Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    538 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Deutsche Bank: Τα 10 μεγάλα εμπόδια στον δρόμο της Ευρώπης από το 2023 και μετά

      Engineer

      Θα χρειαστεί να γίνουν πολλά για να γεφυρώσει η Ευρώπη το ενεργειακό χάσμα που δημιουργήθηκε από την πρόσφατη διακοπή της παροχής ρωσικού αερίου, τους δύσκολους στόχους μείωσης των εκπομπών και τις μακροχρόνιες διαρθρωτικές προκλήσεις, όπως σημειώνει η Deutsche Bank σε σημερινό εκτεταμένο report.
      Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η ΕΕ ανακοίνωσε ότι θα μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο κατά δύο τρίτα μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, αντισταθμίζοντας το έλλειμμα με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από προμηθευτές όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ και με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). 
      Φαίνεται  ότι η ΕΕ θα περάσει τον ερχόμενο χειμώνα με αρκετές προμήθειες, ενισχυμένες από τα αποθέματα φυσικού αερίου τα οποία έσπευσε να συσσωρεύσει το καλοκαίρι. 
      Ωστόσο, υπάρχουν τουλάχιστον 10 σημαντικά εμπόδια για την Ευρώπη καθώς επιδιώκει επειγόντως να εξασφαλίσει τον ενεργειακό της εφοδιασμό για το 2023 και μετά – την ίδια στιγμή που μετακινείται από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο, και από εκεί σε καθαρότερες εναλλακτικές πηγές. 
      Αυτά τα μακροπρόθεσμα "σημεία συμφόρησης" περιλαμβάνουν περιορισμούς στην τρέχουσα χωρητικότητα, λόγω των περιορισμών της υπάρχουσας υποδομής και των επιλογών καυσίμων της Ευρώπης και προκλήσεις για το μέλλον όπως η γραφειοκρατία, η έλλειψη χρηματοδότησης, δεξιοτήτων και υλικών και η αντίθεση της κοινής γνώμης. 
      Πιο αναλυτικά, τα εμπόδια αυτά, όπως επισημαίνει η Deutsche Bank, είναι τα εξής:
      1. Υπάρχουσες υποδομές
      Το φυσικό αέριο αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τέταρτο του συνολικού ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ και τα ορυκτά καύσιμα συνολικά εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν περίπου τα τρία τέταρτα. Οι μεγαλύτεροι χρήστες δεν μπορούν εύκολα να υποκαταστήσουν το αέριο με άλλες πηγές, π.χ. το αέριο χρησιμοποιείται από τα μισά γερμανικά σπίτια για θέρμανση και από τη βιομηχανία (π.χ. χημικά και πετροχημικά, μέταλλα, χαρτί και τρόφιμα) και ως πρώτη ύλη για χημικά και πετροχημικά.
      2. Περιορισμένο LNG
      Το υγροποιημένο φυσικό αέριο είναι το πλησιέστερο υποκατάστατο του φυσικού αερίου. Η χωρητικότητα LNG της Ευρώπης έχει σχεδόν εξαντληθεί από τον Ιανουάριο. Η Γερμανία και η Ανατολική Ευρώπη στερούνται σε μεγάλο βαθμό την εξειδικευμένη υποδομή για την εισαγωγή και την επαναεριοποίηση LNG. Η Γερμανία έχει προγραμματίσει την κατασκευή πέντε πλωτών τερματικών σταθμών LNG, οι οποίοι θα καλύπτουν το 20% των τρεχουσών εισαγωγών φυσικού αερίου της, με τους τρεις πρώτους να αναμένεται να ξεκινήσουν να λειτουργούν στις αρχές του 2023. 
      Οι κύριοι εξαγωγείς προς την Ευρώπη είναι οι ΗΠΑ, το Κατάρ και η Ρωσία, με ποσοστό περίπου 20-25% η καθεμία. Χωρίς τη Ρωσία, οι εναλλακτικοί προμηθευτές χρειάζονται χρόνο για να ενισχύσουν τις εγκαταστάσεις υγροποίησης. Οι εξαγωγές LNG των ΗΠΑ στην Ευρώπη έχουν υπερδιπλασιαστεί από πέρυσι, αντιπροσωπεύοντας τα τρία τέταρτα των εξαγωγών LNG. Η Ευρώπη πρέπει να ανταγωνιστεί τους μεγαλύτερους εισαγωγείς LNG στον κόσμο, την Κίνα και την Ιαπωνία.

      3. Κακή χρονιά για άλλες πηγές
      Η χρήση φυσικού αερίου έχει αυξηθεί φέτος εν μέσω προκλήσεων για άλλες πηγές. Η πυρηνική παραγωγή της Γαλλίας αναμένεται να πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών δεκαετιών λόγω της συντήρησης στους μισούς παλιούς αντιδραστήρες της. Ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ενέργειας της Ευρώπης, έχει γίνει καθαρός εισαγωγέας. Η Γερμανία έχει καθυστερήσει τα μακροχρόνια σχέδιά της για σταδιακή κατάργηση των τριών τελευταίων πυρηνικών της εργοστασίων μέχρι το τέλος του έτους. Σε ό,τι αφορά τις υδροηλεκτρικές και υδάτινες μεταφορές, το πιο ζεστό καλοκαίρι της Ευρώπης προκάλεσε αύξηση της ζήτησης για ψύξη, μείωσε την υδροηλεκτρική ενέργεια και οδήγησε τον Ρήνο να πέσει σχεδόν σε χαμηλά επίπεδα-ρεκόρ, διακόπτοντας τη μεταφορά υλικών όπως ο άνθρακας. 

      4. Ελλιπείς υποδομές ΑΠΕ
      Γιατί δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας; Η παροχή αιολικής και ηλιακής ενέργειας είναι ασυνεπής, π.χ. στη Γερμανία παρέχουν από λιγότερο από 10% έως και 100% της ωριαίας ζήτησης ενέργειας, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Γιατί έχει σημασία αυτό; Η ηλεκτρική ενέργεια δεν μπορεί ακόμη να αποθηκευτεί σε κλίμακα και με χαμηλό κόστος, επομένως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν μπορούν να είναι η κύρια πηγή για την κάλυψη της ζήτησης. Η Γερμανία εξαρτάται από τον άνθρακα/λιγνίτη για το 34% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μακράν η πιο εξαρτώμενη μεγάλη οικονομία. Θα χρειαστεί να αυξήσει το φυσικό αέριο, τώρα κατά 10%, για να γεφυρώσει το χάσμα. Επίσης, η διανομή της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές περιορίζεται από την υπάρχουσα υποδομή. 

      5. Μικρή η μείωση στην κατανάλωση ενέργειας
      Η συνολική χρήση ενέργειας στην Ευρώπη έχει αλλάξει ελάχιστα τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς η βελτιωμένη απόδοση αντισταθμίστηκε από τη μεγαλύτερη κατανάλωση σε τομείς όπως η υπερβολική θέρμανση και ψύξη. Οι πολιτικές της δεκαετίας του 1970 περιλάμβαναν δελτίο για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία. Αυτή τη φορά η πολιτική επικεντρώνεται στη μείωση των νομισματικών απωλειών αντί στη μείωση της ζήτησης. 
      Η βιομηχανία μείωσε την κατανάλωση το καλοκαίρι, π.χ. 20% στη Γερμανία, εν μέσω πτώσης της ζήτησης. Τα νοικοκυριά έχουν κάνει μόνο μέτριες, προσαρμοσμένες στις καιρικές συνθήκες, περικοπές στην κατανάλωση φέτος και τα περιθώρια για χειμερινές περικοπές είναι περιορισμένα. 
      6. Χρηματοδότηση
      Οι τερματικοί σταθμοί LNG, οι εγκαταστάσεις επαναεριοποίησης και τα έργα δικτύων διανομής είναι ακριβά και ευαίσθητα στα επιτόκια, όπως είναι τα ομόλογα. Οι αποδόσεις αυξάνονται, η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνεται και οι χώρες πιέζουν τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που μπορεί να περιορίσει τις ταμειακές ροές για τις απαραίτητες επενδύσεις. 
      Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια έως το 2050 θα κόστιζε 5,3 τρισεκατομμύρια δολάρια (πηγή: BloombergNEF). Αυτή η δαπάνη θα γίνει εκ των προτέρων, καθώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν υψηλό αρχικό πάγιο κόστος και χαμηλότερο λειτουργικό κόστος αργότερα. Στη Γερμανία, σχεδόν 200 GW νέων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στοχεύονται μέχρι το 2030, που σημαίνει ότι θα χρειαζόταν 25-30 GW χωρητικότητας φυσικού αερίου για την αντιμετώπιση των ελλείψεων.
      7. Γραφειοκρατία
      Οι μακροχρόνιες, πολύπλοκες και αδιαφανείς διοικητικές διαδικασίες, εμποδίζουν την ανάπτυξη ενεργειακών έργων. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συχνά δεν ενσωματώνονται στον χωροταξικό και περιβαλλοντικό σχεδιασμό. Υπάρχουν επίσης ζητήματα πολιτικής, δομής της αγοράς και πρόσβασης στο δίκτυο, καθώς και τελωνειακές καθυστερήσεις για εισαγωγές υλικών όπως ηλιακά πάνελ. 
      Πάντως, πολλά από τα σχέδια της ΕΕ αφορούν τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής αγοράς. Επίσης, ο νέος νόμος για αιολική ενέργεια της Γερμανίας, που ψηφίστηκε τον Ιούλιο, εστιάζει στην επιτάχυνση των διαδικασιών σχεδιασμού και έγκρισης. Στοχεύει στη δημιουργία δεσμευτικών στόχων χρήσης γης και στην αύξηση της διαθέσιμης έκτασης στο 2% της γης. 
      8. Ελλείψεις σε μέταλλα και Σπάνιες Γαίες
      Οι τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα έχουν μεγαλύτερη ένταση μετάλλων από τις παραδοσιακές τεχνολογίες. Η εξάρτηση της Ευρώπης θα μετατοπιστεί από τα ορυκτά καύσιμα σε μέταλλα και Σπάνιες Γαίες (REE) που συγκεντρώνονται σε λίγα μόνο έθνη. Η Κίνα αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας αγοράς βαναδίου, γραφίτη και αλουμινίου. Η Αυστραλία κυριαρχεί στο λίθιο. και το Κονγκό στο κοβάλτιο. 
      Γιατί ο χαλκός είναι ιδιαίτερα σημαντικός; Ο χαλκός, όπου κυριαρχεί η Χιλή, είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την αιολική και ηλιακή ενέργεια, ενώ ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο περιέχει διπλάσιο χαλκό από ένα συμβατικό. Τα ορυχεία σήμερα είναι κοντά στην εξάντληση. Η παγκόσμια ζήτηση για χαλκό είναι σχεδόν διπλάσια της προσφοράς, για νικέλιο είναι τριπλάσια και για βανάδιο, κοβάλτιο και γραφίτη είναι περίπου πέντε φορές.

      9. Έλλειψη δεξιοτήτων
      Η τεχνογνωσία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συγκεντρώνεται σε λίγες εταιρείες και η εγκατάσταση απαιτεί εργατικό δυναμικό. Το BloombergNEF εκτιμά ότι η Ευρώπη είχε εισαγάγει ένα τρίτο περισσότερα ηλιακά πάνελ από την Κίνα έως τον Ιούλιο απ' όσα θα μπορεί να εγκαταστήσει όλο το χρόνο, λόγω ανεπαρκούς εργατικού δυναμικού. 
      Η Ευρώπη θα πρέπει να διαχειριστεί μια μετάβαση στην απασχόληση για πολλούς από τους 7,5 εκατομμύρια εργαζομένους της στην ενέργεια, ή το 2,4% της απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων 700.000 που προμηθεύουν άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο και 1,4 εκατομμύρια που εργάζονται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ξεχωριστά στοιχεία δείχνουν ότι 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι απασχολούνταν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην ΕΕ το 2020. 
      Επίσης, για να αναπτύξει την πυρηνική της ικανότητα και να διαφοροποιηθεί μακριά από τη Ρωσία, η Ευρώπη μπορεί να χρειαστεί να στραφεί σε υπερπόντιους παραγωγούς συμπεριλαμβανομένης της Κίνας ως έναν από τους κορυφαίους παίκτες στις πυρηνικές τεχνολογίες.

      10. Aντίθεση της κοινής γνώμης 
      Πάνω από το 85% των πολιτών της ΕΕ δηλώνουν ότι υποστηρίζουν φιλόδοξους στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και θα υποστήριζαν νέα έργα αιολικής και ηλιακής ενέργειας κοντά στον τόπο διαμονής τους. Ωστόσο, στην πράξη, η αντίθεση της κοινής γνώμης στις ανεμογεννήτριες και τα εκτεταμένα ηλιακά πάρκα είναι ένα από τα κύρια εμπόδια στην επέκταση σε μια ήπειρο με περιορισμένη διαθεσιμότητα γης. Οι περιβαλλοντικές ανησυχίες έχουν επιβραδύνει δραματικά τις γερμανικές εγκαταστάσεις. 
      Είναι το σχιστολιθικό αέριο μια επιλογή; Η Ευρώπη εκτιμάται ότι έχει μεγαλύτερα αποθέματα σχιστολιθικού φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, κυρίως στην Πολωνία και τη Γαλλία. Αλλά δεν έχει εμπορική παραγωγή, λόγω της υψηλότερης πυκνότητας πληθυσμού, των κανονισμών και της αντίθεσης του κοινού στο fracking - την ίδια διαδικασία που χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ για την εξαγωγή του φυσικού αερίου που πωλούν στην Ευρώπη. 
      Επίσης, το αποθηκευόμενο "πράσινο υδρογόνο" είναι κάτι που δεν μπορεί να αποτελέσει λύση, καθώς δεν υπάρχει αρκετή χωρητικότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την παραγωγή της απαιτούμενης ποσότητας, ενώ υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το πόσο εύκολα μπορούν να τοποθετηθούν οι αγωγοί για να το μεταφέρουν.
      Περισσότερα...

        0

    2. Αρθρογραφία

      Παραχώρηση αιγιαλών και παραλιών: Οι αλλαγές που φέρνει ο Ν.5092/2024

      Engineer

      Ο νέος νόμος 5092/2024 για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές άπτεται σημαντικών θεμάτων που σχετίζονται με την παραχώρηση των αιγιαλών, όπως η οριοθέτησή τους, οι διαγωνισμοί για την παραχώρησή τους, οι υποχρεώσεις των παραχωρησιούχων και η αντιμετώπιση των παραβάσεων.  
      Στοχεύοντας στη μεγαλύτερη διαφάνεια των διαγωνισμών παραχώρησης μέσω κεντρικής ηλεκτρονικής διαδικασίας και την υψηλότερη αποτελεσματικότητα των ελέγχων μέσω της αξιοποίησης της σύγχρονης τεχνολογίας σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση των ποινών, προσπαθεί να αντιμετωπίσει διαχρονικές παθογένειες. Από την άλλη, όμως, έχει προκαλέσει έντονη κριτική από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, κυρίως αναφορικά με την οριοθέτηση του αιγιαλού.
      Οριοθέτηση του αιγιαλού και απάτητες παραλίες
      Η οριοθέτηση του αιγιαλού αποτελεί ένα εξαιρετικά κρίσιμο θέμα, το οποίο επηρεάζει απόλυτα τη δόμηση στην περιοχή και ειδικότερα την απόσταση από την οριογραμμή, όπου αυτή επιτρέπεται.
      Η προϋφιστάμενη διάταξη (άρθρο 1 παρ. 2 εδ. β’ ν. 2971/2001) για ελάχιστο πλάτος 30 μέτρων από την οριογραμμή του αιγιαλού που συνιστά αδόμητη ζώνη καταργείται (άρθρο 3) με την αιτιολογία ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν επιφέρει κάποιο προστατευτικό αποτέλεσμα, ιδίως με δεδομένη την ποικιλομορφία του παραλιακού μετώπου της χώρας. Ωστόσο, αν και καταργείται το κατώτατο όριο των 30 μέτρων, δεν καταργείται το ανώτατο όριο των 50 μέτρων από την οριογραμμή του αιγιαλού, πράγμα που σημαίνει ότι σε κάθε περίπτωση επιτρέπεται η δόμηση στα 50 μέτρα ανεξάρτητα από τυχόν ιδιαιτερότητες της εκάστοτε παραλίας. 
      Το άρθρο 5 περιγράφει αναλυτικά τη διαδικασία οριοθέτησης του αιγιαλού, τονίζοντας ότι λαμβάνονται υπόψη οι φυσικές και λοιπές ενδείξεις που επηρεάζουν το πλάτος του αιγιαλού και της παραλίας, όπως για παράδειγμα η γεωμορφολογία του εδάφους, οι παράκτιοι πόροι και η ύπαρξη νομίμως υφιστάμενων τεχνικών έργων στην περιοχή. Επιπλέον, διατυπώνονται και ειδικότερες προβλέψεις για την οριογραμμή παραλίας ανά περίπτωση, όπως η ύπαρξη σχεδίου πόλης, παραδοσιακοί οικισμοί,  πόλη ή οικισμός που προϋφίστανται του 1923 ή με πληθυσμό κατά των 2.000 κατοίκων.
      Ο καθορισμός γίνεται από επιτροπή, η οποία συγκροτείται σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ενώ προβλέπεται και η συγκρότηση δευτεροβάθμιας επιτροπής, στην οποία υποβάλλεται ενδικοφανής προσφυγή και κατά της οποίας παρέχεται η δυνατότητα άσκησης αίτησης ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας.
      Η όσο το δυνατόν ευρύτερη δυνατότητα ελέγχου της οριοθέτησης του αιγιαλού συμπληρώνεται και με τους απαιτούμενους όρους δημοσιότητας (δημοσίευση σε ΦΕΚ, μόνιμη ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τοιχοκόλληση στις αποκεντρωμένες διοικήσεις). Επιπλέον, η καταγραφή του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού γίνεται σε ορθοφωτογραφικά υπόβαθρα τηρούμενα στο Ελληνικό Κτηματολόγιο.
      Ενδιαφέρον έχουν και οι διατάξεις των άρθρων 4 και 22, όπου για πρώτη φορά καθιερώνεται η έννοια των απάτητων παραλιών. Πρόκειται για αιγιαλούς και παραλίες ιδιαίτερης αισθητικής, γεωμορφολογικής ή οικολογικής αξίας σε περιοχές Natura 2000, όπου απαγορεύονται η παραχώρηση απλής χρήσης, η οποία ορίζεται ως "κάθε χρήση, από την οποία δεν παραβιάζεται ο προορισμός του αιγιαλού και της παραλίας ως κοινόχρηστων πραγμάτων και δεν επέρχεται αλλοίωση στη φυσική μορφολογία τους και τα βιοτικά στοιχεία τους", και εν γένει όλες οι δραστηριότητες οι οποίες μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη μορφολογία  και την ακεραιότητά τους από οικολογικής άποψης. Μάλιστα, βάσει της αιτιολογικής έκθεσης η απαγόρευση θα περιλαμβάνει και την τοποθέτηση κινητών στοιχείων στις απάτητες παραλίες (όπως ομπρελών, ξαπλωστρών κλπ). 
      Παρόλη τη θέσπιση των απάτητων παραλιών αλλά και την έμφαση στον καθορισμό του αιγιαλού με αδιάβλητα κριτήρια και ανεξάρτητη διαδικασία, η διάταξη για την κατάργηση του ελάχιστου ορίου προστασίας των 30 μέτρων παραλίας οδήγησε στις αντιδράσεις γνωστών περιβαλλοντικών οργανώσεων, όπως η WWF Ελλάς, η Greenpeace και η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης.
      Η διαδικασία της παραχώρησης
      Η παραχώρηση τμημάτων αιγιαλού και της παραλίας βρίσκεται στο επίκεντρο της τουριστικής αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, όμως έχει απασχολήσει στο παρελθόν ουκ ολίγες φορές τις αρχές και την κοινή γνώμη με τις συχνές και ευρείες παραβάσεις των παραχωρησιούχων. Υπό αυτό το πρίσμα, στόχος του νέου νόμου είναι να εκσυγχρονιστεί η διαδικασία δημοπράτησης αλλά και να τεθούν συγκεκριμένα όρια για την κάλυψη του αξιοποιούμενου τμήματος.
      Σύμφωνα με το άρθρο 9 του νέου νόμου, ο ορισμός των τμημάτων του αιγιαλού και της παραλίας όπου επιτρέπεται η παραχώρηση απλής χρήσης κατόπιν πλειοδοτικής δημοπρασίας θα γίνεται με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έως την 15η Ιανουαρίου κάθε έτους μετά από γνώμη των οικείων δήμων που διατυπώνεται έως την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους και σχετική εισήγηση της Κτηματικής Υπηρεσίας έως την 1η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους. Γίνεται σαφές, επομένως, ότι ο βασικός άξονας είναι η αρκετά έγκαιρη ολοκλήρωση της διαδικασίας από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να περιοριστούν και μελλοντικά προβλήματα.
      Για να αποφευχθούν ζητήματα υπερβολικής κάλυψης της παραλίας, όπου δεν θα παρέχεται η δυνατότητα στους λουόμενους να αξιοποιήσουν το ελεύθερο μέρος της, εισάγονται από τον νόμο συγκεκριμένες προστατευτικές διατάξεις. Συγκεκριμένα, το ανώτατο εμβαδόν παραχώρησης ορίζεται στα 500 τ.μ. και σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η κάλυψη άνω του 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η απόσταση 6 μέτρων μεταξύ των τμημάτων που παραχωρούνται, ενώ επιβάλλεται και απαγόρευση παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας όταν το μήκος ή το πλάτος είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των 150 τ.μ. 
      Αναφορικά με την πλειοδοτική δημοπρασία για την παραχώρηση απλής χρήσης, στο επίκεντρο των ρυθμίσεων του νέου νόμου βρίσκεται το Πληροφοριακό Σύστημα "Μητρώο Συμβάσεων Παραχώρησης Απλής Χρήσης Αιγιαλού και Παραλίας", έτσι ώστε να επιτυγχάνεται κεντρική εκτέλεση των διαγωνισμών παραχώρησης με διαφανή και σύγχρονη ηλεκτρονική διαδικασία. Στο εν λόγω σύστημα θα υπάρχουν όλα τα δεδομένα σχετικά με τις δημοπρασίες, τις παραχωρήσεις απλής χρήσης τμημάτων αιγιαλών και παραλιών, καθώς και δεδομένα σχετικά με αυτοψίες, καταγγελίες, αλλά και φωτογραφικό υλικό για τη διενέργεια ελέγχων. Έτσι, η δημοπράτηση θα ολοκληρώνεται ευκολότερα και γρηγορότερα, ενώ ταυτόχρονα θα είναι πιο αποτελεσματική η παρακολούθηση της συμμόρφωσης των παραχωρησιούχων με τους όρους των συμβάσεων.  
      Σύμφωνα με το άρθρο 10, η ηλεκτρονική διενέργεια των διαγωνισμών γίνεται μέχρι την 31η Μαρτίου κάθε έτους από την Κτηματική Υπηρεσία. Επομένως, πλέον, η εκτέλεση γίνεται κεντρικά και όχι από τους δήμους, όπως συνέβαινε με το προϋφιστάμενο καθεστώς. Το πληροφοριακό σύστημα συλλέγει πληροφορίες για τις αντικειμενικές αξίες των όμορων ακινήτων και παράγει τη διακήρυξη του διαγωνισμού, η οποία αναρτάται τουλάχιστον 20 ημέρες πριν τη διεξαγωγή της δημοπρασίας στην εν λόγω πλατφόρμα. Η τιμή πρώτης προσφοράς εξάγεται αυτόματα βάσει του προβλεπόμενου στο άρθρο 10 παρ. 5 μαθηματικού τύπου.
      Υποχρεώσεις παραχωρησιούχων και δήμων
      Το άρθρο 8 θεσπίζει ελάχιστες υποχρεώσεις των παραχωρησιούχων που στοχεύουν στην απρόσκοπτη πρόσβαση του κοινού στην παραλία καθώς και στη διευκόλυνση των καταγγελιών. Καινοτόμο ρύθμιση αποτελεί η υποχρέωση του παραχωρησιούχου για ανάρτηση πινακίδας με σκοπό την πρόσβαση του κοινού στο σύστημα ηλεκτρονικών καταγγελιών. 
      Οι υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου μετά τη λήξη της σύμβασης ορίζονται στο άρθρο 13, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να αφαιρούνται από τον αιγιαλό τα κινητά στοιχεία που τοποθετήθηκαν για τους σκοπούς της παραχώρησης και ο χώρος να παραδίδεται καθαρός από κάθε είδους ρύπο.
      Εφόσον ο παραχωρησιούχος δεν συμμορφώνεται με τις εν λόγω υποχρεώσεις που πηγάζουν εκ του νόμου αλλά και τις συμβατικές του υποχρεώσεις, η σύμβαση μπορεί να καταγγελθεί αζημίως από τον παραχωρούντα φορέα.
      Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η διάταξη του άρθρου 8 ότι οι συμβάσεις παραχώρησης είναι προσωποπαγείς και συνεπώς δεν μπορούν να μεταβιβαστούν. Η επαναφορά αυτής της πρόβλεψης αποτρέπει το εμπόριο που είχε δημιουργηθεί, κυρίως στις δημοφιλείς παραλίες, εξασφαλίζοντας κατά το δυνατόν τη μη εμπορευματοποίηση της παράκτιας ζώνης και την τήρηση των υποχρεώσεων των παραχωρησιούχων. 
      Στο άρθρο 14 του νόμου αναφέρονται και οι υποχρεώσεις των δήμων ως προς τους αιγιαλούς και τις παραλίες της χωρικής τους αρμοδιότητας. Τέτοιες υποχρεώσεις αφορούν την καθαριότητα, την ανάρτηση σχεδίου όπου φαίνονται οι παραχωρήσεις, την ενημέρωση της αστυνομίας σε περίπτωση διαπίστωσης καταπατήσεων των κοινόχρηστων χώρων, την πρόσληψη ναυαγοσωστών και την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων τους. Η απαρίθμηση των υποχρεώσεων των δήμων αναδεικνύει το γεγονός ότι ο ρόλος τους είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την προστασία του περιβάλλοντος, την ασφάλεια των λουομένων και των εργαζομένων και γενικά για την τήρηση της νομιμότητας στους αιγιαλούς και τις παραλίες.  
      Καταγγελίες και κυρώσεις
      Η διευκόλυνση των καταγγελιών εκ μέρους του κοινού και η αυστηροποίηση των κυρώσεων για τις παραβάσεις των παραχωρησιούχων αποτελούν χαρακτηριστικά των διατάξεων του ν. 5092/2024, έτσι ώστε να καταπολεμηθούν αποτελεσματικά τα ουκ ολίγα περιστατικά που είχαν παρατηρηθεί τα προηγούμενα έτη με καταπάτηση μεγαλύτερης επιφάνειας του αιγιαλού και την παρεμπόδιση του κοινού στην πρόσβασή του στην παραλία. 
      Το άρθρο 16 παρέχει τη δυνατότητα ηλεκτρονικών καταγγελιών από το κοινό μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων, ιδίως με χρήση QR – code, ο οποίος βρίσκεται στην πινακίδα σήμανσης του αιγιαλού ή της παραλίας. Κατά συνέπεια, οποιοσδήποτε διαπιστώνει παράβαση σε μια συγκεκριμένη παραλία, θα μπορεί να σκανάρει με το κινητό του τον κωδικό και να αποστέλλει την καταγγελία στις αρμόδιες αρχές. Πέρα από την προφανή απλοποίηση της διαδικασίας για τον καταγγέλλοντα, η χρήση ηλεκτρονικών μέσων διευκολύνει και τις αρχές, καθώς τίθεται υπόψη τους αποδεικτικό υλικό το οποίο προκύπτει σε πραγματικό χρόνο.
      Αρμόδιες αρχές για τη διενέργεια ελέγχων τήρησης της νομιμότητας καθίστανται, σύμφωνα με το άρθρο 17, η Κτηματική Υπηρεσία, οι δήμοι, οι ελεγκτικές υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε., η Οικονομική Αστυνομία και το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Προκειμένου τα ανωτέρω όργανα να δρουν αποτελεσματικά, χωρίς να διακυβεύεται η ασφάλεια των ιδίων και των λουόμενων, θα συνεπικουρούνται από την Ελληνική Αστυνομία, ενώ για τον έλεγχο των παραλιών θα χρησιμοποιούνται drones ή δορυφόροι.  
      Αναφορικά με τις διοικητικές και ποινικές κυρώσεις (άρθρα 18-20), αυτές κλιμακώνονται ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης. Τα κυριότερα διοικητικά μέτρα είναι:
      - Έκδοση πράξης άμεσης απομάκρυνσης (εντός 48 ωρών) από την Κτηματική Υπηρεσία σε περίπτωση κατάληψης αιγιαλού και παραλίας χωρίς τη σύναψη σύμβασης παραχώρησης ή καθ’ υπέρβαση της σύμβασης παραχώρησης.  
       - Σε περιπτώσεις αυθαίρετης κατάληψης επιβάλλεται σφράγιση και διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης στον χώρο που έχει καταληφθεί και εντός 24 ωρών από την κοινοποίηση της διαταγής ο χώρος σφραγίζεται με ταινία, τοποθετείται σχετική πινακίδα που αναφέρει τη σφράγιση και τον λόγο και την απαγόρευση εισόδου.  
      - Κατεδάφιση των παράνομων έργων με πρωτόκολλο της Κτηματικής Υπηρεσίας, το οποίο κοινοποιείται βάσει του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας στον φερόμενο κύριο ή νομέα ή κάτοχο ή κατασκευαστή αυτών, ο οποίος, μέσα σε 30 ημέρες από την κοινοποίηση, κατεδαφίζει τα κτίσματα και αίρει τα πάσης φύσεως κατασκευάσματα, εξαιρουμένων όσων εμπίπτουν στη νομοθεσία για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς και όσων έχουν ήδη κηρυχθεί προστατευόμενα ή διατηρητέα με απόφαση αρμόδιας αρχής. 
      Επιπλέον, επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις στους παραβάτες από την Κτηματική Υπηρεσία, με τα πρόστιμα να ποικίλουν ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης. Μάλιστα, για πρώτη φορά καθιερώνονται πρόστιμα για παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στη θάλασσα, τον αιγιαλό και την παραλία, από 2.000 έως 60.000€.  
      Οι ποινικές κυρώσεις περιλαμβάνουν τη φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους και χρηματική ποινή για μεταβολή χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής ή με άδεια που εκδόθηκε παράνομα,. Αν η μεταβολή προκαλεί σημαντική οικολογική, περιβαλλοντική ή γεωμορφολογική διατάραξη ή βλάβη, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 2 ετών και χρηματική ποινή. 
      Ο κ. Παναγιώτης Κορδώνης είναι Δικηγόρος, Ανώτερος Συνεργάτης Δικηγορικής Εταιρείας Your Legal Partners
      Περισσότερα...

        0

    3. Αρθρογραφία

      Οι αλλαγές που φέρνουν οι πρακτικές βιωσιμότητας στην κατασκευή των ακινήτων

      Engineer

      Η δυναμική του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα διατηρήθηκε και το 2023, γεγονός που αποτυπώνεται στην εξέλιξη δεικτών οικονομικής συγκυρίας, όπως το παραγόμενο προϊόν του κλάδου, οι επενδύσεις και η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα. Η υιοθέτηση πρακτικών βιωσιμότητας στην κατασκευή ενός οικιστικού ακινήτου σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις αποτελεί βασικό κριτήριο για τις επενδύσεις στον κατασκευαστικό κλάδο καθώς συνυπολογίζεται εξίσου σημαντικά στην αξία μιας κατοικίας όπως η τοποθεσία. Σε μια εποχή μάλιστα όπου η δυναμική του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα διατηρήθηκε και το 2023, γεγονός που αποτυπώνεται στην εξέλιξη διαφόρων δεικτών οικονομικής συγκυρίας, όπως το παραγόμενο προϊόν του κλάδου, οι επενδύσεις και η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα.
      Ποιες όμως είναι οι αλλαγές της υιοθέτησης πρακτικών βιωσιμότητας στον κατασκευαστικό κλάδο και ειδικότερα στον κλάδο οικιστικών ακινήτων; Η ΕΕ ανακοίνωσε πρόσφατα την υποχρέωση ανακαίνισης για ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων μεταξύ 2028-2032, κάτι το οποίο για ιδιοκτήτες που θέλουν να πουλήσουν ή ενοικιάσουν το ακίνητό τους, δημιουργεί νέες υποχρεώσεις που θα οριστικοποιηθούν με την ενσωμάτωση της οδηγίας στην ελληνική νομοθεσία.
      Η «ενεργειακή» οδηγία, ειδικά σε χώρες όπως η Ελλάδα όπου μεγάλο ποσοστό των παλαιών ακινήτων είναι κατασκευασμένα πριν από το 1980, έχει ιδιαίτερη σημασία. Τι αλλάζει με βάση τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται για ένα υποψήφιο αγοραστή αλλά και υποψήφιο πωλητή ενός οικιστικού ακινήτου, σε σχέση με μια δεκαετία πριν;
      «Σε κατασκευαστικό επίπεδο, οι αλλαγές που προέκυψαν στις προδιαγραφές των κτιρίων από το 2020 και μετά, έναντι των προηγούμενων ετών, είναι χαοτικές», αναφέρει στο ΑΠΕ/ΜΠΕ ο Ιωσήφ Αραμπατζής CEO και Owner της κατασκευαστικής εταιρείας ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ. «Έχουν συμβεί αλλαγές εκ θεμελίων, από τη χρήση υδατοστεγούς σκυροδέματος μέχρι τα κελύφη και τα μηχανολογικά των κτιρίων. Επιπλέον λόγω της έλλειψης εργατικού δυναμικού, εκτιμάται ότι θα ακολουθήσουν αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων τα επόμενα χρόνια.
      'Αλλωστε είναι γεγονός ότι τα σύγχρονα ακίνητα στην Ελλάδα παραμένουν σε πολύ χαμηλότερες τιμές με αντίστοιχα των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών. Μια ακόμη σημαντική διαφορά που έχουμε διαπιστώσει σε σχέση με μια δεκαετία πριν, είναι η αξία που δίνεται πλέον στην αρχιτεκτονική, είτε πρόκειται για μία ανακαίνιση είτε για την κατασκευή μιας ολόκληρης πολυκατοικίας, που παλαιότερα ήταν πολύ μικρή έως και μηδενική. Ο ρόλος του αρχιτέκτονα σήμερα είναι καταλυτικός, ακόμη και στην ανακαίνιση επιμέρους δωματίων, όπως της κουζίνας ή του μπάνιου ενός ακινήτου. Ως κατασκευαστική εταιρεία ήδη από το 2009 επενδύσαμε στην αρχιτεκτονική τόσο με τη σύσταση εσωτερικής ομάδας, όσο και με εξωτερικές συνεργασίες με μεγάλα αρχιτεκτονικά γραφεία», αναφέρει.
      Οι τάσεις στην χώρα μας σήμερα σε κατασκευαστικό επίπεδο
      Τα νέα αυτά δεδομένα εκτός από τις επιπτώσεις που έχουν στη ζήτηση και προσφορά των οικιστικών ακινήτων αλλάζουν ριζικά και τον κατασκευαστικό κλάδο και στην αγορά ακινήτων. Επηρεάζουν όχι μόνον την κατασκευή των νέων κατοικιών αλλά και το υπάρχον τεράστιο απόθεμα των κατοικιών που υπάρχει στην χώρα μας, Αναλυτικότερα, οι τάσεις που διαμορφώνονται σύμφωνα και με τον κ.Αραμπατζή είναι:
      Η εικόνα της αγοράς αλλάζει σχεδόν κάθε εξάμηνο. Τα τελευταία 2-3 εξάμηνα, παρατηρείται ότι η ελληνική οικογένεια, στην προσπάθειά της να αποκτήσει ένα νέο σύγχρονο σπίτι, προβαίνει σε εκπτώσεις ως προς τις ανάγκες της. Τα υψηλά επιτόκια και οι οικονομικοί περιορισμοί οδηγούν σε επιλογή διαμερισμάτων λιγότερων τετραγωνικών μέτρων. Επιπλέον το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων επιλέγει να μη δημιουργήσει μεγάλη οικογένεια, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουν μεγαλύτερη ζήτηση κατοικίες των 50-60 τ.μ με ένα υπνοδωμάτιο, τα οποία αποτελούν πάντα μια ασφαλή επενδυτική ευκαιρία με πολύ καλή απόδοση. Η ζήτηση για πολυτελές (luxury) ακίνητο παρουσιάζει σταθερή άνοδο τα τελευταία χρόνια, έχοντας ένα σημαντικό κοινό αυτή την περίοδο στην Ελλάδα. Πλήθος Ελλήνων, αλλά και αγοραστές από τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη, την Αμερική και την Κίνα αποφασίζουν να επενδύσουν σε αυτή την κατηγορία, κυρίως λόγω της γεωγραφικής μας θέσης, αλλά και της συμφέρουσας τιμής των ακινήτων. Οι σοβαρές επενδύσεις σε επαγγελματικά κτίρια που γίνονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Κατ' επέκταση αυτού, παρατηρείται η τάση για δημιουργία μικρών κοινοτήτων κατοικιών γύρω από τα μεγάλα επαγγελματικά κτίρια, ακόμα και σε μια μικρή αγορά όπως είναι η ελληνική. Περιοχές όπως το Μαρούσι δημιουργούν νέες συνθήκες με χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, των οποίων οι εργαζόμενοι επιλέγουν να κατοικήσουν σε κοντινή απόσταση από τον εργασιακό τους χώρο, προκειμένου να βελτιώσουν την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής τους. Στο πλαίσιο αυτό το επόμενο έργο στην ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ είναι η κατασκευή σύγχρονων και ευέλικτων κατοικιών, σε ένα εξαιρετικό οικόπεδο σε στρατηγικό σημείο του Αμαρουσίου, που αυτή τη στιγμή είναι στο στάδιο της αρχιτεκτονικής μελέτης. Οι μεγάλες αστικές αναπλάσεις, με επίκεντρο το Ελληνικό, αλλά και πολλά μεγάλα ξενοδοχεία που κατασκευάζονται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, θα καθορίσουν πολύ τις εξελίξεις στον κλάδο της κατασκευής και των ακινήτων. Οι τεράστιες ανάγκες για έμπειρο εργατικό δυναμικό, θα συμπαρασύρουν τις τιμές στο κόστος κατασκευής και κατ' επέκταση τις τιμές της αγοράς των ακινήτων, οι οποίες θα συνεχίσουν να αυξάνονται τουλάχιστον για τα επόμενα 5 χρόνια. Δίνει ως παράδειγμα την κατασκευή από ενός μεγάλου ξενοδοχειακού συγκροτήματος στην Πάρο, όπου η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η διαχείριση από την εταιρία με έξυπνο τρόπο της ζήτησης του επενδυτή, συγκρατώντας ταυτόχρονα χαμηλά το κόστος της κατασκευής, ώστε να υλοποιηθεί το έργο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, παραμένοντας μια σοβαρή επένδυση για τους ιδιοκτήτες.
      Περισσότερα...

        0

    4. Αρθρογραφία

      Καμπανάκι κινδύνου από τους επιστήμονες για τα γερασμένα φράγματα ανά τον κόσμο

      Engineer

      Η έρευνα εκτιμά ότι έως το 2050, πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει κάτω από δεκάδες χιλιάδες γερασμένα μεγάλα φράγματα. «Πρόκειται για ένα αναδυόμενο παγκόσμιο κίνδυνο».
      Πολλά από τα μεγάλα φράγματα νερού στη Γη γερνάνε πια και αποτελούνε ένα νέο παράγοντα κινδύνου, σύμφωνα με μία νέα μελέτη από το Ινστιτούτο για το Νερό, το Περιβάλλον και την Υγεία του Πανεπιστημίου των Ηνωμένων Εθνών. Τα περισσότερα από τα 58.700 μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα ανά τον κόσμο, τα οποία έχουν κατασκευασθεί μεταξύ 1930 και 1970, σχεδιάστηκαν για να διαρκέσουν 50 έως 100 χρόνια, συνεπώς συνιστούν σταδιακά ένα αναδυόμενο καθόλου αμελητέο κίνδυνο, σύμφωνα με τους ερευνητές.
      Η έρευνα εκτιμά ότι έως το 2050, πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει κάτω από δεκάδες χιλιάδες γερασμένα μεγάλα φράγματα. «Πρόκειται για ένα αναδυόμενο παγκόσμιο κίνδυνο, στον οποίο δεν έχουμε δώσει ακόμη προσοχή. Ο κίνδυνος από τα φράγματα μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο, δεκαετία με τη δεκαετία», προειδοποίησε ο διευθυντής του ινστιτούτου, Βλαντιμίρ Σμάκτιν. Όπως ανέφερε, «ένα μεγάλο τσιμεντένιο φράγμα 50 ετών, πιθανότατα θα αρχίσει να εμφανίζει σημάδια γήρανσης».
      Η «χρυσή» εποχή των φραγμάτων στην Ευρώπη και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες, ήταν στις δεκαετίες του 1960 και 1970. Επειδή έχει έκτοτε μειωθεί δραστικά ο αριθμός των νέων μεγάλων φραγμάτων που βρίσκονται υπό κατασκευή ή σχεδιασμό, το παγκόσμιο δυναμικό των φραγμάτων γερνάει συνεχώς. Χάρη στην έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή κ.ά.), πολλά από τα σχεδιαζόμενα φράγματα πιθανώς δεν θα κατασκευαστούν ποτέ, καθώς δεν αναμένεται να υπάρξει άλλη κατασκευαστική «επανάσταση» στα φράγματα.
      Αν ένα φράγμα έχει σχεδιαστεί καλά, έχει κατασκευαστεί σωστά και συντηρείται κανονικά, τότε μπορεί εύκολα να παραμείνει λειτουργικό για ένα τουλάχιστον αιώνα. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αρκετά από τα μεγάλα φράγματα στον πλανήτη δεν πληρούν κάποια - ή κάποιες - από αυτές τις τρεις προϋποθέσεις. Δεκάδες έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές ή και κατάρρευση κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, από τις ΗΠΑ μέχρι την Ινδία, τη Βραζιλία και το Αφγανιστάν.
      Ο αριθμός των προβληματικών φραγμάτων αυξάνεται κάθε χρόνο και ο κίνδυνος επιτείνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής, η οποία έχει κάνει πιο συχνές τις καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος υπερχείλισης των φραγμάτων, αλλά και διάβρωσης τους. Εκτός από τον κίνδυνο για τους πληθυσμούς στα κατάντη των υδροηλεκτρικών φραγμάτων, τα τελευταία γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά και στην παραγωγή ηλεκτρισμού. 
      Η μελέτη, αν και θεωρεί σπάνια μια μεγάλης κλίμακας καταστροφή σε ένα φράγμα, επισημαίνει την πρόκληση να αυξηθούν οι προσπάθειες συντήρησης των φραγμάτων (που εκ των πραγμάτων γίνονται μια ολοένα πιο δαπανηρή διαδικασία) και παράλληλα να τεθούν εκτός λειτουργίας μια σειρά από φράγματα που κρίνονται πλέον μη ασφαλή ή δυσλειτουργικά - ένα φαινόμενο που κερδίζει έδαφος στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Όμως μέχρι σήμερα, λίγα μεγάλα φράγματα έχουν πάρει «σύνταξη», συνεπώς δεν υπάρχει αρκετή σχετική τεχνογνωσία. Ο «παροπλισμός» ακόμη κι ενός μικρομεσαίου φράγματος, απαιτεί εργασίες ετών, αν όχι δεκαετιών.
      Στην Ινδία, 64 μεγάλα φράγματα θα έχουν ηλικία τουλάχιστον 150 ετών το 2050. Στη Βόρεια Αμερική και στην Ασία υπάρχουν ήδη περίπου 2.300 εν λειτουργία φράγματα που έχουν ηλικία άνω των 100 ετών και 16.000 που είναι 50 έως 100 ετών. Στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι περίπου ένα στα δέκα μεγάλα φράγματα έχει ηλικία πάνω από ένα αιώνα.
      Παγκοσμίως εκτιμάται ότι 7.000 έως 8.300 κυβικά χιλιόμετρα νερού βρίσκονται παγιδευμένα πίσω από μεγάλα φράγματα, αρκετά για να σκεπάσουν σχεδόν όλο τον Καναδά κάτω από ένα μέτρο νερού. Σχεδόν το 50% της παγκόσμιας ροής των ποταμών εμποδίζεται από φράγματα, κάτι που δημιουργεί αυξανόμενες περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανησυχίες, πέρα από εκείνες για την ασφάλεια.
      Το 93% των μεγάλων φραγμάτων (τέτοια θεωρούνται όσα έχουν ύψος τουλάχιστον 15 μέτρων ή όγκο νερού τουλάχιστον τρία εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού) βρίσκονται σε μόνο 25 χώρες, με την «πρωταθλήτρια» Κίνα να διαθέτει το 40% του συνόλου (σχεδόν 24.000). Πάνω από τα μισά φράγματα του κόσμου (το 55% ή συνολικά 32.716) βρίσκονται σε μόνο τέσσερις χώρες της Ασίας: Κίνα, Ινδία, Ιαπωνία και Ν.Κορέα. 
      Η μελέτη του UN University εδώ: https://inweh.unu.edu/ageing-water-storage-infrastructure-an-emerging-global-risk/
      Περισσότερα...

        2

    5. Αρθρογραφία

      Η αρχιτεκτονική την εποχή της ψηφιακής της παραγωγικότητας. Ισχύς, διαφοροποίηση και αειφορία τής πτύχωσης ως αρχιτεκτονικής αρχής

      Engineer

      Περίληψη. Το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον για την πτύχωση αναζωπυρώθηκε με τη δημοσίευση του σημαντικού βιβλίου τού Gilles Deleuze, Η πτύχωση. Ο Leibniz και το μπαρόκ, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 στο Παρίσι. Η πτύχωση είναι μια πολιτιστική παράμετρος που απαντάται σε πολλές περιόδους της ιστορίας, αλλά κατά βάση κατατάγεται στο μπαρόκ. Διότι στο μπαρόκ η πτύχωση τείνει προς την απεριόριστη συμπερίληψη, αναπαριστά τη συνεχή κίνηση, και συνεχώς επίσης αναφέρεται σε άλλες πτυχώσεις. Ο Matthew Krissel θεωρεί ότι η πτύχωση είναι μια διαφοροποιούσα αρχή στην αρχιτεκτονική και ουσιαστικά συνεπάγεται μια συνεχώς εξελισσόμενη αρχιτεκτονική, όπως τα λογισμικά των υπολογιστών, που αντιβαίνει στην κλασική αρχή της firmitas, της σταθερότητας ή της στατικότητας.
      Πολλά παραδείγματα μπορούν να δοθούν από μια τέτοια συνεχώς εξελισσόμενη αρχιτεκτονική: η αρχιτεκτονική του εικονοκυττάρου του Stephen Perella εξερευνά τη μορφοπλαστική διατύπωση χωρίς αναφορά στη λειτουργία, στατικότητα και άλλες ουσιώδεις αρχές της αρχιτεκτονικής. Έπειτα, η διάσημη υγρή αρχιτεκτονική του Marcos Novak, και η ακριβής, ανακριβής και επακριβής αρχιτεκτονική δημιουργία του Greg Lynn, όπως συνδέεται με τον άμορφο σχεδιασμό και συντελείται μέσα από διαδικασίες πληροφορικής φύσης, είναι επίσης παρόμοια παραδείγματα συνεχώς εξελισσόμενης αρχιτεκτονικής.
      Η αρχιτεκτονική αυτή δεν αποζητά πλέον τη σταθερότητα, αλλά τη συνεχή εναλλαγή και κίνηση διαμέσου περίπλοκων διαδικασιών πληροφορικής φύσης, και γι' αυτό δίνει την εντύπωση ότι έχει πλέον απολέσει οποιαδήποτε έννοια ανθρωπισμού. Η πτύχωση, ωστόσο, δίνει τη δυνατότητα να επαναφέρουμε την ανθρωπιστική διάσταση της αρχιτεκτονικής, την ίδια στιγμή που θεμελιώνουμε θεωρητικά εξελίξεις στον σχεδιασμό, οι οποίες προκύπτουν από την ψηφιακή τεχνολογία που στην εποχή μας κυριαρχεί στην αρχιτεκτονική πράξη και σκέψη. Το διακύβευμα της πτύχωσης είναι η εγγενής ηθική του αειφόρου σχεδιασμού, όπως προκύπτει από την ανάγνωση και χρήση της πτύχωσης από τον Luke Feast.    
      Δρ Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος, Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Κριτικός Τέχνης κι Επιμελητής Εκθέσεων, Χανιά Κρήτης, Ελλάδα
      Λέξεις κλειδιά: Deleuze, πτύχωση, ψηφιακή αρχιτεκτονική, firmitas, ηθική του αειφόρου σχεδιασμού
      Τα τελευταία τριάντα χρόνια έχει διαπιστωθεί ένα αυξημένο ενδιαφέρον από τους αρχιτέκτονες για την έννοια της πτύχωσης, όπως αυτή αναπτύχθηκε στο σημαδιακό βιβλίο του Gilles Deleuze, Η πτύχωση. Ο Leibniz και το μπαρόκ, το οποίο δημοσιεύτηκε στη Γαλλία στα τέλη της δεκαετίας του 1980¹. Αυτό το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον για την πτύχωση είναι ενδεικτικό των κοινωνικών πιέσεων που ασκούνται στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, αφενός από έναν ολοένα και πιο ψηφιακό κόσμο, αφετέρου από την περιπλοκότητα των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Ωστόσο, το ενδιαφέρον για την πτύχωση είναι επίσης εμβληματικό των δραματικών αλλαγών που έχουν λάβει χώρα, όχι μόνο στην αρχιτεκτονική θεωρία και σκέψη και στην επιστημολογία της αρχιτεκτονικής, αλλά και στην ίδια την αρχιτεκτονική πρακτική.
      Οι τρεις κλασικές αρχές της αρχιτεκτονικής, οι venustas, firmitas και utilitas, ή χάρη, σταθερότητα και χρησιμότητα, όπως διατυπώθηκαν από τον Ρωμαίο αρχιτέκτονα Βιτρούβιο κατά τον 1ο αιώνα π.Χ., και επανεμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της Ιταλικής Αναγέννησης από τον Alberti, ήταν ανέκαθεν οι πλέον διαχρονικές αξίες της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, οι οποίες έχουν ανεξίτηλα σημαδέψει την ιστορία της αρχιτεκτονικής στον δυτικό κόσμο. Μεταξύ των τριών αυτών αξιών, ο κλασικισμός πάντα θεωρούσε τη χάρη ως προεξάρχουσα, σε σύγκριση με τη σταθερότητα και τη χρησιμότητα, ενώ ο μοντερνισμός μετατόπισε το ενδιαφέρον στη χρησιμότητα ή λειτουργία εις βάρος των άλλων δύο. 
      Στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα και ειδικά τα τελευταία τριάντα χρόνια, είναι η firmitas, η σταθερότητα, που αμφισβητείται στο όνομα της πτύχωσης. Η σταθερότητα σημαίνει φυσικά τόσο τη στατική επάρκεια όσο και την αντοχή στον χρόνο. Το καλύτερο πρότυπο σταθερότητας είναι ίσως η Αιγυπτιακή πυραμίδα, η οποία, ως γνωστόν, στόχευε να εξασφαλίσει την κυριαρχία του ηγεμόνα στην αιωνιότητα, ακόμα και μετά τον θάνατό του. Σήμερα, κτίρια όπως το Μουσείο Τέχνης του Tel Aviv στο Ισραήλ, που σχεδιάστηκε από τον Preston Scott-Cohen το 2007 και ολοκληρώθηκε το 2011, ή το Σπίτι μπουκάλι του Klein στο Rye της Victoria στην Αυστραλία, που σχεδιάστηκε από τον Charles Ryan McBride το 2008, φαίνονται να είναι στον αντίποδα της πυραμίδας από τη σκοπιά της σχεδιαστικής λογικής τους. Διότι, πρώτον, η έντονη καμπυλόγραμμη μορφή τους ή η πτύχωση χρειάζεται μεγάλη συντήρηση για να παραμείνει ανέπαφη στον χρόνο, σε αντίθεση με την υποτυπώδη και ελάχιστη συντήρηση που χρειάζεται η πυραμίδα για να αντέξει στον χρόνο. Κατά δεύτερο και ουσιωδέστερο λόγο, αυτά τα σύγχρονα κτίρια που αναφέρθηκαν εν είδει παραδείγματος, είναι η αρχιτεκτονική απάντηση στην ολοένα αυξανόμενη επιθυμία και ανάγκη για ευελιξία στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. 
      01. Η μεγάλη πυραμίδα της Γκίζας, 2580-2560 π.Χ., 4η δυναστεία
      02. Μουσείο Τέχνης του Tel Aviv, Israel, Preston Scott-Cohen
      03. Σπίτι μπουκάλι του Klein, Rye, Victoria, Αυστραλία, Charles Ryan McBride
      Η ευελιξία σημαίνει τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται το κτίριο σε αλλαγές χρήσης και σε απρόσμενες περιστάσεις. Τα πτυχωτικά αυτά κτίρια, folded buildings όπως αποκαλούνται, είναι ένα βήμα πριν την κίνηση, αναπαριστώντας την παγωμένη κίνηση, για να ανακαλέσουμε τον διάσημο ορισμό της αρχιτεκτονικής από τον Friedrich Schelling. Τα πτυχωτικά κτίρια αυτά δείχνουν τη μάχη του αρχιτέκτονα με τον χρόνο, όχι με την έννοια της δημιουργίας ενός προϊόντος που θα αντέξει όσο γίνεται πιο πολύ, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά με την έννοια του σχεδιασμού που προορίζεται να εξυπηρετήσει απαιτήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλάζουν ραγδαία και άρδην και ενίοτε αλληλοσυγκρούονται, καθώς αντικατοπτρίζουν τις περίπλοκες πολυπολιτισμικές κοινωνίες οι οποίες συχνά απαιτούν τη συνεχή αναβάθμιση των κτιρίων, όπως και του λογισμικού των υπολογιστών, για να εξυπηρετήσουν τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές ανάγκες και νέες επιθυμίες. 
      Την ανάγκη αυτή για συνεχή εξέλιξη επισημαίνει και η Σοφία Βυζοβίτη, όταν αναφέρεται στο νέο καθεστώς που διέπει το αρχιτεκτονικό αντικείμενο, που δεν αναφέρεται πλέον σε μια χωρική μήτρα, αλλά σε μια χρονική παράμετρο που υπαινίσσεται τη συνεχή αλλαγή και εξέλιξη της ύλης και μορφής². Θέλοντας να κάνει μια γενεαλογία της αρχιτεκτονικής πρακτικής τής πτύχωσης, η Βυζοβίτη εξετάζει τα πρώτα κτίρια που την ενσωμάτωσαν στη λογική τους, τις δύο βιβλιοθήκες στο Jussieu στο Παρίσι από τους αρχιτέκτονες ΟΜΑ, το 1993, το Bicycle Flat στο Άμστερνταμ από τους αρχιτέκτονες VMX το 1998 και το Eye Beam Building, Museum of Art and Technology στη Νέα Υόρκη το 2002 από τους Diller και Scofidio³.
      04. Δύο βιβλιοθήκες στο Jussieu στο Παρίσι, ΟΜΑ, 1993
      Ακολούθως, θα παρουσιάσω αρχικά την πτύχωση έτσι όπως την αναπτύσσει ο Deleuze στο σημαδιακό του βιβλίο με τον ομώνυμο τίτλο, με σκοπό να αναδείξω τη σημασία της στην αρχιτεκτονική θεωρία. Κατόπιν, θα επιχειρήσω να διαπιστώσω πώς η πτύχωση εφαρμόζεται στη σύγχρονη αρχιτεκτονική σκέψη και πρακτική, εξετάζοντας ταυτόχρονα ποιες είναι οι επιπτώσεις της, ειδικά σε ό,τι αφορά την επιστημολογία του κλάδου της αρχιτεκτονικής. Τέλος, θα επιχειρήσω να αναλύσω τις συνέπειες της τεκτονικής εντατικοποίησης που παράγεται από την πτύχωση, και θα ελέγξω την υπόθεση του αειφόρου οικολογικού σχεδιασμού που αποδίδεται στην πτυχωτική αρχιτεκτονική από τον Luke Feast. 
      Η πτύχωση ως δυναμική αρχή
      Από την αρχή του κειμένου του, ο Deleuze ορίζει, στην ιδιαίτερα μεταφορική γλώσσα που χρησιμοποιεί, την πτύχωση ως πολιτιστική δύναμη και ισχύ που φέρει τα χαρακτηριστικά κάθε εποχής στην εξέλιξη του ανθρώπου⁴. Η πτύχωση εφαρμόζει στην Ελληνική, τη Ρωμαϊκή, τη Ρωμανική, τη Γοτθική και την κλασική περίοδο, και αντίστοιχα πτυχώσεις αναπτύσσονται σε όλες αυτές τις περιόδους. Η περίοδος ωστόσο που απασχολεί ιδιαίτερα τον Deleuze και τη θεωρεί εμβληματική για την πτύχωση, είναι η περίοδος του μπαρόκ. Διότι, κατά την περίοδο του μπαρόκ, η πτύχωση οδηγεί στην άπειρη συμπερίληψη ή σύμφυρση⁵, αναπαριστά τη συνεχή κίνηση⁶ και συνεχώς αναφέρεται σε άλλες πτυχώσεις, από τις οποίες προκύπτει⁷ και τις οποίες διαρκώς παράγει. Στην πραγματικότητα, η δραστηριότητα της συστολής και διαστολής της πτύχωσης σημαίνει την εξέλιξη και την εκτύλιξη, την εμπλοκή και την ανάπτυξη⁸. Επιπλέον, η πτύχωση σημαίνει μείωση και περιορισμό, ενώ το αντίθετό της, η εκδίπλωση, σημαίνει την αύξηση και την ανάπτυξη⁹. Η πτύχωση, ως εκ τούτου, έχει έναν πολιτισμικό χαρακτήρα, και εμφανίζεται ως μια δύναμη η οποία αναπαριστά την άπειρη εργασία σε εξέλιξη, δηλαδή την άπειρη δεκτικότητα και τον αέναο αυθορμητισμό¹⁰. Σύμφωνα πάντα με τον Deleuze, η πτύχωση δουλεύει όπως το origami, που είναι ως γνωστόν η Ιαπωνική τέχνη της δίπλωσης του χαρτιού¹¹.
      05. Η Ιαπωνική Τέχνη της εκδίπλωσης του χαρτιού
      Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η πτύχωση εμφανίζεται σε κάθε εποχή. Ωστόσο, αυτή καθαυτή είναι επίσης η λειτουργική έννοια του μπαρόκ τον 17ο αιώνα¹². Διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στο μπαρόκ, διότι εκεί γνωρίζει απεριόριστη ελευθερία¹³. Το ίδιο το μπαρόκ, ως καλλιτεχνικό ύφος, είναι μια δυναμική λειτουργία στον βαθμό που συνεπάγεται την καμπυλόγραμμη ρευστότητα της μορφής¹⁴. Κατά το μπαρόκ, ο κόσμος εμφανίζεται ως μια άπειρη σειρά από καμπυλότητες και κλίσεις¹⁵. Ενώ ο κλασικισμός, δια μέσου των Καρτεσιανών του συντεταγμένων, προωθεί τα καθορισμένα σημεία, τις γωνίες και τα κέντρα, εν συντομία τις ουσιώδεις μορφές, μέσω ενός είδους αφηρημένης οικουμενικότητας¹⁶, το μπαρόκ προωθεί την άπειρη διαφοροποίηση της πτύχωσης¹⁷. Επιπλέον, η αντίθεση που υπάρχει στο μπαρόκ μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού, το έξαλλο εξωτερικό που επιφυλάσσει ένα ήρεμο και γαλήνιο εσωτερικό στις εκκλησίες¹⁸, δεν είναι τίποτα άλλο από την αντίθεση μεταξύ της πτύχωσης και της εκδίπλωσής της. 
      Ο Simon O’Sullivan θεωρεί ότι «η έννοια της πτύχωσης επιτρέπει στον Deleuze να σκεφτεί δημιουργικά την παραγωγή τής υποκειμενικότητας (…), τη σχέση που έχει δηλαδή κανείς με τον εαυτό του.»¹⁹. Το σημείο αυτό είναι σημαντικό για την πτύχωση διότι συνδέεται με τον Leibniz, από του οποίου τα γραπτά προέρχεται η έμπνευση της έννοιας της πτύχωσης. Ο Leibniz ονομάζει μονάδα πότε την ψυχή πότε το υποκείμενο, και αυτή η μονάδα είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντος του Deleuze²⁰. Η μονάδα είναι ένα μεταφυσικό σημείο, το οποίο ωστόσο δεν είναι προνομιούχο, ούτε βρίσκεται στο κέντρο των πραγμάτων, αφού ο κόσμος απαρτίζεται από άπειρες μονάδες ή ψυχές²¹. Το υποκείμενο είναι μια μονάδα που καταλαμβάνει ένα σημείο, είναι μια ψυχή και προσφέρει μια προοπτική στα πράγματα²². Ανάλογα, το αντικείμενο είναι ένα συμβάν²³. Ο κόσμος, εννοημένος με τέτοιο τρόπο από τον Deleuze ως αναγνώστης του Leibniz, χαρακτηρίζεται από προοπτικισμό, σχετικισμό και πλουραλισμό²⁴. Ο κόσμος, ωστόσο, είναι επίσης εντός της μονάδας η οποία μοιάζει με κύτταρο, σα δωμάτιο χωρίς πόρτες και παράθυρα²⁵. Όλη η δραστηριότητα της ψυχής που είναι πλήρης πτυχώσεων, λαμβάνει χώρα εντός του κόσμου και εντός της μονάδας²⁶. Η μονάδα ή η ψυχή χαρακτηρίζεται από απόλυτη εσωτερικότητα, ή αλλιώς συνιστά ένα σκοτεινό πλαίσιο, με την έννοια ότι όλα συνάγονται από αυτή και τίποτα δε βγαίνει ή μπαίνει από το εξωτερικό²⁷. Η μονάδα χαρακτηρίζεται από απόλυτη εσωτερικότητα και η ύλη από απόλυτη εξωτερικότητα²⁸. Μεταξύ των μονάδων και της ύλης υφίσταται μια δυνατή ένταση, αν και αλλού ο Deleuze θεωρεί ότι οι μάζες και οι οργανισμοί είναι συμπληρωματικοί ως δύο είδη ισχύος ή δύο είδη πτύχωσης²⁹. Ο Deleuze προσφέρει τη διάσημη αλληγορία της δίπατης οικίας μπαρόκ για να εξηγήσει την ανθρώπινη κατάσταση: το ισόγειο έχει ανοίγματα για παράθυρα και αντιπροσωπεύει την ύλη που επιδρά στις αισθήσεις, ενώ ο πρώτος όροφος προορίζεται για τον νου και την εσωτερικότητα, για τη φρενήρη ζωτικότητα της ψυχής που συνιστά ένα καθαρό εσωτερικό χωρίς εξωτερικό³⁰.
      Η πτύχωση ως διάγραμμα
      Ο Graham Livesey παραδέχεται ότι είναι συχνά δύσκολο να μεταφράσει κανείς τις έννοιες του Deleuze στη συγκεκριμένη ή δεδομένη υλική πραγματικότητα, παρά την άμεση και οικουμενική απήχηση που η έννοια της πτύχωσης είχε στον κόσμο της αρχιτεκτονικής, αμέσως μόλις το ομότιτλο βιβλίο του Deleuze δημοσιεύτηκε³¹. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Matthew Krissel θεωρεί ότι η πτύχωση, σε αρχιτεκτονικό πλαίσιο, συνεπάγεται συνεχή διαφοροποίηση, «καθώς νέες και μη προσδοκώμενες δυνατότητες λαμβάνουν χώρα (μεταξύ πτύχωσης που έχει λάβει χώρα, πτύχωσης εν εξελίξει και πτύχωσης που είναι εν αναμονή) χωρίς προκαθορισμένα αποτελέσματα»³². Αυτή η συνεχής διαφοροποίηση του αρχιτεκτονικού πλαισίου συνεπάγεται «έναν ευέλικτο τοπολογικό χώρο (…), ο οποίος δεν μπορεί να αποσπαστεί από το πρόγραμμα και το συμβάν, και στον οποίο οι πτυχώσεις είναι τα ίδια τα συμβάντα»³³. O Krissel συνεχίζει τον προβληματισμό του, θέτοντας το ερώτημα, πώς είναι δυνατό να υπάρξει ο χώρος αυτός στην απτή πραγματικότητα, πέραν της θεωρίας ή του ψηφιακού χώρου. Η απάντηση που προσπορίζει ο ίδιος στο ερώτημά του, φαίνεται ότι δεν είναι σίγουρη: ισχυρίζεται ότι η δυνατότητα να έχει κανείς μια σειρά από επιφάνειες να πτυχώνονται και να αναδιπλώνονται, σημαίνει μια άπειρη και μη προβλέψιμη αρχιτεκτονική, προοδευτική και οπισθοδρομική ταυτόχρονα, αλλά σε κάθε περίπτωση συνεχώς εξελισσόμενη³⁴. Είναι δυνατό να φανταστούμε μια αρχιτεκτονική, όχι μόνο στο επίπεδο της θεωρίας, του διαγράμματος ή της στατικής παραλλαγής, που εφαρμόζεται στην κτιριακή δόμηση και είναι συνεχώς εξελισσόμενη ή αλλιώς διαρκώς αναβαθμιζόμενη, όπως τα λογισμικά των υπολογιστών; Αυτή είναι η ερώτηση που προκύπτει για τους αναγνώστες του από τον προβληματισμό του Krissel. 
      Παρά το γεγονός ότι διάσημοι αρχιτέκτονες που είναι θεωρητικοί ταυτόχρονα, έχουν εξετάσει το ενδεχόμενο μιας τέτοιας συνεχώς αναβαθμιζόμενης αρχιτεκτονικής, και αρκεί να αναφέρουμε εδώ τα ονόματα των Peter Eisenman, Greg Lynn και John Rajchman, η εν λόγω αρχιτεκτονική αυτή είναι μια μελλοντική προβολή και δεν υφίσταται επί του παρόντος. Είναι ωστόσο αξιοσημείωτο ότι η υπάρχουσα πτυχωτική αρχιτεκτονική στις μέρες μας, ήδη δείχνει προς την κατεύθυνση της συνεχώς εξελισσόμενης αρχιτεκτονικής που ακυρώνει τη στατική της αρχή, τη firmitas, ως μια αρχιτεκτονική εν τω έργω, σε συνεχή εξέλιξη. Η συνεχώς αναβαθμιζόμενη αρχιτεκτονική την οποία ο Krissel τοποθετεί στο μέλλον, μπορεί σύμφωνα με τον ίδιο να εφαρμόσει την πτύχωση «στο πλαίσιο της προγραμματιζόμενης ύλης» και «μέσω της ανάπτυξης της νανοτεχνολογίας.»³⁵.
      Όταν η πτύχωση εφαρμόζεται μόνο στο επίπεδο του μορφοπλαστικού χειρισμού³⁶, και ακόμα χειρότερα όταν δικαιολογείται με αναφορά στην αρχιτεκτονική φαντασία και την υποτιθέμενη ελευθερία της αλλά και το δικαίωμά της για άπειρους νεωτερισμούς, ο ριζοσπαστικός χαρακτήρας της πτύχωσης αλλά και οι πολυάριθμες συνέπειές της χάνονται και η πτυχωτική αρχιτεκτονική απλά παραδίδεται στον προηγμένο καπιταλιστικό καταναλωτισμό. Οι αρχιτέκτονες ανέκαθεν αντιμετώπιζαν αυτόν τον κίνδυνο, αλλά και την πρόκληση να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες και πολλές φορές τις φαντασιώσεις της πλούσιας πελατείας τους, που συνήθως προσανατολίζεται προς την επιδεικτική κατανάλωση, έναν κίνδυνο που απειλεί να μειώσει την αρχιτεκτονική στο επίπεδο της τρέχουσας μόδας. Ο Mark Jackson θεωρεί πως, ό,τι φαίνεται να είναι στην εμπροσθοφυλακή της αρχιτεκτονικής πρωτοπορίας, συγκεκριμένα ο κυβερνοχώρος και η εικονική πραγματικότητα, τείνει πολλές φορές, σιωπηλά και ασυνείδητα, να υιοθετεί, στην πραγματικότητα, τις πλέον συντηρητικές μεταφυσικές αρχές³⁷.
      Έχοντας τις προειδοποιήσεις του Jackson κατά νου, πρέπει παρόλα αυτά να σημειώσουμε ότι, από τη δεκαετία του 1980 κι έπειτα, υπάρχει στην αρχιτεκτονική δημιουργία ένα αυξανόμενο μέλημα για την τεκτονική διάστασή της, η οποία σύμφωνα με τον Kenneth Frampton «είναι το δομικό στοιχείο αλλά και η μορφοπλαστική εφαρμογή της παρουσίας του, σε σχέση με το σύνολο του οποίου ήταν μέρος.» Ο όρος τεκτονικός «όχι μόνο αναφέρεται σε μια δομική και υλική εφαρμογή αλλά και σε μια ποιητική της κατασκευής, όπως αυτή μπορεί να ασκηθεί στην αρχιτεκτονική και στις συναφείς εικαστικές τέχνες.»³⁸. Η προσοχή που αφιερώνει ο Frampton στο δομικό στοιχείο, που θεωρεί ότι είναι η ουσία της αρχιτεκτονικής μορφής και αξίζει μεγαλύτερη εκτίμηση από ό,τι η χωρική επινόηση και ο αρχιτεκτονικός νεωτερισμός, είναι προφανώς πολεμικής φύσης και απευθύνεται κυρίως στους μεταμοντέρνους, όπως τον Robert Venturi, και την εμπορευματοποίηση της αρχιτεκτονικής, στην οποία συνέβαλαν ηθελημένα ή άθελά τους. Υποστηρίζοντας την τεκτονική διάσταση της αρχιτεκτονικής, ο Frampton αναφέρεται στον Marco Frascari και στον καίριο ρόλο που ο τελευταίος επιφυλάσσει στον αρχιτεκτονικό σύνδεσμο³⁹. O Marco Frascari, ήδη από το 1984, στο κείμενό του “TheTell-the-Tale Detail”, ελεύθερα μεταφραζόμενο «Η λεπτομέρεια που λέει την ιστορία», υποστηρίζει τη δουλειά τού Carlo Scarpa, αξιολογώντας την αίσθηση της λεπτομέρειας που διατρέχει το έργο του και συνίσταται στους εκφραστικούς και τέλειους κτιριακούς συνδέσμους. Σύμφωνα με τον Frascari:
      Η αρχιτεκτονική είναι τέχνη, διότι όχι μόνο ενδιαφέρεται να ικανοποιήσει την πρωταρχική ανθρώπινη ανάγκη για ένα καταφύγιο, αλλά συναρμόζει χώρους και υλικά με έναν νοήμονα τρόπο. Αυτό συμβαίνει μέσω μορφικών και πραγματικών συνδέσμων. Ο σύνδεσμος, ως η γόνιμη λεπτομέρεια, είναι ο τόπος όπου η δόμηση αλλά και το χτίσιμο της αρχιτεκτονικής λαμβάνουν χώρα. (Επιπλέον, είναι χρήσιμο να ολοκληρώσουμε την κατανόηση αυτού του ουσιώδους ρόλου του συνδέσμου, ως του τόπου της διαδικασίας του νοήματος της αρχιτεκτονικής, εφόσον η καταγωγή της πρώτης Ινδοευρωπαϊκής λέξης για την τέχνη βρίσκεται στον «σύνδεσμο».)⁴⁰.
      Η προώθηση της τεκτονικής διάστασης της αρχιτεκτονικής από τον Frascari και τον Frampton είχε έναν ιδιαίτερο πολεμικό στόχο, όπως προαναφέρθηκε, αλλά μπορεί να έχει επίσης συμβάλει στην πρόσφατη υποστασιοποίηση της εντατικής τεκτονικής έκφρασής της στην πτυχωτική αρχιτεκτονική. Η κατά βάση λανθασμένη ιδέα ότι η τεκτονική διάσταση που περιλαμβάνει χωρική καινοτομία και φαντασιακό μορφοπλαστικό χειρισμό είναι τελικά η ουσία της αρχιτεκτονικής, δεν προήλθε από το πουθενά αλλά επωάστηκε σταδιακά και βαθμιαία, στο πλαίσιο τής πλέον σημαίνουσας αρχιτεκτονικής θεωρίας και πράξης, κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990. 
      06. Μουσείο Castelvecchio, Verona, Carlo Scarpa
      Όσο κι αν οι επιφανειακές εφαρμογές τής πτύχωσης στην αρχιτεκτονική θεωρία και πράξη είναι γενεαλογικά κατανοήσιμες, το γεγονός αυτό δεν αποτρέπει από το να σκεφτούμε σοβαρά τον ουσιώδη ρόλο της πτύχωσης σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις και προεκτάσεις της. Ο Mark Jackson επισημαίνει τους κινδύνους της εμπορευματοποίησης της πτυχωτικής αρχιτεκτονικής⁴¹, αλλά ταυτόχρονα θεωρεί ότι η πτυχωτική ή κυβερνητική αρχιτεκτονική στην πραγματικότητα επαναπροσδιορίζει «τις ιδέες που έχουμε για τον χώρο, την κατοικία και τη μορφή.»⁴² Το πρόβλημα είναι ότι η πτυχωτική αρχιτεκτονική είναι ακόμα καινούρια, και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν έχει γίνει ακόμα πλήρως κατανοητή⁴³. Ο Jackson εξετάζει με κριτικό τρόπο τη δουλειά του Stephen Perella, του οποίου η αρχιτεκτονική της υπερ-επιφάνειας έχει αναφορά στην πτύχωση του Deleuze. Η εικονοκυτταρική αρχιτεκτονική -pixel architecture- του Perella, που εκτυλίσσεται στην οθόνη του υπολογιστή, επινοεί μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας μια νέα πλαστικότητα που εφαρμόζει σε ενεργές επιφάνειες, αλλά το εγχείρημα του Perella είναι περιορισμένο μόνο στον μορφοπλαστικό χειρισμό, χωρίς καμία αναφορά στη λειτουργία ή στη χρήση ή ακόμα και στη στατικότητα της αρχιτεκτονικής δομής, κι έτσι είναι μάλλον συμβατικό⁴⁴.
      07.  Perella, αρχιτεκτονική της υπερεπιφάνειας. Ξενοδοχείο του μέλλοντος
      08. Pixel architecture
      Η υγρή αρχιτεκτονική του Marcos Novak ταυτίζει την αρχιτεκτονική με τον χώρο της πληροφορικής ή τον κυβερνοχώρο που εμφανίζεται ως μια υπερβατική αρχή, η οποία πάλι αποδεικνύεται μάλλον συμβατική ερμηνεία του Deleuze, εφόσον μάλιστα ο τελευταίος δίνει έμφαση στον εγγενή και ουσιαστικό ρόλο της πτύχωσης⁴⁵. O Jackson ευνοεί περισσότερο την ιδιοποίηση της πτύχωσης από τον Greg Lynn μέσω των εννοιών του τελευταίου: ακριβής, ανακριβής και απακριβής, anexact, αρχιτεκτονική σύνθεση⁴⁶. Ο όρος απακριβής ή anexact είναι νεολογισμός, όπως και στα αγγλικά άλλωστε. Η αρχιτεκτονική, σύμφωνα με τον Lynn, οφείλει να πάψει να γοητεύεται από τις στατικές και κλειστές μορφές και πρέπει να τολμήσει να υιοθετήσει τον ανακριβή και άμορφο σχεδιασμό, όπως αυτός εφορμά από ψηφιακές διαδικασίες⁴⁷. Οι ψηφιακές διαδικασίες επιτρέπουν ευέλικτες επιφάνειες, μετρήσιμους περιορισμούς των παραμέτρων του σχεδιασμού που καθορίζουν όρια, χωρίς να τα κλείνουν, και τέλος εξέλιξη στον χρόνο⁴⁸. Το διακύβευμα είναι η έμψυχη, ζωντανή μορφή. Ωστόσο ο Lynn, σύμφωνα πάντα με τον Jackson, αποτυγχάνει να κατανοήσει την πτύχωση του Deleuze ως ένα διάγραμμα το οποίο μεσολαβεί ανάμεσα στην εικονικότητα και στην πραγματικότητα, και λανθασμένα το εκλαμβάνει ως μορφή. Όμως, πάντα σύμφωνα με τον Jackson, η πτύχωση δεν είναι μορφή αλλά είναι μάλλον μια δύναμη⁴⁹. Αυτό που εννοείται ως πτύχωση είναι μια δύναμη για τον Deleuze και μια μορφή για τον Lynn. Ο Lynn, σύμφωνα με τον Jackson, πτυχώνει υπερβολικά γρήγορα και με τον τρόπο αυτόν περιορίζει τη σύνδεση της πτύχωσης με την εικονική πραγματικότητα ως δύναμη. 
      09. Novak, Liquid Architecture
      10. Novak, Liquid Architecture
      Η εικονική πραγματικότητα δε συνιστά απειλή για την πραγματικότητα αλλά συνιστά μάλλον τον κορεσμό της. Με άλλα λόγια, η εικονική πραγματικότητα σημαίνει την πραγματικότητα στην πληρότητά της. Η εικονική αφαίρεση του Deleuze είναι εγγενής στην τρέχουσα πραγματικότητα, «είναι κατ’ ουσία η δυνατότητα για το νέο σε αυτό που είναι τρέχον», σύμφωνα με τον Brian Massumi⁵⁰. Το εικονικό δε θα έπρεπε να συγχέεται με τον περίπλοκο χώρο που καθιστά δυνατό η τεχνολογία των πολυμέσων αλλά συμφύεται με το πραγματικό.
      Επομένως, τα διακυβεύματα της αρχιτεκτονικής δε βρίσκονται στην παρουσίαση νέων μορφών που απαντούν στους τεχνολογικούς νεωτερισμούς ή στα προτάγματα των ψηφιακών τεχνολογιών. Τα διακυβεύματα αφορούν μάλλον την ενεργοποίηση του εικονικού σε ό,τι είναι ήδη πραγματικό, του οποίου οι ορίζοντες αποκαλύπτονται στις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας να ακυρώνει το κοντινό και το μακρινό ως το μη τοπικό (…) Μπορούμε να ξεκινήσουμε να αναγνωρίζουμε την αρχιτεκτονική αφηρημένα ως διάγραμμα δύναμης και εξουσίας, ως τεχνολογία δύναμης, και είναι σε αυτό το επίπεδο της κατανομής της δύναμης που παράγει τις μορφές της γνώσης που μπορούν να αναγνωριστούν οι κοινές συνισταμένες μεταξύ ψηφιοποίησης και αρχιτεκτονικής⁵¹.
      Περισσότερα...

        0

    6. Αρθρογραφία

      Δέκα χρόνια εφαρμογής του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ)

      Engineer

      Τον Απρίλιο του 2022, ο ΝΟΚ (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός) [i] κλείνει δέκα χρόνια ισχύος. Έχει ήδη τροποποιηθεί με αρκετές αναθεωρήσεις και έχει πλαισιωθεί από έναν τεράστιο όγκο συναφών νόμων. Θεσμοθετήθηκε στην εποχή της κρίσης, και στα πρώτα χρόνια δεν ήταν εμφανές το αποτύπωμά του στο περιβάλλον, καθώς τα κτίρια που κατασκευάζονταν ήταν λιγοστά. Σιγά σιγά όμως αρχίζουν να εμφανίζονται νεοανεγειρόμενα κτίρια, που σχεδιάστηκαν ακολουθώντας τις διατάξεις του.
      Στο παρόν κείμενο επιχειρείται μια αποτίμηση των χαρακτηριστικών του ΝΟΚ, εστιάζοντας σε δύο κομβικά ζητήματα: Στην αντίφαση ανάμεσα στην πρόθεση για εξοικονόμηση ενέργειας και την υποβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος, και στην ασάφεια και διαρκή μεταβολή και περιπτωσιολογία πολλών από τις διατάξεις του.
      Η εξοικονόμηση ενέργειας ως πρόσχημα για την υποβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος
      Ο ΝΟΚ χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις ανάμεσα σε σαφώς διατυπωμένες προθέσεις και στην εφαρμογή τους. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ο νόμος ενσωματώνει «περιβαλλοντικά κριτήρια και πράσινες παραμέτρους» στη δόμηση, με στόχο τον περιορισμό των ρύπων και την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια. Έχει δηλαδή μια οικολογική κατεύθυνση που μεριμνά για το περιβάλλον. Στόχος του είναι να δώσει “κίνητρα” για την κατασκευή κτιρίων που εξοικονομούν ενέργεια και ενσωματώνουν βιοκλιματικά στοιχεία στον σχεδιασμό τους. Είναι όμως τα πράγματα όντως έτσι;
      Πράγματι, μπορεί να θεωρηθεί οικολογικό και φιλικό στο περιβάλλον ένα κτίριο που περιορίζει την ενεργειακή κατανάλωση και συνεπώς τα αίτια που συμβάλλουν στην Κλιματική Αλλαγή. Η έννοια του “περιβάλλοντος”, όμως, δεν είναι μόνο αφαιρετικά «πλανητική», αλλά συνδέεται με κάτι πολύ πιο εύληπτο και χειροπιαστό: το άμεσο “περιβάλλον”, τον χώρο γύρω από το κτίριο, τον χώρο ανάμεσα στα κτίρια, τον αέρα, τον ήλιο, τον θόρυβο και την επιβάρυνση των ζωών όσων ζουν κοντά σε αυτό. Με άλλα λόγια, ένα κτίριο σέβεται το περιβάλλον του όχι μόνο όταν ενσωματώνει καινοτόμες τεχνολογίες που περιορίζουν την κατανάλωση ενέργειας, αλλά όταν δεν συνιστά βάρος στον περίγυρό του με συνέπειες που θα παρουσιαστούν στη συνέχεια.  Αυτές οι παράμετροι, όχι απλώς αγνοούνται από τον ΝΟΚ, αλλά και υποβαθμίζονται.
      Χαρακτηριστικό του ΝΟΚ είναι πως δίνει «κίνητρα» για τον περιορισμό τής κατανάλωσης ενέργειας μέσω «μπόνους» που αυξάνουν την επιτρεπόμενη δόμηση, χωρίς να αυξάνονται οι αντίστοιχοι συντελεστές δόμησης μιας περιοχής (που θεωρούνται ήδη μεγάλοι) [ii]. Πιο συγκεκριμένα:
      Ως κίνητρο για την κατασκευή κτιρίων ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης, ο επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης επαυξάνεται κατά 5 ή και 10% (Άρθρο 25.1). Ως κίνητρο για τη δημιουργία φυτεμένων δωμάτων, δίνεται η δυνατότητα να χτιστούν επιπλέον 35μ2 στο δώμα (Άρθρο 18 και 19.2) και να αυξηθεί το επιτρεπόμενο ύψος. Ως κίνητρο για τη βελτίωση της θερμομονωτικής ικανότητας, στην πραγματοποιούμενη δόμηση δεν συνυπολογίζεται η μόνωση, τυχόν θερμομονωτικοί τοίχοι, επενδύσεις της μόνωσης κλπ (Άρθρο 11.6.ιθ), αυξάνοντας τη δομήσιμη επιφάνεια κατά ένα μικρό αλλά όχι αμελητέο ποσοστό. Εκτός από τα αμιγώς ενεργειακά ζητήματα, υπάρχουν και κάποιες επιπλέον αυξήσεις:
      Ως κίνητρο για την «περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες περιοχές», υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις ενεργοποιείται το άρθρο 10, το οποίο επαυξάνει την επιτρεπόμενη δόμηση σε ποσοστό κυμαινόμενο από 10 έως 25% κατά περίπτωση [iii] . Για παράδειγμα, μείωση της κάλυψης κατά ένα ποσοστό συνεπάγεται αύξηση της δόμησης κατά το αντίστοιχο ποσοστό. Επισημαίνεται πως τα δύο μεγέθη δεν είναι ισότιμα, διότι η κάλυψη εξ ορισμού (ως ποσοστό) είναι μικρότερη του 1, ενώ συνήθως ο συντελεστής δόμησης είναι μεγαλύτερος του 1. Σε ένα οικόπεδο 100τμ, αν η κάλυψη μειωθεί κατά 10% και από 60 γίνει 54%, η διαφορά αντιστοιχεί σε 6μ2. Αν ο συντελεστής δόμησης είναι 3, η αντίστοιχη αύξηση αντιστοιχεί σε 30μ2 (100x3x10%). Στην προσμετρούμενη δόμηση δεν συμπεριλαμβάνονται τα κλιμακοστάσια (Άρθρο 11.6.δ). Η πραγματοποιούμενη δόμηση επαυξάνεται επιπλέον μέσω έμμεσων προσθηκών, όπως πατάρια ή σοφίτες (Άρθρο 11.6.ιδ & ιε). Η αύξηση μπορεί να φτάσει μέχρι και το 25% επί του συντελεστή δόμησης. Ειδικά μάλιστα στις περιπτώσεις των παταριών, δεν αυξάνεται μόνο η επιφάνεια αλλά και ο όγκος του κτιρίου, αφού για κάθε τετραγωνικό παταριού προϋποτίθεται κενός διώροφος χώρος ίσος. Τέλος, είναι δυνατή η κατασκευή έρκερ (κλειστών εξωστών) που δεν προσμετρώνται στην πραγματοποιούμενη δόμηση (Άρθρο 11.6.ιστ και 16.5). Όλα τα παραπάνω συνιστούν κάποιες από τις νόμιμες αυξήσεις της επιτρεπόμενης δόμησης, που μπορεί να φτάσει σε αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό της αρχικής, αν προστεθούν κι άλλες ακόμα επιφάνειες που δεν προσμετρώνται (νόμιμα ή νομότυπα) στην πραγματοποιούμενη δόμηση.
      Οι αυξήσεις του συντελεστή δόμησης συνεπάγονται αύξηση των επιτρεπόμενων υψών. Για παράδειγμα, αν ο ΣΔ μιας περιοχής είναι 1,2, το επιτρεπόμενο ύψος είναι 17.25 μέτρα. Αν ο συντελεστής αυξηθεί, το επιτρεπόμενο ύψος μεγαλώνει στα 19.50μ. (Άρθρο 15).
      Ένα αφαιρετικό παράδειγμα
      Για να γίνουν κατανοητά τα παραπάνω, κρίνεται σκόπιμο να παρουσιαστεί ένα αφαιρετικό παράδειγμα ενός αστικού οικοπέδου, που δεν απέχει ωστόσο από την πραγματικότητα. Σημειώνεται εκ των προτέρων πως ακολουθούν κάποιοι υπολογισμοί που θα μπορούσαν και να παραλειφθούν. Επειδή, όμως, το κείμενο απευθύνεται και σε ανθρώπους που δεν έχουν εξοικείωση με τέτοιους υπολογισμούς, κρίθηκε σκόπιμο να καταγραφούν αναλυτικά, αφού άλλωστε μπορεί να τους παρακολουθήσει κι ένα παιδί πέμπτης δημοτικού.
      Έστω οικόπεδο 500 μ2, με Συντελεστή Δόμησης 1.2 και Επιτρεπόμενη Κάλυψη 40%.
      Τα επιτρεπόμενα μεγέθη είναι:
      Επιτρεπόμενη κάλυψη= Ε x 40% = 500 x 0.4 = 200 μ2
      Επιτρεπόμενη δόμηση= Ε x ΣΔ = 500 x 1.2 = 600 μ2
      Μέγιστο Ύψος= 17.25μ
      Αν σε αυτά προστεθούν οι αυξήσεις του ΝΟΚ λόγω «περιβαλλοντικών κινήτρων» καθώς και τα υπόλοιπα μπόνους, τότε τα μεγέθη αλλάζουν.
      Σε ένα μετριοπαθές σενάριο που η επιτρεπόμενη δόμηση αυξάνει κατά 5% (λόγω ελάχιστης κατανάλωσης ενέργειας) και επιπλέον κατά 7.5% (από ενεργοποίηση του άρθρου 10 για περιβαλλοντική αναβάθμιση), ο ΣΔ γίνεται:
      ΣΔ= 1.2 + 1.2 x 5% +1.2 x 7.5% = 1.35 [iv]
      Συνεπώς:
      Επιτρεπόμενη δόμηση= Ε x 1.35 = 500 x 1.35 = 675 μ2
      Επιτρεπόμενη κάλυψη= Ε x (40%-7.5x40%) = 500 x 37% = 185 μ2
      Επιτρεπόμενο ύψος= 19,50μ. που μπορεί να αυξηθεί επιπλέον κατά ένα ή και δύο μέτρα, λόγω φυτεμένου δώματος ή άλλων λόγων (βλ. Άρθρο 15.8). Άρα επιτρεπόμενο ύψος = 21,50μ.
      Η Πραγματοποιούμενη δόμηση όμως δεν εξαντλείται στα 675 μ2. αν προστεθούν και τα υπόλοιπα «μπόνους».
      Ας κάνουμε μια απλή άσκηση συγκρίνοντας τη δόμηση που «βγάζουν» οι δύο περιπτώσεις, προ ΝΟΚ και μετά ΝΟΚ, με ίδια επιφάνεια κάλυψης 180 μ2.
      Στην πρώτη περίπτωση (προ ΝΟΚ) μπορούν να χτιστούν τρεις όροφοι των 180 μ2 και ένας όροφος των 60 μ2, στα οποία συμπεριλαμβάνεται το κλιμακοστάσιο που περίπου είναι 20 μ2. Μπορούμε να συμπεράνουμε πως τα δεδομένα αυτά «βγάζουν» δύο διαμερίσματα των 80 μ2 σε κάθε όροφο. Συνολικά Δ= 3(80x2+20) + 60 = 600 μ2 που κατανέμονται σε τρεις έως τέσσερις ορόφους. Με την κατάλληλη διαφοροποίηση ο αριθμός των ορόφων μπορεί να αυξηθεί, αφήνοντας μεγαλύτερο ποσοστό του οικοπέδου ακάλυπτο. Επισημαίνεται, όμως, πως επειδή πριν τον ΝΟΚ το κλιμακοστάσιο συμπεριλαμβανόταν στη δόμηση, αποφεύγονταν επιπλέον όροφοι.
      Στη δεύτερη περίπτωση (μετά ΝΟΚ) η δόμηση αυξάνεται. Πάλι μπορούν να «βγουν» δύο διαμερίσματα των 80 μ2 ανά όροφο. Η δόμηση σε κάθε όροφο όμως είναι 160 μ2, αφού δεν συμπεριλαμβάνεται το κλιμακοστάσιο. Αν χωροθετηθούν δυο ογδοντάρια διαμερίσματα στους δύο πρώτους ορόφους, μένει ακόμα μπόλικη δόμηση. Στον από πάνω όροφο μπορούν να μπουν δυο μεζονέτες, με πατάρι (που δεν προσμετράται) 50 μ2, επιπλέον των 80 μ2 του κάτω ορόφου. Μένει, ωστόσο, αρκετή δόμηση. Μπορεί να μπει μια ακόμα μεζονέτα στον από πάνω όροφο και άλλα δύο διαμερίσματα, λίγο μικρότερα, ας πούμε 60 και 55 μ2. Μάλιστα, το τελευταίο μπορεί να μετατραπεί σε μεζονέτα, αν φυτευτεί το δώμα και προστεθούν στην επιφάνειά του άλλα 35 μ2. Η σύγκριση φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
      Στην πρώτη περίπτωση, η πραγματοποιούμενη δόμηση είναι 600 μ2 ενώ στην άλλη αυξάνεται αισθητά. Στα 675 μ2 του συντελεστή προστίθενται μπόνους 185 μ2, και το σύνολο των προς πώληση διαμερισμάτων φτάνει στα 860 μ2. Στη συνολική δόμηση δεν έχουν προστεθεί το κλιμακοστάσιο (140μ2), ή άλλες μικρές και μεγάλες προσαυξήσεις, όπως τα έρκερ και η μόνωση. Αν προστεθούν κι αυτά, η δόμηση ξεπερνάει τα 1000 μ2, δηλαδή αυξάνεται κατά 66%.
      Αν και η αύξηση της δόμησης είναι ήδη αισθητή, δεν είναι όμως μόνο αυτή που αυξάνεται. Κάποια από τα υπόλοιπα μπόνους επιβαρύνουν επιπλέον τον όγκο του κτιρίου, που είναι και το πιο σημαντικό μέγεθος, αφού αυτό είναι που γίνεται αντιληπτό.
      Στην πρώτη περίπτωση (προ ΝΟΚ), ο όγκος του κτιρίου θα ήταν το γινόμενο της επιφάνειας με ένα ύψος ας πούμε τρία μέτρα [v], δηλαδή 600x3= 1800 μ3 .
      Στη δεύτερη περίπτωση όμως, στον όγκο προσμετρούνται και οι κενοί διώροφοι χώροι των παταριών. Ο όγκος κάθε μεζονέτας προκύπτει ως το γινόμενο της υποκείμενης επιφανείας όχι επί τρία αλλά επί έξι μέτρα ύψος. Αν σε αυτά προσθέσουμε και τον όγκο του κλιμακοστασίου, το τελικό αποτέλεσμα είναι 3270 μ3.
       
      1. Αριστερά: Δόμηση προ ΝΟΚ. Δεξιά: Δόμηση μετά ΝΟΚ. Ο Όγκος αυξάνεται κατά 81%.
      Συγκρίνοντας τον όγκο προ ΝΟΚ και μετά ΝΟΚ ((3270/1800=1,81), συνειδητοποιούμε πως αυξάνεται κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 80% και το ύψος του κτιρίου έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Αν χρησιμοποιούσαμε επιπλέον διατάξεις του άρθρου 10, η αύξηση θα έφτανε το 100%! Ακόμα και με τους παράνομους ημιυπαίθριους του ΓΟΚ, δεν είχε εμφανιστεί ποτέ ξανά τέτοια αύξηση. Στη χειρότερη περίπτωση η μεγέθυνση δεν ξεπερνούσε το 40% της επιτρεπόμενης, ενώ σύντομα (όταν έγινε κατανοητό το κόλπο) περιορίστηκε στο 20%.
      Αξίζει εδώ να επισημανθεί πως τα μόνα πολεοδομικά μεγέθη που ως τώρα δεν έχουν αλλοιωθεί από τον ΝΟΚ, είναι ο επιτρεπόμενος όγκος και το Ιδεατό Στερεό. Ειδικά στα οικόπεδα των κεντρικών αστικών συνοικιών με τους στενούς δρόμους, όλες οι παραπάνω αυξήσεις «χτυπάνε» στο Ιδεατό Στερεό και δεν μπορούν να εξαντληθούν. Αυτό που φτάνει να εξαντληθεί είναι ο όγκος. Πρόκειται για ένα μέγεθος που στα παλιά διαγράμματα κάλυψης (προ ΝΟΚ) σπάνια εξαντλείτο. Ο νόμος ορίζει ως επιτρεπόμενο όγκο το γινόμενο του ΣΔ x 5, δηλαδή μπορούσε κάθε χώρος να έχει ύψος 5μ, κάτι που κανένας προφανώς δεν έφτιαχνε. Με τα νέα μπόνους, όμως, ο όγκος μπορεί να γεμίσει με δόμηση. Στην περίπτωση του δικού μας οικοπέδου θα ήταν 675x5= 3375 κμ. Αν συνυπολογίσουμε τα έρκερ κι άλλα μπόνους ή νομότυπες αυξήσεις της επιτρεπόμενης δόμησης (που για εύλογους λόγους παραλείπεται εδώ να αναφερθούν), ακόμα κι αυτός εξαντλείται. Ήδη ακούγεται πως συζητείται να αυξηθεί ο συντελεστής όγκου από το 5 στο 5.5...
      Η αύξηση του όγκου, αν και οριζόντια, δεν εμφανίζεται με τον ίδιο τρόπο σε κάθε περιοχή. Στις περιοχές με υψηλό συντελεστή, η αύξηση γίνεται κυρίως ως προς το ύψος. Καθώς το κλιμακοστάσιο δεν προσμετράται, οι οικοδομές ψηλώνουν όσο τους το επιτρέπει το ιδεατό στερεό. Στα μικρά οικόπεδα, που το κλιμακοστάσιο καταλαμβάνει μεγάλο ποσοστό της δόμησης, η αύξηση σε σχέση με τα γύρω είναι εμφανής. Σε προαστιακές περιοχές, αντίθετα, ο όγκος μπορεί να εξαντληθεί. Επειδή συνήθως τα ύψη είναι χαμηλά, οι οικοδομές, για να μεγιστοποιήσουν την επιτρεπόμενη δόμηση, εξαντλούν την κάλυψη. Το ίδιο ισχύει και για την εκτός σχεδίου δόμηση. Αν και στόχος των τελευταίων τροποποιήσεων (με τον 4759/20) ήταν ο περιορισμός της, με μείωση των συντελεστών δόμησης από 0,2 σε 0,18, η έμμεση αύξηση που έχει ήδη θεσμοθετηθεί με τον ΝΟΚ αντιφάσκει με την πρόθεση του νομοθέτη.   
      Συνέπειες στο περιβάλλον
      Θα μπορούσαν να αναλυθούν αρκετά παραδείγματα που απεικονίζουν αντίστοιχες περιπτώσεις αστικών, προαστιακών ή άλλου είδους οικοπέδων. Ας αφήσουμε όμως τα «ανώτερα μαθηματικά». Μια ματιά στα δύο παραδείγματα του διαγράμματος αρκεί για να γίνει κατανοητή η διαφορά και να συλλάβει ο αναγνώστης το μέγεθος (στην κυριολεξία) του προβλήματος.
      Το πιο σημαντικό είναι να αναλυθούν οι συνέπειες αυτής της μεγέθυνσης.
      Η πρώτη είναι μάλλον εμφανής. Αύξηση του όγκου κατά 80% ή και περισσότερο συνεπάγεται υποβάθμιση των γύρω κτιρίων, του χώρου ανάμεσά τους καθώς και του παρακείμενου δημόσιου χώρου. Σε μια αστική συνοικία, για παράδειγμα, οι διπλανές πολυκατοικίες (για μικρότερα κτίσματα δεν χρειάζεται να γίνει καν αναφορά) ουσιαστικά χάνουν την αξία τους. Τα οικόπεδα που βρίσκονται νότια, αλλά και τμήμα τους που βρίσκεται ανατολικά και δυτικά του νέου κτίσματος, στερούνται τον άμεσο ηλιασμό. Εκτός από την ίδια την απώλεια φωτός στα διαμερίσματα (που συνεπάγεται αύξηση της κατανάλωσης ρεύματος), επιπλέον στερούνται τη δυνατότητα εγκατάστασης ηλιακού θερμοσίφωνα ή φωτοβολταϊκών πανέλων στο δώμα, ενώ το ίδιο το δώμα χάνει την όποια αξία χρήσης θα μπορούσε ποτέ να αποκτήσει. Για να περιοριστεί η κατανάλωση ενέργειας στο νέο κτίριο, αυξάνεται στα διπλανά του. Αξίζει να τονιστεί πως, για να είναι επαρκής ο ηλιασμός των γειτονικών κτιρίων, αύξηση του ύψους προϋποθέτει πολλαπλάσια απόσταση ανάμεσά τους (ίση με √3 x ύψος αν θεωρήσουμε, για λόγους ευκολίας, πως η γωνία πρόσπτωσης του ήλιου τους χειμερινούς μήνες είναι 30 μοίρες). Δημιουργούνται ακόμα και τυπικά προβλήματα. Τι συμβαίνει στην περίπτωση που μια κατοικία έχει μια συγκεκριμένη ενεργειακή κλάση και η γειτνίαση με το νέο κτίριο την υποβαθμίζει; Ισχύει το ενεργειακό πιστοποιητικό; Τι συμβαίνει όταν έχει δοθεί επιδότηση από το πρόγραμμα «εξοικονομώ» για ηλιακό θερμοσίφωνα που πλέον δεν βλέπει τον ήλιο;
      Το ίδιο ισχύει και για τη θέα. Ένας ιδιοκτήτης που επένδυσε στο παρελθόν επιπλέον χρήματα για να έχει το προνόμιο της θέας, ουσιαστικά το χάνει. Δεν τίθεται εδώ ζήτημα ισονομίας ή δικαιοσύνης, αφού κι εκείνος κάποτε υπερτερούσε των γειτόνων του, αλλά ένα αξιακό ζήτημα που διαβάλλει τους ίδιους τους όρους του παιχνιδιού. Η σταθερότητα των πολεοδομικών μεγεθών δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον να οραματιστεί και να «επενδύσει» (οικονομικά αλλά και συναισθηματικά) στο μέλλον. Αν τα μεγέθη αυτά αυξάνονται κατά βούληση, τότε είναι αδύνατον να γνωρίζεις τι πρόκειται να συμβεί στην κατοικία σου. Κάποιος που κατοικεί στον Άλιμο ή στο Χαλάνδρι (και έχει πληρώσει τα αντίστοιχα χρήματα για να κατοικεί εκεί), δεν μπορεί να αντικρίζει μια μέρα μπροστά του μια πολυκατοικία από τα Πατήσια, και ο κάτοικος των Πατησίων δεν μπορεί να κατοικεί ξαφνικά στο κέντρο της Αθήνας. Ας θυμηθούμε πως οι έμμεσες αυτές αλλαγές στους όρους δόμησης πραγματοποιούνται στις ίδιες συνοικίες, με τα ίδια πλάτη δρόμων και τα ίδια μεγέθη οικοπέδων. Το πρόβλημα δεν εστιάζεται στο ύψος ή στον όγκο, ούτε καν στη δόμηση καθεαυτή. Μπορούν υπό προϋποθέσεις να φτιαχτούν αξιόλογα ψηλά και ογκώδη κτίρια, και η συζήτηση για το θέμα έχει ξεκινήσει τουλάχιστον από τo 1896 με τη δημοσίευση του «The tall office building artistically considered” του Λούις Σάλιβαν [vi]. Ωστόσο, συνήθως τα ψηλά κτίρια δεν φτιάχνονται σε στενούς δρόμους και οικόπεδα με αποστάσεις Δ και δ ανάμεσά τους. Στις υπάρχουσες συνθήκες των ελληνικών πόλεων και οικισμών, ο όρος «περιβαλλοντική αναβάθμιση» ακούγεται τραγικά οξύμωρος και εξευτελιστικά προσποιητός, αγνοώντας ακόμα και στοιχειώδη δικαιώματα που αφορούν την κατοίκηση.
      2 Σύγκριση ανάμεσα σε τρεις γενιές: Πολυκατοικίες του '70, πολυκατοικίες με ΓΟΚ και με ΝΟΚ. Ανάμεσα στις παλιές τετραώροφες ή πενταώροφες πολυκατοικίες, ξεπροβάλλει δεξιά μια επταώροφη πολυκατοικία του ΓΟΚ. Κι αυτή, όμως, μοιάζει μικρή μπροστά στους 11 ορόφους του ΝΟΚ...
      Μια ακόμα συνέπεια σχετίζεται με την αύξηση της πυκνότητας κατοίκησης. Κι αυτή δεν είναι απαραίτητα αρνητική. Ωστόσο δεν γίνεται με την απαραίτητη υποδομή. Αύξηση του πληθυσμού μιας περιοχής συνεπάγεται αυξημένες ανάγκες σε υποδομές, κτίρια πρόνοιας, εκπαίδευσης, δημοσίων χώρων ή χώρων πρασίνου. Έχουν γίνει άραγε μελέτες για το αν οι υπάρχουσες υποδομές μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υπάρχουσες πυκνότητες, πόσο μάλλον στις επαυξημένες; Πού θα χωροθετηθούν οι νέες υποδομες; Ας δούμε ένα πιο απτό παράδειγμα: Αν το πρώτο από τα παραδείγματα του διαγράμματος βγάζει 6-7 διαμερίσματα, το δεύτερο βγάζει 9 και μάλιστα πιο μεγάλα. Οι απαιτήσεις σε θέσεις στάθμευσης αυξάνονται. Στα ήδη μικρά οικόπεδα των ελληνικών πόλεων, πρακτικά είναι αδύνατο να χωρέσουν έστω και οι ελάχιστα απαιτούμενες θέσεις στάθμευσης, πόσο μάλλον οι πραγματικά αναγκαίες. Συνήθως εξαγοράζονται (υποτίθεται πως η πολιτεία μεριμνά να φτιαχτούν αντίστοιχες θέσεις στη γύρω περιοχή –κάτι που ποτέ δεν γίνεται) και άρα γεμίζουν οι γύρω δρόμοι με επιπλέον αυτοκίνητα. Για να χωρέσουν, το υπόγειο επεκτείνεται σε όλη την έκταση του οικοπέδου, ενώ από πάνω μπαίνει η φύτευση των 40εκ. Κάποια από τα όμβρια, όμως, είναι απαραίτητο να απορρέουν σε χώμα και να καταλήγουν στη γη. Αντίστοιχα ζητήματα προκύπτουν σχετικά με τον θόρυβο ή το καυσαέριο.
      Μια σημαντική συνέπεια έχει να κάνει με την ανανέωση καθεαυτή. Το άρθρο 10 προβλέπει αύξηση του συντελεστή λόγω «απόσυρσης κτιρίου». Ο νομοθέτης αξιολογεί, απριόρι, το «παλιό» ως υποδεέστερο που οφείλει να αντικατασταθεί από το «νέο», σα να επρόκειτο για αυτοκίνητα. Θύματα αυτής της λογικής δεν πέφτουν μόνο ερειπιώδη κτίσματα (τα διατηρητέα ευτυχώς εξαιρούνται), αλλά και αξιόλογα μεσοπολεμικά ή μεταπολεμικά κτίρια. Μάλιστα δεν πρόκειται μόνο για μονώροφα μικρά σπιτάκια, αλλά και για διώροφα ή τριώροφα που δίνονται αντιπαροχή από τον ιδιοκτήτη τους, και τα οποία με μια ενεργειακή αναβάθμιση θα μπορούσαν εύκολα να εκσυγχρονιστούν. Ας μην ξεχνάμε πως η ίδια η διαδικασία κατεδάφισης και εκ νέου ανέγερσης είναι εξαιρετικά ενεργοβόρα, και δεν είναι βέβαιο πως η εξοικονομούμενη ενέργεια πρόκειται να την αποσβέσει εύκολα. Η «απόσυρση κτιρίου» δίνει τη δυνατότητα και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη ριζική ανανέωση του κτιριακού αποθέματος και άρα και του χαρακτήρα των αντίστοιχων περιοχών. Συνεπώς, οι συνέπειες που επισημαίνονται εδώ δεν πρόκειται να εμφανιστούν στο απώτερο μέλλον αλλά σε έναν σχετικά άμεσο χρονικό ορίζοντα.
      Η τελευταία συνέπεια αφορά την ποιότητα των ίδιων των νέων κτισμάτων ως προς το ενεργειακό τους αποτύπωμα. Για παράδειγμα, ο υποχρεωτικός κενός διώροφος χώρος που δημιουργούν τα πατάρια, πρέπει να θερμανθεί με περισσότερη ενέργεια. Αν και το χωρικό αποτέλεσμα τέτοιων χώρων μπορεί να είναι εντυπωσιακό, δεν παύουν να είναι πιο ενεργοβόροι, σε αντίθεση με την πρόθεση του νομοθέτη για περιορισμό της κατανάλωσης.
      Όλες αυτές οι συνέπειες επιδρούν όχι μόνο στην ποιότητα του περιβάλλοντος, αλλά μακροχρόνια και στην οικονομική αξία μιας οικοδομής. Αν πέφτει η τιμή του τετραγωνικού μιας περιοχής ή μιας γειτονιάς, αυτό υποβαθμίζει και τα νεοανεγειρόμενα κτίρια, πόσο μάλλον όσα πρόκειται να ανεγερθούν.
      Πιθανόν το πρόβλημα να μην είναι σήμερα εμφανές. Η ύπαρξη ενός ή δύο νέων κτισμάτων σε μια γειτονιά ή οικοδομικό τετράγωνο δεν μοιάζει ιδιαίτερα ανησυχητική (αν και ήδη επιβαρύνει). Η προβολή, ωστόσο, στο μέλλον μιας γενικευμένης εκδοχής τους, ίσως θα έπρεπε να μας ανησυχεί. Ο «αέρας» που καταναλώνεται για αυτή τη μεγέθυνση δεν είναι απεριόριστος. Το γεγονός πως οι συνθήκες κατοίκησης σήμερα είναι ακόμα (οριακά) ανεκτές, δεν σημαίνει πως η επιπλέον αύξηση του όγκου θα είναι ανώδυνη. Αν οι πόλεις τής αντιπαροχής των περασμένων δεκαετιών χαρακτηρίζονται ακόμα από μια μεσογειακή ζωντάνια, δεν την οφείλουν απαραίτητα στη συγκεκριμένη μέθοδο ανοικοδόμησης, και αν οι πενταώροφες πολυκατοικίες τής δεκαετίας του '60 διατηρούν κάποια στοιχεία ανθρώπινης κλίμακας, οι οκταώροφοι και δεκαώροφοι απόγονοί τους δεν είναι καθόλου βέβαιο πως διαθέτουν έστω και κάποιες από τις (ήδη αμφισβητούμενες) ποιότητες των προγόνων τους.
      Οι παραπάνω επισημάνσεις δεν αποκλείουν, βέβαια, τη δυνατότητα πραγματοποίησης καλής αρχιτεκτονικής, ακόμα και με αυτούς τους όρους. Ήδη εμφανίζονται, δημοσιεύονται και εκθειάζονται τα πρώτα αρχιτεκτονικά δείγματα του ΝΟΚ, με νέες μορφές και υλικά. Όσο αξιόλογα κι αν είναι, όμως, αρκετά από αυτά, ίσως δεν πρέπει να παραβλέπουμε τον άυλο πλούτο σχέσεων ανάμεσα στους όγκους και συνεπώς και στους ανθρώπους, που συνιστά μια εξίσου σημαντική πτυχή της αρχιτεκτονικής. Το οικιστικό σύνολο ξεπερνά το μεμονωμένο παράδειγμα.
      Ο λαβύρινθος της νομοθεσίας ως σπατάλη ανθρώπινων και φυσικών πόρων
      Όσα παρουσιάζονται εδώ δεν είναι άγνωστα. Ωστόσο, η εφαρμογή τους στην πράξη κρύβει δυσκολίες και ασάφειες. Τα τελευταία δέκα χρόνια δημοσιεύτηκαν εκατοντάδες σελίδες νομοθεσίας για τον τρόπο έκδοσης αδειών, τα αυθαίρετα, την ενεργειακή απόδοση…, περιπλέκοντας ακόμα περισσότερο τον λαβύρινθο. Το χειρότερο είναι πως η νομοθεσία αυτή αλλάζει κάθε χρόνο, καθιστώντας τον επαγγελματία συνεχώς ανεπαρκή απέναντι στο έργο και τον εργοδότη του.
      Θυμίζει λίγο μια κατηγορία video games, τα “adventure games", στα οποία ο παίχτης κινείται σε έναν λαβύρινθο, όπου, για να μπορέσει να προχωρήσει, πρέπει να βρει ένα κλειδί ή κάποιο άλλο κρυμμένο εργαλείο. Κάτι αντίστοιχο είναι και ο ΝΟΚ: μια μάταιη προσπάθεια κατανόησης ενός διαρκώς μεταβαλλόμενου παιχνιδιού, στο οποίο εμφανίζονται νέα «παραθυράκια» και μεταβάλλονται τα προηγούμενα... Δεν είναι τυχαίο που η κωδικοποίηση της νομοθεσίας ουδέποτε γίνεται από το κράτος αλλά από ιδιώτες. Πρέπει να υπάρχουν πάντα μυστικά για να υπάρχει και το κατάλληλο ιερατείο που τα αποκαλύπτει.
      Τα παραπάνω εντείνονται όταν στην παρούσα συγκυρία οι υποστελεχωμένες Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τους ενδιαφερόμενους. Ατέλειωτες καθυστερήσεις μηνών για έναν απλό προέλεγχο δημιουργούν επιπλέον προβλήματα στους μελετητές, προκαλώντας τεράστια σπατάλη πνευματικής, ψυχικής αλλά και φυσικής ενέργειας…
      Θα ήταν λάθος, προφανώς, να διαγράψει κάθε πτυχή του ΝΟΚ ως αρνητική. Υπάρχουν ευεργετικές και χρήσιμες διατάξεις που δίνουν δυνατότητες στον μελετητή (όπως τα έρκερ, για παράδειγμα), και σαφώς μπορούν να αναγνωριστούν βελτιώσεις σε σχέση με προηγούμενες νομοθεσίες. Ωστόσο, δεν μπορεί να μην επισημανθεί πως η λογική που διέπει τον ΝΟΚ (και σε αυτό δεν διαφέρει από όλους τους προηγούμενους νόμους) είναι μια περιπτωσιολογία που προσπαθεί να προδιαγράψει τα πάντα, στο όνομα της προστασίας από πιθανές παρερμηνείες. Αυτό οι αγγλοσάξονες θα το περιέγραφαν ως "penny wise - pound-foolish” ή «ακριβός στα πίτουρα -φτηνός στο αλεύρι», όπως θα λέγαμε εμείς. Αφού έχει αυξηθεί η δόμηση υπέρμετρα, μετά εφευρίσκονται διατάξεις για να μην μπορεί κάποιος να «κλέψει». Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αλλαγή του ύψους στις σοφίτες. Στον αρχικό ΝΟΚ το μέσο ελεύθερο ύψος δεν μπορούσε να ξεπερνάει τα 2.20μ. (11.6.ιε), ώστε να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κύριος χώρος. Στην τροποποίηση του 4759/20, ο περιορισμός αυτός αφαιρέθηκε (χωρίς να αναφερθεί), ενώ στην τροποποίηση του 4821/21 διευκρινίστηκε (στο άρθρο 2.81) πως δεν υπάρχει πλέον περιορισμός ύψους.
      Όλος αυτός ο περιπτωσιολογικός λαβύρινθος αναδεικνύει μια λανθάνουσα νοοτροπία, που από τη μία μεγιστοποιεί τη δόμηση και από την άλλη την «ενοχοποιεί» δυνητικά. Χαρακτηριστική πτυχή αυτής της νοοτροπίας είναι οι κατά τόπους αρχαιολογικές υπηρεσίες ή εφορίες αρχαιοτήτων, που καθ’ υπέρβαση των αρμοδιοτήτων τους προσπαθούν να «σώσουν» τους τόπους (όχι μόνο τους αρχαιολογικούς) από την ανοικοδόμηση, με τα γνωστά τραγελαφικά αποτελέσματα [vii].
      Αντί επιλόγου… κάποιες προτάσεις
      Ο κόσμος αρχίζει να αναρωτιέται «τι είναι αυτά τα τέρατα» που ξεφυτρώνουν σιγά σιγά, υποθέτοντας πως είναι παράνομα ή αυθαίρετα. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό στο κοινό, πως δεν πρόκειται για «αυθαίρετα» αλλά για νόμιμα ή έστω νομότυπα κτίσματα. Δεν πρόκειται για απλή κερδοσκοπία ή για μεμονωμένες πρακτικές. Οι αρχιτέκτονες υποχρεωνόμαστε να εφαρμόσουμε τις διατάξεις του νόμου. Όσο κι αν κάποιοι αναρωτιόμαστε αν το νόμιμο είναι και ηθικό, οι επιλογές είναι περιορισμένες.
      Αδιαμφισβήτητα, η πρόσφατη ανοικοδόμηση δημιουργεί μια αίσθηση ανάπτυξης και ευημερίας. Η δυνατότητα επιπλέον δόμησης έδωσε ώθηση στην οικοδομική δραστηριότητα. Οι εταιρείες και οι ιδιώτες άρχισαν πάλι να δραστηριοποιούνται, δίνοντας δουλειά σε χιλιάδες μηχανικούς και οικοδόμους, γεγονός που δεν πρέπει να υποτιμάται. Μήπως όμως χρειάζεται να υπολογίζουμε και το τίμημα αυτής της ανάπτυξης; Είναι βέβαιο πως δεν υπάρχει εναλλακτική;
      Είναι σημαντικό να ξεφύγουμε από μια οπτική που εστιάζει στο μεμονωμένο κτίριο, και να δούμε το σύνολο. Εννοείται πως κάθε κτίσμα, κάθε κατοικία, κάθε πολυκατοικία, κάθε κτίριο γραφείων κρύβει μέσα του μια τεράστια ποσότητα κόπου και προσπάθειας, αποτελώντας την επιστέγαση ενός ονείρου ή μιας επένδυσης στο μέλλον. Όποιος εμπλέκεται στη διαδικασία της ανοικοδόμησης, γνωρίζει καλά το μετερίζι τούτης της εμπλοκής. Καθένας έχει τα δίκια του: Ο ιδιοκτήτης έχει ανάγκη για ένα ή δύο ακόμα δωμάτια, ο κατασκευαστής πασχίζει να εξασφαλίσει λίγα ακόμα τετραγωνικά για να βελτιώσει το κέρδος του κι ο αρχιτέκτονας ψάχνει να βρει λίγο χώρο ακόμα για να χωρέσει καλύτερα όσα του ζητάνε. Όλα αυτά είναι κατανοητά. Το κείμενο τούτο δεν γράφεται με διάθεση κριτικής απέναντι στη δουλειά και τον κόπο κανενός. Επιδιώκει ωστόσο να επισημάνει τις μακροχρόνιες συνέπειες της όλης διαδικασίας. Οι νόμοι γι’ αυτό υπάρχουν άλλωστε. Για να ρυθμίζουν αυτό που εσύ κι εγώ δεν μπορούμε να δούμε, πόσο μάλλον να προβλέψουμε. Ο συγκεκριμένος νόμος δεν είναι βέβαιο πως έχει κοιτάξει το μέλλον σε ικανοποιητικό βαθμό.
      Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω, οι πνευματικοί άνθρωποι, οι Σύλλογοι, τα Πολυτεχνεία ή και συναφείς ελεγκτικοί θεσμοί δεν είναι δυνατόν να σωπαίνουν και να παραμένουν αδρανείς για τόσο κομβικά ζητήματα. Οι φορείς που σχετίζονται με την αρχιτεκτονική χρειάζεται να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αλλαγή της κατεύθυνσης σε θεσμικό επίπεδο. Είναι σημαντικό να επισημανθούν οι περιβαλλοντικές αλλά και οι κοινωνικές συνέπειες του ΝΟΚ και να διαμορφωθεί ένα διαφορετικό πλαίσιο για τη δόμηση.
      Παρακάτω γίνεται μια προσπάθεια να σκιαγραφηθούν κάποιες εναλλακτικές κατευθύνσεις, χωρίς να ιεραρχούνται ως προς τη βαρύτητα ή την εφικτότητα εφαρμογής τους:
      Τα περιβαλλοντικά «κίνητρα» για την εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι απαραίτητο να σχετίζονται με την αύξηση της δόμησης. Τα πολεοδομικά μεγέθη υπάρχουν για να θεσπίζουν τους όρους της συνύπαρξης των κτιρίων και συνεπώς των ανθρώπων που ζουν μέσα σε αυτά. Δεν μπορεί να λειτουργούν ως «μπόνους» για άλλους σκοπούς. Είναι σαν τα όρια ταχύτητας που ισχύουν για όλους, καθώς διασφαλίζουν την ασφάλεια όσων κινούνται στους δρόμους. Δεν διανοείται κανείς να δώσει «έξτρα μπόνους ταχύτητας» σε όσους διαθέτουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα, για παράδειγμα. Τα όρια ταχύτητας είναι σταθερά όσο οι δρόμοι παραμένουν ίδιοι. Το ίδιο ισχύει και για τα κτίρια. Αντίθετα, τα κίνητρα μπορούν να είναι άλλης υφής. Το βασικό είναι πως δεν είναι απαραίτητο να στοχεύουν στον κατασκευαστή αλλά στον κάτοικο ή στον χρήστη. Θα μπορούσαν να δίνονται, για παράδειγμα, επιδοτήσεις για την αγορά ενεργειακά αυτόνομων κατοικιών, όπως δίνονται για την ενεργειακή αναβάθμιση. Και στα αυτοκίνητα άλλωστε το ίδιο γίνεται. Επιδοτείται η αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου ή άλλου οχήματος και όχι ο κατασκευαστής του. Αυτή η πρακτική ευνοεί τόσο τον αγοραστή όσο και τον κατασκευαστή που λαμβάνει έμμεσα μέρος της επιδότησης. Ένα σημαντικό κίνητρο αποτελεί η κωδικοποίηση της νομοθεσίας και ο περιορισμός των απίστευτων καθυστερήσεων που συνεχίζουν να δυσχεραίνουν τους μελετητές, τους κατασκευαστές και τους ιδιώτες, λειτουργώντας ως τροχοπέδη. Η σαφής κωδικοποίηση από έναν δημόσιο φορέα όλων των νόμων και διατάξεων και η συνεχής ανανέωσή της, σε συνδυασμό με σεμινάρια και ένα δίκτυο από γραφεία ενημέρωσης (help desk), είναι απαραίτητο να λειτουργήσει άμεσα. Η ίδια η νομοθεσία χρειάζεται να αλλάξει ειδικά ως προς επίμαχες και δυσμενείς για το περιβάλλον διατάξεις, όπως το άρθρο 10, τα κλιμακοστάσια και τα πατάρια. Ευχής έργον θα ήταν η απλοποίησή της σε πιο απλά και εύληπτα μεγέθη. Παλαιότερες επιτροπές του ΣΑΔΑΣ πρότειναν ως κυρίαρχο μέγεθος τον όγκο, που πράγματι μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ευεργετικές συνέπειες, αρκεί να περιοριστεί σε όρια που δεν επιβαρύνουν το άμεσο περιβάλλον (σίγουρα όχι 5xΣΔ). Εξυπακούεται πως κάθε αλλαγή στη νομοθεσία πρέπει να περνάει μέσα από το φίλτρο συλλόγων ή άλλων φορέων, ώστε να προκύπτει η απαραίτητη συναίνεση για την εφαρμογή της. Η πολιτεία μπορεί να παίξει πιο ενεργό ρόλο στη βιοκλιματική αναβάθμιση των κτιρίων και του δημόσιου χώρου. Είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα «Επιμελητήριο Αρχιτεκτονικού και Αστικού Περιβάλλοντος» που θα μελετά, θα ενημερώνει και θα προτείνει λύσεις για τα συγκεκριμένα ζητήματα. Στις αρμοδιότητες ενός τέτοιου επιμελητηρίου μπορεί να είναι και η ανέγερση πρότυπων κτιρίων που να λειτουργούν ως ένα διαρκές πεδίο έρευνας, μετρήσεων και πειραματισμών, με απώτερο στόχο να αποτελέσουν πρότυπο για την υπόλοιπη αγορά κατοικίας. Το ίδιο ισχύει και για τα υπάρχοντα κτίρια. Τόσο με επιδοτήσεις (όπως το πρόγραμμα «εξοικονομώ») όσο και με πιο άμεσες ενέργειες, η πολιτεία μπορεί να συμβάλει στην αξιοποίησή τους. Σε περιπτώσεις που οι ιδιοκτήτες αδυνατούν να επενδύσουν στο ακίνητό τους, θα μπορούσε να υπάρξει μια αναβάθμιση με δημόσια χρήματα. Μια τέτοια αναβάθμιση μπορεί να αποβεί κερδοφόρα για την πολιτεία (με τη μορφή προσόδου), για τον ιδιοκτήτη (σε βάθος χρόνου) αλλά και για τον κατασκευαστικό κλάδο που θα δραστηριοποιηθεί. Το ίδιο το ακίνητο θα είναι πλέον κατοικήσιμο, ενώ η πόλη ή ο οικισμός μπορεί να επωφεληθεί από το ζωντάνεμά του. Ίσως χρειάζεται κάποια στιγμή να επανεξετάσουμε το μοντέλο παραγωγής κατοικίας συνολικά. Η σημερινή παραγωγή που βασίζεται στην εκ των προτέρων κατασκευή και πώληση κατοικιών ή άλλων χώρων, πιθανόν να μπορούσε να αντικατασταθεί από μοντέλα που βασίζονται περισσότερο στη ζήτηση είτε ατομικά είτε συλλογικά. Το επιπλέον κέρδος (για τον κατασκευαστή) ή κόστος (για τον κάτοικο) που βασίζεται στο ρίσκο της μελλοντικής πώλησης, θα μπορούσε να περιοριστεί με αυτόν τον τρόπο και τα επιπλέον χρήματα να επενδυθούν για την ενίσχυση των βιοκλιματικών χαρακτηριστικών των κτιρίων. Ο ρόλος της πολιτείας, πάλι θα μπορούσε να είναι ευεργετικός, εξασφαλίζοντας ποιότητα και σταθερότητα που μπορεί να βοηθήσει τόσο τον κάτοικο όσο και τον κατασκευαστή. Όλες σχεδόν οι εναλλακτικές προτάσεις που σκιαγραφούνται εδώ προϋποθέτουν την άμεση ή έμμεση ενεργοποίηση και συμμετοχή της πολιτείας. Ίσως να μην είναι τυχαίο το γεγονός. Ούτως ή άλλως, η πρόσφατη ανοικοδόμηση δεν οφείλεται αποκλειστικά στην ελεύθερη αγορά αλλά μάλλον στο κράτος που πήρε την πρωτοβουλία να διανείμει προς αξιοποίηση το δημόσιο αγαθό που λέγεται «αέρας» (αν αυτό δεν ισχύει, τότε ας καταργηθούν οι αυξήσεις του συντελεστή κι ας πορευτεί η αγορά μόνη της). Η ενεργειακή αναβάθμιση δεν αποτελεί μόνο ατομική υποχρέωση. Συνδέεται με την ανάγκη των ανθρώπων να μοιράζονται από κοινού τον χώρο, το μέλλον και τις ζωές τους. Συνεπώς, συλλογικές δράσεις και πρωτοβουλίες προς τέτοιες κατευθύνσεις μάλλον πρέπει να θεωρούνται δεδομένες. Κλείνοντας, επισημαίνεται πως όσα καταγράφηκαν εδώ, με κανέναν τρόπο δεν καλύπτουν πλήρως όλες τις πτυχές του ζητήματος. Πιθανόν να υπάρχουν πολλοί ακόμα συνάδελφοι και συναδέλφισσες που έχουν εμπειρία από αντίστοιχα ζητήματα. Ας θεωρηθεί το κείμενο ως προσπάθεια έναρξης μιας συζήτησης.
      Μήπως, έστω, πρέπει να οργανωθεί από κάποιον φορέα μια ημερίδα με αφορμή τα δέκα χρόνια του ΝΟΚ, ώστε να γίνει μια πιο συλλογική αποτίμησή του; Αλλιώς να του ευχηθούμε να τα εκατοστήσει…
      [i] Νόμος 4067/2012. Δημοσιεύτηκε στις 9/4/2012.
      [ii] Αμφιβολίες για αυτά τα «κίνητρα» είχαν ήδη διατυπωθεί πριν την έναρξη εφαρμογής του ΝΟΚ. Για παράδειγμα, ο συνάδελφος Γιώργος Ανδρεαδάκης τα είχε εκφράσει με εύγλωττο τρόπο σε ένα «θεατρικό σκετς» κατά τη διάρκεια ημερίδας του ΣΑΔΑΣ στις 28/3/2012. https://youtu.be/Qls0ZTOnRGg
      [iii] Συνυπολογίζεται σε αυτό το ποσοστό και ο συντελεστής Β, όπως ορίζεται στο άρθρο 2, και άρα η αύξηση κυμαίνεται από 5 έως 25%.
      [iv] To ποσοστό μπορεί να είναι και 1,3545. Οι «ειδικοί» διαφωνούν αν οι αυξήσεις προστίθενται ή πολλαπλασιάζονται μεταξύ τους. Για λόγους συντομίας δεν αναλύονται περαιτέρω οι αυξήσεις του άρθρου 10.
      [v] Επιλέγεται αυτό το ύψος για λόγους ευκολίας στους υπολογισμούς, αν και είναι λίγο χαμηλό. To ίδιο ισχύει και για μερικές ακόμα απλοποιήσεις που γίνονται για τον ίδιο λόγο χωρίς να αλλάζουν δραστικά τα μεγέθη.
      [vi] Sullivan, Luis, “The tall office building artistically considered”, στο Lippincott’s magazine, Vol. 339, March 1896, σελ. 403-409.
      [vii] H πρόσφατη ανακοίνωση του ΣΑΔΑΣ, με τίτλο «Αρχιτεκτονική και Αρχαιολογία. Οι συμπληγάδες μιας όψιμης αντιπαλότητας με θύμα την αρχιτεκτονική κληρονομιά», είναι χαρακτηριστική. https://www.sadas-pea.gr/archi...
      Περισσότερα...

        3

    7. Αρθρογραφία

      Ανακυκλώνοντας Κτίρια: Προβληματικές επαναχρησιμοποίησης δομικών υλικών

      Engineer

      Στην παρούσα ερευνητική εργασία, παρουσιάζονται τεχνικές επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης οικοδομικών υλικών, ως εναλλακτικές διατήρησης της βιωσιμότητας. Σε πολλά αρχαία κείμενα αναλύονται τεχνικές ανακύκλωσης ή ανακύκλησης, όπως η επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων ή μη υλικών που δεν είχαν πλέον τις ίδιες ιδιότητες και χρήσεις με την αρχική τους. Ιδιαίτερα διαδεδομένος ήταν ο λατινικός όρος spolia, ο οποίος παραπέμπει στα «επαναχρησιμοποιούμενα μέλη αρχιτεκτονικών κατασκευών τα οποία ανακτώνται από κατεδαφισμένα κτίρια»¹.
      Επαναχρησιμοποιημένα τμήματα του κατεστραμμένου ναού της Αθηνάς στη βόρεια πλευρά της Ακρόπολης 
      Παράλληλα παρατηρείται η διατήρηση των λαϊκών παραδόσεων και η δημιουργία αισθητικών προτύπων, ενσωματώνοντας τη μέθοδο της επαναχρησιμοποίησης οικοδομικών υλικών ως τεχνοτροπία από προηγούμενους χρόνους. Το έργο του Δημήτρη Πικιώνη αποτελεί μια σύγχρονη εκδοχή λαϊκής παράδοσης, καθώς αναδεικνύεται η συλλογική μνήμη του παρελθόντος σε συνομιλία με το τοπίο.
      Δημήτρης Πικιώνης: περιοχή γύρω από την Ακρόπολη και τον λόφο του Φιλοπάππου
      Διαχείριση αποβλήτων κατασκευών & κατεδαφίσεων  
      Στις σύγχρονες κοινωνίες, λαμβάνοντας υπόψη τον βαθμό με τον οποίο παρεμβαίνει ο οικοδομικός κλάδος στο φυσικό περιβάλλον, η ανάπτυξη διαδικασιών επαναχρησιμοποίησης παρουσιάζεται αναγκαία. Η εξέταση της στάσης του ανθρώπινου παράγοντα απέναντι στο περιβάλλον χρήζει επαναπροσδιορισμού. Για τον λόγο αυτόν παρουσιάζονται εναλλακτικές διαχείρισης οικοδομικών απορριμμάτων, προερχόμενων από διαδικασίες κατεδάφισης, ως μια νέα μορφή αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και κατασκευής.
      1413 House / HARQUITECTES (Φέρουσα τοιχοποιία από επαναχρησιμοποιημένους λίθους, που συλλέχθηκαν από τον παλαιότερο τοίχο) (Πηγή: archdaily.com)
      Ο κύκλος ζωής του κτιρίου ολοκληρώνεται με την κατεδάφισή του, η οποία μεταβάλλει, όσο και η νέα κατασκευή, το κλίμα της γύρω περιοχής. Τα υλικά απορρίπτονται στο φυσικό περιβάλλον και, ανάλογα με τη σύστασή τους, αφομοιώνονται με διαφορετικές ταχύτητες, με αποτέλεσμα την «περιβαλλοντική υποβάθμιση». Πιο συγκεκριμένα, η βέλτιστη διαχείριση απόβλητων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (Α.Ε.Κ.Κ) αποτελεί προτεραιότητα για τις σύγχρονες κοινωνίες.
      The Resource Rows Lendager (Επαναχρησιμοποίηση τούβλων) (Πηγή: Studio lendager.com)
      Μέσω της ευρωπαϊκής οδηγίας¹ (Οδηγία 2008/98/εκ, 19 Νοεμβρίου 2008) σχετικά με τη διαχείριση των οικοδομικών αποβλήτων, προτείνονται κατά σειρά η πρόληψη, η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση, η ανάκτηση και ως τελική λύση η διάθεση (υγειονομική ταφή). Είναι θεμιτό στη διαδικασία επεξεργασίας να ακολουθείται ο κατάλληλος έλεγχος απόδοσης σε εξοπλισμένες μονάδες, ώστε το παραγόμενο νέο υλικό που προέρχεται από την επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων να έχει ίδια χαρακτηριστικά με αυτά για τα οποία κατασκευάστηκε.
      Ανακύκλωση υλικών
      Προς μια ανοικοδόμηση της ανακύκλωσης
      Η ανοικοδόμηση αποτελεί μια διαδικασία κατά την οποία η πόλη ξαναχτίστηκε, με την απουσία κάθε πρόθεσης επαναχρησιμοποίησης οικοδομικών υλικών από τα νεοκλασικά που κατεδαφίστηκαν. Τίθεται ένα σημαντικό ερώτημα σχετικά με την κατάληξη των αποβλήτων που προήλθαν από τις κατεδαφίσεις, ιδιαίτερα τις δεκαετίες ’60 & ’70 που η οικοδομή είχε ανοδική πορεία. Ωστόσο, το κάποτε σύγχρονο μοντέλο κατοίκησης στην πολυκατοικία θεωρείται πλέον αποτυχημένο, ως μια ατυχής ελληνική επινόηση με συνέπειες στον αστικό ιστό. Σήμερα, τα πολυάριθμα προβλήματα στις συνθήκες κατοίκησης επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του χρήστη.
      Πολυκατοικία Πεσματζόγλου
      Πολλοί κάτοικοι αναγνωρίζουν την πολυκατοικία ως κύριο κομμάτι της ταυτότητας του αστικού τοπίου, ακόμα και αν ο κύκλος ζωής της κατασκευής την καθιστά με τα χρόνια μη βιώσιμη². Πλέον τα χαρακτηριστικά για τη νέα κατασκευή κτιρίων εστιάζουν σημαντικά στην αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, που επιτυγχάνεται σε μεγάλο ποσοστό από τα ανακυκλώσιμα υλικά σε συνάρτηση με νέους τρόπους δόμησης και τεχνολογιών³. Όταν ο κύκλος ζωής των υλικών ολοκληρωθεί, οι πολυκατοικίες προτείνεται να αντικατασταθούν από ανακυκλωμένα υλικά, εφόσον με την κατάλληλη επεξεργασία κριθούν βιώσιμα. Η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης οικοδομικών υλικών των πολυκατοικιών, όπως του σκυροδέματος, των κεραμικών υλικών, του ξύλου και των μετάλλων, όταν πλέον αντικατασταθούν, αποτελεί μια διαδικασία αξιοποίησης με ιδιαίτερα περιβαλλοντικά οφέλη.
       
       
       
      Κλείνοντας, η αντικατάσταση της παλιάς τυπολογίας της πολυκατοικίας αποτελεί ένα σημαντικό πεδίο έρευνας των σύγχρονων κοινωνιών, η οποία είναι θεμιτό να εφαρμοστεί κυκλικά με κατάλληλη μέριμνα των οικοδομικών απορριμμάτων, μέσω διαδικασιών επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης. Η πρόληψη μέσω του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού (σχεδιάζοντας για τα απόβλητα) αλλά και η επιλεκτική κατεδάφιση με επιτόπου διαχωρισμό των υλικών, επηρεάζουν σημαντικά το αποτέλεσμα της ανακύκλωσης. 
      Οικοδομικά Υλικά Προς Αντικατάσταση
      Εφαρμογή Ανακυκλωμένων Υλικών
      Δείτε ολόκληρη την εργασία ΕΔΩ.
       
      ¹ Beat Brenk, Spolia from Constantine to Charlemagne: Aesthetics versus Ideology, Dumbarton Oaks, 1987, σελίδα 103
      ² Η Ανώνυμη Παράδοση Της Πολυκατοικίας Ή Η Ωσμωση Της Ιδιωτικής Και Της Δημόσιας Σφαίρας Στο Σύγχρονο Αστικό Περιβάλλον-Richard Woditsch
      ³ Αιτιολογική Έκθεση στο σχέδιο νόμου ‘Νέος Οικοδομικός Κανονισμός’ 08-03-2012
      Περισσότερα...

        0

    8. Αρθρογραφία

      Έρευνα ETUC: Η ετήσια επιβάρυνση κόστους ενέργειας των χωρών της ΕΕ σε σύγκριση με τον μισθό

      Engineer

      Σε ανακοίνωση της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC), στην οποία συμμετέχει η ΓΣΕΕ, για το κόστος των ανατιμήσεων στην Ενέργεια, αναφέρονται τα εξής: 
      «Με σχεδόν δύο μηνιαίους  κατώτερους μισθούς επιβαρύνονται οι Έλληνες εργαζόμενοι από την αύξηση των τιμών του ρεύματος, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων. Η Ελλάδα μαζί με την Εσθονία, σύμφωνα πάντα με την έρευνα της ΣΕΣ είναι οι χώρες οι οποίες οι εργαζόμενοι, μετά την Τσεχία, χρειάζονται τις περισσότερες ημέρες εργασίας για να πληρώσουν τους ετήσιους λογαριασμούς ρεύματος. 
      Ο μέσος ετήσιος λογαριασμός ενέργειας είναι πλέον μεγαλύτερος από τους μηνιαίους μισθούς των χαμηλόμισθων εργαζομένων στην πλειονότητα των κρατών μελών της Ε.Ε., σύμφωνα με ανάλυση της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC). Περίπου 9,5 εκατομμύρια εργαζόμενοι αντιμετώπιζαν ήδη δυσκολίες στην πληρωμή των λογαριασμών ενέργειας πριν από την έναρξη της κρίσης του κόστους ζωής και τώρα το κόστος του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος έχει αυξηθεί κατά 38% σε όλη την Ευρώπη σε σύγκριση με πέρυσι. 
      Αυτό έχει κάνει τους εργαζόμενους που κερδίζουν τον κατώτατο μισθό σε 16 κράτη μέλη της Ε.Ε. να χρειάζεται να βάλουν στην άκρη το ποσό ενός μηνιαίου μισθού ή και περισσότερο, προκειμένου να διατηρήσουν τα φώτα αναμμένα και τη θέρμανση στο σπίτι (πίνακας 1). Το 2021, αυτό συνέβαινε σε οκτώ κράτη μέλη.
      Ο αριθμός των ημερών που ένα άτομο που κερδίζει τον κατώτατο μισθό πρέπει να εργαστεί για να πληρώσει τον λογαριασμό ενέργειας έχει αυξηθεί δραματικά σε ορισμένες χώρες: Εσθονία (+26), Κάτω Χώρες (+20), Τσεχία (+17), Λετονία (+16).
      Σε τέσσερις χώρες - τη Σλοβακία, την Ελλάδα, την Τσεχία και την Ιταλία - ο μέσος ετήσιος λογαριασμός ενέργειας είναι επίσης πλέον μεγαλύτερος από τους μισθούς ενός μήνα για έναν εργαζόμενο που κερδίζει το μέσο μισθό.
      Κράτη μέλη της Ε.Ε. όπου οι ετήσιοι λογαριασμοί ενέργειας κοστίζουν έναν μηνιαίο μισθό ή περισσότερο για εργαζόμενους με κατώτατο μισθό (Όλα τα στοιχεία σε εθνικά νομίσματα):

      Τα αποτελέσματα της ανάλυσης του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου, του ανεξάρτητου ερευνητικού κέντρου της ETUC, έρχονται πριν από την έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ενέργειας της ΕΕ την Παρασκευή.
      Η ETUC καλεί τους ηγέτες να αναλάβουν αποφασιστική δράση για να τερματιστούν οι μη βιώσιμες αυξήσεις των τιμών ενέργειας στην Ευρώπη με ένα σχέδιο έξι σημείων. Το σχέδιο που στάλθηκε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Σαρλ Μισέλ και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, περιλαμβάνει αιτήματα για:
      Αύξηση των μισθών ώστε να ανταποκρίνονται στην αύξηση του κόστους ζωής, αυτό σημαίνει υποστήριξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων Αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς για να διασφαλιστεί η επάρκειά τους και στοχευμένες πληρωμές έκτακτης ανάγκης για τους χαμηλόμισθους που αγωνίζονται να αντέξουν οικονομικά τους λογαριασμούς ενέργειας, μαζί με την απαγόρευση των αποσυνδέσεων Πλαφόν στο κόστος των λογαριασμών ενέργειας για τους πολίτες και φόρος στα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας. Εθνικά και ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης κατά της κρίσης για την προστασία των εισοδημάτων και των θέσεων εργασίας στη βιομηχανία, τις υπηρεσίες και τον δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων τύπου SURE για την προστασία των θέσεων εργασίας, των εισοδημάτων και τη χρηματοδότηση κοινωνικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης και των διαδικασιών δίκαιης μετάβασης. Σημειώσεις
      **: Εαρινή πρόβλεψη της AMECO για τις μεταβολές στους μισθούς/μισθούς του 2022 σε σύγκριση με το 2021 που χρησιμοποιήθηκε για την προσαρμογή των μισθών.                                                                                                                                                                                                                            
      Πηγή: κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου που βασίζονται  στη μέση κατανάλωση ανά νοικοκυριό το 2019 (κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με την Oddyssee-Mure- η κατανάλωση του φυσικού αερίου υπολογίζεται ως μερίδιο του φυσικού αερίου στη συνολική κατανάλωση ενέργειας των νοικοκυριών ανά χώρα το 2020 σύμφωνα με τη Eurostat (NRG_BAL) πολλαπλασιασμένη με την κατανάλωση ενέργειας ανά νοικοκυριό σύμφωνα με την Oddyssee-Mure, πολλαπλασιασμένη με τις εξαμηνιαίες τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου σύμφωνα με τη Eurostat.
                                                                        
      Πίνακας 2: Ενεργειακό κόστος σε σύγκριση με τις μέσες αποδοχές σε όλα τα κράτη μέλη με διαθέσιμα στοιχεία (Όλα τα στοιχεία σε εθνικά νομίσματα)
      Οι καθαρές ετήσιες αποδοχές υπολογίζονται με τον φορολογικό συντελεστή ενός ατόμου που κερδίζει το 100% του κατώτατου μηνιαίου μισθού σύμφωνα με τη Eurostat (EARN_NT_NET). Το μερίδιο της ενέργειας εκφράζεται ως ποσοστό σε σχέση με τις μέσες ετήσιες αποδοχές. Η εκτιμώμενη μεταβολή των ετήσιων καθαρών αποδοχών έως τον Ιούλιο του 2022 προσαρμόστηκε χρησιμοποιώντας την ποσοστιαία μεταβολή των ονομαστικών αποδοχών των εργαζομένων σύμφωνα με την εαρινή πρόβλεψη της Eurostat Ameco, και η ενέργεια προσαρμόστηκε χρησιμοποιώντας τις συνιστώσες  του δείκτη τιμών με την εναρμονισμένη κατανάλωση (HCIP) για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο».
      Περισσότερα...

        0

    9. Αρθρογραφία

      ΔιαΝΕΟσις: Το Ταμείο Ανάκαμψης, ευκαιρία για να καλυφθεί το υπερδεκαετές επενδυτικό κενό

      GTnews

      Η έλευση τα επόμενα έτη σημαντικών ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), σε συνδυασμό με το νέο ΕΣΠΑ και την ΚΑΠ αποτελεί ευκαιρία ιστορικών διαστάσεων για την χώρα μας όχι μόνο για να καλυφθεί πλήρως το υπερδεκαετές επενδυτικό κενό, αν κατευθυνθούν τα κεφάλαια εξ ολοκλήρου σε επενδύσεις, αλλά επιπλέον για να επιδιωχθεί μια ανακατεύθυνση της ελληνικής οικονομίας σε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο που θα της δώσει διαρκή και διατηρήσιμη ώθηση για τις επόμενες δεκαετίες, σύμφωνα με το «Outlook της Ελληνικής Οικονομίας» που εκπονήθηκε από τους αναλυτές της διαΝΕΟσις.
      Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών, η βέλτιστη χρήση αυτών των πόρων δεν είναι αυτονόητη και παραμένει ζητούμενο· όπως δεν είναι αυτονόητο το αποτέλεσμα που θα έχουν. Απαιτείται να βελτιστοποιηθεί η κατανομή τους προς παραγωγικές και κατάλληλα στοχευμένες επενδύσεις, ώστε να διασφαλίσουν όχι μόνο την πλήρη κάλυψη του επενδυτικού κενού, αλλά και τη «φυγή προς τα εμπρός» της ελληνικής οικονομίας σε μια πορεία μακροχρόνια διατηρήσιμης ανάπτυξης. Η ιστορική αυτή ευκαιρία δεν πρέπει να μείνει ανεκμετάλλευτη, τονίζουν.
      Πιο αναλυτικά, στην εκτενή μελέτη για την Ελληνική Οικονομία άνω των 100 σελίδων με θέμα «Η πραγματική της κατάσταση, οι κίνδυνοι και οι προοπτικές της» που εκπονήθηκε από την διευθύντρια Ερευνών της διαΝΕΟσις Δρ. Φαίη Μακαντάση και τον Research Analyst Ηλία Βαλεντή, τονίζεται ότι είναι σκόπιμο να επιδιωχθεί η μέγιστη στρατηγική στόχευση στη διάθεση των πόρων του ΤΑΑ, αλλά και γενικότερα στην επενδυτική πολιτική της χώρας. Η στρατηγική αυτή στόχευση οφείλει να περιλαμβάνει πρώτα από όλα την εστίαση στους κλάδους εντάσεως εργασίας, την παροχή, δηλαδή, σχετικά υψηλότερης προτεραιότητας και ισχυρότερων κινήτρων στις επενδύσεις σε επιχειρηματικές δραστηριότητες που στηρίζονται δηλαδή συγκριτικά περισσότερο στην εργασία έναντι των υπόλοιπων συντελεστών παραγωγής.
      Όπως τονίζουν οι ερευνητές της διαΝΕΟσις κάθε μονάδα επιπλέον φυσικού κεφαλαίου θα δημιουργεί περισσότερες νέες θέσεις εργασίας, απομειώνοντας γρηγορότερα το απόθεμα αναξιοποίητου πόρου που ονομάζεται ανεργία. Επίσης, οι ερευνητές δίνουν έμφαση στην ειδική μέριμνα που πρέπει να δοθεί για τη σχετικά μεγαλύτερη τόνωση των επενδύσεων που θα συνεισφέρουν περισσότερο στην ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας.
      Οι σημαντικές ευκαιρίες και οι προκλήσεις του μέλλοντος για την ελληνική οικονομία δεν έρχονται χωρίς αντίστοιχα σημαντικούς κινδύνους και αβεβαιότητες, διευκρινίζουν, επισημαίνοντας ότι πρώτα από όλα, η πανδημία δεν έχει τελειώσει· και παρά την παρατηρούμενη φθίνουσα επίπτωση που έχει στις οικονομίες όλου του κόσμου, δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τι μας επιφυλάσσει το μέλλον, εκτιμούν οι Δρ. Φαίη Μακαντάση και ο Ηλίας Βαλεντής.
      Αναλύοντας τις αβεβαιότητες, επισημαίνουν ότι εξαιτίας της πανδημικής κρίσης αλλά και άλλων ανεξάρτητων παραγόντων προέκυψε μετά τα μέσα του 2021 μια εκρηκτική άνοδος των τιμών της ενέργειας σε συνδυασμό με αμφιβολίες για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Η ενέργεια είναι ένα πρακτικά αναντικατάστατο ενδιάμεσο αγαθό που χρησιμοποιείται στην παραγωγή όλων των υπόλοιπων αγαθών και συνεπώς μπορεί να χαρακτηριστεί ως το «ψωμί της οικονομίας», σύμφωνα με τους ερευνητές της διαΝΕΟσις.
      Η διατήρηση υψηλών ποσοστών ενεργειακής φτώχειας στην Ελλάδα επιβάλλει τη λήψη στοχευμένων μέτρων ενίσχυσης των ευάλωτων «τελικών καταναλωτών» της. Όμως τα μέτρα αυτά έχουν μειωμένο όφελος, διότι δεν μπορούν να προστατέψουν τα αδύναμα νοικοκυριά από τις έμμεσες επιδράσεις της ενεργειακής κρίσης. Καθώς το κόστος της ενέργειας υπεισέρχεται σε όλους τους κρίκους κάθε αλυσίδας αξίας, οι τεράστιες αυξήσεις της τιμής του αναπόφευκτα μετακυλίονται στην τιμή όλων των τελικών και ενδιάμεσων αγαθών. Τίθεται, επομένως, η ανάγκη για τον γενικότερο περιορισμό της «μετάδοσης» του «ιού» του υπέρογκου ενεργειακού κόστους μεταξύ των ιστών της οικονομίας, και ιδιαίτερα της παραγωγικής οικονομίας, υποστηρίζουν οι ερευνητές.
      Σε εκτενή αναφορά τους για το χρέος οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η καλύτερη επιλογή για την αντιμετώπιση του ζητήματος του χρέους δεν είναι άλλη από την ταχεία «φυγή προς τα εμπρός» της ελληνικής οικονομίας, με την επίτευξη σημαντικών και διατηρήσιμων ρυθμών ανάπτυξης τα προσεχή έτη. Κατ' αυτόν τον τρόπο, γίνεται ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη για άμεσες μεταρρυθμίσεις που θα απαλλάξουν δια παντός την οικονομία μας από τις θεμελιώδεις της αδυναμίες.
      Στο επίλογο της έρευνας εκτιμάται ότι παρά την ελπίδα για την καλυτέρευση της εικόνας στο πανδημικό μέτωπο πριν από το καλοκαίρι χρειάζεται πολύ δρόμος να διανυθεί προκειμένου η Ελλάδα να εισέλθει σε βιώσιμη οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά, αναπτυξιακή τροχιά. Στην κατεύθυνση της αποφυγής ενός νέου δημοσιονομικού εκτροχιασμού της χώρας μας, εκτιμούν οι ερευνητές, είναι σημαντικό οι οικονομικοί πόροι που θα εισέλθουν τα επόμενα χρόνια να μην δημιουργήσουν την ψευδαίσθηση ότι «λεφτά υπάρχουν» και έτσι οδηγήσουν σε αδράνεια, αλλά να μας κινητοποιήσουν ώστε τα «λεφτά να πιάσουν τόπο». Να κατευθυνθούν σε παραγωγικές και καινοτόμες επενδύσεις που θα αυξήσουν τις εξαγωγές της χώρας, θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και θα έχουν το μέγιστο αναπτυξιακό αποτύπωμα. Για την επίτευξη αυτού δε οι μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα και τις αγορές είναι μονόδρομος, όπως και η αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων που ναρκοθετούν την ανάπτυξη, όπως ο ταχέως γηράσκων δημογραφικά πληθυσμός της Ελλάδας ή αλλιώς ο υπερβολικά μικρός αριθμός των μωρών που γεννιούνται και άρα των νέων που φθάνουν αργότερα σε εργάσιμη ηλικία να προστεθούν στη δεξαμενή του οικονομικά ενεργού πληθυσμού.
      Επισυνάπτεται ολόκληρο το Outlook της Ελληνικής Οικονομίας «Η πραγματική της κατάσταση, οι κίνδυνοι και οι προοπτικές»
      Outlook της Ελληνικής Οικονομίας - Η πραγματική της κατάσταση, οι κίνδυνοι και οι προοπτικές.pdf
      Περισσότερα...

        0

    10. Αρθρογραφία

      Εκτός σχεδίου δόμηση: Ετοιμάζεται μεταβατική ρύθμιση για να συνεχιστεί η οικοδομησιμότητα

      GTnews

      Μεταβατική ρύθμιση που θα δώσει “ανάσα” σε χιλιάδες ιδιοκτήτες των οποίων οι ιδιοκτησίες βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου δόμησης, ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος.
      Υπενθυμίζεται ότι οι ιδιοκτήτες βρίσκονται σε αναβρασμό, καθώς το Συμβούλιο της Επικρατείας, με την απόφαση 176/2023, ακύρωσε οικοδομική άδεια στην Πάτμο, αφού έκρινε ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των τεσσάρων στρεμμάτων, αλλά απαιτείται, ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο για την ανέγερση ακινήτου. Οι δρόμοι όμως της εκτός σχεδίου περιοχές στην συντριπτική πλειονότητά τους δεν είναι νομίμως χαρακτηρισμένοι. Σύμφωνα με το ΣτΕ, δεν νοείται ούτε οι πολίτες να επιδιώκουν την οικοδόμηση οικοπέδων που δεν πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις ούτε οι πολεοδομίες να εκδίδουν οικοδομικές άδειες γι’ αυτές. Κατ’ επέκταση, δεν μπορούν να διεκδικήσουν αποζημίωση, καθώς ο κανόνας αυτός θεωρείται προβλέψιμος.
      Το ΥΠΕΝ, το οποίο βρίσκεται υπό πίεση ενόψει των εκλογών, διαμηνύει ότι θα δώσει λύση για να συνεχιστεί η οικοδομησιμότητα των εκτός σχεδίου γηπέδων άνω των τεσσάρων στρεμμάτων, μέσω μεταβατικής ρύθμισης την οποία έχει ήδη έτοιμη προς ψήφιση, μέχρι την κύρωση του συνολικού κοινόχρηστου δικτύου. Ωστόσο, σημειώνει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει αυτό, είναι να καθαρογραφεί η απόφαση του ΣτΕ, ώστε να διατυπωθεί νομικά και τεχνικά η διορθωτική μεταβατική νομοθετική ρύθμιση.
      Παράλληλα, το ΥΠΕΝ πρόκειται να εκδώσει σχετική οδηγία εφαρμογής της μεταβατικής ρύθμισης προς τις ΥΔΟΜ της χώρας, οι οποίες με βάση την απόφαση του ΣτΕ έχουν “παγώσει” τις οικοδομικές άδειες και τις προεγκρίσεις οικοδομικών αδειών για την εκτός σχεδίου δόμηση, θέτοντας παράλληλα προς το ΥΠΕΝ ερωτήματα εάν πρέπει να προχωρήσουν και σε αναστολή αδειών, που έχουν ήδη εκδοθεί ή και υλοποιηθεί.
      Περισσότερα...

        17

    11. Αρθρογραφία

      Θεσσαλονίκη: Ούτε ένα αξιοθέατο απούλητο στο ιστορικό κέντρο στο metaverse

      Engineer

      Στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, ούτε ένα αξιοθέατο έχει μείνει απούλητο. Μεγάλο μέρος του λιμανιού, μαζί με κάποια από τα καράβια – «θηρία», ο Λευκός Πύργος και η Πλατεία Αριστοτέλους, η ΔΕΘ «παρέα» πάντα με τον Πύργο του ΟΤΕ και το «Παλέ ντε Σπορ», αλλά και γήπεδα, δημόσιοι δρόμοι και πολυκατοικίες έχουν πουληθεί, στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς καν να το γνωρίζουν οι κάτοικοι, ιδιοκτήτες ή διαχειριστές τους. Οι περισσότερες σημαίες ιδιοκτησίας πάνω στα ακίνητα είναι οι αναμενόμενες, με βάση τις επενδύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην Ελλάδα: εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες αμερικανικές, γερμανικές, ιταλικές, καναδικές και αυστραλιανές σημαίες, πέραν των αμέτρητων ελληνικών και των πολλών κυπριακών, οριοθετούν «μέτρο μέτρο» την κάθε ιδιοκτησία. Ανάμεσά τους, υπάρχουν όμως κι εκείνες που δεν θα περίμενε κάποιος να συναντήσει στη Θεσσαλονίκη: για παράδειγμα, σημαίες Δυτικής Σαχάρας, Λιβάνου και Κούβας.
      Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι οι αγοραστές -συνήθως με ψευδώνυμο- ανήκουν υποχρεωτικά στις συγκεκριμένες εθνικότητες. Οι αγορές δεν έχουν γίνει στον πραγματικό κόσμο, αλλά στον εικονικό -αυτόν της πλατφόρμας «Earth2». Η μορφή των ακινήτων είναι ψηφιακή, όπως και οι τίτλοι ιδιοκτησίας. Τα χρήματα όμως που καταβάλλονται σε διάφορες αντίστοιχες πλατφόρμες για τοίχους και οικόπεδα φτιαγμένα από …πίξελ, ασχέτως του αν είναι «μεταφρασμένα» σε κρυπτονόμισμα, έχουν πραγματική αξία και αφαιρούνται από το πραγματικό εισόδημα χιλιάδων ανθρώπων παγκοσμίως. Μπορεί να ακούγεται δυσνόητο, αλλά είναι πλέον γεγονός. Μια πραγματικότητα που ουδείς γνωρίζει με ασφάλεια αν ήρθε για να μείνει ή θα «ξεφουσκώσει» απότομα, αλλά αποκτά ολοένα μεγαλύτερο μέγεθος αγοράς.
      Πουλώντας σε …πίξελ τις Πυραμίδες της Γκίζας και τον Πύργο του Άιφελ
      Η ψηφιακή μορφή εμβληματικών ακινήτων και μνημείων σε όλον τον κόσμο, από το Κολοσσαίο της Ρώμης και τις Πυραμίδες της Γκίζας μέχρι τον Πύργο του Άιφελ, το Παλάτι του Μπάκινγκχαμ και τον Λευκό Οίκο, πωλείται και αγοράζεται. Το ίδιο και η εικονική γη, από την Ελλάδα ώς τις ΗΠΑ ή και έξω από τη Γη, σε φανταστικούς κόσμους. Σε ορισμένες περιπτώσεις πωλείται πανάκριβα. Πολύ πρόσφατα ένα κομμάτι εικονικής γης στη «Decentraland», μια άλλη πλατφόρμα, άλλαξε χέρια προς 2,4 εκατομμύρια ευρώ, σπάζοντας το ρεκόρ του περασμένου Ιουνίου, όταν αντίστοιχο οικόπεδο είχε πουληθεί προς 810.000 ευρώ.
      Κυβερνήσεις και επιχειρήσεις ιχνηλατούν τις εξελίξεις και κάποιες σπεύδουν να ανέβουν στο τρένο. Τα νησιά Barbados, για παράδειγμα, η νεότερη δημοκρατία στον κόσμο, ανακοίνωσαν τον περασμένο Δεκέμβριο ότι θα αποκτήσουν νέα πρεσβεία. Όχι στον πραγματικό κόσμο, αλλά στον εικονικό της Decentraland. Όπως το έθεσε στο «Bloomberg» ο 35χρονος Gabriel Abed, πρέσβης των Barbados στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (στον πραγματικό κόσμο), η δυνατότητα αυτή «θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος. Η πρεσβεία είναι μικρό πράγμα. Το μεγάλο πράγμα είναι το τι μπορούν οι κυβερνήσεις να κάνουν μαζί, όταν η γη δεν θα έχει πια φυσική μορφή και οι περιορισμοί δεν θα αποτελούν πλέον μέρος της εξίσωσης» (ελεύθερη μετάφραση)…
      Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε για το θέμα των αγοραπωλησιών ψηφιακού real estate με πέντε υποψήφιους/ες διδάκτορες και μεταδιδάκτορες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και με την Αθηνά Βακάλη, καθηγήτρια του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ και διευθύντρια του Εργαστηρίου Επιστήμης Δεδομένων και Ιστού (Datalab), η οποία συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους επιστήμονες του κόσμου για το 2020, στη σχετική λίστα καθηγητών του Πανεπιστημίου του Stanford.
      Ο «φόβος του μελλοντικού αποκλεισμού» και η ενεργή κοινότητα άνω των 300.000 χρηστών μηνιαίως
      Όπως εξηγούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Βακάλη και η υποψήφια διδάκτωρ του ΑΠΘ Σοφία Υφαντίδου, η εκτόξευση των τιμών στις αγοραπωλησίες ψηφιακών ακινήτων (digital real estate), αναδεικνύει μια δυναμικά ανερχόμενη νέα «μετα-αγορά». Ενδεικτικό είναι ότι οι πλατφόρμες «Earth 2» και «Decentraland» έχουν ενεργή κοινότητα περισσότερων από 300.000 χρήστες σε μηνιαία βάση… «Η παρουσίαση του Metaverse, ενός υβριδικού εικονικού κόσμου, από τον ιδρυτή και CEO του Facebook, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, και η δημοσιοποίηση σειράς πολύκροτων αγοραπωλησιών εκτόξευσε τις τιμές και την προοπτική αυτής της “μετα-αγοράς”.
      «Ένα τεμάχιο εικονικής γης το 2019 κόστιζε περίπου 690 ευρώ, ενώ το 2021 η τιμή του είναι 2400 ευρώ. Σε μια τόσο δυναμική αγορά, η απόκτηση εικονικής γης ελκύει δραστήριους και τολμηρούς επενδυτές, πολλοί από τους οποίους βλέπουν ευκαιρίες “εύκολης” ή/και σύντομης απόδοσης. Πέρα από την οικονομική διάσταση, φαίνεται πως ο φόβος του μελλοντικού αποκλεισμού (Fear-Of-Missing-Out) από τις ευκαιρίες που υπόσχεται το Metaverse (σ.σ. συγχώνευση πραγματικού και εικονικού κόσμου), αποτελεί επιπλέον κίνητρο συμμετοχής», αναφέρουν.
      Πώς είναι, όμως, δυνατόν να μπορεί κάποιος να αγοράσει ακόμα και δημόσιους χώρους και αρχαία μνημεία, έστω εικονικά, και να βγάζει κέρδος από αυτά; Υπάρχει κάποιο νομικό κενό ή και ηθικό πρόβλημα εδώ; Κατά τον υποψήφιο διδάκτορα Γιώργο Βλαχάβα, δεν διαφαίνεται κάποιο σημαντικό τέτοιο ζήτημα, καθώς δεν πρόκειται για τα ίδια τα μνημεία, αλλά για ψηφιακές αναπαραστάσεις τους. «Ουσιαστικά, δεν διαφέρει πολύ η αγορά ενός μνημείου σε μια πλατφόρμα εικονικών ακινήτων από εκείνη ενός πίνακα ζωγραφικής ή μιας φωτογραφίας του. Επίσης, δεν κατέχει καμία πλατφόρμα εικονικών ακινήτων την ιδιότητα της μοναδικής. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί, πιθανόν αμέτρητοι, πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν τον Λευκό Πύργο. Αντίστοιχα, δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στον αριθμό των εφαρμογών εικονικής μετα-αγοράς, που μπορούν να δημιουργηθούν», απαντά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιώργος Βλαχάβας.
      Οι πρωτόγνωρες αυτές αγορές έρχονται με σημαντικό ρίσκο, όπως προειδοποιούν η κ. Βακάλη και ο υποψήφιος διδάκτωρ Ηλίας Δημητριάδης. Κάθε ενδιαφερόμενος επενδυτής και ειδικά οι νεαρής ηλικίας χρήστες, επισημαίνουν, είναι απαραίτητο να γνωρίζουν ότι οι εικονικοί τίτλοι ιδιοκτησίας παραμένουν ένας σαφώς εξειδικευμένος και περιορισμένος τομέας επενδύσεων, κι ο εκάστοτε επενδυτής ενδεχομένως να μην δει υψηλές αποδόσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα. Χρειάζεται να γίνει απαραίτητα έρευνα της πλατφόρμας που θα χρησιμοποιηθεί για τις αγορές. Με δεδομένη την πρόσφατη εξέλιξη των ψηφιακών αυτών αγορών, η βιωσιμότητά τους παραμένει αμφισβητήσιμη και αμφίρροπη. Επιπλέον, ο διαχειριστής της πλατφόρμας μπορεί να αποσυρθεί απροειδοποίητα, «εξαφανίζοντας» έτσι τις όποιες αγορές ψηφιακής γης. Ταυτόχρονα, φαίνεται ότι οι «χρυσές ευκαιρίες» έχουν προ πολλού εξαντληθεί.
      Γιατί αποκτούν παρουσία σε τέτοιους κόσμους μεγάλες επιχειρήσεις, καλλιτέχνες πρώτης γραμμής και κυβερνήσεις;
      Το τελευταίο διάστημα, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο μεταδιδάκτωρ Βασίλειος Ψωμιάδης, μεγάλες εταιρείες (Coca-Cola, Nike, Gucci, Louis Vuitton), αλλά και καλλιτέχνες (Eminem, Snoop Dogg, Ozzy Osbourne), δοκιμάζουν νέα επιχειρηματικά μοντέλα του Metaverse κυρίως μέσω των δημοφιλών πλέον NFTs (σ.σ. Non-Fungible tokens, ένα είδος ηλεκτρονικού πιστοποιητικού ή τίτλου ιδιοκτησίας, βασισμένου στην τεχνολογία του blockchain, που διασφαλίζει την αυθεντικότητα ενός οποιουδήποτε ψηφιακού αντικειμένου).
      «Το Metaverse φιλοδοξεί να αποτελέσει τη μετεξέλιξη του σημερινού Διαδικτύου και δίχως αμφιβολία ελκύει όσους θέλουν να αδράξουν τις ποικίλες ευκαιρίες που εκτιμούν ότι θα προκύψουν από αυτή τη μετάβαση. Οι καινοτομίες που τεχνολογικοί κολοσσοί, όπως οι Meta (πρώην Facebook) και Microsoft, ευαγγελίζονται ότι θα περιλαμβάνει, σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά της έντονης διαδραστικότητας, της ψηφιακής αποκέντρωσης και της εκτεταμένης πραγματικότητας που συγκεντρώνει, υπόσχονται τη δημιουργία νέων αγορών που δεν έχουμε καν φανταστεί! Με δεδομένα τα προηγούμενα τεχνολογικά άλματα και την άκρως επιδραστική οικονομική και κοινωνική τους παρουσία, είναι φανερό ότι οι κολοσσοί αυτοί ελκύουν μεγάλη μερίδα χρηστών και επενδυτών» σημειώνει ο Βασίλειος Ψωμιάδης
      Υπάρχει κάποια εκτίμηση του μεγέθους της αγοράς που δημιουργείται παγκοσμίως;
      Κατά τον Δημήτριο Γιακάτο, υποψήφιο διδάκτορα, το Metaverse υπόσχεται τη μίξη εικονικών και πραγματικών κόσμων και μιας νέας υβριδικής ζωής. «Σταδιακά δημιουργείται προοπτική εικονικών καταστημάτων (από πραγματικές εταιρείες), όπου ο καταναλωτής έχει συνεχή εικονική διάδραση με τα προϊόντα, όπως το να δοκιμάζει ρούχα και αξεσουάρ στον ψηφιακό κόσμο. Η ανάπτυξη πραγματικών υπηρεσιών μέσα από εικονικούς κόσμους προβλέπεται να αυξηθεί με εκθετικό ρυθμό. Ήδη, τεχνολογικοί κολοσσοί όπως οι Meta και ΙΒΜ, έχουν ξεκινήσει να εκπαιδεύουν προσωπικό στη χρήση αυτών των τεχνολογιών, επενδύοντας τεράστια ποσά. Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Bloomberg εκτιμάται ότι η παγκόσμια αγορά του Metaverse μπορεί να αγγίξει τα 800 δισ. δολάρια το 2024. Ωστόσο, το μέλλον είναι αβέβαιο και η ιστορία έχει δείξει ότι καμία πρόβλεψη δεν είναι σίγουρη, ειδικά για τις τεχνολογίες αιχμής, άρα μένει να αποδειχθεί μελλοντικά το εάν οι σημερινές εκτιμήσεις επαληθευτούν ή απλά είναι παροδική τάση» σημειώνει ο Δημήτριος Γιακάτος.
      Ποιες είναι οι αναμενόμενες εξελίξεις στο πεδίο του Metaverse στην επόμενη πενταετία;
      Όπως ξεκαθαρίζουν οι Αθηνά Βακάλη και Γιώργος Βλαχάβας, είναι δύσκολο να προβλεφθεί η επόμενη ημέρα, δεδομένου ιδίως ότι «η πενταετία, για τις εξελίξεις της τεχνολογίας, είναι πολύς χρόνος!» Εάν όντως ο τομέας αυτός συνεχίσει να εξελίσσεται δυναμικά, λένε, πιθανόν να αποτελέσει μια φυσική εξέλιξη του Διαδικτύου. Μια εκτίμηση είναι ότι αυτό μπορεί να γίνει με τη μορφή τεχνολογιών εκτεταμένης πραγματικότητας (extended reality – XR), τον συνδυασμό δηλαδή της επαυξημένης (augmented), εικονικής (virtual) και μικτής (mixed) πραγματικότητας, αλλά ήδη υπάρχει μερίδα χρηστών που έχει δυσκολία στην αποδοχή τους. Από μια άλλη οπτική, έστω κι αν οι τεχνολογίες αυτές είναι χρήσιμες σε εξειδικευμένες περιπτώσεις, δεν είναι δεδομένο ότι μπορούν να επεκταθούν, ώστε να υπάρξει γενικευμένη αποδοχή τους και ασφαλής χρήση. Επίσης, σημειώνουν, παραμένει πάντα ισχυρός ο προβληματισμός σχετικά με την ανθρωποκεντρική διάσταση των τεχνολογιών αυτών και είναι απαραίτητη η διασφάλιση των ανθρώπινων αξιών, ώστε η όποια «μετα-ζωή» να εγγυάται την ηθική κι όχι τη δυστοπική συμβίωση της τεχνολογίας με την κοινωνία και τον άνθρωπο…
      πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
      Περισσότερα...

        0

    12. Αρθρογραφία

      Τα μαθηματικά μοντέλα παγκόσμιας ανάλυσης καιρού κάνουν προβλέψεις για το καλοκαίρι

      GTnews

      Ο Guido Guidi, ένας από τους καλύτερους μετεωρολόγους, προβλέπει πως το σκηνικό του καιρού το καλοκαίρι θα διατηρηθεί και μετά τα μέσα του Ιουλίου. Tόσο η Ιταλία όσο και ολόκληρη η Ευρώπη, διανύουν μία αλλόκοτη μετεωρολογική περίοδο, αφού ουσιαστικά δεν υπήρξε φέτος άνοιξη, δεδομένου ότι ειδικά ο Απρίλιος και ο Μάιος ήταν ασυνήθιστα κρύοι και βροχεροί μήνες σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, ενώ ειδικά στην Ιταλία οι βροχοπτώσεις έσπασαν τα ρεκόρ όλων των εποχών σε πολλές περιοχές της χώρας, τερματίζοντας οριστικά την περίοδο ξηρασίας που είχε διατηρηθεί για 16 ολόκληρους μήνες.
      Την ώρα που διανύουμε τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου, οι μετεωρολόγοι διαπιστώνουν πως οι καιρικές συνθήκες δεν έχουν αλλάξει και οι θερμοκρασίες διατηρούνται κάτω από τα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα, με τις έντονες βροχοπτώσεις να συνεχίζονται, με τάση το επόμενο διάστημα να γίνουν ακόμα πιο ισχυρές, αναφέρει το forecastweather.gr.
      Όπως μάλιστα επισημαίνει ο Guido Guidi, ένας από τους καλύτερους μετεωρολόγους της Ιταλίας, τα μαθηματικά μοντέλα παγκόσμιας ανάλυσης καιρού επιμένουν ότι αυτό το σκηνικό ενδέχεται να διατηρηθεί και μετά τα μέσα του Ιουλίου στη λεκάνη της Μεσογείου.
      «Στις 27 Ιουνίου θα κυκλοφορήσει η νέα έκδοση του ευρωπαϊκού μαθηματικού μοντέλου υψηλής ανάλυσης ECMWF, του οποίου οι χάρτες είναι ήδη διαθέσιμοι. Τα πρώτα όμως στοιχεία που δείχνει είναι ξεκάθαρα. Θα μπορούσαμε να έχουμε φτάσει στα μέσα Ιουλίου χωρίς ουσιαστικά να έχει πλήξει κανένα κύμα καύσωνα τις χώρες της Μεσογείου και ιδιαίτερα την Ιταλία, την Ελλάδα και τα Βαλκάνια», σημειώνει ο μετεωρολόγος.
      Το ενδεχόμενο να βιώσει η Ευρώπη μία χρονιά χωρίς καλοκαίρι αναλύει ο Guido Guidi. Σε συνέντευξη του στην ιταλική ιστοσελίδα Meteoweb.eu, ο ίδιος αναφέρει πως όλα είναι πιθανά και επομένως δεν μπορεί κανείς να το αποκλείσει ως σενάριο.  Υπάρχουν δε σχετικές μελέτες που αναφέρουν πως η έκρηξη του ηφαιστείου Τόνγκα στις 15 Ιανουαρίου 2022 στον Ειρηνικό Ωκεανό θα μπορούσε να επηρεάσει το παγκόσμιο κλίμα.
      Παρόλα αυτά, δεν μπορούν να υπάρξουν ξεκάθαρες απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα, καθώς όλο αυτό μπορούμε να το δούμε συνολικά εκ των υστέρων. Έτσι κι αλλιώς, οι κλιματικές αλλαγές συμβαίνουν ανεξάρτητα αν έχει συμβάλει κάποιος εξωτερικός παράγοντας όπως για παράδειγμα η έκρηξη ενός ηφαιστείου, αρκεί να πάμε στο καλοκαίρι του 2022 όπου πέρα από ένα ισχυρό κύμα καύσωνα που είχαμε τον Ιούνιο, ο Ιούλιος και ο Αύγουστος κύλησαν αρκετά ομαλά στην Ιταλία και την Νοτιοανατολική Ευρώπη, χωρίς να έχουμε ακραία κύματα καύσωνα όπως είδαμε στην Δυτική Ευρώπη.
      «Αν λοιπόν επαληθευτούν οι εκτιμήσεις του συγκεκριμένου μαθηματικού μοντέλου που θεωρείται από τα πιο αξιόπιστα, τότε πιθανόν έως και μετά τα μέσα του Ιουλίου να μην έχουμε κανένα κύμα καύσωνα στην Ιταλία, την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Τώρα να έχουμε καύσωνες στον τρίτο μήνα της καλοκαιρινής περιόδου που είναι ο Αύγουστος; Ό,τι και να ειπωθεί θα είναι εξαιρετικά παράτολμο», τονίζει ο Guidi. «Πάντως δεν θα μου έκανε καμία εντύπωση μετά από δύο ολόκληρους αιώνες να καταλήξει το 2023 ως η χρονιά χωρίς καλοκαίρι στην Ευρώπη», καταλήγει.
      Περισσότερα...

        0

    13. Αρθρογραφία

      Τα νέα ψηφιακά εργαλεία και τα data μεταμορφώνουν τον κατασκευαστικό κλάδο

      Engineer

      O ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να έχει εξελιχθεί σε ένα καίριο μήνυμα για την παγκόσμια οικονομία τα τελευταία χρόνια, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι βασικοί κλάδοι έχουν σπεύσει να υιοθετήσουν νέα μοντέλα λειτουργίας που να αξιοποιούν τις λύσεις που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο κατασκευαστικός κλάδος. Γεγονός που ενδεχομένως να μοιάζει λίγο παράδοξο αν αναλογιστεί κανείς ότι από τις πρώτες κατηγορίες επαγγελματιών που απέκτησαν υπολογιστή τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 ήταν αυτές των αρχιτεκτόνων και των πολιτικών μηχανικών!
      Η πραγματικότητα είναι πως ο κατασκευαστικός κλάδος μόλις τώρα έχει αρχίσει να σπεύδει να ανέβει στο κύμα του ψηφιακού μετασχηματισμού. «Ο κλάδος έχει μείνει πολύ πίσω» σημειώνει στο 2045.gr ο δρ. Γιώργος Καπογιάννης, καθηγητής στο παράρτημα του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ που έχει έδρα στην πόλη Νίγκμπο της Κίνας και ο οποίος ασχολείται εκτενώς με το θέμα της αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών στις κατασκευές, ιδίως με τον τομέα του αποκαλούμενου ΒΙΜ (Building Information Modelling). «Η μόνη εξαίρεση είναι η Κίνα όπου έχει κάνει σημαντικά βήματα προς τα εμπρός στον συγκεκριμένο τομέα».
      Από την άλλη πλευρά, τα τελευταία χρόνια δείχνει να υπάρχει μεγαλύτερη κινητικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, αν και στην Ελλάδα τα βήματα είναι πολύ πιο αργά. Οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες αρχίζουν να κατανοούν τα οφέλη ιδίως στον τομέα της αυτοματοποίησης των διαδικασιών, ενώ υπάρχουν και συζητήσεις ακόμη και για τη χρήση ρομπότ στην κατασκευή κτιρίων. Το πρόβλημα, όπως εξηγεί ο δρ. Καπογιάννης δεν είναι άλλο από την κουλτούρα των εργαζομένων που πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης τους προκειμένου να αξιοποιήσουν τα οφέλη των ψηφιακών τεχνολογιών όσον αφορά και τα κατασκευαστικά projects.
      Τρόποι αξιοποίησης
      Πως μπορούν, όμως, οι ψηφιακές τεχνολογίες να χρησιμοποιηθούν στον κατασκευαστικό κλάδο. Μία σημαντική λύση είναι το ΒΙΜ, ένα σύμπλεγμα διαδικασιών όπου μέσω της ενσωμάτωσης της τεχνολογίας βοηθάει τους χρήστες, συμπεριλαμβανομένων των πελατών να λάβουν αποφάσεις, να προβλέπουν τεχνικές ανωμαλίες με κέρδη/έξοδα του έργου ή ακόμα και να μπορούν να δουν τη λειτουργία των κτιρίων ή των έργων σε πραγματικό ιδεατό χωροχρόνο.
      Σύμφωνα με το δρ. Καπογιάννη ένα μεγάλο θέμα είναι πως τεχνολογίες όπως το ΒΙΜ δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν αν οι κατασκευαστικές εταιρείες δεν συνδέσουν τις διαδικασίες κατασκευής των έργων με τις ανάγκες του πελάτη. Πολλές φορές μάλιστα θεωρείται πως μια απλή τρισδιάστατη απεικόνιση ενός κτιρίου είναι ΒΙΜ, αλλά στην ουσία είναι ένα απλό 3D μοντέλο. Επιπλέον, υπάρχουν ζητήματα με τη συγκέντρωση δεδομένων και τη διάθεση τους μέσω cloud υποδομών. Έναν τομέα όπου αναμένεται να δώσει πολλές λύσεις το 5G.
      Από εκεί και πέρα, υπάρχουν διάφοροι τομείς όπου οι εφαρμογές πληροφορικής μπορούν να βοηθήσουν τον κατασκευαστικό κλάδο.
      Ένα πρώτο παράδειγμα είναι η συλλογή δεδομένων.  Η συλλογή δεδομένων καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου (σχεδίαση – κατασκευή – χρήση) επιτυγχάνεται με χρήση διάφορων μέσων όπως μη επανδρωμένα μέσα (drones), σαρωτή λέιζερ με νεφελώδη σημεία για τη σάρωση (σάρωση έως 1.000.000 σημεία /δευτερόλεπτο), φωτογραφίες γεωγραφικού σήματος κτλ. Δεδομένα συλλογής μπορεί να είναι η  εικόνα, ο ήχος κειμένων ή περιβάλλοντος κτλ.
      Ένα δεύτερο είναι η χρήση βάσεων δεδομένων, μέσω των οποίων επιτρέπεται σε όλα τα μέλη ενός έργου να έχουν πρόσβαση στα απαραίτητα δεδομένα ανεξάρτητα με τη τοποθεσία τόσο του έργου όσο και των βασικών συντελεστών αυτού. Ένας τομέας όπου μπορεί να αξιοποιηθεί και το blockchain.
      Το 5G μπορεί να βοηθήσει στη μεταφορά δεδομένων, ο όγκος των οποίων είναι τεράστιος. Πρακτικά, χωρίς το 5G είναι εξαιρετικά δύσκολο να συγκεντρωθούν τα δεδομένα που αφορούν ένα κατασκευαστικό έργο, ιδίως αν είναι μεγάλο. Σε δεύτερο επίπεδο τα δίκτυα 5ης γενιάς προσφέρουν περισσότερες δυνατότητες άμεσης πρόσβασης σε αυτά τα data.
      Ουσιαστικά, μιλάμε για τη δημιουργία μίας «νέας πληροφορίας» όπως την αποκαλεί ο δρ. Καπογιάννης. Αυτή η «νέα πληροφορία που δημιουργείται μπορεί να διαμοιραστεί μεταξύ των μελών με την χρήση καταλλήλων λογισμικών τα οποία επιτρέπουν είτε την επίλυση τεχνικών προβλημάτων είτε την ανίχνευση/εντοπισμό τόσο σε επίπεδο σχεδίασης όσο και σε κατασκευαστικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο διαχείρισης του ακινήτου. Οι πληροφορίες αυτές και τα αντίστοιχα δεδομένα αποθηκεύονται για περαιτέρω χρήση στο μέλλον είτε για την διαχείριση ακινήτου (περιουσιακό στοιχείο) είτε για αλλαγή χρήσης του ακινήτου (περιουσιακό στοιχείο). Ως εκ τούτου είναι αναγκαία η μεταφορά των δεδομένων από την εφοδιαστική αλυσίδα ενός κατασκευαστικού έργου γιατί χωρίς αυτά, το έργο δε μπορεί να ολοκληρωθεί.
      Αντίστοιχα απαιτείται και ομογενοποίηση των διαφόρων δεδομένων έτσι ώστε τα τρισδιάστατα μοντέλα πληροφορίας που δημιουργούνται (3D Information Models) να είναι υψηλής ποιότητας, με υψηλή ευκρίνεια και προσβασιμότητα από οποιαδήποτε συσκευή ή ακόμη και μέσω εφαρμογών που αξιοποιούν τεχνολογίες όπως είναι η εικονική πραγματικότητα (VR), η επαυξημένη πραγματικότητα ή το mixed reality (MR).
      Έχοντας τα δεδομένα, μπορείς να τα επεξεργαστείς και στη συνέχεια να τα αξιοποιήσεις περαιτέρω μέσω και εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να φθάσεις στη λήψη των βέλτιστων αποφάσεων. Η λήψη αποφάσεων βασίζεται τόσο στην πληροφορία όσο και στη γνώση (εμπειρική ή μη) και ο στόχος είναι να βοηθήσει τον ιδιοκτήτη να έχει μια καλύτερη και ολιστική άποψη ενός ακινήτου για το πως θα μπορέσει να αξιοποιηθεί καλύτερα (διαχείριση ακίνητης περιουσίας αλλά και επένδυσης).
      Τα εργαλεία που υπάρχουν
      Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα να έχουμε φθάσει στη δημιουργία ορισμένων εργαλείων και νέων κατηγοριών εφαρμογών. Μία από αυτές, όπως εξηγεί ο κ. Καπογιάννης, είναι η έξυπνη διαδραστική σχεδίαση νέων έργων ή ακόμα και έργων που υπάρχουν ήδη. Η έξυπνη διαδραστική σχεδίαση έργων γίνεται χρησιμοποιώντας καινοτόμες τεχνολογίες όπως συνεργατικά εργαλεία σχεδίασης, το gamification της σχεδίασης, την προσομοίωση της κατασκευής του τελικού παραδοτέου αλλά και της λειτουργίας του .
      Μία δεύτερη κατηγορία είναι τα διαδραστικά συνεργατικά εργαλεία, τα οποία επιτρέπουν τη συμμετοχή όλων των μελών ενός έργου, ανεξάρτητα τη τοποθεσία του έργου. Η ανταλλαγή πληροφορίας επιτρέπεται με βάση το διεθνές πρωτόκολλο ISO19650 για το κατασκευαστικό κλάδο.
      Τέλος, φθάνουμε στην κατηγορία που έχει τίτλο «Διαχείριση Τεχνικού Κατασκευαστικού Έργου”. Η εξ’ αποστάσεως Διαχείριση Τεχνικού Κατασκευαστικού Έργου με την χρήση ανάλογου λογισμικού ή υπηρεσίας (cloud based) επιτρέπει καλύτερο έλεγχο του έργου στα διάφορα στάδια: σχεδιασμό – κατασκευή – παράδοση  – λειτουργία του ακινήτου (κτίριο, γέφυρα, έργα υποδομής, υπόγεια έργα κλπ).
      Τι γίνεται στην κατασκευή
      Αν πάμε τώρα στον τομέα της κατασκευής, κατά τη διάρκεια αυτής, μπορούμε να μιλάμε πλέον για παρακολούθηση του έργου με χρήση ρομπότ σε ομαλό και σε ανώμαλο έδαφος όπως είναι η οικοδομή. Το ρομπότ μπορεί να έχει δεχτεί δεδομένα από κάμερα, ήχο αλλά και από άλλους αισθητήρες. Τα παραπάνω δεδομένα μπορούν να αποσταλούν είτε μέσω απλού ασύρματου δικτύου ή μέσω τηλεπικοινωνιακών δικτύων 5G λόγω του μεγάλου όγκου δεδομένων όπου συλλέγονται.
      Rear view of construction workers discussing building process Αυτά τα δεδομένα αποθηκεύονται σε ασφαλείς βάσεις δεδομένων, ενώ μπορούν να ανακτηθούν για περαιτέρω επεξεργασία στοχεύοντας τη δημιουργία νέων πληροφοριών οι οποίες είναι χρήσιμες για το τελικό χρήστη ή άλλα μέλη της ομάδας. Οι πληροφορίες που δημιουργούνται διαμοιράζονται μεταξύ των μελών και με χρήση καταλλήλων λογισμικών επιτρέπεται η επίλυση τεχνικών προβλημάτων είτε η ανίχνευση/εντοπισμός τόσο σε επίπεδο σχεδίασης όσο και σε κατασκευαστικό επίπεδο. Οι πληροφορίες αυτές και τα αντίστοιχα δεδομένα αποθηκεύονται για περαιτέρω χρήση στο μέλλον είτε για την διαχείριση ακινήτου (περιουσιακό στοιχείο) είτε για αλλαγή χρήσης του ακινήτου (περιουσιακό στοιχείο).
      Τι γίνεται στη λειτουργία
      Το επόμενο βήμα αξιοποίησης αφορά την περίοδο λειτουργίας ενός ακινήτου. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας ενός ακινήτου (διαχείριση περιουσιακού στοιχείου) τα δεδομένα που μπορούν να συλλεχθούν αφορούν παραμέτρους, όπως θερμοκρασία, μέτρηση κατανάλωσης ενεργείας  – νερού – γκαζιού, ασφάλειας του ακινήτου κτλ . Αυτά μπορούν να βοηθήσουν το ένοικο ή τον ιδιοκτήτη να καταλάβει καλύτερα τη συμπεριφορά του ακινήτου και να αντιληφθεί εκ των προτέρων αλλαγές, προβλήματα αλλά και τη δυνατότητα αλλαγής της χρήσης του ακινήτου π.χ. από κατοικία σε εμπορικό ή ακόμα αν αυτό επιτρέπεται για χώρο εστίασης (αλλαγή εμπορικής χρήσης).
      Επίσης, ο επιμέρους έλεγχος του κόστους θα είναι ποιο εύκολος (CAPex, OPex) με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης αλλά και άλλων εργαλείων ή τεχνολογιών.
      Πρακτικά, το κλειδί είναι τα δεδομένα και σε αυτή την περίπτωση. Τα εργαλεία και οι τεχνολογίες υπάρχουν μεν, αλλά οι εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου και γενικότερα όσων ασχολούνται με το χώρο των κατασκευών θα πρέπει να κάνουν τα δικά τους ψηφιακά βήματα. Και το κυριότερο να αλλάξουν νοοτροπία.
      Δημήτρης Μαλλάς
      Περισσότερα...

        1

    14. Αρθρογραφία

      Η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί 7 εκ. προώρους θανάτους και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση

      Engineer

      Η ατμοσφαιρική ρύπανση πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γιατί προκαλεί 7 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους ετησίως σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και 600.000 παιδιών (David R. Boyd, ειδικός εισηγητής ΟΗΕ).
      Τα τελευταία 15 χρόνια γιατροί και επιστήμονες έχουν ανακαλύψει πολλές βλαβερές επιπτώσεις που έχει η ατμοσφαιρική ρύπανση στην υγεία (ιδιαίτερα οι εκπομπές άνθρακα). Η λίστα είναι μεγάλη και περιλαμβάνει καρδιαγγειακά προβλήματα, καρκίνο στον πνεύμονα και νευρολογικές διαταραχές περιλαμβανομένου του Αλτσχάιμερ.
      Για την ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ελλάδα δεν έχουμε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό αλλαγών και πρακτικά σχέδια εφαρμογής, παρά μόνο μελέτες , εδώ και εκεί, κάποιων Περιφερειών. Νομίζω πως είναι για όλες τις χώρες μια πρώτης τάξεως δικαιολογία να καθυστερούν δράσεις για την κλιματική αλλαγή, αφού σου λέει κάθε χώρα έχει διαφορετικές πηγές μόλυνσης.
      Κάθε χρόνο εμφανίζεται η είδηση «προς νέο ρεκόρ οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα» και όλοι επιστρέφουμε στην κανονικότητα. Όμως οι επιστήμονες του Global Carbon Project λένε ξεκάθαρα πως κατά μέσο όρο ένας άνθρωπος ευθύνεται κάθε χρόνο για περίπου 4,8 τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων.
      Η πανδημία ανακουφίζει…
      Βάσει μελετών που δημοσίευσε το Euronews (Μάιος 2020) οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε όλο τον κόσμο μειώθηκαν κατά 7% σε σύγκριση με το Α’ εξάμηνο 2019 εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19. Αλλά αυτή η (πρόσκαιρη) πτώση δεν μπορεί να διορθώσει την πολυετή καταστροφή που κάνουμε στο κλίμα.
      Πόσο περισσότερο για την Ελλάδα, που ενώ η παγκόσμια κοινότητα πιέζει για «πράσινες λύσεις» εμείς ονειρευόμαστε άντληση υδρογονανθράκων, μπας και σώσουμε τα οικονομικά μας. Όμως ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας αμφισβητεί τη σκοπιμότητα του προγράμματος ανάπτυξης υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, την ίδια ώρα που εμείς -υποτίθεται- πολεμάμε τα πλαστικά καλαμάκια! Βλέπετε πόσο εύκολο είναι να έχεις agenda conflict, δηλαδή να μην ξέρεις που πας και με ποιο σχέδιο;
      Η Ελλάδα χρειάζεται μια πράσινη ατζέντα. Τι πρέπει να γίνει;
      Οι κυβερνήσεις διαχρονικά, επί 40 χρόνια, ασχολήθηκαν αποσπασματικά με το φαινόμενο, τις πηγές μόλυνσης, τη διαχείριση απορριμμάτων, τα καθαρά καύσιμα και βεβαίως περάσαμε όλες τις παλινωδίες για τις καθαρές πηγές ενέργειας. Πολιτικοί, όπως ο Αντώνης Τρίτσης και ο Στέφανος Μάνος, «πολέμησαν» το νέφος, πολύ μπροστά για την εποχή τους, αλλά από τότε ξεχάστηκε το θέμα.
      Σήμερα στη χώρα μας κυριαρχεί ένας θόρυβος από ιαχές κατά των κακών ανεμογεννητριών, υπέρ των φωτοβολταϊκών (αν είναι επιδοτούμενα), αλλά πλάνο δεν έχουμε. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ακούγονται «too good to be true». Κομμάτια της πράσινης ατζέντας φαίνεται να κάνει μεγάλη προτεραιότητά του το Υπουργείο Περιβάλλοντος (απορρίμματα, πλαστικό, δάση), αλλά δεν αρκεί.
      Η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα προκύπτει από πάρα πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες και εξίσου βιομηχανίες/αγορές, που πρέπει όλες και όλοι να συντονιστούν σε μία κοινή προσπάθεια, αν θέλουμε να βοηθήσουμε την παγκόσμια προσπάθεια να αναστραφεί η κλιματική αλλαγή.
      Η καρδιά του προβλήματος: ευθυνόμαστε όλοι μαζί
      Η καρδιά του προβλήματος είναι η εξής: παράλληλα, πολλές βιομηχανίες εισφέρουν αρνητικά στη μόλυνση της ατμόσφαιρας. Για να οδηγηθούμε σε καθαρότερη εποχή, πρέπει όλοι αυτοί να κάνουν αλλαγές στο μοντέλο τους, επενδύοντας χρήμα, καινοτομία, ηθική.
      Όταν η Burger King ανακοινώνει πως θα ταίζει λεμονόχορτο τις αγελάδες της, ώστε να εκλύουν λιγότερες εκπομπές διοξειδίου – από μόνη της δεν φτάνει. Γιατί πρέπει όλοι οι κτηνοτρόφοι να το εστερνιστούν και να ακολουθήσουν καλά παραδείγματα. Για να μην πάμε στο θέμα, πόσο κρέας καταναλώνουμε και πόσο πιέζουμε την παραγωγική διαδικασία, που μολύνει περισσότερο, απλά για να έχουμε όλα τα αγαθά μας στο supermarket.
      Όλα συνδέονται μεταξύ τους και όλοι οι κλάδοι έχουν θέμα… Άρα, δεν μπορεί να «κυνηγάς» έναν επαγγελματικό χώρο, χωρίς να κάνεις κάθετες και οριζόντιες πολιτικές σε όλους. Η καμινάδα ενός παλιού εργοστασίου,οι εκπομπές των παλιών αυτοκινήτων που αποφεύγουν το ΚΤΕΟ, η καύση καλλιεργειών καρπών, τα χιλιάδες ταξί, η αύξηση βοσκοτόπων έναντι δασών, οι βιομηχανίες σιδήρου, η ένταση της αγροτικής παραγωγής με ντίζελ και βαριά μηχανήματα που δεν αντικαθίστανται από τεχνολογία. Οι ενεργοβόρες βιομηχανίες ευθύνονται κατά 73,2% για τις παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου άνθρακα.
      Δεξιά: Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ανά κλάδο/βιομηχανία – Αριστερά: Ποσοστά ανά υποκατηγορία στον τομέα της ενέργειας.
      Πηγή: https://www.visualcapitalist.com/a-global-breakdown-of-greenhouse-gas-emissions-by-sector/ Όλα συνδέονται ως ένα θέμα: κλιματική αλλαγή, gas emissions, μόλυνση
      Πολλοί παγκόσμιοι ηγέτες και διεθνείς οργανισμοί χτυπούν το καμπάνακι εδώ και χρόνια, αλλά καμμία εθνική κυβέρνηση ή κοινωνία δεν νοιάζεται πολύ. Η κλιματική αλλαγή έχει γίνει ‘debate of hoaxes’ και οι υποστηρικτές ή οι κατακριτές της …απλά μας κάνουν να χάνουμε χρόνο, να μην καταλαβαίνουμε που βρίσκεται η αλήθεια, και άρα να αναβάλλονται οι ουσιαστικές δράσεις.
      Με το που δούμε ένα βίντεο, όπως το παρακάτω, ή ντοκυμαντέρ παίρνουμε θέση βάσει προσωπικών προκαταλήψεων, χωρίς να μπαίνουμε στην ουσία. Ενώ το Leonardo DiCaprio Foundation χρηματοδοτεί 35 καινοτόμα projects για την προστασία οικοσυστημάτων και ειδών που τείνουν προς εξαφάνιση, εμείς μπορεί να μείνουμε στο επιφανειακό.
      Είναι σίγουρο πως για να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, πρέπει χιλιάδες βιομηχανίες, εταιρίες και δημόσιοι οργανισμοί να κάνουν άμεσα «πράσινες αλλαγές». Αλλαγές που θα μειώσουν το αρνητικό αποτύπωμα, ώστε να μας αντέξει λίγο παραπάνω ο πλανήτης. Και επειδή όλα συνεισφέρουν σε αυτό το σχέδιο, όλα είναι άμεσες προτεραιότητες: χώροι πρασίνου, απαγόρευση εξορύξεων, καθαρισμοί πολεοδομικών ενοτήτων, καθαρά εργοστάσια, μείωση πλαστικών, πολιτική επιδότησης μόνο καθαρής ενέργειας.
      “The surest path to safe streets and peaceful communities is not more police and prisons, but ecologically sounds economic development. And that same path can lift us to a new, green economy – one with the power to lift people out of poverty while respecting and repairing the environment. – Van Jones”
      Αν δεν έχουμε ψάξει τις λύσεις, πως θα τις αναδείξουμε;
      Η Ελλάδα είναι μια χώρα ακόμη, από τις πολλές, που λέει μεν πως θα ήθελε καθαρή ενέργεια, αλλά χρειάζεται πολλά χρόνια για να το πετύχει. Η δέσμευση της οικονομίας από τους υδρογονάνθρακες και την παραγωγή ή εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από μη-«πράσινες» πηγές κοστίζει πολύ αρνητικά στο μέλλον μας. Υπάρχουν καλά παραδείγματα σε όλη την Ευρώπη, αλλά είναι ακόμη λίγα.
      Αν πριν από λίγα χρόνια μας έλεγε κάποιος, πως μπορούμε να παίρνουμε ηλεκτρική ενέργεια από τα φυτά, θα απαντούσαμε «ε, αυτά δεν γίνονται». Και όμως, από το 2017 η Bioo (πρώην Arkybne Tech) παράγει πρακτική καινοτομία δίνοντας στον κόσμο ηλεκτρισμό από τη φύση. Καλά το καταλάβατε, μια πολυεθνική ομάδα νέων που ενώθηκαν στη Βαρκελώνη …ονειρεύονται, ψάχνουν, δημιουργούν, και αλλάζουν τον κόσμο μας. Η τεχνολογία τους μετατρέπει τα φυτά σε διακόπτες και άρα φορτίζουμε συσκευές και όλα τα installations τους «ζωντανεύουν».
      Άλλο ένα μάθημα για τη χώρα μας: Βαρκελώνη, η πόλη που διεκδικεί κάθε χρόνο 200 projects καινοτομίας και συγκεντρώνει ταλέντο, μυαλά και επιχειρήσεις που θέλουν να πάνε σε νέους δρόμους. Η Bioo είναι συγχρηματοδοτούμενη από το Horizon 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκτός από R&D κάνει εκπαίδευση στην ακαδημαϊκή κοινότητα και σε επιχειρήσεις.
      Η εταιρεία οραματίζεται να αλλάξει τις πόλεις μας και να δίνει μοναδικές εμπειρίες από τα Installations που κάνει σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Φανταστείτε τα φυτά γύρω μας να ενεργοποιούν μουσική, φώτα, ακόμη και τις οθόνες που έχουμε σε ένα κατάστημα ή μία εκδήλωση.
      Η Ελλάδα έχει μόνο να ωφεληθεί και να μάθει από διεθνείς συνεργασίες
      Η Allseas Group είναι μία από τις μεγαλύτερες υπεράκτιες κατασκευαστικές εταιρείες υποθαλάσσιων «pipelaying» έργων στον κόσμο, λειτουργεί γερανούς, εξειδικευμένα πλοία, τα οποία σχεδιάστηκαν εσωτερικά. Ιδρύθηκε το 1985 με γραφεία στο Châtel Saint-Denis της Ελβετίας, και στη Χάγη της Ολλανδίας.
      Φαντάζεστε, βαρύ «industrial service» με ιστορία και εξειδίκευση. Τι έκανε όμως την εταιρία, το Ιούλιο 2019, να εξαγοράσει τη μικρή (startup) εταιρία Bluerise, που είναι ειδικοί στην τεχνολογία Ocean Thermal Energy Conversion (OTEC); Λέγεται διαφοροποίηση, επέκταση σε νέες αγορές και κατανόηση των θεμάτων ενέργειας που απασχολούν την υφήλιο (άρα ευκαιρία ανάπτυξης σε νέο κλάδο). Γιατί η Bluerise ερευνούσε και ανάπτυξε την τεχνολογία OTEC εδώ και 9 χρόνια, σχεδιάζοντας συστήματα που χρησιμοποιούν τη φυσική διαφορά θερμοκρασίας στον ωκεανό μεταξύ κρύου νερού σε μεγάλα βάθη (5 ° C) και ζεστό επιφανειακό νερό (25 ° C) για την παραγωγή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας!
      Απλώς η μικρή Bluerise που προσπαθούσε να κερδίσει proof-of-concept συμβόλαια, ανταγωνιζόταν μεγαθήρια όπως η Lockheed Martin, έκανε crowdfunding …μάλλον δεν είχε το δίκτυο, τη φήμη, και τα χρήματα να «κάνει scale». Θα βρείτε πολλά επεξηγηματικά βίντεο στο YouTube για το θέμα ενέργεια των ωκεανών (thermal power of oceans).
      Πώς μειώνουμε το αποτύπωμα της «κακής ενέργειας»;
      Μέχρι σήμερα για να σκάψουμε ένα τούνελ, να ανοιχτεί ένα μικρό ορυχείο, για να ιχνηλατήσουμε μια σπηλιά, ή να ανακαλύψουμε πηγές έπρεπε πρώτα να προηγηθούν κάποιοι επαγγελματίες-ήρωες, μετά να έρθουν οι μπουλντόζες, να περάσουν σωλήνες, να δώσουν φως, να μπουν οι γεωλόγοι, και όλες αυτές οι στρατιές …να καίνε ενέργεια, καύσιμα, και προσωπικά να διακινδυνεύουν τη ζωή τους.
      Η Σουηδική Inkonova μειώνει το αποτύπωμα ενέργειας, βοηθώντας μας να ανακαλύψουμε απρόσιτες  περιοχές και μη προσβάσιμα σημεία με τα drones της που χρησιμοποιούν 3D laser scan models, και real-time αποτύπωση. Έχουμε στο 1/5 του χρόνου, χωρίς κάψιμο καύσιμης ύλης, χωρίς κίνδυνο ζωών, ολογραφήματα απρόσιτων περιοχών.
      Όλοι μαζί. Ή θα πετύχουμε, ή θα οριστικοποιήσουμε την καταστροφή
      Η παγκόσμια θερμοκρασία ανεβαίνει ραγδαία. Κάποιοι ελπίζουν πως η ζήτηση πετρελαίου θα μειωθεί ραγδαία έως το 2050, αφού μειώνονται και τα κοιτάσματα. Η στροφή σε μια πράσινη οικονομία είναι αναγκαία. Αλλα οι βιομηχανίες είναι ανέτοιμες και φαίνεται πως δεν οδηγούνται σε αλλαγές με την καρδιά τους: αεροπορικές, εξορύξεις, μεταφορές, κτηνοτροφία, αστικός σχεδιασμός πόλεων.
      Γιατί υπάρχει ένα ισχυρό συμφέρον, που δεν είναι συνομωσία, αλλά παντού τριγύρω μας: κανείς σε ολόκληρη την υφήλιο δεν θέλει να αλλάξει όσα και ό,τι έκανε στην καθημερινή του δραστηριότητα, να «ξεβολευτεί» ή να χάσει μέρος των εσόδων που είχε…
      Γιατί η νέα οικονομία δεν απαιτεί μόνο να την ασπαστείς δημόσια (και απλά να λες τα ωραία τσιτάτα της), αλλά να επενδύσεις χρόνο, χρήμα, και ιδέες σε αυτή. Τόσο ο οδηγός της μεγαλούπολης, όσο και ο κτηνοτρόφος, ο πολιτικός και ο εργοστασιάρχης. ‘Η θα πετύχουμε όλοι μαζί σε αυτό, ή όλοι μαζί θα καταστρέψουμε σίγουρα τον πλανήτη μας.
       
       
       
      Περισσότερα...

        0

    15. Αρθρογραφία

      Τεράστιο ηφαίστειο δημιουργήθηκε από τη μεγαλύτερη υποθαλάσσια έκρηξη που έχει καταγραφεί

      Engineer

      Σεισμικές δονήσεις ξεκίνησαν να γίνονται αισθητές σε μία τεκτονική δομή ανάμεσα στην ανατολική Αφρική και τη Μαδαγασκάρη στις 10 Μαΐου 2018. Στις 15 Μαΐου το νησί Mayotte χτυπήθηκε από σεισμό 5.8 Ρίχτερ, με τους επιστήμονες γρήγορα να καταλαβαίνουν πως πρόκειται για ένα ηφαιστειακό γεγονός που παρόμοιο δεν είχαμε δει ξανά. Το επίκεντρο εντοπίστηκε 50 χιλιόμετρα ανατολικά του Mayotte. Αρκετοί γαλλικοί κυβερνητικοί οργανισμοί έσπευσαν να ερευνήσουν και το αποτέλεσμα τους άφησε με το στόμα ανοιχτό, αφού βρήκανε ένα υποθαλάσσιο βουνό το οποίο δεν υπήρχε εκεί λίγες μέρες πριν. Η δομή είχε ύψος 820 μέτρων από τον πυθμένα της θάλασσας.
       
      Τα ευρήματα των επιστημόνων δημοσιεύτηκαν πρόσφατα σε νέο paper. Η ομάδα ξεκίνησε να ερευνά την περιοχή το Φεβρουάριο του 2019 καλύπτοντας με σόναρ μία περιοχή 8.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ενώ ανέπτυξε και ένα δίκτυο σεισμόμετρων σε βάθος 3.5 χιλιομέτρων. Από το Φεβρουάριο έως το Μάιο ανιχνεύθηκαν 17.000 σεισμικά συμβάντα, ενώ 84 ήταν σε πολύ χαμηλές συχνότητες, πράγμα σπάνιο. Με τα δεδομένα οι επιστήμονες αναπαράστησαν τη δημιουργία του νέου ηφαιστείου, ξεκινώντας με μία ποσότητα μάγματος βαθιά στην ασθενόσφαιρα. Οι τεκτονικές διεργασίες προκάλεσαν ρωγμές στη λιθόσφαιρα, απελευθερώνοντας το μάγμα και προκαλώντας και άλλους σεισμούς. Τελικά το υλικό βρήκε το δρόμο του για τον πυθμένα της θάλασσας, όπου εξερράγη παράγοντας 5 κυβικά χιλιόμετρα λάβας και δημιουργώντας το νέο ηφαίστειο.


      Πρόκειται για τη μεγαλύτερη υποθαλάσσια έκρηξη που έχει σημειωθεί. Ο όγκος και η ροή της λάβας κατά το συμβάν είναι συγκρίσιμα με αυτά που παρατηρούνται στις μεγαλύτερες εκρήξεις της Γης. Μελλοντικά σενάρια μπορεί να συμπεριλαμβάνουν κατάρρευση της καλντέρας, υποθαλάσσιες εκρήξεις ή παράκτιες εκρήξεις. Μεγάλες ροές λάβας δείχνουν πως αυτό έχει συμβεί και στο παρελθόν. Από την ανακάλυψη του νέου ηφαιστείου έχει στηθεί ένα παρατηρητήριο για να παρακολουθεί τη δραστηριότητα σε πραγματικό χρόνο.
      Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience.
      Περισσότερα...

        0

    16. Αρθρογραφία

      Νίκολα Τέσλα: 99% Έμπνευση!

      tetris

      Ο 20ος και ο 21ος αιώνας γεννήθηκαν στο μυαλό του Νίκολα Τέσλα, ο οποίος γεννήθηκε σαν σήμερα στις 10 Ιουλίου του 1856. Και ήταν/είναι πολύ παράξενοι και ανατρεπτικοί αιώνες. Προηγουμένως ο 19ος αιώνας, στον οποίο ο Τέσλα πέρασε τη μισή -και αναμφίβολα πιο παραγωγική- ζωή του, υπήρξε αναμφίβολα ο «αιώνας της επιστήμης». Ένας αιώνας υψιπετών επιστημονικών και τεχνολογικών οραμάτων, εμφορούμενος από την ιδεολογία της επιστήμης που υποκαθιστούσε τη θρησκεία. Οι επιστημονικές προφητείες για ένα ουτοπικό μέλλον, όπου οι άνθρωποι θα ζούσαν καλύτερα, με πρωτοφανείς ανέσεις και δυνατότητες, μοχθώντας ελάχιστα, γοήτευε το συλλογικό φαντασιακό πολύ περισσότερο από τις θρησκευτικές χιλιαστικές προφητείες. Η επιστήμη γινόταν κατά κάποιο τρόπο μια «νέα θρησκεία» ή, πιο συγκεκριμένα, μια νέα «αυτοκρατορία». που επεκτεινόταν συνεχώς και σε όλα τα επίπεδα. Δεν υπήρχαν -ή έτσι τουλάχιστον φαινόταν- όρια στην επέκτασή της.
      Ένας πρωτοπόρος που εξερευνούσε νέα πεδία γνώσεων
      Ο Νίκολα Τέσλα δεν ήταν απλά ένα επιστημονικό «παιδί της εποχής του», γαλουχημένο με τη Νευτώνεια Φυσική και τις Εξισώσεις του Μάξγουελ. Ήταν ταυτόχρονα κι ένας «άνθρωπος του μέλλοντος»: ένας πρωτοπόρος επιστήμονας που εξερευνούσε νέα πεδία γνώσεων, παρήγαγε νέα τεχνολογία και οραματιζόταν τον κόσμο μας, όπως θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι. Ο Τέσλα ήταν ένα πολυσχιδές μυαλό, καλλιτεχνικό κι επιστημονικό ταυτόχρονα, και ένα ιδιοφυές εφευρετικό ταλέντο, που δεν μπορούσε να περιοριστεί εύκολα στα συμβατικά όρια της επιστήμης. Ίσως μόνον ο εκπληκτικός καλλιτέχνης κι εφευρέτης Λεονάρντο Ντα Βίντσι θα μπορούσε να συγκριθεί μαζί του. Δεν είναι εύκολο να περιορίσει κανείς τον πολυτάλαντο Τέσλα σε μια συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων. Για παράδειγμα ο Τέσλα δεν ήταν απλά ένας εφευρέτης. Το να αποκαλεί κανείς τον Τέσλα απλά «εφευρέτη» είναι σαν να λέει ότι ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ήταν απλώς ένας «ζωγράφος». Ο Τέσλα ήταν κάτι πολύ παραπάνω από ένας εφευρέτης. Ήταν ένας εξερευνητής νέων ηπείρων γνώσεων, ένας άνθρωπος που ανακάλυπτε νέες φυσικές αρχές και μόνον κατ’ ανάγκην υπήρξε εφευρέτης. Για τον ίδιο, μεγαλύτερη σημασία είχε η ανακάλυψη νέων φυσικών αρχών και λιγότερο η εφαρμογή τους στην πράξη, και ειδικά στο εμπόριο. Ήταν πάνω απ’ όλα ένας πρωτοπόρος εξερευνητής νέων αρχών της Φυσικής, ένας ανθρωπιστής επιστήμονας που οραματιζόταν ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα. Ένας άνθρωπος των θαυμάτων, για τον οποίο υπάρχουν ακόμη πολλά μυστικά που μένει να ξεκλειδωθούν…
      Οι ιδέες του Τέσλα συνεχίζουν να γοητεύουν, καθώς εκπέμπουν ακόμη και σήμερα μια απόκοσμη και μυστηριώδη αύρα. Τα οράματά του ξεπερνούσαν κατά πολύ την «πρωτόγονη» επιστημονική φαντασία της εποχής του. Οι άνθρωποι της Βικτωριανής Εποχής τον άκουγαν με ανοικτό το στόμα να μιλά για ρομπότ, τηλεκατευθυνόμενες τορπίλες, ασύρματη μεταφορά ενέργειας και επαφή με εξωγήινους. Ο Τέσλα συνήθιζε να κάνει δημόσιες φαουστικές επιδείξεις του Εναλλασσόμενου Ρεύματος και των συσκευών του, για να αποδείξει στο κοινό την ασφάλεια του, αντιμετωπίζοντας τις συκοφαντικές επιθέσεις του Τόμας Έντισον, που είχε ταχθεί υπέρ του Συνεχούς Ρεύματος. Σ’ αυτές τις επιδείξεις ο Τέσλα χρησιμοποιούσε τον εαυτό του ως «πειραματόζωο» και αφηνόταν να διαποτιστεί από ρεύμα χιλιάδων βόλτ, ώστε τελικά το σώμα του σπινθιροβολούσε από ηλεκτρισμό!
      http://im1.7job.gr/sites/default/files/imagecache/775v/article/2020/28/320965g-nikolatesla_lampa.jpg
      «Διαθέτω έναν ασυνήθιστο νου»
      Ο Τέσλα διέθετε μια ενορατική, διαισθητική, ενστικτώδη και σχεδόν υπερφυσική γνώση πάνω στα μυστήρια του ηλεκτρομαγνητισμού. Οι εφευρέσεις του εμφανίζονταν στην οθόνη του μυαλού του ως τέλεια σχηματισμένες εικόνες, φωτεινές αστραπές και διανοητικές εκλάμψεις. Θαρρείς πως ο Τέσλα δεν είχε παρά να αντιγράψει τα πρωτότυπα από το κβαντικά διαμορφωμένο κενό, από τα «ακασικά αρχεία»: «Είμαστε αυτόματα εντελώς ελεγχόμενα από τις δυνάμεις του μέσου, που κλυδωνίζονται σαν φελλοί στην επιφάνεια του νερού αλλά παίρνουν κατά λάθος τα επακόλουθα των επιρροών από έξω για ελεύθερη βούληση. Οι κινήσεις και οι άλλες πράξεις που εκτελούμε είναι πάντα για να διατηρούν τη ζωή και παρ’ ότι φαινομενικά είμαστε εντελώς ανεξάρτητοι ο ένας από τον άλλο, είμαστε συνδεδεμένοι με αόρατους δεσμούς», έγραφε στην αυτοβιογραφία του Οι Εφευρέσεις μου, για να συνεχίσει σ' ένα άλλο σημείο της: «Από τότε που άκουσα από μερικούς από τους σπουδαιότερους ανθρώπους της εποχής, πρωτοπόρους στην Επιστήμη που τα ονόματά τους είναι αθάνατα, ότι διαθέτω έναν ασυνήθιστο νου, έστρεψα όλες μου τις ικανότητες στη σκέψη στη λύση των μεγάλων προβλημάτων χωρίς να λογαριάζω θυσίες. Για πολλά χρόνια προσπαθούσα να λύσω το αίνιγμα του θανάτου και καραδοκούσα ανυπόμονος για κάποιο είδος πνευματικής ένδειξης». Αστραπές έμπνευσης στο μυαλό του
      Ο Τέσλα έκανε συνεχώς νοητικά πειράματα. Έρχονταν στο μυαλό του πολλές ιδέες. H ροή τους ήταν ακατάπαυστη και με τέτοια ιλιγγιώδη ταχύτητα, που τον απέτρεπε να συγκεντρωθεί σε μία κάθε φορά και να της δώσει έτσι την αρμόζουσα προσοχή και αφοσίωση. Ήταν τόσες πολλές οι δυνατότητες και οι προοπτικές που συνωστίζονταν στο μαυροπίνακα του μυαλού του, που ήταν σχεδόν αδύνατον να τις αναλύσει μία μία λεπτομερειακά, να τις αξιοποιήσει σε πρακτικές εφαρμογές και κατ' επέκταση σε οικονομικό κέρδος. Δεν είχε χρόνο να ασχοληθεί με πράγματα, όπως εμπορική αξία, οικονομικό κέρδος, ποσοστά κ.ά. Του άρεσε περισσότερο να επινοεί, παρά να «εφευρίσκει». Ίσα που είχε χρόνο για να κατοχυρώσει μια ευρεσιτεχνία του και να την παρουσιάσει με θεαματικό τρόπο στον Τύπο και μετά έχανε το ενδιαφέρον του γι' αυτήν και στρεφόταν πάντα «Κάπου Αλλού». Δεν μπορούσε εύκολα να κάνει μια στάση σε μια από όλες αυτές τις ιδέες του και να την αναλύσει, να την αναπτύξει πρακτικά και να αξιοποιήσει εμπορικά, όπως έκανε ο Έντισον.
      Ζούσε περισσότερο μέσα στο κεφάλι του παρά στην ανθρώπινη καθημερινότητα και πραγματικότητα, ειδικά την αμερικανική καπιταλιστική.
      «Στο σύμπαν δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο υπαρκτό και το φανταστικό: και τα έργα και οι σκέψεις είναι το ίδιο πραγματικά», έλεγε ο Νίκολα Τέσλα. Ο ίδιος μιλούσε συνδυάζοντας τη γλώσσα της Τέχνης και του Ρομαντισμού με εκείνη της Επιστήμης. Θεωρούσε πως η γλώσσα της Επιστήμης της εποχής του ήταν μια μορφή ρήξης με τις προηγούμενες μορφές γνώσης και σίγουρα η ανώτατη μορφή «αλήθειας» που μπορούσε να επιτευχθεί από ανθρώπινα όντα. Δεν λάτρευε την Επιστήμη ως «νέα θρησκεία», «ιδεολογία» ή αυτοσκοπό, αλλά την έβλεπε περισσότερο ως το πιο αξιοθαύμαστο και πολύτιμο εργαλείο των ανθρώπων για την κατανόηση του κόσμου και, κυρίως, για τη θεαματική βελτίωση της καθημερινότητας τους και την απελευθέρωσή τους από τα δεσμά του σκότους και της ανάγκης. Ο Τέσλα ήταν, και υπό αυτή την έννοια, ένα «παιδί του 19ου αιώνα», που επινόησε τον 20ο αιώνα και οραματιζόταν τον 21ο αιώνα.
      Τέσλα Vs Έντισον: μια αρχετυπική σύγκρουση
      Οι σχέσεις Έντισον και Τέσλα δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα θερμές. Ο Έντισον ήταν άνθρωπος πρακτικός και βασιζόταν περισσότερο στην εργατικότητα και στις εμπειρίες του, σε αντίθεση με τον Τέσλα που ήταν ένας άνθρωπος με ιδανικά, διανοούμενος και περισσότερο θεωρητικός. Επιπλέον είχαν διαφωνίες στο αντικείμενο της εργασίας τους, καθώς ο Έντισον ήταν ένθερμος υποστηρικτής της χρήσης του Συνεχούς Ρεύματος, κυρίως για πρακτικούς λόγους και για ζητήματα ασφάλειας, ενώ ο Τέσλα υποστήριζε, σχεδόν με προφητικό ζήλο, τη χρήση του Εναλλασσόμενου Ρεύματος. Ο Έντισον αναγνώριζε πως ο Τέσλα είχε ένα κομμάτι της δικής του ιδιοφυΐας. Κατά τα άλλα ήταν απλώς ένας ευφυής Σέρβος μετανάστης, που προερχόταν μάλιστα από όχι και τόσο ευυπόληπτες περιοχές της Ευρώπης. Κουβαλούσε μαζί του τη διανοουμενίστικη αύρα και την καλλιτεχνική κουλτούρα της Ευρώπης, που είχε πάρει διαζύγιο από την πρακτικότητα των Αμερικανών.
      http://im1.7job.gr/sites/default/files/imagecache/775v/article/2020/28/320965g-skepsou_opos_o_tesla.jpg
      Από την πλευρά του ο Τέσλα υποστήριζε πως ο Έντισον θα πετύχαινε πολύ περισσότερα και θα είχε γλιτώσει τουλάχιστον το 90% της εργαστηριακής και πειραματικής του δουλειάς αν ήξερε λίγο θεωρητική Φυσική και μαθηματικούς υπολογισμούς. Ο Έντισον όμως εμπιστευόταν, ως το τέλος της ζωής του, το εφευρετικό του ένστικτο και την πρακτική αμερικανική αίσθησή του. Έτσι, σύμφωνα με τον Τέσλα, ο πραγματικά τεράστιος όγκος των εφευρέσεων και επιτευγμάτων του Έντισον -προϊόν κυρίως τυχαίων πειραματισμών- αποτελούσε σχεδόν ένα θαύμα από μόνο του.
      Τέσλα: Think Outside The Box
      Ο Τέσλα δεν πέτυχε σκεπτόμενος με συμβατικό τρόπο, αλλά σκεπτόμενος «Outside The Box», πέρα από τα όρια της συμβατικής σκέψης κι επιστήμης, με έναν τρόπο που άλλοι θα χαρακτήριζαν υπερβατικό ή ακόμη και «μεταφυσικό», αλλά σε κάθε περίπτωση χρησιμοποιώντας ελεύθερα τη δημιουργική του φαντασία: «Οδηγήθηκα έτσι ενσυνείδητα να εξελίξω αυτήν που εγώ θεωρώ ως μια νέα μέθοδο υλοποίησης εφευρετικών εννοιών και ιδεών, η οποία είναι δραστικά αντίθετη στη γνήσια πειραματική και είναι, κατά τη γνώμη μου, ασύγκριτα πιο γρήγορη και αποτελεσματική. Η μέθοδός μου είναι διαφορετική. Δεν καταπιάνομαι αμέσως με το πραγματικό έργο. Όταν συλλαμβάνω μια ιδέα αρχίζω αμέσως να τη χτίζω στη φαντασία μου. Αλλάζω την κατασκευή, κάνω βελτιώσεις και λειτουργώ το μηχανισμό με το νου μου» (Νίκολα Τέσλα, Οι Εφευρέσεις Μου).
      Ο Τέσλα ήταν ένας ασκητής της επιστήμης κι ένας σύγχρονος «αλχημιστής», που μπορούσε να κάνει μεταστοιχείωση των αρνητικών και τοξικών συναισθημάτων του σε θετικά και δημιουργικά. Τα τοξικά συναισθήματα που μας πολιορκούν αδιάκοπα καταστρέφουν τους περισσότερους ανθρώπους. Αν μη τι άλλο αποτελούν μια απίστευτη σπατάλη ενέργειας. Όχι όμως τον Τέσλα που κατάφερε να τα μεταστοιχειώνει και να χρησιμοποιεί δημιουργικά την ενέργεια που εμπεριέχουν μέσα τους τα τοξικά συναισθήματα, όπως ο φόβος κ.α.
      «Έλεγξα και χαλιναγώγησα τα πάθη μου»
      Για να το πετύχει όμως αυτό ο Τέσλα, χρειαζόταν τρομερή θέληση και αυτοπειθαρχία. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος, καθώς μόνον όταν ελέγχουμε τον εαυτό μας και τα πάθη μας, μόνο τότε μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε: «Μετά από χρόνια τέτοιας αυτοπειθαρχίας απέκτησα τόσο απόλυτη αυτοκυριαρχία που έπαιζα με πάθη που θα σήμαιναν καταστροφή για μερικούς από τους δυνατότερους ανθρώπους... Νίκησα το πάθος μου επί τόπου και μετάνιωσα μόνο που δεν ήταν εκατό φορές πιο δυνατό. Όχι απλώς το υπέταξα, αλλά το ξερίζωσα από την καρδιά μου έτσι ώστε δεν έμεινε ούτε ίχνος επιθυμίας.
      Έκτοτε είμαι το ίδιο αδιάφορος για κάθε μορφή τζόγου, όσο για το σκάλισμα των δοντιών... Έλεγξα και χαλιναγώγησα κι άλλες συνήθειες και πάθη και όχι μόνον έσωσα τη ζωή μου αλλά άντλησα τεράστια ικανοποίηση από αυτά που οι περισσότεροι άνθρωποι θα θεωρούσαν στερήσεις και θυσίες» (Νίκολα Τέσλα, Οι Εφευρέσεις Μου). Η επιμονή βρισκόταν πίσω από την ουσία της επιτυχίας για τον Τέσλα.
      Ο Τέσλα θεωρούσε το μυαλό του ως το καλύτερο θησαυροφυλάκιο, μέσα στο οποίο φύλαγε τα μυστικά του σχετικά με τα πειράματα που απέφευγε να καταγράφει σε σημειωματάρια. Αυτός ο συνδυασμός μυστικοπάθειας και ιδιοφυΐας τον μετέτρεψε, με το πέρασμα του χρόνου, στα μάτια των πολλών σε πρότυπο «τρελού επιστήμονα». Μετά από ύποπτες πυρκαγιές του εργαστηρίου του, διώξεις, προδοσίες και δικαστικές διαμάχες ο Τέσλα απέκτησε ένα είδος συνδρόμου καταδίωξης και κατέληξε προς το τέλος της ζωής του να φλερτάρει με την παράνοια.
      Δεν καταλάβαιναν τα υψιπετή του οράματα
      Οι ιδιοτροπίες, οι ιδεοψυχαναγκασμοί και οι εκκεντρικότητες του Τέσλα έπαιξαν αναμφίβολα το ρόλο τους, ώστε ο εφευρέτης να μη γίνει ποτέ ευρύτατα αποδεκτός από τους ανθρώπους της εποχής του. Οι περισσότεροι δεν καταλάβαιναν τα υψιπετή του οράματα, ειδικά εκείνα που αφορούσαν την παραγωγή και παροχή ελεύθερης και δωρεάν ενέργειας προς όλους. Ο Τέσλα, όσο μεγάλωνε και οι αποτυχίες -κυρίως επιχειρηματικές- διαδέχονταν τις επιτυχίες, συνειδητοποιούσε πως, για τον πολύ κόσμο, η απόσταση μεταξύ μεγαλοφυΐας και παραφροσύνης, μετριόταν μόνο με την επιτυχία.
      http://im1.7job.gr/sites/default/files/imagecache/775v/article/2020/28/320965g-tesla_koloranto_springks.jpg
      Την καλύτερη περιγραφή για τον Νίκολα Τέσλα μας την δίνει ο σύγχρονός του Αμερικανός συγγραφέας Τζούλιαν Χόρτον: «Σπάνια μπορούσε κανείς να συναντήσει έναν επιστήμονα ή έναν μηχανικό, που ταυτόχρονα να ήταν ποιητής, φιλόσοφος, γνώστης της καλής μουσικής, γλωσσομαθής και γνώστης των μυστικών του καλού φαγητού και των ποτών… Κι ενώ μιλούσε στο πρόσωπο του μπορούσε να δει κανείς το μέλλον της ανθρωπότητας, την τιτάνια ανάπτυξη και την αποκάλυψη των μυστικών του ουρανού. Έβλεπε ένα μέλλον, στο οποίο ο άνθρωπος δε θα ήταν αναγκασμένος να πασχίζει για την επιβίωση του, όπου οι λέξεις πλούσιος και φτωχός δε θα σήμαιναν πλέον τη διαφορά του επιπέδου της υλικής ευημερίας, αλλά των πνευματικών ικανοτήτων. Ένα μέλλον, όπου η γνώση και η ενέργεια θ’ αντλείται από πηγές, που σήμερα πολύ δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε».
      * Γιώργος Στάμκος είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και βιογράφος του Νίκολα Τέσλα. Το τελευταίο του βιβλίο έχει τίτλο Τέσλα Vs Έντισον: Σύγκρουση για το Μέλλον του Κόσμου.
      https://tvxs.gr/news/portreta/nikola-tesla-99-empneysi
      Περισσότερα...

        2

    17. Αρθρογραφία

      Διημερίδα του Πανευρωπαϊκού Φορέα Πιστώσεων και Εγγυοδοσίας από το ΤΜΕΔΕ

      GTnews

      Στην Αθήνα, για πρώτη φορά, πραγματοποιήθηκε Διημερίδα του «European Association of Guarantee Institutions» (AECM), του πανευρωπαϊκού οργανισμού εγγυοδοτικών φορέων, παρουσία αντιπροσωπειών από όλη την Ευρώπη. Ο τίτλος της Διημερίδας ήταν «Ένα βήμα πέρα από την εγγυοδοσία – οι υπηρεσίες και τα προϊόντα των εγγυοδοτικών οργανισμών». Τους συνέδρους υποδέχτηκε ο Πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ κ. Κωνσταντίνος Μακέδος, ο οποίος κατά την ομιλία του παρουσίασε τις καινοτόμες δράσεις του Ταμείου, την επιτυχημένη σύμπραξη με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (HDB),τις προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες που διανοίγονται στην ελληνική οικονομία. 
      Η Διημερίδα πραγματοποιήθηκε στις 29 και 30 Σεπτεμβρίου όπου συζητήθηκε ο ρόλος της εγγυοδοσίας στον ευρωπαϊκό χώρο αλλά και οι δυνατότητες που αυτή παρέχει στην αγορά και ειδικότερα στις ΜμΕ. Παρουσιάστηκαν τα δεδομένα για την επόμενη μέρα της εγγυοδοσίας ως υπηρεσία, καθώς και το συνολικό χαρτοφυλάκιο επιλογών και προϊόντων που δημιουργούνται για την υποστήριξη των επιχειρήσεων.
      Κατά τη διάρκεια της Διημερίδας, η διοργάνωση της οποίας αποτελεί «ψήφο εμπιστοσύνης» στο έργο του ΤΜΕΔΕ, αλλά και της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, ειδικά μετά την εκλογή της CEO, Αθηνάς Χατζηπέτρου στο Δ.Σ. του AECM, συζητήθηκαν οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και δόθηκε έμφαση μεταξύ άλλων στην αναζήτηση λύσεων που συνδέουν τα οφέλη της εγγυοδοσίας με τα κριτήρια ESG.
      Στις εισηγήσεις τους, οι ομιλητές τόνισαν ότι τα νέα προϊόντα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικότερα τους κινδύνους που ελλοχεύουν πίσω από τις εγγυήσεις και ειδικότερα τα κριτήρια ESG. Ενδιαφέρον προκάλεσε και η αναφορά στο ρόλο που διαδραματίζουν οι εγγυήσεις σε διεθνές επίπεδο, καθώς και νέα εγγυοδοτικά προϊόντα, τα οποία στοχεύουν στην ενίσχυση κυρίως των ΜμΕ.
      Περισσότερα...

        0

    18. Αρθρογραφία

      Ημέρα Ειδικότητας για τους Πολιτικούς Μηχανικούς από το ΤΕΕ/ΤΚΜ

      GTnews

      Εκδήλωση αφιερωμένη στην ειδικότητα των Πολιτικών Μηχανικών πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του ΤΕΕ/ΤΚΜ, σε συνέχεια της σειράς εκδηλώσεων με γενικό θέμα «ΗΜΕΡΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ», που διοργανώνει το ΤΕΕ/ΤΚΜ, σε συνεργασία με τα αντίστοιχα Τμήματα Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ. 
      Ακολουθούν οι παρουσιάσεις των ομιλητών: 
      ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
      Χαιρετισμός του Προέδρου του ΤΕΕ/ΤΚΜ , Γεώργιος Τσακούμης, Πρόεδρος ΔΕ ΤΕΕ/ΤΚΜ «Όραμα και προοπτικές», Αικατερίνη Τσικαλουδάκη, Πρόεδρος Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ «Ερευνητικές και επιστημονικές δραστηριότητες του Τμήματος», Νικόλαος Θεοδοσίου, Αντιπρόεδρος Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ «Μελέτες Δημοσίου», Πάρις Μπίλλιας, Αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων, Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, Πολιτικός Μηχανικός, Μελετητής Δημοσίων Έργων «Ο Πολιτικός Μηχανικός ως Δημόσιος Υπαλληλος», Μιχάλης Παπαστεργίου, Αντιπρόεδρος της ΔΕ ΤΕΕ/ΤΚΜ - Προϊστάμενος Τμήματος Κατασκευών Συγκοινωνιακών Έργων της Υποδιεύθυνσης Συγκοινωνιακών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας «Ο Πολιτικός Μηχανικός στον Κατασκευαστικό Κλάδο», Φώτης Κουβουκλιώτης, Γενικός Γραμματέας ΔΕ ΤΕΕ/ΤΚΜ - Κατασκευαστική Κουβουκλιώτης Ε.Ε.
      Περισσότερα...

        0

    19. Αρθρογραφία

      Μνημόνιο Συνεργασίας ΤEE, ΤMΕΔΕ και ΕΤΑΔ για παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης

      GTnews

      Το ΤEE, το ΤMΕΔΕ και η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) ΑΕ υπέγραψαν στα γραφεία της ΕΤΑΔ Μνημόνιο Συνεργασίας, στο οποίο περιγράφονται σύνολο συνεργειών που στόχο έχουν την παροχή πλαισίου συμβουλευτικής υποστήριξης από πλευράς ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ προς την ΕΤΑΔ ΑΕ αναφορικά με την βέλτιστη διαχείριση και εκμετάλλευση των ακινήτων του χαρτοφυλακίου της.
      Παράλληλα η συνεργασία αφορά και στην παροχή ειδικής συνδρομής για μελετητικές και άλλες αναγκαίες εργασίες αναφορικά με την συντήρηση, διαχείριση και φροντίδα των ακινήτων.
      Το μνημόνιο προβλέπει ένα ευρύτερο πλαίσιο συνεργασίας ειδικότερα στην παροχή τεχνογνωσίας που έχουν το ΤΕΕ και το ΤΜΕΔΕ αναφορικά με:
      τη διαχείριση ακινήτων που εξυπηρετούν σκοπούς δημοσίου συμφέροντος στην ανάπτυξη και υλοποίηση καινοτόμων δράσεων αναβάθμισης και ποιοτικού ελέγχου του χαρτοφυλακίου της ΕΤΑΔ ΑΕ καθώς και της επαύξησης κατ’ αυτό τον τρόπο της περιουσιακής αξίας του χαρτοφυλακίου της. Επίσης, στο μνημόνιο περιγράφεται ότι ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ θα συνδράμουν:
      στη διερεύνηση παροχής χρηματοδοτικών εργαλείων για την περαιτέρω ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου των ακινήτων της ΕΤΑΔ ΑΕ στη βελτίωση γνώσεων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της ΕΤΑΔ ΑΕ Στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας εκτιμάται ότι θα αναπτυχθούν πολύτιμες συνέργειες με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και οικονομίες κλίμακας που θα συμβάλλουν σημαντικά στην αναβάθμιση της επιχειρησιακής λειτουργίας της ΕΤΑΔ. Οι συγκεκριμένες δράσεις που θα αναληφθούν, θα περιλαμβάνονται και θα περιγράφονται αναλυτικά σε επιμέρους εξειδικευμένες συμφωνίες που θα ακολουθήσουν.
      Η δυναμική και η προστιθέμενη αξία από τη νέα αυτή συνεργασία προκύπτει από το γεγονός ότι ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ έχουν την τεχνογνωσία και το τεχνικό δυναμικό, ώστε να ενισχύσουν και να διευκολύνουν το έργο της ΕΤΑΔ ΑΕ.
      Η συνεργασία αυτή πιστοποιεί τη δυναμική που προκύπτει από την συνέργεια ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ, αλλά και τη δυνατότητα που δίνεται σε φορείς, όπως η ΕΤΑΔ να αξιοποιήσουν αυτή την εμπειρία, γνώση και εξειδίκευση επ’ ωφέλεια του σκοπού τους και του δημοσίου συμφέροντος. ΤΕΕ, ΤΜΕΔΕ και ΕΤΑΔ ΑΕ δείχνουν τον δρόμο όπου φορείς συνεργάζονται, ώστε να μεγιστοποιήσουν την ωφέλεια που δίνουν στην κοινωνία, ενεργοποιώντας την προστιθέμενη γνώση των μελών των οργανισμών τους.
      Αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας ο Εντεταλμένος Σύμβουλος και Εκτελών χρέη Διευθύνοντος Συμβούλου, κ. Παναγιώτης Μπαλωμένος σημείωσε χαρακτηριστικά: «Η ΕΤΑΔ ΑΕ με ένα συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο δράσεων προετοιμάζεται για μία αλλαγή σελίδας. Μέρος αυτής της στρατηγικής αποτελεί το σημερινό μνημόνιο συνεργασίας με το ΤΕΕ και το ΤΜΕΔΕ. Επιδιώξαμε και δουλέψαμε αρκετά γι’ αυτή τη θεσμική συνεργασία την οποία θα ακολουθήσουν και άλλες. Είμαστε βέβαιοι ότι θα στεφθεί με επιτυχία και πλέον η ΕΤΑΔ ΑΕ θα μπορέσει να εκπληρώσει τους στόχους της με μεγαλύτερη ταχύτητα, ευελιξία και αποτελεσματικότητα προς όφελος του Ελληνικού Δημοσίου, της ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών και της χώρας συνολικά, σύμφωνα με την αποστολή της».
      Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, κ. Γιώργος Στασινός δήλωσε: «Το ΤΕΕ, πιστό στο θεσμικό του ρόλο ως τεχνικού συμβούλου της Πολιτείας και της κυβέρνησης, στέκεται δίπλα στους φορείς του δημοσίου που επιδιώκουν να υπηρετήσουν το δημόσιο συμφέρον και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Επιλέγουμε να πράττουμε όπου μπορούμε για να λυθούν προβλήματα και να συνδράμουμε όπου μας ζητείται για να δημιουργούμε αξία για την κοινωνία και τους πολίτες. Οι Έλληνες μηχανικοί γνωρίζουμε πώς και τί πρέπει να γίνει για να προχωρήσουν επενδύσεις ειδικά στον τομέα των ακινήτων. Για αυτό στεκόμαστε δίπλα στην ΕΤΑΔ, προκειμένου να διευκολυνθεί η αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου. Μαζί με το ΤΜΕΔΕ αναλαμβάνουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη διεπιστημονική γνώση των Ελλήνων Μηχανικών προς όφελος της χώρας».
      Ο Πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ, κ. Κωνσταντίνος Μακέδος, τόνισε: «Το ΤΜΕΔΕ βρίσκεται σε τροχιά αναπτυξιακής εξωστρέφειας με κύριο εργαλείο τη συμπυκνωμένη γνώση των μελών του. Μετά την ενσωμάτωση στον Όμιλο ΤΜΕΔΕ της AtticaBank Properties (εταιρείας διαχείρισης ακινήτων) και την δημιουργία της πρώτης αδειοδοτημένης από την ΤτΕ εταιρείας μικροχρηματοδοτήσεων ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions, υπηρετούμε με συνέπεια το στρατηγικό μας σχεδιασμό και μαζί με το ΤΕΕ υπογράφουμε μνημόνιο συνεργασίας με την ΕΤΑΔ ΑΕ, συνθέτοντας την εμπειρία και την εξειδικευμένη μας τεχνογνωσία για να συνδράμουμε από κοινού στην ενίσχυση της περιουσίας της ΕΤΑΔ Α.Ε., δημιουργώντας υπεραξίες για το καλό της εθνικής οικονομίας και της κοινωνίας».
      Περισσότερα...

        0

    20. Αρθρογραφία

      Thessaloniki Summit 2023: Διημερίδα αφιερωμένη στις υποδομές, τη ενέργεια και τη βιομηχανία

      GTnews

      Οι γεωπολιτικές και οικονομικές προκλήσεις της επόμενης μέρας, βρέθηκαν στο επίκεντρο του Thessaloniki Summit 2023 που πραγματοποιήθηκε για έβδομη χρονιά στη Θεσσαλονίκη, 20-21/11/23 και διοργανώθηκε από τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
      «Πρωτεύουσα εξωστρέφειας»
      «Δυναμώνουμε και εκσυγχρονίζουμε την Κεντρική Μακεδονία παρά τις προκλήσεις, τρέχουμε έργα και δράσεις συνολικού ύψους 1 δις. Ευρώ. Οι εξαγωγές φτάνουν τα 6 δις ευρώ στην Κ. Μακεδονία που είναι πρώτη χώρα σε εξαγωγές αγροτικών προϊόντων. Η περιοχή μας έχει έσοδα 145 εκατ. ευρώ από κινηματογραφικές παραγωγές», επεσήμανε ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, που προανήγγειλε μία πολύ σημαντική πενταετία για την περιοχή με μετρό, flyover, ανάπλαση ΔΕΘ και παραλιακού μετώπου. «Σήμερα η Θεσσαλονίκη μετατρέπεται σε μία πρωτεύουσα εξωστρέφειας», τόνισε. «Η Θεσσαλονίκη μετατρέπεται σε αναπτυξιακό και τεχνολογικό hub διεθνούς εμβέλειας, γεγονός το οποίο δεν ήταν νομοτελειακό. Η πόλη πρέπει να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία και να μην χάσει το τραίνο», υποστήριξε ο απερχόμενος δήμαρχος Θεσσαλονίκης.
      Πολλαπλά χρηματοδοτικά εργαλεία εξασφαλίζουν υποδομές και μεταφορές
      Στις χρηματοδοτικές πηγές που αξιοποιεί το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για την υποστήριξη των έργων που υλοποιούνται και προγραμματίζονται σε όλη την επικράτεια, αλλά και τη συνεισφορά του τομέα των κατασκευών στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή, αναφέρθηκε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών. «Η Κυβέρνηση θέτει ως προτεραιότητα την περάτωση των εμβληματικών και μικρότερων – ανά την επικράτεια – δημοσίων έργων και ενεργοποιεί όλες τις διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης και τους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς», δήλωσε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών και περιέγραψε τις επτά χρηματοδοτικές πηγές που αξιοποιεί το Υπουργείο, σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, για την αναβάθμιση των υποδομών και των μεταφορών στη χώρα μας ως εξής:
      · Οι πόροι, από το εθνικό και συγχρηματοδοτούμενο σκέλος, της νέας προγραμματικής περιόδου.
      · Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μέσα από την υφιστάμενη κατανομή πόρων και την ανακατανομή ποσών.
      · Το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την αποκατάσταση ζημιών που υπέστησαν οι πληγείσες περιοχές των Περιφερειών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας.
      · Η δανειοδότηση – με καλούς όρους – από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και από την Αναπτυξιακή Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης.
      · Η χρηματοδότηση των έργων μέσα από ένα πιο υγιές και σταθερό – σήμερα – τραπεζικό σύστημα.
      · Η αξιοποίηση πόρων μέσα από τον υφιστάμενο και τον μελλοντικό Μηχανισμό υπό τον τίτλο «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility).
      · Και φυσικά, η άντληση πόρων από τον ίδιο τον Κρατικό Προϋπολογισμό, μέσα από την αξιοποίηση δημοσιονομικού χώρου, που σταθερά δημιουργείται τα τελευταία χρόνια.
      «Μέσα από αυτά, τις επτά χρηματοδοτικές πηγές, έχουμε την ευκαιρία και τη δυνατότητα, πολιτεία και ιδιωτικός τομέας, να αναβαθμίσουμε σημαντικά τον τομέα υποδομών και μεταφορών στη χώρα μας», τόνισε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών. Αναφερόμενος στα εν εξελίξει έργα στη Θεσσαλονίκη, επανέλαβε ότι το μέτρο θα είναι έτοιμο το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Για το flyover είπε ότι όταν βρέθηκε με όλους φορείς της Θεσσαλονίκης “όλοι είπαν ότι είναι σωστό έργο. Υπήρχαν προβληματισμοί ως προς χρονική διάσταση, αλλά κανείς δεν είπε ότι δεν είναι αναγκαίο. Η κοινή συνισταμένη είναι ότι κάτι καλό θα γίνει” τόνισε. Αναφορικά με την ανησυχία για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων υπενθύμισε ότι το έργο θα αποπληρωθεί με πληρωμές διαθεσιμότητας και αυτό εξασφαλίζει την έγκαιρη ολοκλήρωση του. Σχολίασε δε ότι όταν υπογράφηκε η σύμβαση τον Δεκέμβριο του 2022 υπήρξε θριαμβολογία και κάποιους μήνες μετά άρχισαν να διατυπώνονται δεύτερες σκέψεις. Αναφορικά με την ταλαιπωρία των κατοίκων της πόλης, εξέφρασε την κατανόηση του, είπε ότι ουσιαστικά η πολιτική ηγεσία του υπουργείου έχει εβδομαδιαία παρουσία στη Θεσσαλονίκη, αλλά πρόσθεσε ότι “θαύματα δεν γίνονται”.
      Σχετικά με τον ΟΑΣΘ επανέλαβε ότι εξασφαλίστηκαν 20 οδηγοί με εσωτερικές μετακινήσεις και προκηρύχτηκαν 150 θέσεις 8μηνων συμβάσεων, για τις οποίες όμως εξέφρασε προβληματισμό για το αν θα εκδηλωθεί ενδιαφέρον. Είπε ότι από τα ΚΤΕΛ δρομολογήθηκαν δύο νέες γραμμές και άλλες δύο θα δρομολογηθούν το Δεκέμβριο, ενώ δήλωσε ανοικτός να ακούσει περισσότερες προτάσεις για νέα δρομολόγια. Αναφορικά με τα 110 ηλεκτρικά λεωφορεία που θα έρθουν στη Θεσσαλονίκη είπε ότι “δεν είναι εύκολη άσκηση, θέλει σχεδιασμό”. Είπε ότι υπάρχει συνεργασία για τις εγκαταστάσεις φόρτισης με τον ΔΕΔΗΕ. Διευκρίνισε ότι δεν θα προστεθούν ξαφνικά 110 λεωφορεία στον υπάρχοντα στόλο, καθώς θα αντικαταστήσουν παλιά και γερασμένα. Ερωτηθείς αναφορικά με την επανεκκίνηση του σιδηρόδρομου ανακοίνωσε ότι στις 10 Δεκεμβρίου θα ξεκινήσουν εκ νέου τα εμπορευματικά δρομολόγια μέχρι τα σύνορα και στις 15 Δεκεμβρίου τα επιβατικά. Όπως είπε η κακοκαιρία Ντάνιελ προκάλεσε ζημιές στο σιδηροδρομικό δίκτυο ύψους 200 εκατ. ευρώ, καταστρέφοντας μεταξύ άλλων το σύστημα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης που είχε παραδοθεί τον Σεπτέμβριο. Ο υπουργός ανέφερε ότι ήδη τρέχουν έργα 14 εκατ. Ευρώ με σκοπό την προσωρινή αποκατάσταση “ώστε να πάμε σε διαγωνισμούς αρχές του 2024 ώστε αρχές του 2025 να έχουμε πλήρη αποκατάσταση δικτύου, μαζί με συστήματα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης”.
      «Εθνικός πλούτος η βιομηχανία»
      «Η βιομηχανία αποτελεί αναπτυξιακό πυλώνα για την χώρα μας, ζητούμενα παραμένουν η οικονομική ευημερία και η μακροπρόθεσμη σταθερότητα, τα γεγονότα στη Γάζα είναι μια δαμόκλειος σπάθη για την παγκόσμια σταθερότητα», σημείωσε η πρόεδρος του ΣΒΕ, κ. Λουκία Σαράντη που στάθηκε ιδιαίτερα στις αυξήσεις τιμών και τις πληθωριστικές πιέσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπα νοικοκυριά και επιχειρήσεις αλλά και στον διαχρονικό στόχο της εισόδου των βαλκανικών κρατών στην ΕΕ, 20 χρόνια μετά τη διακήρυξη της Θεσσαλονίκης για την διεύρυνση της ΕΕ. Η κ. Σαράντη σκιαγραφώντας την μεγάλη εικόνα έδωσε έμφαση και στις πολλαπλές κρίσεις, πανδημία, πολεμικές συγκρούσεις, οι οποίες προκάλεσαν ισχυρότατους κραδασμούς στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. «Στην Ελλάδα έχει αρθεί η πολιτική αβεβαιότητα με την χώρα να διατηρείται σε αναπτυξιακή τριχιά. Η κυβέρνηση πρέπει να επιμείνει στη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, να μη διστάσει μπροστά στο πολιτικό κόστος. Στον ΣΒΕ δε ζητάμε χάρες, ζητάμε να στηριχτεί έμπρακτα η βιομηχανία που συνιστά εθνικό πλούτο για την χώρα μας», επεσήμανε.
      «Το περιβάλλον μέσα στο οποίο πορευόμαστε είναι ασταθές, συνεχώς περνάμε κρίσεις. Η ανάγκη ταχύτερης προσαρμογής στα νέα δεδομένα επείγει, πρέπει να υιοθετήσει η ΕΕ κοινή εξωτερική πολιτική και κοινή άμυνα», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο υφυπουργός εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης), κ. Στάθης Κωνσταντινίδης. «Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στο επίκεντρο του κυβερνητικού ενδιαφέροντος με πλήθος έργων και δράσεων να τρέχουν. Η Βόρεια Ελλάδα καθίσταται κοιτίδα ανάπτυξης νεοφυών επιχειρήσεων», τόνισε.
      Τη Θεσσαλονίκη βλέπουν ξένες πολυεθνικές
      Στα επόμενα 2-3 χρόνια η Deloitte πρόκειται να προσλάβει επιπλέον 500 άτομα στο Κέντρο Δεξιοτήτων της Θεσσαλονίκης ( DACC), όταν ήδη από το 2019 που δημιουργήθηκε, εμπλούτισε το δυναμικό του Deloitte Alexander Competence Center με 1.000 άτομα, με γνώσεις και εξειδίκευση στις τεχνολογίες της Νέας Οικονομίας.Mάλιστα, αυτή την περίοδο κοιτάνε την Ελλάδα αρκετές ξένες εταιρείες, για να δημιουργήσουν στη χώρα μας τμήματα R&D και Καινοτομίας, αρκεί να καλυφθούν γρήγορα οι ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, που ξεπερνούν τις 50.000, μέσω επανεκπαίδευσης επιστημόνων θετικών κατευθύνσεων.Την παραπάνω δήλωση έκανε, σύμφωνα με το makthes.gr, ο εταίρος της Deloitte και επικεφαλής του DACC, κ. Bασίλης Καφάτος ο οποίος και προσυπέγραψε την τοποθέτηση του Υπουργού Ανάπτυξης, κ. Κώστα Σκρέκα στο Τhessaloniki Summit 2023, που νωρίτερα δήλωσε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, καλά αμειβόμενων. Μάλιστα όπως είπε ο κ. Σκρέκας η προσέλκυση ξένων πολυεθνικών στην Ελλάδα και διεθνών κέντρων R&D και Ψηφιακών Υπηρεσιών , όπως της Deloitte, της Pfizer, της Chubb και άλλων πολλών, αποδεικνύει ότι η χώρα μας επιτυχώς προσελκύει σημαντικές ξένες επενδύσεις. Με την αρχική τοποθέτηση του Υπουργού Ανάπτυξης, άνοιξε η συζήτηση με θέμα “Προσέλκυση μεγάλες άμεσες ξένες επενδύσεις στη Βόρειο Ελλάδα”, στο πλαίσιο του Thessaloniki Summit 2023
      Aύξηση ξένων επενδύσεων κατά 57% το 2022
      Οι άμεσες ξένες επενδύσεις το 2022,  στην Ελλάδα, αυξήθηκαν κατά 57%, σε σύγκριση με εκείνες του 2021. Η Ελλάδα, επισήμανε ο κ. Σκρεκας, είναι πρώτη στον κόσμο, στην βελτίωση της επιχειρηματικότητας, σύμφωνα με την ΕΥ, παρότι έχει πολύ δρόμο να διανύσει για να αντιμετωπίσει τα εμπόδια της γραφειοκρατίας. Πέραν αυτού, ο κ. Σκρέκας, που διαχειρίσθηκε τα κρίσιμα θέματα της ενέργειας στην δύσκολη περίοδο της ενεργειακής κρίσης, είπε ότι “τα τελευταία 4 χρόνια, διπλασιάσαμε σχεδόν το ποσοστό της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Την προηγούμενη χρονιά ο ΔΕΔΔΗΕ πραγματοποίησε επενδύσεις σχεδόν μισό δισεκατομμύριου ευρώ, όταν ως το 2019, επένδυε σε ετήσια βάση, μόλις 80-100 εκατ. Σε εξέλιξη βρίσκεται και το πρόγραμμα αναβάθμισης υποσταθμών και δικτύων στη Βόρειο Ελλάδα και με την τοποθέτηση μπαταριών αποθήκευσης ενέργειας ενώ εντός του 2024, θα γίνει το μεγαλύτερο μέρος του τριετούς προγράμματος αναβάθμισης υποσταθμών”.
      Τhess INTEC: Χωρίς προβλήματα οι επαφές με τους Ισραηλινούς
      Παρά τον πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς, οι συζητήσεις του Thess INTEC με τους Ισραηλινούς, με φορείς και επιχειρήσεις, συνεχίζονται κανονικά και είναι business as usual, όπως δήλωσε ο πρόεδρος της Εταιρείας υλοποίησης του τεχνολογικού πάρκου, κ. Νίκος Ευθυμιάδης. “Μιλάμε με πολυεθνικές από το Ισραήλ, με ελληνικές πολυεθνικές που θέλουν να προσεγγίσουν ισραηλινές επιχειρήσεις. Μέχρι σήμερα, ο πόλεμος που διεξάγεται, δεν έχει επηρεάσει το σχέδιο των Ισραηλινών που σχεδιάζουν να επενδύσουν στο Thess INTEC”, δημιουργώντας ένα tech park in the tech park.Σήμερα το κρίσιμο ζήτημα για το Thess INTEC είναι, η έκδοση του ΠΔ, που θα επιτρέψει την έναρξη των εργασιών κατασκευής των βασικών δικτύων υποδομής και κτιριακών εγκαταστάσεων, αρχικά, 70.000 τ.μ. ( σ.σ. μαζί με φορείς που έχουν ήδη “κλείσει” συμφωνίες για την εγκατάστασή τους όπως το ΕΚΕΤΑ και το ισραηλινού τεχνολογικό πάρκο “Gav-Yam Negev Advanced Technologies Park”).
      ΟΛΘ: Επενδύσεις και το κρίσιμο ΠΔ
      Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης δεν αντιμετωπίζει ανταγωνισμό από άλλους ελληνικούς λιμένες και η ΟΛΘ Α.Ε. συνεχίζει αναπτυξιακά, με το ιδιωτικό μάνατζμεντ να έχει επενδύσει στην τελευταία 5ετία το ποσό των 67 εκατ, ενόσω περιμένει την έκδοση του Π.Δ. που θα της επιτρέψει να προχωρήσει στο έργο της επέκτασης του 6ου προβλήτα , δήλωσε ο εκτελεστικός πρόεδρος της εταιρείας, κ. Θάνος Λιάγκος. Ο επικεφαλής της ΟΛΘ Α.Ε., υποστήριξε ότι η ακύρωση του διαγωνισμού για τον 6ο προβλήτα και η επαναπροκήρυξή του, δεν αφήνει το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης εκτεθειμένο στον ανταγωνισμό άλλων περιφερειακών λιμανιών και πιο συγκεκριμένα του Δυρραχίου. Όσο για το εάν θα προλάβει, η ΟΛΘ ΑΕ, να υλοποιήσει το συγκεκριμένο έργο , εντός της 7ετίας των υποχρεωτικών επενδύσεων ( 2018-2025) ο κ. Λιάγκος πρόσθεσε ότι θα πρέπει να τρέξουν και οι επενδύσεις που ανέλαβε να υλοποιήσει το κράτος, να επιταχυνθεί η σύνδεση του ΣΕΜΠΟ με νέα σιδηροδρομική γραμμή που δεν άρχισε καν, ενώ το έργο της οδικής σύνδεσης ΟΛΘ- ΠΑΘΕ, προχωράει αν και με καθυστέρηση.Στη σημασία των αναβαθμισμένων υποδομών για την προσέλκυση μεγάλων ξένων επενδύσεων, αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ Α.Ε., κ. Θάνος Ψαθάς, ο οποίος όμως επισήμανε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που θα πρέπει να επιλύσει η χώρα μας, είναι η απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, σε κάθε ενέργεια, σημαντική ή μικρότερης σημασίας, που πρέπει να κάνει ο ξένος επενδυτής. Μάλιστα ο κ. Ψαθάς υποστήριξε ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα Γραφείο Αδειοδοτήσεων για τις ξένες εταιρείες που θέλουν να εγκατασταθούν στην Ελλάδα.
      Το 2024 θα δημοπρατηθούν όλες οι μονάδες διαχείρισης αποβλήτων
      Εντός του 2024 θα δημοπρατηθεί το σύνολο των 16 μονάδων διαχείρισης αποβλήτων τόνισε ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων από το βήμα του συνεδρίου του ΣΒΕ Thessaloniki Summit.
      Όπως είπε έχει γίνει πολύ σημαντική πρόοδος. Από τις 3 μονάδες που λειτουργούσαν το 2019 σήμερα έχουμε 11 σε λειτουργία και 16 σε φάση δημοπράτησης. Η λειτουργία αυτών των μονάδων θα μειώσει το ποσοστό ταφής των σκουπιδιών, ώστε αυτά είτε να επαναχρησιμοποιούνται ως α’ ύλες είτε να αξιοποιούνται ενεργειακά. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά “σε 4 χρόνια δεν θα θάβουμε στη Φυλή”. Είπε ακόμη ότι αυτή η τετραετία θα είναι τετραετία μεταρρύθμισης στην ανακύκλωση, που σήμερα μένει καθηλωμένη σε ποσοστά 20%-22%. “Θα εκπλήξουμε θετικά και τους δήμους” σημείωσε.
      Aπό την πλευρά του ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Εξορυκτικών Επιχειρήσεων κ. Κώστας Γιατζιτζόγλου συμφώνησε ότι η κατάσταση με την κλιματική αλλαγή “είναι χειρότερη από ό,τι μερικοί πιστεύουν, το ερώτημα είναι πότε και με τι ταχύτητα θα χτυπήσουμε τον τοίχο”.  Ο ίδιος έθεσε το ζήτημα του πώς μετράμε το συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και όχι όχι μόνο το CO2. Για παράδειγμα ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο έχει μηδενικές εκπομπές, αλλά για την παραγωγή του η εξορυκτική βιομηχανία έχει μεγαλύτερες εκπομπές σε σχέση με τα συμβατικά. Για την οικοδομική δραστηριότητα της προηγούμενης χρονιάς στην Ελλάδα οι επιχειρήσεις του κλάδου εξορύξαν 40 εκατ. τόνους αδρανή που αντιστοιχούν σε 330-350 χιλιάδες τόνους CO2. “Αυτό είναι το 2% των συνολικών εκπομπών της χώρας. Αν σταματήσουμε την εξόρυξη θα πάμε αλλού να βρούμε τα υλικά σε χώρες που δεν έχουν αυστηρούς όρους και επιπλέον υπάρχει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα από την μεταφορά, οπότε καταλήγουμε στους 650χιλ τόνους CO2”.
      Ένα ολιγοπώλιο ελέγχει την ενέργεια που αγοράζει η ενεργοβόρο βιομηχανία στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα οι τιμές να μην είναι ανταγωνιστικές σε σχέση με την Ευρώπη, υποστήριξε ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας κ. Αντώνης Κοντολέων. Αντιθέτως ο Πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων υποστήριξε ότι “υπάρχει ανταγωνισμός στην αγορά ενέργειας” καθώς είναι πολλοί οι συμμετέχοντες. “Η αγορά δουλεύει, έχουμε ηγετικό ρόλο στην περιοχή και μπορούμε να εξάγουμε στην περιοχή και να έχουμε γεωπολιτικό ρόλο” σχολίασε από το βήμα του ίδιου συνεδρίου. Η ενεργοβόρο βιομηχανία στη χώρα (χαλυβουργίες, χαρτοποιίες κλπ) αντιπροσωπεύει το 13% της κατανάλωσης της χώρας, και όπως σημείωσε ο κ. Κοντολέων “δεν υπάρχει χαμηλή τιμή, αλλά ανταγωνιστική σε σχέση με τους ευρωπαίους ανταγωνιστές. Είμαστε εκτεθειμένοι στην αγορά.
      Η ελληνική χονδρεμπορική αγορά δεν μπορεί να είναι ανταγωνιστική γιατί είναι ολιγοπώλιο τεσσάρων καθετοποιημένων παικτών”. Ο ίδιος έθεσε το ζήτημα ότι η κυβέρνηση πρέπει να ακολουθεί τους μηχανισμούς επιδότησης όπως η αντιστάθμιση λόγω CO2 την οποία οι βιομηχανίες περιμένουν να εισπράξουν για το 2021. “Πρέπει να διατίθενται και οι πόροι, όχι μόνο να εγκρίνονται ευρωπαϊκοί μηχανισμοί” σχολίασε.
      Ένα ακόμη ζήτημα που έθιξε ήταν τα προβλήματα στο σύστημα παραγωγής ΑΠΕ. “Το κράτος μας προτείνει μακροχρόνιες συμβάσεις αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με παραγωγούς ΑΠΕ και ξαφνικά αντιλήφθηκε ότι δεν έχουμε ”χώρο” στο σύστημα και θα έπρεπε να συνοδεύονται από μπαταρίες. Υπάρχει μεγάλος προβληματισμός για τον κίνδυνο κανιβαλισμού των τιμών από τα φωτοβολταϊκά σε εποχές που η ζήτηση είναι χαμηλότερη από την παραγόμενη ενέργεια”. Ο ίδιος εκτίμησε ότι “το πρόβλημα δεν θα λυθεί με τις μπαταρίες, το πρόβλημα είναι να ανεβεί η ζήτηση”.
      Περισσότερα...

        0

    21. Αρθρογραφία

      Engine-Hubs: Bραβεύτηκαν οι καλύτερες επιχειρηματικές ιδέες

      GTnews

      Συνέδριο κλεισίματος του έργου “ENGINE-HUBs” διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας / Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, Επικεφαλής Εταίρος του Έργου, στις 31 Οκτωβρίου 2023, στο αμφιθέατρο του ΤΕΕ/ΚΜ, με παρουσία εκπροσώπων των υπόλοιπων εταίρων του έργου, μηχανικούς και νέους επιχειρηματίες . Στόχος του συνεδρίου ήταν η παρουσίαση των βασικών πτυχών και των σημαντικότερων αποτελεσμάτων του έργου “ENGINE-HUBs”, ενός έργου που είχε ως σκοπό να προωθήσει το «κυκλικό» επιχειρηματικό μοντέλο στους νέους μηχανικούς και επιστήμονες στη διασυνοριακή περιοχή.
      «Το έργο Engine-Hubs αφορά στην πλέον σύγχρονη, καινοτόμο και εξωστρεφή μορφή της επιχειρηματικότητας, την Κυκλική οικονομία», επισήμανε ο Πρόεδρος του τεχνικού επιμελητηρίου Ελλάδας – τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας (ΤΕΕ/ΤΚΜ), κ. Γιώργος Τσακούμης κατά τη διάρκεια συνεδρίου όπου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα του συγκεκριμένου έργου και διευκρίνισε πως, «στο πλαίσιο του έργου δημιουργήθηκαν σε κάθε φορέα οι δομές, τα λεγόμενα Hubs, ως κέντρα εκπαίδευσης και πληροφόρησης για τους νέους μηχανικούς και επιστήμονες. Μέσα σε αυτά πραγματοποιήθηκαν σεμινάρια για τεχνολογίες και πρακτικές κυκλικής οικονομίας και εκπαίδευση στον επιχειρηματικό σχεδιασμό».
      Τα Ηubs, όπως υπογράμμισε ο κ. Τσακούμης, παρείχαν συμβουλευτική και mentoring στους υποψήφιους επιχειρηματίες, ώστε να μετατρέψουν την ιδέα τους σε επιχειρηματικό σχέδιο αρχικά και σε επιχειρηματική δραστηριότητα στη συνέχεια.
      «Εμπνευστήκαμε από το συγκεκριμένο πρόγραμμα και θα προσθέσουμε κι άλλα στοιχεία της κυκλικής οικονομίας πλέον στην επιχείρηση μας», ανέφερε ο κ. Παντελής Ζάρκος που πήρε το πρώτο βραβείο και συγκεκριμένα εξήγησε πως, «το εφαρμόζουμε στο Packaging, επειδή εμείς στέλνουμε τα ποδήλατα σε μεγάλη ξύλινη κούτα καθώς είναι ογκώδη προϊόντα και τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ένα μικρό έπιπλο, μια βιβλιοθήκη ή ένα ραφάκι ή να χρησιμοποιηθεί και για να αποθηκεύσεις ξανά εκεί το όχημά σου. Επίσης εμείς χρησιμοποιούμε το 3D Printing πάρα πολύ για να σχεδιάσουμε το πρωτότυπο μας. Αυτό μπορούμε να το ξανά θρυμματίσουμε και να το ξανακάνουμε νήμα και να το ξαναχρησιμοποιήσουμε».
      «Ειδικά για μια χώρα όπως η Ελλάδα, το πεδίο της κυκλικής οικονομίας παρουσιάζει σημαντικά περιθώρια για επενδύσεις και ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων», σημείωσε το στέλεχος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (Σ.Β.Ε.) κ. Κωνσταντίνος Στυλιαράς και τόνισε πως το ποσοστό των υλικών που ανακτώνται και επαναχρησιμοποιούνται στην οικονομία (δείκτης “circular economy use rate” της EUROSTAT) διαμορφώνεται σε 3,4% για την Ελλάδα, ενώ ο αντίστοιχος Ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 11,7%. Ενδεικτικά ανέφερε ότι στο Βέλγιο, ο αντίστοιχος δείκτης είναι στο 20,5%, ενώ στην Ολλανδία είναι 33,8%. Δέκα φορές υψηλότερος από την Ελλάδα.
      Οι επενδύσεις, είπε ο ίδιος, σε τομείς που εμπίπτουν στο πεδίο της κυκλικής οικονομίας ανέρχεται στο 0,02% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 0,12%. Η Ελλάδα παρουσιάζει το χαμηλότερο ποσοστό επενδύσεων στον τομέα αυτό μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. και ανακυκλώνει το μόλις φτωχό 21% των αστικών αποβλήτων, ενώ η Ευρώπη το 49.6%. Ο αντίστοιχος στόχος για το 2030 είναι 65%.
      «Το έργο αυτό, που οδεύει στην ολοκλήρωσή του, ανέδειξε και τη σημασία της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ώστε να μεγιστοποιήσουμε τον αντίκτυπο των πρωτοβουλιών αυτών. Γιατί και τα ευρωπαϊκά έργα, ιδιαίτερα τα έργα διασυνοριακής συνεργασίας Ελλάδας-Βουλγαρίας, αποτελούν επένδυση στην οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας, στη διεθνή δικτύωση και στην ανάπτυξη νέας γνώσης με άμεση εφαρμογή στις επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων», υπογράμμισε ο κ. Στυλιαράς.
      Ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητήριο Βουλγαρία κ. Ηλίας Σερμπέτοφ, επισήμανε: «Χαίρομαι πολύ γιατί από τη δικιά μας πλευρά έχουμε μεγάλη επιτυχία πάνω σε αυτό το πρόγραμμα. Έχουμε επτά Project τα οποία είναι σαν startup Project για νέους μηχανικούς του εν λόγο προγράμματος. Υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον από τους νέους μηχανικούς. Είχαμε κάνει τρία σεμινάρια στη Βουλγαρία και συμμετείχαν περίπου 70 άτομα. Θα ακολουθήσει ακόμα ένα τελευταίο, για το πως θα μπορούσε να λειτουργήσει η κυκλική οικονομία και πώς θα πείσουμε τα νέα παιδιά με καινούριες ιδέες, γιατί αυτός είναι ο στόχος του προγράμματος».
      Το έργο Engine-Hubs, έχει προϋπολογισμό για το συνολικό εταιρικό σχήμα 682.991,00 ευρώ και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και από εθνικούς πόρους των χωρών που συμμετέχουν και είχε 24 μήνες διάρκεια.
      Στο άμεσο μέλλον αναμένεται να ολοκληρωθεί και το σχέδιο για τη συνέχιση της λειτουργίας και βιωσιμότητας των Hubs και μετά το πέρας του έργου, ώστε να αποτελούν χώρο φιλοξενίας και υποστήριξης της καινοτόμου, φιλικής στο περιβάλλον επιχειρηματικότητας και να συνδέουν τις νέες επιχειρήσεις με την αγορά. Παράλληλα το εκπαιδευτικό υλικό που αναπτύχθηκε θα παρέχεται με πλήρη και ανοιχτή πρόσβαση μέσα από ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα.
      Δείτε τις εισηγήσεις:
      Engine Hubs at a glance – Γιάννης Μουρατίδης, Project Manager του έργου από TEE/TKM
      Outputs and results of Engine Hubs, – Χριστιάνα Πολύζου, στέλεχος της  αναδόχου εταιρείας Lever Development Consultants S.A.
      Circular economy – challenges and problems, the case of Greece, – Σωτήρης Μυλωνάς, ΠΜ,  Μέλος της ΜΕ Περιβάλλοντος του TEE/TKM
      The path to net 0, Technologies in Industry 4.0 – Eng. Kaloyan Georgiev, Schnider Electric Bulgaria and Kalatex Ltd
      Financial tools to support entrepreneurship in the circular economy sector and the role of Engineers – Γιώργος Κόκκας, ΗΜ, Μέλος της ΜΕ Ανταγωνιστικότητας, Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας τουTEE/TKM
      Electronio Handcrafted Vehicles – Pantelis Zarkos, Automotive Engineer and CoFounder & CTO of Elektronio
      Περισσότερα...

        0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.