Search the Community

Μέσα στον Φεβρουάριο θα έρθει τελικά η πολυαναμενόμενη ρύθμιση για την ένταξη των μεγάλων αυθαιρέτων (κατηγορίας 5) σε διαδικασία τακτοποίησης, όπως δήλωσε στον «Ελεύθερο Τύπο» ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς. Για τις υπόλοιπες κατηγορίες (1-4), η κλεψύδρα μετρά ήδη αντίστροφα και, ανάλογα τη χρονική περίοδο που οι ιδιοκτήτες εισήλθαν ή θα εισέλθουν σε φάση… διακανονισμού, θα καταβάλουν και τα αντίστοιχα προσαυξημένα πρόστιμα. Πάντως, αρκετές παρεμβάσεις, σύμφωνα με πληροφορίες, αφορούν σε αλλαγές χρήσης και ημιυπαίθριους χώρους, κατέχοντας μάλιστα σημαντικό μερίδιο στην πίτα των κτισμάτων που έχουν κάνει υπαγωγή στην πλατφόρμα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, καθώς αποτελούν 1 στις 3 δηλώσεις. Οπως εξήγησε στον «Ε.Τ.» ο κ. Ταγαράς, «οι ιδιοκτήτες κατοικιών με μεγάλες παραβάσεις θα μπορέσουν υπό προϋποθέσεις και αυστηρούς ελέγχους να διατηρήσουν τα ακίνητά τους για 30 χρόνια έναντι προσαυξημένων προστίμων». Σε 2 φάσεις Πιο συγκεκριμένα, η ρύθμιση που θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες θα αφορά στα αυθαίρετα που είτε δεν έχουν οικοδομική άδεια είτε έχουν με υπερβάσεις πάνω από 20% ως προς το ύψος και πάνω από 40% ως προς την κάλυψη και τη δόμηση, ενώ η διαδικασία θα γίνεται σε δύο φάσεις. Πρώτα θα υποβάλλεται η προσωρινή αίτηση στην οποία απαιτείται η σχετική δήλωση και η πληρωμή του ενιαίου ειδικού προστίμου με τις προσαυξήσεις. Κατά τη δεύτερη φάση, για να οριστικοποιηθεί η υπαγωγή, όπως επεσήμανε ο υφυπουργός, οι ιδιοκτήτες με δικά τους έξοδα θα υποβάλουν ένα αίτημα μέσω μηχανικού για να οριστεί ελεγκτής δόμησης, ο οποίος θα «τσεκάρει» την υπαγωγή που θα πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις (δεν βρίσκεται σε περιοχές Natura, δεν έχει χτιστεί μετά τις 28 Ιουλίου 2011 κ.λπ.) και, όταν ολοκληρωθεί ο έλεγχος, με τη σύνταξη της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, θα γίνεται η οριστική υπαγωγή και κατ’ επέκταση θα μπορούν να πραγματοποιούνται οι μεταβιβάσεις των συγκεκριμένων ακινήτων. Αυστηροί έλεγχοι Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Ταγαράς τόνισε ότι «οι έλεγχοι των αιτήσεων θα είναι αυστηροί. Ετσι, για να μη γίνουν αιτήσεις για κατοικίες στις οποίες δεν προβλέπεται υπαγωγή στη ρύθμιση, αναμένεται να γίνεται έλεγχος σε όλες τις δηλώσεις για την κατηγορία 5. Ο έλεγχος στην περίπτωση των εν λόγω αιτήσεων δεν θα είναι δειγματοληπτικός στο 5% του συνόλου, όπως ήδη προβλέπει η νομοθεσία, αλλά οι υπαγωγές της συγκεκριμένης κατηγορίας θα ελέγχονται αυστηρά μία προς μία, ολοκληρωτικά και προς κάθε κατεύθυνση, και έτσι καμία υπαγωγή δεν θα εισέρχεται στην πλατφόρμα άνευ ελέγχου και παρατηρήσεων. Παράλληλα, όλα τα αυθαίρετα της κατηγορίας 5 θα δηλωθούν κανονικά στην πλατφόρμα της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου αποκλειστικά ηλεκτρονικά». Απολογισμός Σύμφωνα πάντως με όσα προκύπτουν από τα διαθέσιμα στοιχεία των πολιτών που έχουν ήδη υπαχθεί στη ρύθμιση τακτοποίησης αυθαιρέτων, αρκετές παρεμβάσεις αφορούν σε αλλαγές χρήσης και ημιυπαίθριους χώρους, κατέχοντας μάλιστα σημαντικό ποσοστό στα κτίσματα που έχουν κάνει υπαγωγή στην πλατφόρμα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, καθώς αποτελούν 1 στις 3 δηλώσεις. Ειδικότερα, από τα στοιχεία που έχει επεξεργαστεί το ΤΕΕ και αφορούν στην περίοδο έως την 31η Οκτωβρίου του 2021, σε σύνολο 1,16 εκατομμυρίων δηλώσεων, οι 262.000 αφορούσαν στην κατηγορία 5. Κατά κύριο λόγο οι μεγαλύτερες αυθαιρεσίες εντοπίζονται σε κύριους χώρους (23,1 εκατομμύρια τ.μ.) και ακολουθούν οι βοηθητικοί χώροι (7,5 εκατομμύρια τ.μ.), άλλες παραβάσεις (233.000 τ.μ.) και πισίνες (382.000 κ.μ.). Το σύνολο των προστίμων για τα αυθαίρετα αυτής της κατηγορίας αντιστοιχούν σε 1,5 δισ. ευρώ. Εκπτωση για εφάπαξ πληρωμή ή δόσεις Όπως επισημαίνει στον «Ε.Τ.» ο πρόεδρος των Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών, Μιχάλης Καλογιαννάκης, το πρόστιμο υπολογίζεται ανάλογα με το μέγεθος, την τιμή ζώνης της περιοχής, την παλαιότητα και άλλα πολεοδομικά μεγέθη. Μάλιστα, μπορεί να εξοφληθεί σε έως και 100 μηνιαίες δόσεις με ελάχιστο ποσό τα 50 ευρώ, ενώ δίνεται η δυνατότητα έκπτωσης 20% στην εφάπαξ καταβολή ή 10% στην καταβολή του 30% του αναλογούντος προστίμου. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα πρόστιμα στην περίπτωση αυτής της κατηγορίας θα είναι προσαυξημένα, ενώ τα χρήματα από τα πρόστιμα τακτοποίησης αποκλειστικά των συγκεκριμένων αυθαιρέτων, τα οποία είναι άλλωστε και τα μεγαλύτερα σε επίπεδο εσόδων, θα κατευθύνονται σε έναν ξεχωριστό κωδικό του Πράσινου Ταμείου με στόχο να χρησιμοποιηθούν για την αποζημίωση δεσμευμένων οικοπέδων για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων. Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά τα ποσά θα επιστραφούν στις τοπικές κοινωνίες τηρώντας το περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Τα πρόστιμα για κατηγορίες 1 έως 4 Για τις πρώτες τέσσερις κατηγορίες, ο χρόνος μετρά αντίστροφα, με την κλεψύδρα να… αδειάζει τον Μάρτιο του 2026. Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων κατηγορίας 1-4 που έχουν ενταχθεί στη ρύθμιση τακτοποίησης θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η διαδικασία θεωρείται ολοκληρωμένη μόνον όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει διεκπεραιώσει την Ηλεκτρονική Ταυτότητα της ιδιοκτησίας του, δηλαδή η μη έκδοσή της θα ισοδυναμεί με μη τακτοποίηση της αυθαιρεσίας. Επομένως, για τη μεταβίβαση του ακινήτου, προϋπόθεση είναι η τακτοποίηση και η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου. Κλιμακωτά Πώς διαμορφώνονται τα πρόστιμα για τις 4 κατηγορίες αυθαιρέτων: * κατά 10%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση βρίσκεται σε περιοχές προστασίας για τις οποίες έχουν εκδοθεί και ισχύουν Προεδρικά Διατάγματα καθορισμού όρων δόμησης, * κατά 20%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση είχε υπαχθεί στις διατάξεις του νόμου από την 1η Οκτωβρίου 2020 μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2021, * κατά 25%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση είχε υπαχθεί από την 1η Οκτωβρίου 2021 μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2022, * κατά 30%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του νόμου από την 1η Οκτωβρίου 2022 μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2023, * κατά 35%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί από την 1η Οκτωβρίου 2023 μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2024, * κατά 40%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του νόμου από την 1η Οκτωβρίου 2024 μέχρι τις 31 Μαρτίου 2026. Παράβολα Παράβολα προστίμων: α) 250 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 100 τ.μ. β) 500 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 500 τ.μ. γ) 1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 500 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ. δ) 4.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 τ.μ. και μέχρι 5.000 τ.μ. ε) 10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερο των 5.000 τ.μ. Οικοδομική Άδεια Χρήση Εμβαδό κύριων χώρων Κατασκευάστηκε το αυθαίρετο Πρόστιμο χωρίς προσαυξήσεις Πρόστιμο με προσαυξήσεις (ποσά σε €) 01.10.2022-30.09.2023 01.10.2023-30.09.2024 01.10.2024-31.03.2026 Ναι Κύρια κατοικία 20 1/1/2004-28/7/2011 1243 1795 1865 1934 Ναι Κύρια κατοικία 30 1/1/1993-31/12/2003 1620 2340 2430 2520 Ναι Κύρια κατοικία 25 1/1/1983-31/12/1992 770 1112 1155 1198 Ναι Κύρια κατοικία 45 1/1/2004-28/7/2011 1945 2809 2918 3026 Ναι Κύρια κατοικία 70 1/1/1993-31/12/2003 2570 3712 3855 3998 Ναι Κύρια κατοικία 30 1/1/1983-31/12/1992 826 1193 1239 1285 Όχι Άλλη κατοικία 100 1/1/2004-28/7/2011 8555 12357 12833 13308 Όχι Άλλη κατοικία 120 1/1/1993-31/12/2003 9475 13686 14213 14739 Όχι Άλλη κατοικία 80 1/1/1983-31/12/1992 4107 5932 6161 6389 Όχι Άλλη κατοικία 200 1/1/2004-28/7/2011 10023 14478 15035 15591 Όχι Άλλη κατοικία 130 1/1/1993-31/12/2003 8684 12544 13026 13508 Όχι Άλλη κατοικία 90 1/1/1983-31/12/1992 2843 4107 4265 4422 Όχι Άλλη κατοικία 150 1/1/2004-28/7/2011 7896 11405 11844 12283 View full είδηση

Τη δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτων με υπερβάσεις άνω του 40% των πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης και δόμησης και άνω του 20% του επιτρεπόμενου ύψους, ή δίχως οικοδομική άδεια, θα επαναφέρει το ΥΠΕΝ. Τη δυνατότητα νομιμοποίησης των μεγάλων αυθαιρέτων της λεγόμενης «Κατηγορίας 5» θα επαναφέρει το επόμενο διάστημα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Πρόκειται για κτίρια με υπερβάσεις άνω του 40% των πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης και δόμησης και άνω του 20% του επιτρεπόμενου ύψους, ή κτίρια που στερούνται κάθε νομιμότητας καθώς έχουν χτιστεί δίχως οικοδομική άδεια. Η σχετική ρύθμιση είναι έτοιμη και σχεδιάζεται να περιληφθεί στο σχέδιο νόμου για τις αστικές αναπλάσεις το οποίο βρίσκεται ακόμη υπό επεξεργασία και αναμένεται να είναι έτοιμο προς τα τέλη του μήνα. Ωστόσο, εάν αυτό καθυστερήσει δεν αποκλείεται να εισαχθεί ως τροπολογία σε κάποιο από τα επόμενα νομοσχέδια που θα προωθηθούν προς ψήφιση στη Βουλή το επόμενο διάστημα, όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» στέλεχος του ΥΠΕΝ. Η προθεσμία Είναι αξιοσημείωτο ότι η προθεσμία για την τακτοποίηση όλων των αυθαιρέτων «Κατηγορίας 5» είχε λήξει το φθινόπωρο του 2020 και δεν δόθηκε η δυνατότητα τακτοποίησής τους μέσω της Ταυτότητας Κτιρίου, όπως έγινε για τις υπόλοιπες κατηγορίες αυθαιρέτων (1 έως 4). Είχε δοθεί …χάρη μόνο για ορισμένες υποκατηγορίες της «5» όπως για αυθαίρετα τραπεζών από πλειστηριασμούς, από κληρονομιές, ακίνητα με σύμβαση leasing, αυθαίρετα της ΕΤΑΔ κλπ. Η πολυαναμενόμενη ρύθμιση _ από μηχανικούς και αυθαιρετούχους – θα αφορά πολεοδομικές παρανομίες μεγάλης κλίμακας που είχαν γίνει πριν την 28η Ιουλίου 2011 _ ημερομηνία που αποτελεί τη χρονική «κόκκινη γραμμή» σε όλους τους νόμους για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων, η οποία έχει γίνει αποδεκτή και από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Τα αυθαίρετα που έχουν χτιστεί μετά τον Ιούλιο του 2011 (εκ των οποίων πολλά σε νησιά με υψηλή αξία γης, όπως στη Μύκονο) ή βρίσκονται εντός δασών, αιγιαλού, προστατευόμενων περιοχών κατεδαφίζονται. Η δικλείδα ασφαλείας Η νέα ρύθμιση θα προβλέπει ως «δικλείδα ασφαλείας» υποχρεωτικό έλεγχο σε όλες τις αιτήσεις από ελεγκτή δόμησης προκειμένου να διαπιστώνεται ότι δεν βρίσκονται μέσα σε «απαγορευμένες» περιοχές και δεν έχουν χτιστεί μετά τον Ιούλιο του 2011. Επίσης, το μεγαλύτερο ποσοστό των κονδυλίων (περί το 60%) που θα συγκεντρώνονται από τα πρόστιμα, τα οποία αναμένεται ότι θα είναι μεγαλύτερα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες κατηγορίες αυθαιρέτων, θα δίνονται στους δήμους, μέσω του Πράσινου Ταμείου, προκειμένου να προχωρούν οι ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις οι οποίες, ελλείψει χρημάτων, λιμνάζουν εδώ και δεκαετίες. Πρόστιμο Με την καταβολή του προστίμου οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων της «Κατηγορίας 5» θα μπορούν να τα διατηρούν για 30 έτη. Ωστόσο για να τα νομιμοποιήσουν εσαεί θα πρέπει, όταν θα ανοίξουν τα …γκισέ της «Τράπεζας Γης», να εξαγοράσουν τίτλους Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ). Η θεσμοθέτηση της περίφημης Τράπεζας Γης (ν. 4178/13) έγινε πριν από περίπου μια δεκαετία με στόχο να διευκολύνει την εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαίρετων κτιρίων με μεγάλες παραβάσεις καθώς έως τότε η εξαίρεση αυτή προσέκρουε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), που τη θεωρούσε αντισυνταγματική. Το σκεπτικό ώστε να μην …σκαλώσει ο νόμος στην κρίση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, ήταν οι αυθαιρετούχοι να εξαγοράζουν από την Τράπεζα τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης (ΜΣΔ), και ως περιβαλλοντικό αντιστάθμισμα να χρηματοδοτείται από τα έσοδα αυτά η δημιουργία ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων. Βεβαίως για την πλήρη λειτουργία της Τράπεζας, θα πρέπει να καθοριστούν και οι Ζώνες Υποδοχής Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (ΖΥΣ), μέσω των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν στο τέλος του 2025. View full είδηση

Την επαναφορά της δυνατότητας νομιμοποίησης κτιρίων που είναι εξ ολοκλήρου αυθαίρετα ή έχουν σημαντικές πολεοδομικές παραβάσεις δρομολογεί το υπουργείο Περιβάλλοντος. Η νέα ρύθμιση είναι πιθανό να καταλήξει στη Βουλή πριν από το τέλος του έτους. Σύμφωνα με στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, που αφορούν την περίοδο μέχρι πριν από ένα έτος (31.10.2021), από το 1,16 εκατ. αυθαίρετα που δηλώθηκαν στον ν. 4495/2017, τα 262.000 ανήκαν στην «κατηγορία 5». Οι περιπτώσεις αυτές αφορούν τη νομιμοποίηση 23,1 εκατ. τετραγωνικών κύριων χώρων και 7,5 εκατ. τετραγωνικών βοηθητικών χώρων, 233.000 τετραγωνικών άλλων παραβάσεων και 382.000 κυβικών μέτρων από πισίνες. Η νέα ρύθμιση θα αφορά μόνο σε αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν έως το καλοκαίρι του 2011 και δεν βρίσκονται σε αιγιαλούς και δάση. Περαιτέρω θα ορίζει ότι θα ελέγχεται το 100% των αιτήσεων από ελεγκτή δόμησης. Σύμφωνα με τη νομοθεσία για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων, η «κατηγορία 5» περιλαμβάνει τα κτίρια που ανεγέρθηκαν χωρίς οικοδομική άδεια ή έχουν μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις (ξεπερνούν περισσότερο από 40% την επιτρεπόμενη κάλυψη και δόμηση ή/και 20% το επιτρεπόμενο όριο ύψους). Η δυνατότητα νομιμοποίησης εξ ολοκλήρου αυθαίρετων κατασκευών (που χτίστηκαν πριν από τον Ιούλιο του 2011, που είναι η χρονική «κόκκινη γραμμή») δόθηκε για πρώτη φορά την τελευταία δεκαετία με τον ν. 4014/2011 και διατηρήθηκε έπειτα από δύο ρυθμίσεις έως τις 31 Σεπτεμβρίου 2020, οπότε και (σύμφωνα με τον ν. 4495/2017) έληξε. Όμως, με έναν άλλο νόμο (ν. 4759/2020) δόθηκε παράταση στη νομιμοποίηση ορισμένων ειδικών περιπτώσεων της «κατηγορίας 5», όπως ονομάστηκε. Αφορά ακίνητα που αποκτήθηκαν μέσω αναγκαστικού πλειστηριασμού, μέσω κληρονομιάς, ακίνητα που είχαν μισθωθεί με leasing ή ανήκουν στην ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου) και ακίνητα σε περιοχές που κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η προθεσμία για τις περιπτώσεις αυτές ήταν η 31η Δεκεμβρίου 2025. View full είδηση

Ημερομηνία λήξης έχουν όλα τα τακτοποιημένα αυθαίρετα με μεγάλες παραβάσεις(!). Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως τα τακτοποιημένα αυθαίρετα που ανήκουν στη λεγόμενη κατηγορία 5 (αυτά δηλαδή που δεν έχουν οικοδομική άδεια ή έχουν υπέρβαση -τουλάχιστον κατά 40% στην κάλυψη και στη δόμηση ή καθ’ ύψος πάνω από 20%) θα ανήκουν στους ιδιοκτήτες τους (που πλήρωσαν ή έχουν προγραμματίσει να πληρώσουν το σχετικό πρόστιμο) για 30 χρόνια και μετά θα κατεδαφίζονται… Και με τα έως τώρα στοιχεία μιλάμε για να ένα πρόβλημα που αγγίζει πάνω από μισό εκατομμύριο ιδιοκτήτες (με τον πραγματικό αριθμό να είναι πολύ μεγαλύτερος). Κι αυτό διότι σήμερα, τα παντελώς αυθαίρετα κτίσματα που έχουν δηλωθεί ανέρχονται σύμφωνα με τα στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου (ΤΕΕ) σε 557.470 (με τον συνολικό αριθμό των δηλώσεων κτιρίων με αυθαιρεσίες να ανέρχεται σε 1.642.000). Ετσι, αν στον προαναφερόμενο αριθμό προστεθεί και αυτός των παντελώς αυθαιρέτων που οι ιδιοκτήτες τους θέλουν να τα τακτοποιήσουν, φαίνεται το μέγεθος του προβλήματος. Ελλειψη αξιοπιστίας. Το πραγματικό ωστόσο πρόβλημα περιγράφεται με δυο λέξεις. Ποιες είναι αυτές; «Ελλειψη αξιοπιστίας». Μιλάμε για την έλλειψη αξιοπιστίας που διακατέχει τη σχέση πολίτη – κράτους. Κι αυτό διότι οι ιδιοκτήτες που διαθέτουν τέτοιου είδους αυθαίρετα, τα οποία είτε τακτοποίησαν είτε πρόκειται να τακτοποιήσουν, ήξεραν μέχρι και πριν από μερικές μέρες (με βάση τα όσα προβλέπονταν από τους σχετικούς νόμους) ότι τα αυθαίρετά τους τακτοποιούνταν προσωρινά για 30 χρόνια, και στη συνέχεια, μετά την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού στην περιοχή όπου βρίσκονται (με τη δημιουργία ζωνών υποδοχής συντελεστή δόμησης) και την αγορά από πλευράς των αυθαιρετούχων του συντελεστή δόμησης που τους «λείπει», θα εξαιρούνταν οριστικά από την κατεδάφιση. ΑΠΟ ΝΟΜΟ ΣΕ ΝΟΜΟ Και αυτή η άποψη είναι εδραιωμένη από το ’13 με τον νόμο 4178/ 2013 (που είναι γνωστός και ως νόμος Καλαφάτη). Ο νόμος κρίθηκε συνταγματικός από ΣτΕ και το ανώτατο δικαστήριο αποφάνθηκε πως τα αυθαίρετα με τις μεγάλες παραβάσεις θα μπορούν να νομιμοποιούνται πλήρως ύστερα από 30 χρόνια και υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει εξαγορά συντελεστή δόμησης από τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων εφόσον έχουν ολοκληρωθεί τα σχέδια πόλης (δηλαδή ο πολεοδομικός σχεδιασμός). Αλλά για να είμαστε απολύτως ακριβείς, το διάστημα είναι ακόμη μεγαλύτερο, και ξεκινάει από το ’11, με τον νόμο 4014/2011 (γνωστό και ως νόμο Μπιρμπίλη). Ο νόμος αυτός μπορεί να κρίθηκε αντισυνταγματικός από το Συμβούλιο της Επικρατείας (το σκεπτικό τού ανώτατου δικαστηρίου, μεταξύ άλλων, ήταν ότι ο νόμος δεν προέβλεπε εξατομικευμένη εξέταση κάθε αυθαίρετης οικοδομής, τόσο σε σχέση με το είδος και την ένταση της δόμησης όσο και σε σχέση με την επιβάρυνση δηλαδή κάθε περιοχής), αλλά με τον νέο νόμο που ακολούθησε το ’13, στήθηκε «γέφυρα» για να μπουν όσοι ιδιοκτήτες έκαναν αίτηση τακτοποίησης με τον νόμο Μπιρμπίλη, στις ευεργετικές διατάξεις του ν. 4178/2013. Και τέσσερα χρόνια αργότερα, το ’17 επί ΣΥΡΙΖΑ, προστέθηκε ένας ακόμη – αυτή τη φορά – πιο ελκυστικός νόμος για την τακτοποίηση αυθαιρέτων, ο νόμος 4495/2017 (γνωστός και ως νόμος Σταθάκη). Στην ουσία δηλαδή τα εννέα τελευταία χρόνια οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων είχαν μια συγκεκριμένη εικόνα για το τι πρέπει να κάνουν για να μη χάσουν το αυθαίρετο κτίσμα τους. Τώρα το σκηνικό αλλάζει. Διότι σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται με το νομοσχέδιο για τον «εκσυγχρονισμό της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας», που έχει τεθεί ήδη σε διαβούλευση, αποκλείεται κάθε νομιμοποίηση αυθαιρέτων μέσω της μεταφοράς του συντελεστή δόμησης. Τα χρήματα ωστόσο από την τακτοποίηση εισπράχθηκαν (υπολογίζονται σε περίπου 2,6 δισ. ευρώ) και θα εξακολουθούν να εισπράττονται από κράτος (είναι σε εκκρεμότητα προς είσπραξη τουλάχιστον άλλα 2 δισ. ευρώ). ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗ ΜΕΤΑ 30 ΕΤΗ Τώρα από το υπουργείο Περιβάλλοντος ισχυρίζονται πως «με βάση τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας επί του παρόντος δεν μπορούν να κάνουν τίποτα». Κοινώς αυτό… μεταφράζεται ως εξής: ένας ιδιοκτήτης τακτοποιεί το αυθαίρετο κτίσμα πληρώνοντας τα όσα προβλέπονται από τη σχετική νομοθεσία, αλλά τα παιδιά του – στην πράξη – δεν μπορούν να το έχουν, αφού ύστερα από 30 χρόνια θα πρέπει να το κατεδαφίσουν… View full είδηση

Η αρχή θα γίνει με όσα αυθαίρετα της κατηγορίας αυτής είχαν υπαχθεί προς τακτοποίηση στον νόμο 4014 του 2011, ο οποίος κρίθηκε αντισυνταγματικός. Για τα συγκεκριμένα αυθαίρετα η απόφαση φαίνεται να είναι ειλημμένη και αφορά τη μεταφορά τους σε μεταγενέστερους νόμους. Παράθυρο τακτοποίησης των αυθαιρέτων της κατηγορίας 5, δηλαδή των κτισμάτων με μεγάλες αυθαιρεσίες για τα οποία είχε κλείσει οριστικά η πόρτα νομιμοποίησης από το τέλος του περασμένου Σεπτεμβρίου, ανοίγει η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, η οποία επανεξετάζει ήδη το ζήτημα. Η αρχή θα γίνει με όσα αυθαίρετα της κατηγορίας αυτής είχαν υπαχθεί προς τακτοποίηση στον νόμο 4014 του 2011, ο οποίος κρίθηκε αντισυνταγματικός. Για τα συγκεκριμένα αυθαίρετα η απόφαση φαίνεται να είναι ειλημμένη και αφορά τη δυνατότητα μεταφοράς τους σε μεταγενέστερους νόμους. Ωστόσο δεδομένου ότι παρά τη λήξη της προθεσμίας τακτοποίησης των κτισμάτων με μεγάλες αυθαιρεσίες, έχει ψηφιστεί σειρά παρεκκλίσεων, για τις οποίες η διαδικασία συνεχίζεται, το υπουργείο επανεξετάζει συνολικά το ζήτημα. «Είναι πράγματι ένα θέμα που μας απασχολεί. Σίγουρα έχουν δημιουργηθεί προβλήματα ή και παρενέργειες. Για παράδειγμα δηλώσεις που έχουν υποβληθεί στον ν. 4014, ο οποίος κρίθηκε αντισυνταγματικός και μπορεί να έχουν ολοκληρωθεί δεν είναι δυνατόν να μην έχουν δικαίωμα να μεταφερθούν σε νόμους επόμενους για να διασφαλιστει η συνταγματικότητα αλλά και η ρύθμιση. Αρα είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει δυνατότητα όσες δηλώσεις έχουν γίνει στον ν. 4014 να μπορούν έστω και αν ανήκουν στην κατηγορία 5 να μεταφερθούν για παράδειγμα στον νόμο 4495 για να ολοκληρωθούν και να είναι ασφαλής η διαδικασία» υπογραμμίζουν πηγές του υπουργείου. Αναφερόμενες στις παρεκκλίσεις που ήδη υπάρχουν και δίνουν το δικαίωμα κατ΄εξαίρεση τακτοποίησης μέσω του νόμου 4495 σε μια σειρά κατηγοριών μεγάλων αυθαιρέτων, οι οποίες αφορούν ακίνητα σε περιοχές που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές, ακίνητα από κληρονομιά, ακίνητα ΕΤΑΔ, ακίνητα leasing και ακίνητα πλειστηριασμών, οι ίδιες πηγές αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας νομοθετικής παρέμβασης που θα παρέχει ισότιμη λύση. «Επειδή υπάρχουν κάποιες παρεκκλίσεις που έχουν ψηφιστεί και δίνουν δυνατότητα ρύθμισης αυθαιρέτων της κατηγορίας 5, το θέμα μας απασχολεί ιδιαίτερα. Πρέπει να βρούμε διέξοδο και για άλλες περιπτώσεις» λένε χαρακτηριστικά αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων ρυθμίσεων. Σε κάθε περίπτωση αυτό που ξεκαθαρίζεται σε όλους τους τόνους είναι ότι οι ρυθμίσεις θα αφορούν αυθαίρετα προ του 2011 καθώς δεν υφίσταται ζήτημα παραβίασης της κόκκινης γραμμής της 28ης Ιουλίου 2011. Υπενθυμίζεται ότι στην κατηγορία 5 εντάσσονται αυθαίρετα με υπερβάσεις άνω του 40% και όσα στερούνται πλήρως οικοδομικής άδειας. Με τους νόμους τακτοποίησης έχουν εξαιρεθεί από την κατεδάφιση και τα πρόστιμα για περίοδο 30 ετών, χωρίς ωστόσο να έχει βρεθεί λύση για την οριστική τακτοποίησή τους μετά την πάροδο της 30ετίας. View full είδηση

Στο παρόν νήμα θα συζητούνται θέματα σχετικά με το Άρθρο 9 (Κατηγορία 5 αυθαίρετων κατασκευών) του Ν. 4178/13.

Τελειωμό δεν έχει το σίριαλ των αυθαιρέτων. Κάθε χρόνος και ένας νέος κύκλος επεισοδίων. Δεν υπάρχει κυβέρνηση την τελευταία δεκαετία που να μην προώθησε έναν δικό της νόμο «τακτοποίησης», πάρα τις… κόκκινες γραμμές που δήλωναν ότι θα τραβήξουν όλοι ανεξαιρέτως οι υπουργοί Περιβάλλοντος, κάθε φορά, αμέσως μετά την ανακοίνωση νέων ρυθμίσεων. Κι αυτό διότι στο πολιτικό ζύγι το κόστος των κατεδαφίσεων είναι πολύ μεγαλύτερο από εκείνο της διατήρησης. Αυτή τη φορά, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ετοιμάζει νομοθετική πρόταση για αυθαίρετα της «Κατηγορίας 5», δηλαδή κτίρια τα οποία είτε στερούνται κάθε νομιμότητας, καθώς έχουν χτιστεί δίχως οικοδομική άδεια, είτε έχουν υπερβάσεις άνω του 40% των πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης και δόμησης και άνω του 20% του επιτρεπόμενου ύψους. Κυβερνητικά στελέχη που παρακολουθούν στενά τις εργασίες της ειδικής νομοπαρασκευαστικής επιτροπής που έχει συσταθεί στο ΥΠΕΝ από τον υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκο Ταγαρά αναφέρουν στο «Βήμα» ότι το «ξέπλυμα» για τις μεγάλες πολεοδομικές αμαρτίες θα γίνει μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου. Ως… κολυμβήθρα του Σιλωάμ σχεδιάζεται να λειτουργήσει και πάλι ο «μηχανισμός» εξαγοράς Συντελεστή Μεταφοράς Δόμησης μέσω της Τράπεζας Γης. Οι σχετικές ρυθμίσεις αναμένεται να είναι έτοιμες στις αρχές του καλοκαιριού. Πάντως, το μέγεθος του προβλήματος δεν είναι αποτυπωμένο, με δεδομένο ότι παραμένει άγνωστος ο αριθμός των μεγάλων αυθαιρέτων τα οποία, μετά από τρεις νόμους τακτοποίησης που διήρκεσαν μια δεκαετία, ακόμη δεν έχουν τακτοποιηθεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι από το σύνολο των 2.100.000 αυθαίρετων που έχουν δηλωθεί στην πλατφόρμα του ΤΕΕ προς νομιμοποίηση πάνω από 560.000 ανήκουν στην «Κατηγορία 5». Πώς δημιουργήθηκε το πρόβλημα Οι διαδικασίες νομιμοποίησής τους σταμάτησαν τον περασμένο Οκτώβριο, όταν ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης έδωσε παράταση τακτοποίησης, μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, για τις υπόλοιπες κατηγορίες αυθαιρέτων (1 έως 4), αλλά όχι για τις μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις. Ωστόσο, λόγω των έντονων αντιδράσεων, μηχανικών και πολιτών, επανήλθε δύο μήνες αργότερα, με νέες ρυθμίσεις και κτίρια της «Κατηγορίας 5» μετακινήθηκαν στην «Κατηγορία 4» προκειμένου να μπορούν να δηλωθούν, να μεταβιβαστούν, να αξιοποιηθούν και, κυρίως, να μην κατεδαφιστούν. Παράλληλα, προωθήθηκαν και «φωτογραφικές» ρυθμίσεις για κτίρια που διαχειρίζονται οι τράπεζες, εκμισθώνονται με σύμβαση leasing, μεταβιβάζονται στην ΕΤΑΔ κ.λπ. Οι εξαιρέσεις αυτές ωστόσο δημιούργησαν μια σειρά από παράδοξες ανισότητες. Ετσι: Μεγάλα αυθαίρετα που εντάσσονται στο χαρτοφυλάκιο των τραπεζών μπορούν να νομιμοποιηθούν έως τα τέλη του 2025. Μάλιστα, οι τράπεζες είτε δίνουν είτε παίρνουν ένα ακίνητο από πλειστηριασμό, δεν υποχρεούνται να έχουν δηλώσει και τακτοποιήσει τις αυθαιρεσίες εκ των προτέρων, όπως ισχύει για τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες. Σήμερα οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων «Κατηγορίας 5» δεν μπορούν να τα τακτοποιήσουν. Μπορούν όμως να το κάνουν όσοι τους κληρονομήσουν. Μεγάλα αυθαίρετα συνεχίζουν να δηλώνονται σε περιοχές που έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η ρύθμιση όμως είναι οριζόντια για τις δημοτικές ενότητες και έτσι μπορούν να γλιτώσουν την κατεδάφιση όχι μόνο τα αυθαίρετα που έχουν πληγεί από την καταστροφή, αλλά και όσα σώθηκαν. Επιχείρηση διάσωσης αυθαιρέτων Για όσα κτίρια παραμένουν στην «Κατηγορία 5» το ΥΠΕΝ, σύμφωνα με πληροφορίες, θα ενεργοποιήσει εκ νέου τις διαδικασίες νομιμοποίησης μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου. Ως προϋπόθεση θα τεθεί η υποχρέωση υποβολής, μαζί με τη δήλωση υπαγωγής, πορίσματος ελέγχου από ελεγκτή δόμησης. Σήμερα ο νόμος ορίζει ότι πρέπει να ελέγχεται μόνο το 5% των δηλώσεων, αν και οι διαδικασίες δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί. Επίσης, θα επανέλθει η δυνατότητα, μέσω της Τράπεζας Γης, να μπορούν οι ιδιοκτήτες μεγάλων αυθαιρέτων να εξαγοράζουν τίτλους Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ) για να τα νομιμοποιήσουν οριστικά. Μάλιστα, με το άνοιγμα των… γκισέ της τράπεζας θα πάρουν ανάσα και οι ιδιοκτήτες των αυθαιρέτων της «Κατηγορίας 5», οι οποίοι είχαν προλάβει να ξεκινήσουν διαδικασίες τακτοποίησης πριν λήξει η προθεσμία, εξαιρώντας τα για 30 χρόνια από την κατεδάφιση, αλλά έχασαν το δικαίωμα να τα νομιμοποιήσουν οριστικά διότι η σχετική πρόβλεψη αφαιρέθηκε από τον νόμο 4749/20. Ωστόσο, και μετά τις νέες ρυθμίσεις που θα έρθουν, η οριστική νομιμοποίηση των μεγάλων αυθαιρέτων θα αργήσει καθώς η ΜΣΔ, βάσει των επιταγών του Συμβουλίου της Επικρατείας, θα γίνει σε προκαθορισμένες περιοχές, τις λεγόμενες Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή (ΖΥΣ). Και για τον ορισμό τους ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς, αφού οι σχετικές μελέτες αναμένεται να προκηρυχθούν έως το τέλος του έτους, απαιτούνται περί τα 2,5 χρόνια για τη σύνταξή τους, θα ακολουθήσει η σύνταξη σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος και ο έλεγχος από το ΣτΕ πριν από την υπογραφή του. Το περιβαλλοντικό ισοζύγιο Σε κάθε περίπτωση η νομοπαρασκευαστική ομάδα του ΥΠΕΝ σκοπεύει να ενισχύσει το περιβαλλοντικό ισοζύγιο ώστε οι νέες ρυθμίσεις να είναι συνταγματικά στέρεες. Ετσι, μέρος του ποσού που θα συγκεντρώνεται στο Πράσινο Ταμείο από τις νομιμοποιήσεις θα κατευθύνεται στη δημιουργία χώρων πρασίνου τοπικά στις περιοχές όπου συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός αυθαιρέτων. Μάλιστα, στις προτάσεις που επεξεργάζεται το ΥΠΕΝ περιλαμβάνεται και η αύξηση των προστίμων τακτοποίησης για τα μεγάλα αυθαίρετα. Χιλιάδες τα παράνομα δημόσια κτίσματα Αν και φαίνεται παράδοξο, χιλιάδες ακίνητα του Δημοσίου, του ευρύτερου δημόσιου τομέα και δημοτικά κτίρια δεν είναι «καθαρά». Τα τελευταία χρόνια ωστόσο αρκετοί δήμοι, σε αντίθεση με το Δημόσιο, κινητοποιήθηκαν και προχώρησαν σε νομιμοποιήσεις. Οπως αναφέρει ο αντιδήμαρχος Πολεοδομίας Ηρακλείου Κρήτης, κ. Γιώργος Καραντινός, πριν από τη λήξη της προθεσμίας τακτοποίησαν σχολεία και δημοτικά κτίρια «Κατηγορίας 5», συνολικά 150.000 τ.μ., και απομένουν μόνο ορισμένα αυθαίρετα παλαιών κοινοτήτων, όπως της Αλικαρνασσού και εξ αδιαιρέτου ακίνητα στα οποία κατέχει μερίδιο ο δήμος από δωρεές. Αντιστοίχως, στην Τρίπολη, σύμφωνα με τον δήμαρχο κ. Κώστα Τζιούμη, έχουν νομιμοποιηθεί όλα τα μεγάλα αυθαίρετα, όπως και στα Τρίκαλα όπου, όπως αναφέρει ο δήμαρχος κ. Δημήτρης Παπαστεργίου, έχουν τακτοποιηθεί 70 αυθαίρετα σχολεία. Ομως, μικρότεροι δήμοι δεν τα κατάφεραν, όπως της Βόλβης, που έχει 15 αυθαίρετα δημοτικά κτίρια, ή της Ασπροβάλτας, όπου παράνομο είναι το ίδιο το δημαρχείο. Στα αυθαίρετα δημόσια κτίρια τα οποία είχαν χτιστεί ως δημόσια έργα ή ως έργα εθνικής άμυνας, δίχως μελέτες και οικοδομικές άδειες, όπως αναφέρουν πηγές του ΤΕΕ, περιλαμβάνονται νοσοκομεία ακόμη και στο κέντρο της πρωτεύουσας, δικαστήρια, φυλακές, αθλητικές εγκαταστάσεις κ.λπ. Τα παράνομα δημόσια κτίσματα «αποβάλλονται» από προγράμματα (π.χ. εξοικονόμησης ενέργειας ή αναβάθμισης) του ΕΣΠΑ ή του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ υπάρχει δυσκαμψία και στην αξιοποίησή τους. View full είδηση

Σύμφωνα με στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, από τις 30 Σεπτεμβρίου 2020 έως χθες (7/2/22) έχουν νομιμοποιηθεί (ή βρίσκονται σε διαδικασία νομιμοποίησης) 13.230 αυθαίρετα κατηγορίας 5 (χωρίς οικοδομική άδεια ή με μεγάλες πολεοδομικές αυθαιρεσίες) μέσω των κατηγοριών των εξαιρέσεων. Όπως ήταν επόμενο, κυριαρχούν τα αυθαίρετα από περιοχές που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές. Πιο συγκεκριμένα: – 12.079 αυθαίρετα από περιοχές που το 2020 κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. – 779 αυθαίρετα που αποκτήθηκαν κατόπιν κληρονομικής διαδοχής – 342 αυθαίρετα που αποκτήθηκαν μέσω αναγκαστικού πλειστηριασμού – 20 αυθαίρετα που εκμισθώνονταν με leasing μετά τη λύση της σύμβασης – 10 ακίνητα της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ). View full είδηση