Αναζήτηση στην κοινότητα

«Η ανάπτυξη δικτύου καφέ κάδων σε όλη την Ελλάδα παράλληλα με την κατασκευή νέων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων και βιοαποβλήτων σε κάθε περιφέρεια είναι οι προϋποθέσεις για να βελτιωθεί αισθητά η ανακύκλωση», υπογράμμισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, στον χαιρετισμό στην τηλεημερίδα της Περιφέρειας Αττικής για την Ανακύκλωση που πραγματοποιήθηκε σήμερα. Ο Κωστής Χατζηδάκης επισήμανε ότι «για το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι προτεραιότητα η ανάπτυξη του δικτύου των καφέ κάδων να καλύψει το 100% της Ελλάδας μέσα στο 2023. Παράλληλα έχουμε δρομολογήσει μέσα στο 2020 τη δημοπράτηση 17 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων και βιοαποβλήτων ενώ μέχρι σήμερα λειτουργούν μόλις 5». Τα σημαντικότερα σημεία της παρέμβασης του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας: 1. Δεν γίνεται για κάθε 100 κιλά ανακυκλώσιμων αποβλήτων που παράγουμε να θάβουμε τα 80 και να ανακυκλώνουμε τα 20, την ίδια στιγμή που σε χώρες, όπως η Γερμανία, οδηγούνται προς ανακύκλωση περίπου τα 70 και προς ταφή λιγότερα από 1 στα 100 κιλά (ενώ τα υπόλοιπα οδηγούνται προς ενεργειακή αξιοποίηση). 2. Προωθούμε ένα μεγάλο πρόγραμμα κατασκευής μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων (ΜΕΑ) και μονάδων επεξεργασίας βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) σε όλες τις περιφέρειες. Έτσι εντός του 2020 έχουμε δρομολογήσει τη δημοπράτηση 17 νέων μονάδων, ενώ μέχρι σήμερα λειτουργούν μόλις 5! 3. Αναπτύσσουμε ολοκληρωμένο δίκτυο συλλογής οργανικών αποβλήτων, του καφέ κάδου δηλαδή, που ουσιαστικά σήμερα είναι ανύπαρκτο, αλλά το οποίο θα προσμετράται πλέον ως ανακύκλωση. Στο πλαίσιο λοιπόν της Κυκλικής Οικονομίας και με τα χρήματα που εξασφαλίζουμε από το ΕΣΠΑ για τους ΟΤΑ, σκοπεύουμε την ανάπτυξη του δικτύου των καφέ κάδων, ώστε να πετύχουμε 100% κάλυψη σε όλη την Ελλάδα, μέχρι το 2023. Με τον καφέ κάδο, στοχεύουμε στο να σημειώσουμε σημαντική ανάκτηση πολύτιμων υλικών, που σήμερα οδηγούνται προς ταφή. 4. Η προσπάθεια για την ολοκληρωμένη διαχείριση των βιοαποβλήτων, θα λειτουργήσει θετικά σε τρία επίπεδα: – θα εκτρέψει της ταφής ένα σημαντικό όγκο βιοαποβλήτων, ο οποίος σήμερα καταλήγει στους ΧΥΤΑ, ενώ αποτελεί έναν πολύτιμο πόρο, – θα δημιουργήσει δευτερογενή υλικά από την επεξεργασία των βιοαποβλήτων, όπως πιστοποιημένο εδαφοβελτιωτικό (compost) και – θα ανατρέψει τη σημερινή αρνητική εικόνα της χώρας μας αναφορικά με τα υψηλά ποσοστά ταφής (80%) και τα αντίστοιχα χαμηλά της ανακύκλωσης. Μόνο μέσα από την προώθηση της Κυκλικής Οικονομίας λοιπόν και μέσα από συγκεκριμένα μέτρα, όπως η εφαρμογή του δικτύου των καφέ κάδων, θα καταφέρουμε να βελτιώσουμε αισθητά τα ποσοστά ανακύκλωσης, αλλά και ταφής των αποβλήτων στη χώρα. View full είδηση

Σημαντική κινητικότητα καταγράφεται στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων, με την κυβέρνηση να έχει θέσει ως στόχο τη δημοπράτηση έργων της τάξης των 700 εκατ. ευρώ έως και το 2021. Την περασμένη εβδομάδα, δημοπρατήθηκαν δύο νέες μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων σε Κέρκυρα και Τρίκαλα, οι οποίες διαθέτουν συνολικό προϋπολογισμό (χωρίς ΦΠΑ) της τάξεως των 50 εκατ. ευρώ. Μέχρι το τέλος της χρονιάς, το υπουργείο Περιβάλλοντος σχεδιάζει τη δημοπράτηση συνολικά 17 μονάδων επεξεργασίας, οι οποίες αναμένεται να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των μεγαλύτερων τεχνικών ομίλων της χώρας, όπως οι Ελλάκτωρ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, J&P Άβαξ, Intrakat, ΜΕΤΚΑ και Μεσόγειος. Τα μεγαλύτερα έργα Σύμφωνα με το Capital.gr, εκτός από τις μονάδες Τρικάλων και Καλαμάτας, στα μεγαλύτερα έργα, που δρομολογούνται, ανήκει η μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων Δυτικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Σε αυτά ανήκει η μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων Δυτικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, που θα υλοποιηθεί ως Σύμπραξη Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο διαχείρισης απορριμμάτων στη χώρα, προϋπολογισμού 118 εκατ. ευρώ, που θα κατασκευαστεί στη Δυτική Θεσσαλονίκη και θα εξυπηρετεί πέντε νομούς. Το έργο βρίσκεται στη φάση της ένταξης σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα προκειμένου να προχωρήσει η δημοπράτησή του. Όπως και η μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων δυναμικότητας 53 χιλ. τόνων ετησίως, που θα διαθέτει μονάδα επεξεργασίας βιοαποβλήτων 8.113 τόνων/έτος, στη Δυτική Αχαΐα. Το έργο έχει προϋπολογισμό 31 εκατ. ευρώ και αναμένεται να δημοπρατηθεί μέσα στο δεύτερο εξάμηνο. Εκτός από τα έργα, που προωθούνται μέσω "πακέτου" των 400 εκατ. ευρώ του υπουργείου Περιβάλλοντος, είναι η Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων Ανατολικού τομέα Θεσσαλονίκης στη Θέρμη, που έχει προϋπολογισμό 63 εκατομμυρίων ευρώ, και θα κατασκευαστεί ως δημόσιο έργο με ετήσια δυναμικότητα 160.000 τόνων. Τα βλέμματα της αγοράς όμως, είναι στραμμένα στην Αττική, όπου προγραμματίζεται η δημοπράτηση από την Περιφέρεια Αττικής τριών νέων μονάδων σε Γραμματικό με ενδεικτικό προϋπολογισμό 45 εκατ. ευρώ και δύο μονάδων σε Φυλή και Σχιστό, οι οποίες θα υλοποιηθούν με ιδιωτικά κεφάλαια ως έργα ΣΔΙΤ. Οι τελικές προδιαγραφές και κατ' επέκταση ο συνολικός προϋπολογισμός των τριών αυτών έργων δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί, ενώ ποσό ύψους 250 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι θα προέλθει από κοινοτική χρηματοδότηση. Μέσα στο 2020 θα ολοκληρωθεί η αναβάθμιση του Εργοστασίου Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Λιοσίων. Ο διαγωνισμός έχει ως αντικείμενο τη συντήρηση, λειτουργία και μετατροπή του εργοστασίου μηχανικής ανακύκλωσης (ΕΜΑ ή ΕΜΑΚ) στα Άνω Λιόσια σε πράσινο εργοστάσιο, με το έργο να έχει αξία 65 εκατ. ευρώ, διαθέτοντας δικαίωμα προαίρεσης 65 εκατ. ευρώ. Το ΕΜΑΚ Α. Λιοσίων είναι η μοναδική μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων που λειτουργεί στην Περιφέρεια Αττικής. Με ημερήσια δυναμικότητά 1.200 τόνων απορριμμάτων και 280.000 τόνων ετησίως, επεξεργάζεται το 1/6 περίπου του συνόλου των απορριμμάτων της Αττικής. Στόχος είναι το ΕΜΑΚ να δέχεται προδιαλεγμένα-κυρίως οργανικά- απόβλητα και να επεξεργάζεται, σε ετήσια βάση, 300.000 τόνους αστικών σύμμεικτων απορριμμάτων και προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων. Σήμερα λειτουργούν τρεις μονάδες – ΣΔΙΤ σε Περιφέρεια Ηπείρου, Σέρρες και Δυτική Μακεδονία, μία σύγχρονη μονάδα μηχανικής ανακύκλωσης κομποστοποίησης στα Χανιά, ενώ σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής βρίσκεται μία ακόμη μονάδα στην Ηλεία. Προτεραιότητα δίνεται και στα έργα διαχείρισης απορριμμάτων στα νησιά. Σε εξέλιξη βρίσκονται προσκλήσεις χρηματοδότησης, μέσω ΕΣΠΑ, συνολικού προϋπολογισμού της τάξεως των 28 εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, 10,38 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε εγκαταστάσεις ολοκληρωμένης διαχείρισης βιοαποβλήτων και αστικών στερεών αποβλήτων στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, 7,4 εκατ. ευρώ αφορούν σε έργα διαχείρισης αστικών αποβλήτων (που παράγουν τα νοικοκυριά) σε όλα τα νησιά πλην της Κρήτης και του Νοτίου Αιγαίου. Και 5 εκατ. ευρώ σχετίζεται με αντίστοιχες δράσεις σε όλες τις ηπειρωτικές Περιφέρειες της χώρας και την Περιφέρεια Κρήτης. View full είδηση

Τους Δήμους και τις Περιφέρειες της Χώρας αφορούν τα άρθρα 84 και 83 αντιστοίχως του Νομοσχεδίου του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας που έχει κατατεθεί στη Βουλή. Ι] Όσον αφορά την Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση, το αρ.84 προβλέπει την προσθήκη νέου άρθρου 35Α στο ν.4042/2012, το οποίο ρυθμίζει την έννοια, τη μορφή, τη διαδικασία έγκρισης και τη διάρκεια ισχύος των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (στο εξής ΤΣΔΑ). Με αυτόν τον τρόπο, συγκεντρώνονται σε μία ρύθμιση τα βασικά στοιχεία που αφορούν τα ΤΣΔΑ και, καθώς έπονται του αρ.83 για τα ΕΣΔΑ ( = Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων) και ΠΕΣΔΑ ( = Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων) , εισάγεται ολοκληρωμένη και ενιαία νομοθετική ρύθμιση για τη διαχείριση αποβλήτων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Αναλυτικότερα: - ως ΤΣΔΑ ορίζεται το επιχειρησιακό σχέδιο που καταρτίζεται από τους ΟΤΑ Α΄ Βαθμού για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, σύμφωνα με τους στόχους του οικείου ΠΕΣΔΑ, - το ΤΣΔΑ εγκρίνεται με Απόφαση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του ΟΤΑ Α΄ Βαθμού, μετά από παροχή γνώμης του οικείου ΦΟΔΣΑ μέσα σε ένα μήνα από την αποστολή του σχετικού ερωτήματος, - στους ΟΤΑ Α΄ βαθμού για τους οποίους δεν προβλέπεται Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, το ΤΣΔΑ εγκρίνεται από το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο, - εφόσον ο ΦΟΔΣΑ δεν παρέχει γνώμη εντός της προαναφερόμενης προθεσμίας, το ΤΣΔΑ εγκρίνεται σύμφωνα με τα παραπάνω και υποβάλλεται από τον ΟΤΑ Α΄ βαθμού στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, στη βάση τυποποιημένης ηλεκτρονικής φόρμας και στην οικεία Περιφέρεια και στον οικείο περιφερειακό Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.), κατά την έννοια της παρ.4 του αρ.104 και του αρ.211 του ν.3852/2010 ως ισχύει (εφόσον υφίσταται και λειτουργεί περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α). - το ΤΣΔΑ είναι πενταετούς διάρκειας, επικαιροποιείται ετησίως και υποβάλλεται έως τις 31 Μαρτίου κάθε έτους στο ΗΜΑ, καθώς και στους Φορείς που προβλέπονται στο προηγούμενο εδάφιο. - η υποβολή του ΤΣΔΑ αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων του ΟΤΑ Α΄ βαθμού για την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων. ΙΙ] Αναφορικά με τον Β’ βαθμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το αρ.83 του Ν/Σ ορίζει ότι: - το ΠΕΣΔΑ εγκρίνεται από την Περιφέρεια με Απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου εντός δύο μηνών από τη γνώμη του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, - σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας των δύο (2) μηνών, η έγκριση του ΠΕΣΔΑ γίνεται με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας. Όπως εξηγεί η Αιτιολογική Έκθεση, η ρύθμιση “έχει στόχο την απλούστευση και επιτάχυνση της έγκρισης των ΠΕΣΔΑ, ώστε να αποφεύγονται καθυστερήσεις που έχουν παρατηρηθεί λόγω της πολύπλοκης ισχύουσας διαδικασίας”. III] Επιπροσθέτως, σημειώνεται πως στο ίδιο αρ.83 του Ν/Σ θεσπίζονται τα εξής: - για την αντιμετώπιση προβλημάτων που προκύπτουν στη διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) τα οποία οφείλονται σε απρόβλεπτες καταστάσεις που προκαλούν ή ενδέχεται να προκαλέσουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης με κίνδυνο την υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή να απειλήσουν τη δημόσια υγεία, και δεν επιδέχονται αναβολή, ο Υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας δύναται, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, να λάβει με Απόφασή του οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο για την επίλυση του προβλήματος περιλαμβανομένης και της μεταφοράς των Αστικών Στερεών Αποβλήτων σε μία ή περισσότερες νομίμως λειτουργούσες εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων, - η ανωτέρω Απόφαση δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και εκτελείται υποχρεωτικά από τους εμπλεκόμενους Φορείς, βαρυνομένου του ωφελουμένου Φορέα με το σύνολο της απαιτουμένης δαπάνης - με Απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας δύναται να επιχορηγείται ο ωφελούμενος Φορέας για το σύνολο ή μέρος της απαιτούμενης δαπάνης και η σχετική δαπάνη βαρύνει το Πράσινο Ταμείο, - η διάταξη εφαρμόζεται και στην περίπτωση άμεσης παύσης της λειτουργίας των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) που λειτουργούν σε Διαχειριστικές Ενότητες Περιφερειών, στις οποίες δεν υπάρχει νόμιμος εν λειτουργία Χώρος Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ) προβλεπόμενος από το αντίστοιχο ΠΕΣΔΑ ή νόμιμος εν λειτουργία χώρος αποθήκευσης, - για την έκδοση της Απόφασης λαμβάνονται υπόψη ιδίως η φέρουσα ικανότητα των εγκαταστάσεων παραλαβής των ΑΣΑ και το συνολικό κόστος διαχείρισης των ΑΣΑ, - τα ανωτέρω ισχύουν κατ’ αντιστοιχία και για την περίπτωση κατά την οποία εν λειτουργία ΧΥΤ έχει κορεστεί ή παύσει με απόφαση του αρμόδιου για τη διαχείρισή του οργάνου, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Μπορείτε να δείτε το απόσπασμα με το πλήρες περιεχόμενο των δύο σχετικών άρθρων του Ν/Σ, ΕΔΩ View full είδηση

Αλιευτικές πατέντες, σαν τα πλαστικά «βαρελάκια» χταποδιού και τα «σχοινάκια γρι-γρι», δεμένα με τσιμεντόλιθους αντί για άγκυρες, ρυπαίνουν σε σημαντικό βαθμό τις ελληνικές θάλασσες, όπως προέκυψε από πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχαν αλιείς τράτας από 4 λιμάνια της χώρας. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Fishing For Litter» (Ψαρεύοντας απορρίμματα) του Κοινωφελούς Ιδρύματος Α.Κ. Λασκαρίδη, το πρώτο τρίμηνο του 2020 «ψαρεύτηκαν» 6,5 τόνοι απορρίμματα από 9 αλιείς τράτας στα λιμάνια της Μηχανιώνας, της Καβάλας, της Αλεξανδρούπολης και του Βόλου, όπου συγκεντρώνεται περίπου το 43% των νηολογίων τράτας στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, στο πρόγραμμα που υλοποιείται από την iSea, Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Προστασία των Υδάτινων Οικοσυστημάτων, οι επαγγελματίες αλιείς καλούνται να συλλέξουν θαλάσσια απορρίμματα που συσσωρεύονται στα δίχτυα τους ως μέρος της συνήθους αλιευτικής τους δραστηριότητας και να τα καταγράψουν σε ειδική φόρμα. Τα απορρίμματα αποθηκεύονται επί του σκάφους σε μεγάλους σάκους που προσφέρονται από το πρόγραμμα, έτσι ώστε να μπορούν να οδηγηθούν στην ακτή και να απορριφθούν σε κάδους. «Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2018 στο Σαρωνικό, το 2019 υλοποιήθηκε στα λιμάνια της Μηχανιώνας και της Καβάλας ενώ από το 2020, επεκτάθηκε σε Αλεξανδρούπολη και Βόλο. Φέτος, ανασύρθηκαν 6,5 τόνοι απορρίμματα, εκ των οποίων το 62% αποτελείται από πλαστικά μίας χρήσης- μεταξύ αυτών σακούλες, μπουκάλια, συσκευασίες τροφίμων αλλά και αλιευτικά εργαλεία», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Χριστίνα Κονταξή, υπεύθυνη του προγράμματος από το Ίδρυμα Α.Κ. Λασκαρίδη. Αλιευτικά εργαλεία και «πατέντες» Μετά τις πλαστικές σακούλες, το δεύτερο κατά σειρά σε πλήθος απόρριμμα και περίπου 1 τόνο σε βάρος, ήταν τα «σχοινάκια γρι-γρι», κατά τους αλιείς, ή αλλιώς «νήματα» ή «σπάγκος συσκευασίας», κατά τους προμηθευτές. Πρόκειται για νάιλον σπάγκο από πολυπροπυλένιο και άλλα παράγωγα για την εξυπηρέτηση πόντισης και ανάσυρσης των «ρομπότ» (φώτων). «Το υλικό αυτό», αναφέρει η κ. Κονταξή, «δεν είναι νόμιμο για αυτού του είδους την αλιεία, καθώς για την πόντιση των «ρομπότ», προβλέπεται σχοινί με αλυσίδα συνδεδεμένο με άγκυρα». «Όμως», συνεχίζει, «επειδή είναι διαθέσιμο σε πολύ χαμηλή τιμή, χρησιμοποιείται κατά κόρον και είναι μιας χρήσης αντικαθιστώντας την αλυσίδα, ενώ ένας ή δύο τσιμεντόλιθοι αντικαθιστούν την άγκυρα και μετά την ψαριά, το σχοινάκι μαζί με τον τσιμεντόλιθο απελευθερώνονται στη θάλασσα». Σύμφωνα με την ίδια, πρόκειται για ένα πολύ συχνό απόρριμμα ιδιαίτερα στο Θρακικό πέλαγος γύρω από το νησί της Θάσου που η αλιεία γρι-γρι είναι εξαιρετικά έντονη. Αλλη διαδεδομένη πατέντα είναι τα «βαρελάκια» χταποδιού, δηλαδή άκαμπτοι πλαστικοί κυλινδροειδείς θάλαμοι, με βάρος στο εσωτερικό τους για να είναι δυνατή η πόντιση. «Η αντικατάσταση των πήλινων δοχείων από πλαστικά, τα έχει καταστήσει ανθεκτικά και ευτελή ως προς το κόστος, με αποτέλεσμα οι αλιείς να τα ποντίζουν χωρίς να βεβαιώνουν την ανάσυρσή τους, συμβάλλοντας έτσι στην πλαστική ρύπανση. Μάλιστα, στις καταγραφές του προγράμματός μας, ανασύρονται μαζί με όλο το σχοινί που τα συνδέει και είναι το τέταρτο κατά σειρά σε πλήθος απόρριμμα σε ποσοστό 14% του συνόλου», λέει η κ. Κονταξή. Στα υπόλοιπα αλιευτικά απορρίμματα που περισυλλέγησαν συγκαταλέγονται οι πετονιές και τμήματα διχτυών καθώς και σακούλες, μπουκάλια, κουτάκια αναψυκτικών και συσκευασίες φαγητού. «Ωστόσο, τα αλιευτικά εργαλεία που συλλέξαμε και είναι κατασκευασμένα από πλαστικό, αποτελούν το 40,5% του συνόλου των απορριμμάτων και επειδή η χώρα μας οφείλει να εναρμονιστεί με την Οδηγία 2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, οφείλουμε να προχωρήσουμε σε διάφορες ενέργειες» διευκρινίζει η κ. Κονταξή. «Απαιτείται άμεσα αντιμετώπιση του θέματος με τις ιχθυοπαγίδες και καταγραφή της πραγματικής κατάστασης. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η συμπερίληψη των αλιευτικών πρακτικών με πλαστικά, όπως τα "σχοινάκια γρι- γρι" με αναφορά τους στα αλιευτικά εργαλεία που περιλαμβάνονται στην Οδηγία, η εξέταση από το αρμόδιο Υπουργείο αντικατάστασης του αντικειμένου αυτού με άλλο υλικό, η επικοινωνία και ο συνεχής έλεγχος των αρμόδιων τοπικών αρχών και επιβολή κυρώσεων στη χρήση τους. Παράλληλα, η θέσπιση νομοθετικού πλαισίου για τη συγκεκριμένη αλιεία με εξοπλισμό που αλλάζει τη διαδικασία πόντισης και ανάσυρσης των "ρομπότ" προκειμένου να μην παραμένουν πλαστικά απορρίμματα στον πυθμένα», εξηγεί η κ. Κονταξή. «Ομως, η νέα οδηγία αφορά τα πλαστικά μιας χρήσης και τα αλιευτικά εργαλεία αλλά εμείς έχουμε και "πατέντες" όπως τα βαρελάκια του χταποδιού που στον πάτο έχουν τσιμέντο για να κατεβαίνουν στον πυθμένα. Ποιος θα τα διαχωρίσει αυτά;» καταλήγει, προσθέτοντας ότι «εκτός από τα αλιευτικά δίχτυα και άλλα πλαστικά που διαφεύγουν στο θαλάσσιο περιβάλλον και είναι αλιευτικά εργαλεία πρέπει να ληφθούν υπόψη στο θεσμικό πλαίσιο για την εναρμόνιση της χώρας μας με την ευρωπαϊκή Οδηγία». *Η φωτογραφία με «βαρελάκια» χταποδιού παραχωρήθηκε στο ΑΜΠΕ από το Ίδρυμα Α.Κ. Λασκαρίδη View full είδηση

Πρόσκληση για την υποβολή προτάσεων στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ, με συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής, για την υλοποίηση ώριμων έργων διαχείρισης αστικών αποβλήτων, εξέδωσε το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Η πρόσκληση αφορά στους νησιωτικούς Δήμους σε όλες τις Περιφέρειες (πλην της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και της Περιφέρειας Κρήτης, για τις οποίες έχουν δρομολογηθεί οι αντίστοιχες διαδικασίες) καθώς τους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) με αρμοδιότητα σε νησιά (και πάλι πλην της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και Περιφέρειας Κρήτης) με σκοπό την υποβολή προτάσεων έργων, προκειμένου να ενταχθούν και χρηματοδοτηθούν. Oι προτάσεις που θα υποβληθούν αφορούν τη Δράση 27.7. «Ολοκληρωμένη διαχείριση αστικών αποβλήτων σε νησιά και απομονωμένους οικισμούς». Η περίοδος υποβολής των προτάσεων έχει οριστεί από τις 30/04/2020 έως και τις 30/10/2020. Ο ειδικός στόχος της πρόσκλησης είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων, με βάση τους επικαιροποιημένους ΠΕΣΔΑ καθώς και η διασφάλιση της αυτάρκειας σε δίκτυα υποδομών ανάκτησης και διάθεσης. Με τις νέες υποδομές τίθεται ο στόχος για την επαύξηση της δυναμικότητας στην ανακύκλωση αποβλήτων στους 4.500 τόνους/έτος, η εκτροπή 4.000 τόνων/έτος βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων από τους χώρους ταφής και η ασφαλής διάθεση 3.500 τόνων/έτος αστικών στερεών αποβλήτων. Όπως εξειδικεύεται στην πρόσκληση, μέσω της παρούσας πρόσκλησης χρηματοδοτούνται οι ακόλουθες δράσεις: – Δημιουργία μονάδων κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων συμπεριλαμβανομένης της προμήθειας και εγκατάστασης του απαραίτητου εξοπλισμού και βοηθητικών εγκαταστάσεων για τη λειτουργία τους. – Δημιουργία μονάδων επεξεργασίας υπολειμματικών συμμείκτων αστικών αποβλήτων, με ή χωρίς γραμμή προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της προμήθειας και εγκατάστασης του απαραίτητου εξοπλισμού και βοηθητικών εγκαταστάσεων για τη λειτουργία τους. – Δημιουργία Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), συμπεριλαμβανομένης της προμήθειας και εγκατάστασης του απαραίτητου εξοπλισμού και βοηθητικών εγκαταστάσεων για τη λειτουργία τους. – Επεκτάσεις Χώρων Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ), συμπεριλαμβανομένης της προμήθειας και εγκατάστασης του απαραίτητου εξοπλισμού και βοηθητικών εγκαταστάσεων για τη λειτουργία τους, εφόσον προβλέπονται στο οικείο επικαιροποιημένο ΠΕΣΔΑ ως υποδομές τελικής διάθεσης υπολειμμάτων στο πλαίσιο ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων. – Δημιουργία Σταθμών Μεταφόρτωσης Αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της προμήθειας και εγκατάστασης του απαραίτητου εξοπλισμού και βοηθητικών εγκαταστάσεων για τη λειτουργία τους. – Υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου, εφόσον απαιτείται. – Εργασίες αρχαιολογίας, ως υποέργο με δικαιούχο εταίρο την οικεία Εφορεία αρχαιοτήτων, εφόσον απαιτείται. – Συνδέσεις με δίκτυα ΟΚΩ, εφόσον απαιτείται. – Απόκτηση εδαφικών εκτάσεων, που σχετίζονται άμεσα με τα παραπάνω έργα. View full είδηση

Να βγει από τον ρόλο του ουραγού όλων των εξελίξεων και να πραγματοποιήσει μια «επανάσταση» στον τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων καλείται πλέον η Ελλάδα. Μέσα στο έτος η χώρα θα ενσωματώσει πέντε νέες κοινοτικές οδηγίες, που περιλαμβάνουν καινούργιους, πιο δεσμευτικούς στόχους για τα διαφορετικά ρεύματα αποβλήτων και μια εντελώς διαφορετική λογική στη διαχείριση. Ολα αυτά ενώ η Ελλάδα πασχίζει ακόμα για τα βασικά, όπως το κλείσιμο των παράνομων χωματερών και την εισαγωγή στην ελληνική κοινωνία της χωριστής συλλογής των οικιακών βιοαποβλήτων. Οι νέες οδηγίες εστιάζουν στα αστικά απόβλητα. Ζητούμενο της νέας νομοθεσίας είναι η μετάβαση από την «κοινωνία της ανακύκλωσης» στην «κυκλική οικονομία», με νέους φιλόδοξους στόχους. Ας δούμε συνοπτικά τι προβλέπουν οι νέες οδηγίες, που πρέπει να ενσωματωθούν έως τον Ιούλιο (πλην της οδηγίας για τα πλαστικά μιας χρήσης που έχει περιθώριο έως το 2021). 1. Νέα οδηγία για τα απόβλητα (2018/851) – Ορίζονται νέοι στόχοι για την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση: Τουλάχιστον 55% κατά βάρος έως το 2025, 60% έως το 2030, 65% έως το 2035. Για να λάβουν παράταση έως 5 έτη τα κράτη θα πρέπει να υποβάλουν έως το 2023 αναλυτικό σχέδιο. – Εως το τέλος του 2023 τα κράτη πρέπει να εξασφαλίσουν ότι τα βιολογικά απόβλητα δεν αναμειγνύονται με τα υπόλοιπα, αλλά συλλέγονται χωριστά. – Οι χώρες θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα απόβλητα που έχουν υποβληθεί σε εργασίες ανάκτησης (λ.χ. διαλογή από σύμμεικτα ή ανακυκλώσιμα) θα είναι υψηλής ποιότητας, βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών. – Θα πρέπει να ενισχυθεί η χωριστή συλλογή αποβλήτων τουλάχιστον για χαρτί, μέταλλα, πλαστικό και γυαλί (που τα κράτη-μέλη όφειλαν να έχουν καθιερώσει από το 2015). – Γίνεται υποχρεωτική από την 1η Ιανουαρίου 2025 η χωριστή συλλογή επικίνδυνων οικιακών αποβλήτων, όπως χρώματα, βερνίκια, διαλύτες ή προϊόντα καθαρισμού και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. – Το υλικό που τοποθετείται για την κάλυψη των σκουπιδιών στους ΧΥΤΑ θα συνυπολογίζεται στις ποσότητες που θάβονται. – Οι χώρες θα πρέπει να θεσπίσουν οικονομικά μέτρα όπως τέλος ταφής ή τέλος αποτέφρωσης, προγράμματα «πληρώνω όσο πετάω», διευκόλυνση της δωρεάς τροφίμων κ.ά. – Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη μείωση των τροφίμων που απορρίπτονται, από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωσή τους. Τίθεται ενδεικτικός στόχος της μείωσης κατά 30% έως το 2025 και 50% έως το 2030. Ορίζεται η παροχή κινήτρων για τη συλλογή απούλητων προϊόντων διατροφής και την ασφαλή αναδιανομή τους λ.χ. σε φιλανθρωπικές οργανώσεις. – Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, τα κράτη θα πρέπει να μεριμνήσουν για την επαναχρησιμοποίηση των πρώτων υλών που έχουν συμπεριληφθεί στον «κατάλογο κρίσιμης σημασίας» για την ευρωπαϊκή οικονομία. 2. Οδηγία 2018/852 για τα απόβλητα συσκευασίας – Αναθεωρούνται οι στόχοι για τις συσκευασίες, προκειμένου να ανακυκλώνεται έως το 2025 το 50% των πλαστικών, το 20% του ξύλου, το 70% των σιδηρούχων μετάλλων, το 50% του αλουμινίου, το 70% του γυαλιού και το 75% του χαρτιού και χαρτονιού. Το 2030 τα αντίστοιχα ποσοστά ανακύκλωσης πρέπει να είναι 55% για τα πλαστικά, 30% για το ξύλο, 80% για τα σιδηρούχα μέταλλα, 60% για το αλουμίνιο, 75% για το γυαλί και 85% για το χαρτί και το χαρτόνι. Γενικώς έως το τέλος του 2030 πρέπει να ανακυκλώνεται το 70% των αποβλήτων συσκευασίας. – Επιτρέπεται παράταση έως 5 έτη στην επίτευξη των στόχων, υπό προϋποθέσεις. Μέχρι το 2023 το ενδιαφερόμενο κράτος πρέπει να υποβάλει λεπτομερές σχέδιο. – Τα κράτη θα πρέπει να θεσπίσουν οικονομικά και άλλα (αντι)κίνητρα, ενισχύοντας τη χρήση υλικών που είναι κατάλληλα για πολλαπλές ανακυκλώσεις. – Οι ξύλινες συσκευασίες θα πρέπει να συνυπολογίζονται. – Θα πρέπει να τεθούν χωριστοί στόχοι για την ανακύκλωση αλουμινίου. – Τα κράτη θα πρέπει να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για να ενθαρρύνουν την επαναχρησιμοποίηση προϊόντων όπως τη χρήση οικονομικών κινήτρων και τον ορισμό ελάχιστου ποσοστού επαναχρησιμοποιήσιμων συσκευασιών που διατίθενται στην αγορά ανά είδος συσκευασίας. Να σημειωθεί ότι η οδηγία έχει ενσωματωθεί μερικώς (με πολλές ελλείψεις) με τον ν.4496/17. 3. Οδηγία 2018/850 για την υγειονομική ταφή – Τα κράτη εξασφαλίζουν ότι από το 2030 δεν θα θάβονται απόβλητα που είναι κατάλληλα για ανακύκλωση ή άλλου είδους ανάκτηση. Από το 2035 δεν πρέπει να θάβεται περισσότερο από το 10% των αποβλήτων κατά βάρος. Δίνεται η δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας κατά πέντε έτη, θα πρέπει όμως το οικείο κράτος-μέλος να διασφαλίσει ότι το 2035 θα θάβεται λιγότερο από 25%. Εξαιρούνται οι «απομονωμένοι» οικισμοί, δηλαδή με λιγότερους από 2.000 κατοίκους και απόσταση 100 χλμ. από το πλησιέστερο αστικό κέντρο. 4. Οδηγία 2018/849 για οχήματα, μπαταρίες, ηλεκτρικά/ηλεκτρονικά απόβλητα – Ορίζεται ότι πρέπει να μειωθεί ο αδειοδοτικός φόρτος για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ανακύκλωσή τους. – Οι ποσοτικοί στόχοι δεν τροποποιούνται, εισάγονται όμως κίνητρα για την εφαρμογή της ιεράρχησης των αποβλήτων. 5. Οδηγία 2019/904 για τα πλαστικά μιας χρήσης – Απαγορεύεται η κυκλοφορία συγκεκριμένων πλαστικών προϊόντων: μπατονέτες, μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, αναδευτήρες ποτών, περιέκτες τροφίμων από διογκωμένο πολυστυρένιο, περιέκτες ποτών και κυπελλάκια από το ίδιο υλικό. – Εως το 2021 τα κράτη καταρτίζουν σειρά μέτρων για τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης έως το 2026. – Τα πλαστικά μπουκάλια που έχουν πλαστικά καπάκια θα μπορούν να κυκλοφορούν μόνο εφόσον το καπάκι δεν αποσπάται. – Εως το 2025 πρέπει να συλλέγονται χωριστά για ανακύκλωση το 77% των πλαστικών μιας χρήσης και έως το 2029 το 90%. – Τα μπουκάλια από ΡΕΤ θα πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 25% ανακυκλωμένο πλαστικό. – Διευρύνεται η ευθύνη των παραγωγών των προϊόντων αυτών. Οι παραγωγοί και εισαγωγείς πλαστικών προϊόντων πρέπει να αναλαμβάνουν το κόστος συλλογής και επεξεργασίας των προϊόντων τους, το κόστος καθαρισμού του περιβάλλοντος και ευαισθητοποίησης του κοινού. Το ίδιο ισχύει και για όσους παράγουν προϊόντα καπνού με φίλτρο ή φίλτρα. Η κυκλική οικονομία απέναντι στο γραμμικό, μη βιώσιμο, μοντέλο Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητεί (και) από την Ελλάδα μία εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου που διαχειρίζεται τα απορρίμματά της. Μια αλλαγή που ξεκινά από το επίπεδο του σχεδιασμού των προϊόντων, επεκτείνεται στη βελτίωση των συστημάτων ανακύκλωσης και των επιδόσεων των μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων και αφορά βέβαια και την κοινωνία, που πάντα δείχνει ο τελευταίος τροχός της αμάξης στις προτεραιότητες των κυβερνήσεων, των δήμων και των υπολοίπων εμπλεκόμενων στην υπόθεση αυτή. «Η διαφορά του νέου μοντέλου από το υπάρχον είναι θεμελιώδης. Είναι ένα τεράστιο στοίχημα όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη», εξηγεί στην «Κ» ο Γιώργος Κωνσταντινόπουλος, νομικός για θέματα περιβάλλοντος και αξιολογητής σε εκθέσεις συμμόρφωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Σύμφωνα με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα, στόχος της Ενωσης ήταν η σταδιακή μετάβαση στη λεγόμενη “Κοινωνία της Ανακύκλωσης”. Αυτό πρακτικά σήμαινε ότι, παρά το γεγονός ότι η πρόληψη αποτελούσε την πρώτη επιλογή στην ιεράρχηση των μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων, οι προσπάθειες εστιάζονταν κυρίως στην αποτελεσματικότερη τελική διαχείριση του παραγόμενου αποβλήτου. Η παλαιότερη στρατηγική και νομοθεσία δεν ενσωμάτωνε δηλαδή ουσιαστικές αλλαγές σε καταναλωτικές συμπεριφορές και συνήθειες, ούτε σηματοδοτούσε ριζικές παρεμβάσεις στον σχεδιασμό των προϊόντων, ούτε ανατροπές στα οικονομικά μοντέλα. Το νέο πακέτο κυκλικής οικονομίας φιλοδοξεί να σπάσει αυτή τη μη βιώσιμη αλυσίδα του γραμμικού μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης: εξαγωγή πρώτων υλών, παραγωγή προϊόντων, χρήση του προϊόντος και απόρριψη του σχετικού αποβλήτου. Η κυκλική οικονομία αφορά τη μετάβαση σε ένα κυκλικό μοντέλο, όπου τα προϊόντα σχεδιάζονται εξαρχής κατά τρόπο που να μειώνεται στο ελάχιστο το τελικό απόβλητο, να μπορούν εύκολα και αποδοτικά να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν, διαφυλάσσοντας έτσι τους πόρους μέσω της πλήρους αξιοποίησης της υπεραξίας τους». Στη χώρα μας ποσοστό άνω του 80% των αστικών αποβλήτων καταλήγει σήμερα –στην καλύτερη περίπτωση– σε ΧΥΤΑ. Τι σημαίνει όμως αυτό στην πράξη; «Σημαίνει οικολογικό σχεδιασμό των προϊόντων με αξιολόγηση εξαρχής όλου του κύκλου ζωής τους, σημαίνει αλλαγή καταναλωτικών προτύπων, αναθεώρηση συμπεριφορών, δημιουργία κινήτρων και αντικινήτρων, ανάπτυξη αγορών για τα δευτερογενή υλικά, σημαίνει πράσινες δημόσιες συμβάσεις και σειρά άλλων μέτρων και παρεμβάσεων. Για τη μετάβαση αυτή στο κυκλικό μοντέλο δεν αρκούν φυσικά μόνο τα ευχολόγια. Υπάρχουν αυστηρές νομοθετικές υποχρεώσεις και πολύ συγκεκριμένοι ποσοτικοί και ποιοτικοί στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν από τα κράτη-μέλη», εκτιμά ο κ. Κωνσταντινόπουλος. Η επίτευξη των στόχων αυτών βέβαια θα είναι ένας άθλος για την Ελλάδα. «Για τη χώρα μας, η πρόκληση είναι τιτάνια: Με την ανάκτηση/ανακύκλωση να κυμαίνεται σταθερά σε επίπεδα κάτω του 20% και με ποσοστό άνω του 80% των αστικών αποβλήτων να καταλήγει σήμερα –στην καλύτερη περίπτωση– σε ΧΥΤΑ, με ελάχιστες σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων να βρίσκονται εν λειτουργία, η χώρα βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε έναν αγώνα δρόμου προκειμένου να ολοκληρώσει το ταχύτερο όσες περισσότερες σύγχρονες και ολοκληρωμένες μονάδες επεξεργασίας γίνεται, χωρίς να χαθεί η κοινοτική χρηματοδότηση. Να σημειωθεί ότι στο επόμενο χρηματοδοτικό πλαίσιο 2021-2027 δεν θα είναι πλέον επιλέξιμες οι δαπάνες για χώρους υγειονομικής ταφής και για εργοστάσια διαχείρισης συμμείκτων απορριμμάτων (σ.σ. όπως αυτά που λειτουργούν σήμερα μέσω συμπράξεων με ιδιώτες), παρά μόνο για υποδομές που είναι συμβατές με το νέο μοντέλο της κυκλικής οικονομίας. Στον τομέα της ανακύκλωσης και της χωριστής συλλογής έχουν γίνει σημαντικά βήματα, αλλά το κομμάτι που αφορά την ουσιαστική ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και συμμετοχή του κοινού φαίνεται ότι υπολείπεται σοβαρά. Τέλος, στον τομέα των βιομηχανικών αποβλήτων η κατάσταση δεν είναι απλώς αποκαρδιωτική, είναι επικίνδυνη», εκτιμά ο κ. Κωνσταντινόπουλος. «Για την αντιστροφή της παρούσας κατάστασης δεν αρκεί ούτε η παραίνεση της Ε.Ε., ούτε το νομοθετικό πλαίσιο, ούτε καν η απειλή προστίμων. Απαιτείται μια νέα, οικολογική “επανάσταση” ενημέρωσης, γνώσης, επίγνωσης, αποδοχής, ευθύνης, συναινέσεων και συντονισμένης δράσης από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Το 2030 μοιάζει μακρινό (όπως μας έμοιαζαν το 2008 οι προθεσμίες για το 2020), αλλά ο κίνδυνος να βρεθούμε θαμμένοι κάτω από τα ίδια μας τα σκουπίδια είναι πραγματικός», σημειώνει ο κ. Κωνσταντινόπουλος. «Παρ’ όλα αυτά, παραμένω αισιόδοξος. Εχουμε μπροστά μας μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της νέας δεκαετίας και απομένει να αποδείξουμε, ο καθένας από το δικό του το μετερίζι, ότι ναι, τελικά μπορούμε να προχωρήσουμε αλλιώς». Μεγάλες οι καθυστερήσεις Ομάδα εργασίας για την ενσωμάτωση των κοινοτικών οδηγιών έχει συγκροτήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Η υπόθεση, ωστόσο, έχει καθυστερήσει, καθώς οι βασικές οδηγίες (πλην εκείνης που αφορά τα πλαστικά μιας χρήσης) θα ήταν καλό να έχουν ήδη ενσωματωθεί, ώστε να προχωρά πλέον η αναθεώρηση του εθνικού αλλά και του περιφερειακού σχεδιασμού. Ελλείψει χρόνου, όπως φαίνεται, όλα αυτά θα προχωρήσουν παράλληλα: ήδη το υπουργείο πραγματοποίησε διαγωνισμό για να αναθέσει την αναθεώρηση του εθνικού σχεδιασμού. Οσον αφορά την οδηγία για τα πλαστικά μιας χρήσης, η πληροφόρηση του υπουργείου ήταν αρχικά λανθασμένη: όταν ανέλαβε, ο υπουργός μιλούσε για κατάργηση όλων των πλαστικών μιας χρήσης, μετά υποστήριξε ότι η Ελλάδα θα ενσωματώσει νωρίτερα τη νομοθεσία (κάτι που δεν γίνεται), για να καταλήξει ότι θα την ενσωματώσει στα μέσα του καλοκαιριού. Τους τελευταίους μήνες έχει συσταθεί ομάδα υπό το Ιδρυμα Λασκαρίδη που συνομιλεί με την αγορά, τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και άλλους φορείς, προκειμένου να καταλήξει σε κοινή συνισταμένη. Φαίνεται όμως απίθανο η Ελλάδα να πρωτοπορήσει θέτοντας λ.χ. αυστηρότερους στόχους για συγκεκριμένες κατηγορίες πλαστικών μιας χρήσης. View full είδηση

Η εικόνα είναι γνώριμη σε όλους. Οι κοινοί κάδοι ξεχειλισμένοι, οι μπλε κάδοι γεμάτοι με κάθε είδους σκουπίδια. Στις παραλίες, πλαστικά ποτήρια από καφέ και μπουκαλάκια νερού. Λίγο έξω από τις πόλεις, λόφοι από στρώματα, καρέκλες, διαλυμένα έπιπλα. Αν σε όλα αυτά προστεθούν και τα μποφόρ του Αιγαίου, που σκορπίζουν τα πάντα στα χωράφια ή στη θάλασσα, και οι φωτιές που ξεσπούν λόγω των θερμοκρασιών ή της αμέλειας, τότε έχουμε και τη φετινή εικόνα των περισσότερων νησιών του Αιγαίου και του Ιονίου. Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στη Σαλαμίνα, στην Αίγινα, στην Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο, καθώς στα περισσότερα νησιά η ανακύκλωση παραμένει σε πολύ χαμηλά (ενίοτε ανύπαρκτα) επίπεδα, κομποστοποίηση δεν γίνεται σχεδόν πουθενά, ενώ υπάρχουν νησιά που δεν διαθέτουν καν τις στοιχειώδεις υποδομές, με θλιβερά αποτελέσματα. Σύμφωνα με στοιχεία του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (για το 2018), η ανακύκλωση στα περισσότερα νησιά είναι πολύ περιορισμένη. Με την εξαίρεση ορισμένων νησιών των Κυκλάδων και κάποιων μεμονωμένων νησιών, όπως οι Λειψοί ή η Σκιάθος, οι περισσότεροι νησιωτικοί δήμοι ανακτούν ελάχιστες για τον πληθυσμό και τον τουρισμό τους ποσότητες. Περισσότερα από 20 νησιά δεν έχουν καν ανακύκλωση, 19 νησιά στο Αιγαίο έχουν ακόμα χωματερές. https://s.kathimerini.gr/resources/2019-09/s29_0809anakyklosi-thumb-large.jpg Ο κ. Βαγγέλης Καπετάνιος διετέλεσε γενικός γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων το 2014-2019. «Δυστυχώς, πλην ελαχίστων περιπτώσεων δημάρχων ή περιφερειαρχών, οι περισσότεροι δεν είχαν ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα. Και δεν το λέω αυτό από πολιτική σκοπιά, ανεξαρτήτως του χώρου από τον οποίο προέρχονται. Δεν υπήρχε μια ενιαία αντιμετώπιση. Οπου υπήρχε ένας σχεδιασμός, αυτός δεν βασιζόταν στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα, ούτε στα πρόστιμα που βλέπαμε να “έρχονται”. Στα νησιά βέβαια, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, τα πράγματα ήταν ακόμα πιο δύσκολα», εξηγεί. Σχέδια στα χαρτιά Μετά την τροποποίηση του εθνικού σχεδιασμού και των περιφερειακών σχεδίων, στα τέλη του 2016, οι δήμοι ξεκίνησαν να εκπονούν τοπικά σχέδια διαχείρισης. Μόνο που οι περισσότεροι δεν τα εφάρμοσαν ποτέ. «Το κάθε νησί έχει τη δική του πραγματικότητα», λέει ο κ. Καπετάνιος. «Η εποχικότητα –στα περισσότερα ο πληθυσμός διπλασιάζεται ή τριπλασιάζεται το καλοκαίρι– και οι πιέσεις από τον τουρισμό περιορίζουν τις τεχνολογικές λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν. Δεν μπορεί σε ένα νησί 1.000 κατοίκων να γίνει ένα εργοστάσιο διαχείρισης, δεν υπάρχει οικονομία κλίμακας. Σε κάποια νησιά όπως η Υδρα και η Σαντορίνη, δεν υπάρχει διαθέσιμη γη είτε λόγω πολεοδομικών περιορισμών, ή εξαιτίας των πολύ υψηλών αξιών. Σε άλλα, όπως στη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο τα μεταναστευτικά ρεύματα έφεραν τα πάνω κάτω. Οι μνημονιακές υποχρεώσεις περιόρισαν τις δυνατότητες πρόσληψης προσωπικού ή ανανέωσης του εξοπλισμού. Αυτές ήταν οι αντικειμενικές δυσκολίες. Ομως το πρόβλημα είναι ότι και οι ίδιοι οι δήμαρχοι δεν δούλεψαν για να εφαρμόσουν τα τοπικά τους σχέδια. Οσο κι αν ακούγεται τετριμμένο, οι πόροι υπάρχουν, μέσω της Ε.Ε. Ομως οι Περιφέρειες καθυστερούσαν να βγάλουν τις προσκλήσεις (σ.σ. υποβολής προτάσεων χρηματοδότησης) και οι δήμοι δεν συμμετείχαν γιατί δεν είχαν ώριμα έργα. Δυστυχώς αυτή είναι η κατάσταση». Μετά τέσσερα χρόνια σε αυτή τη θέση, ο κ. Καπετάνιος εκτιμά ότι ο διάδοχός του, Μανώλης Γραφάκος, πρέπει να εστιάσει στην ταχεία εφαρμογή των σχεδίων. «Να μη χάσει χρόνο με πολιτικές ισορροπίες, να πιέσει σκληρά τους δήμους και τις Περιφέρειες να εφαρμόσουν τον σχεδιασμό». Είναι όμως ο υφιστάμενος σχεδιασμός η λύση; Ο Αντώνης Μαυρόπουλος, πρόεδρος της Διεθνούς Ενωσης Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ISWA) έχει αντίθετη άποψη. «Τα νησιά μας έχουν ιδιαιτερότητες: είναι πολλά και έχουν μια απίστευτη εποχικότητα. Λύσεις υψηλής ποιότητας με τόσο μεγάλη ελαστικότητα, όσο να εξυπηρετούν ένα ελάχιστο τονάζ τον χειμώνα και ένα τεράστιο το καλοκαίρι, δεν υπάρχουν. Επομένως αυτό γεννά ένα θέμα βιωσιμότητας για όποια λύση. Υπάρχουν όμως και άλλα προβλήματα. Η έλλειψη χώρου κάνει την εξεύρεση λύσης δύσκολη – σε μερικά νησιά όπως η Φολέγανδρος δεν έχουν καν χώμα για να σκεπάζουν τα σκουπίδια. Ενώ η επικοινωνία με την ηπειρωτική Ελλάδα είναι τον χειμώνα προβληματική. Ολο αυτό, σε συνδυασμό με την άναρχη τουριστική ανάπτυξη, δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα που κατά τη γνώμη μου δεν αντιμετωπίζεται με νέους ΧΥΤΑ». Πρόταση Ο κ. Μαυρόπουλος εκτιμά ότι πρέπει να δοκιμαστεί ένα νέο μοντέλο. «Πιστεύω ότι δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα κάθε δήμος μόνος του, ιδιαίτερα τα μικρά νησιά που είναι το “στολίδι” της χώρας μας. Θα πρέπει να υπάρξει ένα νέο σχέδιο, με τρία χαρακτηριστικά: Πρώτον, η ανακύκλωση του οργανικού να γίνεται επιτόπου, με διαλογή στην πηγή και υποχρεωτική συμμετοχή ξενοδοχείων και εστιατορίων. Αλλωστε τα περισσότερα νησιά έχουν ανάγκη το κομπόστ ως εδαφοβελτιωτικό. Δεύτερον, να αναλάβει η τουριστική βιομηχανία ενεργό ρόλο στη διαλογή και ανακύκλωση όλων των συσκευασιών. Και τρίτον, τόσο τα ανακυκλώσιμα όσο και το υπόλειμμα να οδηγούνται στην ηπειρωτική Ελλάδα για διαχείριση, με βάση ένα αποκεντρωμένο σχέδιο μεταφοράς. Το μόνο που θα πρέπει να δημιουργηθεί στα νησιά είναι κλειστοί σταθμοί μεταφόρτωσης, που να επαρκούν για 10-15 ημέρες. Αν χρειαστεί, να επιδοτηθεί η χρήση ειδικών πλοίων για τη μεταφορά. Κατά τη γνώμη μου, αυτή είναι μια λύση με οικονομία κλίμακας, η οποία εφαρμόζεται ήδη στο εξωτερικό. Για παράδειγμα, στο Κάπρι της Ιταλίας κρατούν μόνο το οργανικό, τα υπόλοιπα στέλνονται στη Νάπολη. Δεν διανοείται κανείς να “σπαταλήσει” χώρο σε αυτό το νησί. Προϋπόθεση είναι βέβαια να δημιουργηθεί μια κεντρική υπηρεσία παρακολούθησης για τα μικρά νησιά, καθώς δεν έχουν προσωπικό και να αποφασιστεί ποια (μεγαλύτερα) νησιά θα εξυπηρετήσουν τα γειτονικά τους. Το σύστημα, όπως είναι σήμερα, δεν μπορεί να λειτουργήσει». Το «θαύμα» των Λειψών Το παράδειγμα των Λειψών είναι σίγουρα το πιο εντυπωσιακό. Από το 2010 το μικρό αυτό νησί έχει ξεκινήσει ένα «ευρωπαϊκού τύπου» πρόγραμμα συστηματικής ανακύκλωσης, που έχει φέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα. «Η επιτυχία μας βασίζεται στη διαλογή στην πηγή», λέει ο επανεκλεγείς δήμαρχος Φώτης Μάγγος. «Ο δήμος δίνει στους πολίτες σακούλες τεσσάρων χρωμάτων, μία για κάθε υλικό συσκευασίας: πράσινη για το πλαστικό, κόκκινη για τα μέταλλα, γαλάζια για το γυαλί και κίτρινη για το χαρτί. Μια συγκεκριμένη ημέρα οι πολίτες βγάζουν στον δρόμο ή στον κάδο τους τα ανακυκλώσιμα χωρισμένα ήδη από το σπίτι σε σακούλες και τα συλλέγουμε. Στον χώρο του δημοτικού Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) γίνεται περαιτέρω διαλογή σε 13 ρεύματα, τα ανακυκλώσιμα δεματοποιούνται και στέλνονται στην Αθήνα, απευθείας σε αγοραστή ανακυκλώσιμων υλικών. Αυτό μας αποδίδει 22.000 ευρώ/έτος, το οποίο καλύπτει το ένα τρίτο του κόστους της καθαριότητας (υπηρεσία αποκομιδής), την οποία έχουμε αναθέσει σε ιδιώτη. Το καλοκαίρι μαζεύουμε τα ανακυκλώσιμα τρεις φορές την εβδομάδα και τα σύμμεικτα κάθε ημέρα, τον χειμώνα πιο αραιά». Ποιο είναι το αποτέλεσμα; «Ο ΧΥΤΑ μας είχε ζωή 30 ετών. Εχουν περάσει τα 20 χρόνια και δεν έχει γεμίσει ούτε το ένα τέταρτο. Αρα δεν θα χρειαστούμε ένα τόσο μεγάλο έργο για τα επόμενα 20 χρόνια», λέει ο κ. Μάγγος. «Ο κόσμος έχει πλέον συνηθίσει, δεν υπάρχει περίπτωση να πετάξει κανείς ανακατεμένα σκουπίδια στην ανακύκλωση γιατί είναι εύκολο... να βρούμε ποιος έκανε το λάθος. Και αναζητούμε τρόπο να γίνουμε ακόμα καλύτεροι». View full είδηση

Νεοεκλεγέντες δήμαρχοι, οι οποίοι αναλαμβάνουν καθήκοντα την επόμενη εβδομάδα, όπως ο Μωυσής Ελισάφ στα Ιωάννινα, επισκέπτονται συνεχώς την υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου, επισημαίνοντας στους υπαλλήλους το μείζον (πανελλαδικά) πρόβλημα και ζητώντας τη βοήθειά τους για μια «πιο καθαρή πόλη». Ο κ. Ελισάφ είπε αυτή την εβδομάδα στην «Κ» ότι η πόλη, «ιδιαίτερα στην παραλίμνια ζώνη, δίνει μια εικόνα έλλειψης καθαριότητας, ιδιαίτερα τις περιόδους με μεγάλη τουριστική κίνηση». Από αυτήν την άποψη τα Γιάννενα μοιράζονται την τύχη όλων των πόλεων της χώρας, που ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες αντιμετωπίζουν εκρηκτική, όζουσα, συσσώρευση του όγκου απορριμμάτων. Η Ηπειρος συγκεκριμένα παράγει 145.000 τόνους απορριμμάτων τον χρόνο, με τα ποσοστά ανακύκλωσης να είναι από τα πιο μικρά της χώρας. Ο κ. Ελισάφ μαζί με τους δημάρχους της περιφέρειας Ηπείρου θεωρητικά έχουν πιο εύκολο έργο, καθώς το εργοστάσιο στο Ελευθεροχώρι της Δωδώνης, που κατασκευάστηκε μέσω ΣΔΙΤ και διαχειρίζεται η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, βρίσκεται σε λειτουργία από τις 17 Δεκεμβρίου του περασμένου χρόνου. Μάλιστα, πριν από λίγες μέρες έγινε σύσκεψη για να «υποδέχεται» το εργοστάσιο στη Δωδώνη και τα απορρίμματα της Λευκάδας, η οποία ανήκει σε άλλη περιφέρεια (σ.σ. για να καταστεί δυνατή η μεταφορά απορριμμάτων από περιφέρεια σε περιφέρεια χρειάζονται αποφάσεις των δύο διοικήσεων των αποκεντρωμένων περιφερειών, καθώς και σύμφωνη γνώμη του φορέα που αναλαμβάνει να υποδεχθεί τα απορρίμματα). Αλλά και στην Κοζάνη όπου λειτουργεί εργοστάσιο (σ.σ. της «Ακτωρ») ίδιας «τεχνολογίας», όπως της Ηπείρου (ΣΔΙΤ), οι εντυπώσεις των ντόπιων είναι θετικές. Ο απερχόμενος δήμαρχος Κοζάνης Λευτέρης Ιωαννίδης, που εξελέγη με την υποστήριξη και του ΣΥΡΙΖΑ (σ.σ. θα είναι μετά την 1η Σεπτεμβρίου στην αντιπολίτευση του δήμου), αναφέρει στην «Κ» ότι δεν το μετάνιωσε που υποστήριξε το έργο: «Αποφάσισα να μην ακυρώσω τη μονάδα και δέχθηκα κριτική από πρώην υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά νομίζω ότι τα αποκεντρωμένα συστήματα, τα μικρά συστήματα ναυάγησαν…». Ο κ. Ιωαννίδης, που επέβαλε αλλαγές στην αρχική σύμβαση το 2015, αναγκάζοντας τον ανάδοχο να παίρνει τα υπολείμματα, λέει ότι η διαχείριση του απορρίμματος θα είναι πιο ακριβή απ’ ό,τι όταν «το πετάς χύμα σε έναν ΧΥΤΑ». Η εγκατάσταση στην Κοζάνη υποδέχεται τώρα και τα απορρίμματα του Αιγίου, καθώς η Πελοπόννησος και η Δυτική Ελλάδα είναι με την Αττική από τις πιο προβληματικές περιοχές της χώρας (σ.σ. πρόκειται για τις περιοχές με τις περισσότερες ανοιχτές χωματερές για τις οποίες η χώρα έχει τιμωρηθεί με τα περισσότερα πρόστιμα από την Ε.Ε.). Η διαφορά της τιμής σε σύγκριση με την «ταφή» δεν θα ήταν τόσο μεγάλη αν από το 2002 είχε επιβληθεί το «τέλος ταφής» για να σηματοδοτήσει και στους πολίτες ότι η διαχείριση των απορριμμάτων δεν μπορεί να είναι… δωρεάν. Στην Ηπειρο, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», μόνο ο Δήμος Ιωαννιτών έχει καταβάλει το «τέλος ταφής», ενώ οι υπόλοιποι σφυρίζουν αδιάφορα. Ομως ακόμα και στην Ηπειρο, όπου έχει δημιουργηθεί το σχετικό εργοστάσιο, λείπουν οι σταθμοί μεταφόρτωσης (ΣΜΑ), καθώς ο νόμος δεν καθορίζει ούτε πώς θα λειτουργήσουν ούτε πώς θα ηλεκτροδοτηθούν. Οι δήμαρχοι βαθμολογούνται στο όλο θέμα κάτω από τη βάση, καθώς οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα των απορριμμάτων ως πρόβλημα κόστους και όχι ως πρόβλημα περιβάλλοντος, τόνισε στην «Κ» αρμόδια κυβερνητική πηγή που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμη. Η περίπτωση της Αττικής Το μεγαλύτερο πρόβλημα θα το αντιμετωπίσει η Αττική, καθώς η απερχόμενη περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, ακολουθώντας τον δρόμο που αρνήθηκε ο απερχόμενος δήμαρχος Κοζάνης, ακύρωσε τον αρχικό σχεδιασμό χωροθέτησης. Ο νέος περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης και ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης δεν έχουν πολλές εναλλακτικές παρά να διευρύνουν τον ΧΥΤΑ της Φυλής και να του δώσουν «ένα χρόνο παράταση». Σημειώνεται ότι το 95% των απορριμμάτων της Αττικής οδηγείται στη Φυλή, το 90,5% από αυτά θάβεται στον ΧΥΤΑ και μόλις το 7,5% ανακτάται. Από όλα τα απορρίμματα, το 45% είναι βιοδιασπώμενο υλικό, το 50% είναι ανακυκλώσιμο και μόνο το 5% πρέπει να θάβεται. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα παραμένει στις τελευταίες θέσεις των ευρωπαϊκών χωρών σε ό,τι αφορά τα ποσοστά ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, που είναι οι δύο βασικές μορφές της ανάκτησης απορριμμάτων. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επικαιροποιημένα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα το 2016 είχε συνολικό ποσοστό ανάκτησης 17% στο σύνολο των απορριμμάτων (14% ανακύκλωση, 3% κομποστοποίηση). Αντίστοιχα ο μέσος όρος των χωρών της Ε.Ε. (Ευρώπη των «28») ήταν 45%. Σε κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, η Σλοβενία και η Αυστρία, το ποσοστό ξεπερνάει το 50%. Με αυτή τη χαμηλή «επίδοση» είναι ανέφικτος ο στόχος της ανάκτησης κατά 50% που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση για το 2020. Γι’ αυτόν τον λόγο πήραμε πρόσφατα προειδοποιητική επιστολή από την Ε.Ε. Σύμφωνα με τους στόχους που έχει θέσει μέχρι σήμερα η Ε.Ε., ο πήχυς ανάκτησης απορριμμάτων γίνεται 55% για το 2025, 60% για το 2030 και 65% για το 2035. Σύμφωνα με τα στοιχεία, από το 10% ανάκτησης του συνόλου των συσκευασιών το 1/3 περίπου (171.000 τόνοι) αφορά στα υλικά που ανακτώνται από τους μπλε κάδους. Οι υπόλοιπες συσκευασίες συλλέγονται από εμπορικές επιχειρήσεις και πολυκαταστήματα. Ο ευρωπαϊκός στόχος είναι η ανάκτηση του 80% του συνόλου των συσκευασιών για το 2020, με τη χώρα μας να βρίσκεται σχετικά κοντά, αφού το 2016 η ανάκτηση συσκευασιών ήταν 66%. Αντίθετα, στο γυαλί το ποσοστό ανάκτησης το 2016 ήταν 38%, ενώ ο στόχος για το 2020 ανέρχεται στο 70%. Οι χώρες-πρότυπα και το... πλαστικό πρόβλημα Το μεγάλο πρόβλημα στην Ευρώπη στο μέτωπο των απορριμμάτων είναι η διάθεση του πλαστικού, καθώς η Κίνα έχει σταματήσει να εισάγει πλαστικό β΄ ποιότητας, όπως έκανε μέχρι την έναρξη της οικονομικής κρίσης το 2007-2008. Ετσι, πολλές φορές, οι ευρωπαϊκές χώρες αναγκάζονται να εξάγουν πλαστικά που έχουν «ανακτηθεί» από χώρες της Αφρικής (με πλοία). Ωστόσο, το πλαστικό σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες είναι καλύτερης ποιότητας. Δύο βασικά είδη ανάκτησης υπάρχουν. Ενα κεντρικής διαχείρισης για το οποίο το καλύτερο παράδειγμα είναι η Ελβετία. Εκεί υπάρχουν κεντρικά σημεία συγκέντρωσης στις πόλεις ή και σταθμοί, στους οποίους ο τελικός χρήστης μπορεί να ρίξει διαχωρισμένα τα υλικά που έχει χρησιμοποιήσει. Δειγματοληπτικοί έλεγχοι με επιβολή προστίμων δημιουργούν ένα πλαίσιο με το οποίο διασφαλίζεται ότι τα υλικά θα τοποθετούνται στα «σωστά» σημεία συγκέντρωσης (δεν θα ρίχνονται π.χ. οργανικά σκουπίδια στον κάδο του πλαστικού ή το αντίστροφο). Πολλά πλαστικά μιας χρήσεως και οι σακούλες χρεώνονται. Στη Γερμανία το σύστημα είναι αποκεντρωμένο και στηρίζεται στην παροχή κινήτρων για ανακύκλωση. Κάθε νοικοκυριό διαθέτει τέσσερις «τομείς» (πλαστικό, χαρτί, οργανικά, φύλλα και ξύλο από τους κήπους). Ολες οι γυάλινες συσκευασίες επιστρέφονται στα σούπερ μάρκετ και ο καταναλωτής πληρώνεται για τις επιστροφές, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τα μπουκάλια. Τα παιδιά μαθαίνουν από μικρά να μαζεύουν αυτά τα μπουκάλια και να τα επιστρέφουν για το χαρτζιλίκι τους. H Κέρκυρα «παράγει» καθημερινά 330 τόνους σκουπιδιών το καλοκαίρι και 110 τον χειμώνα. INTIME NEWS Στη Νορβηγία και σε ορισμένες παλαιές πόλεις της Ιταλίας (π.χ. Σαν Ρέμο) έχουν καταργηθεί οι κάδοι και έχουν αντικατασταθεί από δύο σακούλες. Μία για τα οργανικά και μία για όλα τα άλλα. Και σε αυτή την περίπτωση απαράβατος όρος είναι κάθε κατηγορία σκουπιδιού να παραδίδεται «καθαρή» από προσμείξεις. Οι «συσκευασίες» αυτές καθιστούν πιο εύκολη την επεξεργασία από τα εργοστάσια και λιγότερο δαπανηρή την προσπάθεια των δήμων που δεν χρειάζεται να συντηρούν κάδους. Οξύ το πρόβλημα στα νησιά, «μαύρο πρόβατο» η Κέρκυρα Εξίσου σημαντικό είναι το πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών στα μικρά και στα μεγάλα νησιά της χώρας μας, όχι μόνο στην Ανδρο, τη Σύρο, τη Μύκονο, την Κέρκυρα και τη Λέρο, αλλά σε κάθε γωνιά της νησιωτικής χώρας και λόγω της εκτίναξης του αριθμού ξένων τουριστών τα τελευταία έξι χρόνια. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι τα νησιά παρουσιάζουν σχετικά καλύτερη εικόνα από πολλές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας. Στις 13 περιφέρειες, πρώτες θέσεις στην ανάκτηση-ανακύκλωση έχουν κατά σειρά οι Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων, ενώ τις τελευταίες καταλαμβάνουν οι Περιφέρειες Δυτ. Ελλάδας και Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης. Στους ΟΤΑ, ψηλά, με ποσοστό ανάκτησης πάνω από 10%, βρίσκονται οι Δήμοι: Μυκόνου 56%, Πάρου 18%, Θήρας 18%, Λειψών 15%, Σίφνου 15%, Ρεθύμνου 13%, Ερμιονίδας 13%, Κω 11%, Αρτας, Κύθνου και Αντιπάρου με 10%. Στους μεγάλους δήμους (πάνω από 50.000 κάτοικοι) στην «κορυφή» συμπεριλαμβάνονται οι δήμοι: Ρεθύμνου 13%, Χανίων, Κισσάμου, Κάνδανου-Σελίνου (Κρήτης) με 7,7%, Χαλκιδαίων 5,5%, Θεσσαλονίκης 5,2%, Γλυφάδας 5,2%, Κορινθίων 5%, Σερρών 4,9%, Χαλανδρίου, Βόλου και Αμαρουσίου με 4,7%. Ομως τα νησιά και οι δήμοι τους έχουν μια πιο περιορισμένη «φέρουσα ικανότητα». Αποτέλεσμα είναι τα απορρίμματα να καταλήγουν στη θάλασσα, ενώ πολύ συχνά –όπως στη Νάξο και στη Λέρο– καίγονται για να περιοριστεί ο όγκος τους. Χαρακτηριστικά, η Κέρκυρα, το «μαύρο πρόβατο» των ελληνικών προορισμών στη διαχείριση των απορριμμάτων, «παράγει» 330 τόνους σκουπιδιών κάθε ημέρα του καλοκαιριού και 110 τόνους κάθε ημέρα του χειμώνα. Ωστόσο, σε 24 από τα 108 χωριά της υπάρχουν «γωνιές ανακύκλωσης», πρωτοβουλίες πολιτών που ανακυκλώνουν σε 3 και 4 κατηγορίες. Το ερώτημα είναι, τι γίνονται τα υλικά από εκεί; Υπάρχουν τουλάχιστον δύο ιδιώτες που συλλέγουν από τις «γωνιές ανακύκλωσης» ή τις πράσινες γωνιές τα υλικά και τα προωθούν. Τα εννέα μεγαλύτερα ξενοδοχεία του νησιού έχουν δικά τους «ρεύματα ανακύκλωσης» και ειδικότερα μία από τις μεγαλύτερες μονάδες του νησιού, το IKOS, έχει εξοπλιστεί με δύο μηχανήματα Orca για τη μετατροπή των οργανικών σε κομπόστ. Στη συγκεκριμένη μονάδα γίνεται ποσοστό ανάκτησης 80%. Πέρυσι, όταν μια μεγάλη εταιρεία του κατασκευαστικού τομέα αποφάσισε να μεταφέρει –με την παρότρυνση της κυβέρνησης– τα σκουπίδια στη Λευκίμμη, διαπίστωσε ότι το κόστος για τον τοπικό δήμο ήταν μεγαλύτερο από τη μεταφορά και επεξεργασία των σκουπιδιών της Κέρκυρας σε εργοστάσιο επεξεργασίας (gate fee) και, μάλιστα, με μια σχέση που προσέγγιζε το 1:4. Ομως, ειδικά οι μεγάλες μονάδες έχουν συνειδητοποιήσει ότι εξαιτίας της αδυναμίας διάθεσης του πλαστικού από την Ευρώπη και της στασιμότητας της ανακύκλωσης σε ολόκληρη την Ελλάδα πρέπει να περιοριστεί η χρήση πλαστικών μιας χρήσης και να αντικατασταθεί από άλλα υλικά (π.χ. χαρτί, συμπαγές πλαστικό). Η χρήση πλαστικού μιας χρήσης στο IKOS έχει περιοριστεί κατά 70%, αφορώντας ακόμα και τις σακούλες που χρησιμοποιούν οι κηπουροί. Στην Πάρο, σύμφωνα με την οργάνωση Common Seas, τα απορρίμματα αυξάνονται την τουριστική σεζόν κατά 350%. Η οργάνωση χρησιμοποιεί μια διαδικασία τεσσάρων σταδίων για να προβάλει το μέγεθος της ρύπανσης από το πλαστικό και αναζητεί συμμαχίες σε κάθε τοπική κοινωνία με τον δήμο και τις τοπικές επιχειρήσεις για τον περιορισμό των πλαστικών μιας χρήσης. Στο νησί κατέληγαν πάνω από 520.000 πλαστικά μπουκάλια νερού στη χωματερή, τώρα η οργάνωση θέλει να τα αντικαταστήσει στα σχολεία με μπουκάλια πολλαπλών χρήσεων. View full είδηση

Υπεγράφη από τους Υπουργούς Εσωτερικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας και δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ (1277 Β/15.4.19) η Κοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία καθορίζεται η νέα τιμολογιακή πολιτική για τους Δήμους, με κίνητρα για την ενίσχυση της ανακύκλωσης και της διαλογής στην πηγή από πολίτες και επαγγελματίες. Η έκδοση ΚΥΑ προβλέπεται στο νόμο για την αναβάθμιση της ανακύκλωσης (ν. 4496/2017) και είναι σε εναρμόνιση με τις διατάξεις για τον εκσυγχρονισμό λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ν. 4555/2018), το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων και το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων. Με βάση την ΚΥΑ από την 01/01/2020 θα εφαρμόζεται διαφορετική τιμολόγηση των υπηρεσιών των ΦΟΔΣΑ, σύμφωνα με την ιεράρχηση των δράσεων και εργασιών διαχείρισης αποβλήτων. Επιπλέον, η επίδοση κάθε ΟΤΑ στην ανακύκλωση, στη χωριστή συλλογή συσκευασιών και βιοαποβλήτων (υπολείμματα τροφών και πράσινα απόβλητα) και γενικά στην εκτροπή από την ταφή θα οδηγεί σε μείωση της εισφοράς του στον ΦΟΔΣΑ. Έτσι, το συνολικό ποσό εισφοράς κάθε ΟΤΑ προς τους ΦΟΔΣΑ, απομειώνεται από 5% έως 25%, ανάλογα με τις επιδόσεις κάθε ΟΤΑ. Επίσης, καθορίζεται νέος τρόπος διαμόρφωσης του Κανονισμού Τιμολόγησης, με την ενσωμάτωση κινήτρων για την ενθάρρυνση της σύγχρονης διαχείρισης των απορριμμάτων των Δήμων, τη μείωση του κόστους διαχείρισης προς όφελος των δημοτών και την προστασία του περιβάλλοντος. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται να υιοθετήσει και να εφαρμόσει άμεσα τις σχετικές προβλέψεις, ώστε να προκύψουν απτά αποτελέσματα για τους πολίτες και τους επαγγελματίες. Τέλος, η έκδοση της ΚΥΑ εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο δράσεων για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, με ριζικές αλλαγές στην παραγωγή και την κατανάλωση, με στόχο τη βιώσιμη διαχείριση υλικών και τη σταδιακή μείωση της υγειονομικής ταφής. Ταυτόχρονα, στοχεύει στην πρόληψη των δυσμενών επιπτώσεων που έχει στην υγεία του ανθρώπου και στο περιβάλλον η μη ορθή διαχείριση των αποβλήτων, ενώ διασφαλίζει ότι τα απόβλητα υλικά θα ανακτώνται προοδευτικά και αποτελεσματικά, εισφέροντας πολύτιμους πόρους στην οικονομία. View full είδηση

Αλλάζουν τα δεδομένα όσον αφορά τη χρηματοδότηση έργων επεξεργασίας απορριμμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη από τις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Στο 1ο Φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας, που διοργάνωσε πρόσφατα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατέστη μάλιστα σαφές από αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι την επόμενη προγραμματική περίοδο (δηλ. 2021-2027) δεν θα χρηματοδοτείται πλέον η κατασκευή εργοστασίων σύμμεικτων, μετατοπίζοντας το βάρος σε πρακτικές και υποδομές που θα είναι πλήρως συμβατές με τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το βάρος μετατοπίζεται στην ανακύκλωση και τη διαλογή των διακριτών ρευμάτων απορριμμάτων στην πηγή ενώ από το τέλος του 2023 θα πρέπει να επιτυγχάνεται η επεξεργασία του συνόλου των βιοαποβλήτων, για τα οποία προβλέπεται ενεργειακή αξιοποίηση με αναερόβια χώνευση. Σε αυτό το νέο πλαίσιο, που προμηνύει μεγάλες αλλαγές στο τοπίο της διαχείρισης απορριμμάτων στη χώρα, μεγάλη πρόκληση παραμένει ο διαχωρισμός και η απομόνωση των βιοαποβλήτων από τα ανακυκλώσιμα, ούτως ώστε να αποφεύγεται η καταστροφή ή υποβάθμισή τους από τις προσμίξεις των οργανικών και να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίησή τους. Σε αυτή τη βάση, κατά τις εργασίες του 1ου Φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας, ο κος Βίλεμπροντ Σλάιτους από τη DG REGIO σχολίασε ότι το αποτέλεσμα της διαχείρισης σε εγκαταστάσεις που δεν δέχονται προδιαλεγμένα απορρίμματα δεν είναι κατάλληλο, ούτε ποιοτικά, ούτε ποσοτικά ενώ δεν συνάδει και με τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας. Σε επίπεδο νέων υποδομών, αυτό σημαίνει ότι τα εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων που είδαμε να συγχρηματοδοτούνται σε Κοζάνη, Ήπειρο, Σέρρες, Πελοπόννησο και αλλού στη χώρα είναι τα τελευταία του είδους τους εφόσον μελλοντικά οι νέες μονάδες θα πρέπει να τροφοδοτούνται από διακριτά ρεύματα αποβλήτων, με βελτιωμένα χαρακτηριστικά όσον αφορά τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα, καθιστώντας το όλο μοντέλο οικονομικά και περιβαλλοντικά πιο βιώσιμο. Υπό αυτή την έννοια, σημειώνεται επίσης ότι δεν θα χρηματοδοτείται ούτε η κατασκευή ΧΥΤΥ, ούτε μονάδες αποτέφρωσης, ενώ η ανάπτυξη τέτοιου είδους υποδομών στα νέου τύπου -αυστηρότερων περιβαλλοντικών προδιαγραφών- εργοστάσια απορριμμάτων, μελλοντικά θα επιβαρύνουν χρηματοδοτικά την ιδιωτική συμμετοχή εφόσον στο εξής δεν θα τυγχάνουν της στήριξης της ΕΕ. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι οι Περιφέρειες που επιθυμούν να στραφούν στην ανάπτυξη υποδομών συμμείκτων για την κάλυψη των αναγκών τους, θα πρέπει να κινηθούν γρήγορα για την απορρόφηση πόρων από την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, που τέτοιου είδους έργα είναι ακόμη επιλέξιμα. Αναφορικά με το αδιέξοδο που προδιαγράφεται στη Φυλή, πηγές με καλή γνώση του ζητήματος, μιλούν για υποδομές μικρότερης κλίμακας, που θα αναπτυχθούν στην Αττική, αποκλειστικά ως ΣΔΙΤ, ενώ παράλληλα θα δοθεί μεγάλη έμφαση στην ανακύκλωση. Οι όποιες κινήσεις θα πρέπει να γίνουν πάντως ταχύτατα από την ερχόμενη Περιφερειακή Διοίκηση, δεδομένου ότι ο κορεσμός του ΧΥΤΑ της Φυλής υπολογίζεται περίπου τον Μάρτιο του 2020 με το Γραμματικό να μην αρκεί να καλύψει τους αυξημένους φόρτους παραγόμενων απορριμμάτων της πρωτεύουσας και των περιχώρων, ούτε για έναν χρόνο. Φίλιππος Παναγόπουλος-ypodomes.com View full είδηση

Η χώρα καταβάλλει εκατ. ευρώ σε ευρωπρόστιμα διότι δεν συμμορφώνεται με αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα συνεχίζει να κατέχει τη θλιβερή πρωτιά στις υποθέσεις μη συμμόρφωσης με αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ (ΔΕΕ), οι οποίες πλέον ανέρχονται σε 11. Έχει όμως κερδίσει …επάξια και τη δεύτερη θέση στην Ευρώπη σε αριθμό ανοιχτών υποθέσεων (27) παραβίασης του περιβαλλοντικού δικαίου της ΕΕ. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι έως σήμερα, η χώρα μας έχει καταβάλλει 105 εκατ. ευρώ σε χρηματικές ποινές μόνο για υποθέσεις διαχείρισης αποβλήτων. Η 14η ετήσια έκθεση του WWF Ελλάς με τίτλο «Η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα» που φέτος εκδόθηκε σε συνεργασία με τη μη κερδοσκοπική εταιρεία περιβαλλοντικού δικαίου «Νόμος + Φύση» και παρουσιάστηκε σήμερα στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, φέρνει στο φως μια πολύ δυσάρεστη εικόνα για την προστασία του περιβάλλοντος στην Ελλάδα. Ειδικότερα, όσον αφορά στη διαχείριση απορριμμάτων, οι χωματερές (ΧΑΔΑ – Χώροι Ανεξέλεγκτης Απόθεσης Απορριμμάτων) αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα της χώρας, αν και είναι ελάχιστα τα διαθέσιμα και αξιόπιστα στοιχεία για τη συνολική τους εικόνα ανά τη χώρα. Με δεδομένες τις αποφάσεις με τις οποίες το Δικαστήριο της ΕΕ επιβάλλει στην Ελλάδα χρηματικές ποινές για μη συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο για τα απόβλητα (στερεά και υγρά) _ με χρονικά παλαιότερη την απόφαση C-378/13 για τη λειτουργία χωματερών _, έχει από το 2015 έως σήμερα καταβληθεί στην ΕΕ από τα κρατικά ταμεία το συνολικό ποσό των 104.232.715 ευρώ. Ωστόσο, το ύψος των προστίμων, όπως φαίνεται, δεν είναι από μόνο του ικανό να αποτρέψει τη λειτουργία χωματερών και την παράνομη διαχείριση στερεών αποβλήτων σε αρκετές περιοχές της χώρας. Αν και δεν υποτιμάται η πρόοδος που έχει συντελεστεί, το πρόβλημα παραμένει, καθώς, όπως ανέφερε ο νομικός συντονιστής της οργάνωσης κ. Γιώργος Χασιώτης, εκτιμάται ότι κατά το 2018, περίπου 160.000 τόνοι στερεών αστικών αποβλήτων εξακολουθούν να καταλήγουν σε χωματερές. Την εικόνα για το περιβάλλον στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν ο γενικός διευθυντής του WWF Ελλάς, κ. Δημήτρης Καραβέλλας και η υπεύθυνη περιβαλλοντικής πολιτικής της οργάνωσης κυρία Θεοδότα Νάντσου, συμπληρώνουν επιγραμματικά και οι παρακάτω αρνητικές εξελίξεις: – Δάση: Η πολύνεκρη πυρκαγιά στο Μάτι κατέδειξε τις συνέπειες της αυθαίρετης και της εκτός σχεδίου δόμησης, αλλά και τις συνέπειες από ένα σύστημα δασοπυρόσβεσης που εξακολουθεί να βασίζεται στην καταστολή κι όχι στην πρόληψη. Παράλληλα, οι πρώτες σημαντικής έκτασης κατεδαφίσεις αυθαιρέτων στιγματίστηκαν από την παράδοξη ταυτόχρονη νομιμοποίηση παρανομιών. – Ενέργεια: Η δρομολόγηση της πώλησης λιγνιτικών στοιχείων της ΔΕΗ, διαιωνίζει την εξάρτηση της ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα από το κάρβουνο. – Χωρικός σχεδιασμός: Η σκανδαλώδης κάλυψη με διατάξεις τυπικού νόμου διάφορων έργων και δραστηριοτήτων που στερούνται απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων εξυπηρετεί πλέον μεγάλους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας (πχ. ξενοδοχειακά καταλύματα, σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής σε μη διασυνδεδεμένα νησιά και λατομεία διάφορων κατηγοριών). – Περιβαλλοντικός έλεγχος: Η υπηρεσία των επιθεωρητών περιβάλλοντος παραμένει εξαιρετικά υποστελεχωμένη και πολιτικά εξαρτημένη από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία του υπουργείου περιβάλλοντος. Παράλληλα, θα πρέπει να σημειωθούν και θετικές εξελίξεις που συνέβησαν τους περασμένους μήνες: – Σημαντικό ορόσημο αποτελεί η επέκταση του Δικτύου Natura 2000 και ο νόμος για τους φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών. Με την επέκταση αυτή, η Ελλάδα εκπληρώνει τον ευρωπαϊκό και τον παγκόσμιο στόχο. – Νευραλγικής σημασίας είναι και η ίδρυση του Εθνικού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης που θα χρηματοδοτείται από τα δημόσια έσοδα δημοπράτησης δικαιωμάτων CO2. Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα της ΕΕ που αξιοποιεί αυτά τα έσοδα για τη χρηματοδότηση της μετάβασης στη μεταλιγνιτική περίοδο. – Ο νόμος για τις ενεργειακές κοινότητες που ανοίγει τον δρόμο για κοινωνική συμμετοχή στην αποκεντρωμένη παραγωγή ΑΠΕ. – Μεταφορά στην εθνική νομοθεσία, της οδηγίας για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό με σαφή κατεύθυνση για ενιαία αντιμετώπιση του θαλάσσιου και παράκτιου χώρου. Παραμένει ωστόσο, αδικαιολόγητη η μη κύρωση του πρωτοκόλλου για την παράκτια ζώνη. Σχετικά με τους πράσινους πόρους, αν και πρόστιμα για περιβαλλοντικές παραβάσεις βεβαιώνονται, εντούτοις μόνο ένα πολύ μικρό μέρος φαίνεται πως εισπράττεται από το κράτος. Ειδικά σε σχέση με το Πράσινο Ταμείο, το ποσοστό των πράσινων πόρων που καταλήγει σε αυτό και μπορεί να διοχετευθεί σε δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας παραμένει περιορισμένο στο ετήσιο 2,5%. Φέτος, για πρώτη φορά θεσμοθετήθηκε εξαίρεση, με αφορμή την πολύνεκρη πυρκαγιά στο Μάτι. Από τον κρατικό προϋπολογισμό τα έσοδα με περιβαλλοντικό χαρακτήρα, μέρος των οποίων εισπράττεται υπέρ του Πράσινου Ταμείου, προβλέπεται ότι θα είναι για το 2018 περίπου στα 82 εκατ. ευρώ. View full είδηση

Η ποιότητα του αέρα, η κλιματική αλλαγή, η βιοποικιλότητα, τα απόβλητα αλλά κι άλλοι τομείς που επηρεάζουν το περιβάλλον περιλαμβάνονται – και αξιολογούνται- στην Έκθεση Κατάστασης για το Περιβάλλον 2018. Ο τομέας διαχείρισης των αποβλήτων παραμένει ο πλέον προβληματικός με αποτέλεσμα η Ελλάδα λόγω του χρόνιου προβλήματος των παράνομων χωματερών (ΧΑΔΑ) αλλά και της έλλειψης ικανοποιητικών υποδομών διαχείρισης επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων να έχει καταδικαστεί σε πληρωμή σημαντικών προστίμων. Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα της έκθεσης για το περιβάλλον στην Ελλάδα που παρουσιάστηκε την Πέμπτη σε σχετική εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής από το Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ). Η ποιότητα του αέρα, η κλιματική αλλαγή, η βιοποικιλότητα, τα απόβλητα αλλά κι άλλοι τομείς που επηρεάζουν το περιβάλλον περιλαμβάνονται – και αξιολογούνται- στην Έκθεση Κατάστασης για το Περιβάλλον 2018. Πρόκειται για την 4η Έκθεση Κατάστασης Περιβάλλοντος της Ελλάδας, η οποία εκπονείται για πρώτη φορά μετά το 2013. Η έκθεση αποτελεί μια ολοκληρωμένη παρουσίαση των εξελίξεων και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι βασικοί τομείς του περιβάλλοντος και έχει ως στόχο την λεπτομερή ενημέρωση πολιτών και Πολιτείας αλλά και τη σύνδεση με την αντίστοιχη έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Τα αιωρούμενα σωματίδια Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, τα αιωρούμενα σωματίδια (ΑΣ 10) παρουσιάζουν διαχρονικά υπερβάσεις των οριακών τιμών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, κυρίως σε σταθμούς κυκλοφορίας, με την οικιακή καύση βιομάζας αλλά και τη μεταφορά σκόνης από τη Σαχάρα. Την ίδια ώρα, το όζον παραμένει σταθερό ενώ παραβιάσεις των οριακών τιμών παρουσιάζονται κατά τη θερινή περίοδο κυρίως στην Αθήνα. Αστικά απόβλητα Σε ό,τι αφορά τα αστικά απόβλητα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έκθεσης, τα ποσοστά ανακύκλωσης παραμένουν σταθερά περίπου στο 14% – ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά της ΕΕ – με πολλαπλά προβλήματα στη λειτουργία των δομών ανακύκλωσης. Την ίδια ώρα, η διάθεση των ΧΥΤΑ αποτελεί σταθερά την κύρια επιλογή σε ποσοστά που υπερβαίνουν το 80%. Και παρά την υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 25% την τελευταία επταετία, η ποσότητα των παραγόμενων αστικών αποβλήτων έχει παραμείνει σταθερή. Αντίστοιχα πολύ χαμηλά παραμένουν τα ποσοστά αξιοποίησης των αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων καθώς και τα ποσοστά χωριστής συλλογής και λιπασματοποίησης βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων. Περιορισμός της επέκτασης του οδικού δικτύου Στον τομέα των μεταφορών, στα συμπεράσματα της έκθεσης αναφέρεται, πως θα πρέπει να περιοριστεί η επέκταση του οδικού δικτύου της χώρας με στόχο την αναχαίτιση του κατακερματισμού του τοπίου και των φυσικών οικοσυστημάτων. Φύση και Βιοποικιλότητα Για την κατάσταση της φύσης και της βιοποικιλότητας της Ελλάδας, οι συντάκτες της έκθεσης αναφέρουν ότι είναι αρκετά ικανοποιητική σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, με τη χώρα να έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο. Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε μεγάλη μείωση (35%) του οικολογικού αποτυπώματος ( με την Ελλάδα να καταλαμβάνει μια από τις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη). Συγκριτικά τα χερσαία οικοσυστήματα φαίνεται να είναι σε καλύτερη κατάσταση από τα θαλάσσια, τα οποία δέχονται πιέσεις κυρίως λόγω υπεραλίευσης και παράνομων πρακτικών αλιεύσεις. Υδάτινοι Πόροι Αναφορικά με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, στην έκθεση αναφέρεται πως γενικά η ποιότητα των υδάτων στην Ελλάδα είναι καλή. Από πλευράς οικολογικής κατάστασης τα παράκτια υδατικά συστήματα βρίσκονται κατά κύριο λόγο, σε υψηλή έως καλή κατάσταση, τα ποτάμια σε καλή έως μέτρια κατάσταση, ενώ τα λιμάνια και τα μεταβατικά ανήκουν κυρίως σε μέτρια ή και σε άγνωστη κατάσταση. Σε ό,τι αφορά τα υπόγεια υδατικά συστήματα η συντριπτική τους πλειοψηφία βρίσκεται σε καλή κατάσταση τόσο ποιοτικά ( 85%) όσο και ποσοτικά (80%). Η ποιοτική υποβάθμιση των υπόγειων υδάτων οφείλεται, κατά κύριο λόγο, αφενός στη νιτρορύπανση ως αποτέλεσμα εντατικής καλλιέργειας και αλόγιστης χρήσης λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, αφετέρου στην υφαλμύρινση (υπέρβαση σε ιόντα χλωρίου) ως αποτέλεσμα υπερεκμετάλλευσης και υπεράντλησης των παράκτιων υπόγειων υδροφόρων (μέσω και πληθώρας παράνομων γεωτρήσεων). Μονάδες επεξεργασίας λυμάτων Σχετικά με τα λύματα οι κύριες προκλήσεις για τα επόμενα χρόνια είναι η ολοκλήρωση των εναπομεινάντων μονάδων επεξεργασίας λυμάτων στους οικισμούς Γ’ προτεραιότητας, στο Θριάσιο Πεδίο (εκκρεμεί η σύνδεση των κατοίκων της περιοχής με το ήδη κατασκευασμένο δίκτυο) και στην Ανατολική Αττική, η διασφάλιση της καλής λειτουργίας των πολλών μικρών βιολογικών καθαρισμών που είναι διάσπαρτοι σε μικρούς Δήμους της χώρας (προβλήματα λόγω εποχιακής διακύμανσης της παροχής, υπερδιαστασιολόγησης και κακού σχεδιασμού), η καταγραφή και ο έλεγχος γεωτρήσεων, η αντιμετώπιση της νιτρορύπανσης, καθώς και ο συγχρονισμός του εξαετούς κύκλου της εφαρμογής των διάφορων Οδηγιών στο ενωσιακο δίκαιο. Οικονομική κρίση Όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της έκθεσης, τα τελευταία 10 χρόνια, σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων έχει παίξει και η οικονομική κρίση αλλά οι παρατηρούμενες βελτιώσεις δεν μπορούν να αποδοθούν αποκλειστικά σε αυτήν. Αχίλλειος πτέρνα παραμένει, σε ορισμένες περιπτώσεις, η πλημμελής εφαρμογή της ενωσιακης ή και της εθνικής νομοθεσίας, πρόβλημα που δεν είναι μεν αμιγώς περιβαλλοντικό αλλά που επιφέρει ουσιαστικές επιπτώσεις στη συνολική προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος. Η έκθεση Όλη η περίληψη ΕΔΩ. Η συνολική έκθεση ΕΔΩ. View full είδηση

Η ιλιγγιώδης αύξηση των αποβλήτων σε όλη την υφήλιο εγείρει μια επιπρόσθετη απειλή για την ανθρώπινη υγεία και για το περιβάλλον, τονίζει η Παγκόσμια Τράπεζα σε έκθεσή της που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη. Η ιλιγγιώδης αύξηση των απορριμμάτων και των αποβλήτων σε όλη την υφήλιο εγείρει μια επιπρόσθετη απειλή για την ανθρώπινη υγεία και για το περιβάλλον, που ήδη διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, τόνισε η Παγκόσμια Τράπεζα σε έκθεσή της που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη. Εάν δεν ληφθούν μέτρα επειγόντως, ο όγκος των σκουπιδιών σε παγκόσμια κλίμακα θα αυξηθεί κατά 70% ως το 2050, φθάνοντας τα 3,4 δισεκατομμύρια τόνους, από 2,01 δισεκ. τόνους το 2016, τόνισε ο θεσμός της Ουάσινγκτον. «Η κακή διαχείριση των σκουπιδιών βλάπτει την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, κάτι που προστίθεται στο πρόβλημα του κλίματος», σχολίασε η Λόρα Τακ, αντιπρόεδρος της ΠΤ αρμόδια για τη βιώσιμη ανάπτυξη. «Δυστυχώς, είναι συχνά οι πιο φτωχοί εκείνοι που υφίστανται τις συνέπειες της ανεπαρκούς διαχείρισης των απορριμμάτων», πρόσθεσε η ίδια. Αν και στις πλούσιες χώρες δεν ζει παρά το 16% του παγκόσμιου πληθυσμού, αυτές πετούν πάνω από το ένα τρίτο (34%) των σκουπιδιών του πλανήτη. Η Ανατολική Ασία και η περιοχή του Ειρηνικού ευθύνονται, από την πλευρά τους, για περίπου το ένα τέταρτο (23%) του συνόλου των απορριμμάτων, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Ενώ ως το 2050, στην υποσαχάρια Αφρική ο όγκος των σκουπιδιών αναμένεται να τριπλασιαστεί και στη Νότια Ασία να υπερδιπλασιαστεί. «Η καλύτερη διαχείριση των απορριμμάτων έχει οικονομική λογική», παρατήρησε η Σίλπα Κάζα, ειδικός για την αστική ανάπτυξη στην Παγκόσμια Τράπεζα, υπογραμμίζοντας ότι θα είναι πολύ πιο δαπανηρό να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα για την υγεία και για το περιβάλλον από το να βρεθούν λύσεις στη διαχείριση των σκουπιδιών. Η Παγκόσμια Τράπεζα ανησυχεί ιδιαίτερα για την κακή διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων, κάτι εξαιρετικά προβληματικό καθώς αυτό το υλικό μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις, μολύνοντας οικοσυστήματα για εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες χρόνια. Το 2016, ο κόσμος παρήγαγε 242 εκατομμύρια τόνους πλαστικών σκουπιδιών, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 12% του συνόλου των στερεών σκουπιδιών. Εξάλλου, ενώ οι πλούσιες χώρες ανακυκλώνουν περίπου το ένα τρίτο των απορριμμάτων τους, μόλις το 4% των σκουπιδιών ανακυκλώνεται στις φτωχότερες χώρες. Η Παγκόσμια Τράπεζα συνιστά μεταξύ άλλων να προσφερθεί χρηματοδότηση στις χώρες που την έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για να αναπτύξουν δημόσια συστήματα διαχείρισης των απορριμμάτων, να υποστηριχθούν πρωτοβουλίες για τη μείωση της κατανάλωσης ειδών από πλαστικό ή με πλαστικές συσκευασίες, να μειωθούν τα διατροφικά σκουπίδια και να γίνουν εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των καταναλωτών. Από το 2000, η ΠΤ έχει επενδύσει πάνω από 4,7 δισεκ. δολάρια σε προγράμματα διαχείρισης απορριμμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ View full είδηση