Αναζήτηση στην κοινότητα

Ο εντοπισμός αρχαιολογικών ευρημάτων σε χώρους όπου λαμβάνουν χώρα οικοδομικές εργασίες αποτελεί έναν πολύ παλιό «πονοκέφαλο» στον χώρο της οικοδομής, ο οποίος είναι αρκετά συχνός σε περιπτώσεις χωρών με μεγάλη ιστορία/ ιστορική παράδοση, με αποτέλεσμα οι χώροι όπου γίνονται οι εργασίες να χρησιμοποιούνται για αιώνες, ακόμα και χιλιετίες. Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του New Scientist, σε αυτόν τον τομέα δραστηριοποιείται η βρετανική startup Democrata, που βοηθά τις εταιρείες οικοδομής να «μαντεύουν» τι υπάρχει στο έδαφος πριν αρχίσουν τις εργασίες, μέσω της χρήσης προγνωστικών αλγορίθμων. Το εν λόγω πρόγραμμα χαρτογραφεί πού μπορεί να υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα στην Αγγλία και την Ουαλία, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο τις οικοδομικές εταιρείες να γλιτώσουν χρήματα και χρόνο. «Είναι ένα δαπανηρό πρόβλημα που μπορεί να προκύψει από τη στιγμή που αρχίσει να σκάβει κανείς» σημειώνει ο Τζεφ Ρόμπερτς, διευθύνων σύμβουλος της Democrata. Τα αρχαιολογικά έξοδα (υπό τη μορφή σχετικών αρχαιολογικών υπηρεσιών) αντιστοιχούν στο 1-3% του συνολικού κόστους κατασκευής. «Θέλαμε να φέρουμε το data science ως επιπρόσθετο εργαλείο, έτσι ώστε οι άνθρωποι που εμπλέκονται στη διαδικασία να μπορούν να καταλάβουν τι θα μπορούσε να βρεθεί» σημειώνει ο Ρόμπερτς. Η Democrata έχει αξιοποιήσει έγγραφα από υπηρεσίες που έχουν να κάνουν με την καταγραφή των δασικών εκτάσεων, το κτηματολόγιο, την πολιτιστική κληρονομιά κτλ για να αποκτηθεί μια ιδέα σχετικά με το πώς χρησιμοποιούνταν οι εκτάσεις στο παρελθόν, καθώς και υλικό από αδημοσίευτες αναφορές οικοδομικών εταιρειών. Με τη βοήθεια ενός υπερυπολογιστή, ανέπτυξαν μοντέλα που μπορούν να υποδείξουν πού μπορεί να κρύβονται αρχαιολογικοί θησαυροί, για παράδειγμα σε χώρους που βρίσκονται κοντά σε νερό, ορυχεία ή σημεία θρησκευτικού ενδιαφέροντος. ’λλοι παράγοντες όπως η τοπική γεωλογία, η χλωρίδα και η πανίδα εξετάζονται επίσης. Το 2010, κατά τις εκσκαφές στην περιοχή του πρώην Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στη Νέα Υόρκη, βρέθηκε ένα μεγάλο ξύλινο σκάφος από το 1700. Φωτογραφία: http://www.history.com/news/tree-rings-solve-world-trade-center-ship-mystery/wtc-site Πηγή: http://www.buildnet.gr/default.asp?pid=235&la=1&catid=213&artid=14468

Η Ελλάδα εμφανίζει το πιο σπάταλο κτιριακό απόθεμα και παράλληλα κάθε χρόνο η κατάσταση επιδεινώνεται. Σύγκριση ανάμεσα στις μεσογειακές χώρες καταδεικνύει ότι τα ελληνικά νοικοκυριά παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη σχετική κατανάλωση. Σχεδόν 30% μεγαλύτερη της Ισπανίας και περίπου διπλάσια της Πορτογαλίας. Ταυτόχρονα, είναι σχεδόν ίση με αυτήν της ψυχρής Ολλανδίας και σημαντικά μεγαλύτερη από χώρες με ψυχρότερο κλίμα όπως το Βέλγιο και η Τσεχία. (55) Παράλληλα, οι κανονισμοί της χώρας μας δημιουργήθηκαν μεταπολεμικά και ενσωματώθηκαν ορισμένες δεκαετίες μετά τη δημιουργία τους. Επιπλέον, δεν υπάρχει έλεγχος της μελέτης και σωστής εφαρμογής της στο εργοτάξιο. Οι σχετικοί κανονισμοί των ευρωπαϊκών χωρών προδιαγράφουν με σημαντική λεπτομέρεια τι πρέπει να περιλαμβάνει μια ενεργειακή μελέτη, θέτουν σαφή όρια ενεργειακής απόδοσης και ελέγχουν την επιτυχία κατά την εφαρμογή της μελέτης. Στην Ελλάδα θεωρούμε την εξοικονόμηση ενέργειας ως μείωση ποιότητας ζωής καθώς επίσης έχουμε λανθασμένη εντύπωση για το βιοκλιματικό σχεδιασμό. Δεν υπάρχουν τυποποιημένες λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν σε κάθε κτίριο, ούτε η εξοικονόμηση ενέργειας εξαρτάται μόνο από το ποιο σύστημα θέρμανσης - ψύξης θα χρησιμοποιηθεί. Ένα σωστά σχεδιασμένο κτίριο με ένα μη αποδοτικό σύστημα μπορεί να εμφανίσει χαμηλότερη κατανάλωση από ότι το πιο αποδοτικό σύστημα σε ένα ακατάλληλο κτίριο. Σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι να παρουσιάσει και να αναλύσει την παρούσα κατάσταση όσον αφορά το κτιριακό απόθεμα της χώρας και να προτείνει τρόπους αναβάθμισής του. Η μελέτη αποτελείται από τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος, παρουσιάζεται το ενεργειακό ισοζύγιο και οι επιπτώσεις των κτιρίων στο περιβάλλον, καθώς και αναλύονται το κτιριακό απόθεμα της Ελλάδας και η κατανάλωση ενέργειάς του. Αναλύονται τα αίτια κακής ενεργειακής συμπεριφοράς του ελληνικού κτιριακού αποθέματος και η εξέλιξη της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, καταλήγοντας στην ανάλυση του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου. Στο δεύτερο μέρος, γίνεται παρουσίαση προτάσεων με παρεμβάσεις σε παλιές πολυκατοικίες που έχουν στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Τέλος, στο τρίτο μέρος, αξιοποιώντας τις γνώσεις από τα προηγούμενα μέρη, παρουσιάζεται μια μελέτη περίπτωσης. Σε μια παλιά πολυκατοικία στην Αθήνα εφαρμόζονται όσα προτάθηκαν στο δεύτερο μέρος με στόχο την καλύτερη ενεργειακή λειτουργία της. Δείτε την εργασία σε pdf (142 σελ.) ΕΔΩ ή στο ακόλουθο flipbook: http://issuu.com/greekarchitects3/docs/142.14.11_42e65d6aa15c86?e=0/11153020 Πηγή: http://www.greekarchitects.gr/gr/%CE%B5%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CF%82/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B2%CE%AC%CE%B8%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%B7-%CE%BA%CF%84%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CE%BA%CE%B5%CE%BB%CF%8D%CF%86%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CF%85%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%8E%CE%BD-id9568

Συνολικά για εφέτος, εκτιμάται ότι η πτώση των επενδύσεων σε οικοδομές θα διαμορφωθεί περίπου σε 48% το 2014, οι επενδύσεις σε κατοικίες θα διαμορφωθούν στα πέριξ των 2,4 δισ. ευρώ το 2014 (1,3% του ΑΕΠ) από 4,6 δισ. ευρώ το 2013 (2,5% του ΑΕΠ). Τα πρώτα σημάδια ήπιας ανάκαμψης, από το δεύτερο εξάμηνο του 2015 και μετά, φαίνονται τώρα στον ορίζοντα για την εγχώρια αγορά κατοικίας, η οποία όμως αγγίζει αυτή τη στιγμή τα κατώτερα επίπεδα. Συνολικά για εφέτος, εκτιμάται ότι η πτώση των επενδύσεων σε οικοδομές θα διαμορφωθεί περίπου σε 48% το 2014, οι επενδύσεις σε κατοικίες θα διαμορφωθούν στα πέριξ των 2,4 δισ. ευρώ το 2014 (1,3% του ΑΕΠ) από 4,6 δισ. ευρώ το 2013 (2,5% του ΑΕΠ). Από πού προκύπτουν οι θετικές ενδείξεις για το 2015; Η απάντηση είναι η εξής: Τα νούμερα της ΕΛΣΤΑΤ σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα της Τράπεζας της Ελλάδος για το δεκάμηνο του 2014 δείχνουν μέν περαιτέρω πτώση της αγοράς ακινήτων ωστόσο οι ρυθμοί πτώσης, σε όλους τους επιμέρους τομείς φαίνεται να επιβραδύνονται, γεγονός το οποίο θα φανεί στην αγορά μερικούς μήνες αργότερα. Ο όγκος των νέων οικοδομών (με βάση τις εκδοθείσες άδειες οικοδομών) σημείωσε μείωση τον Οκτώβριο 2014 κατά 2,8% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης 7,2% τον Σεπτέμβριο 2014. Επιπλέον, στο 10μηνο 2014 καταγράφηκε υποχώρηση του όγκου κατά 3,3%, έναντι ωστόσο, μεγαλύτερης πτώσης κατά 29,4% στο αντίστοιχο διάστημα του 2013. Όπως υποστηρίζουν οι αναλυτές της Alpha Bank, σε σχετική ανάλυση για την εγχώρια αγορά κατοικίας, η επιβράδυνση του ρυθμού μείωσης, αντανακλά μια τάση σταθεροποίησης που ενδεχομένως να σηματοδοτήσει ήπια αύξηση του όγκου οικοδομών από το δεύτερο μισό του 2015. «Οι άδειες ιδιωτικών οικοδομών αποτελούν πρόδρομο δείκτη για τις εξελίξεις στην αγορά κατοικίας και ειδικότερα στις επενδύσεις σε ιδιωτικά ακίνητα μερικούς μήνες αργότερα», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Πηγή: http://www.protothema.gr/economy/article/445796/deili-anakampsi-tis-oikodomikis-drastiriotitas-apo-to-v-examino-tou-2015/

Νέα μείωση 5,3% καταγράφηκε τον Αύγουστο εφέτος στον όγκο της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, ενώ στο οκτάμηνο, ο οικοδομικός όγκος εμφανίζεται μειωμένος κατά 6,1%. Όπως ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ, τον Αύγουστο εφέτος το μέγεθος της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας στο σύνολο της χώρας ανήλθε σε 862 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 166,3 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 752,1 χιλιάδες m3 όγκου. Παρουσίασε, δηλαδή, μείωση 19,7% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, 18,3% στην επιφάνεια και 5,3% στον όγκο, σε σύγκριση με τον Αύγουστο 2013. Το οκτάμηνο, καταγράφεται μείωση 13,6% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, 11,6% στην επιφάνεια και 6,1% στον όγκο, σε σύγκριση με το διάστημα Ιανουαρίου- Αυγούστου 2013. Πηγή: http://www.enet.gr/?i=news.el.oikonomia&id=456266

Αρνητικές είναι οι εξελίξεις στην οικοδομή και στον κλάδο της αγοράς ακινήτων λόγω της επί σειράς ετών πτώσης της οικοδομικής δραστηριότητας. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τον Ιανουάριο του 2013 κτίστηκαν 1.165 νέεες κατοικίες και τον Φεβρουάριο μόλις 788, σε όλη την Ελλάδα. Αν συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός φαίνεται, ότι το 2013 θα κλείσει με τον συνολικό αριθμό να κινείται γύρω στα 10.000 νέα σπίτια. Ο όγκος της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, βάσει αδειών, σημείωσε τον Μάρτ.΄13 νέα κατακόρυφη πτώση κατά -55,5% σε ετήσια βάση από -44,8% τον Φεβρ.΄13 και -28,1% τον Ιαν.΄13, έναντι οριακής ανόδου κατά +0,2% τον Μάρτ.΄12. Επομένως σωρευτικά στο 1ο 3μηνο΄13 ο όγκος της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας σημείωσε πτώση κατά -43,5%, έναντι ανόδου κατά +1,9% στο 1ο 3μηνο΄12. Γενικά, η οικοδομική δραστηριότητα παρουσίασε συνεχή κατακόρυφη πτώση στα προηγούμενα έτη αναφέρει στο τελευταίο της εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων η Alpha Bank. Οπως αναφέρει η αρνητική κατάσταση της αγοράς ακινήτων αντανακλάται στις ακόλουθες μεταβλητές: Α. Οι αρνητικές εξελίξεις στον κάδο των οικιστικών ακινήτων μέχρι και το 1ο 3μηνο του 2013 έχει προκαλέσει την πτώση του αριθμού οικιστικών μονάδων που ολοκληρώθηκαν το 2012 και τους πρώτους μήνες του 2013. Β. Στην κάθετη πτώση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στον κλάδο των κατασκευών. Είναι ενδεικτικό ότι η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία στον κατασκευαστικό κλάδο αποτελούσε το 1ο 3μηνο΄13 το 2,6% (1,9% σε τρέχουσες τιμές) της συνολικής προστιθέμενης αξίας της οικονομίας, έναντι 2,7% συνολικά το 2012, και 9,0% το 2006. Κατά συνέπεια η προστιθέμενη αξία του κατασκευαστικού κλάδου διαμορφώθηκε στις αρχές του 2013 αλλά και το 2012 στο 1/4 περίπου του αντιστοίχου μεγέθους του 2006 όταν είχε μεγιστοποιηθεί η προστιθέμενη αξία του κλάδου. Γ. Στην υπερβάλλουσα προσφορά και στην πτώση των εμπορικών τιμών αγοράς και ενοικίασης των οικιστικών και επαγγελματικών ακινήτων, καθώς και στην κάθετη πτώση του αριθμού των συναλλαγών επί οικιστικών ακινήτων. Δ. Στη σημαντική πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες κατά -34,5% σε σταθερές τιμές σε ετήσια βάση στο 1ο 3μηνο΄13, έναντι -30,6% το συνολικά το 2012. Σημειώνεται, ότι η μείωση του όγκου των εκδοθεισών αδειών νέων οικοδομών κατά -43,5% το 1ο 3μηνο΄13 και κατά -30,6% το 2012 συνεπάγεται νέα πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες κατά ποσοστό άνω του -20,0% περίπου και το 2013, εκτός εάν υπάρξουν ουσιαστικές παρεμβάσεις για τον εξορθολογισμό της φορολογίας ακινήτων στις επόμενες ημέρες με εφαρμογή τους από το 2ο 6μηνο του 2013. Ε. Στον δείκτη οικοδομικών έργων (που καταρτίζεται με βάση τη δραστηριότητα των σημαντικότερων κατασκευαστικών εταιριών), ο οποίος σημείωσε πτώση κατά -26,1% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά -28,1% το 2011. Από τη σύνθεση του δείκτη, τις μεγαλύτερες απώλειες εμφάνισε ο δείκτης παραγωγής οικοδομικών έργων κατά -32,2% το 2012, μετά την πτώση του κατά -41,6% το 2011, ενώ η πτώση του δείκτη παραγωγής πολιτικού μηχανικού, που αναφέρεται σε μεγάλα δημόσια έργα, ήταν -24,1% το 2012 (2011: -22,3%). ΣΤ. Στην πτώση της παραγωγής ετοίμου σκυροδέματος κατά -13,2% το 1ο 3μηνο΄13, έναντι πτώσης του κατά -40,7% συνολικά το 2012. Αριθμός νέων κατοικιών Πηγή: http://www.buildnet.gr/default.asp?pid=235&catid=213&artid=8902 και ΕΛΣΤΑΤ

Καμπανάκι χτυπούν οι κατασκευαστές για την ανοδική πορεία που καταγράφει το τελευταίο διάστημα το κόστος ανέγερσης νεών κτηρίων, το οποίο υπερβαίνει συνολικά το 10%-15%. Καταλυτικό ρόλο παίζουν οι πρώτες ύλες και τα υλικά που χρησιμοποιούνται στις οικοδομικές εργασίες, οι οποίες έχουν πάρει την ανιούσα εδώ και μερικούς μήνες, όπως ακριβώς και οι υπόλοιπες πρώτες ύλες. Όπως λένε παράγοντες της κτηματαγοράς, οι τιμές αγοράς από το σίδηρο και τους πλαστικούς σωλήνες μέχρι τα χρώματα και τις γυψοσανίδες καταγράφουν αδικαιολόγητα μεγάλη αύξηση, πιέζοντας και σε κάποιες περιπτώσεις εκτροχιάζοντας τους αρχικούς προϋπολογισμούς. Αν και μέχρι στιγμής δεν έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα αναστολής εργασιών λόγω κόστους, ωστόσο δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να οδηγηθούμε σε τέτοιες αποφάσεις από κάποιους μικροεργολάβους που δεν θα αντέξουν να σηκώσουν το επιπλέον βάρος, εάν συνεχισθεί επί μακρόν η σημερινή κατάσταση. Πίεση στους προϋπολογισμούς ασκείται από την αύξηση στα μεροκάματα των οικοδόμων, τα οποία αρχίζουν και ανεβαίνουν όσο αναθερμαίνεται η κατασκευαστική δραστηριότητα και επιμένει επί μακρόν το φαινόμενο της έλλειψης εργατικών χεριών. Αυτή τη στιγμή, μικρότεροι αλλά και μεγαλύτεροι εργολάβοι αδυνατούν να βρουν έμπειρα συνεργεία για να ολοκληρώσουν τα έργα που έχουν αναλάβει καθώς οι εργατοτεχνίτες της οικοδομής λιγοστεύουν επικίνδυνα. Κατά τα Νέα ο αριθμός όσων απασχολούνται στην οικοδομή έχει μειωθεί δραματικά μετά την πανδημία, μπορεί και κάτω από 200.000, όταν πριν από μερικά χρόνια ξεπερνούσαν τις 400.000. Η έλλειψη χεριών εκτιμάται πως θα ενταθεί μόλις ξεκινήσουν οι εργασίες στο project του Ελληνικού. Τα εργοτάξια που αναμένεται να στηθούν στο κολοσσιαίο έργο στην έκταση του πρώην διεθνούς αεροδρομίου των Αθηνών αναμένεται να απορροφήσουν αρκετό από το εργατικό δυναμικό του λεκανοπεδίου Αττικής, μεγαλώνοντας τον «πονοκέφαλο» στους εργολάβους που έχουν διαφορετική ακτίνα δράσης. «Πονοκέφαλο» στην αγορά προκαλεί και η αύξηση των αντικειμενικών αξιών από την 1η Ιανουαρίου 2022. Η κριτική εστιάζεται κατά κύριο λόγο στη χρονική συγκυρία που επέλεξε το οικονομικό επιτελείο να προχωρήσει στις αλλαγές, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το πλήγμα που προκάλεσε η πανδημία ενώ καλούν την κυβέρνηση να αναβάλει την αναθεώρηση των αντικειμενικών σε μια καλύτερη χρονικά συγκυρία, όταν η οικονομία επιστρέψει στην κανονικότητα και ανακτήσει τον βηματισμό της.

"Θα πρέπει να προετοιμαστούμε ότι θα υπάρχουν θύματα από αυτήν την τρομερή τραγωδία", δήλωσε σήμερα ο δήμαρχος της Μασσαλίας μετά την κατάρρευση τετραώροφης πολυκατοικίας σε κεντρική συνοικία της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Γαλλίας, διευκρινίζοντας ότι 5 άνθρωποι από γειτονικά κτίρια τραυματίστηκαν. Η πυρκαγιά στο κτίριο "εξακολουθεί να μαίνεται και είναι εξαιρετικά δύσκολο να τεθεί υπό έλεγχο", σημείωσε επίσης ο Μπενουά Παγιάν. "Οι πυροσβέστες κρίνουν λεπτό προς λεπτό ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να σβήσουν την φωτιά διότι υπάρχουν πιθανώς άνθρωποι μέσα" στο κτίριο, πρόσθεσε. "Κτήριο επί της οδού Τίβολι 17 κατέρρευσε στις 00:40, παρασύροντας τμήματα γειτονικών κτηρίων", είχε ενημερώσει νωρίτερα μιλώντας σε δημοσιογράφους ο Παγιάν που επισκέφθηκε την περιοχή, προσθέτοντας ότι η φωτιά "στα ερείπια, μας εμποδίζει να στείλουμε διασώστες με εκπαιδευμένα σκυλιά προς αναζήτηση εγκλωβισμένων". "Υπάρχουν ισχυρές υποψίες ότι η κατάρρευση προκλήθηκε από έκρηξη, αλλά θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όσον αφορά τα αίτια σε αυτό το στάδιο", σημείωσε παράλληλα ο νομάρχης της νότιας αυτής περιοχής της Γαλλίας, ο Κριστόφ Μερμάν, διευκρινίζοντας ότι το φυσικό αέριο θα μπορούσε να αποτελεί μια "πιθανή υπόθεση". "Η έκρηξη ήταν τεράστια", δήλωσε επίσης στο AFP ο κάτοικος της περιοχής Ζιλ, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί με το επίθετό του και διαμένει σε σπίτι που βρίσκεται σε δρόμο κάθετο σε αυτόν του κτιρίου που κατέρρευσε. Αρκετοί δρόμοι γύρω από το κτίριο, το οποίο βρίσκεται σε κεντρική συνοικία της πόλης, έχουν αποκλειστεί και πολύ προσωπικό υπηρεσιών πρώτων βοηθειών βρίσκεται στο σημείο, σύμφωνα με φωτορεπόρτερ του AFP που βρίσκεται εκεί. Η πυροσβεστική υπηρεσία δεν έχει μπορέσει ακόμη να καταμετρήσει πόσοι άνθρωποι ενδέχεται να βρίσκονταν μέσα στην πολυκατοικία την ώρα που κατέρρευσε. "Έχουμε περίπου 100 πυροσβέστες στο σημείο, η προτεραιότητα είναι προφανώς να σβήσουμε τη φωτιά και να απομακρύνουμε συντρίμμια για να βρούμε τους ανθρώπους που έχουν πιθανώς εγκλωβιστεί κάτω από τα ερείπια", σημείωσε παράλληλα αξιωματούχος της πυροσβεστικής υπηρεσίας της Μασσαλίας. Από τα δύο γειτονικά κτίρια που υπέστησαν ζημιές από την κατάρρευση της πολυκατοικίας στον αριθμό 17 της οδού Τίβολι, έχουν απομακρυνθεί ήδη 5 τραυματίες, διευκρίνισε ακόμη ο δήμαρχος της Μασσαλίας. Οι κάτοικοι άλλων κτιρίων που βρίσκονται στον ίδιο δρόμο απομακρύνθηκαν από τα σπίτια τους για λόγους ασφαλείας στη διάρκεια του τριημέρου αυτού του Πάσχα των καθολικών και αυτοί φιλοξενούνται εκτάκτως σε σχολείο, σημείωσε ο νομάρχης Μερμάν. Επίσης οι αρχές ξεκίνησαν έρευνα για να εξακριβωθούν τα αίτια της τραγωδίας. Τον Νοέμβριο του 2018, οκτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν όταν κατέρρευσαν δύο κτήρια σε άλλη συνοικία της Μασσαλίας. Επρόκειτο για κτίρια που δεν ήταν σε καλή κατάσταση στην πόλη αυτή, στην οποία 40.000 άνθρωποι ζουν, όπως καταγγέλλουν μη κυβερνητικές οργανώσεις, σε ερείπια. Ωστόσο ο δήμαρχος, όπως και ο νομάρχης φάνηκαν να αποκλείουν το ενδεχόμενο να μην ήταν σε καλή κατάσταση η πολυκατοικία που κατέρρευσε σήμερα, η οποία βρίσκεται σε συνοικία που είναι γνωστή για τα εστιατόρια, τα μπαρ και την νυχτερινή της ζωή. "Δεν υπήρχε απόφαση που να γνωστοποιεί κάποιον κίνδυνο για το κτίριο αυτό, το οποίο επίσης δεν βρίσκεται σε συνοικία που να αναφέρεται ότι έχει κτίρια" που δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση, σημείωσε ο νομάρχης. "Απ'όσο γνωρίζω, δεν υπήρχαν ιδιαίτερα προβλήματα σε αυτό το κτίριο", δήλωσε επίσης ο δήμαρχος, υπογραμμίζοντας ότι δεν πρόκειται για έναν δρόμο στον οποίο τα κτίρια δεν είναι σε καλή κατάσταση.

Στο τραπέζι των συζητήσεων μεταξύ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των ασφαλιστικών εταιρειών στην Ελλάδα βρίσκεται η θέσπιση υποχρεωτικής ασφάλισης από το 2025 σε νεόδμητες οικοδομές, που βρίσκονται σε περιοχές ιδιαίτερης τρωτότητας, προκειμένου να ηλεκτροδοτηθούν. Καταρχήν κρίνεται θετική, από την ασφαλιστική αγορά, η εισαγωγή της σχετικής ρύθμισης στο νομοσχέδιο. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες από την ασφαλιστική αγορά η πρόταση που έχει θέσει στο τραπέζι του διαλόγου με το υπουργείο στο υπό συζήτηση νόμο με τίτλο: «Εθνικός Κλιματικός Νόμος - Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή», που αναφέρεται και στην υποχρεωτική ασφάλιση κτιρίων, είναι αφενός να συμπεριλαμβάνει η διάταξη όλα τα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές ιδιαίτερης τρωτότητας, και όχι μόνο τα νεόδμητα και να διασφαλιστεί ότι δεν θα μπορεί να διακόπτεται η ασφάλιση όταν ηλεκτροδοτηθεί το ακίνητο. Επίσης κρίνεται χρήσιμο, σύμφωνα με την ασφαλιστική αγορά, να εξεταστεί η συνολική ρύθμιση του πλαισίου αντιμετώπισης και ανάληψης κινδύνων στις περιπτώσεις φυσικών καταστροφών ενώ τίθεται θέμα και για το ύψος του ασφαλίστρου εφόσον επιλέγεται να ασφαλιστούν ακίνητα σε περιοχές υψηλού κινδύνου και μόνον. Το σχέδιο του Εθνικού Κλιματικού Νόμου το οποίο τελεί σε ανοιχτή διαβούλευση το τρέχον διάστημα ήταν το κύριο θέμα συζήτησης στη πρόσφατη διαδικτυακή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε μεταξύ εκπροσώπων της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα. Σε ανακοίνωση της ένωσης γι' αυτή τη συνάντηση αναφέρονται τα εξής: «η συνάντηση αυτή αποτελεί μέρος των επαφών και συζητήσεων του προέδρου της ΕΑΕΕ, Α. Σαρρηγεωργίου και άλλων εκπροσώπων της ΕΑΕΕ με εκπροσώπους της κυβέρνησης για το σημαντικότατο ζήτημα της ασφάλισης κτιρίων έναντι φυσικών καταστροφών, για το οποίο η ΕΑΕΕ έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις. Σε σχέση με το σχέδιο Νόμου, ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ Αλ. Σαρρηγεωργίου, ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιουσίας Ε. Μοάτσος και η γενική διευθύντρια Μαργ. Αντωνάκη είχαν την ευκαιρία να εκθέσουν στον υπουργό τις θέσεις της ένωσης πάνω σε συγκεκριμένες διατάξεις με ιδιαίτερη έμφαση στο Άρθρο 19 (Ασφάλιση Κινδύνου από την Κλιματική Αλλαγή) το οποίο αναφέρεται στην υποχρέωση ασφάλισης των νέων κτιρίων που βρίσκονται σε ζώνες υψηλής τρωτότητας προκειμένου να ηλεκτροδοτηθούν. Οι εκπρόσωποι της ΕΑΕΕ δήλωσαν ότι είναι θετικό το γεγονός ότι το εν λόγω άρθρο αναφέρεται στην υποχρέωση της εκ των προτέρων χρηματοδότησης των κινδύνων μέσω της ασφάλισης, γεγονός που αποδεικνύει ότι ο μηχανισμός της μπορεί να έχει πρωτεύοντα ρόλο στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Συζήτησαν με τον υπουργό την ανάγκη να υπάρξει περαιτέρω επεξεργασία του προτεινόμενου άρθρου 19, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματικό». Τι προβλέπει η ρύθμιση Σημειώνεται ότι το κλιματικό νομοσχέδιο, που βρίσκεται σε διαβούλευση και ετοιμάζεται να κατατεθεί στη Βουλή στο άρθρο 19 παράγρ. 1 και 2 που αναφέρεται στην θέσπιση υποχρεωτικής ασφάλισης από το έτος 2025 σε νεόδμητες οικοδομές, συγκεκριμένα αναφέρει ότι: «Άρθρο 19 Ασφάλιση κινδύνου από την κλιματική αλλαγή 1. Από το 2025, τα νέα κτίρια που βρίσκονται σε ζώνες υψηλής τρωτότητας υπό την έννοια της παρ. 2 ασφαλίζονται υποχρεωτικά. Η ύπαρξη ασφαλιστηρίου συμβολαίου αποτελεί προϋπόθεση για την ηλεκτροδότηση του κτιρίου. 2. Ως ζώνες υψηλής τρωτότητας θεωρούνται οι περιοχές, που βρίσκονται: α) Σε ζώνες δυνητικά υψηλού κινδύνου πλημμύρας όπως αποτυπώνονται στους χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας της περ. γ' της παρ. 3 του άρθρου 5 της υπό στοιχεία 31822/1542/Ε103/2010 κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών, Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και Προστασίας του Πολίτη (Β' 1108) και εμπίπτουν στο σενάριο πλημμύρας υψηλής πιθανότητας, β) πλησίον δασικών περιοχών που χαρακτηρίζονται από υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς. Οι περιοχές αυτές καθορίζονται με απόφαση του οικείου Γενικού Διευθυντή Δασών, λαμβάνοντας υπόψη το είδος της δασικής βλάστησης, την πυκνότητά της, την απόσταση από τα κτίρια και τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής».

Εάν προκληθεί ζημιά σε τρίτο πρόσωπο από κτίριο όπου δεν έχει γίνει αυτοψία, οι Περιφερειακές Ενότητες θα αποζημιώσουν για καταστροφές και για ηθική βλάβη - Το ΣτΕ το απασχόλησε περίπτωση αποκόλλησης πρόσοψης κτιρίου στην Κηφισιά κατά τη διάρκεια σεισμού, που τραυμάτισε οδηγό και κατέστρεψε το αυτοκίνητό του - Το ΣτΕ απεφάνθη ότι έχει δίκιο ο οδηγός, καθώς δεν είχε γίνει αυτοψία στο κτίριο από την Πολεοδομία Οι πολεοδομικές υπηρεσίες υποχρεούνται τουλάχιστον μία φορά, κατά το στάδιο της κατασκευής και αποπεράτωσης μιας οικοδομής (και σίγουρα πριν από το στάδιο της ρευματοδότησης), να διενεργούν αυτοψία. Σε περίπτωση, όμως, που δεν υλοποιηθεί αυτή και προκληθεί ζημιά σε τρίτο πρόσωπο (π.χ. λόγω αποκόλλησης τμήματος της οικοδομής) από οικοδομή που δεν έχει ελεγχθεί, τότε υπεύθυνες να αποζημιώνουν το θύμα είναι οι περιφέρειες (πρώην νομαρχίες), σύμφωνα με το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η απόφαση του Α’ Τμήματος του ΣτΕ, ερμηνεύοντας και εφαρμόζοντας την πολεοδομική νομοθεσία, συμβάλλει στην προσπάθεια να αποτραπούν οι αυθαίρετες κατασκευές σε οικοδομές που ανεγείρονται μεν με νόμιμη οικοδομική άδεια, αλλά υπάρχουν υπερβάσεις που πολλές φορές επιβαρύνουν ανεξέλεγκτα τον φέροντα οργανισμό των κτιρίων. Παράλληλα, όμως, η απόφαση αυτή ενεργοποιεί τις πολεοδομίες ώστε να διενεργούν τους προβλεπόμενους επιτόπιους έλεγχους στις οικοδομές. Την ίδια στιγμή προστατεύει αλλά και θέτει προ των ατομικών τους ευθυνών τους απασχολούμενους στις πολεοδομίες, αφού τα ποσά που επιδικάζονται σε βάρος των Περιφερειών από τα δικαστήρια καταλογίζονται στη συνέχεια από Ελεγκτικό Συνέδριο ακόμα και σε ατομικό επίπεδο. Τον Σεπτέμβριο του 1999 οδηγός κινούνταν με το αυτοκίνητό του σε δρόμο της Νέας Κηφισιάς (περιοχή Αδάμες). Ενώ λοιπόν βρισκόταν μπροστά από τριώροφο κτίριο, έγινε ο γνωστός ισχυρός σεισμός μεγέθους 5,9 Ρίχτερ, οπότε το κτίριο πήρε κλίση και αποκολλήθηκαν μεγάλα κομμάτια της πρόσοψής του, τα οποία έπεσαν πάνω στο διερχόμενο αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα το όχημα να υποστεί μεγάλες υλικές ζημιές και ο οδηγός να τραυματιστεί σοβαρά. Τον Σεπτέμβριο του 2004 ο οδηγός κατέθεσε αγωγή στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών σε βάρος της Πολεοδομίας της Νομαρχίας Αθηνών (νυν Περιφερειακή Ενότητα), υποστηρίζοντας ότι τα όσα που υπέστησαν ο ίδιος και το αυτοκίνητό του οφείλονται αποκλειστικά σε παραλείψεις των αρμόδιων οργάνων της, τα οποία δεν ήλεγξαν, όπως όφειλαν, την επίμαχη οικοδομή μετά την αποπεράτωσή της (ή και μεταγενέστερα), ώστε να εντοπίσουν τις υπερβάσεις τής οικοδομικής της άδειας (αυθαίρετες κατασκευές) και να επιβάλουν τις προβλεπόμενες από τη νομοθεσία κυρώσεις περί ανέγερσης αυθαίρετων κατασκευών (κατεδάφιση, πρόστιμα, κ.λπ.). Επικαλέστηκε ότι το τριώροφο κτίριο ήταν κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό που προέβλεπε η οικοδομική άδεια, ενώ υπήρχαν και αποκλίσεις από τα επίσημα εγκεκριμένα από την Πολεοδομία σχέδια σε όλους τους ορόφους. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι στο υπόγειο υπήρχε υπέρβαση κατά 98,24 τ.μ., στο ισόγειο κατά 14,14 τ.μ. και στον 3ο όροφο κατά 55,40 τ.μ. Την ίδια στιγμή υπήρχαν σημαντικές αποκλίσεις στον 1ο και 2ο όροφο με πρόσθετα εσωτερικά στοιχεία και διαρρυθμίσεις, ενώ γενικά υπήρχαν κατασκευαστικές πλημμέλειες που επηρέασαν καταλυτικά τη στατική δομή όλου του κτιρίου. Προσκόμισε ακόμη στο δικαστήριο στοιχεία (τεχνικές εκθέσεις και πραγματογνωμοσύνες κ.λπ.) σύμφωνα με τα οποία, «είχαν χτιστεί αυθαίρετα επιπλέον 167,78 τ.μ. και είχαν γίνει σημαντικές και αυθαίρετες αλλαγές στις εσωτερικές διαρρυθμίσεις των ορόφων και ιδίως στον 3ο όροφο και ότι το μέγεθος των βλαβών οφειλόταν σε πλημμελή κατασκευή του φέροντος οργανισμού και στην επιβάρυνση, που αυτός δέχτηκε λόγω των παραβάσεων αυτών». Κατόπιν αυτών ζήτησε να του καταβληθεί, έντοκα, αποζημίωση 44.319 ευρώ και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης εξαιτίας του τραυματισμού του και της καταστροφής του αυτοκινήτου του, όπως και το ποσό των 361.999 ευρώ για την αποκατάσταση της ζημίας του και της ηθικής βλάβης του, θεωρώντας πω ό,τι υπέστη οφείλεται «σε πράξεις και παραλείψεις οργάνων των πολεοδομικών υπηρεσιών» (συνολικά 406.318 ευρώ). Το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών απέρριψε την αίτηση του οδηγού κρίνοντας ότι «ο κατασταλτικός έλεγχος δεν διενεργείται από την πολεοδομική αρχή αυτεπάγγελτα σε όλα τα κτίρια της χωρικής της αρμοδιότητας, αλλά αφού προηγουμένως υποβληθεί σε αυτήν έγγραφη δήλωση εκ μέρους του ιδιοκτήτη του έργου και του επιβλέποντος μηχανικού για τη γνωστοποίηση της (μερικής ή ολικής) περάτωσης ή της διακοπής των σχετικών οικοδομικών εργασιών». Ωστόσο, το ΣτΕ (με προεδρεύουσα τη σύμβουλο Επικρατείας Αννα Καλογεροπούλου και εισηγήτρια η επίσης σύμβουλος Επικρατείας Ολγα Ζύγουρα) αναίρεσε την εφετειακή απόφαση, ως μη νόμιμη και την ανέπεμψε για νέα κρίση στο Εφετείο. Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν ότι το Εφετείο έσφαλε αποφαινόμενο ότι «η αρμόδια πολεοδομική αρχή δεν ήταν υποχρεωμένη να προβεί σε κατασταλτικό ή και μεταγενέστερο έλεγχο της οικοδομής, προτού γνωστοποιηθεί σε αυτή η περάτωση ή η διακοπή των οικοδομικών εργασιών και εν γένει η υπάρχουσα πραγματική κατάσταση αυτής» και έτσι τα πολεοδομικά όργανα, «μη διενεργώντας αυτεπάγγελτα έλεγχο, ουδεμία νόμιμη υποχρέωσή τους παρέλειψαν». Κατόπιν αυτών, το ΣτΕ υπογραμμίζει ότι «οι πολεοδομικές υπηρεσίες υποχρεούνται εκ του νόμου τουλάχιστον μία φορά, κατά το στάδιο της κατασκευής και αποπερατώσεως της οικοδομής, να διενεργούν αυτοψία για να διαπιστώνουν οποιαδήποτε ασυμφωνία μεταξύ των εκτελούμενων εργασιών και των εγκριθεισών μελετών και να επισημαίνουν οποιεσδήποτε παραλείψεις και σφάλματα και να διατάξουν τη λήψη των κατάλληλων μέτρων προς επανόρθωσή τους». Συνεπώς, η εφετειακή απόφαση, κρίνοντας ότι δεν συνέτρεχε παράλειψη των πολεοδομικών αρχών να διενεργήσουν αυτοψία, «εσφαλμένως ερμήνευσε και εφήρμοσε» τις πολεοδομικές διατάξεις.

Ως μια βραδυφλεγή υγειονομική βόμβα, το φιτίλι της οποίας είναι ακόμη αναμμένο, χαρακτηρίζουν οι ειδικοί τις ποσότητες αμιάντου που βρίσκονται κρυμμένες στο κτιριακό απόθεμα της χώρας, ακόμη και 17 χρόνια μετά την έκδοση οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης για οριστική απαγόρευση της εμπορίας και χρήσης όλων των τύπων του καρκινογόνου υλικού. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο αμίαντος είναι ιδιαίτερα επιβλαβής και… ύπουλος, αφού τα συμπτώματα της ασθένειας στον άνθρωπο εκδηλώνονται έπειτα από 15-20 χρόνια. Ειδικότερα, οι εισπνεόμενες ίνες αμιάντου μπορούν να προκαλέσουν αμιάντωση (φλεγμονή του πνεύμονα), καρκίνο του πνεύμονα, κακόηθες μεσοθηλίωμα του υπεζωκότος και του περιτοναίου (μεμβράνη που καλύπτει τους πνεύμονες). Μεσοθηλίωμα, ένας καρκίνος που συνδέεται με τον αμίαντο Η καρκινογόνος δράση του είναι γνωστή, διότι συνδέεται με έναν και μοναδικό τύπο θανατηφόρου καρκίνου, το μεσοθηλίωμα, για το οποίο καμία άλλη καρκινογόνος ουσία δεν είναι υπεύθυνη. H μικροσκοπική του υφή είναι λεπτές ίνες που μοιάζουν με αιχμηρές βελόνες και διαπερνούν τα τοιχώματα του πνεύμονα, δημιουργώντας πλάκες στον υπεζωκότα (τη μεμβράνη που επικαλύπτει τον πνεύμονα μέσα στη θωρακική κοιλότητα). Μετά την εισπνοή, οι ίνες αυτές δεν αποβάλλονται και ούτε ο οργανισμός έχει τη δυνατότητα να τις απορροφήσει. Ετσι, παραμένουν «σφηνωμένες» στο αναπνευστικό σύστημα, στο οποίο ασκούν φλεγμονώδη και καρκινογενετική επίδραση επί δεκαετίες. Οπως ανέφερε ο Παναγιώτης Μπεχράκης, πνευμονολόγος και διευθυντής Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου, δεν υπάρχει όριο ασφαλούς επιπέδου έκθεσης στον αμίαντο, είτε με την έννοια του χρόνου, είτε με την έννοια της συγκέντρωσης των εισπνεόμενων ινών, καθώς ακόμη και μια ελάχιστη δόση είναι ικανή να προκαλέσει νόσο. «Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι αμιάντου σπαρμένοι στις ελληνικές οικοδομές κι αν δει κανείς με τα μάτια του τα ελλενίτ που υπάρχουν στον οικιστικό ιστό, αρκεί να καταλάβει πόσος αμίαντος υπάρχει εκεί έξω» υπογραμμίζει, μιλώντας στα «ΝΕΑ». Ο ίδιος είχε τεθεί επικεφαλής της Ελληνικής Επιτροπής για τον Αμίαντο πριν από περίπου 25 χρόνια, ωστόσο, η δράση της αποδείχθηκε βραχύβια, καθώς, όπως υποστηρίζει, καμία κυβέρνηση δεν ενδιαφέρθηκε σοβαρά για το ζήτημα, ούτε έγινε καταγραφή κρουσμάτων και δεδομένων. Σημαντική αύξηση της θνησιμότητας δείχνουν τα στοιχεία Η πρώτη εμπεριστατωμένη – και μοναδική μέχρι στιγμής – έρευνα σε βάθος 32 ετών (1983- 2 015) πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το οποίο και κατέγραψε σημαντική αύξηση των θανάτων από κακόηθες μεσοθηλίωμα, τον καρκίνο που οφείλεται στον αμίαντο. Συγκεκριμένα, την εικοσαετία 1983 – 2003 έχασαν τη ζωή τους 223 άνθρωποι, ενώ την περίοδο 2004 – 2015 καταγράφηκαν 455 θάνατοι. Μία άλλη άκρως σημαντική παράμετρος από την μελέτη ήταν και το ποσοστό θνησιμότητας για κάθε γεωγραφική περιοχή στην Ελλάδα για την περίοδο 2004 – 2015. Το υψηλότερο ποσοστό βρέθηκε στη Στερεά Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της Αττικής, ενώ ακολούθησαν Ηπειρος, Πελοπόννησος, Μακεδονία και Θράκη, Κρήτη και Θεσσαλία. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι θάνατοι από μεσοθηλίωμα αφορούσαν κυρίως άντρες με ένα συντριπτικό ποσοστό της τάξεως του 77,5%, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων έλαβαν χώρα κατά τα τελευταία 15 χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό, ο Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, καθηγητής Πνευμονολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ένας από τους υπεύθυνους της έρευνας, επισημαίνει πως «αυτή η αύξηση οφείλεται εν μέρει στη βελτίωση των διαγνωστικών μεθόδων που είχε ως αποτέλεσμα την αποκάλυψη κρουσμάτων, τα οποία στο παρελθόν δεν μπορούσαν να διαγνωστούν. Επιπλέον, ο αυξημένος αριθμός ίσως οφείλεται και στο γεγονός ότι τώρα φαίνονται οι συνέπειες από τη χρήση του αμιάντου. Κι αυτό γιατί η νόσος εκδηλώνεται αρκετά χρόνια από την αρχική έκθεση». Και προσθέτει: «Μόνο στο νοσοκομείο μας έχουμε δύο – τρία περιστατικά μεσοθηλιώματος τον χρόνο, τα οποία φέρουν την «υπογραφή» του αμιάντου. Παράλληλα, σε ό,τι αφορά τα επαγγέλματα, οι επιβεβαιωμένοι ασθενείς έχουν σαφή σύνδεση με έκθεση στον αμίαντο». Χαρακτηριστικά είναι και τα στοιχεία που παρέθεσε ο Αθανάσιος Νταβέλος, ειδικός ιατρός εργασίας και γενικός γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρικής της Εργασίας και Περιβάλλοντος, αναφορικά με τους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης καρκίνου πνεύμονα (σε σχέση με το γενικό πληθυσμό): Εκθεση στον αμίαντο x5, Κάπνισμα x11, έκθεση στον αμίαντο & κάπνισμα x53. 90.000 θάνατοι κάθε χρόνο παγκοσμίως Για να αναλογιστεί κανείς τη σοβαρότητα της απειλής αρκεί να κοιτάξει τα στοιχεία που δείχνουν ότι αυτή τη στιγμή περίπου 125 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο εκτίθενται σε αμίαντο στον χώρο εργασίας τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΠΟΥ, περισσότεροι από 90.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από καρκίνο του πνεύμονα που σχετίζεται με τον αμίαντο, μεσοθηλίωμα και αμιάντωση ως αποτέλεσμα επαγγελματικής έκθεσης. Ενας στους τρεις θανάτους από επαγγελματικό καρκίνο υπολογίζεται ότι προκαλείται από αμίαντο, ενώ εκτιμάται ότι πολλές χιλιάδες θάνατοι μπορούν να αποδοθούν ετησίως στην έκθεση στο περιβάλλον διαβίωσης. Παράλληλα, η παγκόσμια συχνότητα εμφάνισης του μεσοθηλιώματος αυξάνεται σταθερά την τελευταία δεκαετία και προβλέπεται να συνεχίσει σε ένα εκτιμώμενο μέγιστο τη δεκαετία που διανύουμε. Οι ακριβείς αριθμοί είναι δύσκολο να προσδιοριστούν καθώς η ασθένεια είναι πιθανό να μην αναφέρεται σε περιοχές χαμηλής συχνότητας. Ωστόσο, μια εκτίμηση υποδηλώνει κατά μέσο όρο 14.200 περιπτώσεις παγκοσμίως κάθε χρόνο. Η απαγόρευση που καθυστέρησε, οι δίκες και οι αποζημιώσεις Το πρόβλημα και στη χώρα μας αλλά και διεθνώς επιδεινώθηκε από το γεγονός ότι η απαγόρευση της χρήσης αμιάντου ήρθε αργά. Δηλαδή, ενώ διεθνώς η καρκινογόνος δράση του αμιάντου ήταν γνωστή από τα μέσα του 20ού αιώνα, η πλήρης απαγόρευση καθυστέρησε σημαντικά, υπό την ισχυρή πίεση του «λόμπι» των εταιρειών που παρήγαν και εμπορεύονταν υλικά αμιάντου, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται η χρήση παρότι ήταν γνωστός ο μεγάλος κίνδυνος. Υποθέσεις στα δικαστήρια Αξίζει να τονιστεί ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αναφερθεί αρκετές υποθέσεις οικογενειών με θύματα αμιάντου που έχουν αποζημιωθεί, σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό με σημαντικά ποσά για θάνατο που προήλθε από εργασίες σε περιβάλλον αμιάντου. Ο δικηγόρος Γιώργος Μόσχος, ο οποίος χειρίζεται τουλάχιστον 30 υποθέσεις, υπερασπιζόμενος τις προσπάθειες για δικαίωση οικογενειών απόστρατων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού που νόσησαν από καρκίνο μετά τη θητεία τους σε παλιά πολεμικά πλοία, σημειώνει πως ήδη έχουν εκδοθεί αποφάσεις υπέρ των θυμάτων σε πρώτο και δεύτερο βαθμό, ενώ μια υπόθεση αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας και αναμένεται η απόφαση τους επόμενους μήνες. Αρχικά, η οικογένεια του θανόντος είχε δικαιωθεί, με το δικαστήριο να επιδικάζει αποζημίωση ύψους 60.000 ευρώ στη σύζυγό του και από 40.000 ευρώ σε καθένα από τα τρία παιδιά του. Παράλληλα, πριν από λίγα χρόνια απόστρατος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού που νόσησε με μεσοθηλίωμα δικαιώθηκε με αμετάκλητη απόφαση και εις βάρος του Δημοσίου επιδικάστηκε αποζημίωση 250.000 ευρώ. «Εχουμε αρκετές υποθέσεις που προχωρούν και οι ασθενείς ή οι οικογένειες δικαιώνονται. Η πλειοψηφία αφορά μηχανικούς του Πολεμικού ή του Εμπορικού Ναυτικού, οι οποίοι εργάζονταν για αρκετά χρόνια σε χώρους όπου υπήρχε αμίαντος» λέει ο Γιώργος Μόσχος, συμπληρώνοντας πως υπήρξε ευρεία χρήση του υλικού στα παλιά πλοία, καθώς έχει χαμηλή ηλεκτρική αγωγιμότητα και μεγάλη αντοχή στις υψηλές θερμοκρασίες και στον θόρυβο. Στα τέλη του 20ού αιώνα, ο αμίαντος έφτασε να έχει πάνω από 3.000 χρήσεις (υφαντική, σχοινιά, χαρτί, μονωτικά υλικά, διηθητικές μεμβράνες, ενδύματα ασφαλείας, αυλαίες θεάτρων, προστατευτικές ταπετσαρίες, στην ηλεκτρολογία, στη μόνωση σωλήνων, κλιβάνων, λεβήτων, σε πλοία και εργοστάσια). Κυρίως, όμως, χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή προϊόντων αμιαντοτσιμέντου και για τις θερμομονωτικές του ιδιότητες. Ετσι, ακόμα και σήμερα, κρύβεται σε κατασκευαστικά υλικά (πλάκες οροφής και δαπέδου, σωλήνες, ηλεκτρικές – θερμικές μονώσεις), σε συσκευές καθημερινής χρήσης (ηλεκτρικά σίδερα, πιστολάκια για τα μαλλιά) και στην αυτοκινητοβιομηχανία (φρένα, συμπλέκτες). Ανάγκη επιθεωρήσεων Στο ερώτημα τι έχει γίνει από το 2005 και την οριστική απαγόρευση του αμιάντου μέχρι σήμερα, υπολογίζεται ότι έχουν ληφθεί πρωτοβουλίες για να αποξηλωθεί ο αμίαντος από τo μεγαλύτερο ποσοστό των δημόσιων κτιρίων και αμέσως μετά των βιομηχανικών, με την οικονομική κρίση, ωστόσο, να βάζει φρένο και σε αυτή στη διαδικασία. Ενόψει του 2035 – χρονιά-ορόσημο για την «εξαφάνιση» του αμιάντου, βάσει της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας, ο ηλεκτρολόγος μηχανικός Νίκος Κλεισιώτης επισημαίνει: «Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι θα πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα για να μπορέσουμε να έχουμε τελειώσει οριστικά με τον αμίαντο, δεδομένου ότι η Ελλάδα ήταν η έβδομη χώρα παραγωγής στον κόσμο και έχει κάνει αμέτρητες εξαγωγές αλλά και εμπορία αμιαντούχων υλικών στη χώρα. Το πιο σημαντικό είναι ότι θα πρέπει να διενεργούνται επιθεωρήσεις για τον εντοπισμό αμιάντου. Είναι σαν να πηγαίνεις στον γιατρό και να του λες να σε κάνει καλά χωρίς να κάνεις εξετάσεις. Οι περισσότεροι αποφεύγουν την καταγραφή γιατί φοβούνται ότι αν βρεθεί αμίαντος (κάτι πολύ πιθανό στα κτίρια που έχουν κατασκευαστεί μέχρι το 2005) θα πρέπει να αντιμετωπίσουν ένα κόστος αφαίρεσης. Βέβαια για τους μικρούς ιδιώτες που έχουν στέγες ελλενίτ, τζάκια αμιάντου, καμινάδες, υπάρχουν αρκετοί που δεν έχουν τα χρήματα». Μάλιστα, κατά τον ειδικό προς την κατεύθυνση αυτή θα βοηθούσε η δημιουργία προγραμμάτων επιδότησης για την αντικατάστασή τους. Το αισιόδοξο μήνυμα που προκύπτει, πάντως, είναι πως εάν εφαρμοστεί η νομοθεσία και κάποιος ασχοληθεί σοβαρά με το ζήτημα, οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση σοβαρών νοσημάτων που συνδέονται με τον αμίαντο μπορούν να μειωθούν. Από την άλλη πλευρά, οι συνέπειες για τη χρήση ενός υλικού από τις προηγούμενες γενιές θα μας απασχολούν αρκετά χρόνια ακόμη. Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ NEA