Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αναζήτηση στην κοινότητα

Εμφάνιση αποτελεσμάτων για τις ετικέτες 'δάσος'.

  • Αναζήτηση με βάση τις ετικέτες

    Πληκτρολογήστε τις ετικέτες και χωρίστε τες με κόμμα.
  • Αναζήτηση με βάση τον συγγραφέα

Τύπος περιεχομένου


Φόρουμ

  • Ειδήσεις
    • Ειδήσεις
  • Εργασίες Μηχανικών
    • Τοπογραφικά-Χωροταξικά
    • Αρχιτεκτονικά
    • Στατικά
    • Μηχανολογικά
    • Ηλεκτρολογικά
    • Περιβαλλοντικά
    • Διάφορα
  • Εργασιακά-Διαδικαστικά
    • Άδειες-Διαδικασίες
    • Αυθαίρετα
    • Οικονομικά-Αμοιβές
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά
    • Εκπαίδευση
    • Ειδικότητες-Συλλογικά Όργανα
  • Εργαλεία
    • Προγράμματα Η/Υ
    • Εξοπλισμός
    • Διαδίκτυο
    • Showroom
  • Γενικά
    • Αγγελίες
    • Κουβέντα
    • Δράσεις-Προτάσεις προς φορείς
    • Michanikos.gr
    • Θέματα Ιδιωτών
  • Δοκιμαστικό's Θεματολογία γενική

Κατηγορίες

  • 1. Τοπογραφικά-Πολεοδομικά
    • 1.1 Λογισμικό
    • 1.2 Νομοθεσία
    • 1.3 Έντυπα
    • 1.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 1.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 2. Συγκοινωνιακά - Οδοποιίας
    • 2.1 Λογισμικό
    • 2.2 Νομοθεσία
    • 2.3 Έντυπα
    • 2.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 2.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 3. Αρχιτεκτονικά - Σχεδιαστικά
    • 3.1 Λογισμικό
    • 3.2 Νομοθεσία
    • 3.3 Έντυπα
    • 3.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 3.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 4. Στατικά - Εδαφοτεχνικά
    • 4.1 Λογισμικό
    • 4.2 Νομοθεσία
    • 4.3 Έντυπα
    • 4.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 4.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 5. Μηχανολογικά
    • 5.1 Λογισμικό
    • 5.2 Νομοθεσία
    • 5.3 Έντυπα
    • 5.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 5.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 6. Ηλεκτρολογικά
    • 6.1 Λογισμικό
    • 6.2 Νομοθεσία
    • 6.3 Έντυπα
    • 6.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 6.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 7. ΑΠΕ - Φωτοβολταϊκά
    • 7.1 Λογισμικό
    • 7.2 Νομοθεσία
    • 7.3 Έντυπα
    • 7.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 7.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 8. Περιβαλλοντικά
    • 8.1 Λογισμικό
    • 8.2 Νομοθεσία
    • 8.3 Έντυπα
    • 8.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 8.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 9. Υδραυλικά - Λιμενικά
    • 9.1 Λογισμικό
    • 9.2 Νομοθεσία
    • 9.3 Έντυπα
    • 9.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 9.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 10. Διαχείριση Έργων - Εκτιμήσεις - Πραγματογνωμοσύνες
    • 10.1 Λογισμικό
    • 10.2 Νομοθεσία
    • 10.3 Έντυπα
    • 10.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 10.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 11. Δημόσια Έργα - Ασφάλεια και Υγιεινή
    • 11.1 Λογισμικό
    • 11.2 Νομοθεσία
    • 11.3 Έντυπα
    • 11.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 11.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 12. Αμοιβές - Φορολογικά - Άδειες
    • 12.1 Λογισμικό
    • 12.2 Νομοθεσία
    • 12.3 Έντυπα - Αιτήσεις
    • 12.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 13. Αυθαίρετα
    • 13.1 Λογισμικό
    • 13.2 Νομοθεσία
    • 13.3 Έντυπα
    • 13.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 14. Διάφορα

Categories

  • Ειδήσεις
    • Νομοθεσία
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά-Φορολογικά
    • Περιβάλλον
    • Ενέργεια-ΑΠΕ
    • Τεχνολογία
    • Χρηματοδοτήσεις
    • Έργα-Υποδομές
    • Επικαιρότητα
    • Αρθρογραφία
    • Michanikos.gr
    • webTV
    • Sponsored

Κατηγορίες

  • Εξοπλισμός
  • Λογισμικό
  • Βιβλία
  • Εργασία
  • Ακίνητα
  • Διάφορα

Βρείτε αποτελέσματα...

Βρείτε αποτελέσματα που...


Ημερομηνία δημιουργίας

  • Start

    End


Τελευταία ενημέρωση

  • Start

    End


Φιλτράρισμα με βάση τον αριθμό των...

Εντάχθηκε

  • Start

    End


Ομάδα


Επάγγελμα


Ειδικότητα

  1. Τη μεταρρύθμιση για τη διαχείριση των δημόσιων δασών ανέλυσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνέντευξη Τύπου, γνωστοποιώντας παράλληλα τα δάση, τα οποία αφορούν οι πρώτες διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται. Ακόμη, παρουσίασε την πορεία υλοποίησης του προγράμματος προληπτικών καθαρισμών δασών (AntiNero), το οποίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη σε πληθώρα περιοχών της χώρας. Η συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Δασών, κ. Ευστάθιου Σταθόπουλου και του Γενικού Διευθυντή Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, κ. Ευάγγελου Γκουντούφα. Πιο συγκεκριμένα, για τη διαχείριση των δημόσιων δασικών οικοσυστημάτων της χώρας, όπως την περιέγραψε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, λαμβάνονται οι εξής πρωτοβουλίες, οι οποίες αποτυπώνονται σε διατάξεις σχεδίου νόμου, που αναμένεται να τεθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα σε δημόσια διαβούλευση: Η ανάθεση της υλοποίησης της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης δημοσίων δασών ή διαχειριστικών μονάδων γίνεται κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Με την πρόσκληση προκηρύσσεται η ανάθεση της υλοποίησης της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης ενός ή περισσότερων δασών ή μιας ή περισσοτέρων διαχειριστικών μονάδων κατά μόνας ή από κοινού. Ο συνδυασμός των δασών ή των διαχειριστικών μονάδων στηρίζεται στην παραγωγική ικανότητα αυτών, τον βαθμό δυσκολίας της απόληψης, την απόσταση που τα χωρίζει, την πιθανότητα εκδήλωσης επικίνδυνης πυρκαγιάς και το έτος λήξης της διάρκειας των οικείων διαχειριστικών μελετών. Στην πρόσκληση ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: α) οι ποσότητες και τα είδη βιομάζας που επιτρέπεται κατ’ ανώτατο όριο να αποληφθούν σύμφωνα με τις εγκεκριμένες διαχειριστικές μελέτες, β) οι εργασίες καθαρισμού δασών, τα είδη και οι ποσότητες βιομάζας που θα αποληφθούν με αυτές, καθώς και ο χρονικός προγραμματισμός υλοποίησης αυτών των εργασιών, γ) το ύψος της επιδότησης της βιομάζας που απολαμβάνεται ανά είδος και κατά περίπτωση, και δ) το ελάχιστο ποσοστό της αξίας των τιμολογίων πώλησης της αποληπτόμενης βιομάζας, το οποίο θα αποδοθεί στο Δημόσιο κ.ά. Το ύψος της εγγύησης συμμετοχής ορίζεται στην πρόσκληση και προσδιορίζεται στο 4% της προϋπολογιζόμενης αξίας της σύμβασης. Η ανάθεση γίνεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ύστερα από εισήγηση της επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα προσφορά με βάση τα παρακάτω κριτήρια: α) το ποσοστό βιομάζας που θα αποληφθεί σε σχέση με το προβλεπόμενο στη διαχειριστική μελέτη και τη μελέτη αντιπυρικής προστασίας (Συντελεστής 40 %) β) το χρονικό διάστημα υλοποίησης των δασοκομικών εργασιών συντήρησης και βελτίωσης του δάσους που αποβλέπουν στον καθαρισμό αυτού, σε σχέση με το απώτατο σχετικό όριο που θέτει η εγκεκριμένη διαχειριστική – αντιπυρική μελέτη (Συντελεστής 40%) γ) το ποσοστό της αξίας των τιμολογίων πώλησης της αποληπτόμενης βιομάζας, το οποίο θα αποδοθεί στο Δημόσιο (Συντελεστής 20%). Δικαίωμα συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης της υλοποίησης της διαχείρισης και εκμετάλλευσης δημοσίων δασών ή διαχειριστικών μονάδων έχουν οι Δασικοί Συνεταιρισμοί Εργασίας (ΔΑ.Σ.Ε.) που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Επιτρέπεται η σύσταση ενώσεων προσώπων με νομική προσωπικότητα (Υβριδικά Συνεργατικά Σχήματα – Υ.Σ.Σχη.), στις οποίες μετέχουν ως μέρη ΔΑ.Σ.Ε. με συνολικό ποσοστό 50% και λοιπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα με συνολικό ποσοστό 50%, με σκοπό τη διαχείριση των δασών. Στα Υ.Σ.Σχη. μπορούν να συμμετέχουν ΔΑ.Σ.Ε. που: α) έχουν συσταθεί και λειτουργούν σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του ν. 4423/2016, β) είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Δασικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Δασεργατών («ΜΗ.ΔΑ.Σ.Ο.») και δεν έχουν διαγραφεί οριστικά ή προσωρινά και γ) δεν συμμετέχουν σε άλλο Υ.Σ.Σχη. Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εξαιρουμένων των ΔΑΣΕ, που συμμετέχουν στα Υ.Σ.Σχη. πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) έχουν ως κύριο αντικείμενο δραστηριότητας τη μεταποίηση ξυλείας και προϊόντων αυτής, β) έχουν συσταθεί τουλάχιστον πέντε έτη πριν την δημοσίευση της πρόσκλησης, γ) ο κύκλος εργασιών τους κατά τα τρία τελευταία πλήρη οικονομικά έτη πριν την δημοσίευση της πρόσκλησης είναι αθροιστικά ίσος ή μεγαλύτερος των 5.000.000 ευρώ, ο δε ειδικός κύκλος εργασιών που αφορά τη μεταποίηση ξυλείας και προϊόντων αυτής είναι αθροιστικά ίσος ή μεγαλύτερος των 3.000.000 ευρώ και δ) δεν συμμετέχουν σε άλλο Υ.Σ.Σχη. Μπορούν να συμμετέχουν στα Υ.Σ.Σχη. και νομικά πρόσωπα με οικονομικές δραστηριότητες που επιτρέπουν την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας ως εξής: α) για παραγωγή θερμικής, ηλεκτρικής ενέργειας ή ανανεώσιμων αερίων από βιομάζα (βιοενέργεια) είτε με σκοπό την ιδιοκατανάλωση είτε την πώληση της ενέργειας αυτής σε τρίτους, β) για παραγωγή θερμικής ενέργειας με σκοπό τη διάθεση σε δίκτυα τηλεθέρμανσης, γ) για παραγωγή θερμικής ενέργειας με σκοπό τη διάθεση σε εφαρμογές του αγροβιομηχανικού – αγροδιατροφικού κλάδου (θερμοκήπια, ξηραντήρια, κ.λπ.). Το εταιρικό κεφάλαιο των παραπάνω προσώπων για να αποκτήσουν και να διατηρήσουν την ιδιότητα τους ως μέλη στα Υ.Σ.Σχη ορίζεται σε 3.000.000 ευρώ. Τα Υ.Σ.Σχη. και οι ΔΑ.Σ.Ε. που έχουν αναλάβει τη διαχείριση και εκμετάλλευση δασών ή διαχειριστικών μονάδων λαμβάνουν ετήσια επιδότηση με βάση τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων ή από άλλους δημόσιους πόρους. Το ποσό της επιδότησης υπολογίζεται ως ποσοστό των εσόδων πώλησης της βιομάζας που απολαμβάνεται πολλαπλασιαζόμενο με τον συντελεστή που ορίζεται ανά είδος βιομάζας σε συνδυασμό με τον συντελεστή δυσκολίας διαχείρισης των δασών ή διαχειριστικών μονάδων που έχουν αναλάβει οι παραπάνω φορείς. Το ύψος της επιδότησης δεν μεταβάλλεται μέχρι τη λήξη της διάρκειας της ανάθεσης. Ποσοστό των καυσόξυλων που παράγονται από τους αναδόχους της παραπάνω διαδικασίας, το οποίο καθορίζεται στην πρόσκληση, διατίθεται με χαμηλό τίμημα σε αποδεδειγμένα μόνιμους κατοίκους των τοπικών κοινοτήτων των περιοχών διαχείρισης και εκμετάλλευσης, με προτεραιότητα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (ανταποδοτικά οφέλη). Ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό 2% επί των προ του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας εσόδων ενός Υ.Σ.Σχη. ή ενός ΔΑ.Σ.Ε. από τη διαχείριση των δασών διατίθεται στους ΟΤΑ που είναι εντός ή πλησίον των οικείων περιοχών διαχείρισης και εκμετάλλευσης. Οι ΟΤΑ αυτοί οφείλουν να προβούν σε αντίστοιχη μείωση των δημοτικών τελών που επιβάλλουν σε βάρος των μονίμων κατοίκων των τοπικών κοινοτήτων των περιοχών αυτών. Το ποσό της επιδότησης καταβάλλεται μετά από τον έλεγχο και την πιστοποίηση με κάθε αναγκαίο μέσο της βιομάζας που απολήφθηκε και των ειδών αυτής, σύμφωνα με τα αντίστοιχα τιμολόγια πώλησης. Συστήνεται Μητρώο Πιστοποιημένων Ελεγκτών που πιστοποιούν και βεβαιώνουν τις ποσότητες βιομάζας που παράγονται από κάθε ανάδοχο. Ξεκινώντας την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, θα εκπονηθούν -για πρώτη φορά στην Ελλάδα- μελέτες διαχείρισης δασών με επικαιροποιημένες τεχνικές προδιαγραφές (εντός του Μαρτίου 2024 η δημοπράτηση τους). Αυτές οι πρώτες, πιλοτικές, διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται αφορούν σε δάση που βρίσκονται εντός τεσσάρων Περιφερειών της χώρας (Αττική, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος και Δυτική Ελλάδα). Πρόκειται για οκτώ συμβάσεις, συνολικής επιφάνειας 1.395.258,99 στρεμμάτων και συνολικής εκτιμώμενης αξίας 2.411.422,84 ευρώ (επισυνάπτεται σχετικός πίνακας). AntiNero I, II και ΙΙΙ Τα προγράμματα AntiNero I, II και ΙΙI είναι από τα βασικότερα «εργαλεία» που έχει στη διάθεσή της η χώρα μας για την πρόληψη και την προστασία των δασών. Βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και υλοποιείται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του τακτικού προϋπολογισμού. Στο πλαίσιο αυτών των προγραμμάτων υλοποιούνται πρωτοβουλίες που αφορούν στη δημιουργία μικτών αντιπυρικών ζωνών, οι οποίες έχουν πολλαπλά πλεονεκτήματα όπως είναι: η μείωση του κινδύνου μετάδοσης και εξάπλωσης όλων των ειδών των πυρκαγιών (εδάφους, επιφανείας και κόμης), αλλά και η μείωση της ταχύτητας εξάπλωσης πυρκαγιών, της έντασης των πυρκαγιών και του κινδύνου δημιουργίας MEGA FIRE, σε συνδυασμό με τη διευκόλυνση της προσέγγισης των δασοπυροσβεστών στην περιοχή με ασφάλεια, όπως και της μετακίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων. Επίσης, δημιουργούνται ζώνες αμιγούς ή μικτής βλάστησης με πλατύφυλλα είδη, τα οποία χαρακτηρίζονται από πιο αργή και ελεγχόμενη εξάπλωση της πυρκαγιάς μέσω φυτεύσεων εμπλουτισμού, με έμφαση σε θέσεις δασών ή δασικών εκτάσεων χωροθετημένων πλησίον ή σε μίξη με οικιστικές περιοχές. Ακόμη, πραγματοποιούνται εργασίες όπως: καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου και των αντιπυρικών ζωνών κ.λπ. Ειδικότερα, ανά πρόγραμμα, υλοποιήθηκαν οι εξής πρωτοβουλίες: AntiNero I Πραγματοποιήθηκαν καθαρισμοί 52.000 στρ., έγιναν εργασίες για τη βελτίωση και τη συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου 12.600 χλμ., καθώς και για τη βελτίωση και τη συντήρηση αντιπυρικών ζωνών 2.000 χλμ. Επιπρόσθετα, διατέθηκε δωρεάν ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους ανά περιοχή και εκπονήθηκαν σχέδια αντιπυρικής προστασίας για 39 κρίσιμα δασικά οικοσυστήματα συνολικής έκτασης άνω των 42 εκατ. στρ. AntiNero II Έλαβαν χώρα καθαρισμοί 65.000 στρ., βελτιώθηκε και συντηρήθηκε δασικό οδικό δίκτυο 20.000 χλμ., καθώς και αντιπυρικές ζώνες 1.000 χλμ., διατέθηκε δωρεάν ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους ανά περιοχή. AntiNero III Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά σε καθαρισμούς δασών 71.058 στρμ., στη βελτίωση και στη συντήρηση δασικού οδικού δικτύου 103.741 στρμ. όπως επίσης στη βελτίωση και στη συντήρηση αντιπυρικών ζωνών 21.197 χλμ., αλλά και στη δημιουργία μικτών αντιπυρικών ζωνών 65.357 στρ. Αρχεία: Τμήματα Διαχειριστικών Μελετών Χάρτης Εκτάσεων AntiNERO
  2. Τη μεταρρύθμιση για τη διαχείριση των δημόσιων δασών ανέλυσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνέντευξη Τύπου, γνωστοποιώντας παράλληλα τα δάση, τα οποία αφορούν οι πρώτες διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται. Ακόμη, παρουσίασε την πορεία υλοποίησης του προγράμματος προληπτικών καθαρισμών δασών (AntiNero), το οποίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη σε πληθώρα περιοχών της χώρας. Η συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Δασών, κ. Ευστάθιου Σταθόπουλου και του Γενικού Διευθυντή Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, κ. Ευάγγελου Γκουντούφα. Πιο συγκεκριμένα, για τη διαχείριση των δημόσιων δασικών οικοσυστημάτων της χώρας, όπως την περιέγραψε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, λαμβάνονται οι εξής πρωτοβουλίες, οι οποίες αποτυπώνονται σε διατάξεις σχεδίου νόμου, που αναμένεται να τεθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα σε δημόσια διαβούλευση: Η ανάθεση της υλοποίησης της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης δημοσίων δασών ή διαχειριστικών μονάδων γίνεται κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Με την πρόσκληση προκηρύσσεται η ανάθεση της υλοποίησης της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης ενός ή περισσότερων δασών ή μιας ή περισσοτέρων διαχειριστικών μονάδων κατά μόνας ή από κοινού. Ο συνδυασμός των δασών ή των διαχειριστικών μονάδων στηρίζεται στην παραγωγική ικανότητα αυτών, τον βαθμό δυσκολίας της απόληψης, την απόσταση που τα χωρίζει, την πιθανότητα εκδήλωσης επικίνδυνης πυρκαγιάς και το έτος λήξης της διάρκειας των οικείων διαχειριστικών μελετών. Στην πρόσκληση ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: α) οι ποσότητες και τα είδη βιομάζας που επιτρέπεται κατ’ ανώτατο όριο να αποληφθούν σύμφωνα με τις εγκεκριμένες διαχειριστικές μελέτες, β) οι εργασίες καθαρισμού δασών, τα είδη και οι ποσότητες βιομάζας που θα αποληφθούν με αυτές, καθώς και ο χρονικός προγραμματισμός υλοποίησης αυτών των εργασιών, γ) το ύψος της επιδότησης της βιομάζας που απολαμβάνεται ανά είδος και κατά περίπτωση, και δ) το ελάχιστο ποσοστό της αξίας των τιμολογίων πώλησης της αποληπτόμενης βιομάζας, το οποίο θα αποδοθεί στο Δημόσιο κ.ά. Το ύψος της εγγύησης συμμετοχής ορίζεται στην πρόσκληση και προσδιορίζεται στο 4% της προϋπολογιζόμενης αξίας της σύμβασης. Η ανάθεση γίνεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ύστερα από εισήγηση της επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα προσφορά με βάση τα παρακάτω κριτήρια: α) το ποσοστό βιομάζας που θα αποληφθεί σε σχέση με το προβλεπόμενο στη διαχειριστική μελέτη και τη μελέτη αντιπυρικής προστασίας (Συντελεστής 40 %) β) το χρονικό διάστημα υλοποίησης των δασοκομικών εργασιών συντήρησης και βελτίωσης του δάσους που αποβλέπουν στον καθαρισμό αυτού, σε σχέση με το απώτατο σχετικό όριο που θέτει η εγκεκριμένη διαχειριστική – αντιπυρική μελέτη (Συντελεστής 40%) γ) το ποσοστό της αξίας των τιμολογίων πώλησης της αποληπτόμενης βιομάζας, το οποίο θα αποδοθεί στο Δημόσιο (Συντελεστής 20%). Δικαίωμα συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης της υλοποίησης της διαχείρισης και εκμετάλλευσης δημοσίων δασών ή διαχειριστικών μονάδων έχουν οι Δασικοί Συνεταιρισμοί Εργασίας (ΔΑ.Σ.Ε.) που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Επιτρέπεται η σύσταση ενώσεων προσώπων με νομική προσωπικότητα (Υβριδικά Συνεργατικά Σχήματα – Υ.Σ.Σχη.), στις οποίες μετέχουν ως μέρη ΔΑ.Σ.Ε. με συνολικό ποσοστό 50% και λοιπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα με συνολικό ποσοστό 50%, με σκοπό τη διαχείριση των δασών. Στα Υ.Σ.Σχη. μπορούν να συμμετέχουν ΔΑ.Σ.Ε. που: α) έχουν συσταθεί και λειτουργούν σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του ν. 4423/2016, β) είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Δασικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Δασεργατών («ΜΗ.ΔΑ.Σ.Ο.») και δεν έχουν διαγραφεί οριστικά ή προσωρινά και γ) δεν συμμετέχουν σε άλλο Υ.Σ.Σχη. Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εξαιρουμένων των ΔΑΣΕ, που συμμετέχουν στα Υ.Σ.Σχη. πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) έχουν ως κύριο αντικείμενο δραστηριότητας τη μεταποίηση ξυλείας και προϊόντων αυτής, β) έχουν συσταθεί τουλάχιστον πέντε έτη πριν την δημοσίευση της πρόσκλησης, γ) ο κύκλος εργασιών τους κατά τα τρία τελευταία πλήρη οικονομικά έτη πριν την δημοσίευση της πρόσκλησης είναι αθροιστικά ίσος ή μεγαλύτερος των 5.000.000 ευρώ, ο δε ειδικός κύκλος εργασιών που αφορά τη μεταποίηση ξυλείας και προϊόντων αυτής είναι αθροιστικά ίσος ή μεγαλύτερος των 3.000.000 ευρώ και δ) δεν συμμετέχουν σε άλλο Υ.Σ.Σχη. Μπορούν να συμμετέχουν στα Υ.Σ.Σχη. και νομικά πρόσωπα με οικονομικές δραστηριότητες που επιτρέπουν την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας ως εξής: α) για παραγωγή θερμικής, ηλεκτρικής ενέργειας ή ανανεώσιμων αερίων από βιομάζα (βιοενέργεια) είτε με σκοπό την ιδιοκατανάλωση είτε την πώληση της ενέργειας αυτής σε τρίτους, β) για παραγωγή θερμικής ενέργειας με σκοπό τη διάθεση σε δίκτυα τηλεθέρμανσης, γ) για παραγωγή θερμικής ενέργειας με σκοπό τη διάθεση σε εφαρμογές του αγροβιομηχανικού – αγροδιατροφικού κλάδου (θερμοκήπια, ξηραντήρια, κ.λπ.). Το εταιρικό κεφάλαιο των παραπάνω προσώπων για να αποκτήσουν και να διατηρήσουν την ιδιότητα τους ως μέλη στα Υ.Σ.Σχη ορίζεται σε 3.000.000 ευρώ. Τα Υ.Σ.Σχη. και οι ΔΑ.Σ.Ε. που έχουν αναλάβει τη διαχείριση και εκμετάλλευση δασών ή διαχειριστικών μονάδων λαμβάνουν ετήσια επιδότηση με βάση τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων ή από άλλους δημόσιους πόρους. Το ποσό της επιδότησης υπολογίζεται ως ποσοστό των εσόδων πώλησης της βιομάζας που απολαμβάνεται πολλαπλασιαζόμενο με τον συντελεστή που ορίζεται ανά είδος βιομάζας σε συνδυασμό με τον συντελεστή δυσκολίας διαχείρισης των δασών ή διαχειριστικών μονάδων που έχουν αναλάβει οι παραπάνω φορείς. Το ύψος της επιδότησης δεν μεταβάλλεται μέχρι τη λήξη της διάρκειας της ανάθεσης. Ποσοστό των καυσόξυλων που παράγονται από τους αναδόχους της παραπάνω διαδικασίας, το οποίο καθορίζεται στην πρόσκληση, διατίθεται με χαμηλό τίμημα σε αποδεδειγμένα μόνιμους κατοίκους των τοπικών κοινοτήτων των περιοχών διαχείρισης και εκμετάλλευσης, με προτεραιότητα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (ανταποδοτικά οφέλη). Ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό 2% επί των προ του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας εσόδων ενός Υ.Σ.Σχη. ή ενός ΔΑ.Σ.Ε. από τη διαχείριση των δασών διατίθεται στους ΟΤΑ που είναι εντός ή πλησίον των οικείων περιοχών διαχείρισης και εκμετάλλευσης. Οι ΟΤΑ αυτοί οφείλουν να προβούν σε αντίστοιχη μείωση των δημοτικών τελών που επιβάλλουν σε βάρος των μονίμων κατοίκων των τοπικών κοινοτήτων των περιοχών αυτών. Το ποσό της επιδότησης καταβάλλεται μετά από τον έλεγχο και την πιστοποίηση με κάθε αναγκαίο μέσο της βιομάζας που απολήφθηκε και των ειδών αυτής, σύμφωνα με τα αντίστοιχα τιμολόγια πώλησης. Συστήνεται Μητρώο Πιστοποιημένων Ελεγκτών που πιστοποιούν και βεβαιώνουν τις ποσότητες βιομάζας που παράγονται από κάθε ανάδοχο. Ξεκινώντας την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, θα εκπονηθούν -για πρώτη φορά στην Ελλάδα- μελέτες διαχείρισης δασών με επικαιροποιημένες τεχνικές προδιαγραφές (εντός του Μαρτίου 2024 η δημοπράτηση τους). Αυτές οι πρώτες, πιλοτικές, διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται αφορούν σε δάση που βρίσκονται εντός τεσσάρων Περιφερειών της χώρας (Αττική, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος και Δυτική Ελλάδα). Πρόκειται για οκτώ συμβάσεις, συνολικής επιφάνειας 1.395.258,99 στρεμμάτων και συνολικής εκτιμώμενης αξίας 2.411.422,84 ευρώ (επισυνάπτεται σχετικός πίνακας). AntiNero I, II και ΙΙΙ Τα προγράμματα AntiNero I, II και ΙΙI είναι από τα βασικότερα «εργαλεία» που έχει στη διάθεσή της η χώρα μας για την πρόληψη και την προστασία των δασών. Βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και υλοποιείται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του τακτικού προϋπολογισμού. Στο πλαίσιο αυτών των προγραμμάτων υλοποιούνται πρωτοβουλίες που αφορούν στη δημιουργία μικτών αντιπυρικών ζωνών, οι οποίες έχουν πολλαπλά πλεονεκτήματα όπως είναι: η μείωση του κινδύνου μετάδοσης και εξάπλωσης όλων των ειδών των πυρκαγιών (εδάφους, επιφανείας και κόμης), αλλά και η μείωση της ταχύτητας εξάπλωσης πυρκαγιών, της έντασης των πυρκαγιών και του κινδύνου δημιουργίας MEGA FIRE, σε συνδυασμό με τη διευκόλυνση της προσέγγισης των δασοπυροσβεστών στην περιοχή με ασφάλεια, όπως και της μετακίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων. Επίσης, δημιουργούνται ζώνες αμιγούς ή μικτής βλάστησης με πλατύφυλλα είδη, τα οποία χαρακτηρίζονται από πιο αργή και ελεγχόμενη εξάπλωση της πυρκαγιάς μέσω φυτεύσεων εμπλουτισμού, με έμφαση σε θέσεις δασών ή δασικών εκτάσεων χωροθετημένων πλησίον ή σε μίξη με οικιστικές περιοχές. Ακόμη, πραγματοποιούνται εργασίες όπως: καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου και των αντιπυρικών ζωνών κ.λπ. Ειδικότερα, ανά πρόγραμμα, υλοποιήθηκαν οι εξής πρωτοβουλίες: AntiNero I Πραγματοποιήθηκαν καθαρισμοί 52.000 στρ., έγιναν εργασίες για τη βελτίωση και τη συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου 12.600 χλμ., καθώς και για τη βελτίωση και τη συντήρηση αντιπυρικών ζωνών 2.000 χλμ. Επιπρόσθετα, διατέθηκε δωρεάν ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους ανά περιοχή και εκπονήθηκαν σχέδια αντιπυρικής προστασίας για 39 κρίσιμα δασικά οικοσυστήματα συνολικής έκτασης άνω των 42 εκατ. στρ. AntiNero II Έλαβαν χώρα καθαρισμοί 65.000 στρ., βελτιώθηκε και συντηρήθηκε δασικό οδικό δίκτυο 20.000 χλμ., καθώς και αντιπυρικές ζώνες 1.000 χλμ., διατέθηκε δωρεάν ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους ανά περιοχή. AntiNero III Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά σε καθαρισμούς δασών 71.058 στρμ., στη βελτίωση και στη συντήρηση δασικού οδικού δικτύου 103.741 στρμ. όπως επίσης στη βελτίωση και στη συντήρηση αντιπυρικών ζωνών 21.197 χλμ., αλλά και στη δημιουργία μικτών αντιπυρικών ζωνών 65.357 στρ. Αρχεία: Τμήματα Διαχειριστικών Μελετών Χάρτης Εκτάσεων AntiNERO View full είδηση
  3. Η Επιτροπή προτείνει έναν νόμο για την παρακολούθηση των δασών, ο οποίος θα καλύψει τα υφιστάμενα κενά στις πληροφορίες σχετικά με τα ευρωπαϊκά δάση και θα δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη βάση γνώσεων για τα δάση, ώστε να μπορέσουν τα κράτη μέλη, οι ιδιοκτήτες δασών και οι διαχειριστές δασών να βελτιώσουν την ανταπόκρισή τους στις αυξανόμενες πιέσεις που ασκούνται στα δάση και να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των δασών. Τα δάση αποτελούν ουσιαστικό σύμμαχο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας και είναι ζωτικής σημασίας για την άνθηση των αγροτικών περιοχών και της βιοοικονομίας. Δυστυχώς, τα δάση της Ευρώπης υφίστανται πολλές και διαφορετικές πιέσεις, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής και της μη βιώσιμης ανθρώπινης δραστηριότητας. Η καλύτερη παρακολούθηση θα καταστήσει δυνατή τη δράση για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δασών στις διασυνοριακές απειλές των επιβλαβών οργανισμών, των ξηρασιών και των δασικών πυρκαγιών που επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή, θα καταστήσει δυνατά νέα επιχειρηματικά μοντέλα, όπως η ανθρακοδεσμευτική γεωργία, και θα στηρίξει τη συμμόρφωση με τη συμφωνηθείσα νομοθεσία της ΕΕ. Τέλος, θα συμβάλει στην ενίσχυση της ικανότητας των δασών να εκπληρώνουν τις πολλαπλές περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές λειτουργίες τους, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου τους ως φυσικών καταβοθρών άνθρακα. Καλύτερα δεδομένα, βελτιωμένη ανθεκτικότητα, νέες οικονομικές ευκαιρίες Το πλαίσιο παρακολούθησης θα καταστήσει δυνατή τη συλλογή και την ανταλλαγή έγκαιρων και συγκρίσιμων δασικών δεδομένων που λαμβάνονται μέσω συνδυασμού τεχνολογίας γεωσκόπησης και μετρήσεων εδάφους. Με βάση τις υφιστάμενες εθνικές προσπάθειες, το πλαίσιο θα προσφέρει δεδομένα και γνώσεις για τη λήψη αποφάσεων και την εφαρμογή της πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων πιο επικαιροποιημένων πληροφοριών σχετικά με τις φυσικές διαταραχές και τις δασικές καταστροφές σε όλα τα κράτη μέλη. Επί του παρόντος, οι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των δασών και τη χρήση των δασικών πόρων και υπηρεσιών είναι διάσπαρτες και ελλιπείς, τα δεδομένα για τα δάση της ΕΕ είναι συχνά παρωχημένα και παράγονται με τη χρήση διαφορετικών ορισμών, με αποτέλεσμα σημαντικά κενά γνώσης. Οι ανακολουθίες αυτές θα αντιμετωπιστούν με ένα ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης. Το πλαίσιο θα συμβάλει στη δημιουργία ολοκληρωμένης διακυβέρνησης των δασών, εξασφαλίζοντας τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και ενθαρρύνοντάς τα να καταρτίσουν μακροπρόθεσμα δασικά σχέδια, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές διαστάσεις πολιτικής και την πολυλειτουργικότητα των δασών. Η πρόταση δεν εισάγει νέες άμεσες διοικητικές απαιτήσεις για τις επιχειρήσεις, τους ιδιοκτήτες δασών και τους δασοκόμους. Το πλαίσιο θα αποφέρει οικονομικά οφέλη, καθώς θα στηρίξει τους διαχειριστές δασών στην εμπορία των οικοσυστημικών υπηρεσιών τους, όπως οι απορροφήσεις άνθρακα, βάσει του πλαισίου πιστοποίησης της αφαίρεσης άνθρακα της Ε.Ε. . Με βάση πιο αξιόπιστα και προσβάσιμα δεδομένα, οι διαχειριστές δασών και οι ιδιοκτήτες δασών θα είναι σε θέση να αναπτύξουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες που θα παρέχουν πρόσθετο εισόδημα, κλιμακώνοντας παράλληλα την ανθρακοδεσμευτική γεωργία και συμβάλλοντας στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν. Ο νέος νόμος θα στηρίξει επίσης μια νέα αγορά για τους παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένου μεγάλου αριθμού ΜΜΕ και καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων. Τέλος, η πρόταση θα στηρίξει την εφαρμογή άλλων βασικών νομοθετικών πράξεων, όπως ο κανονισμός LULUCF, οι οδηγίες για τους οικότοπους και τα πτηνά, ο κανονισμός για την αποψίλωση των δασών καθώς και η πιστοποίηση της απομάκρυνσης του άνθρακα, και ο νόμος για την αποκατάσταση της φύσης μόλις εγκριθεί από τους συννομοθέτες. Στο πλαίσιο των ευρύτερων εργασιών της στο πλαίσιο της δασικής στρατηγικής της Ε.Ε., η Επιτροπή ενέκρινε επίσης σήμερα πρόταση για επικαιροποιημένη δασική διακυβέρνηση της ΕΕ, η οποία αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ανανεωμένης, χωρίς αποκλεισμούς και διεπιστημονικής ομάδας εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών, αρμόδιας για όλα τα δασικά και δασικά θέματα, η οποία θα αντικατοπτρίζει όλους τους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς στόχους της δασικής στρατηγικής της ΕΕ. Επόμενα βήματα Η πρόταση θα εξεταστεί τώρα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία. Οι σημερινές πρωτοβουλίες και οι στόχοι τους βασίζονται σε λύσεις που παρέχονται από τη φύση ως ο καλύτερος σύμμαχός μας στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Θα βοηθήσουν την ΕΕ να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα αυξάνοντας τον όγκο του άνθρακα που αφαιρείται από φυσικές καταβόθρες. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην τήρηση των διεθνών δεσμεύσεων της ΕΕ στο πλαίσιο τόσο της συμφωνίας του Παρισιού όσο και του πλαισίου του Κουνμίνγκ-Μόντρεαλ για τη βιοποικιλότητα.
  4. Η Επιτροπή προτείνει έναν νόμο για την παρακολούθηση των δασών, ο οποίος θα καλύψει τα υφιστάμενα κενά στις πληροφορίες σχετικά με τα ευρωπαϊκά δάση και θα δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη βάση γνώσεων για τα δάση, ώστε να μπορέσουν τα κράτη μέλη, οι ιδιοκτήτες δασών και οι διαχειριστές δασών να βελτιώσουν την ανταπόκρισή τους στις αυξανόμενες πιέσεις που ασκούνται στα δάση και να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των δασών. Τα δάση αποτελούν ουσιαστικό σύμμαχο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας και είναι ζωτικής σημασίας για την άνθηση των αγροτικών περιοχών και της βιοοικονομίας. Δυστυχώς, τα δάση της Ευρώπης υφίστανται πολλές και διαφορετικές πιέσεις, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής και της μη βιώσιμης ανθρώπινης δραστηριότητας. Η καλύτερη παρακολούθηση θα καταστήσει δυνατή τη δράση για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δασών στις διασυνοριακές απειλές των επιβλαβών οργανισμών, των ξηρασιών και των δασικών πυρκαγιών που επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή, θα καταστήσει δυνατά νέα επιχειρηματικά μοντέλα, όπως η ανθρακοδεσμευτική γεωργία, και θα στηρίξει τη συμμόρφωση με τη συμφωνηθείσα νομοθεσία της ΕΕ. Τέλος, θα συμβάλει στην ενίσχυση της ικανότητας των δασών να εκπληρώνουν τις πολλαπλές περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές λειτουργίες τους, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου τους ως φυσικών καταβοθρών άνθρακα. Καλύτερα δεδομένα, βελτιωμένη ανθεκτικότητα, νέες οικονομικές ευκαιρίες Το πλαίσιο παρακολούθησης θα καταστήσει δυνατή τη συλλογή και την ανταλλαγή έγκαιρων και συγκρίσιμων δασικών δεδομένων που λαμβάνονται μέσω συνδυασμού τεχνολογίας γεωσκόπησης και μετρήσεων εδάφους. Με βάση τις υφιστάμενες εθνικές προσπάθειες, το πλαίσιο θα προσφέρει δεδομένα και γνώσεις για τη λήψη αποφάσεων και την εφαρμογή της πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων πιο επικαιροποιημένων πληροφοριών σχετικά με τις φυσικές διαταραχές και τις δασικές καταστροφές σε όλα τα κράτη μέλη. Επί του παρόντος, οι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των δασών και τη χρήση των δασικών πόρων και υπηρεσιών είναι διάσπαρτες και ελλιπείς, τα δεδομένα για τα δάση της ΕΕ είναι συχνά παρωχημένα και παράγονται με τη χρήση διαφορετικών ορισμών, με αποτέλεσμα σημαντικά κενά γνώσης. Οι ανακολουθίες αυτές θα αντιμετωπιστούν με ένα ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης. Το πλαίσιο θα συμβάλει στη δημιουργία ολοκληρωμένης διακυβέρνησης των δασών, εξασφαλίζοντας τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και ενθαρρύνοντάς τα να καταρτίσουν μακροπρόθεσμα δασικά σχέδια, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές διαστάσεις πολιτικής και την πολυλειτουργικότητα των δασών. Η πρόταση δεν εισάγει νέες άμεσες διοικητικές απαιτήσεις για τις επιχειρήσεις, τους ιδιοκτήτες δασών και τους δασοκόμους. Το πλαίσιο θα αποφέρει οικονομικά οφέλη, καθώς θα στηρίξει τους διαχειριστές δασών στην εμπορία των οικοσυστημικών υπηρεσιών τους, όπως οι απορροφήσεις άνθρακα, βάσει του πλαισίου πιστοποίησης της αφαίρεσης άνθρακα της Ε.Ε. . Με βάση πιο αξιόπιστα και προσβάσιμα δεδομένα, οι διαχειριστές δασών και οι ιδιοκτήτες δασών θα είναι σε θέση να αναπτύξουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες που θα παρέχουν πρόσθετο εισόδημα, κλιμακώνοντας παράλληλα την ανθρακοδεσμευτική γεωργία και συμβάλλοντας στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν. Ο νέος νόμος θα στηρίξει επίσης μια νέα αγορά για τους παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένου μεγάλου αριθμού ΜΜΕ και καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων. Τέλος, η πρόταση θα στηρίξει την εφαρμογή άλλων βασικών νομοθετικών πράξεων, όπως ο κανονισμός LULUCF, οι οδηγίες για τους οικότοπους και τα πτηνά, ο κανονισμός για την αποψίλωση των δασών καθώς και η πιστοποίηση της απομάκρυνσης του άνθρακα, και ο νόμος για την αποκατάσταση της φύσης μόλις εγκριθεί από τους συννομοθέτες. Στο πλαίσιο των ευρύτερων εργασιών της στο πλαίσιο της δασικής στρατηγικής της Ε.Ε., η Επιτροπή ενέκρινε επίσης σήμερα πρόταση για επικαιροποιημένη δασική διακυβέρνηση της ΕΕ, η οποία αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ανανεωμένης, χωρίς αποκλεισμούς και διεπιστημονικής ομάδας εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών, αρμόδιας για όλα τα δασικά και δασικά θέματα, η οποία θα αντικατοπτρίζει όλους τους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς στόχους της δασικής στρατηγικής της ΕΕ. Επόμενα βήματα Η πρόταση θα εξεταστεί τώρα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία. Οι σημερινές πρωτοβουλίες και οι στόχοι τους βασίζονται σε λύσεις που παρέχονται από τη φύση ως ο καλύτερος σύμμαχός μας στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Θα βοηθήσουν την ΕΕ να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα αυξάνοντας τον όγκο του άνθρακα που αφαιρείται από φυσικές καταβόθρες. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην τήρηση των διεθνών δεσμεύσεων της ΕΕ στο πλαίσιο τόσο της συμφωνίας του Παρισιού όσο και του πλαισίου του Κουνμίνγκ-Μόντρεαλ για τη βιοποικιλότητα. View full είδηση
  5. Το 2022 κάηκαν σχεδόν 9.000.000 στρέμματα γης στην ΕΕ, σύμφωνα με τη νέα έκθεση για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική το 2022, η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής. Αυτή η έκταση ισούται περίπου με το μέγεθος της Κορσικής. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS), το 2022 είναι η δεύτερη χειρότερη χρονιά από το 2000, με το 2017 να είναι η χειρότερη, καθώς τότε είχαν καεί 13.000.000 στρέμματα γης. Η έκθεση δημοσιεύθηκε στο πλαίσιο της σημερινής παρουσίασης από την Επιτροπή μιας πρότασης για την παρακολούθηση των δασών, η οποία θα καλύψει τα υφιστάμενα κενά πληροφόρησης όσον αφορά τα ευρωπαϊκά δάση και θα δημιουργήσει μια βάση γνώσεων για τα δάση. Για τρίτη συνεχή χρονιά, πρωτοφανείς δασικές πυρκαγιές προκάλεσαν σημαντικές περιβαλλοντικές και οικονομικές ζημίες στην ΕΕ και είχαν ως τραγικό αποτέλεσμα την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Ενώ οι περισσότερες πυρκαγιές (96%) προκαλούνται από ανθρώπους, η κατάσταση επιδεινώνεται λόγω του αυξημένου κινδύνου πυρκαγιάς που οφείλεται στην κλιματική αλλαγή. Οι πυρκαγιές έπληξαν επίσης τόπους του δικτύου Natura 2000, που αποτελούν το απόθεμα βιοποικιλότητας της ΕΕ, με το 43% περίπου της συνολικής καμένης έκτασης (περίπου 3.650.000 στρέμματα από τα 9.000.000 στρέμματα που κάηκαν) να αφορά περιοχές του δικτύου Natura 2000. Το 2022, η συνολική επιφάνεια των καμένων εκτάσεων σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 ήταν η μεγαλύτερη που καταγράφηκε τα τελευταία δέκα χρόνια. Η έκθεση προειδοποιεί για τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη τα επόμενα χρόνια, καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται και οι ξηρασίες γίνονται εντονότερες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Χάρη στα μέτρα πρόληψης που θέσπισαν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της, αλλά και χάρη στην ενίσχυση των επιχειρήσεων πυρόσβεσης και της ετοιμότητας των υπηρεσιών αντιμετώπισης των πυρκαγιών, ο αριθμός των θυμάτων το 2022 ήταν περιορισμένος. Τα στοιχεία για το 2023 δείχνουν ότι οι δασικές πυρκαγιές έχουν ήδη κάψει περίπου 5.000.000 στρέμματα χερσαίων εκτάσεων στην ΕΕ μέχρι στιγμής. View full είδηση
  6. Το 2022 κάηκαν σχεδόν 9.000.000 στρέμματα γης στην ΕΕ, σύμφωνα με τη νέα έκθεση για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική το 2022, η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής. Αυτή η έκταση ισούται περίπου με το μέγεθος της Κορσικής. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS), το 2022 είναι η δεύτερη χειρότερη χρονιά από το 2000, με το 2017 να είναι η χειρότερη, καθώς τότε είχαν καεί 13.000.000 στρέμματα γης. Η έκθεση δημοσιεύθηκε στο πλαίσιο της σημερινής παρουσίασης από την Επιτροπή μιας πρότασης για την παρακολούθηση των δασών, η οποία θα καλύψει τα υφιστάμενα κενά πληροφόρησης όσον αφορά τα ευρωπαϊκά δάση και θα δημιουργήσει μια βάση γνώσεων για τα δάση. Για τρίτη συνεχή χρονιά, πρωτοφανείς δασικές πυρκαγιές προκάλεσαν σημαντικές περιβαλλοντικές και οικονομικές ζημίες στην ΕΕ και είχαν ως τραγικό αποτέλεσμα την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Ενώ οι περισσότερες πυρκαγιές (96%) προκαλούνται από ανθρώπους, η κατάσταση επιδεινώνεται λόγω του αυξημένου κινδύνου πυρκαγιάς που οφείλεται στην κλιματική αλλαγή. Οι πυρκαγιές έπληξαν επίσης τόπους του δικτύου Natura 2000, που αποτελούν το απόθεμα βιοποικιλότητας της ΕΕ, με το 43% περίπου της συνολικής καμένης έκτασης (περίπου 3.650.000 στρέμματα από τα 9.000.000 στρέμματα που κάηκαν) να αφορά περιοχές του δικτύου Natura 2000. Το 2022, η συνολική επιφάνεια των καμένων εκτάσεων σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 ήταν η μεγαλύτερη που καταγράφηκε τα τελευταία δέκα χρόνια. Η έκθεση προειδοποιεί για τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη τα επόμενα χρόνια, καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται και οι ξηρασίες γίνονται εντονότερες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Χάρη στα μέτρα πρόληψης που θέσπισαν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της, αλλά και χάρη στην ενίσχυση των επιχειρήσεων πυρόσβεσης και της ετοιμότητας των υπηρεσιών αντιμετώπισης των πυρκαγιών, ο αριθμός των θυμάτων το 2022 ήταν περιορισμένος. Τα στοιχεία για το 2023 δείχνουν ότι οι δασικές πυρκαγιές έχουν ήδη κάψει περίπου 5.000.000 στρέμματα χερσαίων εκτάσεων στην ΕΕ μέχρι στιγμής.
  7. Μεγάλη συζήτηση προκάλεσε ακόμα και πρόσφυγες στο ΣτΕ το πόσα δέντρα θα κοπούν από το Σέιχ Σου για να γίνει το Flyover. Mια ανάρτηση βάζει νέα ερωτηματικά για τα στρέμματα δάσους που θα κοπούν για να περάσει η υπερυψωμένη ταχεία λεωφόρος. Η μελέτη του έργου όπως έχει δημοσιοποιηθεί προβλέπει την εκδάσωση 75 στρεμμάτων. Στην παρουσίαση του έργου ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών ενημέρωσε ότι θα κοπούν συνολικά 82 στρέμματα. Οι κοπές δέντρων που θα γίνουν επηρεάζουν μόλις το 0,25% της συνολικής επιφάνειας του περιαστικού δάσους του Σέιχ Σου. Ως το πρώτο μεγάλο οδικό έργο ΣΔΙΤ στη χώρα χαρακτήρισε το πρότζεκτ ο Παναγιώτης Γαρδελίνος, εκ μέρους της κατασκευάστριας κοινοπραξίας, διαβεβαίωσε ότι η εμπειρία του σχήματος ΑΒΑΞ-Μytilineos διασφαλίζει την έγκαιρη υλοποίηση έργου με σεβασμό στο οικοσύστημα με το οποίο συγγενεύει. Πρόσθετες πληροφορίες που αφορούν το περιβάλλον είναι ότι το 35%-40% της κίνησης θα εκτρέπεται στο flyover, κάτι που σημαίνει ότι η σημερινή χωρητικότητα της περιφερειακής θα διπλασιαστεί και ότι θα υπάρξει μείωση ηχορρύπανσης (γιατί θα τοποθετηθούν παντού ηχοπετάσματα) και εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (καθώς στον σημερινό δρόμο το μεγάλο πρόβλημα είναι οι μεγάλες κλίσεις, που αναγκάζουν τα βαρέα οχήματα να επιβραδύνουν).
  8. Μεγάλη συζήτηση προκάλεσε ακόμα και πρόσφυγες στο ΣτΕ το πόσα δέντρα θα κοπούν από το Σέιχ Σου για να γίνει το Flyover. Mια ανάρτηση βάζει νέα ερωτηματικά για τα στρέμματα δάσους που θα κοπούν για να περάσει η υπερυψωμένη ταχεία λεωφόρος. Η μελέτη του έργου όπως έχει δημοσιοποιηθεί προβλέπει την εκδάσωση 75 στρεμμάτων. Στην παρουσίαση του έργου ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών ενημέρωσε ότι θα κοπούν συνολικά 82 στρέμματα. Οι κοπές δέντρων που θα γίνουν επηρεάζουν μόλις το 0,25% της συνολικής επιφάνειας του περιαστικού δάσους του Σέιχ Σου. Ως το πρώτο μεγάλο οδικό έργο ΣΔΙΤ στη χώρα χαρακτήρισε το πρότζεκτ ο Παναγιώτης Γαρδελίνος, εκ μέρους της κατασκευάστριας κοινοπραξίας, διαβεβαίωσε ότι η εμπειρία του σχήματος ΑΒΑΞ-Μytilineos διασφαλίζει την έγκαιρη υλοποίηση έργου με σεβασμό στο οικοσύστημα με το οποίο συγγενεύει. Πρόσθετες πληροφορίες που αφορούν το περιβάλλον είναι ότι το 35%-40% της κίνησης θα εκτρέπεται στο flyover, κάτι που σημαίνει ότι η σημερινή χωρητικότητα της περιφερειακής θα διπλασιαστεί και ότι θα υπάρξει μείωση ηχορρύπανσης (γιατί θα τοποθετηθούν παντού ηχοπετάσματα) και εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (καθώς στον σημερινό δρόμο το μεγάλο πρόβλημα είναι οι μεγάλες κλίσεις, που αναγκάζουν τα βαρέα οχήματα να επιβραδύνουν). View full είδηση
  9. Ξεκίνησε η αποτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στο Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης Σουφλίου. Για το σκοπό αυτό, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) διεξήγαγε έλεγχο στην περιοχή και στη συνέχεια αποτύπωσε σε χάρτη την έκταση και τη σφοδρότητα της πυρκαγιάς. Αξιοποίησε, μάλιστα, εξειδικευμένο εργαλείο για τη λήψη δορυφορικών εικόνων υψηλής ανάλυσης, πραγματοποιώντας, παράλληλα, επιτόπια επαλήθευση (TSI Post Fire Biodiversity Hub). Με τον ίδιο τρόπο θα καταγράφεται και η σταδιακή πορεία αποκατάστασης του οικοσυστήματος της πληγείσας περιοχής. Σε αυτή την κατεύθυνση, ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. δρομολογεί την κατάρτιση και την υλοποίηση προγράμματος παρακολούθησης, ενώ θα πραγματοποιήσει και μελέτη αποκατάστασης. Ο έλεγχος διεξήχθη στις 6/9, κατόπιν εντολής του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρου Σκυλακάκη, που δόθηκε στις 5/9. Αναλυτικά τα αποτελέσματα του ελέγχου: ➢ Συνολική έκταση Εθνικού Πάρκου: 424.248 στρέμματα Καμένη έκταση: 245.299 στρέμματα (57,74%) Άκαυτη έκταση: 178.949 στρέμματα (42,26%) ➢ Σφοδρότητα πυρκαγιάς σε όλο το Πάρκο Υψηλή σφοδρότητα: 23,30% Χαμηλή/μέση σφοδρότητα 34,44% Άκαυτη έκταση: 42,26% ➢ Έκταση που καταλαμβάνουν οι δύο πυρήνες (Ζώνες Α) Άκαυτη έκταση: 42.709 στρέμματα (55,46%) Καμένη έκταση: 34.294 στρέμματα (44,54%) ➢ Σφοδρότητα πυρκαγιάς στους δύο πυρήνες Υψηλή σφοδρότητα: 14,44% Χαμηλή/μέση σφοδρότητα: 30,10% Άκαυτη έκταση: 55,46% Σημειώνεται πως η υψηλή σφοδρότητα σημαίνει, επί της ουσίας, πως κάηκε όλη σχεδόν η βλάστηση και όλα τα δέντρα. Αντιστοίχως, η χαμηλή/μέση σφοδρότητα σημαίνει πως κάηκε μόνον ο υπόροφος (δηλαδή χαμηλοί θάμνοι και πόες) και τα χαμηλά σημεία των δέντρων ως τα 3 μέτρα ύψος, αλλά με υψηλό ποσοστό άκαυτων φύλλων και βελονών.
  10. Ξεκίνησε η αποτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στο Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης Σουφλίου. Για το σκοπό αυτό, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) διεξήγαγε έλεγχο στην περιοχή και στη συνέχεια αποτύπωσε σε χάρτη την έκταση και τη σφοδρότητα της πυρκαγιάς. Αξιοποίησε, μάλιστα, εξειδικευμένο εργαλείο για τη λήψη δορυφορικών εικόνων υψηλής ανάλυσης, πραγματοποιώντας, παράλληλα, επιτόπια επαλήθευση (TSI Post Fire Biodiversity Hub). Με τον ίδιο τρόπο θα καταγράφεται και η σταδιακή πορεία αποκατάστασης του οικοσυστήματος της πληγείσας περιοχής. Σε αυτή την κατεύθυνση, ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. δρομολογεί την κατάρτιση και την υλοποίηση προγράμματος παρακολούθησης, ενώ θα πραγματοποιήσει και μελέτη αποκατάστασης. Ο έλεγχος διεξήχθη στις 6/9, κατόπιν εντολής του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρου Σκυλακάκη, που δόθηκε στις 5/9. Αναλυτικά τα αποτελέσματα του ελέγχου: ➢ Συνολική έκταση Εθνικού Πάρκου: 424.248 στρέμματα Καμένη έκταση: 245.299 στρέμματα (57,74%) Άκαυτη έκταση: 178.949 στρέμματα (42,26%) ➢ Σφοδρότητα πυρκαγιάς σε όλο το Πάρκο Υψηλή σφοδρότητα: 23,30% Χαμηλή/μέση σφοδρότητα 34,44% Άκαυτη έκταση: 42,26% ➢ Έκταση που καταλαμβάνουν οι δύο πυρήνες (Ζώνες Α) Άκαυτη έκταση: 42.709 στρέμματα (55,46%) Καμένη έκταση: 34.294 στρέμματα (44,54%) ➢ Σφοδρότητα πυρκαγιάς στους δύο πυρήνες Υψηλή σφοδρότητα: 14,44% Χαμηλή/μέση σφοδρότητα: 30,10% Άκαυτη έκταση: 55,46% Σημειώνεται πως η υψηλή σφοδρότητα σημαίνει, επί της ουσίας, πως κάηκε όλη σχεδόν η βλάστηση και όλα τα δέντρα. Αντιστοίχως, η χαμηλή/μέση σφοδρότητα σημαίνει πως κάηκε μόνον ο υπόροφος (δηλαδή χαμηλοί θάμνοι και πόες) και τα χαμηλά σημεία των δέντρων ως τα 3 μέτρα ύψος, αλλά με υψηλό ποσοστό άκαυτων φύλλων και βελονών. View full είδηση
  11. Σε ανακοίνωσή του το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του ΔΠΘ με έδρα της πόλη της Ορεστιάδας αναφέρει: Η έναρξη της φετινής ακαδημαϊκής χρονιάς συμπίπτει με την ασύλληπτης έκτασης πυρκαγιά που έπληξε με σφοδρότητα το νότιο και κεντρικό τμήμα του Νομού Έβρου. Στο δάσος της Δαδιάς και τις γειτονικές προστατευόμενες περιοχές η καταστροφή του πολύτιμου φυσικού κεφαλαίου είναι πρωτοφανής και η ελλιπής πρόληψη να αποτελεί ένα βασικό λόγο για τις διαστάσεις που έλαβε η πυρκαγιά. Σημείο έντονου προβληματισμού και ανησυχίας αποτελούν ωστόσο και οι επιπτώσεις της καταστροφής στην τοπική κοινωνία και οικονομία καθώς ο Έβρος εδώ και χρόνια υποφέρει από τη σταδιακή εγκατάλειψη του πρωτογενούς τομέα, την έλλειψη βιώσιμων αναπτυξιακών στρατηγικών και τη συνεχιζόμενη πληθυσμιακή συρρίκνωση. Κρίνονται συνεπώς αναγκαία, μετά την αποτίμηση της ζημιάς, η άμεση έναρξη του πολύπλευρου έργου της μεταπυρικής αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος, της προσαρμογής της διαχείρισης και χειρισμού του δάσους στη νέα κατάσταση και της ανασυγκρότησης της τοπικής οικονομίας χωρίς καθυστερήσεις και προσκρούσεις σε γραφειοκρατικά εμπόδια. Η ιδιαίτερη σχέση του Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης με την πληγείσα περιοχή είναι πολυετής – πλέον των δύο δεκαετιών – και είναι μια σχέση έμπρακτη η οποία υλοποιήθηκε μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα αλλά και τη θεωρητική και εφαρμοσμένη έρευνα επί του πεδίου, πολύ συχνά σε στενή συνεργασία με τοπικούς φορείς. Η εμπειρία και η γνώση που έχει αποκτηθεί για τη συγκεκριμένη περιοχή από το Τμήμα όλα αυτά τα χρόνια, μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα και να αποτελέσουν μια στέρεη βάση τόσο για την ακριβή αποτίμηση των απωλειών από την πυρκαγιά και των πολλαπλών επιπτώσεών τους, όσο και για τον σχεδιασμό και υλοποίηση των κατάλληλων διαχειριστικών μέτρων μεταπυρικής αποκατάστασης. Με γνώμονα τα παραπάνω δεδομένα το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ευελπιστούν ότι θα συμβάλουν ουσιαστικά στο κρίσιμο έργο δημιουργίας των συνθηκών εκείνων που θα επιτρέψουν την επανάκαμψη των σπάνιων δασικών οικοσυστημάτων του Εθνικού Πάρκου Δαδιάς και του νότιου Έβρου το συντομότερο δυνατό
  12. Σε ανακοίνωσή του το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του ΔΠΘ με έδρα της πόλη της Ορεστιάδας αναφέρει: Η έναρξη της φετινής ακαδημαϊκής χρονιάς συμπίπτει με την ασύλληπτης έκτασης πυρκαγιά που έπληξε με σφοδρότητα το νότιο και κεντρικό τμήμα του Νομού Έβρου. Στο δάσος της Δαδιάς και τις γειτονικές προστατευόμενες περιοχές η καταστροφή του πολύτιμου φυσικού κεφαλαίου είναι πρωτοφανής και η ελλιπής πρόληψη να αποτελεί ένα βασικό λόγο για τις διαστάσεις που έλαβε η πυρκαγιά. Σημείο έντονου προβληματισμού και ανησυχίας αποτελούν ωστόσο και οι επιπτώσεις της καταστροφής στην τοπική κοινωνία και οικονομία καθώς ο Έβρος εδώ και χρόνια υποφέρει από τη σταδιακή εγκατάλειψη του πρωτογενούς τομέα, την έλλειψη βιώσιμων αναπτυξιακών στρατηγικών και τη συνεχιζόμενη πληθυσμιακή συρρίκνωση. Κρίνονται συνεπώς αναγκαία, μετά την αποτίμηση της ζημιάς, η άμεση έναρξη του πολύπλευρου έργου της μεταπυρικής αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος, της προσαρμογής της διαχείρισης και χειρισμού του δάσους στη νέα κατάσταση και της ανασυγκρότησης της τοπικής οικονομίας χωρίς καθυστερήσεις και προσκρούσεις σε γραφειοκρατικά εμπόδια. Η ιδιαίτερη σχέση του Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης με την πληγείσα περιοχή είναι πολυετής – πλέον των δύο δεκαετιών – και είναι μια σχέση έμπρακτη η οποία υλοποιήθηκε μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα αλλά και τη θεωρητική και εφαρμοσμένη έρευνα επί του πεδίου, πολύ συχνά σε στενή συνεργασία με τοπικούς φορείς. Η εμπειρία και η γνώση που έχει αποκτηθεί για τη συγκεκριμένη περιοχή από το Τμήμα όλα αυτά τα χρόνια, μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα και να αποτελέσουν μια στέρεη βάση τόσο για την ακριβή αποτίμηση των απωλειών από την πυρκαγιά και των πολλαπλών επιπτώσεών τους, όσο και για τον σχεδιασμό και υλοποίηση των κατάλληλων διαχειριστικών μέτρων μεταπυρικής αποκατάστασης. Με γνώμονα τα παραπάνω δεδομένα το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ευελπιστούν ότι θα συμβάλουν ουσιαστικά στο κρίσιμο έργο δημιουργίας των συνθηκών εκείνων που θα επιτρέψουν την επανάκαμψη των σπάνιων δασικών οικοσυστημάτων του Εθνικού Πάρκου Δαδιάς και του νότιου Έβρου το συντομότερο δυνατό View full είδηση
  13. Ομόφωνα γνωμοδότησε το Τεχνικό Συμβούλιο Δασών (ΤΣΔ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ότι οι εκτάσεις που καλύπτονται από φρύγανα και ασπάλαθους δεν συγκεντρώνουν τα κριτήρια ώστε να χαρακτηρίζονται δάση ή δασικού χαρακτήρα. Στη γνωμοδότηση αυτή κατέληξε το ΤΣΔ μετά από δύο συνεδριάσεις προκειμένου να εξετάσει το ερώτημα που του απηύθυνε σχετικά ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, στις 23 Μαρτίου. Βάσει της ομόφωνης γνωμοδότησης που εκδόθηκε σήμερα, οι εκτάσεις που στο παρελθόν ήταν αγροτικού χαρακτήρα και λόγω της εγκατάλειψης αναπτύχθηκε ασπάλαθος και φρυγανώδης βλάστηση δεν χαρακτηρίζονται δασικές. Επιπλέον, οι εκτάσεις που χρησιμοποιήθηκαν για βοσκή και καλύπτονται διαχρονικά μόνο από φρυγανική βλάστηση και ασπάλαθο δεν χαρακτηρίζονται πλέον δασικές αλλά χορτολιβαδικές. Θα ακολουθήσει η υπογραφή της σχετικής απόφασης από τον αρμόδιο Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργο Αμυρά, η οποία εντάσσεται στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διόρθωση των σφαλμάτων στους δασικούς χάρτες. Με τη συγκεκριμένη απόφαση επιλύονται σημαντικές αστοχίες που αφορούν στον χαρακτηρισμό εκτάσεων κυρίως στην Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, τις Κυκλάδες, τη Μάνη, το Βόρειο Αιγαίο και άλλες περιοχές της χώρας. View full είδηση
  14. Ο ρυθμός με τον οποίο καταστρέφονται τα δάση του πλανήτη αυξήθηκε απότομα πέρυσι, καθώς τουλάχιστον 42.000 τετραγωνικά δενδροκάλυψης χάθηκαν σε σημαντικές τροπικές περιοχές. Σύμφωνα με τα στοιχεία από το πανεπιστήμιο του Μέριλαντ και την παγκόσμια πλατφόρμα Global Forest Watch, οι απώλειες ξεπέρασαν κατά πολύ τον μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών. Το 2020 ήταν η τρίτη χειρότερη χρονιά σε ό,τι αφορά στην καταστροφή δασών από το 2002, όταν ξεκίνησε η συγκρίσιμη καταγραφή. Οι απώλειες ήταν ιδιαίτερα βαριές σε τροπικά παρθένα δάση, όπως στον Αμαζόνιο, το Κονγκό και τη νοτιοανατολική Ασία. Αυτά τα δάση είναι ζωτικής σημασίας τόσο στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα για τη ρύθμιση του παγκόσμιου κλίματος, όσο και για τα αναντικατάστατα οικοσυστήματά τους. Μόνο οι απώλειες σε αυτού του τύπου τα δάση ανέρχονται σε 4,2 εκατομμύρια εκτάρια, κάτι που αντιστοιχεί στις ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από 575 εκατομμύρια αυτοκίνητα, σύμφωνα με το World Resources Institute που συνέταξε την έκθεση. Συνολικά χάθηκαν 12,2 εκατομμύρια εκτάρια δενδροκάλυψης σε τροπικές περιοχές το 2020, μια αύξηση 12% σε σύγκριση με το 2019. Η χειρότερη κατάσταση καταγράφηκε στη Βραζιλία, εκεί όπου καταστράφηκαν 1,7 εκατομμύρια εκτάρια δασικών εκτάσεων, μια αύξηση περίπου 25% σε σύγκριση με το 2019. Αν και ο Αμαζόνιος είναι στο επίκεντρο, οι επιστήμονες ανησυχούν ολοένα περισσότερο για το Παντανάλ στη Βραζιλία, τον μεγαλύτερο τροπικό υγρότοπο στον κόσμο. Περίπου το ένα τρίτο του εκτιμάται ότι επλήγη από φωτιές πέρυσι, με καταστροφικές συνέπειες για τη βιοποικιλότητα. Η πανδημία δεν φαίνεται να είχε ξεκάθαρο αντίκτυπο στο μοτίβο της καταστροφής των δασών. Όμως, ο Ρομπ Τέιλορ- διευθυντής προγραμμάτων για τα δάση στο WRI- προειδοποίησε ότι μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερος αντίκτυπος στο μέλλον, καθώς φαίνεται ότι άνθρωποι αναγκάστηκαν να επιστρέψουν σε αγροτικές περιοχές, λόγω των lockdown αλλά και του γεγονότος ότι επιδεινώθηκαν οι οικονομικές συνθήκες στις πόλεις. Από την πλευρά της η Φράνσις Σέιμουρ, ερευνήτρια του WRI, εξέφρασε φόβο ότι οι χώρες που είναι αντιμέτωπες με υψηλότερο χρέος λόγω της πανδημίας, μπορεί να μπουν στον πειρασμό να ενδώσουν σε συμφέροντα που θέλουν να εκμεταλλευτούν τα δάση με μη βιώσιμο τρόπο ή μπορεί να αναγκαστούν να μειώσουν τους πόρους για την προστασία των δασών. Στον αντίποδα, υπάρχουν και θετικές εξελίξεις, σε χώρες που έλαβαν μέτρα τα τελευταία χρόνια. Η αποψίλωση των δασών μειώθηκε στην Ινδονησία, η οποία για πρώτη φορά δεν είναι στις τρεις πρώτες χώρες με τις μεγαλύτερες απώλειες σε παρθένα δάση. Το 2020, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, καταγράφηκε υποχώρηση της αποψίλωσης των δασών στην Ινδονησία που το 2016, έπειτα από καταστροφικές φωτιές, αναγκάστηκε να αναστείλει τις κοπές δέντρων σε παρθένα δάση, ενώ περιόρισε τις άδειες που δίνονται σε φυτείες. Αλλά και στη Μαλαισία, που έχει χάσει περίπου το ένα τρίτο των παρθένων δασών της από το ‘70, μειώθηκε η αποψίλωση των δασών, χάρη στους αυστηρούς νόμους που υιοθετήθηκαν για την αντιμετώπιση της παράνομης υλοτομίας. Από την άλλοι, οι πλουσιότερες χώρες δεν είναι «άτρωτες» απέναντι σε αυτή την απειλή. Για παράδειγμα, στη Γερμανία τριπλασιάστηκαν οι απώλειες δασικών εκτάσεων το 2020, σε σύγκριση με το 2018, ενώ η Αυστραλία έχει καταγράψει εννιαπλάσιες απώλειες τα τελευταία δύο χρόνια. Με πληροφορίες από Guardian View full είδηση
  15. Φέτος, στις 21 Μαρτίου του 2021 γιορτάζουμε διπλή επέτειο. Την Παγκόσμια Ημέρα Δασών, αλλά και, λόγω της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, τον ρόλο που διαδραμάτισαν τα Δάση ως κιβωτός του Ελληνισμού και ορμητήριο για τη ζωή και τη λευτεριά. Η χώρα μας είναι κυρίως ορεινή αφού όπου και αν ρίξει κάποιος το βλέμμα του αυτό θα σταματήσει σε κάποια υψηλή κορυφή. Τα βουνά και τα δάση με όλη την πολύπλευρη και πολύτιμη συμβολή τους στη ζωή των Ελλήνων, βοήθησαν και στη διαφύλαξη και συνέχιση της πλούσιας παράδοσης μας. Ο σκλαβωμένος λαός συγκινούνταν ιδιαίτερα από την ελεύθερη ζωή που ζούσαν οι αρματολοί και κλέφτες στα βουνά και τα δάση και την αποτύπωσε στα δημοτικά μας τραγούδια, αλλά και ποιήματα, τα οποία εξυμνούν και τους αγώνες τους για την Πατρίδα και τη λευτεριά. Η σημερινή ημέρα είναι μια ημέρα ενημέρωσης και υπενθύμισης στους λαούς για την μεγάλη προσφορά των Δασών σε υλικά και άυλα αγαθά και την ανάγκη προστασίας τους. Η ημέρα αυτή, που ημερολογιακά είναι η πρώτη ημέρα της Άνοιξης επιλέχθηκε ως σύμβολο ανανέωσης και ελπίδας για το μέλλον και ανακηρύχτηκε Παγκόσμια ημέρα Δασών τα τελευταία πενήντα χρόνια, από το 1971. Το Ελληνικό δάσος χαρακτηρίζεται από μια πολυλειτουργικότητα που συνδυάζει παραγωγή οικονομικών και προσφορά κοινωφελών αγαθών. Οι διάφορες κοινωφελείς λειτουργίες του αποκτούν με το χρόνο προβάδισμα έναντι του οικονομικού του ρόλου. Η οικολογική λειτουργία συντελεί στην προστασία του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούμε και δραστηριοποιούμαστε. Η προστατευτική λειτουργία, αντιδιαβρωτική και αντιπλημμυρική, συμβάλλει στην προστασία τόσο των δασικών εδαφών όσο και των πολύτιμων υποδομών και περιουσιών από την καταστροφή. Όσον αφορά τον υδρολογικό κύκλο, ο ρόλος του δάσους στην υδατική οικονομία αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας του νερού είναι καθοριστικός και έχει ήδη αρχίσει να απασχολεί τις περισσότερες χώρες. Ανεκτίμητης αξίας είναι και η αισθητική και αναψυχική επίδραση του αφού αποτελεί χώρο ηρεμίας και πνευματικής ανάτασης για τον σύγχρονο άνθρωπο. Τέλος τα δάση αποτέλεσαν και αποτελούν θύλακες πλούσιας βιοποικιλότητας, μια σημαντική κληρονομιά για τις επερχόμενες γενεές. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι σε όλα τα προγράμματα ανάπτυξης οφείλουμε να περιλαμβάνουμε τα δάση, στα οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται ορθολογική διαχείριση ώστε να συμβάλλουν στην αειφόρο ανάπτυξη όχι μόνον σε τοπικό αλλά και σε εθνικό επίπεδο Η Δασοπονία είναι ένας επιστημονικός κλάδος με κοινωνικό πρόσωπο και θα πρέπει να αξιοποιηθεί όχι μόνο από τους πολιτικούς και τους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και από τις τοπικές κοινωνίες. ώστε να δρομολογηθεί μια συνεργασία μεταξύ τους με στόχο την αειφόρο ανάπτυξη. Όλοι μαζί, τα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα, οι Δασικές Υπηρεσίες καθώς και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να καταλήξουμε σε συγκεκριμένες προτάσεις και να συμβουλέψουμε σωστά την Ελληνική Πολιτεία. Αυτό που σήμερα ονομάζουμε ‘Ελληνική Δασοπονία’ και ‘Ελληνική Δασολογική Εκπαίδευση’, είναι η μετεξέλιξη της χρήσης και διαχείρισης των δασών της χώρας μας από τα χρόνια της Επανάστασης του 1821 έως σήμερα και αυτή η αποκτηθείσα γνώση και εμπειρία ΄μπορεί να αποτελέσει εφόδιο στην επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων του μέλλοντος, σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο φυσικό περιβάλλον. *Η Θέκλα Τσιτσώνη είναι Πρόεδρος του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ View full είδηση
  16. Τρίτη 3 Αυγούστου 2021. Οι φλόγες περικυκλώνουν τη Βαρυμπόμπη. Οι κάτοικοι αρχίσουν έντρομοι να βάζουν όπως όπως λιγοστά πράγματα σε μια τσάντα. Φεύγουν με δάκρυα στα μάτια και ξέροντας πως όταν γυρίσουν τίποτα δεν θα είναι ίδιο. Ακολούθησαν και άλλες εκκενώσεις περιοχών και αρκετά 24ωρα με εκατοντάδες πυρκαγιές να ξεσπούν σε πολλά σημεία της χώρας όπως στη βόρεια Εύβοια που πάλεψε επί ημέρες με τις φλόγες. Ένα εκατομμύριο στρέμματα της Ελλάδας παραδόθηκαν στην πύρινη λαίλαπα. Δάση καταστράφηκαν, δέντρα έγιναν αποκαΐδια, ζώα άφησαν την τελευταία τους πνοή. Θα μπορέσουν άραγε οι απέραντες εκτάσεις των δασών που καταστράφηκαν από τη φωτιά να γίνουν ξανά όπως πριν; Θα αποκτήσουν και πάλι ζωή; Αυτή η μαύρη και αποκρουστική εικόνα θα αλλάζει χρώμα και θα γεμίσει με ζώα; /image/s320x/file/files/1/2021/08/kamena_6.jpg «Η φύση ξέρει τη δουλειά της και θα κάνει το έργο της… μόνη της, αρκεί να την αφήσουμε στην ησυχία της» επισημαίνει μιλώντας στο Newsbeast ο δασολόγος, πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας και διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, Γιώργος Καρέτσος. Μπορούν τα δάση να αναγεννηθούν μετά από μία τέτοια καταστροφή; Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, Γιώργος Καρέτσος. «τα δάση που παραδόθηκαν στις φωτιές ήταν ώριμα και είχαν ικανή ποσότητα σπέρματος. Οπότε μπορεί το υλικό αυτό να αποτελέσει το πρώτο έναυσμα για την αναγέννησή τους». «Δεν ήταν δάση τα οποία είχαν διπλοκαεί ή να είχαν συχνότητα μικρότερη των δέκα χρόνων από πυρκαγιά σε πυρκαγιά, οπότε υπάρχει διαθεσιμότητα σπερμάτων» διευκρινίζει. Σύμφωνα με τον Γιώργο Καρέτσο η φύση μας λέει ότι σε πέντε χρόνια από τη φωτιά έχουμε την πλήρη σύνθεση της χλωρίδας που προϋπήρχε. «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό, αρκεί να την αφήσουμε στην ησυχία της. Να μην επέμβουμε δηλαδή με βοσκή, με δεύτερη φωτιά ή με άλλες δραστηριότητες στην περιοχή» σημειώνει. /image/s320x/file/files/1/2021/08/kamena_5.jpg Ο διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ αναφέρει όμως πως «θα πρέπει να περάσουν δύο χρόνια από τώρα για να εκτιμήσουμε αρχικά ποια ήταν η δυνατότητα της φύσης να καλύψει τις αναγεννητικές μας ανάγκες». «Μόλις περάσουν δύο χρόνια θα προβούμε σε λεπτομερή έλεγχο της περιοχής και θα έχουμε πλήρη εικόνα» λέει. Μπορεί η καταστροφή του 2021 να συγκριθεί με αυτή του 2007; Οι απώλειες και στις δύο περιπτώσεις ήταν μεγάλες υπογραμμίζει ο Γιώργος Καρέτσος. «Θα μπορούσε η καταστροφή του 2021 να συγκριθεί με αυτή του 2007 αλλά τότε είχαμε περισσότερη καμένη έκταση. Οι απώλειες φέτος από τις πρόσφατες πυρκαγιές προσεγγίζουν το 1 εκατ. στρέμματα σε όλη τη χώρα. Τα 100.000 στρέμματα βρίσκονται στην Αττική. Περίπου 70.000 στρέμματα από αυτά αντιστοιχούσαν στην εποπτεία του φορέα μας. Τα 42.000 στρέμματα αφορούν έκταση των πρώην βασιλικών κτημάτων και τα υπόλοιπα εκτάσεις δημόσιες και κοινοτικές» επισημαίνει εξηγώντας πως το 2007 καταστράφηκαν περίπου 1,5 εκατ. στρέμματα. Φωτιά στη Βαρυμπόμπη: Γιατί παραδόθηκε στις φλόγες τόσο μεγάλη έκταση «Όταν το κύριο μέτωπο της φωτιάς είχε τεθεί υπό έλεγχο δημιουργήθηκε αναζωπύρωση πίσω, στα μετόπισθεν δηλαδή της γραμμής άμυνας που είχαν κάνει οι πυροσβεστικές δυνάμεις» τονίζει ο Γιώργος Καρέτσος και συμπληρώνει «αυτό ήταν το στοιχείο το οποίο δεν πρόλαβαν εκείνη την ώρα και έλαβε αυτές τις διαστάσεις καίγοντας πολύ μεγαλύτερη έκταση από αυτή που περιμέναμε». Τι πρέπει να κάνουμε ώστε να μην δούμε ανάλογες καταστροφές; Απαντώντας στη σχετική ερώτηση του Newsbeast αναφορικά με το πώς είναι εφικτό να αποφευχθούν τέτοιες καταστροφές στον φυσικό πλούτο της χώρας ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας και διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ αναφέρθηκε στην αποκαλούμενη επιτροπή Golddammer που στήθηκε μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι και στα συμπεράσματα τα οποία αυτή είχε καταλήξει. «Επικεφαλής της ήταν κ. Golddammer και σε αυτή συμμετείχαν επιφανείς επιστήμονες που ασχολούνται με τις πυρκαγιές. Μετά από έρευνες η επιτροπή κατέληξε σε κάποια συμπεράσματα. Μην νομίζετε όμως πως ήταν πολύ διαφορετικά από αυτά που είχαμε πει και στο παρελθόν και από το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής του 1993. Σύμφωνα τα συμπεράσματα της επιτροπής υπάρχουν τρεις διαστάσεις της δασοπυρόσβεσης: η πρόσληψη, η καταστολή και η αποκατάσταση» λέει ο Γιώργος Καρέτσος. «Η πρόληψη είναι ευθύνη της δασικής υπηρεσίας. Η δασική υπηρεσία όμως είναι αποδυναμωμένη και συστηματικά έχει υποστελεχωθεί εδώ και 30 χρόνια περίπου. Η δύναμή της έχει περιοριστεί στο ελάχιστο. Οι πόροι της έχουν εκμηδενιστεί και δεν μπορεί να επιτελέσει το έργο της. Λογικό είναι όλα αυτά τα οικοσυστήματα να έχουν αφεθεί στην τύχη τους, να έχει αναπτυχθεί η βλάστηση σε τόσο έντονο βαθμό, σε ποσότητα και σε δομή που να επιτρέπει πολύ εύκολα την έξαρση τέτοιων φαινομένων πυρκαγιάς» αναφέρει./image/s320x/file/files/1/2021/08/kamena_4.jpg «Οι γραμμές άμυνας θα πρέπει να είναι μέσα στο δάσος» «Σε σχέση με την καταστολή που αποτελεί το δεύτερο συμπέρασμα της επιτροπής αυτή μεταφέρθηκε από το 1998 στην Πυροσβεστική Υπηρεσία. Υπάρχει όμως μια γραμμή η οποία κατά τη γνώμη μου είναι λαθεμένη. Όταν θεωρείς ότι τη φωτιά πρέπει να την περιμένεις επάνω στα όρια του αστικού ιστού έρχεται με την πλήρη της έξαρση και δύναμη με αποτέλεσμα να μην μπορέσεις να περιφρουρήσεις ούτε και τους οικισμούς. Οι γραμμές άμυνας θα πρέπει να είναι μέσα στο δάσος και στη συνέχεια να φτάσουν οριακά στους οικισμούς» εξηγεί ο Γιώργος Καρέτσος. «Ξεκινήσαμε με την προοπτική να μην χαθούν ανθρώπινες ζωές και περιουσίες, το καταλαβαίνω αλλά είναι μία μάχη και πάντα στη μάχη έχουμε και απώλειες και νίκες και ήττες. Αυτό πρέπει να το ξέρουμε κάθε φορά. Για να φτάσουμε όμως να αμυνθούμε αποτελεσματικά πρέπει να κάνουμε όλη τη σχετική προετοιμασία της διαχείρισης. Την πρόληψη δηλαδή για μην θρηνούμε και να μην υποφέρουμε με τόση οδύνη τις καταστροφικές συνέπειες της φωτιάς» σημειώνει ο δασολόγος. «Το τρίτο σκέλος που είναι η αποκατάσταση είναι και πάλι δουλειά της δασικής υπηρεσίας αλλά εμπλέκονται και άλλες υπηρεσίες γιατί πρόκειται για συνολική ανασυγκρότηση. Δεν είναι μόνο τα καμένα δάση. Έχουμε και καμένες γεωργικές εκτάσεις, καμένες κυψέλες, ποίμνια και πάει λέγοντας. Όλες οι υπηρεσίες, η τοπική αυτοδιοίκηση, η περιφέρεια, δασικές υπηρεσίες και άλλες τεχνικές υπηρεσίες όπως και η κυβέρνηση θα πρέπει να καθίσουν κάτω και να σχεδιάσουν το κομμάτι της αποκατάστασης» συμπληρώνει ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας. Τι πρέπει να γίνει και μάλιστα άμεσα στις κατεστραμμένες εκτάσεις των δασών «Η δασική υπηρεσία οφείλει σε πρώτη φάση να απομακρύνει όλο τον ξυλώδη όγκο. Θα πρέπει να γίνουν άμεσες υλοτομίες. Το ξύλο το οποίο είναι χρήσιμο να πάει στις ξυλοβιομηχανίες για να αξιοποιηθεί» δηλώνει ο διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ. «Μια μεγάλη ποσότητα να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες των κατοίκων και μία άλλη ποσότητα για την κατασκευή των κορμοσειρών για τη σταθεροποίηση του εδάφους. Προφανώς θα περισσέψει πολύ μεγάλη βιομάζα σε κλαδιά. Θα χρειαστούν μεγάλοι θρυμματιστές για να θρυμματιστούν και να διασκορπιστεί η ποσότητά της θρυμματισμένης ύλης στην ευρύτερη καμένη έκταση καθώς με την αποσύνθεσή της θα αποτελέσει και θρεπτικό υλικό για τα ίδια τα φυτά που θα αναπτυχθούν στις περιοχές» εξηγεί. Ποιες είναι οι αρμοδιότητες του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας Κλείνοντας ο Γιώργος Καρέτσος αναφέρεται στον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας τονίζοντας πως το προσωπικό του είναι 23 άτομα. «Διοικείται από άμισθο διοικητικό συμβούλιο και συντονίζει τις δραστηριότητες όλων των υπηρεσιών που εμπλέκονται στη διαχείριση και εποπτεία του ορεινού όγκου» σημειώνει. View full είδηση
  17. Η καθηγήτρια του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ Θέκλα Τσιτσώνη αριθμεί τις ενέργειες που πρέπει να περιλαμβάνει ένα αποτελεσματικό σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και των συνεπειών τους. — Όσον αφορά την Αττική, πόσο πράσινο έχουμε; Kαι πόσο χρειαζόμαστε; Η Αττική διαθέτει αρκετά δάση, τα οποία όμως χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας, γιατί στο μεγαλύτερο κομμάτι τους είναι μεσογειακά, με κύριο είδος τη χαλέπιο πεύκη και, όπως είναι γνωστό, τα δάση αυτά, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και της μεγάλης ξηρής περιόδου που επικρατούν στις περιοχές αυτές, κινδυνεύουν από τις πυρκαγιές. Για τον λόγο αυτό έχουν αναπτύξει μηχανισμούς επιβίωσης, σπόρους που είναι ώριμοι το καλοκαίρι και κώνους που παραμένουν κλειστοί κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς, οι οποίοι ανοίγουν όταν κρυώσουν και αφήνουν τους σπόρους να πέσουν στο έδαφος, όπου και παραμένουν, περιμένοντας τις βροχές του φθινοπώρου για να φυτρώσουν. — Από τις πυρκαγιές που αντιμετωπίζουμε κάθε χρόνο γνωρίζουμε πόσα δάση ξαναγίνονται; Όλα τα δάση που καίγονται μπαίνουν σε διαδικασία είτε φυσικής αναγέννησης είτε τεχνητής αναδάσωσης. Μέσα σε τριάντα μέρες από την πυρκαγιά οι καμένες εκτάσεις κηρύσσονται αναδασωτέες, σύμφωνα με το άρθρο 117 του Συντάγματος. Ακολουθεί η άμεση αποτύπωση, χαρτογράφηση και περιγραφή των καμένων εκτάσεων, πράγμα που προστατεύει τις καμένες δασικές εκτάσεις από την καταπάτηση. Στη μεσογειακή ζώνη τα οικοσυστήματα της χαλεπίου πεύκης, των αείφυλλων πλατύφυλλων αλλά και των θερμόβιων πλατύφυλλων (δρυοδασών) είναι προσαρμοσμένα στις πυρκαγιές και αναγεννώνται εύκολα μετά από αυτές. Συνεπώς, στη ζώνη αυτή δεν έχουμε κανένα πρόβλημα φυσικής αναγέννησης, αρκεί οι εκτάσεις να προστατευτούν από τη βόσκηση τουλάχιστον για πέντε χρόνια, να υπάρχουν δέντρα ηλικίας άνω των είκοσι ετών με ώριμα σπέρματα και οι καμένες επιφάνειες να μην έχουν ισχυρές κλίσεις (>50%). Στο μεγαλύτερο μέρος τα καμένα δάση χαλεπίου πεύκης αναμένεται να αποκατασταθούν φυσικά, τα μεν πεύκα με σπόρους, τα δε πλατύφυλλα είδη (φυλλοβόλα και αείφυλλα) με παραβλάστηση. Παρά τη φυσική αναγέννηση, η αναδάσωση είναι αναπόφευκτη, καθώς, εκτός από τις παραπάνω περιπτώσεις, προβλήματα αποκατάστασης υπάρχουν σε κάποια δασικά οικοσυστήματα, π.χ. της ελάτης, όπως συνέβη στην πυρκαγιά της Πάρνηθας το 2007, τα οποία δεν είναι προσαρμοσμένα στις πυρκαγιές, λόγω της ζώνης εξάπλωσής τους. Τα δασικά οικοσυστήματα της ελάτης, η οποία είναι σκιόφιλο είδος, παρουσιάζουν πρόβλημα στη φυσική αναγέννηση, διότι οι σπόροι της δεν φυτρώνουν σε απευθείας έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Σε περίπτωση πυρκαγιάς, επομένως, είναι απαραίτητη η αναδάσωση με υλικό που προέρχεται από σπόρους της ίδιας ή γειτονικής περιοχής. — Η Αθήνα θα υποφέρει από την υπερθέρμανση του πλανήτη; Είναι αλήθεια ότι είναι η πιο ζεστή μητρόπολη της Ευρώπης; Η κλιματική αλλαγή είναι γεγονός και η καταστροφή μεγάλων δασικών εκτάσεων από τις πυρκαγιές θα επηρεάσει την οικολογική ισορροπία της χώρας μας, κάνοντας σύντομα αισθητή την αλλαγή του κλίματος. Δημιουργείται, έτσι, με τις πυρκαγιές ένας φαύλος κύκλος, καθώς τα δάση είναι τεράστιες αποθηκευτικές δεξαμενές άνθρακα και, όταν καίγονται, μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα, συμβάλλοντας στην κλιματική αλλαγή. Από την πυρκαγιά του 2007 στην Πάρνηθα κάηκαν 25.000 στρέμματα δάσους και πολλά ζώα που ανήκαν σε προστατευόμενα είδη. Η καταστροφή αυτής της τόσο μεγάλης δασικής έκτασης κοντά στην Αθήνα σημαίνει θερμότερα καλοκαίρια, παρατεταμένους καύσωνες και πλημμύρες τον χειμώνα. Η Πάρνηθα είναι το «φυσικό κλιματιστικό» της Αθήνας, λόγω της γειτνίασης με την πρωτεύουσα. Η Αθήνα εξελίσσεται στην πιο ζεστή μητρόπολη της Ευρώπης και λόγω του ότι είναι η νοτιότερη μεγαλούπολη της ηπείρου αλλά και λόγω των μεγάλων καμένων εκτάσεων που θα επηρεάσουν την οικολογική της ισορροπία. — Οι μεικτές ζώνες, όπου συνυπάρχει άναρχα δάσος με αστικό ιστό, είναι πλέον πραγματικότητα. Τι μέτρα χρειάζεται να παρθούν προκειμένου να μη συμβαίνουν τραγωδίες όπως αυτή στην ανατολική Αττική; Διαρκείς περιπολίες στις δασικές περιοχές για έγκαιρη πυρανίχνευση. Πολύτιμοι αρωγοί σε αυτή την προσπάθεια μπορεί να είναι οι εθελοντικές οργανώσεις αλλά και η σύγχρονη τεχνολογία (drones). Επίσης, δημιουργία προστατευτικής ζώνης κενής βλαστήσεως, πλάτους 50+ μέτρων, πέριξ οικισμών που συνορεύουν με δασικά οικοσυστήματα, και δημιουργία απλού σχεδίου εκκένωσης του πληθυσμού σε περίπτωση ανάγκης (δηλαδή συγκέντρωση σε συγκεκριμένους χώρους –πλατείες και παραλίες– ασφαλείς από το θερμικό κύμα της πυρκαγιάς). Θέσπιση τετραψήφιου αριθμού ή εφαρμογής κινητής τηλεφωνίας αποκλειστικά για κάθε δήμο και έγκαιρη κοινοποίησή του στους πολίτες για άμεση ενημέρωσή τους σε περίπτωση πυρκαγιάς, ενημέρωση ιδιοκτητών εξοχικών κατοικιών για τον καθαρισμό των ιδιοκτησιών τους από εύφλεκτη βλάστηση και δημιουργία σημείων υδροληψίας, και συστηματική καλλιέργεια του παρακείμενου δάσους. Τέλος, κίνητρα για τη διατήρηση του μωσαϊκού των αγροδασικών συστημάτων και των παραδοσιακών χρήσεων γης (ρητινοκαλλιέργειες, μελισσοκομία κ.λπ.). — Οι φωτιές στην Αττική αλλά και γενικά στη χώρα μας έχουν επιφέρει μια τεράστια περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή. Τι απαιτείται να γίνει από δω και πέρα; Πρώτα απ’ όλα, σύνταξη μελέτης για την αποτροπή διαβρωτικών και πλημμυρικών φαινομένων. Χρόνος εκπόνησης; Έως τέλη Σεπτεμβρίου 2021. Πρέπει, επίσης, να υλοτομηθούν τα καμένα δέντρα, να αξιοποιηθεί το ξύλο και να διευθετηθούν κατάλληλα τα υπολείμματα υλοτομίας, όπου αυτό είναι εφικτό, για λόγους αισθητικής αλλά και καλύτερης πυροπροστασίας των μελλοντικών συστάδων. Τα δέντρα που πρέπει να κοπούν άμεσα είναι προς τα ανάντη, σε βάθος όσο το ύψος των υψηλοτέρων δέντρων, και προς τα κατάντη, μια σειρά δέντρων. Ακόμα, πρέπει να υλοποιηθούν τα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα, μια δράση που θα πρέπει τουλάχιστον να περιλαμβάνει: α) δημιουργία κορμοδεμάτων σε περιοχές όπου η κλίση του εδάφους υπερβαίνει το 25%, β) κατασκευή κορμοφραγμάτων στα σημαντικότερα ρεύματα για τη συγκράτηση των φερτών υλικών, και γ) έλεγχο των κοιτών των μεγάλων ρεμάτων που διέρχονται από οικισμούς και λήψη των απαραίτητων μέτρων για πρόληψη δυσάρεστων καταστάσεων. Ο χρόνος υλοποίησης όλων αυτών πρέπει να είναι η περίοδος Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2021. Μια άλλη κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η σύνταξη μελέτης αποκατάστασης/αναδάσωσης των καμένων δασών, με χρόνο εκπόνησης έως τα τέλη Οκτωβρίου 2021. Η μελέτη αναδάσωσης θα έχει οριζόντια δομή και θα αφορά την καμένη έκταση στο σύνολό της. Θα εφαρμοστεί όμως μόνο στις εκτάσεις που χρήζουν αναδάσωσης (αποτυχία ή αδυναμία φυσικής αναγέννησης) καθώς και σε εκτάσεις στις οποίες για λόγους προστατευτικούς και αισθητικούς απαιτείται μια διαφορετική προσέγγιση (πέριξ οικισμών και λοιπών εκτάσεων με τουριστικό ή αναψυχικό ενδιαφέρον). Επιπλέον, καθώς η αναγέννηση της βλάστησης είναι ένα δυναμικό φαινόμενο που μπορεί να εμφανιστεί το δεύτερο και τρίτο έτος μετά την πυρκαγιά, η μελέτη θα είναι σπονδυλωτή και θα εκτελεστεί σε στάδια ή φάσεις που θα υλοποιούνται με χρονική αλληλουχία. Η επιλογή θα γίνεται με βάση την προτεραιότητα που θα τεθεί και θα σχετίζεται, πέραν της φυσικής αναγέννησης, με την ανάγκη προστασίας και αισθητικής αναβάθμισης, την ύπαρξη των αναγκαίων υδατικών πόρων για την εφαρμογή συντήρησης μετά τη φύτευση κ.ά. Χρόνος έναρξης της υλοποίησης της αναδάσωσης πρέπει να είναι η φυτευτική περίοδος Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 2021. Λόγω της τεράστιας έκτασης των καταστροφών, θα χρειαστούν κι άλλες φυτευτικές περίοδοι για να ολοκληρωθεί το έργο της αναδάσωσης. Επειδή έχουμε δύο φυτευτικές περιόδους κατ’ έτος, με πενήντα ημέρες η καθεμία, θα απαιτηθούν περίπου δύο χρόνια για την κάλυψη του συνόλου της προς αναδάσωση έκτασης, αν καλύπτει το 25% της καμένης έκτασης. Η έρευνα για την επιτυχή αναδάσωση έδειξε ότι τα σπουδαιότερα προβλήματα που πρέπει να επιλύσει η δασική πράξη είναι αρχικά η επιλογή κατάλληλων φυτικών ειδών, δηλαδή αυτόχθονων ειδών, διότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης λόγω της μακρόχρονης διαδικασίας προσαρμογής τους. Επίσης, διατηρούνται ο οικολογικός χαρακτήρας και η οικολογική ισορροπία της περιοχής, δεν αλλοιώνεται η φυσιογνωμία της και διατηρείται η βιοποικιλότητα. Ακόμη, κρίνεται αναγκαίο να διασφαλιστεί η ποιότητα του φυτευτικού υλικού που θα χρειαστεί, καθώς πρέπει να παραχθεί από σπόρους της χώρας, τοπικής ή κοντινής προέλευσης. Συνεπώς, είναι σημαντικό από πού θα γίνει η προμήθεια αυτών των φυτωρίων, καθώς η εισαγωγή τους από το εξωτερικό είναι οικολογικά απαράδεκτη και θα έχει ως αποτέλεσμα την επιμόλυνση των γενετικών πόρων της χώρας. Είναι απαραίτητη η αναδημιουργία των δασικών φυτωρίων. Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τη χρήση στις αναδασώσεις, αντί των πεύκων, άλλων πλατύφυλλων ειδών, δέντρων και θάμνων όπως βελανιδιές, κουτσουπιές, χαρουπιές, τα οποία δεν μεταδίδουν τη φωτιά σε μεγάλη απόσταση, όπως συμβαίνει με τα κουκουνάρια των πεύκων. Κι αυτά όμως καίγονται. Δεν φταίνε τα πεύκα για τις πυρκαγιές, φταίει ο τρόπος αντιμετώπισής τους. Η πρόληψη μόνο μπορεί να αποτρέψει την καταστροφή. Δεν υπάρχουν είδη που δεν καίγονται και όσον αφορά τα πλατύφυλλα έχουν πολύ μεγαλύτερες απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά και νερό για να επιβιώσουν. Τα πεύκα, και δη η χαλέπιος πεύκη, είναι ολιγαρκή, ανθεκτικά στην ξηρασία και συνυφασμένα με το ελληνικό μεσογειακό τοπίο. Θα πρέπει, επίσης, να δούμε και την κοινωνική διάσταση των αναδασώσεων και να εξεταστεί σοβαρά το μέτρο της συμμετοχής του τοπικού πληθυσμού σε όλο το φάσμα εργασιών που σχετίζονται με την αναδάσωση. Είναι ένα κοινωνικό μέτρο δημιουργίας εισοδήματος που θα ανακουφίσει όσους επλήγησαν άμεσα ή έμμεσα από τις πυρκαγιές. Επείγει όλες οι ενέργειες να γίνουν ταχύτατα, να προσδιοριστούν άμεσα οι ευαίσθητες στη διάβρωση περιοχές (κυρίως περιοχές με μεγάλες κλίσεις) και να γίνουν τα αντιδιαβρωτικά έργα (κυρίως κορμοδέματα και κορμοφράγματα) μέχρι τις αρχές του χειμώνα, επειδή ο προϋπολογισμός εκτέλεσης των απαιτούμενων έργων θα είναι μεγάλος. Επείγει, επίσης, να προσδιοριστούν οι οικολογικά ευαίσθητες περιοχές (περιοχές με δυσκολία φυσικής αναγέννησης, όπως αναφέρθηκε παραπάνω), ώστε να γίνουν εντός του πρώτου χειμώνα (μέχρι νωρίς την άνοιξη) οι αναδασώσεις σε αυτές. Ακόμα, άμεσος πρέπει να είναι και ο προσδιορισμός των εκτάσεων με προστατευτικό χαρακτήρα, οι οποίες θα έχουν προτεραιότητα σε έργα αποτροπής της διάβρωσης και των πλημμυρικών φαινομένων αλλά και σε έργα αναδάσωσης. Γιάννης Πανταζόπουλος Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO και στο lifo.gr View full είδηση
  18. Έρευνα για την καταγραφή των πόρων που δαπανά η χώρα για την πρόληψη αλλά και την καταστολή δασικών πυρκαγιών, υλοποιεί το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) με το WWF Greece στο πλαίσιο του προγράμματος Active Citizens Fund των EEA Grants στην οποίο παρουσιάζονται συγκριτικά πρακτικές διαχείρισης των οικονομικών των πυρκαγιών 11 χωρών που φέρουν ομοιότητες με την Ελλάδα και αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα καθώς όπως επισημαίνεται, απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση της αποτελεσματικότητας των στρατηγικών αντιμετώπισης των πυρκαγιών είναι η διαφάνεια. Όπως αναφέρεται στην έρευνα, στην Ελλάδα, μπορεί μεν η νομοθεσία να προβλέπει τη δημοσίευση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με τις δημόσιες πολιτικές, ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις το είδος της πληροφορίας που παρέχεται δεν επαρκεί για την κατανόηση της ενδεχόμενης κακής διαχείρισης των πόρων που δαπανώνται για την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Αλλά και τα οικονομικά στοιχεία δεν είναι σε πολλές περιπτώσεις δημόσια διαθέσιμα και η απόκτηση τους είναι από δύσκολη ως και αδύνατη, όπως στην περίπτωση των δαπανών για τα εναέρια μέσα δασοπυρόσβεσης. Ο ρόλος της διαφάνειας στη δασοπυροπροστασία Οι καταστροφικές πυρκαγιές που ξέσπασαν στην ελληνική επικράτεια το καλοκαίρι του 2021 θα καταλογογραφηθούν στο τέλος του έτους στο αρχείο συμβάντων για τις δασικές πυρκαγιές που τηρεί το Πυροσβεστικό Σώμα με την υποχρέωση του ν. 4305/2014. Το «ήπιο» 2020 καταγράφηκαν 11.799 συμβάντα δασικών πυρκαγιών σε όλη την επικράτεια, αφήνοντας πίσω τους 167.000 στρέμματα καμένων δασών και δασικών εκτάσεων. Μόνο μέσα σε μία εβδομάδα του φετινού Αυγούστου κάηκαν περισσότερα από 1.200.000 στρέμματα σε όλη τη χώρα… «Η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται τίμια». Πόσο όμως το καταφέρνουμε αυτό στη χώρα μας σε σύγκριση με άλλες χώρες όσον αφορά το κόστος πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών; Tο Mεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) προσπαθεί να απαντήσει το παραπάνω ερώτημα ερευνώντας την καταγραφή των πόρων που δαπανά η χώρα για την πρόληψη αλλά και την καταστολή δασικών πυρκαγιών, και η οποία υλοποιείται με το WWF Ελλάς στο πλαίσιο του προγράμματος Active Citizens Fund των EEA Grants. Θα περίμενε κανείς ότι μετά από μεγάλες καταστροφές όπως το 2007 και το 2018 αλλά και τις φετινές, θα άλλαζε συνολικά ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε τις δασικές πυρκαγιές και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο δίνουμε σαφή εικόνα για τις αποφάσεις και τον τρόπο λήψης τους. Και τα οικονομικά στοιχεία παίζουν τεράστιο ρόλο σε αυτό. Η αποτελεσματική κατανομή και η διαθεσιμότητα των πόρων θα πρέπει επίσης να συμβαδίζει με το ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών, και ειδικά λόγω των προκλήσεων που προσθέτει η κλιματική αλλαγή. Καθώς οι κυβερνήσεις δεν έχουν απεριόριστους πόρους για τις δασικές πυρκαγιές θα πρέπει να εφαρμόσουν ένα σύστημα που θα πετύχει το μεγαλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με το μικρότερο δυνατό κόστος. H ισορροπία μεταξύ κόστους και οφέλους αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα των δράσεων της διοίκησης και δημιουργεί ένα αίσθημα στους πολίτες ότι τα χρήματα τους δεν πάνε σε ένα βαρέλι δίχως πάτο. Η υποχρέωση τήρησης αρχείου συμβάντων πυρκαγιών και των εκτάσεων τους από το Πυροσβεστικό Σώμα βάσει του ν.4305/2014 είναι μόνο ένα ελάχιστο προαπαιτούμενο για τη διαμόρφωση και τη χρηματοδότηση των πολιτικών που εστιάζουν στην πρόληψη και την καταστολή τους, καθώς γίνεται ορατό το εύρος και η περιοδικότητα του φαινομένου. Η απλή παρουσίαση αποτελεσμάτων περιστατικών και καμένων εκτάσεων από μόνη της δεν αρκεί για να μετρήσουμε την αποτελεσματικότητα ενός συστήματος. Παγκοσμίως, παρατηρείται μία ανησυχητική τάση αύξησης της έντασης των περιστατικών δασικών πυρκαγιών, οφειλόμενη στις υψηλές θερμοκρασίες που επιφέρει η κλιματική αλλαγή και στην περίσσεια της καύσιμης ύλης που προκύπτει, μεταξύ άλλων, από τις σύγχρονες αγροτικές πρακτικές και τις αλλαγές χρήσεων γης. Έτσι στις Ηνωμένες Πολιτείες το κόστος της δασοπυροπροστασίας (πρόληψη και καταστολή) τη δεκαετία του 1990 ήταν μικρότερο του 1 δισ. δολαρίων ετησίως, για να ανέλθει από το 2002 και εξής σε περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια. Η αύξηση του προϋπολογισμού, αν και επιβεβλημένη, δεν είναι από μόνη της επαρκής λύση για τον περιορισμό των καταστροφικών πυρκαγιών. Η πολιτεία της Καλιφόρνια στις ΗΠΑ βρίσκεται εδώ και χρόνια αντιμέτωπη με μερικές από τις πιο φονικές και περιβαλλοντικά επιζήμιες δασικές πυρκαγιές στον πλανήτη. Η πύρινη κόλαση που κατέστρεψε την πόλη Paradise το 2018, αφήνοντας πίσω της 85 θύματα, αλλά και η φωτιά που κατέκαψε περισσότερο από 1 εκατομμύριο εκτάρια γης το 2020, καθώς και η φετινή πυρκαγιά “Caldor”, αποτελούν ενδεικτικά παραδείγματα των επικίνδυνων και επιζήμιων δασικών πυρκαγιών που καλούνται οι αρχές να καταστείλουν. Οι αποφάσεις για την πυροπροστασία επηρεάζονται από την κεντρική πολιτική των ΗΠΑ, που ορίζει ότι οι δράσεις πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών χρηματοδοτούνται από την Ομοσπονδιακή Δασική Υπηρεσία με βάση το μέσο οικονομικό κόστος της προηγούμενης δεκαετίας. Βάσει αυτού συντάσσεται ο προϋπολογισμός από το Τμήμα Εσωτερικών και το Γραφείο Δασικών Πυρκαγιών της Πολιτείας της Καλιφόρνια. Η κυβέρνηση της Καλιφόρνια εκδίδει ετήσια αναφορά με τα στατιστικά των δασικών πυρκαγιών χωρίς να περιλαμβάνει οικονομική ανάλυση, αφού στην πολιτεία δεν υπάρχει σχετικό νομικά δεσμευτικό πλαίσιο διαφάνειας και λογοδοσίας. Τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής γίνονται ορατά, αφού η πολιτεία μοιάζει ανήμπορη να αντιμετωπίσει προς το παρόν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Για την περίπτωση των ΗΠΑ υπάρχει και Ομοσπονδιακή νομοθεσία αποκλειστικά για τα θέματα χρηματοδότησης δασικών πυρκαγιών (Wildfire Disaster Funding Act). Θεσπίστηκε προκειμένου να μην απομυζώνται πόροι από άλλες πηγές εις βάρος άλλων δράσεων δασικής και περιβαλλοντικής προστασίας. Πολλά μοντέλα υπολογισμού του μελλοντικού κόστους πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών, όπως και το ελληνικό, βασίζονται κατά κύριο λόγο στα ιστορικά δεδομένα των πυρκαγιών και του κόστους την τελευταία δεκαετία ή την τελευταία χρονιά και δεν συμβαδίζουν με μελλοντικά σενάρια σχετικά με την επίδραση της κλιματικής αλλαγής και της αλλαγής συμπεριφοράς των δασικών πυρκαγιών. Στην Ελλάδα σήμερα, το συνολικό κόστος καταστολής (από όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία και φορείς) για το 2020 υπολογίζεται στα 169.000.000 ευρώ, ενώ της πρόληψης μόνο στα 72.000.000 ευρώ, τα οποία κατά κύριο λόγο αφορούν το κόστος της εμπλοκής του Πυροσβεστικού Σώματος και των Ενόπλων Δυνάμεων. Το αυξημένο κόστος της καταστολής σε σχέση με την πρόληψη, αποτελεί ένα πρώτο προβληματικό σημείο της οικονομικής διαχείρισης της δασοπυροπροστασίας. Όπως έχουμε ξαναγράψει, στρεβλά κριτήρια χρηματοδότησης έχουν ως αποτέλεσμα να δίνονται μεγαλύτερες οικονομικές ενισχύσεις για τη δασοπυροπροστασία σε δήμους που δεν έχουν στην επικράτειά τους μεγάλες δασικές εκτάσεις, εις βάρος άλλων που αντιμετωπίζουν αυξημένη επικινδυνότητα για καταστροφικές πυρκαγιές. Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση της αποτελεσματικότητας των υπαρχουσών στρατηγικών αντιμετώπισης των πυρκαγιών είναι η διαφάνεια. Έτσι επιχειρήσαμε να συγκρίνουμε πρακτικές διαχείρισης των οικονομικών των πυρκαγιών, χωρών που φέρουν ομοιότητες με την Ελλάδα και αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα. Οι τομείς σύγκρισης μεταξύ έντεκα κρατών (Αυστραλία, Βολιβία, Βουλγαρία, Πολιτεία της Καλιφόρνια/ΗΠΑ, Κύπρος, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ισπανία και Τουρκία) αφορούσαν σε πρακτικές που σχετίζονται με τη δημοσίευση εθνικών αναφορών που αφορούν την ανάλυση των οικονομικών της δασοπυροπροστασίας ως προς την πρόληψη και την καταστολή, αλλά και την κουλτούρα διαφάνειας και λογοδοσίας που υπάρχει στις υπό εξέταση χώρες. Η Ισπανία φαίνεται πως είναι η χώρα που συγκεντρώνει τις περισσότερες βέλτιστες πρακτικές στον τομέα, καθώς δημοσιεύει στον ιστότοπο του Υπουργείου Οικολογικής Μετάβασης την αναλυτική ετήσια αναφορά για τα οικονομικά των δασικών πυρκαγιών που περιλαμβάνει νομικές, επιχειρησιακές και οικονομικές παραμέτρους, ενώ είναι δημόσια και εύκολα προσβάσιμη στο κοινό. Περιλαμβάνει επίσης στατιστικές αναλύσεις και επικαιροποιημένες εκθέσεις τοπικών φορέων. Η αναφορά αυτή πληροί τα κριτήρια της έρευνας: 1. να εκδίδεται σε ετήσια βάση, 2. να είναι δημόσια και εύκολα προσβάσιμη στο κοινό και 3. να περιλαμβάνει συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία και αναλύσεις για τα οικονομικά της πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών. Στη σωστή κατεύθυνση και η Τουρκία που -παρά το συνολικότερο έλλειμμα διαφάνειας- φαίνεται πως δημοσιεύει στοιχεία για εσωτερική, διοικητική χρήση των εμπλεκόμενων φορέων στη δασοπυροπροστασία καθώς δεσμεύεται για αυτό από την εσωτερική της νομοθεσία. Η γενική αυτή υποχρέωση περιλαμβάνει και απολογισμό για τον προϋπολογισμό και τον σχεδιασμό για την πρόληψη και καταστολή δασικών πυρκαγιών. Στην Ελλάδα, η νομοθεσία (ειδικά μετά την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/37) ενθαρρύνει τη διαφάνεια προβλέποντας τη δημοσίευση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με τις δημόσιες πολιτικές. Δεν διευκρινίζεται ωστόσο το είδος των πληροφοριών που είναι κάθε φορά κρίσιμες για έναν τομέα. Έτσι, ενώ σε πολλές περιπτώσεις οι φορείς συμμορφώνονται τυπικά με τις κείμενες διατάξεις, το είδος της πληροφορίας που παρέχεται δεν επαρκεί για την κατανόηση της ενδεχόμενης κακής διαχείρισης των πόρων που δαπανώνται για την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Τα οικονομικά στοιχεία δεν είναι σε πολλές περιπτώσεις δημόσια διαθέσιμα και η απόκτηση τους είναι από δύσκολη ως και αδύνατη ακόμα και με συγκεκριμένα αιτήματα πληροφοριών. Την απουσία αυτών των δεδομένων διαπιστώνει άλλωστε και η Έκθεση Goldhammer (που ολοκληρώθηκε μετά την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι το 2018) όπως χαρακτηριστικά αναφέρει: «Δεν έχει υπάρξει μια ολοκληρωμένη μελέτη -με βάση το υπάρχον σύστημα- που να καθορίζει το ελάχιστο, το ιδανικό και το μέγιστο επίπεδο προϋπολογισμού, που αξιοποιούμενος κατάλληλα θα μπορεί να επιτύχει ένα καθορισμένο επίπεδο αποτελέσματος (π.χ. ετήσια μέση καιγόμενη έκταση). Σε συνέχεια της ανωτέρω έλλειψης, οι διατιθέμενες πιστώσεις για τη διαχείριση των πυρκαγιών δασών και υπαίθρου ορίζονται ως προς το συνολικό ύψος και κατανέμονται χωρίς σαφή αντικειμενικά κριτήρια, με βάση υποκειμενικές προσεγγίσεις/αντιλήψεις πολιτικών στελεχών, συγκυρίες όπως πολιτικές πιέσεις για προσλήψεις με κοινωνικά κριτήρια, πίεση προερχόμενη από καταστροφές, συσχετισμοί δυνάμεων και επιρροής φορέων, οικονομική δυσπραγία του κράτους, κ.λπ.» Από τις χώρες του δείγματος προκύπτει ότι η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα με έλλειψη στοχευμένης πληροφόρησης του κοινού. Εθνική αναφορά σχετικά με τα οικονομικά της δασοπυροπροστασίας και δασοπυρόσβεσης δημοσιεύουν μόνο η Ισπανία και η Τουρκία, ενώ στατιστικά των πυρκαγιών και κάποια γενικά οικονομικά στοιχεία είναι διαθέσιμα για ορισμένες χώρες μέσω του Ευρωπαϊκού Πληροφοριακού συστήματος για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS). Μόνο η Τουρκία και σε περιορισμένο βαθμό η Γαλλία προχωρούν και σε περαιτέρω ανάλυση της σχέσης κόστους-οφέλους σχετικά με τον τρόπο που δαπανώνται οι διατιθέμενοι πόροι, ενώ η Βουλγαρία, η Ισπανία και η Κύπρος έχουν νομική υποχρέωση να το πράττουν, άρα προφανώς παραβαίνουν την ίδια τη νομοθεσία τους. Αν και για τις περισσότερες χώρες ο γλωσσικός περιορισμός δεν επιτρέπει την ανάλυση στοιχείων που είναι δημόσια διαθέσιμα, η περίπτωση της Κύπρου προσφέρεται για σύντομη ανασκόπηση: σε αυτό το μικρό ευρωπαϊκό κράτος σημειώθηκαν τη διετία 2018-2019 συνολικά 230 δασικές πυρκαγιές, ενώ τόσο πέρυσι όσο και φέτος μεγάλες φωτιές έχουν καταφέρει να πληγώσουν τους δασικούς πνεύμονες του νησιού. Η Κυπριακή κυβέρνηση λαμβάνει σοβαρά υπόψη της την απειλή των πυρκαγιών και μέσω του Τμήματος Δασών του Υπουργείου Γεωργίας, Ανάπτυξης Υπαίθρου και Περιβάλλοντος χαράσσει τον στρατηγικό σχεδιασμό πρόληψης, που ρίχνει σημαντικό βάρος στις δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των κατοίκων της χώρας. Η σύνταξη ετήσιου προϋπολογισμού πρόληψης και καταστολής και η διαμόρφωση ετήσιας οικονομικής αναφοράς πραγματοποιείται βάσει αυτού του σχεδιασμού από το Τμήμα Δασών, αλλά και συγκεκριμένων λογιστικών οδηγιών από το Κυπριακό Λογιστήριο του Κράτους, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνει κάποια ανάλυση κόστους-οφέλους που να βοηθά στην εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των πόρων, ενώ απουσιάζουν και νομικά δεσμευτικοί κανόνες διαφάνειας και λογοδοσίας. Παρόλα αυτά, τα κριτήρια που διαμορφώνουν την κατανομή των πόρων προκύπτουν μέσα από μία διαδικασία που συμπεριλαμβάνει την εθνική ηγεσία της χώρας, αφού απαιτείται η έγκριση του ετήσιου οικονομικού σχεδιασμού από το Υπουργικό Συμβούλιο και η ψήφιση από το Κυπριακό Κοινοβούλιο. Για τον σχεδιασμό του Τμήματος Δασών προετοιμάζεται κάθε χρόνο μία μελέτη σκοπιμότητας που περιλαμβάνει τους στόχους για τη διαχείριση των πυρκαγιών. Οι προκαθορισμένοι στόχοι μπορεί να μην καθιστούν εύκολη την προσαρμογή σε πιθανές έκτακτες καταστάσεις, ωστόσο η εκπόνηση της μελέτης σκοπιμότητας μοιάζει να συμβάλει στην ορθή διαχείριση της πρόληψης και της καταστολής, καθώς και την αποτελεσματική σύνδεση του σχεδιασμού με την πράξη στο πεδίο, που πολλές φορές είναι το κρίσιμο ζητούμενο. Από την έρευνα προκύπτει επίσης ότι τα υπό εξέταση κράτη έχουν διαφορετικές νομοθετικές προσεγγίσεις όσον αφορά την υποχρέωση σε διαφάνεια και λογοδοσία σχετικά με τα ζητήματα των δασικών πυρκαγιών. Γενικό συμπέρασμα είναι πως η (κακή) πρακτική προκύπτει από το νομοθετικό κενό. Για τις περισσότερες υπό εξέταση χώρες, το νομικό κενό για τη διαφάνεια και τη λογοδοσία αποτελεί τη βάση για τη μη εδραίωση καλών πρακτικών. Η σημασία της πρόληψης Η ανάγκη για καλές πρακτικές διαφάνειας και λογοδοσίας δεν υπογραμμίζεται μόνο για να ικανοποιηθεί το αίτημα των πολιτών να γνωρίζουν πού πηγαίνουν τα χρήματά τους -για να το πούμε με απλά λόγια. Η δημοσίευση στοιχείων που αφορούν κυρίως τις στρατηγικές πρόληψης και καταστολής και τη χρηματοδότηση των σχετιζόμενων ενεργειών είναι το πρώτο βήμα για να καταλάβουμε τι πηγαίνει προοδευτικά λάθος με τις πυρκαγιές. Το ΜΙΙR αναζήτησε πληροφορίες για τις μεθόδους πρόληψης και καταστολής σε χώρες που έχουν κοινά στοιχεία με την Ελλάδα, παρόμοιες περιβαλλοντικές συνθήκες ή αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς για άλλους λόγους. Χώρες όπως η Κροατία, το Ισραήλ, η Χιλή και η Νότιος Αφρική έρχονται ολοένα και περισσότερο αντιμέτωπες με καταστροφικές πυρκαγιές για τα οικοσυστήματά τους αλλά για και την ανθρώπινη διαβίωση και δραστηριότητα στις ζώνες μίξης δασών και οικισμών (Wildland Urban Interface). Στα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία για τις χώρες αυτές γίνεται φανερή η έλλειψη επάρκειας δεδομένων για τη χάραξη αποτελεσματικότερων στρατηγικών πρόληψης (Ισραήλ), ο συνεπακόλουθος μικρός βαθμός ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των τοπικών κοινωνιών (Χιλή) και η ανάγκη για μελέτη και εδραίωση πρόσθετων πρακτικών πρόληψης, όπως η χρήση προδιαγεγραμμένου πυρός (Νότιος Αφρική). Γίνεται ευρέως αποδεκτό από το σύνολο των στοιχείων που μελετήσαμε για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, πως το στοίχημα είναι η ανάπτυξη δράσεων πρόληψης. Η καταστολή αποτελεί το τελευταίο χαρτί στη μάχη με τη φωτιά και μπορεί συχνά να γίνει το προκάλυμμα για την εξυπηρέτηση άλλων οικονομικών συμφερόντων (π.χ. δημόσιες συμβάσεις για εξοπλισμό). Οι αιτίες πρόκλησης πυρκαγιών (η διαθέσιμη καύσιμη ύλη, το κλίμα) έχουν καταγραφεί από όλες τις χώρες, μαζί με τους ανθρώπινους παράγοντες (την ακούσια, την εκούσια και την πρόκληση πυρκαγιάς λόγω αμέλειας) και οι λύσεις που έχουν διατυπωθεί συμπεριλαμβάνουν την ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών με καλύτερη πληροφόρηση και ανάληψη δράσης, αλλά και ένα σύνολο ενεργειών από την Πολιτεία, όπως η δασική διαχείριση, η χρήση δορυφορικών συστημάτων και τεχνολογίας για έγκαιρη προειδοποίηση, η συστηματική παρουσία εκπαιδευμένου προσωπικού (εθελοντών και μη) σε δασικές περιοχές κ.α. Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι: κατά πόσο αυτά ήδη εφαρμόζονται; Πόσα χρήματα θα εξοικονομούνταν εάν αυτά ήταν παγιωμένες πρακτικές που ενθαρρύνει η Πολιτεία; Δεν θα ήταν ορθότερο να επενδύσουμε στην πρόληψη δημιουργώντας παράλληλα και νέες οικονομικές δραστηριότητας παρά να δίνουμε το βάρος στην καταστολή και εν τέλει να πληρώνουμε τεράστια ποσά στην αποκατάσταση φυσικού περιβάλλοντος και περιουσιών; Η συχνότητα και η σφοδρότητα των πυρκαγιών πλέον, δεν δημιουργούν περιθώρια για περισυλλογή και ανασύνταξη, κάνοντας επιτακτική την ανάγκη να μπορούμε όλοι να έχουμε πρόσβαση σε μία αναλυτική εθνική αναφορά για τα οικονομικά των δασικών πυρκαγιών. H συνολική οικονομοτεχνική ανάλυση των αναγκών πρόληψης και καταστολής, η τεκμηρίωση τους και η αιτιολόγηση τους σε βάθος χρόνου είναι ο μόνος δρόμος για την ορθολογική κατανομή των πόρων και βασικός πυλώνας για την βελτίωση τους συστήματος δασοπυροπροστασίας. Το έργο με τίτλο «Ενίσχυση της διαφάνειας και λογοδοσίας στη χρηματοδότηση της πρόληψης και της καταστολής των δασικών πυρκαγιών με τη συμβολή της κοινωνίας των πολιτών» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης το WWF Ελλάς και εταίρο το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR). To Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) To Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2019 με στόχο να ενισχύσει τη δημοσιογραφική έρευνα που έχει ως αντικείμενο τον έλεγχο της εξουσίας και την προάσπιση του κοινωνικού συμφέροντος. Η ομάδα του φιλοδοξεί μέσα σε ένα περιβάλλον κρίσης και απαξίωσης της δημοσιογραφίας, να συμβάλλει στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος ερευνητών στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Στον πυρήνα της φιλοσοφίας του βρίσκονται οι αρχές της ανεξάρτητης, μαχητικής δημοσιογραφίας, η διαφάνεια, η συνεργασία και η αλληλεπίδραση, η διαρκής εκπαίδευση δημοσιογράφων και κοινού. Το δημοσιογραφικό περιεχόμενο του MIIR παρέχεται δωρεάν στους αναγνώστες, ενώ ο οργανισμός δεν δέχεται οποιουδήποτε είδους διαφήμιση και δημοσιεύει τις πηγές των οικονομικών του πόρων. View full είδηση
  19. Κάπου στην Αχαΐα, στην παραλία Καλογριάς 45 χιλιόμετρα από την Πάτρα, βρίσκεται ένας οικολογικός παράδεισος. Είναι το δάσος της Στροφυλιάς, το μεγαλύτερο δάσος κουκουναριάς στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια εκτεταμένη, παράκτια δασική λωρίδα πλάτους περίπου 1.250 μέτρων κατά μέσο όρο. Από ψηλά το θέαμα είναι εντυπωσιακό: μια γραμμή καταπράσινη από τα δέντρα, που διακόπτεται από διάκενα και ξέφωτα εδώ κι εκεί, από λιμνάζοντα νερά και κανάλια, φυσικά ή τεχνητά. Σε αυτή την ποικιλία σχηματισμών που παίρνει εδώ το υγρό στοιχείο οφείλεται η ανάπτυξη του σπάνιου και μεγάλης βιοποικιλότητας οικοσυστήματος του δάσους της Στροφυλιάς. Στο δάσος αυτό, ένα από τα μεγαλύτερα του είδους του στην Ευρώπη, ευδοκιμούν τρία είδη δέντρων: η κουκουναριά, η χαλέπιος πεύκη και η ήμερη βελανιδιά. Τα δέντρα που βρίσκονται κοντά στη θάλασσα, κυρίως του είδους της χαλέπιου πεύκης, δημιουργούν ένα ιδιαίτερο θέαμα έτσι όπως στέκουν κατά μήκους της αμμώδους παραλίας. Παραμέσα, πίσω από αυτά που φυτρώνουν μέχρι τη θάλασσα, βρίσκονται οι ηλικίας 100 έως 200 ετών κουκουναριές. Οι πρώτες προστατεύουν τις δεύτερες από τους ισχυρούς ανέμους και το αλάτι. Άλλα είδη που φιλοξενεί το δάσος είναι η γκορτσιά, το πουρνάρι, ο φράξος και η τσικουδιά. Διάκενα, ξέφωτα και κανάλια διακόπτουν το βαθύ πράσινο του δάσους/Photo: Shutterstock Το δάσος της Στροφυλιάς δεν στέκει μόνο στην ολοζώντανη αυτή μυτούλα της Πελοποννήσου. Μαζί με τη λίμνη Προκόπου και την λιμνοθάλασσα Κοτυχίου, συνιστούν ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον, ένα σύμπλεγμα λιμνών, λιμνοθαλασσών, ελών και δασών. Πρόκειται για το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου Στροφυλιάς, το οποίο καταλαμβάνει 22.000 στρέμματα και είναι τεράστιας οικολογικής αξίας· γι’ αυτό και προστατεύεται από τη Συνθήκη Ραμσάρ και το Δίκτυο Natura. Εκτός από την πλούσια βλάστηση, το πάρκο έχει κι άλλους ενοίκους. Κατοικείται από πλούσια πανίδα, αφού συνιστά καταφύγιο άγριας ζωής. Εδώ συναντάμε χελώνες, αλεπούδες, νυφίτσες και δενδροποντικούς, ενώ το ξύλο των δέντρων δημιουργεί το κατάλληλο περιβάλλον για να ζουν και να αναπαράγονται σημαντικές ποικιλίες εντόμων και μανιταριών. Όσο για πουλιά; Το Κοτύχι είναι κατεξοχήν στάση για πολλά αποδημητικά πουλιά, αφού βρίσκεται πάνω στο δυτικό διάδρομο που παίρνουν όταν έρχεται αυτή η εποχή του χρόνου. Όσοι αγαπούν την παρατήρηση θα χαρούν να θαυμάσουν ερωδιούς, τσαλαπετεινούς, τρυγόνια, γλαρόνια, χαλκόκοτες και χελιδόνια, χρησιμοποιώντας κιάλια ή τηλεσκόπιο. Η λίμνη Προκόπου/Photo: Shutterstock Ανατολή ή ηλιοβασίλεμα; Η μαγεία της λίμνης Προκόπου/Photo: Shutterstock Μέσα στην ομορφιά και την οικολογική αξία της, η Στροφυλιά είναι και πεζοπορικός και ποδηλατικός προορισμός. Εκείνοι που αγαπούν τη φύση και τις εξωτερικές δραστηριότητες μπορούν να περπατήσουν σε όλη την έκταση του πάρκου, ανάμεσα στα δέντρα, τα νερά και τους αμμόλοφους. Το έδαφος είναι ομαλό και εύκολο στη διάσχιση. Παράλληλα, και τα 22.000 στρέμματα είναι φιλικά στον ποδηλάτη, ο οποίος μπορεί να τα καλύψει εύκολα ακολουθώντας τους δασικούς δρόμους. Συνολικά προτείνονται οκτώ σηματοδοτημένες πεζοπορικές διαδρομές και τέσσερις ποδηλατικές, όλες χαμηλής έως μέτριας δυσκολίας. Το δάσος Στροφυλιάς/Photo: Shutterstock Εκτός των άλλων, η περιοχή είναι κατάλληλη και για φωτογράφηση, είτε πρόκειται για το φυσικό τοπίο είτε για πορτραίτα άγριων ζώων. Και βέβαια ας μην ξεχνάμε την κολύμβηση στα νερά του Ιονίου και τη χαλάρωση σε μια αμμώδη παραλία 15 χιλιομέτρων. View full είδηση
  20. Η αποψίλωση του τροπικού δάσους του Αμαζονίου στη Βραζιλία αυξήθηκε κατά 22% μεταξύ του Αυγούστου του 2020 και του Ιουλίου του 2021 σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη, ποσοστό που είναι το υψηλότερο της τελευταίας δεκαπενταετίας, αποκαλύπτει επίσημη εκτίμηση που δημοσιοποιήθηκε χθες Πέμπτη. Οι δασικές εκμεταλλεύσεις στο μεγαλύτερο τροπικό δάσος στον κόσμο επεκτάθηκαν κατά 13.235 τετραγωνικά χιλιόμετρα την περίοδο 2020-2021, έκταση που είναι η μεγαλύτερη από την περίοδο 2005-2006 (14.286 τετραγωνικά χιλιόμετρα), σύμφωνα με τα δεδομένα του συστήματος παρακολούθησης της αποψίλωσης των δασών PRODES του Εθνικού Ινστιτούτου Διαστημικής Έρευνας (INPE) της Βραζιλίας. Πρόκειται για έκταση δεκαπταπλάσια από αυτήν της πόλης της Νέας Υόρκης. Πρόκειται για την τρίτη αύξηση σε ετήσια βάση αφότου ανέλαβε την προεδρία της Βραζιλίας ο Ζαΐχ Μπολσονάρου. Ο πρόεδρος επικρίνεται με σφοδρότητα σε διεθνές επίπεδο διότι εξασθένισε την επιτήρηση του οικοσυστήματος του τροπικού δάσους στον Αμαζόνιο και υπερασπίζεται την εκμετάλλευση τομέων θεωρητικά προστατευόμενων περιοχών. Οι αριθμοί αυτοί αποτελούν «πρόκληση για μας και πρέπει να είμαστε πιο αυστηροί έναντι των αδικημάτων σε βάρος του περιβάλλοντος», αναγνώρισε ο βραζιλιάνος υπουργός Περιβάλλοντος Ζοακίμ Λέιτς κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Μπραζίλια λίγη ώρα μετά τη δημοσιοποίηση του εγγράφου του PRODES. Ωστόσο αποπειράθηκε να σχετικοποιήσει την κατάσταση, διαβεβαιώνοντας πως τα δεδομένα «δεν αντανακλούν επακριβώς την πραγματικότητα των τελευταίων μηνών». Η βραζιλιάνικη κυβέρνηση διατείνεται ότι έχει εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της για να καταπολεμήσει την παράνομη αποψίλωση του δάσους, αναπτύσσοντας μονάδες του στρατού στο πεδίο. Μολαταύτα ο πρόεδρος, ακροδεξιός πρώην λοχαγός, συνεχίζει να εγκρίνει γεωργικές εκμεταλλεύσεις και το άνοιγμα μεταλλείων και ορυχείων σε τμήματα του τροπικού δάσους. Μεταξύ του Αυγούστου του 2019 και του Ιουλίου του 2020, η επιφάνεια που αποψιλώθηκε έφθασε τα 10.851 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Κατά τη διάρκεια της COP26, της διεθνούς συνόδου του ΟΗΕ για το κλίμα, η Βραζιλία δεσμεύθηκε να επισπεύσει κατά δύο χρόνια, από το 2030 στο 2028, την προθεσμία που έχει τεθεί για την πλήρη εξάλειψη της παράνομης αποψίλωσης δασικών εκτάσεων στην επικράτειά της, όπου βρίσκεται το 60% του δάσους του Αμαζονίου. Για τον Μαουρίτσιο Βοϊβοντίτς, εκτελεστικό διευθυντή του παραρτήματος της οικολογικής οργάνωσης Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF) στη Βραζιλία, οι αριθμοί που δημοσιοποιήθηκαν χθες παρουσιάζουν απογυμνωμένη «την πραγματικότητα» που η κυβέρνηση υπό τον Μπολσονάρου «προσπαθεί να αποκρύψει με ευφάνταστες ομιλίες και προβάλλοντας οικολογικό προσωπείο στο εξωτερικό: η πραγματικότητα είναι ότι επιτάχυνε την πορεία προς την καταστροφή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου». View full είδηση
  21. Στον οριζόντιο αποχαρακτηρισμό περίπου 6,9 εκατ. στρεμμάτων, που ήταν κάποτε αγροτικά και σήμερα έχουν καλυφθεί από δασική βλάστηση, πρόκειται να προχωρήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ). Πρόθεση του υπουργείου είναι να υπάρξει χωριστή μεταχείριση για τις εκτάσεις ανάλογα με τη βλάστηση που έχουν σήμερα, εξαρτώντας από αυτή τη δυνατότητα του ιδιοκτήτη τους να τις χρησιμοποιήσει στο μέλλον. Πίσω από την κίνηση αυτή βρίσκονται οι δύο πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για τους δασικούς χάρτες, οι οποίες κατά την εκτίμηση του υπουργείου «ξεκλειδώνουν» τον αποχαρακτηρισμό της συγκεκριμένης κατηγορίας εκτάσεων. Στους δασικούς χάρτες, οι δασωθέντες αγροί είναι μια ξεχωριστή κατηγορία γης. Πρόκειται για εκτάσεις που εμφανίζονται στις ιστορικές αεροφωτογραφίες (του 1945 ή 1960) ως αγροτικές και στις νεότερες να καλύπτονται από δάσος ή δασική βλάστηση. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, οι εκτάσεις αυτές καταλαμβάνουν έκταση 6.889.985 στρεμμάτων, ήτοι το 5,54% των αναρτημένων δασικών χαρτών. Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία (ν. 998/1979, άρθρο 67) οι εκτάσεις αυτές αντιμετωπίζονται ως δασικές, εκτός από κάποιες περιπτώσεις που επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για αγροτική καλλιέργεια. Με δεδομένα τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν σε πολλές περιοχές από τα μεγάλα ποσοστά δασωμένων αγρών (λ.χ. στη Λευκάδα, στις Κυκλάδες, στην Πελοπόννησο), το υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε ουσιαστικά να καταργήσει την εν λόγω κατηγορία. «Οι δασωθέντες αγροί, δηλαδή αγροτικά χωράφια που καλλιεργούνταν για δεκαετίες, όπως αποδεικνύεται από τις αεροφωτογραφίες του 1945, αλλά εγκαταλείφθηκαν κυρίως λόγω εσωτερικής μετανάστευσης και “δασώθηκαν”, καλύπτουν μια έκταση περίπου 6,9 εκατ. στρεμμάτων συνολικά στην επικράτεια», εξηγεί στην «Κ» ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς. «Με τη νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζουμε στο ΥΠΕΝ, πάντοτε σε απόλυτη αρμονία με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, στόχο έχουμε να δώσουμε τη δυνατότητα στον κόσμο να καλλιεργήσει τη γη που κληρονόμησε. Επιδιώκουμε να δώσουμε κίνητρα σε νέους αγρότες να αξιοποιήσουν αυτά τα κομμάτια γης με έξυπνες καλλιέργειες μεγάλης υπεραξίας, όπως τα αρωματικά βότανα και φυτά. Η ρύθμιση για τους δασωθέντες αγρούς θα ορίζει διαδικασίες που θα διευκολύνουν τους πολίτες και θα ξεπερνούν τη γραφειοκρατία, αίροντας εμπόδια, όπως άλλωστε κάναμε με τους ασπαλάθους και τη φρυγανώδη βλάστηση». Η σχετική νομοθετική ρύθμιση αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή πριν από το τέλος του έτους. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», θα έχει τα εξής χαρακτηριστικά: Το υπουργείο επικαλείται τις δύο πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για τους δασικούς χάρτες. • Η αγροτική χρήση στο παρελθόν θα πρέπει να αποδεικνύεται πέραν πάσης αμφιβολίας από τις αεροφωτογραφίες και ενδεχομένως (δεν έχει ακόμα αποφασιστεί) να πρέπει να συνοδεύεται από κάποιου είδους απόδειξη. Τέτοια θα μπορούσαν να είναι τα «ίχνη» παλαιάς αγροτικής χρήσης, όπως οι αναβαθμίδες, οι ξερολιθιές, παλαιά κτίσματα κ.ο.κ. • Η μελλοντική χρήση των εκτάσεων θα εξαρτάται από τη σημερινή τους κατάσταση. Αν η έκταση σήμερα είναι δάσος, τότε θα επιτρέπεται στο εξής (μετά την αποψίλωσή της) μόνο η γεωργική της χρήση. Μάλιστα εξετάζεται το ενδεχόμενο να τεθεί περιορισμός στην έκταση που θα μπορεί να αλλάξει χρήση (ένα σενάριο μιλάει για ανώτατο όριο στα 30 στρέμματα). Αν η έκταση είναι δασική (η νομοθεσία ορίζει πότε η βλάστηση θεωρείται ότι συνιστά δάσος και πότε δασική έκταση, ανάλογα με τα είδη των φυτών, την πυκνότητά τους κ.ο.κ.), τότε δεν θα υπάρχει περιορισμός στη μελλοντική της χρήση. Στην περίπτωση αυτή ο ιδιοκτήτης θα μπορεί και να χτίσει, με βάση τα εκάστοτε ισχύοντα για την εκτός σχεδίου δόμηση. Η νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Περιβάλλοντος έχει τη βάση της στις δύο πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας για τους δασικούς χάρτες (1364, 1365/21), με τις οποίες κρίθηκε το ζήτημα της συνταγματικότητας των κριτηρίων που έθεσε ο ν. 4685/20 για την κατάρτιση των δασικών χαρτών. Σύμφωνα λοιπόν με τις αποφάσεις αυτές, «η μεταβολή του προορισμού των δασών και των δασικών εκτάσεων απαγορεύεται, εκτός αν προέχει για την εθνική οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη χρήση τους, που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον», ενώ «η γεωργία αποτελεί κατ’ εξοχήν παράδειγμα θεμιτής μεταβολής και του προορισμού ακόμη των δασικού χαρακτήρα εκτάσεων». Το ΣτΕ μάλιστα ανέφερε ότι είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα «οι ενέργειες των καλλιεργητών για να διατηρηθεί ο αγροτικός χαρακτήρας των εκτάσεων αυτών και ιδίως να ανακόπτεται η φυσική τάση της γης να καλύπτεται από άγρια φυτά τα οποία θα παρεμπόδιζαν την καλλιέργεια και, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, θα δημιουργούσαν προοπτικώς τις κατάλληλες συνθήκες για δάσωση, αναπόδραστη συνέπεια της εγκατάλειψης της γης». Από την άλλη πλευρά, το ΣτΕ επισημαίνει (ως επιχείρημα υπέρ της συνταγματικότητας των ρυθμίσεων) ότι η «αποσύνδεση» γεωργικών εκτάσεων από τη δασική νομοθεσία σύμφωνα με τον ν. 4685/20 συνοδεύεται από την προϋπόθεση της διασφάλισης της συγκεκριμένης χρήσης για πάντα. Η αναφορά αυτή ενδέχεται να δημιουργήσει πρόβλημα στην κυοφορούμενη ρύθμιση, τουλάχιστον στον βαθμό που αφορά την ελεύθερη χρήση των ιδιοκτησιών στο μέλλον. Μετά τη νομοθετική ρύθμιση για τους δασωμένους αγρούς, το υπουργείο Περιβάλλοντος σκοπεύει να επεξεργαστεί ανάλογη ρύθμιση για τις παράνομα εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις. Για να υποστηρίξει το επιχείρημα ότι η γεωργική εκμετάλλευση των περιοχών αυτών συμβάλλει στην εθνική οικονομία (τόσο ώστε να μπορεί να υπερκεραστεί το γεγονός ότι η δασική έκταση καταστράφηκε παράνομα), το υπουργείο επιχειρεί εκτιμήσεις ανά περιοχή με βάση τις επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η δεύτερη ρύθμιση δεν θα πρέπει να αναμένεται μέσα στο 2021. Ισχυρές πιέσεις από τοπικούς παράγοντες Για ποιο λόγο επιθυμεί το ΥΠΕΝ να αποχαρακτηρίσει τόσο μεγάλες εκτάσεις; Από τις εξελίξεις του τελευταίου έτους είναι μάλλον προφανές ότι αιτία είναι διάφορες πιέσεις που δέχεται το υπουργείο Περιβάλλοντος από τοπικούς παράγοντες, που ζητούν να μπορούν να χρησιμοποιήσουν κατά το δοκούν τις εκτάσεις που τους «δεσμεύτηκαν» ως δασωμένες. Είναι μάλλον αμφίβολο ότι ειδικά στα νησιά όπου ο τουρισμός είναι μονοκαλλιέργεια υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον για την αναβίωση της αγροτικής παραγωγής σε εγκαταλελειμμένους εδώ και δεκαετίες αγρούς. Αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο είναι τα χωράφια να μπορούν να λογίζονται ως δυνάμει οικόπεδα, δηλαδή αξιοποιήσιμα με όποιον τρόπο ο ιδιοκτήτης τους επιθυμεί. Από την πλευρά του, το υπουργείο θα πιάσει «μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια», καθώς όχι μόνο θα ικανοποιήσει τα αιτήματα που έχουν τεθεί, αλλά ταυτόχρονα θα μειώσει κατά χιλιάδες και τις αντιρρήσεις που έχουν υποβληθεί κατά την ανάρτηση των δασικών χαρτών, άρα θα επισπεύσει την ολοκλήρωσή τους. View full είδηση
  22. Οι μεγάλες επικόρυφες πυρκαγιές προκαλούν πλήρη νέκρωση μεγάλου αριθμού δέντρων και η διαχείριση του ξύλου τους αποτελεί κρίσιμη παράμετρο στον σχεδιασμό της αποκατάστασής τους. Το ξύλο των καμένων δέντρων έχει συχνά μεγάλη οικονομική αξία, αλλά ταυτόχρονα, ως υλικό είναι κρίσιμο για την άμεση προστασία του εδάφους. Σπύρος Κατσίποδας/Δασαρχείο Καλαμάτας Είναι επίσης απαραίτητο για την επανεγκατάσταση ειδών που θα συμβάλλουν αρχικά στην αποκατάσταση και στη συνέχεια στην αύξηση και ανάπτυξη του δάσους. Η διευθέτηση αυτών των από πρώτης άποψης ανταγωνιστικών μεταξύ τους χρήσεων είναι συχνά δυσχερής, αλλά απολύτως απαραίτητη. Σε αυτή την κατεύθυνση και με αφορμή τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021, η Δασική Υπηρεσία και ο αρμόδιος υφυπουργός κ. Αμυράς εξέδωσαν την εγκύκλιο ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/117627/3873 «Γενικές Οδηγίες – Κατευθύνσεις για τη διαχείριση και αξιοποίηση της ξυλείας των καμένων δασών». Η εγκύκλιος, εκτός από τα θέματα αξιοποίησης του ξύλου ως υλικού και τις οδηγίες για την αποκατάσταση του δάσους, θέτει και μία σειρά ειδικών όρων και περιορισμών για την προστασία του εδάφους, των υδατικών πόρων και της βιοποικιλότητας. Λαμβάνοντας υπόψη τις γνώσεις και την εμπειρία του προσωπικού της Δασικής Υπηρεσίας, παρέχει ειδικότερες κατευθύνσεις για τις θέσεις από όπου μπορεί να εξαχθεί ξυλεία, τις μεθόδους απόληψης, τη διαχείριση των υπολειμμάτων των υλοτομιών κ.ά. Σημαντικές είναι και οι προβλέψεις για τη μη διάνοιξη νέων οδών ή τρακτερόδρομων για την απόληψη του ξύλου και για την απόλυτη προτεραιότητα της προστασίας του εδάφους και της φυσικής αναγέννησης. Σε ό,τι αφορά τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, η εγκύκλιος περιλαμβάνει δύο πολύ συγκεκριμένες οδηγίες. Η πρώτη αφορά τα τμήματα της καμένης περιοχής που βρίσκονται εντός περιοχής Natura 2000, για τα οποία επισημαίνεται η υποχρέωση συνεκτίμησης, στη λήψη των όποιων αποφάσεων, των αναγκών διατήρησης και αποκατάστασης των τύπων οικοτόπων και των ειδών ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Η δεύτερη οδηγία αφορά στην υποχρέωση διατήρησης τουλάχιστον 15 ιστάμενων καμένων δέντρων ανά εκτάριο, μέτρο ιδιαίτερα σημαντικό για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, ενώ γίνεται και υπενθύμιση της σχετικής με το θέμα ΚΥΑ Η.Π. 8353/276/Ε103/12 που αφορά ειδικότερα μέτρα για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας στις περιοχές Natura 2000 που είναι Ζώνες Ειδικής Προστασίας. Το θέμα της διαχείρισης του ξύλου σε καμένες δασικές εκτάσεις είναι μεγάλο και πολλά ερωτήματα δεν έχουν απαντηθεί, ακόμη και σε διεθνές επίπεδο, παρότι σημειώνεται σημαντική πρόοδος. Ενδεικτικές είναι οι ακόλουθες δημοσιεύσεις που περιλαμβάνουν ευρεία ανασκόπηση του θέματος, διατυπώνουν προτάσεις και παρουσιάζουν καλές πρακτικές. Mauri E & Pons P (2019) Handbook of good practices in post-wildfire management. 2nd edition. Anifog Project, CGL2014-54094-R, Universitat de Girona. 169 pp. ISBN 978-84-8458-564-0. https://anifog.wixsite.com/anifog/blank Nemens, Deborah G.; Varner, J. Morgan; Johnson, Morris C. 2019. Environmental effects of postfire logging: an updated literature review and annotated bibliography. Gen. Tech. Rep. PNW-GTR-975. Portland, OR: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Pacific Northwest Research Station. 35 p. https://doi.org/10.2737/PNW-GTR-975 Moreira, F., M. Arianoutsou, P. Corona and J. de Las Heras (eds) 2012. Post-Fire Management and Restoration of Southern European Forests. Springer, Dordrecht Φυσική αναγέννηση μαύρης πεύκης δίπλα σε πεσμένο καμένο κορμό στον Πάρνωνα. Φυσική και τεχνητή αναγέννηση μαύρης πεύκης μετά την απομάκρυνση των δέντρων στον Ταΰγετο. Προστασία εδάφους σε πλαγιά από καμένους και πεσμένους κορμούς στον Πάρνωνα. View full είδηση
  23. Μια από τις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι ως αντίμετρο στην κλιματική αλλαγή είναι η μαζική φύτευση νέων δέντρων. Την λύση αυτή χρησιμοποιούν πολλές μεγάλες εταιρείες που ρυπαίνουν το περιβάλλον ως ένα είδος αντιστάθμισης της ζημίας που προκαλούν αλλά μέχρι στιγμής αυτά τα προγράμματα δενδροφύτευσης έχουν αποτύχει για διαφόρους λόγους. Επιπλέον η μαζική δεντροφύτευση με στόχο να απορροφούν τα δέντρα τις μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες μια προβληματική λύση επειδή θα πρέπει να σταματήσουμε να εκπέμπουμε βλάβερά αέρια και όχι να τα ΄παράγουμε και μετά να ψάχνουμε τρόπους απορρόφησης τους. Επιπλέον εγείρονται και ζητήματα παράπλευρων οικολογικών επιπτώσεων από την μαζική δενδροφύτευση. Όμως μελέτη επιστημόνων του φημισμένου Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας Ζυρίχης (ETH) στηρίζει την πρόταση μαζικής δενδροφύτευσης. Η μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Geoscience» αναφέρει ότι η μαζική δενδροφύτευση ειδικά στην ευρωπαϊκή ήπειρο θα προκαλέσει την αύξηση των βροχοπτώσεων οι οποίες θα βοηθήσουν στον περιορισμό των επιπέδων ξηρότητας που αναμένεται να κάνουν την εμφάνιση τους εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Η νέα μελέτη ερευνά τις επιπτώσεις που θα έχει η μετατροπή περιοχών αγροτικής καλλιέργειας σε μόνιμες δασικές εκτάσεις. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αν υπάρξει 20% αύξηση των δασικών εκτάσεων στην Ευρώπη με ομοιόμορφο τρόπο τότε θα υπάρξει αύξηση των βροχοπτώσεων τόσο τον χειμώνα αλλά και το καλοκαίρι με τις καλοκαιρινές βροχές να πέφτουν στις παράκτιες και νοτιότερες περιοχές της ευρωπαϊκής ηπείρου. Αυτό σημαίνει ότι θα «ανακουφίζονται» από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής οι μεσογειακές περιοχές που είναι και αυτές που θεωρητικά θα δεχτούν την μεγαλύτερη πίεση της αύξησης της θερμοκρασίας και των ξηρών συνθηκών σε σχέση με άλλες περιοχές της Ευρώπης. View full είδηση
  24. Το Timber Festival είναι μια συνεργασία της The National Forest και της Wild Rumpus, με σκοπό τη διοργάνωση ενός τριήμερου διεθνούς και πολύπλευρα καλλιτεχνικού γεγονότος σχετικά με την αλληλεπίδραση των δασών και του ανθρώπου. Τα πρώτα φεστιβάλ διοργανώθηκαν το 2018 και το 2019, ενώ το προγραμματισμένο για τον Ιούλιο του 2020 αναβλήθηκε λόγω της πανδημίας, με τις ημερομηνίες όμως για το 2021 να έχουν ήδη ανακοινωθεί. Μία από τις εναλλακτικές δράσεις των διοργανωτών προκειμένου να μη «διακοπεί» αυτή η γιορτή για τα δέντρα, τα δάση και τον φυσικό κόσμο, ήταν η δημιουργία ενός διαδραστικού χάρτη με ζωντανές ηχογραφήσεις ήχων από δάση όλου του κόσμου. Το Sounds of the Forest λειτουργεί σαν μια ανοιχτή βιβλιοθήκη ήχων στην οποία ο καθένας μπορεί να προσθέσει τη δική του ηχογράφηση διάρκειας ενός λεπτού, συνοδευόμενη από πληροφορίες για την τοποθεσία και το περιεχόμενο του ήχου, μία φωτογραφία από την περιοχή ηχογράφησης και τη γεωγραφική θέση της πάνω στον χάρτη. Οι ηχογραφήσεις είναι ελεύθερες προς ακρόαση από όλους, ενώ σύμφωνα με τους υπευθύνους πάνω από 550 άτομα από περισσότερες από 50 χώρες έχουν συνεισφέρει στο εγχείρημα με το δικό τους «σύντομο ηχητικό καρτ-ποστάλ». Όπως αναφέρεται, το υλικό που θα συγκεντρωθεί θα αξιοποιηθεί από επιλεγμένους μουσικούς για την παραγωγή μουσικών και γενικότερα καλλιτεχνικών δημιουργιών, οι οποίες θα παρουσιαστούν στο φεστιβάλ του 2021. Δείτε τον χάρτη: https://timberfestival.org.uk/soundsoftheforest-soundmap/ Περιηγηθείτε στον χάρτη τοποθετώντας πάνω του τον δείκτη του ποντικού και επιλέξτε πάνω δεξιά +/- αναλόγως με την περιοχή που θέλετε να εστιάσετε. Στη συνέχεια, πατώντας στα κίτρινα εικονίδια, μπορείτε να ακούσετε τους ήχους. Πηγή: intonature.gr, Timber Festival View full είδηση
  25. Να απολαμβάνει κανείς τη σοκολάτα ή τον καφέ του στην Ευρώπη σίγουρος πως δεν συνέβαλε στην καταστροφή του δάσους σε κάποια άλλη γωνιά του πλανήτη: κείμενο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο αναμένεται να οριστικοποιηθεί απόψε, έχει σκοπό να απαγορευτούν οι εισαγωγές των κυριότερων προϊόντων που προκύπτουν από την αποψίλωση των δασών. Στην καρδιά των διαπραγματεύσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών εξακολουθούν να υπάρχουν κρίσιμα ζητήματα προς διευθέτηση. Ποια προϊόντα αφορά Καθώς της αναλογεί το 16% της αποψίλωσης των δασών σε παγκόσμια κλίμακα λόγω των εισαγωγών της, η ΕΕ κατατάσσεται δεύτερη στον κατάλογο με τους μεγαλύτερους καταστροφείς των τροπικών δασών, πίσω από την Κίνα, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF). Για να μειωθεί ο αντίκτυπος αυτός, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να απαγορευτούν οι εισαγωγές στην ΕΕ έξι προϊόντων (σόγια, βοδινό κρέας, φοινικέλαιο, ξυλεία, κακάο και καφές, καθώς και συναφή προϊόντα, όπως δερμάτινα είδη και έπιπλα) αν η παραγωγή τους γίνεται σε περιοχές που αποψιλώθηκαν μετά τον Δεκέμβριο του 2020. Τα κράτη συμφώνησαν σε αυτόν τον κατάλογο, όμως ευρωβουλευτές ζήτησαν να προστεθούν το καουτσούκ —η καλλιέργεια του οποίου απειλεί δάση της δυτικής Αφρικής—, το καλαμπόκι, το χοιρινό και το πρόβειο κρέας, τα πουλερικά, ο ξυλάνθρακας και το χαρτί από τον Δεκέμβριο του 2019, έναν χρόνο νωρίτερα. Την Τετάρτη, η Γαλλία ανέφερε ότι η συμφωνεί με την πρόταση να συμπεριληφθεί στον κατάλογο το καουτσούκ — όχι όμως το καλαμπόκι. Επέκταση στις σαβάνες Οι ευρωβουλευτές ζητούσαν να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής και σε άλλα απειλούμενα οικοσυστήματα με βλάστηση, ιδίως στη σαβάνα Σεχάντου/Σεράδο (Βραζιλία/Παραγουάη/Βολιβία), προέλευση το 2018 περίπου του ενός τετάρτου των ευρωπαϊκών εισαγωγών σόγιας. Ενώ τα κράτη εναντιώνονταν στην ενσωμάτωση "άλλων περιοχών με βλάστηση" στο κείμενο, το Παρίσι εντέλει τάχθηκε υπέρ, επικαλούμενο τις συνέπειες σε τοπία με αραιή κάλυψη αλλά και τις "ενδείξεις ανοίγματος" στην ιδέα κι άλλων χωρών (Βέλγιο, Δανία, Ισπανία, Γερμανία). Για "πολύ ισχυρό" μήνυμα έκανε λόγο με ικανοποίηση ο Πασκάλ Κανφέν (Renew, φιλελεύθεροι), ο πρόεδρος της επιτροπής περιβάλλοντος του ΕΚ. "Θα είναι πιο απλό να εφαρμοστεί το κείμενο που συμπεριλαμβάνει το σύνολο των δασικών περιοχών μάλλον παρά να γίνεται διάκριση ανάμεσα σε δέντρο δάσους και δέντρο ή θάμνο άλλης περιοχής" κάτι που εγείρει "κίνδυνο αμφισβητήσεων", εξήγησε ο Πιερ Κανέ της WWF. Σε αντίθετη περίπτωση, "η παραγωγή απλά θα μεταφέρεται σε άλλα οικοσυστήματα" και το κείμενο "δεν θα καταφέρει τίποτε περισσότερο από το να προστατεύει ένα οικοσύστημα σε βάρος άλλων", σημείωσε με ανησυχία η ΜΚΟ, σύμφωνα με την οποία στη σαβάνα Σεχάντου μπορεί να έχει αποψιλωθεί μέχρι το 2027 έκταση ίση με ολόκληρη την επικράτεια της Τσεχίας. Ορισμός της "αποψίλωσης του δάσους" Ο ορισμός της "αποψίλωσης του δάσους", κλειδί στις διαπραγματεύσεις, παρακολουθείται στενά από ευρωπαϊκές χώρες που έχουν κι αυτές μεγάλους τομείς εκμετάλλευσης δασικών εκτάσεων. Τα κράτη υιοθέτησαν "αδύναμο ορισμό, χωρίς να λάβουν υπόψη τους τα ‘πρωτογενή δάση’ και μόνο σε περιπτώσεις αμετάκλητων ζημιών που έχουν πιστοποιηθεί", ενώ οι ευρωβουλευτές ζητούσαν "ισχυρό ορισμό που θα προστατεύει όλα τα φυσικά δάση από καταστροφικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων των ζημιών για τη βιοποικιλότητα", συνόψισε η Greenpeace. Επαλήθευση και ανθρώπινα δικαιώματα Οι εισαγωγικές εταιρείες θα είναι υπεύθυνες για τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, θα καλούνται να πιστοποιούν την ανιχνευσιμότητα με τη βοήθεια δεδομένων γεωεντοπισμού των καλλιεργειών και δορυφορικών φωτογραφιών. Οι παραβάτες θα εκτίθενται σε πρόστιμα ανάλογα με τις ζημιές στο περιβάλλον. Το επίπεδο των απαιτήσεων θα κυμαίνεται ανάλογα με τον κίνδυνο αποψίλωσης των δασών στον τόπο παραγωγής. Ο διαπραγματευτής του ΕΚ Κριστόφ Χάνσεν (ΕΛΚ, δεξιά) θέλει "οικονομική και τεχνική υποστήριξη" για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις μικρές εκμεταλλεύσεις, όμως σύμφωνα με πηγή που είναι ενήμερη σχετικά, το ζήτημα τελούσε ακόμη υπό συζήτηση την Πέμπτη. Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν επίσης όρος για τις εισαγωγές να είναι η τήρηση των "παραδοσιακών γαιοκτητικών δικαιωμάτων" των τοπικών κοινοτήτων, των πρώτων θυμάτων της καταστροφής του δάσους, αλλά σε αυτόν τον ορισμό εναντιώνεται ιδίως η Σουηδία. "Γίνεται τεράστιος διάλογος για τον όρο της συγκατάθεσης εκ των προτέρων έπειτα από ενημέρωση" και ασκείται πίεση ώστε το κείμενο αυτό να συνοδεύεται με τη σύναψη "αληθινών εταιρικών σχέσεων με τις χώρες παραγωγής που πλήττονται περισσότερο", σύμφωνα με τη Νικόλ Πόλστερερ της ΜΚΟ Fern. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας Οι ευρωβουλευτές θα ήθελαν ακόμη να επιβληθούν στους χρηματοπιστωτικούς φορείς "επιπρόσθετες απαιτήσεις" προκειμένου τα δάνεια και οι επενδύσεις τους να μην οδηγούν στην αποψίλωση των δασών, αν και ο Κριστόφ Χάνσεν παραδε΄χεται πως οι επαληθεύσεις θα ήταν δύσκολες. Σύμφωνα με τη ΜΚΟ Global Witness, οι τράπεζες με έδρα χώρες μέλη της ΕΕ χορήγησαν από το 2016 ως το 2020 χρηματοδοτήσεις σχεδόν 35 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ομίλους που συγκαταλέγονται στους κυριότερους υπεύθυνους για την αποψίλωση των δασών, κυρίως στον αγροδιατροφικό κλάδο. Σε ό,τι αφορά τον χρηματοπιστωτικό τομέα "η θέση του δεν ΕΚ υποστηρίζεται καθόλου από ορισμένα κράτη", στηλίτευσε ο κ. Κανφέν. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.