Αναζήτηση στην κοινότητα

Ο Παρθενώνας αποτελεί ένα απ’ τα πιο εμβληματικά αξιοθέατα της Ελλάδος, αλλά και ολόκληρου του κόσμου, ενώ μάλιστα θεωρείται από ιστορικούς και αρχιτέκτονες ως το απόλυτο συνταίριασμα μεταξύ απλότητας και δύναμης. Πόλος έλξης εκατομμυρίων επισκεπτών κάθε χρόνο, ο Παρθενώνας διατηρεί ακόμα κάποια μυστικά του αφανέρωτα, πάμε να τα ανακαλύψουμε. 1. Η ύπαρξη του προ-Παρθενώνα. Ο Παρθενώνας αποτελεί ένα απ’ τα διασημότερα μνημεία παγκοσμίως, παρόλα αυτά δεν ήταν το πρώτο κτίσμα που ανεγέρθηκε στην περιοχή της Ακρόπολης. Στην πραγματικότητα στο ίδιο ακριβώς σημείο υπήρξε ένας ναός υπό κατασκευή αφιερωμένος στην θέα Αθηνά, ο οποίος σήμερα αποκαλείται ως προ- Παρθενώνας. Ο ναός αυτός φαίνεται να καταστράφηκε κατά την διάρκεια του Περσικού πολέμου το 480 Π.Χ και μετά από περίπου 30 χρόνια ξεκίνησε η ανοικοδόμηση του τωρινού Παρθενώνα από την ομάδα του Ικτίνου και του Καλλικράτη σε συνεργασία με το γλύπτη Φειδία, η οποία χρειάστηκε περίπου δέκα χρόνια κατασκευής (447-438 Π. Χ.) 2. Ο Παρθενώνας ήταν χρωματιστός. Παρά το γεγονός ότι η εικόνα του Παρθενώνα στο μυαλό όλων μας είναι ταυτισμένη με την λευκή απόχρωση, πρόσφατες μελέτες με χρήση υπέρυθρου φωτισμού έχουν ανακαλύψει την ύπαρξη ιχνών από κόκκινο, μπλε και χρυσό χρώμα που στόλιζε το διάκοσμο του, τα οποία μάλιστα σε σημεία μπορούν να γίνουν ορατά και με γυμνό μάτι. Ο λόγος που στο σήμερα το μνημείο παρουσιάζει αυτή την ελαφριά γκρι απόχρωση, οφείλεται στην αποσύνθεση του χρώματος που πραγματοποιείται με το πέρασμα των αιώνων. Δες εδώ τις εντυπωσιακές εικόνες. 3. Το μεγαλύτερο έξοδο κατασκευής του. Μέσα στο βάθος των χρόνων κάποια από τα οικονομικά στοιχεία του χτισίματος του Παρθενώνα έχουν επιβιώσει στο σήμερα, αναδεικνύοντας πως το μεγαλύτερο έξοδο της κατασκευής αποτελούσε η μεταφορά του πεντελικού μαρμάρου στο λόφο της Ακροπόλεως, μια διαδρομή περίπου 16 χιλιομέτρων. Για το σκοπό της κατασκευής χρειάστηκαν περίπου 20 χιλιάδες τόνοι μαρμάρου, ενώ η απόσταση από το λατομείο καλυπτόταν μέσα σε έξι ώρες, με την τελική ανάβαση να επιτυγχάνεται με τη χρήση αυτοσχέδιων γερανών. Το αντίγραφο της Ακρόπολης στο Nashville του Tennessee 4. Το ακριβές αντίγραφο στην Αμερική. Η αρχιτεκτονική του Παρθενώνα, έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για την κατασκευή πολλών κτιρίων παγκοσμίως, που έχουν φανεί να αντιγραφούν την εμφάνιση του, όπως το Βρετανικό μουσείο στο Λονδίνο. Στην περιοχή του Νάσβιλ στην πολιτεία του Τενεσί των Ηνωμένων πολιτειών, υπάρχει μάλιστα ένα ακριβές αντίγραφο του μνημείου, που στέκει κοσμώντας το κέντρο του πάρκου της πόλης, από το 1897. Το 1990 εγκαταστάθηκε ένα αντίγραφο του περίφημου αγάλματος της Αθηνάς, ολοκληρώνοντας την αναπαράσταση. 5. Η χρηματοδότηση δεν έγινε από τους Αθηναίους. Οι Αθηναίοι με την έκβαση των περσικών πολέμων κατάφεραν να μετατραπούν σε ηγέτιδα δύναμη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η χρηματοδότηση του μνημείου να έρθει απ΄ το κεφάλαιο των υπόλοιπών κρατών μελών της συμμαχίας της Δήλου που αποτελούσαν σύμμαχοι των Αθηναίων και όχι απευθείας από τους ίδιους τους πολίτες της. 6. Η χρήση της χρυσής τομής. Ως χρυσή τομή αποκαλείται εκείνη η αναλογία μεταξύ μήκους και πλάτους που κάνει ένα παραλληλόγραμμο ευχάριστο στο μάτι. Ο γλύπτης Φειδίας που την χρησιμοποιούσε κατά κόρον στα γλυπτά του, κατασκεύασε και τον Παρθενώνα ως ένα “χρυσό” ορθογώνιο, ο οποίος χτίστηκε με την εξαιρετική ακρίβεια της μαθηματικής αυτής αναλογίας. 7. Η κλοπή του χρυσού του αγάλματος. Το άγαλμα της Αθηνάς της Παρθένου, στο εσωτερικό του Παρθενώνα έπεσε θύμα καπήλευσης από τον τύραννο Λάχαρη, τον 3ο αιώνα Π. Χ., ο οποίος πήρε το χρυσό από τα μαλλιά και τα ρούχα της ώστε να κόψει νόμισμα για να πληρώσει τους μισθοφόρους του στρατού. Στην θέση του άλλοτε πολύτιμου μετάλλου, πιστεύεται από τους ειδικούς ότι τοποθετήθηκαν αυτήν την φορά πλάκες, οι οποίες είχαν επιχρυσωθεί. 8. Η ονομασία Παρθενώνας. Παρότι η ονομασία Παρθενώνας είναι ταυτόσημη με το μνημείο, σε κείμενα του 5ου αιώνα Π. Χ. γινόταν αναφορά στο κτίσμα του ως “ο μεγάλος ναός”. Η πρώτη παρουσία του ονόματος που έμελλε να γίνει συνώνυμο του δέους και της υψηλής αρχιτεκτονικής παρουσιάζεται σε κείμενα του ρήτορα Δημοσθένη έναν αιώνα αργότερα και θεωρείται πως οι ρίζες του βασίζονται σ΄ ένα συγκεκριμένο δωμάτιο μέσα στο κτίσμα χωρίς να έχει διαλευκανθεί ποιο ακριβώς ήταν αυτό. 9. Η αναστήλωση του Παρθενώνα. Χρονολογούμενη από την δεκαετία του ‘70 έχει ξεκινήσει από την ελληνική πολιτεία η διαδικασία αποκατάστασης και συντήρησης του Παρθενώνα, οπού τα αρχικά υλικά κατασκευής συμπληρώνονται με ανθεκτικότερα στις καιρικές συνθήκες και στην διάβρωση, ώστε να υποστηριχτεί η ακεραιότητα του μνημείου στο πέρασμα των αιώνων. 10. Το σχέδιο κατασκευής του παλατιού. Ο Παρθενώνας μέσα στην μακραίωνη συνταρακτική ιστορία του έχει βιώσει πολλές μεταμορφώσεις με μια από αυτές να τον ήθελε να γίνει μεσοτοιχία με το νεόκτιστο παλάτι του βασιλιά Όθωνα. Μετά την δημιουργία των τολμηρών αυτών σχεδίων από τον Γερμανό αρχιτέκτονα Σίνκελ, η ιδέα έμεινε τελικά αποτυπωμένη μόνο στα χαρτιά. Αν θες να διαβάσεις πέντε ακόμα συνταρακτικά στοιχεία για τον Παρθενώνα πάτησε εδώ. Ο μοναδικός Παρθενώνας μέσα στην διάρκεια των χιλιάδων του χρόνων πυρπολήθηκε, λεηλατήθηκε, άλλαξε ταυτότητα και σκοπό, καταφέρνοντας όμως πάντα να καθηλώνει καθέναν που ανεβαίνει τον ιερό βράχο για να τον επισκεφτεί.

Ο Παρθενώνας είναι ένα επίτευγμα της μηχανικής παγκόσμιου βεληνεκούς που ακόμη και σήμερα εντυπωσιάζει τον τεχνικό κόσμο. Ο Παρθενώνας είναι ναός, χτισμένος προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, προστάτιδας της πόλης της Αθήνας. Υπήρξε το αποτέλεσμα της συνεργασίας σημαντικών αρχιτεκτόνων και γλυπτών στα μέσα του 5ου π.Χ. αιώνα. Η εποχή της κατασκευής του συνταυτίζεται με τα φιλόδοξα επεκτατικά σχέδια της Αθήνας και της πολιτικής κύρους που ακολούθησε έναντι των συμμάχων της κατά την περίοδο της αθηναϊκής ηγεμονίας στην Αρχαία Ελλάδα. Η Ακρόπολη των Αθηνών καταχωρήθηκε το 1987 στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Ακολουθεί το εκπληκτικό αυτο ντοκιμαντέρ του PBS με τίτλο: "Secrets of the Parthenon" που αναλύει τον τρόπο που χτίστηκε ο περίφημος Παρθενώνας και καταγράφει λεπτό προς λεπτό τις προσπάθειες των τελευταίων δεκαετιών για την αναστήλωση του, απο τους καλύτερους επιστήμονες του κόσμου, διεισδύοντας στα βάθη του ιερού αυτού βράχου της Ακροπόλεως. Απολαύστε το εκπληκτικό αυτό ντοκιμαντέρ, διάρκειας μίας ώρας και γνωρίστε "Τα μυστικά του Παρθενώνα":

Ο Παρθενώνας είχε τον πλουσιότερο γλυπτό διάκοσμο από όλους τους αρχαίους ελληνικούς ναούς. Τη συναρπαστική ιστορία μερικών από τα πιο σημαντικά γλυπτά του παρουσιάζει η ταινία «Οι περιπέτειες των γλυπτών του Παρθενώνα στα νεότερα χρόνια» ξεκινώντας από τον πρώτο Ευρωπαίο περιηγητή που μελετά και σχεδιάζει τον Παρθενώνα το 1436, μέχρι και την καταβίβαση της τελευταίας μετόπης από το μνημείο το 2012 για να συντηρηθεί και να εκτεθεί στο Μουσείο Ακρόπολης. Η αφαίρεση της νότιας μετόπης 27 του Παρθενώνα από τα συνεργεία του Elgin. Ανυπόγραφη υδατογραφία του 1805, βασισμένη σε σχέδιο του Ε. Dodwell.

Πώς προχωρούν τα έργα στην Ακρόπολη; Επιτεύχθηκαν οι στόχοι που είχαν τεθεί ως το 2015, έτος που σηματοδοτεί το πέρας των αναστηλωτικών προγραμμάτων τα οποία ήταν ενταγμένα στο Επιχειρησιακό πρόγραμμα «Πολιτισμός», 2007-2013; Το ΑΠΕ-ΜΠΕ μίλησε με την κατεξοχήν αρμόδια, τη διευθύντρια της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ), αρχιτέκτονα- μηχανικό, Βασιλική Ελευθερίου, ζητώντας της έναν σύντομο απολογισμό των έργων στον Ιερό Βράχο, που πλαισιώθηκαν με σύγχρονες και πρωτοποριακές τεχνολογίες. «Οι στόχοι που είχε θέσει την τελευταία πενταετία η ΥΣΜΑ βαίνουν προς ολοκλήρωση με επιτυχία ως το τέλος του χρόνου. Αμέσως μετά, θα απομακρυνθούν τα ικριώματα προκειμένου η δυτική πλευρά του Παρθενώνα να αποκτήσει και πάλι τη γνωστή εμβληματική της μορφή και τα Προπύλαια να αποδοθούν πλήρως αποκατεστημένα στους επισκέπτες της Ακρόπολης», αναφέρει η κ. Ελευθερίου, επισημαίνοντας παράλληλα κι έναν ακόμη λόγο που το 2015 αποτελεί σταθμό στην εξέλιξη των έργων: Η συμπλήρωση 40 ετών από τη σύσταση της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ), το διεπιστημονικό όργανο που σχεδιάζει και παρακολουθεί τα έργα αποκατάστασης στα μνημεία της Ακρόπολης. «Οι νέες τεχνολογίες, με σωστή εφαρμογή, συμβάλλουν τα μέγιστα στη συντήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο πιο καθοριστικός παράγοντας βέβαια για όλα αυτά είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Με το τέλος του ΕΣΠΑ τελειώνει η σύμβαση 57 ικανών και έμπειρων πλέον συναδέλφων και εκφράζεται η αγωνία να έχουμε το ίδιο άξιο προσωπικό και στο επόμενο πρόγραμμα», τονίζει η κ. Ελευθερίου. Ας πάρουμε όμως τα μνημεία ένα-ένα. Παρθενώνας Και πρώτα ο θριγκός, δηλαδή το τμήμα που βρίσκεται πάνω από τους κίονες. Το πρόγραμμα αποκατάστασης που αφορά τις γωνίες του θριγκού της δυτικής πλευράς ολοκληρώθηκε το φθινόπωρο του 2015. Ανατοποθετήθηκαν 63 λίθοι στη βορειοδυτική γωνία και 50 λίθοι στη νοτιοδυτική, ενώ με την απομάκρυνση των διαβρωμένων σιδερένιων συνδετηρίων στοιχείων, την αντικατάστασή τους με νέα και τη σφράγιση των κενών ενισχύθηκε η περιοχή έναντι των σεισμών. Στο κυρίως μέρος του ναού, στον σηκό, η δύσκολη εργασία της αποκατάστασης των δύο δοκών του υπερθύρου στον δυτικό τοίχο πραγματοποιήθηκε με αρχαίο και νέο υλικό. Οι δύο δοκοί, καθώς και η εξολοκλήρου νέα δοκός -που βρίσκεται στον Παρθενώνα από το 1983 χάρις στις προσπάθειες του καθηγητή Μανόλη Κορρέ- προβλέπεται να τοποθετηθούν στο μνημείο στο προσεχές μέλλον (με τη νέα προγραμματική περίοδο), αντικαθιστώντας τη βαριά κατασκευή από μπετόν της επέμβασης του Ν. Μπαλάνου που έγινε τη δεκαετία του '30. Το επόμενο έργο αφορά στη διαμόρφωση των συμπληρωμάτων των κιόνων όπως ήταν στην αρχική τους μορφή. Συγκεκριμένα, ολοκληρώνεται η κατάξεση των ραβδώσεων στα συμπληρώματα κιόνων στους δύο βορειοδυτικούς κίονες του Προνάου, ενώ το αντίστοιχο έργο για τους υπόλοιπους τρεις κίονες θα υλοποιηθεί την επόμενη περίοδο. Σημειώνεται ότι από την άνοιξη του 2014 έχει ολοκληρωθεί η κατάξεση των ραβδώσεων στα συμπληρώματα των έξι αναστηλωμένων κιόνων της βόρειας πλευράς. Τέλος, συνεχίζονται οι εργασίες αποκατάστασης της οροφής του δυτικού πτερού (περιστύλιο). Προπύλαια Στα Προπύλαια ολοκληρώθηκαν οι εργασίες στη νότια πτέρυγα του μνημείου και βαίνουν προς ολοκλήρωση οι εργασίες στη βορειοδυτική γωνία του κεντρικού κτιρίου. Στη νότια πτέρυγα τοποθετήθηκαν συνολικά 61 αρχιτεκτονικά μέλη, 40 από τα οποία δεν είχαν τοποθετηθεί στην παλαιότερη αναστήλωση και εννέα ήταν παρατοποθετημένα. Επίσης, κρίθηκε απαραίτητη η δομική αποκατάσταση των επιστυλίων, επέμβαση κατά την οποία αναδείχθηκαν μορφολογικές ιδιαιτερότητες της πλευράς αυτής του μνημείου, ενώ με την τοποθέτηση του γείσου ολοκληρώθηκε το περίγραμμα του μνημείου, αναδεικνύοντας και την ιδιαίτερη σχέση του με τον παρακείμενο ναό της Αθηνάς Nίκης. Με την ολοκληρωμένη επέμβαση αποκαθίσταται η αρχική μορφή του μνημείου στην πληρότητά της, κάνοντας χρήση αυθεντικού υλικού, σε ποσοστό που αγγίζει το 90%. Ένα δεύτερο πρόγραμμα αφορά στην αποκατάσταση των βλαβών στο κιονόκρανο του βορειοδυτικού κίονα και σε δύο λίθους του επιστυλίου της βορειοδυτικής γωνίας, έργο που οδήγησε στην αποσυναρμολόγηση 11 αρχιτεκτονικών μελών, μαζί με το κιονόκρανο. Η συνέχεια οδήγησε σε νέες αποκαλύψεις όσον αφορά το μνημείο (πχ διαμπερές ρήγμα στο επίκρανο της παραστάδος), που οδήγησαν σε αλλαγές μελετών και νέες συμπληρώσεις, επεμβάσεις που αλλάζουν την εικόνα της δυτικής όψης των Προπυλαίων, η οποία ήταν παγιωμένη εδώ και δυο αιώνες, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα καλλιτεχνικές αξίες του μνημείου, με απόλυτο σεβασμό στην ιστορική του αξία. Εργασίες στα Προπύλαια στη νέα προγραμματική περίοδο δεν προβλέπονται, καθώς το έργο ως το τέλος του 2015 θα έχει ολοκληρωθεί. Ναός Αθηνάς Νίκης Ο ναός έχει αποκατασταθεί και αναδειχτεί ιδανικά. Ωστόσο η πρόσβαση, λόγω της θέσης του, παρουσιάζει ιδιαίτερη δυσκολία. Μια μελέτη που ολοκληρώθηκε το 2015 υπόσχεται ότι θα λύσει το πρόβλημα της προσέγγισης, η οποία θα γίνεται από ανατολικά και όχι από βόρεια, όπως ήταν στην αρχαιότητα, δυνατότητα που όμως μελετάται για το μέλλον. Το έργο, που αποτελεί μια ήπια επέμβαση στην περιοχή του Βραυρωνίου, βρίσκεται σε εξέλιξη και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, μετακίνηση και ανάταξη του αναθήματος του Χαιρεδήμου, καθώς και απομάκρυνση διάσπαρτων αρχιτεκτονικών μελών και συμπληρώσεων της επέμβασης Μπαλάνου. Η επέμβαση εντάσσεται στο γενικότερο δίκτυο κίνησης των επισκεπτών του αρχαιολογικού χώρου και στην επόμενη προγραμματική περίοδο προβλέπεται να συνδεθεί με διάδρομο κίνησης επισκεπτών ΑμΕΑ κατά μήκος της νότιας πλευράς του αρχαιολογικού χώρου, στη συνέχεια του υπάρχοντος. Ερέχθειο Η πρόσβαση στον ναό του Ερεχθείου, η προστασία των θεμελίων και του φυσικού βράχου, καθώς και η ανάδειξη της παλαιοχριστιανικής βασιλικής, ένα σημαντικό τεκμήριο της εποχής αυτής στην Ακρόπολη, είναι από τα βασικά μελήματα των ειδικών. Εντός του 2015 ολοκληρώνονται οι εργασίες κατάχωσης των θεμελιώσεων, που εξασφαλίζουν την αποστράγγιση από τα νερά, αλλά και την ανάδειξη τόσο της βυζαντινής φάσης του μνημείου όσο και της αρχαίας, όπως η θύρα προς τον υπόγειο χώρο της βόρειας πρόστασης όπου, κατά την παράδοση, σώζονται στον βράχο τα τεκμήρια της διαμάχης Αθηνάς και Ποσειδώνα. Για την επόμενη προγραμματική περίοδο οδεύει και η υλοποίηση του έργου που αφορά την πρόσβαση στο εσωτερικό του ναού από τη βόρεια πρόσταση. Τείχη Τον Ιούλιο 2015 ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση του νότιου Τείχους της Ακρόπολης στην περιοχή μεταξύ 6ης και 7ης αντηρίδας. Κατά τη διάρκεια του έργου, που περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, εργασίες αρχαιολογικού καθαρισμού και διαμορφώσεις για την απορροή των υδάτων στο παρακείμενο φρεάτιο, διερευνήθηκε τόσο η δομή του Τείχους όσο και η κατάσταση διατήρησής του. Με ενδιαφέρον εξετάστηκε η χρήση αρχαίου διάσπαρτου υλικού (spolia), γνωστή πρακτική για την επισκευή των τειχών. Καταγράφηκαν περίπου 20 spolia, σημαντικότερο από τα οποία ήταν ένα τμήμα ρωμαϊκής επιγραφής που αποτειχίστηκε. Έργα σε άλλα σημεία με προβλήματα στα Τείχη και στον Βράχο αναμένεται να συνεχιστούν, μετά την εκπόνηση των σχετικών μελετών. Νέες τεχνολογίες Όπως είναι αναμενόμενο, ο πήχης μπαίνει ψηλά όταν πρόκειται για την αποκατάσταση των μνημείων της Ακρόπολης. Γι' αυτό και δίνεται μεγάλη σημασία στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών και υλικών, που «λύνει» τα χέρια των συντηρητών, με τα καλύτερα αποτελέσματα. Ένα παράδειγμα είναι η χρήση νέων τρόπων αποτύπωσης που εμπλουτίζουν χωρίς να αντικαθιστούν τους παλιούς, όπως η φωτογραμμετρική και ψηφιακή αποτύπωση. Η σημασία τους έγκειται στην ακρίβεια και λεπτομέρεια των μετρήσεων που δίνουν, ακόμα και σε μη προσβάσιμα σημεία, γεγονός που τις κάνει ιδανικές λύσεις σε περιπτώσεις μεγάλης κλίμακας μνημείων, όπως ο Παρθενώνας και τα Τείχη της Ακρόπολης. Νέα υλικά αντικαθιστούν τα παλιά. Για παράδειγμα, στα κονιάματα σφράγισης και πλήρωσης εφαρμόζονται από το 2014 νέες συνθέσεις με υδράσβεστο, μετακαολίνη και αδρανή ασβεστολιθικής σύστασης, αντί για υδράσβεστο, λευκό τσιμέντο και χαλαζιακή άμμο. Ειδικά όργανα παρακολούθησης (οπτικές ίνες) για τη μέτρηση πιθανών μικρομετακινήσεων έχουν χρησιμοποιηθεί σε διάφορες περιοχές του αρχαιολογικού χώρου. Για παράδειγμα, έχουν εφαρμοστεί στα Τείχη και πρόσφατα τοποθετήθηκαν σε σημεία της Πινακοθήκης στα Προπύλαια. Οι μέχρι τώρα μετρήσεις έχουν καταγράψει μόνο θερμοκρασιακές μεταβολές. Στην περιοχή της Ακρόπολης έχει επίσης αναπτυχθεί ένα δίκτυο επιταχυνσιογράφων με στόχο την καταγραφή σεισμικών δονήσεων και τον τρόπο απόκρισης του βράχου και των μνημείων σε αυτούς. Ήδη από το 2006 υπάρχει συνεργασία μεταξύ της ΥΣΜΑ και του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών που οδήγησε στην εγκατάσταση επιταχυνσιογράφων σε διάφορες θέσεις (πχ στον Παρθενώνα). Οι καταγραφές καταχωρούνται σε σχετική βάση δεδομένων και λαμβάνονται υπ' όψιν στις στατικές μελέτες των μνημείων. Πηγή: http://www.topontiki.gr/article/147236/epiteloys-apomakrynontai-oi-skalosies-apo-tin-akropoli-oloklironontai-oi-ergasies

Μια πολύ θετική εξέλιξη για τη συντήρηση και αποκατάσταση φθορών στον Παρθενώνα ήρθε απ' τη χθεσινή συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Ο λόγος για την αποκατάσταση του βόρειου τoίχου του σηκού του Παρθενώνα, καθώς η χθεσινή συνεδρίαση του ΚΑΣ έδωσε «πράσινο φως» σε σχετική μελέτη. Στους αρχαίους ελληνικούς ναούς, σηκός ονομαζόταν ο κύριος εσωτερικός χώρος όπου φυλασσόταν το άγαλμα του θεού (ή της θεάς) στον οποίο ήταν αφιερωμένος. Στην περίπτωση του Παρθενώνα, στο μέρος αυτό φυλασσόταν το περίφημο χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου, που φιλοτέχνησε ο Φειδίας και είχε κολοσσιαίες διαστάσεις. «Η σημερινή συνεδρίαση είναι πολύ μεγάλης σημασίας γιατί μέσα από την υλοποίηση των μελετών που αφορούν την αποκατάσταση του σηκού θα έχουμε ανασύσταση των όψεων, ένα πολύ σημαντικό γεγονός για τη νεότερη ιστορία του Παρθενώνα», σημειώθηκε από την αρμόδια Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων. Αυτό σημαίνει ότι μετά την ολοκλήρωση του έργου (δηλαδή, όταν αναστηλωθούν και οι δυο μακριές πλευρές του σηκού, δηλαδή η βόρεια και η νότια), η γεωμετρία του κτιρίου θα αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό, «θα φανεί η ταυτότητα και η ιστορία του μνημείου, ενώ ο μέσος επισκέπτης θα έχει αντίληψη της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής του», όπως ειπώθηκε από μέλος του ΚΑΣ. «Η μελέτη επιχειρεί την επαναφορά πλήθους λίθων που βρίσκονται κάτω στη γη, περίπου 250, και ενδεχομένως η πρόταση που θα εγκριθεί να έχει επιπτώσεις στην αναστήλωση των μνημείων στη χώρα», ειπώθηκε από την αρμόδια διεύθυνση. Η πρόταση στην οποία στηρίχτηκε η συγκεκριμένη μελέτη φέρει την υπογραφή του αείμνηστου Χαράλαμπου Μπούρα, αρχιτέκτονα και πρώην προέδρου της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ), με τεράστιο έργο στην αναστήλωση των μνημείων και δη της Ακρόπολης. «Είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα για την Ακρόπολη και ειδικά για το κορυφαίο μνημείο του Παρθενώνα», δήλωσε η γενική γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μαρία Ανδρεαδάκη Βλαζάκη, αναφερόμενη στη μελέτη που «έχει απασχολήσει πολύ σοβαρά την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης, αλλά βεβαίως έχει και τις κατευθύνσεις της ΕΣΜΑ». «Είναι σαν να τον έχουμε κοντά μας», είπε αναφερόμενη στον κ. Μπούρα. Η μελέτη, που πήρε ομόφωνα την έγκριση από το ΚΑΣ (εκτός από τμήμα της στο οποίο μειοψήφησαν δυο μέλη), σκοπεύει να αξιοποιήσει το πλούσιο υλικό και την τεράστια γνώση που συγκεντρώθηκε κατά τη διάρκεια σχεδόν τεσσάρων δεκαετιών, αρχής γενομένης από τον μνημειώδη τόμο του 1983 για την αποκατάσταση του Παρθενώνα των Χ. Μπούρα και Μ. Κορρέ. Στόχος της είναι να αναδειχθεί το όριο διατήρησης του τοίχου όπως διαμορφώθηκε μετά τον βομβαρδισμό του Μοροζίνι το 1687 και πριν από την πολιορκία της Ακρόπολης το 1822, όταν οι Τούρκοι έσπασαν τις αρχαίες πέτρες για να αφαιρέσουν το μολύβι. «Το τμήμα που διατηρήθηκε ως το 1822 ακέραιο, διαλύθηκε μέσα σε έναν μήνα για να ληφθεί ο μόλυβδος και οι πέτρες έμειναν εκεί. Κανείς δεν ήθελε τις πέτρες, τον μόλυβδο ήθελαν», δήλωσε ο νυν πρόεδρος της ΕΣΜΑ, καθηγητής Μανόλης Κορρές, ο άνθρωπος που έχει συνδεθεί όσο λίγοι με τα αναστηλωτικά έργα στην Ακρόπολη. «Οι Τούρκοι με βαριά κατέστρεψαν 500 λίθους. Πεντακόσιους βαριά "τραυματίες" άφησαν πίσω τους, επειδή ήταν βιαστικοί. Θα μπορούσαν να είχαν καταστρέψει 50 και οι 450 να ήταν ‘υγιείς'», είπε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με την πρόταση, οι αρχαίοι λιθόπλινθοι που θα επανατοποθετηθούν είναι 360 και οι νέοι (από μάρμαρο που θα προέλθει από τον Διόνυσο, το οποίο μοιάζει πολύ με το πεντελικό) περίπου 90. Η αποκατάσταση και των δυο μακρών τοίχων του σηκού (του βόρειου και του νότιου) εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί σε περίπου 15 χρόνια. Στο δυτικό τμήμα του βόρειου σηκού, το οποίο θα συμπληρωθεί κυρίως με αυθεντικό υλικό, το ύψος της αναστήλωσης δεν θα υπερβαίνει τον 6ο δόμο (δηλαδή συνολικά περίπου τα 4,5 μ.), ενώ το ανατολικό τμήμα θα φτάσει περίπου τα 10 μ. Σε επόμενη φάση, όταν η αποκατάσταση θα συμπεριλάβει και το τμήμα όπου βρισκόταν η ζωφόρος και το επιστύλιο (τα οποία καταστράφηκαν κατά την αρπαγή του Έλγιν και την πολιορκία του 1822) το ύψος θα είναι περίπου 13 μ. Οι δυο μειοψηφίες, που αφορούσαν την εσωτερική πλευρά του δυτικού αυτού τμήματος (του βόρειου σηκού πάντα), ζήτησαν την περαιτέρω στατική διερεύνηση ώστε να γίνει η ελάχιστη δυνατή συμπλήρωση με νέο υλικό.

Μία εντυπωσιακή ψηφιακή περιήγηση στον Παρθενώνα δημιούργησαν ρώσοι φωτογράφοι, προκειμένου και όσοι δεν έχουν τη δυνατότητα να έρθουν στη χώρα μας να χαρούν μία βόλτα στον Ιερό Βράχο. Δείτε την περιήγηση εδώ: http://www.airpano.ru/files/Acropolis-Athens-Greece/2-3-2?scene=s2&?ath=-112.04&?atv=34.50&?fov=90.00 Πηγή: http://www.toxwni.gr/ellada/item/8484-i-akropoli-opos-den-tin-exete-ksanadei-katapliktiki-efarmogi#.UpCyY-IcV7k

Όταν ο Σίγκμουντ Φρόιντ επισκέφτηκε τον Παρθενώνα ως νεαρός άνδρας, διαπίστωσε ότι διατάρασσε την αίσθηση της πραγματικότητας. Κάτι σχετικά με τις ηλιόλουστες στήλες και την ακριβή γεωμετρία του φαινόταν εξωπραγματικό. Παρά τη μεγάλη του κλίμακα, σκαρφαλωμένος πάνω από την Αθήνα, ήταν ένας τόπος οικειότητας και παιχνιδιού. Ο Φρόιντ μπορούσε να διαισθανθεί τα πολλά του φαντάσματα, από τα σώματα που έπεσαν από τους Οθωμανούς κατακτητές μέχρι τους Έλληνες της αρχαιότητας που μαζεύονταν για να τραγουδήσουν, να φιληθούν και να προσευχηθούν. Μακριά από την ίδια την Αθήνα, ο Παρθενώνας ξαναχτίζεται στη Μελβούρνη της Αυστραλίας ως μέρος της ετήσιας επιτροπής αρχιτεκτονικής της Εθνικής Πινακοθήκης της Βικτώρια, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα της Guardian. Το Temple of Boom σχεδιάστηκε από τους Adam Newman και Kelvin Tsang, οι οποίοι συνέλαβαν το έργο κατά τη διάρκεια του lockdown. Η κατασκευή είναι κατασκευασμένη από σκυρόδεμα ενισχυμένο με γυαλί και υψώνεται από τους κήπους NGV σαν ένα κομμάτι πολυτελούς Meccano. Προσκαλεί το κοινό να αναλογιστεί όχι μόνο την ομορφιά του Παρθενώνα, αλλά και την περίπλοκη ιστορία του. «Είναι αυτό το πράγμα που υπάρχει εδώ και 2.500 χρόνια», λέει ο Newman. «Έζησε αυτή την εκπληκτική ζωή σε ένα πλήθος διαφορετικών μορφών, από ναό σε θησαυροφυλάκιο μέχρι εκκλησία, τζαμί, σπίτι για ανύπαντρες γυναίκες και αποθήκη πυρομαχικών. Είναι μια “λαγουδότρυπα” από άποψη έρευνας και ενδιαφέροντος. Το υπόβαθρο του σχεδίου χρησιμοποιούσε αυτό το πολύ ισχυρό σύμβολο που σημαίνει τόσα πολλά διαφορετικά πράγματα για τόσους πολλούς ανθρώπους». Η αρχή της αντιπαράθεσης για τα γλυπτά του Παρθενώνα Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο Thomas Bruce, γνωστός ως Λόρδος Έλγιν, διευκόλυνε την αφαίρεση μαρμάρινων γλυπτών από τα αγάλματα και τα αετώματα του Παρθενώνα. Τους έβαλε να μεταφερθούν μέσω θαλασσοταραχής στο Βρετανικό Μουσείο, όπου διαμένουν μέχρι σήμερα. Σχεδόν αμέσως μετά την άφιξή τους στις αγγλικές ακτές, ξεκίνησε μια εκστρατεία για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Αθήνα. Πέρυσι, ο τότε πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Μπόρις Τζόνσον, απέρριψε αφανώς το ενδεχόμενο τα γλυπτά να επιστραφούν ποτέ στην Ελλάδα, ενώ το Βρετανικό Μουσείο έχει δηλώσει κατηγορηματικά ότι μόνο θα τα δανείσει και περιμένει μετά να επιστραφούν. Κατά τη σύλληψη του Temple of Boom, πόσο ήταν αυτή η αντιπαράθεση στο μυαλό του Newman και του Tsang; «Ήταν σίγουρα κομμάτι της σκέψης, αλλά όχι στην πρώτη γραμμή όσον αφορά το να ενημερώσουμε για αυτό», λέει ο Newman. «Μία από τις κρίσιμες πτυχές αυτού του κτιρίου είναι ότι οποιοσδήποτε τρόπος με τον οποίο το εξετάζετε ή το συζητάτε γίνεται απίστευτα φορτωμένος. Είναι πιθανώς απλώς θέμα χρόνου το Βρετανικό Μουσείο και η βρετανική κυβέρνηση να συναινέσουν να επιστρέψουν. Υπάρχει πολύ περιορισμένο επιχείρημα από την πλευρά της διατήρησης. Το έργο μας είναι μέρος της συζήτησης». «Καμβάς» για ντόπιους καλλιτέχνες της Μελβούρνης Με την πρόθεση να επεκταθεί ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαμε να δούμε τον Παρθενώνα, το Temple of Boom παρουσιάζει ντόπιους καλλιτέχνες της Μελβούρνης που έχουν ζωγραφίσει τη δομή σε στρώσεις. Περπατώντας ανάμεσα στις κολώνες, τα μάτια σου πετάνε συνεχώς ανάμεσα σε φυτά και σιλουέτες. Μερικά από τα μπλοκ χρώματος έχουν την επίδραση ενός βιντεοπαιχνιδιού. Ο χώρος αισθάνεται ιλιγγιώδης και γιορτινός. Μιλώντας με την καλλιτέχνη Manda Lane, της οποίας το έργο κοσμεί μεγάλο μέρος της δομής, αναφέρεται στην αγάπη της για τον ελληνικό μύθο όπου η θεά Αθηνά φυτεύει μια ελιά δίπλα στον Παρθενώνα. «Έμεινα πραγματικά εντυπωσιασμένη από το πώς η ελιά έχει ένα βαθύ ριζικό σύστημα που μπορεί να αντέξει τη φωτιά ή τη σύγκρουση. Μου αρέσει πολύ η ιδέα της δύναμης της φύσης. Αν δεν κατασταλεί, εμφανίζεται με εκπληκτικούς τρόπους», λέει. «Η δουλειά μου θέτει ένα ερώτημα: πώς διευκολύνουμε τον δημόσιο χώρο και την αρχιτεκτονική με τρόπο που να επιτρέπει την ελεύθερη ροή οργανικής συμπεριφοράς και ανάπτυξης των φυτών;» Πηγή: Guardian

Το εκπληκτικό ντοκιμαντέρ του PBS με τίτλο: "Secrets of the Parthenon" (τα μυστικά του Παρθενώνα) αναλύει τον τρόπο που χτίστηκε ο περίφημος Παρθενώνας και καταγράφει λεπτό προς λεπτό τις προσπάθειες των τελευταίων δεκαετιών για την αναστήλωση του, απο τους καλύτερους επιστήμονες του κόσμου, διεισδύοντας στα βάθη του ιερού αυτού βράχου της Ακροπόλεως.Απολαύστε το εκπληκτικό αυτό ντοκιμαντέρ, διάρκειας μίας ώρας και γνωρίστε "Τα μυστικά του Παρθενώνα". Δείτε το ντοκιμαντέρ: Δείτε όλες τις playlist από το Michanikos.gr webTV 1. 2. 3.

Σε δυόμισι με τρία χρόνια θα δούμε και τον Παρθενώνα με στέγη. Μη φανταστείτε βέβαια το μνημείο πλήρως στεγασμένο όπως απεικονίζεται στις διάφορες αναπαραστάσεις του. Προγραμματίζεται όμως η μερική αποκατάσταση της στέγης σε όλο το δυτικό πτερό του ναού και η αποκατάσταση του δυτικού τοίχου του σηκού του Παρθενώνα, όπως και η αντικατάσταση του τσιμεντένιου υπέρθυρου της γιγάντιας αρχαίας θύρας στο εσωτερικό του μνημείου. Δηλαδή, θα τοποθετηθούν επτά δοκοί (4 αρχαίοι και 3 από νέο μάρμαρο) και όλα τα φατνώματά τους πάνω από τη δυτική κιονοστοιχία (είναι αυτή που βλέπουμε αφήνοντας πίσω μας τα Προπύλαια) και την εσωτερική κιονοστοιχία του οπισθόναου, έτσι ώστε να γίνει κατανοητή από τους επισκέπτες η εικόνα που είχε ο ναός της θεάς Αθηνάς στην κλασική εποχή. Την επέμβαση αυτή είχε δρομολογήσει στη δεκαετία του '50 ο Αναστάσιος Ορλάνδος και είχε μάλιστα κατασκευάσει με τους άριστους τεχνίτες εκείνης της εποχής τρεις ελεύθερες δοκούς, τέσσερις μεταδόκιες πλάκες και 18 φατνώματα από νέο πεντελικό μάρμαρο. Ηθελε με αυτό τον τρόπο να προστατεύσει τα γλυπτά της δυτικής ζωφόρου που ήταν ακόμη επάνω στο μνημείο (τώρα εκτίθενται στο Μουσείο της Ακρόπολης). Είχε από τότε γίνει αισθητή η διάβρωση των γλυπτών από την όξινη βροχή και τη ρύπανση της ατμόσφαιρας. Ο Ορλάνδος όμως δεν προχώρησε φοβούμενος τη στατική επάρκεια του μνημείου, καθώς οι δοκοί θα ακουμπούσαν στους κίονες του οπισθόναου που είχαν υποστεί βλάβες από τη μεγάλη πυρκαγιά του Παρθενώνα και δεν μπορούσε κανείς να ελέγξει τη συμπεριφορά τους σε έναν ενδεχόμενο σεισμό. Τα τελευταία χρόνια οι κίονες αυτοί ενισχύθηκαν με ενέματα και είναι σε θέση να σηκώσουν τέτοια φορτία, σύμφωνα με τους μελετητές του μνημείου που εισηγήθηκαν τη νέα πρόταση η οποία εγκρίθηκε ομόφωνα προχτές από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Η στέγαση ή μη του Παρθενώνα ετέθη ως ερώτημα το 2013 στο διεθνές συνέδριο της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΕΣΜΑ) και οι σύνεδροι ψήφισαν με μεγάλη πλειοψηφία «υπέρ της πλήρους κάλυψης του δυτικού πτερού» όπως τόνισε ο πρόεδρος της ΕΣΜΑ Χαράλαμπος Μπούρας στο ΚΑΣ. Κι επειδή κάποια από τα μέλη του Συμβουλίου εξέφρασαν προβληματισμό για τη σκίαση των αντιγράφων γλυπτών της ζωφόρου μετά τη δημιουργία της οροφής, ο κ. Μπούρας ανέφερε πως «αν γίνει η οροφή τότε θα αντιληφθούμε κάτι που δεν γνωρίζει ίσως κανείς, ότι δηλαδή στην αρχαιότητα η ζωφόρος ήταν πάντα βαθύτατα σκιασμένη. Δηλαδή, αυτή η έννοια ενός λαμπρού γλυπτού στο φως ήταν αδιανόητη. Τώρα θα το ξανακερδίσουμε ως αίθηση». Την ίδια άποψη μας εξέφρασε και η πρώην διευθύντρια της ΥΣΜΑ Μαίρη Ιωαννίδου που έχει παρακολουθήσει την προετοιμασία αυτών των μελετών εδώ και χρόνια. Θεωρεί πως η αποκατάσταση του δυτικού πτερού θα βοηθήσει στην κατανόηση ενός τμήματος του μνημείου, θα βελτιώσει τη σεισμική συμπεριφορά του σε εκείνο το σημείο και συγχρόνως θα προστατεύσει τα αντίγραφα της ζωφόρου. Η περιοχή αυτή στην αρχαιότητα καλυπτόταν από 7 δοκούς (όσες θα επανατοποθετηθούν) επί των οποίων εδράζονταν 18 φατνωματικές πλάκες με πλούσιο διάκοσμο, που αποτελούσαν την οροφή του πτερού. Τέσσερις από τις δοκούς σώθηκαν στη θέση τους έως το 1992, οπότε κατέβηκαν από το μνημείο για να μεταφερθεί η ζωφόρος στο μουσείο. Εκτοτε εκκρεμούσε η επανατοποθέτησή τους, κάτι που προϋπέθετε στατική ενίσχυση της περιοχής αυτής. Τη μελέτη ανέλαβαν ο αρχιτέκτων Κοσμάς Σκαρής, ο πολιτικός μηχανικός Ζαννής Κοντέας σε συνεργασία με την υπεύθυνη για τα έργα στον Παρθενώνα αρχιτέκτονα Ροζαλία Χριστοδουλοπούλου και την πολιτικό μηχανικό Αντιγόνη Βρούβα. Στην ίδια συνεδρίαση αποφασίστηκε επίσης η αποκατάσταση του δυτικού τοίχου του σηκού του Παρθενώνα, όπως και η αντικατάσταση του τσιμεντένιου υπέρθυρου, σύμφωνα με τη μελέτη της αρχιτέκτονα Λένας Λαμπρινού και του πολιτικού μηχανικού Βασίλη Παπαβασιλείου. Η διευθύντρια της ΥΣΜΑ Βασιλική Ελευθερίου ανέφερε στο συμβούλιο ότι «ο δυτικός τοίχος είναι ένα από τα καλύτερα διατηρούμενα μέρη του μεγάλου ναού αν και έχει υποστεί θερμικές θραύσεις τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική επιφάνειά του». Το κυριότερο πρόβλημα εντοπίζεται στο υπέρθυρο, γιατί έχει τοποθετηθεί τσιμεντένιο από τις αναστυλώσεις του Μπαλάνου (1926) και έχει διαβρωθεί. Η αποκατάστασή του, είπαν πως θα στηριχθεί στην αναλυτική περιγραφή και τεκμηρίωση του υπερθύρου (το οποίο αποτελείται από τέσσερις πλινθίδες) του Μαν. Κορρέ (1994). Ο κ. Κορρές έχει κάνει την αναπαράσταση του τρόπου στερέωσης και λειτουργίας της γιγάντιας αρχαίας θύρας, την ταύτιση και μελέτη των μαρμάρινων σπολίων με τα οποία είχε γίνει κατά την υστερορωμαϊκή περίοδο η επισκευή της μετά τη μεγάλη πυρκαγιά και τη μελέτη αποκατάστασης του υπέρθυρου. Η επέμβαση όμως λόγω άλλων προτεραιοτήτων δεν έγινε τελικά και ανατέθηκε νέα μελέτη στους Λαμπρινού και Παπαβασιλείου ώστε να διερευνηθεί η δυνατότητα συνδέσεως και συμπληρώσεως των θραυσμάτων των τριών αρχαίων πλινθίδων και μιας 4ης από νέο μάρμαρο. Το υλικό έχει ήδη εξασφαλιστεί και θα αρχίσει άμεσα η κατεργασία του. Πηγή: http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=446904