Αναζήτηση στην κοινότητα

Στα σχολικά μας βιβλία διαβάσαμε και μάθαμε ότι ο ποταμός Αλιάκμονας είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας. Εχει τις πηγές του στον Γράμμο και τις εκβολές του στον Θερμαϊκό Κόλπο, διασχίζοντας πέντε νομούς. Στην αναθεώρησή τους τα σχολικά εγχειρίδια θα πρέπει τώρα να τον αναφέρουν ως τον ποταμό της καθαρής ενέργειας. Στις 13 Ιουλίου, η ΔΕΗ προχώρησε στην έμφραξη της σήραγγας εκτροπής του φράγματος του υδροηλεκτρικού Εργου Ιλαρίωνα και ξεκίνησε έτσι η δημιουργία ενός νέου υδροταμιευτήρα που θα προσφέρει ύδρευση, άρδευση, τουριστική ανάπτυξη και εξέλιξη καθώς επίσης αντιπλημμυρική ανάσχεση στους νομούς Κοζάνης και Γρεβενών και φυσικά καθαρή ηλεκτρική ενέργεια, αυξάνοντας κι άλλο το ποσοστό των πολύτιμων καθαρών πηγών ενέργειας στο εθνικό ενεργειακό χαρτοφυλάκιο. Ο Αλιάκμονας καλύπτει πλέον το 2%-2,5% στο συνολικό 8-10% της καθαρής ενέργειας που παράγει η χώρα κυρίως από τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς του μεγαλύτερου σε μήκος ελληνικού ποταμού, του Αχελώου κι άλλων μικρότερων ποταμών της ηπειρωτικής Ελλάδας. Πηγή: ΑΠΕ - www.kathimerini.gr

Vinci και Suez αναμέσα στους ενδιαφερόμενους για σύμπραξη με το Δημόσιο στο μεγάλο πρόγραμμα κατασκευής και διαχείρισης φραγμάτων. Προχωρούν ήδη τα πρώτα οκτώ έργα με κόστος κατασκευής 642 εκατ. ευρώ. Οι γαλλικοί όμιλοι Vinci και Suez περιλαμβάνονται στους ενδιαφερόμενους για το μεγάλο πρόγραμμα κατασκευής και διαχείρισης φραγμάτων και δικτύων άρδευσης / ύδρευσης με ΣΔΙΤ, ύψους άνω των 1,6 δισ. ευρώ, που παρουσιάστηκε πριν από λίγες ημέρες από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Η Vinci έχει πολυετή παρουσία στην Ελλάδα μέσω της ζεύξης Ρίου – Αντιρρίου και της Ολυμπίας Οδού, αλλά και η Suez, που συγχωνεύεται με τη Veolia, είναι μέτοχος της ΕΥΑΘ. Επιπλέον συμμετέχει σε μια από τις τρεις κοινοπραξίες που διεκδικούν το πρώτο φράγμα με ΣΔΙΤ, το φράγμα Χαβρία στη Χαλκιδική. Χθες ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και υπεύθυνος για την προώθηση των έργων υποδομών Δημήτρης Παπαγιαννίδης, συναντήθηκε με τον Σύμβουλο για Αγροτικές Υποθέσεις της Γαλλικής Πρεσβείας στην Ιταλία κ. Jean-Pascal FAYOLLE και την κα Ευσταθία Αντιόχου Υπεύθυνη Μελετών της Οικονομικής Υπηρεσίας της Γαλλίας στην Ελλάδα. Σε ανακοίνωση του υπουργείου αναφέρεται πως κατά τη συνάντηση «μεταφέρθηκε το ζωηρό ενδιαφέρον της Γαλλικής Πρεσβείας για το Πρόγραμμα «ΥΔΩΡ 2.0» που είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα αρδευτικών έργων από τη δεκαετία του 1960, το οποίο περιλαμβάνει 21 αρδευτικά έργα, τα οποία πρόκειται να κατασκευαστούν με Συμπράξεις Δημόσιου & Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)». Το πρόγραμμα των 21 αρδευτικών έργων έχει κατασκευαστικό κόστος γύρω στα 1,63 δισ. ευρώ αλλά αν προστεθεί το κόστος συντήρησης και λειτουργίας για 25 χρόνια καθώς και οι πληρωμές διαθεσιμότητας που θα λαμβάνουν οι ανάδοχοι, τότε ξεπερνάει τα 4 δισ. ευρώ. Το πρώτο πακέτο οκτώ αρδευτικών έργων σε επτά Περιφερειακές Ενότητες, που ανακοινώθηκε στις αρχές της εβδομάδας, έχει συνολικό κόστος κατασκευής με ΣΔΙΤ 642 εκατ. ευρώ, τα οποία αυξάνονται στο 1,6 δισ. αν συνυπολογιστεί το κόστος συντήρησης για την επόμενη 25ετία. Τα οκτώ έργα πρόκειται να συμβάλουν στην άρδευση 455 χιλιάδων στρεμμάτων και να ωφελήσουν περισσότερους από 36.000 αγρότες. Σοβαρό ρόλο στην προώθηση των έργων θα έχει και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) που αναλαμβάνει να συμβάλλει στη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης και στην παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης δύο αρδευτικών έργων, στον Ταυρωπό και το Μιναγιώτικο. Τα έργα που εντάσσονται στο πρώτο πακέτο είναι: Έργα μεταφοράς νερού από ποταμό Νέστο στην πεδιάδα της Ξάνθης 203 εκατ. ευρώ (507,5 εκατ. ευρώ εφ’ όσον συνυπολογιστεί το κόστος συντήρησης και λειτουργίας για 25 χρόνια) Φράγμα στο Μπουγάζι Δομοκού και αρδευτικό δίκτυο 26,4 εκατ. ευρώ (66 εκατ. ευρώ) Φράγμα στο Λιβάδι Αράχοβας, αρδευτικό δίκτυο και υδροηλεκτρικό εργοστάσιο 23 εκατ. ευρώ (57,5 εκατ. ευρώ) Εκσυγχρονισμός δικτύων άρδευσης Ταυρωπού 129 εκατ. ευρω (322,5 εκατ. ευρώ) Λιμνοδεξαμενή Χοχλακιών Σητείας και δίκτυο προσαγωγών μεταφοράς νερού σε υφιστάμενο δίκτυο άρδευσης 27,5 εκατ. ευρώ (68,7 εκατ. ευρώ) Φράγμα και Δίκτυο Αγίου Ιωάννη Ιεράπετρας και δίκτυο άρδευσης 28 εκατ. ευρώ (70 εκατ. ευρώ) Φράγμα Μιναγιώτικο Πύλου και δίκτυο άρδευσης 117 εκατ. ευρώ (292,5 εκατ. ευρώ) Αρδευτικό δίκτυο Υπέρεια – Ορφανά Καρδίτσας 88 εκατ. ευρώ (220 εκατ. ευρώ)

Στο πρώτο μέρος του επεισοδίου θα ασχοληθούμε με την Σήραγγα Αποσελέμη μέσω της οποίας ενισχύεται με νερό ο ταμιευτήρας του Φράγματος. Η Σήραγγα Αποσελέμη αποτελεί ένα σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα των Έργων Αποσελέμη. Τα άλλα δύο βασικά έργα είναι το φράγμα - ταμιευτήρας και η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού. Με τα έργα ενίσχυσης του ταμιευτήρα, εξασφαλίζεται η πλήρωση του φράγματος με τα πλεονάζοντα νερά του Οροπεδίου Λασιθίου, μέσω υπόγειας σήραγγας, η οποία δεν δημιουργεί περιβαλλοντικά προβλήματα και δεν υποβαθμίζει αισθητικά την ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους περιοχή. Το έργο λειτουργεί πλήρως από το 2019 έως και σήμερα λύνοντας οριστικά τα προβλήματα ύδρευσης της Ανατολικής Κρήτης, των δύο μεγαλύτερων αστικών κέντρων toy Ηρακλείου και του Αγ. Νικολάου, καθώς των τουριστικών περιοχών που βρίσκονται ανάμεσά τους. Τα υποέργα της Σήραγγας Αποσελέμη είναι: Το φράγμα ανακοπής υδάτων προς την καταβόθρα του Χώνου Τα κανάλια διοχέτευσης Προς την Δεξαμενή Υδροληψίας Η Δεξαμενή υδροληψίας και ο Πύργος Υδροληψίας Η σήραγγα μήκους 3450μ μέσα στην οποία οδεύει ο χαλύβδινος αγωγός μεταφοράς των υδάτων από το οροπέδιο Το έργο καταστροφής Ενέργειας Ανακατασκευή χειμάρρου αποσελέμη που οδηγεί το νερό στον ταμιευτήρα. Το έργο αυτοματισμού μέσω του οποίου γίνεται ο χειρισμός και η εποπτεία όλης της εγκατάστασης.

Στην Κρήτη την τρέχουσα περίοδο υλοποιούνται τα παρακάτω έργα και δράσεις που αφορούν οδικές αρτηρίες και άλλα έργα υποδομών: Προχωρούν οι μελέτες για το Κίσσαμος – Χανιά και το τμήμα ανατολικότερα του Αγ. Νικολάου Το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος είναι ένα έργο που δημοπρατήθηκε, ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε ομαλά και συμβασιοποιείται και ξεκινά. Για το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη που υλοποιείται μέσω ΣΔΙΤ, υπάρχει ήδη προσωρινός ανάδοχος και στο τελευταίο τρίμηνο του έτους το έργο θα συμβασιοποιηθεί επίσης. Για το έργο της παραχώρησης Χανιά – Ηράκλειο εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι και πλέον προχωρά η Β’ Φάση του Διαγωνισμού όπου προβλέπεται η κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών με στόχο μέσα στο 2023 να στηθούν εργοτάξια και σε αυτό το τμήμα. Ο σχεδιασμός που υπάρχει για τον κόμβο Καρτερού επί του ΒΟΑΚ αποτελεί τμήμα της Παράκαμψης Ηρακλείου η οποία έχει περιληφθεί μαζί με τις αντίστοιχες Παρακάμψεις Χανίων και Ρεθύμνου στο αντικείμενο του μεγάλου έργου Παραχώρησης. Η εξέλιξη των τριών φραγμάτων, Ταυρωνίτη, Μπραμιανού και Μύρτου Το φράγμα Ταυρωνίτη στα Χανιά πέρασε από τη διυπουργική ΣΔΙΤ και εντός του καλοκαιριού ξεκινά η πρώτη φάση του Διαγωνισμού. Άμεσα προχωρά η δημοπράτηση των έργων στα φραγμάτων Μπραμιανού και Μύρτου στο Λασίθι με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.

ωμένα στην καρδιά της νότιας Πίνδου, μέσα στην κοίτη του ποταμού Αχελώου, βρίσκονται ένα μεγάλο φράγμα και ένα υδροηλεκτρικό εργοστάσιο. Στέκουν έτοιμα, ολοκληρωμένα, με τον εξοπλισμό τους και τα μηχανήματά τους, από το 2001. Αλλά δεν έχουν λειτουργήσει ούτε μία ημέρα. Δεν έχει γεμίσει καν ο ταμιευτήρας (η τεχνητή λίμνη, δηλαδή) με νερό -τα νερά του Αχελώου σήμερα εκτρέπονται από μια άλλη σήραγγα σκαμμένη δίπλα από το φράγμα, παρακάτω στη φυσική του κοίτη. Σύμφωνα με τη ΔΕΗ, ολόκληρο το έργο έχει κοστίσει περίπου 500 εκατ. ευρώ σε σημερινά χρήματα, ενώ για κάθε χρόνο που το φράγμα δε λειτουργεί η εταιρεία εκτιμά ότι χάνει περί τα 20-30 εκατ. ευρώ από δυνητικά έσοδα. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή η ΔΕΗ άρχισε να κατασκευάζει ένα γιγάντιο έργο υποδομής με ελλιπή σχεδιασμό, χωρίς να έχει εξασφαλίσει ότι δεν θα ακυρωθεί στα δικαστήρια. Επειδή μερικοί κάτοικοι ενός μικρού χωριού της Πίνδου και περιβαλλοντικές οργανώσεις αντιδρούν. Επειδή το κεντρικό κράτος κωλυσιεργεί ή αδιαφορεί. Στη διαΝΕΟσις αναζητούμε λύσεις και πολιτικές που θα βοηθήσουν τη χώρα να αναπτυχθεί οικονομικά, διατηρώντας παράλληλα την κοινωνική της συνοχή. Στην ιστορία του φράγματος της Μεσοχώρας βρήκαμε συγκεντρωμένες μια σειρά από παθογένειες που ταλαιπωρούν γενικότερα την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις, και μαζί ένα τρανταχτό, σχεδόν κραυγαλέο παράδειγμα πολιτικής απόφασης που σχετικά εύκολα και σχετικά γρήγορα θα μπορούσε να έχει θετικό αποτέλεσμα για το δημόσιο συμφέρον. Οι δημοσιογράφοι της διαΝΕΟσις ταξίδεψαν στο φράγμα στα βουνά της Πίνδου, μίλησαν με τους υπευθύνους της ΔΕΗ, με πολίτες που ζουν σήμερα στη Μεσοχώρα, με τους ανθρώπους και τις οργανώσεις που αντιδρούν στη λειτουργία του και με επιστήμονες που γνωρίζουν καλά το θέμα. Σε αυτήν την έρευνα θα καταγράψουμε τους λόγους για τους οποίους το έργο κατασκευάστηκε, τις αιτίες που το κρατούν ανενεργό, τις συνέπειες αυτής της καθυστέρησης, και τα απαραίτητα βήματα που πρέπει να γίνουν για να λειτουργήσει. Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, από την αρχή. Το ιστορικό του φράγματος Ένας από τους λόγους για τους οποίους το φράγμα της Μεσοχώρας είναι ακόμη ανενεργό -ίσως ο κυριότερος- είναι το ότι αποτέλεσε μέρος της πολυθρύλητης εκτροπής του Αχελώου, ενός γιγάντιου δημόσιου έργου που υπήρχε ως ιδέα ήδη από τη δεκαετία του 1920. Ο σκοπός του έργου ήταν η μεταφορά νερού από τον Αχελώο ποταμό στη λεκάνη του Πηνειού για να καλύψει τις αρδευτικές ανάγκες του θεσσαλικού κάμπου. Η κατασκευή των επιμέρους έργων της εκτροπής ξεκίνησε το 1986, είχε προϋπολογισμό γύρω στα 1,5 δισ. ευρώ (σε σημερινές τιμές) και περιελάμβανε την κατασκευή τεσσάρων φραγμάτων και μιας γιγάντιας σήραγγας, μεταξύ πολλών άλλων. Στον αρχικό σχεδιασμό, το ύψους 150 μέτρων φράγμα της Μεσοχώρας και το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της Γλύστρας που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μακριά ήταν “έργα κεφαλής” της εκτροπής. Το φράγμα θα δημιουργούσε έναν ταμιευτήρα (μία λίμνη δηλαδή) μεγέθους 7,8 τετραγωνικών χιλιομέτρων, της οποίας το νερό θα διοχετευόταν πρώτα προς το εργοστάσιο της Γλύστρας για την παραγωγή καθαρής υδροηλεκτρικής ενέργειας μέσα από μια σήραγγα μήκους 7,4 χιλιομέτρων, και στη συνέχεια θα συνέχιζε την πορεία του προς το επόμενο φράγμα, αυτό της Συκιάς. Εκεί θα σχηματιζόταν ένας δεύτερος, μεγαλύτερος ταμιευτήρας, από όπου ένα μέρος των νερών θα διοχετευόταν μέσω μιας άλλης, γιγάντιας σήραγγας μήκους 17,4 χιλιομέτρων στην άλλη πλευρά της Πίνδου, στον θεσσαλικό κάμπο. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε πως η λεκάνη του Αχελώου θα μετέφερε στη λεκάνη του Πηνειού περίπου 1,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού το χρόνο. Το ιστορικό της εκτροπής του Αχελώου­ Ωστόσο, το έργο αντιμετώπισε γρήγορα προβλήματα. Οι ενστάσεις ήταν πολλές, τόσο για τη σκοπιμότητά του όσο και για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του. Τα τελευταία τριάντα χρόνια οικολογικές οργανώσεις αλλά και πολίτες των χωριών που βρίσκονταν στις όχθες του Αχελώου προσέφυγαν έξι φορές στα δικαστήρια για να εμποδίσουν την κατασκευή του έργου. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο της ιστορίας, για το οποίο έχουν μεγάλη ευθύνη και το κράτος και η ΔΕΗ που κατασκεύαζε τα επιμέρους έργα. Αυτά τα έργα άρχισαν να κατασκευάζονται στα μέσα της δεκαετίας του ’80 χωρίς να έχει εξασφαλιστεί πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ο σχεδιασμός και οι συνοδευτικές του μελέτες θα ήταν επαρκείς για να μην απορριφθούν από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Κάθε φορά που το ΣτΕ έβγαζε αποφάσεις κατά της εκτροπής, οι εργασίες σταματούσαν, το έργο επανασχεδιαζόταν, νέες μελέτες υποβάλλονταν και οι εργασίες ξανάρχιζαν, για να σταματήσουν ξανά με την επόμενη καταδικαστική απόφαση. Το ΣτΕ αποφάσισε κατά της εκτροπής του Αχελώου και τις έξι φορές (μπορείτε να κατεβάσετε όλες τις αποφάσεις εδώ). Κάθε φορά που το ΣτΕ έβγαζε αποφάσεις κατά της εκτροπής, οι εργασίες σταματούσαν, το έργο επανασχεδιαζόταν, νέες μελέτες υποβάλλονταν και οι εργασίες ξανάρχιζαν, για να σταματήσουν ξανά με την επόμενη καταδικαστική απόφαση. Σήμερα ελάχιστοι πιστεύουν ότι το έργο αυτό κάποτε θα ολοκληρωθεί, και πλέον ακόμα λιγότεροι θεωρούν ότι στην Ελλάδα του 2020 υπάρχει και ιδιαίτερη χρησιμότητα για κάτι τέτοιο. Για τις ανάγκες αυτής της έρευνας υποθέσαμε ότι η εκτροπή του Αχελώου είναι ένα θέμα λήξαν για τη χώρα, και το μόνο που έχει μείνει για να τη θυμίζει είναι μια σειρά από ημιτέλη έργα στα βουνά της Πίνδου, όπως το μισοχτισμένο φράγμα της Συκιάς, εκείνη η γιγάντια μισοτελειωμένη σήραγγα του Πευκόφυτου αλλά και ένα άλλο, σχεδόν ολοκληρωμένο έργο: το φράγμα της Μεσοχώρας. Καθώς η εκτροπή του Αχελώου άλλαζε σε μορφή μετά από κάθε απορριπτική απόφαση του ΣτΕ, το μέγεθος του έργου μεταβάλλονταν. Η εκτροπή του Αχελώου "μίκραινε". Το 1994, μετά την πρώτη προσφυγή των περιβαλλοντικών οργανώσεων στο ΣτΕ, η εκτρεπόμενη ποσότητα νερού προς τη Θεσσαλία μειώθηκε στα 600 εκ. κυβικά νερού -το μισό του αρχικού μεγέθους. Το 2014 το μέγεθος είχε μειωθεί ακόμα περισσότερο, στα 250 εκ. κυβικά μέτρα νερού. Γι’ αυτό το μέγεθος εκτροπής, όμως, το φράγμα της Μεσοχώρας έπαυε να είναι “έργο κεφαλής” και γινόταν έργο περιττό. Παρέμενε απλά ένα θαυμάσιο υδροηλεκτρικό φράγμα το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει η ΔΕΗ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Όταν πια η εκτροπή του Αχελώου απορρίφθηκε για έκτη και τελευταία φορά από το ΣτΕ, το 2014, αποφασίστηκε, πράγματι, το φράγμα της Μεσοχώρας να λειτουργήσει ανεξάρτητα (μια ιδέα που είχε ανακινήσει η υπουργός Τίνα Μπιρμπίλη το 2010), και συντάχθηκε η σχετική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Προφανώς, για να διαβάζετε αυτό το άρθρο, η διαδικασία δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη. το εργοστάσιο της Γλύστρας, λίγα χιλιόμετρα μακριά από το φράγμα. Φωτογραφία: Αλεξία Τσαγκάρη, διαΝΕΟσις Σήμερα το φράγμα της Μεσοχώρας είναι εγκαταλειμμένο. Στέκει καταμεσής στην κοίτη του Αχελώου, έρημο, με υλικά επένδυσης ξεχασμένα δίπλα του. Μια σήραγγα που ξεκινά από το φράγμα επρόκειτο να μεταφέρει το νερό του Αχελώου με μεγάλη ταχύτητα σχεδόν οκτώ χιλιόμετρα πιο μακριά, στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη Γλύστρα, το οποίο επίσης στέκει εγκαταλειμμένο, γεμάτο με τις γιγάντιες τουρμπίνες στο πέμπτο υπόγειο, τα κάποτε σύγχρονα μηχανήματα, τον πίνακα ελέγχου, ακριβό εξοπλισμό που αγοράστηκε πριν από πολλά χρόνια. «Αυτή τη στιγμή όλος ο εξοπλισμός βρίσκεται σε κατάσταση αδράνειας, 15 χρόνια εν ξηρώ», μας είπε ο Άγγελος Δημητρίου, διευθυντής του Κλιμακίου Επίβλεψης Έργων Θεσσαλίας, ο οποίος ξενάγησε τους δημοσιογράφους της διαΝΕΟσις στο φράγμα και στο εργοστάσιο. "Όταν θα λειτουργήσει το φράγμα, θα πρέπει να ελέγξουμε ξανά το μηχανολογικό και ηλεκτρολογικό εξοπλισμό για να δούμε αν όλα λειτουργούν σωστά, αν πρέπει κάτι να αντικατασταθεί ή να συντηρηθεί". ο εξοπλισμός του εργοστασίου της Γλύστρας είναι ανενεργός εδώ και 16 χρόνια. Φωτογραφία: Αλεξία Τσαγκάρη, διαΝΕΟσις Το φράγμα και το εργοστάσιο συνδέονται με ένα δρόμο 39 χιλιομέτρων, τον οποίο κατασκεύασε η ΔΕΗ με κόστος 30 εκατομμύρια ευρώ. Είναι ένας δρόμος μόνιμα άδειος από αυτοκίνητα. Η όλη περιοχή έχει την απόκοσμη αύρα των τοποθεσιών που έχουν εγκαταλειφθεί, που έχουν αφεθεί έρμαια της φύσης για πολλά χρόνια. Παραδοσιακά κάθε χρόνο -συνήθως το καλοκαίρι, μετά το κοντινό river party- ομάδες αντιεξουσιαστών περνούν από το φράγμα και αφήνουν τα μηνύματά τους με σπρέι στους τοίχους. Τα παράθυρα στο φυλάκιο του φράγματος χάσκουν γυμνά από τζάμια που είχαν προ πολλού σπάσει. Φωτογραφία: Αλεξία Τσαγκάρη, διαΝΕΟσις Εδώ είναι μια καλή ευκαιρία να αναφέρουμε τις συνέπειες αυτής της εγκατάλειψης. Το φράγμα της Μεσοχώρας φτιάχτηκε για έναν αρχικό σκοπό τον οποίο ποτέ δεν πρόκειται να εκπληρώσει. Για ποιο λόγο πρέπει να μας ενδιαφέρει το αν θα ανοίξει ως υδροηλεκτρικό φράγμα και πότε; Υπάρχουν κυρίως τρεις λόγοι: ο οικονομικός, ο ενεργειακός και ένας πολύ σοβαρός λόγος δημόσιας ασφάλειας. Ο οικονομικός είναι ο πιο προφανής από τους τρεις. Η ΔΕΗ υπολογίζει ότι έχει δαπανήσει σχεδόν 500 εκ. ευρώ για την κατασκευή του φράγματος μέχρι σήμερα (σε σημερινά ποσά), ένα κόστος που όσο το έργο παραμένει κλειστό, δεν αποσβένεται. "Η καθυστέρηση της λειτουργίας του φράγματος σημαίνει απώλεια παραγωγής και εσόδων της τάξης των 25-30 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο", μας επισήμανε ο κ. Γιάννης Αργυράκης, επικεφαλής της Διεύθυνσης υδροηλεκτρικής παραγωγής της ΔΕΗ. Εξάλλου, η λειτουργία του φράγματος θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, ενώ η δημιουργία της λίμνης θα μπορούσε θεωρητικά να φέρει δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης στην περιοχή, όπως έχει συμβεί σε κάποιες άλλες τεχνητές λίμνες στην Ελλάδα (αλλά, βεβαίως, όχι σε όλες). Το φράγμα της Μεσοχώρας είναι σχεδιασμένο να παράγει 360GWh ετησίως, αρκετή ενέργεια για να τροφοδοτήσει μια πόλη με το μέγεθος του Περιστερίου. Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με την ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγει το φράγμα. Η Ελλάδα, ως γνωστόν, είναι εξαρτημένη για τις ενεργειακές της ανάγκες σε πολύ μεγάλο βαθμό (κατά 35% περίπου) από τον λιγνίτη. Τα υδροηλεκτρικά φράγματα, μολονότι δεν αποτελούν εξίσου "καθαρή" πηγή ενέργειας με τις γνωστές -πολύ ακριβές ακόμα- αμιγώς ανανεώσιμες πηγές, παράγουν ενέργεια που δεν προσθέτει CO2 στην ατμόσφαιρα. «Όσο το φράγμα δεν λειτουργεί, έχουμε απώλεια εσόδων από πράσινη καθαρή ενέργεια, η υποκατάσταση της οποίας γίνεται από ορυκτά καύσιμα, τα οποία μάλιστα εκπέμπουν χιλιάδες τόνους διοξειδίου ετησίως, και για τα οποία η ΔΕΗ πληρώνει δικαιώματα εκπομπών», πρόσθεσε ο κ. Αργυράκης. Το φράγμα της Μεσοχώρας είναι σχεδιασμένο να παράγει 360GWh ετησίως, αρκετή ενέργεια για να τροφοδοτήσει μια πόλη με το μέγεθος του Περιστερίου. "Θα μπορούσε να αντικαταστήσει ισόποση ενέργεια προερχόμενη από λιγνίτες στη συνολική παραγωγή", μας είπε ο κ. Αργυράκης. Το φράγμα της Μεσοχώρας από ψηλά. Το νερό του ποταμού σήμερα εκτρέπεται μέσα από τη σήραγγα που φαίνεται στην εικόνα, η οποία είχε σχεδιαστεί για να λειτουργήσει 5 χρόνια. Έχουν περάσει 16. Υπάρχει όμως και ένας τρίτος λόγος, πολύ λιγότερο γνωστός, που ενδέχεται να είναι ο πιο επικίνδυνος από όλους. Όπως είπαμε στην αρχή, το νερό του Αχελώου σήμερα εκτρέπεται σε μια σήραγγα που έχει σκαφτεί στην πλαγιά του βουνού δίπλα στο φράγμα, και παρακάτω επιστρέφει στην κοίτη του ποταμού. Η σήραγγα αυτή, όπως αντιλαμβάνεστε, κατασκευάστηκε για να μπορέσει να χτιστεί το φράγμα χωρίς να πλημμυρίζει η τεχνητή λεκάνη που αυτό δημιουργεί, και κατασκευάστηκε με προδιαγραφές που θα της εξασφάλιζαν ένα χρόνο ζωής αντίστοιχο με το χρόνο που θα χρειαζόταν η κατασκευή του φράγματος καθ’ αυτού. Αυτός ο χρόνος ζωής ήταν τα πέντε χρόνια. Εδώ υπάρχει το πρόβλημα: Έχουν περάσει 16 χρόνια από τότε που ολοκληρώθηκε η κατασκευή του φράγματος. “Πρέπει οπωσδήποτε να λυθεί το θέμα. Δεν μπορείς να αφήνεις ένα φράγμα 15 χρόνια πάνω στα βουνά και να λες “εντάξει δεν συμβαίνει τίποτα”. Αν συμβεί κάτι, δεν μπορεί να πει κανείς πως δεν το ήξερε”. "Υπάρχει λοιπόν ο κίνδυνος, σε έκτακτα καιρικά φαινόμενα να μαζευτούν φερτά υλικά να φρακάρει η σήραγγα και να γίνει μια φυσική έμφραξη της λίμνης", μας είπε ο κύριος Αργυράκης. "Έχουμε επισημάνει το συγκεκριμένο πρόβλημα επί σειρά ετών με επιστολές μας σε όλους τους υπουργούς". "Αν συμβεί βίαιη έμφραξη στον Άνω Αχελώο, η Μεσοχώρα θα κατακλυστεί βίαια και απροειδοποίητα" μας είπε ο κ. Τάσος Μπαρμπούτης, μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Θεσσαλικών Μελετών. "Θα κινδυνεύσει το χωριό. Πρέπει οπωσδήποτε να λυθεί το θέμα. Δεν μπορείς να αφήνεις ένα φράγμα 15 χρόνια πάνω στα βουνά και να λες "εντάξει δεν συμβαίνει τίποτα". Αν συμβεί κάτι, δεν μπορεί να πει κανείς πως δεν το ήξερε". Όλο το άρθρο: https://www.dianeosis.org/2017/02/mesochora/

Ένα εντυπωσιακό βίντεο αποκαλύπτει τα μυστικά της ύδρευσης όλου του βόρειου μετώπου της Ανατολικής Κρήτης από το φράγμα του Αποσελέμη. Ο μηχανολόγος και ηλεκτρολόγος μηχανικός, Ευάγγελος Μπικάκης, εξηγεί λεπτομερώς το ταξίδι του νερού από τις πηγές του μέχρι τις βρύσες των σπιτιών και βέβαια των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων, αφού από το φράγμα του Αποσελέμη εξυπηρετούνται πάνω από 300.000 άνθρωποι. Όπως αναφέρει ο ίδιος, “σε αυτό το βίντεο παρουσιάζεται η εκπληκτική εγκατάσταση επεξεργασίας νερού του Φράγματος Αποσελέμη. Το έργο είναι εξαιρετικό τόσο στον σχεδιασμό και μελέτη του, στην υλοποίηση του, αλλά κυρίως στην λειτουργία του. Η δουλειά που γίνεται από όλη την ομάδα που εργάζεται εκεί είναι εξαιρετική και το αποτέλεσμα είναι ένα εξαιρετικής ποιότητας νερό ανθρώπινης κατανάλωσης. Δείτε το video και ξεναγηθείτε στις εγκαταστάσεις του“.

Προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για το Φράγμα Χαβρία στη Χαλκιδική, που αποτελεί το πρώτο έργο ΣΔΙΤ για φράγμα και γενικότερα στον τομέα της ύδρευσης στην Ελλάδα. Αναθέτουσα αρχή είναι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών μέσω της Διεύθυνσης Έργων Ύδρευσης, Αποχέτευσης και Επεξεργασίας Λυμάτων. Το αρχικά εκτιμώμενο κόστος του έργου ξεπερνά τα 105,89 εκατ.ευρώ (ποσό με ΦΠΑ, ποσό χωρίς ΦΠΑ 85,4 εκατ.ευρώ). Η χρηματοδότηση του έργου θα είναι 100% ιδιωτική χωρίς κάποια ενίσχυση από το ΕΣΠΑ. Ο διαγωνισμός θα διεξαχθεί σε 3 φάσεις. Η Α’ φάση αφορά την εκδήλωση ενδιαφέροντος, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 2 Σεπτεμβρίου 2020. Στην Β1 φάση, θα διεξαχθεί ανταγωνιστικός διάλογος που θα οριστικοποιήσει το αντικείμενο του έργου και άλλες παραμέτρους (και θα αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά). Στη Β2 φάση, θα κατατεθούν οι δεσμευτικές τεχνικές και οικονομικές προσφορές από τις οποίες θα προκύψει ο ανάδοχος του έργου. Η διάρκεια του έργου είνα 30 χρόνια (360 μήνες) εκ των οποίων τα τρία χρόνια θα αφορούν στην κατασκευή του Φράγματος, των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Νερού και των απαραίτητων δικτύων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η πρόβλεψη για τη δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να βάλει επιπρόσθετους ειδικούς όρους εκτέλεσης της σύμβασης, οι οποίοι θα αναφέρονται: 1) στον αριθμό ή το ποσοστό ανά κατηγορία ειδικότητας των ανέργων ή/και προσώπων, που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, που προσλαμβάνονται για την εκτέλεση της σύμβασης σύμπραξης, και 2) στις περιβαλλοντικές επιδόσεις του έργου. Λίγα λόγια για το έργο Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (Ι.Φ.Σ.) θα υλοποιήσει τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση τού φράγματος Χαβρία Χαλκιδικής, των εγκαταστάσεων επεξεργασίας νερού (Ε.Ε.Ν.) και των εξωτερικών δικτύων ύδρευσης – Α’ φάση. Συνοπτικά ο Ι.Φ.Σ.: 1) θα εκπονήσει τις μελέτες, που είναι απαραίτητες για τον κατασκευαστικό σχεδιασμό του έργου, με βάση τους ισχύοντες περιβαλλοντικούς όρους, και θα μεριμνήσει και επισπεύσει για τη λήψη όλων των απαραίτητων αδειών· 2) θα κατασκευάσει το σύνολο του αντικειμένου των μελετών του κατασκευαστικού σχεδιασμού, με στόχο την πλήρη λειτουργική απόδοση και ετοιμότητα του έργου· 3) θα αναλάβει τη λειτουργία και συντήρηση του έργου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της σύμβασης σύμπραξης, τις προδιαγραφές απόδοσης και το εγκεκριμένο από την αναθέτουσα αρχή σχέδιο λειτουργίας και συντήρησης, το οποίο θα καταρτιστεί από τον Ι.Φ.Σ.· 4) θα επιστρέψει το έργο στο ελληνικό Δημόσιο, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη σύμβαση, στο τέλος της συμβατικής περιόδου, με αντάλλαγμα την καταβολή πληρωμών διαθεσιμότητας, κατά την περίοδο λειτουργίας. Ειδικότερα, το αντικείμενο της σύμβασης σύμπραξης αφορά στην κατασκευή των εξής υποδομών: 1) του φράγματος Χαβρία και των συνοδών τεχνικών έργων· 2) των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Νερού (Ε.Ε.Ν.), δυναμικότητας 55.000 m3/ημέρα, και 3) εξωτερικών δικτύων συνολικού μήκους 62 km, δεξαμενών και αντλιοστασίων. Στο πλαίσιο της σύμπραξης, ο Ι.Φ.Σ. θα αναλάβει την ευθύνη χρηματοδότησης του έργου, ενώ η αναθέτουσα αρχή, καθ’ όλη τη διάρκεια τής σύμπραξης, θα καταβάλλει ετήσιες πληρωμές (πληρωμές διαθεσιμότητας), σύμφωνα με τον σχετικό μηχανισμό πληρωμών, που θα περιλαμβάνεται στη σύμβαση σύμπραξης και θα στηρίζεται σε προδιαγραφές ποιότητας, απόδοσης και αποτελεσμάτων (εν προκειμένω, ιδίως, όσον αφορά στη λειτουργική διαθεσιμότητα του έργου, με συγκεκριμένο ποιοτικό επίπεδο αποτελεσμάτων, ήτοι τις προδιαγραφές απόδοσης της σύμβασης σύμπραξης). Πληρωμές διαθεσιμότητας δεν θα καταβάλλονται έως ότου το έργο και οι σχετικές υπηρεσίες πληρούν τις προδιαγραφές διαθεσιμότητας της σύμβασης σύμπραξης, όπως αυτό θα πιστοποιηθεί από ανεξάρτητο ελεγκτή. Επίσης, στις πληρωμές διαθεσιμότητας θα επιβάλλονται απομειώσεις, σε περίπτωση που οι επιδόσεις του έργου αποκλίνουν από τις τεθείσες προδιαγραφές απόδοσης της σύμβασης σύμπραξης. Επισημαίνεται ότι η διαχείριση του έργου Σ.Δ.Ι.Τ. από τον Ι.Φ.Σ. ξεκινά από το έργο κεφαλής (φράγμα) έως και τις δεξαμενές των οικισμών. Η ποσοτική διανομή του διυλισμένου ύδατος στις κατά τόπους Δ.Ε.Υ.Α. και η τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδρευσης προς τις κατά τόπους Δ.Ε.Υ.Α., θα γίνεται από τον φορέα διαχείρισης, ο οποίος προβλέπεται να προταθεί και εν συνεχεία να συσταθεί, βάσει ειδικής μελέτης. Η διάρκεια κατασκευής του τεχνικού έργου ενδεικτικά εκτιμάται σε τρία (3) χρόνια, κατ’ ανώτατο όριο.

Ενενήντα χρόνια κλείνουν φέτος από τα εγκαίνια του Φράγματος του Μαραθώνα, ενός έργου που συμβολίζει τον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας. Και μέσα από την έκθεση που διοργανώνει η ΕΥΔΑΠ, μπορεί να μάθει κανείς άγνωστες λεπτομέρειες σχετικά με την κατασκευή του. Μια επίσκεψη στην λίμνη του Μαραθώνα μπορεί όλοι μας να έχουμε κάνει κάποια στιγμή και να θαυμάσαμε από κοντά το φράγμα. Ωστόσο, πόσοι από εμάς, γνωρίζουμε πόσο μεγάλη σημασία είχε για τους Αθηναίους η κατασκευή του; Πόσοι από εμάς γνωρίζουμε πως ήταν ένα έργο πνοής, ένα έργο που «ξεδίψασε» τους κατοίκους της πρωτεύουσας; Όλα αυτά και πολλά ακόμη μπορεί να τα μάθει κανείς στην Επετειακή Έκθεση που διοργανώνει η ΕΥΔΑΠ στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», όπου μπορεί να θαυμάσει μοναδικά ντοκουμέντα καθώς και φωτογραφικό υλικό από την κατασκευή του Φράγματος του Μαραθώνα. Ας δούμε όμως μερικές άγνωστες λεπτομέρειες της κατασκευής του Η μικρασιατική καταστροφή και η ανάγκη για νερό Η μικρασιατική καταστροφή οδήγησε σε ανταλλαγή πληθυσμών με αποτέλεσμα η Αθήνα να δεχτεί μεγάλο αριθμό προσφύγων. Μάλιστα, κατά την δεκαετία του 1920, υπολογίζεται ότι εισέρρευσαν περίπου 1.300.000 πρόσφυγες από την Μικρά Ασία, με αποτέλεσμα οι ανάγκες για νερό να πολλαπλασιαστούν δραματικά. Η ιδέα ενός φράγματος στον Μαραθώνα ήταν η πλέον ιδεώδης λύση στο πρόβλημα. Ανάδοχος του έργου η Αμερικανική εταιρεία Ulen Την κατασκευή του φράγματος του Μαραθώνα, την δημιουργία τεχνητής λίμνης, αλλά και την κατασκευή σήραγγας μεταφοράς νερού στην Αθήνα, και μονάδες καθαρισμού του νερού στο Γαλάτσι, ανέλαβε η Αμερικανική εταιρεία Ulen, μετά από συμφωνία που έκλεισε με το ελληνικό δημόσιο και την Τράπεζα των Αθηνών. Φτιαγμένο από πεντελικό μάρμαρο Το φράγμα του Μαραθώνα είναι το μόνο φράγμα στον κόσμο το οποίο έχει επένδυση από πεντελικό μάρμαρο, όμοιο με αυτό που χτίστηκε ο Παρθενώνας Στάδιο κατασκευής του Φράγματος Μαραθώνα, 1927/Φωτογραφία:Ιστορικό Αρχείο ΕΥΔΑΠ Οι εργάτες που έδωσαν ζωή στο φράγμα του Μαραθώνα Στην κατασκευή του φράγματος υπολογίζεται ότι εργάστηκαν περίπου 3.000 άτομα, τα οποία και μετακόμισαν στην περιοχή λόγω της απόστασης από την Αθήνα. Σύμφωνα με το Λεύκωμα «Υδάτινη Ιστοριογραφία: Χρονικό της Διαχείρισης του Νερού στην Αττική», του Ευάγγελου Χεκίμογλου, οι άνθρωποι αυτοί αρχικά είχαν κατασκηνώσει γύρω από το εργοτάξιο και διατρέφονταν πρόχειρα, με ξηρά τροφή. Έμεναν σε κοιτώνες από μάρμαρο, που φωτίζονταν με ηλεκτρισμό και είχαν σήτες στα παράθυρα λόγω του προβλήματος των κουνουπιών. Όσο για την διατροφή τους, βλέποντας οι Αμερικανοί μηχανικοί πως τρέφονταν με ψωμί και ελιές, για να εξοικονομούν χρήματα, σκέφτηκαν ότι μπορεί να αρρώσταιναν μετά από μερικούς μήνες εργασίας και εφάρμοσαν ένα είδος «υποχρεωτικής διατροφής», που περιελάμβανε καθημερινών ψάρι ή κρέας, μια οκά ψωμί και λαχανικά, ζυμαρικά όσπρια και φρούτα. Μηχανικός και εργάτης του έργου φωτογραφίζονται στο μεγάλο μεταλλικό δακτύλιο που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή της Σήραγγας του Μπογιατίου, 1928/Φωτογραφία:Ιστορικό Αρχείο ΕΥΔΑΠ Η μεταφορά του νερού στην Αττική – Η σήραγγα του Μπογιατίου Για την μεταφορά του νερού από το Φράγμα του Μαραθώνα στην Αθήνα, κατασκευάστηκε η σήραγγα Μπογιατίου, μήκους 13,4 χιλιομέτρων, που φτάνει μέχρι την περιοχή της Χελιδονούς. Στις 9 Φεβρουαρίου του 1931, το έργο περατώθηκε και αποτέλεσε ένα από τα πιο σημαντικά της εταιρείας Ulen, η οποία την χαρακτήρισε ως την «μεγαλύτερη υδραυλική σήραγγα στην Ευρώπη». Ο συμβολισμός του Φράγματος του Μαραθώνα Το φράγμα του Μαραθώνα συμβόλιζε τον εκσυγχρονισμό της χώρας. Την σηματοδότηση του συνεχούς του ελληνικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας, αλλά και την ανθρώπινη επιβολή έναντι της φύσης. Έτσι, στη βάση του χτίστηκε ένα αντίγραφο του Θησαυρού των Αθηναίων που βρίσκεται στους Δελφούς, συνοδευόμενο από μία αναθηματική επιγραφή και συμβολίζει τη νίκη των σύγχρονων Αθηναίων στη μάχη με τη λειψυδρία. Άποψη του Φράγματος και του κτίσματος, αντιγράφου του Θησαυρού των Αθηναίων, περίπου 1931/Φωτογραφία: Ιστορικό Αρχείο ΕΥΔΑΠ Επετειακή έκθεση «Η Μεγάλη Πρόκληση: 90 Χρόνια Φράγμα Μαραθώνα» Η έκθεση πραγματοποιείται στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» (Πειραιώς 254, Ταύρος), από τις 12 Νοεμβρίου 2019 έως τις 29 Μαρτίου 2020. Επετειακή έκθεση «Η Μεγάλη Πρόκληση: 90 Χρόνια Φράγμα Μαραθώνα» για την ιστορία του Φράγματος του Μαραθώνα. Η έκθεση διοργανώνεται από την ΕΥΔΑΠ και φιλοξενείται στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» (Πειραιώς 254, Ταύρος). Η διάρκεια της έκθεσης είναι από τις 12 Νοεμβρίου 2019 έως τις 29 Μαρτίου 2020 και η είσοδος είναι ελεύθερη για όλους. Ώρες και ημέρες λειτουργίας της Έκθεσης: Δευτέρα Κλειστά Τρίτη 09:00 – 13:30 Τετάρτη 09:00 – 13:30 Πέμπτη 09:00 – 13:30 Παρασκευή 09:00 – 20:00 Σάββατο 11:00 – 16:00 Κυριακή 10:00 – 18:00 Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε τα social media της ΕΥΔΑΠ: Facebook, Instagram, Twitter, LinkedIn, YouTube και το www.eydap.gr

Εγκρίθηκε από τη Διυπουργική Επιτροπή Σύμπραξης Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα (ΔΕΣΔΙΤ) η υπαγωγή του έργου «ΦΡΑΓΜΑ ΧΑΒΡΙΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΡΟΥ (ΕΕΝ) ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ – Α ΦΑΣΗΣ» στις διατάξεις του ν.3389/05, για την υλοποίησή του με σύναψη σύμβασης ΣΔΙΤ. Ο Δημόσιος Φορέας που είναι αρμόδιος για την υλοποίηση του Έργου είναι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών (ΥΠ.Υ.ΜΕ.), η Γενική Διεύθυνση Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών (ΓΔ. ΥΛΙΚΥ) της Γενικής Γραμματείας Υποδομών (ΓΓΥ) δια της αρμόδιας Διεύθυνσης Έργων Ύδρευσης, Αποχέτευσης & Επεξεργασίας Λυμάτων (Δ18). Α) Το αντικείμενο του έργου Το αντικείμενο της Σύμπραξης αφορά στην Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Συντήρηση και Λειτουργία του προτεινόμενου έργου και περιλαμβάνει την υλοποίηση των εξής υποδομών: 1. του Φράγματος Χαβρία και των συνοδών τεχνικών έργων. Το φράγμα είναι ύψους 60μ, ήτοι 76μ από τη θεμελίωση, μήκους στέψης 260μ. και ωφέλιμου όγκου ταμιευτήρα 32,6 εκ. κυβ. μ. εκ των οποίων θα διατίθενται στην πλήρη ανάπτυξη των έργων 13,2 εκ. κυβ. μ για ύδρευση, 9,0 εκ. κυβ. μ. για άρδευση και 6,2 εκ. κυβ. μ. για οικολογική παροχή. 2. Τα έργα μεταφοράς από το Φράγμα Χαβρία στην Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ). 3. των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ) δυναμικότητας 55.000 m3/day (με δυνατότητα επέκτασης στα 165.000 m3/day) και 4. εξωτερικών δικτύων συνολικού μήκους 62 km, δεξαμενών και αντλιοστασίων (Δίκτυα Α1 Φάσης). Η σκοπιμότητα του Έργου προς υλοποίηση μέσω Σ.Δ.Ι.Τ. είναι η ύδρευση των τέως Καποδιστριακών Δήμων Ορμύλιας, Πολυγύρου, Μουδανιών (μόνο στα Δημοτικά Διαμερίσματα Αγ. Μάμαντα και Νέας Ποτίδαιας), Κασσάνδρας, Παλλήνης, Σιθωνίας, Τορώνης και Παναγιάς (μόνο στο Δημοτικό Διαμέρισμα Πυργαδικίων), που μετά την εφαρμογή του Προγράμματος «Καλλικράτης» αντιστοιχούν στις σημερινές Δημοτικές Ενότητες Πολυγύρου και Ορμύλιας του Δήμου Πολυγύρου, Κασσάνδρας και Παλλήνης του Δήμου Κασσάνδρας, Σιθωνίας και Τορώνης του Δήμου Σιθωνίας, καθώς και στις Τοπικές και Δημοτικές Κοινότητες Αγ. Μάμαντα και Νέας Ποτίδαιας της Δημοτικής Ενότητας Μουδανιών του Δήμου Νέας Προποντίδας και την Τοπική Κοινότητα Πυργαδικίων της Δημοτικής Ενότητας Παναγιάς του Δήμου Αριστοτέλη. Με το έργο θα καλυφθούν οι υδρευτικές ανάγκες του 33% του συνόλου των υδατικών αναγκών της Χαλκιδικής, ενώ το μήκος των αγωγών που θα κατασκευαστούν αποτελεί το 23% του συνολικού μήκους των αγωγών των προβλεπόμενων δικτύων για τις επόμενες φάσεις. Βασική πηγή ύδρευσης αποτελεί η υλοποίηση του έργου ταμίευσης (φράγματος) των επιφανειακών υδάτων στον ποταμό Χαβρία στην περιοχή της Ορμύλιας, ενώ η ύδρευση θα γίνεται μέσω εξωτερικών δικτύων με αρχή μία νέα Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ) σε περιοχή κατάντη του φράγματος. Β) Οφέλη προς την κοινωνία Η υλοποίηση του προτεινόμενου έργου, θα προσφέρει στους πολίτες τα ακόλουθα: Αντιμετώπιση του χρονίζοντος προβλήματος της περιοχής της Χαλκιδικής σε πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες και καλής ποιοτικής κατάστασης πόσιμου νερού για τους πολίτες, ιδίως κατά τους θερινούς μήνες (περίοδος αιχμής ζήτησης, λόγω τουρισμού). Βελτιστοποίηση των υφιστάμενων μεθόδων αποθήκευσης νερού και δημιουργία νέων, ιδίως με την αντικατάσταση αντλήσεων κατά τη διάρκεια των περιόδων χαμηλής ροής. Αναβάθμιση του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος με την διασφάλιση πόσιμου νερού ως μέτρο περαιτέρω τουριστικής ανάπτυξης. Αναβάθμιση της χημικής κατάστασης των υπόγειων υδατικών συστημάτων τα οποία έχουν υποστεί υφαλμύρωση λόγω της υπεράντλησης. Το υπόψη έργο αναμένεται να βελτιώσει τόσο την κατάσταση στις υπηρεσίες ύδρευσης, όσο και την κατάσταση των υπόγειων υδάτων στον κάτω ρου του Ολύνθιου ποταμού, όπου επιπλέον καταγράφεται πτώση στάθμης λόγω υπεράντλησης. Με την ολοκλήρωση του Έργου, οι πολίτες θα απολαμβάνουν πλέον καλής ποιοτικής κατάστασης πόσιμο νερό σε επαρκείς ποσότητες. Η διαχείριση των υποδομών του έργου ΣΔΙΤ από τον Ιδιωτικό Φορέα Σύμπραξης (ΙΦΣ) ξεκινά από το έργο κεφαλής (φράγμα) έως και τις δεξαμενές των οικισμών. Η παραλαβή του νερού μετά τις δεξαμενές, η διανομή του προς χρήση στον τελικό καταναλωτή και η τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδρευσης θα γίνεται αποκλειστικά από τους κατά τόπους Δήμους ή ΔΕΥΑ ή άλλο φορέα που μπορεί να συστήσουν για τον σκοπό. To έργο ΣΔΙΤ αποτελεί ώριμο έργο προς υλοποίηση καθώς υπάρχει εγκεκριμένη Περιβαλλοντική μελέτη (Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων) Οριστική μελέτη του φράγματος Χαβρία και Οριστικές μελέτες των έργων δικτύων 62km. H υλοποίηση του προτεινόμενου έργου (Α1 φάσης) θα σηματοδοτήσει την δυνατότητα επέκτασης των δικτύων σε δύο (2) επιπλέον φάσεις (Φάσεις Α2 και Β). Γ) Αναμενόμενα Πλεονεκτήματα για το Δημόσιο Η υλοποίηση του προτεινόμενου έργου με ΣΔΙΤ, κρίνεται σκόπιμη και πρόσφορη, μεταξύ άλλων και για τους ακόλουθους λόγους: 1. Βελτιώνεται η οικονομική αποδοτικότητα των πόρων του Δημοσίου, επειδή λόγω των περιορισμών στη διαχείριση δημοσιονομικών πόρων είναι δύσκολη η εξεύρεση πόρων για την κατασκευή του έργου με δημόσια σύμβαση. Με την υιοθέτηση της υλοποίησης του έργου με σύμβαση ΣΔΙΤ δίνεται η δυνατότητα αποπληρωμής του έργου σε ικανό χρονικό ορίζοντα και παράλληλα στην διοχέτευση πόρων σε άλλους τομείς άσκησης πολιτικής, για τους οποίους η παρούσα συγκυρία απαιτεί άμεσες παρεμβάσεις. 2. Το Δημόσιο δεν επιβαρύνεται αμέσως με τη διάθεση ιδίων πόρων, ούτε με δανεισμό για την εκτέλεση του προτεινόμενου έργου. 3. Κατανέμονται ορθολογικότερα οι κίνδυνοι μεταξύ των συμβαλλομένων μερών ιδίως με την ανάληψη από τον ΙΦΣ των κινδύνων (κατασκευής του έργου, επίτευξης των προβλεπόμενων προδιαγραφών κατασκευής και λειτουργίας του Έργου και συντήρησης και καλής λειτουργίας του Έργου κατά τα υψηλότερα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας. 4. Από την προκαταρκτική χρηματοοικονομική ανάλυση του έργου προκύπτει ότι αυτό είναι βιώσιμο και χρηματοδοτήσιμο με συνήθη τραπεζικά κριτήρια. Δ) Τεχνικοοικονομικά στοιχεία του έργου ΣΔΙΤ 1. Η κατασκευαστική περίοδος εκτιμάται στα 3 έτη. Επιπλέον, η διάρκεια λειτουργίας και συντήρησης από τον Ιδιωτικό Φορέα Σύμπραξης (ΙΦΣ) εκτιμάται στα 27 έτη, κατόπιν το έργο θα παραδοθεί στον Φορέα Διαχείρισης (Φ.Δ.), ο οποίος μελετάται από την Δ18 και θα οριστικοποιηθεί μετά από διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς. 2. Το συνολικό κόστος κατασκευαστικής περιόδου του έργου, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών κατασκευής και λοιπών εξόδων του ΙΦΣ (π.χ. αμοιβές συμβούλων, Ανεξάρτητου Ελεγκτή, διοικητικών εξόδων ΙΦΣ, εγγυητικών επιστολών κλπ.) εκτιμήθηκε σε 86.320.868 €, χωρίς ΦΠΑ. 3. Το Κόστος Λειτουργίας και Ελαφριάς Συντήρησης εκτιμήθηκε στο ποσό των 2.218.391 €/έτος και αρχίζει από το 1ο εξάμηνο λειτουργίας. Για το Κόστος Αντικαταστάσεων Κύκλου Ζωής έχει θεωρηθεί κόστος αντικατάστασης H/M εξοπλισμού περίπου 10.000.000€ συνολικά για τη διάρκεια λειτουργίας των 27 ετών του έργου. 4. Ο Συνολικός Προϋπολογισμός του Έργου σε καθαρή παρούσα αξία (NPV), χωρίς ΦΠΑ, ανέρχεται σε 119.235.808 € (Ημερομηνία Βάσης Αναπροσαρμογής 01-09-2020) .

Η έρευνα εκτιμά ότι έως το 2050, πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει κάτω από δεκάδες χιλιάδες γερασμένα μεγάλα φράγματα. «Πρόκειται για ένα αναδυόμενο παγκόσμιο κίνδυνο». Πολλά από τα μεγάλα φράγματα νερού στη Γη γερνάνε πια και αποτελούνε ένα νέο παράγοντα κινδύνου, σύμφωνα με μία νέα μελέτη από το Ινστιτούτο για το Νερό, το Περιβάλλον και την Υγεία του Πανεπιστημίου των Ηνωμένων Εθνών. Τα περισσότερα από τα 58.700 μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα ανά τον κόσμο, τα οποία έχουν κατασκευασθεί μεταξύ 1930 και 1970, σχεδιάστηκαν για να διαρκέσουν 50 έως 100 χρόνια, συνεπώς συνιστούν σταδιακά ένα αναδυόμενο καθόλου αμελητέο κίνδυνο, σύμφωνα με τους ερευνητές. Η έρευνα εκτιμά ότι έως το 2050, πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει κάτω από δεκάδες χιλιάδες γερασμένα μεγάλα φράγματα. «Πρόκειται για ένα αναδυόμενο παγκόσμιο κίνδυνο, στον οποίο δεν έχουμε δώσει ακόμη προσοχή. Ο κίνδυνος από τα φράγματα μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο, δεκαετία με τη δεκαετία», προειδοποίησε ο διευθυντής του ινστιτούτου, Βλαντιμίρ Σμάκτιν. Όπως ανέφερε, «ένα μεγάλο τσιμεντένιο φράγμα 50 ετών, πιθανότατα θα αρχίσει να εμφανίζει σημάδια γήρανσης». Η «χρυσή» εποχή των φραγμάτων στην Ευρώπη και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες, ήταν στις δεκαετίες του 1960 και 1970. Επειδή έχει έκτοτε μειωθεί δραστικά ο αριθμός των νέων μεγάλων φραγμάτων που βρίσκονται υπό κατασκευή ή σχεδιασμό, το παγκόσμιο δυναμικό των φραγμάτων γερνάει συνεχώς. Χάρη στην έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή κ.ά.), πολλά από τα σχεδιαζόμενα φράγματα πιθανώς δεν θα κατασκευαστούν ποτέ, καθώς δεν αναμένεται να υπάρξει άλλη κατασκευαστική «επανάσταση» στα φράγματα. Αν ένα φράγμα έχει σχεδιαστεί καλά, έχει κατασκευαστεί σωστά και συντηρείται κανονικά, τότε μπορεί εύκολα να παραμείνει λειτουργικό για ένα τουλάχιστον αιώνα. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αρκετά από τα μεγάλα φράγματα στον πλανήτη δεν πληρούν κάποια - ή κάποιες - από αυτές τις τρεις προϋποθέσεις. Δεκάδες έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές ή και κατάρρευση κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, από τις ΗΠΑ μέχρι την Ινδία, τη Βραζιλία και το Αφγανιστάν. Ο αριθμός των προβληματικών φραγμάτων αυξάνεται κάθε χρόνο και ο κίνδυνος επιτείνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής, η οποία έχει κάνει πιο συχνές τις καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος υπερχείλισης των φραγμάτων, αλλά και διάβρωσης τους. Εκτός από τον κίνδυνο για τους πληθυσμούς στα κατάντη των υδροηλεκτρικών φραγμάτων, τα τελευταία γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά και στην παραγωγή ηλεκτρισμού. Η μελέτη, αν και θεωρεί σπάνια μια μεγάλης κλίμακας καταστροφή σε ένα φράγμα, επισημαίνει την πρόκληση να αυξηθούν οι προσπάθειες συντήρησης των φραγμάτων (που εκ των πραγμάτων γίνονται μια ολοένα πιο δαπανηρή διαδικασία) και παράλληλα να τεθούν εκτός λειτουργίας μια σειρά από φράγματα που κρίνονται πλέον μη ασφαλή ή δυσλειτουργικά - ένα φαινόμενο που κερδίζει έδαφος στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Όμως μέχρι σήμερα, λίγα μεγάλα φράγματα έχουν πάρει «σύνταξη», συνεπώς δεν υπάρχει αρκετή σχετική τεχνογνωσία. Ο «παροπλισμός» ακόμη κι ενός μικρομεσαίου φράγματος, απαιτεί εργασίες ετών, αν όχι δεκαετιών. Στην Ινδία, 64 μεγάλα φράγματα θα έχουν ηλικία τουλάχιστον 150 ετών το 2050. Στη Βόρεια Αμερική και στην Ασία υπάρχουν ήδη περίπου 2.300 εν λειτουργία φράγματα που έχουν ηλικία άνω των 100 ετών και 16.000 που είναι 50 έως 100 ετών. Στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι περίπου ένα στα δέκα μεγάλα φράγματα έχει ηλικία πάνω από ένα αιώνα. Παγκοσμίως εκτιμάται ότι 7.000 έως 8.300 κυβικά χιλιόμετρα νερού βρίσκονται παγιδευμένα πίσω από μεγάλα φράγματα, αρκετά για να σκεπάσουν σχεδόν όλο τον Καναδά κάτω από ένα μέτρο νερού. Σχεδόν το 50% της παγκόσμιας ροής των ποταμών εμποδίζεται από φράγματα, κάτι που δημιουργεί αυξανόμενες περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανησυχίες, πέρα από εκείνες για την ασφάλεια. Το 93% των μεγάλων φραγμάτων (τέτοια θεωρούνται όσα έχουν ύψος τουλάχιστον 15 μέτρων ή όγκο νερού τουλάχιστον τρία εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού) βρίσκονται σε μόνο 25 χώρες, με την «πρωταθλήτρια» Κίνα να διαθέτει το 40% του συνόλου (σχεδόν 24.000). Πάνω από τα μισά φράγματα του κόσμου (το 55% ή συνολικά 32.716) βρίσκονται σε μόνο τέσσερις χώρες της Ασίας: Κίνα, Ινδία, Ιαπωνία και Ν.Κορέα. Η μελέτη του UN University εδώ: https://inweh.unu.edu/ageing-water-storage-infrastructure-an-emerging-global-risk/

Απόλυτη ικανοποίηση επικρατεί στην Περιφέρεια, τους δήμους αλλά και τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης για το νερό που πλέον φθάνει στο Ηράκλειο από το φράγμα Αποσελέμη. Σε συνέντευξη τύπου που παραχωρήθηκε, σήμερα, σε πανηγυρικό κλίμα έγιναν αναφορές στο πολύπαθο έργα που πλέον πήρε σάρκα και οστά, ενισχύοντας το υδάτινο απόθεμα της ανατολικής Κρήτης. Ωστόσο, σύμφωνα και με τον ΟΑΚ, ακόμη βρισκόμαστε στα μέσα του τελικού στόχου... Σε δηλώσεις του ο περιφέρειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης αναφέρθηκε στον Ανδρέα Παπανδρέου ως τον άνθρωπο που οραματίστηκε πρώτος, στο πρώτο αναπτυξιακό συνέδριο της Κρήτης, το έργο αυτό. "Χωρίς τη συμβολή των χρημάτων από την Ευρώπη, δε θα γινόταν το έργο, αλλά και χωρίς την προσπάθεια και πίεση των φορέων, βουλευτών, παραγόντων και δημάρχων δε θα εξασφαλίζονταν οι απαραίτητοι εθνικοί πόροι" - είπε ο ίδιος, ενώ πρόσθεσε ότι επόμενος στόχος είναι ο ΒΟΑΚ, στον οποίο προς το παρόν γίνονται τμηματικά, παρεμβάσεις. Συγκεκριμένα ο περιφερειάρχης είπε ότι εξασφαλίστηκαν 20 εκ. ευρώ για την οδική συντήρηση του ΒΟΑΚ, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται εργολαβία σε 27 χλμ. του οδικού άξονα, με στόχο τις παρεμβάσεις σε μήκος οδοστρώματος 50 χλμ. εντός 1,5 χρόνου. Ο Δήμαρχος Ηρακλείου, Βασίλης Λαμπρινός έκανε λόγο για μια ιστορική μέρα για το Ηράκλειο και την Κρήτη, χωρίς ωστόσο να παραγνωρίζει ότι το πρόβλημα του νερού στο Ηράκλειο δεν έχει λυθεί οριστικά. "Πρέπει να συγκεντρώσουμε κι άλλη ποσότητα νερού, συμπεριλαμβανομένης και αυτής από την αφαλάτωση και το γλυκό νερό του Αλμυρού, για να λύσουμε μια κι έξω το πρόβλημα υδροδότησης της πόλης" - είπε ο δήμαρχος. Ο ίδιος πάντως ευχαρίστησε τις προηγούμενες δημοτικές αρχές του Ηρακλείου αλλά και τους δημάρχους άλλων πόλεων που συνέβαλαν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, να γίνει αυτό το έργο. Ο δ/νων σύμβουλος του ΟΑΚ, Λευτέρης Κοπάσης σε δήλωσή του ανέφερε: "Επιτέλους ήπιαμε νερό καθαρό, διαυγές και νόστιμο. Είναι μια δικαίωση για τον ΟΑΚ". Ο ίδιος τόνισε ότι η προσπάθεια δεν τελειώνει εδώ, καθώς βρισκόμαστε στον ενδιάμεσο στόχο με 20.000 κυβικά νερού την ημέρα. "Ελπίζουμε τώρα, στο Αναπτυξιακό Συνέδριο, το Νοέμβριο, να βάλουμε και σε τροχιά το θέμα του ΒΟΑΚ. Θα παλέψουμε όλοι μαζί, με όποια κυβέρνηση κι αν εκλεγεί, για αυτό το μεγάλο έργο της Κρήτης" - πρόσθεσε ο κ.Κοπάσης. Δήλωση του Γιάννη Κουράκη για το έργο Αποσελέμη Σήμερα το Ηράκλειο βιώνει μία ευτυχή στιγμή. Η πόλη μας δέχεται στις δεξαμενές της για πρώτη μέρα τα νερά από το Φράγμα Αποσελέμη, τη νέα αυτή πηγή που καλύπτει τις υδροδοτικές ανάγκες της πόλης, αλλά και του Βόρειου οδικού άξονα μέχρι τον Άγιο Νικόλαο. Πέρασαν 15 χρόνια από τότε που οι Ελληνικές Αρχές υπέβαλαν το αίτημα χρηματοδότησης του έργου στην Ε.Ε. και 8 χρόνια από τότε που ξεκίνησε το έργο, για να δούμε τα νερά του Αποσελέμη να εισέρχονται στις δεξαμενές του Δήμου Ηρακλείου. Είναι μία μεγάλη στιγμή για το Ηράκλειο και τους κατοίκους του, αλλά και για την Παράταξή μας, που ως Δημοτική Αρχή, από την πρώτη στιγμή ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕ και ΣΤΗΡΙΞΕ το έργο σθεναρά σε Τοπικό Επίπεδο, στην Αθήνα και στην Ε.Ε. ΣΤΑΘΗΚΑΜΕ απέναντι σε κάθε μικροπολιτική σκοπιμότητα και σε στενόμυαλα τοπικά συμφέροντα και ανταγωνισμούς, που προσπάθησαν να εμποδίσουν ή και να ματαιώσουν το μεγαλόπνοο αυτό έργο. Ένα έργο που πάντα εκτιμούσα ότι θα βελτιώσει αποφασιστικά την ποιότητα ζωής και θα συμβάλει στην ανάπτυξη της Ανατολικής Κρήτης. Είμαστε βέβαιοι ότι για την πόλη του Ηρακλείου με τα νερά του Αποσελέμη από σήμερα και με την αξιοποίηση των νερών του Αλμυρού «αύριο», που αποτέλεσαν στρατηγικές επιλογές της παράταξής μας, η λέξη «λειψυδρία» θα αποτελέσει παρελθόν. Αυτό με γεμίζει ικανοποίηση γιατί ως Παράταξη αλλά και ως Δημοτική Αρχή είχαμε ενεργό ρόλο και σθεναρή υποστηρικτική στάση -μέχρι και στο Συμβούλιο της Επικρατείας- στην επίλυση του πιο σοβαρού και διαχρονικού προβλήματος της πόλης μας. Χαίρομαι που έστω και σήμερα, εμφανίζονται ως όψιμοι υποστηρικτές κάποιοι που πολέμησαν και λοιδόρησαν το έργο και τις προσπάθειές μας και «μεταλλαγμένοι» με δηλώσεις και φωτογραφήσεις τους παριστάνουν τους τιμητές. Τέλος, ευχαριστώ όσους συνεργάστηκαν (εργατοτεχνικό και επιστημονικό προσωπικό) για την υλοποίηση του σημαντικού αυτού έργου. Πηγή: http://www.cretalive.gr/crete/view/epitelous-...-hrthe/273699