Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    404 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      «Forum Κυκλικών Πόλεων»: Διευρύνεται η πρωτοβουλία

      GTnews

      Διευρύνεται η πρωτοβουλία: «Forum Κυκλικών Πόλεων», η οποία αφορά στη διαχείριση αποβλήτων ως πόρων, ώστε να διατηρούνται στην οικονομία για να επαναχρησιμοποιούνται επανειλημμένως. Οι αρμόδιες Γενικές Γραμματείες των Υπουργείων Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, υπέγραψαν Σύμφωνο Συνεργασίας.
      Ειδικότερα, η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων και η Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος & Υδάτων (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας), υπέγραψαν Σύμφωνο Συνεργασίας με την Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας (Υπουργείο Ανάπτυξης), την Γενική Γραμματεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων) και την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης).
      Η υπογραφή του Συμφώνου Συνεργασίας πραγματοποιήθηκε σε ειδική τελετή στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αντικείμενο του εν λόγω Συμφώνου είναι η συμμετοχή αυτών των τριών Γραμματειών των ισάριθμων Υπουργείων στην πρωτοβουλία, με σκοπό τη συμβολή τους στην προσπάθεια να επιταχυνθεί η μετάβαση στην κυκλική οικονομία, σε ένα μοντέλο με μηδενικά απόβλητα.
      Υπενθυμίζεται πως οι δύο Γραμματείες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΓΓ Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων και ΓΓ Φυσικού Περιβάλλοντος & Υδάτων) μαζί με την ΓΓ Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ και την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) ανέλαβαν τον Μάιο του 2023, υπό τον συντονισμό του επιστημονικού σωματείου της Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΣΔΑ), την κοινή πρωτοβουλία να ιδρύσουν το «Forum Κυκλικών Πόλεων» (www.circularcitiesforum.org). Τότε, είχαν υπογράψει αντίστοιχο Σύμφωνο Συνεργασίας με 9 αυτοδιοικητικούς, παραγωγικούς, επιστημονικούς, περιβαλλοντικούς και ακαδημαϊκούς φορείς.
      Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, υλοποιούνται 14 δράσεις για τη μετάβαση της διαχείρισης των αποβλήτων και των επιχειρήσεων (βιομηχανία, βιοτεχνία, εμπόριο) στην κυκλική οικονομία. Μέσα στην άνοιξη του 2024 προγραμματίζεται η «4η  Σύνοδος Forum Κυκλικών Πόλεων», η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Ηράκλειο Κρήτης.
      Στόχος όλων των φορέων είναι να συνεργαστούν, ώστε να συμβάλλουν με κοινές προτάσεις πολιτικής και εφαρμογής στην επίτευξη των παρακάτω, ευρύτερων στόχων:
      Στην επιτάχυνση της μετάβασης των πόλεων σε κυκλικά μοντέλα διαχείρισης αποβλήτων Στην προώθηση της συνεχούς ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και της καινοτομίας για την παραγωγή προϊόντων με χαμηλό αποτύπωμα, τη μετατροπή των καταναλωτών σε υπεύθυνους χρήστες με κίνητρα και την ανάπτυξη τεχνολογιών-λύσεων κυκλικής διαχείρισης των πόρων Στη δικτύωση με άλλους φορείς, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, για την ανάπτυξη και ανταλλαγή καλών πρακτικών για μια κυκλική οικονομία
      Περισσότερα...

      579 • 0

    2. Αρθρογραφία

      «Ακραία καιρική κανονικότητα» – Τροπικές νύχτες, άνοδος της θερµοκρασίας, πυκνότεροι καύσωνες

      Engineer

      Αύξηση της θερμοκρασίας στην Ελλάδα μέχρι τα μέσα του αιώνα από 2 έως και 3,4 βαθμούς Κελσίου, συχνότερα θερμά επεισόδια, καύσωνες και τροπικές νύχτες τα καλοκαίρια, ξηρασία και πίεση στην αγροτική παραγωγή, δυσφορία στους τουριστικούς προορισμούς, μεγάλη κατανάλωση ενέργειας για ψύξη. Το κοντινό μέλλον της κλιματικής αλλαγής περιγράφεται συγκεκριμένα από τη νέα έρευνα της διαΝΕΟσις, που παρουσιάζει η «Κ». Το πιο σημαντικό είναι πως δεν μένει στις αρνητικές επισημάνσεις, αλλά αναζητάει τα «πράσινα» μονοπάτια και δρόμους για να αναστραφεί και να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση.
      Τα έντονα και ακραία καιρικά φαινόμενα, που πυκνώνουν, τροφοδοτούν την ανησυχία και τη συζήτηση για την κλιματική αλλαγή. Μια πολύ ουσιαστική συνεισφορά στην κατανόηση των τάσεων αποτελεί η έρευνα «Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα», που διεξήχθη από επιστημονική ομάδα υπό τον συντονισμό του καθηγητή του ΕΚΠΑ Κώστα Καρτάλη. Η έρευνα μελετάει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πρωτογενή παραγωγή και στον τουρισμό, καθώς και τη ζωή στις πόλεις στις επόμενες δεκαετίες (και όχι στο απόμακρο μέλλον), σε δύο περιόδους: 2026-2045 και 2046-2065. Οι ερευνητές στην ογκώδη μελέτη τους χώρισαν την Ελλάδα σε 850 τετράγωνα με πλευρές 12,5Χ12,5 χιλιομέτρων. Με εργαλείο τρία από τα σενάρια της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (ΙPCC) εξέτασαν 21 κλιματικούς δείκτες για τις 850 περιοχές δημιουργώντας ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό της χώρας, με συγκεκριμένες προβλέψεις για κάθε τετράγωνο.
      Οι τρεις περιπτώσεις
      Τα τρία σενάρια που χρησιμοποιούνται είναι το RCP 2.6 (αισιόδοξο), που προβλέπει άνοδο της μέσης θερμοκρασίας της Γης έως 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100, το RCP 4.5 (μεσαίο), σύμφωνα με το οποίο η αύξηση αγγίζει τους 3 βαθμούς, και το RCP 8.5 (δυσμενές), με δραματική αύξηση της θερμοκρασίας έως και 5 βαθμούς (σε κάποιες περιοχές) μέχρι το 2100.
      Η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας της χώρας αφήνει πολύ πιο έντονο αποτύπωμα μέσα στις ελληνικές τσιμεντουπόλεις, σε συνδυασμό με το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Στην Αθήνα, η μέση θερμοκρασία στο ευρύτερο πολεοδομικό συγκρότημα θα ανέβει στους 17 βαθμούς Κελσίου σύμφωνα με το ευνοϊκό σενάριο ή θα αγγίξει τους 18° C με το δυσμενές, από 15,6° C που ήταν την περίοδο 1971-2000. Αυτή η άνοδος μεταφράζεται σε ακόμα πυκνότερους καύσωνες και «θερμά επεισόδια». Την περίοδο 1971-2000 στο κέντρο της Αθήνας σημειώνονταν κατά μέσον όρο 1,4 «θερμά επεισόδια» το έτος. Την ερχόμενη 25ετία, ακόμα και με το καλύτερο σενάριο, θα έχουμε κατά μέσον όρο έξι. Με το μεσαίο σενάριο θα έχουμε πάνω από εννιά! Στην Πάτρα και στην Καλαμάτα, με το πιο απαισιόδοξο σενάριο, η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας τους καλοκαιρινούς μήνες θα ξεπεράσει τους 3 βαθμούς! Η μεγάλη αύξηση των ημερών με θερμοκρασίες άνω των 37° C και των «τροπικών νυχτών» (όπου το θερμόμετρο δεν πέφτει κάτω από τους 20° C) έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, καθώς συνδέεται με τάσεις ανόδου της θνησιμότητας και των καρδιαγγειακών παθήσεων.
      Στον αγροτικό τομέα υπάρχει η εκτίμηση πως για πολλές καλλιέργειες η βλαστική περίοδος θα επιμηκυνθεί, «διαμορφώνοντας ευνοϊκότερες συνθήκες καλλιέργειας σε όλη την Ελλάδα». Θα δημιουργηθούν όροι για την ανάπτυξη κάποιων καλλιεργειών, όπως το βαμβάκι (λόγω αυξημένων θερμοκρασιών). Συνολικά, όμως, οι συνέπειες στον αγροτικό τομέα θα είναι αρνητικές. Μείωση βροχοπτώσεων και εδαφικής υγρασίας, αύξηση ημερών με πολύ υψηλές θερμοκρασίες. 

      Τα υδάτινα αποθέματα
      Οι περισσότερες καλλιέργειες και η κτηνοτροφία θα επηρεαστούν αρνητικά κυρίως στο Ηράκλειο, στην Ηλεία, στην Κορινθία και στη Λάρισα. Η καλλιέργεια ζωοτροφών θα έχει μειωμένη απόδοση και μεγαλύτερες απαιτήσεις για νερό. Συνολικά το ζήτημα της σωστής διαχείρισης των διαθέσιμων πόρων και ειδικά του νερού αναδεικνύεται σε κρίσιμο.
      Και στον τουριστικό τομέα, μια πρώτη, επιπόλαιη ανάγνωση των δεδομένων μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα πως η κλιματική αλλαγή λειτουργεί θετικά, προκαλώντας επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, με καλοκαιρινές συνθήκες από Μάιο έως Σεπτέμβριο. Ομως, η ολοένα και συχνότερη εμφάνιση επεισοδίων καύσωνα θα χειροτερεύει δραστικά την τουριστική εμπειρία στην Ελλάδα.
        Οι ερευνητές επέλεξαν 91 τουριστικές περιοχές, χωρισμένες σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με το αν είναι πολύ ανεπτυγμένες (π.χ. Μύκονος, Σαντορίνη, Ρόδος, Χερσόνησος Ηρακλείου), απλά ανεπτυγμένες (Μονεμβασιά, Ναύπλιο, Σύρος) ή αναπτυσσόμενες (Κάρπαθος, Αιδηψός, Κύθηρα, Παξοί). Το συμπέρασμα είναι πως με το δυσμενές σενάριο, στις 52 από αυτές τις περιοχές η αύξηση της θερμοκρασίας μέχρι τα μέσα του αιώνα θα ξεπεράσει τους 2,5 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με την περίοδο 1971-2000.
      Στη μελέτη υπολογίζεται πως σήμερα η μέση Ελληνίδα ή ο μέσος Ελληνας εκπέμπει επτά τόνους διοξειδίου του άνθρακα ανά έτος, ποσότητα που πρέπει να μειωθεί στους τρεις τόνους μέχρι το 2030, σύμφωνα με τον στόχο της Ε.Ε. για μείωση των εκλύσεων κατά 55%. Μερικά πράγματα μπορούν να γίνουν από τους πολίτες ξεχωριστά, όπως για παράδειγμα η αποφυγή χρήσης αεροπλάνου (ειδικά για κοντινές αποστάσεις) καθώς και η σωστή χρήση του Ι.Χ. αυτοκινήτου. Υπολογίζεται πως οι μετακινήσεις με Ι.Χ. αυτοκίνητα και τα αεροπορικά ταξίδια ευθύνονται έως και για τις μισές εκλύσεις CO2 του καθενός μας. Ενας πολίτης που ταξιδεύει τέσσερις φορές τον χρόνο Αθήνα – Θεσσαλονίκη μετ’ επιστροφής με το αεροπλάνο εκλύει 1,28 τόνους ισοδύναμου CO2. Το ίδιο ταξίδι με τρένο προκαλεί μόνο 0,28 τόνους ισοδύναμου CO2 κατ’ άτομο.
      Τι δέον γενέσθαι
      Αλλά η μεγάλη, η κρίσιμη μείωση των εκπομπών δεν μπορεί να έρθει από επιλογές συνειδητοποιημένων πολιτών σε προσωπικό επίπεδο (όσο χρήσιμες κι αν είναι), αλλά από συνολικές παρεμβάσεις σε επίπεδο πολιτικής. Με αλλαγή του μείγματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με διαρκή ενίσχυση των ΑΠΕ, με ενεργειακά αποδοτικά κτίρια και υποδομές, με βαθιές αλλαγές σε βιομηχανία, κατανάλωση, κτηνοτροφία και γεωργία. Με ανάπτυξη του πρασίνου στις πόλεις, τόσο με μεγάλες παρεμβάσεις όσο και με μικρά ή μεσαία αστικά πάρκα, οάσεις μέσα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Η έρευνα μελετάει ορισμένες συγκεκριμένες τέτοιες παρεμβάσεις και τα αποτελέσματά τους.
      Πολύ περισσότερο από ένα καμπανάκι κινδύνου, η έρευνα της διαΝΕΟσις είναι και ένας οδηγός απαντήσεων, μια ανίχνευση ελπιδοφόρων διαδρομών σε ένα μέλλον που εάν επικρατήσει το business as usual (ακόμα και με πράσινο περιτύλιγμα) φαίνεται πολύ γκρίζο.
      Περισσότερα...

      473 • 0

    3. Αρθρογραφία

      «Θερμός» Σεπτέμβριος για τα δημόσια ακίνητα με 6+1 διαγωνισμούς από ΤΑΙΠΕΔ και ΕΤΑΔ

      Engineer

      Στον απόηχο της αλλαγής φρουράς στην ηγεσία του ΤΑΙΠΕΔ, η οποία αποδίδεται και στον… εκτροχιασμό -σε επίπεδο χρονοδιαγραμμάτων και πολύ περισσότερο σε επίπεδο εσόδων- στο πολυσυζητημένο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, ο ερχόμενος Σεπτέμβριος προδιαγράφεται ιδιαίτερα ‘’θερμός’’ ως προς την αξιοποίηση των δημοσίων ακινήτων με 6+1 διαγωνισμούς που ‘’τρέχουν’’ ήδη από το Ταμείο αλλά και από την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου.
       
      «Στον τομέα των ακινήτων, το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, φαίνεται να ευνοείται αυτή τη συγκυρία περισσότερο σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν λόγω της βελτίωσης των συνθηκών στην αγορά και του αυξημένου ενδιαφέροντος εγχώριων αλλά και ξένων επενδυτών», αναφέρουν στελέχη που παρακολουθούν από κοντά το πρόγραμμα, προσθέτοντας ωστόσο ότι «και στην περίπτωσή των ακινήτων οι καθυστερήσεις είναι δεδομένες, με προχειρότητα στο σχεδιασμό και συνεχείς παρατάσεις στους διαγωνισμούς, μη ξεκάθαρο νομικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς, προβλήματα στις χρήσεις, χρονοβόρες διαδικασίες στο Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ελεγκτικό Συνέδριο κ.τ.λ.. Οι καθυστερήσεις είναι παραπάνω από εμφανείς και στις δύο μεγαλύτερες αποκρατικοποιήσεις για τον κλάδο των ακινήτων: Η πώληση του Αστέρα στους Αραβες θα έπρεπε ήδη να έχει ολοκληρωθεί- ο αρχικός σχεδιασμός ήταν για τις αρχές του καλοκαιριού, ενώ ήδη και οι διαδικασίες για την αξιοποίηση των 6.200 στρεμμάτων του Ελληνικού παρουσιάζουν καθυστερήσεις». Για τον Αστέρα θα πρέπει να επικυρωθεί το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίου Ακινήτου- ΕΣΧΑΔΑ από το Συμβούλιο της Επικρατείας και στη συνέχεια να εκδοθεί το απαιτούμενο προεδρικό διάταγμα και να κυρωθεί από τη Βουλή. Στο δε Ελληνικό, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι μετά την ανάδειξη της Lamda Development ως προτιμητέου επενδυτή για το έργο, χρειάστηκαν τρείς μήνες προκειμένου να διαβιβαστεί η σύμβαση μεταβίβασης των μετοχών και ο φάκελος του διαγωνισμού στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Την καθυστέρηση δεν μπορεί ούτε ο ίδιος ο επενδυτής να εξηγήσει, ζητώντας μάλιστα συνεχώς επιτάχυνση των διαδικασιών και δηλώνοντας ότι το επενδυτικό σχήμα είναι έτοιμο να ξεκινήσει άμεσα…
       
      Συνολικά πάντως οι εξελίξεις και στο ‘’μέτωπο’’ των ακινήτων δικαιώνουν ουσιαστικά όσους υποστηρίζουν ότι εκτός του ΤΑΙΠΕΔ, οι υπηρεσίες του Δημοσίου, των υπουργείων αλλά και τα ίδια τα κυβερνητικά στελέχη δε φαίνεται να δείχνουν ιδιαίτερη προθυμία ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες. Πολλώ δε μάλλον όταν πρόκειται για ένα κομμάτι της δημόσιας περιουσίας, όπως τα ακίνητα, που χωλαίνει από κάθε άποψη όσον αφορά το νομικό και το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς. Ακριβώς μάλιστα λόγω του… δαιδαλώδους πλαισίου που διέπει τη δημόσια ακίνητη περιουσία έχει πάει πίσω και το θέμα της τιτλοποίησης, για το οποίο έχουν προσληφθεί ως σύμβουλοι μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της αγοράς.
       
      Οι διαγωνισμοί
       
      Στους διαγωνισμούς που ήδη ‘’τρέχουν’’, την περασμένη Παρασκευή προκηρύχθηκε ο νέος (δεύτερος) κατά σειρά διαγωνισμός για το Castello Bibelli στην Κέρκυρα, που προβλέπει ως καταληκτική ημερομηνία για την κατάθεση των προσφορών στις 29 Σεπτεμβρίου. Ο νέος διαγωνισμός θα διεξαχθεί σε μία φάση και περιλαμβάνει την αξιοποίηση του ακινήτου των 77 στρεμμάτων με το ιστορικό κτίριο Castello με βάση τις χρήσης ‘’τουρισμού- αναψυχής’’ και ‘’παραθεριστικό- τουριστικό χωριό’’ όπως προέβλεπε και η προηγούμενη διαγωνιστική διαδικασία στην οποία όμως δεν εμφανίστηκε κανείς ενδιαφερόμενος. Η αξιοποίηση του ακινήτου που θα μπορούσε να μετατραπεί σε boutique hotel (αλλωστε η τελευταία του χρήση ήταν ως πολυτελούς ξενοδοχείου την περίοδο 1957- 1982) θα γίνει µέσω της σύστασης του θεσμού της επιφάνειας για 99 χρόνια.
       
      Για τις 22 Σεπτεμβρίου είχε οριστεί η ημερομηνία υποβολής των προσφορών και για την αξιοποίηση των δύο ολυμπιακών ακινήτων, τις εγκαταστάσεις Γαλατσίου και το Ιππικό Κέντρο Μαρκόπουλου, που οδεύουν επίσης προς αξιοποίηση. Στην περίπτωση αυτή, το Ταμείο αποφάσισε τώρα, κατά τη… συνήθη τακτική, να μεταθέσει κατά 3 εβδομάδες την καταληκτική ημερομηνία (για τις 17 Οκτωβρίου) για την υποβολή των προσφορών, προκηρύσσοντας επίσης την περασμένη Παρασκευή το διαγωνισμό για την πρόσληψη ανεξάρτητου αποτιμητή για τα δύο ακίνητα. Οι προσφορές στον εν λόγω διαγωνισμό κατατίθενται στις 22 Αυγούστου.
       
      Στις 22 Σεπτεμβρίου θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές να υποβάλλουν τις προσφορές τους και για την αξιοποίηση του ακινήτου των 171 στρεμμάτων στο δήμο Ερμιονίδος, το οποίο προσφέρεται για τουριστική αξιοποίηση και θα αναπτυχθεί σύμφωνα με τις διαδικασίες πολεοδομικές ωρίμανσης, ήτοι με την εκπόνηση Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίου Ακινήτου (ΕΣΧΑΔΑ).
       
      Εντός του Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθούν και οι δύο μεγάλες ηλεκτρονικές δημοπρασίες που έχουν προγραμματιστεί να γίνουν μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας www.e-publicrealestate.gr. Πρόκειται για τα 12 ακίνητα στην Πλάκα, τα οποία αξιοποιούνται μέσω του θεσμού της επιφάνειας με την υποβολή των προσφορών να έχει προγραμματισθεί για τις 23 Σεπτεμβρίου. Λίγο νωρίτερα, στις 17 Σεπτεμβρίου, έχει ορισθεί ο έτερος διαγωνισμός για τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες που περιλαμβάνουν παραθαλάσσια οικόπεδα, διατηρητέα κτίρια, καταστήματα και άλλα ακίνητα ανά την Ελλάδα (έκταση 17 στρεμμάτων στο Ρίο, εξαώροφο κτίριο στην Ευαγγελιστρίας 9 στο κέντρο της Αθήνας, οικόπεδο με 11 κτίρια στο Μοσχάτο που χρησιμοποιούνται ως αποθήκες του υπουργείου Παιδείας κ.α.).
       
      Στο τέλος Σεπτεμβρίου είναι η καταληκτική ημερομηνία για την αξιοποίηση των 14 συνολικά αρχοντικών και μικρών Ξενία σε όλη την Ελλάδα που βγαίνουν (κάποια από αυτά για πολλοστή φορά) προς αξιοποίηση είτε με απευθείας πώληση, είτε με σύσταση και μεταβίβαση του δικαιώματος επιφάνειας για 99 χρόνια είτε ακόμη και με 50ετείς μισθώσεις. Στα προς πώληση ακίνητα περιλαμβάνονται το αρχοντικό Eυαγγελινάκη στις Μηλιές του Πηλίου, το αρχοντικό Μουσλή και το αρχοντικό Ξηραδάκη στη Μακρυνίτσα του Πηλίου. Με το θεσμό της επιφάνειας για 99 χρόνια θα αξιοποιηθούν τα Ξενία Τσαγκαράδας, Ανδρου, Βυτίνας, Κομοτηνής και Πλαταμώνα. Με τη μορφή της μίσθωσης διάρκειας 50 ετών βγαίνουν προς αξιοποίηση τα Ξενία Εδεσσας, Θάσου, Κοζάνης, το Σανατόριο Αγίας Ελεούσας στη Ρόδο, το Σανατόριο Μάνα στην Αρκαδία και τέλος η Villa de Vecchi στη Ρόδο.
       
      Εκτός ΤΑΙΠΕΔ, πολύ σημαντικός για το πρόγραμμα της αξιοποίησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας είναι ο διαγωνισμός της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου, η οποία έχει στην ‘’ομπρέλα’’ της συνολικά περί τα 72.000 δημόσια ακίνητα (από αυτά όμως σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας της εταιρείας, περισσότερο από το 65% του χαρτοφυλακίου της «βρίσκεται υπό προβληματικό νομικό καθεστώς»). Ο διαγωνισμός ύψους 6 εκατ. ευρώ έχει καταληκτική ημερομηνία στις 17 Σεπτεμβρίου, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών διενέργειας τεχνικών και νομικών ελέγχων σε 3.000 ακίνητα του Δημοσίου, εντοπισμού των απαιτούμενων ενεργειών ωρίμανσης προς αξιοποίηση και η υλοποίηση των ενεργειών αυτών σε 1.000 από αυτά.
       
      Πηγή: «Θερμός» Σεπτέμβριος για τα δημόσια ακίνητα με 6+1 διαγωνισμούς από ΤΑΙΠΕΔ και ΕΤΑΔ | newmoney.gr http://www.newmoney.gr/article/60492/thermos-septemvrios-gia-ta-dimosia-akinita-me-61-diagonismoys-apo-taiped-kai-etad#ixzz391l8sdjk
      Περισσότερα...

      1299 • 0

    4. Αρθρογραφία

      «Μέτωπο» κατά εργολάβων για διόδια και Αττική Οδό ανοίγει η κυβέρνηση

      Engineer

      Μια νέα «μάχη» στο εσωτερικό αυτή τη φορά μέτωπο ανοίγει η κυβέρνηση που σε ένα μήνα θα καλέσει όλες τις κοινοπραξίες που εκμεταλλεύονται τους εθνικούς δρόμους, να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με στόχο την αναθεώρηση των συμβάσεων παραχώρησης.
       
      Η πρόσκληση δεν αφορά μόνον τους παραχωρησιούχους των 5 υπό κατασκευή αυτοκινητοδρόμων αλλά και τις κοινοπραξίες που εκμεταλλεύονται την Αττική Οδό και τη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου.
       
      Στόχος της διαπραγμάτευσης σύμφωνα με αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, θα είναι η μείωση του αντιτίμου των διοδίων με την ενσωμάτωση στις συμβάσεις παραχώρησης δεικτών ανάπτυξης καθώς και κοινωνικών δεικτών προκειμένου και τα διόδια να μειωθούν και να υπάρξει ελεύθερη πρόσβαση για ορισμένες κοινωνικές ομάδες που βρίσκονται σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση.
       
      Κυβερνητικοί παράγοντες αν και επισημαίνουν ότι το δημόσιο θα είναι απολύτως εντάξει στις 5 συμβάσεις παραχώρησης που έχουν υπογραφεί από την προηγούμενη κυβέρνηση (Ολυμπία Οδός - Ιόνια Οδός- Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου-Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας Ε 65 – Μορέας), υπογραμμίζουν ότι τα έργα έχουν πρόβλημα με τις συμβάσεις, δεν βγαίνουν, και όλα τα μέρη –κυβέρνηση- κοινωνία- παραχωρησιούχοι, είναι ώριμα προκειμένου να προχωρήσουν σε αλλαγές προς το συμφέρον όλων.
       
      Όπως χαρακτηριστικά, λένε, αρμόδιοι παράγοντες, το μοντέλο των παραχωρήσεων έτσι όπως έχει σχεδιαστεί είναι αδιέξοδο με αποτέλεσμα να συντηρείται ο φαύλος κύκλος με τον οποίο καθορίζεται το ύψος των διοδίων. Ένας φαύλος κύκλος όπου όσο ανεβαίνουν τα διόδια τόσο μειώνεται ο κυκλοφοριακός φόρτος και όσο ακριβαίνουν τα διόδια τόσο μειώνεται περαιτέρω ο κυκλοφοριακός φόρτος εξαιτίας και της οικονομικής κρίσης.
       
      Στη διαπραγμάτευση, σε δεύτερο χρόνο θα κληθούν και οι κοινοπραξίες που εκμεταλλεύονται την Αττική Οδό και τη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου με κεντρικό θέμα την μείωση του αντιτίμου των διοδίων.
       
      Ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί η Αττική Οδός όπου η κυβέρνηση εξετάζει τα στοιχεία προκειμένου να διαπιστώσει εάν το έργο έχει αποσβεστεί οπότε θα ζητήσει την παράδοσή του στο δημόσιο πριν από το 2024 που προβλέπει η σύμβαση.
       
      Τα κυβερνητικά στελέχη δεν αποκλείουν, μάλιστα, εάν τα στοιχεία το αποδεικνύουν να καταφύγουν ακόμα και σε καταγγελία μια σύμβασης παραχώρησης – όπως για παράδειγμα της Αττικής Οδού- και μιλούν για ριζική αλλαγή στο μοντέλο παραχωρήσεων το οποίο το χαρακτηρίζουν πλήρως αποτυχημένο αφού δεν υπάρχει ούτε μια γραμμή που να διασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον.
       
      Πηγή: http://www.topontiki.gr/article/124405/metopo-kata-ergolavon-gia-diodia-kai-attiki-odo-anoigei-i-kyvernisi#.VSPlmSIX0i4.facebook
      Περισσότερα...

      1681 • 3

    5. Αρθρογραφία

      10 ερωτήσεις-απαντήσεις για την προστασία της περιουσίας σας στο Κτηματολόγιο

      GTnews

      Μου έβγαλαν την περίφραξη. Τι κάνω;
      Στην περίπτωση που διαπιστώσετε ότι κάποιος καταπατά ή αμφισβητεί την κυριότητά σας σε ένα ακίνητο, θα πρέπει να κινηθείτε άμεσα. Πρώτα πρέπει να αναθέσετε σε τοπογράφο μηχανικό, να συντάξει τοπογραφικό διάγραμμα, με τον ακριβή προσδιορισμό του ακινήτου ή τμήματός του, ώστε να μην υπάρχει αμφιβολία για τη θέση και ταυτότητά του, το εμβαδόν, τα όρια και τον προσανατολισμό του, αλλά και το είδος αυτού, αν δηλαδή είναι αστικό (οικόπεδο), ή αγροτεμάχιο, αν υπάρχει κτίσμα ή όχι κ.λπ.
      Αμέσως μετά θα πρέπει να πάτε στον δικηγόρο σας μέσω του οποίου θα προσφύγετε στη δικαιοσύνη για την προάσπιση των δικαιωμάτων σας. Η ταχύτητα της αντίδρασή σας, θα σας βοηθήσει ουσιαστικά στην έκβαση των ενεργειών σας.
      Τι γίνεται όταν το κτίσμα του γείτονα «μπει» από λάθος σε ξένη ιδιοκτησία;
      Η κατάληψη τμήματος γειτονικού ακινήτου μπορεί να γίνει και με την ανέγερση οικοδομής που εκ λάθους καταλαμβάνει τμήμα ομόρου οικοπέδου. Αυτή η περίπτωση είναι αρκετά δύσκολη, γιατί η κατεδάφιση ενός κτίσματος αποτελεί μεγάλη ζημιά για τον ιδιοκτήτη του.
      Για αυτό τον λόγο, ο νόμος προβλέπει ότι, κατ’ εξαίρεση, αντί να επιστραφεί το τμήμα του καταπατημένου γηπέδου στον ιδιοκτήτη του, μπορεί να επιλεγεί από το δικαστήριο η λύση να καταβληθεί αποζημίωση για το εκ λάθους καταπατημένο τμήμα του ιδιοκτήτη του ομόρου οικοπέδου, για την απώλεια της ιδιοκτησίας του.
      Υπάρχει χρηματική αποζημίωση;
      Ναι, με δυο προϋποθέσεις: α) εκείνος που οικοδομεί να είναι καλόπιστος, δηλαδή να πίστευε, από λάθος του, ότι εκεί που έχτιζε το οικόπεδο ήταν ολόκληρο δικό του και β) να μην υπήρξε έγκαιρη διαμαρτυρία και ειδοποίηση από τον γείτονα, που να υποδεικνύει ότι συντελείται παράνομη κατάληψη του γειτονικού οικοπέδου.
      Σε αυτήν την περίπτωση το δικαστήριο, πέρα από την αποζημίωση της έκτασης που κατέλαβε ο ιδιοκτήτης του κτίσματος, μπορεί να επιδικάσει και πρόσθετη αποζημίωση, λόγω ειδικών συνθηκών. Αυτό εξαρτάται από το πόσο μειώθηκε η αξία του γειτονικού ακινήτου από την αφαίρεση του τμήματος, και ειδικότερα, το ποσοστό κάλυψης και δόμησης, που έχει χαθεί.
      Τι γίνεται στην περίπτωση που η εναπομείνασα έκταση είναι μη άρτια και οικοδομήσιμη;
      Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να αποζημιωθεί στο σύνολό της, διότι έχασε τη συνολική της αξία. Για αυτό τον λόγο, η οριοθέτηση του οικοπέδου καθώς και η χάραξη της οικοδομής που θα ανεγερθεί, θα πρέπει να γίνεται από μηχανικό για να μην έχετε δυσάρεστες εμπλοκές με τον γείτονά σας.
      Με ποιο τρόπο μπορεί να διεκδικήσει ο καταπατητής ένα ακίνητο;
      Η λέξη κλειδί εδώ είναι «χρησικτησία», δηλαδή η πολυετής χρήση ενός ακινήτου με την πρόθεση της απόκτησης της κυριότητάς του. Ο καταπατητής προκειμένου να αποκτήσει δικαιώματα μέσω έκτακτης χρησικτησίας, πρέπει να ισχυριστεί και να αποδείξει ότι είναι νομέας και κάτοχος της ιδιοκτησίας, αδιάκοπα και για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 20 ετών. Επίσης μπορεί κάποιος να επιδιώξει να γίνει κύριος μέσω της «τακτικής χρησικτησίας», όταν κατέχει καλόπιστα ένα ακίνητο για περίοδο τουλάχιστον 10 ετών, δυνάμει ενός νόμιμου τίτλου ιδιοκτησίας, που έχει μεταγραφεί στο υποθηκοφυλακείο ή το Κτηματολογικό Γραφείο.
      Δηλαδή μπορεί κάποιος και να καταπατήσει ένα ακίνητο και να δικαιωθεί;
      Οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να έχουν υπόψη τους πως γενικά, όλα τα ακίνητα υπόκεινται σε χρησικτησία. Ωστόσο, ο νόμος προβλέπει ορισμένες εξαιρέσεις όπως τα ακίνητα που προορίζονται για δημόσιες, δημοτικές ή θρησκευτικές ανάγκες.
      Ειδικότερα, δικαιώματα χρησικτησίας δεν μπορούν να ασκηθούν σε ακίνητα των οποίων ιδιοκτήτης είναι το ελληνικό κράτος, μοναστήρια και εκκλησίες, κοινόχρηστους χώρους και πράγματα όπως στα συστατικά της κύριας ιδιοκτησίας, πριν χωριστούν από αυτήν.
      Ακόμα, ένας συγκύριος από κληρονομιά, δωρεά κ.ά., δεν μπορεί να αξιώσει δικαιώματα χρησικτησίας, κατά των άλλων συγκυρίων, αν δεν τους έχει ειδικά ενημερώσει ως προς την πρόθεσή του να κατέχει και να νέμεται την ιδιοκτησία αποκλειστικά για λογαριασμό του.
      Πώς μπορώ να προστατευτώ απέναντι σε κάθε επίδοξο καταπατητή;
      Για να προστατεύσετε την περιουσία σας από κάθε έναν που μπορεί να αξιώσει δικαιώματα χρησικτησίας, θα πρέπει: α) να συντάξετε τοπογραφικό διάγραμμα, β) να περιφράξετε το ακίνητο, γ) να επισκέπτεστε το ακίνητο κατά τακτά χρονικά διαστήματα για να διαπιστώσετε την πραγματική του κατάσταση και δ) να προσφύγετε άμεσα στη δικαιοσύνη, σε κάθε παραβίαση των δικαιωμάτων σας.
      Πριν καταλήξουμε στα δικαστήρια μπορώ να κάνω κάτι άλλο;
      Καλό είναι στην αρχή να κάνετε μέσω του δικηγόρου σας μια εξώδικη πρόσκληση στον καταπατητή και να απαιτήσετε τη διακοπή της παράνομης κατοχής και νομής του ακινήτου κι εάν ο καταπατητής δεν αναγνωρίσει το λάθος του ή αν επιμένει ότι το ακίνητο είναι δικό του, τότε θα πρέπει να προσφύγετε στα δικαστήρια, ασκώντας τη σχετική αγωγή. Το δικαστήριο, μετά την εξέταση των απαιτούμενων εγγράφων, θα αποφασίσει ως προς τον πραγματικό νόμιμο κύριο της ιδιοκτησίας και ως προς το αν ο καταπατητής έχει εκπληρώσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την αξίωση της χρησικτησίας.
      Στο χωράφι μου ο γείτονας μετακίνησε τα όρια και καταπάτησε τμήμα της ιδιοκτησίας μου. Τι να κάνω;
      Αυτό είναι συχνό φαινόμενο στις αγροτικές περιοχές και είναι θέμα πολλών προστριβών μεταξύ όμορων ιδιοκτητών, που οδηγεί σε μακροχρόνιες δικαστικές διαμάχες. Η καταπάτηση και η αφαίρεση τμήματος ενός ξένου ακινήτου αποτελεί παράνομη πράξη και μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως με τη μεταφορά του κοινού ορίου (π.χ. συρματόπλεγμα, μάνδρα), με την απόρριψη μπαζών, με τη στάθμευση αυτοκινήτου, με τη δενδροφύτευση, με την κατασκευή αυθαιρέτου κ.α. Ετσι τμήμα του ξένου ακινήτου, φαίνεται ότι ανήκει στον γείτονα, σύμφωνα με τα συμβόλαια, τα τοπογραφικά και άλλα αποδεικτικά μέσα. Στην περίπτωση αυτή ο θιγόμενος ιδιοκτήτης του ακινήτου, θα πρέπει να προσφύγει στα δικαστήρια με αγωγή και με άλλες νομικές ενέργειες, όπως προαναφέρθηκε.
      Ποια είναι η βασική προϋπόθεση για την άσκηση αγωγής;
      Είναι η σύνταξη τοπογραφικού, που θα αποτυπώνει με ακρίβεια τη συνολική έκταση του ακινήτου καθώς και το τμήμα αυτού που καταπατήθηκε και θεωρείται επίδικη έκταση, ώστε η αγωγή σας να είναι ορισμένη και το δικαστήριο να γνωρίσει με σαφήνεια το αντικείμενο της διαφωνίας και να εκδώσει σχετική απόφαση. Στις δίκες αυτές, το δικαστήριο ορίζει δικαστικό πραγματογνώμονα, και επομένως όσα περισσότερα στοιχεία διαθέτετε για την ακριβή έκταση του ακινήτου, τόσο πιο ευνοϊκή για εσάς θα είναι η δικαστική κρίση που θα σας δικαιώσει.
      Περισσότερα...

      1663 • 0

    6. Αρθρογραφία

      10 χρήσιμες πληροφορίες για τα δάση

      Engineer

      Δεν χρειάζεται να περιμένουμε τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Δασών -21 Μαρτίου- για να γεμίσουμε το μυαλό μας με χιλιάδες πληροφορίες για τα δάση σε μία μόνη ημέρα, γνώσεις που πιθανόν αμέσως θα χαθούν μέσα στη θάλασσα της υπερπληροφόρησης.
      Πλέον, με όλα όσα ζούμε ως άνθρωποι, παγκόσμια, είτε λόγω πυρκαγιών είτε λόγω πλημμυρών είτε λόγω τυφώνων, είναι απολύτως απαραίτητο να γίνει κατανοητή η ανάγκη της προστασίας και διατήρησης του περιβάλλοντος, εν προκειμένω των δασών, αν θέλουμε οι πόλεις και τα χωριά σε όλη την επικράτεια μιας χώρας να ευημερούν πολυεπίπεδα.
      Αν ρωτήσουμε ο καθένας τους φίλους μας τι πιστεύουν ότι είναι, αλλά και τι προσφέρει ένα δάσος, είναι σαφές ότι θα υπάρξουν πολλές και διαφορετικές απαντήσεις. Γιατί το δάσος, ανάλογα από το πού ζει κανείς, έχει άλλη απήχηση στο μυαλό και διαφορετικό τρόπο ύπαρξης στην καθημερινότητα του ατόμου.
      Τώρα που το φθινόπωρο κοντοζυγώνει επί παραδείγματι, στα ορεινά χωριά της χώρας οι κάτοικοι ήδη έχουν κόψει την ξυλεία που τους αντιστοιχεί από τα δάση, ήδη έχουν «σχίσει» τα ξύλα όπως λένε, που θα λειτουργήσουν τους χειμωνιάτικους μήνες ως κύρια πηγή ενέργειας και ζεστασιάς.
      Για τον άνθρωπο της πόλης, η αναγκαία και απαιτητή διαδικασία για τη ζωή των ανθρώπων στα χωριά αντικαθίσταται από την επίσκεψη σε ένα κατάστημα καυσόξυλων, την πληρωμή και την απαραίτητη αναμονή να του σταλούν τα ξύλα στο σπίτι του, που θα τα κάψει στο τζάκι του -μέχρι πριν από την οικονομική κρίση για ομορφιά, τώρα πια για ζεστασιά.
      Για τον άνθρωπο της υπαίθρου, τα δάση είναι μια πηγή ζωής, από την οποία εξαρτάται η δική του ζωή -όχι μόνο για τα ξύλα και την τροφή-, για τον άνθρωπο της πόλης αυτή ίσως να είναι και μια πληροφορία αδιάφορη.
      Το μόνο που μπορεί να τον ενδιαφέρει είναι απλά να μπορεί να τα έχει στην αποθήκη του κι αυτό στο μυαλό του μεταφράζεται σε χρήμα και όχι σε πρωταρχική μορφή ενέργειας.
      Το δάσος, όμως, είναι ένας πολύπλοκος, ενεργός, πολυσύνθετος, ζωντανός οργανισμός. Υπάρχουν πάρα πολλοί τύποι δασών (αλπικά, τροπικά, υποτροπικά κ.λπ.) ανά τον κόσμο, που στο «σώμα» τους αποτυπώνεται η διαφορετικότητα στο κλίμα, στο υψόμετρο και στον τύπο (σύσταση) του εδάφους κάθε περιοχής.
      Ο,τι και αν πιστεύει ο καθείς από εμάς για το τι είναι δάσος, σίγουρα τα δάση είναι ένας από τους μεγάλους πάροχους της φύσης -σπόνσορες της ζωής θα το λέγαμε σε επαγγελματική γλώσσα.
      Γιατί μας παρέχουν επάρκεια τροφής και νερού, γιατί μας παρέχουν από χαρτί έως φάρμακα, μας παρέχουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, φυσικό δροσισμό, αφού λειτουργούν σαν air conditioning.
      Ταυτόχρονα, διατηρούν την ποιότητα αέρα που αναπνέουν οι πολίτες των μεγαλουπόλεων, αφού καθαρίζουν την ατμόσφαιρα από τους ρύπους.
      Τα δάση προστατεύουν και εμπλουτίζουν τη βιοποικιλότητα των τόπων κι αποτελούν ένα εξαιρετικό εργαλείο στη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Κι αυτές οι υπηρεσίες είναι μερικές από όσες επιτελούν.
      Ας δούμε, λοιπόν, δέκα ενδιαφέροντα γεγονότα, όπως συνοπτικά περιγράφονται από τον επίσημο φορέα των Ηνωμένων Εθνών, FAO, που αφορούν τα δάση και τα δέντρα και πιθανότατα να μη γνωρίζουμε:
      1. Τα δάση καλύπτουν το ένα τρίτο της έκτασης γης παγκόσμια και στην καρδιά τους φιλοξενούν περισσότερα από τα μισά χερσαία είδη φυτών και ζώων.
      2. Το ένα τέταρτο της ποσότητας των σύγχρονων φαρμάκων προέρχεται από φυτά των τροπικών δασών και ανάμεσα σε αυτά προσμετρώνται τα δύο τρίτα όλων των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται κατά του καρκίνου. Αν κανείς θελήσει να μεταφράσει σε οικονομικά μεγέθη τη συμβολή των φαρμακευτικών αυτών φυτών στην υγεία των ανθρώπων, τότε έρχεται αντιμέτωπος με το καταπληκτικό νούμερο των εκατόν οκτώ δισεκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο.
      3. Τα δάση προσφέρουν σε αφθονία τροφή υψηλής θρεπτικής αξίας. Καρποί, φρούτα, σπόροι ακόμη και... έντομα (θεωρούνται η πρωτεϊνούχα τροφή του μέλλοντος που θα αντικαταστήσει το κρέας) πλούσια σε πρωτεΐνη και σημαντικά μέταλλα, όπως είναι το ασβέστιο και ο σίδηρος. Αυτά τα φυσικά προϊόντα βοηθούν όχι μόνο τις κοινότητες των ανθρώπων που ζουν σε δάση ή εξαρτώνται άμεσα από αυτά, αλλά και εκατομμύρια άλλους να παραμείνουν υγιείς.
      4. Τα δέντρα στα δάση λειτουργούν ως φυσικές δεξαμενές νερού, αναδιανέμοντας το 95% του νερού, που απορροφούν, εκεί όπου είναι περισσότερο αναγκαίο. Αποτρέπουν τη διάβρωση των εδαφών, καθώς συγκρατούν το νερό είτε με το ριζικό τους σύστημα είτε με την υπέργεια βλάστηση και, μέσω φυσικών διαδικασιών, σε σύντομο χρόνο, το επαναπροωθούν πίσω στην ατμόσφαιρα, δημιουργώντας έτσι φυσικό δροσισμό στην περιοχή.
      5. Τα δέντρα λειτουργούν σαν ένας τεράστιος απορροφητήρας άνθρακα, αφού τα δάση που υπάρχουν σε όλο τον κόσμο απορροφούν, βάσει εκτιμήσεων, 2,1 γιγατόνους διοξείδιο του άνθρακα τον χρόνο, πράγμα που σημαίνει ότι μας απαλλάσσουν από 2,1 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Για αυτή τους την ικανότητα και μόνο, αποτελούν το κυριότερο όπλο ενάντια στην κλιματική αλλαγή, αφού παίζουν τον ρόλο του ισορροπιστή στον παγκόσμιο κύκλο παραγωγής άνθρακα.
      6. Σχεδόν εννιακόσια εκατομμύρια άνθρωποι, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, ασχολούνται ή εμπλέκονται με την παραγωγή ξυλοκάρβουνου ή ξυλάνθρακα. Περίπου 2,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο, δηλαδή ένας στους τρεις, χρησιμοποιούν ξύλα για να ετοιμάσουν το γεύμα τους, αναδεικνύοντας έτσι την ενέργεια που προέρχεται από ξύλα στον κυριότερο παράγοντα εξασφάλισης της επισιτιστικής ασφάλειας και διατροφής. Η παραγωγή ενέργειας που προέρχεται από προϊόντα ξυλείας, κατέχει σήμερα το 40% της παγκόσμιας παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας -ποσοστό που αντιστοιχεί στο σύνολο των ποσοστών της ηλιακής, υδροηλεκτρικής και από ανεμογεννήτριες παροχή ενέργειας. Το ποσοστό αναμένεται να εμφανίσει ακόμη μεγαλύτερη άνοδο, καθώς η ζήτηση για βιοενέργεια συνεχώς αυξάνεται.
      7. Ο κόσμος μας σήμερα γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της απώλειας, ετήσια, 3,3 εκατομμυρίων εκταρίων δασικής γης, απώλεια γης που αντιστοιχεί σε μέγεθος μιας χώρας όπως η Μολδαβία. Παρ' όλη την καταστροφή, περισσότερες από είκοσι αναπτυσσόμενες χώρες καλυτέρευσαν το επίπεδο της επισιτιστικής τους ασφάλειας, καθώς κατάφεραν να διατηρήσουν ανέπαφες ή ακόμα και να αυξήσουν τις δασικές τους εκτάσεις. Μέσω αυτού του γεγονότος, αυτόματα γίνεται αντιληπτό ότι δεν χρειάζεται να κόβουμε τα δέντρα, να αποψιλώνουμε τα δάση και να μετατρέπουμε τη γη από δασική σε αγροτική για να μειώσουμε την πείνα που μαστίζει εκατομμύρια ανθρώπους. Ακριβώς το αντίθετο. Χρειαζόμαστε τα δάση και η διαχείρισή τους πρέπει να γίνεται με βιώσιμο τρόπο, έτσι ώστε να παραμένουν υγιή και να μπορούν να παρέχουν την ποικιλία αγαθών και υπηρεσιών που προσφέρουν. Γιατί τα υγιή δασικά οικοσυστήματα μπορούν να υποστηρίξουν ακόμη και την αγροτική, κτηνοτροφική, αλλά και την αλιευτική δραστηριότητα.
      8. Η βιώσιμη διαχείριση των δασών μάς παρέχει την πρωτογενή πρώτη ύλη για το χαρτί, το οποίο είναι ανανεώσιμο και ένα από τα περισσότερο ανακυκλωμένα υλικά στον κόσμο. Περίπου 55% ή αλλιώς 225 εκατομμύρια τόνοι όλων των ειδών ινών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή χαρτιού, στις μέρες μας, προέρχονται από ανακτημένο χαρτί, δηλαδή από χαρτί που έφτασε στην ανακύκλωση και ξαναμπήκε -μετά την επεξεργασία του- στη γραμμή παραγωγής.
      9. Το δέντρο Hevea brasiliensis, που φύεται στα τροπικά δάση του Αμαζονίου, είναι μια εξαιρετική πηγή φυσικού καουτσούκ. Κάνοντας μια τομή ακριβείας στον φλοιό του δένδρου, που ονομάζεται «tapping», μπορούμε να συγκομίσουμε το λάτεξ, χωρίς να τραυματίσουμε ανεπανόρθωτα το δέντρο.
      10. Κάθε χρόνο στις 21 του Μάρτη, γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Δασών. Το θέμα που αναδείχθηκε το 2017 είχε τίτλο: «Δάση και ενέργεια». Φέτος, δόθηκε έμφαση στο θέμα «Δάση και βιώσιμες πόλεις».

       
      Διαβάζοντας κάποιος, έστω και επιγραμματικά, όλες τις υπηρεσίες και αγαθά που προσφέρουν τα δάση στον άνθρωπο, δεν μπορεί παρά να αντιληφθεί για μια ακόμη φορά τον κύκλο, την αλυσίδα της ζωής πάνω στη γη.
      Καμία ύπαρξη δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τις άλλες υπάρξεις. Είμαστε όλοι αλληλοεξαρτώμενοι, γι’ αυτό άλλωστε χρησιμοποιείται ο όρος «αλυσίδα ζωής».
      Οπως έλεγαν και οι σοφοί γηραιοί των αυτόχθονων λαών της Β. Αμερικής, με όλα τα έμβια όντα που ζουν πάνω σε αυτή τη γη, τα δίποδα, τα τετράποδα, όσα ζουν στο νερό και όσα πετούνε στον αέρα, όσα έρπουν, με όλα οφείλουμε να έχουμε αρμονική συνύπαρξη, γιατί είμαστε όλοι παιδιά της ίδιας γης, είμαστε ένα.
      Αλλά και ότι, ως φυλή των ανθρώπων, φέρουμε και την ευθύνη της ύπαρξής τους. Πόσο μάλλον για τη Μητέρα Γη που μας ανατρέφει στον κόρφο της.
      Info
      Κατάλληλο για παιδιά αλλά και για ενηλίκους: Forests for kids
      Περισσότερα...

      1061 • 0

    7. Αρθρογραφία

      2η Διάσκεψη στο Παρίσι για τη ρύπανση από τα πλαστικά

      GTnews

      Ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων εκπροσώπησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος κι Ενέργειας στην 2η Διάσκεψη της Διακυβερνητικής Διαπραγματευτικής Επιτροπής για τη ρύπανση από τα πλαστικά, που διεξάγεται στο Παρίσι από 29 Μαΐου έως 2 Ιουνίου 2023, με στόχο την ανάπτυξη ενός διεθνούς νομικά δεσμευτικού εργαλείου για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης στο χερσαίο και στο θαλάσσιο περιβάλλον. Μετείχε ως εισηγητής στην παράλληλη εκδήλωση με θέμα «Solutions from the One Planet Network to Curb Plastic Pollution» που συνδιοργανώθηκε από το One Planet Network και την ομάδα New Plastics Economy Global Commitment, με επικεφαλής το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) και το Ίδρυμα Ellen MacArthur.
      Στην Global Commitment συμμετέχουν 500 κρατικοί (μεταξύ αυτών και το ΥΠΕΝ) και ιδιωτικοί φορείς που αντιπροσωπεύουν το 20% της παγκόσμιας παραγωγής πλαστικών συσκευασιών. Εκεί παρουσίασε τις πολιτικές που εφαρμόζονται στην Ελλάδα για τον περιορισμό της ρύπανσης από πλαστικό, περιλαμβανομένων των στόχων και πολιτικών που αφορούν στη μείωση της κατανάλωσης πλαστικών μιας χρήσης, την ενίσχυση της χωριστής συλλογής τους όταν αυτά γίνουν απόβλητα και την ανακύκλωσή τους.
      Στόχος της εκδήλωσης ήταν η πολιτική στήριξη στην προσπάθεια υιοθέτησης μιας νομικά δεσμευτικής διεθνούς συμφωνίας για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από τα πλαστικά. Ο Γενικός Γραμματέας υποστήριξε την ανάγκη συνδυασμού ρεαλιστικών απαγορεύσεων και χρήσης οικονομικών εργαλείων για την αποτελεσματική μείωση της χρήσης των πλαστικών και της υποκατάστασης των πλέον βλαπτικών για το περιβάλλον.
      Επιπροσθέτως συμμετείχε σε παράλληλη εκδήλωση με θέμα «Εnabling changes at local, national and regional levels», όπου παρουσίασε μαζί με τον εκπρόσωπο του γαλλικού ΥΠΕΞ, ως παράδειγμα περιφερειακής συνεργασίας, τη Μεσογειακή Πρωτοβουλία «PAMEx/The Mediterranean: a model sea by 2030», της οποίας η χώρα μας είναι ιδρυτικό μέλος, καθώς και την πολιτική θέση των χωρών της Μεσογείου για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από πλαστικά στον παράκτιο και θαλάσσιο χώρο της Μεσογείου.
      Στόχος της εκδήλωσης ήταν η ανάδειξη της αναγκαιότητας όχι μόνο για την ορθή διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων αλλά και για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τα πλαστικά σε όλο τον κύκλο ζωής τους, καθώς και τον περιορισμό της άσκοπης χρήσης τους, όπου υπάρχουν διαθέσιμα εναλλακτικά υλικά.
      Περισσότερα...

      491 • 0

    8. Αρθρογραφία

      3η Διευκρινιστική Εγκύκλιος για τα κτηνοτροφικά

      system_chris

      Δημοσιεύθηκε η 3η διευκρινιστική εγκύκλιος με τίτλο "Διευκρινίσεις για την εφαρμογή του ν. 4056/2012 (ΦΕΚ 52 Α΄) όπως τροποποιήθηκε με το ν. 4235/2014 (ΦΕΚ 32 Α΄)".
       
      Όπως αναφέρει στην ανακοίνωση του το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων:
       
      Με αφορμή ερωτήματα γραπτά και προφορικά που τίθενται στην υπηρεσία μας, εκδίδεται η παρούσα εγκύκλιος με την οποία συμπληρώνεται η υπ’ αρ. 1464/67426/13-06-2012 (ΑΔΑ:B4Λ0Β-ΓΣΦ) διευκρινιστική εγκύκλιος του ν. 4056/2012 και παράλληλα παρέχονται ερμηνευτικές οδηγίες και διευκρινίσεις σε ευρύ φάσμα θεμάτων με σκοπό την ενιαία, ομοιόμορφη και ορθή εφαρμογή των
      διατάξεων του ν. 4056/2012 και όπως αυτός τροποποιήθηκε με το ν. 4235/2014.
       
      Την επισυνάπτω παρακάτω:
       
      ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΗ 3 Ν.4056_2012.pdf
      Περισσότερα...

      2189 • 1

    9. Αρθρογραφία

      4,5 εκατομμύρια κατοικίες σε κτίρια πρέπει να μετατραπούν σε μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης έως το 2050

      GTnews

      Εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων κινδυνεύουν μέσα στα επόμενα χρόνια να έρθουν αντιμέτωποι με την απαξίωση των περιουσιακών τους στοιχείων εξαιτίας της αδυναμίας χρηματοδότησης της υποχρεωτικής ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων τους.
      Αυτό υποστηρίζει, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς, ο οποίος κάνει λόγο για «επερχόμενη κοινωνική τραγωδία». Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; «Σημαίνει, μεταξύ άλλων, πως θα ενταθεί το πρόβλημα της έλλειψης κατοικίας, αφού εκατομμύρια κτίρια θα τεθούν διά νόμου εκτός συναλλαγής (κυρίως εκτός μίσθωσής τους), παρά το γεγονός ότι έχει αυξηθεί, και αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερα το επόμενο διάστημα, η ζήτηση για κατοικία, ιδίως από τα νέα ζευγάρια» συμπληρώνει.
      Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ, πέρα από τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές που «καθιστούν ασύμφορη την εκμίσθωσή τους, και το υψηλό κόστος ανακαίνισής τους προκειμένου να ξαναμπούν στην αγορά, το κυρίαρχο πρόβλημα σε λίγο θα είναι οι υποχρεωτικές ενεργειακές αναβαθμίσεις των κατοικιών και λοιπόν κτιρίων που θέτει η ΕΕ με μια νέα οδηγία της, και θα επιβάλλουν οι εθνικές κυβερνήσεις, προκειμένου οι ιδιοκτήτες κατοικιών να μπορούν να τις ξανανοικιάσουν.
      Όπως λέει, η οδηγία όμως αυτή θα εφαρμοστεί και για τους ιδιοκατοίκους, ανάλογα με το χρονοδιάγραμμα που θα τεθεί από κάθε κράτος-μέλος προκειμένου να επιτευχθούν οι προβλεπόμενοι γενικοί στόχοι εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια.
      4,5 εκατομμύρια κατοικίες
      Κατά τον υπεύθυνο εκστρατείας για το Κλίμα και την Ενέργεια του ελληνικού γραφείου της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace Κωστή Γριμάνη, η Ελλάδα θα πρέπει να μετατρέψει τουλάχιστον 4,5 εκατομμύρια κατοικίες σε κτίρια σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης (NZEB) έως το 2050 (επί υφισταμένου συνόλου 4,6 εκατομμυρίων κατοικιών/Μακροπρόθεση Στρατηγική Ανακαίνισης/ΦΕΚ Β 974/2021).
      «Για τον λόγο αυτόν απαιτείται η θέσπιση φιλόδοξου και εμπροσθοβαρούς στόχου βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών έως το 2030 και ειδικότερα η μεταστροφή τουλάχιστον 1,5 εκατομμυρίων κατοικιών σε NZEB έως το 2030» συμπληρώνει.
      Ανέφικτος στόχος
      Κατά τον Κωστή Γριμάνη, επί της παρούσης, δεν φαίνεται πως ο στόχος είναι εφικτός. Ακόμη κι αν τα οφέλη από τις ριζικές ή βαθιές ανακαινίσεις κατοικιών για το κλίμα, το περιβάλλον και την τσέπη των πολιτών (εξαιτίας της εξοικονόμησης και μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας) είναι ξεκάθαρα.
      Γιατί; Επειδή, όπως λέει, δεν υπάρχουν εκείνα τα οικονομικά και κανονιστικά εργαλεία που από τη μια θα εξασφαλίσουν επαρκή πρόσβαση σε πόρους ώστε τέτοιου είδους κτιριακές αναβαθμίσεις να είναι εφικτές σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, και με αφετηρία τα αδύναμα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα, και από την άλλη, θα προστατεύσουν τα νοικοκυριά χαμηλών εισοδηματικών κριτηρίων από αποκλεισμούς εξαιτίας του αυξανόμενου κόστους ζωής (αύξηση του κόστους ενέργειας και στέγασης, υψηλότερα ενοίκια κ.ά.).
      Πού βρισκόμαστε σήμερα
      Αυτή την περίοδο ολοκληρώνονται οι διαπραγματεύσεις σε κοινοτικό επίπεδο για τη διαμόρφωση του τελικού κειμένου της νέας κοινοτικής οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (EPBD-Energy Performance Buildings Directive).
      Σημειώνεται πως στις 7 Δεκεμβρίου 2023 οι συννομοθέτες κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με την αναθεώρηση, η οποία θα περάσει από την επίσημη διαδικασία έγκρισης μέσα στους επόμενους μήνες προκειμένου να ξεκινήσει να ισχύει από το 2025.
      Τι προβλέπεται
      Στην αναθεωρημένη EPBD οδηγία, μεταξύ άλλων, προβλέπονται τα εξής:
      Κάθε κράτος-μέλος θα υιοθετήσει το δικό του εθνικό roadmap για τη μείωση της μέσης χρήσης πρωτογενούς ενέργειας των κτιρίων για κατοικία κατά 16% έως το 2030 και κατά 20%-22% έως το 2035. Τα εθνικά μέτρα θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον το 55% της μείωσης της μέσης χρήσης πρωτογενούς ενέργειας επιτυγχάνεται μέσω της ανακαίνισης των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις. Τα κράτη-μέλη θα καταρτίσουν εθνικά σχέδια ανακαίνισης κτιρίων για να καθορίσουν την εθνική στρατηγική για την απαλλαγή του κτιριακού αποθέματος από τις ανθρακούχες εκπομπές και τον τρόπο αντιμετώπισης των εναπομεινάντων εμποδίων, όπως η χρηματοδότηση, η κατάρτιση και η προσέλκυση πιο εξειδικευμένων εργαζομένων. Για το κτιριακό απόθεμα μη κατοικιών οι αναθεωρημένοι κανόνες απαιτούν τη σταδιακή βελτίωσή του μέσω ελάχιστων προτύπων ενεργειακής απόδοσης. Αυτό στοχεύει στην ανακαίνιση του 16% των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις έως το 2030 και του 26% των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις έως το 2033. Τα κράτη-μέλη θα πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι υπάρχουν εγγυήσεις για τους ενοικιαστές ώστε να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος έξωσης ευάλωτων νοικοκυριών λόγω δυσανάλογων αυξήσεων του ενοικίου μετά από ανακαίνιση. Οι συμφωνηθείσες διατάξεις στο πλαίσιο της EPBD θα βοηθήσουν την ΕΕ να καταργήσει σταδιακά τους λέβητες που λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα. Οι επιδοτήσεις για την εγκατάσταση αυτόνομων λεβήτων που λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα δεν θα επιτρέπονται από την 1η Ιανουαρίου 2025.  
      Περισσότερα...

      715 • 0

    10. Αρθρογραφία

      7 στα 10 κτίρια δεν πληρούν σύγχρονες αντισεισμικές προδιαγραφές

      Engineer

      Μόλις 3 στα 10 κτίρια έχουν κατασκευαστεί με σύγχρονους αντισεισμικούς κανονισμούς στην Ελλάδα - Συνέντευξη με τον Αναστάσιο Σέξτο, πρόεδρο του Ελληνικού Τμήματος Αντισεισμικής Μηχανικής. Αν και οι πρόσφατοι σεισμοί δεν χτύπησαν, ευτυχώς, μεγάλα αστικά κέντρα, κατέδειξαν για άλλη μια φορά πως το δομικό απόθεμα της χώρας παραμένει ευάλωτο απέναντι στον εγκέλαδο.
      Οι εκτεταμένες βλάβες και καταρρεύσεις κυρίως σε λιθόκτιστες κατοικίες και εκκλησίες, στην Σάμο (Οκτώβριος 2020) τη Θεσσαλία (Μάρτιος 2021) και το Αρκαλοχώρι (Οκτώβριος 2021) ανέδειξαν για άλλη μια φορά την πολύ διαφορετική σεισμική τρωτότητα παλαιών και νέων κατασκευών και τον κρίσιμο ρόλο της εφαρμογής των αντισεισμικών κανονισμών στην ασφάλεια των κατασκευών. 
      ethnos.gr/Κεφαλονιά Μόλις 3 στα 10 κτίρια πληρούν σύγχρονες αντισεισμικές προδιαγραφές
      «Το γεγονός αυτό δεν αποτελεί ελληνική ιδιαιτερότητα αλλά είναι το βασικό πρόβλημα σε όλες τις σεισμογενείς περιοχές όπως στην Ιταλία και την Τουρκία για να εστιάσουμε στους άμεσους γείτονές μας. Γι αυτό και διεθνώς η αντισεισμική προστασία αφορά κυρίως τρία επίπεδα:   την αποτύπωση του προφίλ των κτιρίων που δεν έχουν κατασκευαστεί με τους σύγχρονους αντισεισμικούς κανονισμούς, την εκτίμηση της σεισμικής διακινδύνευσης (seismic risk) του δομικού ιστού σε κάθε περιοχή της χώρας και το οικονομικό σχήμα προσεισμικής ενίσχυσης των κτιρίων που τελούν υπό τη μεγαλύτερη σχετική διακινδύνευση» αναφέρει στο ethnos.gr ο Αναστάσιος Σέξτος, πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος Αντισεισμικής Μηχανικής.
      ethnos.gr/Δαμάσι Ως προς το πρώτο, την απάντηση δίνει η διεξοδική μελέτη απογραφής τους δομικού αποθέματος του Εθνικού Προγράμματος Αντισεισμικής Ενίσχυσης Υφισταμένων Κατασκευών ΑΝΤΥΚ/ ΕΠΑΝΤΥΚ (1998-2005) του ΤΕΕ διακρίνοντας τα κτίρια σε κατηγορίες προ της εφαρμογής των πρώτων αντισεισμικών διατάξεων του 1959, του Α/Κ του 1985 που ακολούθησε των σεισμών της Θεσσαλονίκης (1978) και της Αθήνας (1981), του Α/Κ ΝΕΑΚ του 1995 και του πλέον σύγχρονου Κανονισμού ΕΑΚ2000 που αποτέλεσε απότοκο της εμπειρίας του σεισμού της Αθήνας του 1999. 
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) Σύμφωνα με την μελέτη αυτή 7 στα 10 ιδιωτικά κτίρια (περίπου 2,5 εκατομμύρια σε απόλυτους αριθμούς κατά τη φάση της απογραφής) έχουν χτιστεί πριν από το 1985. Ενδεικτικά, υπολογίζεται ότι:
      5% αφορά κατασκευές πριν το 1920, 11% κτίρια από το 1920 μέχρι το 1945 και  17% από το 1946 μέχρι το 1960. Από το 1961 μέχρι το 1970 κατεγράφησαν 735.791 κτίρια (18%), από το 1971-1980 737.575 κτίρια (18%) και μεταξύ 1981-1985 404,303 (10%). Συνολικά περίπου το 80% αυτών έχει χρήση κατοικίας.
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) «Αν και από την ολοκλήρωση της ανωτέρω απογραφής έχει προφανώς εκσυγχρονιστεί σε έναν βαθμό το δομικό απόθεμα της χώρας η κατηγοριοποίηση αυτή καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος: ένα μεγάλο ποσοστό των κτιρίων (περίπου το 70% σήμερα) έχουν σχεδιαστεί με διατάξεις οι οποίες απέχουν σημαντικά από τις ισχύουσες τόσο σε σχέση με τα σεισμικά φορτία σχεδιασμού όσο και από άποψη απαιτήσεων κατασκευαστικής διαμόρφωσης (αυτού που ονομάζουμε «ικανοτικού» σχεδιασμού) μέσω του οποίου μειώνεται δραστικά η πιθανότητα κατάρρευσης σε περίπτωση ισχυρού σεισμού» εξήγησε ο κ. Σέξτος.
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) Χωρίς προσεισμικό έλεγχο το 75% των δημόσιων κτιρίων
      Την ίδια ώρα, με πολύ αργούς ρυθμούς εξελισσόταν μέχρι πρόσφατα ο προσεισμικός έλεγχος των κτιρίων του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα στα οποία εργάζονται και εξυπηρετούνται καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες. Εκτιμάται ότι παρά το γεγονός ότι ο έλεγχος αυτός ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια, ακόμη και σήμερα πάνω από το 75% παραμένει σε εκκρεμότητα. 
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) «Είναι θετικό το γεγονός ότι μέσα από το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» χρηματοδοτείται πλέον η προσεισμικός έλεγχος στους Ο.Τ.Α. Σε κάθε περίπτωση όμως ο έλεγχος και η ιεράρχηση της σχετικής σεισμικής διακινδύνευσης δεν είναι αυτοσκοπός. Ο πραγματικός στόχος είναι η προσεισμική ενίσχυση των κτιρίων με τη μέγιστη διακινδύνευση το οποίο βέβαια προϋποθέτει την σχετική χρηματοδότηση» προσθέτει. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για όλα τα έργα υποδομής, όπως είναι οι γέφυρες, τα συγκοινωνιακά έργα και τα λιμάνια.
      ethnos.gr/O πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος Αντισεισμικής Μηχανικής Αναστάσιος Σέξτος Τι σημαίνει, όμως, ακριβώς διακινδύνευση; Δεν μπορούμε απλώς να εντοπίσουμε τις κατασκευές που έχουν χτιστεί χωρίς αντισεισμικό κανονισμό;
      «Δυστυχώς όχι, διότι το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο. Για παράδειγμα μπορεί να υπάρχει ένα κτίριο στην Ξάνθη με μεγαλύτερη τρωτότητα αν υποθέσουμε ότι έχει κατασκευαστεί προ της ισχύος του πρώτου αντισεισμικού κανονισμού του ‘59 αλλά να είναι καλά συντηρημένο και καθώς ανήκει σε μια περιοχή με χαμηλή σεισμική επικινδυνότητα να τελεί εν τέλει υπό συνολικά μικρότερη πιθανοτική σεισμική διακινδύνευση σε σχέση με ένα μεταγενέστερο κτίριο της δεκαετίας του ‘70 που βρίσκεται στη Λευκάδα ή στην Κεφαλονιά (ενδεικτικά περιοχές του Ιονίου που ανήκουν στην υψηλότερη Ζώνη σεισμικότητας ΙΙΙ). Άρα το να απομονώσουμε τις παλαιότερες κατασκευές απλουστεύει μεν αλλά δεν εντοπίζει σωστά στο πρόβλημα. Για τον λόγο αυτόν, όταν γίνεται προσεισμικός έλεγχος μεγαλύτερη σχετική βαρύτητα αποκτά ο συνδυασμός της τρωτότητας και της σεισμικής επικινδυνότητας των κατασκευών».
      ethnos.gr/Δαμάσι Στάθμιση της πυκνότητας δόμησης
      Στο πλαίσιο της σεισμικής διακινδύνευσης πρέπει να σταθμιστεί και η πυκνότητα δόμησης (exposure) διότι αναπόφευκτα, η ίδια σεισμική επιτάχυνση μπορεί να επιφέρει πολύ περισσότερες βλάβες ή καταρρεύσεις σε ένα αστικό κέντρο όπως συνέβη στον σεισμό του 1999 στην Αθήνα ή στην Θεσσαλονίκη.
      «Οι σύγχρονες κατασκευές πράγματι συμπεριφέρθηκαν εξαιρετικά στους πρόσφατους σεισμούς γεγονός που δείχνει πως ένα μέρος του προβλήματος το έχουμε αντιμετωπίσει σωστά. Δεν πρέπει όμως να μας εφησυχάζει το γεγονός ότι βλάβες εμφάνισαν κυρίως παλαιά κτίρια».
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) Δεν είναι τυχαίο για παράδειγμα, ότι κατά το σεισμό της Σάμου τον Οκτώβριο του 2020 κατέρρευσαν στην πόλη της Σμύρνης 6 κτίρια και χάθηκαν πάνω από 100 ανθρώπινες ζωές πολύ μακριά (70km) από το επίκεντρο υπό μια σεισμική ένταση μόλις της τάξης των (0.10-0.15g) η οποία ήταν μόλις το 50% αυτής που μετρήθηκε στη Σάμο κατά τον ίδιο σεισμό και το 20% αυτής που καταγράφηκε πρόσφατα στο Αρκαλοχώρι (0.60g).
      Αυτό συνέβη, όπως εξηγεί ο κ. Σέξτος γιατί σε μια πόλη 5 εκατομμυρίων όπως είναι η Σμύρνη είναι στατιστικά πολύ πιθανότερο να υπάρχει αυθαίρετη δόμηση, σημαντικές κακοτεχνίες ή συνοικίες ολόκληρες δομημένες σε μαλακά εδάφη από ότι σε μια αγροτική περιοχή με σποραδική δόμηση. Κατά συνέπεια, «η μη ύπαρξη εκτεταμένων βλαβών κατά τους πρόσφατους σεισμούς πρέπει να συσχετιστεί και με το επίκεντρο αυτών ως προς τα αστικά κέντρα».
      ethnos.gr/Κουτσόχερο Πρέπει να αλλάξει ο Αντισεισμικός Κανονισμός;
      «Οι ισχύοντες Αντισεισμικοί Κανονισμοί κρίνονται ως απολύτως επαρκείς τουλάχιστον με βάση όσων γνωρίζουμε σήμερα. Επιπλέον, επίκειται η έκδοση ενός πρωτότυπου διεθνώς Κανονισμού για την Αποτίμηση και τις Δομητικές Επεμβάσεις της Τοιχοποιίας (ΚΑ.Δ.Ε.Τ.) που θα συμπληρώσει του υφιστάμενους σύγχρονους κανονισμούς για κτίρια από Οπλισμένο Σκυρόδεμα δηλαδή τον Ευρωκώδικα 8, τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό 2000 και τον Κανονισμό Επεμβάσεων (ΚΑΝ.ΕΠΕ).
      Συνεπώς με εξαίρεση τον χάρτη σεισμικής επικινδυνότητας που καθορίζει τα σεισμικά φορτία σχεδιασμού κτηρίων και υποδομών, ο οποίος ούτως ή άλλως μπορεί περιοδικά να αναθεωρείται όσο αυξάνονται οι ενόργανες μετρήσεις της σεισμικής κίνησης στην Ελλάδα και ενδεχομένως την καλύτερη κατηγοριοποίηση των εδαφών, το κανονιστικό πλαίσιο σχεδιασμού αντισεισμικών κτηρίων είναι σύγχρονο και συγκρίσιμο με τους πιο προηγμένους κανονισμούς διεθνώς. Το βασικό μας πρόβλημα δεν είναι ο Α/Κ αλλά ότι ένα μεγάλο μέρος του δομικού αποθέματος είναι γερασμένο» επισημαίνει ο κ. Σέξτος.
      ethnos.gr/Σάμος Τι πρέπει να γίνει - Το ιταλικό μοντέλο
      Σύμφωνα με τον ίδιο πρέπει να πραγματοποιείται ο προσεισμικός έλεγχος δομικής τρωτότητας στο πλαίσιο της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου και να καταστεί υποχρεωτικός για κάθε μεταβίβαση ακινήτου κατ’ αναλογία με το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. «Χωρίς να υποτιμά κανείς τη σημασία της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων, αυτή δεν επαρκεί αν αυτό δεν είναι ασφαλές». Πάγια θέση του Ελληνικού Τμήματος Αντισεισμικής Μηχανικής, του ΤΕΕ και του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας είναι η θεσμοθέτηση ενός προγράμματος παρόμοιου με το «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» ή/και ενός σχήματος φορολογικής ανταποδοτικότητας κατά το πρότυπο της Ιταλίας, η οποία να χρηματοδοτεί άμεσα ή έμμεσα την προσεισμική ενίσχυση ιδιωτικών κτιρίων ως συνάρτηση του στόχου επιτελεστικότητας (δηλ. του βαθμού αναβάθμισης από τις προδιαγραφές ενός παλαιότερου κανονισμού προς έναν νεότερο).
      Σε σχέση με τα δημόσια κτίρια και τις υποδομές απαιτείται  ταυτόχρονα, όπως λέει ο κ. Σέξτος, να εκσυγχρονιστεί το σύνολο του πλαισίου του προσεισμικού ελέγχου, για τη γρηγορότερη συλλογή και ηλεκτρονική διαχείριση των δεδομένων αξιοποιώντας έξυπνες συσκευές και τεχνολογίες, αυτόματη αποτύπωση σε χάρτη, διασύνδεση με το Κτηματολόγιο, τη Στατιστική Υπηρεσία και την Ηλεκτρονική Ταυτότητα του Κτιρίου. Σημαντικό μέτρο είναι και η άρση της επικινδυνότητας ετοιμόρροπων ή/και μη κατοικημένων κτηρίων με στατικά προβλήματα, τηρουμένων όλων των απαιτούμενων μέτρων ασφαλείας όσο διαρκεί η μετασεισμική ακολουθία, καθώς και η αποσαφήνιση του θεσμικού πλαισίου για την διενέργεια υποστυλώσεων και καθαιρέσεων σε ιδιωτικά κτήρια συμπεριλαμβανομένης της διευθέτησης επικαλύψεων αρμοδιοτήτων.
      Στο σεισμό της Αθήνας το 1999 χάθηκε το 3% του ΑΕΠ μέσα σε 20 δευτερόλεπτα
      «Πρέπει να γίνει κατανοητό από την Πολιτεία ότι για κάθε ευρώ που επενδύεται στην αντισεισμική θωράκιση της χώρας, το οικονομικό όφελος σε διάστημα μερικών δεκαετιών μπορεί να είναι από 5πλάσιο έως 10πλάσιο αν συνυπολογιστούν εκτός από τις άμεσες απώλειες και οι έμμεσες απώλειες από την απορρύθμιση της οικονομικής και κοινωνικής ζωής» τονίζει ο κ. Σέξτος και προσθέτει: «Για παράδειγμα έχει υπολογιστεί από τον Ο.Α.Σ.Π. ότι κατά τον σεισμό της Αθήνας του 1999 χάθηκε περίπου το 3% του ΑΕΠ μέσα στα 20 δευτερόλεπτα που διήρκησε ο σεισμός. Αν θέλουμε συνεπώς η οικονομική ανάπτυξη να είναι αειφόρος, θα πρέπει να επενδύσουμε στοχευμένα σήμερα ώστε να μειωθεί αύριο το άμεσο και το έμμεσο κόστος της σεισμικής δραστηριότητας στη χώρα μας. Ταυτόχρονα θα πρέπει να προστατευθεί η ανθρώπινη ζωή, όχι γιατί ο σεισμικός κίνδυνος είναι ο μοναδικός ή ο κύριος παράγοντας διακινδύνευσης, αλλά διότι η επιστήμη έχει πλέον προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που δεν δικαιολογείται πλέον απώλεια ανθρώπινης ζωής από κατάρρευση κατασκευών λόγω σεισμού». 
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ)
      Περισσότερα...

      2604 • 2

    11. Αρθρογραφία

      BIM for the Stavros Niarchos Foundation Cultural Center

      Ροδοπουλος

      Το 2006, το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» (www.SNF.org) ανακοίνωσε τα σχέδιά του για τη χρηματοδότηση της δημιουργίας του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), έργο που περιλαμβάνει την κατασκευή και τον πλήρη εξοπλισμό νέων κτιριακών εγκαταστάσεων για την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) και την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), καθώς και τη δημιουργία του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος, συνολικής έκτασης 170.000 μ².
       
      Η παιδεία και ο πολιτισμός αποτελούν τη ραχοκοκαλιά κάθε προηγμένης κοινωνίας. Χρηματοδοτώντας το ΚΠΙΣΝ, το όραμα του Ιδρύματος είναι να προσφέρει στη χώρα και την πόλη νέες θεσμικές βάσεις, απαραίτητα στοιχεία για να κινηθεί προς τα εμπρός, καθώς και ένα πλαίσιο για το μέλλον. Παιδεία, πολιτισμός και βιωσιμότητα, τα τρία κύρια στοιχεία του ΚΠΙΣΝ, είναι βασικές προϋποθέσεις για την ενίσχυση της δυναμικής προοπτικής της πόλης και των ανθρώπων της και για την ενσωμάτωσή τους στον εικοστό πρώτο αιώνα και σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο.
       
      Το μέγεθος, τόσο του έργου, όσο και των ονείρων και των προσδοκιών του Ιδρύματος απαιτούσε την επίδραση και τη δημιουργική παρουσία ενός οραματιστή αρχιτέκτονα. Τον Φεβρουάριο του 2008, μετά από ένα κλειστό διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος επέλεξε ομόφωνα το αρχιτεκτονικό εργαστήρι (Renzo Piano Building Workshop) του Renzo Piano (www.rpbw.com). Επιλέγοντας τον διακεκριμένο αρχιτέκτονα Renzo Piano, το Ίδρυμα διάλεξε έναν αρχιτέκτονα στην κορυφή του επαγγέλματος, ο οποίος διαθέτει όραμα και πνευματική περιέργεια, καθώς και ιστορική και γεωγραφική αντίληψη της θέσης του έργου και της σημασίας του.
       
      Η τοποθεσία του έργου βρίσκεται 4,5 χμ νότια από το κέντρο της Αθήνας, στο Δέλτα Φαλήρου, και το ΚΠΙΣΝ σχεδιάζεται ως πολυλειτουργικός χώρος παιδείας, πολιτισμού και διασκέδασης. Ο προϋπολογισμός του έργου προσεγγίζει τα 566 εκατομμύρια Ευρώ. Όταν το ΚΠΙΣΝ ολοκληρωθεί, η πλήρης διαχείριση και ο πλήρης έλεγχός του θα περιέλθουν στο Ελληνικό Δημόσιο. Το ΚΠΙΣΝ αποτελεί την πρώτη σύμπραξη δημοσίου-ιδιωτικού τομέα αυτού του είδους στην Ελλάδα και εκ των σημαντικότερων πολιτιστικών και εκπαιδευτικών έργων που έχουν υλοποιηθεί ποτέ στη χώρα. Ως ένα από τα μεγαλύτερα κατασκευαστικά έργα στην πρόσφατη ιστορία του τόπου, το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος θα ωφελήσει άμεσα την Ελληνική οικονομία, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και ενισχύοντας την εισροή κεφαλαίων, σε ένα δυσχερές οικονομικό περιβάλλον.
       
      Δείτε το video παρουσίασης:
       

       
      Μπράβο τους.
      Περισσότερα...

      2355 • 9

    12. Αρθρογραφία

      City Mobility Index - το μέλλον της βιώσιμης μετακίνησης στις πόλεις

      Engineer

      Τον τρόπο με τον οποίο η ηγεσία των πόλεων θα προετοιμάσει το έδαφος για το μέλλον της βιώσιμης μετακίνησης, παρουσιάζει η Deloitte μέσω της έρευνας «City Mobility Index». Σύμφωνα με την έρευνα, οι βασικοί πυλώνες στους οποίους οι αρμόδιοι θα πρέπει να εστιάσουν είναι τρεις και πάνω σ' αυτούς θα μπορέσουν να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν ένα δομημένο σχέδιο που θα αντιλαμβάνεται και θα αναλύει αποτελεσματικά τις συνθήκες, τα δεδομένα της κάθε πόλης, καθώς και τις τάσεις που θα ορίσουν το μέλλον της μετακίνησης.
      Συγκεκριμένα:
      1. Απόδοση και ανθεκτικότητα: Η έρευνα υπογραμμίζει ως σημαντικό γεγονός οι πόλεις να συνδυάζουν ένα καλό οδικό δίκτυο με εναλλακτικούς, ασφαλείς και ολοκληρωμένους τρόπους μεταφοράς, εξασφαλίζοντας έτσι την ελαχιστοποίηση της κυκλοφοριακής συμφόρησης - και συνεπώς των αέριων ρύπων - καθώς και τη μείωση στη διάρκεια των μεταφορών.
      2. Όραμα και ηγεσία: Έμφαση δίνεται στην ανάγκη ύπαρξης οράματος και προοδευτικής σκέψης. Η αστική μετακίνηση απαιτεί καινοτομία, επενδύσεις και συνεργασία και συντονισμό όλων των ενδιαφερόμενων πλευρών. Επιπλέον, οι επιλογές που θα γίνουν θα πρέπει να ελαχιστοποιηούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
      3. Υπηρεσίες και προσαρμογή στις ανάγκες: Η αστική μετακίνηση θα πρέπει να είναι προσβάσιμη σε όλους, με πληθώρα οικονομικά προσιτών επιλογών σε όλες τις περιοχές και φιλικούς προς το χρήστη τρόπους πρόσβασης σε μια εναλλακτικούς τρόπους μεταφοράς.
      Η έρευνα της Deloitte ανέλυσε κάθε έναν από τους βασικούς πυλώνες ξεχωριστά, εξετάζοντας συγκεκριμένα στοιχεία και μετρήσεις. Σχετικά με την απόδοση και την ανθεκτικότητα, εξετάστηκαν στοιχεία όπως κυκλοφοριακή συμφόρηση, αξιοπιστία των μέσων μαζικής μεταφοράς, ασφάλεια, πληρότητα και πρόσβαση στην μετακίνηση, καθώς και η ποιότητα του αέρα.
      Σε ότι αφορά το όραμα και την ηγεσία, η έκθεση αναλύει στοιχεία όπως η καινοτομία, το ρυθμιστικό περιβάλλον, η στρατηγική στόχευση και οι πρωτοβουλίες αναφορικά με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
      Τέλος, αναφορικά με την ποιότητα των υπηρεσιών και την προσαρμογή στις ανάγκες του κοινού, η έρευνα εξετάζει ευρήματα σε σχέση με την άρτια παροχή υπηρεσιών μαζικής μεταφοράς, πρόσβαση στις υπηρεσίες, ικανοποίηση των επιβατών, καθώς και το κατά πόσο είναι προσιτές οικονομικά οι υπηρεσίες μεταφοράς.
      Η ενσωμάτωση του συνόλου των πολιτών σε ένα νέο μοντέρνο σύστημα μεταφορών είναι ένα στοίχημα που όλες οι σύγχρονες πόλεις θα πρέπει να κερδίσουν. Σύμφωνα με την έρευνα, αυτό είναι ευκολότερο να επιτευχθεί σε πόλεις όπου το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού μένει σε μία μεγάλη πυκνοκατοικημένη περιοχή και συνεπώς οι αποστάσεις που θα πρέπει να καλύψει το σύστημα μεταφοράς είναι μικρότερες. Σχετικά παραδείγματα αποτελούν πόλεις όπως το Βερολίνο, το Λονδίνο και η Σιγκαπούρη, η οποίες έχουν και το μεγαλύτερο σκορ απόδοσης στις δημόσιες συγκοινωνίες.

      Σύμφωνα με την έρευνα, οι αρχές θα πρέπει ασφαλώς να υιοθετήσουν νέους καινοτόμους τρόπους μεταφοράς όπως η ηλεκτροκίνηση, ωστόσο θα πρέπει να μην ξεχνούν να διατηρήσουν τις βασικές υποδομές, όπως τους δρόμους και τις γέφυρες, σε πολύ καλή κατάσταση, για να εξασφαλίσουν την ασφάλεια των μεταφορών. Παράλληλα, η ασφάλεια των πολιτών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος στο οποίο τηρούνται οι νόμοι, ελαχιστοποιώντας έτσι τον κίνδυνο ατυχημάτων.
      Η βιώσιμη μετακίνηση αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα για την οικονομική ευημερία μιας πόλης. Αναζητώντας καινοτόμες λύσεις για την επίλυση των προβλημάτων τους, οι πόλεις που δείχνουν το δρόμο για το μέλλον τις μετακίνησης, αποδεικνύουν ότι η εύρεση οικονομικών πόρων από τη καινοτόμα μετακίνηση συνήθως αποτελεί μια άμεσα αποτελεσματική επιλογή, με την επιτυχία τους να αποτελεί έργο της άρτιας εφαρμογής έξυπνων λύσεων.
      Περισσότερα για την έρευνα: https://www2.deloitte.com/insights/us/en/focus/future-of-mobility/deloitte-urban-mobility-index-for-cities.html
      Ένα βίντεο παρουσίασης:
      https://www2.deloitte.com/insights/us/en/focus/future-of-mobility/deloitte-urban-mobility-index-for-cities.html
      Περισσότερα...

      1336 • 0

    13. Αρθρογραφία

      Costa Navarino: Το επενδυτικό πλάνο και οι πρακτικές αειφόρου ανάπτυξης

      GTnews

      Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το επενδυτικό πλάνο της Costa Navarino για το 2022-2023, ύψους 250 εκατ. ευρώ, το οποίο περιλάμβανε τα νέα ξενοδοχεία (Mandarin Oriental, Costa Navarino και W Costa Navarino), τα 2 νέα γήπεδα γκολφ στο Navarino Hills και τη Navarino Agora. Παράλληλα, προχωρά το πλάνο για την πλήρη ανάπτυξη όλων των περιοχών (Navarino Bay, Navarino Hills) καθώς και για το Navarino Blue, με στόχο να δημιουργηθούν ξεχωριστές περιοχές που συμπληρώνουν η μία την άλλη και προσελκύουν ταξιδιώτες διαφορετικού προφίλ. 
      Το σύνολο των άμεσων επενδύσεων έως σήμερα αγγίζει τα 850 εκατ. ευρώ, ενώ μαζί με τις επενδύσεις τρίτων στο real estate ξεπερνά τα 1,25 δισ. ευρώ. Οι συνολικές επενδύσεις (άμεσες και έμμεσες) αναμένεται να φτάσουν τα 2,5 δισ. Ευρώ με την ολοκλήρωση όλων των περιοχών. Πλέον, οι άμεσες θέσεις εργασίας ξεπερνούν τις 2.500, ενώ με την ολοκλήρωση όλων των περιοχών θα ξεπεράσουν τις 6.600 (11.000 μαζί με τις έμμεσες).
      Σε ό,τι αφορά το Mandarin Oriental, Costa Navarino, το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί στις 15 Αυγούστου 2023 και είναι το πρώτο Mandarin Oriental στην Ελλάδα, με πολύ υψηλή πληρότητα, όπως τονίστηκε σε ειδική εκδήλωση. Σημειώνεται ότι το παραθαλάσσιο υπερπολυτελές resort περιλαμβάνει 99 δωμάτια, μεταξύ των οποίων 48 υπόσκαφες βίλες με ιδιωτική πισίνα. Την ίδια στιγμή τον Ιούλιο άνοιξε και η Navarino Agora είναι ένας διαδραστικός, πολυπολιτισμικός χώρος, ανοιχτός σε όλους όσοι ζουν ή επισκέπτονται τη Μεσσηνία. Ο νέος μικρόκοσμος εμπειριών που άνοιξε τον Ιούλιο, συνδυάζει περισσότερα από 20 καταστήματα, εστιατόρια, street food, θερινό σινεμά και εμπειρίες VR με ένα ευρύ πρόγραμμα πολιτιστικών δράσεων με μουσικές και χορευτικές παραστάσεις, εκθέσεις τέχνης και βιβλίου, bazaar αντικών και πολλές ακόμη εκδηλώσεις. 
      Μελλοντική ανάπτυξη
      Η επόμενη φάση των επενδύσεων αφορά στην περαιτέρω ανάπτυξη της περιοχής Navarino Hills με επιπλέον τουριστικές υποδομές που ενισχύουν τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Επίσης, η μελλοντική ανάπτυξη περιλαμβάνει την περιοχή Navarino Blue, στην περιοχή του Ριζόμυλου, η οποία βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το Διεθνές Αεροδρόμιο Καλαμάτας. Στόχος είναι να αναπτυχθούν εκεί θεματικά ξενοδοχειακά συγκροτήματα που θα προσφέρουν πληθώρα αθλητικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων υψηλής ποιότητας.
      Τέλος η  αναπτυξιακή πορεία των Costa Navarino Residences, συνεχίζεται δυναμικά. Στην Costa Navarino υπάρχουν 4 διαφορετικές περιοχές: Sea Dunes, Olive Grove, Rolling Greens, Valley Greens και στις οποίες είναι διαθέσιμοι 3 τύποι κατοικιών: “ off-plan” (από τα σχέδια), “ turn key” (με το κλειδί στο χέρι) και branded διαμερίσματα. Tο εύρος τιμών (σύμφωνα με τη διαθεσιμότητα) κυμαίνεται από € 3.750.000 για τις “ custom” κατοικίες, από 1.400.000 ευρώ για τις “ turn key” κατοικίες και από 770.000 ευρώ για τα branded διαμερίσματα. Οι βίλες στη γειτονιά Rolling Greens πωλήθηκαν μέσα σε έναν χρόνο από το λανσάρισμά τους, με τη ζήτηση να ξεπερνά την προσφορά, ενώ μέσα στο 2023 παραδίδονται οι πρώτες κατοικίες.
      Πρακτικές αειφόρου ανάπτυξης
      Πάνω από 8% του συνολικού προϋπολογισμού της επένδυσης που ξεπερνά τα 850εκ. Ευρώ έως σήμερα, έχει δοθεί σε υποδομές για το περιβάλλον, από το σχεδιασμό μέχρι και τη λειτουργία. Στην Costa Navarino δημιουργούνται υποδομές που διαφυλάσσουν και προβάλλουν το φυσικό πλούτο και την αυθεντική φυσιογνωμία της περιοχής. Οι εγκαταστάσεις καλύπτουν έκταση μικρότερη σχεδόν από το μισό της επιτρεπόμενης από το νόμο, με περίπου το 90% της συνολικής έκτασης να καλύπτεται από φυσικό ή οργανωμένο πράσινο. 
      Ενδεικτικές πρωτοβουλίες & δράσεις:
      Κλιματική αλλαγή και Navarino Environmental Observatory Το 2009 η ΤΕΜΕΣ δημιούργησε το Navarino Environmental Observatory (ΝΕΟ) μαζί με το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και την Ακαδημία Αθηνών. Το ΝΕΟ εστιάζει στην έρευνα και την εκπαίδευση γύρω από την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Πλέον, το ΝΕΟ έχει εξελιχθεί σε ένα δυναμικό κέντρο για τη σύγχρονη έρευνα (το έχουν επισκεφθεί πάνω από 1.800 φοιτητές, έχουν γίνει πάνω από 200 επιστημονικές δημοσιεύσεις), ενώ τα εκπαιδευτικά του προγράμματα συνδέονται στενά με την έρευνα που διεξάγεται στην περιοχή.
      Mείωση των πλαστικών μιας χρήσης Η Costa Navarino είναι ο πρώτος τουριστικός προορισμός στην Ελλάδα που, σε συνεργασία με το WWF Ελλάδος, ξεκίνησε μια πολύ σημαντική προσπάθεια για τον περιορισμό των αχρείαστων πλαστικών μιας χρήσης που σχετίζονται όχι μόνο με τις υπηρεσίες που παρέχονται προς τους επισκέπτες μας αλλά με τη συνολική λειτουργία του προορισμού. Μέρος της προσπάθειας αυτής είναι η συμμετοχή της ΤΕΜΕΣ ως μέλος στο Global Tourism Plastics Initiative, μια παγκόσμια πρωτοβουλίας των Ηνωμένων Εθνών και του UNWTO για τη μείωση των αχρείαστων πλαστικών στον τουρισμό σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ellen MacArthur. Η δράση αυτή για το 2022, οδήγησε σε μείωση κατά 38% των πλαστικών μιας χρήσης που σχετίζονται με τους επισκέπτες σε σύγκριση με το 2019 και συνολική μείωση κατά περισσότερους από 9 τόνους πλαστικών μιας χρήσης.
      Προστασία της θαλάσσιας χελώνας καρέτα-καρέτα Η προστασία της θαλάσσιας χελώνας καρέτα-καρέτα ήταν προτεραιότητα για την ΤΕΜΕΣ ήδη από τον σχεδιασμό των εγκαταστάσεων. Σε συνεργασία με την επιστημονική ομάδα του ΑΡΧΕΛΩΝ σχεδιάστηκε όλος ο παράκτιος φωτισμός των εγκαταστάσεων στο Navarino Dunes με τρόπο που να μην είναι ορατός από τη θάλασσα, ώστε αφενός να μην προκαλεί των αποπροσανατολισμό των νεοσσών όταν βγαίνουν από τη φωλιά και κατευθύνονται προς τη θάλασσα και αφετέρου να μην αποτρέπει τις χελώνες από το να βγουν στην παραλία για να φτιάξουν τη φωλιά τους. Από το 2010, η ΤΕΜΕΣ, σε συνεργασία με τον ΑΡΧΕΛΩΝ, εφαρμόζει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα παρακολούθησης και προστασίας της καρέτα-καρέτα. Τα αποτελέσματα δείχνουν πως ο βιώσιμος τουρισμός μπορεί να συμβάλει καταλυτικά στην ενίσχυση των προσπαθειών για τη διατήρηση των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων, με σημαντική αύξηση στον αριθμό φωλιών που για τα 4 τελευταία χρόνια κατά μέσο όρο ξεπερνάει το 70% σε σχέση με το 2010 που ξεκίνησε το πρόγραμμα.
      Μείωση ενέργειας & εκπομπών ρύπων Στο πλαίσιο των δεσμεύσεων μας για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, έχουμε αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα, εφαρμόζοντας μια σειρά πρακτικών που περιλαμβάνουν: ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, μείωση της χρήσης LPG και χρήση ηλεκτρισμού αποκλειστικά για την παραγωγή ενέργειας στα νέα ξενοδοχεία. Σε συνέχεια αυτών των πρακτικών, έχουν επιτευχθεί σημαντικές μειώσεις στις λειτουργικές εκπομπές ρύπων.
      5. Διαχείριση των υδατικών πόρων 
      Ένα από τα βασικά μέτρα για τη διαχείριση των υδατικών πόρων ήταν η κατασκευή λιμνοδεξαμενών (αρκετά χρόνια πριν από τη λειτουργία) για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών της Costa Navarino, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τα γήπεδα γκολφ, με τη χρήση μόνο επιφανειακών νερών από τους τοπικούς ποταμούς. Οι τρεις λιμνοδεξαμενές έχουν συνολική χωρητικότητα περίπου 1.180.000κ.μ., είναι πλήρως ενσωματωμένες στο φυσικό τοπίο και σήμερα καλύπτουν όλες τις αρδευτικές ανάγκες των εγκαταστάσεων της Costa Navarino, αντλώντας ποσότητα νερού κοντά στο 1% της απορροής των τοπικών ποταμών. Επίσης, εφαρμόζουμε μέτρα για την εξοικονόμηση νερού και τον έλεγχο της κατανάλωσης (π.χ. έλεγχος διαρροών, συστήματα βελτιστοποιημένης απόδοσης), ενώ χρησιμοποιούμε ένα ευρύ δίκτυο σταθμών παρακολούθησης και σημείων δειγματοληψίας, για τον έλεγχο της ποιότητας του νερού και την παρακολούθηση και καταγραφή των καταναλώσεων.
      Προστασία της βιοποικιλότητας Υλοποιούμε το μεγαλύτερο πρόγραμμα μεταφύτευσης ελαιόδεντρων στην Ευρώπη, διατηρώντας αναλλοίωτη τη φυσική ομορφιά του τόπου. Κατά τη φάση κατασκευής των έργων τα ελαιόδεντρα μεταφέρονται σε ειδικούς χώρους υποδοχής όπου παραμένουν μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών, υπό την παρακολούθηση ειδικής επιστημονικής ομάδας. Με την ολοκλήρωση των κατασκευών, τα δέντρα μεταφυτεύονται στην τελική τους θέση. Το ποσοστό επιτυχίας του προγράμματος προσεγγίζει το 100%, με περισσότερα από 6.900 ελαιόδεντρα να έχουν ήδη μεταφυτευτεί. Με στόχο την ανάδειξη και προστασία της τοπικής βιοποικιλότητας, εκτός από τα ελαιόδεντρα, μέχρι σήμερα στις εγκαταστάσεις μας έχουν φυτευτεί πάνω από 1.200.000 ενδημικά φυτά και θάμνοι.
      Διαχείριση αποβλήτων, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση Το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων της Costa Navarino βασίζεται στις αρχές της μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης. Στην Costa Navarino πραγματοποιείται ένα εκτενές πρόγραμμα ανακύκλωσης, στο πλαίσιο του οποίου γίνεται ξεχωριστή συλλογή και ανακύκλωση ανά κατηγορία (χαρτί, γυαλί, ηλεκτρικές συσκευές, μπαταρίες, μαγειρικά έλαια, μέταλλα) σε συνεργασία με πιστοποιημένους φορείς ανακύκλωσης. Παράλληλα, οι ποσότητες ανακύκλωσης ανά είδος, καταγράφονται στο ηλεκτρονικό μητρώο αποβλήτων.
      Βιοκλιματική αρχιτεκτονική Το Navarino Dunes σχεδιάστηκε με βάση τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Οι εγκαταστάσεις του βρίσκονται σε συμφωνία με τα μορφολογικά πρότυπα και την κλίμακα της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, διασφαλίζοντας την ήπια προσαρμογή στο τοπίο και την απρόσκοπτη θέα του ορίζοντα και των κορυφογραμμών. Επίσης, ο σχεδιασμός του Mandarin Oriental, Costa Navarino, ευθυγραμμίζεται με τις αρχές βιώσιμης ανάπτυξης του προορισμού. Με στόχο την ισορροπημένη σύνθεση αρχιτεκτονικής και φυσικού τοπίου, το resort περιλαμβάνει υπόσκαφες βίλες με πράσινες στέγες, που ενσωματώνονται στη φυσική τοπογραφία. Ο σχεδιασμός και ο προσανατολισμός των κτιρίων βελτιστοποιεί τη χρήση φυσικών στοιχείων, οδηγώντας σε συνολική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης.
      Κοινωνία - Προστασία των αδέσποτων ζώων
      Στην Costa Navarino δημιουργήσαμε το Navarino Pet Community μαζί με εθελοντές εργαζόμενους. Πρόκειται για ένα καταφύγιο που προσφέρει στέγη και ιατρική περίθαλψη σε αδέσποτα ζώα, φιλοξενώντας περίπου 20 σκυλιά κατά μέσο όρο. Προωθούμε την υιοθεσία τους, επισκέψεις στο καταφύγιο και δυνατότητα βόλτας των σκυλιών, ενώ έχουμε μόνιμο υπάλληλο για τη φροντίδα τους αλλά και τους εθελοντές μας. Όλα τα κατοικίδια είναι στειρωμένα, ελέγχονται συνεχώς από τον κτηνίατρό μας και τοποθετείται μικροτσίπ. Μέσα από το Navarino Pet Community έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 250 υιοθεσίες αδέσποτων ζώων, που έχουν βρει νέα σπίτια στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
      Περισσότερα...

      541 • 0

    14. Αρθρογραφία

      Deutsche Bank: Τα 10 μεγάλα εμπόδια στον δρόμο της Ευρώπης από το 2023 και μετά

      Engineer

      Θα χρειαστεί να γίνουν πολλά για να γεφυρώσει η Ευρώπη το ενεργειακό χάσμα που δημιουργήθηκε από την πρόσφατη διακοπή της παροχής ρωσικού αερίου, τους δύσκολους στόχους μείωσης των εκπομπών και τις μακροχρόνιες διαρθρωτικές προκλήσεις, όπως σημειώνει η Deutsche Bank σε σημερινό εκτεταμένο report.
      Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η ΕΕ ανακοίνωσε ότι θα μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο κατά δύο τρίτα μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, αντισταθμίζοντας το έλλειμμα με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από προμηθευτές όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ και με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). 
      Φαίνεται  ότι η ΕΕ θα περάσει τον ερχόμενο χειμώνα με αρκετές προμήθειες, ενισχυμένες από τα αποθέματα φυσικού αερίου τα οποία έσπευσε να συσσωρεύσει το καλοκαίρι. 
      Ωστόσο, υπάρχουν τουλάχιστον 10 σημαντικά εμπόδια για την Ευρώπη καθώς επιδιώκει επειγόντως να εξασφαλίσει τον ενεργειακό της εφοδιασμό για το 2023 και μετά – την ίδια στιγμή που μετακινείται από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο, και από εκεί σε καθαρότερες εναλλακτικές πηγές. 
      Αυτά τα μακροπρόθεσμα "σημεία συμφόρησης" περιλαμβάνουν περιορισμούς στην τρέχουσα χωρητικότητα, λόγω των περιορισμών της υπάρχουσας υποδομής και των επιλογών καυσίμων της Ευρώπης και προκλήσεις για το μέλλον όπως η γραφειοκρατία, η έλλειψη χρηματοδότησης, δεξιοτήτων και υλικών και η αντίθεση της κοινής γνώμης. 
      Πιο αναλυτικά, τα εμπόδια αυτά, όπως επισημαίνει η Deutsche Bank, είναι τα εξής:
      1. Υπάρχουσες υποδομές
      Το φυσικό αέριο αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τέταρτο του συνολικού ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ και τα ορυκτά καύσιμα συνολικά εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν περίπου τα τρία τέταρτα. Οι μεγαλύτεροι χρήστες δεν μπορούν εύκολα να υποκαταστήσουν το αέριο με άλλες πηγές, π.χ. το αέριο χρησιμοποιείται από τα μισά γερμανικά σπίτια για θέρμανση και από τη βιομηχανία (π.χ. χημικά και πετροχημικά, μέταλλα, χαρτί και τρόφιμα) και ως πρώτη ύλη για χημικά και πετροχημικά.
      2. Περιορισμένο LNG
      Το υγροποιημένο φυσικό αέριο είναι το πλησιέστερο υποκατάστατο του φυσικού αερίου. Η χωρητικότητα LNG της Ευρώπης έχει σχεδόν εξαντληθεί από τον Ιανουάριο. Η Γερμανία και η Ανατολική Ευρώπη στερούνται σε μεγάλο βαθμό την εξειδικευμένη υποδομή για την εισαγωγή και την επαναεριοποίηση LNG. Η Γερμανία έχει προγραμματίσει την κατασκευή πέντε πλωτών τερματικών σταθμών LNG, οι οποίοι θα καλύπτουν το 20% των τρεχουσών εισαγωγών φυσικού αερίου της, με τους τρεις πρώτους να αναμένεται να ξεκινήσουν να λειτουργούν στις αρχές του 2023. 
      Οι κύριοι εξαγωγείς προς την Ευρώπη είναι οι ΗΠΑ, το Κατάρ και η Ρωσία, με ποσοστό περίπου 20-25% η καθεμία. Χωρίς τη Ρωσία, οι εναλλακτικοί προμηθευτές χρειάζονται χρόνο για να ενισχύσουν τις εγκαταστάσεις υγροποίησης. Οι εξαγωγές LNG των ΗΠΑ στην Ευρώπη έχουν υπερδιπλασιαστεί από πέρυσι, αντιπροσωπεύοντας τα τρία τέταρτα των εξαγωγών LNG. Η Ευρώπη πρέπει να ανταγωνιστεί τους μεγαλύτερους εισαγωγείς LNG στον κόσμο, την Κίνα και την Ιαπωνία.

      3. Κακή χρονιά για άλλες πηγές
      Η χρήση φυσικού αερίου έχει αυξηθεί φέτος εν μέσω προκλήσεων για άλλες πηγές. Η πυρηνική παραγωγή της Γαλλίας αναμένεται να πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών δεκαετιών λόγω της συντήρησης στους μισούς παλιούς αντιδραστήρες της. Ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ενέργειας της Ευρώπης, έχει γίνει καθαρός εισαγωγέας. Η Γερμανία έχει καθυστερήσει τα μακροχρόνια σχέδιά της για σταδιακή κατάργηση των τριών τελευταίων πυρηνικών της εργοστασίων μέχρι το τέλος του έτους. Σε ό,τι αφορά τις υδροηλεκτρικές και υδάτινες μεταφορές, το πιο ζεστό καλοκαίρι της Ευρώπης προκάλεσε αύξηση της ζήτησης για ψύξη, μείωσε την υδροηλεκτρική ενέργεια και οδήγησε τον Ρήνο να πέσει σχεδόν σε χαμηλά επίπεδα-ρεκόρ, διακόπτοντας τη μεταφορά υλικών όπως ο άνθρακας. 

      4. Ελλιπείς υποδομές ΑΠΕ
      Γιατί δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας; Η παροχή αιολικής και ηλιακής ενέργειας είναι ασυνεπής, π.χ. στη Γερμανία παρέχουν από λιγότερο από 10% έως και 100% της ωριαίας ζήτησης ενέργειας, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Γιατί έχει σημασία αυτό; Η ηλεκτρική ενέργεια δεν μπορεί ακόμη να αποθηκευτεί σε κλίμακα και με χαμηλό κόστος, επομένως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν μπορούν να είναι η κύρια πηγή για την κάλυψη της ζήτησης. Η Γερμανία εξαρτάται από τον άνθρακα/λιγνίτη για το 34% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μακράν η πιο εξαρτώμενη μεγάλη οικονομία. Θα χρειαστεί να αυξήσει το φυσικό αέριο, τώρα κατά 10%, για να γεφυρώσει το χάσμα. Επίσης, η διανομή της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές περιορίζεται από την υπάρχουσα υποδομή. 

      5. Μικρή η μείωση στην κατανάλωση ενέργειας
      Η συνολική χρήση ενέργειας στην Ευρώπη έχει αλλάξει ελάχιστα τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς η βελτιωμένη απόδοση αντισταθμίστηκε από τη μεγαλύτερη κατανάλωση σε τομείς όπως η υπερβολική θέρμανση και ψύξη. Οι πολιτικές της δεκαετίας του 1970 περιλάμβαναν δελτίο για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία. Αυτή τη φορά η πολιτική επικεντρώνεται στη μείωση των νομισματικών απωλειών αντί στη μείωση της ζήτησης. 
      Η βιομηχανία μείωσε την κατανάλωση το καλοκαίρι, π.χ. 20% στη Γερμανία, εν μέσω πτώσης της ζήτησης. Τα νοικοκυριά έχουν κάνει μόνο μέτριες, προσαρμοσμένες στις καιρικές συνθήκες, περικοπές στην κατανάλωση φέτος και τα περιθώρια για χειμερινές περικοπές είναι περιορισμένα. 
      6. Χρηματοδότηση
      Οι τερματικοί σταθμοί LNG, οι εγκαταστάσεις επαναεριοποίησης και τα έργα δικτύων διανομής είναι ακριβά και ευαίσθητα στα επιτόκια, όπως είναι τα ομόλογα. Οι αποδόσεις αυξάνονται, η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνεται και οι χώρες πιέζουν τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που μπορεί να περιορίσει τις ταμειακές ροές για τις απαραίτητες επενδύσεις. 
      Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια έως το 2050 θα κόστιζε 5,3 τρισεκατομμύρια δολάρια (πηγή: BloombergNEF). Αυτή η δαπάνη θα γίνει εκ των προτέρων, καθώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν υψηλό αρχικό πάγιο κόστος και χαμηλότερο λειτουργικό κόστος αργότερα. Στη Γερμανία, σχεδόν 200 GW νέων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στοχεύονται μέχρι το 2030, που σημαίνει ότι θα χρειαζόταν 25-30 GW χωρητικότητας φυσικού αερίου για την αντιμετώπιση των ελλείψεων.
      7. Γραφειοκρατία
      Οι μακροχρόνιες, πολύπλοκες και αδιαφανείς διοικητικές διαδικασίες, εμποδίζουν την ανάπτυξη ενεργειακών έργων. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συχνά δεν ενσωματώνονται στον χωροταξικό και περιβαλλοντικό σχεδιασμό. Υπάρχουν επίσης ζητήματα πολιτικής, δομής της αγοράς και πρόσβασης στο δίκτυο, καθώς και τελωνειακές καθυστερήσεις για εισαγωγές υλικών όπως ηλιακά πάνελ. 
      Πάντως, πολλά από τα σχέδια της ΕΕ αφορούν τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής αγοράς. Επίσης, ο νέος νόμος για αιολική ενέργεια της Γερμανίας, που ψηφίστηκε τον Ιούλιο, εστιάζει στην επιτάχυνση των διαδικασιών σχεδιασμού και έγκρισης. Στοχεύει στη δημιουργία δεσμευτικών στόχων χρήσης γης και στην αύξηση της διαθέσιμης έκτασης στο 2% της γης. 
      8. Ελλείψεις σε μέταλλα και Σπάνιες Γαίες
      Οι τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα έχουν μεγαλύτερη ένταση μετάλλων από τις παραδοσιακές τεχνολογίες. Η εξάρτηση της Ευρώπης θα μετατοπιστεί από τα ορυκτά καύσιμα σε μέταλλα και Σπάνιες Γαίες (REE) που συγκεντρώνονται σε λίγα μόνο έθνη. Η Κίνα αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας αγοράς βαναδίου, γραφίτη και αλουμινίου. Η Αυστραλία κυριαρχεί στο λίθιο. και το Κονγκό στο κοβάλτιο. 
      Γιατί ο χαλκός είναι ιδιαίτερα σημαντικός; Ο χαλκός, όπου κυριαρχεί η Χιλή, είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την αιολική και ηλιακή ενέργεια, ενώ ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο περιέχει διπλάσιο χαλκό από ένα συμβατικό. Τα ορυχεία σήμερα είναι κοντά στην εξάντληση. Η παγκόσμια ζήτηση για χαλκό είναι σχεδόν διπλάσια της προσφοράς, για νικέλιο είναι τριπλάσια και για βανάδιο, κοβάλτιο και γραφίτη είναι περίπου πέντε φορές.

      9. Έλλειψη δεξιοτήτων
      Η τεχνογνωσία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συγκεντρώνεται σε λίγες εταιρείες και η εγκατάσταση απαιτεί εργατικό δυναμικό. Το BloombergNEF εκτιμά ότι η Ευρώπη είχε εισαγάγει ένα τρίτο περισσότερα ηλιακά πάνελ από την Κίνα έως τον Ιούλιο απ' όσα θα μπορεί να εγκαταστήσει όλο το χρόνο, λόγω ανεπαρκούς εργατικού δυναμικού. 
      Η Ευρώπη θα πρέπει να διαχειριστεί μια μετάβαση στην απασχόληση για πολλούς από τους 7,5 εκατομμύρια εργαζομένους της στην ενέργεια, ή το 2,4% της απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων 700.000 που προμηθεύουν άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο και 1,4 εκατομμύρια που εργάζονται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ξεχωριστά στοιχεία δείχνουν ότι 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι απασχολούνταν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην ΕΕ το 2020. 
      Επίσης, για να αναπτύξει την πυρηνική της ικανότητα και να διαφοροποιηθεί μακριά από τη Ρωσία, η Ευρώπη μπορεί να χρειαστεί να στραφεί σε υπερπόντιους παραγωγούς συμπεριλαμβανομένης της Κίνας ως έναν από τους κορυφαίους παίκτες στις πυρηνικές τεχνολογίες.

      10. Aντίθεση της κοινής γνώμης 
      Πάνω από το 85% των πολιτών της ΕΕ δηλώνουν ότι υποστηρίζουν φιλόδοξους στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και θα υποστήριζαν νέα έργα αιολικής και ηλιακής ενέργειας κοντά στον τόπο διαμονής τους. Ωστόσο, στην πράξη, η αντίθεση της κοινής γνώμης στις ανεμογεννήτριες και τα εκτεταμένα ηλιακά πάρκα είναι ένα από τα κύρια εμπόδια στην επέκταση σε μια ήπειρο με περιορισμένη διαθεσιμότητα γης. Οι περιβαλλοντικές ανησυχίες έχουν επιβραδύνει δραματικά τις γερμανικές εγκαταστάσεις. 
      Είναι το σχιστολιθικό αέριο μια επιλογή; Η Ευρώπη εκτιμάται ότι έχει μεγαλύτερα αποθέματα σχιστολιθικού φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, κυρίως στην Πολωνία και τη Γαλλία. Αλλά δεν έχει εμπορική παραγωγή, λόγω της υψηλότερης πυκνότητας πληθυσμού, των κανονισμών και της αντίθεσης του κοινού στο fracking - την ίδια διαδικασία που χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ για την εξαγωγή του φυσικού αερίου που πωλούν στην Ευρώπη. 
      Επίσης, το αποθηκευόμενο "πράσινο υδρογόνο" είναι κάτι που δεν μπορεί να αποτελέσει λύση, καθώς δεν υπάρχει αρκετή χωρητικότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την παραγωγή της απαιτούμενης ποσότητας, ενώ υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το πόσο εύκολα μπορούν να τοποθετηθούν οι αγωγοί για να το μεταφέρουν.
      Περισσότερα...

      507 • 0

    15. Αρθρογραφία

      e-Κτηματολόγιο: Οδηγός ηλεκτρονικών εφαρμογών Κτηματολογίου και Δασικών Χαρτών για τους πολίτες

      Engineer

      Τον τελευταίο χρόνο το Ελληνικό Κτηματολόγιο έχει αναπτύξει διάφορες εφαρμογές για την εξυπηρέτηση των ιδιοκτητών ακινήτων, μέσω του υπολογιστή τους, με στόχο να μη μετακινείται ο πολίτης και να μπορεί να εξυπηρετείται ακόμη κι αν βρίσκεται μακριά από το αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο.
      Επιμέλεια: Γραμματή Μπάκλατση
      Οι ηλεκτρονικές εφαρμογές αφορούν:
      α) στο κτηματολόγιο και ξεκινούν από το στάδιο της κτηματογράφησης μέχρι και την έκδοση κτηματολογικού φύλλου από τα κτηματολογικά γραφεία που λειτουργούν και
      β) στους Δασικούς Χάρτες, με τη δυνατότητα της ηλεκτρονικής αντίρρησης και παρακολούθησης της εξέλιξής τους.
      Οι ψηφιακές υπηρεσίες επεκτείνονται συνεχώς και για τους δικηγόρους και για μηχανικούς, που είναι οι άμεσα εμπλεκόμενοι επαγγελματίες με το κτηματολόγιο.
       Επίσης πολύ σημαντική εξέλιξη είναι και η ψηφιοποίηση του αρχείου των υποθηκοφυλακείων που ετοιμάζεται, η οποία θα παρέχει τη δυνατότητα πλήρους αναζήτησης συμβολαίων σε κάθε σημείο της χώρας διαδικτυακά, χωρίς απαίτηση για φυσική παρουσία.
      Ποιες υπηρεσίες παρέχονται στον πολίτη, μέσω εφαρμογών στον υπολογιστή; Οι Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες που παρέχονται στον πολίτη μέσω της ιστοσελίδας του κτηματολογίου https://www.ktimatologio.gr είναι:
      Αναζήτηση περιοχών (Ο.Τ.Α.) Μέσω της εφαρμογής αυτής είτε κάνοντας αναζήτηση με το όνομα της περιοχής, είτε κάνοντας αναζήτηση μέσω διαδραστικού χάρτη, ο πολίτης μπορεί να πληροφορηθεί τα εξής:
      Α) ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
      Αν έχει ξεκινήσει η κτηματογράφηση Αν λειτουργεί στην περιοχή γραφείο κτηματογράφησης, με τα στοιχεία του (διεύθυνση, email, ημέρες και ώρες λειτουργίας) Αν έχει ξεκινήσει η υποβολή δηλώσεων Εάν έξηξε η προθεσμία υποβολή δηλώσεων και συνεχίζεται η υποβολή εκπρόθεσμων δηλώσεων και δηλώσεων νέων δικαιωμάτων Εάν έληξε η προθεσμία αιτήσεων διόρθωσης/ενστάσεις Αν λειτουργεί στην περιοχή Κτηματολογικό Γραφείο Β) ΔΑΣΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ
      Εάν στην περιοχή έχει κυρωθεί ο Δασικός Χάρτης Εάν στην περιοχή είναι σε εξέλιξη η Ανάρτηση του Δασικού Χάρτη  
      Εντοπισμός του ακινήτου μέσω κινητού Μπορεί ο πολίτης να χρησιμοποιήσει την εφαρμογή μέσω κινητού τηλεφώνου στο οποίο έχει ενεργοποιήσει τη δυνατότητα χρήσης τοποθεσίας.
      Η εφαρμογή δίνει τη δυνατότητα να καταγράφει τις συντεταγμένες σημείων καθώς μετακινείται στο χάρτη. Όταν ολοκληρώσει την καταγραφή το σύνολο των συντεταγμένων θα αποσταλεί σε αρχείο στο email που θα δηλώσει ο πολίτης.
      Υποβολή δήλωσης ιδιοκτησίας Με την εφαρμογή αυτή μπορεί να δηλώσει με την χρήση των κωδικών taxisnet ό,τι περιλαμβάνει το έντυπο δήλωσης Δ2 (στοιχεία δηλούντων, στοιχεία ακινήτων, στοιχεία δικαιωμάτων και στοιχεία συνοδευτικών εγγράφων) και επιπλέον να εντοπίσει τα ακίνητα στα οποία αντιστοιχούν τα δηλούμενα δικαιώματα μέσω σύγχρονης εφαρμογής GIS σε ψηφιακές αεροφωτογραφίες του 2015-2016.
      Η υποβολή δήλωσης γίνεται χωρίς πρόστιμο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
      Εκτύπωση αποδεικτικού υποβολής δήλωσης ιδιοκτησίας Με την εφαρμογή αυτή παρέχεται η δυνατότητα με χρήση των κωδικών taxisnet εκτύπωσης Αποδεικτικού Υποβολής Δήλωσης στο Κτηματολόγιο. Αφορά στις δηλώσεις που έχουν υποβληθεί στο γραφείο κτηματογράφησης μετά την 2/7/2014 και έχει εξοφληθεί το οφειλόμενο πάγιο τέλος κτηματογράφησης. Επιπλέον, η δυνατότητα εκτύπωσης Αποδεικτικού Υποβολής Δήλωσης, αφορά όλες τις δηλώσεις που έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικά – ανεξαρτήτως ημερομηνίας υποβολής – και έχουν ολοκληρωθεί ως προς την επεξεργασία τους.
      Προανάρτηση κτηματολογικών στοιχείων Με την διαδικασία της προανάρτησης ο πολίτης ενημερώνεται για τα στοιχεία της ιδιοκτησίας του, όπως αυτά τα κατέγραψε το κτηματολόγιο αρχικά, μετά από την επεξεργασία των δηλώσεων που υποβλήθηκαν και των πληροφοριών που συλλέχθηκαν στο πλαίσιο της κτηματογράφησης και πριν τη διενέργεια της Ανάρτησης.
      Η προανάρτηση πραγματοποιείται σε ορισμένες περιοχές της χώρας και γίνεται σταδιακά και διαρκεί 45 ημέρες.
      Μέσω της εφαρμογής, οι δικαιούχοι με τη χρήση των κωδικών taxisnet, έχουν πρόσβαση στα στοιχεία των δικαιωμάτων των ακινήτων τους, τα οποία δήλωσαν κατά τη διάρκεια της κτηματογράφησης.
      Σε περίπτωση που δεν συμφωνούν με κάποιο από τα καταγεγραμμένα στοιχεία, έχουν το δικαίωμα υποβολής αίτησης επανεξέτασης στοιχείων, ατελώς, εντός της προθεσμίας της προανάρτησης, με αποστολή της αίτησης με email στην ηλεκτρονική διεύθυνση που δίνετε. Μετά την ολοκλήρωση της προανάρτησης, θα ακολουθήσει η εξέταση των αιτήσεων επανεξέτασης στοιχείων που θα υποβληθούν, η αναμόρφωση των κτηματολογικών πινάκων και σε επόμενο στάδιο η διαδικασία της Ανάρτησης, για την οποία οι δικαιούχοι θα ενημερωθούν εκ νέου.
      Ανάρτηση - Αιτήσεις διόρθωσης Η ανάρτηση των περιοχών της χώρας γίνεται σταδιακά.
      Η υπηρεσία ενημέρωσης είναι διαθέσιμη μέχρι τη λήξη της ανάρτησης, που διαρκεί 4 μήνες.
      Με την εφαρμογή αυτή, όταν γίνει η ανάρτηση, μπορεί ο πολίτης με χρήση των κωδικών taxisnet να ελέγξει τα στοιχεία του ακινήτου του.
      Εάν είναι όλα σωστά, δεν απαιτείται καμία ενέργεια και απλά αποθηκεύει τα αρχεία αυτά στον υπολογιστή.
      Εάν διαπιστώσει σφάλματα και θέλει να τα διορθώσει τότε μπορεί να τα διορθώσει με δύο τρόπους, που είναι:
      Α) Αίτηση Διόρθωσης
      Αν υπάρχουν σοβαρά σφάλματα (πχ εμβαδόν γεωτεμαχίου, όρια ιδιοκτησίας, εκτοπισμός δικαιωμάτων άλλου δικαιούχου, πλήρους/ψιλής κυριότητας, επικαρπίας) υποβάλει αίτηση διόρθωσης, εντός της προβλεπόμενης για κάθε περιοχή προθεσμίας, ψηφιακά, μέσω κωδικών TAXIS, επισυνάπτοντας τα ανάλογα έγγραφα που τεκμηριώνουν το αίτημά του και καταβάλλοντας 5 Ευρώ μέσω κάρτας πληρωμών.
      Β) Αίτηση Διόρθωσης Προδήλου Σφάλματος
      Αν υπάρχουν προφανή (πρόδηλα) σφάλματα (πχ λάθος πατρώνυμο, αριθμός συμβολαίου, αριθμός μεταγραφής, όροφος ή εμβαδόν διηρημένης ιδιοκτησίας) υποβάλει ψηφιακά χωρίς κόστος αίτηση προδήλου σφάλματος, εντός της προβλεπόμενης για κάθε περιοχή προθεσμίας.
      Εκδοση πιστοποιητικού κτηματογραφούμενου ακινήτου (ΠΚΑ) Με την έναρξη της Ανάρτησης, σε κάθε συναλλαγή που αφορά στα ακίνητα της περιοχής (π.χ. σύνταξη συμβολαίων, συζήτηση ενώπιων δικαστηρίου, καταχώριση στο Υποθηκοφυλακείο) είναι υποχρεωτική η επισύναψη Πιστοποιητικού Κτηματογραφούμενου Ακινήτου (ΠΚΑ).
      Για την υποβολή αίτησης έκδοσης ΠΚΑ καταβάλλει ο ιδιοκτήτης τέλος 5 ευρώ μέσω κάρτας πληρωμών και αμέσως μετά την πληρωμή εκδίδεται το ηλεκτρονικό πιστοποιητικό μέσω της εφαρμογής.
      Τελικά στοιχεία κτηματογράφησης - Αρχικές εγγραφές Οποιος έχει υποβάλει Δήλωση Ιδιοκτησίας μπορεί, μέσω αυτής της εφαρμογής, να δει το αποτέλεσμα της κτηματογράφησης για τα ακίνητα που τον αφορούν. Είναι οι «ΑΡΧΙΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ» του Κτηματολογίου.
      Η πρόσβαση στην εφαρμογή πραγματοποιείται με την χρήση των προσωπικών κωδικών στο taxisnet.
      Επειδή σκοπός της εφαρμογής είναι μόνο ο πολίτης να λάβει γνώση της τελικής καταγραφής, τα εκτυπώσιμα στοιχεία δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για οποιαδήποτε συναλλαγή.
      Ψηφιακή Εκδοση Πιστοποιητικών μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης Η υπηρεσία παρέχεται αποκλειστικά από τα Κτηματολογικά Γραφεία και Υποκαταστήματα του φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο» για τις περιοχές αρμοδιότητάς του. Για να παραγγείλει ο πολίτης πιστοποιητικά, υποβάλει αίτηση ηλεκτρονικά με χρήση κωδικών taxisnet.
      Μετά την πληρωμή θα τα παραλάβει σε ψηφιακή μορφή (pdf) και μπορεί να εκτυπώσει αντίτυπα για κάθε νόμιμη χρήση.
      Τα πιστοποιητικά που διατίθενται ηλεκτρονικά είναι:
      Πιστοποιητικό καταχώρισης εγγραπτέας πράξης Αντίγραφο κτηματολογικού φύλλου Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος Πιστοποιητικό κτηματολογικών εγγραφών αντικειμένου εγγραπτέων δικαιωμάτων Κτηματογραφικό διάγραμμα Για να ζητήσει και να παραλάβει κάποιο από τα παραπάνω:
      Εισέρχεται στην εφαρμογή με τους κωδικούς που έχει στο taxisnet. Επιλέγει «Νέα αίτηση πιστοποιητικού» και τον τύπο του πιστοποιητικού. Συμπληρώνει τα στοιχεία που του ζητά το σύστημα (π.χ. ΚΑΕΚ, ΚΓ, Αριθμό Εγγράφου) και υποβάλλει την αίτηση για να εκδοθεί το «Έντυπο οφειλής τελών». Πληρώνει εντός 7 ημερών το οφειλόμενο ποσό που αναγράφεται στο «Έντυπο Οφειλής τελών» μέσω των διαθέσιμων τρόπων πληρωμής. Παραλαμβάνει το πιστοποιητικό του που βρίσκεται στο φάκελο της ηλεκτρονικής του αίτησης.  
      Δασικοί Χάρτες Υποβολή Αντιρρήσεων και Προδήλων Σφαλμάτων Δασικών Χαρτών
      Από την εφαρμογή αυτή, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που έχει έννομο συμφέρον, μπορεί να υποβάλει αντιρρήσεις κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη.
      Για να υποβάλει κάποιος ηλεκτρονικά την Αντίρρησή του, εισέρχεται στην εφαρμογή χρησιμοποιώντας τους κωδικούς taxisnet.
      Για να υποβάλει κάποιος ηλεκτρονικά αίτηση διόρθωσης πρόδηλου σφάλματος για τις περιοχές που έχει ξεκινήσει η διαδικασία, μεταβαίνει στην εφαρμογή «Αιτήσεις διόρθωσης προδήλου σφάλματος».
      Επίσης χωρίς κωδικούς taxisnet, ελεύθερα κάθε πολίτης έχει πρόσβαση στις παρακάτω ηλεκτρονικές υπηρεσίες
      Τρέχουσα Ανάρτηση Δασικών Χαρτών Προηγούμενες Αναρτήσεις Δασικών Χαρτών Κυρωμένους Δασικούς Χάρτες.  
      Πιστοποιητικά NATURA Μέσω της εφαρμογής αυτής, όλοι, πολίτες και φορείς, έχουν πλέον άμεση πρόσβαση στη γεωγραφική θέση και στα όρια των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου «Νatura2000», σε εθνικό επίπεδο.
      Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα υποβολής αίτησης με τους κωδικούς taxisnet και έκδοσης ψηφιακού πιστοποιητικού, με το οποίο βεβαιώνεται η εντός/εκτός ορίων μιας προστατευόμενης περιοχής θέση μιας συγκεκριμένης έκτασης ενδιαφέροντος ή γεωτεμαχίου με ΚΑΕΚ λειτουργούντος κτηματολογίου.
      Αλλες Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες και Προϊόντα Εκτός από την παρακολούθηση του ακινήτου σε σχέση με το κτηματολόγιο, ο πολίτης έχει τη δυνατότητα μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του κτηματολογίου να προβεί στις παρακάτω πράξεις:
      Θέαση Ορθοφωτογραφιών Γεωπύλη INSPIRE Ελληνικού Κτηματολογίου Αναζήτηση αεροφωτογραφιών Πανόραμα Natura 2000 Οι υπηρεσίες αυτές αναβαθμίζονται διαρκώς με επιπλέον δεδομένα και λειτουργίες. Για οποιαδήποτε πληροφορία οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: [email protected].
      Περισσότερα...

      5238 • 0

    16. Αρθρογραφία

      Engine-Hubs: Bραβεύτηκαν οι καλύτερες επιχειρηματικές ιδέες

      GTnews

      Συνέδριο κλεισίματος του έργου “ENGINE-HUBs” διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας / Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, Επικεφαλής Εταίρος του Έργου, στις 31 Οκτωβρίου 2023, στο αμφιθέατρο του ΤΕΕ/ΚΜ, με παρουσία εκπροσώπων των υπόλοιπων εταίρων του έργου, μηχανικούς και νέους επιχειρηματίες . Στόχος του συνεδρίου ήταν η παρουσίαση των βασικών πτυχών και των σημαντικότερων αποτελεσμάτων του έργου “ENGINE-HUBs”, ενός έργου που είχε ως σκοπό να προωθήσει το «κυκλικό» επιχειρηματικό μοντέλο στους νέους μηχανικούς και επιστήμονες στη διασυνοριακή περιοχή.
      «Το έργο Engine-Hubs αφορά στην πλέον σύγχρονη, καινοτόμο και εξωστρεφή μορφή της επιχειρηματικότητας, την Κυκλική οικονομία», επισήμανε ο Πρόεδρος του τεχνικού επιμελητηρίου Ελλάδας – τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας (ΤΕΕ/ΤΚΜ), κ. Γιώργος Τσακούμης κατά τη διάρκεια συνεδρίου όπου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα του συγκεκριμένου έργου και διευκρίνισε πως, «στο πλαίσιο του έργου δημιουργήθηκαν σε κάθε φορέα οι δομές, τα λεγόμενα Hubs, ως κέντρα εκπαίδευσης και πληροφόρησης για τους νέους μηχανικούς και επιστήμονες. Μέσα σε αυτά πραγματοποιήθηκαν σεμινάρια για τεχνολογίες και πρακτικές κυκλικής οικονομίας και εκπαίδευση στον επιχειρηματικό σχεδιασμό».
      Τα Ηubs, όπως υπογράμμισε ο κ. Τσακούμης, παρείχαν συμβουλευτική και mentoring στους υποψήφιους επιχειρηματίες, ώστε να μετατρέψουν την ιδέα τους σε επιχειρηματικό σχέδιο αρχικά και σε επιχειρηματική δραστηριότητα στη συνέχεια.
      «Εμπνευστήκαμε από το συγκεκριμένο πρόγραμμα και θα προσθέσουμε κι άλλα στοιχεία της κυκλικής οικονομίας πλέον στην επιχείρηση μας», ανέφερε ο κ. Παντελής Ζάρκος που πήρε το πρώτο βραβείο και συγκεκριμένα εξήγησε πως, «το εφαρμόζουμε στο Packaging, επειδή εμείς στέλνουμε τα ποδήλατα σε μεγάλη ξύλινη κούτα καθώς είναι ογκώδη προϊόντα και τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ένα μικρό έπιπλο, μια βιβλιοθήκη ή ένα ραφάκι ή να χρησιμοποιηθεί και για να αποθηκεύσεις ξανά εκεί το όχημά σου. Επίσης εμείς χρησιμοποιούμε το 3D Printing πάρα πολύ για να σχεδιάσουμε το πρωτότυπο μας. Αυτό μπορούμε να το ξανά θρυμματίσουμε και να το ξανακάνουμε νήμα και να το ξαναχρησιμοποιήσουμε».
      «Ειδικά για μια χώρα όπως η Ελλάδα, το πεδίο της κυκλικής οικονομίας παρουσιάζει σημαντικά περιθώρια για επενδύσεις και ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων», σημείωσε το στέλεχος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (Σ.Β.Ε.) κ. Κωνσταντίνος Στυλιαράς και τόνισε πως το ποσοστό των υλικών που ανακτώνται και επαναχρησιμοποιούνται στην οικονομία (δείκτης “circular economy use rate” της EUROSTAT) διαμορφώνεται σε 3,4% για την Ελλάδα, ενώ ο αντίστοιχος Ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 11,7%. Ενδεικτικά ανέφερε ότι στο Βέλγιο, ο αντίστοιχος δείκτης είναι στο 20,5%, ενώ στην Ολλανδία είναι 33,8%. Δέκα φορές υψηλότερος από την Ελλάδα.
      Οι επενδύσεις, είπε ο ίδιος, σε τομείς που εμπίπτουν στο πεδίο της κυκλικής οικονομίας ανέρχεται στο 0,02% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 0,12%. Η Ελλάδα παρουσιάζει το χαμηλότερο ποσοστό επενδύσεων στον τομέα αυτό μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. και ανακυκλώνει το μόλις φτωχό 21% των αστικών αποβλήτων, ενώ η Ευρώπη το 49.6%. Ο αντίστοιχος στόχος για το 2030 είναι 65%.
      «Το έργο αυτό, που οδεύει στην ολοκλήρωσή του, ανέδειξε και τη σημασία της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ώστε να μεγιστοποιήσουμε τον αντίκτυπο των πρωτοβουλιών αυτών. Γιατί και τα ευρωπαϊκά έργα, ιδιαίτερα τα έργα διασυνοριακής συνεργασίας Ελλάδας-Βουλγαρίας, αποτελούν επένδυση στην οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας, στη διεθνή δικτύωση και στην ανάπτυξη νέας γνώσης με άμεση εφαρμογή στις επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων», υπογράμμισε ο κ. Στυλιαράς.
      Ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητήριο Βουλγαρία κ. Ηλίας Σερμπέτοφ, επισήμανε: «Χαίρομαι πολύ γιατί από τη δικιά μας πλευρά έχουμε μεγάλη επιτυχία πάνω σε αυτό το πρόγραμμα. Έχουμε επτά Project τα οποία είναι σαν startup Project για νέους μηχανικούς του εν λόγο προγράμματος. Υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον από τους νέους μηχανικούς. Είχαμε κάνει τρία σεμινάρια στη Βουλγαρία και συμμετείχαν περίπου 70 άτομα. Θα ακολουθήσει ακόμα ένα τελευταίο, για το πως θα μπορούσε να λειτουργήσει η κυκλική οικονομία και πώς θα πείσουμε τα νέα παιδιά με καινούριες ιδέες, γιατί αυτός είναι ο στόχος του προγράμματος».
      Το έργο Engine-Hubs, έχει προϋπολογισμό για το συνολικό εταιρικό σχήμα 682.991,00 ευρώ και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και από εθνικούς πόρους των χωρών που συμμετέχουν και είχε 24 μήνες διάρκεια.
      Στο άμεσο μέλλον αναμένεται να ολοκληρωθεί και το σχέδιο για τη συνέχιση της λειτουργίας και βιωσιμότητας των Hubs και μετά το πέρας του έργου, ώστε να αποτελούν χώρο φιλοξενίας και υποστήριξης της καινοτόμου, φιλικής στο περιβάλλον επιχειρηματικότητας και να συνδέουν τις νέες επιχειρήσεις με την αγορά. Παράλληλα το εκπαιδευτικό υλικό που αναπτύχθηκε θα παρέχεται με πλήρη και ανοιχτή πρόσβαση μέσα από ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα.
      Δείτε τις εισηγήσεις:
      Engine Hubs at a glance – Γιάννης Μουρατίδης, Project Manager του έργου από TEE/TKM
      Outputs and results of Engine Hubs, – Χριστιάνα Πολύζου, στέλεχος της  αναδόχου εταιρείας Lever Development Consultants S.A.
      Circular economy – challenges and problems, the case of Greece, – Σωτήρης Μυλωνάς, ΠΜ,  Μέλος της ΜΕ Περιβάλλοντος του TEE/TKM
      The path to net 0, Technologies in Industry 4.0 – Eng. Kaloyan Georgiev, Schnider Electric Bulgaria and Kalatex Ltd
      Financial tools to support entrepreneurship in the circular economy sector and the role of Engineers – Γιώργος Κόκκας, ΗΜ, Μέλος της ΜΕ Ανταγωνιστικότητας, Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας τουTEE/TKM
      Electronio Handcrafted Vehicles – Pantelis Zarkos, Automotive Engineer and CoFounder & CTO of Elektronio
      Περισσότερα...

      531 • 0

    17. Αρθρογραφία

      Euro Night Sprinter: Ένας υπερευρωπαϊκός σιδηρόδρομος με νυχτερινά δρομολόγια

      GTnews

      Αυτός ο χάρτης του σιδηροδρομικού δικτύου «Euro Night Sprinter» αν και δείχνει γοητευτικότατος, δεν είναι πραγματικός — τουλάχιστον όχι ακόμη.
      Οι μεταφορές πλέον απασχολούν έντονα τις συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή. Τα αυτοκίνητα και τα αεροπλάνα εκπέμπουν τεράστιες ποσότητες ρύπων και όμως παραμένουν μακράν οι πιο δημοφιλείς τρόποι ταξιδιού. Στις 16 Σεπτεμβρίου του 21, το Πράσινο κόμμα της Γερμανίας πρότεινε ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο νυχτερινών τρένων για να δημιουργήσει έναν βιώσιμο, φιλικό προς το κλίμα τρόπο ταξιδιού μεγάλων αποστάσεων.
      Αποκάλυψαν λοιπόν, σχέδια για ένα δίκτυο νυχτερινών τρένων που θα εκτείνεται σε όλη την Ευρώπη. Το δίκτυο θα περιλαμβάνει περίπου 40 διεθνείς γραμμές και θα εξυπηρετεί περισσότερες από 200 μεγάλες πόλεις, κωμοπόλεις και τουριστικούς προορισμούς. Δημοσίευσαν έναν χάρτη του προτεινόμενου «Euro Night Sprinter – Netzvision 2030+», ο οποίος θα συνδέει μέρη όπως το Εδιμβούργο και τη Λισαβόνα στα δυτικά, με πόλεις όπως η Αθήνα και το Ταλίν στα ανατολικά.
      Σχεδιάζουν επίσης να διευκολύνουν τους ταξιδιώτες όσον αφορά τα διεθνή εισιτήρια τρένου εγκαινιάζοντας μία ενιαία πλατφόρμα κρατήσεων. Επί του παρόντος, οι επιβάτες συχνά πρέπει να κάνουν κράτηση μεμονωμένων εισιτηρίων για κάθε χώρα, αντί να μπορούν να κάνουν κράτηση ολόκληρου του ταξιδιού τους μέσω μιας πλατφόρμας κρατήσεων, γεγονός που συχνά μπορεί να κάνει τα διεθνή εισιτήρια τρένου ακριβά.
      Τα νυχτερινά τρένα παρέχουν μια φιλική προς το κλίμα εναλλακτική λύση στην οδήγηση με αυτοκίνητο ή τις αεροπορικές πτήσεις. Μπορούν επίσης να αποτελέσουν έναν πιο άνετο τρόπο ταξιδιού, αφού παρακάμπτουν χρονοβόρες διαδικασίες που αντιμετωπίζουν συχνά οι επιβάτες στο αεροδρόμιο (όπως το check-in, επιβίβαση κλπ). 
      Τα διεθνή αεροπορικά ταξίδια επωφελούνται από σημαντικά φορολογικά πλεονεκτήματα. Οι αεροπορικές εταιρείες δεν πληρώνουν κανένα φόρο στα καύσιμα και τα αεροπορικά εισιτήρια εξωτερικού δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ, πράγμα που έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με τα σιδηροδρομικά ταξίδια όπου οι φορείς που εκμεταλλεύονται τα τρένα πληρώνουν φόρο για το ντίζελ και τα εισιτήρια υπόκεινται σε ΦΠΑ. “Χρειαζόμαστε σιδηροδρομικά εισιτήρια χαμηλού κόστους που μπορούν να ανταγωνιστούν τα φθηνά αεροπορικά εισιτήρια“, δηλώνουν οι Πράσινοι.
      “Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα φιλικό προς το κλίμα, άνετο, προσιτό και προσβάσιμο δίκτυο τρένων σε όλη την Ευρώπη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου για νυχτερινά τρένα”.
      Όσον αφορά τη βιωσιμότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος, ο σιδηρόδρομος έχει σίγουρα τα πλεονεκτήματά του. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη της OBC Transeuropa που ανατέθηκε από την Greenpeace:
      το ένα τρίτο (34 τοις εκατό) των 150 πτήσεων μικρών αποστάσεων με τη μεγαλύτερη κίνηση της ΕΕ έχουν εναλλακτικές μετακινήσεις με τρένο με χρόνο ταξιδιού λιγότερο των έξι ωρών
      μόνο το 27% αυτών των πτήσεων έχουν εναλλακτικές απευθείας μετακινήσεις με νυχτερινό τρένο.
      Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι το 62% των Ευρωπαίων θα υποστήριζε την απαγόρευση των αεροπορικών πτήσεων μικρών αποστάσεων, ενώ η πλειονότητα των ευρωπαίων θα επιθυμούσε να μετακινηθεί με νυχτερινά τρένα – εάν αυτά έχουν λογικές τιμές.
      Η Greenpeace υπολόγισε ότι η απαγόρευση των πτήσεων μικρών αποστάσεων στην ΕΕ και η μετάβαση στον σιδηρόδρομο όπου υπάρχουν ήδη εναλλακτικές λύσεις κάτω των έξι ωρών θα μείωνε τις εκπομπές CO2 κατά 3,5 εκατομμύρια τόνους κάθε χρόνο. Με επαρκείς επενδύσεις στον σιδηρόδρομο, η ΕΕ θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις 250 κορυφαίες πτήσεις μικρών αποστάσεων με σιδηροδρομικά ταξίδια, εξοικονομώντας εκπομπές 23,4 εκατομμυρίων τόνων CO2 ετησίως, που είναι περίπου οι ετήσιες εκπομπές CO2 της Κροατίας.
      Ενώ τα νυχτερινά τρένα εξακολουθούν να είναι πιο σπάνια από ό,τι ήταν παλιά, επιστρέφουν σε όλη την Ευρώπη. Καταργήθηκαν πριν από δεκαετίες κυρίως λόγω των ευκολότερων αεροπορικών και οδικών ταξιδιών, τώρα όμως επανεμφανίζονται σταδιακά ακριβώς επειδή είναι φιλικές προς το περιβάλλον σε σχέση με τις άλλες λύσεις.
      Αλλά η βιωσιμότητα δεν είναι το μόνο επιχείρημα υπέρ των ταξιδιών με τρένο. Για πολλούς, είναι ένας πιο χαλαρός τρόπος να μεταβούν από το σημείο Α στο σημείο Β. Οι ταξιδιώτες αποφεύγουν τα αεροδρόμια εκτός πόλης ή την κουραστική οδήγηση με το αυτοκίνητο και εξυπηρετούνται συνήθως από το κέντρο της κάθε πόλης.
      Ίσως λοιπόν αυτός ο ουτοπικός χάρτης των Euro Night Sprinters να αποδειχθεί ακόμα ένας χάρτης του μέλλοντος.


      Περισσότερα...

      2167 • 0

    18. Αρθρογραφία

      Eκτός σχεδίου δόµηση (ΕΣ∆) - Μέθοδος καταστροφής του υπαίθριου χώρου

      Engineer

      I. Η εκτός σχεδίου δόµηση (ΕΣ∆) προβλέφθηκε αρχικά στο µνηµειώδες ν.δ. της 17.7.1923 περί σχεδίων πόλεων. Το νοµοθέτηµα αυτό, έργο της βενιζελικής περιόδου, καθιέρωσε την «αρχή του σχεδιασµού» των οικισµών και βάσει αυτής οργάνωσε σύστημα πολεοδομίας για το νέο ελληνικό κράτος, γεγονός πρωτοπόρο για την εποχή […]
      Η εκτός σχεδίου δόµηση (ΕΣ∆) προβλέφθηκε αρχικά στο µνηµειώδες ν.δ. της 17.7.1923 περί σχεδίων πόλεων. Το νοµοθέτηµα αυτό, έργο της βενιζελικής περιόδου, καθιέρωσε την «αρχή του σχεδιασµού» των οικισµών και βάσει αυτής οργάνωσε σύστημα πολεοδομίας για το νέο ελληνικό κράτος, γεγονός πρωτοπόρο για την εποχή και σε σύγκριση πάντοτε με ανάλογα νομοθετήματα των κεντρικών ευρωπαϊκών χωρών. Επέτρεψε μόνο κατ’ εξαίρεση την εκτός σχεδίου δόμηση και υπό καθεστώς περιορισμών, ώστε να μην οδηγεί σε δημιουργία οικισμών: «Η εκτός των ζωνών δόμησις υπόκειται εις περιορισμούς, κανονιζομένους διά Δ/τος… αποβλέποντος εις την μη ίδρυσιν συνοικισμών άνευ προηγουμένης εγκρίσεως των σχεδίων αυτών» (άρθρ.17). Ως εξαίρεση την εξειδίκευσε και το εκτελεστικό δ/γμα της 23.10.1928 (ΦΕΚ Α΄ 231), επίσης έργο της κυβερνήσεως Βενιζέλου.
      II. Ως εξαίρεση την προσέλαβε και το Συµβούλιο της Επικρατείας και την περιόρισε µε τη βοήθεια του νέου Συντάγµατος (1975). Η νοµολογία διατύπωσε µία θεµελιώδη αρχή διακρίσεως µεταξύ αστικού και υπαίθριου χώρου (Υ.Χ.), µε συνέπειες και στη δέσµη «εξουσιών» που εµπεριέχονται στο ατοµικό δικαίωµα της ιδιοκτησίας: «…από το συνδυασµό των άρθρων 24 παρ. 1 και 2 και 17 του Συντάγματος συνάγεται θεμελιώδης, από πλευράς δυνατότητας δομήσεως, διαφοροποίηση μεταξύ των περιοχών των αναπτυσσομένων με βάση οργανωμένο πολεοδομικό σχέδιο, οι οποίες προορίζονται για δόμηση, και των εκτός σχεδίου περιοχών, οι οποίες δεν έχουν ως προορισμό, κατ’ αρχήν, τη δόμηση ή την τουριστική εκμετάλλευση, αλλά την γεωργική, κτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση και την αναψυχή του κοινού και, συνεπώς, η οικιστική εκμετάλλευση, όταν κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται, τελεί υπό αυστηρούς όρους… Στην πρώτη κατηγορία περιοχών, που προορίζονται προς δόμηση, αυτή επιτρέπεται με μόνη προϋπόθεση την τήρηση των ορισμών του σχεδίου πόλεως και των όρων και περιορισμών δομήσεως που το συνοδεύουν. Στη δεύτερη κατηγορία περιοχών… η δόμηση μόνο κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται, δυναμένη και να απαγορεύεται εν όλω ή εν μέρει ή να επιτρέπεται υπό ιδιαιτέρως αυστηρούς όρους και περιορισμούς, προσαρμοσμένους στην ιδιαίτερη φύση κάθε περιοχής» (ΣτΕ 2690/1994, 3135/2002, 3396-97/2010, 2035/2011, 665/2018, 176, 992/2023 κ.ά).
      III. Ο νοµοθέτης, δηλ. τα διαδοχικά κυβερνητικά κόµµατα, χάραξε αντίθετη γραμμή. Διεύρυνε την ΕΣΔ σταδιακά και σπασμωδικά, με αυξανόμενη δε ένταση σε περίοδο που ήδη είχαν φανεί τα καταστρεπτικά της αποτελέσματα. Αμέσως μετά το Σύνταγμα ήρθε το Διάταγμα του 1978, το οποίο μπορεί να χαρακτηρισθεί σε έναν βαθμό συντηρητικό, υπό την έννοια ότι συστηματοποίησε κάποιους κανόνες και κάποιους ευδιάκριτους περιορισμούς για τον Υ.Χ. Συγχρόνως, όμως, διατήρησε σωρεία παρεκκλίσεων από τους κανόνες. Το επόμενο βήμα έγινε με το Δ/γμα του 1985, σαφώς χαλαρότερο και σαφώς ενθαρρυντικό για την ΕΣΔ. Τα δύο «καταστατικά» νομοθετήματα έθεταν όρους και περιορισμούς δομήσεως (εμβαδό γηπέδων, συντελεστές δομήσεως, ύψη κτιρίων κ.λπ.) θεωρητικώς αυστηρότερους του «έσω χώρου», τους οποίους εν συνεχεία πρόδιδαν, με παρεκκλίσεις υπέρ ορισμένων χρήσεων και βασικώς υπέρ των χρήσεων της κατοικίας και των τουριστικών εγκαταστάσεων. Είχε δοθεί το σύνθημα του κατακερματισμού του Υ.Χ. και δη του πιο ελκυστικού, πολύτιμου και ευαίσθητου: ακτές και δάση. Ο τουρισμός ανεδεικνύετο σε «βαριά βιομηχανία» της χώρας. Αυθαίρετες ονομασίες και προπαγανδιστικοί τίτλοι των αμέσως επόμενων νομοθετημάτων προετοίμασαν την κατασκευή οικισμών, καταργώντας στην πράξη τη βασική παραδοχή του Δικαστηρίου. Η κατ’ εξαίρεσιν δόμηση αναιρείται πρώτα στην πράξη και μετατρέπεται σε κατά κανόνα δόμηση, με πρωτοπορία των χρήσεων της κατοικίας και των «τουριστικών εγκαταστάσεων», ακολουθεί δε, ή και κάποτε προηγείται, η νομοθεσία. Με αλλεπάλληλα νομοθετήματα της τελευταίας 20ετίας επιταχύνεται η οικοπεδοποίηση του Υ.Χ., προς εξυπηρέτηση ενός ακόρεστου πελατειακού συστήματος, στο κέντρο του οποίου τοποθετούνται οι τουριστικές εγκαταστάσεις, που έχουν απενταχθεί από αυτό που ονομάζουμε «βιώσιμη ανάπτυξη» (βλ. ιδίως ν. 3212/2003, άρθρ.10, ν. 4276/2014 άρθρ. 1 επ. και ν. 4759/2020 άρθρ. 31 επ.). Ο νομοθέτης επιδίδεται στην εφεύρεση νέων ειδών τουριστικών καταλυμάτων (επιπλωμένες κατοικίες, επιπλωμένες επαύλεις κ.ά. – άρθρ. 36 ν. 4759 σε συνδ. με άρθρ.1 ν. 4276), καθιερώνοντας και τη δυνατότητα πωλήσεώς τους! Ουσιαστικώς δηλαδή παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας οικισμών με ιδρυτές τους επιχειρηματίες του τουρισμού. Προστίθενται στον Υ.Χ. και οι διάφορες μορφές «ιδιωτικής πολεοδομήσεως» (ν. 2508/1997 άρθρ.24, ν. 4280/2014 άρθρ.1 επ.): δημιουργία «οικισμών» σε εκτάσεις, στην αρχή 100 στρεμμάτων και κατόπιν 50 στρεμμάτων! Ελεύθερος υπαίθριος χώρος, τετέλεσται!
      Του συρμού είναι η δημόσια έκφραση οδύνης για την επαπειλούμενη (;) καταστροφή ορισμένων «διάσημων» νησιών, ήδη κατεστραμμένων, ενώ τον ίδιο δρόμο ενθαρρύνονται να ακολουθήσουν και τα επόμενα. Τους δίνεται το νομοθετικό πλαίσιο και τους εξασφαλίζεται και ο μη έλεγχος, με τη συντήρηση καθεστώτος ανύπαρκτης πολεοδομικής διοικήσεως.
      Το ΣτΕ έχει αναλωθεί σε λύσεις ατομικών περιπτώσεων, χωρίς να μπορεί να δει και να ελέγξει συνολικά τον χώρο απέναντι σε έναν νομοθέτη, ο οποίος ελίσσεται συνεχώς και επιδιώκει σαφώς την οικοπεδοποίηση χάριν των πελατειακών αναγκών.
      IV. Το ΣτΕ, ρυµουλκούµενο από το κριτήριο των νόμων («όροι και περιορισμοί δομήσεως»), έχει αναλωθεί σε λύσεις ατομικών περιπτώσεων, χωρίς να μπορεί να δει και να ελέγξει συνολικά τον χώρο, απέναντι σε έναν νομοθέτη ο οποίος ελίσσεται συνεχώς (αυξήσεις – μειώσεις περιορισμών, παρεκκλίσεις, μεταβατικές διατάξεις κ.λπ.) και ο οποίος επιδιώκει σαφώς να οικοπεδοποιήσει τον Υ.Χ., χάριν των πελατειακών αναγκών των κομμάτων. Το μέχρι τώρα χρησιμοποιούμενο κριτήριο κάποιων αυστηρότερων περιορισμών στη δόμηση είναι ένα ποσοτικό κριτήριο ασύμβατο με τη διαφύλαξη του προορισμού του Υ.Χ.
      Η μόνη λύση, η οποία αποσιωπάται, είναι ο περιορισμός των επιτρεπομένων χρήσεων, με απαρίθμηση εκείνων που υπηρετούν τον κατά φύση προορισμό του. Το πρότυπο υπάρχει και λειτουργεί με αποτελεσματικότητα στις προηγμένες χώρες. Θεσμοθετείται με καθαρότητα στον γερμανικό Πολεοδομικό Κώδικα από το 1960 (άρθρ. 35), χωρίς οπισθοχωρήσεις. Επιτρέπονται: κτίρια που υπηρετούν α) επιχειρήσεις γεωργοκτηνοτροφικές ή δασικής οικονομίας β) τις τηλεπικοινωνίες, τον δημόσιο εφοδιασμό με ηλεκτρισμό, θέρμανση, φυσικό αέριο, νερό και τη διαχείριση υγρών αποβλήτων. Ή κτίρια που γ) λόγω των ιδιαίτερων απαιτήσεων στο περιβάλλον τους ή των δυσμενών επιπτώσεων σε αυτό ή της ιδιαίτερης αποστολής τους μπορούν να ανεγείρονται μόνο στον υπαίθριο χώρο. Προστέθηκαν επιβεβλημένες, λόγω σπουδαίας μεταβολής των συνθηκών, χρήσεις σχετικές: α) με την αιολική ενέργεια και την υδάτινη ενέργεια, β) με τη παραγωγή ενέργειας από βιομάζα – μόνο στο πλαίσιο των επιτρεπομένων χρήσεων (ανωτ.), γ) με την έρευνα και ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, καθώς και τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων, δ) με την ηλιακή ενέργεια, υπό προϋποθέσεις.
      Σ’ αυτό το πρόβλημα, εθνικών διαστάσεων, απειλητικό για τη ζωή των επομένων γενεών, λύση μόνο από το Συμβούλιο της Επικρατείας μπορεί να επιχειρηθεί, με την ενεργοποίηση της βασικής του προτάσεως που έχει συναγάγει από το Σύνταγμα (Υ.Χ.: εκμετάλλευση γεωργοκτηνοτροφική, δασοπονία, αναψυχή των ανθρώπων) και τη μετάβαση της νομολογίας στο κριτήριο των χρήσεων των υπηρετικών του προορισμού του Υ.Χ. Η ιδέα υπάρχει ήδη εν σπέρματι σε ορισμένες αποφάσεις (βλ. λ.χ. ΣτΕ 1822/2002 7μ., 3858/2004). Τη μετάβαση αυτή επιτάσσει ο βασικός λόγος που ενυπάρχει στην κυρίαρχη ερμηνευτική σκέψη του ΣτΕ, η σωτηρία του εκτός των άστεων χώρου, όπου και μόνο ευδοκιμεί το πάσης αποχρώσεως φυσικό περιβάλλον (χλωρίδα – πανίδα). Συντρέχει, όμως, και άλλο ένα ζωτικό επιχείρημα: η δραματική υποχώρηση της αναπτυσσόμενης εντός του φυσικού χώρου παραγωγικότητας (γεωργική – κτηνοτροφική εκμετάλλευση, δασική οικονομία) και η ανάγκη αποκαταστάσεως των προνομίων της έναντι της «ξένης», της εχθρικής και χωροκατακτητικής οικοδομικής δραστηριότητας.
      Οι δικαστές γνωρίζουν πως οι μεγάλες αποφάσεις όλων των σπουδαίων δικαστηρίων, κατά κανόνα, δεν είναι εκείνες που συμπορεύθηκαν με την πολιτική, αλλά εκείνες που ήγειραν εμπόδια στην πολιτική.
      *Ο κ. Σωτήρης Ρίζος είναι πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας.
      **Ακολουθώ τον όρο αυτό σύμφωνα με την έννοιά του στους αρχαίους συγγραφείς: «εν υπαίθρω, έξω υπό τον ουρανόν, ουχί υπό στέγην» βλ. Liddell – Scott – Κωνσταντινίδου, Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης (έκδ. Ιωάννη Σιδέρη).
      Περισσότερα...

      5203 • 2

    19. Αρθρογραφία

      H πρώτη εικόνα του Ευρωπαϊκού μετεωρολογικού δορυφόρου τρίτης γενιάς MTG-I1

      GTnews

      Ο Ευρωπαϊκός οργανισμός για την εκμετάλλευση των μετεωρολογικών δορυφόρων (EUMETSAT) έδωσε στην δημοσιότητα την πρώτη εικόνα του νέου γεωστατικού μετεωρολογικού δορυφόρου MTG-I1 ο οποίος εκτοξεύτηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2022. Ο MTG-I1 είναι ο πρώτος από μια σειρά γεωστατικών μετεωρολογικών δορυφόρων τρίτης γενιάς (MTG) οι οποίοι σταδιακά θα αντικαταστήσουν αυτούς της δεύτερης (MSG). Οι νέοι δορυφόροι θα φέρουν μια σειρά από νέα όργανα παρακολούθησης του καιρού ενώ παράλληλα θα είναι βελτιωμένοι τόσο σε ότι αφορά την ανάλυση των εικόνων τους όσο και στον ρυθμό λήψης αυτών. Η υψηλή ανάλυση των εικόνων σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι εικόνες θα παράγονται πιο συχνά, σημαίνει ότι οι μετεωρολόγοι θα μπορούν να ανιχνεύουν και να προβλέψουν τα έντονα καιρικά φαινόμενα πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ακρίβεια. Περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε και στο άρθρο μας Νέο κεφάλαιο για τους Ευρωπαϊκούς μετεωρολογικούς δορυφόρους με την εκτόξευση του MTG-I1 το βράδυ της Τρίτης 13 Δεκεμβρίου 2022.  
      Η πρώτη δημοσιοποιημένη εικόνα του Meteosat Third Generation – Imager 1 (MTG-I1) που βρίσκεται σε ύψος 36.000 χιλιομέτρων, τραβήχτηκε στις 11:50 UTC της 18ης Μαρτίου 2023 από το όργανο Flexible Combined Imager (FCI). Παρέχει ένα επίπεδο λεπτομέρειας σχετικά με τον καιρό στην Ευρώπη και την Αφρική που δεν ήταν προηγουμένως δυνατό. Η υψηλή ανάλυση της μας παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τα νέφη που καλύπτουν μεγάλο μέρος της Ευρώπης, της ισημερινή Αφρικής και του Ατλαντικού Ωκεανού. Άμμος και ιζήματα στα νερά ανοιχτά της Ιταλίας είναι επίσης ορατά, καθώς και σκόνη ή αιθαλομίχλη που μεταφέρεται από τη νότια Ασία.

      Εικόνα 1. Ψευδοχρώματισμένη εικόνα του δορυφόρου MTG-I1 που ελήφθη στις 11:50 UTC του Σαββάτου 18 Μαρτίου 2023
      Η Εικόνα 2 εστιάζει στη Μεσόγειο και αποκαλύπτει πολλές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες που είτε δεν ήταν ορατές από τον MSG είτε υπολείπονταν σε ανάλυση. Σε αυτή τη «μεγέθυνση» είναι ορατή η θολότητα στα παράκτια νερά, το χιόνι στις Άλπεις, τα Απέννινα Όρη και τις Διναρικές Άλπεις, καθώς και περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις δομές των νεφών, μεταξύ των οποίων και οι νεφικοί σχηματισμοί σε γραμμική διάταξη που δημιουργούνται από τον άνεμο στην περιοχή του Αιγαίου.

      Εικόνα 2. Ψευδοχρώματισμένη εικόνα του δορυφόρου MTG-I1 που ελήφθη στις 11:50 UTC του Σαββάτου 18 Μαρτίου 2023, εστιασμένη στη Μεσόγειο
      Το βίντεο που ακολουθεί δημιουργήθηκε από εικόνες του δορυφόρου που ελήφθησαν από τις 11:50 UTC του Σαββάτου 18 Μαρτίου 2023 έως τις 11:50 UTC της Κυριακής 19 Μαρτίου 2023.

      full_disk_24h_true_color_with_night_layer_animation.mp4 Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr παρακολουθεί, εκμεταλλεύεται και συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών. Με την χρήση των δεδομένων του MTG-I1, δορυφορικά προϊόντα όπως για παράδειγμα το METEONOW, το οποίο απεικονίζει σε σχεδόν πραγματικό χρόνο τις περιοχές βροχόπτωσης, θα προσφέρουν ακόμη αναλυτικότερη και ακριβέστερη πληροφορία.
      Πηγή πληροφοριών, εικόνων και βίντεο: EUMETSAT
      Περισσότερα...

      744 • 0

    20. Αρθρογραφία

      H στεγαστική πολιτική στην Ελλάδα και στην Ευρώπη

      Engineer

      Τα τελευταία χρόνια το σχετικό κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτοξευτεί. Σύμφωνα με τη Eurostat, τα ελληνικά νοικοκυριά που δεν ιδιοκατοικούν πληρώνουν για στέγαση το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους μεταξύ των χωρών της ΕΕ, περίπου 37%.
      Περίπου 1 στα 3 νοικοκυριά που ζουν στις πόλεις πληρώνουν ακόμη πιο πολλά, περισσότερο από 40% του εισοδήματός τους για στέγαση -επίσης το πιο μεγάλο ποσοστό στην Ευρώπη. 3 στους 4 ενοικιαστές ηλικίας 18 έως 44 ετών δηλώνουν ότι το ενοίκιο που πληρώνουν τους προκαλεί άγχος. Οι εμπειρικές καταγραφές της αναζήτησης σπιτιού στην Αθήνα, συνήθως γραμμένες σε απελπισμένο τόνο, συμπληρώνουν την ίδια εικόνα.
      Πώς φτάσαμε όμως να έχουμε την πιο ακριβή, συγκριτικά με το εισόδημα, στέγαση στην Ευρώπη; Μια εξήγηση είναι η μεγάλη μείωση των εισοδημάτων. Από το 2009 μέχρι το 2014 οι Έλληνες έχασαν περισσότερο από 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Την ίδια περίοδο, οι τουρίστες στις πόλεις και στα νησιά αυξάνονταν. Οι ιδιοκτήτες βρήκαν νέες επιλογές εκμετάλλευσης των ακινήτων τους, όπως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, οι οποίες επηρέασαν με τη σειρά τους τις τιμές και τα ενοίκια.
      Όμως, πριν ακόμη συμβούν τα παραπάνω, η Ελλάδα ήταν ήδη μια χώρα χωρίς σπουδαία στεγαστική πολιτική. Μέσα στην καταιγίδα της κρίσης διαλύθηκε ό,τι υπήρχε: το 2012 ο ΟΕΚ, ο κρατικός φορέας που έτρεχε τα πιο μαζικά προγράμματα στέγασης στη χώρα, καταργήθηκε χωρίς να αντικατασταθεί.
      ­Διαβάστε Μια Συνοπτική Παρουσίαση Της Έρευνας (PDF)
      Το τελευταίο διάστημα η συζήτηση για τη στεγαστική πολιτική έχει ανοίξει ξανά. Όλοι αναγνωρίζουν το πρόβλημα και τις ευρύτερες συνέπειές του, π.χ. στο δημογραφικό προφίλ της χώρας. Η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει μέτρα που μένουν να εφαρμοστούν, ενώ και τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν κάνει προτάσεις. Πώς μπορεί όμως να μοιάζει μια σύγχρονη και αποτελεσματική στεγαστική πολιτική στην Ελλάδα;
      Για να απαντήσει κάποιος σε αυτή την ερώτηση πρέπει πρώτα να κοιτάξει πίσω: στη στεγαστική πολιτική που είχε στο παρελθόν η Ελλάδα, στο αποτύπωμα, στις ανεπάρκειες, αλλά και στο τέλος της.
      Ο "ξαφνικός θάνατος" του ΟΕΚ
      Στις 12 Φεβρουαρίου 2012, σε μια δραματική συνεδρίαση της Βουλής, όσο στην οδό Σταδίου καίγονταν οι κινηματογράφοι Αττικόν και Απόλλων, ψηφίστηκε ο Ν. 4046/2012, το δεύτερο μνημόνιο. Ο νόμος, ένα εκτενές κείμενο 574 σελίδων με πολλά παραρτήματα, όπως και τα υπόλοιπα μνημόνια, προέβλεπε σημαντικές περικοπές και εκατοντάδες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε μέχρι τότε το κράτος.
      Η ψήφισή του εξασφάλισε απαραίτητη χρηματοδότηση και "ξεκλείδωσε" τη μείωση του χρέους, που έγινε γνωστή ως PSI. Όμως ήμασταν ίσως στην πιο σκοτεινή στιγμή της ελληνικής κρίσης. Η αναταραχή στη χώρα, που είχε χάσει 15% του ΑΕΠ της μέσα σε δύο χρόνια, ήταν τόσο μεγάλη που λίγοι ασχολήθηκαν τότε με ένα σύντομο απόσπασμα στο Παράρτημα 5 του νόμου. Εκεί έγραφε ότι, στο πλαίσιο της μείωσης του μη μισθολογικού εργασιακού κόστους, πρέπει "να υιοθετηθεί νομοθεσία να κλείσουν μέσα σε 6 μήνες μικροί φορείς ειδικού σκοπού που ασχολούνται με κοινωνικές δαπάνες οι οποίες δεν αποτελούν προτεραιότητα".
      Οι δύο φορείς "που δεν αποτελούν προτεραιότητα" στους οποίους αναφερόταν το απόσπασμα ήταν ο Οργανισμός Εργατικής Εστίας και ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας. Ο πρώτος, ο πιο μικρός σε μέγεθος από τους δύο, είχε ως αντικείμενο τη "μετεργασιακή μέριμνα" (προγράμματα οικονομικών διακοπών και κουπόνια μειωμένου εισιτηρίου σε θέατρα και άλλα θεάματα), αλλά και την υποστήριξη της λειτουργίας των συνδικάτων.
      Ο δεύτερος, ο ΟΕΚ, πραγματοποιούσε την κρατική στεγαστική πολιτική για τους μισθωτούς εργαζόμενους. Στην πραγματικότητα, ήταν ο οργανισμός που επί έξι δεκαετίες "έτρεχε" τα πιο μαζικά έργα στέγασης που πραγματοποιούνταν στη χώρα, είτε αυτά ήταν κατασκευαστικά είτε αφορούσαν στήριξη για την απόκτηση σπιτιού από την αγορά.
      Το 2012, όταν έκλεισε ο ΟΕΚ, τα μέσα ενημέρωσης και οι πολιτικοί ασχολούνταν με άλλες περικοπές του δεύτερου μνημονίου, όπως αυτές των συντάξεων. Επομένως, εκτός από τη μικρή αναφορά του ίδιου του μνημονίου σε "μείωση του μη μισθολογικού κόστους", δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες που να εξηγούν την απόφαση.
      Γιατί μπορεί η Ελλάδα και οι δανειστές της να συμφώνησαν τελικά τότε να κλείσουν τον ΟΕΚ; Όταν κάποιος κάνει την ερώτηση σε ανθρώπους, οι οποίοι είχαν κάποια σχέση με τον οργανισμό εκείνη την περίοδο, οι απαντήσεις που παίρνει είναι διάφορες: "Ίσως θεωρήθηκε ότι το κράτος δεν μπορεί να λειτουργεί ως τράπεζα ή ως κατασκευαστική εταιρεία"· "Δεν υπήρχε τότε επείγον στεγαστικό πρόβλημα: το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα είναι αρκετά υψηλό και εκείνη την περίοδο, λόγω της κρίσης, οι τιμές και τα ενοίκια ήταν χαμηλά"· "Ίσως σκέφτηκαν ότι όπου υπάρχουν δημόσια έργα υπάρχει και διαφθορά ή ότι ο οργανισμός ήταν ανταγωνιστικός προς τον ιδιωτικό τομέα"· "Κυκλοφορεί ένα 'ράδιο αρβύλα' ότι έλειπαν περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ για να κλείσει η συμφωνία για το μνημόνιο, ένα ποσό που αντιστοιχούσε περίπου στο αποθεματικό του οργανισμού τότε".
      Τον Απρίλιο του 2013, ο ΟΕΚ τυπικά απορροφήθηκε από τον τότε ΟΑΕΔ (πλέον ΔΥΠΑ). Όμως στην πραγματικότητα σταμάτησε κάθε νέα δραστηριότητα. Σταμάτησε να εκδίδει νέα δάνεια, να επιδοτεί το επιτόκιο στεγαστικών δανείων ή να δίνει επιδόματα ενοικίου. Σταμάτησε, επίσης να σχεδιάζει νέους οικισμούς και να κατασκευάζει κατοικίες. Από τότε μέχρι σήμερα, η λειτουργία του αφορά όσα είχαν σχεδιαστεί ή μείνει "ανοιχτά" πριν από το 2012: παρακολούθηση δανείων που είχαν ήδη εκδοθεί και ολοκλήρωση των έργων που είχαν ήδη αρχίσει.
      Στενό με φόντο την Ακρόπολη, 2023 | Φωτογραφία: διαΝΕΟσις Αντιπαροχή για "μικρούς παίκτες"
      Πώς φτάσαμε όμως στο μεγάλο κενό της στεγαστικής πολιτικής; Το ελληνικό κράτος, παρότι είχε κάποια στεγαστική πολιτική, αυτή δεν ήταν ποτέ πολύ ισχυρή και οργανωμένη, αντίστοιχα με άλλες χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης. Ποια ήταν η παρέμβαση του κράτους για να αποκτήσουν σπίτι οι Έλληνες; "Στην Ελλάδα το κράτος δεν ασχολήθηκε ποτέ ιδιαίτερα σοβαρά με τη στέγαση", παρατηρεί ο επίκουρος καθηγητής Πολεοδομίας και Διαχείρισης Ακινήτων στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Νίκος Τριανταφυλλόπουλος. "Υπήρξαν ασφαλώς ο ΟΕΚ και κάποιες προσπάθειες να δημιουργηθούν στεγαστικές τράπεζες, όπως παλιότερα η Κτηματική και η Στεγαστική Τράπεζα και να διευκολυνθεί έτσι η έκδοση στεγαστικών δανείων. Όμως, η στεγαστική πολιτική ασκήθηκε κυρίως με έναν έμμεσο τρόπο, με την ενθάρρυνση της αντιπαροχής, αλλά και με καταπατήσεις και έπειτα νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων. Η κοινωνική κατοικία, ενώ υπήρξε κι αυτή, δεν αναπτύχθηκε ποτέ σε τέτοια κλίμακα ώστε να κάνει σημαντική διαφορά".
      Παρόμοια είναι και η οπτική του ομότιμου καθηγητή Ανθρώπινης Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Θωμά Μαλούτα: "Στην Ελλάδα είχαμε ένα αναπτυξιακό μοντέλο το οποίο ήταν αρκετά διαφορετικό από αυτό των ευρωπαϊκών βιομηχανικών χωρών, που έβλεπαν τη στέγαση ως έναν τρόπο για να εξασφαλίσουν την ύπαρξη και την επιβίωση των εργαζομένων", λέει. "Στην Ελλάδα, η εποχή της μεγάλης γεωγραφικής μετακίνησης από την επαρχία προς τις πόλεις μεταπολεμικά δεν ήταν ακριβώς μια εποχή εκβιομηχάνισης: όσοι έφυγαν από την ύπαιθρο δεν έβρισκαν εύκολα δουλειά ούτε στις πόλεις -σχεδόν άλλοι τόσοι, άλλωστε, μετανάστευσαν στο εξωτερικό. Επομένως, ούτε το κράτος ούτε οι εργοδότες είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον να διατηρήσουν τους εργαζόμενους ευχαριστημένους και σε επαρκή αριθμό.
      Σε αυτό το πλαίσιο, η στέγαση έγινε περισσότερο ατομικό και οικογενειακό μέλημα παρά δημόσιο. Έπρεπε να 'στήσεις' τη δική σου ιδιοκατοίκηση, λίγο-πολύ με τα δικά σου χέρια. Αντίστοιχα, το πολιτικό σύστημα φρόντισε να περιχαρακώσει τον τομέα της κατοικίας ως έναν χώρο που μπορούσαν να λειτουργήσουν και να αναπαράγονται οι μικροί παίκτες: ο μικρός οικοπεδούχος και ο μικρός κατασκευαστής. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 ήταν πολύ δύσκολο για τις τράπεζες να εμπλακούν με τον στεγαστικό τομέα. Από την άλλη μεριά ο μικρός εργολάβος ήταν προστατευμένος από την είσοδο των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών στην αγορά. Ο μεγάλος δεν είχε, ανά μονάδα, μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους από αυτό που είχε ο μικρός. Έτσι, οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, που θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν μεγαλύτερα, κρατικά ή ιδιωτικά έργα κατοικιών εν πολλοίς απείχαν".
      Η αντιπαροχή, δηλαδή η ανταλλαγή γης με διαμερίσματα, ήταν μια συναλλαγή που επέτρεψε σε πολλούς Έλληνες να αποκτήσουν σπίτι χωρίς να το πληρώσουν με μετρητά και καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη της Αθήνας και άλλων ελληνικών πόλεων. Το ντοκιμαντέρ "Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας" (2021), βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Ιωάννας Θεοχαροπούλου -αντίστοιχα η παραγωγή και η έκδοση χρηματοδοτήθηκαν από το Ίδρυμα Ωνάση-, καταγράφει με λεπτομέρεια την εποχή της αντιπαροχής, από τη δεκαετία του 1950 και έπειτα. Παρακολουθεί αρκετές προσωπικές ιστορίες, κυρίως οικοδόμων και εργολάβων και των συζύγων τους. Στη διάρκεια του ντοκιμαντέρ, ένας "χτίστης" αφηγείται το πώς κουβάλησε λάσπη με έναν τενεκέ από το ισόγειο, για να χτίσει τον έκτο όροφο μιας πολυκατοικίας. Μία από τις "νοικοκυρές" θυμάται πώς βοήθησε τον σύζυγό της να χτίσει το δικό τους σπίτι -έπρεπε να βιαστούν για να είναι έτοιμο πριν έρθει ο χειμώνας. Την ίδια εποχή δεν ήταν ασυνήθιστο οι οικοδόμοι να κάνουν τις δικές τους μικρές αισθητικές παρεμβάσεις στα σχέδια των πολυκατοικιών που ετοίμαζαν οι μηχανικοί -ένα συνηθισμένο παράδειγμα είναι τα μοτίβα των τοίχων έξω από τα παράθυρα των λουτρών.
      Οι ανθρώπινες ιστορίες γύρω από το χτίσιμο της πόλης φανερώνουν εν πολλοίς την απουσία μιας σημαντικής κεντρικής παρέμβασης, ενός σχεδίου. Ωστόσο, αναδεικνύουν και την ιδιαιτερότητα της Αθήνας, τουλάχιστον στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. "Γυρίζοντας το ντοκιμαντέρ είδαμε μία-μία τις προκαταλήψεις μας για την Αθήνα να καταπέφτουν", λέει ο Τάσος Λάγγης, ο οποίος μαζί με τον Γιάννη Γαϊτανίδη έγραψε το σενάριο και σκηνοθέτησε το φιλμ. "Είμαι ένας άνθρωπος περίπου 50 ετών και μεγάλωσα ακούγοντας συχνά για το κακό που έκανε η αντιπαροχή στις πόλεις, ότι η Αθήνα 'δεν βλέπεται'. Με την εμπειρία του ντοκιμαντέρ όλο αυτό κατέρρευσε. Γνωρίσαμε ανθρώπους που τότε ήταν νέοι και χτυπημένοι από τη μεταπολεμική φτώχεια. Το μοναδικό πράγμα που ήθελαν ήταν ό,τι θέλουμε κι εμείς σήμερα: να ζήσουν με την οικογένειά τους σε ένα σπίτι με καλές συνθήκες, ασφαλείς υγειονομικές συνθήκες και με μια προοπτική προκοπής. Άρχισαν με αυτό το όνειρο, με αυτές τις ανάγκες και το κατάφεραν. Αυτή η οπτική της Αθήνας, ως μιας πόλης που χτίστηκε με βάση αυτά τα συναισθήματα και τις επιθυμίες, ήταν μια μεγάλη έκπληξη για εμένα. Η Αθήνα δεν μπορεί να συγκριθεί ούτε με πόλεις στην Τουρκία και στη Μέση Ανατολή, ούτε όμως με ευρωπαϊκές πόλεις, όπως η Ρώμη ή το Παρίσι. Είναι κάτι μοναδικό, το οποίο ίσως επειδή μας είναι τόσο οικείο έχει γίνει, κατά κάποιον τρόπο, αόρατο".
      Από την άλλη πλευρά, τα όποια μέτρα του κράτους για τη στέγαση ήταν περιορισμένα σε κλίμακα και εφαρμόζονταν πάντοτε στο περιθώριο -σπανιότερα οδήγησαν την ανάπτυξη των πόλεων ή της άλλαξαν κατεύθυνση. Εξάλλου, αφορούσαν μόνο συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού.
      Κάποιες γνωστές παρεμβάσεις έγιναν για να αποκτήσουν γη οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία μετά το 1922, ενώ σε πολλές ελληνικές πόλεις χτίστηκαν προσφυγικοί οικισμοί (η Δημόσια Επιχείρηση Πολεοδομίας και Στέγασης που πραγματοποίησε μια επιτυχημένη ανάπλαση στα προσφυγικά του Ταύρου σταμάτησε κι αυτή να λειτουργεί το 2010). Το ελληνικό κράτος φρόντισε επίσης να στεγάσει κάποιους φοιτητές με τις φοιτητικές εστίες, να διευκολύνει τους άστεγους και, μέχρι πρόσφατα, τους πρόσφυγες το πρώτο διάστημα μετά την αναγνώριση του ασύλου.
      Τι ήταν ο ΟΕΚ;
      Ημεγαλύτερη, με διαφορά, ομάδα για τη στέγαση της οποίας μερίμνησε κάπως το ελληνικό κράτος ήταν οι μισθωτοί εργαζόμενοι. O OEK, ένας οργανισμός που λειτούργησε από το 1954 και για 58 ακόμη χρόνια, εισέπραττε από το ΙΚΑ ένα μικρό μέρος των εισφορών των εργοδοτών (στο 0,75% όταν έκλεισε) και του μισθού των εργαζομένων (1%), προκειμένου να πραγματοποιεί προγράμματα στέγασης. Ήταν δηλαδή ένας αυτοχρηματοδοτούμενος οργανισμός, που δεν επιβάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό, αφού οι εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών χρηματοδοτούσαν ολόκληρη τη δραστηριότητά του, ακόμη και τους μισθούς του προσωπικού.
      Συνολικά, το ποσό από τις εισφορές αυτές ήταν σημαντικό, κοντά στα 650 εκατομμύρια ευρώ ετησίως τα τελευταία χρόνια πριν από το κλείσιμο, αλλά συνήθως το ΙΚΑ απέδιδε πολύ λιγότερα, συχνά λιγότερα από τα μισά. Ταυτόχρονα με το κλείσιμο του ΟΕΚ το 2012, καταργήθηκε η σχετική εισφορά των εργοδοτών, ενώ το 2020, οκτώ χρόνια αργότερα, καταργήθηκε η αντίστοιχη εισφορά των εργαζομένων.
      Ο ΟΕΚ ήταν ένας μάλλον ασυνήθιστος οργανισμός στο πλαίσιο του ελληνικού Δημοσίου. Πριν από το κλείσιμο, εργάζονταν εκεί περίπου 730 εργαζόμενοι: μεταξύ τους ήταν 200 πολιτικοί μηχανικοί, αρχιτέκτονες, τοπογράφοι, γεωπόνοι ή γεωφυσικοί και 100 οικονομολόγοι, μαθηματικοί ή λογιστές. Μαζί με κάποιους συμβασιούχους και με τους μαθητευόμενους των προγραμμάτων stage, το προσωπικό είχε κάποια στιγμή προσεγγίσει τους 1.000 εργαζομένους σε τοπικά γραφεία, σε όλες τις περιφέρειες της χώρας.
      Φυσικά, ο ΟΕΚ δεν ήταν κάτι ασυνήθιστο στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Αν υπήρχε κάτι ασυνήθιστο ήταν το ότι είχε σχετικά μικρή δραστηριότητα σε σύγκριση με άλλους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς οργανισμούς. Για παράδειγμα, αντίστοιχοι αυστριακοί και ολλανδικοί φορείς διαχειρίζονται (με πολύ διαφορετικά μοντέλα από το ελληνικό) περισσότερο από το 20% του συνόλου των κατοικιών στις χώρες τους. Όλοι οι σχετικοί οργανισμοί στην Ευρώπη συμμετέχουν στη συνομοσπονδία παρόχων κοινωνικής κατοικίας Housing Europe και συνολικά διαχειρίζονται σχεδόν 25 εκατομμύρια κατοικίες. Η Ελλάδα δεν συμμετέχει πια, παρά μόνο μέσω της Αναπτυξιακής Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης, που εντάχθηκε τους τελευταίους μήνες έχοντας δημοσιεύσει μια σχετική μελέτη το 2020.
      Όπως συμβαίνει συχνά με την ελληνική δημόσια διοίκηση, έτσι και στην περίπτωση του πρώην ΟΕΚ, τα δημόσια διαθέσιμα δεδομένα σπανίζουν. Σύμφωνα με υπολογισμούς που είχε κατά καιρούς δημοσιοποιήσει ο οργανισμός (χωρίς σχολαστική τεκμηρίωση) συνολικά 700.000 νοικοκυριά υποστηρίχθηκαν οικονομικά στο να αποκτήσουν ή να νοικιάσουν σπίτι όσο καιρό αυτός λειτουργούσε: 100.000 αγόρασαν έτοιμη κατοικία με δάνειο, 362.000 έχτισαν σπίτι με δάνειο, 238.000 επισκεύασαν το σπίτι τους με δάνειο και 100.000 (ή πιθανόν περισσότεροι) κάθε χρόνο λάμβαναν επίδομα ενοικίου συνολικού ύψους 1.000 έως 1.200 ευρώ. Αντίστοιχα, περίπου 500 οικισμοί κοινωνικών κατοικιών στεγάζουν μέχρι σήμερα περίπου 50.000 νοικοκυριά.
      Ο ΟΕΚ έδινε περισσότερα δάνεια, απ’ ό,τι κατασκεύαζε κατοικίες. Τα δάνεια και τα επιδόματα συνήθως αποτελούσαν περισσότερο από το 70% των εξόδων του οργανισμού. Όμως κι αυτό δεν ίσχυε πάντοτε. Για παράδειγμα, μετά το 2007, όταν οι τρίτεκνοι αναγνωρίστηκαν ως πολύτεκνοι, τότε οι μισθωτοί τρίτεκνοι έγιναν αμέσως δικαιούχοι στεγαστικού δανείου. Τα έξοδα για δάνεια αυξήθηκαν ξαφνικά κατά επιπλέον 160-195 εκατ. ευρώ τον χρόνο και το μέρος των εξόδων του ΟΕΚ που αφορούσε δάνεια είχε εκτιναχθεί στο 95% μέσα σε δύο χρόνια.
      Τα επιδόματα ενοικίου στα μέσα της δεκαετίας του 2000 κόστιζαν περισσότερο από 150 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Όμως, τότε οι υπηρεσίες του Δημοσίου δεν "συνομιλούσαν" τόσο συχνά η μία με την άλλη και η διασταύρωση των στοιχείων των δικαιούχων ήταν πιο δύσκολη. Εργαζόμενοι στον πρώην οργανισμό λένε ότι "η διαδικασία της διασταύρωσης ίσως δεν ήταν πάντα εξαντλητική". Από την άλλη μεριά, το 2012 η Ελλάδα έμεινε χωρίς καμία επιδότηση του ενοικίου για πέντε χρόνια μέχρι το 2017. Τότε θεσπίστηκε ένα νέο, χαμηλό επίδομα, ως όρος του μνημονίου, και δίνεται μέχρι σήμερα από τον ΟΠΕΚΑ.
      Συγκριτικά με το σύνολο των κατοικιών στη χώρα, οι κατοικίες που κατασκεύασε ο ΟΕΚ είναι λίγες και, επομένως, δεν έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη των ελληνικών πόλεων. Αλλά άφησαν αποτύπωμα, κυρίως στις πιο μικρές πόλεις. Οι κατοικίες αυτές συνήθως χτίζονταν μακριά από το κέντρο και, επομένως, ήταν ένας έμμεσος τρόπος να επεκταθούν οι πόλεις προς μια κατεύθυνση. Μια σειρά από απαραίτητες εγκαταστάσεις, όπως το δίκτυο ηλεκτροδότησης ή η αποχέτευση, έφτασαν σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους δικαιούχους του ΟΕΚ. Αφού υπήρχε νερό, ρεύμα και αποχέτευση, πολύ περισσότεροι έχτιζαν στις ενδιάμεσες περιοχές.
      Ο πρώην OEK διαχειριζόταν τη γη (σε κάποιες περιπτώσεις την αγόραζε), την ενέτασσε στο σχέδιο πόλης αν ήταν εκτός, εκπονούσε πολεοδομική μελέτη, δημοπρατούσε την κατασκευή και την επέβλεπε. Έπειτα επέλεγε, μέσω κλήρωσης, τους δικαιούχους και καθόριζε το τίμημα που αυτοί θα πλήρωναν.
      Οι κατοικίες του ΟΕΚ, συνήθως εμβαδού 80 έως 130 τ.μ. σε διώροφα ή τετραώροφα κτήρια, υπάρχουν σε οικισμούς σε όλη την επικράτεια. Παρότι οι δύο πιο μεγάλοι, με διαφορά, οικισμοί τους οποίους έχτισε ο ΟΕΚ βρίσκονται στην Αττική, οι κοινωνικές κατοικίες είναι περισσότερες στην περιφέρεια.
      Η ελληνική εκδοχή της κοινωνικής κατοικίας εστίαζε σχεδόν αποκλειστικά στην ιδιοκτησία και την ιδιοκατοίκηση. Στις περισσότερες χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης οι κοινωνικές κατοικίες διατίθενται συνήθως προς ενοικίαση, δημιουργώντας μία, κατά κάποιον τρόπο, παράλληλη αγορά, που "ανταγωνίζεται" τα ενοίκια της ελεύθερης αγοράς -και πιθανόν συμβάλλει στο να μειωθούν. Επιπλέον, μια τέτοια αγορά ενοικιαζόμενης κοινωνικής κατοικίας δημιουργεί ένα "απόθεμα" κατοικιών, το οποίο το κράτος μπορεί να παραχωρεί, με χαμηλό ενοίκιο, σε όσους πληρούν τα σχετικά κριτήρια κάθε χρονική στιγμή. Στην Ελλάδα, οι κοινωνικές κατοικίες παραχωρούνταν στον δικαιούχο έναντι χαμηλού αντιτίμου, και αφότου το πλήρωνε γινόταν ο ίδιος ιδιοκτήτης τους, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάστασή του αργότερα.
      Επομένως, η στιγμή που θα γινόταν η κλήρωση για τους δικαιούχους είχε ξεχωριστή σημασία. Αρκετοί από τους συνομιλητές μας για τις ανάγκες αυτού του άρθρου περιέγραψαν, όχι χωρίς ειρωνεία, αυτή την περίοδο σαν "μια μεγάλη γιορτή", όπου "εμφανίζονταν όλες οι αρχές του κράτους".
      Πόσο όμως θα πλήρωναν τελικά οι δικαιούχοι για το καινούργιο σπίτι τους; Είναι κάτι που το μάθαιναν μετά από πολύ καιρό. Μετά την κλήρωση άρχιζε η διαδικασία υπολογισμού του κόστους της κατασκευής και καθορισμού του αντιτίμου της κάθε κατοικίας. Το προσωπικό του ΟΕΚ συνυπολόγιζε το κόστος της γης και της ανέγερσης του οικισμού και της κατοικίας, και υπολόγιζε ένα ενιαίο κόστος ανά τ.μ. για τους κατοίκους του κάθε οικισμού. Τη δεκαετία του 2000 αυτό το κόστος ήταν συνήθως κοντά στα 400 ευρώ, παρότι υπήρχαν οικισμοί που χρεώνονταν πολύ περισσότερο, ακόμα και περισσότερο από τα διπλάσια. Ήταν μια χρονοβόρα διαδικασία. Ο καθορισμός του κόστους μπορεί να διαρκούσε αρκετά χρόνια και, στο μεταξύ, ο δικαιούχος πλήρωνε ένα αντίτιμο κάθε μήνα, έναντι. Δεν ήταν ασυνήθιστο δικαιούχοι ή σύλλογοι οικιστών να ισχυρίζονται ότι η κατοικία τους ή ο οικισμός τους έχει κακοτεχνίες και να διεκδικούν χαμηλότερο αντίτιμο, αφότου είχαν ήδη μετακομίσει.
      Την τελευταία δεκαετία, οι, πολύ λιγότεροι, εργαζόμενοι του πρώην ΟΕΚ (και αναλογικά, ακόμα λιγότεροι μηχανικοί) που έχουν παραμείνει στη ΔΥΠΑ ουσιαστικά διαχειρίζονται μόνο ανοιχτές υποθέσεις. Από τη φύση των ρυθμίσεων που θεσπίστηκαν στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, καταλαβαίνει κάποιος ότι η διαχείριση που ασκούσε ο οργανισμός δεν ήταν πάντα ιδανική. Πέντε χρόνια μετά το κλείσιμο, το 2017, ορίστηκε μέγιστη τιμή ανά τ.μ. για τους οικισμούς που δεν είχαν ακόμη τιμολογηθεί και ανακοινώθηκαν πολύ ευνοϊκές ρυθμίσεις για όσους ακόμη χρωστούσαν.
      Πολλά από τα δάνεια του ΟΕΚ ήταν "κόκκινα". Το 2018 ρυθμίστηκαν με πολύ ευνοϊκές ρυθμίσεις και με κούρεμα τόκων υπερημερίας. Ταυτόχρονα, παραμένει μέχρι σήμερα ο γρίφος της αξιοποίησης της αρκετά μεγάλης περιουσίας του πρώην ΟΕΚ: σύμφωνα με ανεπίσημους υπολογισμούς, πρόκειται για εκτάσεις τουλάχιστον 4.500 στρεμμάτων σε όλη την Ελλάδα, συνήθως δωρεές δήμων ή περιφερειών, στην πολύ μεγάλη πλειοψηφία τους εκτός σχεδίου πόλης.
      Ένα χωριό από το μέλλον
      Υπάρχει ένα "παιδί" της ελληνικής στεγαστικής πολιτικής, που σήμερα έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον. Βόρεια της Αθήνας, στην Πεύκη, βρίσκεται το Ηλιακό Χωριό, δηλαδή 435 κατοικίες, οργανωμένες σε κτήρια δύο, τεσσάρων και έξι ορόφων. Πρόκειται για τον δεύτερο μεγαλύτερο οικισμό του ΟΕΚ, μετά το Ολυμπιακό Χωριό με τις 2.300 κατοικίες. Το Ηλιακό Χωριό σχεδιάστηκε την περίοδο 1978 έως 1981 από το γραφείο του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη και κατασκευάστηκε μέχρι το 1989 με τέτοιο τρόπο ώστε τα κτήρια να είναι ενεργειακά αποδοτικά με πολλούς, καινοτόμους τρόπους.
      Τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 δεν υπήρχε η συζήτηση περί κλιματικής αλλαγής και ήμασταν πολύ μακριά από τους αλλεπάλληλους κύκλους των σημερινών προγραμμάτων "Εξοικονομώ". Όμως τότε ο κόσμος άφηνε πίσω του δύο μεγάλες πετρελαϊκές κρίσεις. "Tο Ηλιακό Χωριό ήταν ένα πιλοτικό έργο στα σπάργανα της ενασχόλησης με την 'ηλιακή' όπως ονομάστηκε αρχικά αρχιτεκτονική ή τον βιοκλιματικό σχεδιασμό, όπως τον αποκαλούμε σήμερα", λέει ο αρχιτέκτονας Άκης Τηλεμάχου, ο οποίος είναι σήμερα συνεργάτης του γραφείου Τομπάζη. Στο "χωριό" συνυπήρχαν συστήματα μόνωσης μαζί με, ιδιαίτερα καινοτόμα για την εποχή, "ενεργητικά συστήματα", που σχεδιάστηκαν για να παρέχουν θέρμανση και ζεστό νερό στις κατοικίες εξοικονομώντας ενέργεια. Τότε χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα τεχνολογίες όπως το αποκεντρωμένο σύστημα αντλιών θερμότητας, συλλέκτες αέρος, επίπεδοι συλλέκτες νερού, διεποχιακή αποθήκευση θερμότητας με συλλέκτες νερού και μια μεγάλη υδατοδεξαμενή όγκου 600 κυβικών μέτρων.
      Ηλιακό Χωριό, 2023 | Φωτογραφία: διαΝΕΟσις Τα "ενεργητικά" συστήματα αυτά είχαν σχεδιαστεί ως μια πιθανή απάντηση στις πετρελαϊκές κρίσεις: με πιο ενεργειακά αποδοτικές κατοικίες οι άνθρωποι ήταν λιγότερο εξαρτημένοι από την τιμή του πετρελαίου και από το καρτέλ του ΟΠΕΚ. Το ενδιαφέρον μάλιστα για το πόσο καλά μπορεί να λειτουργούν οι πρωτοπόρες ενεργειακές κατοικίες ήταν ευρύτερο: το γερμανικό Υπουργείο Έρευνας και Τεχνολογίας πλήρωσε το μεγαλύτερο μέρος του κόστους της μελέτης για την ανάπτυξη του Ηλιακού Χωριού. Αντίστοιχα, ερευνητές του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης μετρούσαν, τα πρώτα χρόνια μετά τα εγκαίνια, την απόδοση των συστημάτων.
      Μια βόλτα στο Ηλιακό Χωριό σήμερα μαρτυρά ότι τα περισσότερα από αυτά τα συστήματα δεν δουλεύουν όπως σχεδιάστηκαν -κάποια δεν λειτούργησαν ποτέ. Στις ταράτσες των σπιτιών τα περισσότερα ηλιακά πάνελ είναι φθαρμένα. Άλλα έχουν πλέον απομακρυνθεί· οι σιδεριές στις οποίες στηρίζονταν χάσκουν γυμνές και σε κάποιες από αυτές οι κάτοικοι έχουν στερεώσει συμβατικούς ηλιακούς θερμοσίφωνες. Σποραδικά εμφανίζονται πεταμένα μονωτικά υλικά. Τελικά, το 2019 το Ηλιακό Χωριό έκανε ό,τι θεωρητικά δεν είχε ανάγκη να κάνει: συνδέθηκε με το δίκτυο του φυσικού αερίου.
      Γιατί όμως, παρότι η αρχική ιδέα πίσω από την κατασκευή του Ηλιακού Χωριού με τα χρόνια γινόταν ολοένα και πιο επίκαιρη, το ίδιο το χωριό φαινόταν να την εγκαταλείπει; Οι πρώτες αξιολογήσεις του ΑΠΘ διαπίστωναν ότι οι κάτοικοι, παρότι είχαν εκπαιδευτεί γύρω από τα συστήματα που είχαν τότε εγκατασταθεί, δυσκολεύονταν να τα λειτουργήσουν με σωστό τρόπο. Τοποθετούσαν έπιπλα στους νότιους τοίχους, τα οποία "έκλειναν" τους τοίχους θερμικής αποθήκευσης σε κάποια από τα κτήρια του οικισμού και έτσι τον χειμώνα τα σπίτια ήταν πιο κρύα. "Αν κάποιος αφήνει τα παντζούρια κλειστά ή την τέντα κατεβασμένη στον χώρο του 'θερμοκηπίου' κατά τη διάρκεια μιας χειμωνιάτικης μέρας ή έχει τοποθετήσει έπιπλα ή πράγματα που σκιάζουν π.χ. τον πάγκο νερού, γιατί αυξήθηκαν οι ανάγκες της οικογενείας του σε χώρους, θα υπάρξει μείωση του κέρδους θερμότητας που περιμένουμε", εξηγεί ο Άκης Τηλεμάχου.
      Από την άλλη πλευρά, πόσο εύκολο ήταν οι άνθρωποι που ζούσαν εκεί να έχουν τον νου τους σε όλα αυτά τα άγνωστα και απαιτητικά συστήματα, ενώ παράλληλα συνέχιζαν τις δουλειές τους και τις ζωές τους; Και, όσο οι σχετικές τεχνολογίες βελτιώνονταν, γιατί δεν αναβαθμίστηκαν τα ίδια τα συστήματα; "Πέραν της συντήρησης των έργων ή της κατάρτισης των κατοίκων, έργα των οποίων η λειτουργία ή και η ίδια η φύση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εκτενή χρήση μηχανολογικών ή άλλων τεχνολογιών, κινδυνεύουν εύκολα να θεωρηθούν παρωχημένα με τους σύγχρονους ρυθμούς εξέλιξης των αντίστοιχων τεχνολογιών. Για να εξασφαλίζεται η λειτουργία τους, θα πρέπει να εξασφαλίζεται και η ενημέρωση ή η αναβάθμισή τους. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια είχαμε σχετικά φθηνή ενέργεια", λέει ο Άκης Τηλεμάχου.
      Ωστόσο, θα ήταν άδικο το αποτύπωμα του Ηλιακού Χωριού να περιοριστεί μόνο στα συστήματα που δεν λειτούργησαν. Είναι σίγουρα ενδιαφέρον, ίσως το πιο ενδιαφέρον, ότι το ελληνικό κράτος έκανε μια τέτοια υπέρβαση. Είχε την ικανότητα να φανταστεί και να προκρίνει, ακόμη και κατ’ εξαίρεση της συνηθισμένης δραστηριότητας του ΟΕΚ, την κατασκευή ενός τέτοιου οικισμού εκείνη την περίοδο.
      Πέρα από αυτό, το Ηλιακό Χωριό παραμένει περισσότερο από 30 χρόνια αργότερα ένας ζωντανός οικισμός. Τα κτήρια έχουν σωστό προσανατολισμό, είναι οργανωμένα σε κομψά οικοδομικά τετράγωνα με επαρκή δημόσιο χώρο, με πλατείες και αίθρια -πράγματα τα οποία σπανίζουν στις ελληνικές πόλεις. Είναι επίσης πιθανό να συνέβαλε στο "ζωντάνεμα" ολόκληρης της περιοχής. Περπατώντας από το Μαρούσι προς την τοποθεσία του, επί πολλά οικοδομικά τετράγωνα τα περισσότερα κτήρια φαίνεται να έχουν χτιστεί τουλάχιστον μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1980, παράλληλα ή αργότερα από τον οικισμό.
      Όπως ένας μυς του ανθρώπινου σώματος, έτσι και μια κρατική υπηρεσία, αν μείνει αδρανής για πολύ καιρό ατροφεί. Μετά το κλείσιμο του ΟΕΚ το 2012 και τη μη αντικατάστασή του από κάτι άλλο, το ελληνικό κράτος έχασε τη δυνατότητα να "τρέχει" αντίστοιχα έργα. Δεν μπορεί πια να ασκεί στεγαστική πολιτική και, μέσα από αυτή, να επιδρά θετικά στην ανάπτυξη των πόλεων, να φαντάζεται ένα βιώσιμο μέλλον και να προσαρμόζεται σε αυτό.
      Ηλιακό Χωριό, 2023 | Φωτογραφία: διαΝΕΟσις -------
      Μετά από μια δεκαετία χωρίς στεγαστική πολιτική, ήρθε μια δύσκολη στεγαστική κρίση. Πώς μπορεί να σχεδιαστούν τα κατάλληλα μέτρα από το μηδέν, αποφεύγοντας τα λάθη του παρελθόντος; Ποιος θα τα εφαρμόσει, πόσοι και ποιοι άνθρωποι; Πόσα χρήματα χρειάζονται και πώς μπορεί να βρεθούν, αλλά και να έχουν τον μικρότερο δυνατό δημοσιονομικό αντίκτυπο; Και, τελικά, μετά την εμπειρία των μνημονίων, μπορεί να ξαναβρεί το ελληνικό κράτος την ικανότητά του να υπερβεί την εποχή του, αυτή τη φορά με επιτυχία;
      Είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα, το να γίνουν οι παραπάνω ερωτήσεις και να απασχολήσουν τον δημόσιο διάλογο. Όμως, πώς μπορεί να μοιάζουν οι απαντήσεις; Σε αυτό το σημείο, είναι χρήσιμο κάποιος να στρέψει το βλέμμα του έξω από τη χώρα, στην υπόλοιπη Ευρώπη. Διαφορετικές χώρες έχουν άλλους τρόπους να ασκούν στεγαστική πολιτική, οι οποίοι σχηματίστηκαν σε διαφορετικές συνθήκες. Είναι δύσκολο, και πιθανόν καταδικασμένο να αποτύχει, τα μέτρα που πήρε μια χώρα να μεταφερθούν αυτούσια στο περιβάλλον μιας άλλης. Όμως, οι διαφορετικές οπτικές πάνω στο ζήτημα της στέγασης φανερώνουν τα προβλήματα που πρέπει να λυθούν και τις επιλογές που υπάρχουν.
      Ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες στην Αυστρία
      Το 1995 ο "starchitect" Ζαν Νουβέλ, που μεταξύ άλλων έχει σχεδιάσει τη Φιλαρμονική του Παρισιού και την επέκταση του Εθνικού Μουσείου Τέχνης στη Μαδρίτη, παρέδωσε τα σχέδιά του για την αναμόρφωση του πρώτου από τους τέσσερις πύργους του Gasometer. Σχεδόν ταυτόχρονα, ακόμη τρεις αυστριακοί αρχιτέκτονες παρέδωσαν αντίστοιχα σχέδια για τους υπόλοιπους τρεις πύργους. Τα Gasometers, τέσσερις μεγάλες, κυκλικές δεξαμενές γκαζιού (με ύψος 70 και διάμετρο 60 μέτρα η καθεμία) κοντά στο κέντρο της Βιέννης χτίστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα. Όμως, στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ήταν έρημες ήδη επί περισσότερα από 30 χρόνια.
      Τα σχέδια του Νουβέλ και των υπόλοιπων αρχιτεκτόνων προέβλεπαν την αναμόρφωση των δεξαμενών σε χώρους συναυλιών, εμπορικά κέντρα, κινηματογράφους, γυμναστήρια, φοιτητικές εστίες και κατοικίες. Το έργο ολοκληρώθηκε τελικά έξι χρόνια αργότερα και μεταμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό ολόκληρη την περιοχή. Σήμερα, αποτελεί από μόνο του μια ζωντανή γειτονιά όπου κινούνται καθημερινά ή κατοικούν περισσότεροι από 4.000 άνθρωποι. Ο χώρος έχει αποκτήσει πλέον και τουριστικό ενδιαφέρον: εκεί πραγματοποιούνται τακτικά ξεναγήσεις για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα για τις παλιές δεξαμενές και για την ανάπλασή τους.
      Ωστόσο, αξίζει κάποιος να σταθεί λίγο περισσότερο στις κατοικίες μέσα στα Gasometers. Από τις 800 συνολικά κατοικίες, οι περισσότερες, περίπου 600, είναι κοινωνικές κατοικίες. Ιδιοκτήτης είναι ο δήμος της Βιέννης και τα διαμερίσματα διατίθενται για ενοικίαση σε δικαιούχους των αντίστοιχων προγραμμάτων κοινωνικής στέγασης. Οι ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες είναι κάτι μάλλον συνηθισμένο στην Αυστρία. Στη Βιέννη, μια πόλη 1,9 εκατομμυρίων κατοίκων, ο δήμος καθώς και κάποιοι μη κερδοσκοπικοί συνεταιρισμοί διαχειρίζονται περίπου 200.000 ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες. Σε ολόκληρη τη χώρα, 1 στις 5 κατοικίες είναι ενοικιαζόμενη κοινωνική κατοικία, ενώ η Αυστρία είναι μία από τις μόλις έξι χώρες του ΟΟΣΑ όπου, από το 2010 μέχρι το 2018, το ποσοστό αυτών των κατοικιών αναλογικά με το σύνολο αυξήθηκε. Τα κριτήρια για τους δικαιούχους ενοικίασης κοινωνικών κατοικιών είναι ιδιαίτερα γενναιόδωρα: έχει υπολογιστεί ότι περιλαμβάνουν τη μεγάλη πλειοψηφία, περίπου 80%, των νοικοκυριών στη χώρα.
      Οι τέσσερις πύργοι του Gasometer | Πηγή: Shutterstock "Το σύστημα κοινωνικής στέγασης στην Αυστρία άρχισε με την εκβιομηχάνιση", εξηγεί η πρέσβης της χώρας στην Αθήνα, Ερμίνε Πόπελερ. "Σε κάποια μέρη, όπως στη Στυρία, η ανάπτυξη αυτή συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τη βιομηχανία: εκεί υπήρχε μεγάλη ανάγκη για εργάτες στα ορυχεία. Από την άλλη πλευρά, η Βιέννη, ως έδρα του οίκου των Αψβούργων στις αρχές του 19ου αιώνα ήταν πολύ ελκυστική για τους ανθρώπους να μείνουν και να εργαστούν. Επομένως δημιουργήθηκε και εκεί μια σημαντική ανάγκη για στέγαση. Η πόλη της Βιέννης αποφάσισε τότε να αρχίσει το σύστημα της κοινωνικής κατοικίας ενώ, παράλληλα, δημιουργήθηκαν και οι πρώτοι συνεταιρισμοί".
      Πώς λειτουργεί όμως στην πράξη ένα τόσο παλιό σύστημα, όπου η παρέμβαση του κράτους είναι τόσο σημαντική; Πώς οργανώνεται; "Η κάθε πόλη έχει τα δικά της κριτήρια για τους δικαιούχους", εξηγεί η Ερμίνε Πόπελερ. "Οι εκατοντάδες μη κερδοσκοπικοί συνεταιρισμοί στέγης χρηματοδοτούνται μέσω ειδικών δανείων από στεγαστικές τράπεζες. Εισπράττουν επίσης εισφορές από τους δήμους και φυσικά εισπράττουν τα ενοίκια που πληρώνουν οι δικαιούχοι. Με αυτό τον τρόπο έχουν κεφάλαιο που το χρησιμοποιούν για τη διαχείριση των κατοικιών και για τις απαραίτητες επενδύσεις σε υποδομές".
      Παρότι η Αυστρία επιδοτεί κάποια δάνεια ή σπανιότερα παρέχει χρηματοδότηση για την απόκτηση σπιτιού σε πολύ φτωχά νοικοκυριά, η βάση της αυστριακής στεγαστικής πολιτικής είναι οι ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες. Είναι μάλλον αναμενόμενο ότι τα ενοίκια, που καθορίζονται κυρίως από την περιοχή και από το κόστος κατασκευής της κοινωνικής κατοικίας είναι αισθητά χαμηλότερα από αυτά της ελεύθερης αγοράς. Πρόκειται για μια παράλληλη αγορά ακινήτων. Επηρεάζει άραγε αυτό τις τιμές στην ελεύθερη αγορά; "Σίγουρα, υπάρχει μια σύνδεση της κρατικά επιδοτούμενης αγοράς κατοικίας με την ελεύθερη", λέει η Ερμίνε Πόπελερ. "Αυτό βέβαια δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Για παράδειγμα, οι τιμές των πολυτελών κατοικιών ακολουθούν τη διεθνή αγορά πολυτελών κατοικιών χωρίς να επηρεάζονται από ό,τι συμβαίνει στην κοινωνική κατοικία".
      Συνδυασμός πολλών παρεμβάσεων στη Γαλλία
      ΗΓαλλία είναι κι αυτή μια χώρα με ιδιαίτερα ανεπτυγμένο σύστημα ενοικιαζόμενων κοινωνικών κατοικιών: περίπου 14% του συνόλου των κατοικιών στη χώρα λειτουργούν με αυτό τον τρόπο. Ωστόσο, η χρηματοδότηση του συστήματος διαφέρει από την αντίστοιχη της Αυστρίας. "Υπάρχει ένας ειδικός μηχανισμός, το 1% των μισθών για τη στέγη", λέει ο Γάλλος πολεοδόμος, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα real estate του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, Αρτούρ Ακολέν. "Πλέον βέβαια η εισφορά για την κοινωνική κατοικία έχει μειωθεί στο 0,45%, αλλά έχει μείνει το όνομα. Αυτό το ποσοστό κρατείται από όλους τους μισθούς που πληρώνονται στη χώρα από επιχειρήσεις ενός μεγέθους και πάνω, και παρέχει κεφάλαιο στην ενοικιαζόμενη κοινωνική κατοικία. Ένα μικρότερο μέρος του χρησιμοποιείται για την υποστήριξη της αγοράς κατοικίας. Οι επιχειρήσεις έχουν επίσης κάποιο λόγο στο πώς μοιράζονται αυτά τα χρήματα και κάποιες φορές ζητούν επιπλέον προνόμια για τους εργαζόμενους του κλάδου τους".
      Πρόκειται επίσης για ένα σύστημα νεότερο από αυτό της Αυστρίας. Σχεδόν ταυτόχρονα με την ανοικοδόμηση μετά τον πόλεμο, οι Γάλλοι μετακινήθηκαν μαζικά από την περιφέρεια προς τις πόλεις, δημιουργώντας έτσι νέες ανάγκες στέγασης. Για να ικανοποιηθούν οι νέες ανάγκες, τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 οι αρχές κατασκεύασαν τεράστια συγκροτήματα κοινωνικών κατοικιών με εκατοντάδες διαμερίσματα το καθένα στα προάστια των γαλλικών πόλεων. Πολλά από αυτά τα συγκροτήματα εξελίχθηκαν σε γκέτο. "Παρότι έχουν γίνει νεότερες επενδύσεις στην εκ νέου ανάπτυξη, είναι γεγονός ότι σε πολλά από αυτά τα πρώτα συγκροτήματα σήμερα υπάρχει φτώχεια και παραβατικότητα", εξηγεί ο Αρτούρ Ακολέν.
      Ωστόσο, η ιστορία δεν τελειώνει εκεί. Από τις περίπου 5 εκατομμύρια κοινωνικές κατοικίες που λειτουργούν στη Γαλλία, πολλές, περίπου 2 εκατομμύρια, προστέθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια. "Πρόκειται συνήθως για πιο μικρά συγκροτήματα 10, 20 ή 30 διαμερισμάτων, διάσπαρτα σε περιοχές των πόλεων, ακόμα και σε πιο ακριβές περιοχές στο κέντρο του Παρισιού. Γίνεται μεγάλη προσπάθεια πλέον να πραγματοποιούνται μικρότερα έργα, πιο ενταγμένα στην κάθε περιοχή όπου αναπτύσσονται. Επιπλέον, και τα μεγαλύτερα καινούργια έργα διαθέτουν κατοικίες τόσο στην ελεύθερη αγορά όσο και στην κρατικά επιδοτούμενη", λέει ο Αρτούρ Ακολέν και αναφέρεται σε ένα έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη, στη συνοικία Clichy-Batignolles στο Παρίσι.
      Στον χώρο ενός παλιού αμαξοστασίου, σε μια έκταση 540 στρεμμάτων στο 17ο διαμέρισμα του Παρισιού λειτουργούν ήδη τα νέα δικαστήρια, ένας ουρανοξύστης ύψους 160 μέτρων που σχεδίασε ο Ρέντσο Πιάνο. Απέναντι από τα δικαστήρια, γύρω από ένα μεγάλο πάρκο 100 στρεμμάτων όπου βρίσκονται τρία κρατικά θέατρα, γραφεία, σχολεία και καταστήματα, κατασκευάζονται 3.400 κατοικίες, με τις μισές από αυτές να ενοικιάζονται, ή να είναι προγραμματισμένο να ενοικιαστούν ως κοινωνικές κατοικίες. Οι δικαιούχοι επιλέγονται με πολλά, διαφορετικά κριτήρια ανά περιοχή και για ένα τέτοιο καινούργιο διαμέρισμα σε ελκυστική τοποθεσία η αναμονή μέχρι να μετακομίσουν στο νέο σπίτι τους μπορεί να ξεπεράσει τα πέντε χρόνια.
      Η συνοικία Clichy-Batignolles στο Παρίσι | Πηγή: https://www.parisetmetropole-amenagement.fr/sites/default/files/2022-05/plan_du_projet_version_web_101017.pdf Φυσικά, το να υπάρχουν κοινωνικές κατοικίες σε δημοφιλείς περιοχές δεν έχει μόνο θετικά. Έφερε και ένα περίεργο είδος παραβατικότητας: "Ο γαλλικός Τύπος έχει γράψει για περιπτώσεις δικαιούχων που νοίκιαζαν 'δεύτερο χέρι' κοινωνικές κατοικίες μέσω Airbnb και βεβαίως πλήρωσαν πρόστιμο. Μετά από αυτές τις περιπτώσεις οι δήμοι έθεσαν κάποιους επιπλέον περιορισμούς", λέει ο Αρτούρ Ακολέν.
      Ταυτόχρονα, με την ενοικίαση σπιτιών, το γαλλικό κράτος δίνει επίσης ένα αρκετά σημαντικό επίδομα ενοικίου, το οποίο δικαιούνται περίπου τα μισά νοικοκυριά που ζουν στο ενοίκιο, ακόμα και στις κοινωνικές κατοικίες. Το επίδομα αυτό κυμαίνεται από το ένα τρίτο έως το μισό του συνόλου του ενοικίου.
      Σε κάποιο βαθμό όλα αυτά τα μέτρα, μαζί με άλλους παράγοντες, είναι πιθανό να αποδίδουν: το ποσοστό των ενοικιαστών που πληρώνουν περισσότερο από το 40% του εισοδήματός τους στο ενοίκιο είναι σχετικά μικρό -8% στις πόλεις, 3% στην περιφέρεια.
      Ωστόσο, παρότι το γαλλικό σύστημα είναι σε κάποιο βαθμό αυτοχρηματοδοτούμενο -λόγω του "1% των μισθών για τη στέγη"- είναι επίσης ιδιαίτερα παρεμβατικό και πολυδάπανο. Θα μπορούσε να είναι διαφορετικά; "Δεν υπάρχει μαγική λύση", εκτιμάει ο Αρτούρ Ακολέν. "Η στέγη είναι ακριβή και είναι επίσης ακριβό να συντηρηθεί. Αν θέλεις να είναι σε μια καλή τοποθεσία, η τιμή της γης είναι επίσης ακριβή. Επομένως πρέπει να βρεις τρόπους να βγαίνει αυτή η εξίσωση, πράγμα που σημαίνει τη δέσμευση σημαντικών πόρων. Στις ΗΠΑ, όπου ζω και εργάζομαι, κυκλοφορεί πολύ η ιδέα ότι αν κάνεις την αγορά να λειτουργήσει ή αν βρεις τα κατάλληλα κίνητρα δεν χρειάζεται να ξοδέψεις τόσα πολλά. Όμως, όταν σε κάθε περίπτωση το εισόδημα του νοικοκυριού δεν επαρκεί για να πληρώσει το κόστος της στέγης, πρέπει να βρεις κάποιον τρόπο να το επιδοτήσεις. Αυτός ο τρόπος μπορεί να είναι, λίγο ή πολύ, έμμεσος αλλά και αυτό ακόμα κοστίζει".
      Η διαφορετική περίπτωση της Ισπανίας
      Ησυζήτηση με την Ισπανίδα Κλάρα Μαρτίνεζ-Τολεδάνο, επίκουρη καθηγήτρια χρηματοοικονομικών στο Imperial College του Λονδίνου έφτασε κάποια στιγμή στα επιδόματα ενοικίου. "Έχω αμφιβολίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα των επιδομάτων ενοικίου", λέει. "Οι ιδιοκτήτες, εφόσον γνωρίζουν ότι οι ενοικιαστές λαμβάνουν το επίδομα, έχουν την επιλογή να το ενσωματώσουν αργά ή γρήγορα στο ποσό του ενοικίου. Έτσι είναι πιθανό το επίδομα, ή ένα μέρος του, να καταλήγει τελικά στον ιδιοκτήτη και όχι στον ενοικιαστή που αντιμετωπίζει βασικά το πρόβλημα".
      Τα αντίστοιχα επιδόματα ενοικίου θεσπίστηκαν σχετικά πρόσφατα στην Ισπανία και, προς το παρόν, καλύπτουν μόνο κάποια χαμηλά εισοδήματα και ένα μικρό μέρος του ενοικίου, ειδικά στις πόλεις. "Τελικά, το μέτρο δεν επηρέασε πολλούς ανθρώπους επειδή υπάρχουν όλοι αυτοί οι περιορισμοί", λέει η Μαριόνα Σεγκού, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο CY Cergy στο Παρίσι, η οποία έχει ασχοληθεί εκτενώς με το θέμα της στέγασης. "Το μέτρο αυτό είχε μάλιστα και συγκεκριμένο προϋπολογισμό, οπότε πολλοί το ζήτησαν αλλά κάποια στιγμή τελείωσαν τα χρήματα και χρειάστηκε να βρεθούν νέοι πόροι".
      Η Ισπανία, όπως και η Ελλάδα, με τα μέτρα που θέσπισε διαχρονικά, ενθάρρυνε τους ανθρώπους να αποκτήσουν ή να χτίσουν σπίτι, και όχι να νοικιάσουν. "Η αγορά σπιτιού είναι κάπως σαν 'το ισπανικό όνειρο', κάθε Ισπανός ονειρευόταν να έχει ένα σπίτι", εξηγεί η Μαριόνα Σεγκού. "Υπάρχει μια παροιμία στα ισπανικά που λέει ότι 'τα τούβλα δεν πέφτουν ποτέ' εννοώντας ότι η επένδυση σε ένα σπίτι είναι πάντα καλή, επειδή είναι ασφαλής. Αλλά δεν είναι μόνο μια ασφαλής επένδυση, είναι και κερδοφόρα. Αυτή την κουλτούρα την ενθάρρυναν επίσης οι κυβερνήσεις. Αυτά φυσικά τα λέγαμε πριν από την κρίση. Η Ισπανία υπέφερε πολύ την προηγούμενη δεκαετία από μια φούσκα στην κατασκευή κατοικιών και στα στεγαστικά δάνεια, η οποία έσκασε με μαζικούς πλειστηριασμούς".
      Αφού οι Ισπανοί ήθελαν να γίνουν ιδιοκτήτες, οι κυβερνήσεις τούς βοηθούσαν. Η στεγαστική πολιτική του κράτους ήταν κι αυτή προσανατολισμένη στην ιδιοκτησία. Το κράτος κυρίως επιδοτούσε δάνεια και έχτιζε σπίτια τα οποία αργότερα παραχωρούσε σε δικαιούχους. Σήμερα, τρεις στους τέσσερις Ισπανούς έχουν ιδιόκτητο σπίτι, ποσοστό επίσης αντίστοιχο με το ελληνικό (73%) και αρκετά υψηλότερο από της Αυστρίας (54%) και της Γαλλίας (65%). Αντίστοιχα, οι ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες είναι σχετικά ανύπαρκτες (λιγότερο από 2% του συνόλου των κατοικιών).
      "Το γεγονός ότι μέχρι πολύ πρόσφατα οι κοινωνικές κατοικίες ήταν προς πώληση και όχι προς ενοικίαση δημιούργησε πρόβλημα", λέει η Μαριόνα Σεγκού. "Ουσιαστικά, αυτό έδωσε τη δυνατότητα σε κάποιους να αγοράσουν σπίτι σε χαμηλή τιμή ως δικαιούχοι, και μετά από 30 χρόνια οι ίδιοι ή τα παιδιά τους μπορούσαν να πουλήσουν το σπίτι στην τιμή της αγοράς και να έχουν μεγάλο κέρδος. Αυτό φυσικά συμφέρει τους δικαιούχους, αλλά με αυτό τον τρόπο το κράτος χάνει σταδιακά όλες τις μονάδες κοινωνικής κατοικίας και εξαναγκάζεται να χτίζει συνεχώς".
      Το 2021, η Ισπανία άλλαξε λίγο τη στρατηγική της και περιέλαβε στο σχέδιό της για το Ταμείο Ανάκαμψης ένα φιλόδοξο έργο ανάπτυξης 20.000 ενεργειακά αποδοτικών κοινωνικών κατοικιών που θα διατεθούν προς ενοικίαση ως κοινωνικές κατοικίες. Εν πολλοίς πρόκειται για ακίνητα της Sareb, της κρατικής τράπεζας ("bad bank") στην οποία κατέληξαν χιλιάδες ακίνητα που εκπλειστηριάστηκαν την προηγούμενη δεκαετία. Ωστόσο, η Μαριόνα Σεγκού διατηρεί τις αμφιβολίες της: "Είναι πολύ πιθανό τα σπίτια αυτά να βρίσκονται σε περιοχές όπου οι άνθρωποι δεν θέλουν να ζήσουν. Είναι ένα θέμα που επανέρχεται συνέχεια στον δημόσιο διάλογο, ότι υπάρχουν τρία εκατομμύρια άδεια σπίτια στην Ισπανία. Ναι, αυτό ισχύει αλλά αυτά τα σπίτια ίσως να μην είναι στις μεγάλες πόλεις ή στα περίχωρά τους. Υπάρχει αναντιστοιχία με τις ανάγκες. Θα εκπλαγώ αν από τις 20.000 κατοικίες της 'bad bank' οι μισές είναι σε περιοχές με κάποια ζήτηση. Ακόμα και αν είναι, οι 20.000 κατοικίες για τα δεδομένα της Ισπανίας είναι ένας πολύ μικρός αριθμός για να κάνει κάποια αισθητή διαφορά".
      ­
      Διαβάστε Μια Συνοπτική Παρουσίαση Της Έρευνας (PDF)
      Το θέμα της στέγασης βρίσκεται σταθερά ψηλά στον ισπανικό δημόσιο διάλογο. Ωστόσο, ακόμη και μετά τις αυξήσεις των τελευταίων ετών οι Ισπανοί, κατά μέσο όρο, δεν πληρώνουν τόσο πολλά, όσο π.χ. οι Έλληνες, για στέγαση: πληρώνουν 11% του εισοδήματός τους (έναντι 34%) στις πόλεις. Όμως, οι πιο νέοι και οι πιο φτωχοί, αντιμετωπίζουν δυσανάλογο πρόβλημα, ειδικά σε περιοχές που για διάφορους λόγους οι τιμές αυξάνονται με πολύ γρήγορο ρυθμό. Αυτή η συνθήκη δημιούργησε σημαντική πίεση για τη ρύθμιση των πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης, αφού συνέπεσε χρονικά με την εξάπλωσή τους.
      Η Μαριόνα Σεγκού συμμετείχε σε μια ερευνητική ομάδα που επιχείρησε να μετρήσει τον αντίκτυπο της εισόδου του Airbnb στη Βαρκελώνη το 2015. Η μελέτη αυτή πράγματι διαπίστωσε (στατιστικά) σημαντική αύξηση των ενοικίων μετά την έλευση του Airbnb. Η αύξηση αυτή μάλιστα ήταν τριπλάσια στις πολύ τουριστικές περιοχές, δηλαδή εκείνες με πολλές καταχωρήσεις στην πλατφόρμα. "Φαίνεται ότι το Airbnb αύξησε τις τιμές, αλλά όχι εξωπραγματικά. Από ερευνητική σκοπιά μπορούμε να πούμε ότι σίγουρα παρατηρούμε μια αύξηση, αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι το Airbnb προκάλεσε το σύνολο της αύξησης των ενοικίων την ίδια περίοδο. Κάποιοι χρησιμοποίησαν την έρευνά μας για να πουν 'είδατε η επίδραση δεν είναι τόσο μεγάλη, δεν πρέπει να ανησυχούμε τόσο'. Άλλοι είπαν 'βλέπετε κάτι υπάρχει εδώ, πρέπει να παρέμβουμε'", λέει η Μαριόνα Σεγκού.
      Ωστόσο, ο διάλογος για την επίδραση των πλατφορμών είναι ακόμη ζωηρός και οι ειδικοί δεν έχουν καταλήξει με κάποια βεβαιότητα σε ένα συμπέρασμα. Την ίδια στιγμή, πολλές πόλεις δεν έχουν τον χρόνο να περιμένουν το συμπέρασμα -η μεγάλη άνοδος των ενοικίων τις έχει οδηγήσει στο να επιβάλλουν περιορισμούς σε τουριστικές περιοχές. Μία από αυτές τις πόλεις είναι η Βαρκελώνη. Τον Σεπτέμβριο του 2020, η τοπική κυβέρνηση της Καταλονίας επέβαλε περιορισμούς στο ύψος του ενοικίου που μπορούν να ζητήσουν οι ιδιοκτήτες από τους ενοικιαστές τους σε κάποιες τουριστικές περιοχές της περιφέρειας, ανάμεσά τους και το κέντρο της Βαρκελώνης. Ο περιορισμός παρέμεινε σε ισχύ μόνο ενάμιση χρόνο, μέχρι τον περσινό Μάρτιο, καθώς έπειτα κατέπεσε στο ισπανικό Συνταγματικό Δικαστήριο.
      Η σχετικά μικρή διάρκεια των περιορισμών, καθώς και το γεγονός ότι υπήρχαν αξιόπιστα δεδομένα σχετικά με τα ποσά των ενοικίων και τις νέες ενοικιάσεις σπιτιών (πρέπει να δηλώνονται υποχρεωτικά σε ηλεκτρονική πλατφόρμα) πυροδότησαν έναν ακόμη κύκλο μελετών. Σε μία από αυτές συμμετείχε η Μαριόνα Σεγκού και εξηγεί τα συμπεράσματά της: "Βρήκαμε μια σημαντική μείωση στα ενοίκια στις περιοχές που επέβαλαν τον περιορισμό, της τάξης του 5-6%. Όμως, δεν βρήκαμε μείωση του αριθμού των νέων συμβολαίων μετά τη θέσπιση των μέτρων. Οπότε δεν υπήρχε αντίκτυπος στην προσφορά, οι ιδιοκτήτες φαίνεται ότι συνέχισαν να νοικιάζουν τα σπίτια τους με τον ίδιο ρυθμό, σε λίγο χαμηλότερες τιμές. Ωστόσο, αυτά που βρίσκουμε είναι πιθανόν μια βραχυπρόθεσμη επιρροή. Κάποιος μπορεί να υποθέσει π.χ. ότι ο αντίκτυπος στην προσφορά δεν φαίνεται στον πρώτο χρόνο αλλά θα γίνει αισθητός αργότερα".
      ------
      Όπως δείχνουν οι ιστορίες άλλων χωρών, πολλά από τα προβλήματα είναι κοινά, τουλάχιστον στην Ευρώπη. Η συγκέντρωση επενδυτικού ενδιαφέροντος σε ακίνητα στα κέντρα των πόλεων, μια δεκαετία μείωσης, στασιμότητας ή αναιμικών αυξήσεων στα εισοδήματα μετά την παγκόσμια κρίση του 2008 και η είσοδος νέων επιλογών εκμετάλλευσης των ακινήτων από τους ιδιοκτήτες τους, όπως το Airbnb, έφεραν νέα προβλήματα παντού. Ταυτόχρονα, δημιουργούνται ολοένα και πιο επιτακτικές ανάγκες ανακαινίσεων και ενεργειακής αναβάθμισης. Στην Ελλάδα, φαίνεται ότι οι ίδιες προκλήσεις είναι πιο έντονες από οπουδήποτε στην Ευρώπη.
      Πανοραμική άποψη της Αθήνας | Φωτογραφία: διαΝΕΟσις Οδύσσεια στην Αθήνα
      "Το συμπέρασμα που έβγαλα από την εμπειρία αναζήτησης σπιτιού στην Αθήνα είναι ότι αν θέλουμε σαν ζευγάρι κάποια στιγμή να μετακινηθούμε προς το κέντρο της πόλης χρειαζόμαστε και οι δύο μια δεύτερη δουλειά επειγόντως", λέει η Λίνα Γιάνναρου. Η δημοσιογράφος της "Καθημερινής" κατέγραψε πρόσφατα το σαφάρι της (ή "Οδύσσεια", όπως γράφει ο τίτλος του σχετικού άρθρου) για την εύρεση ενός διαμερίσματος στο κέντρο της Αθήνας. Περιγράφει με αρκετή λεπτομέρεια όσα είδε εκείνη την περίοδο: σπίτια με σοβαρές ελλείψεις, πλημμελώς συντηρημένα, ή και ακατάλληλα για κατοίκηση με τους ιδιοκτήτες να ζητούν δυσανάλογα υψηλά ενοίκια. Εντυπωσιάστηκε τόσο, που, όπως λέει σήμερα, αναρωτήθηκε "αν αξίζει να 'ματώσεις' οικονομικά για να βρίσκεσαι κοντά σε θέατρα, μπαρ και εστιατόρια που δεν θα έχεις χρόνο να επισκεφθείς".
      Δεν ήταν όμως μόνο τα σπίτια και οι τιμές που της έκαναν εντύπωση, αλλά ακόμη και η συμπεριφορά που αντιμετώπισε. "Οι μεσίτες κατέβαλαν πραγματικά ελάχιστη προσπάθεια να μου 'πουλήσουν' ένα σπίτι", θυμάται. "Έκανα δεκάδες ραντεβού, ούτε ένας δεν έκανε τηλεφώνημα follow up για να ρωτήσει εάν τελικά ενδιαφέρομαι, να συμπληρώσει κάποια πληροφορία, να προτείνει ίσως άλλο διαμέρισμα. Μέχρι σήμερα δεν έχω καταλάβει εάν ήταν επειδή είναι τόσο πολλοί οι ενδιαφερόμενοι ή επειδή, αντίθετα, αντιλαμβάνονται ότι με αυτές τις τιμές είναι δύσκολο να υπάρξει συμφωνία".
      Μια άσχημη εικόνα
      Όλα μαρτυρούν ότι δεν πρόκειται απλώς για κακή τύχη της δημοσιογράφου. Τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας αποτυπώνουν με σαφήνεια την αύξηση: ο δείκτης των τιμών των διαμερισμάτων φαίνεται ότι θα κλείσει για το 2022 κατά περισσότερο από 10% αυξημένος, συγκριτικά με το 2021 (τα στοιχεία είναι προσωρινά και εκκρεμεί το τέταρτο τρίμηνο). Στα νέα διαμερίσματα, πενταετίας, στην Αθήνα, η αύξηση μπορεί να ξεπεράσει το 13%. Αλλά και το 2021, η αύξηση συγκριτικά με το 2020 ήταν μικρότερη, αλλά σημαντική: περίπου 7,5% στο σύνολο της χώρας.
      Η ιστοσελίδα "σπιτόγατος", όπου καταχωρίζονται μαζικά αγγελίες ακινήτων προς πώληση και ενοικίαση, δημοσιεύει αναλυτικά στοιχεία για τις τιμές ανά περιοχή. Δεν είναι επίσημα στοιχεία, αλλά είναι πολύ πιθανό να είναι ενδεικτικά. Σε 48 από τις 62 περιοχές για τις οποίες δημοσιεύονται δεδομένα (περίπου ταυτίζονται με τις Περιφερειακές Ενότητες) σημειώθηκε αύξηση των ενοικίων το τελευταίο τρίμηνο του 2022, συγκριτικά με την ίδια εποχή το 2021. Σε δεκατέσσερις από αυτές η αύξηση ξεπερνάει το 10%. Στην Αρκαδία, στο Κιλκίς, στο Λασίθι και στη Μεσσηνία η αύξηση των ενοικίων, στις αγγελίες του σπιτόγατου, ξεπερνάει το 20%. Από αυτές τις τέσσερις περιοχές μόνο το Κιλκίς "πέφτει" κάτω από τα 5 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
      Από την άλλη πλευρά, είναι δύσκολο, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε οποιαδήποτε χώρα, τα εισοδήματα και ειδικά οι μισθοί να ακολουθήσουν αντίστοιχους ρυθμούς αύξησης. Επιπλέον, η κρίση της προηγούμενης δεκαετίας παραμένει αισθητή στα εισοδήματα των Ελλήνων. "Βγαίνοντας από την κρίση, η αγορά κατοικίας και ακινήτων έγινε αντικείμενο ενδιαφέροντος για ξένους επενδυτές. Αυτό οδήγησε τις τιμές της αγοράς και των ενοικίων προς τα πάνω", λέει ο Θωμάς Μαλούτας. "Τα εισοδήματα όμως δεν ακολούθησαν την ίδια πορεία, οπότε η ψαλίδα άνοιξε ακόμη περισσότερο. Αυτό έχει δημιουργήσει στεγαστικά ζητήματα με αρκετή οξύτητα".
      Ωστόσο, είναι σημαντικό, ερμηνεύοντας τα παραπάνω στοιχεία να έχει κάποιος κατά νου το υψηλό ποσοστό ιδιοκτησίας, περίπου 73% του πληθυσμού. Επίσης, τα ακίνητα αποτελούν, κατά μέσο όρο, το 70% της περιουσίας ενός νοικοκυριού. Επομένως, η μεγάλη πλειοψηφία, σχεδόν 3 στους 4 βλέπουν τα τελευταία χρόνια την αξία της περιουσίας τους να αυξάνει, χωρίς συνήθως να αντιμετωπίζουν το ψυχολογικό βάρος της "Οδύσσειας" αναζήτησης σπιτιού. Το 63% μένει στην ιδιόκτητη κατοικία του.
      Τι συμβαίνει όμως με τους υπόλοιπους, με το 27% που δεν είναι ιδιοκτήτες και με όσους δεν μένουν στο σπίτι τους; Τα πράγματα εκεί είναι πραγματικά δύσκολα. Σύμφωνα με τη Eurostat, τα ελληνικά νοικοκυριά που δεν ιδιοκατοικούν πληρώνουν για στέγαση το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους μεταξύ των χωρών της ΕΕ, περίπου 37%. Περίπου 1 στα 3 νοικοκυριά που ζουν στις πόλεις πληρώνουν ακόμη πιο πολλά, περισσότερο από 40% του εισοδήματός τους για στέγαση -επίσης το πιο μεγάλο ποσοστό στην Ευρώπη. Το πρόβλημα είναι ακόμα πιο έντονο για τα πιο φτωχά νοικοκυριά. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το φτωχότερο 20% των ελληνικών νοικοκυριών πληρώνει 43% (διάμεση τιμή) του εισοδήματός του στο ενοίκιο. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου Eteron, 3 στους 4 ενοικιαστές ηλικίας 18 έως 44 ετών δηλώνουν ότι το ενοίκιο που πληρώνουν τους προκαλεί άγχος.
      Πέρα από το άμεσο πρόβλημα της στέγασης για ένα αξιοσημείωτο μέρος του πληθυσμού, η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει και άλλα, λιγότερο προφανή προβλήματα. Ένα από αυτά είναι η ανισότητα: οι ιδιοκτήτες βλέπουν την περιουσία τους να αποκτά μεγαλύτερη αξία, ενώ την ίδια ώρα οι ενοικιαστές δυσκολεύονται και αγχώνονται ολοένα και περισσότερο. Είναι επίσης πιθανό η αύξηση των ενοικίων να αφορά δυσανάλογα τους νέους και, με αυτό τον τρόπο να επιδεινώνει το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. Οι Έλληνες εγκαταλείπουν το πατρικό τους κατά μέσο όρο μετά τα 29, δηλαδή αργότερα από τον μέσο Ευρωπαίο (στα 26,5). Το ποσοστό των νέων 25 έως 34 ετών που ιδιοκατοικούν έμεινε περίπου μισό μέσα σε 13 χρόνια, από το 2005 μέχρι το 2018. Στη δημοσκόπηση του Eteron, 1 στους 10 ενοικιαστές απάντησε ότι το ζήτημα των ενοικίων τον αναγκάζει να αναβάλει τη δημιουργία οικογένειας ή την απόκτηση παιδιών.
      Διαμερίσματα στο κέντρο της Αθήνας | Φωτογραφία: διαΝΕΟσις Οι πιθανές λύσεις
      Ηκρίση φαίνεται ότι είναι αρκετά βαθιά και ότι δεν θα λυθεί εύκολα. Υπάρχουν όμως λύσεις; Υπάρχουν μέτρα που μπορούν να κάνουν κάποια διαφορά; Με το τέλος του ΟΕΚ το 2012, και με την κατάργηση των εισφορών που τον συντηρούσαν, η στεγαστική πολιτική στην Ελλάδα έπεσε στο κενό. Η απουσία της είναι πιθανό να συνέβαλε στη σημερινή δύσκολη κατάσταση. Πώς μπορεί όμως να μοιάζει μια σύγχρονη στεγαστική πολιτική; Πού χρειάζεται να έχουν το βλέμμα τους όσοι θα τη σχεδιάσουν;
      Μια προφανής κατεύθυνση είναι τα άδεια κτήρια. Σύμφωνα με την προηγούμενη απογραφή, του 2011, το 35% του συνόλου των κατοικιών στην Ελλάδα, 2,2 εκατομμύρια κατοικίες, ήταν κενές -οι 600.000 από αυτές στην Αττική. Αν εξαιρέσει κάποιος εξοχικά ή δεύτερες κατοικίες, μένουν 900.000 κατοικίες και 314.000 στην Αττική. Πιο πρόσφατα στοιχεία, που προέρχονται από την ΑΑΔΕ και έχει δημοσιοποιήσει η κυβέρνηση, συνηγορούν σε μια παρόμοια τάξη μεγέθους: 770.000 κενές κατοικίες (όπως δηλώνονται στο Ε2) σε όλη την Ελλάδα. Μια καλύτερη και πιο συστηματική καταγραφή αυτών των εκατοντάδων χιλιάδων σπιτιών μπορεί να δείξει περισσότερα για τις προοπτικές αξιοποίησής τους: Σε ποια κατάσταση βρίσκονται; Πού ακριβώς βρίσκονται; Τι ζήτηση υπάρχει για τις περιοχές στις οποίες βρίσκονται;
      "Η αξιοποίηση των κενών κατοικιών είναι ένα κομβικό σημείο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στέγασης", λέει ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης. "Αλλά είναι και η βέλτιστη πρακτική, δεδομένων των περιορισμών που εκ των πραγμάτων θα θέσει η κλιματική μετάβαση στο συνολικό κτηριακό απόθεμα. Η Ελλάδα έχει, άλλωστε, τον υψηλότερο αριθμό κατοικιών ανά κάτοικο μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Η συγκράτηση των τιμών θα έρθει και από την ενεργοποίηση της προσφοράς".
      Ένα ακόμη βασικό σημείο σχετίζεται με την εισαγόμενη ζήτηση και τις πλατφόρμες σαν το Airbnb. Το 2019, το Airbnb είχε ξεπεράσει τα 125.000 καταχωρισμένα καταλύματα σε όλη την Ελλάδα. Παρότι ισχύει από το 2017 η υποχρέωση δήλωσης των εισοδημάτων από πλατφόρμες και, σε κάποιες περιπτώσεις, υπάρχει όριο ημερών που μπορεί κάποιος να διαθέσει το ακίνητό του στην πλατφόρμα, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι μπορούν να γίνουν περισσότερα. "Η βραχυχρόνια μίσθωση έχει μπει πάρα πολύ έντονα στην ελληνική πραγματικότητα", λέει ο Θωμάς Μαλούτας. "Έχει μειώσει την προσφορά στην ενοικιαζόμενη κατοικία και, μειώνοντας την προσφορά, συμβάλλει στην αύξηση των ενοικίων. Υπάρχει ένα μεγάλο πεδίο παρέμβασης, όπως δείχνει και η διεθνής εμπειρία. Βεβαίως, έχει παίξει και έναν θετικό ρόλο -για παράδειγμα, έχουν αναβαθμιστεί πολλά κτήρια με αυτό τον τρόπο". Αντίστοιχοι περιορισμοί στις "χρυσές βίζες", όπως ο πρόσφατος διπλασιασμός του ορίου από 250.000 σε 500.000 ευρώ για κάποιες περιοχές, πιθανόν να μετριάσουν κάπως τη ζήτηση από το εξωτερικό και, έτσι, να έχουν κάποια επίδραση στις τιμές. Όμως κι εδώ άλλες χώρες λαμβάνουν πολύ πιο δραστικά μέτρα: η Πορτογαλία πρόσφατα κατάργησε εντελώς τη χρυσή βίζα.
      Τον προηγούμενο Σεπτέμβριο η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πακέτο μέτρων για τη στέγαση ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, που ισχυρίζεται ότι θα ωφελήσουν 137.000 δικαιούχους. Αυτό περιλαμβάνει την επιδότηση επιτοκίου για στεγαστικά δάνεια σε νέους, προγράμματα επιδότησης ανακαινίσεων και ενεργειακών αναβαθμίσεων για κενά σπίτια και για νέους, αύξηση φοιτητικών επιδομάτων στέγασης, ακόμα και ένα σύστημα "κοινωνικής αντιπαροχής", όπου το Δημόσιο θα διαμορφώσει κενά κτήρια σε κατοικίες και θα τα νοικιάσει με χαμηλό ενοίκιο σε δικαιούχους. Πολλά, ίσως τα περισσότερα από αυτά τα προγράμματα και τα μέτρα ξεπερνούν τον εκλογικό κύκλο που διανύουμε και, επομένως, οι λεπτομέρειες της εφαρμογής τους και ο αντίκτυπός τους θα φανούν στο μέλλον. Τα υπόλοιπα κόμματα έχουν καταθέσει κι αυτά τις προτάσεις τους για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, εστιάζοντας τόσο στους περιορισμούς στις πλατφόρμες όσο και στην επανεκκίνηση του θεσμού της κοινωνικής κατοικίας.
      Ο διάλογος για τη στεγαστική πολιτική στην Ελλάδα έχει ανοίξει ξανά. Η εμπειρία του παρελθόντος αλλά και η εμπειρία των άλλων χωρών έχουν φυσικά πολύτιμα μαθήματα να δώσουν. Πώς μπορεί να δημιουργηθεί από το μηδέν ένα νέο μοντέλο στεγαστικής πολιτικής που θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενο και βιώσιμο, ώστε να μην εξαρτάται από τη διάθεση αναπτυξιακών πόρων ή από τον δημοσιονομικό χώρο κάθε χρονιάς; Πώς θα ενσωματώσει τις νέες προκλήσεις που έφεραν πιο σύγχρονοι τρόποι εκμετάλλευσης των ακινήτων; Πώς θα αμβλύνει τελικά τις ανισότητες πριν "ξεφύγουν", χωρίς να ανακόψει την ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων; Οι ερωτήσεις αυτές θα μας απασχολούν συχνά στο άμεσο μέλλον.
      Η Αθήνα από ψηλά | Φωτογραφία: Θωμάς Μαλούτας
      Περισσότερα...

      645 • 0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.