Αναζήτηση στην κοινότητα

Ένα επεισόδιο της σειράς "Αστικό Τοπίο" για το αρχαιολογικό μουσείο της Θήβας:

'Ενας υπερτοπικός πόλος πολιτισμού, πρασίνου και αναψυχής αναμένεται να δημιουργηθεί στην περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος. Με την κατασκευή του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου της Ελλάδας αναμένεται να γίνει πραγματικότητα ένας τόπος πνευματικής ακτινοβολίας, προβάλλοντας παράλληλα την εξωστρέφεια του κτιρίου, τα βιοκλιματικά χαρακτηριστικά του καθώς και το μηδενικό περιβαλλοντικό του αποτύπωμα. Είναι προφανές ότι ο σχεδιασμός του εστιάζει στην τοπογραφία, στην πολεοδομία και στη δημόσια αρχαιολογία, ενσωματώνοντας δημιουργικά τόσο τους άξονες του τοπίου όσο και τη δομή της πόλης. Αυτή η νέα κυψέλη πολιτισμού θα δώσει μια νέα πνοή στην αστική γεωγραφία και στην εγχώρια πολιτιστική πραγματικότητα, αφού θα μπορεί να φιλοξενήσει χιλιάδες μοναδικά ευρήματα από τις ανασκαφές που έχει πραγματοποιήσει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών σε διάφορες περιοχές της Αθήνας τις προηγούμενες δεκαετίες, καθώς και ευρήματα από τις ανασκαφές του μετρό που σήμερα βρίσκονται ακόμα και σε κοντέινερ. Μοναδικά αντικείμενα που θα βγουν στο φως και θα αναδειχθούν μέσα στις ιδανικές συνθήκες ενός σύγχρονου μουσείου. Οι αρχές σχεδιασμού του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου προβάλλουν το όραμα της Αθήνας του μέλλοντος. Μιας πόλης που σχετίζει τις κτιριακές υποδομές με το φυσικό έδαφος και το τοπίο, μιας πόλης που σέβεται, αναδεικνύει και συνυπάρχει αρμονικά με τη φύση και την ιστορία της, λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλους τους πολίτες της. Το κτίριο που θα στεγάσει το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας θα εκτείνεται σε περίπου 14.000 τ.μ., εκ των οποίων 5.400 τ.μ. θα είναι εκθεσιακοί χώροι, 3.500 τ.μ. αποθήκες, 650 τ.μ. αφιερωμένα σε εκπαιδευτικές δράσεις και 780 σε εργαστήρια. Στον περιβάλλοντα χώρο προβλέπεται η κατασκευή ανοιχτού αμφιθεάτρου 500 θέσεων, ενώ στο εσωτερικό θα στεγαστούν οι κτιριακές εγκαταστάσεις του «Διεθνούς Κοινού των Ακαδημιών». Παράλληλα, στο πλαίσιο της ανάδειξης της Ακαδημίας Πλάτωνος, από πλευράς του δήμου Αθηναίων προβλέπεται και η ανάπλαση του χώρου πρασίνου με τη δημιουργία ενός πάρκου με όρους αειφορίας και βιωσιμότητας. Το πρότζεκτ ανέλαβε ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας Γιώργος Τσολάκης, του οποίου το γραφείο Tsolakis Architects κέρδισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό για την ανάληψη του έργου. Το πρότζεκτ ανέλαβε ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας Γιώργος Τσολάκης, του οποίου το γραφείο Tsolakis Architects κέρδισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό για την ανάληψη του έργου. Ο ίδιος μας μίλησε για το φιλόδοξο εγχείρημα στο οποίο θα παρουσιάζεται η ιστορία της πόλης αλλά και για την αρχιτεκτονική προσέγγιση που ακολούθησε για τον σχεδιασμό ενός μουσείου που θα είναι σε πλήρη αρμονία με το φυσικό έδαφος. «Περιπλανώμενος στην Ακαδημία Πλάτωνος, αντιλαμβάνεσαι πως η φύση πρωταγωνιστεί στην περιοχή. Νιώθεις αποκομμένος από την πόλη. Στα σημεία όπου τα δέντρα σχηματίζουν πυκνές συστάδες, το έδαφος κατηφορίζει, αποκαλύπτοντας ευρήματα αρχαιολογικών ανασκαφών. Σε αυτόν τον φορτισμένο με μνήμες χώρο και σε έναν από τους σημαντικότερους χώρους πρασίνου της Αθήνας πρόκειται να κατασκευαστεί το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών, στόχος του οποίου είναι να ανοίξει τον δρόμο για την κατασκευή φιλικών προς το περιβάλλον δημόσιων κτιρίων, να μην αλλοιώσει την υπάρχουσα συνθήκη βίωσης του χώρου αλλά να την εμπλουτίσει. Έδαφος και φυτικά στοιχεία, αρχαία ευρήματα και Ιστορία, πόλη και πολίτες είναι οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν τον σχεδιασμό του μουσείου ως προς τη μορφή, τη λειτουργία αλλά και τη βιοκλιματική του συμπεριφορά», αναφέρει ο γνωστός αρχιτέκτονας σχετικά με τη γενική ιδέα της δημιουργίας του μουσείου. Όσον αφορά τα κύρια χαρακτηριστικά του, ο κ. Τσολάκης εστιάζει στη γεωμετρία και επισημαίνει: «Η σχέση των πρώτων Αθηναίων με το τοπίο βασιζόταν στην αίσθηση της όρασης για τη χωρογράφηση του αντιληπτικού πεδίου. Η Αθήνα δεν σχεδιάστηκε ως ένα νέο σχήμα που επιβλήθηκε στο τοπίο. Αντιθέτως, η πόλη εναρμονίστηκε με την τοπογραφία, καθώς κάθε σημαντικός δημόσιος χώρος και κτίριο κατασκευάστηκε σε σχέση με το προϋπάρχον, με το φυσικό, με το θεϊκό, δημιουργώντας μια δυναμική σύνδεση διακριτών τοπόσημων και οργάνωσης του χώρου. Η εφαρμογή της γεωμετρίας, το σώφρον και δίκαιο μέτρημα της γης, οργανώνει το φαινομενικό χάος με αρμονικό τρόπο, εξισορροπώντας τον φυσικό κόσμο με τον τεχνητό. Η παραπάνω συνθήκη αντίληψης του χώρου, η σχέση του προϋπάρχοντος με το νέο και του γενικού με το μερικό αποτέλεσε τον βασικό οδηγό για τον σχεδιασμό του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών. Η δικαιοσύνη της γεωμετρίας διαμορφώνει το σχέδιο γενικής διάταξης διαδοχικά, από τη γενική κλίμακα της πόλης στην ειδική του άλσους και του ανθρώπου. Στο πλαίσιο της ανάδειξης της Ακαδημίας Πλάτωνος, από πλευράς του δήμου Αθηναίων προβλέπεται και η ανάπλαση του χώρου πρασίνου με τη δημιουργία ενός πάρκου με όρους αειφορίας και βιωσιμότητας. Η νέα κτιριακή κατασκευή και το υπάρχον διαμορφωμένο περιβάλλον συχνά παρουσιάζονται ως δυο αντίθετες δυνάμεις, οι οποίες προσπαθούν να επιβληθούν η μία στην άλλη. Η πρόταση αναδεικνύει τη δυνατότητα της ειρηνικής και αρμονικής συνύπαρξης και των δύο στοιχείων, καθώς το ένα αποτελεί μέρος του άλλου, δημιουργώντας ένα νέο όλον. Το αττικό φως, το υδάτινο στοιχείο, η χλωρίδα και η γεωμορφολογία του εδάφους συνδιαλέγονται αρμονικά με την κτιριακή δομή για να δώσουν έναν χώρο ελκυστικό για τον επισκέπτη και τον κάτοικο της περιοχής». Αναμφίβολα, το μεγάλο στοίχημα της κατασκευής του νέου μουσείου είναι η μείωση οποιασδήποτε περιβαλλοντικής όχλησης καθώς και η τήρηση των προδιαγραφών στο πλαίσιο του βιοκλιματικού σχεδιασμού και της βιώσιμης ανάπτυξης. «Η στρατηγική διαχείρισης των φυσικών πόρων του μουσείου ακολουθεί το πνεύμα της πλατωνικής αντίληψης των πρωταρχικών στοιχείων περί της σύστασης του κόσμου, τα οποία συνθέτουν τη δημιουργία κάθε φυσικού αντικειμένου και συντελούν στην αρμονική συνύπαρξη του μέρους με το όλον. Έτσι η ενέργεια, η διαχείριση των υδάτων, η σχέση του κτιρίου με το έδαφος και η υλικότητά του, η βιοκλιματική του συμπεριφορά αλλά και οι άνθρωποι που θα επισκεφθούν τον χώρο οφείλουν να λειτουργούν ως ένα φιλικό προς το περιβάλλον, ανατροφοδοτούμενο σύστημα», λέει ο κ. Τσολάκης. Και συμπληρώνει όσον αφορά τον πυρήνα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού: «Επίκεντρο της επέμβασης αποτελεί το κενό-πλατεία το οποίο συνδέεται περιμετρικά με την πόλη και το υπόλοιπο πάρκο. Γύρω του αναπτύσσονται τέσσερις κτιριακές πτέρυγες, οι οποίες γεννιούνται από το έδαφος και σχηματίζουν επικλινή φυτεμένα δώματα. Στο νοτιοανατολικό τμήμα διαμορφώνεται η υπαίθρια γλυπτοθήκη και μεταφέρονται τα γήπεδα καλαθοσφαίρισης και ποδοσφαίρου με αναβαθμισμένες υποδομές (κερκίδες, κρήνες, παγκάκια, φωτιστικά στοιχεία), καθώς και ο υπόγειος χώρος στάθμευσης. Τα δώματα αναδύονται από το έδαφος ως φυσική συνέχειά του, εμφανίζοντας επικλινείς, βατές επιφάνειες, οι οποίες επεκτείνουν την υπάρχουσα φύτευση του άλσους και ενθαρρύνουν την ανάπτυξη εδαφοκαλυπτικών φυτών, θάμνων και μικρών δέντρων. Η υπάρχουσα φύτευση ενισχύεται με ενδημικά δέντρα, χαρακτηριστικά του αθηναϊκού τοπίου. Το κτίριο που θα στεγάσει το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας θα εκτείνεται σε περίπου 14.000 τ.μ. Οι νέες διαμορφώσεις και η ανάπτυξη των φυτεμένων δωμάτων θα επιφέρει αύξηση και εμπλουτισμό του πράσινου ισοζυγίου του άλσους κατά 35%. Επιπρόσθετα, οι νέες δεντροφυτεύσεις θα αποτελούνται από αειθαλείς και φυλλοβόλες ποικιλίες, χαρακτηριστικές του αττικού τοπίου, και θα βοηθήσουν στην αποτελεσματικότερη σκίαση του χώρου, φιλτράροντας τις υπεριώδεις ηλιακές ακτίνες. Τέλος, η στατική δομή και οι όψεις θα κατασκευαστούν από εμφανές, οπλισμένο σκυρόδεμα. Τα υλικά του κελύφους (σκυρόδεμα, υαλοπίνακες, εξωτερικά και εσωτερικά δάπεδα) προδιαγράφονται ως υλικά υψηλής αντοχής, μεγάλης θερμοχωρητικότητας και χαμηλού κόστους συντήρησης». Ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά και τις λειτουργικές απαιτήσεις, ο επικεφαλής του γραφείου Tsolakis Architects υποστηρίζει: «Σχετικά με τον τομέα της ενέργειας, φωτοβολταϊκά στοιχεία (συνολικής επιφάνειας περίπου 3.000 τ.μ.) τοποθετούνται στη νότια πλευρά του οικοπέδου, στο στέγαστρο του ποδοσφαιρικού γηπέδου και στην οροφή της πτέρυγας των εργαστηρίων, προσφέροντας ενεργειακή αυτονομία στο αθλητικό πάρκο και τη γλυπτοθήκη. Η ανανεώσιμη ενέργεια από τα πανέλα θα διοχετεύεται για την κάλυψη των αναγκών του μουσείου και για τη θέρμανση του νερού. Καθώς η πλειοψηφία της επιφάνειας του μουσείου αναπτύσσεται υπογείως, οι ανάγκες για θερμομόνωση και η χρήση των κλιματιστικών μειώνονται. Παρόμοιο αποτέλεσμα παράγεται και με το φυτεμένο δώμα, το οποίο μονώνει με φυσικό τρόπο το κτίριο, ελαττώνοντας τις ανάγκες τεχνητής θέρμανσης. Η γεωμετρία και ο προσανατολισμός του κτιρίου συμβάλλουν στην προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία και τη διάχυση του φωτός προς τους εσωτερικούς χώρους. Οι πεσσοί των στοών δημιουργούν ρυθμικά κενά και πλήρη, σκιάζοντας ταυτόχρονα τους πιο ευαίσθητους χώρους του μουσείου και βοηθώντας την πιθανή διάταξη μιας μελλοντικής έκθεσης. Λόγω της ανάπτυξης μεγάλου μέρους της επιφάνειας του μουσείου στο υπέδαφος, ο φυσικός φωτισμός είναι πολύ περιορισμένος. Γι’ αυτόν τον λόγο θα τοποθετηθεί ένα πλέγμα από φωτοσωλήνες που θα επιτρέπουν τη διείσδυση του ηλιακού φωτός ακόμα και στους πιο απόμακρους χώρους. Το έργο θα “ανακουφιστεί” ενεργειακά από την ύπαρξη συστήματος γεωθερμίας που θα μειώσει σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας κατά τη χρήση του. Η γεωμετρία του κτιρίου με τα επικλινή, φυτεμένα δώματα επιτρέπει τη συλλογή των ομβρίων υδάτων σε στρατηγικά τοποθετημένες υπόγειες δεξαμενές, οι οποίες ανατροφοδοτούν το αρδευτικό σύστημα ολόκληρου του πάρκου. Επιπλέον, οδηγούν με φυσικό τρόπο την πλειοψηφία του βρόχινου νερού προς το φυσικό έδαφος και με τη βοήθεια αποστραγγιστικών καναλιών θα αποφευχθεί η δημιουργία στάσιμων επιφανειών νερού. Οι σκληρές επιφάνειες των διαδρόμων και της πλατείας θα φέρουν επίσης σύστημα από ρείθρα που θα οδηγούν τα όμβρια ύδατα στις υπόγειες δεξαμενές συλλογής. Η υπαίθρια δεξαμενή του κήπου λειτουργεί ως ταμιευτήρας και συμβάλλει στον φυσικό δροσισμό της βόρειας πτέρυγας. Τοπική μονάδα ανακύκλωσης “μαύρου” νερού θα επαναχρησιμοποιεί το νερό των αποχωρητηρίων και των εργαστηρίων σε ένα κλειστό, ανατροφοδοτούμενο δίκτυο με τη χρήση ειδικών φίλτρων. Για τον αέρα και το κλίμα έχει προβλεφθεί η διευκόλυνση της διαχείρισης των φυσικών ρευμάτων αέρα, που θα βοηθούν στην ψύξη του και θα εξασφαλίζουν άνετες συνθήκες φυσικού αερισμού. Μάλιστα, οι υπαίθριες δαπεδοστρώσεις και ο αστικός εξοπλισμός διαμορφώνονται από ψυχρά υλικά που απορροφούν την ηλιακή θερμότητα. Με αυτόν τον τρόπο μειώνεται η παραγόμενη θερμότητα από την αντανάκλαση των υλικών». Ο κ. Τσολάκης καταλήγει λέγοντας: «Οι αρχές σχεδιασμού του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου προβάλλουν το όραμα της Αθήνας του μέλλοντος. Μιας πόλης που σχετίζει τις κτιριακές υποδομές με το φυσικό έδαφος και το τοπίο, μιας πόλης που σέβεται, αναδεικνύει και συνυπάρχει αρμονικά με τη φύση και την ιστορία της, λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλους τους πολίτες της». Αναμένουμε την ολοκλήρωση του έργου, η οποία θα προσφέρει ένα συναρπαστικό ταξίδι στην αθηναϊκή ιστορία και θα αλλάξει όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα για τη σχέση των μουσείων με την πόλη.

Σε ανακοίνωσή του ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ σχετικά με τα «αποτελέσματα της επιλογής μελέτης αρχιτεκτονικών προσχεδίων» για την ανέγερση του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου από την ορισθείσα Διεθνή Επιτροπή Αξιολόγησης του ΥΠΠΟΑ αναφέρει: Το ΔΣ του ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων σε συνέχεια της από τον Φεβρουάριο του 2022 ανοικτής επιστολής του μαζί με τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΑΠ. 67274/28.02.2022), σχετικά με τις αμφιλεγόμενες διαδικασίες που έχουν ανακοινωθεί από το ΥΠΠΟΑ και αφορούν στην ανέγερση του ΝΕΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ, θεωρεί ότι: Η από 09/01/2023 ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ με τα «αποτελέσματα της επιλογής μελέτης αρχιτεκτονικών προσχεδίων» για την ανέγερση του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου από την ορισθείσα Διεθνή Επιτροπή Αξιολόγησης, δεν μπορεί να αναγνωριστεί ως αποτέλεσμα μιας θεσμοθετημένης Διαγωνιστικής Διαδικασίας, ούτε ως τμήμα ενός συμβουλευτικού σταδίου προετοιμασίας, καθώς δεν ακολουθεί όσα ορίζει η ελληνική νομοθεσία. Συγκεκριμένα, βάσει της Υπουργικής Απόφασης (άρθρο 1, παρ. 3α), το ίδιο το Υπουργείο είναι υπεύθυνο να προκηρύξει έναν Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό σε συνεργασία και σύμφωνα με τις προδιαγραφές της UIA-UNESCO. Κρίνουμε την έμμεση συνεργασία του ΥΠΠΟΑ με ιδιωτικό Ίδρυμα για τη «δωρεά» μελετών απαράδεκτη, καθώς προσπαθεί να παρακάμψει την ελληνική νομοθεσία, ενώ οι διαδικασίες που ακολουθούνται για την επιλογή των μελετών απέχουν κατά πολύ από τις προδιαγραφές που αναφέρουμε (κλειστός χαρακτήρας του Διαγωνισμού, συμμετοχή μόνο ξένων γραφείων σε ετεροβαρή συνεργασία με ελληνικά, σύνθεση επιτροπής αξιολόγησης με μόνο δύο μέλη αρχιτέκτονες). Οι συμμετέχοντες στην προβληματική αυτή διαδικασία Έλληνες αρχιτέκτονες, είτε ως μέλη της επιτροπής αξιολόγησης, είτε ως μελετητές, συμβάλλουν στην απαξίωση του Θεσμού των Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών, στην υποβάθμιση της Αρχιτεκτονικής και στον αθέμιτο επαγγελματικό ανταγωνισμό. Το ΔΣ του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ, γνωρίζοντας τη σημασία και την αξία του συγκεκριμένου έργου, καλεί το ΥΠΠΟΑ να ακολουθήσει τη θεσμική διαδικασία που προβλέπει η ελληνική νομοθεσία για τους Διεθνείς Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς, ώστε να εξασφαλίσει ένα αποτέλεσμα αντάξιο της ιστορίας και διεθνούς εμβέλειας του ΕΘΝΙΚΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ. Παράλληλα καλεί όσους αρχιτέκτονες συμμετείχαν στις διαδικασίες αυτές να συμβάλλουν δια της αποχής τους στην προάσπιση της αρχιτεκτονικής δεοντολογίας και του κύρους του κλάδου μας.

Στο παλιό μηχανοστάσιο στον Πειραιά, το ιστορικό κτήριο της Ροτόντας, και στο υπό διαμόρφωση νέο Σιδηροδρομικό Μουσείο του ΟΣΕ. Εκεί, όπου «ξαποσταίνουν» ιστορικά βαγόνια, όπως το βασιλικό όχημα του σιδηροδρόμου Αθηνών – Πειραιώς, αλλά και η φορτάμαξα των Σιδηρόδρομων Πειραιώς Αθηνών Πελοποννήσου, που χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά των οστών του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Με τη βοήθεια του Ιάσονα Ζώρζου, μηχανολόγου-μηχανικού και υπεύθυνου μουσειακού υλικού στον ΟΣΕ, το ΑΠΕ-ΜΠΕ ξεκινά το ιστορικό ταξίδι των Σιδηροδρόμων, από την «καρδιά» του δικτύου Πελοποννήσου, των ΣΠΑΠ (των Σιδηροδρόμων Πειραιώς Αθηνών Πελοποννήσου), και το κυκλοτερές μηχανοστάσιο που στέγαζε τις ατμάμαξες και τις ντιζελάμαξες του δικτύου της Πελοποννήσου από το 1912 μέχρι το 2005. «Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ιδιαίτερα, κατά την αποχώρηση των Γερμανών τον Οκτώβριο του 1944, όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας υπέστη πολύ μεγάλες καταστροφές όσον αφορά την υποδομή και τις εγκαταστάσεις αλλά και όσον αφορά το τροχαίο υλικό (μηχανές, βαγόνια κτλ)», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ζώρζος. «Στην Πελοπόννησο πολλά βαγόνια τα έριξαν μέσα στον Ισθμό, άλλα τα έριξαν στον γκρεμό στην Κακιά Σκάλα, αφού τα έκαψαν και ούτω καθ’ εξής. Στο μεταξύ μετά από την τόση καταστροφή που υπέστη το δίκτυο, υπήρξαν προτάσεις, το σιδηροδρομικό δίκτυο να μην αποκατασταθεί παρά μόνο το κομμάτι Θεσσαλονίκη- Ειδομένη. Ωστόσο, αντέδρασαν οι διάφοροι έμποροι αλλά και οι χρήστες του σιδηροδρόμου που μετέφεραν τα εμπορεύματά τους, καθώς ολόκληρες περιοχές ζούσαν από τον σιδηρόδρομο, ελλείψει άλλων μεταφορικών μέσων εκείνη την εποχή. Έτσι, αποφασίστηκε η αποκατάσταση του σιδηροδρόμου, η οποία ήταν μία πολύ μεγάλη επιχείρηση κυρίως λόγω των κατεστραμμένων εγκαταστάσεων, ενώ μηχανήματα και εργαλεία είχαν και εκείνα καταστραφεί ή κλαπεί από τις αρχές κατοχής.» Όπως επισημαίνει ο υπεύθυνος μουσειακού υλικού στον ΟΣΕ, η αποκατάσταση – ανασυγκρότηση του σιδηροδρόμου διήρκησε από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950. «Στο πλαίσιο αυτό, οι ΣΠΑΠ περισυνέλλεξαν οτιδήποτε υλικά μπορούσαν να σώσουν από το τροχαίο υλικό που είχε καταστραφεί όπως δοκούς, τροχούς, ακόμα και κομμάτια από βαγόνια. Με αυτά λοιπόν τα υλικά σχεδίασαν και κατασκεύασαν στο δικό τους εργοστάσιο, στην περιοχή αυτή που βρισκόμαστε, εδώ στον Πειραιά, τα βαγόνια και τις μηχανές που αποτέλεσαν την καρδιά, την ψυχή, την πλειοψηφία δηλαδή του μεταπολεμικού τροχαίου υλικού.» Ένα από αυτά τα εκθέματα που κατασκευάστηκε από υλικά που συγκεντρώθηκαν ήταν και μία υδροφόρος, η οποία είναι κατασκευασμένη από κομμάτια οχημάτων που περισυνελέγησαν από τα κατεστραμμένα. Η συγκεκριμένη μάλιστα έχει χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά νερού σε απομακρυσμένες περιοχές, σε απομακρυσμένους σταθμούς και φυλάκια που δεν είχαν παροχή ύδρευσης. Κατά την περιήγηση στον χώρο, ο υπεύθυνος μουσειακού υλικού στον ΟΣΕ αναφέρεται και εξηγεί λεπτομερώς, τα εκθέματα που βρίσκονται εκεί. Το πρώτο μάλιστα από τα εκθέματα του υπό διαμόρφωση Μουσείου, και το οποίο είναι πλέον αποκατεστημένο σε λειτουργική κατάσταση, είναι μια δρεζίνα επιθεωρήσεως που είχε ως σκοπό τη μετάβαση του προϊσταμένου, του μηχανικού, του διευθυντή, των υψηλόβαθμων δηλαδή στελεχών, στα σημεία όπου γίνονταν εργασίες επί της γραμμής ή τη μεταφορά τους για να ελέγξουν τη διαδρομή όπου είχαν γίνει προηγουμένως εργασίες. Πάντως, όπως εξηγεί ο Ιάσονας Ζώρζος, γι’ αυτό το λόγο, η συγκεκριμένη κατασκευή παρατηρούμε ότι είναι πιο πολυτελής. Μάλιστα, η συγκεκριμένη δρεζίνα είναι κατασκευής 1958 στη Γερμανία και «δούλεψε» στην Πελοπόννησο μέχρι το 2000. Στον χώρο βρίσκεται η ατμάμαξα «Τίρυνς», μια από τις πρώτες ατμάμαξες που πάτησαν στην Πελοπόννησο «και η παλαιότερη που διασώζεται στις μέρες μας σε όλη την Ελλάδα», σύμφωνα με τον κ. Ζώρζο. Έχει κατασκευαστεί στη Γερμανία το 1884 και χρησιμοποιήθηκε για εκτέλεση αμαξοστοιχιών έργων για την κατασκευή του πρώτου τμήματος του δικτύου της Πελοποννήσου από τον Πειραιά, στην Κόρινθο, την Πάτρα, το ‘Αργος, το Ναύπλιο και τους Μύλους Αργολίδας. Είναι επίσης, το πρώτο σιδηροδρομικό όχημα που έχει χαρακτηριστεί ως μουσειακό ήδη, από την δεκαετία του 1950. Η ατμάμαξα BS151 γερμανικής κατασκευής το 1912, που βρίσκεται επίσης στον χώρο, δούλεψε κυρίως στην περιοχής της Αχαΐας και της Ηλείας, δηλαδή δρομολόγια μεταξύ Πάτρας – Πύργου – Ολυμπίας- Κατακόλου. Είναι από τις πρώτες ατμάμαξες υπέρθερμου ατμού που είχαν οι ΣΠΑΠ, «μία τεχνολογία» σύμφωνα με τον υπεύθυνο μουσειακού υλικού στον ΟΣΕ «που βοήθησε στην αύξηση της απόδοσης μιας ατμάμαξας χωρίς να έχει αυξημένη πίεση, δηλαδή χωρίς να χρειάζεται να είναι πιο ενισχυμένος ο λέβητας και κατ’ επέκταση να γίνει βαρύτερη η μηχανή.» Ο Ερύμανθος είναι μια ατμάμαξα κεκορεσμένου ατμού των ΣΠΑΠ, γαλλικής κατασκευής το 1892, που έχουν οι ειδικοί χαρακτηρίσει ως «το παιδί για όλες τις δουλειές» των ΣΠΑΠ του δικτύου της Πελοποννήσου, το οποίο χρησιμοποιήθηκε μέχρι τη δεκαετία του 1960 για κάθε είδους αμαξοστοιχία, επιβατική, εμπορική, μεικτή. «Το 1890 ξεκινά να κατασκευάζεται η γραμμή του σιδηροδρόμου Μύλων – Καλαμών. Αυτή πρόκειται να την εκμεταλλευτεί μια εταιρεία εκτός των ΣΠΑΠ, η εταιρεία ονομαζόμενη και εταιρεία Μεσημβρινών Σιδηροδρόμων Ελλάδος. Ωστόσο, η κατασκευή δεν θα ολοκληρωθεί καθώς οι εργολάβοι που την κατασκεύαζαν κηρύχθηκαν έκπτωτοι και έτσι ανέλαβαν τη συνέχιση της γραμμής οι ίδιοι οι ΣΠΑΠ. Όταν ολοκληρώθηκε, ανέλαβαν και την εκμετάλλευση της γραμμής οι ΣΠΑΠ», αναφέρει ο μηχανολόγος-μηχανικός. Μία λοιπόν από αυτές τις ατμάμαξες που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή τη γραμμή, βρίσκεται στο υπό διαμόρφωση σιδηροδρομικό Μουσείο στον Πειραιά και είναι βελγικής κατασκευής 1890. «Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, τρεις από αυτές τις μηχανές δόθηκαν με ημερήσιο ενοίκιο στην διεύθυνση Σιδηροδρόμων Στρατιάς Μικράς Ασίας για την ενίσχυση των πολεμικών επιχειρήσεων, που βέβαια δεν γύρισαν πίσω ποτέ. Αργότερα οι ΣΠΑΠ πήραν και μια αποζημίωση από το κράτος λόγω του ότι είχαν αναγκαστεί να δώσουν αυτές τις μηχανές. Με την αποζημίωση που πήραν οι ΣΠΑΠ λόγω της αποστολής των τριών ατμαμαξών και κάποιων εμπορικών βαγονιών στη Μικρά Ασία, το 1925 παραλαμβάνουν πέντε ατμάμαξες νεότερου τύπου πάλι υπέρθερμου ατμού, μεγαλύτερες όμως, με ξεχωριστή εφοδιοφόρο δηλαδή το βαγόνι που είχε μέσα το κάρβουνο και το νερό. Ήταν γερμανικής κατασκευής, ορεινού τύπου γι αυτό και χρησιμοποιήθηκαν σε ολόκληρο το δίκτυο, στη γραμμή δηλαδή της Τριπόλεως αλλά και προς Πάτρα και Πύργο για κάθε είδους αμαξοστοιχίες κυρίως επιβατικές και ταχείες επιβατικές αλλά αργότερα και εμπορικές όταν ήρθαν και ντιζελάμαξες κτλ.», αναφέρει ο υπεύθυνος μουσειακού υλικού στον ΟΣΕ. Η αλλαγή σε αυτές τις μηχανές, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ζώρζος, ήρθε το 1955 όταν έγινε μια μετασκευή ώστε να καίνε μαζούτ, δηλαδή πετρέλαιο παχύρευστο, αντί κάρβουνου και είναι από τις μηχανές που είναι από τις πιο κλασικές του δικτύου της Πελοποννήσου. Μία από αυτές τις ατμάμαξες που βρίσκεται στο Μουσείο έχει δουλέψει τη δεκαετία του 1980 σε κάποιες τουριστικές αμαξοστοιχίες, ωστόσο αργότερα, λόγω κάποιων τεχνικών προβλημάτων, παρέμεινε σε ακινησία μέχρις ότου να μεταφερθεί πέρυσι στο υπό διαμόρφωση Σιδηροδρομικό Μουσείο, για να προστατευθεί και να αποκατασταθεί. Μία χαρακτηριστική φορτάμαξα των Σιδηρόδρομων Πειραιώς Αθηνών Πελοποννήσου, βελγικής κατασκευής το 1902, τραβά το ενδιαφέρον στον χώρο, καθώς πρόκειται για τη φορτάμαξα η οποία χρησιμοποιήθηκε το 1930 για τη μεταφορά των οστών του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη από την Αθήνα στην Τρίπολη για να τοποθετηθούν στην πλατεία του Άρεως. Τη δική της ιστορία έχει μία ακόμη φορτάμαξα, η οποία έχει χαρακτηρίστηκε λάφυρο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς πρόκειται για ένα από τα εμπορικά βαγόνια, τα οποία εγκαταλείφθηκαν στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο μετά τη λήξη του πολέμου ενώ, το συγκεκριμένο είναι ένας από τους τύπους που χρησιμοποιήθηκαν για τη μεταφορά των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τέλος, ένα από τα εκθέματα που εντυπωσιάζουν στον χώρο είναι και η βασιλική άμαξα, το βαγόνι που αποτέλεσε το βασιλικό όχημα του σιδηροδρόμου Αθηνών – Πειραιώς, του πρώτου δηλαδή σιδηροδρόμου στη χώρα μας, που ένωσε τον Πειραιά με το Θησείο το 1869, αποτελώντας τον πρόδρομο της σημερινής γραμμής 1 του Μετρό, δηλαδή του Ηλεκτρικού. Το βαγόνι, σύμφωνα με τον κ. Ζώρζο, κατασκευάστηκε στο εργοστάσιο του Πειραιά του σιδηροδρόμου Αθηνών – Πειραιώς το 1888 και ήταν ένα δώρο του σιδηροδρόμου προς τον βασιλιά Γεώργιο Α’ κατά την 25ετηρίδα του. Μεταφέρθηκε με δύο ατμοκίνητους οδοστρωτήρες στην πρώτη έκθεση του Ζαππείου όπου εκεί εκτέθηκε και παραδόθηκε στις υπηρεσίες της βασιλικής οικογένειας.

Η Διεθνής Επιτροπή Αξιολόγησης, που συγκροτήθηκε από την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, τον Απρίλιο 2022, διεξήγαγε και περάτωσε τη διαδικασία επιλογής της μελέτης του αρχιτεκτονικού προσχεδίου, δηλαδή της αρχιτεκτονικής πρότασης, σύμφωνα με την οποία ιδρύεται το Νέο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Η διαδικασία της εκπόνησης μελέτης αρχιτεκτονικού προσχεδίου, με τίτλο «Αναβάθμιση, υπόγεια επέκταση και διασύνδεση με το Ακροπόλ Ακρός του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου...» έχει εγκριθεί με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού (αρ. 558074/17.11.2021-ΦΕΚ Β΄5352). Η Διεθνής Επιτροπή Αξιολόγησης επέλεξε, ομόφωνα, μετά από ενδελεχή και διεξοδική εξέταση των προτάσεων που υποβλήθηκαν την πρόταση των αρχιτεκτονικών γραφείων David Chipperfield Architects και Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη Α.Ε. Η επιλεγείσα πρόταση συγκεντρώνει τα στοιχεία της ευρηματικής σχέσης μεταξύ του παλαιού και του νέου κτηρίου, της ποιότητας της χωρικής εμπειρίας, της ευαισθησίας προς τις προγραμματικές και μουσειολογικές-μουσειογραφικές προκλήσεις, της πολεοδομικής ένταξης στον ιστό της πόλης και της πρωτοπόρας επίλυσης θεμάτων βιωσιμότητας και περιβαλλοντικού σχεδιασμού. Μετά την ενημέρωσή της από τον Πρόεδρο της Διεθνούς Επιτροπής Αξιολόγησης Ανδρέα Κούρκουλα, η Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Η πρόταση των γραφείων David Chipperfield και Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη εικονοποιεί το όραμα, δημιουργεί ένα μοναδικό τοπόσημο στον αστικό ιστό, είναι ανθρωποκεντρική. Προβάλλει την εθνική διάσταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, το οποίο συνδέει με το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Επισημαίνω, ότι όλες οι προτάσεις, που κατατέθηκαν, διακρίνονται από υψηλή ποιότητα, αισθητική και όραμα, ενώ ανταποκρίνονται πλήρως στις προδιαγραφές που θέσαμε. Ευχαριστώ όλους όσους συμμετείχαν, Ελληνες και ξένους αρχιτέκτονες. Θέλουμε ένα Μουσείο εξωστρεφές, σε διαρκή διάλογο με την κοινωνία, με δυναμική ματιά προς το μέλλον. Η επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου συμβάλλει ουσιαστικά στην αναγέννηση της ευρύτερης περιοχής του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Πρόκειται για ένα από τα εμβληματικά έργα, που ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει συμπεριλάβει στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης και για το οποίο έχει έντονο προσωπικό ενδιαφέρον. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τα μέλη της Διεθνούς Επιτροπής Αξιολόγησης για την εξαιρετική ποιότητα της δουλειάς τους. Ευχαριστώ τον Νικόλα και την Ειρήνη Λαιμού, καθώς το πρώτο στάδιο του έργου, ολοκληρώθηκε χάρι στην ευγενική δωρεά τους. Ευχαριστώ τα στελέχη του ΥΠΠΟΑ, μέλη της Επιτροπής Παρακολούθησης των διαδικασιών εξέλιξης του έργου της δωρεάς, για την υποστήριξη του όλου εγχειρήματος. Η παρουσίαση της πρότασης των γραφείων Chipperfield –Τομπάζη θα γίνει, εντός του επομένου μηνός, από τους αρχιτέκτονες με την παρουσία του Πρωθυπουργού». Ο David Chipperfield είναι ένας διεθνώς καταξιωμένος και πολυβραβευμένος αρχιτέκτονας. Το αρχιτεκτονικό του γραφείο διαθέτει αποδεδειγμένα μεγάλη εμπειρία στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό μουσειακών χώρων διεθνώς, μεταξύ των οποίων το Neues Museum στο Βερολίνο, το The Hepworth στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Museo Jumex στο Μεξικό. Το αρχιτεκτονικό γραφείο μελετών Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη Α.Ε. είναι αναγνωρισμένο και βραβευμένο γραφείο με εμπειρία σε μεγάλα έργα. Σύμφωνα με την ορισθείσα διαδικασία, κατόπιν σχετικής πρόσκλησης της Επιτροπής Αξιολόγησης, κατατέθηκαν προσχέδια από δέκα αρχιτεκτονικά γραφεία του εξωτερικού σε συνεργασία, αντίστοιχα, με δέκα ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία. Είναι τα εξής: · David Chipperfield Architects και Γραφείο Μελετών Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη Α.Ε. · SANAA (Kazuyo Sejima + Ryue Nishizawa) και Buerger Katsota Architects · Herzog and de Meuron και ΑΕΤΕΡ Αρχιτέκτονες · Diller Scofidio + Renfro και VAP Architects και Neiheiser Argyros · Adjaye Associates και Kizi Studio · OMA και Σακελλαρίδου/Παπανικολάου Αρχιτέκτονες · Atelier Jean Nouvel και George Batzios Architects · Kengo Kuma and Associates και K-studio · Thomas Phifer και Tsolakis Architects και Καλλιόπη Κοντόζογλου · RCR Arquitectes και Παρμενίδης- Longuepee- Μάρη Tην Διεθνή Επιτροπή Αξιολόγησης –με αλφαβητική σειρά- αποτελούν τα εξής μέλη: · Γεράσιμος Γιαννόπουλος, Νομικός ·Γεώργιος Δεοδάτης, Πολιτικός Μηχανικός, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κολούμπια ·Pierre B. Ducrey, Αρχαιολόγος, Καθηγητής, π. Πρύτανης του Πανεπιστημίου της Λωζάνης · Louis Godart, Αρχαιολόγος, Ομότιμος Καθηγητής Πολιτισμών του Αιγαίου του Πανεπιστημίου της Νάπολης Federico II, Σύμβουλος για την καλλιτεχνική κληρονομιά των Προέδρων της Ιταλικής Δημοκρατίας C. A. Ciampi και G. Napolitano. · Christopher Hudson, Ιστορικός Τέχνης και εκδότης του οίκου Lowgill Publishing, Πρόεδρος του Motovun Group of International Publishers (MGIP) · Ανδρέας Κούρκουλας, Αρχιτέκτων, Καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Ε.Μ.Π. ·Meejin Yoon, Αρχιτέκτων, Κοσμήτορας του Cornell University College of Architecture, Art and Planning. Ιδρύτρια του Design Across Scales Lab. Η εκπόνηση της μελέτης του αρχιτεκτονικού προσχεδίου αποτέλεσε το αντικείμενο δωρεάς προς το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού της ΑΜΚΕ «Οικογένεια ΝΣΛ» της οικογένειας Νικολάου και Ειρήνης Λαιμού.

Η Διεύθυνση Μελετών και Εκτέλεσης Έργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτιρίων ανακοινώνει την ανάρτηση, στην ιστοσελίδα του ΥΠΠΟΑ, της προμελέτης (Αρχιτεκτονική, Στατική και Η/Μ) για την μελέτη-κατασκευή του έργου «Μετατροπή του κτιρίου "SILO" σε Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων», στο πλαίσιο εφαρμογής του άρθρου 70 του Ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Το σύνολο των στοιχείων της διαδικασίας δημόσιας σύμβασης του ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού του ανωτέρω έργου, καταχωρήθηκαν στις 31/10/2022 στο σχετικό ηλεκτρονικό χώρο του ΕΣΗΔΗΣ- Δημόσια Έργα με συστημικό Αύξοντα Αριθμό: 192878 και αναρτήθηκαν στη Διαδικτυακή Πύλη (www.promitheus.gov.gr) του ΟΠΣ ΕΣΗΔΗΣ. Σχετικά Αρχεία: ΔΜΕΕΜΠΚ_Αρχιτεκτονική Προμελέτη 1_Εναλίων ΔΜΕΕΜΠΚ_Αρχιτεκτονική Προμελέτη 2_Εναλίων ΔΜΕΕΜΠΚ_Αρχιτεκτονική Προμελέτη 3_Εναλίων_21-10-2022 ΔΜΕΕΜΠΚ_Αρχιτεκτονική Προμελέτη 4_Εναλίων ΔΜΕΕΜΠΚ_Αρχιτεκτονική Προμελέτη 5_Εναλίων ΔΜΕΕΜΠΚ_ΗΜ Προμελέτη_Εναλίων ΔΜΕΕΜΠΚ_Στατική Προμελέτη 1_Εναλίων ΔΜΕΕΜΠΚ_Στατική Προμελέτη 2_Εναλίων ΔΜΕΕΜΠΚ_Προυπολογισμός_Εναλίων_ ΔΜΕΕΜΠΚ_Τεκμηρίωση Προυπολογισμού_Εναλίων ΔΜΕΕΜΠΚ_Τιμολόγιο_Εναλίων Εικόνες από το έργο:

Δυο in situ μουσεία, σε ειδικούς χώρους που θα παραχωρηθούν από την Αττικό Μετρό στο Υπουργείο Πολιτισμού, θα δημιουργηθούν για να φιλοξενήσουν τα πολύτιμα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο των ανασκαφών και αρχαιολογικών ερευνών στον σταθμό Βενιζέλου του Μετρό της Θεσσαλονίκης. Αυτό ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα από τη Θεσσαλονίκη η Υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη. Όπως είπε, οι αρχαιολογικές έρευνες και η απόσπαση σημαντικών αρχαιοτήτων στο σταθμό Βενιζέλου ολοκληρώθηκαν και αναμένεται η μελέτη για την επανεγκατάστασή τους. Σύμφωνα με την κ. Μενδώνη, οι ειδικά διαμορφωμένοι αυτοί χώροι θα είναι επισκέψιμοι και δεν αναφέρονται μόνο στις πολύτιμες αρχαιότητες που βρέθηκαν στην περιοχή και οι οποίες θα είναι ανοιχτές στο κοινό αλλά και στα εργαστήρια συντήρησης και τους αποθηκευτικού χώρους που θα είναι πλέον ορατοί. Εκεί θα τοποθετηθεί και το τμήμα της διασωζόμενης κεντρικής λεωφόρου από τη ρωμαϊκή εποχή, της λεγόμενης Decumanus, μήκους 77 μέτρων, που αποσπάσθηκε από τον σταθμό Αγία Σοφία. Αναφερόμενο στον συγκεκριμένο σταθμό του Μετρό και στις ανασκαφικές εργασίες η κ. Μενδώνη επιβεβαίωσε ότι υπήρξαν καταστροφές λέγοντας ότι αν δεν συνέβαινε αυτό, ενδεχομένως να μην υπήρχαν τόσες αντιδράσεις στη συνέχεια από τους αρχαιολόγους αναφορικά με την απόσπαση των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου. Η Υπουργός διαβεβαίωσε ότι θα γίνουν με την απαραίτητη μέριμνα όλες οι μελέτες ώστε να περατωθεί με επιτυχία η επανεγκατάσταση των αποσπασμένων αρχαιοτήτων, με τους αρχαιολόγους βέβαια να επιμένουν ότι δεν πρόκειται για την ίδια περίπτωση αλλά για χώρο ενιαίο, κάτι που επιβεβαίωσε και η Υπουργός λέγοντας πως “δεν έχουμε πουθενά άλλον τέτοιον αντίστοιχο αρχαιολογικό χώρο”. Εξήγησε ότι οι μελέτες επανατοποθέτησης και ανάδειξης θα εισαχθούν στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο εντός του επόμενου Νοεμβρίου, και η υλοποίηση της επαναφοράς των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου θα ξεκινήσει εντός του α’ τριμήνου 2023. Επίσης αμφορείς, λάρνακες και άλλα κινητά ευρήματα θα εκτεθούν σε προθήκες στους σταθμούς Πλατεία Δημοκρατίας, Αγίας Σοφίας, Σιντριβάνι και Φλέμινγκ του Μετρό Θεσσαλονίκης μαζί με φωτογραφίες και προβολές που θα αποτυπώνουν την ανασκαφική διαδικασία. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έδωσε ομόφωνα το «πράσινο φως» για την ανάδειξη ενός ενδεικτικού αριθμού των κινητών ευρημάτων που ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών του μετρό σε κάθε έναν από τους τέσσερις σταθμούς. Στον σταθμό της Πλατείας Δημοκρατίας θα τοποθετηθούν σε προθήκη 18 ακέραιοι αμφορείς με τον τρόπο που βρέθηκαν στις ανασκαφές και μια μαρμάρινη ενεπίγραφη σαρκοφάγος των ρωμαϊκών χρόνων από το νεκροταφείο που ανακαλύφθηκε. Στους τοίχους του σταθμού θα τοποθετηθούν φωτογραφίες και εποπτικό υλικό από τη διαδικασία της ανασκαφής και των ευρημάτων της. Εκτός από τα ευρήματα στον σταθμό Αγία Σοφία τα οποία, όπως επεσήμανε η Υπουργός Πολιτισμού κάνουν τους αρχαιολόγους να «μιλούν για οικοδομήματα αντίστοιχα των αυτοκρατορικών της Κωνσταντινούπολης», τα οποία άλλα αποσπάστηκαν άλλα παρέμειναν στη θέση τους και κάποια, δυστυχώς, υπέστησαν καταστροφές, τα ευρήματα στον σταθμό Βενιζέλου αποτελούν ουσιαστικό συμπλήρωμά τους καθώς μιλάμε για ένα τεράστιας σημασίας μνημειακό σύνολο. Στο επίκεντρο αυτής της τοποθεσίας δεσπόζει μια επιβλητική πλακόστρωτη λεωφόρος της ρωμαϊκής περιόδου, η περίφημη decumanus maximus που βρέθηκε κατά τις ανασκαφές στην Αγία Σοφία, με ένα τμήμα της να αποκαλύπτεται σχεδόν άθικτο, και αυτό είναι που αναμένεται να εκτεθεί στο κοινό ώστε να το δει και να το θαυμάσει από κοντά. Η λεωφόρος αυτή καταδεικνύει την ύπαρξη ενός ιδιαίτερα ανθηρού εμπορικού κέντρου στην περιοχή που λειτουργούσε ανελλιπώς από τον 4ο μ.Χ αιώνα μέχρι τα βυζαντινά χρόνια. Σύμφωνα με το protothema.gr, οι αρχαιολογικές εργασίες που ολοκληρώθηκαν πρόσφατα στην περιοχή και έφτασαν μέχρι τα κατώτερα στρώματα, αυτοί οι κεντρικοί δρόμοι διέτρεχαν άλλους πολύτιμους χώρους όπως εργαστήρια και κατοικίες αλλά και άλλα κοινωφελή έργα που έμειναν επί αιώνες στην περιοχή και αποτέλεσαν τη βασική πολιτιστική ουσία της πόλης. Είναι εντυπωσιακό μάλιστα ότι αυτή η Μέση οδός δεν άλλαξε ιδιαίτερα αναφορικά με τη ρυμοτομία της στο πέρας των αιώνων, κάτι σπάνιο που επιβεβαιώνει και την σπουδαιότητά της. Μάλιστα οι αρχαιολόγοι λένε ότι φαίνονται ακόμα τα ίχνη από τις άμαξες που περνούσαν από πάνω. Τα αρχαία που βρέθηκαν στον σταθμό Βενιζέλου Εξίσου εντυπωσιακό είναι το τετράπυλο με οκτώ πεσσούς που βρέθηκε ως αποδεικτικό ότι εκεί υπήρχαν καταστήματα και στοές, ότι ήταν δηλαδή το εμπορικό κέντρο της περιοχής ενώ πάνω στις μαρμάρινες πλάκες εντοπίστηκαν ίχνη από επιτραπέζια παιχνίδια! Παρότι οι αρχαιολόγοι διαξιφίζονται ακόμα για το κατά πόσο το κυρίως εμπορικό κέντρο ήταν στο σταθμό Βενιζέλου ή στον σταθμό Αγίας Σοφίας, ουσιαστικά τα δυο αυτά κέντρα ενώνονται αποκαλύπτοντας εκτός από τη λεωφόρο μια σειρά από πυκνοδομημένα οικοδομικά τετράγωνα, δηλαδή τις γειτονιές της βυζαντινής αγοράς της πόλης. Στην τεράστια σημασία αυτού του κέντρου ως ενός ενιαίου συνόλου αναφέρθηκε η Υπουργός Πολιτισμού, λέγοντας σχετικά πως “Στην πραγματικότητα, λοιπόν, από τον Σταθμό Βενιζέλου και τον Σταθμό της Αγίας Σοφίας τεκμαίρεται ένας ευρύς αστικός σχεδιασμός του δημόσιου χώρου που συντελέστηκε τον 6ο αιώνα και υλοποιήθηκε με αυτοκρατορική εντολή. Ανεγέρθηκαν πλατείες πάνω στα ερείπια παλαιότερων δημοσίων και ιδιωτικών πολυτελών κτηριακών συγκροτημάτων των ρωμαϊκών χρόνων και της ύστερης αρχαιότητας, ενώ αργότερα κατά τη μέση και ύστερη βυζαντινή περίοδο, στην ίδια περιοχή θα λειτουργήσει η βυζαντινή αγορά της πόλης. Καταστήματα και εργαστήρια κεραμικών, αργυροχρυσοχοΐας, μεταλλουργίας, υαλουργίας, θα καταλάβουν τον άλλοτε δημόσιο χώρο” εξηγώντας πως ακριβώς λειτουργούσε στους αιώνες αυτό το εμπορικό κέντρο διατηρώντας την ίδια λειτουργία. Μάλιστα η γνωστοποίηση πως “Εκτός των τειχών έχουμε εκτεταμένα νεκροταφεία, τα οποία ήλθαν στο φως και στον Σταθμό Δημοκρατίας και στον Σταθμό Συντριβανίου και στον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, και στο Φλέμινγκ” οδηγεί στο συμπέρασμα πως τελικά στο πλαίσιο της κατασκευής του Μετρό διενεργήθηκε η μεγαλύτερη ανασκαφική έρευνα αστικού χαρακτήρα που έχει ποτέ πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη αλλά και στη χώρα μας. Τα αρχαία που βρέθηκαν στον σταθμό Αγίας Σοφίας Όπως τόνισε χαρακτηριστικά η Υπουργός “η συγκεκριμένη έρευνα ξεπερνά κατά πολύ την αντίστοιχη του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου Αθηνών και συμβάλλει στην αναδιήθηση και στην τεκμηρίωση της ιστορίας της πόλης από την εποχή της ίδρυσής της στα χρόνια του Κασσάνδρου έως τις αρχές του 20ου αιώνα”. Πρόκειται για μια τεράστια έκταση που αγγίζει τα 5000 τ.μ,-μόνο στον σταθμό του Βενιζέλου η έκταση είναι 1.260 τ.μ-με εργασίες που σε κάθε στρώμα έφερνε στο φως διαφορετικούς, πολύτιμους θησαυρούς: από κατάλοιπα λεωφόρων, εμπορικών καταστημάτων και κατοικιών μέχρι ελληνιστικές και ρωμαϊκές αρχαιότητες του 3ου μ.Χ αιώνα αλλά και του 2ου αιώνα π.Χ. Πρόκειται μεταξύ άλλων για χάλκινους θησαυρούς, για βραχιόλια, δακτυλίδια και πάσης λογής κοσμήματα που φανερώνουν το διαχρονικό χαρακτήρα της αργυροχρυσοχοΐας καθώς και αγγεία, λυχνάρια, μυροδοχεία και ειδώλια, αγνύθες και πολλά άλλα που μένουν να καταγραφούν με ακρίβεια φτάνοντας μέχρι την ελληνιστική Θεσσαλονίκη του Κασσάνδρου η οποία θεμελιώθηκε το 315/316 π.Χ. Τα επιτόπια μουσεία Στα πρωτότυπα μουσεία που αναμένεται να διαμορφωθούν στους ειδικούς χώρους που θα παραχωρηθούν από την Αττικό Μετρό στο crossover που θα βρίσκεται μπροστά από τους χώρους της Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ, μεταξύ των σταθμών Συντριβάνι και Πανεπιστήμιο αλλά και στο κτήριο Α3 του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά, εντός του Μητροπολιτικού Πάρκου- θα εκτεθούν όπως τονίστηκε από την Υπουργό όχι μόνο το 77 μέτρων τμήμα της Decumanus που αποσπάσθηκε από την ‘Αγία Σοφία’ αλλά και οι αρχαιότητες ενώ θα είναι εμφανείς στο κοινό όπως ορατά θα είναι και τα εργαστήρια συντήρησης αλλά και οι αποθηκευτικοί χώροι. Τα αρχαία που βρέθηκαν στον σταθμό Σιντριβάνι Μάλιστα το ειδικό μουσείο που θα κατασκευασθεί στο κτίριο Α3 του πρώην στρατοπέδου Μελά, θα εξιστορεί την ιστορία της πόλης και σε αυτό θα εκτίθενται αρχαιότητες, με το γνωστό τρόπο, είτε μεμονωμένες είτε σε βιτρίνες. Η αρχαιολογική μελέτη έχει ήδη εγκριθεί από το ΚΑΣ και η κατασκευή του μουσείου αναμένεται να περατωθεί, όπως γνωστοποίησε σχετικά η Υπουργός από το ΕΣΠΑ 2021-2027. Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα της αποπεράτωσης του η κ. Μενδώνη εκτίμησε ότι θα απαιτούνται περί τα έξι χρόνια άπαξ και παραδοθεί το κέλυφος του μεγάλου κτηρίου και προχωρήσουν οι μελέτες. “Η είσοδος στο συγκεκριμένο υπόγειο μουσειακό χώρο θα είναι πολύ κοντά στο αυστηρό κτίριο του μοντερνισμού της κεντρικής βιβλιοθήκης του ΑΠΘ για αυτό θα σεβαστεί απολύτως την ιστορία και την αρχιτεκτονική της πόλης, θα δημιουργήσει όμως ένα landmark για την πόλη” τόνισε σχετική η Υπουργός λέγοντας πως μια ματιά στις παρεμβάσεις εντός των άλλων σταθμών όπως Δημοκρατία, Σιντριβάνι, Φλέμινγκ αρκεί για να καταλάβει κανείς ποια θα είναι η λογική της έκθεσης την ώρα που όλοι περιμένουν να δουν τι θα γίνει με τις μελέτες που θα προβλέπουν την επανατοποθέτηση των αποσπασμένων αρχαιοτήτων και με ποιον ακριβώς τρόπο, όπως απαιτεί η σπουδαιότητα ενός τέτοιου αρχαιολογικού χώρου.

Eντυπωσιακές εικόνες από έξι σύγχρονα ναυάγια που κείτονται στον βυθό της Καρπάθου ήρθαν στο φως από την ομάδα του ερευνητή Κώστα Θωκταρίδη που, σε συνεργασία με το Δήμο Καρπάθου, κατέγραψε για πρώτη φορά τα σύγχρονα ναυάγια της περιοχής. «Κάτω από τα νερά του νησιού κρύβεται μία άγρια ομορφιά ιδιαίτερων γεωλογικών σχηματισμών που με την απόκοσμη εικόνα τους συνθέτουν ένα μυστηριώδες σκηνικό αποτελώντας πόλο έλξης για κάθε δύτη» αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Θωκταρίδης. Επισημαίνει πως ο υποβρύχιος κόσμος της Καρπάθου είναι ξεχωριστός και γεμάτος εκπλήξεις καθώς υπήρξε πέρασμα πολεμικών πλοίων και υποβρυχίων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ Τα περισσότερα από τα ναυάγια βρίσκονται σε προσιτά βάθη (έως 40 μέτρα), είναι σε πολύ καλή κατάσταση και συναντώνται τόσο στο βόρειο όσο και στο νότιο τμήμα του νησιού. Κάποια από τα βυθισμένα πλοία είναι ιδιαίτερης ναυπηγικής, έχουν ναυπηγηθεί προπολεμικά και επιβίωσαν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο πριν καταλήξουν χρόνια μετά στο βυθό της Καρπάθου. Η ταυτότητα και η ιστορία των πλοίων ΔIAΣ Ο Δίας κάτω από την Όλυμπο της Καρπάθου Το μότορσιπ ΔIAΣ ναυπηγήθηκε στην Ολλανδία το 1951. Το πλοίο είχε αποπλεύσει από το λιμάνι της Στυλίδας την 24η Μαρτίου 1989 με φορτίο τούβλων σε παλέτες, συνολικού βάρους 680 τόνων, με τελικό προορισμό τα Πηγάδια της Kαρπάθου. Το πλοίο βυθίστηκε στις 29 Μαρτίου του 1989, και σε απόσταση 1,5 μιλίου βόρεια του όρμου Διαφάνι, κάτω από τον φημισμένο οικισμό της Ολύμπου, λόγω της μεγάλης κλίσης που είχε πάρει. Θύματα δεν υπήρξαν. Το ναυάγιο βρίσκεται σε αμμώδη βυθό βάθους 24 μέτρων. Το πρυμναίο τμήμα ακουμπά στο βυθό με την δεξιά πλευρά, ενώ λόγω της εξαιρετικής καθαρότητας των νερών της Καρπάθου συχνά η παρατήρηση του ναυαγίου μπορεί να γίνει και από την επιφάνεια με μάσκα. Το ογκώδες φορτίο τούβλων που μετέφερε έχει γίνει καταφύγιο για τα ψάρια της περιοχής. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ ΝΙΤΑLKO Ένας βετεράνος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου Το 1938 ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία Ewald Berninghaus, στην Κολωνία της Γερμανίας, ένα σκάφος ποτάμιων και παράκτιων πλοών για λογαριασμό του Hermann Knütel που είχε την έδρα του στο Αμβούργο. Το μότορσιπ επιτάχθηκε από το Γερμανικό Πολεμικό Ναυτικό στις 27 Νοεμβρίου 1939 και αρχικά χρησίμευσε για τη μεταφορά τορπιλών υπαγόμενο στον Ναύσταθμο του Κιέλου. Το ESTE ήταν ένα από τουλάχιστον είκοσι παρόμοια σκάφη που στάλθηκαν το 1942-1943, δια μέσω των μεγάλων ποταμών της Κεντρικής Ευρώπης, στη Μαύρη Θάλασσα για να ενισχύσουν τη δράση του γερμανικού στρατού στην περιοχή. Όταν ο σοβιετικός στρατός απώθησε τις γερμανικές δυνάμεις προς τα δυτικά, με αποτέλεσμα τα σκάφη αυτά να χάσουν τον ρόλο τους και να κινδυνεύουν, αποφασίστηκε να προωθηθούν στο Αιγαίο μέσω των Στενών, προκειμένου να συνεισφέρουν στις συνεχιζόμενες γερμανικές επιχειρήσεις στον ελληνικό χώρο. Το απόγευμα της 10ης Ιανουαρίου 1944 το ESTE μαζί με τα μότορσιπ SEERÄUBER και VERA αναχώρησαν από τη Λέρο για τη Ρόδο. Το ESTE ήταν κενό φορτίου, στο SEERÄUBER επέβαιναν 80 στρατιώτες και το VERA μετέφερε πετρέλαιο. Ακολουθώντας μια δυτική ρότα για να αποφύγουν τυχόν συνάντηση με εχθρικά σκάφη κατέπλευσαν στα Λιβάδια της Τήλου για να διανυκτερεύσουν και να πλεύσουν το πρωί προς τη Ρόδο υπό την κάλυψη της γερμανικής αεροπορίας. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ Κατά τη διάρκεια της νύχτας, μεταξύ 03.00' και 04.00' εισήλθαν στον κόλπο τρεις βρετανικές τορπιλάκατοι που άνοιξαν πυρ κατά των γερμανικών πλοίων. Πυρκαγιές ξέσπασαν στα ESTE και VERA που σύντομα βυθίστηκαν, ενώ ο πλοίαρχος του SEERÄUBER το προσάραξε για να αποφευχθεί η βύθιση του. Το ναυάγιο του ESTE ανελκύστηκε το 1947 και εκποιήθηκε σε ιδιώτες που το μετονόμασαν ΤΗΛΟΣ. Το ΤΗΛΟΣ ταξίδεψε για χρόνια, προσάραξε στις εκβολές του Αλφειού ποταμού όπου εγκαταλείφθηκε από το πλήρωμα του. Ωστόσο το σκάφος ανελκύστηκε και το 1968 επανήλθε στην ενεργό δράση ως ΚΑΛΗ ΑΡΧΗ. Μεταπωλήθηκε το 2004 και μετονομάστηκε NITALKO υψώνοντας μια άλλη σημαία, Βόρειας Κορέας. Στις 26 Φεβρουαρίου 2007 το μότορσιπ έπλεε από την Ρόδο προς την Κρήτη έμφορτο με φορτίο γρανίτη που είχε φορτώσει στην Τουρκία. Πλησίον της νήσου Σαρίας μετά από εμπλοκή κάβου στην προπέλα έμεινε ακυβέρνητο εν μέσω δυτικών θυελλωδών ανέμων. Το πλήρωμα που αποτελείτο από τρείς Τούρκους και δύο Ρώσους ναυτικούς εξέπεμψε σήμα κινδύνου και παραλήφθηκε με ασφάλεια από ελικόπτερο Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ Το NITALKO κατόπιν παρασυρόμενο προσάραξε και δημιουργήθηκε ρήγμα στο μέσον του φλατ. Την επομένη απουσίαζε από τη θέση του και καθώς οι έρευνες στην περιοχή επέβησαν άκαρπες εκτιμήθηκε πως είχε βυθιστεί. Το ναυάγιο του NITALKO είναι σε εξαιρετική κατάσταση ακουμπά στο βυθό με δεξιά του πλευρά. Η πλώρη βρίσκεται σε βάθος -40 μέτρων και η πρύμνη φτάνει σχεδόν τα -20 μέτρα. Βρίσκεται δίπλα σε ένα βραχώδη ύφαλο στην βορειοδυτική πλευρά της νήσου Σαρίας στην Κάρπαθο. Τα αμπάρια του είναι γεμάτα γρανίτη με μορφή κυβόλιθου και πλακάκια. ΤΣΙΜΕΝΤΑΣ ένας σαμουράι στο βυθό της Καρπάθου Ναυπηγήθηκε το 1969 στα ναυπηγεία Tsuneishi της Ιαπωνίας. Το τέλος του πλοίου ήρθε στις 25 Μαΐου 2003 όταν προσάραξε σε ύφαλο στο στενό Κάσου - Καρπάθου. Οι ζημιές που υπέστη το σκάφος δεν επέτρεψαν την ανέλκυση του και εγκαταλείφθηκε με το κομοδέσιο και τους μηχανισμούς φόρτωσης να μένουν πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Με το πέρασμα του χρόνου το σκαρί δεν άντεξε στις πιέσεις και τη διάβρωση με αποτέλεσμα να σπάσει και να βυθιστεί. Το ναυάγιο βρίσκεται επί του βραχώδης ύφαλου Κάρπαθος, στο στενό μεταξύ Κάσου και Καρπάθου. Η Θαλάσσια περιοχή είναι γνωστή για τον έντονο κυματισμό και για τα ισχυρά θαλάσσια ρεύματα, από την άλλη πλευρά από τα εξαιρετικά διαυγή καταγάλανα νερά. Το μέγιστο βάθος δεν ξεπερνά τα -15 μέτρα. Η πλώρη κυριολεκτικά έχει διαλυθεί και στο βυθό διακρίνονται τα βίντσια οι αγκυροκαδένες καθώς και η εφεδρική άγκυρα. Τα ελάσματα γύρω από το χώρο του μηχανοστασίου δεν υπάρχουν πλέον και ο υποβρύχιος επισκέπτης μπορεί κολυμπά ανάμεσα στην μηχανή του πλοίου και την ηλεκτρογεννήτρια, θα δει από κοντά την τις στρεβλώσεις στα πτερύγια της προπέλας και στον άξονα. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ GERNIK Ένας γερμανός ναρκαλιευτής του πολέμου με πολυδιάστατη ιστορία Το φορτηγό πλοίο Gernik είχε ναυπηγηθεί το 1939 στο Lübecker Maschinenbau, της Γερμανίας, για την εταιρία του Αμβούργου A. Kirsten και αρχικά έφερε το όνομα CRESSIDA (Χρυσηίδα). Το 1939 το γερμανικό ναυτικό του έδωσε το όνομα V.102, (Vorpostenboot.102) έλαβε μέρος στην μάχη της Νορβηγίας. Το 1940 μετετράπη σε ναρκαλιευτικό διέθετε από την κατασκευή του στενό πλωριό ρύγχος, έτσι μπορούσε σχετικά εύκολα να εισχωρήσει σε ναρκοθετημένες περιοχές. Το πλοίο τον Μάιο του 1945 παραδόθηκε στους Αμερικανούς, αλλά τον Οκτώβριο του 1947 μεταφέρθηκε στους Ολλανδούς και επέστρεψε στα πολιτικά του καθήκοντα ως ELSENBURGH, όνομα που δόθηκε στο πλοίο από ομώνυμη Ολλανδική περιοχή, για λογαριασμό της εταιρίας Wm.H.Muller & Co. Το 1952 αφαιρέθηκαν οι λέβητες και τοποθετήθηκε μηχανή ντίζελ ως μέσο πρόωσης. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ Εκτέλεσε κυρίως το δρομολόγιο από Καζαμπλάνκα - Λονδίνο, μεταφέροντας εμπορεύματα και έχει εκτενείς αναφορές στα εθνικά αρχεία της Μεγάλης Βρετανίας. Πουλήθηκε το 1961 στη Λιβεριανής έδρας Seven Seas Shipping Corporation και μετονομάστηκε στο τελευταίο του όνομα GERNIK. Ήταν παραμονές των γιορτών, ξημερώματα Κυριακής, 23 Δεκέμβρη του 1962, όταν το πλοίο Gernik, προσάραξε στα νερά της Κάρπαθου στην παραλία του Διακόφτης έπειτα από σφοδρή θαλασσοταραχή. Σήμερα είναι άμορφα, σκουριασμένα σίδερα, βυθισμένο σε βάθος 14 μέτρων. Η πρύμνη είναι σφηνωμένη στα βράχια με ελαφριά δεξιά κλίση. Η ιδιαίτερη μεγαλοπρεπής πλώρη ακουμπά στο βυθό με την δεξιά πλευρά από τα όκια απουσιάζουν οι αγκυροκαδένες. Τα ελάσματα του πλοίου είναι ασυνήθιστα παχιά και υπάρχουν σημεία που διακρίνονται οι καρφωτές λαμαρίνες του 1939. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ TENARON S Ένας Άγγλος του 1935 στα νερά στην Καρπάθου Είχε ναυπηγηθεί το 1935 με το όνομα GLEN στα R & W Hawthorn, Leslie & Co Ltd., στο Hebburn της Αγγλίας για την βρετανική εταιρία Tyne-Tees Steamship Co. Η εταιρία του που είχε την έδρα της στο Newcastle. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ Το GLEN είχε ολική χωρητικότητα 471 κόρων, διαστάσεις 50,4 x 8,3 μέτρα. Μετά την λήξη του πολέμου το GLEN μετονομάστηκε σε BELGIAN COAST. Το LAIRDSROCK απέκτησε μια νέα μηχανή το 1957 και συνέχισε να ταξιδεύει μέχρι το 1966 οπότε και αποκτήθηκε από τους Περικλή Βαρβατέ & Σια και υψώνοντας ελληνική σημαία μετονομάστηκε σε ΓΙΩΡΓΗΣ. Το 1979 το σκάφος περιήλθε στην συμπλοιοκτησία «Λευτέρης Δ.» (Θήρα Ναυτιλιακή) και μετονομάστηκε σε ΛΕΥΤΕΡΗΣ Δ. Όμως ένα χρόνο αργότερα πουλήθηκε στην παναμαϊκή Etna Maritime Co SA και πήρε το όνομα TENARON S. Στις 10 Δεκεμβρίου 1980 το TENARON S. Ταξίδευε από την Ιταλία μεταφέροντας φορτίο τσιγάρων, όταν προσάραξε στις ακτές της Καρπάθου και βυθίστηκε.

Την ώρα που πολλά μουσεία παγκοσμίως αναγκάζονται να εκποιήσουν έργα των συλλογών τους για να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές τους ανάγκες κι άλλα προχωρούν σε δραστικές περικοπές προσωπικού ως συνέπεια της δραματικής πτώσης των εισιτηρίων – αρκεί να σκεφτεί κάποιος ότι 230 εκατ. επισκέπτες υποδέχτηκαν τα μουσεία παγκοσμίως το 2019 και μόλις 54 εκατ. το 2020 – και των μειωμένων κρατικών επιχορηγήσεων, τα έξι μουσεία σε Ευρώπη, Αμερική και Αφρική που αναμένεται να ανοίξουν τις πύλες τους μέσα στο 2022 προσεγγίζονται ως προάγγελοι μιας νέας, καλύτερης εποχής, που όλοι ελπίζουν πως θα έρθει με την καινούργια χρονιά. ΟΣΛΟ, ΝΟΡΒΗΓΙΑ Εθνικό Μουσείο Τέχνης, Αρχιτεκτονικής και Ντιζάιν Για τις 11 Ιουνίου 2022 έχουν οριστεί τα εγκαίνια του νέου Εθνικού Μουσείου Τέχνης, Αρχιτεκτονικής και Ντιζάιν της Νορβηγίας. Το μουσείο του Οσλο ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 από τη συγχώνευση τεσσάρων μουσείων – μεταξύ αυτών της Εθνικής Πινακοθήκης και του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης – και τη δημιουργία μιας μεγάλης συλλογής αντικειμένων που περιλαμβάνει ρωμαϊκά γλυπτά, εντυπωσιακές ταπισερί του τέλους του 12ου αιώνα, πορσελάνες από την αυτοκρατορική Κίνα και ίσως το πιο διάσημο έργο τέχνης της Νορβηγίας, την «Κραυγή» του Εντβαρτ Μουνκ. Το νέο κτίριο, συνολικής επιφάνειας 54.600 τ.μ. – το μεγαλύτερο του είδους του στις σκανδιναβικές χώρες -, που φέρει την υπογραφή των αρχιτεκτόνων Kleihues + Schuwerk, βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο της πόλης. Βασικό δομικό υλικό του είναι το μάρμαρο, κόστισε περί τα 645 εκατ. ευρώ, διαθέτει υπερδιπλάσιους εκθεσιακούς χώρους – συγκεκριμένα 90 αίθουσες στις οποίες θα φιλοξενηθούν 5.000 εκθέματα -, ενώ ήδη έχει ανακοινωθεί και η πρώτη περιοδική έκθεσή του, στη 2.400 τ.μ. Αίθουσα του Φωτός, που θα εστιάζει στη σύγχρονη εικαστική σκηνή της Νορβηγίας. ΤΟΥΛΣΑ, ΗΠΑ Κέντρο Μπομπ Ντίλαν Ραντεβού στις 10 Μαΐου δίνει με τους θαυμαστές του Μπομπ Ντίλαν το κέντρο που φέρει το όνομά του και θα ξεκινήσει τη λειτουργία του στην Τούλσα της Οκλαχόμα, με στόχο να αξιοποιήσει τη συλλογή που διαθέτει με περισσότερα από 100.000 αντικείμενα. Οι επισκέπτες θα μπορούν να ακούσουν ακυκλοφόρητες ηχογραφήσεις από τον δέκα φορές βραβευμένο με Γκράμι τραγουδιστή και τραγουδοποιό. Σημειωματάρια, επιστολές και άλλα χειρόγραφα θα αναδείξουν τις λογοτεχνικές ευαισθησίες που οδήγησαν τη Σουηδική Ακαδημία να του απονείμει το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας το 2016. Χώρος θα υπάρχει βεβαίως και για την παρουσίαση της ενασχόλησης του Ντίλαν με τα εικαστικά, είτε μέσω του εξωφύλλου του άλμπουμ του «Self Portrait» (1970) είτε μέσω των εξπρεσιονιστικών του έργων. Σε ειδική αίθουσα θα προβάλλονται ντοκιμαντέρ και κινηματογραφημένες συναυλίες, ενώ θα στηθεί κι ένα ακριβές αντίγραφο του στούντιο ηχογράφησής του ώστε οι επισκέπτες να αισθάνονται σαν να ήταν παρόντες σε μία από τις ιστορικές ηχογραφήσεις τού αγαπημένου τους δημιουργού. ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ, ΗΠΑ Μουσείο του Μπρόντγουεϊ Το ιδανικό μουσείο για τους θεατρόφιλους, και πιο συγκεκριμένα για τους λάτρεις του μιούζικαλ, ανοίγει το καλοκαίρι στη Νέα Υόρκη, στην Τάιμς Σκουέαρ. Πρόκειται για το Μουσείο του Μπρόντγουεϊ, το οποίο θα αφηγηθεί την ιστορία της ιστορικής περιοχής από το 1735, όταν άνοιξε το πρώτο θέατρο, μέχρι σήμερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, πριν χτυπήσει η πανδημία, το Μπρόντγουεϊ είχε ζήσει την καλύτερη σεζόν του στην Ιστορία, με εισπράξεις 1,8 δισ. δολαρίων το 2019. Μέσω διαδραστικών εγκαταστάσεων οι επισκέπτες θα παίρνουν πληροφορίες για τους πρωτοπόρους της θεατρικής βιομηχανίας, θα επισκέπτονται τα παρασκήνια ιστορικών μιούζικαλ και θα ανακαλύπτουν πώς οργανώνεται μια παράσταση στο Μπρόντγουεϊ. ΓΛΑΣΚΩΒΗ, ΣΚΩΤΙΑ Συλλογή Μπάρελ Μία από τις μεγαλύτερες συλλογές έργων τέχνης του κόσμου, για τη σύνθεση της οποίας χρειάστηκαν τρία τέταρτα του αιώνα, εκείνη του σερ Ουίλιαμ Μπάρελ, αποκτά τη στέγη που της αξίζει στη Γλασκώβη. Το μουσείο που βρίσκεται στο πάρκο Πόλοκ είχε κλείσει από το 2016 και η ανακατασκευή του, ώστε να φιλοξενεί με ασφάλεια τη συλλογή Μπάρελ – κόστισε 68 εκατ. στερλίνες -, έχει ολοκληρωθεί, οπότε και τα εγκαίνια προγραμματίζονται για τον Μάρτιο της νέας χρονιάς. Η συλλογή που φημίζεται για την ποιότητα των έργων κινεζικής τέχνης, τα εξαίσια βιτρό, τις ταπισερί και τα έργα τέχνης θα παρουσιάζεται σε τρεις ορόφους, ενώ οι εκθεσιακοί χώροι που θα έχουν αυξηθεί κατά 35% θα επιτρέπουν την παρουσίαση αντικειμένων που ως τώρα βρίσκονταν στις αποθήκες. ΠΑΡΙΣΙ, ΓΑΛΛΙΑ Οικία Γκενσμπούρ Κλειστό για το κοινό από τον θάνατό του το 1991, το εσωτερικό του σπιτιού του διάσημου (και αμφιλεγόμενου) γάλλου τραγουδιστή Σερζ Γκενσμπούρ θα ανοίξει στις αρχές του 2022, στο Παρίσι, ως μουσείο αφιερωμένο στη ζωή και στο έργο του. Το σπίτι έχει διατηρηθεί σαν χρονοκάψουλα καθώς δεν έχει αγγιχθεί τίποτα επί τρεις δεκαετίες, έτσι ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να δουν και να μυρίσουν ακόμη και τα τελευταία αποτσίγαρά του που βρίσκονται σε ένα τασάκι. Το κύριο αξιοθέατο θα είναι το περίφημο εκκεντρικό σαλόνι του μουσικού με το πιάνο, το αρ ντεκό μπαρ και την τεράστια συλλογή από γλυπτά. ΓΚΙΖΑ, ΑΙΓΥΠΤΟΣ Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο Τα εγκαίνια του Μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου, που διατείνεται ότι θα είναι το μεγαλύτερο αρχαιολογικό μουσείο στον κόσμο, αφιερωμένο σε έναν πολιτισμό, μετατίθενται ξανά, αυτή τη φορά για μεταξύ Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου του 2022. Το κτίριο καλύπτει 490.000 τ.μ., όσο ένας μεγάλος τερματικός σταθμός αεροδρομίου. Το μεγαλύτερο σε μέγεθος έκθεμα θα είναι ένα άγαλμα του Ραμσή του Μεγάλου από κόκκινο γρανίτη, ύψους 11 μ. και βάρους 83 τόνων, το οποίο και ήταν το πρώτο που τοποθετήθηκε στην τελική του θέση, στις αρχές του 2018, ώστε να κατασκευαστεί το αίθριο γύρω του. Συνολικά στο μουσείο θα φιλοξενηθούν περίπου 100.000 εκθέματα, μεταξύ αυτών η συλλογή ευρημάτων ηλικίας 3.300 ετών που συνόδευαν στο επέκεινα τον διάσημο φαραώ Τουταγχαμών και η οποία αποτελείται από 5.000 κομμάτια, οι 2.000 εκ των οποίων θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά. Το κόστος του μουσείου εκτιμάται σε 1 δισ. δολάρια.

Το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης στη Δημητσάνα, προβάλλει τη σημασία της υδροκίνησης στην παραδοσιακή κοινωνία. Εστιάζοντας στις βασικές προβιομηχανικές τεχνικές που αξιοποιούν το νερό για την παραγωγή ποικίλων προϊόντων, τις συνδέει με την ιστορία και την καθημερινότητα της τοπικής κοινωνίας στο πέρασμα του χρόνου. Το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης έχει αποκαταστήσει παραδοσιακές εγκαταστάσεις και υδροκίνητους μηχανισμούς. Τα εργαστήρια περιβάλλονται από πυκνή βλάστηση και άφθονα τρεχούμενα νερά, όπου μπορείτε να περιηγηθείτε. Το πρώτο κτήριο στεγάζει νεροτριβή και αλευρόμυλο με οριζόντια φτερωτή. Στο διπλανό δωματιάκι με το τζάκι, ζούσε ο μυλωνάς με την οικογένειά του. Ακριβώς απέναντι, διώροφο κτήριο στέγαζε την κατοικία του βυρσοδέψη (πάνω) και το βυρσοδεψείο (κάτω). Το εσωτερικό του εργαστηρίου είναι χωρισμένο σε ζώνες που αντιστοιχούν στα διάφορα στάδια επεξεργασίας των δερμάτων. Το λιθόστρωτο οδηγεί σε πλάτωμα, όπου διαμορφώνεται φυσική δεξαμενή, και καταλήγει στον μπαρουτόμυλο. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, οι Δημητσανίτες τροφοδοτούσαν τον αγώνα με το απαραίτητο αυτό πολεμικό υλικό. Εδώ μπορείτε να δείτε τον κινούμενο μηχανισμό ενός μπαρουτόμυλου με κοπάνια. Έξω από τον μύλο θα δείτε ρακοκάζανο, που στηνόταν στην ύπαιθρο μετά τον τρύγο, για την παραγωγή τσίπουρου από τα στέμφυλα.

Το νέο Munch στο Όσλο είναι ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου αφιερωμένο σε έναν καλλιτέχνη. Αφοσιωμένος στην εξερεύνηση βαθιά συναισθηματικών καταστάσεων, ο Νορβηγός καλλιτέχνης Έντβαρντ Μουνκ είναι περισσότερο γνωστός για τις εμβληματικές εκδοχές του έργου του Η κραυγή, οι οποίες απεικονίζουν μια αγωνιώδη φιγούρα με φόντο έναν φλογερό ουρανό. Η εναρκτήρια έκθεση με τίτλο Infinite προσκαλεί τους επισκέπτες να ανακαλύψουν την τέχνη και τον πλούτο του έργου του Μουνκ: τα θέματα και τα μοτίβα –όπως η αγωνία, η απόγνωση, ο θάνατος, η αγάπη, τα τοπία– που διερεύνησε επανειλημμένα σε όλη του τη ζωή και τα οποία συνεχίζουν να αγγίζουν και να εμπνέουν τους ανθρώπους σήμερα. Σε αντίθεση με άλλα παραδοσιακά κτίρια μουσείων, το Munch σχεδιάστηκε για να αποτελέσει μέρος μιας νέας γενιάς μουσείων σε όλο τον κόσμο που επαναπροσδιορίζουν τα πολιτιστικά ιδρύματα και απομακρύνονται από την ιδέα του ιστορικού αρχείου, για να γίνουν χώροι κοινωνικής συγκέντρωσης. «Όταν αρχίσαμε να σκεφτόμαστε πώς θα είναι, είδαμε ότι σύμφωνα με όλες τις σύγχρονες τάσεις στην αρχιτεκτονική έπρεπε να σχεδιάσουμε κάτι ανοιχτό στον κόσμο, οικολογικά βιώσιμο, με γκαλερί που να δημιουργούν ενδιαφέρουσες αφηγήσεις», μας λέει ο αρχιτέκτονας Χουάν Ερέρος, ιδρυτής του ισπανικού αρχιτεκτονικού γραφείου Estudio Herreros που σχεδίασε το κτίριο. Ο 6ος όροφος στεγάζει την έκθεση Monumental Edvard Munch. Τα έργα μεγάλης κλίμακας που βρίσκονται εκεί, όπως ο εμβληματικός Ήλιος (1910-11), μήκους 8 μ., μπήκαν από ειδικό άνοιγμα στην πρόσοψη του μουσείου. Η κάθετη δομή του σε σχήμα «Λ» φιλοξενεί όλες τις εγκαταστάσεις που απαιτούνται, προσφέρει θέα στην πόλη και δεν καταλαμβάνει βιώσιμο χώρο από την αστική περιοχή Μπιέρβικα, η ανάπλαση της οποίας ξεκίνησε με την κατασκευή του διάσημου κτιρίου της Opera, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα του. Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας που επιδίωκαν, οι αρχιτέκτονες σχεδίασαν διακριτικά ορατούς στο κοινό πολλούς από τους χώρους λειτουργίας, όπως τα σημεία όπου εργάζονται οι επαγγελματίες του μουσείου. Επίσης έδωσαν εύκολη πρόσβαση από τους γύρω δρόμους, σχεδίασαν εργαστήρια, βιβλιοθήκη, καφέ στο λόμπι και εστιατόριο στον 13o όροφο με θέα στο φιόρδ και στην πόλη. ΕΝΑ ΝΕΟ ΟΡΟΣΗΜΟ Η σχεδιαστική πρόταση των αρχιτεκτόνων βασίζεται στην ιδέα ενός πύργου όπου οι κύριες λειτουργίες οργανώνονται κάθετα. Ύψους 60 μέτρων, επενδεδυμένο με ανακυκλωμένα διάτρητα πάνελ αλουμινίου διαφορετικών βαθμών ημιδιαφάνειας και με το επάνω τμήμα του κεκλιμένο, το «Lambda», όπως συχνά αναφέρεται, αποτελεί το νέο ορόσημο της πόλης του Όσλο, ορατό από όλες τις πλευρές της. Οι έντεκα γκαλερί έχουν μεγάλες διακυμάνσεις στα ύψη της οροφής και στα μεγέθη των δωματίων, επιτρέποντας την καλύτερη αξιοποίηση των χώρων, τόσο για τη μόνιμη συλλογή όσο και για περιοδικές εκθέσεις που θα φιλοξενούνται. Ο πύργος αποτελείται από δύο ζώνες: μία στατική και μία δυναμική. Η στατική ζώνη (πλάτη του κτιρίου) είναι μια περίκλειστη κατασκευή από σκυρόδεμα, η οποία ακολουθεί αυστηρά πρωτόκολλα για την ασφάλεια, την υγρασία και τον φωτισμό προκειμένου να προστατεύονται τα έργα τέχνης. Η δυναμική ζώνη, με τη διαφανή πρόσοψη και τη θέα στην πόλη, επιτρέπει στους επισκέπτες να μετακινηθούν μεταξύ των γκαλερί και προσφέρει πανοραμική θέα στο Όσλο. Πρόθεση των αρχιτεκτόνων ήταν το κτίριο να συμβάλλει στη δημιουργία δεσμών ανάμεσα στην τέχνη του Μουνκ και την πόλη. «Το Munch είναι ένα έργο κύρους για την πόλη, γι’ αυτόν τον λόγο έχει σχεδιαστεί σύμφωνα με τα κριτήρια FutureBuilt. Τέτοια κτίρια πρέπει να μειώνουν τουλάχιστον στο μισό τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τα συμβατικά σύγχρονα κτίρια όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας, την επιλογή υλικών, τις μεταφορές κ.ά.», εξηγεί ο Γιενς Ρίχτερ του Estudio Hereros, ο οποίος ειδικεύεται στις καινοτόμες τεχνολογίες για το περιβάλλον. Σημείο αναφοράς πλέον στην πόλη του Όσλο, το νέο μουσείο έχει ήδη και αρκετούς «εχθρούς», που το θεωρούν «ρύπανση», όπως είπε χαρακτηριστικά ο ιστορικός τέχνης Τόμι Σόρμπο. ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΔΟΜΗΣΗ Το μουσείο έχει κατασκευαστεί με χρήση σκυροδέματος χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα και ανακυκλωμένο χάλυβα και η φέρουσα δομή του έχει σχεδιαστεί με διάρκεια ζωής περί τα 200 χρόνια. Ωστόσο, το συμπαγές σχήμα του, τα παράθυρα πολύ υψηλής ποιότητας και ο μερικώς φυσικός αερισμός είναι μόνο μερικά από τα μέτρα με τα οποία επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενέργειας. Στην πραγματικότητα, πολλές από τις αρχιτεκτονικές επιλογές βασίστηκαν στο κλίμα. Διαθέτει airlocks για τον έλεγχο της θερμοκρασίας και της υγρασίας στα σημεία μετάβασης μεταξύ δυναμικών και στατικών ζωνών. Επιπλέον, ακολουθεί τα πρότυπα Παθητικής Δόμησης (Passive Buildin), σύμφωνα με τα οποία η κατανάλωση ενέργειας μειώνεται με τη βοήθεια παθητικών μέτρων, όπως πρόσθετη ανάκτηση θερμότητας, εξαιρετική μόνωση κ.ά. Τα κυματιστά πάνελ αλουμινίου αντανακλούν και διαθλούν το ηλιακό φως, ώστε να μην υπάρχουν υπερβολικές διακυμάνσεις της θερμοκρασίας. Επάνω, οι γκαλερί έχουν διαφορετικά μεγέθη και ανάπτυξη, ανάλογα με τα εκθέματα που φιλοξενούν. Στη μέση, άποψη του εστιατορίου που βρίσκεται στον 13ο όροφο. Κάτω, στον 7ο όροφο φιλοξενείται η έκθεση Shadows με προσωπικά αντικείμενα του ζωγράφου από τη βίλα Έκελι. Τόσο η εννοιολογική προσέγγιση όσο και η κατασκευή του Munch αποτελούν έκφραση των δεσμεύσεων της νορβηγικής κοινωνίας για τις νέες προκλήσεις που αφορούν το περιβάλλον. Γι’ αυτό το Munch δεν διαθέτει χώρους στάθμευσης επισκεπτών ή προσωπικού. Βρίσκεται πολύ κοντά στον μεγαλύτερο κόμβο δημόσιων συγκοινωνιών της πόλης (Central Station) και οι 100 θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων στο Edvard Munchs plass προτρέπουν το κοινό να μη χρησιμοποιεί αυτοκίνητο. Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΗ Η συζήτηση και η κατασκευή του μουσείου διήρκεσαν 12 χρόνια, με αρκετές διαφωνίες τόσο για την τοποθεσία όσο και για τον σχεδιασμό του. Η κεκλιμένη κορυφή του κτιρίου, όπως και το ότι τα φωτεινά γυάλινα παράθυρα –που υποσχέθηκαν οι αρχιτέκτονες στα σχέδια– κρύβονται κάτω από «τερατώδη μεταλλικά ρολά» έγιναν αντικείμενο σοβαρής διαμάχης. Ο ιστορικός τέχνης Τόμι Σόρμπο είναι μεταξύ των επικριτών του κτιρίου. Το 2019 σε δηλώσεις του στο Γαλλικό Πρακτορείο ανέφερε ότι είναι «ρύπανση» για το Όσλο, ότι «το λόμπι μοιάζει με αεροδρόμιο ή εμπορικό κτίριο» και ότι «δεν υπάρχει τίποτα που να δείχνει ότι φιλοξενεί έναν από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες στον κόσμο». Οι αρχιτέκτονες Χουάν Ερέρος και Γιενς Ρίχτερ, που σχεδίασαν το νέο μουσείο. Η διοίκηση του μουσείου, μέσω του διευθυντή του, Στάιν Όλαφ Χένρικσεν, σχολίασε ότι «το μουσείο πρέπει να προκαλεί τους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο που το έκανε η τέχνη του Μουνκ. Το κτίριο ταιριάζει πολύ στη συλλογή, γιατί είναι ένα μνημειώδες κτίριο. Πρέπει να έχεις μια γνώμη γι’ αυτό». Ο κ. Ερέρος από την πλευρά του λέει ότι «το Munch μεταμόρφωσε τον ορίζοντα του Όσλο, αλλά υποκλίνεται με σεβασμό στην πόλη που το περιβάλλει. Ο Έντβαρντ Μουνκ ήταν ασυμβίβαστος, δεν δεχόταν κανόνες, μαχόταν για το διαφορετικό, να μην τα παρατάς. Η ισχυρή παρουσία του κτιρίου μέσα στον αστικό ιστό της πόλης είναι σαν να λέει: “Είμαι εδώ. Διατηρώ την κληρονομιά του πιο σημαντικού καλλιτέχνη της Νορβηγίας και απολαμβάνω τη θέα του Όσλο, γιατί είναι η πόλη που με διαμόρφωσε”». Ο συνδημιουργός του μουσείου, Γιενς Ρίχτερ, αναφέρει ότι «όσον αφορά την πρόσοψη η σκέψη μας ήταν ότι θα δίνει μια συνεχώς μεταβαλλόμενη εικόνα στον κόλπο, αντανακλώντας τις εκπληκτικές συνθήκες φωτισμού στο Όσλο που αλλάζουν συνεχώς κατά τη διάρκεια της ημέρας και τις διάφορες εποχές». Ο Μουνκ κληροδότησε το έργο του στην πόλη του Όσλο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιμελητών του μουσείου, έπειτα από σχολαστική έρευνα και αξιολόγηση όλων των προσωπικών του αντικειμένων, θεωρούν ότι ο καλλιτέχνης προετοίμαζε αυτό το κληροδότημα σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. «Αρχικά είχε την πρόθεση να αφήσει το κληροδότημά του στο νορβηγικό κράτος, όμως, καθώς η Νορβηγία καταλήφθηκε από τους Ναζί, άλλαξε τη διαθήκη του την τελευταία στιγμή για να μην πέσει το έργο του σε ανεπιθύμητα χέρια, καθώς θεωρούσαν τον πρωτοπόρο του εξπρεσιονισμού δημιουργό της “εκφυλισμένης τέχνης”», εξηγεί ο διευθυντής του μουσείου, Στάιν Όλαφ Χένρικσεν. Στόχος του νέου μουσείου είναι να ανιχνεύσει τη βαθιά επιρροή του καλλιτέχνη τόσο στη σύγχρονη τέχνη όσο και στους καλλιτέχνες μέχρι τις μέρες μας. Έτσι, σε μία από τις εναρκτήριες εκθέσεις φιλοξενεί την Τρέισι Έμιν, μία από τις πιο διάσημες και αμφιλεγόμενες καλλιτέχνιδες του Ηνωμένου Βασιλείου, με το αφιέρωμα Tracey Emin / Edvard Munch The Loneliness of the Soul. Έντβαρντ Mουνκ, η ζωή του Ο Έντβαρντ Μουνκ περιτριγυρισμένος από έργα του στη βίλα Έκελι, όπου έζησε τα τελευταία 30 χρόνια της ζωής του. → Ήταν γιος του Κρίστιαν Μουνκ, στρατιωτικού γιατρού, και της συζύγου του Λόρα. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Κριστιάνια, το σημερινό Όσλο. Ως παιδί ήταν συχνά άρρωστος και βρέθηκε κοντά στον θάνατο περισσότερες από μία φορές. Η νεότητά του διαμορφώνεται από τη θρησκευτική αυστηρότητα και τη συναισθηματική αστάθεια του πατέρα του. Σε ηλικία 22 ετών, χάρη σε μια υποτροφία, ταξιδεύει στο Παρίσι, όπου ένας μεγαλύτερος κόσμος ανοίγεται μπροστά του. Το 1885 γνωρίζει τον πρώτο του έρωτα στο πρόσωπο της Μίλι, μιας γυναίκας τέσσερα χρόνια μεγαλύτερης και παντρεμένης. Η κρυφή τους σχέση τον γεμίζει πόθο και αγάπη, αλλά και ντροπή και αμφιθυμία. → Το 1892 εκθέτει στο Βερολίνο και κάνει νέους φίλους, μεταξύ των οποίων ο Σουηδός συγγραφέας και καλλιτέχνης Άουγκουστ Στρίντμπεργκ, ο Πολωνός συγγραφέας Στανίσουαφ Πσιμπισέφσκι κ.ά. Μαζεύονται σε μια ταβέρνα και συζητούν για τη ζωή και την τέχνη, καταναλώνοντας πολύ αλκοόλ. Αυτή την περίοδο δημιουργεί μερικά από τα πιο διάσημα έργα του, όπως την παστέλ έκδοση της Κραυγής, το Vampire, τη Madonna. Ανακαλύπτει επίσης τη χαρακτική. Αν και είναι περισσότερο γνωστός για τα ζωγραφικά του έργα, ο ίδιος πειραματίστηκε με διάφορα μέσα και τεχνικές στα όρια του μοντερνισμού, μάλιστα αναγνωρίζεται ως ένας από τους πρώτους καλλιτέχνες που πειραματίστηκαν με τη φωτογραφία, με μια Kodak που είχε αγοράσει το 1902. Πέρασε τα τελευταία 30 χρόνια της ζωής του στο Έκελι, ένα κτήμα λίγο έξω από το Όσλο, όπου και πέθανε το 1944. Από το λόμπι του Munch οι επισκέπτες βγαίνουν απευθείας στη μεγάλη πλατεία που περιβάλλει το μουσείο. ΤΑ ΝΟΥΜΕΡΑ → Το μουσείο καταλαμβάνει 26.313 τ.μ. → Αναπτύσσεται σε 13 ορόφους. → Yψώνεται 60 μ. πάνω από το φιόρδ του Όσλο. → Διαθέτει 11 γκαλερί και συνολικά 4.500 τ.μ. εκθεσιακούς χώρους. → Η συλλογή του Munch διαθέτει 42.000 αντικείμενα και 28.000 έργα τέχνης. → Περιλαμβάνει 26.700 έργα του Μουνκ, ανάμεσά τους 1.200 πίνακες, 7.050 σκίτσα, 18.322 εκτυπώσεις, 14 γλυπτά, καθώς και 10.000 αντικείμενα, όπως τις πλάκες εκτύπωσης και τις λιθογραφικές πέτρες του, γράμματα, σημειωματάρια, φωτογραφίες του καλλιτέχνη κ.ά. ---

Η Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων (ΔΑΜΕΕΠ) φέρνει στις οθόνες μας ένα σύγχρονο ηλεκτρονικό ευρετήριο με τα 205 αρχαιολογικά μουσεία της Ελλάδας. Σχεδιασμένο από την Clio Muse Tours, το νέο ευρετήριο έχει τη μορφή ενός διαδραστικού χάρτη, παρουσιάζοντας με ακρίβεια την τοποθεσία όλων των αρχαιολογικών μουσείων της χώρας. Μουσεία μεγάλα και μικρά, παλαιά και νέα, από τα μεγάλα αστικά κέντρα μέχρι τα ακριτικά νησιά, έχουν προστεθεί στην νέα πλατφόρμα προσφέροντας τη δυνατότητα στους χρήστες να μάθουν εύκολα με το πάτημα ενός κουμπιού όσα χρειάζονται για την επίσκεψή τους. Για τον καθένα από αυτούς τους χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς, έχει δημιουργηθεί μια ξεχωριστή σελίδα ενημερωμένη με όλες τις χρήσιμες πληροφοριες αλλά και ενδεικτικό φωτογραφικό υλικό. Οι πληροφορίες για τις ημέρες και τις ώρες λειτουργίας κατά τη θερινή και χειμερινή περίοδο, οι τιμές των εισιτηρίων καθώς και τα στοιχεία επικοινωνίας έχουν προσεκτικά συλλεχθεί από το κάθε μουσείο ξεχωριστά. Επιπλέον, για κάθε μουσείο παρατίθενται επιπλέον υπηρεσίες και παροχές όπως οι χώροι στάθμευσης, εκπαιδευτικά προγράμματα και εγκαταστάσεις για ΑμεΑ. Το διαχειριστικό περιβάλλον που ανέπτυξε η Clio Muse Tours, βάζοντας τη βιωσιμότητα του έργου στο κέντρο, επιτρέπει στη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων να προσθέτει, να ανανεώνει και να επεξεργάζεται όλες τις πληροφορίες. Στόχος αυτού του έργου είναι να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των μουσείων και παράλληλα να γίνει ένα αναντικατάστατο μέσο για τους εν δυνάμει επισκέπτες τους.

Με τον ίδιο εντυπωσιακό και λαμπερό τρόπο που μεταφέρθηκαν, τον περασμένο Απρίλιο, οι αρχαίες αιγυπτιακές βασιλικές μούμιες και σαρκοφάγοι στο νέο Αρχαιολογικό Μουσείο δίπλα στις πυραμίδες της Γκίζας, πραγματοποιήθηκε το Σάββατο και η μεταφορά του μοναδικού σωζόμενου πλοίου του Χέοπα, που χρονολογείται από το 2.500 πΧ. Το πλοίο του Χέοπα είναι ένα από τα παλαιότερα, μεγαλύτερα και καλύτερα διατηρημένα της αρχαιότητας. Έχει μήκος 43,4 μ., πλάτος 5,9 μ. και ζυγίζει 20 τόνους Το πλοίο, που έχει χαρακτηριστεί «αριστούργημα ξυλουργικής», σφραγίστηκε σε λάκκο περίπου το 2500 π.Χ. κατά τη διάρκεια της Τέταρτης Δυναστείας του Παλαιού Βασιλείου της Αιγύπτου στους πρόποδες της Μεγάλης Πυραμίδας του Φαραώ Χέοπα, στο συγκρότημα πυραμίδων της Γκίζας. Όπως και άλλα θαμμένα αρχαία αιγυπτιακά πλοία, ήταν προφανώς μέρος των εκτεταμένων ταφικών ειδών που προορίζονταν για χρήση στη μετά θάνατον ζωή. Κατασκευασμένο από ξύλο πλάτανου και κέδρου, ναυπηγήθηκε για να μεταφέρει την ψυχή του Φαραώ στους ουρανούς με τη συνοδεία του θεού Ρα, δηλαδή του Ήλιου, γι’ αυτό και είναι γνωστό ως «Ηλιακό Πλοίο». Το πλοίο μεταφέρθηκε τα ξημερώματα του Σαββάτου στο κοντινό Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο, το οποίο θα εγκαινιαστεί αργότερα φέτος. Η επιχείρηση μεταφοράς διήρκησε 48 ώρες. «Ο στόχος του έργου μεταφοράς είναι να προστατεύσει και να διατηρήσει το μεγαλύτερο και παλαιότερο βιολογικό τεχνούργημα από ξύλο στην ιστορία της ανθρωπότητας για τις επόμενες γενιές», αναφέρει ανακοίνωσή του το υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων. Το πλοίο ανακαλύφθηκε το 1954 στη νότια γωνία της Μεγάλης Πυραμίδας και οι αρχαιολόγοι θεωρούν πιθανό να είχε χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά της σορού του Χέοπα από τη Μέμφιδα στην Γκίζα. Περισσότερα από 17 χρόνια διήρκησε η κατασκευή του Μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείο, στο οποίο θα εκτεθούν περισσότερα από 100.000 αντικείμενα από την αρχαία Αίγυπτο. Το βίντεο που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων για τη μεταφορά του ηλιακού πλοίου του Χέοπα, είναι εντυπωσιακό.