Όπως προείπα, και μετά και από προτροπή του AAlex, θα ήθελα να γράψω ένα post για τη ζωή και εργασία ως μηχανικός στη Γερμανία, ως μια μικρή βοήθεια σε συνάδελφους που σκέφτονται να αναζητήσουν την τύχη τους σε αυτή τη χώρα. Τα γραφόμενα μου αναφέρονται κυρίως στο κλάδο των Μηχανολόγων και προκύπτουν κυρίως από τη δική μου προσωπική εμπειρία και δευτερευόντως από διηγήσεις γνωστών και φίλων που εργάζονται εδώ και με τους οποίους έχω επαφή. Θα προσπαθήσω να συμπεριλάβω κάποια από τα θέματα που θίγει ο AALex και τα οποία γνωρίζω σε καλό βαθμό.
Ανεργία:
Έχουμε το εξής παράδοξο: Από τη μία έχουμε πολλούς νέους (ή και έμπειρους) μηχανικούς αυτή τη στιγμή να ψάχνουν εργασία και να μην μπορούν να βρούν με τίποτα και από την άλλη έχουμε εργοδότες να μην μπορούν να καλύψουν τις διαθέσιμες θέσεις τους και να παραπονιούνται οτι αυτή τη στιγμή υπάρχει έλλειψη μηχανικών. Γενικά αυτός ο ισχυρισμός των εταιριών έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις και έχει μετατραπεί σε κάτι σαν mantra που επαναλάμβάνεται ξανά και ξανά, οτι δηλαδή χρειάζονται απεγνωσμένα μηχανικούς. Η αλήθεια κατά τη γνώμη μου είναι οτι πρόκειται για «ευθύνη» των εταιριών, αφού η επιλογή προσωπικού από μέρους τους γίνεται πλέον με μία ψυχαναγκαστική τελειομανία. Έχετε δει σε αγγελίες που απαιτούν από τον υποψήφιο να έχει τα προσόντα Α, B, C, D, Ε? Αν κάποιος έχει τα Α, Β ,C και του λείπει το D και Ε οι πιθανότητες να κληθεί σε συνέντευξη είναι μικρές. Αν σου λείπει μόνο το Ε, εξαρτάται και παίζει από το αν ο εργδότης είναι πρόθυμος να σου παρέχει εκπαίδευση. Πλέον πολλοί δεν είναι πρόθυμοι να παρέχουν αυτή την εκπαίδευση και ψάχνουν κάποιον να έχει ήδη τη γνώση ακόμα και για junior πόστα. Αν με ρωτήσετε το θεωρώ τρελό! Μου έχει τύχει να έρθουν σε επαφή μαζί μου μέσω linked in για θέση σε αυτοκινητοβιομηχανία και μετά να μου δώσουν άκυρο με την δικαιολογία οτι δεν είχα εμπειρία στον κλάδο, παρόλο που επρόκειτο για entry level θέση. Επίσης η συντριπτική πλειοψηφία των θέσεων αυτή τη στιγμή παίζει μέσω recruitment agencies. Μπείτε στο www.monster.de και στο www.stepstone.de , τα δυο μεγαλύτερα γερμανικά job portals και δείτε μόνοι σας. Τουλάχιστον τον 80% των θέσεων είναι μέσω agencies. Πολύ μεγάλη προσοχή, καθώς εκτός από τα καλά agencies υπάρχει και η πλέμπα, στα οποία ο μηχανικός είναι απλά ένας αναλώσιμος μισθωτός σκλάβος. Υπάρχει και το site www.kununu.com το οποίο είναι η γερμανική έκδοση του glassdoor στα οποία μπορεί κανείς να βρει αξιολογήσεις για τους διάφορους εργοδότες και agencies. Γενικά και αν κάποιος θέλει την καθαρά προσωπική μου γνώμη, η κατάσταση στην αγορά εργασίας εδώ έχει ξεφύγει υπερβολικά. Πολλοί δε, έχουν εκφράσει ανοιχτά την άποψη οτι όλη αυτή η κατάσταση (ο ισχυρισμός για έλλειψη σε εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό- σε μηχανικούς, ΙΤ, κλπ) είναι κάτι σαν προπαγάνδα με στόχο να μπορούν οι εργοδότες να επιλέγουν τον καλύτερο δυνατό εργαζόμενο με τον μικρότερο δυνατό μισθό. Θεωρώ αυτή την άποψη κάπως υπερβολική αλλά είναι πλέον δύσκολα τα πράγματα κι εδώ. Για όποιον ξέρει γερμανικά μπορεί να διαβάσει τα άρθρα: http://www.daserste.de/information/reportage-dokumentation/dokus/sendung/hr/die-story-im-ersten-der-arbeitsmarktreport100.html και
http://karriereblog.svenja-hofert.de/2012/07/der-schone-schein-des-ingenieur-daseins/
τα οποία περιγράφουν πιο καλά όσα είπα. Αυτή η τωρινή πραγματικότητα είναι κάτι που πραγματικά πρέπει να προβληματίσει τους Έλληνες συνάδελφους, καθώς από τη στιγμή που υπάρχει έντονος εγχώριος ανταγωνισμός, είναι πολύ πιθανό να βρεθείτε σε θέση εργασίας εδώ μόνο και μόνο επειδή θα είσαστε πιο φτηνοί ή επειδή θα έχετε offer για κάποια θέση στην οποία κανένας Gερμανός με σώας τας φρένας δε θα ήθελε να πάει ( πχ. μικρή ανοργάνωτη εταιρεία αμφιβόλου επιπέδου, μικρό μέρος απομακρυσμένο από αστικό κέντρο κλπ- και θα μιλήσω αργότερα για το πόσο άσχημο είναι να ζεις εδώ σε επαρχιακό μέρος, ειδικά αν είσαι ξένος.) Εγώ π.χ πληρώνομαι λιγότερα σε σχέση με τους Γερμανούς συνάδελφους εδώ. Για να καταλάβετε πόσο έχει δυσκολέψει η κατάσταση εδώ, προσωπικό παράδειγμα: Από τότε που έλυσα το θέμα της γλώσσας και της εμπειρίας έχω στείλει περίπου 130 αιτήσεις με τρεις προσκλήσεις σε συνέντευξη μέχρι τώρα. Το 2012, και ενώ δεν έμενα καν Γερμανία , δεν είχα εμπειρία και με Γερμανικά σε όχι σχεδόν άπταιστο επίπεδο, είχα max 50 αιτήσεις, από τις οποίες πήρα τρεις τηλεφωνικές συνεντεύξεις και άλλες τρεις μέσω skype. Εδώ θα ήθελα να μιλήσω για ένα άλλο θέμα που με ενοχλεί στην αναζήτηση εργασίας, δηλαδή ...
Επιλογή προσωπικού: Μου έχει δημιουργηθεί η εντύπωση οτι παίρνουν ληγμένα. Όταν κάνεις αίτηση εδώ είναι άγραφος κανόνας να έχεις CV με φωτό και να γράφεις εθνικότητα και οικογενειακή κατάσταση. Αν δε τα συμπεριλάβεις, η αίτηση σου παει στον κάδο σε milliseconds ακόμα και αν είσαι qualified. Ας μην κρυβόμαστε. Θέλουν τη φωτό και την εθνικότητα για να δουν αν είσαι μαύρος, αν φοράς τουρμπάνι , αν είσαι εμφανίσιμος (κυρίως για θέσεις πωλήσεων ή management αυτό) κλπ. Γι αυτό το λόγο παίζει να χάσεις θέση από Γερμανό συνάδελφο ή από εμφανίσιμη δεσποινίδα , αν υποθέσουμε οτι είστε κ οι δύο το ίδιο qualified. Όποιος σας πει οτι θέλουν τη φωτό ή τις άλλες ευαίσθητες πληροφορίες για άλλο λόγο σας λέει ψέματα. Έτσι απλά. Επίσης πολλοί απαιτούν όταν κάνεις άιτηση να τους πείς πόσα θέλεις. Κάποιοι έχουν αποφασίσει από πριν πόσα θέλουν να δώσουν και απλά θέλουν να δουν πως αξιολογείς εσύ τον εαυτό σου, καποιοι άλλοι απλά ψάχνουν το best bang for the buck.Networking: Παίζει πολύ μεγάλο ρόλο, καθώς το 40 % των θέσεων εδώ κατά μέσο όρο καλύπτονται με αυτό τον τρόπο και δεν δημοσιεύονται ποτέ, πάνε δηλαδή στόμα με στόμα. Το έχω δει και στην εταιρεία μου και είναι κοινό μυστικό. Πρέπει βεβαίως να είσαι qualified, αλλά ανάμεσα σε έναν 80% qualified με γνωριμία από μέσα και έναν 90% qualified χωρίς βύσμα, τη δουλειά την παίρνει ο πρώτος. Deal with it.
Επίπεδο μηχανικών: Σε γενικές γραμμές πολύ καλό. Δϊνουν πολύ μεγάλη σημασία και στην πρακτική εκπαίδευση (υποχρεωτική για τους φοιτητές) , εκτός από τη θεωρητική. Πρώην συνάδελφος μου μου είπε οτι σύμφωνα με την πολιτική του πανεπιστημίου του έπρεπε να κλείσει 4 χρόνια αποδεδειγμένη προϋπηρεσία σε βιομηχανία αλλίως δε θα μπορούσε να παρουσιάσει τη διδακτορική του διατριβή.
Συνταξιοδοτικό: Απ όσο ξέρω βαίνει μειούμενο και γι αυτό πολλοί επιλέγουν και πρόσθετη ασφάλιση. Δεν μπορώ να πω περισσότερα, γιατί δεν το κατέχω 100 %.
Επιβίωση χωρίς Γερμανικά: OXI!!! Ακόμα και θέση σε international εταιρεία να βρεις όπου η δουλειά θα είναι στα αγγλικά δε θα την παλέψεις. Εκτός από δουλειά έχεις και μια ζωή εκτός εργασίας. Πως θα κοινωνικοποιηθείς? Νομίζεις οτι στο (σχετικό απίθανο) σενάριο που θα συνάψεις κοινωνικές σχέσεις με Γερμανούς, θα μιλάνε αγγλικά για να μην περιθωριοποιηθείς εσύ? Πώς θα πας σε ένα γιατρό, σε μια δημόσια υπηρεσία, στην τράπεζα? Όλααυτά είναι δύσκολα να τα βρεις σε English speaking έκδοση, ακόμα και σε μεγάλα αστικά κέντρα, δε το συζητώ καν για μικρότερες περιοχές, είχα φάει το σκ*τό με το κουτάλι εξαιτίας του συγκεκριμένου θέματος και ξέρω πάρα πολύ καλά τι λέω. Δεν ξέρεις Γερμανικά? Μην έρθεις εδώ, τόσο απλά.
Μισθός- Κόστος ζωής: Δεν έχει κανένα νόημα να γενικεύουμε για αυτά όταν μιλάμε για Γερμανία. Δεν έχουμε ένα ομοιογενές κράτος αλλά 16 κρατίδια ενωμένα κάτω από τη γερμανική σημαία. Κάθε κρατίδιο είναι ένας διαφορετικός κόσμος από άποψη μισθού και κόστους ζωής. Μεγάλες οι διαφορές και μέσα στο ίδιο κρατίδιο, εξαρτάται από το αν πρόκειται για επαρχιακό μέρος ή για αστικό. Π.χ τα 41.000 μικτά entry που είπε ο Lefe μπορεί να είναι ΟΚ για το Hessen ή το Bremen αλλά αν μιλάμε για θέση μέσα στο Μόναχο ή σ έναν κύκλο 50 χλμ ,που τα ενοίκια τζούζουν, σας έχουν ρίξει big time. Οχι οτι δε θα μπορείς να ζήσεις αλλά δε θα σου μένει και τίποτα και θα έρθουν στιγμές που θα το σκεφτείς να πας Ελλάδα 3 αντι για 2 φορές το χρόνο γιατί τα εισητήρια θα σου ερθουν ακριβά. Σ αυτό το σημείο και χωρίς καμία διάθεση προσβολής, να πω οτι θεωρώ πολύ κακό το παράδειγμα του Lefe για ενοίκιο 800 € στο κέντρο του Μονάχου. Στην καλύτερη περίπτωση αυτό είναι το ενοίκιο χωρίς θέρμανση νερό κλπ. (Kaltmiete) Μαζί με αυτά (Warmmiete) φτάνουμε στο χιλιάρικο, τουλάχιστον. Μπείτε εδώ http://www.immobilienscout24.de/ και ψαχτείτε μόνοι σας. Οι κρατήσεις στο μισθό εξαρτώνται από την οικογενειακή κατάσταση, για τους ελεύθερους και ωραίους σαν εμένα, θα σας μείνει περίπου το 60% στην τσέπη. Επίσης για το μισθό παίζει ρόλο και το μέγεθος της εταιρείας, γιατί ας μην το κρύψουμε, το μέγεθος μετράει, όποια σας είπε το αντίθετο απλά ήταν καλόκαρδη. Μια εικόνα για τους μισθούς ανά κρατίδιο κ μέγεθος εταιρείας (Firmengrösse) μπορείτε να δείτε εδώ http://www.gehaltsvergleich.com/gehalt/Dipl-Ing-Engineering?gclid=CP6u39rYhcQCFUiWtAodfyYAjw , δεν είναι ανάγκη να ξέρετε Γερμανικά, είναι εύκολο να το καταλάβετε. Οι μισθοί είναι μικτά, τρεις στήλες με max, min και average μισθό.
Συμπεριφορά στον εργασιακό χώρο- Ζωή εκτός δουλειάς: Ό,τι είπα για το μισθό ισχύει κι εδώ , δηλαδή εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό που θα πέσεις. Σε μεγάλες international εταιρείες δε θα έχεις πρόβλημα. Σε μικρές-μεσαίες μπορεί και να έχεις. Αν είσαι σε μεγάλη πόλη επίσης δεν έχεις θέμα (κατά κανόνα), οι Γερμανοί σ αυτά τα μέρη έχουν συνηθίσει τους ξένους . Πολύ άσχημη κατάσταση είναι να βρεθείς σε μικρό επαρχιακό μέρος μακρυά από αστικά κεντρα, αυτό που εγώ θα έλεγα «βαθιά» Γερμανία. Αυτή την κατάσταση θα την χαρακτήριζα απλά απάλευτη και μπορεί να φέρει κάποιον στα όρια του. Ο κόσμος ξενόφοβος, δεν έχει συνηθίσει την επαφή με ξένους , έχει γενικά χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και σε βλέπει κάπως περιέργα. Εϊναι και πιο ευάλωτος στην προπαγάνδα των media που δυστυχώς έχει πάρει διαστάσεις. Ανοίγω την TV τις προάλλες να δώ ειδήσεις, σε πρώτο πλάνο η ρεπόρτερ να λέει « ας δούμε τώρα τα νέα με την ατέλειωτη ιστορία της Ελλάδας που ζητά δανεικά» και να αναστενάζει υποτιμητικά. Και σοβαρό κανάλι, όχι κανένα κίτρινο. Πως να μην ψαρώσει μετά ο Γερμανός επαρχιώτης ; Σε μια τέτοια κατάσταση αφ’ενός το να κοινωνικοποιηθείς με Γερμανούς είναι πολύ δύσκολο, όπως δύσκολο είναι το να βρεις άλλους εκπατρισμένους για κοινωνική ζωή. Το αν θα περάσει κανείς καλά παίζει πολύ ανάλογα με το μέρος και το τι ζητάει. Στο Μόναχο π.χ οι κάτοικοι είναι ανεκτικοί με τους ξένους, θέλουν-δε θέλουν γιατί έχει πάρα πολλούς μετανάστες. Εϊναι όμως ακραία συντηρητικοί.Στην Στουτγκάρδη είναι πιο ανοικτοί στους ξένους και λίγο «βλάχοι» με την καλή έννοια. Γενικά οι Γερμανοί είναι πολύ συντηρητικοί ως λαός, με εξαιρέσεις. Το urban feel που λέμε και στο χωριό μου το έχω βιώσει μέχρι τώρα μόνο σε Αμβούργο, Βερολίνο και Φρανκφούρτη. Οι υπόλοιπες πόλεις που έχω επισκεφτεί, πιο πολύ σε μεγάλα χωριά μου έκαναν παρά σε αστικά κέντρα. Καλά μέρη για να ζήσεις με οικογένεια, ψιλοβαρετά αν είσαι εργένης και ζητάς άλλα πράγματα. Πιστεύω καταλαβένετε τι λέω. Σε προσωπικό επίπεδο, έχω συλλέξει πολύ άσχημες εμπειρίες στον εργασιακό χώρο και στη ζωή μου εκτός δουλειάς καθώς δουλεύω σε μικρή εταιρεία σε επαρχιακό μέρος. Ρατσιστικές προσβολές κλπ. Δε θέλω να τα συζητήσω λεπτομερώς.
Κλείνωντας αυτό το μακροσκελές ποστ, ξέρω οτι όλα αυτά που λέω βγάζουν μια πικρή εικόνα. Δεν θέλω ούτε να αποτρέψω κανέναν από το να δοκιμάσει την τύχη του στη Γερμανία, ούτε να τον παροτρύνω. Όπως είπα εξαρτάται από το που θα πέσεις. Ο συνδυασμός μέρους και εργοδότη είναι πολύ σημαντικός. Όπως και το αν θα έρθετε μόνοι σας ή αν θα έχετε κάποιον να σας περιμένει. Έχω γνωστούς που έχουν θεοποιήσει τη Γερμανία και κάθε τι γερμανικό και είναι ευτυχισμένοι εδώ. Έχω και άλλους που το έχουν μετανιώσει και θέλουν να φύγουν. One man’s fun is another’s man hell.
Κάτι τελευταίο, στην προσπάθεια μου να προστατεύσω συνάδελφους από τυχόν κακοτοπιές. Την θέση εργασίας που έχω τώρα την βρήκα μέσω recruitment agency στην Ελλάδα. Όταν είμασταν ακόμα στο επίπεδο των συνεντεύξεων και συζητήσεων κλπ και ενώ έπρεπε να πάρω μια απόφαση, δυστυχώς έλαβα πολλές ψευδείς πληροφορίες για την εν λόγω θέση. Για παράδειγμα μου είπαν οτι θα αμοίβομαι το ίδιο με έναν Γερμανό , πράγμα το οποίο έχω διαπιστώσει οτι δεν ισχύει. Ισχυρίστηκαν οτι θα υπάρχουν σεμινάρια και εκπαίδευση μια που ήμουν άπειρος και το μόνο σεμινάριο που είδα ήταν μετά από ένα χρόνο πάνω σε ένα σχεδιαστικό software , κάτι το οποίο δεν είχε κανένα νόημα, αφού μέσα σ ένα χρόνο είχα ήδη μάθει μόνος μου το συγκεκριμένο σχεδιαστικό. Είχα λάθος ενημέρωση για τις γραφειοκρατικές διαδικασίες που έπρεπε να κάνω ως μετανάστης εδώ, και ευτυχώς που το είχα ψάξει μόνος μου και βρήκα άκρη. Δεν ξέρω αν είναι ευθύνη του συγκεκριμένου agency ή του εργοδότη μου που ενημέρωσε λάθος το agency και επειδή η θέση είναι λεπτή, δε θα ήθελα να κατηγορήσω κανέναν άδικα. Απλά εκθέτω τα γεγονότα όπως έγιναν. Δεν ξέρω αν συνάδει με τους κανόνες του εν λόγω forum να κατονομάσω το agency και γι αυτό δε θα το κάνω. Το μόνο που έχω να σας πω: Προσοχή.
Αν κάποιος θέλει να αναλύσω σε μεγαλύτερο βαθμό όσα εξέθεσα, και αν μπορώ να κάνω κάτι τέτοιο, ευχαρίστως.