Αναζήτηση στην κοινότητα

Συνολικά 114 πρόωροι θάνατοι θα αποτρέπονταν κάθε χρόνο στη Θεσσαλονίκη εάν υπήρχαν επαρκείς χώροι πρασίνου, όπως προστάζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας (ISGlobal) της Βαρκελώνης, η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στην 30ή θέση ανάμεσα σε 1.000 πόλεις από 31 χώρες με την υψηλότερη θνησιμότητα λόγω απουσίας πράσινων χώρων, όπως πάρκα, πλατείες και αστικοί κήποι. Ο ΠΟΥ συνιστά την καθολική πρόσβαση των κατοίκων των πόλεων σε χώρους πρασίνου, θέτοντας ως ελάχιστο όριο την ύπαρξη πράσινου χώρου έκτασης τουλάχιστον μισού εκταρίου (δηλαδή 5.000 τ.μ. ή αλλιώς πέντε στρέμματα) σε απόσταση 300 μέτρων, σε ευθεία γραμμή, από κάθε σπίτι. Επίσης, η μελέτη του Ινστιτούτου συμπεραίνει ότι για να υλοποιηθεί αυτή η σύσταση τουλάχιστον το 25% της επιφάνειας μιας πόλης πρέπει να καλύπτεται από πράσινο. Συγκεκριμένα, η Θεσσαλονίκη κατατάσσεται στην 27η θέση μεταξύ 1.000 πόλεων από 31 χώρες της Ευρώπης σε θνησιμότητα λόγω έλλειψης πρασίνου. Μόλις το 19,37% της μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης αποτελείται από πράσινους χώρους, ενώ το 86,14% των Θεσσαλονικέων ζουν σε περιοχές που διαθέτουν πράσινους χώρους σε λιγότερο από το 25% της συνολικής επιφάνειας που καλύπτουν. Οι Σέρρες την 3η χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη Ωστόσο, στην Ελλάδα υπάρχουν και... πολύ χειρότερα. Ο λόγος για τις Σέρρες, που κατέχουν την τρίτη χειρότερη επίδοση στην κατάταξη θνησιμότητας εξαιτίας των χώρων πρασίνου της. Πιο συγκεκριμένα, οι Σέρρες καλύπτονται κατά 26,16% από τέτοιους χώρους και το 73,97% του πληθυσμού ζει σε περιοχή με πράσινους χώρους μικρότερους από το 25% της επιφάνειας του αστικού ιστού. Ως αποτέλεσμα του μη επαρκούς πρασίνου, οι Σέρρες δεν αποφεύγουν 16 πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο. Μόνον οι πόλεις Κάντιθ στην Ισπανία και Ουόρδινγκ της Βρετανίας καταγράφουν χειρότερες επιδόσεις, ευρισκόμενες στην 1η και 2η θέση της κατάταξης αντίστοιχα. Σαφώς χειρότερη εικόνα από αυτήν της Θεσσαλονίκης παρουσιάζει η Αθήνα, η οποία, από τη 10η θέση, θεωρείται μια από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες με τη μεγαλύτερη αναλογία θανάτων σχετιζόμενων με την έλλειψη προσβάσιμου πράσινου, σύμφωνα πάντα με τα συμπεράσματα της έρευνας. Η πρωτεύουσα θα μπορούσε να αποτρέπει 643 θανάτους κάθε χρόνο εάν πολλαπλασίαζε το πράσινό της, το οποίο σήμερα καλύπτει μόνον το 20,38% της συνολικής μητροπολιτικής επιφάνειάς της. Ακολουθούν κατά σειρά: Κατερίνη στην 40ή θέση (θα απέφευγε 9 θανάτους) Βόλος στην 89η θέση (θα απέφευγε 11 θανάτους) Ηράκλειο στην 125η θέση (θα απέφευγε 16 θανάτους) Χανιά στην 157η θέση (θα απέφευγαν 6 θανάτους) Τρίκαλα στην 198η θέση (θα απέφευγαν 8 θανάτους) Ξάνθη στην 230η θέση (θα απέφευγε 5 θανάτους) Καβάλα στην 318η θέση (θα απέφευγε 6 θανάτους) Ιωάννινα στην 406η θέση (θα απέφευγαν 6 θανάτους) Λάρισα στην 418η θέση (θα απέφευγε 12 θανάτους) Καλαμάτα στην 441η θέση (θα απέφευγε 5 θανάτους) Πάτρα στην 500ή θέση (θα απέφευγε 12 θανάτους) Η Θεσσαλονίκη θα γλύτωνε άλλους 245 θανάτους εάν υιοθετούσε τις συστάσεις ΠΟΥ για το πράσινο Παράλληλα, η μελέτη δημιούργησε άλλη μία κατάταξη για τις 1.000 πόλεις, η οποία βασίζεται στον δείκτη Normalised Difference Vegetation Index (NVDI), ο οποίος συνυπολογίζει όλα τα είδη πρασίνου σε μια πόλη, μεταξύ των οποίων δένδρα και φυτά σε δρόμους και πλατείες καθώς και ιδιωτικούς κήπους. Βάσει αυτού του δείκτη, σε συνδυασμό με τη μη υιοθέτηση των συστάσεων του ΠΟΥ για πρόσβαση και εγγύτητα των πολιτών σε πράσινο, σε χειρότερη μοίρα στη χώρα βρίσκεται η πρωτεύουσα, στην 18η θέση, καθώς θα μπορούσε να είχε αποτρέψει 1.431 πρόωρους θανάτους. Ακολουθεί η Θεσσαλονίκη, η οποία θα απέφευγε ετησίως 245 θανάτους εάν ακολουθούσε το μονοπάτι του Οργανισμού. Σχεδόν το 88% των πολιτών των δύο μεγαλύτερων αστικών κέντρων της χώρας δεν έχει εγγύ πρόσβαση σε επαρκές πράσινο. Στην τρίτη θέση, αυτή τη φορά σε ό,τι αφορά τις πόλεις στη χώρα μας, βρίσκονται οι Σέρρες, που θα γλύτωναν 25 θανάτους κάθε χρόνο. Σε συγκριτικά καλύτερη θέση από τα τρία παραπάνω αστικά κέντρα εκτιμάται ότι βρίσκονται η Καβάλα, ο Βόλος, η Κατερίνη, η Ξάνθη, το Ηράκλειο, η Καλαμάτα, τα Τρίκαλα, η Πάτρα, τα Χανιά και τα Ιωάννινα. Την καλύτερη επίδοση καταγράφει η Λάρισα, η οποία όμως θα μπορούσε με τη σειρά της να αποτρέψει 17 πρόωρους θανάτους. Η ταυτότητα του πρότζεκτ ISGlobal Ranking of Cities Το ISGlobal Ranking of Cities είναι ένα διαχρονικό πρότζεκτ που αποσκοπεί στην εκτίμηση των επιπτώσεων στην υγεία της αστικής και μεταφορικής οργάνωσης σε 1.000 ευρωπαϊκές πόλεις. Το ερευνητικό πρότζεκτ υπολογίζει ποικίλες περιβαλλοντικές εκθέσεις σχετιζόμενες με την ατμοσφαιρική ρύπανση, την απουσία επαφής με χώρους πρασίνου, την ηχορύπανση και το φαινόμενο αστικής θερμονησίδας σε δεκάδες πόλεις 30 χωρών της Ευρώπης. Η δεύτερη φάση του πρότζεκτ εστιάζει στην επαφή με πράσινους χώρους στις πόλεις. Μελέτη με επικεφαλής ερευνητές από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας ISGlobal της Βαρκελώνης εκτιμά για πρώτη φορά τις επιπτώσεις της απουσίας έκθεσης στους χώρους αυτούς επάνω στην υγεία των Ευρωπαίων σε επίπεδο πόλεων και εστιάζει στις επιπτώσεις της θνησιμότητας. Η ερευνητική ομάδα εκτίμησε την ετήσια θνητότητα για κάθε μία από τις 1.000 πόλεις που εντάχθηκαν στη μελέτη και δημιούργησε δύο σειρές κατάταξης με βάση τα αποτελέσματα: - Τον δείκτη Normalised Difference Vegetation Index (NVDI), ο οποίος συνυπολογίζει -με τη βοήθεια δορυφορικών φωτογραφιών- όλα τα είδη πρασίνου σε μια πόλη, μεταξύ των οποίων δένδρα και φυτά σε δρόμους και πλατείες καθώς και στους ιδιωτικούς κήπους. - Το ποσοστό χώρων πρασίνου, όπως πάρκα, πλατείες και αστικοί κήποι (%GA) Ο μέσος όρος του δείκτη NDVI εκτιμήθηκε υπολογίζοντας μία ακτίνα 300 μέτρων από το σημείο αναφοράς που δείχνει την εγγύτητα σε πράσινους χώρους (ήτοι ένας πεντάλεπτος περίπατος). Βάσει μελετών, ο ΠΟΥ συνιστά την καθολική πρόσβαση των κατοίκων των πόλεων σε χώρους πρασίνου, θέτοντας ως ελάχιστο όριο την ύπαρξη πράσινου χώρου έκτασης τουλάχιστον μισού εκταρίου (πέντε στρεμμάτων) σε ευθεία γραμμή έως 300 μέτρων από κάθε σπίτι. Τα στοιχεία αξιολογήθηκαν και ταξινομήθηκαν με βασικό κριτήριο έναν δείκτη πρασίνου και τη συσχέτισή του με τον δείκτη θνησιμότητας σε κάθε πόλη. Όσο χαμηλότερα βρίσκεται μια πόλη στη διεθνή κατάταξη τόσο χαμηλότερο δείκτη θνησιμότητας θεωρείται ότι έχει λόγω ανεπαρκούς πρόσβασης όλων των κατοίκων της σε κοντινό πράσινο. Οι χώροι πρασίνου σχετίζονται με πολλαπλά οφέλη για τη σωματική, ψυχική και νοητική υγεία των πολιτών και, κατ’ επέκταση, με μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Επιπρόσθετα, το πράσινο αντισταθμίζει σε έναν βαθμό τη ρύπανση του αέρα, την αστική θερμονησίδα και την ηχορύπανση, απορροφά διοξείδιο του άνθρακα μετριάζοντας την κλιματική αλλαγή και διευκολύνει τη σωματική άσκηση, την ψυχαγωγία και τις κοινωνικές συναναστροφές. Τέλος, μέλετες έχουν συσχετίσει τους πράσινους χώρους με οφέλη υγείας, όπως ταχύτερη αποκατάσταση, βελτίωση της ποιότητα ζωής και της ψυχικής υγείας, μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων και χαμηλή θνησιμότητα από φυσικά αίτια. Η μελέτη του ISGlobal εκτιμά τον αριθμό των θανάτων από φυσικές αιτίες που θα είχαν αποτραπεί σε κάθε μία από τις 1.000 πόλεις, εάν αυτές είχαν συμμορφωθεί με τα όρια που έχει θέσει ο ΠΟΥ. Σχεδόν τα 2/3 (62%) του πληθυσμού των ευρωπαϊκών πόλεων ζουν σε περιοχές με λιγότερο πράσινο από το συνιστώμενο, κάτι που αντιστοιχεί σε σχεδόν 43.000 πρόωρους θανάτους (το 2,3% των συνολικών θανάτων από φυσικά αίτια). Η βαθμολογία φορτίου θνησιμότητας υπολογίστηκε με αλγόριθμο ο οποίος σταθμίζει το επίπεδα θνησιμότητας, το ποσοστό αποσοβήσιμης θνησιμότητας και τα χαμένα έτη ζωής -λόγω πρόωρης θνησιμότητας- εξαιτίας της έλλειψης, σε κάθε περίπτωση, πράσινων χώρων. Greenagenda.gr newsroom

Το πρώτο πράσινο ομόλογο στο πλαίσιο του Ταμείου Ανακαμψης (NextGenerationEU) εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με σκοπό την συγκέντρωση €12 δισ. για την χρηματοδότηση πράσινων και βιώσιμων επενδύσεων στην Ε.Ε Σύμφωνα με ανακοίνωση της Επιτροπής πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκδοση πράσινων ομολόγων στον κόσμο. «Με τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU, η ΕΕ πρόκειται να γίνει ο μεγαλύτερος εκδότης πράσινων ομολόγων παγκοσμίως, παρέχοντας σημαντική ώθηση στις βιώσιμες χρηματοπιστωτικές αγορές, καθώς και χρηματοδοτώντας μια πιο πράσινη ανάκαμψη της ΕΕ από την πανδημία. Με το ισχυρό ποσοστό εγγραφών και τις εξαιρετικές συνθήκες τιμολόγησης, η σημερινή έκδοση αντιπροσωπεύει μια πολλά υποσχόμενη έναρξη του προγράμματος πράσινων ομολόγων NextGenerationEU έως 250 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2026». Η έκδοση του 15ετους ομολόγου που λήγει στις 4 Φεβρουαρίου 2037 καλύφθηκε πάνω από 11 φορές, με ποσό που ξεπέρασε τα €135 δισ. ενώ ένα ευρύ φάσμα επενδυτών εξέφρασε ενδιαφέρον για το ομόλογο. Ο επίτροπος αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό, Γιοχάνες Χαν, δήλωσε: «Η σημερινή έκδοση είναι μια ισχυρή αρχή για το πρόγραμμα πράσινων ομολόγων NextGenerationEU. Πρόκειται να μετατρέψει την ΕΕ στον μεγαλύτερο εκδότη πράσινων ομολόγων στον κόσμο, είναι ένα ισχυρό σήμα της δέσμευσης της ΕΕ για βιωσιμότητα. Το μέλλον μας είναι πράσινο και είναι εξαιρετικά σημαντικό να αδράξουμε την ευκαιρία, να δείξουμε ξεκάθαρα στους επενδυτές, ότι τα κεφάλαιά τους θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση μιας βιώσιμης ευρωπαϊκής ανάκαμψης».

Σπουδαία πρωτοβουλία από την Τότεναμ, η οποία βάζει στόχο στο ερχόμενο ντέρμπι με την Τσέλσι (19/9, 18:30) να διοργανώσει το πρώτο παιχνίδι στον κόσμο που θα απαιτεί μηδενικές εκπομπές ρύπων για τη μετακίνηση και εναλλακτικές «eco-friendly» παροχές προς τους φιλάθλους. Πρόσω ολοταχώς για το πρώτο «πράσινο» ντέρμπι βαδίζει η Τότεναμ, η οποία καλεί τους φιλάθλους της να αφήσουν τα αυτοκίνητα στο σπίτι και να μεταβούν με ποδήλατα ή μέσα μαζικής μεταφοράς στο γήπεδο για το ματς κόντρα στην Τσέλσι. Οι Σπερς βάζουν πλώρη για να πετύχουν το «net zero carbon», την ελάχιστη ως μηδαμινή, δηλαδή, εκπομπή ρύπων για μια ποδοσφαιρική αναμέτρηση, χρησιμοποιώντας «eco-friendly» λύσεις για κάθε βασικό κομμάτι της διεξαγωγής της. Στο πλαίσιο αυτό, οι φίλοι της ομάδας παροτρύνονται να μεταβούν στο γήπεδο χωρίς τα οχήματά τους, τα κιόσκια του γηπέδου θα παρέχουν vegan φαγητό, βασισμένο σε φυτικά προϊόντα ως μια πιο βιώσιμη επιλογή, ενώ οι ποδοσφαιριστές των δύο ομάδων θα μεταβούν στο γήπεδο με πούλμαν που κινούνται με βιοκαύσιμα και τα μπουκάλια νερού θα αντικατασταθούν εξ ολοκλήρου από ειδικές χάρτινες συσκευασίες! Παράλληλα, η Τότεναμ, το κατεξοχήν «πράσινο» club της Premier League σύμφωνα με έρευνα του 2021, έχει έρθει σε συνεννόηση με το δίκτυο Sky Sports για να μειώσει τις εκπομπές ρύπων από τις δικές του καθιερωμένες δραστηριότητες για τη μετάδοση του αγώνα.

Η δεντροφύτευση σε αστικές περιοχές με στόχο την μείωση της θερμοκρασίας τους καλοκαιρινούς μήνες μπορεί να μειώσει κατά ένα τρίτο τον αριθμό των θανάτων που συνδέονται άμεσα με τον ζεστό καιρό και με τα κύματα καύσωνα, όπως ανακοίνωσαν σήμερα ερευνητές. Μοντελοποίηση διαπίστωσε ότι αυξάνοντας στο 30% τον αριθμό δέντρων σε μια έκταση μειώνεται κατά 0,4 βαθμούς Κελσίου –κατά μέσο όρο– η κατά τόπους θερμοκρασία στη διάρκεια των θερινών μηνών, αναφέρουν οι επιστήμονες στην επιθεώρηση The Lancet. Από τους 6.700 πρόωρους θανάτους που αποδίδονται στις υψηλότερες θερμοκρασίες σε 93 ευρωπαϊκές πόλεις στη διάρκεια του 2015, το ένα τρίτο θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Σήμερα, κατά μέσο όρο, μόλις κάτι λιγότερο από 15% αστικού περιβάλλοντος στην Ευρώπη καλύπτεται από κάποιο είδος πρασίνου. Η μελέτη είναι η πρώτη που προβάλλει τον αριθμό των πρόωρων θανάτων εξαιτίας των υψηλότερων θερμοκρασιών στις πόλεις, οι οποίοι θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί από μεγαλύτερη δεντροφύτευση, λέει ο επικεφαλής της, ο Ταμάρ Ιούνγκμαν, ερευνητής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης. «Ήδη γνωρίζουμε ότι οι υψηλές θερμοκρασίες σε αστικά περιβάλλοντα συνδέονται με αρνητικά αποτελέσματα υγείας, όπως η καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια, η νοσηλεία και ο πρόωρος θάνατος», αναφέρει ο ίδιος σε ανακοίνωσή του. «Ο στόχος μας είναι να πληροφορήσουμε αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις και χαράσσουν πολιτική σε τοπικό επίπεδο για τα οφέλη της στρατηγικής ενσωμάτωσης πράσινων υποδομών στον αστικό σχεδιασμό προκειμένου να προωθηθούν τα πιο βιώσιμα, ανθεκτικά και υγιή αστικά περιβάλλοντα», προσθέτει. Οι πόλεις καταγράφουν υψηλότερες θερμοκρασίες σε σχέση με τα περιβάλλοντα προάστια ή με την εξοχή εξαιτίας των επιπτώσεων της αποκαλούμενης αστικής θερμικής νησίδας. Αυτή η πλεονάζουσα θερμοκρασία προκαλείται κυρίως από την έλλειψη βλάστησης, από τις εξατμίσεις των κλιματιστικών συστημάτων μαζί με μαύρη άσφαλτο και με κατασκευαστικά υλικά που εγκλωβίζουν την θερμότητα. Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη εντείνει το πρόβλημα. Τον περασμένο χρόνο η Ευρώπη έζησε το θερμότερο καλοκαίρι στα χρονικά και τον δεύτερο θερμότερο χρόνο. Οφέλη Για την Υγεία Οι καύσωνες ανά τον κόσμο καταρρίπτουν ύψη ρεκόρ και τις τελευταίες δεκαετίες έχει αυξηθεί η διάρκειά τους. Σήμερα, το κρύο εξακολουθεί να προκαλεί περισσότερους θανάτους στην Ευρώπη από την ζέστη. Αλλά τα κλιματικά μοντέλα προβάλλουν ότι οι ασθένειες και ο θάνατος που συνδέονται με τις υψηλές θερμοκρασίες θα αποτελούν μεγαλύτερο βάρος για τις υπηρεσίες υγείας εντός μιας δεκαετίας. “Αυτό γίνεται όλο και πιο επείγον καθώς η Ευρώπη βιώνει περισσότερες διακυμάνσεις ακραίων θερμοκρασιών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή”, εξηγεί ο Ιούνγκμαν. Οι ερευνητές εκτίμησαν τα ποσοστά θνησιμότητας για ανθρώπους άνω των 20 ετών μεταξύ του Ιουνίου και του Αυγούστου του 2015, που αναλογούν σε 57 εκατομμύρια κατοίκους συνολικά. Τα δεδομένα αυτά αναλύθηκαν σε σχέση με τον ημερήσιο μέσο όρο θερμοκρασίας στις πόλεις σε δύο σενάρια μοντελοποίησης. Το πρώτο συνέκρινε τη θερμοκρασία της πόλης με και χωρίς αστική θερμική νησίδα. Το δεύτερο προσομείωσε την πτώση της θερμοκρασίας αν αυξανόταν η παρουσία των δέντρων στο 30%. Κατά μέσον όρο, η θερμοκρασία στις πόλεις ήταν κατά 1,5 βαθμό υψηλότερη το καλοκαίρι του 2015 σε σχέση με την επαρχία. Η πόλη με την μεγαλύτερη διαφορά θεμοκρασίας (4,1C) ήταν η Κλουζ-Ναπόκα της Ρουμανίας. Σε όλες τις πόλεις, το 75% του συνολικού πληθυσμού ζει σε περιοχές τουλάχιστον κατά ένα βαθμό θερμότερες, ενώ το 20% σε θερμοκρασίες τουλάχιστον δύο βαθμούς υψηλότερες. Συνολικά πόλεις με τα μεγαλύτερα ποσοστά θανάτων που συνδέονται με τις υψηλές θερμοκρασίες βρίσκονταν στη νότια και ανατολική Ευρώπη. Παλαιότερες μελέτες έδειξαν ότι οι πράσινοι χώροι μπορεί να έχουν επιπλέον οφέλη για την υγεία όπως η μείωση των κρουσμάτων καρδιαγγειακών προβλημάτων, άνοιας και κακής ψυχικής υγείας, ενώ βελτιώνουν και τις γνωστικές λειτουργίες στα παιδιά και στους ηλικιωμένους.

Στην τελική ευθεία για την έκδοση των πρώτων πράσινων ομολόγων που θα χρηματοδοτήσουν το Ταμείο Ανάκαμψης με 250 δισ. ευρώ, βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως ανακοίνωσε σήμερα ο Επίτροπος αρμόδιος για θέματα προϋπολογισμού Γιοχάνες Χαν, η Επιτροπή ενέκρινε ένα ανεξάρτητα αξιολογούμενο πλαίσιο πράσινων ομολόγων, κάνοντας έτσι ένα βήμα ακόμη προς την κατεύθυνση της έκδοσης πράσινων ομολόγων ύψους έως και 250 δισ. ευρώ ή 30% του συνόλου της έκδοσης του Ταμείου Ανάκαμψης. Το πλαίσιο παρέχει σε όσους επενδύσουν σε αυτά τα ομόλογα τη βεβαιότητα ότι τα κεφάλαια που θα κινητοποιηθούν θα διατεθούν σε έργα για την ανάκαμψη και την πράσινη μετάβαση της Ευρώπης. Ο Γιοχάνες Χαν τόνισε ότι στόχος της Επιτροπής είναι να εκδοθούν τα πρώτα πράσινα ομόλογα στις 21 Οκτωβρίου. «Κρίνοντας από την εμπειρία μας με προηγούμενες εκδόσεις, αναμένουμε υψηλή ζήτηση. Όλα αυτά είναι καλά νέα για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις, τα κράτη-μέλη και την ΕΕ στο σύνολό της», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αυστριακός Επίτροπος. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η πρόθεση της ΕΕ να εκδώσει πράσινα ομόλογα ύψους έως και 250 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2026 θα καταστήσει την ΕΕ τον μεγαλύτερο εκδότη πράσινων ομολόγων στον κόσμο. Σημειώνεται ότι το πλαίσιο της NextGenerationEU για τα πράσινα ομόλογα καταρτίστηκε σύμφωνα με τις αρχές των πράσινων ομολόγων της Διεθνούς Ένωσης Κεφαλαιαγορών (ICMA), η οποία αποτελεί πρότυπο της αγοράς για τα πράσινα ομόλογα. Σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική, το πλαίσιο εξετάστηκε από έναν δεύτερο πάροχο γνωμοδότησης, την Vigeo Eiris, εταίρο του ομίλου Moody’s ESG Solutions, η οποία θεωρεί ότι το πλαίσιο ευθυγραμμίζεται με τις αρχές των πράσινων ομολόγων της ICMA, συνάδει με την ευρύτερη στρατηγική της ΕΕ για το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) και θα συμβάλει σημαντικά στη βιωσιμότητα. Για τη χρηματοδότηση του προσωρινού μέσου ανάκαμψης NextGenerationEU, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξ ονόματος της ΕΕ, θα δανειστεί στις κεφαλαιαγορές έως 800 δισ. ευρώ ως το τέλος του 2026. Από αυτά, τα 421,5 δισ. ευρώ θα είναι διαθέσιμα κυρίως για επιχορηγήσεις (στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και άλλων προγραμμάτων του προϋπολογισμού της ΕΕ)· και τα 385,2 δισ. ευρώ για δάνεια. Αυτό θα μεταφραστεί σε δανειοληψία ύψους, κατά μέσο όρο, περίπου 150 δισ. ευρώ ετησίως. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Με Απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκου Ταγαρά, δίνεται στους Δήμους καταληκτική παράταση έως τις 31.12.2021 για την υποχρεωτική εκπόνηση Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ). Παράλληλα, από το Πράσινο Ταμείο υπενθυμίζεται ότι προς εξυπηρέτηση τόσο των καταναλωτών, όσο και των τοπικών αρχών, με τον νόμο 4710/2020 προβλέφθηκε η κατάρτιση Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων σε επίπεδο δήμων. Τα εν λόγω σχέδια χρηματοδοτούνται από το σχετικό Πρόγραμμα του εποπτευόμενου φορέα του Υπουργείου, Πράσινο Ταμείο. Η σχετική Πρόσκληση άνοιξε στις 23 Νοεμβρίου 2020 και οι ενταγμένοι Δήμοι ανήλθαν σε 254. Στα τέλη Οκτωβρίου το Πράσινο Ταμείο αναμένεται να καλέσει με νέα πρόσκληση για την εκπόνηση ΣΦΗΟ 62 Δήμους κάτω των 10.000 κατοίκων. Τέλος, γίνεται γνωστό, ότι οι ενταγμένοι Δήμοι θα πρέπει να έχουν προχωρήσει σε δημοσίευση της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης για το ΣΦΗΟ κατά τα οριζόμενα στο Ν. 4412/2016 το αργότερο μέχρι την Πέμπτη, 30 Σεπτεμβρίου 2021.

Ιδιαίτερο προβληματισμό ως προς την ταχύτατη ανοικοδόμηση της Κωνσταντινούπολης προκαλεί η έκθεση "Αστικής Ανάλυσης" που εκπόνησε ο Δήμος της πόλης και αναφέρει ότι η Κωνσταντινούπολη έχει χάσει το 1/4 των γεωργικών της εκτάσεων αλλά και το 1/5 των δασικών περιοχών. Οι δασικές περιοχές της Κωνσταντινούπολης μειώθηκαν από 285.000 εκτάρια το 1990 σε 238.000 εκτάρια το 2020 σύμφωνα με την έκθεση η οποία καθορίζει ότι οι αστικές περιοχές της μητρόπολης αναπτύσσονται προς τα βόρεια από την δεκαετία του ΄80 και οι αγροτικές έχουν... καταργηθεί! Η κατά κεφαλήν καλλιεργήσιμη γη στην "Πόλη" μειώθηκε επίσης κατά περίπου 35% μεταξύ του 2004 και του 2019. Σύμφωνα με την έκθεση σχεδόν 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα δασικής έκτασης και 9 τετραγωνικά χιλιόμετρα γεωργικών εκτάσεων χάθηκαν λόγω της κατασκευής του νέου αεροδρομίου, της γέφυρας "Yavuz Sultan Selim" και του βόρειου αυτοκινητόδρομου "Marmara". Οι υπάρχουσες περιοχές "πρασίνου" ανά άτομο στην Κωνσταντινούπολη το 2019 ήταν 2,67 τ.μ ενώ το 40% των ακτών της πόλης δεν είναι προσβάσιμο. "Ετοιμόρροπα" από τους σεισμούς κτίρια Περίπου το 70% του πληθυσμού της πόλης που αποτελείται από 16 εκατομμύρια ανθρώπους, ζουν σε σεισμογενή ζώνη στην οποία πάνω από 100.000 κτίρια αναμένεται να παρουσιάσουν μέτριες ή και εκτεταμένες ζημιές που θα οφείλονται σε πιθανό σεισμό μεγέθους 7,5R. Η χώρα εξάλλου είναι μεταξύ των σεισμογενών περιοχών και οι ειδικοί προειδοποιούν για άμεση λήψη μέτρων έναντι στο ενδεχόμενο ενός μεγάλου σεισμού στην περιοχή του Μαρμαρά.

Το πρώτο πρόγραμμα για την χρηματοδότηση πράσινων έργων στις λιγνιτικές πόλεις (Κοζάνη, Φλώρινα, Αμύνταιο, Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη) συνολικού ύψους 31,4 εκατ. ευρώ ενέκρινε το Πράσινο Ταμείο κατά τη σημερινή του συνεδρίαση. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για την δημοσίευση της σχετικής προκήρυξης εντός του Ιουνίου, η οποία θα περιέχει τις προθεσμίες υποβολής προτάσεων από τους δικαιούχους. Το πρόγραμμα –που προέκυψε μετά από συνεργασία του Πράσινου Ταμείου με την Συντονιστική Επιτροπή Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης- διαρθρώνεται σε επτά επιμέρους προγράμματα με ιδιαίτερα μέτρα και άξονες ως εξής: 1.Πρόγραμμα Κυκλικής Διαχείρισης αστικών υγρών αποβλήτων στις Περιφερειακές Ενότητες Κοζάνης και Φλώρινας Θα υποστηριχθεί η αναβάθμιση των υφιστάμενων μονάδων επεξεργασίας αστικών/οικιακών υγρών λυμάτων, ώστε να επεξεργάζονται τη λυματολάσπη, με σκοπό τη μετατροπή της σε ένα φιλικό προς το περιβάλλον ανανεώσιμο καύσιμο ή/και δευτερογενές υλικό (εδαφοβελτιωτικό). Θα αναπτυχθούν επίσης ολοκληρωμένα δίκτυα συλλογής, επεξεργασίας και επανάχρησης των οικιακών αποβλήτων (π.χ. χρησιμοποιημένα έλαια). 2. Επιχειρηματικό Πάρκο Μεγαλόπολης Το Πράσινο Ταμείο θα προσκαλέσει την Περιφέρεια Πελοποννήσου να υποβάλει αίτημα χρηματοδότησης για την επικαιροποίηση της Μελέτης Σκοπιμότητας και Βιωσιμότητας του Επιχειρηματικού Πάρκου Μεγαλόπολης, που εκπονήθηκε το 2014. 3.Πρόγραμμα Ενεργειακών Κοινοτήτων Το Πρόγραμμα θα υποστηρίξει την ανάπτυξη ενεργειακών έργων ΑΠΕ από Ενεργειακές Κοινότητες (ΕΚοιν) μέσω και της χρήσης εξειδικευμένων χρηματοδοτικών εργαλείων, δίνοντας τη δυνατότητα στους κατοίκους των λιγνιτικών περιοχών να έχουν ένα πρόσθετο εισόδημα. 4.Σχέδια Δράσης για την Κυκλική Οικονομία Θα προωθηθούν καινοτόμες μέθοδοι για την επαναχρησιμοποίηση των υλικών μέσω της ανάπτυξης μιας τοπικής πράσινης επιχειρηματικότητας. Για το σκοπό αυτό έχουν προϋπολογιστεί 1,4 εκατ. ευρώ για καθέναν από τους δήμους Μεγαλόπολης, Εορδαίας, Αμυνταίου και Φλώρινας και 1,65 εκατ. ευρώ για το δήμο Κοζάνης. 5.Πρόγραμμα Στήριξης και Ενίσχυσης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Χορήγηση ενισχύσεων από το Πράσινο Ταμείο προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τη Δυτική Μακεδονία που επηρεάζονται από την απολιγνιτοποίηση. Σκοπός της δράσης αυτής είναι η λειτουργία των συγκεκριμένων επιχειρήσεων να γίνει πιο φιλική προς το περιβάλλον. 6.Ανάπτυξη εξειδικευμένης Ζώνης Καινοτομίας στη Δυτική Μακεδονία για Καθαρή Ενέργεια και Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες Δημιουργία Ζώνης Καινοτομίας στο σημερινό ενεργειακό άξονα Κοζάνης, Πτολεμαΐδας, Αμυνταίου και Φλώρινας, κατά τα πρότυπα των διεθνών Innovation Zones. Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας σε σύμπραξη με το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΚΕΤΑ) θα εκπονήσει μελέτη σκοπιμότητας, οργάνωσης και Θεσμοθέτησης της Ζώνης, μετά από πρόσκληση του Πράσινου Ταμείου. 7. Σχέδια δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια και το Κλίμα Το Πρόγραμμα έχει ως δικαιούχους τους λιγνιτικούς δήμους Ενδεικτικά παραδείγματα δράσεων που καλύπτονται είναι: εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ για ηλεκτροπαραγωγή και θέρμανση/ψύξη κτιρίων, προώθηση μονάδων και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, παρεμβάσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια και επιχειρήσεις, δράσεις βιώσιμης αστικής κινητικότητας. Για τις δράσεις αυτές έχουν προϋπολογιστεί 1,35 εκατ. ευρώ για καθέναν από τους δήμους Αμυνταίου, Μεγαλόπολης, Εορδαίας και Φλώρινας και 1,6 εκατ. ευρώ για τον δήμο Κοζάνης.

Με πόρους του Πράσινου Ταμείου θα ενισχύσει το υπουργείο Ενέργειας τον λογαριασμό των ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) προκειμένου να κλείσει το έλλειμμα, ύψους 32,67 εκατ. ευρώ, που προβλέπεται για το 2020. Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις του ΔΑΠΕΕΠ (διαχειριστής ΑΠΕ), το έλλειμμα των 32,67 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2020 αυξάνεται στα 102,67 εκατ. ευρώ εάν συνυπολογισθεί και το αποθεματικό ασφαλείας των 70 εκατ. ευρώ που προβλέπει σχετική νομοθετική ρύθμιση. Το 2019 έκλεισε για τον λογαριασμό ΑΠΕ με έλλειμμα της τάξης των 3,73 εκατ. ευρώ μετά την αφαίρεση του αποθεματικού ασφαλείας των 70 εκατ. ευρώ. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, πάντως, ο οποίος παρευρέθηκε το Σάββατο στις ετήσιες εκδηλώσεις του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) και της Ελληνικής Επιστημονικής Ενωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) καθησύχασε την αγορά των ΑΠΕ ανακοινώνοντας ότι μέσα στις επόμενες ημέρες θα προχωρήσει στην αύξηση των εσόδων από δημοπρασίες ρύπων που κατευθύνονται στον λογαριασμό ΑΠΕ από το 65%, που προβλέπει η υπουργική απόφαση του Απριλίου 2019, στο 72%. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το υπουργείο είχε δεσμευθεί έναντι των παραγωγών ΑΠΕ για το κλείσιμο πιθανών ελλειμμάτων όταν τον περασμένο Σεπτέμβριο με τη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ είχαν εκφράσει ανησυχίες για το ενδεχόμενο περαιτέρω καθυστερήσεων στις αποπληρωμές για την ενέργεια που διαθέτουν στο σύστημα. Ο κ. Χατζηδάκης ανακοίνωσε επίσης την κατάθεση του νομοσχεδίου για την απλοποίηση και επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων για ΑΠΕ μέσα στον Φεβρουάριο. Βασική πρόταση του υπουργείου Ενέργειας είναι η αντικατάσταση της υφιστάμενης άδειας παραγωγής από μια βεβαίωση καταχώρισης στο Μητρώο Παραγωγών ΑΠΕ. Στόχος είναι η καθιέρωση μιας σύντομης διαδικασίας εξέτασης για τις νέες, αλλά και για τις 2.000 ήδη συσσωρευμένες αιτήσεις, με μείωση δικαιολογητικών και χρήση αυτοματοποιημένων ελέγχων. Μέχρι το καλοκαίρι, εξάλλου, το υπουργείο θα προχωρήσει σε περαιτέρω απλοποιήσεις των διαδικασιών για τις άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας. Ο υπουργός ανακοίνωσε, τέλος, ότι μέσα στις επόμενες ημέρες θα εκδοθεί η υπουργική απόφαση για τον εξορθολογισμό των προτεραιοτήτων σύνδεσης έργων ΑΠΕ με το δίκτυο, ώστε να σταματήσει η ταλαιπωρία των επενδυτών και να υπάρξει αποσυμφόρηση των εκκρεμών αιτήσεων για προσφορά όρων σύνδεσης με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ.

Με στόχο τη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης σε όλη τη χώρα, το Πράσινο Ταμείο, απευθύνει Πρόσκληση στους Δήμους, προϋπολογισμού 5,42 εκατ. € για το 2020-2021, για τα σχέδια που θα προβλέπουν τα σημεία φόρτισης και τις θέσεις στάθμευσης των ηλεκτρικών οχημάτων. Ειδικότερα, κατά τη χθεσινή συνεδρίασή του το διοικητικό συμβούλιο του Πράσινου Ταμείου ενέκρινε το νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα των Δήμων για την εκπόνηση των Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ). Τα ΣΦΗΟ θα αποτελούν ουσιαστικά τον Οδικό Χάρτη χωροθέτησης των δημοσίως προσβάσιμων θέσεων στάθμευσης και φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, που αποτελεί και το προαπαιτούμενο για την ανάπτυξη των σχετικών υποδομών στην Ελλάδα. Η Πρόσκληση αυτή από το Πράσινο Ταμείο έρχεται μετά την Απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη και του υφυπουργού Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Δημήτρη Οικονόμου, με την οποία εκδόθηκαν οι αναλυτικές τεχνικές οδηγίες για τα ΣΦΗΟ. Υπενθυμίζεται ότι οι μεγάλοι και μεσαίοι δήμοι υποχρεούνται να τα καταρτίσουν έως τις 31 Μαρτίου 2021 και οι μικροί, έναν χρόνο αργότερα, έως τις 31 Μαρτίου 2022. 3ετές πρόγραμμα – Θα ακολουθήσουν και άλλες προσκλήσεις Η συνολική διάρκεια του προγράμματος είναι 3ετήςκαι ολοκληρώνεται στις 31.03.2022. Για τα έτη 2020-2021, όπως προαναφέρθηκε, η συνολική δημόσια δαπάνη ανέρχεται στα 5,42 εκατ. € και κατά το επόμενο έτοςθα εκδοθούν νέες προσκλήσεις προκειμένου να καλυφθεί χρηματοδοτικά το σύνολο των Δήμων της χώρας. Δυνητικοί δικαιούχοι είναι όλοι οι Δήμοι μητροπολιτικών κέντρων, οι μεγάλοι και μεσαίοι ηπειρωτικοί δήμοι, οι δήμοι πρωτευουσών περιφερειακών ενοτήτων, καθώς και οι μεγάλοι και μεσαίοι νησιωτικοί δήμοι. Η πρόσκληση θα παραμείνει ανοιχτή για την εκδήλωση ενδιαφέροντος των Δήμων κατά το διάστημα 23 Νοεμβρίου 2020 - 4 Δεκεμβρίου 2020. Η υποβολή των προτάσεων θα γίνεται μόνον ηλεκτρονικά, από την ιστοσελίδα του Πράσινου Ταμείου (www.prasinotameio.gr). Η πρόσκληση και ο οδηγός του προγράμματος θα είναι διαθέσιμα στην ψηφιακή πύλη του Πράσινου Ταμείου από τη Δευτέρα, 16 Νοεμβρίου 2020, ώρα 14:00. Για κάθε Δήμο προβλέπεται η υποβολή μιας (1) πρότασης για τη σύνταξη ΣΦΗΟ εντός των διοικητικών του ορίων - είτε οι προτάσεις υποβληθούν από τον δήμο, είτε από αρμόδιο Σύνδεσμο ΟΤΑ, είτε από την Περιφερειακή Ένωση Δήμων (Π.Ε.Δ.). Στους δυνητικούς δικαιούχους παρέχεται η δυνατότητα υποβολής προς ένταξη και ήδη συμβασιοποιημένων υπηρεσιών ή υπηρεσιών των οποίων έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία δημοπράτησης και καλύπτουν τα κριτήρια της επιλεξιμότητας. Ο πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου, Στάθης Σταθόπουλος, δήλωσε σχετικά: «Με το Πρόγραμμα για την εκπόνηση των Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων, υποστηρίζουμε με πράξεις την πολιτική του Υπουργείου να μπει η ηλεκτροκίνηση στη ζωή των πολιτών καθώς εξασφαλίζουμε στους Δήμους της χώρας ένα ακόμα χρηματοδοτικό εργαλείο. Πρόκειται για το 16ο Πρόγραμμα που προκηρύσσει το Πράσινο Ταμείο σε λιγότερο από έναν χρόνο. Μαζί με τα 8 ολοκληρωμένα ή ειδικά προγράμματα Life, ανεβάζουν τον αριθμό των σχετικών ειδικών δράσεων του Πράσινου Ταμείου για φέτος στα 24».

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πράσινου Ταμείου, στη συνεδρίαση της 4ης Νοεμβρίου μέσω τηλεδιάσκεψης, αποφάσισε την παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προτάσεων στην αριθμ. 5784/1.9.2020 Πρόσκληση «Αστική Αναζωογόνηση» του χρηματοδοτικού Προγράμματος «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» 2020 – β’ Πρόσκληση. Η παράταση δόθηκε μέχρι την Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2021, προκειμένου οι Δήμοι να έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν προτάσεις για ένταξη προτάσεων / έργων. Υπενθυμίζουμε ότι η συγκεκριμένη Πρόσκληση είναι η δεύτερη από τις δύο προβλεπόμενες στο πλαίσιο του ολοκληρωμένου χρηματοδοτικού προγράμματος «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» του άξονα προτεραιότητας «Αστική Αναζωογόνηση» για τα έτη 2019 – 2020 και προβλεπόταν να παραμείνει ανοιχτή από τις 2 Σεπτεμβρίου έως και τις 20 Νοεμβρίου 2020. Για τη λήψη της Απόφασης, το Πράσινο Ταμείο έλαβε υπόψη τον μειωμένο αριθμό υποβολών και τα αιτήματα από Δήμους για παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας της Πρόσκλησης. Μπορείτε να δείτε τη σχετική αριθμ. 195.6/2020 Απόφαση εδώ: https://diavgeia.gov.gr/doc/Ρ9Ζ946Ψ844-ΤΩ6?inline=true

Το χρονικό διάστημα από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι και σήμερα, λόγω της πανδημίας και της προσπάθειας αντιμετώπισής της, έχει συντελεστεί μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο ζωής στις πόλεις, με πρωτοφανή περιορισμό των κατοίκων της τόσο στις μετακινήσεις όσο και στις επιλογές διασκέδασης και αναψυχής κατά τον ελεύθερο χρόνο τους. Οι αλλαγές αυτές έχουν λειτουργήσει ως καταλύτης επαναξιολόγησης του (αστικού) περιβάλλοντος, από τους ίδιους τους κατοίκους των πόλεων, και επανεκτίμησης της αξίας του δημόσιου χώρου και ειδικότερα των χώρων πρασίνου. Ταυτόχρονα, στο ίδιο αυτό χρονικό διάστημα, σε παγκόσμια κλίμακα, η επιστημονική κοινότητα, οι δημοτικές αρχές και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων συνεργάζονται όλο και περισσότερο, όλο και πιο εντατικά, με σκοπό να ενσωματώσουν στον μελλοντικό σχεδιασμό των πόλεων περισσότερους ανοικτούς χώρους και χώρους πρασίνου, ώστε να ανταποκριθούν καλύτερα στις τρέχουσες και τις μελλοντικές ανάγκες και κινδύνους. Όπως άλλωστε τονίζεται στις στρατηγικές ανθεκτικότητας πολλών πόλεων, μεταξύ των οποίων και της Αθήνας, η ενίσχυση της αστικής ανθεκτικότητας συνδέεται άρρηκτα με την ενίσχυση (ποσοτική και ποιοτική) των χώρων πρασίνου. Στην Ελλάδα, όπως γνωρίζουμε, οι χώροι αστικού πρασίνου είναι ελάχιστοι σε σύγκριση με αντίστοιχες πόλεις του εξωτερικού, με την αναλογία των χώρων αυτών ανά κάτοικο (τ.μ. πρασίνου/κάτοικο) σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη να μην υπερβαίνει το 25% της ελάχιστης προτεινόμενης αναλογίας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (9 τ.μ./κάτοικο). Παρόλα αυτά η συζήτηση γύρω από τη σημασία των χώρων πρασίνου είναι αρκετά περιορισμένη, ενώ η χάραξη μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής σχεδιασμού με στόχο τη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου δεν φαίνεται να αποτελεί βασική προτεραιότητα στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, αποφασίσαμε να διεξάγουμε μια έρευνα για τους χώρους πρασίνου της πόλης με στόχο τη διερεύνηση της σχέσης των πολιτών της Θεσσαλονίκης με τους χώρους αυτούς. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο διάστημα 3/2/21-3/3/21 από την ερευνητική μονάδα χωρικού σχεδιασμού και βιώσιμης ανάπτυξης (ΕΜΧΑ) του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης (ΤΜΧΑ) του ΑΠΘ, με τη συμβουλευτική υποστήριξη της ierax analytix (ierax.gr). Συμμετείχαν σε αυτή 1049 κάτοικοι του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, ηλικίας άνω των 17 ετών. Βασική μας επιδίωξη ήταν να αποτυπώσουμε τόσο την υφιστάμενη κατάσταση όσο και το όραμα των κατοίκων της Θεσσαλονίκης για το αστικό πράσινο σε διάφορες κλίμακες του χώρου (από το επίπεδο της γειτονιάς ως το επίπεδο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος). Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας φαίνεται να παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς πέρα των άλλων, μπορούν να τροφοδοτήσουν με πολύ χρήσιμες πληροφορίες πολλά θέματα της άμεσης επικαιρότητας. Ένα από τα βασικά ερωτήματα που κλήθηκαν να απαντήσουν οι συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν “ποιους χώρους πρασίνου επισκέπτονται συχνότερα”. Αυτή η πληροφορία σε συνδυασμό με τη διεύθυνση κατοικίας τους μας επέτρεψε να υπολογίσουμε την απόσταση που διανύουν οι Θεσσαλονικείς για να επισκεφτούν ένα πάρκο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, μόλις το 20% των κατοίκων επισκέπτονται ένα πάρκο σε απόσταση ίση ή μικρότερη των 400μ (Ευκλείδεια απόσταση – σε ευθεία γραμμή στο χάρτη). To 50% περίπου επιλέγει να διανύσει τουλάχιστον ένα χιλιόμετρο, ενώ η μέση απόσταση που διανύει ένας κάτοικος της Θεσσαλονίκης βρέθηκε ίση με 1,8 χλμ. Για τον λόγο αυτό, ένας στους τέσσερις κατοίκους δεν πηγαίνει σχεδόν ποτέ με τα πόδια στο πάρκο και αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει κάποιο μέσο μεταφοράς (αυτοκίνητο, λεωφορείο, ποδήλατο, κτλ.). Αυτά τα δύο αποτελέσματα, σε συνδυασμό με τα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί τον τελευταίο χρόνο, καθιστούν πλέον από δύσκολη ως ανέφικτη την μετακίνηση σε χώρους πρασίνου ενός μεγάλου πληθυσμού κατοίκων της πόλης. Ίσως για τον λόγο αυτό, αντίθετα από ότι συνέβη στις περισσότερες πόλεις του κόσμου, στη Θεσσαλονίκη (όπως μαρτυρούν τα αποτελέσματά μας) δεν αυξήθηκε στη διάρκεια της πανδημίας η συχνότητα επίσκεψης σε χώρους πρασίνου. Αντίθετα μάλιστα, παρατηρείται μια μικρή τάση μείωσης, καθώς πριν την πανδημία το 83% του δείγματός μας δήλωσε ότι επισκέπτονταν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα κάποιον χώρο πρασίνου ενώ κατά τη διάρκεια της πανδημίας το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 77%. Ένα ακόμα σημαντικό συμπέρασμα που προέκυψε από την έρευνά μας αφορά την αξιολόγηση των υφιστάμενων χώρων πρασίνου ως προς την επάρκεια αλλά και την ποιότητά τους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, το 90% των κατοίκων αξιολογεί τους χώρους αυτούς κάτω του μετρίου (κάτω από το 5 σε μια κλίμακα από 1 έως 10), είτε η ερώτηση αφορά τη γειτονιά είτε το σύνολο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος. Στον χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζονται οι σχετικές αξιολογήσεις σε επίπεδο γειτονιάς, οι οποίες, όπως φαίνεται, παρουσιάζουν σημαντική διαφοροποίηση από περιοχή σε περιοχή, με το ιστορικό κέντρο να εμφανίζει τις χαμηλότερες τιμές. Αξιολόγηση των χώρων πρασίνου σε επίπεδο γειτονιάς στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης (1=καθόλου ικανοποιητικοί και 10 = πολύ ικανοποιητικοί) Αξιολόγηση των χώρων πρασίνου σε επίπεδο γειτονιάς στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης Ένα εξίσου ενδιαφέρον εύρημα αφορά το γεγονός ότι το 61% των κατοίκων που συμμετείχαν στην έρευνα επιλέγει να επισκεφτεί χώρους πρασίνου που βρίσκονται είτε στην νέα παραλία είτε σε περιοχές μακριά από το κέντρο της πόλης (Σέιχ Σου, Φράγμα της Θέρμης, Πανόραμα, Φίλυρο κτλ.). Κατά συνέπεια, μόλις 4 στους 10 κατοίκους επιλέγουν κατά προτεραιότητα έναν από τους υπόλοιπους χώρους πρασίνου που βρίσκονται εντός του αστικού ιστού. Όλα τα παραπάνω έρχονται να επιβεβαιώσουν την ανάγκη για σχεδιασμό και δημιουργία νέων χώρων πρασίνου εντός του Πολεοδομικού Συγκροτήματος και αναπόφευκτα να επαναφέρουν το ερώτημα της βέλτιστης αξιοποίησης διάφορων διαθέσιμων χώρων, όπως για παράδειγμα του χώρου όπου βρίσκεται σήμερα η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ). Πριν από επτά χρόνια (2013), σε μια έρευνα που είχαμε επίσης πραγματοποιήσει με θέμα τα πιθανά οφέλη που θα προσέφερε στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης η δημιουργία ενός μεγάλου Μητροπολιτικού Πάρκου, το βασικό συμπέρασμα που είχε προκύψει ήταν ότι οι κάτοικοι του Πολεοδομικού Συγκροτήματος όχι μόνο επιθυμούσαν την μετατροπή του χώρου της ΔΕΘ σε Μητροπολιτικό πάρκο, αλλά απέδιδαν και μεγάλη αξία σε αυτό το έργο. Ωστόσο πρόσφατες έρευνες γνώμης στην πόλη έδειχναν ως βέλτιστη απόφαση την προτεινόμενη ανάπλαση της ΔΕΘ, χωρίς όμως να προσφέρουν στους πολίτες ως πιθανή εναλλακτική τη μετατροπή της περιοχής σε Μητροπολιτικό Πάρκο. Για τον λόγο αυτό κρίναμε σκόπιμο να ρωτήσουμε τους κατοίκους της πόλης ποιο από τα δύο σενάρια/λύσεις προτιμούν: (α) την προτεινόμενη ανάπλαση ή (β) τη δημιουργία ενός μεγάλου Μητροπολιτικού πάρκου και γιατί. Όπως φαίνεται και στο σχετικό διάγραμμα, η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων (78.4%) προέκρινε τη λύση του Μητροπολιτικού πάρκου, τονίζοντας στα επιμέρους σχόλιά τους την αναγκαιότητα για έναν τέτοιο χώρο στη Θεσσαλονίκη, επισημαίνοντας όμως ταυτόχρονα (βάσει της εμπειρίας τους από άλλους χώρους πρασίνου της πόλης) τη σημασία της κατάλληλης συντήρησής του. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι αρκετοί πολίτες που απάντησαν υπέρ της λύσης της ανάπλασης, εξέφρασαν (επίσης στα σχόλιά τους) αρκετές επιφυλάξεις ως προς το προτεινόμενο σχέδιο και πρότειναν ουσιαστικά μια ενδιάμεση λύση: τη διατήρηση των αναγκαίων μόνο εγκαταστάσεων/κτιρίων της ΔΕΘ και τη μετατροπή της υπόλοιπης περιοχής σε χώρο πρασίνου που θα αποδοθεί στους κατοίκους της πόλης. Επιλογή της βέλτιστης μελλοντικής χρήσης του χώρου της ΔΕΘ Η ανάλυσή μας δεν σταματά όμως εδώ. Μετά την παρουσίαση των πρώτων αυτών αποτελεσμάτων στοχεύουμε στη συνέχεια: (α) να εντοπίσουμε τις περιοχές του Πολεοδομικού Συγκροτήματος που χρήζουν μεγαλύτερης ανάγκης σε νέους ή βελτιωμένους χώρους πρασίνου, (β) να χαρτογραφήσουμε τα σημαντικότερα προβλήματα στους υφιστάμενους χώρους πρασίνου και (γ) να αναλύσουμε σε βάθος τόσο τα κριτήρια επιλογής των χώρων πρασίνου που υποδεικνύουν οι πολίτες, όσο και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες που θεωρούν οι πολίτες ότι οι χώροι αυτοί προσφέρουν στο αστικό περιβάλλον. Φιλοδοξία μας αποτελεί η έρευνα αυτή να καταλήξει σε συγκεκριμένες προτάσεις προς τις αρμόδιες δημοτικές αρχές για μια σειρά από μέτρα/δράσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην καλύτερη αντιμετώπιση των μελλοντικών κινδύνων, είτε αυτοί αφορούν περιπτώσεις όπως η τρέχουσα πανδημία είτε κινδύνους που θα επιφέρει η κλιματική αλλαγή, με απώτερο τελικά στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της πόλης μας.

Πρόκειται για τις προτεινόμενες προδιαγραφές και οδηγίες για τη σύνταξη Στρατηγικών Σχεδίων Διαχείρισης αστικού πρασίνου σε επίπεδο Δήμου, με στόχο την αποτελεσματικότερη συμβολή των Χώρων Αστικού Πρασίνου στη δημιουργία ανθεκτικότερων πόλεων στην κλιματική αλλαγή. Το κείμενο του τεύχους που μπορείτε να βρείτε στον σύνδεσμο http://lifegrin.gr/forums/?lang=el παραμένει σε δημόσια διαβούλευση μέχρι την Κυριακή 28.3.2021 και παρακαλούμε για τις όποιες παρατηρήσεις ή παρεμβάσεις σας. Το παρόν αποτελεί μέρος της δράσης C1: Guidelines for the strategic planning and management of urban green areas in response to climate change – Κατευθυντήριες γραμμές για τον στρατηγικό σχεδιασμό και τη διαχείριση των χώρων αστικού πρασίνου για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, του έργου LIFE GrIn. H ΚΕΔΕ βασικός εταίρος του έργου LIFE GrIn με την οπτική της σταθερά στραμμένη στην πορεία των ΟΤΑ της χώρας προς την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αλλά και τη διαμόρφωση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης για τους πολίτες των μεγάλων πόλεων, ιδίως δε μετά την καταστροφική ΜΗΔΕΙΑ, καλεί τους δήμους να συμβάλλουν με τις παρατηρήσεις τους σε αυτή τη δημόσια διαβούλευση που αφορά στην καθημερινότητα της ζωής στις πόλεις μας και η οποία θα καταλήξει στην εφαρμογή μίας πολιτικής για την αύξηση των χώρων αστικού πρασίνου, προσαρμοσμένων στις ελληνικές κλιματικές συνθήκες, βελτιώνοντας την ποιότητα της καθημερινότητας όλων και υποστηρίζοντας την αποδοτικότερη εφαρμογή των τοπικών σχεδίων των δήμων. Για περεταίρω πληροφορίες σχετικά με το έργο μπορείτε να επισκεφθείτε την σελίδα της ΚΕΔΕ στον τομέα ενημέρωση – Ευρωπαϊκά προγράμματα : https://kedke.gr/category/diethneis- scheseis-evropaika-programmata-kede/evropaika-programmata- tis-kede/ και την ιστοσελίδα του έργου : www.lifegrin.gr

Νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα για Δήμους, ύψους 15 εκατ. ευρώ ενέκρινε το Διοικητικό Συμβούλιο του Πράσινου Ταμείου κατά τη χθεσινή του συνεδρίαση. Το πρόγραμμα έχει τίτλο «Απόκτηση ελεύθερων Κοινόχρηστων Χώρων στις πόλεις 2019» και αφορά σε ώριμες απαλλοτριώσεις αμιγώς κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου που προβλέπονται σε εγκεκριμένα Ρυμοτομικά Σχέδια. Το νέο πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου απευθύνεται σε όλους τους Δήμους της Επικράτειας. Ειδικότερα, για την απόκτηση των προβλεπόμενων ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων, όπως πλατείες, άλση, χώροι πρασίνου, παιδικές χαρές κ.ά., το Πράσινο Ταμείο καταβάλλει την αποζημίωση για τις απαλλοτριώσεις, μόνο κατά το μέρος που αφορά στις υποχρεώσεις των Δήμων και όχι των τρίτων. Διευκρινίζεται πως στο πρόγραμμα δεν εντάσσονται κοινωφελείς χώροι, δρόμοι, πεζόδρομοι, υποδομές κ.λπ.. Με το πρόγραμμα αυτό, το Πράσινο Ταμείο συμβάλει στην προστασία από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες και τα έκτακτα φαινόμενα, στην προσαρμογή στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στη διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ των κατοίκων των πόλεων. Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο του ΥΠΕΝ Κατά την ίδια συνεδρίαση, το Πράσινο Ταμείο, ενέκρινε ποσό 490.000 ευρώ για τη χρηματοδότηση του νέου Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Το νέο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο θα αποτελεί μια νέα, ολοκληρωμένη ψηφιακή πλατφόρμα υποδοχής αιτήσεων για περιβαλλοντικές μελέτες. Στόχος είναι να επιταχύνει την εξυπηρέτηση όλων των αιτήσεων για τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις. Ταυτόχρονα, θα λειτουργεί και τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης (helpdesk). Η νέα πλατφόρμα, η οποία θα τεθεί σε λειτουργία εντός του 2020, θα φιλοξενηθεί στο G Cloud, σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής και θα εφαρμόσει όλες τις σύγχρονες τεχνικές ασφαλείας. Εξασφαλίζεται, έτσι, ένα σημαντικό εργαλείο για τη στήριξη των επενδύσεων στη χώρα μας, αλλά και της βιώσιμης πράσινης ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια. Υπενθυμίζεται, τέλος, ότι από τη Δευτέρα 2/12/2019 έχει ξεκινήσει η υποβολή αιτημάτων για τα προγράμματα i) ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ 2019-2020 για όλους τους Δήμους της χώρας και ii) ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ. Όλες τις λεπτομέρειες των προσκλήσεων, καθώς και χρήσιμοι οδηγοί βρίσκονται στους συνδέσμους: · http://www.prasinotameio.gr/index.php/el/anakoinoseis/proskliseisis/396-astiki-2019 · http://www.prasinotameio.gr/index.php/el/anakoinoseis/proskliseisis/395-inovaction2019

Το Πράσινο Ταμείο αποφάσισε τη δέσμευση ποσού έως 10 εκ. ευρώ για την εκπόνηση επικαιροποιημένης μελέτης, καθώς και την εκτέλεση του έργου του Βόρειου Ποδηλατικού Άξονα «Γκάζι - Κηφισιά»,που θα ολοκληρώσει τον ενιαίο - πλέον - ποδηλατόδρομο «Φαληρικός Όρμος - Κηφισιά». Το βόρειο τμήμα θα έχει μήκος 16,5 χιλιόμετρα και η υφιστάμενη μελέτη προβλέπει τη διέλευσή του από τους σταθμούς ΗΣΑΠ Μοναστηράκι, Ομόνοια, Βικτώρια (μέσω των οδών Αθηνάς και Γ΄ Σεπτεμβρίου), Περισσός, Πευκάκια, Ν. Ιωνία, Ηράκλειο, Ειρήνη, Μαρούσι, ΚΑΤ, Κηφισιά. Η εκτέλεσή του έργου είχε ανασταλεί εδώ και αρκετά χρόνια και με την απόφαση αυτή το Πράσινο Ταμείο εξασφαλίζει οριστικά τη χρηματοδότησή του. Στην ίδια συνεδρίαση συζητήθηκαν διεξοδικά κατατεθειμένες προτάσεις για την ανάπτυξη νέων δικτύων ποδηλατοδρόμων στη χώρα, που αποτελούν μια από τις βασικές προτεραιότητες της περιβαλλοντικής πολιτικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ειδικότερα, αποφασίσθηκε η εξασφάλιση χρηματοδοτικού εργαλείου μελετών για 2 Διαδρομές στην Ελλάδα που θα διέρχονται από 7 Περιφέρειες της χώρας: Διαδρομή 1η : θα διέρχεται από την περιφέρεια Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου (βόρεια) και θα καταλήγει στην Αθήνα. Διαδρομή 2η: θα εισέρχεται από την Κεντρική Μακεδονία και θα διέρχεται από Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα με κατάληξη πάλι την Αθήνα. Η συγκεκριμένη απόφαση για τις 2 διαδρομές, συνδέεται με το ολοκληρωμένο ποδηλατικό δίκτυο που διατρέχει την Ευρώπη, το Eurovelo. Περιλαμβάνει 15 διαδρομές φιλικές στο ποδήλατο, συνολικού μήκους 70.000 χλμ. Από αυτό έχουν ήδη κατασκευαστεί περί τα από 45.000 χλμ.

Οι χώροι πρασίνου στις κατοικημένες περιοχές μπορεί να έχουν προστατευτικές επιδράσεις απέναντι στη θνησιμότητα από κάθε αίτιο, σύμφωνα με έρευνα. Η συγκεκριμένη μελέτη, τα ευρήματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση “The Lancet Planetary Health“, περιέλαβε επτά χώρες (Καναδάς, ΗΠΑ, Ισπανία, Ιταλία, Αυστραλία, Ελβετία, Κίνα) και συνολικά 8 εκατομμύρια άτομα για να δείξει ότι η ύπαρξη χώρων πρασίνου επηρεάζει τη θνησιμότητα. Περίπου ο μισός πληθυσμός του κόσμου ζει σε πόλεις, όπου υπάρχει συχνά έλλειψη χώρων πρασίνου. Πολλές έρευνες υποστηρίζουν ότι οι χώροι πρασίνου στις πόλεις έχουν θετική επίδραση στη σωματική και ψυχική υγεία των ατόμων, μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών ασθενειών, μεταβολικών συνδρόμων και πρόωρου θανάτου. Ωστόσο, τα αποτελέσματα τους έχουν αμφισβητηθεί για ποικίλους λόγους. Η συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε μια απλή μέτρηση για τους χώρους πρασίνου, η οποία βασίζεται σε εικόνες δορυφόρων και εξέτασε τη σχέση της με τους πρόωρους θανάτους από κάθε αίτιο. Διαπιστώθηκε ότι όσο περισσότεροι ήταν οι χώροι πρασίνου γύρω από τα σπίτια τόσο πιο μειωμένοι ήταν οι πρόωροι θάνατοι. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα προσφέρει μια μέτρηση για το ποσό της προστατευτικής επίδρασης: 4% μείωση στην πρώιμη θνησιμότητα για κάθε αύξηση κατά 0,1 του πρασίνου σε απόσταση έως και 500 μέτρα από την κατοικία. Ο Ντέιβιντ Ρόχας, ερευνητής στο Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Υγεία της Βαρκελώνης και επικεφαλής συντάκτης της έρευνας, είπε: “Τα αποτελέσματα αυτά υποστηρίζουν παρεμβάσεις και πολιτικές αύξησης των χώρων πρασίνου ως τρόπους βελτίωσης της δημόσιας υγείας”. Πράγματι, αυτή τη στιγμή ο Ρόχας και οι συνεργάτες του χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα σε μια μετα-ανάλυση για να εκτιμήσουν τον αριθμό των πρόωρων θανάτων που θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν αυξάνονταν οι πράσινες υποδομές. “Τα προγράμματα αστικής περιβαλλοντικής προστασίας δεν είναι μόνο οι βασικοί τρόποι προώθησης της δημόσιας υγείας αλλά είναι επίσης σημαντικά για την αύξηση της βιοποικιλότητας και την άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθιστώντας τις πόλεις πιο βιώσιμες”, καταλήγει ο Μαρκ Νιουβενχίζεν, διευθυντής της Πρωτοβουλίας Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Περιβάλλοντος και Υγείας στο Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Υγεία ISGlobal, στη Βαρκελώνη. Η συγκεκριμένη μελέτη έγινε με τη συνεργασία του Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Υγεία ISGlobal της Βαρκελώνης, μιας δομής που υποστηρίζεται από την τράπεζα “La Caixa”, το Πανεπιστήμιο της Πολιτείας του Κολοράντο και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Την Παρασκευή 30/ 10/2019 ολοκληρώθηκε η διοικητική ανασυγκρότηση του Πράσινου Ταμείου και την Τετάρτη 6/11/2019 πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρίαση του Διοικητικού του Συμβουλίου με τη νέα του σύνθεση. Το Πράσινο Ταμείο προχώρησε σε εντάξεις, εγκρίσεις, δεσμεύσεις ή πληρωμές έργων συνολικού ύψους 16,3 εκατομμυρίων ευρώ περίπου. Τα έργα αυτά αφορούν συνολικά σε 8 Περιφέρειες ή Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και 57 Δήμους της χώρας και κινούνται ή πρόκειται να κινηθούν σε 9 ειδικούς άξονες των Χρηματοδοτικών Προγραμμάτων Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου, Φυσικού Περιβάλλοντος και Καινοτόμων Δράσεων, Γαλάζιου Ταμείου και Δασών. Πιο συγκεκριμένα: 1) Στον άξονα χρηματοδότησης έργων φυσικού περιβάλλοντος, εγκρίθηκε η δέσμευση ποσού 800.000 ευρώ προς την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για την εκτέλεση αναγκαίων έργων επείγουσας σημασίας σε εφαρμογή του επικαιροποιημένου Master Plan που εκπονήθηκε για τη Λίμνη Κορώνεια. Η διάσωση και αποκατάσταση της Λίμνης έχει τεθεί σε πρώτη προτεραιότητα στην περιβαλλοντική πολιτική του ΥΠΕΝ, όπως, άλλωστε, έχει τονίσει ο Υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης, τόσο κατά την επίσκεψή του επιτόπου τον Σεπτέμβριο, όσο και στην ομιλία του στη Βουλή την προηγούμενη Παρασκευή, κατά τη διάρκεια σχετικής διαδικασίας κοινοβουλευτικού ελέγχου. Με άλλη απόφαση, εγκρίθηκε ποσό 150.000 ευρώ περίπου προς την Περιφέρεια Θεσσαλίας για την προμήθεια και εγκατάσταση νέου σταθμού μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην πόλη του Βόλου, ύστερα από την πρόσφατη επίσκεψη του κ. Υπουργού εκεί και την επίτευξη άμεσου συντονισμού με την Περιφέρεια και τους οικείους φορείς. 2) Στον άξονα των κατεδαφίσεων αυθαιρέτων κατασκευών, εξασφαλίζεται χρηματοδότηση ύψους 4 εκ. ευρώ περίπου σε 6 Αποκεντρωμένες Διοικήσεις (Αττικής, Μακεδονίας-Θράκης, Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας, Δυτικής Μακεδονίας, Πελοποννήσου-Δυτικής Ελλάδας-Ιονίου και Κρήτης), προκειμένου να προβούν στις αναγκαίες ενέργειες κατεδάφισης και πολεοδομικής αναμόρφωσης σε περιοχές ευθύνης τους. 3) Στην προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού για ανακύκλωση απορριμμάτων, εντάσσονται 7 έργα σε ισάριθμους Δήμους ύψους 1, 2 εκ. ευρώ περίπου για την αγορά υλικών διαβαθμισμένης συμπίεσης, τοποθέτηση υπόγειων κάδων ανακύκλωσης κλπ. Οι Δήμοι Παλαιού Φαλήρου, Αίγινας, Βύρωνα, Κερατσινίου- Δραπετσώνας, Σερρών, Πύλου- Νέστορος και Τυρνάβου αποκτούν το αναγκαίο χρηματοδοτικό εργαλείο για να εκτελέσουν ή να ολοκληρώσουν τα σχετικά έργα τους. 4) Για έργα αστικών αναπλάσεων και αναζωογόνησης, 10 Δήμοι εξασφαλίζουν χρηματοδότηση ύψους 3,42 εκ. ευρώ περίπου για την εκτέλεση των σχετικών έργων. Πρόκειται για τους Δήμους Αιγιάλειας (ανάπλαση Μεσσηνέζη και Αγίου Αθανασίου), Δελφών (Πλατεία Ησαΐα), Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη (ανάπλαση Προσφυγικών), Πέλλας (αναμόρφωση δημοτικής έκτασης), Πειραιά (ανάπλαση της οδού Δωδεκανήσου στην περιοχή Αγίου Διονυσίου) Ρόδου (συντήρηση της πινακοθήκης της πόλης), Φυλής και Ασπροπύργου (παιδικές χαρές). Επιπλέον, οι Δήμοι Σητείας και Αγίου Νικολάου εντάσσουν έργα ευφυούς άρδευσης εκτάσεών τους. 5) Στην απαλλοτρίωση κοινόχρηστων χώρων, εντάσσεται το έργο δημιουργίας πρασίνου σε έκταση στην Πλατεία Αγίου Βασιλείου στον Άγιο Δημήτριο Αττικής με ανώτατο ποσό 700.000 ευρώ και πλέον. Αποφασίστηκε, επίσης, η προένταξη της σημαντικής ανάπλασης περιοχής στην Κερατέα του Δήμου Λαυρεωτικής. 6) Επιπρόσθετα, ποσό 4,64 εκ. ευρώ περίπου δεσμεύεται για εκτέλεση 33 νέων έργων αστικής αναζωογόνησης σε 25 Δήμους όλης της χώρας, που δεν διαθέτουν οικισμό πάνω από 5000 κατοίκους. 7) Πραγματοποιούνται άμεσα πληρωμές ύψους 825.000 ευρώ για εξελισσόμενα ή ολοκληρωμένα έργα στους Δήμους Κορυδαλλού, Κιλκίς, Σιντίκης, Κατερίνης, Αγίου Δημητρίου Αττικής, Παύλου Μελά, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Σπάρτης, Ηρακλείου Αττικής, Αρριανών, Ηγουμενίτσας, Κανδάνου-Σελίνου, Τυρνάβου και Ερυμάνθου. Τέλος, συνολικό ποσό που ξεπερνά τις 500.000 ευρώ διατίθεται σε κάλυψη δαπανών του Γαλάζιου Ταμείου και του Προγράμματος Δασών. Κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου θα υπάρξουν έκτακτες συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου με επιτάχυνση των ρυθμών για νέες εντάξεις έργων, δεσμεύσεις και πληρωμές, ενώ σχεδιάζεται να έχει ολοκληρωθεί ο προγραμματισμός των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων για το 2020, προκειμένου να παρουσιαστούν έγκαιρα στους δικαιούχους, το αργότερο μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου της νέας χρονιάς.

Πρόγραμμα σχετικά με ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις κοινόχρηστων χώρων προωθεί το Πράσινο Ταμείο και καλεί τους δήμους να υποβάλλουν σχετικές προτάσεις. Σκοπός του Προγράμματος θα είναι η χρηματοδότηση των δήμων για την απόκτηση αμιγώς κοινοχρήστων χώρων που προβλέπονται στα εγκεκριμένα Ρυμοτομικά Σχέδια και έχουν ιδιαίτερη πολεοδομική σημασία. Το Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα προβλέπεται να περιλαμβάνει τρεις δράσεις: Δράση 1: Άμεση πληρωμή στο πλαίσιο ώριμων απαλλοτριώσεων κοινόχρηστων χώρων. Δράση 2: Επανεπιβολή απαλλοτρίωσης κοινόχρηστου χώρου Δράση 3: Εκκίνηση διαδικασίας απαλλοτρίωσης κοινόχρηστου χώρου Η Δράση 1 αφορά ώριμες απαλλοτριώσεις σε τεχνικό και οικονομικό επίπεδο (ολοκληρωμένες πράξεις αναλογισμού ή εφαρμογής, τιμή μονάδας, αναγνώριση δικαιούχων) και το αίτημα προς το Πράσινο Ταμείο αφορά την άμεση πληρωμή των βαρών του Δήμου προκειμένου να συντελεστεί η απαλλοτρίωση και να αποδοθεί ο χώρος στον Δήμο. Οι Δράσεις 2 και 3 αντιστοίχως αφορούν στη δέσμευση πιστώσεων σε βάθος χρόνου προκειμένου να επανεπιβληθεί η απαλλοτρίωση και να διατηρηθεί ο κοινόχρηστος χώρος, είτε να τροποποιηθεί το ρυμοτομικό σχέδιο με τον καθορισμό νέου κοινόχρηστου χώρου. Τα αιτήματα των δήμων μπορούν να αφορούν μόνο την πληρωμή ή τη δέσμευση πιστώσεων που αντιστοιχούν αποκλειστικά στα βάρη των δήμων (και όχι των παροδίων) για την απόκτηση θεσμικά προβλεπόμενων ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου (πλατείες, άλση, πράσινο, παιδικές χαρές). Αιτήματα που αφορούν ειδικά τη διάνοιξη δρόμων (υλοποίηση ρυμοτομίας) δεν εμπίπτουν στους στόχους του προγράμματος και δεν θα λαμβάνονται υπόψη. Τέλος, κοινωφελείς χώροι, όπως εν προκειμένω χώροι για σχολεία, βρεφονηπιακοί σταθμοί ή αθλητικοί χώροι κ.α. δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το Πράσινο Ταμείο. Οι δήμοι καλούνται να υποβάλλουν τα αιτήματά τους στην υπηρεσία συμπληρώνοντας το Ειδικό Έντυπο Συμμετοχής που έχει αναρτηθεί με τη παρούσα εκδήλωση ενδιαφέροντος στην ιστοσελίδα του Πράσινου Ταμείου (http://www.prasinotameio.gr/index.php/el/). Το υπόψη Ειδικό Έντυπο Συμμετοχής είναι απαραίτητο να συμπληρώνεται με ακρίβεια και σαφήνεια, συνοδευόμενο από απόσπασμα googleearth με σημειωμένο το περίγραμμα του Κοινόχρηστου Χώρου. Σημειώνεται ακόμη να συμπληρώνεται ένα Ειδικό Έντυπο Συμμετοχής για κάθε κοινόχρηστο χώρο (και όχι για κάθε ιδιοκτησία) και να αποστέλλεται ηλεκτρονικά στη διεύθυνση του Πράσινου Ταμείου ([email protected]). Οι προτάσεις που θα υποβληθούν θα χρησιμοποιηθούν από το Πράσινο Ταμείο για τον καθορισμό της μελλοντικής πολιτικής του ως προς τα σχετικά προγράμματα τα οποία θα πρέπει να εκπονηθούν και δεν είναι δεσμευτικές ως προς την ικανοποίηση / ένταξή τους. Επίσης, αιτήματα δήμων που έχουν υποβληθεί σε προγενέστερες προσκλήσεις και έχουν αξιολογηθεί αρνητικά ως προς το κριτήριο της πολεοδομικής και κοινωνικής συμβολής της απόκτησης του Κοινόχρηστου Χώρου, δεν υποβάλλονται εκ νέου παρά μόνο αν έχουν αλλάξει τα δεδομένα της περιοχής.

Μπορεί το Πράσινο Ταμείο να δίνει φέτος μόλις 4,5 εκατομμύρια ευρώ για αστικές αναπλάσεις, αλλά θα χρηματοδοτήσει, με νέο πρόγραμμα που μόλις ενέκρινε, τους μεγάλους δήμους της χώρας ΟΤΑ για τη διενέργεια αρχιτεκτονικών διαγωνισμών (δηλαδή διαγωνισμών ιδεών) με 3 εκατομμύρια ευρώ για τα επόμενα δύο χρόνια… Σύμφωνα με το ΔΣ του Πράσινου Ταμείου, η διεξαγωγή αρχιτεκτονικών διαγωνισμών αποτελεί προϋπόθεση για την υλοποίηση έργων μέσω της ένταξής τους σε χρηματοδοτικά προγράμματα μεταξύ των οποίων και αυτά του Πράσινου Ταμείου. Ακόμη υποστηρίζει ότι «στη σημερινή δύσκολη οικονομική κατάσταση προκύπτει η ανάγκη οικονομικής ενίσχυσής των περισσότερων ΟΤΑ α΄ βαθμού για την προκήρυξη και διεξαγωγή Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών». Με αυτό το σκεπτικό αποφάσισε την έγκριση μίας νέας δράσης που θα τρέξει τα επόμενα τρία χρόνια με τίτλο «ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ 2018-2020». Η νέα δράση εντάσσεται στον Άξονα Προτεραιότητας 1 «Αστική Αναζωογόνηση 2018» του Χρηματοδοτικού Προγράμματος «ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ». Για φέτος, το 2018, δηλαδή για τους επόμενους 3 μήνες, έχει εγκριθεί με δέσμευση ποσού 800.000,00 € για τέτοιους διαγωνισμούς ενώ εκτιμάται ότι το πρόγραμμα τα επόμενα δύο χρόνια (δηλαδή μέχρι και το 2020) θα απορροφήσει συνολικά 3.000.000,00 €. Ο οδηγός του προγράμματος δεν έχει ακόμη κυκλοφορήσει αλλά η Greenagenda παρουσιάζει σήμερα συνοπτικά τις βασικές προϋποθέσεις. Δυνητικοί δικαιούχοι οι μεγάλοι Δήμοι Δυνητικοί δικαιούχοι του προγράμματος είναι οι πρωτοβάθμιοι ΟΤΑ, δηλαδή οι Δήμοι της χώρας, αλλά όχι όλοι: Ακολουθώντας την ταξινόμηση του Ν. 4555/2018 (Πρόγραμμα «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι») στη νέα δράση του Πράσινου Ταμείου εντάσσονται: α) Δήμοι Μητροπολιτικών Κέντρων Στην πρώτη κατηγορία υπάγονται όλοι οι δήμοι των Περιφερειακών Ενοτήτων Κεντρικού, Βόρειου, Νότιου και Δυτικού Τομέα Αθηνών και της Περιφερειακής Ενότητας Πειραιώς της Περιφέρειας Αττικής, καθώς και οι Δήμοι Θεσσαλονίκης, Αμπελοκήπων - Μενεμένης, Καλαμαριάς, Κορδελιού - Ευόσμου, Νεάπολης - Συκεών, Παύλου Μελά και Πυλαίας - Χορτιάτη της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης. β) Μεγάλοι Ηπειρωτικοί Δήμοι και Δήμοι Πρωτεύουσες Νομών. Στη δεύτερη κατηγορία υπάγονται όλοι οι ηπειρωτικοί δήμοι, καθώς και οι δήμοι της Περιφέρειας Κρήτης και της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας, με πληθυσμό άνω των 25.000 κατοίκων, με βάση τα στοιχεία μόνιμου πληθυσμού της τελευταίας απογραφής της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, καθώς και οι δήμοι που αποτελούν πρωτεύουσα νομού, περιλαμβανομένων και των νησιωτικών νομών. Επιλέξιμα Είδη και Κατηγορίες Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών Α. Από τα «Είδη Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών» (όπως περιγράφονται στο αρ.1, παρ.2 της σχετικής ΥΑ), το Πράσινο Ταμείο θεωρεί ως επιλέξιμους του Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς που κατατάσσονται σωρευτικά στους: ⦁ Απλούς ή σύνθετους (κατηγορίες α1 & α2). ⦁ Διαγωνισμούς προσχεδίων (κατηγορία β2). ⦁ Διαγωνισμούς ενός σταδίου (κατηγορία γ1). ⦁ Ανοικτούς διαγωνισμούς (κατηγορία δ1). Β. Από τις κατηγορίες των “αξιόλογων τεχνικών έργων” (όπως περιγράφονται στη σχετική ΥΑ τα έργα για την υλοποίηση των οποίων είναι υποχρεωτική η προκήρυξη αρχιτεκτονικού διαγωνισμού), το Πράσινο Ταμείο θεωρεί ως επιλέξιμες για υποβολή στην παρούσα πρόσκληση τις παρακάτω, οι οποίες εντάσσονται σε 2 μέτρα, ως εξής: Μέτρο 1. Μελέτες αστικών αναπλάσεων - διαμόρφωσης ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων Επιλέξιμες κατηγορίες στο Μέτρο 1 είναι: ⦁ Διαμορφώσεις - αναπλάσεις ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων (Πάρκων, αλσών και εθνικών ή δημοτικών κήπων, πλατειών, οδών, πεζοδρόμων και παραλιακών περιοχών, περιβάλλοντος χώρου διατηρητέων μνημείων και αρχαιολογικών χώρων καθώς και ζωνών προστασίας της φύσης και του τοπίου). ⦁ Θέματα εξοπλισμού ανοιχτών κοινόχρηστων χώρων και χώρων εξυπηρετήσεων ειδικής σημασίας, όπως αρχαιολογικών. ⦁ Θέματα αποκατάστασης και επανάχρησης δημόσιων κτηρίων χαρακτηρισμένων ως διατηρητέα ή μνημεία. Οι παραπάνω κατηγορίες έργων εντάσσονται στις επιλέξιμες δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου, σύμφωνα με το αρ. 77 του νόμου 4495/2018, αναφέρει η απόφαση, αν και αφορούν βασικά μελέτες υπό τη μορφή αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Ως εκ τούτου, αναφέρει η απόφαση του ΔΣ του Πράσινου Ταμείου, «μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού το Πράσινο Ταμείο δύναται να εντάξει κατά προτεραιότητα σε μελλοντικά προγράμματα περιβαλλοντικού ισοζυγίου τη χρηματοδότηση των δράσεων υλοποίησης των υπόψη έργων». Μέτρο 2. Αρχιτεκτονικές μελέτες κτηριακών έργων Στον τομέα των αρχιτεκτονικών μελετών κτηριακών έργων, επιλέξιμες για τη χρηματοδότηση από τη νέα δράση του Πράσινου Ταμείου για τη Διεξαγωγή Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών είναι οι κατηγορίες: ⦁ Πολιτιστικά κτήρια και πολιτιστικές εγκαταστάσεις (μουσεία, βιβλιοθήκες, κτήρια εκθέσεων, πινακοθήκες, γλυπτοθήκες, πνευματικά κέντρα κλπ). ⦁ Χώροι συνάθροισης κοινού (συνεδριακά κέντρα, θέατρα, κινηματογράφοι, αμφιθέατρα, χώροι διαλέξεων, χώροι συναυλιών κλπ). ⦁ Κτίρια κοινωνικών & αθλητικών υποδομών τοπικής κλίμακας. ⦁ Εγκαταστάσεις χονδρικού εμπορίου & δημοτικών αγορών. Στις κατηγορίες αυτές περιλαμβάνεται επίσης ο περιβάλλων χώρος των κτηρίων αυτών. Η χρηματοδότηση Κάθε Δήμος μπορεί να υποβάλλει αποκλειστικά μία πρόταση προς χρηματοδότηση, με ανώτατο συνολικό ποσό βραβείων το ποσό των 150.000,00 ευρώ. Ως προς τα λοιπά έξοδα του διαγωνισμού το επιλέξιμο προς χρηματοδότηση ποσό από το Πράσινο Ταμείο ανέρχεται στα 5.000,00 ευρώ ανά διαγωνισμό. Το ποσό χρηματοδότησης από το Πράσινο Ταμείο προς τους δικαιούχους Δήμους αντιστοιχεί: ⦁ για τα έργα του Μέτρου 1: στο 80% των διανεμόμενων βραβείων, πλέον του ποσού των 5.000 ευρώ για τα λοιπά έξοδα του διαγωνισμού. ⦁ για τα έργα του Μέτρου 2: στο 60% των διανεμόμενων βραβείων, πλέον του ποσού των 5.000 ευρώ για τα λοιπά έξοδα του διαγωνισμού. Δηλαδή ένας δήμος για να πάρει το μέγιστο της χρηματοδότησης στην πρώτη περίπτωση (ανάπλαση χώρων) πρέπει να βρει επιπλέον 37.500 ευρώ για βραβεία, ενώ στη δεύτερη περίπτωση (ανάπλαση κτηρίων) επιπλέον 100.000 ευρώ. Αυτά τα χρήματα, δηλαδή 187.500 ευρώ στην πρώτη περίπτωση και 250.000 ευρώ στη δεύτερη περίπτωση, σημειώνουμε θα δοθούν αποκλειστικά ως βραβεία σε αρχιτέκτονες από κάθε δήμο που θα ενταχθεί στο πρόγραμμα. Σοβαρά ερωτηματικά Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος αξιολόγησης των προτάσεων που περιγράφεται στην απόφαση, ως σχέδιο πρόσκλησης προς τους ΟΤΑ. Συγκεκριμένα αναφέρεται μόνο η εξής πρόταση: « Άμεση αξιολόγηση, με την κατάθεση απόφασης αρμόδιου συλλογικού οργάνου για τη διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού». Με απλά λόγια, και απουσία αναφοράς οποιασδήποτε διαδικασίας, φαίνεται ότι το Πράσινο Ταμείο θα επιλέξει ποιοι δήμοι θα πάρουν χρήματα με μια εσωτερική διαδικασία και στη βάση του «όποιος προλάβει»… Καθώς η δράση αφορά βραβεία προκαλεί πραγματικά απορία η έλλειψη περιγραφής διαδικασιών, καθώς εντάσσονται υπό κοινή αξιολόγηση διαγωνισμού που πχ δίνουν βραβεία 10 χιλιάδων ευρώ και διαγωνισμοί που δίνουν 250 χιλιάδες ευρώ… Ακόμη, κύκλοι του τεχνικού κόσμου τονίζουν ότι η προώθηση των αρχιτεκτόνων από την παρούσα κυβέρνηση είναι παροιμιώδης, καθώς ο συλλογικός τους φορέας προωθείται ιδιαίτερα σε κάθε συλλογικό όργανο (ΚΕΣΑ,ΚΕΣΥΠΟΘΑ, ΚΕΣΠΑ, ΣΥΠΟΘΑ, ΣΑ κλπ) που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια, σε βάρος άλλων επιστημονικών και τεχνικών φορέων. Δεν είναι τυχαίο, σημειώνουν οι ίδιοι, ότι καθηγητές της αρχιτεκτονικής αναλαμβάνουν θέσεις ευθύνης σε όλα τα σχετικά όργανα αλλά και πολιτικές θέσεις, όπως για παράδειγμα στην νέα εταιρεία «Αστικές Αναπλάσεις» ή ακόμη και στο ίδιο το ΥΠΕΝ (θέση ΓΓΧΣΑΠ). Αξίζει να σημειώσουμε ότι στο Διοικητικό Συμβούλιο του Πράσινου Ταμείου, από τα 7 μέλη, τα τρία είναι αρχιτέκτονες μηχανικοί: ο Πρόεδρος Γεώργιος Πατρίκιος, γνωστός καθηγητής της Αρχιτεκτονικής, ο αρχιτέκτων Λουκάς Τριάντης, συνεργάτης της Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ και σύμβουλος του Υπουργού Γιώργου Σταθάκη και η Τόνια Κατερίνη, γνωστή συνδικαλίστρια στον χώρο των αρχιτεκτόνων, ως εκπρόσωπος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών- Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων (αναπληρωτής της έχει οριστεί ο επίσης αρχιτέκτων Μιχαήλ Πουλάκης). Αυτό το γεγονός έχει μάλιστα δημιουργήσει εντύπωση καθώς εμφανίζονται με συμπεριφορά «Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει», αφού αρχιτέκτονες δημιουργούν ειδικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα για αρχιτέκτονες…

Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορούν να μειωθούν για τα άτομα που έχουν πρόσβαση σε χώρους πρασίνου. Ερευνητές στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ μετασχημάτισαν κενά οικόπεδα στην πόλη σε χώρους πρασίνου και διαπίστωσαν ότι οι ενήλικες που ζουν κοντά σε αυτές τις περιοχές ανέφεραν μειωμένα συναισθήματα κατάθλιψης, με τις μεγαλύτερες βελτιώσεις να παρατηρούνται στις γειτονιές χαμηλού εισοδήματος. Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια συνεργάστηκαν με μέλη του Κηπουρικού Συνδέσμου Πενσυλβάνια για να μεταμορφώσουν 541 τυχαία επιλεγμένα κενά οικόπεδα στη Φιλαδέλφεια. Σύμφωνα με την Γιουτζίνια Σάουθ, επίκουρο καθηγητή και συνεπικεφαλής της μελέτης, τα οικόπεδα της πόλης ήταν ένα ιδανικό περιβάλλον για την έρευνα. «Υπάρχουν περίπου 40.000 κενά οικόπεδα στην πόλη, αλλά συγκεντρώνονται σε ορισμένες περιοχές που τείνουν να βρίσκονται σε φτωχότερες γειτονιές», δήλωσε στο τοπικό ραδιόφωνο. Σύμφωνα με τη μελέτη, οι χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες έχει ήδη αποδειχθεί ότι επιδεινώνουν τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Οι ερευνητές χώρισαν τα οικόπεδα σε τρεις ομάδες. Η πρώτη ήταν μία ομάδα ελέγχου όπου δεν άλλαξε τίποτα, η δεύτερη μία ομάδα οικοπέδων που καθαρίστηκε από σκουπίδια και η τρίτη μία ομάδα όπου τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης της υπάρχουσας βλάστησης, αφαιρέθηκαν και αναφυτεύθηκαν νέα δέντρα και γρασίδι. «Παρατηρήσαμε μία σημαντική μείωση του αριθμού των ανθρώπων που αισθάνονταν συμπτώματα κατάθλιψης» δήλωσε η Σάουθ. Η ομάδα της χρησιμοποίησε μια κλίμακα ψυχολογικής δυσφορίας για να ρωτήσει τους ανθρώπους πώς αισθάνονταν, συμπεριλαμβανομένων των αισθημάτων της απελπισίας, της ανησυχίας και της χαμηλής αυτοεκτίμησης. Η ομάδα μέτρησε επίσης τους καρδιακούς παλμούς, έναν από τους κύριους δείκτες άγχους, για τους κατοίκους που περνούσαν καθημερινά από τα αναφυτευμένα οικόπεδα. Στις γειτονιές με χαμηλό εισόδημα η μείωση των ποσοστών κατάθλιψης άγγιξε έως και το 27,5%. Παράλληλη έρευνα παρατήρησε μείωση της εγκληματικότητας και αύξηση της αλληλεπίδρασης της κοινότητας, δείχνοντας ότι οι χώροι πρασίνου είναι μια απάντηση χαμηλού κόστους για τη βελτίωση πολλών πτυχών της ευημερίας μιας κοινότητας, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ηλιακά συστήματα, συστήματα για την εξοικονόμηση νερού, αλλά και το πρώτο βιοκλιματικό γυμναστήριο σε νησί: όλα αυτά εντάσσονται στο σχεδιασμό της ενεργειακής αναβάθμισης του Γυμνασίου της Σκύρου, με στόχο να αποτελέσει το πρώτο «πράσινο σχολείο» που θα πληροί τα πιο αυστηρά διεθνή περιβαλλοντικά πρότυπα, όπως αυτά οριοθετούνται από το πρόγραμμα «Green Destinations», το οποίο υποστηρίζει τη βελτίωση προορισμών ανά τον κόσμο με βάση τα παγκόσμια κριτήρια και τους στόχους που αναγνωρίζονται από τα Ηνωμένα Έθνη. Η Σκύρος είναι μαζί με τη Φολέγανδρο οι μοναδικοί ελληνικοί προορισμοί στη λίστα με τους κορυφαίους 100 «πράσινους» προορισμούς παγκοσμίως του «Green Destinations», που παρουσιάστηκε το περασμένο φθινόπωρο και είναι κάτι το οποίο ο δήμος -φυσικά- δεν θα αφήσει ανεκμετάλλευτο. «Η Σκύρος σταδιακά μετατρέπεται σε προορισμό-πρότυπο αειφόρου ανάπτυξης, που αξιοποιεί αρμονικά την πολιτιστική κληρονομιά και το φυσικό της πλούτο, αναβαθμίζοντας παράλληλα το τουριστικό της προϊόν» τόνισε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο δήμαρχος της Σκύρου, Μίλτος Χατζηγιαννάκης. Από την ενεργειακή αναβάθμιση όλου του νησιού δε θα μπορούσε να λείπει το Γυμνάσιο: «Η δημιουργία του πράσινου σχολείου δεν αφορά μόνο στα κτίρια, αλλά αντιπροσωπεύει την αλλαγή νοοτροπίας για τη διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης στους νέους ανθρώπους και ιδίως στους μαθητές» πρόσθεσε. «Βασικός μας στόχος είναι να γίνει η Σκύρος μια περιοχή που θα προσφέρει επαγγελματικές ευκαιρίες αλλά και υψηλή ποιότητα ζωής για κάθε Σκυριανό που θέλει να ζήσει μόνιμα και να μεγαλώσει την οικογένειά του στο νησί. Το νέο Γυμνάσιο εντάσσεται και σε αυτή την κατεύθυνση, αφού οι εκπαιδευτικές συνθήκες αποτελούν βασικό κριτήριο για την επιλογή διαμονής σε έναν τόπο» ανέφερε ο κ. Χατζηγιαννάκης. Το σχολείο αναμένεται να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, βιοκλιματικές εφαρμογές – παθητικά και ενεργειακά ηλιακά συστήματα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και συστήματα για την εξοικονόμηση νερού. Παράλληλα, εντός του Γυμνασίου θα δημιουργηθεί και το πρώτο βιοκλιματικό γυμναστήριο σε νησί. Ακόμη, προβλέπονται και περισσότερες αίθουσες, που θα καταστήσουν πιο άνετη τη φοίτηση των μαθητών, αλλά και νέοι λειτουργικοί και σύγχρονοι χώροι για δημιουργικές δραστηριότητες των μαθητών. Όλα αυτά θα γίνουν και με την αρωγή του ΕΣΠΑ, στο οποίο έχει ενταχθεί η ενεργειακή αναβάθμιση του σχολείου. Προηγήθηκε εκτενής διαβούλευση με το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων, ενώ μετά την ολοκλήρωση των απαιτούμενων διαδικασιών, μέσα στο επόμενο διάστημα, αναμένεται η έναρξη των εργασιών υλοποίησης του έργου. Η ολοκλήρωσή του θα αποτελέσει το επιστέγασμα της πολύμηνης και επίμονης προσπάθειας του Δήμου Σκύρου για την εξασφάλιση ποιοτικότερων συνθηκών εκπαίδευσης για τους μαθητές.