Αναζήτηση στην κοινότητα

Η Καρχηδόνα, μία από τις λαμπρότερες πόλεις του αρχαίου κόσμου, καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Ρωμαίους το 146 π.Χ. Σήμερα τα ερείπιά της, ενταγμένα στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, απειλούνται από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής: την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, την αυξημένη αλατότητα και την επιταχυνόμενη διάβρωση των ανέμων, σύμφωνα με την Τhe Art Newspaper. Η φθορά από τους αλμυρούς ανέμους είναι εμφανής στα Λουτρά του Αντωνίνου, ένα από τα μεγαλύτερα ρωμαϊκά λουτρικά συγκροτήματα στον κόσμο και το μοναδικό στην αφρικανική ήπειρο. Πολλοί κίονες έχουν ήδη περιφραχθεί για προστασία. Στον κοντινό Φοινικικό Λιμένα, που εξυπηρετούσε Καρχηδονίους και Ρωμαίους, τμήματα του νησιού υποχωρούν σταδιακά στη θάλασσα. «Η κλιματική αλλαγή αποτελεί σήμερα μία από τις σοβαρότερες και πιο απτές απειλές για την αρχαιολογική κληρονομιά, ιδιαίτερα στις παράκτιες ζώνες της Μεσογείου.» Ιστορικός χάρτης της περιοχής της Τύνιδας (1903), που δείχνει τον Άγιο Λουδοβίκο της Καρχηδόνας ανάμεσα στο Σιντί Μπου Σαΐντ και το Λε Κραμ, Πηγή: Wikipedia «Τα μνημεία αυτά δοκιμάζονται τόσο από τον χρόνο όσο και από το κλίμα, και η προστασία τους απαιτεί στενή παρακολούθηση και έγκαιρες παρεμβάσεις», σημειώνει ο Λορέντσο Νίγκρο, διευθυντής της Αρχαιολογικής Αποστολής του Πανεπιστημίου Σαπιέντσα της Ρώμης. «Η κλιματική αλλαγή αποτελεί σήμερα μία από τις σοβαρότερες και πιο απτές απειλές για την αρχαιολογική κληρονομιά, ιδιαίτερα στις παράκτιες ζώνες της Μεσογείου». Το ζήτημα απασχόλησε έντονα και την UNESCO. Στην 47η Σύνοδο της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, τον Ιούλιο, η γενική διευθύντρια του Οργανισμού, Οντρε Αζουλέ, προειδοποίησε ότι η κλιματική αλλαγή συγκαταλέγεται στους πιο κρίσιμους κινδύνους για τα μνημεία του κόσμου. Αναφέρθηκε μάλιστα σε πρόσφατη μελέτη της UNESCO και του World Resources Institute, η οποία έδειξε ότι σχεδόν το 73% των χώρων Παγκόσμιας Κληρονομιάς είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε υδατικούς κινδύνους, όπως η ξηρασία, η λειψυδρία και οι παράκτιες πλημμύρες. «Ο τρόπος που θα αντιδράσουμε στην κλιματική αλλαγή θα καθορίσει και το μέλλον της κληρονομιάς μας.» Χάρτης της Μεσογείου το 218 π.Χ., Πηγή: Wikipedia Την ανησυχία αυτή ενισχύει και μεγάλη έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2022 στο περιοδικό Nature Climate Change. Στη μελέτη χαρτογραφήθηκαν 284 πολιτιστικά και φυσικά μνημεία κατά μήκος των 300.000 χλμ. της αφρικανικής ακτογραμμής. Από αυτά, ήδη τα 56 (20%) υφίστανται σοβαρές επιπτώσεις από πλημμύρες και διάβρωση· μέχρι το 2050 ο αριθμός τους αναμένεται να ξεπεράσει τα 190, εάν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συνεχιστούν με τους ίδιους ρυθμούς. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας οφείλεται τόσο στην τήξη των πάγων όσο και στη θερμική διαστολή των υδάτων λόγω της υπερθέρμανσης. «Τα μνημεία αυτά δοκιμάζονται τόσο από τον χρόνο όσο και από το κλίμα, και η προστασία τους απαιτεί στενή παρακολούθηση και έγκαιρες παρεμβάσεις.» Στήλη με φοινικική αναθηματική επιγραφή, μοτίβο φοινικόδεντρου και σύμβολο της Τανίτ, από το τοφέτ της Καρχηδόνας, που βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Λυών., Πηγή: Wikipedia Ανάμεσα στα μνημεία που κινδυνεύουν είναι το νησί Κούντα Κίντε στη Γκάμπια, που πέρασε στην κατοχή των Πορτογάλων το 1456 και αποτέλεσε κομβικό σημείο του δουλεμπορίου, αντιπροσωπεύοντας μια «σημαντική, αν και επώδυνη, περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας», όπως τονίζει η UNESCO. Στη λίστα περιλαμβάνεται επίσης η Σαβράθα, το εμπορικό λιμάνι του 2ου αιώνα στη Λιβύη, με το περίφημο αμφιθέατρό της, που είχε εξεταστεί ως πιθανός χώρος για την τελευταία συναυλία των Beatles, πριν εκείνοι καταλήξουν στην ταράτσα της δισκογραφικής τους στο Λονδίνο. Ερείπια της Καρχηδόνας, Πηγή: Wikipedia Στρατιωτική ισχύς Η Καρχηδόνα, που ιδρύθηκε από Φοίνικες στη σημερινή Τυνησία, εξελίχθηκε σε μία από τις ισχυρότερες δυνάμεις της Μεσογείου. Ο πλούτος της, η υπεροχή στη ναυσιπλοΐα και η στρατιωτική της ισχύς της επέτρεψαν να επεκταθεί στην Ιταλία. Κορυφαία μορφή της ήταν ο Αννίβας, ο οποίος διέσχισε τις Άλπεις με στρατό και πολεμικούς ελέφαντες. Παρά την παραμονή του στη Νότια Ιταλία για 15 χρόνια, δεν κατόρθωσε να καταλάβει τη Ρώμη. Οι τρεις Καρχηδονιακοί Πόλεμοι, που διήρκεσαν συνολικά 118 χρόνια με 43 χρόνια ενεργών συγκρούσεων, κατέληξαν στην τριετή πολιορκία και ολοκληρωτική καταστροφή της Καρχηδόνας από τους Ρωμαίους. Πάνω από 100.000 κάτοικοι σφαγιάστηκαν ή υποδουλώθηκαν. Αργότερα η πόλη ξαναχτίστηκε ως κέντρο της ρωμαϊκής Αφρικής, μέχρι να ισοπεδωθεί εκ νέου από τους Άραβες τον 7ο αιώνα. Πτώση της Καρχηδονιακής Αυτοκρατορίας: Η Καρχηδόνα ηττήθηκε από τη Ρώμη στον Α΄ Καρχηδονιακό Πόλεμο (264–241 π.Χ.), αν και αρχικά κατόρθωσε να ανακάμψει, τελικά γνώρισε την ήττα στον Β΄ Καρχηδονιακό Πόλεμο (218–201 π.Χ.) και κατακτήθηκε οριστικά από τους Ρωμαίους στον Γ΄ Καρχηδονιακό Πόλεμο (149–146 π.Χ.), Πηγή: Wikipedia Σήμερα, τα ερείπια που άντεξαν πάνω από δύο χιλιετίες βρίσκονται αντιμέτωπα με έναν νέο εχθρό: την κλιματική αλλαγή. «Στην Καρχηδόνα απαιτούνται άμεσα μέτρα προστασίας», τονίζει ο Νίγκρο. «Ειδικά στα Φοινικικά Λιμάνια και στα Λουτρά του Αντωνίνου χρειάζεται συνδυασμός λύσεων: μερική επανεπίχωση ευαίσθητων τμημάτων, ενίσχυση της ρωμαϊκής λιθοδομής και κατασκευή στεγάστρων για την προστασία από τα πιο επιθετικά καιρικά φαινόμενα». Η μελέτη στο Nature Climate Change υπογραμμίζει ότι ο περιορισμός των εκπομπών μπορεί να μειώσει αισθητά τις απώλειες. «Ο τρόπος που θα αντιδράσουμε στην κλιματική αλλαγή θα καθορίσει και το μέλλον της κληρονομιάς μας», τονίζει ο Νίκολας Σίμπσον από το Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν. «Στην Καρχηδόνα απαιτούνται άμεσα μέτρα προστασίας.» Αρχαιολογικός Χώρος της Καρχηδόνας, Πηγή: Wikipedia Αρχαιολογικός Χώρος της Καρχηδόνας, Πηγή: Wikipedia Για τον Νίγκρο, η λύση βρίσκεται στον συνδυασμό μείωσης εκπομπών με στοχευμένες παρεμβάσεις επιτόπου. «Η διεθνής κοινότητα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η πολιτιστική κληρονομιά βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης. Δεν αρκεί μόνο η μείωση των εκπομπών· απαιτείται σοβαρή επένδυση στην έρευνα, την παρακολούθηση, την εκπαίδευση και την πρόληψη». Και καταλήγει: «Η προστασία της Καρχηδόνας και παρόμοιων μνημείων δεν είναι μόνο θέμα ιστορικής μνήμης. Η αρχαιολογική κληρονομιά αποτελεί θεμέλιο για την ταυτότητα, την εκπαίδευση και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η διαφύλαξή της απέναντι στην κλιματική αλλαγή είναι παγκόσμια ευθύνη». *Κεντρική Φωτογραφία: Σύγχρονη αναπαράσταση της Καρχηδόνας. Το κυκλικό λιμάνι στο προσκήνιο είναι το Κόθων, το στρατιωτικό λιμάνι της Καρχηδόνας, όπου αγκυροβολούσαν όλα τα πολεμικά πλοία της (διήρεις), Πηγή: Wikipedia View full είδηση