Αναζήτηση στην κοινότητα

Μία γκαλερί στη Γερμανία, μία γέφυρα χωρίς αυτοκίνητα στη Δανία και ένα νοσοκομείο στο Μπαγκλαντές διεκδικούν ένα υψηλού κύρους βραβείο αρχιτεκτονικής για το καλύτερο νέο κτίσμα του κόσμου. Τα τρία αυτά projects επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 16 φιναλίστ από 11 χώρες. Σε ένα τους θα απονεμηθεί το RIBA International Prize στις αρχές του 2022. Το Νοσοκομείο Φιλίας στην πόλη Σατχίρα του νοτιοδυτικού Μπαγκλαντές είναι φτιαγμένο από τούβλα που έχουν παραχθεί από ντόπιους και διαθέτει 80 κρεβάτια. Έχει σχεδιαστεί από το γραφείο Urbana έτσι ώστε να αντέχει σε πλημμύρες, καθώς η περιοχή είναι ευάλωτη σε τυφώνες. Η γέφυρα Lille Langebro στην Κοπεγχάγη που διασχίζει το κεντρικό λιμάνι της χώρας, προσφέρει σε πεζούς και ποδηλάτες μία εναλλακτική οδό χωρίς αυτοκίνητα σε σχέση με την προϋπάρχουσα παράλληλη γέφυρα. Όταν χρειάζεται να περάσουν μεγάλα πλοία από κάτω της, η γέφυρα ανοίγει με εντυπωσιακό τρόπο. Έχει σχεδιαστεί από το Urban Agency. Το τρίτο κτίριο είναι η γκαλερί τέχνης James-Simon-Galerie, που εξυπηρετεί και σαν είσοδος για το Museum Island του Βερολίνου. Το κτίριο, που έχει σχεδιαστεί από το γραφείο David Chipperfield Architects, άνοιξε το 2019, δύο δεκαετίες αφότου προτάθηκε αρχικά. Ο σύγχρονος σχεδιασμός του έρχεται σε αντίθεση με τα πολύ παλαιότερα κτίσματα της περιοχής, με την RIBA να επαινεί τον τρόπο με τον οποίο «αναμειγνύει το νεοκλασικό με το μοντέρνο». moneyreview.gr

Οι καλύβες χτισμένες από οστά μαμούθ που βρέθηκαν κατά μήκος της κοιλάδας του Δνείπερου ποταμού της Ουκρανίας (και επίσης και σε άλλες τοποθεσίες στη Μοραβία, Τσεχία και στη νότια Πολωνία) μπορεί να είναι οι αρχαιότερες κατασκευές που χτίστηκαν από τον προϊστορικό άνθρωπο, και επομένως τα αρχαιότερα δείγματα αρχιτεκτονικής. Μερικές από τις πιο αξιοσημείωτες από αυτές τις καλύβες από οστά μαμούθ βρέθηκαν στο Mezhyrich, ένα χωριό στην κεντρική Ουκρανία, όπου το 1965, ένας αγρότης έσκαψε το κάτω οστό ενός μαμούθ στην προσπάθεια να επεκτείνει το υπόγειο κελάρι του. Περαιτέρω ανασκαφές αποκάλυψαν την παρουσία 4 προϊστορικών καλύβων, που αποτελούνταν από 149 οστά μαμούθ συνολικά. Εδώ οι καλοί οι χάρτες: Mezhyrich, στην επαρχία Cherkasy της Ουκρανίας Αυτά τα καταφύγια χρονολογούνται μεταξύ του 23.000 π.Χ. και 12.000 π.Χ., και πιστεύεται ότι είναι μερικές από τις παλαιότερες κατοικίες που είναι γνωστό ότι κατασκευάστηκαν από τον προϊστορικό άνθρωπο, και συνήθως αποδίδονται στους Κρο-Μανιόν (σσ. πρώιμοι Homo sapiens sapiens, 45.000 π.Χ. έως 12.000 π.Χ.).

Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής (ΜΕ) είναι το σύνολο των σχεδίων που αφορά τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες, τα χαρακτηριστικά των υλικών και τις μεθόδους κατασκευής του έργου. Αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Αρχιτεκτονικής Μελέτης, ενώ ο σκοπός της είναι να καλύψει κάθε κατασκευαστική πτυχή του έργου, μέχρι την παράδοσή του. Η ομάδα Μηχανικών και Σχεδιαστών που την υλοποιούν, οφείλουν να ακολουθούν ένα πλαίσιο σαφήνειας και απλότητας, έτσι ώστε να είναι κατανοητή σε όλους όσους εμπλέκονται στο έργο· από τον Ιδιοκτήτη και τον προμηθευτή, μέχρι τον Μηχανικό, τον Διακοσμητή και τον υπεργολάβο. Ο Project Manager του έργου, κατευθύνει και συντονίζει τη σχεδιαστική ομάδα ώστε να συγκεντρώνει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες, να τις διοχετεύει προς τα εμπλεκόμενα μέρη και τελικά να συνδέσει την ομάδα με τον Ιδιοκτήτη (ή κύριο του Έργου). Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής για να είναι υλοποιήσιμη όταν συνταχθεί, χρειάζεται μια απαραίτητη προϋπόθεση. Την εξαίρετη γνώση της κατασκευαστικής διαδικασίας και των τεχνικών μεθόδων βάσει των κανόνων της τέχνης και της επιστήμης. Δεν αρκούν μόνο οι θεωρητικές γνώσεις της επιστήμης του Πολιτικού Μηχανικού / Αρχιτέκτονα που είναι προαπαιτούμενες ώστε οι προτάσεις της ΜΕ να είναι σύμφωνες με τους κανονισμούς και τους ευρωπαϊκούς κώδικες. Χωρίς την κατασκευαστική εμπειρία, μία Μελέτη Εφαρμογής θα είναι ουσιαστικά μη υλοποιήσιμη. Σημαντική σημείωση: Πριν την εκπόνησή της, συστήνεται ανεπιφύλακτα να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία λήψης της Άδειας Δόμησης. Σε περίπτωση τροποποιήσεων των μελετών της Πολεοδομίας, αυτές θα επηρεάσουν την ΜΕ και η αναθεώρησή της, είναι μία επίπονη και χρονοβόρος διαδικασία με σημαντικό κόστος. Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής αναλύεται στις παρακάτω φάσεις: Λεπτομερής Σχεδιασμός Τεχνικές Προδιαγραφές Χρονικός Προγραμματισμός 1. Λεπτομερής Σχεδιασμός Ο λεπτομερής σχεδιασμός είναι το στάδιο όπου εκπονούνται τα κατασκευαστικά σχέδια (π.χ. κατόψεις και όψεις λουτρών, κατασκευαστικές λεπτομέρειες δαπέδων, ξυλουργικών, τοιχοποιίας, ξηράς δόμησης κλπ.). Τα σχέδια είναι σε μοντέλα 2D κι όπου απαιτείται και σε 3D για να υπάρχει η απαιτούμενη σαφήνεια και κατανόηση των κατασκευαστικών λεπτομερειών από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη του Έργου. Η διαδικασία κατασκευής μιας κατοικίας ποικίλει ανάλογα με τη μορφή, τον τόπο, την πολυπλοκότητα και τις απαιτήσεις του Ιδιοκτήτη. Έτσι, κι ο λεπτομερής σχεδιασμός ποικίλει από κατοικία σε κατοικία και γενικά από έργο σε έργο ακόμα κι αν αυτά είναι συναφή μεταξύ τους. Ενδεικτικά λοιπόν, ο λεπτομερής σχεδιασμός συνίσταται στην παρακάτω λίστα σχεδίων: Αρχιτεκτονικά Διάταξη Περιβάλλοντος Χώρου σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 ή 1/200 Διάγραμμα Εκσκαφών σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 Κατόψεις όλων των Στάθμεων σε Κλίμακα 1/50 Όψεις Κτηρίου σε Κλίμακα 1/50 Τομές Κτηρίου σε Κλίμακα 1/50 Κατασκευαστικές Λεπτομέρειες: Τομή Οπτοπλινθοδομές – Σενάζ Τομή Οπτοπλινθοδομές με Ηχομόνωση Τομή Ξηρά Δόμηση (Τοιχοποιίας διπλής, Επένδυσης, Ψευδοροφής, Κρυφών φωτισμών) Τομή Θερμομόνωση Δοκών – Υποστυλωμάτων Τομή Θερμομόνωση – Υγρομόνωση Υπογείων και/ή Φυτεμένων Δωμάτων Τομή Δαπέδου Ενδοδαπέδιας Θέρμανσης Τομή Υγρομόνωση Τοιχείων Υπογείων και Θεμελιώσεων Τομή Υγρομόνωση Κολυμβητικών Δεξαμενών Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Λουτρών και WC Όψη και Κάτοψη Επικαλύψεων Λουτρών και WC Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Κλιμακοστασίων και Πλατύσκαλων Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Εξωστών και Βεραντών Τομή Δάπεδα Υπογείων Αποθηκών και Μηχανοστασίων Κάτοψη Όψη και Τομή Ερμαριών Υπνοδωματίων, Κουζινών, Λουτρών, πάγκων Ηλεκτρομηχανολικά Σχέδια Διάταξη δικτύων Η/Μ Περιβάλλοντος Χώρου σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 ή 1/200 Άνωψη οροφής φωτιστικών σωμάτων σε Κλίμακα 1/50 Φωτισμός Περιβάλλοντος Χώρου σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 2. Τεχνικές Προδιαγραφές Το τεύχος Τεχνικών Προδιαγραφών είναι τα πρότυπα της κατασκευής και το σύνολο των απαιτήσεων τις οποίες ακολουθούν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη του έργου. Αποτελείται από τα παρακάτω παραρτήματα: Υποχρεώσεις Αναδόχου Προδιαγραφές Υλικών Κανονισμοί και Πρότυπα Πλάνο Υλικών και εγκατεστημένου εξοπλισμού Μεθοδολογία για κάθε στάδιο της κατασκευής 3. Χρονικός Προγραμματισμός Κατά την εκπόνηση του λεπτομερούς Σχεδιασμού, συντάσσεται το Χρονοδιάγραμμα του Έργου. Αυτό πλέον βασίζεται στην πραγματική εικόνα της κατοικίας και της αγοράς, τις παραδόσεις των υλικών και τους απαιτούμενους πόρους, και όχι σε αφηρημένες παραδοχές. Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής δεν είναι απλώς ένα σετ σχεδίων. Αποτελεί τον πλήρη οδηγό κατασκευής για την παράδοση ενός έργου αξιόπιστου κι αισθητικά άρτιου. Όλα αυτά, πάντα σύμφωνα με τις προτιμήσεις του Ιδιοκτήτη. Τι εξασφαλίζει μια πλήρης αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής; Αποφυγή υπέρβασης του αρχικού εκτιμώμενου προϋπολογισμού. Δυνατότητα ελέγχου από τον Ιδιοκτήτη για την ποιότητα του έργου. Αποφυγή παρερμηνειών της Σύμβασης και του Αντικείμενου Εργασιών. Ομαλή εξέλιξη εργασιών Άρτια επίβλεψη του έργου. Τελικό αποτέλεσμα όπως ακριβώς το φαντάστηκε ο Ιδιοκτήτης. Αρτιότητα, αξιοπιστία και έγκαιρη παράδοση του έργου. Ομαλή Συνεργασία μεταξύ Ιδιοκτήτη και Αναδόχου. Cover Closet Plan Facade Closet Χωρίς την αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής, μπορεί να προκύψουν θέματα που πρέπει να λυθούν άμεσα. Αυτό πολλές φορές οδηγεί σε κακοτεχνίες, υπερβάσεις κόστους κατασκευής και αποσυντονισμό των συνεργείων. Ο προϋπολογισμός της κατοικίας βασίζεται πλέον σε πραγματικά στοιχεία και όχι σε παραδοχές. Έτσι εξασφαλίζει στον Ιδιοκτήτη μία “κλειδωμένη” τιμή μέχρι το τέλος του έργου, αλλά και μία ομαλή συνεργασία με τον Ανάδοχο χωρίς διαφωνίες και παρερμηνείες. Τέλος, εξίσου σημαντικές είναι η Αισθητική κι Αρχιτεκτονική του έργου όπως ακριβώς την επιθυμεί ο Ιδιοκτήτης. Οι υφές, τα υλικά, τα πάχη και οι διατομές κάθε δομικού υλικού είναι αυτά που συνθέτουν μια καλαίσθητη κατασκευή. Επειδή όμως η αισθητική κάθε ανθρώπου είναι διαφορετική, η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής σάς εξασφαλίζει ότι το τελικό αποτέλεσμα θα συνάδει με τη δική σας αισθητική, την εργονομία, τη λειτουργικότητα και την ευχρηστία.

Η πρόταση με τίτλο «Η Λεωφόρος της Κοινωνίας των Εθνών - Ο Γνωστός Άξονας της Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη», «BOULEVARD DE LA SOCIÉTÉ DES NATIONS - THE WELL-KNOWN ARISTOTLE AXIS IN THESSALONIKI» της ομάδας διδασκόντων του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που αποτελείται από τους Νίκο Καλογήρου, Μαρία Δούση, Δημήτρη Θωμόπουλο, Δημήτρη Κονταξάκη, Σοφοκλή Κωτσόπουλο και Θεμιστοκλή Χατζηγιαννόπουλο, επιλέχθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στη 17η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας 2021. Η ελληνική συμμετοχή επιχειρεί να δώσει μία απάντηση στο κεντρικό θέμα της έκθεσης «How will we live together?» (Πώς θα ζήσουμε μαζί;), το οποίο πραγματεύεται τη διερεύνηση ενός νέου χωρικού κοινωνικού συμβολαίου, αναγκαίου σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών ανισοτήτων, παρουσιάζοντας την αρχιτεκτονική και πολεοδομική διαδρομή του άξονα της οδού Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μια μεγάλη δράση αστικού εκσυγχρονισμού, που σχεδιάστηκε από τον Γάλλο αρχιτέκτονα-πολεοδόμο Ερνέστ Εμπράρ, πριν από 100 χρόνια, ως ένα πολυπολιτισμικό σταυροδρόμι. Σημειώνεται ότι λειτουργούν ταυτόχρονα δύο παράλληλα τμήματα της έκθεσης, ένα στο ελληνικό περίπτερο της Βενετίας και ένα in situ στο Μπέη Χαμάμ στην περιοχή της Αριστοτέλους. Η έκθεση στο ελληνικό περίπτερο της Βενετίας επικεντρώνεται στη σημερινή λειτουργία του άξονα της Αριστοτέλους, επιχειρώντας να αναδείξει τη χωρική συνύπαρξη κατοίκων, επισκεπτών, μεταναστών και προσφύγων. Ο προβληματισμός για το παρόν και τη μελλοντική ανάπλαση της πόλης συμπυκνώνεται στον εμβληματικό εγκάρσιο άξονα της σύγχρονης Θεσσαλονίκης. Τα επιμέρους θέματα παρουσιάζονται με τη μορφή κολάζ σε επιφάνειες αναρτημένων τευχιδίων-“pixels” που οι επισκέπτες μπορούν να αποσπάσουν ως αναμνηστικά και να τα πάρουν κατ΄οίκον-“take away”. Στον χώρο της αίθουσας έχουν επίσης συγκεντρωθεί προτάσεις σε «βαλίτσες» που προέκυψαν από εργαστήρια που υλοποιήθηκαν από προσκεκλημένους διδάσκοντες και φοιτητές σε συνεργασία με τις περισσότερες αρχιτεκτονικές σχολές της χώρας. Η έκθεση στο Μπέη Χαμάμ της Θεσσαλονίκης, η οποία θα εγκαινιασθεί επίσημα μέσα στον Ιούνιο του 2021, παρουσιάζει αναλυτικά τα αποτελέσματα της έρευνας που έγινε στο ΑΠΘ με τη συμμετοχή επιλεγμένων φοιτητών από την Ελλάδα, όπου κατασκευάστηκαν προπλάσματα των αρχικών μορφών των οικοδομημάτων του άξονα της Αριστοτέλους, του Δημαρχείου, καθώς και αναλυτικοί γεωγραφικοί χάρτες αποτύπωσης και διερεύνησης του αστικού χώρου. Η διαρκής μητροπολιτική λειτουργία αυτού του δημόσιου χώρου έχει κεντρική θέση στο παλίμψηστο της νεότερης Θεσσαλονίκης. Οι διάτρητες πινακίδες των εκθεμάτων εντάσσονται στον μοναδικό χώρο του μνημείου, ενώ μια μακέτα μήκους 5,5 μ. αναπαριστά το αρχικό όραμα του Εμπράρ. Για την υλοποίηση υπήρξε πολύτιμη η συνεργασία του ΑΠΘ, της ΔΕΘ, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, του Δήμου Θεσσαλονίκης και ιδιαίτερα του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκειά της προτείνονται δράσεις και εκδηλώσεις που θα ενταθούν το φθινόπωρο, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν. Επίσης, στο πλαίσιο της έκθεσης, θα κυκλοφορήσει κατάλογος στα ελληνικά και αγγλικά, καθώς και σχετικό βιβλίο με τίτλο «Το Παλίμψηστο της Αριστοτέλους: βυζαντινά οράματα και εκλεκτικός τοπικισμός». Ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος ως Εθνικός Επίτροπος για τη 17η Biennale αρχιτεκτονικής, Ευθύμιος Μπακογιάννης, δήλωσε: «Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για μια ακόμη χρονιά, με υπευθυνότητα και υπερηφάνεια στηρίζει την ελληνική συμμετοχή στην Biennale αρχιτεκτονικής της Βενετίας. Ευχαριστούμε όλους όσοι εργάστηκαν και συνέβαλαν για την επιτυχία της ελληνικής συμμετοχής. Είμαστε σίγουροι ότι το ελληνικό περίπτερο θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες και θα δικαιώσει τον μελετητικό και καλλιτεχνικό κόσμο, αναδεικνύοντας την δυναμική του. Η έκθεση αποτελεί σπουδαία ευκαιρία προβολής της χώρας και του παραγόμενου αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού από τους Έλληνες δημιουργούς». Φωτογραφικό υλικό σε αυτή τη διεύθυνση: https://we.tl/t-Iqweh0CYJG

Μετά από αρκετές δυσκολίες όλα δείχνουν ότι εισέρχεται στην τελική ευθεία η δρομολόγηση του προγράμματος «Διατηρώ κατ’ οίκον», το οποίο θα αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο αποκατάστασης της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της χώρας. Προς την κατεύθυνση αυτή συνηγορεί ο διαγωνισμός που έβγαλε χθες στον αέρα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τον τεχνικό σύμβουλο που θα εκπονήσει τον σχετικό οδηγό του προγράμματος. Αντικείμενο του προγράμματος θα είναι η προστασία και η ανάδειξη της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς και πιο συγκεκριμένα των ιστορικών και αξιόλογων κτηρίων μέσω ενός χρηματοδοτικού εργαλείου που θα απευθύνεται στους ιδιοκτήτες ή άμεσα επωφελούμενους των εν λόγω ακινήτων. Υπενθυμίζεται ότι το «Διατηρώ κατ’ οίκον», που κινείται στα πρότυπα του «Εξοικονομώ κατ’ οίκον», θα υποστηρίζει την αποκατάσταση όχι μόνο των όψεων, αλλά επιπροσθέτως και των στατικών στοιχείων του φέροντος οργανισμού των διατηρητέων κτιρίων, στο πλαίσιο των νέων ευρωπαϊκών στρατηγικών για την αναβάθμιση της ανθεκτικότητας των κατασκευών απέναντι στην κλιματική αλλαγή (European Renovation Wave Strategy). Σημειώνεται ότι για αυτό το σκοπό ήδη έχουν εγκριθεί κονδύλια από το ΕΣΠΑ ύψους 500 εκατ. ευρώ. Ο διαγωνισμός και οι εταιρείες Σύμφωνα με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος μέσω καταλόγου ο διαγωνισμός αφορά την ανάθεση του Υποέργου: «Εκπόνηση οδηγού σχεδιασμού του Προγράμματος “Διατηρώ”», με προϋπολογισθείσα δαπάνη 60.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24%. Η διαδικασία θα διενεργηθεί μέσω του Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ. και ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών ορίζεται η Παρασκευή 3 Μαρτίου 2023. Η πρόσκληση απευθύνεται στις εταιρείες Ksi Greece IKE Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές, Ambrus IKE και Addvise Solutions Mον. IKE, ενώ η κατακύρωση του έργου θα γίνει στον υποψήφιο, ο οποίος θα προσφέρει την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, βάσει τιμής. Το αντικείμενο της σύμβασης Αντικείμενο της σύμβασης είναι η εκπόνηση του οδηγού σχεδιασμού του Προγράμματος «Διατηρώ», το οποίο έχει προβλεφθεί και εγκριθεί για ένταξη στην επόμενη προγραμματική περίοδο, ήτοι ΕΣΠΑ 2021 – 2027. Ο Οδηγός Σχεδιασμού του Προγράμματος, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, θα περιλαμβάνει: Περιγραφή επιλέξιμων εργασιών Προσδιορισμό σειράς και διαδικασιών τεχνικής υλοποίησης των έργων και των παρεμβάσεων Προσδιορισμό κατηγοριών κτιρίων που θα συμμετέχουν Προϋποθέσεις επιλεξιμότητας Γενικά και ειδικά κριτήρια επιλεξιμότητας Προσδιορισμό αναγκαίων αδειών εργασιών Ελάχιστους απαιτούμενους στόχους Προθεσμίες και τα ορόσημα του έργου κ.α. Όπως αναφέρεται στο διακήρυξη, η παροχή Τεχνικής Βοήθειας προς το ΥΠΕΝ καθίσταται αναγκαία για την έγκαιρη ωρίμανση του Προγράμματος «Διατηρώ». Ειδικότερα είναι αναγκαίο να προχωρήσουν άμεσα οι διαδικασίες ωρίμανσης του Προγράμματος μέσω της Τεχνικής Βοήθειας, ώστε: -Να συνταχθεί ο Οδηγός του εργασιών του Προγράμματος προκειμένου να είναι σαφείς όλες οι εργασίες και παρεμβάσεις που θα μπορούν να υλοποιηθούν μέσω αυτού και θα συνοδεύονται από την αντίστοιχη χρηματοδότηση. Ο οδηγός αυτός είναι ιδιαίτερα σημαντικός καθώς αναμένεται να αποτελέσει εφαλτήριο προετοιμασίας των ενδιαφερομένων ώστε και οι ίδιοι να ξεκινήσουν την προετοιμασία τους για την υποβολή της πρότασης χρηματοδότησης. Δεδομένου του διατηρητέου χαρακτήρα των κτιρίων ενδιαφέροντος, η έγκαιρη προετοιμασία των συμμετεχόντων θα συμβάλει στην επιτυχή χρηματοδότηση, με την επισήμανση πως και μόνο οι διαδικασίες αδειοδοτήσεων ή εγκρίσεων των εργασιών/παρεμβάσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες. – Να συνταχθεί ο Οδηγός εφαρμογής του Προγράμματος που θα παρουσιάσει όλες τις αναλυτικές διαδικασίες και τα έντυπα υποβολής των προτάσεων σε όλα τα στάδια της διαδικασίας χρηματοδότησης και για όλες τις πιθανές περιπτώσεις. Θα περιγραφούν και θα αντιμετωπιστούν όλες οι πιθανές περιπτώσεις και όλα τα πιθανά εργαλεία και επιλογές του κάθε ενδιαφερόμενου με αναλυτικές οδηγίες συμπλήρωσης και συλλογής όλων των αναγκαίων δικαιολογητικών για κάθε πρόταση. -Να αποτελέσει το Πρόγραμμα ένα σημαντικό εργαλείο αναμόχλευσης και ιδιωτικών πόρων για όλες εκείνες τις περιπτώσεις που η μελλοντική ενίσχυση ή χρηματοδότηση δε θα μπορεί να καλύψει το σύνολο των αναγκών που πιθανώς θα είναι αυξημένες. Το γεγονός αυτό αποτελεί ταυτόχρονα ένα ισχυρό αναπτυξιακό εργαλείο για την αγορά αλλά και τη χώρα εν γένει. -Να συμβάλει αποφασιστικά στη συνολική αναπτυξιακή διαδικασία της χώρας και στην αποφυγή περιπτώσεων απώλειας πόρων που είναι αναγκαίοι. Η τήρηση των υποχρεώσεων και των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν τεθεί ώστε να μην υπάρχουν αστοχίες αποτελεί προτεραιότητα για το ΥΠΕΝ. -Να υποστηριχθεί κατάλληλα η αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΝ, η Δ/νση Μελετών και Έργων Αστικών Αναπλάσεων, μέσω εξωτερικού αναδόχου για την υλοποίηση των δυο αναγκαίων Οδηγών του Προγράμματος, ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις λόγω του μικρού αριθμού του προσωπικού της Δ/νσης και του περιορισμένου χρόνου λόγω του μεγάλου αντικειμένου που ήδη έχει (έργα Ταμείο Ανάκαμψης, έργα στο Πράσινο Ταμείο, κλπ.) Τα αναμενόμενα οφέλη της πράξης θα πρέπει να είναι η επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων του Προγράμματος «Διατηρώ». Μέσα από τις ενέργειες ωρίμανσης που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της υλοποίηση της προτεινόμενης Πράξης η Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ θα μπορέσει να είναι καθ’ όλα προετοιμασμένη, να δημοσιεύσει την Πρόσκληση του Προγράμματος το συντομότερο δυνατόν. Ο αναλυτικός σχεδιασμός που θα αφορά από την χρηματοδότηση, τις επιλέξιμες δαπάνες, αλλά και τη διαστασιοποίηση του φυσικού αντικείμενου, το οποίο τυγχάνει συναρμοδιότητας με άλλους φορείς θα δώσει τη δυνατότητα ενεργοποίησης του συνόλου των εμπλεκόμενων φορέων. Έτσι, τα παραδοτέα που θα κατατεθούν από την ανάδοχο εταιρεία θα αποτελέσουν την ραχοκοκαλιά του Προγράμματος, με σκοπό την μείωση των παθογενειών στο στάδιο της υλοποίησης. Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Ιανουαρίου 11 περιβαλλοντικές και επιστημονικές οργανώσεις με επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό εξέφρασαν την ανησυχία τους για την τύχη του «Διατηρώ», αναφέροντας ότι παρά τις εξαγγελίες μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει πράξη.

Η αρχιτεκτονική είναι πρωταρχικά η διαμόρφωση όχι ενός κτιρίου, αλλά της εμπειρίας που θα ζήσουμε μέσα σε αυτό. Αυτό είναι και το βασικό κριτήριο με το οποίο σχεδιάστηκαν αυτά τα σπίτια που αποσκοπούν όλα στο well being των κατοίκων και των επισκεπτών τους, στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ενσωμάτωση στο φυσικό τοπίο, αλλά και το σεβασμό των κριτηρίων βιωσιμότητας που πλέον έχουν γίνει αναγκαία για την εφαρμογή τους σε κάθε project. Επίσης το άλλο κοινό χαρακτηριστικό όλων των projects είναι ο σεβασμός της εντοπιότητας, δηλαδή η χρήση τοπικών υλικών και συνεργείων, γεγονός που αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο των αρχών της βιωσιμότητας. Demo 2, Ψυχικό, Moustroufis architects Πρόκειται για έργο που ολοκληρώθηκε το 2021 υπό την επίβλεψη του Νίκου Μουστρούφη. Xαρακτηριστικό του έργου είναι η ενσάρκωση της ελευθερίας: Χρησιμοποιώντας το μια καθαρά μοντέρνα γλώσσα, το κτίριο σκηνοθετεί μια αλληλεπίδραση μεταξύ φωτός και σκοτεινών υλικών για να τονίσει τη δυναμική διαμόρφωση των όγκων, αφαιρώντας όλα τα εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία αλλά και στο βλέμμα. Το αρχιτεκτονικό γραφείο Moustroufis architects ιδρύθηκε το 1986 από τους αρχιτέκτονες Νίκο και Γιώργο Μουστρούφη, με αντικείμενο τις αρχιτεκτονικές μελέτες, επιβλέψεις έργων και κατασκευές. Το γραφείο έχει πραγματοποιήσει μεγάλο αριθμό έργων όπως κατοικίες, συγκροτήματα κατοικιών, κτίρια γραφείων, αθλητικές εγκαταστάσεις, βιομηχανικά κτίρια, εμπορικά καταστήματα κ.α. Σήμερα αποτελείται από ομάδα αρχιτεκτόνων μηχανικών, interior designers, σχεδιαστών, εργοδηγών και landscape designers με επικεφαλής τον Νίκο και Γιώργο Μουστρούφη. Τα τελευταία χρόνια στην ομάδα προστέθηκε και ο Δημήτρης Μουστρούφης. Wedge house, USP: Κim Powell Wedge house, Πύλος | Urban Soul Project Tο αρχιτεκτονικό γραφείο Urban Soul Project σχεδίασε μία εξοχική κατοικία λίγο έξω από τον οικισμό της Μεθώνης στην Πύλο. Ανατρέποντας την καθιερωμένη εικόνα των κατοικιών της περιοχής -ορθοκανονικών με τετράριχτη κεραμική στέγη-, η σύνθεση προκύπτει ως μία χειρονομία πλαστικής μεταχείρισης μίας επιφάνειας που λειτουργεί ως στέγη. Πιο συγκεκριμένα, η κατοικία βρίσκεται σε μακρόστενο οικόπεδο με είσοδο από το δρόμο στη στενή πλευρά που εφάπτεται του δρόμου υπό γωνία, με αποτέλεσμα η κάτοψη του οικοπέδου να είναι τραπεζοειδής. Ο σχεδιασμός της κατοικίας ακολουθεί το περίγραμμα του οικοπέδου και έτσι διατηρεί σφηνοειδή γεωμετρία, τόσο σε κάτοψη όσο και σε τομή. Kατοικίες, hiboux architecture: Γιάννης Δρακουλίδης, Γιώργος Κονιδάρης (Drone Photography) Κατοικίες, Μεγανήσι | Hiboux architecture Το έργο απέσπασε διάκριση στο διαγωνισμό για το ‘Βραβείο Αρχιτεκτονικής ΕΙΑ 2022σ ’τη διοργάνωση του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. Αντλώντας έμπνευση από τις κατοικίες και τα υπόστεγα των βοσκών στην ύπαιθρο της Λευκάδας, το γραφείο Hiboux Architecture σχεδίασε στο Μεγανήσι μια κατοικία με 5 ξενώνες, ως ένα σύμπλεγμα από διάσπαρτους πέτρινους θολωτούς όγκους που ενοποιούνται κάτω από ένα μεταλλικό στέγαστρο, το οποίο λειτουργεί ως ένα νέο έδαφος, αιωρούμενο και φυτεμένο, ενσωματώνοντας, έτσι, τη νέα παρέμβαση στο περιβάλλον φυσικό τοπίο αποτελούμενο από ελαιόδεντρα και καμπυλόσχημες ξερολιθιές. Κατοικία στην Εύβοια, Tense architecture: Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος Κατοικία στην Εύβοια | Tense architecture network Η ομάδα του γραφείου Tense Architecture Network σχεδίασε μια κατοικία, με θέα στον Ευβοϊκό κόλπο, συνδυάζοντας έντονες γεωμετρίες, ένα αίθριο, που λειτουργεί ως εσωτερική αυλή, και έναν μεσογειακό κήπο. Oι αρχιτέκτονες του έργου συμπληρώνουν: “Το πεδίο είναι γωνιακό, επικλινές, με θέα στον Ευβοϊκό. Προκειμένου να ανοιχτεί με το βέλτιστο τρόπο τόσο στον υπαίθριο χώρο της όσο και στη θάλασσα -και με δεδομένες τις δύο όμορες οικοδομές- η κατοικία διατάσσεται κατά τη διαγώνιο, εγγραφόμενη σε τρίγωνο. Το οριζόντιο πρίσμα της αγκυρώνεται μέσω μίας καμπυλόσχημης απόληξης στη νοτιοδυτική γωνία του πεδίου, ενώ στην αντιδιαμετρική απελευθερώνεται με δυναμισμό, αιωρούμενο”. Mύκονος εστί/ Tsolakis architects: Γιώργος Σφακιανάκης Μύκονος εστί | Tsolakis architects Το γραφείο Tsolakis Architects σχεδίασε στο νησί της Μυκόνου, ένα νέο συγκρότημα παραθεριστικών κατοικιών. Το έργο “Mykonos Esti” αφορά τρεις ανεξάρτητες οικίες, τοποθετημένες στην κορυφή ενός λόφου, με ανεμπόδιστη θέα προς τη Χώρα της Μυκόνου και το Αιγαίο πέλαγος. Σκοπός του σχεδιασμού ήταν η δημιουργία ενός αυθεντικού Κυκλαδίτικου περιβάλλοντος, με στοιχεία που ακολουθούν την κλίμακα, την υλικότητα και την αισθητική των Κυκλαδίτικων οικισμών. Hourglass Coral / Deca architecture: Γιώργης Γερόλυμπος Hourglass coral | Deca architecture Το συγκεκριμένο project κέρδισε το βραβείο του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής για το 2022. Σε μια έκταση 90.000m2 στη Μήλο, το Hourglass Corral, που ολοκληρώθηκε το 2020, αλλά το βάζουμε στη λίστα σύμφωνα με τη χρονιά βράβευσης του, είναι η τελευταία προσθήκη του έργου “Voronoi’s Corrals” που ξεκίνησε πριν από 10 χρόνια ως μια συνεχής προσπάθεια προώθησης της αρμονικής συνύπαρξης της παραδοσιακής διαβίωσης, της νοικοκυροσύνης και του παραγωγικού τοπίου των νησιών με τις σύγχρονες ανάγκες και τα ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά της κουλτούρας αναψυχής που προωθεί η τουριστική βιομηχανία. Ο όγκος του Hourglass Corral εναρμονίζεται με το περιβάλλον τοπίο μέσω μιας πράσινης στέγης φυτεμένης με μεσογειακά φυτικά είδη, ενώ η κατοικία ενσωματώνει βιώσιμες πρακτικές για τη μείωση της ενεργειακής της κατανάλωσης. Το κουτί που πετάει/ Μυρτώ Κιούρτη: Γιώργος Σφακιανάκης Το κουτί που πετάει | Μυρτώ Κιούρτη Την ελληνική οικοδομική πρακτική, γνωστή ως “πανωσήκωμα”, ακολούθησε στο παρακάτω έργο η αρχιτέκτονας Μυρτώ Κιούρτη, για το σχεδιασμό και την κατασκευή της κατοικίας ενός νέου ζευγαριού πάνω από το πατρικό σπίτι. Μέσω της πρακτικής αυτής, δόθηκε στους ιδιοκτήτες η ευκαιρία να διαμορφώσουν σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες και επιθυμίες το έργο, παντρεύοντας αλλά και ταυτόχρονα τηρώντας συγκεκριμένα όρια, μεταξύ παλιού και νέου, παρελθόντος και μέλλοντος. Ενα “κουτί που πετάει” άλλες φορές προστατεύει και άλλες φορές εκθέτει τη ζωή των κατοίκων μέσα σε αυτό, άλλες φορές ενισχύει την εσωστρέφεια δημιουργώντας κλειστούς εσωτερικούς κήπους και υπαίθριους χώρους και άλλες την εξωστρέφεια, προσφέροντας άπλετη θέα προς την πόλη. St. Minas house, Εύβοια | Νeiheiser Argyros: Lorenzo Zandri St. Minas house, Εύβοια | Νeiheiser Argyros Ο Neiheiser Argyros ολοκλήρωσε το St. Minas Residence, μια design κατοικία με θέα το Ευβοϊκό Πέλαγος, εκτενώς ανακαινισμένη ως ένα μείγμα πρώτων και εκλεπτυσμένων υλικών με ιδιαίτερα αναγνωρισμένες μοντερνιστικές αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970, και ένα πολυεπίπεδο δίκτυο εξωτερικών καθιστικών που παρέχουν θέα στη θάλασσα, ενώ παράλληλα γιορτάζουν την ποικιλομορφία του περιβάλλοντος φυσικού τοπίου. Ασκιανός στη Νότια Κρήτη| Kokosalaki architecture: George Messaritakis Ασκιανός στη Νότια Κρήτη | by Kokosalaki architecture Το γραφείο Kokosalaki Architecture σχεδίασε το έργο Askianos, δύο θερινές κατοικίες, στη νότια Κρήτη, απέναντι από τον Ψηλορείτη με θέα τα ιστορικά Μάταλα και το Λιβυκό Πέλαγος, στο χωριό Λίσταρος. Σε αυτό το μοναδικό σημείο του νομού Ηρακλείου, σε ένα σημείο ψηλότερα από το χωριό, παρουσιάζουμε δύο κατοικίες διακοπών, οι οποίες σε συνδυασμό με το εντυπωσιακό τοπίο και τη θέα στη θάλασσα αποτελούν ένα γαλήνιο καταφύγιο με εμβληματικό σχεδιασμό. Θερινή κατοικία στην Αντίπαρο | 4k architects: Mariana Bisti Θερινή κατοικία στην Αντίπαρο | 4k architects Οι 4k architects σχεδίασαν μια καλοκαιρινή κατοικία στην περιοχή Κάμπος, στο νησί της Αντιπάρου, που αποτελείται από ένα συγκρότημα έξι ανεξάρτητων ξενώνων και ένα κεντρικό κτίριο, το οποίο βρίσκεται σε μια πλαγιά με δυτικό προσανατολισμό και ομαλή κλίση. Όλοι οι μονόροφοι όγκοι αναπτύσσονται κατά μήκος του οικοπέδου, ώστε να μεγιστοποιείται η θέα προς το μακρινό θαλάσσιο τοπίo. Εξοχικός κήπος με δωμάτιο στην Κέα | Αλέξανδρος Φωτάκης & Nicoletta Caputo Το έργο ‘Εξοχικός κήπος με δωμάτιο στην Κέα’ απέσπασε το ‘Βραβείο Αρχιτεκτονικής ΕΙΑ 2022’ στον διαγωνισμό του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής (ΕΙΑ). Ένας κήπος που σχεδιάζεται ως κατοικία με ταβάνι τον ουρανό, ένα δωμάτιο λιτής διαβίωσης στην ύπαιθρο που φυλάει τις μνήμες του «σταυλιού», μια νέα κατασκευαστική ηθική επιτόπιας συνεργατικής σύλληψης και κοινής νοημοσύνης αρχιτέκτονα και μάστορα: οι αρχιτέκτονες Αλέξανδρος Φωτάκης και Nicoletta Caputo σχεδίασαν και υλοποίησαν έναν ‘εξοχικό κήπο με δωμάτιο’ σε μια από τις κεντρικές κοιλάδες της Τζιάς, στα όρια ενός δάσους από βελανιδιές, εμπλουτίζοντας το αρχιτεκτονικό ιδίωμα και τον κατασκευαστικό πολιτισμό του τόπου με σύγχρονα στοιχεία και πρακτικές. Floating house, Μεσσηνία | Potiropoulos+partners Για το σχεδιασμό του “πλωτού σπιτιού” που ολοκληρώθηκε το 2021, προβλέφθηκε μια κεντρική “ζώνη”, όπως μια ξύλινη αποβάθρα που συγκεντρώνει όλες τις εσωτερικές και εξωτερικές δραστηριότητες. Ακολουθώντας την εικόνα που ξεδιπλώνεται από το πανόραμα του τοπίου, η εσωτερική οργάνωση υπαγορεύει διαφορετικές προτεραιότητες απόψεων και χωρικών ρόλων. Η αρχιτεκτονική ιδέα διαπραγματεύεται τον διάλογο μεταξύ του κτιρίου και του τοπίου, κατατάσσοντας το εσωτερικό του και αντίστοιχα τον εξωτερικό του χώρο, σε εξωστρεφείς περιοχές που ανοίγονται προς τη θέα και σε εσωστρεφείς για ιδιωτικότητα. Η τελική δομή διαμορφώνεται από τη διαδραστική σχέση μεταξύ αυτών των επιμέρους συστάδων, οι οποίες διαπερνώνται από την τοπική χλωρίδα και το φυσικό φως. Ο διάλογος με τον Τόπο, όπως εκφράζεται χωρικά, υποδηλώνει την υλικότητα, την πυκνότητα, τη βαρύτητα, τη θερμοκρασία και την ακουστική ποιότητα, στοιχεία που δεν έχουν καμία σχέση με αφηρημένες έννοιες αλλά με μια ενδελεχή εμπειρία. Filothei house | A2 architects Η ιδέα της ανακαίνισης ήταν το σπίτι να αποτελέσει ένα λευκό καμβά λόγω της αγάπης της οικογένειας για τα έργα Τέχνης. Έτσι σχεδιάστηκε ένα διαμέρισμα 200 τετραγωνικών μέτρων με υλικότητες και τόνους κυρίως του λευκού καθώς το χρώμα είναι κάτι που θα προκύψει σταδιακά από τους πίνακες που θα ξεκινήσει να τοποθετεί στους τείχους του σπιτιού, η οικογένεια που το κατοικεί. Ohlive Beach Villa | 3H Architects Το Ohlive beach είναι μια μοναδική αυτόνομη παραθαλάσσια βίλα στην αμμώδη παραλία των Λιγαριών (περιοχή Κεχριά) που φιλοξενεί έως 8 άτομα. Μια αίσθηση αποκλειστικότητας περιβάλλει τους επισκέπτες από τη στιγμή που εισέρχονται στη βίλα στον πρώτο όροφο κατι στο οποίο συμβάλλει και ο καθαρός/κομψός σχεδιασμός από το χέρι του βραβευμένου αρχιτεκτονικού γραφείου 3H Architects. Τοποθετημένη σε έναν αρχαίο ελαιώνα, περιτριγυρισμένη από ένα προστατευόμενο φυσικό καταφύγιο και μπροστά στη θάλασσα, η OHLIVE Beach προσφέρει την ιδανική βίλα για χαλάρωση. Κατά τη βόλτα στην ευρύχωρη ανοιχτή βεράντα που περιλαμβάνει αιώρα και ξαπλώστρα με διάφορες επιλογές για υπαίθριο καθιστικό, θα αιχμαλωτίσει τον επισκέπτη η υπέροχη θέα στη θάλασσα και η θέα στην ηπειρωτική χώρα του Πηλίου. Στα δεξιά του έχει την πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα με άνετα καθίσματα, ενώ στα αριστερά περιμένει το καθιστικό με home cinema και τζάκι. White elegance residence, Λουτράκι | Dezone architects “Η ιδιωτική κατοικία στη τοποθεσία του Λουτρακίου μελετήθηκε και κατασκευάστηκε προκειμένου να εξυπηρετήσει τις ανάγκες και τις επιθυμίες μιας σύγχρονης οικογένειας», αναφέρει στην περιγραφή του το αρχιτεκτονικό γραφείο. Η προνομιακή θέση του οικοπέδου, με την εντυπωσιακή θέα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο προσανατολισμό και στη συνολική διαμόρφωση της κατοικίας, δημιουργώντας μία μίνιμαλ και με καθαρούς όγκους κτιριακή μορφή. Διακριτικές αρχιτεκτονικές ξύλινες λεπτομέρειες στο κέλυφος, υπόλευκοι τόνοι σε όλη τη κατασκευή και μία ελαφρώς αφαιρετική προσέγγιση στο σύνολο των επεμβάσεων δημιούργησαν ένα σύγχρονο και πολυτελές αποτέλεσμα. Το άπλετο φυσικό φως στο εσωτερικό της κατοικίας επιτεύχθηκε μέσω των μεγάλων ανοιγμάτων στις όψεις του κτιρίου, ώστε να γίνει ταυτόχρονα και η μέγιστη αξιοποίηση της προνομιακής ανεμπόδιστης θέας. Επιπλέον, κύριο μέλημα της μελέτης υπήρξε η διαμόρφωση εσωτερικών χώρων, ευρύχωρων και εργονομικών, με όσο το δυνατόν λιγότερα χωρίσματα. Το εξωτερικό και εσωτερικό του κτιρίου μελετήθηκαν ουσιαστικά με διάθεση ενοποίησης καθότι ο σκοπός ήταν να συνδέονται αρμονικά και λειτουργικά, βγάζοντας σαν τελικό αποτέλεσμα μία υψηλής αισθητικής ατμόσφαιρα πάντοτε με ιδιαίτερο και πρωτοποριακό τρόπο”. Ο Βασίλης Μπαρτζώκας ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Design Ambassador και του site Αrchisearch επιλέγει τα 15 καλύτερα σπίτια της χρονιάς.

Η άναρχη δόμηση της Αθήνας, το ελληνικό «εφεύρημα» της αντιπαροχής, τα δύο ποτάμια της πρωτεύουσας που δεν είναι πια ποτάμια. Πώς διαμορφώθηκε πολεοδομικά και αρχιτεκτονικά η Αθήνα και ποιες προοπτικές έχει στο μέλλον; Δύο άνθρωποι με γνώσεις και αγάπη για το ίδιο αντικείμενο «συνομιλούν», τοποθετώντας στο κέντρο της συζήτησης την Αθήνα. Ο πολιτικός μηχανικός, Δημοσθένης Αντωνόπουλος, θέτει ερωτήματα στην αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα αρχιτεκτόνων στο ΕΜΠ, Ιφιγένεια Μάρη. – Σε τι οφείλεται το καταστροφικό πέρασμα της Αθήνας του τέλους του 19ου αιώνα στην Αθήνα του σήμερα; Η ερώτηση υπαινίσσεται μια καταστροφή, μια πολιτισμική απώλεια, που συντελέστηκε μέσα σε δύο σχεδόν αιώνες. Η αναπόληση ενός χαμένου πολιτισμού μάλλον μέσα στην ιστορία είναι άκαιρη: Ο μετασχηματισμός της Αθήνας του τέλους του 19ου αιώνα στην Αθήνα του σήμερα περιλαμβάνει διάφορες σειρές γεγονότων, που προκάλεσαν την ανάδειξη απρόβλεπτων μέχρι τότε αναγκών. iStock Καταρχάς συνέβησαν δύο καταστροφικοί πόλεμοι που προκάλεσαν κύματα μεταναστεύσεων προς την πόλη, π.χ. Μικρασιατική καταστροφή, ερήμωση της υπαίθρου λόγω των αλλαγών στην οικονομία. Αποτέλεσμα των παραπάνω ήταν μια εξαιρετική διόγκωση της πόλης με επιτακτικές ανάγκες για γρήγορη και φθηνή στέγαση. Ταυτόχρονα συνέβησαν διαδοχικές αλλαγές στην οικονομία (από την οικονομία της αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής, στην οικονομία της ιδιωτικής και δημόσιας παροχής υπηρεσιών, και στην τουριστική και χρηματιστηριακή οικονομία), καθώς άλλαζε ο βαθμός εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας σταδιακά από τη γερμανική, γαλλική, αγγλική, αμερικανική, ευρωπαϊκή επιρροή. Σύμφωνα με αυτές τις αλλαγές μετατοπίζονταν οι επιχειρηματικές κατευθύνσεις και ανάλογα κάθε φορά άλλαζε η εικόνα της πόλης. Σε αυτή την αλλαγή της εικόνας της πόλης συνέβαλε επιπλέον η μετατόπιση του τρόπου ζωής από τα πρότυπα ενός εκλεκτικού νεοκλασικισμού (19ος αιώνας), στη συνέχεια ενός ελληνοκεντρικού μοντερνισμού (μεσοπόλεμος), και μιας νεοελληνικής παράδοσης (μεταπολεμικά), και τέλος στα πρότυπα της ευρωπαϊκής ταυτότητας. – Ποια η γνώμη σας για το ελληνικό εφεύρημα της αντιπαροχής έναντι διαφορετικών αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων στην ανάπτυξη των πόλεων σε άλλες χώρες; Στην Ελλάδα η ανοικοδόμηση με αντιπαροχή και με αντικείμενο την πολυκατοικία αποτέλεσε μέσο ανάπτυξης της οικονομίας χωρίς την προϋπόθεση συσσωρευμένου κεφαλαίου, και με την απασχόληση ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού. Σε μια περίοδο οικονομικής και κοινωνικής αστάθειας, η πράξη του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1929 περί αναγνώρισης της οριζόντιας ιδιοκτησίας (προϋπόθεση για την ανεξάρτητη εκμετάλλευση των ορόφων και την αντιπαροχή) έδωσε μια διέξοδο στην χωρίς πόρους συγκέντρωση του πληθυσμού στην πόλη. Μια οικονομική διέξοδο που βασιζόταν στην ιδιωτική πρωτοβουλία και στη μέγιστη δυνατή εκμετάλλευση της γης, καθιστώντας τον γενικό σχεδιασμό της πόλης άνευ σημασίας. iStock Η αναφορά σε αυτό το πλαίσιο καθιστά κατανοητή τη διαφορά που παρουσιάζει η ανάπτυξη της Αθήνας σε σχέση με την ανάπτυξη σε πόλεις της Ευρώπης. Σε χώρες με αναπτυγμένη βιομηχανική παραγωγή, καθώς μέσα από τις αποικίες είχαν εξασφαλίσει τη διάθεση των μαζικά παραγόμενων προϊόντων, ήταν δυνατή τόσο η οικονομική ανάπτυξη όσο και η απασχόληση ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού, ανεξάρτητα από την ανοικοδόμηση με ιδιωτική πρωτοβουλία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο γενικός σχεδιασμός των πόλεων ήταν στην Ευρώπη εφικτός σε αντιδιαστολή με ό,τι συνέβη στην Αθήνα. – Ένας μεγάλος καημός: Η απώλεια των 2 κύριων ποταμών της Αττικής-Κηφισός και Ιλισός είναι μάλλον οριστικός ή υπάρχουν ακόμα κάποιες ελπίδες ανάδειξής τους; Αν η αποκάλυψη των ποταμών συνδυαστεί με την αναπτυξιακή διάσταση της πόλης, ίσως να υπάρξει η πολιτική βούληση για την ανάδειξή τους μέσα από έναν εκ νέου γενικό σχεδιασμό της πόλης. Η Αθήνα ανασκάπτεται με το μετρό. Δημιουργούνται πολλαπλά επίπεδα σε διαφορετικές στάθμες που συναντούν τα επίπεδα των ποταμών. Ας φανταστούμε ότι αντί να κινούμαστε μόνο υπογείως με το μετρό, να ανοίγονταν σε διάφορα επίπεδα υπαίθριοι χώροι στην υφιστάμενη στάθμη των ποταμών: Δημόσιοι χώροι, πλατείες και εξώστες της πόλης σε τομή! Μια χειρουργική επέμβαση που θα συνέβαλε αφενός στη βελτίωση του μικροκλίματος στις περιοχές αποκάλυψης των ποταμών, και αφετέρου στην πρόσδοση ιδιαίτερου χαρακτήρα σε αυτές. Θα τις είχε εντάξει σε αντιληπτικές / φυσικές συνέχειες, εισάγοντας ένα νέο σύστημα προσανατολισμού και νοηματοδότησης των σημείων της πόλης. Ένα σύστημα που μέσα από την ανάδυση κενών, δημόσιων χώρων με αυξημένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, θα ευνοούσε επιπλέον την επιχειρηματική και οικονομική ανάπτυξη νέων αστικών κέντρων σε επίπεδο γειτονιάς. iStock – Τι είναι μοντερνισμός στην αρχιτεκτονική; Ο μοντερνισμός έχει γενικά θεωρηθεί ως η έκφραση του ορθού λόγου στην καθημερινή ζωή. Ο μοντερνισμός χρησιμοποίησε τη γλώσσα της αφαίρεσης για μια διεθνή επικοινωνία και πρόβαλλε τη γεωμετρική και κατασκευαστική τυποποίηση ως συμβολική αναπαράσταση των μέσων μαζικής παραγωγής. Μέσα από αυτή τη διάσταση εκφράστηκε η ουτοπική αισιοδοξία της κατασκευής ενός μέλλοντος για όλους, σε διάφορα οικονομικά και πολιτικά συστήματα και με διάφορους επιμέρους τρόπους. – Ποιος ο ρόλος του Bauhaus; Η Σχολή εφαρμοσμένων τεχνών του Bauhaus κινήθηκε από τον μυστικισμό, στον εξπρεσιονισμό, στον ελεμενταρισμό, στην Art Deco, στον σουρεαλισμό, ως τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό. Μέσα από αυτή την πολυφωνία, έδειξε ότι ο μοντερνισμός είναι κάτι παραπάνω από ένα στιλ. Το Bauhaus ανέδειξε ως κοινωνική αξία τη δυνατότητα να σχεδιάζεται ενιαία το σύνολο του χώρου κατοίκησης –από την πόλη, το αρχιτεκτονικό κέλυφος μέχρι και το αντικείμενο– και να προκαθορίζονται με αυτόν τον τρόπο οι δράσεις των υποκειμένων για ένα «επιθυμητό μέλλον». – Πώς εννοούμε τη σύγχρονη πόλη; Η πόλη αλλάζει και περνάμε ίσως από την ουτοπία της κατασκευής του μέλλοντος (όπως επεδίωκε το μοντέρνο κίνημα και το Bauhaus) στην ουτοπία διαχείρισης της πολυπλοκότητας της πόλης. Μια πολυπλοκότητα που έχει αναπτυχθεί από τις πολυπολιτισμικές διαστάσεις της, τόσο με την ανάπτυξη θεσμικών ή επαγγελματικών σωμάτων με τα δικά τους ενδιαφέροντα και συμφέροντα, όσο και με τη συνεχή εισροή νέων σωμάτων με τις δικές τους καταβολές. Μια «Βαβέλ» που αισιοδοξεί ότι θα προσφέρει ως κοινά αγαθά τις προϋποθέσεις για την ομαλή συμβίωση. iStock – Πώς εννοούμε τη σύγχρονη Αθήνα; Η σύγχρονη Αθήνα είναι πολυπολιτισμική. Κατέχει μια γεωγραφικά ευαίσθητη θέση ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, καθώς και μια ιστορικά ευαίσθητη θέση με τις πολλαπλές αλλαγές της ταυτότητάς της, ανάλογα με τις πολλαπλές αλλαγές της εξάρτησής της. Σε αυτό το πλαίσιο, η Αθήνα καθίσταται ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον πεδίο έρευνας για τον προσδιορισμό των κοινών αγαθών που θα ευνοήσουν την ομαλή συμβίωση των πολυπολιτισμικών ομάδων που την κατοικούν. – Τι θα έπρεπε να γίνει για την Αθήνα με τα σημερινά δεδομένα; Κύριο μέλημα για τη σύγχρονη Αθήνα αποτελεί ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου, τόσο στο κέντρο του αστικού ιστού όσο και στις παρυφές του με τη φύση (τη θάλασσα και το βουνό), ως μια προσπάθεια αποκατάστασης της συνοχής στη ζωή της πόλης. Μιας πόλης που, όπως λέγαμε, η εικόνα της έχει προκύψει από την ιδιωτική πρωτοβουλία, χωρίς να λαμβάνει υπόψη την κοινή ζωή. Ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου θα μπορούσε να βελτιώσει την πόλη τόσο εργονομικά (ροές, μετακινήσεις, μετασχηματισμοί, ανοιχτές προσβάσεις), όσο και διαδραστικά με την εισαγωγή κοινών μικτών χρήσεων, όπου θα αναπτύσσονταν σχέσεις συμμετοχής μεταξύ των πολιτών σε μικρές και μεγάλες κλίμακες, τοπικά και διατοπικά. Ενδεικτικά θα μπορούσαν να αναφερθούν ως πόλοι έλξης τα ανοικτά αμφιθέατρα, οι πλατείες, οι χώροι αναψυχής και οι αγορές, αλλά και τα ανοικτά πολιτισμικά κέντρα. Ένας σχεδιασμός που για να επηρεάσει όλες τις κλίμακες αναφέρεται ταυτόχρονα σε επίπεδο Δήμων και Περιφέρειας.

Αν ρωτήσετε το μέσο άνθρωπο τι σχήμα έχει το κτίριο στο οποίο ζει, οι περισσότεροι θα σας απαντήσουν τετράγωνο. Ωστόσο, σήμερα η σύγχρονη τεχνολογία τόσο στο στάδιο του σχεδιασμού όσο και στο στάδιο της κατασκευής έδωσαν την δυνατότητα στους αρχιτέκτονες να εξερευνήσουν όλο και πιο περίεργα σχήματα στα οικιστικά έργα τους. Τα παρακάτω παραδείγματα, που συγκεντρώθηκαν από το Dezeen, χρησιμοποιούν εξεζητημένες τεχνικές κατασκευής για να διασφαλίσουν ότι θα ξεχωρίζουν στον ορίζοντα. Sluishuis, Ολλανδία, από τους BIG και την Barcode Architects Το γωνιακό μπλοκ Sluishuis, από το δανέζικο στούντιο BIG και το ολλανδικό στούντιο Barcode Architects, απλώνεται πάνω από τη λίμνη IJ στο Άμστερνταμ, πάνω σε ένα διπλό πρόβολο. Περιλαμβάνει 442 ιδιοκατοικούμενα και ενοικιαζόμενα διαμερίσματα. Οι BIG είναι γνωστή για τη δημιουργία πολυκατοικιών με ασυνήθιστα σχήματα, με τη Via 57 West στο Μανχάταν σε σχήμα τετραέδρου να αποτελεί άλλο ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα του στούντιο. Fake Hills, Κίνα, από το MAD Όπως υποδηλώνει το όνομά του, το Fake Hills στην πόλη-λιμάνι του Beihai μοιάζει με έναν ορίζοντα με λόφους, χάρη στην κυματιστή γραμμή της οροφής του. Σχεδιάστηκε ως μια προσπάθεια να ξεχωρίσει από τα τυποποιημένα συγκροτήματα κατοικιών που συχνά κυριαρχούν στον κινεζικές πόλεις. Το στούντιο MAD με έδρα το Πεκίνο έχει συμπεριλάβει εγκαταστάσεις που ανταποκρίνονται στο μοναδικό σχήμα του κτιρίου, από τοίχους αναρρίχησης στις τεράστιες κοιλότητες που σχηματίζονται στην πρόσοψή του μέχρι γήπεδα τένις, κήπους και πισίνες στα πιο επίπεδα σημεία της οροφής. Ilot Queyries, Γαλλία, από τους MVRDV Οι κλίσεις των στεγών στην ανάπτυξη Ilot Queyries στο Μπορντό ποικίλλουν μεταξύ 14 μοιρών και 45 μοιρών, ανάλογα με τη σχέση τους με τον ήλιο. Αποτελούν μέρος μιας ακανόνιστης διάταξης που οργανώθηκε προσεκτικά από το ολλανδικό στούντιο MVRDV για να μεγιστοποιηθεί ο φυσικός αερισμός και το φως σε ολόκληρο το χώρο. Τα χαμηλά κτίρια στην μία άκρη του οικοπέδου ακολουθούν τα χαμηλά ύψη των γειτονικών κτιρίων ενώ σε άλλο σημείο πολυκατοικίες εννέα ορόφων εξασφαλίζουν θέα στον ποταμό Garonne. The Wave, Δανία, από τον Henning Larsen Πέντε κορυφές που τρέχουν σαν τρενάκι κατά μήκος της προκυμαίας του φιόρδ Vejle σχηματίζουν το Wave ένα εννεαώροφο κτίριο με 100 διαμερίσματα. Το κτίριο ήταν το όραμα του Δανού αρχιτέκτονα Henning Larsen, ο οποίος πέθανε το 2013 πριν ολοκληρωθεί. Το στούντιό του ολοκλήρωσε το έργο μετά από μια 11ετή διαδικασία κατασκευής, που καθυστέρησε από την οικονομική κρίση του 2008. The Building Descending the Stairs, Ιταλία, από την Elasticofarm και το Bplan Studio Το Building Descending the Stairs είναι ένα κεκλιμένο τόξο 47 διαμερισμάτων που υψώνονται πάνω από μια πλατεία σε γωνιακούς μεταλλικούς στύλους. Με θέα στη λιμνοθάλασσα της Βενετίας στο Τζεσόλο, σχεδιάστηκε από τις αρχιτεκτονικές εταιρείες ElasticoFarm και Bplan Studio για να πλαισιώνει τη θέα στη θάλασσα για τους ενοίκους, χωρίς να εμποδίζει τη θέα των γειτόνων τους. L'Arbre Blanc, Γαλλία, από τους Sou Fujimoto, Nicolas Laisné, Dimitri Roussel και OXO Architectes Ο Ιάπωνας αρχιτέκτονας Sou Fujimoto συνεργάστηκε με τους Nicolas Laisné, Dimitri Roussel και OXO Architectes σε αυτό το 17όροφο κτίριο που στεγάζει 113 διαμερίσματα. Με σκοπό να ενθαρρύνει τους κατοίκους να αγκαλιάσουν την ύπαιθρο, ο σχεδιασμός της πολυκατοικίας στο Μονπελιέ έχει σαν σημείο αναφοράς το σχήμα ενός δέντρου και χαρακτηρίζεται από τα πολλά μπαλκόνια σε πρόβολο που προσομοιάζουν με φύλλα μήκους περίπου επτά μέτρων. La Muralla Roja, Ισπανία, του Ricardo Bofill Με έτος κατασκευής το 1973, τα λαμπερά χρώματα του La Muralla Roja του αείμνηστου Ισπανού αρχιτέκτονα Ricardo Bofill είναι μακράν το παλαιότερο παράδειγμα ενός ασυνήθιστα διαμορφωμένου συγκροτήματος κατοικιών. Το συγκρότημα κατοικιών, στην κορυφή ενός βράχου στην ακτή Calpe της Ισπανίας, έχει τη μορφή φρουρίου, με πολύπλοκες γεωμετρικές εσωτερικές σκάλες και μονοπάτια που θυμίζουν τους πίνακες του MC Escher. Busan Times, Νότια Κορέα, από το Moon Hoon Ένα από τα πιο ασυνήθιστα κτίρια αυτής της συλλογής, το Busan Times είναι ένα τετραώροφο τσιμεντένιο συγκρότημα κατοικιών που σχεδιάστηκε από τον Νοτιοκορεάτη αρχιτέκτονα Moon Hoon για να μοιάζει με κουκουβάγια. Ένα πλαίσιο από σκυρόδεμα που πλαισιώνει ένα μεγάλο παράθυρο στο διαμέρισμα του τελευταίου ορόφου αντιστοιχεί στο πρόσωπο του πουλιού, με τα δύο ανοίγματα εκατέρωθεν να λάμπουν σαν μάτια τη νύχτα. Τα φτερά απεικονίζονται από ένα κατακόρυφο όγκο που προεξέχει από την ανατολική πλευρά του κτιρίου.

Το Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της βιομηχανικής κληρονομιάς, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του αστικού πολιτισμικού τοπίου, ανακοινώνει την διοργάνωση Πανελλήνιου Συνεδρίου αρχιτεκτονικής με τίτλο «Τα Κάστρα της Βιομηχανίας» Αποκατάσταση, Επανένταξη, Αξιοποίηση, που θα διεξαχθεί στις 12-13-14 Μαΐου 2022 στη Θεσσαλονίκη και καλεί τους ενδιαφερόμενους επιστήμονες να υποβάλουν ανακοινώσεις και να παρακολουθήσουν τις εργασίες του Συνεδρίου. Σε αρκετές πόλεις μεγάλα ανενεργά βιομηχανικά συγκροτήματα έχουν ενταχθεί στη ζωή της πόλης μέσω της επανάχρησης. Πολλά όμως παραμένουν ανενεργά έχοντας υποστεί μεγάλες φθορές και κινδυνεύοντας από ανεπανόρθωτες βλάβες. Το συνέδριο θα έχει στόχο να διερευνήσει θέματα που αφορούν στην καταγραφή, τεκμηρίωση και διαχείριση σημαντικών ανενεργών βιομηχανικών συγκροτημάτων και κτιρίων που σήμερα αποτελούν στοιχεία μνήμης. Ακόμα, επιδιώκει να αναδείξει το συσχετισμό με ζητήματα βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας και να αναζητήσει συνέργειες, τρόπους και μεθόδους που θα επαναφέρουν αυτά τα συγκροτήματα στην καθημερινή μας ζωή. Η διοργάνωση του συνεδρίου επιθυμεί, παράλληλα με την προβολή ζητημάτων αποκατάστασης και επανάχρησης του υλοποιημένου ή προγραμματιζόμενου έργου που αφορά σε ανενεργά βιομηχανικά κτίρια, να ενθαρρύνει το επιστημονικό έργο που μέσα από την έρευνα και τις προτάσεις του μπορεί να φωτίσει τον συσχετισμό του θέματος με ζητήματα εκπαίδευσης καθώς και με το κοινωνικό πεδίο μέσω πρωτοβουλιών και δράσεων κοινωνικής ευαισθητοποίησης. Δείτε περισσότερα :https://castlesofindustry.wordpress.com/

Στις 9 και 10 Απριλίου, η Αθήνα ανοίγει τα σπίτια της και το Open House 2022 σας προσκαλεί να τα ανακαλύψετε. «Το σπίτι μου είναι το καταφύγιό μου, ένα συναισθηματικό κομμάτι αρχιτεκτονικής, όχι ένα κρύο κομμάτι άνεσης», έχει πει ο σπουδαίος Μεξικανός αρχιτέκτονας του 20ου αιώνα Luis Barragan, γνωστός για την έμφαση του στο χρώμα, το φως, τη σκιά, την μορφή και την υλικότητα. Και πράγματι, τα δύο τελευταία χρόνια η πανδημία έφερε το εσωτερικό της κατοικίας στο δημόσιο προσκήνιο περισσότερο από ποτέ με τα σπίτια να αποτελούν το απόλυτo καταφύγιο μας και ανάγκη να χωρέσουν τα «θέλω» μας. Και παρά τις ιδιαίτερες και δύσκολες συνθήκες των τελευταίων δύο χρόνων, ο πολιτισμός δήλωνε το «παρών» με διαδικτυακές διοργανώσεις, μεταξύ των οποίων και η αγαπημένη γιορτή της αρχιτεκτονικής, το Open House Athens. Φέτος ο θεσμός επιστρέφει έτσι όπως τον είχαμε συνηθίσει και αγαπήσει, με δωρεάν ξεναγήσεις σε κτίρια της Αθήνας ώστε να μάθουμε την ιστορία τους, να δούμε τις τεχνοτροπίες στο ταβάνι και τα περίτεχνα μωσαϊκά στα σπίτια, να γνωρίσουμε τις συνθήκες, τον τρόπο και τον χώρο μέσα στον οποίο εργάζονται τα αρχιτεκτονικά γραφεία. Ιστορικά, λοιπόν, δημόσια κτίρια, ξενοδοχεία, χώροι εργασίας και σπίτια - κατοικίες και διαμερίσματα - ανοίγουν τις πόρτες τους, έτσι ώστε να γνωρίσουμε την αρχιτεκτονική τους, τη χρήση και την ιστορία τους. Και επειδή κάθε Σαββατοκύριακο κάνουμε «ξενάγηση» και σε ένα διαφορετικό σπίτι, συγκεντρώσαμε τα σπίτια που μπορείτε να επισκεφτείτε δια ζώσης, αυτή τη φορά, μέσω του Open House Athens 2022. Είναι σπίτια που πάντα χαζεύετε όταν περνάτε τυχαία απέξω και κλέβουν τις εντυπώσεις για την πρωτότυπη αρχιτεκτονική τους. Τα σπίτια που «ανοίγουν» στο κοινό του Open House Athens J & A Apartment Στο ισόγειο μιας πολυκατοικίας του 1955, οι Cadu Architects δημιούργησαν μια σύγχρονη κατοικία που θα ανοίξει τις πόρτες της το Σαββατοκύριακο του Open House Athens. H αρχιτεκτονική ομάδα που ανέλαβε την ανακαίνιση της θρυλικής και εμβληματικής Μπλε Πολυκατοικίας στα Εξάρχεια, αναδιαρρύθμισε το σπίτι στη Νέα Φιλοθέη με σκοπό την καλύτερη οργάνωση των χώρων και τη δημιουργία νέων οπτικών φυγών προς τον περιμετρικό κήπο. Eπανεξέτασε την εσωτερική διαρρύθμιση και δημιούργησε έναν χώρο που διευκολύνει τη ζωή των κατοίκων του. Που: Αλ. Βραχνού 7, Νέα Φιλοθέη/Φωτογραφία: Μιχαήλ Δαμάσκος Πότε: 09/04 10:00-14:00 10 am Lofts Ένα πρώην βιομηχανικό κτίριο, που μετατράπηκε σε ένα ιδιαίτερο συγκρότημα από τους Gavalas Ioannidou Architecture και το Studio Andrew Trotter, το 2016-2021, ανοίγει τις πόρτες του στο Open House Athens. Ο πολυλειτουργικός αυτός χώρος, στον οποίο ξεναγηθήκαμε και πριν λίγες εβδομάδες, μπορεί να νοικιαστεί για εκδηλώσεις, εκθέσεις, ειδικά δείπνα, γυρίσματα αλλά και διαμονή. Σκυρόδεμα, γυαλί και μέταλλο είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των υλικών του ενώ η αίσθηση που δίνει εξαρτάται πάντα από τον χώρο που βρίσκεται ο επισκέπτης. Σκοτεινή και ισχυρή στον κάτω ορόφου σε αντίθεση με την αναζωογονητική του επάνω ορόφου. Η μεγάλη σκουριασμένη σιδερένια σκάλα είναι κυρίαρχο στοιχείο στο κεντρικό αίθριο, που συνδέει τους δύο επάνω χώρους με τον κάτω όροφο. Ενας χώρος που σίγουρα αξίζει να επισκεφτείτε. Που: 10AM Lofts, Κωνσταντινουπόλεως 82, Αθήνα/Φωτογραφίες: Salva Lopez Πότε: 09/04 13:00-17:00 & 10/04 13:00-17:00 Thission Lofts To νεοκλασικό βιομηχανικό κτίριο του 1927 που το 2005 μετατράπηκε σε κτίριο κατοικιών τύπου loft από τους if-untitled architecture (Μ. Γιαννακοπούλου, A. Grafweg, S. Hirano), ανοίγει τις πόρτες του, στο πλαίσιο του Open House Athens 2022, για ένα ένα διήμερο. Πρόκειται για ένα τετραώροφο συγκρότημα στην Πειραιώς, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων 19 διαφορετικά διαμερίσματα - lofts επιφάνειας 80m2 - 300m2, τα οποία μοιράζονται ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά: το μεγάλο ύψος των χώρων, το βιομηχανικό χαρακτήρα της κατασκευής και τους μεγάλους ενιαίους ελεύθερους χώρους. Το «Thission Lofts» οργανώνεται, επίσης, γύρω από ένα κεντρικό υπαίθριο πολυλειτουργικό κοινόχρηστο χώρο, που λειτουργεί και ως πέρασμα από και προς τα διαμερίσματα. Ενα ακίνητο «αρχιτεκτονικό διαμάντι» που αναβίωσε έπειτα από μελέτη αποκατάστασης. Που: Πειραιώς 123 & Ευρυσθέως, Πετράλωνα Πότε: 09/04 10:00-15:00, 10/04 10:00-14:00 Πολυκατοικία στη Δεινοκράτους Για άλλη μια χρονιά η Πολυκατοικία στη Δεινοκράτους «ξεκλειδώνει» για το Open House Athens. Κατασκευάστηκε το 2013 και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Γιώργο Αγγελή. Πρόκειται για μια σύγχρονη εκδοχή του τύπου της αθηναϊκής πολυκατοικίας. Αποτελείται από πέντε ορόφους διαμερισμάτων, πιλοτή και τέσσερις υπόγειους ορόφους. Κεντρική ιδέα του σχεδιασμού ήταν η σχέση του κτιρίου με το περιβάλλον του: τον άμεσο περίγυρο και την πόλη. Ο εσωτερικός ανοιχτός πεζόδρομος και η είσοδος στο κλιμακοστάσιο και το ημιυπαίθριο καθιστικό λειτουργούν ως χώρος συνάντησης των κατοίκων. Η οργάνωση σε κάναβο στύλων και τοιχίων και η κάτοψη σε ζώνες δίνουν τη δυνατότητα εναλλακτικών διαμορφώσεων ανά όροφο. Φωτογραφία: Μπάμπης Λουιζίδης Οι χώροι της πολυκατοικίας, γυμνοί και απερίφραστοι, συστήνουν ένα ήρεμο, φιλικό και ίσως «σιωπηρό» τοπίο που αντλεί την ιδιαίτερη δυναμική του από την καθαρότητα και τη σαφήνεια της δομής τους. Που: Δεινοκράτους 123, Παπαγιάννη & Δημοχάρους, Κολωνάκι, Αθήνα Πότε: 10/04 12:00 -16:00 Αθηναϊκή Αστική Μονοκατοικία Πρόκειται για ένα τυπικό δείγμα μικροαστικής αθηναϊκής κατοικίας του 1950-1960, που ανακαινίσθηκε ριζικά το 2009 από την αρχιτέκτονα Μαρίνα Πετρουλά, δίνοντας εξίσου έμφαση σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Φωτογραφία: Γιάννης Τσόλκας Φωτογραφία: Γιάννης Τσόλκας Τα υλικά είναι φυσικά, κυριαρχούν το εμφανές μπετόν, ο χάλυβας και το ξύλο και οι όποιες παρεμβάσεις έχουν γίνει ήταν με σεβασμό στο αρχικό σχέδιο. Που: Αθηναϊκή Αστική Μονοκατοικία, Ισαίου 8, Παγκράτι Πότε: 09/04 12:00-20:00 & 10/04 12:00-20:00 Διαμέρισμα στο Φάληρο Οι Plaini and Karahalios Architects σχεδίασαν το 2021 ένα διαμέρισμα στο Παλαιό Φάληρο για μια τριμελή οικογένεια, το οποίο θα είναι επισκέψιμο για το κοινό του Open House Φωτογραφίες: Νίκος Παπαγεωργίου Φωτογραφίες: Νίκος Παπαγεωργίου Πρόκειται για ένα καινούργιο και απόλυτα λειτουργικό διαμέρισμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες που δημιούργησε η πανδημία και στις οποίες κλήθηκε να «απαντήσει» η αρχιτεκτονική, καθώς, πέρα από τις τυπικά οριοθετημένες λειτουργίες, μελετήθηκαν και σύγχρονες ανάγκες όπως η τηλεργασία, η ξεχωριστή έκφραση του κάθε χρήστη και οι συνθήκες συνύπαρξης διαφορετικών ατομικών δραστηριοτήτων. Που: Αγ. Αλεξάνδρου 87, Παλαιό Φάληρο Πότε: 09/04 12:00-20:00 Διαμερίσματα στην Πλάκα Τα διαμερίσματα στην Πλάκα έχουν την υπογραφή της 3NK Engineers & Architects και αποτελούν μια νέα άφιξη στο Open House Athens. Ζητούμενο του έργου ήταν η μετατροπή πρώην χώρου γραφείων στην Πλάκα σε δυο σύγχρονα αυτόνομα διαμερίσματα που να εξυπηρετούν τις ανάγκες του σύγχρονου κάτοικου πόλης. Η μελέτη, η κατασκευή, η επίπλωση και η διακόσμηση των χώρων αποτέλεσε αντικείμενο του έργου. Που: Μπενιζέλου Παλαιολόγου 2, Aθήνα Πότε: 09/04 12:00-17:00 Διατηρητέο Οδου Μετσόβου Πρόκειται για μια διατηρητέα πολυκατοικία μοντέρνας αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου, που σχεδιάστηκε το 1930-1936 από τον αρχιτέκτονα και ζωγράφο Τάκη Μάρθα κι αποκαταστάθηκε το 2022 από το αρχιτεκτονικό γραφείο Barespace. Αποτελεί new entry στις ξεναγήσεις κτιρίων και χώρων με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και ανυπομονούμε να το γνωρίσουμε. Που: Μετσόβου 25, Aθήνα Πότε: 09/04 11:00-15:00 Τι είναι το Open House Athens To Open House Athens είναι η μεγαλύτερη γιορτή της αρχιτεκτονικής στην Αθήνα. Πρόκειται, άλλωστε, για έναν από τους σημαντικότερους διεθνείς θεσμούς για την ανάδειξη και προώθηση της αρχιτεκτονικής. Η ιδέα ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα έχει διαδοθεί σε 49 πόλεις του κόσμου, μεταξύ των οποίων βρίσκεται η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Κάθε χρόνο, για ένα διήμερο, τα πιο εντυπωσιακά και ιστορικά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, ανοίγουν τις πύλες τους στο κοινό δωρεάν, μετατρέποντας την πόλη σε ανοιχτό μουσείο, με εκθέματα τα ίδια της τα κτίρια. Στην Αθήνα το Open House πραγματοποιείται από την άνοιξη του 2014 και κάθε χρόνο οι λάτρεις του design και της αρχιτεκτονικής το περιμένουν πως και πως, ώστε να εξερευνήσουν εμβληματικά κτίρια και να μάθουν τη βαθύτερη αρχιτεκτονική τους αξία και ιστορία.

Οι ασάφειες του Αρχαιολογικού Νόμου (Ν.3028/02), η έλλειψη εναρμόνισής του με τις ισχυρότερες αυτού Διεθνείς Συμβάσεις (Συμβάσεις για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Ευρώπης: Χάρτα της Βενετίας, Granada, σύμβαση της UNESCO κλπ), η εσωστρέφεια της διοίκησης και των υπηρεσιών του ΥπΠΟΑ καθώς και η συχνά μονοδιάστατη προσέγγιση στο γνωστικό αντικείμενο της Προστασίας και Ανάδειξης της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, έχουν ως αποτέλεσμα το στραγγαλισμό κάθε προσπάθειας «νέας αρχιτεκτονικής δημιουργίας» και την υποβάθμιση της σημασίας της Αρχιτεκτονικής που δημιουργεί σήμερα την Παράδοση για τις επερχόμενες γενιές. Παράλληλα, οι γραφειοκρατικές εμπλοκές και παλινωδίες οδηγούν στην ταλαιπωρία, σε επιχειρηματική αβεβαιότητα, στην ακύρωση των επενδύσεων και, πολλές φορές, στον ευτελισμό των εμπλεκομένων μελετητών. Ο συνδυασμός των παραπάνω, έχει ως αποτέλεσμα μια αποκαρδιωτική εικόνα για τον τόπο μας σε ότι αφορά στη σύγχρονη αρχιτεκτονική και στην προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, μια επίγευση τριτοκοσμικού – ολοκληρωτικού κράτους που αντιστρατεύεται στην ανάδειξη του χαρακτήρα, της ταυτότητας, του genius loci (πνεύμα του τόπου) υπερασπιζόμενο επιλεκτικά στοιχεία μιας φυσιογνωμίας και συχνά (παρα)βιάζει βασικές αρχές τεκμηρίωσης μιας σύγχρονης ολιστικής προσέγγισης του ενσωματωμένου στον τόπο και στον χρόνο σχεδιασμού. Εμμονικές απόψεις των υπηρεσιών του ΥπΠΟΑ σε ότι αφορά στην ένταξη και ενσωμάτωση των κατασκευών στο πολιτιστικό περιβάλλον, απόψεις που δεν βασίζονται σε κανόνες και αρχές της αρχιτεκτονικής ως επιστήμης και αγνοούν συστηματικά τις διεθνείς συμβάσεις, επιβάλλουν πεισματικά την επανάληψη, τον μιμητισμό, την απαξίωση έως και «εξαφάνιση» της σύγχρονης δημιουργίας, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της αρχιτεκτονικής αξίας ως δυναμικού στοιχείου της πολιτιστικής κληρονομιάς στο υλικό και άυλο ανθρωπογενές περιβάλλον. Από το πλέγμα των συνεπειών αυτής της πραγματικότητας, εστιάζουμε στη διαφαινόμενη και διαπιστωμένη εγκατάλειψη, κατάρρευση και, συχνά, εξαφάνιση εξαίρετων δειγμάτων της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και, παράλληλα, στην αδυναμία άρθρωσης τεκμηριωμένης αρχιτεκτονικής έκφρασης. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η ψευδεπίγραφη προστασία οδηγεί στην αυθαίρετη δόμηση και επέμβαση. Η Αρχιτεκτονική εξελίσσεται με συνθετικές αρχές και τυπολογικούς κανόνες, αφαιρετικά δηλαδή τυπολογικά στοιχεία που δεν αντιγράφονται αλλά «μεταγράφονται» σε αρχιτεκτονική μορφή στον αντίποδα των εικονιστικών μορφολογικών «επιλογών» που συνήθως επικρατούν μέσα από στείρες μιμητικές επιλογές. Οι τυπολογικοί κανόνες δεν εμποδίζουν την εξέλιξη της φυσιογνωμίας του τόπου, εξέλιξη που αποτελεί και τον μόνο τρόπο σεβασμού του χαρακτήρα του και αξιοποίησης των χωρικών και αρχιτεκτονικών στοιχείων που έχει επιτύχει στην ιστορική του διαδρομή. Ο αυστηρός, συνεπής και αποτελεσματικός έλεγχος τόσο στην αδειοδότηση των έργων, όσο και στην υλοποίησή τους, είναι επαρκής συνθήκη για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα/ταυτότητας του τόπου. Πάγια θέση και οδηγία του ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων είναι ότι κάθε πρόταση που ενσωματώνεται σε μια περιοχή, προστατευόμενη ή όχι, πρέπει να τεκμηριώνεται με όρους αρχιτεκτονικής σύνθεσης, ανεξάρτητα αν η πρόθεση είναι μιμητική (ακόμα και τότε, αναγκαστικά και αναπόφευκτα θα περιέχει και διαφοροποιήσεις γιατί δεν θα είναι αυθεντική) ή πρόθεση διαφοροποίησης (που εξίσου αναγκαστικά και αναπόφευκτα θα περιέχει στοιχεία μίμησης αφού οφείλει η διαφοροποίηση που επιχειρεί να μην είναι άκριτη αλλά συσχετισμένη με τον οικισμό/τόπο/τοπίο που αναφέρεται). Όλες ανεξαιρέτως οι αρχιτεκτονικές προτάσεις διαφοροποιούνται, στον ένα ή άλλο βαθμό και με τον ένα ή άλλο τρόπο. Αν αποτελούν πιστά αντίγραφα (ίδιες μορφές, ίδια υλικά, ίδια χρώματα, κλπ) τότε αντιβαίνουν στη Χάρτα της Βενετίας (περί κιβδηλίας) και σε όλους του νόμους περί Προστασίας της Κληρονομιάς που αναφέρουν ρητά ότι έχουν βασιστεί σε αυτήν (πχ Granada, Nara). Διασφαλίζεται έτσι το «δικαίωμα στη δημιουργία» της Αρχιτεκτονικής, των αρχιτεκτόνων και της κοινωνίας που εκφράζουν, άρα του έννομου συμφέροντος της κοινωνίας και του δικαιώματός της να υπάρχει στον τόπο της που θα αναπτύσσεται/εξελίσσεται αυθεντικά χωρίς μασκαρέματα, παγώματα και πειράματα ταρίχευσης. Η προάσπιση και ανάδειξη του διαχρονικού χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής ως ζωντανού στοιχείου της πολιτιστικής μας ταυτότητας και η διασφάλιση της πληρότητας της τεκμηρίωσης (συνθετικές αρχές, ολοκληρωμένη ένταξη – ενσωμάτωση) της σύγχρονης αρχιτεκτονικής δημιουργίας, ώστε να αποτελέσει την αρχιτεκτονική κληρονομιά του μέλλοντος, αποτελούν τα βασικά ζητούμενα μιας παρέμβασης που προσδιορίζει τις δυσλειτουργίες και προτείνει, ώστε να αποκατασταθούν οι χρόνιες αδυναμίες που αποθαρρύνουν κάθε δημιουργική προσπάθεια σε αυτόν τον τομέα του Πολιτισμού. Στην προσπάθεια αυτή παρατηρούνται δυσλειτουργίες και προβλήματα όπως: προβλήματα ισχύοντος νομικού πλαισίου και αστοχίες ερμηνείας και εφαρμογής του, προβλήματα θεσμικού πλαισίου περί χωρικών αρμοδιοτήτων και αντικειμένου Προστασίας, προβλήματα διαδικασιών εγκρίσεων και κατανομής των αρμοδιοτήτων με βάση την εξειδίκευση του γνωστικού αντικειμένου και προβλήματα εφαρμογής των αρχών του ολοκληρωμένου Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και υλοποίησης των αποτελεσμάτων του. Μέχρι σήμερα η πολιτεία δεν έχει ρυθμίσει θέματα αρμοδιοτήτων και σαφών διαδικασιών μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών των Υπουργείων ΥΠΕΝ και ΥπΠΟΑ. Επίσης, η έλλειψη πλήρους θεσμικής κατοχύρωσης των όρων «Προστασία» και «Δημιουργία» εξακολουθεί να συντηρεί μια συγκρουσιακή κατάσταση που έχει παγιωθεί μεταξύ των μελετητών και των υπηρεσιών. Τέλος, εκκρεμούν θέματα όπως η συγκρότηση κατάλληλων γνωμοδοτικών και εγκριτικών οργάνων και υπηρεσιών που σήμερα ολοκληρώνουν το έργο τους σε χρόνους απαγορευτικούς και ανασταλτικούς στον όποιο προγραμματισμό και σχεδιασμό. Ο νομοθέτης έχει σταθμίσει το δημόσιο συμφέρον, έχει ορίσει σαφώς τις προϋποθέσεις, για τις οποίες απαιτείται έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού. Σε αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται περιοχές που δεν αποτελούν κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους. Σύμφωνα με τον Ν.3028/2002, έγκριση ΥπΠΟΑ λοιπόν απαιτείται μόνο σε περιοχές που αποτελούν κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους. Παρ’ όλ’ αυτά, πληθώρα εγγράφων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού ζητούν από τις εκάστοτε ΥΔΟΜ των Δήμων προηγούμενη έγκριση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας σε περιοχές εκτός των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων. Αντίστοιχα θέματα προκύπτουν με τις αρμοδιότητες και τους ελέγχους των υπηρεσιών της Εφορείας Νεωτέρων που επεκτείνονται διαρκώς θεματικά και γεωγραφικά, κρίνοντας αρχιτεκτονικές μελέτες με έωλες διαδικασίες και, συχνά, αδιαφανή κριτήρια και χρονικές προτεραιότητες. Η συνεχιζόμενη αυτή κατάσταση, δημιουργεί πέραν των άλλων και «πολιτιστικά θύματα» με την απώλεια σημαντικών στοιχείων της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς. Ο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ θεωρεί ότι πρέπει άμεσα να αποφασιστούν: Τροποποίηση αρχαιολογικού νόμου με βάση τις αρχές των Διεθνών Συμβάσεων (πχ αρχαία/ νεώτερα) και τις ανάγκες ενσωμάτωσής του με την περιβαλλοντική και πολεοδομική νομοθεσία. Καθορισμός χωρικών περιοχών αρμοδιότητας ελέγχου. Καθορισμός αντικειμένου προστασίας. Κατάργηση εγκυκλίων που επιτάσσουν αντιεπιστημονικές διαδικασίες. Κατανομή εγκρίσεων και ελέγχων με βάση το γνωστικό αντικείμενο. Καθορισμός του τρόπου ανάθεσης, παρακολούθησης και εποπτείας των έργων. Η Αρχιτεκτονική Κληρονομιά δημιουργείται με κάθε έργο που, σε οποιαδήποτε κλίμακα, εντάσσεται στο υπάρχον πολιτισμικό και φυσικό περιβάλλον. Η αρχιτεκτονική δημιουργία, η ποιότητα των κατασκευών, η αρμονική ένταξή τους στο περιβάλλον, ο σεβασμός των φυσικών και αστικών τοπίων, καθώς και της κοινής και ιδιωτικής κληρονομιάς αποτελούν δημόσιο συμφέρον (παρ. 27 του προοιμίου της Οδηγίας 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου). Κατ’ εφαρμογή των παραπάνω, τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΣΑ) αναλαμβάνουν την υποχρέωση της προστασίας του τοπίου, της ένταξης και ενσωμάτωσης των κατασκευών στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και το πολιτιστικό περιβάλλον. Δυστυχώς, οι παραπάνω αρχές δεν έχουν ενσωματωθεί στον Αρχαιολογικό Νόμο με βάση τον οποίο ελέγχουν οι υπηρεσίες του ΥπΠΟΑ τις Αρχιτεκτονικές Μελέτες, οδηγώντας συχνά στην υποστολή του επιστημονικού λόγου σε επιταγές αντίθετες με την επιστημονική συνείδηση (όπως μορφολογικούς κανόνες, τυποποίηση και εμπορευματοποίηση της δόμησης). Όσο σημαντικός είναι ο κίνδυνος της άκριτης δόμησης, δηλαδή της δόμησης που δεν σχετίζεται με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου στον οποίο αφορά, αντίστοιχα σημαντικός είναι και ο κίνδυνος της δόμησης που, εξίσου άκριτα και ανιστόρητα, επαναλαμβάνει μορφολογικά στοιχεία του παρελθόντος σε μια εποχή όπου οι συνθήκες κατοίκησης και το συνολικό πολιτισμικό πλαίσιο έχει αλλάξει. Ως ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων υπογραμμίζουμε ότι σε αυτές τις αρχές είναι βασισμένα τα ζητούμενα της τεκμηρίωσης των θεμάτων που συζητούνται στα ΣΑ και ο επιστημονικός διάλογος που αφορά στην Αρχιτεκτονική, ο οποίος περιλαμβάνει τον καθορισμό των όρων της παρέμβασης και κρίνει ολοκληρωμένες συνθετικές επιλογές, αποτελεί αποκλειστικό τους αντικείμενο. Η εμπλοκή πολλαπλών υπηρεσιών διαφορετικών Υπουργείων στην παραπάνω διαδικασία, δημιουργεί συγκρουσιακό περιβάλλον μεταξύ των υπηρεσιών του δημοσίου, των ελεύθερων επαγγελματιών μηχανικών, αλλά και των απλών πολιτών. Η αναζήτηση διεξόδου είναι επίκαιρη αλλά και επιβεβλημένη.