Αναζήτηση στην κοινότητα

Πτήσεις με drone πάνω από περιοχές της Αθήνας με χρήση θερμικής κάμερας πραγματοποίησε η ομάδα UpStories σε συνεργασία με το meteo.gr την Παρασκευή 25 Ιουνίου 2021 για τη χαρτογράφηση περιοχών που συμβάλλουν στην αστική θερμική νησίδα. Στα πλάνα του βίντεο παρακολουθούμε στιγμιότυπα από τη Λεωφόρο Συγγρού και τις περιοχές μεταξύ Φιξ και Αμφιθέας. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες επιφάνειας που κατέγραψε η θερμική κάμερα ήταν 72°C, με τη θερμοκρασία οδοστρώματος της Λεωφόρου Συγγρού στο Φιξ να φτάνει τους 47°C και στην περιοχή της Αμφιθέας τους 44°C, όταν την ίδια ώρα η θερμοκρασία αέρα σύμφωνα με τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ήταν 37°C κοντά στο κέντρο της Αθήνας και 31°C στα παραθαλάσσια τμήματα. Οι υψηλότερες τιμές θερμοκρασίας καταγράφηκαν σε δρόμους μικρής κυκλοφορίας και σε στέγες παλαιών κτιρίων με κλιματιστικές μονάδες. Από τα δεδομένα που συλλέχθηκαν, γίνεται εύκολα αντιληπτή η μεγάλη σημασία της χρήσης ψυχρών υλικών στην κατασκευή κτιρίων και δαπέδων στην πόλη, τα οποία συνεισφέρουν στην μείωση της εκπομπής θερμότητας στον αέρα κοντά στο έδαφος, και επομένως μπορούν να περιορίσουν το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Πηγή: Up Stories

Η κλιματική αλλαγή και η σχετιζόμενη αύξηση της θερμοκρασίας έχουν απασχολήσει την επιστημονική κοινότητα παγκοσμίως καθώς οδηγούν σε σημαντικές αλλαγές στα οικοσυστήματα, και επηρεάζουν σημαντικά την οικονομία και την κοινωνία. Συγκεκριμένα, οι παρατεταμένες περίοδοι με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, δηλαδή οι καύσωνες, επηρεάζουν την θερμοφυσιολογία του ανθρώπου δημιουργώντας θερμικό στρες, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε πρόωρο θάνατο. Οι καύσωνες θεωρούνται το πιο θανατηφόρο καιρικό φαινόμενο. Για τους λόγους αυτούς, οι κλιματολογικές αναλύσεις των χαρακτηριστικών και των τάσεων των καυσώνων μπορούν να έχουν σημαντική συνεισφορά στη δημιουργία ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης καυσώνων καθώς και στην αποτελεσματική εφαρμογή σχεδίων προσαρμογής και βελτίωσης της ετοιμότητας από τις τοπικές αρχές. Η μονάδα ΜΕΤΕΟ/meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών δημοσίευσε πρόσφατα ένα άρθρο στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Climate σχετικά με την κλιματολογική μεταβολή των καυσώνων και άλλων δεικτών που σχετίζονται με τη θερμική αίσθηση του ανθρώπινου σώματος στην Ελλάδα. Η μελέτη αφορά στη χρονική περίοδο 1950-2020 και για την εκπόνησή της χρησιμοποιήθηκαν μετεωρολογικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης (~10 km) από τη βάση δεδομένων ERA5-Land της ευρωπαϊκής υπηρεσίας Copernicus. Στο σχήμα που ακολουθεί παρουσιάζεται η τάση μεταβολής του μέσου ετήσιου αριθμού επεισοδίων καύσωνα ανά δεκαετία για την περίοδο 1950–2020. Τα κύρια αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι: Η Ελλάδα αντιμετωπίζει κατά μέσο όρο 0,7 καύσωνες ετησίως από το 1950 έως το 2020. Η μέση τιμή αυτή έχει αυξηθεί σε 1,1 καύσωνα ετησίως από το 1990 έως το 2020. Η διάρκεια των επεισοδίων καύσωνα κυμαίνεται από 3,7 έως 7,5 ημέρες κατά μέσο όρο. Υπάρχει αυξητική τάση σε όλα τα χαρακτηριστικά των καυσώνων (π.χ. ένταση, διάρκεια, συχνότητα εμφάνισης) την περίοδο 1950 - 2020. Οι περιοχές της Ελλάδας που βιώνουν τουλάχιστον έναν καύσωνα ετησίως έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 1990 και μετά. Οι περιοχές της χώρας μας στις οποίες έχει σημειωθεί η μεγαλύτερη αύξηση των επεισοδίων καύσωνα είναι το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας καθώς και τα δυτικά τμήματα της Ηπείρου και της Πελοποννήσου. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες εντοπίστηκε μια ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση στον αριθμό των καυσώνων που σημειώθηκαν τον μήνα Ιούνιο. Περισσότερες πληροφορίες για τη μελέτη αυτή μπορείτε να διαβάσετε στον παρακάτω σύνδεσμο https://www.mdpi.com/2225-1154/11/1/5

Περιπετειώδες αναμένεται να είναι από καιρικής απόψεως το φετινό καλοκαίρι με τους μετεωρολόγους να προβλέπουν υψηλές θερμοκρασίες και περιόδους καύσωνα που θα διακόπτονται αιφνιδιαστικά από μπόρες, βροχοπτώσεις ακόμα και χαλαζοπτώσεις. Η κλιματική αλλαγή που συντελείται τα τελευταία χρόνια είναι η πηγή των νέων καιρικών συνθηκών που επικρατούν σχεδόν σε όλες τις εποχές του χρόνου ενώ το κύριο γνώρισμα των φαινομένων είναι η ένταση και η σφοδρότητά τους. Εξάλλου μια πρόγευση του καιρού που θα χαρακτηρίσει τελικά όλο το καλοκαίρι έχουμε ήδη λάβει στη Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική με τις καιρικές συνθήκες να είναι για κάποιες ώρες της ημέρας καυτές, με τον υδράργυρο στα ύψη, και άλλες ώρες να βρέχει έντονα και να πέφτει η θερμοκρασία. Όπως ανέφερε στη Voria.gr ο μετεωρολόγος Μιχάλης Σιούτας, το φετινό καλοκαίρι θα είναι θερμό με έντονες διακυμάνσεις. «Περιμένουμε και κύματα καύσωνα αλλά και κύματα αστάθειας με μπουρίνια και σφοδρές καταιγίδες ακόμα και χαλαζοπτώσεις» είπε χαρακτηριστικά. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2022/06/sun1-600-x-400.jpg Τα φαινόμενα όπως επισήμανε ο μετεωρολόγος θα είναι έντονα και σφοδρά «και σε ένταση και σε συχνότητα». Έτσι, από τη μία ο υδράργυρος φέτος το καλοκαίρι θα εκτινάσσεται στα ύψη «και θα βιώσουμε περιόδους καύσωνα», οι οποίες όμως «αιφνιδιαστικά θα διακόπτονται από τα κύματα αστάθειας». Οι έντονες εναλλαγές του καιρού που αναμένεται να σημαδέψουν το φετινό καλοκαίρι όπως είπε ο κ. Σιούτας μπορεί να προσομοιάσουν κάπως και έως ένα σημείο με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν σε τροπικές περιοχές όμως επί της ουσίας πλέον έχουμε έναν νέο τύπο καιρού που εισάγεται όλο και περισσότερο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. «Τελευταία υπάρχει αυτή η τάση, δηλαδή η αντίφαση του καιρού με την εμφάνιση υψηλών θερμοκρασιών και μετά διαστήματα έντονης αστάθειας. Είναι μια τάση που θα τη δούμε μπροστά μας στο μέλλον, στην πορεία των αλλαγών του κλίματος. Έχει κάποια τροπικά χαρακτηριστικά, αλλά είναι ένας νέος τύπου καιρού που εισάγει η κλιματική αλλαγή με κύρια χαρακτηριστικά τις έντονες και αντιφατικές διακυμάνσεις από τον καύσωνα στις μπόρες, στις πλημμύρες και ξανά πάλι στον καύσωνα» είπε.

Οι καύσωνες αποτελούν την πιο θανατηφόρο φυσική καταστροφή, παρόλο που δεν συνοδεύονται από την ένταση και τη βία που χαρακτηρίζει άλλα φαινόμενα (π.χ. πλημμύρες, θύελλες). Το γεγονός αυτό, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της κλιματικής κρίσης, καθιστά επιτακτική την ανάγκη αναγνώρισης και κατηγοριοποίησης των κινδύνων που εισάγουν οι καύσωνες στο ανθρώπινο περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), σε συνεργασία με την επιστημονική επιτροπή του Arsht-Rock Resilience Center του ιδρύματος Atlantic Council, και τον Δήμο Αθηναίων, έχει ξεκινήσει από την καλοκαιρινή περίoδο του 2022 την πιλοτική κατηγοριοποίηση των ημερών με υψηλές θερμοκρασίες για την πόλη της Αθήνας. Το σύστημα κατηγοριοποίησης βασίζεται σε έναν αλγόριθμο πρόγνωσης των επιπτώσεων επερχόμενων ημερών με υψηλές θερμοκρασίες στην υγεία των κατοίκων της Αθήνας. Η ανάπτυξη του αλγορίθμου πραγματοποιήθηκε ειδικά για την πόλη της Αθήνας, μέσα από τη συσχέτιση ιστορικών μετεωρολογικών δεδομένων και δεδομένων επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία. Πριν την πιλοτική επιχειρησιακή εφαρμογή του αλγορίθμου κατηγοριοποίησης για την Αθήνα, προηγήθηκε ενδελεχής μελέτη ημερών με υψηλές θερμοκρασίες για περίοδο δύο δεκαετιών. Η στατιστική ανάλυση οδήγησε στη διαμόρφωση τεσσάρων κατηγοριών ταξινόμησης, όπως διακρίνεται στον παρακάτω πίνακα και σχήμα: Για παράδειγμα, ακραίες θερμοκρασίες (κατηγορία 3) παρατηρήθηκαν στην Αθήνα το καλοκαίρι του 2007 κατά τη διάρκεια του επεισοδίου καύσωνα μεταξύ 22 και 29 Ιουνίου, ενώ πολύ υψηλές θερμοκρασίες (κατηγορία 1) καταγράφηκαν στην Αθήνα από τις 26 Ιουλίου έως και τις 29 Ιουλίου του 2012. Η παραπάνω προσέγγιση κατηγοριοποίησης ημερών με υψηλές θερμοκρασίας ακολουθείται σε μεγάλες πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (Λος Άντζελες, Κάνσας, Μαΐάμι, Μιλγουόκι), καθώς και στην Σεβίλλη, στην Ισπανία. Η συμμετοχή της Αθήνας στις πόλεις πιλοτικής εφαρμογής του συστήματος κατηγοριοποίησης αποτελεί μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία, η οποία αποτελεί μέρος της συνεχούς παγκόσμιας προσπάθειας βελτίωσης των προειδοποιήσεων υψηλών θερμοκρασιών και σχετικών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία, με απώτερο σκοπό την προστασία και βελτίωση της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων. Τα στοιχεία επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάπτυξη του παραπάνω συστήματος κατηγοριοποίησης, παρασχέθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Αποτελέσματα και συμπεράσματα που προκύπτουν από το παρόν έργο ανήκουν αποκλειστικά στην ερευνητική ομάδα που επεξεργάστηκε τα στοιχεία.

Συστάσεις προς μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές ρεύματος να περιορίσουν ή και να μηδενίσουν τη ζήτηση κατά το διάστημα 6-10 μ.μ. σήμερα απηύθυναν το πρωί οι αρμόδιες αρχές από τη βιομηχανία, σύμφωνα με πληροφορίες. Πρόκειται για το κρίσιμο διάστημα του 24ωρου που η ζήτηση (λόγω ζέστης και χρήσης των κλιματιστικών) εξακολουθεί να είναι υψηλή αλλά δεν υπάρχει η συνεισφορά των φωτοβολταϊκών που καλύπτουν μεγάλο μέρος της μεσημβρινής αιχμής. Κατά τις ίδιες πληροφορίες η βιομηχανία θα ανταποκριθεί προκειμένου να αποφευχθούν περαιτέρω κίνδυνοι για το σύστημα ηλεκτροδότησης. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΑΔΜΗΕ το μέγιστο φορτίο του συστήματος αναμένεται να φθάσει στα 9.550 μεγαβάτ στις 7-9 μ.μ. απόψε, μέγεθος που δεν περιλαμβάνει τις μονάδες που συνδέονται στο δίκτυο χαμηλής και μέσης τάσης. Το συνολικό φορτίο εκτιμάται ότι προσεγγίζει τα 11.000 μεγαβάτ. Χθες σχεδόν η μισή ενέργεια (48 %) καλύφθηκε από τις μονάδες φυσικού αερίου και ακολουθούν: εισαγωγές (19 %), λιγνίτες (16 %), υδροηλεκτρικά (12 %) και ΑΠΕ (5 %). Στελέχη και τεχνικό προσωπικό στις εταιρίες παραγωγής, τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ βρίσκονται σε επιφυλακή. Νωρίτερα, το energypress έγραφε: Και νέο ρεκόρ δεκαετίας αναμένεται να κάνει σήμερα η κατανάλωση ρεύματος, ξεπερνώντας το χθεσινό των 10.700 MW. Στο stand by οι βιομηχανίες, αναμένουν την εντολή του ΑΔΜΗΕ να «σβήσουν» με το το σύστημα να ποντάρει πλέον στα μελτέμια της Πέμπτης, δηλαδή στις ενισχύσεις από τα αιολικά πάρκα. Αν και νωρίς για απολογισμό, εντούτοις μετά τα πρώτα 24ωρα καύσωνα το σύστημα δείχνει να αντέχει. Τον τόνο για την ώρα δίνουν μικροπροβλήματα και μικρής διάρκειας διακοπές σε Αττική, Λάρισα, Αγρίνιο και αλλού, ωστόσο η ανησυχία όλων είναι τι μπορεί να συμβεί τις επόμενες ώρες. Κατά πόσο ένα πεπαλαιωμένο σύστημα, θα συνεχίσει να αντέχει επί μέρες φορτία 9.000 και 10.000 και να καταπονείται, χωρίς αστοχίες και απρόοπτες βλάβες. Η συμμετοχή του λιγνίτη καθοριστική. Τις περισσότερες ώρες της Δευτέρας συμμετείχε στη ζήτηση με 16%-18%, ενώ η επί μήνες εκτός αγοράς «Μεγαλόπολη 3» δούλεψε κανονικά στη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας. Ανάλογη η εικόνα και σήμερα. Η πρόβλεψη του ΑΔΜΗΕ για σήμερα στις 3 το μεσημέρι μιλά για 8.520 MWh, αλλά μαζί τα φωτοβολταϊκά που διασυνδέονται στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ, η αιχμή πιθανότατα θα πλησιάσει τις 11.000 MWh, κάνοντας νέο ιστορικό ρεκόρ. Το πρόβλημα είναι ακριβώς αυτό, η διάρκεια του φαινομένου. Ευτυχώς, από Πέμπτη αναμένεται να φυσήξει και να αυξηθεί η συμμετοχή των αιολικών, που εδώ και μέρες είναι μειωμένη, όπως δείχνουν και τα επίσημα στοιχεία. Χθες στις 10 το βράδυ, οι ΑΠΕ, δηλαδή τα αιολικά, συμμετείχαν με μόνο 6% στην κάλυψη του φορτίου. Εδωσαν μόλις 527 MW, με το υπόλοιπο να καλύπτεται κατά 14% από λιγνίτες (1.350 MW), 43% από φυσικό αέριο (4.029 MW), 21% από υδροηλεκτρικά (1.980 MW) και 16% από εισαγωγές (1.493 MW). Συνολικά, το μέγιστο βραδινό φορτίο έφτασε τις 9.379 MW, χαμηλότερο κατά 12% από το μεσημεριανό, λόγω ακριβώς της απουσίας των φωτοβολταϊκών. Για σήμερα, η πρόβλεψη για τη μέγιστη ζήτηση που δίνει ο ΑΔΜΗΕ- πάντα χωρίς τα φωτοβολταϊκά που διασυνδέονται μέσω ΔΕΔΔΗΕ- είναι 8.520 MW στις 3 το μεσημέρι, 8.560 MW (4 μμ), 9.320 MW (7μμ), 9.510 MW (9μμ) και 9.530 MW (10μμ). Ανά πάσα στιγμή ο ΑΔΜΗΕ μπορεί να ενεργοποιήσει τη διακοψιμότητα για όποιες ώρες χρειαστεί. Εως και χθες αυτό δεν είχε απαιτηθεί. Αρκετές πάντως βιομηχανίες έχουν ήδη αναστείλει εθελοντικά τη λειτουργία τους για αυτή την εβδομάδα (μείωση φορτίου 200 MW από τις χαλυβουργίες) και οι υπόλοιπες περιμένουν την εντολή του ΑΔΜΗΕ. Ακριβώς, όπως τον Δεκέμβριο του 2016 και τον Ιανουάριο του 2017, οπότε και υπήρξαν ακραίες καιρικές συνθήκες και μηδενική συμβολή των ΑΠΕ λόγω ολικού παγετού έτσι και τώρα ο ισχυρός καύσωνας συνοδευόμενος από άπνοια, δηλαδή απουσία στήριξης του συστήματος από τα αιολικά, δημιουργεί σοβαρό θέμα επάρκειας ισχύος με τη δύση του ηλίου. Η σημασία της διακοψιμότητας προφανής. Οπως επίσης και του μέτρου της στρατηγικής εφεδρείας. Η επιστράτευση του συνόλου του λιγνιτικού στόλου της ΔΕΗ για την διασφάλιση επάρκειας, ακόμη και της «Μεγαλόπολης 3», επί μήνες εκτός αγοράς λόγω του κορεσμένου δικτύου της Πελοποννήσου, αναδεικνύει το βάσιμο του αιτήματος που έχει υποβληθεί από την Αθήνα προς την Κομισιόν για έγκριση μηχανισμού στρατηγικής εφεδρείας. Εξελίξεις στο μέτωπο αυτό δεν υπάρχουν, είναι ωστόσο βέβαιο ότι το ΥΠΕΝ θα εμπλουτίσει το φάκελο και με τη συμβολή των λιγνιτικών μονάδων για τη διασφάλιση της επάρκειας κατά τον τρέχοντα καύσωνα.

Αν δεν ληφθούν μέτρα αποτροπής, 90.000 Ευρωπαίοι υπάρχει κίνδυνος να πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας των πολύ υψηλών θερμοκρασιών ως το τέλος του αιώνα. Αν δεν ληφθούν μέτρα αποτροπής, 90.000 Ευρωπαίοι υπάρχει κίνδυνος να πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας των πολύ υψηλών θερμοκρασιών ως το τέλος του αιώνα, καθώς οι καύσωνες εγείρουν τη σοβαρότερη απειλή για την ανθρώπινη υγεία που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή, προειδοποιεί σήμερα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ). «Αν δεν ληφθούν μέτρα προσαρμογής, βάσει του σεναρίου αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 3° Κελσίου ως το 2100, 90.000 Ευρωπαίοι μπορεί να πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας των κυμάτων ζέστης», τονίζει στα μηνύματα-κλειδιά έκθεσης που δίνει στη δημοσιότητα σήμερα ο ΕΟΠ. Αν η αύξηση της θερμοκρασίας περιοριστεί στον 1,5° Κελσίου, τον στόχο της συμφωνίας του Παρισιού, ο αριθμός αυτούς θα μειωθεί «στους 30.000 θανάτους τον χρόνο», προσθέτει, παραπέμποντας σε μελέτη του 2020. Από το 1980 ως το 2020, εκτιμάται πως πέθαναν εξαιτίας των κυμάτων ζέστης 129.000 Ευρωπαίοι, σύμφωνα με τους αριθμούς του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, που τονίζει ότι καταγράφηκε ανησυχητική αύξησή τους τα τελευταία χρόνια. Ο συνδυασμός των ολοένα πιο συχνών καυσώνων, της γήρανσης του πληθυσμού και της υψηλής αστικοποίησης κάνει πιο ευάλωτους τους Ευρωπαίους στις υψηλές θερμοκρασίες, ειδικά στα κράτη του νότου, επισημαίνει ο ΕΟΠ. Προχθές Δευτέρα, το ευρωπαϊκό γραφείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) τόνισε ότι τουλάχιστον 15.000 θάνατοι στην Ευρώπη συνδέονταν άμεσα με τα κύματα ζέστης το καλοκαίρι του 2022. Πέρα από τους αλλεπάλληλους καύσωνες, η κλιματική αλλαγή κάνει την Ευρώπη ολοένα πιο επιρρεπή στην εκδήλωση και στη μετάδοση μολυσματικών ασθενειών. Ορισμένα είδη κουνουπιών, που μεταδίδουν την ελονοσία και τον δάγκειο πυρετό, ζουν για μεγαλύτερα διαστήματα στην Ευρώπη, τονίζει ο Οργανισμός. Η άνοδος των θερμοκρασιών ευνοεί εξάλλου την εξάπλωση στο νερό βακτηρίων, ιδίως στη Βαλτική θάλασσα των βακτηρίων Vibrio, το πιο γνωστό από τα οποία ευθύνεται για τη χολέρα. Μέτρα πρόληψης και επιτήρησης μπορούν πάντως να αποτρέψουν τις θανάσιμες συνέπειες για τους ανθρώπους. «Πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή ευρύ φάσμα λύσεων, όπως η κατάρτιση αποτελεσματικών σχεδίων δράσης για την αντιμετώπιση των κυμάτων ζέστης, η οικολογική μεταμόρφωση των πόλεων (‘urban greening’), η βελτίωση της κλιματικής αποδοτικότητας κτιρίων και η προσαρμογή των ωραρίων και συνθηκών εργασίας», σύμφωνα με την έκθεση, που τονίζει ότι μπορεί έτσι να αποφευχθεί μεγάλο μέρος των θανάτων που οφείλονται στους καύσωνες.

Eως και 80% αυξήθηκε η θνησιμότητα στην ευρύτερη αστική περιοχή της Αθήνας στις αρχές Αυγούστου 2021, λόγω ενός θανάσιμου συνδυασμού των ιδιαίτερα αυξημένων θερμοκρασιών και της επίδρασης της δασικής πυρκαγιάς στη Βαρυμπόμπη! Πρόκειται για αποτέλεσμα μιας πολύ ενδιαφέρουσας μελέτης που θα παρουσιαστεί στο 34ο ετήσιο συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας (ISEE 2022), που πραγματοποιείται από την Κυριακή έως τις 21 Σεπτεμβρίου στο Συνεδριακό Κέντρο του Μεγάρου Μουσικής στην Αθήνα. Η ερευνητική ομάδα συνέκρινε την εξέλιξη της μέσης θερμοκρασίας στην Αθήνα από την 1η Μαΐου μέχρι την 1η Οκτωβρίου 2021, σε σχέση με τον μέσο όρο των ετών 2017-2020. Στην έρευνα, όπως φαίνεται στο γράφημα, αποτυπώθηκε μια ευθεία συσχέτιση ανάμεσα στην άνοδο των θερμοκρασιών και την αύξηση της θνησιμότητας. Ειδικά σε συνθήκες παρατεταμένου καύσωνα στα τέλη Ιουλίου – αρχές Αυγούστου του 2021 η θνησιμότητα πήρε την ανηφόρα, ενώ υπό την επίδραση και των κοντινών δασικών πυρκαγιών (με τον καπνό και το στρες) κορυφώθηκε, αποδεικνύοντας τη βαριά επικινδυνότητα της κλιματικής αλλαγής και των περιβαλλοντικών καταστροφών για τη δημόσια υγεία. «Η μεταβολή της εβδομαδιαίας θνησιμότητας έφθασε στο +80% σε σχέση με τον ημερήσιο αριθμό θανάτων την ίδια περίοδο τα έτη 2017-2020, όταν συνδυάστηκαν ο καύσωνας και η δασική φωτιά που επηρέασε την ατμόσφαιρα της Αθήνας και εξέθεσε σε συνδυασμένο κίνδυνο τον πληθυσμό από τη ζέστη και τον καπνό. Ωστόσο, μετά από προσεκτικό έλεγχο όλων των παραγόντων που επηρεάζουν τη θνησιμότητα (χρονολογικές τάσεις, ημέρα της εβδομάδας κ.ά.) και ανάλυση δεδομένων από το 2011 μέχρι το 2021, υπολογίστηκε ότι η αύξηση της θνησιμότητας τις ημέρες του συγκεκριμένου καύσωνα πριν από την εκδήλωση της πυρκαγιάς ήταν 20%, ενώ μετά την εκδήλωση της φωτιάς ήταν 70% σε σχέση με ημέρες που δεν χαρακτηρίζονται από καύσωνες», λέει στην «Κ» η κυρία Κλέα Κατσουγιάννη, ομότιμη καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας στο Imperial College London. «Πάντως στη σύγκριση που έγινε με τις επιδράσεις από τον εξίσου σημαντικό καύσωνα του Ιουλίου 1987 βρέθηκε ότι το 2021 οι επιδράσεις των υψηλών θερμοκρασιών στη θνησιμότητα ήταν μικρότερες από αυτές που θα περιμέναμε με βάση τη σχέση που καταγράφηκε το 1987. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί από τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του πληθυσμού σήμερα και από τα μέτρα που λαμβάνονται από την πολιτεία και διάφορους φορείς για την προστασία του πληθυσμού», συμπληρώνει η κυρία Κατσουγιάννη, που συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα μαζί με τους Αντώνη Αναλυτή (ΕΤΕΠ, επιστημονικός συνεργάτης), Σοφία Ζαφειράτου (υποψήφια διδάκτωρ) και Ευαγγελία Σαμόλη (αναπλ. καθηγήτρια Επιδημιολογίας). Στο συμπόσιο «Κλιματικές καταστροφές, δημόσια υγεία και πολιτικές προστασίας», στο πλαίσιο του ISEE 2022, θα παρουσιαστούν μελέτες από διάφορες περιοχές του κόσμου. Στην Αυστραλία, όπου τη διετία 2019-20 υπήρχε ιδιαίτερη αύξηση των πυρκαγιών, εκτιμήθηκε ότι υπήρξαν 429 θάνατοι σχετιζόμενοι με τον καπνό, περίπου 3.230 εισαγωγές στα νοσοκομεία και 1.523 προσελεύσεις με κρίσεις άσθματος. Το κόστος από την επιβάρυνση του συστήματος υγείας ανήλθε σε 1,95 δισ. δολάρια Αυστραλίας, εννέα φορές μεγαλύτερο από τη διάμεση τιμή των προηγούμενων 19 ετών. Στη δική της παρουσίαση η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας (Davis) Irva Hertz-Picciotto θα αναφέρει –μεταξύ άλλων– πως 40.235 κτίρια καταστράφηκαν στην Πολιτεία από δασικές πυρκαγιές την τελευταία πενταετία, πολύ περισσότερα από τα προηγούμενα χρόνια. Επίσης, πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους λόγω δασικών πυρκαγιών την τριετία 2017-19. «Ενα άλλο εξαιρετικά ενδιαφέρον και επίκαιρο θέμα που θα παρουσιαστεί στο ISEE 2022 είναι η αλληλεπίδραση των περιβαλλοντικών παραγόντων με τη μετάδοση του κορωνοϊού και τη σοβαρότητα νόσησης από COVID-19», σημειώνει η κυρία Κατσουγιάννη, που προεδρεύει στο συνέδριο μαζί με την κυρία Σαμόλη και παρουσιάζει μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα που θα αναπτυχθούν από τους περίπου 1.500 συμμετέχοντες (1.100 με φυσική παρουσία). Στο συμπόσιο «Λοιμώξεις και Περιβάλλον», που συντονίζεται από τον καθηγητή Μανόλη Κογεβίνα του ερευνητικού κέντρου ISGLOBAL στη Βαρκελώνη, θα γίνει συνθετική παρουσίαση των περίπου 100 μελετών της τελευταίας διετίας, που διερευνούν τη σχέση των επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της συχνότητας ή σοβαρότητας της COVID-19. Σε αυτές αποτυπώνεται με τεκμηριωμένο τρόπο ότι η νόσηση και η σοβαρότητα της COVID-19 αυξάνονται όταν μεγαλώνει η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Επίσης, μελέτες για την ανοσολογική απόκριση δείχνουν ότι αυτή είναι αυξημένη μεταξύ νοσούντων, όταν υπάρχει ταυτόχρονη έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Προς το παρόν δεν υπάρχουν αρκετές μελέτες για την επίδραση της έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση και τη «μακροχρόνια» COVID. Αντίστοιχη συνθετική παρουσίαση θα γίνει από τον Jan Semenza του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης για τη σχέση της κλιματικής αλλαγής με τις λοιμώξεις. Οι μετεωρολογικές αλλαγές, οι μετακινήσεις πληθυσμών, οι αλλαγές χρήσεων γης, η αστικοποίηση κ.λπ. πυροδοτούν υγειονομικούς κινδύνους, που περιλαμβάνουν και την έκρηξη επιδημιών.

Η αξιολόγηση των θερμοκρασιακών αποκλίσεων πάνω από μια περιοχή μπορεί να γίνει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους και δεδομένα, όπως για παράδειγμα παρατηρήσεις μετεωρολογικών σταθμών, ραδιοβολήσεων καθώς και δεδομένα αριθμητικών μοντέλων καιρού. Στο συγκεκριμένο άρθρο παρουσιάζουμε καταρχάς την ανάλυση της θερμοκρασίας στο επίπεδο των 850 hPa (~1500 μέτρα πάνω από την επιφάνεια), επίπεδο το οποίο επιτρέπει την παρακολούθηση των θερμικών χαρακτηριστικών των αερίων μαζών που επηρεάζουν μια περιοχή. Ο χάρτης που ακολουθεί δίνει για το τρίμηνο Ιουνίου-Αυγούστου 2022 τη συνολική απόκλιση της θερμοκρασίας στη στάθμη των 1500 μέτρων πάνω από την Ευρώπη και ο οποίος δείχνει ότι η μέση θερμοκρασία κινήθηκε πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα κυρίως στα δυτικά, κεντρικά και βορειοανατολικά τμήματα. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτο αποτελεί το γεγονός ότι οι θετικές θερμοκρασιακές αποκλίσεις σε τμήματα της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Ελβετίας και της Ιταλίας ξεπέρασαν τους 3 βαθμούς Κελσίου, γεγονός που συνδέεται με τα έντονα και μεγάλης διαρκείας επεισόδια καύσωνα που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού 2022. Ενδεικτικά το καλοκαίρι του 2022 αποτελεί το θερμότερο καλοκαίρι στην Ευρώπη των τελευταίων τουλάχιστον 140 ετών ξεπερνώντας κατα πολύ τα αντίστοιχα θερμά καλοκαίρια του 2010, του 2018 και του 2003. Στην χώρα μας η θερμοκρασία κινήθηκε πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα στα δυτικά και βόρεια τμήματα με την θερμοκρασιακή απόκλιση να ξεπερνάει τον 1 βαθμό Κελσίου (κόκκινα χρώματα), ενώ στα υπόλοιπα τμήματα δεν σημειώθηκαν αξιόλογες θερμοκρασιακές αποκλίσεις. Γράφημα 1: Θερμοκρασιακές αποκλίσεις στο ισοβαρικό επίπεδο των 850 hPa (~1500 μέτρα πάνω απο την επιφάνεια) κατα τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιο-Αύγουστο) του 2022 για την Ευρώπη. Στη συνέχεια επικεντρωνόμαστε στη χώρα μας και κατατάσσουμε τα τελευταία 72 καλοκαίρια (1950-2022) υπολογίζοντας το άθροισμα των ωρών όπου η θερμοκρασία στο ισοβαρικό επίπεδο των 850 hPa (~1500 μέτρα πάνω από την επιφάνεια) υπερβαίνει το 99% των τιμών κατανομής της θερμοκρασίας που έχουν παρατηρηθεί μεταξύ 1981-2010 και τις οποίες ορίζουμε ως ακραία θερμές ώρες. Η ανάλυση δείχνει ότι το καλοκαίρι του 2022 ήταν το 8ο λιγότερο ακραία θερμό τα τελευταία 72 χρόνια ακολουθώντας αυτά του 2020, του 2013, του 1991, του 1976, του 1967, του 1959 και του 1953, με μόλις 6 θερμές ώρες (Γράφημα 2). Τα συγκεκριμένα αποτελέσματα όπως είναι φυσικό συσχετίζονται με την σημαντική απουσία ακραίων επεισοδίων καύσωνα κατά τη διάρκεια αυτών των καλοκαιριών. Αντιθέτως το καλοκαίρι του 2021, όπως είχαμε τονίσει και πέρυσι με αντίστοιχη ανακοίνωση, ήταν το καλοκαίρι με το μεγαλύτερο αριθμό ακραία θερμών ωρών. Γράφημα 2: Άθροισμα των ωρών ανά καλοκαίρι (Ιούνιο-Αύγουστο) κατά την περίοδο 1950-2022 όπου η θερμοκρασία στο ισοβαρικό επίπεδο των 850 hPa (~1500 μέτρα πάνω απο την επιφάνεια) υπερβαίνει το 99% των τιμών κατανομής της θερμοκρασίας στα 850 hPa με περίοδο αναφοράς το 1981-2010. Πηγή δεδομένων: Η ανάλυση βασίζεται στα δεδομένα reanalysis του ERA5 από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ECMWF).

Το WWF Ελλάς καλεί πολίτες και οικονομικούς, κοινωνικούς και επιστημονικούς φορείς να συμμετέχουν ενεργά στη συνδιαμόρφωση πρότασης κλιματικού νόμου, που θα στηρίζεται σε στέρεη επιστημονική βάση. «Τώρα είναι η στιγμή να χτίσουμε το μέλλον μας, καθώς κάθε μέρα που χάνουμε μας οδηγεί πιο κοντά στο ξέσπασμα μιας ανεξέλεγκτης κλιματικής κρίσης», τονίζει το WWF Ελλάς. Σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση, τα πλέον έγκυρα και πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η Ελλάδα είναι ανοχύρωτη μπροστά στις επιπτώσεις ακόμα και της μέχρι τώρα συγκριτικά ήπιας κλιματικής αλλαγής. «Με ελάχιστο χρόνο να απομένει προτού η κατάσταση γίνει μη αναστρέψιμη», το WWF Ελλάς σε συνεργασία με το Vouliwatch και με την υποστήριξη επιστημόνων και εμπειρογνωμόνων, αναλαμβάνει πρωτοβουλία δημόσιου διαλόγου για το κλίμα. Η πρωτοβουλία που ανακοινώνεται σήμερα στοχεύει στη συνδιαμόρφωση μιας φιλόδοξης και συνεκτικής πρότασης εθνικού κλιματικού νόμου, που θα ευθυγραμμίζει την οικονομική και κοινωνική πολιτική της χώρας, καθώς και την αναπτυξιακή της στρατηγική με τον στόχο συγκράτησης της αύξησης της θερμοκρασίας σε 1,5°C. Η μέση θερμοκρασία του πλανήτη είναι σήμερα μόλις 1,1°C πιο υψηλή σε σχέση με τις απαρχές της βιομηχανικής επανάστασης, αλλά αν δεν ληφθούν γενναία μέτρα θα ξεπεράσει τους +3°C ως το τέλος του αιώνα. Η συγκράτηση της αύξησης στον 1,5 βαθμό είναι κρίσιμης σημασίας. Αξίζει να σημειωθεί πως για την Ελλάδα η αύξηση 1,5°C σημαίνει και αύξηση κατά 173% για τους ακραίους καύσωνες που κανονικά εμφανίζονται μία φορά στα είκοσι χρόνια, ενώ αν ανέβει η θερμοκρασία 2°C οι ακραίοι καύσωνες θα αυξηθούν κατά 478%. Όπως αναφέρει το WWF, η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η ελληνική κοινωνία. «Η πρόκληση είναι μακροπρόθεσμη - χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει η ανάγκη για άμεσα, βραχυπρόθεσμα μέτρα. Απαιτούνται μηχανισμοί παρακολούθησης και διεύθυνσης, ένα πλαίσιο προγραμματισμού και νομικής ασφάλειας. Πάνω από όλα, πρέπει να διασφαλιστεί η κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη, και η ισότητα στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις. Οι ανάγκες αυτές υπερβαίνουν το ισχύον νομικό πλαίσιο, και επιβάλλουν μία νέα νομική παρέμβαση: έναν νέο κλιματικό νόμο», αναφέρει η οργάνωση. «Όραμά μας είναι ένας κλιματικός νόμος που θα θωρακίζει τη χώρα από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και θα έχει συνδιαμορφωθεί από χιλιάδες συγγραφείς. Η "από τα κάτω" πρωτοβουλία μας ακούει ενεργητικά την επιστήμη και μιλάει ουσιαστικά με την κοινωνία για να στείλει ένα θετικό, αλλά επείγον μήνυμα: η τολμηρή κλιματική δράση σήμερα προστατεύει τον φυσικό πλούτο, μεγιστοποιεί τις ευκαιρίες από την απανθρακοποίηση της οικονομίας και εξασφαλίζει ένα καλύτερο μέλλον για όλους τους πολίτες, ιδίως τους πιο ευάλωτους. Αυτή η ευθύνη ανήκει σε όλους μας, αλλά πρώτα από άλλα ανήκει στην πολιτική ηγεσία της χώρας», δήλωσε ο Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος του τομέα κλίματος και ενέργειας στο WWF Ελλάς. Ειδικότερα, η πρόταση κλιματικού νόμου, στην οποία αποσκοπεί η νέα πρωτοβουλία του WWF, θα στηρίζεται σε δύο στρατηγικούς πυλώνες. Ο πρώτος είναι το γεγονός ότι θα αποτελεί ένα επιστημονικά τεκμηριωμένο νομικό εργαλείο. Δηλαδή, θα στηρίζεται στα επιστημονικά δεδομένα για την αποτροπή μίας ανεξέλεγκτης κλιματικής κρίσης, εστιάζοντας στη μετάβαση σε μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών όσο το δυνατόν νωρίτερα από το 2050. Υπό αυτό το πρίσμα, έχει συσταθεί επιστημονικό γνωμοδοτικό συμβούλιο που θα συμβάλει στη διαμόρφωση της πρότασης νόμου και στην επεξεργασία των συμβολών που θα κατατεθούν στο πλαίσιο της ανοιχτής συμμετοχικής διαβούλευσης. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2020/10/11-600-x-174.jpg Ο δεύτερος πυλώνας είναι η ευρεία κοινωνική συμμετοχή. Πολίτες και φορείς θα έχουν την ευκαιρία να συνδιαμορφώσουν το προσχέδιο της πρότασης κλιματικού νόμου από μηδενική βάση, μέσω της συμμετοχής τους σε σχετικό ερωτηματολόγιο που θα δημοσιευτεί το επόμενο διάστημα. Στη συνέχεια, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις και τις απαντήσεις τους, το WWF Ελλάς θα αναρτήσει το αρχικό κείμενο προς δημόσια διαβούλευση σε ειδική ιστοσελίδα. Εκεί, πολίτες και φορείς θα έχουν την ευκαιρία να σχολιάσουν ή και να τροποποιήσουν το προσχέδιο, καθώς και να ανταλλάξουν απόψεις μεταξύ τους, συνδιαμορφώνοντας την τελική πρόταση νόμου. Το WWF Ελλάς σε συνεργασία με το επιστημονικό γνωμοδοτικό συμβούλιο θα αναλάβει την τελική διαμόρφωση του κειμένου, στη βάση των σχολίων και τροποποιήσεων που θα έχουν κατατεθεί. Οι πολίτες και οι φορείς των οποίων τα σχόλια και οι συμβολές θα συμπεριληφθούν στην τελική πρόταση νόμου, θα αναφέρονται από κοινού συντάκτες. «Από την εμπειρία μας στο Vouliwatch είμαστε αισιόδοξοι ότι οι πολίτες θα αγκαλιάσουν αυτή την πρωτοβουλία ανοιχτής συζήτησης και συνδιαμόρφωσης για ένα τόσο επείγον και σημαντικό θέμα όπως η κλιματική αλλαγή και ότι θα αποτελέσει ένα λαμπρό παράδειγμα συμμετοχικής δημοκρατίας με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας για την Ελλάδα και την Ευρώπη», συμπληρώνει ο Διευθυντής του Vouliwatch, Στέφανος Λουκόπουλος. Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί, καθώς οι ηγέτες του πλανήτη καλούνται να συμφωνήσουν για το ύψος της κλιματικής φιλοδοξίας, ενώ ήδη η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε προχωρημένες διεργασίες για την αναθεώρηση του ευρωπαϊκού κλιματικού στόχου* και την ψήφιση ευρωπαϊκού κλιματικού νόμου έως το 2030, προειδοποιεί το WWF Ελλάς. Το WWF Ελλάς απευθύνει κάλεσμα σε πολίτες και φορείς να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία δημόσιου διαλόγου και συνδιαμόρφωσης της πρότασης εθνικού κλιματικού νόμου. Ορόσημο της πρωτοβουλίας είναι η επόμενη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή που θα πραγματοποιηθεί στη Γλασκώβη τον Νοέμβριο του 2021. Σκοπός είναι η τελική πρόταση νόμου που θα διαμορφωθεί στο πλαίσιο ευρείας και ουσιαστικής διαβούλευσης, να αποτελέσει τη βάση για έναν πρωτοποριακό ελληνικό νόμο που θα γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ επιστήμης, δικαίου και πολιτικής για την κλιματική κρίση και την προστασία του περιβάλλοντος. Το επιστημονικό γνωμοδοτικό συμβούλιο απαρτίζεται από διακεκριμένες-ους επιστήμονες και εμπειρογνώμονες που ειδικεύονται σε γνωστικά πεδία, τα οποία οφείλει να καλύπτει μία συνεκτική πρόταση κλιματικού νόμου. Εδώ μπορείτε να δείτε τα μέλη του συμβουλίου. Στόχος του WWF Ελλάς είναι ο δημόσιος διάλογος να ξεκινήσει από όσο το δυνατόν προγενέστερο χρονικό σημείο. Ως εκ τούτου, το πλαίσιο και τα περιεχόμενα της πρότασης νόμου θα διαμορφωθούν κατόπιν επεξεργασίας των απαντήσεων σε σχετικό ερωτηματολόγιο, ενώ το τελικό κείμενο κατόπιν της διαβούλευσης. Σε κάθε περίπτωση, ο δημόσιος διάλογος και η διαδικασία συνδιαμόρφωσης του κειμένου θα πρέπει να εξελιχθούν μέσα σε ένα υφιστάμενο πλαίσιο αρχών που μπορείτε να βρείτε εδώ. *Έως το τέλος του έτους, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να έχει καταλήξει σε νέο κλιματικό στόχο για το 2030 που θα αναβαθμίζει τον υφιστάμενο (40% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου). Στις 7 Οκτωβρίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε στόχο 60% ενώ νωρίτερα η Επιτροπή είχε προτείνει 55%. Πλέον το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να καταλήξει στον τελικό στόχο τον Δεκέμβριο.

Τρία στα τέσσερα κύματα καύσωνα που πλήττουν χερσαίες περιοχές του πλανήτη αποδίδονται στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή σύμφωνα με νέα μελέτη επιστημόνων του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας στη Ζυρίχη (ETH Zurich) που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΟΗΕ. Η υπερθέρμανση του πλανήτη από την ανθρώπινη δραστηριότητα -βιομηχανία, ηλεκτροπαραγωγή, μετακινήσεις, κτηνοτροφία- προκαλεί επίσης το 18% των ισχυρών βροχοπτώσεων, ποσοστό που θα αυξηθεί στο 40% εάν συνεχιστεί η τάση αύξησης των θερμοκρασιών. Η έκθεση του κλίματος της Διακυβερνητικής Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι κατά 95% η παγκόσμια υπερθέρμανση που σημειώθηκε τα τελευταία 65 χρόνια οφείλεται σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι υπόλοιποι καύσωνες και καταιγίδες αποτελούν αποτέλεσμα φυσικών διεργασιών. «Ήδη σήμερα το 75% των ακραίων θερμοκρασιών και περίπου το 18% των ακραίων βροχοπτώσεων που συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο μπορούν να αποδοθούν στην παγκόσμια υπερθέρμανση», αναφέρουν οι κλιματολόγοι Έριχ Φίσερ και Ρέτο Κνούτι που συνέταξαν την έκθεση. Οι ερευνητές συνέκριναν ιστορικά δεδομένα 25 κλιματικών μοντέλων για τους καύσωνες από το 1901 ως το 2005 καθώς και προβλέψεις για την περίοδο 2006-2100. Αξιοποίησαν επίσης σύγχρονα δορυφορικά δεδομένα και αποκάλυψαν ότι οι σφοδρές βροχοπτώσεις και τα κύματα καύσωνα έχουν γίνει πιο συχνά κατά τον τελευταίο αιώνα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η παγκόσμια κλιματική αλλαγή μπορεί να αποτελεί την κινητήρια δύναμη πίσω από τις πιο ακραίες καιρικές συνθήκες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας, υπηρεσία που λειτουργεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, τη NASA και την Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA), το 2014 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί από τον 19ο αιώνα. Ακραίες βροχοπτώσεις έλαβαν χώρα στη Βραζιλία, τη Νότια Αφρική, το Μπαγκλαντές και άλλες χώρες. Η μέση θερμοκρασία παγκοσμίως έχει ήδη αυξηθεί κατά 1,4 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Η μελέτη προβλέπει ότι, αν η υπερθέρμανση του πλανήτη ξεπεράσει τους δύο βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, τότε το 96% των ακραίων θερμοκρασιών και το 40% των ισχυρών βροχοπτώσεων θα προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή. Τα ευρήματα αυτά αναμένεται να συζητηθούν κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής των Ηνωμένων Εθνών στο Παρίσι στα τέλη του Νοέμβρη. Η συνάντηση θα διαρκέσει 12 ημέρες και θα έχει ως στόχο τη σύνταξη ενός νομικά δεσμευτικού συμφώνου για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Πηγή: http://www.econews.gr/2015/04/29/kausones-klima-122031/

Το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενημερώνει ότι σήμερα 27/07/2015 σύμφωνα με τις μετρήσεις του Δικτύου Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης της Αθήνας, υπήρξε: - υπέρβαση του ορίου συναγερμού με μέγιστη Ωριαία Τιμή Ο3 248 μg/m3 στις 16:00 στο Σταθμό Μέτρησης Θρακομακεδόνων - υπέρβαση του ορίου ενημέρωσης (180 μg/m3) για το όζον σε τρεις ακόμη σταθμούς μέτρησης. Συγκεκριμένα μέχρι τις 16:00 σημειώθηκε Ωριαία Τιμή Ο3 145 μg/m3 (με μέγιστη Ωριαία Τιμή Ο3 204 μg/m3 νωρίτερα) στο Σταθμό Μέτρησης Αγίας Παρασκευής, Ωριαία Τιμή Ο3 166 μg/m3 (με μέγιστη Ωριαία Τιμή Ο3 225 μg/m3) στο Σταθμό Μέτρησης Λυκόβρυσης, Ωριαία Τιμή Ο3 160 μg/m3 (με μέγιστη Ωριαία Τιμή Ο3 229 μg/m3 στο Σταθμό Μέτρησης Αμαρουσίου). Στους τρεις αυτούς σταθμούς παρατηρείται ήδη αποκλιμάκωση. Αναμένεται σταδιακή μείωση των τιμών όζοντος αργά το απόγευμα. Για το λόγο αυτό σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας παρέχονται οι ακόλουθες οδηγίες για την προφύλαξη του πληθυσμού: «Άτομα με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις και γενικότερα άτομα ευαίσθητα στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνιστάται να παραμένουν σε εσωτερικούς χώρους και να αποφεύγουν την κυκλοφορία στο εξωτερικό περιβάλλον. Επίσης συνιστάται στα παραπάνω άτομα, καθώς και τα παιδιά να αποφεύγουν την έντονη σωματική άσκηση, η οποία μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό της αναπνευστικής οδού και να οδηγήσει σε αναπνευστικά προβλήματα». Επειδή, με βάση την πρόβλεψη της ΕΜΥ, θα επικρατήσουν δυσμενείς για τη ρύπανση μετεωρολογικές συνθήκες και υψηλές θερμοκρασίες για σήμερα το απόγευμα, για αύριο και μεθαύριο, με αποτέλεσμα να ευνοείται η συσσώρευση ρύπων, συστήνονται προς τους πολίτες τα παρακάτω: · Η μείωση της χρήσης των Ι.Χ. αυτοκινήτων και η χρησιμοποίηση των Μ.Μ.Μ. · Η αποφυγή της διακίνησης υγρών καυσίμων και ιδιαίτερα βενζινών εκτός των περιπτώσεων εφοδιασμού αεροδρομίων και λιμανιών. · Ο ανεφοδιασμός καυσίμων των οχημάτων να γίνεται μετά τη δύση του ήλιου . · Η κατά το δυνατόν αποφυγή λειτουργίας μονάδων και επιχειρήσεων που εκπέμπουν οργανικούς πτητικούς υδρογονάνθρακες (στεγνοκαθαριστήρια, επιμεταλλωτήρια, βαφεία, κ.λ.π.) καθώς και χρήσης χρωμάτων, κυρίως τις μεσημβρινές και πρώτες απογευματινές ώρες. Παρακαλούμε θερμά τους πολίτες της Αττικής για τη θετική τους ανταπόκριση στις παραπάνω συστάσεις μας. Η αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΑΠΕΝ παρακολουθεί την εξέλιξη των τιμών της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε 24-ωρη βάση και θα προβεί σε νεότερη ανακοίνωση εφόσον υπάρξει αξιόλογη μεταβολή. Πηγή: http://www.topontiki.gr/article/137913/synagermos-stin-athina-gia-tin-atmosfairiki-rypansi-logo-kaysona-ti-systinei#.VbY-MTeWWIw.facebook

«Πότε θα τελειώσει επιτέλους;» ρωτούσε, προ διμήνου, χρήστης στο Reddit, μια μη τυπική πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης με χαρακτηριστικά φόρουμ. Η συζήτηση «Καύσωνας στην Ευρώπη» είχε περισσότερα από 800 σχόλια από ανθρώπους από όλο τον κόσμο, πολλοί εξ αυτών θορυβημένοι από τον καυτό Ιούνιο και Ιούλιο του 2019 στην ήπειρο. «Μολονότι οι κατά τόπους θερμοκρασίες μπορεί να παρουσίαζαν αποκλίσεις προς τα επάνω ή προς τα κάτω από τις προβλεπόμενες, τα στοιχεία μας δείχνουν πως οι θερμοκρασίες στη νοτιοδυτική Ευρώπη την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου ήταν ασυνήθιστα υψηλές. Παρότι ήταν μια ιδιάζουσα περίπτωση, το φαινόμενο ενδέχεται να γίνει πιο συχνό στο μέλλον εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής» είπε ο Ζαν-Νοέλ Τεπό, Διευθυντής της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Κοπέρνικου (C3S). Η αντιπαραβολή των πρόσφατων δεδομένων της C3S με παλαιότερα δείχνει ότι ο φετινός Ιούνιος ήταν κατά μέσο όρο 3°C θερμότερος από τον μέσο όρο για την περίοδο 1850-1900. Η Πρωτοβουλία για την Παγκόσμια Kατανομή του Kαιρού (World Weather Attribution Initiative) λέει ότι τέτοιες ακραίες θερμοκρασίες παρατηρούνταν συνήθως κάθε 50 με 150 χρόνια. Όμως, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, σεβαστός αριθμός ισχυρών κυμάτων καύσωνα πλήττει την Ευρώπη κάθε χρόνο από το 2014 – εκτός από το 2016 – θέτοντας τις ομάδες έκτακτης ανάγκης σε επιφυλακή, τις υποδομές σε δυσλειτουργία και σηματοδοτώντας την ανάγκη γρήγορης προσαρμογής της Ευρώπης σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Μια μεγάλη πρόκληση για τις ευρωπαϊκές αστικές περιοχές Με το 76% περίπου του πληθυσμού της Ε.Ε. να ζει στις πόλεις και να αναμένεται να αυξηθεί στο 82% έως τα μέσα του αιώνα, οι πόλεις είναι αυτές που καλούνται, κατά κύριο λόγο, να προσαρμοστούν. Το τελευταίο τρίμηνο, ένα πλήθος δημοσιογραφικών ρεπορτάζ έδειξε ότι η υπερβολική ζέστη έπληξε νευραλγικούς τομείς της αστικής ζωής στην Ευρώπη, από σπίτια μέχρι μέσα μαζικής μεταφοράς, και από κοινωφελείς υπηρεσίες και επιχειρήσεις μέχρι την υγεία των πιο ευπαθών ομάδων. Η επανεξέταση των υποδομών και του τρόπου λειτουργίας των πόλεων υπό καυτές θερμοκρασίες είναι τα πρώτα βήματα προς την ανθεκτικότητα, καθώς πολλές αστικές περιοχές στην ήπειρο προετοιμάζονται για ένα πιο καυτό μέλλον. Υπερθέρμανση σιδηροδρομικών γραμμών και λεωφορείων, ένα συγκοινωνιακό κομφούζιο Ήταν απόγευμα της 25ης Ιουλίου, όταν ένας Γάλλος χειριστής αμαξοστοιχίας της Γαλλικής Εταιρείας Σιδηροδρόμων (SNCF) τουίταρε πως περισσότεροι από τους μισούς συρμούς που συνδέουν την πόλη Μετς με το Λουξεμβούργο – ένα πολυσύχναστο δρομολόγιο – παρουσίασαν βλάβη εξαιτίας της ζέστης. Την ίδια ημέρα, η σιδηροδρομική γραμμή RER A στο Παρίσι, η οποία εξυπηρετεί περί τα 50.000 άτομα την ώρα τις ώρες αιχμής, ακινητοποίησε τους συρμούς της, καθώς οι θερμοκρασίες που ξεπερνούσαν τους 40°C συνιστούσαν κίνδυνο για τις ράγες και τα υπέργεια καλώδια. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αρκετά περιστατικά που προκλήθηκαν από την έντονη ζέστη επέφεραν αλλαγές στις υπηρεσίες του Εθνικού Σιδηρόδρομου, ενώ σοβαρά προβλήματα παρουσίασε η λειτουργία του Προαστιακού Σιδηρόδρομου του Λονδίνου κατά τις ώρες αιχμής. Τρεις ημέρες μετά, δύο ράγες στη Σουηδία κύρτωσαν από τη ζέστη. Η βραδεία κίνηση στις πόλεις ίσως γίνει κανόνας τις πολύ ζεστές ημέρες. Εκατοντάδες παράπονα κατέκλυσαν τους λογαριασμούς των μέσων μαζικής μεταφοράς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την ώρα που οι νόμοι της φυσικής ήταν επί το έργον. «Καθώς θερμαίνονται – αγγίζοντας θερμοκρασίες κατά 20°C περίπου υψηλότερες από αυτές του αέρα – οι ράγες χάλυβα διαστέλλονται, επιμηκύνοντας τις γραμμές, κάτι που μπορεί να προξενήσει παραμόρφωσή τους, τη γνωστή κύρτωση», εξηγεί ο δρ Τζον Ίστον, ειδικός σιδηροδρομικού δικτύου στο Ίδρυμα Μηχανικής και Τεχνολογίας. Η προσαρμογή σε υψηλότερες θερμοκρασίες «σίγουρα θα αύξανε τον κίνδυνο να σπάσουν οι σιδηροδρομικές ράγες», λέει ο δρ Ίστον. «Η μόνη λύση είναι η μείωση της ταχύτητας των συρμών.» Ο χρωματισμός των ραγών με λευκό χρώμα, προκειμένου να αντανακλάται το φως, είναι επίσης μια διαδεδομένη επιλογή για τη μείωση της θερμοκρασίας τους κατά 5-10°C. Ωστόσο, η δροσιά για τους επιβάτες είναι ύψιστης προτεραιότητας στον σχεδιασμό μακροπρόθεσμων λύσεων. Ο Γαλλικός Σιδηρόδρομος SNCF δοκιμάζει νέα συστήματα κλιματισμού για τρένα και λεωφορεία και χαμηλής εκπομπής συστήματα κλιματισμού, ενώ μέσω του προγράμματος Εκσυγχρονισμός των Τεσσάρων Γραμμών για τις Συγκοινωνίες για το Λονδίνο (Transport for London), 192 νέοι κλιματιζόμενοι συρμοί έχουν τεθεί στη διάθεση των Λονδρέζων. Οι καύσωνες απειλούν τη λειτουργία των σταθμών ηλεκτρικής ενέργειας Με τη βιομηχανία, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά στις πόλεις να βασίζονται ως επί το πλείστον στον ηλεκτρισμό, η αστική οικονομία και η ζωή στην πόλη θα πληγούν αν δεν προσαρμοστούν περαιτέρω. Στις 27 Ιουνίου, στο Μιλάνο, όπου η θερμοκρασία ξεπερνούσε τους 40°C, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας κορυφώθηκε στα 1.635 μεγαβάτ. Επανειλημμένες γενικές διακοπές ρεύματος άφησαν τμήματα της οικονομικής πρωτεύουσας της Ιταλίας χωρίς ηλεκτροδότηση, σε κάποιες περιπτώσεις για το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας, καθώς η κατανάλωση αυξήθηκε κατά 40% από την προηγούμενη χρονιά. Το καλοκαίρι στην Aθήνα, η κατανάλωση ρεύματος για κλιματισμό διπλασιάζεται, κάτι που οδηγεί σε τριπλασιασμό της μέγιστης κατανάλωσης ηλεκτρικού φορτίου. Εν τω μεταξύ, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος λέει ότι η μέγιστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για κλιματισμό θα αυξηθεί στην Ευρώπη, προβλέποντας τη μεγαλύτερη αύξηση στην Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία. Στην Ιταλία, λόγου χάρη, η κατανάλωση για τον κλιματισμό νοικοκυριών και υπηρεσιών ενδέχεται να εκτοξευθεί από το 13% της συνολικής πρωτογενούς κατανάλωσης ενέργειας το 2010 στο 70% το 2050. Όμως, με το 66% της ενέργειας για ψύξη και θέρμανση στην Ευρώπη να παράγεται από ορυκτά καύσιμα, και τις μονάδες κλιματισμού να εκτιμώνται στις 60,5 εκατομμύρια το 2016, η περιζήτητη δροσιά ίσως εντείνει τη ζέστη ακόμα περισσότερο. Καθώς ο θερμότερος αέρας θα αυξάνει τις ανάγκες κλιματισμού, η παραγωγή ενέργειας καλείται να αντεπεξέλθει. Όμως, οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, ιδίως όταν πρόκειται για ορυκτά καύσιμα και πυρηνική ενέργεια, μπορεί συνάμα να επιβραδύνουν την ενεργειακή απόδοση. Το πρωί της πιο ζεστής ημέρας στη Γαλλία, η Εταιρεία Ηλεκτρισμού Γαλλίας (EDF) μείωσε την ενεργειακή απόδοση σε έξι αντιδραστήρες· είχε ήδη διακόψει τη λειτουργία δύο αντιδραστήρων στα νότια της χώρας, όπου η υψηλή θερμοκρασία των υδάτων του ποταμού Γαρούνα δεν επέτρεπε την ψύξη των αντιδραστήρων . Μειωμένη απόδοση των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας υπό συνθήκες υπερβολικής ζέστης, καθώς αυξάνονται οι ανάγκες κλιματισμού Οι Ευρωπαίοι αναμένεται να επιζητούν περισσότερη δροσιά στα σπίτια τους. Καθώς οι ανάγκες κλιματισμού αυξάνονται και μεγαλύτερα φορτία ενέργειας πρέπει να περνούν μέσα από τα καλώδια, όταν οι θερμοκρασίες είναι υψηλές, τα σύρματα τείνουν να διαστέλλονται και να ξεχειλώνουν, δημιουργώντας έτσι κατάλληλες συνθήκες για βλάβες στις υποδομές. Μελέτες στις ΗΠΑ έδειξαν πως για κάθε βαθμό υπερθέρμανσης το καλοκαίρι, τα ηλεκτρικά καλώδια χάνουν το 1,5% περίπου της δυνατότητάς τους να μεταφέρουν ρεύμα, κάτι που προκαλεί ενεργειακή επισφάλεια όταν η ζήτηση κλιματισμού κορυφώνεται. Στο ΗΒ, οι χειριστές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιούν ενσωματωμένα καλώδια μεγαλύτερης ανθεκτικότητας στη ζέστη, ενώ η Φινλανδία αντικαθιστά τα υπέργεια καλώδια με υπόγεια. Μολονότι το 2018 στην ΕΕ αντιστοιχούσε το 11% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας για ψύξη – η οποία περιλαμβάνει τα ψυγεία και τις φορητές συσκευές ψύξης, όπως οι κινητές μονάδες κλιματισμού και οι ανεμιστήρες – είναι πιθανό η ενέργεια που χρησιμοποιείται για την ψύξη κτηρίων ανά την Ευρώπη να αυξηθεί κατά 72% έως το 2030, λένε οι ειδικοί του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA). Οι πιο αποδοτικές μονάδες κλιματισμού, η δυνατότητα μεταφοράς αυξημένου φορτίου ενέργειας και η στροφή σε πηγές ενέργειας που δεν απαιτούν υδρόψυξη, όπως τα φωτοβολταϊκά, ίσως αποδειχτούν καίριες. Εναλλακτικές λύσεις, όπως η ψύξη απορρόφησης, που μετατρέπει τη θερμότητα σε ψύξη, και ο καλύτερος σχεδιασμός κτηρίων μπορούν επίσης να μειώσουν τις ανάγκες ψύξης, λέει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ). Θερμότερες αστικές θερμικές νησίδες Από τις 21 Ιουνίου έως τις 22 Αυγούστου, δύο νύχτες μόνο δεν ήταν τροπικές – με θερμοκρασίες κάτω από 20°C – το φετινό καλοκαίρι στη Νίκαια, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία της Γαλλίας, καταρρίπτοντας ένα ακόμα αστικό ρεκόρ. Η διατήρηση της θερμοκρασίας σε υψηλά επίπεδα τις νύχτες οφείλεται στο φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας, καθώς κτήρια και στεγανές επιφάνειες κατακρατούν και επανεκπέμπουν περισσότερη ζέστη στην ατμόσφαιρα της πόλης τη νύχτα σε σύγκριση με τις επαρχιακές και με βλάστηση περιοχές. «Είναι υψίστης σημασίας να βοηθηθούν οι άνθρωποι που εκτίθενται περισσότερο στη ζέστη» λέει η ομάδα των ειδικών στο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Δικαιοσύνης και Βιωσιμότητας (BCNUEJ). «Οι πολίτες με χαμηλά εισοδήματα στεγάζονται συνήθως υπό συνθήκες χαμηλής ψυκτικής ικανότητας ή ανεπαρκούς μόνωσης, διαθέτουν λιγοστούς πόρους για την αναβάθμιση των εστιών τους και ζουν σε συνοικίες με λιγότερα δέντρα και λιγότερες ανοιχτές εκτάσεις πράσινου». «Πρέπει να φυτέψουμε δέντρα στις περιοχές όπου το φαινόμενο της θερμικής νησίδας είναι εντονότερο, εκεί όπου οι άνθρωποι υποφέρουν, ιδίως στις γκρίζες περιοχές των περιφερειών», λέει ο Πιέρο Πελιτσάρο, επικεφαλής του τομέα Ανθεκτικότητας στον Δήμο του Μιλάνου. «Αν είσαι μεσοαστός, αντεπεξέρχεσαι στον καύσωνα, αγοράζεις κλιματιστικά. Αν είσαι φτωχός, υποφέρεις περισσότερο. Η ψαλίδα μεγαλώνει, οπότε εντείνει τον λεγόμενο κλιματικό εξευγενισμό. Στο Μιλάνο, η κατάσταση επιδεινώνεται». Η δημοτική αρχή του Μιλάνου σκοπεύει να φυτέψει τρία εκατομμύρια δέντρα έως το 2030 στη μητροπολιτική περιοχή της πόλης, μέσω ενός Προγράμματος Αστικής Αναδάσωσης, εξηγεί ο Πελιτσάρο. 80.000 περίπου δέντρα φυτεύτηκαν τον πρώτο χρόνο. Οι πόλεις της Ευρώπης, εστίες προβλημάτων υγείας; Το φαινόμενο της ενίσχυσης της ζέστης στις πόλεις και οι συχνότεροι καύσωνες θα εκθέτουν τον αστικό πληθυσμό της ΕΕ σε υπερθέρμανση τους καλοκαιρινούς μήνες και έχουν ήδη επιπτώσεις στην υγεία, σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές. Οι 70.000 θάνατοι που προκάλεσε ο ευρωπαϊκός καύσωνας τον Αύγουστο του 2003 έχουν πείσει πολλές τοπικές αρχές να προετοιμαστούν. Το Σχέδιο Προσαρμογής του Παρισιού βασίζεται στην ενεργή συμμετοχή των πολιτών, ώστε να βοηθούν τους γείτονές τους δηλώνοντας τους ευπαθείς στη ζέστη, προκειμένου να παρακολουθούνται τις ημέρες που ο υδράργυρος χτυπά κόκκινο. Στρέφοντας εκ νέου την προσοχή της στις πράσινες ζώνες για να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της θερμικής νησίδας, η γαλλική πρωτεύουσα έθεσε σε εφαρμογή το πρόγραμμα ΟΑΣΙΣ, στο πλαίσιο του οποίου αναδιαμορφώνει σχολικά προαύλια αντικαθιστώντας την άσφαλτο με πορώδη υλικά και δημιουργώντας πράσινους και δροσερούς χώρους. «Αυτό που καθιστά το πρόγραμμα καινοτόμο είναι ο τρόπος διαχείρισής του, καθώς προϋποθέτει τη συμβολή διάφορων τομέων της πόλης (σχολεία, υγεία, οδικό δίκτυο, εκτάσεις πράσινου και ύδρευση) με στόχο τον σχεδιασμό και την οριζόντια υλοποίηση του έργου», λέει η Λίνα Λιάκου, η διευθύνουσα σύμβουλος του Δικτύου 100 Ανθεκτικές Πόλεις. Οι υψηλές θερμοκρασίες σε αστικές περιοχές αυξάνουν επίσης το τροποσφαιρικό όζον– επιβλαβές για το αναπνευστικό και καρδιακό σύστημα των ανθρώπων και αιτία πρόωρων θανάτων – το οποίο παράγεται όταν τα οξείδια του αζώτου και οι πτητικές ενώσεις που εκπέμπονται κατά τις ανθρώπινες δραστηριότητες αντιδρούν υπό τον καυτό ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες. Στον καύσωνα του περασμένου Ιουνίου, σε κάποιες ευρωπαϊκές πόλεις σημειώθηκαν επίπεδα όζοντος που κυμαίνονταν στα 180 περίπου µg/m³, το ανώτατο όριο της ΕΕ. Το 2016, περί το 98% του αστικού πληθυσμού της ΕΕ παρέμεινε εκτεθειμένο σε τιμές τροποσφαιρικού όζοντος που ξεπερνούσαν τα όρια ασφάλειας που συστήνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Ο Κοπέρνικος συμβάλλει στην προσαρμογή των πόλεων Η Υπηρεσία Κοπέρνικος για την Κλιματική Αλλαγή (C3S), με τη μεγαλύτερη τράπεζα δεδομένων για το κλίμα, τα οποία διαθέτει μέσω της πλήρως λειτουργικής Βάσης Δεδομένων για το Κλίμα, ή με την ανάπτυξη λύσεων σε συνεργασία με εταιρείες έρευνας και τεχνολογίας και με τοπικές αρχές, αναπτύσσει εργαλεία μέτρησης του κλίματος, προκειμένου να βοηθήσει τις δημοτικές αρχές να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με τους καύσωνες. Εδώ και περισσότερους από έξι μήνες, συνεργάζεται με την εταιρεία VITO, η οποία εδρεύει στο Βέλγιο, για την παραγωγή δεδομένων υψηλής ευκρίνειας που μπορούν να χρησιμοποιούνται για τις στρατηγικές προσαρμογής στον αστικό σχεδιασμό και την πρόληψη σε θέματα υγείας. Τα υψηλής ευκρίνειας δεδομένα θα παρέχουν ένα στιγμιότυπο κατανομής της θερμοκρασίας και άλλες κλιματικές μεταβλητές για 100 περίπου πόλεις ανά την Ευρώπη, εστιάζοντας στις θερμικές νησίδες. Η πρωτοβουλία της VITO κάνει χρήση απλοποιημένων μοντέλων, συνεκτιμώντας τον τρόπο με τον οποίο διαφορετικά κτήρια και διαφορετικές επιφάνειες εδάφους αντιδρούν στη ζέστη και την ακτινοβολία. Σε συνδυασμό με την αύξηση της βλάστησης και τις φυσικές λύσεις, ο σχεδιασμός των πόλεων μπορεί να μειώσει τις επιπτώσεις των καυσώνων, με αλλαγή χρώματος στα κτήρια ή με λευκές στέγες, στοιχεία που αντανακλούν – αντί να απορροφούν – την ακτινοβολία. Επιπλέον, η γεωμετρία των κτηρίων ενδέχεται να τροποποιηθεί, ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο της υπερθέρμανσης στα αστικά φαράγγια. «Για να αναπτυχθεί μία αποτελεσματική στρατηγική προσαρμογής, είναι απαραίτητο να ξέρουμε ποια τμήματα της πόλης θα επηρεαστούν περισσότερο και, στη συνέχεια, να δημιουργήσουμε αποτρεπτικούς παράγοντες», λέει ο Κάρλο Μπουοντέμπο, Διευθυντής του Τομεακού Πληροφοριακού Συστήματος της C3S. Μία ακόμα πρωτοβουλία της υπηρεσίας C3S του Κοπέρνικου είναι η λειτουργία μιας επιχειρησιακής υπηρεσίας για τον ενεργειακό τομέα, που θα βοηθά να αποφεύγονται μελλοντικά σοβαρά προβλήματα στην παροχή ενέργειας. Όπως λέει ο Κάρλο Μπουοντέμπο, «Πρέπει να προβλέψουμε με ποιον τρόπο η σύνθεση ενεργειακών πηγών θα καλύπτει τις μελλοντικές ανάγκες, λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή ενδέχεται να οδηγήσει σε τροποποίηση τόσο των μοντέλων παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας όσο και αυτών της κατανάλωσης ενέργειας προκειμένου να προσαρμοστούν καταλλήλως».

Το πρόβλημα του παρατεταμένου καύσωνα τα καλοκαίρια απαντάται πλέον ολοένα συχνότερα σε πολλές πόλεις ανά τον κόσμο. Το ερώτημα που τίθεται είναι τι πρέπει να κάνουν για να αντεπεξέλθουν στην αύξηση της θερμοκρασίας. Το Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Ανθρώπινης Ασφάλειας του ΟΗΕ με έδρα τη Βόννη φέτος το καλοκαίρι έχει μεγάλο φόρτο εργασίας. Με αφορμή την αυξητική τάση στις μέσες θερμοκρασίες παγκοσμίως, οι ερευνητές του ΟΗΕ εκπονούν μεγάλη έρευνα για το πώς τα αστικά κέντρα θα μπορούσαν μελλοντικά να προσαρμοστούν καλύτερα στο ολοένα και πιο θερμό κλίμα. Σε πρώτη φάση οι ερευνητές συλλέγουν πληροφορίες μέσα από ερωτηματολόγια που μοιράζουν στους κατοίκους της Βόννης αναφορικά με τις συνήθειές τους όταν έχει ακραία ζέστη αλλά και το πώς οι ίδιοι αντιλαμβάνονται την αύξηση της θερμοκρασίας. Και οι χώρες με ψυχρότερο κλίμα είναι ευάλωτες Παρά το ότι η ακραία ζέστη είναι ένα φαινόμενο που δεν είθισται να συσχετίζουμε με χώρες της Βόρειας Ευρώπης, όπως η Γερμανία, εντούτοις και εκεί τα τελευταία χρόνια παρατηρείται άνοδος της θερμοκρασίας. Το 2003 περίπου 7000 άνθρωποι πέθαναν στη Γερμανία εξαιτίας του καύσωνα. Ο πρωτοφανής καύσωνας του 2003 είχε πλήξει όλη την Ευρώπη και είχε κοστίσει τη ζωή σε συνολικά 70.000. Παρά το ότι λίγες μέρες καύσωνα δεν είναι για τους περισσότερους ανθρώπους δυσβάσταχτες, εντούτοις για ευπαθείς ομάδες, όπως τους ηλικιωμένους, τις εγκύους, τα μωρά και τους αρρώστους μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολες. Όπως ανέφερε στη DW o κλιματολόγος του ΟΗΕ Ματίας Γκάρσαγκεν ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που εγκυμονεί ο καύσωνας είναι ότι πολλοί άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται τους ενδεχόμενους κινδύνους των υψηλών θερμοκρασιών. Ναι μεν κατανοούν ότι οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες αποτελούν πρόβλημα, από την άλλη πλευρά όμως δεν δείχνουν να έχουν καλή εικόνα για το πώς η αύξηση της θερμοκρασίας επηρεάζει τη ζωή και τις συνήθειές τους. Το φαινόμενο των «αστικών θερμονησίδων» Τα κύματα καύσωνα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για τα αστικά κέντρα, τα οποία θερμαίνονται μάλιστα πολύ περισσότερο σε σχέση με άλλες περιοχές κοντά στη φύση. Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο των «αστικών θερμονησίδων», όπως το αποκαλούν οι ειδικοί. Οι αστικές περιοχές καλύπτονται από άσφαλτο και τσιμέντο κι έτσι δεν μπορούν να συγκρατήσουν το νερό, όπως το έδαφος ή η βλάστηση, εξηγεί ο Γκάρσαγκεν. Σύμφωνα με έρευνα της ομάδας μελέτης κλιματικών φαινομένων C40, το 2050 πάνω από 970 πόλεις υπολογίζεται να έχουν μέσες υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι γύρω στους 35 βαθμούς. Μέχρι στιγμής μόνο το ένα τρίτο αυτών παρουσιάζουν τέτοιες θερμοκρασίες. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον ΟΗΕ ως το 2050 πάνω από τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε πόλεις, κάτι που ενδέχεται να επιτείνει το πρόβλημα. Προκειμένου λοιπόν να προσαρμοστούν οι μεγαλουπόλεις στις υψηλές θερμοκρασίες απαιτούνται αλλαγές στον αστικό σχεδιασμό. Σύμφωνα με τον γερμανό ειδικό αυτό μπορεί να σημαίνει αλλαγή στον τρόπο κατασκευής, στα κατασκευαστικά υλικά, στην αύξηση των χώρων πρασίνου αλλά και στη δημιουργία διαδρόμων αέρα μέσα στις πόλεις. «Ο αστικός σχεδιασμός βέβαια μπορεί να δώσει τεχνικές λύσεις, ωστόσο για την υιοθέτηση μεγάλων αλλαγών απαιτείται διάλογος με τους κατοίκους των πόλεων» εκτιμά ο Γκάρσαγκεν. Ο διάλογος με τους πολίτες είναι σημαντικός, ώστε να αντιληφθούν το πρόβλημα και να αναζητήσουν μαζί με τους ιθύνοντες λύσεις. Ο Γερμανός ειδικός πάντως εκτιμά ότι είναι καιρός να γίνει αντιληπτό ότι η δημιουργία πόλεων, όπως τις γνωρίζουμε σήμερα, δεν μπορεί να συνεχιστεί και στο μέλλον.

Σε καμίνι θα μετατραπεί η χώρα προς το τέλος της τρέχουσας εβδομάδας. Οι ζεστές ημέρες αναμένεται να γίνουν αφόρητες, αφού ο υδράργυρος θα σκαρφαλώσει έως και στους 45 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με τον Σταύρο Ντάφη, φυσικό και μετεωρολόγο. Όπως τονίζει ο κ. Ντάφης, στις χώρες των Βαλκανίων η θερμοκρασία θα είναι μέχρι και 14 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Πότε εκτιμάτε ότι θα γίνει αισθητό το κύμα ζέστης και πόσο θα επηρεάσει τη περιοχή των Βαλκανίων; Από την Τρίτη, μία διαταραχή χαμηλών πιέσεων μεγάλης κλίμακας στη Δυτική Ευρώπη, προερχόμενη από τον Ατλαντικό, θα οδηγήσει θερμές αέριες μάζες από την Αφρική προς την Ανατολική Ευρώπη. Η Ιταλία αρχικά θα βρίσκεται στο επίκεντρο των υψηλών θερμοκρασιών και μέχρι το τέλος της εβδομάδας στα Βαλκάνια η θερμοκρασία θα είναι έως και 14°C πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα όπως δείχνει ο παρακάτω χάρτης (σε υψόμετρο 1.500μ). Στην Ελλάδα περιμένουμε θερμοκρασίες μεταξύ 40-45°C σε ηπειρωτικές περιοχές, και στις παραθαλάσσιες 4-6 βαθμούς χαμηλότερες, όμως η αυξημένη υγρασία θα ανεβάζει την αίσθηση πάνω από τους 46°C. Ο Ιούνιος ξεκίνησε με χαμηλές θερμοκρασίες και αρκετές βροχές και όπως δείχνουν οι εκτιμήσεις σας έρχονται αρκετά υψηλές θερμοκρασίες. Πόσες ημέρες εκτιμάτε ότι θα διαρκέσουν; Έπειτα από ένα αρκετά δροσερό και βροχερό πρώτο 15ήμερο του Ιουνίου, η θερμοκρασία ανέβηκε αισθητά τις τελευταίες μέρες. Οι θερμοκρασίες που καταγράφουμε μέχρι σήμερα βρίσκονται κοντά ή ελάχιστα πάνω από τον μέσο όρο για τον Ιούνιο, κάτι που φαίνεται να αλλάζει μέχρι το τέλος του μήνα, καθώς ο υδράργυρος θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα μέχρι τις αρχές Ιουλίου. Η θερμοκρασία με τα σημερινά προγνωστικά δεδομένα φαίνεται να υποχωρεί από την Κυριακή 2 Ιουλίου. Την περασμένη εβδομάδα σημειώθηκαν νέα ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών σε αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ, με τη θερμοκρασία να φτάνει τους 49°C στην Καλιφόρνια και τους 48°C στην Αριζόνα. Υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες καταγράφηκαν και στην Κεντρική – Δυτική Ευρώπη, με 37°C στο Παρίσι, 34.5ºC στο Λονδίνο και 35°C στη Βιέννη. Πώς εξηγείτε τις σφοδρές καταιγίδες με χαλάζι και ανεμοστρόβιλους που έπληξαν περιοχές της Ελλάδας; Πού θα συνεχιστούν τις επόμενες ημέρες; Στη χώρα μας οι καταιγίδες των προηγούμενων ημερών ήταν απόλυτα φυσιολογικές για την μεταβατική περίοδο προς το καλοκαίρι, καθώς η σημαντική θέρμανση του εδάφους από την ηλιακή ακτινοβολία σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες ψηλά στην τροπόσφαιρα οδήγησαν σε καταιγίδες με έντονο χαρακτήρα. Οι κυριότερες κακοκαιρίες μάλιστα παρατηρήθηκαν Σαββατοκύριακο κάτι που εν μέρει μπορεί να εξηγηθεί από τα ατμοσφαιρικά κύματα Rossby που έχουν περίοδο 7-10 ημερών στο Β. Ημισφαίριο, με τη μία κακοκαιρία να διαδέχεται την άλλη έπειτα από μία εβδομάδα. Οι καταιγίδες θα συνεχίσουν να επηρεάζουν κυρίως ορεινά τμήματα της Ηπείρου, Μακεδονίας, Δυτικής Στερεάς και Δυτικής Πελοποννήσου μέχρι την Τρίτη 27 Ιουνίου, δροσίζοντας πρόσκαιρα μερικές περιοχές. Πηγή: http://greenagenda.gr/%CF%86%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CE%B7-%CF%87%CF%8E%CF%81%CE%B1-%CE%BC%CE%AD%CF%87%CF%81%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE-%CF%83%CF%84%CE%BF/

Το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού εκτίθεται σήμερα σε δυνητικά θανατηφόρα ζέστη για 20 ημέρες το χρόνο ή περισσότερο, σύμφωνα με νέα μελέτη. Ωστόσο, χωρίς σημαντικές μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, έως και τρία στα τέσσερα άτομα θα αντιμετωπίσουν την απειλή θανατηφόρου καύσωνα έως το 2100. Ακόμη και με μειώσεις, ένας στους δύο ανθρώπους στα τέλη του αιώνα θα αντιμετωπίσει πιθανώς τουλάχιστον 20 ημέρες ακραίας θανατηφόρας θερμότητας, σύμφωνα με την ανάλυση του Πανεπιστημίου της Χαβάης. «Οι θανατηφόροι καύσωνες είναι πολύ συνηθισμένοι. Δεν γνωρίζω γιατί ως κοινωνία δεν ανησυχούμε περισσότερο για τους κινδύνους τους», δήλωσε ο Καμίλο Μόρα, επικεφαλής της μελέτης. «Το κύμα καύσωνα του 2003 στην Ευρώπη σκότωσε περίπου 70.000 ανθρώπους, περισσότερους από οποιαδήποτε τρομοκρατική επίθεση», πρόσθεσε. Οι επικίνδυνοι καύσωνες είναι πολύ πιο κοινοί από ό,τι θεωρεί η κοινή γνώμη, σκοτώνοντας ανθρώπους σε περισσότερα από 60 διαφορετικά μέρη του κόσμου κάθε χρόνο. Αξιοσημείωτα συμβάντα θανατηφόρων καυσώνων περιλαμβάνουν εκείνον της Μόσχας το 2010, που κόστισε τη ζωή σε τουλάχιστον 10.000 ανθρώπους, και ο καύσωνας του Σικάγο το 1995, όταν 700 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από την υψηλή θερμοκρασία. Τις τελευταίες εβδομάδες, δεκάδες άτομα πέθαναν στην Ινδία και το Πακιστάν, με τις θερμοκρασίες να φτάνουν τους 53,5 βαθμούς Κελσίου. Ο Μόρα και μια διεθνής ομάδα ερευνητών και φοιτητών εξέτασαν περισσότερες από 30.000 σχετικές δημοσιεύσεις για να βρουν δεδομένα σχετικά με 1.949 περιπτώσεις σε πόλεις ή περιοχές όπου οι ανθρώπινοι θάνατοι συνδέονταν με υψηλές θερμοκρασίες. Θανατηφόρα κύματα καύσωνα έχουν καταγραφεί μεταξύ άλλων στη Νέα Υόρκη, την Ουάσιγκτον, το Λος Άντζελες, το Σικάγο, το Τορόντο, το Λονδίνο, το Πεκίνο, το Τόκιο, το Σίδνεϊ και το Σάο Πάολο. Όσοι ζουν στις υγρές τροπικές περιοχές αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, όπου ακόμη και ελαφρά αύξηση των μέσων θερμοκρασιών ή της υγρασίας μπορεί να οδηγήσει σε θανάτους. Ωστόσο, η θερμότητα μπορεί να είναι θανατηφόρα ακόμη και σε μέτριες θερμοκρασίες κάτω των 30 βαθμών Κελσίου, αν συνδυαστεί με πολύ υψηλή υγρασία, σύμφωνα με την έρευνα. Οι νέοι και οι ηλικιωμένοι, που συχνά στερούνται κατάλληλους πόρους και είναι κοινωνικά πιο απομονωμένοι, παραμένουν οι πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Η συντριπτική πλειοψηφία των 15.000 θανάτων στη Γαλλία στη διάρκεια του ευρωπαϊκού καύσωνα του 2003 αφορούσε άτομα τουλάχιστον 75 ετών, πολλά εκ των οποίων ζούσαν μόνα τους. Πηγή: http://www.naftemporiki.gr/story/1250101/thanasimoi-kausones-tha-apeiloun-to-75-tou-plithusmou-os-to-2100-an-de-meiothoun-oi-ekpompes-anthraka

Η Ε.Ε. θα χρειαστεί σχέδια έκτακτης ανάγκης προκειμένου να διατηρήσει την ισορροπία στο δίκτυο ηλεκτρισμού της από το 2030 και έπειτα, καθώς θα αυξηθεί σημαντικά η διείσδυση των ΑΠΕ και οι καύσωνες θα γίνονται όλο και συχνότεροι στους θερινούς μήνες. Αυτό προειδοποιούν ειδικοί του χώρου που μίλησαν στο Μontel. Ο Φουκ-Βιν Νγκούγιεν, ερευνητής του ινστιτούτου Ζακ Ντελόρ, τόνισε σχετικά ότι η Ευρώπη χρειάζεται μια πραγματική δοκιμή που θα συμπεριλάβει τη μεγαλύτερη ποικιλία ΑΠΕ προκειμένου να προετοιμαστεί για το μέλλον. Στα τέλη αυτής της δεκαετίας η ήπειρος θα δυσκολεύεται περισσότερο να εξισορροπήσει το σύστημα ηλεκτρισμού διότι τα καλοκαίρια θα υπάρχει χαμηλότερη διαθεσιμότητα πυρηνικών και υδροηλεκτρικών μονάδων παράλληλα με αυξημένη ζήτηση. Η επέκταση των διασυνδέσεων αποτελεί μονόδρομο, σύμφωνα με τον Υβ Λε Θίεις, αναλυτή της Compasss Lexecon, ενώ το διαφορετικό προφίλ των ευρωπαϊκών κρατών όσον αφορά τις αιχμές της ζήτησης συνηγορεί προς αυτή την κατεύθυνση. Το ζήτημα είναι φλέγον και για την Αμερική, όπου η Nexans προειδοποίησε για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Σε δηλώσεις του στο Energy Monitor, ο διευθυντής καινοτομίας, Ζερόμ Φουρνιέ, τόνισε ότι είναι θέμα χρόνου μέχρι να σημειωθούν σημαντικές διακοπές ρεύματος στο δίκτυο των ΗΠΑ. Παράλληλα, στις ΗΠΑ μεγαλύτερο μέρος του δικτύου είναι εναέριο σε σύγκριση με την Ευρώπη, γεγονός που το καθιστά ευάλωτο σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Ο ίδιος εκτιμά ότι η αναλογία των εναέριων και υπόγειων γραμμών πρέπει να σχεδιαστεί προσεκτικά, όπως και οι σχετικές επενδύσεις των διαχειριστών. Καθώς μιλάμε για ένα συχνά πεπαλαιωμένο δίκτυο ηλικίας 40-50 ετών, η αξιοπιστία του παίζει κρίσιμο ρόλο. "Είναι λίγο σαν την πανδημία: Όλοι έλεγαν ότι υπάρχει ο κίνδυνος πριν συμβεί, αλλά κανείς δεν έκανε τίποτα. Σήμερα βλέπουμε μικρές διακοπές ρεύματος εδώ και εκεί, αλλά σύντομα θα γίνει κάτι με μεγαλύτερο αντίκτυπο", υπογράμμισε ο Φουρνιέ.

Ο κίνδυνος εντοπίζεται κυρίως κατά τις νυχτερινές ώρες λόγω της απουσίας παραγωγής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς και ενδεχομένως από αιολικούς εάν επικρατήσουν συνθήκες άπνοιας σε μεγάλο μέρος της χώρας. Υπό τον φόβο έκτακτων γεγονότων που ενδεχομένως θα ανατρέψουν τη διαθεσιμότητα των θερμικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, βρίσκονται οι αρμόδιοι για τη διαχείριση του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας εν όψει παρατεταμένου καύσωνα. Ο κίνδυνος εντοπίζεται κυρίως κατά τις νυχτερινές ώρες λόγω της απουσίας παραγωγής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς και ενδεχομένως από αιολικούς εάν επικρατήσουν συνθήκες άπνοιας σε μεγάλο μέρος της χώρας. Πάντως επί του παρόντος οι αρμόδιοι δηλώνουν συγκρατημένα αισιόδοξοι υπογραμμίζοντας ότι η διαθεσιμότητα θερμικής παραγωγής είναι αυξημένη κατά τουλάχιστον 1000 MW σε σχέση με τον καύσωνα του 2021, ενώ ικανοποιητική είναι και η διαθεσιμότητα υδάτων στους ταμιευτήρες των μεγάλων υδροηλεκτρικών της ΔΕΗ. Χθες ο υπουργός και η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης και Αλεξάνδρα Σδούκου, πραγματοποίησαν σύσκεψη με στελέχη της ΡΑΑΕΥ, του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ και της ΔΕΗ προκειμένου να ενημερωθούν για την κατάσταση του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και για να δώσουν κατευθύνσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η επάρκεια και «να προσδιοριστούν μέτρα αντιμετώπισης έκτακτων και μη αναμενόμενων γεγονότων», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στη σχετική ανακοίνωση. Με δεδομένο δε ότι το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στις νυχτερινές ώρες, η πολιτική ηγεσία απηύθυνε έκκληση προς τους πολίτες για λελογισμένη χρήση των ηλεκτρικών συσκευών κατά τις βραδινές ώρες αιχμής, δηλαδή από τις 20:00 έως τις 22:00. Απηύθυνε επίσης σύσταση στους πολίτες να μεταφέρουν, στο μέτρο του δυνατού, την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από ενεργοβόρες συσκευές, κατά τις ώρες 14:00-18:00, όταν κορυφώνεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς. Τα φορτία Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά από το ΥΠΕΝ τα φορτία κατά τις ημέρες του καύσωνα εκτιμάται ότι θα καλυφθούν χωρίς πρόβλημα αφού οι νέοι φωτοβολταϊκοί σταθμοί που προστέθηκαν τα τελευταία χρόνια φθάνουν τα 3000 MW, ενώ η συνολική εγκατεστημένη ισχύς φωτοβολταικών συστημάτων αγγίζει τα 5.000 MW. Υπενθυμίζεται ότι το ημερήσιο φορτίο είχε ξεπεράσει τα 11.000 MW στους καύσωνες του 2021. Ωστόσο η κατάσταση είναι περισσότερο επισφαλής κατά τη διάρκεια της νύχτας λόγω της απουσίας φωτοβολταικών και ενδεχομένως αιολικών. Το νυχτερινό φορτίο του 2021 έφθασε στα 9.300 MW αλλά όπως επισημαίνουν παράγοντες με γνώση της κατάστασης του συστήματος εφέτος τα πράγματα είναι καλύτερα αφού είναι διαθέσιμη η μονάδα της ΔΕΗ Άγιος Δημήτριος 5 ισχύος 300 MW η οποία το 2021 βρισκόταν σε συντήρηση, ενώ είναι διαθέσιμες σε συνθήκες δοκιμαστικής λειτουργίας και οι δυο νέες Πτολεμαΐδα 5 της ΔΕΗ και Άγιος Νικόλαος 2 της Μυτιληναίος. Η εγκατεστημένη ισχύς των δυο μονάδων φθάνει τα 1400 MW. Εκτιμάται δε ότι ακόμη και αν λόγω της δοκιμαστικής λειτουργίας δώσουν στο σύστημα το μισό της εγκατεστημένης ισχύος τους δηλαδή 700 MW, εξασφαλίζονται 1000 MW θερμικής ισχύος περισσότερα σε σχέση με το 2021. Επιπλέον δεν φαίνεται να υπάρχουν ζητήματα στη λειτουργία του συστήματος ή του δικτύου μέσης και χαμηλής τάσης, αν και οι εμπλεκόμενοι είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί για τις εξελίξεις σε έναν επόμενο καύσωνα ή σε ενδεχόμενα έκτακτα φαινόμενα όπως πυρκαγιές που θα μπορούσαν να θέσουν εκτός συστήματος περισσότερες από μια μονάδες ηλεκτροπαραγωγής.