Αναδασώσεις: Έρευνες υποδεικνύουν πού πρέπει να γίνουν για να είναι επωφελείς

[Engineer]

Τις ευκαιρίες «win-win» σε όλο τον κόσμο για την αναγέννηση των δασών και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, χωρίς να βλάπτονται οι άνθρωποι ή η άγρια ζωή, αποτυπώνουν νέοι χάρτες.

Οι περιοχές εκτείνονται από τις ανατολικές ΗΠΑ και τον δυτικό Καναδά, μέχρι τη Βραζιλία και την Κολομβία, καθώς και σε ολόκληρη την Ευρώπη, και αθροίζουν 482 εκατομμύρια στρέμματα. Εάν οι εκτάσεις αυτές αναδασωθούν, θα απομακρύνονταν 2,2 δισ. τόνοι διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.

Παλαιότεροι χάρτες είχαν υποδείξει αρκετά μεγαλύτερες περιοχές προς αναδάσωση, ωστόσο επικρίθηκαν καθώς συμπεριέλαβαν σημαντικά οικοσυστήματα όπως οι σαβάνες και δεν έλαβαν υπόψη τους τον αντίκτυπο στα εκατομμύρια των ανθρώπων που ζουν στα δάση ή εξαρτώνται από αυτά.

Οι ερευνητές που δημιούργησαν τους νέους χάρτες βασίστηκαν σε προηγούμενες εργασίες, ενώ χρησιμοποίησαν μια σκόπιμα συντηρητική προσέγγιση, προκειμένου να φωτίσουν τα σημεία με τις μεγαλύτερες δυνατότητες και τα λιγότερα προβλήματα.

Επικεντρώθηκαν μόνο σε πυκνά, κλειστά δάση και απέκλεισαν περιοχές που είχαν υποστεί πυρκαγιές πρόσφατα. Το αποτέλεσμα ήταν ένας χάρτης που έδειχνε 482 εκατομμύρια στρέμματα με ευκαιρίες αναδάσωσης, μια έκταση ισοδύναμη με το μέγεθος του Μεξικού, αλλά έως και 90% μικρότερη από τους προηγούμενους χάρτες. Παρείχαν περαιτέρω επιλογές που, για παράδειγμα, αποφεύγουν τον κίνδυνο κοινωνικών συγκρούσεων με τους δασικούς πληθυσμούς, γεγονός που μείωσε τη δυνητική απομάκρυνση CO2 σε 1,5 δισ. τόνους ετησίως.

Οι εν λόγω χάρτες είναι ζωτικής σημασίας καθώς η αναγέννηση δέντρων είναι η μεγαλύτερη και φθηνότερη επιλογή για την απομάκρυνση του CO2 από την ατμόσφαιρα, αλλά οι πρωτοβουλίες για τα δέντρα πρέπει να επικεντρωθούν στις πιο κατάλληλες περιοχές για να μεγιστοποιήσουν τον αντίκτυπό τους.

«Η αναδάσωση δεν είναι υποκατάστατο της μείωσης των εκπομπών, αλλά ακόμη και αν μειώσουμε τις εκπομπές αύριο, θα πρέπει να απομακρύνουμε την περίσσεια CO2 από την ατμόσφαιρα», δήλωσε η δρ Susan Cook-Patton, από το The Nature Conservancy (TNC) και επικεφαλής συγγραφέας της νέας μελέτης, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications. «Καθώς ο αριθμός των καταστροφών που προκαλούνται από το κλίμα συσσωρεύεται παγκοσμίως, είναι όλο και πιο προφανές ότι δεν μπορούμε να χάνουμε χρόνο σε καλοπροαίρετες αλλά ασαφώς κατανοητές παρεμβάσεις», συνέχισε.

Η ίδια τόνισε ότι «πρέπει να στρέψουμε γρήγορα την προσοχή μας προς τα μέρη με τα μεγαλύτερα οφέλη για τους ανθρώπους και τη φύση και τα λιγότερα αρνητικά, τα μέρη που είναι πιο πιθανό να είναι win-win» και σε αυτό ακριβώς βοηθάει η μελέτη.

Ο καθηγητής Simon Lewis, από το University College του Λονδίνου, ο οποίος δεν συμμετείχε στην ομάδα μελέτης, σημειώνει, σύμφωνα με τον Guardian ότι «υπήρξαν μια σειρά από γνωστές μελέτες για το παγκόσμιο δυναμικό αναδάσωσης που κατέληξαν σε υπερβολικά υψηλούς αριθμούς. Αυτή η νέα μελέτη είναι το αντίδοτο σε αυτές τις υπερβολές. Τα νέα δάση στις περιοχές με τον χαμηλότερο κίνδυνο παγκοσμίως θα αφαιρούσαν περίπου το 5% των εκπομπών CO2 του ανθρώπου κάθε χρόνο – σημαντικό, αλλά όχι μια ασημένια σφαίρα».

Οι επιλογές που δημιούργησαν οι επιστήμονες πέραν του βασικού χάρτη των 195mHa έδιναν προτεραιότητα σε τρία γενικά κριτήρια: την αποφυγή κοινωνικών συγκρούσεων, τη βελτίωση της βιοποικιλότητας και της ποιότητας των υδάτων και την επισήμανση περιοχών όπου οι κυβερνήσεις είχαν ήδη στόχους αναδάσωσης, καθιστώντας τη δράση πιο δυνατή από πολιτική άποψη.

«Υπάρχει πάντα ένα σύνολο αξιών ή κινήτρων που υπεισέρχεται στον τρόπο με τον οποίο παράγεις τον χάρτη και στην απάντηση που παίρνεις», δήλωσε ο Kurt Fesenmyer, επίσης στην TNC και επικεφαλής συγγραφέας της νέας ανάλυσης. Η έκταση της γης που πληρούσε όλα τα κριτήρια ήταν μικρή – 15 εκατ. ha – οπότε οι ερευνητές ελπίζουν ότι οι κυβερνήσεις και οι ΜΚΟ θα χρησιμοποιήσουν τους διαδραστικούς χάρτες τους για να αναδείξουν τις πιο κατάλληλες λύσεις στις δικές τους χώρες.

Όπως δείχνει ο διαδραστικός χάρτης, ειδικά στην Ελλάδα, υπάρχουν έως και 148.000 εκτάρια που προσφέρονται για αποκατάσταση της δασικής κάλυψης. Η αναδάσωση αυτών των εκτάσεων θα μπορούσε να δεσμεύσει 553.000 τόνους CO₂ ετησίως, που ισοδυναμεί με την απομάκρυνση 120.000 επιβατικών οχημάτων που οδηγούνται για ένα έτος.

Πηγή Εικόνας: ReforestationHub.org

Η εστίαση στις κοινωνικές συγκρούσεις ήταν ζωτικής σημασίας, καθώς σχεδόν 100 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στην περιοχή των 195 εκατ. χιλιομέτρων. «Οι προηγούμενες μελέτες συχνά απέτυχαν να εξετάσουν πώς η αναδάσωση θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη ευημερία, ιδίως για τους φτωχούς ανθρώπους που ζουν στις απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές που συχνά αποτελούν στόχο της αναδάσωσης», λέει ο Δρ Forrest Fleischman, στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και συν-συγγραφέας της μελέτης.

«Αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις είναι πιο πιθανές όταν οι άνθρωποι δεν έχουν ασφαλή δικαιώματα γης, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους φυσικούς πόρους για τρόφιμα και καύσιμα και ζουν σε χώρες όπου δεν γίνονται σεβαστά τα πολιτικά δικαιώματα», πρόσθεσε.

Η αφαίρεση τέτοιων περιοχών από τον χάρτη μείωσε την έκταση των ευκαιριών αναδάσωσης κατά περίπου το ένα τρίτο, αλλά η εναπομείνασα γη θα εξακολουθούσε να απομακρύνει περίπου 1,5 δισ. τόνους CO2 ετησίως. Οι περιοχές αυτές επικεντρώθηκαν ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Ευρώπη και την Αυστραλία, καθώς και στη Βραζιλία, η οποία φιλοξενεί τη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα Cop30 τον Νοέμβριο.

View full είδηση