Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    558 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Η χρήση των εκρηκτικών στα τεχνικά έργα

      Engineer

      Ο Μηχανικός Μεταλλείων ΕΜΠ MSc, Τεχνικός σύμβουλος σε θέματα εφαρμογής εκρηκτικών υλών κ. Λεωνίδας Καζάκος γράφει στο Εργοληπτικόν Βήμα Νο_136  για το πλαίσιο αξιοποίησης των εκρηκτικών στα τεχνικά έργα.
      Αδιαμφισβήτητα τα εκρηκτικά είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνα υλικά.
      Στα χέρια όμως των κατάλληλων ανθρώπων, αποτελούν ένα από τα πιο παραγωγικά “εργαλεία” για τις εργασίες εκσκαφών, που συνήθως απαιτούνται στα μεγάλα τεχνικά έργα.
      Κυριολεκτικά ο κόσμος μας θα ήταν πολύ διαφορετικός χωρίς την ύπαρξη των εκρηκτικών, αφού δεν θα ήταν δυνατό να πραγματοποιηθούν οι εκτεταμένες εκσκαφές που απαιτούνται για :
      την κατασκευή των σύγχρονων αυτοκινητοδρόμων, των οδικών σηράγγων, των υδροηλεκτρικών & αρδευτικών φραγμάτων. τη θεμελίωση γεφυρών αλλά και μεγάλων κτιριακών συγκροτημάτων. την εξόρυξη του τεράστιου όγκου αδρανών υλικών που είναι απαραίτητα σε όλα τα έργα. Ιδιαίτερα δε, για αυτά που κατασκευάζονται σε συμπαγείς & βραχώδεις γεωλογικούς σχηματισμούς, τα εκρηκτικά αποτελούν συνήθως τη μοναδική λύση !
      Κανένα από τα μέχρι σήμερα γνωστά μηχανήματα εκσκαφής δεν μπορεί να δώσει παραγωγικότητα ανάλογη αυτής που εξασφαλίζει η εφαρμογή ελεγχόμενων ανατινάξεων.
      Το κριτήριο για την επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου είναι συνηθέστερα το κόστος. Θα πρέπει όμως κατά τον προσδιορισμό του να ληφθούν υπόψη εκτός από τα συνήθη (αξία εκρηκτικών & καψυλλίων, εργασίες διάτρησης & γόμωσης των διατρημάτων κλπ) και ζητήματα όπως (α) επικινδυνότητα & (β) διαδικασία αδειοδότησης.
      Για το μεν (α) δεν χρειάζεται να γίνει ιδιαίτερη αναφορά. Όλοι γνωρίζουμε ότι η ανατίναξη είναι μια δραστηριότητα υψηλού κινδύνου, οπότε οποιαδήποτε “αστοχία” προκαλεί κατά κανόνα σοβαρά προβλήματα & ζημιές.
      Άρα επιβάλλεται να γίνει με πολύ μεγάλη προσοχή από εξειδικευμένους τεχνίτες, με καλό σχεδιασμό και με λήψη αυστηρών μέτρων προστασίας.
      Γι’ αυτό και αναφερόμαστε πάντα σε ελεγχόμενες ανατινάξεις, ώστε να επιτύχουμε υψηλό βαθμό ασφάλειας. :
      Για να καταφέρουμε το εν λόγω εγχείρημα πρέπει απαραίτητα να γίνουν τα εξής:
      Εκπόνηση ειδικής μελέτης ελεγχόμενων ανατινάξεων από εξειδικευμένο & έμπειρο σύμβουλο μηχανικό. Σε αυτό το τεχνικό κείμενο θα περιγράφονται με λεπτομέρεια όλες οι σχετικές εργασίες, θα δίνονται τα σχέδια των γομώσεων, όπως ορίζεται σε σχετική Εθνική Τεχνική Προδιαγραφή ΕΛΟΤ. Επιπρόσθετα θα πρέπει στην τεχνική έκθεση να γίνεται αναφορά στις απαιτήσεις της νομοθεσίας και των κανονισμών, για όλες της φάσης εργασίας (αγορά, μεταφορά, αποθήκευση, διαχείριση υλικών & συσκευασιών, εφαρμογή των γομώσεων, αντιμετώπιση αφλογιστιών κλπ) ώστε να υπάρξει πλήρης συμμόρφωση. Το τελευταίο ενδεχομένως να οδηγεί σε λήψη απόφασης για τοποθέτηση οργάνων καταγραφής κρίσιμων παραμέτρων (συνηθέστερα εδαφικές δονήσεις & θόρυβος). Nα χρησιμοποιηθούν σύγχρονα υλικά, κατά το δυνατό φιλικότερα προς το περιβάλλον & το χρήστη. Θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στα μέσα έναυσης (καψύλλια & θρυαλλίδες) μια και μέσω αυτών επιτυγχάνουμε τη δημιουργία κυκλωμάτων πυροδότησης με πολλαπλούς χρόνους επιβράδυνσης. Έτσι επιτυγχάνουμε τμηματική & διαδοχική πυροδότηση περιορισμένης ποσότητας εκρηκτικών (συνηθέστερα των υλικών ανά διάτρημα) και όχι απότομη πυροδότηση όλων των υλικών. Το προσδοκώμενο αποτέλεσμα δεν είναι ο βίαιος κατακερματισμός και η εκτόξευση του πετρώματος από τη φυσική του θέση, αλλά ο τοπικός θρυμματισμός και η βαθμιαία ‘’χαλάρωση’’ από το βάθος εκσκαφής προς την επιφάνεια, ώστε να υποβοηθηθεί το μηχάνημα (τσάπα, φορτωτής κλπ) που θα χρησιμοποιηθεί για τη φόρτωση των προϊόντων της εκσκαφής (μπάζα).   Να ελαχιστοποιηθούν οι “περιβαλλοντικές οχλήσεις”, δηλαδή οι εδαφικές δονήσεις, ο θόρυβος και η σκόνη που προκαλούνται πάντοτε σε κάθε ανατίναξη, καθώς και η εκτόξευση τεμαχίων πετρώματος.   Ο θόρυβος και η σκόνη αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα, χρησιμοποιώντας μέσα έναυσης που μας επιτρέπουν να ξεκινήσει η έκρηξη από τον πυθμένα των διατρημάτων. Με αυτό τον τρόπο  τα αέρια που παράγονται μετά από κάθε έκρηξη παραμένουν εγκλωβισμένα εντός της μάζας του σπασμένου πετρώματος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, βοηθώντας στη μετακίνηση του από τη φυσική του θέση. Έτσι χάνουν  σημαντικό μέρος της ενέργειας που μεταφέρουν, οπότε όταν πλέον διαφεύγουν ελεύθερα στην ατμόσφαιρα έχουν μικρότερη πίεση κι άρα προκαλούν λιγότερο θόρυβο, ενώ παρασύρουν και λιγότερη σκόνη. Επιπρόσθετα  ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος της βίαιης εκτίναξης θραυσμάτων πετρώματος εκτός της αποκλεισμένης ζώνης.
      Οι εδαφικές δονήσεις αποτελούν ένα πολύ σοβαρό θέμα το οποίο πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά σε κάθε τεχνικό έργο, μια και είναι πολύ συνηθισμένο το φαινόμενο οι εργασίες εκβραχισμού να εκτελούνται κοντά σε άλλες κατασκευές (κτίσματα, αγωγούς, μνημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος κλπ), ακόμα και μέσα στον αστικό ιστό !
      Προφανώς και δεν πρέπει να δημιουργηθεί καμία επίπτωση στις γειτονικές κατασκευές. Γι’ αυτό και υπάρχουν αυστηρά πρότυπα που μας θέτουν όρια για τις προκαλούμενες εδαφικές δονήσεις, τα οποία προφανώς και δεν πρέπει να υπερβούμε.
      Έτσι επιβάλλεται τεκμηρίωση, δηλαδή καταγραφή των εδαφικών δονήσεων από ειδικά όργανα (δονησιογράφους), αλλά και αξιολόγηση των δεδομένων.
      Οι καταγραφές και οι σχετικές αναφορές αξιολόγησης, θα μας βοηθήσουν στην αντιμετώπιση τυχόν διαμαρτυριών από περιοίκους ή άλλους θιγόμενους από την εκτέλεση του έργου, κάτι που τελικά μπορεί να οδηγήσει και σε δικαστική διαμάχη.
      Επίσης ζητείται από αρμόδιους φορείς (πχ Διευθύνουσα υπηρεσία, Ανεξάρτητος μηχανικός, ΥΔΟΜ, Αρχαιολογική υπηρεσία κλπ) η αποστολή των γραπτών αναφορών μετά από κάθε ανατίναξη, κάτι που συνήθως έχει μπει ως όρος στη σχετική άδεια.
      Όσον αφορά την εκτόξευση θραυσμάτων, μπορούμε επίσης σχετικά εύκολα να ελαχιστοποιήσουμε μέχρι μηδενισμού την πιθανότητα εκτίναξης εκτός της αποκλεισμένης ζώνης, με κάλυψη των γομωμένων διατρημάτων από ειδικές κατασκευές (blasting mats) υπό μορφή κουβέρτας.
      Είναι εύκολα αντιληπτό ότι όλα τα παραπάνω δεν θα γίνουν από τους εμπειροτέχνες “γομωτές – πυροδότες”. Δυστυχώς για μια τόσο ιδιαίτερη δραστηριότητα όπως η διαχείριση των εκρηκτικών & των γομώσεων, δεν υπάρχει καμία τεχνική σχολή όπως συμβαίνει με πληθώρα άλλων επαγγελμάτων (πχ ηλεκτροσυγκολλητές, μηχανοτεχνίτες, χειριστές μηχανημάτων κλπ) .
      Συνεπώς είναι απαραίτητη η εμπλοκή του εξειδικευμένου σύμβουλου μηχανικού ανατινάξεων, και κατά την καθημερινή πρακτική, τόσο για τις μετρήσεις με τα ειδικά όργανα, όσο και για την καθοδήγηση του εμπειροτέχνη “γομωτή – πυροδότη”.
      Σχετικά με το θέμα της αδειοδότησης, είναι προφανές ότι επιβάλλεται από την ιδιαίτερη φύση της δραστηριότητας.
      Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν. 2168/1993 περί όπλων και εκρηκτικών, για κάθε περίπτωση εφαρμογής στα διάφορα τεχνικά έργα (αλλά και στα λατομεία & μεταλλεία όπως ορίζει ο ΚΜΛΕ), πρέπει να εκδοθεί από την οικεία Αστυνομική Διεύθυνση της περιοχής του έργου, η άδεια αγοράς – μεταφοράς & κατανάλωσης εκρηκτικών.  
      Αναλόγως δε των συνθηκών, οι αστυνομικές αρχές ζητούν την άποψη συναρμόδιων υπηρεσιών, μια και δεν είναι σε θέση να γνωμοδοτήσουν για αμιγώς τεχνικά θέματα.
      Σχεδόν πάντοτε τον πρώτο λόγο έχει η Διευθύνουσα υπηρεσία η οποία οφείλει να ζητήσει τη μεθοδολογία εκβραχισμού με εκρηκτικά. Ανάλογα με την περίπτωση ενδεχομένως να εμπλακούν και συναρμόδιοι φορείς, όπως:
      ΥΔΟΜ σε περιπτώσεις εργασιών σε κατοικημένη περιοχή ΑΔΜΗΕ ή/και ΔΕΔΗΕ στην περίπτωση δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ΔΕΣΦΑ στην περίπτωση αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου Αρχαιολογική υπηρεσία όταν γίνονται εργασίες πλησίον μνημείων ή αρχαιολογικών χώρων Ανεξάρτητος μηχανικός σε περιπτώσεις έργων ΣΔΙΤ Παρ’ όλες τις δυσκολίες και τους κινδύνους, η εφαρμογή των ελεγχόμενων ανατινάξεων αποτελεί επιλογή για πάρα πολλά έργα, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.
      Με κατάλληλο σχεδιασμό, προσεκτική & επιμελημένη εργασία, εφαρμογή όλων των κανονισμών καθώς και συνεχή παρακολούθηση των εδαφικών δονήσεων όλα γίνονται.  
      Πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_136 της ΠΕΣΕΔΕ
      Περισσότερα...

        0

    2. Αρθρογραφία

      Ηλεκτρονική βάση δεδομένων με τους πρώτους εγγεγραμμένους μηχανικούς του ΤΕΕ

      Giorgos1987

      Μια ιστοσελίδα με τίτλο "Μηχανικοί, εκβιομηχάνιση, εκσυγχρονισμός 1830-1940", έχει ανοίξει και βρίσκεται υπο λειτουργία στον ιστό.
       
      Όπως αναφέρεται, η σελίδα λειτουργεί στα πλαίσια του ερευνητικού έργου "Ελληνική Ιστορία της Καινοτομίας. Οι κοινωνικές προϋποθέσεις της καινοτομίας - Όψεις της Ελληνικής Εμπειρίας".
       
      Η επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος είναι η κ. Λήδα Παπαστεφανάκη, επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Η έρευνα διεξήχθη την περίοδο 2013-2015.
       
      Περισσότερες πληροφορίες: http://engineers.ims.forth.gr
      Περισσότερα...

        1

    3. Αρθρογραφία

      Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου: Oδηγίες για μηχανικούς

      Engineer

      Ενημέρωση για τον τρόπο έκδοσης της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου στις περιπτώσεις μεταβίβασης ακινήτου, που απαιτείται α) έγκριση της Επιτροπής του άρθρου 116 ( ακίνητα με αυθαιρεσίες σε παραδοσιακούς οικισμούς), β) έγκριση της Επιτροπής του άρθρου 117 (διατηρητέο ακίνητο με αυθαίρετες κατασκευές) και γ) έκδοση αδείας νομιμοποίησης, παρέχει με σημείωμά του το ΤΕΕ Μαγνησίας.
      Αναλυτικά, στο σημείωμα αναφέρεται:
      Α) ΗΤΚ προ έγκρισης επιτροπής σε ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΟΙΚΙΣΜΟ
      Μεταβίβαση ή σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές, για τα οποία απαιτείται έγκριση Επιτροπής του άρθρου 116 του ν. 4495/17, μπορεί να πραγματοποιηθεί πριν την έγκριση της Επιτροπής, αλλά μετά την υποβολή των δικαιολογητικών της παρ. 2.α του παρόντος άρθρου και την καταβολή ποσοστού 30% του συνολικού ποσού του προστίμου. Την υποχρέωση ολοκλήρωσης της διαδικασίας αναλαμβάνει ο νέος κύριος με ειδική μνεία στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο.
      Στην περίπτωση αυτή η δήλωση παραμένει σε «Αρχική υποβολή». Εάν δεν έχει καταβληθεί το 30% του συνολικού προστίμου, μπορείτε να ζητήσετε την εμφάνιση εντολής πληρωμής του υπόλοιπου μέχρι να συμπληρωθεί το 30%.
      Η καταχώριση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου γίνεται κατά αντιστοιχία με ότι ίσχυε για τη βεβαίωση μεταβίβασης όταν αυτή προηγείτο της έγκρισης επιτροπής. Σχετική αναφορά υπάρχει στο άρθρο 3, παρ.4 της ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/7577/105 (ΦΕΚ 334Β/29.01.2021): «…..Εφόσον δεν έχει περαιωθεί η διαδικασία εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου του ν. 4014/2011, του ν. 4178/2013 ή του ν. 4495/2017, καθώς και στις περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 106, της παρ. 6 του άρθρου 116 και της παρ. 5 του άρθρου 117 του ν. 4495/2017, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας περιέχει ρητή αναφορά για την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του ενιαίου ειδικού προστίμου, καθώς και για την ανάρτηση στο πληροφοριακό σύστημα όλων των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά τις διατάξεις των ν. 4014/2011, ν. 4178/2013 και ν. 4495/2017, για τις οποίες γίνεται ειδική μνεία σε κάθε δικαιοπραξία. Από τα ανωτέρω δικαιολογητικά εξαιρούνται αυτά που αφορούν στο στατικό έλεγχο των παραβάσεων, τα οποία υποβάλλονται στην προθεσμία του άρθρου 99 του ν. 4495/2017».
      Συστήνουμε στην καρτέλα «Πράξεις» της ΗΤΚ, σε συνέχεια του α/α δήλωσης, να καταχωρίσετε στο πεδίο «Περιγραφή» το σχόλιο «Σε αρχική υποβολή με εξόφληση 30% του προστίμου και πληρότητα δικαιολογητικών (τυχόν απαίτηση ΜΣΕ περιγράφεται στο αντίστοιχο πεδίο)». Επίσης, εξηγείτε σαφώς στην Τεχνική περιγραφή ότι πρόκειται για «Έκδοση Πιστοποιητικού πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας μετά την εξόφληση του 30% του προστίμου & προ έγκρισης της Επιτροπής, κατ’ εφαρμογή των οριζομένων στις παρ. 6 άρθρου 116 και 2ζ άρθρου 82 του ν. 4495/17».
      Β) ΗΤΚ προ έγκρισης επιτροπής σε ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ
      Μεταβίβαση ή σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές, για τα οποία απαιτείται έγκριση Επιτροπής του άρθρου 117 του ν. 4495/17, μπορεί να πραγματοποιηθεί πριν την έγκριση της Επιτροπής, αλλά μετά την υποβολή των δικαιολογητικών της παρ. 2.α του παρόντος άρθρου και την καταβολή ποσοστού 30% του συνολικού ποσού του προστίμου. Την υποχρέωση ολοκλήρωσης της διαδικασίας αναλαμβάνει ο νέος κύριος με ειδική μνεία στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο.
      Στην περίπτωση αυτή η δήλωση παραμένει σε «Αρχική υποβολή». Εάν δεν έχει καταβληθεί το 30% του συνολικού προστίμου, μπορείτε να ζητήσετε την εμφάνιση εντολής πληρωμής του υπόλοιπου μέχρι να συμπληρωθεί το 30%.
      Η καταχώριση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου γίνεται κατά αντιστοιχία με ότι ίσχυε για τη βεβαίωση μεταβίβασης όταν αυτή προηγείτο της έγκρισης επιτροπής.
      Σχετική αναφορά υπάρχει στο άρθρο 3, παρ.4 της ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/7577/105 (ΦΕΚ 334Β/29.01.2021): «…..Εφόσον δεν έχει περαιωθεί η διαδικασία εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου του ν. 4014/2011, του ν. 4178/2013 ή του ν. 4495/2017, καθώς και στις περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 106, της παρ. 6 του άρθρου 116 και της παρ. 5 του άρθρου 117 του ν. 4495/2017, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας περιέχει ρητή αναφορά για την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του ενιαίου ειδικού προστίμου, καθώς και για την ανάρτηση στο πληροφοριακό σύστημα όλων των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά τις διατάξεις των ν. 4014/2011, ν. 4178/2013 και ν. 4495/2017, για τις οποίες γίνεται ειδική μνεία σε κάθε δικαιοπραξία. Από τα ανωτέρω δικαιολογητικά εξαιρούνται αυτά που αφορούν στο στατικό έλεγχο των παραβάσεων, τα οποία υποβάλλονται στην προθεσμία του άρθρου 99 του ν. 4495/2017».
      Συστήνουμε στην καρτέλα «Πράξεις» της ΗΤΚ, σε συνέχεια του α/α δήλωσης, να καταχωρίσετε στο πεδίο «Περιγραφή» το σχόλιο «Σε αρχική υποβολή με εξόφληση 30% του προστίμου και πληρότητα δικαιολογητικών (τυχόν απαίτηση ΜΣΕ περιγράφεται στο αντίστοιχο πεδίο)». Επίσης, εξηγείτε σαφώς στην Τεχνική περιγραφή ότι πρόκειται για «Έκδοση Πιστοποιητικού πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας μετά την εξόφληση του 30% του προστίμου & προ έγκρισης της Επιτροπής, κατ’ εφαρμογή των οριζομένων στις παρ. 5 άρθρου 117 και 2ζ άρθρου 82 του ν. 4495/17».
      Γ) ΗΤΚ για ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ προ έκδοσης Ο.Α. νομιμοποίησης
      Προκειμένου να εκδοθεί ΗΤΚ για συμβολαιογραφική πράξη πριν την έκδοση άδειας νομιμοποίησης, πρέπει να έχει καταβληθεί το 30% του συνολικού ποσού προστίμου. Για το σκοπό αυτό, αρχικά ο μηχανικός δηλώνει όλες τις αυθαίρετες κατασκευές προς «ρύθμιση», ώστε να φαίνεται ο υπολογισμός του συνολικού προστίμου. Μετά την καταβολή του 30% του προστίμου, εκτυπώνει το αντίστοιχο pdf της δήλωσης, όπου αναφέρεται και η εξόφληση του 30%. Στη συνέχεια, επαναφέρει τη δήλωση «προς έκδοση αδείας», εάν πράγματι o νέος ιδιοκτήτης προτίθεται να εκδώσει οικ. άδεια για την ολοκλήρωση της διαδικασίας υπαγωγής, δηλαδή εάν γίνει στο συμβόλαιο η ειδική μνεία που προβλέπεται στην παρ. 3 του άρθρου 106 του ν.4495/17, και εκτυπώνει εκ νέου το pdf.
      Ο μηχανικός δίνει στο συμβολαιογράφο και τα δύο pdf (προς έκδοση αδείας και προς ρύθμιση).
      Στην περίπτωση αυτή η δήλωση παραμένει σε «Υπαγωγή».
      Η καταχώριση της ΗΤΚ, γίνεται κατά αντιστοιχία με ότι ίσχυε για τη βεβαίωση μεταβίβασης.
      Σχετική αναφορά υπάρχει στο άρθρο 3, παρ.4 της ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/7577/105  (ΦΕΚ  334Β/29.01.2021): «…..Εφόσον  δεν έχει περαιωθεί η διαδικασία εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου του ν. 4014/2011, του ν. 4178/2013 ή του ν. 4495/2017, καθώς και στις περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 106, της παρ. 6 του άρθρου 116 και της παρ. 5 του άρθρου 117 του ν. 4495/2017, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας περιέχει ρητή αναφορά για την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του ενιαίου ειδικού προστίμου, καθώς και για την ανάρτηση στο πληροφοριακό σύστημα όλων των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά τις διατάξεις των ν. 4014/2011, ν. 4178/2013 και ν. 4495/2017, για τις οποίες γίνεται ειδική μνεία σε κάθε δικαιοπραξία. Από τα ανωτέρω δικαιολογητικά εξαιρούνται αυτά που αφορούν στο στατικό έλεγχο των παραβάσεων, τα οποία υποβάλλονται στην προθεσμία του άρθρου 99 του ν. 4495/2017».B2Green
      Συστήνουμε στην καρτέλα «Πράξεις» της ΗΤΚ, σε συνέχεια του α/α δήλωσης, να καταχωρίσετε στο πεδίο «Περιγραφή» το σχόλιο «Σε υπαγωγή με εξόφληση 30% του προστίμου και πληρότητα δικαιολογητικών (τυχόν απαίτηση ΜΣΕ περιγράφεται στο αντίστοιχο πεδίο)» καθώς και τον ηλεκτρονικό κωδικό της δήλωσης. Επίσης, εξηγείτε σαφώς στην Τεχνική περιγραφή ότι πρόκειται για «Έκδοση Πιστοποιητικού πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας μετά την εξόφληση του 30% του προστίμου & προ έκδοσης άδειας νομιμοποίησης/κατεδάφισης, κατ’ εφαρμογή των οριζομένων στην παρ. 3 άρθρου 106 και την παρ. 3 άρθρου 83 του ν.4495/17».
      Σε κάθε περίπτωση, η συνεννόηση με το συμβολαιογράφο κρίνεται απαραίτητη.
      Νάνσυ Καπούλα
      Πρόεδρος ΤΕΕ Μαγνησίας
      Περισσότερα...

        0

    4. Αρθρογραφία

      Ημέρα Ειδικότητας για τους Πολιτικούς Μηχανικούς από το ΤΕΕ/ΤΚΜ

      GTnews

      Εκδήλωση αφιερωμένη στην ειδικότητα των Πολιτικών Μηχανικών πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του ΤΕΕ/ΤΚΜ, σε συνέχεια της σειράς εκδηλώσεων με γενικό θέμα «ΗΜΕΡΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ», που διοργανώνει το ΤΕΕ/ΤΚΜ, σε συνεργασία με τα αντίστοιχα Τμήματα Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ. 
      Ακολουθούν οι παρουσιάσεις των ομιλητών: 
      ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
      Χαιρετισμός του Προέδρου του ΤΕΕ/ΤΚΜ , Γεώργιος Τσακούμης, Πρόεδρος ΔΕ ΤΕΕ/ΤΚΜ «Όραμα και προοπτικές», Αικατερίνη Τσικαλουδάκη, Πρόεδρος Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ «Ερευνητικές και επιστημονικές δραστηριότητες του Τμήματος», Νικόλαος Θεοδοσίου, Αντιπρόεδρος Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ «Μελέτες Δημοσίου», Πάρις Μπίλλιας, Αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων, Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, Πολιτικός Μηχανικός, Μελετητής Δημοσίων Έργων «Ο Πολιτικός Μηχανικός ως Δημόσιος Υπαλληλος», Μιχάλης Παπαστεργίου, Αντιπρόεδρος της ΔΕ ΤΕΕ/ΤΚΜ - Προϊστάμενος Τμήματος Κατασκευών Συγκοινωνιακών Έργων της Υποδιεύθυνσης Συγκοινωνιακών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας «Ο Πολιτικός Μηχανικός στον Κατασκευαστικό Κλάδο», Φώτης Κουβουκλιώτης, Γενικός Γραμματέας ΔΕ ΤΕΕ/ΤΚΜ - Κατασκευαστική Κουβουκλιώτης Ε.Ε.
      Περισσότερα...

        0

    5. Αρθρογραφία

      Ημερίδα για τον ΝΟΚ και κλήρωση ενός βιβλίου για τους συμμετέχοντες

      Engineer

      Η Δοµική Ενηµέρωση Α.Ε. διοργανώνει ηµερίδα για τον Νέο Οικοδοµικό Κανονισµό µε τίτλο:
       
      «ΝΟΚ ουσιαστικές τροποποιήσεις µετά τον Ν.4258/14» µε εισηγήτρια την Κα Ελένη
      Μπούτου-Λεµπέση Αρχιτέκτων Μηχανικό.
       
      Η ηµερίδα θα πραγµατοποιηθεί στις εγκαταστάσεις του πολυχώρου Αθηναϊς στο Γκάζι στις 3 Ιουλίου 2014 ηµέρα Πέµπτη και ώρα 16:00 έως 22:00. Ο πολυχώρος βρίσκεται στην οδό Καστοριάς 34-36 Βοτανικός, πλησίον σταθµού ΜΕΤΡΟ ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ.
       
      Αναλυτική καταγραφή των αλλαγών που επήλθαν στην µονογραφία «Νέος Οικοδοµικός
      Κανονισµός. Κωδικοποίηση και Ανάλυση του ν. 4267/12 (ΝΟΚ)» µε βάση το ν.4258/14
      94Α/14.4.2014
       
      Στην ηµερίδα θα διατεθεί δωρεάν έντυπο ενηµερωτικό υλικό, ένθετο 170 σελίδων που
      συµπεριλαµβάνει κωδικοποιηµένα όλες τις µεταβολές που επήλθαν στα άρθρα του ΝΟΚ µετά την ισχύ του ν.4258/14.
       
      Για την οµαλή διεξαγωγή της ηµερίδας θα ήταν χρήσιµο να προκρατηθούν οι θέσεις
      γνωρίζοντας στους συναδέλφους Μηχανικούς ότι η διαθεσιµότητα του αµφιθεάτρου δεν θα πρέπει να ξεπεράσει τις 120 θέσεις. Στους συµµετέχοντες ειδικά για την ηµέρα αυτή
      παρέχεται έκπτωση 20% σε όλα τα προϊόντα της εταιρείας µας.
       
      Απαραίτητο για την συµµετοχή σας το συµβολικό ποσό των 10 €.
       
      Διαβάστε αναλυτικά την πρόσκληση:
      Δομική Ημερίδα ΝΟΚ 03072014.pdf
       
      ***********************************************************************
      Για τα μέλη του Michanikos.gr που θα συμμετέχουν στην ημερίδα θα κληρωθεί το βιβλίο: «Νέος Οικοδοµικός Κανονισµός. Κωδικοποίηση και Ανάλυση του ν. 4267/12 (ΝΟΚ)» της Αρχ. Μηχανικού, Ελένη Μπούτου-Λεμπέση.
       

       
      Όσοι δηλώσουν συμμετοχή και θέλουν να λάβουν μέρος στην κλήρωση ας απαντήσουν σε αυτό το θέμα.
       
      Οι εκτός θέματος δημοσιεύσεις θα διαγράφονται για να δοθεί το βιβλίο ανάμεσα τις έγκυρες συμμετοχές.
      Περισσότερα...

        6

    6. Αρθρογραφία

      Θεοδόσης Π. Τάσιος: Η οχύρωση των Βορείων Συνόρων μας 1936-1940 – Η συμβολή του Μηχανικού

      Engineer

      Η οχύρωση των Βορείων Συνόρων μας 1936-1940
      Ελληνικά χέρια, Ελληνικά λεφτά κι Ελληνική τεχνογνωσία κατασκεύασαν ένα μέγιστο τεχνικό έργο
      «Ενημερωτικό Δελτίο» Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Τεύχος 2189, 4 Μαρτίου 2002
      Θ. Π. ΤΑΣΙΟΣ
      Ο κ. Θεοδόσης Π. Τάσιος είναι ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.
      Τώρα που προωθούνται (ή συνωθούνται) τα Μεγάλα Τεχνικά Έργα. Τώρα που τα έργα Πολιτικού Μηχανικού (μαζί με τα οικοδομικά) αναγνωρίσθηκαν ως η μεγαλύτερη Βιομηχανία της Χώρας. Τώρα που ο εθνικός κομφουζιονισμός αμβλύνεται και επιτρέπει την υπέρβαση της φαρισαϊκής εξίσωσης «εργολάβος ίσον απατεών». Τώρα είναι (επιτέλους) καιρός ν’ αναμνησθούμε ότι Ελληνικά χέρια, Ελληνικά λεφτά, Ελληνική διευθυντική οργάνωση κι Ελληνική τεχνογνωσία, κατασκεύασαν (πριν από 65 χρόνια) ένα μέγιστο τεχνικό έργο: Την οχύρωση των Βορείων Συνόρων της Χώρας, κατασκευασμένη απ’ τον Ελληνικό Στρατό κι απ’ τους Έλληνες Μηχανικούς. Στη συνοριακή γραμμή Ελλάδας – Βουλγαρίας, κατασκευάσθηκαν 21 Οχυρά (μεταξύ των οποίων η Παπαδοπούλα, το Ιστίμπεη, το Αρπαλούκι, το Ρούπελ, το Περιθώρι, το Πυραμιδοειδές κ.ά.). Το καθένα-τους ήταν ένα περίκλειστο έργο ικανό να αμυνθεί προς κάθε κατεύθυνση, με επιφανειακά έργα βολής (πυροβόλων, όλμων, βομβιδοβόλων, πολυβόλων κλπ.) και με ποικίλα άλλα υπόγεια έργα εγκαταστάσεων υποστήριξης (διοικητήριο, θάλαμοι, διαβιβάσεις, μαγειρεία, αποθήκες κάθε είδους, δεξαμενές, νοσοκομείο, συστήματα αερισμού και φωτισμού, αποχετεύσεις κλπ.). Ανάμεσα σε κάθε Οχυρό προς τα γειτονικά-του και προς τη μεθόριο, είχαν κατασκευασθεί έργα εκστρατείας και θέσεις μάχης για την επιβράδυνση του εχθρού, μαζί με ισχυρά αντιαρματικά κωλύματα, οδικό δίκτυο κλπ. Ιδού πρώτα μια συνοπτική παρουσίαση του Έργου:
      * Περίοδος 1937-1940
      * Δαπάνη 1,5 δισεκατομμύριο τοτινές δραχμές (η σημερινή ισοδυναμία των οποίων μπορεί να κυμαίνεται από 2 έως 20 τρισεκατομμύρια δραχμές, ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίον θα βρεθεί η αντιστοιχία).
      * Σύνολο ημερομισθίων 3.000.000
      * Μήκος υπογείων στοών 24.000 μ.
      * Μήκος υπογείων καταφυγίων 13.000 μ.
      * Υπόγειες και επιφανειακές εκσκαφές 900.000 κυβ. μ.
      * Τσιμέντο (ειδικό 500 χγ/εκ2, και κοινό) 66.000 τόνοι
      * Σκυροδέματα (οπλισμένα και άοπλα) 180.000 κυβ. μ.
      * Σιδηροπλισμός 12.000 τόνοι
      * Σωλήνες αερισμού 17.000 μ.
      * Σωλήνες ύδρευσης 75.000 μ.
      * Σωλήνες αποχέτευσης 24.000 μ.
      Κάθε σύγκριση με τον υπόγειο σιδηρόδρομο των Αθηνών ή μ’ οποιοδήποτε άλλο σύγχρονο τεχνικό έργο, κάνει τον θαυμασμό-μας να μεγαλώνει για το επίτευγμα εκείνο – ιδίως αν ληφθεί υπόψη η διασπορά του έργου σε δυσπροσπέλαστα βουνά, οι δυσμενέστατες καιρικές συνθήκες (και το κράτος δυσάρεστων πολιτικών συνθηκών). Κι όμως, το δημόσιο αυτό Έργο πραγματοποιήθηκε φτηνά, σωστά και γρήγορα!
      Τι είχαν παραπάνω εκείνοι οι πατεράδες κι οι παππούδες-μας, που δεν το ‘χουμε εμείς; Άντε, ντε… Μερικοί κακεντρεχείς, λένε ότι είχαν λίγο μεγαλύτερη δόση από κείνη την ιδιότητα η οποία (λόγω εντόπιας ανεπάρκειας;) βαφτίζεται με τον αρβανίτικο όρο «μπέσα». Κι είχαν βέβαια κι έναν μάνατζερ που λεγόταν Ελληνικός Στρατός – μια αναγνώριση η οποία δεν ακούγεται όσο συχνά οφείλεται.
      Όσο για την στρατηγική αποδοτικότητα του Έργου, φαντασθήτε την προοπτική πλαισίωσής-του με τον κύριο όγκο του Στρατού Εκστρατείας, για την αντιμετώπιση του βαλκανικού αντιπάλου, κατά του οποίου προοριζόταν το Έργο. Αντ’ αυτού, η οχύρωση των Βορείων Συνόρων πλαισιώθηκε μόνον με τα ανεπαρκέστατα υπόλοιπα του Ελληνοϊταλικού μετώπου. Παρά ταύτα, αν εξαιρέσετε τα δύο άκρα της Γραμμής των οχυρών (το μεθοριακό Μπέλες και τον Εχίνο/Νυμφαία μετά την εκκένωση της Δυτικής Θράκης), οι Γερμανοί δεν παρεβίασαν πουθενά το φράγμα της οχυρωμένης Γραμμής Μπέλες-Νέστος.Ούτε οι βομβαρδισμοί του πολυάριθμου γερμανικού πυροβολικού, ούτε οι βολές με όπλα ευθυτενούς τροχιάς κατάφεραν τίποτα το ουσιώδες. Κι οι φρουρές των οχυρών αυτών μπόρεσαν κατ’ επανάληψη να βγουν στην επιφάνεια, και να εκκαθαρίσουν τα Γερμανικά τμήματα που είχαν «επικαθήσει» στον χώρο τους. Όταν μετά την συνθηκολόγηση, ο υποστράτηγος Schneider (επικεφαλής Γερμανικής Επιτροπής μελέτης της οχύρωσης) θα περπατήσει επί έναν μήνα τη Γραμμή, θα γράψει ότι τα οχυρά αυτά είχαν επιτύχει το βέλτιστο σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη ανάλογη οχυρωματική Γραμμή στην Ευρώπη. Και θα ζητήσει απ’ τον καθηγητή της Γεωλογίας Μητσόπουλον, ερμηνεία της μεγάλης αντοχής του σκυροδέματος των έργων…
      Το Έργο μελετήθηκε εξ ολοκλήρου από το Μηχανικό του Ελληνικού Στρατού, αφού βεβαίως ο γενικός σχεδιασμός από τακτική άποψη είχε γίνει απ’ το Πεζικό και το Πυροβολικό. Δεν είναι μέσα στους σκοπούς αυτού του Σημειώματος να περιγράψει τις άλλες εκείνες «μάχες», τις διανοητικές, οι οποίες δόθηκαν για τη σύλληψη, την τεκμηρίωση, τον υπολογισμό, τη σχεδίαση και την προδιαγραφή του όλου εγχειρήματος. (Ας θυμηθούμε και το ανάλογο του Αρχιμήδους με τους γερανούς-του, στην άμυνα των Συρακουσών). Αλλά είναι ευχάριστο καθήκον να σημειώσουμε εδώ και τον ρόλο του Εθν. Μ.Πολυτεχνείου σ’αυτήν την προσπάθεια, ιδίως όσον αφορά την όπλιση, τη σύνθεση και τον έλεγχο Ποιότητας του σκυροδέματος του Έργου. Ο πρώτος Καθηγητής του Ωπλισμένου Σκυροδέματος στο Πολυτεχνείο, ο αείμνηστος Περικλής Παρασκευόπουλος, ήταν ένας από τους κυριότερους συνεργάτες αυτής της προσπάθειας. Η επίπονη και δυσχερέστατη κατασκευή του όλου Έργου έγινε υπό την έμπνευση, οργάνωση και συστηματική επίβλεψη του Στρατού. Ο κάθε «Αξιωματικός Έργου» επιλεγόταν με μεγάλη φροντίδα – και ήταν μια προσωπικότητα εκείνη την εποχή: Οι τεχνικές του γνώσεις, οι διευ­θυντικές και οικονομολογικές του ικανότητες, (αλλά κυρίως μια δυ­σεύρετη εμμονή στο καθήκον), ήσαν απ’ τα ουσιώδη εκείνα χαρακτη­ριστικά τα οποία όποιος Μηχανικός τα διαθέτει σήμερα γίνεται ζά­πλουτος.
      Ευτύχησα να έχω συνεργασθεί πολύ αργότερα, ή να έχω υπηρετήσει σε μονάδες Μηχανικού με μερικούς απ’ αυτούς (Στ. Ψαραδέλλης, Αχ. Παυλίδης, Κωνστ. Καλευράς) και ξέρω κι από πρώτο χέρι σε τι πολύτι­μα στελέχη αναφέρομαι. Αλλά, βλέπετε η Ιστορία δεν επαινεί τις προ­σωπικότητες του Στρατού – απλώς διασώζει τα ονόματα μόνον των κνώδαλων που γίνονται κινηματίες.
      Το Έργο ήταν ένα περίπλοκο άθροισμα ποικίλων έργων: Οδοποιία, Σήραγγες (οχυρά, διάδρομοι, υπνωτήρια, διαβιβάσεις, νοσοκομεία, αποθήκες, δεξαμενές), Ύδρευση/Αποχέτευση, Αερισμός, Φωτι­σμός, Τάφροι και χαρακώματα. Ο Στρατός (το «Φρούριο Θεσσαλονί­κης», όπως ονομάστηκε η ειδική Μονάδα) μελέτησε τις ανάγκες σε ειδικευμένο προσωπικό για το όλο εγχείρημα, προώθησε τα κατάλ­ληλα στελέχη αξιωματικών του Μηχανικού (εν ενεργεία ή αποστρά­των) και ιδιωτών Πολιτικών Μηχανικών και ανεζήτησε τους κατάλ­ληλους Εργολάβους για την Κατασκευή. (Σπανιότατα ακολούθησε το σύστημα δι’ αυτεπιστασίας, παρ’ όλο που είχε τη δυνατότητα αυ­τή). Οι διαγωνισμοί άρχισαν απ’ το 1936 και συνεχίζονταν σταδιακά και μετά το 1939 – μέχρι και μετά την κήρυξη του πολέμου. Όπως ή­ταν φυσικό, η έλλειψη πείρας στην αρχή δημιούργησε προβλήματα: Ποιο τιμολόγιο και ποιες προδιαγραφές θα μπορούσαν να περιγρά­ψουν τις απίστευτες και δυσπρόβλεπτες συνθήκες τέτοιων έργων… Και βρέθηκαν θερμόαιμοι υπηρεσιακοί παράγοντες (1936), οι οποίοι πρότειναν την έκπτωση των «δυστροπούντων» εργολάβων. Το σοφό «Φρούριο Θεσσαλονίκης» όμως, είχε άλλη γνώμη, και έδωσε ε­ντολή «να βελτιωθούν κατά το δυνατόν τα κονδύλια εκείνα τα οποία εζημίωναν ίσως τους εργολάβους, λόγω των συνθηκών πραγματο­ποιήσεως των κατασκευών». Ας παίρνομε μαθήματα εμείς οι νεότε­ροι: Άλλο προστασία του δημοσίου συμφέροντος, κι άλλο ευθυνο-λαγνεία… Οι φοβεροί εκείνοι Εργολάβοι δε, όταν στέρεψε το δημό­σιο χρήμα (1938-39), δέχθηκαν (άκουσον-άκουσον) να εργάζονται επί πιστώσει – να πληρωθούν δηλαδή την επόμενη χρονιά! Τέτοια ή­ταν η «μπέσα» της γενιάς εκείνης. Η έρευνα για την εξακρίβωση των ονομάτων των ωραίων εκείνων Ελλήνων Τεχνικών, θα ολοκληρωθεί σύντομα. Ο Στρατός προμήθευε στους εργολάβους όλα τα βασικά υλικά (τσιμέ­ντο, σίδερο, ελάσματα, πασσάλους, παραπήγματα, μηχανήματα για ε­γκατάσταση – αλλά και ειδικό εξοπλισμό για την κατασκευή, όπως δονητές σκυροδέματος). Ήταν δε ευρύτερη η ευφυΐα εκείνου του εργοδότη-μάνατζερ που ήταν ο Στρατός:
      Τα τιμολόγια ήσαν κρυστάλλινα (για παράδειγμα, επιμετρούσαν και
      τις πάπιες/έδρανα των σιδηροπλισμών). Η κοινωνική αντίληψη για τους εργαζόμενους ήταν μπροστά απ’ την
      εποχή (π.χ. σε περιπτώσεις κακοκαιρίας, ο Στρατός πλήρωνε μέχρι 12
      μισά μεροκάματα κατά μήνα, κατευθείαν στο προσωπικό των εργολάβων). Ο διοικητής της φρουράς του Οχυρού δεν είχε την παραμικρή δικαιοδοσία πάνω στο εργαζόμενο προσωπικό (ιδιώτες ή στρατιωτικούς).  
      Ας έρθομε τώρα σε μερικά ειδικότερα τεχνικά ζητήματα. Και πρώτα η
      τεχνολογία του σκυροδέματος: Η ελληνική τσιμεντοβιομηχανία παρήγαγε τότε ένα ειδικό για την περίσταση τσιμέντο υψηλής αντοχής
      (500-625 χγ/εκ2, με τους τότε κανονισμούς), το οποίο χρησιμοποιούνταν σε αναλογία 400 χγ/μ3– αλλ’ έφθανε και μέχρι διπλασιασμού
      στην πάνω στρώση της πλάκας οροφής των οχυρών. Η σοφή τεχνική
      προδιαγραφή τόνιζε μεν τη σημασία του χαμηλού λόγου «νερό: τσιμέντο» (απαιτούσε, όπου ήταν δυνατόν, ω=0,45!), αλλ’ απαγόρευε τα
      στεγνά σκυροδέματα, δίνοντας τιμέςslump ίσες με 6 cm για το σώμα
      και 3 cm για την επιφάνεια των έργων. Η χρήση των αναμικτήρων σκυροδέματος έγινε υποχρεωτική απ’ το 1937, μετά δε και από σχετικά μεγάλης κλίμακας πειράματα με τη συ­νεργασία του ΕΜΠ, η Υπηρεσία προέκρινε και προμήθευσε δονητές μάζας σκυροδέματος – αεροκίνητους, παρακαλώ, (εκλογή ορθότατη δια το υψίσυχνο του φάσματος των). Δεν ξέρει κανείς τι να πρωτο­θαυμάσει σ’ αυτά τα εργοτάξια, τον καιρό που οι άλλες (εκτός Οχύρω­σης) κατασκευές στην Ελλάδα δεν ήσαν ακόμη τόσο αναπτυγμένες. λ.χ., η Υπηρεσία προέβλεπε ότι πολλοί οπλισμοί θα έπρεπε να τοπο­θετούνται κατά περιοχές, μετά τη σκυροδέτηση ορισμένου πάχους του στοιχείου. Ή, τα αποτελέσματα αντοχής διασταυρώνονταν και με δοκίμια που στέλνονταν στο ΕΜΠ. Ή, η συντήρηση του σκυροδέματος κρατούσε 15 ημέρες – φάρμακο άριστο υπέρ της ανθεκτικότητας σε διάρκεια.
      Όλα τούτα, συνεχίζουν να είναι μαθήματα για μερικούς από μας, μέχρι σήμερα. Το ίδιο κι η ρητή υποχρέωση του Αξιωματικού του Έργου: την προτεραία της σκυροδέτησης, να βεβαιώνει ότι έχει οργανωθεί πλή­ρως η εργασία κ.λπ. κ.λπ., ελέγχοντας λεπτομερώς έξι συγκεκριμένες προϋποθέσεις, για να δοθεί η άδεια να προχωρήσει ο Εργολάβος. Κι ο Κανονισμός έλεγε ότι ο Αξιωματικός Έργων «τυγχάνει προσωπικώς υπεύθυνος» – και το εννοούσε!
      Πως να μην πετύχουν αντοχές 300 και 400 χγ/εκ2, όταν η υπόλοιπη πιάτσα αγκομαχούσε για το Β120. Μια άλλη σπουδαία απόφαση (από­τοκος μακράς Eλληνικής εμπειρίας) ήταν η προσθήκη 50 χγ/μ3 λεπτής θηραϊκής γης στα 250 χγ/μ3 κοινού τσιμέντου (στον αναμικτήρα – όχι στο εργοστάσιο) σε όλες τις επενδύσεις των τόξων των σηράγγων. Τέσσερις χιλιάδες τόνοι θηραϊκής γης θα μπούνε έτσι στην Οχύρωση. Είκοσι χρόνια αργότερα, ένας νεαρός Μηχανικός (ο Στέλιος Ναουμίδης του ΓΕΝ), θα κάνει το ίδιο στις σήραγγες/δεξαμενές του Ναυτικού, με λαμπρά αποτελέσματα αντλησιμότητας και στεγανότητας σκυροδέματος. Τέλος, η συμπεριφορά οπλισμένου σκυροδέματος υποκείμενου σε ε­κρήξεις, αποτελεί ακόμα και σήμερα ένα απ’ τα πιο αμφιλεγόμενα α­ντικείμενα της Δυναμικής. Πριν από 62 χρόνια, Επιτροπή του ΕΜΠ (υπό τον Πρύτανη Ν. Κιτσίκη, με τους Π. Παρασκευόπουλο και Α. Ρουσόπουλον) αναλύει το πρόβλημα κατά εντυπωσιακά ορθολογικό τρόπο και, αφού περιγράψει τον τριμερή μηχανισμό αυτής της συμπεριφο­ράς, καταλήγει στον βέλτιστο τρόπο όπλισης της μάζας του σκυροδέ­ματος (πάχη 1,00 έως 2,00 μέτρα ενίοτε), που είναι και ο οικονομικό­τερος.
      Η σύνταξη αυτού εδώ του Σημειώματος έγινε εφικτή χάρις στην παραχώρηση μερικών διαβαθμισμένων ιστορικών στοιχείων απ’ τη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού (Στρατηγός κ. Ι.Δ. Κακουδάκης) μετά από σχετική έγκριση του ΓΕΣ και τη φιλική συνεργασία με τον Στρατηγό κ. Μπάκα και τον Ταξίαρχο κ. Κρασανάκη, του Μηχανικού. Μαζί με τις θερμές ευχαριστίες μου για την παραχώρηση αυτού του υλικού, ήθελα να προσθέσω και τις οφειλόμενες προς το ΓΕΣ ευχαριστίες για τις μελλοντικές
      διευκολύνσεις προς τους Έλληνες Μηχανικούς να επισκεφθούν τμήματα του Έργου, στο πλαίσιο αρμοδίως οργανουμένων τεχνικών εκ­
      δηλώσεων. Ήταν ίσως καιρός να αναιρέσωμε την ενδημούσα αμνησία μας…
      Περισσότερα...

        0

    7. Αρθρογραφία

      Θερμομόνωση και «άκαυστα» υλικά - μύθοι και πραγμτικότητα

      Παντελής Πατενιώτης

      Με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα ύποπτης σκοπιμότητας, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Διογκωμένης Πολυστερίνης EPS αισθάνεται την υποχρέωση να ενημερώσει υπεύθυνα και αντικειμενικά την κοινή γνώμη, σε ότι αφορά τις απαιτήσεις πυροπροστασίας των Σύνθετων Συστημάτων Εξωτερικής Θερμομόνωσης (ΣΕΘ ή ETICS) στα κτίρια.
       
      Όλοι μας γνωρίζουμε από τις τάξεις του γυμνασίου, ότι ΔΕΝ υπάρχουν «άκαυστα» υλικά. Αντιθέτως όλα τα υλικά έχουν σημείο ανάφλεξης σε συγκεκριμένες συνθήκες. Μάλιστα σε περιπτώσεις πυρκαγιών σε κτίρια που ο φέρων οργανισμός είναι από χάλυβα ή οπλισμένο σκυρόδεμα και δεν έχουν καταρρεύσει, είναι απαραίτητος ο έλεγχος της στατικής του επάρκειας προκειμένου να γίνουν οι αναγκαίες επισκευές για την αποκατάστασή του, όπου είναι εφικτό.
       
      Οι κανονισμοί πυροπροστασίας όλων των χωρών προβλέπουν, ανάλογα με την χρήση των κτιρίων, τις απαιτήσεις για τα υλικά και τα συστήματα με τα οποία κατασκευάζονται και εξοπλίζονται τα κτίρια. Ειδικότερα στον ευρωπαϊκό χώρο, οι κανονισμοί αυτοί βασίζονται στα αντίστοιχα ευρωπαϊκά πρότυπα τα οποία καθορίζουν και τις αναγκαίες δοκιμές προκειμένου τα υλικά και τα συστήματα να κυκλοφορούν στην αγορά και να τοποθετούνται στα κτίρια. Βεβαίως πουθενά δεν υπάρχει ο όρος «άκαυστα».
       
      Ο ελληνικός κανονισμός Π.Δ. 71/88 ως συνήθως ΔΕΝ έχει εναρμονιστεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και επιπλέον ο συντάκτης του σε ένα σημείο αναφέρεται σε «άκαυστα» υλικά, την στιγμή που είναι κοινώς γνωστό ότι ακόμη και στα πυροδιαμερίσματα δημόσιων χώρων, πλοίων και κτιρίων υψηλού κινδύνου, τίθενται χρονικά όρια αντοχής των συνήθως χαλύβδινων διαχωριστικών σε 30’, 60’ κ.λπ.
       
      Συνεπώς οι ισχυρισμοί περί «ακαύστων» υλικών αποτελούν μύθο που αποβλέπει αποκλειστικά στην παραπληροφόρηση του κοινού και στη δημιουργία μονοπωλιακών συνθηκών αγοράς.
       
      Η πραγματικότητα σε ότι αφορά τις απαιτήσεις αντίδρασης στη φωτιά των Σύνθετων Συστημάτων Εξωτερικής Θερμομόνωσης (ΣΕΘ ή ETICS) στα κτίρια, καθορίζονται από την ευρωπαϊκή οδηγία τεχνικής αξιολόγησης ETAG 004/2013, σύμφωνα με την οποία ΟΛΑ τα συστήματα ΣΕΘ ή ETICS θα πρέπει να αξιολογούνται σύμφωνα με το πρότυπο EN 13501-1 και να διαθέτουν Ευρωπαϊκή Τεχνική Αξιολόγηση (ΕΤΑ).
       
      Περισσότερα στοιχεία μπορείτε να βρείτε εδώ και στο συνημμένο.
       
      Θερμομόνωση και άκαυστα υλικά.pdf
      Περισσότερα...

        4

    8. Αρθρογραφία

      Θέσεις στάθμευσης στον ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου

      advice4u

      Σύμφωνα με το ΠΔ/3-8-87 , άρθρο 1 , παραγραφος-2:
       
      Ως μη στεγασμένος (υπαίθριος) χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί:
       
      α) Ακάλυπτο οικόπεδο το οποίο διατίθεται αποκλειστικά για στάθμευση αυτοκινήτων. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να διατίθεται για στάθμευση το σύνολο της επιφάνειας του οικοπέδου, με εξαίρεση τις προβλεπόμενες από το ρυμοτομικό σχέδιο στοές ή προήπια.
       
      β) Ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου που ανεγείρεται το κτίριο.
       
      Στην περίπτωση αυτή το μέγιστο ποσοστό της συνολικής επιφάνειας του οικοπέδου που επιτρέπεται να καλυφθεί από το κτίριο και το χώρο στάθμευσης, ορίζεται κατά 10% μεγαλύτερο του επιτρεπόμενου και μέχρι 80% κατ' ανώτατο όριο.
       
      ( Το 80% που αναφέρει το διάταγμα αφορούσε τον Ν. 1577/85( Γ.Ο.Κ. 85 ), σε περιοχές που το επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης ήταν 70% και σε περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων του Άρθρου 14 του Ν. 1577/85 (χαμηλά κτίρια Γ.Ο.Κ. , επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης ήταν 80% ) το ανώτατο όριο ορίζεται σε 90% ) ( Για κτίρια που έχουν κατασκευαστεί με τον Γ.Ο.Κ. 85 ) .
       
      Σύμφωνα με το ΝΟΚ ( Νόμο με αριθμό 4067/2012 , Νέος Οικοδομικός Κανονισμός ) Αρθρο 12 παρ.1α:
      Το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 60% της επιφάνειάς του. Στην περίπτωση που δεν εξασφαλίζεται κάλυψη 120 τ.μ. το μέγιστο ποσοστό κάλυψης προσαυξάνεται έως τα 120 τ.μ. εφόσον η κάλυψη δεν υπερβαίνει το 70% του οικοπέδου και το ισχύον ποσοστό κάλυψης .
       
      ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΕΧΟΥΜΕ
       
      1 . Εάν η επιτρεπόμενη κάλυψη είναι 60% , υποχρεωτικός ακάλυπτος θα είναι 40% .
       
      Για την επιφάνεια φύτευσης υπάρχει απαίτηση : Εφύτευσης = 2/3 x40% Χ Eοικοπέδου.
       
      Όταν όμως έχουμε θέσεις στάθμευσης στον ακάλυπτο για τον υπολογισμό της φύτευσης μειώνουμε κατά 10% τον υποχρεωτικό ακάλυπτο
       
      Έτσι Φύτευσης =2/3 x ( 40% - 10% )30% x Eοικ.
       
      2. Εάν η επιτρεπόμενη κάλυψη είναι 70% υποχρεωτικός ακάλυπτος θα είναι 30% .
       
      Για την επιφάνεια φύτευσης υπάρχει απαίτηση : Φύτευσης = 2/3 x30% Χ Eοικοπέδου.
       
      Όταν όμως έχουμε θέσεις στάθμευσης στον ακάλυπτο για τον υπολογισμό της φύτευσης μειώνουμε κατά 10% τον υποχρεωτικό ακάλυπτο .
       
      Έτσι Εφύτευσης =2/3 x ( 30% - 10% ) 20% x Eοικ.
       
      Και για να μην υπάρχουν παρανοήσεις αυτό είναι το ίδιο με το παρακάτω :
       
      Όταν βγάζουμε θέσεις στον ακάλυπτο θα πρέπει να κάνουμε και τον ακόλουθο έλεγχο:
       
      Πραγματοποιούμενη κάλυψη + Επιφάνεια θέσεων στον ακάλυπτο < Επιτρεπόμενης Κάλυψης +
      10% X Επιφάνεια Οικοπέδου.
      Περισσότερα...

        1

    9. Αρθρογραφία

      Θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των καταστροφών στις υποδομές – Περιπτωσιολογία από την πρόσφατη Νομολογία

      Engineer

      Το εν λόγω άρθρο αποτελεί απόσπασμα από αντίστοιχα Κεφάλαια από το υπό έκδοση Βιβλίο του συγγραφέα με τίτλο «ANAΘΕΣΗ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΜΕ ΤΟΝ Ν. 4782/2021»
      Α΄. Η έννοια της ανωτέρας βίας υπό το πρίσμα της θεώρησης αυτής ως «απρόβλεπτη περίσταση¨ κατά τη θεώρηση της εν λόγω διάταξης
      Οι καταστροφές στις υποδομές κατά το νομοθετικό μας πλαίσιο αντιμετωπίζονται στα πλαίσια του θεσμικού πλαισίου περί «ανωτέρας βίας», κατά γενική αρχή δε του δικαίου [πρβλ. άρθρ.255 ΑΚ, παρ. 6 άρθρου 10 του ν.2690/1999 (Κ.Διοικ.Διαδ.), παρ. 5 άρθρου 27 του π.δ. 18/1989, παρ.1 άρθρ. 152 ΚΠολΔ] η ανωτέρα βία συνίσταται σε οποιοδήποτε ανυπαίτιο γεγονός εντελώς εξαιρετικής φύσης, το οποίο δεν αναμενόταν, ούτε ήταν δυνατό να προληφθεί ή να αποτραπεί, ούτε με μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης, ανεξάρτητα αν το γεγονός είναι εσωτερικό ή όχι.
      Περιπτώσεις ανωτέρας βίας λοιπόν συνιστούν ιδίως φυσικές καταστροφές ή φαινόμενα ιδιαίτερα μεγάλης έντασης και έκτασης, τα οποία συνδέονται κατά τρόπο άμεσο με την πρόκληση της κατεπείγουσας ανάγκης και την αδυναμία τήρησης των προβλεπόμενων από το νόμο προθεσμιών. Συνεπώς πρόκειται για εξαιρετικώς έντονα φαινόμενα που συνιστούν έκτακτα και ασυνήθιστα γεγονότα, μη δυνάμενο αντικειμενικά να προβλεφθούν με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής από τα καταβάλλοντα την επιμέλεια ενός μέσου συνετού ανθρώπου. Ομοίως, ανήκουν στην ίδια κατηγορία κίνδυνοι ιδιαίτερης καταστροφής που δημιουργήθηκαν ή έχουν προκληθεί ή επίκεινται λόγω τέτοιας, όπως προαναφέρθηκε, μορφής φυσικών καταστροφών ή θεομηνιών, για την αποφυγή των οποίων δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται από το νόμο.
      Β΄. Η περίπτωση των πρόσφατων πλημμυρών σε περιοχές της χώρας
      Νεοεισερχόμενη διάταξη στο θεσμικό μας πλαίσιο αποτελεί η πρόβλεψη η οποία εισήχθη με τον Ν.4831/2021 (ΦΕΚ Α 170/23.7.2021) και ειδικότερα με το άρθρο 136 αυτού, που προστέθηκε στην παρ.7 του άρθρου 100 Ν. 3852/2010 (΄ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ») και αφορά στην αντιμετώπιση των γεγονότων μετά τις πλημμυρικές ροές σε πολλές περιοχές της χώρας και ειδικότερα των Περιφερειών Αττικής, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Στερεάς Ελλάδας και η οποία  εφαρμόζεται στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων που θα εκκινήσουν μέχρι την 30η.11.2021.Σύμφωνα με αυτή«Έργα και μελέτες για τον έλεγχο και τη ρύθμιση των πλημμυρικών ροών σε περιοχές των Περιφερειών Αττικής, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Στερεάς Ελλάδας που αναλαμβάνονται από τις ως άνω Περιφέρειες δυνάμει προγραμματικής σύμβασης που συνάπτεται με την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορούν να ανατίθενται με προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σύμφωνα με την περ. γ` της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016 (Α` 147) εάν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι μεγαλύτερη των ορίων του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 ή με προσφυγή στη διαδικασία απευθείας ανάθεσης του άρθρου 118 του ίδιου νόμου σε κάθε άλλη περίπτωση», η διαδικασία δε αυτή υπόκειται στο ιδιαιτέρως ευέλικτο καθεστώς της σύντμησης των σχετικών προθεσμιών, της μη απαίτησης προηγούμενης γνωμοδότησης ή εισήγησης άλλου συλλογικού οργάνου καθώς και προηγούμενης σύμφωνης γνώμης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
      Γ΄. Ανάθεση Έργων με την διαδικασία του Άρθρου 32 ως αποτέλεσμα απρόβλεπτων περιστάσεων (έντονων καιρικών φαινομένων)
      Κατά τον εθνικό Νομοθέτη, η αντιμετώπιση φαινομένων που σχετίζονται με φυσικά φαινόμενα και καταστροφές μπορεί να αντιμετωπισθεί με την προσφυγή στην διαδικασία του Άρ. 32 του Ν. 4412/2016 (διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση) μπορεί να χρησιμοποιείται για δημόσιες συμβάσεις έργων, «στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των πρσθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση»εφόσον «Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη». Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι το Άρ. 32 αποτελεί μεταφορά του Κοινοτικού Δικαίου και συγκεκριμένα της Κοινοτικής Οδηγίας 2014/24/ΕΕ στο εθνικό μας πλαίσιο.
      Σύμφωνα με την Οδηγία 1/2013/30.12.2013 ΕΑΑΔΗΣΥ, οι Αναθέτουσες Αρχές μπορούν να  προβούν σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση λόγω κατεπείγοντος  κατόπιν ειδικής αιτιολόγησης για την διαχείριση συνεπειών από έντονα καιρικά φαινόμενα (άρθρο 32 παρ.2γ Ν.4412/2016),  κατόπιν της συνδρομής των εν λόγω προϋποθέσεων (α’) κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και (β’) μόνο για τις ποσότητες εκείνες και για το χρονικό εκείνο διάστημα που είναι πράγματι αναγκαία για την άμεση αντιμετώπιση της έκτακτης περίστασης. (Ελ.Συν. Κλ.ΣΤ Πράξη 67/2011) και μόνο εφόσον δεν μπορούν να τηρηθούν οι προθεσμίες του συνοπτικού διαγωνισμού.
      Δ΄. Περιπτωσιολογία
      Κατόπιν της κήρυξης, με Απόφαση του ΓΓ Πολιτικής Προστασίας, εκτεταμένων περιοχώνσε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν έχει κρίνει επανειλημμένα την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων (ισχυρών βροχοπτώσεων), καθώς με τη διαδικασία αυτή κατέστη δυνατή η υποβολή προσφορών σε συντομότερη προθεσμία από αυτή που θα απαιτείτο για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού.
      Με την Πράξη 872/2019 του Ε΄ Κλιμακίου ΕλΣυν ελέγχεται η νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Δήμου ΧΧΧ, με τίτλο «Αποκατάσταση βλαβών των Υποδομών μετά από τα έντονα καιρικά φαινόμενα της 29-09-2018 & 05-10-2018». Με την εν λόγω Πράξη κρίνεται ότι παρίσταται αιτιολογημένη η προσφυγή στην εν λόγω διαδικασία, λόγω του ότι η εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης των ζημιών στο επαρχιακό οδικό δίκτυο και αντιπλημμυρικών Έργων στα ρέματα που υπερχείλισαν καθίσταται πλέον αναγκαία , δεδομένου ότι αυτές προκλήθηκαν από τις ασυνήθιστης έντασης και διάρκειας, βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες που επακολούθησαν, λόγω του μεγάλου όγκου βροχής, ενώ παράλληλα συνιστούν κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή,
      Ομοίως και η Πράξη 227/2018 με την οποία το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν κρίνει την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων (ισχυρών βροχοπτώσεων). Με την ανωτέρω Πράξη του το Κλιμάκιο αποφαίνεται περί μη ύπαρξης κωλύματος σύναψης σύμβασης μετά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της σύμβασης του έργου «Αποκατάσταση Αστοχήσαντος Κεντρικού Κλειστού Αγωγού του Ρέματος…», με σκοπό την άμεση αποκατάσταση αυτών των ζημιών ως κατεπείγουσα, ώστε, αφενός να αποτραπεί η επιδείνωση της κατάστασης από τυχόν νέα έντονα καιρικά φαινόμενα με την άμεση αποκατάσταση του κεντρικού αγωγού και αφετέρου να μπορέσει να αποκατασταθεί άμεσα η κυκλοφορία σε τμήμα του οικισμού και να καταστεί δυνατή η προσβασιμότητα οχημάτων ώστε να αποκατασταθούν περαιτέρω οι ζημίες.
      Παράλληλα το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν έχει κρίνει επανειλημμένα την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων ως διαχείριση συνεπειών από την σεισμό (οι οποίες ομοίως συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις). Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί αυτή της αποκατάστασης ζημιών σε σχολικά συγκροτήματα Γυμνασίου και Λυκείου εξαιτίας του σεισμικού φαινομένου της 21ης Ιουλίου 2017, για τις οποίες με τις Πράξεις 137 και 138/2018 το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν κρίνει ότι δεν κωλύονται οι υπογραφές των σχεδίων σύμβασης έργων αποκατάστασης βλαβών, καθόσον αποδεικνύεται η συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων για την προσφυγή του Δήμου στη διαδικασία του Άρ. 32, έργα  τα οποία αποσκοπούν στην αποκατάσταση των βλαβών στα εν λόγω σχολικά συγκροτήματα, ώστε αυτά να είναι πλήρως λειτουργικά για τη μαθητική κοινότητα μέχρι την έναρξη της επόμενης σχολικής χρονιάς 2018-2019. Τα εν λόγω γεγονότα  συνιστούν κατεπείγουσα ανάγκη, η ικανοποίηση της οποίας δεν επιτρέπει την τήρηση των χρονικών προθεσμιών που συνεπάγεται η διεξαγωγή διαγωνισμού.
      Παράλληλα το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν έχει κρίνει επανειλημμένα την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία για Έργα αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και διαχείρισης συνεπειών από πυρκαγιά (οι οποίες ομοίως συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις). Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την περίπτωση του έργου «Κατασκευή δικτύου ύδρευσης στον οικισμό ΧΧΧ του Δήμου ΧΧΧ», όπου με την Πράξη 72/2019 το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του εν λόγω Έργου καθώς αυτό αφορά στην κατασκευή νέου εσωτερικού δικτύου ύδρευσης ως απότοκο της καταστροφικής πυρκαγιάς της 23ης Ιουλίου 2018, η οποία κατέκαψε μεγάλο μέρος δασικής έκτασης αλλά και περί τις σαράντα οικίες, η δε ανάγκη εκτέλεσής του κρίνεται επείγουσα για την έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος συνολικά, καθώς και την προστασία της υγείας των κατοίκων της περιοχής.
      Θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των καταστροφών στις υποδομές – Περιπτωσιολογία από την πρόσφατη Νομολογία,
      του Παπασταμάτη Ζήση Πολιτικού Μηχανικού, MSc “Υπόγεια Έργα»- Εισηγητού ΙΝ.ΕΠ./ΕΚΔΔΑ, ΥΔ ΠΑΔΑ , Συγγραφέα Τεχνικής Νομοθεσίας , Επιστημον. Συνεργάτη ΔΗΜΟΣΝΕΤ, 4412.gr
      Περισσότερα...

        0

    10. Αρθρογραφία

      Θεσμοθέτηση περιοχών άνευ δρόμων (ΠΑΔ), μια θετική πρωτοβουλία

      Engineer

      Η θεσμοθέτηση έξι βουνών ως Περιοχών Ανευ Δρόμων (ΠΑΔ) είναι η πρώτη επίσημη αναγνώριση του ότι οι δρόμοι κατακερματίζουν τα φυσικά οικοσυστήματα, βλάπτοντας τη βιοποικιλότητα και την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής.  Αυτή είναι μια μεγάλη πρόοδος  για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα τους, γιατί όλα τα μεγάλα έργα το πρώτο που χρειάζονται είναι οι δρόμοι, τα υπόλοιπα ακολουθούν. Περιμένοντας τη θεσμοθέτηση των υπολοίπων σαράντα περίπου μικρότερων ΠΑΔ, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν να ανασταλούν όλες οι αδειοδοτήσεις στις περιοχές ΝΑTURA  μέχρι να ολοκληρωθεί η θεσμοθέτηση της προστασίας τους.

      Περιοχές Άνευ Δρόμων: ένα καλό εργαλείο για την προστασία της ελληνικής Φύσης και ένα μετέωρο βήμα
      Ως θετική κίνηση, αλλά και με προβληματισμό, υποδέχονται την πρωτοβουλία χαρακτηρισμού έξι βουνών (Λευκά Όρη, Σάος, Σμόλικας, Ταΰγετος, Τύμφη, Χατζή) ως «Περιοχών Άνευ Δρόμων» (ΠΑΔ)[1] οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ΑΝΙΜΑ, Αρκτούρος, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, MEDASSET, Mom, WWF.
      Με την ανακήρυξη των πρώτων 6 ΠΑΔ το ΥΠΕΝ αναγνωρίζει επίσημα το πρόβλημα που δημιουργεί στη βιοποικιλότητα η κατάτμηση φυσικών οικοσυστημάτων από δρόμους, οι οποίοι σχετίζονται με τις κυριότερες αιτίες απώλειας της βιοποικιλότητας παγκοσμίως όπως έχει επισημάνει η μελέτη για τις ΠΑΔ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων[2]. Επομένως οι ΠΑΔ είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο για τη διαφύλαξη ακέραιων περιοχών της χώρας μας και την προστασία της φύσης και του τοπίου που βρίσκονται σε διαρκή υποχώρηση.
      Ωστόσο η επικοινωνιακή φόρτιση της ανακοίνωσης του Υπουργείου, σε συνδυασμό με την μέχρι τώρα πολιτική του, δημιουργεί ερωτήματα για το σχήμα των ΠΑΔ, αλλά και για την ολοκλήρωση του καθεστώτος προστασίας των περιοχών Natura 2000, υποχρέωση της χώρας η οποία αδικαιολόγητα καθυστερεί εδώ και 10 χρόνια. Για αυτήν ακριβώς την καθυστέρηση, η χώρα μας υπέστη το 2020 ντροπιαστική καταδίκη από το Δικαστήριο της ΕΕ (απόφαση C‑849/19).
      Οι 6 ΠΑΔ που ανακοινώθηκαν είναι, σε μεγάλο βαθμό, τμήματα περιοχών του δικτύου Natura 2000, όμως, τα κριτήρια επιλογής τους και η σύνδεσή τους με το υφιστάμενο νομικό καθεστώς είναι ασαφή. Παραμένει δε ανοιχτό το ερώτημα για την τύχη και των υπόλοιπων μικρότερων ΠΑΔ, έκτασης 10-50 τ.χλμ. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη το έργο εκπόνησης των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) και της θεσμοθέτησης συγκεκριμένων στόχων και μέτρων διατήρησης και ζωνών διαχείρισης μέσω των προβλεπόμενων Προεδρικών Διαταγμάτων (ΠΔ) για την προστασία των περιοχών του δικτύου Natura 2000. Οι μέχρι σήμερα καθυστερήσεις στην πρόοδο του έργου, καθώς έχει ξεκινήσει μέχρι στιγμής διαβούλευση μόνο για τρεις από τις 23 ΕΠΜ, είναι αδικαιολόγητες. Τα τμήματα περιοχών Natura που έχουν καταγραφεί ως άνευ δρόμων είναι απαραίτητο να ενταχθούν στις ΕΠΜ και να χαρακτηριστούν ως ζώνες αυξημένης ή απόλυτης προστασίας στα ΠΔ.
      Είναι επίσης σημαντικό να ληφθούν υπόψιν οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα σχετικά με τον χαρακτηρισμό και την αποτελεσματική διαχείριση προστατευόμενων περιοχών, αλλά και για τη δέσμευση των κρατών μελών να προστατεύσουν νομικά τουλάχιστον 30% της ξηράς και της θάλασσας της ΕΕ, εκ του οποίου το ένα τρίτο σε καθεστώς αυστηρής προστασίας, και να αποκαταστήσουν τα υποβαθμισμένα οικοσυστήματα.
      Για την αποτελεσματική προστασία του Δικτύου Natura 2000 αλλά και για να έχει ουσιαστικό αντίκρυσμα η θέσπιση των ίδιων των ΠΑΔ, οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις θεωρούμε απαραίτητες τις εξής ενέργειες:
      Την αξιοποίηση των ΠΑΔ ως σαφούς και μετρήσιμου δείκτη για την αξιολόγηση του κατακερματισμού του τοπίου[1], και αξιολόγησή τους προς ένταξη στο θεσμικό πλαίσιο του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών. Τη δέσμευση του ΥΠΕΝ για την ταχεία ολοκλήρωση της διαδικασίας θεσμικής προστασίας των περιοχών Natura (ολοκλήρωση των ΕΠΜ και έκδοση των ΠΔ), μέσα από τις απαραίτητες ευρείες και διαφανείς διαβουλεύσεις και με ξεκάθαρη προτεραιότητα στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην αντιμετώπιση του κατακερματισμού των οικοτόπων ως κριτηρίου για τη θέσπιση των απαραίτητων μέτρων και ζωνών προστασίας. Τη διασφάλιση με πράξη νομικού χαρακτήρα ότι μέχρι την έκδοση των ΠΔ προστασίας σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας των Οικοτόπων, θα υπάρξει «πάγωμα» αδειοδότησης νέων έργων και δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των έργων ΑΠΕ, εντός των περιοχών Natura.
      [1] Έκθεση της Κατάστασης Περιβάλλοντος της Ελλάδας 2018.
      https://necca.gov.gr/wp-content/uploads/2019/10/Greece-State-of-the-Environment-Report-Summary-2018-Greek-Version_WEB.pdf
      [1] Ορίζονται ως χερσαίες περιοχές με έκταση άνω του 1 τ.χλμ και που απέχουν πάνω από 1 χλμ από τον πλησιέστερο δρόμο
      [2] Αναλυτικά η μελέτη: https://www.researchgate.net/publication/347911337_Oi_Perioches_Aneu_Dromon_PAD_os_ergaleio_periballontikou_schediasmou_sten_Ellada
      Περισσότερα...

        0

    11. Αρθρογραφία

      Θεσσαλονίκη και αστικό πράσινο – Το σήμερα και το όραμα των κατοίκων

      Engineer

      Το χρονικό διάστημα από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι και σήμερα, λόγω της πανδημίας και της προσπάθειας αντιμετώπισής της, έχει συντελεστεί μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο ζωής στις πόλεις, με πρωτοφανή περιορισμό των κατοίκων της τόσο στις μετακινήσεις όσο και στις επιλογές διασκέδασης και αναψυχής κατά τον ελεύθερο χρόνο τους. Οι αλλαγές αυτές έχουν λειτουργήσει ως καταλύτης επαναξιολόγησης του (αστικού) περιβάλλοντος, από τους ίδιους τους κατοίκους των πόλεων, και επανεκτίμησης της αξίας του δημόσιου χώρου και ειδικότερα των χώρων πρασίνου. Ταυτόχρονα, στο ίδιο αυτό χρονικό διάστημα, σε παγκόσμια κλίμακα, η επιστημονική κοινότητα, οι δημοτικές αρχές και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων συνεργάζονται όλο και περισσότερο, όλο και πιο εντατικά, με σκοπό να ενσωματώσουν στον μελλοντικό σχεδιασμό των πόλεων περισσότερους ανοικτούς χώρους και χώρους πρασίνου, ώστε να ανταποκριθούν καλύτερα στις τρέχουσες και τις μελλοντικές ανάγκες και κινδύνους.
      Όπως άλλωστε τονίζεται στις στρατηγικές ανθεκτικότητας πολλών πόλεων, μεταξύ των οποίων και της Αθήνας, η ενίσχυση της αστικής ανθεκτικότητας συνδέεται άρρηκτα με την ενίσχυση (ποσοτική και ποιοτική) των χώρων πρασίνου. Στην Ελλάδα, όπως γνωρίζουμε, οι χώροι αστικού πρασίνου είναι ελάχιστοι σε σύγκριση με αντίστοιχες πόλεις του εξωτερικού, με την αναλογία των χώρων αυτών ανά κάτοικο (τ.μ. πρασίνου/κάτοικο)  σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη να μην υπερβαίνει το 25% της ελάχιστης προτεινόμενης αναλογίας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (9 τ.μ./κάτοικο).
      Παρόλα αυτά η συζήτηση γύρω από τη σημασία των χώρων πρασίνου είναι αρκετά περιορισμένη, ενώ η χάραξη μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής σχεδιασμού με στόχο τη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου δεν φαίνεται να αποτελεί βασική προτεραιότητα στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, αποφασίσαμε να διεξάγουμε μια έρευνα για τους χώρους πρασίνου της πόλης με στόχο τη διερεύνηση της σχέσης των πολιτών της Θεσσαλονίκης με τους χώρους αυτούς.
      Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο διάστημα 3/2/21-3/3/21 από την ερευνητική μονάδα χωρικού σχεδιασμού και βιώσιμης ανάπτυξης (ΕΜΧΑ) του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης (ΤΜΧΑ) του ΑΠΘ, με τη συμβουλευτική υποστήριξη της ierax analytix (ierax.gr). Συμμετείχαν σε αυτή 1049 κάτοικοι του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, ηλικίας άνω των 17 ετών. Βασική μας επιδίωξη ήταν να αποτυπώσουμε τόσο την υφιστάμενη κατάσταση όσο και το όραμα των κατοίκων της Θεσσαλονίκης για το αστικό πράσινο σε διάφορες κλίμακες του χώρου (από το επίπεδο της γειτονιάς ως το επίπεδο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος). Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας φαίνεται να παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς πέρα των άλλων, μπορούν να τροφοδοτήσουν με πολύ χρήσιμες πληροφορίες πολλά θέματα της άμεσης επικαιρότητας. 
      Ένα από τα βασικά ερωτήματα που κλήθηκαν να απαντήσουν οι συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν “ποιους χώρους πρασίνου επισκέπτονται συχνότερα”. Αυτή η πληροφορία σε συνδυασμό με τη διεύθυνση κατοικίας τους μας επέτρεψε να υπολογίσουμε την απόσταση που διανύουν οι Θεσσαλονικείς για να επισκεφτούν ένα πάρκο.
       
      Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, μόλις το 20% των κατοίκων επισκέπτονται ένα πάρκο σε απόσταση ίση ή μικρότερη των 400μ (Ευκλείδεια απόσταση – σε ευθεία γραμμή στο χάρτη). To 50% περίπου επιλέγει να διανύσει τουλάχιστον ένα χιλιόμετρο, ενώ η μέση απόσταση που διανύει ένας κάτοικος της Θεσσαλονίκης βρέθηκε ίση με 1,8 χλμ. Για τον λόγο αυτό, ένας στους τέσσερις κατοίκους δεν πηγαίνει σχεδόν ποτέ με τα πόδια στο πάρκο και αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει κάποιο μέσο μεταφοράς (αυτοκίνητο, λεωφορείο, ποδήλατο, κτλ.). Αυτά τα δύο αποτελέσματα, σε συνδυασμό με τα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί τον τελευταίο χρόνο, καθιστούν πλέον από δύσκολη ως ανέφικτη την μετακίνηση σε χώρους πρασίνου ενός μεγάλου πληθυσμού κατοίκων της πόλης. Ίσως για τον λόγο αυτό, αντίθετα από ότι συνέβη στις περισσότερες πόλεις του κόσμου, στη Θεσσαλονίκη (όπως μαρτυρούν τα αποτελέσματά μας) δεν αυξήθηκε στη διάρκεια της πανδημίας η συχνότητα επίσκεψης σε χώρους πρασίνου. Αντίθετα μάλιστα, παρατηρείται μια μικρή τάση μείωσης, καθώς πριν την πανδημία το 83% του δείγματός μας δήλωσε ότι επισκέπτονταν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα κάποιον χώρο πρασίνου ενώ κατά τη διάρκεια της πανδημίας το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 77%.
      Ένα ακόμα σημαντικό συμπέρασμα που προέκυψε από την έρευνά μας αφορά την αξιολόγηση των υφιστάμενων χώρων πρασίνου ως προς την επάρκεια αλλά και την ποιότητά τους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, το 90% των κατοίκων αξιολογεί τους χώρους αυτούς κάτω του μετρίου (κάτω από το 5 σε μια κλίμακα από 1 έως 10), είτε η ερώτηση αφορά τη γειτονιά είτε το σύνολο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος. Στον χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζονται οι σχετικές αξιολογήσεις σε επίπεδο γειτονιάς, οι οποίες, όπως φαίνεται, παρουσιάζουν σημαντική διαφοροποίηση από περιοχή σε περιοχή, με το ιστορικό  κέντρο να εμφανίζει τις χαμηλότερες τιμές.
      Αξιολόγηση των χώρων πρασίνου σε επίπεδο γειτονιάς στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης
      (1=καθόλου ικανοποιητικοί και 10 = πολύ ικανοποιητικοί)  Αξιολόγηση των χώρων πρασίνου σε επίπεδο γειτονιάς στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης 
      Ένα εξίσου ενδιαφέρον εύρημα αφορά το γεγονός ότι το 61% των κατοίκων που συμμετείχαν στην έρευνα επιλέγει να επισκεφτεί χώρους πρασίνου που βρίσκονται είτε στην νέα παραλία είτε σε περιοχές μακριά από το κέντρο της πόλης (Σέιχ Σου, Φράγμα της Θέρμης, Πανόραμα, Φίλυρο κτλ.). Κατά συνέπεια, μόλις 4 στους 10 κατοίκους επιλέγουν κατά προτεραιότητα έναν από τους υπόλοιπους χώρους πρασίνου που βρίσκονται εντός του αστικού ιστού. Όλα τα παραπάνω έρχονται να επιβεβαιώσουν την ανάγκη για σχεδιασμό και δημιουργία νέων χώρων πρασίνου εντός του Πολεοδομικού Συγκροτήματος και αναπόφευκτα να επαναφέρουν το ερώτημα της βέλτιστης αξιοποίησης διάφορων διαθέσιμων χώρων, όπως για παράδειγμα του χώρου όπου βρίσκεται σήμερα η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ).
      Πριν από επτά χρόνια (2013), σε μια έρευνα που είχαμε επίσης πραγματοποιήσει με θέμα τα πιθανά οφέλη που θα προσέφερε στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης η δημιουργία ενός μεγάλου Μητροπολιτικού Πάρκου, το βασικό συμπέρασμα που είχε προκύψει ήταν ότι οι κάτοικοι του Πολεοδομικού Συγκροτήματος όχι μόνο επιθυμούσαν την μετατροπή του χώρου της ΔΕΘ σε Μητροπολιτικό πάρκο, αλλά απέδιδαν και μεγάλη αξία σε αυτό το έργο. Ωστόσο πρόσφατες έρευνες γνώμης στην πόλη έδειχναν ως βέλτιστη απόφαση την προτεινόμενη ανάπλαση της ΔΕΘ, χωρίς όμως να προσφέρουν στους πολίτες ως πιθανή εναλλακτική τη μετατροπή της περιοχής σε Μητροπολιτικό Πάρκο. Για τον λόγο αυτό κρίναμε σκόπιμο να ρωτήσουμε τους κατοίκους της πόλης ποιο από τα δύο σενάρια/λύσεις προτιμούν: (α) την προτεινόμενη ανάπλαση ή (β) τη δημιουργία ενός μεγάλου Μητροπολιτικού πάρκου και γιατί.
      Όπως φαίνεται και στο σχετικό διάγραμμα, η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων (78.4%) προέκρινε τη λύση του Μητροπολιτικού πάρκου, τονίζοντας στα επιμέρους σχόλιά τους την αναγκαιότητα για έναν τέτοιο χώρο στη Θεσσαλονίκη, επισημαίνοντας όμως ταυτόχρονα (βάσει της εμπειρίας τους από άλλους χώρους πρασίνου της πόλης) τη σημασία της  κατάλληλης συντήρησής του. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι αρκετοί πολίτες που απάντησαν υπέρ της λύσης της ανάπλασης, εξέφρασαν (επίσης στα σχόλιά τους) αρκετές επιφυλάξεις ως προς το προτεινόμενο σχέδιο και πρότειναν ουσιαστικά μια ενδιάμεση λύση: τη διατήρηση των αναγκαίων μόνο εγκαταστάσεων/κτιρίων της ΔΕΘ και τη μετατροπή της υπόλοιπης περιοχής σε χώρο πρασίνου που θα αποδοθεί στους κατοίκους της πόλης.
      Επιλογή της βέλτιστης μελλοντικής χρήσης του χώρου της ΔΕΘ
      Η ανάλυσή μας δεν σταματά όμως εδώ. Μετά την παρουσίαση των πρώτων αυτών αποτελεσμάτων στοχεύουμε στη συνέχεια: (α) να εντοπίσουμε τις περιοχές του Πολεοδομικού Συγκροτήματος που χρήζουν μεγαλύτερης ανάγκης σε νέους ή βελτιωμένους χώρους πρασίνου, (β) να χαρτογραφήσουμε τα σημαντικότερα προβλήματα στους υφιστάμενους χώρους πρασίνου και (γ) να αναλύσουμε σε βάθος τόσο τα κριτήρια επιλογής των χώρων πρασίνου που υποδεικνύουν οι πολίτες, όσο και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες που θεωρούν οι πολίτες ότι οι χώροι αυτοί προσφέρουν στο αστικό περιβάλλον. Φιλοδοξία μας αποτελεί η έρευνα αυτή να καταλήξει σε συγκεκριμένες προτάσεις προς τις αρμόδιες δημοτικές αρχές για μια σειρά από μέτρα/δράσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην καλύτερη αντιμετώπιση των μελλοντικών κινδύνων, είτε αυτοί αφορούν περιπτώσεις όπως η τρέχουσα πανδημία είτε  κινδύνους που θα επιφέρει η κλιματική αλλαγή, με απώτερο τελικά στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της πόλης μας. 
      Περισσότερα...

        0

    12. Αρθρογραφία

      Θεσσαλονίκη: Ούτε ένα αξιοθέατο απούλητο στο ιστορικό κέντρο στο metaverse

      Engineer

      Στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, ούτε ένα αξιοθέατο έχει μείνει απούλητο. Μεγάλο μέρος του λιμανιού, μαζί με κάποια από τα καράβια – «θηρία», ο Λευκός Πύργος και η Πλατεία Αριστοτέλους, η ΔΕΘ «παρέα» πάντα με τον Πύργο του ΟΤΕ και το «Παλέ ντε Σπορ», αλλά και γήπεδα, δημόσιοι δρόμοι και πολυκατοικίες έχουν πουληθεί, στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς καν να το γνωρίζουν οι κάτοικοι, ιδιοκτήτες ή διαχειριστές τους. Οι περισσότερες σημαίες ιδιοκτησίας πάνω στα ακίνητα είναι οι αναμενόμενες, με βάση τις επενδύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην Ελλάδα: εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες αμερικανικές, γερμανικές, ιταλικές, καναδικές και αυστραλιανές σημαίες, πέραν των αμέτρητων ελληνικών και των πολλών κυπριακών, οριοθετούν «μέτρο μέτρο» την κάθε ιδιοκτησία. Ανάμεσά τους, υπάρχουν όμως κι εκείνες που δεν θα περίμενε κάποιος να συναντήσει στη Θεσσαλονίκη: για παράδειγμα, σημαίες Δυτικής Σαχάρας, Λιβάνου και Κούβας.
      Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι οι αγοραστές -συνήθως με ψευδώνυμο- ανήκουν υποχρεωτικά στις συγκεκριμένες εθνικότητες. Οι αγορές δεν έχουν γίνει στον πραγματικό κόσμο, αλλά στον εικονικό -αυτόν της πλατφόρμας «Earth2». Η μορφή των ακινήτων είναι ψηφιακή, όπως και οι τίτλοι ιδιοκτησίας. Τα χρήματα όμως που καταβάλλονται σε διάφορες αντίστοιχες πλατφόρμες για τοίχους και οικόπεδα φτιαγμένα από …πίξελ, ασχέτως του αν είναι «μεταφρασμένα» σε κρυπτονόμισμα, έχουν πραγματική αξία και αφαιρούνται από το πραγματικό εισόδημα χιλιάδων ανθρώπων παγκοσμίως. Μπορεί να ακούγεται δυσνόητο, αλλά είναι πλέον γεγονός. Μια πραγματικότητα που ουδείς γνωρίζει με ασφάλεια αν ήρθε για να μείνει ή θα «ξεφουσκώσει» απότομα, αλλά αποκτά ολοένα μεγαλύτερο μέγεθος αγοράς.
      Πουλώντας σε …πίξελ τις Πυραμίδες της Γκίζας και τον Πύργο του Άιφελ
      Η ψηφιακή μορφή εμβληματικών ακινήτων και μνημείων σε όλον τον κόσμο, από το Κολοσσαίο της Ρώμης και τις Πυραμίδες της Γκίζας μέχρι τον Πύργο του Άιφελ, το Παλάτι του Μπάκινγκχαμ και τον Λευκό Οίκο, πωλείται και αγοράζεται. Το ίδιο και η εικονική γη, από την Ελλάδα ώς τις ΗΠΑ ή και έξω από τη Γη, σε φανταστικούς κόσμους. Σε ορισμένες περιπτώσεις πωλείται πανάκριβα. Πολύ πρόσφατα ένα κομμάτι εικονικής γης στη «Decentraland», μια άλλη πλατφόρμα, άλλαξε χέρια προς 2,4 εκατομμύρια ευρώ, σπάζοντας το ρεκόρ του περασμένου Ιουνίου, όταν αντίστοιχο οικόπεδο είχε πουληθεί προς 810.000 ευρώ.
      Κυβερνήσεις και επιχειρήσεις ιχνηλατούν τις εξελίξεις και κάποιες σπεύδουν να ανέβουν στο τρένο. Τα νησιά Barbados, για παράδειγμα, η νεότερη δημοκρατία στον κόσμο, ανακοίνωσαν τον περασμένο Δεκέμβριο ότι θα αποκτήσουν νέα πρεσβεία. Όχι στον πραγματικό κόσμο, αλλά στον εικονικό της Decentraland. Όπως το έθεσε στο «Bloomberg» ο 35χρονος Gabriel Abed, πρέσβης των Barbados στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (στον πραγματικό κόσμο), η δυνατότητα αυτή «θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος. Η πρεσβεία είναι μικρό πράγμα. Το μεγάλο πράγμα είναι το τι μπορούν οι κυβερνήσεις να κάνουν μαζί, όταν η γη δεν θα έχει πια φυσική μορφή και οι περιορισμοί δεν θα αποτελούν πλέον μέρος της εξίσωσης» (ελεύθερη μετάφραση)…
      Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε για το θέμα των αγοραπωλησιών ψηφιακού real estate με πέντε υποψήφιους/ες διδάκτορες και μεταδιδάκτορες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και με την Αθηνά Βακάλη, καθηγήτρια του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ και διευθύντρια του Εργαστηρίου Επιστήμης Δεδομένων και Ιστού (Datalab), η οποία συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους επιστήμονες του κόσμου για το 2020, στη σχετική λίστα καθηγητών του Πανεπιστημίου του Stanford.
      Ο «φόβος του μελλοντικού αποκλεισμού» και η ενεργή κοινότητα άνω των 300.000 χρηστών μηνιαίως
      Όπως εξηγούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Βακάλη και η υποψήφια διδάκτωρ του ΑΠΘ Σοφία Υφαντίδου, η εκτόξευση των τιμών στις αγοραπωλησίες ψηφιακών ακινήτων (digital real estate), αναδεικνύει μια δυναμικά ανερχόμενη νέα «μετα-αγορά». Ενδεικτικό είναι ότι οι πλατφόρμες «Earth 2» και «Decentraland» έχουν ενεργή κοινότητα περισσότερων από 300.000 χρήστες σε μηνιαία βάση… «Η παρουσίαση του Metaverse, ενός υβριδικού εικονικού κόσμου, από τον ιδρυτή και CEO του Facebook, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, και η δημοσιοποίηση σειράς πολύκροτων αγοραπωλησιών εκτόξευσε τις τιμές και την προοπτική αυτής της “μετα-αγοράς”.
      «Ένα τεμάχιο εικονικής γης το 2019 κόστιζε περίπου 690 ευρώ, ενώ το 2021 η τιμή του είναι 2400 ευρώ. Σε μια τόσο δυναμική αγορά, η απόκτηση εικονικής γης ελκύει δραστήριους και τολμηρούς επενδυτές, πολλοί από τους οποίους βλέπουν ευκαιρίες “εύκολης” ή/και σύντομης απόδοσης. Πέρα από την οικονομική διάσταση, φαίνεται πως ο φόβος του μελλοντικού αποκλεισμού (Fear-Of-Missing-Out) από τις ευκαιρίες που υπόσχεται το Metaverse (σ.σ. συγχώνευση πραγματικού και εικονικού κόσμου), αποτελεί επιπλέον κίνητρο συμμετοχής», αναφέρουν.
      Πώς είναι, όμως, δυνατόν να μπορεί κάποιος να αγοράσει ακόμα και δημόσιους χώρους και αρχαία μνημεία, έστω εικονικά, και να βγάζει κέρδος από αυτά; Υπάρχει κάποιο νομικό κενό ή και ηθικό πρόβλημα εδώ; Κατά τον υποψήφιο διδάκτορα Γιώργο Βλαχάβα, δεν διαφαίνεται κάποιο σημαντικό τέτοιο ζήτημα, καθώς δεν πρόκειται για τα ίδια τα μνημεία, αλλά για ψηφιακές αναπαραστάσεις τους. «Ουσιαστικά, δεν διαφέρει πολύ η αγορά ενός μνημείου σε μια πλατφόρμα εικονικών ακινήτων από εκείνη ενός πίνακα ζωγραφικής ή μιας φωτογραφίας του. Επίσης, δεν κατέχει καμία πλατφόρμα εικονικών ακινήτων την ιδιότητα της μοναδικής. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί, πιθανόν αμέτρητοι, πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν τον Λευκό Πύργο. Αντίστοιχα, δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στον αριθμό των εφαρμογών εικονικής μετα-αγοράς, που μπορούν να δημιουργηθούν», απαντά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιώργος Βλαχάβας.
      Οι πρωτόγνωρες αυτές αγορές έρχονται με σημαντικό ρίσκο, όπως προειδοποιούν η κ. Βακάλη και ο υποψήφιος διδάκτωρ Ηλίας Δημητριάδης. Κάθε ενδιαφερόμενος επενδυτής και ειδικά οι νεαρής ηλικίας χρήστες, επισημαίνουν, είναι απαραίτητο να γνωρίζουν ότι οι εικονικοί τίτλοι ιδιοκτησίας παραμένουν ένας σαφώς εξειδικευμένος και περιορισμένος τομέας επενδύσεων, κι ο εκάστοτε επενδυτής ενδεχομένως να μην δει υψηλές αποδόσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα. Χρειάζεται να γίνει απαραίτητα έρευνα της πλατφόρμας που θα χρησιμοποιηθεί για τις αγορές. Με δεδομένη την πρόσφατη εξέλιξη των ψηφιακών αυτών αγορών, η βιωσιμότητά τους παραμένει αμφισβητήσιμη και αμφίρροπη. Επιπλέον, ο διαχειριστής της πλατφόρμας μπορεί να αποσυρθεί απροειδοποίητα, «εξαφανίζοντας» έτσι τις όποιες αγορές ψηφιακής γης. Ταυτόχρονα, φαίνεται ότι οι «χρυσές ευκαιρίες» έχουν προ πολλού εξαντληθεί.
      Γιατί αποκτούν παρουσία σε τέτοιους κόσμους μεγάλες επιχειρήσεις, καλλιτέχνες πρώτης γραμμής και κυβερνήσεις;
      Το τελευταίο διάστημα, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο μεταδιδάκτωρ Βασίλειος Ψωμιάδης, μεγάλες εταιρείες (Coca-Cola, Nike, Gucci, Louis Vuitton), αλλά και καλλιτέχνες (Eminem, Snoop Dogg, Ozzy Osbourne), δοκιμάζουν νέα επιχειρηματικά μοντέλα του Metaverse κυρίως μέσω των δημοφιλών πλέον NFTs (σ.σ. Non-Fungible tokens, ένα είδος ηλεκτρονικού πιστοποιητικού ή τίτλου ιδιοκτησίας, βασισμένου στην τεχνολογία του blockchain, που διασφαλίζει την αυθεντικότητα ενός οποιουδήποτε ψηφιακού αντικειμένου).
      «Το Metaverse φιλοδοξεί να αποτελέσει τη μετεξέλιξη του σημερινού Διαδικτύου και δίχως αμφιβολία ελκύει όσους θέλουν να αδράξουν τις ποικίλες ευκαιρίες που εκτιμούν ότι θα προκύψουν από αυτή τη μετάβαση. Οι καινοτομίες που τεχνολογικοί κολοσσοί, όπως οι Meta (πρώην Facebook) και Microsoft, ευαγγελίζονται ότι θα περιλαμβάνει, σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά της έντονης διαδραστικότητας, της ψηφιακής αποκέντρωσης και της εκτεταμένης πραγματικότητας που συγκεντρώνει, υπόσχονται τη δημιουργία νέων αγορών που δεν έχουμε καν φανταστεί! Με δεδομένα τα προηγούμενα τεχνολογικά άλματα και την άκρως επιδραστική οικονομική και κοινωνική τους παρουσία, είναι φανερό ότι οι κολοσσοί αυτοί ελκύουν μεγάλη μερίδα χρηστών και επενδυτών» σημειώνει ο Βασίλειος Ψωμιάδης
      Υπάρχει κάποια εκτίμηση του μεγέθους της αγοράς που δημιουργείται παγκοσμίως;
      Κατά τον Δημήτριο Γιακάτο, υποψήφιο διδάκτορα, το Metaverse υπόσχεται τη μίξη εικονικών και πραγματικών κόσμων και μιας νέας υβριδικής ζωής. «Σταδιακά δημιουργείται προοπτική εικονικών καταστημάτων (από πραγματικές εταιρείες), όπου ο καταναλωτής έχει συνεχή εικονική διάδραση με τα προϊόντα, όπως το να δοκιμάζει ρούχα και αξεσουάρ στον ψηφιακό κόσμο. Η ανάπτυξη πραγματικών υπηρεσιών μέσα από εικονικούς κόσμους προβλέπεται να αυξηθεί με εκθετικό ρυθμό. Ήδη, τεχνολογικοί κολοσσοί όπως οι Meta και ΙΒΜ, έχουν ξεκινήσει να εκπαιδεύουν προσωπικό στη χρήση αυτών των τεχνολογιών, επενδύοντας τεράστια ποσά. Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Bloomberg εκτιμάται ότι η παγκόσμια αγορά του Metaverse μπορεί να αγγίξει τα 800 δισ. δολάρια το 2024. Ωστόσο, το μέλλον είναι αβέβαιο και η ιστορία έχει δείξει ότι καμία πρόβλεψη δεν είναι σίγουρη, ειδικά για τις τεχνολογίες αιχμής, άρα μένει να αποδειχθεί μελλοντικά το εάν οι σημερινές εκτιμήσεις επαληθευτούν ή απλά είναι παροδική τάση» σημειώνει ο Δημήτριος Γιακάτος.
      Ποιες είναι οι αναμενόμενες εξελίξεις στο πεδίο του Metaverse στην επόμενη πενταετία;
      Όπως ξεκαθαρίζουν οι Αθηνά Βακάλη και Γιώργος Βλαχάβας, είναι δύσκολο να προβλεφθεί η επόμενη ημέρα, δεδομένου ιδίως ότι «η πενταετία, για τις εξελίξεις της τεχνολογίας, είναι πολύς χρόνος!» Εάν όντως ο τομέας αυτός συνεχίσει να εξελίσσεται δυναμικά, λένε, πιθανόν να αποτελέσει μια φυσική εξέλιξη του Διαδικτύου. Μια εκτίμηση είναι ότι αυτό μπορεί να γίνει με τη μορφή τεχνολογιών εκτεταμένης πραγματικότητας (extended reality – XR), τον συνδυασμό δηλαδή της επαυξημένης (augmented), εικονικής (virtual) και μικτής (mixed) πραγματικότητας, αλλά ήδη υπάρχει μερίδα χρηστών που έχει δυσκολία στην αποδοχή τους. Από μια άλλη οπτική, έστω κι αν οι τεχνολογίες αυτές είναι χρήσιμες σε εξειδικευμένες περιπτώσεις, δεν είναι δεδομένο ότι μπορούν να επεκταθούν, ώστε να υπάρξει γενικευμένη αποδοχή τους και ασφαλής χρήση. Επίσης, σημειώνουν, παραμένει πάντα ισχυρός ο προβληματισμός σχετικά με την ανθρωποκεντρική διάσταση των τεχνολογιών αυτών και είναι απαραίτητη η διασφάλιση των ανθρώπινων αξιών, ώστε η όποια «μετα-ζωή» να εγγυάται την ηθική κι όχι τη δυστοπική συμβίωση της τεχνολογίας με την κοινωνία και τον άνθρωπο…
      πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
      Περισσότερα...

        0

    13. Αρθρογραφία

      Θεσσαλονίκη: Στην αφετηρία το τελεφερίκ για το Σέιχ Σου

      Engineer

      Ξεκινά η μελέτη για την εγκατάσταση τελεφερίκ, που θα συνδέσει την παραλιακή ζώνη της Θεσσαλονίκης με την Άνω Πόλη και το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου. Στόχος να λειτουργήσει το 2015.
       
       
      Το πράσινο φως για την ανάθεση μελέτης σε εμπειρογνώμονα για την εγκατάσταση τελεφερίκ στη Θεσσαλονίκη άναψε η Οικονομική Επιτροπή του δήμου κατά τη διάρκεια της προχθεσινής της συνεδρίασης.
       
      Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Αστικού Περιβάλλοντος Ανδρέα Κουράκη, πρόκειται ουσιαστικά για το τελευταίο βήμα, που έπρεπε να γίνει προκειμένου να προχωρήσουν οι διαδικασίες για το εν λόγω έργο. «Μετά από δύο αναβολές πέρασε το θέμα από την Οικονομική Επιτροπή για την ανάθεση της μελέτης. Έως το τέλος Αυγούστου αναμένουμε τα αποτελέσματα της μελέτης για τους περιβαλλοντικούς όρους και για τα οικονομοτεχνικά στοιχεία για το έργο» τόνισε ο κ. Κουράκης, μιλώντας στη Voria.gr. Όπως ανέφερε, «έως το τέλος του 2014, η νέα δημοτική αρχή θα λάβει την απόφαση για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να υλοποιηθεί το έργο». «Μέσα στο 2015 είναι να δυνατόν να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός και να δημοπρατηθεί, έτσι ώστε μέσα στη χρονιά να έχουμε το τελεφερίκ στην πόλη» υπογράμμισε.
      Στόχος είναι το τελεφερίκ να συνδέσει την παραλιακή ζώνη της Θεσσαλονίκης με την Άνω Πόλη και το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου. Αφετηρία προτείνεται το πάρκο της ΧΑΝΘ και ως σημείο τερματισμού η είσοδος του θέατρου Δάσους.
      Η διαδρομή θα διατρέχει τον χώρο της ΔΕΘ (κατά μήκος του δρόμου που ενώνει την κάτω πύλη (ΧΑΝΘ) με την άνω πύλη (ΑΠΘ), τον χώρο του πανεπιστημίου από την άνω πύλη της ΔΕΘ μέχρι το Τελλόγλειο Ίδρυμα, μικρό τμήμα του οικισμού βόρεια από το Τελλόγλειο και στη συνέχεια τη δημόσια αναδασωτέα έκταση του δάσους.
       
      Βάσει της πρότασης, το συνολικό μήκος των συρματόσχοινων της εγκατάστασης υπολογίζεται σε 1800 μ. η υψομετρική διαφορά αφετηρίας-τέρματος είναι περίπου 145 μέτρα και ο χρόνος για να διανυθεί η απόσταση, εκτιμάται σε 6-8 λεπτά. Σύμφωνα με τον κ. Κουράκη, το κόστος κατασκευής του τελεφερίκ υπολογίζεται σε 8 εκατομμύρια ευρώ περίπου, είναι απολύτως ανταποδοτικό, η ετήσια συντήρησή του αναμένεται να κοστίζει περίπου 350.000 ευρώ και η κατασκευή του μπορεί να ολοκληρωθεί σε 6-8 μήνες, είτε με σύμβαση παραχώρησης, είτε με τη σύμπραξη του δήμου με ιδιώτες επενδυτές.
       
      Ο ίδιος τονίζει πως το τελεφερίκ μπορεί να χρησιμοποιηθεί, εκτός από συγκοινωνιακό έργο με προφανείς ευεργετικές περιβαλλοντικές κυκλοφοριακές επιπτώσεις και ως τουριστικό αξιοθέατο για την Θεσσαλονίκη, καθώς κατά την ανάβαση οι τουρίστες θα μπορούν να βλέπουν τα Ανατολικά Βυζαντινά Τείχη, το Επταπύργιο, την Ακρόπολη, το διατηρητέο οικισμό-στολίδι της Πάνω Πόλης με τους Βυζαντινούς ναούς και τις διαχρονικές της μνήμες και σταδιακά ανεβαίνοντας θα έχουν πανοραμική εικόνα της πόλης, του δάσους, του λιμανιού και της θάλασσας, μέχρι τον Όλυμπο.
       
      Για την εγκατάσταση και λειτουργία τελεφερίκ στην πόλη της Θεσσαλονίκης έχουν ληφθεί οι εγκρίσεις από όλους τους άλλους φορείς (αρχαιολογική και δασική υπηρεσία, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας κλπ.).
       
      Πηγή: http://www.voria.gr/index.php?module=news&func=display&sid=187683&cat=10005
      Περισσότερα...

        9

    14. Αρθρογραφία

      Ιδιοκτησιακό καθεστώς σε παραλία και αιγιαλό

      Engineer

      Οι παράκτιες περιοχές αποτελούν ζώνες ειδικής σημασίας για τη χώρα, καθώς εντοπίζονται στο μεγαλύτερο μέρος αυτής . Σε αυτές λαμβάνουν χώρα ζητήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης και σύγκρουσης των χρήσεων γης. Η τάση αύξησης των περιβαλλοντικών προβλημάτων στις παράκτιες περιοχές, έχει προβληματίσει την διεθνή κοινότητα και η καταγραφή και παρακολούθηση των παράκτιων περιοχών και αιγιαλών είναι μια από τις πρώτες προτεραιότητες της ΕΕ, η οποία στο πλαίσιο του προγράμματος “Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παράκτιων Περιοχών”, έχει εισάγει μια σειρά από συστάσεις, οδηγίες και πλαίσια μέσω των οποίων παροτρύνει τα κράτη μέλη για μια ενιαία και ορθολογική διαχείριση των παράκτιων περιοχών.
      Χρήσιμοι Ορισμοί 
      Αιγιαλός: είναι η ζώνη της ξηράς, που βρέχεται από τη θάλασσα από τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της.
      Παραλία: Η ζώνη ξηράς που προστίθεται στον αιγιαλό, καθορίζεται δε σε πλάτος μέχρι 50μ. από την οριογραμμή του αιγιαλού, προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα.
      Παλαιός αιγιαλός είναι η ζώνη ξηράς η οποία προκύπτει από τη μετακίνηση της ακτογραμμής προς τη θάλασσα, οφείλεται σε φυσικές προσχώσεις ή νόμιμα τεχνικά έργα και προσδιορίζεται από τη νέα γραμμή αιγιαλού και το όριο του παλαιότερα υφιστάμενου αιγιαλού. Ο παλαιός αιγιαλός ανήκει στη δημόσια κτήση, είναι ανεπίδεκτα κτήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων και καταγράφεται ως πράγμα κοινόχρηστο, που ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο τα προστατεύει και τα διαχειρίζεται. Σε περιπτώσεις καθορισμού ή επανακαθορισμού του παλαιού αιγιαλού, οι ιδιοκτησίες ιδιωτών που αποκτήθηκαν προ του έτους 1884 προστατεύονται και βρίσκονται εκτός των ορίων του αιγιαλού. Συνεπώς, δεν καθίστανται δημόσιο κτήμα.
      Οι λειτουργιές που χωροθετούνται στις περιοχές αυτές, κυρίως τουριστικές, σε συνδυασμό με τα περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως διάβρωση των ακτών και μόλυνσης των υδάτων, αποτελούν τα βασικά στοιχειά που επιδεικνύουν την ανάγκη ανάπτυξης αυστηρού νομικού καθεστώτος και σύγχρονου μέσου παρακολούθησης των ακτών.
      Κυριότητα, Δόμηση και Προορισμός Αιγιαλού
      Ο αιγιαλός, η παραλία, η όχθη και η παρόχθια ζώνη είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο τα προστατεύει και τα διαχειρίζεται όπως αναφέρεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 2 του Ν.2971/2001. Ο προορισμός των ζωνών παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης και του αιγιαλού είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση προς αυτές τις ζώνες όλων των πολιτών.
      Επιπροσθέτως σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν.2971/2001 στον αιγιαλό δεν επιτρέπεται η κατασκευή κτισμάτων και εν γένει κατασκευών, παρά μόνο για την επιδίωξη των προβλεπόμενων σκοπών. Η παραχώρηση από την οικεία διοικητική αρχή ιδιαίτερων δικαιωμάτων επί κοινοχρήστων πραγμάτων, σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα είναι νόμιμη μόνον εάν εξακολουθεί και μετά από αυτήν να εξυπηρετείται ή τουλάχιστον δεν αναιρείται ο σκοπός του πράγματος, που είναι η κοινή χρήση αυτού.
      Κοινή χρήση είναι η χρήση που προϋποθέτει τη χωρίς εμπόδια πρόσβαση κάθε ατόμου στον αιγιαλό. Δηλαδή δεν αρκεί η κήρυξη του αιγιαλού ως κοινόχρηστου αντικειμένου, αν επιτρέπουμε συνεχής περιφράξεις από παραθαλάσσια ακίνητα, οι οποίες δεν αφήνουν ελεύθερη την παραλία, αλλά εμποδίζουν την πρόσβαση σε αυτή. Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 4 του Ν.2971/2001, η οριογραμμή του αιγιαλού χαράσσεται ως πολυγωνική γραμμή πλησιέστερη στην πραγματική φυσική γραμμή και απεικονίζεται στο σχετικό διάγραμμα με ερυθρό χρώμα. Οι οριογραμμές της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού απεικονίζονται με κίτρινο και κυανό χρώμα αντίστοιχα. Οι κορυφές των πολυγωνικών γραμμών έχουν ορθογώνιες συντεταγμένες εξαρτημένες από το τριγωνομετρικό δίκτυο της χώρας (ΕΓΣΑ 87).
      Η χάραξη πραγματοποιείται σε κτηματογραφικό υψομετρικό διάγραμμα, με κλίμακα τουλάχιστον 1: 1000 στο οποίο αποτυπώνονται και τα όρια των περιλαμβανόμενων επί μέρους ιδιοκτησιών και οι εικαζόμενοι κύριοι αυτών. (Παράγραφος 2, άρθρο 4 του Ν.2971/2001).Για να μεταβιβαστεί μια ζώνη παραλίας Θα πρέπει να μην έχει συντελεστεί απαλλοτρίωση, να μην έχει παραχωρηθεί σε Κοινή Χρήση με την έκδοση οικοδομικής άδειας στο ακίνητο και να περιγράφεται στο τοπογραφικό που θα συνοδεύει το συμβόλαιο ως τμήμα ρυμοτομούμενο για το οποίο δεν έχει συνταχθεί πράξη αναλογισμού από τον αρμόδιο δήμο. Το εμβαδό της ζώνης παραλίας αφαιρείται από την τελική ιδιοκτησία και δεν προσμετράται για την αρτιότητα και την οικοδομησιμότητα αυτής.
      Οταν  σπίτια ,καταστήματα ή αλλά κτίρια βρίσκονται κοντά σε αιγιαλό τότε σε αυτήν την περίπτωση η οριογραμμή της παραλίας λαμβάνει υπόψη της την υφιστάμενη γραμμή δόμησης και ανάλογα καθορίζεται και η γραμμή παραλίας π.χ. αν υπάρχει σχέδιο πόλης στην περιοχή ή είναι εντός οικισμού τα κτίρια ή διατηρητέα κλπ.
      Οριοθέτηση Αιγιαλού
      Oλες οι οριοθετήσεις, μαζί με τις παλαιότερες (που ψηφιοποιούνται) καθώς και την νέες που προκύπτουν από επαναχάραξη «ανεβαίνουν» σε έναν ενιαίο ψηφιακό χάρτη στη ηλεκτρονική διεύθυνση https://www1.gsis.gr/gspp/dhpe/publicgis/faces/homeShore, του Υπουργείου Οικονομικών και κάθε ενδιαφέρομενος μπορεί να δει πού είναι ο αιγιαλός σε μια συγκεκριμένη περιοχή.
      Για τον καθορισμό του αιγιαλού και της παραλίας σύμφωνα με το άρθρο 9 η Επιτροπή για τη χάραξη λαμβάνει υπόψη της ύστερα από αυτοψία τις φυσικές και λοιπές ενδείξεις, που επηρεάζουν το πλάτος του αιγιαλού και της παραλίας όπως :
      τη γεωμορφολογία του εδάφους, αναφορικά με κατηγορίες υψηλών και χαμηλών ακτών, τη σύστασή του, καθώς και το φυσικό όριο βλάστησης, την ύπαρξη, τα όρια και το είδος των παράκτιων φυσικών πόρων, γ) τα πορίσματα από την εκτίμηση των μετεωρολογικών στοιχείων της περιοχής, δ) τη μορφολογία του πυθμένα, τον τομέα ανάπτυξης κυματισμού σε σχέση με το μέτωπο της ακτής, στ) την ύπαρξη τεχνικών έργων στην περιοχή, που νομίμως υφίστανται, ζ) τις τυχόν εγκεκριμένες χωροταξικές κατευθύνσεις και χρήσεις γης που επηρεάζουν την παράκτια ζώνη, την ύπαρξη δημόσιων κτημάτων κάθε κατηγορίας που βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση με την παράκτια ζώνη, τυχόν υφιστάμενο Κτηματολόγιο και την ύπαρξη ευπαθών οικοσυστημάτων και προστατευόμενων περιοχών. Κριτήρια για την χάραξη της προκαταρκτικής οριογραμμής αιγιαλού αποτέλεσαν οι φυσικές ενδείξεις εδάφους και λοιποί παράγοντες, ήτοι το όριο βλάστησης, το ίχνος ανάβασης των κυμάτων, η στέψη του πρανούς, η στέψη του κρηπιδώματος τεχνικού έργου, η γραμμή δόμησης και η διαμορφωμένη κατάσταση σε αραιοδομημένη περιοχή.
      Περισσότερα...

        0

    15. Αρθρογραφία

      Ιδιώτες Vs δημόσιο για την αντιμετώπιση των ενεργοβόρων πόλεων

      Engineer

      Έρευνα της JLL διερευνά το περίπλοκο τοπίο των καθαρών μηδενικών δεσμεύσεων, μέσα από κανονισμούς, απαιτήσεις αναφορών και κίνητρα.
      Καθώς τα κτίρια αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 60% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις πόλεις και η μείωση του αποθέματος των ενεργοβόρων ακινήτων αποτελεί ζωτικής σημασίας στόχο για την επίτευξη μιας οικονομίας με μηδενικές εκπομπές η πίεση στους ιδιοκτήτες ακινήτων, τους κατασκευαστές και τους χρήστες αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα χρόνια.
      Εντούτοις, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της JLL "Decarbonizing Cities and Real Estate", η οποία βασίζεται σε συμπεράσματα που αντλήθηκαν από 32 χώρες, οι υπάρχουσες πολιτικές και τα νομικά πλαίσια, ένας από τους κυριότερους μοχλούς πίεσης, δεν αντιστοιχούν στα επιστημονικά ευρήματα, τα οποία καλούν για αυστηρότερα μέτρα με άμεση εφαρμογή. 
      Όσο ο δημόσιος τομέας καθυστερεί να ανταποκριθεί αυτή τη στιγμή, τόσο το βάρος μετακυλά στον ιδιωτικό τομέα καλώντας τον να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της δράσης για το κλίμα. 
      Η πρόκληση της μετασκευής των κτιρίων σε λιγότερο ενεργοβόρα στις ανεπτυγμένες πόλεις, όπου περίπου το 80% του κτιριακού αποθέματος που θα υφίσταται το 2050 έχει ήδη κατασκευαστεί, είναι τεράστια. Για να επιτευχθούν οι στόχοι του 2050, τα ποσοστά των κτιρίων που θα αναβαθμίζονται ενεργειακά θα πρέπει να υπερβαίνουν το 3% ετησίως.
      Σύμφωνα με τους αναλυτές, ζωτικής σημασίας ρόλο θα μπορούσε να παίξει ο ηλεκτρισμός του δομημένου περιβάλλοντος και η στροφή των ενεργειακών δικτύων σε πιο πράσινες επιλογές, χώροq όπου η βιομηχανία ακινήτων έχει ελάχιστο άμεσο έλεγχο. 
      Οι κεντρικοί φορείς θα έπρεπε επίσης να σκεφτούν τις αστικές αναπλάσεις, την εφαρμογή κυκλικής οικονομίας, καθώς και θεσμικές παρεμβάσεις, μέσω των οποίων θα επιδοτείται η συνεργατικότητα και οι συνέργειες μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και θα μπορούσε να εξασφαλισθεί η απαιτούμενη χρηματοδότηση του εγχειρήματος. 
      Οι πόλεις και τα ακίνητα, καταλήγει η έρευνα, είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της μάχης κατά της κλιματικής αλλαγής. Εντούτοις, για την επίτευξη των στόχων τους, απαιτείται δράση πέρα από την τρέχουσα νομοθεσία, με σκοπό τη δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και την προστασία των περιουσιακών στοιχείων – που αφορά όλους τους εμπλεκόμενους, είτε πρόκειται για ιδιοκτήτες, κατασκευαστές, επενδυτές ή και τελικούς χρήστες.


      Αναλυτικά η έρευνα εδώ: https://www.us.jll.com/en/trends-and-insights/research/decarbonizing-cities-and-real-estate
      Περισσότερα...

        0

    16. Αρθρογραφία

      ΙΟΒΕ: Μελέτη για το Ταμείο Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΤΜΕΔΕ)

      GTnews

      Στην μελέτη παρουσιάζονται οι προοπτικές ανάπτυξης και ανάγκες χρηματοδότησης του τομέα των κατασκευών.
      https://drive.google.com/file/d/1Riw438OB4ls9tMy-BINQQa53mGFXMlSO/view

      Περισσότερα...

        0

    17. Αρθρογραφία

      Ιπποκράτειος Πολιτεία: Ο οικισμός στην καρδιά της Πάρνηθας

      Engineer

      Η Ιπποκράτειος Πολιτεία αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση οικισμού της χώρας ο οποίος ρυμοτομήθηκε εντός του εθνικού δρυμού της Πάρνηθας, του εμβληματικότερου βουνού του λεκανοπεδίου της Αθήνας και του πλέον σημαντικού ορεινού οικοσυστήματος της Αττικής. Η ιστορία της ταυτίζεται με ολόκληρη την περίοδο της μεταπολίτευσης αλλ’ έλκει τα νομοθετικά της ερείσματα από την εποχή της χούντας, οπότε με το νομοθετικό διάταγμα 886/1971, περί οικοδομικών συνεταιρισμών, επετράπη η απεριόριστη οικιστική εκμετάλλευση των δασών και δασικών εκτάσεων της χώρας. Τις ολέθριες για το τοπίο και το περιβάλλον (φυσικό και οικιστικό) συνέπειες εκείνης της περιόδου τις βιώνουμε έως και σήμερα, με αποκορύφωμα, στην περίπτωση της Ιπποκρατείου Πολιτείας, την καταστροφική πυρκαγιά της 6ης Αυγούστου 2021, που αποτέφρωσε το μεγαλύτερο μέρος του άλλοτε ειδυλλιακού οικισμού στην καρδιά της Πάρνηθας.
      Παρ’ όλο που έχουν παρέλθει 40 χρόνια από τότε που η νομοθεσία, βάσει της οποίας δημιουργήθηκε η Ιπποκράτειος Πολιτεία, κρίθηκε αντισυνταγματική (ΣτΕ Ολ 3754/1981), καμία κυβέρνηση της δημοκρατικής πλέον Ελλάδος δεν προέβη στην αλλαγή του καθεστώτος, που έχει διαμορφωθεί, με την οικιστική εκμετάλλευση του τμήματος αυτού του ορεινού όγκου. Παρομοίως και οι δικαστικές αποφάσεις (ΣτΕ Ολ 2282/1992, ΣτΕ 3501/2010, ΣτΕ 2585/2016 αλλά και το Πρακτικό ΣτΕ ΠΕ 305/2006), που εκδόθηκαν για την Ιπποκράτειο Πολιτεία, θεωρούν στο σύνολό τους ως a priori νόμιμη τη ρυμοτόμηση του οικισμού αυτού εντός του εθνικού δρυμού της Πάρνηθας, προκρίνουν την αποχή από οποιαδήποτε διαδικασία και επιλογή που θα μπορούσε να διασαλεύσει το ήδη διαμορφωθέν οικιστικό και δομικό καθεστώς στην περιοχή και αποφεύγουν οποιαδήποτε -επί της ουσίας- εξέταση της συνταγματικότητάς του.

       
      Είναι δε πλέον υποκριτικό να υποστηρίζεται, πως τομή στην προστασία της αυθαίρετης δόμησης στα δάση αποτέλεσε η ψήφιση του Συντάγματος του 1975 και πως εκτάσεις που έχουν απολέσει τον δασικό τους χαρακτήρα πριν την 11η Ιουνίου 1975, λόγω επεμβάσεων που έλαβαν χώρα με διοικητική πράξη που καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν μπορούν πλέον να θεωρηθούν ως δάση ή δασικές, δοθέντος ότι με σωρεία νομοθετικών διατάξεων που έχουν κριθεί συνταγματικές και με τα «μορφώματα» των οικιστικών πυκνώσεων και της νομιμοποίησης δασικών αυθαιρέτων, προωθείται επίσημα και συστηματικά πλέον η οικιστική εκμετάλλευση των δασών και των δασικών εκτάσεων όλης της χώρας. Τούτο μας κάνει εύλογα να αναλογιζόμαστε πως και η διατήρηση στα δάση αυθαιρέτων που ανεγέρθηκαν προ του Συντάγματος του 1975, δεν γίνεται τελικά προς τον σκοπό της προστασίας της καλόπιστης ιδιοκτησίας καθεαυτής, αλλά για την παγίωση της αυθαιρεσίας, την οποία και μεταπολιτευτικά, ως τις μέρες μας, οι εκάστοτε κυβερνήσεις προώθησαν και στήριξαν με κάθε δυνατό τρόπο. Άλλωστε και για το σοβαρότατο αυτό ζήτημα θα πρέπει κάποτε να εξετάσουμε υπεύθυνα κατά πόσον μπορεί όντως να επιτευχθεί με κριτήρια δικαιοσύνης μία ορθή στάθμιση μεταξύ του δικαιώματος στην ιδιοκτησία και στο περιβάλλον, όταν για την προστασία της ιδιοκτησίας και της εμπιστοσύνης ορισμένων μόνο διοικουμένων καταλήγει να θυσιάζεται το δικαίωμα στο περιβάλλον ως πανανθρώπινο αγαθό που αφορά όχι μόνον τις παρούσες αλλά και όλες τις μέλλουσες γενιές.
      Με εξαίρεση δε τη μειοψηφήσασα γνώμη στην απόφαση ΣτΕ Ολ 2282/1992, αποτελεί απογοητευτική διαπίστωση το γεγονός ότι ουδείς εκ των ανωτάτων δικαστών στις σχετικές δίκες εφήρμοσε τη θεμελιώδη δημοκρατική αρχή της παρ. 2 του άρθρου 87 του Συντάγματος, σύμφωνα με την οποία: «Οι δικαστές, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, υπόκεινται μόνο στο Σύνταγμα και στους νόμους και σε καμία περίπτωση δεν υποχρεούνται να συμμορφώνονται με διατάξεις που έχουν τεθεί κατά κατάλυση του Συντάγματος».
      Μέσα λοιπόν από αυτή την πολυκύμαντη και θεσμικά βεβαρημένη πορεία διαμορφώθηκε το καθεστώς που συντήρησε την Ιπποκράτειο Πολιτεία ως τις μέρες μας. Ένα καθεστώς νομικά σαθρό και εχθρικό προς τη φύση και τον άνθρωπο που, παρά την επιφανειακή εικόνα του μαγευτικού οικισμού μέσα στο καταπράσινο περιβάλλον της Πάρνηθας, σταδιακά έλαβε τη μορφή του «χρονικού ενός προαναγγελθέντος θανάτου» για το οικοσύστημα του σημαντικότερου δρυμού της Αττικής και για τις ανθρώπινες περιουσίες που δημιουργήθηκαν στο συγκεκριμένο τμήμα του. Ας δούμε όμως αναλυτικά τις ιδιαίτερες πτυχές αυτής της τόσο σημαντικής υποθέσεως.
      Τα τηλεοπτικά πλάνα με τις φλόγες των πυρκαγιών των τελευταίων ημερών να καταπίνουν κατοικίες στην άλλοτε παραδεισένια Ιπποκράτειο Πολιτεία, είναι εφιαλτικά. Γεμίζουν την καρδιά με απόγνωση και σε κάνουν, για ακόμα μια φορά, να αναλογίζεσαι πόσο μικρός μοιάζει ο άνθρωπος μπροστά σε κινδύνους τέτοιου μεγέθους. Δάση και περιουσίες απανθρακώνονται μέσα σε ελάχιστα λεπτά. Οι εικόνες καθηλώνουν και λένε όσα χιλιάδες λέξεις δεν μπορούν να πουν μαζί.
      Παρακολουθώντας έναν από τους πλέον ειδυλλιακούς οικισμούς της Αττικής να γίνεται στάχτη, ανακαλώ στη μνήμη όλο το νομικό πλαίσιο που στήριξε τη δημιουργία και την ύπαρξή του, προσπαθώντας να βρω μιαν απάντηση στο «πώς» και στο «γιατί» ετούτης της ασύλληπτης καταστροφής που -φευ- είναι μόνο μέρος της γενικότερης, εθνικών διαστάσεων τραγωδίας, που χτύπησε τη χώρα μας τα τελευταία εικοσιτετράωρα και ακόμα την ταλανίζει, με ανυπολόγιστες συνέπειες και για το μέλλον.
      Ο οικισμός της Ιπποκρατείου Πολιτείας αριθμεί περισσότερες από 600 κατοικίες και περίπου χίλιους (1.000) μονίμους κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2011[1]. Ανήκει διοικητικά στον δήμο Ωρωπού. Το νομικό καθεστώς της Ιπποκρατείου Πολιτείας βασίζεται στα ακόλουθα σημεία – σταθμούς της ιστορίας της, που σχετίζονται άρρηκτα με το καθεστώς προστασίας και διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού της Πάρνηθας.
      1. Ο Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας και το καθεστώς προστασίας του
      Ο Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας,[2] συνολικής εκτάσεως 3.812 εκταρίων, ιδρύθηκε με το βασιλικό διάταγμα 644/1961 (ΦΕΚ Α’ 155/13.09.1961), ενώ o Υμηττός, το Πεντελικό όρος, ο Κορυδαλλός και το όρος Αιγάλεω κηρύχθηκαν το 1969 «περιοχές ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους». Αργότερα, με το πδ/γμα 107/1974 (ΦΕΚ Α’ 34/08.02.1974) το δάσος Τατοΐου κηρύχθηκε επίσης Εθνικός Δρυμός και με το πδ/γμα της 31.08-20.10.1978 (Δ’ 544/20.10.1978) καθορίστηκαν οι ζώνες προστασίας του Υμηττού.
      Η Πάρνηθα καταλαμβάνει μια μεγάλη έκταση στη γεωγραφική περιοχή της Αττικής, αποτελώντας το σημαντικότερο οικοσύστημά της. Μαζί με τα όρη Πεντέλη, Υμηττός και Αιγάλεω – Ποικίλο περικλείει την πρωτεύουσα και τα προάστιά της. Σύμφωνα με το βδ/γμα 644/1961, ο Δρυμός της Πάρνηθας αποτελείται από τον πυρήνα που περιλαμβάνει τον κεντρικό όγκο του βουνού (38.000 στρ.) και την περιφερειακή ζώνη (250.000 στρ.). Το μεγαλύτερο μέρος του πυρήνα (90%) καλύπτεται από Κεφαλληνιακή Ελάτη (Abies cephalonica), ενώ η περιφερειακή ζώνη καλύπτεται, ως επί το πλείστον, από υψηλά δάση Χαλεπίου Πεύκης (Pinus halepensis).
      Η Ιπποκράτειος Πολιτεία πριν την πυρκαγιά της 6ης Αυγούστου 2021 (protothema.gr)
      Η καταστροφική πυρκαγιά της 28ης Ιουνίου 2007 κατέστρεψε μεγάλο μέρος του Εθνικού Δρυμού, αφανίζοντας 10.500 στρ. πευκοδάσους, 21.800 στρ. ελατοδάσους και 4.300 στρ. μακκίας. Η πρωτοφανής αυτή καταστροφή επίσπευσε την έκδοση του πδ/τος της 19ης Ιουλίου 2007 «Καθορισμός Ζωνών Προστασίας του ορεινού όγκου Πάρνηθας (Ν. Αττικής)» (ΦΕΚ Δ’ 336/24.07.2007), με το οποίο καθορίστηκαν 16 ζώνες προστασίας.
      Η χλωρίδα της Πάρνηθας, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες, περιλαμβάνει περισσότερα από 1.100 φυτικά είδη, αριθμός που αποτελεί περίπου το 1/6 των ειδών της ελληνικής χλωρίδας. Μεταξύ αυτών, τα 92 είναι ελληνικά ενδημικά εκ των οποίων πολλά έχουν χαρακτηριστεί σπάνια και απειλούμενα και προστατεύονται με ειδικές διατάξεις από την ελληνική και διεθνή νομοθεσία. Η πανίδα της Πάρνηθας είναι εξ ίσου σημαντική με κυριότερο εκπρόσωπο το κόκκινο ελάφι (Cervus elaphus), που αριθμεί πάνω από 500 άτομα στο βουνό. Επίσης μεγάλος αριθμός θηλαστικών, πτηνών, αμφιβίων και ασπονδύλων συμπληρώνουν την πλούσια και θαυμαστή πανίδα της.
      Πολλά από τα είδη της Πάρνηθας προστατεύονται από την ελληνική νομοθεσία και κυρίως από το πδ/γμα 67/1981, αλλά και από τη διεθνή νομοθεσία, όπως τη Σύμβαση της Βέρνης, τη Σύμβαση CITES, την οδηγία των οικοτόπων 92/43 και την οδηγία για τα πουλιά 79/409. Επιπλέον, ο Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 και έχει χαρακτηρισθεί Ειδική Περιοχή Προστασίας για τα πουλιά (SPA), Καταφύγιο Θηραμάτων και Τοπίο Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους.
      Εν όψει των διατάξεων του ν. 1515/1985 «Ρυθμιστικό σχέδιο και πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας» (ΦΕΚ Α’ 18/18.02.1985) και προς επίτευξη των σκοπών του, εκπονήθηκε για την προστασία του ορεινού όγκου της Πάρνηθας μελέτη από το Τμήμα Περιβάλλοντος του Οργανισμού Αθήνας, τον Ιούλιο του έτους 2003. Σε αυτήν: α) οριοθετείται ο ανωτέρω ορεινός όγκος τόσο με γενικά κριτήρια (τοπογραφία, υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο προστασίας, χρήσεις γης κ.λπ.) όσο και με ειδικά (φυσικοί σχηματισμοί, σταθερά τεχνικά έργα, όρια σχεδίων πόλεων κ.λπ.), β) Αναλύονται τα στοιχεία του φυσικού και πολιτιστικού του περιβάλλοντος, και γ) παρατίθενται οι κύριες αιτίες υποβαθμίσεώς του, η αξιολόγηση των προβλημάτων και οι τρόποι αντιμετωπίσεώς τους. Σε αυτές περιλαμβάνεται η αυξανόμενη ανθρώπινη παρουσία γύρω από και μέσα στον ορεινό όγκο, που εμφανίζεται: ι) με την επέκταση του οικιστικού ιστού, είτε με τη μορφή εντάξεως στο σχέδιο πόλεως, είτε με τη μορφή αυθαίρετης δομήσεως είτε, τέλος, με την εκτός σχεδίου δόμηση καθώς και ιι) με την ύπαρξη σε περίοπτες θέσεις, χρήσεων προϋφισταμένων, λειτουργουσών επί μακρό χρονικό διάστημα και των οποίων, κατά κανόνα δεν είναι εφικτή η απομάκρυνση αλλά, όσων είναι δυνατόν, η σταδιακή μετεγκατάσταση.
      Οι χρήσεις αυτές, που επηρεάζουν αρνητικά την αισθητική του τοπίου και τη χλωρίδα και πανίδα είναι, μεταξύ άλλων, οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις, το πάρκο κεραιών, οι εγκαταστάσεις του Ο.Τ.Ε., οι ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, οι λατομικές εργασίες και ορισμένοι χώροι αναψυχής. Εν όψει δε αυτών προτείνεται με την ανωτέρω μελέτη ο καθορισμός των επιτρεπομένων χρήσεων σε ένδεκα ζώνες. Από αυτές οι υπό στοιχ. Α1 και Α2 είναι περιοχές απόλυτης προστασίας του πυρήνα του Εθνικού Δρυμού με διαβαθμισμένη ένταση απαγορεύσεων, ενώ οι υπό στοιχεία Β και Δ, περαιτέρω υποδιαιρούμενες, αποτελούν γύρω από τον ανωτέρω πυρήνα ζώνη αναψυχής, η οποία θα λειτουργεί προστατευτικά για τον πυρήνα, αλλά και γι’ αυτήν την ίδια, εφ’ όσον σε ορισμένες υποδιαιρέσεις της θα υπάρχουν ενισχυμένες χρήσεις αναψυχής, αθλητισμού και πολιτισμού, ώστε να συγκεντρώσουν το μεγαλύτερο μέρος της  ανθρώπινης πιέσεως για αναψυχή. Μετά την εκπόνηση της ανωτέρω μελέτης καταρτίστηκε σχετικό σχέδιο πδ/τος σύμφωνα με τις προτάσεις της, επί της οποίας γνωμοδότησε η Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού Αθήνας (πρ. 2/συν. 52/23.7.2003).
      2. Ιπποκράτειος Πολιτεία: Νομικό καθεστώς και διεκδικήσεις
      Η Ιπποκράτειος Πολιτεία αποτελεί μία ιδιαίτερη περίπτωση οικισμού της χώρας ο οποίος ρυμοτομήθηκε εντός εθνικού δρυμού, στην καρδιά της Πάρνηθας, του εμβληματικότερου βουνού του λεκανοπεδίου της Αθήνας και του πλέον σημαντικού ορεινού οικοσυστήματος της Αττικής. Η ιστορία της ταυτίζεται με ολόκληρη την περίοδο της μεταπολίτευσης αλλ’ έλκει τα νομοθετικά της ερείσματα από τα εγκληματικά νομοθετήματα της χούντας, των οποίων τις ολέθριες συνέπειες για το τοπίο και το περιβάλλον (φυσικό και οικιστικό) βιώνουμε έως και σήμερα.
      (google.commaps)
      α) Μορφολογία – Διαχείριση
      Σύμφωνα με Έκθεση δασολόγου του Δασαρχείου Πεντέλης «επί διεκδικουμένης δασικής εκτάσεως», της 10ης Αυγούστου 1974, κατόπιν αυτοψίας που πραγματοποιήθηκε στις 13.7.1974, η έκταση της Ιπποκρατείου Πολιτείας καλύπτεται, κατά ποσοστό 66%, «υπό διφυούς και πολυορόφου δάσους χαλεπίου πεύκης (ως ανωρόφου) και αειφύλλων πλατυφύλλων (ως υπορόφου) ακανονίστου υποκηπευτοειδούς έως ομηλίκου μορφής ηλικίας μέχρι 80 ετών, μέσης συγκομώσεως 0,6-0,7 και παραγωγικότητος περίπου 1,00 κ.μ. ξυλώδους όγκου κατ’ έτος και εκτάριον», ενώ το υπόλοιπο ποσοστό της επιφανείας της «τυγχάνει γυμνόν δασικής βλαστήσεως, άγονον και γεωργοδενδροκομικώς καλλιεργημένον, είναι κατανεμημένον εις μικρά τμήματα διάσπαρτα εντός του ως ανωτέρω δάσους …».[3]
      Από άποψη εκμεταλλεύσεως, η έκταση χαρακτηρίζεται ως «δασοαγροτική» για τα μεγαλύτερα υψόμετρα, ως «οικιστική – βιομηχανική – αγροτική – τουριστική» για τα χαμηλότερα. Σε σχέση με την οικοπεδική αξία της εκτάσεως, στην έκθεση αναφέρεται ότι αυτή είναι μεγάλη, καθ’ όσον προορίζεται για την ίδρυση της Διεθνούς Ιπποκρατείου Πολιτείας. Περαιτέρω, από την ίδια έκθεση προκύπτει ότι το επίμαχο δάσος τυγχάνει διαχειρίσεως ως «διακατεχόμενο», δυνάμει σχετικών εγγράφων, έτους 1972, της Γενικής Διευθύνσεως Δασών του Υπουργείου Γεωργίας και του Δασαρχείου Αθηνών, τα οποία απευθύνονται στον αναγκαστικό συνεταιρισμό διαχειρίσεως του συνιδιόκτητου δάσους «Αγία Τριάς» καθώς και ότι συνέχεται με άλλα μεγάλα δάση της περιοχής, όπως το δημόσιο δάσος Τατοΐου.[4]
      β) Ιδιοκτησιακό καθεστώς
      Σε σχέση με το ιδιοκτησιακό καθεστώς της εκτάσεως, οι τίτλοι ιδιοκτησίας των δικαιοπαρόχων του οικοδομικού συνεταιρισμού υγειονομικών «Διεθνής Ιπποκράτειος Πολιτεία» ανάγονται στο έτος 1835, οπότε ο Ομέρ Πασάς μεταβίβασε το «τσιφλίκι Γκιούρκα», που περιλαμβάνει και το επίμαχο δάσος, στον Αλέξανδρο Ματθαίου Κατακουζινόν, μαζί με το «τσιφλίκι Τατοΐου». Ο τελευταίος μεταβίβασε, το 1838, την έκταση, ως προίκα, στη θυγατέρα του Ελπίδα σύζυγο Σκαρλάτου Σούτζου. Η έκταση αυτή εξαιρέθηκε της απαλλοτριώσεως που είχε κηρυχθεί με το βδ/γμα της 22ας Φεβρουαρίου 1912 στα δάση της ευρύτερης περιοχής υπέρ των ακτημόνων καλλιεργητών και υλοποιήθηκε το έτος 1922 με την υπ’ αριθ. 8/1922 απόφαση της Επιτροπής Απαλλοτριώσεων. Το 1926 οι κληρονόμοι της ανωτέρω Ελπίδος Σούτζου μεταβίβασαν την έκταση στον Σωτήριο Αντωνίου Βλάχο και σε άλλους 165 κατοίκους Κιούρκων (κοινότητας Αφιδνών).[5]
      Τμήματα της ευρύτερης εκτάσεως κηρύχθηκαν απαλλοτριωτέα μεταξύ των ετών 1953-1972 για τις ανάγκες των ενόπλων δυνάμεων, ως δικαιούχος δε της αποζημιώσεως αναγνωρίσθηκε ο αναγκαστικός συνεταιρισμός διαχειρίσεως συνιδιοκτήτου δάσους «Αγία Τριάς». Οι περισσότεροι από τους δικαιοδόχους των ως άνω κατοίκων της κοινότητας Αφιδνών (πλην τεσσάρων) είχαν μεταβιβάσει τα τμήματα της εκτάσεως που τους ανήκαν στον υποβαλόντα την από 11.6.1974 αίτηση οικοδομικό συνεταιρισμό, δυνάμει συμβολαίων που συνετάγησαν το έτος 1973, αφού προηγουμένως, με την υπ’ αριθ. 5403/Δ4δ/8544/128/27.7.1970 κοινή απόφαση των Υπουργών Κοινωνικών Υπηρεσιών και Δημοσίων Έργων εγκρίθηκε η απόκτηση της εκτάσεως από τον ανωτέρω οικοδομικό συνεταιρισμό και προεγκρίθηκε η υπό όρους ίδρυση οικισμού σε αυτήν[6].
      (star.gr)
      Σύμφωνα με την ως άνω έκθεση του Δασαρχείου Πεντέλης οι δικαιοπάροχοι του οικοδομικού συνεταιρισμού είχαν προβεί σε πληθώρα πράξεων νομής και κατοχής επί της επίμαχης εκτάσεως (διακατοχικές πράξεις), οι οποίες και παρατίθενται στην έκθεση, το δε Ελληνικό Δημόσιο «δεν φαίνεται να πραγματοποίησεν ουδεμίαν πράξιν νομής και κατοχής επί του επιδίκου». Επίσης, αναφέρονται στην έκθεση μαρτυρίες υπέρ της κατοχής και νομής της εκτάσεως από τους δικαιοπαρόχους του οικοδομικού συνεταιρισμού, ενώ επισημαίνεται ότι δεν ανευρέθη μάρτυρας υπέρ του Δημοσίου. Σε άλλο σημείο της εκθέσεως αναφέρεται ότι η επίμαχη έκταση αποτελεί αντικείμενο ιδιωτικής διαχειρίσεως από την Επανάσταση του 1821 έως το έτος 1926 και από το έτος αυτό έως το έτος 1972 χαρακτηρίζεται ως «συνιδιόκτητο ακίνητο», ενώ με σχετικά έγγραφα της Γενικής Διευθύνσεως Δασών του Υπουργείου Γεωργίας του έτους 1972 χαρακτηρίζεται ως «διακατεχόμενο». Ο χαρακτήρας της εκτάσεως ως ιδιωτικής κτήσεως συνάγεται, κατά την έκθεση, από την υπ’ αριθ. 442/1902 απόφαση του Αρείου Πάγου, την υπ’ αριθ. 492/1959 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους για το «τσιφλίκι Καρελά» και την υπ’ αριθ. 11505/1853 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, ενώ στα βιβλία του Δασαρχείου Πεντέλης η έκταση είναι καταγεγραμμένη στο βιβλίο ιδιωτικών δασών και όχι στο βιβλίο εθνικών δασών ως δημόσια.
      Περαιτέρω, στην ως άνω έκθεση αναφέρεται ότι από το έτος 1926 το δάσος «Αγία Τριάς» διαχειρίζεται ο ομώνυμος αναγκαστικός συνεταιρισμός διαχειρίσεως συνιδιόκτητου δάσους, του οποίου το καταστατικό ανανεώθηκε το 1954 με την υπ’ αριθ. 219/110/22.1.1954 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, και ότι ο εν λόγω συνεταιρισμός είχε επίσης ζητήσει, με την υπ’ αριθ. 269/31.03.1970 αίτησή του, την αναγνώριση της εκτάσεως ως ιδιωτικού δάσους, πλην στις 29.7.1970 ανακάλεσε την αίτησή του αυτή. Εξάλλου, επί δικαστικής διαμάχης μεταξύ του αναγκαστικού συνεταιρισμού «Αγία Τριάς» και του Ελληνικού Δημοσίου για την κυριότητα της εκτάσεως εκδόθηκαν οι υπ’ αριθ. 13131/1972 και 13132/1972 αποφάσεις του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, με τις οποίες η συζήτηση κηρύχθηκε απαράδεκτη.
      Ενόψει όλων των ανωτέρω, ο συντάκτης της εκθέσεως καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «αβιάστως και ητιολογημένως» συνάγεται ότι πρόκειται για δασοαγρόκτημα, το οποίο κατέχουν και νέμονται διαδοχικά από απροσδιορίστου χρόνου και, πάντως, από την ανεξαρτησία του ελληνικού κράτους και εντεύθεν, ιδιώτες με διάνοια κυρίου και καλή πίστη, με νόμιμους τίτλους και αδιάλειπτα, χωρίς διεκδικήσεις από το Δημόσιο, πραγματοποιώντας όλες τις προσιδιάζουσες σε κυρίους πράξεις νομής και κατοχής και ότι οι ιδιώτες αυτοί, επομένως, έχουν καταστεί κύριοι και κατά παράγωγο και κατά πρωτότυπο τρόπο (έκτακτη χρησικτησία, συμπληρωθείσα στις 11.9.1915, ημερομηνία μετά την οποία άρχισε να ισχύει ο κανόνας περί μη δυνατότητας αντιτάξεως ενστάσεως χρησικτησίας έναντι του Δημοσίου).
      Υπό τα δεδομένα αυτά, στην ως άνω έκθεση προτείνεται η αναγνώριση της εκτάσεως ως ιδιωτικής κτήσεως, ανήκουσας κατά κυριότητα, μεταξύ άλλων, στον αιτούντα οικοδομικό συνεταιρισμό. Τα ίδια, εξάλλου, αναφέρονται και στο υπ’ αριθ. Χ16389/30.11.1973 έγγραφο του Δασάρχη Πεντέλης (και συντάκτη της ως άνω εκθέσεως) προς το Υπουργείο Γεωργίας, με αφορμή την παροχή ή μη συγκαταθέσεως του εν λόγω Υπουργού στην έγκριση του ρυμοτομικού σχεδίου της Ιπποκρατείου Πολιτείας. Στο έγγραφο αυτό παρατίθενται αφ’ ενός τα ίδια με την έκθεση στοιχεία σχετικά με την ιδιοκτησία της εκτάσεως και σημειώνεται, αφ’ ετέρου, ότι η εν λόγω έκταση αντιμετωπιζόταν ανέκαθεν από το Δασαρχείο Πεντέλης ως ιδιωτική, αν και το Νομικό Τμήμα της Γενικής Διεύθυνσης Δασών με το υπ’ αριθ. 130019/3608π.ε/8.1.1972 έγγραφό του ενημέρωσε το Δασαρχείο Πεντέλης ότι, εφόσον η έκταση δεν έχει αναγνωρισθεί ως ιδιωτική με κάποιον από τους μνημονευόμενους στην υπ’ αριθ. 138079/1204εγκ.951/29.11.1960 εγκύκλιο διαταγή τρόπους, προσήκει σε αυτήν ο χαρακτηρισμός της διακατεχομένης.

      Το Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών, με την υπ’ αριθ. 69/14/12.11.1974 πράξη του, γνωμοδότησε υπέρ της αποδοχής της αιτήσεως του προαναφερθέντος οικοδομικού συνεταιρισμού και της αναγνώρισης της εξ αδιαιρέτου κυριότητάς του στο 89% της επίμαχης δασικής εκτάσεως, εμβαδού 7.635 στρεμμάτων, υιοθετώντας, ουσιαστικά, τις διαπιστώσεις της από 10.8.1974 εκθέσεως. Κατόπιν των ανωτέρω, με την υπ’ αριθ. 102700/7967/28.12.1974 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας αναγνωρίσθηκε ότι η διεκδικούμενη από τον ανωτέρω οικοδομικό συνεταιρισμό «Αγία Τριάς» δασική έκταση 7.633 στρεμμάτων αποτελούσε ιδιωτική κτήση, ανήκουσα κατά κυριότητα σε αυτόν, σε ποσοστό 89% εξ αδιαιρέτου.
      Με την ίδια απόφαση ο Υπουργός Γεωργίας κάλεσε τον Δασάρχη Πεντέλης να παραδώσει την έκταση αυτή στον ανωτέρω οικοδομικό συνεταιρισμό με πρωτόκολλο. Ακολούθως, με το προεδρικό διάταγμα της 23ης Νοεμβρίου 1977 (ΦΕΚ Δ’ 482/25.11.1977) εγκρίθηκε ρυμοτομικό σχέδιο οικισμού στην επίμαχη έκταση του εν λόγω οικοδομικού συνεταιρισμού και καθορίσθηκαν οι όροι και περιορισμοί δόμησης των εντός των ορίων του οικοπέδων. Ωστόσο, μετά την έναρξη ισχύος του ν. 1341/1983 (με το άρθρο 9 του οποίου παρασχέθηκε στον Υπουργό Γεωργίας η δυνατότητα υποβολής αιτήσεως στο εν τω μεταξύ συσταθέν με το άρθρο 8 του ν. 998/1979 Αναθεωρητικό Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών για τον επανέλεγχο των πράξεων των Συμβουλίων Ιδιοκτησίας Δασών που είχαν εκδοθεί υπό το κράτος ισχύος του νδ/τος 86/1969 και με τις οποίες είχαν αναγνωρισθεί ως ιδιωτική κτήση δάση και δασικές εκτάσεις), ο Υφυπουργός Γεωργίας παρέπεμψε, τον Ιούνιο του 1983, τον φάκελο της επίμαχης εκτάσεως στο Αναθεωρητικό Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών (Α.Σ.Ι.Δ.), προκειμένου αυτό να γνωμοδοτήσει εκ νέου σχετικά με τη φύση της ως δημόσιας ή ιδιωτικής.
      Το Α.Σ.Ι.Δ., με την υπ’ αριθ. 32/7/17.10.1984 γνώμη του, έκρινε την προσφυγή παραδεκτή (μειοψηφούντος μέλους του, το οποίο υποστήριξε ότι η επίμαχη έκταση ευρίσκεται, πλέον, εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου, με συνέπεια να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 3 παρ. 6 εδάφ. ε’ του ν. 998/1979 περί εξαιρέσεως από το πεδίο εφαρμογής του νόμου αυτού) και γνωμοδότησε υπέρ της αποδοχής της, με το σκεπτικό ότι από τα στοιχεία του φακέλου και την εν γένει διαδικασία ενώπιόν του δεν προέκυψε ότι η έκταση ανήκε στον ανωτέρω οικοδομικό συνεταιρισμό. Συγκεκριμένα, το Α.Σ.Ι.Δ. έκρινε ότι τα προσκομισθέντα από τον συνεταιρισμό συμβόλαια των ετών 1834 και 1886 αφορούσαν, αντίστοιχα, προπώληση (και όχι πώληση) ρητίνης(!) και ορισμό πληρεξουσίου, ότι δεν προέκυπτε εάν τα συμβόλαια των ετών 1882 και 1883 αφορούσαν την επίδικη έκταση και ότι οι μετά το 1887 διακατοχικές πράξεις δεν ασκούσαν επιρροή ως προς το επίμαχο ζήτημα.[7]
      γ) Ρυμοτομία, οικοδόμηση και δικαστικές διαμάχες
      Με αίτησή του προς το Υπουργείο Γεωργίας της 11ης Ιουνίου 1974, ο οικοδομικός συνεταιρισμός υγειονομικών «Διεθνής Ιπποκράτειος Πολιτεία» ζήτησε την κίνηση της προβλεπομένης στον Δασικό Κώδικα (νδ/γμα 86/1969) διαδικασίας για την αναγνώριση («επιβεβαίωση») του δικαιώματός του ιδιοκτησίας και νομής σε «συνιδιόκτητο δάσος» 7.635, περίπου, στρεμμάτων στη θέση «Αγία Τριάς Αφιδνών» της Κοινότητας Αφιδνών Ν. Αττικής, με την παροχή σχετικής γνωμοδοτήσεως από το αρμόδιο Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών (ΣΙΔ). Το αίτημα αυτό ο οικοδομικός συνεταιρισμός το υπέβαλε εν όψει της ολοκληρώσεως της κινηθείσης με δική του πρωτοβουλία, κατ’ άρθρο 5 του νδ/τος 886/1971 διαδικασίας εγκρίσεως ρυμοτομικού σχεδίου για την οικιστική εκμετάλλευση της ως άνω εκτάσεως.[8]
      Προεδρικό διάταγμα της 23ης Νοεμβρίου 1977
      Ως οικισμός η Ιπποκράτειος Πολιτεία ρυμοτομήθηκε από την κυβέρνηση Κων. Καραμανλή, με το προεδρικό διάταγμα της 23ης Νοεμβρίου 1977 (ΦΕΚ Δ’ 482/25.11.1977), που υπογράφεται από τον τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τσάτσο και τους συναρμόδιους υπουργούς Γεωργίας Ιωάννη Μπούτο και Δημοσίων Έργων Χριστόφορο Στράτο.
      Η έκδοση ωστόσο του πδ/τος της 23ης Νοεμβρίου 1977 στηρίζεται στο άρθρο 5 του νομοθετικού διατάγματος 886/1971 περί Οικοδομικών Συνεταιρισμών (ΦΕΚ Α’ 109/31.05.1971), που κρίθηκε αντισυνταγματικό με την απόφαση 3754/1981[9] της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, για τον λόγο ότι προέβλεπε τη δυνατότητα μετατροπής δασικών εκτάσεων σε οικιστικές επιτρέποντας, σε απεριόριστο βαθμό, την αλλοίωση της μορφής τους έως και την ολοσχερή καταστροφή τους.
      Και παρ’ όλο που έχουν παρέλθει 40 χρόνια από τότε που κρίθηκε αντισυνταγματική η νομοθεσία βάσει της οποίας δημιουργήθηκε η Ιπποκράτειος Πολιτεία, καμία κυβέρνηση της δημοκρατικής πλέον και σύγχρονης Ελλάδας δεν προέβη στην αλλαγή του καθεστώτος που έχει διαμορφωθεί με την οικιστική εκμετάλλευση του τμήματος αυτού του ορεινού όγκου της Πάρνηθας.
      (sputniknews.gr)
      Γνωμοδότηση Α.Σ.Ι.Δ. 32/7/17.10.1984
      Το 1984, το Ανώτατο Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών (Α.Σ.Ι.Δ.), με την ιστορικής σημασίας για την περιοχή γνωμοδότησή του 32/7/17.10.1984, η οποία είναι δεσμευτική για τον αρμόδιο υπουργό, έκρινε τεκμηριωμένα ότι η περιοχή της Ιπποκρατείου Πολιτείας έχει δημόσιο δασικό χαρακτήρα και ουδέποτε ανήκε στον φερόμενο ως κύριό της οικοδομικό συνεταιρισμό, καθώς ούτε τα συμβόλαια που είχαν προσκομιστεί συνιστούσαν νομίμους τίτλους κυριότητας ούτε προέκυπτε ότι αφορούσαν τη συγκεκριμένη έκταση.[10]
      Η γνωμοδότηση αυτή του Α.Σ.Ι.Δ. προκάλεσε μία άνευ προηγουμένου άσκηση πιέσεων από τον τότε Υφυπουργό Γεωργίας του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Γεώργιο Μωραΐτη, ο οποίος ζητούσε επίμονα από το Α.Σ.Ι.Δ. να γνωμοδοτήσει εκ νέου, παρ’ όλο που η αρμοδιότητά του αυτή ασκείται άπαξ, όπως επιβεβαιώθηκε και από τη γνωμοδότηση 584/1992 του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, της οποίας την έκδοση προκάλεσε η Διεύθυνση Προστασίας Δασών.
      ΣτΕ Ολ 2282/1992
      Τον Δεκέμβριο του 1988, με σχετική αίτησή τους προς τον Υπουργό Γεωργίας, τα σωματεία «Φιλοδασική Ένωση Αθηνών», «Πανελλήνια Κίνηση Δασολόγων», «Εταιρεία Οικολογίας και Ανάπτυξης» και «Ορειβατικός Σύνδεσμος Αθηνών», επικαλούμενα ότι η περιοχή της Ιπποκρατείου Πολιτείας είναι δάσος χαλεπίου πεύκης που ρυμοτομήθηκε αθέμιτα, κατ’ εφαρμογή του αντισυνταγματικού νδ/τος 886/1971, ζήτησαν από τους τότε υπουργούς ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και Γεωργίας την ανάκληση του πδ/τος της 23ης Νοεμβρίου 1977. Στην αίτησή τους αυτή η Διοίκηση παρέλειψε να απαντήσει. Κατά της παραλείψεως αυτής τα ως άνω σωματεία άσκησαν, εν συνεχεία, αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας.
      Η Ολομέλεια του Δικαστηρίου απέρριψε την αίτηση, με την απόφαση 2282/1992[11], αποφαινόμενη ότι, λόγω της φύσεως και των επιπτώσεων των ρυμοτομικών σχεδίων, δεν επιτρέπεται η ανάκλησή τους έστω και αν με αυτά ρυμοτομούνται δασικές εκτάσεις! Κρίθηκε περαιτέρω ότι η Διοίκηση δεν ήταν υποχρεωμένη να ανακαλέσει το πδ/γμα της 23ης Νοεμβρίου 1977, η δε σχετική παράλειψή της δεν συνιστούσε οφειλόμενη νόμιμη ενέργεια.
      Αξιοσημείωτη είναι στην απόφαση αυτή η αντίθετη άποψη εννέα μελών του δικαστηρίου που μειοψήφησαν, υποστηρίζοντας ότι η Διοίκηση όφειλε να ανακαλέσει το πδ/γμα της 23ης Νοεμβρίου 1977, δεδομένου ότι απαγορεύεται ρητά η υπαγωγή των δασών και των δασικών εκτάσεων σε σχέδιο πόλεως και η μεταβολή του προορισμού τους με τη συστηματική οικοπεδοποίησή τους από τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς κατά το νδ/γμα 886/1971, το οποίο αντιστρατεύεται το άρθρο 24 του Συντάγματος.
      Υποστηρίχθηκε ακόμα από την άποψη αυτή της μειοψηφίας ότι στο πλαίσιο της ειδικής μέριμνας του συντακτικού νομοθέτη για τη διαφύλαξη και την προστασία του δασικού πλούτου της Χώρας (άρθρα 24 παρ. 1 συνδ. με 117 παρ. 3 του Συντάγματος) ο ν. 998/1979 περί προστασίας των δασών, με το άρθρο 3 παρ. 6 εξαίρεσε από την εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας τις περιοχές όπου υπάρχουν, όχι απλώς εγκεκριμένα, αλλ’ έγκυρα σχέδια πόλεως, αποδίδοντας στον όρο «έγκυρα» σχέδια την έννοια ότι συνάδουν με τις προστατευτικές των δασών συνταγματικές διατάξεις και επιβάλλοντας την ανάκληση ρυμοτομικών σχεδίων που ρυμοτόμησαν αθέμιτα δασικές εκτάσεις.
      Προεδρικό διάταγμα της 19ης Ιουλίου 2007
      Μετά την καταστροφική πυρκαγιά του Ιουνίου του 2007 και 22 χρόνια μετά τον ν. 1515/1985 «Ρυθμιστικό σχέδιο και πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας» (ΦΕΚ Α’ 18/18.02.1985) κρίθηκε επιβεβλημένη η άμεση ψήφιση ενός ολοκληρωμένου καθεστώτος προστασίας για την Πάρνηθα. Έτσι εκδόθηκε το πδ/γμα της 19ης Ιουλίου 2007 «Καθορισμός Ζωνών Προστασίας του ορεινού όγκου Πάρνηθας (Ν. Αττικής)» (ΦΕΚ Δ’ 336/24.07.2007).
      Ειδικά δε για την Ιπποκράτειο Πολιτεία, με το άρθρο 5 του πδ/τος της 19ης Ιουλίου 2007 τροποποιούνται οι όροι και περιορισμοί δομήσεως των οικοπέδων της και, ειδικότερα, καθορίζεται συντελεστής δόμησης 0.15, προβλέπεται ότι στο ποσοστό κάλυψης 10% συνυπολογίζονται όλες οι κατασκευές στους ακαλύπτους χώρους, ορίζεται μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος μετρούμενο από το φυσικό έδαφος 7 μ. και επιβάλλεται στέγη μεγίστου ύψους 1,5 μ. Για το καθεστώς αυτό της Ιπποκρατείου Πολιτείας το πρακτικό επεξεργασίας σχεδίου διατάγματος 305/2006 αναφέρει ρητά (παρατήρηση 34), ότι η περιοχή αυτή ευρίσκεται εντός του ορεινού όγκου της Πάρνηθας, κυρίαρχο δε στοιχείο της είναι η πυκνή δασική βλάστηση. 

      ΣτΕ ΠΕ 305/2006 (Τμ. Ε’)
      Επί του σχεδίου του διατάγματος αυτού, το Ε’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας εξέδωσε το πρακτικό επεξεργασίας 305/2006[12], υπό την προεδρία του τότε Αντιπροέδρου ΣτΕ Κωνσταντίνου Μενουδάκου και με Εισηγήτρια την τότε Σύμβουλο Επικρατείας, νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας Αικ. Σακελλαροπούλου.
      Το εν λόγω πρακτικό επεξεργασίας σχεδίου πδ/τος 305/2006 του Συμβουλίου της Επικρατείας παραδέχεται ευθέως ότι σκοπός του διατάγματος είναι η μείωση των ορίων της επιτρεπόμενης δόμησης στον οικισμό της Ιπποκρατείου Πολιτείας, προκειμένου να αποτραπεί η περαιτέρω υποβάθμιση του τμήματος αυτού του βουνού. Είναι δε αξιοσημείωτες και οι σκέψεις 7-33 του πρακτικού, που αφορούν το καθεστώς προστασίας και άλλων -πυρόπληκτων σήμερα- περιοχών της Πάρνηθας, όπως η Βαρυμπόμπη, το Τατόι, οι Αφίδνες, ο Άγιος Στέφανος, η Δροσοπηγή.
      Το πρακτικό αυτό, ναι μεν περιέχει σημαντικές παρατηρήσεις σχετικά με την ενίσχυση και τη διασφάλιση της προστασίας του ορεινού όγκου, ορίζοντας μάλιστα (παρατήρηση 36), ότι δεν παρέχεται δυνατότητα αποκλίσεων από την ισχύουσα δασική νομοθεσία, πλην όμως ενέχει και σειρά σκέψεων και επιλογών, που γεννούν εύλογο προβληματισμό και, τελικά, τορπιλίζουν την παρεχομένη δασική και περιβαλλοντική προστασία στην περιοχή της Πάρνηθας. Συγκεκριμένα:
      1. Παρ’ ότι επισημαίνεται κατηγορηματικά (παρατήρηση 7) η όλως παράνομη και αντισυνταγματική εξαίρεση εκτάσεως 500 στρ., του πρώην λατομείου της εταιρείας ΑΓΕΤ Ηρακλής, από το όριο προστασίας του ορεινού όγκου στις Αφίδνες, για την εντελώς αυθαίρετη δημιουργία βιομηχανικής επιχειρηματικής περιοχής (Β.Ε.ΠΕ.) σύμφωνα και με την παράνομη κυα Φ/Α/19.2./22514/1625/13.12.2004 των Υπουργών Ανάπτυξης και ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (ΦΕΚ Β’ 1848/13.12.2004), θεωρήθηκε τελικά ότι η εξαίρεση αυτή δεν εκώλυε την περαιτέρω επεξεργασία και τελική έγκριση του σχεδίου διατάγματος καθώς κρίθηκε ότι οι λοιπές περιοχές που εξέταζε δεν τελούσαν σε συνάρτηση με τη συγκεκριμένη έκταση(!). Και όλα αυτά παρ’ όλο που, όπως ρητά επισημαίνεται, η επίμαχη έκταση ευρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του ορεινού όγκου της Πάρνηθας, επί του αυχένα, στον οποίο εντοπίζεται το μοναδικό σημείο σύνδεσης με τη ζώνη προστασίας της Πεντέλης, και για τον λόγο αυτόν δεν δύναται η συγκεκριμένη περιοχή να εξαιρεθεί του ορίου προστασίας. Επισημαίνεται επίσης ότι η εκτός των ορίων προστασίας της Πάρνηθας περιοχή της Κοινότητας Αφιδνών αποτελεί το όριο σύνδεσης της Πάρνηθας με τον ορεινό όγκο της Πεντέλης, οι δε περιοχές σύνδεσης των ορεινών όγκων της Αττικής αποτελούν φυσικούς «διαδρόμους» των ρευμάτων των ανέμων, των οποίων η διαφύλαξη συνιστά καθοριστικής σημασίας παράγοντα για την προστασία των κατοίκων του Λεκανοπεδίου.
      2. Ομοίως προβληματική φαίνεται και η υποστηριζόμενη θέση (παρατήρηση 17) ότι τμήμα του ορεινού όγκου (ζώνες Γ) εντός του οποίου «εντοπίζονται ήδη μικρές συσπειρώσεις παραθεριστικών κατοικιών», το οποίο «τείνει να αλλάξει χαρακτήρα μεταβαλλόμενο σε περιοχή μόνιμης κατοικίας» και στο οποίο επιτρέπεται, υπό όρους, η ανέγερση και νέων κατοικιών, δεν θεωρείται ότι έχει χαρακτήρα περιοχής οργανωμένης δόμησης αλλά θα πρέπει να χαρακτηρισθεί ως ζώνη αναψυχής(!).
      3. Συναφώς, επισημαίνεται (παρατήρηση 17) ότι ο προβλεπόμενος στο σχέδιο χαρακτηρισμός «ζώνη κατοικίας», ο οποίος προσήκει σε περιοχές οργανωμένης δόμησης, δεν τίθεται νομίμως, δεδομένου ότι στον ορεινό όγκο δεν δύνανται να προβλέπονται, με το ίδιο το διάταγμα προστασίας του, περιοχές προοριζόμενες για δόμηση και τούτο, ανεξαρτήτως αν οι περιοχές αυτές ευρίσκονται στα όρια οικιστικών περιοχών. Παρά ταύτα, δέχεται το πρακτικό, λίγο παρακάτω, ότι η ζώνη κατοικίας «Γ1» πρέπει να προσδιορισθεί συγκεκριμένα ως «περιοχή του οικισμού της Ιπποκρατείου Πολιτείας»!…
      4. Ακολούθως, καίτοι ορίζεται ρητά (παρατήρηση 22) ότι δεν χωροθετείται η ίδρυση νεκροταφείου της Κοινότητας Αγίου Στεφάνου εντός των ορίων προστασίας του ορεινού όγκου (ζώνη Ε5), εν τούτοις παρέχεται, κατ’ εξαίρεση, η δυνατότητα της συγκεκριμένης χρήσεως στην ανωτέρω ζώνη, εάν δεν υφίσταται άλλος κατάλληλος χώρος για την εγκατάσταση του νεκροταφείου αυτού.
      Είναι φανερό ότι στα σημεία αυτά, αλλάζοντας τους αποδιδόμενους όρους -αλλά ποτέ την ίδια την ουσία των ρυθμίσεων και το υφιστάμενο καθεστώς- οι προτεινόμενες διατάξεις προσλαμβάνουν την αναγκαία επίφαση νομιμότητας, που θα τους επέτρεπε νομοθετικά «να σταθούν» και να παραμείνουν σε ισχύ σε περίπτωση μελλοντικής προσβολής τους διά της δικαστικής οδού, όπερ και εγένετο μερικά χρόνια μετά, όπως ακολούθως θα δούμε…
      (newpost.gr)
      Ειδικά για την Ιπποκράτειο Πολιτεία δέχθηκε το Ε’ Τμήμα ΣτΕ με το πρακτικό του 305/2006, ότι οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου διατάγματος έβρισκαν νόμιμο έρεισμα στις εξουσιοδοτικές διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 3 του ν. 1515/1985 καθώς και στις επιταγές του άρθρου 24 παρ. 1 του Συντάγματος και στις κατευθύνσεις του ν. 1515/1985 (ΡΣΑ). Το πρακτικό παραδέχεται ωστόσο ρητά ότι υφίσταται ήδη υποβάθμιση του ορεινού όγκου της Πάρνηθας από την παρουσία και ανάπτυξη του οικισμού της Ιπποκρατείου Πολιτείας εντός αυτού και δηλώνει ότι σκοπός του υπό επεξεργασία σχεδίου προεδρικού διατάγματος είναι η μείωση των ορίων της επιτρεπόμενης δόμησης στον οικισμό, προκειμένου να αποτραπεί η περαιτέρω υποβάθμιση του τμήματος αυτού του βουνού.
      Έτσι, εγκρίθηκε από το Ε’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας η έκδοση του πδ/τος της 19ης Ιουλίου 1977 με όλες τις διατάξεις που θέσπιζαν χρήσεις ασυμβίβαστες με τον χαρακτήρα της Πάρνηθας ως αυστηρά προστατευόμενου Εθνικού Δρυμού και των οποίων η ψήφιση είχε στηριχθεί σε ένα νομοθετικό και θεσμικό καθεστώς αμφιβόλου νομιμότητας ή και πλήρους αντισυνταγματικότητας, όπως απεδείχθη για το άρθρο 5 παρ. 6 του χουντικού νδ/τος 886/1971, στο οποίο είχε στηριχθεί η ίδρυση του οικισμού της Ιπποκρατείου Πολιτείας εντός του δάσους της Πάρνηθας και η ρυμοτόμησή του. Και όλα αυτά, παρά την ισχύ του αναγκαστικού νόμου 856/1937 «Περί εθνικών δρυμών» (ΦΕΚ Α’  368/21.09.1937) και παρ’ όλο που το άρθρο 79 του Δασικού Κώδικα (νδ/γμα 86/1969, ΦΕΚ Α’ 7/18.01.1969, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 5 του νδ/τος 996/1971 (ΦΕΚ Α’ 192), όριζε και εξακολουθεί να ορίζει, στις παρ. 1 και 2 αυτού, ότι: «1. Έκαστος εθνικός δρυμός αποτελείται: α)  Από τον πυρήνα αυτού ή τον καθ’ αυτό εθνικόν δρυμόν απολύτου προστασίας … β) Από την περί τον πυρήνα ζώνην (περιφερειακήν ζώνην) … η εκμετάλλευσις της οποίας οργανούται κατά  τρόπον συμβάλλοντα εις την εκπλήρωσιν των υπό του πυρήνος του εθνικού δρυμού επιδιωκομένων σκοπών …».
      ΣτΕ 3501/2010 (Τμ. Ε’ 7μ.)
      Κατά του πδ/τος της 19ης Ιουλίου 2007 ασκήθηκε ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας νέα αίτηση ακυρώσεως από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ανατολικής Αττικής, η οποία απερρίφθη με την απόφαση 3501/2010[13] της επταμελούς συνθέσεως του Ε’ Τμήματος του Δικαστηρίου. Με την απόφαση αυτή έγινε, μεταξύ άλλων, δεκτό ότι με τα κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 1515/1985 εκδιδόμενα προεδρικά διατάγματα, προς συμπλήρωση και εξειδίκευση του προγράμματος προστασίας περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας, δύνανται να τροποποιούνται οι όροι και περιορισμοί δομήσεως και των οικισμών με εγκεκριμένα σχέδια πόλεως, οι οποίοι περιλαμβάνονται στα όρια της περιοχής παρέμβασης και ότι, κατ’ εξαίρεση, είναι ανεκτή η διατήρηση των από μακρού χρόνου υφισταμένων στους ορεινούς όγκους εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων(!), εφ’ όσον πάντως πρόκειται για ήπιες χρήσεις, οι οποίες δεν επιδεινώνουν τη λειτουργία τους ως οικοσυστημάτων.
      Περαιτέρω, με την ανωτέρω απόφαση έγινε δεκτό ότι με το προσβαλλόμενο προεδρικό διάταγμα καθορίζονται: α) Ζώνες Α1 και Α2 απόλυτης προστασίας του Εθνικού Δρυμού, στη δεύτερη των οποίων επιτρέπεται η κίνηση των πάσης φύσεως οχημάτων κατά μήκος του κυρίως οδικού δικτύου, με περιορισμούς ανά ώρες, ημέρες, εποχές και θέσεις που θα καθορισθούν από τον Κανονισμό Λειτουργίας του (άρθρο 2 περ. 2), β) Ζώνες Β1, Β3, Β4, Δ3 και Γ1 ως ζώνες αναψυχής, όπου επιτρέπεται κατά διαβάθμιση η ανέγερση αναψυκτηρίων, εστιατορίων, υπαίθριων αθλητικών εγκαταστάσεων και μη υπαίθριων μόνο στα ήδη υφιστάμενα κτήρια της ζώνης Δ3 και η χρήση για πολιτιστικούς λόγους μόνο των υφισταμένων κτηρίων στη ζώνη Δ2 (άρθρο 2 περ. 3 και 5-10) και υπό όρους δομήσεως καθοριζόμενους στο άρθρο 4 ήτοι αρτιότητα γηπέδου 20.000 τ.μ. και μέγιστη επιφάνεια 120 τ.μ., και γ) Ορίζεται ότι: «Στις περιοχές που για οποιονδήποτε λόγο υπάγονται στη δασική νομοθεσία, εφαρμόζονται παραλλήλως οι ισχύουσες διατάξεις της νομοθεσίας αυτής» (άρθρο 6).
      Ακατάληπτο παραμένει στον κοινό νου, πώς με την απόφαση αυτή η τσιμεντοποίηση του δάσους βαφτίζεται «δημόσιο συμφέρον!!»… Καίτοι δηλαδή η απόφαση χαρακτηρίζει ευθέως τη δόμηση εντός τμήματος του δάσους της Πάρνηθας ως «πηγή υποβάθμισης του περιβάλλοντος του ορεινού όγκου της», εν τέλει εξαίρει και εγκρίνει και μάλιστα ως διαδικασίες «που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον», τόσο την ύπαρξη του ρυμοτομημένου οικισμού της Ιπποκρατείου Πολιτείας εντός της ζώνης Γ2 όσο και τις «μικρές συσπειρώσεις κατοικιών» που τείνουν να προσδώσουν στη ζώνη Γ1 του δρυμού χαρακτήρα περιοχής μόνιμης κατοικίας με κτήρια επιμελημένης κατασκευής(!)…
      (tanea.gr)
      Η υπουργική απόφαση 129182/4530/27.08.2015
      Το έτος 2015, ο τότε Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Υ.Π.Α.Π.ΕΝ.) έθεσε εκ νέου το ζήτημα της αποδοχής της γνωμοδοτήσεως 32/7/17.10.1984 του Α.Σ.Ι.Δ., με την οποία η έκταση του οικισμού της Ιπποκρατείου Πολιτείας είχε χαρακτηριστεί ως δημόσιο δάσος, με την επισήμανση ότι η αποδοχή των αρνητικών γνωμοδοτήσεων του εν λόγω συλλογικού οργάνου είναι δεσμευτική για τον Υπουργό, σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 4 του ν. 998/1979 περί προστασίας δασών και δασικών εκτάσεων (ΦΕΚ Α’ 289/29.12.1979).
      Κατόπιν αυτού, ο τότε αρμόδιος Αναπληρωτής Υπουργός της Κυβέρνησης ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Γιάννης Τσιρώνης, με την απόφασή του 129182/4530/27.08.2015, αποδέχθηκε τη γνωμοδότηση 32/7/17.10.1984 του Α.Σ.Ι.Δ., κατ’ επίκληση των διατάξεων του α.ν. 1539/1938 «περί προστασίας των δημοσίων κτημάτων» (ΦΕΚ Α’ 488/29.12.1938), του άρθρου 8 του ν. 998/1979 και του άρθρου 9 του ν. 1341/1983 (ΦΕΚ Α’ 38/30.03.1983).
      Ειδικότερα, με την απόφαση αυτή απερρίφθη η από 10.6.1974 αίτηση του οικοδομικού συνεταιρισμού υγειονομικών «Διεθνής Ιπποκράτειος Πολιτεία» για την αναγνώριση υπέρ αυτού δικαιώματος κυριότητας σε έκταση δασικού χαρακτήρα εμβαδού 7.635 στρεμμάτων στις θέσεις «Αγία Τριάς» – «Λούσι» – «Άρμες» – «Μαυροχώραφο» – «Μπελέτσι» κ.λπ. της περιφέρειας της (πρώην) Κοινότητας Αφιδνών Ν. Αττικής (ήδη δε Δήμου Ωρωπού, κατ’ άρθρο 1 παρ. 2 κεφ. 5 αριθ. 5.3 περ. Α1 του ν. 3852/2010, ΦΕΚ Α’ 87), με την αιτιολογία ότι δεν αποδείχθηκε ότι ασκήθηκαν συγκεκριμένες διακατοχικές πράξεις καρπώσεως στην έκταση του δάσους καθ’ όλο το χρονικό διάστημα των 30 ετών (από το 1885 έως το 1915), ούτε εάν οι πράξεις αυτές καλύπτουν ολόκληρη την έκταση, ώστε να γίνει δεκτή η απόκτηση κυριότητας έναντι του Δημοσίου με τα προσόντα της έκτακτης χρησικτησίας.
      Επιπλέον, στην ίδια απόφαση αναφέρεται ότι η επίμαχη έκταση «θα διαχειρίζεται και προστατεύεται ως δημόσια», ζητείται δε από το Δασαρχείο Καπανδριτίου να ενημερώσει τον οικοδομικό συνεταιρισμό ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 998/1979, έχει δικαίωμα να προσφύγει μόνο στα πολιτικά δικαστήρια. Κατόπιν τούτου, η ασκούσα καθήκοντα Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης με σχετικό έγγραφό της προς την Περιφερειακή Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας Αττικής και το Δασαρχείο Καπανδριτίου, ζήτησε το 2015 από τις υπηρεσίες αυτές να προβούν στις αναγκαίες ενέργειες για τη δήλωση της επίμαχης εκτάσεως ως δημόσιας δασικής στο Κτηματολόγιο, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του ν. 2308/1995.
      ΣτΕ 2585/2016 (Τμ. Ε’ 7μ.)
      Με την απόφαση ωστόσο 2585/2016[14] της επταμελούς συνθέσεως του Ε’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας ακυρώθηκε η ως άνω απόφαση του Αναπλ. Υπουργού 129182/4530/27.8.2015 με την οποία έγινε αποδεκτή η απόφαση 32/7/17.10.1984 του Α.Σ.Ι.Δ., έκτοτε δε η έκταση της Ιπποκρατείου Πολιτείας, θεωρείται ιδιωτική και νομίμως ρυμοτομηθείσα εντός της ζώνης Γ2 του ορεινού όγκου της Πάρνηθας.
      (dikaiologitika.gr)
      3. Σκέψεις και συμπεράσματα
      Κοινός τόπος όλων των δικαστικών αποφάσεων (ΣτΕ Ολ 2282/1992, ΣτΕ 3501/2010 και ΣτΕ 2585/2016) καθώς και του Πρακτικού επεξεργασίας σχεδίου προεδρικού διατάγματος ΣτΕ ΠΕ 305/2006, που εκδόθηκαν για την Ιπποκράτειο Πολιτεία, είναι ότι:
      α) Θεωρούν ως a priori νόμιμη τη ρυμοτόμηση του εν λόγω οικισμού εντός του εθνικού δρυμού της Πάρνηθας.
      β) Προκρίνουν την αποχή από οποιαδήποτε δικαστική, διοικητική ή νομοθετική διαδικασία και επιλογή, η οποία θα μπορούσε να διασαλεύσει ή ν’ απομειώσει το ήδη διαμορφωθέν οικιστικό και δομικό καθεστώς στην περιοχή.
      γ) Απορρίπτουν κάθε απόπειρα καταργήσεως του υφισταμένου καθεστώτος της Ιπποκρατείου Πολιτείας για λόγους που ανάγονται στην τυπική, κυρίως, νομιμότητα των εκάστοτε υπό κρίση διοικητικών πράξεων, και
      δ) Αποφεύγουν οποιαδήποτε -επί της ουσίας- εξέταση της συνταγματικότητας του ρυμοτομικού και οικιστικού καθεστώτος της Ιπποκρατείου Πολιτείας ως επαχθέστατης επέμβασης στο δασικό περιβάλλον του ορεινού όγκου της Πάρνηθας.
      Μοιάζει επομένως, στην υπόθεση της Ιπποκρατείου Πολιτείας, ωσάν η ελληνική δικαιοσύνη κυριολεκτικά να «είδε το δέντρο και να έχασε το δάσος», κατά την παλιά σοφή παροιμία… Είναι δε πλέον υποκριτικό να υποστηρίζεται, πως τομή στην προστασία της αυθαίρετης δόμησης στα δάση αποτέλεσε η ψήφιση του Συντάγματος του 1975 και πως εκτάσεις που έχουν απολέσει τον δασικό τους χαρακτήρα πριν την 11η Ιουνίου 1975, λόγω επεμβάσεων που έλαβαν χώρα με διοικητική πράξη που καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν μπορούν πλέον να θεωρηθούν ως δάση ή δασικές[15], δοθέντος ότι με σωρεία νομοθετικών διατάξεων που έχουν κριθεί συνταγματικές και με τα «μορφώματα» των οικιστικών πυκνώσεων και της νομιμοποίησης δασικών αυθαιρέτων προωθείται, επίσημα και συστηματικά, η οικιστική εκμετάλλευση των δασών και των δασικών εκτάσεων όλης της χώρας.
      Τούτο μας κάνει εύλογα να αναλογιζόμαστε πως και η διατήρηση στα δάση αυθαιρέτων, που ανεγέρθηκαν προ του Συντάγματος του 1975, δεν γίνεται τελικά προς τον σκοπό της προστασίας της καλόπιστης ιδιοκτησίας καθεαυτής, αλλά για την παγίωση της αυθαιρεσίας, την οποία και μεταπολιτευτικά, ως τις μέρες μας, οι εκάστοτε κυβερνήσεις προώθησαν και στήριξαν με κάθε δυνατό τρόπο. Άλλωστε και για το σοβαρότατο αυτό ζήτημα θα πρέπει κάποτε να εξετάσουμε υπεύθυνα κατά πόσον μπορεί όντως να επιτευχθεί με κριτήρια δικαιοσύνης μία ορθή στάθμιση μεταξύ του δικαιώματος στην ιδιοκτησία και στο περιβάλλον, όταν για την προστασία της ιδιοκτησίας και της εμπιστοσύνης ορισμένων μόνο διοικουμένων καταλήγει να θυσιάζεται το δικαίωμα στο περιβάλλον ως πανανθρώπινο αγαθό που αφορά όχι μόνον τις παρούσες αλλά και όλες τις μέλλουσες γενιές.
      Ομοίως κοινή, όσο και απογοητευτική, διαπίστωση για όλες τις ως άνω δικαστικές αποφάσεις που αφορούν την Ιπποκράτειο Πολιτεία, είναι πως -με εξαίρεση τη μειοψηφήσασα γνώμη στη ΣτΕ Ολ 2282/1992- ουδείς εκ των ανωτάτων δικαστών, που συμμετείχαν στη σύνθεσή τους, εφάρμοσε τη θεμελιώδη για τη δημοκρατία αρχή της παρ. 2 του άρθρου 87 του Συντάγματος, σύμφωνα με την οποία: «Οι δικαστές, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, υπόκεινται μόνο στο Σύνταγμα και στους νόμους και σε καμία περίπτωση δεν υποχρεούνται να συμμορφώνονται με διατάξεις που έχουν τεθεί κατά κατάλυση του Συντάγματος». Τούτο δε δοθέντος ότι, δυνάμει της αποφάσεως 3754/1981 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι διατάξεις του άρθρου 5 του δικτατορικού νδ/τος 886/1971, στις οποίες στηρίζεται έως και σήμερα η ύπαρξη της Ιπποκρατείου Πολιτείας εντός του ορεινού οικοσυστήματος της Πάρνηθας, κρίθηκαν κατάφωρα αντισυνταγματικές ως ευθέως αντικείμενες στο άρθρο 24 παρ. 1 του ισχύοντος Ελληνικού Συντάγματος.
      (documentonews.gr)
      4. Ως επίλογος, μια τραγωδία…
      Μέσα λοιπόν από αυτή την πολυκύμαντη και θεσμικά βεβαρημένη πορεία διαμορφώθηκε το καθεστώς που συντήρησε την Ιπποκράτειο Πολιτεία ως τις μέρες μας. Ένα καθεστώς νομικά σαθρό και εχθρικό προς τη φύση και τον άνθρωπο που, παρά την επιφανειακή εικόνα του ειδυλλιακού οικισμού μέσα στο καταπράσινο περιβάλλον της Πάρνηθας, σταδιακά έλαβε τη μορφή του «χρονικού ενός προαναγγελθέντος θανάτου» για το οικοσύστημα του σημαντικότερου δρυμού της Αττικής και τις ανθρώπινες περιουσίες που δημιουργήθηκαν στο συγκεκριμένο τμήμα του.
      Τη συνέχεια και την κατάληξη όλων αυτών τη γνωρίζουμε όλοι… Η καταστροφή δεν άργησε να έρθει μέσα από τον πύρινο εφιάλτη που, στις 6 Αυγούστου 2021, μετέτρεψε την Ιπποκράτειο Πολιτεία σε στάχτες, στο πλαίσιο μίας τραγωδίας εθνικών διαστάσεων, που βιώνουμε τις τελευταίες ημέρες από τις τεράστιες δασικές πυρκαγιές που κατακαίνε τη χώρα απ’ άκρη σε άκρη, εξαντλώντας τις δυνάμεις, τις αντοχές και το κουράγιο ενός ολόκληρου λαού. Δυστυχώς μαζί με το καμμένο δάσος και τις υλικές περιουσίες θρηνούμε ήδη και την απώλεια του εθελοντή πυροσβέστη Βασίλη Φιλώρα, πατέρα δύο παιδιών, που τραυματίστηκε θανάσιμα ενώ επιχειρούσε με αυταπάρνηση στην Ιπποκράτειο Πολιτεία για την κατάσβεση της τρομακτικής πυρκαγιάς.
      «Ενός κακού μύρια έπονται», λέει ο σοφός λαός και δυστυχώς στην περίπτωση της Ιπποκρατείου Πολιτείας το κακό σωρεύτηκε επί δεκαετίες και έδωσε το καταστροφικό αποτέλεσμα που παρακολουθούμε παγωμένοι κατά τα τελευταία εικοσιτετράωρα. Η κυβέρνηση δεν χάνει ευκαιρία να τονίζει πως είναι ικανοποιημένη που δεν θρηνήσαμε ανθρώπινες ζωές από τις πυρκαγιές εξ αιτίας της άμεσης εφαρμογής σχεδίων εκκένωσης των περιοχών, όπου ξεσπούσε πυρκαγιά. Αναμφίβολα είναι ευτύχημα ότι δεν βρήκαν, και πάλι, συνάνθρωποί μας τραγικό θάνατο μέσα στη φωτιά. Ωστόσο το μέγεθος της οικολογικής καταστροφής αλλά και της συμφοράς των ανθρώπων, που είδαν τους κόπους μιας ολόκληρης ζωής να χάνονται, είναι ανυπολόγιστο.
      Στην πραγματικότητα οι υπεύθυνοι νομίζουν πως έσωσαν τους ανθρώπους… Αρκεί να αναλογιστούμε πως, όταν χάνονται τα δάση, ουσιαστικά χάνονται και οι ανθρώπινες ζωές μαζί, απλά ο θάνατος είναι παρατεταμένος και θα τον δούμε με πολλές μορφές να μας πλήττει στις επόμενες χρονιές και γενιές… Και δυστυχώς αφορά όλους μας, είτε ζούμε στις πυρόπληκτες περιοχές είτε στο ευρύτερο περιβάλλον τους, καθώς «στη φύση τίποτε δεν υπάρχει μόνο του και ανεξάρτητο από όλα τα άλλα…», κατά την Ρέιτσελ Κάρσον,[16] αλλά τα πάντα -στοιχεία και διαδικασίες- είναι αλληλένδετα και αλληλεξαρτώμενα.
      (newsbreak.gr)
      Η καταστροφή που συντελέστηκε για το περιβάλλον της Αττικής και, κυρίως, για το μοναδικό οικοσύστημα της Πάρνηθας, που ακόμα δεν είχε ανακάμψει από την πυρκαγιά του 2007, είναι καταλυτική για την οικολογική ισορροπία του Λεκανοπεδίου, για τον άνθρωπο και τη ζωή του στην ελληνική πρωτεύουσα που διαρκώς υποβαθμίζεται. Και είναι πλέον βέβαιο πως θα εξακολουθήσουμε να βλέπουμε τις συνέπειές της και στα χρόνια που έρχονται. Τα λόγια των επιστημόνων και των πυροσβεστών για την Ιπποκράτειο Πολιτεία προειδοποιούσαν προφητικά, ήδη από το 2018, μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι: «Θα έχουμε φωτιά, εδώ είναι το Μάτι της Πάρνηθας»[17]. Ας ευχηθούμε να ήταν αυτή -έστω- η τελευταία περιβαλλοντική καταστροφή για τη χώρα μας.
      Περισσότερα...

        18

    18. Αρθρογραφία

      Ιστορικά κτίρια αλλάζουν χρήση για χάρη του τουρισμού

      GTnews

      Εμβληματικά-ιστορικά κτίρια και ακίνητα στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης ετοιμάζονται να αλλάξουν χρήση και να παραδώσουν τη σκυτάλη στον τουρισμό, ενισχύοντας τις υποδομές φιλοξενίας με νέες ξενοδοχειακές μονάδες πολυτελείας.
      Το Μέγαρο Μποδοσάκη, το πιο εμβληματικό μέγαρο της πλατείας Συντάγματος, αναζητά ενοικιαστή, ενώ επενδυτή αναζητά και ο e-ΕΦΚΑ για το τριώροφο διατηρητέο κτίριο που διαθέτει στην οδό Σταδίου 58, προκειμένου να το μετατρέψει σε ξενοδοχείο πολυτελείας. Την ίδια στιγμή, στη Θεσσαλονίκη δρομολογείται ένα από τα μεγαλύτερα έργα ανάπλασης που αφορά την ανακατασκευή των εγκαταστάσεων της πρώην ζυθοποιίας Φιξ στη δυτική είσοδο της πόλης.
      Ενδεικτικό της δυναμικής που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια η Αθήνα ως τουριστικός προορισμός είναι το γεγονός ότι το διάστημα από το 2017 έως το 2022 έχουν κάνει το ντεμπούτο τους στην Αθήνα 71 νέα ξενοδοχεία, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 20% των μονάδων και το 14% των δωματίων που προσφέρονται σήμερα στην ελληνική πρωτεύουσα. Μάλιστα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), το 72% όλων των ξενοδοχείων στην Αττική (μη συμπεριλαμβανομένων των νησιών του Αργοσαρωνικού) βρίσκονται στον κεντρικό τομέα Αθηνών. Συνολικά στην Αττική, στο τέλος του 2022, με βάση τα στοιχεία από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, ο αριθμός των ξενοδοχείων ανήλθε σε 698, με δυναμικότητα 34.577 δωματίων και 66.802 κλινών.
      Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το εμβληματικό Μέγαρο Μποδοσάκη που βρίσκεται επί της λεωφόρου Αμαλίας 20 και Σουρή 5, απέναντι ακριβώς από τον Εθνικό Κήπο, και θεωρείται από τα «τοπόσημα» του Συντάγματος, το  Ίδρυμα Μποδοσάκη έχει αναθέσει τη μίσθωσή του σε εταιρεία συμβούλων ακινήτων (Savills Hellas). Ο σύμβουλος έχει ήδη απευθύνει πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε υποψήφιους μισθωτές (ανάμεσά τους περιλαμβάνονται και γνωστοί ξενοδοχειακοί όμιλοι) για το ιστορικό και μοναδικής αρχιτεκτονικής κτίριο με συνολική επιφάνεια 12.819 τ.μ., σε συνέχεια της λήξης του συμβολαίου με τη Eurobank στα τέλη του τρέχοντος έτους. Η τράπεζα αναμένεται να μετακομίσει στο ανακαινισμένο «πράσινο» κτίριο, επιφάνειας  4.650 τ.μ., που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ομήρου 2 και Σταδίου, απέναντι από την Παλαιά Βουλή, το οποίο απέκτησε το 2018.
      http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/03/megaro_schliemann.jpg
      Με βάση την πρόσκληση της εταιρείας συμβούλων, το Μέγαρο Μποδοσάκη μπορεί να μισθωθεί είτε τμηματικά κατ’ όροφο είτε αυτοτελώς. Με βάση τα στοιχεία του Ιδρύματος Μποδοσάκη, στο τέλος Δεκεμβρίου του 2022 η εύλογη αξία του ακινήτου ήταν στα 72,54 εκατ. ευρώ.
      Οι υποψήφιοι μισθωτές είναι ελεύθεροι να προτείνουν την προτιμώμενη χρήση, η οποία πέραν των γραφείων μπορεί να περιλαμβάνει και τη λειτουργία ξενοδοχείου. Οι μη δεσμευτικές προσφορές για το ακίνητο αναμένεται να κατατεθούν στις 17 Ιουλίου, για να ακολουθήσει στη συνέχεια η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών στο τέλος Σεπτεμβρίου.
      Το εξαώροφο κτίριο γραφείων των επιχειρήσεων Μποδοσάκη (Πρόδρομος Μποδοσάκης Αθανασιάδης, 1891-1979) οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1949-1958, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ανδρέα Πλουμιστού, ιδρυτικού μέλους της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής Εταιρείας, που ήταν για πολλά χρόνια επικεφαλής του αρχιτεκτονικού τομέα στον Δήμο Αθηναίων. Η καθηγήτρια Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ το χαρακτηρίζει «κλασικομοντέρνας τεχνοτροπίας ή δείγμα του πώς ένα καινούργιο κτίσμα μπορεί να είναι ουσιαστικά παλιό ή ακαδημαϊκής τεχνοτροπίας».
      Επτά όροφοι
      Το κτίριο που ανακαινίστηκε τη δεκαετία του 2000 για να φιλοξενήσει τα γραφεία της Eurobank διαθέτει επτά ορόφους και δύο υπόγεια, έχει επιφάνεια πάνω από 12.800 τ.μ. και προσφέρει απρόσκοπτη θέα προς την Ακρόπολη, τον λόφο του Λυκαβηττού και τον Εθνικό Κήπο.
      Το διατηρητέο του e-ΕΦΚΑ. Την αξιοποίηση ενός ακόμη εμβληματικού κτιρίου που ανήκει στον e-ΕΦΚΑ και βρίσκεται στην οδό Σταδίου 58 δρομολογεί ο ασφαλιστικός φορέας που προκήρυξε πλειοδοτικό διαγωνισμό για την εκμίσθωσή του. Καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δεσμευτικών προσφορών είναι η 28η Ιουνίου.
      Στόχος είναι η επαναλειτουργία του ακινήτου ως ξενοδοχείου τουλάχιστον 4 αστέρων και η επίτευξη υψηλής προσόδου. Το τριώροφο κτίριο με δώμα, συνολικής επιφάνειας 3.105 τ.μ., βρίσκεται σε απόσταση 50 μέτρων από τον σταθμό του μετρό στην Ομόνοια.
      Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, η διάρκεια μίσθωσης του ακινήτου έχει οριστεί στα 30 χρόνια, με δικαίωμα παράτασης για άλλα 10 χρόνια, και το μηνιαίο μίσθωμα έναρξης του διαγωνισμού έχει προσδιοριστεί στα 20.500 ευρώ. Επίσης, προβλέπεται η υλοποίηση από τον μισθωτή επενδυτικού προγράμματος, ύψους τουλάχιστον 3,8 εκατ. ευρώ, με στόχο την επαναλειτουργία του «ασφαλιστικού» ακινήτου σε ξενοδοχείο πολυτελείας.
      Βάσει των όρων του διαγωνισμού, ο διαχειριστής του ξενοδοχείου (hotel operator) θα πρέπει να έχει εμπειρία στο management τουλάχιστον τριών ξενοδοχείων 4 αστέρων, ένα εκ των οποίων υποχρεωτικά δυναμικότητας άνω των 100 δωματίων.
      Έργα ανάπλασης της πρώην ζυθοποιίας Φιξ
      Σε τροχιά υλοποίησης αναμένεται να τεθεί το προσεχές διάστημα ένα από τα μεγαλύτερα έργα ανάπλασης στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για ανακατασκευή των εγκαταστάσεων της πρώην ζυθοποιίας Φιξ στη δυτική είσοδο της πόλης.
      Το έργο που προωθείται από την Dimand Real Estate αναμένεται να απαιτήσει κεφάλαια της τάξεως των 150 εκατ. ευρώ. Η έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών δρομολογείται για το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
      Στη θέση του παλιού εργοστασίου Φιξ πρόκειται να δημιουργηθούν νέοι χώροι που θα ξεπερνούν τα 51.000 τ.μ. και θα περιλαμβάνουν συνδυασμό χρήσεων. Περίπου 36.000 τ.μ. θα αφορούν νέα κτίρια, ενώ 15.500 τ.μ. θα αφορούν την αξιοποίηση υφιστάμενων διατηρητέων κτισμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, από τα 36.000 τ.μ. εξετάζεται η αξιοποίηση περίπου 28.000 τ.μ. για τη δημιουργία 220-230 νέων διαμερισμάτων. Στα υπόλοιπα 8.000 τ.μ. προβλέπεται η κατασκευή ενός νέου ξενοδοχείου.
      Περισσότερα...

        0

    19. Αρθρογραφία

      Καθορισμός ορίων αιγιαλού και παραλίας - Διοικητική διαδικασία και δικαστική προστασία

      Engineer

      Στο παρόν άρθρο φωτίζουμε τον τρόπο με τον οποίο διενεργείται η οριοθέτηση του αιγιαλού, σύμφωνα με τον νόμο, ήτοι βασικά τον Ν. 2971/2001, όπως πολλάκις τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα.
      Ορισμοί σύμφωνα με τον Ν. 2971/2001
      «Αιγιαλός» είναι η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της. Ο αιγιαλός αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος της Χώρας, που προστατεύεται από την Πολιτεία, η οποία το διαχειρίζεται, σύμφωνα με τη φύση του και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του (άρθρο 1 παρ. 1 Ν. 2971/2001). Ο αιγιαλός τοποθετείται άρα στη στεριά. Ο αιγιαλός δεν δημιουργείται με σχετική πράξη της Πολιτείας, αλλά προκύπτει από φυσικά φαινόμενα, ήτοι τις μεγαλύτερες, αλλά συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων, για τη διαπίστωση δε του πραγματικού αυτού γεγονότος προβλέπεται σχετική διοικητική διαδικασία, άρα ο καθορισμός του ερείδεται σε αντικειμενικά στοιχεία.
      «Παραλία» είναι η ζώνη της ξηράς η οποία προστίθεται στον αιγιαλό, σύμφωνα με τα άρθρα 3 έως 10, προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα, καθώς και για τη διατήρηση και προστασία των ακτών από τη διάβρωση και γενικότερα την προστασία του αιγιαλού
      Καθορισμός ορίων αιγιαλού/παραλίας/παλαιού αιγιαλού
      Ο καθορισμός των ορίων του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού γίνεται από Επιτροπή.
      Η οριογραμμή του αιγιαλού χαράσσεται με κόκκινο χρώμα στους έγχρωμους ορθοφωτοχάρτες  ακριβείας με υψομετρική πληροφορία, κλίμακας τουλάχιστον 1:1000 και φωτοληψίας ετών 2008- 2009, που απεικονίζουν παράκτια ζώνη εύρους τουλάχιστον 300 μέτρων από την ακτογραμμή  («υπόβαθρα»).
      Εκτός της δυνατότητας της αυτεπάγγελτης κίνησης της διαδικασίας, όποιος  ενδιαφέρεται για τον καθορισμό αιγιαλού και παραλίας, απευθύνεται στην  αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία, η οποία μέσα σε πέντε (5) ημέρες από την υποβολή  σχετικής αίτησης ενημερώνει τον ενδιαφερόμενο αν έχει ήδη γίνει καθορισμός.
      Η Επιτροπή καθορίζει τις οριογραμμές του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού εντός μηνός από την εισαγωγή της υπόθεσης σε αυτήν και συντάσσει σχετική έκθεση. Η Επιτροπή καθορίζει την παλαιά θέση του αιγιαλού, που υπήρχε μέχρι το έτος 1884 αν υφίστανται κατοχές ιδιωτών, αλλά και προγενέστερα εάν δεν υφίστανται τέτοιες κατοχές, εφόσον η θέση του παλαιού αιγιαλού προκύπτει από ενδείξεις επί του εδάφους  ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία εξαιρουμένων των μαρτυρικών καταθέσεων.
      Η νομολογία για τον καθορισμό ορίων
      Α) Ο αιγιαλός ως «δημόσια κτήση»
      Ήδη με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως 3 του προϊσχύοντος α.ν. 2344/1940 καθιερώθηκε διοικητική διαδικασία οριοθέτησης της δημόσιας κτήσης, που προέκυπτε από τη μετατόπιση της ακτογραμμής προς τη θάλασσα.
      Ενόψει της φύσης του τμήματος αυτού της ξηράς, ως ανεπίδεκτου κτήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων όταν καταλαμβανόταν από τις αναβάσεις των χειμέριων κυμάτων, μετά την επέκταση των ορίων της ακτογραμμής προς τη θάλασσα αποτελούσε τμήμα της δημόσιας κτήσης. Λόγω του χαρακτήρα της αυτού η ως άνω διαδικασία μπορούσε κατ’ αρχήν να αναχθεί σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά το παρελθόν.
      Ο νομοθέτης, όμως, σταθμίζοντας τις επιπτώσεις του ως άνω καθορισμού σε διακατοχικές καταστάσεις που δημιουργήθηκαν στο παρελθόν θέσπισε ένα χρονικό όριο μέχρι του οποίου μπορεί να ανατρέξει η διαπίστωση αυτή. Ειδικότερα, αν πριν από το έτος 1884 υπήρχαν κατοχές ιδιωτών στην έκταση μεταξύ του σημερινού και του παλαιού αιγιαλού, η Επιτροπή μπορούσε να αναχθεί μόνο μέχρι του χρόνου αυτού για να διαπιστώσει την θέση και τα όρια του παλαιού αιγιαλού. Η κρίση της Διοίκησης για τον χρόνο διαμόρφωσης του παλαιού αιγιαλού έπρεπε να στηρίζεται σε ενδείξεις τεκμηριωμένες επιστημονικά ή σε μαρτυρικές καταθέσεις (ΣτΕ 1992/2017).
      Β) Η αιτιολογία της απόφασης της αρμόδιας Επιτροπής
      Νόμιμο στοιχείο κρίσεως για τον καθορισμό της οριογραμμής του αιγιαλού αποτελούν οι διαπιστώσεις της Επιτροπής από επιτόπια επίσκεψη και αυτοψία και οι σχετικές εκτιμήσεις της για τη μορφολογία της ακτής, τη μορφολογία των συνεχόμενων με την ακτή εκτάσεων, το φυσικό όριο της βλάστησης και τη μορφολογία αυτού κατά τόπους, το γεγονός ότι στην περιοχή δεν εντοπίσθηκαν παράκτιοι φυσικοί πόροι, τα μετεωρολογικά στοιχεία της περιοχής, τη μορφολογία του πυθμένα, τον τομέα ανάπτυξης του κυματισμού σε σχέση με το μέτωπο της ακτής, τη μη ύπαρξη νόμιμων τεχνικών έργων, την ύπαρξη χωροταξικών κατευθύνσεων και χρήσεων γης που επηρεάζουν την παράκτια ζώνη, τη μη ύπαρξη καταγεγραμμένων δημοσίων κτημάτων σε άμεση γειτνίαση με την παράκτια ζώνη, τη μη ύπαρξη κτηματολογίου, την ύπαρξη ευπαθών οικοσυστημάτων και προστατευόμενων περιοχών. Κατόπιν τούτων, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος και καθ’ ό μέρος πλήττει την ανέλεγκτη τεχνική κρίση της Διοίκησης ως απαράδεκτος, ο λόγος ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης είναι ελλιπής και αόριστη, διότι η ύπαρξη άμμου προέρχεται μόνον από τη διάβρωση εκ της αέναης κυματικής δράσης και όχι από την εναπόθεση φερτών υλών (ΣτΕ 1391/2016).
      Για περισσότερα, βλ. https://www.pgalanislaw.gr/blog/
      Παναγιώτης Γαλάνης,
      Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, PhD, LLM
      [email protected]
      www.pgalanislaw.gr
      Περισσότερα...

        5

    20. Αρθρογραφία

      Καμπανάκι κινδύνου από τους επιστήμονες για τα γερασμένα φράγματα ανά τον κόσμο

      Engineer

      Η έρευνα εκτιμά ότι έως το 2050, πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει κάτω από δεκάδες χιλιάδες γερασμένα μεγάλα φράγματα. «Πρόκειται για ένα αναδυόμενο παγκόσμιο κίνδυνο».
      Πολλά από τα μεγάλα φράγματα νερού στη Γη γερνάνε πια και αποτελούνε ένα νέο παράγοντα κινδύνου, σύμφωνα με μία νέα μελέτη από το Ινστιτούτο για το Νερό, το Περιβάλλον και την Υγεία του Πανεπιστημίου των Ηνωμένων Εθνών. Τα περισσότερα από τα 58.700 μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα ανά τον κόσμο, τα οποία έχουν κατασκευασθεί μεταξύ 1930 και 1970, σχεδιάστηκαν για να διαρκέσουν 50 έως 100 χρόνια, συνεπώς συνιστούν σταδιακά ένα αναδυόμενο καθόλου αμελητέο κίνδυνο, σύμφωνα με τους ερευνητές.
      Η έρευνα εκτιμά ότι έως το 2050, πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει κάτω από δεκάδες χιλιάδες γερασμένα μεγάλα φράγματα. «Πρόκειται για ένα αναδυόμενο παγκόσμιο κίνδυνο, στον οποίο δεν έχουμε δώσει ακόμη προσοχή. Ο κίνδυνος από τα φράγματα μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο, δεκαετία με τη δεκαετία», προειδοποίησε ο διευθυντής του ινστιτούτου, Βλαντιμίρ Σμάκτιν. Όπως ανέφερε, «ένα μεγάλο τσιμεντένιο φράγμα 50 ετών, πιθανότατα θα αρχίσει να εμφανίζει σημάδια γήρανσης».
      Η «χρυσή» εποχή των φραγμάτων στην Ευρώπη και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες, ήταν στις δεκαετίες του 1960 και 1970. Επειδή έχει έκτοτε μειωθεί δραστικά ο αριθμός των νέων μεγάλων φραγμάτων που βρίσκονται υπό κατασκευή ή σχεδιασμό, το παγκόσμιο δυναμικό των φραγμάτων γερνάει συνεχώς. Χάρη στην έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή κ.ά.), πολλά από τα σχεδιαζόμενα φράγματα πιθανώς δεν θα κατασκευαστούν ποτέ, καθώς δεν αναμένεται να υπάρξει άλλη κατασκευαστική «επανάσταση» στα φράγματα.
      Αν ένα φράγμα έχει σχεδιαστεί καλά, έχει κατασκευαστεί σωστά και συντηρείται κανονικά, τότε μπορεί εύκολα να παραμείνει λειτουργικό για ένα τουλάχιστον αιώνα. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αρκετά από τα μεγάλα φράγματα στον πλανήτη δεν πληρούν κάποια - ή κάποιες - από αυτές τις τρεις προϋποθέσεις. Δεκάδες έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές ή και κατάρρευση κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, από τις ΗΠΑ μέχρι την Ινδία, τη Βραζιλία και το Αφγανιστάν.
      Ο αριθμός των προβληματικών φραγμάτων αυξάνεται κάθε χρόνο και ο κίνδυνος επιτείνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής, η οποία έχει κάνει πιο συχνές τις καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος υπερχείλισης των φραγμάτων, αλλά και διάβρωσης τους. Εκτός από τον κίνδυνο για τους πληθυσμούς στα κατάντη των υδροηλεκτρικών φραγμάτων, τα τελευταία γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά και στην παραγωγή ηλεκτρισμού. 
      Η μελέτη, αν και θεωρεί σπάνια μια μεγάλης κλίμακας καταστροφή σε ένα φράγμα, επισημαίνει την πρόκληση να αυξηθούν οι προσπάθειες συντήρησης των φραγμάτων (που εκ των πραγμάτων γίνονται μια ολοένα πιο δαπανηρή διαδικασία) και παράλληλα να τεθούν εκτός λειτουργίας μια σειρά από φράγματα που κρίνονται πλέον μη ασφαλή ή δυσλειτουργικά - ένα φαινόμενο που κερδίζει έδαφος στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Όμως μέχρι σήμερα, λίγα μεγάλα φράγματα έχουν πάρει «σύνταξη», συνεπώς δεν υπάρχει αρκετή σχετική τεχνογνωσία. Ο «παροπλισμός» ακόμη κι ενός μικρομεσαίου φράγματος, απαιτεί εργασίες ετών, αν όχι δεκαετιών.
      Στην Ινδία, 64 μεγάλα φράγματα θα έχουν ηλικία τουλάχιστον 150 ετών το 2050. Στη Βόρεια Αμερική και στην Ασία υπάρχουν ήδη περίπου 2.300 εν λειτουργία φράγματα που έχουν ηλικία άνω των 100 ετών και 16.000 που είναι 50 έως 100 ετών. Στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι περίπου ένα στα δέκα μεγάλα φράγματα έχει ηλικία πάνω από ένα αιώνα.
      Παγκοσμίως εκτιμάται ότι 7.000 έως 8.300 κυβικά χιλιόμετρα νερού βρίσκονται παγιδευμένα πίσω από μεγάλα φράγματα, αρκετά για να σκεπάσουν σχεδόν όλο τον Καναδά κάτω από ένα μέτρο νερού. Σχεδόν το 50% της παγκόσμιας ροής των ποταμών εμποδίζεται από φράγματα, κάτι που δημιουργεί αυξανόμενες περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανησυχίες, πέρα από εκείνες για την ασφάλεια.
      Το 93% των μεγάλων φραγμάτων (τέτοια θεωρούνται όσα έχουν ύψος τουλάχιστον 15 μέτρων ή όγκο νερού τουλάχιστον τρία εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού) βρίσκονται σε μόνο 25 χώρες, με την «πρωταθλήτρια» Κίνα να διαθέτει το 40% του συνόλου (σχεδόν 24.000). Πάνω από τα μισά φράγματα του κόσμου (το 55% ή συνολικά 32.716) βρίσκονται σε μόνο τέσσερις χώρες της Ασίας: Κίνα, Ινδία, Ιαπωνία και Ν.Κορέα. 
      Η μελέτη του UN University εδώ: https://inweh.unu.edu/ageing-water-storage-infrastructure-an-emerging-global-risk/
      Περισσότερα...

        2

    21. Αρθρογραφία

      Καμπανάκι κινδύνου για την ανθεκτικότητα των δημοσίων υποδομών και ιδιωτικών κτιρίων της χώρας

      Engineer

      Καμπανάκι κινδύνου για την ανθεκτικότητα των δημοσίων υποδομών της χώρας, αλλά και των ιδιωτικών κτιρίων χτυπά η κλιματική κρίση που αυξάνει σημαντικά τα ακραία καιρικά φαινόμενα σε συνδυασμό με τους σεισμούς, ο κίνδυνος των οποίων έχει συνυπολογιστεί σε σημαντικό ποσοστό του κτιριακού αποθέματος της Ελλάδας, αλλά όχι στα παλαιότερα που είχαν χτιστεί πριν τους πιο σύγχρονους αντισεισμικούς κανονισμούς.
      Συναγερμός για τις υποδομές στην Ελλάδα
      Οδικοί άξονες και γέφυρες στους σύγχρονους μεγάλους αυτοκινητοδρόμους της χώρας συντηρούνται συστηματικά βάσει και των ισχυουσών συμβάσεων, ωστόσο αυτό δεν αποτελεί τον κανόνα για τα παλαιότερα έργα υποδομών, τα οποία πλησιάζουν ή και έχουν ξεπεράσει το προσδόκιμο της ζωής τους και συντηρούνται αποσπασματικά και κυρίως μετά από συμβάντα.
      Αντίστοιχα και στα δημόσια κτίρια, σχολεία, νοσοκομεία και χώρους συνάθροισης κοινού στη βάση δεδομένων του ΟΑΣΠ έχουν ενταχθεί 17.000 κτίρια από το σύνολο των περίπου 75.000. Παρά το γεγονός ότι με την πάροδο των ετών εκτιμάται πως σε χρήση ενδεχομένως να παραμένουν περίπου τα μισά από αυτά, το 50% παραμένει ανέλεγκτο.
      Παράλληλα περίπου το 30% των οικοδομών από οπλισμένο σκυρόδεμα στην Ελλάδα έχει κατασκευαστεί χωρίς μέριμνα για σεισμό (κατασκευές προ του 1959) και το 50% με λιγότερο αυστηρές προδιαγραφές για σεισμικά φορτία από αυτές που καθορίζει ο σημερινός αντισεισμικός κανονισμός (αφορά αρκετές κατασκευές της περιόδου 1959-1986).
      Την ίδια στιγμή ποσοστό περίπου 80% των υποδομών στη χώρα συµπληρώνει χρόνο µε τον χρόνο το προσδόκιµο ζωής του καθώς οι βασικές υποδοµές δηµιουργήθηκαν τις δεκαετίες '60, '70 και '80 με τον επίσημο χρόνο ζωής των κατασκευών από σκυρόδεμα να υπολογίζεται σε διάστημα 50 – 70 ετών. Αν στη φυσιολογική «γήρανση» των υποδομών, προστεθούν και παράγοντες όπως η αλλαγή φορτίων, η αύξηση της κυκλοφορίας και η κυκλοφορία βαρύτερων οχημάτων, μπορεί η τρωτότητα μιας υποδομής να αυξηθεί. Είναι άλλωστε νωπές οι μνήμες της γέφυρας που είχε καταρρεύσει στην Καβάλα και ήταν η πρώτη που «έσπασε» υπό το βάρος φορτίου και όχι από την πίεση πληµµυρικού φαινοµένου.
      Το Εθνικό Μητρώο Υποδομών έχει μπει πλέον σε τροχιά υλοποίησης, αλλά τα πρώτα αποτελέσματα θα πρέπει να αναμένονται σε μία διετία όταν το ποσοστό των καταγραφών θα έχει φτάσει το 70%. Την ίδια στιγμή το Μητρώο όσο απαραίτητο κι αν είναι δεδομένου ότι θα δώσει για πρώτη φορά την ακτινογραφία των υποδομών στην Ελλάδα, δεν αποτελεί λύση από μόνο του δεδομένου ότι αυτό, το οποίο επείγει είναι οι επιθεωρήσεις στα έργα και οι άμεσες παρεμβάσεις όπου αυτό κριθεί απαραίτητο καθώς ακραία φαινόμενα κάνουν την εμφάνισή τους όλο και συχνότερα.
      Η αναγκαιότητα των επιθεωρήσεων αν και θεσμοθετημένη ουδέποτε εφαρμόστηκε συστηματικά, όπως επισημαίνουν επιστήμονες των φυσικών καταστροφών και του τεχνικού κλάδου.
      Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι κανονικά οι επιθεωρήσεις συστήνονται:
      Για τις οδικές γέφυρες κάθε 1 - 4 χρόνια. Για τις σιδηροδρομικές γέφυρες κάθε 1 – 2 χρόνια. Για τα βιομηχανικά κτίρια κάθε 5- 10 χρόνια και Για τις κατοικίες κάθε 10 χρόνια. «Υπ΄αυτήν την έννοια μπορεί να πει κανείς ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των υποδομών μας δεν είναι συστηματικά συντηρημένο. Το 95% των γεφυρών μας δεν έχει επιθεωρηθεί ποτέ μ΄αυτήν τη συχνότητα» επισημαίνει στο «ethnos.gr» ο πρόδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών, Βασίλης Μπαρδάκης. Και συνεχίζει: «Η ανάγκη των επιθεωρήσεων είναι άμεση ειδικά σε μία εποχή κατά την οποία εντείνονται τα φαινόμενα, παρατηρούνται μεγαλύτερα ύψη βροχής και αυξάνεται ο ρυθμός των καταστροφών. Το Μητρώο δεν πρέπει να καθυστερήσει, αλλά οι πρώτες παρεμβάσεις θα πρέπει να προτεραιοποιηθούν και να προχωρήσουν νωρίτερα» τονίζει.
      Λείπει η κουλτούρα συντήρησης – Πρόβλημα οι μεγάλες εκπτώσεις στα έργα
      Την έλλειψη κουλτούρας συντήρησης τόσο στις δημόσιες όσο και στις ιδιωτικές κτιριακές υποδομές στην Ελλάδα έχει εντοπίσει και στις διαρκείς αυτοψίες του ύστερα από καταστροφές και ο μοναδικός καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στην Ελλάδα και πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), Ευθύμιος Λέκκας.  
      «Ειδικά για τα ιδιωτικά κτίρια συχνότερα θα συναντήσουμε παρεμβάσεις που έχουν αλλοιώσει την αρχική κατασκευή, όπως επεκτάσεις ή καθαιρέσεις, παρά επεμβάσεις συντήρησης. Στα δημόσια έργα παρατηρούμε ότι ολοκληρώνουμε μια υποδομή και μετά σχεδόν την παρατάμε. Ειδικά σε ό,τι αφορά τους σεισμούς, γνωρίζουμε ότι οι κατασκευές μετά το 1960 με τον πρώτο αντισεισμικό κανονισμό και ειδικά μετά το 1980 μπορούν να παραλάβουν μεγάλα φορτία και να είναι ελαστικές. Αλλά και εδώ κυρίαρχο ρόλο παίζει η συντήρηση – ίσως και μεγαλύτερο από την ηλικία ενός κτιρίου. Έχουμε δει κτίρια παλαιά να αντέχουν και νεότερα που έχουν εγκαταλειφθεί να παρουσιάζουν προβλήματα».
      Να σημειωθεί ότι οι παλαιότεροι αντισεισμικοί κανονισμοί θεωρούνται πλέον παρωχημένοι, ενώ δεν λάμβαναν υπόψη τους την επιτάχυνση που είναι αυτή που κυρίως προκαλεί τις καταρρεύσεις κτιρίων.
      Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τον κ. Λέκκα υποδομές του παρελθόντος ενίοτε αποδεικνύονται πιο γερές από νεότερες καθώς «τότε επικρατούσε το φιλότιμο των εργολάβων και των εργατών. Τώρα στα έργα δημοσίου τομέα επικρατεί ένα σύστημα εκπτώσεων που φτάνουν ή και ξεπερνούν το 70%. Η μεγάλη έκπτωση μπορεί να κρύβει πλημμελείς κατασκευές κι αυτό δεν είναι υγιές, σε μια καταστροφή θα βγει».
      Ο ίδιος μάλιστα σημειώνει ότι ίσως είναι η ώρα να υπάρξει ένας αντίστοιχος κτιριοδομικός κανονισμός των ευρωκωδίκων (του αντισεισμικού κανονισμού) για τις πλημμύρες και τις πυρκαγιές.
      Σε επίπεδο ανθεκτικότητας των παλαιότερων έργων ο κ. Λέκκας επισημαίνει ότι στην Ελλάδα θα δει κανείς όλες τις διαβαθμίσεις, από τρωτά έως ανθεκτικά έργα: «Είναι, πάντως, απαραίτητο οι υποδομές να αντιμετωπιστούν υπό το νέο πρίσμα κινδύνων ειδικά των πλημμυρών και των πυρκαγιών και της κλιματικής κρίσης που είναι καθοριστική και καταλυτική. Εστω κι αν ειχαν σχεδιαστεί με τις αυστηρότερες προδιαγραφές, ίσως να μην μπορέσουν να ανταποκριθούν σε ακραία γεγνότα. Απαιτείται συνολικός επανασχεδιασμός με βάση και τα δεδομένα της κλιματικής κρίσης. Αλλωστε το κόστος μιας έγκαιρης επέμβασης σε ένα έργο είναι μόλις το 1/5 του κόστους της παρέμβασης μετά την καταστροφή».
        Οδικοί άξονες και γέφυρες οδεύουν προς το τέλος του κύκλου ζωής τους
      Με τα έργα της τελευταίας εικοσαετίας, έχει ολοκληρωθεί μεγάλο μέρος των βασικών οδικών υποδομών της χώρας που περιλαμβάνει περίπου 1.500 νέες γέφυρες και ποικίλα τεχνικά έργα. «Ωστόσο κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τον ακριβή αριθμό αλλά και την κατάσταση των γεφυρών που ανήκουν στο παλιό εθνικό και επαρχιακό δίκτυο», επισημαίνεται στη μελέτη για τις γέφυρες που εκπόνησε ομάδα ειδικών στην οποία συμμετείχε ο κ. Μπαρδάκης προ διετίας για λογαριασμό της Διανέοσις. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι τα τεχνικά έργα γεφύρωσης ανερχονται σε 2.500 - 3.000 έργα μήκους άνω των 6 μ. στους σύγχρονους αυτοκινητοδρόμους και πάνω από 3.000 γέφυρες στο παλιό εθνικό και επαρχιακό δίκτυο. Όταν προσμετρώνται τεχνικά έργα με μικρότερο άνοιγμα (π.χ. 2 μ.), το συνολικό πλήθος αναθεωρείται σε 17.000 περίπου.
      Οπως σημειώνουν οι μελετητές: «Παρά το τεράστιο πλήθος των τεχνικών έργων και τις σχετικές-γενικές διατάξεις, μικρή έμφαση έχει δοθεί στην επιθεώρηση ασφαλείας και στη συντήρηση αυτών. Οι κύριοι οδικοί άξονες της χώρας που κατασκευάστηκαν στις δεκαετίες 1950 έως 1980 έχουν μία μέση ηλικία 50 περίπου ετών και οδεύουν προς το τέλος της θεωρητικής ζωής τους ελλείψει των κατάλληλων μέτρων συντήρησης/αναβάθμισης.
      Προβλήματα γήρανσης (μη ανθεκτικότητας σε διάρκεια) αντιμετωπίζουν και οι γέφυρες που βρίσκονται εγκατεστημένες στο λοιπό επαρχιακό, περιφερειακό και εθνικό οδικό δίκτυο». Κι αυτό καθώς είχαν κατασκευαστεί με ξεπερασμένους πλέον κανονισμούς, ενώ επί δεκαετίες έχουν εκτεθεί σε δυσμενείς συνθήκες, παράγοντες που συμβάλλουν στη μείωση της αντοχής των γεφυρών καθιστώντας πολλές από αυτές «οιονεί επικίνδυνες».
      Ηδη από το 2019 είχε επισημανθεί στο πλαίσιο της μελέτης ότι ειδικότερα στα τεχνικά έργα που γεφυρώνουν υδάτινα κωλύματα (π.χ., ποταμούς, χείμαρρους, κ.ά.) σημειώνεται αύξηση των μεγεθών σχεδιασμού (π.χ. της ανώτατης στάθμης πλημμύρας) λόγω κλιματικής αλλαγής και αναδεικνύεται έντονα η ανεπάρκεια των υφιστάμενων μηχανισμών στη λήψη στοιχειωδών-φθηνών μέτρων.
      «Η σημαντικότερη ίσως πτυχή του προβλήματος εστιάζεται στην έλλειψη συστηματικής παρακολούθησης, συντήρησης και αναβάθμισης των υφιστάμενων γεφυρών για την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση πιθανών αστοχιών».
      Σύµφωνα µε την καταγραφή που έχει κάνει στο παρελθόν η Εγνατία Οδός, εκτιμάται ότι στις περίπου 3.000 γέφυρες που υπάρχουν στο δίκτυο των παλαιών εθνικών οδών και στο επαρχιακό οδικό δίκτυο από την κατασκευή τους και µετά δεν έγιναν συστηµατικοί έλεγχοι και δεν συντηρήθηκαν.
      «Σίγουρα η κλιματική αλλαγή θέτει ζητήματα όχι μόνο για τις παλιές γέφυρες, αλλά και για πολλές καινούριες, καθώς ελλείψει του μητρώου υποδομών, δεν υπάρχει σωστή πληροφορία» λέει στο «ethnos.gr» ο Παναγιώτης Πανέτσος, δρ πολιτικός µηχανικός και προϊστάµενος ελέγχου και συντήρησης τεχνικών έργων της Εγνατίας.
      Αναφέρει μάλιστα πως στην Εγνατία, υπάρχει ένα κομμάτι «που μας έχει προδώσει πολλές φορές και πάει από τον Λαγκαδά μέχρι τον Στρυμώνα. Στην κατασκευή δεν υπήρχαν βροχομετρικά δίκτυα με αποτέλεσμα οι βροχομετρικές δυνατότητες είναι καμιά φορά διπλάσιες απ΄αυτές που είχαν σχεδιαστεί» εξηγεί.
      Την συνεχή «κόπωση» των γεφυρών σχολιάζει και ο Βασίλης Λεκίδης, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Τεχνικής Σεισμολογίας και Αντισεισμικών Κατασκευών (ΙΤΣΑΚ), θυμίζοντας σχετική μελέτη που είχε κάνει το ΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας: «Δε γίνεται συστηματική συντήρηση στις περισσότερες γέφυρες, οι οποίες με την πάροδο των ετών εξακολουθούν να λαμβάνουν μεγάλα φορτία. Είναι κρίσιμη η επιθεώρηση των έργων καθώς οι περισσότερες συντηρήσεις γίνονται αποσπασματικά και μετά από καταστροφές. Είναι από τα ελάχιστα θετικά των ...σεισμών καθώς συνήθως ύστερα από συμβάντα χρηματοδοτούνται επιθεωρήσεις, συντηρήσεις και ενισχύσεις υποδομών» σημειώνει.
      Εως τώρα – όπως υπογραμμίζει ο κ. Μπαρδάκης - κανένας φορέας δεν έχει καταγεγραμμένες όλες τις ελληνικές γέφυρες. «Το Μητρώο Υποδομών, στο οποίο το ΤΕΕ θα έχει δεσπόζοντα ρόλο, σίγουρα θα πρέπει να αποτελεί μια δράση ενός ευρύτερου προγράμματος ασφάλειας. Θα καλύπτει δηλαδή τη δράση της επιθεώρησης και αξιολόγησης σύμφωνα με τις πιο σύγχρονες ερευνητικές και αναλυτικές τεχνικές».
      Σύμφωνα με τον ίδιο, ένα πρόγραμμα ασφάλειας για τις γέφυρες θα πρέπει να περιλαμβάνει και άλλες απαραίτητες δράσεις, όπως:
      Τακτικά προγράμματα συντήρησης για ολόκληρο το σύστημα Επιβολή ορίων φορτίων και ταχύτητας σε δομικά ανεπαρκείς ή ξεπερασμένες γέφυρες. Ιεράρχηση και χρηματοδότηση της ενίσχυσης εύτρωτων γεφυρών και της αναβάθμισης των αντιπλημμυρικών τους χαρακτηριστικών Αντικατάσταση λειτουργικά (ή πλημμυρικά) ευάλωτων γεφυρών. Χάρη στα άλματα της τεχνολογίας, όπως εξηγεί, μπορεί να εκτιμηθεί η κατάσταση διάβρωσης στην οποία βρίσκονται οι γέφυρες ακόμη και σε περιπτώσεις, στις οποίες δεν είναι διαθέσιμες οι μελέτες ανέγερσης, δηλαδή δεν υπάρχουν τα σχέδια κατασκευής, ενώ σε ειδικές περιπτώσεις οι μηχανικοί μπορούν να παρακολουθούν τις παραμορφώσεις ή τα δυναμικά τους χαρακτηριστικά (πχ το εύρος ταλάντωσης), από το γραφείο τους εγκαθιστώντας έξυπνες συσκευές απομακρυσμένης και σύγχρονης παρακολούθησης.
      Τα σχολεία
      Αναφορικά με τα σχολεία, σύμφωνα με τον κ. Λέκκα, περίπου τα 2/5 του συνόλου αποτελούν κατασκευές πριν το ΄80: «Αυτό βεβαίως δε σημαίνει αυτόματα ότι είναι επικίνδυνα ειδικά εφόσον έχουν συντηρηθεί σωστά. Αλλωστε και στο Αρκαλοχώρι μετά το σεισμό είδαμε σημαντικές βλάβες σε σχολείο κατασκευασμένο πριν από μόλις 15 χρόνια. Σημαντικό, πάντως, στα κτίρια παραμένει το γεγονός να μην έχουμε κατάρρευση. Σε κάθε περίπτωση εμείς έχουμε πολλές φορές προτείνει τη δημιουργία μίας εθνικής βάσης για τα σχολεία δεδομένου ότι φιλοξενούν ευαίσθητο πληθυσμό, η οποία να επικαιροποιείται συνεχώς» σημειώνει.
      Σε τροχιά υλοποίησης το Εθνικό Μητρώο Υποδομών
      Το ζήτημα της ενδεχόμενης ευαλωτότητας των δημοσίων υποδομών είναι γνωστό στην Πολιτεία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) να ζητεί εδώ και δεκαετίες την κατάρτιση ενός εθνικού μητρώου υποδομών.
      Πλέον το μητρώο έχει μπει σε τροχιά υλοποίησης έχοντας ενταχθεί στο έργο του ενιαίου ψηφιακού χάρτη, το οποίο έχει ανατεθεί στο ΤΕΕ. Στον χάρτη αυτό θα αποτυπωθεί με γεωχωρικά δεδομένα το πλήθος των δημόσιων υποδομών και κυρίως ποιος είναι ο φορέας που είχε την αρμοδιότητα κατασκευής και έχει την αρμοδιότητα συντήρησης, αλλά και πότε έχει γίνει η τελευταία συντήρηση στην υποδομή.
      Ο διαγωνισμός για τον ενιαίο ψηφιακό χάρτη βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και εκτιμάται ότι το έργο θα έχει ανατεθεί έως το τέλος της χρονιάς. Στόχος είναι σε περίπου δύο χρόνια να έχει ξεκινήσει η παραγωγική λειτουργία του έργου με την εισαγωγή ποσοστού 70% των δεδομένων και να έχει ολοκληρωθεί σε τέσσερα.
      Η βασική αλλαγή που θα επιφέρει η ύπαρξη του Μητρώου είναι ότι θα δώσει τη δυνατότητα να μην εξετάζεται ένα έργο αποσπασματικά μετά από κάποιο συμβάν, αλλά να έχουν προτεραιοποιηθεί τα χρήζοντα παρεμβάσεων έργα με συγκεκριμένα κριτήρια όπως π.χ. η παλαιότητα, ο φόρτος που δέχονται, κλπ.
      Αλλωστε προ ημερών και ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός από το βήμα του 4ου Επενδυτικού Φόρουμ είχε μιλήσει ξεκάθαρα για την αναγκαιότητα ενός Εθνικού Σχεδίου έργων και ανθεκτικότητας δεδομένων τόσο των προκλήσεων της κλιματικής κρίσης όσο και της γνώσης ότι η Ελλάδα διαθέτει γηρασμένες υποδομές και παλαιά κτίρια: «Η χώρα θα πρέπει να ξαναχτιστεί σχεδόν από την αρχή. Γνωρίζετε ότι έχουμε κτίρια και υποδομές ήδη πολύ παλαιά. Πρέπει να μετρήσουμε και να αξιολογήσουμε τι μπορεί να ανακαινιστεί, τι να επισκευαστεί και τι πρέπει να ξαναγίνει από την αρχή. Πρέπει να ξαναφτιάξουμε όλες τις υποδομές της χώρας, όσες έχουν ξεπεράσει ένα βάθος χρόνου από την κατασκευή τους. Αυτό είναι ένα τιτάνιο έργο, που δεν έχει ξαναγίνει συστηματικά στη χώρα» τόνισε.
      Έως την ολοκλήρωση του Μητρώου, ο κ. Μπαρδάκης τονίζει πως πρέπει να προηγηθούν, να ρυθμιστούν και να ενισχυθούν οι εύτρωτες υποδομές ζωτικής σημασίας καθώς και οι πιο ευάλωτες κατασκευές, ώστε να προληφθούν πιθανές καταρρεύσεις. Ηδη μεμονωμένα κάποιοι φορείς όπως οι Περιφέρειες Κρήτης, Στερεάς Ελλάδας, Θεσσαλίας, και Ιονίων Νήσων και κάποιο δήμοι όπως της Πέλλας, έχουν προχωρήσει ήδη σε μελέτες ενίσχυσης και αναβάθμισης των γεφυρών τους.
      Πρόσφατες καταστροφές υποδομών
      Στις πρόσφατες καταστροφές υποδομών εντάσσεται το μεγάλο πρόβλημα σε μέρος της γέφυρας από την πλευρά του χωριού Τριανταφυλλιά στις Σέρρες εξαιτίας της υπερχείλισης του ποταμού Κουπατσιανού.
      Στην Κέρκυρα σημειώθηκαν σημαντικές καθιζήσεις σε γέφυρες και κατέρρευσε η γέφυρα της Άφρας, ενώ στις προηγούμενες πλημμύρες σημειώθηκαν μεγάλες καταστροφές γεφυρων στην Καρδίτσα (στο χωριό Φυλακτή, στο ρέμα Καριτσιώτη και αλλού).
      Είχε προηγηθεί η κατάρρευση της ιστορικής γέφυρας του Κερίτη στην Κρήτη, αλλά και της γέφυρας στην Καβάλα που είχε καταρρεύσει τον Νοέμβριο του 2018 μετά τη διέλευση ενός γερανοφόρου, καθώς επίσης το χτισμένο το 1866 τοξωτό γεφύρι της Πλάκας στον Άραχθο - το οποίο ανακατασκευαστηκε πρόσφατα.
      Το 2017 είχε καταρρεύσει η γέφυρα στην Ε.Ο. Κομοτηνής- Ιάσμου-Ξάνθης, στο σημείο μεταξύ Πολυάνθου και Ιάσμου, στον ποταμό Κομψάτο. Η γέφυρα ήταν μόλις 24 ετών και από τους ελέγχους προέκυψε ότι η αστοχία της οφείλεται μάλλον στην συμπεριφορά του τεχνικού έναντι των υδραυλικών φαινομένων.
      Καταρρεύσεις γεφυρών στο εξωτερικό
      Η παλαιότητα των υποδομών δεν είναι ένα πρόβλημα που περιορίζεται στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από τις καταρρεύσεις γεφυρών την τελευταία δεκαετία κατά την οποία καταγράφηκαν αρκετά παραδείγματα αστοχιών σε γέφυρες στην Ιταλία. Το 2009 κατέρρευσε η γέφυρα στον αυτοκινητόδρομο SS9 που διέσχιζε τον ποταμό Po, νότια του Μιλάνο, λόγω υπερχείλισης του ποταμού (1 τραυματίας).
      Το 2015 κατέρρευσε η οδογέφυρα Χίμερα στη Σικελία, μόλις 10 ημέρες αφότου δόθηκε στην κυκλοφορία, λόγω καθίζησης του μεσοβάθρου έπειτα από κατολίσθηση. Το 2016 κατέρρευσε μία άνω διάβαση στο Λέκκο, εξαιτίας της διέλευσης ενός υπέρβαρου φορτηγού 108 τόνων (1 νεκρός, 5 τραυματίες). Το 2017 κατέρρευσε μία άνω διάβαση στο Καμεράνο, επαρχία της Ανκόνας, λόγω αστοχίας μίας προσωρινής κατασκευής που στήριζε τη διάβαση κατά τη διάρκεια οδικών έργων με σκοπό τη διεύρυνση αυτού του τμήματος της οδού (2 νεκροί, 3 τραυματίες).
      Ωστόσο η κατάρρευση που είχε συγκλονίσει ήταν αυτή της 14ης Αυγούστου της Γέφυρας Μοράντι στη Γένοβα που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 43 ανθρώπων. Η γέφυρα είχε κατασκευαστεί το 1967 και βρισκόταν υπό συντήρηση καθώς εκτελούνταν έργα ενίσχυσης των θεμελίων της.
      Περισσότερα...

        2

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.