Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    558 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Engineer

      Στο εδώλιο του κατηγορουμένου στέλνει ο αντιεισαγγελέας Εφετών Αιγαίου ξενοδόχους, πολεοδόμους και μηχανικούς για τη σκανδαλώδη υπόθεση με τα πολυτελή αυθαίρετα ξενοδοχεία και παραθεριστικά συγκροτήματα της Μυκόνου και της Ανδρου, η οποία ζημίωσε το ελληνικό Δημόσιο με δεκάδες εκατ. ευρώ.
       
      Ο αντιεισαγγελέας Εφετών, Γιώργος Οικονόμου, με πρότασή του προς το Συμβούλιο Εφετών ζητεί την παραπομπή στο τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αιγαίου 16 προσώπων. Εκτός από τον πρώην προϊστάμενο της Πολεοδομίας Σύρου, Δημήτρη Μπουντούρη, που είναι ήδη προφυλακισμένος από το περασμένο καλοκαίρι, ο εισαγγελέας προτείνει την παραπομπή τού τότε αναπληρωτή προϊσταμένου του πολεοδομικού γραφείου, των συζύγων και των τέκνων τους, ενός ιδιοκτήτη γνωστών μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων, δύο ιδιοκτητών πολυτελών παραθεριστικών κατοικιών, τεσσάρων μηχανικών και ενός ακόμη υπαλλήλου της πολεοδομίας. Σύμφωνα με την πρόταση του εισαγγελέα, οι 16 πρέπει να οδηγηθούν σε δίκη για τα αδικήματα της ενεργητικής και παθητικής δωροδοκίας, της εκβίασης και της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα, καθώς και για το αδίκημα της ψευδούς βεβαίωσης. Αναμένεται πλέον η έκδοση του βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Αιγαίου.
       
      Από τη μακρόχρονη δικαστική έρευνα προέκυψε ότι κατά τη χρονική περίοδο 1990-2010, το κύκλωμα που είχε στηθεί στην πολεοδομία Σύρου εξέδιδε και αναθεωρούσε οικοδομικές άδειες για αυθαίρετα, δεν εισέπραττε πρόστιμα για βεβαιωμένες πολεοδομικές παραβάσεις, ενώ εκμεταλλευόμενο τον νόμο για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων επιχείρησε να τα νομιμοποιήσει, χωρίς όμως να πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Η έρευνα επίσης έδειξε ότι οι πρώην προϊστάμενοι της πολεοδομίας, όλο αυτό το διάστημα, έγιναν αποδέκτες εμβασμάτων σε τραπεζικούς λογαριασμούς τους από ξενοδόχους, τεχνικές εταιρείες ή μηχανικούς, ακόμη και από τη δημοτική αρχή της Μυκόνου, για να ανεγερθούν ή να νομιμοποιηθούν πολυτελή αυθαίρετα. Τα χρήματα αυτά, στη συνέχεια, τα επένδυσαν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους σε αγορές ακινήτων. Τα ποσά που βρέθηκαν στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους, όπως και το σύνολο της ιδιωτικής τους περιουσίας δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματά τους.
       
      18 Οκτωβρίου η δίκη
       
      Πρόκειται για μια υπόθεση διαφθοράς ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο λειτουργούσε επί χρόνια η οικοδομική δραστηριότητα στις Κυκλάδες. Το κουβάρι της ιστορίας άρχισε να ξετυλίγεται πριν από πέντε χρόνια, μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου με τα ανείσπρακτα τέλη παρεπιδημούντων στον Δήμο Μυκόνου. Για την εν λόγω υπόθεση κατηγορούνται για το αδίκημα της απιστίας εις βάρος του Δημοσίου οι πρώην δήμαρχοι Μυκόνου Αθ. Κουσαθανάς-Μέγας και Χρήστος Βερώνης. Η εκδίκαση της υπόθεσής τους, έπειτα από δύο αναβολές, ορίστηκε για τις 18 Οκτωβρίου.
       
      Τον Μάιο του 2011 ο τότε εισαγγελέας του Αρείου Πάγου παρήγγειλε στην Ολομέλεια Εφετών Αιγαίου περαιτέρω έρευνα, καθώς διαφάνηκε ότι η ζημιά που προκλήθηκε στο Δημόσιο από τα αδικήματα που φέρονται να διέπραξαν οι κρατικοί υπάλληλοι ήταν αρκετών εκατ. ευρώ.
       
      Πηγή: http://www.kathimerini.gr/799655/article/epikairothta/ellada/parapempontai-se-dikh-16-atoma
    2. Αρθρογραφία

      Engineer

      Παράταση για ένα χρόνο, δηλαδή έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2026, δίνει το κράτος στην εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων του δημοσίου. Η εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων διέπεται από τον νόμο 5024/2023, ο οποίος προβλέπει τη διαδικασία μέσω ψηφιακής πλατφόρμας στο gov.gr. Ωστόσο, η εξαγορά δεν επιτρέπεται σε δασικές εκτάσεις ή άλλες περιοχές που είναι κοινόχρηστα αγαθά, εξαιρουμένων των «πραγμάτων εκτός συναλλαγής», όπως ορίζονται στο Αστικό Κώδικα.
      Πολλοί όμως είναι οι πολίτες που κατέχουν δασικές εκτάσεις και περιμένουν να δοθεί λύση και στο δικό τους πρόβλημα τους.
      Είναι χαρακτηριστικό ότι, για τα συγκεκριμένα ακίνητα, οι πολίτες που τα κατέχουν έχουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας έναντι της Εφορίας και άλλων υπηρεσιών θεωρούνταν ως ιδιοκτήτες πληρώνοντας και τους ανάλογους φόρους. Επίσης πολλές εκτάσεις χρησιμοποιούνται για αγροτική χρήση και επιδοτούνται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
      Επομένως θα πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι ότι θα απορριφθούν οι αιτήσεις που θα υποβληθούν στο σύστημα και αφορούν εξαγορά εκτάσεων που στον μερικώς κυρωμένο δασικό χάρτη απεικονίζονται ως ΔΑ ή ΧΑ, δηλαδή ως δασική έκταση στον ιστορικό χάρτη του 1945 – 1960 που άλλαξε χρήση μεταγενέστερα (ξεχερσώθηκε) με μη νόμιμο τρόπο.
      Γιατί δεν δίνεται η δυνατότητα εξαγοράς τους από τους αγρότες;
      Πράγματι το 2017 το κράτος έδωσε τη δυνατότητα εξαγοράς των εκχερσωμένων εκτάσεων από αγρότες που τις χρησιμοποιούν. Οι αιτήσεις που κατατέθηκαν μέχρι τον Αύγουστο του 2020, αφορούσαν τις περιοχές που είχε γίνει ανάρτηση των δασικών χαρτών στο 50% περίπου της χώρας. Περίπου στις 80.000 αιτήσεις κατατέθηκαν για 400.000 στρέμματα.
      Ωστόσο με την απόφαση 710/2020 το Συμβούλιο της Επικρατείας, ακύρωσε τις σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις, με αποτέλεσμα να μην προχωρήσει η διαδικασία της εξαγοράς. Μάλιστα το πρόβλημα γιγαντώθηκε στη συνέχεια με την ανάρτηση και των υπολοίπων δασικών χαρτών (Κρήτη, Δωδεκάνησα, Κυκλάδες, Ιόνια κλπ περιοχών) και εκτιμάται ότι το σύνολο των εκχερσωμένων εκτάσεων ξεπερνά το 2.000.000 στρέμματα!
      Τι ρυθμίσεις ισχύουν για τις εκχερσωμένες εκτάσεις;
      Δίνεται το δικαίωμα χρήσης από τους αγρότες για όσο επιδοτούνται, χωρίς να μεταβάλλεται ο δασικός χαρακτήρας των ρυθμιζόμενων εκτάσεων, ούτε ο χαρακτηρισμός που οι εκχερσωμένες εκτάσεις φέρουν στους δασικούς χάρτες (δηλαδή ΔΑ ή ΧΑ).
      Θα μπορούν να μεταβιβαστούν αυτές οι εκτάσεις;
      Όχι, για να γίνει συμβόλαιο μεταβίβασης (πώληση, γονική παροχή κλπ) σε εκτάσεις που φαίνονται στον δασικό χάρτη με χαρακτήρα ΔΑ, απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης από την οποία να προκύπτει ότι το Δημόσιο δεν έχει δικαίωμα κυριότητος επί αυτής.
      Επομένως μόνο οι κατ’ επάγγελμα αγρότες θα μπορούν να τις χρησιμοποιούν για όσο διάστημα λαμβάνουν ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και χωρίς το δικαίωμα της μεταβίβασης.
      Μπορεί ένας ιδιώτης να διεκδικήσει την κυριότητα έκτασης;
      Σε περίπτωση που αγρότης θελήσει να διεκδικήσει την ιδιοκτησία της έκτασης που καλλιεργεί, υπάρχουν διάφοροι δρόμοι να μπορεί να ακολουθήσει, όπως μέσω της κτηματογράφησης ή με άσκηση προσφυγής ενώπιον των Συμβουλίων Ιδιοκτησίας Δασών ή των δικαστηρίων.
      Όταν μέρος ιδιοκτησίας έχει χαρακτηριστεί δασικό, μπορεί να μεταβιβαστεί το καθαρό αγροτικό τμήμα της;
      Το ΥΠΕΝ με νομοθετική ρύθμιση, έδωσε το δικαίωμα σε ιδιοκτησίες που περιλαμβάνουν και δασικές και αγροτικές εκτάσεις να μπορούν να μεταβιβάζονται, ως προς το μη δασικό τμήμα, χωρίς αυτό να θεωρείται κατάτμηση.
      Το κτηματολόγιο θα αναγνωρίσει το δικαίωμα κυριότητας των ιδιωτών όταν έχουν τίτλους ιδιοκτησίας;
      Θα πρέπει να διευκρινιστεί πως το Δημόσιο προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε εκτάσεις που εμφανίζονται στις αεροφωτογραφίες του 1945 (ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του 1960) με δασική μορφή που εκχερσώθηκαν μεταγενέστερα. Το κτηματολόγιο θα προκρίνει ως ιδιοκτήτη το Ελληνικό Δημόσιο. Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να υποβληθεί ένσταση με όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, ανάλογα με την περιοχή που βρίσκεται το ακίνητο.
      Τι ισχύει για επιδοτήσεις των αγροτών;
      Μέχρι στιγμής οι επιδοτήσεις συνεχίζονται κανονικά, ανεξάρτητα του πως εμφανίζεται η έκταση στην ανάρτηση του δασικού χάρτη.
      Πότε επιτρέπεται η γεωργική εκμετάλλευση δασικών εκτάσεων;
      Εκχέρσωση δασών προς απόδοση σε αγροτική οποιασδήποτε φύσης καλλιέργεια απαγορεύεται. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η εκχέρσωση δασικών εκτάσεων από γεωργικούς συνεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών ή φυσικά πρόσωπα ή η χρήση από αυτούς ασκεπούς έκτασης ή διάκενου εντός δάσους ή δασικής έκτασης, εμβαδού έως 30 στρέμματα όταν πρόκειται για φυσικά πρόσωπα, για γεωργική ή δενδροκομική καλλιέργεια ή για φύτευση σε ανάμειξη αγρίων και οπωροφόρων ή καρποφόρων δένδρων ή για φύτευση δασικών ειδών για την απόδοση προϊόντων, ιδίως, κάστανων, καρυδιών και τρούφας, ή για δημιουργία αμπελώνων ή φυτειών αρωματικών φυτών. Επιτρέπεται, επίσης, η δια εμβολιασμού εξημέρωση άγριων οπωροφόρων ή καρποφόρων δένδρων.
      Επίσης εντός των ως άνω εκτάσεων επιτρέπονται κατασκευές που εξυπηρετούν τη γεωργική εκμετάλλευση, όπως δεξαμενές νερού, γεωτρήσεις, μετρητές Δ.Ε.Η., υπόστεγα κατ’ εφαρμογή της σχετικής περί των κατασκευών αυτών νομοθεσίας.
      Η έγκριση για τη γεωργική εκμετάλλευση χορηγείται, κατόπιν σχετικής οικονομοτεχνικής μελέτης βιωσιμότητας της γεωργικής εκμετάλλευσης.
      Οι δημόσιες εκτάσεις, ως και οι κοινόχρηστες και διαθέσιμες εποικιστικές δασικές εκτάσεις μπορούν να διατεθούν σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα για δενδροκομική ή γεωργική καλλιέργεια και εκμετάλλευση κατόπιν της σχετικής μελέτης και κάτω από ειδικές προϋποθέσεις.
      Σε ποιές περιπτώσεις δίνεται η έγκριση για γεωργική εκμετάλλευση;
      Η έγκριση για τη γεωργική εκμετάλλευση χορηγείται, εφόσον διαπιστωθεί, κατόπιν σχετικής οικονομοτεχνικής μελέτης βιωσιμότητας της γεωργικής εκμετάλλευσης, ότι οι εδαφολογικές και οικολογικές συνθήκες συνηγορούν υπέρ αυτού του τρόπου εκμετάλλευσης χωρίς να παραβλάπτεται η λειτουργία του δασικού οικοσυστήματος, από την απώλεια του φυσικού του στοιχείου, καθώς και ότι τηρούνται οι απαιτούμενες από το προϋποθέσεις.
      Η μελέτη συντάσσεται από ιδιώτη γεωτεχνικό επιστήμονα, σε περίπτωση δε που αυτός δεν είναι δασολόγος, απαιτείται συνυπογραφή αυτής και από δασολόγο, περιέχεται δε σε αυτήν ειδικό κεφάλαιο για την τυχόν οικολογική αναβάθμιση του φυσικού οικοσυστήματος λόγω της συγκεκριμένης εκμετάλλευσης.
      Θα πληρώσουν πρόστιμο όσοι αγρότες δηλώσουν ξεχερσωμένες εκτάσεις;
      Όχι. Στις εκτάσεις αυτές, για όσο χρόνο τελούν υπό καθεστώς ενίσχυσης, δεν επιβάλλονται διοικητικά μέτρα και κυρώσεις κατ’ εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας, ενώ η εκτέλεση σχετικών διοικητικών πράξεων που έχουν εκδοθεί αναστέλλεται.
      Πώς θα γίνει η καταγραφή των εκχερσωμένων εκτάσεων;
      Για την αποτύπωση των εκτάσεων αυτών, ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.) αποστέλλει στη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στον φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο», το γεωχωρικό περίγραμμα του συνόλου των εκτάσεων που έχουν δηλωθεί με Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης στο Ο.Σ.Δ.Ε..
      Τα περιγράμματα αυτά προσαρμόζονται στα χαρτογραφικά υπόβαθρα των δασικών χαρτών και οι εκτάσεις που τελούν σε καθεστώς ενίσχυσης επισημαίνονται, καταχωριζόμενης της σχετικής πληροφορίας με την αντίστοιχη ένδειξη της νόμιμης αλλαγής χρήσης. Τα στοιχεία του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. επικαιροποιούνται ανά τρία (3) έτη.
      Το ειδικό αρχείο που δημιουργείται από τα παραπάνω στοιχεία του δασικού χάρτη και του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., ενημερώνεται και τηρείται από το Τμήμα Δασικών Χαρτογραφήσεων της οικείας Διεύθυνσης Δασών.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
    3. Αρθρογραφία

      Engineer

      Νέες προθεσμίες για την υπαγωγή αυθαιρέτων στον νόμο 4178/2013 και την κατάθεση των απαραίτητων δικαιολογητικών ορίζει με νέα υπουργική απόφαση ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Νικόλαος Ταγαράς, με στόχο να ενισχυθεί ο υποτονικός ρυθμός νομιμοποίησης αυθαιρέτων.
       
      Ειδικότερα, στον 4178/2013 (νόμος Καλαφάτη), θα μπορούν να υπαχθούν εκπρόθεσμα αυθαίρετα που είχαν τακτοποιηθεί με τον νόμο 4014/11 (νόμος Παπακωνσταντίνου). Βάσει της νέας απόφασης του ΥΠΕΚΑ, στην περίπτωση που η αίτηση μεταφοράς υποβληθεί εκπρόθεσμα, αλλά εντός της ισχύος του ν. 4178/2013, εφαρμόζονται οι προθεσμίες πληρωμών του Α' εξαμήνου. Το ανεξόφλητο ποσό του προστίμου θα προσαυξάνεται κατά 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης.
       
      Να σημειωθεί ότι ο νόμος Καλαφάτη λειτούργησε σαν «ομπρέλα» για όσους είχαν τακτοποιήσει αυθαίρετα με τον νόμο Παπακωνσταντίνου, ο οποίος είχε κριθεί αντισυνταγματικός από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ειδικότερα, έδινε περιθώριο ενός εξαμήνου, δηλαδή έως τις 7 Φεβρουαρίου 2014, για να μεταφερθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ή όσες ήταν σε αρχική υποβολή με πληρωμένο παράβολο. Ωστόσο, και ο νόμος Καλαφάτη έχει προσβληθεί και αναμένεται να κριθεί από την Ολομέλεια του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου τον προσεχή Οκτώβριο.
       
      Παράταση δίδεται και στην προθεσμία ηλεκτρονικής υποβολής των απαραίτητων δικαιολογητικών, από τον μηχανικό, για την ολοκλήρωση της υπαγωγής. Πλέον υποχρεούται να ολοκληρώσει την υποβολή των δικαιολογητικών μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής στις διατάξεις του 4178/2013, δηλαδή τον Φεβρουάριο του 2015, και όχι μέσα σε ένα εξάμηνο από την πληρωμή του παραβόλου.
       
      Πηγή: http://www.tovima.gr/society/article/?aid=611113
    4. Αρθρογραφία

      Engineer

      Ο νέος νόμος 5092/2024 για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές άπτεται σημαντικών θεμάτων που σχετίζονται με την παραχώρηση των αιγιαλών, όπως η οριοθέτησή τους, οι διαγωνισμοί για την παραχώρησή τους, οι υποχρεώσεις των παραχωρησιούχων και η αντιμετώπιση των παραβάσεων.  
      Στοχεύοντας στη μεγαλύτερη διαφάνεια των διαγωνισμών παραχώρησης μέσω κεντρικής ηλεκτρονικής διαδικασίας και την υψηλότερη αποτελεσματικότητα των ελέγχων μέσω της αξιοποίησης της σύγχρονης τεχνολογίας σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση των ποινών, προσπαθεί να αντιμετωπίσει διαχρονικές παθογένειες. Από την άλλη, όμως, έχει προκαλέσει έντονη κριτική από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, κυρίως αναφορικά με την οριοθέτηση του αιγιαλού.
      Οριοθέτηση του αιγιαλού και απάτητες παραλίες
      Η οριοθέτηση του αιγιαλού αποτελεί ένα εξαιρετικά κρίσιμο θέμα, το οποίο επηρεάζει απόλυτα τη δόμηση στην περιοχή και ειδικότερα την απόσταση από την οριογραμμή, όπου αυτή επιτρέπεται.
      Η προϋφιστάμενη διάταξη (άρθρο 1 παρ. 2 εδ. β’ ν. 2971/2001) για ελάχιστο πλάτος 30 μέτρων από την οριογραμμή του αιγιαλού που συνιστά αδόμητη ζώνη καταργείται (άρθρο 3) με την αιτιολογία ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν επιφέρει κάποιο προστατευτικό αποτέλεσμα, ιδίως με δεδομένη την ποικιλομορφία του παραλιακού μετώπου της χώρας. Ωστόσο, αν και καταργείται το κατώτατο όριο των 30 μέτρων, δεν καταργείται το ανώτατο όριο των 50 μέτρων από την οριογραμμή του αιγιαλού, πράγμα που σημαίνει ότι σε κάθε περίπτωση επιτρέπεται η δόμηση στα 50 μέτρα ανεξάρτητα από τυχόν ιδιαιτερότητες της εκάστοτε παραλίας. 
      Το άρθρο 5 περιγράφει αναλυτικά τη διαδικασία οριοθέτησης του αιγιαλού, τονίζοντας ότι λαμβάνονται υπόψη οι φυσικές και λοιπές ενδείξεις που επηρεάζουν το πλάτος του αιγιαλού και της παραλίας, όπως για παράδειγμα η γεωμορφολογία του εδάφους, οι παράκτιοι πόροι και η ύπαρξη νομίμως υφιστάμενων τεχνικών έργων στην περιοχή. Επιπλέον, διατυπώνονται και ειδικότερες προβλέψεις για την οριογραμμή παραλίας ανά περίπτωση, όπως η ύπαρξη σχεδίου πόλης, παραδοσιακοί οικισμοί,  πόλη ή οικισμός που προϋφίστανται του 1923 ή με πληθυσμό κατά των 2.000 κατοίκων.
      Ο καθορισμός γίνεται από επιτροπή, η οποία συγκροτείται σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ενώ προβλέπεται και η συγκρότηση δευτεροβάθμιας επιτροπής, στην οποία υποβάλλεται ενδικοφανής προσφυγή και κατά της οποίας παρέχεται η δυνατότητα άσκησης αίτησης ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας.
      Η όσο το δυνατόν ευρύτερη δυνατότητα ελέγχου της οριοθέτησης του αιγιαλού συμπληρώνεται και με τους απαιτούμενους όρους δημοσιότητας (δημοσίευση σε ΦΕΚ, μόνιμη ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τοιχοκόλληση στις αποκεντρωμένες διοικήσεις). Επιπλέον, η καταγραφή του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού γίνεται σε ορθοφωτογραφικά υπόβαθρα τηρούμενα στο Ελληνικό Κτηματολόγιο.
      Ενδιαφέρον έχουν και οι διατάξεις των άρθρων 4 και 22, όπου για πρώτη φορά καθιερώνεται η έννοια των απάτητων παραλιών. Πρόκειται για αιγιαλούς και παραλίες ιδιαίτερης αισθητικής, γεωμορφολογικής ή οικολογικής αξίας σε περιοχές Natura 2000, όπου απαγορεύονται η παραχώρηση απλής χρήσης, η οποία ορίζεται ως "κάθε χρήση, από την οποία δεν παραβιάζεται ο προορισμός του αιγιαλού και της παραλίας ως κοινόχρηστων πραγμάτων και δεν επέρχεται αλλοίωση στη φυσική μορφολογία τους και τα βιοτικά στοιχεία τους", και εν γένει όλες οι δραστηριότητες οι οποίες μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη μορφολογία  και την ακεραιότητά τους από οικολογικής άποψης. Μάλιστα, βάσει της αιτιολογικής έκθεσης η απαγόρευση θα περιλαμβάνει και την τοποθέτηση κινητών στοιχείων στις απάτητες παραλίες (όπως ομπρελών, ξαπλωστρών κλπ). 
      Παρόλη τη θέσπιση των απάτητων παραλιών αλλά και την έμφαση στον καθορισμό του αιγιαλού με αδιάβλητα κριτήρια και ανεξάρτητη διαδικασία, η διάταξη για την κατάργηση του ελάχιστου ορίου προστασίας των 30 μέτρων παραλίας οδήγησε στις αντιδράσεις γνωστών περιβαλλοντικών οργανώσεων, όπως η WWF Ελλάς, η Greenpeace και η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης.
      Η διαδικασία της παραχώρησης
      Η παραχώρηση τμημάτων αιγιαλού και της παραλίας βρίσκεται στο επίκεντρο της τουριστικής αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, όμως έχει απασχολήσει στο παρελθόν ουκ ολίγες φορές τις αρχές και την κοινή γνώμη με τις συχνές και ευρείες παραβάσεις των παραχωρησιούχων. Υπό αυτό το πρίσμα, στόχος του νέου νόμου είναι να εκσυγχρονιστεί η διαδικασία δημοπράτησης αλλά και να τεθούν συγκεκριμένα όρια για την κάλυψη του αξιοποιούμενου τμήματος.
      Σύμφωνα με το άρθρο 9 του νέου νόμου, ο ορισμός των τμημάτων του αιγιαλού και της παραλίας όπου επιτρέπεται η παραχώρηση απλής χρήσης κατόπιν πλειοδοτικής δημοπρασίας θα γίνεται με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έως την 15η Ιανουαρίου κάθε έτους μετά από γνώμη των οικείων δήμων που διατυπώνεται έως την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους και σχετική εισήγηση της Κτηματικής Υπηρεσίας έως την 1η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους. Γίνεται σαφές, επομένως, ότι ο βασικός άξονας είναι η αρκετά έγκαιρη ολοκλήρωση της διαδικασίας από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να περιοριστούν και μελλοντικά προβλήματα.
      Για να αποφευχθούν ζητήματα υπερβολικής κάλυψης της παραλίας, όπου δεν θα παρέχεται η δυνατότητα στους λουόμενους να αξιοποιήσουν το ελεύθερο μέρος της, εισάγονται από τον νόμο συγκεκριμένες προστατευτικές διατάξεις. Συγκεκριμένα, το ανώτατο εμβαδόν παραχώρησης ορίζεται στα 500 τ.μ. και σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η κάλυψη άνω του 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η απόσταση 6 μέτρων μεταξύ των τμημάτων που παραχωρούνται, ενώ επιβάλλεται και απαγόρευση παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας όταν το μήκος ή το πλάτος είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των 150 τ.μ. 
      Αναφορικά με την πλειοδοτική δημοπρασία για την παραχώρηση απλής χρήσης, στο επίκεντρο των ρυθμίσεων του νέου νόμου βρίσκεται το Πληροφοριακό Σύστημα "Μητρώο Συμβάσεων Παραχώρησης Απλής Χρήσης Αιγιαλού και Παραλίας", έτσι ώστε να επιτυγχάνεται κεντρική εκτέλεση των διαγωνισμών παραχώρησης με διαφανή και σύγχρονη ηλεκτρονική διαδικασία. Στο εν λόγω σύστημα θα υπάρχουν όλα τα δεδομένα σχετικά με τις δημοπρασίες, τις παραχωρήσεις απλής χρήσης τμημάτων αιγιαλών και παραλιών, καθώς και δεδομένα σχετικά με αυτοψίες, καταγγελίες, αλλά και φωτογραφικό υλικό για τη διενέργεια ελέγχων. Έτσι, η δημοπράτηση θα ολοκληρώνεται ευκολότερα και γρηγορότερα, ενώ ταυτόχρονα θα είναι πιο αποτελεσματική η παρακολούθηση της συμμόρφωσης των παραχωρησιούχων με τους όρους των συμβάσεων.  
      Σύμφωνα με το άρθρο 10, η ηλεκτρονική διενέργεια των διαγωνισμών γίνεται μέχρι την 31η Μαρτίου κάθε έτους από την Κτηματική Υπηρεσία. Επομένως, πλέον, η εκτέλεση γίνεται κεντρικά και όχι από τους δήμους, όπως συνέβαινε με το προϋφιστάμενο καθεστώς. Το πληροφοριακό σύστημα συλλέγει πληροφορίες για τις αντικειμενικές αξίες των όμορων ακινήτων και παράγει τη διακήρυξη του διαγωνισμού, η οποία αναρτάται τουλάχιστον 20 ημέρες πριν τη διεξαγωγή της δημοπρασίας στην εν λόγω πλατφόρμα. Η τιμή πρώτης προσφοράς εξάγεται αυτόματα βάσει του προβλεπόμενου στο άρθρο 10 παρ. 5 μαθηματικού τύπου.
      Υποχρεώσεις παραχωρησιούχων και δήμων
      Το άρθρο 8 θεσπίζει ελάχιστες υποχρεώσεις των παραχωρησιούχων που στοχεύουν στην απρόσκοπτη πρόσβαση του κοινού στην παραλία καθώς και στη διευκόλυνση των καταγγελιών. Καινοτόμο ρύθμιση αποτελεί η υποχρέωση του παραχωρησιούχου για ανάρτηση πινακίδας με σκοπό την πρόσβαση του κοινού στο σύστημα ηλεκτρονικών καταγγελιών. 
      Οι υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου μετά τη λήξη της σύμβασης ορίζονται στο άρθρο 13, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να αφαιρούνται από τον αιγιαλό τα κινητά στοιχεία που τοποθετήθηκαν για τους σκοπούς της παραχώρησης και ο χώρος να παραδίδεται καθαρός από κάθε είδους ρύπο.
      Εφόσον ο παραχωρησιούχος δεν συμμορφώνεται με τις εν λόγω υποχρεώσεις που πηγάζουν εκ του νόμου αλλά και τις συμβατικές του υποχρεώσεις, η σύμβαση μπορεί να καταγγελθεί αζημίως από τον παραχωρούντα φορέα.
      Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η διάταξη του άρθρου 8 ότι οι συμβάσεις παραχώρησης είναι προσωποπαγείς και συνεπώς δεν μπορούν να μεταβιβαστούν. Η επαναφορά αυτής της πρόβλεψης αποτρέπει το εμπόριο που είχε δημιουργηθεί, κυρίως στις δημοφιλείς παραλίες, εξασφαλίζοντας κατά το δυνατόν τη μη εμπορευματοποίηση της παράκτιας ζώνης και την τήρηση των υποχρεώσεων των παραχωρησιούχων. 
      Στο άρθρο 14 του νόμου αναφέρονται και οι υποχρεώσεις των δήμων ως προς τους αιγιαλούς και τις παραλίες της χωρικής τους αρμοδιότητας. Τέτοιες υποχρεώσεις αφορούν την καθαριότητα, την ανάρτηση σχεδίου όπου φαίνονται οι παραχωρήσεις, την ενημέρωση της αστυνομίας σε περίπτωση διαπίστωσης καταπατήσεων των κοινόχρηστων χώρων, την πρόσληψη ναυαγοσωστών και την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων τους. Η απαρίθμηση των υποχρεώσεων των δήμων αναδεικνύει το γεγονός ότι ο ρόλος τους είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την προστασία του περιβάλλοντος, την ασφάλεια των λουομένων και των εργαζομένων και γενικά για την τήρηση της νομιμότητας στους αιγιαλούς και τις παραλίες.  
      Καταγγελίες και κυρώσεις
      Η διευκόλυνση των καταγγελιών εκ μέρους του κοινού και η αυστηροποίηση των κυρώσεων για τις παραβάσεις των παραχωρησιούχων αποτελούν χαρακτηριστικά των διατάξεων του ν. 5092/2024, έτσι ώστε να καταπολεμηθούν αποτελεσματικά τα ουκ ολίγα περιστατικά που είχαν παρατηρηθεί τα προηγούμενα έτη με καταπάτηση μεγαλύτερης επιφάνειας του αιγιαλού και την παρεμπόδιση του κοινού στην πρόσβασή του στην παραλία. 
      Το άρθρο 16 παρέχει τη δυνατότητα ηλεκτρονικών καταγγελιών από το κοινό μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων, ιδίως με χρήση QR – code, ο οποίος βρίσκεται στην πινακίδα σήμανσης του αιγιαλού ή της παραλίας. Κατά συνέπεια, οποιοσδήποτε διαπιστώνει παράβαση σε μια συγκεκριμένη παραλία, θα μπορεί να σκανάρει με το κινητό του τον κωδικό και να αποστέλλει την καταγγελία στις αρμόδιες αρχές. Πέρα από την προφανή απλοποίηση της διαδικασίας για τον καταγγέλλοντα, η χρήση ηλεκτρονικών μέσων διευκολύνει και τις αρχές, καθώς τίθεται υπόψη τους αποδεικτικό υλικό το οποίο προκύπτει σε πραγματικό χρόνο.
      Αρμόδιες αρχές για τη διενέργεια ελέγχων τήρησης της νομιμότητας καθίστανται, σύμφωνα με το άρθρο 17, η Κτηματική Υπηρεσία, οι δήμοι, οι ελεγκτικές υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε., η Οικονομική Αστυνομία και το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Προκειμένου τα ανωτέρω όργανα να δρουν αποτελεσματικά, χωρίς να διακυβεύεται η ασφάλεια των ιδίων και των λουόμενων, θα συνεπικουρούνται από την Ελληνική Αστυνομία, ενώ για τον έλεγχο των παραλιών θα χρησιμοποιούνται drones ή δορυφόροι.  
      Αναφορικά με τις διοικητικές και ποινικές κυρώσεις (άρθρα 18-20), αυτές κλιμακώνονται ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης. Τα κυριότερα διοικητικά μέτρα είναι:
      - Έκδοση πράξης άμεσης απομάκρυνσης (εντός 48 ωρών) από την Κτηματική Υπηρεσία σε περίπτωση κατάληψης αιγιαλού και παραλίας χωρίς τη σύναψη σύμβασης παραχώρησης ή καθ’ υπέρβαση της σύμβασης παραχώρησης.  
       - Σε περιπτώσεις αυθαίρετης κατάληψης επιβάλλεται σφράγιση και διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης στον χώρο που έχει καταληφθεί και εντός 24 ωρών από την κοινοποίηση της διαταγής ο χώρος σφραγίζεται με ταινία, τοποθετείται σχετική πινακίδα που αναφέρει τη σφράγιση και τον λόγο και την απαγόρευση εισόδου.  
      - Κατεδάφιση των παράνομων έργων με πρωτόκολλο της Κτηματικής Υπηρεσίας, το οποίο κοινοποιείται βάσει του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας στον φερόμενο κύριο ή νομέα ή κάτοχο ή κατασκευαστή αυτών, ο οποίος, μέσα σε 30 ημέρες από την κοινοποίηση, κατεδαφίζει τα κτίσματα και αίρει τα πάσης φύσεως κατασκευάσματα, εξαιρουμένων όσων εμπίπτουν στη νομοθεσία για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς και όσων έχουν ήδη κηρυχθεί προστατευόμενα ή διατηρητέα με απόφαση αρμόδιας αρχής. 
      Επιπλέον, επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις στους παραβάτες από την Κτηματική Υπηρεσία, με τα πρόστιμα να ποικίλουν ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης. Μάλιστα, για πρώτη φορά καθιερώνονται πρόστιμα για παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στη θάλασσα, τον αιγιαλό και την παραλία, από 2.000 έως 60.000€.  
      Οι ποινικές κυρώσεις περιλαμβάνουν τη φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους και χρηματική ποινή για μεταβολή χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής ή με άδεια που εκδόθηκε παράνομα,. Αν η μεταβολή προκαλεί σημαντική οικολογική, περιβαλλοντική ή γεωμορφολογική διατάραξη ή βλάβη, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 2 ετών και χρηματική ποινή. 
      Ο κ. Παναγιώτης Κορδώνης είναι Δικηγόρος, Ανώτερος Συνεργάτης Δικηγορικής Εταιρείας Your Legal Partners
    5. Αρθρογραφία

      Engineer

      Ας κάνουμε, χάριν της ιστορίας που ακολουθεί, την υπόθεση ότι τα ταμεία του κράτους ή του Δήμου Αθηναίων είναι ικανά να χρηματοδοτήσουν γενναίες παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο. Πώς θα σας φαινόταν, λοιπόν, η ιδέα να γκρεμιστούν πολυώροφα κτίρια γραφείων του ’50 και του ’60 για να ξαναχτιστούν κάποια από τα νεοκλασικά της Βασιλίσσης Σοφίας ή της οδού Πανεπιστημίου; Ενα παρόμοιο ερώτημα τέθηκε σε πραγματική βάση πριν από μία δεκαετία για ένα τεράστιο κτιριακό συγκρότημα στην καρδιά της παλαιάς πόλης της Φρανκφούρτης, το οποίο, αντί να ανακαινιστεί, τελικά κατεδαφίστηκε και θα αντικατασταθεί από 34 κτίρια, κάποια ακριβή αντίγραφα κτιρίων που προϋπήρχαν των βομβαρδισμών και κάποια όχι. Το φιλόδοξο εγχείρημα θα ολοκληρωθεί το 2017.
       
      Η παλαιά πόλη της Φρανκφούρτης ισοπεδώθηκε κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στα χρόνια που ακολούθησαν, ένα τμήμα της ανακατασκευάστηκε με διάφορους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Ανεγέρθηκαν όμως και κάποια νέα κτίρια, όπως το κτιριακό συγκρότημα Technisches Rathaus. Το 2007 η παραχώρηση του κτιρίου έληξε και ο Δήμος Φρανκφούρτης ανέκτησε την κυριότητά του. Στην αναμονή της εξέλιξης αυτής ξεκίνησε μια δημόσια συζήτηση για την τύχη του κτιριακού συγκροτήματος, η οποία κράτησε αρκετά χρόνια. «Το κτίριο αυτό ήταν το μόνο μεγάλο οικοδόμημα στην περιοχή του παλαιού ιστορικού κέντρου, κοντά στον καθεδρικό ναό», εξηγεί στην «Κ» ο διευθυντής του project, Πάτρικ Μπρούμερμαν. «Οταν άνοιξε η συζήτηση για την τύχη του, πολίτες και αρχιτέκτονες ανέπτυξαν την ιδέα της ανακατασκευής της παλαιάς πόλης, ώστε να αποκτήσει και πάλι η Φρανκφούρτη την “καρδιά” της».
       
      Τελικά, η πλάστιγγα έκλινε υπέρ της κατεδάφισης του κτιρίου και της «επαναφοράς» του προϋπάρχοντος τμήματος της παλαιάς πόλης. Για τον λόγο αυτό το 2009 ιδρύθηκε η Dom-Romer GmbH, μια εταιρεία πλήρως ελεγχόμενη από τον δήμο, η οποία ανέλαβε να φέρει σε πέρας τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και την κατασκευή. Η κατεδάφιση του Technisches Rathaus ξεκίνησε το 2011, ενώ το πρώτο κτίριο άρχισε να κατασκευάζεται το 2013. «Για τα 15 από τα 35 σπίτια υπήρχαν αρκετές ιστορικές πηγές ώστε να ανακατασκευαστούν όπως ήταν. Βέβαια θα πρόκειται για σύγχρονα κτίρια στο εσωτερικό τους, αλλά εξωτερικά θα δίνουν την αίσθηση του παλαιού», εξηγεί ο κ. Μπρούμερμαν. «Πηγές τεκμηρίωσης ήταν παλαιές φωτογραφίες, σχέδια πόλης και ένα πολύ ρεαλιστικό μοντέλο της παλαιάς πόλης που δημιούργησαν δύο αδέρφια, ο Hermann (1876-1962) και ο Robert Treuner (1877-1948), και εκτίθεται σήμερα. Τα υπόλοιπα 20 κτίρια θα έχουν σύγχρονη αρχιτεκτονική, εμπνευσμένη όμως από τα κτίρια της παλαιάς πόλης».
       
      Πού βρίσκονται λοιπόν οι εργασίες; «Το εγχείρημα έχει περάσει από διάφορες φάσεις. Οπως καταλαβαίνετε, το να στηθεί ένα τόσο μεγάλο εργοτάξιο στην καρδιά της πόλης απαιτεί εκτενή προετοιμασία. Κάτω από την περιοχή βρίσκεται ένα υπόγειο πάρκινγκ, αλλά και η σήραγγα του μετρό. Ξεκινήσαμε, λοιπόν, ανακαινίζοντας πλήρως το υπόγειο πάρκινγκ. Κατόπιν κατασκευάστηκαν τα κελάρια από δύο παλαιά σπίτια. Παράλληλα, ξεκίνησε η κατασκευή του “Stadthaus am Markt”, ενός νέου χώρου εκδηλώσεων στα νότια της περιοχής ανάπλασης. Τον Νοέμβριο του 2014 ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής των 35 σπιτιών. Σήμερα, στην περιοχή εργάζονται πέντε κατασκευαστικές εταιρείες, αλλά μέσα στους επόμενους μήνες θα φθάσουν τις 70. Το 2017 όλα τα κτίρια και οι δημόσιοι χώροι θα έχουν ολοκληρωθεί.
       
      Κλήρωση
       
      »Το ενδιαφέρον για τα διαμερίσματα ήταν τόσο μεγάλο, που η DomRömer GmbH τελικά αποφάσισε να προχωρήσει σε κλήρωση ανάμεσα στους υποψήφιους αγοραστές. Τα 15 ιστορικά κτίρια που ανακατασκευάζονται πωλήθηκαν κατά την έναρξη του εγχειρήματος, προκειμένου να εξασφαλιστούν πόροι και να διασφαλιστεί το ενδιαφέρον της αγοράς. Δύο ιστορικά κτίρια που ανακατασκευάζονται, τα διάσημα “Goldene Waage” και “Rotes Haus”, θα παραμείνουν στην κυριότητα του δήμου καθώς είναι σημαντικά για την πόλη μας».
       

       
      Με το εγχείρημα αυτό, ο Δήμος Φρανκφούρτης υπερασπίζεται την αναδημιουργία της ατμόσφαιρας της παλαιάς πόλης, ως κινητήριο δύναμη για την αναζωογόνηση του κέντρου. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην επιστημονική ομάδα του έργου συμμετέχουν ειδικοί από τη Δρέσδη, όπου έγινε η μεγαλύτερη «ανασύσταση» ιστορικού κέντρου στη Γερμανία. «Κάθε πόλη έχει την ιστορία και τους κατοίκους της. Για τη Φρανκφούρτη, η επιχειρούμενη δημιουργία παλαιών και νέων σπιτιών στο κέντρο της είναι ένα σημαντικό βήμα. Με τα σπίτια θα έρθουν οικογένειες, επισκέπτες και τουρίστες που θα περιδιαβαίνουν τα στενά σοκάκια της, θα κάθονται στα καφέ και θα περνούν χρόνο στην καρδιά της πόλης. Από αυτή την οπτική προέρχεται και το σύνθημα του εγχειρήματος: “Η πόλη είναι ζωντανή!” (Die Stadt lebt!)».
       
      Στις διπλανές στήλες ακολουθούν δύο αντίθετες απόψεις πάνω στο ίδιο θέμα:
       
      Πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις πόλεις μας ως ζωντανούς οργανισμούς και να σεβόμαστε τη συνέχειά τους ή να παρεμβαίνουμε για να αποκαθιστούμε «εγκλήματα» του παρελθόντος;
       
      Η στροφή στο παρελθόν δεν έχει τίποτα να προσφέρει
       
      ΠΑΝΟΣ ΔΡΑΓΩΝΑΣ
       
      Οι νοσταλγικές εικόνες των κομψών νεοκλασικών μεγάρων και των αθηναϊκών κήπων των αρχών του περασμένου αιώνα έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλείς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα τελευταία χρόνια. Το πρόβλημα, βέβαια, με τις όμορφες φωτογραφίες είναι ότι αναδεικνύουν τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της πόλης, αποκρύπτοντας τους πολεοδομικούς μετασχηματισμούς που καθόρισαν την εξέλιξή της. Η διαφορά ανάμεσα σ’ ένα μεταπολεμικό κτίριο και το νεοκλασικό μέγαρο το οποίο αντικατέστησε, δεν περιορίζεται στο αρχιτεκτονικό ύφος. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα νεοκλασικά κτίρια αποτέλεσαν πολυτελείς κατοικίες της αστικής τάξης που εγκατέλειψε το κέντρο της πόλης κατά την περίοδο του μεσοπολέμου. Η κλίμακα των παλαιών μεγάρων ήταν αρκετά μικρότερη των νεότερων κτιρίων γραφείων ή πολυκατοικιών που τα αντικατέστησαν. Το ύψος και οι επιφάνειες των κτιρίων αυξήθηκαν, ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του δραματικά αυξανόμενου πληθυσμού και οι ελεύθεροι χώροι τριγύρω τους συρρικνώθηκαν.
       
      Αυτό, λοιπόν, που αποτελεί αντικείμενο νοσταλγίας στις παλιές αθηναϊκές φωτογραφίες δεν είναι το ύφος της αρχιτεκτονικής, αλλά τα πολεοδομικά χαρακτηριστικά ενός αστικού κέντρου που διαμορφώθηκε κάτω από εντελώς διαφορετικές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Η συζήτηση για τη νέα αρχιτεκτονική πρέπει να αποτελέσει μέρος του ευρύτερου προβληματισμού για την εξέλιξη του αθηναϊκού κέντρου. Στην κατεύθυνση αυτή, η στροφή προς το μακρινό παρελθόν δεν έχει τίποτε να προσφέρει.
       
      * Ο κ. Πάνος Δραγώνας είναι αρχιτέκτων και αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών.
       
      «Ναι» στο παρελθόν, που όμως φτιάχνει καινούργιο
       
      ΝΙΚΟΣ ΣΑΛΙΓΚΑΡΟΣ
       
      Βεβαίως και έχουμε το δικαίωμα να «σβήνουμε» κτίρια που θεωρούνται αποτυχημένα, για να επαναφέρουμε παλαιότερες, ωραιότερες φάσεις της πόλης μας. Στις ειδικές περιπτώσεις ανοικοδόμησης εκ νέου παλαιότερων κτιρίων των οποίων σώζονται τα σχέδια, μια τέτοια απόφαση τιμά την ιστορία του λαού και του τόπου.
       
      Βλέποντας τα σχέδια για τη συγκεκριμένη περιοχή της Φρανκφούρτης, ενώ η παρουσία πιστών ανακατασκευών είναι ευπρόσδεκτη, ταυτόχρονα φαίνεται πολύ ωμά η φτώχεια σχεδίου στα δήθεν «σύγχρονα» κτίρια, επειδή οι σχεδιαστές τους επιμένουν στα μηχανικά πρότυπα. Στην Ελλάδα απουσιάζει και αυτή η, έστω προσχηματική, προσαρμογή στο αστικό περιβάλλον και βλέπουμε την επιβολή του νέου στο παλιό. Κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες κατασκευής «ψευδονεοκλασικών» χρησιμοποιούνται ως επιχειρήματα ενάντια σε όλες τις ανακατασκευές.
       
      Τόσο η επαναφορά στο αρχιτεκτονικό παρελθόν όσο και η εισαγωγή μιας καινούργιας ανθρώπινης υπερσύγχρονης αρχιτεκτονικής είναι ικανές να βελτιώσουν τις πόλεις μας. Θα μπορούσαμε να δούμε κάτι τέτοιο στην Αθήνα ή αλλού, σε ειδικές περιπτώσεις, να γκρεμίσουμε δηλαδή γυάλινα κτίρια γραφείων της Πανεπιστημίου ή της Σταδίου για να ανακατασκευάσουμε τα νεοκλασικά. Αλλα το μεγάλο έργο αστικής αναζωογόνησης θα έρθει με καινούργια κτίρια, όχι αναγκαστικώς νεοκλασικά, σε γεωμετρίες που βοηθούν την πόλη σαν έναν ζωντανό οργανισμό. Δεν είναι λάθος να επαναφέρουμε το παρελθόν, στο πλαίσιο μιας μεθόδου που φτιάχνει κάτι καινούργιο, με παρούσες τις χαμένες διαχρονικές ιδιότητες.
       
      * Ο κ. Νίκος Σαλίγκαρος είναι μαθηματικός, πολεοδόμος, θεωρητικός της αρχιτεκτονικής.
       
      Πηγή: http://www.kathimerini.gr/805134/article/politismos/eikastika/to-peirama-ths-frankfoyrths
    6. Αρθρογραφία

      tetris

      Την κινητοποίηση φορέων και Αρχών έχει προκαλέσει η ανέγερση οικοδομής στην Πάρο η οποία φέρεται - όπως καταγγέλλει ο Εξωραϊστικός Σύλλογος «Άγιος Νικόλαος» - να έχει κτιστεί σε ρέμα και σε περιοχή Natura με τις αρμόδιες αρχές να εκδίδουν πολλές διαφορετικές αποφάσεις, συχνά αντικρουόμενες, ενδεικτικό της σύγχυσης που προκαλούν το ισχύον νομικό και θεσμικό πλαίσιο, η διάχυση της ευθύνης και οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.
      Τα μέλη του συλλόγου και κάτοικοι της περιοχής αμφισβητούν τη νομιμότητα της οικοδομικής άδειας στο συγκεκριμένο σημείο λόγω μη αποτύπωσης υδατορέματος που φαίνεται να υπάρχει σύμφωνα με χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού και θέτουν θέμα ασφαλείας των κατοίκων από πλημμύρες και προστασίας του υγρότοπου καθώς πρόκειται για περιοχή Natura.
      Ύστερα από καταγγελίες του συλλόγου, κλιμάκιο της Διεύθυνσης Υδάτων Νοτίου Αιγαίου μετέβη για αυτοψία σε νεοαναγειρόμενη οικοδομή στον οικισμό Μώλος Μαρμάρων στην Πάρο. Όπως είχε επισημάνει ο Εξωραϊστικός Σύλλογος σε επιστολή του στις 15 Μαΐου 2023 (Αριθμ. Πρωτ: 410/23) προς την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και στις Υπηρεσίες Δόμησης Νάξου και Πάρου, η περιοχή του Μώλου Μαρμάρων έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000 αλλά εκεί έχουν ξεκινήσει εδώ και δυόμισι χρόνια εργασίες ανέγερσης κτίσματος βάσει οικοδομικής άδειας που εκδόθηκε στις 3/1/2023 από την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Νάξου.
      Ωστόσο, όπως επισημαίνει παραπέμποντας στο τοπογραφικό διάγραμμα που συνοδεύει την οικοδομική άδεια, εκεί δεν αποτυπώνεται το ανάγλυφο του φυσικού εδάφους και συγκεκριμένα το αποστραγγιστικό κανάλι που διέρχεται μέσα από το οικόπεδο όπως αυτό φαίνεται στη δορυφορική φωτογραφία του Google Earth και στο χάρτη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού.
      Ταυτόχρονα, στη σχετική επιστολή υπογραμμίζεται ότι η οικοδομή ανεγείρεται ακριβώς στην εκβολή του συγκεκριμένου φυσικού αποστραγγιστικού καναλιού. Ως αποτέλεσμα, λόγω της υπέρμετρης ποσότητας των νερών που αντλούνται σχηματίστηκε μια μικρή λίμνη ενώ, όπως καταγγέλλει ο Σύλλογος έγινε παλαιότερα και απόπειρα να αποξηρανθεί το συγκεκριμένο φυσικό αποστραγγιστικό κανάλι με την εναπόθεση μπάζων.
      «Οι προαναφερόμενες εκτεταμένες εργασίες άντλησης του υδροφόρου ορίζοντα έχουν ως συνέπεια τη μεταβολή του υδρογολογικού καθεστώτος της προστατευόμενης περιοχής καθώς και τη μορφολογική αλλοίωση του τοπίου με τελικό αποτέλεσμα την υποβάθμιση του περιβάλλοντος», αναφέρει η επιστολή, η οποία συνοδεύεται και από φωτογραφικό υλικό από την οικοδομή.
      Αφού διενεργήθηκε η αυτοψία, η διαπιστωτική πράξη κλιμακίου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, επικαλούμενη υφιστάμενες αεροφωτογραφίες και δορυφορικές φωτογραφίες των τελευταίων 20 ετών, επιβεβαιώνει ότι στο σημείο υπάρχει ρέμα (με την έννοια του αποστραγγιστικού αύλακα). Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «το υπό εξέταση οικόπεδο, προκύπτει ότι διαχρονικά και σχεδόν εξ ολοκλήρου, ταυτίζεται με την έξοδο του νότιου κλάδου ρέματος προς τη θάλασσα και εξ αιτίας αυτού του λόγου, είναι πληρωμένο με νερό. Το γεγονός αυτό είναι αναμενόμενο, καθώς το υψόμετρο του εδάφους, όπως άλλωστε προκύπτει από το χάρτη είναι χαμηλό, κάτι που σε συνδυασμό με την συσσώρευση άμμου επί της ακτής, έχει ως αποτέλεσμα δημιουργία υγρότοπου έστω και περιορισμένης έκτασης (επικαλείται εικόνες)».
      Εν συνεχεία, σημειώνεται ότι «το οικόπεδο βρίσκεται εντός της ζώνης πλημμύρας της παράκτιας ζώνης και μάλιστα, επί ενός κλάδου εκτόνωσης της πλημμύρας. Ομοιάζει με κανάλι αποστράγγισης και μπορεί να συγχέεται με αγωγό αποστράγγισης, καθώς δεν είναι εμφανής η διαδρομή του επιφανειακού νερού που ρέει από τα ανάντη, καθώς η ανάντη περιοχή έχει πολύ ήπια μορφολογία και δεν δημιουργεί κοίτη, με τα συνήθη χαρακτηριστικά που έχουν τα ρέματα στις Κυκλάδες. Όμως δεν είναι ένα απλό «κανάλι αποστράγγισης αλλά αποτελεί ένα από τους τρεις κύριους αποδέκτες της επιφανειακής απορροής της υδρολογικής λεκάνης Μαρμάρων-Μώλου, ταυτιζόμενο με ρέμα».
      Η διαπιστωτική πράξη της Διεύθυνσης Υδάτων Ν. Αιγαίου είχε ως αποτέλεσμα την ανάκληση της οικοδομικής άδειας από την Πολεοδομία Νάξου. Ωστόσο, μετά από προσφυγή των ιδιοκτητών του οικοπέδου στο ΣΥΠΟΘΑ, ακυρώθηκε η ανάκληση. Το αιτιολογικό του ΣΥΠΟΘΑ ήταν ότι στις αποτυπώσεις του εγκεκριμένου ΓΠΣ Πάρου δεν αποτυπώνεται ρέμα στη συγκεκριμένη έκταση ώστε να αποτυπωθεί σε τοπογραφικό διάγραμμα αδείας, ενώ δεν προκύπτουν διοικητικές πράξεις σαφούς καθορισμού ορίων ρέματος στη συγκεκριμένη έκταση με συνέπεια να μην προκύπτει κατά αυτόν τον τρόπο ύπαρξη ρέματος ώστε να αποτυπωθεί τουλάχιστον σε τοπογραφικό διάγραμμα της οικοδομικής αδείας.
      Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην ίδια γραμμή με τον Εξωραϊστικό Σύλλογο αλλά και το κλιμάκιο της Διεύθυνσης Υδάτων Νοτίου Αιγαίου, κινείται το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη στον οποίο κατέφυγε ο Σύλλογος στο οποίο αναφέρει ότι όντως υπάρχει ρέμα στο σημείο που ανεγείρεται η οικοδομή. Όπως επισημαίνει στο σχετικό έγγραφο που απέστειλε στο ΥΠΕΝ (υπ’ όψιν κ. Ταγαρά, Βαρελίδη και Μπακογιάννη), «ο Συνήγορος του Πολίτη έχει επανειλημμένα διαπιστώσει την έλλειψη αποτύπωσης ρεμάτων στα εγκεκριμένα ΓΠΣ. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα και με την ανωτέρω ανάλυση της νομοθεσίας και νομολογίας, ουδόλως αναιρεί τον χαρακτήρα τους ως ρεμάτων, ενώ σε κάθε περίπτωση η Διοίκηση οφείλει να προβαίνει στην προστασία τους με βάση τις αρχές της προφύλαξης και πρόληψης. Ως εκ τούτου, το γεγονός της μη αποτύπωσης του συγκεκριμένου ρέματος στο ΓΠΣ της περιοχής, δεν αναιρεί τον χαρακτήρα αυτού και σε καμία περίπτωση δεν απαλλάσσει τη Διοίκηση ή τους πολίτες από τις υποχρεώσεις τους αναφορικά με την προστασία των ρεμάτων. Η Δ/νση Υδάτων της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, είναι αρμόδια να αποφαίνεται εάν υφίσταται ή όχι υδατόρεμα στην περίπτωση που υπάρχουν αμφιβολίες, αναφέρει ο Συνήγορος του Πολίτη. Επικαλούμενος την αυτοψία που διενεργήθηκε από τη Διεύθυνση Υδάτων Ν. Αιγαίου και το σχετικό πόρισμα, σημειώνει ότι εκεί αναφέρεται με σαφήνεια ότι στη συγκεκριμένη θέση που χορηγήθηκε η οικοδομική άδεια υφίσταται ρέμα.
      Κατά συνέπεια, όπως αναφέρει το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, προκύπτει ότι «αφενός η ύπαρξη του ρέματος δεν ελήφθη υπόψη καθόλου κατά την έκδοση της οικοδομικής άδειας και αφετέρου δεν έχουν τηρηθεί οι απαιτούμενες, με βάση τη πολεοδομική νομοθεσία, αποστάσεις από το ρέμα, καθώς το οικόπεδο και η ανεγειρόμενη οικοδομή βρίσκονται επί του ρέματος», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά. Όπως διευκρινίζεται, δεν υφίσταται και δεν απαιτείται κάποια διοικητική πράξη χαρακτηρισμού «ρέματος», με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, ενώ τα μη οριοθετημένα ρέματα τυγχάνουν της ίδιας προστασίας με τα οριοθετημένα.
      Ταυτόχρονα, επισημαίνονται και θέματα ασφαλείας αλλά και η δυνατότητα τροποποίησης του ΓΠΣ της περιοχής. «Πέραν των νομικών ζητημάτων που εκτέθηκαν αναλυτικά, η πραγματική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στη συγκεκριμένη θέση, τόσο κατά την ανέγερση της οικοδομής όσο και μετά τις πρόσφατες έντονες βροχοπτώσεις στις Κυκλάδες, θέτει ζητήματα ασφάλειας των ατόμων που θα διαμείνουν στο συγκεκριμένο κτίσμα μετά την περάτωσή του, καθώς και των κατοίκων της περιοχής. Πέραν των ανωτέρω, προκύπτουν σοβαρά ζητήματα προστασίας του ιδίου του ρέματος, της Λεκάνης Απορροής, του μικρού προστατευόμενου υγρότοπου που βρίσκεται σε όμορη θέση, καθώς και της περιοχής Natura», αναφέρει το έγγραφο της Ανεξάρτητης Αρχής.
      Σημειώνεται ότι οι πρόσφατες πλημμύρες στην Πάρο και η εμπειρία από τα μπαζωμένα ρέματα σε άλλες περιοχές της Ελλάδας ανασύρουν δυσάρεστες μνήμες σε μια εποχή όπου η κλιματική κρίση βαίνει εντεινόμενη και η κυβέρνηση προειδοποιεί για όλο και πιο ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές από δασικές πυρκαγιές μέχρι πλημμύρες. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης έχουν κάνει έκκληση για ενεργοποίηση της ατομικής ευθύνης και τη λήψη μέτρων πρόληψης ενώ το ΥΠΕΝ, εν μέσω της ολοκλήρωσης των Τοπικών και Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων, αυστηροποιεί σταδιακά το πλαίσιο για τους όρους δόμησης ειδικά σε ευαίσθητες περιοχές όπως είναι τα ρέματα και οι περιοχές Natura. Από την άλλη, αυτή τη στιγμή, όπως φαίνεται, το πλαίσιο παραμένει ασαφές δημιουργώντας σύγχυση σε πολίτες και φορείς ειδικά σε κρίσιμα θέματα όπως είναι τα ρέματα (τα οποία κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα και υπάρχουν εν τοις πράγμασι χωρίς να εξαρτώνται από κανένα ΓΠΣ).
    7. Αρθρογραφία

      GTnews

      Ο μετεωρίτης που έπεσε το 1516 στην Κίνα και διασκορπίστηκε σε αρκετά κομμάτια κοντά στην πόλη Nantan, θα βρεθεί και στη Θεσσαλονίκη. Ευτυχώς δεν θα πέσει κάποιο απομεινάρι του, ούτε θα περάσει ξυστά από την πόλη. Ένα κομμάτι του θα είναι σε ειδική προθήκη μαζί με άλλους εξήντα μετεωρίτες από όλον τον κόσμο και κάπου εκεί θα εκτίθενται επίσης το μενού των αστροναυτών καθώς και απολιθώματα του τυραννόσαυρου και της παρέας του. Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα των αστεροειδών που είναι αναγνωρισμένη από την UNESCO και γιορτάζεται στις 30 Ιουνίου με τη συμμετοχή όλων των Διαστημικών Υπηρεσιών, επιστημόνων, αστροναυτών και αστροφυσικών αλλά και το φεστιβάλ αστρονομίας, ο Σταύρος Σεκερτζής, αποκλειστικός αντιπρόσωπος στην Ελλάδα της εταιρείας Globus Int art of the Science (που έχει αναλάβει επίσημα την έρευνα και κατασκευή κλειστών οικοσυστημάτων από πειράματα της NASA όσον αφορά στη βιολογία του Διαστήματος) θα μυήσει όσους βρεθούν στο Space to Ground σε …άλλη διάσταση.
      «Οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα να δουν ένα μεταφερόμενο μουσείο μετεωριτών, να αγγίξουν πέντε μετεωρίτες που έπεσαν στον πλανήτη μας, αλλά και να δουν απολιθώματα από δεινοσαύρους και το κέλυφος από αυγό δεινοσαύρου», σημειώνει ο Σταύρος Σεκερτζής στο ΑΠΕ - ΜΠΕ. Ο ίδιος μοιράζεται μάλιστα μερικές πληροφορίες για τον διάσημο μετεωρίτη. «Ο μετεωρίτης Nantan εξερράγη καθώς εισήλθε στην ατμόσφαιρα και τα κομμάτια ήταν διάσπαρτα σε ένα πεδίο μήκους 17 μιλίων (28 χιλιομέτρων) και πλάτους 5 μιλίων (8 χιλιομέτρων) κοντά στην πόλη Nantan στην Guangxi της Κίνας. Το όνομα του μετεωρίτη, βέβαια, προέρχεται από τη θέση του χτυπήματος, Nantan City. Τα θραύσματα του ίδιου του μετεωρίτη δεν συγκεντρώθηκαν μέχρι την αναπτυσσόμενη εκβιομηχάνιση της Κίνας στη δεκαετία του 1950», σημειώνει χαρακτηριστικά.
      Μαρούλια, φρούτα, και όλο το μενού των αστροναυτών
      Τι τρώνε οι αστροναύτες; Πώς φυτεύουν; Με ποιον τρόπο γίνεται η καλλιέργεια στο διάστημα; Τηγανίζουν άραγε πατάτες; Στις ερωτήσεις αυτές σχετικά με το μενού και τον τρόπο που παρασκευάζουν τα γεύματά τους οι αστροναύτες θα απαντήσει στην ίδια εκδήλωση ο κ. Σεκερτζής. Μάλιστα, όσοι βρεθούν στο χώρο του θα έχουν και τη δυνατότητα να δοκιμάσουν φρούτα όπως μπανάνα, μήλο με κανέλα ή φράουλες, που έχουν περάσει ειδική επεξεργασία (επανενυδάτωσης) για να μην χαθούν όλα τα πολύτιμα μέταλλα και βιταμίνες, από ειδική, ατομική συσκευασία για την προστασία από την ακτινοβολία του διαστήματος.
      «Οι επισκέπτες θα δουν φυτά που αναπτύσσονται με την τεχνολογία της NASA, και θα γνωρίσουν τον τρόπο με τον οποίο τα φυτεύουν οι Αστροναύτες στο Διεθνή Διαστημικό σταθμό ISS μέσα στα Plantarium και στα MS-SPACE. Θα γνωρίσουν υλικά που χρησιμοποιούν οι αστροναύτες στο διάστημα για τη δημιουργία τροφής και οξυγόνου. Ακόμα, βιωματικά θα γνωρίσουν τις βιόσφαιρες και μέσα από αυτές θα ενημερωθούν για τις κυριότερες λειτουργίες του πλανήτη μας, αλλά και πώς τον προστατεύουμε μέσα από την καθημερινότητα μας», εξηγεί.
      Ο Σταύρος Σεκερτζής είναι επιπλέον παγκόσμιος πρωταθλητής stratego και έχει απεριόριστη αγάπη για όλα όσα κάνει που αφορούν στην εξερεύνηση και τη γνωριμία με άλλους πλανήτες. Συμμετέχοντας στο συγκεκριμένο διαδραστικό πρόγραμμα, έχει ως στόχο να μαθαίνουν τα παιδιά αλλά και οι γονείς τι κάνουν οι Αστροναύτες στο Διάστημα, με σκοπό την προστασία του ομορφότερου πλανήτη, της Γης. Στο χώρο του μάλιστα έχει μοναδικό πιστό αντίγραφο της στολής του Νιλ Άρμστρονγκ και ετοιμάζει και ένα χώρο που ένα κομμάτι θα προσομοιάζει σε συνθήκες διαστήματος, μέσω ειδικής αίθουσας VR HIGH 4V .
      Ο ίδιος δεν είναι αστροφυσικός, αλλά -όπως λέει- μάλλον σχεδόν από τότε που γεννήθηκε η επιστήμη του διαστήματος ήταν στο DNA του. «Όταν ήμουν δύο ετών οι γονείς μου δούλευαν σε ιταλική κατασκευαστική εταιρεία που έφτιαχνε δρόμους και νοσοκομεία στη Λιβύη, δίπλα στην έρημο Σαχάρα. Έτσι έτυχε να μεγαλώσω σε ένα ξενοδοχείο που είχε μια αυλή και εννοείται χιλιάδες μυρμήγκια. Κάθε μέρα τα τάιζα, τα παρατηρούσα και περνούσα πολλές ώρες μαζί τους. Έτσι, στα 6 μου, έφτιαξα μια φωλιά με μυρμήγκια, έβαλα βασίλισσα και παρατηρούσα τα πάντα. Η ζωή στα 35 μου με έστειλε στη βιόσφαιρα 2 στην NASA, και έπεσα πάνω στο πείραμα με τα μυρμήγκια στο Διάστημα... Τελικά έγινε αυτό που είχα όνειρο αλλά κατά λάθος…», περιγράφει ο κ. Σεκερτζής. Άλλωστε, από τότε μέχρι σήμερα η Globus Int test By NASA τον έχει μαζί της στο πρόγραμμα με τα εργαστήρια κλειστών οικοσυστημάτων με φυτά, γαρίδες και μυρμήγκια. Τα προϊόντα, μάλιστα, κατασκευάζονται μετά από τα πειράματα της NASA, έχουν επιστημονικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα και απευθύνονται αφενός σε σχολεία ως όργανα για πειράματα και αφετέρου στα παιδιά ως μέσο δημιουργικής ενασχόλησης και απόκτησης γνώσεων και εμπειριών. Παράλληλα απευθύνονται και στο ευρύτερο επιστημονικό κοινό.
      Εκτός από το διάστημα, πάντως, όσοι βρεθούν στην εκδήλωση - παρουσίαση η οποία θα είναι δωρεάν για το κοινό, θα έχουν την ευκαιρία και για μια κοντινή λήψη του ήλιου και - γιατί όχι - και για μια σέλφι με τις ακτίνες του στο πιο κοντινό φωτογραφικό καρέ, χωρίς φίλτρα και ζουμ, καθώς θα υπάρχει ένα ρομποτικό-τηλεσκόπιο Υδρογόνου με το οποίο θα μπορούν να παρατηρήσουν αλλά και να απαθανατίσουν την στιγμή.
    8. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η ελεύθερη χρήση και η προσπέλαση των πεζοδρομίων είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, διότι καθημερινά γίνεται όλο και πιο δύσκολη, λόγω της ανεξέλικτης χρήσης από ταπεζοκαθίσματα, ομπρέλες, στάσεις λεωφορείων, κολόνες, διαφημιστικές ταμπέλες, διάφορα σταντ πώλησης προϊόντων και άλλα. Εκτός αυτού, πολλές είναι και οι διαμαρτυρίες των πολιτών που αφορούν την κοινωνική ευθύνη των δήμων για την επισκευή των πεζοδρομίων και ταυτόχρονα υπάρχει σύγχυση στον πολίτη, που δεν γνωρίζει βασικά στοιχεία όπως: Ποιός είναι ο υπεύθυνος για την κατασκευή, συντήρηση και επισκευή; Ποιός πληρώνει τη δαπάνη; Πότε επιτρέπεται φύτευση; και άλλα.
      Στα πλαίσια αυτά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι, το νομικό πλαίσιο αναφορικά με τα πεζοδρόμια και τον υπόχρεο σε επισκευή τους, οριοθετείται από την Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2360/2023 – ΦΕΚ 3985/Β/22-6-2023 (Έγκριση Κτιριοδομικού Κανονισμού) του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ιδίως το άρθρο 23, καθώς και από τα άρθρα 104, 105,106 του Εισαγωγικού Νόμου Αστικού Κώδικα και τα άρθρα 288, 281, 200 Γενικών Αρχών Αστικού Κώδικα.
      Σε ποιόν ανήκουν τα πεζοδρόμια και τι εξυπηρετούν;
      Τα πεζοδρόμια είναι κοινόχρηστοι χώροι και κατασκευάζονται, ανακατασκευάζονται, επισκευάζονται και συντηρούνται με σκοπό να διασφαλίζεται η συνεχής, αυτόνομη, ασφαλής και χωρίς εμπόδια κυκλοφορία των πεζών σε όλη την επιφάνειά τους και η χρήση τους από άτομα με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα, εφόσον επιτρέπεται από τη μορφολογία του εδάφους.
      Ποιος είναι υπεύθυνος για την επισκευή – συντήρηση;
      Ο νόμος κάνει μία διάκριση μεταξύ των αιτιών που δημιούργησαν την εστία ευθύνης. Στην περίπτωση που αιτία της βλάβης στο πεζοδρόμιο είναι ένα γεγονός που εκφεύγει της σφαίρας ευθύνης του δήμου, αρμόδιος είναι ο παρόδιος ιδιοκτήτης προς αποκατάσταση του πεζοδρομίου καθώς και των λοιπών τεχνικών έργων που το αποτελούν (κράσπεδο, ρείθρο, υπόστρωμα και επίστρωση ή επικάλυψη).
      Ποιος πληρώνει την δαπάνη σε περίπτωση καταστροφής;
      Σε περίπτωση καταστροφής, αχρήστευσης και εκσκαφής από το Δημόσιο ή τον οικείο Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) των πεζοδρομίων που υπάρχουν πριν από είκοσι τουλάχιστον χρόνια, στα πλαίσια γενικής ανακατασκευής ή αναδιαρρύθμισης των οδών και πλατειών ώστε να ικανοποιούν καλύτερα τις ανάγκες του οικισμού, η δαπάνη αποκατάστασης, επισκευής ή ανακατασκευής των πεζοδρομίων βαρύνει τους παρόδιους ιδιοκτήτες.
      Σε περίπτωση όμως που η βλάβη στο πεζοδρόμιο προκλήθηκε από προηγούμενη επικίνδυνη ενέργεια άλλων φορέων, π.χ. ή του δήμου διαμέσου των αρμοδίων οργάνων του ή άλλων φορέων όπως οργάνων της ΕΥΔΑΠ, ΔΕΥΑΜ ΔΕΔΔΗΕ, Φυσικό Αέριο κλπ., που εκτέλεσαν εργασίες για αποκατάσταση βλάβης σε σωλήνες υπόγειους κάτω από τα πεζοδρόμια, τότε την ευθύνη αποκατάστασης την έχει ο φορέας εκτέλεσης (δήμος ή λοιποί φορείς) καθότι με την επέμβασή τους δημιούργησαν μία εστία κινδύνου και έχουν υποχρέωση να «διορθώσουν» τη ζημία που έκαναν, εκτός αν τα έργα εκτελέστηκαν αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση αποκλειστικά του παρόδιου ακινήτου, οπότε υπόχρεος είναι αποκλειστικά ο ιδιοκτήτης του.
      Κατά γενική ομολογία θα μπορούσαμε να πούμε ότι, την ευθύνη για την κατασκευή, ανακατασκευή και επισκευή των πεζοδρομίων έχουν οι παρόδιοι ιδιοκτήτες. Αν λοιπόν σπάσουν πλάκες πεζοδρομίου από αλλογενείς αιτίες (καιρικές συνθήκες, επέμβαση τρίτου που παρκάρει πάνω και προκαλεί ζημιά, μεταφορικές εργασίες, φθορά χρόνου, ρίζες δέντρων κτλ) τότε βαρύνεται ο παρόδιος ιδιοκτήτης.
      Τι γίνεται όταν οι ιδιοκτήτες δεν συντηρούν τα πεζοδρόμια τους;
      Σε αυτή την περίπτωση ο δήμος αναλαμβάνει την κατασκευή, ανακατασκευή ή επισκευή των πεζοδρομίων και στη συνέχεια βεβαιώνει στο Ταμείο του δήμου τη δαπάνη σε βάρος, είτε των ιδιοκτητών των παρόδιων ακινήτων (ανάλογα με το πρόσωπο που έχουν), είτε των φορέων εκτέλεσης έργων (ΔΕΔΔΗΕ,COSMOΤΕ κλπ), εφόσον αυτά δεν έχουν κατασκευασθεί ή επισκευασθεί ακόμα ή δεν έχουν τηρηθεί οι προδιαγραφές που ισχύουν για την κατασκευή ή επισκευή τους.
      Με ποιες προδιαγραφές κατασκευάζονται τα πεζοδρόμια;
      Τα πεζοδρόμια κατασκευάζονται σύμφωνα με προδιαγραφές που καθορίζονται με κανονιστική απόφαση του δήμου. Στην απόφαση καθορίζονται οι διαστάσεις, το είδος κατασκευής και το είδος των υλικών των κρασπέδων, των ρείθρων και της επίστρωσης ή της επικάλυψής τους. Επίσης καθορίζονται το είδος της φύτευσης, οι διαστάσεις και τα άλλα στοιχεία των τμημάτων των πεζοδρομίων που διατίθενται για φύτευσή τους (π.χ. παρτέρια).
      Σε οικισμούς που έχουν χαρακτηρισθεί παραδοσιακοί η πιο πάνω απόφαση εκδίδεται με σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής (ΣΑ).
      Προσοχή! Ο δήμος είναι υποχρεωμένος να τηρεί τις διαστάσεις και να επιβάλλει Ελεύθερη Ζώνη Όδευσης Πεζών, για τη συνεχή, ασφαλή και ανεμπόδιστη κυκλοφορία σύμφωνα με αυτά που ορίζει η Πολεοδομική Νομοθεσία. Οποιαδήποτε άλλη εγκατάσταση (π.χ. σήμανση, φύτευση, ζαρντινιέρες κλπ) τοποθετείται υποχρεωτικά εκτός της ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΝΗΣ. Αν το πεζοδρόμιο έχει πλάτος μικρότερο του 1,50 μέτρου η ελεύθερη ζώνη όδευσης πεζών καταλαμβάνει όλο το πεζοδρόμιο.
      Σε κάθε περίπτωση εφαρμόζονται οι προδιαγραφές που καθορίζονται από τις διατάξεις του ΝΟΚ για τα άτομα με αναπηρία και τα εμποδιζόμενα άτομα, καθώς και τις σχετικές ισχύουσες αποφάσεις, ιδίως της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΜΕΑΑΠ/124964/1561/7.12.2022 υπουργικής απόφασης (Β’ 6213).
      Επιτρέπονται τα σκαλοπάτια πάνω στο πεζοδρόμιο;
      Δεν επιτρέπεται στα πεζοδρόμια η κατασκευή σκαλοπατιών που κατέρχονται προς το κτίριο, για εξυπηρέτησή του, αλλά επιβάλλεται τα σκαλοπάτια αυτά να αρχίζουν ένα (1) μέτρο μέσα από τη ρυμοτομική γραμμή ή από την οικοδομική γραμμή σε περίπτωση ύπαρξης προκηπίου που είναι σε συνέχεια του πεζοδρομίου και χρησιμοποιείται από το κοινό.
      Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και παλιές υφιστάμενες κλίμακες ή βαθμίδες κλιμάκων που αντίκεινται στις διατάξεις του κτιριοδομικού κανονισμού και είναι επικίνδυνες από άποψη κυκλοφορίας καταγράφονται ως αυθαίρετες. Η άρση του κινδύνου γίνεται µε εφαρµογή των διατάξεων «περί επικινδύνων οικοδομών» από την αρµόδια Πολεοδοµική Υπηρεσία.
      Επιτρέπεται η κλίση στα πεζοδρόμια για είσοδο σε πάρκινγκ;
      Η κλίση κατά µήκος των πεζοδροµίων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 12%. Για την αποφυγή µεγαλύτερης κλίσης κατασκευάζονται σε κατάλληλες θέσεις βαθµίδες σε όλο το πλάτος του πεζοδροµίου µέγιστου ύψους 0,15 µ.
      Από ποιόν παίρνουμε άδεια για την ανακατασκευή πεζοδρομίου;
      Για την κατασκευή ή ανακατασκευή καθώς και για την εκσκαφή των πεζοδρομίων απαιτείται άδεια του οικείου Δήμου ή της Κοινότητας, στην οποία αναφέρονται οι αντίστοιχες προδιαγραφές ή αν δεν υπάρχουν οι σχετικές οδηγίες.
      Τι κάνουμε σε περίπτωση προσωρινής κατάληψης του πεζοδρομίου π.χ. με οικοδομικά υλικά;
      Ο ιδιοκτήτης ή ο εργολάβος θα πρέπει να κάνει αίτηση στη Διεύθυνση Οικονομικών του δήμου, όπου θα πάρει άδεια κατάληψης του κατάληψη πεζοδρομίου. Οι υπεύθυνοι του έργου είναι υποχρεωμένοι να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη ατυχήματος. Για την κατάληψη πληρώνεται στον δήμο μηνιαίο τέλος κατά ζώνες και κατά τετραγωνικό μέτρο.
      Τι ισχύει με τραπεζοκαθισματα, ομπρέλες, διαχωριστικά κλπ;
      Με κανονιστική απόφαση του δήμου καθορίζονται τα πεζοδρόμια στα οποία επιτρέπεται τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος να αναπτύσσουν συγκεκριμένο αριθμό τραπεζοκαθισμάτων.
      Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει αρμονική συνύπαρξη των κατοίκων και των επιχειρηματιών καθώς επίσης να εξασφαλίζεται η ασφαλής κυκλοφορία των πεζών και των (ΑμεΑ) σε πλάτος 1,50 τουλάχιστον.
      Δεν επιτρέπεται καμία μόνιμη κατασκευή στον παραχωρούμενο κοινόχρηστο χώρο όπως υποστυλώματα, δάπεδα, καθίσματα, ζαρντινιέρες, διαχωριστικά μεταξύ όμορων καταστημάτων κλπ.
    9. Αρθρογραφία

      Engineer

      1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις για την ενωσιακή προστασία της βιοποικιλότητας
      Η πολιτική και δικαιοπαραγωγή της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα μαρτυρούν τη σταδιακή απομείωσή της σε βάθος χρόνου και το ζωηρό ενδιαφέρον της για τη ρύθμιση της οικονομικής δραστηριότητας υπό τρόπο μη θίγοντα το περιβάλλον και τα επιμέρους στοιχεία του, ήτοι υπό μία οπτική βιώσιμης ανάπτυξης.
      Ανάμεσα στα κομβικά κείμενα που αφορούν την ενωσιακή προστασία της βιοποικιλότητας και άπτονται της μελέτης συγκαταλέγονται αφενός η Οδηγία 79/409/ΕΟΚ (για τα άγρια πτηνά)[1] και η Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των οικοτόπων. Οι δύο οδηγίες αυτές τάσσουν υποχρεώσεις στα κράτη μέλη να επιλέξουν τους τόπους προστασίας και να ορίσουν τα μέτρα (βιώσιμης) διαχείρισής τους. Η μεν πρώτη Οδηγία προβλέπει τις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ)[2], η δε δεύτερη τις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ) που προβλέπονται στην οδηγία 92/43. Οι ως άνω ζώνες συνιστούν το δίκτυο Natura 2000[3]. Κατά το άρθρο 2, παράγραφος 1, της Οδηγίας για τους οικοτόπους, σκοπός της είναι να συμβάλει στην προστασία της βιολογικής ποικιλομορφίας, μέσω της διατηρήσεως των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας στο ευρωπαϊκό έδαφος των κρατών μελών όπου εφαρμόζεται η Συνθήκη.
      2. H Οδηγία 92/43 Natura 2000 «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας»
      Η Οδηγία 92/43/ΕΚ είναι μία συστηματική και καθολική νομική προσπάθεια προστασίας της βιοποικιλότητας, αφού αφορά τους οικοτόπους, προβαίνοντας στη διάκριση φυσικών οικοτόπων και οικοτόπων των ειδών και επίσης σε είδη οικοτόπων και είδη οικοτόπων προτεραιότητας.Κατά τούτο και είναι ευρύτερη της Οδηγίας 2009/147, με την οποία όμως τελεί σε στενή αλληλεξάρτηση: στις περιοχές της Οδηγίας 92/43/ΕΚ εντάσσονται και οι Ζώνες της Οδηγίας 2009/147 για τα πουλιά.
      Μολονότι το τελικό κείμενο της Οδηγίας 92/43 παρέχει μία πολύ ασθενική προστασία των φυσικών ειδών συγκριτικά με την αρχική εκδοχή του σχεδίου που είχε υποβάλει η Επιτροπή, εντούτοις διαποτίζεται από σύγχρονες φιλοπεριβαλλοντικές αντιλήψεις, που κι αυτές αντιμετωπίζουν τη βιοποικιλότητα ως «ευρωπαϊκή κληρονομιά»[4].
      Το κομβικό της, όμως, σημείο είναι η εγκαθίδρυση του ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου, του Νatura 2000, που περιελάμβανε φυσικούς οικότοπους και είδη χλωροπανίδας κατά τρόπο συνεκτικό και προς την κατεύθυνση της επίρρωσης της βιώσιμης ανάπτυξης και με στόχο την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας.
      Εισάγονται οι Ειδικές Ζώνες Διαχείρισης (ΕΖΔ), αλλά και η διαδικασία καθορισμού τους[5].
      H Οδηγία αυτή ενσωματώθηκε με την ΚΥΑ 33318/3028/11-12-1998 στην ελληνική έννομη τάξη.
      Πράγματι ο κοινοτικός νομοθέτης καινοτόμησε προβλέποντας ότι το δίκτυο οικοδομείται στη βάση κατανομής σε κάθε εθνική επικράτεια όχι μόνο των οικοτόπων των ειδών, αλλά και των φυσικών οικοτόπων.
      3. Αρχιτεκτονική του άρθρ. 6 της Οδηγίας για τους οικοτόπους (Οδηγία 92/43/ΕΚ)[6]
      Το άρθρ. 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΚ ορίζει τη σχέση των απαιτήσεων διατήρησης της βιοποικιλότητας και των πολιτικών χρήσεων γης και της ανάπτυξης δραστηριοτήτων. Τίθεται ως επιδίωξη η επίτευξη των στόχων της Οδηγίας αυτής, όπως και της Οδηγίας για τα άγρια πτηνά (αφού εφαρμόζεται και στις ΖΕΠ). Η επίτευξη γενικώς των στόχων των Οδηγιών (συλλήβδην: η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής) τίθεται ως όριο και της ανθρώπινης δράσης, η οποία επιτρέπεται εντός αυτού. Το δε ΔΕΕ έθεσε με ενάργεια τα κριτήρια καθορισμού των προστατευόμενων περιοχών και τη διάρκεια και διαδικασία χαρακτηρισμού.
      Η κατά την παρ. 2 άρθρ. 6 γενική υποχρέωση προστασίας των κρατών μελών με τη λήψη προληπτικών μέτρων θεωρείται ότι συνιστά υποχρέωση αποτελέσματος, με την έννοια πως δεν επιτρέπεται η κάθε είδους υποβαθμιστική (κατ’ αποτέλεσμα) δραστηριότητα στους οικοτόπους[7].
      Η παρ. 3 ορίζει τα της διαδικασίας εκτίμησης (βλ. κάτωθι).
      Η παρ. 4 ορίζει τις εξαιρέσεις από τη διαδικασία αυτή εκτίμησης.
      Χαρακτηριστικά της διαδικασίας εκτίμησης
      Χαρακτηριστικά της διαδικασίας εκτίμησης σχεδίων και εργών τα οποία ενδέχεται να επηρεάζουν σημαντικά περιοχές του δικτύου Natura 2000 είναι:
      Η ειδικότητα της διαδικασίας αυτής και ο προληπτικός της χαρακτήρας που υποχρεώνει τις αρχές να αποτρέπουν πάσης φύσεως προσβολές στους τόπους αυτούς. Η διακριτότητα της διαδικασίας αυτής από την αντίστοιχη της Οδηγίας 2011/92 (ή άλλως καλούμενης Οδηγίας ΕΠΕ – Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) [8]: σε περίπτωση ταυτόχρονης εφαρμογής της οδηγίας 2011/92 και της οδηγίας 92/43, θα πρέπει οι πληροφορίες της ΜΠΕ σύμφωνα με το άρθρο 5 και το Παράρτημα IV της οδηγίας ΕΠΕ «να διαλαμβάνουν ρητώς τις σημαντικές επιπτώσεις του έργου επί όλων των ειδών τα οποία προσδιορίζονται στη δήλωση που υποβάλλεται κατ’ εφαρμογή των διατάξεων αυτών[9]. Η διακριτότητα της διαδικασίας αυτής από την αντίστοιχη της Οδηγίας 2011/42 (ή άλλως καλούμενης Οδηγίας ΣΠΕ – Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης): Πρέπει πρωταρχικώς να τονιστεί τόσο για την Οδηγία ΕΠΕ, όσο και για την Οδηγία ΣΠΕ ότι δεν υποκαθιστούν σε καμία περίπτωση τη Δέουσα Εκτίμηση της Οδηγίας 92/43, παρότι παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες, όπως πολλάκις η Επιτροπή έχει διαπιστώσει[10]. Αμφότερες έχουν εφαρμογή σε όλα τα σχέδια και προγράμματα, η δε εκτίμηση των επιπτώσεων σε προστατευόμενους τόπους πρέπει να αποτελεί μέρος της της Περιβαλλοντικής Έκθεσης του άρθρου 5 της οδηγίας 2001/42 και ότι το σχέδιο ή το πρόγραμμα, που θα έχει επιπτώσεις στην ακεραιότητα του τόπου, θα εγκριθεί μόνο υπό τους όρους του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43 που πρέπει να λαμβάνεται υποχρεωτικώς υπόψη. Σαφώς, εμπεριέχουν διακριτές διαδικασίες, σωρευτικώς εφαρμοζόμενες[11]. Πρέπει να είναι απολύτως διακριτό στο σώμα της αξιολόγησης ΣΠΕ πού βρίσκεται η Δέουσα Εκτίμηση. Επιπρόσθετα, το αποτέλεσμα της Δέουσας Εκτίμησης είναι ουσιαστικό, εν αντιθέσει με τις εκτιμήσεις ΣΠΕ/ΕΠΕ που είναι γραφειοκρατικές τρόπον τινά[12].Το άρθρο 6 παρ. 3 ορίζει ότι άδεια μπορεί να δοθεί μόνο εφόσον οι αρμόδιες αρχές έχουν βεβαιωθεί ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου. Επομένως, οι εκτιμήσεις δυνάμει της οδηγίας 85/337 ή της οδηγίας 2001/42 δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη διαδικασία του άρθρου 6 παράγραφοι 3 και 4 της οδηγίας 92/43 για τους οικοτόπους.»[13] Το ουσιαστικό αποτέλεσμα που παράγει και το πλήρως ελέγξιμο αυτής. Προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρ. 6 παρ. 3 της Οδηγίας 92/43[14]
      Το άρθρο 6, παρ. 3, της οδηγίας 92/43 ορίζει ότι: «Κάθε σχέδιο, μη άμεσα συνδεόμενο ή αναγκαίο για τη διαχείριση του τόπου, το οποίο όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει σημαντικά τον εν λόγω τόπο, καθευατό ή από κοινού με άλλα σχέδια, εκτιμάται δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του στον τόπο λαμβανομένων υπόψη των στόχων διατήρησής του. Βάσει των συμπερασμάτων της εκτίμησης των επιπτώσεων στον τόπο και εξαιρουμένης της περίπτωσης των διατάξεων της παραγράφου 4, οι αρμόδιες αρχές συμφωνούν για το οικείο σχέδιο μόνο αφού βεβαιωθούν ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου περί του οποίου πρόκειται και, ενδεχομένως, αφού εκφραστεί πρώτα η δημόσια γνώμη.»
      Πρωταρχικώς αναφύονται τα κάτωθι νομικά ζητήματα – διαπιστώσεις:
      Ο προσδιορισμός του «σχεδίου» κατά το α εδάφιο της παρ. 3. Το γράμμα της διατάξεως δεν διαλαμβάνει περί αυτού. Για την κατανόηση του όρου, χρήσιμος αποβαίνει ο ορισμός της Επιτροπής: κατά την τελευταία, το σχέδιο ορίζεται με ευρύτητα και φιλοπεριβαλλοντικό πνεύμα και καταλαμβάνει όχι μόνο ιδιαιτέρως επεμβατικές δραστηριότητες (π.χ. κατασκευές), αλλά και δραστηριότητες πρωτογενούς τομέα της οικονομίας (εντατικές γεωργικές δραστηριότητες). Η Επιτροπή θεμελίωσε τον ορισμό της αυτόν, αντλώντας επιχείρημα από το άρθρ. 1 παρ. 2 της Οδηγίας ΕΠΕ. Βεβαίως, έγινε δεκτό ότι έργο μη εμπίπτον στην Οδηγία ΕΠΕ δεν μπορεί να θεωρηθεί αυτομάτως ως μη εμπίπτον και στην Οδηγία 92/43[15], πράγμα εύλογο, αφού η διαφορετικότητα των διαδικασιών και της στόχευσής τους, το δικαιολογεί ρασιοναλιστικά. Για περισσότερα, παραπέμπουμε στη νομολογία κάτωθι. Το κριτήριο του χαμηλού κόστους ενός σχεδίου, ώστε να μην υποβληθεί στη διαδικασία της Δέουσας Εκτίμησης δεν είναι επ’ ουδενί συμβατό με την Οδηγία, όπως ούτε και η εθνική πρόβλεψη περί μη απαίτησης γνωστοποίησης ή περί απαλλαγής των έργων που προβλέπονται από συμβάσεις με ιδιώτες από τη διαδικασία της Δέουσας Εκτίμησης. Τα σχέδια υπάγονται ανεξαρτήτως αν βρίσκονται εντός ή εκτός περιοχών του δικτύου Natura 2000. Η δυνατότητα γενικής in abstracto απαλλαγής ορισμένων έργων από την υποχρέωση υπαγωγής στη διαδικασία της δέουσας εκτίμησης δεν είναι σύμφωνη με το άρθρο 6, παρ. 3 της Οδηγίας 92/43. Στάδια εφαρμογής της διαδικασίας του άρθρ. 6 παρ. 3 της Οδηγίας 92/43
      Η Επιτροπή στον ερμηνευτικό οδηγό για τη διαχείριση των τόπων του δικτύου Natura 2000 διευκρίνισε ότι υπάρχουν τα δύο αρχικά στάδια εφαρμογής της διάταξης αυτής, η Προκαταρκτική Εκτίμηση (Screening) και η Δέουσα Εκτίμηση (Appropriate Assessment). Στα παραπάνω δύο στάδια προστίθεται ένα τρίτο (η εξέταση των εναλλακτικών λύσεων) και ακολουθεί ένα τέταρτο (ο καθορισμός των αντισταθμιστικών μέτρων, βλ. κάτωθι).
      Τα στάδια εφαρμογής του άρθρου 6 παρ. 3 της Οδηγίας 92/43 είναι κατά την Επιτροπή, αναλυτικότερα[16]:
      1. Η Προκαταρκτική Εξέταση (Screening)
      Αποτελεί το αναγκαίο κατά νόμο πρώτο στάδιο της εκτίμησης και διενεργείται για να αποφανθούμε αν υπάρχει αρνητική επίδραση στο περιβάλλον. Αυτή διεξάγεται από τις αρχές που είναι κατά νόμο αρμόδιες για την αδειοδότηση του έργου και επικουρείται με πληροφορίες από άλλους φορείς, ειδικούς κλπ. Δεν συμπίπτει ασφαλώς με την πλήρη Δέουσα Εκτίμηση, που έπεται.
      Οι αδειοδοτούσες αρχές διεξάγουν τη διαδικασία και απολήγει σε έγγραφη εκτίμηση. Αν δεν προκύψουν ενδεχόμενα αρνητικών επιπτώσεων, δεν συνεχίζει η διαδικασία.
      Είναι έγγραφη και πρέπει να εμπεριέχει πλείονες πληροφορίες, για να «μεταβεί» η όλη διαδικασία μετά στη Δέουσα Εκτίμηση. Δεν πρέπει, ωστόσο, να περιλαμβάνει μέτρα αποτροπής ή μείωσης των επιπτώσεων διότι κάτι τέτοιο «θα μπορούσε να θίξει την πρακτική αποτελεσματικότητα της οδηγίας περί των οικοτόπων, γενικώς, και το στάδιο εκτιμήσεως, ειδικώς, καθόσον θα καθιστούσε το στάδιο αυτό άνευ αντικειμένου, θα υφίστατο δε κίνδυνος καταστρατηγήσεως του εν λόγω σταδίου εκτιμήσεως, το οποίο όμως αποτελεί ουσιώδη εγγύηση προβλεπόμενη από την οδηγία αυτή», κάτι που συνιστά ηχηρή διαφορά της Οδηγίας ΕΠΕ με την Οδηγία για τους οικοτόπους.
      Συνάπτεται με την αρχή της προφύλαξης, αφού δεν απαιτείται οριστική απόδειξη των σημαντικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, αλλά «απλώς πιθανότητα» για τούτο[17]. Το ΔΕΚ αξιοποιώντας τα διδάγματα της αρχής της προφύλαξης, συναφώς μίλησε για τον κίνδυνο και διατύπωσε τον κανόνα ότι όπου δηλαδή υπάρχει αμφιβολία – αβεβαιότητα ως προς το επιζήμιο του σχεδίου για τα φυσικά χαρακτηριστικά του τόπου[18], ότι δηλαδή δεν μπορεί κατ΄ αντιστροφή του βάρους της απόδειξης να βεβαιωθεί ότι δεν θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις, το σχέδιο πρέπει να εγκαταλείπεται, σε εφαρμογή του κανόνα in dubio pro natura[19].
      Συνιστά διοικητική πράξη που ελέγχεται δικαστικώς και εκτεταμένα, αφού ελέγχεται και το αν τα μέτρα είναι ικανά να δικαιολογήσουν την κρίση ότι δεν πρέπει να ακολουθήσει Δέουσα Εκτίμηση.
      2. Η Δέουσα Εκτίμηση (Appropriate Assessment)
      Η Δέουσα Εκτίμηση διενεργείται, εφόσον είναι πιθανό ότι το σχέδιο αυτό θα επηρεάσει σημαντικά τον εν λόγω τόπο, με τον κίνδυνο μόνιμης αλλοιώσεως των οικολογικών χαρακτηριστικών του.
      Στο επίκεντρό της βρίσκεται η έννοια της ακεραιότητας του τόπου και το αν αυτός παραβλάπτεται ή όχι και η οποία συνερμηνεύεται με τη λεγόμενη «ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης». Οι έννοιες αυτές σαφώς συνδέονται με την επιστημονική εκτίμηση της βιοποικιλότητας. Μέτρο βλάβης αποτελεί η (παρθένα) κατάσταση της αποκλεισμένης για τον άνθρωπο φύσης[20], οπότε υπεισέρχονται αναγκαίως και αξιακές κρίσεις και προτεραιότητες. Πρέπει ο τόπος ως «φυσικός οικότοπος» να παραμείνει σε ικανοποιητική κατάσταση διατηρήσεως που συνεπάγεται τη διασφάλιση της διατηρήσεως των συστατικών χαρακτηριστικών του οικείου τόπου που έχουν σχέση με την παρουσία ενός φυσικού οικοτόπου, του οποίου ο σκοπός διατηρήσεως αποτέλεσε το λόγο καταχωρίσεως του τόπου αυτού στον κατάλογο των ΤΚΣ, κατά την έννοια της οδηγίας αυτής.»[21]
      Πρόκειται για μία άκρως σημαντική και πολυεπίπεδη, λεπτομερή διαδικασία, στην οποία δεν συγχωρούνται ασάφειες, παραλείψεις, κενά, εν γένει επιστημονικά ή ερευνητικά ολισθήματα. Περιέχει στοιχεία για τους στόχους και την αξιολόγηση του εύρους, αλλά και άλλα οικολογικά δεδομένα, όλες συλλήβδην τις πτυχές του σχεδίου που επηρεάζουν την υλοποίηση των οικολογικών σκοπών και το σύνολο των ειδών του τόπου.
      Η Δέουσα Εκτίμηση πρέπει να προηγείται της αδειοδότησης και ανήκει στην ευθύνη της αρμόδιας αρχής να εξασφαλίζει την διεξαγωγή της. Επιτρέπεται στην αρμόδια αρχή να βεβαιώνεται κατά πόσο το σχέδιο ή το έργο θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ακεραιότητα του τόπου. Η αρχή που τη διεξάγει είναι κάποια εθνική αρχή, επαφιέμενης της επιλογής της στη διακριτική ευχέρεια των κρατών, αρκεί να έχει λειτουργική αυτοτέλεια[22].
      Η έγκριση πρέπει να δίνεται «μόνο υπό την προϋπόθεση ότι δεν παραβλάπτεται η ακεραιότητα του οικείου τόπου, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 4 του ιδίου άρθρου.»
      Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να ζητηθεί από τον φορέα του έργου να παράσχει την αναγκαία πληρηφόρηση στην αρμόδια αρχή, ώστε να της επιτρέψει να λάβει απόφαση στη βάση της πλήρους πληροφόρησης».
      Παράγεται νομικώς δεσμευτικό έγγραφο πόρισμα, αναγκαίο για την έκδοση τελικής αποφάσεως. Δεν είναι απλώς τυπική ή γραφειοκρατική διαδικασία, αλλά προεχόντως ουσιαστική και δεν αποτελεί «συρραφή» των επιμέρους πορισμάτων, αλλά μία συνεκτική παρουσίαση[23]. Η νομολογία του ΔΕΕ στο ζήτημα αυτό ερμηνεύει τις απαιτήσεις περιεχομένου της Δέουσας Εκτίμησης με ιδιαίτερη αυστηρότητα και νομικό φορμαλισμό, αναγκαίο, ωστόσο, για την ουσιαστική περάτωση της διαδικασίας[24].
      Η Δέουσα εκτίμηση πρέπει να είναι πάντα εμπεριστατωμένη και με σαφήνεια να προκύπτουν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον, βάσει και της εφαρμογής της αρχής της πρόληψης.
      Ανάλογα με τα αποτελέσματα της δέουσας εκτίμησης, οι αρμόδιες εθνικές αρχές μπορούν είτε να επιλέξουν την απόρριψη του σχεδίου είτε να προχωρήσουν στην έγκριση του υπό τον όρο ότι το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα, που εξασφαλίζουν τη μη προσβολή της ακεραιότητας του τόπου.
      Τα δε εθνικά δικαστήρια ασκούν πλήρη έλεγχο.
      Εκτός από την ως άνω «Δέουσα Εκτίμηση», έχει διαμορφωθεί και ο συναφής κανόνας της αποφυγής της υποβάθμισης και των οχλήσεων.
      Τέλος, η «δέουσα εκτίμηση», κατά την έννοια της διάταξης αυτής, δεν μπορεί να λαμβάνει υπόψη την ύπαρξη «μέτρων διατήρησης», κατά την έννοια της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού, «προληπτικών μέτρων», κατά την έννοια της παραγράφου 2 του εν λόγω άρθρου, μέτρων που θεσπίζονται ειδικά για ένα πρόγραμμα όπως το επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης ή ακόμη και των αποκαλούμενων «αυτοτελών» μέτρων, καθόσον τα μέτρα αυτά δεν έχουν σχέση με το εν λόγω πρόγραμμα, εάν τα προσδοκώμενα οφέλη των μέτρων αυτών δεν είναι βέβαια κατά τον χρόνο διενέργειας της εν λόγω εκτίμησης. Το άρθρο 6, παράγραφος 2, της Οδηγίας 92/43 έχει την έννοια ότι μέτρα που επιβάλλονται με εθνική ρύθμιση, όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης, στα οποία περιλαμβάνονται η μέθοδος παρακολούθησης και ελέγχου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων των οποίων οι δραστηριότητες προκαλούν εναπόθεση αζώτου, καθώς και η δυνατότητα επιβολής κυρώσεων που είναι δυνατό να φθάσουν έως και την παύση λειτουργίας των εν λόγω εκμεταλλεύσεων, επαρκούν για τη συμμόρφωση προς τη διάταξη αυτή[25]. Κατά το ΔΕΕ αυτό περιλαμβάνει, ανάλογα με την περίπτωση και μέτρα αποτροπής και θετικά μέτρα. Ενίοτε, η απουσία κατάλληλων μέτρων προκύπτει εμμέσως από τη συμπεριφορά των αρμοδίων αρχών.
      Δεν πρέπει η οικονομία να ανάγεται σε αποκλειστικό κριτήριο, αλλά αντίθετα τα επιστημονικά κριτήρια κατέχουν τα πρωτεία. Η υποχρεωτικότητα της διαδικασίας είναι συνεχής και δεν υποκαθίσταται από άλλα μέτρα ειδικής διαχείρισης. Οι υποχρεώσεις, όπως έγινε αντιληπτό, αφορούν τη θέσπιση αναγκαίων μέτρων διατήρησης και των δεόντων κανονιστικών, διοικητικών ή συμβατικών μέτρων, όπως και τη θέσπιση αυστηρής προστασίας των ζωικών ειδών και μέτρων ώστε να αποφευχθεί η υποβάθμιση φυσικών οικοτόπων κλπ.
      4. Παρεκκλίσεις του άρθρ. 6 παρ. 4 Οδηγίας 92/43
      Κατά την παρ. 4 του άρθρ. 6, εάν, παρά τα αρνητικά συμπεράσματα της εκτίμησης των επιπτώσεων και ελλείψει εναλλακτικών λύσεων,ένα σχέδιο πρέπει να πραγματοποιηθεί για άλλους επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος, περιλαμβανομένων λόγων κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως, το κράτος μέλος λαμβάνει κάθε αναγκαίο αντισταθμιστικό μέτρο ώστε να εξασφαλισθεί η προστασία της συνολικής συνοχής του Natura 2000. Το κράτος μέλος ενημερώνει την Επιτροπή σχετικά με τα αντισταθμιστικά μέτρα που έλαβε. Όταν ο τόπος περί του οποίου πρόκειται είναι τόπος όπου ευρίσκονται ένας τύπος φυσικού οικοτόπουπροτεραιότητας ή/και ένα είδος προτεραιότητας, είναι δυνατόν να προβληθούν μόνον επιχειρήματα σχετικά με την υγεία ανθρώπων και τη δημόσια ασφάλεια ή σχετικά με θετικές συνέπειες πρωταρχικής σημασίας για τοπεριβάλλον, ή, κατόπιν γνωμοδοτήσεως της Επιτροπής, άλλοι επιτακτικοί σημαντικοί λόγοι σημαντικού δημοσίου συμφέροντος.
      Οι όροι «επιτακτικοί λόγοι σημαντικού δημοσίου συμφέροντος», «λόγοι κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως» κλπ. είναι αόριστες νομικές έννοιες, που χρήζουν in concreto ερμηνείας.
      Η παράγραφος 4 δεν μπορεί να εφαρμοστεί παρά μόνο εφόσον έχει προηγηθεί η εκτίμηση των επιπτώσεων του σχεδίου σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 3.
      Η επιτακτικότητα των επικαλούμενων λόγων δημοσίου συμφέροντος προβάλλει ως αδήριτη ανάγκη, η διατύπωση της διάταξης είναι εξαιρετική. Η αρχή πρέπει να αποδείξει την επιλογή της στάθμισης.
      Τα αντισταθμιστικά μέτρα αποτελούν αντιστάθμιση της ζημίας, όχι αποτροπή/μείωσή της και πρέπει να λαμβάνονται τάχιστα. Το μέτρο μετριασμού διαφέρει από το αντισταθμιστικό.
      Η εξαίρεση από τη δέουσα εκτίμηση έπρεπε ακριβώς να είναι εξαιρετική, όχι συστηματική, ήτοι να μην καθίσταται «κανόνας» και, βεβαίως, όχι απλώς γραφειοκρατική. Σε κάθε περίπτωση, η όποια εξαίρεση δέον όπως ερμηνεύεται συσταλτικά. στην περίπτωση, που η κατά παρέκκλιση εφαρμογή των σχεδίων, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, θέτει σε κίνδυνο φυσικό οικότοπο ή είδος προτεραιότητας, τότε η παρέκκλιση μπορεί να λάβει χώρα μόνο για λόγους δημόσιας υγείας, ασφάλειας ή άλλων επιτακτικών λόγων, μετά από πρόταση της επιτροπής[26].
      Ο δικαστικός έλεγχος αυξημένης εντάσεως επιβεβαιώνει την κατά γράμμα τήρηση της διαδικασίας, αλλά και το κατά πόσον η επιστημονική εκτίμηση των επιπτώσεων είναι η «δέουσα εκτίμηση» (αναφορές, επιστημονικά στοιχεία κλπ.).
      Οι επιταγές της παραγράφου 4 του άρθρ. 6 δεν αποτελούν στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τις αρμόδιες αρχές κατά τη δέουσα εκτίμηση βάσει της παραγράφου 3 του άρθρου 6.
      5. Συμπεράσματα
      Η ως άνω σύντομη συμβολή κατέληξε στα εξής συμπεράσματα:
      Η σημασία της εκτίμησης κατά την Οδηγία 92/43 είναι κομβική. Τα δε χαρακτηριστικά αυτής της εκτίμησης είναι επίσης διαφοροποιημένα από τις διαδικασίες ΕΠΕ – ΣΠΕ. Η νομολογία τόσο η ενωσιακή, όσο και η εθνική κατέληξαν σε σημαντικές παραδοχές για την εκτύλιξη αυτής της διαδικασίας στην πράξη, αλλά και την ερμηνεία κρίσιμων εννοιών της. Το κάθε κράτος μέλος επίσης φέρει ουσιώδη ρόλο στην υλοποίηση της ενωσιακής επιταγής αυτής. ———————
      [1] Βλ. κάτωθι την Οδηγία 2009/147 ή οδηγία για τα «άγρια πτηνά».
      [2] ΔΕΚ, 2.08.1993, C-355/1990, ΔΕΚ Υπόθ. C- 166/1997,απόφ.18.3.1999 [Ζώνες ειδικής προστασίας] (σημ. Ε. Πρεβεδούρου), ΠερΔικ 2/2000, 258.
      [3] Ανακοίνωση της Επιτροπής, «Διαχείριση των τόπων του δικτύου Natura 2000. Οι διατάξεις του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους», 21.11.2018, C(2018) 7621 final, 8, βλ. για την ελληνική έννομη τάξη: ΚΥΑ 50743/2017 «Αναθεώρηση εθνικού καταλόγου περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000” (ΦΕΚ Β’ 4432/2017).
      [4] N. Vig, R. Axelrod, The global environment, Institutions, law and policy, Q Press, 1999.
      [5] ΔΕΚ Υπόθ. C- 209/2002, απόφ. 29.1.2004 [Ζωτικός χώρος ορτυγομάνας] (σημ. Ε. Πρεβεδούρου), ΠερΔικ 3/2004, 419.
      [6] Βλ. εκτενώς: Κ. Γώγο, Η περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων σε περιοχές του δικτύου Natura 2000, εκδ. Σάκκουλα, 2009.
      [7] Βλ. εκτενώς: Μ. Κοσμοπούλου, Η νομική προστασία της χλωρίδας και της πανίδας, ΠερΔικ 4/2001, 527.
      [8] ΔΕΚ, Υπόθ. C-418/2004, Επιτροπή κατά Ιρλανδίας [2007], Συλλ Ι-10947, σκ. 231. Βλ., επίσης, Υπόθ. C-209/2004, Επιτροπή κατά Αυστρίας , Προτάσεις Γ. Εισαγγελέως J. Kokott της 27ης Οκτωβρίου 2005, σημ. 61 και 62 (όπου επισημαίνει ότι η οδηγία 85/337 περιλαμβάνει διαδικαστικές διατάξεις, με τις οποίες σκοπείται να λαμβάνονται καλύτερα υπ΄ όψη οι σχετικές με την προστασία του περιβάλλοντος απαιτήσεις, ενώ αντίθετα, η οδηγία 92/43 εξαρτά την έγκριση σχεδίου από ουσιαστικές απαιτήσεις, τη συνδρομή των οποίων σκοπεί να διασφαλίσει η διαδικασία του άρθρου 6 παρ. 3 και 4).
      [9] Γ. Μπάλιας, ό.π., 62 επ.
      [10] European Commission, (2012)Guidance on Aquaculture and Natura 2000, 81.
      [11] Για την Οδηγία ΣΠΕ, βλ. αναλυτικά Γ. Δελλή, Η στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση της οδηγίας 2001/42/ΕΚ και οι προεκτάσεις της για το ελληνικό δημοσίο δίκαιο, Ευρωπαίων Πολιτεία 3/2008, 667 επ.
      [12] European Commission, (2011)Guidance on wind energy and natura 2000, 24.
      [13] ΔΕΚ, 13 Δεκεμβρίου 2007, C-418/04, Επιτροπή κατά Ιρλανδίας, σκ. 231, Γ. Μπάλιας, Οι ευρωπαϊκές οδηγίες για τη φύση και τα προβλήματα εφαρμογής τους στην Ελλάδα, ΠερΔικ 1/2020, 62 επ.
      [14] Γενικώς βλ. F. Ferranti et al., The Fitness Check of the Birds and Habitats Directives: A discourse analysis of stakeholders’ perspective”, 2019, 47 Journal for Nature Conservation, 108.
      [15] Συνήγορος του Πολίτη. Αίτηση για έλεγχο νομιμότητας ανέγερσης ξενοδοχειακής μονάδας στη λίμνη Αντινιώτη (περιοχή Natura). Πορισματικό Έγγραφο της 30.12.2005 επί των υπ΄ αριθ. 2914/2005 και 16404/2005 αναφορών (σημ. Β. Βρεττού), ΠερΔικ 2/2008.
      [16] Ανακοίνωση της Επιτροπής «Διαχείριση των τόπων του δικτύου Natura 2000 Οι διατάξεις του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους», Βρυξέλλες, 21.11.2018 C(2018) 7621 final.
      [17] N. de Sadeleer,The Appropriate Impact Assessment and Authorisation Requirements of Plans and Projects likely to have significant impacts on Natura 2000 Sites, 11.
      [18]R. von Schomberg , “Controversies and Political Decision Making”, in: R. von Schomberg (ed.), Science, Politics and Morality, Scientific Uncertainty and Decision Making, Dordrecht/Boston/London, Cluwer Academic Publishers, 1993,σ. 7-26.
      [19] ΔΕΚ, C-117/2003, ΔΕΚ Υπόθ. C-83/1997, απόφ. 11.12.97 [Παράβαση κράτους μέλους – Παράλειψη μεταφοράς της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στο εθνικό δίκαιο], ΠερΔικ 3/1997, 386.
      [20] D.E. Busch, J.C. Trexler (eds.), Monitoring Ecosystems. Interdisciplinary Approaches for Evaluating Ecoregional Initiatives. Island Press, Washington, Covelo, London, 2003, 447.
      [21] ΔΕΕ, 17 Απριλίου 2018, C-441/17, Επιτροπή κατά Πολωνίας, ό.π., σκ. 116. ΔΕΕ, 11 Απριλίου 2013, C-258/11 Sweetman, ό.π., σκ. 39. Βλ., επίσης, ΔΕΕ, 21 Ιουλίου 2016, C-387/15 και C-388/15, Hilde Orleans, ό.π., σκ. 42.
      [22] Γ. Μπάλιας, Η Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων Έργων και Σχεδίων στις περιοχές του δικτύου Natura 2000, ΠερΔικ 4/2014, 577.
      [23] N. de Sadeleer,“The Appropriate Impact Assessment and Authorisation Requirements of Plans and Projects likely to have significant impacts on Natura 2000 Sites”, ό.π., 11.
      [24] ΔΕΕ, C-142/16, Επιτροπή κατά Γερμανίας, ό.π., σκ. 61-62.
      [25] Συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C-293/16 και C-294/2016, απόφ. της 7ης Νοεμβρίου 2018, Coöperatie Mobilisation for the Environment UA κ.λπ. κατά College van gedeputeerde staten van Limburg κ.λπ., (προδικαστική παραπομπή), ΠερΔικ 3/2018, 531.
      [26] Φ. Βρεττού, Η. Κουβαράς, Δ. Πουλάκος, Ε. Σπυροπούλου, Γ. Χασιώτης, Ι. Χριστοπούλου, Οι ευρωπαϊκές Oδηγίες για τη βιοποικιλότητα – Με αφορμή τη διαδικασία REFIT, ΠερΔικ 1/2016, 31.
      Παναγιώτης Γαλάνης, Δικηγόρος,
      Υπ. Δρ. Νομικής ΕΚΠΑ
      [email protected]
    10. Αρθρογραφία

      GTnews

      Με την πλήρη ένταξη 39 περιοχών της Π.Ε. Αρκαδίας, 14 περιοχών της Π.Ε. Λασιθίου και 5 περιοχών της Π.Ε. Ηρακλείου στο Ελληνικό Κτηματολόγιο, η χώρα κάνει ένα αποφασιστικό βήμα προς την ολοκλήρωση του έργου, τονίζεται σε ανακοίνωση της Κτηματολόγιο ΑΕ που δημοσιεύει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
      Το ποσοστό της ολοκληρωμένης κτηματογράφησης ανέρχεται πλέον στο 65% της επικράτειας, σηματοδοτώντας την έξοδο από δεκαετίες στασιμότητας. Συνολικά, 1.692.630 ιδιοκτησίες και 1.705.723 δικαιώματα εντάσσονται σε πλήρη ψηφιακή λειτουργία, σε ένα ενιαίο σύστημα που εξασφαλίζει ασφάλεια δικαίου, ταχύτητα και διαφάνεια για τους πολίτες και τους επαγγελματίες.
      Η έναρξη των ψηφιακών υπηρεσιών, μέσω των τοπικών Κτηματολογικών Γραφείων για την Π.Ε. Αρκαδίας θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 23 Ιουνίου, για την Π.Ε. Λασιθίου την Τετάρτη 25 Ιουνίου και για την Π.Ε. Ηρακλείου την Παρασκευή 27 Ιουνίου. Πλέον με τις νέες κτηματογραφήσεις, των περιοχών που εντάχθηκαν, τα δύο τρία των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων της χώρας, έχουν ενταχθεί στο ψηφιακό κτηματολόγιο, το οποίο έχει επιτύχει στις περιοχές που λειτουργεί, το 92% των συναλλαγών να πραγματοποιούνται ψηφιακά.
      Περιοχές που εντάσσονται στο Κτηματολόγιο
      Περιφέρεια Πελοποννήσου
      – Π.Ε. Αρκαδίας Δήμοι: Μεγαλόπολης, Τρίπολης (Δημοτικές Ενότητες και Τοπικές Κοινότητες), Βόρειας Κυνουρίας (25 Τοπικές Κοινότητες), Γορτυνίας, Νότιας Κυνουρίας
      Περιφέρεια Κρήτης
      – Π.Ε. Λασιθίου Δήμοι: Αγίου Νικολάου (Αγίου Νικολάου, Βραχασίου, Νεάπολης), Ιεράπετρας, Οροπεδίου Λασιθίου, Σητείας Περιφέρεια Κρήτης – Π.Ε. Ηρακλείου Δήμοι: Αρχανών-Αστερουσίων, Βιάννου, Γόρτυνας, Μινώα Πεδιάδας, Φαιστού
      Κτηματολογικά Γραφεία – Σημεία Εξυπηρέτησης
      Κτηματολογικό Γραφείο Πελοποννήσου Λογοπάτη & Αταλάντης, Τρίπολη – Τηλ.: 2710-230417
      Υποκατάστημα Ναυπλίου (Για ΟΤΑ Βόρειας Κυνουρίας) Ηρακλέους 22 & Αιγίου, Ναύπλιο – Τηλ.: 27520-29968
      Κτηματολογικό Γραφείο Κρήτης Μετεώρων 31, Ηράκλειο – Τηλ.: 2810-247720
      Υποκατάστημα Αγίου Νικολάου Θερίσου & Αποστόλου Τίτου, Άγιος Νικόλαος – Τηλ.: 28410- 22153
      Υποστήριξη: https://support.ktimatologio.gr/
      Αναζήτηση περιοχών: http://www.ktimatologio.gr/
      Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, από εδώ και στο εξής, όλες οι συναλλαγές με το Κτηματολόγιο πραγματοποιούνται αποκλειστικά ψηφιακά. Υποβολή συμβολαιογραφικών πράξεων (πλην ειδικών περιπτώσεων) μόνο ψηφιακά. Ψηφιακή διαχείριση νομικών πράξεων από δικηγόρους (εγγραφή προσημείωσης, εξάλειψη εμπράγματων ασφαλειών). Ηλεκτρονική υποβολή δικαστικών πράξεων μέσω δικαστικών επιμελητών. Αιτήσεις για διορθώσεις και πρόδηλα σφάλματα μόνο ψηφιακά. Έρευνα στην κτηματολογική βάση αποκλειστικά μέσω διαδι- κτύου. Έκδοση πιστοποιητικών και αντιγράφων 24/7 ψηφιακά. Ηλεκτρονικό πρωτόκολλο – Καμία φυσική κατάθεση εγγρά- φων. Κατάργηση μεγαροσήμων στις αιτήσεις και τα πιστοποιητικά. Αποκλειστικά ηλεκτρονικές πληρωμές (e-banking & POS). Ωράριο λειτουργίας για επιτόπια έρευνα: 08:30 – 13:30 (ενιαία σε όλη τη χώρα).
    11. Αρθρογραφία

      Engineer

      Πιλοτικό- πρωτοποριακό πρόγραμμα υλοποιεί η Περιφέρεια Κρήτης για την εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων, με την τοποθέτηση φωτισμού LED σε σημεία του νησιού όπου καταγράφεται μεγάλη κατανάλωση ρεύματος.
       
      O περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, υπέγραψε σήμερα σύμβαση προϋπολογισμού 600.000 ευρώ, στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου Διασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδας- Κύπρου 2007-2013 «Βιώσιμη Ενεργειακή Ανάπτυξη σε Περιφερειακό, Διαπεριφερειακό και Διασυνοριακό Επίπεδο (ΕΝΕΡΓΕΙΝ)- Παρεμβάσεις για την Εξοικονόμηση Ενέργειας στις οδούς πρόσβασης Αεροδρομίων Χανίων, Ηρακλείου και στη σήραγγα Σταλίδας της Περιφέρειας Κρήτης».
       
      Με βάση τη σύμβαση, προβλέπεται η αντικατάσταση του φωτισμού με λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας τύπου LED σε σημεία ενεργοβόρα, και συγκεκριμένα στα αεροδρόμια Ηρακλείου και Χανίων, αλλά και στη σήραγγα της Σταλίδας.
       
      «Πρόκειται για ένα σημαντικό πιλοτικό πρόγραμμα που υλοποιεί η περιφέρειά μας, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «Interreg». Είμαστε η πρώτη περιφέρεια σε Ελλάδα και Κύπρο που υπογράφει και υλοποιεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Η σύμβαση έχει προϋπολογισμό 600.000 ευρώ και αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας» δήλωσε ο κ. Αρναουτάκης.
       
      Παράλληλα, τόνισε: «Στόχος, μετά την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου, είναι η αντικατάσταση όλου του φωτισμού στο οδικό δίκτυο της Κρήτης (ΒΟΑΚ και περιφερειακό δίκτυο) για να μπορέσουμε να έχουμε εξοικονόμηση οικονομικών πόρων από 65% έως 70%. Την επόμενη περίοδο θα έχουμε, εξάλλου, αντικαταστήσει τον φωτισμό σε δημόσια κτίρια και σχολεία με λάμπες εξοικονόμησης».
       
      Τέλος, όπως ανέφερε ο κ. Αρναουτάκης, στο πλαίσιο της οδικής ασφάλειας, η Περιφέρεια Κρήτης έχει έτοιμη μελέτη 10.000.000 ευρώ για να γίνει μία ολοκληρωμένη παρέμβαση στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ).
       
      Πηγή: http://web.tee.gr/%CF%80%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%80%CF%81%CF%8C%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%AD%CF%81/
    12. Αρθρογραφία

      GTnews

      Το πρώτο τρίμηνο του 2025 αναμένεται να «βγει στον αέρα» η νέα πλατφόρμα για την πώληση ακινήτων που δρομολογεί η Εθνική Τράπεζα σε συνεργασία με την Qualco. Μέσω της νέας πλατφόρμας που θα «τροφοδοτηθεί» με ακίνητα που έχει στην κατοχή της η τράπεζα, αλλά και η εταιρεία ακινήτων της Quant, θυγατρική του τεχνολογικού παρόχου Qualco στον τομέα της διαχείρισης κόκκινων δανείων, επιδιώκεται η δυναμικότερη επέκταση των δύο ομίλων στον τομέα της διάθεσης ακινήτων και χορήγησης στεγαστικών δανείων από την πλευρά της Εθνικής.
      Η νέα εταιρεία με την επωνυμία Uniko προβλέπει τη δημιουργία πλατφόρμας μέσω της οποίας ένας ενδιαφερόμενος αγοραστής θα μπορεί να αναζητεί ένα ακίνητο και στη συνέχεια να εξασφαλίζει και τη χρηματοδότησή του μέσω της ΕΤΕ. Η πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί θα συμπεριλάβει ακίνητα που έχει στην κατοχή της η Εθνική Τράπεζα. Πρόκειται για περίπου 4.000 ακίνητα, εκ των οποίων 1.850 θεωρούνται έτοιμα προς πώληση και έχουν έρθει στην κυριότητα της τράπεζας κυρίως μέσω πλειστηριασμών. Να σημειωθεί ότι η Εθνική διαθέτει προϊόν για την απόκτηση ακινήτου μέσω πλειστηριασμού με σταθερό επιτόκιο από 2,9% για 3 χρόνια έως και 4,65% για 30 χρόνια.
      Στόχος μέσω της πλατφόρμας είναι, ωστόσο, να εντοπίζονται ακίνητα και από άλλες πηγές –δηλαδή όχι μόνο ακίνητα που βρίσκονται στην κατοχή της τράπεζας– μέσω συνεργασιών που θα αναπτυχθούν με την αγορά των μεσιτών. Η συνεργασία αποσκοπεί στο να διευρυνθεί το μερίδιο της Εθνικής Τράπεζας στον τομέα της στεγαστικής πίστης, στον οποίο το μερίδιό της διαμορφώνεται σήμερα κοντά στο 30%. Η επέκταση στον τομέα της μεσιτείας δανείων για την ανεύρεση, πώληση και φυσικά τη χρηματοδότηση της αγοράς ακινήτου αναμένεται να ενισχύσει το στεγαστικό χαρτοφυλάκιο της τράπεζας, στο πλαίσιο και των κυβερνητικών παραινέσεων για στήριξη της αγοράς απόκτησης κατοικίας. Οι εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων της Εθνικής αναμένεται να φτάσουν φέτος τα 400 εκατ. ευρώ –συνυπολογίζοντας το 25% των δανείων του προγράμματος «Σπίτι μου», που αποτελεί δάνειο και όχι επιδότηση– και το συνολικό στεγαστικό χαρτοφυλάκιο υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 6,5 δισ. ευρώ.
      Η συνεργασία έχει τη μορφή εταιρείας joint venture στην οποία το 51% θα έχει η Qualco και το 49% η Εθνική Τράπεζα. Η Uniko θα αποτελεί μια καθετοποιημένη εταιρεία με δυνατότητα υποστήριξης σε όλα τα στάδια, από την αναζήτηση έως την απόκτηση ενός ακινήτου, που θα στηριχθεί στις συνεργασίες με μεσίτες σε όλη τη χώρα για την κάλυψη του κενού που υπάρχει στην προσφορά κατοικίας. Από την πλευρά της Εθνικής στόχος είναι να διαφοροποιήσει τις ροές εσόδων της, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες στην αγορά ακινήτων, συνδυάζοντας τις ενσωματωμένες τραπεζικές δυνατότητες της τράπεζας με την τεχνογνωσία της Qualco στις τεχνολογικές λύσεις. Η συνολική επένδυση υπολογίζεται στα 11,5 εκατ. ευρώ (τα 5,6 εκατ. ευρώ είναι η συνεισφορά της Εθνικής) και η πλατφόρμα αναμένεται να «ανέβει» στα τέλη του χρόνου.
      Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα που θα προσφέρει η πλατφόρμα με την επωνυμία Uniko είναι η παροχή τεχνικής και νομικής υποστήριξης, προκειμένου το ακίνητο να παραδίδεται με το «κλειδί στο χέρι». Μέσω της πλατφόρμας επιδιώκεται να εξυπηρετηθούν και ενδιαφερόμενοι αγοραστές που έχουν ήδη εντοπίσει το ακίνητο της αρεσκείας τους και αναζητούν χρηματοδότηση ή συμβουλευτικές υπηρεσίες.
      Να σημειωθεί ότι η Εθνική Τράπεζα διαθέτει την πλατφόρμα «realestateonline» και σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία, το 2023 τα έσοδα από την πώληση 445 ακινήτων ανήλθαν στα 76 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα 36 εκατ. ευρώ εισπράχθηκαν το α΄ εξάμηνο του 2024 μέσω της πώλησης 346 ακινήτων.
    13. Αρθρογραφία

      Engineer

      Παράταση μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2020 δίνεται στις δασικές υπηρεσίες για να διορθώσουν λάθη και παραλείψεις στους δασικούς χάρτες, προκειμένου οι νέοι αναμορφωμένοι χάρτες να αναρτηθούν στις αρχές Δεκεμβρίου και οι πολίτες να υποβάλουν τις αντιρρήσεις τους.
      Πρόσφατα το Υπουργείο Περιβάλλοντος απέστειλε αναλυτικές οδηγίες σχετικά με το πως θα αντιμετωπιστούν εκτάσεις που έχασαν τον δασικό τους χαρακτήρα με νόμιμες διοικητικές πράξεις και πρέπει να ληφθούν υπόψη από τις δασικές υπηρεσίες κατά την αυτεπάγγελτη αναμόρφωση και κατάρτιση των δασικών χαρτών.
      Ποιες διοικητικές πράξεις γίνονται δεκτές; Για τα κτίσματα
      Οι Οικοδομικές Άδειες που εκδόθηκαν από την Πολεοδομία ή την Χωροφυλακή ή την Αστυνομία
      Για τις αγροτικές εκτάσεις αυτές που δόθηκαν με τις παρακάτω πράξεις:
      Αποφάσεις των Επιτροπών Απαλλοτριώσεων παραχωρηθέντων κληροτεμαχίων Παραχωρητήρια αγροτικών κλήρων εκδοθέντα κατ’ εφαρμογή της αγροτικής νομοθεσίας. Αποφάσεις κύρωσης διανομών και αναδασμών Αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας ή Νομάρχη, με τις οποίες χορηγήθηκαν άδειες για κατάτμηση - αγοραπωλησία αγροτικών εκτάσεων με αγροτική, γεωργική ή κτηνοτροφική ή μικτή (γεωργοκτηνοτροφική) χρήση. Αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας περί παραχώρησης γαιών σύμφωνα με τις διατάξεις του Αγροτικού Κώδικα.  Άδειες του Υπουργού Γεωργίας για σύναψη συμφωνιών εκούσιας μεταβίβασης καλλιεργήσιμων εκτάσεων προς ακτήμονες καλλιεργητές ή κύρωσης των ήδη συναφθεισών σύμφωνα με τον Αγροτικό Κώδικα.  Aποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων περί παραχώρησης αγροτικών δημοσίων κτημάτων (Ιμλιακίων), μπασταινουχικών κτημάτων, εξαγορασθεισών εμφυτεύσεων και εμφυτευτικών γαιών Κρήτης.  Αποφάσεις διάθεσης εξαγορασθέντων από το Δημόσιο κτημάτων δυνάμει ειδικών νόμων.  Ειδικά Αγροτικά Μητρώα (Αμπελουργικό και Ελαιουργικό μητρώο)  Διοικητικές πράξεις που αναφέρονται σε απαλλοτριώσεις και μεταβιβάσεις εκτάσεων για βιομηχανική ή τουριστική ανάπτυξη Ποιες εποικιστικές εκτάσεις δεν υπάγονται στη δασική νομοθεσία; Δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας διαθέσιμα ή κοινόχρηστα ακίνητα δασικού χαρακτήρα που διατέθηκαν ως κληροτεμάχια και εκχερσώθηκαν για το λόγο αυτόν, καθώς και εκτάσεις δασικού και χορτολιβαδικού χαρακτήρα, που περιελήφθησαν στον κτηματολογικό πίνακα κυρωμένου αναδασμού και έχουν αποδοθεί σε δικαιούχους. Τυχόν μεταγενέστερες διοικητικές πράξεις που εκδόθηκαν για την προστασία τους ανακαλούνται.
      Τι ισχύει για τα ανταλλάξιμα βοσκοτόπια; Δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, παραχωρήσεις ανταλλάξιμων αγροτικών ακινήτων και ανταλλάξιμων βοσκοτόπων.
      Για την περίπτωση των ανταλλάξιμων βοσκοτοπιών, που φαίνονται δασικά στο δασικό χάρτη και φέρουν τον χαρακτηρισμό ΔΔ, παραμένει ο δασικός χαρακτήρας και προστίθεται ειδική δευτερεύουσα πληροφορία στο δασικό χάρτη, που θα προσδιορίζει ότι καταλαμβάνονται από πράξεις της διοίκησης και ασκούνται ελεύθερα δικαιώματα βόσκησης από τους ιδιοκτήτες ή τους μισθωτές.
      Τι γίνεται με τις ανταλλάξιμες εκτάσεις, που δεν προσδιορίζονται με τοπογραφικό; Οσον αφορά στην αποτύπωση των ανταλλάξιμων εκτάσεων – σε περίπτωση που δεν υπάρχουν τοπογραφικά διαγράμματα ή τα παραχωρητήρια συνοδεύονται από σκαριφήματα – απαιτείται η προσκόμιση εξαρτημένου τοπογραφικού διαγράμματος με συντεταγμένες κορυφών βασισμένες στο Εθνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς ΕΓΣΑ ’87, στο οποίο θα αποτυπώνεται η έκταση και θα βεβαιώνεται από τον συντάξαντα μηχανικό τα εξής:
      1) αν η ανταλλάξιμη έκταση περιλαμβάνεται σε διαγράμματα διανομών και αναδασμών, θα βεβαιώνεται ότι η υπόψη έκταση ταυτίζεται ή αποτελεί μέρος του τεμαχίου διανομής ή του αναδασμού,
      2) αν τυχόν υπάρχει διάγραμμα του τίτλου, θα βεβαιώνεται η ταύτιση της έκτασης με την εμφαινόμενη στο διάγραμμα,
      3) άλλως θα βεβαιώνεται από το μηχανικό ότι η εμφαινόμενη στο εξαρτημένο τοπογραφικό έκταση, συμπίπτει ή αποτελεί μέρος της έκτασης του τίτλου.
       Σε περιοχές που λειτουργεί το Κτηματολόγιο, αντί του εξαρτημένου τοπογραφικού, προσκομίζεται το απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος με τις συντεταγμένες κορυφών ή κτηματογραφικό διάγραμμα, το απόσπασμα του οικείου κτηματολογικού φύλλου και Έκθεση τίτλων συντεταγμένη από δικηγόρο.
      Ισχύουν τα παραχωρητήρια, τα οποία όμως δεν έγιναν οριστικοί τίτλοι μεταγεγραμμένοι στο Υποθηκοφυλακείο; Για την εξαγορά ανταλλαξίμων κτημάτων προβλέπεται η έκδοση απευθείας οριστικού τίτλου. Τυχόν μη ολοσχερής εξόφληση του τιμήματος δεν συνεπάγεται ακυρότητα του παραχωρητηρίου, αλλά παρέχει στο Δημόσιο την δυνατότητα να προβεί στην είσπραξη αυτού με τη βεβαίωση του οφειλόμενου ποσού, ως δημοσίου εσόδου.Επομένως η απόκτηση της κυριότητας δεν συνδέεται με, την πλήρη εξόφληση του τιμήματος.
      Τι γίνεται με τις εκτάσεις που παραχωρήθηκαν ως «δασοφυτεία», «μάνδρα», «στανότοπος», «δάσος», «γεοσότοπος»; Τα εν λόγω παραχωρητήρια ισχύουν ως διοικητικές πράξεις, όμως παραμένουν ως δασικές εκτάσεις και δεν δίναται να αποχαρακτηριστούν και διαχειρίζονται ως ιδιωτικές δασικές εκτάσεις.
      Ποιο εμβαδό ισχύει, του παραχωρητηρίου ή της οριοθέτησης; Οταν υπάρχει διαφορά στην έκταση μεταξύ παραχωρητηρίων και ορίων, κατισχύουν τα όρια, όπως συμβαίνει γενικώς στις γεωργικές εκτάσεις.
      Σε κάθε περίπτωση για την ταυτοποίηση των γαιών απαιτείται η προσκόμιση εξαρτημένου τοπογραφικού διαγράμματος σε ΕΓΣΑ ’87.
      Τι πρέπει να υποβάλουν οι πολίτες όταν υπάρχει κτίσμα με νόμιμη οικοδομική άδεια σε έκταση που φαίνεται δασική; Α) Για οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν προ του έτους 1975 υποβάλλονται:
       Αντίγραφο της οικοδομικής άδειας.  Βεβαίωση της οικείας Υπηρεσίας Δόμησης ή υπεύθυνη δήλωση μηχανικού ότι το υπόψη κτίσμα ή τμήμα αυτού έχει κατασκευαστεί κατ’ εφαρμογή άδειας που δεν έχει ανακληθεί ή ακυρωθεί.  Αποτύπωση της απαιτούμενης επιφάνειας για την εφαρμογή της συγκεκριμένης οικοδομικής άδειας από ιδιώτη μηχανικό σε εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα και βεβαίωση επ’ αυτού για τα όρια αρτιότητας κατά το χρόνο έκδοσής της. Β) Για τις οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν πριν τις 25-11-2011, οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν:
       Αντίγραφο της οικοδομικής άδειας.  Βεβαίωση της οικείας Υπηρεσίας Δόμησης ή υπεύθυνη δήλωση μηχανικού ότι η υπόψη άδεια δεν έχει ανακληθεί ή ακυρωθεί, ακόμα και στην περίπτωση που δεν έχει υλοποιηθεί.  Βεβαίωση της οικείας Υπηρεσίας Δόμησης ή υπεύθυνη δήλωση μηχανικού για τα όρια αρτιότητας που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσης της εν λόγω οικοδομικής άδειας, βάσει του τοπογραφικού διαγράμματος που τη συνοδεύει.  Αποτύπωση της απαιτούμενης επιφάνειας για την εφαρμογή της συγκεκριμένης οικοδομικής άδειας από ιδιώτη μηχανικό σε εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα και βεβαίωση επ’ αυτού για τα όρια αρτιότητας κατά το χρόνο έκδοσής Οι άδειες που εξέδωσε η αστυνομία είναι νόμιμες; Ναι θεωρούνται νόμιμες όσες εκδόθηκαν από τους οικείους Σταθμούς Χωροφυλακής /Αστυνομικά Τμήματα, σύμφωνα με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
      Τι γίνεται όταν έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια αλλά δεν έχει υλοποιηθεί; Για τις οικοδομικές άδειες, οι οποίες δεν έχουν υλοποιηθεί, θα πρέπει να βεβαιώνεται επιπροσθέτως από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης ή από τον ιδιώτη μηχανικό με υπεύθυνη δήλωση η μη λήξη τους.
      Εχω σπίτι με νόμιμη οικοδομική άδεια, όμως έκτισα και αυθαίρετα τα οποία τακτοποίησα. Αυτή η έκταση θα αποχαρακτηριστεί; Κατασκευές καθ’ υπέρβαση της οικοδομικής αδείας, εάν βρίσκονται στην αναγκαία έκταση για την εφαρμογή της συγκεκριμένης οικοδομικής αδείας, τότε εξαιρείται από τη δασική νομοθεσία. Άλλως, εάν δηλαδή βρίσκονται εκτός της αναγκαίας επιφάνειας, σε έκταση δασικού χαρακτήρα δεν μπορούν να τακτοποιηθούν πολεοδομικά.
      Εξαιρούνται τα αυθαίρετα που νομιμοποιήθηκαν με το νόμο 1337/83 (Νόμος Τρίτση) και άλλους νόμους αυθαιρέτων; Οχι. Οι δασικές εκτάσεις στις οποίες έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα, που εξαιρέθηκαν από την κατεδάφιση μετά το 1975, κατ’ εφαρμογή των εκάστοτε ισχυουσών σχετικών διατάξεων των νόμων 720/1977, 1337/1983, 1577/1985, 4014/2011, 4178/2013και 4495/17 δεν αποχαρακτηρίζονται, διότι όλοι αναφέρουν ότι τα κτίσματα δεν πρέπει να βρίσκονται εντός δασικής έκτασης.
      Τι γίνεται με τις μεταβιβάσεις ακινήτων; Α) Οταν έχει γίνει δεκτό το αίτημα από την Επιτροπή Αντιρρήσεων
       Σε περίπτωση που μεταβιβάζεται ακίνητο, ως προς το οποίο έχουν γίνει δεκτές αντιρρήσεις των ενδιαφερομένων, τότε στο σχετικό συμβόλαιο προσαρτάται αντίγραφο της απόφασης της Επιτροπής με τον αριθμό διαδικτυακής ανάρτησης (Α.Δ.Α.), με επισυναπτόμενο τοπογραφικό διάγραμμα εξαρτημένων συντεταγμένων Ε.Γ.Σ.Α. 87, επί του οποίου ο συντάκτης βεβαιώνει ότι το ακίνητο είναι αυτό, ως προς το οποίο έχουν γίνει δεκτές οι υποβληθείσες αντιρρήσεις.
      Β) Για τα αγροτεμάχια που βρίσκονται επί εκτάσεων για τις οποίες δεν εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία κατόπιν διοικητικών πράξεων όπως: (αποφάσεις επιτροπών απαλλοτριώσεων, παραχωρητήρια, διανοµές και αναδασµοί κ.ά.), μέχρι την αναμόρφωση του δασικού χάρτηαναστέλλεται αναδρομικά από την κύρωσή τους η αποδεικτική ισχύς των δασικών χαρτών ως προς αυτά τα αγροτεμάχια, τα οποία περιλαμβάνονται στο Ολοκληρωμένο Σύστημα (Ο.Σ.) και σύμφωνα με το ψηφιακό αρχείο δεδομένων που διαθέτει ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. Για τα παραπάνω αγροτεμάχια δεν εκδίδεται πιστοποιητικό από τη Διεύθυνση Δασών σχετικά με το χαρακτήρα της έκτασης, μέχρι την αναμόρφωση του δασικού χάρτη.
      Τι ισχύει για τα χορτολίβαδα; Εκτάσεις που στο δασικό χάρτη εμφανίζονται ως ανέκαθεν χορτολιβαδικού χαρακτήρα (ως ΧΧ), δεν εξετάζονται ως προς τη χρήση, αλλά εξετάζονται σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές κατάρτισης δασικού χάρτη, σε εφαρμογή διοικητικών πράξεων, ώστε, να τροποποιηθεί αναλόγως το θεματικό περιεχόμενο του δασικού χάρτη.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού
      [email protected]α
    14. Αρθρογραφία

      Engineer

      Τα τελευταία χρόνια πολλές είναι οι ανακαινίσεις που γίνονται σε παλιά κτίρια καθώς και εργασίες για την αλλαγή χρήσης και την μετατροπή γραφείων και καταστημάτων σε Aibnb ή φοιτητικά διαμερίσματα . Από τις εργασίες ανακαίνισης στην Ελλάδα εκτιμάται ότι απορρίπτονται ανεξέλεγκτα κάθε χρόνο περίπου 3 εκ. τόνοι αδρανών υλικών. Αυτή η ανεξέλεγκτη απόρριψη έχει ως αποτέλεσμα, εκτός από την αισθητική υποβάθμιση του περιβάλλοντος, τη ρύπανση του εδάφους, των υπογείων υδάτων και της ατμόσφαιρας. Σύμφωνα όμως με την πολεοδομική νομοθεσία, είναι απαραίτητη η σύμβαση και στη συνέχεια η εναπόθεση των αδρανών υλικών σε μονάδα ανακύκλωσης μπαζών για κάθε οικοδομική εργασία που γίνεται, είτε με οικοδομική άδεια, είτε με άδεια μικρής κλίμακας ακόμα και για εκτέλεση εργασιών χωρίς άδεια με απλή βεβαίωση μηχανικού.
      Τι σημαίνει ο όρος «ΑΕΚΚ»
      Ο όρος «ΑΕΚΚ» αναφέρεται στα «Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων», τα λεγόμενα «μπάζα» ή «στερεά απόβλητα».
      Πως προκύπτει η υποχρέωσή του ιδιοκτήτη να ανακυκλώνει τα μπάζα που θα παραχθούν κατά τη διάρκεια ενός έργου;
      Η υποχρέωση αυτή απορρέει από το Σύνταγμα και συγκεκριμένα από το άρθρο 7 της ΚΥΑ 36259/2010, το οποίο στοχεύσει την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας γενικά. Ο νόμος Ν. 4042/2012 καθιστά ως μοναδικό υπεύθυνο για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ τον παραγωγό τους. Στην περίπτωση που το έργο έχει ανατεθεί σε ανάδοχο (εργολάβο), τότε εκείνος επιφορτίζεται με τη σύναψη σύμβασης με εταιρεία διαχείρισης που εδρεύει στην περιοχή του έργου.
      Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του ιδιοκτήτη κατά την έκδοση άδειας δόμησης ή άδειας κατεδάφισης ή ανακαίνισης ;
      1) Με ευθύνη του μηχανικού που εκδίδει την άδεια δόμησης , υποβάλλεται στην πολεοδομία και Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων , με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την νομοθεσία.
      2) Για να εξασφαλίζεται ή εκπλήρωση των υποχρεώσεων αυτών, ο διαχειριστής υποχρεούται με την έναρξη των εργασιών να προσκομίζει στην πολεοδομία μαζί με επικυρωμένο αντίγραφο των Στοιχείων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΔΑ) εγγυητική επιστολή αναγνωρισμένης Τράπεζας ή του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ποσού 0,2 % επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου αποκλειστικά για έργα εκσκαφών και 0,5 % επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου για έργα κατασκευών και κατεδαφίσεων.
      3) Ο διαχειριστής εντός 30 ημερών από την αποπεράτωση των εργασιών διαχείρισης των ΑΕΚΚ, οφείλει να καταθέτει στην πολεοδομία βεβαίωση παραλαβής των ΑΕΚΚ από εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης, στην οποία εκτός από τα στοιχεία του υπόχρεου, τη Δ/νση και τη δραστηριότητα προέλευσης των αποβλήτων αναφέρονται επίσης τα ακριβή στοιχεία σχετικά με τις κατηγορίες και τις ποσότητες των ΑΕΚΚ που παρελήφθησαν, βάσει των σχετικών παραστατικών (Δελτίων Αποστολής, Τιμολογίων κλπ) που τηρούνται στο αρχείο του εν λόγω συστήματος.
      4) Εντός 10 ημερών από την κατάθεση της ως άνω Βεβαίωσης, επιστρέφεται η εγγυητική επιστολή στον ενδιαφερόμενο διαχειριστή ΑΕΚΚ.
      5) Επίσης για την έκδοση οικοδομικής άδειας και άδειας κατεδάφισης αντίστοιχα, εκτός του δικαιολογητικού του Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΔΑ), απαιτείται επιπρόσθετα να προσκομίζεται και αντίγραφο υπογεγραμμένης σύμβασης του διαχειριστή των Αποβλήτων Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης.
      Σε ποιες άλλες οικοδομικές εργασίες απαιτείται η διαχείριση οικοδομικών αποβλήτων ;
      Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, προβλέπεται η διαχείριση οικοδομικών αποβλήτων για τις παρακάτω περιπτώσεις:
      1) για τη χορήγηση έγκρισης εκτέλεσης εργασιών κατεδάφισης κατασκευών ή κτιρίων, που χαρακτηρίζονται επικινδύνως ετοιμόρροπα
      2) για την κατεδάφιση ή αποκατάσταση κατασκευών που έχουν κριθεί οριστικά αυθαίρετες
      3) για τα αυθαίρετα τα οποία υπήχθησαν σε κάποιο νόμο αυθαιρέτων και για την ολοκλήρωση της τακτοποίησης απαιτείται η έκδοση άδεια νομιμοποίησης ή κατεδάφισης κτιρίων
      Στις ανωτέρω περιπτώσεις απαιτείται:
      α) η υποβολή στοιχείων για την διαχείριση αποβλήτων που παράγονται και
      β) η υποβολή της υπογεγραμμένης σύμβασης του διαχειριστή των Αποβλήτων Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ώστε να διασφαλίζεται ότι έχει ληφθεί η μέριμνα για την διαχείριση των αποβλήτων ήδη πριν την έναρξη της κατεδάφισης.
      Τι ισχύει για τις εργασίες ανακαίνισης που εκτελούνται με Άδεια Μικρής Κλίμακας;
      Με το νέο περιβαλλοντικό νόμο επεκτείνεται και στην Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίμακας, η υποχρέωση διαχείρισης των μπαζών. Συγκεκριμένα απαιτείται για έκδοση της άδειας τα εξής:
      α) Υποβολής Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και
      β) Αντίγραφο υπογεγραμμένης σύμβασης του διαχειριστή των Αποβλήτων Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής .
      Επίσης παρέχεται η δυνατότητα προσκόμισης υπεύθυνης δήλωσης του ιδιοκτήτη ότι θα μεριμνήσει για τη διαχείριση των παραγόμενων αποβλήτων, η οποία μπορεί να γίνει είτε με δικά του μέσα είτε σε συνεργασία με τον οικείο ΟΤΑ, εάν δεν υπάρχει εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης που να καλύπτει τη γεωγραφική περιοχή, στην οποία πρόκειται να εκτελεστούν οι εργασίες, μέχρι την ημέρα έκδοσης της έγκρισης εκτέλεσης εργασιών .
      Μπορώ να πετάξω τα μπάζα στον κάδο σκουπιδιών του Δήμου και να τα πάρει η υπηρεσία καθαριότητας;
      Τα μπάζα είναι απόβλητα τα οποία πρέπει να πηγαίνουν σε ειδικούς χώρους διαχείρισης, όπου ανακυκλώνονται, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και συγκεκριμένα από το άρθρο 7 της ΚΥΑ 36259/2010, η οποία ορίζει ότι υπεύθυνος για τη διαχείριση των αποβλήτων είναι ο παραγωγός τους. Εξάλλου, είναι υποχρέωση όλων μας η ανάσχεση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και η εναλλακτική διαχείριση των υλικών αυτών συμβάλλει σημαντικά.
      Τι είναι το Πιστοποιητικό Ελέγχου Κατασκευής ;
      Οταν ολοκληρωθούν οι οικοδομικές εργασίες και γίνει η τελευταία αυτοψία από τον Ελεγκτή Δόμησης , εκδίδεται το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης εφόσον απαιτείται και τέλος εκδίδεται από την πολεοδομία το Πιστοποιητικό Ελέγχου Κατασκευής (Π.Ε.Κ.) . Για την έκδοση Πιστοποιητικού Ελέγχου Κατασκευής (Π.Ε.Κ.) απαιτείται η βεβαίωση παραλαβής των αποβλήτων , από εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης στις περιπτώσεις που για την διαχείριση των αποβλήτων συνάπτεται σύμβαση με ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ, ώστε να επιβεβαιώνεται κατά την περάτωση της οικοδομής ότι έχει ολοκληρωθεί και η διαχείριση των αποβλήτων σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία.
      Έτσι η οικοδομή ή τμήμα, θεωρούνται περατωμένα και μπορεί να γίνει η θεώρηση της οικοδομικής άδειας και η σύνδεση με τα δίκτυα.
      Ποιος παρακολουθεί αν έγινε σωστή διαχείριση των οικοδομικών αποβλήτων ;
      Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, προβλέπεται ότι με την έκδοση της οικοδομικής άδειας ή την έκδοση έγκρισης εργασιών μικρής κλίμακας από το ηλεκτρονικό σύστημα και τη λήψη αριθμού αδείας ενημερώνεται ηλεκτρονικά εκτός της Επιθεώρησης Εργασίας (όπου απαιτείται), το οικείο Αστυνομικό Τμήμα καθώς και η Διεύθυνση Περιβάλλοντος του οικείου ΟΤΑ , για να ασκήσει τις σχετικές αρμοδιότητές της για τη διασφάλιση της ορθής και πλήρους διαχείρισης αποβλήτων για εργασίες που εκτελούνται στα γεωγραφικά όρια ευθύνης του προς αποτροπή της υποβάθμισης του περιβάλλοντος με την ανεξέλεγκτη εναπόθεση μπαζών.
      Πώς μπορώ να εξοικονομήσω χρήματα κατά τη διαδικασία ανακύκλωσης;
      Ο βέλτιστος τρόπος μείωσης του κόστος κατά διαδικασία ανακύκλωσης είναι η διαλογή και η ταξινόμηση των αποβλήτων τη στιγμή της παραγωγής. Πιο συγκεκριμένα, κατά την αποξήλωση ενός κτιρίου το κάθε είδος ΑΕΚΚ στοιβάζεται και μεταφέρεται μεμονωμένα π.χ, ξύλα, γύψος, σκυρόδεμα, σοβάς, είδη υγιεινής, σωλήνες κτλ. Αυτού του είδους η μεταχείριση εξασφαλίζει μείωση κόστους διάθεσης και ανακύκλωσης έως 55%.
    15. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η διόρθωση του Ε9, το κτηματολόγιο, η βεβαίωση νομιμότητας του μηχανικού, αλλά και η ταυτότητα του κτιρίου έφεραν στο φως πολλές αυθαιρεσίες στα ακίνητα. Εκτός από τα μη δηλούμενα για πολλά χρόνια τετραγωνικά, μεγάλος είναι και ο αριθμός των αυθαιρέτων, που αφορούν στην παράνομη αλλαγή χρήσης.
      Γράφει η Γραμματή Μπάκλατση
      Το ζήτημα αφορά κυρίως στους κατόχους οριζοντίων ιδιοκτησιών σε πολυκατοικίες αλλά και σε πολλές μονοκατοικίες.
      Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, οι αυθαιρεσίες σχετικά με τη νόμιμη και πραγματική χρήση του ακινήτου είναι εν άγνοια που σημερινού ιδιοκτήτη. Για αυτό το λόγο αρχικά ταυτοποιούμε το σχέδιο της πολεοδομίας στο οποίο αναφέρονται οι νόμιμες χρήσεις με την πραγματικότητα και ελέγχουμε για ενδεχόμενες αυθαιρεσίες.
      Τι είναι η αυθαίρετη αλλαγή χρήσης; Αυθαίρετη αλλαγή χρήσης είναι η μεταβολή της χρήσης χωρίς να έχει εκδοθεί η απαιτούμενη κάθε φορά οικοδομική άδεια.
      Πώς διαχωρίζονται οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης πολεοδομικά ανάλογα με τον χρόνο εγκατάστασής τους; Η 28/7/2011 αποτελεί τη διαχωριστική γραμμή των αυθαιρεσιών που μπορούν να υπαχθούν στο Νόμο 4495/2017 και να τακτοποιηθούν πληρώνοντας εφάπαξ ένα πρόστιμο. Προσοχή! Τακτοποιούνται οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης, εφόσον έχουν συντελεστεί σε περιοχές εντός σχεδίου και με την προϋπόθεση ότι η εν λόγω χρήση είναι σύμφωνη με τις επιτρεπόμενες χρήσεις της περιοχής
      Οποια αλλαγή χρήσης έχει πραγματοποιηθεί από την 28/07/2011 και μετά δεν τακτοποιείται και σε περίπτωση καταγγελίας στην πολεοδομία πληρώνει πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης.
      Πώς αποδεικνύεται ο χρόνος εγκατάστασης αυθαιρέτων χρήσεων σε κτίρια; Επειδή η αλλαγή χρήσης αφορά στο εσωτερικό του κτιρίου και δεν μπορεί να φανεί στην αεροφωτογραφία, ο χρόνος κατασκευής αποδεικνύεται από έγγραφο φορολογικής ή άλλης δημόσιας αρχής (π.χ. Ε9, συμβόλαια, μισθώσεις κτλ). Επίσης σε περίπτωση αλλαγής χρήσης από βοηθητική σε κύρια, στα κτίρια με οικοδομική άδεια, μπορεί να ληφθεί υπόψη ο χρόνος θεώρησης της οικ.άδειας για ηλεκτροδότηση του ακινήτου.
      Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις παράνομης αλλαγής χρήσης σε ακίνητο; 1) Αλλαγή χρήσης αποθήκης στο υπόγειο της πολυκατοικίας.
       Αυτό συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις, γιατί το υπόγειο ή ημιυπόγειο- όπως αναφέρονταν σε παλιό οικοδομικό κανονισμό - έχει βοηθητική χρήση και αποτελεί χώρο αποθήκευσης, λεβητοστασίου κλπ και δεν προσμετράται στην δόμηση της οικοδομής. Έτσι πολλοί εργολάβοι/ιδιοκτήτες έβγαζαν την οικοδομική άδεια σύμφωνα με τα απαιτούμενα στοιχεία δόμησης της πολεοδομικής νομοθεσίας και στη συνέχεια μετέτρεψαν τις υπόγειες αποθήκες σε διαμερίσματα τα οποία μεταβίβαζαν με συμβολαιογραφικά έγγραφα ως διαμερίσματα με τα σχέδια μηχανικού.
      2) Αλλαγή χρήσης διαμερίσματος από κατοικία σε γραφείο.
      Αυτό αν και αφορά αλλαγή χρήσης από κύρια χρήση σε κύρια χρήση και δεν επηρεάζει την δόμηση και την κάλυψη του κτιρίου, θεωρείται αυθαιρεσία και γίνονταν κυρίως από τους εργολάβους οικοδομών στο κέντρο των πόλεων, οι οποίοι δεν ήθελαν να κατασκευάσουν ή να εξαγοράσουν τις απαιτούμενες από το νόμο θέσεις στάθμευσης, που αντιστοιχούν στην οικοδομή, ανάλογα με τη χρήση των χώρων της. Για παράδειγμα για διαμέρισμα ( κατοικία) αντιστοιχεί μια θέση στάθμευσης ανά 100 τετραγωνικά, αλλά για χρήση γραφείου 50 τετραγωνικά. Έτσι «βαφτίζανε» ως διαμερίσματα με χρήση κατοικία τις οριζόντιες ιδιοκτησίες στην πολεοδομία, αλλά μεταβιβάζονταν ως επαγγελματικές στέγες – γραφεία, αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο την υποχρέωση δημιουργίας χώρων στάθμευσης.
      3) Αλλαγή χρήσης διαμερίσματος από κατοικία σε ιατρείο, γραφείο λογιστή, μηχανικού κ.λπ.
      Αυθαίρετη είναι σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία και η χρήση γραφείου για στέγαση ελευθέρων επαγγελματιών σε διαμερίσματα ή κατοικίες που δεν ανήκουν σε αυτόν που ασκεί το επάγγελμα.
      4) Αλλαγή χρήσης εσωτερικού εξώστη - πατάρι από βοηθητική σε κύρια χρήση.
      Αυτό αφορά κυρίως στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, που είτε έχουν μετατρέψει το πατάρι σε χώρους για καθήμενους πελάτες, είτε έχουν εγκαταστήσει τα W.C. και τα αποδυτήρια στο πατάρι.
      5) Μετατροπή του παλιού προβλεπόμενου από τον ΓΟΚ πλυστιαριού που βρίσκεται στο δώμα των πολυκατοικιών σε γκαρσονιέρα.
      6) Αλλαγή του κλειστού χώρου στάθμευσης σε χώρο κατοικίας.
      7) Ξεμπάζωμα του υπογείου και μετατροπή του υπόγειου βοηθητικού χώρου σε ισόγειο.
      Αυτό συμβαίνει συχνά στα εκτός σχεδίου γήπεδα τα οποία έχουν και κλίση στο έδαφος, με αποτέλεσμα πλευρά ή πλευρές του να βρίσκονται μέχρι 1,50 μέτρο από τη στάθμη του εδάφους και άρα να θεωρείται υπόγειο, ενώ υπάρχει πλευρά που βρίσκεται πάνω από 1,5 μέτρο και είναι ισόγειο.
      Μετατροπή βοηθητικού χώρου υπογείου σε υπόγειο χώρο κατοικίας.
      Αυτό γίνεται επειδή δεν μετρά στο συντελεστή δόμησης το υπόγειο και το θέλουν κυρίως οι γονείς για να μένουν στο υπόγειο, μεταβιβάζοντας τους πάνω ορόφους στα παιδιά τους.
      9) Μετατροπή ισόγειας ανεξάρτητης αποθήκης σε κατοικία.
      10) Αλλαγή παλιού καλυβίου ή στάβλου που προϋφίσταται του 1955 σε χώρο κατοικίας με την προσθήκη τουαλέτας, κουζίνας και νέας διαρρύθμισης.
      11) Κλείσιμο στεγάστρου και μετατροπή σε κύριο χώρο (δωμάτιο, κατάστημα κλπ.
      12) Κλείσιμο πιλοτής και μετατροπή σε διαμέρισμα.
       
      Ποιο είναι το πρόστιμο για την τακτοποίηση αυθαίρετης αλλαγής χρήσης, που έγινε μέχρι τις 28/07/2011; Το πρόστιμο εξαρτάται από την παλαιότητα, τα τετραγωνικά μέτρα και την Τιμή Ζώνης του αντικειμενικού συστήματος του 2016 και υπολογίζεται ως εξής:
       0,15 x T.Z.της περιοχής x επιφάνεια της αυθαιρεσίας x λοιποί συντελεστές.
      Επιπλέον μειώσεις του ενιαίου ειδικού προστίμου.
      Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης προϋφίστανται της 1/1/1983 υπάρχει έκπτωση 85% του προστίμου. Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης έχουν γίνει από 1/1/1983-1/1/1993 υπάρχει έκπτωση 40% του προστίμου. Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης έχουν γίνει από 1/1/1993-31/12/2003 υπάρχει έκπτωση 20% του προστίμου. Για υπόγεια που δεν αποτελούν αυτοτελή χώρο αλλά συνδέονται λειτουργικά με τον υπερκείμενο όροφο υπάρχει έκπτωση 70% του προστίμου. Για πατάρια και σοφίτες υπάρχει έκπτωση 70% του προστίμου. Για υπόγεια που αποτελούν αυτοτελή χώρο υπάρχει έκπτωση 50% του προστίμου. Ισόγειος βοηθητικός χώρος (αποθήκη, χώρος στάθμευσης) με επιφάνεια έως 50τ.μ. εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής 0,50. Σε ειδικές κατηγορίες πληθυσμού(π.χ. ΑΜΕΑ, τρίτεκνους, μονογονεϊκές οικογένειες, παλινοστούντες και μακροχρόνια άνεργοι) υπάρχουν επιπλέον μειώσεις του προστίμου (αφορούν κυρίως την κύρια κατοικία και υπάρχουν περιορισμοί στο εισόδημα). Για την αλλαγή χρήσης από κύριο σε κύριο χώρο ή από βοηθητικό σε βοηθητικό εφόσον ο προϋπολογισμός των εργασιών που εκτελέσθηκαν δεν υπερβαίνει τις 15000€, καταβάλλεται μόνο παράβολο (και όχι πρόστιμο) 250€.  
      Τι πρόστιμο πληρώνω για αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, που έχει συντελεστεί μετά τις 28/7/2011; Δεν μπορούν να ενταχθούν στο Ν.4495/2017 και επιβάλλεται πρόστιμο ανέγερσης εφάπαξ και διατήρησης, το οποίο καταβάλλεται ετησίως.
      α) Για αλλαγή χρήσης σε υπόγειο που ξεμπαζώθηκε κι έγινε ισόγειο, το πρόστιμο ανέγερσης είναι: Επιφάνεια αυθαίρετης κατασκευής x Τ.Ζ. x Σ.Π. με μικρότερη τιμή τα 250€ (όπου Σ.Π.=1,20 για ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές και ΣΠ=1 για τις λοιπές περιπτώσεις).
      Το πρόστιμο διατήρησης (πληρώνεται κάθε χρόνο) είναι: 0,50 x Πρόστιμο ανέγερσης με μικρότερη τιμή τα 100€.
      β) Αλλαγή χρήσης από κύρια σε κύρια εφόσον επιτρέπεται, το πρόστιμο ανέγερσης υπολογίζεται με 70% έκπτωση (ελάχιστο ποσό 250€) και το διατήρησης είναι 10% του ανέγερσης και δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 20% του ελαχίστου προστίμου ανέγερσης το οποίο είναι 250€.
      γ) Αλλαγή χρήσης βοηθητικού υπόγειου χώρου σε κατοικία(εφόσον παραμένει υπόγειο) το πρόστιμο ανέγερσης έχει έκπτωση 95% και το διατήρησης είναι 10% του ανέγερσης.
      Τι ισχύει για τα διαμερίσματα που δημιουργήθηκαν με την αλλαγή χρήσης κοινόχρηστου χώρου της πολυκατοικίας π.χ. λεβητοστάσιο ή αποθήκη; Χρειάζεται συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών για την τακτοποίησή τους; Εάν η υπάρχουσα κατάσταση απεικονίζεται στα σχέδια της Σύστασης του κτιρίου, δεν απαιτείται συναίνεση. Όταν η αυθαίρετη αλλαγή χρήσης καταλαμβάνει κοινόχρηστο/κοινόκτητο χώρο τότε ο ιδιοκτήτης μπορεί να προβεί στην τακτοποίηση του, χωρίς την συναίνεση των συνιδιοκτητών του οικοπέδου όταν:
      α) η αυθαίρετη κατασκευή έχει συντελεστεί από την ανέγερση της οικοδομής ή
      β) υφίσταται η ίδια σε όλους τους ορόφους.
      Αν δεν συντρέχει ένας από τους δυο λόγους τότε για την υπαγωγή στον Ν.4495/17 απαιτείται η συναίνεση άνω του 50% των συνιδιοκτητών.
       
      Εχω αγοράσει ένα υπόγειο διαμέρισμα σε παλιά πολυκατοικία του 1970. Σύμφωνα με το συμβόλαιο και την πραγματικότητα είναι κατοικία, ενώ σύμφωνα με την οικοδομική άδεια είναι αποθήκη. Πρέπει να κάνω τακτοποίηση και πόσο είναι το πρόστιμο; Ναι, πρέπει να ενταχθεί στον νόμο 4495/2017 και να πληρώσετε ένα παράβολο 250 ευρώ. Προσοχή όμως! θα πρέπει να αποδεικνύεται από το συμβόλαιο αγοράς που κάνατε ότι αγοράσατε διαμέρισμα. Διαφορετικά θα πρέπει να βρείτε άλλα νομιμοποιητικά έγγραφα (π.χ. έγγραφα εφορίας, ΔΕΗ κλπ) που να αποδεικνύουν τον χρόνο μετατροπής της χρήσης από βοηθητική σε κατοικία.
       
    16. Αρθρογραφία

      Engineer

      Συνεχίζεται με αμείωτο ενδιαφέρον η υποβολή αιτήσεων για την επιδότηση των νοικοκυριών μέσω του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ 2021». Προκειμένου οι ιδιοκτήτες να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά από τις υπηρεσίες (πολεοδομία, ΔΕΔΔΗΕ κλπ) και εξαιτίας των έντονων καιρικών φαινομένων, σοβαρή χιονόπτωση στην Αττική και πολλές άλλες περιοχές τη χώρας, η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει παράταση ακόμα έναν μήνα στην υποβολή αιτήσεων.
      Ετσι η καταληκτική ημερομηνία για την ηλεκτρονική αίτηση είναι η 15η Μαρτίου 2022.
      Θα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες ότι, αυτό το πρόγραμμα δεν χρηματοδοτεί τον «πιο γρήγορο», αλλά θα γίνει αξιολόγηση όλων των αιτήσεων που θα υποβληθούν. Αυτές που θα συγκεντρώσουν τα περισσότερα μόρια θα κερδίσουν και το ποσοστό της επιδότησης που τους αναλογεί σύμφωνα με τα κριτήρια. Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση θα φτάνει στο 62%.
      Προκειμένου να πιάσουν τον στόχο της ενεργειακής αναβάθμισης και να ωφεληθούν περισσότερα νοικοκυριά, το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2021» εκτός από τα εισοδηματικά κριτήρια έχει και κάποια καινούρια σχετικά με την επιλεξιμότιτα της αίτησης όπως, η παλαιότητα του οικήματος και η ενεργειακή αναβάθμιση που θα επιτευχθεί μετά τις παρεμβάσεις.
      Ποιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο νέο «Εξοικονομώ 2021»;
      Δικαίωμα συμμετοχής –οι γνωστοί σε όλους ωφελούμενοι του προγράμματος– στο Εξοικονομώ 2021 έχουν φυσικά πρόσωπα, που κατά το φορολογικό έτος 2020 και τη στιγμή που υποβάλλουν την αίτηση έχουν εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία.
      Η δε κατοικία, για την οποία υποβάλλεται η αίτηση, θα πρέπει να είναι νόμιμη, να χρησιμοποιείται σαν κύρια κατοικία, να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα και το Α’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης να είναι στην κατηγορία Γ ή και χαμηλότερη.
      Τι σημαίνει να έχεις εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία;
      Σημαίνει ότι το φυσικό πρόσωπο που θα υποβάλει την αίτηση για κάποια κατοικία θα πρέπει να έχει την πλήρη ή την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία της κατοικίας αυτής κατά το έτος αναφοράς του Προγράμματος (δηλαδή το φορολογικό έτος 2020) όπως και κατά την υποβολή της αίτησης. Επίσης επιδοτείται και η κατοικίθα που αποκτήθηκε πρόσφατα.
      Τι γίνεται όταν έχει άλλος επικαρπία και άλλος ψιλή κυριότητα;
      Στην περίπτωση που είναι περισσότεροι εμπράγματοι δικαιούχοι για κάποια κατοικία, δηλαδή αν, για παράδειγμα, κάποιος έχει την ψιλή κυριότητα και κάποιος άλλος την επικαρπία, θα πρέπει να υποβάλει αίτηση ο ένας δικαιούχος και συγκεκριμένα αυτός που τη χρησιμοποιεί ως κύρια κατοικία.
      Στην περίπτωση δωρεάν παραχώρησης ή ενοικίασης της κατοικίας για την οποία γίνεται η αίτηση, τότε δικαίωμα συμμετοχής έχει εκείνος που έχει είτε την πλήρη κυριότητα, είτε την επικαρπία
      Μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα ένα σπίτι που νοικιάζω ή παραχωρώ;
      Ναι, αν ένας ιδιοκτήτης νοικιάζει ή παραχωρεί ένα σπίτι σε κάποιον άλλον, και εκείνος το δηλώνει σαν κύρια κατοικία, μπορεί τότε το κτίσμα να υπαχθεί στο πρόγραμμα και να επιδοτηθεί, αρκεί ο ιδιοκτήτης να έχει την επικαρπία ή την πλήρη κυριότητα.
      Πώς αποδεικνύεται ότι είναι η κατοικία κύρια;
      Θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι η κατοικία για την οποία υποβάλλεται η αίτηση χρησιμοποιείται σαν κύρια κατοικία κατά το φορολογικό έτος 2020, κάτι που δηλώνεται στο Ε1. Αν για κάποιον λόγο δεν ισχύει αυτό, αν για παράδειγμα ήταν κενή κατά το φορολογικό έτος 2020, μπορεί να χρησιμοποιηθούν τα φορολογικά έτη 2019 και 2018 για να αποδειχθεί ότι ήταν κύρια κατοικία –με προτεραιότητα πάντα στο φορολογικό έτος 2022.
      Τι επιδοτείται από το πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2021»;
      Αντικατάσταση κουφωμάτων       Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης Σύστημα ZNX με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) Λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού). Επίσης το πρόγραμμα καλύπτει εξ ολοκλήρου και τις δαπάνες για: το κόστος των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων (ΠΕΑ), του συμβούλου έργου, την κατάρτιση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθώς και τυχόν λοιπές δαπάνες μελετών (π.χ. Άδεια Μικρής Κλίμακας, κλπ).
      Ποιοι έχουν προτεραιότητα στο νέο πρόγραμμα;
      Σε αυτό το πρόγραμμα καταργείται η προτεραιότητα που ίσχυε στα προηγούμενα προγράμματα και διαμορφώνεται πλέον με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ως εξής και με φθίνουσα σειρά:
      ΑμεΑ Μονογονεϊκές οικογένειες, μακροχρόνια άνεργοι και πολύτεκνοι Νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα Παλιά κτίρια με χαμηλή ενεργειακή κλάση και βρίσκονται σε περιοχές με μεγάλες ανάγκες θέρμανσης Μετά από αυτή την αξιολόγηση, λαμβάνονται υπόψιν τα κριτήρια αξιολόγησης και οι αντίστοιχοι συντελεστές βαρύτητας έτσι ώστε να βγει το τελικό πόσο επιδότησης που θα δοθεί σε κάθε αίτηση.
      Ποια είναι ακριβώς τα ποσοστά βαρύτητας, που θα καθορίζουν την επιλεξιμότιτα της αίτησης;
      Το κόστος εξοικονόμησης ενέργειας (50%) Η υφιστάμενη ενεργειακή κλάση του ακινήτου (5%) Οι βαθμοημέρες θέρμανσης (7%) Η παλαιότητα κατασκευής (3%) Το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα (15%) Το πλήθος των εξαρτώμενων τέκνων (5%) Μονογονεϊκή οικογένεια (5%) Μακροχρόνια άνεργος (5%) ΑΜΕΑ (5%) Ποια νοικοκυριά μπορούν να επιδοτηθούν και πόσο;
      Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν ιδιοκτήτες (όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα) για την κύρια κατοικία τους ή για νοικιασμένο σπίτι που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία. Στη δεύτερη περίπτωση η επιδότηση είναι 40% ανεξαρτήτως εισοδήματος. Συγκεκριμένα τα ποσοστά επιδότησης των επενδύσεων σε κατοικίες που είτε είναι μισθωμένες είτε έχουν παραχωρηθεί δωρεάν, κλιμακώνονται από 40 έως 65%, ανάλογα με το εισόδημα του ιδιοκτήτη.
      Ετσι τα ποσοστά ενίσχυσης διαμορφώνονται ως εξής:
      Για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ, ποσοστό 75% στα ιδιοκατοικούμενα και 65% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 5.000-10.000 ευρώ ατομικό και 10.000-20.000 οικογενειακό, ποσοστό 70% στα ιδιοκατοικούμενα και 60% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 10.000-20.000 ευρώ ατομικό και 20.000-30.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 55% στα ιδιοκατοικούμενα και 45% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 20.000-30.000 ευρώ ατομικό και 30.000-40.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 45% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 30.000-50.000 ευρώ ατομικό και 40.000-60.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 40% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% επίσης στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Ποια είναι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά;
      Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται είναι:
      Κωδικοί TAXISnet ‘Εντυπο και σχέδια Οικοδομικής άδειας ή άλλα νομιμοποιητικά έγγραφα Δήλωση για υπαγωγή σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών αν είναι απαραίτητο αυτό και η οποία θα πρέπει να γίνει πριν την υποβολή της αίτησης στο πρόγραμμα Ε1, γιατί σε αυτό το έντυπο δηλώνεται η κύρια κατοικία ενός φυσικού προσώπου Ε2, σε περίπτωση που ενοικιάζεται ένα ακίνητο Ε9 σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι από έναν δικαιούχοι εμπράγματων δικαιωμάτων αλλά και σε περίπτωση πρόσφατης απόκτησης ακινήτου Τίτλος Ιδιοκτησίας Πιστοποιητικό μεταγραφής από το αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή Πιστοποιητικό καταχώρησής του στο Κτηματολογικό Γραφείο Υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986 στην οποία θα αναγράφεται ότι το οίκημα θα χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία είτε από τον ίδιο είτε από τρίτο. Σε κάθε περίπτωση στη δήλωση θα πρέπει να φαίνεται το ονοματεπώνυμο και το ΑΦΜ εκείνου που θα χρησιμοποιεί σαν κύρια κατοικία το οίκημα.  Α’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης Έντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων. Ποια είναι η διαδικασία της αίτησης μέχρι την επιδότηση;
      Υποβολή αίτησης μέχρι τις 15 Μαρτίου 2022: Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα μπορεί ο ενδιαφερόμενος να ακυρώσει την αίτησή του και να την υποβάλει ξανά σε περίπτωση λάθους. Οριστικοποίηση και στάδιο αξιολόγησης: Όταν κατατεθεί και το τελευταίο απαραίτητο δικαιολογητικό και γίνει η υποβολή, η αίτησή θα περάσει στο στάδιο αξιολόγησης και βαθμολόγησης. Μπορεί όμως ο μηχανικός από πριν να αξιολογήσει την αίτηση. Ανακοίνωση προσωρινών πινάκων κατάταξης: Αφού περάσει ο 1 μήνας υποβολής αιτήσεων θα ανακοινωθούν τα προσωρινά αποτελέσματα. Σε αυτό το στάδιο μπορεί ο ενδιαφερόμενος να υποβάλει και ένσταση αν το κρίνει απαραίτητο και προβλέπεται από το πρόγραμμα. Ανακοίνωση οριστικών πινάκων κατάταξης: Στη συνέχεια, αφού ολοκληρωθούν οι παραπάνω διαδικασίες θα ανακοινωθούν τα οριστικά αποτελέσματα και το ποσό της επιδότησης που δικαιούται ο αιτών. Επιδότηση: Η επιδότηση θα κατατεθεί σε δύο δόσεις. Η πρώτη δόση θα αντιστοιχεί στο 50% της επιδότησης μετά την απόφαση υπαγωγής και το υπόλοιπο 50% στο τέλος του έργου. Ο ιδιοκτήτης με αυτό το ποσό και τη δική του συμμετοχή θα πρέπει να εξοφλήσει τα συνεργεία.
    17. Αρθρογραφία

      Engineer

      Στα χέρια της ΕΥΔΑΠ, την οποία η κυβέρνηση σχεδιάζει να ιδιωτικοποιήσει, μπορούν να περάσουν τα δίκτυα ύδρευσης όλης της χώρας, με νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Υποδομών.
       
      Με τον τρόπο αυτό, ο ιδιώτης που θα αναλάβει την εταιρεία, θα έχει ως προίκα και την δυνατότητα να ελέγχει και να διαχειρίζεται το πόσιμο νερό όλης της χώρας!
       
      Η ρύθμιση του ΥΠΟΜΕΔΙ, ανοίγει τον δρόμο ώστε η ΕΥΔΑΠ να απορροφήσει τις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης όλης της χώρας μαζί με το προσωπικό τους.
       
      Με την ίδια ρύθμιση περιέρχονται αυτοδικαίως στην κυριότητά της τα δίκτυα αποχέτευσης της περιφέρειας Αττικής (εξαιρούνται τα νησιά του Σαρωνικού και τα Κύθηρα) που θα κατασκευαστούν μετά την ψήφιση του νόμου.
       
      Υπενθυμίζεται ότι έχει προωθηθεί σχέδιο ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ το οποίο έχει προκαλέσει αντιδράσεις με την κυβέρνηση να εξετάζει τώρα σενάρια για την είσοδο στρατηγικού επενδυτή.
       
      Συγκεκριμένα, προβλέπεται πως με σύμβαση, που θα συναφθεί μεταξύ της ΕΥΔAΠ και του ενδιαφερόμενου ΟΤΑ μπορεί να συμφωνηθεί «αδαπανώς» η μεταβίβαση του ήδη κατασκευασμένου δικτύου και η υποχρέωση παροχής ύδρευσης και αποχέτευσης στην εταιρεία. Στην περίπτωση που η ΕΥΔAΠ αναλάβει μόνο τη διαχείριση του δικτύου ύδρευσης ή αποχέτευσης, τότε ο δήμος εξακολουθεί να διατηρεί την κυριότητα και συνεπώς έχει υποχρέωση να καλύψει τις απαραίτητες επενδύσεις.
       
      Η επέκταση αυτή συνεπάγεται υποχρέωση της ΕΥΔAΠ για επενδύσεις, μόνον «εφόσον εξασφαλίζεται εύλογη απόδοση της επένδυσης και δυνατότητα χρηματοδότησης της εταιρείας με ίδια ή ιδιωτικά κεφάλαια για την προσήκουσα εκπλήρωση των υποχρεώσεών της». Η σύμβαση με τον εκάστοτε ΟΤΑ εγκρίνεται με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών, Εσωτερικών και Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων.
       
      Προβλέπεται, επίσης, πως «το τεχνικό και εξειδικευμένο προσωπικό ή μέρος αυτού, που απασχολείται στις υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης των ΟΤΑ, ή των οικείων ΔΕΥΑ, των οποίων το δίκτυο περιέρχεται στην ΕΥΔAΠ κατά κυριότητα ή κατά διαχείριση, δύναται να αποσπάται, κατά παρέκκλιση από κάθε γενική ή ειδική διάταξη, εν όλω ή εν μέρει στην ΕΥΔAΠ, η οποία αναλαμβάνει τη μισθοδοσία του σύμφωνα με τους όρους που θα αναφέρονται στη σύμβαση παραχώρησης. Η απόσπαση διενεργείται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων».
       
      Στις περιοχές όπου η ΕΥΔΑΠ αναλαμβάνει την παροχή υπηρεσιών ύδρευσης ή και αποχέτευσης θα καθορίζεται τιμολογιακή πολιτική η οποία θα περιγράφεται αναλυτικά στη σύμβαση που υπογράφει με την εκάστοτε δημοτική αρχή.
       
      Πηγή: http://www.rizopoulospost.com/poios-tha-elegxei-ola-ta-nera-ths-xwras/
    18. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η Ελλάδα ήδη συγκαταλέγεται στους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς της Μεσογείου, με 27,6 εκατ. επισκέπτες το 2022 και με πρόβλεψη για άνω των 30 εκατ. για το 2023 . Τα σκήπτρα βέβαια για τον Μεσογειακό χώρο τον κατέχει η Ισπανία με 71,8 εκατ. επισκέπτες το 2022 και με πρόβλεψη για άνω των 82 εκατ. για το 2023. Στο ίδιο επίπεδο βρίσκεται και η Γαλλία, και ακολουθούν η Ιταλία, και η Τουρκία. Ωστόσο τα έσοδα από τον τουρισμό των 87 δις. ευρώ  του ΄22 για την Ισπανία, είναι ανόμοια με τα 17,1 δις.ευρώ που δηλώθηκαν στην Ελλάδα αναλογικά με το πλήθος των  επισκεπτών. Για μεν την Ισπανία αναλογούσε δαπάνη 1,217 ευρώ ανά επισκέπτη, ενώ για την χώρα μας μόλις 620 ευρώ. Δηλαδή οι επισκέπτες στην Ισπανία ξοδεύουν διπλάσια ποσά από ότι οι επισκέπτες στην Ελλάδα. Αυτό, με μια πρώτη ματιά, ερμηνεύεται με το ότι στην Ισπανία, οι επισκέπτες είναι ανώτερης οικονομικής στάθμης και δύνανται να ξοδεύουν περισσότερα. Όμως οι διαφορές αυτές μπορεί και να οφείλονται, είτε στην αδυναμία του Ελληνικού κράτους να πιστοποιεί τα ακριβή οικονομικά στοιχεία των τουριστικών επιχειρήσεων, είτε και στη διαφορετική μεθοδολογία υπολογισμού των φορολογικών εσόδων στις δύο χώρες.
      Ο κίνδυνος του “υπερτουρισμού”
      Θα επιχειρήσουμε να συγκρίνουμε ορισμένα μεγέθη και χαρακτηριστικά της χώρας μας με της Ισπανίας στον τουριστικό τομέα, καθότι εκτιμούμε ότι παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες. Για τις δύο χώρες, δύο είναι τα κύρια χαρακτηριστικά τους ως τουριστικοί προορισμοί. Το ένα είναι ότι και στις δύο η τουριστική περίοδος είναι κυρίως τους ανοιξιάτικους και τους  θερινούς μήνες, και το δεύτερο, το  ότι οι μεγαλύτεροι τουριστικοί τους προορισμοί, είναι τα νησιά τους και οι λοιπές τους παραλιακές περιοχές. Για την Ισπανία η περιοχή της Καταλονίας που βρέχεται από τη Μεσόγειο όσο και τα Κανάρια νησιά στον Ατλαντικό και τα νησιά Βαλεαρίδες στη Μεσόγειο, συγκέντρωσαν 38,5 εκατ. επισκέπτες ( στοιχεία για το 2022) δηλαδή το 54% του συνόλου. Όμοια για την Ελλάδα, η Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, οι Κυκλάδες, και τα Ιόνια νησιά συγκέντρωσαν 13,2 εκατ. επισκέπτες ( στοιχεία του 2022) δηλαδή το 48% του συνόλου. Βλέπουμε λοιπόν μια υπερσυγκέντρωση επισκεπτών σε μικρή σχετικά γεωγραφική έκταση. Το φαινόμενο αυτό έχει ονομασθεί με την ορολογία ‘’υπερτουρισμός’’. Στην χώρα μας η εμφάνισή του δεν έχει πάρει ακόμη μεγάλες διαστάσεις  όπως σε αρκετές περιοχές της Ισπανίας. Εξ άλλου από τα αριθμητικά στοιχεία παρατηρούμε ότι οι αριθμοί για την Ισπανία είναι τριπλάσιοι από εκείνους της χώρας μας (38,5 εκατ. με 13,2 εκατ.).
      Το αντιπαράδειγμα των Βαλεαρίδων και των Κανάριων νησιών                     
      Τα Κανάρια νησιά είναι ένα σύμπλεγμα 7 νησιών της Ισπανίας στον Ατλαντικό, όπου τα πιο γνωστά είναι η Τενερίφη και η Λας Πάλμας. Οι Bαλεαρίδες είναι επίσης ένα άλλο νησιωτικό σύμπλεγμα 4 νησιών της Ισπανίας, στην Μεσόγειο, όπου  τα πιο γνωστά είναι η Ίμπιζα και η Μαγιόρκα. Η συνολική έκταση των Κανάριων νησιών είναι  λιγότερο από της Κρήτης κατά 850 περίπου τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ των Βαλεαρίδων η έκτασή τους  συνολικά, είναι το μισό του συνόλου των Δωδεκανήσων. Βέβαια  και τα δύο αυτά νησιωτικά συμπλέγματα είναι ήδη αρκετά πυκνοκατοικημένα  από μόνιμους κατοίκους. Όμως εξ αιτίας της υπερβολικής τουριστικής ανάπτυξης  που συντελέστηκε στην επικράτειά τους τις τελευταίες δεκαετίες, τα νησιά αυτά σήμερα πια, υποφέρουν από το φαινόμενο του ‘’υπερτουρισμού’’. Όμοια από το φαινόμενο αυτό υποφέρουν και κάποιες συνοικίες και γειτονιές και της Βαρκελώνης όπως και άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Βενετία και το Άμστερνταμ, αλλά και περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας όπως το Πουκέτ, το Μπαλί, ο κόλπος της Μάγια και άλλες.

      Τα αρνητικά επακόλουθα του “υπερτουρισμού”                                                  
      Το φαινόμενο του ‘’υπερτουρισμού’’, πολύ γρήγορα επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στις περιοχές που έχει ενσκύψει, τόσο σε περιβαλλοντικό, όσο αι σε κοινωνικό επίπεδο.  Αντλώντας στοιχεία από τις δημοσιεύσεις τόσο για τις περιοχές της Ισπανίας όσο και για άλλες που υποφέρουν από αυτόν, αναφέρουμε κάποιες από τις επιπτώσεις.
      1.Στα Κανάρια νησιά επιβλήθηκε το μέτρο του τουριστικού φόρου τα έσοδα από τον οποίο θα επενδύονται για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος των νησιών.
      2.Όμως αυτό που ανέβασε πρόσφατα τον «πήχη» στην υπόθεση του ‘’υπερτουρισμού’’ είναι το Λανθαρότε, τέταρτο μεγαλύτερο από τα Κανάρια Νησιά. Ως απάντηση σε αυτόν αλλά και στη «μαύρη» οικονομία που συνήθως τον συνοδεύει, στην έλλειψη στέγης, στο χάος στους δρόμους και στην απώλεια ποιότητας ζωής για τους κατοίκους, η σοσιαλίστρια επικεφαλής της τοπικής διοίκησης, Μαρία Ντολόρες Κορούχο κήρυξε το νησί «τουριστικά κορεσμένο».
      3.Εκατομμύρια τουρίστες κατακλύζουν κάθε χρόνο την Ίμπιζα: τρίτο μεγαλύτερο νησί στο σύμπλεγμα των Βαλεαρίδων. Όμως έχει πλέον μετατραπεί σε επίγεια κόλαση για τους περίπου 150.000 κατοίκους του και τους χιλιάδες εργαζόμενους που απασχολούνται την καλοκαιρινή σεζόν στην ακμάζουσα τουριστική βιομηχανία.
      4.Στα νησιά των Βαλεαρίδων οι επιπτώσεις εκτείνονται από την επιβάρυνση του περιβάλλοντος και των φυσικών τοπίων, έως περαιτέρω κρίση ακρίβειας και σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας ζωής για τους ντόπιους πληθυσμούς.
      5.Στη Βενετία  έχει μπει «κόφτης» στον αριθμό των επισκεπτών σε πολλές τοποθεσίες. Επίσης απαγορεύτηκαν τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια, ενώ παραμένει στο «τραπέζι» το ενδεχόμενο επιβολής τέλους εισόδου σε ημερήσιους τουρίστες, που θα κυμαίνεται από 3 έως 10 ευρώ, ανάλογα με την εποχή.
      6.Μια άλλη διάσημη πόλη για τα γραφικά κανάλια της, το  Άμστερνταμ, έχει αλλάξει τακτική απέναντι στους τουρίστες, υιοθετώντας μια νέα στρατηγική για την προσέλκυση πιο ποιοτικού τουρισμού. Επιβάλει νέους φόρους σε επισκέπτες, και απαγόρευσε την ανέγερση νέων ξενοδοχείων στο κέντρο της.
      7.Η παραδεισένια παραλία στο νησί Κο Φι Φι, στον Κόλπο Μάγια της Ταϊλάνδης παραμένει κλειστή κατά τακτά χρονικά διαστήματα, για να αποτραπεί η σοβαρή περιβαλλοντική υποβάθμισή της.
      Πώς έφτασαν στον ‘’υπερτουρισμό’’                                                  
      Είναι ποικίλοι οι  λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν μια πόλη ή μια περιοχή στον ‘’υπερτουρισμό’’. Η Βενετία ας πούμε, το Άμστερνταμ αλλά και η Βαρκελώνη, έφτασαν σε αυτή τη θέση λόγω της πολύ μεγάλης φήμης τους, και το ότι δεν κατάφεραν να το προβλέψουν έγκαιρα και να πάρουν τα ανάλογα προστατευτικά μέτρα. Όμως,  οι νησιωτικές  περιοχές της Ισπανίας βρέθηκαν στην ανάλογη θέση, λόγω υπερπροσφοράς πολύ χαμηλών πακέτων διακοπών ,τα οποία φυσικά απευθύνονταν σε  πολύ χαμηλής ποιότητας τουριστικά καταλύματα .
      Υπάρχουν στη χώρα μας βεβαρημένες περιοχές;                                           
      Στην Ελλάδα ευτυχώς, το φαινόμενο του  “υπερτουρισμού’’, μόλις που έχει εμφανιστεί σε κάποιες λίγες περιοχές, χωρίς να έχει επιφέρει έως σήμερα σοβαρές περιβαλλοντικές ή κοινωνικές επιβαρύνσεις. Ωστόσο στις περιοχές αυτές, διαφαίνονται τάσεις μεγέθυνσης του φαινομένου χρόνο με το χρόνο. Σαν μια ασφαλής κίνηση λοιπόν για να μην βρεθούμε και εμείς στην θέση των κατοίκων των Κανάριων νησιών, των Βαλεαρίδων, της Βαρκελώνης ή και της Βενετίας , θα ήταν να μελετηθεί η μεγέθυνση του φαινομένου. Θα πρέπει να τεκμηριωθούν και να εκτιμηθούν τα πληθυσμιακά και τα υπόλοιπα στοιχεία που μπορούν να επιφέρουν τον τουριστικό κορεσμό, και να ληφθούν ανάλογα μέτρα, τόσο από το κεντρικό κράτος  όσο και από την τοπική αυτοδιοίκηση. Τέτοιοι επίφοβοι τουριστικοί προορισμοί στη χώρα μας εκτιμάται ότι είναι, η Σαντορίνη, η Μύκονος, περιοχές της Βόρειας Κρήτης, όπως και περιοχές της Ρόδου και της Κέρκυρας.

      Στον αντίποδα του ‘’υπερτουρισμού’’, ο ποιοτικός τουρισμός                     
      Σίγουρα, το πως καθορίζεται ο ποιοτικός τουρισμός είναι μια υπόθεση που μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες παραμέτρους. Αυτές μπορεί να είναι πολιτιστικοί, οικονομικοί, ή και κοινωνικοί. Όμως για να πληρούνται αυτές οι παράμετροι, θα πρέπει κατά πρώτο λόγο οι τουριστικοί επισκέπτες να δείχνουν ιδιαίτερο σεβασμό στα περιβαλλοντικά και στα πολιτιστικά δεδομένα της περιοχής όπου κάνουν διακοπές. Κατά τον δεύτερο λόγο, θα πρέπει να εξετάζεται το κατά πόσο οι οποιεσδήποτε υποδομές, όπως των συγκοινωνιών, της υγείας, των ελεύθερων δημοσίων χώρων, θα  μπορούν  “να αυτοχρηματοδοτούνται”. Το ίδιο ισχύει και για τις  περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις που προκαλούνται από την χρήση των υποδομών αυτών εκ μέρους των επισκεπτών.
      Η “αυτοχρηματοδότησή’’ τους αυτή, θα έχει την έννοια  ότι θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα να εισπράττονται από το κεντρικό κράτος ή και από την τοπική αυτοδιοίκηση, ετησίως σημαντικά ποσά, τα οποία θα μπορούν να υπερκαλύπτουν τα έξοδα λειτουργίας, συντήρησης, αλλά και αναβάθμισης των παρεχόμενων δημοσίων υπηρεσιών και υποδομών. Το πώς θα επιτυγχάνεται αυτό θα ρυθμίζεται από συγκεκριμένα νομοθετικά μέτρα και τις ανάλογες κανονιστικές διατάξεις που θα πρέπει να ληφθούν. Αυτό σίγουρα για ότι αφορά τους επισκέπτες  θα μεταφράζεται σε αυξημένο κόστος της καθημερινής τους διαβίωσης. Μια πρώτη οδηγία που θα μπορούσε να φέρει ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα ήταν,να αυξηθούν κατά πολύ οι προδιαγραφές τόσο των τουριστικών καταλυμάτων, ξενοδοχείων και ενοικιαζόμενων δωματίων όσο και των χώρων εστίασης και αναψυχής. Αυτό με τη σειρά του, θα έδινε τη δυνατότητα υψηλότερης τιμολόγησης υπηρεσιών,πράγμα που θα οδηγούσε και σε μεγαλύτερες εισφορές εκ μέρους των επιχειρήσεων αυτών προς τα κρατικά ταμεία. Θα φτάναμε δηλαδή στο μοντέλο, όπου οι τουριστικές μονάδες θα εξυπηρετούν λιγότερους σε αριθμό πελάτες, αλλά με ποιοτικότερες αλλά και  και  σαφώς ακριβότερες υπηρεσίες. Δηλαδή με άλλα λόγια, θα ευνοείται η δημιουργία μονάδων για λιγότερα εξυπηρετούμενα άτομα αλλά με ακριβότερες υπηρεσίες ή αλλιώς μονάδες πολλών ‘’αστεριών’’. Με τα παραπάνω λοιπόν επιχειρήθηκε μια προσέγγιση της έννοιας του ‘’ποιοτικού τουρισμού’’.
      Η μεθοδολογία και τα κίνητρα.      
       Δεν υπάρχει αμφιβολία πως για να κατοχυρωθεί ο ποιοτικός τουρισμός σε μια περιοχή, πέραν της υποχρέωσης της πολιτείας για την κατασκευή υποδομών υψηλών προδιαγραφών, της ρύθμισης της πολεοδομικής νομοθεσίας  για τους συντελεστές δόμησης καθώς και της διευθέτησης πολλών άλλων θεμάτων, θα πρέπει να υπάρξουν και ειδικά κίνητρα προς τους τουριστικούς επιχειρηματίες και επενδυτές. Τα κίνητρα αυτά σίγουρα θα πρέπει να έχουν και σοβαρό οικονομικό αντίκτυπο για να είναι ελκυστικά, όπως για παράδειγμα την υπαγωγή τους σε ειδικό αναπτυξιακό νόμο και την επιδότηση κατασκευής τους, για να προσελκύσουν αξιόλογους επενδυτές. Καταλήγοντας λοιπόν, εκτιμούμε ότι ο ποιοτικός τουρισμός θα πρέπει να αναγορευτεί σε στρατηγική επιλογή της χώρας μας.
      Πηγές :
      1. ΙΝΣΕΤΕ,(Ινστιτούτο Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων )                       
      2. INE,(Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής  της Ισπανίας) 
      Του Γιώργου Ουρανού
      [email protected]       
    19. Αρθρογραφία

      Engineer

      Σε κάποιες περιοχές, οι δήμοι βρίσκονται «στα μαχαίρια». Σε άλλες, αναζητούν τρόπους συνεργασίας που κινούνται σε μια λεπτή γραμμή, στα όρια του νόμου. Κάποιοι δήμοι ετοιμάζονται να προσλάβουν ιδιώτες και άλλοι απλώς περιμένουν ένα θαύμα, καθώς τα περιθώριά τους είναι πολύ περιορισμένα. Για περισσότερο από μία δεκαετία η πολιτεία ζητάει από τους δήμους να αποκτήσουν δική τους υπηρεσία δόμησης (πολεοδομία), χωρίς όμως να επιτρέπει προσλήψεις, με αποτέλεσμα ελάχιστοι να τα έχουν καταφέρει. Το καλοκαίρι, μια νομοθετική ρύθμιση ήρθε με σκοπό να δώσει τέλος στην υπερδεκαετή «μεταβατική» περίοδο, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις.
      Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το 2010, οι πολεοδομικές αρμοδιότητες (έκδοση αδειών, έλεγχοι και επιβολή προστίμων για αυθαιρεσίες κ.λπ.) μεταφέρθηκαν στους δήμους. Ενα έτος αργότερα, ο «Καλλικράτης» προέβλεψε ότι κάθε δήμος έπρεπε να ιδρύσει τη δική του πολεοδομία (αργότερα ονομάστηκε υπηρεσία δόμησης ή ΥΔΟΜ). Οσοι δεν μπορούσαν, θα συνέχιζαν να εξυπηρετούνται από τις «μεγάλες» πολεοδομίες (τις παλιές νομαρχιακές). Ομως ακολούθησε η οικονομική κρίση και το «πάγωμα» των προσλήψεων. Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), από το 2013 έως το 2021 μόλις 12 δήμοι κατάφεραν να δημιουργήσουν τη δική τους πολεοδομία. Ετσι η προθεσμία στους δήμους να ιδρύσουν υπηρεσία δόμησης έπαιρνε συνεχώς νέες παρατάσεις. Μέχρι το φετινό καλοκαίρι. Στον νόμο 4954/2022 προστέθηκε μία τροπολογία με την οποία η δυνατότητα ίδρυσης νέων πολεοδομιών σταματά από την 1η Ιανουαρίου 2023. Οσοι δήμοι εξακολουθούν να εξυπηρετούνται από γειτονικούς, θα παραμείνουν έτσι (προβλέπεται κάποια ενίσχυση των διαδημοτικών πολεοδομιών με προσωπικό). Ενώ ειδικά για τους δήμους της Αττικής, του βορείου και του νοτίου Αιγαίου, η ευθύνη μεταφέρεται στην (επίσης… τραγικά υποστελεχωμένη) Κεντρική Υπηρεσία Δόμησης του υπουργείου Περιβάλλοντος.
      Σκόπελος και Βόλος
      Η εξέλιξη αυτή ήρθε να περιπλέξει το τοπίο. Στη Μαγνησία, για παράδειγμα, ο Δήμος Σκοπέλου βρίσκεται σε σύγκρουση με τον Δήμο Βόλου, από την πολεοδομία του οποίου εξυπηρετείται. «Εμείς έχουμε μια υπηρεσία δόμησης με ένα μηχανικό. Από τον νόμο, είναι υποχρεωμένος ο Βόλος να μας συνδράμει», λέει ο δήμαρχος του νησιού Σταμάτης Περίσσης. «Ομως τους τελευταίους μήνες αρνούνταν να μας εξυπηρετήσει. Το αποτέλεσμα είναι να μη βγαίνουν νέες άδειες, να μην μπορούν κατοικίες ή επαγγελματικοί χώροι να συνδεθούν με το ρεύμα. Οπότε όλο το νησί έχει πέσει σε αδράνεια». «Η υπηρεσία μας έχει τρεις υπαλλήλους και πρέπει να εξυπηρετεί Σκόπελο, Αλόννησο, όλο το Πήλιο και το Βελεστίνο, πρακτικά όλη τη Μαγνησία εκτός από τον Αλμυρό και τη Σκιάθο. Φτάσαμε σε ένα σημείο που ο Βόλος δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τον Βόλο», λέει ο Θανάσης Σταυρίδης, αντιδήμαρχος πολεοδομίας στην πόλη. «Η κατάσταση επιδεινώθηκε λόγω του φόρτου εργασίας, αυτή τη στιγμή ανεγείρονται στην πόλη 40 πολυκατοικίες. Παρ’ όλα αυτά, δώσαμε εντολή η μία υπάλληλος να ασχοληθεί μόνο με τα δύο νησιά, ώστε να εγκριθούν οι παλιές άδειες. Αλλά πρέπει να βρεθεί μια μόνιμη λύση».
      Στη Μύκονο, ο δήμος δεν διαθέτει υπηρεσία δόμησης αλλά τεχνική υπηρεσία και εξυπηρετείται σε μεγάλο βαθμό (από το 2018) από την πολεοδομία Σύρου. Η είδηση της επικείμενης μεταφοράς της αρμοδιότητας στην Αθήνα δεν είχε θετική ανταπόκριση. «Θα θέλαμε να έχουμε τη δική μας υπηρεσία, αλλά ο νόμος ζητάει υποχρεωτικά πέντε ειδικότητες μηχανικών. Χωρίς προσλήψεις, λοιπόν, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε», λέει ο δήμαρχος Κωνσταντίνος Κουκάς. «Η Σύρος δεν διαμαρτύρεται γιατί “κερδίζει” σήμερα το 4% από το τέλος έκδοσης νέας άδειας, συν ότι εισπράττει τα πρόστιμα από πολεοδομικές αυθαιρεσίες, τουλάχιστον ένα εκατομμύριο την εβδομάδα». Με άλλα λόγια, με τα έσοδα που «φέρνει» η πολεοδομία, ο δήμος θα μπορούσε να προσλάβει προσωπικό, αν του επιτρεπόταν.
      Στην περιφερειακή ενότητα Χανίων, η πολεοδομία του Δήμου Χανίων εξακολουθεί να εξυπηρετεί ακόμη έξι δήμους (Αποκορώνου, Γαύδου, Καντάνου – Σελίνου, Κισσάμου, Πλατανιά και Σφακίων). Επειδή όμως το προσωπικό είναι λίγο και ο φόρτος μεγάλος, οι επτά δήμοι αποφάσισαν να υπογράψουν μια σύμβαση διαδημοτικής συνεργασίας με το Δίκτυο Ελληνικών Πόλεων για την Ανάπτυξη (ΔΕΠΑΝ), με στόχο να προσλάβουν μέσω αυτού μηχανικούς που θα βοηθήσουν, με σύμβαση ορισμένου χρόνου, την υπηρεσία δόμησης Χανίων. «Κάνουμε πατέντες για να απαντήσουμε στα προβλήματα», λέει ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδαράκης. «Η υπηρεσία δόμησης Χανίων είναι η τρίτη σε αριθμό έκδοσης νέων οικοδομικών αδειών μετά τις αντίστοιχες Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Επειδή στις πολεοδομίες δεν έχει προσληφθεί άνθρωπος από το 2008, προσπαθούμε με συμπράξεις να προσλάβουμε ιδιώτες μηχανικούς, καθώς η οικοδομική δραστηριότητα έχει ανέβει και βρισκόμαστε σε αδιέξοδο. Δεν είναι η λύση που θα θέλαμε, όμως έχουμε ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Επιπλέον, την τελική απόφαση θα τη λαμβάνει πάντα η υπηρεσία δόμησης, οι ιδιώτες απλώς θα αναλάβουν να την αποφορτίσουν από τα διεκπεραιωτικά». Οι επτά δήμοι των Χανίων δεν είναι οι μόνοι που αναζητούν φόρμουλα για να προσλάβουν ιδιώτες. Σε ανάλογη κίνηση έχει προχωρήσει ο Δήμος Μαραθώνα (και άλλοι δήμοι αναζητούν τον τρόπο). Η ένωση των διπλωματούχων μηχανικών του Δημοσίου (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών, ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ) προσέφυγε σε νομικά μέσα για να ακυρώσει την απόφαση του Δήμου Μαραθώνα. «Η μεταφορά των πολεοδομιών στους δήμους απέτυχε. Οι υπηρεσίες συρρικνώθηκαν, τα προβλήματα διογκώθηκαν», λέει ο πρόεδρος της ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ Δημήτρης Πετρόπουλος. «Ομως η υποκατάσταση υπηρεσιών που βρίσκονται στον πυρήνα της λειτουργίας του κράτους από ιδιώτες είναι λανθασμένη και αντισυνταγματική. Υπάρχει μάλιστα και σχετική απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τον Δήμο Χερσονήσου, που επιχείρησε κάτι ανάλογο για την οικονομική του υπηρεσία». Για την ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ, η λύση είναι η σωστή στελέχωση των υπηρεσιών. «Το υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι θα στείλει 650 μηχανικούς σε δήμους και περιφέρειες μέσω ΑΣΕΠ. Φοβάμαι όμως ότι ελάχιστοι θα καταλήξουν στις πολεοδομίες. Οι δήμαρχοι θα προτιμήσουν να στελεχώσουν τις τεχνικές τους υπηρεσίες, γιατί βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και θέλουν να παρουσιάσουν έργα, πεζοδρόμια, πλατείες, αναπλάσεις. Κατόπιν το ΥΠΕΣ είπε ότι θα προσλάβει ακόμη 150 μηχανικούς ειδικά για τις πολεοδομίες. Να δούμε αν θα το πράξει, πάντως είμαστε πολύ κάτω από το όριο που ορίζει ο νόμος».
      Τι πρέπει να γίνει;
      «Για τους δήμους, οι τεχνικές υπηρεσίες τους έχουν μεγαλύτερη σημασία. Οι πολεοδομίες είναι πονοκέφαλος, ένας χώρος παραπόνων», σημειώνει ο Πάρις Χαρλαύτης, γενικός γραμματέας του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας (ΣΠΜΕ). «Τι θα πρέπει να γίνει; Υπάρχουν δύο απόψεις. Η μία λέει ότι το Δημόσιο πρέπει να ελέγχει και να έχει την ευθύνη και η άλλη ότι πρέπει να πάρει την ευθύνη ο ιδιώτης μηχανικός και να ελέγχεται δειγματοληπτικά ή έπειτα από καταγγελία. Εγώ κλίνω προς την πρώτη, πρέπει να υπάρχει έλεγχος από υπηρεσία του κράτους, που να βρίσκεται υπό την εποπτεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, για να είμαστε και εμείς οι ιδιώτες μηχανικοί νομικά κατοχυρωμένοι. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να υπάρξει ένα μεικτό σχήμα, με κάποιες πολεοδομίες να παραμείνουν σε μεγάλους δήμους ή νησιά και κάποιες να εξυπηρετούνται σε περιφερειακό επίπεδο, με κατάλληλη στελέχωση».

        Υποστελεχωμένες, χωρίς βασικές ειδικότητες
      Μόλις οι μισοί δήμοι της χώρας διαθέτουν σήμερα υπηρεσία δόμησης. Μάλιστα πολλοί είναι οι μεγάλοι δήμοι που δεν έχουν προχωρήσει σε ίδρυση πολεοδομίας, 16 από αυτούς άνω των 40.000 κατοίκων. Οι δε μεσαίοι και μικροί δήμοι είναι απόλυτα εξαρτημένοι από την υπηρεσία κάποιου μεγαλύτερου, με τα προβλήματα που αυτό δημιουργεί. Τα στοιχεία προέρχονται από έρευνα που πραγματοποίησε η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) το 2021. Οπως προκύπτει:
      • Περισσότερα από δέκα χρόνια μετά τον «Καλλικράτη», από τους 332 δήμους της χώρας, οι 168 (51%) διαθέτουν υπηρεσία δόμησης και οι 164 όχι (49%).
      • Στην Αττική, από τους 66 δήμους οι 34 δεν διαθέτουν πολεοδομία. Οι μεγαλύτερες πολεοδομίες εξακολουθούν να είναι του Δήμου Αθηναίων (εξυπηρετεί και τους δήμους Βύρωνα, Δάφνης – Υμηττού, Καισαριανής, Ζωγράφου, Ηλιούπολης και Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας) και Πειραιά (εξυπηρετεί και τους δήμους Κορυδαλλού, Περάματος, Αγκιστρίου, Αίγινας, Κυθήρων, Σπετσών, Υδρας και μερικώς τον Πόρο). Πολλούς δήμους εξυπηρετούν και οι πολεοδομίες Αγίας Παρασκευής (Βριλησσίων, Παπάγου – Χολαργού, Πεντέλης, Φιλοθέης – Ψυχικού και Χαλανδρίου), Νέας Ιωνίας (Γαλατσίου, Ηρακλείου, Λυκόβρυσης – Πεύκης και Μεταμόρφωσης) και Αιγάλεω (Αγίας Βαρβάρας, Αγίων Αναργύρων – Καματερού, Ιλίου και Πετρούπολης).
      • Στα νησιά η κατάσταση είναι απογοητευτική. Στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, από τους 34 δήμους πολεοδομία διαθέτουν οι 12, στο Βόρειο Αιγαίο οι 7 από τους 11, στο Ιόνιο οι 5 από τους 11. Για παράδειγμα, η υπηρεσία δόμησης Θήρας εξυπηρετεί και την Ανάφη, την Ιο, τη Σίκινο και τη Φολέγανδρο, η υπηρεσία της Ρόδου το Καστελλόριζο, την Τήλο, τη Χάλκη και τη Σύμη, της Σύρου την Κέα, την Κύθνο και τη Μύκονο. Κανένας από τους 35 μικρούς νησιωτικούς δήμους (έως 3.500 κάτοικοι) δεν διαθέτει πολεοδομία.
      • Η έλλειψη υπηρεσίας δόμησης δεν είναι «πρόβλημα» μόνο των μικρών, ούτως ή άλλως υποστελεχωμένων δήμων. Για παράδειγμα, 23 από τους 47 δήμους μητροπολιτικών κέντρων (οι μισοί) είναι χωρίς πολεοδομία. Ομοίως, 33 δήμοι άνω των 25.000 κατοίκων δεν διαθέτουν ΥΔΟΜ, εκ των οποίων οι 16 είναι άνω των 40.000 κατοίκων.
      • Συνολικά στις υπηρεσίες δόμησης όλης της χώρας απασχολούνται 1.033 μηχανικοί όλων των κλάδων, πανεπιστημιακής και τεχνικής εκπαίδευσης. Ακόμη 99 άτομα άλλων ειδικοτήτων εργάζονται επίσης εκεί.
      • Η νομοθεσία απαιτεί την ύπαρξη πέντε μηχανικών από διαφορετικές ειδικότητες για να πιστοποιήσει την επάρκεια μιας πολεοδομίας. Σύμφωνα με τη μελέτη της ΕΕΤΑΑ, 28 πολεοδομίες απασχολούν μόνο ένα μηχανικό, 28 απασχολούν δύο μηχανικούς, 16 τρεις μηχανικούς, ενώ 22 δεν απασχολούν ούτε ένα μηχανικό πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. «Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα υποστελέχωσης και σημαντικό ποσοστό των ΥΔΟΜ δεν διαθέτει ορισμένες από τις βασικές ειδικότητες μηχανικών για την αποτελεσματική λειτουργία τους», καταλήγει η ΕΕΤΑΑ.
      Στην Αττική 
      32 δήµοι έχουν δική τους πολεοδοµία και 34 εξυπηρετούνται από άλλους δήµους. Στο Νότιο Αιγαίο η ίδια αναλογία είναι 12 έναντι 22.
      Στα Νησιά
      20 νησιωτικοί δήµοι άνω των 3.500 κατοίκων διαθέτουν πολεοδοµία (οι 5 από αυτές δεν λειτουργούν πλήρως, δηλαδή έχουν εκχωρήσει µέρος των αρµοδιοτήτων τους) και 7 δεν διαθέτουν.
      35 µικροί νησιωτικοί δήµοι (δηλαδή το σύνολο των νησιωτικών δήµων έως 3.500 κάτοικοι) δεν διαθέτει πολεοδοµία.
      Στην Υπολοιπη χωρα
      33 δήµοι άνω των 25.000 κατοίκων δεν διαθέτουν δική τους πολεοδοµία. Από αυτούς, οι 16 έχουν πληθυσµό άνω των 40.000 κατοίκων.
    20. Αρθρογραφία

      Engineer

      To 1975, ο συνταγματικός νομοθέτης ενέταξε στο Σύνταγμα το άρθρο 24, το οποίο εισήγαγε δύο καινοτόμα για την εποχή τους στοιχεία: Πρώτον, αναγνώρισε το δικαίωμα των πολιτών να ζουν σε ένα ποιοτικό περιβάλλον, καθιστώντας έτσι την περιβαλλοντική πολιτική και επισήμως μια δημόσια πολιτική· και δεύτερον, υπήγαγε τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό στην αρμοδιότητα του κράτους, αναγορεύοντας έτσι και την πολεοδομική πολιτική σε δημόσια πολιτική.
      Θα περίμενε κανείς ύστερα από τόσα χρόνια να υπάρχει ένα κώδικας περιβάλλοντος, ένα κώδικας πολεοδομίας, ένας δασικός κώδικας. Ωστόσο, όχι απλώς δεν υπάρχουν, αλλά ούτε καν έχει τεθεί από τις κατά καιρούς αρμόδιες πολιτικές και διοικητικές ηγεσίες ως προτεραιότητα, ως στόχος.
      Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 ο κοινός νομοθέτης με το άρθρο 3 παρ. 6 (περ. ε) του ν. 998/1979 είχε ορίσει τις περιοχές εκείνες στις οποίες λόγω του οικιστικού χαρακτήρα τους δεν εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία – δεν χαρακτηρίζονται δηλαδή δασικές. Στην πορεία των χρόνων που ακολούθησαν ο κατάλογος των περιοχών αυτών διευρυνόταν με αποσπασματικό τρόπο, μεταξύ άλλων και λόγω του ότι η επέκταση των οικισμών ή και διάσπαρτων οικημάτων ελάμβανε χώρα σε περιοχές που είχαν δασικό χαρακτήρα. Τις περιπτώσεις αυτές σήμερα απαριθμεί αναλυτικά το ίδιο άρθρο (περ. ζ, παρ. 6).
      Χαρακτηριστικότερη όλων, πάντως, είναι η διάταξη του άρθρου 154 παρ. 1 του 4389/2016 (εντάχθηκε στο λεγόμενο τρίτο μνημόνιο), που διεύρυνε ακόμη περισσότερο τον κατάλογο εξαιρώντας από τη δασική νομοθεσία εκτάσεις που οικοδομήθηκαν με την έκδοση σχετικής οικοδομικής άδειας μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4030/2011. Η βασική λογική εν προκειμένω είναι ότι σε οικισμούς, αλλά και σε εκτάσεις για τις οποίες εκδόθηκε άδεια οικοδομής, δεν έχει λόγο εφαρμογής η δασική νομοθεσία.
      Το έτος 2010 ψηφίστηκε ο νόμος 3889, ο οποίος έθεσε τις βάσεις για τη δρομολόγηση της διαδικασίας ανάρτησης των δασικών χαρτών, με απώτερο τελικό στόχο την απόκτηση δασολογίου. Βασικό χαρακτηριστικό του νόμου αυτού ήταν ο ρυθμιστικός μαξιμαλισμός. Οπως όριζε στο άρθρο 13, ως υπαγόμενη στη δασική νομοθεσία θεωρείται μια περιοχή αρκεί να εμφανίζεται ως δασική είτε σε αεροφωτογραφία του έτους 1945 είτε σε πρόσφατη αεροφωτογραφία, πολύ πλησιέστερη χρονικά στην κατάρτιση του δασικού χάρτη.
      Αυτά συμβαίνουν στο επίπεδο της νομοθετικής πραγματικότητας. Από την άλλη πλευρά, στο επίπεδο της πραγματικότητας όπως τη βιώνουμε, οι οικισμοί εξαπλώνονται εντός περιοχών που φέρουν μεν τυπικώς τον χαρακτηρισμό του δασικού (η ακόμη και του αναδασωτέου), αλλά στην πράξη παύουν να είναι. Στο σημείο αυτό ανακύπτει το ερώτημα τι κάνουμε με αυτές τις περιοχές ή τις μεμονωμένες εκτάσεις. Στο πεδίο εφαρμογής ποιας νομοθεσίας αυτές εμπίπτουν; Με απλά λόγια, ποια νομοθεσία θα «πάρει το πάνω χέρι», η πολεοδομική ή η δασική;
      Εδώ ακριβώς είναι το σημείο που η νομοθεσία αδρανεί: Η πολιτική βούληση δεν είναι σαφής, το νομοθετικό έργο δεν προχωράει, ενώ διαχρονική αμηχανία επικρατεί ως προς την πολιτική και νομική διαχείριση του άρθρου 24 του Συντάγματος, ιδίως μάλιστα από τη χρονική στιγμή που ο ορισμός του δάσους εντάχθηκε στο Σύνταγμα.
      Η επιστήμη λειτουργεί συχνά, και πρέπει να λειτουργεί, ως έρεισμα του δικαίου, δεν ταυτίζεται όμως γενικευμένα με το δίκαιο.
      Πρέπει να υπάρξει υπέρβαση αυτή της κατάστασης στασιμότητας. Το κράτος θα πρέπει να αποφασίσει από τη μία τελεσίδικα ποια αυθαίρετα θα κατεδαφίσει, και άρα δεν τίθεται θέμα τακτοποίησης-νομιμοποίησής τους, και από την άλλη ποιους οικισμούς ή εκτάσεις που έχουν δομηθεί θα αποσυνδέσει, και υπό ποιες προϋποθέσεις, από το «πέπλο προστασίας» της δασικής νομοθεσίας, από τη στιγμή που δεν επιλέγει την κατεδάφισή τους. Το «πέπλο προστασίας», άλλωστε, στη συγκεκριμένη περίπτωση εμπίπτει στη θεωρητική σφαίρα, δεν υφίσταται στην πράξη, διότι το έχει παρακάμψει η ίδια η πραγματικότητα, η οποία έχει επιβάλει τη δική της κανονιστικότητα.
      Η καταστροφή που επήλθε στο Μάτι οφείλει να αποτελέσει το έναυσμα για σαφή οριοθέτηση του δασικού με το πολεοδομικό, και συνακόλουθα για μια καθαρή νομική ματιά, χωρίς ιδεοληπτικές αγκυλώσεις, υπό το φως της «αρχής της πραγματικότητας». Ούτε η δασική νομοθεσία μπορεί να υποσκάπτει τον πολεοδομικό σχεδιασμό, εκεί όπου συνιστά αδήριτη πλέον ανάγκη, ούτε η παράνομη δόμηση, με βάση τις αρχές της ισονομίας και της δικαιοσύνης, μπορεί να γίνεται ανεκτή. Δασικοί οικισμοί, άλλωστε, δεν νοούνται, συνιστούν δυνάμει μια «εύφλεκτη» κατάσταση που εμπεριέχει, όπως αποδείχθηκε, σοβαρότατο κίνδυνο για την ανθρώπινη ζωή.
      * Ο κ. Μάριος Χαϊνταρλής είναι δικηγόρος και επίκουρος καθηγητής Δικαίου Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
    21. Αρθρογραφία

      Engineer

      Τα παλιά κτίρια που ανακαινίζονται ριζικά κάθε 25 χρόνια αποτελούν σημαντικό εμπόδιο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σύμφωνα με την Yamina Saheb, μιας εκ των συγγραφέων της τελευταίας έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για το Κλίμα (IPCC).
      «Ο τομέας δεν έχει εκσυγχρονιστεί καθόλου μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο» είπε, στο Dezeen.
      «Κάθε γραμμάριο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από κτήρια σημαίνει ένα λάθος στον σχεδιασμό τους» πρόσθεσε η Saheb, πρώην αναλύτρια πολιτικών για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας (IEA). 
       
      Ποσοστό έως και 61% των εκπομπών από τα κτήρια μπορεί να μειωθεί έως το 2050 χρησιμοποιώντας τεχνολογίες που είναι σήμερα διαθέσιμες, σύμφωνα με την έκθεση «Μετριασμός της Κλιματικής Αλλαγής» της IPCC.
      Η έκθεση, η οποία συντάχθηκε από την Saheb μαζί με περισσότερους από 270 επιστήμονες από 65 χώρες, είναι το τελευταίο μέρος στην τριμερή ανασκόπηση της IPCC για την τρέχουσα κατάσταση στην κλιματική αλλαγή. Σε συνέχεια δύο προηγούμενων εκθέσεων που κάλυπταν τα αίτια και τα αποτελέσματα, η έκθεση παρουσιάζει ένα σχέδιο για το πώς θα μπορούσε να μετριαστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη.
      Οι δεσμεύσεις για την απαλλαγή από τις εκπομπές του διοξειδίου του ανθρακα που δόθηκαν από τις κυβερνήσεις διεθνώς σε μια προσπάθεια να μειώσουν στο μισό τις εκπομπές έως το 2030 και να φτάσουν στο "μηδέν" έως το 2050 δεν είναι απλώς αρκετές, αφού σύμφωνα με την έκθεση, υπολείπονται έως και 23 δισεκατομμύρια τόνους CO2e.
      Ο ρόλος των παλαιών κτιρίων
      «Οι κατοικίες ανακαινίζονται, σε μεγάλη κλίμακα, μία φορά κάθε 25 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν ανακαινίσεις ένα κτήριο με πρότυπα μηδενικών εκπομπών αυτή τη δεκαετία, ούτε έως το 2050 θα ανακαινιστεί σε αυτό το επίπεδο το κτήριο. Για τα κτήρια έχει απομείνει μόνον ένας γύρος μεταξύ σήμερα και 2050, οπότε είτε θα κάνουμε το σωστό ή θα παραμείνει για πάντα το λάθος. Και στην Ευρώπη χρειάζεται να κάνουμε υποχρεωτική την ανακαίνιση με πρότυπα μηδενικών εκπομπών. Αν δεν φροντίσουμε να το απαιτεί ο νόμος, δεν θα γίνει ποτέ» τονίζει.
      Απαιτείται επείγουσα δράση από τον κλάδο πριν από το 2030, αναφέρει η έκθεση, καθώς η μεγάλη διάρκεια ζωής των κτιρίων και των υποδομών "κλειδώνει" τις εκπομπές Co2 και ρυπογόνες συμπεριφορές για τις επόμενες δεκαετίες.
      «Αν σχεδιάζεις μια νέα οικιστική ανάπτυξη με πολλές μονοκατοικίες, θα χρειαστείς περισσότερη έκταση και περισσότερα οικοδομικά υλικά καθώς και χρήση περισσότερης ενέργειας και νερού σε σύγκριση με το αν επιλεγεί η λύση ανάπτυξης κτιρίων που θα στεγάσουν πολλές οικογένειες. Αυτό δείχνει το πώς οι πολιτικές για το άστυ και τη χρήση γης θα παίξουν σημαντικό ρόλο στον μηδενισμό του ίχνους άνθρακα των κτηρίων· κάτι το οποίο δεν είχε ληφθεί υπόψη πριν» επισημαίνει.
      Η αποδοτικότητα δεν είναι αρκετή
      Η αποτυχία του κλάδου να προσαρμόσει τις στρατηγικές επάρκειας μέχρι στιγμής έχει στην πραγματικότητα εξουδετερώσει τις μειώσεις των εκπομπών που επιτυγχάνονται καθιστώντας τα κτίρια πιο ενεργειακά αποδοτικά, σύμφωνα με την έκθεση. Η προσθήκη μόνωσης, η μετάβαση σε πιο σύγχρονες συσκευές και άλλα μέτρα απόδοσης μείωσε τις εκπομπές των κτιρίων κατά 49% μεταξύ 1990 και 2019. Όμως η έλλειψη μέτρων επάρκειας οδήγησε σε ταυτόχρονη αύξηση των εκπομπών κατά 52%. "Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας αντισταθμίστηκε πλήρως από την έλλειψη μέτρων επάρκειας", είπε η Saheb. "Προηγουμένως, οι πολιτικές για το κλίμα που αφορούσαν σε κτίρια περιελάμβαναν μόνο την ενεργειακή απόδοση και τις ΑΠΕ. Σήμερα, όμως, γνωρίζουμε ότι χωρίς επάρκεια, αυτό δεν αρκεί". 
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.