Αναζήτηση στην κοινότητα

Δεν είναι, δυστυχώς, ένα σπάνιο καιρικό φαινόμενο για την Ελλάδα ο πολυήμερος καύσωνας της τελευταίας περιόδου. Οπως καταγράφει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών από το 1981 μέχρι σήμερα, συνολικά 10 καύσωνες με τα ίδια χαρακτηριστικά, δηλαδή τις υψηλές θερμοκρασίες και τη μεγάλη διάρκεια, έχουν χτυπήσει τη χώρα. Η δημοσιογραφική ομάδα του MIIR, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δημοσιογραφίας Δεδομένων (EDJNET) επεξεργάστηκε κλιματικά δεδομένα του European Centre for Medium – Range Weather Forecasts, συγκρίνοντας τη μέση θερμοκρασία σε όλους τους δήμους της χώρας για τη δεκαετία του 1960 και για τη δεκαετία 2009 – 2018, που αποτυπώνουν με απτό τρόπο τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής. Τα αρχικά δεδομένα έχουν ληφθεί από την υπηρεσία Copernicus, που προσφέρεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αναπτύσσεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προβλέψεων (ECMWF). Αποτελούνται από μια σύνθεση διαφόρων κλιματολογικών μεταβλητών και περιέχουν επίσης δεδομένα σχετικά με τη θερμοκρασία που μετράται στα 2 μέτρα από το επίπεδο του εδάφους. Πρόκειται για μια πολύ πλούσια βάση στοιχείων, καθώς αποτελείται από σχεδόν 97 δισεκατομμύρια σημεία δεδομένων: 1.142.761 χωρικά κύτταρα, το καθένα με 4 μετρήσεις θερμοκρασίας που καλύπτουν χρονικό διάστημα 58 ετών (από 01/01/1961 έως 31/12/2018). Το αποτέλεσμα, αν και μοιάζει γνωστό, δεν παύει να είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικό. Δείτε τον διαδραστικό χάρτη εδώ: https://miir.gr/el/poso-zestoteri-einai-kathe-periochi-tis-elladas-simera-se-schesi-me-ti-dekaetia-toy-60/ Στο 60% των ευρωπαϊκών δήμων, η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί 1-2 βαθμούς Κελσίου τα τελευταία 50 χρόνια (διάμεσος 1,68°C αύξηση). Σε πάνω από 35.000 ευρωπαϊκούς δήμους (το 1/3 των δήμων της ηπείρου), η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί πάνω από 2°C. Μόλις 73 γεωγραφικές ευρωπαϊκές περιφέρειες σε ένα σύνολο 102.445 καταγράφουν έστω μια μικρή μείωση της θερμοκρασίας την ίδια περίοδο. Στην Ελλάδα, από τις 20 πόλεις με τον μεγαλύτερο πληθυσμό, τη μεγαλύτερη αύξηση θερμοκρασίας έχουν κατά σειρά: Tα Χανιά (+2,26°C), η Λαμία (+1,94 °C), τα Τρίκαλα (+1,84 °C), η Αθήνα (+1,73°C), οι Σέρρες (+1,52 °C) και η Θεσσαλονίκη (+1,48 °C). Σε όλη τη χώρα, τις μεγαλύτερες αυξήσεις έχουν ο δήμος Τυμπακίου (+2,81°C) στον νομό Ηρακλείου, το παραθαλάσσιο χωριό Καμηλάρι στη νότια Κρήτη (+2,71 °C) και το χωριό Πιτσίδια (+2,71 °C), στον νομό Ηρακλείου και αυτό. Μπορεί μια αύξηση π.χ. της τάξης του 1,5 βαθμού, όπως συμβαίνει στη Θεσσαλονίκη και στην Κατερίνη, να φαντάζει μικρή, όμως στην πραγματικότητα πρόκειται για δραματική αλλαγή. Για παράδειγμα, κάτι τέτοιο έχει ως αποτέλεσμα 20 ημέρες με θερμοκρασία νύχτας άνω των 30 βαθμών, αντί για 5. Αν στα επόμενα χρόνια υπάρξει μια νέα αύξηση 1,5 βαθμού Κελσίου (ιδανικό σενάριο), αυτό θα συνεπάγεται τα εξής: Οι δασικές εκτάσεις που θα καίγονται ετησίως θα αυξηθούν κατά 41%, οι ακραίοι καύσωνες που κανονικά εμφανίζονται μία φορά στα είκοσι χρόνια, θα αυξηθούν κατά 173%, οι ραγδαίες βροχοπτώσεις θα αυξηθούν κατά 10%. Αν αυξηθεί η θερμοκρασία κατά 2 βαθμούς, τότε οι δασικές εκτάσεις που θα καίγονται ετησίως θα αυξηθούν κατά 62%, οι ακραίοι καύσωνες κατά 478% και οι ραγδαίες βροχοπτώσεις κατά 21%. Οι περιοχές της Μεσογείου και της Μ. Ανατολής θα έχουν μείωση κατά 9% στα αποθέματα νερού (στο σενάριο του 1,5 βαθμού αύξησης) και 17% στους 2 βαθμούς. «Τα τελευταία 40 χρόνια, ο αριθμός των καυσώνων έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί ή τριπλασιαστεί. Ομως δεν είναι μόνο η θερμοκρασία. Εχουμε παράλληλα λιώσιμο των πάγων, άρα αύξηση του ύψους της θάλασσας, παρουσιάζεται αύξηση σε περιοχές που έχουμε μεγάλες χρονοσειρές στην εμφάνιση των κυκλώνων (π.χ. Ατλαντικός)», εξηγεί ο Νίκος Μιχαλόπουλος, διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Οπως υπογραμμίζει ο ίδιος, «στην Ελλάδα τα δεδομένα δείχνουν μία μείωση στις βροχοπτώσεις. Μία από τις περιοχές που θα πληγεί ιδιαίτερα θα είναι η Κρήτη. Το ανατολικό τμήμα της Ελλάδας θα έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις. Αυξημένη ξηρασία, αυξημένη πιθανότητα πυρκαγιών. Αυτά ήδη φαίνονται. Τις επόμενες δύο δεκαετίες, αν δεν λάβουμε μέτρα, υπάρχει κίνδυνος η θερμοκρασία να φτάσει έως και 3,5 βαθμούς πάνω, το οποίο θα είναι πραγματική καταστροφή. Ο,τι σήμερα είναι ημέρες καύσωνα, στο τέλος του αιώνα θα είναι οι πιο δροσερές μέρες». Πηγή δεδομένων: European Data Journalism Network Αναπαραγωγή σύμφωνα με τους κανόνες που διέπουν το CC BY 4.0

Κοντά στα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα κυμάνθηκε η θερμοκρασία τον Ιούλιο 2022 στο μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας, με εξαίρεση τη Δυτική Ελλάδα και την Πελ/νησο. Οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις της μέγιστης θερμοκρασίας καταγράφηκαν από το δίκτυο 53 μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr στην Ήπειρο, τα νησιά του Ιονίου, τη Δυτική Στερεά Ελλάδα και την Πελ/νησο, ενώ οριακά αρνητικές αποκλίσεις καταγράφηκαν στα νησιά του Αιγαίου λόγω της πνοής ισχυρών βοριάδων το μεγαλύτερο μέρος του μήνα. O Ιούλιος του 2022 ήταν ένας μήνα με μεγάλο αριθμό ημερών με ισχυρούς ετησίες (μελτέμια). Ως κριτήριο για τον χαρακτηρισμό της ημέρας τέθηκε το όριο των 50 km/h ως μέγιστη ριπή ανέμου στο σταθμό του ΕΑΑ στην Τήνο-Δημαρχείο. Τον Ιούλιο του 2022 είχαμε 25 μέρες με ισχυρά μελτέμια, η δεύτερη μεγαλύτερη τιμή μετά τις 26 ημέρες με ισχυρά μελτέμια που είχαμε τον Ιούνιο του 2020. Πιο αναλυτικά, πρόκειται για τον δεύτερο πιο θερμό Ιούλιο για τη Δυτική Ελλάδα από την αρχή των συστηματικών καταγραφών το 2010, και τον 3ο πιο θερμό μήνα για την Πελ/νησο. Οι σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες για την εποχή που σημειώθηκαν το διάστημα 8-15 Ιουλίου δεν επηρέασαν σημαντικά τα δυτικά τμήματα της χώρας, αντίθετα όμως στα βόρεια και ανατολικά τμήματα η μέγιστη θερμοκρασία κυμάνθηκε έως και 13 βαθμούς κάτω από τις φυσιολογικές τιμές (Φλώρινα). Στην Κέρκυρα και τον Πύργο Ηλείας καταγράφηκαν οι περισσότερες ημέρες με θετικές αποκλίσεις της θερμοκρασίας, με 24 από τις 31 ημέρες του μήνα να είναι θερμότερες από τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2019. Αντίθετα, στην Πάρο καταγράφηκαν 24 ημέρες με αρνητικές αποκλίσεις θερμοκρασίας, και στην Τήνο 22 ημέρες υπό την επίδραση του ισχυρού μελτεμιού. Στην Αθήνα η θερμοκρασία κυμάνθηκε κοντά στον μέσο της τελευταίας 12ετίας, με 17 από τις 31 ημέρες του μήνα να καταγράφονται θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας στον μετεωρολογικό μας σταθμό στο Γκάζι. Στη Θεσσαλονίκη, οι περισσότερες ημέρες του μήνα ήταν ελαφρώς ψυχρότερες από το κανονικό, με 17 ημέρες του μήνα να καταγράφονται αρνητικές αποκλίσεις (έως και -10.7°C στις 9 Ιουλίου). Μπορείτε να βλέπετε τις μηνιαίες αποκλίσεις των μεγίστων θερμοκρασιών από τη σελίδα μας πατώντας εδώ: https://www.meteo.gr/climatic_deviation.cfm

Το σημαντικότερο μνημείο πολιτισμού στον κόσμο η Ακρόπολη των Αθηνών και ο Παρθενώνας που πρόσφατα βραβεύτηκε από το Business Insider ως το ομορφότερο αρχιτεκτονικό κατασκεύασμα στον κόσμο κατόπιν έρευνας που αποφάσισε να διεξαγάγει μεταξύ διάσημων αρχιτεκτόνων από όλο τον κόσμο δοκιμάζεται σκληρά από την κλιματική αλλαγή. Η Ακρόπολη των Αθηνών ίσως να διανύει τις 365 πιο δύσκολες μέρες της ένδοξης και μακρόχρονης ιστορίας της καθώς χτυπιέται ανελέητα από ακραίους καύσωνες και σφοδρές χιονοθύελλες. Από τα περσινά 45αρια και πλέον που είχαμε καταγράψει με χρήση ειδικού drone βρέθηκε αντιμέτωπη με την ακραία χιονοθύελλα που προκάλεσε η κακοκαιρία «Ελπίς» τον χειμώνα που μας πέρασε και από σήμερα είναι και πάλι αντιμέτωπη με μια μακρά περίοδο υψηλών θερμοκρασιών όπως προειδοποιούν οι μετεωρολόγοι. Το ευτύχημα είναι πως τόσο οι αρχαιολόγοι που χρόνια τώρα δίνουν πραγματικό αγώνα για την συντήρηση και αποκατάσταση αυτό του εμβληματικού μνημείου για ολόκληρο τον πλανήτη αλλά και οι ειδικοί επιστήμονες που εργάζονται στο πλευρό τους τόσο με την αμέριστη αγάπη τους αλλά και την συνδρομή της τεχνολογίας εμφανίζονται καθησυχαστικοί για την πορεία του μνημείου στο πέρασμα των χρόνων.

Οι καύσωνες αποτελούν την πιο θανατηφόρο φυσική καταστροφή, παρόλο που δεν συνοδεύονται από την ένταση και τη βία που χαρακτηρίζει άλλα φαινόμενα (π.χ. πλημμύρες, θύελλες). Το γεγονός αυτό, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της κλιματικής κρίσης, καθιστά επιτακτική την ανάγκη αναγνώρισης και κατηγοριοποίησης των κινδύνων που εισάγουν οι καύσωνες στο ανθρώπινο περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), σε συνεργασία με την επιστημονική επιτροπή του Arsht-Rock Resilience Center του ιδρύματος Atlantic Council, και τον Δήμο Αθηναίων, έχει ξεκινήσει από την καλοκαιρινή περίoδο του 2022 την πιλοτική κατηγοριοποίηση των ημερών με υψηλές θερμοκρασίες για την πόλη της Αθήνας. Το σύστημα κατηγοριοποίησης βασίζεται σε έναν αλγόριθμο πρόγνωσης των επιπτώσεων επερχόμενων ημερών με υψηλές θερμοκρασίες στην υγεία των κατοίκων της Αθήνας. Η ανάπτυξη του αλγορίθμου πραγματοποιήθηκε ειδικά για την πόλη της Αθήνας, μέσα από τη συσχέτιση ιστορικών μετεωρολογικών δεδομένων και δεδομένων επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία. Πριν την πιλοτική επιχειρησιακή εφαρμογή του αλγορίθμου κατηγοριοποίησης για την Αθήνα, προηγήθηκε ενδελεχής μελέτη ημερών με υψηλές θερμοκρασίες για περίοδο δύο δεκαετιών. Η στατιστική ανάλυση οδήγησε στη διαμόρφωση τεσσάρων κατηγοριών ταξινόμησης, όπως διακρίνεται στον παρακάτω πίνακα και σχήμα: Για παράδειγμα, ακραίες θερμοκρασίες (κατηγορία 3) παρατηρήθηκαν στην Αθήνα το καλοκαίρι του 2007 κατά τη διάρκεια του επεισοδίου καύσωνα μεταξύ 22 και 29 Ιουνίου, ενώ πολύ υψηλές θερμοκρασίες (κατηγορία 1) καταγράφηκαν στην Αθήνα από τις 26 Ιουλίου έως και τις 29 Ιουλίου του 2012. Η παραπάνω προσέγγιση κατηγοριοποίησης ημερών με υψηλές θερμοκρασίας ακολουθείται σε μεγάλες πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (Λος Άντζελες, Κάνσας, Μαΐάμι, Μιλγουόκι), καθώς και στην Σεβίλλη, στην Ισπανία. Η συμμετοχή της Αθήνας στις πόλεις πιλοτικής εφαρμογής του συστήματος κατηγοριοποίησης αποτελεί μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία, η οποία αποτελεί μέρος της συνεχούς παγκόσμιας προσπάθειας βελτίωσης των προειδοποιήσεων υψηλών θερμοκρασιών και σχετικών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία, με απώτερο σκοπό την προστασία και βελτίωση της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων. Τα στοιχεία επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάπτυξη του παραπάνω συστήματος κατηγοριοποίησης, παρασχέθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Αποτελέσματα και συμπεράσματα που προκύπτουν από το παρόν έργο ανήκουν αποκλειστικά στην ερευνητική ομάδα που επεξεργάστηκε τα στοιχεία.

Το καλοκαίρι του 2021 χαρακτηρίστηκε από ακραία υψηλές τιμές θερμοκρασίας με δύο σοβαρά κύματα καύσωνα κατά τη διάρκεια των οποίων καταγράψαμε νέα θερμοκρασιακά ρεκόρ. Τα γραφήματα παρουσιάζουν τις ημερήσιες αποκλίσεις της μέγιστης θερμοκρασίας από τη μέση μηνιαία τιμή της περιόδου 2010-2019, τους τρεις καλοκαιρινούς μήνες του 2021, σε 7 μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr. Η περίοδος σύγκρισης (2010-2019) αποτελεί τη θερμότερη περίοδο στη σύγχρονη ιστορία των καταγραφών θερμοκρασίας, επομένως οι θετικές αποκλίσεις των τιμών έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα. Κιλκίς: Ιωάννινα: Τρίκαλα: Αθήνα (κέντρο): Σπάρτη: Λίνδος: Ρέθυμνο: Στους περισσότερους μετεωρολογικούς σταθμούς η θερμοκρασία ήταν υψηλότερη από τα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα περισσότερες από τις μισές ημέρες του καλοκαιριού. Στα Τρίκαλα Θεσσαλίας θετικές αποκλίσεις καταγράφηκαν τις 72 από τις 92 συνολικά ημέρες του καλοκαιριού, και 69 ημέρες με θετικές αποκλίσεις καταγράφηκαν στα Ιωάννινα. Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει το σύνολο ημερών με θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας ανά μήνα και συνολικά το καλοκαίρι του 2021. Μπορείτε να βλέπετε τις αποκλίσεις των τιμών της μέγιστης θερμοκρασίας ανά περιφέρεια και ανά μήνα από τη σελίδα μας πατώντας εδώ. Πηγή: meteo.gr - https://www.meteo.gr/article_view.cfm?entryID=1909

Θερμός ήταν ο χειμώνας 2019/20 στο μεγαλύτερο τμήμα της Ελλάδας, όπως προκύπτει από την ανάλυση των παρατηρήσεων του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Με βάση τα δεδομένα που έδωσε στη δημοσιότητα η Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus ο φετινός χειμώνας στην Ευρώπη ήταν ο θερμότερος των τελευταίων 165 ετών. Στην Ελλάδα σε σύνολο 16 επιλεγμένων σταθμών, 11 παρουσίασαν θετικές αποκλίσεις και μόλις 5 παρουσίασαν αρνητικές αποκλίσεις. «Πρωταθλήτρια» του φετινού θερμού χειμώνα (σε όρους αύξησης της θερμοκρασίας) ανακηρύσσεται η Ορεστιάδα, όπου η μέση ημερησία θερμοκρασία βρέθηκε υψηλότερη κατά 1,2°C της αντίστοιχης μέσης τιμής της περιόδου 2010 – 2019. Υψηλές θετικές αποκλίσεις, κοντά στον 1°C παρατηρήθηκαν επίσης στους σταθμούς της Αλεξανδρούπολης, του Κιλκίς, της Λήμνου, του Βόλου και της Θεσσαλονίκης, ενώ μικρότερες θετικές αποκλίσεις, μεταξύ 0,2 – 0,6°C, καταγράφηκαν στην Ήπειρο (Πρέβεζα, Ιωάννινα), τη Δ. Μακεδονία (Φλώρινα), την Πελοπόννησο (Σπάρτη) και τις Κυκλάδες (Τήνος). Στον αντίποδα, ελαφρά αρνητικές αποκλίσεις μεταξύ -0,1°C και -0,4°C, καταγράφηκαν σε 5 μετεωρολογικούς σταθμούς της νότιας χώρας, σε Κρήτη (Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Αγ. Νικόλαος), Βοιωτία (Λιβαδειά) και Αττική (Αθήνα). Οι αρνητικές αυτές αποκλίσεις είναι απόρροια των μετεωρολογικών συνθηκών που σημάδεψαν το φετινό χειμώνα στη χώρα μας, με την επικράτηση βορείου ρεύματος για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ο χειμώνας 2019/20 στην Ευρώπη ήταν κατά 3,4°C θερμότερος του μέσου χειμώνα της περιόδου 1981 – 2010, με τις αντίστοιχες αποκλίσεις στη χώρα μας να κυμαίνονται μεταξύ 0,5– 1ºC όπως φαίνεται και στον επόμενο χάρτη, σε συμφωνία με την ανάλυση των δεδομένων των μετεωρολογικών σταθμών του ΕΑΑ.

Το έτος που πέρασε ταξινομείται δεύτερο, μόλις κατά 0,04 βαθμό Κελσίου πίσω από το 2016, το οποίο παραμένει το πιο ζεστό. ο 2019 ήταν η δεύτερη πιο ζεστή χρονιά στον κόσμο, κλείνοντας μια δεκαετία με ζέστη που έσπασε τα ρεκόρ, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία Κοπέρνικος, η οποία περιγράφει «ανησυχητικές» ενδείξεις την ώρα που η Αυστραλία φλέγεται και πολλαπλασιάζονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα. «Το 2019 ήταν μια εξαιρετικά ζεστή χρονιά, στην πραγματικότητα η δεύτερη πιο ζεστή στον κόσμο, σύμφωνα με τις βάσεις δεδομένων μας, με πολλούς μήνες να έχουν καταρρίψει ρεκόρ», σχολίασε σε ανακοίνωση ο Κάρλο Μπουοντέμπο, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Κοπέρνικος για την Κλιματική Αλλαγή και την οποία μεταδίδει το ΑΠΕ - ΜΠΕ. Το έτος που πέρασε ταξινομείται δεύτερο, μόλις κατά 0,04 βαθμό Κελσίου πίσω από το 2016, το οποίο παραμένει το πιο ζεστό. Η υπηρεσία Κοπέρνικος επιβεβαιώνει επίσης πως τα πέντε πιο ζεστά χρόνια που έχουν καταγραφεί ποτέ είναι τα πέντε τελευταία χρόνια: ο υδράργυρος ανέβηκε από 1,1 έως 1,2 βαθμό Κελσίου πάνω από τη θερμοκρασία της προβιομηχανικής εποχής. Επίσης η δεκαετία 2010-2019 υπήρξε η πιο ζεστή από τότε που άρχισαν οι μετρήσεις. «Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ανησυχητικές ενδείξεις», υπογράμμισε ο Ζαν-Νοέλ Τεπό, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ECMWF), στο οποίο υπάγεται το C3S. Εξαιτίας των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και οφείλονται στις ανθρώπινες δραστηριότητες, η θερμοκρασία του πλανήτη έχει ήδη αυξηθεί κατά 1 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, με καταστροφικές επιπτώσεις σ' ολόκληρη την υφήλιο. Με τον σημερινό ρυθμό, η θερμοκρασία του πλανήτη μπορεί να αυξηθεί μέχρι και 4 ή 5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, για να μην εξαλειφθεί η ελπίδα να περιορισθεί η άνοδος της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου, πρέπει οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα να μειώνονται κατά 7,6% κάθε χρόνο από το 2020 μέχρι το 2030, κάτι απαιτεί μια πρωτοφανή μεταμόρφωση της παγκόσμιας οικονομίας. Αν αυτή δεν συμβεί, οι εκπομπές θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Κοπέρνικος για την κλιματική αλλαγή ανακοίνωσε εξάλλου σήμερα πως η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα συνέχισε να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, του 2019 περιλαμβανομένου.

Ο περασμένος μήνας ήταν ο πιο θερμός Οκτώβριος όλων των εποχών στην Ευρώπη, με τον πάγο στην Αρκτική να υποχωρεί. Σύμφωνα με την υπηρεσία για την κλιματική αλλαγή «Κοπέρνικος» η θερμοκρασία στην γηραιά ήπειρο ήταν αυξημένη κατά 1,6 βαθμό Κελσίου σε σχέση με το μέσο όρο των τελευταίων 30 ετών. Σε παγκόσμιο επίπεδο βιώσαμε τον τρίτο πιο θερμό Οκτώβριο όλων των εποχών, με τη θερμοκρασία να αυξημένη κατά 0,62 βαθμό Κελσίου σε σχέση με το μέσο όρων των τελευταίων 30 ετών. Επιπλέον για τέταρτο διαδοχικό μήνα το Βόρειο Πέρασμα έμεινε σχεδόν χωρίς πάγους. «Ο εφετινός ρεκόρ δεν έφερε ένα απροσδόκητο, αλλά ένα αναμενόμενο ρεκόρ» σχολίασε στην ανακοίνωσή της η υπηρεσία «Κοπέρνικος». Σε περιοχές της βόρειας και ανατολικής Ευρώπης, στη Σιβηρία, την Αλάσκα και στο Θιβέτ είχαμε «αφύσικα υψηλές θερμοκρασίες», ενώ σε περιοχές της Νότιας Αμερικής και της Αφρικής συνεχίστηκαν τα κύματα καύσωνα. Τα στοιχεία αυτά έρχονται στη δημοσιότητα μία ημέρα μετά την επίσημη έξοδο των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, με την οποία τα κράτη δεσμεύονται να λάβουν μέτρα για να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Ο Τζο Μπάιντεν έχει δεσμευθεί πως εάν εκλεγεί πρόεδρος θα επανεντάξει τη χώρα στη Συμφωνία. Σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαντής στον πλανήτη.

Τρεις φορές ταχύτερα, έναντι του παγκόσμιου μέσου όρου, αυξάνεται η θερμοκρασία στην ανατολική Μεσόγειο, με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να κάνουν ήδη αισθητή την παρουσία τους και στην Ελλάδα, κυρίως σε Κρήτη και ανατολική Πελοπόννησο, επισήμανε ο επιστημονικός υπεύθυνος του δικτύου climpact, καθηγητής Νίκος Μιχαλόπουλος στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τον πρωτογενή τομέα, ο ίδιος, μιλώντας στο διαδικτυακό φόρουμ διαλόγου,με θέμα: «Μετριασμός των επιπτώσεων και Προσαρμογή της Ελληνικής Γεωργίας στην Κλιματική Αλλαγή» διατύπωσε τη θέση του, λέγοντας χαρακτηριστικά: «πολύ φοβάμαι ότι θα αναγκαστούμε να πάμε σε αναδιάρθρωση καλλιεργειών στα επόμενα χρόνια». “Η Ανατολική Μεσόγειος και ο Αρκτικός Κύκλος αποτελούν τα δύο από τα πιο σημαντικά χοτ σποτ σε παγκόσμιο επίπεδο σε ό,τι αφορά την εκδήλωση επιπτώσεων κλιματικής αλλαγής», τόνισε. Ο κ. Μιχαλόπουλος σημείωσε ότι λόγω των ιδιαίτερα υψηλών θερμοκρασιών αναμένουμε μείωση στην απόδοση καλλιεργειών, λόγω της αύξησης στη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων συχνότερες καταστροφές καλλιεργειών και εξαιτίας της μείωση διαθεσιμότητας νερού, λόγω παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας, θα έχουμε ως αποτέλεσμα την αύξηση ζήτησης νερού για άρδευση. Πρόσθεσε, ότι η αύξηση της θερμοκρασίας και της υγρασίας στον αέρα θα έχουν ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό ασθενειών παρασίτων και ζιζανίων που επηρεάζουν την απόδοση των καλλιεργειών ποιοτικά και ποσοτικά. «Περιμένουμε αύξηση στη διάρκεια της βλαστικής περιόδου εξαιτίας της αύξησης θερμοκρασίας, πίεση στα υδάτινα αποθέματα περιοχών με ήδη αυξημένη ευπάθεια, μείωση οργανικής ουσίας εδάφους και αύξηση κινδύνου ζημιών, υφαλμύρωση και υποβάθμιση γεωργικών εδαφών και αύξηση του κινδύνου απώλειας γεωργικής γης», τόνισε. Ως αποδεικτικά στοιχεία για τη σπουδαιότητα της γεωργίας ανέφερε ότι η αγροτική γη στην ΕΕ καλύπτει το 40% της επιφάνειάς της, ενώ βιομηχανίες και υπηρεσίες, που σχετίζονται με γεωργία και τρόφιμα, προσφέρουν πάνω από 44 εκατ. θέσεις εργασίας. Στην Ελλάδα ο γεωργικός τομέας παρήγαγε το 4% του ΑΕΠ και μαζί με τον τουρισμό θεωρούνται οι τομείς που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας. Για το δίκτυο Climpact, που σήμερα απαρτίζεται από 11 φορείς, τόνισε ότι αποστολή του είναι να αξιοποιήσει το σημαντικό αριθμό υποδομών, που θα ενισχυθούν μελλοντικά, για πιο ακριβή αποτελέσματα και καλύτερη ποσοτικοποίηση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της. Στόχοι του είναι η βελτιστοποίηση των υφιστάμενων κλιματικών υπηρεσιών με συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, η αξιοποίηση νέων ερευνητικών αποτελεσμάτων και μεθοδολογιών, για παραγωγή πρωτότυπων και καινοτόμων κλιματικών υπηρεσιών,η δημιουργία εθνικής ανοιχτής βάσης δεδομένων και η έγκαιρη και έγκυρη διαχείριση και διάχυση πληροφοριών προς τους τελικούς φορείς που είναι επιφορτισμένοι με τη λήψη αποφάσεων, αλλά και σχεδιασμό πολιτικών.

Οι απώλειες θα είναι μεγαλύτερες μεταξύ των ενδημικών ειδών σε ορεινά και νησιωτικά οικοσυστήματα. Οι περιοχές υψηλής βιοποικιλότητας, όπως οι ζούγκλες, τα τροπικά νησιά και οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, θα πληγούν δυσανάλογα αν η θερμοκρασία αυξηθεί κατά 3 βαθμούς Κελσίου μέχρι τα τέλη του αιώνα, προειδοποιεί νέα μελέτη. Χωρίς πρόσθετα μέτρα, πιθανότατα θα πρέπει να πούμε αντίο σε εμβληματικά είδη όπως οι λεμούριοι της Μαδαγασκάρης ή οι γιγάντιες χελώνες των Γκαλάπαγκος. Ανασκόπηση χιλιάδων προηγούμενων μελετών για 270 περιοχές υψηλής βιοποικιλότητας προειδοποιεί ότι οι απώλειες θα είναι μεγαλύτερες σε απομονωμένα νησιά και βουνά που φιλοξενούν «ενδημικά» είδη, ζώα και φυτά που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον κόσμο. Τα ενδημικά είδη αντιμετωπίζουν 3 έως 10 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εξαφάνισης σε σχέση με ντόπια είδη που ζουν και σε άλλες περιοχές ή σε σχέση με τα εισαγόμενα είδη, προειδοποιεί μεγάλη, διεθνής ερευνητική ομάδα στην επιθεώρηση Biological Conservation. Η Μαδαγασκάρη, οι Φιλιππίνες, η Σρι Λάνκα και τα νησιά της Καραϊβικής και του Ινδικού μπορεί να χάσουν όλα τα ενδημικά είδη φυτών μέσα στα επόμενα 30 χρόνια, εκτιμά η μετα-ανάλυση. Πέρα από του λεμούριους, που ήδη κρέμονται στο χείλος της εξαφάνισης, άλλα είδη που κινδυνεύουν να χαθούν είναι ο γαλάζιος γερανός της Νότιας Αφρικής και η λεοπάρδαλη του χιονιού στα Ιμαλάια. Σε κίνδυνο άμεσης εξαφάνισης εκτιμάται ότι θα βρεθεί το 100% των ενδημικών ειδών στα πλούσια ορεινά οικοσυστήματα, το 84% των ενδημικών ειδών σε νησιά, το 34% σε χερσαία οικοσυστήματα και το 46% στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Σύμφωνα με τον ορισμό των ερευνητών, ο οποίος βασίζεται στα κριτήρια του οργανισμού IUCN που εκδίδει το επίσημο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ειδών, υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης αντιμετωπίζουν τα είδη των οποίων οι πληθυσμοί προβλέπεται να συρρικνωθούν κατά τουλάχιστον 80% λόγω της κλιματικής αλλαγής. Σχεδόν όλα τα χερσαία είδη στις περιοχές που εξετάστηκαν αναμένεται να επηρεαστούν, με την εξαίρεση των ξενικών (ξενόφερτων) ειδών, τα οποία μπορεί να βρουν ευκαιρία να πολλαπλασιαστούν και να ασκήσουν περαιτέρω πιέσεις στα ντόπια και ενδημικά είδη. Η μελέτη προβλέπει πάντως πως, αν η άνοδος της θερμοκρασίας μέχρι το 2100 περιοριστεί στον 1,5 βαθμό, όπως προβλέπει η Συμφωνία του Παρισιού κατά της κλιματικής αλλαγής, ο κίνδυνος εξαφάνισης για τα περισσότερα είδη θα μειωθεί κατά δέκα φορές. Η Συμφωνία ωστόσο δεν είναι νομικά δεσμευτική και βασίζεται σε εθελοντικές δεσμεύσεις της κάθε κυβέρνησης. Με βάση τις μέχρι σήμερα δεσμεύσεις, η άνοδος της θερμοκρασίας είναι πιθανό να φτάσει τους 3 με 5 βαθμούς μέχρι το 2100, σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Ήδη η αύξηση της θερμοκρασίας υπερβαίνει σήμερα τον 1 βαθμό.

Το 2020 ήταν η θερμότερη χρονιά που καταγράφηκε στην Ευρώπη, καταρρίπτοντας το προηγούμενο ρεκόρ του 2019 κατά 0,4° C, σύμφωνα με το δορυφορικό σύστημα παρατήρησης της Γης, «Copernicus». Σε παγκόσμιο επίπεδο, η χρονιά που πέρασε ισοδυναμεί με το 2016 οπότε είχε καταγραφεί το ρεκόρ της πιο ζεστής χρονιάς. Επίσης, το 2020 ήταν η έκτη συνεχόμενη χρονιά που σημειώθηκε η πιο υψηλή θερμοκρασία κατά τη δεκαετία 2011-2020. Ανησυχητικό είναι ότι αυτό συνέβη σε ένα έτος «La Nina», όπου οι κλιματολογικές συνθήκες συνήθως είναι πιο δροσερές. Το 2016, το οποίο συνδέθηκε με το 2020 ως το πιο ζεστό έτος, ήταν μια χρονιά «El Nino», όπου οι κλιματολογικές συνθήκες θα ήταν φυσικά πιο ζεστές, παράλληλα με την ανθρώπινη θέρμανση. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/C3S_PR_Jan2021_Fig1_12month_anomaly_Global_ea_2t_202001-202012-600-x-432.jpg «Βρισκόμαστε σε μια εποχή που καταρρίπτονται συνεχώς ρεκόρ. Αυτό δεν είναι πλέον έκτακτη είδηση, αλλά μια ανθρώπινη κρίση», δήλωσε ο Δρ Marshall Shepherd, διακεκριμένος Καθηγητής Ατμοσφαιρικών Επιστημών και Γεωγραφίας. Η ανάλυση των θερμοκρασιών παγκοσμίως πραγματοποιείται τακτικά από επιστημονικά ιδρύματα, όπως η NASA και το Berkeley Earth. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/c1-600-x-305.jpg Λόγω των μικρών διαφορών μεταξύ τους, είναι πιθανό το 2020 να μην ήταν πιο ζεστό από το 2016, αλλά επιβεβαιώνεται η συνολική τάση. Αυξήθηκε το CO2 παρά την καραντίνα Παράλληλα, παρά τα lockdown λόγω της COVID-19, οι συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα συνέχισαν να αυξάνονται, με ρυθμό περίπου 2,3 ppm / έτος το 2020. Το σύνολο δεδομένων του C3S για θερμοκρασίες επιφανειακού αέρα δείχνει ότι: Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2020 ήταν ισοδύναμο με το ρεκόρ του 2016 Το 2020 ήταν 0,6 ° C θερμότερο από την τυπική περίοδο αναφοράς 1981-2010 και περίπου 1,25 ° C πάνω από την προ-βιομηχανική περίοδο 1850-1900 Αυτό κάνει τα τελευταία έξι χρόνια τα θερμότερα έξι στο ρεκόρ Η Ευρώπη σημείωσε τη θερμότερη χρονιά της σε 1,6 ° C πάνω από την περίοδο αναφοράς 1981-2010 και 0,4 ° C πάνω από το 2019, την προηγούμενη θερμότερη χρονιά Η μεγαλύτερη ετήσια απόκλιση θερμοκρασίας από τον μέσο όρο 1981-2010 συγκεντρώθηκε πάνω από την Αρκτική και τη βόρεια Σιβηρία, φτάνοντας τους 6 ° C πάνω από τον μέσο όρο Επιπλέον, οι δορυφορικές μετρήσεις των παγκόσμιων συγκεντρώσεων CO2 στην ατμόσφαιρα δείχνουν ότι: Ο μέσος όρος της συνολικής στήλης CO2 έφτασε τα 413 ppm Το CO2 συνέχισε να αυξάνεται το 2020, αυξάνοντας κατά 2,3 ± 0,4 ppm, ελαφρώς μικρότερο από τον ρυθμό ανάπτυξης του προηγούμενου έτους «Ενώ οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν ελαφρώς λιγότερο το 2020 από ό, τι το 2019, αυτό δεν αποτελεί αιτία εφησυχασμού. Μέχρι να μειωθούν οι καθαρές παγκόσμιες εκπομπές, το διοξείδιο του άνθρακα θα συνεχίσει να συσσωρεύεται στην ατμόσφαιρα και να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιματική αλλαγή», δήλωσε ο Vincent-Henri Peuch, διευθυντής της Υπηρεσίας Παρακολούθησης Ατμόσφαιρας Copernicus. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/c2-600-x-319.jpg Η τάση αυτή υπογραμμίζει τον επείγοντα χαρακτήρα της ταχείας μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, οι οποίες είναι ο κύριος συντελεστής της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη. Το CO2 συνέχισε να αυξάνεται το 2020, αυξάνοντας κατά 2,3 ± 0,4 ppm, ελαφρώς μικρότερο από τον ρυθμό ανάπτυξης του προηγούμενου έτους. «Κάψα» σε Αρκτική και βόρεια Σιβηρία Περιοχές της Αρκτικής και της βόρειας Σιβηρίας είδαν μερικές από τις μεγαλύτερες ετήσιες αποκλίσεις θερμοκρασίας από το μέσο όρο το 2020, με μια μεγάλη περιοχή να εμφανίζει αποκλίσεις έως και 3 ° C και σε ορισμένες περιοχές ακόμη και πάνω από 6 ° C για το σύνολο του έτους. Σε μηνιαία βάση, οι μεγαλύτερες θετικές ανωμαλίες θερμοκρασίας για την περιοχή έφτασαν επανειλημμένα πάνω από τους 8 ° C. Η Δυτική Σιβηρία γνώρισε έναν εξαιρετικά ζεστό χειμώνα και άνοιξη, ένα μοτίβο που παρατηρήθηκε επίσης το καλοκαίρι και το φθινόπωρο στην Σιβηρική Αρκτική και σε μεγάλο μέρος του Αρκτικού Ωκεανού. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/c4-600-x-391.jpg Επιπλέον, η εποχή της πυρκαγιάς ήταν ασυνήθιστα ενεργή σε αυτήν την περιοχή, με πυρκαγιές που εντοπίστηκαν για πρώτη φορά τον Μάιο, συνεχίζοντας όλο το καλοκαίρι και μέχρι το φθινόπωρο. Ως αποτέλεσμα, το poleward του Αρκτικού Κύκλου, οι πυρκαγιές απελευθέρωσαν ρεκόρ ποσότητα 244 μεγατόνων διοξειδίου του άνθρακα το 2020, πάνω από το ένα τρίτο περισσότερο από το ρεκόρ του 2019. Κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, ο θαλάσσιος πάγος της Αρκτικής ήταν σημαντικά χαμηλότερος από τον μέσο όρο για την περίοδο του έτους, με τον Ιούλιο και τον Οκτώβριο να βλέπει τη χαμηλότερη έκταση του θαλάσσιου πάγου που καταγράφεται για τον αντίστοιχο μήνα. Σε γενικές γραμμές, το Βόρειο Ημισφαίριο παρουσίασε πάνω από τις μέσες θερμοκρασίες για το έτος, εκτός από μια περιοχή πάνω από τον κεντρικό Βόρειο Ατλαντικό. Αντίθετα, τμήματα του Νότιου Ημισφαιρίου είδαν κάτω από τις μέσες θερμοκρασίες, κυρίως στον ανατολικό Ισημερινό Ειρηνικό, που σχετίζονται με τις ψυχρότερες συνθήκες La Niña που αναπτύσσονται κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Είναι αξιοσημείωτο ότι το 2020 ταιριάζει με το ρεκόρ του 2016 παρά τη δροσερή La Niña, ενώ το 2016 ήταν μια χρονιά ρεκόρ που ξεκίνησε με μια ισχυρή εκδήλωση του φαινομένου El Niño. Greenagenda.gr newsroom

Ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες σημειώθηκαν στο κέντρο της Αθήνας το μεσημέρι της Τετάρτης με τη θερμική ενέργεια που καταγράφηκε να αγγίζει ακόμα και τους 70 βαθμούς Κελσίου. Το θερμικό φορτίο στην Πλατεία Συντάγματος και την Πλατεία Ομονοίας καταγράφει η εναέρια λήψη με χρήση θερμικής κάμερας. Το ανοιχτό πορτοκαλί στις φωτογραφίες δείχνει θερμοκρασίες που αγγίζουν τους 35 βαθμούς Κελσίου και το σκούρο πορτοκαλί τους 70! Υψηλές θερμοκρασίες καταγράφονται στην άσφαλτο, στα μάρμαρα μπροστά από το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη και στα σημεία που υπάρχουν συγκεντρωμένα κλιματιστικά. Πλατεία Συντάγματος. Αριστερά με το σκούρο πορτοκαλί χρώμα είναι τα κλιματιστικά του Public. Up Drones Πλατεία Ομονοίας Up Drones Φωτογραφίες: Up Drones

Ασυνήθιστα υψηλές είναι οι θερμοκρασίες στα νερά του Βορείου Αιγαίου γεγονός το οποίο έχει προκαλέσει μεγάλο προβληματισμό στους ψαράδες. Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Αλιευτικής Έρευνας (ΙΝΑΛΕ) κατέγραψαν ακόμη και θερμοκρασία που ξεπέρασε τους 29 βαθμούς Κελσίου, μπροστά από το Αγίασμα Καβάλας, στην περιοχή των λιμνοθαλασσών της Κεραμωτής, πριν από τρεις εβδομάδες. «Βρίσκομαι 10 ναυτικά μίλια έξω από το λιμάνι της Καβάλας, η ώρα είναι 19:30 και δεν είναι φυσιολογικό να δείχνει εκείνη την ώρα το θερμόμετρο 28,7 βαθμούς Κελσίου. Αυτές οι υψηλές θερμοκρασίες, δυστυχώς, μας κάνουν πλέον να ανησυχούμε σοβαρά για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», λέει στη Greenagenda.gr ο Γιάννης Μανιός, πρόεδρος του συνεταιρισμού γρι γρι Καβάλας. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι υψηλές θερμοκρασίες είναι καταλυτικός παράγοντας για την εμφάνιση του φυτοπλαγκτόν. «Από τις αρχές του Αυγούστου άρχισε να εμφανίζεται το πρόβλημα. Δεν είναι συνηθισμένες αυτές οι θερμοκρασίες. Στην περιοχή μας, όπου έχουμε κυκλοφορία των νερών από τη Μαύρη Θάλασσα, δεν είναι φυσιολογικό να είναι τόσο ζεστή η θάλασσα. Δεν περιμέναμε αυτήν την έκταση του φαινομένου», λέει ο Βασίλης Παπαθανασίου, ερευνητής του ΙΝΑΛΕ. Οι καιρικές συνθήκες ευνόησαν την εμφάνιση του φαινομένου: οι έντονες βροχοπτώσεις τον Ιούλιο ενίσχυσαν το γεγονός ότι μέσω των ποταμών και του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα κατέληξαν στη θάλασσα θρεπτικά στοιχεία μέσω του χώματος που ευνόησαν την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτόν. Ακολούθησε η άνοδος της θερμοκρασίας στα μέσα του Αυγούστου και, σε συνδυασμό με τη νηνεμία, υπήρξε χωρική επέκταση του προβλήματος. Φωτογραφία του βυθού από τον κόλπο Ελευθερών, στη Νέα Πέραμο, ανατολικά της Καβάλας. Τα φυτά (γρασίδια) που διακρίνονται είναι το είδος Posidonia oceanica, γνωστή ως Ποσειδωνία (λιβάδια Ποσειδωνίας). Από πάνω φαίνεται πως είναι καλυμμένη τελείως από ένα στρώμα σα σκόνη. Πρόκειται για το νεκρό φυτοπλαγκτόν. Το πρόβλημα εντοπίζεται πλέον στον βυθό της θάλασσας καθώς σχηματίστηκε ένα στρώμα με τη μορφή βλέννας καφέ χρώματος. Το ζωντανό φυτοπλαγκτόν, μετά το τέλος του κύκλου ζωής του, καταλήγει στον βυθό και το πρόβλημα για τους ψαράδες είναι ότι όταν ρίχνουν τα δίκτυα τους δεν μπορούν πλέον να τα τραβήξουν με αποτέλεσμα αυτά τελικά να σκίζονται. Τα φυτά (γρασίδια) του βυθού είναι το είδος Posidonia oceanica, γνωστή ως Ποσειδωνία (λιβάδια Ποσειδωνίας). Αυτά καλύπτονται τελείως από ένα στρώμα σα σκόνη. Πρόκειται για το νεκρό φυτοπλαγκτόν. Αυτό στην υφή είναι βλεννώδες και έχει την τάση να προσκολλάται, δημιουργώντας έτσι πρόβλημα στα δίχτυα που ακουμπούν επάνω του. Υπάρχει και η περίπτωση που δεν είναι τελείως βυθισμένο αλλά αιωρείται στη στήλη του νερού, οπότε ακόμα ευκολότερα καταλήγει στα δίχτυα. Η ζεστή θάλασσα επιδεινώνει την εμφάνιση φυτοπλαγκτόν, υποστηρίζει ο Γιάννης Μανιός. «Αν και είναι γνωστό το πρόβλημα τα τελευταία χρόνια, ήδη συμπληρώσαμε τις 40 ημέρες. Τα προηγούμενα χρόνια οι ποσότητες ήταν λιγότερες. Σήμερα αυτό που συμβαίνει μας έχει προκαλέσει ανυπολόγιστη καταστροφή διότι καταστρέφονται τα δίχτυα μας. Η οικονομική ζημιά είναι αρκετά μεγάλη». Τις τελευταίες ημέρες υπάρχουν δεκάδες αναφορές από ψαράδες από την Καβάλα έως την Αλεξανδρούπολη για την εμφάνιση φυτοπλαγκτόν. Ωστόσο, μεγάλο πρόβλημα παρατηρήθηκε και στην Πιερία και στη Λάρισα, μπροστά από τη Ραψάνη. Ερευνητές και ψαράδες αναμένουν την αλλαγή του καιρού για να υποχωρήσει αισθητά το φαινόμενο. του Νίκου Αβουκάτου

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας Σκριπς κατέγραψαν την υψηλότερη θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας εδώ και περισσότερο από εκατό χρόνια, κοντά σε μια προβλήτα στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια των ΗΠΑ.Το Ινστιτούτο, το οποίο συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια-Σαν Ντιέγκο, συλλέγει δεδομένα σχετικά με τις θερμοκρασίες της θάλασσας στη συγκεκριμένη αποβάθρα από το 1916. Το επίπεδο του 2018 ξεπέρασε το ρεκόρ του 1931 κατά 0,2 βαθμούς και άγγιξε τους 25,89 βαθμούς Κελσίου. Σύμφωνα με δελτίο Τύπου των ερευνητών, «η περιοχή των ωκεανών στη Νότια Καλιφόρνια παρουσιάζει ανώμαλες θερμοκρασίες εδώ και εβδομάδες, και τα άλλα δίκτυα παρατήρησης που βρίσκονται μακρύτερα από την ακτή έχουν αναφέρει επίσης θερμοκρασίες ρεκόρ ή σχεδόν ρεκόρ». Η συνεχιζόμενη άνοδος της θερμοκρασίας έχει σοβαρές επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή και στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία μιας τοξικής άλγης, όπως αυτή που εξαπλώθηκε κατά μήκος των ακτών του βόρειου Ειρηνικού το 2014, αλλάζοντας μόνιμα την βιοποικιλότητα της περιοχής. Το περιστατικό του 2014 είχε καταστροφικές συνέπειες για τους θαλάσσιους λέοντες και άλλα θαλάσσια θηλαστικά, την αλιεία, και ώθησε τις μέδουσες και τα σαλάχια προς την ακτή, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις στις τροφικές αλυσίδες. Το 2015, το Ελ Νίνιο άλλαξε σημαντικά τα επίπεδα της θερμοκρασίας του νερού στις ακτές της Καλιφόρνια. Μετά από τέτοια περιβαλλοντικά φαινόμενα, οι θερμοκρασίες του θαλασσινού νερού αναμένεται να επανέρχονται στους ιστορικούς μέσους όρους τους. Αυτή τη φορά, κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ. Σύμφωνα με τους ερευνητές, το φαινόμενο αυτό και οι τελευταίες θερμοκρασίες ρεκόρ αποτελούν σημάδια των αυξανόμενων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Για 400 διαδοχικούς μήνες, δηλαδή για μία περίοδο που ξεπερνά τα 33 χρόνια, η θερμοκρασία της Γης βρίσκεται πάνω από το μέσο όρο, με την κλιματική αλλαγή λόγω των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων να αποτελεί τον κυριότερο λόγο πίσω από αυτή την ανησυχητική τάση. Το αρνητικό ορόσημο αναφέρθηκε στη μηνιαία έκθεση παγκόσμιου κλίματος της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των Ηνωμένων Πολιτειών, για το μήνα Απρίλιο. Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι ο Απρίλιος του 2018 είχε την τρίτη υψηλότερη θερμοκρασία κάθε Απριλίου από τότε που η NOAA άρχισε να διατηρεί αρχεία θερμοκρασίας το 1880. Επίσης, 18 από τα θερμότερα 19 έτη στην καταγεγραμμένη ιστορία έχουν συμβεί από το 2000 έως το 2017. «Η παγκόσμια υπερθέρμανση οφείλεται κυρίως στην ανθρωπογενή δραστηριότητα», δήλωσε στο CNN η κλιματολόγος του NOAA, Αχίρα Σάντσεζ. «Η κλιματική αλλαγή είναι πραγματική και θα συνεχίσουμε να βλέπουμε αύξηση των παγκόσμιων θερμοκρασιών στο μέλλον», πρόσθεσε. Οι θερμοκρασίες επηρεάζονται και από φυσικά φαινόμενα όπως το Ελ Νίνιο, το οποίο επηρέασε ιδιαίτερα τις υψηλές θερμοκρασίες του 2016. Ωστόσο, αν δεν υπήρχε ο ανθρώπινος παράγοντας, ο αντίκτυπος στην παγκόσμια μέση θερμοκρασία θα χαρακτηριζόταν από μεταβλητότητα, αλλά τόσο προς τα πάνω όσο και προς τα κάτω. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια σημαντικών ηφαιστειακών εκρήξεων, η παγκόσμια θερμοκρασία μπορεί να μειωθεί, επειδή η τέφρα και το νέφος αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία μακριά από τη Γη. Όταν οι κλιματολόγοι αναφέρονται σε μέσες θερμοκρασίες, συγκρίνουν τους αριθμούς με τους μέσους όρους του 20ού αιώνα για ένα συγκεκριμένο μήνα ή έτος. Συνεπώς, στην περίπτωση αυτή, οι 400 διαδοχικοί μήνες με υψηλότερη θερμοκρασία από το μέσο όρο, αναφέρονται στις μέσες θερμοκρασίες των 100 ετών μεταξύ του 1900 και του 2000.

Ο Οκτώβριος που πέρασε ήταν ο δεύτερος πιο θερμός στην ιστορία, σύμφωνα με στοιχεία από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA), η οποία διαθέτει αρχείο δεδομένων από το 1880. Μέχρι στιγμής, το 2018 είναι το τέταρτο πιο θερμό έτος στην ιστορία. Σύμφωνα με τη NOAA, ο Οκτώβριος του 2018 σηματοδοτεί τον 42ο συνεχόμενο Οκτώβριο και τον 406ο συνεχόμενο μήνα με θερμοκρασίες πάνω από το μέσο όρο του 20ου αιώνα. Σε κανένα μέρος του κόσμου δεν παρατηρήθηκαν χαμηλές θερμοκρασίες ρεκόρ τον περασμένο μήνα. Αντ' αυτού, καταγράφηκαν υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ από τον Ατλαντικό και τον Ινδικό Ωκεανό ως την Αλάσκα, τη Ρωσία, την Αυστραλία και την κεντρική Αφρική. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία τον Οκτώβριο ήταν 0,86 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο του 20ου αιώνα σε ξηρά και θάλασσα. Μόνο ο Οκτώβριος του 2015 ήταν πιο θερμός, κατά 0,99 βαθμούς πάνω από το μέσο όρο. Ξεχωριστές αναλύσεις από το Ινστιτούτο Γκόνταρντ της NASA και την Μετεωρολογική Υπηρεσία της Ιαπωνίας, υπολόγισαν επίσης ότι ο Οκτώβριος του 2018 ήταν ο δεύτερος θερμότερος στην ιστορία. Η NASA υπολόγισε τη μέση θερμοκρασία της Γης στους 0,99 βαθμούς Κελσίου πάνω από το μέσο όρο του 1951-1980, πίσω μόνο από τον Οκτώβριο του 2015 με 1,08 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο. Στους πόλους, η Αρκτική σημείωσε την τρίτη μικρότερη ποσότητα θαλάσσιου πάγου για το μήνα από τότε που ξεκίνησαν οι μετρήσεις το 1979. Στην Ανταρκτική, η έκταση των πάγων στη θάλασσα ήταν στο τέταρτο μικρότερο επίπεδο για το μήνα Οκτώβριο.

2014, 2015, 2016: τρεις συνεχόμενες φορές οι θερμοκρασίες έσπαγαν το ρεκόρ της προηγούμενης χρονιάς. Το 2017 η άνοδος φαίνεται να διεκόπη, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής τελείωσε. Μετά από τρεις διαδοχικές χρονιές ρεκόρ, η ανοδική τάση των παγκόσμιων θερμοκρασιών φαίνεται καταρχήν να ανακόπτεται το 2017. Οι χρονιές 2014, ‘15 και '16 έσπαγαν κάθε φορά το ρεκόρ της προηγούμενης χρονιάς. Το 2016 δεν ήταν μόνο η πιο ζεστή χρονιά από τότε που ξεκίνησαν οι επίσημες μετρήσεις πριν από 140 χρόνια. Πέρσι μετρήθηκε και η υψηλότερη στάθμη των θαλάσσιων υδάτων αλλά και η μεγαλύτερη αύξηση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα. Το 2017 η άνοδος φαίνεται να ανακόπηκε, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής τελείωσε. Οι καταστροφές είναι τα σημάδια τηςκλιματικής αλλαγής Όπως όλα δείχνουν το 2017 δεν θα συνεχιστεί αυτή η αρνητική τάση. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η χρονιά ήταν λιγότερο ζεστή από τις προηγούμενες. Σύμφωνα με την αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), από τον Ιανουάριο μέχρι τον Οκτώβριο ο μέσος όρος της θερμοκρασίας πάνω από τις χερσαίες και θαλάσσιες επιφάνειες του πλανήτη βρισκόταν κατά 0,86 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο του 20ου αιώνα που ήταν 14,1 βαθμοί Κελσίου. Επιπλέον το διάστημα μεταξύ 2013 και 2017 θα είναι κατά πάσα πιθανότητα η πιο θερμή πενταετία από τότε που ξεκίνησαν οι επίσημες μετρήσεις. Αντίθετα το 2017 φαίνεται να καταγράφεται ως η τρίτη πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα, όπως επιβεβαιώνει και ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών (WMO). «Είδαμε θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 50 βαθμούς Κελσίου στην Ασία, ανεμοθύελλες ρεκόρ στην Καραϊβική και τον Ατλαντικό, που έφτασαν μέχρι την Ιρλανδία, καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν εκατομμύρια ανθρώπους και παρατεταμένη ξηρασία στην ανατολική Αφρική», λέει ο επικεφαλής της WMO, Πέτερι Τάλας. Πολλά από αυτά τα καιρικά φαινόμενα φέρουν τα «σημάδια της κλιματικής αλλαγής», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά. Κίνδυνος για τη ζωή μας Επιπλέον η μείωση της εξάπλωσης του πάγου στην Αρκτική και Ανταρκτική προκαλεί ανησυχία στους περιβαλλοντολόγους. Όπως αναφέρει η Πατρίσια Εσπινόζα, γενική γραμματέας του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή: «Όλα αυτά τα αποτελέσματα των ερευνών υπογραμμίζουν τον κίνδυνο για τους ανθρώπους, την οικονομία και όλες τις δομές της ζωής στον πλανήτη σε περίπτωση που δεν καταφέρουμε να εργαστούμε για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα». Πηγή: http://www.dw.com/el/%CF%84%CF%81%CE%AF%CF%84%CE%B7-%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CE%B6%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%AE-%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%AC-%CF%84%CE%BF-2017/a-41654997

Προκαταρκτικά δεδομένα που δημοσιοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο από τη NASA και τη ΝΟΑΑ (Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας) έδειχναν ότι το περασμένο έτος ήταν αντίστοιχα 1,02 και 0,94 βαθμούς Κελσίου θερμότερο από τον μέσο όρο του 20ού αιώνα. Η μέση ετήσια θερμοκρασία ήταν η υψηλότερη από τότε που άρχισαν να τηρούνται αρχεία το 1880. Δεν αποκλείεται πάντως να ήταν η υψηλότερη εδώ και τουλάχιστον 1.000 χρόνια. Και οι δύο υπηρεσίες θα ανακοινώσουν τα οριστικά αποτελέσματα στις 18 Ιανουαρίου. Το 2016 φαίνεται ότι θα γίνει έτσι η τρίτη συνεχής χρονιά με νέο ρεκόρ ζέστης: «Το 2016 θα καταρρίψει το ρεκόρ παγκόσμιας θερμοκρασίας που καταγράφηκε το 2015, το οποίο με τη σειρά του είχε σπάσει το ρεκόρ του 2014» λέει στο Mercury News ο Νόα Ντίφενμπο, καθηγητής κλιματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. «Αυτή είναι η πραγματικότητα, και δεν πρόκειται απλώς να εξαφανιστεί αν αρνηθούμε την ύπαρξή της ή την απορρίψουμε ως φάρσα» προειδοποιεί, όπως μεταδίδει το In.gr. Προφανώς απευθύνεται στην ομάδα του εκλεγμένου προέδρου Τραμπ, ο οποίος έχει υποστηρίξει προ ετών ότι η κλιματική αλλαγή είναι «φάρσα των Κινέζων. Μετά την εκλογή του έδειξε να υπαναχωρεί από αυτή τη στάση, δηλώνοντας ότι «κανείς δεν ξέρει» τι ανεβάζει τη θερμοκρασία. Αρκετά εξάλλου από τα πρόσωπα που έχει προτείνει για το υπουργικό συμβούλιο έχουν δεσμούς με την πετρελαιοβιομηχανία. Παρόλο που η κλιματική αλλαγή είναι αναμφίβολα ο κύριος παράγοντας πίσω από τα συνεχόμενα ρεκόρ θερμοκρασίας, η ζέστη του 2016 ήταν σε σημαντικό βαθμό αποτέλεσμα ενός ισχυρού Ελ Νίνιο το πρώτο οκτάμηνο του έτους. Η αντίθετη φάση του φαινομένου, το Λα Νίνια, φαίνεται ότι δρόσισε τους τελευταίους μήνες. Άκρως ανησυχητική παραμένει ωστόσο η κατάσταση στην Αρκτική, όπου οι θερμοκρασίες του Δεκεμβρίου ήταν έως και 20 βαθμούς Κελσίου πάνω από το κανονικό. Αυτό το κύμα ζέστης δεν μπορεί να αποδοθεί άμεσα στην κλιματική αλλαγή, είναι όμως οιωνός ενός μέλλοντος όπου η Αρκτική θα μένει χωρίς καθόλου πάγο τα καλοκαίρια -μια απέραντη, χλιαρή θάλασσα. Πηγή: http://greenagenda.gr/30907/

Το πρώτο εξάμηνο του 2016 ήταν το θερμότερο στη Γη από το 1880 που τηρούνται μετεωρολογικά δεδομένα, σύμφωνα με τη NASA. Σε αντίστοιχα συμπεράσματα για την παγκόσμια θερμοκρασία κατέληξε η αμερικανική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) που ανακοίνωσε ότι ο Ιούνιος που πέρασε ήταν ο 14ος μήνας στη σειρά που καταρρίπτει τα μηνιαία ρεκόρ υπερθέρμανσης. Κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2016 η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ήταν 1,3 βαθμούς θερμότερη σε σύγκριση με τα επίπεδα της Προβιομηχανικής Εποχής στο θερμότερο εξάμηνο που έχει καταγραφεί ως σήμερα, ανακοίνωσε το Ινστιτούτο Διαστημικών Μελετών «Γκoντάρ» της NASA στη Νέα Υόρκη. Σημαντικό ρόλο στη φετινή υπερθέρμανση διαδραματίζει το φαινόμενο Ελ Νίνιο που εκδηλώθηκε με υψηλή ένταση το 2015 και συνεχίζεται το 2016 εξασθενημένο. Βασική αιτία όμως είναι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων, τόνισε ο διευθυντής του κέντρου Γκάβιν Σμιντ. —Λιώνει η Αρκτική Η κατάσταση χαρακτηρίζεται εξαιρετικά ανησυχητική στην Αρκτική, όπου η μέση θερμοκρασία αυξάνεται με διπλάσια ταχύτητα σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη. Πέντε από τους έξι πρώτους μήνες του 2016 έσπασαν τα ρεκόρ μικρότερης μηνιαίας έκτασης των πάγων από τότε που άρχισε η συλλογή δορυφορικών δεδομένων το 1979. Η έκταση του θαλάσσιου πάγου στη διάρκεια του καλοκαιριού είναι πλέον περίπου 40% μικρότερη σε σχέση με τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Αν η τάση αυτή συνεχιστεί, η Αρκτική θα μένει χωρίς καθόλου πάγο τα καλοκαίρια και θα μετατρέπεται σε απέραντη θάλασσα με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας κλιματικός φαύλος κύκλος αφού ο πάγος αντανακλά την ηλιακή ακτινοβολία ψύχοντας την επιφάνεια του πλανήτη. Πηγή: http://www.econews.gr/2016/07/21/klima-thermokrasies-examino-2016-131281/

Ο Μάιος του 2016 ήταν ο θερμότερος στη μετεωρολογική ιστορία της Γης, η οποία ξεκινάει από το 1880. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία εδάφους τον Μάιο του 2016 ήταν κατά 0,93 βαθμούς Κελσίου πάνω από το μέσο όρο του συγκεκριμένου μήνα, ενώ καταρρίφθηκε το ρεκόρ του Μαΐου του 2014. Σύμφωνα με τα στοιχεία της NASA αυτός ήταν ο 8ος θερμότερος μήνας στη σειρά σύμφωνα με τις βάσεις δεδομένων της NASA. Εάν και η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) επιβεβαιώσει τον Μάιο ως θερμότερο μήνα στα χρονικά τότε θα πρόκειται για τον 13ο θερμότερο μήνα στη σειρά στα αρχεία του οργανισμού. Οι δύο υπηρεσίες χρησιμοποιούν τα ίδια δεδομένα αλλά χρησιμοποιούν διαφορετικά μοντέλα υπολογισμού της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας. Τόσο η NASA όσο και η NOAA συμφωνούν στην πρόβλεψη ότι το 2016 θα είναι το θερμότερο έτος στα μετεωρολογικά χρονικά καταρρίπτοντας για τρίτη συνεχή χρονιά το συγκεκριμένο αρνητικό ρεκόρ. Πάντως, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι το σερί της υπερθέρμανσης φτάνει στο τέλος του, καθώς οι θαλάσσιες θερμοκρασίες στην τροπική ζώνη του Ειρηνικού Ωκεανού δείχνουν να υποχωρούν και σταδιακά εξελίσσεται ένα φαινόμενο Λα Νίνια. Το φαινόμενο Λα Νίνια χαρακτηρίζεται από θαλάσσιες θερμοκρασίες που είναι πιο ψυχρές από τις συνηθισμένες στην Ισημερινή περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού. Προκαλείται από ισχυρούς αληγείς ανέμους που προκαλούν τη συρρίκνωση της θερμής δεξαμενής και την ψύξη του τροπικού Ειρηνικού Ωκεανού. Το κλίμα είναι πιο ξηρό και ψυχρό στην ακτή της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής. Η ανάδυση του ψυχρού νερού είναι ισχυρότερη και η συγκέντρωση φυτοπλαγκτού μεγαλώνει. Το φαινόμενο Λα Νίνα συνήθως λαμβάνει χώρα τους μήνες που ακολουθούν ένα συμβάν Ελ Νίνιο, το οποίο φέτος ήταν ιδιαιτέρως ισχυρό. Ο Μάιος ήταν ο πρώτος μήνας μετά από τους επτά θερμότερους που η παγκόσμια θερμοκρασία δεν υπερέβη κατά τουλάχιστον ένα βαθμό Κελσίου τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία του 20ου αιώνα. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2015 το όριο του ενός βαθμού δεν είχε ποτέ «σπάσει». Έκτοτε και μέχρι τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους όλοι οι μήνες ξεπερνούσαν το όριο τους ενός βαθμού Κελσίου. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό «κατώφλι», καθώς η κλιματική συμφωνία του Παρισιού προβλέπει ότι οι παγκόσμιες κυβερνήσεις θα πρέπει να συγκρατήσουν την παγκόσμια υπερθέρμανση στους δύο βαθμούς Κελσίου πάνω από τα επίπεδα της Προβιομηχανικής Εποχής ως το 2100. Ωστόσο, η παγκόσμια θερμοκρασία έφτασε κοντά στο αρχικό όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου που είχε τεθεί στο Παρίσι. Εάν μάλιστα λάβουμε υπόψη ότι οι πραγματικές θερμοκρασίες κατά την Προβιομηχανική Εποχή ήταν αρκετά χαμηλότερες-η πρώτη περίοδος σύγκρισης είναι από το 1881 ως το 1910 όταν εφευρέθηκαν και τα πρώτα αξιόπιστα θερμόμετρα- τότε ο άνθρωπος μάλλον έχει ήδη υπερβεί τα όρια που ο ίδιος έχει θέσει. Οι πρωτοφανείς θερμοκρασίες που σημειώνονται το 2015 και το 2016 αποδίδονται στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή και το πολύ ισχυρό φέτος φαινόμενο Ελ Νίνιο. Πηγή: http://www.econews.gr/2016/06/14/nasa-thermokrasies-maios-130768/