Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1447 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Οι χώροι πρασίνου μειώνουν τους κινδύνους για την υγεία

      Engineer

      Τουλάχιστον το 24% των θανάτων παγκοσμίως και το 28% των θανάτων παιδιών κάτω των πέντε ετών οφείλονται σε αρνητικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες. Παγκόσμια έκθεση.
      Τα δάση, τα δέντρα και οι χώροι πρασίνου διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στη διασφάλιση μιας υγιούς ζωής για όλους, όπως επιβεβαιώνει παγκόσμια έκθεση.
      Στην έκθεση του Προγράμματος Παγκόσμιας Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για τα Δάση της Διεθνούς Ένωσης Οργανισμών Έρευνας Δασών, όπου συμμετείχαν 44 επιστήμονες από όλο τον κόσμο, αναδεικνύεται το ευρύ φάσμα σωματικών, ψυχικών, κοινωνικών και πνευματικών οφελών για την υγεία που σχετίζονται με τα δάση και τους χώρους πρασίνου, όπως στη νευροανάπτυξη των παιδιών, το διαβήτη, τον καρκίνο, την κατάθλιψη, τις διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος. Αν και επηρεάζονται όλα τα στάδια της ζωής, οι σημαντικές επιπτώσεις στα παιδιά, ξεκινώντας ήδη από το προγεννητικό στάδιο, είναι ιδιαίτερα σημαντικές.
      Τουλάχιστον το 24% των θανάτων παγκοσμίως και το 28% των θανάτων παιδιών κάτω των πέντε ετών οφείλονται σε αρνητικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι πρόωροι θάνατοι και οι ασθένειες μπορούν να προληφθούν μέσα από ένα πιο υγιεινό περιβάλλον παγκοσμίως. Τα δάση, τα δέντρα και οι χώροι πρασίνου όχι μόνο παρέχουν πιο υγιεινό περιβάλλον, αλλά και πολυάριθμα αγαθά και υπηρεσίες, όπως φάρμακα, θρεπτικές τροφές και άλλα δασικά προϊόντα. Επίσης, βοηθούν στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία.
      Με την επιτάχυνση των αρνητικών παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή και οι πανδημίες, οι επιστήμονες ζητούν να υπάρξει επείγουσα δράση. Η κλιματική αλλαγή, η αστικοποίηση και ο τρόπος ζωής που είναι αποκομμένος από τη φύση είναι μεταξύ των κύριων αιτιών για πολλές προκλήσεις υγείας που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες, όπως ο υποσιτισμός, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Οι περιβαλλοντικές και κλιματικές διαταραχές έχουν οδηγήσει επίσης σε αύξηση των απειλητικών για τη ζωή ασθενειών, όπως ο Έμπολα ή η γρίπη των πτηνών. Η αλλαγή στις χρήσεις γης εκτιμάται ότι έχει προκαλέσει την εμφάνιση πάνω από το 30% των νέων ασθενειών από το 1960.
      Στην έκθεση αναφέρονται και ορισμένες αρνητικές επιπτώσεις των δασών που οι επιστήμονες σημειώνουν ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη και να μετριαστούν. Η ανθρώπινη υγεία μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από αλλεργίες, ασθένειες που μεταδίδονται από ζώα ή μειωμένη ποιότητα αέρα λόγω δασικών πυρκαγιών. Οι αρνητικές επιπτώσεις οφείλονται κυρίως σε παράγοντες, όπως οι διαταραγμένες σχέσεις μεταξύ των δασών και των ανθρώπων, η κακή διατήρηση και διαχείριση των δασών ή η ακατάλληλη επιλογή ειδών δέντρων σε περιοχές όπου ζουν άνθρωποι, αλλά και σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Στη μελέτη υπογραμμίζεται ότι οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων θα πρέπει να ενισχύουν τα θετικά αποτελέσματα των δασών για την υγεία ελαχιστοποιώντας πιθανές αρνητικές συνέπειες, κυρίως σε ευάλωτους πληθυσμούς
      Περισσότερα...

      558 • 0

    2. Περιβάλλον

      Το σχέδιο των 2,7 δισ. ευρώ για 62 μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων

      Engineer

      Σύμφωνα με το νέο ΕΣΔΑ, θα κατασκευαστούν 28 νέες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) ενώ σήμερα λειτουργούν μόλις πέντε. Θα κατασκευαστούν, επίσης, 30 μονάδες διαχείρισης βιοαποβλήτων ενώ σήμερα υπάρχουν τέσσερις.
      Τη λειτουργία 62 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, οι τέσσερις από τις οποίες θα είναι μονάδες καύσης, προβλέπει το νέο Εθνικό Σχέδιο Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) που θέτει εντός των ημερών σε διαβούλευση η κυβέρνηση.
      Το συνολικό κόστος κατασκευής των 62 μονάδων προσεγγίζει τα 2,7 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα να αναζητούνται περίπου 1,3 δισ. ευρώ για να καλυφθεί το κενό χρηματοδότησης του σχεδίου.
      Η απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) να θέσει σε διαβούλευση το νέο ΕΣΔΑ κατά την κορύφωση των καλοκαιρινών διακοπών συνδέεται από ορισμένους και με τις σοβαρές αντιδράσεις που αναμένονται για τη λύση της καύσης η οποία εφαρμόζεται, όμως, εδώ και χρόνια με επιτυχία σε πολλές χώρες της Ευρώπης.
      Σύμφωνα με το νέο ΕΣΔΑ, θα κατασκευαστούν 28 νέες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) ενώ σήμερα λειτουργούν μόλις πέντε. Θα κατασκευαστούν, επίσης, 30 μονάδες διαχείρισης βιοαποβλήτων ενώ σήμερα λειτουργούν τέσσερις.
      Στο σχέδιο περιγράφεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, και το μοντέλο ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων με την παραγωγή εναλλακτικού καυσίμου από τα υπολείμματα των μονάδων επεξεργασίας και των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ). Τα εναλλακτικά καύσιμα θα παράγονται από τρεις ή τέσσερις μονάδες, το συνολικό κόστος κατασκευής των οποίων ενδέχεται να φτάσει τα 800 εκατ. ευρώ. Με την καύση θα περιορίζεται το ποσοστό των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή, δηλαδή στις σημερινές χωματερές ή Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).
      Οι μονάδες καύσης θα λειτουργήσουν συμπληρωματικά με τα άλλα μέτρα για περιορισμό των απορριμμάτων που θάβονται, με βάση και τις κοινοτικές οδηγίες, όπως η ενίσχυση των ποσοστών ανακύκλωσης, η εισαγωγή νέων και την ενίσχυση υφιστάμενων διακριτών ρευμάτων αποβλήτων, η προώθηση της επαναχρησιμοποίησης, την προώθηση της αγοράς δευτερογενών υλικών, η γρήγορη ανάπτυξη δικτύων συλλογής βιοαποβλήτων και ανακυκλώσιμων υλικών, τη δημιουργία σύγχρονων εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων και βιοαποβλήτων (ΜΕΑ και ΜΕΒΑ) και τη σοβαρή αναβάθμιση των ΚΔΑΥ.
      Για την υλοποίηση των μονάδων επεξεργασίας (πλην των τριών ή τεσσάρων μονάδων καύσης) απαιτούνται, σύμφωνα με το ΕΣΔΑ, περίπου 1,9 δισ. ευρώ. Μέχρι στιγμής έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση μόλις 626 εκατ. ευρώ και συνεπώς αναζητούνται περίπου 1,3 δισ. ευρώ, που μπορούν να βρεθούν, κατά το ΥΠΕΝ, είτε από ανακατανομή πόρων του υφιστάμενου ΕΣΠΑ, είτε μέσω Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), είτε από δανεισμό.
      Για την καύση εξετάζονται δύο σενάρια, με το πρώτο να προβλέπει τη δημιουργία τεσσάρων μονάδων στις οποίες θα διατίθεται το σύνολο των υπολειμμάτων και της παραγόμενης ποσότητας απορριμματογενούς καυσίμου (SRF/RDF) της χώρας, με κόστος 805 εκατ. ευρώ. Το δεύτερο σενάριο προβλέπει πάλι την κατασκευή τεσσάρων μονάδων στις οποίες θα διατίθενται μόνο τα υπολείμματα, ενώ το σύνολο της παραγόμενης ποσότητας απορριμματογενούς καυσίμου θα διατίθεται στην τσιμεντοβιομηχανία, με κόστος 632 εκατ. ευρώ.
      Περισσότερα...

      689 • 0

    3. Περιβάλλον

      ΤτΕ: Ποιοι τομείς στην Ελλάδα ευθύνονται για τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου

      Engineer

      Καθοριστικός παράγοντας για την κλιματική κρίση, οι συνέπειες της οποίας γίνονται με τον καιρό όλο και περισσότερο αισθητές σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μας είναι οι περίφημες εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου. Με απλά λόγια, όλα τα αέρια συστατικά της ατμόσφαιρας που συμβάλλουν στην άνοδο της μέσης θερμοκρασίας, ή όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται “φαινόμενο του θερμοκηπίου”, αναφέρονται συνολικά με τον όρο ως «αέρια του θερμοκηπίου».
      Καθώς, απορροφούν την μεγάλου μήκους κύματος γήινη ακτινοβολία και επανεκπέμπουν θερμική ακτινοβολία, συμβάλουν στο να θερμαίνουν την επιφάνεια της Γης. Ορισμένα αέρια, όπως το όζον έχουν ημιδιαφάνεια και στην ηλιακή ακτινοβολία, με αποτέλεσμα να απορροφούν ένα μέρος της, συμβάλλοντας ως ένα βαθμό και στην ψύξη της γήινης επιφάνειας.
      Εκτός των υδρατμών, τα κυριότερα αέρια που συμμετέχουν στην αύξηση της θερμοκρασίας είναι το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο, τα οξείδια του αζώτου, οι χλωροφθοράνθρακες και όζον.
      Που βρίσκεται όμως η Ελλάδα σε επίπεδο εκπομπών αεριών θερμοκηπίου;
      Στην Ελλάδα, μετά την ανοδική τάση των εκπομπών αερίων την περίοδο 1990-2007 λόγω της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου και της σημαντικής επέκτασης του τομέα των υπηρεσιών, η τάση ήταν φθίνουσα την περίοδο 2008-2018.41
      Η εξέλιξη αυτή, αναφέρει έκθεση της ΤτΕ, οφείλεται κυρίως στην οικονομική ύφεση, αλλά και στον αντίκτυπο των δράσεων μετριασμού (αύξηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και της ενεργειακής αποτελεσματικότητας και βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς).
      Το 2018 η Ελλάδα μείωσε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 3,5% έναντι του 2017. Η εξέλιξη αυτή προήλθε κυρίως από τις δραστηριότητες που έχουν σχέση με την ενέργεια. Οι εκπομπές αερίων από το συγκεκριμένο κλάδο το 2018 αποτελούσαν το 73% των συνολικών ρύπων (1990: 74,6%) και ήταν μειωμένες κατά 12,6% έναντι του 1990.
      Δεύτερη σε σπουδαιότητα πηγή αερίων του θερμοκηπίου είναι οι βιομηχανικές διεργασίες, με μερίδιο 13,4%. Ακολουθεί με μερίδιο 8,4% η γεωργία, η οποία κατέγραψε σημαντική μείωση των εκπομπών (-23,3% το 2018 έναντι του 1990), κυρίως χάρη στις μειωμένες εκπομπές υποξειδίου του αζώτου (N2O) από τις γεωργικές εκτάσεις, λόγω της μείωσης της χρήσης συνθετικών λιπασμάτων αζώτου και του ζωικού πληθυσμού. Η πιο περιορισμένη χρήση συνθετικών λιπασμάτων αζώτου αποδίδεται στην αύξηση της βιολογικής γεωργίας, στην υψηλή τιμή των λιπασμάτων και στην επίδραση των πρωτοβουλιών για την προώθηση ορθών πρακτικών στη χρήση λιπασμάτων.
      Τέλος, τα απόβλητα είχαν μερίδιο 5,1% στις εκπομπές αερίων το 2018 και οι συναφείς εκπομπές ήταν κατά 2,4% χαμηλότερες έναντι του 1990, κυρίως λόγω της αύξησης της ανακύκλωσης.
      Όσον αφορά την ποσοστιαία κατανομή των αερίων του θερμοκηπίου, το 2018 το διοξείδιο του άνθρακα αποτελούσε το 77,9% των συνολικών εκπομπών, μειωμένο κατά 13,9% έναντι του 1990, κυρίως ως αποτέλεσμα της εισαγωγής του φυσικού αερίου και των ΑΠΕ.
      Αξίζει να σημειωθεί ότι η υψηλή διαθεσιμότητα υδροηλεκτρικής ενέργειας είχε σημαντική συμβολή στην πτωτική τάση των εκπομπών. Ακολουθεί το μεθάνιο με μερίδιο 10,9%, του οποίου οι εκπομπές έναντι του 1990 μειώθηκαν κατά 8,6%.
      Περισσότερα...

      533 • 2

    4. Περιβάλλον

      Finance Watch: Υποεκτιμούνται οι οικονομικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης

      Engineer

      Τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα είναι πιο συχνά και πιο βίαια και η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει κατά περίπου 80 εκατοστά μέχρι το 2100, αν και υπάρχει το ενδεχόμενο να είναι και υψηλότερη.
      α οικονομικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής με στόχο την οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα είναι «αποσυνδεδεμένα» από την επιστήμη του κλίματος και διαιωνίζουν την προκατάληψη της αδράνειας των φορέων χάραξης πολιτικής, προειδοποιεί νέα έκθεση της ΜΚΟ Finance Watch για την οικονομική πολιτική.
      Σύμφωνα με τον Thierry Philipponnat, επικεφαλής οικονομολόγο του Finance Watch, πολλές αναλύσεις οικονομικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής δεν λαμβάνουν υπόψη τα σημεία καμπής και τους μηχανισμούς ανατροφοδότησης που καθιστούν δύσκολη την πρόβλεψη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
      «Οι οικονομικοί κίνδυνοι της κλιματικής αλλαγής μοντελοποιούνται αυτή τη στιγμή με παρόμοιο τρόπο με τους παραδοσιακούς χρηματοοικονομικούς κινδύνους. Αλλά σε αντίθεση με τις προηγούμενες οικονομικές απώλειες, οι απώλειες από την κλιματική αλλαγή θα είναι διαλυτικά μεγάλες, απρόβλεπτες και μόνιμες», αναφέρεται στην έκθεση.
      Το πρόβλημα, σύμφωνα με το Finance Watch, είναι ότι οι ρυθμιστικές υπηρεσίες και οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε τέτοια ξεπερασμένα μοντέλα.
      Ως παράδειγμα, η ΜΚΟ επεσήμανε μια έκθεση του 2020 από το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας σχετικά με τις «Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα».
      Κατά τον προσδιορισμό του τι θα σήμαινε ο αντίκτυπος της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά περίπου 4 βαθμούς Κελσίου για την αξία των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων μέχρι το έτος 2105, η έκθεση αναφερόταν σε μελέτη του 2015 από την Economist Intelligence Unit, η οποία έκανε λόγο για αρνητικό αντίκτυπο στις αξίες των περιουσιακών στοιχείων της τάξης του 3-10%.
      Τα στοιχεία αυτά φαίνονται πολύ χαμηλά, δεδομένου ότι η κλιματική επιστήμη λέει για έναν κόσμο που θερμαίνεται κατά 4 βαθμούς Κελσίου.
      Σύμφωνα με την έκτη έκθεση αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), μια αύξηση της θερμοκρασίας αυτής της κλίμακας θα οδηγούσε σε απώλεια μεταξύ 80% και 100% των ειδών σε ορισμένες τροπικές περιοχές, ιδίως στη θάλασσα.
      Επιπλέον, στις περιοχές αυτές θα καταγράφονται περισσότερες από 300 ημέρες το χρόνο όπου η  ζέστη και η υγρασία θα βρίσκονται σε επίπεδα επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία.
      Οι αποδόσεις των καλλιεργειών και της αλιείας είναι επίσης πιθανό να καταρρεύσουν στις τροπικές περιοχές. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα είναι πιο συχνά και πιο βίαια και η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει κατά περίπου 80 εκατοστά μέχρι το 2100, αν και υπάρχει το ενδεχόμενο να είναι και υψηλότερη.
      Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι τέτοιες βαθιές αλλαγές, οι δευτερογενείς επιπτώσεις τους, καθώς και οι προσφυγικές ροές και οι γεωπολιτικές συγκρούσεις που είναι πιθανό να επιφέρουν, θα οδηγούσαν σε αρνητικές επιπτώσεις στις αξίες των περιουσιακών στοιχείων μόνο κατά 3-10%.
      Ως εκ τούτου, ο Philipponnat κάλεσε τους οικονομολόγους να «προσαρμόσουν τα οικονομικά μοντέλα ή τελικά, θα υπονομεύσουν τόσο τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής όσο και την προσαρμογή».
      «Οι οικονομολόγοι που αναλύουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν πρέπει να είναι συνένοχοι, έστω και άθελά τους, στην αδράνεια των φορέων χάραξης πολιτικής», δήλωσε.
      «Έχουν την ευθύνη να τους ανοίξουν τα μάτια για τις οικονομικές και χρηματοοικονομικές επιπτώσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου».
      Με την έκθεσή του, το Finance Watch είχε επίσης ως στόχο την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα ευρωπαϊκά όργανα εποπτείας του χρηματοπιστωτικού τομέα.
      Η Κομισιόν ανέθεσε στις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές, στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου να προβούν σε αξιολόγηση των κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή για το χρηματοπιστωτικό σύστημα στο σύνολό του κατά την περίοδο έως το 2030.
      Η έκθεση θα πρέπει να είναι έτοιμη έως το τέλος του 2024 ή, το αργότερο, στις αρχές του 2025.
      Ωστόσο, για το Finance Watch, ο μικρός χρονικός ορίζοντας του 2030 κινδυνεύει να καταστήσει την άσκηση μάταιη.
      «Ο κόσμος είναι απίθανο να αντιστρέψει την τρέχουσα επέκταση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων πριν από την ημερομηνία αυτή», δήλωσε η ΜΚΟ, υποστηρίζοντας ότι αυτό θα σήμαινε ότι οι κίνδυνοι χρηματοπιστωτικής σταθερότητας από τα περιθωριοποιημένα περιουσιακά στοιχεία ορυκτών καυσίμων είναι απίθανο να εντοπιστούν στο πλαίσιο ενός τόσο βραχυπρόθεσμου σεναρίου.
      Δεύτερον, το Finance Watch πρότεινε επίσης ένα νέο «εργαλείο δάνεια προς αξία» που θα πρέπει να εφαρμοστεί στα ανοίγματα των ευρωπαϊκών τραπεζών στα ορυκτά καύσιμα. Αυτό το εργαλείο θα ανάγκαζε τις τράπεζες να καλύπτουν τα ανοίγματά τους σε ορυκτά καύσιμα με πρόσθετο κεφάλαιο μόλις επιτευχθεί ένα ορισμένο όριο κινδύνου που σχετίζεται με το κλίμα.
      Περισσότερα...

      481 • 0

    5. Περιβάλλον

      Βυθίζονται τα νησιά Φίτζι λόγω κλιματικής αλλαγής: Εγκαταλείπουν τα χωριά τους οι κάτοικοι

      GTnews

      Στην εσωτερική μετανάστευση καταφεύγουν κάτοικοι των Φίτζι  λόγω της ανόδου της στάθμης του νερού,  συνέπεια της κλιματικής αλλαγής.
      Στο Σερουά το νερό διαπερνά τα φράγματα όταν έχει παλίρροια καταλήγοντας στο χωριό, εκεί που οι βάρκες είναι δεμένες δίπλα από τα σπίτια. Οι ξύλινες σανίδες δημιουργούν έναν αυτοσχέδιο διάδρομο ενώ το θαλασσινό νερό που εισέρχεται στις καλλιέργειες καθιστά αδύνατη την αγροτική παραγωγή.
      Ο Ρομόνι Τουμπιβούνα μαζί με τον 10χρονο εγγονό του από το χωριό Βεϊβατουλόα πηγαίνουν για ψάρεμα. Οι πρεσβύτεροι του χωριού πίστευαν ότι θα μείνουν για πάντα στον τόπο όπου είναι θαμμένοι οι αρχηγοί τους, αλλά η παλίρροια στου Ειρηνικού αναγκάζει τους 80 κατοίκους να εγκαταλείψουν το χωριό. Όλο το χωριό πρέπει να μετεγκατασταθεί στις μεγαλύτερες νήσους των Φίτζι γιατί η βύθιση του νησιού τους δεν μπορεί πια να αποτραπεί.
      Την ίδια ώρα, το μέλλον είναι αβέβαιο καθώς ακόμα κι η τεχνητή ανάκτηση γης δεν είναι βέβαιο ότι θα αποτρέψει την καθολική βύθιση των νησιών στη θάλασσα. Όπως τονίζεται, η κατασκευή φραγμάτων, η φύτευση μακρόβιων δέντρων και η αποστράγγιση δεν αρκούν για να σωθούν τα χωριά.
      Σε στεγνό έδαφος
      Σε ένα νέο χωριό, 1.500 μέτρα μέσα στην ενδοχώρα της νήσου Βάνουα Λέβου, οι κάτοικοι ζουν πλέον σε στεγνό έδαφος αντί να βρίσκονται στο νερό μέχρι τα γόνατα. Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο για να μετοικήσουν αλλά στο τέλος άκουσαν τους ειδικούς.
      Πολλά χωριά έχουν ήδη εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους τους. Ο πρόεδρος της COP26, Άλοκ Σάρμα, δήλωσε στη Σούβα ότι κατανοούσε την απογοήτευση των συμπατριωτών του. «Οι άνθρωποι αυτοί αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, μίας κρίσης που δεν δημιούργησαν οι ίδιοι».
      Οι υπαίτιες χώρες πρέπει να πληρώσουν
      Στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, τα κεφάλαια που αποφάσισαν να διαθέσουν οι αναπτυγμένες χώρες καλύπτουν μόνο μέτρα αναπροσαρμογής και όχι επανεγκατάστασης. Στην COP26 οι χώρες αυτές αναφέρθηκαν σε αποζημιώσεις των χωρών που βιώνουν τις συνέπειες τις κλιματικής αλλαγής χωρίς την λήψη δεσμευτικών μέτρων.
       
      Περισσότερα...

      866 • 0

    6. Περιβάλλον

      Το 2019 το δεύτερο πιο ζεστό έτος, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία Κοπέρνικος

      Engineer

      Το έτος που πέρασε ταξινομείται δεύτερο, μόλις κατά 0,04 βαθμό Κελσίου πίσω από το 2016, το οποίο παραμένει το πιο ζεστό.
      ο 2019 ήταν η δεύτερη πιο ζεστή χρονιά στον κόσμο, κλείνοντας μια δεκαετία με ζέστη που έσπασε τα ρεκόρ, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία Κοπέρνικος, η οποία περιγράφει «ανησυχητικές» ενδείξεις την ώρα που η Αυστραλία φλέγεται και πολλαπλασιάζονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
      «Το 2019 ήταν μια εξαιρετικά ζεστή χρονιά, στην πραγματικότητα η δεύτερη πιο ζεστή στον κόσμο, σύμφωνα με τις βάσεις δεδομένων μας, με πολλούς μήνες να έχουν καταρρίψει ρεκόρ», σχολίασε σε ανακοίνωση ο Κάρλο Μπουοντέμπο, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Κοπέρνικος για την Κλιματική Αλλαγή και την οποία μεταδίδει το ΑΠΕ - ΜΠΕ.
      Το έτος που πέρασε ταξινομείται δεύτερο, μόλις κατά 0,04 βαθμό Κελσίου πίσω από το 2016, το οποίο παραμένει το πιο ζεστό. Η υπηρεσία Κοπέρνικος επιβεβαιώνει επίσης πως τα πέντε πιο ζεστά χρόνια που έχουν καταγραφεί ποτέ είναι τα πέντε τελευταία χρόνια: ο υδράργυρος ανέβηκε από 1,1 έως 1,2 βαθμό Κελσίου πάνω από τη θερμοκρασία της προβιομηχανικής εποχής. Επίσης η δεκαετία 2010-2019 υπήρξε η πιο ζεστή από τότε που άρχισαν οι μετρήσεις.
      «Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ανησυχητικές ενδείξεις», υπογράμμισε ο Ζαν-Νοέλ Τεπό, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ECMWF), στο οποίο υπάγεται το C3S.
      Εξαιτίας των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και οφείλονται στις ανθρώπινες δραστηριότητες, η θερμοκρασία του πλανήτη έχει ήδη αυξηθεί κατά 1 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, με καταστροφικές επιπτώσεις σ' ολόκληρη την υφήλιο.
      Με τον σημερινό ρυθμό, η θερμοκρασία του πλανήτη μπορεί να αυξηθεί μέχρι και 4 ή 5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα.
      Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, για να μην εξαλειφθεί η ελπίδα να περιορισθεί η άνοδος της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου, πρέπει οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα να μειώνονται κατά 7,6% κάθε χρόνο από το 2020 μέχρι το 2030, κάτι απαιτεί μια πρωτοφανή μεταμόρφωση της παγκόσμιας οικονομίας. Αν αυτή δεν συμβεί, οι εκπομπές θα συνεχίσουν να αυξάνονται.
      Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Κοπέρνικος για την κλιματική αλλαγή ανακοίνωσε εξάλλου σήμερα πως η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα συνέχισε να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, του 2019 περιλαμβανομένου.
      Περισσότερα...

      618 • 0

    7. Περιβάλλον

      Δυσοίωνες οι προβλέψεις της µελέτης για την κλιματική αλλαγή στην Αττική - Τα 6 σενάρια

      Engineer

      ∆υσοίωνες οι προβλέψεις της µελέτης για τις επιπτώσεις που θα έχει η υπερθέρµανση του πλανήτη στον µεγαλύτερο πληθυσµιακά νοµό της Ελλάδας - Το Έθνος της Κυριακής δηµοσιεύει τη µελέτη ειδικών ερευνητών που παραδόθηκε στην Περιφέρεια.
      Άνοδος της µέσης µέγιστης θερµοκρασίας έως και κατά 5 βαθµούς. Καύσωνες διάρκειας δύο µηνών. Τροπικές νύχτες, µε το θερµόµετρο να µην πέφτει κάτω από τους 20 βαθµούς σχεδόν ολόκληρο το καλοκαίρι. Τέτοιες επώδυνες προβλέψεις περιλαµβάνονται στα εφιαλτικά σενάρια για τις επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής στην Αττική έως το έτος 2100, εφόσον δεν ληφθούν µέτρα που έχουν συµφωνηθεί σε παγκόσµια κλίµακα.
      Τα σενάρια αυτά µελετήθηκαν για πρώτη φορά αναλυτικά και για συγκεκριµένες περιοχές της Αττικής, καθώς οι επιπτώσεις αναµένονται διαφορετικές στον αστικό ιστό, στις βόρειες και ανατολικές ακτές, στα νησιά που βρίσκονται νότια της Περιφέρειας αλλά και στην ορεινή βόρεια και βορειοδυτική Αττική. Η παρουσίαση των σεναρίων αλλά και των µέτρων που σχεδιάζονται για την προστασία του πληθυσµού µέσα στον 21ο αιώνα παρουσιάστηκαν σε ειδική ηµερίδα της Περιφέρειας Αττικής και στο πλαίσιο του Περιφερειακού Σχεδίου για την Προσαρµογή στην Κλιµατική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ).
      Τα σενάρια για την εξέλιξη συγκεκριµένων παραµέτρων του κλίµατος στην Αττική παρουσίασε ο Χρήστος Γιαννακόπουλος, διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιµης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Τον κ. Γιαννακόπουλο παρουσίασε η αρµόδια γενική διευθύντρια της Περιφέρειας Αττικής, Αργυρώ Παρασκευοπούλου, καλώντας το ακροατήριο «να µην τροµάξει». Ακολουθώντας την παραίνεση αυτή, και ο κ. Γιαννακόπουλος προσπάθησε να εξηγήσει µε όρους επιστηµονικούς τον τρόπο κατάρτισης των σεναρίων που για πρώτη φορά φθάνουν να περιγράψουν και το ποιες περιοχές θα πληγούν χειρότερα, εφόσον δεν ληφθούν µέτρα µε τρόπο έγκαιρο και αποτελεσµατικό.
      Ωστόσο, οι εικόνες που συντίθενται περιγράφουν ένα µέλλον δυστοπικό, καυτό και άνυδρο, καθώς µαζί µε την άνοδο των θερµοκρασιών προκύπτει και σηµαντική µείωση των ήδη µειωµένων βροχοπτώσεων στην Αττική, ασχέτως του γεγονότος ότι προβλέπεται και άνοδος της στάθµης των θαλασσών κατά 12 έως 16 εκατοστά. Βάζοντας χρώµατα πάνω στον χάρτη της Αττικής, ο διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιµης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Χρήστος Γιαννακόπουλος, περιέγραψε τα σενάρια για έξι διαφορετικές παραµέτρους:
      Μέση µέγιστη θερµοκρασία το καλοκαίρι. Αριθµός ηµερών µε καύσωνα, δηλαδή µε µέγιστη θερµοκρασία άνω των 35 βαθµών. Ελάχιστη µέση θερµοκρασία τον χειµώνα. Αριθµός ηµερών µε τροπικές νύχτες, χωρίς η θερµοκρασία να πέφτει κάτω από τους 20 βαθµούς. Συνολική ετήσια βροχόπτωση. Αριθµός ηµερών µε βροχή ύψους άνω του 1 χιλιοστού. Για καθεµία από τις παραµέτρους αυτές ο κ. Γιαννακόπουλος παρουσίασε δύο ζεύγη από χάρτες. Ενα ζεύγος για το πιο «κοντινό» στο σήµερα διάστηµα των ετών 2031-2050, µε τον πρώτο χάρτη να αποτελεί το καλό σενάριο, εφόσον ληφθούν µέτρα για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής όπως αυτά που συµφωνήθηκαν στη ∆ιάσκεψη του Παρισιού το 2015. Ο δεύτερος χάρτης αποτελεί το δυσµενές σενάριο, εφόσον δεν ληφθούν µέτρα για τη µείωση της χρήσης υδρογονανθράκων.
      Το άλλο ζεύγος δείχνει επίσης το καλό και το δυσµενές σενάριο για το χρονικό διάστηµα των ετών 2081-2100. Τα χρώµατα δείχνουν το πόσο αλλάζει κάθε παράµετρος σε σύγκριση µε την περίοδο αναφοράς, δηλαδή το διάστηµα των ετών 1981-2000, πριν ξεκινήσουν να γίνονται ορατές οι επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής. Στις εικόνες που παραθέτουµε περιγράφονται τα δυσµενή σενάρια για το διάστηµα 2081-2100, µε αναφορά όµως και στα υπόλοιπα.
      Η στάθμη της θάλασσας
      Τα σενάρια εξετάζουν και άλλες παραµέτρους που συνδέονται ευθέως µε όσα προαναφέραµε. Για παράδειγµα, οι άνεµοι αναµένεται να ενισχυθούν κατά 10% έως και 15% στα ανατολικά. Αυτό µειώνει τις αυξηµένες θερµοκρασίες στην Ανατολική Αττική, αλλά αυξάνει τον κίνδυνο πυρκαγιών. Η υγρασία µειώνεται κατά 2% έως και 10% στα βόρεια τµήµατα του νοµού, ενώ και η εµφάνιση των νεφών στον ουρανό θα είναι µειωµένη κατά 5%-10% έως το έτος 2100. Εάν όµως το υγρό στοιχείο µειώνεται στην ατµόσφαιρα, το λιώσιµο των πάγων παγκοσµίως οδηγεί σε ανύψωση της στάθµης της θάλασσας. Με βάση παγκόσµια µοντέλα πρόγνωσης, η ανύψωση στην Ανατολική Μεσόγειο θα είναι µεταξύ 20 και 50 εκατοστών στο καλό σενάριο, ενώ µε βάση τα µοντέλα του Εθνικού Αστεροσκοπείου θα είναι µεταξύ 12 και 16 εκατοστών για το καλό και µεταξύ 15 και 20 εκατοστών για το δυσµενές σενάριο στο εγγύς µέλλον (έως το έτος 2050).
      Ο κ. Γιαννακόπουλος, µιλώντας στο «Εθνος της Κυριακής», διευκρίνισε ότι όλα τα παραπάνω µοντέλα πρόγνωσης βγαίνουν τώρα στην πρώτη τους εκδοχή και θα ανανεώνονται µε νέα στοιχεία προκειµένου να προσφέρουν µεγαλύτερη ακρίβεια. Για την παγκόσµια απειλή της κλιµατικής αλλαγής µίλησε στην ίδια εκδήλωση ο ακαδηµαϊκός Χρήστος Ζερεφός, επόπτης του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατµοσφαίρας και Κλιµατολογίας της Ακαδηµίας Αθηνών, συνοψίζοντας τις διεθνείς παραδοχές για το φαινόµενο όπως: Ανοδος της θερµοκρασίας στη Μεσόγειο κατά 1 βαθµό την τελευταία 100ετία και περαιτέρω αύξηση κατά 3-5 βαθµούς έως το 2100, αναλόγως του αν θα επικρατήσει το καλό ή το δυσµενές σενάριο. Μείωση κατά 15%-30% της βροχόπτωσης, αύξηση κατά 40 έως 80 εκατοστά της στάθµης της θάλασσας και ενίσχυση των ακραίων φαινοµένων. Απέναντι σε αυτήν την οικολογική κόλαση, τα µέτρα πρόληψης πρέπει να ληφθούν σε διεθνές επίπεδο, µε συνεχή µείωση των παραγόντων που προκαλούν τα αέρια του θερµοκηπίου. Οµως και η Περιφέρεια Αττικής οφείλει να σχεδιάσει µέτρα (ΠεΣΠΚΑ), για τα οποία ο περιφερειάρχης Γ. Πατούλης δήλωσε ότι θα κινούνται «προς την κατεύθυνση µιας βιώσιµης, πράσινης οικονοµίας χαµηλών ή και µηδενικών εκποµπών άνθρακα, µε τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας».
      Έξι εφιαλτικά σενάρια για την «ημέρα της Κρίσης»
      1. Μέγιστη θερµοκρασία
      Ανυπόφορη ζέστη, µε ανώτατη θερµοκρασία το καλοκαίρι που αυξάνεται έως και κατά 5 βαθµούς στον κυρίως αστικό ιστό και στα νησιά και έως κατά 4,5 βαθµούς στα βόρεια και ανατολικά της Αττικής, δίνουν τα δυσµενή σενάρια για το διάστηµα 2081-2100. Το καλό σενάριο δίνει επίσης αύξηση 2 βαθµών Κελσίου. Αύξηση µεταξύ 1,4 και 2 βαθµών δίνουν τα σενάρια και για το διάστηµα 2031-2050, µε τα βορειοανατολικά παράλια να υποφέρουν κάπως λιγότερο.
      2. Τροπικές νύχτες
      Έτσι ονοµάζονται οι νύχτες στις οποίες η θερµοκρασία δεν πέφτει κάτω από τους 20 βαθµούς Κελσίου, ώστε να ψυχρανθούν αρκετά η ατµόσφαιρα και τα τσιµέντα. Στο χειρότερο σενάριο οι νύχτες αυτές αυξάνονται κατά 85 (!) στη δυτική και τη βόρεια Αττική και κατά 69 στο κέντρο, στα νότια και στα παράλια. Στο καλό σενάριο οι τροπικές νύχτες αυξάνονται κατά 37-42 στο απώτερο µέλλον και κατά 26-31 στο εγγύς µέλλον.
      3. Ηµέρες καύσωνα
      Έως και κατά 60 θα είναι αυξηµένες οι ηµέρες καύσωνα στο Λεκανοπέδιο και στα νησιά (Σαλαµίνα, Αίγινα κ.λπ.) της Αττικής στο δυσµενές σενάριο προς το έτος 2100. Στο καλό σενάριο οι µέρες καύσωνα αυξάνονται κατά 23 στον αστικό ιστό και κατά 12,5 στα βόρεια και ανατολικά. Στα σενάρια για το διάστηµα 2031-2050 οι µέρες καύσωνα αυξάνονται από 10 έως 20 µέρες και από την αύξηση αυτή δεν ξεφεύγουν ούτε οι ορεινές περιοχές.
      4. Ετήσια βροχόπτωση
      Μείωση κατά 31% προβλέπεται στην ετήσια βροχόπτωση στο απώτερο και κατά 12% στο εγγύτερο µέλλον, µε βάση το δυσµενέστερο σενάριο. Το καλό σενάριο δίνει αντίστοιχα µείωση 14% το διάστηµα 2081-2100 και 10% την περίοδο 2031-2050, µε πιο έντονο το φαινόµενο στα νότια της Αττικής.
      5. Ελάχιστες θερµοκρασίες
      Ανεβαίνουν οι χαµηλές θερµοκρασίες τον χειµώνα και αυτό ακούγεται αρχικώς θετικό, καθώς µειώνεται ανάλογα η κατανάλωση καυσίµων για θέρµανση που συµβάλλει στην κλιµατική αλλαγή. Η αλλαγή αυτή, όµως, θα έχει σοβαρές συνέπειες στη χλωρίδα και στην πανίδα της Αττικής. Το δυσµενές σενάριο δίνει άνοδο 3,5 βαθµών στα βουνά και λίγο παραπάνω στις παραλιακές εκτάσεις, και αύξηση 0,55-1,25 βαθµών στο εγγύτερο µέλλον, µε µικρές διαφοροποιήσεις ανάµεσα στο κέντρο και τα πιο αποµακρυσµένα σηµεία.
      6. Ηµέρες βροχής
      Το δυσµενές σενάριο προβλέπει ότι θα µειωθούν µακροπρόθεσµα έως και κατά 27 οι µέρες βροχής στους ορεινούς όγκους, εκεί δηλαδή που έπεφτε το πιο πολύ νερό, και κατά 20 οι µέρες στην υπόλοιπη Αττική, ενώ και το καλό σενάριο δίνει µείωση κατά 7-11 µέρες. Για το κοντινότερο µέλλον προβλέπεται µείωση από 2 έως 10,5 µέρες, ανάλογα µε την περιοχή και το σενάριο.
      Περισσότερα...

      652 • 0

    8. Περιβάλλον

      Εκτός συστήματος διαχείρισης το 80% από τα μπάζα της χώρας

      Engineer

      Μόλις το 18% από τα μπάζα των κατεδαφίσεων, εκσκαφών και κατασκευών ανακυκλώνεται, επαναχρησιμοποιείται και ουσιαστικά επιστρέφει στην οικονομία, ενώ ο στόχος είναι να φτάσει στο 70% το 2020 σε όλη την επικράτεια, σύμφωνα τόσο με την ελληνική νομοθεσία όσο και με ευρωπαϊκή οδηγία. 
      Η υπουργική απόφαση της Τίνας Μπιρμπίλη το 2010 που όρισε για πρώτη φορά στη χώρα το πλαίσιο για την ανακύκλωσή των οικοδομικών υλικών έμεινε εν πολλοίς στα χαρτιά καθώς δεν πέρασε ουσιαστικά στην εφαρμογή πέρα από την αδειοδότηση κάποιων εταιριών και ελάχιστων χώρων. 
      «Εδώ και δύο χρόνια έχει τεθεί σε ισχύ το μητρώο αποβλήτων το οποίο υποχρεώνει σε όσα έργα απαιτείται περιβαλλοντική άδεια να δηλώσουν τους χώρους εναπόθεσης και ανακύκλωσης των μπαζών. Δύσκολα όμως μπορούν να γίνουν διασταυρώσεις λόγω και του μειωμένου προσωπικού των περισσότερων υπηρεσιών δόμησης» δήλωσε στο ethnos.gr η ηλεκτρολόγος μηχανικός ’Αννα Μίχου και σύμβουλος της εταιρείας ΑΝΑΚΕΜ Α.Ε. με αφορμή την εκστρατεία ενημέρωσης για “μια Ελλάδα χωρίς μπάζα” που ξεκινά η τελευταία.
      Η ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ αποτελεί ένα από τα πρώτα εγκεκριμένα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων, με μετόχους τεχνικές κατασκευαστικές εταιρείες, που δημιουργήθηκε μετά την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τη διαχείριση των αδρανών υλικών.
      Σύμφωνα με την κ. Μίχου τα μπάζα θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο το επόμενο διάστημα δεδομένου ότι ο κλάδος των κατασκευών δείχνει σημάδια ανάκαμψης. «Ένα 80% των μπάζων καταλήγει  ανεξέλεγκτα σε διάσπαρτους μπαζότοπους. Σκεφτείτε πόσες ανακαινίσεις σπιτιών γίνονται κάθε χρόνο και κανείς δεν ξέρει που καταλήγουν αυτά τα μπάζα. Αλλά ακόμη και ξενοδοχεία που προχωρούν σε ανακαινίσεις πετούν τα μπάζα τους ανεξέλεγκτα. Είναι αναγκαίο ακόμη και οι άδειες μικρής κλίμακας να συνοδεύονται από έναν φορέα ο οποίος θα πιστοποιεί την ανακύκλωση των μπαζών», είπε στο ethnos.gr η κ. Μίχου. 
      Πολλές κατασκευαστικές εταιρίες συνεχίζουν να μην ανακυκλώνουν τα μπάζα τους επικαλούμενες την οικονομική κρίση ενώ τα περισσότερα από αυτά καταλήγουν σε δάση, χωράφια, ρέματα και σε εγκαταλελειμμένα οικόπεδα που μεταφέρονται τις βραδινές ώρες, τις αργίες και τα Σαββατοκύριακα όπου μειώνονται οι έλεγχοι με φορτηγά. 
      Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι δεν λειτουργούν εταιρίες ανακύκλωσης μπάζων σε όλη την Ελλάδα ενώ στον ισχύοντα νόμο προβλέπεται ότι σε όσες περιοχές δεν υπάρχουν τέτοιες εταιρίες ο κατασκευαστής δεν είναι υποχρεωμένος να ανακυκλώνει και να επαναχρησιμοποιεί μπάζα.
      Μέχρι σήμερα παρά τις προσπάθειες, η Ελλάδα βρίσκεται στην 26η θέση του πίνακα της κυκλικής οικονομίας, μπροστά μόλις από τη Μάλτα, η οποία εξακολουθεί να θάβει σε χωματερές των 92% των σκουπιδιών της, και την Κύπρο. Το αποτέλεσμα είναι η χώρα μας να αναγκάζεται να πληρώνει εκατομμύρια ευρώ για πρόστιμα που της επιβάλλονται από την Ε.Ε. επειδή δεν διαθέτει ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης αποβλήτων. Αυτήν τη στιγμή, παρά τις ευρωκαταδίκες σε βάρος μας, λειτουργούν στη χώρα μας 64 παράνομες χωματερές (ΧΑΔΑ) για τις οποίες πληρώνουμε πρόστιμα 40.000 ευρώ μηνιαίως. Συνολικά, μέχρι σήμερα, έχουμε καταβάλει 97 εκατ. ευρώ σε περιβαλλοντικά πρόστιμα.
      Περισσότερα...

      1289 • 0

    9. Περιβάλλον

      Έρευνα MIIR: Ο ρόλος της διαφάνειας στη δασοπυροπροστασία

      Engineer

      Έρευνα για την καταγραφή των πόρων που δαπανά η χώρα για την πρόληψη αλλά και την καταστολή δασικών πυρκαγιών, υλοποιεί το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) με το WWF Greece στο πλαίσιο του προγράμματος Active Citizens Fund των EEA Grants στην οποίο παρουσιάζονται συγκριτικά  πρακτικές διαχείρισης των οικονομικών των πυρκαγιών 11 χωρών που φέρουν ομοιότητες με την Ελλάδα και αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα καθώς όπως επισημαίνεται, απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση της αποτελεσματικότητας των στρατηγικών αντιμετώπισης των πυρκαγιών είναι η διαφάνεια.
      Όπως αναφέρεται στην έρευνα, στην Ελλάδα, μπορεί μεν η νομοθεσία να προβλέπει τη δημοσίευση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με τις δημόσιες πολιτικές, ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις το είδος της πληροφορίας που παρέχεται δεν επαρκεί για την κατανόηση της ενδεχόμενης κακής διαχείρισης των πόρων που δαπανώνται για την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Αλλά και τα οικονομικά στοιχεία δεν είναι σε πολλές περιπτώσεις δημόσια διαθέσιμα και η απόκτηση τους είναι από δύσκολη ως και αδύνατη, όπως στην περίπτωση των δαπανών για τα εναέρια μέσα δασοπυρόσβεσης.
      Ο ρόλος της διαφάνειας στη δασοπυροπροστασία
      Οι καταστροφικές πυρκαγιές που ξέσπασαν στην ελληνική επικράτεια το καλοκαίρι του 2021 θα καταλογογραφηθούν στο τέλος του έτους στο αρχείο συμβάντων για τις δασικές πυρκαγιές που τηρεί το Πυροσβεστικό Σώμα με την υποχρέωση του ν. 4305/2014. Το «ήπιο» 2020 καταγράφηκαν 11.799 συμβάντα δασικών πυρκαγιών σε όλη την επικράτεια, αφήνοντας πίσω τους 167.000 στρέμματα καμένων δασών και δασικών εκτάσεων. Μόνο μέσα σε μία εβδομάδα του φετινού Αυγούστου κάηκαν περισσότερα από 1.200.000 στρέμματα σε όλη τη χώρα…
      «Η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται τίμια». Πόσο όμως το καταφέρνουμε αυτό στη χώρα μας σε σύγκριση με άλλες χώρες όσον αφορά το κόστος πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών;
      Tο Mεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) προσπαθεί να απαντήσει το παραπάνω ερώτημα ερευνώντας την καταγραφή των πόρων που δαπανά η χώρα για την πρόληψη αλλά και την καταστολή δασικών πυρκαγιών, και η οποία υλοποιείται με το WWF Ελλάς στο πλαίσιο του προγράμματος Active Citizens Fund των EEA Grants.
      Θα περίμενε κανείς ότι μετά από μεγάλες καταστροφές όπως το 2007 και το 2018 αλλά και τις φετινές, θα άλλαζε συνολικά ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε τις δασικές πυρκαγιές και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο δίνουμε σαφή εικόνα για τις αποφάσεις και τον τρόπο λήψης τους. Και τα οικονομικά στοιχεία παίζουν τεράστιο ρόλο σε αυτό. Η αποτελεσματική κατανομή και η διαθεσιμότητα των πόρων θα πρέπει επίσης να συμβαδίζει με το ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών, και ειδικά λόγω των προκλήσεων που προσθέτει η κλιματική αλλαγή. Καθώς οι κυβερνήσεις δεν έχουν απεριόριστους πόρους για τις δασικές πυρκαγιές θα πρέπει να εφαρμόσουν ένα σύστημα που θα πετύχει το μεγαλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με το μικρότερο δυνατό κόστος. H ισορροπία μεταξύ κόστους και οφέλους αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα των δράσεων της διοίκησης και δημιουργεί ένα αίσθημα στους πολίτες ότι τα χρήματα τους δεν πάνε σε ένα βαρέλι δίχως πάτο.
      Η υποχρέωση τήρησης αρχείου συμβάντων  πυρκαγιών και των εκτάσεων τους από το Πυροσβεστικό Σώμα βάσει του ν.4305/2014  είναι μόνο ένα ελάχιστο προαπαιτούμενο για τη διαμόρφωση και τη χρηματοδότηση των πολιτικών που εστιάζουν στην πρόληψη και την καταστολή τους, καθώς γίνεται ορατό το εύρος και η περιοδικότητα του φαινομένου. Η απλή παρουσίαση αποτελεσμάτων περιστατικών και καμένων εκτάσεων από μόνη της δεν αρκεί για να μετρήσουμε την αποτελεσματικότητα ενός συστήματος.
      Παγκοσμίως, παρατηρείται μία ανησυχητική τάση αύξησης της έντασης των περιστατικών δασικών πυρκαγιών, οφειλόμενη στις υψηλές θερμοκρασίες που επιφέρει η κλιματική αλλαγή και στην περίσσεια της καύσιμης ύλης που προκύπτει, μεταξύ άλλων, από τις σύγχρονες αγροτικές πρακτικές και τις αλλαγές χρήσεων γης. Έτσι στις Ηνωμένες Πολιτείες το κόστος της δασοπυροπροστασίας (πρόληψη και καταστολή) τη δεκαετία του 1990 ήταν μικρότερο του 1 δισ. δολαρίων ετησίως, για να ανέλθει από το 2002 και εξής σε περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια. Η αύξηση του προϋπολογισμού, αν και επιβεβλημένη, δεν είναι από μόνη της επαρκής λύση για τον περιορισμό των καταστροφικών πυρκαγιών. Η πολιτεία της Καλιφόρνια στις ΗΠΑ βρίσκεται εδώ και χρόνια αντιμέτωπη με μερικές από τις πιο φονικές και περιβαλλοντικά επιζήμιες δασικές πυρκαγιές στον πλανήτη. Η πύρινη κόλαση που κατέστρεψε την πόλη Paradise το 2018, αφήνοντας πίσω της 85 θύματα, αλλά και η φωτιά που κατέκαψε περισσότερο από 1 εκατομμύριο εκτάρια γης το 2020, καθώς και η φετινή πυρκαγιά “Caldor”, αποτελούν ενδεικτικά παραδείγματα των επικίνδυνων και επιζήμιων δασικών πυρκαγιών που καλούνται οι αρχές να καταστείλουν. Οι αποφάσεις για την πυροπροστασία επηρεάζονται από την κεντρική πολιτική των ΗΠΑ, που ορίζει ότι οι δράσεις πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών χρηματοδοτούνται από την Ομοσπονδιακή Δασική Υπηρεσία με βάση το μέσο οικονομικό κόστος της προηγούμενης δεκαετίας. Βάσει αυτού συντάσσεται ο προϋπολογισμός από το Τμήμα Εσωτερικών και το Γραφείο Δασικών Πυρκαγιών της Πολιτείας της Καλιφόρνια. Η κυβέρνηση της Καλιφόρνια εκδίδει ετήσια αναφορά με τα στατιστικά των δασικών πυρκαγιών χωρίς να περιλαμβάνει οικονομική ανάλυση, αφού στην πολιτεία δεν υπάρχει σχετικό νομικά δεσμευτικό πλαίσιο διαφάνειας και λογοδοσίας. Τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής γίνονται ορατά, αφού η πολιτεία μοιάζει ανήμπορη να αντιμετωπίσει προς το παρόν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Για την περίπτωση των ΗΠΑ υπάρχει και Ομοσπονδιακή νομοθεσία αποκλειστικά για τα θέματα χρηματοδότησης δασικών πυρκαγιών (Wildfire Disaster Funding Act). Θεσπίστηκε προκειμένου να μην απομυζώνται πόροι από άλλες πηγές εις βάρος άλλων δράσεων δασικής και περιβαλλοντικής προστασίας.
      Πολλά μοντέλα υπολογισμού του μελλοντικού κόστους πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών, όπως και το ελληνικό, βασίζονται κατά κύριο λόγο στα ιστορικά δεδομένα των πυρκαγιών και του κόστους την τελευταία δεκαετία ή την τελευταία χρονιά και δεν συμβαδίζουν με μελλοντικά σενάρια σχετικά με την επίδραση της κλιματικής αλλαγής και της αλλαγής συμπεριφοράς των δασικών πυρκαγιών.
      Στην Ελλάδα σήμερα, το συνολικό κόστος καταστολής (από όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία και φορείς) για το 2020 υπολογίζεται στα 169.000.000 ευρώ,  ενώ της πρόληψης μόνο στα 72.000.000 ευρώ, τα οποία κατά κύριο λόγο αφορούν το κόστος της εμπλοκής του Πυροσβεστικού Σώματος και των Ενόπλων Δυνάμεων. Το αυξημένο κόστος της καταστολής σε σχέση με την πρόληψη, αποτελεί ένα πρώτο προβληματικό σημείο της οικονομικής διαχείρισης της δασοπυροπροστασίας. Όπως έχουμε ξαναγράψει, στρεβλά κριτήρια χρηματοδότησης έχουν ως αποτέλεσμα να δίνονται μεγαλύτερες οικονομικές ενισχύσεις  για τη δασοπυροπροστασία σε δήμους που δεν έχουν στην επικράτειά τους μεγάλες δασικές εκτάσεις, εις βάρος άλλων που αντιμετωπίζουν αυξημένη επικινδυνότητα για καταστροφικές πυρκαγιές.
      Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση της αποτελεσματικότητας των υπαρχουσών στρατηγικών αντιμετώπισης των πυρκαγιών είναι η διαφάνεια.
      Έτσι επιχειρήσαμε να συγκρίνουμε πρακτικές διαχείρισης των οικονομικών των πυρκαγιών, χωρών που φέρουν ομοιότητες με την Ελλάδα και αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.
      Οι τομείς σύγκρισης μεταξύ έντεκα κρατών (Αυστραλία, Βολιβία, Βουλγαρία, Πολιτεία της Καλιφόρνια/ΗΠΑ, Κύπρος, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ισπανία και Τουρκία) αφορούσαν σε πρακτικές που σχετίζονται με τη δημοσίευση εθνικών αναφορών που αφορούν την ανάλυση των οικονομικών της δασοπυροπροστασίας ως προς την πρόληψη και την καταστολή, αλλά και την κουλτούρα διαφάνειας και λογοδοσίας που υπάρχει στις υπό εξέταση χώρες. Η Ισπανία φαίνεται πως είναι η χώρα που συγκεντρώνει τις περισσότερες βέλτιστες πρακτικές στον τομέα, καθώς δημοσιεύει στον ιστότοπο του Υπουργείου Οικολογικής Μετάβασης την αναλυτική ετήσια αναφορά για τα οικονομικά των δασικών πυρκαγιών που περιλαμβάνει νομικές, επιχειρησιακές και οικονομικές παραμέτρους, ενώ είναι δημόσια και εύκολα προσβάσιμη στο κοινό. Περιλαμβάνει επίσης στατιστικές αναλύσεις και επικαιροποιημένες εκθέσεις τοπικών φορέων.  Η αναφορά αυτή πληροί τα κριτήρια της έρευνας: 1. να εκδίδεται σε ετήσια βάση, 2. να είναι δημόσια και εύκολα προσβάσιμη στο κοινό και 3. να περιλαμβάνει συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία και αναλύσεις για τα οικονομικά της πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών. Στη σωστή κατεύθυνση και η Τουρκία που -παρά το συνολικότερο έλλειμμα διαφάνειας- φαίνεται πως δημοσιεύει στοιχεία για εσωτερική, διοικητική χρήση των εμπλεκόμενων φορέων στη δασοπυροπροστασία καθώς δεσμεύεται για αυτό από την εσωτερική της νομοθεσία. Η γενική αυτή υποχρέωση περιλαμβάνει και απολογισμό για τον προϋπολογισμό και τον σχεδιασμό για την πρόληψη και καταστολή δασικών πυρκαγιών.
      Στην Ελλάδα, η νομοθεσία (ειδικά μετά την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/37) ενθαρρύνει τη διαφάνεια προβλέποντας τη δημοσίευση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με τις δημόσιες πολιτικές. Δεν διευκρινίζεται ωστόσο το είδος των πληροφοριών που είναι κάθε φορά κρίσιμες για έναν τομέα. Έτσι, ενώ σε πολλές περιπτώσεις οι φορείς συμμορφώνονται τυπικά με τις κείμενες διατάξεις, το είδος της πληροφορίας που παρέχεται δεν επαρκεί για την κατανόηση της ενδεχόμενης κακής διαχείρισης των πόρων που δαπανώνται για την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Τα οικονομικά στοιχεία δεν είναι σε πολλές περιπτώσεις δημόσια διαθέσιμα και η απόκτηση τους είναι από δύσκολη ως και αδύνατη ακόμα και με συγκεκριμένα αιτήματα πληροφοριών. Την απουσία αυτών των δεδομένων διαπιστώνει άλλωστε και η Έκθεση Goldhammer (που ολοκληρώθηκε μετά την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι το 2018) όπως χαρακτηριστικά αναφέρει: «Δεν έχει υπάρξει μια ολοκληρωμένη μελέτη -με βάση το υπάρχον σύστημα- που να καθορίζει το ελάχιστο, το ιδανικό και το μέγιστο επίπεδο προϋπολογισμού, που αξιοποιούμενος κατάλληλα θα μπορεί να επιτύχει ένα καθορισμένο επίπεδο αποτελέσματος (π.χ. ετήσια μέση καιγόμενη έκταση). Σε συνέχεια της ανωτέρω έλλειψης, οι διατιθέμενες πιστώσεις για τη διαχείριση των πυρκαγιών δασών και υπαίθρου ορίζονται ως προς το συνολικό ύψος και κατανέμονται χωρίς σαφή αντικειμενικά κριτήρια, με βάση υποκειμενικές προσεγγίσεις/αντιλήψεις πολιτικών στελεχών, συγκυρίες όπως πολιτικές πιέσεις για προσλήψεις με κοινωνικά κριτήρια, πίεση προερχόμενη από καταστροφές, συσχετισμοί δυνάμεων και επιρροής φορέων, οικονομική δυσπραγία του κράτους, κ.λπ.»
      Από τις χώρες του δείγματος προκύπτει ότι η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα με έλλειψη στοχευμένης πληροφόρησης του κοινού. Εθνική αναφορά σχετικά με τα οικονομικά της δασοπυροπροστασίας και δασοπυρόσβεσης δημοσιεύουν μόνο η Ισπανία και η Τουρκία, ενώ στατιστικά των πυρκαγιών και κάποια γενικά οικονομικά στοιχεία είναι διαθέσιμα για ορισμένες χώρες μέσω του Ευρωπαϊκού Πληροφοριακού συστήματος για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS). Μόνο η Τουρκία και σε περιορισμένο βαθμό η Γαλλία προχωρούν και σε περαιτέρω ανάλυση της σχέσης κόστους-οφέλους σχετικά με τον τρόπο που δαπανώνται οι διατιθέμενοι πόροι, ενώ η Βουλγαρία, η Ισπανία και η Κύπρος έχουν νομική υποχρέωση να το πράττουν, άρα προφανώς παραβαίνουν την ίδια τη νομοθεσία τους.
      Αν και για τις περισσότερες χώρες ο γλωσσικός περιορισμός δεν επιτρέπει την ανάλυση στοιχείων που είναι δημόσια διαθέσιμα, η περίπτωση της Κύπρου προσφέρεται για σύντομη ανασκόπηση: σε αυτό το μικρό ευρωπαϊκό κράτος σημειώθηκαν τη διετία 2018-2019 συνολικά 230 δασικές πυρκαγιές, ενώ τόσο πέρυσι όσο και φέτος μεγάλες φωτιές έχουν καταφέρει να πληγώσουν τους δασικούς πνεύμονες του νησιού. Η Κυπριακή κυβέρνηση λαμβάνει σοβαρά υπόψη της την απειλή των πυρκαγιών και μέσω του Τμήματος Δασών του Υπουργείου Γεωργίας, Ανάπτυξης Υπαίθρου και Περιβάλλοντος χαράσσει τον στρατηγικό σχεδιασμό πρόληψης, που ρίχνει σημαντικό βάρος στις δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των κατοίκων της χώρας. Η σύνταξη ετήσιου προϋπολογισμού πρόληψης και καταστολής και η διαμόρφωση ετήσιας οικονομικής αναφοράς πραγματοποιείται βάσει αυτού του σχεδιασμού από το Τμήμα Δασών, αλλά και συγκεκριμένων λογιστικών οδηγιών από το Κυπριακό Λογιστήριο του Κράτους, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνει κάποια ανάλυση κόστους-οφέλους που να βοηθά στην εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των πόρων, ενώ απουσιάζουν και νομικά δεσμευτικοί κανόνες διαφάνειας και λογοδοσίας. Παρόλα αυτά, τα κριτήρια που διαμορφώνουν την κατανομή των πόρων προκύπτουν μέσα από μία διαδικασία που συμπεριλαμβάνει την εθνική ηγεσία της χώρας, αφού απαιτείται η έγκριση του ετήσιου οικονομικού σχεδιασμού από το Υπουργικό Συμβούλιο και η ψήφιση από το Κυπριακό Κοινοβούλιο. Για τον σχεδιασμό του Τμήματος Δασών προετοιμάζεται κάθε χρόνο μία μελέτη σκοπιμότητας που περιλαμβάνει τους στόχους για τη διαχείριση των πυρκαγιών. Οι προκαθορισμένοι στόχοι μπορεί να μην καθιστούν εύκολη την προσαρμογή σε πιθανές έκτακτες καταστάσεις, ωστόσο η εκπόνηση της μελέτης σκοπιμότητας μοιάζει να συμβάλει στην ορθή διαχείριση της πρόληψης και της καταστολής, καθώς και την αποτελεσματική σύνδεση του σχεδιασμού με την πράξη στο πεδίο, που πολλές φορές είναι το κρίσιμο ζητούμενο.
      Από την έρευνα προκύπτει επίσης ότι τα υπό εξέταση κράτη έχουν διαφορετικές νομοθετικές προσεγγίσεις όσον αφορά την υποχρέωση σε διαφάνεια και λογοδοσία σχετικά με τα ζητήματα των δασικών πυρκαγιών. Γενικό συμπέρασμα είναι πως η (κακή) πρακτική προκύπτει από το νομοθετικό κενό. Για τις περισσότερες υπό εξέταση χώρες, το νομικό κενό για τη διαφάνεια και τη λογοδοσία αποτελεί τη βάση για τη μη εδραίωση καλών πρακτικών.
      Η σημασία της πρόληψης
      Η ανάγκη για καλές πρακτικές διαφάνειας και λογοδοσίας δεν υπογραμμίζεται μόνο για να ικανοποιηθεί το αίτημα των πολιτών να γνωρίζουν πού πηγαίνουν τα χρήματά τους -για να το πούμε με απλά λόγια. Η δημοσίευση στοιχείων που αφορούν κυρίως τις στρατηγικές πρόληψης και καταστολής και τη χρηματοδότηση των σχετιζόμενων ενεργειών είναι το πρώτο βήμα για να καταλάβουμε τι πηγαίνει προοδευτικά λάθος με τις πυρκαγιές.
      Το ΜΙΙR αναζήτησε πληροφορίες για τις μεθόδους πρόληψης και καταστολής σε χώρες που έχουν κοινά στοιχεία με την Ελλάδα, παρόμοιες περιβαλλοντικές συνθήκες ή αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς για άλλους λόγους. Χώρες όπως η Κροατία, το Ισραήλ, η Χιλή και η Νότιος Αφρική έρχονται ολοένα και περισσότερο αντιμέτωπες με καταστροφικές πυρκαγιές για τα οικοσυστήματά τους αλλά για και την ανθρώπινη διαβίωση και δραστηριότητα στις ζώνες μίξης δασών και οικισμών (Wildland Urban Interface).
      Στα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία για τις χώρες αυτές γίνεται φανερή η έλλειψη επάρκειας δεδομένων για τη χάραξη αποτελεσματικότερων στρατηγικών πρόληψης (Ισραήλ), ο συνεπακόλουθος μικρός βαθμός ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των τοπικών κοινωνιών (Χιλή) και η ανάγκη για μελέτη και εδραίωση πρόσθετων πρακτικών πρόληψης, όπως η χρήση προδιαγεγραμμένου πυρός (Νότιος Αφρική).
      Γίνεται ευρέως αποδεκτό από το σύνολο των στοιχείων που μελετήσαμε για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, πως το στοίχημα είναι η ανάπτυξη δράσεων πρόληψης. Η καταστολή αποτελεί το τελευταίο χαρτί στη μάχη με τη φωτιά και μπορεί συχνά να γίνει το προκάλυμμα για την εξυπηρέτηση άλλων οικονομικών συμφερόντων (π.χ. δημόσιες συμβάσεις για εξοπλισμό). Οι αιτίες πρόκλησης πυρκαγιών (η διαθέσιμη καύσιμη ύλη, το κλίμα) έχουν καταγραφεί από όλες τις χώρες, μαζί με τους ανθρώπινους παράγοντες (την ακούσια, την εκούσια και την πρόκληση πυρκαγιάς λόγω αμέλειας) και οι λύσεις που έχουν διατυπωθεί συμπεριλαμβάνουν την ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών με καλύτερη πληροφόρηση και ανάληψη δράσης, αλλά και ένα σύνολο ενεργειών από την Πολιτεία, όπως η δασική διαχείριση, η χρήση δορυφορικών συστημάτων και τεχνολογίας για έγκαιρη προειδοποίηση, η συστηματική παρουσία εκπαιδευμένου προσωπικού (εθελοντών και μη) σε δασικές περιοχές κ.α. Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι: κατά πόσο αυτά ήδη εφαρμόζονται; Πόσα χρήματα θα εξοικονομούνταν εάν αυτά ήταν παγιωμένες πρακτικές που ενθαρρύνει η Πολιτεία; Δεν θα ήταν ορθότερο να επενδύσουμε στην πρόληψη δημιουργώντας παράλληλα και νέες οικονομικές δραστηριότητας παρά να δίνουμε το βάρος στην καταστολή και εν τέλει να πληρώνουμε τεράστια ποσά στην αποκατάσταση φυσικού περιβάλλοντος και περιουσιών;
      Η συχνότητα και η σφοδρότητα των πυρκαγιών πλέον, δεν δημιουργούν περιθώρια για περισυλλογή και ανασύνταξη, κάνοντας επιτακτική την ανάγκη να μπορούμε όλοι να έχουμε πρόσβαση σε μία αναλυτική εθνική αναφορά για τα οικονομικά των δασικών πυρκαγιών. H συνολική οικονομοτεχνική ανάλυση των αναγκών πρόληψης και καταστολής, η τεκμηρίωση τους και η αιτιολόγηση τους σε βάθος χρόνου είναι ο μόνος δρόμος για την ορθολογική κατανομή των πόρων και βασικός πυλώνας για την βελτίωση τους συστήματος δασοπυροπροστασίας.
      Το έργο με τίτλο «Ενίσχυση της διαφάνειας και λογοδοσίας στη χρηματοδότηση της πρόληψης και της καταστολής των δασικών πυρκαγιών με τη συμβολή της κοινωνίας των πολιτών» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης το WWF Ελλάς και εταίρο το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR).
      To Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR)
      To Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2019 με στόχο να ενισχύσει τη δημοσιογραφική έρευνα που έχει ως αντικείμενο τον έλεγχο της εξουσίας και την προάσπιση του κοινωνικού συμφέροντος.
      Η ομάδα του φιλοδοξεί μέσα σε ένα περιβάλλον κρίσης και απαξίωσης της δημοσιογραφίας, να συμβάλλει στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος ερευνητών στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
      Στον πυρήνα της φιλοσοφίας του βρίσκονται οι αρχές της ανεξάρτητης, μαχητικής δημοσιογραφίας, η διαφάνεια, η συνεργασία και η αλληλεπίδραση, η διαρκής εκπαίδευση δημοσιογράφων και κοινού. Το δημοσιογραφικό περιεχόμενο του MIIR παρέχεται δωρεάν στους αναγνώστες, ενώ ο οργανισμός δεν δέχεται οποιουδήποτε είδους διαφήμιση και δημοσιεύει τις πηγές των οικονομικών του πόρων.
      Περισσότερα...

      478 • 0

    10. Περιβάλλον

      Βραζιλία: Η αποψίλωση του τροπικού δάσους του Αμαζονίου υποτριπλασιάστηκε τον Ιούλιο

      GTnews

      Η μείωση αυτή χαρακτηρίζεται ακόμη σημαντικότερη διότι ο Ιούλιος, που σηματοδοτεί την έναρξη της ξηρής περιόδου (ως τον Σεπτέμβριο), συγκαταλέγεται συνήθως στους χειρότερους κάθε χρονιάς ως προς την καταστροφή του μεγαλύτερου τροπικού δάσους του πλανήτη. Σύμφωνα με δορυφορικά δεδομένα από το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικών Ερευνών της Βραζιλίας (INPE), η αποψίλωση στον Αμαζόνιο ήταν 500 τετραγωνικά χιλιόμετρα τον περασμένο μήνα, το χαμηλότερο από το 2017.
      Αυτό σημαίνει μείωση κατά 66% σε σύγκριση με τα 1.487 τετραγωνικά χιλιόμετρα που καταγράφηκαν τον Ιούλιο του 2022, το τελευταίο έτος της προεδρικής θητείας του ακροδεξιού Γκίξ Μπολσονάρου. Ο κεντροαριστερός διάδοχός του, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο οποίος κυβέρνησε τη χώρα από το 2003 έως το 2010, ξεκίνησε την τρίτη θητεία του τον Ιανουάριο, υποσχόμενος να καταστήσει την προστασία του Αμαζονίου ύψιστη προτεραιότητα και να λάβει μέτρα για τον τερματισμό της παράνομης αποψίλωσης των δασών έως το 2030. «Έχουμε εισέλθει σε έναν ενάρετο κύκλο. Όσοι διαπράττουν εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος δεν είναι πλέον πεπεισμένοι ότι δεν θα τιμωρηθούν, οπότε το σκέφτονται δύο φορές πριν αναλάβουν δράση», δήλωσε η υπουργός Περιβάλλοντος Μαρίνα Σίλβα σε συνέντευξη Τύπου χθες.
      Τους πρώτους επτά μήνες της διακυβέρνησης Λούλα, η αποψίλωση των δασών ήταν κατά 42,5% χαμηλότερη από ό,τι την ίδια περίοδο το 2022, όταν ο Μπολσονάρου ήταν ακόμη στην εξουσία. Κατά την περίοδο αναφοράς από τον Αύγουστο έως τον Ιούλιο, την οποία χρησιμοποιούν οι ειδικοί για να αναλύσουν την κατάσταση κατά τη διάρκεια του έτους από τη μία περίοδο ξηρασίας στην επόμενη, υπήρξε μείωση κατά 7% σε σύγκριση με τους προηγούμενους 12 μήνες.
      Τα στοιχεία δόθηκαν στη δημοσιότητα μια εβδομάδα πριν από τη συνάντηση των εκπροσώπων των οκτώ κρατών μελών του Οργανισμού του Συμφώνου Συνεργασίας για τον Αμαζόνιο στο Μπελέμ της βόρειας Βραζιλίας.
      Ανησυχία για τον Αμαζόνιο
      Πριονιστήριο στο Moraes Almeida στην πολιτεία Para της Βραζιλίας, στις 13 Σεπτεμβρίου 2019.
      (Nelson Almedia/AFP/Getty Image)

      «Η μείωση της αποψίλωσης του Αμαζονίου τον Ιούλιο αποτελεί σημαντική ένδειξη πως ανακτάται ο έλεγχος της κατάστασης», εκτίμησε σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε χθες η Μαριάνα Ναπολιτάνου του βραζιλιάνικου παραρτήματος του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF). Οι αριθμοί είναι ωστόσο πολύ πιο ανησυχητικοί όσον αφορά τη Σεχάντου, την ιδιαίτερα πλούσια σε βιοποικιλότητα τροπική σαβάνα νότια του Αμαζονίου.
      Αποψιλώθηκαν 612 τετραγωνικά χιλιόμετρα τον περασμένο μήνα, έκταση αυξημένη κατά 26% σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2022.
      Ορισμένοι ειδικοί εκφράζουν την ολοένα πιο έντονη ανησυχία τους πως η επικέντρωση των προσπαθειών στον Αμαζόνιο απλούστατα θα μεταφέρει τα περιβαλλοντικά εγκλήματα στη Σεχάντου, όπου η αποψίλωση τους τελευταίους δώδεκα μήνες έφθασε τα 6.359 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμό που έχει καταγραφεί από το 2017.
      Μετάφραση – Επιμέλεια : Μπικιάκου Ελένη
      Περισσότερα...

      608 • 0

    11. Περιβάλλον

      Αμύνταιο: Λίμνη βάθους 40 μέτρων στο ανενεργό ορυχείο

      Engineer

      Μία μικρή λίμνη έχει δημιουργηθεί στον κρατήρα του λιγνιτωρυχείου Αμυνταίου, όπου σημειώθηκε κατολίσθηση το 2017 και σταμάτησε η εξορυκτική διαδικασία.
      Μέχρι τότε, μαζί με την εξόρυξη γινόταν και άντληση των υπογείων υδάτων, αλλά με την παύση της διαδικασίας, το νερό άρχισε να συγκεντρώνεται στην επιφάνεια, στο κέντρο του ορυχείου, σχηματίζοντας μια λίμνη βάθους περίπου 40 μέτρων,  πολύ μεγαλύτερο από εκείνο των γειτονικών λιμνών Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα.
      Αν συνεχιστεί η συγκέντρωση των υδάτων, ενδέχεται να σχηματιστεί στο Αμύνταιο η πιο βαθιά λίμνη της Ελλάδας, καθώς το βάθος του κρατήρα του λιγνιτωρυχείου το 2017, ήταν μεγαλύτερο των 200 μέτρων. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ενημέρωση σχετικά με το θέμα από τη διεύθυνση του ορυχείου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει παρακολούθηση του φαινομένου και μετρήσεις.

      Κάτοικοι της γειτονικής κοινότητας Αναργύρων ανέφεραν στην ΕΡΤ πως, έχουν εντοπίσει στη λίμνη πελεκάνους, λαγγόνες και άλλα πουλιά, τα οποία έρχονται από τις γειτονικές λίμνες και ξαποσταίνουν στη μέση του ορυχείου. Ίσως να είναι μια εικόνα από το μέλλον της περιοχής, μετά την απολιγνιτοποίηση. Προς το παρόν, είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν στις τέσσερις υπάρχουσες λίμνες του Αμυνταίου, θα προστεθεί και μία πέμπτη.
      Περισσότερα...

      958 • 0

    12. Περιβάλλον

      Τα «πράσινα» νησιά του Αιγαίου: Επιτεύγματα και μελλοντικές ενεργειακές προκλήσεις

      Engineer

      Οι προκλήσεις και οι εφαρμογές της ηλεκτροκίνησης, της σωστής διαχείρισης των αποβλήτων και της ενδεδειγμένης εκμετάλλευσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από τα νησιά μας παρουσιάστηκαν, μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο του Olympia Forum που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο Μέγαρο.
      Στην Αστυπάλαια, η ηλεκτροκίνηση έχει εξελιχθεί θεαματικά, σύμφωνα με τον δήμαρχο του νησιού-πρότυπου, Νικόλαο Κομινέα, ο οποίος έκανε λόγο για γενικευμένη ηλεκτροκίνηση στο νησί, επιδοτούμενη από το ελληνικό κράτος και την εταιρεία Volkswagen.
      Ταυτόχρονα, ο δήμος έχει προβλέψει για δίκτυο φορτιστών για τα οχήματα, ενώ ο επισκέπτης δεν χρειάζεται να πάρει αυτοκίνητο πηγαίνοντας στην Αστυπάλαια, δεδομένου ότι στο νησί υπάρχουν ηλεκτρικά βαν για συγκοινωνία on demand από μία εφαρμογή που μπορεί εύκολα να “κατεβάσει” στο κινητό του τηλέφωνο, στοχεύοντας σε ιδανικότερες συνθήκες κυκλοφορίας.
      Ο κ. Κομινέας επισήμανε ως ιδιαίτερα σημαντικό το “πώς” θα παραχθεί ρεύμα, έτσι ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη αυτάρκεια και καλύτερη υποστήριξη της ηλεκτροκίνησης, κάνοντας λόγο για δημιουργία υβριδικού σταθμού και ανεμογεννήτριας στο νησί. Ετσι θα υπάρξει μια ολιστική αντίληψη για το ενεργειακό, κάνοντας τη ζωή των κατοίκων ευκολότερη. Στόχος, είναι το 2026 να υπάρξει η αυτόνομη οδήγηση, σημείωσε ο κ. Κομινέας.
      «Η Τήλος, τα τελευταία 40 χρόνια, έχει ακολουθήσει μια φιλοπεριβαλλοντική πολιτική», υπογράμμισε η δήμαρχος του νησιού, Μαρία Καμμά – Αλιφέρη. Εκεί υπάρχει ο πρώτος υβριδικός σταθμός ενέργειας στην Ευρώπη. Έχει χαρακτηριστεί το πρώτο “πράσινο νησί” στη Μεσόγειο από την ΕΕ και έχει λάβει 4 ευρωπαϊκά βραβεία. Διαθέτει 100% αυτονομία σε ενεργειακό επίπεδο και μόνο 2 μήνες το χρόνο χρειάζεται κάποια μικρή ενίσχυση.
      Η Τήλος διαθέτει ένα υποδειγματικό πρόγραμμα διαχείρισης των αποβλήτων. Από αυτά το 86,1% είναι οργανικά και ανακυκλώσιμα και μόνο το 13,9% χαρακτηρίζονται ως μη ανακυκλώσιμα.
      Αναφορικά με το θέμα του φωτισμού στο νησί, έχει προβλεφθεί αντικατάσταση του φωτισμού με αυτόνομα ηλιακά φωτιστικά, επισήμανε η κ. Καμμά-Αλιφέρη, τονίζοντας την ανάγκη η τοπική κοινωνία της Τήλου, να απολαμβάνει τα οφέλη που δικαιούται. «Πιστεύουμε ότι η Τήλος είναι απτό παράδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης», κατέληξε η δήμαρχος του νησιού.
      Από την ΕΕ, ο επικεφαλής του αρμόδιου τμήματος για Ελλάδα και Κύπρο, Carsten Rasmussen, σημείωσε ότι θα υπάρξουν διάφοροι πόροι χρηματοδότησης, δεδομένου ότι η ιδέα είναι να συνεχιστεί αυτό που ήδη έχει δημιουργηθεί στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης και να υπάρξει σημαντική ενεργειακή μετατροπή.
      Ένα από τα συμπεράσματα που έχουν εξαχθεί, τόνισε ο κ Rasmussen είναι ότι είναι απολύτως εφικτό να φτάσουμε σε μεγάλο βαθμό αυτονομίας. Αυτό συμβαίνει στη Χάλκη όπου παράγει περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνει και συνδέεται με την Ρόδο.
      «Στόχος είναι να θέσουμε όχι ανέφικτους στόχους, αλλά στόχους που μπορούμε να πετύχουμε», σημείωσε ο κ. Rasmussen, αναφερόμενος στην πράσινη μετάβαση και πρόσθεσε ότι κάθε μικρό νησί είναι ένα ζωντανό εργαστήριο, σημειώνοντας, ότι αυτό που χρειάζεται είναι ευρεία συναίνεση της κοινωνίας των νησιών και ευρεία συνεργασία με τους τοπικούς φορείς.
      Περισσότερα...

      369 • 1

    13. Περιβάλλον

      WWF: Απογοητευτική η εφαρμογή του νόμου για τα πλαστικά μιας χρήσης

      Engineer

      Αποτυχία της χώρας μας να εφαρμόσει τις προβλέψεις του νόμου για τα πλαστικά μιας χρήσης προκύπτει μέσα από την πρώτη έκθεση για την πορεία εφαρμογής του νόμου, την οποία δίνει σήμερα στη δημοσιότητα το WWF Ελλάς. Σχεδόν 21 μήνες μετά τη ψήφιση της σχετικής νομοθεσίας, η οποία κινούνταν σε θετική κατεύθυνση, φαίνεται πως η κυβέρνηση αδυνατεί να εφαρμόσει ορθά το νόμο που η ίδια ψήφισε για τον περιορισμό της κατανάλωσης πλαστικών μιας χρήσης και άρα τον περιορισμό της πλαστικής ρύπανσης.
      Η πλαστική ρύπανση αποτελεί μια μεγάλη παγκόσμια απειλή για το θαλάσσιο και το χερσαίο περιβάλλον. Συγκεκριμένα, κάθε χρόνο διαρρέουν στους ωκεανούς 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών. Υπολογίζεται, μάλιστα, ότι μόνο στις ελληνικές θάλασσες καταλήγουν ετησίως 11.500 τόνοι πλαστικών. Η κατανάλωση των πλαστικών μιας χρήσης αυξάνεται όλο και περισσότερο, πράγμα που οδήγησε την ΕΕ να εκδώσει το 2019 οδηγία για τη μείωση των επιπτώσεων από την πλαστική ρύπανση (ΕΕ 2019/904). Με νόμο που εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2020 (ν. 4736/2020), η Ελλάδα έγινε μια από τις πρώτες χώρες της ΕΕ που ενσωμάτωσε στο εθνικό δίκαιο την εν λόγω οδηγία, εκπλήσσοντας θετικά. Ο νόμος, έχοντας ως βασικό στόχο τη σταδιακή μείωση της πλαστικής ρύπανσης, προβλέπει μια σειρά από ρυθμίσεις για την κατάργηση ορισμένων προβληματικών πλαστικών μιας χρήσης, τον περιορισμό σειράς άλλων πλαστικών προϊόντων και την ορθολογική διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων που προκύπτουν.
      (AP Photo/Darko Vojinovic) Ωστόσο, μέχρι σήμερα, οι επιδόσεις της χώρας μας στην εφαρμογή του συγκεκριμένου νόμου βρίσκονται επιεικώς κάτω από τη βάση, όπως επισημαίνειτο WWF Ελλάς. Σε μια προσπάθεια να ενημερώσει τους πολίτες αλλά και να ενθαρρύνει την κυβέρνηση να κάνει πράξη τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, παρουσιάζει την πρώτη έκθεση αξιολόγησης της πορείας εφαρμογής του νόμου 4736/2020 για τον περιορισμό της ρύπανσης από πλαστικά είδη μιας χρήσης. Η περιβαλλοντική οργάνωση κατέγραψε την υφιστάμενη κατάσταση σε σχέση με τις προβλέψεις του νόμου και καταλήγει στο συμπέρασμα πως η πολιτική της κυβέρνησης για τα πλαστικά μιας χρήσης μπορεί να συνοψιστεί στη φράση «δεσμεύσεις χωρίς εφαρμογή».
      Το μόνο θετικό σημείο που καταγράφει η έκθεση είναι η εφαρμογή κάποιων ρυθμίσεων του νόμου για τα πλαστικά μπουκάλια. Πολλές επιχειρήσεις έχουν κινητοποιηθεί και ήδη διαθέτουν στην αγορά πλαστικές φιάλες από PET που περιέχουν ανακυκλωμένο πλαστικό πάνω από 25%, αλλά και μπουκάλια με προσαρτημένα καπάκια, παρότι δίνεται περιθώριο εφαρμογής των μέτρων αυτών μέχρι τον Ιανουάριο του 2025 και τον Ιούλιο του 2024, αντίστοιχα.

      Παρακάτω ακολουθούν κάποια από τα πλέον προβληματικά σημεία στην εφαρμογή του νόμου:
      Α. Τα πλαστικά καλαμάκια εξακολουθούν να κατακλύζουν την αγορά. Βάσει του νόμου, 9 πλαστικά είδη μιας χρήσης (μπατονέτες, μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, αναδευτήρες ποτών, στηρίγματα μπαλονιών, περιέκτες τροφίμων και ποτών από φελιζόλ) θα έπρεπε να τεθούν εκτός αγοράς από 3/7/2021 και το αργότερο έως 3/5/2022. Στην πράξη όμως εξακολουθούμε να παρατηρούμε υπερβολική κατανάλωση σε πλαστικά καλαμάκια, μιας και όπως φαίνεται, ελλείψει ελέγχων, έχει δημιουργηθεί ένα παρακύκλωμα παράνομης διάθεσης αυτών των ειδών.
      Β. Κακή εφαρμογή των ρυθμίσεων για πλαστικά κύπελλα και φαγητοδοχεία. Ο νόμος επιβάλλει από 1/1/2022 εισφορά 5 λεπτών για κάθε κύπελλο ή φαγητοδοχείο μιας χρήσης και 5 λεπτά για το καπάκι τους. Προβλέπει επίσης να ενημερώνονται οι πολίτες για τη δυνατότητα να ψωνίζουν με δικό τους σκεύος τρόφιμα και ποτά από λιανεμπόριο και καταστήματα εστίασης και να κερδίζουν έκπτωση. Στην πράξη όμως, τα καταστήματα στη συντριπτική τους πλειονότητα δεν ενημερώνουν τους πολίτες για τη δυνατότητα αγορών με δικά τους σκεύη, ενώ καταγγελίες από φορείς της αγοράς αναφέρουν πως σε αρκετές περιπτώσεις η εισφορά έχει ενσωματωθεί στην τελική τιμή πώλησης των προϊόντων και δεν αποδίδεται το περιβαλλοντικό τέλος στην Πολιτεία, πράγμα που οδηγεί σε απώλεια εσόδων για το κράτος της τάξης των πολλών εκατομμυρίων ευρώ.
      Γ. Δημόσιες βρύσες μόνο στα χαρτιά. Ο νόμος περιλαμβάνει διάταξη βάσει της οποίας οι δήμοι υποχρεώνονται από 1/7/2021 να διαθέτουν κοινόχρηστες βρύσες προς δωρεάν διάθεση πόσιμου νερού σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και σε δημοτικές παιδικές χαρές, καθώς και να επεκτείνουν το δίκτυο με κοινόχρηστες βρύσες σε χώρους συνάθροισης κοινού εντός των ορίων της αρμοδιότητάς τους. Στην πράξη, οι δημόσιες βρύσες εξακολουθούν να αποτελούν είδος προς εξαφάνιση σχεδόν στο σύνολο των μεγάλων αστικών κέντρων και δεν έχει προχωρήσει επαρκώς η επέκτασή τους.
      Δ. Άκρως προβληματικές μεθοδεύσεις στη δημιουργία συστήματος επιστροφής εγγύησης για πλαστικά μπουκάλια. Με τον νόμο προβλεπόταν να λειτουργεί από τις 5/1/2023 -δηλαδή σε λιγότερο από 5 μήνες από σήμερα- ένα πανελλαδικό σύστημα επιστροφής εγγύησης για τα πλαστικά μπουκάλια (αλλά και για μπουκάλια γυαλιού και αλουμινίου). Βάσει αυτού, ο καταναλωτής κατά την αγορά ενός προϊόντος σε πλαστικό μπουκάλι καταβάλλει ένα έξτρα τίμημα, το οποίο θα λαμβάνει πίσω όταν επιστρέφει το άδειο μπουκάλι σε σημεία επιστροφής. Η διεθνής εμπειρία δείχνει πως αυτό το σύστημα είναι το πλέον κατάλληλο για να καταφέρει η χώρα να συλλέγει και να οδηγεί στην ανακύκλωση σχεδόν το σύνολο των 2-2,5 δισεκατομμυρίων πλαστικών μπουκαλιών που καταναλώνονται στην Ελλάδα σε ετήσια βάση. Όμως, στην πράξη παρατηρούμε δυσοίωνες εξελίξεις γύρω από την εφαρμογή του. Ο νόμος 4736/2020 προέβλεπε την ύπαρξη ενός ενιαίου πανελλαδικού συστήματος, όμως με νόμο του Ιουλίου 2021 (ν. 4819/2021) καταργήθηκε αυτή η πρόβλεψη και δίνεται το πράσινο φως για δημιουργία πολλών συστημάτων επιστροφής εγγύησης. Αυτό είναι κάτι που πολλοί φορείς της αγοράς, αλλά και το WWF Ελλάς, θεωρούν καταστροφικό, μιας και είναι πολύ πιθανό να παρατηρηθούν παλινωδίες και φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των συστημάτων. Επιπρόσθετα, ενώ ο νόμος του 2020 (ν. 4736/2020) όριζε την 5η Ιανουαρίου 2023 ως ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του συστήματος επιστροφής εγγύησης, με πρόσφατο νόμο που εκδόθηκε πριν λίγες μέρες (ν. 4964/2022), η έναρξη λειτουργίας μετατίθεται για τις 3 Ιουλίου 2023. Παράλληλα, ο νόμος του 2020 προέβλεπε πως έως τις 3/7/2021 θα έπρεπε να είχε εκδοθεί κοινή υπουργική απόφαση σχετικά με το πεδίο και πλαίσιο εφαρμογής του συστήματος επιστροφής εγγύησης. Όμως τελικά αυτή η απόφαση εκδόθηκε με ένα χρόνο καθυστέρηση (στις 21/7/2022) και τα περιεχόμενά της περισσότερο συσκοτίζουν παρά δίνουν ένα σαφές στίγμα για την εφαρμογή του συστήματος. Η υπουργική απόφαση μάλιστα ορίζει με σχεδόν αυθαίρετο τρόπο ένα εγγυοδοτικό αντίτιμο της τάξης των 0,10-0,15€ για κάθε φιάλη, τιμή πολύ χαμηλή σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν εμπειρία στην εφαρμογή συστήματος εγγυοδοσίας (πχ. Γερμανία και Ολλανδία 0,25€).
      Βάσει της εμπειρίας από άλλες χώρες της ΕΕ, για να λειτουργήσει αποτελεσματικά ένα σύστημα επιστροφής εγγύησης θα πρέπει όλες οι λεπτομέρειες λειτουργίας του να έχουν οριστεί τουλάχιστον 12-18 μήνες πριν την έναρξη λειτουργίας και να έχει λάβει χώρα εκτενής διάλογος και κατάρτιση όλων των εμπλεκομένων. Παρά την παράταση που δόθηκε για την έναρξη λειτουργίας της εγγυοδοσίας, είναι πολύ πιθανό να προκύψουν νέες καθυστερήσεις ή η εφαρμογή να ξεκινήσει με κακό τρόπο.
      Οδηγός αντικατάστασης και ανακύκλωσης πλαστικών
      Παράλληλα με την παραπάνω έκθεση, το WWF Ελλάς δίνει σήμερα στη δημοσιότητα και τη νέα ανανεωμένη έκδοση του «Οδηγού αντικατάστασης και ανακύκλωσης πλαστικών». Μέσω του Οδηγού, οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν για την ανακυκλωσιμότητα ή μη των πλαστικών μιας χρήσης που κατακλύζουν την αγορά, καθώς και να μάθουν περισσότερα για την αντικατάσταση αυτών των ειδών με άλλες εναλλακτικές λύσεις ή προϊόντα.

      «Οι νόμοι από μόνοι τους δεν επαρκούν για να περιοριστεί η πλαστική ρύπανση. Εάν δεν συνοδευτούν από καλή εφαρμογή και ουσιαστικούς και συστημικούς ελέγχους, οι νόμοι αποτελούν κενό γράμμα. Αν η κυβέρνηση εξακολουθεί να θεωρεί πως η πλαστική ρύπανση είναι πρόβλημα, τότε ήρθε η ώρα να εφαρμόσει σωστά τον νόμο που η ίδια θέσπισε και να κάνει σαφές πως δεν θα υπάρξουν άλλες εκπτώσεις», δηλώνει ο Αχιλλέας Πληθάρας, υπεύθυνος προγραμμάτων μείωσης αποτυπώματος του WWF Ελλάς. «Η πλαστική ρύπανση δεν είναι ένα αόριστο ζήτημα, αλλά μια υπαρκτή απειλή που καταστρέφει το περιβάλλον, θέτει σε κίνδυνο τη βιοποικιλότητα και τον άνθρωπο και υποβαθμίζει το τουριστικό προϊόν της χώρας μας. Η μείωση της πλαστικής ρύπανσης απαιτεί τη συνδρομή όλων: Πολιτείας, επιχειρήσεων και πολιτών. Τη στιγμή που δεν γίνεται καμία ουσιαστική ενημέρωση από τη μεριά της Πολιτείας προς τους πολίτες για τις ενέργειες που μπορούν να κάνουν, ώστε να περιοριστεί η υπερκατανάλωση πλαστικών μιας χρήσης, είναι υποχρέωσή μας να καλύψουμε αυτό το κενό και να προσφέρουμε πρακτική πληροφόρηση σε όλους».
      Δείτε την έκθεση εδώ: https://wwfeu.awsassets.panda.org/downloads/ekthesi_axiologisis_nomos_plastika_mias_xrisis.pdf
      Περισσότερα...

      780 • 1

    14. Περιβάλλον

      Έρευνα: Η άσφαλτος των δρόμων εκπέμπει ρύπους και επιβαρύνει την ατμόσφαιρα

      Engineer

      Η πανταχού παρούσα άσφαλτος, που βρίσκεται κυρίως στους δρόμους και στις στέγες των σπιτιών ως μόνωση, εκπέμπει χημικές ουσίες που επιβαρύνουν τη ρύπανση του αέρα, σύμφωνα με Αμερικανούς επιστήμονες. 
      Μια νέα έρευνα τους δείχνει ότι η άσφαλτος αποτελεί σημαντική πηγή ρυπαντών της ατμόσφαιρας, ιδίως κατά τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες.
      Οι ερευνητές του Τμήματος Χημικών και Περιβαλλοντικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Γιέηλ, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Ντρου Γκέντνερ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science Advances", διαπίστωσαν ότι η άσφαλτος στους δρόμους και στις στέγες παράγει πολύπλοκα μίγματα οργανικών ουσιών (με βάση τον άνθρακα), μεταξύ των οποίων επικίνδυνους ρύπους.
      Τα δευτερογενή οργανικά αερολύματα, όπως αυτά που παράγει η άσφαλτος, τείνουν να γίνουν ολοένα σημαντικότερος παράγων παγκοσμίως στη δημιουργία μικροσωματιδίων (ΡΜ2,5) με διάμετρο μικρότερη των δυόμισι εκατομμυριοστών του μέτρου, τα οποία μπορούν να εισχωρήσουν στο σώμα και να επηρεάσουν δυσμενώς τη δημόσια υγεία.
      Οι εκπομπές της ασφάλτου διπλασιάζονται, όταν η θερμοκρασία τους αυξάνει από τους 40 στους 60 βαθμούς Κελσίου, κάτι που συχνά συμβαίνει το καλοκαίρι. Τα πειράματα των ερευνητών, οι οποίοι θέρμαναν την άσφαλτο σε διάφορες θερμοκρασίες, έδειξαν ότι όταν αυτή εκτίθεται ακόμη και σε μέτρια ηλιακή ακτινοβολία, όπως αυτή που παρατηρείται το καλοκαίρι με τη λιακάδα, οι εκπομπές των οργανικών ουσιών αυξάνονται έως κατά 300%.
      Αυτό, κατά τους επιστήμονες, επιβαρύνει την ποιότητα του αέρα στις περιοχές με εκτεταμένη ασφαλτόστρωση, όπως στις πόλεις, ιδίως στη διάρκεια των ζεστών ημερών με ηλιοφάνεια. Η σταδιακή εξάπλωση των ηλεκτρικών οχημάτων, που οδηγεί σε αντικατάσταση των κινούμενων με βενζίνη και πετρέλαιο, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ρύπανσης από τα οχήματα, όμως, από την άλλη, εκτιμάται ότι θα αυξηθεί η επιβάρυνση του ατμόσφαιρας -και της κλιματικής αλλαγής- από την άσφαλτο, σύμφωνα με τους ερευνητές.
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
      Περισσότερα...

      549 • 1

    15. Περιβάλλον

      Τριπλάσιο το κόστος της κλιματικής αλλαγής για τους Έλληνες

      Engineer

      Τις μεγαλύτερες οικονομικές απώλειες που σχετίζονται με το κλίμα που αντιστοιχούν σε 91 ευρώ ανά κάτοικο κατέγραψε η Ελλάδα για το 2020 σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, που αναδημοσίευσε η Eurostat. Οι απώλειες για τους Έλληνες ήταν σχεδόν τρεις φορές υψηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ (€27/κάτοικο). Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που σχετίζονται με το κλίμα, όπως τα κύματα καύσωνα, οι πλημμύρες και οι καταιγίδες, έχουν προκαλέσει οικονομικές απώλειες άνω των 145 δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ την τελευταία δεκαετία.

      Στην τριάδα με τις χώρες που πλήρωσαν βαρύ τίμημα από την κλιματική αλλαγή η Γαλλία (δεύτερη θέση) με απώλειες ύψους €62 ανά κάτοικο και η Ιρλανδία (τρίτη θέση) με €42/ κάτοικο.
      Οι χαμηλότερες απώλειες ανά κάτοικο καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (€0,7 ανά κάτοικο), τη Σλοβενία και τη Σλοβακία (€4 και στις δύο χώρες).
      Δυσοίωνες οι προβλέπεις 
      Σταθερά ανοδικά, κινείται ο μέσος όρος 30 ετών των οικονομικών απωλειών που σχετίζονται με το κλίμα, αυξάνοντας σχεδόν 2% ετησίως την τελευταία δεκαετία. 
      Μόνο το 2020, οι συνολικές οικονομικές απώλειες ανήλθαν σε 12 δισεκατομμύρια ευρώ. 
      Η μεγαλύτερη συνολική απώλεια καταγράφηκε το 2017 (27,9 δισεκατομμύρια ευρώ), υπερδιπλάσια από αυτή του 2020, ως αποτέλεσμα των καύσωνα που καταγράφηκε στην Ευρώπη που στέγνωσε τη γη και προκάλεσαν μεγάλες πυρκαγιές. Η χαμηλότερη συνολική απώλεια παρατηρήθηκε το 2012 (3,7 δισ. ευρώ).
      Περισσότερα...

      431 • 0

    16. Περιβάλλον

      Πρόβλημα για τις πόλεις η φωτορύπανση και το υπερβολικό τεχνητό φως

      Engineer

      Από τις κολώνες φωτισμού στους δρόμους και τις διαφημιστικές πινακίδες νέον, μέχρι τη νυχτερινή λάμψη των αστικών κτιρίων, το υπερβολικό τεχνητό φως αντιμετωπίζεται ολοένα και περισσότερο ως πρόβλημα για τις πόλεις. Ως αποτέλεσμα, οι αρχές παίρνουν πρωτοβουλίες για τη μείωση της φωτορύπανσης, η οποία εκτός των άλλων μπορεί να διαταράξει και την ανθρώπινη υγεία.
      Στην Ευρώπη, η Κροατία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Σλοβενία συγκαταλέγονται στις χώρες με εθνικούς νόμους για την φωτορύπανση, οι οποίοι αποσκοπούν στον περιορισμό του χρώματος και της έντασης του νυχτερινού φωτισμού. Η Ελλάδα δε βρίσκεται μεταξύ των χωρών που διαθέτουν σχετική νομοθεσία, ενώ ούτε η ΕΕ δεν έχει προχωρήσει μέχρι στιγμής σε σχετικές πρωτοβουλίες.
      Η Jennifer Fortenberry, Global Product Manager, Energy & Sustainability στην JLL επισημαίνει ότι η φωτορύπανση αντιπροσωπεύει σημαντικές ποσότητες σπατάλης ενέργειας. «Η μείωση της φωτορύπανσης σημαίνει βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των συστημάτων φωτισμού, μειώνοντας τελικά και τις εκπομπές άνθρακα» τονίζει η ίδια.
      Ο φωτισμός θεωρείται η δεύτερη μεγαλύτερη ενεργειακή σπατάλη ενός κτιρίου -μετά την ρύθμιση θερμοκρασίας. Ως αποτέλεσμα, καθώς πολλές εταιρείες στοχεύουν πλέον στο να κάνουν την ακίνητη περιουσία τους πιο βιώσιμη, τα φώτα είναι ένας από τους πρώτους τομείς που έρχονται στο προσκήνιο στα σχέδια ενεργειακής απόδοσης. Χαρακτηριστικά, στις ΗΠΑ ο ηλεκτρικός φωτισμός αντιπροσωπεύει περίπου το 40% της κατανάλωσης ενέργειας σε εμπορικά κτίρια, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας που καταναλώνει ο εξαερισμός για την απομάκρυνση της θερμότητας που παράγεται από αναποτελεσματικούς λαμπτήρες.
      Η αναβάθμιση σε λάμπες νεότερης τεχνολογίας είναι ένα απλό βήμα, δεδομένου ότι τα LED καταναλώνουν έως και 90% λιγότερη ενέργεια από τα φώτα αλογόνου ή τα φώτα φθορισμού, τα οποία παράλληλα απελευθερώνουν το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς τους με τη μορφή θερμότητας. Φυσικά, τα προηγμένα συστήματα ελέγχου φωτισμού, μέσω, για παράδειγμα, της χρήση χρονοδιακόπτη, αισθητήρων κίνησης και μηχανισμών ρύθμισης έντασης, μπορούν να έχουν έναν ακόμα μεγαλύτερο αντίκτυπο στο αποτέλεσμα.
      Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τέτοιου είδους συστήματα μπορούν να μειώσουν τις ενεργειακές απαιτήσεις για φωτισμό ενός κτιρίου ως και κατά το ήμισυ. Οι κατασκευαστές φωτιστικών έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά στο να συμπιέσουν την ενεργειακή κατανάλωση, αλλά ακόμα και τα πιο ενεργειακά φώτα είναι πιο ενεργοβόρα από τα σβησμένα φώτα. Ένας συνδυασμός λαμπτήρων LED και αποδοτικών συστημάτων ελέγχου μπορεί να έχει πραγματικά εντυπωσιακό αντίκτυπο στην κατανάλωση. Και, φυσικά, ο σωστός προγραμματισμός απαιτεί και τη συλλογή σχετικών δεδομένων. Οι τακτικές αξιολογήσεις και οι έλεγχοι της νυχτερινής χρήσης των κτιρίων παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτές τις διαδικασίες.
      Όμως η βελτιστοποίηση του φυσικού φωτός και η μείωση των τεχνητών πηγών είναι πλέον εξίσου σημαντικά και για την ανάπτυξη υγιών κτιρίων, τα οποία εκτιμώνται όλο και περισσότερο τόσο από τους ενοικιαστές όσο και από τους επενδυτές.
      «Πέρα από την οικονομική απόδοση, τα άυλα οφέλη της καλύτερης ποιότητας φωτός περιλαμβάνουν τη βελτιωμένη παραγωγικότητα, την καλή διάθεση και την αυξημένη απόδοση», σύμφωνα με την κα Fortenberry. «Τελικά, αυτό επηρεάζει θετικά τους εργαζόμενους, τη δυνατότητα ενοικίασης των ίδιων των χώρων και την ελκυστικότητα αυτών των περιουσιακών στοιχείων στην αγορά».
      Καθώς οι νέοι κανονισμοί βιωσιμότητας τίθενται σε ισχύ σε όλο τον κόσμο, τα κτίρια που υπολείπονται αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της απαξίωσης από τους ενοικιαστές και τους επενδυτές, σε σύγκριση με τα πράσινα κτίρια. Και ο ενεργειακά αποδοτικός φωτισμός, αν και αποτελεί ένα μικρό βήμα, μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στο αστικό περιβάλλον.
      Περισσότερα...

      679 • 0

    17. Περιβάλλον

      Οι επιχειρήσεις αναθεωρούν τους κλιματικούς τους στόχους

      Engineer

      Σύμφωνα με τις επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην πρόσφατη παγκόσμια έρευνα της EY, Sustainable Value Study, η πρόοδος για τη βιώσιμη ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί, με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) να έχει περιοριστεί, κατά μέσο όρο, στο 20%, σε σύγκριση με 30% το 2022.
      Παράλληλα, πολλές επιχειρήσεις παρατείνουν τις προθεσμίες που έχουν θέσει για την επίτευξη των στόχων τους, με τα χρονικά ορόσημα να μετατοπίζονται, κατά μέσο όρο, από το 2036 στο 2050, καθώς απαιτούνται επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, σχεδιασμός και συνεργασία μεταξύ των κλάδων της οικονομίας.
      Η έρευνα κατέγραψε τις απόψεις περισσότερων από 500 Chief Sustainability Officers (CSOs) και επαγγελματιών βιώσιμης ανάπτυξης, από εταιρείες με έσοδα άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, από ολόκληρο τον κόσμο.
      Ο αυξανόμενος πληθωρισμός και οι γεωπολιτικές αναταράξεις, ακόμη, επηρεάζουν την ικανότητα των επιχειρήσεων να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, μόνο το 34% των ερωτηθέντων σχεδιάζουν να αυξήσουν τις επενδύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, από 61% το 2022. Επιπλέον, ο αριθμός των δράσεων που αναλαμβάνουν οι οργανισμοί σχετικά με το κλίμα, έχει, επίσης, μειωθεί, από 10 ενέργειες κατά μέσο όρο το 2022, σε μόλις τέσσερις, από τα συνολικά 32 σημεία αναφοράς που παρακολουθεί η έρευνα.
      Παρά τις προκλήσεις, η έρευνα εξακολουθεί να αναδεικνύει τα σημαντικά χρηματοοικονομικά οφέλη που προκύπτουν από την υλοποίηση πρωτοβουλιών βιώσιμης ανάπτυξης, με το 52% των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι έχουν αποκομίσει από σχετικές δράσεις, χρηματοοικονομική αξία που υπερβαίνει τις προσδοκίες τους. Επιπλέον, το 63% των ερωτηθέντων παρατήρησαν καλύτερες από τις αναμενόμενες βελτιώσεις στην αξία του προϊόντος και του brand του. Αντίστοιχα, στη χώρα μας, σύμφωνα με την έρευνα Sustainability Value Study Ελλάδα 2023, που παρουσίασε η EY Ελλάδος τον Ιούλιο του 2023, το 45% των ελληνικών επιχειρήσεων του δείγματος αποκόμισαν υψηλότερη χρηματοοικονομική αξία από τις πρωτοβουλίες τους για το κλίμα, σε σχέση με τις προσδοκίες τους.
      Διευρύνεται το χάσμα μεταξύ «πρωτοπόρων» και «παρατηρητών», καθώς λιγότεροι οργανισμοί αναλαμβάνουν δημόσιες δεσμεύσεις για το κλίμα
      Καθώς η πρόοδος επιβραδύνεται, μειώνεται και ο αριθμός των οργανισμών που ηγούνται της δράσης για το κλίμα. Μόνο το 7% των ερωτηθέντων πληρούν, πλέον, τα κριτήρια των «πρωτοπόρων» – δηλαδή των οργανισμών που αναλαμβάνουν τις περισσότερες δράσεις για την κλιματική αλλαγή – σε σύγκριση με 32% το 2022. Υπενθυμίζεται ότι, βάσει των στοιχείων της αντίστοιχης έρευνας της EY Ελλάδος το 2023, το ποσοστό των «πρωτοπόρων» οργανισμών στη χώρα μας, κυμαίνεται στο 9%.
      Το χάσμα μεταξύ των «πρωτοπόρων» και των «παρατηρητών», εκείνων δηλαδή που λαμβάνουν τα λιγότερα μέτρα για την κλιματική αλλαγή, συνεχίζει να διευρύνεται. Το 95% των «πρωτοπόρων» οργανισμών εξακολουθούν να αναλαμβάνουν δημόσιες δεσμεύσεις για το κλίμα, ωστόσο μεταξύ των «παρατηρητών» το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί στο 67%. Συνολικά, ο αριθμός των οργανισμών που αναφέρουν ότι δεν προχωρούν σε δημόσιες δεσμεύσεις, έχει τριπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2022.
      Ωστόσο, η εξωτερική πίεση από την αγορά για δράση για το κλίμα, παραμένει. Περισσότεροι από τους μισούς CSOs που ερωτήθηκαν, ανέφεραν ότι οι επενδυτές (58%) και οι πελάτες (51%) λειτουργούν ως «επιταχυντές» της αλλαγής, παρακινώντας τις επιχειρήσεις να υλοποιήσουν τα προγράμματά τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Επιπλέον, όσοι παραμένουν προσηλωμένοι στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, εντοπίζουν οφέλη από τις δράσεις τους, με οκτώ στους 10 «πρωτοπόρους» οργανισμούς του δείγματος, να αποκομίζουν υψηλότερη από την αναμενόμενη οικονομική αξία, σε σύγκριση με μόλις 45% των «παρατηρητών».
      Ο ρόλος του «μετασχηματιστικού» Chief Sustainability Officer
      Η μελέτη υπογραμμίζει, επίσης, την ανάγκη οι επικεφαλής βιώσιμης ανάπτυξης (CSOs), να γίνουν καταλύτες του μετασχηματισμού. Σύμφωνα με τα δεδομένα, οι οργανισμοί σημειώνουν μεγαλύτερη επιτυχία στα προγράμματα βιώσιμης ανάπτυξης, όταν οι CSOs έχουν τη δύναμη να δρουν μετασχηματιστικά, λαμβάνοντας σαφή εντολή από τη διοίκηση και έχοντας σημαντική επιρροή στον οργανισμό, ενεργό ρόλο στη χάραξη της εταιρικής στρατηγικής, καθώς και την αρμοδιότητα να αξιολογούν τις επιδόσεις των υπολοίπων στελεχών ως προς τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης.
      Οι «μετασχηματιστικοί» Chief Sustainability Officers (οι οποίοι, επί του παρόντος, δεν ξεπερνούν τον έναν στους πέντε από το δείγμα της έρευνας) επιτυγχάνουν υψηλότερες από τον μέσο όρο μειώσεις των εκπομπών (21,2%) και αναλαμβάνουν περισσότερες δράσεις για την κλιματική αλλαγή – κατά μέσο όρο, στους 27 από τους 32 τομείς δράσης που εξετάζει η έρευνα. Κατορθώνουν, επίσης, να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη συνεργασία σε επίπεδο διοικητικής ομάδας (C-suite), ένα ζήτημα στο οποίο οι συμμετέχοντες εξακολουθούν να εντοπίζουν περιθώρια για βελτίωση. 
      Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, η κυρία Κιάρα Κόντη, Εταίρος και Επικεφαλής Υπηρεσιών Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης της ΕΥ Ελλάδος, δήλωσε: «Ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων παγκοσμίως, αλλά και στην ελληνική αγορά, έχουν ανακοινώσει φιλόδοξους στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Η επίτευξη αυτών των στόχων, δε θα πρέπει να καθυστερήσει υπό την πίεση της παγκόσμιας οικονομικής επιβράδυνσης και των γεωπολιτικών εντάσεων. Οι επιχειρήσεις καλούνται σήμερα να λάβουν θαρραλέες αποφάσεις και να προχωρήσουν σε σημαντικές επενδύσεις, εξουσιοδοτώντας τους επικεφαλής βιώσιμης ανάπτυξης να επιμείνουν στην εφαρμογή των πολιτικών για το κλίμα, οι οποίες πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ευρύτερης στρατηγικής του οργανισμού. Όπως μας δείχνουν οι επιχειρήσεις που πρωτοπορούν στις δράσεις βιωσιμότητας, εντός και εκτός συνόρων, μία ολοκληρωμένη και φιλόδοξη πολιτική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, δε συμβάλει απλώς στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά μπορεί να οδηγήσει, συγχρόνως και στη δημιουργία πρόσθετης οικονομικής αξίας για τον οργανισμό». 
      Περισσότερα...

      446 • 0

    18. Περιβάλλον

      Τι προβλέπει ο νέος κλιματικός νόμος για τα κτίρια

      Engineer

      Το θεσμικό πλαίσιο του νέου κλιματικού νόμου που θα αποτελέσει τον οδικό χάρτη για την πράσινη μετάβαση της χώρας για τα προσεχή χρόνια παρουσίασε σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, σε Συνέντευξη Τύπου. Στο νέο θεσμικό πλαίσιο καθορίζονται  ποσοτικοί στόχοι, με ιδιαίτερη έμφαση στη δυναμική διείσδυση των ΑΠΕ, που είναι οι εξής:
      Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 σε σχέση με το 1990.
      Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 σε σχέση με το 1990.
      Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 80% έως το 2040 σε σχέση με το 1990.
      Κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
      Ειδικότερα, με τον νέο κλιματικό νόμο προβλέπονται επίσης τα εξής:
      Διακοπή λειτουργίας όλων των λιγνιτικών μονάδων το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2028 με ρήτρα επανεξέτασης το 2023 -με σκοπό την επίσπευση- υπό την προϋπόθεση της διασφάλισης της επάρκειας ισχύος και της ασφάλειας εφοδιασμού.
      Από το 2023, οι δήμοι αναλαμβάνουν την εκπόνηση Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών Διοξειδίου του 'Ανθρακα (ΔηΣΜΕΔΑ), με στόχο μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 10% για το έτος 2025 και 30% για το έτος 2030, σε σύγκριση με το έτος βάσης 2019. Τα ΔηΣΜΕΔΑ περιλαμβάνουν αναλυτική απογραφή των ενεργειακών καταναλώσεων και εκπομπών CO2 για τα δημοτικά κτίρια, στάδια κλπ, το δημοτικό φωτισμό, τις δημοτικές εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, τα δημοτικά οχήματα κλπ.
      Μέτρα για τα κτίρια
      Από το 2023 προβλέπεται η απαγόρευση καυστήρων πετρελαίου όπου υπάρχει δίκτυο φυσικού αερίου σε νέες οικοδομές. Από το 2025 απαγόρευση εγκατάστασης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης. Από το 2030 απαγόρευση χρήσης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης. Όπως τόνισε ο κ. Σκρέκας στα ήδη υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως είναι το «Εξοικονομώ», η πλατφόρμα του οποίου αναμένεται να ανοίξει σύντομα, το ΥΠΕΝ ήδη σχεδιάζει και νέα, προκειμένου να ενισχύσει τα νοικοκυριά στην ενεργειακή μετάβαση, για την αντικατάσταση των ενεργοβόρων συσκευών θέρμανσης.
      Στα ειδικά κτίρια -βιομηχανίες, αποθήκες, εμπορικά κτίρια κλπ- με κάλυψη μεγαλύτερη των 500 τμ για τα οποία οι οικοδομικές άδειες υποβάλλονται από την 1η Ιανουαρίου 2023, εξαιρουμένων των τουριστικών καταλυμάτων και των ναών, καθίσταται υποχρεωτική η τοποθέτηση συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά ή θερμικά ηλιακά συστήματα σε ποσοστό που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της κάλυψης.
      Προβλέπεται επίσης δυνατότητα εξαιρέσεων σε μεμονωμένα κτίρια για λόγους μορφολογικούς ή αισθητικούς ή σε περιοχές με θεσμοθετημένο καθεστώς προστασίας, όπως παραδοσιακοί οικισμοί και διατηρητέα κτίρια.
      Μέτρα για ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης
      Από το 2023, το 1/4 των νέων εταιρικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης που ταξινομούνται πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης ρύπων έως 50γρ CO2/χλμ.
      Από το 2030, τα νέα οχήματα που θα ταξινομούνται θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών.
      Από το 2025 υποχρεωτικά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη όλα τα νέα ταξί καθώς και το 1/3 των νέων ενοικιαζόμενων οχημάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα είναι ηλεκτροκίνητα. Στόχος είναι μέχρι το 2023 να κυκλοφορούν στους δρόμους περί τα 2.000 ηλεκτροκίνητα ταξί. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 τα μέτρα θα εξεταστούν εκ νέου, με σκοπό την επίσπευση και την επέκταση σε επιπλέον περιοχές, ανάλογα με την επαρκή διαθεσιμότητα σταθμών φόρτισης, ενώ όπως τόνισε ο κ. Σκρέκας, επισπεύδεται η διαδικασία τοποθέτησης φορτιστών στις πόλεις.
      Μέτρα για τη μείωση των εκπομπών από επιχειρήσεις
      Από το 2023, συγκεκριμένες επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλλουν ετήσια έκθεση σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα για το προηγούμενο έτος. Η υποβολή της έκθεσης θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους.
      Το μέτρο αφορά στις εξής επιχειρήσεις: 
      Επιχειρήσεις εισηγμένες στο χρηματιστήριο,  πιστωτικά ιδρύματα,  ασφαλιστικές επιχειρήσεις,   επιχειρήσεις επενδύσεων, ε πιχειρήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας,  εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης,  εταιρείες ταχυμεταφορών,   επιχειρήσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου,  αλυσίδες λιανεμπορίου που απασχολούν πάνω από 500 εργαζόμενους,  επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών της εφοδιαστικής αλυσίδας Μείωση των εκπομπών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά
      Στόχος μείωσης εκπομπών κατά 80% σε σχέση με 2019. Από το 2030 απαγορεύεται η χρήση μαζούτ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.
      Υποχρεωτική ασφάλιση κινδύνου
      Υποχρεωτική ασφάλιση κινδύνου (προϋπόθεση για την ηλεκτροδότηση του κτιρίου) από το 2025 για νέα κτίρια σε ζώνες υψηλής τρωτότητας δηλ. που είναι σε ευάλωτες περιοχές μετά από σχέδια που θα ετοιμάσουν οι περιφέρειες.
      Όπως έγινε γνωστό, η πορεία επίτευξης και ο επιμερισμός των βαρών στους επιμέρους τομείς που προβλέπει ο κλιματικός νόμος γίνεται μέσω της κατάρτισης τομεακών προϋπολογισμών άνθρακα πενταετούς διάρκειας για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, μεταφορές, βιομηχανία, κτίρια, γεωργία και κτηνοτροφία, απόβλητα και χρήσεις γης, αλλαγές χρήσεων γης και δασοπονία.
      Για κάθε έναν από τους παραπάνω κλάδους θα εκπονούνται τομεακοί προϋπολογισμοί άνθρακα, αρχής γενομένης από το 2023 για την περίοδο 2026-2030. Η διαδικασία θα επαναλαμβάνεται κάθε πέντε έτη για την επόμενη πενταετή περίοδο.
      Ο κλιματικός νόμος προβλέπει επίσης την ενσωμάτωση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις τομεακές πολιτικές. Θεσμοθετούνται: Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΕΣΠΚΑ) και επαναξιολόγηση ανά δεκαετία, η οποία θα εκπονηθεί από το νεοσύστατο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Περιφερειακά Σχέδια για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ). Εθνικό Παρατηρητήριο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, το οποίο αποτελεί ανοιχτό δίκτυο ανταλλαγής πληροφοριών και ενημέρωσης.
      Προβλέπεται, επίσης, η ανάληψη δράσεων για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς από την κλιματική αλλαγή, στο πλαίσιο της διεθνούς πρωτοβουλίας που έχει αναλάβει η Ελλάδα σε συνεργασία με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και τον Διεθνή Οργανισμό Μετεωρολογίας.
      Τέλος, όπως έγινε γνωστό, καταρτίζεται Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία θα λειτουργεί ως τεχνικός και επιστημονικός σύμβουλος της Πολιτείας.
      Περισσότερα...

      961 • 0

    19. Περιβάλλον

      Εγκρίθηκαν οι πρώτες αιτήσεις για τον «Πράσινο Αγροτουρισμό»

      GTnews

      Την έγκριση των πρώτων αιτήσεων που αφορούν στο πρόγραμμα «Πράσινος Αγροτουρισμός» ανακοίνωσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το οποίο επισημαίνει ότι ο προϋπολογισμός του συγκεκριμένου Υποέργου αυξήθηκε από τα 49 εκατ. στα 74 εκατ. ευρώ κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα να βρίσκονται εντός και οι 87 υποβληθείσες αιτήσεις.
      Στη σχετική ανακοίνωση σημειώνεται ότι συνεχίζεται η αξιολόγηση των αιτήσεων ενίσχυσης στα Υποέργα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) στη Γενική Γραμματεία Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΑΑΤ, όπου, μετά την ολοκλήρωση των Υποέργων «Καινοτομία και Πράσινη Μετάβαση στη Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων» και «Αναδιάρθρωση των Καλλιεργειών», προχωρούν οι πρώτες αποφάσεις έγκρισης στο Υποέργο «Πράσινος Αγροτουρισμός».
      Υπενθυμίζεται ότι, ενώ ο αρχικός προϋπολογισμός της πρόσκλησης ανέρχονταν σε 49 εκατ. €, με ενέργειες του Υπουργείου σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς (Υπουργείο Οικονομικών – ΕΥΣΤΑ), το ποσό αυξήθηκε σε 74 εκατ. €, με αποτέλεσμα να βρίσκονται εντός προϋπολογισμού και οι 87 υποβληθείσες αιτήσεις.
      Το Υποέργο προσέλκυσε επενδυτές όλων των κατηγοριών από όλες τις περιφέρειες της χώρας, επιβεβαιώνοντας την σημασία του ΕΣΑΑ και τον ρόλο του για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών για επενδύσεις στον κλάδο. Μέσα από την ταχεία απορρόφηση του προϋπολογισμού του έργου, με χρήση των διαθέσιμων εργαλείων, θα επιτευχθεί η βελτίωση της ανθεκτικότητας του αγροτικού τομέα καθώς και η διασύνδεση του Πρωτογενούς και Δευτερογενούς με τον Τριτογενή Τομέα, σε μία συγκυρία κατά την οποία αναδεικνύεται η σημασία της ποιοτικής διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος της χώρας.
      Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δήλωσε: «Το ΥΠΑΑΤ ανταποκρινόμενο στις ανάγκες της κοινωνίας και της σύγχρονης αγροτικής παραγωγής, συνδέει τον τουρισμό με την φιλική προς το περιβάλλον αγροτική παραγωγή στηρίζοντας τον «Πράσινο Αγροτουρισμό». Είμαστε αποφασισμένοι να πάρουμε κάθε πρωτοβουλία που θα στηρίζει την ανάπτυξη ενός νέου προτύπου αγροτικής επιχειρηματικότητας το οποίο επιδιώκουμε να αποτελεί δομικό πυλώνα του νέου αναπτυξιακού μοντέλου της Ελλάδας. Ο πρωτογενής τομέας, σε όλες του τις μορφές, αποτελεί τη βάση της ανάπτυξης και συνδέεται άμεσα με τη μεταποίηση και την παροχή υπηρεσιών σε τομείς καθοριστικούς για την πορεία της οικονομίας μας, όπως ο τουρισμός. Η ανάπτυξη και η στήριξη δράσεων πιο φιλικών στο περιβάλλον συνάδει με τις επιταγές της εποχής μας και δίνει νέα ώθηση στα μοναδικής ποιότητας ελληνικά προϊόντα, καθιστώντας τα πιο ανταγωνιστικά».
      Ο αρμόδιος Υφυπουργός ΑΑΤ έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων για τον Αγροτουρισμό προχωρά η υλοποίηση μιας σημαντικής δράσης, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, που έχει ως στόχο να συμβάλλει στη βελτίωση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα αξίας, να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μέσα από τη σύνδεσή τους με τον τουρισμό αλλά και να ενσωματώσει νέες διαδικασίες, φιλικές προς το περιβάλλον, που βοηθούν στον περιορισμό του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Τα στοιχεία μαρτυρούν ότι υπήρξε σημαντικό ενδιαφέρον από την πλευρά των επενδυτών και αυτό είναι κάτι που μας προκαλεί ικανοποίηση. Συνεχίζουμε με όραμα, σχέδιο και πολλή δουλειά για την υλοποίηση του κεντρικού μας στόχου που είναι η συνολική αναδιοργάνωση του πρωτογενούς τομέα και η ανάδειξη του ως κεντρικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας».
      Περισσότερα...

      1547 • 0

    20. Περιβάλλον

      Βουλγαρία και Ελλάδα έχουν τους περισσότερους περιβαλλοντικούς φόρους στην ΕΕ

      Engineer

      Έκθεση της Eurostat που δημοσιεύθηκε την Τρίτη 12 Ιανουαρίου, παρέχει μια επισκόπηση των περιβαλλοντικών φόρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Τα ευρωπαϊκά στατιστικά διακρίνουν τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες περιβαλλοντικών φόρων που σχετίζονται με την ενέργεια, τις μεταφορές, τη ρύπανση και τους πόρους.
      Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 691/2011 για τους ευρωπαϊκούς περιβαλλοντικούς οικονομικούς λογαριασμούς, ένας περιβαλλοντικός φόρος είναι ένας φόρος της οποίας η φορολογική βάση είναι μια φυσική μονάδα (ή πληρεξούσιος του) για κάτι που έχει αποδεδειγμένη, συγκεκριμένη αρνητική επίπτωση στο περιβάλλον και το οποίο ορίζεται στο ευρωπαϊκό σύστημα λογαριασμών (ESA 2010) ως φόρος. Το 2019, τα περιβαλλοντικά φορολογικά έσοδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ανήλθαν σε 330,6 δισεκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχούν στο 2,4% του ΑΕΠ. Οι περιβαλλοντικοί φόροι της ΕΕ αντιπροσώπευαν το 5,9% των εσόδων από φόρους και κοινωνικές εισφορές το 2019.   Τα μεγαλύτερα μερίδια στην ΕΕ έχουν η Βουλγαρία (10,3%), η Ελλάδα (9,8%), η Εσθονία και η Λετονία (9,6% και οι δύο) και η Κροατία (9,2%) κατέγραψαν τα μεγαλύτερα μερίδια στην ΕΕ. Αυτά τα μερίδια διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Τα ποσοστά αυτά είναι υπερδιπλάσια από της Γερμανίας και του Λουξεμβούργου (και τα 4,4%), τα οποία είναι και τα μικρότερα μερίδια σε όλη την ΕΕ.     Οι φόροι επί της ενέργειας στην ΕΕ αντιπροσώπευαν περισσότερα από τα τρία τέταρτα των συνολικών εσόδων από περιβαλλοντικούς φόρους (77,9% του συνόλου) το 2019, πολύ πριν από τους φόρους στις μεταφορές (18,9%) και τη ρύπανση και τους πόρους (3,2%).
      Περισσότερα...

      620 • 0

    21. Περιβάλλον

      Τσερνόμπιλ: 37 χρόνια μετά ραδιενεργά ίχνη σε 23 πάρκα της Αττικής έδειξαν οι μετρήσεις

      Engineer

      Ραδιανεργά ίχνη που συνδέονται με το Τσερνόμπιλ εντοπίζονται ακόμα στην Αττική, 37 χρόνια μετά το πυρηνικό ατύχημα που συγκλόνισε τον κόσμο. Όπως αποκαλύπτει έρευνα του Εργαστηρίου Ραδιενέργειας Περιβάλλοντος του ΕΚΠΑ, σε 23 πάρκα του Λεκανοπεδίου διαπιστώθηκε η παρουσία καισίου 137 που αποτελεί ένα από τα συνηθέστερα προϊόντα σχάσης του ουρανίου.
      Το 1986, λίγες ημέρες ύστερα από το πυρηνικό ατύχημα, επιστήμονες του ΕΜΠ και του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», είχαν καταγράψει στη χώρα μας υψηλές συγκεντρώσεις επικίνδυνων ραδιοϊσοτόπων, όπως ραδιοκαισίου αλλά και ιωδίου και τελλουρίου. Μετρήσεις που έγιναν δέκα χρόνια μετά έδειξαν ότι η Ελλάδα είχε σχεδόν απαλλαγεί από όλα, με εξαίρεση του καίσιο 137.
      Οι επιστήμονες διευκρινίζουν, σύμφωνα με την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», πως τα επίπεδα που εντόπισαν στην πρόσφατη έρευνά τους είναι πολύ κάτω από το όριο κινδύνου, όμως, είναι ενδεικτικά της επίμονης παρουσίας του καισίου, το οποίο χρειάζεται 30 χρόνια για να υποδιπλασιαστεί.
      Τα δείγματα που έλαβαν οι ερευνητές συγκρίθηκαν με αντίστοιχες μετρήσεις στην Βαρκελώνη, όπου καταγράφηκαν χαμηλότερα επίπεδα, και από το Βουκουρέστι, όπου βρέθηκαν υψηλότερες ποσότητες. Στόχος των επιστημόνων είναι να επεκτείνουν την έρευνά τους και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, όπως τα Γρεβενά ή η Καρδίτσα, που θεωρείται ότι επηρεάστηκαν περισσότερο από το πυρηνικό ατύχημα του 1986.
      «Αυτό που κάναμε ήταν μια εκτενής προσπάθεια καταγραφής των επιπέδων φυσικής ραδιενέργειας, που σχετίζονται άμεσα με τη γεωλογική σύσταση των εδαφών που μελετήθηκαν, βρέθηκαν ίχνη ραδιοκαισίου που αποδίδεται στη διασπορά από το Τσερνόμπιλ. Επιλέξαμε τοποθεσίες όσο το δυνατόν αδιατάρακτες από την ανθρωπογενή δραστηριότητα, ώστε να γίνει πιο αντικειμενική εκτίμηση των στοιχείων που εναποτέθηκαν τότε» είπε ο αναπληρωτής καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο ΕΚΠΑ, Θεόδωρος Μερτζιμέκης.
      Οι ποσότητες που ανιχνεύτηκαν είναι πολύ χαμηλότερες από τα επιτρεπτά όρια με τη μέγιστη τιμή να εντοπίζεται σε πάρκο κοντά στην Πανεπιστημιούπολη και να είναι ίση με περίπου 86 Bq/kg. Σχεδόν αμελητέες ποσότητες εντοπίστηκαν σε πάρκα της Καλλιθέας, του Ταύρου και του Βύρωνα.
      Περισσότερα...

      978 • 0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.