Ευρώπη: Επισήμως η ταχύτερα θερμαινόμενη ήπειρος στον κόσμο

[Engineer]

Η Ευρώπη είναι η ήπειρος που θερμαίνεται ταχύτερα σε όλον τον πλανήτη και επηρεάζεται σημαντικά από την κλιματική κρίση, σύμφωνα με την έκθεση State of Europe’s Climate 2022, η οποία είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO) και της Υπηρεσίας Copernicus Climate Change Service.

Σύμφωνα με την έκθεση, η Ευρώπη θερμαίνεται δύο φορές πιο γρήγορα από τον παγκόσμιο μέσο όρο από τη δεκαετία του 1980 μέχρι σήμερα, ενώ το 2022 βρέθηκε περίπου 2,3 °C πάνω από τον προβιομηχανικό (1850-1900) μέσο όρο. Το ίδιο έτος, η Ευρώπη ήταν αντιμέτωπη με ακραία ζέστη, ξηρασία και πυρκαγιές, ενώ οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας έφτασαν σε νέα υψηλά επίπεδα, συνοδευόμενες από θαλάσσια κύματα καύσωνα, ενώ το λιώσιμο των παγετώνων ήταν πρωτοφανές.

Το καλοκαίρι του 2022 (από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο) καταγράφηκε νέο ρεκόρ καύσωνα.

Με βάση πληροφορίες της βάσης δεδομένων έκτακτων συμβάντων, οι μετεωρολογικοί, υδρολογικοί και κλιματικοί κίνδυνοι στην Ευρώπη το 2022 είχαν αποτέλεσμα 16.365 θανάτους, ενώ επηρεάστηκε άμεσα η υγεία 156.000 ατόμων. Περίπου το 67% των συμβάντων σχετίζονταν με πλημμύρες και καταιγίδες, ενώ πολύ πιο σοβαρά, όσον αφορά τη θνησιμότητα, ήταν τα κύματα καύσωνα, τα οποία φέρεται να οδήγησαν σε περισσότερους από 16.000 επιπλέον θανάτους.  

Δολοφονικοί οι καύσωνες του 2022

«Το ρεκόρ καύσωνα που βίωσαν οι Ευρωπαίοι το 2022 ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες της αύξησης των θανάτων που σχετίζονται με τον καιρό στην Ευρώπη. Δυστυχώς, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί ένα μεμονωμένο περιστατικό ή μια ιδιομορφία του κλίματος. Η τρέχουσα κατανόηση για το κλιματικό σύστημα και την εξέλιξή του μας πληροφορεί ότι αυτού του είδους τα γεγονότα αποτελούν μέρος ενός μοτίβου που θα κάνει τις ακραίες συνθήκες θερμικής καταπόνησης πιο συχνές και πιο έντονες σε ολόκληρη την περιοχή», δήλωσε ο Δρ Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Copernicus, κατά την παρουσίαση της έκθεσης στο Δουβλίνο.

Σημειώνεται ότι πέρυσι αρκετές χώρες, όπως το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ.

Η μέση ετήσια θερμοκρασία του 2022 για την Ευρώπη ήταν μεταξύ της δεύτερης και της τέταρτης υψηλότερης που έχουν καταγραφεί ποτέ, δηλαδή περίπου 0,79 °C πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020. Από την άλλη, οι βροχοπτώσεις ήταν κάτω από τον όρο σε μεγάλο μέρος της περιοχής το 2022, ενώ ήταν το τέταρτο συνεχόμενο ξηρό έτος στην Ιβηρική Χερσόνησο και το τρίτο συνεχόμενο ξηρό έτος στις ορεινές περιοχές των Αλπεων και των Πυρηναίων.

Η Ευρώπη ξεπερνά όλες τις περιοχές του WMO (Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Σταθμός) στην αύξηση της θερμοκρασίας με ρυθμό διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου όρου από το 1980. Γράφημα: WMO

Οι Αλπεις έχουν πληγεί περισσότερο από το λιώσιμο των πάγων

Σύμφωνα με την έκθεση, εξαιτίας της κλιματικής κρίσης οι παγετώνες της Ευρώπης χάνουν γρήγορα τον όγκο τους, με τις Αλπεις να έχουν πληγεί περισσότερο.

Ειδικότερα, από το 1997 έως το 2022 οι παγετώνες στην Ευρώπη έχασαν όγκο πάγου περίπου 880 κυβικά χιλιοστόμετρα.

Επίσης, πέρυσι, οι παγετώνες στις ευρωπαϊκές Αλπεις γνώρισαν νέο ρεκόρ απώλειας μάζας σε μόνο ένα έτος, που προκλήθηκε, αφενός, από τις πολύ χαμηλές ποσότητες χιονιού το χειμώνα, αφετέρου από το πολύ θερμό καλοκαίρι, αλλά και από την απόθεση σκόνης από τη Σαχάρα. Επίσης, τα τελευταία 25 χρόνια το λιώσιμο των πάγων στην Γροιλανδία έχει συμβάλει κατά περίπου 14,9 χιλιοστά στην παγκόσμια μέση άνοδο της στάθμης της θάλασσας. 

 

Εκτός των παραπάνω, οι μέσες επιφανειακές θερμοκρασίες της θάλασσας σε ολόκληρη την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού ήταν οι θερμότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ, ενώ μεγάλα τμήματα των θαλασσών της περιοχής επηρεάστηκαν από ισχυρούς και ακραίους καύσωνες. Από την άλλη, οι ρυθμοί θέρμανσης της επιφάνειας των ωκεανών, ιδίως στην ανατολική Μεσόγειο, τη Βαλτική, τη Μαύρη Θάλασσα και τη νότια Αρκτική ήταν υπερτριπλάσιοι από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

To 2022 η Γροιλανδία γνώρισε το μεγαλύτερο λιώσιμο παγετώνων του Σεπτεμβρίου εδώ και είκοσι χρόνια. Γράφημα: WMO

Η Νότια Ευρώπη αντιμέτωπη με ακραίες θερμοκρασίες 

Την ίδια ώρα, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες διατάραξαν τη λειτουργία της πυρηνικής ενέργειας παγκοσμίως, χωρίς όμως να αποτελούν τον βασικό παράγοντας αστάθειας.

Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Σταθμός κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη Νότια Ευρώπη, επισημαίνοντας πως τα σενάρια επιδείνωσης του κλίματος δείχνουν πως το συγκεκριμένο τμήμα της Ευρώπης θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπο με τις μεγαλύτερες παγκόσμιες ποσοστιαίες αυξήσεις ακραίων θερμοκρασιών άνω των 40 °C. «Το αποτέλεσμα αυτό, ιδίως για τις πιθανές τοποθεσίες πυρηνικών εργοστασίων στη νότια Ευρώπη, υπογραμμίζει την ανάγκη θέσπισης διατάξεων προσαρμογής που συνδέονται με αυστηρές αναθεωρήσεις ασφαλείας, εάν αποφασιστεί η συνέχιση της λειτουργίας των εργοστασίων», διευκρινίζει ο WMO.

Οι ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις των τριών κύριων αερίων του θερμοκηπίου (CO2, CH₄ και N₂O) έφτασαν σε νέα υψηλά επίπεδα ρεκόρ το 2021 και τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο δείχνουν ότι τα επίπεδα συνέχισαν να αυξάνονται το 2022. Γράφημα: WMO

 

Μόνη ελπίδα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 

Ωστόσο, εν μέσω κλιματικών κρίσεων και προκλήσεων, οι ειδικοί βρίσκουν μια χαραμάδα ελπίδας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, καθώς ξεπέρασαν τα ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για πρώτη φορά το 2022. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια αντιπροσώπευαν το 22,3% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε., ξεπερνώντας τα ορυκτά καύσιμα (20%) και την ενέργεια από άνθρακα (16%). Τα παραπάνω είναι ένα πρώτο καλό βήμα για το περιβάλλον, δεδομένου πως η αυξημένη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Στην έκθεση τονίζεται επίσης πως υπάρχει ιδιαίτερα υψηλό δυναμικό αιολικής ενέργειας στο Αιγαίο πέλαγος και στις ακτές της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. «Η υδροηλεκτρική ενέργεια συνδέεται άμεσα με την τοπογραφία της Ευρώπης», αναφέρεται στην έκθεση και υπενθυμίζεται πως η Ε.Ε. έχει δεσμευτεί να αυξήσει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε τουλάχιστον 42,5% της συνολικής κατανάλωσης έως το 2030.

 

View full είδηση