Μετάβαση στο περιεχόμενο
Ακολουθήστε τη νέα μας σελίδα στο Facebook! ×

Αναζήτηση στην κοινότητα

Εμφάνιση αποτελεσμάτων για τις ετικέτες 'πολεοδομία'.

  • Αναζήτηση με βάση τις ετικέτες

    Πληκτρολογήστε τις ετικέτες και χωρίστε τες με κόμμα.
  • Αναζήτηση με βάση τον συγγραφέα

Τύπος περιεχομένου


Φόρουμ

  • Ειδήσεις
    • Ειδήσεις
  • Εργασίες Μηχανικών
    • Τοπογραφικά-Χωροταξικά
    • Αρχιτεκτονικά
    • Στατικά
    • Μηχανολογικά
    • Ηλεκτρολογικά
    • Περιβαλλοντικά
    • Διάφορα
  • Εργασιακά-Διαδικαστικά
    • Άδειες-Διαδικασίες
    • Αυθαίρετα
    • Οικονομικά-Αμοιβές
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά
    • Εκπαίδευση
    • Ειδικότητες-Συλλογικά Όργανα
  • Εργαλεία
    • Προγράμματα Η/Υ
    • Εξοπλισμός
    • Διαδίκτυο
    • Showroom
  • Γενικά
    • Αγγελίες
    • Κουβέντα
    • Δράσεις-Προτάσεις προς φορείς
    • Michanikos.gr
    • Θέματα Ιδιωτών
  • Δοκιμαστικό's Θεματολογία γενική

Κατηγορίες

  • 1. Τοπογραφικά-Πολεοδομικά
    • 1.1 Λογισμικό
    • 1.2 Νομοθεσία
    • 1.3 Έντυπα
    • 1.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 1.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 2. Συγκοινωνιακά - Οδοποιίας
    • 2.1 Λογισμικό
    • 2.2 Νομοθεσία
    • 2.3 Έντυπα
    • 2.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 2.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 3. Αρχιτεκτονικά - Σχεδιαστικά
    • 3.1 Λογισμικό
    • 3.2 Νομοθεσία
    • 3.3 Έντυπα
    • 3.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 3.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 4. Στατικά - Εδαφοτεχνικά
    • 4.1 Λογισμικό
    • 4.2 Νομοθεσία
    • 4.3 Έντυπα
    • 4.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 4.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 5. Μηχανολογικά
    • 5.1 Λογισμικό
    • 5.2 Νομοθεσία
    • 5.3 Έντυπα
    • 5.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 5.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 6. Ηλεκτρολογικά
    • 6.1 Λογισμικό
    • 6.2 Νομοθεσία
    • 6.3 Έντυπα
    • 6.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 6.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 7. ΑΠΕ - Φωτοβολταϊκά
    • 7.1 Λογισμικό
    • 7.2 Νομοθεσία
    • 7.3 Έντυπα
    • 7.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 7.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 8. Περιβαλλοντικά
    • 8.1 Λογισμικό
    • 8.2 Νομοθεσία
    • 8.3 Έντυπα
    • 8.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 8.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 9. Υδραυλικά - Λιμενικά
    • 9.1 Λογισμικό
    • 9.2 Νομοθεσία
    • 9.3 Έντυπα
    • 9.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 9.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 10. Διαχείριση Έργων - Εκτιμήσεις - Πραγματογνωμοσύνες
    • 10.1 Λογισμικό
    • 10.2 Νομοθεσία
    • 10.3 Έντυπα
    • 10.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 10.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 11. Δημόσια Έργα - Ασφάλεια και Υγιεινή
    • 11.1 Λογισμικό
    • 11.2 Νομοθεσία
    • 11.3 Έντυπα
    • 11.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 11.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 12. Αμοιβές - Φορολογικά - Άδειες
    • 12.1 Λογισμικό
    • 12.2 Νομοθεσία
    • 12.3 Έντυπα - Αιτήσεις
    • 12.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 13. Αυθαίρετα
    • 13.1 Λογισμικό
    • 13.2 Νομοθεσία
    • 13.3 Έντυπα
    • 13.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 14. Διάφορα

Categories

  • Ειδήσεις
    • Νομοθεσία
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά-Φορολογικά
    • Περιβάλλον
    • Ενέργεια-ΑΠΕ
    • Τεχνολογία
    • Χρηματοδοτήσεις
    • Έργα-Υποδομές
    • Επικαιρότητα
    • Αρθρογραφία
    • Michanikos.gr
    • webTV
    • Sponsored

Κατηγορίες

  • Εξοπλισμός
  • Λογισμικό
  • Βιβλία
  • Εργασία
  • Ακίνητα
  • Διάφορα

Βρείτε αποτελέσματα...

Βρείτε αποτελέσματα που...


Ημερομηνία δημιουργίας

  • Start

    End


Τελευταία ενημέρωση

  • Start

    End


Φιλτράρισμα με βάση τον αριθμό των...

Εντάχθηκε

  • Start

    End


Ομάδα


Επάγγελμα


Ειδικότητα

  1. Στη λίστα με τις άδειες κατεδαφίσεων που έχει εκδώσει η Πολεοδομία Αθηνών καταγράφονται δεκάδες κατοικίες και κτίρια του ελληνικού αρχιτεκτονικού μοντερνισμού που έγιναν μπάζα οικοδομικών υλικών την τελευταία τριετία ή θα γίνουν το προσεχές διάστημα. Πίσω από τη ραγδαία αύξηση των κατεδαφίσεων βρίσκονται παλιές και νέες παθογένειες που ταλαιπωρούν τα ιστορικά και πολεοδομικά χαρακτηριστικά της πόλης. Στον κατάλογο με τις άδειες κατεδαφίσεων του δήμου Αθηναίων που έχει στα χέρια της η LiFO αποτυπώνονται οι πιο πρόσφατες απώλειες του ελληνικού μοντερνισμού και όχι μόνο. Κτίρια της δεκαετίας του 1920 και του 1930 με νεοκλασικίζοντα και εκλεκτικιστικά στοιχεία και κατοικίες του μοντέρνου κινήματος, που αποτελούν και τα τελευταία ίχνη της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, εξαφανίζονται από τους δρόμους της Αθήνας. Η πόλη φαίνεται να χάνει σημαντικά στοιχεία της φυσιογνωμίας της λόγω της μεγάλης αύξησης αυτών των κατεδαφίσεων και της παράλληλης ραγδαίας κατασκευαστικής δραστηριότητας, η οποία είναι κυρίως προσανατολισμένη στην ανέγερση πολυώροφων κτιρίων, τα οποία, ως επί το πλείστον, προορίζονται για τουριστική εκμετάλλευση. Οι ιδιοκτήτες, με δέλεαρ τους υψηλούς συντελεστές δόμησης και το κέρδος που θα έχουν από τα πανύψηλα κτίρια που μπορούν να χτιστούν στις μικρές διώροφες ή τριώροφες κατοικίες τους, λόγω του bonus δόμησης σε ύψος ορόφων που προβλέπει ο οικοδομικός κανονισμός, προχωρούν σε αθρόες κατεδαφίσεις, μας λένε πολεοδόμοι και αρχιτέκτονες που ασχολούνται εντατικά με το ζήτημα. Αλλάζει η φυσιογνωμία της πόλης, με την έννοια ότι χάνεται η ιστορία της, χάνεται η μνήμη της όλο και περισσότερο, όλο και πιο έντονα. Θα φτάσουμε να έχουμε μια πόλη η οποία θα έχει ένα ιστορικό βάθος εξήντα ετών, γιατί δεν έχει θα μείνει τίποτε άλλο. Η Αθήνα, υπό την πίεση των απαιτήσεων της αγοράς ακινήτων, αποκτά νέα, θηριώδη κτίρια. Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος δίνει τη δική του ερμηνεία στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που προβλέπουν ρητά ότι όπου υπάρχουν ειδικά διατάγματα με περιορισμούς για τα ύψη των κτιρίων, αυτά υπερισχύουν των οικοδομικών κανονισμών και των bonus δόμησης. Τέτοια ειδικά διατάγματα ισχύουν, όπως μας λένε αρχιτέκτονες, ακόμα και για την περιοχή των Αμπελοκήπων ή τα Πατήσια. «Ωστόσο, το υπουργείο, με μια σειρά ασαφών υπουργικών αποφάσεών του τον τελευταίο χρόνο, προσπαθεί να παρακάμψει τις αποφάσεις του ΣτΕ, πετώντας στην ουσία το μπαλάκι της ευθύνης στους δήμους. Οι δήμοι καλούνται να βγάζουν άδειες επιλέγοντας αν θα εφαρμόσουν την ερμηνεία του υπουργείου Περιβάλλοντος ή τις δικαστικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου», λένε. Ο μόνος δήμος που κατάφερε εξαίρεση από τα «ευεργετήματα» των bonus δόμησης για επιπλέον τετραγωνικά και ύψος είναι ο δήμος Φιλοθέης-Ψυχικού με σχετική τροπολογία που ψηφίστηκε πριν από μερικούς μήνες σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών. Προηγήθηκε η ομόφωνη απόφαση του δήμου που είχε εναντιωθεί σφοδρά στις διατάξεις του κανονισμού, ο οποίος προβλέπει αυτά τα bonuς. Στην ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου καταγράφεται ότι η εφαρμογή των διατάξεων αυτών στην περιοχή δεν προστατεύουν «το περιβάλλον, τον οικιστικό ιστό και τη φέρουσα ικανότητα της πόλης». Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Πρόκλου 18 κατεδαφίστηκε πριν από μερικούς μήνες. Οι κατεδαφίσεις στις γειτονιές της Αθήνας Στη λίστα με τις άδειες κατεδαφίσεων της πολεοδομίας Αθηνών η LiFO εντόπισε μικρά διάσπαρτα κτίρια και κατοικίες της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στον Νέο Κόσμο, στο Παγκράτι, στα Πατήσια, στην Κυψέλη. Αναζητώντας την ταυτότητα των κτιρίων αυτών, βρήκε ότι κάποια από αυτά έχουν καταγραφεί στην έκδοση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (EΛΛET) που φέρει τον τίτλο «Αθηναϊκές κατοικίες του Μοντέρνου Κινήματος». Έχουν επίσης καταγραφεί και ταυτοποιηθεί από τη MONUMENTA, την οργάνωση που ασχολείται με την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Η MONUMENTA εντόπισε και κατέγραψε 11.500 κτίρια της περιόδου 1830-1940 που βρίσκονται στα επτά δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας. Ειρήνη Γρατσία Η αύξηση των κατεδαφίσεων φαίνεται να ανεβάζει στροφές την τελευταία τριετία, δηλαδή την περίοδο που στην πόλη βρίσκεται σε εξέλιξη ένα επενδυτικό ράλι κυρίως τουριστικών επιχειρήσεων. Η Ειρήνη Γρατσία, αρχαιολόγος και συντονίστρια της MONUMENTA, εξηγεί στη LiFO ότι «τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση των κατεδαφίσεων των κτιρίων που χτίστηκαν πριν και μετά τον πόλεμο, ειδικά τις δεκαετίες 1920 και 1930. Πρόκειται κυρίως για ισόγειες και διώροφες κατοικίες, εκλεκτικιστικές και του Μοντέρνου Κινήματος, που αντικαθίστανται από πολυώροφες πολυκατοικίες. Αμπελόκηποι, Κουκάκι, Παγκράτι, Κυπριάδη, Νέος Κόσμος, χάνουν πολλά από τα κτίριά τους, αλλά και η Κηφισιά, το Ψυχικό, η Νέα Σμύρνη, ο Πειραιάς και βέβαια η Θεσσαλονίκη», λέει. Ελένη Μαΐστρου «Η κληρονομιά του μοντέρνου προστατεύεται σε όλη την Ευρώπη, μάλιστα στη Γαλλία υπάρχει νομοθετική διάταξη που χαρακτηρίζει διατηρητέα και κτίρια που μόλις έχουν χτιστεί, εφόσον είναι αξιόλογα», λέει η Ελένη Μαΐστρου, ομότιμη καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ και πρόεδρος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της ΕΛΛΕΤ. Μάλιστα, υποστηρίζει ότι μπορεί στην Ελλάδα και τα δύο αρμόδια υπουργεία, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, να κηρύσσουν διατηρητέα αξιόλογα κτίρια του Μοντέρνου Κινήματος, ωστόσο θέτει το εξής ερώτημα: «Υπάρχει στα μέλη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής η απαιτούμενη ευαισθησία να μη δίνουν εύκολα άδεια κατεδάφισης στα σημαντικά αυτά κτίρια που αποτελούν σημαντικό τμήμα της ιστορίας μας;». Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Θεοδωρήτου Βρεσθένης 63 δεν υπάρχει πια. Ναι μεν, αλλά… Δημήτρης Ξυνομηλάκης Για να δοθεί άδεια κατεδάφισης σε κτίρια που είναι προ του 1955, προηγείται έλεγχος από τα αρχιτεκτονικά συμβούλια, τα οποία είναι γνωμοδοτικά όργανα του υπουργείου Περιβάλλοντος και λειτουργούν σε κάθε περιφερειακή ενότητα, εξηγεί στη LiFO ο Δημήτρης Ξυνομηλάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ/ΠΕΑ). Μας εξηγεί ότι τα συμβούλια αυτά «είναι ανεξάρτητα όργανα και τα μέλη τους απαρτίζονται από αρχιτέκτονες που κατά τεκμήριο έχουν την επιστημονική γνώση και την παιδεία να κρίνουν τι απόφαση θα πάρουν», λέει. Ο κ. Ξυνομηλάκης υποστηρίζει ότι οι άδειες κατεδάφισης δεν προχωράνε ακόμη και αν ένα μόνο μέλος αυτού του συμβουλίου διαφωνήσει. Το ζήτημα, όπως λέει, παραπέμπεται στο Κεντρικό Αρχιτεκτονικό Συμβούλιο για να ληφθεί η τελική απόφαση. Ωστόσο, θέτει ένα θέμα ως προς το κατά πόσο όλα τα κτίρια του Μεσοπολέμου πρέπει και μπορούν να διατηρηθούν, βάζοντας κάποιες προϋποθέσεις: «Προφανώς, για κτίρια του Μεσοπολέμου με αξιόλογα στοιχεία και χαρακτηριστικά η άποψη είναι πως, ναι, πρέπει να τα διατηρούμε. Όμως ένα κτίριο του Μεσοπολέμου χωρίς ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία, που είναι εγκλωβισμένο ανάμεσα σε οκταώροφες πολυκατοικίες, από τη στιγμή, μάλιστα, που δεν είναι κραυγαλέο ή σπάνιο δείγμα της εποχής εκείνης, δεν δημιουργεί ένα σύνολο ούτε παραπέμπει σε κάτι, είναι ξεκομμένο σε μια περιοχή που έχει αποστειρωθεί, ενδέχεται να μην επιτελεί τον σκοπό της διατήρησής του, επομένως δεν θα έπρεπε να υποστηρίζεται η διατήρησή του», λέει. Οι κατεδαφίσεις ως «ιστορικό χαρακτηριστικό» της Αθήνας Κωνσταντίνος Τσιαμπάος Μιλώντας με τον Κωνσταντίνο Τσιαμπάο, αναπληρωτή καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ, για τον αν θα πρέπει να διατηρηθούν τα πάντα ή όχι από τις δεκαετίες του ’20 και του ’30, μας λέει ότι «έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο, λόγω της ανάπτυξης και του μεγάλου κέρδους που αποφέρουν οι επενδύσεις σε ακίνητα και νέες κατασκευές να μη μένει τίποτα όρθιο». Ποιο είναι το αποτέλεσμα; «Σαφώς αλλάζει η φυσιογνωμία της πόλης, με την έννοια ότι χάνεται η ιστορία της, χάνεται η μνήμη της όλο και περισσότερο, όλο και πιο έντονα. Θα φτάσουμε να έχουμε μια πόλη η οποία θα έχει ένα ιστορικό βάθος εξήντα ετών, γιατί δεν έχει θα μείνει τίποτε άλλο». Ο Κωνσταντίνος Τσιαμπάος υποστηρίζει ότι ένα διαχρονικό πρόβλημα της Αθήνας είναι «πως γενικά είναι μια πόλη που δημιουργήθηκε μέσα από κατεδαφίσεις. Τα πρώτα κτίρια που έγιναν στη θέση των νεοκλασικών του 19ου αιώνα ήταν αυτές οι κατασκευές της δεκαετίας του ’30. Άρα, τώρα έρχεται η σειρά των κτιρίων που κατά κάποιον τρόπο αντικατέστησαν τα νεοκλασικά να αντικατασταθούν από νέες κατασκευές. Και ενώ μιλάμε για τη νεοκλασική Αθήνα που χάσαμε, σήμερα ερχόμαστε και συνεχίζουμε την ίδια τακτική, αντί να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος». Ο Μεσοπόλεμος, όπως εξηγεί ο κ. Τσιαμπάος, έχει να επιδείξει «σημαντικά κτίρια γνωστών αρχιτεκτόνων με πολύ υψηλή ποιότητα κατασκευής, υλικών και τεχνικών». Υποστηρίζει ότι «διεθνώς η αρχιτεκτονική έχει στραφεί προς την αποκατάσταση και την επιδιόρθωση, σε αυτό που λέμε αδόκιμα ανακαίνιση, και όχι στις νέες κατασκευές». Η διάσωση της αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μας λέει ότι είναι «επιβεβλημένη όχι μόνο για λόγους ιστορικούς ή αισθητικούς αλλά και για λόγους που συνδέονται με την επιβίωση της πόλης. Για λόγους βιωσιμότητας, για λόγους οικονομίας, για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος», αναφέρει. «Με τις συνθήκες που επικρατούν στις πόλεις διεθνώς και σε συνδυασμό με την κλιματική κρίση επικρατεί ορθώς η τάση να αποκαθιστούμε, να επιδιορθώνουμε και να κρατάμε αυτές τις κατασκευές που ήδη έχουμε». Είναι μια τάση που υιοθετεί και η Ελλάδα, όπως λέει, ενώ θεωρεί ενθαρρυντικό το γεγονός ότι «η συλλογική αντίληψη της κοινωνίας έχει καλύτερη γνώση της ανάγκης προστασίας των κτιρίων αυτών». Facebook Twitter Κατοικία στην οδό Δαμάρεως 135 που κατεδαφίστηκε πρόσφατα. Διπλή καταστροφή Το κύμα κατεδαφίσεων έχει συμπαρασύρει και κτίρια του 1950 της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου, κατά την οποία είχαμε έργα σπουδαίων αρχιτεκτόνων, περισσότερο ή λιγότερο γνωστών. Η Ειρήνη Φρεζάδου, αρχιτέκτων-πολεοδόμος και μέλος του Δ.Σ. της ΕΛΛΕΤ, υποστηρίζει ότι οι κατεδαφίσεις αυτές δημιουργούν διπλή καταστροφή. Από τη μια «σβήνεται η πολύτιμη μνήμη της πόλης καθώς, εξαφανίζονται τα αρχιτεκτονικά δείγματα μιας ολόκληρης εποχής» και από την άλλη δημιουργούνται στην Αθήνα θηριώδεις κατασκευές που θέτουν σε δοκιμασία τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ήδη δύσκολης καθημερινότητάς μας: «Την τυπολογία των κτιρίων αυτών, από τα πιο εμβληματικά έως τα πιο ταπεινά, τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που διαμόρφωναν τις όψεις των δρόμων, το πτυχωτό πρόσωπο της πόλης, τα erker για φωτισμό και ηλιασμό, τις στρογγυλές γωνίες όπου διαθλάται μαλακά το φως, τα τεκμήρια της παλιάς μαστοριάς και τόσα άλλα που αποτελούν τη μοναδική ιδιοπροσωπία μιας πόλης που φαίνεται να χάνεται οριστικά», λέει με πικρία. Ειρήνη Φρεζάδου Το δίπολο της καταστροφής αυτής για την αρχιτέκτονα συμπληρώνεται «από τις θηριώδεις οκταώροφες και δεκαώροφες κατασκευές που θα αντικαταστήσουν τα μονώροφα, διώροφα, τριώροφα κτίρια. Βασικό εργαλείο για τις νέες αυτές κατασκευές», όπως ισχυρίζεται, είναι «οι υψηλοί συντελεστές δόμησης στην Αθήνα και λόγω του ισχύοντος οικοδομικού κανονισμού (ΝΟΚ), ειδικά του περιβαλλοντοκτόνου άρθρου 10 που προβλέπει τα bonus σε συντελεστές δόμησης και ύψη». Η κ. Φρεζάδου υποστηρίζει ότι θα υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη πολεοδομική επιβάρυνση στην πόλη, η οποία θα φέρει «ραγδαία επιδείνωση της ποιότητας ζωής με τη δραματική μείωση του ηλιασμού και αερισμού –ιδιαίτερα των χαμηλότερων ορόφων των κτιρίων–, με την κυκλοφοριακή ασφυξία, την υπερβάλλουσα ρύπανση και την επιβάρυνση των δικτύων κοινής ωφελείας». Το γεγονός ότι οι λιγοστοί «θύλακες χαμηλής δόμησης εξαφανίζονται ραγδαία», μαζί με το πολύτιμο λιγοστό πράσινο στην πόλη, θα επιτείνει το φαινόμενο της αστικής θερμονησίδας, το οποίο «σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή θα μετατραπεί από αβάσταχτο, που είναι σήμερα, σε φονικό!». Κτίριο στην οδό Ουμπλιανής που κατεδαφίστηκε πρόσφατα. «Έχει χαθεί το 80% των ιστορικών κτιρίων» Η κ. Γρατσία ισχυρίζεται ότι ήδη «έχει χαθεί το 80% των ιστορικών κτιρίων» και υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει πολύς χρόνος, χρειάζεται άμεση αντίδραση: «Θεωρούμε ότι ο αρχιτεκτονικός πλούτος του Μεσοπολέμου είναι σε μεγάλο κίνδυνο και η πολιτεία θα πρέπει να θεσπίσει κίνητρα για τους ιδιοκτήτες, να επεκτείνει τα χρονικά όρια της προστασίας των νεότερων κτιρίων, να εξετάσει το θέμα των συντελεστών δόμησης, να ενημερώσει για την αξία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς». Η επέκταση των χρονικών ορίων προστασίας των νεότερων μνημείων που προτείνει η κ. Γρατσία κρίνεται αναγκαία, ούτως ώστε να προστατευτούν ως νεότερα τα μνημεία και τα κτίρια του Μεσοπολέμου, κάτι που σήμερα δεν συμβαίνει με αρκετά από αυτά γιατί δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της ηλικίας. Τα κτίρια που εξετάζονται σήμερα από το υπουργείο Πολιτισμού με στόχευση την κήρυξη τους ως νεότερων μνημείων και εν συνεχεία τη διατήρησή τους είναι αυτά που έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 100 ετών. Παράλληλα, όμως, πολλοί ιδιοκτήτες, θέλοντας να αποφύγουν τον βραχνά της προστασίας, καθώς δεν δίνονται κίνητρα για να αποκατασταθούν αυτά τα κτίρια, θέλουν να προλάβουν να γκρεμίσουν τις ιδιοκτησίες τους, για να μην ενταχθούν τα ακίνητά τους σε καθεστώς προστασίας. Πολλές από τις κατοικίες και τα κτίρια του Μοντέρνου Κινήματος πλησιάζουν το όριο αυτό, γι’ αυτό αυξάνονται ραγδαία οι κατεδαφίσεις: «Οι υψηλοί συντελεστές δόμησης που ισχύουν, με βάση τους οποίους οι ιδιοκτήτες των κατοικιών αυτών μπορούν να χτίσουν παραπάνω από αυτό που έχουν, και η έλλειψη οικονομικής στήριξης από την πλευρά του κράτους είναι δύο από τις βασικές αιτίες των κατεδαφίσεων», λέει η κ. Μαΐστρου. Αναφέρει ότι «η ευθύνη της πολιτείας είναι πολύ μεγάλη γιατί εκκρεμεί τόσα χρόνια το πρόγραμμα “Διατηρώ” και εκκρεμεί επίσης η μεταφορά του συντελεστή δόμησης, η οποία ίσχυσε για λίγο ‒ τη χρησιμοποίησαν λάθος και τώρα καταργήθηκε. Τώρα έχουν μεταφέρει την επίλυση του ζητήματος στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια», λέει. Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Θεοδωρήτου Βρεσθένης 65 έχει πάρει άδεια για κατεδάφιση. Μια πονεμένη ιστορία Η μεταφορά του συντελεστή δόμησης είναι μια πονεμένη ιστορία και συζητείται επί δεκαετίες. Αφορά ακίνητα στα οποία ο ιδιοκτήτης δεν επιτρέπεται να αξιοποιήσει ολόκληρο τον συντελεστή που ισχύει στην περιοχή όπου βρίσκεται το ακίνητό του. Με τον τελευταίο νόμο ο ιδιοκτήτης ενός διατηρητέου θα μπορεί να εκδώσει τίτλο μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Με αυτόν τον τίτλο θα έχει το δικαίωμα να μεταφέρει τον υπόλοιπο συντελεστή του ακινήτου του. Ωστόσο, το ζήτημα παραμένει βαλτωμένο και μετατέθηκε για αργότερα, δηλαδή μετά την ολοκλήρωση της πολεοδομικής μεταρρύθμισης και των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων, μέσω των οποίων θα δημιουργηθούν ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης. Επειδή η ελληνική πολιτεία πειραματίζεται με το θέμα από τη δεκαετία του ’80, πολλοί ιδιοκτήτες έμειναν ξεκρέμαστοι, καθώς δεν μπόρεσαν ποτέ να μετατρέψουν αυτούς τους τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης σε ακίνητα, όταν το μέτρο είχε εφαρμοστεί. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολεοδόμων που γνωρίζουν το ζήτημα, έχουν εκδοθεί κατά το παρελθόν τίτλοι που αντιστοιχούν σε περίπου 480.000 τ.µ., με την αξία τους να ανέρχεται κατά προσέγγιση στα 190 εκατ. ευρώ. Φρένο στα ύψη «Για να σταματήσει η ανεύθυνη, συνεχής εντατικοποίηση της δόμησης που αποτελεί τον βασικό λόγο των αθρόων κατεδαφίσεων», όπως λέει η κ. Φρεζάδου, πρέπει να δοθεί λύση από το υπουργείο Περιβάλλοντος: «Θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε αναθεώρηση του ΝΟΚ προς το ηπιότερο». Η αρχιτέκτονας υποστηρίζει ότι πρέπει «να καταργηθεί επίσης άμεσα το περιβαλλοντοκτόνο άρθρο 10 του ΝΟΚ που αφορά bonus στα ύψη». Αλλά και από πλευράς του δήμου Αθηναίων, όπως λέει, «θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι χρήσεις γης και οι συντελεστές δόμησης προς το ηπιότερο και να αξιοποιηθεί το υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα για χρήση κοινωνικής κατοικίας». Για την αρχιτέκτονα η συνεχής εντατικοποίηση της δόμησης είναι αναντίστοιχη τόσο προς την υφιστάμενη γεωμετρία της πόλης (πλάτος δρόμων προς ύψος κτιρίων) όσο και προς τη φέρουσα ικανότητα εξυπηρέτησης της κυκλοφορίας από το υπάρχον οδικό δίκτυο». Facebook Twitter Για το κτίριο στην οδό Κορδάτου 24 έχει βγει άδεια κατεδάφισης αλλά δεν έχει γκρεμιστεί ακόμα. Μια ανοιχτή συζήτηση Σύμφωνα με πληροφορίες που έχει η LiFO, στο υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ανοίξει η συζήτηση για τα ύψη και τα bonus δόμησης του Οικοδομικού Κανονισμού, η εφαρμογή των οποίων σε κάποιες περιοχές έρχεται σε αντίθεση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά και με απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών που έβαλε πάγο πριν από μερικούς μήνες στην κατασκευή πολυώροφης πολυκατοικίας στους Αμπελόκηπους. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και συγκεκριμένα ο υφυπουργός Νίκος Ταγαράς, με τις υπουργικές αποφάσεις που υπέγραψε, όπως ειπώθηκε και νωρίτερα, έχει ταχθεί υπέρ των διατάξεων του ΝΟΚ. Οι διατάξεις αυτές ευνοούν τον τεχνικό κόσμο, ο οποίος θεωρεί ότι οποιαδήποτε αλλαγή προφανώς θα επηρεάσει την κατασκευαστική δραστηριότητα. Παρά τις όποιες ερμηνείες επιχείρησε το ΥΠΕΝ, το ζήτημα σήμερα παραμένει ανοιχτό. Επειδή υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις που ανά πάσα στιγμή μπορούν να μπλοκάρουν οικοδομικές άδειες κτιρίων τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Οι πληροφορίες μας λένε ότι οι συζήτηση για τα ύψη στο ΥΠΕΝ και με συμμετοχή φορέων η οποία θα επικεντρωθεί στα επίμαχα άρθρα του ΝΟΚ έχει μόλις ξεκινήσει. Οι κατεδαφίσεις κτιρίων που μπορεί να έχουν ιστορική αξία για την πόλη είναι ένα κεφάλαιο ανοιχτό και αποτελούν κομμάτι ενός σύνθετου και ευρύτερου ζητήματος που αφορά τα πολεοδομικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά της πόλης, τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και νοηματοδοτούν τη μνήμη και την ταυτότητά της. Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Ηρώνδα 6 στο Παγκράτι πριν την κατεδάφιση... πηγή lifo.gr
  2. Στη λίστα με τις άδειες κατεδαφίσεων που έχει εκδώσει η Πολεοδομία Αθηνών καταγράφονται δεκάδες κατοικίες και κτίρια του ελληνικού αρχιτεκτονικού μοντερνισμού που έγιναν μπάζα οικοδομικών υλικών την τελευταία τριετία ή θα γίνουν το προσεχές διάστημα. Πίσω από τη ραγδαία αύξηση των κατεδαφίσεων βρίσκονται παλιές και νέες παθογένειες που ταλαιπωρούν τα ιστορικά και πολεοδομικά χαρακτηριστικά της πόλης. Στον κατάλογο με τις άδειες κατεδαφίσεων του δήμου Αθηναίων που έχει στα χέρια της η LiFO αποτυπώνονται οι πιο πρόσφατες απώλειες του ελληνικού μοντερνισμού και όχι μόνο. Κτίρια της δεκαετίας του 1920 και του 1930 με νεοκλασικίζοντα και εκλεκτικιστικά στοιχεία και κατοικίες του μοντέρνου κινήματος, που αποτελούν και τα τελευταία ίχνη της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, εξαφανίζονται από τους δρόμους της Αθήνας. Η πόλη φαίνεται να χάνει σημαντικά στοιχεία της φυσιογνωμίας της λόγω της μεγάλης αύξησης αυτών των κατεδαφίσεων και της παράλληλης ραγδαίας κατασκευαστικής δραστηριότητας, η οποία είναι κυρίως προσανατολισμένη στην ανέγερση πολυώροφων κτιρίων, τα οποία, ως επί το πλείστον, προορίζονται για τουριστική εκμετάλλευση. Οι ιδιοκτήτες, με δέλεαρ τους υψηλούς συντελεστές δόμησης και το κέρδος που θα έχουν από τα πανύψηλα κτίρια που μπορούν να χτιστούν στις μικρές διώροφες ή τριώροφες κατοικίες τους, λόγω του bonus δόμησης σε ύψος ορόφων που προβλέπει ο οικοδομικός κανονισμός, προχωρούν σε αθρόες κατεδαφίσεις, μας λένε πολεοδόμοι και αρχιτέκτονες που ασχολούνται εντατικά με το ζήτημα. Αλλάζει η φυσιογνωμία της πόλης, με την έννοια ότι χάνεται η ιστορία της, χάνεται η μνήμη της όλο και περισσότερο, όλο και πιο έντονα. Θα φτάσουμε να έχουμε μια πόλη η οποία θα έχει ένα ιστορικό βάθος εξήντα ετών, γιατί δεν έχει θα μείνει τίποτε άλλο. Η Αθήνα, υπό την πίεση των απαιτήσεων της αγοράς ακινήτων, αποκτά νέα, θηριώδη κτίρια. Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος δίνει τη δική του ερμηνεία στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που προβλέπουν ρητά ότι όπου υπάρχουν ειδικά διατάγματα με περιορισμούς για τα ύψη των κτιρίων, αυτά υπερισχύουν των οικοδομικών κανονισμών και των bonus δόμησης. Τέτοια ειδικά διατάγματα ισχύουν, όπως μας λένε αρχιτέκτονες, ακόμα και για την περιοχή των Αμπελοκήπων ή τα Πατήσια. «Ωστόσο, το υπουργείο, με μια σειρά ασαφών υπουργικών αποφάσεών του τον τελευταίο χρόνο, προσπαθεί να παρακάμψει τις αποφάσεις του ΣτΕ, πετώντας στην ουσία το μπαλάκι της ευθύνης στους δήμους. Οι δήμοι καλούνται να βγάζουν άδειες επιλέγοντας αν θα εφαρμόσουν την ερμηνεία του υπουργείου Περιβάλλοντος ή τις δικαστικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου», λένε. Ο μόνος δήμος που κατάφερε εξαίρεση από τα «ευεργετήματα» των bonus δόμησης για επιπλέον τετραγωνικά και ύψος είναι ο δήμος Φιλοθέης-Ψυχικού με σχετική τροπολογία που ψηφίστηκε πριν από μερικούς μήνες σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών. Προηγήθηκε η ομόφωνη απόφαση του δήμου που είχε εναντιωθεί σφοδρά στις διατάξεις του κανονισμού, ο οποίος προβλέπει αυτά τα bonuς. Στην ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου καταγράφεται ότι η εφαρμογή των διατάξεων αυτών στην περιοχή δεν προστατεύουν «το περιβάλλον, τον οικιστικό ιστό και τη φέρουσα ικανότητα της πόλης». Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Πρόκλου 18 κατεδαφίστηκε πριν από μερικούς μήνες. Οι κατεδαφίσεις στις γειτονιές της Αθήνας Στη λίστα με τις άδειες κατεδαφίσεων της πολεοδομίας Αθηνών η LiFO εντόπισε μικρά διάσπαρτα κτίρια και κατοικίες της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στον Νέο Κόσμο, στο Παγκράτι, στα Πατήσια, στην Κυψέλη. Αναζητώντας την ταυτότητα των κτιρίων αυτών, βρήκε ότι κάποια από αυτά έχουν καταγραφεί στην έκδοση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (EΛΛET) που φέρει τον τίτλο «Αθηναϊκές κατοικίες του Μοντέρνου Κινήματος». Έχουν επίσης καταγραφεί και ταυτοποιηθεί από τη MONUMENTA, την οργάνωση που ασχολείται με την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Η MONUMENTA εντόπισε και κατέγραψε 11.500 κτίρια της περιόδου 1830-1940 που βρίσκονται στα επτά δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας. Ειρήνη Γρατσία Η αύξηση των κατεδαφίσεων φαίνεται να ανεβάζει στροφές την τελευταία τριετία, δηλαδή την περίοδο που στην πόλη βρίσκεται σε εξέλιξη ένα επενδυτικό ράλι κυρίως τουριστικών επιχειρήσεων. Η Ειρήνη Γρατσία, αρχαιολόγος και συντονίστρια της MONUMENTA, εξηγεί στη LiFO ότι «τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση των κατεδαφίσεων των κτιρίων που χτίστηκαν πριν και μετά τον πόλεμο, ειδικά τις δεκαετίες 1920 και 1930. Πρόκειται κυρίως για ισόγειες και διώροφες κατοικίες, εκλεκτικιστικές και του Μοντέρνου Κινήματος, που αντικαθίστανται από πολυώροφες πολυκατοικίες. Αμπελόκηποι, Κουκάκι, Παγκράτι, Κυπριάδη, Νέος Κόσμος, χάνουν πολλά από τα κτίριά τους, αλλά και η Κηφισιά, το Ψυχικό, η Νέα Σμύρνη, ο Πειραιάς και βέβαια η Θεσσαλονίκη», λέει. Ελένη Μαΐστρου «Η κληρονομιά του μοντέρνου προστατεύεται σε όλη την Ευρώπη, μάλιστα στη Γαλλία υπάρχει νομοθετική διάταξη που χαρακτηρίζει διατηρητέα και κτίρια που μόλις έχουν χτιστεί, εφόσον είναι αξιόλογα», λέει η Ελένη Μαΐστρου, ομότιμη καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ και πρόεδρος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της ΕΛΛΕΤ. Μάλιστα, υποστηρίζει ότι μπορεί στην Ελλάδα και τα δύο αρμόδια υπουργεία, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, να κηρύσσουν διατηρητέα αξιόλογα κτίρια του Μοντέρνου Κινήματος, ωστόσο θέτει το εξής ερώτημα: «Υπάρχει στα μέλη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής η απαιτούμενη ευαισθησία να μη δίνουν εύκολα άδεια κατεδάφισης στα σημαντικά αυτά κτίρια που αποτελούν σημαντικό τμήμα της ιστορίας μας;». Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Θεοδωρήτου Βρεσθένης 63 δεν υπάρχει πια. Ναι μεν, αλλά… Δημήτρης Ξυνομηλάκης Για να δοθεί άδεια κατεδάφισης σε κτίρια που είναι προ του 1955, προηγείται έλεγχος από τα αρχιτεκτονικά συμβούλια, τα οποία είναι γνωμοδοτικά όργανα του υπουργείου Περιβάλλοντος και λειτουργούν σε κάθε περιφερειακή ενότητα, εξηγεί στη LiFO ο Δημήτρης Ξυνομηλάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ/ΠΕΑ). Μας εξηγεί ότι τα συμβούλια αυτά «είναι ανεξάρτητα όργανα και τα μέλη τους απαρτίζονται από αρχιτέκτονες που κατά τεκμήριο έχουν την επιστημονική γνώση και την παιδεία να κρίνουν τι απόφαση θα πάρουν», λέει. Ο κ. Ξυνομηλάκης υποστηρίζει ότι οι άδειες κατεδάφισης δεν προχωράνε ακόμη και αν ένα μόνο μέλος αυτού του συμβουλίου διαφωνήσει. Το ζήτημα, όπως λέει, παραπέμπεται στο Κεντρικό Αρχιτεκτονικό Συμβούλιο για να ληφθεί η τελική απόφαση. Ωστόσο, θέτει ένα θέμα ως προς το κατά πόσο όλα τα κτίρια του Μεσοπολέμου πρέπει και μπορούν να διατηρηθούν, βάζοντας κάποιες προϋποθέσεις: «Προφανώς, για κτίρια του Μεσοπολέμου με αξιόλογα στοιχεία και χαρακτηριστικά η άποψη είναι πως, ναι, πρέπει να τα διατηρούμε. Όμως ένα κτίριο του Μεσοπολέμου χωρίς ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία, που είναι εγκλωβισμένο ανάμεσα σε οκταώροφες πολυκατοικίες, από τη στιγμή, μάλιστα, που δεν είναι κραυγαλέο ή σπάνιο δείγμα της εποχής εκείνης, δεν δημιουργεί ένα σύνολο ούτε παραπέμπει σε κάτι, είναι ξεκομμένο σε μια περιοχή που έχει αποστειρωθεί, ενδέχεται να μην επιτελεί τον σκοπό της διατήρησής του, επομένως δεν θα έπρεπε να υποστηρίζεται η διατήρησή του», λέει. Οι κατεδαφίσεις ως «ιστορικό χαρακτηριστικό» της Αθήνας Κωνσταντίνος Τσιαμπάος Μιλώντας με τον Κωνσταντίνο Τσιαμπάο, αναπληρωτή καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ, για τον αν θα πρέπει να διατηρηθούν τα πάντα ή όχι από τις δεκαετίες του ’20 και του ’30, μας λέει ότι «έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο, λόγω της ανάπτυξης και του μεγάλου κέρδους που αποφέρουν οι επενδύσεις σε ακίνητα και νέες κατασκευές να μη μένει τίποτα όρθιο». Ποιο είναι το αποτέλεσμα; «Σαφώς αλλάζει η φυσιογνωμία της πόλης, με την έννοια ότι χάνεται η ιστορία της, χάνεται η μνήμη της όλο και περισσότερο, όλο και πιο έντονα. Θα φτάσουμε να έχουμε μια πόλη η οποία θα έχει ένα ιστορικό βάθος εξήντα ετών, γιατί δεν έχει θα μείνει τίποτε άλλο». Ο Κωνσταντίνος Τσιαμπάος υποστηρίζει ότι ένα διαχρονικό πρόβλημα της Αθήνας είναι «πως γενικά είναι μια πόλη που δημιουργήθηκε μέσα από κατεδαφίσεις. Τα πρώτα κτίρια που έγιναν στη θέση των νεοκλασικών του 19ου αιώνα ήταν αυτές οι κατασκευές της δεκαετίας του ’30. Άρα, τώρα έρχεται η σειρά των κτιρίων που κατά κάποιον τρόπο αντικατέστησαν τα νεοκλασικά να αντικατασταθούν από νέες κατασκευές. Και ενώ μιλάμε για τη νεοκλασική Αθήνα που χάσαμε, σήμερα ερχόμαστε και συνεχίζουμε την ίδια τακτική, αντί να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος». Ο Μεσοπόλεμος, όπως εξηγεί ο κ. Τσιαμπάος, έχει να επιδείξει «σημαντικά κτίρια γνωστών αρχιτεκτόνων με πολύ υψηλή ποιότητα κατασκευής, υλικών και τεχνικών». Υποστηρίζει ότι «διεθνώς η αρχιτεκτονική έχει στραφεί προς την αποκατάσταση και την επιδιόρθωση, σε αυτό που λέμε αδόκιμα ανακαίνιση, και όχι στις νέες κατασκευές». Η διάσωση της αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μας λέει ότι είναι «επιβεβλημένη όχι μόνο για λόγους ιστορικούς ή αισθητικούς αλλά και για λόγους που συνδέονται με την επιβίωση της πόλης. Για λόγους βιωσιμότητας, για λόγους οικονομίας, για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος», αναφέρει. «Με τις συνθήκες που επικρατούν στις πόλεις διεθνώς και σε συνδυασμό με την κλιματική κρίση επικρατεί ορθώς η τάση να αποκαθιστούμε, να επιδιορθώνουμε και να κρατάμε αυτές τις κατασκευές που ήδη έχουμε». Είναι μια τάση που υιοθετεί και η Ελλάδα, όπως λέει, ενώ θεωρεί ενθαρρυντικό το γεγονός ότι «η συλλογική αντίληψη της κοινωνίας έχει καλύτερη γνώση της ανάγκης προστασίας των κτιρίων αυτών». Facebook Twitter Κατοικία στην οδό Δαμάρεως 135 που κατεδαφίστηκε πρόσφατα. Διπλή καταστροφή Το κύμα κατεδαφίσεων έχει συμπαρασύρει και κτίρια του 1950 της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου, κατά την οποία είχαμε έργα σπουδαίων αρχιτεκτόνων, περισσότερο ή λιγότερο γνωστών. Η Ειρήνη Φρεζάδου, αρχιτέκτων-πολεοδόμος και μέλος του Δ.Σ. της ΕΛΛΕΤ, υποστηρίζει ότι οι κατεδαφίσεις αυτές δημιουργούν διπλή καταστροφή. Από τη μια «σβήνεται η πολύτιμη μνήμη της πόλης καθώς, εξαφανίζονται τα αρχιτεκτονικά δείγματα μιας ολόκληρης εποχής» και από την άλλη δημιουργούνται στην Αθήνα θηριώδεις κατασκευές που θέτουν σε δοκιμασία τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ήδη δύσκολης καθημερινότητάς μας: «Την τυπολογία των κτιρίων αυτών, από τα πιο εμβληματικά έως τα πιο ταπεινά, τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που διαμόρφωναν τις όψεις των δρόμων, το πτυχωτό πρόσωπο της πόλης, τα erker για φωτισμό και ηλιασμό, τις στρογγυλές γωνίες όπου διαθλάται μαλακά το φως, τα τεκμήρια της παλιάς μαστοριάς και τόσα άλλα που αποτελούν τη μοναδική ιδιοπροσωπία μιας πόλης που φαίνεται να χάνεται οριστικά», λέει με πικρία. Ειρήνη Φρεζάδου Το δίπολο της καταστροφής αυτής για την αρχιτέκτονα συμπληρώνεται «από τις θηριώδεις οκταώροφες και δεκαώροφες κατασκευές που θα αντικαταστήσουν τα μονώροφα, διώροφα, τριώροφα κτίρια. Βασικό εργαλείο για τις νέες αυτές κατασκευές», όπως ισχυρίζεται, είναι «οι υψηλοί συντελεστές δόμησης στην Αθήνα και λόγω του ισχύοντος οικοδομικού κανονισμού (ΝΟΚ), ειδικά του περιβαλλοντοκτόνου άρθρου 10 που προβλέπει τα bonus σε συντελεστές δόμησης και ύψη». Η κ. Φρεζάδου υποστηρίζει ότι θα υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη πολεοδομική επιβάρυνση στην πόλη, η οποία θα φέρει «ραγδαία επιδείνωση της ποιότητας ζωής με τη δραματική μείωση του ηλιασμού και αερισμού –ιδιαίτερα των χαμηλότερων ορόφων των κτιρίων–, με την κυκλοφοριακή ασφυξία, την υπερβάλλουσα ρύπανση και την επιβάρυνση των δικτύων κοινής ωφελείας». Το γεγονός ότι οι λιγοστοί «θύλακες χαμηλής δόμησης εξαφανίζονται ραγδαία», μαζί με το πολύτιμο λιγοστό πράσινο στην πόλη, θα επιτείνει το φαινόμενο της αστικής θερμονησίδας, το οποίο «σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή θα μετατραπεί από αβάσταχτο, που είναι σήμερα, σε φονικό!». Κτίριο στην οδό Ουμπλιανής που κατεδαφίστηκε πρόσφατα. «Έχει χαθεί το 80% των ιστορικών κτιρίων» Η κ. Γρατσία ισχυρίζεται ότι ήδη «έχει χαθεί το 80% των ιστορικών κτιρίων» και υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει πολύς χρόνος, χρειάζεται άμεση αντίδραση: «Θεωρούμε ότι ο αρχιτεκτονικός πλούτος του Μεσοπολέμου είναι σε μεγάλο κίνδυνο και η πολιτεία θα πρέπει να θεσπίσει κίνητρα για τους ιδιοκτήτες, να επεκτείνει τα χρονικά όρια της προστασίας των νεότερων κτιρίων, να εξετάσει το θέμα των συντελεστών δόμησης, να ενημερώσει για την αξία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς». Η επέκταση των χρονικών ορίων προστασίας των νεότερων μνημείων που προτείνει η κ. Γρατσία κρίνεται αναγκαία, ούτως ώστε να προστατευτούν ως νεότερα τα μνημεία και τα κτίρια του Μεσοπολέμου, κάτι που σήμερα δεν συμβαίνει με αρκετά από αυτά γιατί δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της ηλικίας. Τα κτίρια που εξετάζονται σήμερα από το υπουργείο Πολιτισμού με στόχευση την κήρυξη τους ως νεότερων μνημείων και εν συνεχεία τη διατήρησή τους είναι αυτά που έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 100 ετών. Παράλληλα, όμως, πολλοί ιδιοκτήτες, θέλοντας να αποφύγουν τον βραχνά της προστασίας, καθώς δεν δίνονται κίνητρα για να αποκατασταθούν αυτά τα κτίρια, θέλουν να προλάβουν να γκρεμίσουν τις ιδιοκτησίες τους, για να μην ενταχθούν τα ακίνητά τους σε καθεστώς προστασίας. Πολλές από τις κατοικίες και τα κτίρια του Μοντέρνου Κινήματος πλησιάζουν το όριο αυτό, γι’ αυτό αυξάνονται ραγδαία οι κατεδαφίσεις: «Οι υψηλοί συντελεστές δόμησης που ισχύουν, με βάση τους οποίους οι ιδιοκτήτες των κατοικιών αυτών μπορούν να χτίσουν παραπάνω από αυτό που έχουν, και η έλλειψη οικονομικής στήριξης από την πλευρά του κράτους είναι δύο από τις βασικές αιτίες των κατεδαφίσεων», λέει η κ. Μαΐστρου. Αναφέρει ότι «η ευθύνη της πολιτείας είναι πολύ μεγάλη γιατί εκκρεμεί τόσα χρόνια το πρόγραμμα “Διατηρώ” και εκκρεμεί επίσης η μεταφορά του συντελεστή δόμησης, η οποία ίσχυσε για λίγο ‒ τη χρησιμοποίησαν λάθος και τώρα καταργήθηκε. Τώρα έχουν μεταφέρει την επίλυση του ζητήματος στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια», λέει. Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Θεοδωρήτου Βρεσθένης 65 έχει πάρει άδεια για κατεδάφιση. Μια πονεμένη ιστορία Η μεταφορά του συντελεστή δόμησης είναι μια πονεμένη ιστορία και συζητείται επί δεκαετίες. Αφορά ακίνητα στα οποία ο ιδιοκτήτης δεν επιτρέπεται να αξιοποιήσει ολόκληρο τον συντελεστή που ισχύει στην περιοχή όπου βρίσκεται το ακίνητό του. Με τον τελευταίο νόμο ο ιδιοκτήτης ενός διατηρητέου θα μπορεί να εκδώσει τίτλο μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Με αυτόν τον τίτλο θα έχει το δικαίωμα να μεταφέρει τον υπόλοιπο συντελεστή του ακινήτου του. Ωστόσο, το ζήτημα παραμένει βαλτωμένο και μετατέθηκε για αργότερα, δηλαδή μετά την ολοκλήρωση της πολεοδομικής μεταρρύθμισης και των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων, μέσω των οποίων θα δημιουργηθούν ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης. Επειδή η ελληνική πολιτεία πειραματίζεται με το θέμα από τη δεκαετία του ’80, πολλοί ιδιοκτήτες έμειναν ξεκρέμαστοι, καθώς δεν μπόρεσαν ποτέ να μετατρέψουν αυτούς τους τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης σε ακίνητα, όταν το μέτρο είχε εφαρμοστεί. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολεοδόμων που γνωρίζουν το ζήτημα, έχουν εκδοθεί κατά το παρελθόν τίτλοι που αντιστοιχούν σε περίπου 480.000 τ.µ., με την αξία τους να ανέρχεται κατά προσέγγιση στα 190 εκατ. ευρώ. Φρένο στα ύψη «Για να σταματήσει η ανεύθυνη, συνεχής εντατικοποίηση της δόμησης που αποτελεί τον βασικό λόγο των αθρόων κατεδαφίσεων», όπως λέει η κ. Φρεζάδου, πρέπει να δοθεί λύση από το υπουργείο Περιβάλλοντος: «Θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε αναθεώρηση του ΝΟΚ προς το ηπιότερο». Η αρχιτέκτονας υποστηρίζει ότι πρέπει «να καταργηθεί επίσης άμεσα το περιβαλλοντοκτόνο άρθρο 10 του ΝΟΚ που αφορά bonus στα ύψη». Αλλά και από πλευράς του δήμου Αθηναίων, όπως λέει, «θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι χρήσεις γης και οι συντελεστές δόμησης προς το ηπιότερο και να αξιοποιηθεί το υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα για χρήση κοινωνικής κατοικίας». Για την αρχιτέκτονα η συνεχής εντατικοποίηση της δόμησης είναι αναντίστοιχη τόσο προς την υφιστάμενη γεωμετρία της πόλης (πλάτος δρόμων προς ύψος κτιρίων) όσο και προς τη φέρουσα ικανότητα εξυπηρέτησης της κυκλοφορίας από το υπάρχον οδικό δίκτυο». Facebook Twitter Για το κτίριο στην οδό Κορδάτου 24 έχει βγει άδεια κατεδάφισης αλλά δεν έχει γκρεμιστεί ακόμα. Μια ανοιχτή συζήτηση Σύμφωνα με πληροφορίες που έχει η LiFO, στο υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ανοίξει η συζήτηση για τα ύψη και τα bonus δόμησης του Οικοδομικού Κανονισμού, η εφαρμογή των οποίων σε κάποιες περιοχές έρχεται σε αντίθεση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά και με απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών που έβαλε πάγο πριν από μερικούς μήνες στην κατασκευή πολυώροφης πολυκατοικίας στους Αμπελόκηπους. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και συγκεκριμένα ο υφυπουργός Νίκος Ταγαράς, με τις υπουργικές αποφάσεις που υπέγραψε, όπως ειπώθηκε και νωρίτερα, έχει ταχθεί υπέρ των διατάξεων του ΝΟΚ. Οι διατάξεις αυτές ευνοούν τον τεχνικό κόσμο, ο οποίος θεωρεί ότι οποιαδήποτε αλλαγή προφανώς θα επηρεάσει την κατασκευαστική δραστηριότητα. Παρά τις όποιες ερμηνείες επιχείρησε το ΥΠΕΝ, το ζήτημα σήμερα παραμένει ανοιχτό. Επειδή υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις που ανά πάσα στιγμή μπορούν να μπλοκάρουν οικοδομικές άδειες κτιρίων τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Οι πληροφορίες μας λένε ότι οι συζήτηση για τα ύψη στο ΥΠΕΝ και με συμμετοχή φορέων η οποία θα επικεντρωθεί στα επίμαχα άρθρα του ΝΟΚ έχει μόλις ξεκινήσει. Οι κατεδαφίσεις κτιρίων που μπορεί να έχουν ιστορική αξία για την πόλη είναι ένα κεφάλαιο ανοιχτό και αποτελούν κομμάτι ενός σύνθετου και ευρύτερου ζητήματος που αφορά τα πολεοδομικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά της πόλης, τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και νοηματοδοτούν τη μνήμη και την ταυτότητά της. Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Ηρώνδα 6 στο Παγκράτι πριν την κατεδάφιση... πηγή lifo.gr View full είδηση
  3. Η αντίστροφη μέτρηση για την υλοποίηση του μεγάλου προγράμματος πολεοδομικής μεταρρύθμισης που περιλαμβάνει την εκπόνηση 227 Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ και ΕΠΣ) ξεκίνησε προ ημερών με την προκήρυξη και των τελευταίων 75 διαγωνισμών. Το ιδιαιτέρως φιλόδοξο εγχείρημα για να αποκτήσει πολεοδομικό σχέδιο όλη η χώρα, ήτοι το 70% της ελληνικής επικράτειας που σήμερα δεν έχει, έχει αναλάβει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) για λογαριασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Εκκρεμότητα Το πρόγραμμα, το οποίο χρηματοδοτείται με 400 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και ονομάστηκε «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», προς τιμήν του σημαντικού Έλληνα πολεοδόμου, είχε ανακοινωθεί τον Ιούνιο του 2020, ξεκίνησε το 2021 με ορίζοντα ολοκλήρωσης όλων των μελετών το 2026. Προ ημερών ολοκληρώθηκαν από το ΤΕΕ όλοι οι κύκλοι των προκηρύξεων. Μοναδική εκκρεμότητα πλέον παραμένει η επανα-προκήρυξη 12 μελετών, δεδομένου ότι αφενός στα Τεύχη των διαγωνισμών (18.08.2021) δεν καθορίζονταν επακριβώς το πλήρες θεσμικό πλαίσιο για την εκπόνησή τους και αφετέρου οι ιδιαίτερα υψηλές εκπτώσεις των υποβληθεισών οικονομικών προσφορών δεν διασφάλιζαν την απαιτούμενη ποιότητα του μελετητικού αντικειμένου. Οι ανάδοχοι Επόμενος σταθμός πλέον για το ΤΕΕ είναι, εκτός απροόπτου, η ανάδειξη έως το τέλος του έτους των προσωρινών αναδόχων για τις 75 μελέτες. Από τις 140 μελέτες που είχαν προκηρυχθεί τα τελευταία δύο χρόνια έχουν συναφθεί συμβάσεις με τους αναδόχους για περίπου 30 μελέτες. Οι υπόλοιπες βρίσκονται στο στάδιο της ανάδειξης προσωρινού αναδόχου, έγκρισης από την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης για τη σύναψη συμβάσεων, για πολλές μελέτεςωέχει ολοκληρωθεί ο προσυμβατικός έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ για αρκετές η διαγωνιστική διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη. Επίσης, ολοκληρώνεται η σύνταξη των τευχών διαγωνισμού για την επανα-προκήρυξη των 12 μελετών. Προθεσμία Με δεδομένο ότι το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα χρονικά περιθώρια είναι ιδιαιτέρως στενά και θα πρέπει έως το 2026 οι μελέτες να έχουν παραδοθεί στο ΤΕΕ. Γι΄ αυτό μικρή ήταν και η αρχική προθεσμία που είχε τεθεί για την υποβολή των προσφορών για τις 75 μελέτες η οποία προσδιοριζόταν για τις 25 Αυγούστου για 39 από αυτές που αφορούν περιοχές στη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα και την 1η Σεπτεμβρίου για τις υπόλοιπες. Όμως έπειτα από αίτημα του Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) για μετάθεση της προθεσμίας υποβολής προσφορών προς τις αρμόδιες αρχές _ με δεδομένο ότι ο Αύγουστος είναι περίοδος διακοπών και για τις μελετητικές εταιρείες _ δόθηκαν νέες ημερομηνίες για τις 15 Σεπτεμβρίου και τις 8 Σεπτεμβρίου αντίστοιχα. Τα Προεδρικά Διατάγματα Οι μελέτες, αφού ολοκληρωθούν θα πρέπει να αποσταλούν στο ΥΠΕΝ, να περάσουν από την κρίση του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) ώστε στην συνέχεια τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα (ΠΔ) να αποσταλούν στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) προς έγκριση. Και καθώς ο όγκος του έργου είναι τεράστιος το ΤΕΕ, όπως είχε αναφέρει ο πρόεδρός του κ. Γιώργος Στασινός, έχει προτείνει να δημιουργηθούν δύο ειδικά τμήματα, ένα στο ΥΠΕΝ και ένα στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) που θα υποδέχονται τα ΠΔ, προκειμένου να τρέξουν οι διαδικασίες γρήγορα και να έχουν υπογραφεί το αργότερο έως τα τέλη του 2026. Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια θα θεσμοθετήσουν χρήσεις γης, όρους και περιορισμούς δόμησης, οικιστικές και προς πολεοδόμηση εκτάσεις, περιοχές προστασίας και σημεία ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων, μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης κλπ. View full είδηση
  4. Η αντίστροφη μέτρηση για την υλοποίηση του μεγάλου προγράμματος πολεοδομικής μεταρρύθμισης που περιλαμβάνει την εκπόνηση 227 Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ και ΕΠΣ) ξεκίνησε προ ημερών με την προκήρυξη και των τελευταίων 75 διαγωνισμών. Το ιδιαιτέρως φιλόδοξο εγχείρημα για να αποκτήσει πολεοδομικό σχέδιο όλη η χώρα, ήτοι το 70% της ελληνικής επικράτειας που σήμερα δεν έχει, έχει αναλάβει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) για λογαριασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Εκκρεμότητα Το πρόγραμμα, το οποίο χρηματοδοτείται με 400 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και ονομάστηκε «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», προς τιμήν του σημαντικού Έλληνα πολεοδόμου, είχε ανακοινωθεί τον Ιούνιο του 2020, ξεκίνησε το 2021 με ορίζοντα ολοκλήρωσης όλων των μελετών το 2026. Προ ημερών ολοκληρώθηκαν από το ΤΕΕ όλοι οι κύκλοι των προκηρύξεων. Μοναδική εκκρεμότητα πλέον παραμένει η επανα-προκήρυξη 12 μελετών, δεδομένου ότι αφενός στα Τεύχη των διαγωνισμών (18.08.2021) δεν καθορίζονταν επακριβώς το πλήρες θεσμικό πλαίσιο για την εκπόνησή τους και αφετέρου οι ιδιαίτερα υψηλές εκπτώσεις των υποβληθεισών οικονομικών προσφορών δεν διασφάλιζαν την απαιτούμενη ποιότητα του μελετητικού αντικειμένου. Οι ανάδοχοι Επόμενος σταθμός πλέον για το ΤΕΕ είναι, εκτός απροόπτου, η ανάδειξη έως το τέλος του έτους των προσωρινών αναδόχων για τις 75 μελέτες. Από τις 140 μελέτες που είχαν προκηρυχθεί τα τελευταία δύο χρόνια έχουν συναφθεί συμβάσεις με τους αναδόχους για περίπου 30 μελέτες. Οι υπόλοιπες βρίσκονται στο στάδιο της ανάδειξης προσωρινού αναδόχου, έγκρισης από την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης για τη σύναψη συμβάσεων, για πολλές μελέτεςωέχει ολοκληρωθεί ο προσυμβατικός έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ για αρκετές η διαγωνιστική διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη. Επίσης, ολοκληρώνεται η σύνταξη των τευχών διαγωνισμού για την επανα-προκήρυξη των 12 μελετών. Προθεσμία Με δεδομένο ότι το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα χρονικά περιθώρια είναι ιδιαιτέρως στενά και θα πρέπει έως το 2026 οι μελέτες να έχουν παραδοθεί στο ΤΕΕ. Γι΄ αυτό μικρή ήταν και η αρχική προθεσμία που είχε τεθεί για την υποβολή των προσφορών για τις 75 μελέτες η οποία προσδιοριζόταν για τις 25 Αυγούστου για 39 από αυτές που αφορούν περιοχές στη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα και την 1η Σεπτεμβρίου για τις υπόλοιπες. Όμως έπειτα από αίτημα του Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) για μετάθεση της προθεσμίας υποβολής προσφορών προς τις αρμόδιες αρχές _ με δεδομένο ότι ο Αύγουστος είναι περίοδος διακοπών και για τις μελετητικές εταιρείες _ δόθηκαν νέες ημερομηνίες για τις 15 Σεπτεμβρίου και τις 8 Σεπτεμβρίου αντίστοιχα. Τα Προεδρικά Διατάγματα Οι μελέτες, αφού ολοκληρωθούν θα πρέπει να αποσταλούν στο ΥΠΕΝ, να περάσουν από την κρίση του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) ώστε στην συνέχεια τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα (ΠΔ) να αποσταλούν στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) προς έγκριση. Και καθώς ο όγκος του έργου είναι τεράστιος το ΤΕΕ, όπως είχε αναφέρει ο πρόεδρός του κ. Γιώργος Στασινός, έχει προτείνει να δημιουργηθούν δύο ειδικά τμήματα, ένα στο ΥΠΕΝ και ένα στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) που θα υποδέχονται τα ΠΔ, προκειμένου να τρέξουν οι διαδικασίες γρήγορα και να έχουν υπογραφεί το αργότερο έως τα τέλη του 2026. Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια θα θεσμοθετήσουν χρήσεις γης, όρους και περιορισμούς δόμησης, οικιστικές και προς πολεοδόμηση εκτάσεις, περιοχές προστασίας και σημεία ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων, μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης κλπ.
  5. Με την απόφαση οικ. ΥΠΕΝ/ΔΤΟΠΕΦ/44885/879 του ΥΠΕΝ με θέμα: «Ερμηνεία της παρ. 3β του άρθρου 5 του ν. 4258/2014 (ΦΕΚ 94 Α), όπως αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 37 του ν. 4964/2022, κατά το στάδιο ενεργειών πολεοδομικού σχεδιασμού.» η οποία αναφέρει: Με βάση τον προσδιορισμό της φυσικής κοίτης του υδατορέματος και την αποτύπωση των όχθεων στο τοπογραφικό διάγραμμα της οριοθέτησης αυτού διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις ως προς την αναζήτηση εμπράγματων δικαιωμάτων εντός της ζώνης του υδατορέματος ειδικά στο πλαίσιο ενεργειών και πράξεων της διοίκησης κατά την εκπόνηση και έγκριση Ρ.Σ.Ε και Πράξεων Εφαρμογής : Σε περίπτωση που υφίστανται όχθες του υδατορέματος, τα εμπράγματα δικαιώματα εντός της ζώνης του υδατορέματος διατηρούνται και μετά την οριοθέτηση, εξαιρουμένης της κοίτης του ρέματος μεταξύ των όχθεων που καθίσταται κοινόχρηστος χώρος, τίθεται εκτός συναλλαγής και εκτός πολεοδομικού σχεδιασμού.Εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις του ν. 1337/83 (εισφορά σε γη και χρήμα) συνολικά για την ιδιοκτησία εξαιρουμένης της κοίτης του υδατορέματος μεταξύ των όχθεων. Κατ΄ αναλογία σε σχέδια πόλης που εντάχθηκαν με τις διατάξεις του ν.δ. 17-7-1923, εκκρεμείς πράξεις αναλογισμού που έχουν συνταχθεί για εκτάσεις ή τμήματα εκτάσεων εντός της φυσικής κοίτης μεταξύ των όχθεων του υδατορέματος ανακαλούνται αυτοδίκαια και χωρίς άλλη διατύπωση, κατά το μέρος που δεν έχουν συντελεστεί. Σε περίπτωση αποκατάστασης ρεμάτων ή λόγω έργων διευθέτησης σε τμήματα, που δεν υφίστανται όχθες, για τα εμπράγματα δικαιώματα προσώπων που προκύπτουν από τις καταχωρήσεις του Κτηματολογίου (Κτηματολογικές Εγγραφές) εντός της ζώνης του υδατορέματος και εκατέρωθεν της βαθιάς γραμμής, εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις ως προς την εισφορά σε γη και χρήμα του ν. 1337/1983. Η απόφαση οικ. ΥΠΕΝ/ΔΤΟΠΕΦ/44885/879: https://diavgeia.gov.gr/doc/ΨΙΑΝ4653Π8-ΠΞΑ View full είδηση
  6. Με την απόφαση οικ. ΥΠΕΝ/ΔΤΟΠΕΦ/44885/879 του ΥΠΕΝ με θέμα: «Ερμηνεία της παρ. 3β του άρθρου 5 του ν. 4258/2014 (ΦΕΚ 94 Α), όπως αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 37 του ν. 4964/2022, κατά το στάδιο ενεργειών πολεοδομικού σχεδιασμού.» η οποία αναφέρει: Με βάση τον προσδιορισμό της φυσικής κοίτης του υδατορέματος και την αποτύπωση των όχθεων στο τοπογραφικό διάγραμμα της οριοθέτησης αυτού διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις ως προς την αναζήτηση εμπράγματων δικαιωμάτων εντός της ζώνης του υδατορέματος ειδικά στο πλαίσιο ενεργειών και πράξεων της διοίκησης κατά την εκπόνηση και έγκριση Ρ.Σ.Ε και Πράξεων Εφαρμογής : Σε περίπτωση που υφίστανται όχθες του υδατορέματος, τα εμπράγματα δικαιώματα εντός της ζώνης του υδατορέματος διατηρούνται και μετά την οριοθέτηση, εξαιρουμένης της κοίτης του ρέματος μεταξύ των όχθεων που καθίσταται κοινόχρηστος χώρος, τίθεται εκτός συναλλαγής και εκτός πολεοδομικού σχεδιασμού.Εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις του ν. 1337/83 (εισφορά σε γη και χρήμα) συνολικά για την ιδιοκτησία εξαιρουμένης της κοίτης του υδατορέματος μεταξύ των όχθεων. Κατ΄ αναλογία σε σχέδια πόλης που εντάχθηκαν με τις διατάξεις του ν.δ. 17-7-1923, εκκρεμείς πράξεις αναλογισμού που έχουν συνταχθεί για εκτάσεις ή τμήματα εκτάσεων εντός της φυσικής κοίτης μεταξύ των όχθεων του υδατορέματος ανακαλούνται αυτοδίκαια και χωρίς άλλη διατύπωση, κατά το μέρος που δεν έχουν συντελεστεί. Σε περίπτωση αποκατάστασης ρεμάτων ή λόγω έργων διευθέτησης σε τμήματα, που δεν υφίστανται όχθες, για τα εμπράγματα δικαιώματα προσώπων που προκύπτουν από τις καταχωρήσεις του Κτηματολογίου (Κτηματολογικές Εγγραφές) εντός της ζώνης του υδατορέματος και εκατέρωθεν της βαθιάς γραμμής, εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις ως προς την εισφορά σε γη και χρήμα του ν. 1337/1983. Η απόφαση οικ. ΥΠΕΝ/ΔΤΟΠΕΦ/44885/879: https://diavgeia.gov.gr/doc/ΨΙΑΝ4653Π8-ΠΞΑ
  7. Μια αναδρομή 168 ετών στους νόμους που στόχευαν στο πολεοδομικό συμμάζεμα της χώρας, με αρχή τη ρύθμιση του 1855 για τα Αναφιώτικα – Ο ρόλος του Προσφυγικού το 1922, τα ήξεις αφήξεις με τις κατεδαφίσεις και το διαχρονικό παιχνίδι με τους ψηφοφόρους Το «όργιο» ασυδαοσίας με την αυθαίρετη δόμηση ανά την ελληνική επικράτεια είναι σχεδόν… συνομήλικο με το νεοελληνικό κράτος. Είναι αξιοσημείωτο ότι και η νομιμοποίηση αυθαιρέτων ξεκίνησε αντίστοιχα (έστω και με αποσπασματικό τρόπο) από τα χρόνια του Οθωνα, όταν το 1855 τακτοποιήθηκε ο οικισμός Αναφιώτικα κάτω από την Ακρόπολη και παράνομα κτίσματα στο κέντρο της Αθήνας. Οσον αφορά το σύνολο της επικράτειας, εδώ και έναν αιώνα οι ρυθμίσεις τακτοποίησης του χώρου διαδέχονται η μία την άλλη, επιτήδειοι ανακαλύπτουν κάθε φορά νέα κόλπα για να τις παρακάμπτουν, λίγο μετά εμφανίζονται «παράθυρα» για τη νομιμοποίηση πολεοδομικών παρανομιών, με τη διοίκηση πάντα να αποποιείται τις ευθύνες της. Οσο για τις τελεσίδικες αποφάσεις κατεδάφισης αυθαιρέτων, παραμένουν ανεκτέλεστες, με μικρές εξαιρέσεις για τα… μάτια του κόσμου, οι οποίες συνήθως αφορούν φράχτες και παραπήγματα. Το επόμενο διάστημα αναμένεται από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) να προωθηθεί στη Βουλή η νέα νομοθετική πρωτοβουλία για την επαναφορά της δυνατότητας τακτοποίησης των μεγάλων αυθαιρέτων της λεγόμενης «Κατηγορίας 5», δηλαδή των κτιρίων με υπερβάσεις άνω του 40% των πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης και δόμησης και άνω του 20% του επιτρεπόμενου ύψους ή δίχως οικοδομική άδεια. 1923-1926 Οι πρώτες απόπειρες Η ρύθμιση έρχεται μια εκατονταετία έπειτα από την πρώτη προσπάθεια «τακτοποίησης» της άναρχης ανάπτυξης του χώρου με το νομοθετικό διάταγμα «Περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικιών του κράτους και οικοδομής αυτών» (ΦΕΚ 228/Α/1923, 16.8.1923) και ύστερα από περίπου 150 ρυθμίσεις νομιμοποίησης αυθαιρέτων. Του διατάγματος είχε προηγηθεί η άναρχη εγκατάσταση στα αστικά κέντρα των προσφύγων μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Τρία χρόνια αργότερα, το 1926, εκδίδεται το προεδρικό διάταγμα «Περί αυθαιρέτων κατασκευών και διώξεως των παραβατών κατά την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών», με το οποίο επιδιώκεται ο διαχωρισμός του χώρου σε εντός και εκτός σχεδίου περιοχές και ο έλεγχος των οικοδομικών εργασιών με την παροχή οικοδομικής άδειας. Μάλιστα, προέβλεπε κατεδάφιση για όσες οικοδομές εκτελούνταν χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβασή της και δεν ανταποκρίνονταν στους όρους των σχεδίων πόλεως. Ωστόσο, οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις δεν περιόρισαν το πρόβλημα, καθώς ελάχιστα εφαρμόστηκαν. Ηταν άλλωστε η φτώχεια που ωθούσε εκείνα τα χρόνια τους πολίτες στην αυθαιρεσία. Το επισημαίνει σε άρθρο του στα «Τεχνικά Χρονικά», την 1η Νοεμβρίου 1937, ο τότε επιθεωρητής δημοσίων έργων Αν. Δημητρακόπουλος: «Σήμερον, λόγω νεωτέρων συνθηκών, η κατάστασις είναι βέβαια περισσότερον έντονος. Και αυτή ακόμη η τάσις ανεγέρσεως αυθαιρέτων οικίσκων εκτός σχεδίου, η οποία και εις το παρελθόν υπήρχεν, είχε και έχει ως βαρύτεραν πρωταρχικήν αιτίαν την οικονομικήν ανεπάρκειαν μεγάλου μέρους των κατοίκων και έπειτα έρχονται όλα τα άλλα (προσπάθεια κτήσεως ιδιοκτήτου οικίας, κερδοσκοπία, αστυνομική ανεπάρκεια, κρίσις της στέγης, ταχέα μέσα συγκοινωνίας, αστάθεια του νομίσματος κ.λπ.)». 1953-1957 Κριτική για τις κατεδαφίσεις Μάλιστα, μια δεκαπενταετία αργότερα, το 1953, ο μηχανικός ο Γ. Φ. Φωτόπουλος επικρίνει σε άρθρο του στα «Τεχνικά Χρονικά» το γκρέμισμα στις φτωχογειτονιές: «Το Σχέδιον Πόλεως κατεδάφισε και άλλα φτωχόσπιτα εις το Δουργούτι ή εις την Κοκκινιά ή εις κάποιαν άλλη ακραίαν λαϊκήν συνοικίαν των Αθηνών. Είναι ζήτημα αν κανείς εσκέφθη πόσα δράματα κρύπτονται πίσω από την δημοσιογραφικήν αυτήν είδησιν. Ενα δράμα είναι ότι το Σχέδιον Πόλεων, δηλαδή οι τεχνικοί που έρχονται εις επαφήν περισσότερον με τον απλόν κόσμον, υποχρεώνονται, αντί ν’ απασχολούνται αποκλειστικώς με την ανοικοδόμησιν, ν’ απασχολούνται με την κατεδάφισιν». Το μέγεθος του προβλήματος αποτυπώνεται το 1956 στη «Στατιστική Επετηρίδα». Από τις 57.524 νέες κατοικίες που ανεγέρθηκαν στην Ελλάδα εκείνη τη χρονιά οι 15.558 ήταν αυθαίρετες. Εναν χρόνο αργότερα, το 1957, ο μηχανικός Γεώργιος Μάρκου, σχολιάζοντας την κατάργηση του νόμου που ίσχυε έως τότε και απαγόρευε την κατεδάφιση αυθαιρέτων των οποίων η στέγη είχε ολοκληρωθεί (γι’ αυτό χτίζονταν αυθαίρετα εν μία νυκτί), υπογραμμίζει ότι δεν έφερε αποτέλεσμα. «Ο νόμος τα κατεδαφίζει, πολλά όμως σώζονται, και όποιος εξέλθη ολίγον πέραν της περιοχής της πόλεως θα ευρεθή προ θεάματος χιλιάδων και δεκάδων χιλιάδων τοιούτων αυθαιρέτων οικοδομών. Ο νόμος δεν έφερεν αποτέλεσμα, προκάλεσε δάκρυα, δυστυχία, αγανάκτησιν, εχθρούς του καθεστώτος, αλλά δεν ωφέλησεν» σημειώνει. 1968 Εξαίρεση με κυρώσεις Κατά τη μεταπολεμική περίοδο, έως και το τέλος της χούντας, οι κυβερνήσεις υιοθέτησαν για τους αυθαιρετούχους την τακτική του… καρότου και του μαστιγίου. Οι ρυθμίσεις διαδέχονταν η μία την άλλη, αφενός δίνοντας προνόμια και παροχές για τους μικροϊδιοκτήτες και ανοίγοντας «παράθυρα» νομιμοποίησης αυθαιρέτων και αφετέρου νομοθετώντας νόμους με αυστηρές ποινές για τις πολεοδομικές αυθαιρεσίες. Ο αναγκαστικός νόμος 410/1968 προέβλεπε την εξαίρεση από την κατεδάφιση όλων των αυθαίρετων κατασκευών εντός σχεδίου πόλεως, με δήλωση στην Εφορία για επιβολή ειδικής εισφοράς και ποινικές κυρώσεις σε βάρος των ιδιοκτητών τους. Ακολουθούν το 1973 το νομοθετικό διάταγμα (ΝΔ) 8/73 «Περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ)» ορίζοντας πρόστιμο ίσο με την αξία του αυθαιρέτου και επιβάλλοντας εκ νέου πρόστιμο πενταπλάσιο του αρχικού εάν ξαναχτιζόταν κατεδαφιστέο κτίσμα. Εναν χρόνο αργότερα δημοσιεύεται το ΝΔ 349/1974 «Περί κατεδαφίσεως αυθαιρέτως ανεγειρόμενων κτισμάτων και επιβολής κυρώσεων εις τους άνευ αδείας οικοδομούντας» με ρυθμίσεις για την άμεση κατεδάφιση των κτισμάτων, την επιβολή προστίμων, ακόμη και ποινές φυλάκισης. Την κατάσταση περιγράφει το 1976 ο τότε γενικός γραμματέας του τοπικού τμήματος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) στην Κεντρική Μακεδονία, κ. Σωτήρης Κούβελας. «Ο,τι κακό δεν έγινε στα δύσκολα χρόνια του 1923, που πίεζαν ο χρόνος για την αποκατάσταση των προσφύγων και η φτώχεια μας, γίνεται σήμερα στην εποχή που τα οικονομικά μας είναι πολύ καλύτερα από τότε». Οπως αναφέρει σε άρθρο του στα «Τεχνικά Χρονικά», η Θεσσαλονίκη ήταν ζωσμένη από αυθαίρετα σπίτια, καθώς μόνο στο δεύτερο εξάμηνο του 1975 ξεφύτρωσαν 6.000 κτίσματα κάθε είδους, «από παράγκες μέχρι τετραώροφες οικοδομές με σκελετό μπετόν αρμέ». Σύμφωνα με τον ίδιο, πολλά από αυτά «ήταν χτίσματα σε οικόπεδα του Δημοσίου ή των δήμων, που έχουν καταληφθεί επίσης αυθαίρετα», όσο για τα αυθαίρετα εκτός σχεδίου, «καλύπτουν σε έκταση όσο το 1/3 της πόλης που έχει σχέδιο». 1977 Δημεύσεις και μηχανημάτων Η κατάσταση ενισχύθηκε από τις δηλώσεις στελεχών τής τότε κυβέρνησης που υπόσχονταν ότι όλα τα αυθαίρετα θα μπουν στο σχέδιο πόλεως. Παράλληλα, δήλωναν ότι θα τακτοποιούσαν όσους ζούσαν σε αυθαίρετα στις πολυκατοικίες που θα έχτιζε το κράτος, δίνοντάς τους από ένα διαμέρισμα. Ετσι, όσοι δεν είχαν χτίσει έως τότε αυθαίρετο έσπευσαν να το κάνουν «ποντάροντας» στην επικείμενη ένταξή του στο σχέδιο ή – εάν κρινόταν κατεδαφιστέο – στην απόκτηση ενός ολοκαίνουργιου διαμερίσματος. Από το 1977 και μετά διαιωνίζεται η κατ’ εξακολούθηση νομοθέτηση τακτοποίησης αυθαιρέτων, συνήθως ατελέσφορη, με στόχο, πέρα από τον εισπρακτικό, να μπει ένα τέλος στην πολεοδομική παρανομία. Με τον νόμο 651/1977, μεταξύ άλλων, επιβάλλονται ποινές σε ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, εργολάβους και επιβλέποντες μηχανικούς, δημεύονται μηχανήματα και οχήματα που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή αυθαιρέτων και απαγορεύεται η ύδρευση και η ηλεκτροδότηση νέων αυθαιρέτων. Παράλληλα, εξαιρούνται από την κατεδάφιση αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν μετά την ισχύ του ΓΟΚ του 1955 και έως την έναρξη ισχύος του ΝΔ 8/73. Τον ίδιο χρόνο, με τον νόμο 720/1977 δίνεται δυνατότητα γενικής εξαίρεσης από την κατεδάφιση, αλλά αυτή τη φορά όχι μόνο εντός σχεδίου (όπως με τον 410/1968) αλλά και εκτός σχεδίου πόλεως, με εξαίρεση αυθαίρετα σε αιγιαλό και δασικές εκτάσεις. Η ρύθμιση κρίθηκε αντισυνταγματική το 1980, καθώς παραβίαζε τη συνταγματική αρχή της ισότητας και του κράτους δικαίου και το άρθρο 24 του Συντάγματος. 1983-1985 Πολεοδομία σε νέες βάσεις Ακολουθεί η δεκαετία του 1980, οπότε η αυθαιρεσία γίνεται συνώνυμη της νομιμότητας στη δόμηση, με την ανάπτυξη της παραθεριστικής κατοικίας και την άνθηση των χωριών αυθαιρέτων, ακόμη και μέσα σε δάση, αυτά που αργότερα (κατά τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ) θα πάρουν την ονομασία «οικιστικές πυκνώσεις» και θα επιχειρηθεί η νομιμοποίησή τους, η οποία επίσης ακυρώθηκε από το ΣτΕ. Ακολούθησε ο νόμος 1337/1983 που έθετε σε νέες βάσεις το πολεοδομικό δίκαιο και όριζε τη νομιμοποίηση μεμονωμένων αυθαιρέτων με την εξαίρεσή τους από την κατεδάφιση και τη συλλογική νομιμοποίηση με την ένταξη ολόκληρων περιοχών αυθαιρέτων σε πολεοδομικό σχέδιο. Ο νόμος συμπληρώθηκε από τον 1512/1985 με τη δυνατότητα, μεταξύ άλλων διευκολύνσεων, εξαίρεσης από την κατεδάφιση και νέων κατασκευών με μικρές παραβάσεις. Ωστόσο το ΣτΕ περιόρισε την ισχύ της ρύθμισης στα αυθαίρετα που είχαν ανεγερθεί πριν από το 1983. Το 1985 εκδόθηκε και η υπουργική απόφαση για την εξειδίκευση κοινωνικών λόγων για άδεια αποπερατώσεως αυθαίρετων κτισμάτων που είχαν εξαιρεθεί από την κατεδάφιση. 1993 Το… ΣΑΠΟ και το ΣτΕ Στη δεκαετία του ’90 διάφορες τροποποιήσεις και προσθήκες στον 1337/83, οι οποίες ενσωματώθηκαν σε διάφορους άσχετους νόμους, έκαναν… λάστιχο τις διαδικασίες εξαίρεσης από την κατεδάφιση. Μεταξύ άλλων, μια προσπάθεια το 1993 μαζικής ένταξης περιοχών με αυθαίρετες παραθεριστικές κατοικίες σε σχέδια πόλης, μέσω ενός νέου «εργαλείου», του Σχεδίου Αμεσης Πολεοδομικής Οργάνωσης (ΣΑΠΟ), ανατράπηκε από το ΣτΕ. Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο ακύρωσε αρκετά χρόνια αργότερα και τους νόμους 3044/2002 και 3775/2009 (ο οποίος προέβλεπε νομιμοποίηση της μετατροπής ημιυπαίθριων χώρων σε κλειστούς κύριων χρήσεων έναντι χρηματικής εισφοράς), όχι όμως τον 3212/2003 και την εφαρμοστική ΚΥΑ (9732/2004) για τον καθορισμό προστίμων ανέγερσης και διατήρησης των αυθαίρετων κατασκευών, όταν παραβιάζεται η άδεια δόμησης. Ο τελευταίος προέβλεπε για αυθαίρετα σε ρέματα, βιοτόπους, παραλιακά δημόσια κτήματα, αρχαιολογικούς χώρους, δάση και αναδασωτέες εκτάσεις ποινή φυλάκισης και χρηματική ποινή έως 100.000 ευρώ. 2010-2013 Για το δημόσιο συμφέρον Ακολούθησε ο νόμος Τ. Μπιρμπίλη (3840/2010) που κρίθηκε από το ΣτΕ ως συνταγματικός, ο οποίος «τακτοποιούσε» παρανομίες εντός του νόμιμου περιγράμματος των κτιρίων (ημιυπαίθριους κ.λπ.). Ακολούθησαν ο νόμος Γ. Παπακωνσταντίνου 4014/11 που προέβλεψε ένα γενικό σύστημα εξαίρεσης από την κατεδάφιση αυθαίρετων και ακυρώθηκε από το ΣτΕ. Ακολούθησε ο νόμος Στ. Καλαφάτη 4178/13, με την Ολομέλεια του ΣτΕ που κλήθηκε να τον κρίνει το 2015 να δέχεται για πρώτη φορά ότι η αθρόα νομιμοποίηση αυθαίρετων χρήσεων και κατασκευών είναι κατ’ εξαίρεση επιτρεπτή, εφόσον τεκμηριώνεται ότι επιβάλλεται από σπουδαίο δημόσιο συμφέρον και λαμβάνονται μέτρα για την αποτροπή επανάληψης της αυθαιρεσίας και τον περιορισμό της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος και των όρων διαβίωσης. 2017-2020 Παράταση στις προθεσμίες Στη συνέχεια ήρθε ο νόμος Γ. Σταθάκη 4495/2017, ενώ το 2020 ο τότε υπουργός Κωστής Χατζηδάκης έδωσε παράταση στην προθεσμία νομιμοποίησης όλων των αυθαιρέτων μέσω της «Ταυτότητας Κτιρίων» έως το 2025, με εξαίρεση τα μεγάλα αυθαίρετα της «Κατηγορίας 5». Για αυτά τα αυθαίρετα αναμένεται ρύθμιση που θα επιτρέπει και πάλι την «τακτοποίησή» τους, η οποία θα εισαχθεί ως τροπολογία είτε έως το τέλος Ιανουαρίου σε κάποιο άσχετο νομοσχέδιο είτε στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τις αστικές αναπλάσεις, το οποίο θα προωθηθεί προς ψήφιση στη Βουλή πριν από τις εκλογές. Σε κάθε περίπτωση, ύστερα από έναν αιώνα συστηματικών προσπαθειών «τακτοποίησης» της αυθαίρετης δόμησης, το συμπέρασμα είναι ότι έπειτα από κάθε ρύθμιση νομιμοποίησης πολεοδομικών παρανομιών εμφανίζεται μια νέα γενιά αυθαιρέτων. 1,9 εκατ.αυθαίρετα έχουν δηλωθεί από το 2011 – σύμφωνα με τα τελευταία επεξεργασμένα στοιχεία του ΤΕΕ (έως 31.10.2021) – και το ίδιο διάστημα έχουν εισπραχθεί 2,5 δισ. ευρώ από πρόστιμα νομιμοποίησης αυθαιρέτων, από τα περίπου 4,5 δισ. ευρώ που έχουν συνολικά βεβαιωθεί και αποπληρώνονται σε δόσεις.1,16 εκατ.αυθαίρετα δηλώθηκαν μετά τον νόμο 4495/2017, ενώ βεβαιώθηκαν πρόστιμα 2,5 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 262.000 ανήκουν στην «κατηγορία 5» των μεγάλων αυθαιρέτων και τα υπόλοιπα 900.000 στις «μικρότερες» κατηγορίες.705.307 δηλώσεις υπαγωγής σε ρύθμιση τακτοποίησης είχαν υποβληθεί μετά τους νόμους 4014/2011 και 4178/2013, για τις οποίες έχουν βεβαιωθεί πρόστιμα περίπου 2 δισ. ευρώ.
  8. Μια αναδρομή 168 ετών στους νόμους που στόχευαν στο πολεοδομικό συμμάζεμα της χώρας, με αρχή τη ρύθμιση του 1855 για τα Αναφιώτικα – Ο ρόλος του Προσφυγικού το 1922, τα ήξεις αφήξεις με τις κατεδαφίσεις και το διαχρονικό παιχνίδι με τους ψηφοφόρους Το «όργιο» ασυδαοσίας με την αυθαίρετη δόμηση ανά την ελληνική επικράτεια είναι σχεδόν… συνομήλικο με το νεοελληνικό κράτος. Είναι αξιοσημείωτο ότι και η νομιμοποίηση αυθαιρέτων ξεκίνησε αντίστοιχα (έστω και με αποσπασματικό τρόπο) από τα χρόνια του Οθωνα, όταν το 1855 τακτοποιήθηκε ο οικισμός Αναφιώτικα κάτω από την Ακρόπολη και παράνομα κτίσματα στο κέντρο της Αθήνας. Οσον αφορά το σύνολο της επικράτειας, εδώ και έναν αιώνα οι ρυθμίσεις τακτοποίησης του χώρου διαδέχονται η μία την άλλη, επιτήδειοι ανακαλύπτουν κάθε φορά νέα κόλπα για να τις παρακάμπτουν, λίγο μετά εμφανίζονται «παράθυρα» για τη νομιμοποίηση πολεοδομικών παρανομιών, με τη διοίκηση πάντα να αποποιείται τις ευθύνες της. Οσο για τις τελεσίδικες αποφάσεις κατεδάφισης αυθαιρέτων, παραμένουν ανεκτέλεστες, με μικρές εξαιρέσεις για τα… μάτια του κόσμου, οι οποίες συνήθως αφορούν φράχτες και παραπήγματα. Το επόμενο διάστημα αναμένεται από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) να προωθηθεί στη Βουλή η νέα νομοθετική πρωτοβουλία για την επαναφορά της δυνατότητας τακτοποίησης των μεγάλων αυθαιρέτων της λεγόμενης «Κατηγορίας 5», δηλαδή των κτιρίων με υπερβάσεις άνω του 40% των πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης και δόμησης και άνω του 20% του επιτρεπόμενου ύψους ή δίχως οικοδομική άδεια. 1923-1926 Οι πρώτες απόπειρες Η ρύθμιση έρχεται μια εκατονταετία έπειτα από την πρώτη προσπάθεια «τακτοποίησης» της άναρχης ανάπτυξης του χώρου με το νομοθετικό διάταγμα «Περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικιών του κράτους και οικοδομής αυτών» (ΦΕΚ 228/Α/1923, 16.8.1923) και ύστερα από περίπου 150 ρυθμίσεις νομιμοποίησης αυθαιρέτων. Του διατάγματος είχε προηγηθεί η άναρχη εγκατάσταση στα αστικά κέντρα των προσφύγων μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Τρία χρόνια αργότερα, το 1926, εκδίδεται το προεδρικό διάταγμα «Περί αυθαιρέτων κατασκευών και διώξεως των παραβατών κατά την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών», με το οποίο επιδιώκεται ο διαχωρισμός του χώρου σε εντός και εκτός σχεδίου περιοχές και ο έλεγχος των οικοδομικών εργασιών με την παροχή οικοδομικής άδειας. Μάλιστα, προέβλεπε κατεδάφιση για όσες οικοδομές εκτελούνταν χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβασή της και δεν ανταποκρίνονταν στους όρους των σχεδίων πόλεως. Ωστόσο, οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις δεν περιόρισαν το πρόβλημα, καθώς ελάχιστα εφαρμόστηκαν. Ηταν άλλωστε η φτώχεια που ωθούσε εκείνα τα χρόνια τους πολίτες στην αυθαιρεσία. Το επισημαίνει σε άρθρο του στα «Τεχνικά Χρονικά», την 1η Νοεμβρίου 1937, ο τότε επιθεωρητής δημοσίων έργων Αν. Δημητρακόπουλος: «Σήμερον, λόγω νεωτέρων συνθηκών, η κατάστασις είναι βέβαια περισσότερον έντονος. Και αυτή ακόμη η τάσις ανεγέρσεως αυθαιρέτων οικίσκων εκτός σχεδίου, η οποία και εις το παρελθόν υπήρχεν, είχε και έχει ως βαρύτεραν πρωταρχικήν αιτίαν την οικονομικήν ανεπάρκειαν μεγάλου μέρους των κατοίκων και έπειτα έρχονται όλα τα άλλα (προσπάθεια κτήσεως ιδιοκτήτου οικίας, κερδοσκοπία, αστυνομική ανεπάρκεια, κρίσις της στέγης, ταχέα μέσα συγκοινωνίας, αστάθεια του νομίσματος κ.λπ.)». 1953-1957 Κριτική για τις κατεδαφίσεις Μάλιστα, μια δεκαπενταετία αργότερα, το 1953, ο μηχανικός ο Γ. Φ. Φωτόπουλος επικρίνει σε άρθρο του στα «Τεχνικά Χρονικά» το γκρέμισμα στις φτωχογειτονιές: «Το Σχέδιον Πόλεως κατεδάφισε και άλλα φτωχόσπιτα εις το Δουργούτι ή εις την Κοκκινιά ή εις κάποιαν άλλη ακραίαν λαϊκήν συνοικίαν των Αθηνών. Είναι ζήτημα αν κανείς εσκέφθη πόσα δράματα κρύπτονται πίσω από την δημοσιογραφικήν αυτήν είδησιν. Ενα δράμα είναι ότι το Σχέδιον Πόλεων, δηλαδή οι τεχνικοί που έρχονται εις επαφήν περισσότερον με τον απλόν κόσμον, υποχρεώνονται, αντί ν’ απασχολούνται αποκλειστικώς με την ανοικοδόμησιν, ν’ απασχολούνται με την κατεδάφισιν». Το μέγεθος του προβλήματος αποτυπώνεται το 1956 στη «Στατιστική Επετηρίδα». Από τις 57.524 νέες κατοικίες που ανεγέρθηκαν στην Ελλάδα εκείνη τη χρονιά οι 15.558 ήταν αυθαίρετες. Εναν χρόνο αργότερα, το 1957, ο μηχανικός Γεώργιος Μάρκου, σχολιάζοντας την κατάργηση του νόμου που ίσχυε έως τότε και απαγόρευε την κατεδάφιση αυθαιρέτων των οποίων η στέγη είχε ολοκληρωθεί (γι’ αυτό χτίζονταν αυθαίρετα εν μία νυκτί), υπογραμμίζει ότι δεν έφερε αποτέλεσμα. «Ο νόμος τα κατεδαφίζει, πολλά όμως σώζονται, και όποιος εξέλθη ολίγον πέραν της περιοχής της πόλεως θα ευρεθή προ θεάματος χιλιάδων και δεκάδων χιλιάδων τοιούτων αυθαιρέτων οικοδομών. Ο νόμος δεν έφερεν αποτέλεσμα, προκάλεσε δάκρυα, δυστυχία, αγανάκτησιν, εχθρούς του καθεστώτος, αλλά δεν ωφέλησεν» σημειώνει. 1968 Εξαίρεση με κυρώσεις Κατά τη μεταπολεμική περίοδο, έως και το τέλος της χούντας, οι κυβερνήσεις υιοθέτησαν για τους αυθαιρετούχους την τακτική του… καρότου και του μαστιγίου. Οι ρυθμίσεις διαδέχονταν η μία την άλλη, αφενός δίνοντας προνόμια και παροχές για τους μικροϊδιοκτήτες και ανοίγοντας «παράθυρα» νομιμοποίησης αυθαιρέτων και αφετέρου νομοθετώντας νόμους με αυστηρές ποινές για τις πολεοδομικές αυθαιρεσίες. Ο αναγκαστικός νόμος 410/1968 προέβλεπε την εξαίρεση από την κατεδάφιση όλων των αυθαίρετων κατασκευών εντός σχεδίου πόλεως, με δήλωση στην Εφορία για επιβολή ειδικής εισφοράς και ποινικές κυρώσεις σε βάρος των ιδιοκτητών τους. Ακολουθούν το 1973 το νομοθετικό διάταγμα (ΝΔ) 8/73 «Περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ)» ορίζοντας πρόστιμο ίσο με την αξία του αυθαιρέτου και επιβάλλοντας εκ νέου πρόστιμο πενταπλάσιο του αρχικού εάν ξαναχτιζόταν κατεδαφιστέο κτίσμα. Εναν χρόνο αργότερα δημοσιεύεται το ΝΔ 349/1974 «Περί κατεδαφίσεως αυθαιρέτως ανεγειρόμενων κτισμάτων και επιβολής κυρώσεων εις τους άνευ αδείας οικοδομούντας» με ρυθμίσεις για την άμεση κατεδάφιση των κτισμάτων, την επιβολή προστίμων, ακόμη και ποινές φυλάκισης. Την κατάσταση περιγράφει το 1976 ο τότε γενικός γραμματέας του τοπικού τμήματος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) στην Κεντρική Μακεδονία, κ. Σωτήρης Κούβελας. «Ο,τι κακό δεν έγινε στα δύσκολα χρόνια του 1923, που πίεζαν ο χρόνος για την αποκατάσταση των προσφύγων και η φτώχεια μας, γίνεται σήμερα στην εποχή που τα οικονομικά μας είναι πολύ καλύτερα από τότε». Οπως αναφέρει σε άρθρο του στα «Τεχνικά Χρονικά», η Θεσσαλονίκη ήταν ζωσμένη από αυθαίρετα σπίτια, καθώς μόνο στο δεύτερο εξάμηνο του 1975 ξεφύτρωσαν 6.000 κτίσματα κάθε είδους, «από παράγκες μέχρι τετραώροφες οικοδομές με σκελετό μπετόν αρμέ». Σύμφωνα με τον ίδιο, πολλά από αυτά «ήταν χτίσματα σε οικόπεδα του Δημοσίου ή των δήμων, που έχουν καταληφθεί επίσης αυθαίρετα», όσο για τα αυθαίρετα εκτός σχεδίου, «καλύπτουν σε έκταση όσο το 1/3 της πόλης που έχει σχέδιο». 1977 Δημεύσεις και μηχανημάτων Η κατάσταση ενισχύθηκε από τις δηλώσεις στελεχών τής τότε κυβέρνησης που υπόσχονταν ότι όλα τα αυθαίρετα θα μπουν στο σχέδιο πόλεως. Παράλληλα, δήλωναν ότι θα τακτοποιούσαν όσους ζούσαν σε αυθαίρετα στις πολυκατοικίες που θα έχτιζε το κράτος, δίνοντάς τους από ένα διαμέρισμα. Ετσι, όσοι δεν είχαν χτίσει έως τότε αυθαίρετο έσπευσαν να το κάνουν «ποντάροντας» στην επικείμενη ένταξή του στο σχέδιο ή – εάν κρινόταν κατεδαφιστέο – στην απόκτηση ενός ολοκαίνουργιου διαμερίσματος. Από το 1977 και μετά διαιωνίζεται η κατ’ εξακολούθηση νομοθέτηση τακτοποίησης αυθαιρέτων, συνήθως ατελέσφορη, με στόχο, πέρα από τον εισπρακτικό, να μπει ένα τέλος στην πολεοδομική παρανομία. Με τον νόμο 651/1977, μεταξύ άλλων, επιβάλλονται ποινές σε ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, εργολάβους και επιβλέποντες μηχανικούς, δημεύονται μηχανήματα και οχήματα που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή αυθαιρέτων και απαγορεύεται η ύδρευση και η ηλεκτροδότηση νέων αυθαιρέτων. Παράλληλα, εξαιρούνται από την κατεδάφιση αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν μετά την ισχύ του ΓΟΚ του 1955 και έως την έναρξη ισχύος του ΝΔ 8/73. Τον ίδιο χρόνο, με τον νόμο 720/1977 δίνεται δυνατότητα γενικής εξαίρεσης από την κατεδάφιση, αλλά αυτή τη φορά όχι μόνο εντός σχεδίου (όπως με τον 410/1968) αλλά και εκτός σχεδίου πόλεως, με εξαίρεση αυθαίρετα σε αιγιαλό και δασικές εκτάσεις. Η ρύθμιση κρίθηκε αντισυνταγματική το 1980, καθώς παραβίαζε τη συνταγματική αρχή της ισότητας και του κράτους δικαίου και το άρθρο 24 του Συντάγματος. 1983-1985 Πολεοδομία σε νέες βάσεις Ακολουθεί η δεκαετία του 1980, οπότε η αυθαιρεσία γίνεται συνώνυμη της νομιμότητας στη δόμηση, με την ανάπτυξη της παραθεριστικής κατοικίας και την άνθηση των χωριών αυθαιρέτων, ακόμη και μέσα σε δάση, αυτά που αργότερα (κατά τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ) θα πάρουν την ονομασία «οικιστικές πυκνώσεις» και θα επιχειρηθεί η νομιμοποίησή τους, η οποία επίσης ακυρώθηκε από το ΣτΕ. Ακολούθησε ο νόμος 1337/1983 που έθετε σε νέες βάσεις το πολεοδομικό δίκαιο και όριζε τη νομιμοποίηση μεμονωμένων αυθαιρέτων με την εξαίρεσή τους από την κατεδάφιση και τη συλλογική νομιμοποίηση με την ένταξη ολόκληρων περιοχών αυθαιρέτων σε πολεοδομικό σχέδιο. Ο νόμος συμπληρώθηκε από τον 1512/1985 με τη δυνατότητα, μεταξύ άλλων διευκολύνσεων, εξαίρεσης από την κατεδάφιση και νέων κατασκευών με μικρές παραβάσεις. Ωστόσο το ΣτΕ περιόρισε την ισχύ της ρύθμισης στα αυθαίρετα που είχαν ανεγερθεί πριν από το 1983. Το 1985 εκδόθηκε και η υπουργική απόφαση για την εξειδίκευση κοινωνικών λόγων για άδεια αποπερατώσεως αυθαίρετων κτισμάτων που είχαν εξαιρεθεί από την κατεδάφιση. 1993 Το… ΣΑΠΟ και το ΣτΕ Στη δεκαετία του ’90 διάφορες τροποποιήσεις και προσθήκες στον 1337/83, οι οποίες ενσωματώθηκαν σε διάφορους άσχετους νόμους, έκαναν… λάστιχο τις διαδικασίες εξαίρεσης από την κατεδάφιση. Μεταξύ άλλων, μια προσπάθεια το 1993 μαζικής ένταξης περιοχών με αυθαίρετες παραθεριστικές κατοικίες σε σχέδια πόλης, μέσω ενός νέου «εργαλείου», του Σχεδίου Αμεσης Πολεοδομικής Οργάνωσης (ΣΑΠΟ), ανατράπηκε από το ΣτΕ. Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο ακύρωσε αρκετά χρόνια αργότερα και τους νόμους 3044/2002 και 3775/2009 (ο οποίος προέβλεπε νομιμοποίηση της μετατροπής ημιυπαίθριων χώρων σε κλειστούς κύριων χρήσεων έναντι χρηματικής εισφοράς), όχι όμως τον 3212/2003 και την εφαρμοστική ΚΥΑ (9732/2004) για τον καθορισμό προστίμων ανέγερσης και διατήρησης των αυθαίρετων κατασκευών, όταν παραβιάζεται η άδεια δόμησης. Ο τελευταίος προέβλεπε για αυθαίρετα σε ρέματα, βιοτόπους, παραλιακά δημόσια κτήματα, αρχαιολογικούς χώρους, δάση και αναδασωτέες εκτάσεις ποινή φυλάκισης και χρηματική ποινή έως 100.000 ευρώ. 2010-2013 Για το δημόσιο συμφέρον Ακολούθησε ο νόμος Τ. Μπιρμπίλη (3840/2010) που κρίθηκε από το ΣτΕ ως συνταγματικός, ο οποίος «τακτοποιούσε» παρανομίες εντός του νόμιμου περιγράμματος των κτιρίων (ημιυπαίθριους κ.λπ.). Ακολούθησαν ο νόμος Γ. Παπακωνσταντίνου 4014/11 που προέβλεψε ένα γενικό σύστημα εξαίρεσης από την κατεδάφιση αυθαίρετων και ακυρώθηκε από το ΣτΕ. Ακολούθησε ο νόμος Στ. Καλαφάτη 4178/13, με την Ολομέλεια του ΣτΕ που κλήθηκε να τον κρίνει το 2015 να δέχεται για πρώτη φορά ότι η αθρόα νομιμοποίηση αυθαίρετων χρήσεων και κατασκευών είναι κατ’ εξαίρεση επιτρεπτή, εφόσον τεκμηριώνεται ότι επιβάλλεται από σπουδαίο δημόσιο συμφέρον και λαμβάνονται μέτρα για την αποτροπή επανάληψης της αυθαιρεσίας και τον περιορισμό της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος και των όρων διαβίωσης. 2017-2020 Παράταση στις προθεσμίες Στη συνέχεια ήρθε ο νόμος Γ. Σταθάκη 4495/2017, ενώ το 2020 ο τότε υπουργός Κωστής Χατζηδάκης έδωσε παράταση στην προθεσμία νομιμοποίησης όλων των αυθαιρέτων μέσω της «Ταυτότητας Κτιρίων» έως το 2025, με εξαίρεση τα μεγάλα αυθαίρετα της «Κατηγορίας 5». Για αυτά τα αυθαίρετα αναμένεται ρύθμιση που θα επιτρέπει και πάλι την «τακτοποίησή» τους, η οποία θα εισαχθεί ως τροπολογία είτε έως το τέλος Ιανουαρίου σε κάποιο άσχετο νομοσχέδιο είτε στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τις αστικές αναπλάσεις, το οποίο θα προωθηθεί προς ψήφιση στη Βουλή πριν από τις εκλογές. Σε κάθε περίπτωση, ύστερα από έναν αιώνα συστηματικών προσπαθειών «τακτοποίησης» της αυθαίρετης δόμησης, το συμπέρασμα είναι ότι έπειτα από κάθε ρύθμιση νομιμοποίησης πολεοδομικών παρανομιών εμφανίζεται μια νέα γενιά αυθαιρέτων. 1,9 εκατ.αυθαίρετα έχουν δηλωθεί από το 2011 – σύμφωνα με τα τελευταία επεξεργασμένα στοιχεία του ΤΕΕ (έως 31.10.2021) – και το ίδιο διάστημα έχουν εισπραχθεί 2,5 δισ. ευρώ από πρόστιμα νομιμοποίησης αυθαιρέτων, από τα περίπου 4,5 δισ. ευρώ που έχουν συνολικά βεβαιωθεί και αποπληρώνονται σε δόσεις.1,16 εκατ.αυθαίρετα δηλώθηκαν μετά τον νόμο 4495/2017, ενώ βεβαιώθηκαν πρόστιμα 2,5 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 262.000 ανήκουν στην «κατηγορία 5» των μεγάλων αυθαιρέτων και τα υπόλοιπα 900.000 στις «μικρότερες» κατηγορίες.705.307 δηλώσεις υπαγωγής σε ρύθμιση τακτοποίησης είχαν υποβληθεί μετά τους νόμους 4014/2011 και 4178/2013, για τις οποίες έχουν βεβαιωθεί πρόστιμα περίπου 2 δισ. ευρώ. View full είδηση
  9. Η άναρχη δόμηση της Αθήνας, το ελληνικό «εφεύρημα» της αντιπαροχής, τα δύο ποτάμια της πρωτεύουσας που δεν είναι πια ποτάμια. Πώς διαμορφώθηκε πολεοδομικά και αρχιτεκτονικά η Αθήνα και ποιες προοπτικές έχει στο μέλλον; Δύο άνθρωποι με γνώσεις και αγάπη για το ίδιο αντικείμενο «συνομιλούν», τοποθετώντας στο κέντρο της συζήτησης την Αθήνα. Ο πολιτικός μηχανικός, Δημοσθένης Αντωνόπουλος, θέτει ερωτήματα στην αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα αρχιτεκτόνων στο ΕΜΠ, Ιφιγένεια Μάρη. – Σε τι οφείλεται το καταστροφικό πέρασμα της Αθήνας του τέλους του 19ου αιώνα στην Αθήνα του σήμερα; Η ερώτηση υπαινίσσεται μια καταστροφή, μια πολιτισμική απώλεια, που συντελέστηκε μέσα σε δύο σχεδόν αιώνες. Η αναπόληση ενός χαμένου πολιτισμού μάλλον μέσα στην ιστορία είναι άκαιρη: Ο μετασχηματισμός της Αθήνας του τέλους του 19ου αιώνα στην Αθήνα του σήμερα περιλαμβάνει διάφορες σειρές γεγονότων, που προκάλεσαν την ανάδειξη απρόβλεπτων μέχρι τότε αναγκών. iStock Καταρχάς συνέβησαν δύο καταστροφικοί πόλεμοι που προκάλεσαν κύματα μεταναστεύσεων προς την πόλη, π.χ. Μικρασιατική καταστροφή, ερήμωση της υπαίθρου λόγω των αλλαγών στην οικονομία. Αποτέλεσμα των παραπάνω ήταν μια εξαιρετική διόγκωση της πόλης με επιτακτικές ανάγκες για γρήγορη και φθηνή στέγαση. Ταυτόχρονα συνέβησαν διαδοχικές αλλαγές στην οικονομία (από την οικονομία της αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής, στην οικονομία της ιδιωτικής και δημόσιας παροχής υπηρεσιών, και στην τουριστική και χρηματιστηριακή οικονομία), καθώς άλλαζε ο βαθμός εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας σταδιακά από τη γερμανική, γαλλική, αγγλική, αμερικανική, ευρωπαϊκή επιρροή. Σύμφωνα με αυτές τις αλλαγές μετατοπίζονταν οι επιχειρηματικές κατευθύνσεις και ανάλογα κάθε φορά άλλαζε η εικόνα της πόλης. Σε αυτή την αλλαγή της εικόνας της πόλης συνέβαλε επιπλέον η μετατόπιση του τρόπου ζωής από τα πρότυπα ενός εκλεκτικού νεοκλασικισμού (19ος αιώνας), στη συνέχεια ενός ελληνοκεντρικού μοντερνισμού (μεσοπόλεμος), και μιας νεοελληνικής παράδοσης (μεταπολεμικά), και τέλος στα πρότυπα της ευρωπαϊκής ταυτότητας. – Ποια η γνώμη σας για το ελληνικό εφεύρημα της αντιπαροχής έναντι διαφορετικών αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων στην ανάπτυξη των πόλεων σε άλλες χώρες; Στην Ελλάδα η ανοικοδόμηση με αντιπαροχή και με αντικείμενο την πολυκατοικία αποτέλεσε μέσο ανάπτυξης της οικονομίας χωρίς την προϋπόθεση συσσωρευμένου κεφαλαίου, και με την απασχόληση ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού. Σε μια περίοδο οικονομικής και κοινωνικής αστάθειας, η πράξη του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1929 περί αναγνώρισης της οριζόντιας ιδιοκτησίας (προϋπόθεση για την ανεξάρτητη εκμετάλλευση των ορόφων και την αντιπαροχή) έδωσε μια διέξοδο στην χωρίς πόρους συγκέντρωση του πληθυσμού στην πόλη. Μια οικονομική διέξοδο που βασιζόταν στην ιδιωτική πρωτοβουλία και στη μέγιστη δυνατή εκμετάλλευση της γης, καθιστώντας τον γενικό σχεδιασμό της πόλης άνευ σημασίας. iStock Η αναφορά σε αυτό το πλαίσιο καθιστά κατανοητή τη διαφορά που παρουσιάζει η ανάπτυξη της Αθήνας σε σχέση με την ανάπτυξη σε πόλεις της Ευρώπης. Σε χώρες με αναπτυγμένη βιομηχανική παραγωγή, καθώς μέσα από τις αποικίες είχαν εξασφαλίσει τη διάθεση των μαζικά παραγόμενων προϊόντων, ήταν δυνατή τόσο η οικονομική ανάπτυξη όσο και η απασχόληση ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού, ανεξάρτητα από την ανοικοδόμηση με ιδιωτική πρωτοβουλία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο γενικός σχεδιασμός των πόλεων ήταν στην Ευρώπη εφικτός σε αντιδιαστολή με ό,τι συνέβη στην Αθήνα. – Ένας μεγάλος καημός: Η απώλεια των 2 κύριων ποταμών της Αττικής-Κηφισός και Ιλισός είναι μάλλον οριστικός ή υπάρχουν ακόμα κάποιες ελπίδες ανάδειξής τους; Αν η αποκάλυψη των ποταμών συνδυαστεί με την αναπτυξιακή διάσταση της πόλης, ίσως να υπάρξει η πολιτική βούληση για την ανάδειξή τους μέσα από έναν εκ νέου γενικό σχεδιασμό της πόλης. Η Αθήνα ανασκάπτεται με το μετρό. Δημιουργούνται πολλαπλά επίπεδα σε διαφορετικές στάθμες που συναντούν τα επίπεδα των ποταμών. Ας φανταστούμε ότι αντί να κινούμαστε μόνο υπογείως με το μετρό, να ανοίγονταν σε διάφορα επίπεδα υπαίθριοι χώροι στην υφιστάμενη στάθμη των ποταμών: Δημόσιοι χώροι, πλατείες και εξώστες της πόλης σε τομή! Μια χειρουργική επέμβαση που θα συνέβαλε αφενός στη βελτίωση του μικροκλίματος στις περιοχές αποκάλυψης των ποταμών, και αφετέρου στην πρόσδοση ιδιαίτερου χαρακτήρα σε αυτές. Θα τις είχε εντάξει σε αντιληπτικές / φυσικές συνέχειες, εισάγοντας ένα νέο σύστημα προσανατολισμού και νοηματοδότησης των σημείων της πόλης. Ένα σύστημα που μέσα από την ανάδυση κενών, δημόσιων χώρων με αυξημένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, θα ευνοούσε επιπλέον την επιχειρηματική και οικονομική ανάπτυξη νέων αστικών κέντρων σε επίπεδο γειτονιάς. iStock – Τι είναι μοντερνισμός στην αρχιτεκτονική; Ο μοντερνισμός έχει γενικά θεωρηθεί ως η έκφραση του ορθού λόγου στην καθημερινή ζωή. Ο μοντερνισμός χρησιμοποίησε τη γλώσσα της αφαίρεσης για μια διεθνή επικοινωνία και πρόβαλλε τη γεωμετρική και κατασκευαστική τυποποίηση ως συμβολική αναπαράσταση των μέσων μαζικής παραγωγής. Μέσα από αυτή τη διάσταση εκφράστηκε η ουτοπική αισιοδοξία της κατασκευής ενός μέλλοντος για όλους, σε διάφορα οικονομικά και πολιτικά συστήματα και με διάφορους επιμέρους τρόπους. – Ποιος ο ρόλος του Bauhaus; Η Σχολή εφαρμοσμένων τεχνών του Bauhaus κινήθηκε από τον μυστικισμό, στον εξπρεσιονισμό, στον ελεμενταρισμό, στην Art Deco, στον σουρεαλισμό, ως τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό. Μέσα από αυτή την πολυφωνία, έδειξε ότι ο μοντερνισμός είναι κάτι παραπάνω από ένα στιλ. Το Bauhaus ανέδειξε ως κοινωνική αξία τη δυνατότητα να σχεδιάζεται ενιαία το σύνολο του χώρου κατοίκησης –από την πόλη, το αρχιτεκτονικό κέλυφος μέχρι και το αντικείμενο– και να προκαθορίζονται με αυτόν τον τρόπο οι δράσεις των υποκειμένων για ένα «επιθυμητό μέλλον». – Πώς εννοούμε τη σύγχρονη πόλη; Η πόλη αλλάζει και περνάμε ίσως από την ουτοπία της κατασκευής του μέλλοντος (όπως επεδίωκε το μοντέρνο κίνημα και το Bauhaus) στην ουτοπία διαχείρισης της πολυπλοκότητας της πόλης. Μια πολυπλοκότητα που έχει αναπτυχθεί από τις πολυπολιτισμικές διαστάσεις της, τόσο με την ανάπτυξη θεσμικών ή επαγγελματικών σωμάτων με τα δικά τους ενδιαφέροντα και συμφέροντα, όσο και με τη συνεχή εισροή νέων σωμάτων με τις δικές τους καταβολές. Μια «Βαβέλ» που αισιοδοξεί ότι θα προσφέρει ως κοινά αγαθά τις προϋποθέσεις για την ομαλή συμβίωση. iStock – Πώς εννοούμε τη σύγχρονη Αθήνα; Η σύγχρονη Αθήνα είναι πολυπολιτισμική. Κατέχει μια γεωγραφικά ευαίσθητη θέση ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, καθώς και μια ιστορικά ευαίσθητη θέση με τις πολλαπλές αλλαγές της ταυτότητάς της, ανάλογα με τις πολλαπλές αλλαγές της εξάρτησής της. Σε αυτό το πλαίσιο, η Αθήνα καθίσταται ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον πεδίο έρευνας για τον προσδιορισμό των κοινών αγαθών που θα ευνοήσουν την ομαλή συμβίωση των πολυπολιτισμικών ομάδων που την κατοικούν. – Τι θα έπρεπε να γίνει για την Αθήνα με τα σημερινά δεδομένα; Κύριο μέλημα για τη σύγχρονη Αθήνα αποτελεί ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου, τόσο στο κέντρο του αστικού ιστού όσο και στις παρυφές του με τη φύση (τη θάλασσα και το βουνό), ως μια προσπάθεια αποκατάστασης της συνοχής στη ζωή της πόλης. Μιας πόλης που, όπως λέγαμε, η εικόνα της έχει προκύψει από την ιδιωτική πρωτοβουλία, χωρίς να λαμβάνει υπόψη την κοινή ζωή. Ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου θα μπορούσε να βελτιώσει την πόλη τόσο εργονομικά (ροές, μετακινήσεις, μετασχηματισμοί, ανοιχτές προσβάσεις), όσο και διαδραστικά με την εισαγωγή κοινών μικτών χρήσεων, όπου θα αναπτύσσονταν σχέσεις συμμετοχής μεταξύ των πολιτών σε μικρές και μεγάλες κλίμακες, τοπικά και διατοπικά. Ενδεικτικά θα μπορούσαν να αναφερθούν ως πόλοι έλξης τα ανοικτά αμφιθέατρα, οι πλατείες, οι χώροι αναψυχής και οι αγορές, αλλά και τα ανοικτά πολιτισμικά κέντρα. Ένας σχεδιασμός που για να επηρεάσει όλες τις κλίμακες αναφέρεται ταυτόχρονα σε επίπεδο Δήμων και Περιφέρειας. View full είδηση
  10. Η άναρχη δόμηση της Αθήνας, το ελληνικό «εφεύρημα» της αντιπαροχής, τα δύο ποτάμια της πρωτεύουσας που δεν είναι πια ποτάμια. Πώς διαμορφώθηκε πολεοδομικά και αρχιτεκτονικά η Αθήνα και ποιες προοπτικές έχει στο μέλλον; Δύο άνθρωποι με γνώσεις και αγάπη για το ίδιο αντικείμενο «συνομιλούν», τοποθετώντας στο κέντρο της συζήτησης την Αθήνα. Ο πολιτικός μηχανικός, Δημοσθένης Αντωνόπουλος, θέτει ερωτήματα στην αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα αρχιτεκτόνων στο ΕΜΠ, Ιφιγένεια Μάρη. – Σε τι οφείλεται το καταστροφικό πέρασμα της Αθήνας του τέλους του 19ου αιώνα στην Αθήνα του σήμερα; Η ερώτηση υπαινίσσεται μια καταστροφή, μια πολιτισμική απώλεια, που συντελέστηκε μέσα σε δύο σχεδόν αιώνες. Η αναπόληση ενός χαμένου πολιτισμού μάλλον μέσα στην ιστορία είναι άκαιρη: Ο μετασχηματισμός της Αθήνας του τέλους του 19ου αιώνα στην Αθήνα του σήμερα περιλαμβάνει διάφορες σειρές γεγονότων, που προκάλεσαν την ανάδειξη απρόβλεπτων μέχρι τότε αναγκών. iStock Καταρχάς συνέβησαν δύο καταστροφικοί πόλεμοι που προκάλεσαν κύματα μεταναστεύσεων προς την πόλη, π.χ. Μικρασιατική καταστροφή, ερήμωση της υπαίθρου λόγω των αλλαγών στην οικονομία. Αποτέλεσμα των παραπάνω ήταν μια εξαιρετική διόγκωση της πόλης με επιτακτικές ανάγκες για γρήγορη και φθηνή στέγαση. Ταυτόχρονα συνέβησαν διαδοχικές αλλαγές στην οικονομία (από την οικονομία της αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής, στην οικονομία της ιδιωτικής και δημόσιας παροχής υπηρεσιών, και στην τουριστική και χρηματιστηριακή οικονομία), καθώς άλλαζε ο βαθμός εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας σταδιακά από τη γερμανική, γαλλική, αγγλική, αμερικανική, ευρωπαϊκή επιρροή. Σύμφωνα με αυτές τις αλλαγές μετατοπίζονταν οι επιχειρηματικές κατευθύνσεις και ανάλογα κάθε φορά άλλαζε η εικόνα της πόλης. Σε αυτή την αλλαγή της εικόνας της πόλης συνέβαλε επιπλέον η μετατόπιση του τρόπου ζωής από τα πρότυπα ενός εκλεκτικού νεοκλασικισμού (19ος αιώνας), στη συνέχεια ενός ελληνοκεντρικού μοντερνισμού (μεσοπόλεμος), και μιας νεοελληνικής παράδοσης (μεταπολεμικά), και τέλος στα πρότυπα της ευρωπαϊκής ταυτότητας. – Ποια η γνώμη σας για το ελληνικό εφεύρημα της αντιπαροχής έναντι διαφορετικών αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων στην ανάπτυξη των πόλεων σε άλλες χώρες; Στην Ελλάδα η ανοικοδόμηση με αντιπαροχή και με αντικείμενο την πολυκατοικία αποτέλεσε μέσο ανάπτυξης της οικονομίας χωρίς την προϋπόθεση συσσωρευμένου κεφαλαίου, και με την απασχόληση ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού. Σε μια περίοδο οικονομικής και κοινωνικής αστάθειας, η πράξη του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1929 περί αναγνώρισης της οριζόντιας ιδιοκτησίας (προϋπόθεση για την ανεξάρτητη εκμετάλλευση των ορόφων και την αντιπαροχή) έδωσε μια διέξοδο στην χωρίς πόρους συγκέντρωση του πληθυσμού στην πόλη. Μια οικονομική διέξοδο που βασιζόταν στην ιδιωτική πρωτοβουλία και στη μέγιστη δυνατή εκμετάλλευση της γης, καθιστώντας τον γενικό σχεδιασμό της πόλης άνευ σημασίας. iStock Η αναφορά σε αυτό το πλαίσιο καθιστά κατανοητή τη διαφορά που παρουσιάζει η ανάπτυξη της Αθήνας σε σχέση με την ανάπτυξη σε πόλεις της Ευρώπης. Σε χώρες με αναπτυγμένη βιομηχανική παραγωγή, καθώς μέσα από τις αποικίες είχαν εξασφαλίσει τη διάθεση των μαζικά παραγόμενων προϊόντων, ήταν δυνατή τόσο η οικονομική ανάπτυξη όσο και η απασχόληση ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού, ανεξάρτητα από την ανοικοδόμηση με ιδιωτική πρωτοβουλία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο γενικός σχεδιασμός των πόλεων ήταν στην Ευρώπη εφικτός σε αντιδιαστολή με ό,τι συνέβη στην Αθήνα. – Ένας μεγάλος καημός: Η απώλεια των 2 κύριων ποταμών της Αττικής-Κηφισός και Ιλισός είναι μάλλον οριστικός ή υπάρχουν ακόμα κάποιες ελπίδες ανάδειξής τους; Αν η αποκάλυψη των ποταμών συνδυαστεί με την αναπτυξιακή διάσταση της πόλης, ίσως να υπάρξει η πολιτική βούληση για την ανάδειξή τους μέσα από έναν εκ νέου γενικό σχεδιασμό της πόλης. Η Αθήνα ανασκάπτεται με το μετρό. Δημιουργούνται πολλαπλά επίπεδα σε διαφορετικές στάθμες που συναντούν τα επίπεδα των ποταμών. Ας φανταστούμε ότι αντί να κινούμαστε μόνο υπογείως με το μετρό, να ανοίγονταν σε διάφορα επίπεδα υπαίθριοι χώροι στην υφιστάμενη στάθμη των ποταμών: Δημόσιοι χώροι, πλατείες και εξώστες της πόλης σε τομή! Μια χειρουργική επέμβαση που θα συνέβαλε αφενός στη βελτίωση του μικροκλίματος στις περιοχές αποκάλυψης των ποταμών, και αφετέρου στην πρόσδοση ιδιαίτερου χαρακτήρα σε αυτές. Θα τις είχε εντάξει σε αντιληπτικές / φυσικές συνέχειες, εισάγοντας ένα νέο σύστημα προσανατολισμού και νοηματοδότησης των σημείων της πόλης. Ένα σύστημα που μέσα από την ανάδυση κενών, δημόσιων χώρων με αυξημένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, θα ευνοούσε επιπλέον την επιχειρηματική και οικονομική ανάπτυξη νέων αστικών κέντρων σε επίπεδο γειτονιάς. iStock – Τι είναι μοντερνισμός στην αρχιτεκτονική; Ο μοντερνισμός έχει γενικά θεωρηθεί ως η έκφραση του ορθού λόγου στην καθημερινή ζωή. Ο μοντερνισμός χρησιμοποίησε τη γλώσσα της αφαίρεσης για μια διεθνή επικοινωνία και πρόβαλλε τη γεωμετρική και κατασκευαστική τυποποίηση ως συμβολική αναπαράσταση των μέσων μαζικής παραγωγής. Μέσα από αυτή τη διάσταση εκφράστηκε η ουτοπική αισιοδοξία της κατασκευής ενός μέλλοντος για όλους, σε διάφορα οικονομικά και πολιτικά συστήματα και με διάφορους επιμέρους τρόπους. – Ποιος ο ρόλος του Bauhaus; Η Σχολή εφαρμοσμένων τεχνών του Bauhaus κινήθηκε από τον μυστικισμό, στον εξπρεσιονισμό, στον ελεμενταρισμό, στην Art Deco, στον σουρεαλισμό, ως τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό. Μέσα από αυτή την πολυφωνία, έδειξε ότι ο μοντερνισμός είναι κάτι παραπάνω από ένα στιλ. Το Bauhaus ανέδειξε ως κοινωνική αξία τη δυνατότητα να σχεδιάζεται ενιαία το σύνολο του χώρου κατοίκησης –από την πόλη, το αρχιτεκτονικό κέλυφος μέχρι και το αντικείμενο– και να προκαθορίζονται με αυτόν τον τρόπο οι δράσεις των υποκειμένων για ένα «επιθυμητό μέλλον». – Πώς εννοούμε τη σύγχρονη πόλη; Η πόλη αλλάζει και περνάμε ίσως από την ουτοπία της κατασκευής του μέλλοντος (όπως επεδίωκε το μοντέρνο κίνημα και το Bauhaus) στην ουτοπία διαχείρισης της πολυπλοκότητας της πόλης. Μια πολυπλοκότητα που έχει αναπτυχθεί από τις πολυπολιτισμικές διαστάσεις της, τόσο με την ανάπτυξη θεσμικών ή επαγγελματικών σωμάτων με τα δικά τους ενδιαφέροντα και συμφέροντα, όσο και με τη συνεχή εισροή νέων σωμάτων με τις δικές τους καταβολές. Μια «Βαβέλ» που αισιοδοξεί ότι θα προσφέρει ως κοινά αγαθά τις προϋποθέσεις για την ομαλή συμβίωση. iStock – Πώς εννοούμε τη σύγχρονη Αθήνα; Η σύγχρονη Αθήνα είναι πολυπολιτισμική. Κατέχει μια γεωγραφικά ευαίσθητη θέση ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, καθώς και μια ιστορικά ευαίσθητη θέση με τις πολλαπλές αλλαγές της ταυτότητάς της, ανάλογα με τις πολλαπλές αλλαγές της εξάρτησής της. Σε αυτό το πλαίσιο, η Αθήνα καθίσταται ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον πεδίο έρευνας για τον προσδιορισμό των κοινών αγαθών που θα ευνοήσουν την ομαλή συμβίωση των πολυπολιτισμικών ομάδων που την κατοικούν. – Τι θα έπρεπε να γίνει για την Αθήνα με τα σημερινά δεδομένα; Κύριο μέλημα για τη σύγχρονη Αθήνα αποτελεί ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου, τόσο στο κέντρο του αστικού ιστού όσο και στις παρυφές του με τη φύση (τη θάλασσα και το βουνό), ως μια προσπάθεια αποκατάστασης της συνοχής στη ζωή της πόλης. Μιας πόλης που, όπως λέγαμε, η εικόνα της έχει προκύψει από την ιδιωτική πρωτοβουλία, χωρίς να λαμβάνει υπόψη την κοινή ζωή. Ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου θα μπορούσε να βελτιώσει την πόλη τόσο εργονομικά (ροές, μετακινήσεις, μετασχηματισμοί, ανοιχτές προσβάσεις), όσο και διαδραστικά με την εισαγωγή κοινών μικτών χρήσεων, όπου θα αναπτύσσονταν σχέσεις συμμετοχής μεταξύ των πολιτών σε μικρές και μεγάλες κλίμακες, τοπικά και διατοπικά. Ενδεικτικά θα μπορούσαν να αναφερθούν ως πόλοι έλξης τα ανοικτά αμφιθέατρα, οι πλατείες, οι χώροι αναψυχής και οι αγορές, αλλά και τα ανοικτά πολιτισμικά κέντρα. Ένας σχεδιασμός που για να επηρεάσει όλες τις κλίμακες αναφέρεται ταυτόχρονα σε επίπεδο Δήμων και Περιφέρειας.
  11. Καλησπέρα σας, Στην εκτός σχεδίου δόμηση σε κατα παρέκκλιση οικόπεδο άρτιο και οικοδομήσιμο, το ΣΧΟΟΑΠ δείχνει ότι βρίσκεται σε περιοχή "ΠΕΡΠΟ". Του δημιουργεί πρόβλημα? Έχω μπερδευτεί με αυτά που διαβάζω περί 50στρεμμάτων ελάχιστη επιφάνεια. Ευχαριστώ.
  12. Σε κάποιες περιοχές, οι δήμοι βρίσκονται «στα μαχαίρια». Σε άλλες, αναζητούν τρόπους συνεργασίας που κινούνται σε μια λεπτή γραμμή, στα όρια του νόμου. Κάποιοι δήμοι ετοιμάζονται να προσλάβουν ιδιώτες και άλλοι απλώς περιμένουν ένα θαύμα, καθώς τα περιθώριά τους είναι πολύ περιορισμένα. Για περισσότερο από μία δεκαετία η πολιτεία ζητάει από τους δήμους να αποκτήσουν δική τους υπηρεσία δόμησης (πολεοδομία), χωρίς όμως να επιτρέπει προσλήψεις, με αποτέλεσμα ελάχιστοι να τα έχουν καταφέρει. Το καλοκαίρι, μια νομοθετική ρύθμιση ήρθε με σκοπό να δώσει τέλος στην υπερδεκαετή «μεταβατική» περίοδο, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το 2010, οι πολεοδομικές αρμοδιότητες (έκδοση αδειών, έλεγχοι και επιβολή προστίμων για αυθαιρεσίες κ.λπ.) μεταφέρθηκαν στους δήμους. Ενα έτος αργότερα, ο «Καλλικράτης» προέβλεψε ότι κάθε δήμος έπρεπε να ιδρύσει τη δική του πολεοδομία (αργότερα ονομάστηκε υπηρεσία δόμησης ή ΥΔΟΜ). Οσοι δεν μπορούσαν, θα συνέχιζαν να εξυπηρετούνται από τις «μεγάλες» πολεοδομίες (τις παλιές νομαρχιακές). Ομως ακολούθησε η οικονομική κρίση και το «πάγωμα» των προσλήψεων. Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), από το 2013 έως το 2021 μόλις 12 δήμοι κατάφεραν να δημιουργήσουν τη δική τους πολεοδομία. Ετσι η προθεσμία στους δήμους να ιδρύσουν υπηρεσία δόμησης έπαιρνε συνεχώς νέες παρατάσεις. Μέχρι το φετινό καλοκαίρι. Στον νόμο 4954/2022 προστέθηκε μία τροπολογία με την οποία η δυνατότητα ίδρυσης νέων πολεοδομιών σταματά από την 1η Ιανουαρίου 2023. Οσοι δήμοι εξακολουθούν να εξυπηρετούνται από γειτονικούς, θα παραμείνουν έτσι (προβλέπεται κάποια ενίσχυση των διαδημοτικών πολεοδομιών με προσωπικό). Ενώ ειδικά για τους δήμους της Αττικής, του βορείου και του νοτίου Αιγαίου, η ευθύνη μεταφέρεται στην (επίσης… τραγικά υποστελεχωμένη) Κεντρική Υπηρεσία Δόμησης του υπουργείου Περιβάλλοντος. Σκόπελος και Βόλος Η εξέλιξη αυτή ήρθε να περιπλέξει το τοπίο. Στη Μαγνησία, για παράδειγμα, ο Δήμος Σκοπέλου βρίσκεται σε σύγκρουση με τον Δήμο Βόλου, από την πολεοδομία του οποίου εξυπηρετείται. «Εμείς έχουμε μια υπηρεσία δόμησης με ένα μηχανικό. Από τον νόμο, είναι υποχρεωμένος ο Βόλος να μας συνδράμει», λέει ο δήμαρχος του νησιού Σταμάτης Περίσσης. «Ομως τους τελευταίους μήνες αρνούνταν να μας εξυπηρετήσει. Το αποτέλεσμα είναι να μη βγαίνουν νέες άδειες, να μην μπορούν κατοικίες ή επαγγελματικοί χώροι να συνδεθούν με το ρεύμα. Οπότε όλο το νησί έχει πέσει σε αδράνεια». «Η υπηρεσία μας έχει τρεις υπαλλήλους και πρέπει να εξυπηρετεί Σκόπελο, Αλόννησο, όλο το Πήλιο και το Βελεστίνο, πρακτικά όλη τη Μαγνησία εκτός από τον Αλμυρό και τη Σκιάθο. Φτάσαμε σε ένα σημείο που ο Βόλος δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τον Βόλο», λέει ο Θανάσης Σταυρίδης, αντιδήμαρχος πολεοδομίας στην πόλη. «Η κατάσταση επιδεινώθηκε λόγω του φόρτου εργασίας, αυτή τη στιγμή ανεγείρονται στην πόλη 40 πολυκατοικίες. Παρ’ όλα αυτά, δώσαμε εντολή η μία υπάλληλος να ασχοληθεί μόνο με τα δύο νησιά, ώστε να εγκριθούν οι παλιές άδειες. Αλλά πρέπει να βρεθεί μια μόνιμη λύση». Πολλοί δήμοι συγκρούονται με αφορμή τις «κοινές» υπηρεσίες δόμησης, είτε επειδή δεν εξυπηρετούνται είτε λόγω του φόρτου που αυτές φέρνουν. Στη Μύκονο, ο δήμος δεν διαθέτει υπηρεσία δόμησης αλλά τεχνική υπηρεσία και εξυπηρετείται σε μεγάλο βαθμό (από το 2018) από την πολεοδομία Σύρου. Η είδηση της επικείμενης μεταφοράς της αρμοδιότητας στην Αθήνα δεν είχε θετική ανταπόκριση. «Θα θέλαμε να έχουμε τη δική μας υπηρεσία, αλλά ο νόμος ζητάει υποχρεωτικά πέντε ειδικότητες μηχανικών. Χωρίς προσλήψεις, λοιπόν, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε», λέει ο δήμαρχος Κωνσταντίνος Κουκάς. «Η Σύρος δεν διαμαρτύρεται γιατί “κερδίζει” σήμερα το 4% από το τέλος έκδοσης νέας άδειας, συν ότι εισπράττει τα πρόστιμα από πολεοδομικές αυθαιρεσίες, τουλάχιστον ένα εκατομμύριο την εβδομάδα». Με άλλα λόγια, με τα έσοδα που «φέρνει» η πολεοδομία, ο δήμος θα μπορούσε να προσλάβει προσωπικό, αν του επιτρεπόταν. Στην περιφερειακή ενότητα Χανίων, η πολεοδομία του Δήμου Χανίων εξακολουθεί να εξυπηρετεί ακόμη έξι δήμους (Αποκορώνου, Γαύδου, Καντάνου – Σελίνου, Κισσάμου, Πλατανιά και Σφακίων). Επειδή όμως το προσωπικό είναι λίγο και ο φόρτος μεγάλος, οι επτά δήμοι αποφάσισαν να υπογράψουν μια σύμβαση διαδημοτικής συνεργασίας με το Δίκτυο Ελληνικών Πόλεων για την Ανάπτυξη (ΔΕΠΑΝ), με στόχο να προσλάβουν μέσω αυτού μηχανικούς που θα βοηθήσουν, με σύμβαση ορισμένου χρόνου, την υπηρεσία δόμησης Χανίων. «Κάνουμε πατέντες για να απαντήσουμε στα προβλήματα», λέει ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδαράκης. «Η υπηρεσία δόμησης Χανίων είναι η τρίτη σε αριθμό έκδοσης νέων οικοδομικών αδειών μετά τις αντίστοιχες Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Επειδή στις πολεοδομίες δεν έχει προσληφθεί άνθρωπος από το 2008, προσπαθούμε με συμπράξεις να προσλάβουμε ιδιώτες μηχανικούς, καθώς η οικοδομική δραστηριότητα έχει ανέβει και βρισκόμαστε σε αδιέξοδο. Δεν είναι η λύση που θα θέλαμε, όμως έχουμε ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Επιπλέον, την τελική απόφαση θα τη λαμβάνει πάντα η υπηρεσία δόμησης, οι ιδιώτες απλώς θα αναλάβουν να την αποφορτίσουν από τα διεκπεραιωτικά». Οι επτά δήμοι των Χανίων δεν είναι οι μόνοι που αναζητούν φόρμουλα για να προσλάβουν ιδιώτες. Σε ανάλογη κίνηση έχει προχωρήσει ο Δήμος Μαραθώνα (και άλλοι δήμοι αναζητούν τον τρόπο). Η ένωση των διπλωματούχων μηχανικών του Δημοσίου (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών, ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ) προσέφυγε σε νομικά μέσα για να ακυρώσει την απόφαση του Δήμου Μαραθώνα. «Η μεταφορά των πολεοδομιών στους δήμους απέτυχε. Οι υπηρεσίες συρρικνώθηκαν, τα προβλήματα διογκώθηκαν», λέει ο πρόεδρος της ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ Δημήτρης Πετρόπουλος. «Ομως η υποκατάσταση υπηρεσιών που βρίσκονται στον πυρήνα της λειτουργίας του κράτους από ιδιώτες είναι λανθασμένη και αντισυνταγματική. Υπάρχει μάλιστα και σχετική απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τον Δήμο Χερσονήσου, που επιχείρησε κάτι ανάλογο για την οικονομική του υπηρεσία». Για την ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ, η λύση είναι η σωστή στελέχωση των υπηρεσιών. «Το υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι θα στείλει 650 μηχανικούς σε δήμους και περιφέρειες μέσω ΑΣΕΠ. Φοβάμαι όμως ότι ελάχιστοι θα καταλήξουν στις πολεοδομίες. Οι δήμαρχοι θα προτιμήσουν να στελεχώσουν τις τεχνικές τους υπηρεσίες, γιατί βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και θέλουν να παρουσιάσουν έργα, πεζοδρόμια, πλατείες, αναπλάσεις. Κατόπιν το ΥΠΕΣ είπε ότι θα προσλάβει ακόμη 150 μηχανικούς ειδικά για τις πολεοδομίες. Να δούμε αν θα το πράξει, πάντως είμαστε πολύ κάτω από το όριο που ορίζει ο νόμος». Τι πρέπει να γίνει; «Για τους δήμους, οι τεχνικές υπηρεσίες τους έχουν μεγαλύτερη σημασία. Οι πολεοδομίες είναι πονοκέφαλος, ένας χώρος παραπόνων», σημειώνει ο Πάρις Χαρλαύτης, γενικός γραμματέας του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας (ΣΠΜΕ). «Τι θα πρέπει να γίνει; Υπάρχουν δύο απόψεις. Η μία λέει ότι το Δημόσιο πρέπει να ελέγχει και να έχει την ευθύνη και η άλλη ότι πρέπει να πάρει την ευθύνη ο ιδιώτης μηχανικός και να ελέγχεται δειγματοληπτικά ή έπειτα από καταγγελία. Εγώ κλίνω προς την πρώτη, πρέπει να υπάρχει έλεγχος από υπηρεσία του κράτους, που να βρίσκεται υπό την εποπτεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, για να είμαστε και εμείς οι ιδιώτες μηχανικοί νομικά κατοχυρωμένοι. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να υπάρξει ένα μεικτό σχήμα, με κάποιες πολεοδομίες να παραμείνουν σε μεγάλους δήμους ή νησιά και κάποιες να εξυπηρετούνται σε περιφερειακό επίπεδο, με κατάλληλη στελέχωση». Υποστελεχωμένες, χωρίς βασικές ειδικότητες Μόλις οι μισοί δήμοι της χώρας διαθέτουν σήμερα υπηρεσία δόμησης. Μάλιστα πολλοί είναι οι μεγάλοι δήμοι που δεν έχουν προχωρήσει σε ίδρυση πολεοδομίας, 16 από αυτούς άνω των 40.000 κατοίκων. Οι δε μεσαίοι και μικροί δήμοι είναι απόλυτα εξαρτημένοι από την υπηρεσία κάποιου μεγαλύτερου, με τα προβλήματα που αυτό δημιουργεί. Τα στοιχεία προέρχονται από έρευνα που πραγματοποίησε η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) το 2021. Οπως προκύπτει: • Περισσότερα από δέκα χρόνια μετά τον «Καλλικράτη», από τους 332 δήμους της χώρας, οι 168 (51%) διαθέτουν υπηρεσία δόμησης και οι 164 όχι (49%). • Στην Αττική, από τους 66 δήμους οι 34 δεν διαθέτουν πολεοδομία. Οι μεγαλύτερες πολεοδομίες εξακολουθούν να είναι του Δήμου Αθηναίων (εξυπηρετεί και τους δήμους Βύρωνα, Δάφνης – Υμηττού, Καισαριανής, Ζωγράφου, Ηλιούπολης και Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας) και Πειραιά (εξυπηρετεί και τους δήμους Κορυδαλλού, Περάματος, Αγκιστρίου, Αίγινας, Κυθήρων, Σπετσών, Υδρας και μερικώς τον Πόρο). Πολλούς δήμους εξυπηρετούν και οι πολεοδομίες Αγίας Παρασκευής (Βριλησσίων, Παπάγου – Χολαργού, Πεντέλης, Φιλοθέης – Ψυχικού και Χαλανδρίου), Νέας Ιωνίας (Γαλατσίου, Ηρακλείου, Λυκόβρυσης – Πεύκης και Μεταμόρφωσης) και Αιγάλεω (Αγίας Βαρβάρας, Αγίων Αναργύρων – Καματερού, Ιλίου και Πετρούπολης). • Στα νησιά η κατάσταση είναι απογοητευτική. Στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, από τους 34 δήμους πολεοδομία διαθέτουν οι 12, στο Βόρειο Αιγαίο οι 7 από τους 11, στο Ιόνιο οι 5 από τους 11. Για παράδειγμα, η υπηρεσία δόμησης Θήρας εξυπηρετεί και την Ανάφη, την Ιο, τη Σίκινο και τη Φολέγανδρο, η υπηρεσία της Ρόδου το Καστελλόριζο, την Τήλο, τη Χάλκη και τη Σύμη, της Σύρου την Κέα, την Κύθνο και τη Μύκονο. Κανένας από τους 35 μικρούς νησιωτικούς δήμους (έως 3.500 κάτοικοι) δεν διαθέτει πολεοδομία. • Η έλλειψη υπηρεσίας δόμησης δεν είναι «πρόβλημα» μόνο των μικρών, ούτως ή άλλως υποστελεχωμένων δήμων. Για παράδειγμα, 23 από τους 47 δήμους μητροπολιτικών κέντρων (οι μισοί) είναι χωρίς πολεοδομία. Ομοίως, 33 δήμοι άνω των 25.000 κατοίκων δεν διαθέτουν ΥΔΟΜ, εκ των οποίων οι 16 είναι άνω των 40.000 κατοίκων. • Συνολικά στις υπηρεσίες δόμησης όλης της χώρας απασχολούνται 1.033 μηχανικοί όλων των κλάδων, πανεπιστημιακής και τεχνικής εκπαίδευσης. Ακόμη 99 άτομα άλλων ειδικοτήτων εργάζονται επίσης εκεί. • Η νομοθεσία απαιτεί την ύπαρξη πέντε μηχανικών από διαφορετικές ειδικότητες για να πιστοποιήσει την επάρκεια μιας πολεοδομίας. Σύμφωνα με τη μελέτη της ΕΕΤΑΑ, 28 πολεοδομίες απασχολούν μόνο ένα μηχανικό, 28 απασχολούν δύο μηχανικούς, 16 τρεις μηχανικούς, ενώ 22 δεν απασχολούν ούτε ένα μηχανικό πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. «Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα υποστελέχωσης και σημαντικό ποσοστό των ΥΔΟΜ δεν διαθέτει ορισμένες από τις βασικές ειδικότητες μηχανικών για την αποτελεσματική λειτουργία τους», καταλήγει η ΕΕΤΑΑ. Στην Αττική 32 δήµοι έχουν δική τους πολεοδοµία και 34 εξυπηρετούνται από άλλους δήµους. Στο Νότιο Αιγαίο η ίδια αναλογία είναι 12 έναντι 22. Στα Νησιά 20 νησιωτικοί δήµοι άνω των 3.500 κατοίκων διαθέτουν πολεοδοµία (οι 5 από αυτές δεν λειτουργούν πλήρως, δηλαδή έχουν εκχωρήσει µέρος των αρµοδιοτήτων τους) και 7 δεν διαθέτουν. 35 µικροί νησιωτικοί δήµοι (δηλαδή το σύνολο των νησιωτικών δήµων έως 3.500 κάτοικοι) δεν διαθέτει πολεοδοµία. Στην Υπολοιπη χωρα 33 δήµοι άνω των 25.000 κατοίκων δεν διαθέτουν δική τους πολεοδοµία. Από αυτούς, οι 16 έχουν πληθυσµό άνω των 40.000 κατοίκων.
  13. Σε κάποιες περιοχές, οι δήμοι βρίσκονται «στα μαχαίρια». Σε άλλες, αναζητούν τρόπους συνεργασίας που κινούνται σε μια λεπτή γραμμή, στα όρια του νόμου. Κάποιοι δήμοι ετοιμάζονται να προσλάβουν ιδιώτες και άλλοι απλώς περιμένουν ένα θαύμα, καθώς τα περιθώριά τους είναι πολύ περιορισμένα. Για περισσότερο από μία δεκαετία η πολιτεία ζητάει από τους δήμους να αποκτήσουν δική τους υπηρεσία δόμησης (πολεοδομία), χωρίς όμως να επιτρέπει προσλήψεις, με αποτέλεσμα ελάχιστοι να τα έχουν καταφέρει. Το καλοκαίρι, μια νομοθετική ρύθμιση ήρθε με σκοπό να δώσει τέλος στην υπερδεκαετή «μεταβατική» περίοδο, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το 2010, οι πολεοδομικές αρμοδιότητες (έκδοση αδειών, έλεγχοι και επιβολή προστίμων για αυθαιρεσίες κ.λπ.) μεταφέρθηκαν στους δήμους. Ενα έτος αργότερα, ο «Καλλικράτης» προέβλεψε ότι κάθε δήμος έπρεπε να ιδρύσει τη δική του πολεοδομία (αργότερα ονομάστηκε υπηρεσία δόμησης ή ΥΔΟΜ). Οσοι δεν μπορούσαν, θα συνέχιζαν να εξυπηρετούνται από τις «μεγάλες» πολεοδομίες (τις παλιές νομαρχιακές). Ομως ακολούθησε η οικονομική κρίση και το «πάγωμα» των προσλήψεων. Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), από το 2013 έως το 2021 μόλις 12 δήμοι κατάφεραν να δημιουργήσουν τη δική τους πολεοδομία. Ετσι η προθεσμία στους δήμους να ιδρύσουν υπηρεσία δόμησης έπαιρνε συνεχώς νέες παρατάσεις. Μέχρι το φετινό καλοκαίρι. Στον νόμο 4954/2022 προστέθηκε μία τροπολογία με την οποία η δυνατότητα ίδρυσης νέων πολεοδομιών σταματά από την 1η Ιανουαρίου 2023. Οσοι δήμοι εξακολουθούν να εξυπηρετούνται από γειτονικούς, θα παραμείνουν έτσι (προβλέπεται κάποια ενίσχυση των διαδημοτικών πολεοδομιών με προσωπικό). Ενώ ειδικά για τους δήμους της Αττικής, του βορείου και του νοτίου Αιγαίου, η ευθύνη μεταφέρεται στην (επίσης… τραγικά υποστελεχωμένη) Κεντρική Υπηρεσία Δόμησης του υπουργείου Περιβάλλοντος. Σκόπελος και Βόλος Η εξέλιξη αυτή ήρθε να περιπλέξει το τοπίο. Στη Μαγνησία, για παράδειγμα, ο Δήμος Σκοπέλου βρίσκεται σε σύγκρουση με τον Δήμο Βόλου, από την πολεοδομία του οποίου εξυπηρετείται. «Εμείς έχουμε μια υπηρεσία δόμησης με ένα μηχανικό. Από τον νόμο, είναι υποχρεωμένος ο Βόλος να μας συνδράμει», λέει ο δήμαρχος του νησιού Σταμάτης Περίσσης. «Ομως τους τελευταίους μήνες αρνούνταν να μας εξυπηρετήσει. Το αποτέλεσμα είναι να μη βγαίνουν νέες άδειες, να μην μπορούν κατοικίες ή επαγγελματικοί χώροι να συνδεθούν με το ρεύμα. Οπότε όλο το νησί έχει πέσει σε αδράνεια». «Η υπηρεσία μας έχει τρεις υπαλλήλους και πρέπει να εξυπηρετεί Σκόπελο, Αλόννησο, όλο το Πήλιο και το Βελεστίνο, πρακτικά όλη τη Μαγνησία εκτός από τον Αλμυρό και τη Σκιάθο. Φτάσαμε σε ένα σημείο που ο Βόλος δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τον Βόλο», λέει ο Θανάσης Σταυρίδης, αντιδήμαρχος πολεοδομίας στην πόλη. «Η κατάσταση επιδεινώθηκε λόγω του φόρτου εργασίας, αυτή τη στιγμή ανεγείρονται στην πόλη 40 πολυκατοικίες. Παρ’ όλα αυτά, δώσαμε εντολή η μία υπάλληλος να ασχοληθεί μόνο με τα δύο νησιά, ώστε να εγκριθούν οι παλιές άδειες. Αλλά πρέπει να βρεθεί μια μόνιμη λύση». Πολλοί δήμοι συγκρούονται με αφορμή τις «κοινές» υπηρεσίες δόμησης, είτε επειδή δεν εξυπηρετούνται είτε λόγω του φόρτου που αυτές φέρνουν. Στη Μύκονο, ο δήμος δεν διαθέτει υπηρεσία δόμησης αλλά τεχνική υπηρεσία και εξυπηρετείται σε μεγάλο βαθμό (από το 2018) από την πολεοδομία Σύρου. Η είδηση της επικείμενης μεταφοράς της αρμοδιότητας στην Αθήνα δεν είχε θετική ανταπόκριση. «Θα θέλαμε να έχουμε τη δική μας υπηρεσία, αλλά ο νόμος ζητάει υποχρεωτικά πέντε ειδικότητες μηχανικών. Χωρίς προσλήψεις, λοιπόν, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε», λέει ο δήμαρχος Κωνσταντίνος Κουκάς. «Η Σύρος δεν διαμαρτύρεται γιατί “κερδίζει” σήμερα το 4% από το τέλος έκδοσης νέας άδειας, συν ότι εισπράττει τα πρόστιμα από πολεοδομικές αυθαιρεσίες, τουλάχιστον ένα εκατομμύριο την εβδομάδα». Με άλλα λόγια, με τα έσοδα που «φέρνει» η πολεοδομία, ο δήμος θα μπορούσε να προσλάβει προσωπικό, αν του επιτρεπόταν. Στην περιφερειακή ενότητα Χανίων, η πολεοδομία του Δήμου Χανίων εξακολουθεί να εξυπηρετεί ακόμη έξι δήμους (Αποκορώνου, Γαύδου, Καντάνου – Σελίνου, Κισσάμου, Πλατανιά και Σφακίων). Επειδή όμως το προσωπικό είναι λίγο και ο φόρτος μεγάλος, οι επτά δήμοι αποφάσισαν να υπογράψουν μια σύμβαση διαδημοτικής συνεργασίας με το Δίκτυο Ελληνικών Πόλεων για την Ανάπτυξη (ΔΕΠΑΝ), με στόχο να προσλάβουν μέσω αυτού μηχανικούς που θα βοηθήσουν, με σύμβαση ορισμένου χρόνου, την υπηρεσία δόμησης Χανίων. «Κάνουμε πατέντες για να απαντήσουμε στα προβλήματα», λέει ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδαράκης. «Η υπηρεσία δόμησης Χανίων είναι η τρίτη σε αριθμό έκδοσης νέων οικοδομικών αδειών μετά τις αντίστοιχες Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Επειδή στις πολεοδομίες δεν έχει προσληφθεί άνθρωπος από το 2008, προσπαθούμε με συμπράξεις να προσλάβουμε ιδιώτες μηχανικούς, καθώς η οικοδομική δραστηριότητα έχει ανέβει και βρισκόμαστε σε αδιέξοδο. Δεν είναι η λύση που θα θέλαμε, όμως έχουμε ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Επιπλέον, την τελική απόφαση θα τη λαμβάνει πάντα η υπηρεσία δόμησης, οι ιδιώτες απλώς θα αναλάβουν να την αποφορτίσουν από τα διεκπεραιωτικά». Οι επτά δήμοι των Χανίων δεν είναι οι μόνοι που αναζητούν φόρμουλα για να προσλάβουν ιδιώτες. Σε ανάλογη κίνηση έχει προχωρήσει ο Δήμος Μαραθώνα (και άλλοι δήμοι αναζητούν τον τρόπο). Η ένωση των διπλωματούχων μηχανικών του Δημοσίου (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών, ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ) προσέφυγε σε νομικά μέσα για να ακυρώσει την απόφαση του Δήμου Μαραθώνα. «Η μεταφορά των πολεοδομιών στους δήμους απέτυχε. Οι υπηρεσίες συρρικνώθηκαν, τα προβλήματα διογκώθηκαν», λέει ο πρόεδρος της ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ Δημήτρης Πετρόπουλος. «Ομως η υποκατάσταση υπηρεσιών που βρίσκονται στον πυρήνα της λειτουργίας του κράτους από ιδιώτες είναι λανθασμένη και αντισυνταγματική. Υπάρχει μάλιστα και σχετική απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τον Δήμο Χερσονήσου, που επιχείρησε κάτι ανάλογο για την οικονομική του υπηρεσία». Για την ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ, η λύση είναι η σωστή στελέχωση των υπηρεσιών. «Το υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι θα στείλει 650 μηχανικούς σε δήμους και περιφέρειες μέσω ΑΣΕΠ. Φοβάμαι όμως ότι ελάχιστοι θα καταλήξουν στις πολεοδομίες. Οι δήμαρχοι θα προτιμήσουν να στελεχώσουν τις τεχνικές τους υπηρεσίες, γιατί βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και θέλουν να παρουσιάσουν έργα, πεζοδρόμια, πλατείες, αναπλάσεις. Κατόπιν το ΥΠΕΣ είπε ότι θα προσλάβει ακόμη 150 μηχανικούς ειδικά για τις πολεοδομίες. Να δούμε αν θα το πράξει, πάντως είμαστε πολύ κάτω από το όριο που ορίζει ο νόμος». Τι πρέπει να γίνει; «Για τους δήμους, οι τεχνικές υπηρεσίες τους έχουν μεγαλύτερη σημασία. Οι πολεοδομίες είναι πονοκέφαλος, ένας χώρος παραπόνων», σημειώνει ο Πάρις Χαρλαύτης, γενικός γραμματέας του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας (ΣΠΜΕ). «Τι θα πρέπει να γίνει; Υπάρχουν δύο απόψεις. Η μία λέει ότι το Δημόσιο πρέπει να ελέγχει και να έχει την ευθύνη και η άλλη ότι πρέπει να πάρει την ευθύνη ο ιδιώτης μηχανικός και να ελέγχεται δειγματοληπτικά ή έπειτα από καταγγελία. Εγώ κλίνω προς την πρώτη, πρέπει να υπάρχει έλεγχος από υπηρεσία του κράτους, που να βρίσκεται υπό την εποπτεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, για να είμαστε και εμείς οι ιδιώτες μηχανικοί νομικά κατοχυρωμένοι. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να υπάρξει ένα μεικτό σχήμα, με κάποιες πολεοδομίες να παραμείνουν σε μεγάλους δήμους ή νησιά και κάποιες να εξυπηρετούνται σε περιφερειακό επίπεδο, με κατάλληλη στελέχωση». Υποστελεχωμένες, χωρίς βασικές ειδικότητες Μόλις οι μισοί δήμοι της χώρας διαθέτουν σήμερα υπηρεσία δόμησης. Μάλιστα πολλοί είναι οι μεγάλοι δήμοι που δεν έχουν προχωρήσει σε ίδρυση πολεοδομίας, 16 από αυτούς άνω των 40.000 κατοίκων. Οι δε μεσαίοι και μικροί δήμοι είναι απόλυτα εξαρτημένοι από την υπηρεσία κάποιου μεγαλύτερου, με τα προβλήματα που αυτό δημιουργεί. Τα στοιχεία προέρχονται από έρευνα που πραγματοποίησε η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) το 2021. Οπως προκύπτει: • Περισσότερα από δέκα χρόνια μετά τον «Καλλικράτη», από τους 332 δήμους της χώρας, οι 168 (51%) διαθέτουν υπηρεσία δόμησης και οι 164 όχι (49%). • Στην Αττική, από τους 66 δήμους οι 34 δεν διαθέτουν πολεοδομία. Οι μεγαλύτερες πολεοδομίες εξακολουθούν να είναι του Δήμου Αθηναίων (εξυπηρετεί και τους δήμους Βύρωνα, Δάφνης – Υμηττού, Καισαριανής, Ζωγράφου, Ηλιούπολης και Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας) και Πειραιά (εξυπηρετεί και τους δήμους Κορυδαλλού, Περάματος, Αγκιστρίου, Αίγινας, Κυθήρων, Σπετσών, Υδρας και μερικώς τον Πόρο). Πολλούς δήμους εξυπηρετούν και οι πολεοδομίες Αγίας Παρασκευής (Βριλησσίων, Παπάγου – Χολαργού, Πεντέλης, Φιλοθέης – Ψυχικού και Χαλανδρίου), Νέας Ιωνίας (Γαλατσίου, Ηρακλείου, Λυκόβρυσης – Πεύκης και Μεταμόρφωσης) και Αιγάλεω (Αγίας Βαρβάρας, Αγίων Αναργύρων – Καματερού, Ιλίου και Πετρούπολης). • Στα νησιά η κατάσταση είναι απογοητευτική. Στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, από τους 34 δήμους πολεοδομία διαθέτουν οι 12, στο Βόρειο Αιγαίο οι 7 από τους 11, στο Ιόνιο οι 5 από τους 11. Για παράδειγμα, η υπηρεσία δόμησης Θήρας εξυπηρετεί και την Ανάφη, την Ιο, τη Σίκινο και τη Φολέγανδρο, η υπηρεσία της Ρόδου το Καστελλόριζο, την Τήλο, τη Χάλκη και τη Σύμη, της Σύρου την Κέα, την Κύθνο και τη Μύκονο. Κανένας από τους 35 μικρούς νησιωτικούς δήμους (έως 3.500 κάτοικοι) δεν διαθέτει πολεοδομία. • Η έλλειψη υπηρεσίας δόμησης δεν είναι «πρόβλημα» μόνο των μικρών, ούτως ή άλλως υποστελεχωμένων δήμων. Για παράδειγμα, 23 από τους 47 δήμους μητροπολιτικών κέντρων (οι μισοί) είναι χωρίς πολεοδομία. Ομοίως, 33 δήμοι άνω των 25.000 κατοίκων δεν διαθέτουν ΥΔΟΜ, εκ των οποίων οι 16 είναι άνω των 40.000 κατοίκων. • Συνολικά στις υπηρεσίες δόμησης όλης της χώρας απασχολούνται 1.033 μηχανικοί όλων των κλάδων, πανεπιστημιακής και τεχνικής εκπαίδευσης. Ακόμη 99 άτομα άλλων ειδικοτήτων εργάζονται επίσης εκεί. • Η νομοθεσία απαιτεί την ύπαρξη πέντε μηχανικών από διαφορετικές ειδικότητες για να πιστοποιήσει την επάρκεια μιας πολεοδομίας. Σύμφωνα με τη μελέτη της ΕΕΤΑΑ, 28 πολεοδομίες απασχολούν μόνο ένα μηχανικό, 28 απασχολούν δύο μηχανικούς, 16 τρεις μηχανικούς, ενώ 22 δεν απασχολούν ούτε ένα μηχανικό πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. «Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα υποστελέχωσης και σημαντικό ποσοστό των ΥΔΟΜ δεν διαθέτει ορισμένες από τις βασικές ειδικότητες μηχανικών για την αποτελεσματική λειτουργία τους», καταλήγει η ΕΕΤΑΑ. Στην Αττική 32 δήµοι έχουν δική τους πολεοδοµία και 34 εξυπηρετούνται από άλλους δήµους. Στο Νότιο Αιγαίο η ίδια αναλογία είναι 12 έναντι 22. Στα Νησιά 20 νησιωτικοί δήµοι άνω των 3.500 κατοίκων διαθέτουν πολεοδοµία (οι 5 από αυτές δεν λειτουργούν πλήρως, δηλαδή έχουν εκχωρήσει µέρος των αρµοδιοτήτων τους) και 7 δεν διαθέτουν. 35 µικροί νησιωτικοί δήµοι (δηλαδή το σύνολο των νησιωτικών δήµων έως 3.500 κάτοικοι) δεν διαθέτει πολεοδοµία. Στην Υπολοιπη χωρα 33 δήµοι άνω των 25.000 κατοίκων δεν διαθέτουν δική τους πολεοδοµία. Από αυτούς, οι 16 έχουν πληθυσµό άνω των 40.000 κατοίκων. View full είδηση
  14. Από το ΥΠΕΝ εκδόθηκαν οι παρακάτω υπουργικές αποφάσεις για την κατάρτιση και έγκριση των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού που αφορούν οριοθετήσεις οικισμών, ζώνες υποδοχής συντελεστών δόμησης και αναγνώρισης οδών σε συγκεκριμένους Δήμους: -Απόφαση Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΥΠΕΝ/ΓΓΧΣΑΠ/59445/11/09.06.2022 (ΦΕΚ 2931/09.06.2022 τεύχος Β’): Κατάρτιση και έγκριση του Δ’ τμήματος των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού (Οριοθετήσεις οικισμών Ι), σε εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ειδικότερα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) - ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου έργου «(Sub.4) Αυτοτελείς Μελέτες για Οριοθέτηση Οικισμών». -Απόφαση Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΥΠΕΝ/ΓΓΧΣΑΠ/59447/12/09.06.2022 (ΦΕΚ 2931/09.06.2022 τεύχος Β’): Κατάρτιση και έγκριση του ΣΤ’ τμήματος των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού (Ζώνες Υποδοχής Συντελεστών Δόμησης), σε εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ειδικότερα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) - ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου Έργου «SUB3. Αυτοτελείς Μελέτες για καθορισμό Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (Ζ.Υ.Σ.)». -Απόφαση Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΥΠΕΝ/ΓΓΧΣΑΠ/59443/10/09.06.2022 (ΦΕΚ 2931/09.06.2022 τεύχος Β’): Κατάρτιση και έγκριση του Ε’ τμήματος των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού (Αναγνώριση οδών), σε εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) - ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου Έργου «(Sub.5) Αυτοτελείς Μελέτες για Χαρακτηρισμό Δημοτικών Οδών». Απόφαση-Υπ.-Περιβάλλοντος-και-Ενέργειας-ΥΠΕΝΓΓΧΣΑΠ5944310-09.06.2022-ΦΕΚ-2931-09.06.2022-τεύχος-Β.pdf View full είδηση
  15. Από το ΥΠΕΝ εκδόθηκαν οι παρακάτω υπουργικές αποφάσεις για την κατάρτιση και έγκριση των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού που αφορούν οριοθετήσεις οικισμών, ζώνες υποδοχής συντελεστών δόμησης και αναγνώρισης οδών σε συγκεκριμένους Δήμους: -Απόφαση Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΥΠΕΝ/ΓΓΧΣΑΠ/59445/11/09.06.2022 (ΦΕΚ 2931/09.06.2022 τεύχος Β’): Κατάρτιση και έγκριση του Δ’ τμήματος των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού (Οριοθετήσεις οικισμών Ι), σε εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ειδικότερα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) - ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου έργου «(Sub.4) Αυτοτελείς Μελέτες για Οριοθέτηση Οικισμών». -Απόφαση Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΥΠΕΝ/ΓΓΧΣΑΠ/59447/12/09.06.2022 (ΦΕΚ 2931/09.06.2022 τεύχος Β’): Κατάρτιση και έγκριση του ΣΤ’ τμήματος των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού (Ζώνες Υποδοχής Συντελεστών Δόμησης), σε εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ειδικότερα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) - ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου Έργου «SUB3. Αυτοτελείς Μελέτες για καθορισμό Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (Ζ.Υ.Σ.)». -Απόφαση Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΥΠΕΝ/ΓΓΧΣΑΠ/59443/10/09.06.2022 (ΦΕΚ 2931/09.06.2022 τεύχος Β’): Κατάρτιση και έγκριση του Ε’ τμήματος των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού (Αναγνώριση οδών), σε εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) - ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου Έργου «(Sub.5) Αυτοτελείς Μελέτες για Χαρακτηρισμό Δημοτικών Οδών». Απόφαση-Υπ.-Περιβάλλοντος-και-Ενέργειας-ΥΠΕΝΓΓΧΣΑΠ5944310-09.06.2022-ΦΕΚ-2931-09.06.2022-τεύχος-Β.pdf
  16. Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με σχετική ενημέρωση του Μεγάρου Μαξίμου, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, και ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς, παρουσίασαν νομοσχέδιο για την αστική ανάπλαση και αναζωογόνηση. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι «Το προτεινόμενο νομοσχέδιο: -Θεσπίζει πλαίσιο για αστική αναζωογόνηση και την ανάπλαση των πόλεων, των οικισμών και των τμημάτων αυτών. -Θεσπίζει πλαίσιο για τη διαδικασία παρέμβασης για την αποκατάσταση και επανάχρηση των εγκαταλελειμμένων κτισμάτων ή τμημάτων κτισμάτων. -Περιλαμβάνει τροποποιήσεις των διατάξεων που αφορούν τις ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις. -Περιλαμβάνει ειδικές πολεοδομικές και χωροταξικές ρυθμίσεις για την επίλυση ειδικότερων ζητημάτων. Για παράδειγμα: α) Δίνεται η δυνατότητα να εγκατασταθούν και να λειτουργήσουν πιλοτικές εγκαταστάσεις πλωτών φωτοβολταϊκών. β) Πραγματοποιούνται μικρές βελτιώσεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) προκειμένου να επιτευχθεί ενιαία ερμηνεία κάθε ειδικότερης ρύθμισης σχετικά με την κατασκευή κτιρίων. γ) Επιχειρείται να δοθεί τέλος στην ταλαιπωρία των πολιτών η εξέταση των θεμάτων των οποίων χρονίζει στα Συμβούλια που εφαρμόζουν την πολεοδομική νομοθεσία. δ) Πραγματοποιούνται σημειακές τροποποιήσεις των νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν τον έλεγχο οικοδομικών αδειών και αυθαιρέτων κατασκευών, προκειμένου εν συνεχεία να καταστεί δυνατή η πλήρης ενεργοποίηση της διαδικασίας ελέγχου μέσω ελεγκτών. Με τον τρόπο αυτό θα εντοπιστούν υφιστάμενα αυθαίρετα, αλλά θα αποφευχθεί και η δημιουργία νέων αυθαιρέτων. ε) Επιλύονται μεμονωμένα ζητήματα, των οποίων έχει λάβει γνώση το Υ.Π.ΕΝ. Βασικός στόχος του νομοσχεδίου είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών μέσω της αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος, πάντοτε υπό τις προϋποθέσεις που επιτάσσει το άρθρο 24 του Συντάγματος. Ειδικότεροι στόχοι: -Δημιουργούμε ένα συνεκτικό, απλό και σύγχρονο πλαίσιο για την αστική αναζωογόνηση και την ανάπλαση των πόλεων, των οικισμών και των τμημάτων αυτών. Μέσω του πλαισίου αυτού ο φορέας ανάπλασης θα δύναται να εκπονήσει και να υλοποιήσει προγράμματα κλιματικής ουδετερότητας, έξυπνης πόλης, διαχείρισης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς κ.ά. -Δίνουμε τη δυνατότητα παρέμβασης για την αποκατάσταση και επανάχρηση των εγκαταλελειμμένων κτισμάτων ή τμημάτων κτισμάτων που εντοπίζονται σε φορέα διαχείρισης -υπό ειδικώς οριζόμενες προϋποθέσεις- σεβόμενοι το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις, την αδυναμία ή την απουσία ενδιαφέροντος αποκατάστασης από πλευράς των ιδιοκτητών. Στόχος είναι να αποφευχθεί ή να αρθεί ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια που προκαλείται από τα εγκαταλελειμμένα κτίσματα, η αναβάθμιση των περιοχών με πλήθος τέτοιων κτιρίων, η αξιοποίηση των ήδη υφιστάμενων κτισμάτων, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. -Βελτιώνουμε τις ρυθμίσεις για της ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις για τη διασφάλιση των κοινοχρήστων χώρων. -Δημιουργούμε πλαίσιο για την αδειοδότηση και λειτουργία πιλοτικών εγκαταστάσεων πλωτών φωτοβολταϊκών συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε θαλάσσιο χώρο, δεδομένου ότι η υπερκαινοτόμος τεχνολογία των πλωτών φωτοβολταϊκών συνιστά μια εξαιρετικά φιλική για το περιβάλλον και διεθνώς ανερχόμενη μέθοδο παραγωγής ενέργειας, που μπορεί να λειτουργήσει ταυτόχρονα και ως μοχλός ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία. -Επιλύουμε επιμέρους πολεοδομικά ζητήματα με στόχο την επίσπευση των διαδικασιών, την αποφυγή ταλαιπωρίας των πολιτών και την ανάπτυξη.» Τα υπόλοιπα θέματα που συζητήθηκαν στο Υπουργικό Συμβούλιο παρουσιάζονται αναλυτικά στις σελίδες 16,17,18 και19
  17. Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με σχετική ενημέρωση του Μεγάρου Μαξίμου, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, και ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς, παρουσίασαν νομοσχέδιο για την αστική ανάπλαση και αναζωογόνηση. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι «Το προτεινόμενο νομοσχέδιο: -Θεσπίζει πλαίσιο για αστική αναζωογόνηση και την ανάπλαση των πόλεων, των οικισμών και των τμημάτων αυτών. -Θεσπίζει πλαίσιο για τη διαδικασία παρέμβασης για την αποκατάσταση και επανάχρηση των εγκαταλελειμμένων κτισμάτων ή τμημάτων κτισμάτων. -Περιλαμβάνει τροποποιήσεις των διατάξεων που αφορούν τις ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις. -Περιλαμβάνει ειδικές πολεοδομικές και χωροταξικές ρυθμίσεις για την επίλυση ειδικότερων ζητημάτων. Για παράδειγμα: α) Δίνεται η δυνατότητα να εγκατασταθούν και να λειτουργήσουν πιλοτικές εγκαταστάσεις πλωτών φωτοβολταϊκών. β) Πραγματοποιούνται μικρές βελτιώσεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) προκειμένου να επιτευχθεί ενιαία ερμηνεία κάθε ειδικότερης ρύθμισης σχετικά με την κατασκευή κτιρίων. γ) Επιχειρείται να δοθεί τέλος στην ταλαιπωρία των πολιτών η εξέταση των θεμάτων των οποίων χρονίζει στα Συμβούλια που εφαρμόζουν την πολεοδομική νομοθεσία. δ) Πραγματοποιούνται σημειακές τροποποιήσεις των νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν τον έλεγχο οικοδομικών αδειών και αυθαιρέτων κατασκευών, προκειμένου εν συνεχεία να καταστεί δυνατή η πλήρης ενεργοποίηση της διαδικασίας ελέγχου μέσω ελεγκτών. Με τον τρόπο αυτό θα εντοπιστούν υφιστάμενα αυθαίρετα, αλλά θα αποφευχθεί και η δημιουργία νέων αυθαιρέτων. ε) Επιλύονται μεμονωμένα ζητήματα, των οποίων έχει λάβει γνώση το Υ.Π.ΕΝ. Βασικός στόχος του νομοσχεδίου είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών μέσω της αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος, πάντοτε υπό τις προϋποθέσεις που επιτάσσει το άρθρο 24 του Συντάγματος. Ειδικότεροι στόχοι: -Δημιουργούμε ένα συνεκτικό, απλό και σύγχρονο πλαίσιο για την αστική αναζωογόνηση και την ανάπλαση των πόλεων, των οικισμών και των τμημάτων αυτών. Μέσω του πλαισίου αυτού ο φορέας ανάπλασης θα δύναται να εκπονήσει και να υλοποιήσει προγράμματα κλιματικής ουδετερότητας, έξυπνης πόλης, διαχείρισης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς κ.ά. -Δίνουμε τη δυνατότητα παρέμβασης για την αποκατάσταση και επανάχρηση των εγκαταλελειμμένων κτισμάτων ή τμημάτων κτισμάτων που εντοπίζονται σε φορέα διαχείρισης -υπό ειδικώς οριζόμενες προϋποθέσεις- σεβόμενοι το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις, την αδυναμία ή την απουσία ενδιαφέροντος αποκατάστασης από πλευράς των ιδιοκτητών. Στόχος είναι να αποφευχθεί ή να αρθεί ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια που προκαλείται από τα εγκαταλελειμμένα κτίσματα, η αναβάθμιση των περιοχών με πλήθος τέτοιων κτιρίων, η αξιοποίηση των ήδη υφιστάμενων κτισμάτων, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. -Βελτιώνουμε τις ρυθμίσεις για της ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις για τη διασφάλιση των κοινοχρήστων χώρων. -Δημιουργούμε πλαίσιο για την αδειοδότηση και λειτουργία πιλοτικών εγκαταστάσεων πλωτών φωτοβολταϊκών συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε θαλάσσιο χώρο, δεδομένου ότι η υπερκαινοτόμος τεχνολογία των πλωτών φωτοβολταϊκών συνιστά μια εξαιρετικά φιλική για το περιβάλλον και διεθνώς ανερχόμενη μέθοδο παραγωγής ενέργειας, που μπορεί να λειτουργήσει ταυτόχρονα και ως μοχλός ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία. -Επιλύουμε επιμέρους πολεοδομικά ζητήματα με στόχο την επίσπευση των διαδικασιών, την αποφυγή ταλαιπωρίας των πολιτών και την ανάπτυξη.» Τα υπόλοιπα θέματα που συζητήθηκαν στο Υπουργικό Συμβούλιο παρουσιάζονται αναλυτικά στις σελίδες 16,17,18 και19 View full είδηση
  18. Έναν σημαντικό διαγωνισμό, με αντικείμενο την «ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ», προωθεί το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, με συνολική εκτιμώμενη αξία 150.737.755,42 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ (ποσό χωρίς ΦΠΑ 121.562.705,99 €, ΦΠΑ 29.175.049,44 €) με δικαίωμα προαίρεσης 50%. Με την υλοποίηση του παρόντος έργου επιδιώκεται: α) η ψηφιοποίηση, ψηφιακή καταχώρηση, αρχειοθέτηση και γεωκωδικοποίηση, των φακέλων των αδειών δόμησης, που υπάρχουν στις Υπηρεσίες Δόμησης των Δήμων όλης της χώρας και β) η επέκταση του Ψηφιακού Χάρτη σε συγκεκριμένους Δήμους της Χώρας, με σημαντική οικιστική ανάπτυξη και μεγάλη πυκνότητα ακινήτων, ενισχύοντας τη βάση του νέου μητρώου κτιρίων. Η εκτιμώμενη αξία της συμφωνίας πλαίσιο συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης ανέρχεται στο ποσό των 226.106.633,14 ευρώ (ποσό χωρίς ΦΠΑ 182.344.058,98 ευρώ, με ΦΠΑ 43.762.574,16 ευρώ). Η καταληκτική ημερομηνία παραλαβής των προσφορών είναι η 21η/03/2022. Στο έργο (ά τμήμα) δεν συμπεριλαμβάνονται οι Υπηρεσίες Δόμησης του Δήμου Τρικάλων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, του Δήμου Ηρακλείου στην Περιφέρεια Κρήτης, του πολεοδομικού ιστού των μητροπολιτικών Δήμων στην Περιφέρεια Αττικής, του Δήμου Πάτρας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος και του Δήμου Καλαμαριάς στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η ψηφιοποίηση του αρχείου των οποίων θα γίνει στο πλαίσιο του Έργου του Ψηφιακού Χάρτη. Μέσω του τρισδιάστατου χαρτογραφικού υποβάθρου θα πραγματοποιηθεί η γεωμετρική τεκμηρίωση της συνολικής επιφάνειας που καταλαμβάνουν όλα τα κτίρια καθώς επίσης και του υψομέτρου τους, επομένως και του συνολικού τους εμβαδού. Η πληροφορία αυτή σε συνδυασμό με δεδομένα μετρήσεων στο πεδίο, θα οδηγήσει στην ταυτοποίηση των αποτελεσμάτων με τα επίσημα καταχωρημένα στοιχεία της βάσης των Δημοτικών Τελών μέσω των λογαριασμών ηλεκτροδότησης και στη βάση αυθαιρέτων του ΤΕΕ. Οι περιοχές ενδιαφέροντος του έργου που θα ενισχύσουν με τα γεωγραφικά στοιχεία τον Ψηφιακό Χάρτη είναι οι Δήμοι: 1) Αγκιστρίου, 2) Αίγινας, 3) Ασπροπύργου, 4) Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, 5) Ελευσίνας, 6) Θερμαϊκού, 7) Κασσάνδρας, Κορινθίων, 9) Κρωπίας, 10) Λαρισαίων, 11) Λαυρεωτικής, 12) Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων, 13) Μάνδρας – Ειδυλλίας, 14) Μαραθώνος, 15) Μαρκοπούλου Μεσογαίας, 16) Μεγαρέων, 17) Μυκόνου, 18)Νέας Προποντίδας, 19)Παιανίας, 20)Παλλήνης, 21)Περάματος, 22)Πυλαίας – Χορτιάτη, 23) Ραφήνας – Πικερμίου, 24) Σαλαμίνος, 25) Σαρωνικού, 26) Σκιάθου, 27) Σπάτων, 28) Σπετσών 29) Σύρου – Ερμούπολης, 30) Φυλής, 31) Ωραιοκάστρου, και 32) Ωρωπού. Συνολικά σχετικά με τη γεωμετρική τεκμηρίωση των κτιρίων και την ενίσχυση της πληροφορίας στη βάση δεδομένων του ψηφιακού Χάρτη, το έργο αναφέρεται σε 32 Δήμους, 82 Δημοτικές Ενότητες, και περίπου 550.000 κτίρια (490.845 σύμφωνα με την απογραφή της ΕΣΥΕ του 2011 προσαυξημένα κατά 10% λόγω της παρέλευσης 10ετίας). Όπως αναφέρεται στην προκήρυξη, από το Νοέμβριο του 2018 όλες οι οικοδομικές άδειες εκδίδονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά και όλα τα σχέδια, μελέτες δικαιολογητικά και διοικητικές πράξεις τηρούνται ψηφιακά στο σύστημα e - Άδειες του οποίου πάροχος είναι το ΤΕΕ. Επίσης στο σύστημα καταγραφής των αυθαιρέτων, που επίσης τηρεί το ΤΕΕ, έχουν τεκμηριωθεί ηλεκτρονικά περισσότερα από ένα εκατομμύριο αυθαίρετες κατασκευές. Με το Νόμο 4782/2021 άρθρο 214 θεσπίστηκε η ψηφιοποίηση σε ηλεκτρονική μορφή των φυσικών φακέλων των οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες μέχρι τη θέση σε ισχύ του πληροφοριακού συστήματος e-Άδειες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των συνοδευτικών εγγράφων και των μελετών, και η υποχρεωτική καταχώρησή τους στο πληροφοριακό σύστημα e-Άδειες μέχρι την 31η.12.2023. Η προθεσμία αυτή δύναται να παρατείνεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και πάντως σε κάθε περίπτωση όχι πέραν της 31ης.12.2025. Με το εδάφιο 2 του ίδιου άρθρου κατέστη δυνατή η ανάθεση της υλοποίησης του σχετικού Έργου στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών. Με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 4226/Β/14-9-2021) των Οικονομικών, Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υποδομών και Μεταφορών, ανατέθηκε η υλοποίηση του Έργου της Ψηφιοποίησης των φακέλων των οικοδομικών αδειών στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ). Το ΤΕΕ Λειτουργεί ως Αναθέτουσα Αρχή για την προκήρυξη των σχετικών διαγωνισμών σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, για την ψηφιοποίηση σε ηλεκτρονική μορφή και καταχώριση στο πληροφοριακό σύστημα e-Άδειες του αρχείου των υπηρεσιών στις οποίες βρίσκονται οι φυσικοί φάκελοι των οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί μέχρι τη θέση σε ισχύ του πληροφοριακού συστήματος e-Άδειες. Επιπλέον με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/31224/333/2020, ΦΕΚ 1173/Β/6-4- 2020) των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ορίστηκε η ανάπτυξη, η τήρηση, η ενημέρωση και η λειτουργία του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη ανατίθενται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ). Επίσης, συγκροτείται Συντονιστική Επιτροπή Εποπτείας – της οποίας προεδρεύει στέλεχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας – και απαρτίζεται από εκπροσώπους του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, του ΤΕΕ και του Ελληνικού Κτηματολογίου. Το φυσικό αρχείο των πολεοδομιών περιλαμβάνει μεγάλο πλήθος φακέλων των οποίων η φύλαξη, η αναζήτηση εγγράφων από πολίτες και μηχανικούς κοστίζει δεκάδες εκατομμύρια ανά έτος. Επιπρόσθετα στα προηγούμενα το φυσικό αρχείο απειλείται από φυσικές καταστροφές (έχει συμβεί αρκετές φορές) αλλά και από την φυσική γήρανση του χαρτιού που επέρχεται με τον χρόνο. Σκοπός είναι η προστασία και διαφύλαξη των έντυπων αρχείων αφενός, καθώς το πέρας των ετών και οι χώροι αποθήκευσης τους προκαλούν τη φυσική φθορά των εγγράφων και αφετέρου η εύκολη πρόσβαση και διάθεση / αξιοποίηση των στοιχείων, καθώς ο μεγάλος τους όγκος καθιστά δύσκολη την αναζήτηση στοιχείων από τους ενδιαφερομένους. Η υλοποίηση του έργου περιλαμβάνει τις παρακάτω Φάσεις: 1) Φάση Α: Μελέτη Εφαρμογής, με διάρκεια δύο (2) μηνών. 2) Φάση Β - Εγκατάσταση υλικοτεχνικής υποδομής - Εκπαίδευση υπεύθυνων σάρωσης & καταχώρησης, με διάρκεια δύο (2) μηνών. 3) Φάση Γ - Σάρωση και τεκμηρίωση Εγγράφων, με διάρκεια τριάντα (30) μηνών. 4) Φάση Δ - Καταχώρηση Εγγράφων, με διάρκεια τριάντα (30) μηνών. 5) Φάση Ε – Γεωκωδικοποίηση Αδειών Δόμησης, με διάρκεια τριάντα (30) μηνών. 6) Φάση ΣΤ – Μητρώο κτιρίων νέων περιοχών, με διάρκεια τριάντα (30) μηνών. Η εκτιμώμενη αξία της συμφωνία – πλαίσιο, χωρίς τα δικαιώματα προαίρεσης, ανέρχεται στο ποσό των 150.737.755,42 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24% (προϋπολογισμός χωρίς ΦΠΑ: 121.562.705,99 €, ΦΠΑ: 29.175.049,44 €). Το δικαίωμα προαίρεσης αναλύεται ως εξής: -Αύξηση του φυσικού αντικειμένου του έργου, με αντίστοιχη αύξηση του συμβατικού τιμήματος έως ποσού που δεν θα υπερβεί σε καμία περίπτωση το πενήντα τοις εκατό (50%) του προϋπολογισμού του Έργου, όπως καθορίζεται στην παρούσα, και με βάση τις τιμές μονάδας της Οικονομικής Προσφοράς του αναδόχου, ήτοι ανέρχεται το ποσό των €60.781.352,99 μη περιλαμβανομένου ΦΠΑ, με ΦΠΑ €75.368.877,71, ΦΠΑ €14.587.524,72. Η διάρκεια της Συμφωνίας Πλαισίου ορίζεται έως την εξάντληση του προϋπολογισμού της και κατά ανώτατο διάστημα τα τέσσερα (4) έτη από την υπογραφή της. Τα αρχεία των Υπηρεσιών Δόμησης έχουν μεγάλη ανομιομορφία συνθηκών τήρησης και ταξινόμησης. Επίσης δεν υπάρχει καταγραφή μεταβολών των οικοδομικών αδειών πριν την εφαρμογή του πληροφοριακού συστήματος e-άδειες. Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα το έργο έχει βασιστεί στην απογραφή των κτηρίων και των μεγεθών τους που τηρεί η ΕΛΣΤΑΤ και το πραγματικό μέγεθος του έργου θα βασιστεί στα απολογιστικά στοιχεία που θα συλλεγούν κατά την υλοποίηση (κατάσταση εγγράφων, πληρότητα φακέλων, πληρότητα αρχείου κλπ) μέσω επιμέρους εκτελεστικών συμβάσεων. Σε αυτή την κατεύθυνση η επιλογή της Σύναψης Συμφωνίας Πλαισίου για την υλοποίηση του Έργου κρίνεται η προσφορότερη, δεδομένου ότι δημιουργεί το απαραίτητο πλαίσιο για την υλοποίηση του Έργου με βάση τις πραγματικές ανάγκες όπως αυτές θα τεκμηριώνονται με ακρίβεια στην Φάση Α' κάθε εκτελεστικής Σύμβασης. Το Έργο αποτελεί μια σύνθετη και εξαιρετικά πολύπλοκη παρέμβαση που περιλαμβάνει : Α. την ψηφιοποίηση, ψηφιακή καταχώρηση, αρχειοθέτηση και γεωκωδικοποίηση των φακέλων αδειών δόμησης σε όλες τις υπηρεσίες δόμησης της χώρας, Β. την επέκταση του Ψηφιακού Χάρτη σε 32 Δήμους της χώρας με στόχο την ενίσχυση συμπλήρωση του Μητρώου Κτιρίων στην οποία περιλαμβάνονται οι παρακάτω υπηρεσίες : · Σύνταξη νέων επικαιροποιημένων φωτογραμμετρικών υποβάθρων πολύ μεγάλης ανάλυσης · Την αποτύπωση υφιστάμενων κτιρίων και εγκαταστάσεων · Την τεκμηρίωση περιγραφικών στοιχείων και την αντιστοίχιση Μετρητών Ηλεκτροδότησης Κτιρίων · Τη δημιουργία Βάσης δεδομένων και την επεξεργασία και ομογενοποίηση στοιχείων για την ένταξή τους στον Ψηφιακό Χάρτη. Το αντικείμενο αυτό αποτελεί ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο που δεν μπορεί να τμηματοποιηθεί, ούτε να κατατμηθεί γεωγραφικά, χωρίς να προκαλέσει ανυπέρβλητα προβλήματα τόσο στην υλοποίησή του όσο και στην διαλειτουργικότητα των επιμέρους δομικών στοιχείων του, δεδομένου ότι αποτελεί συνδυασμό δράσεων, υπηρεσιών και εργασιών που καταλήγουν σε ενιαία συλλειτουργία σε μια ενοποιημένη κεντρική υποδομή. Επιπρόσθετα, απαιτείται να υλοποιηθεί στο πλαίσιο μιας ενιαίας μεθοδολογίας διαχείρισης και διασφάλισης ποιότητας, ώστε να είναι δυνατή η παραλαβή και λειτουργία του ως ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο. Με αυτήν την έννοια η υλοποίηση του Έργου από ένα οικονομικό φορέα -ο οποίος βέβαια μπορεί να πάρει την μορφή Ένωσης εταιρειών με εξειδικευμένους υπεργολάβους- αποτελεί κρίσιμη παράμετρο για την επίτευξη των στόχων του Έργου. View full είδηση
  19. Έναν σημαντικό διαγωνισμό, με αντικείμενο την «ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ», προωθεί το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, με συνολική εκτιμώμενη αξία 150.737.755,42 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ (ποσό χωρίς ΦΠΑ 121.562.705,99 €, ΦΠΑ 29.175.049,44 €) με δικαίωμα προαίρεσης 50%. Με την υλοποίηση του παρόντος έργου επιδιώκεται: α) η ψηφιοποίηση, ψηφιακή καταχώρηση, αρχειοθέτηση και γεωκωδικοποίηση, των φακέλων των αδειών δόμησης, που υπάρχουν στις Υπηρεσίες Δόμησης των Δήμων όλης της χώρας και β) η επέκταση του Ψηφιακού Χάρτη σε συγκεκριμένους Δήμους της Χώρας, με σημαντική οικιστική ανάπτυξη και μεγάλη πυκνότητα ακινήτων, ενισχύοντας τη βάση του νέου μητρώου κτιρίων. Η εκτιμώμενη αξία της συμφωνίας πλαίσιο συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης ανέρχεται στο ποσό των 226.106.633,14 ευρώ (ποσό χωρίς ΦΠΑ 182.344.058,98 ευρώ, με ΦΠΑ 43.762.574,16 ευρώ). Η καταληκτική ημερομηνία παραλαβής των προσφορών είναι η 21η/03/2022. Στο έργο (ά τμήμα) δεν συμπεριλαμβάνονται οι Υπηρεσίες Δόμησης του Δήμου Τρικάλων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, του Δήμου Ηρακλείου στην Περιφέρεια Κρήτης, του πολεοδομικού ιστού των μητροπολιτικών Δήμων στην Περιφέρεια Αττικής, του Δήμου Πάτρας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος και του Δήμου Καλαμαριάς στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η ψηφιοποίηση του αρχείου των οποίων θα γίνει στο πλαίσιο του Έργου του Ψηφιακού Χάρτη. Μέσω του τρισδιάστατου χαρτογραφικού υποβάθρου θα πραγματοποιηθεί η γεωμετρική τεκμηρίωση της συνολικής επιφάνειας που καταλαμβάνουν όλα τα κτίρια καθώς επίσης και του υψομέτρου τους, επομένως και του συνολικού τους εμβαδού. Η πληροφορία αυτή σε συνδυασμό με δεδομένα μετρήσεων στο πεδίο, θα οδηγήσει στην ταυτοποίηση των αποτελεσμάτων με τα επίσημα καταχωρημένα στοιχεία της βάσης των Δημοτικών Τελών μέσω των λογαριασμών ηλεκτροδότησης και στη βάση αυθαιρέτων του ΤΕΕ. Οι περιοχές ενδιαφέροντος του έργου που θα ενισχύσουν με τα γεωγραφικά στοιχεία τον Ψηφιακό Χάρτη είναι οι Δήμοι: 1) Αγκιστρίου, 2) Αίγινας, 3) Ασπροπύργου, 4) Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, 5) Ελευσίνας, 6) Θερμαϊκού, 7) Κασσάνδρας, Κορινθίων, 9) Κρωπίας, 10) Λαρισαίων, 11) Λαυρεωτικής, 12) Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων, 13) Μάνδρας – Ειδυλλίας, 14) Μαραθώνος, 15) Μαρκοπούλου Μεσογαίας, 16) Μεγαρέων, 17) Μυκόνου, 18)Νέας Προποντίδας, 19)Παιανίας, 20)Παλλήνης, 21)Περάματος, 22)Πυλαίας – Χορτιάτη, 23) Ραφήνας – Πικερμίου, 24) Σαλαμίνος, 25) Σαρωνικού, 26) Σκιάθου, 27) Σπάτων, 28) Σπετσών 29) Σύρου – Ερμούπολης, 30) Φυλής, 31) Ωραιοκάστρου, και 32) Ωρωπού. Συνολικά σχετικά με τη γεωμετρική τεκμηρίωση των κτιρίων και την ενίσχυση της πληροφορίας στη βάση δεδομένων του ψηφιακού Χάρτη, το έργο αναφέρεται σε 32 Δήμους, 82 Δημοτικές Ενότητες, και περίπου 550.000 κτίρια (490.845 σύμφωνα με την απογραφή της ΕΣΥΕ του 2011 προσαυξημένα κατά 10% λόγω της παρέλευσης 10ετίας). Όπως αναφέρεται στην προκήρυξη, από το Νοέμβριο του 2018 όλες οι οικοδομικές άδειες εκδίδονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά και όλα τα σχέδια, μελέτες δικαιολογητικά και διοικητικές πράξεις τηρούνται ψηφιακά στο σύστημα e - Άδειες του οποίου πάροχος είναι το ΤΕΕ. Επίσης στο σύστημα καταγραφής των αυθαιρέτων, που επίσης τηρεί το ΤΕΕ, έχουν τεκμηριωθεί ηλεκτρονικά περισσότερα από ένα εκατομμύριο αυθαίρετες κατασκευές. Με το Νόμο 4782/2021 άρθρο 214 θεσπίστηκε η ψηφιοποίηση σε ηλεκτρονική μορφή των φυσικών φακέλων των οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες μέχρι τη θέση σε ισχύ του πληροφοριακού συστήματος e-Άδειες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των συνοδευτικών εγγράφων και των μελετών, και η υποχρεωτική καταχώρησή τους στο πληροφοριακό σύστημα e-Άδειες μέχρι την 31η.12.2023. Η προθεσμία αυτή δύναται να παρατείνεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και πάντως σε κάθε περίπτωση όχι πέραν της 31ης.12.2025. Με το εδάφιο 2 του ίδιου άρθρου κατέστη δυνατή η ανάθεση της υλοποίησης του σχετικού Έργου στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών. Με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 4226/Β/14-9-2021) των Οικονομικών, Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υποδομών και Μεταφορών, ανατέθηκε η υλοποίηση του Έργου της Ψηφιοποίησης των φακέλων των οικοδομικών αδειών στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ). Το ΤΕΕ Λειτουργεί ως Αναθέτουσα Αρχή για την προκήρυξη των σχετικών διαγωνισμών σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, για την ψηφιοποίηση σε ηλεκτρονική μορφή και καταχώριση στο πληροφοριακό σύστημα e-Άδειες του αρχείου των υπηρεσιών στις οποίες βρίσκονται οι φυσικοί φάκελοι των οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί μέχρι τη θέση σε ισχύ του πληροφοριακού συστήματος e-Άδειες. Επιπλέον με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/31224/333/2020, ΦΕΚ 1173/Β/6-4- 2020) των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ορίστηκε η ανάπτυξη, η τήρηση, η ενημέρωση και η λειτουργία του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη ανατίθενται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ). Επίσης, συγκροτείται Συντονιστική Επιτροπή Εποπτείας – της οποίας προεδρεύει στέλεχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας – και απαρτίζεται από εκπροσώπους του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, του ΤΕΕ και του Ελληνικού Κτηματολογίου. Το φυσικό αρχείο των πολεοδομιών περιλαμβάνει μεγάλο πλήθος φακέλων των οποίων η φύλαξη, η αναζήτηση εγγράφων από πολίτες και μηχανικούς κοστίζει δεκάδες εκατομμύρια ανά έτος. Επιπρόσθετα στα προηγούμενα το φυσικό αρχείο απειλείται από φυσικές καταστροφές (έχει συμβεί αρκετές φορές) αλλά και από την φυσική γήρανση του χαρτιού που επέρχεται με τον χρόνο. Σκοπός είναι η προστασία και διαφύλαξη των έντυπων αρχείων αφενός, καθώς το πέρας των ετών και οι χώροι αποθήκευσης τους προκαλούν τη φυσική φθορά των εγγράφων και αφετέρου η εύκολη πρόσβαση και διάθεση / αξιοποίηση των στοιχείων, καθώς ο μεγάλος τους όγκος καθιστά δύσκολη την αναζήτηση στοιχείων από τους ενδιαφερομένους. Η υλοποίηση του έργου περιλαμβάνει τις παρακάτω Φάσεις: 1) Φάση Α: Μελέτη Εφαρμογής, με διάρκεια δύο (2) μηνών. 2) Φάση Β - Εγκατάσταση υλικοτεχνικής υποδομής - Εκπαίδευση υπεύθυνων σάρωσης & καταχώρησης, με διάρκεια δύο (2) μηνών. 3) Φάση Γ - Σάρωση και τεκμηρίωση Εγγράφων, με διάρκεια τριάντα (30) μηνών. 4) Φάση Δ - Καταχώρηση Εγγράφων, με διάρκεια τριάντα (30) μηνών. 5) Φάση Ε – Γεωκωδικοποίηση Αδειών Δόμησης, με διάρκεια τριάντα (30) μηνών. 6) Φάση ΣΤ – Μητρώο κτιρίων νέων περιοχών, με διάρκεια τριάντα (30) μηνών. Η εκτιμώμενη αξία της συμφωνία – πλαίσιο, χωρίς τα δικαιώματα προαίρεσης, ανέρχεται στο ποσό των 150.737.755,42 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24% (προϋπολογισμός χωρίς ΦΠΑ: 121.562.705,99 €, ΦΠΑ: 29.175.049,44 €). Το δικαίωμα προαίρεσης αναλύεται ως εξής: -Αύξηση του φυσικού αντικειμένου του έργου, με αντίστοιχη αύξηση του συμβατικού τιμήματος έως ποσού που δεν θα υπερβεί σε καμία περίπτωση το πενήντα τοις εκατό (50%) του προϋπολογισμού του Έργου, όπως καθορίζεται στην παρούσα, και με βάση τις τιμές μονάδας της Οικονομικής Προσφοράς του αναδόχου, ήτοι ανέρχεται το ποσό των €60.781.352,99 μη περιλαμβανομένου ΦΠΑ, με ΦΠΑ €75.368.877,71, ΦΠΑ €14.587.524,72. Η διάρκεια της Συμφωνίας Πλαισίου ορίζεται έως την εξάντληση του προϋπολογισμού της και κατά ανώτατο διάστημα τα τέσσερα (4) έτη από την υπογραφή της. Τα αρχεία των Υπηρεσιών Δόμησης έχουν μεγάλη ανομιομορφία συνθηκών τήρησης και ταξινόμησης. Επίσης δεν υπάρχει καταγραφή μεταβολών των οικοδομικών αδειών πριν την εφαρμογή του πληροφοριακού συστήματος e-άδειες. Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα το έργο έχει βασιστεί στην απογραφή των κτηρίων και των μεγεθών τους που τηρεί η ΕΛΣΤΑΤ και το πραγματικό μέγεθος του έργου θα βασιστεί στα απολογιστικά στοιχεία που θα συλλεγούν κατά την υλοποίηση (κατάσταση εγγράφων, πληρότητα φακέλων, πληρότητα αρχείου κλπ) μέσω επιμέρους εκτελεστικών συμβάσεων. Σε αυτή την κατεύθυνση η επιλογή της Σύναψης Συμφωνίας Πλαισίου για την υλοποίηση του Έργου κρίνεται η προσφορότερη, δεδομένου ότι δημιουργεί το απαραίτητο πλαίσιο για την υλοποίηση του Έργου με βάση τις πραγματικές ανάγκες όπως αυτές θα τεκμηριώνονται με ακρίβεια στην Φάση Α' κάθε εκτελεστικής Σύμβασης. Το Έργο αποτελεί μια σύνθετη και εξαιρετικά πολύπλοκη παρέμβαση που περιλαμβάνει : Α. την ψηφιοποίηση, ψηφιακή καταχώρηση, αρχειοθέτηση και γεωκωδικοποίηση των φακέλων αδειών δόμησης σε όλες τις υπηρεσίες δόμησης της χώρας, Β. την επέκταση του Ψηφιακού Χάρτη σε 32 Δήμους της χώρας με στόχο την ενίσχυση συμπλήρωση του Μητρώου Κτιρίων στην οποία περιλαμβάνονται οι παρακάτω υπηρεσίες : · Σύνταξη νέων επικαιροποιημένων φωτογραμμετρικών υποβάθρων πολύ μεγάλης ανάλυσης · Την αποτύπωση υφιστάμενων κτιρίων και εγκαταστάσεων · Την τεκμηρίωση περιγραφικών στοιχείων και την αντιστοίχιση Μετρητών Ηλεκτροδότησης Κτιρίων · Τη δημιουργία Βάσης δεδομένων και την επεξεργασία και ομογενοποίηση στοιχείων για την ένταξή τους στον Ψηφιακό Χάρτη. Το αντικείμενο αυτό αποτελεί ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο που δεν μπορεί να τμηματοποιηθεί, ούτε να κατατμηθεί γεωγραφικά, χωρίς να προκαλέσει ανυπέρβλητα προβλήματα τόσο στην υλοποίησή του όσο και στην διαλειτουργικότητα των επιμέρους δομικών στοιχείων του, δεδομένου ότι αποτελεί συνδυασμό δράσεων, υπηρεσιών και εργασιών που καταλήγουν σε ενιαία συλλειτουργία σε μια ενοποιημένη κεντρική υποδομή. Επιπρόσθετα, απαιτείται να υλοποιηθεί στο πλαίσιο μιας ενιαίας μεθοδολογίας διαχείρισης και διασφάλισης ποιότητας, ώστε να είναι δυνατή η παραλαβή και λειτουργία του ως ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο. Με αυτήν την έννοια η υλοποίηση του Έργου από ένα οικονομικό φορέα -ο οποίος βέβαια μπορεί να πάρει την μορφή Ένωσης εταιρειών με εξειδικευμένους υπεργολάβους- αποτελεί κρίσιμη παράμετρο για την επίτευξη των στόχων του Έργου.
  20. Οι αστικές περιοχές θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής με τα ακραία φαινόμενα αλλά και να ανασχεδιαστούν για να αντεπεξέλθουν σε συνθήκες πανδημίας. «Ουδέν κακόν αμιγές καλού». Ρητό που συχνά επιβεβαιώνεται, συνδυαστικά με ένα άλλο: «Συν Αθηνά και χείρα κίνει». Οπως στην περίπτωση προσαρμογής του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού σε ακραία καιρικά γεγονότα, τα οποία πυροδότησε τα τελευταία χρόνια η κλιματική αλλαγή, αλλά και στις πρωτόγνωρες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία. Η Ιστορία έχει δείξει ότι η κοινωνία και η πολιτεία μπορούν να απαντήσουν στην πρόκληση μιας καταστροφής, ή στην αντιμετώπιση των συνεπειών της, δημιουργώντας πόλεις ανθεκτικές σε νέες καταστροφές, θωρακισμένες έναντι σεισμών, πλημμυρικών φαινομένων, ακραίων θερμοκρασιών και πυρκαγιών, με κτίρια χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου – με μηδενική ενεργειακή κατανάλωση ή με ιδιοκατανάλωση – και αστικές περιοχές με ζωτικούς ελεύθερους χώρους. Προληπτική οχύρωση Στους σεισμούς, τις τελευταίες δεκαετίες, προστέθηκαν και άλλες καταστροφές – πλημμύρες, καύσωνες, πυρκαγιές – που συνδέονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ετσι, έπειτα από την τραγωδία στο Μάτι εκπονήθηκε Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) που περιλαμβάνει μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και υποστηρικτικά της αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και διαχείρισης συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών και λοιπών απειλών. Αντίστοιχα θα ακολουθήσει η υλοποίηση άλλων οκτώ μελετών ΕΠΣ για άλλες πολύπαθες περιοχές, όπως η Χαλκιδική, το παραλιακό μέτωπο της Ηπείρου κ.ά., προκειμένου να αντιμετωπιστούν ειδικά ή έκτακτα κρίσιμα χωρικά προβλήματα, αλλά και να υιοθετηθεί μια προληπτική οχύρωση των πόλεων – κτιρίων και υποδομών – και κατ’ επέκταση της κοινωνίας και της οικονομίας απέναντι σε ακραία φαινόμενα. Νέα οργάνωση Αλλά και η πανδημία, η οποία επίσης συσχετίζεται, ως έναν βαθμό, με τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στο περιβάλλον, ανέδειξε την ανάγκη νέας οργάνωσης, ειδικά των πυκνοδομημένων, πολυπληθών πόλεων, όσον αφορά τους κοινόχρηστους χώρους και την κινητικότητα. Ετσι ώστε όταν προκύπτουν ανάγκες περιορισμού, ο κόσμος μας να μη συρρικνώνεται στο μέγεθος των σπιτιών μας. Και ειδικά στους δύο μεγάλους αστικούς πυρήνες της χώρας, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, όπου, σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή του 2011, σε μονοκατοικίες άνω των 90 τ.μ. ζει μόλις το 8% των κατοίκων, ενώ το 12% του πληθυσμού τους κατοικεί σε υπόγεια και ισόγεια διαμερίσματα πολυκατοικιών. Μάλιστα οι χώροι πρασίνου ανά κάτοικο περιορίζονται στα 0,96 τ.μ. στην πρωτεύουσα και στα 1,6 τ.μ. στη Θεσσαλονίκη. Ανατροπές Οι σύγχρονες πόλεις δεν σχεδιάστηκαν για να αντεπεξέλθουν σε συνθήκες πανδημίας. Ειδικά στην Ελλάδα, όπου τα μεγάλα αστικά κέντρα διαμορφώθηκαν από την προσφυγική εγκατάσταση μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, την εσωτερική μετανάστευση από τη δεκαετία του ’50 και έπειτα, και την αντιπαροχή που ήρθε ως απάντηση στο πρόβλημα της στέγασης. Την προ COVID εποχή, πόλεις όπως η Αθήνα, με τα εκατομμύρια των πολιτών και τουριστών να μετακινούνται καθημερινά, κατάφερναν να λειτουργούν, με τις όποιες δυσλειτουργίες τους. Oλα όμως φαίνεται ότι ανατρέπονται βάσει της σύγχρονης επιδημιολογικής ιστορίας – γρίπη των πτηνών, γρίπη των χοίρων, SARS, MERS, Ebola, COVID-19 –, η οποία καταδεικνύει πως οι αστικές περιοχές θα πρέπει να ανασχεδιαστούν και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Ηδη από τους πρώτους μήνες που ξέσπασε η πανδημία έγιναν σημαντικές κινήσεις για τη βελτίωση των ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων σε πολλές πόλεις του πλανήτη. View full είδηση
  21. Οι αστικές περιοχές θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής με τα ακραία φαινόμενα αλλά και να ανασχεδιαστούν για να αντεπεξέλθουν σε συνθήκες πανδημίας. «Ουδέν κακόν αμιγές καλού». Ρητό που συχνά επιβεβαιώνεται, συνδυαστικά με ένα άλλο: «Συν Αθηνά και χείρα κίνει». Οπως στην περίπτωση προσαρμογής του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού σε ακραία καιρικά γεγονότα, τα οποία πυροδότησε τα τελευταία χρόνια η κλιματική αλλαγή, αλλά και στις πρωτόγνωρες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία. Η Ιστορία έχει δείξει ότι η κοινωνία και η πολιτεία μπορούν να απαντήσουν στην πρόκληση μιας καταστροφής, ή στην αντιμετώπιση των συνεπειών της, δημιουργώντας πόλεις ανθεκτικές σε νέες καταστροφές, θωρακισμένες έναντι σεισμών, πλημμυρικών φαινομένων, ακραίων θερμοκρασιών και πυρκαγιών, με κτίρια χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου – με μηδενική ενεργειακή κατανάλωση ή με ιδιοκατανάλωση – και αστικές περιοχές με ζωτικούς ελεύθερους χώρους. Προληπτική οχύρωση Στους σεισμούς, τις τελευταίες δεκαετίες, προστέθηκαν και άλλες καταστροφές – πλημμύρες, καύσωνες, πυρκαγιές – που συνδέονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ετσι, έπειτα από την τραγωδία στο Μάτι εκπονήθηκε Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) που περιλαμβάνει μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και υποστηρικτικά της αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και διαχείρισης συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών και λοιπών απειλών. Αντίστοιχα θα ακολουθήσει η υλοποίηση άλλων οκτώ μελετών ΕΠΣ για άλλες πολύπαθες περιοχές, όπως η Χαλκιδική, το παραλιακό μέτωπο της Ηπείρου κ.ά., προκειμένου να αντιμετωπιστούν ειδικά ή έκτακτα κρίσιμα χωρικά προβλήματα, αλλά και να υιοθετηθεί μια προληπτική οχύρωση των πόλεων – κτιρίων και υποδομών – και κατ’ επέκταση της κοινωνίας και της οικονομίας απέναντι σε ακραία φαινόμενα. Νέα οργάνωση Αλλά και η πανδημία, η οποία επίσης συσχετίζεται, ως έναν βαθμό, με τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στο περιβάλλον, ανέδειξε την ανάγκη νέας οργάνωσης, ειδικά των πυκνοδομημένων, πολυπληθών πόλεων, όσον αφορά τους κοινόχρηστους χώρους και την κινητικότητα. Ετσι ώστε όταν προκύπτουν ανάγκες περιορισμού, ο κόσμος μας να μη συρρικνώνεται στο μέγεθος των σπιτιών μας. Και ειδικά στους δύο μεγάλους αστικούς πυρήνες της χώρας, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, όπου, σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή του 2011, σε μονοκατοικίες άνω των 90 τ.μ. ζει μόλις το 8% των κατοίκων, ενώ το 12% του πληθυσμού τους κατοικεί σε υπόγεια και ισόγεια διαμερίσματα πολυκατοικιών. Μάλιστα οι χώροι πρασίνου ανά κάτοικο περιορίζονται στα 0,96 τ.μ. στην πρωτεύουσα και στα 1,6 τ.μ. στη Θεσσαλονίκη. Ανατροπές Οι σύγχρονες πόλεις δεν σχεδιάστηκαν για να αντεπεξέλθουν σε συνθήκες πανδημίας. Ειδικά στην Ελλάδα, όπου τα μεγάλα αστικά κέντρα διαμορφώθηκαν από την προσφυγική εγκατάσταση μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, την εσωτερική μετανάστευση από τη δεκαετία του ’50 και έπειτα, και την αντιπαροχή που ήρθε ως απάντηση στο πρόβλημα της στέγασης. Την προ COVID εποχή, πόλεις όπως η Αθήνα, με τα εκατομμύρια των πολιτών και τουριστών να μετακινούνται καθημερινά, κατάφερναν να λειτουργούν, με τις όποιες δυσλειτουργίες τους. Oλα όμως φαίνεται ότι ανατρέπονται βάσει της σύγχρονης επιδημιολογικής ιστορίας – γρίπη των πτηνών, γρίπη των χοίρων, SARS, MERS, Ebola, COVID-19 –, η οποία καταδεικνύει πως οι αστικές περιοχές θα πρέπει να ανασχεδιαστούν και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Ηδη από τους πρώτους μήνες που ξέσπασε η πανδημία έγιναν σημαντικές κινήσεις για τη βελτίωση των ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων σε πολλές πόλεις του πλανήτη.
  22. Εάν προκληθεί ζημιά σε τρίτο πρόσωπο από κτίριο όπου δεν έχει γίνει αυτοψία, οι Περιφερειακές Ενότητες θα αποζημιώσουν για καταστροφές και για ηθική βλάβη - Το ΣτΕ το απασχόλησε περίπτωση αποκόλλησης πρόσοψης κτιρίου στην Κηφισιά κατά τη διάρκεια σεισμού, που τραυμάτισε οδηγό και κατέστρεψε το αυτοκίνητό του - Το ΣτΕ απεφάνθη ότι έχει δίκιο ο οδηγός, καθώς δεν είχε γίνει αυτοψία στο κτίριο από την Πολεοδομία Οι πολεοδομικές υπηρεσίες υποχρεούνται τουλάχιστον μία φορά, κατά το στάδιο της κατασκευής και αποπεράτωσης μιας οικοδομής (και σίγουρα πριν από το στάδιο της ρευματοδότησης), να διενεργούν αυτοψία. Σε περίπτωση, όμως, που δεν υλοποιηθεί αυτή και προκληθεί ζημιά σε τρίτο πρόσωπο (π.χ. λόγω αποκόλλησης τμήματος της οικοδομής) από οικοδομή που δεν έχει ελεγχθεί, τότε υπεύθυνες να αποζημιώνουν το θύμα είναι οι περιφέρειες (πρώην νομαρχίες), σύμφωνα με το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η απόφαση του Α’ Τμήματος του ΣτΕ, ερμηνεύοντας και εφαρμόζοντας την πολεοδομική νομοθεσία, συμβάλλει στην προσπάθεια να αποτραπούν οι αυθαίρετες κατασκευές σε οικοδομές που ανεγείρονται μεν με νόμιμη οικοδομική άδεια, αλλά υπάρχουν υπερβάσεις που πολλές φορές επιβαρύνουν ανεξέλεγκτα τον φέροντα οργανισμό των κτιρίων. Παράλληλα, όμως, η απόφαση αυτή ενεργοποιεί τις πολεοδομίες ώστε να διενεργούν τους προβλεπόμενους επιτόπιους έλεγχους στις οικοδομές. Την ίδια στιγμή προστατεύει αλλά και θέτει προ των ατομικών τους ευθυνών τους απασχολούμενους στις πολεοδομίες, αφού τα ποσά που επιδικάζονται σε βάρος των Περιφερειών από τα δικαστήρια καταλογίζονται στη συνέχεια από Ελεγκτικό Συνέδριο ακόμα και σε ατομικό επίπεδο. Τον Σεπτέμβριο του 1999 οδηγός κινούνταν με το αυτοκίνητό του σε δρόμο της Νέας Κηφισιάς (περιοχή Αδάμες). Ενώ λοιπόν βρισκόταν μπροστά από τριώροφο κτίριο, έγινε ο γνωστός ισχυρός σεισμός μεγέθους 5,9 Ρίχτερ, οπότε το κτίριο πήρε κλίση και αποκολλήθηκαν μεγάλα κομμάτια της πρόσοψής του, τα οποία έπεσαν πάνω στο διερχόμενο αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα το όχημα να υποστεί μεγάλες υλικές ζημιές και ο οδηγός να τραυματιστεί σοβαρά. Τον Σεπτέμβριο του 2004 ο οδηγός κατέθεσε αγωγή στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών σε βάρος της Πολεοδομίας της Νομαρχίας Αθηνών (νυν Περιφερειακή Ενότητα), υποστηρίζοντας ότι τα όσα που υπέστησαν ο ίδιος και το αυτοκίνητό του οφείλονται αποκλειστικά σε παραλείψεις των αρμόδιων οργάνων της, τα οποία δεν ήλεγξαν, όπως όφειλαν, την επίμαχη οικοδομή μετά την αποπεράτωσή της (ή και μεταγενέστερα), ώστε να εντοπίσουν τις υπερβάσεις τής οικοδομικής της άδειας (αυθαίρετες κατασκευές) και να επιβάλουν τις προβλεπόμενες από τη νομοθεσία κυρώσεις περί ανέγερσης αυθαίρετων κατασκευών (κατεδάφιση, πρόστιμα, κ.λπ.). Επικαλέστηκε ότι το τριώροφο κτίριο ήταν κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό που προέβλεπε η οικοδομική άδεια, ενώ υπήρχαν και αποκλίσεις από τα επίσημα εγκεκριμένα από την Πολεοδομία σχέδια σε όλους τους ορόφους. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι στο υπόγειο υπήρχε υπέρβαση κατά 98,24 τ.μ., στο ισόγειο κατά 14,14 τ.μ. και στον 3ο όροφο κατά 55,40 τ.μ. Την ίδια στιγμή υπήρχαν σημαντικές αποκλίσεις στον 1ο και 2ο όροφο με πρόσθετα εσωτερικά στοιχεία και διαρρυθμίσεις, ενώ γενικά υπήρχαν κατασκευαστικές πλημμέλειες που επηρέασαν καταλυτικά τη στατική δομή όλου του κτιρίου. Προσκόμισε ακόμη στο δικαστήριο στοιχεία (τεχνικές εκθέσεις και πραγματογνωμοσύνες κ.λπ.) σύμφωνα με τα οποία, «είχαν χτιστεί αυθαίρετα επιπλέον 167,78 τ.μ. και είχαν γίνει σημαντικές και αυθαίρετες αλλαγές στις εσωτερικές διαρρυθμίσεις των ορόφων και ιδίως στον 3ο όροφο και ότι το μέγεθος των βλαβών οφειλόταν σε πλημμελή κατασκευή του φέροντος οργανισμού και στην επιβάρυνση, που αυτός δέχτηκε λόγω των παραβάσεων αυτών». Κατόπιν αυτών ζήτησε να του καταβληθεί, έντοκα, αποζημίωση 44.319 ευρώ και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης εξαιτίας του τραυματισμού του και της καταστροφής του αυτοκινήτου του, όπως και το ποσό των 361.999 ευρώ για την αποκατάσταση της ζημίας του και της ηθικής βλάβης του, θεωρώντας πω ό,τι υπέστη οφείλεται «σε πράξεις και παραλείψεις οργάνων των πολεοδομικών υπηρεσιών» (συνολικά 406.318 ευρώ). Το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών απέρριψε την αίτηση του οδηγού κρίνοντας ότι «ο κατασταλτικός έλεγχος δεν διενεργείται από την πολεοδομική αρχή αυτεπάγγελτα σε όλα τα κτίρια της χωρικής της αρμοδιότητας, αλλά αφού προηγουμένως υποβληθεί σε αυτήν έγγραφη δήλωση εκ μέρους του ιδιοκτήτη του έργου και του επιβλέποντος μηχανικού για τη γνωστοποίηση της (μερικής ή ολικής) περάτωσης ή της διακοπής των σχετικών οικοδομικών εργασιών». Ωστόσο, το ΣτΕ (με προεδρεύουσα τη σύμβουλο Επικρατείας Αννα Καλογεροπούλου και εισηγήτρια η επίσης σύμβουλος Επικρατείας Ολγα Ζύγουρα) αναίρεσε την εφετειακή απόφαση, ως μη νόμιμη και την ανέπεμψε για νέα κρίση στο Εφετείο. Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν ότι το Εφετείο έσφαλε αποφαινόμενο ότι «η αρμόδια πολεοδομική αρχή δεν ήταν υποχρεωμένη να προβεί σε κατασταλτικό ή και μεταγενέστερο έλεγχο της οικοδομής, προτού γνωστοποιηθεί σε αυτή η περάτωση ή η διακοπή των οικοδομικών εργασιών και εν γένει η υπάρχουσα πραγματική κατάσταση αυτής» και έτσι τα πολεοδομικά όργανα, «μη διενεργώντας αυτεπάγγελτα έλεγχο, ουδεμία νόμιμη υποχρέωσή τους παρέλειψαν». Κατόπιν αυτών, το ΣτΕ υπογραμμίζει ότι «οι πολεοδομικές υπηρεσίες υποχρεούνται εκ του νόμου τουλάχιστον μία φορά, κατά το στάδιο της κατασκευής και αποπερατώσεως της οικοδομής, να διενεργούν αυτοψία για να διαπιστώνουν οποιαδήποτε ασυμφωνία μεταξύ των εκτελούμενων εργασιών και των εγκριθεισών μελετών και να επισημαίνουν οποιεσδήποτε παραλείψεις και σφάλματα και να διατάξουν τη λήψη των κατάλληλων μέτρων προς επανόρθωσή τους». Συνεπώς, η εφετειακή απόφαση, κρίνοντας ότι δεν συνέτρεχε παράλειψη των πολεοδομικών αρχών να διενεργήσουν αυτοψία, «εσφαλμένως ερμήνευσε και εφήρμοσε» τις πολεοδομικές διατάξεις. View full είδηση
  23. Εάν προκληθεί ζημιά σε τρίτο πρόσωπο από κτίριο όπου δεν έχει γίνει αυτοψία, οι Περιφερειακές Ενότητες θα αποζημιώσουν για καταστροφές και για ηθική βλάβη - Το ΣτΕ το απασχόλησε περίπτωση αποκόλλησης πρόσοψης κτιρίου στην Κηφισιά κατά τη διάρκεια σεισμού, που τραυμάτισε οδηγό και κατέστρεψε το αυτοκίνητό του - Το ΣτΕ απεφάνθη ότι έχει δίκιο ο οδηγός, καθώς δεν είχε γίνει αυτοψία στο κτίριο από την Πολεοδομία Οι πολεοδομικές υπηρεσίες υποχρεούνται τουλάχιστον μία φορά, κατά το στάδιο της κατασκευής και αποπεράτωσης μιας οικοδομής (και σίγουρα πριν από το στάδιο της ρευματοδότησης), να διενεργούν αυτοψία. Σε περίπτωση, όμως, που δεν υλοποιηθεί αυτή και προκληθεί ζημιά σε τρίτο πρόσωπο (π.χ. λόγω αποκόλλησης τμήματος της οικοδομής) από οικοδομή που δεν έχει ελεγχθεί, τότε υπεύθυνες να αποζημιώνουν το θύμα είναι οι περιφέρειες (πρώην νομαρχίες), σύμφωνα με το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η απόφαση του Α’ Τμήματος του ΣτΕ, ερμηνεύοντας και εφαρμόζοντας την πολεοδομική νομοθεσία, συμβάλλει στην προσπάθεια να αποτραπούν οι αυθαίρετες κατασκευές σε οικοδομές που ανεγείρονται μεν με νόμιμη οικοδομική άδεια, αλλά υπάρχουν υπερβάσεις που πολλές φορές επιβαρύνουν ανεξέλεγκτα τον φέροντα οργανισμό των κτιρίων. Παράλληλα, όμως, η απόφαση αυτή ενεργοποιεί τις πολεοδομίες ώστε να διενεργούν τους προβλεπόμενους επιτόπιους έλεγχους στις οικοδομές. Την ίδια στιγμή προστατεύει αλλά και θέτει προ των ατομικών τους ευθυνών τους απασχολούμενους στις πολεοδομίες, αφού τα ποσά που επιδικάζονται σε βάρος των Περιφερειών από τα δικαστήρια καταλογίζονται στη συνέχεια από Ελεγκτικό Συνέδριο ακόμα και σε ατομικό επίπεδο. Τον Σεπτέμβριο του 1999 οδηγός κινούνταν με το αυτοκίνητό του σε δρόμο της Νέας Κηφισιάς (περιοχή Αδάμες). Ενώ λοιπόν βρισκόταν μπροστά από τριώροφο κτίριο, έγινε ο γνωστός ισχυρός σεισμός μεγέθους 5,9 Ρίχτερ, οπότε το κτίριο πήρε κλίση και αποκολλήθηκαν μεγάλα κομμάτια της πρόσοψής του, τα οποία έπεσαν πάνω στο διερχόμενο αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα το όχημα να υποστεί μεγάλες υλικές ζημιές και ο οδηγός να τραυματιστεί σοβαρά. Τον Σεπτέμβριο του 2004 ο οδηγός κατέθεσε αγωγή στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών σε βάρος της Πολεοδομίας της Νομαρχίας Αθηνών (νυν Περιφερειακή Ενότητα), υποστηρίζοντας ότι τα όσα που υπέστησαν ο ίδιος και το αυτοκίνητό του οφείλονται αποκλειστικά σε παραλείψεις των αρμόδιων οργάνων της, τα οποία δεν ήλεγξαν, όπως όφειλαν, την επίμαχη οικοδομή μετά την αποπεράτωσή της (ή και μεταγενέστερα), ώστε να εντοπίσουν τις υπερβάσεις τής οικοδομικής της άδειας (αυθαίρετες κατασκευές) και να επιβάλουν τις προβλεπόμενες από τη νομοθεσία κυρώσεις περί ανέγερσης αυθαίρετων κατασκευών (κατεδάφιση, πρόστιμα, κ.λπ.). Επικαλέστηκε ότι το τριώροφο κτίριο ήταν κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό που προέβλεπε η οικοδομική άδεια, ενώ υπήρχαν και αποκλίσεις από τα επίσημα εγκεκριμένα από την Πολεοδομία σχέδια σε όλους τους ορόφους. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι στο υπόγειο υπήρχε υπέρβαση κατά 98,24 τ.μ., στο ισόγειο κατά 14,14 τ.μ. και στον 3ο όροφο κατά 55,40 τ.μ. Την ίδια στιγμή υπήρχαν σημαντικές αποκλίσεις στον 1ο και 2ο όροφο με πρόσθετα εσωτερικά στοιχεία και διαρρυθμίσεις, ενώ γενικά υπήρχαν κατασκευαστικές πλημμέλειες που επηρέασαν καταλυτικά τη στατική δομή όλου του κτιρίου. Προσκόμισε ακόμη στο δικαστήριο στοιχεία (τεχνικές εκθέσεις και πραγματογνωμοσύνες κ.λπ.) σύμφωνα με τα οποία, «είχαν χτιστεί αυθαίρετα επιπλέον 167,78 τ.μ. και είχαν γίνει σημαντικές και αυθαίρετες αλλαγές στις εσωτερικές διαρρυθμίσεις των ορόφων και ιδίως στον 3ο όροφο και ότι το μέγεθος των βλαβών οφειλόταν σε πλημμελή κατασκευή του φέροντος οργανισμού και στην επιβάρυνση, που αυτός δέχτηκε λόγω των παραβάσεων αυτών». Κατόπιν αυτών ζήτησε να του καταβληθεί, έντοκα, αποζημίωση 44.319 ευρώ και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης εξαιτίας του τραυματισμού του και της καταστροφής του αυτοκινήτου του, όπως και το ποσό των 361.999 ευρώ για την αποκατάσταση της ζημίας του και της ηθικής βλάβης του, θεωρώντας πω ό,τι υπέστη οφείλεται «σε πράξεις και παραλείψεις οργάνων των πολεοδομικών υπηρεσιών» (συνολικά 406.318 ευρώ). Το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών απέρριψε την αίτηση του οδηγού κρίνοντας ότι «ο κατασταλτικός έλεγχος δεν διενεργείται από την πολεοδομική αρχή αυτεπάγγελτα σε όλα τα κτίρια της χωρικής της αρμοδιότητας, αλλά αφού προηγουμένως υποβληθεί σε αυτήν έγγραφη δήλωση εκ μέρους του ιδιοκτήτη του έργου και του επιβλέποντος μηχανικού για τη γνωστοποίηση της (μερικής ή ολικής) περάτωσης ή της διακοπής των σχετικών οικοδομικών εργασιών». Ωστόσο, το ΣτΕ (με προεδρεύουσα τη σύμβουλο Επικρατείας Αννα Καλογεροπούλου και εισηγήτρια η επίσης σύμβουλος Επικρατείας Ολγα Ζύγουρα) αναίρεσε την εφετειακή απόφαση, ως μη νόμιμη και την ανέπεμψε για νέα κρίση στο Εφετείο. Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν ότι το Εφετείο έσφαλε αποφαινόμενο ότι «η αρμόδια πολεοδομική αρχή δεν ήταν υποχρεωμένη να προβεί σε κατασταλτικό ή και μεταγενέστερο έλεγχο της οικοδομής, προτού γνωστοποιηθεί σε αυτή η περάτωση ή η διακοπή των οικοδομικών εργασιών και εν γένει η υπάρχουσα πραγματική κατάσταση αυτής» και έτσι τα πολεοδομικά όργανα, «μη διενεργώντας αυτεπάγγελτα έλεγχο, ουδεμία νόμιμη υποχρέωσή τους παρέλειψαν». Κατόπιν αυτών, το ΣτΕ υπογραμμίζει ότι «οι πολεοδομικές υπηρεσίες υποχρεούνται εκ του νόμου τουλάχιστον μία φορά, κατά το στάδιο της κατασκευής και αποπερατώσεως της οικοδομής, να διενεργούν αυτοψία για να διαπιστώνουν οποιαδήποτε ασυμφωνία μεταξύ των εκτελούμενων εργασιών και των εγκριθεισών μελετών και να επισημαίνουν οποιεσδήποτε παραλείψεις και σφάλματα και να διατάξουν τη λήψη των κατάλληλων μέτρων προς επανόρθωσή τους». Συνεπώς, η εφετειακή απόφαση, κρίνοντας ότι δεν συνέτρεχε παράλειψη των πολεοδομικών αρχών να διενεργήσουν αυτοψία, «εσφαλμένως ερμήνευσε και εφήρμοσε» τις πολεοδομικές διατάξεις.
  24. Η διαδικασία διενεργείται από την ΕΛΣΤΑΤ, όπως κάθε δέκα χρόνια, με στόχο τη συγκέντρωση στοιχείων για τα δημογραφικά, οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού της Ελλάδας. Σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία της απογραφής πληθυσμού και κατοικιών 2021, ενώ αρκετοί πολίτες έχουν απορίες αναφορικά με τα στοιχεία που πρέπει να δηλώσουν ως προς τις κατοικίες τους και τυχόν πολεοδομικές αυθαιρεσίες. Η διαδικασία διενεργείται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, όπως κάθε δέκα χρόνια, με στόχο τη συγκέντρωση στοιχείων για τα δημογραφικά, οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού της Ελλάδας, καθώς και για τη σύνθεση των νοικοκυριών και τις συνθήκες διαβίωσής τους. Στην απογραφή του 2011 ο μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδας ήταν 10.816.286. Η απογραφή, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, θα διενεργηθεί λαμβάνοντας υπόψη τις υγειονομικές συνθήκες που προκάλεσε ο κορωνοϊός.Έτσι, φέτος, για πρώτη φορά, θα υπάρχει η δυνατότητα να απογράψουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας και τα μέλη του νοικοκυριού μας (ηλεκτρονική αυτοαπογραφή). Ένας απογραφέας της ΕΛΣΤΑΤ θα εναποθέσει έναν κλειστό φάκελο σε κάθε οικία, διαμέρισμα ή άλλου είδους κατάλυμα με έναν μοναδικό κωδικό αριθμό που θα αντιστοιχεί στη συγκεκριμένη κατοικία. Στη συνέχεια, ένας εκπρόσωπος του νοικοκυριού θα μπορεί να εισέλθει στην ειδική εφαρμογή της απογραφής, μέσω του gov.gr χρησιμοποιώντας τον μοναδικό αυτόν κωδικό και τους κωδικούς taxis ώστε να συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο για το νοικοκυριό και τα μέλη του. Όσοι πολίτες, για οποιονδήποτε λόγο, δεν μπορέσουν να απογραφούν μόνοι τους ηλεκτρονικά, θα απογραφούν με τη μέθοδο «πόρτα-πόρτα», με φυσική παρουσία του απογραφέα της ΕΛΣΤΑΤ. Ως προς τη δήλωση των κτισμάτων, η ΕΛΣΤΑΤ με ερωταπαντήσεις αποσαφηνίζει ποια στοιχεία και γιατί δηλώνονται Ποια κτίσματα καταγράφονται στην Απογραφή Κτιρίων; Στην Απογραφή Κτιρίων καταγράφονται όλα τα κτίρια ανεξαρτήτως χρήσης με επιφάνεια 4 τ.μ. και άνω, που έχουν στέγη και τοίχους και έχουν κατασκευαστεί να είναι οικοδομικώς σταθερά για τουλάχιστον 10 έτη. Καταγράφονται οι ημιτελείς κατοικίες και οι οικοδομές; Για να καταγραφεί ένα κτίριο που βρίσκεται στο στάδιο της κατασκευής του θα πρέπει να έχει στέγη και τοίχους. Δεν θυμάμαι το έτος κατασκευής του σπιτιού μου / της πολυκατοικίας μου. Τί πρέπει να κάνω; Δεν ζητείται το έτος αλλά η περίοδος κατασκευής του κτιρίου και ο Ερευνητής της ΕΛΣΤΑΤ (τομεάρχης) θα σας βοηθήσει θυμίζοντας σημαντικά γεγονότα του παρελθόντος. Μπορείτε να ελέγξετε το ερωτηματολόγιο της Απογραφής Κτιρίων εδώ Γιατί δεν λαμβάνετε τα απαραίτητα στοιχεία από το «Ελληνικό Κτηματολόγιο»; Οι διαδικασίες κτηματογράφησης δεν έχουν ολοκληρωθεί για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Επιπλέον, οι πληροφορίες που συλλέγονται στο πλαίσιο αυτής δεν καλύπτουν τις ανάγκες της Απογραφής Κτιρίων. Γιατί δεν λαμβάνετε τα απαραίτητα στοιχεία από τις Εφορίες και την ΑΑΔΕ; Τα στοιχεία που συλλέγουν οι Εφορίες αφορούν σε επίπεδο δικαιώματος των φορολογούμενων και όχι στο σύνολο των χαρακτηριστικών των κτιρίων. Πρέπει να δώσω πληροφορίες για τυχόν παραβιάσεις πολεοδομικής νομοθεσίας στο σπίτι μου; Όχι. Καμία τέτοια πληροφορία δεν θα ζητηθεί από τον Ερευνητή της ΕΛΣΤΑT. Μπορείτε να ελέγξετε το ερωτηματολόγιο της Απογραφής Κτιρίων εδώ Το κτίριο ανήκει σε πολλούς κληρονόμους. Χρειάζεται να δηλώσω τις ιδιοκτησίες; Όχι. Καμία τέτοια πληροφορία δεν θα ζητηθεί από τον Ερευνητή της ΕΛΣΤΑΤ. Μπορείτε να ελέγξετε το ερωτηματολόγιο της Απογραφής Κτιρίων εδώ Καταγράφονται και τα αυθαίρετα κτίσματα; Καταγράφονται όλα τα κτίρια ανεξαρτήτως νομιμότητας και χρήσης, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του κτιρίου, δηλαδή έχουν επιφάνεια 4 τ.μ. και άνω, στέγη και τοίχους. Δεν θα ερωτηθείτε από τον Ερευνητή της ΕΛΣΤΑΤ αν το κτίριο είναι αυθαίρετο. Μπορείτε να ελέγξετε το ερωτηματολόγιο της Απογραφής Κτιρίων εδώ Πώς καταγράφονται τα εγκαταλελειμμένα κτίρια; Εάν τα εγκαταλελειμμένα κτίρια δεν είναι ετοιμόρροπα, τότε ο Ερευνητής της ΕΛΣΤΑΤ θα προσπαθήσει να αντλήσει τις πληροφορίες από κάποιον καλά πληροφορημένο γείτονα. Καταγράφονται και οι τόποι λατρείας θρησκειών / δογμάτων; Καταγράφονται και οι ιδιωτικοί ναοί και τόποι λατρείας; Ναι, καταγράφονται όλοι οι τόποι λατρείας εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του κτιρίου. Καταγράφονται όλα τα κτίρια ανεξαρτήτως χρήσης με επιφάνεια 4 τ.μ. και άνω, εφόσον έχουν στέγη και τοίχους. Καταγράφονται και οι αρχαιολογικοί χώροι; Καταγράφονται μόνο τα κτίρια που πληρούν τα χαρακτηριστικά των κτιρίων και βρίσκονται στους αρχαιολογικούς χώρους όπως μουσεία, γραμματείες, εκδοτήρια εισιτηρίων κ.λπ. View full είδηση
  25. Η διαδικασία διενεργείται από την ΕΛΣΤΑΤ, όπως κάθε δέκα χρόνια, με στόχο τη συγκέντρωση στοιχείων για τα δημογραφικά, οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού της Ελλάδας. Σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία της απογραφής πληθυσμού και κατοικιών 2021, ενώ αρκετοί πολίτες έχουν απορίες αναφορικά με τα στοιχεία που πρέπει να δηλώσουν ως προς τις κατοικίες τους και τυχόν πολεοδομικές αυθαιρεσίες. Η διαδικασία διενεργείται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, όπως κάθε δέκα χρόνια, με στόχο τη συγκέντρωση στοιχείων για τα δημογραφικά, οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού της Ελλάδας, καθώς και για τη σύνθεση των νοικοκυριών και τις συνθήκες διαβίωσής τους. Στην απογραφή του 2011 ο μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδας ήταν 10.816.286. Η απογραφή, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, θα διενεργηθεί λαμβάνοντας υπόψη τις υγειονομικές συνθήκες που προκάλεσε ο κορωνοϊός.Έτσι, φέτος, για πρώτη φορά, θα υπάρχει η δυνατότητα να απογράψουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας και τα μέλη του νοικοκυριού μας (ηλεκτρονική αυτοαπογραφή). Ένας απογραφέας της ΕΛΣΤΑΤ θα εναποθέσει έναν κλειστό φάκελο σε κάθε οικία, διαμέρισμα ή άλλου είδους κατάλυμα με έναν μοναδικό κωδικό αριθμό που θα αντιστοιχεί στη συγκεκριμένη κατοικία. Στη συνέχεια, ένας εκπρόσωπος του νοικοκυριού θα μπορεί να εισέλθει στην ειδική εφαρμογή της απογραφής, μέσω του gov.gr χρησιμοποιώντας τον μοναδικό αυτόν κωδικό και τους κωδικούς taxis ώστε να συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο για το νοικοκυριό και τα μέλη του. Όσοι πολίτες, για οποιονδήποτε λόγο, δεν μπορέσουν να απογραφούν μόνοι τους ηλεκτρονικά, θα απογραφούν με τη μέθοδο «πόρτα-πόρτα», με φυσική παρουσία του απογραφέα της ΕΛΣΤΑΤ. Ως προς τη δήλωση των κτισμάτων, η ΕΛΣΤΑΤ με ερωταπαντήσεις αποσαφηνίζει ποια στοιχεία και γιατί δηλώνονται Ποια κτίσματα καταγράφονται στην Απογραφή Κτιρίων; Στην Απογραφή Κτιρίων καταγράφονται όλα τα κτίρια ανεξαρτήτως χρήσης με επιφάνεια 4 τ.μ. και άνω, που έχουν στέγη και τοίχους και έχουν κατασκευαστεί να είναι οικοδομικώς σταθερά για τουλάχιστον 10 έτη. Καταγράφονται οι ημιτελείς κατοικίες και οι οικοδομές; Για να καταγραφεί ένα κτίριο που βρίσκεται στο στάδιο της κατασκευής του θα πρέπει να έχει στέγη και τοίχους. Δεν θυμάμαι το έτος κατασκευής του σπιτιού μου / της πολυκατοικίας μου. Τί πρέπει να κάνω; Δεν ζητείται το έτος αλλά η περίοδος κατασκευής του κτιρίου και ο Ερευνητής της ΕΛΣΤΑΤ (τομεάρχης) θα σας βοηθήσει θυμίζοντας σημαντικά γεγονότα του παρελθόντος. Μπορείτε να ελέγξετε το ερωτηματολόγιο της Απογραφής Κτιρίων εδώ Γιατί δεν λαμβάνετε τα απαραίτητα στοιχεία από το «Ελληνικό Κτηματολόγιο»; Οι διαδικασίες κτηματογράφησης δεν έχουν ολοκληρωθεί για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Επιπλέον, οι πληροφορίες που συλλέγονται στο πλαίσιο αυτής δεν καλύπτουν τις ανάγκες της Απογραφής Κτιρίων. Γιατί δεν λαμβάνετε τα απαραίτητα στοιχεία από τις Εφορίες και την ΑΑΔΕ; Τα στοιχεία που συλλέγουν οι Εφορίες αφορούν σε επίπεδο δικαιώματος των φορολογούμενων και όχι στο σύνολο των χαρακτηριστικών των κτιρίων. Πρέπει να δώσω πληροφορίες για τυχόν παραβιάσεις πολεοδομικής νομοθεσίας στο σπίτι μου; Όχι. Καμία τέτοια πληροφορία δεν θα ζητηθεί από τον Ερευνητή της ΕΛΣΤΑT. Μπορείτε να ελέγξετε το ερωτηματολόγιο της Απογραφής Κτιρίων εδώ Το κτίριο ανήκει σε πολλούς κληρονόμους. Χρειάζεται να δηλώσω τις ιδιοκτησίες; Όχι. Καμία τέτοια πληροφορία δεν θα ζητηθεί από τον Ερευνητή της ΕΛΣΤΑΤ. Μπορείτε να ελέγξετε το ερωτηματολόγιο της Απογραφής Κτιρίων εδώ Καταγράφονται και τα αυθαίρετα κτίσματα; Καταγράφονται όλα τα κτίρια ανεξαρτήτως νομιμότητας και χρήσης, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του κτιρίου, δηλαδή έχουν επιφάνεια 4 τ.μ. και άνω, στέγη και τοίχους. Δεν θα ερωτηθείτε από τον Ερευνητή της ΕΛΣΤΑΤ αν το κτίριο είναι αυθαίρετο. Μπορείτε να ελέγξετε το ερωτηματολόγιο της Απογραφής Κτιρίων εδώ Πώς καταγράφονται τα εγκαταλελειμμένα κτίρια; Εάν τα εγκαταλελειμμένα κτίρια δεν είναι ετοιμόρροπα, τότε ο Ερευνητής της ΕΛΣΤΑΤ θα προσπαθήσει να αντλήσει τις πληροφορίες από κάποιον καλά πληροφορημένο γείτονα. Καταγράφονται και οι τόποι λατρείας θρησκειών / δογμάτων; Καταγράφονται και οι ιδιωτικοί ναοί και τόποι λατρείας; Ναι, καταγράφονται όλοι οι τόποι λατρείας εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του κτιρίου. Καταγράφονται όλα τα κτίρια ανεξαρτήτως χρήσης με επιφάνεια 4 τ.μ. και άνω, εφόσον έχουν στέγη και τοίχους. Καταγράφονται και οι αρχαιολογικοί χώροι; Καταγράφονται μόνο τα κτίρια που πληρούν τα χαρακτηριστικά των κτιρίων και βρίσκονται στους αρχαιολογικούς χώρους όπως μουσεία, γραμματείες, εκδοτήρια εισιτηρίων κ.λπ.
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.