Η λειψυδρία εμπόδιο για την ανάπτυξη Data Center στον Ευρωπαϊκό νότο - Ελλάδα και Ισπανία ιδανικές περιοχές

[Engineer]

Το φιλόδοξο σχέδιο που ανακοίνωσε τον περασμένο Απρίλιο η Ευρώπη, για να τριπλασιάσει τη χωρητικότητα των data center τεχνητής νοημοσύνης μέσα στα επόμενα 5 χρόνια και να γίνει κόμβος σε παγκόσμιο επίπεδο, σκοντάφτει σε ένα τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει εδώ και δεκαετίες χωρίς λύση κυρίως ο νότος: τη λειψυδρία.

Η ταχεία ανάπτυξη των κέντρων δεδομένων, τα οποία τροφοδοτούν όλες τις πτυχές της ψηφιακής οικονομίας, από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές έως εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης όπως το ChatGPT, έχει προκαλέσει τεράστια ανησυχία ιδιαίτερα σε χώρες που ήδη έχουν προβλήματα λειψυδρίας, ανάμεσα τους και η Ελλάδα.

Οι χώρες του Ευρωπαικού νότου αντιμετωπίζουν εδώ και δεκαετίες μόνιμο πρόβλημα έλλειψης νερού με το 30% του πληθυσμού τους να επηρεάζεται άμεσα, καθώς η ζήτηση για νερό υπερβαίνει την διαθέσιμη προσφορά του κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

Το πρόβλημα λοιπόν είναι ότι τα κέντρα δεδομένων απαιτούν μεγάλες ποσότητες νερού για να μην υπερθερμανθούν, όπως και οι άνθρωποι.

Αμερικανικοί κολοσσοί τεχνολογίας όπως η Amazon, η Microsoft και η Meta έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε νέες εγκαταστάσεις στην Ισπανία, ενώ η Google έχει σχέδια για την ανάπτυξη τριών κόμβων στην Αττική.

Ο Kevin Grecksch, αναπληρωτής καθηγητής επιστήμης, πολιτικής και διαχείρισης υδάτων στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης δήλωσε στο CNBC, ότι τα σχέδια για την κατασκευή κέντρων δεδομένων σε περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα νερού σε όλη την Ευρώπη αντικατοπτρίζουν την έλλειψη ολοκληρωμένης σκέψης από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.

«Οι πολιτικοί προσπαθούν να αξιοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη γιατί τη βλέπουν ως επενδύση στο μέλλον με νέες θέσεις εργασίας, όμως δεν εξετάζουν τη βιωσιμότητα του σχεδίου τους» υπογραμμίζει ο Grecksch.

Τα Data Centers χρειάζονται άνυδρα μέρη

Η ταχεία ανάπτυξη κέντρων δεδομένων σε όλη την Ευρώπη εγείρει ωστόσο, πολλά αναπάντητα ερωτήματα, όπως τι θα γίνει με τη χρήση νερού όταν οι δημόσιες εταιρείες ύδρευσης θα κληθούν να αποφασίσουν ποιος έχει προτεραιότητα στο νερό.

«Τα κέντρα δεδομένων τείνουν να κατασκευάζονται σε άνυδρα ή ημι-άνυδρα κλίματα επειδή αυτό είναι το προτιμώμενο περιβάλλον για διακομιστές. Ωστόσο, αυτές οι περιοχές αντιμετωπίζουν προβλήματα λειψυδρίας ή είναι επιρρεπεί στην ξηρασία», είπε ο Grecksch.

Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε ότι οι πολιτικές της Κοινής Πρωτοβουλίας για την Ευρωπαϊκή Υπολογιστική Υψηλών Επιδόσεων (EuroHPC JU) περιλαμβάνουν την επιλογή τοποθεσιών για την κατασκευή εργοστασίων Τεχνητής Νοημοσύνης με βάση κριτήρια που δίνουν προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.

«Η πράσινη πληροφορική θα συνεχίσει να επιδιώκεται μέσω ενεργειακά αποδοτικών υπερυπολογιστών βελτιστοποιημένων για την Τεχνητή Νοημοσύνη, χρησιμοποιώντας τεχνικές όπως η δυναμική εξοικονόμηση ενέργειας και οι τεχνικές επαναχρησιμοποίησης, όπως η προηγμένη ψύξη και η ανακύκλωση της παραγόμενης θερμότητας», δήλωσε ο εκπρόσωπος στο CNBC.

Η ΕΕ αναφέρθηκε στον νέο υπερυπολογιστή «JUPITER» στο Γιούλιχ της Γερμανίας ως «ένα εξαιρετικό παράδειγμα ευρωπαϊκής αριστείας» στην αντιμετώπιση της ενεργειακής απόδοσης, λέγοντας ότι το σύστημα λειτουργεί εξ ολοκλήρου με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και διαθέτει «προηγμένη» ψύξη και επαναχρησιμοποίηση ενέργειας.

Ποιος έχει προτεραιότητα στο νερό;

Όμως, στην Αραγονία της Βορειοανατολικής Ισπανίας, μια περιοχή με σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας η κατάσταση δεν μπορεί να είναι τόσο ιδανική.

Η Amazon σχεδιάζει να ανοίξει τρία κέντρα δεδομένων, τα οποία υποστηρίζει ότι θα δημιουργήσουν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, με τους αγρότες και τους κατοίκους της περιοχής να αντιδρούν έντονα καθώς αναρωτιούνται «ποιος θα έχει προτεραιότητα στο νερό όταν θα υπάρχει έλλειψη. Αυτοί ή ο τεχνολογικός γίγαντας;»

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το μικρό αγγλικό χωριό Κάλχαμ στο Όξφορντσαϊρ, έχει επιλεγεί ως η πρώτη από τις λεγόμενες «ζώνες ανάπτυξης» της τεχνητής νοημοσύνης της βρετανικής κυβέρνησης. Όμως η απόφαση να κατασκευαστούν αυτά τα κέντρα σε μια περιοχή που βρίσκεται κοντά σε μία από τις πρώτες δεξαμενές νερού της χώρας που λειτουργεί εδώ και 30 χρόνια, έχει προκαλέσει φόβους ότι θα μπορούσε να εξαντλήσει τα αποθέματα.

Ελλάδα και Ισπανία στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος

Ανάλυση της S&P Global τον περασμένο μήνα ανέφερε ότι χώρες όπως η Ισπανία και η Ελλάδα – που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα λειψυδρίας από τη δεκαετία του 2020 – έχουν βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τεχνολογικών κολοσσών που προσφέρουν στις κυβερνήσεις τους το δόλωμα της ανάπτυξης μέσω των επενδύσεων για να εξαντλήσουν τους υδάτινους πόρους τους.

Ο Michael Winterson, γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κέντρων Δεδομένων (EUDCA), η οποία εκπροσωπεί τα συμφέροντα της ευρωπαϊκής κοινότητας διαχειριστών κέντρων δεδομένων, δήλωσε ότι η κατανάλωση νερού είναι μια ανησυχία που η βιομηχανία λαμβάνει σοβαρά υπόψη.

«Το επόμενο μεγάλο βήμα που θέλει να κάνει η EUDC στην Ευρώπη, είναι η χρήση μη πόσιμου νερού σε αυτές τις βιομηχανίες» υπογράμμισε ο Winterson όπως η Microsoft, που δοκιμάζει σχέδια κέντρων δεδομένων που καταναλώνουν μηδενικό νερό για ψύξη.

Το ίδιο και η Start Campus στο Sines της Πορτογαλίας που ισχυρίζεται ότι επιτυγχάνει μηδενική WUE ανακυκλώνοντας θαλασσινό νερό μέσω των συστημάτων της.

«Πρόκειται για τρισεκατομμύρια δολάρια ΑΕΠ και εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον τομέα της τεχνολογίας μόνο στην Ευρώπη — οι οποίες κατά μέσο όρο πληρώνουν σημαντικά υψηλότερους μισθούς από τον εθνικό μέσο όρο μισθών. Ένα κέντρο δεδομένων 20 [μεγαβάτ] χρησιμοποιεί παρόμοια ποσότητα νερού με ένα γήπεδο γκολφ! Πόσο ΑΕΠ δημιουργούν τα γήπεδα γκολφ; Τι είδους θέσεις εργασίας;» δήλωσε ο Winterson.

Η ΕΕ ανησυχεί για την κρίση νερού

Οι Ευρωπαίοι νομοθέτες έχουν προειδοποιήσει ωστόσο, για την αυξανόμενη κρίση νερού στην περιοχή, λέγοντας ότι υπάρχει πιεστική ανάγκη να αντιμετωπιστούν ζητήματα όπως η έλλειψη, η επισιτιστική ασφάλεια και η ρύπανση σε μια εποχή που η Ευρώπη είναι η ήπειρος που θερμαίνεται ταχύτερα στον πλανήτη.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, δήλωσε στα τέλη του περασμένου μήνα ότι οι υδάτινοι πόροι της περιοχής βρίσκονται επί του παρόντος υπό «σοβαρή πίεση», με την έλλειψη νερού να επηρεάζει το ένα τρίτο του πληθυσμού και της επικράτειας της Ευρώπης.

Στην Ολλανδία, το 2022, η Meta ανέστειλε τα σχέδιά της για την κατασκευή ενός μεγάλου κέντρου δεδομένων στην περιοχή Zeewolde εν μέσω αντιρρήσεων για περιβαλλοντικές ανησυχίες, ιδιαίτερα για την υψηλή κατανάλωση ενέργειας και νερού.

Η Ιρλανδία, η οποία έχει υιοθετήσει εδώ και καιρό την ανάπτυξη κέντρων δεδομένων για να διευκολύνει μια άνθηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, πρόσφατα τέθηκε επίσης υπό έλεγχο από περιβαλλοντικές ομάδες, με πολλούς από αυτούς τους κόμβους να συγκεντρώνονται γύρω από το Δουβλίνο.

Ολλανδία και Ιρλανδία έχουν επιβάλει αποτελεσματικές απαγορεύσεις στη δημιουργία νέων κέντρων δεδομένων τα επόμενα χρόνια, λόγω ανησυχιών για τη χωρητικότητα του δικτύου και τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις.

View full είδηση