεριφοράς των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων.
      –Πρόγραμμα ανακύκλωσης και πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων σε μικρό νησί 5 — Αυτό το πρόγραμμα ανακύκλωσης και πρόληψης με την ονομασία «Just Go Zero» δρομολογήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021 στην Τήλο. Παρότι αφορούσε μια μικρή κοινότητα (περίπου 800 κατοίκους), προκάλεσε σημαντική αλλαγή νοοτροπίας στον τομέα της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων και ως προς τη συμμετοχή των πολιτών. Μετά από λιγότερο από ένα έτος, άνω του 85 % των αστικών αποβλήτων ανακυκλώθηκε ή λιπασματοποιήθηκε. Επιπλέον, το έργο συνέβαλε στην ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού σχετικά με τη σημασία της ορθής διαχείρισης των αποβλήτων.
      –Καθορισμός φιλόδοξων εθνικών στόχων — Η Ελλάδα έχει συμπεριλάβει στην εθνική νομοθεσία υποχρεωτικό στόχο περιορισμού των αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής στο 10 % έως το 2030 6 . Με τον φιλόδοξο αυτό στόχο προβλέπει την επίτευξη του σχετικού στόχου της ΕΕ και θέτει μια πολύ σαφή δέσμευση έναντι όλων των σχετικών φορέων.
      ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΠΙΘΑΝΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ
      Διακυβέρνηση
      1)Αντιμετώπιση ζητημάτων ποιότητας των δεδομένων, ιδίως σε σχέση με τα παραγόμενα απορρίμματα συσκευασίας και τις σχετικές ποσότητες που ανακυκλώνονται. Διασφάλιση της ταχείας και αποτελεσματικής ενοποίησης του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών και του Γενικού Εμπορικού Μητρώου.
      2)Διασφάλιση της παύσης της λειτουργίας και της αποκατάστασης των εναπομενόντων χώρων υγειονομικής ταφής που δεν πληρούν τα πρότυπα και ανάληψη δράσης κατά των παράνομων χώρων υγειονομικής ταφής και της ανεξέλεγκτης απόθεσης. Αύξηση της ικανότητας επιβολής της νομοθεσίας με σκοπό την επιθεώρηση, τον έλεγχο και την αποθάρρυνση της ανεξέλεγκτης απόρριψης.
      3)Καθορισμός υποχρεωτικών δεικτών και στόχων για τη χωριστή συλλογή αποβλήτων οι οποίοι θα πρέπει να επιτευχθούν από τους φορείς που είναι αρμόδιοι για τη συλλογή των αστικών αποβλήτων (π.χ. δήμοι) με σκοπό την παρακολούθηση, την επιβολή και την επίτευξη υψηλότερων ποσοστών δέσμευσης. Αυτό μπορεί να συμπληρωθεί με ένα σύστημα οικονομικών επιβραβεύσεων και κυρώσεων ανάλογα με τις επιδόσεις των φορέων ως προς την επίτευξη των στόχων. Επίσης, μπορούν να καταστούν διαθέσιμες στο ευρύ κοινό πληροφορίες σχετικά με τις επιδόσεις των εν λόγω φορέων, με σκοπό την ευαισθητοποίηση (π.χ. σε ιστότοπο).
      Πρόληψη
      4)Λήψη μέτρων για την αύξηση της επαναχρησιμοποίησης και την πρόληψη της παραγωγής μη ανακυκλώσιμων αστικών αποβλήτων.
      5)Διασφάλιση κατάλληλης παρακολούθησης της εφαρμογής των μέτρων για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων. Υπό το πρίσμα των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ελληνικής επικράτειας, περαιτέρω στήριξη της επέκτασης σε πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές επιτυχημένων πιλοτικών έργων μικρής κλίμακας για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων. Ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ του επιπέδου κεντρικής κυβέρνησης και του τοπικού επιπέδου για την επίτευξη των στόχων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων της ΕΕ.
      Χωριστή συλλογή
      6)Ανάπτυξη, επιβολή και παρακολούθηση των ελάχιστων εθνικών προτύπων υπηρεσιών για τη χωριστή συλλογή αποβλήτων (συμπεριλαμβανομένων των βιολογικών αποβλήτων). Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει, για παράδειγμα, τον προσδιορισμό του τύπου και του όγκου των κάδων, της ελάχιστης και της μέγιστης συχνότητας συλλογής και του τύπου του χρησιμοποιούμενου οχήματος, λαμβανομένων υπόψη παραγόντων όπως το είδος του αποθέματος κατοικιών, το κλίμα και η εποχικότητα κ.λπ. Διασφάλιση της εγκατάστασης των αναγκαίων υποδομών χωριστής συλλογής.
      Επεξεργασία αποβλήτων
      7)Στήριξη της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση των αστικών αποβλήτων και ανάπτυξη υποδομών επεξεργασίας αποβλήτων κατά τρόπο που να επικεντρώνεται στα υψηλότερα στάδια της ιεράρχησης των αποβλήτων. Απαιτούνται σταθερά σχέδια και συγκεκριμένες δράσεις, όπως η συμπλήρωση της κεντρικής επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων με αποκεντρωμένες λύσεις λιπασματοποίησης, όπως η οικιακή λιπασματοποίηση και η λιπασματοποίηση σε επίπεδο κοινότητας.
      8)Στήριξη της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση των αστικών αποβλήτων και ανάπτυξη υποδομών επεξεργασίας αποβλήτων κατά τρόπο που να επικεντρώνεται στα υψηλότερα στάδια της ιεράρχησης των αποβλήτων. Απαιτούνται σταθερά σχέδια και συγκεκριμένες δράσεις, όπως η συμπλήρωση της κεντρικής επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων με αποκεντρωμένες λύσεις λιπασματοποίησης, όπως η οικιακή λιπασματοποίηση και η λιπασματοποίηση σε επίπεδο κοινότητας.
      9)Ανάπτυξη υποδομών επεξεργασίας αποβλήτων που συνδέονται με τα υψηλότερα στάδια της ιεράρχησης των αποβλήτων. Απαιτούνται σταθερά σχέδια και συγκεκριμένες δράσεις, όπως η στήριξη της οικιακής λιπασματοποίησης και η ενίσχυση της ικανότητας επεξεργασίας των βιολογικών αποβλήτων, προκειμένου να καλυφθούν πλήρως τα παραγόμενα βιολογικά απόβλητα.
      10)Η ικανότητα διαλογής και ανακύκλωσης των χωριστά συλλεγόμενων απορριμμάτων συσκευασίας πρέπει να αυξηθεί. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με την αύξηση του αριθμού των νέων κέντρων διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών που δημιουργούνται σε ολόκληρη τη χώρα και με τη βελτίωση της ικανότητας των υφιστάμενων.
      Επικοινωνία και ευαισθητοποίηση
      11)Διατήρηση και ενίσχυση δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης ειδικά προσαρμοσμένων σε διαφορετικές ομάδες-στόχους (π.χ. νοικοκυριά και εμπορικοί παραγωγοί αποβλήτων, εκπαιδευτικοί και σπουδαστές, τουρίστες) ώστε να ενισχυθεί η συμμετοχή στη χωριστή συλλογή. Θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα σύνολο εθνικού επικοινωνιακού υλικού με σαφή και συνεπή μηνύματα και με ιδιαίτερη έμφαση στα βιολογικά απόβλητα, στην οικιακή λιπασματοποίηση και στην ορθή διαχείριση των αποβλήτων (π.χ. διαλογή). Εξέταση του ενδεχομένου να καταρτιστεί επικοινωνιακό υλικό (π.χ. φυλλάδια) και στα αγγλικά εκτός των ελληνικών για να βοηθηθούν οι τουρίστες να συμβάλουν στον διαχωρισμό των απορριμμάτων.
      Διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού και οικονομικά μέσα
      12)Εφαρμογή οικονομικών μέσων (π.χ. φόρου υγειονομικής ταφής επαρκούς ύψους) ως κινήτρων για τη διαχείριση αποβλήτων που συνδέεται με τα υψηλότερα στάδια της ιεράρχησης των αποβλήτων, ώστε η επαναχρησιμοποίηση, η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση να καταστούν οικονομικά ελκυστικές και να μειωθεί η εξάρτηση από την υγειονομική ταφή των αποβλήτων. Το οικονομικά κίνητρα θα πρέπει να σχεδιαστούν και να καταστούν αρκετά ισχυρά ώστε να λειτουργήσουν καθοδηγητικά. Διασφάλιση της εφαρμογής των ρυθμίσεων υψηλότερης φορολόγησης της υγειονομικής ταφής που θεσπίστηκαν πρόσφατα σε όλους τους δήμους. Εξέταση της προοπτικής αύξησης του φόρου υγειονομικής ταφής που έχει προγραμματιστεί επί του παρόντος έως το 2027.
      13)Εφαρμογή συστήματος πληρωμής κατά την απόρριψη τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα νοικοκυριά προκειμένου να επιτευχθούν υψηλότερα ποσοστά δέσμευσης για ανακυκλώσιμα κλάσματα και να μειωθούν τα υπολειμματικά απόβλητα. Οι τοπικές αρχές θα μπορούσαν να υποστηριχθούν μέσω καθοδήγησης σχετικά με τον σχεδιασμό των μηχανισμών παροχής κινήτρων και μέσω της ανάπτυξης πιλοτικών έργων ή της άντλησης διδαγμάτων από αυτά.
      14)Η εντατικοποίηση των προσπαθειών για τη θέσπιση συστημάτων επαναχρησιμοποίησης των συσκευασιών θα αποφέρει περιβαλλοντικά οφέλη και θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με τους στόχους της ΕΕ για την ανακύκλωση των συσκευασιών.
      (1)
      Το 2018 εκδόθηκε έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης για την Ελλάδα [SWD(2018) 418 final]. Στην αξιολόγηση διατυπώθηκαν συνολικά 10 συστάσεις. Οι ελληνικές αρχές θεωρούν ότι πέντε από τις συστάσεις που διατυπώθηκαν σε αυτήν εφαρμόστηκαν, τέσσερις εφαρμόστηκαν εν μέρει και μία δεν έχει εφαρμοστεί.
      (2)
      ΕΟΠ και ETC/CE (2022). Early Warning Assessment Related to the 2025 Targets for Municipal and Packaging Waste (Αξιολόγηση έγκαιρης προειδοποίησης σχετικά με τους στόχους του 2025 για τα αστικά απόβλητα και τα απορρίμματα συσκευασίας) ( https://www.eea.europa.eu/publications/country-profiles-early-warning-assessments ).
      (3)
      Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2022). Επισκόπηση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής 2022. COM(2022) 438 final. ( https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ALL/?uri=comnat%3ACOM_2022_0438_FIN )
      (4)
      https://webgate.ec.europa.eu/life/publicWebsite/index.cfm?fuseaction=search.dspPage&n_proj_id=7404
      (5)
      https://www.justgozero.com/tilos-the-first-zero-waste-island/
      (6)
      Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 39 (ΦΕΚ 185 A/2020) — Έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 185/A/29-09-2020.
      Η έκθεση: https://www.eea.europa.eu/publications/many-eu-member-states/greece/view
    20. Περιβάλλον

      GTnews

      Ελληνική τεχνολογία φιλοδοξεί να βάλει στην «καρδιά» των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στη Βόρεια Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική η εταιρεία «INEM Technologies p.c», με έδρα την Ξάνθη. 
      Έχοντας ως βάση τη Θράκη, μια περιοχή που τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ισχυρή ανάπτυξη στον τομέα της ανάπτυξης καινοτομίας για μπαταρίες, η ΙΝΕΜ έχει αναπτύξει τεχνολογία για μπαταρίες ιόντων λιθίου (LIB), οι οποίες μπορούν να λειτουργήσουν ακόμα και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Με την τεχνολογία αυτή διεκδικεί κομμάτι μιας τεράστιας αγοράς: πάνω από 2,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι, που ζουν σε χώρες υψηλού βιοτικού επιπέδου και βιώνουν χειμώνες χαμηλών θερμοκρασιών, εκτιμάται ότι θα κινούνται στο εγγύς μέλλον με ηλεκτρικά οχήματα (EVs), ενώ παράλληλα, το ένα τρίτο του κόστους ενός EV αντιστοιχεί στην μπαταρία του! 
      Επιπλέον, το ενδιαφέρον της εταιρείας για τον συγκεκριμένο χώρο «κουμπώνει» με την εν εξελίξει στρατηγική της ΕΕ να εγκαθιδρύσει αλυσίδες αξίας των μπαταριών στον ευρωπαϊκό χώρο, σε μια περίοδο που πάνω από επτά στις δέκα μπαταρίες (ποσοστό άνω του 75%) για ηλεκτροκίνηση παράγονται από λίγες εταιρείες στην Ασία. Ήδη, στην Ευρώπη δημιουργούνται σήμερα μεγάλα εργοστάσια μπαταριών, τα λεγόμενα «gigafactories», κι οι ιδρυτές της ΙΝΕΜ βλέπουν την εταιρεία τους να εντάσσεται στην αναδυόμενη ευρωπαϊκή πραγματικότητα, μέσα από ενδεχόμενη συνεργασία με στρατηγικό εταίρο από την ΕΕ. «Μας ενδιαφέρει να δημιουργήσουμε joint venture (κοινοπρακτικό σχήμα) με Ευρωπαίο εταίρο, ώστε να μεγαλώσουμε στοχευμένα και συστημικά» γνωστοποίησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η συνιδρύτρια της INEM Technologies p.c, χημικός μηχανικός Mαρία Μούτσιου.
      Η ««INEM Technologies p.c», που ιδρύθηκε το 2020 ως τεχνοβλαστός (spinoff) του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) και έχει μεταξύ άλλων λάβει χρηματοδοτήσεις από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), εκτιμάται ότι θα είναι σύντομα σε θέση να αναζητήσει τον στρατηγικό εταίρο της -έναν κατασκευαστή μπαταριών ή/και ηλεκτρικών οχημάτων- ώστε η τεχνολογία της να ενσωματωθεί στο τελικό του προϊόν.  «Στο τέλος του 2023 εκτιμούμε ότι θα είμαστε στο κατάλληλο επίπεδο τεχνολογικής και επιχειρησιακής ωριμότητας, ώστε να αναζητήσουμε τον στρατηγικό εταίρο μας» επισήμανε. 
      Οι μπαταρίες ιόντων λιθίου (LIB) έχουν βέλτιστο εύρος λειτουργίας 10- 25 βαθμών Κελσίου και σε θερμοκρασίες υπό το μηδέν δυσκολεύονται -ή δεν επιτρέπεται από τον κατασκευαστή- να λειτουργούν, αν δεν συνοδεύονται από εξωτερικές θερμαντικές διατάξεις. «Η νέα γενιά της τεχνολογίας μας, στην οποία ανεβάζουμε τεχνολογική στάθμη αυτό το διάστημα, με χρηματοδότηση από τον ESA, επιλύει αυτό το πρόβλημα. Η συγκεκριμένη τεχνολογία απευθύνεται σε όλες τις χημείες μπαταριών ιόντων λιθίου και παράλληλα επιτρέπει τη γρήγορη και ομοιόμορφη φόρτιση σε δευτερόλεπτα» σημείωσε, υπενθυμίζοντας ότι το μέγεθος της αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων ανήλθε σε 246,7 δισ. δολ το 2020 και αναμένεται να φτάσει στο 1,31 τρισ. μέχρι το 2028. Η τεχνολογία της εταιρείας δεν αφορά πάντως μόνον τις αυτοκινητοβιομηχανίες, αλλά απευθύνεται και στις αγορές των φορητών εργαλείων χειρός, άμυνας και Διαστήματος. 
      Σε κάθε περίπτωση, η ανάπτυξη της τεχνολογίας είναι μόνο ένα μέρος του δρόμου προς την αγορά. Η κατασκευή μπαταριών, που είναι το επόμενο βήμα, απαιτεί υψηλές επενδύσεις. Ενδεικτικά, οι κεφαλαιουχικές δαπάνες (Capex) για την παραγωγή μπαταριών ιόντων λιθίου ανέρχονται σε περίπου 60 εκατ.-90 εκατ. δολάρια/ γιγαβατώρα. Εξού και ο στόχος της ΙΝΕΜ για την εξεύρεση στρατηγικού εταίρου για τη μεταφορά της τεχνολογίας, την προσαρμογή της στη δική του παραγωγική διαδικασία και την τελική ενσωμάτωσή της στο δικό του τελικό προϊόν, την μπαταρία.   
      Το «οικοσύστημα» των μπαταριών στη Θράκη
      Σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, πόλεις ή και ολόκληρες περιοχές διεκδικούν μια «ειδική» ταυτότητα στην επιχειρηματικότητα, έρευνα και τεχνολογία. Στη Θράκη διαπιστώνεται εσχάτως ισχυρή τάση για ανάπτυξη καινοτομίας στον χώρο των μπαταριών. Πώς βλέπει η Μαρία Μούτσιου να εξελίσσεται η τάση αυτή; «Στη Θράκη υπάρχει το εργοστάσιο παραγωγής μπαταριών της "Sunlight". Υπάρχει επίσης το Εργαστήριο Μίκρο και Νάνο Τεχνολογίας (ΜΝΤ) του ΔΠΘ, μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα στον σχεδιασμό κελιών μπαταριών. Και φυσικά υπάρχει η ΙΝΕΜ. Θεωρώ ότι τα επόμενα χρόνια αυτή η "ταυτότητα" μπορεί να γίνει ακόμη ισχυρότερη, γιατί θα συγκρατήσουμε στη Θράκη ερευνητικό δυναμικό για μπαταρίες, αναμένεται να λειτουργήσει το Κέντρο Αριστείας του ΔΠΘ, που θα περιλαμβάνει σχετικά θέματα, ευελπιστούμε να αναπτυχθούν νέες εταιρείες στην αλυσίδα αξίας της μπαταρίας και θα υλοποιήσουμε νέα ερευνητικά έργα για LIB» υπογράμμισε.
      Πόσο εύκολο είναι να γίνει «ορατή» στο εξωτερικό μια εταιρεία από την ακριτική Ελλάδα; «Είναι αλήθεια ότι έχει προκλήσεις η επίτευξη της "ορατότητας". Η τεχνολογία μας απευθύνεται αντικειμενικά σε βόρειες και κεντρικές ευρωπαϊκές χώρες, σε βόρεια Αμερική και Καναδά. Η φυσική απόστασή μας από τα εν λόγω οικοσυστήματα μπαταριών μάς δημιουργεί εμπόδια στο να αλληλεπιδρούμε συστηματικά με άλλες εταιρείες, φορείς και χρηματοδότες και να προσελκύουμε πολύ εξειδικευμένο προσωπικό. Αντιμετωπίζουμε αυτές τις προσκλήσεις μέσα από τη δημοσίευση του επιστημονικού μας έργου και την επιδίωξη σχέσεων συνεργασίας με φορείς του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος της μπαταρίας και των ενεργειακών υλικών. Αξιοποιούμε επίσης τις συνεργασίες που έχει ήδη αναπτύξει το "μητρικό" μας εργαστήριο και έτσι έχουμε καλή "πρόσφυση" με εταιρείες όπως η AIRBUS DS, η Custom Cells, η Cidetec» τόνισε.
      Πώς ξεκίνησε η διαδρομή που οδήγησε στην ίδρυση της ΙΝΕΜ;
      «Όλα ξεκίνησαν το 2014, όταν το Εργαστήριο ΜΝΤ με επιστημονικό υπεύθυνο τον αναπληρωτή καθηγητή Φίλιππο Φαρμάκη,  υλοποίησε δύο ερευνητικά έργα, το πρώτο με χρηματοδότηση από τον ΕSA, που αφορούσε την ανάπτυξη τεχνολογίας μπαταριών ιόντων λιθίου (LIB) για εφαρμογή στο Διάστημα, και το δεύτερο στο πλαίσιο της Διακρατικής Συνεργασίας Ελλάδας-Γερμανίας (ΕΣΠΑ 2014-2020), με αντικείμενο τις LIB για ηλεκτρικά οχήματα. Και στα δύο αυτά έργα σημειώθηκαν εξαιρετικές τεχνολογικές επιτυχίες. Το Εργαστήριο συνέχισε να αποκτά τεχνογνωσία και αναδύθηκε η ανάγκη για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων και τη μεταφορά της διαστημικής τεχνολογίας σε επίγειες εφαρμογές. Με τον Φίλιππο Φαρμάκη γνωριζόμαστε από το 2011 και δημιουργήσαμε την ΙΝΕΜ το 2020. Αισθάνομαι μεγάλη χαρά από αυτή την διαδρομή και οφείλω να πω ότι ο Φίλιππος είναι εξαιρετικός επιστήμονας και ένας άνθρωπος θετικός, που χαίρεσαι να δουλεύεις μαζί του. Οι άνθρωποι πάντα κάνουν τη διαφορά και αυτή τη στιγμή η ομάδα της ΙΝΕΜ είναι η δύναμή της!» σημείωσε, υπενθυμίζοντας ότι πέρα από τους δύο ιδρυτές της, την ομάδα της ΙΝΕΜ αποτελούν οι ερευνητές/συνεργάτες  Πέτρος Σελίνης (Lead Engineer), δρ Γιώργος Ζαρδαλίδης, Δημήτρης Αργυρόπουλος και Ιωάννα Λέφα, καθώς και η Σταυριανή Ντόγα.
    21. Περιβάλλον

      Engineer

      Ποιες μητροπόλεις κινδυνεύουν να «σβηστούν» από τον χάρτη - Η γη κάτω από τις μεγαλουπόλεις υποχωρεί προς το επίπεδο της θάλασσας υπό το βάρος των κατασκευών.
      Οι μεγαλουπόλεις βυθίζονται. Οι λίστες με τα αστικά κέντρα και τις περιοχές που κινδυνεύουν σταδιακά να βρεθούν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας διαρκώς μακραίνουν, όπως πολλαπλασιάζονται και οι επιστημονικές έρευνες που καταγράφουν και μελετούν το φαινόμενο. Και ο λόγος δεν είναι μόνο ο προφανής, δηλαδή η κλιματική αλλαγή.
      Δεν φταίει μόνο η κλιματική αλλαγή
      Η θάλασσα αγκαλιάζει κάθε χρόνο ολοένα και πιο σφιχτά τις πόλεις, αλλά και το αντίστροφο, δηλαδή οι πόλεις… χαμηλώνουν αγγίζοντας τα νερά της. Αφενός, λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη οι πάγοι λιώνουν, οι θάλασσες «φουσκώνουν» και εισβάλλουν στις πόλεις. Αφετέρου, τα μεγάλα αστικά κέντρα, λόγω ανθρωπογενών παρεμβάσεων που οδηγούν σε καθιζήσεις, γέρνουν υπό το βάρος του τσιμέντου προς το επίπεδο της θάλασσας.
      Ετσι, μπορεί παράκτιες πόλεις όπως το Μαϊάμι των ΗΠΑ και η Καντόνα της Κίνας να αντιμετωπίζουν την προοπτική τεράστιων πλημμυρών όσο η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, λόγω της κλιματικής αλλαγής, ωστόσο μελέτη που δημοσιεύτηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό «Geophysical Research Letters» και εξέτασε 99 πόλεις ανά τον κόσμο, προσδιόρισε μια πιο επείγουσα απειλή.
      Οπως αποκάλυψαν οι επιστήμονες, οι μεγαλουπόλεις του πλανήτη βυθίζονται ταχύτερα από τον ρυθμό που ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας. Κι αυτό διότι η γη υποχωρεί και καθιζάνει πολλά εκατοστά κάθε χρόνο εξαιτίας αλλαγών στο υπέδαφος που προκαλούνται από διάφορες δραστηριότητες. Για παράδειγμα, με τις υπεραντλήσεις υπόγειων υδάτων, το νερό βγαίνει στην επιφάνεια, η γη συμπιέζεται και οι κατασκευές που είναι χτισμένες στην κορυφή βουλιάζουν σταδιακά, πλησιάζοντας το επίπεδο της θάλασσας.
      Συναγερμός στη Νοτιοανατολική Ασία
      Τουλάχιστον 33 πόλεις «χαμηλώνουν» πάνω από ένα εκατοστό ετησίως, δηλαδή με ρυθμό πέντε φορές μεγαλύτερο από εκείνον της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Εκείνες που κινδυνεύουν να γίνουν ταχύτερα «υποβρύχια» βρίσκονται συγκεντρωμένες στη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία και ήδη αναγκάζονται να προσαρμοστούν. Η Ινδονησία, για παράδειγμα, μεταφέρει την πρωτεύουσά της από την Τζακάρτα, μια μεγαλούπολη 10,5 εκατομμυρίων κατοίκων, σε μια νεόκτιστη πόλη στο Βόρνεο, 2.000 χλμ. μακριά, για διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων και η σταδιακή βύθιση της πόλης. Μάλιστα, το 2022 η τοπική κυβέρνηση της Βόρειας Τζακάρτα απαγόρευσε την εξόρυξη υπόγειων υδάτων στην περιοχή.
      Οι δέκα ταχύτερα βυθιζόμενες πόλεις στον πλανήτη (από το σύνολο των 99 που μελετήθηκαν) είναι η Τιεντσίν της Κίνας με 5,22 εκατοστά τον χρόνο (cm/έτος), η Σεμαράνγκ και η Τζακάρτα της Ινδονησίας (3,96 cm/έτος και 3,44 εκατ./έτος αντίστοιχα), η Σαγκάη (2,94 cm/έτος), η Χο Τσι Μινχ και το Ανόι του Βιετνάμ (2,81 cm/έτος και 2,44 cm/έτος αντίστοιχα), το Τσιταγκόνγκ του Μπαγκλαντές (2,35 cm/έτος), το Κόμπε της Ιαπωνίας (2,26 cm/έτος), η Κεράλα της Ινδίας (1,96 cm/έτος) και το Χιούστον των ΗΠΑ (1,95 cm/έτος).
      Παράλληλα, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 8 Μαΐου στο επιστημονικό έντυπο «Earth’ s Future», και η πιο εμβληματική πόλη των ΗΠΑ, η Νέα Υόρκη, βουλιάζει υπό το βάρος των εκατοντάδων ουρανοξυστών. Υπολογίστηκε ότι πέρα από την άνοδο της θαλάσσιας στάθμης, η αμερικανική μητρόπολη χάνει κάθε χρόνο 1 με 2 χιλιοστά από το ύψος της λόγω καθίζησης. Μάλιστα, από το 1950 έως σήμερα το νερό στη Νέα Υόρκη έχει ανέβει κατά περίπου 22 εκατοστά.
      Αντιστοίχως, και η Βομβάη υποχωρεί έως και 0,8 εκατοστά ετησίως ενώ ανάλυση κινδύνου που έγινε πέρυσι κατέδειξε ότι σχεδόν 2.500 κτίρια στην ινδική μητρόπολη κινδυνεύουν να καταστραφούν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας έως το 2050.
      Σύμφωνα με τους επιστήμονες της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC) του ΟΗΕ, χωρίς μείωση των εκπομπών αερίων που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή, τα επίπεδα της θάλασσας παγκοσμίως θα ανέβουν κατά ένα μέτρο έως το 2100, απειλώντας τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα του πλανήτη, αλλά και αγροτικές περιοχές, θέρετρα κ.λπ. που βρίσκονται σε επαφή με το νερό. Η «εισβολή» αλμυρού νερού μπορεί να καταστρέψει βασικούς κλάδους της οικονομίας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO) η παγκόσμια μέση στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί ταχύτερα από το 1900 έως σήμερα από ό,τι σε οποιονδήποτε προηγούμενο αιώνα τα τελευταία 3.000 χρόνια.
      Μάλιστα, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ακόμη και αν η αύξηση της θερμοκρασίας της Γης συγκρατηθεί ως εκ θαύματος στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, η θάλασσα θα συνεχίσει να «φουσκώνει» ενώ εάν αυξηθεί κατά 2 βαθμούς Κελσίου, τότε η άνοδος της θαλάσσιας στάθμης θα μπορούσε να διπλασιαστεί απειλώντας μεγαλουπόλεις, όχι μόνο στην Ασία, αλλά σε κάθε άλλη ήπειρο, όπως είναι το Κάιρο, το Λάγος, το Μαπούτο, η Ντάκα, η Κοπεγχάγη, το Λονδίνο, το Λος Αντζελες, η Νέα Υόρκη, το Μπουένος Αϊρες, το Σαντιάγο κ.ά.
      Σχεδόν 900 εκατομμύρια άνθρωποι – το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού – ζουν σε παράκτιες ζώνες, με τον πληθυσμό στα μικρά νησιωτικά αναπτυσσόμενα κράτη του Δυτικού Ειρηνικού να αντιμετωπίζουν μια άνοδο της στάθμης της θάλασσας έως και τέσσερις φορές μεγαλύτερη από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

      Υπό βύθιση περιοχές και στην Ελλάδα
      Οι κλιματικές μεταβολές δεν έχουν αφήσει ανεπηρέαστη την Ελλάδα. Ηδη επιστήμονες έχουν καταγράψει επίδραση τόσο στην παραγωγικότητα των καλλιεργειών, αλλά και στο τουριστικό προϊόν, δηλαδή στους δύο βασικούς «πυλώνες» της ελληνικής οικονομίας.
      Μάλιστα, όπως αναφέρει ο ακαδημαϊκός κ. Χρήστος Ζερεφός, επικεφαλής του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελεί το Καλοχώρι Θεσσαλονίκης, ο άλλοτε λαχανόκηπος της περιοχής, από τους βυζαντινούς χρόνους.
      Οπως εξηγεί, εξαιτίας των αλλαγών στο κλίμα, πλέον η μέση στάθμη της θάλασσας βρίσκεται στο ίδιο υψόμετρο με το έδαφος, το αλμυρό νερό διεισδύει με συνέπεια να παρατηρείται υφαλάτωση της γης, η οποία είναι καταστροφική για την αγροτική παραγωγή.
      Το ίδιο συμβαίνει σήμερα σε χιλιόμετρα ακτογραμμών με χαμηλό υψόμετρο, σε δέλτα ποταμών όπως του Νέστου, του Αξιού, του Αλιάκμονα, ή στα παράλια του Μεσολογγίου κ.λπ.
      Στο σενάριο ενός ήπιου μετριασμού των εκπομπών αερίων, στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας για την περίοδο 2031 – 2060 προβλέπεται σημαντική άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Περισσότερο θα επηρεαστούν τα νησιά του Κεντρικού Αιγαίου στο βόρειο και νοτιοδυτικό τμήμα της Κρήτης, η ακτογραμμή του Ιονίου της ηπειρωτικής χώρας όπου η άνοδος της στάθμης θα φτάσει έως και τα 30 εκατοστά.
      Αλλά και στο σύνολο της ελληνικής ακτογραμμής υπολογίζεται μια άνοδος της στάθμης των θαλασσινών υδάτων από 10 έως 20 εκατοστά. Για την ίδια τριακονταετία, σύμφωνα με το πιο δυσμενές σενάριο, δηλαδή χωρίς περιορισμό των θερμοκηπικών αερίων, διαφαίνεται ότι σχεδόν σε όλη την ελληνική ακτογραμμή η θάλασσα θα ανέβει από 20 και σε ορισμένες περιοχές έως 30 εκατοστά.
      Σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι δεδομένο ότι στις περιοχές όπου η στάθμη της θάλασσας θα ανεβαίνει, οι ακτές θα διαβρώνονται και θα χάνονται οι αμμουδιές. Στην Ελλάδα ήδη σήμερα το 20% της ακτογραμμής κινδυνεύει από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η οποία έχει επιταχυνθεί τα τελευταία 10 χρόνια, κατατάσσοντας τη χώρα μας στην πρώτη πεντάδα των ευρωπαϊκών χωρών ως προς την παράκτια τρωτότητα.
      Οι συνέπειες των μακροχρόνιων μεταβολών της θαλάσσιας στάθμης σε συνδυασμό με παροδικές ακραίες κυματικές καταστάσεις θα επηρεάσουν πολλούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας (τουρισμό, χρήσεις γης, μεταφορές, κ.λπ.). Και όσο οι προσπάθειες της παγκόσμιας κοινότητας για μείωση των επικίνδυνων για το κλίμα εκπομπών θα συνεχίζονται, απαιτείται παράλληλα άμεση ενίσχυση της άμυνας των παράκτιων περιοχών και πόλεων ώστε να σταθούν όρθιες στα «χτυπήματα» των κλιματικών φαινομένων που, ούτως ή άλλως, έρχονται.
      Στην Ελλάδα το έργο του πολεοδομικού σχεδιασμού για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας βρίσκεται στο στάδιο της προκήρυξης των μελετών για τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ), τα οποία σχεδιάζεται να ολοκληρωθούν εντός τριετίας με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
      Το «φράγμα» της Βενετίας
      Για αιώνες στη Βενετία μεγάλες παλίρροιες βύθιζαν τα σοκάκια, πλημμύριζαν τα κτίρια, εμπόδιζαν την κίνηση των σκαφών κάτω από τις γέφυρες. Εδώ και μια τριετία όμως η ζωή των κατοίκων και των εμπόρων έχει βελτιωθεί. Το πρόβλημα της βύθισης της πόλης προφανώς δεν λύνεται με το φράγμα, παρά ταύτα η ζωή των κατοίκων γίνεται κάπως ευκολότερη.
      Το έργο υδραυλικής μηχανικής (γνωστό με το ιταλικό ακρωνύμιο «MOSE») ολοκληρώθηκε με τεράστιες καθυστερήσεις, έπειτα από δύο δεκαετίες και πλέον λειτουργεί και προστατεύει τη Βενετία και τη λιμνοθάλασσά της.
      Σε κάθε περίπτωση, δεν λείπουν οι «γκρίνιες» για τη χρησιμότητα του φράγματος που κόστισε 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Μελέτη του 2021 προέβλεψε άνοδο της στάθμης του νερού στη λιμνοθάλασσα της Βενετίας μεταξύ 32 και 110 εκατοστών έως το 2100, ανάλογα με το πόσο δραστικά θα περιοριστούν οι εκπομπές άνθρακα.
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.