Αναζήτηση στην κοινότητα

Καλησπέρα σας, Έχω μία έκταση η οποία αποτελείται από ένα τμήμα εκτός οικισμού με κομμάτι απαλλοτριωμένο κι ένα τμήμα εντός οικισμού και ο οικισμός αυτός έχει συμπεριληφθεί στις επεκτάσεις του σχεδίου πόλεως αλλά σταματάει η επέκταση ακριβώς στον δρόμο κάτω από την επίμαχη έκταση (στο τμήμα εντός οικισμού) Πώς αντιμετωπίζεται αυτή η περίπτωση? τι γίνεται με αρτιότητα οικοδομησιμότητα? Σύνολο έκτασης 1,2 στρέμματα πρόκειται για τίτλο ιδιοκτησίας παλιο πριν του 2003.

Σε τρεις, βασικούς πυλώνες εδράζεται η πολεοδομική μεταρρύθμιση, που παρουσιάστηκε (9/1) από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο για το 2024. Το προσεχές χρονικό διάστημα θα αποτυπωθεί σε σχέδιο νόμου, το οποίο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και θα δρομολογηθεί η ψήφισή του. Ειδικότερα, για τους τρεις πυλώνες της πολεοδομικής μεταρρύθμισης: Αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης Προωθείται μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση για να τελειώσει, οριστικά, το φαινόμενο της νέας, αυθαίρετης δόμησης, με θεμελιώδεις αλλαγές στους θεσμούς και στα εργαλεία ελέγχου και κατεδάφισης των νέων αυθαιρέτων. Στο πλαίσιο αυτό: Καθορίζεται σαφές πεδίο αρμοδιότητας για κάθε υπηρεσία του δημοσίου, που εμπλέκεται με την αυθαίρετη δόμηση (Επιθεωρητές, Κτηματική Υπηρεσία, Λιμενικό, Δασαρχεία κ.λπ.). Θεσμοθετείται σύστημα πλήρους παρακολούθησης του δομημένου περιβάλλοντος, διαδικασία εντοπισμού και καταγραφής της αυθαίρετης δόμησης με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα (δορυφόρους, drones, τεχνητή νοημοσύνη, κ.λπ.), διασύνδεση συστήματος με το σύστημα ηλεκτρονικής έκδοσης αδειών (e-Adeies), και πλατφόρμα καταγγελιών. Περιγράφεται η διαδικασία των αυτοψιών από μεικτά κλιμάκια των αρμόδιων υπηρεσιών, ακολουθώντας το μοντέλο της Μυκόνου του περασμένου καλοκαιριού. Καθορίζεται ο τρόπος, η χρηματοδότηση και η μεταφορά αρμοδιοτήτων για τις κατεδαφίσεις από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, στην Κεντρική Διοίκηση. Κατεδαφίζονται, κατά προτεραιότητα, όλες οι νέες, αυθαίρετες κατασκευές και υλοποιούνται, ετησίως, επιπρόσθετες κατεδαφίσεις, που αντιστοιχούν σε παλαιότερα αυθαίρετα, για τα οποία υπάρχουν οριστικά πρωτόκολλα κατεδάφισης, με πολεοδομικά και περιβαλλοντικά κριτήρια, σε αριθμό που αντιστοιχεί κατ’ ελάχιστον στα πρωτόκολλα κατεδάφισης, που οριστικοποιήθηκαν το 2023. Αυξάνονται οι κυρώσεις και τα πρόστιμα για τους διοικούμενους που κατασκευάζουν αυθαίρετα. Πρόγραμμα «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» H έλλειψη καθορισμένων χρήσεων γης και η αδυναμία εφαρμογής χρήσιμων πολεοδομικών μέτρων – κινήτρων δημιουργούν πολλαπλά προβλήματα για το περιβάλλον, μη ορθολογική οργάνωση του χώρου και φαινόμενα όπως άναρχη – αυθαίρετη δόμηση και υπερβολική αστική διάχυση στον αγροτικό χώρο. Τα παραπάνω έχουν και δευτερογενείς παρενέργειες, για παράδειγμα ελλείψεις βασικών τεχνικών και περιβαλλοντικών υποδομών και αθέμιτο ανταγωνισμό από παράνομες, οικοδομικές δραστηριότητες, έναντι των νόμιμων. Για να αντιμετωπιστούν αυτά τα ζητήματα προωθείται η υλοποίηση του προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», το οποίο αφορά σε χρηματοδότηση πολεοδομικών μελετών μείζονος σημασίας και περιλαμβάνει τις παρακάτω πέντε δράσεις: Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Τ.Π.Σ.) Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Ε.Π.Σ.) Αυτοτελών Μελετών για Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (Ζ.Υ.Σ.) Αυτοτελών Μελετών Οριοθέτησης Οικισμών και Αυτοτελών Μελετών Χαρακτηρισμού Δημοτικών Οδών Σημειώνεται πως τα Τ.Π.Σ. και τα Ε.Π.Σ. αντιστοιχούν στο 80% των Δημοτικών Ενοτήτων (826 από τις συνολικά 1.036) και στο 77% της επιφάνειας της χώρας (101.324 από 132.049 τ.χλμ.). Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί, πρωτίστως, με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ παράλληλα θα υπάρξει χρηματοδότηση και από άλλες πηγές (π.χ. Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ΕΣΠΑ, Πράσινο Ταμείο). Από τις παραπάνω δράσεις θα επωφεληθούν ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας, αλλά και μεμονωμένοι ιδιοκτήτες ακινήτων. Συγκεκριμένα, όλοι οι δήμοι της χώρας θα μπορούν να έχουν θεσμοθετημένες χρήσεις γης. Ταυτόχρονα, τα τομεακά υπουργεία και ιδιώτες επενδυτές θα γνωρίζουν εκ των προτέρων ποιες δραστηριότητες επιτρέπεται να αναπτυχθούν σε κάθε περιοχή/θέση, για σωστή προετοιμασία μελετών και έργων και τέλος θα μπορεί να εκτιμηθεί η πραγματική αξία ακινήτων μεμονωμένων ιδιοκτητών. Λύση στο ζήτημα της δόμησης των γηπέδων στην εκτός σχεδίου περιοχή Με μεταβατική ρύθμιση επιλύεται το ζήτημα της δόμησης των γηπέδων στην εκτός σχεδίου περιοχή, που έχουν πρόσωπο σε μη αναγνωρισμένο ως κοινόχρηστο κατά την έννοια της πολεοδομικής νομοθεσίας οδό. Η μεταβατική αυτή ρύθμιση θέτει ειδικές προϋποθέσεις που συνδέονται με: εν τοις πράγμασι ύπαρξη οδού για την εξυπηρέτηση των ακινήτων που εμφαίνεται σε αεροφωτογραφίες προ της 27ης Ιουλίου 1977 πλάτος οδού τουλάχιστον 3,5 μέτρων, ώστε να διευκολύνεται η πρόσβαση πυροσβεστικού. πρόβλεψη περιβαλλοντικού ισοδυνάμου που θα κατατίθεται ως παρακαταθήκη πριν την έκδοση της οικοδομικής αδείας σε ειδικό λογαριασμό του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και θα διατίθεται αποκλειστικά για έργα υποδομής και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, εντός των διοικητικών ορίων του δήμου που βρίσκεται το γήπεδο, με βάση προτεραιότητες που προκύπτουν από τον πολεοδομικό σχεδιασμό. View full είδηση

Θέμα ημερών αποτελεί η κατάθεση της μεταβατικής ρύθμισης για την εκτός σχεδίου δόμηση σε οικόπεδα άνω των τεσσάρων στρεμμάτων, χωρίς «πρόσωπο» σε πολεοδομικά αναγνωρισμένη κοινόχρηστη οδό, που θα ισχύει έως ότου ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός. Οπως επισημαίνουν πηγές στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, στο προσεχές Υπουργικό Συμβούλιο πρόκειται να παρουσιαστεί, έπειτα να τεθεί σε διαβούλευση και αμέσως μετά να έρθει στη Βουλή. Σκοπός του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι να δοθεί ανάσα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες που μέχρι σήμερα είναι με «δεμένα» χέρια και γι’ αυτό το τελικό σχέδιο που θα κατατεθεί προς ψήφιση θα είναι εναρμονισμένο με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, ώστε να αποφευχθούν στο μέλλον νέες προσφυγές και ακυρωτικές αποφάσεις. Το υπουργείο, παράλληλα, επιδιώκει αυτή η μεταβατική ρύθμιση να είναι και η τελευταία μέχρι την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, δηλαδή των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, τα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη χρηματοδοτούμενα με περισσότερα από 400 εκατ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025. Η νέα ρύθμιση Οι τρεις βασικές προϋποθέσεις για να πάρουν άδεια δόμησης τα εκτός σχεδίου γήπεδα είναι: Η ύπαρξη της οδού για την εξυπηρέτηση των ακινήτων να φαίνεται σε αεροφωτογραφίες προ της 27ης Ιουλίου 1977. Οι δρόμοι στους οποίους έχουν «πρόσωπο» τα γήπεδα να είναι πλάτους τουλάχιστον 3,5 μέτρων. Οι ιδιοκτήτες να πληρώσουν ειδικό τέλος για την έκδοση οικοδομικής άδειας ως πρόβλεψη περιβαλλοντικού ισοδυνάμου. Το ειδικό τέλος, το ύψος του οποίου θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση, θα κατατίθεται πριν από την έκδοση οικοδομικής άδειας σε ειδικό λογαριασμό του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και θα διατίθεται αποκλειστικά για έργα υποδομής και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, εντός των διοικητικών ορίων του δήμου όπου βρίσκεται το οικόπεδο. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν οι ίδιες πηγές στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, μέσω της νέας ρύθμισης δίνεται η δυνατότητα να δομούνται νόμιμα γήπεδα (οικόπεδα) τουλάχιστον τεσσάρων στρεμμάτων, κείμενα εκτός ρυμοτομικών σχεδίων πόλεων ή εκτός ορίων νομίμως υφιστάμενων οικισμών, εφόσον ανήκουν σε μία από τις παρακάτω κατηγορίες οικοπέδων, ανάλογα με τον χρόνο δημιουργίας και το «πρόσωπο» που διαθέτουν στον δρόμο: 1 Οικόπεδα που δημιουργήθηκαν από 31 Μαΐου 1985 μέχρι και 31 Δεκεμβρίου 2003. Αυτά, προκειμένου να οικοδομηθούν, θα πρέπει να έχουν «πρόσωπο» ή να εφάπτεται το ένα εκ των ορίων τους σε μήκος τουλάχιστον 3,5 μέτρων σε οδό που: 1ον) Εμφανίζεται σε αεροφωτογραφίες πριν από τις 27 Ιουλίου 1977 και έχει πλάτος τουλάχιστον 3,5 μέτρων. 2ον) Συνδέεται με διεθνή, επαρχιακή, δημοτική ή κοινοτική οδό ή εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών. 3ον) Αυτή να έχει διανοιχτεί με απόφαση κρατικού οργάνου είτε να είναι καταχωρισμένη στα κτηματολογικά βιβλία είτε να έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες οδοστρωσίας της από αρμόδια για τη συντήρηση και τη βελτίωση των οδών Αρχή είτε οργανισμό είτε να διέρχεται από αυτήν δίκτυο κοινής ωφελείας. 2 Οικόπεδα που δημιουργήθηκαν πριν από το 1985. Προκειμένου τα οικόπεδα αυτά να είναι οικοδομήσιμα, θα πρέπει να έχουν «πρόσωπο» ή να εφάπτεται το ένα από τα όριά τους σε μήκος τουλάχιστον 3,5 μέτρων σε οδό που: 1ον) Εμφανίζεται σε αεροφωτογραφίες πριν από τις 27 Ιουλίου 1977, έχει πλάτος τουλάχιστον 3,5 μέτρων και έχει διανοιχτεί με απόφαση κρατικού οργάνου, είτε είναι καταχωρισμένη με την ένδειξη «Ε.Κ.» (ειδική έκταση) είτε έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες οδοστρωσίας από αρμόδια για τη συντήρηση και τη βελτίωση των οδών Αρχή είτε να διέρχεται από αυτήν δίκτυο κοινής ωφελείας. 2ον) Οικόπεδα που μπορούν να οικοδομηθούν είναι και αυτά τα οποία διαθέτουν νόμιμη δουλεία διόδου, προ του ’85, με πλάτος τουλάχιστον 3,5 μέτρων, η οποία να συνδέεται με διεθνή, επαρχιακή, δημοτική ή κοινοτική οδό ή εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών. ΜΕ ΠΡΟΕΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΔΕΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Ποια οικόπεδα «απελευθερώνονται» Σύμφωνα με τη ρύθμιση που προωθεί το ΥΠΕΝ, δεν απαιτείται η τήρηση των προϋποθέσεων για τη δόμηση: Γηπέδων που δημιουργήθηκαν προ της 31ης.05.1985 για τα οποία υφίστανται σε ισχύ προεγκρίσεις οικοδομικών αδειών ή οικοδομικές άδειες ή αναθεωρήσεις αυτών που έχουν εκδοθεί προ της θέσης σε ισχύ του παρόντος. Αυτές οι οικοδομικές άδειες και προεγκρίσεις δύνανται να αναθεωρούνται και μετά τη θέση σε ισχύ του παρόντος χωρίς απαίτηση τήρησης των ως άνω προϋποθέσεων. Γηπέδων που δημιουργήθηκαν προ της 31ης.05.1985 που αποτέλεσαν αντικείμενο δικαιοπραξιών με επαχθή αιτία, οι οποίες συνήφθησαν την τελευταία πενταετία και στη σχετική συμβολαιογραφική πράξη αναφέρεται ότι το γήπεδο είναι άρτιο και οικοδομήσιμο. Σε περιπτώσεις που έχει υποβληθεί εμπροθέσμως αίτημα, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 40 του Ν. 4759/2020. Η συνδρομή των προβλεπόμενων προϋποθέσεων θα αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο μέσο και το σύνολο των σχετικών αποδεικτικών στοιχείων θα εισάγεται υποχρεωτικά κατά την αίτηση για προέγκριση ή βεβαίωση όρων δόμησης στο πληροφοριακό σύστημα «e-Αδειες» από τον διαχειριστή της αίτησης και θα γίνεται υποχρεωτικά αναφορά αυτών στη δήλωση του μηχανικού επί του οικείου τοπογραφικού διαγράμματος. ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ ΟΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ Το μπλόκο του ΣτΕ Η μεταβατική ρύθμιση έρχεται για να ξεκαθαρίσει το τοπίο έπειτα από σειρά αποφάσεων του ΣτΕ, όπως η ακυρωτική απόφαση 176/2023, τον περασμένο Φεβρουάριο, για οικοδομική άδεια στην Πάτμο για δόμηση σε οικόπεδο που δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις, αφού δεν είχε «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο δρόμο. Μάλιστα, τότε οι ανώτατοι δικαστές στην απόφασή τους ανέφεραν ότι οι περιορισμοί της νομοθεσίας (ελάχιστη αρτιότητα, «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο δρόμο κ.ά.) ισχύουν ήδη από το 1985 (βάσει του Προεδρικού Διατάγματος της 24-31.5.1985). Κάποιους μήνες αργότερα και συγκεκριμένα τον Ιούνιο, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο με νέα του απόφαση (992/2023) ακύρωσε οικοδομική άδεια με κατά παρέκκλιση αρτιότητα για αγροτική αποθήκη στην Ανθηδόνα του Δήμου Χαλκιδέων. Επίσης, τον Αύγουστο, με την 1206/2023, εξετάζοντας την έκδοση άδειας δόμησης για οικόπεδο στον Δήμο Νικολάου Σκουφά του Νομού Αρτας, το ΣτΕ ξεκαθάρισε ότι «τα εκτός σχεδίου γήπεδα που δημιουργήθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του Ν. 3212/2003, διεπόμενα από τις διατάξεις του Π.Δ. της 24-31.5.1985, όπως αυτό είχε αρχικά, είναι δομήσιμα εφόσον διαθέτουν, μεταξύ άλλων, “πρόσωπο” σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) νομίμως υφιστάμενο και μη προκύψαντα από ιδιωτική βούληση». Οι αποφάσεις προκάλεσαν προβλήματα τόσο στην έκδοση νέων αδειών όσο και σε υφισταμένες άδειες που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που έθετε το δικαστήριο. Λύση αναμένεται να δοθεί σε μεγάλο βαθμό μέσα από την αναγνώριση οδών που αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025. Για να χτίσει κάποιος σε εκτός σχεδίου περιοχή θα πρέπει το οικόπεδο να έχει «πρόσωπο» σε αναγνωρισμένη οδό. Ο χαρακτηρισμός μιας οδού κοινόχρηστης είναι κατ’ αρχάς απαραίτητη πολεοδομική προϋπόθεση για τη δομησιμότητα των γηπέδων στην εκτός σχεδίου περιοχή, ενώ αποτελούν διαχρονικό πρόβλημα η διαφορετική αντιμετώπιση και η ερμηνεία του. Μέχρι σήμερα δεν έχουν αναγνωριστεί ως κοινόχρηστοι πολλοί δρόμοι που έχουν κατασκευαστεί από τους δήμους, είναι ασφαλτοστρωμένοι και έχουν και δίκτυα κοινής ωφελείας. Οι δρόμοι αυτοί, σύμφωνα με προηγούμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (848/2018), θεωρούνται ιδιωτικοί και απαγορεύεται η οικοδόμηση των οικοπέδων που έχουν «πρόσωπο» σε αυτούς και έχουν εμβαδόν μικρότερο των τεσσάρων στρεμμάτων. Ετσι, η δόμηση στις εκτός σχεδίου περιοχές έχει σταματήσει, βάζοντας στον «πάγο» τόσο εκδοθείσες οικοδομικές άδειες όσο και αγοραπωλησίες που ήταν σε εξέλιξη. Ταυτόχρονα, οι αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες βρίσκονται σε στάση αναμονής για σχετικές οδηγίες και κατευθύνσεις από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΟΜΗΣΗ Τα 10 SOS για τους ιδιοκτήτες ακινήτων Γράφει η ΓΡΑΜΜΑΤΗ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ(ΤΟΠΟΓΡΑΦΟΣ – ΠΟΛΕΟΔΟΜΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ) Σε αναμονή βρίσκονται χιλιάδες ιδιοκτήτες που έχουν αγοράσει ακίνητα εκτός σχεδίου και δεν μπορούν να τα εκμεταλλευτούν λόγω της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία απαγορεύεται η δόμηση σε αγροτεμάχια που στερούνται «πρόσωπο» σε αναγνωρισμένο κοινόχρηστο δρόμο. Ομως, πάνω από το 95% των οδών δεν είναι αναγνωρισμένες, ακόμα και αυτές που κατασκευάστηκαν και συντηρούνται από τους δήμους. Για να επιλύσει το θέμα αυτό το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεξεργάστηκε μεταβατική λύση, η οποία αναμένεται το επόμενο διάστημα να κατατεθεί στη Βουλή. Το θέμα όμως είναι μεγάλο και οι προϋποθέσεις που συνεχώς μπαίνουν σε εφαρμογή με τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια και τον χαρακτηρισμό του κοινόχρηστου οδικού δικτύου οδηγούν στην πραγματικότητα σε μπλόκο της εκτός σχεδίου δόμησης. Το αποτέλεσμα είναι να περιορίζεται το δικαίωμα της δόμησης, ακόμα και να καταργείται, χωρίς την υποχρέωση της Πολιτείας για αποζημίωση. Μεγάλη ανασφάλεια επικρατεί σε υποψήφιους αγοραστές ακινήτων και επενδυτές, γιατί φοβούνται μήπως τα χρήματα που θα δώσουν για την αγορά ενός οικοπέδου-ακινήτου μπορεί να πάνε χαμένα, διότι δεν υπάρχει ένας ψηφιακός χάρτης που να συμπεριλαμβάνει τις θεσμοθετημένες πολεοδομικές διατάξεις και γραμμές όπως: αιγιαλοί και παραλίες, αρχαιολογικοί χώροι, αναγνωρισμένοι κοινόχρηστοι χώροι, δασικές εκτάσεις, τροποποιήσεις σχεδίου πόλης, Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο κ.ά. Ετσι, ένας πολίτης μπορεί να αγόρασε, για παράδειγμα, ένα ακίνητο πριν από δύο χρόνια ως άρτιο και οικοδομήσιμο και σήμερα να μην μπορεί να εκδώσει οικοδομική άδεια ή άδεια λειτουργίας γιατί άλλαξαν οι όροι δόμησης ή οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης στην περιοχή. Οι πολίτες θα πρέπει να είναι καλά ενημερωμένοι για τις τελευταίες γενικές αλλά και ειδικές ανά περιοχή πολεοδομικές διατάξεις, διότι μπορεί να μην εκδοθεί η οικοδομική άδεια για μια σειρά από λόγους, όπως: 1 Να θεσμοθετήθηκε Χωροταξικό ή Πολεοδομικό Σχέδιο στην Περιοχή (Περιφερειακό Χωροταξικό ή Γενικό Πολεοδομικό, ΣΧΟΟΑΠ ή Τοπικό Χωροταξικό Σχέδιο), με το οποίο μπορεί να καταργήθηκαν οι παρεκκλίσεις ή να αυξήθηκαν τα όρια αρτιότητας ή να μειώθηκε ο Συντελεστής Δόμησης. 2 Να γειτνιάζει με αρχαιολογικούς χώρους ή βρίσκεται σε ζώνη προστασίας όπου απαγορεύεται η δόμηση. 3 Να γειτνιάζει με ρέμα που δεν έχει οριοθετηθεί, γιατί θα απαιτηθεί η οριοθέτησή του. Προσοχή, γιατί η δόμηση οποιασδήποτε κατασκευής πλησίον ρέματος επιτρέπεται σε απόσταση τουλάχιστον 20 μέτρων. 4 Να γειτνιάζει με αιγιαλό και παραλία που δεν έχουν καθοριστεί οι οριογραμμές του και κατά την οικοδόμηση θα πρέπει να «τραβηχτεί» πίσω η οικοδομή τουλάχιστον 30 μέτρα για κατοικία και 50 μέτρα για ξενοδοχείο. 5 Να βρίσκεται σε Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) και έχουν καθοριστεί αυξημένα όρια αρτιότητας, μειωμένη δόμηση ή υπάρχουν περιορισμοί στις επιτρεπόμενες χρήσεις. 6 Να βρίσκεται σε γη υψηλής παραγωγικότητας, όπου απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ. 7 Να βρίσκεται πλησίον σε κολόνες της ΔΕΗ ή βάσης ραδιοφωνικών ιστών ή κεραίας κινητής τηλεφωνίας, για λόγους ασφαλούς έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. 8 Να βρίσκεται σε περιοχή NATURA (περιοχές διατήρησης των φυσικών οικοτόπων και της άγριας χλωρίδας και πανίδας), γιατί μετά τον Μάρτιο του 2011 απαιτούνται 10 στρέμματα. 9 Να βρίσκεται σε περιοχή RAMSAR (περιοχές κοντά σε υδροβιοτόπους, με μεγάλη οικολογική σημασία) ή άλλα δίκτυα προστασίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας ή Ζώνες Ειδικής Προστασίας. 10 Να βρίσκεται σε περιοχή όπου έγινε κύρωση του δασικού χάρτη και έχει χαρακτηριστεί ως δασική έκταση. View full είδηση

Στο πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας που κατατέθηκε προς ψήφιση στην Βουλή έχει συμπεριληφθεί πρόβλεψη για την παράταση – μεταβατική ρύθμιση των παρεκκλίσεων της εκτός σχεδίου δόμησης. Πιο αναλυτικά: Άρθρο 24 Παράταση – μεταβατική ρύθμιση των παρεκκλίσεων της εκτός σχεδίου δόμησης - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 40 ν. 4759/2020 Η προθεσμία στο τέλος του εισαγωγικού εδαφίου του άρθρου 40 του ν. 4759/2020 (Α’ 245), περί έκδοσης οικοδομικής άδειας ή προέγκρισης, παρατείνεται από τη λήξη της, και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής: «1. Εάν, μέχρι την έγκριση Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου ή Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα δύο (2) έτη από την έναρξη ισχύος του παρόντος, έχει υποβληθεί αίτημα για έκδοση προέγκρισης οικοδομικής άδειας με τα δικαιολογητικά και τις μελέτες της παρ. 5 του άρθρου 35 του ν. 4495/2017 (Α’ 167) ή έχει υποβληθεί αίτημα με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για έκδοση έγγραφης βεβαίωσης της αρμόδιας Υπηρεσίας Δόμησης, κατά την υποπερ. βα) της περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 4495/2017, αν στην τελευταία περίπτωση η αίτηση για έκδοση οικοδομικής άδειας ή προέγκρισης υποβληθεί μέχρι και την 31η Μαρτίου 2024, μπορούν να οικοδομούνται ακίνητα, τα οποία: α) κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος έχουν πρόσωπο σε διεθνείς, εθνικές, επαρχιακές, δημοτικές και κοινοτικές οδούς, καθώς και σε εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών και σε σιδηροδρομικές γραμμές και εφόσον έχουν: αα) Τα γήπεδα που υφίστανται κατά την 12η.11.1962, ημέρα δημοσίευσης του από 24.10.1962 βασιλικού διατάγματος (Δ’ 142), ελάχιστο πρόσωπο: δέκα (10) μέτρα, ελάχιστο βάθος: δεκαπέντε (15) μέτρα, ελάχιστο εμβαδόν: επτακόσια πενήντα (750) τ.μ., αβ) υφίστανται κατά την 12η.9.1964, ημέρα έναρξης ισχύος του από 21.7.1964 βασιλικού διατάγματος (Δ’ 141), ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι (20) μέτρα, ελάχιστο βάθος: τριάντα πέντε (35) μέτρα, ελάχιστο εμβαδόν χίλια διακόσια (1.200) τ.μ., β) έχουν πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή, ή δημοτική οδό εφόσον υφίστανται κατά την 17η.10.1978, ημέρα έναρξης ισχύος του από 6.10.1978 προεδρικού διατάγματος (Δ’ 538), και έχουν ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι πέντε (25) μ., ελάχιστο βάθος: σαράντα (40) μ. και ελάχιστο εμβαδόν δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ., γ) έχουν πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή, ή δημοτική οδό, εφόσον υφίστανται κατά την 17η.10.1978, και έχουν ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι πέντε (25) μ., ελάχιστο βάθος: σαράντα (40) μ. και ελάχιστο εμβαδόν δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ., δ) βρίσκονται εντός της ζώνης των πόλεων, κωμών και οικισμών και είχαν κατά την 24η.4.1977, ημέρα έναρξης ισχύος του από 5.4.1977 προεδρικού διατάγματος (Δ’ 133), και ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ., ε) είναι άρτια και οικοδομήσιμα και απομειούνται συνεπεία απαλλοτριώσεων ή διάνοιξης διεθνών, εθνικών ή επαρχιακών οδών, εφόσον μετά από την απομείωση αυτή έχουν τα όρια αρτιότητας και τις λοιπές προϋποθέσεις των γηπέδων της περ. δ’, στ) σε περιπτώσεις αναδασμών, γήπεδα που δημιουργούνται και δίνονται σε δικαιούχους σε ανταλλαγή αρτίων και οικοδομήσιμων γηπέδων, εφόσον μετά από τον αναδασμό αυτόν έχουν τα όρια αρτιότητας και τις προϋποθέσεις των γηπέδων της περ. δ’, ζ) έχουν ελάχιστο εμβαδόν τέσσερις χιλιάδες (4.000) τ.μ., όταν επ’ αυτών ανεγείρονται τουριστικές εγκαταστάσεις.». View full είδηση

Η ρύθμιση θα είναι μεταβατική και θα ισχύει έως το 2025-2026, δηλαδή όταν θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα πολεοδομικού σχεδιασμού «Κωνσταντίνος Δοξιάδης». Εντός του Σεπτεμβρίου αναμένεται να «κλειδώσει» η νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τα εκτός σχεδίου ακίνητα. Η παρέμβαση είναι αναγκαία, προκειμένου να δοθεί λύση στα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν χιλιάδες ιδιοκτήτες σε όλη τη χώρα, οι οποίοι βλέπουν την περιουσία τους να απαξιώνεται μετά τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που βάζουν «μπλόκο» στην εκτός σχεδίου δόμηση. Όπως έχει επισημάνει άλλωστε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, «με διευκρινίσεις, εγκυκλίους και απαντήσεις δεν δίνονται σαφείς λύσεις και τελικά δεν λαμβάνονται υπόψη». Χαοτική κατάσταση Τους τελευταίους μήνες επικρατεί μια χαοτική κατάσταση στις πολεοδομίες όλης της χώρας: Οι Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) εκδίδουν (ή δεν εκδίδουν) οικοδομικές άδειες, ερμηνεύοντας κατά το δοκούν την απόφαση του ΣτΕ για το δικαίωμα οικοδομησιμότητας μόνο στα ακίνητα που έχουν πρόσοψη σε αναγνωρισμένο νομικά κοινόχρηστο δρόμο. Σημειώνεται ότι αυτοί οι δρόμοι είναι ελάχιστοι σε όλη την Ελλάδα και ουσιαστικά έχει καταργηθεί το δικαίωμα της εκτός σχεδίου δόμησης που ισχύει εδώ και δεκαετίες. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα έως τώρα εφαρμοζόμενα για την εκτός σχεδίου δόμηση το κριτήριο που εξεταζόταν για την απαλλαγή απαίτησης αφορούσε ύπαρξη πρόσοψης τουλάχιστον 25 μέτρων σε κοινόχρηστο δρόμο και να έχει δημιουργηθεί το γήπεδο πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2003. Ωστόσο, το ΣτΕ έβαλε και εκεί «φρένο», γνωμοδοτώντας ότι η απαίτηση αυτή πρέπει να επεκτείνεται και παλαιότερα, καθώς -παρότι δεν ορίζεται ρητά- αυτή ήταν η βούληση του νομοθέτη. Τι προτείνεται Σύμφωνα με πληροφορίες, η ρύθμιση που θα κατατεθεί στη Βουλή για τα εκτός σχεδίου ακίνητα, έκτασης άνω των 4 στρεμμάτων, θα προβλέπει την αναγνώριση ενός δρόμου ως κοινόχρηστου με βάση τις αεροφωτογραφίες του 1977. Επιπλέον, θα αναγνωρίζεται το δικαίωμα δόμησης σε οικόπεδα που δημιουργήθηκαν προ του 1985, ανεξάρτητα από το αν έχουν πρόσβαση σε κοινόχρηστο δρόμο. Η ρύθμιση θα είναι μεταβατική και θα ισχύει έως το 2025-2026, δηλαδή όταν θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα πολεοδομικού σχεδιασμού «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» και θα καλυφθεί με τα Ειδικά και τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ και ΤΠΣ) το 70% της επικράτειας, στο οποίο σήμερα δεν υπάρχει σχεδιασμός. Από εκείνη την περίοδο, αυτές οι περιοχές θα διαθέτουν συγκεκριμένες χρήσεις γης και όρους δόμησης που θα κατοχυρώνονται με τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα. Σημειώνεται επίσης ότι στα τέλη του 2022 προκηρύχθηκε διαγωνισμός από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) για το έργο της καταγραφής του υπάρχοντος οδικού δικτύου της χώρας το οποίο έχει προθεσμία ολοκλήρωσης 14 μηνών. Αφορά περιοχές εκτός ρυμοτομικών σχεδίων, εκτός οικισμών προ του 1923 και μέχρι 2.000 κατοίκων, με άμεση προτεραιότητα νησιωτικές περιοχές, όπου ανιχνεύεται μεγάλη οικιστική πίεση, κυρίως εξαιτίας της τουριστικής ανάπτυξης. Παράταση για τα κατά παρέκκλιση Στην ίδια νομοθετική παρέμβαση αναμένεται να υπάρξει και λύση για το δικαίωμα δόμησης στα κατά παρέκκλιση εκτός σχεδίου ακίνητα, δηλαδή σε όσα έχουν έκταση μικρότερη των 4 στρεμμάτων. Τον περασμένο Νοέμβριο το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι για όσα κατά παρέκκλιση άρτια γήπεδα σε εκτός σχεδίου περιοχές δεν έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια έως και τις 9 Δεκεμβρίου 2022, θα μπορούσαν να οικοδομηθούν, εφόσον έως και την ημερομηνία αυτή υποβαλλόταν αίτηση, είτε για προέγκριση οικοδομικής άδειας είτε για βεβαίωση όρων δόμησης. Λίγο αργότερα, με τον Ν. 5007 (ΦΕΚ 241Α/23-12-2022), ορίστηκε η καταληκτική ημερομηνία της 30ής Σεπτεμβρίου 2023 για την υποβολή αίτησης για προέγκριση ή έκδοση οικοδομικής άδειας σε όσα γήπεδα είχε γίνει αίτηση βεβαίωσης όρων δόμησης. Σημειώνεται ότι η προέγκριση οικοδομικής άδειας έχει ισχύ δύο έτη. Ωστόσο, οι ιδιοκτήτες αυτών των οικοπέδων βρέθηκαν αντιμέτωποι με μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση των σχετικών βεβαιώσεων, ενώ σημαντικά προβλήματα στη διαδικασία δημιουργούν η υποστελέχωση των ΥΔΟΜ και άλλων εµπλεκόµενων υπηρεσιών των δήμων. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται να δοθεί μια εύλογη χρονική παράταση, τουλάχιστον έως τα τέλη του έτους, στην προθεσμία που εκπνέει στις 30 Σεπτεμβρίου, καθώς η απώλεια της δυνατότητας αξιοποίησης των οικοπέδων δεν είναι αμέλεια των ιδιοκτητών, αλλά οφείλεται στην αδυναμία των υπηρεσιών να διεκπεραιώσουν το έργο τους εντός της παραπάνω προθεσμίας. Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή View full είδηση

ΣτΕ Ολομ. 992/2023 Πρόεδρος: Ευαγγελία Νίκα, Πρόεδρος ΣτΕ Εισηγητής: Θεόδωρος Αραβάνης, Σύμβουλος Επικρατείας Έγκριση παρέκκλισης από τις γενικές διατάξεις της εκτός σχεδίου δόμησης για την κατασκευή αγροτικής αποθήκης κατά τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγρ. 1 του π.δ. της 24-31.5.1985 (άρθρο 163 παράγρ. 1 του Κ.Β.Π.Ν.) - Ελλείψει σαφούς κανονιστικού πλαισίου και νόμιμων κριτηρίων, η έγκριση της παρέκκλισης δεν αποτελεί εφαρμογή του νόμου με την έκδοση ατομικής διοικητικής πράξης, αλλά κανονιστικό καθορισμό όρων δόμησης για κάθε συγκεκριμένο γήπεδο από το αποφασίζον όργανο, κατ’ ενάσκηση ανεπίτρεπτα ευρείας διακριτικής ευχέρειας. Με την 992/2023 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας έγινε δεκτή αίτηση ακυρώσεως κατά απόφασης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, με την οποία εγκρίθηκε παρέκκλιση από τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις περί εκτός σχεδίου δόμησης για την κατασκευή αγροτικής αποθήκης σε μη άρτιο γήπεδο στον Ν. Εύβοιας. Η παρέκκλιση αφορούσε το εμβαδόν του γηπέδου και τις αποστάσεις του κτιρίου από τα όρια αυτού. Με την απόφαση 992/2023 καταργήθηκε η δίκη ως προς την οικοδομική άδεια ανέγερσης της αποθήκης λόγω ανάκλησής της, κρίθηκε ότι η δίκη διατηρεί το αντικείμενό της ως προς την έγκριση της παρέκκλισης, η οποία δεν εξαντλείται σε μία εφαρμογή, αλλά μπορεί να εφαρμοσθεί και στο μέλλον, και περαιτέρω κρίθηκαν τα εξής: 1. Ο καθορισμός και ο διαφορισμός των όρων δόμησης και χρήσης των ακινήτων αποτελούν ρυθμίσεις που από τη φύση τους πρέπει να ανάγονται σε μία κατηγορία. Οι όροι δόμησης και χρήσης αποτελούν περιορισμούς του ατομικού δικαιώματος της ιδιοκτησίας και μέσο επέμβασης της Πολιτείας για την εκπλήρωση της αποστολής που της ανατέθηκε με το άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος. Λόγω της φύσης και της αποστολής των, ως μέσων παρέμβασης στη σφαίρα συνταγματικά προστατευόμενων δικαιωμάτων και αξιών (ιδιοκτησίας και περιβάλλοντος) επιβάλλονται κατά την έννοια των άρθρων 17 και 24 παρ. 2 του Συντάγματος κανονιστικώς. Οι παρεκκλίσεις από τους πάγιους όρους δόμησης μιας περιοχής, και όταν ακόμη αναφέρονται σε ορισμένα ακίνητα, πρέπει και αυτές να εντάσσονται στην κατηγορία με την οποία συνδέονται χωρικά και έχουν κανονιστικό χαρακτήρα. Οι αυτές αρχές ισχύουν και για τους όρους δόμησης των περιοχών εκτός σχεδίου, οι οποίοι, κατά την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν επιτρέπεται να είναι ευνοϊκότεροι των όρων εντός σχεδίου, ούτε να οδηγούν σε αλλοίωση του χαρακτήρα των εκτός σχεδίου περιοχών. 2. Οι όροι και περιορισμοί αυτοί πρέπει να καθορίζονται σαφώς στον νόμο ή σε κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδιδόμενο διάταγμα, το οποίο πρέπει να ορίζει, μεταξύ άλλων, τις προσήκουσες διαστάσεις των γηπέδων και των οικοδομών, τις αποστάσεις των κτιρίων από τα όρια, τα ανώτατα όρια εκμετάλλευσης και γενικώς όλους τους όρους που αναφέρονται στις εξουσιοδοτικές διατάξεις των άρθρων 17 και 9 παράγρ. 2 του ν.δ. της 17.7.1923 (άρθρα 162 παράγρ. 1 και 160 παράγρ. 2 του Κ.Β.Π.Ν., αντιστοίχως). Οι εν λόγω όροι και περιορισμοί πρέπει να τίθενται με γενικά και αντικειμενικά κριτήρια, να δικαιολογούνται από λόγους δημοσίου συμφέροντος και να είναι συναφείς και ανάλογοι με τη δραστηριότητα που αντιστοιχεί στην οικεία χρήση, έτσι ώστε να εξυπηρετούνται μόνο οι πραγματικές ανάγκες των δικαιούχων και να αποκλείονται καταστρατηγήσεις. Περαιτέρω, οι θεσπιζόμενοι όροι δόμησης πρέπει να κλιμακούνται ανάλογα με τη φύση της περιοχής και την ανάγκη τυχόν αυξημένης προστασίας της. 3. Τα αυτά ισχύουν, και δη κατά μείζονα λόγο, προκειμένου περί παρεκκλίσεων από τους πάγιους όρους δόμησης. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να προσδιορίζονται σαφώς οι δικαιούχοι και οι όροι χορήγησης της παρέκκλισης, οι οποίοι πρέπει να ανάγονται σε πολεοδομικά κριτήρια και να είναι σαφείς και ανάλογοι με το αντικείμενο της ρύθμισης, έτσι ώστε η παρέκκλιση να μην οδηγεί σε ανατροπή του κανόνα ή να περιορίζεται σε ρύθμιση ολίγων ατομικών περιπτώσεων. 4. Οι διατάξεις του άρθρου 2 παράγρ. 1 του π.δ. της 24-31.5.1985 (άρθρο 163 παράγρ. 1 του Κ.Β.Π.Ν.), καθ’ ο μέρος προβλέπουν την έγκριση παρέκκλισης από τους κατά τον κανόνα όρους της εκτός σχεδίου δόμησης δεν πληρούν τις ανωτέρω προϋποθέσεις, διότι δεν προβλέπουν νόμιμα κριτήρια για την έγκριση της παρέκκλισης. Ειδικότερα, δεν προκύπτει ο λόγος δημοσίου συμφέροντος που εξυπηρετείται με την παρέκκλιση, δεν προσδιορίζονται με σαφήνεια οι υποκειμενικές και αντικειμενικές προϋποθέσεις για την έγκρισή της, ιδίως ως προς τον καθορισμό των δικαιούχων και τα ελάχιστα όρια εμβαδού, προσώπου και βάθους του γηπέδου για την έγκριση της παρέκκλισης, ενώ και όπου καθορίζονται ανώτατα ή κατώτατα όρια, το εύρος της απόκλισης είναι ανεπίτρεπτα μεγάλο. Έτσι ευνοείται η δόμηση μειονεκτικών αγροτεμαχίων, η κατάτμηση των αγροτικών κλήρων και η ενδεχόμενη οικοπεδοποίησή τους. Τέλος δεν προβλέπεται κλιμάκωση των όρων δόμησης ανάλογα με τον τυχόν ιδιαίτερο χαρακτήρα της περιοχής, αλλά όλες οι περιοχές αντιμετωπίζονται ομοιόμορφα. Τούτο οφείλεται προφανώς και στο ότι οι κρίσιμες διατάξεις αναπαράγουν κατ’ ουσίαν τις ρυθμίσεις του άρθρου 2 του π.δ. της 6-17.10.1978, το οποίο θεσπίσθηκε πριν την αναμόρφωση της νομοθεσίας περί χωροταξίας, περιβάλλοντος και αρχαιοτήτων (ν. 2742/1999, 1650/1986, 3028/2002) και δεν συντονίζεται με αυτήν. Οι ανωτέρω πλημμέλειες δεν θεραπεύονται κατά την αντιμετώπιση κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης, διότι τα κριτήρια για την έγκριση της παρέκκλισης πρέπει να ορίζονται εκ των προτέρων στον νόμο και όχι να τίθενται επ’ ευκαιρία της εκάστοτε εφαρμογής του. Ελλείψει δε σαφούς κανονιστικού πλαισίου και νόμιμων κριτηρίων, η έγκριση της παρέκκλισης δεν αποτελεί εφαρμογή του νόμου με την έκδοση ατομικής διοικητικής πράξης, αλλά, κατ’ ουσίαν, κανονιστικό καθορισμό όρων δόμησης για κάθε συγκεκριμένο γήπεδο από το αποφασίζον όργανο, κατ’ ενάσκηση ανεπίτρεπτα ευρείας διακριτικής ευχέρειας. 5. Κατά τη μειοψηφία, η πρόβλεψη ειδικών όρων δόμησης για ειδικές χρήσεις κτιρίων είναι συνταγματικώς ανεκτή διότι δεν αποτελεί κατ’ ουσίαν παρέκκλιση, αλλά θέσπιση ειδικού καθεστώτος για την ανέγερση συγκεκριμένων κατηγοριών κτιρίων. Η απόφαση του οργάνου που εγκρίνει την παρέκκλιση εκδίδεται κατ’ ενάσκηση διακριτικής ευχέρειας της Διοίκησης, που παρέχεται με το άρθρο 163 παρ. 1 του ΚΒΠΝ, εντός των κανονιστικώς προσδιοριζομένων στην ίδια διάταξη ορίων, τα οποία δεν είναι απαραίτητο να εξαντληθούν, και κατόπιν συνεκτίμησης, αφενός των αναγκών που συνδέονται με τη λειτουργικότητα του κτιρίου που πρόκειται να ανεγερθεί και αφετέρου των επιπτώσεων από την ανέγερσή του στα όμορα ακίνητα και γενικότερα στο περιβάλλον, και αφού προηγηθεί γνωμοδότηση από διοικητικά όργανα που διαθέτουν την απαραίτητη επιστημονική και τεχνική επάρκεια να προβούν στις σχετικές κρίσεις. Περαιτέρω, κατά τη μειοψηφία, η απόφαση που εγκρίνει την παρέκκλιση δεν αφορά το επιτρεπτό ή τις προϋποθέσεις δόμησης του γηπέδου αλλά τη μορφή και τις διαστάσεις του συγκεκριμένου κτιρίου και έχει ατομικό χαρακτήρα. Τέλος, κατά τη γνώμη ενός μέλους, η κατά τα ανωτέρω έγκριση παρέκκλισης είναι μεν κανονιστικής φύσης, αλλά οι σχετικές διατάξεις είναι νόμιμες και εντός εξουσιοδότησης. Read more at Taxheaven: https://www.taxheaven.gr/news/63822/ste-9922023-ektos-sxedioy-domhsh-gia-kataskeyh-agrotikhs-apoohkhs View full είδηση

Στον «αέρα» είναι η δόμηση στα εκτός σχεδίου πόλεως αγροτεμάχια μετά από πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, η οποία επιτάσσει όλα τα ακίνητα που βρίσκονται εκτός σχεδίου, έστω κι αν έχουν εμβαδόν άνω των 4.000 τ.μ., προϋφιστάμενα της ισχύος του του Ν. 3212/2003, να έχουν πρόσοψη 25 μέτρων σε κοινόχρηστο δρόμο αναγνωρισμένο με διοικητική πράξη αρμόδιου οργάνου. Ωστόσο, με ευθύνη της πολιτείας, δεν έχει οριστεί ξεκάθαρα η διαδικασία με την οποία καθορίζεται ένας δρόμος ως κοινόχρηστος, ενώ οι κατά καιρούς εγκύκλιοι από το αρμόδιο υπουργείο έχουν δημιουργείται σύγχυση, τόσο στους αρμόδιους υπαλλήλους όσο και στους ιδιώτες μηχανικούς. Στο πρόβλημα προσπαθεί να δώσει λύση το Υπουργείο Περιβάλλοντος με την κύρωση δικτύου κοινοχρήστων δρόμων και την σύνταξη μελετών Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων που προωθεί. Όμως η διαδικασία απαιτεί τουλάχιστον μια πενταετία για να ολοκληρωθεί, με αποτέλεσμα χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων εκτός σχεδίου να βρίσκονται σε ομηρία. Σήμερα με τις μέχρι τώρα κατευθύνσεις και οδηγίες των προγενεστέρων εγκυκλίων, δυνάμει των οποίων έχουν εκδοθεί ήδη χιλιάδες οικοδομικές άδειες, υπάρχουν συγκεκριμένες κατηγορίες δρόμων που θεωρούνται κοινόχρηστοι. Ποιοι δρόμοι είναι κοινόχρηστοι; Κοινόχρηστοι δρόμοι είναι: Εθνικοί δρόμοι, που ορίζονται με Προεδρικό Διάταγμα. Επαρχιακοί δρόμοι, που ορίζονται με απόφαση Υπουργού Συγκοινωνιών. Δρόμοι που ενώνουν οικισμούς μεταξύ τους και με διεθνείς, εθνικές, επαρχιακές οδούς και αναγνωρίστηκαν ως κύριοι ή μοναδικοί, με απόφαση νομάρχη (πριν γίνει αιρετός). Δρόμοι στο όριο του σχεδίου πόλεως, που καθορίζονται με τη κύρωση της πολεοδομικής μελέτης και έχουν τεθεί σε κοινή χρήση. Δρόμοι που επιτρέπουν τη πρόσβαση σε ακτές, αρχαιολογικούς χώρους, σημαντικά δημόσια έργα. Δρόμοι προϋφιστάμενοι του 1923. Δρόμοι που έχουν τεθεί σε κοινή χρήση με οιανδήποτε νόμιμο τρόπο. Ποιοί δρόμοι θεωρούνται ότι δημιουργήθηκαν με βούληση της πολιτείας ή με άλλο νόμιμο τρόπο; α) Οδοί που προβλέπονται από αναδασμό του Υπουργείου Γεωργίας ή δρόμοι που έχουν διανοιχτεί σε εκτέλεση παραχωρητηρίων του Ελληνικού Δημοσίου, αποφάσεων αναδασμού ή πράξεων απαλλοτριώσεως κατά τις διατάξεις της αγροτικής ή εποικιστικής νομοθεσίας, όπου υπάρχει σχετική πρόβλεψη ότι το αντίστοιχο τμήμα παραμένει δημόσια οδός ή δίοδος και αφήνεται στην κοινή χρήση, β) η καθορισμένη ζώνη παραλίας, που εξυπηρετεί τις ανάγκες κυκλοφορίας, εφόσον είναι διανοιγμένη και διαμορφωμένη οδός, γ) οδοί που έχουν νομίμως κατασκευαστεί με τη βούληση της πολιτείας και επιτρέπουν την πρόσβαση σε ακτές, αρχαιολογικούς χώρους, εθνικούς δρυμούς, χιονοδρομικά κέντρα ή σε σημαντικά δημόσια έργα (όπως φράγματα, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, νοσοκομεία, Δημοτικές Εγκαταστάσεις Ύδρευσης (δεξαμενές, αντλιοστάσια) και Αποχέτευσης (εργοστάσια βιολογικών καθαρισμών), Επεξεργασίας και ταφής στερεών αποβλήτων, Νεκροταφείων, Ιερών Ναών κ.λπ.). Πώς μπορώ με σιγουριά να γνωρίζω ότι ο δρόμος είναι κοινόχρηστος για να αγοράσω ένα αγροτεμάχιο για να κτίσω; Μέχρι την ολοκλήρωση των απαιτούμενων διαδικασιών, είναι επιτρεπτή η μεμονωμένη αναγνώριση εκτός σχεδίου οδών που προϋφίστανται του 1923 και κύριων/μοναδικών δημοτικών οδών που ενώνουνοικισμούς, κατά βάση με την έκδοση σχετικού Προεδρικού Διατάγματος, με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά τη γνωμοδότηση του αρμόδιου ΣΥΠΟΘΑ τηςοικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Επειδή η διαδικασία είναι χρονοβόρα και κοστίζει ακριβά, οι ιδιώτες μηχανικοί και οι κατά τόπους πολεοδομίες εξετάζουν τα αποδεικτικά στοιχεία απο τα οποία προκύπτει ότι ο δρόμος προϋφίσταται του έτους 1923 ή εάν ο δρόμος διανοίχθηκε με νόμιμο τρόπο. Σε κάθε άλλη περίπτωση που δεν αποδεικνύεται η κοινοχρηστία, υπάρχει ο κίνδυνος της μη έκδοσης οικοδομικής άδειας ή της ακύρωσης της μετά από δικαστική απόφαση. Ποια αποδεικτικά ζητά σήμερα η Πολεοδομία για να εκδώσει οικοδομική άδεια σε αγροτεμάχια με πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο; α) Συμβόλαια ή άλλα στοιχεία, που να αποδεικνύουν ότι οι αγροτικοί δρόμοι προϋφίστανται της 16-4-24, ημερομηνίας ισχύος του Νομοθετικού Διατάγματος του 1923. β) Την απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας, με την οποία έγινε ο αναδασμός σε αγροτική περιοχή. γ) Την χάραξη του αιγιαλού και της παραλίας, απ’ όπου να προκύπτει ότι η καθορισμένη ζώνη παραλίας εξυπηρετεί τις ανάγκες της κυκλοφορίας και εφόσον έχει τεθεί σε κοινή χρήση και είναι διαμορφωμένη οδός. δ) Την απόφαση του γενικού γραμματέα της οικείας Περιφέρειας, με την οποία διαπιστώνεται ότι ο δρόμος έχει κατασκευαστεί από τεχνικές υπηρεσίες του Δημοσίου και επιτρέπει την πρόσβαση σε ακτή, αρχαιολογικό χώρο, εθνικό δρόμο, χιονοδρομικό κέντρο ή σε σημαντικό δημόσιο έργο (όπως φράγματα, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, νοσοκομεία κ.λπ). ε) Διοικητικές Πράξεις από τις οποίες να διαπιστώνεται ότι ο δρόμος έχει κατασκευαστεί από τεχνικές υπηρεσίες του Δημοσίου. στ) Την απόφαση του Δικαστηρίου με την οποία κρίθηκε ως κοινόχρηστο το συγκεκριμένο τμήμα της οδού που έχει πρόσωπο η ιδιοκτησία. Είναι αποδεικτικό στοιχείο ότι ο Δρόμος έχει ΚΑΕΚ στο κτηματολόγιο; Πράγματι σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές, τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις για τη σύνταξη των μελετών καταγραφής του υπάρχοντος οδικού δικτύου της χώρας (ΦΕΚ 2671/Β/31-5-2022), είναι βασικό στοιχείο κοινοχρηστίας ο δρόμος να φαίνεται σε αεροφωτογραφίες πλησιέστερης ημερομηνίας προ 27.07.1977 καθώς και να αποτυπώνεται ως δρόμος στα κτηματολογικά διαγράμματα του Εθνικού Κτηματολογίου. Όμως από μόνα τους αυτά τα στοιχεία σήμερα, και μέχρι την κύρωση του οδικού δικτύου, δεν αποτελούν αποδεικτικό στοιχείο κοινοχρηστίας του δρόμου Υπάρχουν δρόμοι εκτός σχεδίου, που διανοίχθηκαν από τις Κοινότητες, έχουν περάσει ΔΕΗ, ΟΤΕ, δημοτικός φωτισμός και ύδρευση και έχουν ασφαλτοστρωθεί. Αυτοί δηλαδή δεν θεωρούνται κοινόχρηστοι; Πράγματι υπάρχουν πολλοί αγροτικοί δρόμοι, οι οποίοι χρησιμοποιούνται ως κοινόχρηστοι «εν τοις πράγμασι», είναι ασφαλτοστρωμένοι και διέρχονται μέσω αυτών κοινόχρηστα δίκτυα, συντηρούνται από τις τεχνικές υπηρεσίες των Δήμων, κ.λπ., όμως δεν έχουν την «πολεοδομική νομιμότητα» και δεν θεωρούνται κοινόχρηστοι εάν δεν αποδειχθεί ότι διανοίχτηκαν με νόμιμο τρόπο. Άφησα ένα δρόμο να περάσει μέσα από το χωράφι μου και συνεχίζει και σε άλλα χωράφια. Μπορώ τώρα να τον φράξω και να τον κλείσω; Οι αγροτικοί δρόμοι, που δεν αποτελούν κοινόχρηστα πράγματα, αλλά δημιουργήθηκαν με συνεισφορά των ιδιοκτητών των όμορων ακινήτων για την εξυπηρέτηση τους, παραμένουν στην κυριότητα εκείνων οι οποίοι συνεισέφεραν για τη δημιουργία τους και αποβλέπει στην εξυπηρέτηση των ιδίων. Σε περίπτωση (κάτι το συνηθισμένο) που δεν έγινε μονομερής συμβολαιογραφική δήλωση παραίτησης δικαιωμάτων κυριότητας, οι παρόδιοι ιδιοκτήτες μπορούν να αποφασίσουν χωρίς δυνατότητα αντιδράσεως από την πολιτεία ή οποιοδήποτε τρίτο για την κατάργησή τους. Εδώ και 30 χρόνια, για να φτάσω στο χωράφι μου, διέρχομαι από αγροτικό δρόμο ιδιωτικό και ο ιδιοκτήτης μού λέει ότι του ανήκει και θα τον κλείσει. Έχει αυτό το δικαίωμα; Ο δρόμος που είναι ιδιωτικός, σε περίπτωση που χρησιμοποιείται από τρίτους, θεωρείται απλώς δουλεία. Από τη στιγμή που εσείς διέρχεστε συνεχώς και αδιαλείπτως επί 20ετίας από αυτόν τον δρόμο και δεν έχετε άλλη πρόσβαση, τότε μπορείτε να ζητήσετε από το δικαστήριο την επιβολή δουλείας διόδου, έναντι αποζημιώσεως. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected] View full είδηση

Νέο «βραχυκύκλωμα» με τη δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές προκύπτει με νέα απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ Ολομ. 992/2023). Oι ανώτατοι δικαστές «φρενάρουν» την έκδοση οικοδομικών αδειών και την ανέγερση αγροτικών κτιρίων, κατά παρέκκλιση, βάσει Προεδρικού Διατάγματος του 1985. Ειδικότερα, έκαναν δεκτή αίτηση ακυρώσεως κατά απόφασης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, με την οποία εγκρίθηκε παρέκκλιση από τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις περί εκτός σχεδίου δόμησης για την κατασκευή αγροτικής αποθήκης, σε μη άρτιο γήπεδο στην Νότια Εύβοια. Δεδικασμένο Από τη νέα απόφαση παράγεται δεδικασμένο που έρχεται να προστεθεί στην απόφαση 176/2023 του ΣτΕ, με την οποία το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο είχε βάλει τέλος στις οικοδομικές άδειες σε εκτός σχεδίου περιοχές της Πάτμου επειδή δεν είχαν «πρόσωπο» σε αναγνωρισμένη οδό. Μάλιστα, στην περίληψη της πρόσφατης απόφασης που δημοσίευσε το ΣτΕ αναφέρεται ότι «η δίκη διατηρεί το αντικείμενό της, ως προς την έγκριση της παρέκκλισης, η οποία δεν εξαντλείται σε μία εφαρμογή, αλλά μπορεί να εφαρμοσθεί και στο μέλλον». Σημειώνεται επίσης ότι οι παρεκκλίσεις από τους πάγιους όρους δόμησης μιας περιοχής, και όταν ακόμη αναφέρονται σε ορισμένα ακίνητα, πρέπει να εντάσσονται στην κατηγορία με την οποία συνδέονται χωρικά και έχουν κανονιστικό χαρακτήρα. Οι συγκεκριμένες αρχές ισχύουν και για τους όρους δόμησης των περιοχών εκτός σχεδίου, οι οποίοι, κατά την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν επιτρέπεται να είναι ευνοϊκότεροι των όρων εντός σχεδίου, ούτε να οδηγούν σε αλλοίωση του χαρακτήρα των εκτός σχεδίου περιοχών. Το Προεδρικό Διάταγμα Όσον αφορά στις διατάξεις του ΠΔ της 24-31.5.1985 που προβλέπουν την έγκριση παρέκκλισης από τους κατά τον κανόνα όρους της εκτός σχεδίου δόμησης, στην απόφαση αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «δεν προβλέπουν νόμιμα κριτήρια για την έγκριση της παρέκκλισης». Ειδικότερα, οι ανώτατοι δικαστές επισημαίνουν ότι, δεν προκύπτει ο λόγος δημοσίου συμφέροντος που εξυπηρετείται με την παρέκκλιση, δεν προσδιορίζονται με σαφήνεια οι υποκειμενικές και αντικειμενικές προϋποθέσεις για την έγκρισή της, ιδίως ως προς τον καθορισμό των δικαιούχων και τα ελάχιστα όρια εμβαδού, προσώπου και βάθους του γηπέδου για την έγκριση της παρέκκλισης, ενώ και όπου καθορίζονται ανώτατα ή κατώτατα όρια, το εύρος της απόκλισης είναι ανεπίτρεπτα μεγάλο. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/03/astiki_domisi-1024x666.jpg Αγροτεμάχια «Έτσι ευνοείται η δόμηση μειονεκτικών αγροτεμαχίων, η κατάτμηση των αγροτικών κλήρων και η ενδεχόμενη οικοπεδοποίησή τους. Τέλος δεν προβλέπεται κλιμάκωση των όρων δόμησης ανάλογα με τον τυχόν ιδιαίτερο χαρακτήρα της περιοχής, αλλά όλες οι περιοχές αντιμετωπίζονται ομοιόμορφα», αναφέρουν οι δικαστές του ΣτΕ, υπογραμμίζοντας ότι αυτό προφανώς οφείλεται και στο ότι οι κρίσιμες διατάξεις αναπαράγουν κατ’ ουσίαν τις ρυθμίσεις παλαιότερου ΠΔ της 6-17.10.1978, το οποίο θεσπίσθηκε πριν την αναμόρφωση της νομοθεσίας περί χωροταξίας, περιβάλλοντος και αρχαιοτήτων και δεν συντονίζεται με αυτήν. Οι πλημμέλειες του ΠΔ του 1985 «δεν θεραπεύονται κατά την αντιμετώπιση κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης, διότι τα κριτήρια για την έγκριση της παρέκκλισης πρέπει να ορίζονται εκ των προτέρων στον νόμο και όχι να τίθενται επ’ ευκαιρία της εκάστοτε εφαρμογής του», σημειώνεται στην απόφαση. Ελλείψει δε σαφούς κανονιστικού πλαισίου και νόμιμων κριτηρίων, η έγκριση της παρέκκλισης, όπως υπογραμμίζεται, «δεν αποτελεί εφαρμογή του νόμου με την έκδοση ατομικής διοικητικής πράξης, αλλά, κατ’ ουσίαν, κανονιστικό καθορισμό όρων δόμησης για κάθε συγκεκριμένο γήπεδο από το αποφασίζον όργανο, κατ’ ενάσκηση ανεπίτρεπτα ευρείας διακριτικής ευχέρειας». Η νέα απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ ανατρέπει τα δεδομένα και στην κατά παρέκκλιση δόμηση αγροτικών κτιρίων σε εκτός σχεδίου περιοχές, οι οποίες εκδίδουν οικοδομικές άδειες με βάση το ΠΔ του 1985. Άλλωστε πάγια θέση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου είναι ότι η δόμηση δεν αποτελεί την κατά προορισμό χρήση των περιοχών εκτός σχεδίου, αλλά εξυπηρετεί τη γεωργική, κτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση καθώς και την αναψυχή. View full είδηση

Δημοσιεύθηκε το πλήρες κείμενο της απόφασης 176/2023 του Συμβουλίου της Επικρατείας, σχετικά με την εκτός σχεδίου δόμηση και ήδη από τις 30 Μαρτίου η απόφαση βρίσκεται στα χέρια των αρμοδίων υπαλλήλων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Θυμίζουμε ότι, το ανώτατο δικαστήριο εξετάζοντας υπόθεση που έφτασε στο ΣτΕ, μετά από μία καταγγελία για την δόμηση οικοπέδου σε εκτός Σχεδίου περιοχή στην Πάτμο, χωρίς πρόσβαση σε αναγνωρισμένη κοινόχρηστη οδό , αποφάσισε ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των 4 στρεμμάτων , αλλά απαιτείται σωρευτικά , ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) για την δόμηση ενός ακινήτου. Ποια είναι τα βασικά σημεία της 176/2023 απόφασης ΣτΕ; Με το άρθρο 24 του Συντάγματος το φυσικό και το πολιτιστικό περιβάλλον έχουν αναχθεί σε αυτοτελώς προστατευόμενα αγαθά που οφείλει το κράτος να τα διαφυλάσσει Επιβάλλεται ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός στα ευαίσθητα οικοσυστήματα, όπως τα μικρά νησιά, των οποίων η οικιστική, τουριστική και γενικώς οικονομική ανάπτυξη, πρέπει να συνδέεται με τη διατήρηση του χαρακτήρα τους και να μην παραβιάζει την φέρουσα ικανότητά τους. Οι εκτός σχεδίου περιοχές δεν έχουν ως προορισμό, κατ’ αρχήν, την δόμηση ή την τουριστική εκμετάλλευση, αλλά την γεωργική, κτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση και την αναψυχή του κοινού και, συνεπώς, η οικιστική εκμετάλλευση,όταν κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται, τελεί υπό αυστηρούς όρους και σε κάθε περίπτωση δεν δεν επιτρέπεται να καθιστούν ευχερέστερη τη δόμηση, σε σχέση προς τους ισχύοντες όρους για τις εντός σχεδίου περιοχές Δεν επιτρέπεται η κατάτμηση ενιαίου γηπέδου σε μικρότερα που οδηγεί σε άμεση ή έμμεση δημιουργία οικιστικού συνόλου χωρίς προηγούμενη έγκριση σχεδίου οργανωμένης δόμησής του Οι Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.),αποτελούν προσωρινό υποκατάστατο του απαιτούμενου χωροταξικού σχεδιασμού. Ταακίνητα που βρίσκονται εντός ΖΟΕ δεν προορίζονται κατ’ αρχήν προς δόμηση . Ιδιαίτερα για τις Ζ.Ο.Ε. απαιτείται όπως το γήπεδο διαθέτει, προεχόντως, πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) νομίμως υφιστάμενο. Δεν είναι βάσιμη η μόνη προϋπόθεση για την δόμηση εκτός σχεδίου να είναι το ελάχιστο εμβαδόν των 4.000 τ.μ., διότι προσκρούει στις βασικές αρχές του Συντάγματος και τους θεμελιώδεις κανόνες της εκτός σχεδίου δομήσεως Ένα γήπεδο θεωρείται ότι έχει πρόσωπο, για να είναι οικοδομήσιμο, όταν ο δρόμος αυτός, ανεξαρτήτως αν είναι εθνικός, επαρχιακός, δημοτικός ή κοινοτικός (πλην των αγροτικών, που αποτελούν ιδιαίτερη κατηγορία και δεν καθιστούν οικοδομήσιμα τα γήπεδα, παρά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις), υφίσταται νομίμως και είναι ήδη διανοιγμένος, κατά τρόπον ώστε να είναι προσπελάσιμος και να παρέχει εν τοις πράγμασι επικοινωνία με το γήπεδο. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, καθορίζεται η έννοια του «κοινόχρηστου δρόμου» του προεδρικού διατάγματος της 24-31.5.1985», πλην έκτοτε δεν έχει εκδοθεί σχετικό διάταγμα κατ’ εφαρμογή της ανωτέρω εξουσιοδοτικής διατάξεως. Το ΣτΕ θεωρεί παγίως ότι η προϋπόθεση του προσώπου σε κοινόχρηστη οδό συντρέχει ανέκαθεν με την προϋπόθεση της αρτιότητας και όχι μόνο μετά το 2003 σύμφωνα με τις σχετ. ΣτΕ 4525/2009, 3965/2015, 1671/2014, 2606/2005, 3848/2005, 3849/2005, 3504/2010, 1671/2014, 4046/2015, 2329/2012 κ.ά. Οι πολεοδομικές αρχές, οφείλουν να ακολουθούν τη νομολογία των αρμοδίων δικαστηρίων κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους και ειδικώς κατά την έκδοση των οικοδομικών αδειών Οι αγοραστές , οι νομικοί και τεχνικοί σύμβουλοι οφείλουν να είναι ενημερωμένοιεπί του ισχύοντος πολεοδομικού καθεστώτος των ακινήτων και των εφαρμοστέων όρων και περιορισμών δομήσεως και να μην προβάλλεται ο ισχυρισμός της προστατευόμενης εμπιστοσύνης και της ασφάλειας δικαίου. Ποια είναι η θέση της κυβέρνησης ; Με την δημοσιοποίηση της απόφασης του ΣτΕ η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος δεσμεύτηκε για την άμεση κατάθεση «…μεταβατικής διάταξης η οποία θα δίνει σαφή απάντηση στο πρόβλημα το οποίο έχει δημιουργηθεί…» με την 176/2023 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την οικοδομησιμότητα οικοπέδων εκτός σχεδίου. Κι ενώ η σχετική νομοθετική ρύθμιση ήταν έτοιμη προς ψήφιση, ο αρμόδιος υφυπουργός ΠΕΝ ανακοίνωσε από το βήμα της Βουλής το απόγευμα της Δευτέρας 10 Απριλίου 2023, πως δεν θα κατατεθεί η ρύθμιση πριν κλείσει την Μεγάλη Τετάρτη η Βουλή. Γιατί έκανε πίσω η κυβέρνηση στη λύση του θέματος σχετικά με την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης ; Σύμφωνα με την ηγεσία του ΥΠΕΝ το σχέδιο της νομοθετικής ρύθμισης χρήζει περαιτέρω διερεύνησης και διαβούλευσης, προκειμένου να υπάρξει ασφάλεια στην απόφαση που θα ψηφιστεί και να ακολουθεί τις επιταγές του ΣτΕ. Επίσης η κυβέρνηση παρέπεμψε την επίλυση του θέματος μετά τις εκλογές, λόγω της μεγάλης σοβαρότητάς του. Τι κάνουν τα πολεοδομικά γραφεία της χώρας ; Πολλές πολεοδομίες, όπως και πολλά περιφερειακά τμήματα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και σύλλογοι μηχανικών ζήτησαν εγγράφως από το Υπουργείο να δοθούν έγγραφες οδηγίες για το τι ισχύει και τι όχι για τις νέες αλλά και τις παλιές οικοδομικές άδειες, μετά την απόφαση του ΣτΕ. Στο διάστημα αυτό των τριών μηνών από την δημοσιοποίηση της απόφασης του ΣτΕ η κατάσταση που επικρατεί είναι η εξής : α) Τα περισσότερα Πολεοδομικά γραφεία της χώρας ( Υπηρεσίες Δόμησης) σταμάτησαν να εκδίδουν βεβαιώσεις όρων δόμησης , προεγκρίσεις δόμησης και άδειες δόμησης σε όλα τα ακίνητα εκτός σχεδίου πόλης και οικισμών , τα οποία δεν έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο. β) Αρκετές πολεοδομίες, κυρίως στους νησιωτικούς και παραθαλάσσιους δήμους , όπου υπάρχει και έντονο οικιστικό ενδιαφέρον, συνεχίζουν κανονικά στην έκδοση αδειών δόμησης σε γήπεδα που έχουν ελάχιστο εμβαδό 4000 τ.μ. και πρόσωπο σε αγροτικό δρόμο , δηλαδή μη αναγνωρισμένο ως κοινόχρηστο γ) Ορισμένες πολεοδομίες, ερμηνεύουν διαφορετικά την απόφαση του ΣτΕ, η οποία κάνει αναφορά στην απαίτηση προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο από το 1985. Έτσι συνεχίζουν να εκδίδουν βεβαιώσεις, προεγκρίσεις και άδειες δόμησης για τα ακίνητα, τα οποία στερούνται προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο που όμως δημιουργήθηκαν πριν την εφαρμογή του από 6-10-1978 ΠΔ το οποίο αντικαταστάθηκε με το Π.Δ. της 24-31.5.1985 και το ν. 3212/2003 . Ποια είναι η επίσημη απάντηση της Υπηρεσίας του ΥΠΕΝ ; Το Υπουργείο Περιβάλλοντος με το υπ΄ αριθμ. ΥΠΕΝ /ΔΠΟΛΣ/20400/522/02-03-2023 έγγραφο του Αν. Προϊστάμενου της Δ/νσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού αποδέχεται το σκεπτικό της απόφασης 176/2023 του ΣτΕ η οποία σημειώνει ότι ακολουθεί πάγια νομολογία. Αναφέρει επίσης ότι, προωθείται από το 2021 η διαδικασία για την κύρωση του δικτύου κοινοχρήστων οδών εκτός σχεδίου και συνεχίζει ότι δεν απαιτείται η έκδοση εγκυκλίου, η οποία να αποσαφηνίζει το ισχύον νομοθετικό καθεστώς και σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορούσε η έκδοση εγκυκλίου να τροποποιεί την ισχύουσα νομοθεσία, προβλέποντας διαφορετική αντιμετώπιση του θέματος. Τέλος, σημειώνει ότι, μέχρι τον καθορισμό του δικτύου κοινοχρήστων δρόμων, όποιος επιθυμεί μπορεί να προβεί σε μεμονωμένη αναγνώριση εκτός σχεδίου οδού που προϋφίσταται του 1923 με την έκδοση σχετικού Π.Δ. Σημειώνεται ότι, το έγγραφο του ΥΠΕΝ δεν στάλθηκε στα πολεοδομικά γραφεία, παρά κατατέθηκε στη Βουλή ως απάντηση σε σχετική ερώτηση που έγινε απο βουλευτή και κοινοποιήθηκε και στον Σύλλογο Τοπογράφων Μαγνησίας. Τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες σήμερα ; Είναι σαφές ότι η απόφαση του ΣτΕ πρέπει να εφαρμοστεί. Επίσης, το έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος καθώς και η πρόταση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ για μία μεταβατική νομοθετική ρύθμιση που θα δίνει μία διέξοδο στο πρόβλημα μαρτυρά την αποδοχή της απόφασης από πλευράς της διοίκησης και του κράτους. Επομένως η πολιτεία θα πρέπει να ενεργήσει συντεταγμένα και να δοθούν σαφείς οδηγίες από το ΥΠΕΝ προς τα πολεοδομικά γραφεία, από το ΤΕΕ στους μηχανικούς και το Συμβολαιογραφικό Σύλλογο στα μέλη του, προκειμένου να υπάρχει ισονομία και να μην σύρονται στα δικαστήρια υπάλληλοι, μηχανικοί, συμβολαιογράφοι και κυρίως οι ιδιοκτήτες ακινήτων εκτός σχεδίου που οικοδομούν χωρίς την τήρηση των κανόνων που έθεσε το ΣτΕ. Σε κάθε περίπτωση και μέχρι την λύση του θέματος, για την οικοδομησιμότητα των εκτος σχεδίου γηπέδων θα εξετάζεται η αντίστοιχη καταγραφή του δρόμου με βάση νομικά διαπιστωμένη πράξη της διοίκησης. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected] View full είδηση

Μεταβατική ρύθμιση που θα δώσει “ανάσα” σε χιλιάδες ιδιοκτήτες των οποίων οι ιδιοκτησίες βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου δόμησης, ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Υπενθυμίζεται ότι οι ιδιοκτήτες βρίσκονται σε αναβρασμό, καθώς το Συμβούλιο της Επικρατείας, με την απόφαση 176/2023, ακύρωσε οικοδομική άδεια στην Πάτμο, αφού έκρινε ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των τεσσάρων στρεμμάτων, αλλά απαιτείται, ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο για την ανέγερση ακινήτου. Οι δρόμοι όμως της εκτός σχεδίου περιοχές στην συντριπτική πλειονότητά τους δεν είναι νομίμως χαρακτηρισμένοι. Σύμφωνα με το ΣτΕ, δεν νοείται ούτε οι πολίτες να επιδιώκουν την οικοδόμηση οικοπέδων που δεν πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις ούτε οι πολεοδομίες να εκδίδουν οικοδομικές άδειες γι’ αυτές. Κατ’ επέκταση, δεν μπορούν να διεκδικήσουν αποζημίωση, καθώς ο κανόνας αυτός θεωρείται προβλέψιμος. Το ΥΠΕΝ, το οποίο βρίσκεται υπό πίεση ενόψει των εκλογών, διαμηνύει ότι θα δώσει λύση για να συνεχιστεί η οικοδομησιμότητα των εκτός σχεδίου γηπέδων άνω των τεσσάρων στρεμμάτων, μέσω μεταβατικής ρύθμισης την οποία έχει ήδη έτοιμη προς ψήφιση, μέχρι την κύρωση του συνολικού κοινόχρηστου δικτύου. Ωστόσο, σημειώνει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει αυτό, είναι να καθαρογραφεί η απόφαση του ΣτΕ, ώστε να διατυπωθεί νομικά και τεχνικά η διορθωτική μεταβατική νομοθετική ρύθμιση. Παράλληλα, το ΥΠΕΝ πρόκειται να εκδώσει σχετική οδηγία εφαρμογής της μεταβατικής ρύθμισης προς τις ΥΔΟΜ της χώρας, οι οποίες με βάση την απόφαση του ΣτΕ έχουν “παγώσει” τις οικοδομικές άδειες και τις προεγκρίσεις οικοδομικών αδειών για την εκτός σχεδίου δόμηση, θέτοντας παράλληλα προς το ΥΠΕΝ ερωτήματα εάν πρέπει να προχωρήσουν και σε αναστολή αδειών, που έχουν ήδη εκδοθεί ή και υλοποιηθεί. View full είδηση

Αναταράξεις στην εκτός σχεδίου δόμηση φέρνει η πρόσφατη απόφαση 176/2023 του Συμβουλίου της Επικρατείας, σχετικά με την εκτός σχεδίου δόμηση. Συγκεκριμένα, το ανώτατο δικαστήριο, εξετάζοντας υπόθεση που έφτασε στο ΣτΕ, μετά από μία καταγγελία για την δόμηση οικοπέδου σε εκτός Σχεδίου περιοχή στην Πάτμο, χωρίς πρόσβαση σε αναγνωρισμένη κοινόχρηστη οδό, αποφάσισε ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των 4 στρεμμάτων, αλλά απαιτείται, ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) για την δόμηση ενός ακινήτου. Επισημαίνει δε, ότι αυτό ισχύει, γιατί από το Σύνταγμα οι εκτός σχεδίου περιοχές «δεν έχουν ως προορισμό, κατ’ αρχήν, τη δόμηση ή την τουριστική εκμετάλλευση, αλλά τη γεωργική, κτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση και την αναψυχή του κοινού». Τι ισχύει με την απόφαση του ΣτΕ; -Καταρχήν, η απόφαση έχει άμεση εφαρμογή για την συγκεκριμένη υπόθεση που εκδικάστηκε. -Δεύτερον δεν έχει αναδρομή ισχύ. Δηλαδή δεν ανακαλούνται και δεν είναι άκυρες οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί από τα Πολεοδομικά Γραφεία κατά το. Όμως κινδυνεύουν ιδιοκτήτες ακινήτων, μετά από συγκεκριμένη προσφυγή στο ΣτΕ λόγω αντιδικίας, να τους ακυρωθεί η οικοδομική άδεια και να κριθεί κατεδαφιστέο το κτίσμα. -Τρίτον δημιουργείται νομολογιακό προηγούμενο, που δεν μπορεί να μην το σεβαστεί η διοίκηση γιατί κατά το σκεπτικό της απόφασης δεν νοείται, ούτε οι πολίτες να επιδιώκουν την οικοδόμηση οικοπέδων που δεν πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις, ούτε οι Πολεοδομίες να εκδίδουν οικοδομικές άδειες γι’ αυτές. Κατ’ επέκταση, δεν μπορούν να διεκδικήσουν αποζημίωση, καθώς ο κανόνας αυτός θεωρείται «προβλέψιμος για τους επιμελείς αγοραστές». -Η πολιτεία, αφού μελετήσει προσεκτικά και αναλύσει το σκεπτικό της απόφασης, οφείλει να πάρει μια νομοθετική πρωτοβουλία που θα σέβεται τη νομολογία του ΣτΕ και θα δίνει και διέξοδο στο πρόβλημα που δημιουργήθηκε, διότι με ευθύνη της δεν έχει καθοριστεί το δίκτυο κοινοχρήστων δρόμων στις εκτός σχεδίου περιοχές αφήνοντας να μεταβιβάζονται και να φορολογούνται ως οικόπεδα, ακίνητα εκτός σχεδίου εδώ και πενήντα χρόνια. Επίσης θα πρέπει να δημιουργήσει και ασφάλεια πολεοδομικού δικαίου και να μην σύρονται στα δικαστήρια ιδιοκτήτες ακινήτων από ανταγωνιστές και κακούς γείτονες. Ποιες είναι οι άμεσες συνέπειες της απόφασης του ΣτΕ ; Σταματούν οι αγοραπωλησίες και συμβόλαια για ακίνητα στις εκτός σχεδίου περιοχές όλης της χώρας, που βασίζονταν στην παραδοχή ότι αυτά τα ακίνητα έχουν δικαίωμα έκδοσης νόμιμης οικοδομικής άδειας, που τώρα ανατρέπεται από την νέα απόφαση του ΣτΕ. Δεν εκδίδονται από τα Πολεοδομικά γραφεία της χώρας ( Υπηρεσίες Δόμησης ) προεγκρίσεις δόμησης και άδειες δόμησης σε ακίνητα εκτός σχεδίου πόλης και οικισμών , τα οποία δημιουργήθηκαν μεταξύ της ισχύος του Π.Δ. της 24-31.5.1985 και του ν. 3212/2003 και έχουν εμβαδό μεγαλύτερο των 4000 τ.μ. χωρίς πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο. Παγώνουν χιλιάδες μικρές και μεγάλες επενδύσεις, κυρίως τουριστικές, που έχουν ενταχθεί στον Αναπτυξιακό νόμο, διότι πλέον δεν θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ρυθμίσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση και να εκδώσουν οικοδομικές άδειες και να χτίσουν με ασφάλεια δικαίου. Σε ποιους δρόμους κτίζουν σήμερα τα εκτός σχεδίου γήπεδα ; Προκειμένου να στοιχειοθετηθεί αρτιότητα και οικοδομησιμότητα σε ένα γήπεδο, πρέπει να πληρούνται οι ακόλουθες κατά περίπτωση προϋποθέσεις: Σε γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε Διεθνείς, Εθνικούς ή Επαρχιακούς δρόμους, που εξ ορισμού είναι κοινόχρηστοι, απαιτείται ελάχιστο πρόσωπο 45,00μ., ελάχιστο βάθος 50,00 μ. και ελάχιστο εμβαδό 4.000 τ.μ. Σε γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε Δημοτικούς ή Κοινοτικούς δρόμους κατά τον ορισμό των Δ/ξεων του Π.Δ. 25/28-11-1929, σε συνδυασμό με το Π.Δ. 24/31-5-85, απαιτείται επίσης ελάχιστο πρόσωπο 45,00 μ., ελάχιστο βάθος 50,00 μ., ελάχιστο εμβαδό 4.000 τ. μ. και απαίτηση οι δρόμοι αυτοί να έχουν τεκμηριωμένα τεθεί σε κοινή χρήση με οποιοδήποτε νόμιμο τρόπο, ή να έχουν καταστεί κοινόχρηστοι με σχετικές Πράξεις της Διοίκησης, ή να έχουν αναγνωριστεί ως «Κύριοι ή Μοναδικοί», ή να έχουν διαπιστωθεί με Πράξη της Διοίκησης ως δρόμοι που προϋφίστανται του 1923. Σε γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε αγροτικούς δρόμους απαιτείται ελάχιστο εμβαδό 4.000 τ.μ., ελάχιστο πρόσωπο 25,00 μ. και βεβαίως τεκμηρίωση κοινοχρησίας, μέσω της διαδικασίας διαπίστωσής τους «ως προϋφιστάμενοι του 1923», ή άλλης νόμιμης διαδικασίας. Γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε δρόμους σε περιοχές που δεν ισχύουν ειδικά Διατάγματα : α. Πρόσωπο σε δρόμους οριακούς των εγκεκριμένων σχεδίων, που καθορίζονται από αυτά με ρυμοτομικές γραμμές, β. Δρόμους που έχουν κατασκευαστεί από Υπηρεσίες του Δημοσίου μέσα από νόμιμες διαδικασίες και επιτρέπουν την πρόσβαση σε σημαντικά έργα, ακτές, Αρχαιολογικούς χώρους, κλπ, γ. Δρόμους που προβλέπονται από Προγράμματα αναδασμού του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, δ. Δρόμους που έχουν κατασκευαστεί – διαμορφωθεί σε καθορισμένη ζώνη παραλίας, απαιτείται ελάχιστο πρόσωπο 25,00 μ. και τεκμηρίωση ότι οι δρόμοι αυτοί έχουν καταστεί κοινόχρηστοι, ή έχουν τεθεί σε κοινή χρήση, με νόμιμο τρόπο και διαδικασίες. Πως αποδεικνύεται ότι ένας Δρόμος είναι προϋφιστάμενος του 1923 ; Με παλιά συμβόλαια, που ανάγονται στο έτος 1923, στα οποία να επεξηγούνται αναλυτικά τα τεκμήρια από τα οποία αποδεικνύεται ότι η οδός ήταν προϋφιστάμενη του 1923. Δηλαδή να γίνεται στο συμβόλαιο ειδική μνεία ότι συνορεύει το ακίνητο με δρόμο. Σε περίπτωση που η ιδιοκτησία στερείται παλιού τίτλου αλλά γίνεται αναφορά στον δρόμο στο συμβόλαιο όμορου ιδιοκτήτη . Με απόσπασμα του χάρτη ΓΥΣ του 1945, στο οποίο να απεικονίζεται η οδός, με συγκεκριμένη αρχή και τέλος . Ποιοι δρόμοι προβλέπεται να χαρακτηριστούν κοινόχρηστοι ; Για να αντιμετωπίσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος αυτό το μεγάλο και χρονίζον πρόβλημα της έλλειψης χαρακτηρισμού των κοινοχρήστων δρόμων στις εκτός σχεδίου περιοχές, προχώρησε στην υπογραφή σχετικής Υπουργικής Απόφασης ( ΦΕΚ 2671/Β/31-5-2022) με την οποία καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές, τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις για τη σύνταξη των μελετών καταγραφής του υπάρχοντος οδικού δικτύου της χώρας. Επίσης από το Υπουργείο καθορίστηκαν και οι πρώτες περιοχές, στις οποίες θα ξεκινήσει άμεσα η εκπόνηση μελετών Αναγνώρισης Οδών και αφορά εξήντα εννέα (69) Δήμους και ειδικότερα Δημοτικές Ενότητες , που είναι νησιωτικές περιοχές με έντονη την οικιστική πίεση και τουριστική εκμετάλλευση. Με ποια βασικά κριτήρια θα γίνει η αναγνώριση του κοινόχρηστου οδικού δικτύου ; Τα βασικά κριτήρια κατά τη διαδικασία της καταγραφής του οδικού δικτύου είναι: -Η θέση των οδικών τμημάτων ως προς το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή/και ως προς τα όρια των οριοθετημένων οικισμών. -Αν τα οδικά τμήματα περιλαμβάνονται στο ήδη αναγνωρισμένο ή χαρακτηρισμένο οδικό δίκτυο της ΔΕ. -Αν υφίστανται με τη βούληση της πολιτείας ή με άλλον νόμιμο τρόπο και λογίζονται ως κοινόχρηστες -Αν έχουν αποτυπωθεί ως οδοί στα κτηματολογικά διαγράμματα του Εθνικού Κτηματολογίου σε λειτουργούν Κτηματολόγιο άνω της πενταετίας. -Αν έχουν κριθεί ως κοινόχρηστες δυνάμει αμετάκλητης δικαστικής αποφάσεως που αφορούσε και την κοινοχρησία της οδού ή/και -Αν εμφανίζονται σε αεροφωτογραφίες πλησιέστερης ημερομηνίας προ 27.07.1977. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected] View full είδηση

Με νέα απόφαση που εξέδωσε η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας για υπόθεση ανέγερσης διώροφης οικοδομής με υπόγειο σε γήπεδο εκτός σχεδίου, υπογραμμίζει πως για την εκτός σχεδίου δόμηση δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν, αλλά απαιτείται ως προϋπόθεση, ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο). Αναλυτικά: Με την 176/2023 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας απορρίφθηκε έφεση κατά της 369/2018 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς με την οποία ακυρώθηκε άδεια οικοδομής, όπως είχε αναθεωρηθεί, του Τμήματος Πολεοδομίας Καλύμνου της Ν. Α. Δωδεκανήσου. Με την εν λόγω οικοδομική άδεια, όπως αναθεωρήθηκε, επετράπη η ανέγερση διώροφης οικοδομής με υπόγειο σε γήπεδο εκτός σχεδίου, στη θέση Λυγγίνου της νήσου Πάτμου. Ειδικότερα, με την ανωτέρω απόφαση, αφού απερρίφθησαν λόγοι εφέσεως που αφορούσαν το εμπρόθεσμο της αιτήσεως ακυρώσεως, καθώς και το ζήτημα αν η δίκη εξακολουθούσε να έχει αντικείμενο μετά την αναθεώρηση της οικοδομικής άδειας που έγινε αφού είχε ασκηθεί η αίτηση, κρίθηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής: Από το συνδυασμό των άρθρων 24 παρ. 1 και 2 και 17 του Συντάγματος συνάγεται θεμελιώδης, από πλευράς δυνατότητας δομήσεως, διαφοροποίηση μεταξύ των εντός σχεδίου περιοχών, οι οποίες προορίζονται για δόμηση, και των εκτός σχεδίου περιοχών, οι οποίες δεν έχουν ως προορισμό, κατ’ αρχήν, την δόμηση ή την τουριστική εκμετάλλευση, αλλά την γεωργική, κτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση και την αναψυχή του κοινού. Στις εκτός σχεδίου περιοχές, η δόμηση μόνο κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται, δυνάμενη και να απαγορεύεται εν όλω ή εν μέρει ή να επιτρέπεται υπό ιδιαιτέρως αυστηρούς όρους και περιορισμούς, προσαρμοσμένους στην ιδιαίτερη φύση κάθε περιοχής. Οι όροι αυτοί δεν επιτρέπεται να είναι ευνοϊκότεροι, δηλαδή να καθιστούν ευχερέστερη τη δόμηση, σε σχέση προς τους ισχύοντες για τις εντός σχεδίου περιοχές, ούτε να οδηγούν σε εξομοίωση των εκτός σχεδίου περιοχών με εντός σχεδίου πόλεως ή ορίων οικισμών περιοχές ή στην εν τοις πράγμασι δημιουργία νέων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο πολεοδομικό σχέδιο, όπως δια της κατατμήσεως ενιαίου γηπέδου σε μικρότερα. Οι ανωτέρω αρχές είναι εφαρμοστέες και στις Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.), οι οποίες αποβλέπουν στον οικιστικό έλεγχο των περιαστικών εκτός σχεδίου περιοχών αφ’ ενός προς πρόληψη της περαιτέρω επιδείνωσης των προβλημάτων τους και προστασία του περιβάλλοντος αυτών και αφ’ ετέρου προς παρεμπόδιση της δημιουργίας δεδομένων και πραγματικών καταστάσεων που θα είχαν ως συνέπεια να δυσχεραίνεται ο μελλοντικός σχεδιασμός της περιοχής. Εξ άλλου, εν όψει του χαρακτήρα των περιλαμβανομένων στη Ζ.Ο.Ε. περιοχών ως αποτελουμένων από ακίνητα εκτός σχεδίου, τα οποία δεν προορίζονται κατ’ αρχήν προς δόμηση, οι καθοριζόμενοι με την Ζ.Ο.Ε. όροι και περιορισμοί δομήσεως και χρήσεως δύνανται να εξικνούνται και μέχρις ολοσχερούς απαγόρευσης της δομήσεως σε περιοχές όπου η ανάγκη διαφύλαξης του ιδιαίτερου χαρακτήρα τους το επιβάλλει. Εφ’ όσον δε τα μέτρα αυτά αφ’ ενός θεσπίζονται με αντικειμενικά κριτήρια χάριν της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και τεκμηριώνονται από τα στοιχεία του φακέλου και αφ’ ετέρου δεν εξαφανίζουν ούτε καθιστούν την ιδιοκτησία αδρανή σε σχέση με τον προορισμό της, δεν προσκρούουν στο άρθρο 17 του Συντάγματος ούτε στο άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ. Οι διατάξεις της Ζ.Ο.Ε. Πάτμου (π.δ. της 16.7-1.8.2001) προβλέπουν για την περιοχή του επίδικου ακινήτου, μεταξύ άλλων όρων και περιορισμών δομήσεως, ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τ.μ. και χρήση κατοικίας, παραπέμπουν δε κατά τα λοιπά στις διατάξεις του π.δ. της 24-31.5.1985 περί της εκτός σχεδίου δόμησης, μεταξύ των οποίων και αυτές του άρθρου 1 παράγρ. 1 αυτού. Η εν λόγω διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 του π.δ. της 24-31.5.1985, όπως είχε αρχικά, όριζε στην περίπτωση α΄ απλώς το ελάχιστο εμβαδόν (4.000 τ.μ.) για την κατά τον κανόνα δόμηση των εκτός σχεδίου ακινήτων, ενώ ρύθμιζε συνολικά το ζήτημα των προϋποθέσεων αυτής στην επόμενη περίπτωση β΄. Ως εκ τούτου ο νομοθέτης, προς αποφυγή παρερμηνείας και καταστρατηγήσεων, με το άρθρο 10 παρ. 1 του ν. 3212/2003 όρισε, κατά τροποποίηση της ανωτέρω περίπτωσης α΄, ελάχιστο μήκος προσώπου των γηπέδων επί του κοινόχρηστου χώρου. Η διάταξη αυτή δεν θεσπίζει το πρώτον, ως προϋπόθεση για την οικοδομησιμότητα των εκτός σχεδίου γηπέδων, την ύπαρξη προσώπου αυτών σε κοινόχρηστο χώρο διότι την έννοια αυτή είχε εξ αρχής και η τροποποιούμενη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 περ. α΄ του π.δ. της 24-31.5.1985. Επομένως, και τα εκτός σχεδίου γήπεδα που δημιουργήθηκαν πριν την έναρξη ισχύος του άρθρου 10 παρ. 1 του ν. 3212/2003, διεπόμενα από τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 1 του π.δ. της 24-31.5.1985, όπως αυτό είχε αρχικά, είναι δομήσιμα εφ’ όσον διαθέτουν, μεταξύ άλλων, πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) νομίμως υφιστάμενο και μη προκύψαντα από ιδιωτική βούληση, κατά τα ειδικότερον οριζόμενα στην περ. β΄ της παρ. 1 του άρθρου 1 αυτού [= άρθρο 162 παρ. 2 περ. β΄ του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (Κ.Β.Π.Ν.)]. Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο έκρινε ότι, εφ’ όσον το επίδικο, εκτός σχεδίου και προϋφιστάμενο του ν. 3212/2003, ακίνητο δεν διέθετε πρόσωπο σε κοινόχρηστη δημόσια οδό, δεν ήταν οικοδομήσιμο σύμφωνα με τις συνδυασμένες διατάξεις του π.δ. της 24-31.5.1985 περί εκτός σχεδίου δόμησης και του π.δ. της 16.7-1.8.2001 περί Ζ.Ο.Ε. Πάτμου και συνεπώς νομίμως, αν και με διαφορετική αιτιολογία, οι προσβληθείσες οικοδομικές άδειες ακυρώθηκαν με την εκκαλούμενη απόφαση, απορρίφθηκαν δε όλοι οι αντίθετοι λόγοι εφέσεως. Περαιτέρω, ο εμπεριεχόμενος στις κρίσιμες διατάξεις των π.δ/των της 16.7-1.8.2001 και της 24-31.5.1985 όρος δομήσεως, κατά τον οποίο δομήσιμα είναι τα εκτός σχεδίου ακίνητα που έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) νομίμως υφιστάμενο, δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος, συνισταμένους στην διαφύλαξη του χαρακτήρα των εκτός σχεδίου περιοχών και στην αποτροπή δημιουργίας με ιδιωτική πρωτοβουλία διάσπαρτων οικισμών χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό, όπως ορίζει, σε αρμονία με το άρθρο 24 του Συντάγματος, το άρθρο 17 του ν.δ. της 17.7.1923, όπως ισχύει (άρθρο 162 παρ. 1 του Κ.Β.Π.Ν.). Περαιτέρω, ο ανωτέρω όρος δομήσεως παρίσταται πρόσφορος και αναγκαίος για τη θεραπεία του επιδιωκόμενου με αυτόν σκοπού, δεδομένου μάλιστα ότι αφορά σε περιοχές που δεν προορίζονται κατ’ αρχήν για οικοδομική εκμετάλλευση, και είναι αναλογικός, εφ’ όσον δεν καθιστά αδόμητα τα εκτός σχεδίου ακίνητα, ούτε εξαφανίζει ή περιορίζει υπέρμετρα την ιδιοκτησία, στοιχεί δε προς βασικό κανόνα της πολεοδομικής νομοθεσίας ο οποίος ισχύει και για τα οικόπεδα εντός πολεοδομικού σχεδίου, ως προς τα οποία τα εκτός σχεδίου ακίνητα δεν νοείται να τελούν υπό ευνοϊκότερους όρους δομήσεως. Επομένως, η ρύθμιση αυτή είναι σύμφωνη με τα άρθρα 17 του Συντάγματος και 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α., όλοι δε οι αντίθετοι λόγοι εφέσεως απορρίφθηκαν ως αβάσιμοι. Τέλος, λόγος ότι ο ανωτέρω περιορισμός δομήσεως αντίκειται στις αρχές της προστατευόμενης εμπιστοσύνης και της ασφάλειας δικαίου ενόψει και του ότι ο εκκαλών, ο οποίος απέκτησε καλοπίστως το επίδικο ακίνητο το 2015 μαζί με τα απορρέοντα από ήδη υπάρχουσες οικοδομικές άδειες δικαιώματα, δεν μπορούσε να προβλέψει την ύπαρξη του εν λόγω περιορισμού, που καθιστά το ακίνητό του αδόμητο, διότι αυτός καθιερώθηκε νομολογιακώς το πρώτον με την απόφαση ΣΕ 3504/2010 7μ., απορρίφθηκε ως αβάσιμος με την εξής αιτιολογία: Εφαρμογή του κανόνα, κατά τον οποίο τα εκτός σχεδίου ακίνητα είναι δομήσιμα μόνο αν διαθέτουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο, γίνεται ρητώς ήδη στις αποφάσεις ΣΕ 2606, 3848-9/2005 7μ., οι οποίες είναι προγενέστερες των αφορωσών το επίμαχο ακίνητο οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν το 2006 και το 2011. Ενόψει τούτου ο ως άνω κανόνας, πέραν του ότι έπρεπε να είναι γνωστός στις πολεοδομικές αρχές, ήταν προβλέψιμος και για τους επιμελείς αγοραστές και τους συναλλασσομένους εν γένει. Πολλώ μάλλον ο επίμαχος κανόνας και η σχετική νομολογία, περιλαμβανομένης της αποφάσεως ΣΕ 3504/2010 7μ., με την οποία ερμηνεύθηκε έτι σαφέστερον η διάταξη της περιπτώσεως α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του π.δ. της 24-31.5.1985, έπρεπε ευλόγως να είναι γνωστά κατά τον χρόνο απόκτησης του επίδικου ακινήτου από τον εκκαλούντα, το έτος 2015. ΣτΕ Ολομ. 176/2023 Πρόεδρος: Ε. Σαρπ, Πρόεδρος ΣτΕ Εισηγητής: Θ. Αραβάνης, Σύμβουλος Επικρατείας https://news.b2green.gr/29092/στε-νέα-απόφαση-2023-με-τις-απαραίτητες-πρ View full είδηση