Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    527 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Μια αναλυτική χαρτογράφηση των ραγδαίων αλλαγών που συντελούνται στον τομέα της ενέργειας στην Ελλάδα - και των μεγάλων αλλαγών που πρόκειται να έρθουν

      Engineer

      έχρι το 2050 η χώρα μας, όπως και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, θα πρέπει να έχει σταματήσει να εκλύει αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου -ή, έστω, να δεσμεύει από την ατμόσφαιρα ισοδύναμη ποσότητα όσων εκλύει. Θα πρέπει να γίνει "κλιματικά ουδέτερη". Το 2050, όμως, θα θέλουμε να έχουμε μια ακμάζουσα και αναπτυσσόμενη οικονομία, φτηνό ηλεκτρισμό, θέρμανση και ψύξη στα σπίτια, να κινούμαστε με αυτοκίνητα και μέσα μαζικής μεταφοράς, να παράγουμε βιομηχανικά προϊόντα και να απολαμβάνουμε, γενικά, τους καρπούς του ανθρώπινου πολιτισμού. Γι’ αυτό θα πρέπει να παράγουμε και να καταναλώνουμε ενέργεια. Στην εποχή μας, τρεις δεκαετίες πριν από το 2050, ο τομέας της ενέργειας προκαλεί το 40% των εκλύσεων που στέλνουμε στην ατμόσφαιρα. Από τους 96,1 εκατ. τόνους ισοδύναμου CO2 που εκλύονταν από την Ελλάδα το 2018, οι 38,3 εκατ. προέρχονταν από εκεί."96 εκατομμύρια τόνοι" (ή, "μεγατόνοι") ακούγεται πολύ, και είναι, πράγματι, περισσότερο από ό,τι εκλύουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες παρόμοιου μεγέθους, όπως η Πορτογαλία ή η Ουγγαρία. Αλλά είναι κοντά στον μέσο όρο της Ε.Ε. και το χαμηλότερο νούμερο τα τελευταία 30 χρόνια. Το 1990 η χώρα μας έστελνε 105,8 μεγατόνους ισοδύναμου CO2 στην ατμόσφαιρα. Το 2005, τη χειρότερη χρονιά, έστειλε 139,1. To 2050 θα πρέπει να φτάσει στο μηδέν.
      Πώς θα το κατορθώσουμε; Και, επιπλέον, πώς θα γίνει αυτή η μετάβαση λύνοντας ταυτόχρονα τα πολλά και μεγάλα προβλήματα του ενεργειακού τομέα που έχουμε σήμερα, αναβαθμίζοντας τις υποδομές και τις υπηρεσίες, αυξάνοντας την ενεργειακή ασφάλεια, μειώνοντας την ενεργειακή φτώχεια και θωρακίζοντας έναν από τους κρισιμότερους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα;
      Μια ερευνητική ομάδα του ΙΟΒΕ υπό τον συντονισμό του γενικού διευθυντή Νίκου Βέττα ανέλαβε για λογαριασμό της διαΝΕΟσις μια πλήρη και αναλυτική χαρτογράφηση του τομέα ενέργειας στη χώρα μας. Στην πολυσέλιδή έκθεσή τους, την οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ (PDF) αναλύουν τα βασικά δεδομένα, τις θεσμικές αλλαγές που έχουν υλοποιηθεί ή δρομολογηθεί, τους στόχους της χώρας για το μέλλον και τις σημαντικότερες προκλήσεις που προκύπτουν. Επιπλέον, μπορείτε να διαβάσετε και ένα κείμενο πολιτικής (PDF) που προετοίμασε η ερευνητική ομάδα για το ίδιο θέμα με κεντρικό άξονα τον ρόλο του τομέα της ενέργειας στην επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. 
      Παρακάτω θα δούμε μερικά από τα βασικά σημεία της έρευνας συνοπτικά.
      1. Ενέργεια & ελληνική οικονομία
      Ηπαραγωγή και η κατανάλωση ενέργειας επηρεάζουν την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή κάθε χώρας. Σχετίζονται άμεσα με το παραγωγικό μοντέλο της, τη βιομηχανία, τη φτώχεια και την ποιότητα ζωής των πολιτών.
      Ο ενεργειακός τομέας επηρεάζει κάθε οικονομία με δύο τρόπους: αφενός συνεισφέρει απευθείας στην προστιθέμενη αξία της οικονομίας με όλες τις δραστηριότητες της αλυσίδας παραγωγής και εφοδιασμού ενέργειας και των κλάδων που συνδέονται με τον ενεργειακό τομέα, και αφετέρου με την ευρύτερη επίδραση στην οικονομία, μέσω των τιμών των ενεργειακών προϊόντων, που επηρεάζουν κάθε οικονομική δραστηριότητα (σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά). Αξίζει να πούμε δυο λόγια για τον ρόλο που παίζει ο κλάδος αυτός στην ελληνική οικονομία. 
      ­
      Διαβάστε Το Κείμενο Πολιτικής Για Την Ενέργεια (PDF)
      Η άμεση συμβολή του ενεργειακού τομέα στην ελληνική οικονομία εκτιμάται στο 3,8% του ΑΕΠ (2017), ενώ ο τομέας δίνει δουλειά σε περίπου 50.000 ανθρώπους, οι περισσότεροι εκ των οποίων απασχολούνται στο (χονδρικό και λιανικό) εμπόριο καυσίμων. Αν συνυπολογίσουμε και τους κλάδους που συνδέονται στενά με τον ενεργειακό, εκτιμάται ότι η ευρύτερη συνεισφορά του (ειδικότερα στην απασχόληση) είναι πολλαπλάσια. Σχεδόν το 1/3 των ελληνικών εξαγωγών προϊόντων είναι εξαγωγές ενεργειακών προϊόντων. Πρόκειται σχεδόν αποκλειστικά για προϊόντα πετρελαίου από τα ελληνικά διυλιστήρια. Η χώρα μας όμως εισάγει και πολλά προϊόντα ενέργειας -το 27% των ελληνικών εισαγωγών συνολικά, με τη συντριπτική πλειοψηφία να είναι αργό πετρέλαιο που εισάγουμε κυρίως από το Ιράκ, το Καζακστάν, τη Ρωσία και άλλες χώρες, και το περισσότερο από το οποίο επανεξάγεται μετά την επεξεργασία του στα ελληνικά διυλιστήρια. Γενικά, η αξία των ενεργειακών προϊόντων που εισάγουμε είναι μεγαλύτερη από αυτών που εξάγουμε (15 δισ. ευρώ έναντι 10,7 δισ. το 2019).
      Αξίζει δε να αναφέρουμε ότι ο κλάδος της ενέργειας έχει πολύ μεγάλη σημασία και για τα δημόσια έσοδα. Το 64% της τιμής της αμόλυβδης βενζίνης είναι δασμοί ή φόροι, για παράδειγμα. Τα έσοδα από τους ειδικούς φόρους στην ενέργεια έφταναν το 3% του ΑΕΠ το 2019, έναντι 1,8% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος. Αυτό, μάλιστα είναι κάτι που άλλαξε από το 2010 και την αρχή της κρίσης και μετά.

      Με τα παραπάνω βλέπουμε ότι ο κλάδος της ενέργειας έχει μεγάλη σημασία για την οικονομία της χώρας. Τι περιλαμβάνει, όμως, "ο κλάδος της ενέργειας"; Η απάντηση είναι περίπλοκη και περιλαμβάνει πολλές πολύ σημαντικές και διαφορετικές μεταξύ τους δραστηριότητες, κάποιες εκ των οποίων σχετίζονται και αλληλοσυμπληρώνονται. "Κάθε ενεργειακό σύστημα, με την έννοια του συνόλου των διευθετήσεων με τις οποίες αξιοποιούνται φυσικοί πόροι για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής", γράφει ο Βάτσλαβ Σμιλ, "έχει τρεις θεμελιώδεις συνιστώσες: τους φυσικούς (ανανεώσιμους ή μη ανανεώσιμους) ενεργειακούς πόρους, την τεχνολογία μετατροπής τους σε διαθέσιμη ενέργεια και μια ποικιλία ειδικών χρήσεων των διαθέσιμων ροών ενέργειας". Η έρευνα αναλύει κάθε μία από αυτές τις συνιστώσες όπως λειτουργούν στη χώρα μας σε αναλυτικά κεφάλαια -εδώ θα καταγράψουμε μόνο ενδεικτικά μερικές από αυτές, μαζί με τα βασικά τους στοιχεία. Πριν ξεκινήσουμε την καταγραφή, όμως, αξίζει να σημειώσουμε τρία βασικά χαρακτηριστικά του τομέα στη χώρα μας:
      α) Σήμερα η Ελλάδα παραμένει μια οικονομία που στηρίζεται στα ορυκτά καύσιμα (άνθρακας, πετρέλαιο και φυσικό αέριο) και έχει μεγάλη εξάρτηση από εισαγωγές πρωτογενούς ενέργειας.


      β) Το 36,7% της ενέργειας που παράγεται στη χώρα καταναλώνεται για μεταφορές, το 24,3% για οικιακή κατανάλωση, το 22,8% στη βιομηχανία και το 13% στο εμπόριο και τις υπηρεσίες.

      γ) Τα βασικά προβλήματα του τομέα ξεκινούν από τις ελλείψεις στις υποδομές και το κόστος της ενέργειας και φτάνουν μέχρι τους ιλιγγιώδεις ανεξόφλητους λογαριασμούς της ΔΕΗ (περίπου 2,7 δισ. ευρώ το 2019).

      Αλλά ας τα δούμε ένα ένα. 
      2. Η ηλεκτρική ενέργεια
      Πολλοί ταυτίζουν τον κλάδο της ενέργειας με την ηλεκτρική ενέργεια. Η ηλεκτρική ενέργεια είναι, όμως, μόνο ένα τμήμα της ενεργειακής παραγωγής και κατανάλωσης μιας χώρας. Βεβαίως, είναι ίσως το πιο σημαντικό -και αναμένεται στο μέλλον να γίνει ακόμα σημαντικότερο. Η ηλεκτροπαραγωγή αναμένεται να τριπλασιαστεί μέσα στα επόμενα 50 χρόνια, κυρίως από τον εξηλεκτρισμό τομέων τελικής κατανάλωσης. Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος στο κοντινό μέλλον θα χρησιμοποιεί ενέργεια από το δίκτυο ηλεκτρισμού για δραστηριότητες για τις οποίες έως τώρα έκαιγε ορυκτά καύσιμα. Η δε ηλεκτρική ενέργεια θα παράγεται ολοένα και περισσότερο από νέες, διαφορετικές πηγές.
      Αυτή η μετάβαση έχει ξεκινήσει και στην Ελλάδα. Η ισχύς ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων που βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα μειώνεται και παράλληλα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος αυξάνονται θεαματικά τα τελευταία χρόνια. Πλέον το 1/3 της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα προέρχεται από τις ΑΠΕ. Σκεφτείτε ότι η εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών σταθμών στη χώρα πενταπλασιάστηκε μόνο μέσα σε δύο χρόνια, από το 2011 ως το 2013. 



      Βεβαίως, διαχρονικά η χώρα μας βασίζεται σε κάποιο βαθμό στην καύση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σε κάποια νησιά που δεν είναι συνδεδεμένα με το κεντρικό δίκτυο ηλεκτρισμού της χώρας καίγονται ντίζελ και μαζούτ για να παραχθεί ηλεκτρικό ρεύμα ενώ, ως γνωστόν, στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες καίμε λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλα εργοστάσια της ΔΕΗ, τα οποία βρίσκονται κοντά στις περιοχές όπου εξορύσσεται ο λιγνίτης, ένας γαιάνθρακας που περιέχει σχετικά χαμηλό ποσοστό άνθρακα. Το 2018, το 32,3% της ηλεκτροπαραγωγής προερχόταν από καύση λιγνίτη.

      Αυτή, ωστόσο, είναι μια πρακτική που -όπως φαίνεται και από το διάγραμμα-, σταδιακά μειώνεται και σύντομα θα σταματήσει τελείως. Εδώ και πολλά χρόνια, η καύση του λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι οικονομικά ασύμφορη. Καθώς εκλύει μεγάλες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, η λειτουργία τέτοιων μονάδων κοστίζει πολλά σε δικαιώματα εκπομπών άνθρακα, η τιμή των οποίων ρυθμίζεται από το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της EE. To 2013 η μέση τιμή που αναγκάζονταν να πληρώνουν ρυπογόνες μονάδες παραγωγής ενέργειας και βιομηχανίες ήταν 4,4 ευρώ ανά τόνο CO2, αλλά το 2019 η τιμή είχε εκτοξευθεί στα 24,8 ευρώ ανά τόνο CO2, πράγμα που στην πράξη σημαίνει ότι, όπως φαίνεται και στο παρακάτω διάγραμμα, πλέον όλες οι λιγνιτοπαραγωγές μονάδες της ΔΕΗ είναι ζημιογόνες. Το ελληνικό κράτος έχει ήδη προγραμματίσει το κλείσιμό τους. Αυτό, βεβαίως, σημαίνει ότι τα 3,35 GW που παράγουν αυτές οι μονάδες θα πρέπει να αντικατασταθούν από άλλες πηγές από το 2023 και μετά και, βεβαίως, ότι οι περιοχές που στηρίζονταν οικονομικά από αυτά τα εργοστάσια θα πρέπει να στηριχθούν κατά τη μετάβασή τους σε άλλες οικονομικές δραστηριότητες.

      Στη χώρα μας την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται την καταναλώνουν κυρίως οι υπηρεσίες (καταστήματα, γραφεία κλπ. -34,6% το 2019), τα σπίτια (33,6%) και η βιομηχανία (23,8% το 2019 -από 40,8% το 1990).

      Η ηλεκτρική ενέργεια, δε, κοστίζει ακριβά. Το 2019 η ηλεκτρική ενέργεια στην Ελλάδα είχε τις ακριβότερες τιμές χονδρικής σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτό όμως δεν μεταφράζεται σε πολύ υψηλές τιμές (σε σύγκριση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα) για τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις, λόγω ευνοϊκότερης φορολογίας.


      Ωστόσο, καθότι οι δαπάνες για ενέργεια παραμένουν ένα από τα σημαντικότερα βάρη τόσο για τα νοικοκυριά, όσο και για τις επιχειρήσεις -με προφανείς επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητά τους, οι ερευνητές υπολόγισαν τις επιπτώσεις που θα είχε μια μείωση στο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου στην ελληνική οικονομία. Εκτιμούν, λοιπόν, ότι μια μείωση 10% στο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου θα είχε θεαματική θετική επίδραση στην οικονομία, προσθέτοντας σχεδόν 1 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ και 21.500 νέες θέσεις εργασίας.
      Πώς όμως φτάνει το ηλεκτρικό ρεύμα από την παραγωγή στην κατανάλωση; Στο πρώτο στάδιο στην Ελλάδα υπάρχει ένα κεντρικό Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα (ΕΔΣ) με 12 χιλιάδες χιλιόμετρα καλώδια και 356 υποσταθμούς, το οποίο διαχειρίζεται η ανώνυμη εταιρεία ΑΔΜΗΕ και το οποίο συνδέεται με το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό Σύστημα (μέσω Ιταλίας, Αλβανίας, Βουλγαρίας, Βόρειας Μακεδονίας και Τουρκίας). Υπάρχουν επίσης και 29 αυτόνομα δίκτυα στα μη-διασυνδεδεμένα νησιά (όπου, όπως είπαμε, κυρίως παράγεται ενέργεια με καύση μαζούτ και ντίζελ, και πλέον και από ΑΠΕ). Αξίζει να αναφέρουμε, εξάλλου, πως παρόλο που η παραγωγή ενέργειας στα νησιά αυτά έχει πολύ υψηλότερο κόστος, οι πολίτες εκεί πληρώνουν τα ίδια για ηλεκτρικό ρεύμα με τους υπόλοιπους Έλληνες. Η διαφορά καλύπτεται από τις χρεώσεις για "ΥΚΩ" στους λογαριασμούς όλων των νοικοκυριών της χώρας. Αυτό προγραμματίζεται να αλλάξει, βεβαίως, με την ολοκλήρωση της διασύνδεσης των νησιών με το ΕΔΣ τα επόμενα χρόνια.
      Από εκεί και πέρα, από τους υποσταθμούς του ΑΔΜΗΕ το ηλεκτρικό ρεύμα φτάνει στα σπίτια με ένα δίκτυο διανομής που έχει καλώδια μήκους 240 χιλιάδων χιλιομέτρων και εξυπηρετεί 7,6 εκατομμύρια πελάτες. Αυτό το δίκτυο το διαχειρίζεται ένας άλλος οργανισμός, ο Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, γνωστός ως ΔΕΔΔΗΕ. Μία από τις σημαντικότερες προτεραιότητες για τα επόμενα χρόνια είναι η μετατροπή αυτού του δικτύου σε "έξυπνο δίκτυο" με 13 συγκεκριμένα έργα ψηφιοποίησης και αναβάθμισης των υποδομών, όπως η αντικατάσταση όλων των παλαιών μετρητών με ηλεκτρονικούς, "έξυπνους" μετρητές.
      Αυτές οι δομές και όλα αυτά τα αρκτικόλεξα δεν υπήρχαν πριν από δεκαπέντε χρόνια. Ο ΑΔΜΗΕ ιδρύθηκε το 2011, ο ΔΕΔΔΗΕ το 2012. Αν και δεν έχει γίνει ευρέως αντιληπτό από την κοινωνία, ολόκληρη η δομή και η λειτουργία του δικτύου ηλεκτροδότησης της χώρας έχει αλλάξει ριζικά στη χώρα μας μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας. Πριν από μόλις λίγα χρόνια η ΔΕΗ είχε το απόλυτο μονοπώλιο στην παραγωγή, μεταφορά, διανομή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Αυτό έχει αλλάξει. Βεβαίως, η ΔΕΗ ακόμα ελέγχει περίπου το 50% της συνολικής παραγωγής και το 67,7% της προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά το σύστημα μεταφοράς και τα δίκτυα διανομής πλέον έχουν διαχωριστεί ιδιοκτησιακά, και δεκάδες ιδιωτικές εταιρείες ανταγωνίζονται πλέον στην παραγωγή και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας.
      Μια άλλη εξαιρετικά σημαντική αλλαγή είναι το ότι τους τελευταίους μήνες -και πολύ καθυστερημένα-, η Ελλάδα άρχισε να εφαρμόζει το υπόδειγμα στόχος (target-model), ενώ εντάχθηκε και στις ενιαίες αγορές των ευρωπαϊκών δικτύων που ρυθμίζουν τις τιμές συντονισμένα από τον Δεκέμβριο του 2020, μέσω της διασύνδεσης με την Ιταλία. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη. Το άνοιγμα αυτών των νέων αγορών, που θα ρυθμίζουν καλύτερα τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος σε πραγματικό χρόνο ανάλογα με τις συνθήκες, την προσφορά και τη ζήτηση έγινε πολύ καθυστερημένα, αλλά είναι ένα απαραίτητο βήμα για τη διασύνδεση της απομονωμένης ελληνικής αγοράς με τα ευρωπαϊκά δίκτυα.
      3. Τα ορυκτά καύσιμα
      Στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε προϊόντα πετρελαίου κυρίως για θέρμανση και για κίνηση οχημάτων. Περίπου η μισή τελική κατανάλωση ενέργειας προέρχεται από τα προϊόντα πετρελαίου (53%). Είναι ένα υψηλό ποσοστό -το 5ο υψηλότερο στην ΕΕ- αλλά στο παρελθόν ήταν ακόμα μεγαλύτερο: δέκα χρόνια πριν ήταν στο 63%. 
      Είναι αξιοσημείωτο το ότι τα ελληνικά νοικοκυριά δαπανούν περισσότερα χρήματα για καύσιμα κίνησης (το 4,4% των δαπανών του μέσου νοικοκυριού) από ότι για ηλεκτρικό ρεύμα (3,1%) -κάτι το οποίο πιθανότατα σχετίζεται και με το ότι έχουμε την 3η ακριβότερη αμόλυβδη βενζίνη στην ΕΕ.
      Όπως αναφέραμε, ο πολύ σημαντικός ρόλος των ορυκτών καυσίμων στην ελληνική οικονομία αποτυπώνεται και από το μέγεθος των εξαγωγών προϊόντων πετρελαίου (το 28% των εξαγωγών της χώρας - από 7% το 2000). Αυτός ο τομέας, όμως, θα αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις στο μέλλον, καθώς η χώρα τις επόμενες δεκαετίες θα κληθεί -όπως όλες οι χώρες του κόσμου- να μειώσει ραγδαία τις εκπομπές διοξειδίου το άνθρακα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, αν όντως ληφθούν σοβαρά μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης διεθνώς, η ζήτηση για πετρέλαιο θα κορυφωθεί μέσα στη δεκαετία του 2020 και στη συνέχεια θα αρχίσει να υποχωρεί κατά περισσότερο από 50% μέχρι το 2040 στις ανεπτυγμένες οικονομίες (και κατά 10% στις αναπτυσσόμενες).
      Η χώρα μας εισάγει σχεδόν όλο το πετρέλαιο που χρησιμοποιεί, καθότι τα κοιτάσματα στην επικράτειά της παράγουν ελάχιστες ποσότητες (το κεφάλαιο 4 αναφέρει αναλυτικά την ιστορία αναζήτησης κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη χώρα μας). Βεβαίως, το θέμα της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων που μπορεί να υπάρχουν στο Αιγαίο επανέρχεται πολύ συχνά στον δημόσιο διάλογο. Η έρευνα υποστηρίζει ότι υπό προϋποθέσεις η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων "δεν αντιτίθεται μεσοπρόθεσμα στη διακηρυγμένη πολιτική απο-ανθρακοποίησης" και ότι "δύναται να αποτελέσει μια δραστηριότητα που θα συμβάλει στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας". Τονίζει, δε, και τη γεωπολιτική σημασία μιας αναβάθμισης του γεωπολιτικού ρόλου της χώρας στην περιοχή. Ωστόσο, υπογραμμίζει και τις προοπτικές που διαμορφώνονται από την πολιτική αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες εξασφαλίζουν ότι η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα στο μέλλον θα είναι, όπως είπαμε, αναπόφευκτα μικρότερη. Κάτι που ασφαλώς θα επηρεάσει πιθανές μελλοντικές επενδύσεις που θα έχουν ορίζοντα δεκαετιών.
      Εκτός από το πετρέλαιο, όμως, υπάρχει και το φυσικό αέριο.
      Το φυσικό αέριο εκλύει λιγότερο CO2 και προσφέρεται για μια γρήγορη μείωση των εκπομπών, όταν αντικαθιστά τη χρήση άλλων ορυκτών καυσίμων. Στη χώρα μας μπήκε σχετικά πρόσφατα στο ενεργειακό μείγμα (μόλις το 1996) και πλέον καλύπτει περίπου το 17,3% της ακαθάριστης εγχώριας κατανάλωσης, ένα ποσοστό που αναμένεται να μείνει σταθερό μέχρι το 2030. Σημαντικά έργα υποδομής (αγωγοί, υπόγεια αποθήκη Καβάλας, ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης) είναι επίσης υπό κατασκευή. Στη συνέχεια και η κατανάλωση αυτή θα πρέπει να μειωθεί, βεβαίως -το φυσικό αέριο θεωρείται μόνο μεταβατικό καύσιμο. Μολονότι όντως συνεισφέρει λιγότερο στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από την καύση προϊόντων πετρελαίου, η διαφορά δεν είναι τόσο μεγάλη όσο νομίζουν πολλοί. Η τιμή αναφοράς του συντελεστή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για το φυσικό αέριο είναι 44,6% μικρότερη από το λιγνίτη, 27,5% λιγότερη από το μαζούτ και 24,3% λιγότερη από το ντίζελ. Προς το παρόν η κατανάλωσή του παγκοσμίως αυξάνεται -με την εξαίρεση του 2020, λόγω πανδημίας-, αλλά σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις αναμένεται να κορυφωθεί μέχρι το 2040 (ή ακόμα και μέχρι το 2030, αν ληφθούν πιο ριζοσπαστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης από όσα είναι ήδη προγραμματισμένα) και στη συνέχεια θα αρχίσει να μειώνεται ραγδαία. Στην Ευρώπη αυτή η υποχώρηση αναμένεται να αρχίσει νωρίτερα, από την τρέχουσα δεκαετία.
      4. Η ενεργειακή αποδοτικότητα
      Ένα από τα σημαντικότερα θέματα που αφορούν τόσο τον ενεργειακό τομέα εν γένει όσο και τις πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης είναι το θέμα της ενεργειακής αποδοτικότητας. Είναι ένα κρίσιμο, σοβαρό πρόβλημα το οποίο συχνά περνά απαρατήρητο από τον δημόσιο διάλογο, στο οποίο όμως υπάρχουν πολύ μεγάλα περιθώρια για παρεμβάσεις και επενδύσεις, που όχι μόνο θα βελτίωναν τις προοπτικές επίτευξης των στόχων για το 2030 και το 2050, αλλά θα προσέφεραν και μια γερή τόνωση στην ελληνική οικονομία.
      "Η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας", γράφουν οι ερευνητές, "η οποία υποστηρίζεται και προωθείται από την ενεργειακή πολιτική, απαιτεί σημαντικές επενδύσεις, οι οποίες δημιουργούν θέσεις εργασίας και προστιθέμενη αξία στην οικονομία. Παράλληλα, οδηγεί σε περιορισμό των δαπανών των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών για ενέργεια, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και το διαθέσιμο εισόδημά τους, αντίστοιχα. Τα οφέλη είναι σημαντικά και για την ενεργειακή ασφάλεια των δικτύων, τα οποία θα είναι σε θέση να εξυπηρετούν τη ζήτηση πιο εύκολα. Επιπλέον, η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας είναι σημαντικό εργαλείο για τον περιορισμό της ενεργειακής φτώχειας".
      Αξίζει να θυμόμαστε ότι τα σπίτια στην Ελλάδα δαπανούν ενέργεια κυρίως για τη θέρμανση (60%) και για τη χρήση οικιακών συσκευών (20%). Το 55% των περίπου 6,4 εκατ. κατοικιών στην Ελλάδα (το 4,1 εκατ. από αυτές κατοικούνται) χτίστηκαν πριν από το 1981, οπότε έχουν χαμηλά επίπεδα θερμικής μόνωσης -ή και καθόλου. Μόλις το 6,4% των κατοικιών στην Ελλάδα ανήκουν στις ανώτερες ενεργειακές κλάσεις "Α" και "Β". Χρειάζονται, λοιπόν, μεγάλης έκτασης επεμβάσεις για την αναβάθμιση αυτού του κτηριακού αποθέματος (θερμομόνωση, αναβάθμιση συστημάτων θέρμανσης/ψύξης, αντικατάσταση κουφωμάτων κλπ.). Σύμφωνα με εκτιμήσεις, αν τα κτήρια κάθε είδους στην Ελλάδα πληρούσαν τις προδιαγραφές του νέου, εναρμονισμένου με τα ευρωπαϊκά πρότυπα Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων, τότε θα κατανάλωναν από 43% μέχρι 71% λιγότερη ενέργεια.

      Κι αυτό δεν έχει μόνο αντίκτυπο στην κατανάλωση ενέργειας και τις εκλύσεις που αυτή συνεπάγεται, αλλά και στα οικονομικά κάθε νοικοκυριού. Μια μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 40% σημαίνει μείωση δαπάνης σχεδόν 500 ευρώ για ένα νοικοκυριό που πληρώνει 1.200-1.300 ευρώ ετησίως για ενέργεια.
      Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι τέτοιες παρεμβάσεις κοστίζουν πολύ.
      Τα τελευταία δέκα χρόνια τα προγράμματα "Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον" που χρηματοδοτούν την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών στη Ελλάδα (κουφώματα, θερμομόνωση και άλλες τέτοιες παρεμβάσεις) οδήγησαν στην ανακαίνιση σχεδόν 100.000 κατοικιών. Το νέο πρόγραμμα "Εξοικονομώ-Αυτονομώ" (που έχει ήδη ενταχθεί στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας) πρόκειται να χρηματοδοτήσει την ενεργειακή αναβάθμιση πάνω από 180.000 κατοικιών. Για να φτάσουμε στο 2050 και τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας, ωστόσο, θα χρειαστούν πολύ περισσότερα. Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), για το οποίο θα μιλήσουμε και παρακάτω, προβλέπει την ανακαίνιση ή αντικατάσταση του 12%-15% του συνόλου των κατοικιών της χώρας ώστε να μετατραπούν σε κατοικίες σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης μέχρι το 2030.
      5. Οι ενεργειακές πολιτικές που υπάρχουν
      ΗΕυρωπαϊκή Ένωση πρωταγωνιστεί στις παγκόσμιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Από την προηγούμενη δεκαετία κιόλας έχει θέσει για λογαριασμό των κρατών-μελών συγκεκριμένους στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, ώστε η ευρωπαϊκή οικονομία να καταστεί κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2050, συνεισφέροντας στον περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας στον πλανήτη όχι περισσότερο από 2οC μέχρι το τέλος του αιώνα, σε σύγκριση με τη μέση θερμοκρασία στην προ-βιομηχανική εποχή. Ως εκ τούτου, η ΕΕ έχει αναπτύξει μια εξαιρετικά πλούσια δραστηριότητα ως προς την παραγωγή στρατηγικών, κειμένων πολιτικής, οδηγιών και κανονισμών που ισχύουν για όλα τα κράτη-μέλη. Και αυτά τα κείμενα περιέχουν και πολλούς ρυθμιστικούς κανόνες που αφορούν στην ενέργεια.
      Οι αρχικοί ποσοτικοί στόχοι πολιτικής της ΕΕ για την Ενέργεια και το Κλίμα (γνωστοί και ως στόχοι "20-20-20"), οι οποίοι νομοθετήθηκαν το 2009, είχαν χρονικό ορίζοντα μέχρι το 2020 και περιελάμβαναν:
      τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2020 κατά τουλάχιστον 20% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, την αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ μέχρι το 2020 τουλάχιστον στο 20% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας μέχρι το 2020 κατά τουλάχιστον 20%. Η ΕΕ συνολικά τα πήγε καλά ως προς αυτούς τους στόχους. Το ίδιο και η δική μας χώρα. Στο διάστημα που μεσολάβησε όπως είδαμε και παραπάνω έγινε μεγάλη πρόοδος στην ένταξη των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της Ελλάδας. Μεγάλο ρόλο στην επίτευξη των στόχων, ωστόσο, έπαιξε και το ότι στη δεκαετία που μεσολάβησε η χώρα υπέστη μια γιγάντια οικονομική κρίση, με μια συνακόλουθη συρρίκνωση της οικονομικής της δραστηριότητας.

      Πλέον η φαρέτρα των ρυθμιστικών κανόνων της ΕΕ έχει οδηγήσει στη δημιουργία μιας πληθώρας στρατηγικών σχεδίων και στη χώρα μας, από το "ΕΣΔΕΑ" για την ενεργειακή απόδοση και το "ΕΣΕΚ" που αναφέρθηκε και παραπάνω, μέχρι το "ΣΔΑΜ" για τις λιγνιτικές περιοχές.
      Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2019, ενσωματώνει τις βασικές κατευθύνσεις της πολιτικής της ΕΕ και αποτελεί το βασικό εργαλείο ενεργειακής πολιτικής της χώρας για την επίτευξη ποιοτικών και ποσοτικών στόχων την περίοδο 2021-2030. Το ΕΣΕΚ περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής, τα οποία λαμβάνουν υπόψη το δυναμικό, τις τεχνικές ιδιαιτερότητες και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ελληνικού ενεργειακού συστήματος στους τομείς της παραγωγής, διάθεσης και κατανάλωσης ενέργειας. Οι στόχοι που προβλέπει περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
      Μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μέχρι το 2030 κατά τουλάχιστον 42% σε σύγκριση με το επίπεδο των εκπομπών το 1990 (και 56% έναντι του 2005). Αυτός ο στόχος, σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις αναμένεται να αναθεωρηθεί, βεβαίως, από 42% σε τουλάχιστον 55%. Πράγμα που σημαίνει ότι μέχρι το 2030 η χώρα μας θα πρέπει να εκλύει περίπου 50 μεγατόνους ισοδύναμου CO2 Αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ τουλάχιστον σε 35% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας μέχρι το 2030 και μερίδιο των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή 61%-64% έως το 2030. Βελτίωση της Ενεργειακής Αποδοτικότητας (ΕΑ) κατά τουλάχιστον 38% μέχρι το 2030 σε σύγκριση με προβλέψεις που έγιναν το 2007. Μηδενικό μερίδιο του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή έως το 2028.
      Αλλά και αυτοί οι φιλόδοξοι στόχοι αργά ή γρήγορα θα επανεκτιμηθούν προς το ακόμα πιο φιλόδοξο.
      Το ΕΣΕΚ περιλαμβάνει μια σειρά από πολιτικές για την αγορά ενέργειας, τις ΑΠΕ, την ενεργειακή ασφάλεια, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης αλλά και για την ενεργειακή μετάβαση σε διάφορους τομείς της ελληνικής οικονομίας (στο κεφάλαιο 10.4 της μελέτης μπορείτε να βρείτε μια αναλυτική παρουσίαση των πολιτικών). Μέρος των προτάσεων αυτών, δε, είναι επενδύσεις ύψους 43,8 δισ. ευρώ μέσα στην τρέχουσα δεκαετία οι οποίες, αν υλοποιηθούν, δεν θα βοηθήσουν μόνο στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων για τις εκλύσεις CO2, αλλά θα κινητοποιήσουν και την ελληνική οικονομία, καλύπτοντας μεγάλο μέρος του επενδυτικού κενού της προηγούμενης δεκαετίας. Αξίζει να αναφερθεί ότι πολλές από αυτές τις επενδύσεις έχουν ήδη ενταχθεί στην πρόταση της χώρας για την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ (προγράμματα και δράσεις για τις ανακαινίσεις κτηρίων, έργα ηλεκτρικών διασυνδέσεων και ΑΠΕ, έργα για την επέκταση της ηλεκτροκίνησης, απολιγνιτοποίηση και δίκαιη μετάβαση κ.ά.). To 37% των πόρων αυτών, που για την Ελλάδα θα ανέρχονται συνολικά σε περίπου 32,1 δισ. ευρώ (σε δάνεια και επιχορηγήσεις) προορίζονται αποκλειστικά για δράσεις 'πράσινης" ανάπτυξης.
      Στο κεφάλαιο 10.7 οι ερευνητές υπολογίζουν τη μακροοικονομική επίπτωση μιας τέτοιας επενδυτικής καταιγίδας σε υποδομές και μέτρα για την "πράσινη" ενέργεια όπως περιγράφονται. Την εκτιμούν σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,6 δισ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας, 1,2 δισ. ευρώ επιπλέον δημόσια έσοδα, και 35.000 νέες θέσεις απασχόλησης στο ίδιο διάστημα. 
      Αλλά, βεβαίως, η προσπάθεια δεν τελειώνει στο 2030. Τα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι υποχρεωμένα να προετοιμάσουν και πιο μακροπρόθεσμα σχέδια για το 2050 και τον στόχο της ενεργειακής ουδετερότητας -δηλαδή για την περίπτωση της Ελλάδας το "96,1 μεγατόνοι" του 2018, που το 2030 πρέπει να έχει πάει στο "50 μεγατόνοι", θα πρέπει μέχρι το 2050 να πάει στο μηδέν. Η Μακροχρόνια Στρατηγική για το 2050 περιλαμβάνει μια σειρά από πολιτικές και στόχους που επεκτείνουν τα μέτρα που προβλέπονται στο ΕΣΕΚ και στην επόμενη εικοσαετία αλλά, καθότι αυτά δεν είναι σε καμία περίπτωση επαρκή για μια τόσο μεγάλης κλίμακας ενεργειακή μετάβαση, πλαισιώνονται και από άλλες, πιο "εξωτικές" πολιτικές που βασίζονται εν μέρει και σε νέες τεχνολογίες οι οποίες ακόμη είναι ανώριμες ή ασύμφορες, όπως η δέσμευση και αποθήκευση εκλυόμενου άνθρακα, μέθοδοι χημικής αποθήκευσης ενέργειας, ή η εκτεταμένη χρήση υδρογόνου σε εφαρμογές στη βιομηχανία, τις μεταφορές και αλλού.
      6. Οι προτάσεις της έρευνας
      Μετά από όλα αυτά, η έρευνα καταλήγει σε μια σειρά από προτάσεις πολιτικής που συμπληρώνουν όσα προβλέπονται από τα προαναφερθέντα σχέδια και θέτουν και μια βασική προτεραιοποίηση για όσα πρέπει να γίνουν. 
      Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι τέσσερις άξονες στους οποίους θα πρέπει να δοθεί έμφαση στο επόμενο διάστημα και μαζί να γίνουν και σημαντικές επενδύσεις είναι:
      Βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Ανάπτυξη της παραγωγής ενέργειας με ΑΠΕ. Αναβάθμιση και ενίσχυση υποδομών στα δίκτυα ενέργειας για διευκόλυνση των ΑΠΕ και σταδιακή σύζευξη τομέων τελικής κατανάλωσης ενέργειας. Δίκαιη μετάβαση των περιοχών που εξαρτώνται από το λιγνίτη.  Εδώ θα αναφέρουμε επιγραμματικά μερικές από τις προτάσεις πολιτικής ανά τομέα:
       Για την εξοικονόμηση ενέργειας:
      Παροχή αποτελεσματικών κινήτρων (εκπτώσεις φόρων, επιδοτήσεις κλπ.), ώστε να αντιμετωπιστούν τα εμπόδια για επενδύσεις σε ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων (διάρθρωση κτηριακού αποθέματος, ελλιπής πληροφόρηση, αποτυχίες της αγοράς, έλλειψη τεχνικής εμπειρίας, ρυθμιστικά εμπόδια κ.ά.), Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των δημοσίων κτηρίων. Προώθηση της χρήσης συστημάτων ΑΠΕ για κάλυψη θερμικών και ψυκτικών αναγκών. Προώθηση συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης από εταιρείες ενεργειακών υπηρεσιών. Βελτιώσεις στον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (ΚΕΝΑΚ, κτήρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας) με καθορισμό σύγχρονων προδιαγραφών και αποτελεσματικό έλεγχο συμμόρφωσης. Για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας:
      Εξασφάλιση ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού με επαρκή ρευστότητα, αποτελεσματική εποπτεία και χρηματοοικονομική ακεραιότητα και αξιοπιστία, που θα συμβάλει στη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας. Διατήρηση υφιστάμενων και εφαρμογή νέων μέτρων μείωσης του ενεργειακού κόστους βιομηχανικών επιχειρήσεων. Διασφάλιση βιωσιμότητας και ρευστότητας του μηχανισμού χορήγησης λειτουργικής ενίσχυσης στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ. Σχεδιασμός του συστήματος στήριξης των ΑΠΕ μετά τη μετάβαση στο target-model. Προστασία των καταναλωτών και αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας. Διασφάλιση ικανοποιητικού ρυθμού είσπραξης των λογαριασμών ηλεκτρισμού. Λειτουργία αγοράς ή μηχανισμού αποζημίωσης διαθεσιμότητας ισχύος, με συμμετοχή και της ζήτησης. Σαφές κανονιστικό πλαίσιο για την αντικατάσταση παλαιωμένου εξοπλισμού μονάδων ΑΠΕ (repowering). Ανάπτυξη θεσμικού πλαισίου για θαλάσσια αιολικά πάρκα. Για το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας:
      Ψηφιοποίηση και αναβάθμιση. Οριστικοποίηση μοντέλου διενέργειας επένδυσης σε "έξυπνους" μετρητές και "ευφυή" δίκτυα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και πηγών χρηματοδότησης. Εισαγωγή μηχανισμών οικονομικών κινήτρων στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις των δικτύων. Στενή συνεργασία μεταξύ των διαχειριστών των δικτύων μεταφοράς και διανομής και διαλειτουργικότητα μεταξύ των συστημάτων. Καθορισμός ενιαίου πλαισίου ασφάλειας του κυβερνοχώρου στην ΕΕ συμπεριλαμβανομένων προληπτικών, διορθωτικών και αμυντικών σχεδίων για το ενεργειακό σύστημα. Για τις ενεργειακές υποδομές:
      Αναβάθμιση και ενίσχυση συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και διασυνδέσεων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου με γειτονικές χώρες. Υποστήριξη των ΑΠΕ που σχετίζονται με τις νέες τεχνολογίες (π.χ. υδρογόνο, βιοοικονομία κ.λπ.) και των "πράσινων" μεταφορών. Ανάπτυξη εθνικού σχεδίου για σταθμούς φόρτισης δημόσιας χρήσης με δεσμεύσεις σχετικά με την ταχύτητα αύξησης φορτίου και την επενδυτική προσέγγιση. Προετοιμασία του δικτύου και άλλων εγκαταστάσεων για λύσεις γρήγορης φόρτισης. Ανάπτυξη σταθμών γρήγορης φόρτισης σε αυτοκινητόδρομους. Κανονισμούς για την κατασκευή σταθμών φόρτισης σε κατοικίες και εμπορικά κτήρια. Διευκόλυνση της δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης στην ανάπτυξη δικτύου σταθμών φόρτισης με σταθερό και ελκυστικό για επενδύσεις επιχειρηματικό πλαίσιο για τη λειτουργία σε περιοχές με διαφορετικά χαρακτηριστικά, όπως αστικές και αγροτικές περιοχές. Και ακόμα:
      Αναπτυξιακός σχεδιασμός με στρατηγικές δράσεις και χρηματοδοτικά προγράμματα για τη δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών. Διαμόρφωση στρατηγικού μακροπρόθεσμου πλαισίου για την Έρευνα και Ανάπτυξη στον τομέα Ενέργειας με εστίαση: α) στο επιχειρηματικό και αναπτυξιακό δυναμικό της έρευνας στον ενεργειακό τομέα και β) σε συνεργασίες πανεπιστημίων, επιχειρήσεων και κράτους στον τομέα της καινοτομίας. Ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας, έξυπνων δικτύων, τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας κ.ά. Ενεργή συμμετοχή των κεντρικών και τοπικών αρχών της χώρας για τη διευκόλυνση των σχεδιαζόμενων ή σε εξέλιξη έργων (διασύνδεση νησιών, ενίσχυση του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, επενδύσεις σε ΑΠΕ κ.ά.).
      Περισσότερα...

        0

    2. Αρθρογραφία

      Μία αποτύπωση των πυρκαγιών που έκαψαν τα δάση της Ελλάδας (2000-2018)

      Engineer

      Το ξημέρωμα της 13ης Αυγούστου 2019 ξεσπά πυρκαγιά στην κεντρική Εύβοια, στο δήμο Διρφύων – Μεσσαπίων που μέσα σε δύο εικοσιτετράωρα θα κάψει πάνω από 28.000 στρέμματα γης και θα εξελιχθεί σε μία ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή. Πάνω από 10.000 στρέμματα παρθένου δάσους στο όρος Δίρφη, που είχε ενταχθεί στο δίκτυο Natura, κάηκε ολοσχερώς ενώ εκκενώθηκαν προληπτικά τέσσερα χωριά.

      Για μία ακόμη χρονιά παρακολουθήσαμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται και τον κρατικό μηχανισμό να αδυνατεί να προστατέψει τόσο τον φυσικό πλούτο, όσο και τις περιουσίες και τις ζωές των πολιτών της χώρας. Η φωτιά στην Εύβοια είναι η τελευταία πράξη ενός δράματος που εξελίσσεται δεκαετίες τώρα στην ελληνική φύση. Εξετάζοντας κανείς τα στοιχεία της πυροσβεστικής για τις δασικές πυρκαγιές των τελευταίων δύο δεκαετιών, καταλαβαίνει πως τα δάση της Ελλάδας καίγονται ξανά και ξανά και κανείς δεν ενδιαφέρεται. Για την ακρίβεια, τα στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα πως κατά περιόδους ο κρατικός μηχανισμός καταφέρνει να προστατέψει τις δασικές εκτάσεις από τις πυρκαγιές, ενώ σε κάποιες χρονιές επιδεικνύει εγκληματική αμέλεια.

      Σύμφωνα με τα ανοικτά δεδομένα δασικών συμβάντων που δημοσιεύει η πυροσβεστική υπηρεσία, από το 2000 έως και το 2018, 192.448 πυρκαγιές έκαψαν 8.495.260 στρέμματα γης. Η πυρκαγιά στο Μάτι της Αττικής, τον Ιούλιο του 2018, στοίχισε τη ζωή σε 102 ανθρώπους καθιστώντας την, τη δεύτερη πιο φονική πυρκαγιά του 21ου αιώνα παγκοσμίως. Στη μακάβρια λίστα με τις θανατηφόρες πυρκαγιές στον κόσμο, η Ελλάδα καταλαμβάνει και την τρίτη θέση με τις φωτιές του 2007, όπου 77 άτομα έχασαν τη ζωή τους στις πρωτοφανείς πυρκαγιές εκείνης της χρονιάς. Σε έναν μόλις μήνα, τον Αύγουστο του 2007 κάηκαν 2.059.615 στρέμματα γης.

      Δορυφορική λήψη της περιοχής που κάηκε στην Εύβοια τον Αύγουστο του 2019, πριν και μετά την πυρκαγιά.
      Περιοχές που καίγονται ξανά και ξανά
      Πελοπόννησος, Εύβοια, Αττική και νησιά του Ιονίου είναι από τις πλέον επιβαρυμένες περιοχές της Ελλάδας.

      Από το 2000 έως και το 2018, κατά μέσο όρο ξεσπούν 10.100 πυρκαγιές κάθε χρόνο. Το 2001 είναι η χρονιά με τις περισσότερες φωτιές. Συνολικά, 15.303 πυρκαγιές ξέσπασαν το 2001, 12.980 το 2000, 12.035 το 2008 και 11.996 το 2007. Η χρονιές με τις λιγότερες πυρκαγιές είναι το 2014 με 6.834 πυρκαγιές και το 2018, που παρά το γεγονός ότι είναι η πιο φονική πυρκαγιά στην ιστορία της χώρας, εκείνη τη χρονιά εκδηλώθηκαν 8.006 συμβάντα.
      Η μέση έκταση που καίγεται κάθε χρόνο είναι 231.322 στρέμματα. Από την ανάλυση των δεδομένων, προκύπτει ότι το μετά το 2007, όπου κάηκαν 2.644.222 στρέμματα γης, η δεύτερη πιο καταστροφική χρονιά είναι το 2000 με 1.559.850 καμένα στρέμματα. Το 2012 και το 2009 κάηκαν περίπου μισό εκατομμύριο στρέμματα γης. Το 2002 κάηκαν 82.000 στρέμματα.
      Το χρονικό των πυρκαγιών της Ελλάδας
      Οι πιο καταστροφικές πυρκαγιές από το 2000 έως και το 2018 και οι παράγοντες που ευθύνονται για την ετοιμότητα ή μη του κρατικού μηχανισμού να αντιμετωπίσει κάθε χρόνο τις φωτιές.
      Κάθε σημείο στον χάρτη αντιστοιχεί σε μία πυρκαγιά που έκαψε έστω και ένα στρέμμα δάσους. Όσο πιο ανοικτό κίτρινο το χρώμα, τόσες περισσότερες πυρκαγιές έχουν εκδηλωθεί στη συγκεκριμένη περιοχή. Στον χάρτη αποτυπώνονται ταυτόχρονα οι πυρκαγιές που έχουν εκδηλωθεί σε διάστημα περίπου τριών μηνών από το 2000 έως και το 2018. Πολλές πυρκαγιές έχουν χαρτογραφηθεί κατά προσέγγιση στον χάρτη και ενδέχεται να μην αποτυπώνουν το ακριβές σημείο που ξέσπασε η φωτιά.
      Η χαρτογράφηση έγινε με kepler.gl
      Πότε εκδηλώνονται οι πυρκαγιές
      Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2000 και για έξι χρόνια, παρατηρείται μείωση των εκτάσεων που καίγονται σε κάθε συμβάν. Από το 2007 και μετά υπάρχει δραματική αλλαγή της κατάστασης.

      Οι μήνες με τις περισσότερες πυρκαγιές είναι ο Αύγουστος και ο Ιούλιος με πάνω από 32 χιλιάδες επεισόδια, ενώ ακολουθεί ο Σεπτέμβριος και ο Ιούνιος. Η πλειονότητα των γεγονότων εκδηλώνεται από τις 12 έως και τις έξι το απόγευμα, ωστόσο ένας μικρός αριθμός πυρκαγιών (9.684 φωτιές), σύμφωνα με τα στοιχεία ξεκίνησαν τα ξημερώματα μετά τις έντεκα το βράδυ και πριν τις επτά το πρωί. Κάποιες από αυτές τις πυρκαγιές θα μπορούσε να θεωρηθεί πως είναι εμπρησμοί από πρόθεση.
      Το 2007, το 2008 και το 2017 σχεδόν το 60% των εκτάσεων που κάηκαν ήταν δάση ή δασικές εκτάσεις, ενώ το 2018 το ποσοστό άγγιξε το 50%.

      Από το 2000 έως και το 2018 έχουν καεί 2.575.511 στρέμματα δασικής έκτασης και 1.690.409 δάσους. Περισσότερα από 1.5 εκατομμύρια στρέμματα γεωργικών εκτάσεων, 1.3 εκατομμύρια χορτολιβαδικών εκτάσεων και 1.1 εκατομμύρια στρέμματα με υπολείμματα καλλιεργειών έχουν αποτεφρωθεί.
      Η πλειονότητα των πυρκαγιών σβήνει εντός της ημέρας που ξέσπασε. Στις πιο σοβαρές πυρκαγιές όμως, η φωτιά μπορεί να καίει ακόμα και 15 ημέρες, όπως συνέβη στα Κρέστενα της Ηλείας, όπου σύμφωνα με τα δεδομένα της πυροσβεστικής, η φωτιά έκαιγε για 15 ημέρες. Η βάση δεδομένων που έχουμε στη διάθεσή μας, σε 12.418 γεγονότα δεν καταγράφει πότε έγινε η κατάσβεση ενώ και σε άλλες περιπτώσεις, που υπάρχει η ημερομηνία της κατάσβεσης, αυτή είναι περασμένη λάθος. Εξετάσαμε τις 1000 πυρκαγιές που έκαψαν τις μεγαλύτερες εκτάσεις γης και οι οποίες είχαν περασμένες τις σωστές ημερομηνίες και ώρες έναρξης και λήξης κάθε επεισοδίου. Κατά μέσο όρο η πυροσβεστική χρειάστηκε 4 ημέρες για την κατάσβεση αυτών των πυρκαγιών.
      Από πρόθεση οι μισές πυρκαγιές
      Πού οφείλονται οι αγροτοδασικές φωτιές του 2018. 
      Υπολογίζεται ότι 8 στις 10 πυρκαγιές ξεκίνησαν μετά από χρήση γυμνής φλόγας (αναπτήρας, σπίρτα κτλ). Σημαντικό ποσοστό των αγροτικών πυρκαγιών (12.37%) αποδίδεται σε υπολείμματα καπνίσματος.

      Η βάση δεδομένων που δίνει στη δημοσιότητα η πυροσβεστική δεν περιέχει πληροφορίες για τις αιτίες εκδήλωσης των πυρκαγιών. Μετά από επικοινωνία με την πυροσβεστική, μας απέστειλε για το 2018 κάποια συγκεντρωτικά στοιχεία όπως καταγράφηκαν στα Βιβλία Συμβάντων Ανακριτικού του συνόλου των Υπηρεσιών του Σώματος. Βάσει αυτών των στοιχείων, το 2018 οι μισές δασικές και το 45% των αγροτικών πυρκαγιών μπήκαν από πρόθεση. Σε αμέλεια αποδίδεται το 25% και το 40% των πυρκαγιών σε δάση και αγροτικές περιοχές αντιστοίχως. Σχηματίσθηκαν δικογραφίες σε βάρος 243 ατόμων εκ των οποίων 186 για εμπρησμό από αμέλεια και 57 για εμπρησμό από πρόθεση. Για 144 άτομα εξ αυτών, ακολουθήθηκε η διαδικασία του αυτοφώρου.
      Από την ανάλυση των στοιχείων της πυροσβεστικής φαίνεται πως κάθε φορά που το κράτος υιοθέτησε αυστηρή πολιτική πρόληψης των πυρκαγιών, με έγκαιρη αποδέσμευση κονδυλίων, έγκαιρη χάραξη αντιπυρικού σχεδίου, προσλήψεις εποχικού προσωπικού και επένδυση σε τεχνολογικό εξοπλισμό, τότε ανεξαρτήτως του αριθμού των πυρκαγιών που ξεσπούν, καίγονται μικρότερες συνολικά εκτάσεις. Φαίνεται επίσης πως όταν οι δήμοι λαμβάνουν κονδύλια εγκαίρως για την αντιπυρική προστασία και τον καθαρισμό των περιαστικών δασών και όταν συμμετέχουν ενεργά στη χάραξη της αντιπυρικής πολιτικής με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, τότε ο μηχανισμός αντιμετωπίζει πιο αποτελεσματικά τα επεισόδια πυρκαγιών.
      Για τη χαρτογράφηση και την ανάλυση των δεδομένων
      Για τη χαρτογράφηση των πυρκαγιών χρησιμοποιήσαμε τη βάση δεδομένων των δασικών συμβάντων της πυροσβεστικής υπηρεσίας. Επιλέξαμε να εντοπίσουμε γεωγραφικά μόνο όσα συμβάντα έκαψαν έστω και ένα στρέμμα δάσους ή δασικής έκτασης. Συνολικά χαρτογραφήσαμε περισσότερες από 26.000 δασικές πυρκαγιές. Στον χάρτη, στην αρχή του άρθρου, το μέγεθος του κάθε κύκλου είναι αντίστοιχο της έκτασης που έκαψε η συγκεκριμένη φωτιά. Για παράδειγμα, σε μία φωτιά που έκαψε 10 στρέμματα δάσους και 5 στρέμματα αγροτικών καλλιεργειών, στον χάρτη το μέγεθος του κύκλου θα αντιστοιχεί σε καμένη έκταση 15 στρεμμάτων. Εάν μία φωτιά έκαψε 10 στρέμματα αγροτικής γης και κανένα δάσους ή δασικής έκτασης, τότε αυτή η φωτιά δεν εμφανίζεται στον χάρτη. Το μέγεθος του κύκλου αντανακλά την ένταση του συμβάντος συγκριτικά με τις υπόλοιπες πυρκαγιές και όχι την πραγματική έκταση της γης που έκαψε πάνω στο χάρτη.
      Για την χαρτογράφηση χρησιμοποιήσαμε την Geocoding υπηρεσία της Google. Επειδή η βάση δεδομένων της πυροσβεστικής δεν παρέχει συντεταγμένες, χρησιμοποιήσαμε τις διαθέσιμες καταγεγραμμένες πληροφορίες, όπως τη διεύθυνση, την πόλη ή το χωριό, την περιοχή και σε μερικές περιπτώσεις ακόμα και το τμήμα της πυροσβεστικής που αντιμετώπισε την πυρκαγιά. Γι’ αυτό το λόγο σε κάποιες πυρκαγιές η χαρτογράφηση είναι κατά προσέγγιση και το σημείο της πυρκαγιάς έχει τοποθετηθεί στο κέντρο της περιοχής που αναγνωρίζει η γεωγραφική υπηρεσία της Google.
      Update: Προηγούμενη έκδοση του άρθρου ανέφερε ότι το δάσος που κάηκε στην Εύβοια ανήκε στο δίκτυο Natura, ενώ στην πραγματικότητα είναι υπό ένταξη στο δίκτυο natura, σύμφωνα με τον δήμαρχο Διρφύων-Μεσσαπίων Γιώργο Ψαθά.

      video-1567165483.mp4
       
       
      Περισσότερα...

        1

    3. Αρθρογραφία

      Μια διαρκής εκκρεμότητα - Διαγωνισμός για την ανάπλαση της πλατείας και του άξονα της Αριστοτέλους

      Engineer

      Η πρόταση των Αριάδνης Βοζάνη και Εβίτας Φανού με συνεργατες τους Ντορέτ Παναγιωτοπούλου, Γρηγόρη Βουτουφιανάκη και Γιώργο Ρέτσο (φοιτητή) που κέρδισε ομόφωνα το πρώτο βραβείο του διαγωνισμού για την ανάπλαση της πλατείας και του άξονα της Αριστοτέλους.
      Η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση του άξονα της Αριστοτέλους της Θεσσαλονίκης αποτέλεσε πρόσφατα αντικείμενο έντονων συζητήσεων, για αρχιτέκτονες και πολιτικούς. Η εκτενής αξιολόγηση των βραβευμένων μελετών από την κριτική επιτροπή περιελάμβανε ενδιαφέροντα σχόλια. Παρ’ όλα αυτά, το πρώτο βραβείο με την «καθαρή οργάνωση του άξονα», το δεύτερο με την «ευαίσθητη» αλλά «άνιση» σε ορισμένα σημεία «προσέγγιση», και το τρίτο, που «με προτάσεις για ψηφιακές εφαρμογές και συμβολικές αναφορές… απαντά σε όλα τα ζητούμενα του διαγωνισμού», επιτείνουν την αμηχανία μας, σχετικά με τη διαχείριση της αστικής ταυτότητας της συμπρωτεύουσας.
      Το 1918 ο Ερνέστ Εμπράρ επανασχεδίασε το καμένο κέντρο της οθωμανικής Θεσσαλονίκης, την «πυρίκαυστο ζώνη», όπως έκτοτε αναφέρεται. Βασική επιλογή υπήρξε η μετατόπιση του εγκάρσιου άξονα της πόλης προς ανατολάς. Δυτικά, η κεντρική οδός Ελευθερίου Βενιζέλου, η οποία κατέληγε στο λιμάνι, απώλεσε τη φυσική της κατάληξη, τη μικρή κοσμοπολίτικη πλατεία Ελευθερίας, με έναν ευφυή χειρισμό συμβολικής αποδυνάμωσης. Πρόκειται για τη χωροθέτηση του κτιρίου των Τριών Ταυ (Ταχυδρομεία, Τηλέγραφοι, Τηλέφωνα), μεγέθους οικοδομικού τετραγώνου. Ευτυχώς η ανέγερσή του ακυρώθηκε και το χαμένο, κατά τον θεωρητικό της αρχιτεκτονικής Λεόν Κρίερ (A Square Is A Missing Block, 1973), οικοδομικό τετράγωνο αποτελεί την ευρύχωρη και κακοπαθημένη πλατεία Ελευθερίας. Ο γεωμετρικός χειρισμός της χάραξης του άξονα συμμετρίας της Αριστοτέλους καθίσταται άξονας αναφοράς αναλύσεων από ειδικούς όλων των επιστημονικών πεδίων, οι οποίοι καταλήγουν στην αναγκαιότητα συνεχούς αρχιτεκτονικής υποστήριξης των αποφάσεων του Γάλλου πολεοδόμου. Η ομάδα του ομότιμου καθηγητή Νίκου Καλογήρου και των διδασκόντων του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ πραγματεύεται τον άξονα, στο πλαίσιο της ελληνικής συμμετοχής στη 17η Biennale αρχιτεκτονικής της Βενετίας, με κεντρικό θέμα «How will we live together?». Μια σχεδόν προφητική απάντηση στο ερώτημα έδωσε το 2007 ο Λόης Παπαδόπουλος (Ο αέρας της πόλης). Εγκαιρα εντυπωσιασμένος από τη «Βαβέλ των γλωσσών… στο βόρειο τμήμα του άξονα» κατέληγε: «…προορισμός της πόλης δεν θα είναι ούτε η τυπολογία του κτισμένου χώρου (…) αλλά η κατοίκησή της: η συνείδηση της αστικότητας», χωρίς να αμφισβητεί την υλική μορφή, την τοπικότητα και τη σαφή γεωμετρία. Η γεωμετρικά οργανωμένη ανασκαφή κατά μήκος του άξονα ήταν το εύρημα της ομάδας των Πρόδρομου Νικηφορίδη, Μπερνάρ Κουόμο και Παρασκευής Ταράνη, που απέσπασε το πρώτο βραβείο στον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του 1997.
      Τα κτίρια του ’50 δεν αποπνέουν τη μνημειακότητα και την πολυτέλεια των υπέροχων αναπαραστάσεων του Εμπράρ.
      Πέραν της γεωμετρίας, η μορφή της πλατείας ολοκληρώθηκε τη δεκαετία 1955-1965 με την ανέγερση των πολυώροφων κτιρίων, με τις παρόδιες στοές και τις υποχρεωτικές, νεοβυζαντινές, τοξωτές κιονοστοιχίες. Αξίζει να σημειώσουμε ότι, ενώ στην Eixample (επέκταση) της Βαρκελώνης, ο Καταλανός πολεοδόμος Ιλντεφόνσο Σερντά, που υπήρξε πρότυπο του Εμπράρ, περιορίστηκε στα αποτετμημένα οικοδομικά τετράγωνα, ο Γάλλος αρχιτέκτων προχώρησε ταυτόχρονα με τη γεωμετρική χάραξη και στην πρόταση κτιριακών τύπων. Τα κτίρια του ’50 δεν αποπνέουν τη μνημειακότητα και την πολυτέλεια των υπέροχων αναπαραστάσεων του Εμπράρ. Πρόκειται για Capricci (αρχιτεκτονικές φαντασίες), με καταγωγή την προσφιλή θεματολογία των ζωγράφων του Baroque όπως ο Καναλέτο και ο Μπελότο ή για έναν πρώιμο αστικό σχεδιασμό;
      Ο όρος Urban Design εισήχθη από τον, επίσης Καταλανό, πολεοδόμο Χοσέ Λουίς Σερτ τέσσερις δεκαετίες αργότερα, στο Χάρβαρντ το 1956, και το αντίστοιχο επιστημονικό πεδίο συγκροτήθηκε ως μία, επιτυχής, προσπάθεια διεμβολισμού της πολεοδομίας από την αρχιτεκτονική. Στο σημερινό αστικό τοπίο, η Αριστοτέλους, ως εξαίρεση, αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό και πολεοδομικό σύνολο του οποίου η συνοχή τονίζεται ακόμη περισσότερο, στο πλαίσιο της όψιμης δυσφορίας μας για τη νεοελληνική πολυκατοικία. Για πολλά χρόνια, τα υπερεκτιμημένα μέτωπα και οι κιονοστοιχίες αποτελούν ένα έγκυρο υποκατάστατο της χαμένης αρχιτεκτονικής ταυτότητας της Θεσσαλονίκης, που συντελέστηκε με την κατεδάφιση των περισσότερων μεσοπολεμικών πολυκατοικιών και την απώλεια των ευρωπαϊκών μετώπων της οδού Τσιμισκή και της «πυρικαύστου» γενικότερα.
      Η υποστήριξη της διαρκούς εκκρεμότητας που μας κληροδότησε ο Εμπράρ είχε πολλά επεισόδια, τα οποία διαδραματίστηκαν κυρίως στα δάπεδα του άξονα, από το ρολόι ανθοκομίας του ’70 και τις εκτεταμένες πεζοδρομήσεις του ’90, μέχρι τους διαγωνισμούς του 1997 και του 2021. Η συνεισφορά της διαλεκτικής του αστικού σχεδιασμού και οι πρόσφατες προτάσεις των νέων αρχιτεκτόνων δεν συνιστούν ματαιοπονία. Είτε με τους φοίνικες και το υγρό δάπεδο της Αριάδνης Βοζάνη και της Εβίτας Φανού, είτε με τη μεθερμηνεία της διακοσμητικής πανδαισίας του Δημήτρη Γουρδούκη και της Κατερίνας Τριφωνίδου, είτε με τα επιμελημένα δάπεδα terrazzi, τα αρμυρίκια, τις αριές και τα καραγάτσια της Εφης Καρυώτη, η περιπέτεια της ολοκλήρωσης της Αριστοτέλους μάς επιφυλάσσει πολλά ακόμη επεισόδια.
      * Ο κ. Αγγελος Παπαγεωργίου είναι αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
      Περισσότερα...

        0

    4. Αρθρογραφία

      Μια κυκλική οικονομία για την Ελλάδα

      Engineer

      αθώς ο πληθυσμός του πλανήτη μεγαλώνει και οι κοινωνίες αναπτύσσονται, εμφανίζεται ολοένα και πιο έντονο το πρόβλημα της διαχείρισης των διαθέσιμων πόρων. Πλέον οι παραγωγικές δραστηριότητες και η κατανάλωση χρησιμοποιούν πολύ μεγάλες ποσότητες υλικών πόρων που, εξ ορισμού, είναι πεπερασμένοι, ενώ το περιβάλλον επίσης επιβαρύνεται από απόβλητα και τα κατάλοιπα διαδικασιών. Έχει εμφανιστεί ως επιτακτική ανάγκη παγκοσμίως, λοιπόν, η εφαρμογή μετατροπών στην αλυσίδα παραγωγής προϊόντων αλλά και στην κατανάλωση, για να γίνει συνολικά ολόκληρη η οικονομική δραστηριότητα πιο βιώσιμη και λιγότερο σπάταλη. Η μετατροπή, ουσιαστικά, της οικονομίας από γραμμική σε "κυκλική".
      Κυκλική Οικονομία: Ευκαιρίες, Προκλήσεις Και Επιδράσεις Στην Ελληνική Οικονομία (PDF)
      Είναι μια ανάγκη επιτακτική και για τη χώρα μας που έχει, άλλωστε, αναλάβει και τις αντίστοιχες δεσμεύσεις μαζί με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι είναι, όμως, μια "κυκλική οικονομία"; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της, ποια τα οφέλη που φέρνει και πώς μπορεί να γίνει πράξη και εδώ; Μια ερευνητική ομάδα του ΙΟΒΕ υπό τον συντονισμό του γενικού διευθυντή Νίκου Βέττα ανέλαβε για λογαριασμό της διαΝΕΟσις τη σύνταξη μιας πλήρους και αναλυτικής μελέτης για τις απαραίτητες αλλαγές που πρέπει να συμβούν και στην ελληνική οικονομία προς αυτή την κατεύθυνση. Στην πολυσέλιδη έκθεσή τους, την οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ (PDF) αναλύουν τα βασικά δεδομένα, τις θεσμικές αλλαγές που έχουν υλοποιηθεί ή δρομολογηθεί, τους στόχους της χώρας για το μέλλον και τις σημαντικότερες προκλήσεις που προκύπτουν. Κάνουν, δε, και μια εκτίμηση για το όφελος μιας στροφής σε μια κυκλική οικονομία με όρους επίδρασης στο ΑΕΠ και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
      Παρακάτω θα αναφερθούμε στα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από την έρευνα.
      1. Τι είναι "κυκλική οικονομία";
      ­Διαβάστε Μια Συνοπτική Παρουσίαση Των Αποτελεσμάτων (PDF)
      Όλα τα προϊόντα που αγοράζουμε και καταναλώνουμε παράγονται μέσα από μια συγκεκριμένη διαδικασία που πάντα ξεκινά με την εξαγωγή/εξόρυξη κάποιων πρώτων υλών από το περιβάλλον. Οι πόροι αυτοί πωλούνται, μεταφέρονται, και μετατρέπονται σε άλλες μορφές μέσα από τις διαδικασίες της βιομηχανικής παραγωγής. Μετά από διάφορα στάδια, φτάνουν στη διαμόρφωση του τελικού προϊόντος, το οποίο καταναλώνεται και, όταν ο κύκλος ζωής του ολοκληρωθεί, πετιέται στα σκουπίδια, καταστρέφεται ή ανακυκλώνεται. Κάθε αντικείμενο που υπάρχει μπροστά σας αυτή τη στιγμή, από την οθόνη που κοιτάζετε και την καρέκλα στην οποία κάθεστε μέχρι το κυπελάκι του καφέ (και τον ίδιο τον καφέ), περνάει από αυτή τη διαδικασία.
      Όπως γνωρίζουμε όλες και όλοι, σήμερα αυτή είναι κατά κανόνα μια διαδικασία σπάταλη, όχι πάντα ορθολογικά σχεδιασμένη, που σε πολλές περιπτώσεις δημιουργεί πιέσεις και προβλήματα στο φυσικό περιβάλλον. Γι’ αυτό η συζήτηση εδώ και μερικές δεκαετίες είναι έντονη για τη μετάβαση από το παραπάνω μοντέλο σε έναν πιο βιώσιμο, πιο "κυκλικό" τρόπο λειτουργίας της οικονομίας.
      Τι είναι, όμως, "κυκλική οικονομία"; Ο όρος ουσιαστικά περιγράφει ένα οικονομικό σύστημα που βασίζεται στη δραστική μείωση των αποβλήτων που παράγει η οικονομική δραστηριότητα, με την ανακύκλωση/επαναχρησιμοποίηση μεγάλου μέρους των πόρων που χρησιμοποιεί. Έρχεται να αντικαταστήσει το "γραμμικό" μοντέλο που χρησιμοποιείται ακόμα σε μεγάλο βαθμό στο οποίο, όπως το περιγράψαμε και παραπάνω, οι πόροι και οι πρώτες ύλες μετατρέπονται σε προϊόντα τα οποία διανέμονται, καταναλώνονται και, όταν φτάνουν στο τέλος του κύκλου ζωής τους, απορρίπτονται.

      Η "κυκλική οικονομία", ως εκ τούτου, δεν περιλαμβάνει μόνο την ανακύκλωση των απορριμμάτων στο τελευταίο στάδιο, αλλά και παρεμβάσεις σε όλα τα προηγούμενα στάδια, για πιο αποτελεσματική χρήση των πρώτων υλών και για την επιμήκυνση του χρόνου ζωής του προϊόντος, με τελικό στόχο την ελαχιστοποίηση της σπατάλης φυσικών πόρων.
      Για παράδειγμα, τα προϊόντα μιας κυκλικής οικονομίας πρέπει να είναι σχεδιασμένα εξαρχής έτσι ώστε να επισκευάζονται ευκολότερα και να μην χρειάζεται να αντικαθίστανται (και να πετιούνται) όποτε χαλάνε. Η ίδια η διαδικασία της παραγωγής, εξάλλου, πρέπει να είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να περιορίζει τα απόβλητα και να επαναχρησιμοποιεί διαθέσιμους πόρους. Δεν είναι καθόλου απλό πράγμα.

      Ποια είναι τα οφέλη; Πρώτα απ’ όλα, ο περιορισμός της σπατάλης (για οικονομικούς αλλά και για ηθικούς λόγους). Είναι γνωστό ότι περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των τροφίμων που παράγονται παγκοσμίως -1,3 δισ. τόνοι, αξίας 1 τρισ. δολαρίων- καταλήγει ως απόβλητα ή αλλοιώνεται λόγω κακών πρακτικών μεταφοράς και συγκομιδής. Παράλληλα, η μείωση των αποβλήτων μειώνει τις πιέσεις στο φυσικό περιβάλλον, και όλες τις επάλληλες δραματικές συνέπειες (οικολογικές, κοινωνικές, οικονομικές) που προκύπτουν από αυτές. Υπάρχουν, όμως, και άλλα οφέλη. Μια κυκλική οικονομία μπορεί να προστατεύει τις επιχειρήσεις από απρόοπτα, όπως προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, αιφνίδιες αλλαγές στις τιμές της ενέργειας και των πρώτων υλών, ή άλλους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την οικονομική δραστηριότητα. Η υιοθέτηση της κυκλικής οικονομίας από τις χώρες του πλανήτη, δε, σχετίζεται με τουλάχιστον 7 από τους 17 στόχους του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη. 

      2. Πόσο κυκλική είναι η ελληνική οικονομία;
      Στην Ελλάδα, ως γνωστόν, κατά κανόνα εισάγουμε πολλά πράγματα και εξάγουμε λιγότερα. Αυτό ισχύει για τα περισσότερα πράγματα, αλλά ισχύει και για τα υλικά που χρησιμοποιεί η βιομηχανία και η μεταποίηση. Οι περισσότεροι υλικοί πόροι που μπαίνουν στην ελληνική οικονομία εισάγονται από το εξωτερικό. Και στις τέσσερις κατηγορίες στις οποίες κατατάσσονται τα διάφορα υλικά, η Ελλάδα εμφανίζεται πιο εξαρτημένη από τις εισαγωγές από ό,τι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος.

      Εκτός από τις εισαγωγές, όμως, διαφέρουμε σε σχέση με τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη και στην κατανάλωση. Στην Ελλάδα καταναλώνουμε λιγότερα υλικά κατά κεφαλήν από ό,τι οι περισσότερες χώρες της ΕΕ: 9,8 τόνους ο καθένας και η καθεμιά μας κατά μέσο όρο το 2021, έναντι 35 τόνων για κάθε Φινλανδό την ίδια χρονιά. Μάλιστα, η ποσότητα των υλικών που καταναλώνουμε έχει μειωθεί κατά 34% την τελευταία 20ετία, κυρίως χάρη στη δραματική μείωση (σχεδόν 60%) της κατανάλωσης ορυκτών ενεργειακών υλικών στη χώρα σε αυτό το διάστημα, με τη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που έχει υλοποιηθεί σε αξιοσημείωτο βαθμό.
      Τα απόβλητα που παράγονται σήμερα στην Ελλάδα προέρχονται από διάφορες πηγές, κάποιες εκ των οποίων πολλοί και πολλές δεν γνωρίζουν. Για παράδειγμα, το 2018 το μεγαλύτερο μέρος των 45,6 εκατ. τόνων στερεών αποβλήτων που δημιουργήθηκαν στη χώρα -σχεδόν τα μισά- προέρχονταν από τα ορυχεία και τα λατομεία. Άλλες κατηγορίες αποβλήτων περιλαμβάνουν τις ηλεκτρικές μπαταρίες, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, αυτοκίνητα και άλλα προϊόντα, ενώ πολλά απόβλητα παράγει και ο πρωτογενής τομέας (εκτιμώνται περί τους 12,5 εκατ. τόνους το 2018 -εκ των οποίων το 80% από την κτηνοτροφία). Σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2015, παράγουμε, δε, 142 κιλά απόβλητα τροφίμων ανά κάτοικο κάθε χρόνο -τα περισσότερα στην ΕΕ- την ώρα που ως χώρα είμαστε πέμπτοι ως προς το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε επισιτιστική ανασφάλεια.

      Μια πολύ σημαντική υποκατηγορία των στερεών αποβλήτων είναι τα αστικά στέρεα απόβλητα (ΑΣΑ) που περιλαμβάνουν τα σκουπίδια των νοικοκυριών, αλλά και σκουπίδια από γραφεία, καταστήματα και δημόσιους οργανισμούς. Κάθε Έλληνας και κάθε Ελληνίδα κατά μέσο όρο παράγουμε πάνω από μισό τόνο τέτοια απόβλητα κάθε χρόνο. Όπως φαίνεται στο διάγραμμα, το πόσα ΑΣΑ παράγουμε εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πορεία της οικονομίας μας -πάντως κατά κεφαλήν παράγουμε περισσότερα από ό,τι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος.

      Τι τα κάνουμε αυτά τα απόβλητα; Τα θάβουμε σε χωματερές, σχεδόν όλα. Το 77,6% των ΑΣΑ οδηγούνται σε ταφή, το τέταρτο υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ. Μόνο το 19,9% πάνε για ανακύκλωση ή κομποστοποίηση (έναντι 48,5% στη Γερμανία και 32,5% στη Σουηδία), ενώ μόνο το 1,3% χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας.
      Η Ελλάδα ανακυκλώνει περίπου το 60% των αποβλήτων συσκευασιών (που πάνε στους γνωστούς μπλε κάδους), ένα ποσοστό κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ. Ανακυκλώνουμε σχεδόν όλες τις χάρτινες και μεταλλικές συσκευασίες που πετιούνται, αλλά μόνο το 1/3 των πλαστικών συσκευασιών και ένα μικρότερο ποσοστό συσκευασιών από γυαλί και ξύλο. 
      Η όποια ανακύκλωση, δε, γίνεται κυρίως στο εξωτερικό. Το 55,6% των χάρτινων συσκευασιών που πετιούνται στην Ελλάδα, εξάγονται σε τρίτες χώρες για να ανακυκλωθούν. Όλες οι γυάλινες συσκευασίες που πετιούνται, εξάλλου, ανακυκλώνονται στη Βουλγαρία, από εργοστάσιο ελληνικών συμφερόντων.
      Υπάρχουν και άλλες δομές που ανακυκλώνουν ή επαναχρησιμοποιούν υλικά. Στην Ελλάδα έχουμε 143 εγκεκριμένα διαλυτήρια αυτοκινήτων. Ένα μεγάλο ποσοστό των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (περίπου 44%) επαναχρησιμοποιούνται σε άλλες χρήσεις (επιχώσεις, επιστρώσεις αγροτικών δρόμων κλπ.). Ένα επίσης μεγάλο ποσοστό, όμως, (άγνωστο πόσα ακριβώς) απορρίπτονται ανεξέλεγκτα στα φυσικά οικοσυστήματα.
      Όλα αυτά οδηγούν στο αποτέλεσμα ότι η ελληνική οικονομία απέχει πάρα πολύ από το να μπορεί να χαρακτηριστεί "κυκλική". Το 2020 μόλις το 5,4% των υλικών πόρων που χρησιμοποιούνται από την οικονομία προέρχονταν από ανακυκλωμένα απόβλητα -έναντι 12,8% στην ΕΕ, 21,6% στην Ιταλία και 30,9% στην Ολλανδία. Πώς μπορεί να αλλάξει αυτή η κατάσταση; Χρειάζονται τα συνήθη συστατικά μεγάλων μεταβολών: ένα στιβαρό θεσμικό πλαίσιο και ένας πλούτος από εργαλεία, χρηματοδοτικά και άλλα.

      3. Τα εργαλεία και το πλαίσιο
      Το τρέχον Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία, που παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2020, καθώς και μια σειρά από οδηγίες, προτάσεις και αποφάσεις που περιγράφουν το πώς πρέπει να διαχειρίζονται διάφορες κατηγορίες αποβλήτων τα κράτη-μέλη, αποτελούν το βασικό θεσμικό πλαίσιο πάνω στο οποίο τα κράτη-μέλη αναπτύσσουν τις επιμέρους σχετικές στρατηγικές. Η ΕΕ σε αυτά τα κείμενα θέτει φιλόδοξους στόχους σε διάφορους τομείς, όπως για την οριζόντια ανακύκλωση των αστικών στέρεων αποβλήτων για το 2025 (55%) και το 2030 (60%) και για τον περιορισμό της ταφής στο 10% των διαχειριζόμενων αποβλήτων έως το 2035.
      Στην Ελλάδα, που βεβαίως απέχει πάρα πολύ από αυτούς τους στόχους, το θεσμικό πλαίσιο περιλαμβάνει κείμενα όπως το νέο Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία (2021), τον Εθνικό Σχεδιασμό για τη Διαχείριση Αποβλήτων (2020), το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (2021), αλλά και τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο (2022). Όλα αυτά τα κείμενα πολιτικής ουσιαστικά περιγράφουν τη συμμόρφωση της ελληνικής νομοθεσίας με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και κρίνονται επαρκή και πλήρη.
      Σήμερα υπάρχει, δε, και μια μεγάλη ποικιλία από εργαλεία (τεχνολογικά και άλλα) σε κάθε στάδιο της διαδικασίας παραγωγής, από τη συλλογή-διαλογή των αποβλήτων και τη μηχανική ή βιολογική επεξεργασία με διάφορες τεχνικές και μεθόδους σε ειδικές εγκαταστάσεις, μέχρι οικονομικά κίνητρα για τον περιορισμό της σπατάλης και την αποτελεσματικότερη διαχείριση των αποβλήτων. Πολλά από αυτά περιγράφονται αναλυτικά στο κεφάλαιο 4 της μελέτης.
      Αλλά μόνο τα στρατηγικά σχέδια και οι τεχνικές και μέθοδοι δεν αρκούν: χρειάζονται και χρήματα. Ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων που αναφέρθηκε παραπάνω περιγράφει την ανάγκη για επενδύσεις ύψους μεταξύ €3 και €3,5 δισ., που περιλαμβάνουν την κατασκευή ειδικών Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (με κόστος €1,1 δισ. περίπου), μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης υπολειμμάτων (άλλο €1 δισ. περίπου) και άλλες δαπάνες για μελέτες, χώρους υγειονομικής ταφής, μονάδες επεξεργασίας βιοαποβλήτων κλπ.
      Κάποια πρώτα έργα έχουν ήδη δρομολογηθεί, όπως η Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων του Κεντρικού Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας Αττικής, το αντίστοιχο "Πάρκο" στον Πειραιά, δύο Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων σε Χίο και Κεφαλονιά, αλλά και ιδιωτικά έργα για παραγωγή πλαστικών συσκευασιών, για τη διαχείριση των αποβλήτων της Τήλου κλπ. Χρειάζονται, όμως, πολύ περισσότερες επενδύσεις. Ευτυχώς, από ό,τι φαίνεται, κεφάλαια για τη χρηματοδότησή τους υπάρχουν. Στο κεφάλαιο 5 η έρευνα περιγράφει τις διαθέσιμες πιθανές πηγές χρηματοδότησης αυτών των έργων, όπως το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 (με συνολικό προϋπολογισμό €3,61 δισ. στον αντίστοιχο άξονα), οι πόροι που έχουν προβλεφθεί για το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (γνωστό ως "Ελλάδα 2.0"), από τον εθνικό προϋπολογισμό και (κυρίως) από το Ταμείο Ανάκαμψης, το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης της πενταετίας 2021-2025, το Πράσινο Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και διάφορα τομεακά ευρωπαϊκά προγράμματα.
      Αν όμως υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο, τα τεχνικά εργαλεία και οι πηγές χρηματοδότησης, γιατί δεν έχουμε ήδη μια "κυκλική οικονομία"; Τι πρέπει να γίνει για να προχωρήσει η μετάβαση;
      4. Το πρόβλημα και οι λύσεις
      Όπως αναφέρεται στην έρευνα, ως προς τη μετάβασή μας σε μια κυκλική οικονομία "τα βασικά προβλήματα στη χώρα είναι τα διοικητικά εμπόδια και η καταναλωτική συμπεριφορά". Υπάρχουν οικονομικά και νομοθετικά εμπόδια για τις σχετικές επενδύσεις, παρουσιάζονται δυσκολίες και καθυστερήσεις στη χωροθέτηση των υποδομών, αλλά εμφανίζονται και αντικειμενικά γεωγραφικά ή τεχνολογικά εμπόδια.
      Εξάλλου, εμφανίζονται αρκετά μεγάλα προβλήματα και ελλείψεις στην καταγραφή και τη συλλογή στοιχείων -κι αν δεν γνωρίζουμε πόσα και τι είδους απόβλητα έχουμε, δεν υπάρχει περίπτωση να υλοποιηθεί σχεδιασμός για τη συλλογή και την ανακύκλωσή τους. Όπως αναφέρεται στην έρευνα, σήμερα η καταγραφή είναι πολύ προβληματική, κυρίως για κάποια είδη αποβλήτων -στοιχεία για τα απόβλητα τροφίμων, ας πούμε, αναμένονται στο τέλος του 2022 ενώ σε άλλες κατηγορίες τα στοιχεία είναι ένα ή δύο χρόνια πίσω.
      Στη σελίδα 190 της έκθεσης (και στον παρακάτω πίνακα) μπορείτε να δείτε συνοπτικά καταγεγραμμένες όλες τις προτάσεις πολιτικής στις οποίες καταλήγουν οι ερευνητές. Περιλαμβάνουν μια σειρά από κρίσιμες και απαραίτητες παρεμβάσεις, από την εφαρμογή πιο αποτελεσματικής μεθοδολογίας για την καταγραφή των αποβλήτων και την αξιοποίηση του ηλεκτρονικού μητρώου αποβλήτων, μέχρι την υλοποίηση παρεμβάσεων για την καλύτερη παρακολούθηση της μετάβασης, που σήμερα είναι ελλιπής και εξαιτίας της απουσίας δεδομένων.
      Γίνεται εκτενής αναφορά, επιπλέον, και στην εφαρμογή οικονομικών κινήτρων και την υιοθέτηση (ακριβότερων) τεχνολογικών λύσεων για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων από τις επιχειρήσεις και την υιοθέτηση του τέλους ταφής για τα απόβλητα, το οποίο πρέπει να αντικατοπτρίζει το πραγματικό περιβαλλοντικό κόστος της ταφής των αποβλήτων. "Ο σκοπός", γράφουν οι ερευνητές, "είναι η ταφή να μετατραπεί σε 'ακριβή' λύση για τη διαχείριση των αποβλήτων, αναγκάζοντας τους φορείς που τα διαχειρίζονται να αναζητήσουν άλλες λύσεις".
      Επιπλέον, οι ερευνητές δίνουν μεγάλη έμφαση σε δράσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης για καταναλωτές, σε σχολεία και εταιρείες, -για το ότι "κυκλική οικονομία" δεν είναι μόνο τα σκουπίδια. Είναι η διαχείριση τροφίμων, το πώς αγοράζουμε, νοικιάζουμε και χρησιμοποιούμε προϊόντα. Τέτοιες δράσεις είναι κρίσιμες, μεταξύ άλλων, και για την κάμψη των αντιδράσεων που εμφανίζονται συχνά σε τοπικές κοινωνίες που εμποδίζουν ή καθυστερούν επενδύσεις. Ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων, θυμίζει η μελέτη, προβλέπει την αύξηση του αριθμού Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων στην Ελλάδα σε 38 μέχρι το τέλος του 2023, αλλά πολλές τοπικές κοινωνίες αντιδρούν. Χωρίς αυτές τις υποδομές, δεν μπορεί να υπάρξει κυκλική οικονομία στην Ελλάδα.

      5. Ένας υπολογισμός για το όφελος μιας κυκλικής οικονομίας
      Στην Ελλάδα το 2019 οι κλάδοι που συνδέονται με την κυκλική οικονομία δημιούργησαν €735 εκατ. προστιθέμενης αξίας στην ελληνική οικονομία, ένα ποσό που αντιστοιχεί σχεδόν στο 0,4% του ΑΕΠ το ίδιο έτος, ενώ απασχολούσαν περίπου 68 χιλιάδες εργαζόμενους. Κι αυτό, χωρίς να υπολογίζεται ο ρόλος των ΟΤΑ σε ένα μεγάλο κομμάτι της σχετικής δραστηριότητας (τη συλλογή απορριμμάτων). Αυτά είναι τα μεγέθη σε μια οικονομία που είναι ελάχιστα "κυκλική". Τι θα γινόταν αν υλοποιούνταν τα σχέδια που περιέχουν τα στρατηγικά σχέδια; Στο κεφάλαιο 6 οι ερευνητές διατυπώνουν μια σειρά από διαφορετικά σενάρια, και αποτιμούν την επίπτωση του καθενός στην οικονομία της χώρας.
      Για παράδειγμα, υπολόγισαν πως αν όντως υλοποιηθούν επενδύσεις ύψους €2,4 δισ. για την κατασκευή νέων μονάδων ανακύκλωσης και επεξεργασίας υλικών στη χώρα, όπως περιγράφονται στον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων, σε ορίζοντα δεκαετίας η επίπτωση στο ΑΕΠ θα φτάνει το €1,1 δισ., ενώ σε όρους εργασίας, η αναμενόμενη επίδραση υπολογίζεται σε περίπου 4,6 χιλ. θέσεις εργασίας ανά έτος, σταθερές σε ορίζοντα οκταετίας. Στο ίδιο διάστημα, τα επιπλέον έσοδα του Δημοσίου από φόρους και εισφορές θα φτάνουν τα 390 εκατομμύρια.
      Οι επιπτώσεις όμως μιας μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία μπορεί να είναι θετικές μόνο υπό κάποιες προϋποθέσεις. Αν οι ανάγκες μιας ελληνικής κυκλικής οικονομίας για δευτερογενείς πρώτες ύλες καλύπτονται αποκλειστικά ή σχεδόν αποκλειστικά από εγχώρια ανακύκλωση, τότε η επίπτωση μπορεί να είναι θετική στο ΑΕΠ (κατά €70 εκατ. τον χρόνο μέχρι το 2030, σύμφωνα με το βέλτιστο σενάριο), δημιουργώντας και δεκάδες χιλιάδες θέσεις απασχόλησης (44.000 στο ίδιο σενάριο). Αυτό όμως δεν είναι το μόνο ρεαλιστικό σενάριο. Οι ελληνικές επιχειρήσεις στον κλάδο της μεταποίησης οφείλουν κι αυτές να συμμορφώνονται με ευρωπαϊκούς στόχους και θα είναι αναγκασμένες στο μέλλον να χρησιμοποιούν ανακυκλωμένους δευτερογενείς υλικούς πόρους. Αν δεν γίνουν οι απαραίτητες επενδύσεις στη χώρα και αυτές οι ανάγκες της οικονομίας καλύπτονται μόνο ή κυρίως από εισαγωγές, τότε η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ερευνητών, σε αυτό το σενάριο θα έχουμε απώλεια θέσεων εργασίας (19.000 σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο) αλλά και συρρίκνωση του ΑΕΠ της τάξης των €220 εκατ. τον χρόνο.

      Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη εδώ:
      ΚΥΚΛΙKH ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΕΥΚΑΙΡIΕΣ, ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡAΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜIΑ (PDF)
      ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ (PDF)
      Περισσότερα...

        0

    5. Αρθρογραφία

      Μια φουτουριστική βίλα στη Μεσόγειο, σχεδιασμένη σαν υπερπολυτελές γιοτ

      GTnews

      Ένας επαναστατικός σχεδιασμός που επαναπροσδιορίζει όσα έχουμε στο μυαλό μας για τις παραθαλάσσιες μεσογειακές βίλες. 
      Στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων η μεσογειακή αρχιτεκτονική είναι συνυφασμένη είτε με λευκά νησιώτικα σπίτια που έχουν γλυπτές φόρμες και είναι σκαρφαλωμένα σε παραδοσιακές πεζούλες, είτε με μοντέρνες, μινιμαλιστικές υπόσκαφες κατοικίες, οι οποίες είναι σχεδιασμένες ακολουθώντας τις επιταγές ενός design-χαμαιλέοντα που τις ενσωματώνει πλήρως στο φυσικό περιβάλλον.

      Η γυάλινη πισίνα και ακριβώς από κάτω της η ιδιωτική μαρίνα της βίλας με τα ταχύπλοα σκάφη.

      Η πρωτοποριακή Villa Earth, του γραφείου Vrantsi, αν και είναι σχεδιασμένη για ένα τυπικό μεσογειακό τοπίο, ακολουθεί ένα εντελώς απρόβλεπτο μοτίβο που ξεφεύγει από το κλασικό προαναφερθέν δίπολο και εντυπωσιάζει με ένα φουτουριστικό σχέδιο, το οποίο παραπέμπει σε σκάφος. Βλέποντας κανείς, μέσα από τη θάλασσα, το λευκό οίκημα με τις αεροδυναμικές του καμπύλες, θα πιστέψει ότι βλέπει ένα υπερπολυτελές γιοτ που έχει δέσει στην προβλήτα ενός νησιού. Οι επιφάνειές της βίλας μοιάζουν από τα ανοιχτά με τα λαμπερά ατσάλινα ύφαλα ενός σκάφους που παραδόξως αιωρείται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, πλέοντας κάπου ανάμεσα στα κύματα που σκάνε στα βράχια και την πλαγιά όπου ευδοκιμούν κυρίως μεσογειακά φυτά χαμηλής βλάστησης, ανθεκτικά στα μελτέμια. Όσο για τις φουτουριστικές βεράντες της κατοικίας, αυτές είναι σαν καταστρώματα που λάμπουν στο φως της Μεσογείου. 

      Η πρόσοψη της υπόσκαφης κατοικίας.

      Με έναν διττό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα αυτή η επαναστατική βίλα, συνομιλεί ταυτόχρονα με τη βραχώδη ακτή και με τη θάλασσα. Η μισή κατασκευή, σύμφωνα με το καινοτόμο design της Αναστασίας και της Χρυσής Βράντση, κρύβεται μέσα στη γη και η άλλη μισή κρέμεται πάνω από τη θάλασσα, δημιουργώντας όμως ένα εντυπωσιακό αλλά αρμονικό σύνολο που γίνεται προέκταση των βράχων. «Κάθε προοπτική του κτιρίου προσφέρει μια διαφορετική εμπειρία. Κατά την προσέγγιση της κατοικίας από τη στεριά, φαίνεται να ενσωματώνεται πλήρως στο τοπίο, ενώ κατά την προσέγγιση της από τη θάλασσα, οι έντονες ακμές και η γεωμετρία της κυριαρχούν επιβλητικά, δημιουργώντας την εντύπωση ενός πολυτελούς γιοτ», εξηγούν οι δύο αρχιτεκτόνισσες.

      Οι αεροδυναμικές γραμμές και καμπύλες της κατοικίας θυμίζουν αυτές ενός πολυτελούς σκάφους.

      Μισή υπόσκαφη, μισή γιοτ: Η διπλή φύση μιας ευρηματικής κατοικίας
      Η κατοικία, όντας στο κύριο τμήμα της υπόσκαφη, γίνεται ένα με το φυσικό περιβάλλον. Η στέγη μάλιστα, έχει προβλεφθεί να είναι φυτεμένη με την ίδια ακριβώς χαμηλή βλάστηση που ευδοκιμεί στην ακτή όπου θα οικοδομηθεί. Παράλληλα όμως, με την υπόσκαφη πλευρά της, η κατοικία «παρουσιάζει έντονη αντίθεση στο μπροστινό της τμήμα, το οποίο φαίνεται να αιωρείται πάνω από τη θάλασσα. Με αυτόν τον αρχιτεκτονικό χειρισμό, η αίσθηση της συνέχειας με το φυσικό τοπίο μετασχηματίζεται σταδιακά σε μια δυναμική γεωμετρία που αντιπαραβάλλεται στο τοπίο και κυριαρχεί. Το δίπολο αυτής της απόλυτης ενσωμάτωσης και αισθητικής αντίθεσης δημιουργεί ένα εντυπωσιακό σκηνικό», συμπληρώνουν οι δύο ιδρύτριες του γραφείου Vrantsi.
       
      Οι στέγες της κατοικίας θα είναι φυτεμένες ώστε να εναρμονίζεται πλήρως το οίκημα στο φυσικό του περιβάλλον.

      Η ύπαρξη φυτεμένου δώματος ενισχύει την αισθητική της βίλας και προσφέρει πολλαπλά οφέλη για το περιβάλλον. Τα φυτά που καλύπτουν τη στέγη του δώματος, εκτός από τον εναρμονιστικό και καλλωπιστικό τους ρόλο, προσφέρουν και μια φυσική μόνωση, βοηθώντας ώστε να διατηρείται σε δροσερά επίπεδα η θερμοκρασία στο εσωτερικό της κατοικίας.

      Κάτοψη της Villa Earth.

      
«Αξιοποιώντας το επικλινές οικόπεδο η Villa Earth διαρθρώνεται σε δύο επίπεδα με συνολικό εμβαδόν 730 τετραγωνικά μέτρα. Στο πάνω τμήμα χωροθετούνται τα δωμάτια, το γραφείο και τα λουτρά, ενώ στον κάτω όροφο οι κοινόχρηστοι χώροι, περιλαμβάνοντας το καθιστικό, την κουζίνα, τη βιβλιοθήκη, το γυμναστήριο και τα λουτρά. Οι δύο όροφοι σχεδιάστηκαν παρέχοντας σε όλους τους χώρους πρόσβαση στη θέα», εξηγεί το γραφείο Vrantsi. 
      Hi-tech «όπλα» στην υπηρεσία της αρχιτεκτονικής
      Mε τη βοήθεια των προηγμένων τεχνολογιών, οι δυο νεαρές αρχιτεκτόνισσες, Αναστασία και Χρυσή Βράντση, οι οποίες ίδρυσαν το δικό τους γραφείο το 2019 σε ηλικία μόλις 26 και 24 ετών αντίστοιχα, ιδρύουν το 2019 την εταιρεία Vrantsi, δημιούργησαν ένα καινοτόμο σχέδιο που ξεχωρίζει τις σύνθετες, οργανικές καμπύλες και τις ρευστές γραμμές του. Σύγχρονα και ευέλικτα υλικά, όπως το γυαλί, ο χάλυβας και το σκυρόδεμα, θα γίνουν στα χέρια τους το «μάρμαρο» που χρησιμοποιεί ένας γλύπτης για να σμιλέψει το έργο του. Με στόχο να αποτυπωθεί η πρωτότυπη σύλληψη της βίλας, τα υλικά μέσω της τεχνολογίας θα αξιοποιηθούν ευρηματικά ώστε να αποτυπώσουν τις απαραίτητες γεωμετρίες.

      Ένα χτιστό σαλόνι επενδυμένο με ντεκ και τζάκι θα βρίσκεται μέσα στην καρδιά της γυάλινης πισίνας.

      Ξεχωριστή θέση στον εντυπωσιακό σχεδιασμό της Villa Earth καταλαμβάνει η γυάλινη πισίνα που αιωρείται πάνω τη θάλασσα. «Στο μπροστινό τμήμα της κατοικίας, υπάρχει μια κολυμβητική δεξαμενή που επιτρέπει την πανοραμική θέα του τοπίου, ενώ στο τελικό τμήμα της δεξαμενής ο πυθμένας είναι διαφανής για να επιτρέπει οπτική επαφή με το ιδιωτικό λιμάνι και τα σκάφη που βρίσκονται στο επίπεδο της θάλασσας», εξηγούν οι Αναστασία και Χρυσή Βράντση.

      Άποψη από την πισίνα της Villa Earth.

      Η έμπνευση πίσω από τον σχεδιασμό της Villa Earth
      «Πρόθεσή μας ήταν ο σχεδιασμός μιας ιδιωτικής κατοικίας η οποία δημιουργεί μια ξεχωριστή αρχιτεκτονική μορφή εκμεταλλευόμενη την προνομιακή της θέση, καθώς βρίσκεται στο όριο θάλασσας και στεριάς. Με την αξιοποίηση του ορίου θάλασσας και στεριάς αναδεικνύονται διαφορετικές προοπτικές του κτίσματος. Η δυνατότητα κινήσεων και ροών στον οριζόντιο και κάθετο άξονα αμβλύνει το όριο στεριάς και θάλασσας και δημιουργεί μια μοναδική εμπειρία. Το ιδιωτικό λιμάνι προσφέρει γρήγορη πρόσβαση στα γαλάζια νερά», εξηγούν στο iefimerida οι Αναστασία και Χρυσή Βράντση.
      Ποιες είναι οι δύο νεαρές δημιουργοί 
      Πριν ακόμα μπουν στα τριάντα, οι δύο ταλαντούχες αρχιτεκτόνισσες του γραφείου Vrantsi, οι αδερφές Αναστασία και Χρυσή Βράντση, έχουν καταφέρει, παρά το νεαρό της ηλικίας τους, να κάνουν ήδη αισθητή την παρουσία της σε Ελλάδα και εξωτερικό με αναφορές σε κορυφαία περιοδικά και διακρίσεις σε παγκόσμιους αρχιτεκτονικούς οργανισμούς.
      Σε έναν μάλλον ανδροκρατούμενο χώρο, όπως είναι η αρχιτεκτονική, οι δύο νεαρές κυρίες κινούνται ευρηματικά, ανατρέποντας σε πολλαπλά επίπεδα τα στερεότυπα, όπως άλλωστε αποδεικνύει και το συγκεκριμένο καινοτόμο έργο τους. Πρόσφατα, μάλιστα, το γραφείο Vrantsi σημείωσε σημαντικές διακρίσεις και αναγνώριση σε διεθνές επίπεδο
      Περισσότερα...

        10

    6. Αρθρογραφία

      Μικραίνουν οι νέες οικοδομές - Αποφεύγουν τα υπο δικαστική κατάργηση bonus του ΝΟΚ

      tetris

      Ξεκάθαρη είναι η τάση της μείωσης της δομήσιμης επιφάνειας, αλλά και του όγκου στις νέες οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί το τρίμηνο Μαΐου – Ιουλίου, με βάση τα σχετικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Από τα σχετικά στοιχεία που φέρνει σήμερα στην δημοσιότητα το "Capital.gr”, μετά την απόφαση του ΣτΕ κι εν όψει και της τελικής κρίσης του ζητήματος από την Ολομέλεια, όσοι κατασκευαστές συνέχισαν να δραστηριοποιούνται στην αγορά της Αττικής, επέλεξαν να μην κάνουν χρήση των ευεργετικών διατάξεων του ΝΟΚ, προφανώς για να αποφύγουν "περιπέτειες" στο μέλλον, είτε από την ίδια την δημοτική αρχή που χορήγησε την άδεια, είτε από άλλους πολίτες, που προβαίνουν σε σχετικές καταγγελίες. Άλλωστε, σε αρκετές περιπτώσεις, οι δήμοι προχωρούν και σε προσφυγές για άδειες που έχουν ήδη εκδοθεί, ζητώντας είτε την αναστολή, είτε την ακύρωσή τους, όπως έπραξε πρόσφατα ο Δήμος της Κηφισιάς, για συγκρότημα κατοικιών που σχεδιαζόταν στο κέντρο της πόλης.
      Στο πλαίσιο αυτό, απομονώνοντας κανείς τις νέες οικοδομές στην Αττική και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη προσθήκες, ή ανακατασκευές, προκύπτει ότι τον φετινό Ιούλιο, η επιφάνεια ήταν κατά 33% μικρότερη ανά άδεια σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Αντίστοιχα, ο όγκος ήταν μικρότερος κατά 14,3% ανά άδεια, συγκριτικά με πέρσι. Ακόμα πιο χαρακτηριστική εικόνα καταγράφεται τον Ιούνιο, όταν η πτώση της επιφάνειας ανά άδεια σε σχέση με πέρσι, αγγίζει το 52,7%, από 4.165 τ.μ. για κάθε άδεια το 2023, σε μόλις 1.967 τ.μ. ανά άδεια φέτος. Αντίστοιχα, μείωση κατά 32,3% σημείωσε και ο όγκος ανά άδεια.
      Η σύγκριση ανά άδεια προσφέρει σαφώς ασφαλέστερο συμπέρασμα, καθώς αποτυπώνεται με πιο ξεκάθαρο τρόπο η μείωση των επιφανειών και του όγκου των νέων οικοδομών, δείγμα της αλλαγής στάσης των κατασκευαστών. Το γεγονός ότι καταγράφεται σε τρεις διαδοχικούς μήνες, μιας και τον Μάιο υπήρξε μείωση της δομούμενης επιφάνειας κατά 20% ανά άδεια, αποτυπώνει με μεγαλύτερη σαφήνεια την τάση.
      Ασφαλώς, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, το πρόβλημα δεν αφορά όλες τις περιοχές της Αττικής, αλλά είναι δεδομένο ότι αρκετοί κατασκευαστές επέλεξαν "να προσέχουν για να έχουν", θέλοντας να αποφύγουν το ρίσκο της προσφυγής, αλλά ακόμα περισσότερο το ενδεχόμενο να εμπλακούν σε δικαστικές διαμάχες ετών με την οικοδομή τους ημιτελή και τους αγοραστές να ζητούν αποζημίωση. Πρόκειται για φαινόμενα που ήδη συμβαίνουν με μια σειρά από οικοδομές, ακόμα και κάποιες που κατοικούνται ήδη κι όπου υπάρχει το ενδεχόμενο να απαιτηθεί μείωση του ύψους τους! Υπενθυμίζεται ότι το πρόβλημα αφορά κυρίως στην Αττική, με μια σειρά από δήμους να προχωρά σε αναστολή χορήγησης οικοδομικών αδειών, αν σε αυτήν επιχειρείται χρήση του "μπόνους" του ΝΟΚ. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται ο Δήμος Αθηναίων, ο Δήμος Κηφισιάς, ο Δήμος Αμαρουσίου, ο Δήμος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, όπως επίσης και οι Δήμοι Αλίμου, Παπάγου, Χολαργού και Χαλανδρίου.
      Η επικείμενη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ θα είναι εκείνη που θα ξεκαθαρίσει οριστικά το τοπίο, ώστε να αποκατασταθεί το αίσθημα ασφάλειας στην αγορά. Το ζήτημα ασφαλώς είναι η αναδρομικότητα και το που θα μπει τελικά ο "κόφτης" ημερολογιακά, δηλαδή από ποιο χρονικό σημείο και μετά θα ισχύσει το οτιδήποτε αποφασιστεί. Πάντως, είναι χαρακτηριστική η στάση κάποιων επαγγελματιών της κατασκευής ακινήτων, όπως ο κ. Μάξιμος Καλατζής, διευθύνων σύμβουλος της Makt, που ανέφερε στο πρόσφατο συνέδριο Prodexpo ότι "δεν πρέπει να μπορεί ο εργολάβος από μόνος του να αλλάξει τα χαρακτηριστικά μιας ολόκληρης γειτονιάς". Συμπλήρωσε βέβαια κι ότι "πρέπει να έχουμε ένα πλαίσιο που θα μας επιτρέπει να λειτουργήσουμε χωρίς "ίσως” και "αλλά”. Δεν μπορείς να θεωρείσαι ελκυστικός επενδυτικός προορισμός, όταν το νομοθετικό πλαίσιο διαλύεται εκ των έσω".
      Αντίστοιχα, ο κ. Γιώργος Δελλής, καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αναφέρθηκε στις παθογένειες του πελατειακού κράτους, που δίνει "πράγματα που οι επιχειρηματίες δεν ζητούσαν καν", αναφερόμενος στις διατάξεις του ΝΟΚ. "Ακόμα και ο επιχειρηματικός κόσμος θα ήταν έτοιμος να δεχτεί κάτι πιο λελογισμένο, ωστόσο το πελατειακό κράτος έρχεται να κάνει περισσότερα από όσα ζητάει ο επιχειρηματικός κόσμος" τόνισε.
      Περισσότερα...

        8

    7. Αρθρογραφία

      Μικροκινητικότητα και δημόσιες συγκοινωνίες

      Engineer

      Τα ηλεκτρονικά σκούτερ, τα ηλεκτρονικά ποδήλατα και άλλες μορφές μικροκινητικότητας έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τη συμφόρηση, τις εκπομπές ρύπων και την ηχορύπανση που μαστίζουν τις πόλεις μας. Αντιπροσωπεύουν επίσης μια πραγματική, απτή λύση στο κενό που υπάρχει κατά τις μεταφορές πρώτου και τελευταίου μιλίου.
      Στην διαρκώς εξελισσόμενη συζήτηση της δημιουργίας βιώσιμων πόλεων μέχρι το 2050, τα κτήρια και οι υποδομές δεν είναι ο μόνος υπαίτιος για την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου. Οι μετακινήσεις σχετίζονται και με σημαντικό ποσοστό εκπομπών, με χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 2021 ήταν υπεύθυνες για το 72% όλων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στις εγχώριες και διεθνείς μεταφορές της ΕΕ. Επομένως, η μικροκινητικότητα δεν αποτελεί απλώς ένα διασκεδαστικό τρόπο μετακίνησης, αλλά σημαντικό παράγοντα της επίτευξης καθαρών μηδενικών εκπομπών, σε επίπεδο πόλης.
      Πρόσφατα, η BCG (Boston Consulting Group) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του St. Gallen διεξήγαγαν έρευνα με συμμετέχοντες 11.400 καταναλωτές από 23 μητροπολιτικές περιοχές στην Ευρώπη, την Κίνα, την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ.
      Τα ευρήματα έδειξαν ότι το 42% των σημερινών χρηστών βασίζεται στη μικροκινητικότητα για δραστηριότητες αναψυχής, το 39% για μετακινήσεις και το 36% για τη δουλεία τους. Επιπλέον, περισσότερο από το 30% όλων των ερωτηθέντων χρησιμοποιεί ποδήλατο πολλές φορές την εβδομάδα, αν όχι καθημερινά, ενώ ένα 20% το χρησιμοποιεί πολλές φορές μέσα στο μήνα.
      Οι κύριοι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι επέλεξαν τη μικροκινητικότητα ήταν σχεδόν εξίσου σημαντικοί μεταξύ τους: η ευελιξία, η αξιοπιστία, η τιμή, ο καλός καιρός, η ασφάλεια και η ευκαιρία να μειωθεί ο χρόνος ταξιδιού.
      Το ποδήλατο εξακολουθεί να είναι, μακράν, η προτιμώμενη μορφή μικροκινητικότητας μεταξύ των κατοίκων της πόλης. Στην Κίνα, η χρήση του επισκιάζεται μόνο από το ηλεκτρονικό μοτοποδήλατο. Οι κάτοικοι των πόλεων εκεί χρησιμοποιούν όλους τους τρόπους λειτουργίας πιο συχνά από τις υπόλοιπες περιοχές της έρευνας, σε οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η Γαλλία ηγείται των ευρωπαϊκών χωρών στη χρήση ηλεκτρονικών σκούτερ, ενώ τα ηλεκτρονικά ποδήλατα κερδίζουν έδαφος παντού.
      Η έμφαση στη μικροκινητικότητα ενισχύθηκε σημαντικά από τα δύο και πλέον χρόνια πανδημίας, τα οποία οδήγησαν, μεταξύ άλλων, στον επαναπροσανατολισμό προς την προσωπική ασφάλεια και υγεία. Αν και τα συνολικά ταξίδια μετά την πανδημία παραμένουν 10% χαμηλότερα από πριν, το αυξανόμενο κόστος των καυσίμων και το ολοένα και πιο φιλικό προς το περιβάλλον κοινό σημαίνει ότι η μικροκινητικότητα εγκαθιδρύεται ως μια ελκυστική επιλογή.
      Είναι, όμως, η μικροκινητικότητα στο σωστό δρόμο; Η ιστορία φαίνεται να επαναλαμβάνεται, υπενθυμίζοντας πως οι καλές προθέσεις μπορούν, στην πραγματικότητα, να έχουν ανεπιθύμητες συνέπειες. Ο λόγος για το αυτοκίνητο, το οποίο ήρθε το 19ο αιώνα για να αντικαταστήσει τα άλογα στις μεγαλουπόλεις της εποχής. Το αυτοκίνητο, πιο οικονομικό και εύκολο στη συντήρηση από ένα άλογο, χαρακτηρίστηκε κατά την εποχή του ως «περιβαλλοντικός σωτήρας», καθώς λέγεται ότι έλυσε το πρόβλημα των βουνών κοπριάς που γέμιζαν τους δρόμους των πόλεων. Πλέον είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι η ανωτέρω συλλογιστική είχε σαθρό επιστημονικό υπόβαθρο. Αλλά η θέση των αλόγων στα αστικά κέντρα έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. 
      Πως συνδέεται, λοιπόν, η μικροκινητικότητα με την ανωτέρω ιστορία; Παρόλο που η έρευνα κατέγραψε ότι το 32% των χρηστών μικροκινητικότητας την επιλέγουν συχνά ή πολύ συχνά έναντι ενός ιδιωτικού αυτοκινήτου, ένα ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό της τάξεως του 55% χρησιμοποιεί οχήματα μικροκινητικότητας αντί να περπατάει ή να χρησιμοποιεί τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Με άλλα λόγια, η χρήση μικροκινητικότητας σήμερα είναι στην καλύτερη περίπτωση ουδέτερη. Δεν αντικαθιστά ακόμη αρκετά ιδιωτικά αυτοκίνητα, ενώ παράλληλα αντικαθιστά τους δύο πιο πράσινους τρόπους μετακίνησης: το περπάτημα και τη δημόσια συγκοινωνία.
      Ωστόσο, τα ηλεκτροκίνητα οχήματα μικροκινητικότητας παράγουν εκπομπές σε όλο τον κύκλο ζωής του προϊόντος, από την προμήθεια και την κατασκευή έως την απόρριψή τους, και η κλιμάκωσή τους μπορεί να δημιουργήσει έναν διαφορετικό τύπο συμφόρησης με ένα ανάλογο σύνολο προβλημάτων. Και, ενώ τα οχήματα μαζικής μεταφοράς δημιουργούν εκπομπές σε ορισμένα στάδια του κύκλου ζωής τους, ο αντίκτυπος αντισταθμίζεται σημαντικά από τη μεγάλη διάρκεια χρήσης και την αποδοτικότητά τους σε κλίμακα. Επί της ουσίας, όσο περισσότερους χρήστες προσελκύουν, τόσο πιο πράσινα γίνονται.
      Επομένως, καταλήγουμε στο ότι η πιο αποτελεσματική οδός για τη μείωση της συμφόρησης και των εκπομπών από οχήματα βρίσκεται στην ενσωμάτωση οχημάτων μικροκινητικότητας με τις υπηρεσίες δημόσιας συγκοινωνίας, προσφέροντας ολοκληρωμένη, οικονομική και γρήγορη μετακίνηση για το μεγαλύτερο ποσοστό χρηστών. Και, σύμφωνα με την έρευνα, για να συμβεί αυτό, είναι σημαντικό οι δημόσιες συγκοινωνίες να παρέχουν προσιτές τιμές, διευκολύνοντας παράλληλα τους χρήστες τις συνδυάσουν με μορφές μικροκινητικότητας κατά το πρώτο και το τελευταίο μίλι. 
      Περισσότερα...

        0

    8. Αρθρογραφία

      Μινιόν: Φωταγωγήθηκε το ιστορικό πολυκατάστημα που ανακατασκευάζεται

      GTnews

      Τα γιορτινά του έβαλε το ΜΙΝΙΟΝ μετά από σχεδόν 40 χρόνια σκορπίζοντας χαρά και λάμψη στο κέντρο της Αθήνας. Με την εντυπωσιακή φωταγώγηση του κτηρίου –ορόσημου ξύπνησαν μνήμες μιας παλιάς γιορτινής Αθήνας σηματοδοτώντας ταυτόχρονα την είσοδό του στη νέα εποχή.
      Σε αυτό συνέβαλε και το έργο που είχε φροντίσει να σχεδιάσει στους τοίχους περιμετρικά του κτηρίου ο καλλιτέχνης γκράφιτι Soteur. Μέσα από αυτό το εικαστικό και φωτιστικό έργο, «Childhood dreams build the future», καταφέραμε να σκορπίσουμε, με τρόπο σύγχρονο, ξανά τη χαρά στην Αθήνα.
      Το πρώην πολυκατάστημα των 16.000 τ.μ. που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης κατέχει μια ξεχωριστή θέση στις καρδιές όλων των Αθηναίων. Φιλοδοξία είναι, αφού ολοκληρωθεί το έργο της ανάπτυξής του, να έρθει στη θέση του ένα μοντέρνο, πρότυπο βιοκλιματικό κτίριο γραφειακών και εμπορικών χώρων που θα ανταποκρίνεται με το παραπάνω στους περιβαλλοντικούς στόχους και τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας,  με απώτερο στόχο ενεργειακής στόχος πιστοποίησης LEED Gold.

      Ο χώρος θα διαθέτει χώρους εστίασης, εμπορικά καταστήματα, γραφεία και κατοικίες, δίνοντας νέα ζωή στο κέντρο της Αθήνας. Την Άνοιξη του 2024 αναμένεται να ολοκληρωθεί από την Dimand η ανακατασκευή του μεγαλύτερου τμήματος του ακινήτου που επί χρόνια στέγαζε το ιστορικό πολυκατάστημα Μινιόν στην Ομόνοια.

      Ο σχεδιασμός της εταιρείας προβλέπει τη μετατροπή του σε κτήριο μικτών χρήσεων (καταστήματα, γραφεία και διαμερίσματα) με πιστοποίηση LEED Gold. Πρόκειται για επένδυση της τάξεως των 55 εκατ., συμπεριλαμβανομένου του κόστους για την απόκτησή του, ύψους 26 εκατ. ευρώ. Το εν λόγω ακίνητο, συνολικής επιφανείας 18.500 τ.μ., αναξιοποίητο τα τελευταία 25 χρόνια, αποτελείται από τα κτήρια Α (4.500 τ.μ.) και ΒΓΔΕ (14.000 τ.μ.) και περικλείεται από τις οδούς Πατησίων, Σατωβριάνδου, Δώρου και Βερανζέρου.
      Περισσότερα...

        0

    9. Αρθρογραφία

      Μνημόνιο Συνεργασίας για το ΤΕΕ και την ΓΑΙΑΟΣΕ ΑΕ

      GTnews

      Το ΤΕΕ και η ΓΑΙΑΟΣΕ AE υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας στο οποίο περιγράφονται σειρά συνεργειών και κοινών δράσεων που στόχο έχουν την παροχή τεχνικής υποστήριξης από την πλευρά του ΤΕΕ προς την ΓΑΙΑΟΣΕ.
      Με τη θεσμική συνεργασία των δύο φορέων δημιουργείται  ένα ευρύτερο πλέγμα συνεργειών, το οποίο θα αφορά:
      Στη δημιουργία Ειδικού Μητρώου Μηχανικών της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. Στην από κοινού επεξεργασία και προώθηση νομοθετικής ρύθμισης για την θέσπιση ειδικού Μητρώου Μηχανικών με αρμοδιότητα τον έλεγχο και την ωρίμανση των ακινήτων ιδιοκτησίας και διαχείρισης της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. προκειμένου: Σε ό,τι αφορά στα κτίρια/εγκαταστάσεις (δομημένος χώρος) να εκπληρωθούν όλες οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την εφαρμογή του Νόμου 5037/2023, περί πρωτοβάθμιων προσεισμικών ελέγχων, αλλά και από την εφαρμογή των Νόμων 4178/2013 και 4495/2017 περί τακτοποιήσεων και παράλληλα να τελούνται οι απαραίτητοι Η/Μ έλεγχοι-εργασίες, που θα διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία των εγκαταστάσεων. Να εκδίδεται, όπου απαιτείται, ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου και τα ενεργειακά πιστοποιητικά. Να υποστηρίζεται η ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. στην επίγεια τοπογραφική αποτύπωση εκτάσεων που διαπιστώνεται πως υφίσταται ακούσια ή εκούσια καταπάτηση των ιδιοκτησιακών ορίων. Να υποστηρίζεται η ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. επί χωροταξικών και πολεοδομικών υποθέσεων που επηρεάζουν την κατάσταση των ακινήτων του χαρτοφυλακίου. Από την κοινή δράση στα συγκεκριμένα πεδία εκτιμάται ότι θα αναπτυχθούν πολύτιμες συνέργειες, πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και οικονομίες κλίμακας στο κρίσιμο πεδίο της προστασίας, διαχείρισης και αξιοποίησης του χαρτοφυλακίου της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε,, ενώ θα επιτευχθεί η αναβάθμιση της επιχειρησιακής λειτουργίας της Εταιρείας και η βελτίωση των διαδικασιών χειρισμού των επιμέρους ανωτέρω αναφερομένων ζητημάτων.
      Περισσότερα...

        2

    10. Αρθρογραφία

      Μνημόνιο Συνεργασίας ΤEE, ΤMΕΔΕ και ΕΤΑΔ για παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης

      GTnews

      Το ΤEE, το ΤMΕΔΕ και η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) ΑΕ υπέγραψαν στα γραφεία της ΕΤΑΔ Μνημόνιο Συνεργασίας, στο οποίο περιγράφονται σύνολο συνεργειών που στόχο έχουν την παροχή πλαισίου συμβουλευτικής υποστήριξης από πλευράς ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ προς την ΕΤΑΔ ΑΕ αναφορικά με την βέλτιστη διαχείριση και εκμετάλλευση των ακινήτων του χαρτοφυλακίου της.
      Παράλληλα η συνεργασία αφορά και στην παροχή ειδικής συνδρομής για μελετητικές και άλλες αναγκαίες εργασίες αναφορικά με την συντήρηση, διαχείριση και φροντίδα των ακινήτων.
      Το μνημόνιο προβλέπει ένα ευρύτερο πλαίσιο συνεργασίας ειδικότερα στην παροχή τεχνογνωσίας που έχουν το ΤΕΕ και το ΤΜΕΔΕ αναφορικά με:
      τη διαχείριση ακινήτων που εξυπηρετούν σκοπούς δημοσίου συμφέροντος στην ανάπτυξη και υλοποίηση καινοτόμων δράσεων αναβάθμισης και ποιοτικού ελέγχου του χαρτοφυλακίου της ΕΤΑΔ ΑΕ καθώς και της επαύξησης κατ’ αυτό τον τρόπο της περιουσιακής αξίας του χαρτοφυλακίου της. Επίσης, στο μνημόνιο περιγράφεται ότι ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ θα συνδράμουν:
      στη διερεύνηση παροχής χρηματοδοτικών εργαλείων για την περαιτέρω ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου των ακινήτων της ΕΤΑΔ ΑΕ στη βελτίωση γνώσεων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της ΕΤΑΔ ΑΕ Στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας εκτιμάται ότι θα αναπτυχθούν πολύτιμες συνέργειες με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και οικονομίες κλίμακας που θα συμβάλλουν σημαντικά στην αναβάθμιση της επιχειρησιακής λειτουργίας της ΕΤΑΔ. Οι συγκεκριμένες δράσεις που θα αναληφθούν, θα περιλαμβάνονται και θα περιγράφονται αναλυτικά σε επιμέρους εξειδικευμένες συμφωνίες που θα ακολουθήσουν.
      Η δυναμική και η προστιθέμενη αξία από τη νέα αυτή συνεργασία προκύπτει από το γεγονός ότι ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ έχουν την τεχνογνωσία και το τεχνικό δυναμικό, ώστε να ενισχύσουν και να διευκολύνουν το έργο της ΕΤΑΔ ΑΕ.
      Η συνεργασία αυτή πιστοποιεί τη δυναμική που προκύπτει από την συνέργεια ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ, αλλά και τη δυνατότητα που δίνεται σε φορείς, όπως η ΕΤΑΔ να αξιοποιήσουν αυτή την εμπειρία, γνώση και εξειδίκευση επ’ ωφέλεια του σκοπού τους και του δημοσίου συμφέροντος. ΤΕΕ, ΤΜΕΔΕ και ΕΤΑΔ ΑΕ δείχνουν τον δρόμο όπου φορείς συνεργάζονται, ώστε να μεγιστοποιήσουν την ωφέλεια που δίνουν στην κοινωνία, ενεργοποιώντας την προστιθέμενη γνώση των μελών των οργανισμών τους.
      Αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας ο Εντεταλμένος Σύμβουλος και Εκτελών χρέη Διευθύνοντος Συμβούλου, κ. Παναγιώτης Μπαλωμένος σημείωσε χαρακτηριστικά: «Η ΕΤΑΔ ΑΕ με ένα συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο δράσεων προετοιμάζεται για μία αλλαγή σελίδας. Μέρος αυτής της στρατηγικής αποτελεί το σημερινό μνημόνιο συνεργασίας με το ΤΕΕ και το ΤΜΕΔΕ. Επιδιώξαμε και δουλέψαμε αρκετά γι’ αυτή τη θεσμική συνεργασία την οποία θα ακολουθήσουν και άλλες. Είμαστε βέβαιοι ότι θα στεφθεί με επιτυχία και πλέον η ΕΤΑΔ ΑΕ θα μπορέσει να εκπληρώσει τους στόχους της με μεγαλύτερη ταχύτητα, ευελιξία και αποτελεσματικότητα προς όφελος του Ελληνικού Δημοσίου, της ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών και της χώρας συνολικά, σύμφωνα με την αποστολή της».
      Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, κ. Γιώργος Στασινός δήλωσε: «Το ΤΕΕ, πιστό στο θεσμικό του ρόλο ως τεχνικού συμβούλου της Πολιτείας και της κυβέρνησης, στέκεται δίπλα στους φορείς του δημοσίου που επιδιώκουν να υπηρετήσουν το δημόσιο συμφέρον και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Επιλέγουμε να πράττουμε όπου μπορούμε για να λυθούν προβλήματα και να συνδράμουμε όπου μας ζητείται για να δημιουργούμε αξία για την κοινωνία και τους πολίτες. Οι Έλληνες μηχανικοί γνωρίζουμε πώς και τί πρέπει να γίνει για να προχωρήσουν επενδύσεις ειδικά στον τομέα των ακινήτων. Για αυτό στεκόμαστε δίπλα στην ΕΤΑΔ, προκειμένου να διευκολυνθεί η αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου. Μαζί με το ΤΜΕΔΕ αναλαμβάνουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη διεπιστημονική γνώση των Ελλήνων Μηχανικών προς όφελος της χώρας».
      Ο Πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ, κ. Κωνσταντίνος Μακέδος, τόνισε: «Το ΤΜΕΔΕ βρίσκεται σε τροχιά αναπτυξιακής εξωστρέφειας με κύριο εργαλείο τη συμπυκνωμένη γνώση των μελών του. Μετά την ενσωμάτωση στον Όμιλο ΤΜΕΔΕ της AtticaBank Properties (εταιρείας διαχείρισης ακινήτων) και την δημιουργία της πρώτης αδειοδοτημένης από την ΤτΕ εταιρείας μικροχρηματοδοτήσεων ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions, υπηρετούμε με συνέπεια το στρατηγικό μας σχεδιασμό και μαζί με το ΤΕΕ υπογράφουμε μνημόνιο συνεργασίας με την ΕΤΑΔ ΑΕ, συνθέτοντας την εμπειρία και την εξειδικευμένη μας τεχνογνωσία για να συνδράμουμε από κοινού στην ενίσχυση της περιουσίας της ΕΤΑΔ Α.Ε., δημιουργώντας υπεραξίες για το καλό της εθνικής οικονομίας και της κοινωνίας».
      Περισσότερα...

        0

    11. Αρθρογραφία

      Μνημόνιο Συνεργασίας ΤΑΙΠΕΔ – ΕΤΑΔ για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας

      GTnews

      Το ΤΑΙΠΕΔ και η ΕΤΑΔ, εταιρείες μέλη του Υπερταμείου, υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας με στόχο την επίσπευση των διαδικασιών ωρίμανσης και αξιοποίησης, μέσω της ανταλλαγής τεχνογνωσίας μεταξύ των δύο (2) εταιρειών, εμβληματικών ακινήτων της ΕΤΑΔ, με έμφαση σε αυτά που παρουσιάζουν ιδιαίτερη σημασία για την εθνική οικονομία, τον τουρισμό και τη βιομηχανία.
      Το Μνημόνιο υπέγραψαν ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, Δημήτρης Πολίτης και η Διευθύνουσα Σύμβουλος της ΕΤΑΔ, Ηρώ Χατζηγεωργίου. Οι δύο εταιρείες θα ορίσουν κοινή ομάδα εργασίας, αποτελούμενη από 3 έως 5 μέλη με εμπορικό, τεχνικό, οικονομικό και νομικό υπόβαθρο, με επικεφαλής στέλεχος του ΤΑΙΠΕΔ. Η ομάδα εργασίας θα καθοδηγείται από την Διευθύνουσα Σύμβουλο της ΕΤΑΔ. 
      Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, Δημήτρης Πολίτης, δήλωσε μετά την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας: «Το ΤΑΙΠΕΔ και η ΕΤΑΔ ενώνουν τις δυνάμεις τους για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήριος δύναμη για τη βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας με μεγάλα πολλαπλασιαστικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες. Το ΤΑΙΠΕΔ διαθέτει πλούσια εμπειρία στον κλάδο του real estate, δεδομένου ότι έχει ολοκληρώσει τις απαραίτητες διαδικασίες για την ωρίμανση εκατοντάδων ακινήτων και έχει διενεργήσει με επιτυχία διαγωνισμούς για την αξιοποίησή τους. Είμαστε ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι για την κοινή προσπάθεια που αναλαμβάνουμε με την ΕΤΑΔ και πιστεύουμε ότι η συνεργασία μας θα είναι απόλυτα επωφελής και θα αποτελέσει θετικό παράδειγμα».     
      Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της ΕΤΑΔ, Ηρώ Χατζηγεωργίου, δήλωσε: «Η υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας με το ΤΑΙΠΕΔ εντάσσεται στη νέα στρατηγική που εφαρμόζουμε για την μετεξέλιξη της ΕΤΑΔ και τη βέλτιστη αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του χαρτοφυλακίου της.  Μία στρατηγική που στηρίζεται στη καινοτομία, στην αποτελεσματικότητα, στη ταχύτητα και στην ανοιχτή συνεργασία με φορείς που έχουν τη δυνατότητα να συνδράμουν σημαντικά σε αυτή τη συλλογική προσπάθεια. Στο πλαίσιο αυτό στόχος μας είναι να λειτουργήσουμε ως Εταιρεία με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, δημιουργώντας υπεραξία για τα ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου και οφέλη για την εθνική οικονομία και τη χώρα. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η εμπειρία του ανθρώπινου δυναμικού της ΕΤΑΔ σε συνδυασμό με την τεχνογνωσία και την ευελιξία του ΤΑΙΠΕΔ θα φέρουν σύντομα μέσα από τη συγκεκριμένη συνεργασία επωφελή αποτελέσματα στην επίτευξη του κοινού μας στόχου».  
      Περισσότερα...

        0

    12. Αρθρογραφία

      Μνημόνιο Συνεργασίας υπέγραψαν ΕΤΑΔ ΑΕ, ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ

      GTnews

      Το ΤEE, το ΤMΕΔΕ και η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) ΑΕ υπέγραψαν στα γραφεία της ΕΤΑΔ Μνημόνιο Συνεργασίας, στο οποίο περιγράφονται σύνολο συνεργειών που στόχο έχουν την παροχή πλαισίου συμβουλευτικής υποστήριξης από πλευράς ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ προς την ΕΤΑΔ ΑΕ αναφορικά με την βέλτιστη διαχείριση και εκμετάλλευση των ακινήτων του χαρτοφυλακίου της.
      Παράλληλα αφορά και στην παροχή ειδικής συνδρομής για μελετητικές και άλλες αναγκαίες εργασίες αναφορικά με την συντήρηση, διαχείριση και φροντίδα των ακινήτων.
      Το μνημόνιο προβλέπει ένα ευρύτερο πλαίσιο συνεργασίας ειδικότερα στην παροχή τεχνογνωσίας που έχουν το ΤΕΕ και το ΤΜΕΔΕ αναφορικά με:
      τη διαχείριση ακινήτων που εξυπηρετούν σκοπούς δημοσίου συμφέροντος στην ανάπτυξη και υλοποίηση καινοτόμων δράσεων αναβάθμισης και ποιοτικού ελέγχου του χαρτοφυλακίου της ΕΤΑΔ ΑΕ καθώς και της επαύξησης κατ’ αυτό τον τρόπο της περιουσιακής αξίας του χαρτοφυλακίου της. Επίσης, στο μνημόνιο περιγράφεται ότι ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ θα συνδράμουν:
      στη διερεύνηση παροχής χρηματοδοτικών εργαλείων για την περαιτέρω ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου των ακινήτων της ΕΤΑΔ ΑΕ στη βελτίωση γνώσεων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της ΕΤΑΔ ΑΕ Στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας εκτιμάται ότι θα αναπτυχθούν πολύτιμες συνέργειες με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και οικονομίες κλίμακας που θα συμβάλουν σημαντικά στην αναβάθμιση της επιχειρησιακής λειτουργίας της ΕΤΑΔ. Οι συγκεκριμένες δράσεις που θα αναληφθούν, θα περιλαμβάνονται και θα περιγράφονται αναλυτικά σε επιμέρους εξειδικευμένες συμφωνίες που θα ακολουθήσουν.
      Η δυναμική και η προστιθέμενη αξία από τη νέα αυτή συνεργασία προκύπτει από το γεγονός ότι ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ έχουν την τεχνογνωσία και το τεχνικό δυναμικό, ώστε να ενισχύσουν και να διευκολύνουν το έργο της ΕΤΑΔ ΑΕ.
      Η συνεργασία αυτή πιστοποιεί τη δυναμική που προκύπτει από την συνέργεια ΤΕΕ και ΤΜΕΔΕ, αλλά και τη δυνατότητα που δίνεται σε φορείς, όπως η ΕΤΑΔ να αξιοποιήσουν αυτή την εμπειρία, γνώση και εξειδίκευση επ’ ωφέλεια του σκοπού τους και του δημοσίου συμφέροντος. ΤΕΕ, ΤΜΕΔΕ και ΕΤΑΔ ΑΕ δείχνουν τον δρόμο όπου φορείς συνεργάζονται, ώστε να μεγιστοποιήσουν την ωφέλεια που δίνουν στην κοινωνία, ενεργοποιώντας την προστιθέμενη γνώση των μελών των οργανισμών τους.
      Αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας ο Εντεταλμένος Σύμβουλος και Εκτελών χρέη Διευθύνοντος Συμβούλου, κ Παναγιώτης Μπαλωμένος σημείωσε χαρακτηριστικά: «Η ΕΤΑΔ ΑΕ με ένα συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο δράσεων προετοιμάζεται για μία αλλαγή σελίδας. Μέρος αυτής της στρατηγικής αποτελεί το σημερινό μνημόνιο συνεργασίας με το ΤΕΕ και το ΤΜΕΔΕ. Επιδιώξαμε και δουλέψαμε αρκετά γι’ αυτή τη θεσμική συνεργασία την οποία θα ακολουθήσουν και άλλες. Είμαστε βέβαιοι ότι θα στεφθεί με επιτυχία και πλέον η ΕΤΑΔ ΑΕ θα μπορέσει να εκπληρώσει τους στόχους της με μεγαλύτερη ταχύτητα, ευελιξία και αποτελεσματικότητα προς όφελος του Ελληνικού Δημοσίου, της ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών και της χώρας συνολικά, σύμφωνα με την αποστολή της».
      Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, κ. Γιώργος Στασινός δήλωσε: «Το ΤΕΕ, πιστό στο θεσμικό του ρόλο ως τεχνικού συμβούλου της Πολιτείας και της κυβέρνησης, στέκεται δίπλα στους φορείς του δημοσίου που επιδιώκουν να υπηρετήσουν το δημόσιο συμφέρον και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Επιλέγουμε να πράττουμε όπου μπορούμε για να λυθούν προβλήματα και να συνδράμουμε όπου μας ζητείται για να δημιουργούμε αξία για την κοινωνία και τους πολίτες. Οι Έλληνες μηχανικοί γνωρίζουμε πώς και τί πρέπει να γίνει για να προχωρήσουν επενδύσεις ειδικά στον τομέα των ακινήτων. Για αυτό στεκόμαστε δίπλα στην ΕΤΑΔ, προκειμένου να διευκολυνθεί η αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου. Μαζί με το ΤΜΕΔΕ αναλαμβάνουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη διεπιστημονική γνώση των Ελλήνων Μηχανικών προς όφελος της χώρας».
      Ο Πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ, κ. Κωνσταντίνος Μακέδος, τόνισε: «Το ΤΜΕΔΕ βρίσκεται σε τροχιά αναπτυξιακής εξωστρέφειας με κύριο εργαλείο τη συμπυκνωμένη γνώση των μελών του. Μετά την ενσωμάτωση στον Όμιλο ΤΜΕΔΕ της AtticaBank Properties (εταιρείας διαχείρισης ακινήτων) και την δημιουργία της πρώτης αδειοδοτημένης από την ΤτΕ εταιρείας μικροχρηματοδοτήσεων ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions, υπηρετούμε με συνέπεια το στρατηγικό μας σχεδιασμό και μαζί με το ΤΕΕ υπογράφουμε μνημόνιο συνεργασίας με την ΕΤΑΔ ΑΕ, συνθέτοντας την εμπειρία και την εξειδικευμένη μας τεχνογνωσία για να συνδράμουμε από κοινού στην ενίσχυση της περιουσίας της ΕΤΑΔ Α.Ε., δημιουργώντας υπεραξίες για το καλό της εθνικής οικονομίας και της κοινωνίας».
      Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε το www.tmede.gr, www.tee.gr, www.hppc.gr
      Περισσότερα...

        0

    13. Αρθρογραφία

      Μόνο σε άρτιο γήπεδο η ανέγερση αγροτικής λιθόκτιστης αποθήκης 15 τετραγωνικών

      Engineer

      Νέες διατάξεις ισχύουν από το 2020 για την έκδοση Αδειών Δόμησης και την Έγκριση Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας. Στα πλαίσια των αλλαγών που έκανε το Υπουργείο Περιβάλλοντος τροποποίησε και τους κανόνες αδειοδότησης της λιθόκτιστης αγροτικής αποθήκης μέχρι 15 τετραγωνικά μέτρα. Αυτές οι αποθήκες είναι βοηθητικές κατασκευές, για την εξυπηρέτηση της καλλιέργειας του αγροκτήματος, με την αποθήκευση των αγροτικών εργαλείων, μηχανημάτων και προϊόντων.
      Η βασική αλλαγή που έγινε είναι ότι κατήργησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος τη δυνατότητα να κτίζονται αυτές οι αποθήκες σε αγροτεμάχια με ελάχιστο εμβαδό τα 1.000 τετραγωνικά μέτρα και πλέον απαιτείται να είναι το αγροτεμάχιο άρτιο σύμφωνα με τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις.
      Για την κατασκευή αυτών των μικρών αποθηκών αντί της οικοδομικής άδειας απαιτείται «Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίμακας» η οποία εκδίδεται από την Πολεοδομία του Δήμου, μετά από έγκριση της Δ/νσης Αγρ/κής Οικονομίας & Κτηνιατρικής, η οποία θα αιτιολογεί την αναγκαιότητα και τη σκοπιμότητα ύπαρξης της αποθήκης.
      Δηλαδή τώρα δεν χτίζουμε αγροτική αποθήκη σε ένα στρέμμα; Μέχρι το 2018 για την ανέγερση μιας λιθόκτιστης αποθήκης απαιτούντο τα αγροτεμάχια να είναι άρτια. Στη συνέχεια με την υπ΄ αριθμ. 6970/4461/ 12-10-2018 Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος τροποποιήθηκαν οι πολεοδομικές διατάξεις και δόθηκε η δυνατότητα κατ’ εξαίρεση να επιτρέπεται η κατασκευή αποθήκης σε αγρόκτημα τουλάχιστον 1.000 τ.μ και η απόστασή της να είναι τουλάχιστον 5 μέτρα από τα όρια του αγροκτήματος. Όμως με την υπ’ αρ. ΥΠΕΝ/43266/1174 απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας το 2020 (ΦΕΚ B 1843 - 13.05.20) καταργήθηκαν τα κάτω όρια των 1.000μ2 στην επιφάνεια του αγροτεμαχίου και η ελάχιστη απόσταση των 5 μ από τα όρια αυτού. Επομένως σήμερα κτίζουμε αγροτική λιθόκτιστη αποθήκη μόνο στα άρτια γήπεδα και σε απόσταση 10 μέτρων απο τα όρια σύμφωνα με ΠΔ του 1985 για την εκτος σχεδίου δόμηση, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το Νόμο 4759/2020.
      Ο γείτονάς μου πριν έναν χρόνο έκανε μπαξέ κι έκτισε νόμιμη αποθήκη σε 1.000 τετραγωνικά κι εγώ σήμερα σε ελαιώνα 3.500 τετραγωνικών μέτρων δεν μπορώ να βγάλω άδεια; Πραγματικά, οι συχνές αλλαγές στην πολεοδομική νομοθεσία δημιουργούν αδικίες. Όμως η πολεοδομία είναι κάτι δυναμικό και γι΄αυτό το Υπουργείο Περιβάλλοντος προσαρμόζει τη νομοθεσία στις ανάγκες που δημιουργούνται, με στόχο την αποτροπή της αυθαίρετης δόμησης και τη δημιουργία ενός ανθρώπινου και βιώσιμου περιβάλλοντος. Στην προκειμένη περίπτωση διαπιστώθηκε ότι, έγινε καταστρατήγηση του πνεύματος της νομοθεσίας που είχε ως σκοπό τη στήριξη των αγροτών με την ανέγερση μιας μικρής αποθήκης για τη φύλαξη των αγροτικών του εργαλείων και μηχανημάτων. Έτσι πολλοί ήταν αυτοί, που για να αποφύγουν το «σκόπελο» της οικοδομικής άδειας και του ελέγχου, άρχισαν να αγοράζουν μικρά γήπεδα εκτός σχεδίου, μη άρτια και οικοδομήσιμα, τα οποία είτε είχαν κάποια καλλιέργεια, είτε τα φύτεψαν με δενδρύλλια ή κηπευτικά και στη συνέχεια αιτήθηκαν την ανέγερση αγροτικής αποθήκης. Αποτέλεσμα όλων αυτών, ήταν να ξεφυτρώσουν «μικρά σπιτάκια» κυρίως στα νησιά και σε παραλιακές περιοχές. Μάλιστα πολλοί, αφού εξασφάλισαν την υδροδότηση και την ηλεκτροδότηση τους, στη συνέχεια έκαναν παράνομες προσθήκες, μετέτρεψαν πέργκολες σε δωμάτια και γενικά δημιούργησαν παραθεριστικές κατοικίες. Το κράτος έχει δεσμευτεί στο Συμβούλιο Επικρατείας ότι δεν πρόκειται να συνεχίσει στη νομιμοποίηση αυθαιρέτων μετά τις 27-07-2011 και ότι θα αποτρέψει κάθε αυθαιρεσία. Για αυτό και μέσω της ταυτότητας του κτιρίου αυτές οι αυθαιρεσίες θα αποκαλυφθούν.
      Πώς βγάζουμε άδεια λιθόκτιστης αγροτικής αποθήκης εκτός σχεδίου;  Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις με την ηλεκτρονική πλέον έκδοση της έγκρισης δόμησης μικρής κλίμακας από το πληροφοριακό σύστημα e-adeies του ΤΕΕ-ΥΠΕΝ απλοποιείται η διαδικασία για όσους θέλουν να χτίσουν αγροτική λιθόκτιστη αποθήκη σε καλλιεργούμενη έκταση είτε υπάρχει κατοικία, είτε όχι. Συγκεκριμένα επιτρέπεται η κατασκευή μιας και μόνο λιθόκτιστης αποθήκης ανά καλλιεργούμενο αγρόκτημα, σύμφωνα με την παρ.4 του άρθρου 6 του από 24.5.1985 π.δ, με επιφάνεια μέχρι δεκαπέντε (15) τετραγωνικά μέτρα και συνολικό ύψος με τη στέγη έως και τρία (3,00) μέτρα, εφόσον δεν γίνεται χρήση οπλισμένου σκυροδέματος στην οροφή της και κατασκευάζεται ανεξάρτητα από τυχόν υπάρχουσα κύρια οικοδομή, ύστερα από έγκριση της αρμόδιας Διεύθυνσης Γεωργίας, με την επιφύλαξη των όσων ορίζονται στην πιο πάνω διάταξη του από 24.5.1985 π.δ.
      Ποια είναι τα δικαιολογητικά για την έκδοση της Αδειας Μικρής Κλίμακας για αποθήκη; Για την έκδοση μιας άδειας μικρής κλίμακας αιτούνται τα γενικά δικαιολογητικά και τα ειδικά για την κάθε περίπτωση δικαιολογητικά.
      Τα γενικά δικαιολογητικά είναι:
      α. Αίτηση του ιδιοκτήτη ή του έχοντος νόμιμο δικαίωμα, στην οποία αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του και τα στοιχεία του ακινήτου.
      β. Εγκρίσεις των αρμόδιων υπηρεσιών και συλλογικών οργάνων (όπως Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής κ.τ.λ.) όπου αυτές απαιτούνται από τις κείμενες διατάξεις, με τα συνοδευτικά τους στοιχεία.
      γ. Βεβαίωση - Τεχνική Έκθεση Μηχανικού
      δ. Προϋπολογισμός Έργου
      ε. Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος
      στ. Φωτογραφίες του ακινήτου
      ζ. Δήλωση συναίνεσης των συνιδιοκτητών του ακινήτου, εφόσον οι εργασίες πραγματοποιούνται σε κοινόχρηστους χώρους
      η. Κατάθεση Σχεδίου και Φακέλου Ασφάλειας και Υγείας του έργου, όπου απαιτείται
      Τα ειδικά δικαιολογητικά για λιθόκτηστη αποθήκη 15 τ.μ. είναι τα εξής:
      α) Έγκριση της αρμοδίας Διεύθυνσης Αγροτικής ανάπτυξης και Τροφίμων ότι η αποθήκη κρίνεται απαραίτητη, για την αποθήκευση αγροτικών γενικώς προϊόντων και εφοδίων.
      β) Τοπογραφικό διάγραμμα, στο οποίο αποτυπώνεται η αποθήκη (θέση, διαστάσεις αποστάσεις κ.τλ.).
      γ) Σχέδια κάτοψης και τομής σε κλίμακα 1:100 ή 1:50.
      Τι προσέχουμε επιπλέον; Το συνολικό ύψος του κτιρίου μαζί με τη στέγη είναι τα 3 μέτρα και χωρίς τη χρήση οπλισμένου σκυροδέματος στην οροφή του. Όπου, από ειδικές διατάξεις της περιοχής ορίζεται υποχρεωτική η κατασκευή στέγης, κατασκευάζεται υποχρεωτικά στέγη, ενώ αντίστοιχα όπου είναι υποχρεωτική η κατασκευή δώματος. Το ύψος των 3,00 μ. υπολογίζεται συμπεριλαμβανομένου του στηθαίου του δώματος Στα 15 τ.μ. προσμετράται και η τοιχοποιία Η κατασκευή πρέπει να γίνει αποκλειστικά με λιθοδομή και όχι με σκυρόδεμα, τούβλα, τσιμεντόλιθους, πάνελ, γυψοσανίδες και λοιπά δομικά υλικά. Επίσης, όπου υπάρχει ειδικό διάταγμα ή περιορισμοί δόμησης στα μορφολογικά στοιχεία π.χ. Πήλιο, Κυκλάδες, κλπ απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Αρχιτεκτονικού Συμβουλίου. Αν υπάρχει κτίσμα εντός του αγροτεμαχίου ζητούνται τα στοιχεία νομιμότητας του κτηρίου π.χ. Οικοδομική Άδεια, περαίωση με Ν. 4178/13 ή με Ν. 4495/2017, Βεβαίωση μηχανικού για κτίσμα προ του έτους 1955.  
      Πώς παίρνουμε την έγκριση της αρμόδιας Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ότι η αποθήκη κρίνεται απαραίτητη; Με αίτηση στην αρμόδια Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων της Περιφερειακής Ενότητας ζητούμε την Χορήγηση Έγκρισης Σκοπιμότητας Ανέγερσης Αγροτικής Αποθήκης. Για την έγκριση σκοπιμότητας και λειτουργικότητας ανέγερσης αγροτικής αποθήκης, απαιτούνται τα εξής δικαιολογητικά:
      1) Έντυπη αίτηση στην οποία θα αναφέρονται το είδος της καλλιέργειας, η τοποθεσία και η έκταση της εκμετάλλευσης ή δήλωση καλλιέργειας στο ΟΣΔΕ.
      2) Αντίγραφα εντύπων Ε1 και Ε9, όπου φαίνεται το δηλωμένο αγροτεμάχιο.
      3) Τρία αντίγραφα Τοπογραφικού διαγράμματος, με σημειωμένη τη θέση της αποθήκης σε απόσταση 10 m από τα όρια, στο οποίο αναφέρονται οι χρήσεις γης, οι όροι και περιορισμοί δόμησης.
      4) Τρία αντίγραφα αρχιτεκτονικών σχεδίων ( κάτοψη, όψεων και τομής ) που να ακολουθούν στο σχεδιασμό τη λειτουργικότητα της αγροτικής αποθήκης. Πρέπει να είναι σχεδιασμένοι οι φεγγίτες αερισμού και η μεγάλη πόρτα φορτοεκφόρτωσης, σύμφωνα με τους πολεοδομικούς περιορισμούς.
      5) Κατάσταση – Υπεύθυνη Δήλωση με τα αντίστοιχα παραστατικά, των προς αποθήκευση μηχανημάτων, εργαλείων, εφοδίων κ.λπ.
      6) Αντίγραφο τελευταίας δήλωσης της καλλιέργειας του κτήματος.
      7) Αντίγραφο τίτλων ιδιοκτησίας με βεβαίωση Υποθηκοφυλακείου περί της μεταγραφής.
      Υπεύθυνη Δήλωση του Ν1599/86 ότι η αποθήκη θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για αποθήκευση γεωργικών προϊόντων και εφοδίων.
      Ποιες είναι οι προδιαγραφές για το τοπογραφικό διάγραμμα για Χορήγηση Σκοπιμότητας; Θα πρέπει το τοπογραφικό διάγραμμα να έχει τα εξής:
      - Να είναι εξηρτημένο στο Κρατικό Δίκτυο Συντεταγμένων ΕΓΣΑ΄87 (Ελληνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς), με παράθεση των συντεταγμένων κορυφών στο σύστημα της Εργασίας (Διανομής ή Αναδασμού).
      -Να έχει απόσπασμα του αντίστοιχου διαγράμματος –πινακίδας της ΓΥΣ κλίμακας 1:5000 στο οποίο θα αποτυπώνεται η ακριβής θέση του ακινήτου.
      -Να έχει απόσπασμα της ευρύτερης περιοχής του χάρτη Διανομής, Αναδασμού κ.λπ. με σημειωμένη την αποτυπωμένη έκταση.
      - Να αναγράφετε η απόσταση από τον καθορισμένο Αιγιαλό.
      -Να έχει βεβαίωση για το εάν εμπίπτει σε ζώνες περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, προστατευόμενες περιοχές (Ramsar, Natura, Εθνικοί Δρυμοί, πάρκα κλπ.) και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, με σαφή αναφορά των περιορισμών που τίθενται στην συγκεκριμένη ζώνη, περιοχή.
      - Να αναφέρετε ο μη δασικός χαρακτήρας της έκτασης και σε τι στάδιο βρίσκεται ο δασικός χάρτης (κυρωμένος/αναρτημένος)
      -Να αναγράφονται σε αυτό οι χρήσεις γης που ισχύουν και μέχρι τον καθορισμό τους απλή αναφορά ότι δεν έχουν καθορισθεί ακόμη.
      Περισσότερα...

        6

    14. Αρθρογραφία

      Μοντέλο "Atrina" από τη ΔΕΗ για το κυνήγι των μεγαλοοφειλετών

      Engineer

      Δεκάδες περιπτώσεις επιχειρήσεων και επώνυμων φυσικών προσώπων που χρωστούν πολλά εκατομμύρια ευρώ από ανεξόφλητους λογαριασμούς ρεύματος στη ΔΕΗ, έχουν μπει ή θα μπουν στις αμέσως επόμενες ημέρες στο στόχαστρο των εισπρακτικών υπηρεσιών της επιχείρησης.
       
      Η υπόθεση του κτιριακού συγκροτήματος "Atrina" που την περασμένη εβδομάδα απασχόλησε την επικαιρότητα, επειδή η ΔΕΗ διέκοψε την ηλεκτροδότηση λόγω συνολικής οφειλής 1,38 εκατ. ευρώ, για να το επανασυνδέσει κατόπιν καταβολής ενός μικρού μέρους του ποσού, ήταν μόνο η αρχή, διαβεβαιώνουν κύκλοι της επιχείρησης.
       
      Προειδοποιήσεις για διακοπές ρεύματος σε μεγαλοοφειλέτες ή και οριστικές διακοπές για όσους αρνήθηκαν να συμμορφωθούν με τις ειδοποιήσεις που τους έχουν γίνει ώστε να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους, θα ενταθούν το αμέσως επόμενο διάστημα.
       
      Σύμφωνα με πληροφορίες αυτή την εβδομάδα η διοίκηση της ΔΕΗ αναμένει αναλυτική ενημέρωση από τις υπηρεσίες τόσο για τους επόμενους "μεγάλους" στόχους οφειλετών, όσο και για τα πρώτα στοιχεία γύρω από το κοινωνικό και οικονομικό τους προφίλ.
       
      "Το μοντέλο Atrina θα εφαρμοστεί σε πανελλαδική κλίμακα. Δηλαδή με βάση τα στοιχεία για τον οφειλέτη, και τη μέχρι τώρα συμπεριφορά του, θα καθοριστούν κάποια κριτήρια για αποκοπές. Από εκεί και πέρα, τα καταστήματα ανά την Ελλάδα θα τα έχουν ως μπούσουλα και θα τα εφαρμόζουν κατά την κρίση τους", λέει στέλεχος της επιχείρησης.
       
      Το μοντέλο που θα ακολουθηθεί είναι απλό. Πρώτο κριτήριο κατηγοριοποίησης είναι το ύψος της οφειλής με τη βοήθεια και του λογισμικού συστήματος Sap. Εν συνεχεία θα εξετάζεται αν ο μεγαλοοφειλέτης έχει συνάψει διακανονισμό με τη ΔΕΗ, και πόσες από τις δόσεις της ρύθμισης έχει εξοφλήσει. Εάν οι υπηρεσίες διαπιστώνουν ότι παρά την ένταξη σε ρύθμιση, ο οφειλέτης δεν έχει εξοφλήσει παρά ελάχιστες δόσεις και έχει σταματήσει την εξυπηρέτηση των υπολοίπων- όπως συμβαίνει σε παρά πολλές περιπτώσεις διακανονισμών- τότε θα ακολουθεί νέα ειδοποίηση από τη ΔΕΗ με τελεσίγραφο διακοπής. Αν ούτε τότε συμμορφώνεται, η επιχείρηση θα διακόπτει οριστικά την ηλεκτροδότηση.
       
      Στην περίπτωση π.χ. του "Atrina", ο διαχειριστής του κτιρίου είχε συνάψει στις 31/11/2014 διακανονισμό με τη ΔΕΗ για συνολική οφειλή 1,27 εκατ. ευρώ, αλλά μέχρι και την ημέρα διακοπής της ηλεκτροδότησης δεν είχε καταβάλει όχι μόνο ούτε μια από τις δόσεις της ρύθμισης, αλλά ούτε και τις καταναλώσεις των μηνών που ακολούθησαν. Κάπως έτσι, η οφειλή του είχε εκτιναχθεί στα 1,38 εκατ. ευρώ.
       
      Κύκλοι της ΔΕΗ εξηγούν ότι δεν είναι απλή υπόθεση να ολοκληρωθεί το οικονομικό και κοινωνικό προφίλ των μεγαλοοφειλτών. "Μόνο όταν αυτό γίνει θα μπορούμε να βάλουμε συγκεκριμένους εισπρακτικούς στόχους, και να πούμε πόσα ακριβώς από τα 1,8 δισ. ευρώ των ληξιπρόθεσμων οφειλών μπορούμε να εισπράξουμε. Διότι μπορεί να υπάρχουν αντικειμενικές συνθήκες δυσκολίας στη συλλογή πολλών οφειλών. Δεν θέλουμε να βγάζουμε στη σέντρα ανθρώπους χωρίς λόγο, ούτε να λειτουργούμε περιστασιακά”, λένε κύκλοι της επιχείρησης.
       
      Σήμερα οι κακοπληρωτές της ΔΕΗ υπολογίζονται συνολικά σε πάνω από 500.000, εκ των οποίων εκτιμάται ότι οι έχοντες που δεν πληρώνουν τη ΔΕΗ ανέρχονται σε πολλές δεκάδες χιλιάδες.
       
      Στόχος της νέας διοίκησης είναι οι υπηρεσίες της ΔΕΗ να διασταυρώσουν το προφίλ των κακοπληρωτών, λαμβάνοντας ως βάση τα τετραγωνικά μέτρα και τις καταναλώσεις ενέργειας. Μια πρώτη προσέγγιση στο πρόβλημα είναι η εξής : Αν προκύπτει ότι κάποιος που διαμένει σε μεγάλης επιφάνειας κατοικία σε ακριβή περιοχή συνεχίζει να καταναλώνει την ίδια ποσότητα ενέργειας με αυτήν που κατανάλωνε π.χ. το 2008, αυτό θα σημαίνει ότι εκμεταλλεύτηκε την κρίση ως πρόσχημα για να μην πληρώσει. Ίσως στην προσπάθεια αυτή να επιστρατευθούν και νομικά γραφεία, κάτι που είχε επιχειρηθεί να γίνει και από την προηγούμενη διοίκηση χωρίς να προχωρήσει.
       
      Πηγή: http://energypress.gr/news/montelo-atrina-apo-ti-dei-gia-kynigi-ton-megaloofeileton
      Περισσότερα...

        3

    15. Αρθρογραφία

      Μπορούν οι ΑΠΕ να καλύψουν τις ηλεκτρικές ανάγκες του Πλανήτη μας;

      Engineer

      1. Εγκατεστημένη Ηλεκτρική Ισχύς των ΑΠΕ σε Πλανητικό Επίπεδο
      Όπως έχει καταστεί διαχρονικά σαφές για τις ανθρώπινες κοινωνίες, η ηλεκτρική ενέργεια θεωρείται η πιο εύχρηστη και τελικά η πιο απαραίτητη ενεργειακή μορφή που χρησιμοποιεί ο σύγχρονος άνθρωπος για την κάλυψη των αναγκών του. Λαμβάνοντας υπόψιν τη διαρκώς αυξανόμενη ανησυχία του ανθρώπου για τη σταδιακή υποβάθμιση του περιβάλλοντος αλλά και την απειλή της εξάντλησης των αποθεμάτων των συμβατικών καυσίμων, αρχικά με αφορμή τις διαδοχικές πετρελαϊκές κρίσεις του ’70 και ακολούθως με την πυρηνική καταστροφή του Τσερνόμπιλ (1986), ξεκίνησε μία δυναμική και συστηματική προσπάθεια αξιοποίησης των διαθέσιμων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), κυρίως για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

      Σχήμα 1: Διαχρονική Μεταβολή Εγκατεστημένης Πλανητικής Ηλεκτρικής Ισχύος ΑΠΕ.
      Πράγματι, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 άρχισαν να καταγράφονται πρώιμες μεν τεχνολογικά, ιδιαίτερα δε φιλόδοξες προσπάθειες αξιοποίησης τόσο της αιολικής όσο και της ηλιακής ενέργειας, με πρώτο μαζικό "τεχνολογικό πείραμα" αυτό της εγκατάστασης περίπου 16000 αιολικών μηχανών (περίπου 1700 MWe εγκατεστημένης ισχύος) στην πολιτεία της Καλιφόρνια. Μία σαφώς πιο ώριμη τεχνολογική εφαρμογή των ΑΠΕ ήταν και είναι η αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού στις υδροηλεκτρικές μονάδες, τεχνολογία που καταγράφει πλήθος εγκαταστάσεων από τα μέσα του 20ου αιώνα. Αντίστοιχα, την ίδια χρονική περίοδο μικρός αριθμός εφαρμογών στην ηλεκτροπαραγωγή αναφέρονται και στον τομέα της γεωθερμίας όπως και στην αξιοποίηση της βιομάζας, ενώ μία πρωτοποριακή εγκατάσταση αξιοποίησης των παλιρροιών (240 MWe) καταγράφεται από το 1966 στη Γαλλία στον ποταμό La Rance. Τέλος, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, δεν είχαν επίσημα καταγραφεί άλλες εφαρμογές αξιοποίησης της θαλάσσιας ενέργειας (π.χ. κυματική ενέργεια, θερμική ενέργεια ωκεανών, κ.λπ.), ενώ η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας με τη βοήθεια φωτοβολταϊκών πλαισίων βρισκόταν ουσιαστικά σε δοκιμαστικό στάδιο.
      Σχήμα 2: Κατανομή Εγκατεστημένης Ισχύος Ηλεκτροπαραγωγής στον Πλανήτη μας ανά είδος τεχνολογίας (2020).
      Στα επόμενα χρόνια, και ειδικότερα από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 και μέχρι σήμερα, καταγράφεται μία εντυπωσιακή αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, όπως αποδίδεται στο Σχήμα 1, ενώ η εγκατεστημένη ισχύς στο τέλος του 2020 αποδίδεται σε ποσοστιαία ανάλυση στο Σχήμα 2. Από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ σήμερα υπερβαίνει τα 3000 GWe, υπερδιπλάσια της αντίστοιχης ισχύος το 2010. Πιο συγκεκριμένα, με εξαίρεση τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς οι οποίοι εμφανίζουν μία γραμμική αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος τους, που πλέον προσεγγίζει τα 1150 GWe για τους μεγάλους υδροηλεκτρικούς και τα 50 GWe για τους μικρούς, η αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των αιολικών και των ηλιακών συστημάτων είναι εκθετική, ειδικά μετά το 1995 και το 2005 αντίστοιχα. Στο τέλος του 2020 τα εγκατεστημένα αιολικά πάρκα αντιστοιχούσαν σε περίπου 710 GWe στη στεριά και 35 GWe στη θάλασσα, ενώ αντίστοιχα τα εγκατεστημένα Φ/Β συστήματα στο σύνολο του πλανήτη μας υπερέβησαν τα 700 GWe, με την εγκατεστημένη ισχύ των ηλιακών θερμικών συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής να προσεγγίζει παράλληλα τα 6.5 GWe. Τέλος, οι διάφορες τεχνολογίες βιομάζας συμβάλλουν στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής με περίπου 110 GWe, η γεωθερμία με 15 GWe και η θαλάσσια ενέργεια με περίπου 0.5 GWe, κυρίως λόγω των δύο μονάδων αξιοποίησης των παλιρροιών σε Γαλλία και Νότια Κορέα καθώς και περιορισμένου αριθμού πιλοτικών εγκαταστάσεων αξιοποίησης της κυματικής ενέργειας.
      2. Ιστορική Εξέλιξη Ενεργειακής Ηλεκτροπαραγωγής των ΑΠΕ
      Εξετάζοντας στη συνέχεια τη διαχρονική συμβολή των ΑΠΕ στην κάλυψη των αναγκών ηλεκτροπαραγωγής του Πλανήτη μας (Σχήμα 3), η συνεισφορά σχεδόν αποκλειστικά των υδροηλεκτρικών σταθμών είναι ιδιαίτερα αξιόλογη, παρουσιάζοντας αύξηση από τις 1000 TWhe το 1965 σε περίπου 2000 TWhe το 1990. Από το 1990 κι έπειτα αρχίζει παράλληλα να καταγράφεται αξιόλογη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από κάθε μορφής βιομάζα καθώς και μικρή αρχικά συμμετοχή των αιολικών πάρκων, η οποία και ενισχύεται σημαντικά μετά το 2005, οπότε και αλλάζει εκθετικά η παρουσία των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή του Πλανήτη μας. Πράγματι, από το 2005 κι έπειτα (Σχήμα 4), η συμμετοχή των ΑΠΕ στο μίγμα της ηλεκτροπαραγωγής γίνεται σημαντική καθώς αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα πλησιάζουν τη συνολική παραγωγή των 2000 TWhe και μαζί με τη συμμετοχή της βιομάζας αρχίζουν να αμφισβητούν την πρωτοκαθεδρία των υδροηλεκτρικών σταθμών. Σε κάθε περίπτωση η ετήσια παραγωγή των ΑΠΕ υπερβαίνει πλέον τις 7500 TWhe, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 25% της πλανητικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (περίπου 27000 TWhe), ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και η έναρξη αξιοποίησης της θαλάσσιας ενέργειας, με τη συμμετοχή επί του παρόντος μόνο των θαλάσσιων αιολικών πάρκων.

      Σχήμα 3: Διαχρονική Εξέλιξη Ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ σε επίπεδο Πλανήτη και επιλεγμένων περιοχών.
      Βλ. Άρθρο
      Σχήμα 4: Διαχρονική μεταβολή του ενεργειακού μείγματος ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, μη λαμβάνοντας υπόψιν τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς.
      Τέλος, σε εθνικό επίπεδο η συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή της Ευρώπης και των ΗΠΑ έχει ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του ’60. Από το 2004 κι έπειτα εντάθηκαν περαιτέρω οι προσπάθειες αξιοποίησης των ΑΠΕ στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με αποτέλεσμα το 2020 η συνεισφορά των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή της ΕΕ-27 να υπερβαίνει τις 1700 TWhe. Οι αντίστοιχες προσπάθειες στις ΗΠΑ ξεκίνησαν το 2010 αλλά με σχετικά χαμηλότερη ένταση, ως εκ τούτου το 2020 οι ΑΠΕ στις ΗΠΑ παρήγαγαν περίπου 800 TWhe. Όσον αφορά τις χώρες της ασιατικής ηπείρου, καθοριστική στην αξιοποίηση των ΑΠΕ για την ηλεκτροπαραγωγή αποτελεί η συμβολή της κινεζικής οικονομίας, ενώ περιορισμένη αξιοποίηση των ΑΠΕ καταγράφεται στην Ιαπωνία και την Ινδία. Ειδικότερα για την Κίνα, μετά το 1995 αρχίζει μία εντυπωσιακή ανάπτυξη των εφαρμογών ΑΠΕ, με αποτέλεσμα το 2014 η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ να υπερβεί αυτήν της ΕΕ και σήμερα η Κίνα να παρουσιάζει περίπου 2200 TWhe από ΑΠΕ, αντιπροσωπεύοντας το 30% περίπου της αντίστοιχης πλανητικής παραγωγής.
       Ey=CFy.Po.8760    (1)
      Σε μια προσπάθεια να συγκρίνουμε την εγκατεστημένη ισχύ "Po" των μονάδων αξιοποίησης των ΑΠΕ (μεγάλοι και μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί, αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκές και ηλιακές θερμικές εγκαταστάσεις, μονάδες αξιοποίησης βιομάζας, γεωθερμικοί και παλιρροϊακοί σταθμοί και κυματικά πάρκα), Σχήμα 5, με την αντίστοιχη ηλεκτροπαραγωγή "Ey" των Σχημάτων 3 και 4, πρέπει να ληφθεί υπόψιν αφενός η εξίσωση (1), αφετέρου ο διαφορετικός (ετήσιος) συντελεστής αξιοποίησης (CFy) των επιμέρους τεχνολογιών ΑΠΕ με βάση και την περιοχή εγκατάστασης. Ειδικότερα, η μακρόχρονη εμπειρία αξιοποίησης των χερσαίων αιολικών πάρκων έχει συμβάλλει έτσι ώστε ο αντίστοιχος συντελεστής αξιοποίησης να κυμαίνεται μεταξύ 25% και 35%, ενώ για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα η σχετική περιοχή τιμών κυμαίνεται μεταξύ 35% και 50% σε μακροχρόνια βάση. Αντίστοιχα, για τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς ο συντελεστής αξιοποίησης κυμαίνεται μεταξύ 15% και 22%, ενώ για την περίπτωση των υδροηλεκτρικών σταθμών πρέπει να γίνει σαφής διαφοροποίηση μεταξύ μικρών (CFy μεταξύ 30% και 50%) και μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών, καθώς και αν οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ως μονάδες αιχμής (CFy μεταξύ 10% και 20%) ή ως μονάδες βάσης, οπότε ο αντίστοιχος συντελεστής αξιοποίησης προσεγγίζει τις τιμές των μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών.
      Βλ. Άρθρο
      Σχήμα 5: Η συμμετοχή των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής περιοχών του Πλανήτη μας το 2018.
      3. Ανάπτυξη Αιολικών και Ηλιακών Εφαρμογών (1990-2020)
      Λαμβάνοντας υπόψιν ότι τα τελευταία είκοσι χρόνια καταγράφεται μία εκθετική αύξηση των εφαρμογών αρχικά της αιολικής και πιο πρόσφατα της ηλιακής ενέργειας στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, η ανάλυση που ακολουθεί θα επικεντρωθεί στις εν λόγω τεχνολογίες, οι οποίες και θεωρούνται σχεδόν αποκλειστικά υπεύθυνες για τη μορφή του Σχήματος 3.

      Σχήμα 6: Διαχρονική Εξέλιξη Εγκατεστημένης Αιολικής Ισχύος σε επίπεδο Πλανήτη και ΕΕ.

      Σχήμα 7: Διαχρονική μεταβολή της αιολικής ηλεκτροπαραγωγής σε επίπεδο Πλανήτη καθώς και στις ισχυρότερες οικονομίες του Πλανήτη μας.
      Ειδικότερα, στο Σχήμα 6 παρουσιάζεται η διαχρονική μεταβολή της εγκατεστημένης αιολικής ισχύος στο χρονικό διάστημα (1990-2020) τόσο σε πλανητικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πέραν του γεγονότος ότι το 2020 η εγκατεστημένη αιολική ισχύς υπερέβη τα 740 GWe (σήμερα (τέλος 2021) προσεγγίζει τα 800 GWe), σημαντική είναι η σταδιακή μείωση του ποσοστού της ΕΕ-28 (220 GWe) λόγω του εντυπωσιακού ρυθμού αύξησης των εγκατεστημένων αιολικών πάρκων στην Κίνα (280 GWe). Η εξέλιξη αυτή συμβαδίζει και με την πορεία της ενεργειακής παραγωγής των αιολικών πάρκων στο Σχήμα 7, όπου περίπου 1600 TWhe προήλθαν το 2020 από την αιολική ενέργεια, με σχεδόν ίση συμμετοχή από την πλευρά της Ευρώπης και της Κίνας. Ειδικότερα για την Ευρώπη, σε ορισμένες χώρες όπως η Δανία, η Γερμανία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ελλάδα, η συμμετοχή της αιολικής ενέργειας στην εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή (Σχήμα είναι καθοριστική, με ποσοστά που υπερβαίνουν για τη Δανία το 50% ενώ και για τις υπόλοιπες χώρες κυμαίνονται στην περιοχή του 15% έως 25%. Τέλος, ιδιαίτερα σημαντική και ελπιδοφόρα είναι η αξιοποίηση της θαλάσσιας αιολικής ενέργειας με την κατασκευή θαλάσσιων (offshore) αιολικών πάρκων κυρίως στην Ευρώπη, με τη λειτουργία ήδη σταθμών συνολικής εγκατεστημένης ισχύος ίσης με 35 GWe για την αξιοποίηση του υψηλού διαθέσιμου αιολικού δυναμικού των θαλασσών (Σχήμα 9).

      Σχήμα 8: Συμμετοχή Αιολικής Ενέργειας στην Ηλεκτροπαραγωγή των μελών της ΕΕ-28.

      Σχήμα 9: Διαχρονική Εξέλιξη Εγκατεστημένης Θαλασσίας Αιολικής Ισχύος στις ισχυρότερες οικονομίες του Πλανήτη μας.
      Ανάλογη συμπεριφορά, αλλά με μια καθυστέρηση περίπου 10-15 ετών καταγράφεται και στις εφαρμογές της ηλιακής ενέργειας, με έμφαση στη δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων καθώς και πιλοτικές κυρίως ηλιακές θερμικές εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής (6.5 GWe). Ειδικότερα, τα μόλις 1 GWe εγκατεστημένης ισχύος φωτοβολταϊκών πάρκων το 2000, έχουν προσεγγίσει τα 710 GWe το 2020 (Σχήμα 10). Πιο συγκεκριμένα, στην Κίνα έχουν εγκατασταθεί περίπου 255 GWe, στην Ιαπωνία, που διεκδικεί από τις ΗΠΑ (76 GWe) τη δεύτερη θέση σε μέγεθος εγκαταστημένων φωτοβολταϊκών πάρκων στον Πλανήτη μας, λειτουργούν περισσότερα από 67 GWe, ενώ η Γερμανία έχει εγκαταστήσει 54 GWe και μαζί με την Ιταλία (21 GWe) και την Ισπανία (15 GWe) αποτελούν τις κυριότερες ευρωπαϊκές περιοχές με σημαντική αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή. Αντίστοιχα, στην Ασιατική αγορά, εκτός από τη δεσπόζουσα παρουσία της Κίνας και τη διαρκώς αυξανόμενη συμμετοχή της Ιαπωνίας, σημαντική εγκατεστημένη φωτοβολταϊκή ισχύ εμφανίζει η Ινδία (40 GWe), το Βιετνάμ (16.5 GWe) και η Νότια Κορέα (15 GWe), ενώ η Αυστραλία εμφανίζει με τη σειρά της 18 GWe εγκατεστημένης φωτοβολταϊκής ισχύος.
      Βλ. Άρθρο
      Σχήμα 10: Διαχρονική Εξέλιξη Εγκατεστημένης Ηλιακής Ισχύος σε επίπεδο Πλανήτη.
      Βλ. Άρθρο
      Σχήμα 11: Διαχρονική Εξέλιξη Τεχνολογιών κατασκευής εμπορικών φωτοβολταϊκών πλαισίων.
      Αναφορικά με τις τεχνολογίες παραγωγής των εμπορικών φωτοβολταϊκών πλαισίων, η κυριαρχία των μονοκρυσταλλικών (mono-Si) πλαισίων στις αρχές της δεκαετίας του ’90 έχει παραχωρήσει (Σχήμα 11) μεγάλο μέρος της αγοράς στα πολυκρυσταλλικά (poly-Si) πλαίσια, τα οποία αντιπροσωπεύουν πλέον περισσότερο από το 50% των σχετικών εφαρμογών. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η συμμετοχή του άμορφου πυριτίου (thin-film) στην κατασκευή των φωτοβολταϊκών πλαισίων, που αν και φάνηκε ότι θα κυριαρχήσει στις ηλιακές εφαρμογές στα τέλη της δεκαετίας του ’90, εντούτοις κατόπιν αρκετών διακυμάνσεων στα επόμενα χρόνια φαίνεται να ισορροπεί σε ένα μερίδιο αγοράς περίπου 15%. Φυσικά, δεν πρέπει να παραληφθούν και οι ιδιαίτερα φιλόδοξες προσπάθειες για αξιοποίηση νέων ανόργανων καθώς και οργανικών ενώσεων (ribbon-Si) για τη βελτίωση της ενεργειακής και οικονομικής απόδοσης των φωτοβολταϊκών πλαισίων που καταγράφηκαν τα επόμενα χρόνια.
      4. Οι Προοπτικές Αξιοποίησης των ΑΠΕ
      Λαμβάνοντας υπόψιν αφενός τις δεσμεύσεις των κρατών μελών του ΟΗΕ (Σύνοδος για το Κλίμα 2021 στη Γλασκώβη) για την προστασία του κλίματος αλλά και την απειλή εξάντλησης των αποθεμάτων συμβατικών (ορυκτών) καυσίμων, το μεγαλύτερο μέρος του Πλανήτη μας επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στη δυναμική αξιοποίηση των ΑΠΕ. Από τις διαθέσιμες επιστημονικές αναλύσεις είναι κοινώς παραδεκτό ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ περιορίζει έως και δύο τάξεις μεγέθους τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (Σχήμα 12) σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα σε ανάλυση κύκλου ζωής ανά μονάδα παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας (από 450-1200 kg CO2/MWhe σε 20-100 kg CO2/MWhe), γεγονός που αναμένεται να ενθαρρύνει ακόμα περισσότερο τις εφαρμογές των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή σε υποκατάσταση των ορυκτών καυσίμων. Αξίζει να αναφερθεί ότι η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο το 2050 να απουσιάζουν τα αέρια του θερμοκηπίου από τον τομέα ηλεκτροπαραγωγής των κρατών μελών της Ένωσης.
       
      Σχήμα 12: Σύγκριση Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου από την Αξιοποίηση Όλων των Τεχνολογιών του τομέα της Ηλεκτροπαραγωγής, σε ανάλυση κύκλου ζωής.  
      Συνυπολογίζοντας και τη συγκέντρωση καθώς και τον έλεγχο των αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων σε συγκεκριμένες περιοχές του Πλανήτη μας, οι ΑΠΕ αναμένεται να συνεχίσουν να είναι οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες (γεωγραφικά κατανεμημένες) ενεργειακές μορφές σε ολόκληρο τον Πλανήτη τα επόμενα χρόνια, υπερκαλύπτοντας το 2025 την παραγωγή των μονάδων που βασίζονται στην καύση του άνθρακα (Σχήμα 13). Πιο συγκεκριμένα, η πλανητική ηλεκτροπαραγωγή το 2050 εκτιμάται ότι θα διπλασιασθεί προσεγγίζοντας τις 45000 TWhe, εκ των οποίων τουλάχιστον το 50% θα προέρχεται από τις τεχνολογίες των ΑΠΕ. Εκτιμάται δε ότι ήδη μετά το 2030 νέες τεχνολογίες ΑΠΕ, όπως η κυματική ενέργεια σε συνδυασμό με τις θαλάσσιες αιολικές εφαρμογές, και η ηλιακή θερμική ενέργεια θα περάσουν σταδιακά κι αυτές σε επίπεδο εμπορικής εφαρμογής.

       Σχήμα 13: Πρόβλεψη εξέλιξης ενεργειακού μείγματος ηλεκτροπαραγωγής έως το 2050.
      Ολοκληρώνοντας το Τέταρτο Μέρος της ετήσιας Ενεργειακής Ανάλυσης του Πλανήτη μας, είναι ευδιάκριτη η σημαντική αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, με προφανείς προοπτικές για σταδιακή υποκατάσταση των ορυκτών καυσίμων από ΑΠΕ, κυρίως λόγω των προσπαθειών περιορισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Στην προσπάθεια αυτή σταθερή είναι εδώ και πολλά χρόνια η συμμετοχή των υδροηλεκτρικών σταθμών, ενώ τα τελευταία χρόνια εντυπωσιακή είναι η αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολική και ηλιακή ενέργεια (κυρίως από φωτοβολταϊκούς σταθμούς). Παράλληλα, διαγράφεται μία στροφή των αιολικών εφαρμογών προς το θαλάσσιο χώρο, γεγονός που αναμένεται σταδιακά να ενεργοποιήσει και το ενδιαφέρον για την παράλληλη εγκατάσταση εμπορικών κυματικών μηχανών. Με πρωτοπόρο την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και με κυρίαρχη την παρουσία της Κίνας, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ αναμένεται το 2050 να υπερκεράσει την παραγωγή των ορυκτών καυσίμων, καλύπτοντας τουλάχιστον το 50% της πλανητικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας έναντι του 27% που αντιπροσωπεύει σήμερα (τέλος 2021).
       
      RES Contribution on Elecricity of our Planet_v14.doc
      Απόσπασμα από τα Συμπεράσματα (Τέταρτο Μέρος) της Ετήσιας Έκθεσης Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
      Περισσότερα...

        0

    16. Αρθρογραφία

      Ναυάρχου Νοταρά 18 - Το ανακαινισμένο διατηρητέο που μέσα σε λίγα χρόνια έγινε ερείπιο

      marionik

      Στην οδό Ναυάρχου Νοταρά 18 στα Εξάρχεια βρίσκεται το εν λόγω διατηρητέο κτίριο στις φωτογραφίες.

        Το κτίριο σύμφωνα με τις πληροφορίες από το ηλεκτρονικό αρχείο διατηρητέων οικισμών και κτιρίων του ΥΠΕΚΑ, ανεγέρθη περίπου το 1890 και έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο από το ΥΠΕΚΑ (πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ) το 1992. Το κτίριο είχε διάφορες χρήσεις κατά την διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών, παλαιά χρησιμοποιούνταν ως κατοικία, αργότερα φιλοξενούσε καταστήματα πώλησης δίσκων, ενώ κατά την δεκαετία του 1990 ήταν οίκος ανοχής.  Το 2004 πραγματοποιήθηκε ολική ανακαίνιση στο κτίριο καθώς δεν βρισκόταν σε καλή κατάσταση. Κάποιοι άνθρωποι κατοικούσαν σε αυτό, υπήρχε ρεύμα και νερό. Λίγα χρόνια μετά όμως και συγκεκριμένα το 2012 ξεκίνησαν τα βάσανα του κτιρίου. Στο κτίριο διέμεναν κάποια άτομα τα οποία χτυπούσαν τα κουδούνια των γειτόνων και ζητούσαν βοήθεια υποστηρίζοντας πως διακόπηκε το ρεύμα λόγω βλάβης ενώ η ΔΕΗ δεν προχωρούσε στην επιδιόρθωση του τεχνικού προβλήματος. Τους παρασχέθηκαν κυρίως ορισμένες πληροφορίες και πιθανοί τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος. Από όσο διαφαίνεται, λύση δεν επήλθε, οι άνθρωποι αποχώρησαν από εκεί και το κτίριο βρέθηκε εγκαταλελειμμένο. 
      Οι ιδιοκτήτες είναι άγνωστοι προς τους περίοικους της γειτονιάς και κανένας δεν ενδιαφέρθηκε για την τύχη του κτιρίου.
      Τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν διάφορες εισβολές ατόμων με στόχο τον βανδαλισμό του κτιρίου εσωτερικά, την αφαίρεση μετάλλων και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού ή την κλοπή αντικειμένων. Το 2014 άγνωστοι που μπήκαν στο υπόγειο παραβιάζοντας την πόρτα έσπασαν κάποιους σωλήνες με αποτέλεσμα να πλημμυρίσει το υπόγειο. Κλήθηκε η ΕΥΔΑΠ η οποία έκοψε την παροχή νερού από τον μετρητή καθώς δεν υπήρχε κανείς να επέμβει για να σταματήσει η ροή του νερού από τους σπασμένους σωλήνες.
      Μια άλλη φορά κάποιοι εισέβαλλαν μέσα στο κτίριο και αφαιρούσαν παράθυρα με πόρτες και τα πετούσαν στον δρόμο από τα μπαλκόνια. 
      Τα επόμενα χρόνια έφτασε και η στιγμή που προκλήθηκαν πυρκαγιές στο ακίνητο. Διάφοροι έμπαιναν μέσα και επιχειρούσαν να βάλουν φωτιά σε ξύλινα δάπεδα, αντικείμενα που είχαν μείνει πεταμένα εκεί όπως πόρτες και παράθυρα και σε ότι έβρισκαν μέσα για να προκαλέσουν όσο πιο μεγάλη ζημιά μπορούσαν. Τον Ιούνιο του 2016 τα καταφέρανε, άγνωστοι τις βραδυνές ώρες εισήλθαν και άφησαν διάφορα χαρτόνια και υλικά τα οποία ήταν εύφλεκτα. Την επόμενη ημέρα κατά τις 11 το πρωί και σε ημέρα καύσωνα με περίπου 40 βαθμούς, προκλήθηκε μεγάλη φωτιά στην στέγη του κτιρίου η οποία οδήγησε στην κατάρρευσή της. Πλέον τα νερά και οι φθορές λόγω καιρικών φαινομένων θα μπορούσαν να καταστρέψουν το κτίριο ευκολότερα.
      Το κτίριο σφραγίστηκε από συνεργεία του δήμου αλλά άγνωστοι έμπαιναν μέσα και ξήλωναν το υλικό και τις τάβλες που είχαν τοποθετηθεί από τα ειδικά συνεργεία. Τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν άλλες 4 με 5 φωτιές ώσπου τον Ιούνιο του 2019 συνεργεία πέρασαν και σφράγισαν πάλι το κτίριο. 
      Η θέληση των αγνώστων να καταστρέψουν το κτίριο ήταν τέτοια που τις περισσότερες φορές μετά την φωτιά που έβαζαν έκλειναν τις πόρτες με αντικείμενα ώστε να δυσκολέψουν την πρόσβαση στην πυροσβεστική. Η πυροσβεστική αναγκαζόταν να σπάσει τις πόρτες από τους μεντεσέδες και να τις κομματιάσει ώστε να καταφέρει να εισέλθει στο εσωτερικό του κτιρίου. Το κτίριο βρισκόταν χωρίς καθόλου πόρτες, ενώ μέχρι να σφραγιστεί άγνωστοι έμπαιναν και ξήλωναν παντζούρια.
      Τον Απρίλιο του 2020 σημειώθηκε σημαντική κατάρρευση στο εσωτερικό του κτιρίου, γείτονες και κάτοικοι βγήκαν στα μπαλκόνια να δουν από που προερχόταν αυτός ο θόρυβος, δεν κατέστη δυνατό βέβαια να βρεθεί από που έπεσαν μπάζα και σοβάδες, αλλά ήταν προφανές πως προερχόντουσαν από το εσωτερικό του κτιρίου που πλέον έμπαιναν τα νερά των βροχοπτώσεων με αποτέλεσμα κάτι να καταρρεύσει εσωτερικά.
      Αυτά που περιγράφουμε εδώ είναι απλά η ιστορία αφανισμού άλλου ενός κτιρίου από τα χιλιάδες στην Αθήνα και στην Ελλάδα. Οι κύριοι υπεύθυνοι είναι βέβαια οι κρατικές αρχές και το ελλειπέστατο νομοθετικό πλαίσιο το οποίο δεν σκοπεύει πλέον στην προστασία του κτιρίου αλλά ωθεί την εγκατάλειψη και τον αφανισμό των διατηρητέων από τους ιδιοκτήτες τους. Βέβαια, μιας και το εν λόγω κτίριο είχε ανακαινιστεί πολύ καλά το 2004, μπορεί να υπήρχαν σοβαρά κληρονομικά ζητήματα ή απουσία κληρονόμων. Είναι σύνηθες στις περιπτώσεις περιουσιών που εμπλέκονται κληρονομικά ζητήματα να αφήνονται στην τύχη τους τα κτίρια. εδώ ο υπεύθυνος είναι και πάλι το κράτος το οποίο πρέπει να θεσπίσει νομοθεσία και μέτρα και να βρεθούν λύσεις ώστε να μην περιέρχονται σε εγκατάλειψη κτίρια όσο μάλλον διατηρητέα λόγω αυτών των προβλημάτων. Οι κυβερνήσεις βέβαια στην Ελλάδα, δεν ασχολούνται καθόλου με το κομμάτι των διατηρητέων κτιρίων, αφήνουν τα πάντα στην ευθύνη των ιδιοκτητών, όταν όμως υπάρχουν οικονομικά προβλήματα και αδυναμία συντήρησης ή κληρονομικά ζητήματα, τα κτίρια οδεύουν προς τον αφανισμό.
      Αναφορές για την τελευταία πυρκαγιά στο κτίριο το 2019, έγιναν και από ηλεκτρονικές ιστοσελίδες με φωτογραφίες και βίντεο.
      https://www.protothema.gr/greece/article/874050/fotia-se-akatoikito-ktirio-sta-exarheia/
        Πηγή https://energy-engineer.blogspot.com/2020/09/18.html
      Περισσότερα...

        2

    17. Αρθρογραφία

      Νέες αλλαγές σχεδιάζονται στην οριοθέτηση των οικισμών

      Engineer

      Ποιά θα παραμείνουν οικόπεδα και ποια θα βρεθούν εκτός σχεδίου;
      Λύση στο μεγάλο πολεοδομικό πρόβλημα της δόμησης σε οικισμούς σε όλη τη χώρα προσπαθεί να δώσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Κι αυτό γιατί πάνω από 10.000 οικισμοί προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων, βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε πολεοδομική «καραντίνα» μετά την έκδοση αποφάσεων του ΣτΕ, που έκρινε ως αντισυνταγματικές τις οριοθετήσεις και επεκτάσεις ορίων οικισμών οι οποίες είχαν γίνει τη δεκαετία του 90 με αποφάσεις του τότε Νομάρχη ή Υπουργού, ενώ απαιτείται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος. Οι αποφάσεις αφορούν σε οικισμού στο Ρέθυμνο και στο Πήλιο, όμως έχουν εφαρμογή και τους υπόλοιπους οικισμούς της χώρας.
      Ήδη το Υπουργείο με την υπ’ αριθ. 73670/1765 απόφαση Υφυπουργού ΥΠΝ (ΦΕΚ 3733/14-7-2022) καθόρισε τα κριτήρια, τις προϋποθέσεις και γενικά τη μεθοδολογία καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών.
      Πρόσφατα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοινώθηκε ότι, ο Υπουργός θα εισηγείται για την οριοθέτηση οικισμού, το σχέδιο προεδρικού διατάγματος στον πρόεδρο της Δημοκρατίας που έχει την ανώτατη θεσμική κατοχύρωση, προκειμένου να υπάρχει ασφάλεια δικαίου.
      Επίσης το Υπουργείο, λόγω των αναγκών που προέκυψαν από την κλιματική αλλαγή, δρομολογεί και ένα νέο πλαίσιο σε σχέση με τον επανακαθορισμό της οριοθέτησης των οικισμών με νέα κριτήρια για τα όρια που πρέπει να έχουν. Αυτό βέβαια οδηγεί σε περιορισμό των οικιστικών περιοχών.
      Ποιές είναι οι βασικές αλλαγές που δρομολογούνται;
      Οι βασικές αλλαγές που δρομολογούνται είναι:
      Α) Εξαιρούνται από από τα όρια των οικισμών οι εκτάσεις που αναπτύσσονται σε ζώνη 250 μέτρων γύρω και περιμετρικά από τα σημεία στα οποία βρίσκονται νεκροταφεία.
      Β) Για τα Ρέματα, συμπληρωματικές μελέτες που θα ρυθμίσουν το τοπίο και θα δώσουν συγκεκριμένες κατευθύνσεις για το θέμα ειδικά της οριοθέτησης των ρεμάτων, την τοποθέτηση των γραμμών πλημμύρας, καθώς επίσης και ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τα ρέματα και το πλημμυρικό φαινόμενο, ακολουθώντας τα σχέδια διαχείρισης πλημμύρας, τα οποία πλέον έχουν ολοκληρωθεί.
      Ποιες είναι οι γενικές κατευθύνσεις που θα καθορίσουν ποιες εκτάσεις θα ενταχθούν στο πολεοδομικό σχέδιο;
      Βασικό στοιχείο για την οριοθέτηση και τη δόμηση οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων είναι τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής ΕΛΣΤΑΤ 2021 (19-7-2022).
      Επίσης για τον προσδιορισμό της πολυγωνικής γραμμής των ορίων που περικλείει την περιοχή εντός ορίων του οικισμού λαμβάνονται υπόψη μια σειρά από δεδομένα όπως:
      α) Ο χρόνος δημιουργίας του οικισμού
      β) Η διατήρησή του στην ίδια/αρχική θέση, διότι ορισμένοι οικισμοί (κυρίως ορεινοί μεταφέρθηκαν/μετεγκαταστάθηκαν σε άλλη θέση)
      γ) Χαρτογραφικά (παλιά τοπογραφικά σκαριφήματα ή χάρτες) ή άλλα στοιχεία (π.χ. συμβόλαια) από τα οποία να προκύπτει η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου, με κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) και στοιχειώδεις κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, Εκκλησία, σχολείο, πλατεία κ.ά),
      δ) Στοιχεία απογραφής του οικισμού κατά το έτος 1920 καθώς και από επόμενες απογραφές της ΕΣΥΕ/ΕΛΣΤΑ, για τον έλεγχο της εξέλιξης του πληθυσμού του οικισμού.
      ε) Άλλα πολεοδομικά και χωρικά δεδομένα και στοιχεία που αφορούν στην μορφολογία του εδάφους, τη συνεκτικότητα της δομής/συγκρότησης της δόμησης και τον τύπο της πληθυσμιακής πυκνότητας (χαμηλή, μεσαία, ή υψηλή).
      στ) Στοιχεία ιστορικής εξέλιξης και πράξεις της διοίκησης που συνετέλεσαν στη δημιουργία της «πραγματικής» κατάστασης της οικιστικής περιοχής που δομείται μέχρι σήμερα με το πολεοδομικό καθεστώς των οικισμών προ του 1923.
      ζ) Υφιστάμενες πράξεις της Διοίκησης περί καθορισμού του ορίου του οικισμού με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις (αρχείο της αρμόδιας Υ.Δ.Ο.Μ. ή άλλων συναρμόδιων Υπηρεσιών).
      η) Αεροφωτογραφίες, χαρτογραφικό υλικό (Γ.Υ.Σ, Κτηματολόγιο κ.λπ.) στα οποία εμφανίζεται ο οικισμός.
      θ) Στοιχεία, γνωμοδοτήσεις και κάθε σχετική διοικητική πράξη άλλων συναρμόδιων υπηρεσιών που διαχειρίζονται περιοχές που εμπίπτουν σε ίδιο νομικό καθεστώς (δάση, αρχαιολογικοί χώροι, παραδοσιακοί οικισμοί κ.λπ.), ή περιοχές προστασίας φυσικού περιβάλλοντος (NATURA, κ.ά.).
      Τι γίνεται με την οριοθέτηση των νεότερων οικισμών;
      Για τους νεότερους οικισμούς (μετά το 1923) συγκεντρώνονται στοιχεία που αποδεικνύουν την πραγματική κατάσταση που υπήρχε κατά τη δημοσίευση του ν. 1337/1983 ή έστω του Π.Δ. του 1985.
      Κι αυτό διότι δεν επιτρέπεται ο καθορισμός να γίνεται με βάση τη διαμορφωθείσα μετά την ισχύ του προαναφερθέντος νόμου πραγματική κατάσταση, ούτε επιτρέπεται ο επανακαθορισμός των ορίων οικισμού με βάση νέα πραγματική κατάσταση διαμορφωθείσα μεταγενέστερα της αρχικής οριοθέτησης, η οποία συνεπάγεται διεύρυνση των αρχικών ορίων.
      Επιτρέπεται η διαδικασία αυτή μόνο στις περιπτώσεις διόρθωσης σφαλμάτων που τεκμηριώνονται βάσει πραγματικών δεδομένων, τα οποία δεν είχαν ληφθεί υπόψη κατά την αρχική οριοθέτηση. Το περιεχόμενο των στοιχείων πρέπει να ανάγεται, κατά το δυνατόν, σε χρόνο προγενέστερο του έτους 1985, από αυτό δε να προκύπτει τόσον η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου με 10 τουλάχιστον κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) ή και τυχόν άλλες κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, σχολείο, Εκκλησία, πλατεία κ.ά), όσο και τα όριά του.
      Ποια είναι τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών;
      Διαπιστώνεται και καταγράφεται το ή τα «συνεκτικά» τμήματα του οικισμού. Ως συνεκτικό τμήμα του οικισμού ορίζεται εκείνο που αποτελείται από 10 τουλάχιστον οικοδομές, οι οποίες δεν απέχουν μεταξύ τους ανά δύο, απόσταση μεγαλύτερη από 40μ. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «διάσπαρτα» τμήματα του οικισμού. Ως διάσπαρτο τμήμα του οικισμού ορίζεται το τμήμα που αποτελείται από τουλάχιστον 10 οικοδομές, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους ανά δύο απόσταση έως 80μ., που σε συνδυασμό με το ως άνω περιγραφόμενο συνεκτικό τμήμα αποτελούν το διαμορφωμένο μέχρι το έτος 1983 πολεοδομικό ιστό του οικισμού. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «αραιοδομημένα» τμήματα με αραιότερη δόμηση εντός της εκάστοτε ακτίνας, μόνον στις περιπτώσεις αναοριοθέτησης/εκ νέου έγκρισης ορίων οικισμού που ακυρώθηκαν ή κρίθηκαν ή είναι «εν δυνάμει» ανίσχυρα. Μπορεί να γίνει οριοθέτηση ενός νέου οικισμού, που οριοθετείται για πρώτη φορά; Ναι γίνεται – είτε με αυτοτελή διαδικασία (έκδοση π.δ για τον οικισμό), είτε στο πλαίσιο εκπονούμενης μελέτης Τ.Π.Σ./Ε.Π.Σ.. Σε αυτή την περίπτωση η πρόταση των ορίων του οικισμού περιλαμβάνει μόνο 1 συνεκτικό τμήμα και 2 διάσπαρτα τμήματα. Τα αραιοδομημένα και αδόμητα τμήματα περιλαμβάνονται σε περιοχές προς πολεοδόμηση.
      Ποια οικόπεδα που ήταν με τα παλιά όρια εντός οικισμού μπορεί να «βρεθούν» τώρα εκτός και να μην οικοδομούνται;
      Μετά τον προσδιορισμό της πρότασης του ορίου του οικισμού, διερευνώνται και καταγράφονται οι περιοχές που λόγω της ισχύουσας νομοθεσίας πρέπει είτε να εξαιρεθούν από τα όρια των οικισμών,είτε να παραμείνουν αδόμητες, είτε να καθοριστούν ως περιοχές με περιορισμούς στη δόμηση. Αυτές οι περιοχές είναι:
      Δάση και δασικές εκτάσεις Αρχαιολογικοί χώροι – ιστορικοί τόποι – κηρυγμένα σπήλαια και τυχόν άλλες περιοχές προστασίας ή μνημείων Περιοχές προστασίας της φύσης Ζώνες γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας/α’ προτεραιότητας, που καθορίζονται κατά τις εκάστοτε ισχύουσες και εφαρμοζόμενες διατάξεις καθώς και αρδευόμενες περιοχές βάσει οργανωμένου αρδευτικού συστήματος/δικτύου. Τυχόν περιοχές διανομής – αναδασμού παραχωρηθείσες για αγροτική χρήση. Ζώνες αιγιαλού και παραλίας, εφόσον υφίσταται, η διαμορφωμένη γραμμή δόμησης στο παράκτιο- παραλιακό μέτωπο των παραλιακών οικισμών. Υφιστάμενα δημόσια κτήματα (αιγιαλού – παρόχθιας ζώνης κ.λπ.) σε περιοχές άμεσης γειτνίασης με τον αιγιαλό ή με πλεύσιμο ποταμό ή λίμνη. Απαλλοτριωμένες ή προς απαλλοτρίωση εκτάσεις, λόγω προγραμματισμού διάνοιξης/διαπλάτυνσης εθνικών και επαρχιακών οδών, σιδηροδρομικής γραμμής, καθώς και των ζωνών απαλλοτρίωσης ή δουλείας υψηλής και μέσης τάσης δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τα όρια των οποίων καταγράφονται και βεβαιώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες/φορείς. Ζώνες γεωλογικά ακατάλληλες για δόμηση, όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη μελέτης γεωλογικής καταλληλότητας, για τους οικισμούς που οριοθετούνται για πρώτη φορά. Ζώνες υδατορέματος. Σε περίπτωση που στην υπό μελέτη περιοχή υφίστανται μη οριοθετημένα ρέματα, συντάσσεται μελέτη προσωρινής οριοθέτησης τους Ζώνες άλλων σημαντικών φυσικών σχηματισμών ή άλλων αξιόλογων τοπίων που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη Περιβαλλοντικής Έκθεσης. Ζώνες ακατάλληλες για άλλους λόγους π.χ. ζώνες με ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θέματα που αναφέρονται σε ασφάλεια, υγιεινή, κυκλοφορία. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
      Περισσότερα...

        0

    18. Αρθρογραφία

      Νέο Δελχί: Μια εικόνα της πυκνοδομημένης ινδικής μητρόπολης

      GTnews

      Το Νέο Δελχί είναι η πρωτεύουσα της Ινδίας και μια από τις πιο συναρπαστικές πόλεις του κόσμου. Η πόλη αυτή συνδυάζει τον παραδοσιακό ινδικό πολιτισμό με τη σύγχρονη αρχιτεκτονική και την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα. 
      Το Δελχί (προφέρεται και Ντελχί, Ντεχλί ή Ντιλλί) είναι η μεγαλύτερη μητρόπολη στην Ινδία από άποψη έκτασης και δεύτερη μεγαλύτερη από άποψη πληθυσμού, μετά το Μουμπάι.
      Είναι η όγδοη μεγαλύτερη πόλη του κόσμου με 16,7 εκατομμύρια κατοίκους. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, στην ευρύτερη περιοχή της πόλης (Μητροπολιτική Περιοχή Πρωτευούσης) κατοικούν 21.753.486 άνθρωποι και ήταν η μεγαλύτερη της Ινδίας. Το όνομα Δελχί χρησιμοποιείται τόσο για τη μητρόπολη, όσο και την πρωτεύουσα της Ινδίας Νέο Δελχί, το οποίο βρίσκεται μέσα στον αστικό ιστό του Δελχί. Η πόλη είναι κτισμένη στις όχθες του ποταμού Τζάμνα, παραποτάμου του Γάγγη. 

      Το Νέο Δελχί ιδρύθηκε το 1911 από τους Άγγλους, ως μια νέα πόλη που θα αντικαταστήσει την παλιά πόλη του Δελχί, η οποία ήταν πολύ μικρή για τις ανάγκες των βρετανικών αρχών. Η νέα πόλη κατασκευάστηκε σε σχεδιαστικό στυλ που συνδυάζει την ινδική και την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική, με πολλούς δρόμους πλάτους 20 μέτρων και κτίρια σε στυλ της νεοκλασικής περιόδου.
       Η πόλη αποτελεί έναν σημαντικό πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο για τη χώρα, ενώ παράλληλα διαθέτει και αρκετά προβλήματα που συνδέονται με τον υπερπληθυσμό και τις ανεπαρκείς υποδομές.
      Στα τέλη του 2022 η ατμοσφαιρική ρύπανση έφτασε σε επίπεδο συναγερμού στην πρωτεύουσα της Ινδίας. Οι συγκεντρώσεις λεπτών σωματιδίων στον αέρα καταγράφηκαν τρεις φορές πάνω από τα αποδεκτά όρια: καθώς η ελάχιστη θερμοκρασία πέφτει, η εμφάνιση ομίχλης, ιδιαίτερα κατά τις πρώτες πρωινές ώρες, επιδεινώνει τον δείκτη ποιότητας του αέρα (AQI). Μερικές μέρες η αιθαλομίχλη σκεπάζει ολόκληρα κτίρια όπως συμβαίνει και στο Πεκίνο, αν και οι Κινέζοι κατάφεραν να μειώσουν τον πρωτογενή δείκτη ατμοσφαιρικής ρύπανσης κατά 20% τους πρώτους οκτώ μήνες του 2022.
      Έτσι, το Νέο Δελχί έγινε η πιο μολυσμένη πρωτεύουσα του κόσμου και οι κάτοικοί του αγωνίζονται να αναπνεύσουν διότι οι χαμηλές θερμοκρασίες και οι άνεμοι παγιδεύουν τους ρύπους πιο κοντά στο έδαφος.

      Περισσότερα...

        1

    19. Αρθρογραφία

      Νέο εργαλείο που βοηθά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αυτοαξιολογούν την ψηφιακή τους ωριμότητα από την Ε.Ε.

      GTnews

      Οι ευρωπαϊκοί κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας δημιούργησαν ένα εργαλείο αξιολόγησης της ψηφιακής ωριμότητας, το οποίο θα βοηθήσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να εντοπίσουν τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες τους στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού των δραστηριοτήτων τους. Το εργαλείο είναι διαθέσιμο σε όλες τις επιχειρήσεις και διατίθεται δωρεάν σε 32 γλώσσες.

      Οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτό το εργαλείο για να αξιολογήσουν την ψηφιακή ωριμότητά τους με βάση έξι βασικά κριτήρια: ψηφιακή στρατηγική της επιχείρησης, ψηφιακή ετοιμότητα, βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων, διαχείριση των δεδομένων, αυτοματοποίηση και τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) και πράσινος ψηφιακός μετασχηματισμός. Χάρη σ’ αυτές τις πληροφορίες, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα μπορούν να σχεδιάζουν αποτελεσματικότερα την ψηφιακή ανάπτυξή τους και να λαμβάνουν εξατομικευμένες συμβουλές από τον τοπικό τους ευρωπαϊκό κόμβο ψηφιακής καινοτομίας. Επιπλέον, άλλοι φορείς, όπως το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Επιχειρήσεων (Enterprise Europe Network) και οι βιομηχανικοί συνεργατικοί σχηματισμοί, μπορούν να επωφεληθούν από το εργαλείο αξιολόγησης της ψηφιακής ωριμότητας για να βοηθήσουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις υπό την εποπτεία τους να ψηφιοποιηθούν και να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη.

      Αποτελούμενο από 228 κόμβους, το δίκτυο ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας αποσκοπεί στην ανάπτυξη ψηφιακών ικανοτήτων για τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του δημόσιου τομέα. Με 151 κόμβους να χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» της Επιτροπής και 77 να στηρίζονται από εθνικούς ή περιφερειακούς πόρους, το δίκτυο αποτελεί καταλύτη για την ψηφιακή καινοτομία και ανάπτυξη σε ολόκληρη την Ευρώπη.

      Το εργαλείο αξιολόγησης της ψηφιακής ωριμότητας θα συμβάλει στην επίτευξη του στόχου της ψηφιακής δεκαετίας για υιοθέτηση της ΤΝ, του υπολογιστικού νέφους και/ή των μαζικών δεδομένων από τις ευρωπαϊκές εταιρείες σε ποσοστό τουλάχιστον 75%. Το δίκτυο ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας, μαζί με την υπηρεσία ΤΝ που επί του παρόντος στελεχώνεται, θα δημιουργήσουν μια υπηρεσία μίας στάσης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις δημόσιες υπηρεσίες που αναζητούν λύσεις ΤΝ και ψηφιακού μετασχηματισμού. 

      Περισσότερες λεπτομέρειες είναι διαθέσιμες εδώ.
      Περισσότερα...

        0

    20. Αρθρογραφία

      Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους για να βοηθήσει τους επενδυτές να ευθυγραμμίσουν τα έργα τους

      GTnews

      Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τις επενδυτικές κατευθυντήριες γραμμές του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, ένα εργαλείο που περιγράφει το πώς οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις μπορούν να ενσωματώσουν τις αξίες της βιωσιμότητας, της συμπεριληπτικότητας και της αισθητικής που προωθεί το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, ώστε να μετασχηματιστεί το δομημένο περιβάλλον της Ευρώπης. Οι επενδυτικές κατευθυντήριες γραμμές του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους είναι αποτέλεσμα της στενής συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής και της JASPERS (Κοινή Βοήθεια για την Υποστήριξη Έργων στις Ευρωπαϊκές Περιφέρειες), ενός συμβουλευτικού προγράμματος που χρηματοδοτείται από την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
      Οι κατευθυντήριες γραμμές παρέχουν στους επενδυτές και τους φορείς υλοποίησης βέλτιστες πρακτικές και εγγυήσεις ποιότητας για την εφαρμογή του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους στην πράξη και για την τόνωση των επενδύσεων που μετασχηματίζουν τα κτίρια, τους ανοικτούς χώρους και τις γειτονιές, ενσωματώνοντας παράλληλα υψηλή αισθητική, δέσμευση για βιωσιμότητα και σεβασμό σε κοινωνικές αξίες, όπως η συμπερίληψη, η οικονομική προσιτότητα και η προσβασιμότητα.
      Οι κατευθυντήριες γραμμές στηρίζουν τους στόχους του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, συμβάλλοντας στον σχεδιασμό έργων τα οποία θα στηρίξουν τον θετικό μετασχηματισμό των κοινωνιών. Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ αναμένεται να πραγματοποιήσουν σταδιακά μεγάλες επενδύσεις στο δομημένο περιβάλλον, προκειμένου να αντιμετωπίσουν προκλήσεις όπως η κλιματική ουδετερότητα, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η ταχεία αστικοποίηση, η αντιμετώπιση ανθρωπιστικών κρίσεων, καθώς και η προσβασιμότητα σε βιώσιμες κατοικίες υψηλής ποιότητας, οι οποίες θα είναι οικονομικά προσιτές, ιδίως όσον αφορά την κατασκευή και την ανακαίνισή τους.
      Συμβουλές και συστάσεις για τον αναπροσανατολισμό των επενδύσεων σε έργα που αντλούν έμπνευση από το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους
      Η εφαρμογή των αξιών και των αρχών του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους στις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις μπορεί να αποφέρει οφέλη εάν καταβληθούν πρόσθετες προσπάθειες για την υλοποίηση έργων υψηλότερης ποιότητας. Με την υιοθέτηση των αξιών και των αρχών του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, οι κατευθυντήριες γραμμές βοηθούν τους επενδυτές να κατανοήσουν τα ποιοτικά οφέλη και να μετριάσουν το κόστος, στηρίζοντάς τους, πέραν των αμιγώς οικονομικών παραμέτρων, στην υλοποίηση μακρόπνοων έργων. Με την ενσωμάτωση της αισθητικής, της βιωσιμότητας και της συμπεριληπτικότητας, το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους προσθέτει μια μοναδική ποιότητα στα επενδυτικά έργα, καθιστώντας τα ελκυστικά σε επενδυτές που αναζητούν βιώσιμα έργα που θα έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο. 
      Ειδικότερα, στις κατευθυντήριες γραμμές διατυπώνονται ορισμένες επενδυτικές συστάσεις του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, οι οποίες συμβάλλουν στον σχεδιασμό έργων υψηλής ποιότητας που ευθυγραμμίζονται με τις αξίες και τις αρχές του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους.
      Επόμενα βήματα
      Οι επενδυτικές κατευθυντήριες γραμμές του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαουζ έχουν σχεδιαστεί ως ένα πρακτικό εργαλείο που θα στηρίξει την αύξηση των επενδύσεων σε έργα που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του μηχανισμού του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους και άλλων προγραμμάτων της ΕΕ, καθώς και άλλων χρηματοδοτικών πόρων που θα στηρίξουν την υλοποίηση του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους κατά τα επόμενα έτη.
      Αναμένεται να διευκολύνουν την προσέλκυση επενδύσεων σε αστικές και αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των απομακρυσμένων ή περιθωριοποιημένων περιοχών, παρέχοντας έτσι οικονομικές ευκαιρίες και προωθώντας τη συμπεριληπτική ανάπτυξη για τις τοπικές κοινότητες και προωθώντας την ισόρροπη εδαφική ανάπτυξη.
      Ιστορικό
      Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, το οποίο δρομολογήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2021, είναι μια ενωσιακή πρωτοβουλία πολιτικής και χρηματοδότησης που αποσκοπεί στον μετασχηματισμό του δομημένου περιβάλλοντος, οδηγώντας σε ολιστικά μελετημένα και σχεδιασμένα κτίρια, ανοικτούς χώρους και γειτονιές, στο πλαίσιο της μετάβασης που προβλέπει η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ. Αναζητά λύσεις που δεν είναι μόνο βιώσιμες, αλλά και συμπεριληπτικές και αισθητικά όμορφες, με παράλληλο σεβασμό της πολυμορφίας των τόπων, των παραδόσεων και των πολιτισμών στην Ευρώπη και πέραν αυτής.
      Το δομημένο περιβάλλον, όντας ένας σημαντικός οικονομικός τομέας, επηρεάζει σημαντικά τους πόρους, το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Υπάρχει υψηλή ζήτηση για νέες και επικαιροποιημένες δομές λόγω της αύξησης του πληθυσμού και της αυξανόμενης αστικοποίησης. Ταυτόχρονα, το δομημένο περιβάλλον επηρεάζει την ατομική ευημερία και τη λειτουργία της κοινωνίας. Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους βασίζεται σε αυτά τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες, προσφέροντας καινοτόμες λύσεις για τη μετάβαση του δομημένου περιβάλλοντος προς τη βιωσιμότητα, τη συμπεριληπτικότητα και την καλαισθησία.
      Περισσότερα...

        0

    21. Αρθρογραφία

      Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους: Ο χάρτης πορείας για πιο βιώσιμες γειτονιές

      GTnews

      Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε σήμερα τον χάρτη πορείας της σχετικά με τη Διευκόλυνση για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους. Είναι ένα σημαντικό βήμα για να κάνουμε τους χώρους διαβίωσής μας πιο βιώσιμους, πιο όμορφους και χωρίς αποκλεισμούς για όλους και όλες — αυτές είναι οι βασικές αξίες του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους.
      Από την έναρξή του το 2021, το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους έχει συστήσει μια δυναμική κοινότητα με περισσότερους από 1700 οργανισμούς και έχει επενδύσει πάνω από 500 εκατ. ευρώ σε απτά έργα που βελτιώνουν τη ζωή των πολιτών μας στις γειτονιές τους. Για παράδειγμα, τα  βραβεία του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους αναδεικνύουν την ποικιλομορφία των έργων που υποστηρίζονται από αυτό — είτε πρόκειται για γαλάζιους κοινοτικούς κήπους στο κέντρο της πόλης του Γκέτεμποργκ, είτε για την αναβίωση οχθών ποταμών ή τους εορτασμούς για τους αστικούς υδάτινους πόρους στη Σόφια και τη Λισαβόνα.
      Από το 2025 έως το 2027, η Διευκόλυνση για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους είναι το πρώτο πολυετές χρηματοδοτικό εργαλείο για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους. Με συνολικό προϋπολογισμό 360 εκατ. ευρώ για έρευνα και καινοτομία από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και τουλάχιστον ισόποσες επενδύσεις από άλλα προγράμματα της ΕΕ —συν εθνικές και ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις— αυτό το πρωτοποριακό χρηματοδοτικό μέσο αναζωογονεί και μεταμορφώνει τις γειτονιές. Προωθεί καινοτόμες λύσεις και δίνει πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή στέγαση. Υποστηρίζει την καινοτομία προς ένα βιώσιμο, κυκλικό και αναγεννητικό οικοσύστημα κατασκευών. Και κάνει δυνατή την αλλαγή μέσω της έρευνας και της καινοτομίας για την προαγωγή της κοινωνικής συνοχής και ευημερίας. Ο χάρτης πορείας θα παρέχει καθοδήγηση περιγράφοντας πώς η Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, θα εφαρμόσει τη Διευκόλυνση για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους. Περιγράφει λεπτομερώς τον προϋπολογισμό, τη διακυβέρνηση και τα βασικά μέτρα.
      Η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης σήμερα την ανάλυση της δημόσιας διαβούλευσης του 2024 σχετικά με τη Διευκόλυνση για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους. Με περισσότερους από 300 συμμετέχοντες σε ολόκληρη την Ευρώπη, η διαβούλευση βοήθησε να εντοπιστούν συγκεκριμένες ανάγκες, καθώς και οι πιο πρωτοποριακές ιδέες που απαιτούνται για έναν ολοκληρωμένο και χωρίς αποκλεισμούς μετασχηματισμό των γειτονιών. Από τη διαβούλευση προέκυψε ότι η Διευκόλυνση για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους βρίσκεται στον σωστό δρόμο, καθώς οι στόχοι της ευθυγραμμίζονται με τις ανάγκες των επιτόπιων φορέων.
      Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, Ανθεκτικότητας των Υδάτων και Ανταγωνιστικής Κυκλικής Οικονομίας Γιέσικα Ρούσβαλ δήλωσε σχετικά: «Ο χάρτης πορείας δίνει μια πρώτη ματιά στον προϋπολογισμό, τη διακυβέρνηση και την υλοποίηση της Διευκόλυνσης για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους 2025-2027, που είναι το πρώτο πολυετές χρηματοδοτικό εργαλείο για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους. Σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και την αναπτυσσόμενη οικογένεια των ενδιαφερόμενων μερών του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, είμαστε έτοιμοι να φέρουμε τον θετικό μετασχηματισμό, τη βιωσιμότητα και την κυκλικότητα στις γειτονιές ολόκληρης της Ευρώπης και πέρα απ’ αυτήν!»
      Περισσότερα...

        0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.