Λειψυδρία στην Ευρώπη: Τα ποσοστά ανά χώρα, οι επιπτώσεις και λύσεις

[Engineer]

Το νερό είναι ένας απαραίτητος πόρος - όχι μόνο για τη δημόσια υγεία, το περιβάλλον και τα οικοσυστήματά του, αλλά και για την παραγωγή ενέργειας, τη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια. Όσο σημαντικό κι αν είναι, το νερό δεν είναι ένας ανεξάντλητος πόρος και πρέπει να προστατεύεται από τη ρύπανση και την υπερεκμετάλλευση.

Οι σύνθετες προκλήσεις σχετικά με το νερό επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη την Ευρώπη. Ζητήματα όπως η σπανιότητα, η ρύπανση και οι αυξανόμενοι κίνδυνοι από πλημμύρες και ξηρασίες δεν περιορίζονται πλέον σε απομονωμένες περιοχές.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπέβαλε φιλόδοξες προτάσεις για τον μετριασμό αυτών των προκλήσεων σε μια έκθεση σχετικά με την επικείμενη ευρωπαϊκή στρατηγική για την ανθεκτικότητα των υδάτων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ανθεκτικότητα στο Νερό πριν από το καλοκαίρι του 2025.

Λειψυδρία στην Ευρώπη: επιπτώσεις και λύσεις

Η έλλειψη υδάτινων πόρων είναι ένα από τα πιο πιεστικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι. Έως και το 34% του πληθυσμού της ΕΕ και το 40% της επικράτειάς της αντιμετώπισαν εποχιακή λειψυδρία το 2022. Στη Νότια Ευρώπη, έως και το 70% του πληθυσμού υφίσταται λειψυδρία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Πληροφοριακό γράφημα για τη λειψυδρία στην Ευρώπη

Ο Δείκτης Εκμετάλλευσης Νερού Plus (WEI+) μετρά την κατανάλωση νερού ως ποσοστό των ανανεώσιμων πόρων γλυκού νερού για μια δεδομένη περιοχή και περίοδο. Ο παραπάνω χάρτης δείχνει ότι η Κύπρος αντιμετώπισε τα μεγαλύτερα προβλήματα διαθεσιμότητας νερού μεταξύ όλων των χωρών της ΕΕ το 2022, ακολουθούμενη από τη Μάλτα και τη Ρουμανία.

Ωστόσο, οι ετήσιοι υπολογισμοί του WEI+ σε εθνικό επίπεδο δεν αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι οι υδάτινοι πόροι ενδέχεται να είναι ανεπαρκείς σε ορισμένες περιοχές κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων εποχών.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, μια χώρα αντιμετωπίζει «υδάτινη πίεση» όταν οι ετήσιοι υδάτινοι πόροι της είναι κάτω από 1.700 m³ ανά κάτοικο. Χώρες όπως η Κύπρος, η Μάλτα, η Πολωνία και η Τσεχία αντιμετωπίζουν χρόνια υδάτινη πίεση.

30% των Ευρωπαίων που επηρεάζονται από την έλλειψη νερού κάθε χρόνο

Πηγή: https://www.eea.europa.eu/en/analysis/publications/europes-state-of-water-2024?activeTab=12807558-bd9c-4df7-b03e-1fc91154d58f

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (EEA), περίπου το 20% της ευρωπαϊκής επικράτειας και το 30% του πληθυσμού επηρεάζονται από την έλλειψη νερού κάθε χρόνο.

Οι ευρωβουλευτές ζητούν δεσμευτικούς στόχους για την αποδοτικότητα των υδάτων που να καλύπτουν όλες τις χρήσεις του νερού, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας, της γεωργίας και των νοικοκυριών.

Οι προτεινόμενες λύσεις περιλαμβάνουν την υιοθέτηση πιο βιώσιμων γεωργικών μοντέλων, με τη βοήθεια καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων, την παροχή κινήτρων για πρακτικές επαναχρησιμοποίησης νερού, τη μείωση της ρύπανσης και της ζήτησης νερού.

Ρύπανση των υδάτων: οι κύριες απειλές και πώς να τις αποτρέψουμε

Τα προβλήματα με τα ύδατα στην ΕΕ δεν περιορίζονται στην ποσότητα, αλλά σχετίζονται και με την ποιότητα. Το 2021, μόνο το 37% των επιφανειακών υδάτων της Ευρώπης είχαν επιτύχει «καλή» ή «υψηλή» οικολογική κατάσταση, ενώ μόλις το 29% πληρούσε την «καλή» χημική κατάσταση, σύμφωνα με τον ΕΟΠ. Μια καλή οικολογική και χημική κατάσταση υποδηλώνει ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα δεν έχει επηρεάσει σημαντικά ένα επιφανειακό υδάτινο σύστημα.

Οι κύριοι ρύποι των υδάτων περιλαμβάνουν βιομηχανικά χημικά, όπως βαρέα μέταλλα και επίμονες επιβλαβείς ουσίες γνωστές ως «έμμονοι ρύποι», χημικά που χρησιμοποιούνται στη γεωργία και καταλήγουν σε ποτάμια, λίμνες και άλλα ύδατα, καθώς και αναδυόμενους ρύπους όπως τα μικροπλαστικά.

Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για την αντιμετώπιση της ρύπανσης των υδάτων (όπως η οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα και η οδηγία για το πόσιμο νερό) πρέπει να εφαρμόζεται και να επιβάλλεται καλύτερα. Προσθέτουν ότι η ΕΕ πρέπει να μειώσει περαιτέρω τη ρύπανση από χημικά, φαρμακευτικά προϊόντα, βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, μικροπλαστικά, χημικά φυτοφάρμακα και λιπάσματα.

Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να προτείνει τη σταδιακή κατάργηση των «έμμονων ρύπων» σε καταναλωτικά αγαθά που έχουν αποδειχθεί ανησυχητικές για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, καθώς και την επικαιροποίηση των ορίων για αυτές τις χημικές ουσίες στο πόσιμο νερό.

Περισσότερες πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα σχετικά με το πώς η ΕΕ θέλει να αποτρέψει τη ρύπανση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων

Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής

Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τα προβλήματα ύδρευσης στην Ευρώπη. Οι ακραίες θερμοκρασίες, οι παρατεταμένες ξηρασίες και οι καταστροφικές πλημμύρες βλάπτουν τα οικοσυστήματα και την ανθρώπινη υγεία και προκαλούν σημαντικές διαταραχές στις οικονομικές δραστηριότητες.

Περισσότερες πληροφορίες

Δείτε τον χάρτη μας για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη

Μέχρι τα μέσα του αιώνα, η συχνότητα και η ένταση των καυσώνων και της ξηρασίας προβλέπεται να αυξηθούν στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης.

Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος

 

Επιπτώσεις της ξηρασίας στα οικοσυστήματα στην Ευρώπη

 

Πηγή "Μέχρι τα μέσα του αιώνα, η συχνότητα και η ένταση των καυσώνων και της ξηρασίας προβλέπεται να αυξηθούν στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης."Ανοίγει σε νέο παράθυρο

Οι ευρωβουλευτές προτείνουν επείγοντα μέτρα για την άμβλυνση των επιπτώσεων της ξηρασίας, όπως μεγαλύτερη επαναχρησιμοποίηση λυμάτων, αυξημένη εξοικονόμηση νερού στους κτιριακούς και βιομηχανικούς τομείς και βελτιωμένη αποδοτικότητα των υδάτων στη γεωργία. Οι επενδύσεις σε τεχνικές αποθήκευσης νερού είναι επίσης κρίσιμες για τη διατήρηση των αποθεμάτων νερού κατά τη διάρκεια των περιόδων ξηρασίας.

Για να βοηθήσει στον μετριασμό των κινδύνων πλημμύρας, η έκθεση προτείνει λύσεις βασισμένες στη φύση, όπως η αποκατάσταση υγροτόπων και η δημιουργία πράσινων ζωνών προστασίας.

Περισσότερες πληροφορίες

Μάθετε περισσότερα για τα μέτρα της ΕΕ για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής

Κοινοί υδάτινοι πόροι: διασυνοριακή συνεργασία

Πολλά ποτάμια και λίμνες της Ευρώπης μοιράζονται από πολλές χώρες, γεγονός που καθιστά απαραίτητη τη διασυνοριακή διαχείριση των υδάτων.

Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι η ανθεκτικότητα στο νερό πρέπει να αποτελεί κοινή ευρωπαϊκή προσπάθεια και ότι η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίσει την περιφερειακή και διακρατική αλληλεγγύη μέσω συντονισμένων πολιτικών για το νερό και διευκολύνοντας τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Οι επενδύσεις σε υποδομές ύδρευσης και έξυπνα συστήματα παρακολούθησης είναι απαραίτητες για την παρακολούθηση της ποιότητας και της χρήσης του νερού σε πραγματικό χρόνο. Ως εκ τούτου, οι ευρωβουλευτές προτείνουν ένα ξεχωριστό και ειδικό ταμείο στον επερχόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, αρχής γενομένης από το 2028, για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας στο νερό στις περιοχές που κινδυνεύουν περισσότερο από λειψυδρία.

Έξυπνη διαχείριση νερού: τεχνολογίες για ένα βιώσιμο μέλλον

Οι σύγχρονες προκλήσεις απαιτούν σύγχρονες λύσεις. Οι αναδυόμενες τεχνολογίες μπορούν να συμβάλουν στον μετασχηματισμό της διαχείρισης των υδάτων και να κάνουν τη χρήση του νερού πιο βιώσιμη.

Οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να επενδύσει σε λύσεις τεχνητής νοημοσύνης (AI), αισθητήρες για την παρακολούθηση της ποιότητας και της ποσότητας του νερού σε πραγματικό χρόνο, έξυπνη άρδευση και τεχνολογίες για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των υδάτων.

Η επεξεργασία λυμάτων μπορεί επίσης να επωφεληθεί από προηγμένες διαδικασίες επεξεργασίας που επιτρέπουν υψηλότερα ποσοστά επαναχρησιμοποίησης του νερού τόσο σε αστικές όσο και σε αγροτικές περιοχές.

Περισσότερες πληροφορίες

• Ενημερωτικό δελτίο για την προστασία και τη διαχείριση των υδάτων
• Podcast του EPRS - «Τι θα γινόταν αν η Ευρώπη αντιμετώπιζε έλλειψη νερού;»Ανοίγει σε νέο παράθυρο
• Ενημέρωση EPRS - «Τι θα γινόταν αν η Ευρώπη αντιμετώπιζε έλλειψη νερού;»

View full είδηση