Μετάβαση στο περιεχόμενο
Ακολουθήστε τη νέα μας σελίδα στο Facebook! ×

Αναζήτηση στην κοινότητα

Εμφάνιση αποτελεσμάτων για τις ετικέτες 'αρχιτεκτονική'.

  • Αναζήτηση με βάση τις ετικέτες

    Πληκτρολογήστε τις ετικέτες και χωρίστε τες με κόμμα.
  • Αναζήτηση με βάση τον συγγραφέα

Τύπος περιεχομένου


Φόρουμ

  • Ειδήσεις
    • Ειδήσεις
  • Εργασίες Μηχανικών
    • Τοπογραφικά-Χωροταξικά
    • Αρχιτεκτονικά
    • Στατικά
    • Μηχανολογικά
    • Ηλεκτρολογικά
    • Περιβαλλοντικά
    • Διάφορα
  • Εργασιακά-Διαδικαστικά
    • Άδειες-Διαδικασίες
    • Αυθαίρετα
    • Οικονομικά-Αμοιβές
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά
    • Εκπαίδευση
    • Ειδικότητες-Συλλογικά Όργανα
  • Εργαλεία
    • Προγράμματα Η/Υ
    • Εξοπλισμός
    • Διαδίκτυο
    • Showroom
  • Γενικά
    • Αγγελίες
    • Κουβέντα
    • Δράσεις-Προτάσεις προς φορείς
    • Michanikos.gr
    • Θέματα Ιδιωτών
  • Δοκιμαστικό's Θεματολογία γενική

Κατηγορίες

  • 1. Τοπογραφικά-Πολεοδομικά
    • 1.1 Λογισμικό
    • 1.2 Νομοθεσία
    • 1.3 Έντυπα
    • 1.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 1.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 2. Συγκοινωνιακά - Οδοποιίας
    • 2.1 Λογισμικό
    • 2.2 Νομοθεσία
    • 2.3 Έντυπα
    • 2.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 2.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 3. Αρχιτεκτονικά - Σχεδιαστικά
    • 3.1 Λογισμικό
    • 3.2 Νομοθεσία
    • 3.3 Έντυπα
    • 3.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 3.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 4. Στατικά - Εδαφοτεχνικά
    • 4.1 Λογισμικό
    • 4.2 Νομοθεσία
    • 4.3 Έντυπα
    • 4.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 4.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 5. Μηχανολογικά
    • 5.1 Λογισμικό
    • 5.2 Νομοθεσία
    • 5.3 Έντυπα
    • 5.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 5.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 6. Ηλεκτρολογικά
    • 6.1 Λογισμικό
    • 6.2 Νομοθεσία
    • 6.3 Έντυπα
    • 6.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 6.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 7. ΑΠΕ - Φωτοβολταϊκά
    • 7.1 Λογισμικό
    • 7.2 Νομοθεσία
    • 7.3 Έντυπα
    • 7.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 7.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 8. Περιβαλλοντικά
    • 8.1 Λογισμικό
    • 8.2 Νομοθεσία
    • 8.3 Έντυπα
    • 8.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 8.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 9. Υδραυλικά - Λιμενικά
    • 9.1 Λογισμικό
    • 9.2 Νομοθεσία
    • 9.3 Έντυπα
    • 9.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 9.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 10. Διαχείριση Έργων - Εκτιμήσεις - Πραγματογνωμοσύνες
    • 10.1 Λογισμικό
    • 10.2 Νομοθεσία
    • 10.3 Έντυπα
    • 10.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 10.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 11. Δημόσια Έργα - Ασφάλεια και Υγιεινή
    • 11.1 Λογισμικό
    • 11.2 Νομοθεσία
    • 11.3 Έντυπα
    • 11.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 11.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 12. Αμοιβές - Φορολογικά - Άδειες
    • 12.1 Λογισμικό
    • 12.2 Νομοθεσία
    • 12.3 Έντυπα - Αιτήσεις
    • 12.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 13. Αυθαίρετα
    • 13.1 Λογισμικό
    • 13.2 Νομοθεσία
    • 13.3 Έντυπα
    • 13.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 14. Διάφορα

Categories

  • Ειδήσεις
    • Νομοθεσία
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά-Φορολογικά
    • Περιβάλλον
    • Ενέργεια-ΑΠΕ
    • Τεχνολογία
    • Χρηματοδοτήσεις
    • Έργα-Υποδομές
    • Επικαιρότητα
    • Αρθρογραφία
    • Michanikos.gr
    • webTV
    • Sponsored

Κατηγορίες

  • Εξοπλισμός
  • Λογισμικό
  • Βιβλία
  • Εργασία
  • Ακίνητα
  • Διάφορα

Βρείτε αποτελέσματα...

Βρείτε αποτελέσματα που...


Ημερομηνία δημιουργίας

  • Start

    End


Τελευταία ενημέρωση

  • Start

    End


Φιλτράρισμα με βάση τον αριθμό των...

Εντάχθηκε

  • Start

    End


Ομάδα


Επάγγελμα


Ειδικότητα

  1. Το 2023 στην αρχιτεκτονική είχε στοιχεία υπερβολής, με την Ινδία να εγκαινιάζει το μεγαλύτερο κτίριο γραφείων στον κόσμο και το Merdeka 118 της Μαλαισίας να γίνεται ο δεύτερος ψηλότερος ουρανοξύστης που έχει κατασκευαστεί ποτέ. Ήταν όμως και μια χρονιά που γιόρτασε τη λεπτότητα, με ένα στοχαστικά σχεδιασμένο κινεζικό οικοτροφείο να ανακηρύσσεται Παγκόσμιο Κτίριο της Χρονιάς και τον Βρετανό αρχιτέκτονα David Chipperfield (που έχει αναλάβει και τη μεταμόρφωση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας) να τιμάται με το βραβείο Pritzker – το αντίστοιχο βραβείο Νόμπελ του κλάδου - για μια καριέρα αφιερωμένη σε διακριτικά σχεδιασμένα πολιτιστικά ιδρύματα. Το 2024 θα φέρει πιθανότατα ένα παρόμοιο μείγμα τόλμης και ομορφιάς. Ας δούμε στη συνέχεια 10 συναρπαστικά αρχιτεκτονικά πρότζεκτ που θα ολοκληρωθούν φέτος: Εθνοσυνέλευση του Μπενίν – Πόρτο Νόβο, Μπενίν Η νέα Εθνοσυνέλευση του Μπενίν, από το γραφείο Kéré ArchitectureKéré Architecture Το 2022 ο Francis Kéré από την Μπουρκίνα Φάσο έγινε ο πρώτος Αφρικανός αρχιτέκτονας που κέρδισε το πολυπόθητο βραβείο Pritzker. Και το σχέδιό του για τη νέα Εθνοσυνέλευση 35.000 τ.μ. στο γειτονικό Μπενίν ακολουθεί τις ίδιες αρχές που υπερασπίζεται από τότε που ανέλαβε την πρώτη του παραγγελία, ένα δημοτικό σχολείο στο χωριό του, το 2001: φυσικός αερισμός, άφθονη σκίαση και χρήση τοπικών υλικών. Σύμφωνα με την εταιρεία του Kéré, που εδρεύει στο Βερολίνο, η εμφάνιση του κτιρίου είναι εμπνευσμένη από το δέντρο palaver, το οποίο παραδοσιακά αποτελεί σημείο συνάντησης στα αφρικανικά χωριά (κάτι σαν τον μεγάλο πλάτανο της πλατείας του χωριού στην Ελλάδα). Μια ισόγεια αίθουσα συνεδριάσεων θα φιλοξενήσει το νομοθετικό σώμα του Μπενίν με 109 θέσεις, ενώ ένα δημόσιο πάρκο γύρω του προσφέρει «μια αίσθηση ανοικτότητας και διαφάνειας», όπως αναφέρεται στην περιγραφή του έργου. Κατακόρυφο Δάσος της Ναντσίνγκ – Ναντσίνγκ, Κίνα Το Κατακόρυφο Δάσος της Ναντσίνγκ, από το γραφείο Stefano Boeri ArchitettiStefano Boeri Architetti Το καλυμμένο με δέντρα Bosco Verticale (Κατακόρυφο Δάσος) στο Μιλάνο έχει γίνει σύμβολο του πράσινου σχεδιασμού από τότε που άνοιξε πριν από σχεδόν μια δεκαετία. Αλλά για τον αρχιτέκτονα Stefano Boeri, το εντυπωσιακό οικιστικό έργο ήταν μόνο η αρχή μίας σειράς παρόμοιων πρότζεκτ στην Ευρώπη και όχι μόνο. Το τελευταίο από αυτά, στην πρώην πρωτεύουσα της Κίνας Ναντσίνγκ, θα περιλαμβάνει περίπου 800 δέντρα και πάνω από 2.500 θάμνους και αναρριχώμενα φυτά που θα εγκατασταθούν σε προσεκτικά διαμορφωμένα μπαλκόνια. Αποτελούμενο από δύο πύργους – ο μεγαλύτερος από τους οποίους έχει ύψος 200 μέτρα – το νέο Κατακόρυφο Δάσος θα περιλαμβάνει γραφεία, ένα μουσείο και ένα ξενοδοχείο με πισίνα στον τελευταίο όροφο. Η εταιρεία του Boeri δήλωσε ότι τα 27 ενδημικά είδη που ξεπηδούν από τις προσόψεις των κτιρίων θα προωθήσουν τη βιοποικιλότητα και θα μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά περίπου 18 τόνους ετησίως. Kunstsilo – Κρίστιανσαντ, Νορβηγία Το Kunstsilo σχεδιάστηκε από τα γραφεία Mestres Wåge Arquitectes και MX_SIKunstsilo Ένα πανύψηλο προπολεμικό σιλό για την αποθήκευση σιτηρών στη νότια νορβηγική πόλη Κρίστιανσαντ έμεινε άδειο όταν ο τοπικός μύλος έκλεισε, μετά από 370 χρόνια συνεχούς λειτουργίας, το 2008. Ωστόσο, οι τοπικοί αξιωματούχοι διέταξαν να διατηρηθεί η παροπλισμένη δομή πολιτιστικής κληρονομιάς και κήρυξαν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για τον επανασχεδιασμό του ως γκαλερί, που προσέλκυσε προτάσεις από περισσότερα από 100 αρχιτεκτονικά γραφεία. Η νικήτρια πρόταση, των Mestres Wåge Arquitectes και MX_SI, αφήνει ανέπαφο μεγάλο μέρος του εξωτερικού του σιλό. Στο εσωτερικό, ωστόσο, διαμορφώθηκαν 3.000 τετραγωνικά μέτρα εκθεσιακού χώρου που θα φιλοξενήσουν την συλλογή Tangen των 5.500 έργων, τη μεγαλύτερη ιδιωτική συλλογή σκανδιναβικής τέχνης στον κόσμο. Keppel South Central – Σιγκαπούρη Η πισίνα στο Keppel South Central, που σχεδίασε το γραφείο NBBJNBBJ Η ευάερη εξωτερική πισίνα και οι άφθονοι χώροι πρασίνου θα κάνουν πιο ευχάριστα τα διαλείμματα των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που θα στεγάζει ο πύργος Keppel South Central της Σιγκαπούρης. Ενώ η πρόσοψη του κτιρίου καμπυλώνεται κοντά στη βάση του για να γίνει στέγαστρο μιας υπαίθριας πλατείας με καταστήματα, καφετέριες και εστιατόρια. Ενώ τα φωτοβολταϊκά στην οροφή και τα συστήματα συλλογής βρόχινου νερού συμβάλλουν στο χαρακτηρισμό του πύργου από το αρχιτεκτονικό γραφείο NBBJ ως ένα από τα «πιο βιώσιμα κτίρια γραφείων της Σιγκαπούρης μέχρι σήμερα». EVE Park – Λόντον, Καναδάς Το EVE Park σχεδιάστηκε από το γραφείο Gensler για την κατασκευάστρια εταιρεία s2e TechnologiesGensler/Studio Dror Το Electric Vehicle Enclave Park (ή EVE Park) του Καναδά στο Λόντον του Οντάριο είναι ένα οικιστικό έργο που απευθύνεται αποκλειστικά στους λάτρεις των ηλεκτρικών οχημάτων και τροφοδοτείται από τον ήλιο. Προσφέρει φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων και ένα πρόγραμμα κοινής χρήσης αυτοκινήτων για τους κατοίκους. Κάθε ένα από τα κτίρια με διαμερίσματα περιέχει έναν αυτοματοποιημένο «έξυπνο» πύργο στάθμευσης που αποθηκεύει τα οχήματα κάθετα, απελευθερώνοντας χώρο για κήπους. Οι τέσσερις κυκλικές οικιστικές κατασκευές, που σχεδιάστηκαν για την κατασκευάστρια εταιρεία s2e Technologies από το αμερικανικό αρχιτεκτονικό γραφείο Gensler, μπορούν να φιλοξενήσουν συνολικά 84 νοικοκυριά. Είναι τοποθετημένες και προσανατολισμένες έτσι ώστε να μεγιστοποιούν την έκθεση στον ήλιο για τα φωτοβολταϊκά που τροφοδοτούν το «μικροδίκτυο» της κοινότητας. EPIQ – Κίτο, Εκουαδόρ Το EPIQ σχεδίασε ο Δανός Bjarke IngelsUribe Schwarzkopf/Bjarke Ingels Το Κίτο «ψηλώνει» από χρόνο σε χρόνο με πολυώροφα κτίρια που σχεδιάστηκαν από γνωστούς αρχιτέκτονες όπως ο Moshe Safdie, ο Jean Nouvel και ο Ma Yansong. Ο Bjarke Ingels, ιδρυτής της δανέζικου αρχιτεκτονικού γραφείου BIG, αφού το 2022 ολοκλήρωσε το ψηλότερο κτίριο της πόλης, το IQON των 133 μέτρων, φέτος επιστρέφει με το EPIQ, στο νότιο άκρο του Parque La Carolina στο κέντρο της πόλης. Το 24ώροφο κτίριο μικτής χρήσης χωρίζεται σε οκτώ ξεχωριστούς όγκους – ή «κτίρια μέσα στο κτίριο» – που συνδέονται με καταπράσινες βεράντες. Η αποκατάσταση του Grand Palais – Παρίσι, Γαλλία Μετά από 124 χρόνια, το Grand Palais ξαναγίνεται «καινούργιο» από τους Chatillon ArchitectesChatillon Architectes Το Grand Palais στην καρδιά του Παρισιού από το 1900 που ολοκληρώθηκε μέχρι σήμερα, έχει λειτουργήσει ως εκθεσιακός χώρος, χώρος εκδηλώσεων, ακόμη και ως στρατιωτικό νοσοκομείο κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Αλλά ενώ έχουν γίνει εργασίες στη γυάλινη οροφή και τα θεμέλιά του σε αυτό το διάστημα, το κτίριο δεν είχε ποτέ υποστεί σημαντικές ανακαινίσεις. Για το λόγο αυτό έκλεισε για το κοινό το 2021 προκειμένου να ξεκινήσει μια ανακαίνιση ύψους 212 εκατομμυρίων ευρώ από το γραφείο Chatillon Architects. Οι εγκαταστάσεις εκσυγχρονίζονται, η πρόσβαση και οι περιβαλλοντικές επιδόσεις βελτιώνονται, ανοίγει ένα επιπλέον υπόγειο επίπεδο, ενώ αλλάζει και ο τρόπος με τον οποίο οι επισκέπτες κινούνται στην ηλιόλουστη αίθουσα εκθέσεων του συγκροτήματος. Τα πρώτα ανακαινισμένα τμήματα θα να είναι έτοιμα εγκαίρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού αυτό το καλοκαίρι. One Za'abeel – Ντουμπάι, ΗΑΕ Οι δύο πύργοι του One Za'abeel, με τη γέφυρα που είναι γνωστή ως The Link (ο σύνδεσμος), σχεδιασμένοι από το γραφείο Nikken SekkeiKerzner International Μετά από το ψηλότερο κτίριο του κόσμου, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα πέτυχαν άλλο ένα έξοχο επίτευγμα δομικής μηχανικής: μια γέφυρα μήκους 226 μέτρων και βάρους 9.500 τόνων η οποία ανυψώθηκε 100 μέτρα πάνω από έναν πολυσύχναστο αυτοκινητόδρομο του Ντουμπάι και συνδέει τους δύο ουρανοξύστες του συγκροτήματος One Za'abeel, που θα ανοίξει τον Φεβρουάριο. Οι δύο πύργοι – ως «πατέρας και γιος» περιγράφονται από το ιαπωνικό γραφείο Nikken Sekkei που τους σχεδίασε – περιλαμβάνουν κατοικίες, χώρους γραφείων και ένα ξενοδοχείο, ενώ η «γέφυρά» τους θα φιλοξενήσει πολυτελή εστιατόρια, πισίνα και παρατηρητήρια με θέα στην πόλη και τον Περσικό κόλπο. Ξενοδοχείο Populus –Ντένβερ, ΗΠΑ Το 13όροφο ξενοδοχείο Populus που σχεδίασαν οι Studio Gang ArchitechtsStudio Gang Το 13όροφο ξενοδοχείο των 265 δωματίων που πρόκειται να ανοίξει στο Ντένβερ του Κολοράντο αυτό το καλοκαίρι, είναι ένα ενδιαφέρον δείγμα βιοφιλικού σχεδιασμού, εμπνευσμένο από τον κορμό της ενδημικής λεύκας (Populus είναι η επιστημονική ονομασία του δέντρου). Πρόκειται για το πρώτο ξενοδοχείο με θετικό ισοζύγιο άνθρακα στις ΗΠΑ, ενώ θα είναι και το πρώτο κτίριο που κατασκευάζεται στο κέντρο του Ντένβερ χωρίς να διαθέτει πάρκινγκ. Το νέο θέατρο του QPAC – Μπρισμπέιν, Αυστραλία Το νέο θέατρο στο Κέντρο Παραστατικών Τεχνών Κουίνσλαντ σχεδιάστηκε από τους Νορβηγούς αρχιτέκτονες Snøhetta και τους Αυστραλούς Blight RaynerVisualiii Με την τεράστια, κυματιστή γυάλινη πρόσοψή του και τους ανοιχτούς χώρους του φουαγιέ, το πολυαναμενόμενο νέο κτίριο στο Κέντρο Παραστατικών Τεχνών Κουίνσλαντ (QPAC) στο Μπρισμπέιν της Αυστραλίας, προσφέρει μια διαφάνεια που σπάνια συνδέεται με τα θέατρα. Πιο μέσα, ωστόσο, ένα κέλυφος από σκυρόδεμα περιέχει τη βασική ατραξιόν, ένα αμφιθέατρο 1.500 θέσεων με ξύλινη επένδυση, σχεδιασμένο για να φιλοξενεί μπαλέτο, όπερα, θέατρο και μιούζικαλ. Το νορβηγικό αρχιτεκτονικό γραφείο Snøhetta και το τοπικό γραφείο Blight Rayner – που μαζί νίκησαν περισσότερους από 20 συμμετέχοντες σε διεθνή διαγωνισμό – εμπνεύστηκαν τον σχεδιασμό από τη ροή του ποταμού Μπρισμπέιν. Το έργο κόστισε 175 εκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (106,5 εκατ. ευρώ). Με πληροφορίες από: The new architecture set to shape the world in 2024 by Oscar Holland, CNN View full είδηση
  2. Το 2023 στην αρχιτεκτονική είχε στοιχεία υπερβολής, με την Ινδία να εγκαινιάζει το μεγαλύτερο κτίριο γραφείων στον κόσμο και το Merdeka 118 της Μαλαισίας να γίνεται ο δεύτερος ψηλότερος ουρανοξύστης που έχει κατασκευαστεί ποτέ. Ήταν όμως και μια χρονιά που γιόρτασε τη λεπτότητα, με ένα στοχαστικά σχεδιασμένο κινεζικό οικοτροφείο να ανακηρύσσεται Παγκόσμιο Κτίριο της Χρονιάς και τον Βρετανό αρχιτέκτονα David Chipperfield (που έχει αναλάβει και τη μεταμόρφωση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας) να τιμάται με το βραβείο Pritzker – το αντίστοιχο βραβείο Νόμπελ του κλάδου - για μια καριέρα αφιερωμένη σε διακριτικά σχεδιασμένα πολιτιστικά ιδρύματα. Το 2024 θα φέρει πιθανότατα ένα παρόμοιο μείγμα τόλμης και ομορφιάς. Ας δούμε στη συνέχεια 10 συναρπαστικά αρχιτεκτονικά πρότζεκτ που θα ολοκληρωθούν φέτος: Εθνοσυνέλευση του Μπενίν – Πόρτο Νόβο, Μπενίν Η νέα Εθνοσυνέλευση του Μπενίν, από το γραφείο Kéré ArchitectureKéré Architecture Το 2022 ο Francis Kéré από την Μπουρκίνα Φάσο έγινε ο πρώτος Αφρικανός αρχιτέκτονας που κέρδισε το πολυπόθητο βραβείο Pritzker. Και το σχέδιό του για τη νέα Εθνοσυνέλευση 35.000 τ.μ. στο γειτονικό Μπενίν ακολουθεί τις ίδιες αρχές που υπερασπίζεται από τότε που ανέλαβε την πρώτη του παραγγελία, ένα δημοτικό σχολείο στο χωριό του, το 2001: φυσικός αερισμός, άφθονη σκίαση και χρήση τοπικών υλικών. Σύμφωνα με την εταιρεία του Kéré, που εδρεύει στο Βερολίνο, η εμφάνιση του κτιρίου είναι εμπνευσμένη από το δέντρο palaver, το οποίο παραδοσιακά αποτελεί σημείο συνάντησης στα αφρικανικά χωριά (κάτι σαν τον μεγάλο πλάτανο της πλατείας του χωριού στην Ελλάδα). Μια ισόγεια αίθουσα συνεδριάσεων θα φιλοξενήσει το νομοθετικό σώμα του Μπενίν με 109 θέσεις, ενώ ένα δημόσιο πάρκο γύρω του προσφέρει «μια αίσθηση ανοικτότητας και διαφάνειας», όπως αναφέρεται στην περιγραφή του έργου. Κατακόρυφο Δάσος της Ναντσίνγκ – Ναντσίνγκ, Κίνα Το Κατακόρυφο Δάσος της Ναντσίνγκ, από το γραφείο Stefano Boeri ArchitettiStefano Boeri Architetti Το καλυμμένο με δέντρα Bosco Verticale (Κατακόρυφο Δάσος) στο Μιλάνο έχει γίνει σύμβολο του πράσινου σχεδιασμού από τότε που άνοιξε πριν από σχεδόν μια δεκαετία. Αλλά για τον αρχιτέκτονα Stefano Boeri, το εντυπωσιακό οικιστικό έργο ήταν μόνο η αρχή μίας σειράς παρόμοιων πρότζεκτ στην Ευρώπη και όχι μόνο. Το τελευταίο από αυτά, στην πρώην πρωτεύουσα της Κίνας Ναντσίνγκ, θα περιλαμβάνει περίπου 800 δέντρα και πάνω από 2.500 θάμνους και αναρριχώμενα φυτά που θα εγκατασταθούν σε προσεκτικά διαμορφωμένα μπαλκόνια. Αποτελούμενο από δύο πύργους – ο μεγαλύτερος από τους οποίους έχει ύψος 200 μέτρα – το νέο Κατακόρυφο Δάσος θα περιλαμβάνει γραφεία, ένα μουσείο και ένα ξενοδοχείο με πισίνα στον τελευταίο όροφο. Η εταιρεία του Boeri δήλωσε ότι τα 27 ενδημικά είδη που ξεπηδούν από τις προσόψεις των κτιρίων θα προωθήσουν τη βιοποικιλότητα και θα μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά περίπου 18 τόνους ετησίως. Kunstsilo – Κρίστιανσαντ, Νορβηγία Το Kunstsilo σχεδιάστηκε από τα γραφεία Mestres Wåge Arquitectes και MX_SIKunstsilo Ένα πανύψηλο προπολεμικό σιλό για την αποθήκευση σιτηρών στη νότια νορβηγική πόλη Κρίστιανσαντ έμεινε άδειο όταν ο τοπικός μύλος έκλεισε, μετά από 370 χρόνια συνεχούς λειτουργίας, το 2008. Ωστόσο, οι τοπικοί αξιωματούχοι διέταξαν να διατηρηθεί η παροπλισμένη δομή πολιτιστικής κληρονομιάς και κήρυξαν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για τον επανασχεδιασμό του ως γκαλερί, που προσέλκυσε προτάσεις από περισσότερα από 100 αρχιτεκτονικά γραφεία. Η νικήτρια πρόταση, των Mestres Wåge Arquitectes και MX_SI, αφήνει ανέπαφο μεγάλο μέρος του εξωτερικού του σιλό. Στο εσωτερικό, ωστόσο, διαμορφώθηκαν 3.000 τετραγωνικά μέτρα εκθεσιακού χώρου που θα φιλοξενήσουν την συλλογή Tangen των 5.500 έργων, τη μεγαλύτερη ιδιωτική συλλογή σκανδιναβικής τέχνης στον κόσμο. Keppel South Central – Σιγκαπούρη Η πισίνα στο Keppel South Central, που σχεδίασε το γραφείο NBBJNBBJ Η ευάερη εξωτερική πισίνα και οι άφθονοι χώροι πρασίνου θα κάνουν πιο ευχάριστα τα διαλείμματα των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που θα στεγάζει ο πύργος Keppel South Central της Σιγκαπούρης. Ενώ η πρόσοψη του κτιρίου καμπυλώνεται κοντά στη βάση του για να γίνει στέγαστρο μιας υπαίθριας πλατείας με καταστήματα, καφετέριες και εστιατόρια. Ενώ τα φωτοβολταϊκά στην οροφή και τα συστήματα συλλογής βρόχινου νερού συμβάλλουν στο χαρακτηρισμό του πύργου από το αρχιτεκτονικό γραφείο NBBJ ως ένα από τα «πιο βιώσιμα κτίρια γραφείων της Σιγκαπούρης μέχρι σήμερα». EVE Park – Λόντον, Καναδάς Το EVE Park σχεδιάστηκε από το γραφείο Gensler για την κατασκευάστρια εταιρεία s2e TechnologiesGensler/Studio Dror Το Electric Vehicle Enclave Park (ή EVE Park) του Καναδά στο Λόντον του Οντάριο είναι ένα οικιστικό έργο που απευθύνεται αποκλειστικά στους λάτρεις των ηλεκτρικών οχημάτων και τροφοδοτείται από τον ήλιο. Προσφέρει φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων και ένα πρόγραμμα κοινής χρήσης αυτοκινήτων για τους κατοίκους. Κάθε ένα από τα κτίρια με διαμερίσματα περιέχει έναν αυτοματοποιημένο «έξυπνο» πύργο στάθμευσης που αποθηκεύει τα οχήματα κάθετα, απελευθερώνοντας χώρο για κήπους. Οι τέσσερις κυκλικές οικιστικές κατασκευές, που σχεδιάστηκαν για την κατασκευάστρια εταιρεία s2e Technologies από το αμερικανικό αρχιτεκτονικό γραφείο Gensler, μπορούν να φιλοξενήσουν συνολικά 84 νοικοκυριά. Είναι τοποθετημένες και προσανατολισμένες έτσι ώστε να μεγιστοποιούν την έκθεση στον ήλιο για τα φωτοβολταϊκά που τροφοδοτούν το «μικροδίκτυο» της κοινότητας. EPIQ – Κίτο, Εκουαδόρ Το EPIQ σχεδίασε ο Δανός Bjarke IngelsUribe Schwarzkopf/Bjarke Ingels Το Κίτο «ψηλώνει» από χρόνο σε χρόνο με πολυώροφα κτίρια που σχεδιάστηκαν από γνωστούς αρχιτέκτονες όπως ο Moshe Safdie, ο Jean Nouvel και ο Ma Yansong. Ο Bjarke Ingels, ιδρυτής της δανέζικου αρχιτεκτονικού γραφείου BIG, αφού το 2022 ολοκλήρωσε το ψηλότερο κτίριο της πόλης, το IQON των 133 μέτρων, φέτος επιστρέφει με το EPIQ, στο νότιο άκρο του Parque La Carolina στο κέντρο της πόλης. Το 24ώροφο κτίριο μικτής χρήσης χωρίζεται σε οκτώ ξεχωριστούς όγκους – ή «κτίρια μέσα στο κτίριο» – που συνδέονται με καταπράσινες βεράντες. Η αποκατάσταση του Grand Palais – Παρίσι, Γαλλία Μετά από 124 χρόνια, το Grand Palais ξαναγίνεται «καινούργιο» από τους Chatillon ArchitectesChatillon Architectes Το Grand Palais στην καρδιά του Παρισιού από το 1900 που ολοκληρώθηκε μέχρι σήμερα, έχει λειτουργήσει ως εκθεσιακός χώρος, χώρος εκδηλώσεων, ακόμη και ως στρατιωτικό νοσοκομείο κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Αλλά ενώ έχουν γίνει εργασίες στη γυάλινη οροφή και τα θεμέλιά του σε αυτό το διάστημα, το κτίριο δεν είχε ποτέ υποστεί σημαντικές ανακαινίσεις. Για το λόγο αυτό έκλεισε για το κοινό το 2021 προκειμένου να ξεκινήσει μια ανακαίνιση ύψους 212 εκατομμυρίων ευρώ από το γραφείο Chatillon Architects. Οι εγκαταστάσεις εκσυγχρονίζονται, η πρόσβαση και οι περιβαλλοντικές επιδόσεις βελτιώνονται, ανοίγει ένα επιπλέον υπόγειο επίπεδο, ενώ αλλάζει και ο τρόπος με τον οποίο οι επισκέπτες κινούνται στην ηλιόλουστη αίθουσα εκθέσεων του συγκροτήματος. Τα πρώτα ανακαινισμένα τμήματα θα να είναι έτοιμα εγκαίρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού αυτό το καλοκαίρι. One Za'abeel – Ντουμπάι, ΗΑΕ Οι δύο πύργοι του One Za'abeel, με τη γέφυρα που είναι γνωστή ως The Link (ο σύνδεσμος), σχεδιασμένοι από το γραφείο Nikken SekkeiKerzner International Μετά από το ψηλότερο κτίριο του κόσμου, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα πέτυχαν άλλο ένα έξοχο επίτευγμα δομικής μηχανικής: μια γέφυρα μήκους 226 μέτρων και βάρους 9.500 τόνων η οποία ανυψώθηκε 100 μέτρα πάνω από έναν πολυσύχναστο αυτοκινητόδρομο του Ντουμπάι και συνδέει τους δύο ουρανοξύστες του συγκροτήματος One Za'abeel, που θα ανοίξει τον Φεβρουάριο. Οι δύο πύργοι – ως «πατέρας και γιος» περιγράφονται από το ιαπωνικό γραφείο Nikken Sekkei που τους σχεδίασε – περιλαμβάνουν κατοικίες, χώρους γραφείων και ένα ξενοδοχείο, ενώ η «γέφυρά» τους θα φιλοξενήσει πολυτελή εστιατόρια, πισίνα και παρατηρητήρια με θέα στην πόλη και τον Περσικό κόλπο. Ξενοδοχείο Populus –Ντένβερ, ΗΠΑ Το 13όροφο ξενοδοχείο Populus που σχεδίασαν οι Studio Gang ArchitechtsStudio Gang Το 13όροφο ξενοδοχείο των 265 δωματίων που πρόκειται να ανοίξει στο Ντένβερ του Κολοράντο αυτό το καλοκαίρι, είναι ένα ενδιαφέρον δείγμα βιοφιλικού σχεδιασμού, εμπνευσμένο από τον κορμό της ενδημικής λεύκας (Populus είναι η επιστημονική ονομασία του δέντρου). Πρόκειται για το πρώτο ξενοδοχείο με θετικό ισοζύγιο άνθρακα στις ΗΠΑ, ενώ θα είναι και το πρώτο κτίριο που κατασκευάζεται στο κέντρο του Ντένβερ χωρίς να διαθέτει πάρκινγκ. Το νέο θέατρο του QPAC – Μπρισμπέιν, Αυστραλία Το νέο θέατρο στο Κέντρο Παραστατικών Τεχνών Κουίνσλαντ σχεδιάστηκε από τους Νορβηγούς αρχιτέκτονες Snøhetta και τους Αυστραλούς Blight RaynerVisualiii Με την τεράστια, κυματιστή γυάλινη πρόσοψή του και τους ανοιχτούς χώρους του φουαγιέ, το πολυαναμενόμενο νέο κτίριο στο Κέντρο Παραστατικών Τεχνών Κουίνσλαντ (QPAC) στο Μπρισμπέιν της Αυστραλίας, προσφέρει μια διαφάνεια που σπάνια συνδέεται με τα θέατρα. Πιο μέσα, ωστόσο, ένα κέλυφος από σκυρόδεμα περιέχει τη βασική ατραξιόν, ένα αμφιθέατρο 1.500 θέσεων με ξύλινη επένδυση, σχεδιασμένο για να φιλοξενεί μπαλέτο, όπερα, θέατρο και μιούζικαλ. Το νορβηγικό αρχιτεκτονικό γραφείο Snøhetta και το τοπικό γραφείο Blight Rayner – που μαζί νίκησαν περισσότερους από 20 συμμετέχοντες σε διεθνή διαγωνισμό – εμπνεύστηκαν τον σχεδιασμό από τη ροή του ποταμού Μπρισμπέιν. Το έργο κόστισε 175 εκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (106,5 εκατ. ευρώ). Με πληροφορίες από: The new architecture set to shape the world in 2024 by Oscar Holland, CNN
  3. Η Λεωφόρος Αλεξάνδρας αποτελεί τη μία από τις 3 πλευρές του μεγάλου πολεοδομικού τριγώνου που ορίζει παραδοσιακά την κεντρικότητα της αθηναϊκής πόλης. Η εξάπλωση των σταθμών του μετρό, ένα νέο συνδετικό υπόγειο δίκτυο που εμφανίζεται στην οριζοντιογραφία του αστικού ιστού, θα δημιουργήσει νέους συνδέσμους μέσα στην πόλη, νέα κέντρα και επίκεντρα, δίνοντας την ευκαιρία επανασχεδιασμού μέρους του δημόσιου χώρου που βρίσκεται σε αφάνεια, «εν υπνώσει», και εντοπίζεται ανάμεσα σε κεντρικές αρτηρίες, αποκομμένους χώρους πρασίνου, μέτωπα ή και γειτονιές. Νησίδες όπως η περιοχή μελέτης αποτελούν ενδιάμεσους χώρους της πόλης, οι οποίοι από «παρόχθια συμπληρώματα», καλούνται να γίνουν μικρά κέντρα και φέρουν το φόρτο ενός ευρύτερου σχεδιασμού, ο οποίος οφείλει να απαντάει στα σύγχρονα αιτήματα περιβαλλοντικής και κοινωνικής αειφορίας. Προτείνεται μια μεθοδολογία προσέγγισης και σχεδιασμού, που ακολουθεί περιβαλλοντικές, ενεργειακές και βιοκλιματικές αρχές, επιτρέπει την άρση των ορίων, προσφέρει συνοχή ανάμεσα στα δίκτυα και τις ροές και ενισχύει την κοινωνικότητα των μικρότερων κέντρων και περιοχών, με την ταυτόχρονη παρουσία του αστικού πρασίνου. Δύο είναι οι συνθήκες που οριοθετούν και επηρεάζουν την περιοχή διαμόρφωσης. Από τη μία, η βουερή ευθυτενής λεωφόρος, και από την άλλη, η παρακείμενη γειτονιά. Για αυτό και ο ρόλος της νησίδας είναι διττός· να συνδυάσει το υπερτοπικό και το τοπικό χαρακτήρα και να συγκεράσει τη μεγάλη κλίμακα της πόλης με τις κοντινότερες γειτνιάσεις. Η πρόταση στοχεύει, έτσι, τόσο στην ανάδειξη του σταθμού πάνω στον υπερτοπικό άξονα της Αλεξάνδρας, όσο και να ρυθμίσει τις ποιότητες του δημόσιου κοινόχρηστου χώρου, επιτρέποντας να συνυπάρχουν οι συνέχειες του αστικού πρασίνου μαζί με τις δραστηριότητες της καθημερινότητας. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός της πρότασης είναι συνυφασμένος με τον περιβαλλοντικό. Προτείνονται η ανάπτυξη πράσινων δικτύων, η ενίσχυση των φυτεύσεων στην Λ. Αλεξάνδρας (συστηματική φύτευση ενδιάμεσης νησίδας και διπλή φύτευση στο μέτωπο των πλευρικών πεζοδρομίων), η χρήση ΜΜΜ και ποδήλατου (με περιορισμό των λωρίδων αυτοκινήτου 3.00μ αντί 3.50μ. και με τη διαπλάτυνση λεωφορειολωρίδας για ένταξη ζώνης ποδηλατοδρόμου) και, η σύνδεση περιοχών για την προαγωγή της κοινωνικής κινητικότητας. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται η αναμόρφωση του άξονα της οδού Θερειανού με σκοπό τη σύνδεση της διαμόρφωσης με την πύλη του Πεδίου του Άρεως, με ενέργειες όπως η διαπλάτυνση και φύτευση του βόρειου πεζοδρομίου της αλλά και τη διαμόρφωση κεντρικής νησίδας για φύτευση και οργανωμένη στάθμευση οχημάτων. Ακόμα, προτείνεται να διευκολυνθεί η προσπέλαση στη διαμόρφωση από και προς το λόφο Φινοπούλου, του Στρέφη και της περιοχής του Γκύζη, με σχετική διαπλάτυνση των πεζοδρομίων και συστηματική γραμμική φύτευση. Ως χωρικά και αστικά εργαλεία της μικρής κλίμακας, χρησιμοποιούνται: 1. οι τρεις διαβαθμιζόμενες ζώνες «μητροπολιτικού» πεζοδρομίου μεγάλης κυκλοφορίας, του πάρκου και του πεζόδρομου, 2. το στέγαστρο τριών τυπολογιών, ως εργαλείο σύνταξης κανόνα αστικής ομοιογένειας και οδηγό για τη μετάβαση από την υπερτοπική κλίμακα στη τοπική, 3. οι μικρότεροι τόποι συμπερίληψης, ανοιχτοί και προσβάσιμοι, που αναφέρονται σε όλες τις ηλικίες και κοινωνικές ομάδες και επιτρέπουν την πολυλειτουργικότητα (ανάπαυλα, άθληση, αναψυχή, παιχνίδι), και 4. ο αστικός εξοπλισμός και δημόσιες υποδομές. Πρωταγωνιστικό στοιχείο αλλά και μεθοδολογικό εργαλείο της πρότασης είναι το στέγαστρο, που σχηματοποιείται με μία οικονομία χειρισμών. Σε αστικό επίπεδο λειτουργεί ως αναγνωρίσιμο συμβάν, χωρίς να επιβάλλεται στην πόλη με ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία · υφαίνει τον ιστό, τον χρωματίζει, τον σκιάζει και πολλαπλασιάζει τη δυναμική του, σημαίνοντας ταυτόχρονα τις εισόδους στο μετρό, τις στάσεις των ΜΜΜ ή τους καθιστικούς χώρους. Τοποθετείται είτε γραμμικά, είτε ανά ομάδες, με πολλαπλές δυνατότητες, σχηματίζοντας μικρότερους ή μεγαλύτερους τόπους αναφοράς. Με τη σκίαση και την επικάλυψή του, είτε με ηλιακό φωτοβολταϊκό πάνελ (solar umbrella), είτε με τη δυνατότητα εξάπλωσης αναρριχητικού φυτού, συμμετέχει στον ενεργειακό και βιοκλιματικό σχεδιασμό του χώρου, ενισχύοντας την ποιότητα του μικροκλίματος της διαμόρφωσης. Η επιλογή υλικών που επιτρέπουν τις διαπνοές και την απορρόφηση υδάτων, η εντατική φύτευση ψηλών δέντρων τα οποία επιτρέπουν στον αέρα να διαπεράσει τα χαμηλότερα στρώματα του αστικού πάρκου, συμβάλλουν στο φυσικό δροσισμό και στην αποφυγής του φαινομένου της θερμικής νησίδας, ενώ συγχρόνως διατηρούν τη βιοποικιλότητα της πανίδας και της χλωρίδας. Η αρχιτεκτονική του τοπίου και της φύτευσης ακολουθεί, εντείνει και πλουτίζει τη χωρική λογική του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Στηρίζεται στις αρχές της βιοποικιλότητας και της ισορροπίας της μεσογειακής βλάστησης. Πρόταγμα αποτελεί η οικονομία των πόρων, η ανθεκτικότητα των ειδών και η χαμηλή συντήρηση. Συμπερασματικά, η πόλη χρειάζεται και επανα-προσλαμβάνουσες ερεθισμάτων, και τα στέγαστρα στην επανάληψή τους διαγράφουν ένα αχνό αστικό γλυπτό πάνω στη γραμμικότητα του άξονα της Αλεξάνδρας. Εκτός του ότι οφείλουν να σημάνουν, να στεγάσουν και να εξοπλίσουν το δημόσιο χώρο, μπορεί να συμμετάσχουν στην εναλλαγή του βιώματος μιας επιτελεστικής καθημερινότητας, να φωταγωγηθούν τις επίσημες μέρες, να φιλοξενήσουν μία έκθεση ή ένα αστικό συμβάν και να συνδεθούν με διακριτές μνήμες και νέα αστικά βιώματα. Βίντεο με την πρόταση μπορείτε να βρείτε εδώ Στοιχεία έργου Τυπολογία: ΑΝΟΙΧΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ «Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός Ιδεών για την ανάπλαση του κοινόχρηστου χώρου και της ευρύτερης περιοχής του νέου σταθμού Μετρό ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ» Διοργανώτρια Αρχή: ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΘΗΝΑ Α.Ε. Βραβεύσεις: 1ο βραβείο Αρχιτεκτονική μελέτη: Theoni Xanthi – XZA Architects, Θεώνη Ξάνθη (lead architect), Μαργαρίτα Ζακυνθινού-Ξάνθη, Σπύρος Γιωτάκης, Νικολέττα Ζακυνθινού-Ξάνθη, Γεώργος Λάριος, Θεοδώρα Σακελλαριάδη, Μάνος Βέλλης Αρχιτέκτων τοπίου: Άννα-Μαρία Βισίλια Μηχανικός Πολεοδόμος Χωροτάκτης: Κωνσταντίνος Ζέκκος Μηχανικός Συγκοινωνιολόγος: Παρασκευή Τριβυζά Πολιτικός μηχανικός: Δανιήλ Σούσσης Ηλεκτρολόγος – Μηχανολόγος μηχανικός: Νικόλαος Ξηρουδάκης Μηχανικός Υδραυλικών Έργων: Βασιλική Αγραφιώτου Περιβαλλοντολόγος: Θεοδώρα Μπαρτζή Γεωπόνος: Κώστας Ζηλεμένος Τοποθεσία: Αλεξάνδρας, Αθήνα, Ελλάδα View full είδηση
  4. Η Λεωφόρος Αλεξάνδρας αποτελεί τη μία από τις 3 πλευρές του μεγάλου πολεοδομικού τριγώνου που ορίζει παραδοσιακά την κεντρικότητα της αθηναϊκής πόλης. Η εξάπλωση των σταθμών του μετρό, ένα νέο συνδετικό υπόγειο δίκτυο που εμφανίζεται στην οριζοντιογραφία του αστικού ιστού, θα δημιουργήσει νέους συνδέσμους μέσα στην πόλη, νέα κέντρα και επίκεντρα, δίνοντας την ευκαιρία επανασχεδιασμού μέρους του δημόσιου χώρου που βρίσκεται σε αφάνεια, «εν υπνώσει», και εντοπίζεται ανάμεσα σε κεντρικές αρτηρίες, αποκομμένους χώρους πρασίνου, μέτωπα ή και γειτονιές. Νησίδες όπως η περιοχή μελέτης αποτελούν ενδιάμεσους χώρους της πόλης, οι οποίοι από «παρόχθια συμπληρώματα», καλούνται να γίνουν μικρά κέντρα και φέρουν το φόρτο ενός ευρύτερου σχεδιασμού, ο οποίος οφείλει να απαντάει στα σύγχρονα αιτήματα περιβαλλοντικής και κοινωνικής αειφορίας. Προτείνεται μια μεθοδολογία προσέγγισης και σχεδιασμού, που ακολουθεί περιβαλλοντικές, ενεργειακές και βιοκλιματικές αρχές, επιτρέπει την άρση των ορίων, προσφέρει συνοχή ανάμεσα στα δίκτυα και τις ροές και ενισχύει την κοινωνικότητα των μικρότερων κέντρων και περιοχών, με την ταυτόχρονη παρουσία του αστικού πρασίνου. Δύο είναι οι συνθήκες που οριοθετούν και επηρεάζουν την περιοχή διαμόρφωσης. Από τη μία, η βουερή ευθυτενής λεωφόρος, και από την άλλη, η παρακείμενη γειτονιά. Για αυτό και ο ρόλος της νησίδας είναι διττός· να συνδυάσει το υπερτοπικό και το τοπικό χαρακτήρα και να συγκεράσει τη μεγάλη κλίμακα της πόλης με τις κοντινότερες γειτνιάσεις. Η πρόταση στοχεύει, έτσι, τόσο στην ανάδειξη του σταθμού πάνω στον υπερτοπικό άξονα της Αλεξάνδρας, όσο και να ρυθμίσει τις ποιότητες του δημόσιου κοινόχρηστου χώρου, επιτρέποντας να συνυπάρχουν οι συνέχειες του αστικού πρασίνου μαζί με τις δραστηριότητες της καθημερινότητας. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός της πρότασης είναι συνυφασμένος με τον περιβαλλοντικό. Προτείνονται η ανάπτυξη πράσινων δικτύων, η ενίσχυση των φυτεύσεων στην Λ. Αλεξάνδρας (συστηματική φύτευση ενδιάμεσης νησίδας και διπλή φύτευση στο μέτωπο των πλευρικών πεζοδρομίων), η χρήση ΜΜΜ και ποδήλατου (με περιορισμό των λωρίδων αυτοκινήτου 3.00μ αντί 3.50μ. και με τη διαπλάτυνση λεωφορειολωρίδας για ένταξη ζώνης ποδηλατοδρόμου) και, η σύνδεση περιοχών για την προαγωγή της κοινωνικής κινητικότητας. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται η αναμόρφωση του άξονα της οδού Θερειανού με σκοπό τη σύνδεση της διαμόρφωσης με την πύλη του Πεδίου του Άρεως, με ενέργειες όπως η διαπλάτυνση και φύτευση του βόρειου πεζοδρομίου της αλλά και τη διαμόρφωση κεντρικής νησίδας για φύτευση και οργανωμένη στάθμευση οχημάτων. Ακόμα, προτείνεται να διευκολυνθεί η προσπέλαση στη διαμόρφωση από και προς το λόφο Φινοπούλου, του Στρέφη και της περιοχής του Γκύζη, με σχετική διαπλάτυνση των πεζοδρομίων και συστηματική γραμμική φύτευση. Ως χωρικά και αστικά εργαλεία της μικρής κλίμακας, χρησιμοποιούνται: 1. οι τρεις διαβαθμιζόμενες ζώνες «μητροπολιτικού» πεζοδρομίου μεγάλης κυκλοφορίας, του πάρκου και του πεζόδρομου, 2. το στέγαστρο τριών τυπολογιών, ως εργαλείο σύνταξης κανόνα αστικής ομοιογένειας και οδηγό για τη μετάβαση από την υπερτοπική κλίμακα στη τοπική, 3. οι μικρότεροι τόποι συμπερίληψης, ανοιχτοί και προσβάσιμοι, που αναφέρονται σε όλες τις ηλικίες και κοινωνικές ομάδες και επιτρέπουν την πολυλειτουργικότητα (ανάπαυλα, άθληση, αναψυχή, παιχνίδι), και 4. ο αστικός εξοπλισμός και δημόσιες υποδομές. Πρωταγωνιστικό στοιχείο αλλά και μεθοδολογικό εργαλείο της πρότασης είναι το στέγαστρο, που σχηματοποιείται με μία οικονομία χειρισμών. Σε αστικό επίπεδο λειτουργεί ως αναγνωρίσιμο συμβάν, χωρίς να επιβάλλεται στην πόλη με ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία · υφαίνει τον ιστό, τον χρωματίζει, τον σκιάζει και πολλαπλασιάζει τη δυναμική του, σημαίνοντας ταυτόχρονα τις εισόδους στο μετρό, τις στάσεις των ΜΜΜ ή τους καθιστικούς χώρους. Τοποθετείται είτε γραμμικά, είτε ανά ομάδες, με πολλαπλές δυνατότητες, σχηματίζοντας μικρότερους ή μεγαλύτερους τόπους αναφοράς. Με τη σκίαση και την επικάλυψή του, είτε με ηλιακό φωτοβολταϊκό πάνελ (solar umbrella), είτε με τη δυνατότητα εξάπλωσης αναρριχητικού φυτού, συμμετέχει στον ενεργειακό και βιοκλιματικό σχεδιασμό του χώρου, ενισχύοντας την ποιότητα του μικροκλίματος της διαμόρφωσης. Η επιλογή υλικών που επιτρέπουν τις διαπνοές και την απορρόφηση υδάτων, η εντατική φύτευση ψηλών δέντρων τα οποία επιτρέπουν στον αέρα να διαπεράσει τα χαμηλότερα στρώματα του αστικού πάρκου, συμβάλλουν στο φυσικό δροσισμό και στην αποφυγής του φαινομένου της θερμικής νησίδας, ενώ συγχρόνως διατηρούν τη βιοποικιλότητα της πανίδας και της χλωρίδας. Η αρχιτεκτονική του τοπίου και της φύτευσης ακολουθεί, εντείνει και πλουτίζει τη χωρική λογική του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Στηρίζεται στις αρχές της βιοποικιλότητας και της ισορροπίας της μεσογειακής βλάστησης. Πρόταγμα αποτελεί η οικονομία των πόρων, η ανθεκτικότητα των ειδών και η χαμηλή συντήρηση. Συμπερασματικά, η πόλη χρειάζεται και επανα-προσλαμβάνουσες ερεθισμάτων, και τα στέγαστρα στην επανάληψή τους διαγράφουν ένα αχνό αστικό γλυπτό πάνω στη γραμμικότητα του άξονα της Αλεξάνδρας. Εκτός του ότι οφείλουν να σημάνουν, να στεγάσουν και να εξοπλίσουν το δημόσιο χώρο, μπορεί να συμμετάσχουν στην εναλλαγή του βιώματος μιας επιτελεστικής καθημερινότητας, να φωταγωγηθούν τις επίσημες μέρες, να φιλοξενήσουν μία έκθεση ή ένα αστικό συμβάν και να συνδεθούν με διακριτές μνήμες και νέα αστικά βιώματα. Βίντεο με την πρόταση μπορείτε να βρείτε εδώ Στοιχεία έργου Τυπολογία: ΑΝΟΙΧΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ «Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός Ιδεών για την ανάπλαση του κοινόχρηστου χώρου και της ευρύτερης περιοχής του νέου σταθμού Μετρό ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ» Διοργανώτρια Αρχή: ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΘΗΝΑ Α.Ε. Βραβεύσεις: 1ο βραβείο Αρχιτεκτονική μελέτη: Theoni Xanthi – XZA Architects, Θεώνη Ξάνθη (lead architect), Μαργαρίτα Ζακυνθινού-Ξάνθη, Σπύρος Γιωτάκης, Νικολέττα Ζακυνθινού-Ξάνθη, Γεώργος Λάριος, Θεοδώρα Σακελλαριάδη, Μάνος Βέλλης Αρχιτέκτων τοπίου: Άννα-Μαρία Βισίλια Μηχανικός Πολεοδόμος Χωροτάκτης: Κωνσταντίνος Ζέκκος Μηχανικός Συγκοινωνιολόγος: Παρασκευή Τριβυζά Πολιτικός μηχανικός: Δανιήλ Σούσσης Ηλεκτρολόγος – Μηχανολόγος μηχανικός: Νικόλαος Ξηρουδάκης Μηχανικός Υδραυλικών Έργων: Βασιλική Αγραφιώτου Περιβαλλοντολόγος: Θεοδώρα Μπαρτζή Γεωπόνος: Κώστας Ζηλεμένος Τοποθεσία: Αλεξάνδρας, Αθήνα, Ελλάδα
  5. Στη φετινή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, ένα από τα πιο επιδραστικά γεγονότα παγκοσμίως στον τομέα, το περίπτερο της γερμανικής αντιπροσωπείας έχει μια ιδιαιτερότητα: θυμίζει λιγότερο περίπτερο σε έκθεση αρχιτεκτονικής και περισσότερο μάντρα οικοδομών. Κι αυτό γιατί στη θέση των εκθεμάτων στέκουν περήφανα ντάνες από πλακάκια, χαρτόνια, σωλήνες από PVC και ξύλινες τάβλες. Διαδικασία κατά την οποία αποσπάται ένα μέρος του τοίχου στο έργο Resource Rows στην Κοπεγχάγη. (Φωτογραφία: Rasmus Hjortshø) Αυτόν τον τρόπο βρήκαν οι επιμελητές για να στείλουν ένα μήνυμα στη βιομηχανία των κατασκευών, μια βιομηχανία που λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό με το τρίπτυχο αγοράζω-κατασκευάζω-πετάω. Και αυτά που πετάει μας κοστίζουν ακριβά. Σύμφωνα με στοιχεία του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των κτιρίων ευθύνονται για περίπου 9% των συνολικών εκπομπών CΟ2 (διοξειδίου του άνθρακα) που σχετίζονται με την ενέργεια, ενώ, σύμφωνα με δημοσίευση του ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης), ο χάλυβας και το σκυρόδεμα προκαλούν το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς η δημιουργία τους απαιτεί θέρμανση των πρώτων υλών σε υψηλές θερμοκρασίες και η ενέργεια για να γίνει αυτό προέρχεται συνήθως από ορυκτά καύσιμα. Η παραγωγή του τσιμέντου για το σκυρόδεμα ευθύνεται για το 7% των παγκόσμιων εκπομπών CΟ2, ενώ για κάθε τόνο μετάλλου που παράγεται από χάλυβα, ελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα 2,3 τόνοι διοξείδιο του άνθρακα. Αντί για τη χωματερή Με λίγα λόγια, όσο χτίζουμε, κάνουμε κακό στο περιβάλλον. Και χτίζουμε πολύ. Μόνο ανάμεσα στο 2015 και το 2021, προστέθηκαν στη Γη χτισμένα τετραγωνικά που αντιστοιχούν στο σύνολο του κτιριακού αποθέματος της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ολλανδίας. Προσπαθώντας να μειώσουν τη βλάβη, αρχιτέκτονες και ερευνητές σε όλο τον κόσμο αναζητούν λύσεις, και μία από αυτές είναι να σχεδιάζουν και να δημιουργούν με γνώμονα τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, εφαρμοσμένες στην κατασκευή κτιρίων. Αντί να καταλήξουν στη χωματερή, υλικά όπως αυτά που διάλεξαν οι Γερμανοί για το περίπτερό τους στην Μπιενάλε χρησιμοποιούνται ξανά σε προσόψεις, τοίχους, πατώματα. Η κυκλική χρήση υλικών δεν είναι κάτι καινούργιο στον σχεδιασμό και στην κατασκευή κτιρίων και υποδομών. «Οι άνθρωποι πάντα κοιτούσαν να χρησιμοποιήσουν ό,τι έτοιμο έβρισκαν», λέει ο αρχιτέκτονας Σπύρος Γιωτάκης. «Υπήρχε μια έννοια οικονομίας χρόνου και κόπου. Για παράδειγμα, έπαιρναν κομμάτια από ναούς, όπως αρχαίες κολόνες, και τις χρησιμοποιούσαν σε βυζαντινά κτίσματα». Σήμερα, όμως, είναι συνήθως πιο οικονομικό για τους κατασκευαστές να χρησιμοποιήσουν καινούργια υλικά, τα οποία συχνά είναι ευτελέστερα, με περιορισμένο προσδόκιμο ζωής και βλαβερά για τον πλανήτη. Η χαλύβδινη πρόσοψη της επέκτασης στο Βίντερτουρ της Ελβετίας προήλθε από το κέντρο διανομής ενός σούπερ μάρκετ. Οι αρχιτέκτονες διατήρησαν το διαγώνιο σχήμα. (Φωτογραφία: Martin Zeller) «Είναι πιο εύκολο για τους ανθρώπους να σκεφτούν ότι κάτι θέλει αντικατάσταση, παρά να αλλάξουν το ήδη υπάρχον, και αυτό γιατί είναι σαφώς δυσκολότερο να επεξεργαστείς κάτι παλαιότερο», λέει ο Νικ Τζάκσον, επικεφαλής του πρότζεκτ 1 Triton Square στο Λονδίνο. Κατά τη διάρκεια της ανακαίνισης του ευμεγέθους κτιρίου, που θα στεγάζει γραφεία για 3.500 ανθρώπους, η ομάδα του κατάφερε να εξοικονομήσει ενέργεια ισοδύναμη με την ετήσια κατανάλωση 10.000 νοικοκυριών (40.000 τόνους άνθρακα), παρά το γεγονός ότι πρόσθεσε τρεις ορόφους στο κτίσμα. Σχεδόν το μισό του όγκου που εξοικονομήθηκε οφείλεται σε τεχνικές που περιλάμβαναν την επανάχρηση υλικών: 33.400 τόνοι σκυροδέματος, 1.843 τόνοι χάλυβα, 3.300 τετραγωνικά μέτρα ασβεστόλιθου αλλά και τα παράθυρα όλης της πρόσοψης. «Από τις πρώτες ερωτήσεις που κάνουμε στους πελάτες που έρχονται είναι: “Έχετε εξετάσει τι μπορείτε να επαναχρησιμοποιήσετε; Μπορείτε να βρείτε ένα ήδη υπάρχον κτίριο και να το διαμορφώσετε με τρόπο που να ταιριάζει στις ανάγκες σας;”» λέει στο «Κ» ο Τζάκσον. Η Arup, η πολυεθνική εταιρεία που ανέλαβε τη μελέτη και την κατασκευή, υπεύθυνη μεταξύ άλλων για έργα όπως η διάσημη Όπερα του Σίδνεϊ, έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια μια στενή συνεργασία με το Ellen MacArthur Foundation, μια ΜΚΟ με αντικείμενο την κυκλική οικονομία, στο φαγητό, στη μόδα αλλά και στο δομημένο περιβάλλον. «Δεν πρέπει αυτομάτως να υποθέτουμε ότι θα γκρεμίσουμε ένα κτίριο και θα φτιάξουμε κάτι καινούργιο και γυαλιστερό απ’ την αρχή. Είναι μια άλλη νοοτροπία για τους αρχιτέκτονες, να ξεκινούν με σημείο εκκίνησης την επαναχρησιμοποίηση, όχι την αντικατάσταση», σχολιάζει ο Τζάκσον. Άνθρακας στα θεμέλια Ο μισός άνθρακας που θα εκπέμψει μια κατοικία στον κύκλο της ζωής της έχει ήδη παραχθεί πριν καν το κτίριο εγκαινιαστεί, παρ’ όλα αυτά συνήθως η προσοχή μας δίνεται στο ρεύμα, το πετρέλαιο και στο υγραέριο που θα χρειαστεί ένα κτίριο για να θερμανθεί. Εν μέρει, επειδή αυτό αγγίζει την τσέπη μας, και ό,τι αγγίζει την τσέπη μας γίνεται οδηγός των εξελίξεων. «Μόλις τα τελευταία πέντε-δέκα χρόνια μπήκε στην κουβέντα η ενέργεια που καταναλώνουν τα κτίρια για να κατασκευαστούν, αυτό που ονομάζουμε ενσωματωμένο άνθρακα. Αυτό το κομμάτι δεν είναι εμφανές, δεν αφορά άμεσα τον χρήστη, δεν το βλέπει», λέει η Μαριάμ Καψάλη, αρχιτέκτονας και καθηγήτρια στο πρόγραμμα Βιώσιμου Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού στην Architectural Association School of Architecture. «Δεν υπάρχουν καν κριτήρια ούτε στην Αγγλία ούτε γενικά στην Ευρώπη για τον υπολογισμό του πόσο είναι πολύ και πόσο λίγο. Όλη η κουβέντα περιστρέφεται γύρω από την ενέργεια. Φυσικά είναι σημαντικό κομμάτι αυτό, που επηρεάζεται και από τις διεθνείς εξελίξεις, αλλά δεν είναι το μόνο». Όπως επισημαίνει η κ. Καψάλη, ακόμα κι αν αυτό δεν επικρατεί μαζικά, σήμερα έχουμε τα εργαλεία να φτιάξουμε κτίρια που καταναλώνουν κατά τη χρήση τους πολύ λίγη ενέργεια, σε οποιοδήποτε σχεδόν κλίμα, με καλή μόνωση, ανανεώσιμες πηγές, αεροστεγή υλικά και διάφορες εξελιγμένες τεχνολογίες. Όμως, ακόμα η εξίσωση του ενσωματωμένου άνθρακα όχι απλώς δεν έχει λυθεί, αλλά δεν βρισκόμαστε καν κοντά. «Ομολογώ ότι είναι μια δύσκολη πίστα, ωστόσο, αν δεν λυθεί, δεν πρόκειται να φτάσουμε στους στόχους που θέτουν η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο, που λειτουργούν πλέον χωριστά, αλλά παράλληλα», λέει η κ. Καψάλη, αναφερόμενη στους στόχους για μηδενικές εκπομπές των κτιρίων μέχρι το 2050. Πόλη του Μεξικού: Οι ντόπιοι δώρισαν λίγη γη και έτσι δημιουργήθηκε μια αίθουσα μουσικής, φτιαγμένη αποκλειστικά από ανακυκλωμένα υλικά της περιοχής: τούβλα, ξύλο, μπετόν και πέτρα από το κοντινό ηφαίστειο Σαλτοκάν. (Φωτογραφία: JAIME NAVARRO) Εδώ έρχεται η ιδέα της κυκλικής οικονομίας και στην αρχιτεκτονική. Πρόσφατα, το αρχιτεκτονικό γραφείο όπου εργάζεται η ίδια, το Architype, ανέλαβε την ανακαίνιση ενός πρώην τηλεφωνικού κέντρου της δεκαετίας του 1930 το οποίο στεγάζει τα γραφεία του Ινστιτούτου Βιώσιμης Ηγεσίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. Σε ένα πρότζεκτ που θεωρούν ότι λειτουργεί ως εξαιρετικό παράδειγμα ανακαίνισης με χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα, λειτουργώντας με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, χρησιμοποίησαν φωτιστικές εγκαταστάσεις από άλλο κτίριο του ίδιου πανεπιστημίου (έλεγξαν και επανέκδωσαν πιστοποιητικά εγγύησης σε περισσότερα από 350 φώτα LED). Αντί να κατεδαφιστεί και να ξαναχτιστεί, η πέτρινη επιφάνεια της πρόσοψης επιδιορθώθηκε σύμφωνα με τη γιαπωνέζικη μέθοδο Kintsugi, που αντιμετωπίζει τη φθορά και την επισκευή ως μέρος της ιστορίας ενός αντικειμένου που αξίζει να φαίνεται και όχι να καλύπτεται. Στον χώρο της εισόδου τοποθέτησαν ένα γραφείο που προηγουμένως βρισκόταν στις εγκαταστάσεις του Netflix στο Λονδίνο. Διατήρησαν ακόμη και τους ανελκυστήρες, οι οποίοι επισκευάστηκαν και παραδόθηκαν εκ νέου. Όσα έπιπλα δεν χρησιμοποιήθηκαν, χαρίστηκαν σε κοινότητες της περιοχής, γλιτώνοντας με αυτόν τον τρόπο 21.600 κιλά καρέκλες, τραπέζια και ντουλάπια απ’ το να καταλήξουν στη χωματερή. Όψη του περιπτέρου της Γερμανίας στη φετινή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, με σαφές συμβολικό μήνυμα. (Φωτογραφία: Matteo de Mayda) Αυτά συμβαίνουν στη Βρετανία, μια χώρα που υπήρξε πρωτοπόρα στην ανάπτυξη νέων βιομηχανικών προϊόντων μετά τη Μεγάλη Έκθεση του 1851 και όπου τα τελευταία χρόνια μεγάλες εταιρείες όπως η Arup, αλλά και ακαδημαϊκοί, προωθούν την ιδέα της επανάχρησης υλικών. Τρία χρόνια πριν, μια ομάδα αρχιτεκτόνων –μεταξύ των οποίων 14 νικητές του βραβείου Στέρλινγκ της RΙΒΑ, της Βασιλικής Ένωσης Αρχιτεκτόνων της Μεγάλης Βρετανίας– ξεκίνησαν μια καμπάνια ευαισθητοποίησης κατά της κατεδάφισης κτιρίων, για το καλό του πλανήτη. «Πρέπει να σταματήσουμε να κατεδαφίζουμε απερίσκεπτα», λένε. «Διαβατήρια» υλικών Στην Ολλανδία, ο Τόμας Ράου, αρχιτέκτονας, έχει αναπτύξει ένα σύστημα καταγραφής υλικών σε υπάρχοντα κτίρια, καθώς και της προοπτικής που μπορεί να έχουν για να χρησιμοποιηθούν ξανά στο μέλλον. Χρησιμοποιώντας ένα ψηφιακό «διαβατήριο υλικών», καταγράφει τα ειδικά τους χαρακτηριστικά, ώστε να διευκολυνθεί στο μέλλον η ανάκτηση, η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίησή τους. Η κυβέρνηση της χώρας του σύντομα αγκάλιασε την πρωτοβουλία, προσφέροντας φορολογικές ελαφρύνσεις στους κατασκευαστές για να την υιοθετήσουν. Στην Πόλη του Μεξικού, το αρχιτεκτονικό γραφείο TO Arquitectura σχεδίασε έναν χώρο εκμάθησης κιθάρας, με τη συνεργασία των μαθητών που είχαν συμμετάσχει σε πρόγραμμα δωρεάν μαθημάτων μουσικής. Η τοπική κοινότητα δώρισε ένα μικρό χωράφι, οι αρχιτέκτονες συνεργάστηκαν με τους κατοίκους και το αποτέλεσμα ήταν ένα θολωτό κτίσμα φτιαγμένο αποκλειστικά από ανακυκλωμένα υλικά της περιοχής: κόκκινα τούβλα, ξύλο, κομμάτια από μπετόν, ηφαιστειογενή πέτρα (η περιοχή βρίσκεται κοντά στο ηφαίστειο Σαλτοκάν), κόκκινους λίθους. Το βραβευμένο Enterprise Centre της Architype χαρακτηρίστηκε το «πιο πράσινο κτίριο στη Βρετανία» – στην πρόσοψη βλέπουμε αποσπώμενες επιφάνειες από ψάθα. (Φωτογραφία: Matteo de Mayda) Στην Κοπεγχάγη, ο Άντερς Λεντάγκερ έφτιαξε το συγκρότημα 92 κατοικιών Resource Rows (υποψήφιο για το βραβείο Mies van der Rohe 2022) χρησιμοποιώντας ενιαία κομμάτια τοίχων από τούβλα τα οποία ήταν ενωμένα με κονίαμα και ήταν αδύνατο να χωριστούν, ώστε να χρησιμοποιηθούν ξανά. Προκειμένου να μην καταλήξουν στα σκουπίδια, η ομάδα του Λεντάγκερ έκοψε τους τουβλότοιχους από τα ιστορικά ζυθοποιεία της Carlsberg στην Κοπεγχάγη, από παλιά σχολεία και βιομηχανικά κτίρια σε όλη τη Δανία, σε ενιαία κομμάτια 1 επί 1 μέτρο, δημιουργώντας έτσι νέους τοίχους. Ακόμη, χρησιμοποίησε ξυλεία που προοριζόταν για πέταμα, ανακυκλωμένο τσιμέντο από μια γέφυρα και παλιά παράθυρα, εξοικονομώντας 463 τόνους απορριμμάτων και 29% σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Όπως είδαμε και πιο πάνω, η κυκλική οικονομία έχει τις ρίζες της στην ανάγκη. Μία από τους αρχιτέκτονες του βραβευμένου κτιρίου K 118 στο Βίντερτουρ της Ελβετίας, Μπάρμπαρα Μπιουζέρ, έχοντας εργαστεί στην Τανζανία και το Σουδάν, παρατήρησε πόσο πολύτιμα ήταν τα υλικά αντικείμενα που στην Δύση κατέληγαν στις χωματερές, όπως ήταν για παράδειγμα τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Σχεδιάζοντας με την υπόλοιπη ομάδα το K 118, μια πρώην αποθήκη που θα έχει εφεξής μεικτή χρήση (κατοικίες, εργαστήρια, χώροι συνεργατικής τηλεργασίας), κατάφεραν να προσθέσουν τρεις επιπλέον ορόφους με πάνω από το ήμισυ των δομικών υλικών να προέρχεται από ανακυκλωμένα κτίρια. Τούβλα από 90% ανακυκλωμένα υλικά οικοδομής, της εταιρείας Kenoteq. (Φωτογραφία: Matteo de Mayda) Ολόκληρη η βασική κατασκευή από χάλυβα προήλθε από ένα κέντρο διανομής σούπερ μάρκετ σε γειτονική πόλη. Τα παράθυρα, οι προσόψεις, τα θερμαντικά σώματα και τα ξύλινα δάπεδα τα πήραν από κατεδαφισμένα κτίρια της περιοχής. Στην προηγούμενη ζωή της, η σκάλα του κτιρίου –η οποία είναι πάνω από 30 ετών– βρισκόταν σε ένα κτίριο γραφείων στη Ζυρίχη, όπως και τα 80 παράθυρα και οι πλάκες γρανίτη που επαναχρησιμοποιήθηκαν για τα δάπεδα του μπαλκονιού. Με αυτόν τον τρόπο υπολογίζουν ότι εξοικονόμησαν 500 τόνους καινούργιων υλικών. Στη Βομβάη της Ινδίας, το αρχιτεκτονικό γραφείο S+PS δημιούργησε μια πολυτελή κατοικία όπου η ανακύκλωση των υλικών μπλέκεται με την ανακύκλωση εννοιών όπως η ιστορία και η μνήμη. Η πρόσοψη είναι φτιαγμένη από παράθυρα και πόρτες κατεδαφισμένων σπιτιών, ενώ χρησιμοποιήθηκαν υλικά όπως παλιά υφασμάτινα κομμάτια, δάπεδα από παλιά δοκάρια και τελάρα, έπιπλα από την εποχή της βρετανικής αποικιοκρατίας. Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν και σε άλλες χώρες, ενώ πρωτοβουλίες ξεπηδούν και στη βιομηχανία των κατασκευαστικών υλικών. Η Έλι Μπίρκχεντ από την Κορνουάλη σχεδιάζει τούβλα από προϊόντα τα οποία επιχειρήσεις της περιοχής της προόριζαν για πέταμα: τρίχες από ένα κομμωτήριο, μαλλί και κοπριά αλόγων από μια φάρμα (λειτουργεί συγκολλητικά για τον πηλό), απόβλητα σιταριού από μια ζυθοποιία, ανακυκλωμένα μπουκάλια ενός μπαρ. Αντίστοιχα, στη Σκωτία η εταιρεία Kenoteq παράγει τούβλα από 90% ανακυκλωμένα υλικά οικοδομής, ενώ η δανέζικη εταιρεία d line έχει λανσάρει ένα μοντέλο κυκλικής οικονομίας στο οποίο τα προϊόντα της (βρύσες, πόμολα κ.ά.) επισκευάζονται και μεταπωλούνται στο 60% της τιμής, εξοικονομώντας έως και 91% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, με σκοπό να επεκταθεί η περίοδος χρήσης τους έως και τα 100 χρόνια. Από τον Πικιώνη στις μπουλντόζες Πίσω στην Ελλάδα, ο Σπύρος Γιωτάκης μού θυμίζει ότι έχουμε και εδώ εμβληματικά έργα κυκλικής οικονομίας, απλώς τότε δεν τα έλεγαν έτσι. Ένα ιδιαίτερο παράδειγμα είναι η αναστήλωση του Λουμπαρδιάρη από τον μεγάλο αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη, ο οποίος χρησιμοποίησε μάρμαρα, πήλινα στοιχεία, υλικά από γκρεμισμένα νεοκλασικά, ακόμη και από την κατεδάφιση της Βαρβακείου Σχολής. Σήμερα, 70 χρόνια μετά, η εικόνα είναι μάλλον διαφορετική. Σε πρόσφατο ρεπορτάζ του «Κ», σχολιάζοντας το κτιριακό απόθεμα της Αθήνας ο πρόεδρος των Ελλήνων αρχιτεκτόνων, Δημήτρης Ξυνομηλάκης, υπογράμμιζε τον μεγάλο αριθμό ιστορικών κτιρίων που έχουν κατεδαφιστεί. «Η βέλτιστη λύση σε ένα δομημένο περιβάλλον δεν είναι οι κατεδαφίσεις», έλεγε. Resource Rows, Κοπεγχάγη. Χρησιμοποιήθηκαν ενιαία κομμάτια από τουβλότοιχους που ήταν αδύνατο να διαχωριστούν λόγω της συγκολλητικής ουσίας ανάμεσα στα τούβλα. (Φωτογραφία: Rasmus Hjortshøj) Ο αρχιτέκτονας Γιάννης Δουρίδας συμφωνεί: «Η μεγαλύτερη συνεισφορά που μπορεί να έχει ένας αρχιτέκτονας στην κυκλική οικονομία είναι στην πραγματικότητα να μπορεί να ανακυκλώνει τα κτίρια. Για παράδειγμα, ένα κτίριο γραφείων που φτιάχτηκε τη δεκαετία του ’80 και έχει παλαιότερες εγκαταστάσεις ενέργειας, αλλά μπορείς να το βελτιώσεις, δεν υπάρχει λόγος να το γκρεμίσεις. Στην Αθήνα αυτή τη στιγμή γκρεμίζονται άπειρα κτίρια σε σχέση με πόλεις όπως η Ρώμη, όπου δεν χτίζουν, αλλά επαναχρησιμοποιούν τα κτίριά τους. Φυσικά, η γη είναι πολύ ακριβή για να το αποφύγεις εύκολα. Είχε βγάλει το Υπουργείο Περιβάλλοντος μια οδηγία που πριμοδοτεί όσους έχουν ένα οικόπεδο και για παράδειγμα θέλουν να κατεδαφίσουν ένα κτίριο που υπάρχει μέσα, ενεργοβόρο, και να φτιάξουν ένα καινούργιο, πιο βιώσιμο. Τους δίνει μπόνους τετραγωνικά. Αυτό έχει δύο αναγνώσεις. Η μία λέει ότι αυτό το χρέπι που είναι εκεί τρώει ενέργεια. Η άλλη ανάγνωση λέει: αν γκρεμίσουμε τα πάντα επειδή τα βαφτίζουμε ενεργοβόρα, τι γίνεται μετά;». «Στην Αθήνα αυτή τη στιγμή γκρεμίζονται άπειρα κτίρια σε σχέση με πόλεις όπως η Ρώμη, όπου δεν χτίζουν, αλλά επαναχρησιμοποιούν τα κτίριά τους». Γιάννης Δουρίδας, αρχιτέκτονας Πρόσφατα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι τον τελευταίο καιρό επικρατεί «πυρετός» κατεδαφίσεων ακόμη και μονώροφων, διώροφων και τριώροφων κτιρίων του Μεσοπολέμου, αφού οι ιδιοκτήτες τους σπεύδουν να τα κατεδαφίσουν πριν χαρακτηριστούν διατηρητέα (το σχετικό πρόγραμμα κινήτρων για τη διατήρηση των κτιρίων αυτών δεν έχει τεθεί ακόμη σε εφαρμογή). Όπως εξήγησε πρόσφατα ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος στην «Κ», το όριο των 100 ετών που καθιστά πιο δύσκολο το να κατεδαφιστεί ένα οικοδόμημα παλαιότερο της εκατονταετίας, οδηγεί σε αγώνα δρόμου τους ιδιοκτήτες τους ώστε να προλάβουν να τα γκρεμίσουν και στη θέση τους να υψωθούν πολυώροφες πολυκατοικίες. To 1 Triton Square εξοικονόμησε κατά την ανακαίνισή του ενέργεια ισοδύναμη με την ετήσια κατανάλωση 10.000 νοικοκυριών. (Φωτογραφία: Simon Kennedy) Επομένως, όταν κάποιος θέλει να κοιτάξει προς το μέλλον, το βλέμμα του μάλλον θα τον οδηγήσει εκτός Ελλάδος. Στην Ευρώπη, σε αρκετές χώρες έχουν ήδη υιοθετήσει την πρόταση του Τόμας Ράου για την καταγραφή και την επανάχρηση υλικών (η πλατφόρμα του λειτουργεί σε Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο κ.α.). Σχηματικά, ίσως βρεθούμε κάποτε σε ένα μέλλον που θα μοιάζει με αυτό που περιέγραψε ο Νικ Τζάκσον: «Η επανάχρηση υλικών και συστημάτων θα αλλάξει τον τρόπο που λειτουργούν οι αρχιτέκτονες. Θα γίνουμε, σταδιακά, ένα είδος δημιουργών κολάζ, δηλαδή θα συναρμολογούμε υλικά. Θα είναι μια ενδιαφέρουσα εξίσωση». View full είδηση
  6. Στη φετινή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, ένα από τα πιο επιδραστικά γεγονότα παγκοσμίως στον τομέα, το περίπτερο της γερμανικής αντιπροσωπείας έχει μια ιδιαιτερότητα: θυμίζει λιγότερο περίπτερο σε έκθεση αρχιτεκτονικής και περισσότερο μάντρα οικοδομών. Κι αυτό γιατί στη θέση των εκθεμάτων στέκουν περήφανα ντάνες από πλακάκια, χαρτόνια, σωλήνες από PVC και ξύλινες τάβλες. Διαδικασία κατά την οποία αποσπάται ένα μέρος του τοίχου στο έργο Resource Rows στην Κοπεγχάγη. (Φωτογραφία: Rasmus Hjortshø) Αυτόν τον τρόπο βρήκαν οι επιμελητές για να στείλουν ένα μήνυμα στη βιομηχανία των κατασκευών, μια βιομηχανία που λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό με το τρίπτυχο αγοράζω-κατασκευάζω-πετάω. Και αυτά που πετάει μας κοστίζουν ακριβά. Σύμφωνα με στοιχεία του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των κτιρίων ευθύνονται για περίπου 9% των συνολικών εκπομπών CΟ2 (διοξειδίου του άνθρακα) που σχετίζονται με την ενέργεια, ενώ, σύμφωνα με δημοσίευση του ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης), ο χάλυβας και το σκυρόδεμα προκαλούν το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς η δημιουργία τους απαιτεί θέρμανση των πρώτων υλών σε υψηλές θερμοκρασίες και η ενέργεια για να γίνει αυτό προέρχεται συνήθως από ορυκτά καύσιμα. Η παραγωγή του τσιμέντου για το σκυρόδεμα ευθύνεται για το 7% των παγκόσμιων εκπομπών CΟ2, ενώ για κάθε τόνο μετάλλου που παράγεται από χάλυβα, ελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα 2,3 τόνοι διοξείδιο του άνθρακα. Αντί για τη χωματερή Με λίγα λόγια, όσο χτίζουμε, κάνουμε κακό στο περιβάλλον. Και χτίζουμε πολύ. Μόνο ανάμεσα στο 2015 και το 2021, προστέθηκαν στη Γη χτισμένα τετραγωνικά που αντιστοιχούν στο σύνολο του κτιριακού αποθέματος της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ολλανδίας. Προσπαθώντας να μειώσουν τη βλάβη, αρχιτέκτονες και ερευνητές σε όλο τον κόσμο αναζητούν λύσεις, και μία από αυτές είναι να σχεδιάζουν και να δημιουργούν με γνώμονα τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, εφαρμοσμένες στην κατασκευή κτιρίων. Αντί να καταλήξουν στη χωματερή, υλικά όπως αυτά που διάλεξαν οι Γερμανοί για το περίπτερό τους στην Μπιενάλε χρησιμοποιούνται ξανά σε προσόψεις, τοίχους, πατώματα. Η κυκλική χρήση υλικών δεν είναι κάτι καινούργιο στον σχεδιασμό και στην κατασκευή κτιρίων και υποδομών. «Οι άνθρωποι πάντα κοιτούσαν να χρησιμοποιήσουν ό,τι έτοιμο έβρισκαν», λέει ο αρχιτέκτονας Σπύρος Γιωτάκης. «Υπήρχε μια έννοια οικονομίας χρόνου και κόπου. Για παράδειγμα, έπαιρναν κομμάτια από ναούς, όπως αρχαίες κολόνες, και τις χρησιμοποιούσαν σε βυζαντινά κτίσματα». Σήμερα, όμως, είναι συνήθως πιο οικονομικό για τους κατασκευαστές να χρησιμοποιήσουν καινούργια υλικά, τα οποία συχνά είναι ευτελέστερα, με περιορισμένο προσδόκιμο ζωής και βλαβερά για τον πλανήτη. Η χαλύβδινη πρόσοψη της επέκτασης στο Βίντερτουρ της Ελβετίας προήλθε από το κέντρο διανομής ενός σούπερ μάρκετ. Οι αρχιτέκτονες διατήρησαν το διαγώνιο σχήμα. (Φωτογραφία: Martin Zeller) «Είναι πιο εύκολο για τους ανθρώπους να σκεφτούν ότι κάτι θέλει αντικατάσταση, παρά να αλλάξουν το ήδη υπάρχον, και αυτό γιατί είναι σαφώς δυσκολότερο να επεξεργαστείς κάτι παλαιότερο», λέει ο Νικ Τζάκσον, επικεφαλής του πρότζεκτ 1 Triton Square στο Λονδίνο. Κατά τη διάρκεια της ανακαίνισης του ευμεγέθους κτιρίου, που θα στεγάζει γραφεία για 3.500 ανθρώπους, η ομάδα του κατάφερε να εξοικονομήσει ενέργεια ισοδύναμη με την ετήσια κατανάλωση 10.000 νοικοκυριών (40.000 τόνους άνθρακα), παρά το γεγονός ότι πρόσθεσε τρεις ορόφους στο κτίσμα. Σχεδόν το μισό του όγκου που εξοικονομήθηκε οφείλεται σε τεχνικές που περιλάμβαναν την επανάχρηση υλικών: 33.400 τόνοι σκυροδέματος, 1.843 τόνοι χάλυβα, 3.300 τετραγωνικά μέτρα ασβεστόλιθου αλλά και τα παράθυρα όλης της πρόσοψης. «Από τις πρώτες ερωτήσεις που κάνουμε στους πελάτες που έρχονται είναι: “Έχετε εξετάσει τι μπορείτε να επαναχρησιμοποιήσετε; Μπορείτε να βρείτε ένα ήδη υπάρχον κτίριο και να το διαμορφώσετε με τρόπο που να ταιριάζει στις ανάγκες σας;”» λέει στο «Κ» ο Τζάκσον. Η Arup, η πολυεθνική εταιρεία που ανέλαβε τη μελέτη και την κατασκευή, υπεύθυνη μεταξύ άλλων για έργα όπως η διάσημη Όπερα του Σίδνεϊ, έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια μια στενή συνεργασία με το Ellen MacArthur Foundation, μια ΜΚΟ με αντικείμενο την κυκλική οικονομία, στο φαγητό, στη μόδα αλλά και στο δομημένο περιβάλλον. «Δεν πρέπει αυτομάτως να υποθέτουμε ότι θα γκρεμίσουμε ένα κτίριο και θα φτιάξουμε κάτι καινούργιο και γυαλιστερό απ’ την αρχή. Είναι μια άλλη νοοτροπία για τους αρχιτέκτονες, να ξεκινούν με σημείο εκκίνησης την επαναχρησιμοποίηση, όχι την αντικατάσταση», σχολιάζει ο Τζάκσον. Άνθρακας στα θεμέλια Ο μισός άνθρακας που θα εκπέμψει μια κατοικία στον κύκλο της ζωής της έχει ήδη παραχθεί πριν καν το κτίριο εγκαινιαστεί, παρ’ όλα αυτά συνήθως η προσοχή μας δίνεται στο ρεύμα, το πετρέλαιο και στο υγραέριο που θα χρειαστεί ένα κτίριο για να θερμανθεί. Εν μέρει, επειδή αυτό αγγίζει την τσέπη μας, και ό,τι αγγίζει την τσέπη μας γίνεται οδηγός των εξελίξεων. «Μόλις τα τελευταία πέντε-δέκα χρόνια μπήκε στην κουβέντα η ενέργεια που καταναλώνουν τα κτίρια για να κατασκευαστούν, αυτό που ονομάζουμε ενσωματωμένο άνθρακα. Αυτό το κομμάτι δεν είναι εμφανές, δεν αφορά άμεσα τον χρήστη, δεν το βλέπει», λέει η Μαριάμ Καψάλη, αρχιτέκτονας και καθηγήτρια στο πρόγραμμα Βιώσιμου Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού στην Architectural Association School of Architecture. «Δεν υπάρχουν καν κριτήρια ούτε στην Αγγλία ούτε γενικά στην Ευρώπη για τον υπολογισμό του πόσο είναι πολύ και πόσο λίγο. Όλη η κουβέντα περιστρέφεται γύρω από την ενέργεια. Φυσικά είναι σημαντικό κομμάτι αυτό, που επηρεάζεται και από τις διεθνείς εξελίξεις, αλλά δεν είναι το μόνο». Όπως επισημαίνει η κ. Καψάλη, ακόμα κι αν αυτό δεν επικρατεί μαζικά, σήμερα έχουμε τα εργαλεία να φτιάξουμε κτίρια που καταναλώνουν κατά τη χρήση τους πολύ λίγη ενέργεια, σε οποιοδήποτε σχεδόν κλίμα, με καλή μόνωση, ανανεώσιμες πηγές, αεροστεγή υλικά και διάφορες εξελιγμένες τεχνολογίες. Όμως, ακόμα η εξίσωση του ενσωματωμένου άνθρακα όχι απλώς δεν έχει λυθεί, αλλά δεν βρισκόμαστε καν κοντά. «Ομολογώ ότι είναι μια δύσκολη πίστα, ωστόσο, αν δεν λυθεί, δεν πρόκειται να φτάσουμε στους στόχους που θέτουν η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο, που λειτουργούν πλέον χωριστά, αλλά παράλληλα», λέει η κ. Καψάλη, αναφερόμενη στους στόχους για μηδενικές εκπομπές των κτιρίων μέχρι το 2050. Πόλη του Μεξικού: Οι ντόπιοι δώρισαν λίγη γη και έτσι δημιουργήθηκε μια αίθουσα μουσικής, φτιαγμένη αποκλειστικά από ανακυκλωμένα υλικά της περιοχής: τούβλα, ξύλο, μπετόν και πέτρα από το κοντινό ηφαίστειο Σαλτοκάν. (Φωτογραφία: JAIME NAVARRO) Εδώ έρχεται η ιδέα της κυκλικής οικονομίας και στην αρχιτεκτονική. Πρόσφατα, το αρχιτεκτονικό γραφείο όπου εργάζεται η ίδια, το Architype, ανέλαβε την ανακαίνιση ενός πρώην τηλεφωνικού κέντρου της δεκαετίας του 1930 το οποίο στεγάζει τα γραφεία του Ινστιτούτου Βιώσιμης Ηγεσίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. Σε ένα πρότζεκτ που θεωρούν ότι λειτουργεί ως εξαιρετικό παράδειγμα ανακαίνισης με χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα, λειτουργώντας με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, χρησιμοποίησαν φωτιστικές εγκαταστάσεις από άλλο κτίριο του ίδιου πανεπιστημίου (έλεγξαν και επανέκδωσαν πιστοποιητικά εγγύησης σε περισσότερα από 350 φώτα LED). Αντί να κατεδαφιστεί και να ξαναχτιστεί, η πέτρινη επιφάνεια της πρόσοψης επιδιορθώθηκε σύμφωνα με τη γιαπωνέζικη μέθοδο Kintsugi, που αντιμετωπίζει τη φθορά και την επισκευή ως μέρος της ιστορίας ενός αντικειμένου που αξίζει να φαίνεται και όχι να καλύπτεται. Στον χώρο της εισόδου τοποθέτησαν ένα γραφείο που προηγουμένως βρισκόταν στις εγκαταστάσεις του Netflix στο Λονδίνο. Διατήρησαν ακόμη και τους ανελκυστήρες, οι οποίοι επισκευάστηκαν και παραδόθηκαν εκ νέου. Όσα έπιπλα δεν χρησιμοποιήθηκαν, χαρίστηκαν σε κοινότητες της περιοχής, γλιτώνοντας με αυτόν τον τρόπο 21.600 κιλά καρέκλες, τραπέζια και ντουλάπια απ’ το να καταλήξουν στη χωματερή. Όψη του περιπτέρου της Γερμανίας στη φετινή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, με σαφές συμβολικό μήνυμα. (Φωτογραφία: Matteo de Mayda) Αυτά συμβαίνουν στη Βρετανία, μια χώρα που υπήρξε πρωτοπόρα στην ανάπτυξη νέων βιομηχανικών προϊόντων μετά τη Μεγάλη Έκθεση του 1851 και όπου τα τελευταία χρόνια μεγάλες εταιρείες όπως η Arup, αλλά και ακαδημαϊκοί, προωθούν την ιδέα της επανάχρησης υλικών. Τρία χρόνια πριν, μια ομάδα αρχιτεκτόνων –μεταξύ των οποίων 14 νικητές του βραβείου Στέρλινγκ της RΙΒΑ, της Βασιλικής Ένωσης Αρχιτεκτόνων της Μεγάλης Βρετανίας– ξεκίνησαν μια καμπάνια ευαισθητοποίησης κατά της κατεδάφισης κτιρίων, για το καλό του πλανήτη. «Πρέπει να σταματήσουμε να κατεδαφίζουμε απερίσκεπτα», λένε. «Διαβατήρια» υλικών Στην Ολλανδία, ο Τόμας Ράου, αρχιτέκτονας, έχει αναπτύξει ένα σύστημα καταγραφής υλικών σε υπάρχοντα κτίρια, καθώς και της προοπτικής που μπορεί να έχουν για να χρησιμοποιηθούν ξανά στο μέλλον. Χρησιμοποιώντας ένα ψηφιακό «διαβατήριο υλικών», καταγράφει τα ειδικά τους χαρακτηριστικά, ώστε να διευκολυνθεί στο μέλλον η ανάκτηση, η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίησή τους. Η κυβέρνηση της χώρας του σύντομα αγκάλιασε την πρωτοβουλία, προσφέροντας φορολογικές ελαφρύνσεις στους κατασκευαστές για να την υιοθετήσουν. Στην Πόλη του Μεξικού, το αρχιτεκτονικό γραφείο TO Arquitectura σχεδίασε έναν χώρο εκμάθησης κιθάρας, με τη συνεργασία των μαθητών που είχαν συμμετάσχει σε πρόγραμμα δωρεάν μαθημάτων μουσικής. Η τοπική κοινότητα δώρισε ένα μικρό χωράφι, οι αρχιτέκτονες συνεργάστηκαν με τους κατοίκους και το αποτέλεσμα ήταν ένα θολωτό κτίσμα φτιαγμένο αποκλειστικά από ανακυκλωμένα υλικά της περιοχής: κόκκινα τούβλα, ξύλο, κομμάτια από μπετόν, ηφαιστειογενή πέτρα (η περιοχή βρίσκεται κοντά στο ηφαίστειο Σαλτοκάν), κόκκινους λίθους. Το βραβευμένο Enterprise Centre της Architype χαρακτηρίστηκε το «πιο πράσινο κτίριο στη Βρετανία» – στην πρόσοψη βλέπουμε αποσπώμενες επιφάνειες από ψάθα. (Φωτογραφία: Matteo de Mayda) Στην Κοπεγχάγη, ο Άντερς Λεντάγκερ έφτιαξε το συγκρότημα 92 κατοικιών Resource Rows (υποψήφιο για το βραβείο Mies van der Rohe 2022) χρησιμοποιώντας ενιαία κομμάτια τοίχων από τούβλα τα οποία ήταν ενωμένα με κονίαμα και ήταν αδύνατο να χωριστούν, ώστε να χρησιμοποιηθούν ξανά. Προκειμένου να μην καταλήξουν στα σκουπίδια, η ομάδα του Λεντάγκερ έκοψε τους τουβλότοιχους από τα ιστορικά ζυθοποιεία της Carlsberg στην Κοπεγχάγη, από παλιά σχολεία και βιομηχανικά κτίρια σε όλη τη Δανία, σε ενιαία κομμάτια 1 επί 1 μέτρο, δημιουργώντας έτσι νέους τοίχους. Ακόμη, χρησιμοποίησε ξυλεία που προοριζόταν για πέταμα, ανακυκλωμένο τσιμέντο από μια γέφυρα και παλιά παράθυρα, εξοικονομώντας 463 τόνους απορριμμάτων και 29% σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Όπως είδαμε και πιο πάνω, η κυκλική οικονομία έχει τις ρίζες της στην ανάγκη. Μία από τους αρχιτέκτονες του βραβευμένου κτιρίου K 118 στο Βίντερτουρ της Ελβετίας, Μπάρμπαρα Μπιουζέρ, έχοντας εργαστεί στην Τανζανία και το Σουδάν, παρατήρησε πόσο πολύτιμα ήταν τα υλικά αντικείμενα που στην Δύση κατέληγαν στις χωματερές, όπως ήταν για παράδειγμα τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Σχεδιάζοντας με την υπόλοιπη ομάδα το K 118, μια πρώην αποθήκη που θα έχει εφεξής μεικτή χρήση (κατοικίες, εργαστήρια, χώροι συνεργατικής τηλεργασίας), κατάφεραν να προσθέσουν τρεις επιπλέον ορόφους με πάνω από το ήμισυ των δομικών υλικών να προέρχεται από ανακυκλωμένα κτίρια. Τούβλα από 90% ανακυκλωμένα υλικά οικοδομής, της εταιρείας Kenoteq. (Φωτογραφία: Matteo de Mayda) Ολόκληρη η βασική κατασκευή από χάλυβα προήλθε από ένα κέντρο διανομής σούπερ μάρκετ σε γειτονική πόλη. Τα παράθυρα, οι προσόψεις, τα θερμαντικά σώματα και τα ξύλινα δάπεδα τα πήραν από κατεδαφισμένα κτίρια της περιοχής. Στην προηγούμενη ζωή της, η σκάλα του κτιρίου –η οποία είναι πάνω από 30 ετών– βρισκόταν σε ένα κτίριο γραφείων στη Ζυρίχη, όπως και τα 80 παράθυρα και οι πλάκες γρανίτη που επαναχρησιμοποιήθηκαν για τα δάπεδα του μπαλκονιού. Με αυτόν τον τρόπο υπολογίζουν ότι εξοικονόμησαν 500 τόνους καινούργιων υλικών. Στη Βομβάη της Ινδίας, το αρχιτεκτονικό γραφείο S+PS δημιούργησε μια πολυτελή κατοικία όπου η ανακύκλωση των υλικών μπλέκεται με την ανακύκλωση εννοιών όπως η ιστορία και η μνήμη. Η πρόσοψη είναι φτιαγμένη από παράθυρα και πόρτες κατεδαφισμένων σπιτιών, ενώ χρησιμοποιήθηκαν υλικά όπως παλιά υφασμάτινα κομμάτια, δάπεδα από παλιά δοκάρια και τελάρα, έπιπλα από την εποχή της βρετανικής αποικιοκρατίας. Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν και σε άλλες χώρες, ενώ πρωτοβουλίες ξεπηδούν και στη βιομηχανία των κατασκευαστικών υλικών. Η Έλι Μπίρκχεντ από την Κορνουάλη σχεδιάζει τούβλα από προϊόντα τα οποία επιχειρήσεις της περιοχής της προόριζαν για πέταμα: τρίχες από ένα κομμωτήριο, μαλλί και κοπριά αλόγων από μια φάρμα (λειτουργεί συγκολλητικά για τον πηλό), απόβλητα σιταριού από μια ζυθοποιία, ανακυκλωμένα μπουκάλια ενός μπαρ. Αντίστοιχα, στη Σκωτία η εταιρεία Kenoteq παράγει τούβλα από 90% ανακυκλωμένα υλικά οικοδομής, ενώ η δανέζικη εταιρεία d line έχει λανσάρει ένα μοντέλο κυκλικής οικονομίας στο οποίο τα προϊόντα της (βρύσες, πόμολα κ.ά.) επισκευάζονται και μεταπωλούνται στο 60% της τιμής, εξοικονομώντας έως και 91% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, με σκοπό να επεκταθεί η περίοδος χρήσης τους έως και τα 100 χρόνια. Από τον Πικιώνη στις μπουλντόζες Πίσω στην Ελλάδα, ο Σπύρος Γιωτάκης μού θυμίζει ότι έχουμε και εδώ εμβληματικά έργα κυκλικής οικονομίας, απλώς τότε δεν τα έλεγαν έτσι. Ένα ιδιαίτερο παράδειγμα είναι η αναστήλωση του Λουμπαρδιάρη από τον μεγάλο αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη, ο οποίος χρησιμοποίησε μάρμαρα, πήλινα στοιχεία, υλικά από γκρεμισμένα νεοκλασικά, ακόμη και από την κατεδάφιση της Βαρβακείου Σχολής. Σήμερα, 70 χρόνια μετά, η εικόνα είναι μάλλον διαφορετική. Σε πρόσφατο ρεπορτάζ του «Κ», σχολιάζοντας το κτιριακό απόθεμα της Αθήνας ο πρόεδρος των Ελλήνων αρχιτεκτόνων, Δημήτρης Ξυνομηλάκης, υπογράμμιζε τον μεγάλο αριθμό ιστορικών κτιρίων που έχουν κατεδαφιστεί. «Η βέλτιστη λύση σε ένα δομημένο περιβάλλον δεν είναι οι κατεδαφίσεις», έλεγε. Resource Rows, Κοπεγχάγη. Χρησιμοποιήθηκαν ενιαία κομμάτια από τουβλότοιχους που ήταν αδύνατο να διαχωριστούν λόγω της συγκολλητικής ουσίας ανάμεσα στα τούβλα. (Φωτογραφία: Rasmus Hjortshøj) Ο αρχιτέκτονας Γιάννης Δουρίδας συμφωνεί: «Η μεγαλύτερη συνεισφορά που μπορεί να έχει ένας αρχιτέκτονας στην κυκλική οικονομία είναι στην πραγματικότητα να μπορεί να ανακυκλώνει τα κτίρια. Για παράδειγμα, ένα κτίριο γραφείων που φτιάχτηκε τη δεκαετία του ’80 και έχει παλαιότερες εγκαταστάσεις ενέργειας, αλλά μπορείς να το βελτιώσεις, δεν υπάρχει λόγος να το γκρεμίσεις. Στην Αθήνα αυτή τη στιγμή γκρεμίζονται άπειρα κτίρια σε σχέση με πόλεις όπως η Ρώμη, όπου δεν χτίζουν, αλλά επαναχρησιμοποιούν τα κτίριά τους. Φυσικά, η γη είναι πολύ ακριβή για να το αποφύγεις εύκολα. Είχε βγάλει το Υπουργείο Περιβάλλοντος μια οδηγία που πριμοδοτεί όσους έχουν ένα οικόπεδο και για παράδειγμα θέλουν να κατεδαφίσουν ένα κτίριο που υπάρχει μέσα, ενεργοβόρο, και να φτιάξουν ένα καινούργιο, πιο βιώσιμο. Τους δίνει μπόνους τετραγωνικά. Αυτό έχει δύο αναγνώσεις. Η μία λέει ότι αυτό το χρέπι που είναι εκεί τρώει ενέργεια. Η άλλη ανάγνωση λέει: αν γκρεμίσουμε τα πάντα επειδή τα βαφτίζουμε ενεργοβόρα, τι γίνεται μετά;». «Στην Αθήνα αυτή τη στιγμή γκρεμίζονται άπειρα κτίρια σε σχέση με πόλεις όπως η Ρώμη, όπου δεν χτίζουν, αλλά επαναχρησιμοποιούν τα κτίριά τους». Γιάννης Δουρίδας, αρχιτέκτονας Πρόσφατα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι τον τελευταίο καιρό επικρατεί «πυρετός» κατεδαφίσεων ακόμη και μονώροφων, διώροφων και τριώροφων κτιρίων του Μεσοπολέμου, αφού οι ιδιοκτήτες τους σπεύδουν να τα κατεδαφίσουν πριν χαρακτηριστούν διατηρητέα (το σχετικό πρόγραμμα κινήτρων για τη διατήρηση των κτιρίων αυτών δεν έχει τεθεί ακόμη σε εφαρμογή). Όπως εξήγησε πρόσφατα ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος στην «Κ», το όριο των 100 ετών που καθιστά πιο δύσκολο το να κατεδαφιστεί ένα οικοδόμημα παλαιότερο της εκατονταετίας, οδηγεί σε αγώνα δρόμου τους ιδιοκτήτες τους ώστε να προλάβουν να τα γκρεμίσουν και στη θέση τους να υψωθούν πολυώροφες πολυκατοικίες. To 1 Triton Square εξοικονόμησε κατά την ανακαίνισή του ενέργεια ισοδύναμη με την ετήσια κατανάλωση 10.000 νοικοκυριών. (Φωτογραφία: Simon Kennedy) Επομένως, όταν κάποιος θέλει να κοιτάξει προς το μέλλον, το βλέμμα του μάλλον θα τον οδηγήσει εκτός Ελλάδος. Στην Ευρώπη, σε αρκετές χώρες έχουν ήδη υιοθετήσει την πρόταση του Τόμας Ράου για την καταγραφή και την επανάχρηση υλικών (η πλατφόρμα του λειτουργεί σε Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο κ.α.). Σχηματικά, ίσως βρεθούμε κάποτε σε ένα μέλλον που θα μοιάζει με αυτό που περιέγραψε ο Νικ Τζάκσον: «Η επανάχρηση υλικών και συστημάτων θα αλλάξει τον τρόπο που λειτουργούν οι αρχιτέκτονες. Θα γίνουμε, σταδιακά, ένα είδος δημιουργών κολάζ, δηλαδή θα συναρμολογούμε υλικά. Θα είναι μια ενδιαφέρουσα εξίσωση».
  7. Η ελληνική αρχιτεκτονική έχει αποκτήσει διεθνή προοπτική με τα έγκυρα περιοδικά αρχιτεκτονικής σαν το Architizer να ασχολούνται με την κατάταξη των καλύτερων γραφείων της χώρας μας. H κρίση έκανε τα ελληνικά γραφεία πιο εξωστρεφή με αποτέλεσμα να βλέπουμε να πληθαίνουν τα ελληνικά έργα στο εξωτερικό. Μετά από αυτό, ήταν φυσιολογικό να δημιουργηθεί η λίστα με τα καλύτερα αρχιτεκτονικά γραφεία στην Ελλάδα. Η κατάταξή τους διαμορφώθηκε από τον αριθμό των βραβείων που έχουν λάβει από το συγκεκριμένο site (Α+ awards), τις συμμετοχές τους ως finalists στα βραβεία καθώς και τις δημοσιεύσεις που έχουν κάνει στο Νεουορκέζικο site. ELYSIUM CAVED VILLAS, Αγία Πελαγία 25) Λευτέρης Τσικανδηλάκης + Αρχιτέκτονες Το αρχιτεκτονικό γραφείο με την επωνυμία “Λευτέρης Τσικανδηλάκης και Συνεργάτες” ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 1991 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ασχολείται με αρχιτεκτονικές μελέτες ιδιωτικών και δημόσιων έργων, διαμορφώσεις επαγγελματικών χώρων, αναπαλαιώσεις διατηρητέων κτιρίων, με φιλοξενία, φαρμακεία και καταστήματα λιανικής πώλησης. 24) Office 25 architects Oι “Office 25 architects” είναι ένα αρχιτεκτονικό γραφείο που εδρεύει με γραφεία σε Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Ιεράπετρα Κρήτης, στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας αλλά και στο Λονδίνο και δραστηριοποιείται στους τομείς της αρχιτεκτονικής, του σχεδιασμού και της ανάπτυξης ακινήτων. Το γραφείο ιδρύθηκε το 2003 από τους αρχιτέκτονες Αντώνη Περπατίδη, Θανάση Χρυσομάλλη και Μανώλη Βουράκη. BVLGARI Pavilion 23) Not a Number Architects Το NaNA είναι ένα αρχιτεκτονικό γραφείο που ασχολείται με τη δημιουργία χώρων. Ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 2008 από τον Ερμή Αδαμαντίδη και τη Δομινίκη Δαδάτση και έχει ένα ευρύ φάσμα έργων, που εκτείνονται από σχεδιασμό χώρου έως τον αστικό σχεδιασμό. Το 2010 στην ομάδα του γραφείου NaNA προστέθηκε ο Madhav Kidao, ο οποίος ειδικεύεται στην ψηφιακή κατασκευή και τη διαδραστική αρχιτεκτονική. Wedge House, Πύλος 22) Urban Soul Project Με έδρα τη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Λονδίνο, το Urban Soul Project είναι ένα από τα μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά γραφεία στην Ελλάδα. Προσφέρει υπηρεσίες που κυμαίνονται από αρχιτεκτονική, εσωτερικό σχεδιασμό, πολεοδομικές εφαρμογές και δημοτικές εγκρίσεις για έργα φιλοξενίας, γραφεία, εμπορικά και οικιστικά έργα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Με ένα ευρύ φάσμα περισσότερων από 95 εξειδικευμένων επαγγελματιών, η USP είναι μια έμπειρη εταιρεία σε σύνθετες πολεοδομικές άδειες που έχει χειριστεί πολλά διάσημα έργα, σε όλη την χώρα. Το στούντιο, σύμφωνα με το Architizer, ανέλαβε πρόσφατα έργα με πιστοποίηση LEED και WELL. Wooden Cave, Τρίκαλα Κορινθίας 21) Tenon architecture Οι Απόστολος Μητρόπουλος και Θάνος Ζερβός, μετά την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών τους σπουδών στο Wood Program του Πανεπιστημίου Aalto και έχοντας κοινό ενδιαφέρον για τον αλγοριθμικό σχεδιασμό και τις ειδικές κατασκευές, επέστρεψαν στην Αθήνα, όπου ίδρυσαν την TENON τον Ιανουάριο του 2020. Μια αντιπροσωπευτική τους δουλειά το “Wooden Cave” στο “Hyades Mountain Resort”. Yoik of Taygetus 20) Z-level architecture Το αρχιτεκτονικό γραφείο ιδρύθηκε το 1994 στην Αθήνα από την Ελενα Ζερβουδάκη. Η ίδια σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Παρίσι (UP1 Paris-Villemin), με ειδίκευση σε πολιτιστικά κτίρια και εκδηλώσεις. Ολοκλήρωσε το δίπλωμά της σε προχωρημένες σπουδές στην αρχιτεκτονική τοπίου (DEA Paris School of Architecture La villette – UP8). Εργάστηκε στο Παρίσι στο γραφείο εσωτερικής αρχιτεκτονικής Rena Duma και στο αρχιτεκτονικό γραφείο Fabre-Perrotet, με ειδίκευση σε πολιτιστικά κτίρια (Theatre de Chaillot, Theatre de Bobigny, Cinemas UGC). Σήμερα, το γραφείο ασχολείται με έργα αρχιτεκτονικής, σχεδιασμού και urban planning. Wedge, Λευκάδα 19) Facade Η αρχιτεκτονική ομάδα της Façade δημιουργήθηκε στην Πάτρα, το 2015 από τον Αριστείδη Ασημακόπουλο και τον Χάρη Οικονόμου. O διαρκής επαναπροσδιορισμός της αρχιτεκτονικής σκέψης, μέσα από τη συνδιαλλαγή της χωρικής σύνθεσης με το φυσικό περιβάλλον, τη θεωρία και την τεχνολογία, η απόδοση της απαιτούμενης έμφασης στην θεωρία πίσω από την σύνθεση των ιδεών, η λειτουργία του αρχιτεκτονικού συνόλου, καθώς και η λεπτομερής υλοποίησή τους, αποτελούν τα σημεία αναφοράς της ομάδας. Fyrgani, Σίφνος 18) AKA – Αποστόλου Κολάκη αρχιτέκτονες Οι ΑΚ-Α είναι αρχιτεκτονικό γραφείο με έδρα την Αθήνα και την Οξφόρδη του Ηνωμένου Βασιλείου. Ιδρύθηκε από την Κατερίνα Αποστόλου και τη Μίννα Κολάκη. Το γραφείο δραστηριοποιείται στους τομείς της αρχιτεκτονικής, του σχεδιασμού εσωτερικών χώρων, εκθέσεων και επίπλων. Τα παραπάνω απαιτούν μια ομάδα συνεργατών, που την αποτελούν αρχιτέκτονες, μηχανικοί όλων των ειδικοτήτων και τεχνίτες, ανάλογα με τις απαιτήσεις κάθε έργου. Στο περιοδικό Architizer είπαν: “Κύρια πηγή έμπνευσης αποτελεί το αστικό ελληνικό πεδίο του 20ού αιώνα, που αντιμετωπίζεται ως σημείο εκκίνησης για νέες λύσεις, καινοτόμες, με ευαισθησία στις ιδιότητες των υλικών και αρτιότητα στην κατασκευή”. The Edge, Summer Houses, Πάρος 17) React architects Είναι ένα γραφείο αρχιτεκτονικών μελετών με έδρα την Πάρο και την Αθήνα, που στοχεύει σε μια θεωρητική προσέγγιση της αρχιτεκτονικής, μέσω μιας διαδικασίας προσανατολισμένης στην έρευνα. Η αρχιτεκτονική αντιμετωπίζεται ως σύνολο σε συνεργασία με όλες τις ειδικότητες που συμπληρώνουν την κατασκευαστική και καλλιτεχνική δημιουργία. Το γραφείο μελετά έργα μικρής και μεγάλης κλίμακας, τόσο δημόσια (βιβλιοθήκες – ξενοδοχεία, πολιτιστικά κέντρα, σχεδιασμός τοπίου κ.ά.) όσο και ιδιωτικά (κατοικίες – γραφεία – εκθεσιακά περίπτερα – καταστήματα κ.ά). Ο εσωτερικός σχεδιασμός αποτελεί σημαντικό τομέα της δουλειά του γραφείου. Ο εσωτερικός σχεδιασμός κατοικιών, χώρων γραφείων, ξενοδοχείων και καταστημάτων είναι μερικοί από τους τομείς εργασίας τους. HOUSES A.2, Πάρος 16) Buerger katsota architects Το αρχιτεκτονικό γραφείο buerger katsota architects ιδρύθηκε επίσημα το 2005 από τον Stephan Buerger και τη Δήμητρα Κατσώτα με γραφεία στην Αθήνα και τη Βιέννη. Το γραφείο παρέχει υπηρεσίες αρχιτεκτονικού, πολεοδομικού, γενικού σχεδιασμού, εσωτερικού σχεδιασμού και σχεδιασμού προϊόντων για ιδιωτικές και δημόσιες παραγγελίες. Το bka έχει συμμετάσχει και έχει κερδίσει βραβεία σε πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς. Santorini Grace Hotel 15) M plus m H Μαρίτα Νικολούτσου πήρε το δίπλωμα αρχιτεκτονικής από το ΕΜΠ το 1992. Ο Μέμος Φιλιππίδης πήρε το δίπλωμα αρχιτεκτονικής από το ΕΜΠ το 1991 και το Μaster in Architecture από το Yale University το 1993. Διατηρούν το αρχιτεκτονικό γραφείο MPLUSM ARCHITECTS από το 2001. Στόχος τους, να αφομοιώσουν διεθνείς επιρροές, καθώς εξερευνούν την ιδιαιτερότητα του κάθε έργου και την αγκύρωσή του σε τοπικά χαρακτηριστικά. One-Façade Building: Office, Production & Warehouse Building, Κόρινθος 14) Schema architecture and engineering Η schema architecture & engineering ιδρύθηκε από τη αρχιτέκτονα Μαριάννα Αθανασιάδου και τον Πολιτικό Μηχανικό & Οικονομολόγο Χρήστο Σταυρογιάννη στην Αθήνα. Το γραφείο βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας και προσφέρει ένα ολοκληρωμένο σύνολο υπηρεσιών, που περιλαμβάνει Βιώσιμο Αρχιτεκτονικό Σχεδιασμό, Σχεδιασμό Εσωτερικών Χώρων, Δομοστατική Μηχανική, Διαχείριση Εργων & Κατασκευών στην Ελλάδα. Κύρια αποστολή τους είναι να σχεδιάζουν κτίρια που συνδυάζουν λειτουργικότητα, νέες τεχνολογίες και εξαιρετική αισθητική. Νέα Πλατεία Φαρσάλων 13) Οικονομάκης-Σιαμπακούλης αρχιτέκτονες Το γραφείο Οικονομάκης-Σιαμπακούλης εδρεύει στην Αθήνα και εργάζεται πάνω σε έργα αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, αστικού σχεδιασμού, αρχιτεκτονικής τοπίου, σχεδιασμού εσωτερικών χώρων και αντικειμένων. Είτε δουλεύουν με υπάρχοντα κτίρια και χώρους, είτε σχεδιάζουν εξ αρχής, αξιοποιούν την εμπειρία τους σε ένα μεγάλο εύρος προγραμμάτων και τυπολογιών, με στόχο πάντα να παραδίδουν αξιοσημείωτα έργα. Sheltered Villas, Κάρπαθος 12) A&M architects Η A&M Architects είναι μια πολυεπιστημονική εταιρεία ολοκληρωμένης αρχιτεκτονικής, σχεδιασμού και διαχείρισης έργων. Με 70 επαγγελματίες κάτω από 6 διαφορετικές υπηρεσίες, η A&M σηματοδοτεί 40 χρόνια εμπειρίας στον σχεδιασμό κατοικιών, φιλοξενίας, γραφείων, μικτής χρήσης και λιανικής πώλησης. One Kleomenous, Αθήνα 11) Omniview design Η Omniview ιδρύθηκε το 2013 από τους αρχιτέκτονες Δημήτρη Τσίγκο και Γιάννη Τσίγκο και τον επιχειρηματία Μίλτο Καμπουρίδη, για να ενσωματώσει τις δυνατότητες σχεδιασμού και ανάπτυξης σε μια απρόσκοπτη υπηρεσία. Η εταιρεία προσφέρει ένα νέο είδος αρχιτεκτονικής πρακτικής, που μπορεί να ανταποκριθεί πιο αποτελεσματικά στα πιο απαιτητικά οράματα των πελατών. Σύμφωνα με το Architizer το έργο-ναυαρχίδα της Omniview είναι το One Kleomenous, το οποίο αποτελεί μια επαναστατική νέα αντίληψη χώρου διαβίωσης. Technopolis Auditorium, Αθήνα 10) Ahylo studio Το Ahylo είναι ένα βραβευμένο αρχιτεκτονικό γραφείο με έδρα την Αθήνα, το οποίο δραστηριοποιείται σε κάθε στάδιο της διαδικασίας σχεδιασμού, από την ιδέα έως την κατασκευή. Αποστολή του, να παρέχει μια μοναδική και εξατομικευμένη προσέγγιση στον σχεδιασμό. Μέσω προηγμένης τεχνολογίας σχεδιασμού και κατασκευής, αλγοριθμικών και υλικών διαδικασιών, πειραματίζονται πάνω στις σύγχρονες τεχνικές σχεδιασμού και κατασκευής και το έργο τους έχει ως στόχο να είναι καινοτόμο και λειτουργικό. To όνομά τους είναι εμπνευσμένο από τη λέξη “άυλο”. Residence, Κρήτη 9) Tense Architecture Network – TAN/Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος Το δίκτυο αρχιτεκτονικής ΤΑΝ ιδρύθηκε το 2004. Το έργο του γραφείου περιλαμβάνει βραβευμένες κατοικίες καθώς και προτάσεις διαγωνισμού με πρώτο βραβείο -ανάμεσά τους ένα δημαρχείο 5.000 τ.μ. στην Κρήτη, η αποκατάσταση του Βενετσιάνικου ναυπηγείου και του ευρύτερου περιβάλλοντος χώρου τους στο λιμάνι του Ηρακλείου και το αστικό πάρκο Καστρακίου στον Πειραιά. Ο δημόσιος χώρος και η ιδιωτική κατοικία ερευνώνται διαρκώς στο έργο τους – τα δύο πεδία συνδέονται σκόπιμα μεταξύ τους. Η κατοικία στην Κηφισιά τιμήθηκε με ειδική μνεία από τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Ελλάδος και η κατοικία στο Συκάμινο ήταν υποψήφια για το Βραβείο Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Mies Van der Rohe Award 2013. Η κατοικία στα Μέγαρα ήταν υποψήφια για το ίδιο βραβείο και έλαβε το βραβείο Häuser το 2016. Blurry Venice 😎 Kois associated architects Ο Στέλιος Κόης γεννήθηκε κοντά στο Αγιο Ορος. Σύμφωνα με το Architizer, το αθωνικό τοπίο που τον περιβάλλει, το κοκκινόχωμα, τα μοναστήρια με το μυστικιστικό παιχνίδι φωτός και σκιάς και η γνωριμία με τη βυζαντινή αγιογραφία ως νέος, θα έχουν μόνιμη εντύπωση στο μετέπειτα έργο του. Μετακόμισε στη Ρώμη όπου σπούδασε στο “Universita degli studi di Roma”. Ενα φοιτητικό αρχιτεκτονικό βραβείο του έδωσε την ευκαιρία να ταξιδέψει στην Οσάκα της Ιαπωνίας. Εκεί μελέτησε την ιαπωνική παράδοση και την εστίασή της στην ισορροπία και την εύγλωττη αλληλεπίδραση του φωτός και των υλικών. Επιστρέφοντας στην Ιταλία συνεργάστηκε με αρχιτεκτονικά γραφεία και εργάστηκε ως δημιουργικός διευθυντής. “The Wave” Residential Building, Γλυφάδα 7) Potiropoulos+Partners Το γραφείο «Ποτηρόπουλος Δ+Λ Αρχιτέκτονες» ιδρύθηκε το 1989 από τον Δημήτρη Ποτηρόπουλο και τη Λιάνα Νέλλα–Ποτηροπούλου και αποτελεί συνέχεια του προσωπικού τους γραφείου από το 1982. Σήμερα έχει εξελιχθεί πλέον σε μία πολυμελή ομάδα που αποτελείται από αρχιτέκτονες, σχεδιαστές Η/Υ, ειδικούς συνεργάτες και διοικητικό προσωπικό, καλύπτοντας όσο σφαιρικότερα γίνεται τη διαδικασία παραγωγής ενός κτιρίου. Στα projects του γραφείου Potiropoulos+Partners που είναι από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα, η εξωτερική ομορφιά συναντά την εσωτερική άνεση. OLEA ALL SUITE HOTEL, Ζάκυνθος 6) Βlock722 Το Βlock722 είναι ένα αρχιτεκτονικό στούντιο με έδρα την Αθήνα, το οποίο ιδρύθηκε το 2009 από τον αρχιτέκτονα Σωτήρη Τσέργα και τη σχεδιάστρια εσωτερικών χώρων Κάτια Μαργαρίτογλου. Η ομάδα συνδυάζει ελληνική και σκανδιναβική κληρονομιά, καθώς και διεπιστημονική εμπειρία και δημιουργεί έργα που μοιάζουν φυσικά και διαχρονικά. Το στούντιο αναλαμβάνει μια ποικιλία εργασιών, από κατοικίες έως εμπορικά και ξενοδοχειακά έργα, διαχειριζόμενο εσωτερικά όλα τα στάδια της αρχιτεκτονικής ανάπτυξης, από τον σχεδιασμό της ιδέας, μέχρι την κατασκευή και την παράδοση. Οι λύσεις ενσωματώνουν πάντοτε έμφαση στα ποιοτικά υλικά, μια προσέγγιση βασισμένη στη χειροτεχνία και συνεργασίες με τοπικούς τεχνίτες και καλλιτέχνες που ερμηνεύουν το μεσογειακό πνεύμα και τις παραδόσεις για τον 21ό αιώνα. Dexamenes Seaside Hotel, Κουρούτα 5) Κ-studio To πρωτοποριακό ελληνικό γραφείο αρχιτεκτονικής που ίδρυσαν οι Κωνσταντίνος και Δημήτρης Καραμπατάκης γράφει τη δικιά του ιστορία εντός κι εκτός των συνόρων της χώρας. Στο site τους αναφέρουν: “Η πατρίδα μας είναι η Ελλάδα, μια χώρα με απίστευτη φυσική ομορφιά και πόρους, όπου η πολιτιστική ταυτότητα στηρίζεται στο να κάνεις καλή, οικονομική χρήση των τοπικών δεξιοτήτων, υλικών και της γεωργίας για να παρέχεις φιλοξενία σε επισκέπτες. Δημιουργούμε χειροποίητες αρχιτεκτονικές εμπειρίες που ενημερώνονται από την παράδοση, εμπλουτίζονται από την υλικότητα και εμπνέονται από τη σύγχρονη ζωή. Δεν μας αρέσει η σπατάλη. Κάνουμε ελάχιστες παρεμβάσεις και προτιμούμε πάντα να δουλεύουμε με τα στοιχεία της φύσης, για να δημιουργήσουμε άνεση που είναι φυσικά πολυτελής”. Residence, Λίμνη Ευβοίας 4) Gem architects Η GEM Architects επικεντρώνεται στον σχεδιασμό και την κατασκευή κατοικιών. H φράση του Alain de Botton που υπάρχει στο site του γραφείου είναι ενδεικτική της “βιώσιμότητας” που συνοδεύει τη σκέψη τους σε κάθε στάδιο ενός έργου: “Οφείλουμε στα χωράφια ότι τα σπίτια μας δεν θα είναι κατώτερα της παρθένας γης που αντικατέστησαν. Οφείλουμε στα δέντρα ότι τα κτίρια με τα οποία τα καλύπτουμε θα στέκονται ως υποσχέσεις των υψηλότερων και πιο έξυπνων ειδών ευτυχίας”. NONAGRIAM TWINS, Ανδρος 3) A31 Είναι το γραφείο που ίδρυσε το 2003 ο Πραξιτέλης Κονδύλης, όταν πια επέστρεψε στην Αθήνα μετά από μια πλούσια ακαδημαϊκή και επαγγελματική πορεία στο εξωτερικό. Το 2007 εντάχθηκε στο σχήμα και ο πολιτικός μηχανικός Παναγιώτης Καρράς, πράγμα που οδήγησε στην εξέλιξη των υπηρεσιών του γραφείου, που μετονομάστηκε σε Α31 αρχιτεκτονική και δόμηση, η οποία είναι και η τελική μορφή που πήρε η εταιρεία. Gods and Dreams Resort, Αργολίδα 2) 314 architecture studio Ο Παύλος Χατζηαγγελίδης ίδρυσε το αρχιτεκτονικό γραφείο 314 το 2004. Το όνομα 314 του στούντιο, είναι εμπνευσμένο από το μαθηματικό σύμβολο π=3,14 που χρησιμοποιείται για την καταμέτρηση του εμβαδού του κύκλου. Η αναφορά αυτή σχετίζεται με τη φιλοσοφική διάσταση της έννοιας του κύκλου. Το βασικό χαρακτηριστικό του σχεδιασμού του, εκτός από τις οικολογικές, κοινωνικές και προγραμματικές διαστάσεις του έργου, είναι η δημιουργία ενός κελύφους που προτρέπει τον χρήστη να βιώσει μια αφαίρεση, γράφει το Αμερικάνικο περιοδικό. Aloni, Αντίπαρος 1) Deca architecture Το κορυφαίο γραφείο στην Ελλάδα σύμφωνα με το Architizer. Το ίδρυσαν ο γεννημένος στη Λίμα του Περού, Ελληνας αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Βαΐτσος, με τον προερχόμενο από το Μεξικό αρχιτέκτονα Carlos Loperena. Η παρουσίαση του γραφείου στο site τους ξεκινά με το “Είμαστε το DECA Architecture, ένα διεθνώς αναγνωρισμένο αρχιτεκτονικό γραφείο που αναζητά τη διορατικότητα μέσα στο πλαίσιο της δημιουργίας κτιρίων, τοπίων και αντικειμένων”. *Η κατάταξη του αμερικάνικου αρχιτεκτονικού περιοδικού Architizer έγινε σύμφωνα με: -Τον αριθμό των βραβείων A+Awards (2013 έως 2023) -Τον αριθμό των φιναλίστ των βραβείων A+Awards (2013 έως 2023) -Τον αριθμό των έργων που επιλέχθηκαν ως “Έργο της Ημέρας” (2009 έως 2023) -Τον αριθμό των έργων που επιλέχθηκαν ως “Featured Project” (2009 έως 2023) -Τον αριθμό των έργων που δημοσιεύτηκαν στο Architizer (2009 έως 2023) View full είδηση
  8. Η ελληνική αρχιτεκτονική έχει αποκτήσει διεθνή προοπτική με τα έγκυρα περιοδικά αρχιτεκτονικής σαν το Architizer να ασχολούνται με την κατάταξη των καλύτερων γραφείων της χώρας μας. H κρίση έκανε τα ελληνικά γραφεία πιο εξωστρεφή με αποτέλεσμα να βλέπουμε να πληθαίνουν τα ελληνικά έργα στο εξωτερικό. Μετά από αυτό, ήταν φυσιολογικό να δημιουργηθεί η λίστα με τα καλύτερα αρχιτεκτονικά γραφεία στην Ελλάδα. Η κατάταξή τους διαμορφώθηκε από τον αριθμό των βραβείων που έχουν λάβει από το συγκεκριμένο site (Α+ awards), τις συμμετοχές τους ως finalists στα βραβεία καθώς και τις δημοσιεύσεις που έχουν κάνει στο Νεουορκέζικο site. ELYSIUM CAVED VILLAS, Αγία Πελαγία 25) Λευτέρης Τσικανδηλάκης + Αρχιτέκτονες Το αρχιτεκτονικό γραφείο με την επωνυμία “Λευτέρης Τσικανδηλάκης και Συνεργάτες” ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 1991 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ασχολείται με αρχιτεκτονικές μελέτες ιδιωτικών και δημόσιων έργων, διαμορφώσεις επαγγελματικών χώρων, αναπαλαιώσεις διατηρητέων κτιρίων, με φιλοξενία, φαρμακεία και καταστήματα λιανικής πώλησης. 24) Office 25 architects Oι “Office 25 architects” είναι ένα αρχιτεκτονικό γραφείο που εδρεύει με γραφεία σε Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Ιεράπετρα Κρήτης, στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας αλλά και στο Λονδίνο και δραστηριοποιείται στους τομείς της αρχιτεκτονικής, του σχεδιασμού και της ανάπτυξης ακινήτων. Το γραφείο ιδρύθηκε το 2003 από τους αρχιτέκτονες Αντώνη Περπατίδη, Θανάση Χρυσομάλλη και Μανώλη Βουράκη. BVLGARI Pavilion 23) Not a Number Architects Το NaNA είναι ένα αρχιτεκτονικό γραφείο που ασχολείται με τη δημιουργία χώρων. Ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 2008 από τον Ερμή Αδαμαντίδη και τη Δομινίκη Δαδάτση και έχει ένα ευρύ φάσμα έργων, που εκτείνονται από σχεδιασμό χώρου έως τον αστικό σχεδιασμό. Το 2010 στην ομάδα του γραφείου NaNA προστέθηκε ο Madhav Kidao, ο οποίος ειδικεύεται στην ψηφιακή κατασκευή και τη διαδραστική αρχιτεκτονική. Wedge House, Πύλος 22) Urban Soul Project Με έδρα τη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Λονδίνο, το Urban Soul Project είναι ένα από τα μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά γραφεία στην Ελλάδα. Προσφέρει υπηρεσίες που κυμαίνονται από αρχιτεκτονική, εσωτερικό σχεδιασμό, πολεοδομικές εφαρμογές και δημοτικές εγκρίσεις για έργα φιλοξενίας, γραφεία, εμπορικά και οικιστικά έργα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Με ένα ευρύ φάσμα περισσότερων από 95 εξειδικευμένων επαγγελματιών, η USP είναι μια έμπειρη εταιρεία σε σύνθετες πολεοδομικές άδειες που έχει χειριστεί πολλά διάσημα έργα, σε όλη την χώρα. Το στούντιο, σύμφωνα με το Architizer, ανέλαβε πρόσφατα έργα με πιστοποίηση LEED και WELL. Wooden Cave, Τρίκαλα Κορινθίας 21) Tenon architecture Οι Απόστολος Μητρόπουλος και Θάνος Ζερβός, μετά την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών τους σπουδών στο Wood Program του Πανεπιστημίου Aalto και έχοντας κοινό ενδιαφέρον για τον αλγοριθμικό σχεδιασμό και τις ειδικές κατασκευές, επέστρεψαν στην Αθήνα, όπου ίδρυσαν την TENON τον Ιανουάριο του 2020. Μια αντιπροσωπευτική τους δουλειά το “Wooden Cave” στο “Hyades Mountain Resort”. Yoik of Taygetus 20) Z-level architecture Το αρχιτεκτονικό γραφείο ιδρύθηκε το 1994 στην Αθήνα από την Ελενα Ζερβουδάκη. Η ίδια σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Παρίσι (UP1 Paris-Villemin), με ειδίκευση σε πολιτιστικά κτίρια και εκδηλώσεις. Ολοκλήρωσε το δίπλωμά της σε προχωρημένες σπουδές στην αρχιτεκτονική τοπίου (DEA Paris School of Architecture La villette – UP8). Εργάστηκε στο Παρίσι στο γραφείο εσωτερικής αρχιτεκτονικής Rena Duma και στο αρχιτεκτονικό γραφείο Fabre-Perrotet, με ειδίκευση σε πολιτιστικά κτίρια (Theatre de Chaillot, Theatre de Bobigny, Cinemas UGC). Σήμερα, το γραφείο ασχολείται με έργα αρχιτεκτονικής, σχεδιασμού και urban planning. Wedge, Λευκάδα 19) Facade Η αρχιτεκτονική ομάδα της Façade δημιουργήθηκε στην Πάτρα, το 2015 από τον Αριστείδη Ασημακόπουλο και τον Χάρη Οικονόμου. O διαρκής επαναπροσδιορισμός της αρχιτεκτονικής σκέψης, μέσα από τη συνδιαλλαγή της χωρικής σύνθεσης με το φυσικό περιβάλλον, τη θεωρία και την τεχνολογία, η απόδοση της απαιτούμενης έμφασης στην θεωρία πίσω από την σύνθεση των ιδεών, η λειτουργία του αρχιτεκτονικού συνόλου, καθώς και η λεπτομερής υλοποίησή τους, αποτελούν τα σημεία αναφοράς της ομάδας. Fyrgani, Σίφνος 18) AKA – Αποστόλου Κολάκη αρχιτέκτονες Οι ΑΚ-Α είναι αρχιτεκτονικό γραφείο με έδρα την Αθήνα και την Οξφόρδη του Ηνωμένου Βασιλείου. Ιδρύθηκε από την Κατερίνα Αποστόλου και τη Μίννα Κολάκη. Το γραφείο δραστηριοποιείται στους τομείς της αρχιτεκτονικής, του σχεδιασμού εσωτερικών χώρων, εκθέσεων και επίπλων. Τα παραπάνω απαιτούν μια ομάδα συνεργατών, που την αποτελούν αρχιτέκτονες, μηχανικοί όλων των ειδικοτήτων και τεχνίτες, ανάλογα με τις απαιτήσεις κάθε έργου. Στο περιοδικό Architizer είπαν: “Κύρια πηγή έμπνευσης αποτελεί το αστικό ελληνικό πεδίο του 20ού αιώνα, που αντιμετωπίζεται ως σημείο εκκίνησης για νέες λύσεις, καινοτόμες, με ευαισθησία στις ιδιότητες των υλικών και αρτιότητα στην κατασκευή”. The Edge, Summer Houses, Πάρος 17) React architects Είναι ένα γραφείο αρχιτεκτονικών μελετών με έδρα την Πάρο και την Αθήνα, που στοχεύει σε μια θεωρητική προσέγγιση της αρχιτεκτονικής, μέσω μιας διαδικασίας προσανατολισμένης στην έρευνα. Η αρχιτεκτονική αντιμετωπίζεται ως σύνολο σε συνεργασία με όλες τις ειδικότητες που συμπληρώνουν την κατασκευαστική και καλλιτεχνική δημιουργία. Το γραφείο μελετά έργα μικρής και μεγάλης κλίμακας, τόσο δημόσια (βιβλιοθήκες – ξενοδοχεία, πολιτιστικά κέντρα, σχεδιασμός τοπίου κ.ά.) όσο και ιδιωτικά (κατοικίες – γραφεία – εκθεσιακά περίπτερα – καταστήματα κ.ά). Ο εσωτερικός σχεδιασμός αποτελεί σημαντικό τομέα της δουλειά του γραφείου. Ο εσωτερικός σχεδιασμός κατοικιών, χώρων γραφείων, ξενοδοχείων και καταστημάτων είναι μερικοί από τους τομείς εργασίας τους. HOUSES A.2, Πάρος 16) Buerger katsota architects Το αρχιτεκτονικό γραφείο buerger katsota architects ιδρύθηκε επίσημα το 2005 από τον Stephan Buerger και τη Δήμητρα Κατσώτα με γραφεία στην Αθήνα και τη Βιέννη. Το γραφείο παρέχει υπηρεσίες αρχιτεκτονικού, πολεοδομικού, γενικού σχεδιασμού, εσωτερικού σχεδιασμού και σχεδιασμού προϊόντων για ιδιωτικές και δημόσιες παραγγελίες. Το bka έχει συμμετάσχει και έχει κερδίσει βραβεία σε πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς. Santorini Grace Hotel 15) M plus m H Μαρίτα Νικολούτσου πήρε το δίπλωμα αρχιτεκτονικής από το ΕΜΠ το 1992. Ο Μέμος Φιλιππίδης πήρε το δίπλωμα αρχιτεκτονικής από το ΕΜΠ το 1991 και το Μaster in Architecture από το Yale University το 1993. Διατηρούν το αρχιτεκτονικό γραφείο MPLUSM ARCHITECTS από το 2001. Στόχος τους, να αφομοιώσουν διεθνείς επιρροές, καθώς εξερευνούν την ιδιαιτερότητα του κάθε έργου και την αγκύρωσή του σε τοπικά χαρακτηριστικά. One-Façade Building: Office, Production & Warehouse Building, Κόρινθος 14) Schema architecture and engineering Η schema architecture & engineering ιδρύθηκε από τη αρχιτέκτονα Μαριάννα Αθανασιάδου και τον Πολιτικό Μηχανικό & Οικονομολόγο Χρήστο Σταυρογιάννη στην Αθήνα. Το γραφείο βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας και προσφέρει ένα ολοκληρωμένο σύνολο υπηρεσιών, που περιλαμβάνει Βιώσιμο Αρχιτεκτονικό Σχεδιασμό, Σχεδιασμό Εσωτερικών Χώρων, Δομοστατική Μηχανική, Διαχείριση Εργων & Κατασκευών στην Ελλάδα. Κύρια αποστολή τους είναι να σχεδιάζουν κτίρια που συνδυάζουν λειτουργικότητα, νέες τεχνολογίες και εξαιρετική αισθητική. Νέα Πλατεία Φαρσάλων 13) Οικονομάκης-Σιαμπακούλης αρχιτέκτονες Το γραφείο Οικονομάκης-Σιαμπακούλης εδρεύει στην Αθήνα και εργάζεται πάνω σε έργα αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, αστικού σχεδιασμού, αρχιτεκτονικής τοπίου, σχεδιασμού εσωτερικών χώρων και αντικειμένων. Είτε δουλεύουν με υπάρχοντα κτίρια και χώρους, είτε σχεδιάζουν εξ αρχής, αξιοποιούν την εμπειρία τους σε ένα μεγάλο εύρος προγραμμάτων και τυπολογιών, με στόχο πάντα να παραδίδουν αξιοσημείωτα έργα. Sheltered Villas, Κάρπαθος 12) A&M architects Η A&M Architects είναι μια πολυεπιστημονική εταιρεία ολοκληρωμένης αρχιτεκτονικής, σχεδιασμού και διαχείρισης έργων. Με 70 επαγγελματίες κάτω από 6 διαφορετικές υπηρεσίες, η A&M σηματοδοτεί 40 χρόνια εμπειρίας στον σχεδιασμό κατοικιών, φιλοξενίας, γραφείων, μικτής χρήσης και λιανικής πώλησης. One Kleomenous, Αθήνα 11) Omniview design Η Omniview ιδρύθηκε το 2013 από τους αρχιτέκτονες Δημήτρη Τσίγκο και Γιάννη Τσίγκο και τον επιχειρηματία Μίλτο Καμπουρίδη, για να ενσωματώσει τις δυνατότητες σχεδιασμού και ανάπτυξης σε μια απρόσκοπτη υπηρεσία. Η εταιρεία προσφέρει ένα νέο είδος αρχιτεκτονικής πρακτικής, που μπορεί να ανταποκριθεί πιο αποτελεσματικά στα πιο απαιτητικά οράματα των πελατών. Σύμφωνα με το Architizer το έργο-ναυαρχίδα της Omniview είναι το One Kleomenous, το οποίο αποτελεί μια επαναστατική νέα αντίληψη χώρου διαβίωσης. Technopolis Auditorium, Αθήνα 10) Ahylo studio Το Ahylo είναι ένα βραβευμένο αρχιτεκτονικό γραφείο με έδρα την Αθήνα, το οποίο δραστηριοποιείται σε κάθε στάδιο της διαδικασίας σχεδιασμού, από την ιδέα έως την κατασκευή. Αποστολή του, να παρέχει μια μοναδική και εξατομικευμένη προσέγγιση στον σχεδιασμό. Μέσω προηγμένης τεχνολογίας σχεδιασμού και κατασκευής, αλγοριθμικών και υλικών διαδικασιών, πειραματίζονται πάνω στις σύγχρονες τεχνικές σχεδιασμού και κατασκευής και το έργο τους έχει ως στόχο να είναι καινοτόμο και λειτουργικό. To όνομά τους είναι εμπνευσμένο από τη λέξη “άυλο”. Residence, Κρήτη 9) Tense Architecture Network – TAN/Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος Το δίκτυο αρχιτεκτονικής ΤΑΝ ιδρύθηκε το 2004. Το έργο του γραφείου περιλαμβάνει βραβευμένες κατοικίες καθώς και προτάσεις διαγωνισμού με πρώτο βραβείο -ανάμεσά τους ένα δημαρχείο 5.000 τ.μ. στην Κρήτη, η αποκατάσταση του Βενετσιάνικου ναυπηγείου και του ευρύτερου περιβάλλοντος χώρου τους στο λιμάνι του Ηρακλείου και το αστικό πάρκο Καστρακίου στον Πειραιά. Ο δημόσιος χώρος και η ιδιωτική κατοικία ερευνώνται διαρκώς στο έργο τους – τα δύο πεδία συνδέονται σκόπιμα μεταξύ τους. Η κατοικία στην Κηφισιά τιμήθηκε με ειδική μνεία από τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Ελλάδος και η κατοικία στο Συκάμινο ήταν υποψήφια για το Βραβείο Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Mies Van der Rohe Award 2013. Η κατοικία στα Μέγαρα ήταν υποψήφια για το ίδιο βραβείο και έλαβε το βραβείο Häuser το 2016. Blurry Venice 😎 Kois associated architects Ο Στέλιος Κόης γεννήθηκε κοντά στο Αγιο Ορος. Σύμφωνα με το Architizer, το αθωνικό τοπίο που τον περιβάλλει, το κοκκινόχωμα, τα μοναστήρια με το μυστικιστικό παιχνίδι φωτός και σκιάς και η γνωριμία με τη βυζαντινή αγιογραφία ως νέος, θα έχουν μόνιμη εντύπωση στο μετέπειτα έργο του. Μετακόμισε στη Ρώμη όπου σπούδασε στο “Universita degli studi di Roma”. Ενα φοιτητικό αρχιτεκτονικό βραβείο του έδωσε την ευκαιρία να ταξιδέψει στην Οσάκα της Ιαπωνίας. Εκεί μελέτησε την ιαπωνική παράδοση και την εστίασή της στην ισορροπία και την εύγλωττη αλληλεπίδραση του φωτός και των υλικών. Επιστρέφοντας στην Ιταλία συνεργάστηκε με αρχιτεκτονικά γραφεία και εργάστηκε ως δημιουργικός διευθυντής. “The Wave” Residential Building, Γλυφάδα 7) Potiropoulos+Partners Το γραφείο «Ποτηρόπουλος Δ+Λ Αρχιτέκτονες» ιδρύθηκε το 1989 από τον Δημήτρη Ποτηρόπουλο και τη Λιάνα Νέλλα–Ποτηροπούλου και αποτελεί συνέχεια του προσωπικού τους γραφείου από το 1982. Σήμερα έχει εξελιχθεί πλέον σε μία πολυμελή ομάδα που αποτελείται από αρχιτέκτονες, σχεδιαστές Η/Υ, ειδικούς συνεργάτες και διοικητικό προσωπικό, καλύπτοντας όσο σφαιρικότερα γίνεται τη διαδικασία παραγωγής ενός κτιρίου. Στα projects του γραφείου Potiropoulos+Partners που είναι από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα, η εξωτερική ομορφιά συναντά την εσωτερική άνεση. OLEA ALL SUITE HOTEL, Ζάκυνθος 6) Βlock722 Το Βlock722 είναι ένα αρχιτεκτονικό στούντιο με έδρα την Αθήνα, το οποίο ιδρύθηκε το 2009 από τον αρχιτέκτονα Σωτήρη Τσέργα και τη σχεδιάστρια εσωτερικών χώρων Κάτια Μαργαρίτογλου. Η ομάδα συνδυάζει ελληνική και σκανδιναβική κληρονομιά, καθώς και διεπιστημονική εμπειρία και δημιουργεί έργα που μοιάζουν φυσικά και διαχρονικά. Το στούντιο αναλαμβάνει μια ποικιλία εργασιών, από κατοικίες έως εμπορικά και ξενοδοχειακά έργα, διαχειριζόμενο εσωτερικά όλα τα στάδια της αρχιτεκτονικής ανάπτυξης, από τον σχεδιασμό της ιδέας, μέχρι την κατασκευή και την παράδοση. Οι λύσεις ενσωματώνουν πάντοτε έμφαση στα ποιοτικά υλικά, μια προσέγγιση βασισμένη στη χειροτεχνία και συνεργασίες με τοπικούς τεχνίτες και καλλιτέχνες που ερμηνεύουν το μεσογειακό πνεύμα και τις παραδόσεις για τον 21ό αιώνα. Dexamenes Seaside Hotel, Κουρούτα 5) Κ-studio To πρωτοποριακό ελληνικό γραφείο αρχιτεκτονικής που ίδρυσαν οι Κωνσταντίνος και Δημήτρης Καραμπατάκης γράφει τη δικιά του ιστορία εντός κι εκτός των συνόρων της χώρας. Στο site τους αναφέρουν: “Η πατρίδα μας είναι η Ελλάδα, μια χώρα με απίστευτη φυσική ομορφιά και πόρους, όπου η πολιτιστική ταυτότητα στηρίζεται στο να κάνεις καλή, οικονομική χρήση των τοπικών δεξιοτήτων, υλικών και της γεωργίας για να παρέχεις φιλοξενία σε επισκέπτες. Δημιουργούμε χειροποίητες αρχιτεκτονικές εμπειρίες που ενημερώνονται από την παράδοση, εμπλουτίζονται από την υλικότητα και εμπνέονται από τη σύγχρονη ζωή. Δεν μας αρέσει η σπατάλη. Κάνουμε ελάχιστες παρεμβάσεις και προτιμούμε πάντα να δουλεύουμε με τα στοιχεία της φύσης, για να δημιουργήσουμε άνεση που είναι φυσικά πολυτελής”. Residence, Λίμνη Ευβοίας 4) Gem architects Η GEM Architects επικεντρώνεται στον σχεδιασμό και την κατασκευή κατοικιών. H φράση του Alain de Botton που υπάρχει στο site του γραφείου είναι ενδεικτική της “βιώσιμότητας” που συνοδεύει τη σκέψη τους σε κάθε στάδιο ενός έργου: “Οφείλουμε στα χωράφια ότι τα σπίτια μας δεν θα είναι κατώτερα της παρθένας γης που αντικατέστησαν. Οφείλουμε στα δέντρα ότι τα κτίρια με τα οποία τα καλύπτουμε θα στέκονται ως υποσχέσεις των υψηλότερων και πιο έξυπνων ειδών ευτυχίας”. NONAGRIAM TWINS, Ανδρος 3) A31 Είναι το γραφείο που ίδρυσε το 2003 ο Πραξιτέλης Κονδύλης, όταν πια επέστρεψε στην Αθήνα μετά από μια πλούσια ακαδημαϊκή και επαγγελματική πορεία στο εξωτερικό. Το 2007 εντάχθηκε στο σχήμα και ο πολιτικός μηχανικός Παναγιώτης Καρράς, πράγμα που οδήγησε στην εξέλιξη των υπηρεσιών του γραφείου, που μετονομάστηκε σε Α31 αρχιτεκτονική και δόμηση, η οποία είναι και η τελική μορφή που πήρε η εταιρεία. Gods and Dreams Resort, Αργολίδα 2) 314 architecture studio Ο Παύλος Χατζηαγγελίδης ίδρυσε το αρχιτεκτονικό γραφείο 314 το 2004. Το όνομα 314 του στούντιο, είναι εμπνευσμένο από το μαθηματικό σύμβολο π=3,14 που χρησιμοποιείται για την καταμέτρηση του εμβαδού του κύκλου. Η αναφορά αυτή σχετίζεται με τη φιλοσοφική διάσταση της έννοιας του κύκλου. Το βασικό χαρακτηριστικό του σχεδιασμού του, εκτός από τις οικολογικές, κοινωνικές και προγραμματικές διαστάσεις του έργου, είναι η δημιουργία ενός κελύφους που προτρέπει τον χρήστη να βιώσει μια αφαίρεση, γράφει το Αμερικάνικο περιοδικό. Aloni, Αντίπαρος 1) Deca architecture Το κορυφαίο γραφείο στην Ελλάδα σύμφωνα με το Architizer. Το ίδρυσαν ο γεννημένος στη Λίμα του Περού, Ελληνας αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Βαΐτσος, με τον προερχόμενο από το Μεξικό αρχιτέκτονα Carlos Loperena. Η παρουσίαση του γραφείου στο site τους ξεκινά με το “Είμαστε το DECA Architecture, ένα διεθνώς αναγνωρισμένο αρχιτεκτονικό γραφείο που αναζητά τη διορατικότητα μέσα στο πλαίσιο της δημιουργίας κτιρίων, τοπίων και αντικειμένων”. *Η κατάταξη του αμερικάνικου αρχιτεκτονικού περιοδικού Architizer έγινε σύμφωνα με: -Τον αριθμό των βραβείων A+Awards (2013 έως 2023) -Τον αριθμό των φιναλίστ των βραβείων A+Awards (2013 έως 2023) -Τον αριθμό των έργων που επιλέχθηκαν ως “Έργο της Ημέρας” (2009 έως 2023) -Τον αριθμό των έργων που επιλέχθηκαν ως “Featured Project” (2009 έως 2023) -Τον αριθμό των έργων που δημοσιεύτηκαν στο Architizer (2009 έως 2023)
  9. Ανακοινώθηκαν οι 362 υποψηφιότητες, από 38 διαφορετικές χώρες, των ευρωπαϊκών “Οσκαρ” αρχιτεκτονικής που διοργανώνονται ετησίως από το Fundacio Mies Van der Rohe και την Ευρωπαική Επιτροπή. Το Fundació Mies van der Rohe με έδρα τη Βαρκελώνη σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργανώνουν τα καταξιωμένα Βραβεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Σύγχρονη Αρχιτεκτονική. Τα βραβεία EUmies 2024 θα αναγνωρίσουν τα καλύτερα κατασκευασμένα έργα στην Ευρώπη που ολοκληρώθηκαν μεταξύ Απριλίου 2021 και Μαΐου 2023. Ο κύκλος του 2024 θα αντικατοπτρίζει τις τρέχουσες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, οι αρχιτέκτονες, οι πελάτες, οι φορείς ανάπτυξης, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και άλλοι επαγγελματίες στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ: Μεταξύ των nominators ξεχωρίζει το site Archisearch του Βασίλη Μπαρτζώκα. 1) Λούρια / React architects, Kometka architecture studio To έργο που ξεκίνησε το 2019 και ολοκληρώθηκε το 2021 βρίσκεται στην οικισμό Αγκαιριά της Πάρου. © Panagiotis Voumvakis 2) Κατοικία Λατύπι / A31 architecture construction Ξεκίνησε το 2020 και ολοκληρώθηκε το 2022. Βρίσκεται στην τοποθεσία Χουλάκια της Μυκόνου με θέα τα νησιά Δήλος και Ρήνεια. © George Fakaros © Yiannis Hadjiaslanis © Yiannis Hadjiaslanis © Yiannis Hadjiaslanis 3) Ξερολίθι / Sinas architects Το γραφείο Sinas architects σε συνεργασία με την αρχιτέκτονα Μαρία Μαμούρα σχεδίασε ένα καλοκαιρινό σπίτι στο νησί της Σερίφου αντλώντας έμπνευση από τις “ξερολιθιές”, το τοπικό παραδοσιακό σύστημα κοντών πέτρινων τοίχων αντιστήριξης που δημιουργούνται για σκοπούς καλλιέργειας της γης, δημιουργώντας έτσι ένα κτίριο κατοικίας που δένει με το φυσικό περιβάλλον που το περιβάλλει σε βαθμό που να γίνεται αναπόσπαστο μέρος του. © Yiorgos Kordakis 4) Δημοτικό Σχολείο Ανατόλια / Morpho Papanikolaou, SPARCH architects Το Κολλέγιο Ανατόλια είναι ένα μη κερδοσκοπικό εκπαιδευτικό ίδρυμα που βρίσκεται σε ένα προάστιο της Θεσσαλονίκης. Το έργο βραβεύτηκε με το πρώτο βραβείο σε προσκεκλημένο διαγωνισμό το 2015. Μετά από πολλές σχεδιαστικές παραλλαγές, η οριστική μελέτη ξεκίνησε το 2019 και η κατασκευή του το 2021. Ολοκληρώθηκε το 2022. © Konstantinos Pappas 5) Αγορά Μοδιάνο: Αποκατάσταση, Επισκευή & Ανακαίνιση Διατηρητέου Κτηρίου / Morpho Papanikolaou, SPARCH architects Η ανάπλαση του διατηρητέου μνημείου Agora Modiano: Ανάκτηση του ρόλου της ως Κεντρική Αγορά Τροφίμων της πόλης και ορόσημο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η αρχιτεκτονική και η κατασκευή της ήταν πρωτοποριακή και εντυπωσιακή, εκφράζοντας το πνεύμα της εποχής της, ως Κεντρική Αγορά Τροφίμων της πόλης. © Olda Deikou 6) Διαμέρισμα στην οδό Ιγνατίου / Point Supreme Μια ολοκληρωμένη κατοικία, εγκατεστημένη σε μόλις 22 τετραγωνικά μέτρα, σε ένα δωμάτιο στην οροφή ενός υπάρχοντος κτιρίου, προωθεί την ιδέα της επαναχρησιμοποίησης και της συμβίωσης στο κέντρο της πόλης. Η ευελιξία, η συμπύκνωση και τα διάφορα “οπτικά φίλτρα” θολώνουν τη διάκριση μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, αυξάνοντας ριζικά την αντίληψη του μεγέθους του σπιτιού και προωθώντας παράλληλα την άποψη της υπαίθριας διαβίωσης και της κοινωνικής ζωής. © Filip Dujardin 7) Art 1 Offices / Neiheiser Argyros Ενα υφιστάμενο κτίριο γραφείων 40 ετών απογυμνώνεται στη δομή του και επανασχεδιάζεται πλήρως για το παρόν. © Lorenzo Zandri 8. Ανάδειξη Μνημειακού Αξονα Θεσσαλονίκης – Αναβάθμιση Πλατείας Φαναριωτών / Makridis Associates Η ανάπλαση της πλατείας Φαναριωτών αναδιαμορφώνει πλήρως τη βάση του σημαντικότερου ιστορικού άξονα της Θεσσαλονίκης. Μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, ένας υφιστάμενος κόμβος μετατράπηκε σε ένα φιλόξενο, βιώσιμο δημόσιο χώρο. © Κimberley Powell 9) Λίκνον / K-studio To Λίκνον είναι ένα ορόσημο που αναδεικνύει τις ρίζες του λικέρ Μεταξά, οι οποίες είναι στενά συνδεδεμένες με την κουλτούρα των προϊόντων υψηλής ποιότητας και της οινοποιίας στο νησί της Σάμου. © Nikos Daniilidis © Claus Brechenmacher & Reiner Baumann © Claus Brechenmacher & Reiner Baumann © Claus Brechenmacher & Reiner Baumann 10) Homa Vagia Boutique Hotel / Μοld Architects Homa από το ελληνικό ”χώμα’’. Eνα µμικρό συγκρότημα, στη Βαγιά Σερίφου, εμπνευσμένο από τα ίχνη µμιας περασμένης εποχής. © Panagiotis Voumvakis 11) Εξοχική κατοικία σε ελαιώνα, Mεγανήσι / Hiboux architecture Σε έναν υφιστάμενο ελαιώνα με θέα στη θάλασσα, ένα νέο συγκρότημα εξοχικών κατοικιών, συνυφασμένο με το τοπίο, επαναπροσδιορίζει την εμπειρία της καλοκαιρινής διαβίωσης με κοινόχρηστο τρόπο. Μικροί πέτρινοι όγκοι για ύπνο και ξεκούραση είναι διάσπαρτοι και οι κοινόχρηστοι χώροι διαβίωσης μέσα και έξω ενοποιούνται κάτω από τη σκιά των ελαιόδεντρων. © Yannis Drakoulidis 12) eLement – Νέο κτίριο γραφείων / RS Sparch Το κτίριο γραφείων eLement παίρνει το όνομά του από το L που το διαμορφώνει. Είναι ένα κτίριο που μιλάει για την κίνηση και τη φύση. Το κτίριο να φαίνεται αιθέριο, σαν να πετούν οι πλάκες με τις αιχμηρές γωνίες και τις απαλές καμπύλες τους, στη συνεχή τους κίνηση από όροφο σε όροφο. Οι ποιητικές προθέσεις, η φύση, η γεωμετρικότητα και η υλικότητα συνεργάζονται για αυτόν τον σκοπό. © Yiorgis Yerolymbos 13) The Seashore Rise / 314 architecture studio Αν αναζητούσε κάποιος κοινά στοιχεία ανάμεσα σε κτίρια και σε πέταλα λουλουδιών, θα κατέληγε σε αυτό το κτήριο κατοικιών στη Γλυφάδα. ©Panagiotis Voumvakis View full είδηση
  10. Ανακοινώθηκαν οι 362 υποψηφιότητες, από 38 διαφορετικές χώρες, των ευρωπαϊκών “Οσκαρ” αρχιτεκτονικής που διοργανώνονται ετησίως από το Fundacio Mies Van der Rohe και την Ευρωπαική Επιτροπή. Το Fundació Mies van der Rohe με έδρα τη Βαρκελώνη σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργανώνουν τα καταξιωμένα Βραβεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Σύγχρονη Αρχιτεκτονική. Τα βραβεία EUmies 2024 θα αναγνωρίσουν τα καλύτερα κατασκευασμένα έργα στην Ευρώπη που ολοκληρώθηκαν μεταξύ Απριλίου 2021 και Μαΐου 2023. Ο κύκλος του 2024 θα αντικατοπτρίζει τις τρέχουσες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, οι αρχιτέκτονες, οι πελάτες, οι φορείς ανάπτυξης, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και άλλοι επαγγελματίες στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ: Μεταξύ των nominators ξεχωρίζει το site Archisearch του Βασίλη Μπαρτζώκα. 1) Λούρια / React architects, Kometka architecture studio To έργο που ξεκίνησε το 2019 και ολοκληρώθηκε το 2021 βρίσκεται στην οικισμό Αγκαιριά της Πάρου. © Panagiotis Voumvakis 2) Κατοικία Λατύπι / A31 architecture construction Ξεκίνησε το 2020 και ολοκληρώθηκε το 2022. Βρίσκεται στην τοποθεσία Χουλάκια της Μυκόνου με θέα τα νησιά Δήλος και Ρήνεια. © George Fakaros © Yiannis Hadjiaslanis © Yiannis Hadjiaslanis © Yiannis Hadjiaslanis 3) Ξερολίθι / Sinas architects Το γραφείο Sinas architects σε συνεργασία με την αρχιτέκτονα Μαρία Μαμούρα σχεδίασε ένα καλοκαιρινό σπίτι στο νησί της Σερίφου αντλώντας έμπνευση από τις “ξερολιθιές”, το τοπικό παραδοσιακό σύστημα κοντών πέτρινων τοίχων αντιστήριξης που δημιουργούνται για σκοπούς καλλιέργειας της γης, δημιουργώντας έτσι ένα κτίριο κατοικίας που δένει με το φυσικό περιβάλλον που το περιβάλλει σε βαθμό που να γίνεται αναπόσπαστο μέρος του. © Yiorgos Kordakis 4) Δημοτικό Σχολείο Ανατόλια / Morpho Papanikolaou, SPARCH architects Το Κολλέγιο Ανατόλια είναι ένα μη κερδοσκοπικό εκπαιδευτικό ίδρυμα που βρίσκεται σε ένα προάστιο της Θεσσαλονίκης. Το έργο βραβεύτηκε με το πρώτο βραβείο σε προσκεκλημένο διαγωνισμό το 2015. Μετά από πολλές σχεδιαστικές παραλλαγές, η οριστική μελέτη ξεκίνησε το 2019 και η κατασκευή του το 2021. Ολοκληρώθηκε το 2022. © Konstantinos Pappas 5) Αγορά Μοδιάνο: Αποκατάσταση, Επισκευή & Ανακαίνιση Διατηρητέου Κτηρίου / Morpho Papanikolaou, SPARCH architects Η ανάπλαση του διατηρητέου μνημείου Agora Modiano: Ανάκτηση του ρόλου της ως Κεντρική Αγορά Τροφίμων της πόλης και ορόσημο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η αρχιτεκτονική και η κατασκευή της ήταν πρωτοποριακή και εντυπωσιακή, εκφράζοντας το πνεύμα της εποχής της, ως Κεντρική Αγορά Τροφίμων της πόλης. © Olda Deikou 6) Διαμέρισμα στην οδό Ιγνατίου / Point Supreme Μια ολοκληρωμένη κατοικία, εγκατεστημένη σε μόλις 22 τετραγωνικά μέτρα, σε ένα δωμάτιο στην οροφή ενός υπάρχοντος κτιρίου, προωθεί την ιδέα της επαναχρησιμοποίησης και της συμβίωσης στο κέντρο της πόλης. Η ευελιξία, η συμπύκνωση και τα διάφορα “οπτικά φίλτρα” θολώνουν τη διάκριση μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, αυξάνοντας ριζικά την αντίληψη του μεγέθους του σπιτιού και προωθώντας παράλληλα την άποψη της υπαίθριας διαβίωσης και της κοινωνικής ζωής. © Filip Dujardin 7) Art 1 Offices / Neiheiser Argyros Ενα υφιστάμενο κτίριο γραφείων 40 ετών απογυμνώνεται στη δομή του και επανασχεδιάζεται πλήρως για το παρόν. © Lorenzo Zandri 8. Ανάδειξη Μνημειακού Αξονα Θεσσαλονίκης – Αναβάθμιση Πλατείας Φαναριωτών / Makridis Associates Η ανάπλαση της πλατείας Φαναριωτών αναδιαμορφώνει πλήρως τη βάση του σημαντικότερου ιστορικού άξονα της Θεσσαλονίκης. Μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, ένας υφιστάμενος κόμβος μετατράπηκε σε ένα φιλόξενο, βιώσιμο δημόσιο χώρο. © Κimberley Powell 9) Λίκνον / K-studio To Λίκνον είναι ένα ορόσημο που αναδεικνύει τις ρίζες του λικέρ Μεταξά, οι οποίες είναι στενά συνδεδεμένες με την κουλτούρα των προϊόντων υψηλής ποιότητας και της οινοποιίας στο νησί της Σάμου. © Nikos Daniilidis © Claus Brechenmacher & Reiner Baumann © Claus Brechenmacher & Reiner Baumann © Claus Brechenmacher & Reiner Baumann 10) Homa Vagia Boutique Hotel / Μοld Architects Homa από το ελληνικό ”χώμα’’. Eνα µμικρό συγκρότημα, στη Βαγιά Σερίφου, εμπνευσμένο από τα ίχνη µμιας περασμένης εποχής. © Panagiotis Voumvakis 11) Εξοχική κατοικία σε ελαιώνα, Mεγανήσι / Hiboux architecture Σε έναν υφιστάμενο ελαιώνα με θέα στη θάλασσα, ένα νέο συγκρότημα εξοχικών κατοικιών, συνυφασμένο με το τοπίο, επαναπροσδιορίζει την εμπειρία της καλοκαιρινής διαβίωσης με κοινόχρηστο τρόπο. Μικροί πέτρινοι όγκοι για ύπνο και ξεκούραση είναι διάσπαρτοι και οι κοινόχρηστοι χώροι διαβίωσης μέσα και έξω ενοποιούνται κάτω από τη σκιά των ελαιόδεντρων. © Yannis Drakoulidis 12) eLement – Νέο κτίριο γραφείων / RS Sparch Το κτίριο γραφείων eLement παίρνει το όνομά του από το L που το διαμορφώνει. Είναι ένα κτίριο που μιλάει για την κίνηση και τη φύση. Το κτίριο να φαίνεται αιθέριο, σαν να πετούν οι πλάκες με τις αιχμηρές γωνίες και τις απαλές καμπύλες τους, στη συνεχή τους κίνηση από όροφο σε όροφο. Οι ποιητικές προθέσεις, η φύση, η γεωμετρικότητα και η υλικότητα συνεργάζονται για αυτόν τον σκοπό. © Yiorgis Yerolymbos 13) The Seashore Rise / 314 architecture studio Αν αναζητούσε κάποιος κοινά στοιχεία ανάμεσα σε κτίρια και σε πέταλα λουλουδιών, θα κατέληγε σε αυτό το κτήριο κατοικιών στη Γλυφάδα. ©Panagiotis Voumvakis
  11. Στη λίστα με τις άδειες κατεδαφίσεων που έχει εκδώσει η Πολεοδομία Αθηνών καταγράφονται δεκάδες κατοικίες και κτίρια του ελληνικού αρχιτεκτονικού μοντερνισμού που έγιναν μπάζα οικοδομικών υλικών την τελευταία τριετία ή θα γίνουν το προσεχές διάστημα. Πίσω από τη ραγδαία αύξηση των κατεδαφίσεων βρίσκονται παλιές και νέες παθογένειες που ταλαιπωρούν τα ιστορικά και πολεοδομικά χαρακτηριστικά της πόλης. Στον κατάλογο με τις άδειες κατεδαφίσεων του δήμου Αθηναίων που έχει στα χέρια της η LiFO αποτυπώνονται οι πιο πρόσφατες απώλειες του ελληνικού μοντερνισμού και όχι μόνο. Κτίρια της δεκαετίας του 1920 και του 1930 με νεοκλασικίζοντα και εκλεκτικιστικά στοιχεία και κατοικίες του μοντέρνου κινήματος, που αποτελούν και τα τελευταία ίχνη της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, εξαφανίζονται από τους δρόμους της Αθήνας. Η πόλη φαίνεται να χάνει σημαντικά στοιχεία της φυσιογνωμίας της λόγω της μεγάλης αύξησης αυτών των κατεδαφίσεων και της παράλληλης ραγδαίας κατασκευαστικής δραστηριότητας, η οποία είναι κυρίως προσανατολισμένη στην ανέγερση πολυώροφων κτιρίων, τα οποία, ως επί το πλείστον, προορίζονται για τουριστική εκμετάλλευση. Οι ιδιοκτήτες, με δέλεαρ τους υψηλούς συντελεστές δόμησης και το κέρδος που θα έχουν από τα πανύψηλα κτίρια που μπορούν να χτιστούν στις μικρές διώροφες ή τριώροφες κατοικίες τους, λόγω του bonus δόμησης σε ύψος ορόφων που προβλέπει ο οικοδομικός κανονισμός, προχωρούν σε αθρόες κατεδαφίσεις, μας λένε πολεοδόμοι και αρχιτέκτονες που ασχολούνται εντατικά με το ζήτημα. Αλλάζει η φυσιογνωμία της πόλης, με την έννοια ότι χάνεται η ιστορία της, χάνεται η μνήμη της όλο και περισσότερο, όλο και πιο έντονα. Θα φτάσουμε να έχουμε μια πόλη η οποία θα έχει ένα ιστορικό βάθος εξήντα ετών, γιατί δεν έχει θα μείνει τίποτε άλλο. Η Αθήνα, υπό την πίεση των απαιτήσεων της αγοράς ακινήτων, αποκτά νέα, θηριώδη κτίρια. Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος δίνει τη δική του ερμηνεία στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που προβλέπουν ρητά ότι όπου υπάρχουν ειδικά διατάγματα με περιορισμούς για τα ύψη των κτιρίων, αυτά υπερισχύουν των οικοδομικών κανονισμών και των bonus δόμησης. Τέτοια ειδικά διατάγματα ισχύουν, όπως μας λένε αρχιτέκτονες, ακόμα και για την περιοχή των Αμπελοκήπων ή τα Πατήσια. «Ωστόσο, το υπουργείο, με μια σειρά ασαφών υπουργικών αποφάσεών του τον τελευταίο χρόνο, προσπαθεί να παρακάμψει τις αποφάσεις του ΣτΕ, πετώντας στην ουσία το μπαλάκι της ευθύνης στους δήμους. Οι δήμοι καλούνται να βγάζουν άδειες επιλέγοντας αν θα εφαρμόσουν την ερμηνεία του υπουργείου Περιβάλλοντος ή τις δικαστικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου», λένε. Ο μόνος δήμος που κατάφερε εξαίρεση από τα «ευεργετήματα» των bonus δόμησης για επιπλέον τετραγωνικά και ύψος είναι ο δήμος Φιλοθέης-Ψυχικού με σχετική τροπολογία που ψηφίστηκε πριν από μερικούς μήνες σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών. Προηγήθηκε η ομόφωνη απόφαση του δήμου που είχε εναντιωθεί σφοδρά στις διατάξεις του κανονισμού, ο οποίος προβλέπει αυτά τα bonuς. Στην ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου καταγράφεται ότι η εφαρμογή των διατάξεων αυτών στην περιοχή δεν προστατεύουν «το περιβάλλον, τον οικιστικό ιστό και τη φέρουσα ικανότητα της πόλης». Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Πρόκλου 18 κατεδαφίστηκε πριν από μερικούς μήνες. Οι κατεδαφίσεις στις γειτονιές της Αθήνας Στη λίστα με τις άδειες κατεδαφίσεων της πολεοδομίας Αθηνών η LiFO εντόπισε μικρά διάσπαρτα κτίρια και κατοικίες της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στον Νέο Κόσμο, στο Παγκράτι, στα Πατήσια, στην Κυψέλη. Αναζητώντας την ταυτότητα των κτιρίων αυτών, βρήκε ότι κάποια από αυτά έχουν καταγραφεί στην έκδοση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (EΛΛET) που φέρει τον τίτλο «Αθηναϊκές κατοικίες του Μοντέρνου Κινήματος». Έχουν επίσης καταγραφεί και ταυτοποιηθεί από τη MONUMENTA, την οργάνωση που ασχολείται με την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Η MONUMENTA εντόπισε και κατέγραψε 11.500 κτίρια της περιόδου 1830-1940 που βρίσκονται στα επτά δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας. Ειρήνη Γρατσία Η αύξηση των κατεδαφίσεων φαίνεται να ανεβάζει στροφές την τελευταία τριετία, δηλαδή την περίοδο που στην πόλη βρίσκεται σε εξέλιξη ένα επενδυτικό ράλι κυρίως τουριστικών επιχειρήσεων. Η Ειρήνη Γρατσία, αρχαιολόγος και συντονίστρια της MONUMENTA, εξηγεί στη LiFO ότι «τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση των κατεδαφίσεων των κτιρίων που χτίστηκαν πριν και μετά τον πόλεμο, ειδικά τις δεκαετίες 1920 και 1930. Πρόκειται κυρίως για ισόγειες και διώροφες κατοικίες, εκλεκτικιστικές και του Μοντέρνου Κινήματος, που αντικαθίστανται από πολυώροφες πολυκατοικίες. Αμπελόκηποι, Κουκάκι, Παγκράτι, Κυπριάδη, Νέος Κόσμος, χάνουν πολλά από τα κτίριά τους, αλλά και η Κηφισιά, το Ψυχικό, η Νέα Σμύρνη, ο Πειραιάς και βέβαια η Θεσσαλονίκη», λέει. Ελένη Μαΐστρου «Η κληρονομιά του μοντέρνου προστατεύεται σε όλη την Ευρώπη, μάλιστα στη Γαλλία υπάρχει νομοθετική διάταξη που χαρακτηρίζει διατηρητέα και κτίρια που μόλις έχουν χτιστεί, εφόσον είναι αξιόλογα», λέει η Ελένη Μαΐστρου, ομότιμη καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ και πρόεδρος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της ΕΛΛΕΤ. Μάλιστα, υποστηρίζει ότι μπορεί στην Ελλάδα και τα δύο αρμόδια υπουργεία, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, να κηρύσσουν διατηρητέα αξιόλογα κτίρια του Μοντέρνου Κινήματος, ωστόσο θέτει το εξής ερώτημα: «Υπάρχει στα μέλη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής η απαιτούμενη ευαισθησία να μη δίνουν εύκολα άδεια κατεδάφισης στα σημαντικά αυτά κτίρια που αποτελούν σημαντικό τμήμα της ιστορίας μας;». Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Θεοδωρήτου Βρεσθένης 63 δεν υπάρχει πια. Ναι μεν, αλλά… Δημήτρης Ξυνομηλάκης Για να δοθεί άδεια κατεδάφισης σε κτίρια που είναι προ του 1955, προηγείται έλεγχος από τα αρχιτεκτονικά συμβούλια, τα οποία είναι γνωμοδοτικά όργανα του υπουργείου Περιβάλλοντος και λειτουργούν σε κάθε περιφερειακή ενότητα, εξηγεί στη LiFO ο Δημήτρης Ξυνομηλάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ/ΠΕΑ). Μας εξηγεί ότι τα συμβούλια αυτά «είναι ανεξάρτητα όργανα και τα μέλη τους απαρτίζονται από αρχιτέκτονες που κατά τεκμήριο έχουν την επιστημονική γνώση και την παιδεία να κρίνουν τι απόφαση θα πάρουν», λέει. Ο κ. Ξυνομηλάκης υποστηρίζει ότι οι άδειες κατεδάφισης δεν προχωράνε ακόμη και αν ένα μόνο μέλος αυτού του συμβουλίου διαφωνήσει. Το ζήτημα, όπως λέει, παραπέμπεται στο Κεντρικό Αρχιτεκτονικό Συμβούλιο για να ληφθεί η τελική απόφαση. Ωστόσο, θέτει ένα θέμα ως προς το κατά πόσο όλα τα κτίρια του Μεσοπολέμου πρέπει και μπορούν να διατηρηθούν, βάζοντας κάποιες προϋποθέσεις: «Προφανώς, για κτίρια του Μεσοπολέμου με αξιόλογα στοιχεία και χαρακτηριστικά η άποψη είναι πως, ναι, πρέπει να τα διατηρούμε. Όμως ένα κτίριο του Μεσοπολέμου χωρίς ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία, που είναι εγκλωβισμένο ανάμεσα σε οκταώροφες πολυκατοικίες, από τη στιγμή, μάλιστα, που δεν είναι κραυγαλέο ή σπάνιο δείγμα της εποχής εκείνης, δεν δημιουργεί ένα σύνολο ούτε παραπέμπει σε κάτι, είναι ξεκομμένο σε μια περιοχή που έχει αποστειρωθεί, ενδέχεται να μην επιτελεί τον σκοπό της διατήρησής του, επομένως δεν θα έπρεπε να υποστηρίζεται η διατήρησή του», λέει. Οι κατεδαφίσεις ως «ιστορικό χαρακτηριστικό» της Αθήνας Κωνσταντίνος Τσιαμπάος Μιλώντας με τον Κωνσταντίνο Τσιαμπάο, αναπληρωτή καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ, για τον αν θα πρέπει να διατηρηθούν τα πάντα ή όχι από τις δεκαετίες του ’20 και του ’30, μας λέει ότι «έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο, λόγω της ανάπτυξης και του μεγάλου κέρδους που αποφέρουν οι επενδύσεις σε ακίνητα και νέες κατασκευές να μη μένει τίποτα όρθιο». Ποιο είναι το αποτέλεσμα; «Σαφώς αλλάζει η φυσιογνωμία της πόλης, με την έννοια ότι χάνεται η ιστορία της, χάνεται η μνήμη της όλο και περισσότερο, όλο και πιο έντονα. Θα φτάσουμε να έχουμε μια πόλη η οποία θα έχει ένα ιστορικό βάθος εξήντα ετών, γιατί δεν έχει θα μείνει τίποτε άλλο». Ο Κωνσταντίνος Τσιαμπάος υποστηρίζει ότι ένα διαχρονικό πρόβλημα της Αθήνας είναι «πως γενικά είναι μια πόλη που δημιουργήθηκε μέσα από κατεδαφίσεις. Τα πρώτα κτίρια που έγιναν στη θέση των νεοκλασικών του 19ου αιώνα ήταν αυτές οι κατασκευές της δεκαετίας του ’30. Άρα, τώρα έρχεται η σειρά των κτιρίων που κατά κάποιον τρόπο αντικατέστησαν τα νεοκλασικά να αντικατασταθούν από νέες κατασκευές. Και ενώ μιλάμε για τη νεοκλασική Αθήνα που χάσαμε, σήμερα ερχόμαστε και συνεχίζουμε την ίδια τακτική, αντί να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος». Ο Μεσοπόλεμος, όπως εξηγεί ο κ. Τσιαμπάος, έχει να επιδείξει «σημαντικά κτίρια γνωστών αρχιτεκτόνων με πολύ υψηλή ποιότητα κατασκευής, υλικών και τεχνικών». Υποστηρίζει ότι «διεθνώς η αρχιτεκτονική έχει στραφεί προς την αποκατάσταση και την επιδιόρθωση, σε αυτό που λέμε αδόκιμα ανακαίνιση, και όχι στις νέες κατασκευές». Η διάσωση της αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μας λέει ότι είναι «επιβεβλημένη όχι μόνο για λόγους ιστορικούς ή αισθητικούς αλλά και για λόγους που συνδέονται με την επιβίωση της πόλης. Για λόγους βιωσιμότητας, για λόγους οικονομίας, για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος», αναφέρει. «Με τις συνθήκες που επικρατούν στις πόλεις διεθνώς και σε συνδυασμό με την κλιματική κρίση επικρατεί ορθώς η τάση να αποκαθιστούμε, να επιδιορθώνουμε και να κρατάμε αυτές τις κατασκευές που ήδη έχουμε». Είναι μια τάση που υιοθετεί και η Ελλάδα, όπως λέει, ενώ θεωρεί ενθαρρυντικό το γεγονός ότι «η συλλογική αντίληψη της κοινωνίας έχει καλύτερη γνώση της ανάγκης προστασίας των κτιρίων αυτών». Facebook Twitter Κατοικία στην οδό Δαμάρεως 135 που κατεδαφίστηκε πρόσφατα. Διπλή καταστροφή Το κύμα κατεδαφίσεων έχει συμπαρασύρει και κτίρια του 1950 της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου, κατά την οποία είχαμε έργα σπουδαίων αρχιτεκτόνων, περισσότερο ή λιγότερο γνωστών. Η Ειρήνη Φρεζάδου, αρχιτέκτων-πολεοδόμος και μέλος του Δ.Σ. της ΕΛΛΕΤ, υποστηρίζει ότι οι κατεδαφίσεις αυτές δημιουργούν διπλή καταστροφή. Από τη μια «σβήνεται η πολύτιμη μνήμη της πόλης καθώς, εξαφανίζονται τα αρχιτεκτονικά δείγματα μιας ολόκληρης εποχής» και από την άλλη δημιουργούνται στην Αθήνα θηριώδεις κατασκευές που θέτουν σε δοκιμασία τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ήδη δύσκολης καθημερινότητάς μας: «Την τυπολογία των κτιρίων αυτών, από τα πιο εμβληματικά έως τα πιο ταπεινά, τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που διαμόρφωναν τις όψεις των δρόμων, το πτυχωτό πρόσωπο της πόλης, τα erker για φωτισμό και ηλιασμό, τις στρογγυλές γωνίες όπου διαθλάται μαλακά το φως, τα τεκμήρια της παλιάς μαστοριάς και τόσα άλλα που αποτελούν τη μοναδική ιδιοπροσωπία μιας πόλης που φαίνεται να χάνεται οριστικά», λέει με πικρία. Ειρήνη Φρεζάδου Το δίπολο της καταστροφής αυτής για την αρχιτέκτονα συμπληρώνεται «από τις θηριώδεις οκταώροφες και δεκαώροφες κατασκευές που θα αντικαταστήσουν τα μονώροφα, διώροφα, τριώροφα κτίρια. Βασικό εργαλείο για τις νέες αυτές κατασκευές», όπως ισχυρίζεται, είναι «οι υψηλοί συντελεστές δόμησης στην Αθήνα και λόγω του ισχύοντος οικοδομικού κανονισμού (ΝΟΚ), ειδικά του περιβαλλοντοκτόνου άρθρου 10 που προβλέπει τα bonus σε συντελεστές δόμησης και ύψη». Η κ. Φρεζάδου υποστηρίζει ότι θα υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη πολεοδομική επιβάρυνση στην πόλη, η οποία θα φέρει «ραγδαία επιδείνωση της ποιότητας ζωής με τη δραματική μείωση του ηλιασμού και αερισμού –ιδιαίτερα των χαμηλότερων ορόφων των κτιρίων–, με την κυκλοφοριακή ασφυξία, την υπερβάλλουσα ρύπανση και την επιβάρυνση των δικτύων κοινής ωφελείας». Το γεγονός ότι οι λιγοστοί «θύλακες χαμηλής δόμησης εξαφανίζονται ραγδαία», μαζί με το πολύτιμο λιγοστό πράσινο στην πόλη, θα επιτείνει το φαινόμενο της αστικής θερμονησίδας, το οποίο «σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή θα μετατραπεί από αβάσταχτο, που είναι σήμερα, σε φονικό!». Κτίριο στην οδό Ουμπλιανής που κατεδαφίστηκε πρόσφατα. «Έχει χαθεί το 80% των ιστορικών κτιρίων» Η κ. Γρατσία ισχυρίζεται ότι ήδη «έχει χαθεί το 80% των ιστορικών κτιρίων» και υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει πολύς χρόνος, χρειάζεται άμεση αντίδραση: «Θεωρούμε ότι ο αρχιτεκτονικός πλούτος του Μεσοπολέμου είναι σε μεγάλο κίνδυνο και η πολιτεία θα πρέπει να θεσπίσει κίνητρα για τους ιδιοκτήτες, να επεκτείνει τα χρονικά όρια της προστασίας των νεότερων κτιρίων, να εξετάσει το θέμα των συντελεστών δόμησης, να ενημερώσει για την αξία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς». Η επέκταση των χρονικών ορίων προστασίας των νεότερων μνημείων που προτείνει η κ. Γρατσία κρίνεται αναγκαία, ούτως ώστε να προστατευτούν ως νεότερα τα μνημεία και τα κτίρια του Μεσοπολέμου, κάτι που σήμερα δεν συμβαίνει με αρκετά από αυτά γιατί δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της ηλικίας. Τα κτίρια που εξετάζονται σήμερα από το υπουργείο Πολιτισμού με στόχευση την κήρυξη τους ως νεότερων μνημείων και εν συνεχεία τη διατήρησή τους είναι αυτά που έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 100 ετών. Παράλληλα, όμως, πολλοί ιδιοκτήτες, θέλοντας να αποφύγουν τον βραχνά της προστασίας, καθώς δεν δίνονται κίνητρα για να αποκατασταθούν αυτά τα κτίρια, θέλουν να προλάβουν να γκρεμίσουν τις ιδιοκτησίες τους, για να μην ενταχθούν τα ακίνητά τους σε καθεστώς προστασίας. Πολλές από τις κατοικίες και τα κτίρια του Μοντέρνου Κινήματος πλησιάζουν το όριο αυτό, γι’ αυτό αυξάνονται ραγδαία οι κατεδαφίσεις: «Οι υψηλοί συντελεστές δόμησης που ισχύουν, με βάση τους οποίους οι ιδιοκτήτες των κατοικιών αυτών μπορούν να χτίσουν παραπάνω από αυτό που έχουν, και η έλλειψη οικονομικής στήριξης από την πλευρά του κράτους είναι δύο από τις βασικές αιτίες των κατεδαφίσεων», λέει η κ. Μαΐστρου. Αναφέρει ότι «η ευθύνη της πολιτείας είναι πολύ μεγάλη γιατί εκκρεμεί τόσα χρόνια το πρόγραμμα “Διατηρώ” και εκκρεμεί επίσης η μεταφορά του συντελεστή δόμησης, η οποία ίσχυσε για λίγο ‒ τη χρησιμοποίησαν λάθος και τώρα καταργήθηκε. Τώρα έχουν μεταφέρει την επίλυση του ζητήματος στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια», λέει. Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Θεοδωρήτου Βρεσθένης 65 έχει πάρει άδεια για κατεδάφιση. Μια πονεμένη ιστορία Η μεταφορά του συντελεστή δόμησης είναι μια πονεμένη ιστορία και συζητείται επί δεκαετίες. Αφορά ακίνητα στα οποία ο ιδιοκτήτης δεν επιτρέπεται να αξιοποιήσει ολόκληρο τον συντελεστή που ισχύει στην περιοχή όπου βρίσκεται το ακίνητό του. Με τον τελευταίο νόμο ο ιδιοκτήτης ενός διατηρητέου θα μπορεί να εκδώσει τίτλο μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Με αυτόν τον τίτλο θα έχει το δικαίωμα να μεταφέρει τον υπόλοιπο συντελεστή του ακινήτου του. Ωστόσο, το ζήτημα παραμένει βαλτωμένο και μετατέθηκε για αργότερα, δηλαδή μετά την ολοκλήρωση της πολεοδομικής μεταρρύθμισης και των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων, μέσω των οποίων θα δημιουργηθούν ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης. Επειδή η ελληνική πολιτεία πειραματίζεται με το θέμα από τη δεκαετία του ’80, πολλοί ιδιοκτήτες έμειναν ξεκρέμαστοι, καθώς δεν μπόρεσαν ποτέ να μετατρέψουν αυτούς τους τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης σε ακίνητα, όταν το μέτρο είχε εφαρμοστεί. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολεοδόμων που γνωρίζουν το ζήτημα, έχουν εκδοθεί κατά το παρελθόν τίτλοι που αντιστοιχούν σε περίπου 480.000 τ.µ., με την αξία τους να ανέρχεται κατά προσέγγιση στα 190 εκατ. ευρώ. Φρένο στα ύψη «Για να σταματήσει η ανεύθυνη, συνεχής εντατικοποίηση της δόμησης που αποτελεί τον βασικό λόγο των αθρόων κατεδαφίσεων», όπως λέει η κ. Φρεζάδου, πρέπει να δοθεί λύση από το υπουργείο Περιβάλλοντος: «Θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε αναθεώρηση του ΝΟΚ προς το ηπιότερο». Η αρχιτέκτονας υποστηρίζει ότι πρέπει «να καταργηθεί επίσης άμεσα το περιβαλλοντοκτόνο άρθρο 10 του ΝΟΚ που αφορά bonus στα ύψη». Αλλά και από πλευράς του δήμου Αθηναίων, όπως λέει, «θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι χρήσεις γης και οι συντελεστές δόμησης προς το ηπιότερο και να αξιοποιηθεί το υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα για χρήση κοινωνικής κατοικίας». Για την αρχιτέκτονα η συνεχής εντατικοποίηση της δόμησης είναι αναντίστοιχη τόσο προς την υφιστάμενη γεωμετρία της πόλης (πλάτος δρόμων προς ύψος κτιρίων) όσο και προς τη φέρουσα ικανότητα εξυπηρέτησης της κυκλοφορίας από το υπάρχον οδικό δίκτυο». Facebook Twitter Για το κτίριο στην οδό Κορδάτου 24 έχει βγει άδεια κατεδάφισης αλλά δεν έχει γκρεμιστεί ακόμα. Μια ανοιχτή συζήτηση Σύμφωνα με πληροφορίες που έχει η LiFO, στο υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ανοίξει η συζήτηση για τα ύψη και τα bonus δόμησης του Οικοδομικού Κανονισμού, η εφαρμογή των οποίων σε κάποιες περιοχές έρχεται σε αντίθεση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά και με απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών που έβαλε πάγο πριν από μερικούς μήνες στην κατασκευή πολυώροφης πολυκατοικίας στους Αμπελόκηπους. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και συγκεκριμένα ο υφυπουργός Νίκος Ταγαράς, με τις υπουργικές αποφάσεις που υπέγραψε, όπως ειπώθηκε και νωρίτερα, έχει ταχθεί υπέρ των διατάξεων του ΝΟΚ. Οι διατάξεις αυτές ευνοούν τον τεχνικό κόσμο, ο οποίος θεωρεί ότι οποιαδήποτε αλλαγή προφανώς θα επηρεάσει την κατασκευαστική δραστηριότητα. Παρά τις όποιες ερμηνείες επιχείρησε το ΥΠΕΝ, το ζήτημα σήμερα παραμένει ανοιχτό. Επειδή υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις που ανά πάσα στιγμή μπορούν να μπλοκάρουν οικοδομικές άδειες κτιρίων τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Οι πληροφορίες μας λένε ότι οι συζήτηση για τα ύψη στο ΥΠΕΝ και με συμμετοχή φορέων η οποία θα επικεντρωθεί στα επίμαχα άρθρα του ΝΟΚ έχει μόλις ξεκινήσει. Οι κατεδαφίσεις κτιρίων που μπορεί να έχουν ιστορική αξία για την πόλη είναι ένα κεφάλαιο ανοιχτό και αποτελούν κομμάτι ενός σύνθετου και ευρύτερου ζητήματος που αφορά τα πολεοδομικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά της πόλης, τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και νοηματοδοτούν τη μνήμη και την ταυτότητά της. Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Ηρώνδα 6 στο Παγκράτι πριν την κατεδάφιση... πηγή lifo.gr
  12. Στη λίστα με τις άδειες κατεδαφίσεων που έχει εκδώσει η Πολεοδομία Αθηνών καταγράφονται δεκάδες κατοικίες και κτίρια του ελληνικού αρχιτεκτονικού μοντερνισμού που έγιναν μπάζα οικοδομικών υλικών την τελευταία τριετία ή θα γίνουν το προσεχές διάστημα. Πίσω από τη ραγδαία αύξηση των κατεδαφίσεων βρίσκονται παλιές και νέες παθογένειες που ταλαιπωρούν τα ιστορικά και πολεοδομικά χαρακτηριστικά της πόλης. Στον κατάλογο με τις άδειες κατεδαφίσεων του δήμου Αθηναίων που έχει στα χέρια της η LiFO αποτυπώνονται οι πιο πρόσφατες απώλειες του ελληνικού μοντερνισμού και όχι μόνο. Κτίρια της δεκαετίας του 1920 και του 1930 με νεοκλασικίζοντα και εκλεκτικιστικά στοιχεία και κατοικίες του μοντέρνου κινήματος, που αποτελούν και τα τελευταία ίχνη της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, εξαφανίζονται από τους δρόμους της Αθήνας. Η πόλη φαίνεται να χάνει σημαντικά στοιχεία της φυσιογνωμίας της λόγω της μεγάλης αύξησης αυτών των κατεδαφίσεων και της παράλληλης ραγδαίας κατασκευαστικής δραστηριότητας, η οποία είναι κυρίως προσανατολισμένη στην ανέγερση πολυώροφων κτιρίων, τα οποία, ως επί το πλείστον, προορίζονται για τουριστική εκμετάλλευση. Οι ιδιοκτήτες, με δέλεαρ τους υψηλούς συντελεστές δόμησης και το κέρδος που θα έχουν από τα πανύψηλα κτίρια που μπορούν να χτιστούν στις μικρές διώροφες ή τριώροφες κατοικίες τους, λόγω του bonus δόμησης σε ύψος ορόφων που προβλέπει ο οικοδομικός κανονισμός, προχωρούν σε αθρόες κατεδαφίσεις, μας λένε πολεοδόμοι και αρχιτέκτονες που ασχολούνται εντατικά με το ζήτημα. Αλλάζει η φυσιογνωμία της πόλης, με την έννοια ότι χάνεται η ιστορία της, χάνεται η μνήμη της όλο και περισσότερο, όλο και πιο έντονα. Θα φτάσουμε να έχουμε μια πόλη η οποία θα έχει ένα ιστορικό βάθος εξήντα ετών, γιατί δεν έχει θα μείνει τίποτε άλλο. Η Αθήνα, υπό την πίεση των απαιτήσεων της αγοράς ακινήτων, αποκτά νέα, θηριώδη κτίρια. Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος δίνει τη δική του ερμηνεία στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που προβλέπουν ρητά ότι όπου υπάρχουν ειδικά διατάγματα με περιορισμούς για τα ύψη των κτιρίων, αυτά υπερισχύουν των οικοδομικών κανονισμών και των bonus δόμησης. Τέτοια ειδικά διατάγματα ισχύουν, όπως μας λένε αρχιτέκτονες, ακόμα και για την περιοχή των Αμπελοκήπων ή τα Πατήσια. «Ωστόσο, το υπουργείο, με μια σειρά ασαφών υπουργικών αποφάσεών του τον τελευταίο χρόνο, προσπαθεί να παρακάμψει τις αποφάσεις του ΣτΕ, πετώντας στην ουσία το μπαλάκι της ευθύνης στους δήμους. Οι δήμοι καλούνται να βγάζουν άδειες επιλέγοντας αν θα εφαρμόσουν την ερμηνεία του υπουργείου Περιβάλλοντος ή τις δικαστικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου», λένε. Ο μόνος δήμος που κατάφερε εξαίρεση από τα «ευεργετήματα» των bonus δόμησης για επιπλέον τετραγωνικά και ύψος είναι ο δήμος Φιλοθέης-Ψυχικού με σχετική τροπολογία που ψηφίστηκε πριν από μερικούς μήνες σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών. Προηγήθηκε η ομόφωνη απόφαση του δήμου που είχε εναντιωθεί σφοδρά στις διατάξεις του κανονισμού, ο οποίος προβλέπει αυτά τα bonuς. Στην ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου καταγράφεται ότι η εφαρμογή των διατάξεων αυτών στην περιοχή δεν προστατεύουν «το περιβάλλον, τον οικιστικό ιστό και τη φέρουσα ικανότητα της πόλης». Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Πρόκλου 18 κατεδαφίστηκε πριν από μερικούς μήνες. Οι κατεδαφίσεις στις γειτονιές της Αθήνας Στη λίστα με τις άδειες κατεδαφίσεων της πολεοδομίας Αθηνών η LiFO εντόπισε μικρά διάσπαρτα κτίρια και κατοικίες της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στον Νέο Κόσμο, στο Παγκράτι, στα Πατήσια, στην Κυψέλη. Αναζητώντας την ταυτότητα των κτιρίων αυτών, βρήκε ότι κάποια από αυτά έχουν καταγραφεί στην έκδοση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (EΛΛET) που φέρει τον τίτλο «Αθηναϊκές κατοικίες του Μοντέρνου Κινήματος». Έχουν επίσης καταγραφεί και ταυτοποιηθεί από τη MONUMENTA, την οργάνωση που ασχολείται με την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Η MONUMENTA εντόπισε και κατέγραψε 11.500 κτίρια της περιόδου 1830-1940 που βρίσκονται στα επτά δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας. Ειρήνη Γρατσία Η αύξηση των κατεδαφίσεων φαίνεται να ανεβάζει στροφές την τελευταία τριετία, δηλαδή την περίοδο που στην πόλη βρίσκεται σε εξέλιξη ένα επενδυτικό ράλι κυρίως τουριστικών επιχειρήσεων. Η Ειρήνη Γρατσία, αρχαιολόγος και συντονίστρια της MONUMENTA, εξηγεί στη LiFO ότι «τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση των κατεδαφίσεων των κτιρίων που χτίστηκαν πριν και μετά τον πόλεμο, ειδικά τις δεκαετίες 1920 και 1930. Πρόκειται κυρίως για ισόγειες και διώροφες κατοικίες, εκλεκτικιστικές και του Μοντέρνου Κινήματος, που αντικαθίστανται από πολυώροφες πολυκατοικίες. Αμπελόκηποι, Κουκάκι, Παγκράτι, Κυπριάδη, Νέος Κόσμος, χάνουν πολλά από τα κτίριά τους, αλλά και η Κηφισιά, το Ψυχικό, η Νέα Σμύρνη, ο Πειραιάς και βέβαια η Θεσσαλονίκη», λέει. Ελένη Μαΐστρου «Η κληρονομιά του μοντέρνου προστατεύεται σε όλη την Ευρώπη, μάλιστα στη Γαλλία υπάρχει νομοθετική διάταξη που χαρακτηρίζει διατηρητέα και κτίρια που μόλις έχουν χτιστεί, εφόσον είναι αξιόλογα», λέει η Ελένη Μαΐστρου, ομότιμη καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ και πρόεδρος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της ΕΛΛΕΤ. Μάλιστα, υποστηρίζει ότι μπορεί στην Ελλάδα και τα δύο αρμόδια υπουργεία, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, να κηρύσσουν διατηρητέα αξιόλογα κτίρια του Μοντέρνου Κινήματος, ωστόσο θέτει το εξής ερώτημα: «Υπάρχει στα μέλη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής η απαιτούμενη ευαισθησία να μη δίνουν εύκολα άδεια κατεδάφισης στα σημαντικά αυτά κτίρια που αποτελούν σημαντικό τμήμα της ιστορίας μας;». Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Θεοδωρήτου Βρεσθένης 63 δεν υπάρχει πια. Ναι μεν, αλλά… Δημήτρης Ξυνομηλάκης Για να δοθεί άδεια κατεδάφισης σε κτίρια που είναι προ του 1955, προηγείται έλεγχος από τα αρχιτεκτονικά συμβούλια, τα οποία είναι γνωμοδοτικά όργανα του υπουργείου Περιβάλλοντος και λειτουργούν σε κάθε περιφερειακή ενότητα, εξηγεί στη LiFO ο Δημήτρης Ξυνομηλάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ/ΠΕΑ). Μας εξηγεί ότι τα συμβούλια αυτά «είναι ανεξάρτητα όργανα και τα μέλη τους απαρτίζονται από αρχιτέκτονες που κατά τεκμήριο έχουν την επιστημονική γνώση και την παιδεία να κρίνουν τι απόφαση θα πάρουν», λέει. Ο κ. Ξυνομηλάκης υποστηρίζει ότι οι άδειες κατεδάφισης δεν προχωράνε ακόμη και αν ένα μόνο μέλος αυτού του συμβουλίου διαφωνήσει. Το ζήτημα, όπως λέει, παραπέμπεται στο Κεντρικό Αρχιτεκτονικό Συμβούλιο για να ληφθεί η τελική απόφαση. Ωστόσο, θέτει ένα θέμα ως προς το κατά πόσο όλα τα κτίρια του Μεσοπολέμου πρέπει και μπορούν να διατηρηθούν, βάζοντας κάποιες προϋποθέσεις: «Προφανώς, για κτίρια του Μεσοπολέμου με αξιόλογα στοιχεία και χαρακτηριστικά η άποψη είναι πως, ναι, πρέπει να τα διατηρούμε. Όμως ένα κτίριο του Μεσοπολέμου χωρίς ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία, που είναι εγκλωβισμένο ανάμεσα σε οκταώροφες πολυκατοικίες, από τη στιγμή, μάλιστα, που δεν είναι κραυγαλέο ή σπάνιο δείγμα της εποχής εκείνης, δεν δημιουργεί ένα σύνολο ούτε παραπέμπει σε κάτι, είναι ξεκομμένο σε μια περιοχή που έχει αποστειρωθεί, ενδέχεται να μην επιτελεί τον σκοπό της διατήρησής του, επομένως δεν θα έπρεπε να υποστηρίζεται η διατήρησή του», λέει. Οι κατεδαφίσεις ως «ιστορικό χαρακτηριστικό» της Αθήνας Κωνσταντίνος Τσιαμπάος Μιλώντας με τον Κωνσταντίνο Τσιαμπάο, αναπληρωτή καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ, για τον αν θα πρέπει να διατηρηθούν τα πάντα ή όχι από τις δεκαετίες του ’20 και του ’30, μας λέει ότι «έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο, λόγω της ανάπτυξης και του μεγάλου κέρδους που αποφέρουν οι επενδύσεις σε ακίνητα και νέες κατασκευές να μη μένει τίποτα όρθιο». Ποιο είναι το αποτέλεσμα; «Σαφώς αλλάζει η φυσιογνωμία της πόλης, με την έννοια ότι χάνεται η ιστορία της, χάνεται η μνήμη της όλο και περισσότερο, όλο και πιο έντονα. Θα φτάσουμε να έχουμε μια πόλη η οποία θα έχει ένα ιστορικό βάθος εξήντα ετών, γιατί δεν έχει θα μείνει τίποτε άλλο». Ο Κωνσταντίνος Τσιαμπάος υποστηρίζει ότι ένα διαχρονικό πρόβλημα της Αθήνας είναι «πως γενικά είναι μια πόλη που δημιουργήθηκε μέσα από κατεδαφίσεις. Τα πρώτα κτίρια που έγιναν στη θέση των νεοκλασικών του 19ου αιώνα ήταν αυτές οι κατασκευές της δεκαετίας του ’30. Άρα, τώρα έρχεται η σειρά των κτιρίων που κατά κάποιον τρόπο αντικατέστησαν τα νεοκλασικά να αντικατασταθούν από νέες κατασκευές. Και ενώ μιλάμε για τη νεοκλασική Αθήνα που χάσαμε, σήμερα ερχόμαστε και συνεχίζουμε την ίδια τακτική, αντί να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος». Ο Μεσοπόλεμος, όπως εξηγεί ο κ. Τσιαμπάος, έχει να επιδείξει «σημαντικά κτίρια γνωστών αρχιτεκτόνων με πολύ υψηλή ποιότητα κατασκευής, υλικών και τεχνικών». Υποστηρίζει ότι «διεθνώς η αρχιτεκτονική έχει στραφεί προς την αποκατάσταση και την επιδιόρθωση, σε αυτό που λέμε αδόκιμα ανακαίνιση, και όχι στις νέες κατασκευές». Η διάσωση της αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μας λέει ότι είναι «επιβεβλημένη όχι μόνο για λόγους ιστορικούς ή αισθητικούς αλλά και για λόγους που συνδέονται με την επιβίωση της πόλης. Για λόγους βιωσιμότητας, για λόγους οικονομίας, για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος», αναφέρει. «Με τις συνθήκες που επικρατούν στις πόλεις διεθνώς και σε συνδυασμό με την κλιματική κρίση επικρατεί ορθώς η τάση να αποκαθιστούμε, να επιδιορθώνουμε και να κρατάμε αυτές τις κατασκευές που ήδη έχουμε». Είναι μια τάση που υιοθετεί και η Ελλάδα, όπως λέει, ενώ θεωρεί ενθαρρυντικό το γεγονός ότι «η συλλογική αντίληψη της κοινωνίας έχει καλύτερη γνώση της ανάγκης προστασίας των κτιρίων αυτών». Facebook Twitter Κατοικία στην οδό Δαμάρεως 135 που κατεδαφίστηκε πρόσφατα. Διπλή καταστροφή Το κύμα κατεδαφίσεων έχει συμπαρασύρει και κτίρια του 1950 της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου, κατά την οποία είχαμε έργα σπουδαίων αρχιτεκτόνων, περισσότερο ή λιγότερο γνωστών. Η Ειρήνη Φρεζάδου, αρχιτέκτων-πολεοδόμος και μέλος του Δ.Σ. της ΕΛΛΕΤ, υποστηρίζει ότι οι κατεδαφίσεις αυτές δημιουργούν διπλή καταστροφή. Από τη μια «σβήνεται η πολύτιμη μνήμη της πόλης καθώς, εξαφανίζονται τα αρχιτεκτονικά δείγματα μιας ολόκληρης εποχής» και από την άλλη δημιουργούνται στην Αθήνα θηριώδεις κατασκευές που θέτουν σε δοκιμασία τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ήδη δύσκολης καθημερινότητάς μας: «Την τυπολογία των κτιρίων αυτών, από τα πιο εμβληματικά έως τα πιο ταπεινά, τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που διαμόρφωναν τις όψεις των δρόμων, το πτυχωτό πρόσωπο της πόλης, τα erker για φωτισμό και ηλιασμό, τις στρογγυλές γωνίες όπου διαθλάται μαλακά το φως, τα τεκμήρια της παλιάς μαστοριάς και τόσα άλλα που αποτελούν τη μοναδική ιδιοπροσωπία μιας πόλης που φαίνεται να χάνεται οριστικά», λέει με πικρία. Ειρήνη Φρεζάδου Το δίπολο της καταστροφής αυτής για την αρχιτέκτονα συμπληρώνεται «από τις θηριώδεις οκταώροφες και δεκαώροφες κατασκευές που θα αντικαταστήσουν τα μονώροφα, διώροφα, τριώροφα κτίρια. Βασικό εργαλείο για τις νέες αυτές κατασκευές», όπως ισχυρίζεται, είναι «οι υψηλοί συντελεστές δόμησης στην Αθήνα και λόγω του ισχύοντος οικοδομικού κανονισμού (ΝΟΚ), ειδικά του περιβαλλοντοκτόνου άρθρου 10 που προβλέπει τα bonus σε συντελεστές δόμησης και ύψη». Η κ. Φρεζάδου υποστηρίζει ότι θα υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη πολεοδομική επιβάρυνση στην πόλη, η οποία θα φέρει «ραγδαία επιδείνωση της ποιότητας ζωής με τη δραματική μείωση του ηλιασμού και αερισμού –ιδιαίτερα των χαμηλότερων ορόφων των κτιρίων–, με την κυκλοφοριακή ασφυξία, την υπερβάλλουσα ρύπανση και την επιβάρυνση των δικτύων κοινής ωφελείας». Το γεγονός ότι οι λιγοστοί «θύλακες χαμηλής δόμησης εξαφανίζονται ραγδαία», μαζί με το πολύτιμο λιγοστό πράσινο στην πόλη, θα επιτείνει το φαινόμενο της αστικής θερμονησίδας, το οποίο «σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή θα μετατραπεί από αβάσταχτο, που είναι σήμερα, σε φονικό!». Κτίριο στην οδό Ουμπλιανής που κατεδαφίστηκε πρόσφατα. «Έχει χαθεί το 80% των ιστορικών κτιρίων» Η κ. Γρατσία ισχυρίζεται ότι ήδη «έχει χαθεί το 80% των ιστορικών κτιρίων» και υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει πολύς χρόνος, χρειάζεται άμεση αντίδραση: «Θεωρούμε ότι ο αρχιτεκτονικός πλούτος του Μεσοπολέμου είναι σε μεγάλο κίνδυνο και η πολιτεία θα πρέπει να θεσπίσει κίνητρα για τους ιδιοκτήτες, να επεκτείνει τα χρονικά όρια της προστασίας των νεότερων κτιρίων, να εξετάσει το θέμα των συντελεστών δόμησης, να ενημερώσει για την αξία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς». Η επέκταση των χρονικών ορίων προστασίας των νεότερων μνημείων που προτείνει η κ. Γρατσία κρίνεται αναγκαία, ούτως ώστε να προστατευτούν ως νεότερα τα μνημεία και τα κτίρια του Μεσοπολέμου, κάτι που σήμερα δεν συμβαίνει με αρκετά από αυτά γιατί δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της ηλικίας. Τα κτίρια που εξετάζονται σήμερα από το υπουργείο Πολιτισμού με στόχευση την κήρυξη τους ως νεότερων μνημείων και εν συνεχεία τη διατήρησή τους είναι αυτά που έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 100 ετών. Παράλληλα, όμως, πολλοί ιδιοκτήτες, θέλοντας να αποφύγουν τον βραχνά της προστασίας, καθώς δεν δίνονται κίνητρα για να αποκατασταθούν αυτά τα κτίρια, θέλουν να προλάβουν να γκρεμίσουν τις ιδιοκτησίες τους, για να μην ενταχθούν τα ακίνητά τους σε καθεστώς προστασίας. Πολλές από τις κατοικίες και τα κτίρια του Μοντέρνου Κινήματος πλησιάζουν το όριο αυτό, γι’ αυτό αυξάνονται ραγδαία οι κατεδαφίσεις: «Οι υψηλοί συντελεστές δόμησης που ισχύουν, με βάση τους οποίους οι ιδιοκτήτες των κατοικιών αυτών μπορούν να χτίσουν παραπάνω από αυτό που έχουν, και η έλλειψη οικονομικής στήριξης από την πλευρά του κράτους είναι δύο από τις βασικές αιτίες των κατεδαφίσεων», λέει η κ. Μαΐστρου. Αναφέρει ότι «η ευθύνη της πολιτείας είναι πολύ μεγάλη γιατί εκκρεμεί τόσα χρόνια το πρόγραμμα “Διατηρώ” και εκκρεμεί επίσης η μεταφορά του συντελεστή δόμησης, η οποία ίσχυσε για λίγο ‒ τη χρησιμοποίησαν λάθος και τώρα καταργήθηκε. Τώρα έχουν μεταφέρει την επίλυση του ζητήματος στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια», λέει. Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Θεοδωρήτου Βρεσθένης 65 έχει πάρει άδεια για κατεδάφιση. Μια πονεμένη ιστορία Η μεταφορά του συντελεστή δόμησης είναι μια πονεμένη ιστορία και συζητείται επί δεκαετίες. Αφορά ακίνητα στα οποία ο ιδιοκτήτης δεν επιτρέπεται να αξιοποιήσει ολόκληρο τον συντελεστή που ισχύει στην περιοχή όπου βρίσκεται το ακίνητό του. Με τον τελευταίο νόμο ο ιδιοκτήτης ενός διατηρητέου θα μπορεί να εκδώσει τίτλο μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Με αυτόν τον τίτλο θα έχει το δικαίωμα να μεταφέρει τον υπόλοιπο συντελεστή του ακινήτου του. Ωστόσο, το ζήτημα παραμένει βαλτωμένο και μετατέθηκε για αργότερα, δηλαδή μετά την ολοκλήρωση της πολεοδομικής μεταρρύθμισης και των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων, μέσω των οποίων θα δημιουργηθούν ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης. Επειδή η ελληνική πολιτεία πειραματίζεται με το θέμα από τη δεκαετία του ’80, πολλοί ιδιοκτήτες έμειναν ξεκρέμαστοι, καθώς δεν μπόρεσαν ποτέ να μετατρέψουν αυτούς τους τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης σε ακίνητα, όταν το μέτρο είχε εφαρμοστεί. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολεοδόμων που γνωρίζουν το ζήτημα, έχουν εκδοθεί κατά το παρελθόν τίτλοι που αντιστοιχούν σε περίπου 480.000 τ.µ., με την αξία τους να ανέρχεται κατά προσέγγιση στα 190 εκατ. ευρώ. Φρένο στα ύψη «Για να σταματήσει η ανεύθυνη, συνεχής εντατικοποίηση της δόμησης που αποτελεί τον βασικό λόγο των αθρόων κατεδαφίσεων», όπως λέει η κ. Φρεζάδου, πρέπει να δοθεί λύση από το υπουργείο Περιβάλλοντος: «Θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε αναθεώρηση του ΝΟΚ προς το ηπιότερο». Η αρχιτέκτονας υποστηρίζει ότι πρέπει «να καταργηθεί επίσης άμεσα το περιβαλλοντοκτόνο άρθρο 10 του ΝΟΚ που αφορά bonus στα ύψη». Αλλά και από πλευράς του δήμου Αθηναίων, όπως λέει, «θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι χρήσεις γης και οι συντελεστές δόμησης προς το ηπιότερο και να αξιοποιηθεί το υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα για χρήση κοινωνικής κατοικίας». Για την αρχιτέκτονα η συνεχής εντατικοποίηση της δόμησης είναι αναντίστοιχη τόσο προς την υφιστάμενη γεωμετρία της πόλης (πλάτος δρόμων προς ύψος κτιρίων) όσο και προς τη φέρουσα ικανότητα εξυπηρέτησης της κυκλοφορίας από το υπάρχον οδικό δίκτυο». Facebook Twitter Για το κτίριο στην οδό Κορδάτου 24 έχει βγει άδεια κατεδάφισης αλλά δεν έχει γκρεμιστεί ακόμα. Μια ανοιχτή συζήτηση Σύμφωνα με πληροφορίες που έχει η LiFO, στο υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ανοίξει η συζήτηση για τα ύψη και τα bonus δόμησης του Οικοδομικού Κανονισμού, η εφαρμογή των οποίων σε κάποιες περιοχές έρχεται σε αντίθεση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά και με απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών που έβαλε πάγο πριν από μερικούς μήνες στην κατασκευή πολυώροφης πολυκατοικίας στους Αμπελόκηπους. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και συγκεκριμένα ο υφυπουργός Νίκος Ταγαράς, με τις υπουργικές αποφάσεις που υπέγραψε, όπως ειπώθηκε και νωρίτερα, έχει ταχθεί υπέρ των διατάξεων του ΝΟΚ. Οι διατάξεις αυτές ευνοούν τον τεχνικό κόσμο, ο οποίος θεωρεί ότι οποιαδήποτε αλλαγή προφανώς θα επηρεάσει την κατασκευαστική δραστηριότητα. Παρά τις όποιες ερμηνείες επιχείρησε το ΥΠΕΝ, το ζήτημα σήμερα παραμένει ανοιχτό. Επειδή υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις που ανά πάσα στιγμή μπορούν να μπλοκάρουν οικοδομικές άδειες κτιρίων τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Οι πληροφορίες μας λένε ότι οι συζήτηση για τα ύψη στο ΥΠΕΝ και με συμμετοχή φορέων η οποία θα επικεντρωθεί στα επίμαχα άρθρα του ΝΟΚ έχει μόλις ξεκινήσει. Οι κατεδαφίσεις κτιρίων που μπορεί να έχουν ιστορική αξία για την πόλη είναι ένα κεφάλαιο ανοιχτό και αποτελούν κομμάτι ενός σύνθετου και ευρύτερου ζητήματος που αφορά τα πολεοδομικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά της πόλης, τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και νοηματοδοτούν τη μνήμη και την ταυτότητά της. Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Ηρώνδα 6 στο Παγκράτι πριν την κατεδάφιση... πηγή lifo.gr View full είδηση
  13. Το πολυβραβευμένο κτίριο της ΑΓΕΤ που σχεδιάστηκε το 1972 από τον μεγάλο Αλέξανδρο Τομπάζη, μέσα από τα λόγια του παγκοσμίου κλάσης Έλληνα αρχιτέκτονα που ανέλαβε την ανακαίνισή του. Ο Γιώργος Μπάτζιος πριν ιδρύσει το δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο, για το οποίο έχουν γίνει αφιερώματα στα μεγαλύτερα ξένα περιοδικά αρχιτεκτονικής και design, όπως το Archdaily ή το Wallpaper, ήταν για πολλά χρόνια συνεργάτης του Jean Nouvel. Μας μίλησε για το κτίριο της ΑΓΕΤ, που πήρε το πρώτο βραβείο στα Ελληνικά βραβεία αρχιτεκτονικής το 2021 και φέτος είναι υποψήφιο ως “κτίριο της χρονιάς” για το περιοδικό Archdaily. -Ποια ήταν η έμπνευση πίσω από την ανακαίνιση του κτιρίου της ΑΓΕΤ; Eμπνευση αποτέλεσε το χαρακτηριστικό δομικό σύστημα του κτηρίου που αποτελείται από φατνωματικές πλάκες και σταυροειδείς κολώνες. Προχωρώντας σε δραστικές χωρικές αναδιατάξεις στο εσωτερικό του, έχοντας ως γενεσιουργό δύναμη του νέου σχεδιασμού τη γεωμετρία της πρότερα “θαμμένης” οροφής, αποκαλύψαμε ένα κρυμμένο χώρο, που υπήρχε εξαρχής στο “υποσυνείδητο” του κτηρίου, ένα σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα της αρχικής αρχιτεκτονικής σύνθεσης το οποίο καθορίζει τη νέα μορφολογία του εσωτερικού του κτιρίου και οδηγεί το χώρο “προς μια απόλυτη αρχιτεκτονική”. Σε αυτή την προσπάθεια μας καθοδήγησε, κυρίως, ο κάναβος του 1,20μ. x 1,20μ., που αντιστοιχεί στις διαστάσεις του τυπικού στοιχείου της φατνωματικής οροφής. Ο εν λόγω κάναβος αποτέλεσε τη βάση για κάθε σχεδιαστική επέμβαση στο κτίριο: όλα τα αρχιτεκτονικά και ηλεκτρομηχανολογικά στοιχεία του κτιρίου βασίζονται σχεδιαστικά πάνω σε αυτόν. -Ποιες ήταν οι ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου project; Το υπάρχον κτίριο είναι ένα σπάνιο δείγμα του κινήματος της μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, που ανεγέρθηκε το 1972 και είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του καταξιωμένου Έλληνα αρχιτέκτονα, Αλέξανδρου Τομπάζη. Η αναβίωση του υπάρχοντος ιστορικού κτηρίου ήταν μια ηθική πρόκληση για εμάς, ιδιαίτερα όσον αφορά την έκταση της παρέμβασής μας στην υπάρχουσα δομή. -Τι δυσκολίες συναντήσατε κατά την υλοποίηση του; Μια πρόκληση που αντιμετωπίσαμε είναι η επαναφορά του στην αρχική του μορφή, καθώς το κτήριο είχε επιχριστεί με ένα ωχροκίτρινο χρώμα από τους προηγούμενους ιδιοκτήτες, γεγονός που είχε αλλοιώσει την μπρουταλιστική του ταυτότητα. Ξεκινήσαμε με βαθύ καθαρισμό όλων των επιφανειών και αναλύσαμε χημικά τη σύσταση του αρχικού σκυροδέματος. Εφαρμόσαμε μια επιφάνεια σκυροδέματος 6mm σε ολόκληρο το κτήριο, με βάση τα ευρήματα της χημικής ανάλυσης και μετά από πολυάριθμα, επί τόπου, δείγματα. Το τελικό αποτέλεσμα, που υλοποιήθηκε από έναν τοπικό τεχνίτη σκυροδέματος, είναι ένα αριστούργημα εξαιρετικής δεξιοτεχνίας. Ετσι, μετά από 2 χρόνια, αυτά που είχαμε υποθέσει ως αρχιτέκτονες ως προς την ποιότητα του χώρου, την λειτουργία του κτηρίου και την ενσωμάτωση των στοιχείων της φύσης, είδαμε ότι λειτούργησαν στην πραγματικότητα, βλέποντας συγχρόνως ότι το κτήριο ωριμάζει επιτυχώς. -Γιατί πιστεύετε ότι διακρίθηκε το συγκεκριμένο έργο; Για το βάθος της κατασκευαστικής του λεπτομέρειας και την αρτιότητα των βασικών συστατικών των αξόνων του. -Ποιες τάσεις στο σχεδιασμό γραφείων εφαρμόστηκαν; Το κτήριο έχει την δική του ιστορία, δεν προσαρμόσαμε σε αυτό τις δικές μας ιδέες, προσαρμοστήκαμε στην έντονη ιστορική παρουσία του. Ανάμεσα στην μπρουταλιστική και μεταβολιστική αρχιτεκτονική της δεκαετίας του ’60 προσθέσαμε απλώς στοιχεία εκσυγχρονισμού, όσον αφορά την τεχνολογική του απόδοση όσο και τις σύγχρονες μορφές εργασίας. Ο αρχιτέκτονας Γιώργος Μπάτζιος / Φωτογραφία: Κλεάνθης Μιτσιούλης -Πώς θα είναι το γραφείο του μέλλοντος; Από τον άνθρωπο μηχανή του στρουκτουραλισμού, στον άνθρωπο πληροφορία του Antonio Negri, τον κορονοϊό και την κλιματική αλλαγή, θεωρώ ότι υπάρχει μια επαναφορά στην αναγκαιότητα της φυσικής παρουσίας στους γραφειακούς χώρους.
  14. Το πολυβραβευμένο κτίριο της ΑΓΕΤ που σχεδιάστηκε το 1972 από τον μεγάλο Αλέξανδρο Τομπάζη, μέσα από τα λόγια του παγκοσμίου κλάσης Έλληνα αρχιτέκτονα που ανέλαβε την ανακαίνισή του. Ο Γιώργος Μπάτζιος πριν ιδρύσει το δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο, για το οποίο έχουν γίνει αφιερώματα στα μεγαλύτερα ξένα περιοδικά αρχιτεκτονικής και design, όπως το Archdaily ή το Wallpaper, ήταν για πολλά χρόνια συνεργάτης του Jean Nouvel. Μας μίλησε για το κτίριο της ΑΓΕΤ, που πήρε το πρώτο βραβείο στα Ελληνικά βραβεία αρχιτεκτονικής το 2021 και φέτος είναι υποψήφιο ως “κτίριο της χρονιάς” για το περιοδικό Archdaily. -Ποια ήταν η έμπνευση πίσω από την ανακαίνιση του κτιρίου της ΑΓΕΤ; Eμπνευση αποτέλεσε το χαρακτηριστικό δομικό σύστημα του κτηρίου που αποτελείται από φατνωματικές πλάκες και σταυροειδείς κολώνες. Προχωρώντας σε δραστικές χωρικές αναδιατάξεις στο εσωτερικό του, έχοντας ως γενεσιουργό δύναμη του νέου σχεδιασμού τη γεωμετρία της πρότερα “θαμμένης” οροφής, αποκαλύψαμε ένα κρυμμένο χώρο, που υπήρχε εξαρχής στο “υποσυνείδητο” του κτηρίου, ένα σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα της αρχικής αρχιτεκτονικής σύνθεσης το οποίο καθορίζει τη νέα μορφολογία του εσωτερικού του κτιρίου και οδηγεί το χώρο “προς μια απόλυτη αρχιτεκτονική”. Σε αυτή την προσπάθεια μας καθοδήγησε, κυρίως, ο κάναβος του 1,20μ. x 1,20μ., που αντιστοιχεί στις διαστάσεις του τυπικού στοιχείου της φατνωματικής οροφής. Ο εν λόγω κάναβος αποτέλεσε τη βάση για κάθε σχεδιαστική επέμβαση στο κτίριο: όλα τα αρχιτεκτονικά και ηλεκτρομηχανολογικά στοιχεία του κτιρίου βασίζονται σχεδιαστικά πάνω σε αυτόν. -Ποιες ήταν οι ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου project; Το υπάρχον κτίριο είναι ένα σπάνιο δείγμα του κινήματος της μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, που ανεγέρθηκε το 1972 και είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του καταξιωμένου Έλληνα αρχιτέκτονα, Αλέξανδρου Τομπάζη. Η αναβίωση του υπάρχοντος ιστορικού κτηρίου ήταν μια ηθική πρόκληση για εμάς, ιδιαίτερα όσον αφορά την έκταση της παρέμβασής μας στην υπάρχουσα δομή. -Τι δυσκολίες συναντήσατε κατά την υλοποίηση του; Μια πρόκληση που αντιμετωπίσαμε είναι η επαναφορά του στην αρχική του μορφή, καθώς το κτήριο είχε επιχριστεί με ένα ωχροκίτρινο χρώμα από τους προηγούμενους ιδιοκτήτες, γεγονός που είχε αλλοιώσει την μπρουταλιστική του ταυτότητα. Ξεκινήσαμε με βαθύ καθαρισμό όλων των επιφανειών και αναλύσαμε χημικά τη σύσταση του αρχικού σκυροδέματος. Εφαρμόσαμε μια επιφάνεια σκυροδέματος 6mm σε ολόκληρο το κτήριο, με βάση τα ευρήματα της χημικής ανάλυσης και μετά από πολυάριθμα, επί τόπου, δείγματα. Το τελικό αποτέλεσμα, που υλοποιήθηκε από έναν τοπικό τεχνίτη σκυροδέματος, είναι ένα αριστούργημα εξαιρετικής δεξιοτεχνίας. Ετσι, μετά από 2 χρόνια, αυτά που είχαμε υποθέσει ως αρχιτέκτονες ως προς την ποιότητα του χώρου, την λειτουργία του κτηρίου και την ενσωμάτωση των στοιχείων της φύσης, είδαμε ότι λειτούργησαν στην πραγματικότητα, βλέποντας συγχρόνως ότι το κτήριο ωριμάζει επιτυχώς. -Γιατί πιστεύετε ότι διακρίθηκε το συγκεκριμένο έργο; Για το βάθος της κατασκευαστικής του λεπτομέρειας και την αρτιότητα των βασικών συστατικών των αξόνων του. -Ποιες τάσεις στο σχεδιασμό γραφείων εφαρμόστηκαν; Το κτήριο έχει την δική του ιστορία, δεν προσαρμόσαμε σε αυτό τις δικές μας ιδέες, προσαρμοστήκαμε στην έντονη ιστορική παρουσία του. Ανάμεσα στην μπρουταλιστική και μεταβολιστική αρχιτεκτονική της δεκαετίας του ’60 προσθέσαμε απλώς στοιχεία εκσυγχρονισμού, όσον αφορά την τεχνολογική του απόδοση όσο και τις σύγχρονες μορφές εργασίας. Ο αρχιτέκτονας Γιώργος Μπάτζιος / Φωτογραφία: Κλεάνθης Μιτσιούλης -Πώς θα είναι το γραφείο του μέλλοντος; Από τον άνθρωπο μηχανή του στρουκτουραλισμού, στον άνθρωπο πληροφορία του Antonio Negri, τον κορονοϊό και την κλιματική αλλαγή, θεωρώ ότι υπάρχει μια επαναφορά στην αναγκαιότητα της φυσικής παρουσίας στους γραφειακούς χώρους. View full είδηση
  15. Η Παγκόσμια Ημέρα Αρχιτεκτονικής “World Architecture Day” δημιουργήθηκε από την UIA International Union of Architects το 1985 και γιορτάζεται κάθε χρόνο την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου, παράλληλα με την Παγκόσμια Ημέρα “World Habitat Day” των Ηνωμένων Εθνών. Το θέμα της World Habitat Day 2023 είναι “Resilient urban economies: cities as drivers of growth and recovery”. Μέσα σε αυτό το θεματικό πλαίσιο, το Συμβούλιο της UIA επέλεξε για την World Architecture Day 2023 το θέμα “Architecture for Resilient Communities”. Με αυτό το θέμα, η UIA επιδιώκει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα αλλά και στην ευθύνη της Αρχιτεκτονικής να συνεισφέρει για την επίτευξη βιώσιμων και ανθεκτικών κοινοτήτων και να ανοίξει μια διεθνή συζήτηση για τη σχέση μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών σε όλες τις χώρες. Ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με το δύσκολο έργο της αποτελεσματικής αντιμετώπισης των σημερινών κλιματικών και κοινωνικών προκλήσεων. Αυτό εγείρει το ζήτημα της αποτελεσματικότητας και της επάρκειας των συμβατικών μέσων σχεδιασμού για την οργάνωση των εδαφών και την άσκηση της Αρχιτεκτονικής με περιβαλλοντικό και κοινωνικό σεβασμό. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αρχιτεκτονικής, που θα εορταστεί στις 2 Οκτωβρίου 2023 σε όλο τον κόσμο, αρκετές αρχιτεκτονικές ενώσεις και οργανισμοί σε όλο τον κόσμο διοργανώνουν εκδηλώσεις σύμφωνα με το θέμα που έχει αποφασίσει η UIA. Η ίδια η UIA διεξάγει επίσης σεμινάρια και άλλες εκδηλώσεις με φυσική παρουσία ή διαδικτυακά. Την Ανακοίνωση της UIA για την World Architecture Day 2023 μπορείτε να βρείτε εδώ: https://www.uia-architectes.org/en/news/2023-world-architecture-day-architecture-for-resilient-communities/ View full είδηση
  16. Η Παγκόσμια Ημέρα Αρχιτεκτονικής “World Architecture Day” δημιουργήθηκε από την UIA International Union of Architects το 1985 και γιορτάζεται κάθε χρόνο την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου, παράλληλα με την Παγκόσμια Ημέρα “World Habitat Day” των Ηνωμένων Εθνών. Το θέμα της World Habitat Day 2023 είναι “Resilient urban economies: cities as drivers of growth and recovery”. Μέσα σε αυτό το θεματικό πλαίσιο, το Συμβούλιο της UIA επέλεξε για την World Architecture Day 2023 το θέμα “Architecture for Resilient Communities”. Με αυτό το θέμα, η UIA επιδιώκει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα αλλά και στην ευθύνη της Αρχιτεκτονικής να συνεισφέρει για την επίτευξη βιώσιμων και ανθεκτικών κοινοτήτων και να ανοίξει μια διεθνή συζήτηση για τη σχέση μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών σε όλες τις χώρες. Ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με το δύσκολο έργο της αποτελεσματικής αντιμετώπισης των σημερινών κλιματικών και κοινωνικών προκλήσεων. Αυτό εγείρει το ζήτημα της αποτελεσματικότητας και της επάρκειας των συμβατικών μέσων σχεδιασμού για την οργάνωση των εδαφών και την άσκηση της Αρχιτεκτονικής με περιβαλλοντικό και κοινωνικό σεβασμό. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αρχιτεκτονικής, που θα εορταστεί στις 2 Οκτωβρίου 2023 σε όλο τον κόσμο, αρκετές αρχιτεκτονικές ενώσεις και οργανισμοί σε όλο τον κόσμο διοργανώνουν εκδηλώσεις σύμφωνα με το θέμα που έχει αποφασίσει η UIA. Η ίδια η UIA διεξάγει επίσης σεμινάρια και άλλες εκδηλώσεις με φυσική παρουσία ή διαδικτυακά. Την Ανακοίνωση της UIA για την World Architecture Day 2023 μπορείτε να βρείτε εδώ: https://www.uia-architectes.org/en/news/2023-world-architecture-day-architecture-for-resilient-communities/
  17. Ένας επαναστατικός σχεδιασμός που επαναπροσδιορίζει όσα έχουμε στο μυαλό μας για τις παραθαλάσσιες μεσογειακές βίλες. Στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων η μεσογειακή αρχιτεκτονική είναι συνυφασμένη είτε με λευκά νησιώτικα σπίτια που έχουν γλυπτές φόρμες και είναι σκαρφαλωμένα σε παραδοσιακές πεζούλες, είτε με μοντέρνες, μινιμαλιστικές υπόσκαφες κατοικίες, οι οποίες είναι σχεδιασμένες ακολουθώντας τις επιταγές ενός design-χαμαιλέοντα που τις ενσωματώνει πλήρως στο φυσικό περιβάλλον. Η γυάλινη πισίνα και ακριβώς από κάτω της η ιδιωτική μαρίνα της βίλας με τα ταχύπλοα σκάφη. Η πρωτοποριακή Villa Earth, του γραφείου Vrantsi, αν και είναι σχεδιασμένη για ένα τυπικό μεσογειακό τοπίο, ακολουθεί ένα εντελώς απρόβλεπτο μοτίβο που ξεφεύγει από το κλασικό προαναφερθέν δίπολο και εντυπωσιάζει με ένα φουτουριστικό σχέδιο, το οποίο παραπέμπει σε σκάφος. Βλέποντας κανείς, μέσα από τη θάλασσα, το λευκό οίκημα με τις αεροδυναμικές του καμπύλες, θα πιστέψει ότι βλέπει ένα υπερπολυτελές γιοτ που έχει δέσει στην προβλήτα ενός νησιού. Οι επιφάνειές της βίλας μοιάζουν από τα ανοιχτά με τα λαμπερά ατσάλινα ύφαλα ενός σκάφους που παραδόξως αιωρείται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, πλέοντας κάπου ανάμεσα στα κύματα που σκάνε στα βράχια και την πλαγιά όπου ευδοκιμούν κυρίως μεσογειακά φυτά χαμηλής βλάστησης, ανθεκτικά στα μελτέμια. Όσο για τις φουτουριστικές βεράντες της κατοικίας, αυτές είναι σαν καταστρώματα που λάμπουν στο φως της Μεσογείου. Η πρόσοψη της υπόσκαφης κατοικίας. Με έναν διττό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα αυτή η επαναστατική βίλα, συνομιλεί ταυτόχρονα με τη βραχώδη ακτή και με τη θάλασσα. Η μισή κατασκευή, σύμφωνα με το καινοτόμο design της Αναστασίας και της Χρυσής Βράντση, κρύβεται μέσα στη γη και η άλλη μισή κρέμεται πάνω από τη θάλασσα, δημιουργώντας όμως ένα εντυπωσιακό αλλά αρμονικό σύνολο που γίνεται προέκταση των βράχων. «Κάθε προοπτική του κτιρίου προσφέρει μια διαφορετική εμπειρία. Κατά την προσέγγιση της κατοικίας από τη στεριά, φαίνεται να ενσωματώνεται πλήρως στο τοπίο, ενώ κατά την προσέγγιση της από τη θάλασσα, οι έντονες ακμές και η γεωμετρία της κυριαρχούν επιβλητικά, δημιουργώντας την εντύπωση ενός πολυτελούς γιοτ», εξηγούν οι δύο αρχιτεκτόνισσες. Οι αεροδυναμικές γραμμές και καμπύλες της κατοικίας θυμίζουν αυτές ενός πολυτελούς σκάφους. Μισή υπόσκαφη, μισή γιοτ: Η διπλή φύση μιας ευρηματικής κατοικίας Η κατοικία, όντας στο κύριο τμήμα της υπόσκαφη, γίνεται ένα με το φυσικό περιβάλλον. Η στέγη μάλιστα, έχει προβλεφθεί να είναι φυτεμένη με την ίδια ακριβώς χαμηλή βλάστηση που ευδοκιμεί στην ακτή όπου θα οικοδομηθεί. Παράλληλα όμως, με την υπόσκαφη πλευρά της, η κατοικία «παρουσιάζει έντονη αντίθεση στο μπροστινό της τμήμα, το οποίο φαίνεται να αιωρείται πάνω από τη θάλασσα. Με αυτόν τον αρχιτεκτονικό χειρισμό, η αίσθηση της συνέχειας με το φυσικό τοπίο μετασχηματίζεται σταδιακά σε μια δυναμική γεωμετρία που αντιπαραβάλλεται στο τοπίο και κυριαρχεί. Το δίπολο αυτής της απόλυτης ενσωμάτωσης και αισθητικής αντίθεσης δημιουργεί ένα εντυπωσιακό σκηνικό», συμπληρώνουν οι δύο ιδρύτριες του γραφείου Vrantsi. Οι στέγες της κατοικίας θα είναι φυτεμένες ώστε να εναρμονίζεται πλήρως το οίκημα στο φυσικό του περιβάλλον. Η ύπαρξη φυτεμένου δώματος ενισχύει την αισθητική της βίλας και προσφέρει πολλαπλά οφέλη για το περιβάλλον. Τα φυτά που καλύπτουν τη στέγη του δώματος, εκτός από τον εναρμονιστικό και καλλωπιστικό τους ρόλο, προσφέρουν και μια φυσική μόνωση, βοηθώντας ώστε να διατηρείται σε δροσερά επίπεδα η θερμοκρασία στο εσωτερικό της κατοικίας. Κάτοψη της Villa Earth. 
«Αξιοποιώντας το επικλινές οικόπεδο η Villa Earth διαρθρώνεται σε δύο επίπεδα με συνολικό εμβαδόν 730 τετραγωνικά μέτρα. Στο πάνω τμήμα χωροθετούνται τα δωμάτια, το γραφείο και τα λουτρά, ενώ στον κάτω όροφο οι κοινόχρηστοι χώροι, περιλαμβάνοντας το καθιστικό, την κουζίνα, τη βιβλιοθήκη, το γυμναστήριο και τα λουτρά. Οι δύο όροφοι σχεδιάστηκαν παρέχοντας σε όλους τους χώρους πρόσβαση στη θέα», εξηγεί το γραφείο Vrantsi. Hi-tech «όπλα» στην υπηρεσία της αρχιτεκτονικής Mε τη βοήθεια των προηγμένων τεχνολογιών, οι δυο νεαρές αρχιτεκτόνισσες, Αναστασία και Χρυσή Βράντση, οι οποίες ίδρυσαν το δικό τους γραφείο το 2019 σε ηλικία μόλις 26 και 24 ετών αντίστοιχα, ιδρύουν το 2019 την εταιρεία Vrantsi, δημιούργησαν ένα καινοτόμο σχέδιο που ξεχωρίζει τις σύνθετες, οργανικές καμπύλες και τις ρευστές γραμμές του. Σύγχρονα και ευέλικτα υλικά, όπως το γυαλί, ο χάλυβας και το σκυρόδεμα, θα γίνουν στα χέρια τους το «μάρμαρο» που χρησιμοποιεί ένας γλύπτης για να σμιλέψει το έργο του. Με στόχο να αποτυπωθεί η πρωτότυπη σύλληψη της βίλας, τα υλικά μέσω της τεχνολογίας θα αξιοποιηθούν ευρηματικά ώστε να αποτυπώσουν τις απαραίτητες γεωμετρίες. Ένα χτιστό σαλόνι επενδυμένο με ντεκ και τζάκι θα βρίσκεται μέσα στην καρδιά της γυάλινης πισίνας. Ξεχωριστή θέση στον εντυπωσιακό σχεδιασμό της Villa Earth καταλαμβάνει η γυάλινη πισίνα που αιωρείται πάνω τη θάλασσα. «Στο μπροστινό τμήμα της κατοικίας, υπάρχει μια κολυμβητική δεξαμενή που επιτρέπει την πανοραμική θέα του τοπίου, ενώ στο τελικό τμήμα της δεξαμενής ο πυθμένας είναι διαφανής για να επιτρέπει οπτική επαφή με το ιδιωτικό λιμάνι και τα σκάφη που βρίσκονται στο επίπεδο της θάλασσας», εξηγούν οι Αναστασία και Χρυσή Βράντση. Άποψη από την πισίνα της Villa Earth. Η έμπνευση πίσω από τον σχεδιασμό της Villa Earth «Πρόθεσή μας ήταν ο σχεδιασμός μιας ιδιωτικής κατοικίας η οποία δημιουργεί μια ξεχωριστή αρχιτεκτονική μορφή εκμεταλλευόμενη την προνομιακή της θέση, καθώς βρίσκεται στο όριο θάλασσας και στεριάς. Με την αξιοποίηση του ορίου θάλασσας και στεριάς αναδεικνύονται διαφορετικές προοπτικές του κτίσματος. Η δυνατότητα κινήσεων και ροών στον οριζόντιο και κάθετο άξονα αμβλύνει το όριο στεριάς και θάλασσας και δημιουργεί μια μοναδική εμπειρία. Το ιδιωτικό λιμάνι προσφέρει γρήγορη πρόσβαση στα γαλάζια νερά», εξηγούν στο iefimerida οι Αναστασία και Χρυσή Βράντση. Ποιες είναι οι δύο νεαρές δημιουργοί Πριν ακόμα μπουν στα τριάντα, οι δύο ταλαντούχες αρχιτεκτόνισσες του γραφείου Vrantsi, οι αδερφές Αναστασία και Χρυσή Βράντση, έχουν καταφέρει, παρά το νεαρό της ηλικίας τους, να κάνουν ήδη αισθητή την παρουσία της σε Ελλάδα και εξωτερικό με αναφορές σε κορυφαία περιοδικά και διακρίσεις σε παγκόσμιους αρχιτεκτονικούς οργανισμούς. Σε έναν μάλλον ανδροκρατούμενο χώρο, όπως είναι η αρχιτεκτονική, οι δύο νεαρές κυρίες κινούνται ευρηματικά, ανατρέποντας σε πολλαπλά επίπεδα τα στερεότυπα, όπως άλλωστε αποδεικνύει και το συγκεκριμένο καινοτόμο έργο τους. Πρόσφατα, μάλιστα, το γραφείο Vrantsi σημείωσε σημαντικές διακρίσεις και αναγνώριση σε διεθνές επίπεδο View full είδηση
  18. Ένας επαναστατικός σχεδιασμός που επαναπροσδιορίζει όσα έχουμε στο μυαλό μας για τις παραθαλάσσιες μεσογειακές βίλες. Στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων η μεσογειακή αρχιτεκτονική είναι συνυφασμένη είτε με λευκά νησιώτικα σπίτια που έχουν γλυπτές φόρμες και είναι σκαρφαλωμένα σε παραδοσιακές πεζούλες, είτε με μοντέρνες, μινιμαλιστικές υπόσκαφες κατοικίες, οι οποίες είναι σχεδιασμένες ακολουθώντας τις επιταγές ενός design-χαμαιλέοντα που τις ενσωματώνει πλήρως στο φυσικό περιβάλλον. Η γυάλινη πισίνα και ακριβώς από κάτω της η ιδιωτική μαρίνα της βίλας με τα ταχύπλοα σκάφη. Η πρωτοποριακή Villa Earth, του γραφείου Vrantsi, αν και είναι σχεδιασμένη για ένα τυπικό μεσογειακό τοπίο, ακολουθεί ένα εντελώς απρόβλεπτο μοτίβο που ξεφεύγει από το κλασικό προαναφερθέν δίπολο και εντυπωσιάζει με ένα φουτουριστικό σχέδιο, το οποίο παραπέμπει σε σκάφος. Βλέποντας κανείς, μέσα από τη θάλασσα, το λευκό οίκημα με τις αεροδυναμικές του καμπύλες, θα πιστέψει ότι βλέπει ένα υπερπολυτελές γιοτ που έχει δέσει στην προβλήτα ενός νησιού. Οι επιφάνειές της βίλας μοιάζουν από τα ανοιχτά με τα λαμπερά ατσάλινα ύφαλα ενός σκάφους που παραδόξως αιωρείται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, πλέοντας κάπου ανάμεσα στα κύματα που σκάνε στα βράχια και την πλαγιά όπου ευδοκιμούν κυρίως μεσογειακά φυτά χαμηλής βλάστησης, ανθεκτικά στα μελτέμια. Όσο για τις φουτουριστικές βεράντες της κατοικίας, αυτές είναι σαν καταστρώματα που λάμπουν στο φως της Μεσογείου. Η πρόσοψη της υπόσκαφης κατοικίας. Με έναν διττό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα αυτή η επαναστατική βίλα, συνομιλεί ταυτόχρονα με τη βραχώδη ακτή και με τη θάλασσα. Η μισή κατασκευή, σύμφωνα με το καινοτόμο design της Αναστασίας και της Χρυσής Βράντση, κρύβεται μέσα στη γη και η άλλη μισή κρέμεται πάνω από τη θάλασσα, δημιουργώντας όμως ένα εντυπωσιακό αλλά αρμονικό σύνολο που γίνεται προέκταση των βράχων. «Κάθε προοπτική του κτιρίου προσφέρει μια διαφορετική εμπειρία. Κατά την προσέγγιση της κατοικίας από τη στεριά, φαίνεται να ενσωματώνεται πλήρως στο τοπίο, ενώ κατά την προσέγγιση της από τη θάλασσα, οι έντονες ακμές και η γεωμετρία της κυριαρχούν επιβλητικά, δημιουργώντας την εντύπωση ενός πολυτελούς γιοτ», εξηγούν οι δύο αρχιτεκτόνισσες. Οι αεροδυναμικές γραμμές και καμπύλες της κατοικίας θυμίζουν αυτές ενός πολυτελούς σκάφους. Μισή υπόσκαφη, μισή γιοτ: Η διπλή φύση μιας ευρηματικής κατοικίας Η κατοικία, όντας στο κύριο τμήμα της υπόσκαφη, γίνεται ένα με το φυσικό περιβάλλον. Η στέγη μάλιστα, έχει προβλεφθεί να είναι φυτεμένη με την ίδια ακριβώς χαμηλή βλάστηση που ευδοκιμεί στην ακτή όπου θα οικοδομηθεί. Παράλληλα όμως, με την υπόσκαφη πλευρά της, η κατοικία «παρουσιάζει έντονη αντίθεση στο μπροστινό της τμήμα, το οποίο φαίνεται να αιωρείται πάνω από τη θάλασσα. Με αυτόν τον αρχιτεκτονικό χειρισμό, η αίσθηση της συνέχειας με το φυσικό τοπίο μετασχηματίζεται σταδιακά σε μια δυναμική γεωμετρία που αντιπαραβάλλεται στο τοπίο και κυριαρχεί. Το δίπολο αυτής της απόλυτης ενσωμάτωσης και αισθητικής αντίθεσης δημιουργεί ένα εντυπωσιακό σκηνικό», συμπληρώνουν οι δύο ιδρύτριες του γραφείου Vrantsi. Οι στέγες της κατοικίας θα είναι φυτεμένες ώστε να εναρμονίζεται πλήρως το οίκημα στο φυσικό του περιβάλλον. Η ύπαρξη φυτεμένου δώματος ενισχύει την αισθητική της βίλας και προσφέρει πολλαπλά οφέλη για το περιβάλλον. Τα φυτά που καλύπτουν τη στέγη του δώματος, εκτός από τον εναρμονιστικό και καλλωπιστικό τους ρόλο, προσφέρουν και μια φυσική μόνωση, βοηθώντας ώστε να διατηρείται σε δροσερά επίπεδα η θερμοκρασία στο εσωτερικό της κατοικίας. Κάτοψη της Villa Earth. 
«Αξιοποιώντας το επικλινές οικόπεδο η Villa Earth διαρθρώνεται σε δύο επίπεδα με συνολικό εμβαδόν 730 τετραγωνικά μέτρα. Στο πάνω τμήμα χωροθετούνται τα δωμάτια, το γραφείο και τα λουτρά, ενώ στον κάτω όροφο οι κοινόχρηστοι χώροι, περιλαμβάνοντας το καθιστικό, την κουζίνα, τη βιβλιοθήκη, το γυμναστήριο και τα λουτρά. Οι δύο όροφοι σχεδιάστηκαν παρέχοντας σε όλους τους χώρους πρόσβαση στη θέα», εξηγεί το γραφείο Vrantsi. Hi-tech «όπλα» στην υπηρεσία της αρχιτεκτονικής Mε τη βοήθεια των προηγμένων τεχνολογιών, οι δυο νεαρές αρχιτεκτόνισσες, Αναστασία και Χρυσή Βράντση, οι οποίες ίδρυσαν το δικό τους γραφείο το 2019 σε ηλικία μόλις 26 και 24 ετών αντίστοιχα, ιδρύουν το 2019 την εταιρεία Vrantsi, δημιούργησαν ένα καινοτόμο σχέδιο που ξεχωρίζει τις σύνθετες, οργανικές καμπύλες και τις ρευστές γραμμές του. Σύγχρονα και ευέλικτα υλικά, όπως το γυαλί, ο χάλυβας και το σκυρόδεμα, θα γίνουν στα χέρια τους το «μάρμαρο» που χρησιμοποιεί ένας γλύπτης για να σμιλέψει το έργο του. Με στόχο να αποτυπωθεί η πρωτότυπη σύλληψη της βίλας, τα υλικά μέσω της τεχνολογίας θα αξιοποιηθούν ευρηματικά ώστε να αποτυπώσουν τις απαραίτητες γεωμετρίες. Ένα χτιστό σαλόνι επενδυμένο με ντεκ και τζάκι θα βρίσκεται μέσα στην καρδιά της γυάλινης πισίνας. Ξεχωριστή θέση στον εντυπωσιακό σχεδιασμό της Villa Earth καταλαμβάνει η γυάλινη πισίνα που αιωρείται πάνω τη θάλασσα. «Στο μπροστινό τμήμα της κατοικίας, υπάρχει μια κολυμβητική δεξαμενή που επιτρέπει την πανοραμική θέα του τοπίου, ενώ στο τελικό τμήμα της δεξαμενής ο πυθμένας είναι διαφανής για να επιτρέπει οπτική επαφή με το ιδιωτικό λιμάνι και τα σκάφη που βρίσκονται στο επίπεδο της θάλασσας», εξηγούν οι Αναστασία και Χρυσή Βράντση. Άποψη από την πισίνα της Villa Earth. Η έμπνευση πίσω από τον σχεδιασμό της Villa Earth «Πρόθεσή μας ήταν ο σχεδιασμός μιας ιδιωτικής κατοικίας η οποία δημιουργεί μια ξεχωριστή αρχιτεκτονική μορφή εκμεταλλευόμενη την προνομιακή της θέση, καθώς βρίσκεται στο όριο θάλασσας και στεριάς. Με την αξιοποίηση του ορίου θάλασσας και στεριάς αναδεικνύονται διαφορετικές προοπτικές του κτίσματος. Η δυνατότητα κινήσεων και ροών στον οριζόντιο και κάθετο άξονα αμβλύνει το όριο στεριάς και θάλασσας και δημιουργεί μια μοναδική εμπειρία. Το ιδιωτικό λιμάνι προσφέρει γρήγορη πρόσβαση στα γαλάζια νερά», εξηγούν στο iefimerida οι Αναστασία και Χρυσή Βράντση. Ποιες είναι οι δύο νεαρές δημιουργοί Πριν ακόμα μπουν στα τριάντα, οι δύο ταλαντούχες αρχιτεκτόνισσες του γραφείου Vrantsi, οι αδερφές Αναστασία και Χρυσή Βράντση, έχουν καταφέρει, παρά το νεαρό της ηλικίας τους, να κάνουν ήδη αισθητή την παρουσία της σε Ελλάδα και εξωτερικό με αναφορές σε κορυφαία περιοδικά και διακρίσεις σε παγκόσμιους αρχιτεκτονικούς οργανισμούς. Σε έναν μάλλον ανδροκρατούμενο χώρο, όπως είναι η αρχιτεκτονική, οι δύο νεαρές κυρίες κινούνται ευρηματικά, ανατρέποντας σε πολλαπλά επίπεδα τα στερεότυπα, όπως άλλωστε αποδεικνύει και το συγκεκριμένο καινοτόμο έργο τους. Πρόσφατα, μάλιστα, το γραφείο Vrantsi σημείωσε σημαντικές διακρίσεις και αναγνώριση σε διεθνές επίπεδο
  19. Η ελληνική δημιουργικότητα και αρχιτεκτονική δεξιοτεχνία βραβεύτηκαν την Τετάρτη 5 Ιουλίου στα Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2023. Ο ανεξάρτητος φορέας σύγχρονης αρχιτεκτονικής DOMa διοργάνωσε όπως κάθε χρόνο μια ξεχωριστή εκδήλωση στο στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη, όπου αναδείχθηκαν τα ωραιότερα έργα της χρονιάς ανάμεσα σε σημαντικό αριθμό συμμετοχών. Συγκεκριμένα, στη φετινή διοργάνωση υποβλήθηκαν συνολικά 226 συμμετοχές -ακόμη περισσότερες από τις 208 της περασμένης χρονιάς -και από τις 163 ομάδες συμμετεχόντων διακρίθηκαν 40 φιναλίστ. Την κριτική επιτροπή συνέθεσαν οι Manuel Aires Mateus (AIRES MATEUS E ASSOCIADOS), Emanuel Christ & Christoph Gantenbein (CHRIST & GANTENBEIN), και Dikkie Scipio (KAAN ARCHITECTEN), ενώ στη διοργάνωση συμμετείχαν αρχιτέκτονες και άλλοι επαγγελματίες του σχεδιασμού (αρχιτέκτονες τοπίου, σχεδιαστές εσωτερικών χώρων, κ.λπ.) που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, αλλά και Έλληνες αρχιτέκτονες του εξωτερικού. DOMa Awards Επιπλέον, απονεμήθηκαν τα καθιερωμένα πλέον Βραβεία Συναδέλφων για το καλύτερο πραγματοποιημένο έργο και την καλύτερη μελέτη, που προκύπτουν από ψηφοφορία των αρχιτεκτόνων που συμμετείχαν στη διοργάνωση. Την ημέρα της εκδήλωσης κυκλοφόρησε και ο τόμος "Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2023", στον οποίο παρουσιάζονται τα έργα των φιναλίστ. Οι νικητές των Βραβείων Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2023 Πραγματοποιημένο έργο Το βραβείο πραγματοποιημένου έργου απονεμήθηκε στην ομάδα K-studio για το εντυπωσιακό μουσείο Liknon που βρίσκεται στο χωριό Βουρλιώτες στη Σάμο. Με έναν ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, που έχει βασική του ιδέα και πυρήνα στο design του τις παραδοσιακές πεζούλες και τις αναβαθμίδες της Σάμου, ο οίκος του brand Metaxa είναι περισσότερο ένα τοπίο παρά ένα design κτίριο μέσα σε έναν αμπελώνα. Είναι, επί της ουσίας, ένα πέτρινο μονοπάτι που εκτείνεται πάνω σε μια απότομη πλαγιά, αξιοποιώντας δημιουργικά και ευφάνταστα το επικλινές έδαφος της περιοχής. Έπαινος απονεμήθηκε στους MOLD Architects για τα αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα στη Σέριφο, Homa Vagia. Φωτογραφία: Panagiotis Voumvakis Έπαινος και στο γραφείο Α31 για το Latypi Residence, μια μονώροφη κατοικία με υπόσκαφο τμήμα στη Μύκονο. Φωτογραφία: Giorgos Fakaros Νέα Αρχιτεκτονική σε Υφιστάμενο Κτίριο Στην κατηγορία της αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτίριο ισοβάθμισαν τα εξής τρία έργα: Η διαμόρφωση των εξωτερικών χώρων του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Spolia στο Ψυχικό, από την ομάδα AREA. Photography: @v_makris Η αποκατάσταση του κτηρίου ΚΑ-ΜΑ-ΡΑ στη Μάνη από το γραφείο Z-level. Φωτογραφία: @murplejane Η επέκταση της Ανωτάτης Σχολής Τεχνών και Σχεδίου της Γενεύης από τους Sujets Objets. Φωτογραφία: Sven Högger Πρώτο Έργο Νέου Αρχιτέκτονα Το Βραβείο απέσπασαν ο Αλέξανδρος Φωτάκης και η Νicoletta Caputo για τον εξοχικό κήπο με δωμάτιο στην Κέα. Φωτογραφία: Αλίνα Λέφα Έπαινος απονεμήθηκε στους Δημήτρη Γρηγοριάδη και Μαρία-Πόπη Γιαννικάκη για τον βρεφονηπιακό σταθμό στα Χανιά. Έπαινος και στους Μονόλιθους στη Μάνη από το γραφείο Desypri & Misiaris Architecture. Φωτογραφία: Γιώργος Σφακιανάκης Μελέτη Βραβείο απέσπασε το Κρεματόριο στην Πάτρα, δια χειρός Θεοκλή Καναρέλη. 3D visualization: Konstantinos Kontokostas Έπαινος στο Σπίτι διακοπών σε ελαιώνα στην Αίγινα της ομάδας OM60 Έπαινος στο Αρχαιολογικό μουσείο της πόλης των Αθηνών στην Ακαδημία Πλάτωνος από τους Tense Architecture Network Έπαινος στον Ξενώνα Δήλου, το Νέο Αναψυκτήριο στον Αρχαιολογικό χώρο της Δήλου, έργο των PKMM architects. Βραβεία Συναδέλφων Πραγματοποιημένο Έργο Homa Vagia. Αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα στη Σέριφο, Κυκλάδες, MOLD Architects Μελέτη Παλλόμενα χωρικά ανάλογα στο Πόρτο Χέλι, Αργολίδα των Αλέξανδρου Γράβαλου και Αναστασίας Νάκη View full είδηση
  20. Η ελληνική δημιουργικότητα και αρχιτεκτονική δεξιοτεχνία βραβεύτηκαν την Τετάρτη 5 Ιουλίου στα Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2023. Ο ανεξάρτητος φορέας σύγχρονης αρχιτεκτονικής DOMa διοργάνωσε όπως κάθε χρόνο μια ξεχωριστή εκδήλωση στο στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη, όπου αναδείχθηκαν τα ωραιότερα έργα της χρονιάς ανάμεσα σε σημαντικό αριθμό συμμετοχών. Συγκεκριμένα, στη φετινή διοργάνωση υποβλήθηκαν συνολικά 226 συμμετοχές -ακόμη περισσότερες από τις 208 της περασμένης χρονιάς -και από τις 163 ομάδες συμμετεχόντων διακρίθηκαν 40 φιναλίστ. Την κριτική επιτροπή συνέθεσαν οι Manuel Aires Mateus (AIRES MATEUS E ASSOCIADOS), Emanuel Christ & Christoph Gantenbein (CHRIST & GANTENBEIN), και Dikkie Scipio (KAAN ARCHITECTEN), ενώ στη διοργάνωση συμμετείχαν αρχιτέκτονες και άλλοι επαγγελματίες του σχεδιασμού (αρχιτέκτονες τοπίου, σχεδιαστές εσωτερικών χώρων, κ.λπ.) που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, αλλά και Έλληνες αρχιτέκτονες του εξωτερικού. DOMa Awards Επιπλέον, απονεμήθηκαν τα καθιερωμένα πλέον Βραβεία Συναδέλφων για το καλύτερο πραγματοποιημένο έργο και την καλύτερη μελέτη, που προκύπτουν από ψηφοφορία των αρχιτεκτόνων που συμμετείχαν στη διοργάνωση. Την ημέρα της εκδήλωσης κυκλοφόρησε και ο τόμος "Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2023", στον οποίο παρουσιάζονται τα έργα των φιναλίστ. Οι νικητές των Βραβείων Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2023 Πραγματοποιημένο έργο Το βραβείο πραγματοποιημένου έργου απονεμήθηκε στην ομάδα K-studio για το εντυπωσιακό μουσείο Liknon που βρίσκεται στο χωριό Βουρλιώτες στη Σάμο. Με έναν ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, που έχει βασική του ιδέα και πυρήνα στο design του τις παραδοσιακές πεζούλες και τις αναβαθμίδες της Σάμου, ο οίκος του brand Metaxa είναι περισσότερο ένα τοπίο παρά ένα design κτίριο μέσα σε έναν αμπελώνα. Είναι, επί της ουσίας, ένα πέτρινο μονοπάτι που εκτείνεται πάνω σε μια απότομη πλαγιά, αξιοποιώντας δημιουργικά και ευφάνταστα το επικλινές έδαφος της περιοχής. Έπαινος απονεμήθηκε στους MOLD Architects για τα αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα στη Σέριφο, Homa Vagia. Φωτογραφία: Panagiotis Voumvakis Έπαινος και στο γραφείο Α31 για το Latypi Residence, μια μονώροφη κατοικία με υπόσκαφο τμήμα στη Μύκονο. Φωτογραφία: Giorgos Fakaros Νέα Αρχιτεκτονική σε Υφιστάμενο Κτίριο Στην κατηγορία της αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτίριο ισοβάθμισαν τα εξής τρία έργα: Η διαμόρφωση των εξωτερικών χώρων του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Spolia στο Ψυχικό, από την ομάδα AREA. Photography: @v_makris Η αποκατάσταση του κτηρίου ΚΑ-ΜΑ-ΡΑ στη Μάνη από το γραφείο Z-level. Φωτογραφία: @murplejane Η επέκταση της Ανωτάτης Σχολής Τεχνών και Σχεδίου της Γενεύης από τους Sujets Objets. Φωτογραφία: Sven Högger Πρώτο Έργο Νέου Αρχιτέκτονα Το Βραβείο απέσπασαν ο Αλέξανδρος Φωτάκης και η Νicoletta Caputo για τον εξοχικό κήπο με δωμάτιο στην Κέα. Φωτογραφία: Αλίνα Λέφα Έπαινος απονεμήθηκε στους Δημήτρη Γρηγοριάδη και Μαρία-Πόπη Γιαννικάκη για τον βρεφονηπιακό σταθμό στα Χανιά. Έπαινος και στους Μονόλιθους στη Μάνη από το γραφείο Desypri & Misiaris Architecture. Φωτογραφία: Γιώργος Σφακιανάκης Μελέτη Βραβείο απέσπασε το Κρεματόριο στην Πάτρα, δια χειρός Θεοκλή Καναρέλη. 3D visualization: Konstantinos Kontokostas Έπαινος στο Σπίτι διακοπών σε ελαιώνα στην Αίγινα της ομάδας OM60 Έπαινος στο Αρχαιολογικό μουσείο της πόλης των Αθηνών στην Ακαδημία Πλάτωνος από τους Tense Architecture Network Έπαινος στον Ξενώνα Δήλου, το Νέο Αναψυκτήριο στον Αρχαιολογικό χώρο της Δήλου, έργο των PKMM architects. Βραβεία Συναδέλφων Πραγματοποιημένο Έργο Homa Vagia. Αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα στη Σέριφο, Κυκλάδες, MOLD Architects Μελέτη Παλλόμενα χωρικά ανάλογα στο Πόρτο Χέλι, Αργολίδα των Αλέξανδρου Γράβαλου και Αναστασίας Νάκη
  21. Στην προκήρυξη επτά ανοιχτών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών ιδεών για την τελική μορφή που θα λάβουν -μετά την ολοκλήρωση των έργων του Μετρό- οι τρεις εμβληματικές πλατείες Κολωνακίου, Εξαρχείων και Κυψέλης, καθώς και οι χώροι μπροστά από τους σταθμούς "Ακαδημίας", "Ευαγγελισμού", "Αλεξάνδρας" και "Δικαστήρια", προχωρεί ο Δήμος Αθηναίων, μέσω της "Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.". Η πρόβλεψη για τη διενέργεια των ανοικτών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών για το σύνολο του δημόσιου χώρου που επηρεάζεται και αναδιαμορφώνεται με αφορμή τα έργα της νέας Γραμμής 4 του Μετρό, ήταν απαίτηση του Δήμου Αθηναίων, η οποία εντάχθηκε στο Μνημόνιο Συνεργασίας που είχε υπογραφεί στις 10/03/2022, μεταξύ της ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΘΗΝΑΣ Α.Ε., της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε., του ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ και του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ. Είναι η πρώτη φορά που, στο πλαίσιο του έργου του Μετρό, διενεργούνται ανοικτοί αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί, με σκοπό να διαμορφωθεί μια μοναδική αισθητική "ταυτότητα” σε κάθε μια από τις πλατείες και τους σταθμούς που δημιουργούνται στα όρια του Δήμου Αθηναίων. Η δημοτική αρχή Μπακογιάννη είχε εξαρχής επισημάνει ότι δεν πρόκειται απλώς για την κατασκευή των σταθμών, αλλά και για μια συνολική παρέμβαση στο ευρύτερο περιβάλλον της πόλης. "Η Γραμμή 4 του Μετρό δεν είναι μόνο ένα εμβληματικό, συγκοινωνιακό έργο με περιβαλλοντικά οφέλη, το οποίο θα αλλάξει προς το καλύτερο τη λειτουργία της πόλης και την καθημερινότητα χιλιάδων Αθηναίων. Είναι έργο ευρωπαϊκού υποδείγματος, καθώς από το ξεκίνημά του προνοούμε για το τέλος. Ως δημοτική αρχή αναλάβαμε την ευθύνη να διασφαλίσουμε από τώρα, το αισθητικό, λειτουργικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα που θα έχει στην πόλη. Προσκαλώ τους εξαιρετικούς Έλληνες επιστήμονες να εμπνευστούν από το "αύριο" της Αθήνας", τόνισε ο Δήμαρχος Αθηναίων Κ. Μπακογιάννης. Από την πλευρά του ο Διευθύνων Σύμβουλος της "Ανάπλαση Α.Ε.", Χρόνης Ακριτίδης, ανέφερε: "Όταν η πολιτεία εμπιστεύεται τους πολίτες και ταυτόχρονα καλεί τους ειδικούς να προτείνουν και να σχεδιάσουν για το μέλλον, το περιβάλλον και την αισθητική της πόλης, μόνο όφελος μπορεί να προκύπτει για την πρωτεύουσα και τη ζωή της. Αυτό κάνει η "Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.” με τους Ανοικτούς Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς, με την αρωγή της πολιτείας και του Δήμου Αθηναίων". Σκοπός του διαγωνισμού είναι η επιλογή σχεδίων με σύγχρονη αρχιτεκτονική προσέγγιση που θα εξασφαλίζει λειτουργικότητα, αισθητική ποιότητα και κατασκευαστική αρτιότητα με στόχο την αναβάθμιση του αστικού κοινόχρηστου χώρου, όχι μόνο του σταθμού αλλά και του ευρύτερου περιβάλλοντα χώρου, µε βάση τις σύγχρονες απαιτήσεις και τις αρχές του βιοκλιµατικού - περιβαλλοντικού σχεδιασµού. Οι προτάσεις θα πρέπει να αποδίδουν τον δημόσιο χώρο πλήρως προσβάσιμο σε άτομα με αναπηρία, αποσκοπώντας στη δημιουργία ενός ασφαλούς, προσβάσιμου και ευχάριστου δημόσιου χώρου για όλους. Σε δύο φάσεις οι διαγωνισμοί - Πρώτα σχέδια για Εξάρχεια, Κολωνάκι, Ευαγγελισμό Με στόχο τη μεγαλύτερη συμμετοχή, την καλύτερη διαγωνιστική διαδικασία, καθώς και την κατάθεση προτάσεων για κάθε σταθμό, επιλέχθηκε η προκήρυξη των διαγωνισμών σε δύο ομάδες. Στην πρώτη, περιλαμβάνονται οι τρεις νέοι σταθμοί "Εξάρχεια", "Κολωνάκι" και "Ευαγγελισμός". Η προκήρυξη του διαγωνισμού πραγματοποιείται σήμερα, Δευτέρα 29/05/23. Στη δεύτερη, περιλαμβάνονται οι σταθμοί "Αλεξάνδρας", "Ακαδημία", "Δικαστήρια" και "Κυψέλη". Η προκήρυξη ακολουθεί στις 12/06/2023. Τα κριτήρια Ο διαγωνισμός κατατάσσεται στην κατηγορία του Διαγωνισμού Ιδεών, µε στόχο τη διερεύνηση των κύριων παραμέτρων του θέματος, την αξιολόγησή τους, την ανάδειξη της βασικής συνθετικής ιδέας. Περιλαμβάνει αρχιτεκτονική, περιβαλλοντική, πολεοδομική μελέτη, καθώς και μελέτη κυκλοφοριακών ρυθμίσεων. Η αρχιτεκτονική προσέγγιση, αναφορικά με τη γενική σύλληψη, ιδέα και προσέγγιση, τη διαμόρφωση του αστικού τοπίου και των δημόσιων χώρων, καθώς και την ανάδειξη του ιστορικού χαρακτήρα του κάθε χώρου πλατείας, σε συνδυασμό με την πρωτοτυπία του σχεδιασμού, ως παραμέτρου που να ενισχύει την ταυτότητα του χώρου και παράλληλα να ικανοποιεί τους χρήστες. Η τεχνική προσέγγιση για την τεχνική τεκμηρίωση της πρότασης, καθώς και την εφαρμοσιμότητα των προτάσεων, την ευκολία υλοποίησης με βασικό κριτήριο τη διάρκεια, την αντοχή στο χρόνο και την αειφορία της πρότασης. Ο δημόσιος υπαίθριος περιβάλλων χώρος - περιβαλλοντική προσέγγιση για την εκπλήρωση στόχευσης δημιουργίας χώρων πρασίνου, αξιοποίηση των κλιματολογικών συνθηκών, υιοθέτηση μεθόδων ενεργειακής διαχείρισης του χώρου ενταγμένων στην αρχιτεκτονική του τοπίου, επιλογή υλικών, βιοκλιματική προσέγγιση της όλης πρότασης, λαμβάνοντας υπόψη το ισοζύγιο πρασίνου, επιλογή με τεκμηρίωση φύτευσης. Ο ειδικός σχεδιασμός για την εξυπηρέτηση των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα. Συγκοινωνιακή προσέγγιση αναφορικά με την ποιότητα σχεδιασμού των σημειακών παρεμβάσεων δημόσιου χώρου (ως προς την αρχιτεκτονική επίλυση, τη δημιουργία φιλικών προς τους πεζούς προσβάσεων, την εξυπηρέτηση Α.μ.Ε.Α., καθώς και ως προς τη διασύνδεση με υπάρχοντες ή νέους πόλους, χώρους πρασίνου και δημόσιους χώρους), την προσβασιμότητα, την επίτευξη βιώσιμης αστικής κινητικότητας, τις απαραίτητες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις (ώστε να επιτευχθούν τα παραπάνω), καθώς και την τεκμηρίωση των προτάσεων ως προς τη δυνατότητα υλοποίησης των κυκλοφοριακών παρεμβάσεων, τη δημιουργία αναγνωρίσιμων προσβάσεων για την καλύτερη ένταξη, ανάδειξη και εξυπηρέτηση των νέων λειτουργιών. Νέα γραμμή του Μετρό: 15 υπόγειοι σταθμοί – 341.000 επιβάτες ημερησίως το 2030 Η Γραμμή 4 του Μετρό είναι το μεγαλύτερο δημόσιο έργο που υλοποιείται στη χώρα, προϋπολογισμού 1,2 δισ. ευρώ και το σημαντικότερο έργο της 20ετίας στην Αθήνα, καθώς θα αλλάξει την καθημερινότητα του πολίτη στο λεκανοπέδιο και θα δώσει τεράστια ώθηση στην οικονομία. Το υπό κατασκευή τμήμα Α’ της Γραμμής 4 έχει μήκος περίπου 13χλμ., περιλαμβάνει 15 υπόγειους σταθμούς -Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδή- και προβλέπεται να εξυπηρετεί τουλάχιστον 341.000 επιβάτες ημερησίως για το έτος 2030. Ο επαναπροσδιορισμός του τρόπου μετακίνησης των πολιτών, με τη διείσδυση του Μετρό ως μέσου σταθερής τροχιάς και γενικότερα με την αναδιοργάνωση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, έχει σκοπό την προσέλκυση όσο το δυνατόν περισσότερων επιβατών που σήμερα κινούνται από και προς το κέντρο με διαφορετικά μέσα μεταφοράς. Η μείωση της κυκλοφορίας των ΙΧ, που θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε ελάττωση της κυκλοφοριακής ασφυξίας της ευρύτερης περιοχής, αποσκοπεί στην καλύτερη κατανομή των κυκλοφοριακών φόρτων, τη μείωση του συνολικού χρόνου μετακίνησης και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, καθώς και στη βελτίωση του ακουστικού περιβάλλοντος, με απώτερο στόχο τη γενικότερη αναβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος και της ζωής των πολιτών.
  22. Το βίωμα της ιστορίας, η αίσθηση του να ζεις μέσα σε κελύφη μεγάλης αρχιτεκτονικής. Μία από τις ομορφότερες και πιο ενδιαφέρουσες εμπειρίες που μπορεί να έχει ένας ταξιδευτής, είναι η παραμονή του σε κτήρια εμβληματικά, σε χώρους που η ιστορία έχει γράψει πάνω τους πολλά κεφάλαια. Κτήρια που χτίστηκαν από μεγάλα μυαλά και από σπουδαία χέρια. Εμβληματικοί χώροι, που συχνά μετρούν αιώνες ζωής και αποτελούν σημαντικά τοπόσημα, μετατρέπονται από εμπνευσμένους και πείσμωνες ανθρώπους σε λαμπρά ξενοδοχεία. Χώροι φιλοξενίας όπου ο επισκέπτης κάνει βουτιά στο παρελθόν, ψηλαφεί χειροπιαστά την ιστορία και βιώνει μια μεγάλη εμπειρία. Απολαύστε τα! Manna Ένα εμβληματικό κτήριο κρυμμένο μέσα στα βουνά της Αρκαδίας, στο Μαίναλο, ανάμεσα σε λίμνες, ελατοδάση και ποτάμια, φιλοδοξεί να γίνει ο επόμενος ποιοτικός τουριστικός προορισμός. Το κτήριο, το οποίο είναι χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο, μετρά έναν αιώνα ζωής καθώς κατασκευάστηκε στα μέσα του 1925, όταν η αδερφή του Παύλου Μελά, γνωστή ως «μάνα», θέλησε εκεί να δημιουργήσει το μεγαλύτερο σανατόριο των Βαλκανίων. Αφού παρέμεινε για αρετές δεκαετίες εγκαταλειμμένο, πλέον μετά από μία εκτεταμένη ανακαίνιση, έχει μεταμορφωθεί υποδειγματικά και πρόκειται να λειτουργήσει ως 5άστερο με 32 δωμάτια. Ήρεμα χρώματα, λιτή διακόσμηση που σέβεται την ιστορία του κτιρίου, δίνει τον απαιτούμενο χώρο στην ιστορία του κτιρίου, και του επιτρέπει να συνομιλεί αρμονικά με τη φύση που το περιβάλλει. Το ξενοδοχείο Manna στο Μαίναλο Ένα από τα καταπληκτικά σαλόνια του εστιατορίου Πέρα από τους λάτρεις της φύσης, αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον και των foodies, καθώς το μενού του εστιατορίου, επιμελείται ο καταξιωμένος και με διεθνή πορεία σεφ, Αθηναγόρας Κωστάκος, με έμφαση στα προϊόντα της τοπικής παραγωγής, υψηλής θρεπτικής αξίας και ΠΟΠ, αλλά και τεχνικές που θα αναδεικνύουν τη γεύση. Στον χώρο θα λειτουργεί ένα κέντρο ευεξίας με 2 αίθουσες περιποίησης, cave pool, σάουνα, χαμάμ, αλλά και γυμναστήριο. Το ξενοδοχείο, μέλος των design hotels θα είναι ανοικτό όλο το χρόνο και αναμένεται να ανοίξει μέσα στο καλοκαίρι. Μαγούλιανα Αρκαδίας, Τηλ.: 2710309009 https://www.mannaarcadia.gr Δωμάτιο με θέα τον Αργοσαρωνικό Poseidonion Grand Hotel Με αφετηρία το μακρινό 1914, το Poseidonion Grand Hotel των Σπετσών είναι το αδιαφιλονίκητο τοπόσημο των Σπετσών και, την ίδια στιγμή, συνώνυμο της φιλοξενίας υψηλών προδιαγραφών. Η θρυλική του βεράντα, αλλά και κάθε γωνιά του πανέμορφου κτηρίου, είναι σημείο συνάντησης, αποτελώντας μέρος μίας εμπειρίας. Το Ποσειδώνιο είναι ένας τόπος μυθικής φιλοξενίας που χάρισε κοσμοπολίτικη λάμψη στις Σπέτσες, αλλά και σε όλο τον Αργασαρωνικό, και συνέβαλε τα μέγιστα στην καθιέρωση της Ελλάδας ως τουριστικό προορισμό του διεθνούς jet set. Εύποροι Αθηναίοι της εποχής, μέλη βασιλικών οικογενειών, δημοφιλή πρόσωπα από όλη την Ευρώπη και την Αμερική γεύτηκαν τη φιλοξενία του, δίνοντας σάρκα και οστά στο όραμα του μεγάλου ευεργέτη του νησιού, Ανάργυρου. Ήταν αυτός που δημιούργησε ένα πραγματικό αρχιτεκτονικό διαμάντι, με όλα τα χαρακτηριστικά του νεοκλασικισμού της εποχής, συμβάλλοντας καταλυτικά στην ανάπτυξη των Σπετσών. Το ξενοδοχείο με τη σημερινή του μορφή, λειτουργεί από το 2009, όπου μετά από μία εκτενή ανακαίνιση, με έμφαση στις λεπτομέρειες και στη διατήρηση του πρωτότυπου αρχιτεκτονικού του σχεδιασμού, συνεχίζει να χαρακτηρίζεται ως ένα έμβλημα του νησιού. Ντάπια, Σπέτσες, www.poseidonion.com Το ξενοδοχείο Hydrama Grand στην πόλη της Δράμας Hydrama Grand Πρόκειται για την ιστορική Καπναποθήκη Σπήρερ του 1924, η οποία ανήκε στον Ελβετοεβραίο καπνέμπορο Hermann Spierer και σήμερα αποτελεί διατηρητέο κτήριο. Αφού αγόρασε δύο μεγάλα οικόπεδα δίπλα στις πηγές της Αγίας Βαρβάρας, αποφάσισε να χτίσει εκεί μία τεράστια καπναποθήκη η οποία, εξαιτίας του μεγέθους της, έγινε γνωστή και ως «ουρανοξύστης Σπήρερ». Το κτήριο είναι τετραώροφο σε σχήμα ορθογωνίου, διαθέτει δύο εισόδους και είναι αρχιτεκτονικό δημιούργημα του αυστριακού αρχιτέκτονα Konrad von Vilas εμβαδού περίπου 7.000 τ.μ. Λειτουργεί ως τοπόσημο – σύμβολο για την πόλη της Δράμας και κουβαλάει πάνω του ιστορίες ευημερίας και ανάπτυξης, από την εποχή που τόσο η Δράμα, όσο και η ευρύτερη περιοχή, αποτελούσαν καπνοπαραγωγικό κέντρο. Στην ανατολική πλευρά αυτού του κτηρίου, για το οποίο είχε προβλεφθεί από την κατασκευή τους η τοποθέτηση ανελκυστήρα για την μεταφορά των εμπορευμάτων, βρίσκεται το μικρότερο σε όγκο και έκταση γραφείο της εταιρίας. Στις αρχές του 1932, το κτήριο αγοράστηκε από την «Αυστροελληνικη Εταιρεία Καπνού ΑΕ», η όποια συνέχισε την επεξεργασία καπνού κατά την περίοδο της τελευταίας βουλγαρικής κατοχής, καθώς η εταιρεία δεν ήταν αμιγώς ελληνική. Το 1974 η επεξεργασία καπνού σταμάτησε, όπως και σε όλα σχεδόν τα καπνομάγαζα της Δράμας, και το κτήριο χρησιμοποιήθηκε μόνο σαν αποθήκη καπνού. Από το 2015 έχει μετατραπεί σε πολυτελές ξενοδοχείο με λεπτομερή και προσεκτικό σχεδιασμό του αρχιτεκτονικού γραφείου 3SK Στυλιανίδης. Διαθέτει 73 πολυτελή δωμάτια και σουίτες. Ειδικότερα, διαθέτει 9 σουίτες με την προεδρική να φτάνει τα 105 τ.μ. καθώς και 64 δωμάτια από 26 έως 33 τ.μ. Hydrama Grand Hotel, Πηγές Αγίας Βαρβάρας, Δράμα, Τηλ.: 2521 033322 https://www.hydramagrandhotel.gr/ Grande Albergo Delle Rose στη Ρόδο Grande Albergo Delle Rose Είναι το «Ξενοδοχείο των Ρόδων» ένα μοναδικής αισθητικής και αρχιτεκτονικής αξίας κτήριο, το οποίο βρίσκεται στη Ρόδο και είναι χτισμένο από τον Ιταλό κυβερνήτη Mario Lago στις αρχές του περασμένου αιώνα. Μεγαλοπρεπές και αριστοκρατικό αποτελεί ένα στολίδι Βυζαντινής, Αραβικής και Ενετικής αρχιτεκτονικής, σημείο αναφοράς, εδώ και δεκαετίες, στο χώρο της φιλοξενίας, όχι μόνο της Ρόδου αλλά και ολόκληρης της Μεσογείου. Βρίσκεται στην πόλη της Ρόδου, δίπλα στη θάλασσα, και μία ανάσα από το Ενετικό Κάστρο των Ιπποτών και την Παλιά Πόλη της Ρόδου. Είναι περιτριγυρισμένο από ένα μοναδικό κήπο με ρόδα και ιβίσκους, και αποτέλεσε την απαρχή της αλματώδους τουριστικής ανάπτυξης του νησιού. Στα σαλόνια του και στα δωμάτιά του, έχει φιλοξενήσει προσωπικότητες παγκόσμιου βεληνεκούς όπως ο Winston Churchill, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και πολλοί άλλοι. Το 1949, το εμβληματικό Grande Albergo Delle Rose αποτέλεσε το μέρος που υπογράφηκε η Συμφωνία Ειρήνης και κατάπαυσης πυρός του Αραβο-Ισραηλινού πολέμου. Μία ιστορική στιγμή που οδήγησε στη δημιουργία του Κράτους του Ισραήλ. Μετά από ευρεία ανακαίνιση, η οποία ολοκληρώθηκε το 2002, μετατράπηκε σε ένα boutique ξενοδοχείο 5 αστέρων με 33 πολυτελείς σουίτες, το οποίο ανανεώνεται συνεχώς, διατηρώντας την αίγλη του και την ομορφιά του, και τα υψηλά standards της Modus & Amplio. Η παραλία Έλλη Στο Χαμάμ του ξενοδοχείου Πέρα από τις 33 σουίτες, με θέα θάλασσα ή κήπο, διαθέτει τρία εστιατόρια, πισίνα, συνεδριακή αίθουσα και ένα μοναδικής αισθητικής ιστορικό χαμάμ & spa. απευθύνεται στους απαιτητικούς επισκέπτες που αποζητούν κάτι παραπάνω από μία απλή διαμονή. Απευθύνεται στους ταξιδιώτες που θέλουν να εμπλουτίζουν τις διακοπές τους με ξεχωριστές εμπειρίες, και που θα βρουν στο εξαιρετικό αυτό κατάλυμα με την έντονη ιστορική αύρα και τη διακριτική πολυτέλεια, την ιδανική επιλογή. Γεωρ. Παπανικολάου 4, Ρόδος, Τηλ.: 22410 57700, www.gadr.gr Monsieur Didot στο κέντρο της Αθήνας Monsieur Didot Είναι ένα εντυπωσιακό νεοκλασικό του 1880 στη συμβολή των οδών Σίνα και Διδότου στο κέντρο της Αθήνας. Το κτήριο αυτό, στο πέρασμα των δεκαετιών, έχει φιλοξενήσει διάσημα ονόματα, ανάμεσά τους και τον Τζον Λένον και τη Γιόκο Όνο. Ζωγραφισμένα ταβάνια στο χέρι, vintage μωσαϊκά, μαρμάρινα τζάκια, μία επιβλητική ξύλινα σκάλα κλείνουν το μάτι σε φυσικά υλικά στην πιο λειτουργική και μοντέρνα τους εκδοχή, σε άνετα και αφράτα κρεβάτια, μοντέρνα μπάνια και φυσικά, επιλεγμένα έργα τέχνης. Βεράντα στο Μonsieur Didot Σουίτα στο Μonsieur Didot Αυτό που κυριαρχεί στις 2 σουίτες και τα 4 δωμάτια του Μonsieur Didot είναι η λιτή πολυτέλεια, η έμπνευση και η μέριμνα για μία εμπειρία διαμονής με περιεχόμενο. Μυστικές πόρτες, εκπλήξεις και, πάνω απ’ όλα, μια ισορροπία που απαντάει στα «πώς» αλλά κυρίως στα «γιατί» της φιλοξενίας. Μια εμπνευσμένη και πλήρως ισορροπημένη ανακαίνιση κατάφερε να διατηρήσει και ουσιαστικά να ενισχύσει τον αστικό χαρακτήρα της κατοικίας και το άρωμα της παλιάς Αθήνας που είχε εμποτίσει κάθε γωνιά του. Ταυτόχρονα όμως ενσωμάτωσε τον πυρήνα των μοντέρνων τάσεων στη φιλοξενία και στο design. Ζωγραφισμένα ταβάνια στο χέρι, vintage μωσαϊκά, μαρμάρινα τζάκια, μία επιβλητική ξύλινα σκάλα κλείνουν το μάτι σε φυσικά υλικά στην πιο λειτουργική και μοντέρνα τους εκδοχή, σε μαλακά κρεβάτια, μοντέρνα μπάνια και φυσικά, επιλεγμένα έργα τέχνης. Το rooftop του κτηρίου αποτελεί μια πραγματική ωδή στο φως με το δωμάτιο “Τhe Ode to the light” να ξεχωρίζει για την open space και μοντέρνα διαμόρφωσή του. Οι μεγάλες τζαμαρίες με το μεταλλικό πλαίσιο και η ιδιωτική βεράντα του συνθέτουν ένα urban σκηνικό που αιχμαλωτίζει τον επισκέπτη. Η προσπάθεια της επαναδιαπραγμάτευσης των νεοκλασικών του στοιχείων αλλά και ενός γόνιμου διαλόγου με την τοπική ιστορία και την ιστορία του δρόμου στον οποίο βρίσκεται πέτυχε. Σίνα 48, Αθήνα. Τηλ.: 210 3637625 Το κτίριο του Azade Chania χρονολογείται πίσω στον 17ο αιώνα Azade Chania Το εμβληματικό κτήριο χρονολογείται στο 1640 και βρίσκεται στην παλιά πόλη των Χανίων, δίπλα στα ιστορικά ενετικά τείχη και το παλιό λιμάνι, ενώ μεταξύ των ιδιοκτητών και κατοίκων του ήταν ο Αμερικανός ποιητής και καλλιτέχνης Τσαρλς Χένρι Φορντ, καθώς o Οθωμανός διοικητής των Χανίων. Η προσεκτική ανακαίνιση το μετέτρεψε σε ένα πολυτελές boutique ξενοδοχείο με 9 σουίτες που πήρε το όνομα Azade, που περσικά σημαίνει «ελευθερία» και «ευγένεια». Οι περισσότερες σουίτες διαθέτουν εντυπωσιακή θέα στο Παλιό Λιμάνι και την Παλιά Πόλη των Χανίων, ενώ η ανακαίνιση που είχε διάρκεια 4 χρόνια κατάφερε να ενώσει τους δύο κόσμους των Χανίων, τον Ενετικό και τον Οθωμανικό σε ένα μοναδικό από αισθητικής και αρχιτεκτονικής πλευράς αποτέλεσμα. Ζαμπελίου 69, Παλιά Πόλη Χανίων, Τηλ.: 2821 101358, www.azade-chania.com The Lynx Μountain Resort στα βουνά της Φλώρινας The Lynx Εδώ που κάποτε λειτουργούσε το θρυλικό Ξενία της Φλώρινας βρίσκεται σήμερα το πολυτελές The Lynx Mountain Resort, αποτελώντας ένα υπερσύγχρονο mountain resort στην καρδιά της φύσης με φόντο τα καταπράσινα δάση και τα βουνά μιας περιοχής που, επάξια, αποτελεί έναν από τους πιο αγαπημένους προορισμούς της Ελλάδος. Το πολυτελές θέρετρο της Φλώρινας γίνεται ορμητήριο για αμέτρητες δραστηριότητες, αλλά και καταφύγιο φιλοξενίας και πολυτέλειας, με 38 ευρύχωρα δωμάτια και σουίτες, state of the art παροχές και ένα όραμα ευζωίας στην καρδιά της φύσης. Πανοραμική άποψη του ξενοδοχείου The Lynx Mountain Resort Το εστιατόριο Six Lakes, που πήρε το όνομά του από τις έξι λίμνες που βρίσκονται στην περιοχή γίνεται σημείο συνάντησης. Πλημμυρισμένο με φυσικό φως το πρωί και θέα στα φώτα της πόλης το βράδυ το Six Lakes αξιοποιεί τα τοπικά προϊόντα δημιουργώντας αυθεντικά ελληνικά πιάτα για το πρωινό, το μεσημεριανό γεύμα ή το δείπνο σας, πάντα με πανοραμική θέα στην πανέμορφη Φλώρινα. Ο Head Chef Δημήτρης Τσανανάς και η ταλαντούχα ομάδα του δημιουργούν σύγχρονο Ελληνικό φαγητό, εμπνευσμένο από τις τοπικές παραδοσιακές συνταγές και εμπλουτισμένο με τα καλύτερα φρέσκα υλικά. Λόφος Αγίου Παντελεήμωνος, Φλώρινα, Τηλ.: 23854 40900, www.thelynxresort.gr
  23. Το βίωμα της ιστορίας, η αίσθηση του να ζεις μέσα σε κελύφη μεγάλης αρχιτεκτονικής. Μία από τις ομορφότερες και πιο ενδιαφέρουσες εμπειρίες που μπορεί να έχει ένας ταξιδευτής, είναι η παραμονή του σε κτήρια εμβληματικά, σε χώρους που η ιστορία έχει γράψει πάνω τους πολλά κεφάλαια. Κτήρια που χτίστηκαν από μεγάλα μυαλά και από σπουδαία χέρια. Εμβληματικοί χώροι, που συχνά μετρούν αιώνες ζωής και αποτελούν σημαντικά τοπόσημα, μετατρέπονται από εμπνευσμένους και πείσμωνες ανθρώπους σε λαμπρά ξενοδοχεία. Χώροι φιλοξενίας όπου ο επισκέπτης κάνει βουτιά στο παρελθόν, ψηλαφεί χειροπιαστά την ιστορία και βιώνει μια μεγάλη εμπειρία. Απολαύστε τα! Manna Ένα εμβληματικό κτήριο κρυμμένο μέσα στα βουνά της Αρκαδίας, στο Μαίναλο, ανάμεσα σε λίμνες, ελατοδάση και ποτάμια, φιλοδοξεί να γίνει ο επόμενος ποιοτικός τουριστικός προορισμός. Το κτήριο, το οποίο είναι χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο, μετρά έναν αιώνα ζωής καθώς κατασκευάστηκε στα μέσα του 1925, όταν η αδερφή του Παύλου Μελά, γνωστή ως «μάνα», θέλησε εκεί να δημιουργήσει το μεγαλύτερο σανατόριο των Βαλκανίων. Αφού παρέμεινε για αρετές δεκαετίες εγκαταλειμμένο, πλέον μετά από μία εκτεταμένη ανακαίνιση, έχει μεταμορφωθεί υποδειγματικά και πρόκειται να λειτουργήσει ως 5άστερο με 32 δωμάτια. Ήρεμα χρώματα, λιτή διακόσμηση που σέβεται την ιστορία του κτιρίου, δίνει τον απαιτούμενο χώρο στην ιστορία του κτιρίου, και του επιτρέπει να συνομιλεί αρμονικά με τη φύση που το περιβάλλει. Το ξενοδοχείο Manna στο Μαίναλο Ένα από τα καταπληκτικά σαλόνια του εστιατορίου Πέρα από τους λάτρεις της φύσης, αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον και των foodies, καθώς το μενού του εστιατορίου, επιμελείται ο καταξιωμένος και με διεθνή πορεία σεφ, Αθηναγόρας Κωστάκος, με έμφαση στα προϊόντα της τοπικής παραγωγής, υψηλής θρεπτικής αξίας και ΠΟΠ, αλλά και τεχνικές που θα αναδεικνύουν τη γεύση. Στον χώρο θα λειτουργεί ένα κέντρο ευεξίας με 2 αίθουσες περιποίησης, cave pool, σάουνα, χαμάμ, αλλά και γυμναστήριο. Το ξενοδοχείο, μέλος των design hotels θα είναι ανοικτό όλο το χρόνο και αναμένεται να ανοίξει μέσα στο καλοκαίρι. Μαγούλιανα Αρκαδίας, Τηλ.: 2710309009 https://www.mannaarcadia.gr Δωμάτιο με θέα τον Αργοσαρωνικό Poseidonion Grand Hotel Με αφετηρία το μακρινό 1914, το Poseidonion Grand Hotel των Σπετσών είναι το αδιαφιλονίκητο τοπόσημο των Σπετσών και, την ίδια στιγμή, συνώνυμο της φιλοξενίας υψηλών προδιαγραφών. Η θρυλική του βεράντα, αλλά και κάθε γωνιά του πανέμορφου κτηρίου, είναι σημείο συνάντησης, αποτελώντας μέρος μίας εμπειρίας. Το Ποσειδώνιο είναι ένας τόπος μυθικής φιλοξενίας που χάρισε κοσμοπολίτικη λάμψη στις Σπέτσες, αλλά και σε όλο τον Αργασαρωνικό, και συνέβαλε τα μέγιστα στην καθιέρωση της Ελλάδας ως τουριστικό προορισμό του διεθνούς jet set. Εύποροι Αθηναίοι της εποχής, μέλη βασιλικών οικογενειών, δημοφιλή πρόσωπα από όλη την Ευρώπη και την Αμερική γεύτηκαν τη φιλοξενία του, δίνοντας σάρκα και οστά στο όραμα του μεγάλου ευεργέτη του νησιού, Ανάργυρου. Ήταν αυτός που δημιούργησε ένα πραγματικό αρχιτεκτονικό διαμάντι, με όλα τα χαρακτηριστικά του νεοκλασικισμού της εποχής, συμβάλλοντας καταλυτικά στην ανάπτυξη των Σπετσών. Το ξενοδοχείο με τη σημερινή του μορφή, λειτουργεί από το 2009, όπου μετά από μία εκτενή ανακαίνιση, με έμφαση στις λεπτομέρειες και στη διατήρηση του πρωτότυπου αρχιτεκτονικού του σχεδιασμού, συνεχίζει να χαρακτηρίζεται ως ένα έμβλημα του νησιού. Ντάπια, Σπέτσες, www.poseidonion.com Το ξενοδοχείο Hydrama Grand στην πόλη της Δράμας Hydrama Grand Πρόκειται για την ιστορική Καπναποθήκη Σπήρερ του 1924, η οποία ανήκε στον Ελβετοεβραίο καπνέμπορο Hermann Spierer και σήμερα αποτελεί διατηρητέο κτήριο. Αφού αγόρασε δύο μεγάλα οικόπεδα δίπλα στις πηγές της Αγίας Βαρβάρας, αποφάσισε να χτίσει εκεί μία τεράστια καπναποθήκη η οποία, εξαιτίας του μεγέθους της, έγινε γνωστή και ως «ουρανοξύστης Σπήρερ». Το κτήριο είναι τετραώροφο σε σχήμα ορθογωνίου, διαθέτει δύο εισόδους και είναι αρχιτεκτονικό δημιούργημα του αυστριακού αρχιτέκτονα Konrad von Vilas εμβαδού περίπου 7.000 τ.μ. Λειτουργεί ως τοπόσημο – σύμβολο για την πόλη της Δράμας και κουβαλάει πάνω του ιστορίες ευημερίας και ανάπτυξης, από την εποχή που τόσο η Δράμα, όσο και η ευρύτερη περιοχή, αποτελούσαν καπνοπαραγωγικό κέντρο. Στην ανατολική πλευρά αυτού του κτηρίου, για το οποίο είχε προβλεφθεί από την κατασκευή τους η τοποθέτηση ανελκυστήρα για την μεταφορά των εμπορευμάτων, βρίσκεται το μικρότερο σε όγκο και έκταση γραφείο της εταιρίας. Στις αρχές του 1932, το κτήριο αγοράστηκε από την «Αυστροελληνικη Εταιρεία Καπνού ΑΕ», η όποια συνέχισε την επεξεργασία καπνού κατά την περίοδο της τελευταίας βουλγαρικής κατοχής, καθώς η εταιρεία δεν ήταν αμιγώς ελληνική. Το 1974 η επεξεργασία καπνού σταμάτησε, όπως και σε όλα σχεδόν τα καπνομάγαζα της Δράμας, και το κτήριο χρησιμοποιήθηκε μόνο σαν αποθήκη καπνού. Από το 2015 έχει μετατραπεί σε πολυτελές ξενοδοχείο με λεπτομερή και προσεκτικό σχεδιασμό του αρχιτεκτονικού γραφείου 3SK Στυλιανίδης. Διαθέτει 73 πολυτελή δωμάτια και σουίτες. Ειδικότερα, διαθέτει 9 σουίτες με την προεδρική να φτάνει τα 105 τ.μ. καθώς και 64 δωμάτια από 26 έως 33 τ.μ. Hydrama Grand Hotel, Πηγές Αγίας Βαρβάρας, Δράμα, Τηλ.: 2521 033322 https://www.hydramagrandhotel.gr/ Grande Albergo Delle Rose στη Ρόδο Grande Albergo Delle Rose Είναι το «Ξενοδοχείο των Ρόδων» ένα μοναδικής αισθητικής και αρχιτεκτονικής αξίας κτήριο, το οποίο βρίσκεται στη Ρόδο και είναι χτισμένο από τον Ιταλό κυβερνήτη Mario Lago στις αρχές του περασμένου αιώνα. Μεγαλοπρεπές και αριστοκρατικό αποτελεί ένα στολίδι Βυζαντινής, Αραβικής και Ενετικής αρχιτεκτονικής, σημείο αναφοράς, εδώ και δεκαετίες, στο χώρο της φιλοξενίας, όχι μόνο της Ρόδου αλλά και ολόκληρης της Μεσογείου. Βρίσκεται στην πόλη της Ρόδου, δίπλα στη θάλασσα, και μία ανάσα από το Ενετικό Κάστρο των Ιπποτών και την Παλιά Πόλη της Ρόδου. Είναι περιτριγυρισμένο από ένα μοναδικό κήπο με ρόδα και ιβίσκους, και αποτέλεσε την απαρχή της αλματώδους τουριστικής ανάπτυξης του νησιού. Στα σαλόνια του και στα δωμάτιά του, έχει φιλοξενήσει προσωπικότητες παγκόσμιου βεληνεκούς όπως ο Winston Churchill, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και πολλοί άλλοι. Το 1949, το εμβληματικό Grande Albergo Delle Rose αποτέλεσε το μέρος που υπογράφηκε η Συμφωνία Ειρήνης και κατάπαυσης πυρός του Αραβο-Ισραηλινού πολέμου. Μία ιστορική στιγμή που οδήγησε στη δημιουργία του Κράτους του Ισραήλ. Μετά από ευρεία ανακαίνιση, η οποία ολοκληρώθηκε το 2002, μετατράπηκε σε ένα boutique ξενοδοχείο 5 αστέρων με 33 πολυτελείς σουίτες, το οποίο ανανεώνεται συνεχώς, διατηρώντας την αίγλη του και την ομορφιά του, και τα υψηλά standards της Modus & Amplio. Η παραλία Έλλη Στο Χαμάμ του ξενοδοχείου Πέρα από τις 33 σουίτες, με θέα θάλασσα ή κήπο, διαθέτει τρία εστιατόρια, πισίνα, συνεδριακή αίθουσα και ένα μοναδικής αισθητικής ιστορικό χαμάμ & spa. απευθύνεται στους απαιτητικούς επισκέπτες που αποζητούν κάτι παραπάνω από μία απλή διαμονή. Απευθύνεται στους ταξιδιώτες που θέλουν να εμπλουτίζουν τις διακοπές τους με ξεχωριστές εμπειρίες, και που θα βρουν στο εξαιρετικό αυτό κατάλυμα με την έντονη ιστορική αύρα και τη διακριτική πολυτέλεια, την ιδανική επιλογή. Γεωρ. Παπανικολάου 4, Ρόδος, Τηλ.: 22410 57700, www.gadr.gr Monsieur Didot στο κέντρο της Αθήνας Monsieur Didot Είναι ένα εντυπωσιακό νεοκλασικό του 1880 στη συμβολή των οδών Σίνα και Διδότου στο κέντρο της Αθήνας. Το κτήριο αυτό, στο πέρασμα των δεκαετιών, έχει φιλοξενήσει διάσημα ονόματα, ανάμεσά τους και τον Τζον Λένον και τη Γιόκο Όνο. Ζωγραφισμένα ταβάνια στο χέρι, vintage μωσαϊκά, μαρμάρινα τζάκια, μία επιβλητική ξύλινα σκάλα κλείνουν το μάτι σε φυσικά υλικά στην πιο λειτουργική και μοντέρνα τους εκδοχή, σε άνετα και αφράτα κρεβάτια, μοντέρνα μπάνια και φυσικά, επιλεγμένα έργα τέχνης. Βεράντα στο Μonsieur Didot Σουίτα στο Μonsieur Didot Αυτό που κυριαρχεί στις 2 σουίτες και τα 4 δωμάτια του Μonsieur Didot είναι η λιτή πολυτέλεια, η έμπνευση και η μέριμνα για μία εμπειρία διαμονής με περιεχόμενο. Μυστικές πόρτες, εκπλήξεις και, πάνω απ’ όλα, μια ισορροπία που απαντάει στα «πώς» αλλά κυρίως στα «γιατί» της φιλοξενίας. Μια εμπνευσμένη και πλήρως ισορροπημένη ανακαίνιση κατάφερε να διατηρήσει και ουσιαστικά να ενισχύσει τον αστικό χαρακτήρα της κατοικίας και το άρωμα της παλιάς Αθήνας που είχε εμποτίσει κάθε γωνιά του. Ταυτόχρονα όμως ενσωμάτωσε τον πυρήνα των μοντέρνων τάσεων στη φιλοξενία και στο design. Ζωγραφισμένα ταβάνια στο χέρι, vintage μωσαϊκά, μαρμάρινα τζάκια, μία επιβλητική ξύλινα σκάλα κλείνουν το μάτι σε φυσικά υλικά στην πιο λειτουργική και μοντέρνα τους εκδοχή, σε μαλακά κρεβάτια, μοντέρνα μπάνια και φυσικά, επιλεγμένα έργα τέχνης. Το rooftop του κτηρίου αποτελεί μια πραγματική ωδή στο φως με το δωμάτιο “Τhe Ode to the light” να ξεχωρίζει για την open space και μοντέρνα διαμόρφωσή του. Οι μεγάλες τζαμαρίες με το μεταλλικό πλαίσιο και η ιδιωτική βεράντα του συνθέτουν ένα urban σκηνικό που αιχμαλωτίζει τον επισκέπτη. Η προσπάθεια της επαναδιαπραγμάτευσης των νεοκλασικών του στοιχείων αλλά και ενός γόνιμου διαλόγου με την τοπική ιστορία και την ιστορία του δρόμου στον οποίο βρίσκεται πέτυχε. Σίνα 48, Αθήνα. Τηλ.: 210 3637625 Το κτίριο του Azade Chania χρονολογείται πίσω στον 17ο αιώνα Azade Chania Το εμβληματικό κτήριο χρονολογείται στο 1640 και βρίσκεται στην παλιά πόλη των Χανίων, δίπλα στα ιστορικά ενετικά τείχη και το παλιό λιμάνι, ενώ μεταξύ των ιδιοκτητών και κατοίκων του ήταν ο Αμερικανός ποιητής και καλλιτέχνης Τσαρλς Χένρι Φορντ, καθώς o Οθωμανός διοικητής των Χανίων. Η προσεκτική ανακαίνιση το μετέτρεψε σε ένα πολυτελές boutique ξενοδοχείο με 9 σουίτες που πήρε το όνομα Azade, που περσικά σημαίνει «ελευθερία» και «ευγένεια». Οι περισσότερες σουίτες διαθέτουν εντυπωσιακή θέα στο Παλιό Λιμάνι και την Παλιά Πόλη των Χανίων, ενώ η ανακαίνιση που είχε διάρκεια 4 χρόνια κατάφερε να ενώσει τους δύο κόσμους των Χανίων, τον Ενετικό και τον Οθωμανικό σε ένα μοναδικό από αισθητικής και αρχιτεκτονικής πλευράς αποτέλεσμα. Ζαμπελίου 69, Παλιά Πόλη Χανίων, Τηλ.: 2821 101358, www.azade-chania.com The Lynx Μountain Resort στα βουνά της Φλώρινας The Lynx Εδώ που κάποτε λειτουργούσε το θρυλικό Ξενία της Φλώρινας βρίσκεται σήμερα το πολυτελές The Lynx Mountain Resort, αποτελώντας ένα υπερσύγχρονο mountain resort στην καρδιά της φύσης με φόντο τα καταπράσινα δάση και τα βουνά μιας περιοχής που, επάξια, αποτελεί έναν από τους πιο αγαπημένους προορισμούς της Ελλάδος. Το πολυτελές θέρετρο της Φλώρινας γίνεται ορμητήριο για αμέτρητες δραστηριότητες, αλλά και καταφύγιο φιλοξενίας και πολυτέλειας, με 38 ευρύχωρα δωμάτια και σουίτες, state of the art παροχές και ένα όραμα ευζωίας στην καρδιά της φύσης. Πανοραμική άποψη του ξενοδοχείου The Lynx Mountain Resort Το εστιατόριο Six Lakes, που πήρε το όνομά του από τις έξι λίμνες που βρίσκονται στην περιοχή γίνεται σημείο συνάντησης. Πλημμυρισμένο με φυσικό φως το πρωί και θέα στα φώτα της πόλης το βράδυ το Six Lakes αξιοποιεί τα τοπικά προϊόντα δημιουργώντας αυθεντικά ελληνικά πιάτα για το πρωινό, το μεσημεριανό γεύμα ή το δείπνο σας, πάντα με πανοραμική θέα στην πανέμορφη Φλώρινα. Ο Head Chef Δημήτρης Τσανανάς και η ταλαντούχα ομάδα του δημιουργούν σύγχρονο Ελληνικό φαγητό, εμπνευσμένο από τις τοπικές παραδοσιακές συνταγές και εμπλουτισμένο με τα καλύτερα φρέσκα υλικά. Λόφος Αγίου Παντελεήμωνος, Φλώρινα, Τηλ.: 23854 40900, www.thelynxresort.gr View full είδηση
  24. Ο γνωστός αρχιτέκτονας, κ. Αριστείδης Ντάλας μιλάει στο Εργοληπτικόν βήμα No_133 για τη σύγχρονη κατοικία και το ρόλο της αρχιτεκτονικής σήμερα. Η «αρχιτεκτονική ενέχει μια τεράστια ευθύνη που παραπέμπει στο ωραίο αλλά ταυτόχρονα σωστό. Αυτός ο συνδυασμός αισθητικής τελειότητας και εργονομικής αρτιότητας είναι κάτι που μας ακολουθεί και μας προβληματίζει σε κάθε νέο έργο που ξεκινάμε» σημειώνει ο αρχιτέκτονας Αριστείδης Ντάλας μιλώντας στο Εργοληπτικό Βήμα. Όπως τονίζει «τα τελευταία χρόνια βιώσαμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, μια πανδημία που είναι αδύνατο να μην επηρεάσει τα δεδομένα κατοίκησης. Η κατοικία μας γίνεται χώρος εργασίας, κοινωνικοποίησης, άσκησης, αποφόρτισης και διασκέδασης. Αναδεικνύεται η ανάγκη να υπάρχουν δυναμικοί χώροι με διαφορετικές ποιότητες που μεταμορφώνονται. Εξωτερικοί χώροι, όπως μπαλκόνια και αίθρια που αποτελούσαν παραμελημένους χώρους αποκτούν ζωτική σημασία. Αυτοί οι χώροι έχουν μετατραπεί σε κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, αποδεικνύοντας πως η ανθρώπινη δραστηριότητα προσδίδει κάθε φορά την ταυτότητα στον χώρο. Αυτό από μόνο του έχει αλλάξει και την αγορά των κατοικιών. Η σύγχρονη κατοικία οφείλει να παρέχει μια μικρή ευελιξία και ταυτόχρονα μια περιβαλλοντική ενσυναίσθηση». Αναφερόμενος στις τάσεις που παρατηρούμε σήμερα, τονίζει ότι η υπόσκαφη αρχιτεκτονική αποτελεί βασικό θέμα των συζητήσεων στους κύκλους της αρχιτεκτονικής και της κατασκευής της χώρας εν γένει. «Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι κάθε θέμα έχει δυο όψεις. Κάθετι αποτελεί εργαλείο στα χέρια του δημιουργού και ανάλογα τον τρόπο που θα το χρησιμοποιήσει θα φέρει και τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς λοιπόν, ότι η υπόσκαφη αρχιτεκτονική είναι μέσο ένταξης και όχι σκοπός εκμετάλλευσης». Mε έδρα την Αθήνα και την Τήνο το αρχιτεκτονικό γραφείο του Αριστείδη Ντάλα στοχεύει στο να θέσει την ελληνική αρχιτεκτονική σε νέα πρότυπα αξιοποιώντας σύγχρονες τεχνικές και τεχνογνωσίες, έχοντας πάντα υπόψη ότι κάθε αρχιτεκτονικό έργο είναι μια σύνθεση αισθητικής και λειτουργικότητας, δίνοντας, παράλληλα, έμφαση στο σεβασμό στις πρακτικές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Το φωτογραφικό υλικό για το έργο The Lap Pool House και για το έργο PNOES, ειναι του φωτογράφου Παναγιώτη Βουμβάκη Τα renders για τα έργα Pool of the rocks, Project L, Block of flats, Residence in Nafplio: Κατερίνα Ιακωβάκη To render του έργου Irene’s farmhouse: Fiore Architects AD_THE LAP POOL HOUSE Ποια τα προτερήματα και ποια τα μειονεκτήματα των υπόσκαφων κτισμάτων; Υπό ποιες συνθήκες αποτελούν την ιδανική επιλογή; Η υπόσκαφη αρχιτεκτονική αποτελεί βασικό θέμα των συζητήσεων στους κύκλους της αρχιτεκτονικής και της κατασκευής της χώρας εν γένει. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι κάθε θέμα έχει δυο όψεις. Κάθετι αποτελεί εργαλείο στα χέρια του δημιουργού και ανάλογα τον τρόπο που θα το χρησιμοποιήσει θα φέρει και τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς λοιπόν, ότι η υπόσκαφη αρχιτεκτονική είναι μέσο ένταξης και όχι σκοπός εκμετάλλευσης. Τα υπόσκαφα παραπέμπουν σε μια πρωτόλεια μορφή κατοίκησης, την σπηλιά. Εναρμονίζονται με τις ισοϋψείς καμπύλες και προσαρμόζονται στην μορφολογία του εδάφους, προσφέροντας ένα καταφύγιο. Η διαμόρφωση του τοπίου παραπέμπει συχνά στην τέχνη της ξερολιθιάς, εργαλείο για να μετατραπεί η γη σε καλλιεργήσιμο έδαφος. Το αποτύπωμά τους στο τοπίο παραμένει ελάχιστο ακόμη κι όταν οι κατοικίες απαντούν στις σύγχρονες απαιτήσεις, διατηρώντας όμως την ανθρώπινη κλίμακα. Παίζοντας με τη σκιά, χάνονται πάνω στο τοπίο της ελληνικής υπαίθρου και γίνονται ένα με το ανάγλυφο. AD_PROJECT L-1 Πόσο επηρεάζει το φυσικό περιβάλλον αλλά και οι νέες συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή τον σχεδιασμό των κατοικιών; Παρατηρείτε ή προτείνετε αλλαγές στον τομέα των υλικών; Η βιώσιμη αρχιτεκτονική και οι πρακτικές της εφαρμόζονταν πολλά χρόνια και αποτελούσαν βασική αρχή σχεδιασμού. Τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής κρίσης η βιώσιμη αρχιτεκτονική καθίσταται αναγκαία. Έτσι, δημιουργήθηκαν νομοθετικά πλαίσια και πιστοποιήσεις (LEED, WELL) που προστατεύουν την βιωσιμότητα του κτιρίου σε όλες τις πτυχές. Με αυτόν τον τρόπο, προωθείται η έρευνα και η χρήση περισσοτέρων ανακυκλώσιμων υλικών με λιγότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα που ολοένα είναι επιπλέον ζητούμενο από ιδιώτες η εφαρμογή τους στην κατασκευή. Πώς βλέπετε την ελληνική αγορά κατοικιών; Ποιες είναι οι κυρίαρχες τάσεις και τι είναι αυτό που αναζητά περισσότερο το κοινό; Τα τελευταία χρόνια βιώσαμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, μια πανδημία που είναι αδύνατο να μην επηρεάσει τα δεδομένα κατοίκησης. Η κατοικία μας γίνεται χώρος εργασίας, κοινωνικοποίησης, άσκησης, αποφόρτισης και διασκέδασης. Αναδεικνύεται η ανάγκη να υπάρχουν δυναμικοί χώροι με διαφορετικές ποιότητες που μεταμορφώνονται. Εξωτερικοί χώροι, όπως μπαλκόνια και αίθρια που αποτελούσαν παραμελημένους χώρους αποκτούν ζωτική σημασία. Αυτοί οι χώροι έχουν μετατραπεί σε κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, αποδεικνύοντας πως η ανθρώπινη δραστηριότητα προσδίδει κάθε φορά την ταυτότητα στον χώρο. Αυτό από μόνο του έχει αλλάξει και την αγορά των κατοικιών. Η σύγχρονη κατοικία οφείλει να παρέχει μια μικρή ευελιξία και ταυτόχρονα μια περιβαλλοντική ενσυναίσθηση. AD_PROJECT L-shot3 Πόσο διαφορετικές είναι οι απαιτήσεις στον σχεδιασμό κατοικιών εντός και εκτός του αστικού τοπίου; Η ανάγκη της κατοίκησης, άρα και ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός που την υπηρετεί, πιστεύουμε ότι δεν επηρεάζεται κατά βάθος από τις ανάγκες της εποχής. Οι ανάγκες στη βάση τους είναι πρωταρχικές και παραμένουν οι ίδιες, αναλλοίωτες μέσα στον χρόνο. Ο τόπος που εντάσσεται η αρχιτεκτονική κάθε φορά αλλάζει και ο σχεδιασμός οφείλει να επηρεάζεται από αυτόν. Είναι χρέος της αρχιτεκτονικής να προτείνει νέα κτίρια που απαντούν κριτικά στο κάθε τοπίο, και με έναν τρόπο να το συμπληρώνουν. Τοπίο φυσικό αλλά και τεχνητό, αποτελεί πάντα μια από τις βασικές αρχές του σχεδιασμού. Ο τόπος είναι η πρώτη προσλαμβάνουσα για τον αρχιτέκτονα και το ανάγλυφο στο οποίο καλείται να απαντήσει το κτίριο. Η κατοικία στην ελληνική ύπαιθρο έχει έναν περισσότερο γλυπτικό χαρακτήρα και αποτελεί συνέχεια του ανάγλυφου του. Είτε βρίσκεται σε περίοπτη θέση παρέα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τοπίου, είτε προτείνεται βυθισμένη μέσα στο πρανές του εδάφους, ως σύγχρονη κρυμμένη σπηλιά, είναι πάντα μια ερμηνεία του εκάστοτε τοπίου και μια συνέχεια αυτού. Το αστικό περιβάλλον από την άλλη, αποτελεί ένα πολύ περισσότερο αυστηρό πλαίσιο ένταξης της αρχιτεκτονικής μελέτης. Εκεί η κατοικία είναι αντιμέτωπη με το αστικό, ανθρωπογενές ανάγλυφο. Την κορυφογραμμή της πόλης. Ο σχεδιασμός εδώ είναι διαφορετικός και η αρχιτεκτονική καλείται να είναι πολλές φορές εφευρετική. Οι ανάγκες παραμένουν οι ίδιες και ο χώρος είναι μικρότερος. Το παιχνίδι των όγκων λαμβάνει χώρα στο ευρύτερο μέρος της πόλης και το κτίριο συνδιαλέγεται με τα υφιστάμενα κελύφη. Έχετε δηλώσει ότι η αρχιτεκτονική είναι η τέλεια ένωση της τέχνης με την επιστήμη. Πόσο έχει επηρεάσει αυτή η σκέψη το έργο σας και πώς οραματίζεστε την κατοικία του μέλλοντος; Η αρχιτεκτονική ενέχει μια τεράστια ευθύνη που παραπέμπει στο ωραίο αλλά ταυτόχρονα σωστό. Αυτός ο συνδυασμός αισθητικής τελειότητας και εργονομικής αρτιότητας είναι κάτι που μας ακολουθεί και μας προβληματίζει σε κάθε νέο έργο που ξεκινάμε, ακολουθώντας κατά γράμμα τα λόγια του Le Corbusier ότι «Σκοπός της κατασκευής είναι να στέκεται, η αρχιτεκτονική όμως να συγκινεί.» AD_THE LAP POOL HOUSE19 Ποια είναι τα στοιχεία που συνθέτουν την επιτυχημένη πορεία σας που χαρακτηρίζεται από διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας και ποια είναι τα έργα που εσείς ξεχωρίζετε; Τα έργα του γραφείου ARISTIDES DALLAS ARCHITECTS έχουν δημοσιευθεί κι έχουν διακριθεί τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η ιστορία του γραφείου ξεκίνησε από την Τήνο που αποτέλεσε γόνιμο έδαφος και πεδίο αναζήτησης της βαθύτερης ουσίας των παραδοσιακών δομών. Το γραφείο επεκτάθηκε στην Αθήνα όπου ο διάλογος με το αστικό τοπίο είναι εποικοδομητικός και διαρκώς διδακτικός. Την αγωνία αυτή μοιράζεται η ομάδα του γραφείου που διαρκώς μεγαλώνει. Βάση και αφετηρία της δημιουργικής εργασίας του γραφείου είναι η ομαδικότητα. Τα περισσότερο γνωστά έργα είναι το The Lap Pool House, το A Touch of new, το A House between the rocks και οι ΠΝΟΕΣ στην Τήνο που έχουν ολοκληρωθεί, αλλά εξίσου σημαντικά θεωρούμε και την Κατοικία στο Ναύπλιο, την Κατοικία στην Κηφισιά και την Πολυκατοικία στο Γκάζι που είναι στην διαδικασία της Μελέτης. AD_RESIDENCE IN NAFPLIO-1 AD_RESIDENCE IN NAFPLIO-2 AD_BLOCK OF FLATS AD_IRENES FARMHOUSE AD_PNOES-PROJECT-3-Voumvakis AD_PNOES PROJECT-2 Voumvakis Πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_133 της ΠΕΣΕΔΕ
  25. Ο γνωστός αρχιτέκτονας, κ. Αριστείδης Ντάλας μιλάει στο Εργοληπτικόν βήμα No_133 για τη σύγχρονη κατοικία και το ρόλο της αρχιτεκτονικής σήμερα. Η «αρχιτεκτονική ενέχει μια τεράστια ευθύνη που παραπέμπει στο ωραίο αλλά ταυτόχρονα σωστό. Αυτός ο συνδυασμός αισθητικής τελειότητας και εργονομικής αρτιότητας είναι κάτι που μας ακολουθεί και μας προβληματίζει σε κάθε νέο έργο που ξεκινάμε» σημειώνει ο αρχιτέκτονας Αριστείδης Ντάλας μιλώντας στο Εργοληπτικό Βήμα. Όπως τονίζει «τα τελευταία χρόνια βιώσαμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, μια πανδημία που είναι αδύνατο να μην επηρεάσει τα δεδομένα κατοίκησης. Η κατοικία μας γίνεται χώρος εργασίας, κοινωνικοποίησης, άσκησης, αποφόρτισης και διασκέδασης. Αναδεικνύεται η ανάγκη να υπάρχουν δυναμικοί χώροι με διαφορετικές ποιότητες που μεταμορφώνονται. Εξωτερικοί χώροι, όπως μπαλκόνια και αίθρια που αποτελούσαν παραμελημένους χώρους αποκτούν ζωτική σημασία. Αυτοί οι χώροι έχουν μετατραπεί σε κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, αποδεικνύοντας πως η ανθρώπινη δραστηριότητα προσδίδει κάθε φορά την ταυτότητα στον χώρο. Αυτό από μόνο του έχει αλλάξει και την αγορά των κατοικιών. Η σύγχρονη κατοικία οφείλει να παρέχει μια μικρή ευελιξία και ταυτόχρονα μια περιβαλλοντική ενσυναίσθηση». Αναφερόμενος στις τάσεις που παρατηρούμε σήμερα, τονίζει ότι η υπόσκαφη αρχιτεκτονική αποτελεί βασικό θέμα των συζητήσεων στους κύκλους της αρχιτεκτονικής και της κατασκευής της χώρας εν γένει. «Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι κάθε θέμα έχει δυο όψεις. Κάθετι αποτελεί εργαλείο στα χέρια του δημιουργού και ανάλογα τον τρόπο που θα το χρησιμοποιήσει θα φέρει και τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς λοιπόν, ότι η υπόσκαφη αρχιτεκτονική είναι μέσο ένταξης και όχι σκοπός εκμετάλλευσης». Mε έδρα την Αθήνα και την Τήνο το αρχιτεκτονικό γραφείο του Αριστείδη Ντάλα στοχεύει στο να θέσει την ελληνική αρχιτεκτονική σε νέα πρότυπα αξιοποιώντας σύγχρονες τεχνικές και τεχνογνωσίες, έχοντας πάντα υπόψη ότι κάθε αρχιτεκτονικό έργο είναι μια σύνθεση αισθητικής και λειτουργικότητας, δίνοντας, παράλληλα, έμφαση στο σεβασμό στις πρακτικές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Το φωτογραφικό υλικό για το έργο The Lap Pool House και για το έργο PNOES, ειναι του φωτογράφου Παναγιώτη Βουμβάκη Τα renders για τα έργα Pool of the rocks, Project L, Block of flats, Residence in Nafplio: Κατερίνα Ιακωβάκη To render του έργου Irene’s farmhouse: Fiore Architects AD_THE LAP POOL HOUSE Ποια τα προτερήματα και ποια τα μειονεκτήματα των υπόσκαφων κτισμάτων; Υπό ποιες συνθήκες αποτελούν την ιδανική επιλογή; Η υπόσκαφη αρχιτεκτονική αποτελεί βασικό θέμα των συζητήσεων στους κύκλους της αρχιτεκτονικής και της κατασκευής της χώρας εν γένει. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι κάθε θέμα έχει δυο όψεις. Κάθετι αποτελεί εργαλείο στα χέρια του δημιουργού και ανάλογα τον τρόπο που θα το χρησιμοποιήσει θα φέρει και τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς λοιπόν, ότι η υπόσκαφη αρχιτεκτονική είναι μέσο ένταξης και όχι σκοπός εκμετάλλευσης. Τα υπόσκαφα παραπέμπουν σε μια πρωτόλεια μορφή κατοίκησης, την σπηλιά. Εναρμονίζονται με τις ισοϋψείς καμπύλες και προσαρμόζονται στην μορφολογία του εδάφους, προσφέροντας ένα καταφύγιο. Η διαμόρφωση του τοπίου παραπέμπει συχνά στην τέχνη της ξερολιθιάς, εργαλείο για να μετατραπεί η γη σε καλλιεργήσιμο έδαφος. Το αποτύπωμά τους στο τοπίο παραμένει ελάχιστο ακόμη κι όταν οι κατοικίες απαντούν στις σύγχρονες απαιτήσεις, διατηρώντας όμως την ανθρώπινη κλίμακα. Παίζοντας με τη σκιά, χάνονται πάνω στο τοπίο της ελληνικής υπαίθρου και γίνονται ένα με το ανάγλυφο. AD_PROJECT L-1 Πόσο επηρεάζει το φυσικό περιβάλλον αλλά και οι νέες συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή τον σχεδιασμό των κατοικιών; Παρατηρείτε ή προτείνετε αλλαγές στον τομέα των υλικών; Η βιώσιμη αρχιτεκτονική και οι πρακτικές της εφαρμόζονταν πολλά χρόνια και αποτελούσαν βασική αρχή σχεδιασμού. Τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής κρίσης η βιώσιμη αρχιτεκτονική καθίσταται αναγκαία. Έτσι, δημιουργήθηκαν νομοθετικά πλαίσια και πιστοποιήσεις (LEED, WELL) που προστατεύουν την βιωσιμότητα του κτιρίου σε όλες τις πτυχές. Με αυτόν τον τρόπο, προωθείται η έρευνα και η χρήση περισσοτέρων ανακυκλώσιμων υλικών με λιγότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα που ολοένα είναι επιπλέον ζητούμενο από ιδιώτες η εφαρμογή τους στην κατασκευή. Πώς βλέπετε την ελληνική αγορά κατοικιών; Ποιες είναι οι κυρίαρχες τάσεις και τι είναι αυτό που αναζητά περισσότερο το κοινό; Τα τελευταία χρόνια βιώσαμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, μια πανδημία που είναι αδύνατο να μην επηρεάσει τα δεδομένα κατοίκησης. Η κατοικία μας γίνεται χώρος εργασίας, κοινωνικοποίησης, άσκησης, αποφόρτισης και διασκέδασης. Αναδεικνύεται η ανάγκη να υπάρχουν δυναμικοί χώροι με διαφορετικές ποιότητες που μεταμορφώνονται. Εξωτερικοί χώροι, όπως μπαλκόνια και αίθρια που αποτελούσαν παραμελημένους χώρους αποκτούν ζωτική σημασία. Αυτοί οι χώροι έχουν μετατραπεί σε κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, αποδεικνύοντας πως η ανθρώπινη δραστηριότητα προσδίδει κάθε φορά την ταυτότητα στον χώρο. Αυτό από μόνο του έχει αλλάξει και την αγορά των κατοικιών. Η σύγχρονη κατοικία οφείλει να παρέχει μια μικρή ευελιξία και ταυτόχρονα μια περιβαλλοντική ενσυναίσθηση. AD_PROJECT L-shot3 Πόσο διαφορετικές είναι οι απαιτήσεις στον σχεδιασμό κατοικιών εντός και εκτός του αστικού τοπίου; Η ανάγκη της κατοίκησης, άρα και ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός που την υπηρετεί, πιστεύουμε ότι δεν επηρεάζεται κατά βάθος από τις ανάγκες της εποχής. Οι ανάγκες στη βάση τους είναι πρωταρχικές και παραμένουν οι ίδιες, αναλλοίωτες μέσα στον χρόνο. Ο τόπος που εντάσσεται η αρχιτεκτονική κάθε φορά αλλάζει και ο σχεδιασμός οφείλει να επηρεάζεται από αυτόν. Είναι χρέος της αρχιτεκτονικής να προτείνει νέα κτίρια που απαντούν κριτικά στο κάθε τοπίο, και με έναν τρόπο να το συμπληρώνουν. Τοπίο φυσικό αλλά και τεχνητό, αποτελεί πάντα μια από τις βασικές αρχές του σχεδιασμού. Ο τόπος είναι η πρώτη προσλαμβάνουσα για τον αρχιτέκτονα και το ανάγλυφο στο οποίο καλείται να απαντήσει το κτίριο. Η κατοικία στην ελληνική ύπαιθρο έχει έναν περισσότερο γλυπτικό χαρακτήρα και αποτελεί συνέχεια του ανάγλυφου του. Είτε βρίσκεται σε περίοπτη θέση παρέα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τοπίου, είτε προτείνεται βυθισμένη μέσα στο πρανές του εδάφους, ως σύγχρονη κρυμμένη σπηλιά, είναι πάντα μια ερμηνεία του εκάστοτε τοπίου και μια συνέχεια αυτού. Το αστικό περιβάλλον από την άλλη, αποτελεί ένα πολύ περισσότερο αυστηρό πλαίσιο ένταξης της αρχιτεκτονικής μελέτης. Εκεί η κατοικία είναι αντιμέτωπη με το αστικό, ανθρωπογενές ανάγλυφο. Την κορυφογραμμή της πόλης. Ο σχεδιασμός εδώ είναι διαφορετικός και η αρχιτεκτονική καλείται να είναι πολλές φορές εφευρετική. Οι ανάγκες παραμένουν οι ίδιες και ο χώρος είναι μικρότερος. Το παιχνίδι των όγκων λαμβάνει χώρα στο ευρύτερο μέρος της πόλης και το κτίριο συνδιαλέγεται με τα υφιστάμενα κελύφη. Έχετε δηλώσει ότι η αρχιτεκτονική είναι η τέλεια ένωση της τέχνης με την επιστήμη. Πόσο έχει επηρεάσει αυτή η σκέψη το έργο σας και πώς οραματίζεστε την κατοικία του μέλλοντος; Η αρχιτεκτονική ενέχει μια τεράστια ευθύνη που παραπέμπει στο ωραίο αλλά ταυτόχρονα σωστό. Αυτός ο συνδυασμός αισθητικής τελειότητας και εργονομικής αρτιότητας είναι κάτι που μας ακολουθεί και μας προβληματίζει σε κάθε νέο έργο που ξεκινάμε, ακολουθώντας κατά γράμμα τα λόγια του Le Corbusier ότι «Σκοπός της κατασκευής είναι να στέκεται, η αρχιτεκτονική όμως να συγκινεί.» AD_THE LAP POOL HOUSE19 Ποια είναι τα στοιχεία που συνθέτουν την επιτυχημένη πορεία σας που χαρακτηρίζεται από διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας και ποια είναι τα έργα που εσείς ξεχωρίζετε; Τα έργα του γραφείου ARISTIDES DALLAS ARCHITECTS έχουν δημοσιευθεί κι έχουν διακριθεί τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η ιστορία του γραφείου ξεκίνησε από την Τήνο που αποτέλεσε γόνιμο έδαφος και πεδίο αναζήτησης της βαθύτερης ουσίας των παραδοσιακών δομών. Το γραφείο επεκτάθηκε στην Αθήνα όπου ο διάλογος με το αστικό τοπίο είναι εποικοδομητικός και διαρκώς διδακτικός. Την αγωνία αυτή μοιράζεται η ομάδα του γραφείου που διαρκώς μεγαλώνει. Βάση και αφετηρία της δημιουργικής εργασίας του γραφείου είναι η ομαδικότητα. Τα περισσότερο γνωστά έργα είναι το The Lap Pool House, το A Touch of new, το A House between the rocks και οι ΠΝΟΕΣ στην Τήνο που έχουν ολοκληρωθεί, αλλά εξίσου σημαντικά θεωρούμε και την Κατοικία στο Ναύπλιο, την Κατοικία στην Κηφισιά και την Πολυκατοικία στο Γκάζι που είναι στην διαδικασία της Μελέτης. AD_RESIDENCE IN NAFPLIO-1 AD_RESIDENCE IN NAFPLIO-2 AD_BLOCK OF FLATS AD_IRENES FARMHOUSE AD_PNOES-PROJECT-3-Voumvakis AD_PNOES PROJECT-2 Voumvakis Πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_133 της ΠΕΣΕΔΕ View full είδηση
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.