Αναζήτηση στην κοινότητα

Από εντεινόμενη ξηρασία και ιδιαίτερα έντονες βροχοπτώσεις θα επηρεαστεί η Μεσόγειος τα επόμενα χρόνια. Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κλιματολόγος και διευθύντρια Έρευνας στο Ινστιτούτο Έρευνας για την Ανάπτυξη στη Γαλλία, Φρανσουάζ Βιμέ, η Μεσόγειος αποτελεί μία περιοχή που επηρεάζεται από μια σειρά κλιματικών κινδύνων, όπως οι μεσογειακοί κυκλώνες, οι οποίοι αναμένεται να ενταθούν τα επόμενα χρόνια, ενώ προσθέτει ότι οι βροχοπτώσεις γύρω από τη Μεσόγειο πρόκειται να είναι αρκετά διαφορετικές εξαιτίας των μεγάλων περιόδων χωρίς βροχή. «Δεν είναι μόνο οι καύσωνες που θα επιδεινωθούν από την κλιματική αλλαγή. Οι βροχοπτώσεις γύρω από τη Μεσόγειο θα είναι διαφορετικές. Θα έχουμε μεγάλες περιόδους χωρίς βροχή, ιδίως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, και όταν οι καιρικές συνθήκες το ευνοούν, θα εκδηλώνονται πολύ έντονες νεροποντές, επειδή η θερμότερη ατμόσφαιρα μπορεί να συγκρατήσει περισσότερο νερό. Αυτή η καταρρακτώδης βροχή θα πέφτει σε ξηρό έδαφος και δεν θα διηθείται. Η Μεσόγειος θερμαίνεται δύο φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο Η απορροή θα προκαλέσει αναπόφευκτα πλημμύρες», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Βιμέ μετά τη διάλεξή της στο Γαλλικό Ινστιτούτο στο πλαίσιο της 1ης γιορτής για την Επιστήμη με θέμα το νερό στη δίνη της κλιματικής κρίσης. Η ταχύτητα με την οποία θερμαίνεται η περιοχή της Μεσογείου — περίπου 2 φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο — πολλαπλασιάζει τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με την κ. Βιμέ αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος είναι η περιοχή να επηρεάζεται από μία σειρά κλιματικών κινδύνων που θα ενταθούν τα επόμενα χρόνια, όπως οι μεσογειακοί κυκλώνες (medicanes) και φαινόμενα όπως η κακοκαιρία «Daniel». «Η περιοχή της Μεσογείου θα επηρεαστεί επίσης από την εντεινόμενη ξηρασία και τις καταρρακτώδεις βροχές. Τέλος, η αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας της Μεσογείου και οι θαλάσσιοι καύσωνες είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς για τα θαλάσσια οικοσυστήματα και ευνοούν την εμφάνιση και τη μετανάστευση χωροκατακτητικών θαλάσσιων ειδών» προσθέτει. Η θερμότερη περίοδος του 2023 Αναφορικά με την αύξηση της θερμοκρασίας σε όλον τον πλανήτη η κ. Βιμέ επισημαίνει ότι η περίοδος από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 2023 είναι ήδη η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ, με την αύξηση της θερμοκρασίας να είναι στο +1,43°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή, ενώ υπογραμμίζει ότι το 2023 αναμένεται να είναι το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί από την αρχή του 20ου αιώνα, και προσθέτει ότι «θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το τέλος του έτους για να είμαστε σίγουροι». «Γνωρίζουμε ότι, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, η ένταση, η διάρκεια και η συχνότητα των κυμάτων καύσωνα θα αυξηθούν σε όλον τον κόσμο. Γνωρίζουμε επίσης ότι η ένταση των καυσώνων αυξάνεται ταχύτερα από την ίδια την υπερθέρμανση του πλανήτη. Για παράδειγμα, ένας καύσωνας που εμφανιζόταν μία φορά κάθε 50 χρόνια στα τέλη του 19ου αιώνα θα εμφανίζεται περίπου μία φορά κάθε 3 χρόνια σε έναν κόσμο με θερμοκρασία +2°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή, και κατά μέσο όρο, η έντασή του θα είναι κατά 2,5°C έως 3°C υψηλότερη. Σήμερα, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι οι περισσότεροι καύσωνες που εμφανίζονται στην Ευρώπη οφείλονται στην κλιματική αλλαγή. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα είχαν εμφανιστεί σε ένα κλίμα που δεν είχε μεταβληθεί από τον άνθρωπο», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Βιμέ. Πρέπει να προσαρμοστούμε Σύμφωνα με την κ. Βιμέ είναι αναγκαίο να προσαρμοστούν όλοι στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. «Γνωρίζουμε ότι πέρα από μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά +2°C, η προσαρμογή γίνεται πολύπλοκη, αν όχι αδύνατη, για ορισμένες περιοχές. Για παράδειγμα, πρέπει να προσαρμόσουμε τις πόλεις μας στα κύματα καύσωνα φυτεύοντας βλάστηση και βελτιώνοντας τη θερμομόνωση των κτιρίων. Τα γεωργικά μας συστήματα πρέπει επίσης να επανεξεταστούν για να προσαρμοστούν στις λιγότερες βροχοπτώσεις το καλοκαίρι», εξηγεί και προσθέτει ότι η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών έχει συνοψίσει και αξιολογήσει μια σειρά λύσεων για όλους τους τομείς και όλες τις περιοχές. «Είναι επίσης απαραίτητο να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα για να συμβάλουμε στον μετριασμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη έχει ψηφίσει νόμο που απαιτεί να μειώσει τις εκπομπές της κατά 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά έχουμε μείνει πολύ πίσω, τόσο όσον αφορά την προσαρμογή, όσο και τον μετριασμό», καταλήγει η κ. Βιμέ. View full είδηση

H νέα επιστημονική δημοσίευση του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος με θέμα ‘First Assessment of Micro-Litter Ingested by Dolphins, Sea Turtles and Monk Seals Found Stranded along the Coasts of Samos Island, Greece’, αποτελεί την πρώτη έρευνα που έγινε στο Αιγαίο για την καταγραφή της περιεκτικότητας μικροπλαστικών ρύπων σε τέσσερα είδη θαλάσσιων θηλαστικών και 2 είδη θαλάσσιας χελώνας που εντοπίστηκαν νεκρά στις ακτές του ΒΑ Αιγαίου. Οι αναλύσεις έγιναν στα εργαστήρια του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, ενώ η έρευνα έγινε σε συνεργασία με επιστήμονες από το τμήμα Βιοϊατρικής του Πανεπιστημίου Padova Ιταλίας, το Ζωολογικό Σταθμό Anton Dohrn Ιταλίας και το Πανεπιστήμιο Baja California Sur στο Μεξικό. Εξετάστηκαν 25 θαλάσσια ζώα: 8 δελφίνια, 2 μεσογειακές φώκιες και 15 θαλάσσιες χελώνες, στο σύνολο των οποίων εντοπίστηκαν πλαστικοί ρύποι. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, εντοπίστηκαν συνολικά 10,639 μικροπλαστικές ίνες στο γαστρεντερικό σύστημα των νεκρών θαλάσσιων θηλαστικών και χελωνών. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2023/04/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CF%80%CE%AD%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%82-2.jpg Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας πιστοποιούν για ακόμη μία φορά ότι τα θραύσματα και οι ίνες των πλαστικών απορριμμάτων που βρίσκονται εκτεθειμένα στο περιβάλλον, έχουν ήδη εισχωρήσει σε όλα τα επίπεδα των οικοσυστημάτων και της τροφικής αλυσίδας των ελληνικών θαλασσών. Αντίστοιχα ανησυχητικά ήταν και τα συμπεράσματα των 14ων προηγούμενων επιστημονικών δημοσιεύσεων του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος με θέμα τη μικροπλαστική ρύπανση από το 2009 έως σήμερα. Θραύσματα και ίνες πλαστικού ανιχνεύονται σχεδόν στο σύνολο πολλών χιλιάδων δειγμάτων από διάφορα είδη ψαριών και ασπόνδυλων, θαλάσσιας χλωρίδας, θαλασσινού νερού και ιζήματος. Τα τελευταία χρόνια τα ακόμα μικρότερα θραύσματα των πλαστικών απορριμμάτων, τα λεγόμενα νανοπλαστικά, έχουν αναδειχθεί ως πολύ πιο επικίνδυνα, δεδομένου ότι εισχωρούν μέσα στους ιστούς των οργανισμών - ακόμα και του ανθρώπου - με σοβαρές επιπτώσεις που ακόμα δεν έχουν προσδιοριστεί λεπτομερώς. Οι επιβλαβείς επιπτώσεις των μικροσκοπικών πλαστικών θραυσμάτων που εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητές. Πρέπει όμως να τονίσουμε ότι πέρα από τα τοξικά χημικά που περιέχει το πλαστικό από την παραγωγή του (βαρέα μέταλλα, επιβραδυντικά καύσης, φθαλικές ενώσεις, δισφαινόλες, κλπ.), όταν το πλαστικό βρίσκεται επί μήνες ή χρόνια στο θαλάσσιο περιβάλλον λειτουργεί σαν "σφουγγάρι", καθώς σε αυτό εισχωρούν και άλλες τοξικές ουσίες που βρίσκονται στο θαλασσινό νερό (φυτοφάρμακα, oργανοχλωρίδια κλπ). Έτσι όταν μέσω της τροφικής αλυσίδας τα θραύσματα του πλαστικού καταλήγουν στους διάφορους οργανισμούς και στον άνθρωπο, οι τοξικές επιπτώσεις είναι πολλαπλάσιες. Η κατανόηση των επιπτώσεων που προκαλεί η πλαστική ρύπανση στα θαλάσσια οικοσυστήματα και είδη, αλλά και στην ανθρώπινη υγεία είναι πολύ σημαντική, ιδίως στη Μεσόγειο που θεωρείται ως μία από τις πλέον επιβαρυμένες θάλασσες του πλανήτη. Εδώ εκτιμάται ότι ανά 100 m2 θαλάσσιου πυθμένα υπάρχουν περίπου 43.55 απορρίμματα, εκ των οποίων το 70–80% είναι πλαστικά διαφόρων τύπων. Δυστυχώς τα παραπάνω δεν προξενούν έκπληξη σε μία χώρα που είναι ουραγός στην Ε.Ε. όσον αφορά την ανακύκλωση, καθώς σε πολλές περιοχές της χώρας επιμένει να παρουσιάζει την εικόνα ανοιχτής χωματερής ακόμα και ενόψει τουριστικής περιόδου, αντί να αποτελεί ανταγωνιστικό και πρότυπο τουριστικό προορισμό (φυσικά με λίγες εξαιρέσεις από συγκεκριμένους δήμους). Διασκορπισμένα απορρίμματα βρίσκονται όλο το χρόνο στις άκρες των αστικών και επαρχιακών δρόμων, σε τουριστικές περιοχές, σε πλούσια οικοσυστήματα, δίπλα σε αρχαιολογικούς χώρους και στην πλειονότητά τους καταλήγουν στη θάλασσα. Φυσικά η Ελλάδα δεν είναι ο μόνος ρυπαντής του Αιγαίου. Σοβαρό πρόβλημα προκαλείται και από τους τεράστιους όγκους πλαστικών ρύπων που προέρχονται και από τις γειτονικές χώρες. Όμως, δεν είμαστε σε θέση να θέσουμε το ζήτημα αυτό στις διμερείς σχέσεις με τις γειτονικές μας χώρες, καθώς η συμβολή μας στο πρόβλημα και η ανεπάρκεια των μέτρων διαχείρισής από ελληνικής πλευράς έχει οδηγήσει στις εικόνες που αντικρίζουμε σήμερα. Το πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης χρόνο με το χρόνο διογκώνεται ανησυχητικά. Στην Ελλάδα, παρά τις φιλόδοξες εξαγγελίες μέτρων, π.χ. για τον περιορισμό της πλαστικής σακούλας ή του πλαστικού μιας χρήσης, τα μέτρα εφαρμόζονται ανεπαρκώς και αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό του προβλήματος. Καθώς ο τεράστιος διασκορπισμός των πλαστικών ρύπων και οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον αποτελούν πλέον δυσθεώρητο πρόβλημα, δεν είναι δυνατόν να επιμένουμε να εθελοτυφλούμε ούτε σε εθνικό, ούτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αξιοσημείωτο είναι ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα διασποράς του πλαστικού και της πλαστικής ρύπανσης προέρχεται από τη βιομηχανία τροφίμων και το λιανεμπόριο γενικότερα και την ευρεία διάθεση στους καταναλωτές προϊόντων σε πλαστικές συσκευασίες μίας χρήσης. Μία από τις πολυάριθμες παράνομες χωματερές που ακόμα λειτουργούν στα ελληνικά νησιά, με τα απορρίμματα εκτεθειμένα στους δυνατούς ανέμους. Είναι αδιανόητο ότι η “διαχείριση δια του διασκορπισμού” αποτελεί πρακτική διαχείρισης ακόμα και από εύπορους νησιωτικούς δήμους. «Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω δεν είναι μόνο το υπέρογκο κόστος των προστίμων που τελικά όλοι επιβαρυνόμαστε ως φορολογούμενοι λόγω της μη συμμόρφωσης με τη νομοθεσία της ΕΕ, ούτε τα διάσπαρτα σκουπίδια που ενοχλούν την αισθητική μας.Σημαντικότερο όλων είναι η επικίνδυνη πλαστική ρύπανση, που χρόνο με το χρόνο συσσωρεύεται και διογκώνεται, εισέρχεται στα οικοσυστήματα και την τροφική αλυσίδα και αποτελεί τη βαριά, τοξική, κληρονομιά που θα αφήσουμε στις επόμενες γενιές, ως τη νέα περιβαλλοντική κρίση που τους προετοιμάζουμε» επισημαίνεται στην ανακοίνωση του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος». View full είδηση

Η Digisec ανέλαβε την εγκατάσταση 10 συστημάτων Bird Monitoring System® Οffshore στο υπεράκτιο αιολικό πάρκο Beleolico της Renexia SpA, στο Taranto της Ιταλίας. To Beleolico είναι το πρώτο υπεράκτιο αιολικό πάρκο της Μεσογείου, αποτελείται από 10 ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 30MW και μπορεί να καλύψει εξ’ ολοκλήρου τις ανάγκες μιας πόλης 60.000 κατοίκων. Το έργο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος Ιουλίου. Το Bird Monitoring System® είναι ένα πρωτοποριακό σύστημα που βασίζεται στην χρήση αλγόριθμων Machine Learning, ώστε να εκπαιδεύεται συνεχώς και να κάνει όλο και πιο ακριβείς αναγνωρίσεις πτηνών, τα οποία ξεχωρίζει από άλλα αντικείμενα, όπως αεροπλάνα, πτερύγια ανεμογεννητριών, σύννεφα κλπ. Αποτελείται από κάμερες υπερ-υψηλής ανάλυσης, ηχεία που εκπέμπουν τους αποτρεπτικούς ήχους καθώς και την καρδιά του συστήματος που αναλύει τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο με την βοήθεια της τεχνολογίας Machine Learning. Πώς λειτουργεί Οι κάμερες επιβλέπουν τον χώρο γύρο από τις ανεμογεννήτριες και στέλνουν σε πραγματικό χρόνο video στο control module του συστήματος, το οποίο είναι εγκατεστημένο εντός της ανεμογεννήτριας. Στην συνέχεια τα video αναλύονται από τον αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης και αν αναγνωριστεί πτηνό με κατεύθυνση στην ανεμογεννήτρια, παρακολουθείται μέχρι να εισέλθει στην ζώνη αποτροπής. Εάν το πτηνό εισέλθει στην ζώνη αποτροπής, εκπέμπεται από τα ηχεία του συστήματος ειδικός ήχος ώστε να το αποτρέψει και να αλλάξει την πορεία του. Στην σπάνια περίπτωση που το πτηνό συνεχίσει την πορεία του προς τα πτερύγια και εισέλθει στην ζώνη shut-down, τότε το Bird Monitoring System®, δίνει εντολή να σταματήσει η ανεμογεννήτρια, εωσότου το πτηνό εξέλθει από την επικίνδυνη ζώνη. Ο COO της Digisec Γιώργος Διακομανώλης δήλωσε: «Αποτελεί δικαίωση για εμάς το ότι η Renexia επέλεξε το Bird Monitoring System® για να προστατέψει την ορνιθοπανίδα στο πάρκο Beleolico στο Taranto της Ιταλίας. Το Beleolico είναι το πρώτο offshore αιολικό πάρκο στην Μεσόγειο και αποτελεί case study για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή αγορά υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι μια ελληνική startup σαν την Digisec, σχεδιάζει και εξάγει λύσεις υψηλής τεχνολογίας βασισμένες στην τεχνητή νοημοσύνη και την μηχανική μάθηση στην Ευρωπαϊκή αγορά. Μετά την Ιταλία, αναμένουμε μέχρι το τέλος του έτους να ξεκινήσουμε εγκαταστάσεις σε αιολικά πάρκα στην Γαλλία και την Αυστρία» Σύμφωνα με τον CTO της Digisec Χρήστο Διακομανώλη «η εγκατάσταση των συστημάτων μας σε θαλάσσιο περιβάλλον αποτελεί πρόκληση για εμάς και το επιστέγασμα της πολύμηνης έρευνας και ανάπτυξης του Οffshore Version του Bird Monitoring System®, το οποίο απευθύνεται στην παγκόσμια αγορά των υπεράκτιων αιολικών πάρκων». 25 αιολικά πάρκα H Digisec ανέλαβε επίσης την εγκατάσταση συστημάτων Bird Monitoring System® στο αιολικό πάρκο Πατριάρχης στον Έβρο του Ισπανικού κολοσσού Iberdrola ισχύος 46,3MW και στο αιολικό πάρκο Βύσιμα στην Φλώρινα, της εταιρείας Vendavel ισχύος 40MW. Με αυτά τα τρία αιολικά πάρκα, η Digisec συμπληρώνει εγκατεστημένη βάση συνολικά 21 αιολικών πάρκων ενώ ως το τέλος του χρόνου θα ξεπεράσει τα 25. Τέλος, στα πλαίσια της παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών σε αιολικά πάρκα, η Digisec υπέγραψε πλαισιακή σύμβαση για την επιθεώρηση των πτερυγίων (blades inspection) με χρήση drones και πλατφόρμας τεχνητής νοημοσύνης σε όλα τα αιολικά πάρκα μεγάλου κατασκευαστή ανεμογεννητριών σε όλη την Ελλάδα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Digisec Α.Ε. παρέχει μεταξύ άλλων ολοκληρωμένες λύσεις υψηλής τεχνολογίας σε αιολικά πάρκα, βασισμένες σε τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης, οι οποίες έχουν κερδίσει πλήθος βραβείων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Είναι μέλος του ΣΕΒ, της ΕΛΕΤΑΕΝ, του ΣΕΠΕ και του Wind Europe. View full είδηση

Επιστήμονες από το Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας (NOC) του Ηνωμένου Βασιλείου αποκάλυψαν σημαντική άνοδο της στάθμης της θάλασσας στη Μεσόγειο Θάλασσα, χρησιμοποιώντας μια νέα μέθοδο για τη μέτρηση των αλλαγών στη στάθμη της θάλασσας. Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Geophysical Research: Oceans, έδειξε ότι τα επίπεδα της θάλασσας στη Μεσόγειο Θάλασσα έχουν αυξηθεί με πολύ υψηλότερους ρυθμούς τα τελευταία 20 χρόνια σε σύγκριση με ολόκληρο τον 20ό αιώνα. Η μελέτη αποκάλυψε ότι η στάθμη της θάλασσας στη Μεσόγειο Θάλασσα αυξήθηκε κατά περίπου 7 εκατοστά την περίοδο 2000–2018. Οι προηγούμενες αλλαγές στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας στη Μεσόγειο Θάλασσα ήταν εξαιρετικά απρόβλεπτες λόγω περιορισμένων δεδομένων παρατήρησης, αλλά χρησιμοποιώντας αυτήν την τελευταία μέθοδο, οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα στάθμης της θάλασσας από παλιρροιογράφους και δορυφόρους, αποκαλύπτοντας μια πολύ μεγάλη αύξηση ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης των ωκεανών και της τήξης χερσαίου πάγου. Oι συνολικοί σχετικοί ρυθμοί ανόδου της στάθμης της θάλασσας της Μεσογείου, για το διάστημα 2000–2018, σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη του Εθνικού Κέντρου Ωκεανογραφίας του Ηνωμένου Βασιλείου Ο Δρ Francisco Mir Calafat, της ομάδας Marine Physics and Ocean Climate του Εθνικού Κέντρου Ωκεανογραφίας του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε: «Η έρευνα μας δείχνει πώς η κλιματική αλλαγή έχει επιταχύνει σημαντικά την άνοδο της στάθμης της θάλασσας στη Μεσόγειο από το 2000 μέσω της αυξημένης τήξης του πάγου της ξηράς. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην Αδριατική, το Αιγαίο και τη Θάλασσα του Λεβάντε (ανατολική Μεσόγειος), όπου η στάθμη ανεβαίνει με ακόμη πιο γρήγορο ρυθμό από την υπόλοιπη Μεσόγειο». Ο Δρ Calafat συνέχισε: «Είναι η πρώτη φορά που μπορούμε να διακρίνουμε ξεκάθαρα τις φυσικές διακυμάνσεις στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τις αλλαγές που προκύπτουν από τη συνεχή ανθρώπινη επίδραση στη Μεσόγειο Θάλασσα, με βάση μόνο τις παρατηρήσεις. Το πετύχαμε αυτό αναλύοντας δεδομένα από μετρητές παλίρροιας και δορυφορική υψομετρία μαζί με μοτίβα απόκρισης της στάθμης της θάλασσας στο λιώσιμο των πάγων της ξηράς, που εξηγούν πώς η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει χιλιάδες μίλια μακριά από λιωμένα στρώματα πάγου». «Οι νέες εκτιμήσεις θα μας επιτρέψουν να ανιχνεύσουμε την επιτάχυνση στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας πολύ νωρίτερα, δίνοντας μας περισσότερο χρόνο για να αυξήσουμε την προσαρμογή». Τα νέα σύνολα δεδομένων θα βοηθήσουν τις τοπικές αρχές να σχεδιάσουν τις παράκτιες άμυνες που προστατεύουν τις τοπικές κοινότητες, καθώς και να προσδιορίσουν καλύτερα τα καταλληλότερα επίπεδα προστασίας που απαιτούνται σε ορισμένες περιοχές. Το να μπορούμε να προβάλλουμε με ακρίβεια την περιφερειακή άνοδο της στάθμης της θάλασσας είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ανάπτυξης και εφαρμογές των ορθών στρατηγικών προσαρμογής των ακτών. Τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Μεσογείου, τα οποία βρίσκονται σε μία από τις πιο ευάλωτες περιοχές που είναι επιρρεπείς στην κλιματική αλλαγή, κινδυνεύουν ήδη από πλημμύρες και διάβρωση των ακτών. Πηγή: Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας του Ηνωμένου Βασιλείου – ΝΟC (National Oceanography Centre) View full είδηση

Οι κυκλώνες είναι οι κύριοι ρυθμιστές των καιρικών συνθηκών στην περιοχή της Μεσογείου και αποτελούν συχνά κίνδυνο, προκαλώντας ανεμοθύελλες και έντονες βροχοπτώσεις. Επιπλέον, οι κυκλώνες διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη μεταβλητότητα του κλίματος ελέγχοντας την ωκεάνια κυκλοφορία και τον περιφερειακό κύκλο του νερού, και κινητοποιώντας και μεταφέροντας μεγάλες ποσότητες σκόνης από τη Βόρεια Αφρική προς την Ευρώπη. Παρά τα πρόσφατα επιτεύγματα της επιστημονικής κοινότητας για την παροχή βαθύτερης γνώσης για τις ατμοσφαιρικές διεργασίες και τις επιπτώσεις που σχετίζονται με τους μεσογειακούς κυκλώνες, εξακολουθούν να υπάρχουν επιστημονικές προκλήσεις που δεν έχουν αντιμετωπιστεί που απαιτούν συντονισμένη προσέγγιση. Επιπλέον, η έλλειψη άμεσης αλληλεπίδρασης μεταξύ ακαδημαϊκών ερευνητών και επιστημόνων πρόβλεψης καιρού/κλίματος που εργάζονται σε επιχειρησιακά κέντρα, εμποδίζει την αποτελεσματική εκμετάλλευση των θεμελιωδών ερευνητικών αποτελεσμάτων για τη βελτίωση των ατμοσφαιρικών μοντέλων με απτό τρόπο. Ως εκ τούτου, είναι αναμφισβήτητο ότι υπάρχουν δυνητικά μεγάλα κοινωνικά οφέλη από τη βελτίωση των προβλέψεων κυκλώνων για τα χρονοδιαγράμματα του καιρού και του κλίματος. Η αποτελεσματική δικτύωση μεταξύ των ενδιαφερομένων, των επιχειρησιακών μετεωρολόγων και των ερευνητών είναι έγκαιρη και απαραίτητη για την αντιμετώπιση τόσο των προκλήσεων του συντονισμού της έρευνας όσο και της επιχειρησιακής εφαρμογής των επιστημονικών αποτελεσμάτων στις υπηρεσίες καιρού και κλίματος. Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα COST Action MedCyclones (CA19109) συντονίζει τις δραστηριότητες ερευνητών στη μετεωρολογία και την κλιματολογία, και επιστημόνων από υπηρεσίες καιρού/κλίματος με κύριο στόχο την παροχή βαθύτερης κατανόησης των μεσογειακών κυκλώνων και τη σημαντική βελτίωση της ευρωπαϊκής ικανότητας πρόβλεψης των περιβαλλοντικών και κλιματικών επιπτώσεών τους. Στο πρόγραμμα MedCyclones συμμετέχουν ερευνητές από 29 χώρες, μεταξύ των οποίων 15 Έλληνες επιστήμονες από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, και το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών. View full είδηση

Η αποτελεσματική ενίσχυση της δέσμευσης και των δράσεων για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από πλαστικά στην περιοχή της Μεσογείου, με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, τέθηκε στο επίκεντρο του Συμφώνου Συνεργασίας που υπέγραψαν το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) και ο Κύκλος των Μελών Κοινοβουλίων της Μεσογείου για την Αειφόρο Ανάπτυξη (COMPSUD) στην Αθήνα. Όπως ανακοινώθηκε, το Σύμφωνο Συνεργασίας έχει ως στόχο να παρουσιάσει σημαντικά αποτελέσματα και επιτεύγματα του έργου που αφορούν ολόκληρο τον κύκλο διαχείρισης των θαλάσσιων απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης, του σχεδιασμού και της υλοποίησης μέτρων για την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης που οφείλεται σε αυτά. Τα δύο μέρη υπέγραψαν το Σύμφωνο σε μία υψηλού επιπέδου ειδική Συνεδρία του Διεθνούς Συνεδρίου του έργου “Interreg Med Plastic Busters MPAs” με τίτλο “Plastic Busters MPAs consolidates efforts to slash marine plastic pollution in Mediterranean Marine Protected Areas”, που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο. Το παρόν εκ μέρους της ελληνικής πολιτείας έδωσε η Δρ. Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, Βουλευτής, Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος και της Υποεπιτροπής Υδατικών Πόρων της Βουλής, που αποτελεί ενεργό μέλος του COMPSUD. Ενώ, τη Συνεδρία άνοιξαν, ο πρόεδρος του COMPSUD, Καθ. Moh Rejdali ο οποίος και υπέγραψε το Σύμφωνο Συνεργασίας, με την κα Tatjana Hema, Συντονίστρια του Σχεδίου Δράσης για την Μεσόγειο των Ηνωμένων Εθνών. Όπως δήλωσε η κα Hema: «Το πρόγραμμα συμβάλει σημαντικά στην ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκομένων για τον περιορισμό της μόλυνσης στις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές». Όπως είπε: «Είναι σημαντικό να ενώσουμε τις δυνάμεις μας προκειμένου να η Μεσόγειος να καταστεί μία περιοχή με στιβαρή δέσμευση για την προστασία του περιβάλλοντος». «Πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας προκειμένου να επιτύχουμε τους στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι: «Δε θα κερδίσουμε αυτή την μάχη εάν δεν συνεργαστούμε». Μάλιστα, η κα Hema τόνισε την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών από τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους μέσω του COMPSUD, ενώ εξέφρασε την πεποίθηση ότι η συμβολή θα είναι σημαντική στο πλαίσιο των διεθνών δράσεων και προγραμμάτων. «Ο απώτερος στόχος είναι να μειώσουμε δραστικά την πλαστική μόλυνση μέχρι το 2030», με την προώθηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας και τις πρακτικές της επανάκτησης, επανάχρησης και ανακύκλωσης των απορριμμάτων», δήλωσε απ΄ την πλευρά του ο κ. Rejdali: «Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, ωστόσο υπάρχει η ισχυρή βούληση να εργαστούμε για την επίτευξη των στόχων μας», τόνισε. «Αν και η περιοχή μας, η Μεσόγειος, είναι μία από τις πλέον ταραγμένες, ταυτόχρονα είναι και μία από τις πλέον πρωτοπόρες σε ζητήματα περιβαλλοντικής προστασίας», δήλωσε ο καθηγητής Μιχαήλ Σκούλλος, πρόεδρος MIO-ECSDE και γενικός γραμματέας COMPSUD, ο οποίος συντόνισε το πρόγραμμα και τη Συμφωνία. «Είμαστε εδώ για να στείλουμε ένα ισχυρό μήνυμα καθώς το Σύμφωνο που υπογράφηκε σήμερα στην Αθήνα, υποστηρίζει έμπρακτα όσα προβλέπει Η Σύμβαση για την Προστασία της Μεσογείου από τη Ρύπανση και τα Πρωτόκολλά της», ανέφερε ο καθηγητής. Ενώ, όπως τόνισε: «Χρειάζεται να ενισχύσουμε τους δεσμούς όσων ενδιαφέρονται για το μέλλον του πλανήτη και όλων όσων χαράσσουν πολιτική, και αυτοί δεν είναι άλλοι από τους εκπροσώπους των εθνικών κοινοβουλίων». επισημαίνοντας την ανάγκη προώθησης της εκπαίδευσης στα εν λόγω ζητήματα. Σημειώνεται, ότι το Διεθνές Συνέδριο συνδιοργανώνεται από το ελληνικό υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Μεσογειακό Γραφείο Πληροφόρησης για το Περιβάλλον, τον Πολιτισμό και την Αειφόρο Ανάπτυξη (MIO-ECSDE) και το Πανεπιστήμιο της Σιένα. View full είδηση

Ο τελευταίος αιώνας είναι ο θερμότερος των τελευταίων 100.000 ετών”, επεσήμανε ο Πρόδρομος Ζάνης, Καθηγητής του Τομέα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας, Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ στην κεντρική του ομιλία με θέμα: “Παγκόσμια υπερθέρμανση και η κλιματική αλλαγή στη Mεσόγειο - Πιέσεις και επιπτώσεις στον αγροτικό τομέα” , στο πλαίσιο της διημερίδας που πραγματοποιείται στο ΚΕΔΕΑ του ΑΠΘ. Η διημερίδα διοργανώνεται από το διεπιστημονικό κέντρο αγροδιατροφής του ΑΠΘ (ΚΕΑΓΡΟ ΑΠΘ), σε συνεργασία με το Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) και τελεί υπό την αιγίδα του ΑΠΘ και της Περιφέρειας Kεντρικής Μακεδονίας. “Οι πρόσφατες αλλαγές στο κλίμα είναι ευρείες, γρήγορες και εντείνονται. Είναι πρωτοφανείς τα τελευταία 2 χιλιάδες χρόνια ενώ η τελευταία 100-ετία εκτιμάται ως η πιο θερμή τα τελευταία 100.000 χρόνια” είπε ο κ. Ζάνης. “Αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα θα συνεχίζονται οι συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα και αυτό θα κάνει εφιαλτικές τις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η τρέχουσα παγκόσμια δράση δεσμεύσεων μέχρι το 2030 δεν είναι σύμφωνη με αυτό που απαιτείται για τον περιορισμό της παγκόσμιας θέρμανσης στους 1,5 ° C. Μακροπρόθεσμα η μέση υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5 ° C, θα ξεπεραστεί στα επόμενα 20 χρόνια με περισσότερες από 50% πιθανότητες στις αρχές της δεκαετίας του 2030. Αν δεν υπάρξουν άμεσες, γρήγορες και μεγάλης κλίμακας μειώσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ο περιορισμός της θέρμανσης στους 1,5 ° C δεν θα είναι εφικτός. Η επιστημονική κοινότητα μελετά μελλοντικά σενάρια από τα πιο ακραία όπου θα υπάρχει μηδενική πρόσθετη δράση για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής (και δεν είναι πράγματι συμβατά με τις τρέχουσες τάσεις) και μπορεί να οδηγήσουν σε επίπεδα υπερθέρμανσης της τάξης των 4-5° C βαθμών Κελσίου μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα έως και πολύ ευοίωνα σενάρια που στοχεύουν σε καθαρές μηδενικές εκπομπές CO2 στη δεκαετία του 2050 (κλιματική ουδετερότητα) που είναι λογικά αλλά δεν γνωρίζουμε πόσο πιθανά. Αυτό θα εξαρτηθεί από το αν οι χώρες θα είναι σε θέση να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών CO2 στα μέσα του αιώνα. “Δυστυχώς αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι η Μεσόγειος ανταποκρίνεται περισσότερο στους εντόνους ρυθμούς υπερθέρμανσης” υπογράμμισε ο κ. Ζάνης. “Από τα τέλη του 19ου αιώνα η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας έφτασε τον 1,1 ° C ενώ στη Μεσόγειο αυτή ανέρχεται σε 1,5 ° C και δυστυχώς αυτό μας δείχνει πόσο ευάλωτη είναι η περιοχή στην κλιματική μεταβολή. Επίσης είναι σημαντικό να τονιστεί ότι μπορούμε πλέον να ισχυριστούμε με μεγάλη βεβαιότητα ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες ευθύνονται σχεδόν εξ ολοκλήρου για αυτή την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας” εξήγησε ο κ. Zάνης.“Από τη σημερινή κατάσταση και τους 1,5 ° C έχουμε μπροστά μας πιο εφιαλτικά σενάρια με έντονη πίεση φαινομένων ξηρασίας και ερημοποίησης στις χώρες γύρω από τη Mεσόγειο. Επιπλέον, μισός βαθμός υπερθέρμανσης του πλανήτη φτάνοντας δηλαδή η θερμοκρασία τους 1.5 ° C θα προκαλούσε περαιτέρω ανιχνεύσιμες αλλαγές στη συχνότητα και την ένταση των καυσώνων και της ξηρασίας στις περιοχές γύρω από την Μεσόγειο που σε συνδυασμό με την μείωση των βροχοπτώσεων θα τις κάνει πιο ευάλωτες στην ερημοποίηση”. Σύμφωνα με εκτιμήσεις το χρονικό διάστημα 2041-2060 αναμένεται να αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας της Μεσογείου από 20 έως 30 εκατοστά. View full είδηση

Η Μεσόγειος είδε μέσα σε 30 χρόνια μια "κατάρρευση" της βιοποικιλότητάς της, μιας από τις πιο σημαντικές στον κόσμο, η οποία αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρή απειλή, προειδοποιούν Γάλλοι επιστήμονες σε έκθεση που δημοσιεύεται σήμερα. Η έκθεση "Méditerranée vivante" στηρίζεται σε εμπεριστατωμένες έρευνες για μελέτες που δημοσιοποιήθηκαν τα 30 τελευταία χρόνια, συγκεντρώνοντας την παρακολούθηση της αφθονίας περισσότερων από 80.000 ζωικών πληθυσμών σε αυτή την περιοχή του κόσμου όπου "η κλιματική αλλαγή είναι πιο γρήγορη και η επίδραση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων πιο ισχυρή από άλλοτε". Είναι αποτέλεσμα των εργασιών του Tour du Valat, του Ινστιτούτου Έρευνας για τη Διαφύλαξη των Μεσογειακών Υγροτόπων, που εδρεύει στη νότια Γαλλία. Σε παγκόσμια κλίμακα, η στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί περίπου κατά 15 εκ. τον 20ό αι. και η αύξηση επιταχύνεται, σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Ομάδα Ειδικών για την Εξέλιξη του Κλίματος (Giec). Διαπίστωση της ομάδας των ερευνητών: οι πληθυσμοί των σπονδυλωτών στη μεσογειακή λεκάνη μειώθηκαν 20% ανάμεσα στο 1993 και το 2016, ακόμη και 52% στα θαλάσσια οικοσυστήματα (του πελάγους και των ακτών) και 28% στα οικοσυστήματα γλυκού νερού (υγρότοποι και ποταμοί). Μεταξύ όλων των ειδών που καταγράφηκαν στη μελέτη, πιο πολύ έχουν επηρεαστεί τα ψάρια, θύματα της υπεραλιείας. Έτσι, ο κόκκινος τόνος είδε τον ενήλικο πληθυσμό του να μειώνεται κατά 90%. "Η πλειονότητα των ειδών υφίστανται απευθείας τα αποτελέσματα της ανθρώπινης δραστηριότητας και της κλιματικής αλλαγής, το εύρος των οποίων αναμένεται να αυξηθεί στη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών", δηλώνει ο Τομά Γκαλεβσκί, συντονιστής της μελέτης. "Επιπλέον, μια σημαντική αναλογία ειδών είναι ενδημικά στη μεσογειακή λεκάνη και αναπτύσσονται σε περιορισμένες περιοχές εξάπλωσης, που τα καθιστά ακόμη πιο ευάλωτα", διευκρινίζει. Η Μεσόγειος, μια από τις περιοχές που περιλαμβάνουν τον μεγαλύτερο αριθμό ενδημικών ειδών, είναι η μοναδική θάλασσα στον κόσμο που περιβάλλεται από τρεις ηπείρους. Λίκνο πολλών πολιτισμών, περιλαμβάνει πολύ αστικοποιημένες περιοχές, που συγκεντρώνουν τουλάχιστον 500 εκατ. κατοίκους, και 360 εκατ. τουρίστες τον χρόνο (27% του παγκόσμιου τουρισμού). Οι επιστήμονες σημειώνουν ωστόσο την "ενθαρρυντική" επίδραση πολλών δράσεων διατήρησης της φύσης όπως η πλαισίωση του κυνηγιού και της αλιείας, η προστασία των οικοτόπων των πιο σπάνιων ειδών ή ο έλεγχος των πηγών μόλυνσης. Ορισμένα είδη όπως ο αλπικός αίγαγρος, ο μαυρόγυπας, ο αργυροπελεκάνος και η χελώνα καρέτα καρέτα διασώθηκαν χάρη στα μέτρα αυτά. Όμως οι επιστήμονες επισημαίνουν πως υπάρχουν περιθώρια προόδου στις προσπάθειες διατήρησης της φύσης και απαιτούν κυρίως καλύτερη συνεργασία όλων των χωρών, εκφράζοντας λύπη για μια "έλλειψη δεδομένων" για ορισμένα είδη, "λόγω του ότι το μεγάλο μέρος των πληροφοριών που καταγράφονται προέρχονται από χώρες του Βορρά της Μεσογείου". Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP View full είδηση

Περίπου 3.760 μετρικοί τόνοι πλαστικών πλέουν αυτήν τη στιγμή στη Μεσόγειο Θάλασσα, από τις ακτές και την επιφάνειά της μέχρι τον βυθό της, σύμφωνα με μία νέα ελληνική επιστημονική μελέτη. Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), με επικεφαλής τον δρα Κώστα Τσιάρα, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Θαλάσσιας Επιστήμης «Frontiers in Marine Science», ανέπτυξαν ένα νέο μοντέλο που κάνει εκτιμήσεις για τα κάθε είδους πλαστικά σκουπίδια που προέρχονται από την ξηρά (ποτάμια, παράκτιες πόλεις κ.ά.) και καταλήγουν στα νερά της Μεσογείου. Η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών εμφανίζει αύξηση κάθε χρόνο μετά τη δεκαετία του 1950. Το 2019 εκτιμάται ότι 368 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών παρήχθησαν παγκοσμίως. Ένα ποσοστό από αυτά καταλήγει στις θάλασσες και στους ωκεανούς κάθε χρόνο. Ανάμεσά τους, ένας μεγάλος αριθμός αόρατων μικροπλαστικών (μεγέθους έως πέντε χιλιοστών) και μακροπλαστικών (άνω των πέντε χιλιοστών) πλέουν στη Μεσόγειο, μία κλειστή θάλασσα με μεγάλο πρόβλημα ρύπανσης από τα πλαστικά. Οι πυκνοκατοικημένες ακτές, η αλιεία, η ναυτιλία, ο τουρισμός κ.ά. συμβάλλουν στο πρόβλημα. Δεδομένης της μεγάλης θαλάσσιας βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο, εκφράζονται φόβοι για τη διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Η πλαστική ρύπανση έχει επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, σύμφωνα με τους Έλληνες ερευνητές. Πλαστικά κάθε μεγέθους βρίσκονται στην επιφάνεια της Μεσογείου, στις ακτές της, στον βυθό της και μέσα στο σώμα των ψαριών και των άλλων θαλάσσιων οργανισμών. Ένα μέρος από αυτά τα πλαστικά καταλήγουν να τα τρώνε οι άνθρωποι μαζί με τα θαλασσινά. Οι επιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ εκτιμούν ότι κάθε χρόνο η Μεσόγειος δέχεται ένα φορτίο περίπου 17.600 τόνων πλαστικών, εκ των οποίων οι 3.760 τόνοι πλέουν σήμερα στα νερά της. Από το σύνολο της πλαστικής ρύπανσης, εκτιμάται ότι το 84% καταλήγει στις παραλίες και το υπόλοιπο 16% διασκορπίζεται στη στήλη του νερού σε μεγαλύτερα βάθη ή πέφτει τελικά στον βυθό. Σύμφωνα με τον δρα Τσιάρα, τα μικροπλαστικά είναι λιγότερο άφθονα στην επιφάνεια της θάλασσας επειδή βυθίζονται ταχύτερα, ενώ τα μεγαλύτερα μακροπλαστικά, όπως οι πλαστικές σακούλες, συνήθως πλέουν για μεγαλύτερο χρόνο και σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Ενδεικτικά, τα μικροπλαστικά των 50 μικρομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου) βυθίζονται σε λιγότερο από μία ημέρα, εκείνα των 200 μικρομέτρων σε 3,5 ημέρες, των 350 μικρομέτρων σε δύο εβδομάδες, ενώ όσα έχουν μέγεθος πάνω από ένα χιλιοστό συνήθως συνεχίζουν να πλέουν. Οι πηγές των μικρότερων μικροπλαστικών (έως 300 μικρομέτρων), όπως είναι οι μονάδες βιολογικού καθαρισμού και επεξεργασίας λυμάτων, βρίσκονται κυρίως κοντά σε μεγάλες πόλεις στις δυτικομεσογειακές ακτές της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Από την άλλη, συχνότερα είναι τα μεγαλύτερου μεγέθους μικροπλαστικά (άνω των 300 μικρομέτρων) στις ακτές της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Ιταλίας, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Τα μακροπλαστικά αφθονούν στις ακτές της Αλγερίας, της Αλβανίας και της Τουρκίας, καθώς και κοντά σε παράκτιες πόλεις με μεγάλο πληθυσμό σε Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία. View full είδηση

Η Ευρώπη και ακόμη περισσότερο η Μεσόγειος οδεύουν προς ένα μέλλον με αυξανόμενες σοβαρές έως ακραίες ξηρασίες τα καλοκαίρια. Ολοένα περισσότερες ξηρασίες τα καλοκαίρια θα χαρακτηρίζονται ακραίες και, παράλληλα, ολοένα συχνότερα αυτές θα ακολουθούνται από πιο υγρούς χειμώνες με λιγότερη ξηρασία. Αυτό είναι το μάλλον δυσοίωνο συμπέρασμα μιας νέας διεθνούς επιστημονικής έρευνας, σύμφωνα με την οποία, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής που τείνει να λάβει πια χαρακτηριστικά κρίσης, θα γίνονται όλο και συχνότερες οι περίοδοι ανομβρίας, ξηρασίας και άλλων ακραίων φαινομένων έως το τέλος του 21ου αιώνα. Οι ερευνητές από τη Γερμανία και τον Καναδά, με επικεφαλής τη Μαγκνταλένα Μιτελμάγιερ του Πανεπιστημίου Λούντβιχ-Μαξιμίλιανς του Μονάχου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα περιβάλλοντος «Frontiers in Water», βρήκαν μια «σαφή τάση για ολοένα και περισσότερες, μεγαλύτερης διάρκειας και πιο έντονες θερινές ξηρασίες, αυξάνοντας το έλλειμμα βροχοπτώσεων έως το τέλος του αιώνα». Σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς, οι ξηρασίες αποτελούν τον πιο σοβαρό κίνδυνο για τη γεωργία και την κτηνοτροφία σε όλο τον κόσμο, επηρεάζοντας κάθε χρόνο περίπου 55 εκατομμύρια ανθρώπους. Οι επιπτώσεις των ξηρασιών είναι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές. Η μελέτη εκτιμά ότι μακροπρόθεσμα (μετά το 2080) η Ευρώπη - και αυτό δεν αφορά μόνο τη Νότια -θα δει μια αύξηση στη συχνότητα και στην ένταση των ξηρασιών, με αντίστοιχη μείωση στις ξηρασίες του χειμώνα. Όσο περνάνε τα χρόνια, θα μεγαλώνει η «ψαλίδα» ανάμεσα στις θερινές και στις χειμερινές ξηρασίες, με τις πρώτες να αυξάνουν και τις δεύτερες να μειώνονται. Περιοχές που θα γνωρίσουν μεγαλύτερες ξηρασίες, ιδίως τα καλοκαίρια (με ό,τι αυτό συνεπάγεται, π.χ. για τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών), θα είναι η Μεσογειακή Ευρώπη, αλλά επίσης και άλλα μέρη όπως η Ιβηρική Χερσόνησος, οι Άλπεις και η Ανατολική Ευρώπη. Ειδικότερα στη Νότια Ευρώπη και στη Μεσόγειο εκτιμάται ότι έως το τέλος του τρέχοντος αιώνα οι καλοκαιρινοί μήνες με ακραία ξηρασία μπορεί να φθάσουν το 80%, με αύξηση πάνω από 50% σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα ξηρασίας, ενώ στην Ιβηρική Χερσόνησο ίσως και το 96%. Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση εδώ Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ View full είδηση

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές (European Forest Fire Information System - https://effis.jrc.ec.europa.eu) για την κατάσταση που επικρατεί στην Μεσόγειο κατά τη διάρκεια της τρέχουσας αντιπυρικής περιόδου. Όπως προκύπτει από το ακόλουθο γράφημα, η περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου παρουσιάζει εξαιρετικά άσχημη εικόνα, με σχεδόν όλες τις χώρες να καταγράφουν σημαντική αύξηση στα απόλυτα μεγέθη των καμένων εκτάσεων έως και το απόγευμα της Κυριακής 8 Αυγούστου 2021. Ειδικότερα, η χώρα μας κατατάσσεται τρίτη (μετά από Τουρκία και Ιταλία) σε ό,τι αφορά το απόλυτο μέγεθος της καμένης έκτασης (933.680 στρέμματα έως 08.08.2021) και δεύτερη (μετά την Κύπρο) σε ό,τι αφορά την αύξηση (+336%) συγκριτικά με τον μέσο όρο της περιόδου 2002 - 2020. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν ότι δεν αρκούν τα πολλά εναέρια ή άλλα μέσα δασοπυρόσβεσης, αλλά απαιτείται μια άμεση, δραστική αλλαγή προς ολοκληρωμένες λύσεις διαχείρισης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. Σε αυτή την κατεύθυνση, η επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) μπορεί να συνεισφέρει με εργαλεία και υπηρεσίες όπως ενδεικτικά είναι (1) το εκτεταμένο και πιο πυκνό δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών στην Ελλάδα, (2) το προηγμένο προγνωστικό σύστημα ταχείας απόκρισης IRIS 2.0, και (3) οι υψηλής ανάλυσης μετεωρολογικές και πυρό-μετεωρολογικές προγνώσεις. Πηγή: meteo.gr - https://www.meteo.gr/article_view.cfm?entryID=1875 View full είδηση

Τρεις φορές ταχύτερα, έναντι του παγκόσμιου μέσου όρου, αυξάνεται η θερμοκρασία στην ανατολική Μεσόγειο, με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να κάνουν ήδη αισθητή την παρουσία τους και στην Ελλάδα, κυρίως σε Κρήτη και ανατολική Πελοπόννησο, επισήμανε ο επιστημονικός υπεύθυνος του δικτύου climpact, καθηγητής Νίκος Μιχαλόπουλος στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τον πρωτογενή τομέα, ο ίδιος, μιλώντας στο διαδικτυακό φόρουμ διαλόγου,με θέμα: «Μετριασμός των επιπτώσεων και Προσαρμογή της Ελληνικής Γεωργίας στην Κλιματική Αλλαγή» διατύπωσε τη θέση του, λέγοντας χαρακτηριστικά: «πολύ φοβάμαι ότι θα αναγκαστούμε να πάμε σε αναδιάρθρωση καλλιεργειών στα επόμενα χρόνια». “Η Ανατολική Μεσόγειος και ο Αρκτικός Κύκλος αποτελούν τα δύο από τα πιο σημαντικά χοτ σποτ σε παγκόσμιο επίπεδο σε ό,τι αφορά την εκδήλωση επιπτώσεων κλιματικής αλλαγής», τόνισε. Ο κ. Μιχαλόπουλος σημείωσε ότι λόγω των ιδιαίτερα υψηλών θερμοκρασιών αναμένουμε μείωση στην απόδοση καλλιεργειών, λόγω της αύξησης στη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων συχνότερες καταστροφές καλλιεργειών και εξαιτίας της μείωση διαθεσιμότητας νερού, λόγω παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας, θα έχουμε ως αποτέλεσμα την αύξηση ζήτησης νερού για άρδευση. Πρόσθεσε, ότι η αύξηση της θερμοκρασίας και της υγρασίας στον αέρα θα έχουν ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό ασθενειών παρασίτων και ζιζανίων που επηρεάζουν την απόδοση των καλλιεργειών ποιοτικά και ποσοτικά. «Περιμένουμε αύξηση στη διάρκεια της βλαστικής περιόδου εξαιτίας της αύξησης θερμοκρασίας, πίεση στα υδάτινα αποθέματα περιοχών με ήδη αυξημένη ευπάθεια, μείωση οργανικής ουσίας εδάφους και αύξηση κινδύνου ζημιών, υφαλμύρωση και υποβάθμιση γεωργικών εδαφών και αύξηση του κινδύνου απώλειας γεωργικής γης», τόνισε. Ως αποδεικτικά στοιχεία για τη σπουδαιότητα της γεωργίας ανέφερε ότι η αγροτική γη στην ΕΕ καλύπτει το 40% της επιφάνειάς της, ενώ βιομηχανίες και υπηρεσίες, που σχετίζονται με γεωργία και τρόφιμα, προσφέρουν πάνω από 44 εκατ. θέσεις εργασίας. Στην Ελλάδα ο γεωργικός τομέας παρήγαγε το 4% του ΑΕΠ και μαζί με τον τουρισμό θεωρούνται οι τομείς που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας. Για το δίκτυο Climpact, που σήμερα απαρτίζεται από 11 φορείς, τόνισε ότι αποστολή του είναι να αξιοποιήσει το σημαντικό αριθμό υποδομών, που θα ενισχυθούν μελλοντικά, για πιο ακριβή αποτελέσματα και καλύτερη ποσοτικοποίηση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της. Στόχοι του είναι η βελτιστοποίηση των υφιστάμενων κλιματικών υπηρεσιών με συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, η αξιοποίηση νέων ερευνητικών αποτελεσμάτων και μεθοδολογιών, για παραγωγή πρωτότυπων και καινοτόμων κλιματικών υπηρεσιών,η δημιουργία εθνικής ανοιχτής βάσης δεδομένων και η έγκαιρη και έγκυρη διαχείριση και διάχυση πληροφοριών προς τους τελικούς φορείς που είναι επιφορτισμένοι με τη λήψη αποφάσεων, αλλά και σχεδιασμό πολιτικών. View full είδηση

Για τη ραγδαία αύξηση των πλαστικών που καταλήγουν στη Μεσόγειο προειδοποίησε η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN). Μία νέα έκθεση της Ένωσης διαπιστώνει ότι περίπου 229.000 τόνοι πλαστικών διαρρέουν στη Μεσόγειο Θάλασσα κάθε χρόνο, ποσότητα που ισοδυναμεί με περισσότερα από 500 κοντέινερ ημερησίως. Μάλιστα, η έκθεση εκτιμά ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο τόνοι πλαστικών έχουν ήδη συσσωρευτεί μέχρι σήμερα στη Μεσόγειο. Όπως τονίζει η οργάνωση, εάν δεν ληφθούν σημαντικά μέτρα για την αντιμετώπιση της διαχείρισης αποβλήτων, που αποτελεί και τη βασική αιτία της θαλάσσιας μόλυνσης, αυτή η ποσότητα αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2040. Με βάση τη συλλογή δεδομένων από μελέτες στο πεδίο, η έκθεση, με τίτλο «Mare Plasticum: The Mediterranean», που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Environmental Action, διαπιστώνει ότι οι ροές προέρχονται από 33 χώρες γύρω από τη λεκάνη της Μεσογείου. Επισημαίνει, ότι τα μακρο-πλαστικά που προκύπτουν από την κακή διαχείριση αποβλήτων αποτελούν το 94% της συνολικής διαρροής πλαστικών. Αφού βυθιστεί στη θάλασσα, το πλαστικό διασπάται κυρίως σε ιζήματα με τη μορφή μικροπλαστικών, δηλαδή σε σωματίδια μικρότερα από 5 mm. «Η πλαστική ρύπανση μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες βλάβες τόσο στα χερσαία όσο και τα θαλάσσια οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα. Τα θαλάσσια ζώα μπορεί να μπλέκονται ή να καταπίνουν πλαστικά απορρίμματα και τελικά να πεθαίνουν από την εξάντληση και την πείνα. Επιπλέον, τα πλαστικά απόβλητα απελευθερώνουν χημικές ουσίες, οι οποίες μπορεί να είναι επιβλαβείς τόσο για τα οικοσυστήματα όσο και για την ανθρώπινη υγεία, ειδικά σε μία ημίκλειστη θάλασσα, όπως η Μεσόγειος», δήλωσε η διευθύντρια του IUCN Global Marine and Polar Program, Minna Epps. Η κ. Epps ανέφερε, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, πως «με βάση την έκθεση, καθίσταται σαφές ότι τα τρέχοντα αλλά και τα ήδη προγραμματισμένα μέτρα δεν αρκούν για τη μείωση της διαρροής πλαστικών και την αποτροπή των συνεπειών». Ειδικότερα, πάντα σύμφωνα με τα στοιχεία που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, η Αίγυπτος (περίπου 74.000 τόνοι/έτος), η Ιταλία (34.000 τόνοι/έτος) και η Τουρκία (24.000 τόνοι/έτος) είναι οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά διαρροής πλαστικών στη Μεσόγειο, κυρίως λόγω των μεγάλων ποσοτήτων κακοδιαχειριζόμενων αποβλήτων αλλά και λόγω των μεγάλων παράκτιων πληθυσμών τους. Κατά κεφαλήν, ωστόσο, το Μαυροβούνιο (8 κιλά/έτος/άτομο), η Αλβανία, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη και η Βόρεια Μακεδονία (το καθένα συμβάλλει περίπου 3 κιλά/έτος/άτομο) έχουν τα υψηλότερα επίπεδα διαρροής. Σημειώνεται, ότι η Ελλάδα, βρίσκεται ένατη από το τέλος ανάμεσα στις 33 χώρες της Μεσογείου όσον αφορά τις διαρροές πλαστικών στη θάλασσα, τέταρτη από το τέλος σε κατά κεφαλήν διαρροές (πολύ λιγότερο από ένα κιλό κατά άτομο), ενώ έχοντας τη μεγαλύτερη ακτογραμμή κατέχει την πρωτιά σε καθαρισμούς ακτών και θαλασσών. Όσον αφορά τα πρωτογενή μικροπλαστικά - πλαστικά που εισέρχονται στους ωκεανούς με τη μορφή μικρών σωματιδίων, σε αντίθεση με τα μεγαλύτερα πλαστικά απορρίμματα που αποικοδομούνται στο νερό - η ροή πλαστικών στη Μεσόγειο εκτιμάται σε 13.000 τόνους ανά έτος. Επίσης, η σκόνη των ελαστικών είναι η μεγαλύτερη πηγή διαρροής (53%), ενώ ακολουθούν η μόλυνση από υφάσματα (33%), μικροσφαιρίδια των καλλυντικών (12%) και σωματίδια του κύκλου παραγωγής (2%). Επιπλέον, με βάση την προβλεπόμενη ετήσια αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής πλαστικών κατά 4%, η έκθεση παρουσιάζει διαφορετικά σενάρια διαρροής και αξιολογεί βασικές δράσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση των ροών πλαστικών στη Μεσόγειο τα επόμενα 20 χρόνια. Διαπιστώνει, δε, ότι σύμφωνα με το business as usual σενάριο η ετήσια διαρροή θα φτάσει τους 500.000 τόνους ετησίως έως το 2040 και υπογραμμίζει πως θα απαιτηθούν φιλόδοξες παρεμβάσεις πέρα από τις τρέχουσες δεσμεύσεις για τη μείωση της ροής πλαστικών στη θάλασσα. «Οι κυβερνήσεις, ο ιδιωτικός τομέας, τα ερευνητικά ιδρύματα και άλλοι κλάδοι, αλλά και οι καταναλωτές πρέπει να συνεργαστούν για τον επανασχεδιασμό των διαδικασιών και των αλυσίδων εφοδιασμού. Να επενδύσουν στην καινοτομία και να υιοθετήσουν πρότυπα βιώσιμης κατανάλωσης, καθώς επίσης και βελτιωμένες πρακτικές διαχείρισης αποβλήτων, προκειμένου να κλείσουν αυτή την "πλαστική κάνουλα"», τόνισε δήλωσε ο διευθυντής του Κέντρου Μεσογειακής Συνεργασίας του IUCN, Antonio Troya. Η βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων, αρχής γεννωμένης από τη συλλογή αποβλήτων, προσφέρει τις μεγαλύτερες δυνατότητες να μειωθεί η διαρροή πλαστικών με την πάροδο του χρόνου, σύμφωνα με την έκθεση. Μάλιστα, η έκθεση διαπιστώνει ότι περισσότεροι από 50.000 τόνοι διαρροής πλαστικών στη Μεσόγειο θα μπορούσαν να αποφευχθούν κάθε χρόνο εάν η διαχείριση των αποβλήτων μεταξύ των κρατών επρόκειτο να βελτιωθεί στα παγκόσμια πρότυπα βέλτιστων πρακτικών. Επιπλέον, η έκθεση επισημαίνει ότι οι απαγορεύσεις αλλά και η κατάργηση πλαστικών μπορούν να αποτελέσουν αποτελεσματικές παρεμβάσεις εάν εφαρμοστούν ευρέως. Για παράδειγμα, εκτιμά ότι η καθολική απαγόρευση της πλαστικής σακούλας στη λεκάνη της Μεσογείου θα μείωνε περαιτέρω τη διαρροή πλαστικών κατά περίπου 50.000 τόνους ετησίως. Τέλος, σημειώνεται ότι η έκδοση της έκθεσης υποστηρίχθηκε από το Ίδρυμα Mava. αλήγουν ετησίως στη Μεσόγειο Θάλασσα View full είδηση