Μήπως έχουν καταργηθεί οι ασφάλειες τήξης και δεν το ξερω?

[spinalgr1990]

Πηγή: **************************

Αυτόματη VS τήξεως – τι θα βάζατε για γενική;

Πολύ συχνά ακούμε ή αναρωτιόμαστε, για τις γενικές ασφάλειες

σε έναν πίνακα ΕΗΕ, τι είδους ασφάλεια γενική πρέπει να τοποθετούμε. Οι ασφάλειες που συνήθως τοποθετούνται στις ΕΗΕ μικρών απαιτήσεων (εως 100Α) , οπότε μπορούμε να τοποθετήσουμε είτε τήξεως είτε αυτόματες.

Υπάρχουν βέβαια και μεγαλύτερες σε τήξεως που φτάνουν και τα 400Α και παραπάνω, αλλά θα ασχοληθούμε για μικρές ΕΗΕ στο παρόν, έως 100Α

Ας περάσουμε στο τι περιέχει η κάθε ασφάλεια και πως είναι στο εσωτερικό της, καθώς επίσης να δούμε τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του κάθε είδους και θα καταλάβουμε τι ασφάλεια πρέπει να χρησιμοποιούμε…

Αυτόματες ασφάλειες

Τρόπος λειτουργίας αυτόματης ασφάλειας

Είναι κατασκευασμένες στην ουσία από δύο στοιχεία, ένα ηλεκτρομαγνητικό και ένα θερμικό (διμεταλλικό) Το ηλεκτρομαγνητικό στοιχείο κάνει διακοπή σε περίπτωση βραχυκυκλώματος πολύ γρήγορα, ενώ το διμεταλλικό διακόπτει σε περίπτωση υπερεντάσεως με καθυστέρηση μερικών δευτερολέπτων ή και λεπτών, ανάλογα με την υπερένταση.

Πλεονεκτήματα – μειονεκτήματα

Οι αυτόματες ασφάλειες έχουν το πλεονέκτημα ότι όταν καίγονται(πέφτουν) μπορούμε με μια απλή κίνηση να τις επαναφέρουμε. (αφού πρώτα έχουμε εντοπίσει και επισκευάσει την αιτία που την …έριξε!)

Οι αυτόματες ασφάλειες έχουν αρκετά μεγάλη αντοχή σε ζεύξη – απόζευξη, περίπου στις 20000 φορές!!

Κυκλοφορούν διαφόρων τύπων όπως αντοχή σε υπερεντάσεις και βραχυκυκλώματα από 3KA έως 10KA !! Τα οποίο σημαίνει μια ασφάλεια αυτόματη με αντοχή στα 3000Α βραχυκυκλώματος είναι μικρότερης αντοχής και αξιοπιστίας από αυτές που αντέχουν στα 10KA.

Φυσικά οι αυτόματες των 3KA είναι και οικονομικότερες από των 10KA, αλλά για εγκαταστάσεις που ο εγκαταστάτης αλλά και ο ιδιοκτήτης δίνουν βάση στην ποιότητα και ασφάλεια, χρησιμοποιούνται οι μεγαλύτερης αντοχής. Πχ μια αυτόματη ασφάλεια των 3ΚΑ μπορεί να κοστίζει (σήμερα 2017) περίπου στα 5 ευρώ τιμή καταλόγου, ενώ η 10ΚΑ κοστίζει περίπου στα 15ευρώ μπορεί και παραπάνω!

Ένα από τα μειονεκτήματα των αυτόματων ασφαλειών, το οποίο το έχουμε συναντήσει αρκετές φορές θα έλεγα, είναι το κόλλημα σε θέση ΟΝ! Αυτό σημαίνει ότι δεν μας προστατεύει πλέον και το συγκεκριμένο κύκλωμα είναι εκτεθειμένο σε υπερεντάσεις σε σημεία πυρκαγιάς !

Αυτό μπορεί να οφείλεται σε κάμποσους λόγους με κύρια αιτία το καθημερινό άνοιξε κλείσε της ασφάλειας! Ναι, υπάρχουν άνθρωποι, όπου από έλλειψη ενημέρωσης ανοιγοκλείνουν πχ το θερμοσίφωνα από την ασφάλεια. Οι αυτόματες Ασφάλειες δεν είναι κατασκευασμένες να κάνουν τη δουλειά ενός διακόπτη οπότε ΔΕΝ τις χρησιμοποιούμε καν. Τη δουλειά τους θα την κάνουν όταν και μόνο χρειαστεί. Όταν φορτώσουμε το κύκλωμα παραπάνω από την αντοχή της ή αν γίνει βραχυκύκλωμα, είτε στη γραμμή είτε στη συσκευή που έχουμε τροφοδοτήσει.

Ένα άλλο μειονέκτημα των αυτόματων ασφαλειών είναι ότι όσο περνάει ο καιρός και τα ρεύματα που τη διαπερνούν είναι στα όριά της, αυτή χάνει την ονομαστική της αντοχή και σιγά σιγά θα δούμε ότι μπορεί να πέφτει ακόμη και σε πολύ μικρότερα ρεύματα από το ονομαστικό της. Πρόσφατο παράδειγμα είχα σε πελάτη ο οποίος του έπεφτε συνεχώς η γενική αυτόματη των 32Α που είχε στον ηλεκτρικό του πίνακα. Μετρούσαμε και μόλις η ζήτηση ξεπερνούσε τα 18Α έπεφτε!

Ένα τελευταίο (μειονέκτημα και αυτό) όταν καεί ή χαλάσει, πρέπει να έρθει ηλεκτρολόγος να μας την αλλάξει. Δεν μπορούμε να επέμβουμε μόνοι μας.

Οπότε συνοπτικά και απλά, όταν χρησιμοποιούμε αυτόματη ασφάλεια σαν γενική καλό θα είναι, επειδή εκεί μαζεύονται και όλα τα φορτία της ηλεκτρολογικής μας εγκατάστασης, σαν γενική ασφάλεια τουλάχιστον, να χρησιμοποιούμε 6 ή 10ΚΑ που είναι πολύ μεγαλύτερης αντοχής.

Ασφάλειες τήξεως.

Οι ασφάλειες τήξεως ή φυσίγγια, κατασκευάζονται με πολύ απλό τρόπο. Είναι ένα σώμα από πορσελάνη με ένα μεταλλικό νήμα από τη μια άκρη της ως την άλλη, το οποίο στηρίζεται με δύο ‘’τάπες’’ (ας πούμε) μεταλλικές ώστε να κάνει και επαφή για να λειτουργήσει το κύκλωμά μας.

Πλεονεκτήματα – μειονεκτήματα

Πλεονεκτήματα

Η ασφάλεια τήξεως δε θα μας προδώσει ποτέ. Όσα χρόνια και αν περάσουν το νήμα είναι συγκεκριμένο και θα καεί σε συγκεκριμένα ampere.

Αν καεί, την αλλάζουμε μόνοι μας, δε χρειάζεται να καλέσουμε τεχνικό.

Άλλο ένα πλεονέκτημα, ας υποθέσουμε ότι κάνουμε μια εργασία στο σπίτι μας ή στο μαγαζί μας, έχουμε αφαιρέσει λοιπόν και έχουμε κρατήσει στην τσέπη μας το φυσίγγιο (για λόγους ασφαλείας), δε μπορεί σε αυτή την περίπτωση, άλλο πρόσωπο που βρίσκεται στο χώρο μας να πάει και να σηκώσει την ασφάλεια!! Γιατί απλά …..ΔΕ σηκώνεται …αλλά βρίσκεται στην τσέπη μας. Στην περίπτωση της αυτόματης και αν το τρίτο πρόσωπο δεν ήξερε τι κάνυομε, μπορούσε κάλλιστα να πάει στον ηλεκτρικό πίνακα και απλά να σηκώσει την ασφάλεια! Καταλαβαίνετε ότι αν κάνατε μια εργασία τότε σε υπόγειο ας πούμε και ο τρίτος δεν ήξερε, τότε……

Το νήμα αντέχει σε συνεχείς υπερφορτίσεις στα όριά του. Βέβαια κάποια στιγμή θα καεί κι αυτό, αλλά μικρό το κακό, αν έχουμε προνοήσει να έχουμε μερικές στην αποθήκη μας, της αλλάζουμε σε λίγα δευτερόλεπτα και είμαστε εντάξει. (αφού έχει βρεθεί η αιτία που την έκαψε)

Το μειονέκτημα αυτών των ασφαλειών είναι ότι καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο στον ηλεκτρικό μας πίνακα.

Άλλον ένα μειονέκτημα είναι ότι όταν καεί, τρέχουμε βραδιάτικο να βρούμε τέτοια ασφάλεια να την αλλάξουμε (αν δεν έχουμε προνοήσει να έχουμε μερικές στο χώρο μας)

Αν δεν έχουμε καβάτζα μερικές, υπάρχει και άλλος τρόπος να επανέλθει το ρεύμα στο χώρο μας , κάτι το οποίο πολύ κακώς κάνουν πολλοί καταναλωτές. Ανοίγουν τα δύο πώματα (τάπες που είπαμε και πριν) και αντικαθιστούν το νήμα που έχει μέσα με οποιοδήποτε σύρμα ή καλώδιο που θα βρούν μπροστά τους. Κατά συνέπεια να αλλάξει η ονομαστική της αντοχή σε υπερεντάσεις και σε κάποιες περιπτώσεις (ανάλογα με το σύρμα που έβαλε ο καταναλωτής) να είναι πχ: Αντί 35Α να ξεπερνάει και τα 100. Αποτέλεσμα; Μπορεί ακόμη και πυρκαγιά!!

Αρα για να καταλήξουμε,

Αυτόματη ασφάλεια ως γενική σε ηλεκτρικό πίνακα τοποθετούμε με όσο μεγαλύτερη ονομαστική αντοχή σε βραχυκυκλώματα, ή 6ΚΑ ή 10ΚΑ, για μεγαλύτερη αντοχή στο χρόνο

Τήξεως χρησιμοποιούμε ως γενική, όταν έχουμε χώρο στον πίνακα και … ξέρουμε από αυτά! Και έχουμε προνοήσει να έχουμε μερικές κρυμμένες ώστε αν καεί να την αλλάξουμε εύκολα.

Επίσης, από τη στιγμή που προβλέπονται και οι δυό από κανόνες ΕΗΕ μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όποια θέλουμε ακόμη και βάση γούστου!

Edited May 27, 2025 at 04:38 μμ by Didonis

[nikoskourtis]

Ως πραγματογνώμωνας που υπήρξα σε φωτιές κτιρίων δε βρήκα ποτέ έναν πίνακα που να είναι απόλυτα σωστός.

Για να βάλεις γενική ασφάλεια σε έναν πίνακα πρέπει να υπολογίσεις το μέγιστο ρεύμα βραχυκυκλωσης. Για το αν θα σε καλύψει μικροαυτοματος 6kA ;ή 10kA πρέπει να γίνει υπολογισμός με ακρίβεια και πραγματικά δεδομένα. 

Επειδή είναι μια επίπονη διαδικασία εγώ προτείνω πάντα τηκτο ή διακόπτη ισχύος. Ο Διακόπτης ισχύος είναι ακριβός για μικρές εγκαταστάσεις οπότε  πας σε τηκτό.

Το πρόβλημα με το τηκτό είναι ότι σε φωνάζουν συχνά για να αλλάξεις μια ασφάλεια και το χειρότερο ότι μόνοι τους βραχυκυκλώνουν την ασφάλεια με αλουμινόχαρτα και σύρματα. Εγώ λοιπόν για να αποφύγω αυτό το φαινόμενο εφαρμόζω το εξείς: Τηκτό + μικροαυτόματος. Πάντα το τηκτό παρα;άνω αμπερ απ το μικροαυτόματο. Στο 99% των περιπτώσεων θα κόψει ο μικροαυτόματος. Στο 1% βραχυκυκλώματος  πολλών κΑ που ξεπερνούν την ικανότητα του μικροαυτόματου σε καλύπτει το τηκτό. 

[nikoskourtis]

On 26/4/2025 at 10:42 ΜΜ, spinalgr1990 said:

Πηγή: electricalnews.gr

Οπότε συνοπτικά και απλά, όταν χρησιμοποιούμε αυτόματη ασφάλεια σαν γενική καλό θα είναι, επειδή εκεί μαζεύονται και όλα τα φορτία της ηλεκτρολογικής μας εγκατάστασης, σαν γενική ασφάλεια τουλάχιστον, να χρησιμοποιούμε 6 ή 10ΚΑ που είναι πολύ μεγαλύτερης αντοχής.

ι

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η παραπληροφόρηση και η ημιμάθεια: Ρώτησα κάποτε έναν πωλητή γνωστής αλυσίδας καταστημάτων ηλεκτρολογικου υλικού γιατί έχει μεγάλη διαφορά η τιμή πώλησης του μικροαυτοματου χαρακτηριστικής Β με D ή Κ και έλαβα την απάντηση ότι οι D και Κ είναι καλύτεροι μικροαυτόματοι. Σα να έλεγε ότι στον πελάτη που πληρώνει καλά βάζουμε D και K ενώ στο λαουτζίκο βάζουμε Β.

Η επιλογή μικροαυτόματου 3kA, 6kA, 10kA δεν έχει να κάνει με την αντοχή στο χρόνο αλλά με το αναμενόμενο μέγιστο ρέύμα βραχυκύκλωσης. Αν εμφανιστεί ρεύμα βραχυκύκλωσης 10kA, ο μικροαυτόματος 6kA μπορεί να κολλήσει και να μην διακόψει το κύκλωμα.

Ακόμα και ο μικρ/τος 10kA δεν είναι σίγουρο οτι ασφαλίζει την οποιαδήποτε οικιακή εγκατάσταση (βιομηχανική δεν το συζητώ).  Πρέπει να γίνει υπολογισμός. Έτσι μην είσαστε σίγουροι οτι βάζοντας 10kA έχετε το κεφάλι σας ήσυχο και κάνατε μια σωστή εγκατάσταση...

Edited April 28, 2025 at 01:04 μμ by nikoskourtis

[spinalgr1990]

[ΝΙΚΟΣΤΡΙ]

On 5/5/2025 at 4:55 ΜΜ, spinalgr1990 said:

 

Πρως τι οι λατινικοί χαρακτήρες?

[MrShyEngineer]

Οι ασφάλειες τήξεως τύπου gG δεν είναι προαιρετικές, αλλά επιβάλλονται. Είναι οι μόνες που διαθέτουν πραγματικά υψηλή διακοπτική ικανότητα. Γενικά, είναι πρακτικά άχρηστες όσον αφορά την προστασία από υπερεντάσεις, καθώς ακόμη και για να ενεργοποιηθούν στο 2×In απαιτείται υπερβολικά μεγάλος χρόνος. Ωστόσο, αποτελούν τον μοναδικό αξιόπιστο τρόπο εξασφάλισης διακοπής σε περίπτωση πραγματικού βραχυκυκλώματος.

Επιπλέον, η μέγιστη τιμή του ρεύματος βραχυκυκλώσεως δεν μας λέει τίποτα από μόνη της. Αυτό που έχει σημασία είναι η ισοδύναμη θερμική ενέργεια, που δίνεται από τη σχέση I²t, και συγκρίνεται με τις προδιαγραφές της ασφάλειας. Έτσι διαστασιολογούνται στην πράξη.

Στη διπλωματική μου, τα fusible links του SPD είναι διαστασιολογημένα με αυτόν ακριβώς τον τρόπο.