Search the Community

Νέος οδηγός διευκολύνει τη συμμετοχή των πολιτών στον αγώνα για προστασία του περιβάλλοντος και συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Πώς και πού μπορώ να υποβάλω καταγγελία για καταπάτηση αιγιαλού; Τι μπορώ να κάνω όταν βρεθώ μπροστά σε μπάζωμα υγροτόπου, αποψίλωση δάσους ή χτίσιμο αυθαίρετης οικοδομής; Έχω δικαίωμα παρέμβασης αν αρνηθούν να μου δώσουν πληροφορίες; Γιατί είναι σημαντικοί οι δασικοί χάρτες; Μπορώ στ’ αλήθεια να συμμετάσχω σε διαβούλευση για περιβαλλοντικό νομοσχέδιο; Όταν ο πλανήτης καταστρέφεται, πώς μπορώ εγώ να διαμαρτυρηθώ και να ακουστώ; Απαντήσεις στα ‘καυτά’ ερωτήματα που απασχολούν κάθε περιβαλλοντικά ενεργό και ευαισθητοποιημένο πολίτη δίνονται στον νέο οδηγό που δημοσιεύουν σήμερα η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς και ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ). Ο οδηγός αυτός παρέχει στους πολίτες ελεύθερη πρόσβαση σε πρακτικές πληροφορίες και συμβουλές, έχοντας ως στόχο την ενδυνάμωσή τους προκειμένου να είναι σε θέση να αναλάβουν ενεργό δράση και να συμμετέχουν στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων για περιβαλλοντικά ζητήματα. Το σημαντικό αυτό εργαλείο ενίσχυσης των πολιτών κατά την άσκηση του δικαιώματός τους για προστασία του περιβάλλοντος αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund και του έργου «Πολίτες για το περιβάλλον: Η εκπαίδευση ως εργαλείο αποτελεσματικής συμμετοχής στα κοινά και στη λήψη αποφάσεων». Μέσα από τον οδηγό, ο οποίος είναι διαθέσιμος μαζί με άλλα ενημερωτικά υλικά στην πλατφόρμα του έργου, οι πολίτες μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρήσιμη περιβαλλοντική πληροφορία, να αναζητήσουν τρόπους με τους οποίους μπορούν να συμμετέχουν στη διαμόρφωση και λήψη περιβαλλοντικών αποφάσεων στην Ελλάδα, καθώς και σε αντίστοιχες διαδικασίες της Ε.Ε. για το περιβάλλον, αλλά και να αναφέρουν οποιαδήποτε παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας αντιληφθούν. Παράλληλα, μέσα από την πλατφόρμα του έργου, οι πολίτες μπορούν πλέον να αναζητήσουν άλλες ομάδες πολιτών που δραστηριοποιούνται σε τοπικό επίπεδο και να έρθουν σε επαφή μαζί τους για να ανταλλάξουν γνώσεις και απόψεις γύρω από ένα περιβαλλοντικό ζήτημα που τους απασχολεί από κοινού. Η λειτουργία αυτή είναι αποτέλεσμα μίας πρώτης χαρτογράφησης, η οποία θα επικαιροποιείται τακτικά. “Στον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος δεν είμαστε και δεν πρέπει να αισθανόμαστε μόνοι. Όλοι αποτελούμε μέρη ενός ευρύτερου συνόλου, με το οποίο είμαστε σε άμεση αλληλεπίδραση και γι΄αυτό, η συμμετοχή μας στα κοινά, και τα περιβαλλοντικά ζητήματα ειδικότερα, είναι απαραίτητη”, δήλωσε η Άννα Βαφειάδου, υπεύθυνη νομικού τομέα στο WWF Ελλάς.“Αναγνωρίζοντας τα κενά γνώσης και πληροφόρησης που υπάρχουν και αποτρέπουν τους πολίτες από την ενεργή συμμετοχή, ο οδηγός αυτός έχει ως στόχο να συγκεντρώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και να τις επικοινωνήσει με απλό τρόπο στο κοινό, προκειμένου να ενισχυθεί σημαντικά η συμμετοχή του στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων και εν τέλει, να ενδυναμωθεί η σχέση μεταξύ κοινωνίας και περιβάλλοντος.” “Στο σημερινό κόσμο των εντεινόμενων προκλήσεων για το περιβάλλον, οι πολίτες χρειάζονται περισσότερο από ποτέ χώρους και εργαλεία για να ασκήσουν αποτελεσματικά τα περιβαλλοντικά τους δικαιώματα.” σημειώνει ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών ΕΕΛΛΑΚ, Αλέξανδρος Μελίδης. “Δημιουργήσαμε ένα πρακτικό οδηγό για να αναδείξουμε ένα νέο υπόδειγμα δημόσιας συμμετοχής φορέων και πολιτών. Ένα υπόδειγμα δημόσιου διαλόγου και συμμετοχής με ουσιαστικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων. Η ενημερωμένη δημόσια συμμετοχή, ο δομημένος διάλογος με τη στάθμιση εναλλακτικών προσεγγίσεων είναι ζωτικής σημασίας. Ειδικά για τις ευάλωτες κοινότητες που επηρεάζονται δυσανάλογα από την κλιματική αλλαγή, αλλά που συνήθως δεν έχουν θέση στους χώρους λήψης αποφάσεων.” Το έργο ξεκίνησε να υλοποιείται τον Απρίλιο 2021 και θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο 2023 με την συνδιαμόρφωση από κοινού με την κοινωνία των πολιτών μίας πρότασης πολιτικής για την βελτίωση των διαδικασιών δημόσιας συμμετοχής. Στα μέσα Νοεμβρίου έχει προγραμματιστεί η διεξαγωγή ενός εργαστηρίου επιμόρφωσης στην Αθήνα, ώστε περισσότεροι ενεργοί πολίτες να μπορέσουν να συμβάλουν πιο ενεργητικά στη συζήτηση για τη βελτίωση του νομοθετικού και θεσμικού πλαισίου για τις διαδικασίες δημόσιας συμμετοχής. Από τον Δεκέμβριο 2022 έως το Φεβρουάριο 2023 πρόκειται να διεξαχθούν ακόμα περισσότερα εργαστήρια σε διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας, με στόχο την εκπαίδευση τοπικών ομάδων και ενεργών πολιτών και τη συνεργασία τους με δημοσίους υπαλλήλους για τη συνδιαμόρφωση προτάσεων σχετικών με την ενίσχυση της δημόσιας συμμετοχής. Tο έργο «Πολίτες για το Περιβάλλον» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης το WWF Ελλάς και εταίρο την Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού/Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα (ΕΕΛ/ΛΑΚ). Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 13,5 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow. Περισσότερες πληροφορίες: www.activecitizensfund.gr Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ) ιδρύθηκε το 2008, σήμερα έχει μετόχους 37 Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα και κοινωφελείς φορείς. Έχει ως κύριο στόχο να συμβάλει στην ανοιχτότητα και ειδικότερα στην προώθηση και ανάπτυξη των Ανοιχτών Προτύπων, του Ελεύθερου Λογισμικού, του Ανοιχτού Περιεχομένου, των Ανοιχτών Δεδομένων και των Τεχνολογιών Ανοιχτής Αρχιτεκτονικής στο χώρο της εκπαίδευσης, του δημόσιου τομέα, των επιχειρήσεων και της Κοινωνικής Οικονομίας στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα φιλοδοξεί να αποτελέσει κέντρο γνώσης και πλατφόρμα διαλόγου για τις ανοιχτές τεχνολογίες. Ανάμεσα στους φορείς που συμμετέχουν στον Οργανισμό Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ) είναι τα πιο πολλά ελληνικά Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα, ενώ για την υλοποίηση των δράσεων του, βασίζεται στη συνεργασία και ενεργή συμμετοχή των μελών του και της ελληνικής κοινότητας χρηστών και δημιουργών Ελεύθερου Λογισμικού, Ανοιχτού Περιεχομένου και Τεχνολογιών Ανοιχτής Αρχιτεκτονικής.

Έκθεση της Eurostat που δημοσιεύθηκε την Τρίτη 12 Ιανουαρίου, παρέχει μια επισκόπηση των περιβαλλοντικών φόρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Τα ευρωπαϊκά στατιστικά διακρίνουν τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες περιβαλλοντικών φόρων που σχετίζονται με την ενέργεια, τις μεταφορές, τη ρύπανση και τους πόρους. Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 691/2011 για τους ευρωπαϊκούς περιβαλλοντικούς οικονομικούς λογαριασμούς, ένας περιβαλλοντικός φόρος είναι ένας φόρος της οποίας η φορολογική βάση είναι μια φυσική μονάδα (ή πληρεξούσιος του) για κάτι που έχει αποδεδειγμένη, συγκεκριμένη αρνητική επίπτωση στο περιβάλλον και το οποίο ορίζεται στο ευρωπαϊκό σύστημα λογαριασμών (ESA 2010) ως φόρος. Το 2019, τα περιβαλλοντικά φορολογικά έσοδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ανήλθαν σε 330,6 δισεκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχούν στο 2,4% του ΑΕΠ. Οι περιβαλλοντικοί φόροι της ΕΕ αντιπροσώπευαν το 5,9% των εσόδων από φόρους και κοινωνικές εισφορές το 2019. Τα μεγαλύτερα μερίδια στην ΕΕ έχουν η Βουλγαρία (10,3%), η Ελλάδα (9,8%), η Εσθονία και η Λετονία (9,6% και οι δύο) και η Κροατία (9,2%) κατέγραψαν τα μεγαλύτερα μερίδια στην ΕΕ. Αυτά τα μερίδια διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Τα ποσοστά αυτά είναι υπερδιπλάσια από της Γερμανίας και του Λουξεμβούργου (και τα 4,4%), τα οποία είναι και τα μικρότερα μερίδια σε όλη την ΕΕ. Οι φόροι επί της ενέργειας στην ΕΕ αντιπροσώπευαν περισσότερα από τα τρία τέταρτα των συνολικών εσόδων από περιβαλλοντικούς φόρους (77,9% του συνόλου) το 2019, πολύ πριν από τους φόρους στις μεταφορές (18,9%) και τη ρύπανση και τους πόρους (3,2%).

Υπάρχει δυσκολία να παραμείνουν οι κάτοικοι στα σπίτια τους. Μετά από 1,5 μήνα lockdown, τα πράγματα γίνονται ακόμη δυσκολότερα. Ο κάθε ελεύθερος χώρος στους δήμους κατακλύζεται από πεζούς για να κάνουν βόλτα. Δεν είναι λίγες οι περιγραφές που ακούει καθημερινά ο καθένας μας, για πεζούς που μέχρι σήμερα δεν συνήθιζαν να κάνουν βόλτα, τώρα να την επιζητούν και να περπατούν, στον δρόμο, με τα λιγοστά ή συχνά ανεπαρκή πεζοδρόμια (με εμπόδια, δένδρα, στύλους, κολώνες και ό,τι κάποιος φανταστεί), ή και πάνω στην άσφαλτο με οχήματα να περνούν με μεγάλη ταχύτητα δίπλα τους….. Λιγότερα απ’ ό,τι συνήθως, αλλά με μεγαλύτερη ταχύτητα σίγουρα. Σε λίγες ημέρες, η απαίτηση για την αποστολή SMS, ή την συμπλήρωση της φόρμας για κατ’εξαίρεση μετακίνηση θα αρθεί. Ο κόσμος θα βγει έξω από το σπίτι. Πιο ελεύθερος. Ίσως για να βρει την ισορροπία του. Την ψυχική. Παράλληλα, οι υγειονομικές απαιτήσεις για την διατήρηση αποστάσεων και την αποφυγή συγχρωτισμού και συνωστισμού παραμένουν και είναι επιβεβλημμένες. Και απ’ότι φαίνεται θα παραμείνουν για κάμποσο καιρό ακόμη. Τι μπορούμε να κάνουμε; Για να μην πάει ο κόσμος στην παραλία του Φλοίσβου ή της Γλυφάδας ή να περπατήσει στην Φωκίωνος Νέγρη, θα πρέπει κοντά του να δημιουργηθεί χώρος για να περπατήσει. Η πρόταση είναι να ληφθεί μέριμνα για την προσωρινή δημιουργία ελεύθερων χώρων για περπάτημα, ποδήλατο, για να ξεσκάσει ο κόσμος δηλαδή. Και αυτό τηρώντας την απόσταση των 2μ που απαιτείται για την αποφυγή συγχρωτισμού. Που θα βρεθεί ο χώρος; Θα πρέπει να δώσουμε οδούς, προσεκτικά επιλεγμένες σε κάθε δήμο, όπου θα αποδοθούν στους πεζούς και την κυκλοφορία των παρόδιων. Αυτές πρέπει να είναι αμιγώς τοπικές οδοί, όπου μπορεί να γίνει αυτό, ικανού μήκους, χωρίς μεγάλες κλίσεις. Έτσι οι πολίτες θα χρησιμοποιούν αυτές που είναι κοντά στο σπίτι τους, και δεν θα οδεύουν κατά δεκάδες στον Φλοίσβο, την παραλία της Θεσσαλονίκης και στις λοιπές προνομιακές τοποθεσίες. Έτσι θα αυξηθούν τα διαθέσιμα τετραγωνικά μέτρα για βόλτα που θα έχει ο πεζός και θα μπορεί ευκολότερα να τηρήσει την απαιτούμενη απόσταση. Να δούμε ποιες περιοχές έχουν έλλειψη από πάρκα και ανοικτούς χώρους: Περιοχές, όπου για να φθάσει κάποιος σε ανοικτό χώρο χρειάζεται να περπατήσει μεγάλη απόσταση. Περιοχές με μεγάλες πυκνότητες πληθυσμού, αλλά με περιορισμένους ελεύθερους χώρους. Οδούς με ή χωρίς εμπορικές δραστηριότητες, ειδικά τώρα που τα καταστήματα δεν έχουν ανοίξει ακόμη. Με τέτοια κριτήρια και με τον χαρακτήρα κάθε οδού, να επιλέξουμε ποιες είναι οι υποψήφιες οδοί. Θα πρέπει να δώσουμε οδούς, προσεκτικά επιλεγμένες σε κάθε δήμο, όπου θα αποδοθούν στους πεζούς και την κυκλοφορία των παρόδιων. Έτσι οι πολίτες θα χρησιμοποιούν αυτές που είναι κοντά στο σπίτι τους, και δεν θα οδεύουν κατά δεκάδες στον Φλοίσβο, την παραλία της Θεσσαλονίκης και στις λοιπές προνομιακές τοποθεσίες Θα πρέπει σταδιακά, ίσως από τους περισσότερο τολμηρούς ή/και πρωτοπόρους δήμους να ξεκινήσουν τέτοια μέτρα. Αρχικά για το Σαββατοκύριακο και 3 ώρες το πρωί και 3 το απόγευμα και στην συνέχεια παρακολουθούμε την αποδοχή και προχωράμε. Με την συνεργασία όλων -πολιτών, τροχαίας, πολιτικής προστασίας, Δήμου. Δεν μπορούμε όμως να κάτσουμε αμέτοχοι. Προκλήσεις για αυτό το εγχείρημα υπάρχουν. Είναι π.χ. η πρόσβαση οχημάτων εκτάκτου ανάγκης, η διασφάλιση πρόσβασης στους διανομείς, θέματα οδικής ασφάλειας εάν οι οδηγοί παρκάρουν και αναπτύσσουν ταχύτητα. Πρέπει να αντιμετωπισθούν. Μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Ναι μπορούμε. Ίσως να χρειάζεται και κάποια νομοθετική ρύθμιση, αλλά στις ιδιαίτερες συνθήκες που ζούμε, αυτό θα μπορούσε (ή και θα έπρεπε) να γίνει πολύ γρήγορα. Το έχουν κάνει αλλού; Ναι βέβαια. Σε πολλές πόλεις του κόσμου. Και συνεχίζουν να το κάνουν. Πρόσφατα, δημοσιεύθηκε άρθρο στο nypost.com (https://nypost.com/2020/04/27/nyc-aims-to-open-100-miles-of-streets-for-pedestrians-de-blasio/) όπου στην Νέα Υόρκη (των ~8,5 εκατομμυρίων πολιτών) σχεδιάζουν να δώσουν στους πεζούς και στο ποδήλατο περί τα 160 χλμ. οδών γύρω από πάρκα και πλατείες για να μπορέσουν να διατηρήσουν το social distancing (κοινωνική αποστασιοποίηση), που ορίζουν οι έκτακτοι κανόνες δημόσιας υγείας για την αντιμετώπιση του COVID-19. Και με αυτό τον τρόπο οι δήμοι όχι μόνον δεν κάθονται αμέτοχοι και οχυρωμένοι στο «δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι επειδή δεν έχουμε μεγάλο πάρκο και ελεύθερους χώρους» ή στο «τι να κάνουμε που δεν είμαστε κοντά στην παραλία», αλλά θα πάρουν μέτρα για την μετά το lockdown εποχή, και θα μεριμνούν για την σωματική και ψυχική υγεία των πολιτών. Από την δική τους πλευρά. Ας ελπίσουμε μάλιστα, ίσως κρυφά, ίσως φανερά, ότι αυτό θα είναι η αρχή για διάθεση περισσότερου χώρου για τους πεζούς, που τόσα χρόνια έχουν εκδιωχθεί από το αυτοκίνητο. Θέληση χρειάζεται. Ο Έλληνας σε τέτοιες προσπάθειες ανταποκρίνεται. Και έτσι όπως ανταποκρίθηκε στον αυτοπεριορισμό, και έγινε παράδειγμα σε όλο τον κόσμο, έτσι θα ανταποκριθεί και πάλι. Φτάνει κάποιος να το κάνει, γιατί μόνο του δεν γίνεται….. Ιωάννης Μάρης, Τοπογράφος Μηχ/κός – Συγκοινωνιολόγος

Το νομοσχέδιο με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας – Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις»κατατίθεται σήμερα στη Βουλή. Το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων προβλέπει: Ριζική απλοποίηση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων. Μεγάλη μείωση του χρόνου για την αδειοδότηση ΑΠΕ. Υιοθέτηση νέου ευρωπαϊκού μοντέλου διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών. Αντιμετώπιση των προβλημάτων των δασικών χαρτών και των οικιστικών πυκνώσεων. Επέκταση του τέλους της πλαστικής σακούλας. Τομές για την επίλυση του προβλήματος των αποβλήτων σε πολλές περιοχές της χώρας. Το εν λόγω νομοσχέδιο κινείται σε τρεις άξονες: 1. Επιχειρεί να συμφιλιώσει την –περισσότερο αναγκαία παρά ποτέ σήμερα- ανάπτυξη με την προστασία του περιβάλλοντος, στη λογική της μετάβασης της Ελλάδας σε ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης (πχ απλούστευση των αδειοδοτήσεων, μεταρρύθμιση στη διαχείριση και ζωνοποίηση προστατευόμενων περιοχών). 2. Εκσυγχρονίζει την ελληνική περιβαλλοντική νομοθεσία προς ευρωπαϊκή κατεύθυνση (πχ πλαστικές σακούλες, διάθεση μπάζων, ιδιωτικές συνδέσεις αποχέτευσης). 3. Λαμβάνει υπόψη του μια σειρά από λαϊκά αιτήματα, επιχειρώντας να ξεπεράσει ατέλειες και δυσκαμψίες της υφιστάμενης νομοθεσίας (πχ οικιστικές πυκνώσεις, διαχείριση αποβλήτων, δασικοί χάρτες). Ειδικότερα, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ρυθμίσεις στους εξής τομείς : 1. Περιβαλλοντικές Αδειοδοτήσεις: Το υπουργείο, κινούμενο πάντοτε στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, απλουστεύει δραστικά την αδειοδότηση, η οποία σήμερα μπορεί να διαρκέσει 6-8 χρόνια. Στόχος αυτής της μεταρρύθμισης είναι να περιοριστεί ο χρόνος σε 100-150 ημέρες έτσι ώστε όταν έρθει η στιγμή για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, η περιβαλλοντική αδειοδότηση να μην αποτελεί αχρείαστο εμπόδιο, αλλά να είναι εναρμονισμένη με τα κρατούντα στις άλλες χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης. Συγκεκριμένα: • Γίνεται περιορισμός των προθεσμιών και των σταδίων της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης. • Με την άπρακτη παρέλευση των προθεσμιών δεν θα κωλύεται η συνέχιση της διαδικασίας.Εξαίρεση θα αποτελούν οι ουσιώδεις γνωμοδοτήσεις (π.χ. αρχαιολογικών και δασικών υπηρεσιών) που όμως – σε περίπτωση καθυστέρησης - θα παραπέμπονται στο Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης, ώστε να πάψουν οι καθυστερήσεις που συχνά διαρκούν χρόνια. • Ενεργοποιείται ο θεσμός των ιδιωτών πιστοποιημένων αξιολογητών, δηλαδή εξειδικευμένων επιστημόνων, με αποδεδειγμένη εμπειρία, που εγγράφονται σε Μητρώο, με την πιστοποίηση του ΥΠΕΝ. Πρόκειται για μια πρακτική που προβλέπεται από τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία και δίνει περισσότερες επιλογές στους επενδυτές. Η επιλογή του αξιολογητή γίνεται από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή μέσω κλήρωσης και οι αμοιβές των αξιολογητών είναι προκαθορισμένες προκειμένου να εξασφαλισθεί η διαφάνεια και αντικειμενικότητα της διαδικασίας. • Επεκτείνεται η ισχύς της περιβαλλοντικής άδειας από 10 σε 15 χρόνια. • Διευκολύνεται η τροποποίηση και ανανέωση των περιβαλλοντικών αδειών για να μην απαιτείται νέα ΑΕΠΟ (με υποβολή νέας ΜΠΕ) σε περιπτώσεις που δεν χρειάζεται. • Υπάρχει πρόβλεψη για μελλοντική δυνατότητα έκδοσης ενιαίας άδειας με ενσωματωμένους περιβαλλοντικούς όρους (one-stop-shop) μόλις υπάρξει, σε κυβερνητικό επίπεδο, η κατάλληλη τεχνική υποδομή. 2. Αδειοδότηση ΑΠΕ • Στις ΑΠΕ γίνεται αντικατάσταση της Άδειας Παραγωγής με την Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας, η οποία θα προκύπτει μετά από μια σύντομη και αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου της αίτησης, με μείωση στο ελάχιστο των δικαιολογητικών που απαιτούνται. Παράλληλα, μπαίνουν συγκεκριμένα χρονικά ορόσημα για τους κατόχους της Βεβαίωσης, ώστε όσο «γρήγορα» αποκτούν το δικαίωμα για παραγωγή ενέργειας, τόσο «γρήγορα» να το χάνουν αν δεν προχωρούν την ωρίμανση του έργου τους. • Δημιουργείται επίσης το Ηλεκτρονικό Μητρώο ΑΠΕ που θα υποστηρίξει τη νέα διαδικασία αδειοδότησης και θα επικοινωνεί με τα πληροφοριακά συστήματα των άλλων εμπλεκόμενων φορέων, ώστε να υπάρξει σημαντική επιτάχυνση μέσω ψηφιοποίησης. 3. Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής: Η Ελλάδα για πρώτη φορά αποκτά έναν κεντρικό φορέα συντονισμού της διακυβέρνησης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, στα πρότυπα χωρών όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία. Γίνεται έτσι δεκτό ένα πάγιο αίτημα πολλών περιβαλλοντικών οργανώσεων και τοπικών φορέων. • Ο φορέας αυτός είναι μετεξέλιξη του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) και διαθέτει 24 οργανικές μονάδες σε όλη τη χώρα (Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών - ΜΔΠΠ), που είναι περίπου αντίστοιχες με τα σχέδια διαχείρισης, που εκπονούνται για τις περιοχές αυτές. Εννοείται ότι παραμένει η προστασία και η κάλυψη για όλες τις προστατευόμενες περιοχές, τα εθνικά πάρκα και τους εθνικούς δρυμούς. • Ο νέος φορέας αναλαμβάνει τον συντονισμό για μια πιο αναβαθμισμένη προστασία των συγκεκριμένων περιοχώνκαι, μεταξύ άλλων, θα γνωμοδοτεί για τις επιπτώσεις έργων ή δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις προστατευόμενες περιοχές. • Στο πλαίσιο κάθε μίας από τις 24 Μονάδες θα λειτουργούν τοπικές επιτροπές διαχείρισης που θα βασίζονται στη συμμετοχικότητα και θα αποτελούνται από εκπροσώπους της επιστημονικής κοινότητας, των περιβαλλοντικών οργανώσεων, της αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών και θα έχουν ουσιαστική συμβολή στη διαχείριση των περιοχών αυτών. • Η στελέχωση του νέου σχήματος (Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές) θα γίνει μέσω διαδικασιών ΑΣΕΠ. Η βάση στελέχωσης των 24 ΜΔΠΠ θα είναι οι σημερινοί υπηρετούντες υπάλληλοι μετά από αξιολόγηση μέσω ΑΣΕΠ. • Ο Οργανισμός, στο πλαίσιο ενός καινοτόμου συστήματος πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, θα συνάψει αμέσως μνημόνια συνεργασίας με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και το Λιμενικό Σώμαγια τη φύλαξη των περιοχών. Παράλληλα, θα συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με τις Περιφέρειες και με Δήμους για τηνυλοποίηση των σχεδίων διαχείρισης και την πραγματοποίηση έργων και αναπτυξιακών προγραμμάτων. • Ο ΟΦΥΠΕΚΑ θα είναι σε θέση να αυξήσει τους διαθέσιμους πόρους για τις προστατευόμενες περιοχές –μεταξύ άλλων μέσω προσέλκυσης ευρωπαϊκών πόρων. Επιπλέον, ουσιαστική αύξηση των πόρων γι αυτές τις περιοχέςθα προκύψει από την είσπραξη ποσοστών επί των εσόδων της εκμετάλλευσης των διαφόρων ήπιων δραστηριοτήτων που θα λαμβάνουν χώρα εντός των περιοχών αυτών (οικοτουρισμός, πολιτιστικές δραστηριότητες κλπ). Τα χρήματα αυτά μαζί επίσης με έσοδα από σήματα ποιότητας θα κατευθύνονται στα ταμεία του ΟΦΥΠΕΚΑ με βάση σχετική ΚΥΑ που θα εκδοθεί. • Στόχος αυτής της μεταρρύθμισης είναι η δημιουργία ενός μοντέλου για τις προστατευόμενες περιοχές θα είναι περισσότερο λειτουργικό διοικητικά και θα διαθέτει πιο ουσιαστική οικονομική υποστήριξη, με προοπτική να καταστεί καταλύτης βιώσιμης ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες. 4. Η κυβέρνηση προχωρεί σε μια ζωνοποίηση των περιοχών Natura (εισάγονται 4 διαφορετικές ζώνες), προκειμένου, όπως γίνεται σε όλη την Ευρώπη, στις περιοχές αυτές να υπάρξουν δραστηριότητες ανάλογα με τον χαρακτήρα τους. • Προκειμένου να μην καθυστερεί η διαδικασία των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών, αλλά και να υπάρχει μια σχετικά ομοιόμορφη αντιμετώπιση του ζητήματος σε ολόκληρη την επικράτεια, προβλέπονται από τον νόμο κάποιες χρήσεις γης (προβλεπόμενες ήδη από το Προεδρικό Διάταγμα 59/2018) και άλλες περιβαλλοντικές δραστηριότητες, με κλιμάκωση ανάλογα με τον βαθμό προστασίας. Στο νομοσχέδιο καθίσταται σαφές ότι οι μελετητές επιλέγουν μεταξύ των εν λόγω δραστηριοτήτων εκείνες που θεωρούν ότι αρμόζουν σε κάθε περιοχή. • Οι μελέτες αυτές λαμβάνονται υπόψη για την εκπόνηση, από το Υπουργείο, του διαχειριστικού σχεδίου για κάθε επί μέρους περιοχή Natura, ενώ παράλληλα το διαχειριστικό σχέδιο τίθεται ουσιαστικά υπό την έγκριση του Συμβούλιου Επικρατείας -το οποίο έχει εγνωσμένη περιβαλλοντική ευαισθησία- καθώς προβλέπεται η έκδοση ενός Προεδρικού Διατάγματος για κάθε επί μέρους μελέτη και διαχειριστικό σχέδιο. • Με το πλαίσιο αυτό μπαίνει τέλος στο καθεστώς της αυθαιρεσίας, αλλά και των αδιαφανών και πολλές φορές προσωποκεντρικών ρυθμίσεων στις προστατευόμενες περιοχές και καθιερώνεται ένα συνολικόπλαίσιο προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Παύει έτσι να ισχύει το καθεστώς κατά το οποίο στο 30% της ελληνικής επικράτειας γίνονταν μέχρι τώρα adhoc ρυθμίσεις του κάθε μελετητή ελλείψει συνολικού πλαισίου για το τι επιτρέπεται και τι όχι. 5. Πλαστική σακούλα: Κλείνει το «παραθυράκι» που δημιουργήθηκε από τον τρόπο που εφαρμόστηκε η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2015/720/ΕΕ: Συγκεκριμένα, ενώ επιβλήθηκε αντισταθμιστικό τέλος μόνο για τις λεπτές πλαστικές σακούλες με πάχος τοιχώματος 15-50 μm (μικρόμετρα), ταυτόχρονα αυξήθηκε κατακόρυφα η χρήση της πιο χοντρής πλαστικής σακούλας, την οποία οι καταναλωτές πληρώνουν στα καταστήματα λιανικής πώλησης, χωρίς η χρέωση αυτή να αποτελεί περιβαλλοντικό τέλος. Αντιμετωπίζεται ολιστικά το ζήτημα, με επιβολή τέλους σε όλες τις πλαστικές σακούλες ανεξαρτήτως πάχους τοιχώματος, με στόχο την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης. Μοναδική εξαίρεση είναι οι βιοαποδομήσιμες/λιπασματοποιήσιμες. Ως χρονικός ορίζοντας εφαρμογής της ρύθμισης ορίζεται η 1/1/2021. 6. Ιδιωτικές συνδέσεις / αστικά λύματα: Χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους η σύνδεση ακινήτων με τα κεντρικά δίκτυα αποχέτευσης σε μια σειρά από Δήμους της χώρας, ιδιαίτερα δε της Ανατολικής Αττικής, χωρίς οικονομική επιβάρυνση των ιδιοκτητών. Η Ελλάδα με αυτόν τον τρόπο συμμορφώνεται με τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία. 7. Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑEKK): Για την έκδοση οικοδομικής άδειας προϋπόθεση θα είναι πλέον η σύναψη συνεργασίας με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ για την αποκομιδή των μπάζων. Στόχος είναι να μπει τέλος στη σημερινή κατάσταση κατά την οποία μπάζα καταλήγουν σε πεζοδρόμια και ρέματα, με σημαντικές επιπτώσεις για το περιβάλλον, την καθημερινότητα, αλλά και την ασφάλεια των πολιτών. 8. Διαχείριση αποβλήτων: Το νομοσχέδιο επιλύει διαχειριστικά ζητήματα για να αντιμετωπιστούν πιο αποτελεσματικά προβλήματα στο πλαίσιο της αποκεντρωμένης διαχείρισης. Απλουστεύεται και επισπεύδεται η υφιστάμενη διοικητική διαδικασία για την έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων. Κατ’ εξαίρεση σε έκτακτες περιπτώσεις και για λόγους εξυπηρέτησης δημοσίου συμφέροντος η διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) γίνεται με υπουργική απόφαση, κατά παρέκκλιση των υφισταμένων προβλέψεων του ΠΕΣΔΑ. Για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στις νησιωτικές περιφέρειες, του Νοτίου Αιγαίου και των Ιονίων Νήσων, συστήνεται για κάθε μια από αυτές, ειδικός Περιφερειακός διαβαθμιδικός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, ως Ανώνυμη Εταιρία ΟΤΑ, στον οποίο μετέχουν η οικεία περιφέρεια και υποχρεωτικά όλοι οι Δήμοι της Περιφέρειας. Σκοπός του Περιφερειακού διαβαθμιδικούΦοΔΣΑ είναι ο καλύτερος συντονισμός για τη διαχείριση αποβλήτων σε αυτές τις ευαίσθητες τουριστικά περιοχές, η αντιμετώπιση των προστίμων που έχουν επιβληθεί από την ΕΕ και η δημιουργία ενός πιο ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης αποβλήτων.Γενικότερα, στόχος των ρυθμίσεων είναι να ξεπεραστούν οι αγκυλώσεις και να υπάρξουν άμεσες λύσεις για περιοχές που σήμερα «πνίγονται» στα σκουπίδια. 9. Οικιστικές πυκνώσεις: Γίνεται εκ νέου ανάρτηση των δασικών χαρτών με τις περιοχές που είχαν εξαιρεθεί ως οικιστικές πυκνώσεις σε συμμόρφωση με το γράμμα και το πνεύμα της απόφασης του ΣτΕ (ΟλΣτΕ 685/2019) που έκρινε αντισυνταγματική την προηγούμενη προσπάθεια επίλυσης του ζητήματος. Παρέχεται η δυνατότητα τακτοποίησης για χρονικό διάστημα 30 ετών κατοικιών που έχουν χτιστεί εντός δασών και δασικών εκτάσεων με βάση συγκεκριμένα κριτήρια προστασίας του περιβάλλοντος. Μετά την ανάρτηση των δασικών χαρτών και την υποβολή των σχετικών ενστάσεων θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα για τις λεπτομέρειες –βασισμένο στις σχετικές οικονομοτεχνικές μελέτες- έτσι ώστε τελικά η όποια ρύθμιση να είναι σύμφωνη με τη νομολογία και τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. 10. Δασικοί χάρτες: Το νομοσχέδιο θέτει τέρμα στις διαφορετικές και αντιφατικές μεταξύ τους ερμηνείες ορισμένων υπηρεσιών του δημοσίου ως προς το χαρακτήρα διαφόρων εκτάσεων. Αποσαφηνίζει δηλαδή, ότι δεν θεωρούνται δασικές εκτάσεις, γαίες τις οποίες το ίδιο το κράτος επισήμως έχει θεωρήσει μη δασικές. Τερματίζονται έτσι οι αλληλοσυγκρουόμενες τοποθετήσεις της δημόσιας διοίκησης, αλλά και επιταχύνεται η εκπόνηση των δασικών χαρτών, χωρίς εμπόδια που είχαν τεθεί από ίδιο το δημόσιο, αλλά και χωρίς ταλαιπωρία για τους πολίτες. • Συγκεκριμένα, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των δασικών χαρτών οι περιοχές για τις οποίες άλλαξε νομίμως με ισχύουσες πράξεις της διοίκησης πριν το 1975 ο χαρακτήρας τους από δασικός σε άλλης μορφής. Πρόκειται κυρίως για Πράξεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της αγροτικής νομοθεσίας, όπως: o Αποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων για το σύνολο των εκτάσεων που αφορούν κληροτεμάχια, εξαιρεθείσες υπέρ ιδιοκτητών εκτάσεις. ιδιοκτησίες, διαθέσιμες και κοινόχρηστες εκτάσεις o Διανομές και αναδασμοί για το σύνολο των εκτάσεων που αναφέρονται στα σχετικά κτηματολογικά διαγράμματα. o Άδειες Υπουργού ή Νομάρχη για κάθε περίπτωση μεταβίβασης αγροτικών ακινήτων, όταν δεν έχει αλλάξει η χρήση. o Πράξεις που εκδόθηκαν με σκοπό τη βιομηχανική και τουριστική ανάπτυξη της χώρας, όπως απαλλοτριώσεις με σκοπό την εγκατάσταση βιομηχανικής ή τουριστικής μονάδας ή άδειες εγκατάστασης ή/ και λειτουργίας βιομηχανικής ή τουριστικής μονάδας. • Με το νομοσχέδιο αυτό αναμορφώνονται όλοι οι δασικοί χάρτες (κυρωμένοι, όσοι έχουν αναρτηθεί κ.λπ.) ώστε να λάβουν υπόψη τους αυτές τις διοικητικές πράξεις. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη μείωση των αντιρρήσεων. • Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να αξιοποιούν την περιουσία τους όταν δικαιώνονται στην εξέταση των αντιρρήσεων, χωρίς να περιμένουν να «κλείσει» το θέμα σε ολόκληρο τον νομό, όπως συμβαίνει σήμερα. • Προβλέπεται επίσης η κύρωση των Δασικών Χαρτών σε πιο τακτά χρονικά διαστήματα, μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης αντιρρήσεων που έχουν ομαδοποιηθεί ανά Δήμο (και όχι ανά Περιφερειακή Ενότητα, όπως γίνεται σήμερα). • Τέλος, ενισχύονται οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων για να αποσυμφορηθεί το έργο τους και να επιτευχθεί μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου για τον πολίτη (σύνδεση της αμοιβής τους με το παραγόμενο έργο, αλλαγή σύνθεσής τους, συχνότερες υποχρεωτικές συνεδριάσεις ανά μήνα, πρόβλεψη αναπληρωτών κ.λπ.). Σχέδιο Νόμου Αιτιολογική Έκθεση

Η σχεδιαζόμενη εγκατάσταση τριών Αιολικών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) με συνολικά 104 ανεμογεννήτριες σε 14 προστατευόμενες νησίδες του Νότιου Αιγαίου αποτελεί ένα ζήτημα αιχμής για την προστασία της βιοποικιλότητας στην Ελλάδα, που έχει συναντήσει την καθολική εναντίωση τόσο των περιβαλλοντικών οργανώσεων όσο και των επιστημονικών φορέων, αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Η πρόσφατη αρνητική γνωμοδότηση για την υλοποίηση του έργου από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας (Τμήμα Προστατευόμενων Περιοχών) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποτελεί «ηχηρή επιβεβαίωση ότι οι βιομηχανικής κλίμακας παρεμβάσεις σε αυτά τα ευαίσθητα οικοσυστήματα, ζωτικό κομμάτι του ελληνικού Δικτύου Natura 2000, θα έχουν σαρωτικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στη μοναδική χλωρίδα και πανίδα τους», σημειώνει η Ορνιθολογική. Συγκεκριμένα, μετά από την εξέταση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου και της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) που την συνοδεύει, η Διεύθυνση Βιοποικιλότητας γνωμοδοτεί αρνητικά για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των 3 ΑΣΠΗΕ επί των 14 αυτών νησίδων. Στη γνωμοδότηση αναφέρεται σαφώς ότι: «Η υλοποίηση των υπό εξέταση ΑΣΠΗΕ είναι πιθανό να προκαλέσει τον οριστικό εκτοπισμό της ορνιθοπανίδας από τις νησίδες. Εφόσον όμως και στην άμεση περιοχή προβλέπονται επίσης ΑΣΠΗΕ στα γύρω νησιά, τα πτηνά δεν θα μπορούν να βρουν εκεί καταφύγιο και είναι πολύ πιθανή η οριστική εξαφάνιση πτηνών σε όλη την περιοχή του κεντρικού Νοτίου Αιγαίου». Επίσης: «Η υπό εξέταση επένδυση, εφόσον υλοποιηθεί, είναι πιθανόν να αλλοιώσει οριστικά και μη αναστρέψιμα αυτό το αδιατάρακτο των νησίδων, καταστρέφοντας αμετάκλητα τα προστατευόμενα οικοσυστήματα και εκδιώκοντας τα είδη της ορνιθοπανίδας, αίροντας ουσιαστικά το καθεστώς προστασίας και τους λόγους ένταξης αυτών των περιοχών στο δίκτυο Natura 2000». «Επιτέλους, φαίνεται να επικρατεί η λογική και τα επιστημονικά δεδομένα. Αναμένουμε πλέον και εκ μέρους της ηγεσίας του Υπουργείου την αναγνώριση του προφανούς: ότι η ισοπέδωση των 14 νησίδων για την εγκατάσταση βιομηχανικής κλίμακας ΑΣΠΗΕ αποτελεί ένα πραγματικό περιβαλλοντικό έγκλημα που πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί», καταλήγει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Δείτε ολόκληρη τη γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας (Τμήμα Προστατευόμενων Περιοχών) του ΥΠΕΝ εδώ: http://files.ornithologiki.gr/docs/nisides/Gnomateysi_YPEN_ASPHE_14_nisides.pdf Οι μικρές απομακρυσμένες νησίδες του Αιγαίου, τα «Γκαλαπάγκος της Μεσογείου» όπως είναι γνωστές στην επιστημονική κοινότητα, αποτελούν ένα από τα τελευταία ακέραια φυσικά καταφύγια της Ευρώπης. Δείτε εδώ αναλυτικά τις επιπτώσεις της εγκατάστασης ΑΣΠΗΕ στα ευαίσθητα αυτά οικοσυστήματα: http://www.ornithologiki.gr/nisides Δείτε εδώ την έκθεση της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας με την οποία τεκμηριώνεται η απόρριψη της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου: http://files.ornithologiki.gr/docs/politiki/aiolika/190419_Enstaseis_MPE_Aiolika_Nisides_ORNITHOLOGIKI.pdf Δείτε εδώ γιατί σύσσωμες οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και οι επιστημονικοί φορείς της χώρας εναντιώνονται στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών στις 14 προστατευόμενες νησίδες: http://www.ornithologiki.gr/page_cn.php?aID=1997 Δείτε εδώ την κοινή επιστολή τους προς τον Πρωθυπουργό και την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, ήδη από τον Νοέμβριο του 2019: http://files.ornithologiki.gr/docs/nisides/20191107_Epistoli_Prostasia_Nisidwn_Aigaiou.pdf

Την 25η θέση καταλαμβάνει η Ελλάδα στον παγκόσμιο «Δείκτη Περιβαλλοντικής Απόδοσης 2020» (Environmental Performance Index), υποχωρώντας από την 22η θέση το 2018. Τότε η χώρα μας είχε χάσει άλλη μία θέση, από την 21η όπου βρισκόταν. Ο δείκτης, ο οποίος δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, καταρτίζεται ανά διετία από επιστήμονες των αμερικανικών πανεπιστημίων Γιέηλ και Κολούμπια και κατατάσσει 180 χώρες με βάση 32 περιβαλλοντικά κριτήρια, όπως η ρύπανση, η βιοποικιλότητα, η κλιματική αλλαγή κ.ά. Την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Δανία και την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν κατά σειρά το Λουξεμβούργο, η Ελβετία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Αυστρία, η Φινλανδία, η Σουηδία, η Νορβηγία και η Γερμανία. Πρόκειται για καθολική επικράτηση της Ευρώπης, καθώς και οι δέκα πιο φιλικές στο περιβάλλον χώρες του κόσμου είναι ευρωπαϊκές. Οι ΗΠΑ βρίσκονται στην 24η θέση, η Κύπρος στην 31η και η Κίνα στην 120ή. Η Ελλάδα το 2020 συγκέντρωσε βαθμολογία 69,1 (με άριστα το 100) έναντι 73,6 το 2018. Όσον αφορά επιμέρους κατηγορίες, η χώρα μας κατατάχθηκε φέτος 28η τόσο σε «περιβαλλοντική υγεία» όσο και σε «ζωτικότητα οικοσυστημάτων». Σε επιμέρους δείκτες το 2020 η θέση της και η βαθμολογία της (σε παρένθεση) είχαν ως εξής: ποιότητα αέρα 31 (67,5), ποιότητα πόσιμου νερού 11 (98,2), βαρέα μέταλλα στο περιβάλλον 40 (69,4), διαχείριση αποβλήτων 31 (83), προστασία βιοποικιλότητας 54 (72,6), υπηρεσίες οικοσυστημάτων 52 (43,9), αντιμετώπιση κλιματικής αλλαγής 32 (66,5), εκπομπές ρύπων 58 (78,9), υδάτινοι πόροι 18 (81,7). Δείτε αναλυτικά τα στοιχεία του Δείκτη για τη χώρα μας ΕΔΩ.

Τουλάχιστον 9 εκατομμύρια θάνατοι ετησίως προκαλούνται από τη μόλυνση του περιβάλλοντος, αναφέρει στην περιβαλλονική του Έκθεση ο ΟΗΕ ζητώντας «άμεση και φιλόδοξη δράση» για ην απαγόρευση τοξικών χημικών. Η ρύπανση που προέρχεται από κράτη και επιχειρήσεις προκαλεί παγκοσμίως περισσότερους θανάτους σε σχέση με την COVID-19, σύμφωνα με περιβαλλοντική έκθεση των Ηνωμένων Εθνών που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα. Η έκθεση διαπιστώνει ότι η μόλυνση από τα φυτοφάρμακα, τα πλαστικά και τα ηλεκτρονικά απόβλητα προκαλεί εκτεταμένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και τουλάχιστον 9 εκατομμύρια θανάτους ετησίως και ότι το ζήτημα σε μεγάλο βαθμό παραβλέπεται. Η πανδημία του κορωνοϊού έχει προκαλέσει σχεδόν 5,9 εκατομμύρια θανάτους, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Worldometer. «Οι παρούσες προσεγγίσεις για τη διαχείριση των κινδύνων που συνιστούν η ρύπανση και οι τοξικές ουσίες προφανώς αποτυγχάνουν με αποτέλεσμα τις ευρείες παραβιάσεις του δικαιώματος σε ένα καθαρό, υγιεινό και βιώσιμο περιβάλλον», καταλήγει ο συγγραφέας της έκθεσης, Ειδικός Εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών Ντέιβιντ Μπόιντ. Έκκληση για απαγόρευση «ισοβιων χημικών» Η έκθεση, η οποία πρόκειται να παρουσιαστεί τον ερχόμενο μήνα ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο έχει ανακηρύξει σε ανθρώπινο δικαίωμα το καθαρό περιβάλλον, αναρτήθηκε σήμερα στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου. Κάνει έκκληση για την απαγόρευση των υπερφθοριωμένων και πολυφθοριωμένων αλκυλιωμένων ουσιών (PFAS) – που χρησιμοποιούνται σε οικιακά προϊόντα, όπως τα αντικολλητικά σκεύη, οι οποίες έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση καρκίνου και έχουν χαρακτηριστεί «ισόβια χημικά» επειδή δεν διαλύονται εύκολα. Η έκθεση επίσης προτείνει τον καθαρισμό όλων των μολυσμένων ζωνών και σε ακραίες περιπτώσεις την πιθανή μετεγκατάσταση από τις αποκαλούμενες «ζώνες θυσίας» των κοινοτήτων που έχουν πληγεί, πολλές εκ των οποίων είναι φτωχές, περιθωριοποιημένες ή με πληθυσμούς αυτοχθόνων. Ο όρος αυτός, ο οποίος αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει ζώνες πυρηνικών δοκιμών, επεκτάθηκε στην έκθεση ώστε να περιλαμβάνει κάθε βαριά μολυσμένη τοποθεσία που έχει χαρακτηριστεί ακατοίκητη εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Η Μισέλ Μπατσελέτ, Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, έχει χαρακτηρίσει τις περιβαλλοντικές απειλές την μεγαλύτερη πρόκληση για τα δικαιώματα παγκοσμίως και η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων χρησιμοποιείται ως επιχείρημα σε ολοένα και περισσότερες δικαστικές κλιματικές και περιβαλλοντικές υποθέσεις.

Όλοι μας πλέον βιώνουμε σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην καθημερινότητά μας, ενώ μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού υποφέρει ήδη από τις συνέπειες των ακραίων και επικίνδυνων καιρικών φαινομένων. Η παραγωγή ενέργειας, η υπερκατανάλωση και η ανεύθυνη ή παράνομη διαχείριση αποβλήτων συμβάλλουν άμεσα στην κλιματική αλλαγή. Ειδικά όσον αφορά στα απόβλητα που δημιουργεί το ανθρώπινο είδος, η απερίσκεπτη στάση των μεμονωμένων ανθρώπων συνδυαστικά με το οργανωμένο περιβαλλοντικό έγκλημα, που αποσκοπεί σε εξαιρετικά υψηλά παράνομα κέρδη από τη μη σύννομη διαχείριση αποβλήτων, καταστρέφουν με ταχύτατους ρυθμούς το ίδιο μας το σπίτι. Η μη κατάλληλη διαχείριση των αποβλήτων μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ρύπανση του περιβάλλοντος, με εξαιρετικά επιβλαβείς συνέπειες για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων, καθώς και για το κλίμα του πλανήτη μας. Η Έκθεση Αξιολόγησης GENVAL για την Ελλάδα αναγνωρίζει το Περιβαλλοντικό Έγκλημα Αποβλήτων ως μια μεγάλη πρόκληση για την Ελλάδα, καθώς η χώρα χρησιμοποιείται ως περιοχή διέλευσης (τράνζιτ) των παράνομων μεταφορών αποβλήτων. Συγκεκριμένα οι τάσεις στην Ελλάδα σχετικά με την παράνομη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων, μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν: · Ρύπανση ή υποβάθμιση του περιβάλλοντος από εταιρείες που ασχολούνται με το εμπόριο, τη συλλογή, την αποθήκευση και την επεξεργασία μεταλλικών αποβλήτων (scrap). · Χρήση παράνομων χωματερών, για επικίνδυνα απόβλητα (π.χ. μπογιά, φίλτρα αερίου, τόνερ εκτυπωτών, μελάνια, μπαταρίες, άλλα χημικά) ή/και για μη επικίνδυνα απόβλητα. · Επιχειρηματικές δραστηριότητες χωρίς την απαραίτητη περιβαλλοντική έγκριση από τις αρμόδιες αρχές. · Παράνομοι χώροι ταφής απορριμμάτων. · Παράνομα απόβλητα σε επιφανειακά ύδατα (π.χ. από βιομηχανίες επεξεργασίας δέρματος). Τι έρχεται για να κάνει το έργο LIFE PROWhIBIT Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων αποτελεί πλέον προτεραιότητα για την Ελλάδα και είναι επιτακτική η ανάγκη της συμμόρφωσης με τους ισχύοντες νόμους. Στο πλαίσιο αυτό, από τις αρχές του 2021 υλοποιείται στην Ελλάδα το συγχρηματοδοτούμενο έργο LIFE PROWhIBIT που έχει ως στόχο την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αποτροπή του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων στην Ελλάδα με τη χρήση «έξυπνων» επιθεωρήσεων. Το έργο LIFE PROWhIBIT συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE που είναι το σημαντικότερο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Περιβάλλον & το Κλίμα (διαθέτοντας 5,4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027) και υλοποιείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (συντονιστής του έργου), το Πράσινο Ταμείο και το IMPEL (European Union Network for the Implementation and Enforcement of Environmental Law). Τα κύρια αναμενόμενα αποτελέσματα του έργου LIFE PROWhIBIT είναι τα εξής: Α) Ανάπτυξη και εφαρμογή Εθνικής Στρατηγικής για την καταπολέμηση του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων στην Ελλάδα Β) Ανάπτυξη ολοκληρωμένης Ψηφιακής Πλατφόρμας για τη διαχείριση των υποθέσεων Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων. Η πλατφόρμα θα είναι προσβάσιμη μέσω ιστοσελίδας και εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα, και θα επιτρέπει την άμεση αναφορά μιας πιθανής υπόθεσης Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων, καθώς και την αυτοματοποιημένη και βελτιστοποιημένη διαδικασία χειρισμού της εκάστοτε υπόθεσης από τις αρμόδιες αρχές. Πώς θα λειτουργεί η πλατφόρμα αυτή: · Μέσω της ιστοσελίδας ή της εφαρμογής για κινητά οι πολίτες θα μπορούν να αναφέρουν μια πιθανή υπόθεση παράνομης διαχείρισης αποβλήτων συμπληρώνοντας μια ηλεκτρονική φόρμα. Πλέον της ηλεκτρονικής φόρμας το σύστημα θα επιτρέπει να υποβάλλονται και τυχόν αποδεικτικά στοιχεία, όπως έγγραφα, φωτογραφίες ή βίντεο. · Μετά την αναφορά ενός περιστατικού, το σύστημα θα δημιουργεί αυτόματα μια νέα Περιβαλλοντική Υπόθεση Αποβλήτων προς διερεύνηση. · Στη συνέχεια, το σύστημα θα διερευνά στοιχεία από εξωτερικές πηγές (άλλες πλατφόρμες, μητρώα και βάσεις δεδομένων) για ιστορικά δεδομένα που πιθανόν να σχετίζονται με την αναφερόμενη Υπόθεση προς διερεύνηση και θα πραγματοποιεί μια αρχική εκτίμηση του κινδύνου βάσει περιβαλλοντικών και άλλου είδους κριτηρίων. · Η ομάδα επιθεώρησης, που ορίζεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (MEE), θα ελέγχει και θα επικυρώνει την ιεράρχηση της Περιβαλλοντική Υπόθεση Αποβλήτων προς διερεύνηση. · Στη συνέχεια, η υπόθεση θα διαβιβάζεται στην αρμόδια αρχή ή τις αρμόδιες αρχές που πρέπει να αναλάβουν δράση. Η πλατφόρμα απλοποιεί και επιταχύνει τη διαδικασία αναφοράς και χειρισμού των υποθέσεων που εντοπίζονται, επιτρέποντας ταυτόχρονα την ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των εμπλεκομένων αρμόδιων φορέων, ενώ παράλληλα δίνει τη δυνατότητα εξαγωγής των κατάλληλων εκθέσεων αναφοράς και επιτρέπει τη διατήρηση ιστορικών δεδομένων. Γ) Διεξαγωγή "έξυπνων" επιθεωρήσεων αποβλήτων με τη χρήση προηγμένων μεθόδων επιθεώρησης όπως drones & εικόνες από δορυφόρους. Στο πλαίσιο του έργου LIFE PROWhIBIT πρόκειται να πραγματοποιηθούν Ημερίδες σε όλες τις Περιφέρειες της Ελλάδας προκειμένου για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση τόσο των εμπλεκόμενων φορέων όσο και του κοινού, σε σχέση με το Περιβαλλοντικό Έγκλημα Αποβλήτων, καθώς και για την ενεργοποίηση της συμμετοχής τους στην επίτευξη των στόχων του έργου. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί η Εναρκτήρια Ημερίδα του έργου και μια Περιφερειακή Ημερίδα με επίκεντρο την Κρήτη. Στις ημερίδες συμμετέχουν τόσο το ευρύ κοινό όσο και φορείς που εμπλέκονται στην καταπολέμηση του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων όπως: Επιθεωρητές Περιβάλλοντος| Ελεγκτές | Φορείς Αδειοδότησης | Τελωνεία | Αστυνομία | Λιμενικό | Δικαστές | Εισαγγελείς | ΣΔΟΕ. Η παράνομη απόρριψη, διαχείριση και μεταφορά αποβλήτων είναι ένα έγκλημα με θύματα τον πλανήτη μας και εμάς τους ίδιους. Η σωστή και νόμιμη διαχείριση των αποβλήτων είναι ένα εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα που μας αφορά όλους! Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://stopwastecrime.gr/ για περισσότερες πληροφορίες.

Η ρύπανση των μικροσωματιδίων προκάλεσε κάπου 307.000 πρόωρους θανάτους στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2019, αριθμό που παραμένει τρομακτικός αλλά υποχώρησε κατά 10% και πλέον σ’ έναν χρόνο, αποκαλύπτει έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ). Σύμφωνα με τη μελέτη, πάνω από τις μισές ζωές που χάθηκαν θα μπορούσαν να είχαν σωθεί εάν οι 27 χώρες μέλη εφάρμοζαν τους νέους στόχους για την ποιότητα του αέρα που ορίστηκαν πρόσφατα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Το 2018, ο αριθμός των θανάτων που οφείλονταν σε μικροσωματίδια με σχετική μοριακή μάζα 2,5 (μικροσωματίδια που αποτελούν αερολύματα κι έχουν διάμετρο μικρότερη των 2,5 μικρομέτρων) εκτιμάται πως έφθασε τους 346.000. Η καθαρή πτώση του 2019 εξηγείται εν μέρει από τις ευνοϊκές μετεωρολογικές συνθήκες, όμως πρωτίστως από την επιδίωξη της προοδευτικής βελτίωσης της ποιότητας του αέρα στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον ΕΟΠ. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, τα μικροσωματίδια, που διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες, προκαλούσαν σχεδόν ένα εκατομμύριο πρόωρους θανάτους τον χρόνο στην Ε.Ε., σύμφωνα με τα δεδομένα του Οργανισμού. Ο αριθμός των θανάτων υποχώρησε σε περίπου 450.000 το 2005. Μεταξύ των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών χωρών, η ρύπανση με μικροσωματίδια ενοχοποιήθηκε το 2019 για 53.800 πρόωρους θανάτους στη Γερμανία, 49.900 στην Ιταλία, 29.800 στη Γαλλία και 23.300 στην Ισπανία, σύμφωνα με τον ΕΟΠ. Με 39.300 θανάτους, η Πολωνία είναι η χώρα που πλήττεται περισσότερο σε όλη την Ευρώπη κατ’ αναλογία προς τον πληθυσμό της. Ο οργανισμός, που έχει έδρα την Κοπεγχάγη, καταγράφει επίσης τους θανάτους που αποδίδονται σε άλλους ρύπους στον αέρα που χαρακτηρίζονται επικίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία, αλλά δεν τους προσθέτει στον απολογισμό για να αποφύγει διπλές καταμετρήσεις. Σε ό,τι αφορά τα μικροσωματίδια όζοντος (O3), η τάση το 2019 ήταν επίσης πτωτική, με 16.800 πρόωρους θανάτους, αριθμό μειωμένο κατά 13% σε έναν χρόνο. Σε ό,τι αφορά το διοξείδιο του αζώτου (NO2), αέριο που εκλύεται κυρίως από τα οχήματα και τους θερμικούς ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς, οι πρόωροι θάνατοι μειώθηκαν κατά περίπου ένα τέταρτο μεταξύ του 2018 και του 2019, πέφτοντας στους 40.400. Η ατμοσφαιρική ρύπανση παραμένει η σημαντικότερη περιβαλλοντική απειλή για την υγεία των Ευρωπαίων, σύμφωνα με τον ΕΟΠ. Κατά υπολογισμούς του ΠΟΥ, προκαλεί επτά εκατομμύρια πρόωρους θανάτους σε παγκόσμια κλίμακα, απολογισμό θυμάτων ο οποίος είναι συγκρίσιμος με τα επίπεδα αυτών που οφείλονται στο κάπνισμα ή στην κακή διατροφή. Αυτός ο βαρύς απολογισμός οδήγησε στα τέλη Σεπτεμβρίου να επιβληθούν ακόμη πιο δεσμευτικά όρια για τις βασικές πηγές ρύπανσης του αέρα, για πρώτη φορά από το 2005. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τουλάχιστον το 24% των θανάτων παγκοσμίως και το 28% των θανάτων παιδιών κάτω των πέντε ετών οφείλονται σε αρνητικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες. Παγκόσμια έκθεση. Τα δάση, τα δέντρα και οι χώροι πρασίνου διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στη διασφάλιση μιας υγιούς ζωής για όλους, όπως επιβεβαιώνει παγκόσμια έκθεση. Στην έκθεση του Προγράμματος Παγκόσμιας Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για τα Δάση της Διεθνούς Ένωσης Οργανισμών Έρευνας Δασών, όπου συμμετείχαν 44 επιστήμονες από όλο τον κόσμο, αναδεικνύεται το ευρύ φάσμα σωματικών, ψυχικών, κοινωνικών και πνευματικών οφελών για την υγεία που σχετίζονται με τα δάση και τους χώρους πρασίνου, όπως στη νευροανάπτυξη των παιδιών, το διαβήτη, τον καρκίνο, την κατάθλιψη, τις διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος. Αν και επηρεάζονται όλα τα στάδια της ζωής, οι σημαντικές επιπτώσεις στα παιδιά, ξεκινώντας ήδη από το προγεννητικό στάδιο, είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Τουλάχιστον το 24% των θανάτων παγκοσμίως και το 28% των θανάτων παιδιών κάτω των πέντε ετών οφείλονται σε αρνητικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι πρόωροι θάνατοι και οι ασθένειες μπορούν να προληφθούν μέσα από ένα πιο υγιεινό περιβάλλον παγκοσμίως. Τα δάση, τα δέντρα και οι χώροι πρασίνου όχι μόνο παρέχουν πιο υγιεινό περιβάλλον, αλλά και πολυάριθμα αγαθά και υπηρεσίες, όπως φάρμακα, θρεπτικές τροφές και άλλα δασικά προϊόντα. Επίσης, βοηθούν στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία. Με την επιτάχυνση των αρνητικών παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή και οι πανδημίες, οι επιστήμονες ζητούν να υπάρξει επείγουσα δράση. Η κλιματική αλλαγή, η αστικοποίηση και ο τρόπος ζωής που είναι αποκομμένος από τη φύση είναι μεταξύ των κύριων αιτιών για πολλές προκλήσεις υγείας που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες, όπως ο υποσιτισμός, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Οι περιβαλλοντικές και κλιματικές διαταραχές έχουν οδηγήσει επίσης σε αύξηση των απειλητικών για τη ζωή ασθενειών, όπως ο Έμπολα ή η γρίπη των πτηνών. Η αλλαγή στις χρήσεις γης εκτιμάται ότι έχει προκαλέσει την εμφάνιση πάνω από το 30% των νέων ασθενειών από το 1960. Στην έκθεση αναφέρονται και ορισμένες αρνητικές επιπτώσεις των δασών που οι επιστήμονες σημειώνουν ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη και να μετριαστούν. Η ανθρώπινη υγεία μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από αλλεργίες, ασθένειες που μεταδίδονται από ζώα ή μειωμένη ποιότητα αέρα λόγω δασικών πυρκαγιών. Οι αρνητικές επιπτώσεις οφείλονται κυρίως σε παράγοντες, όπως οι διαταραγμένες σχέσεις μεταξύ των δασών και των ανθρώπων, η κακή διατήρηση και διαχείριση των δασών ή η ακατάλληλη επιλογή ειδών δέντρων σε περιοχές όπου ζουν άνθρωποι, αλλά και σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Στη μελέτη υπογραμμίζεται ότι οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων θα πρέπει να ενισχύουν τα θετικά αποτελέσματα των δασών για την υγεία ελαχιστοποιώντας πιθανές αρνητικές συνέπειες, κυρίως σε ευάλωτους πληθυσμούς

Σε ιστορική συμφωνία κατέληξαν σήμερα οι εκπρόσωποι πάνω από 190 χωρών για την προστασία της βιοποικιλότητας και των πόρων της φύσης που είναι απαραίτητοι για την ανθρωπότητα. Έπειτα από τέσσερα χρόνια δύσκολων διαπραγματεύσεων, δέκα ημέρες και έναν ολονύχτιο διπλωματικό μαραθώνιο, περισσότερες από 190 χώρες κατέληξαν σε συμφωνία υπό την αιγίδα της Κίνας, της χώρας που προεδρεύει της COP15, παρά την αντίθεση της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό. Αυτό το «σύμφωνο ειρήνης με τη φύση», η λεγόμενη «συμφωνία του Κουνμίνγκ-Μόντρεαλ» αποσκοπεί στην προστασία των χερσαίων εκτάσεων, των ωκεανών και των ειδών της φύσης από την μόλυνση, την υποβάθμιση και την κλιματική κρίση. Οι χώρες συμφώνησαν σε έναν οδικό χάρτη που έχει κυρίως ως στόχο την προστασία του 30% του πλανήτη ως το 2030 και στην αποδέσμευση 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετήσιας βοήθειας για την διατήρηση της φύσης για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Τα κύρια σημεία της συμφωνίας περιλαμβάνουν: Τη διατήρηση, την αποκατάσταση και την ενίσχυση των οικοσυστημάτων, μεταξύ αυτών την ανάσχεση της εξαφάνισης των ειδών και διατήρηση της γενετικής ποικιλομορφίας Τη «βιώσιμη χρήση της βιοποικιλότητας - ιδίως τη διασφάλιση πως τα είδη και τα οικοσυστήματά τους μπορούν να παράσχουν ό,τι μπορούν για την ανθρωπότητα κοινώς τροφή και καθαρό νερό Τη διασφάλιση πως τα οφέλη από φυσικούς πόρους, όπως φυτικά φάρμακα, διαμοιράζονται δίκαια και ισότιμα και πως τα δικαιώματα των ιθαγενών πληθυσμών προστατεύονται Τη διασφάλιση πως τα χρήματα και οι προσπάθειες προστασίας πηγαίνουν εκεί που απαιτείται «Η συμφωνία υιοθετήθηκε», δήλωσε ο Χουάνγκ Ρούνκιου, ο Κινέζος πρόεδρος της COP15, κατά την σύνοδο της ολομέλειας που διεξαγόταν μέσα στη νύχτα, δεχόμενος χειροκροτήματα από τις εξαντλημένες αντιπροσωπείες που συμμετείχαν. Δημιουργία προστατευόμενων περιοχών στο 30% του πλανήτη Η δημιουργία προστατευόμενων περιοχών στο 30% του πλανήτη, το πιο γνωστό από τα 20 μέτρα που υιοθετήθηκαν, είχε παρουσιαστεί ως το αντίστοιχο για τη βιοποικιλότητα του στόχου του Παρισιού για τη μείωση της ανόδου της θερμοκρασίας στον πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου στο πλαίσιο του αγώνα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Μέχρι σήμερα το 17% των χερσαίων εκτάσεων και το 8% των θαλασσών προστατεύονται. Ωστόσο το κείμενο αυτό που υιοθετήθηκε δίδει επίσης εγγυήσεις για τις κοινότητες αυτοχθόνων, που είναι οι φύλακες του 80% της εναπομείνασας βιοποικιλότητας στη Γη, προτείνει την αποκατάσταση του 30% των υποβαθμισμένων εδαφών και την μείωση κατά το ήμισυ του κινδύνου που συνδέεται με τα φυτοφάρμακα. Επίσης στην προσπάθεια επίλυσης του χρηματοδοτικού ζητήματος το οποίο είναι πάντα φλέγον ανάμεσα στον Βορρά και τον Νότο, η Κίνα προτείνει εξάλλου να φτάσει «σε τουλάχιστον 20 δισεκατομμύρια δολάρια» η ετήσια διεθνής βοήθεια για τη βιοποικιλότητα ως το 2025 και σε "τουλάχιστον 30 δισεκατομμύρια ως το 2030". Οι επιστήμονες είναι σαφείς στην διατύπωσή τους, ο χρόνος πιέζει. Το 75% των παγκόσμιων οικοσυστημάτων αλλοιώνεται από την ανθρώπινη δραστηριότητα, περισσότερο από ένα εκατομμύριο είδη απειλούνται με εξαφάνιση και η ευημερία του κόσμου διακυβεύεται: περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου ΑΕΠ εξαρτάται από τη φύση και τις υπηρεσίες της. Επιπλέον το προηγούμενο δεκαετές σχέδιο που είχε υπογραφεί στην Ιαπωνία το 2010 δεν πέτυχε σχεδόν κανέναν από τους στόχους του, κυρίως λόγω της απουσίας ουσιαστικών μηχανισμών εφαρμογής. «Οι κυβερνήσεις οφείλουν να ακούσουν αυτό που λέει η επιστήμη και να αυξήσουν γρήγορα τις φιλοδοξίες τους για να προστατευθεί το μισό της Γης ως το 2030», σημείωσε ο Μπερτ Γουόντερ της ΜΚΟAvaaz. Η χρηματοδότηση στο επίκεντρο των συζητήσεων Ωστόσο οι συνομιλίες σκόνταφταν στο ζήτημα της χρηματοδότησης, το οποίο παρέμεινε ως το τέλος στο επίκεντρο των συζητήσεων, ακόμη και κατά τη διάρκεια της συνόδου της ολομέλειας για την υιοθέτηση της συμφωνίας, με ενστάσεις να διατυπώνονται από αρκετές αφρικανικές χώρες. Όπως συνέβη και στις συνομιλίες για το Κλίμα που έγιναν στην Αίγυπτο τον Νοέμβριο, το ζήτημα αυτό δημιούργησε εντάσεις ανάμεσα στις πλούσιες χώρες και στις χώρες του Νότου. Σε αντάλλαγμα για τις προσπάθειές τους, οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες ζητούσαν από τις πλούσιες 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Δηλαδή τουλάχιστον τη 10πλάσια σημερινή διεθνή βοήθεια για τη βιοποικιλότητα.

Η Βόρεια Εύβοια αποκτά ελπίδα και νέα προοπτική μετά την καταστροφή, μέσα από ένα πρόγραμμα ανασυγκρότησης ΟΛΙΣΤΙΚΟ και ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΟ. Με όχημα το σπουδαίο εργαλείο των ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΩΝ ΧΩΡΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (Ο.Χ.Ε.), που δεσπόζει στο Ε.Σ.Π.Α. 2021-2027, και την Πνευματική, Επιστημονική, Βιωματική και Επιχειρησιακή Προίκα του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ, η Βόρεια Εύβοια αρχίζει από σήμερα να οικοδομεί ένα περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμο και καλύτερο μέλλον. Πρόγραμμα Ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας - ΔΙΑΖΩΜΑ.html Η Βόρεια Εύβοια διαθέτει ένα εξαιρετικής ποιότητας φυσικό περιβάλλον, το οποίο καταστράφηκε σε σημαντικό βαθμό από τις πυρκαγιές του Αυγούστου του 2021. Η καταστροφή επηρέασε αρνητικά την ταυτότητα της περιοχής ως οικιστικού πλέγματος και τουριστικού προορισμού ήπιας μορφής, ενταγμένου σε ένα υψηλής αισθητικής φυσικό τοπίο και επίσης περιόρισε δραστικά το μέρος του τοπικού παραγωγικού συστήματος που εξαρτιούνταν από το δάσος (ξυλεία, ρητίνη, μελισσοκομεία) ή τις παρακείμενες καλλιέργειες που κάηκαν. Η Βόρειος Εύβοια χρειάζεται ένα σχέδιο ανάπτυξης το οποίο θα δίνει μια νέα προοπτική μετά την καταστροφή και την ελπίδα ότι ένα περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμο και καλύτερο μέλλον είναι εφικτό για την περιοχή. Ένα σχέδιο ανάπτυξης το οποίο θα βασίζεται στους κύριους άξονες της Ευρωπαϊκής στρατηγικής (smart, green, place-based) για μια ήπιας μορφής ανάπτυξη, η οποία θα αξιοποιεί τις σύγχρονες τεχνολογίες, θα προωθεί την κοινωνική συνοχή και θα βασίζεται στην εδαφικότητα και την τοπική συμμετοχή για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των δράσεων. Ένα πρόγραμμα ΟΛΙΣΤΙΚΟ και ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΟ με ΌΧΗΜΑ το σπουδαίο εργαλείο των ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΩΝ ΧΩΡΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (Ο.Χ.Ε.), που δεσπόζει στο Ε.Σ.Π.Α. 2021-2027 και που θα αξιοποιεί την Πνευματική – Επιστημονική – Βιωματική και Επιχειρησιακή Προίκα του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ, η οποία άνοιξε τις νέες Λεωφόρους των Ολιστικών Προγραμμάτων στην Πατρίδα μας, με τις Πολιτιστικές Διαδρομές. Θα σχεδιάζουμε ΌΛΟΙ ΜΑΖΙ, θα πορευτούμε ΌΛΟΙ ΜΑΖΙ, θα αγωνιστούμε ΌΛΟΙ ΜΑΖΙ να θεραπεύσουμε τις πληγές από τις καταστροφικές πυρκαγιές και ταυτόχρονα να κεντήσουμε το υφαντό του μέλλοντος που θα περιέχει ΌΛΑ όσα απεικονίζονται αυθεντικά στον παρακάτω πίνακα. Ο Πρόεδρος του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», κ. Σταύρος Μπένος, Επικεφαλής της Ειδικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας και οι άνθρωποι του Διαζώματος με χαρά θα διαθέσουν τη βιωματική και πνευματική τους προίκα για την αποκατάσταση της πληγωμένης από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021, Βόρειας Εύβοιας.

Τα καλά παραδείγματα έργων που συμβάλλουν στον βιώσιμο μετασχηματισμό των λιγνιτικών περιοχών της Ευρώπης, παρουσιάζει η νέα έκθεση της περιβαλλοντικής δεξαμενής σκέψης Τhe Green Tank με τίτλο «Η Δίκαιη Μετάβαση στην πράξη: Βιώσιμα έργα σε λιγνιτικές περιοχές». Όπως τονίζεται, η πορεία της Δίκαιης Μετάβασης, που αποτελεί έναν από τους τρεις βασικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Κατά πρώτον, η κατάρτιση και η αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης (ΕΣΔΙΜ) των κρατών μελών, που αποτελούν προϋπόθεση για την εκταμίευση πόρων από τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Την ίδια στιγμή, η ενεργειακή κρίση που εντάθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία καθιστά επιτακτική την ανάγκη απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, κάτι που αντικατοπτρίζεται και στην πρόσφατη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το REPowerEU. Συνεπώς, σε αυτό το στάδιο –αναφέρει η έκθεση– η υλοποίηση βιώσιμων και κοινωνικά δίκαιων επενδύσεων στις υπό μετάβαση περιοχές, οι οποίες θα εναρμονίζονται ταυτόχρονα με τις κεντρικές προτεραιότητες του REPowerEU, είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Συμβάλλοντας προς αυτήν την κατεύθυνση, η νέα έκθεση του Green Tank, με τίτλο «Η Δίκαιη Μετάβαση στην πράξη: Βιώσιμα έργα σε λιγνιτικές περιοχές» παρουσιάζει καλά παραδείγματα έργων, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν ως οδηγός για τη διαμόρφωση των εδαφικών σχεδίων με στόχο τον βιώσιμο μετασχηματισμό των τοπικών οικονομιών στις λιγνιτικές περιοχές. Δείτε εδώ την έκθεση: http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/06/2_202206_JTBestPractices_GreenTank_EL.pdf Η έκθεση δομείται σε επτά ενότητες που αντιστοιχούν σε διακριτές κατηγορίες επενδύσεων: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ): παρουσιάζονται έργα που διατηρούν τον ενεργειακό χαρακτήρα των λιγνιτικών περιοχών, αλλά την ίδια στιγμή τις μετασχηματίζουν σε κέντρα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τόσο μεγάλης όσο και μικρής κλίμακας. Περιλαμβάνεται, επίσης, ξεχωριστή υποενότητα για τις ενεργειακές κοινότητες. Αποθήκευση ενέργειας: περιγράφονται υποδομές αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας διαφόρων τεχνολογιών. Πρωτογενής τομέας: υπογραμμίζεται η δυνατότητα που έχουν ιδιαίτερα οι λιγνιτικές περιοχές να συνδυάσουν αγρο-κτηνοτροφικές δραστηριότητες με την παραγωγή καθαρής ενέργειας μέσω της ανάπτυξης αγρο-φωτοβολταϊκών συστημάτων. Τουρισμός: παρουσιάζονται τα βασικότερα χαρακτηριστικά έργων τουριστικού χαρακτήρα που αναδεικνύουν τη βιομηχανική κληρονομιά των λιγνιτικών περιοχών αλλά και έργων που μετασχηματίζουν τα πρώην λιγνιτικά πεδία σε ελκυστικούς χώρους αναψυχής. Βιώσιμη κινητικότητα: παρουσιάζονται έργα που συμβάλλουν στην απανθρακοποίηση του τομέα των μεταφορών. Απόκτηση νέων δεξιοτήτων: καταγράφονται καλά παραδείγματα προγραμμάτων για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των εργαζομένων στις λιγνιτικές περιοχές, κάτι που θα ενισχύσει τη μετατόπιση των τοπικών κοινοτήτων σε άλλους τομείς της οικονομίας. Οικονομικές ζώνες – Καινοτομία: παρουσιάζονται καλά παραδείγματα σχεδιασμού και ανάπτυξης διαφόρων μορφών οικονομικών ζωνών σε λιγνιτικές περιοχές που διαμορφώνουν το οργανωτικό πλαίσιο παροχής υπηρεσιών και κινήτρων για την προώθηση νέων, βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων. «Για να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία την πρωτοφανή και επείγουσα ανάγκη μετασχηματισμού ολόκληρου του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου των περιοχών εξόρυξης και καύσης λιγνίτη και λιθάνθρακα, και μάλιστα σε συνθήκες ενεργειακής κρίσης και πολέμου στην Ευρώπη, είναι σημαντικό να αξιοποιήσουμε τη μέχρι σήμερα εμπειρία. Με την έκθεση που δημοσιεύουμε σήμερα, αποσκοπούμε στη δημιουργία μίας δεξαμενής παραδειγμάτων και καλών πρακτικών από την οποία οι περιφέρειες και οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές μπορούν να αντλήσουν ιδέες, ώστε να προσαρμόσουν και να εξελίξουν τον σχεδιασμό τους ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε περιφέρειας. Με αυτόν τον τρόπο, θα αξιοποιηθούν αποτελεσματικά οι διαθέσιμοι πόροι προκειμένου να επιτευχθούν οι κοινοί ευρωπαϊκοί στόχοι του REPowerEU, εξασφαλίζοντας παράλληλα ότι κανένας δεν θα μείνει πίσω στην πορεία απεξάρτησης της Ευρώπης από τα ορυκτά καύσιμα», δήλωσε ο Νίκος Μάντζαρης, αναλυτής πολιτικής του Green Tank.

Μια εντυπωσιακή αλλαγή νοοτροπίας συντελείται τα τελευταία χρόνια στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Η προστασία των περιοχών Natura και της βιοποικιλότητας, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι πλέον προτεραιότητες – όχι θεωρητικές, αλλά προτεραιότητες που «μεταφράζονται» σε συγκεκριμένους κανονισμούς λειτουργίας και δράσεις. Ορισμένες από αυτές είναι πρωτοποριακές και έχουν την προοπτική να συμβάλουν στην επιστημονική έρευνα, όπως η καταγραφή των ήχων των κητωδών στις ελληνικές θάλασσες από τα υποβρύχια του Πολεμικού Ναυτικού. Ενώ άλλες έχουν εφαρμογή και εκτός της δραστηριότητας των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως η αποτύπωση στους ναυτικούς χάρτες των προστατευόμενων περιοχών και των ναυαγίων. Πέρασαν 14 χρόνια από τότε που το υπουργείο Εθνικής Αμυνας εξέδωσε το πρώτο κείμενο περιβαλλοντικής πολιτικής. Η πολιτική αυτή αναθεωρήθηκε το 2014 και εκ νέου το 2020, ανεβάζοντας υψηλότερα από ποτέ τον πήχη για τις Ενοπλες Δυνάμεις. Natura 2000 «Γνωρίζουμε πλέον ότι η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν και επιχειρούν οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας μας. Αυτή η νέα περιβαλλοντική πραγματικότητα αναμένεται να αναμορφώσει τη γεωπολιτική κατάσταση, με άμεσες συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία, στο εμπόριο και στην ασφάλεια», εξηγεί στην «Κ» ο αντιπλοίαρχος Παναγιώτης Τριπόντικας, επιτελής του Τμήματος Υποδομής και Προστασίας Περιβάλλοντος της Διεύθυνσης Τεχνολογικής Υποστήριξης του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. «Τα καθήκοντα που καλούμαστε να εκτελέσουμε, τα έργα που αναλαμβάνουμε, ο τρόπος που εκπαιδευόμαστε ήδη αλλάζουν, καθώς θα πρέπει να προσαρμοστούμε στη νέα πραγματικότητα. Αντίστοιχα, στην περιβαλλοντική πολιτική του ΥΠΕΘΑ τονίζεται ότι το σύνολο της φύσης και βιοποικιλότητας προστατεύεται μέσα από τη λειτουργία του ευρωπαϊκού δικτύου προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Η διαφύλαξη των ενδιαιτημάτων και της χλωρίδας – πανίδας που αυτά φιλοξενούν αποτελεί καθολική υποχρέωση και των Ενόπλων Δυνάμεων». Η προστασία της βιοποικιλότητας γίνεται σταδιακά μέρος του τρόπου λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Οι πολιτικές αυτές ενσωματώνονται στη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων με πολλούς τρόπους, από την αλλαγή του τρόπου πραγματοποίησης των ασκήσεων και γενικά των επιχειρήσεων έως τις καθημερινές δραστηριότητες και την ενεργειακή διαχείριση. «Για παράδειγμα, το Πολεμικό Ναυτικό έχει εκδώσει μια σειρά τυποποιημένων διαδικασιών που αφορούν στην προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών και απειλούμενων ειδών από υποβρύχιες εκρήξεις, τη λειτουργία ενεργών ηχοεντοπιστικών συσκευών πολεμικών πλοίων και υποβρυχίων και άλλες στρατιωτικές δραστηριότητες. Τα πολεμικά πλοία δεν αγκυροβολούν σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές Σε αυτές τις οδηγίες περιγράφονται το σύνολο των προστατευόμενων περιοχών και οι διαδικασίες για την ελαχιστοποίηση επιπτώσεων από τις στρατιωτικές δραστηριότητες. Αξίζει να αναφέρουμε μερικά από τα πολλά που ήδη λαμβάνουν χώρα. Οταν τα πολεμικά πλοία και υποβρύχια κινούνται εντός θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών ελέγχουν πάντα τις δραστηριότητές τους, οι οποίες θα μπορούσαν να απειλήσουν το περιβάλλον. Γενικότερα αποφεύγεται η διεξαγωγή ασκήσεων στις εν λόγω περιοχές. Τα πολεμικά πλοία δεν αγκυροβολούν σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές ή και σε απόσταση μέχρι και 1.000 γιάρδες από τα όριά της κυρίως για την προστασία των λιβαδιών Ποσειδωνίας. Οταν στην περιοχή που επιχειρούν ταχύπλοα σκάφη θεαθούν απειλούμενα είδη (πτηνά, θαλάσσια θηλαστικά κ.τ.λ.), οι χειριστές ελαττώνουν ταχύτητα και πλέουν με τέτοιες πορείες ώστε να αποκλείσουν τον κίνδυνο άσκοπης όχλησης των ειδών αυτών». Η άνοδος της θερμοκρασίας λόγω κλιματικής αλλαγής θα επηρεάσει και τις πτήσεις των αεροσκαφών. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Επίσης, ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τα απορρίμματα και τη θαλάσσια ζωή. «Η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των απορριμμάτων, ώστε να μην καταλήγουν στη θάλασσα και στις ακτές, είναι απολύτως απαραίτητη για την προστασία της παράκτιας ζώνης. Η γνώση, δε, της σύστασης των απορριμμάτων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ορθή διαχείρισή τους. Γι’ αυτόν τον λόγο από το 2018 τα πολεμικά πλοία καλούνται να μειώσουν τα παραγόμενα απόβλητα, να τα καταμετρούν με την υιοθέτηση “Βιβλίου Απορριμμάτων” και να μεριμνήσουν για τον άμεσο περιορισμό, μέχρι κατάργησης των πλαστικών μιας χρήσεως», λέει ο κ. Τριπόντικας. «Οπως αντιλαμβάνεστε είμαστε οι οικοδεσπότες στις θάλασσές μας και οφείλουμε εμείς οι ίδιοι πρώτα να προστατεύσουμε το σπίτι μας από όλες τις απειλές». Ενα πρόβλημα που συχνά αντιμετωπίζουν οι φορείς διαχείρισης που έχουν στην ευθύνη τους και θαλάσσιες περιοχές είναι ότι όσοι κινούνται με σκάφη σε αυτές ισχυρίζονται ότι δεν γνώριζαν τα όριά τους. Αυτό τώρα πρόκειται να αλλάξει, καθώς η Υδρογραφική Υπηρεσία θα ενσωματώσει στους ναυτικούς χάρτες και τις προστατευόμενες περιοχές και τα λιβάδια Ποσειδωνίας (όσα βέβαια έχουν καταγραφεί επιστημονικά), αλλά και τα ναυάγια. Μέλη των ΟΥΚ απομακρύνουν φωλιά χελώνας στην Κεφαλονιά για την εξουδετέρωση πυρομαχικών. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Πρωτοβουλίες από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας «Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας αυτήν τη στιγμή έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες μέσω των Γενικών Επιτελείων που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος, η πιο σημαντική εκ των οποίων αφορά στην αποτύπωση του συνόλου των προστατευόμενων περιοχών σε όλα τα προϊόντα της Υδρογραφικής Υπηρεσίας και της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Αναφέρομαι και στις σημαντικές περιοχές για τη φύση και τη βιοποικιλότητα, αλλά και για την υποβρύχια πολιτιστική κληρονομιά», λέει ο κ. Τριπόντικας. «Ηδη από το 2018 η Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού έχει ξεκινήσει να αποτυπώνει τους χώρους ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ αναμένεται σε λίγες ημέρες να εκδοθεί και ο πρώτος ναυτικός χάρτης που θα αποτυπώνονται τόσο το δίκτυο Natura 2000 ως “Marine Environmental Sensitive Area” όσο και τα λιβάδια Ποσειδωνίας, όπου βέβαια είναι εφικτό, κυρίως λόγω της κλίμακας». Εκτός από περιβαλλοντικές πληροφορίες, οι νέοι ναυτικοί χάρτες θα συμπεριλάβουν και τα ναυάγια αλλά και τους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους, σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού. «Η πολιτιστική κληρονομιά είναι πολύτιμη και αναντικατάστατη. Τα ιστορικά ναυάγια και ειδικά αυτά που η κυριότητά τους ανήκει στο ΥΠΕΘΑ, και πιο συγκεκριμένα στο Μετοχικό Ταμείο Ναυτικού (σ.σ. όσα έχουν χαρακτηριστεί “πολεμικά”), αποτελούν την υποβρύχια κληρονομιά των Ενόπλων Δυνάμεων», λέει ο κ. Τριπόντικας. Αποτύπωση των ιστορικών ναυαγίων «Κορυφαία προτεραιότητα αποτελεί η αποτύπωση των ιστορικών ναυαγίων σε προϊόντα τόσο της Υδρογραφικής Υπηρεσίας όσο και της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Προτεραιότητα αποτελεί επιπλέον η δημιουργία του πολιτιστικού αποθετηρίου των Ενόπλων Δυνάμεων. Εναν από τους βασικούς στόχους αποτελούν οι δημιουργίες των προτύπων και των οδηγιών για την επιστημονική καταγραφή και τεκμηρίωση των ναυαγίων». Με τις περιβαλλοντικές πληροφορίες και τις θέσεις των ναυαγίων, οι χάρτες θα αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο εφαρμογής της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής νομοθεσίας. «Οι νέοι ενημερωμένοι χάρτες αποτελούν το μέσο εφαρμογής της νομοθεσίας, αποτρέποντας την εκτέλεση έκνομων δραστηριοτήτων (π.χ. παράνομη ανάκτηση αντικειμένων από εγχώρια ή διεθνή κυκλώματα αρχαιοκαπηλίας) και ταυτόχρονα αποτρέπουν την ακούσια ή εκούσια καταστροφή του θαλασσίου περιβάλλοντος, διευκολύνοντας παράλληλα το έργο της Ελληνικής Ακτοφυλακής». Για τις ασκήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων πλέον αποφεύγονται οι προστατευόμενες περιοχές. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Τα υποβρύχια καταγράφουν τους ήχους των κητωδών Μια πολύ ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία των Ενόπλων Δυνάμεων, που έχει την προοπτική να συνεισφέρει ουσιαστικά στην επιστημονική έρευνα, είναι η καταγραφή των ήχων των θαλάσσιων θηλαστικών από τα υποβρύχια. «Η Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού συλλέγει όλες τις πληροφορίες που αφορούν σε θεάσεις θαλάσσιων θηλαστικών από τις μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού. Αυτές τις θεάσεις τις υποβάλλει και στο ΝΑΤΟ», εξηγεί ο κ. Τριπόντικας. «Σε ό,τι αφορά τις καταγραφές ήχων θαλάσσιων θηλαστικών, αυτές ξεκίνησαν από τα υποβρύχιά μας το έτος 2018 με σκοπό την αξιοποίησή τους στην πλήρη κατανόηση του επιχειρησιακού περιβάλλοντος της δράσης τους. H εν λόγω κίνηση οδήγησε τα πληρώματα σε μία συνεχή προσπάθεια γνωριμίας και κατανόησης του τρόπου ζωής και των συνηθειών των θαλάσσιων θηλαστικών. Η οποία με τη σειρά της βοήθησε στην ευαισθητοποίηση των πληρωμάτων σε γενικότερα θέματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αφού υποβρύχια και θαλάσσια θηλαστικά μοιράζονται τον ίδιο θαλάσσιο χώρο. Μέσω της καταγραφής αυτών των ήχων, έχει δημιουργηθεί μία βάση δεδομένων η οποία βοηθάει τα πληρώματα να αναγνωρίζουν τα είδη τα θηλαστικών που κινούνται κοντά στα υποβρύχια. Αυτές οι καταγραφές μπορούν να τεθούν στη διάθεση της επιστημονικής κοινότητας, υπό προϋποθέσεις πάντα και αφού υπάρχει ένα πρωτόκολλο συνεργασίας. Κατά τη γνώμη μου, θα είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα στρατιωτικής συμβολής στην επιστήμη». Πάντως, η αλλαγή νοοτροπίας στις Ενοπλες Δυνάμεις δεν αρκεί να έρχεται μέσω της αλλαγής του τρόπου λειτουργίας τους, δηλαδή μέσω «διαταγών». Το ζητούμενο είναι πλέον και η περιβαλλοντική εκπαίδευση του προσωπικού τους (και, γιατί όχι, των στρατευσίμων), όπως συμβαίνει ήδη σε πολλές νατοϊκές χώρες. Πώς αντιμετωπίζεται στην Ελλάδα η προοπτική αυτή; «Η βελτίωση των γνώσεων, η ανάπτυξη δεξιοτήτων, οι πνευματικές και ηθικές ικανότητες που αναπτύσσουν τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων καλλιεργούνται μέσα από την εκπαίδευση που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια της εξέλιξής τους», λέει ο κ. Τριπόντικας. «Για να είναι επιτυχής η εκπαίδευση θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει το ενδιαφέρον από τον εκπαιδευόμενο, άρα θα πρέπει να υπάρχει το κίνητρο. Ολοι γνωρίζουμε ότι η αποξένωση από τη φύση αποδιοργανώνει ηθικά και ψυχικά τον άνθρωπο. Τα στελέχη μας όμως επιχειρούν, δρουν και λειτουργούν μέσα στη φύση. Επιπλέον, διοργανώνονται επιμορφωτικά συνέδρια και ημερίδες, συμμετέχουμε με προγράμματα εκπαίδευσης στο ΙΝΕΠ, ενώ διά βίου η εκπαίδευση που λαμβάνουμε είναι ίσως η πιο σημαντική, ακριβώς γιατί εκεί εμπνεόμαστε διά του παραδείγματος». Το Πολεμικό Ναυτικό έχει ορίσει τυποποιημένες διαδικασίες για τη λειτουργία ενεργών ηχοεντοπιστικών συσκευών υποβρυχίων και πλοίων. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Στο πλαίσιο αυτό, το ΓΕΕΘΑ καθιέρωσε από το 2017 τον θεσμό «Φίλος του Περιβάλλοντος», όπου σε ετήσια βάση πραγματοποιείται εκδήλωση επιβράβευσης τόσο της μονάδας που διακρίθηκε για τις περιβαλλοντικές δράσεις της όσο και του προσωπικού σε ατομικό επίπεδο για τον ίδιο λόγο. Επίσης, τον Απρίλιο υπεγράφη μνημόνιο συνεργασίας με τη μη κυβερνητική οργάνωση Ecocity, με στόχο την ανάπτυξη στρατηγικής και δράσεων για θέματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων. Παράλληλα, την περίοδο αυτή έχει συσταθεί ομάδα στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, προκειμένου να καταρτιστεί ο «οδικός χάρτης» για την προσαρμογή των Ενόπλων Δυνάμεων στην κλιματική αλλαγή. Ο «χάρτης» θα εξασφαλίζει ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις θα προσαρμόσουν το σύνολο των δραστηριοτήτων, τον εξοπλισμό και τις υποδομές τους ώστε να γίνουν ανθεκτικές στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και παράλληλα θα είναι πλήρως ικανές για την αποστολή τους.

Μια έκθεση που αγκαλιάζεται από ένα πρόγραμμα ομιλιών, εργαστήρια και περφόρμανς, στη Στέγη αλλά και στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών στο Θησείο. Με ελεύθερη είσοδο. Μια έκθεση που εξερευνά την ποιητική, τις πολιτικές και τις τεχνολογίες του περιβάλλοντος, από τη γη ως τον ουρανό και από το χώμα ως την ατμόσφαιρα. Προσεγγίζει τον καιρό ως περίπλοκο σύστημα, ως αντικείμενο παρατήρησης και ελέγχου, καθώς και ως βιωμένη εμπειρία. Τα πρότζεκτ, οι ομιλίες, τα εργαστήρια και οι εκδηλώσεις αναφέρονται στα φυσικά φαινόμενα και στην κλιματική αλλαγή, σε διαφορετικές κοινωνικοπολιτικές ατμόσφαιρες τις οποίες αναπνέουμε και βιώνουμε. Η έκθεση πλαισιώνεται από την έκδοση Words of Weather: A glossary («Λέξεις για τον καιρό: Ένα γλωσσάρι»), που χαρτογραφεί όρους για μια πολιτική οικολογία της εμπειρίας. Μπορείτε να την παρακολουθήσετε από την 1η Απριλίου έως τις 15 Μαϊου στη Στέγη, με ελεύθερη είσοδο και προκράτηση θέσης και στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, χωρίς προκράτηση θέσης. Κλείστε θέση εδώ: https://www.onassis.org/el/whats-on/weather-engines Πρόγραμμα: Workshop | open-weather Sophie Dyer και Sasha Engelman Οι ιδέες για τον καιρό μπλέκονται με τις φεμινιστικές θεωρίες και δημιουργούν έναν DIY δορυφορικό σταθμό εδάφους. Ένα διήμερο workshop έρχεται να αμφισβητήσει τις κυρίαρχες Workshop | Μηδενίζοντας τα πλαστικά: Για παιδιά. Οι νέες γενιές σκέφτονται και σχεδιάζουν μια εναλλακτική καταναλωτική εμπειρία Σε αυτό το δημιουργικό, αυτοσχέδιο εργαστήριο, οι συμμετέχοντας θα μάθουν, θα σκεφτούν και θα σχεδιάσουν μια νέα, βιώσιμη προσέγγιση στα καταναλωτικά αγαθά, τις συσκευασίες και τα αντικείμενα μίας χρήσης. Το εργαστήριο απευθύνεται σε παιδιά, παρουσιάζοντας διάφορα εμπνευσμένα παραδείγματα μηχανικής και σχεδιασμού από όλο τον κόσμο Workshop | Ασυνήθιστες μπουκιές: Για ενήλικες, επαγγελματίες στον χώρο της μαγειρικής ή/και ιδιοκτήτες μικρών εστιατορίων που ειδικεύονται στο ψάρι. Αυτό το εργαστήριο θα προσκαλέσει έναν επαγγελματία σεφ να πειραματιστεί με την πρώτη ύλη εδώδιμων ειδών ψαριών που δεν ήρθαν πρόσφατα στις ελληνικές θάλασσες, να μας δείξει πώς να χρησιμοποιούμε αυτά τα ψάρια στη μαγειρική και να μας προτείνει μια ειδικά δημιουργημένη συνταγή. Τα ψάρια αυτά είναι εδώδιμα και ασφαλή για κατανάλωση, αλλά δεν είναι πολιτισμικά αποδεκτά ως εδώδιμα, επειδή δεν είμαστε εξοικειωμένοι με την παρουσία τους. Όταν τα πιάνουν οι ψαράδες στα δίχτυα τους, τα αντιμετωπίζουν ως «παρεμπίπτοντα αλιεύματα» επειδή θεωρείται ότι δεν έχουν εμπορική αξία. Βοηθώντας στην αλλαγή αυτής της νοοτροπίας, η εισαγωγή αυτών των ειδών ψαριών στο διαιτολόγιό μας θα συνέβαλε σημαντικά στην προστασία της ενδημικής θαλάσσιας βιοποικιλότητας, μέρος της οποίας συχνά υπεραλιεύεται. CO(3)5- Installation Ένας κωδικός QR οδηγεί τους ανυποψίαστους περαστικούς… Η ομάδα 3 137, που έχει για έδρα της την Αθήνα, στρέφει την κριτική της στην προσχηματική στάση του πράσινου καπιταλισμού παρωδώντας τον δήθεν περιβαλλοντισμό που καλλιεργούν οι μεγάλες επιχειρήσεις. Δουλεύοντας για την υλοποίηση του συνεργατικού τους πρότζεκτ με την πράσινη χημική επιστήμονα Audrey-Flore Ngomsik, στο video teaser τους παρουσιάζουν μια συλλογή κρυπτικών οικοδράσεων στην πόλη, όπως το φύτεμα φαρμακευτικών χαπιών στο έδαφος. Περιλαμβάνει επίσης επιδείξεις αντάρτικων προσεγγίσεων, όπως ανακατεύθυνση των οργανικών αποβλήτων από θρυμματισμένα τσόφλια αβγών, φλούδες πορτοκαλιών και υπολείμματα αλεσμένου καφέ για τη δημιουργία εναλλακτικών προϊόντων. Ομιλίες και περφόρμανς – “Weather Engines” Με αφορμή την έκθεση “Weather Engines”, αλλά και όχι μόνο, το πρόγραμμα εστιάζει στην αισθητική και στις τεχνολογίες του καιρού στην εποχή της κλιματικής κρίσης. Οι ομιλίες και οι περφόρμανς εκφράζουν τη σχέση του ανθρώπου με κόσμους πέρα από τον άνθρωπο, καθώς και τη σχέση επιστημονικής έρευνας και καλλιτεχνικού έργου. Στην έκθεση συμμετέχουν οι καλλιτέχνες Kat Austen, Anca Benera & Arnold Estefan, Felipe Castelblanco, Kent Chan, Coti K., Denise Ferreira da Silva & Arjuna Neuman, DESIGN EARTH, Matthias Fritsch, Geocinema, Abelardo Gil-Fournier & Jussi Parikka, Alexandra Daisy Ginsberg, Hypercomf, Λητώ Κάττου, Ζήσης Κοτιώνης, Manifest Data Lab, Barbara Marcel, Matterlurgy, Πέτρος Μώρης, Sybille Neumeyer, Αφροδίτη Ψαρρά & Audrey Briot, Susan Schuppli, Rachel Shearer & Cathy Livermore, Στεφανία Στρούζα, Superflux, Πάκυ Βλασσοπούλου, Thomas Wrede Weather Engines: Μπορείτε να την παρακολουθήσετε στη Στέγη δωρεάν με προκράτηση θέσης και στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, χωρίς προκράτηση θέσης, 01-04 —15-05-2022. Κλείστε θέση εδώ: https://www.onassis.org/el/whats-on/weather-engines?utm_source=doctv.gr [Πηγή: www.doctv.gr]

Ο καιρός αποτελεί έναν από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες με την μεγαλύτερη επίδραση στην εξάπλωση και τη συμπεριφορά των δασικών πυρκαγιών. Το επόμενο βίντεο συνοψίζει την πολύ σημαντική σχέση μεταξύ του καιρού και των δασικών πυρκαγιών. Απέχοντας ένα μήνα από την έναρξη της νέας αντιπυρικής περιόδου (01.05 - 31.10.2022), η καλύτερη κατανόηση των αλληλεπιδράσεων μεταξύ της φωτιάς και του περιβάλλοντος της αποτελεί μονόδρομο για την καλύτερη προετοιμασία και την ενίσχυση της ετοιμότητας μας. Το παραπάνω βίντεο αποτελεί παραδοτέο του ερευνητικού έργου FLAME που υλοποιείται στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Αντικείμενο του έργου FLAME είναι η προώθηση της επιστημονικής γνώσης σχετικά με τις ακραίες πυρομετεωρολογικές συνθήκες και την ακραία συμπεριφορά των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα, ώστε να ενισχυθεί η επίγνωση και η ετοιμότητα. Το ερευνητικό έργο FLAME υποστηρίζεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στο πλαίσιο της Δράσης "2η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση των Μεταδιδακτορικών Ερευνητών/τριών (Αριθμός Έργου: 00559).