Σε δύο ταχύτητες η ελληνική αγορά ακινήτων - Ξένες επενδύσεις και η εγχώρια «μάχη» για προσιτή στέγη

[Engineer]

Σε μια αγορά ακινήτων που επιδεικνύει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, η πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής Real Estate & Development του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου για το Α’ Εξάμηνο του 2025 αποτυπώνει ένα σκηνικό δυναμικής ανάπτυξης, συνοδευόμενο όμως από κρίσιμες προειδοποιήσεις.

Το real estate συνεχίζει να αποτελεί ισχυρό πόλο έλξης, κυρίως λόγω του τουριστικού ρεύματος και της ισχυρής ζήτησης από το εξωτερικό, αλλά τα σύννεφα της νομοθετικής ασάφειας, του κόστους κατασκευής και, κυρίως, της μη προσιτής κατοικίας, πυκνώνουν.

Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Επιτροπής, κ. Λευτέρη Σικαλίδη, η μελέτη δίνει μια «νηφάλια και τεκμηριωμένη» εικόνα, τονίζοντας πως η αγορά βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο ισορροπίας, καλούμενη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του κόστους και της διαθεσιμότητας. Σύμφωνα με την έκθεση, τα ξενοδοχεία, οι κατοικίες και τα εξοχικά αποτέλεσαν το βασικό τριπλό άξονα της αγοράς με θετικό πρόσημο. Ωστόσο, η έκθεση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις τιμές των κατοικιών, τις οποίες χαρακτηρίζει υπερτιμημένες. Παράλληλα, οι βιομηχανικοί χώροι σημείωσαν αξιοσημείωτη πτώση στις αξίες.

Μοχλοί της ανάπτυξης ήταν η αδιάλειπτη ζήτηση από ξένους επενδυτές για κατοικίες, η κατακόρυφη άνοδος του τουρισμού και τα έργα αστικής αναμόρφωσης.

Οι αστερίσκοι της αγοράς και ο δρόμος του β΄εξαμήνου

Παρά το θετικό momentum, η αγορά παλεύει με τρία μείζονα ζητήματα: την ασάφεια των οικοδομικών κανονισμών (βλ. ΝΟΚ), την εκτίναξη του κόστους κατασκευής και τη σοβαρότατη δυσκολία του μέσου ελληνικού νοικοκυριού να βρει προσιτή στέγη, καθώς οι αυξήσεις στα έξοδα στέγασης είναι συνεχείς και δυσβάσταχτες. Το ζήτημα της προσιτής κατοικίας παραμένει έντονο, με τους υψηλούς ρυθμούς αύξησης του κόστους στέγασης να καθιστούν αδύνατη τη συμπόρευση για το μέσο ελληνικό νοικοκυριό.

Αναφορικά με το β΄εξάμηνο, τα ξενοδοχεία, οι εξοχικές κατοικίες και τα γραφεία αποτελούν τους βασικούς λόγους αισιοδοξίας. Αντιθέτως, πιο συγκρατημένες ή αρνητικές επιδόσεις αναμένονται για τους βιομηχανικούς χώρους, τα εμπορικά καταστήματα και τα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Η θετική προοπτική βασίζεται στη διατήρηση της πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας, στη μεγάλη ζήτηση από ξένους επενδυτές και στην προώθηση μεγάλων αναπτυξιακών έργων. Ταυτόχρονα, κρίσιμη παράμετρος είναι η προσέλκυση νέων θεσμικών διεθνών επενδυτών και η διευκόλυνση μεγάλων εξαγορών μέσω χαμηλότερου κόστους κεφαλαίου.

Τέλος, η έκθεση προειδοποιεί ότι τα προβλήματα της αγοράς επισκιάζονται από την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού στον κατασκευαστικό κλάδο, πέρα από τα ήδη γνωστά ζητήματα υψηλού κόστους και νομοθετικής αβεβαιότητας.

View full είδηση

[BAS]

To κόστος κατασκευής δεν προβλέπεται να μειωθεί, αφού η κρίση οδήγησε στο κλείσιμο πολλών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα η αγορά να είναι σε λίγα χέρια, τα υλικά σχεδόν όλα εισαγόμενα, ενώ ταυτόχρονα η έξοδος από το επάγγελμα πολλών οικοδόμων και η μη ένταξη σε αυτό νέων για πολλά χρόνια, έχει οδηγήσει σε υψηλά μεροκάματα. 

Ταυτόχρονα η διαθέσιμη γη είναι περιορισμένη, οπότε ο συνδυασμός αυτός οδηγεί στο να γίνονται κατασκευές μόνο σε πολύ ακριβές περιοχές, ενώ πια και οι κατασκευαστές δεν είναι οι μικρομεσαίοι που ήταν στο παρελθόν, αλλά μεγάλες εταιρείες, ελληνικές και ξένες με μεγάλη οικονομική άνεση και εύκολη πρόσβαση σε δανεισμό από την Ελλάδα ή και το εξωτερικό. 

Αρα η έννοια της προσιτής στέγης για καινούργια σπίτια είναι ανύπαρκτη. 

Ισως θα έπρεπε να εξεταστεί ένας εξορθολογισμός στο θέμα των αυθαιρέτων με απλοποίηση της διαδικασίας, ειδικά για κτίρια με ΓΟΚ 55 και ΓΟΚ 73 που έχουν άλλη λογική και οι εσωτερικές τροποποιήσεις εκείνες τις εποχές ήταν συνήθεις χωρίς αλλαγή της αδείας, αφού το περίγραμμα του κτιρίου ήταν δεδομένο και δεν άλλαζε. 

Τέλος θα πρέπει να εξεταστεί η μονομερής δυνατότητα των ιδιοκτητών να χωρίζουν τα διαμερίσματα τους σε μικρότερα, πρακτική που γινόταν στις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης εδώ και 50-60-70 χρόνια, η οποία δυνατότητα θα επιτρέψει την διάθεση στην αγορά περισσότερων προσιτών διαμερισμάτων. 

Θα πρέπει να προβλεφθεί μία ειδική άδεια, που θα έχει αρχιτεκτονικές και μελέτες ύδρευσης αποχέτευσης και βέβαια δηλώσεις ότι δεν θίγεται ο Φ.Ο. , ενώ θα προβλέπεται μονομερώς η διάνοιξη εισόδου στον κοινόχρηστο διάδρομο, ενώ θα έχουμε αντλία θερμότητας για κλιματισμό και για τυχόν εξωτερική θερμοπρόσοψη, υπάρχει ήδη δυνατότητα και ίσως και κάποια μέριμνα για διάνοιξη ανοιγμάτων στις όψεις με πλειοψηφία άνω του 50 %.

Υπάρχουν πολλά μεγάλα διαμερίσματα σε παλιές πολυκατοικίες άνω των 120 τμ που είναι δύσκολα για ενοικίαση, ή για πώληση λόγω του μεγέθους τους και του κόστους ανακαίνισης τους, που με αυτόν τον τρόπο θα γίνονταν 2 ή και 3 μικρότερα διαμερίσματα, που θα έδιναν λύσεις στέγασης, ενώ σήμερα μένουν κλειστά.