Αναζήτηση στην κοινότητα

«Προίκα» περίπου 10 εκατ. ευρώ δίνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) στο Εθνικό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης. Στην τελική «μοιρασιά» των εσόδων από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων – δηλαδή του ενός δισ. ευρώ που αναμένεται ότι θα έχουν συγκεντρωθεί έως το τέλος του έτους – η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ θυμήθηκε, την τελευταία στιγμή, λίγο πριν η υπουργική απόφαση φύγει για το Εθνικό Τυπογραφείο, το Ταμείο για την αξιοποίηση, ανάπτυξη και χρηματοδότηση νέων, καινοτόμων «εργαλείων» ενεργειακής εξοικονόμησης. Στις προηγούμενες εκδοχές της απόφασης, το Εθνικό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης (ΕΤΕΑΠ) – το οποίο είχε θεσμοθετηθεί παλαιότερα αλλά δεν είχε λειτουργήσει – δεν συμπεριλαμβάνονταν στη λίστα όσων δικαιούνται ποσοστό των εσόδων από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου για το 2021. Ωστόσο, έπειτα από πολλές …καραμπόλες και γράψε – σβήσε, τελικά «κληρονομεί» το 1%. Το Ταμείο θα αξιοποιηθεί ως βάση ανάπτυξης και χρηματοδότησης νέων, καινοτόμων χρηματοδοτικών εργαλείων ενεργειακής εξοικονόμησης όπως επίσης προγραμμάτων και άλλων μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και της αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών. Η χρηματοδότηση έργων και δράσεων για την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης θα γίνονται μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών. Μάλιστα, το ΕΤΕΑΠ θα μπορεί να λειτουργεί και ως ταμείο δανεισμού, καθώς και ως ταμείο εγγυοδοσίας, προκειμένου να υποστηριχθούν έργα εξοικονόμησης ενέργειας. Προκειμένου να αυξηθεί η ελκυστικότητα των επενδύσεων, διαθέσιμα κεφάλαια θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επιδότηση μέρους του κόστους του έργου ή για την περαιτέρω βελτίωση των όρων χρηματοδότησης των δανείων προς τους ενεργειακούς φορείς. Κεντρικό ρόλο για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης θα έχουν οι Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών (ESCO). Ειδικά για τα δημόσια κτίρια, θα μπορούν τα έργα να προχωρούν μέσω Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης με εταιρείες ESCO και γενικότερα μέσω Συμπράξεων του Δημόσιου με τον Ιδιωτικό Τομέα (ΣΔΙΤ). Ποιοι θα μοιραστούν τα έσοδα από τους «ρύπους» Έπειτα από περίπου έναν μήνα υπολογισμών, τελικά η μερίδα του λέοντος – όπως ήταν άλλωστε αναμενόμενο – κατευθύνεται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, με μεγάλο …χαμένο τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) από τον οποίο αποζημιώνονται οι παραγωγοί πράσινης ενέργειας. Ειδικότερα, τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς ρύπων θα μοιραστούν ως εξής: -47,86% στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης μέσω του οποίου θα επιδοτηθούν οι λογαριασμοί ρεύματος των νοικοκυριών και των πολύ μικρών επιχειρήσεων (της χαμηλής τάσης). -30% στον ΕΛΑΠΕ -11% για τις ανάγκες ενίσχυσης των βιομηχανιών που εκτίθενται σε σημαντικό κίνδυνο διαρροής άνθρακα. Τυχόν ποσό, το οποίο δεν θα χρησιμοποιείται θα αποτελεί πόρο του ΕΛΑΠΕ. -4,5% στο Πράσινο Ταμείο για τη χρηματοδότηση δράσεων στις υπό απολιγνιτοποίηση Περιφερειακές Ενότητες Κοζάνης, Φλώρινας και στο Δήμο Μεγαλόπολης. Οι δράσεις θα απευθύνονται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις λιγνιτικές περιοχές ή και σε επιχειρήσεις που επιθυμούν να μετεγκατασταθούν σε αυτές. Οι δράσεις δύναται να αφορούν και σε συμπράξεις επιχειρήσεων με ερευνητικά κέντρα/πανεπιστήμια. -1,5% στο Πράσινο Ταμείο για τη χρηματοδότηση έργων για την προστασία, διατήρηση και βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος. -1,5% στην Τράπεζα της Ελλάδος για τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. -1% στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης -1% στο ΥΠΕΝ για την εξόφληση συσσωρευμένων υποχρεώσεων περίπου 8,5 εκατ. ευρώ προς διεθνείς οργανισμούς που συμμετέχει και διεθνείς συμβάσεις που έχει υπογράψει καθώς και για την εξυπηρέτηση των στόχων και δράσεων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα. -1% στο Εθνικό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης (Ε.Τ.Ε.Α.Π.) για χρηματοδότηση έργου και δράσεων για την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών στην τελική κατανάλωση. -0,6% στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α), εκ του οποίου, ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) θα διατίθεται για την αποκλειστική υποστήριξη του έργου της Διεύθυνσης Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας του ΥΠΕΝ (για δράσεις που σχετίζονται με το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων και με θέματα Κλιματικής Αλλαγής που αφορούν οικονομική και τεχνική υποστήριξη αναπτυσσόμενων χωρών και υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Συνθήκη του Παρισιού για το Κλίμα. -0,04% στον «Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Νέστου – Βιστωνίδας– Ισμαρίδας», για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών του.

Έτοιμο να ξεκινήσει την επενδυτική του δραστηριότητα, ώστε να συμβάλει στη δημιουργία ενός δυναμικού οικοσυστήματος 5G στην Ελλάδα, είναι το ταμείο Φαιστός. Η επενδυτική λειτουργία του ταμείου εστιάζει σε υφιστάμενες και νεοφυείς επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται στην έρευνα ή και την ανάπτυξη 5G και σχετικών με το 5G προϊόντων και υπηρεσιών στην Ελλάδα. Ξεκινά η επενδυτική δραστηριότητα του ταμείου Φαιστός - Οι πρώτες επενδύσεις μέσα στο 3ο τρίμηνο του 2022Η 5G Ventures ανακοίνωσε χθες την υπογραφή της Σύμβασης Σύστασης & Διαχείρισης του Επενδυτικού Ταμείου Φαιστός, με το ελληνικό Δημόσιο, ιδιώτες επενδυτές και την Τράπεζα Πειραιώς ως θεματοφύλακα. Η χθεσινή ανακοίνωση σηματοδοτεί την - εντός χρονοδιαγράμματος - ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου χρηματοδότησης του ταμείου. Αναλυτικά, η κεφαλαιακή σύνθεση του Φαιστός, μετά τον πρώτο γύρο χρηματοδότησης, περιλαμβάνει: Την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΑΕ, πρώην ΤΑΝΕΟ), η οποία βάσει σχετικής σύμβασης εκπροσωπεί το ελληνικό Δημόσιο, τον Όμιλο ΟΤΕ/DT, το Latsco Family Office της κυρίας Μαριάννας Λάτση και το family office του κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλου. Η είσοδος τριών επενδυτών αποτέλεσε την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου χρηματοδότησης του Ταμείου, ενώ αναμένεται να υπάρξει και δεύτερος κύκλος ανάλογα την διεθνή οικονομική κατάσταση και την επίδραση του πολέμου στην Ουκρανία. Σήμερα, το Φαιστός, το οποίο δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Δημοσίου με αρχικό κεφάλαιο €93 εκατ. από τη δημοπρασία των συχνοτήτων για τα δίκτυα 5G, διαθέτει κεφάλαια άνω των €105 εκατ. Χρηματοδοτήσεις Με την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου χρηματοδότησης, το Ταμείο θα ξεκινήσει τις χρηματοδοτήσεις εταιρειών οι οποίες αναμένονται μέσα στο 2ο - 3ο τρίμηνο του έτους. Το Επενδυτικό Ταμείο Φαιστός διαχειρίζεται η 5G Ventures S.A., θυγατρική της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας. Σηματοδοτεί μια καινοτόμο προσέγγιση για την υποστήριξη ενός ακμάζοντος 5G οικοσυστήματος στην Ελλάδα, καθώς υποστηρίζει επιχειρήσεις, που αναπτύσσουν προϊόντα και υπηρεσίες, τα οποία έχουν σχέση με το 5G. Το Φαιστός αποτελεί μια γέφυρα μεταξύ Δημόσιων και Ιδιωτικών Επενδύσεων, συνδυάζοντας τα καλύτερα στοιχεία του κάθε τομέα. Προσφέρει μοναδικές δυνατότητες και μέσω της εστίασης στην αγορά 5G, το Φαιστός είναι στη βέλτιστη θέση για να προσφέρει αξιοσημείωτες αποδόσεις και εθνική οικονομική ανάπτυξη. Φιλοδοξία της διοίκησης του είναι να αποτελέσει γέφυρα μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, καθώς θα έχει και τη δυνατότητα για συνεπένδυση στις επιχειρήσεις που θα επιλέξει με κορυφαίες διεθνείς εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων. Σημειώνεται ότι το “Φαιστός” διαθέτει πρόσβαση σε ραδιοσυχνότητες 5G αποκλειστικά προορισμένες για πιλοτική χρήση περιορισμένου διαστήματος από τις επιχειρήσεις στις οποίες θα επενδύει το Ταμείο, ώστε να αναπτύξουν δοκιμαστικές εφαρμογές. Στόχος του Φαιστός είναι να συμβάλλει στην δημιουργία ενός ακμάζοντος ελληνικού οικοσυστήματος 5G, το οποίο θα ενισχύσει την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας και θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα αναζωογόνησης της ελληνικής οικονομίας στο σύνολο της.

Στη δημοσιότητα έδωσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τις προσκλήσεις υποβολής των αιτήσεων ενίσχυσης για πέντε έργα της Δράσης Οικονομικός Μετασχηματισμός Αγροτικού Τομέα που θα υλοποιηθούν στα πλαίσια χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας του ΥΠΑΑΤ συνολικής Δημόσιας Δαπάνης 510 εκατ. ευρώ. Οι εν λόγω προσκλήσεις είναι αναρτημένες στην ΔΙΑΥΓΕΙΑ https://diavgeia.gov.gr/f/YAAT, στην ιστοσελίδα του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας https://greece20.gov.gr και στην ιστοσελίδα του ΥΠΑΑΤ www.minagric.gr. Τα υποέργα που προκηρύσσονται είναι: 1. Καινοτομία και Πράσινη Μετάβαση στη Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων Στόχος του υποέργου είναι η δημιουργία οικονομιών κλίμακας και βιώσιμων εκμεταλλεύσεων, το ποσό της Δημόσιας Δαπάνης του υποέργου, δηλαδή τα κεφάλαια που καλύπτει το ΤΑΑ, ανέρχεται σε 181,5 εκατ. ευρώ ενώ δικαιούχοι της ενίσχυσης είναι Συλλογικά Σχήματα, Οργανώσεις Παραγωγών και σχήματα που εφαρμόζουν Συμβολαιακή Γεωργία. Ενδεικτικά οι επιλέξιμες δαπάνες που προβλέπονται αφορούν σε ενεργειακή αναβάθμιση κτιριακών εγκαταστάσεων και υποδομών, αγορά εξοπλισμού, διαχείριση αποβλήτων και προστασία περιβάλλοντος, καθώς και δαπάνες συμβουλευτικής. Ο ελάχιστος προϋπολογισμός κάθε πρότασης προβλέπεται για τις ΜΜΕ στο 0,5 εκατ. ευρώ και ο μέγιστος στα 12,5 εκατ. ευρώ για τις μεγάλες επιχειρήσεις, με το ποσοστό ενισχύσεων ανάλογα με την Περιφέρεια για τις ΜΜΕ να ανέρχεται στο 55%. Η υποβολή αιτήσεων ενίσχυσης ξεκινά στις 16/5/2022 και λήγει στις 30/09/2022. 2. Εκσυγχρονισμός του Πρωτογενούς Τομέα Στόχος του υποέργου είναι η υλοποίηση επενδύσεων με προσανατολισμό την πράσινη γεωργία και τη γεωργία ακριβείας, το ποσό της Δημόσιας Δαπάνης του υποέργου, κεφάλαια που καλύπτει το ΤΑΑ, ανέρχεται σε 98,1 εκατ. ευρώ, δικαιούχοι των ενισχύσεων είναι συλλογικά σχήματα, Οργανώσεις Παραγωγών και σχήματα που εφαρμόζουν Συμβολαιακή Γεωργία. Ενδεικτικά οι επιλέξιμες δαπάνες που προβλέπονται αφορούν σε αγορά εξοπλισμού, εισαγωγή νέων τεχνολογιών ΤΠΕ και γεωργία ακριβείας, δαπάνες για δημιουργία αλυσίδων αξίας καθώς και δαπάνες συμβουλευτικής. Ο ελάχιστος προϋπολογισμός κάθε πρότασης προβλέπεται για τις ΜΜΕ στο 0,5 εκατ. ευρώ και ο μέγιστος στα 10 εκατ. ευρώ για τις μεγάλες επιχειρήσεις, με το ποσοστό ενισχύσεων ανάλογα με την Περιφέρεια για τις ΜΜΕ να ανέρχεται στο 50 % και στο 75% για επενδύσεις σε ενσώματα ή σε άυλα στοιχεία ενεργητικού σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις (ΜΜΕ) που συνδέονται με πρωτογενή γεωργική παραγωγή. Η υποβολή αιτήσεων ενίσχυσης ξεκινά στις 23/05/2022 και λήγει στις 30/09/2022. 3. Πράσινος αγρο-τουρισμός Στόχος του υποέργου είναι η ανάπτυξη του Αγροτικού Τουρισμού και η διασύνδεσή του με την Πρωτογενή Παραγωγή και την Μεταποίηση, το ποσό της Δημόσιας Δαπάνης του υποέργου δηλαδή τα κεφάλαια που καλύπτει το ΤΑΑ ανέρχεται σε 49 εκατ. ευρώ. Δικαιούχοι των ενισχύσεων είναι Νομικά πρόσωπα, Κοινωνικές Συνεταιριστικές επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες. Ενδεικτικά οι επιλέξιμες δαπάνες που προβλέπονται αφορούν σε ενεργειακή αναβάθμιση κτιριακών εγκαταστάσεων και υποδομών, αγορά εξοπλισμού και νέων τεχνολογιών, δημιουργία αλυσίδων αξίας στην αγροδιατροφή, προώθηση νέων τουριστικών προϊόντων, συμβουλευτική. Ο ελάχιστος προϋπολογισμός κάθε πρότασης προβλέπεται στο 0,5 εκατ. ευρώ για όλες τις επιχειρήσεις και ο μέγιστος στα 12,5 εκατ. ευρώ με το ποσοστό ενισχύσεων ανάλογα με την Περιφέρεια για τις ΜΜΕ να ανέρχεται στο 50%. Η υποβολή αιτήσεων ενίσχυσης ξεκινά στις 30/05/2022 και λήγει στις 30/09/2022. 4. Αναδιάρθρωση των Καλλιεργειών Στόχος του υποέργου είναι η δημιουργία οικονομικά βιώσιμων εκμεταλλεύσεων, με εξαγωγικό χαρακτήρα και φυτά ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή, το ποσό της Δημόσιας Δαπάνης του υποέργου δηλαδή τα κεφάλαια που καλύπτει το ΤΑΑ να ανέρχεται σε 166,7 εκατ. ευρώ. Δικαιούχοι των ενισχύσεων είναι συλλογικά σχήματα, Οργανώσεις Παραγωγών, Συνεταιρισμοί. Ενδεικτικά οι επιλέξιμες δαπάνες που προβλέπονται αφορούν σε εκρίζωση υφιστάμενης φυτείας, προμήθεια και εγκατάσταση νέων δενδρυλλίων και προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος στήριξης. Ο ελάχιστος προϋπολογισμός κάθε πρότασης προβλέπεται στο 0,5 εκατ. ευρώ για ΜΕΕ και ο μέγιστος στο 1 εκατ. ευρώ με το ποσοστό ενίσχυσης ανάλογα την Περιφέρεια κυμαίνεται περίπου από 40% έως 75%. Η υποβολή αιτήσεων ενίσχυσης ξεκινά στις 28/07/2022 και λήγει στις 30/09/2022. 5. Γενετική Βελτίωση Ζώων Στόχος του υποέργου είναι η ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση του ζωικού κεφαλαίου και η αύξηση του εισοδήματος των παραγωγών, το ποσό της Δημόσιας Δαπάνης του υποέργου δηλαδή τα κεφάλαια που καλύπτει το ΤΑΑ ανέρχεται σε 14,7 εκατ. ευρώ. Δικαιούχοι των ενισχύσεων είναι Ομάδες Παραγωγών (Ομ.Π.), Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ), Διεπαγγελματικές Οργανώσεις, Σύλλογοι και συνεργατικά σχήματα και Οργανισμοί ερευνών και διάδοσης γνώσεων. Ενδεικτικά οι επιλέξιμες δαπάνες που προβλέπονται αφορούν σε δράσεις μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης, μέτρα προώθησης γεωργικών προϊόντων, συλλογή και τήρηση στοιχείων γενεαλογίας των ζώων, δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης καθώς και δαπάνες συμβουλευτικής. Ο ελάχιστος προϋπολογισμός κάθε πρότασης προβλέπεται στο 0,5 εκατ. ευρώ για όλες τις επιχειρήσεις και ο μέγιστος στα 2 εκατ. ευρώ για τις ΜΜΕ με ποσοστό ενίσχυσης 70% - 80%. Η υποβολή αιτήσεων ενίσχυσης ξεκινά στις 06/06/2022 και λήγει στις 30/09/2022.

Με Απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκου Ταγαρά, δίνεται στους Δήμους καταληκτική παράταση έως τις 31.12.2021 για την υποχρεωτική εκπόνηση Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ). Παράλληλα, από το Πράσινο Ταμείο υπενθυμίζεται ότι προς εξυπηρέτηση τόσο των καταναλωτών, όσο και των τοπικών αρχών, με τον νόμο 4710/2020 προβλέφθηκε η κατάρτιση Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων σε επίπεδο δήμων. Τα εν λόγω σχέδια χρηματοδοτούνται από το σχετικό Πρόγραμμα του εποπτευόμενου φορέα του Υπουργείου, Πράσινο Ταμείο. Η σχετική Πρόσκληση άνοιξε στις 23 Νοεμβρίου 2020 και οι ενταγμένοι Δήμοι ανήλθαν σε 254. Στα τέλη Οκτωβρίου το Πράσινο Ταμείο αναμένεται να καλέσει με νέα πρόσκληση για την εκπόνηση ΣΦΗΟ 62 Δήμους κάτω των 10.000 κατοίκων. Τέλος, γίνεται γνωστό, ότι οι ενταγμένοι Δήμοι θα πρέπει να έχουν προχωρήσει σε δημοσίευση της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης για το ΣΦΗΟ κατά τα οριζόμενα στο Ν. 4412/2016 το αργότερο μέχρι την Πέμπτη, 30 Σεπτεμβρίου 2021.

Ποσό ύψους 4 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα, εκταμίευσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης (NextGeneration EU). Το ποσό των 4 δισ. ευρώ (2,3 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 1,7 δισ. ευρώ σε δάνεια), αντιστοιχεί στο 13% των επιχορηγήσεων και δανείων που προορίζονται για τη χώρα στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). Στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή σημειώνει ότι η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες που λαμβάνουν προχρηματοδότηση στο πλαίσιο του μηχανισμού RRF και τονίζει πως «οι προχρηματοδοτήσεις αυτές αποτελούν το εναρκτήριο λάκτισμα για την εφαρμογή των κρίσιμων επενδυτικών και μεταρρυθμιστικών μέτρων που περιγράφονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας». Η Επιτροπή θα εγκρίνει περαιτέρω εκταμιεύσεις με βάση την υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που περιγράφονται στο ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης. Η χώρα αναμένεται να λάβει συνολικά 30,5 δισ. ευρώ καθόλη τη διάρκεια του σχεδίου της (17,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια). Η σημερινή εκταμίευση πραγματοποιείται μετά την πρόσφατη επιτυχή εφαρμογή των πρώτων δανειοληπτικών πράξεων στο πλαίσιο του NextGenerationEU. Έως τα τέλη του έτους, η Επιτροπή σκοπεύει να συγκεντρώσει έως και 80 δισ. ευρώ σε μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, η οποία θα συμπληρωθεί με βραχυπρόθεσμα γραμμάτια της ΕΕ για να χρηματοδοτηθούν οι πρώτες προγραμματισμένες εκταμιεύσεις προς τα κράτη-μέλη, στο πλαίσιο του NextGenerationEU. Στο πλαίσιο του μηχανισμού RRF, ο οποίος αποτελεί μέρος του NextGenerationEU, θα διατεθούν 723,8 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) για τη στήριξη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σε όλα τα κράτη-μέλη. «Το ελληνικό σχέδιο αποτελεί μέρος της πρωτοφανούς αντίδρασης της ΕΕ απέναντι στην κρίση COVID-19, με στόχο να εξέλθουν τα κράτη-μέλη, ακόμα ισχυρότερα από αυτήν, προωθώντας την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και τη συνοχή των κοινωνιών», τονίζει στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή. Ειδικότερα, στην Ελλάδα, ο RRF αξιοποιείται για τη χρηματοδότηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων που αναμένεται να έχουν βαθιά μετασχηματιστική επίδραση στην οικονομία και την κοινωνία της χώρας. Μερικά από τα χρηματοδοτούμενα έργα είναι τα ακόλουθα: Διασφάλιση της πράσινης μετάβασης: 645 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση της διασύνδεσης με τις Κυκλάδες, αυξάνοντας το δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ικανότητα αποθήκευσης. Στήριξη της ψηφιακής μετάβασης: μέτρα ύψους 375 εκατ. ευρώ θα ενισχύσουν την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών, ιδίως από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, και θα στηρίξουν την αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και ταμειακών μηχανών νέας τεχνολογίας. Ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας: 740 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν στην ενίσχυση ενεργητικών πολιτικών στην αγορά εργασίας με στόχο την αύξηση της πλήρους απασχόλησης, μεταξύ άλλων για τους μακροχρόνια ανέργους και τα μειονεκτούντα άτομα. Άλλα 627 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν στη βελτίωση και την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης· την ψηφιοποίηση του δικαστικού συστήματος και την επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών· και τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της φορολογικής νομοθεσίας. Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Χαίρομαι ιδιαίτερα που η Ελλάδα θα λάβει σήμερα την πρώτη εκταμίευση κονδυλίων στο πλαίσιο του NextGenerationEU. Είναι η έναρξη της εφαρμογής του φιλόδοξου σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας με την ονομασία “Ελλάδα 2.0” και η απαρχή ενός πιο οικολογικού και πιο ψηφιακού μέλλοντος για τη χώρα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα σταθεί στο πλευρό σας έτσι ώστε το σχέδιο αυτό να στεφθεί με επιτυχία». Από την πλευρά του, ο επίτροπος, αρμόδιος για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν, δήλωσε: «Έπειτα από τρεις ιδιαίτερα επιτυχημένες εκδόσεις ομολόγων στο πλαίσιο του NextGenerationEU κατά τις τελευταίες εβδομάδες και μετά τις πρώτες πληρωμές για άλλα προγράμματα του NextGenerationEU, χαίρομαι που έχουμε πλέον φτάσει στο στάδιο των εκταμιεύσεων για τον RRF. Η εντατική συνεργασία με την Ελλάδα και η πολύ καλή προετοιμασία από την πλευρά της Επιτροπής μάς επέτρεψαν να εκταμιεύσουμε τα κονδύλια σε χρόνο ρεκόρ. Αυτό δείχνει ότι, με τους πόρους που θα συγκεντρώσουμε, θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε γρήγορα στις ανάγκες προχρηματοδότησης όλων των κρατών μελών, δίνοντας έτσι την αρχική ώθηση για την υλοποίηση των πολυάριθμων πράσινων και ψηφιακών έργων που περιλαμβάνονται στα εθνικά τους σχέδια». Τέλος, ο επίτροπος Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι, δήλωσε ότι η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με την Ελλάδα «για να στηρίξει το φιλόδοξο σχέδιό της, το οποίο θα αποβεί προς όφελος όλων των περιοχών της χώρας και όλων των τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας».

Στη σύσταση Ταμείου Εγγυοδοσίας από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και το Ταμείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων ως ανεξάρτητη χρηματοδοτική μονάδα, προχωρούν τα υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης με σκοπό τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κατασκευαστικού και μελετητικού κλάδου, οι οποίες έχουν αναλάβει την εκτέλεση έργου ή/και μελέτης δημοσίου συμφέροντος. Η στήριξη αφορά στην τρέχουσα περίοδο (ενώ συνεχίζεται η πανδημία), αλλά και μετά από αυτήν, προκειμένου να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες ρευστότητας των επιχειρήσεων αυτών λόγω της αναστολής για σημαντικό χρονικό διάστημα της δραστησριότητάς τους, της πτώσης των εσόδων τους, της διαταραχής των αλυσίδων εφοδιασμού και της μείωση της καταναλωτικής ζήτησης εξαιτίας της επιδημικής έκρηξης του κορονοϊού. Ειδικότερα, μέσω του νέου Ταμείου θα χορηγείται χρηματοδοτική συνδρομή για την υλοποίηση χρηματοδοτικών μέσων εγγυοδοσίας χαρτοφυλακίου νέων δανείων κεφαλαίου κίνησης με ανώτατο όριο, σε συνεργασία με επιλεγμένους ενδιάμεσους χρηματοδοτικούς οργανισμούς, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά. Το Ταμείο θα έχει τη δυνατότητα, στην κατεύθυνση επίτευξης των στόχων του, να επενδύσει σε χρηματοδοτικά μέσα εγγυήσεων στο πλαίσιο των οποίων θα παρέχονται από τους ενδιάμεσους χρηματοδοτικούς οργανισμούς στους τελικούς αποδέκτες εγγυημένα νέα δάνεια κεφαλαίου κίνησης για την ενίσχυση της ρευστότητας τους. Για τη σύσταση του ταμείου προβλέπεται ποσό εγγύησης, ύψους 28 εκατ. ευρώ, που αποτελείται από: α) χρηματοδοτική συνεισφορά από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων προς την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, πόρων, ύψους 19.600.000 ευρώ β) χρηματοδοτική συνεισφορά από το Ταμείο Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων προς την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα πόρων ύψους 8.400.000 ευρώ. Πόροι, ύψους έως 1.800.000 ευρώ, για την κάλυψη της επιχορήγησης της προμήθειας εγγύησης προς τους δανειολήπτες, αποτελούν ενίσχυση, που λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό του Ακαθάριστου Ισοδύναμου Επιχορήγησης του κάθε δανειολήπτη, δεν αποτελούν μέρος του προϋπολογισμού του ταμείου και δεν θα πιστωθούν στο λογαριασμό του. Εκτελεστικά καθήκοντα διαχειριστή του ταμείου αναλαμβάνει η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα ενώ η τριμελής επενδυτική επιτροπή του αποτελείται από: α) τον γενικό γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, β) ένα εκτελεστικό μέλος της επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και της Επενδυτικής Επιτροπής του ΤΜΕΔΕ, γ) έναν εκπρόσωπο του υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Τους επτά άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφονται τα έργα που έχει προτείνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης ανέλυσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης κατά την -διαδικτυακή- παρέμβασή του στο συνέδριο Olympia Forum. Οι άξονες είναι οι εξής: -Κύμα Ανακαινίσεων -Ηλεκτρικές Διασυνδέσεις και δράσεις για τις ΑΠΕ -Ηλεκτροκίνηση -Δράσεις για την προστασία της Φύσης -Απολιγνιτοποίηση -Χωροταξία σε συνδυασμό με τη Βιώσιμη Ανάπτυξη -Διαχείριση Στερεών και Υγρών Αποβλήτων Ο υπουργός αναφέρθηκε επίσης και στο σκέλος των δανείων που προβλέπει ο μηχανισμός του Ταμείου Ανάκαμψης και τις καινοτόμες προτάσεις που καταθέτουν οι ελληνικές επιχειρήσεις για δράσεις πράσινης ανάπτυξης. «Όταν ελήφθησαν οι αποφάσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης τον περασμένο Ιούλιο, όλοι επισημάναμε ότι αντί για ένα ΕΣΠΑ, θα έχουμε δυο ΕΣΠΑ στη διάθεσή μας. Η ευθύνη του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι πολύ μεγάλη καθώς πάνω από το 30% των συνολικών κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης πρέπει να διοχετευθεί σε δράσεις πράσινης ανάπτυξης. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης δίνεται πολύ μικρότερος χρόνος για την προετοιμασία των προτάσεων προς χρηματοδότηση. Έχουμε μερικούς μήνες, ενώ για το ΕΣΠΑ είχαμε μερικά χρόνια. Γνωρίζουμε επίσης ότι η προθεσμία για την δέσμευση των κονδυλίων είναι τρία χρόνια, ενώ στο ΕΣΠΑ επτά. Πρέπει δηλαδή να τρέξουμε μια κούρσα 5 χιλιομέτρων με τον ρυθμό ενός δρομέα…400 μέτρων», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης. Ανέλυσε στη συνέχεια τις θεματικές ενότητες όπου εστιάζονται οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην Εκτελεστική Γραμματεία και την κυβέρνηση συνολικά για τις απευθείας επιχορηγήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. 1.Κύμα Ανακαινίσεων Πρόκειται για τις δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης στα κτίρια. Στο επίκεντρο βρίσκεται το «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ-ΑΥΤΟΝΟΜΩ» που είναι πολύ μεγαλύτερο σε προϋπολογισμό και ένταση ενισχύσεων σε σχέση με αντίστοιχα προγράμματα του παρελθόντος. Όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης, στόχος είναι πλέον με τον νέο σχεδιασμό να καλύπτονται 60.000 κτίρια τον χρόνο, ενώ μέχρι σήμερα από τα προγράμματα εξοικονόμησης είχαν καλυφθεί 130.000 κτίρια σε μια δεκαετία. «Το πρόγραμμα αυτό θα είναι μακράν το μεγαλύτερο του Ταμείου Ανάκαμψης όσον αφορά τουλάχιστον το δικό μας Υπουργείο και θα αφορά όχι μόνο τα νοικοκυριά, αλλά και τις επιχειρήσεις, τον τουρισμό, τη βιομηχανία, τα δημόσια κτίρια. Το νέο πρόγραμμα δεν θα έχει εξάλλου μόνο τη διάσταση της εξοικονόμησης, αλλά και αυτή της ενεργειακής αυτονομίας, μέσα από την παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας (φωτοβολταϊκά στις στέγες) και την διαχείριση της ενέργειας με «έξυπνα» συστήματα» 2. Ηλεκτρικές Διασυνδέσεις και ΑΠΕ Κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό για τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης διαδραματίζουν οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις, στο μέτρο που οδηγούν στην δραστική μείωση των ΥΚΩ για την ηλεκτροδότηση των μη διασυνδεδεμένων νησιών, βελτιώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των νησιών και επιτρέπουν την αξιοποίηση του δυναμικού των ΑΠΕ που διαθέτουν. «Εχει λοιπόν προβλεφθεί μια σειρά συνδέσεων με νησιωτικές περιοχές, στο βαθμό που αυτές δεν καλύπτονται από κονδύλια του ΕΣΠΑ, ενώ εξετάζουμε και το ενδεχόμενο ένταξης δικτύων φυσικού αερίου στον προγραμματισμό μας», σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης. 3. Ηλεκτροκίνηση «Το πρόγραμμα για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης ξεκίνησε να χρηματοδοτούνται με εθνικούς πόρους και θα συνεχίσει με κοινοτικούς. Τα στοιχεία από τον πρώτο μήνα που τρέχει το πρόγραμμα Κινούμαι Ηλεκτρικά δείχνουν ότι έχει αγκαλιαστεί από το κοινό. Έχουν πωληθεί περί τα 6.000 οχήματα (με το 80% σχεδόν των πωλήσεων να αφορά ηλεκτρικά ποδήλατα) και έχουν ήδη απορροφηθεί 5 εκατομμύρια ευρώ από τον προϋπολογισμό, δημιουργώντας δημιουργήσει τζίρο 35 εκατ. στην αγορά. Σκοπεύουμε να αντλήσουμε επιπλέον πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης για μια σειρά δράσεις όπως είναι η εγκατάσταση υποδομών φόρτισης, η στήριξη της επιχειρηματικότητας στον τομέα παραγωγής μπαταριών και φορτιστών, αλλά και η στήριξη αυτής καθαυτής της ηλεκτροκίνησης, των ηλεκτρικών οχημάτων, ιδιαίτερα σε σχέση με τις δημόσιες μεταφορές (ηλεκτρικά λεωφορεία) τα ταξί και τα οχήματα του τουριστικού τομέα» 4. Δράσεις για την Προστασία της Φύσης Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο κ. Χατζηδάκης και στις δράσεις για την προστασία της φύσης, στο πλαίσιο και της εφαρμογής του περιβαλλοντικού νόμου 4685/2020, «Επιδιώκουμε λοιπόν να χρησιμοποιήσουμε το Ταμείο Ανάκαμψης -μεταξύ άλλων- για την αναβάθμιση των προστατευόμενων περιοχών, των περιοχών Natura, καθώς και για την εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου Αναδασώσεων, το μεγαλύτερο που θα έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα. Θα δώσουμε πολύ περισσότερα κονδύλια για την προστασία της ελληνικής φύσης σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση στη σύγχρονη ιστορία ! Οι δράσεις τόσο για τα δάση όσο και για την προστασία των Natura είναι η καλύτερη απάντηση σε όσους με προπέτεια και κομματικές παρωπίδες έσπευσαν να αμφισβητήσουν την περιβαλλοντική μας πολιτική» 5. Χωροταξία σε συνδυασμό με τη Βιώσιμη Ανάπτυξη «Ο εκσυγχρονισμός του πολεοδομικού και του χωροταξικού σχεδιασμού αποτελεί προτεραιότητά μας καθώς συνδέεται τόσο με την ανάπτυξη, όσο και με την προστασία του περιβάλλοντος. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται το χωροταξικό-πολεοδομικό νομοσχέδιο που θα καταθέσουμε σύντομα στη Βουλή, με το οποίο εκσυγχρονίζουμε τις χρήσεις γης διευκολύνοντας τις επενδύσεις, στηρίζουμε την ιδιοκτησία με την αντιμετώπιση της πολεοδομικής αναρχίας και προστατεύουμε το περιβάλλον με τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης. Παράλληλα προχωράμε με την εκπόνηση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων σε όλη τη χώρα, τα οποία θα «κουμπώσουν» με τις παρεμβάσεις του νομοσχεδίου που προανέφερα. Γιατί είναι κομβικής σημασίας ο ορθολογικός σχεδιασμός οδικού δικτύου σε όλη τη χώρα, η προώθηση των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων και οι αστικές αναπλάσεις για καλύτερη ποιότητα ζωής. Στοχεύουμε να καλύψουμε όλη τη χώρα σε ορίζοντα οκταετίας και τις τουριστικές περιοχές και τα νησιά τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Για αυτό εντάσσουμε στο Ταμείο Ανάκαμψης αυτές τις μεγάλες δράσεις». 6. Διαχείριση Στερεών και Υγρών αποβλήτων «Έχουμε ως στόχο να δημοπρατήσουμε 17 Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων έως το τέλος του χρόνου. Δίνουμε μεγάλη έμφαση και στην επεξεργασία των βιοαποβλήτων καθώς και στην ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων που εφαρμόζεται σε όλη την Ευρώπη (εκτός από τη Ρουμανία) και υπάρχουν 400 μονάδες, ακόμα και στα κέντρα πόλεων όπως η Βιέννη και η Κοπεγχάγη. Μεγάλα άλματα όμως πρέπει να κάνουμε και σε σχέση τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων» 7. Απολιγνιτοποίηση «Το masterplan για την απολιγνιτοποίηση θα τεθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση. Για την χρηματοδότησή του θα έχουμε στη διάθεσή μας κονδύλια ύψους 5 δισ. Ευρώ ποσό δεκαπλάσιο σε σχέση με τους πόρους του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος για τη Δυτική Μακεδονία την τελευταία επταετία. Είναι πόροι που θα στηρίξουν επενδύσεις με κατάλληλα επενδυτικά κίνητρα (έχουμε ήδη παρουσιάσει 16 εμβληματικές επενδύσεις) και θα προσδώσουν ισχυρή και βιώσιμη αναπτυξιακή δυναμική σε τομείς όπως η καθαρή ενέργεια, η βιομηχανία, ο βιώσιμος τουρισμός, η τεχνολογία, η εκπαίδευση» Τα πράσινα δάνεια και ο ρόλος των επιχειρήσεων Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι πέρα από τα 19 δις. Ευρώ σε επιχορηγήσεις που αναλογούν στην Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης, προβλέπονται και δάνεια ύψους 12,5 δις. Ευρώ με ευνοϊκούς όρους. Στο πλαίσιο αυτό, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει στραφεί προς όλους τους μεγάλους ελληνικούς ομίλους και ιδιαίτερα τους ενεργειακούς, ζητώντας τους ιδέες για πράσινες επενδύσεις που θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν μέσω των δανείων αυτών. «Είναι σημαντικό ότι πολλές ελληνικές εταιρείες, τόσο ιδιωτικές όσο και δημόσιες, έχουν καταθέσει μια σειρά από ενδιαφέρουσες και καινοτόμες προτάσεις με πράσινο χρώμα. Είμαστε στη φάση της ενδοκυβερνητικής συζήτησης και θα ακολουθήσει προφανώς η επαφή με τις Βρυξέλλες, όμως είναι πολύ ικανοποιημένος που οι ελληνικές επιχειρήσεις ακολουθούν το ρεύμα της εποχής και συντονίζονται στην προσπάθεια για μια πράσινη ανάπτυξη», κατέληξε ο κ. Χατζηδάκης.

Κονδύλια για δράσεις που θα στηρίξουν την ανεργία, θα συμβάλλουν στην επανεκπαίδευση του προσωπικού, θα μειώσουν την ρύπανση και θα βοηθήσουν την μετάβαση στη μετά-πετρέλαιο εποχή, προβλέπει για έξι ελληνικά νησιά το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Αφορά την Κρήτη, την Μυτιλήνη, την Σάμο, την Χίο, την Ρόδο και την Μύκονο. Διαβαζοντας τα παραρτήματα που συνοδεύουν τον κανονισμό του Just Transition Fund (JTF) και κοιτάζοντας τις επιλέξιμες προς χρηματοδότηση δράσεις, προκύπτει ότι σε αυτές περιλαμβάνονται και τα μεγαλύτερα ελληνικά νησιά με πετρελαϊκές μονάδες, δηλαδή η Κρήτη και οι Περιφέρειες Νοτίου και Βορείου Αιγαίου. Στην λογική αυτή, το παράρτημα του κανονισμού (https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/annex_d_crs_2020_en.pdf), κάνει ειδική μνεία στην επόμενη ημέρα από το σβήσιμο των πετρελαικών μονάδων της ΔΕΗ σε εννέα περιοχές και συγκεκριμένα σε Ηράκλειο, Λασίθι, Ρέθυμνο, Χανιά, Λέσβο, Σάμο, Χίο, Ρόδο και Μύκονο. “Η Ελλάδα παράγει υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και συγκεκριμένα 9,2 τόνους κατά κεφαλήν κάθε χρόνο έναντι 8,8 τόνων κατά κεφαλήν σε επίπεδο ΕΕ”, αναφέρει ο κανονισμός στο κεφάλαιο που αφορά την χώρα μας. Αυτό οφείλεται κυρίως στην εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα, με περισσότερο από το 30% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας να προέρχεται από τον λιγνίτη στις δύο περιοχές εξόρυξης (Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη στην περιοχή της Πελοποννήσου) και κοντά στο 10% που προέρχεται από βαρύ πετρέλαιο ή ντίζελ στα νησιά. Σύμφωνα πάντα με το κείμενο, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να καταργήσει τους αποτελεσματικούς και πολύ ρυπογόνους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής πετρελαίου και ντίζελ. Και εναρμονισμένη με την πρωτοβουλία για Καθαρή Ενέργεια στα ευρωπαϊκά νησιά, πρόκειται να αντικαταστήσει τις παραπάνω μονάδες με ΑΠΕ, με τις δυνατότητες σε Κρήτη και νησιά του Αιγαίου να είναι πολύ υψηλές. “Οι διασυνδέσεις με την ηπειρωτική χώρα αλλά και μεταξύ των νησιών θα επεκταθούν για τη βελτιστοποίηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας”, σύμφωνα πάντα με τον κανονισμό. Στην Κρήτη επομένως και τα νησιά του Αιγαίου, ο κανονισμός προβλέπει πόρους για την επανακατάρτιση των εργαζομένων που απασχολούνται στις πετρελαϊκές μονάδες της ΔΕΗ, μαζί με την ανάπτυξη τεχνολογιών και υποδομών, ικανών να υποστηρίξουν την καθαρή ενέργεια, την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τις ΑΠΕ και την ενεργειακή απόδοση. Κατάλογος με επιλέξιμες δράσεις Σύμφωνα με πηγές του Energypress, τα προβλεπόμενα κονδύλια δεν θα είναι πολλά, θα προέρχονται τόσο από το ΤΔΜ, όσο και από το ΕΣΠΑ και γι’ αυτό και οι δράσεις για το “πρασίνισμα” και την επανακατάρτιση των εργαζομένων σε πετρελαϊκές μονάδες, πρέπει να σχεδιαστούν πολύ στοχευμένα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αυτό ακόμη δεν έχει ξεκινήσει, αφού προς ώρας το βάρος πέφτει στην απολιγνιτοποίηση της Δ. Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Ωστόσο μέσα στους προσεχείς μήνες θα υπάρξουν εξελίξεις και στο συγκεκριμένο κεφάλαιο. Εννοείται ότι τα παραπάνω “κουμπώνουν” και με την πορεία των διασυνδέσεων σε Κρήτη, καθώς και στα νησιά του Νοτίου και Βορείου Αιγαίου. Στην περίπτωση της Κρήτης, το βασικό σενάριο προβλέπει ότι θα είναι έτοιμη μέσα στο 2023, ωστόσο για τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, το έργο προϋπολογισμού 1,47 δισ ευρώ έχει προγραμματισθεί να έχει ολοκληρωθεί σε τρεις φάσεις, 2027, 2028 και 2029, σύμφωνα με το πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ. Σύμφωνα με το ίδιο πλάνο, στα Δωδεκάνησα, η διασύνδεση ύψους 935 εκατ ευρώ, αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2029. Εως τότε, οι μόνοι ευνοημένοι θα συνεχίσουν να είναι όσοι τροφοδοτούν τα μη διασυνδεδεμένα νησιά με πετρέλαιο, αφού το κόστος παραγωγής κινείται σε διαστημικά επίπεδα. Κάθε κιλοβατώρα στα μη διασυνδεδεμένα νησιά κοστίζει στη ΔΕΗ από 1,5 έως και 16 φορές περισσότερο απ’ ότι το μέσο κόστος παραγωγής της επιχείρησης πανελλαδικά, σύμφωνα με στοιχεία της επιχείρησης για την περίοδο του Ιουνίου. Εν προκειμένω, το ρεύμα που καίει ένα νοικοκυριό στην Αττική με μεσαία κατανάλωση 1.400 κιλοβατώρες το τετράμηνο, στοιχίζει για να παραχθεί 350 περίπου ευρώ το χρόνο, όταν στην Κρήτη το ίδιο κόστος φτάνει τα 800 ευρώ. Στη Ρόδο για τον ίδιο καταναλωτή ξεπερνά τα 900 ευρώ, σε Χίο και Μυτιλήνη τα 1.100 ευρώ, στη Γαύδο υπερβαίνει τα 3.400, στους Αρκιούς φτάνει τα 4.500, με πρωταθλητή τα Αντικύθηρα όπου εκτινάσσεται πάνω από 5.900 ευρώ ! Κόστος μέχρι και 1.572% ακριβότερο του μέσου κόστους παραγωγής της ΔΕΗ πανελλαδικά, σύμφωνα με στοιχεία της επιχείρησης για τον Ιούνιο.

Η πρόκληση είναι ιστορική. Οι επιλογές και οι διαδικασίες αξιοποίησης των €72 δισ. των ευρωπαϊκών ταμείων (ίσως και €100 δισ., αν αξιοποιηθούν τα ΣΔΙΤ) πρέπει να οδηγήσουν από τη σημερινή Ελλάδα της κατανάλωσης και των εισαγωγών στην αυριανή Ελλάδα της Παραγωγής, των Εξαγωγών, της Καινοτομίας. Από εκατοντάδες υποψήφιες δράσεις, πρέπει να επιλεγούν αυτές που δημιουργούν τις περισσότερες θέσεις εργασίας στη χώρα, FacebookTwitterE-mailΕκτύπωσηΠερισσότερα... ενισχύουν την έξυπνη ενδογενή ανάπτυξη και μειώνουν περισσότερο τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Με αποκέντρωση αρμοδιοτήτων κι εκτεταμένη αξιοποίηση εμπειρογνωμόνων από τον ιδιωτικό τομέα, με συντονισμό και αξιολόγηση του Δημοσίου. Το νέο εθνικό αναπτυξιακό πρότυπο πρέπει να είναι Εξυπνο (αξιοποίηση της ψηφιακής επανάστασης), Πράσινο (αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής), Κοινωνικά και Χωρικά Δίκαιο (μείωση ανισοτήτων κοινωνικά και χωροταξικά), Χωρίς Αποκλεισμούς (νέων, γυναικών, ΑμεΑ), με δημιουργία αξιοπρεπών Νέων Θέσεων Εργασίας. Με αντιμετώπιση των προβλημάτων της Ενεργειακής Φτώχειας (50 εκατ. ευρωπαίοι πολίτες, 700.000 ελληνικές οικογένειες) κι εφαρμογή των αρχών της Κλιματικής και Ψηφιακής Δημοκρατίας και Δικαιοσύνης. Με πρόσφατες τις οδυνηρές εμπειρίες από την εξάρτηση της ΕΕ από τρίτες χώρες, ακόμη και σε βασικό υγειονομικό υλικό, συνειδητοποιήθηκε απολύτως ότι Γεωστρατηγική Ανεξαρτησία, χωρίς Αυτονομία σε ενέργεια και κρίσιμα αγαθά είναι αδύνατη. Ετσι, η μεγιστοποίηση χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), με μπαταρίες κι έξυπνα συστήματα ενέργειας, και οι επενδύσεις σε ενεργειακή Εξοικονόμηση είναι κορυφαίες ευρωπαϊκές προτεραιότητες. Πολύ περισσότερο στην Ελλάδα, της 74% συνολικής ενεργειακής εξάρτησης (με ευρωπαϊκό μέσο όρο 54%) και με την εθνική οικονομία κατά 100% εξαρτημένη από εισαγωγές υδρογονανθράκων να δαπανά κάθε χρόνο για εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου περίπου €5,5 δισ. (τα εθνικά κοιτάσματα ακόμη περιμένουν την αξιοποίησή τους...). Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Ενέργειας (IEA), για να διατηρηθεί η αύξηση θερμοκρασίας κάτω του 1,5° C, πρέπει να μειωθούν οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά 44% από Εξοικονόμηση Ενέργειας και κατά 33% από Ανανεώσιμες Πηγές. Από τις εκατοντάδες υποψήφιες για χρηματοδότηση δράσεις, επιλέγω να αναφερθώ μόνο σε δύο συμβολικά, καινοτόμα κι εθνικά χρήσιμα νέα προγράμματα, ένα για στήριξη του ΕΣΥ κι ένα για ενεργειακή αυτονομία μικρών νησιών: Α. «Εξοικονομώ Υγείας - Πρόνοιας». Οι 1.000 δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές Υγείας και Πρόνοιας (περίπου 500 δημόσια νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, γηροκομεία, ορφανοτροφεία) λειτουργούν διαρκώς όλο το 24ωρο, όλη την εβδομάδα, όλες τις ημέρες του χρόνου και καταναλώνουν για ενέργεια κάθε χρόνο πάνω από €300.000.000. Με συνολικές επεμβάσεις ύψους €500.000.000, μέσω εταιρειών Εξοικονόμησης Ενέργειας (ESCOs), θα υπάρχει εξοικονόμηση πάνω από €50.000.000 κάθε χρόνο και δημιουργία 10.000-12.000 θέσεων εργασίας. Με την ενεργειακή αυτονομία των μονάδων, μέσα από την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες, μονάδων συσσωρευτών (μπαταρίες), έξυπνων ενεργειακών συστημάτων για βελτιστοποίηση του μοντέλου παραγωγής - κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, γεωθερμίας, πλήρους ενεργειακής θωράκισης του κελύφους του κτιρίου. Η ετήσια εξοικονόμηση των €50.000.000 πρέπει να ενισχύσει τους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων, επιπλέον της υπόλοιπης τακτικής τους επιχορήγησης, ως ένα ακόμη δείγμα σεβασμού κι ενίσχυσης των υγειονομικών στον πόλεμο κατά του COVID-19. Αντί για δεκάδες χρονοβόρους διαγωνισμούς από τις 500 δημόσιες διοικήσεις υγείας και πρόνοιας, προτείνεται να προκηρυχθούν 15 δημόσιοι διεθνείς διαγωνισμοί ΣΔΙΤ (ένας για κάθε περιφέρεια και τρεις για Αττική λόγω μεγέθους των μονάδων), ώστε με την ανάληψη του συνόλου της υπευθυνότητας των Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ) από τον ιδιωτικό τομέα (μελέτες, τιμολόγια, χρονοδιαγράμματα, κόστη κ.ά.), με την εποπτεία και ρύθμιση του κράτους - στρατηγείου project manager, να υλοποιηθούν οι διαγωνιστικές διαδικασίες που θα διασφαλίσουν το χαμηλότερο δυνατό κόστος, ταχύτητα και ποιότητα κατασκευής και των 500 έργων. Β. «Ενεργειακά Αυτόνομη και Πράσινη Νησιωτική Ελλάδα». Μια σημαντική δράση περιβαλλοντικής αναβάθμισης και εθνικής ενίσχυσης της νησιωτικής Ελλάδας αποτελεί η εγκατάσταση αποκεντρωμένων, μικρού μεγέθους μονάδων ΑΠΕ και αποθήκευσης, έξυπνων συστημάτων διαχείρισης ενέργειας, χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων, στα 10-15 Μη Διασυνδεδεμένα μικρά Νησιά (ΜΔΝ), που λόγω γεωγραφίας δεν προβλέπεται άμεσα να συνδεθούν ηλεκτρικά με την ηπειρωτική χώρα (ενδεικτικά Καστελλόριζο, Αγ. Ευστράτιος, Αγαθονήσι, Ανάφη, Αντικύθηρα, Αρκιοί, Γαύδος, Δονούσα, Οθωνοί κ.ά.). Ηδη, η Τήλος - πράσινο νησί, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, λειτουργεί με ταυτόχρονη χρήση φωτοβολταϊκών κι αιολικών μονάδων, καθώς και μονάδων αποθήκευσης, με χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης και Internet of Things σε έξυπνες ενεργειακές συσκευές, προκειμένου να ρυθμίζονται ζητήσεις και καταναλώσεις ηλεκτρικής ενέργειας. Αντίστοιχα, το ΚΑΠΕ έχει προκηρύξει με συνολικό κόστος €6.000.000 το έργο «Υβριδικό Σύστημα Παραγωγής Ηλεκτρικής και Θερμικής Ενέργειας στο νησί του Αγίου Ευστρατίου». Το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) εκπόνησε τεχνικοοικονομική μελέτη για την ενεργειακή ανεξαρτησία και αυτονομία του Καστελλόριζου, με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών κι αιολικών ισχύος 3-3,5 MW, σε συνδυασμό με σύστημα αποθήκευσης - μπαταρίας, ισχύος 2 MW, καθώς και αναλυτικό σχέδιο εξηλεκτρισμού των ενεργειακών αναγκών του νησιού (περιλαμβανομένης της μονάδας αφαλάτωσης), συνολικού κόστους €5.500.000. Το σταθμισμένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας της Μεγίστης είναι περίπου 3-3,5 φορές μικρότερο από το αντίστοιχο του 2018, με μείωση του κόστους Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), κατά €1,5 εκατ./χρόνο. Η επέκταση της παραπάνω εμπειρίας στο σύνολο των υπόλοιπων μικρών νησιών, σε συνδυασμό με δράσεις αειφόρου ανάπτυξης και ανάδειξης της τοπικής βιοποικιλότητας, οδηγεί στην υλοποίηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου ενός καινοτόμου ελληνικού δικτύου μικρών νησιωτικών παραδείσων «Ενεργειακά Αυτόνομη και Πράσινη Νησιωτική Ελλάδα», με κόστος της τάξης των €50.000.000. Τα εθνικά, αναπτυξιακά, οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη ενός τέτοιου Σχεδίου είναι αυτονόητα. Την επόμενη δεκαετία θα επενδυθούν στη χώρα €45-50 δισ. σε θέματα Κυκλικής Οικονομίας, με δημιουργία 300.000 θέσεων εργασίας. Για Εξυπνη Ενέργεια, αντιπλημμυρικά και διαχείριση αποβλήτων, Ευφυή Γεωργία, Εξυπνες Πόλεις, Logistics και Μεταφορές. Μας αξίζει να κάνουμε το ιστορικό άλμα μιας νέας αναπτυξιακής πορείας της πατρίδας μας. Με τόλμη, όραμα και πολλή δουλειά. *Ο καθηγητής Γιάννης Μανιάτης είναι πρώην υπουργός (Αναδημοσίευση από ΤΑ ΝΕΑ)