Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1447 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Κλιματική αλλαγή: Έως και 872 δισ. ευρώ το κόστος για τις οικονομίες της Ε.Ε. – Τι δείχνουν τα στοιχεία για την Ελλάδα

      Engineer

      Νέα μελέτη αποκαλύπτει πόσο θα κοστίσει η κλιματική αλλαγή τόσο στις  οικονομίες  της ΕΕ όσο και στην Ελλάδα.
      Όπως αναφέρεται σε μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Scientific Reports» του ομίλου Nature, μια ενδεχόμενη άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω κλιματικής αλλαγής θα μπορούσε να κοστίσει στις οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου έως και 872 δισεκατομμύρια ευρώ ως το 2100. Μεταξύ των χωρών που αναμένεται να επηρεαστούν πολύ από αυτό συγκαταλέγεται και η Ελλάδα.
      Ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής επιστήμονες από το ολλανδικό πανεπιστήμιο Delft, στην οποία συμμετέχει και ο Έλληνας μεταδιδακτορικός ερευνητής του Delft, Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης, μοντελοποίησε τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας για 271 ευρωπαϊκές περιοχές ως το 2100, σύμφωνα με ένα σενάριο υψηλών εκπομπών και χωρίς την εφαρμογή νέων μέτρων προστασίας των ακτών μετά το 2015.
      Όπως σημειώνει η ερευνητική ομάδα, «η αλλαγή του κλίματος απειλεί την οικονομική ανάπτυξη παγκοσμίως, με έντονες ανισότητες στους επιταχυνόμενους κινδύνους σε διάφορες περιοχές. Ιδιαίτερα, η αύξηση της στάθμης της θάλασσας λόγω του κλίματος αποτελεί μια αυξανόμενη ανησυχία. Η καταστροφική της δυνατότητα επηρεάζει περιοχές, όπου συγκεντρώνονται το παραγωγικό κεφάλαιο και ο πληθυσμός: παράκτιες πόλεις και περιοχές». Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρουν, πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη, δηλαδή περίπου το 44% των πληθυσμών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου ζουν εντός 50 χιλιομέτρων από την ακτογραμμή και άρα υπό τον κίνδυνο παράκτιων πλημμυρών. Επιπλέον, αυτές οι παράκτιες περιοχές συμβάλλουν σχεδόν στο 40% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Ευρώπης, ενώ το 75% του διεθνούς εμπορικού όγκου της Ευρώπης διεξάγεται μέσω θαλάσσιων διαδρομών.
      Η ομάδα συνδύασε ένα οικονομικό μοντέλο που είχε αναπτυχθεί προηγουμένως με δεδομένα σχετικά με τις προβλεπόμενες επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, τις τάσεις των επενδύσεων και την κατανομή των οικονομικών απωλειών που προκλήθηκαν από 155 πλημμυρικά φαινόμενα στην Ευρώπη την περίοδο 1995-2016. Εκτίμησε τις πιθανές οικονομικές απώλειες και κέρδη σε σύγκριση με ένα σενάριο χωρίς άνοδο της στάθμης της θάλασσας και με ετήσια οικονομική ανάπτυξη 2% σε όλες τις περιοχές. Μοντελοποίησε επίσης τον αντίκτυπο των στοχευμένων επενδύσεων σε διάφορους οικονομικούς τομείς στις περιφερειακές οικονομίες μετά την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
      Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι σύμφωνα με ένα σενάριο υψηλών εκπομπών, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομικές απώλειες 872 δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο ως το τέλος του αιώνα, σε σύγκριση με ένα σενάριο χωρίς άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
      Ένα σημαντικό εύρημα της μελέτης είναι οι περιφερειακές διαφορές στις οικονομικές επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας: η πλειονότητα των οικονομικών απωλειών ως και 21% του περιφερειακού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος ως το 2100 συγκεντρώνεται σε παράκτιες περιοχές, όπως το Βένετο και η Εμίλια – Ρομάνια στην Ιταλία και η επαρχία Δυτικής Πομερανίας στην Πολωνία. Στις περιοχές που αναμένεται να υποστούν σχετικά υψηλότερες οικονομικές απώλειες συγκαταλέγεται και η Ελλάδα, όπως και οι βελγικές ακτές και η δυτική Γαλλία.
      Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης, «οι οικονομικές αξιολογήσεις της κλιματικής ζημιάς σε εθνικό επίπεδο μπορούν να αποκρύψουν σημαντικές περιφερειακές διαφορές» και προσθέτει ότι «με τη χρήση νέων δεδομένων για τα κλιματικά ευαίσθητα περιουσιακά στοιχεία και την προώθηση των μακροοικονομικών εργαλείων μοντελοποίησης, είμαστε πλέον σε θέση να παρέχουμε πιο λεπτομερείς αναλύσεις». Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρει ο ίδιος, οι συνολικές ζημιές για την Ευρώπη είναι μόλις 1,26% του ΑΕΠ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου στο σενάριο υψηλού επιπέδου ως το 2100. Ωστόσο, στην Ιταλία οι εθνικές απώλειες είναι 4,43%, ενώ η μείωση της παραγωγικότητας στο Βένετο κυμαίνεται περίπου στο 20,84%.
      Αντίθετα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι περιοχές στο εσωτερικό της Ευρώπης, όπως στη Γερμανία, την Αυστρία και την Ουγγαρία, θα παρουσιάσουν οικονομικά κέρδη ως και 1% του περιφερειακού ΑΕΠ ως το 2100 και αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στη μετεγκατάσταση της παραγωγής από τις πλημμυρισμένες παράκτιες στις ενδοχώρες.
      Ο κ. Χατζηβασιλειάδης, ωστόσο, σπεύδει να υπογραμμίσει ότι μπορεί οι περιφερειακές επιπτώσεις να είναι πολύ μεγαλύτερες στις παράκτιες περιοχές και κάποιες ευρωπαϊκές ενδοχώρες να βλέπουν μέτρια κέρδη, αλλά η οικονομία είναι αλληλένδετη. «Το ερώτημα είναι: αυτά τα κέρδη αρκούν για να αντισταθμίσουν τις απώλειες στις παράκτιες περιοχές; Δυστυχώς, η απάντηση είναι πως όχι. Η συνολική επίδραση είναι ακόμα αρνητική, με κάποιες εξαιρέσεις, όπως η Γερμανία, όπου τα κέρδη και οι απώλειες ισορροπούν στο μηδέν», τονίζει.
      Τα δεδομένα για την Ελλάδα
      Στην έρευνα η Ελλάδα αναλύθηκε σε επίπεδο περιφερειών για τις οικονομικές επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας σε ένα σενάριο υψηλών εκπομπών ως το 2100. Όπως επισημαίνει ο Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Ελλάδα ως χώρα βρίσκεται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο στη μείωση του ΑΕΠ, ωστόσο εμφανίζει μεγάλες μειώσεις σχεδόν σε όλες τις περιφέρειές της, καθώς είναι παράκτιες. Σε αυτό το ακραίο κλιματικό σενάριο που μελετήθηκε, τις μεγαλύτερες οικονομικές επιπτώσεις φαίνεται ότι θα έχουν η Στερεά Ελλάδα (-6,88%) και το βόρειο Αιγαίο (-6,06%). Στην Αττική, η ανάλυση δείχνει μηδενικές επιπτώσεις.
      Μόνο μία περιφέρεια, η δυτικής Μακεδονία, δεν βρέχεται από θάλασσα και εκεί οι ερευνητές αναμένουν μια αύξηση του ΑΕΠ περίπου 0,87% ως το τέλος του αιώνα, αύξηση που οφείλεται στον κατασκευαστικό τομέα της περιοχής, που θα χρησιμοποιηθεί για την ανακατασκευή του κεφαλαίου που θα έχει καταστραφεί σε όλη τη χώρα.
      Ο κατασκευαστικός τομέας σημειώνει παντού αύξηση στη χώρα, εκτός από την περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, όπου υπάρχει πτώση. Η μεγαλύτερη πτώση αφορά στον αγροτικό τομέα παραγωγής και στον δημόσιο τομέα- περίπου το 6% της παραγωγής χάνεται στην Ήπειρο και στην ανατολική Μακεδονία και στους δύο αυτούς τομείς.
      Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για οικονομικές πολιτικές ανά περιφέρεια για την αντιμετώπιση των άνισων επιπτώσεων της στάθμης της θάλασσας στις διάφορες περιφέρειες και τις οικονομίες τους.

       
      Περισσότερα...

      636 • 0

    2. Περιβάλλον

      Κλιματική Αλλαγή: Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη δραματική αύξηση της θερμοκρασίας των ωκεανών

      Engineer

      Η άνοδος αυτή της θερμοκρασίας, η οποία δεν σταματά να επιδεινώνεται μήνα τον μήνα εδώ και έναν χρόνο, απειλεί τη θαλάσσια ζωή και προκαλεί μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα, πράγμα συνώνυμο με πιο ασταθείς καιρικές συνθήκες, όπως ισχυροί άνεμοι και καταρρακτώδεις βροχές.
      δραματική αύξηση της θερμοκρασίας των ωκεανών ανησυχεί τους επιστήμονες, οι οποίοι ζητούν να ενισχυθεί η έρευνα για τις αλλαγές που προκαλούνται, εκφράζοντας φόβους για καταστροφικές επιπτώσεις στο κλίμα στο σύνολό του.
      «Οι αλλαγές γίνονται τόσο γρήγορα που δεν είμαστε σε θέση να παρακολουθήσουμε τον αντίκτυπο» που έχουν, αναγνωρίζει ο Βίνταρ Χέλγκεσεν, εκτελεστικός γραμματέας της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής της UNESCO, ο οποίος τονίζει ότι «επείγει η αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης των ωκεανών».
      «Είναι απαραίτητο να γίνουν μεγαλύτερες προσπάθειες για την παρατήρηση και την έρευνα σε πραγματικό χρόνο», δήλωσε στο AFP κατά τη Διάσκεψη της Δεκαετίας των Ωκεανών στη Βαρκελώνη, στην οποία συμμετείχαν 1.500 επιστήμονες, εκπρόσωποι κρατών ή οργανώσεων, και σήμερα ολοκληρώνονται οι εργασίες της.
      Η θερμοκρασία των ωκεανών, οι οποίοι καλύπτουν το 70% της επιφάνειας της Γης και έχουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του παγκόσμιου κλίματος, έφτασε σε νέο απόλυτο ρεκόρ τον Μάρτιο, με κατά μέσον όρο 21,07 βαθμούς Κελσίου να μετρώνται στην επιφάνεια της θάλασσας, με εξαίρεση τις ζώνες κοντά στους πόλους, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus.
      Η άνοδος αυτή της θερμοκρασίας, η οποία δεν σταματά να επιδεινώνεται μήνα τον μήνα εδώ και έναν χρόνο, απειλεί τη θαλάσσια ζωή και προκαλεί μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα, πράγμα συνώνυμο με πιο ασταθείς καιρικές συνθήκες, όπως ισχυροί άνεμοι και καταρρακτώδεις βροχές.
      «Δεν μπορεί να απορροφά θερμότητα στο άπειρο»
      Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι ωκεανοί έχουν απορροφήσει από την αρχή της βιομηχανικής περιόδου το 90% της πλεονάζουσας θερμότητας που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Τα θαλάσσια περιβάλλοντα, τα οποία παράγουν σχεδόν το μισό από το οξυγόνο που αναπνέουμε επέτρεψαν κατ’αυτόν τον τρόπο στην επιφάνεια της Γης να παραμείνει κατοικήσιμη.
      «Ο ωκεανός έχει θερμοχωρητικότητα πολύ μεγαλύτερη από την ατμόσφαιρα, απορροφά πολύ περισσότερη θερμότητα, αλλά δεν μπορεί να την απορροφά στο άπειρο», προειδοποίησε η Κριστίνα Γκονθάλεθ Άρο, ερευνήτρια του Ινστιτούτου Επιστημών της Θάλασσας στη Βαρκελώνη.
      Σύμφωνα με μελέτη αναφοράς που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Ιανουάριο, οι ωκεανοί απορρόφησαν το 2023 τεράστια ποσότητα ενέργειας, τόσο μεγάλη που θα μπορούσε να βράσει το νερό από «δισεκατομμύρια πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων».
      Ένας από τους μεγάλους στόχους της Δεκαετίας των Ωκεανών (2021-2030) είναι ο κόσμος να διευρύνει τις γνώσεις του για την υπερθέρμανσή τους και να αποκρυπτογραφήσει τις πολλαπλές επιπλοκές της, με στόχο να προσπαθήσει να τις περιορίσει.
      «Αγνοούμε ακόμη πολλά πράγματα για τους ωκεανούς. Έχουμε χαρτογραφήσει μόνον περίπου το 25% του θαλάσσιου βυθού του πλανήτη και, ταυτοχρόνως, οφείλουμε να χαρτογραφήσουμε και να παρακολουθούμε απευθείας τις αλλαγές που προκαλούνται λόγω της κλιματικής αλλαγής», υπογράμμισε ο Χέλγκεσεν.
      Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας, υπηρεσία του ΟΗΕ, πάνω από το 90% των ωκεανών του πλανήτη αντιμετώπισε κάποια στιγμή κατά το έτος 2023 κύματα θερμότητας, με άμεσο αντίκτυπο στο κλίμα και στα οικοσυστήματα στο σύνολο του πλανήτη (…) όποια απόσταση κι αν τα χώριζε από τη θάλασσα.
      «Βρισκόμαστε σε πορεία που προκαλεί πολλά ερωτήματα στους επιστήμονες και που μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν υποτιμήσαμε την επερχόμενη υπερθέρμανση του πλανήτη», προειδοποίησε από τη Βαρκελώνη ο Ζαν-Πιερ Γκατουζό, ειδικός του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS).
      Όλα μετράνε
      Οι δυσκολίες να εφαρμοστούν οι μεγάλες διεθνείς συμφωνίες για το περιβάλλον, όπως η Συμφωνία του Παρισιού που συνήφθη το 2015 και έχει στόχο να περιοριστεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δεν προκαλούν ωστόσο αισιοδοξία, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
      «Είμαστε πολλοί που νιώθουμε μια κάποια απογοήτευση καθώς βλέπουμε ότι παρά τις επιστημονικές αποδείξεις για την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της, η υλοποίηση της συμφωνίας του Παρισιού είναι τόσο αργή, τόσο δύσκολη, τόσο επίπονη. Αυτό δεν προμηνύει τίποτα καλό» για το μέλλον, σημείωσε ο Γκατουζό.
      Οι ερευνητές αναφέρουν ωστόσο και κάποιες θετικές ενδείξεις, όπως η υιοθέτηση το 2023 από τα κράτη μέλη του ΟΗΕ --έπειτα από συνομιλίες 15 ετών-- μιας ιστορικής συμφωνίας για την προστασία της ανοιχτής θάλασσας.
      «Αν μπορούσα να στείλω ένα μήνυμα σε αυτούς στα κέντρα λήψης αποφάσεων, στους προέδρους, τους πρωθυπουργούς, ή τους επικεφαλείς επιχειρήσεων, πιστεύω ότι θα ήταν αυτό: ‘βγείτε για μια στιγμή από το φορτωμένο πρόγραμμά σας και κοιτάξτε τα παιδιά και τα εγγόνια σας στα μάτια’», απηύθυνε έκκληση ο Χέλγκεσεν.
      «Κάθε δέκατο του βαθμού μετράει, κάθε χρόνος που κερδίζουμε μετράει και ποτέ δεν είναι πολύ αργά. Είναι απόλυτη ανάγκη να μην παραιτούμαστε», απηύθυνε στο ίδιο πνεύμα έκκληση ο Ζαν-Πιερ Γκατουζό.
      Περισσότερα...

      216 • 0

    3. Περιβάλλον

      ESM: Καμπανάκι για την κλιματική κρίση - Στα 2,2 δισ. το ετήσιο κόστος για την Ελλάδα

      Engineer

      Οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν ακραία καιρικά φαινόμενα ή απότομες αλλαγές στους κανονισμούς και τις συνθήκες της αγοράς που επηρεάζουν βιομηχανίες έντασης άνθρακα, όπως η ενεργειακή βιομηχανία ή οι μεταφορές, με αποτέλεσμα την απώλεια περιουσιακών στοιχείων και τη διακοπή της παραγωγής.
      Τα φαινόμενα πλημμυρών, αλλά και ανομβρίας σε πολλές περιοχές, πυρκαγιών, αυξομειώσεων στη θερμοκρασία, που καταγράφονται ήδη σε πολλές περιοχές της Ευρώπης και δη της νοτίου, απότοκα της κλιματικής αλλαγής προβληματίζουν τον ESM, που σε μελέτη που βασίζεται στα ευρήματα της Έκθεσης του European Environment Agency για το 2024, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, ειδικά σε κράτη μέλη με μεγάλο χρέος. 
      “Οι φυσικοί κλιματικοί κίνδυνοι είναι εντονότεροι για τις χώρες του Νότου της ζώνης του Ευρώ, στις οποίες περιλαμβάνονται αρκετές που έλαβαν στήριξη από τον ESM κατά τη διάρκεια προηγούμενων κρίσεων. Όταν οι χώρες αντιμετωπίζουν τόσο την κλιματική αλλαγή όσο και οικονομικά τρωτά σημεία, όπως ο υψηλός λόγος Χρέους προς ΑΕΠ, η ενσωμάτωση της αξιολόγησης των κλιματικών κινδύνων είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον ESM”, επισημαίνει η ανάλυση, που προχωρά σε μέτρηση των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επιπτώσεων.  
      Οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν ακραία καιρικά φαινόμενα ή απότομες αλλαγές στους κανονισμούς και τις συνθήκες της αγοράς που επηρεάζουν βιομηχανίες έντασης άνθρακα, όπως η ενεργειακή βιομηχανία ή οι μεταφορές, με αποτέλεσμα την απώλεια περιουσιακών στοιχείων και τη διακοπή της παραγωγής.  
      Υπό εξέταση είναι, επίσης, ο τρόπος με τον οποίο αυτές οι δυσμενείς μακροοικονομικές επιπτώσεις βλάπτουν τα δημόσια οικονομικά, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πρόσθετων δημοσιονομικών επιπτώσεων που προκαλούνται από ad-hoc αντιδράσεις πολιτικής που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Αποκαλυπτικές είναι οι εκτιμήσεις για το πώς μια ασυνήθιστα σκληρή ξηρασία θα μεταφραζόταν σε πρόσθετες δημόσιες δαπάνες.  
      Σύμφωνα με την ανάλυση του ESM, οι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι οφείλονται κυρίως στην αβεβαιότητα γύρω από τις πολιτικές επιλογές και στη γενική δυσκολία ακριβούς ποσοτικοποίησης των κλιματικών κινδύνων. Το Δίκτυο Κεντρικών Τραπεζών και Εποπτικών Αρχών (NGFS) προβλέπει μακροοικονομικά αποτελέσματα τόσο για μια ομαλή όσο και για μια άτακτη μετάβαση από την εξάρτηση από τον άνθρακα, καθώς και για σενάρια με ανεπαρκή ή μηδενική δράση πολιτικής. Στις περισσότερες χώρες της ζώνης του Ευρώ, η κλιματική αλλαγή θα επιβαρύνει την οικονομική δραστηριότητα ακόμη και με ένα σχέδιο ομαλής μετάβασης για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε καθαρό μηδενισμό  έως το 2050, αλλά οι απώλειες θα είναι στις περισσότερες περιπτώσεις πολύ μεγαλύτερες εάν οι φορείς χάραξης πολιτικής παραμείνουν αδρανείς. 
      Στην περίπτωση της Ελλάδας, ένα τέτοιο, διόλου απίθανο, συμβάν “μεταφράζεται” σε αύξηση των δαπανών κατά 0,62% του ΑΕΠ και είναι η 4η μεγαλύτερη αύξηση κάτι που προφανώς επηρεάζει και το σενάριο βιωσιμότητας του χρέους.
      Υπενθυμίζεται ότι άνοδος της θερμοκρασίας 1,2 έως 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι τα μέσα του αιώνα και κατά 2 έως 5 βαθμούς Κελσίου μετά το 2060, σε σύγκριση με το 1971-2000, αύξηση των ημερών καύσωνα κατά 10 έως 15 μέρες έως το 2050 και κατά 30-50 μέρες έως το 2100, αν δεν ληφθούν μέτρα περιορισμού των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, κίνδυνος ερημοποίησης περίπου του 40% της Ελλάδας ιδίως στα ανατολικά και νότια τμήματα, είναι μερικές από τις ζοφερές προβλέψεις που προκύπτουν από την επικαιροποίηση της έκθεσης «Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα», που παρουσιάστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στην Τράπεζα της Ελλάδος.
      Σε οικονομικούς όρους, σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, το κόστος της κλιματικής αλλαγής για την Ελλάδα έως το τέλος του αιώνα υπολογίζεται σε 2,2 δισ. ευρώ τον χρόνο ή 1% του ΑΕΠ περίπου, σε σημερινές αξίες. Τα δάση που καίγονται, οι καλλιέργειες που καταστρέφονται, ο τουρισμός που θα μειώνεται όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία αντικατοπτρίζονται σε αυτό το κόστος.
      Όπως παρατηρεί ο ESM, πολλές κυβερνήσεις και υπερεθνικοί φορείς αναπτύσσουν πολιτικές για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, δίνοντας κίνητρα στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία απεξάρτησης από τον άνθρακα δημιουργεί μεταβατικούς κινδύνους, καθώς οι μη συντονισμένες και ξαφνικές αλλαγές πολιτικής μπορούν να εγκλωβίσουν ορισμένα περιουσιακά στοιχεία και να διαταράξουν τα δίκτυα παραγωγής, με αποτέλεσμα να υπάρξει κύμα απωλειών θέσεων εργασίας και να απειληθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα. 
      Περισσότερα...

      344 • 0

    4. Περιβάλλον

      ΟΗΕ: Το 2024 ενδέχεται να σπάσει το ρεκόρ των υψηλών θερμοκρασιών που καταγράφηκαν το 2023

      Engineer

      Η χρονιά 2023 ήταν κατά λίγο λιγότερο από 1,48 βαθμό Κελσίου πιο ζεστή στον κόσμο σε σχέση με το κλίμα της προβιομηχανικής εποχής.
      Μέσα στο 2024 ενδέχεται να καταγραφούν θερμοκρασίες που θα ξεπεράσουν το ρεκόρ θερμότητας που σημειώθηκε το 2023, προειδοποίησε σήμερα ο ΟΗΕ, ζητώντας δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
      Υπό την ώθηση του κλιματικού φαινομένου Ελ Νίνιο, η τάση για υψηλές θερμοκρασίες - που οδηγούσε κάθε μήνα μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου 2023 στην καταγραφή ρεκόρ θερμότητας - αναμένεται να συνεχιστεί φέτος, τόνισε ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO). Επιστήμονες της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA) έκαναν ακόμη και έναν υπολογισμό πιθανοτήτων: υπάρχει μία στις τρεις πιθανότητες το 2024 να είναι θερμότερο από το 2023 και 99% πιθανότητες το 2024 να συμπεριληφθεί μεταξύ των πέντε ετών με τις υψηλότερες θερμοκρασίες.
      Η χρονιά 2023 ήταν κατά λίγο λιγότερο από 1,48 βαθμό Κελσίου πιο ζεστή στον κόσμο σε σχέση με το κλίμα της προβιομηχανικής εποχής, ανακοίνωσε στα τέλη του περασμένου έτους η ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus, επιβεβαιώνοντας πως πρόκειται για το πιο ζεστό έτος στην ιστορία του πλανήτη.
      Οι μέσες θερμοκρασίες της επιφάνειας των ωκεανών κατά το 2023 "διατηρήθηκαν σε υψηλό και ασυνήθιστο επίπεδο, φθάνοντας εποχικά επίπεδα ρεκόρ από τον Απρίλιο ως το Δεκέμβριο", ενισχυμένα από την επιστροφή του φαινομένου Ελ Νίνιο, πρόσθεσε η Copernicus.
      Περισσότερα...

      3231 • 0

    5. Περιβάλλον

      Μeteo-ΕΕΑ: Οι φετινές καμένες εκτάσεις στην Ελλάδα είναι ήδη 180% πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 2008-2020

      Engineer

      Η επεξεργασία των στοιχείων για τις καμένες εκτάσεις στη χώρα μας μεταξύ 1 Φεβρουαρίου και 5 Αυγούστου 2021, με βάση τα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης Δασικών Πυρκαγιών (EFFIS), δείχνει ότι ήδη υπάρχει μια σημαντική θετική απόκλιση 180% της έκτασης των φετινών καμένων εκτάσεων από τον μέσο όρο της περιόδου αναφοράς 2008-2020, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr.
      Στη βάση δεδομένων δεν έχουν υπολογιστεί ακόμη οι καμένες εκτάσεις μεταξύ 5 και 6 Αυγούστου, κυρίως της μεγάλης πυρκαγιάς στην Εύβοια, που ξεπερνά σε έκταση τα 150.000 στρέμματα, σύμφωνα με τις πρώτες δορυφορικές εκτιμήσεις του meteo.
      Σύμφωνα με την άλλη επιχειρησιακή μονάδα BEYOND του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η αρχική εκτίμηση της καμένης έκτασης στην Εύβοια, με βάση τις ενεργές εστίες από 3/8 μέχρι και σήμερα (6/8), είναι περίπου 35.000 εκτάρια (ένα εκτάριο ισούται με δέκα στρέμματα). Η χαρτογράφηση θα συνεχιστεί με εικόνες υψηλής ανάλυσης των δορυφόρων Sentinel.
      Περισσότερα...

      933 • 0

    6. Περιβάλλον

      NASA: Δορυφόρος Αποκαλύπτει Πολύτιμα Στοιχεία για το Διοξείδιο του Άνθρακα σε 20 Μεγάλες Πόλεις

      Engineer

      Tα πρώτα απευθείας, δορυφορικά στοιχεία πως, καθώς αυξάνεται η πληθυσμιακή πυκνότητα μιας πόλης, το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπεται ανά άτομο μειώνεται, με κάποιες αξιοσημείωτες εξαιρέσεις, παρέχει νέα μελέτη της NASA και πανεπιστημίων πάνω στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από 20 μεγάλες πόλεις ανά τον κόσμο. Παράλληλα η έρευνα δείχνει πώς οι δορυφορικές μετρήσεις του συγκεκριμένου αερίου θερμοκηπίου μπορούν να παρέχουν στις ταχέως αναπτυσσόμενες πόλεις νέα εργαλεία για την παρακολούθηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την αξιολόγηση των επιπτώσεων των επιλογών πολιτικής και υποδομών για βελτιωμένη αποδοτικότητα από πλευράς ενέργειας.
      Οι πόλεις αντιπροσωπεύουν πάνω από το 70% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας και η ταχεία αστικοποίηση αυξάνει τον αριθμό και το μέγεθός τους. Ωστόσο κάποιες πυκνοκατοικημένες πόλεις εκπέμπουν περισσότερο κατά κεφαλήν διοξείδιο του άνθρακα από άλλες.

      Οι ατμοσφαιρικοί επιστήμονες Ντιέν Γου και Τζον Λιν του University of Utah, σε συνεργασία με συναδέλφους τους στο Goddard Space Flight Center της NASA και στο University of Michigan υπολόγισαν τις κατά κεφαλήν εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από 20 αστικές περιοχές σε διάφορες ηπείρους χρησιμοποιώντας πρόσφατες εκτιμήσεις πάνω στο διοξείδιο του άνθρακα από τον δορυφόρο OCO-2 της NASA, τον οποίο διαχειρίζεται το JPL της NASA. Όπως έδειξε η έρευνα, πόλεις με μεγαλύτερες πληθυσμιακές πυκνότητες είχαν γενικά κατά κεφαλήν μικρότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα- ενώ προέκυψαν και επιπλέον χρήσιμα στοιχεία. «Δεν είναι πλήρης η εικόνα, εφόσον βλέπουμε μόνο τις τοπικές, απευθείας εκπομπές, αλλά η μελέτη μας παρέχει μια εναλλακτική απευθείας παρατηρησιακή εκτίμηση που έλειπε εντελώς στο παρελθόν» είπε ο Έρικ Κορτ, του University of Michigan.
      Επιστήμονες υπέθεταν πως οι πιο πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές γενικά εκπέμπουν λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα κατά άτομο επειδή είναι πιο αποδοτικές ενεργειακά- δηλαδή χρειάζεται λιγότερη ενέργεια ανά άτομο, δεδομένης της χρήσης μέσων μαζικής μεταφοράς, αποδοτικότερων συστημάτων θέρμανσης κ.α. Τα δορυφορικά δεδομένα μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση αυτού του συσχετισμού.
      Περισσότερα...

      726 • 0

    7. Περιβάλλον

      Γενική απαγόρευση πωλήσεων συμβατικών οχημάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2035- Θα Κυκλοφορούν μόνο ηλεκτρικά

      Engineer

      Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου μετέθεσε για μια πενταετία νωρίτερα την αρχική δέσμευσή της για πλήρη απαγόρευση πωλήσεων νέων αυτοκινήτων με συμβατικούς κινητήρες, βενζίνης, πετρελαίου ή υβριδικής τεχνολογίας. Έτση η καταληκτική χρονική προθεσμία ορίζεται για το 2035 από το 2040 που ήταν το αρχικό χρονοδιάγραμμα, όπως ανακοίνωσε προ ημερών Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον. Ωστόσο, αρκετοί ειδήμονες για ζητήματα κλιματικής αλλαγής αντέτειναν πως ο κ. Τζόνσον, δεν γνωρίζει ούτε ποιό είναι το διακύβευμα, αλλά ούτε έχει επιδείξει προθυμία να χρηματοδοτήσει την αναγκαία δράση.
      Η μεταφορά της προθεσμίας το 2035, όπως αναφέρει το BBC, έγινε διότι οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας ότι για να εκπληρωθεί ο στόχος του Ηνωμένου Βασιλείου για μηδενικές εκπομπές ρύπων έως το 2050, η διορία για το 2040 δεν θα επαρκούσε.
      Η αλλαγή προγραμματισμού εντάχθηκε στην εκδήλωση που έγινε στο Λονδίνο και αφορά στην προαναγγελία της ετήσιας διεθνούς διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα, που θα πραγματοποιηθεί, φέτος, στην Γλασκώβη (COP 260.) Ο κ. Τζόνσον δήλωσε ότι το 2020 θα αποτελέσει έτος-σταθμό για την ανάληψη δράσης κατά της κλιματικής αλλαγής και τόνισε ότι, εάν είναι εφικτό, θα μετατεθεί για ακόμη νωρίτερα η προθεσμία για την απαγόρευση των πωλήσεων συμβατικών οχημάτων στη χώρα. Και ενώ αρχικά, όταν έγινε η πρώτη ανακοίνωση, τον Ιούλιο του 2017, δεν είχαν συμπεριληφθεί στην απαγόρευση τα υβριδικά αυτοκίνητα που συνδυάζουν καθαρή και συμβατική τεχνολογία κίνησης, πλέον έχουν ενταχθεί και αυτά στον κατάλογο της απαγόρευσης.
      Τούτο σημαίνει πως από τη στιγμή που τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση, οι Βρετανοί καταναλωτές θα μπορούν να αποκτούν όχημα το οποίο θα κινείται, είτε με υδρογόνο, είτε με ηλεκτρική ενέργεια. Και ενώ ο Μπόρις Τζόνσον αναφερόταν, προ ημερών, στην ευθύνη των χωρών απέναντι στον πλανήτη, μόλις στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας απέλυσε την πρώην πρόεδρο της επιτροπής για τη διοργάνωση της διάσκεψης COP 26, Kλερ Ο’ Νιλ. Σε επιστολή που απηύθυνε στον Μπόρις Τζόνσον, αναφέρει με πικρία, ότι δεν έλαβε τη στήριξη που ανέμενε από την κυβέρνηση, ώστε να διεκπεραιώσει το έργο της, ούτε σε επίπεδο στελεχών, ούτε σε επίπεδο χρηματοδότησης. H κα. Ο’ Νιλ επισήμανε ακόμα ότι ο πρωθυπουργός της είχε εξομολογηθεί πως δεν κατανοούσε ακριβώς το τί σημαίνει κλιματική αλλαγή, αναφέρει το BBC.
      Περισσότερα...

      1067 • 1

    8. Περιβάλλον

      Infographics: Αυστραλία- Ποια είναι η κατάσταση με τις πυρκαγιές

      Engineer

      Όπως δείχνει το παρακάτω infographics του ΑΠΕ-ΜΠΕ, μεγάλες είναι οι απώλειες σε ανθρώπους αλλά και σε δασικές εκτάσεις και υλικές υποδομές από τις πυρκαγιές στην Αυστραλία:
      - Τουλάχιστον 25 νεκροί
      - Τουλάχιστον 480 εκατ. ζώα νεκρά, μόνο στη Ν. Νέα Ουαλία
      - 2.000 κατεστραμμένα σπίτια
      - 48 εκατ. στρ. καμμένη γη

       
      Περισσότερα...

      1076 • 0

    9. Περιβάλλον

      Οι Ερευνητές του Αστεροσκοπείου για τις Πυρκαγιές: Ο ρόλος των καιρικών συνθηκών, η καύσιμη ύλη και η πρόγνωση της εξάπλωσης

      Engineer

      Είναι πια δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης μιας ενεργής δασικής πυρκαγιάς, αν είναι γνωστό το ακριβές σημείο και η ώρα έναρξής της. Οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση της καύσιμης ύλης παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση και στην εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών. Για το λόγο αυτό, κρίνεται αναγκαία η περαιτέρω επέκταση του δικτύου των μετεωρολογικών σταθμών στη χώρα μας.
      Αυτά αναφέρουν, μεταξύ άλλων, οι ερευνητές και επιστημονικοί συνεργάτες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών-meteo Θόδωρος Γιάνναρος, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, Σταύρος Ντάφης, Βασιλική Κοτρώνη και Σάκης Καραγιαννίδης σε τέσσερις ερωταπαντήσεις τους σχετικά με την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
      ΕΡ: Πώς γίνεται η εκτίμηση του κινδύνου εκδήλωσης και εξάπλωσης των πυρκαγιών;
      ΑΠ: Οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση της καύσιμης ύλης παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση και στην εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών. Τόσο προγνωστικά όσο και σε πραγματικό χρόνο χρειαζόμαστε πληροφορίες για τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες (θερμοκρασία, άνεμο, υγρασία, βροχόπτωση). Για το σκοπό αυτό, στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών χρησιμοποιούμε προγνωστικά μετεωρολογικά μοντέλα και το πυκνό δίκτυο επίγειων μετεωρολογικών σταθμών. Για τον υπολογισμό των πυρο-μετεωρολογικών δεικτών, μέσω των οποίων γίνεται η εκτίμηση της επικινδυνότητας εκδήλωσης και εξάπλωσης μιας πυρκαγιάς, χρησιμοποιούνται δεδομένα θερμοκρασίας, σχετικής υγρασίας, ταχύτητας του ανέμου και ύψους βροχόπτωσης. Επιπροσθέτως, υψηλής ανάλυσης γεωχωρικά δεδομένα για τον τύπο βλάστησης μάς δίνουν πληροφορίες για το είδος της καύσιμης ύλης (π.χ. πεύκα, θάμνοι), η κατάσταση της οποίας (πόσο ξηρή είναι) μεταβάλλεται ανάλογα με τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες.
      ΕΡ: Είναι δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης των πυρκαγιών σε πραγματικό χρόνο;
      ΑΠ: Πλέον είναι δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης μιας ενεργής δασικής πυρκαγιάς γνωρίζοντας το ακριβές σημείο και την ώρα έναρξής της. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ανέπτυξε και εφαρμόζει επιχειρησιακά το προγνωστικό σύστημα IRIS, το οποίο βασίζεται στην προσομοίωση και στην παραμετροποίηση των τριών βασικών στοιχείων που καθορίζουν τη συμπεριφορά κάθε δασικής πυρκαγιάς: (1) του καιρού, (2) της τοπογραφίας και (3) της καύσιμης ύλης. Το IRIS είναι ένα σύστημα ταχείας απόκρισης, το οποίο λαμβάνει υπόψη την αμφίδρομη αλληλεπίδραση καιρού-φωτιάς («η φωτιά δημιουργεί το δικό της καιρό») και το οποίο μέσα σε λιγότερο από μία ώρα μπορεί να παράσχει στις αρμόδιες αρχές προγνώσεις εξάπλωσης πυρκαγιάς για τις επόμενες 24 ώρες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην πρόγνωση της εξάπλωσης από το αριθμητικό μοντέλο "IRIS" δεν λαμβάνονται υπόψη οι προσπάθειες πυρόσβεσης, δίνοντας έτσι στις αρμόδιες αρχές το χειρότερο σενάριο εξάπλωσης της πυρκαγιάς με σκοπό την βέλτιστη προετοιμασία.
      ΕΡ: Πώς εντοπίζουμε έγκαιρα τις δασικές πυρκαγιές;
      ΑΠ: Ο εντοπισμός των πυρκαγιών είναι δυνατός είτε μέσω επίγειων μέσων (κάμερες, περιπολίες), είτε από δορυφορικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης. Σήμερα, οι δορυφόροι μάς δίνουν πληροφορίες για το θερμικό πεδίο μιας δασικής πυρκαγιάς σε ικανοποιητική χωρική και χρονική ανάλυση. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχουν αναπτύξει ειδικούς αλγόριθμους για τον έγκαιρο εντοπισμό πυρκαγιών από γεωστατικούς και πολικής τροχιάς δορυφόρους, δεδομένα τα οποία είναι δημόσια στο κοινό και κυρίως παρέχονται επιχειρησιακά στην αρμόδιες αρχές.
      ΕΡ: Τι πρέπει να γίνει ακόμη για περαιτέρω θωράκιση της χώρας μας απέναντι στις δασικές πυρκαγιές;
      ΑΠ: Αρχικά, τα προγνωστικά μοντέλα εξάπλωσης πυρκαγιών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προσομοιώσεις υποθετικών σεναρίων εκδήλωσης πυρκαγιών με σκοπό την καλύτερη προετοιμασία των αρμόδιων αρχών. Επιπροσθέτως, η περαιτέρω επέκταση του δικτύου των μετεωρολογικών σταθμών κρίνεται απαραίτητη για τη μάχη κατά των πυρκαγιών, ώστε να γνωρίζουμε εγκαίρως τις επικίνδυνες συνθήκες που διαμορφώνονται πριν ακόμη ξεκινήσει μια δασική πυρκαγιά, αλλά και κατά τη διάρκεια της πυρόσβεσης και αναχαίτισης των μετώπων της φωτιάς.
      Στο πλαίσιο του διακρατικού ερευνητικού έργου INTERREG-BALKAN-MEDITERRANEAN 2014-2020-DISARM (Drought and fIreobServatory and eArly waRning systeM) το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr ανέπτυξε την τελευταία διετία εργαλεία πρόγνωσης εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιών. Στο έργο συμμετέχει η Ελλάδα ως συντονιστής, η Κύπρος και η Βουλγαρία. Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους των συμμετεχόντων κρατών.
      (πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ)
      Περισσότερα...

      487 • 0

    10. Περιβάλλον

      Υπολείμματα φυτοφαρμάκων: Πάνω από τα ανώτατα όρια το 5,9% των δειγμάτων στην Ελλάδα

      Engineer

      “Καθαρά” από υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών ή έστω εντός των ορίων που έχουν καθοριστεί από τη νομοθεσία εξακολουθούν να είναι τα τρόφιμα που καταναλώνουμε σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση της ΕFSA για το έτος 2017.
      Ωστόσο, μεταξύ των χωρών που πραγματοποιήθηκαν δειγματοληπτικοί έλεγχοι τα υψηλότερα ποσοστά υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων αναφέρθηκαν για προϊόντα από την Κύπρο, την Ελλάδα και τη Γαλλία (περισσότερο από 4% των δειγμάτων)
      Δείγματα ελέγχου ελήφθησαν από τα παρακάτω προϊόντα διατροφής: πορτοκάλια, αχλάδια, ακτινίδια, κουνουπίδια, κρεμμύδια, καρότα, πατάτες, φασόλια (αποξηραμένα), σπόροι σίκαλης, κόκκοι αποφλοιωμένου ρυζιού, λίπος πουλερικών και πρόβειο λίπος.
      Τα αποτελέσματα για το 95,9% των δειγμάτων που αναλύθηκαν (84.627) βρίσκονται εντός των νόμιμων ορίων. Από αυτά, το 54,1% περιείχαν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών κάτω από το όριο ποσοστικοποίησης και το 41,8% περιείχαν ποσότητες φυτοπροστατευτικών ουσιών κάτω από Ανώτατα Όρια Καταλοίπων (MRLs).
      Το ποσοστό υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων ήταν αυξημένο σε σχέση με το 2016 (4,1% έναντι 3,8%).
      Εγχώρια δειγματοληψία για Ελλάδα και Ισπανία
      Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά δειγματοληψίας εισαγόμενων προϊόντων από τρίτες χώρες ήταν η Βουλγαρία (95,4%), οι Κάτω Χώρες (63,7%), η Λιθουανία (49,1%) και η Σουηδία (46,8%).
      Η Ελλάδα και η Ισπανία επικεντρώθηκαν κυρίως στην εγχώρια δειγματοληψία (πάνω από το 80% των δειγμάτων που αναλύθηκαν).
      Το ποσοστό υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων (MRLs) στα δείγματα από Τρίτες Χώρες ήταν υψηλότερο (7,6%) σε σύγκριση με αυτό στα δείγματα τροφίμων από χώρες της ΕΕ (2,6%).
      Για τα τρόφιμα από χώρες του Ε.Ο.Χ. (Νορβηγία, Ισλανδία) υπέρβαση των ορίων διαπιστώθηκε στο 2,4% των δειγμάτων.
      Όσον αφορά τη χώρα μας ελήφθησαν 2.623 δείγματα και όπως αναφέρθηκε παραπάνω αφορούσαν κυρίως εγχώρια δειγματοληψία (85,9%). Πάνω από τα επιτρεπτά Ανώτατα Όρια Καταλοίπων ανήλθε το 5,9% των δειγμάτων.
      Βιολογικά προϊόντα και σύγκριση με συμβατικά
      Αναφορικά με τα δείγματα από βιολογικά τρόφιμα, το 86,3% αυτών δεν περιείχαν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών άνω του ορίου ποσοστικοποίησης, ενώ το 12,2% περιείχε κατάλοιπα εντός των νόμιμων ορίων.
      Υπέρβαση των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων διαπιστώθηκε στο 1,5% των οργανικών δειγμάτων που αναλύθηκαν.
      Σε σύγκριση με τα συμβατικά παραγόμενα τρόφιμα (μη βιολογικά), η υπέρβαση των MRL ήταν σημαντικά χαμηλότερα στα βιολογικά τρόφιμα. Το 2017, το ποσοστό υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων ήταν 1,5% για τα βιολογικά τρόφιμα, ενώ 4,3% για τα συμβατικά τρόφιμα. Διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφορές, ιδίως για τα φρούτα, τους ξηρούς καρπούς, τα λαχανικά και τα δημητριακά.
      Σύγκριση βιολογικών και συμβατικών τροφίμων
      Προϊόντα ζωικής προέλευσης
      Στα περισσότερα δείγματα από προϊόντα ζωικής προέλευσης που αναλύθηκαν (87.5%) δεν προσδιορίστηκε η ύπαρξη υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών ουσιών άνω του ορίου ποσοτικοποίησης, ενώ το 12.5% αυτών βρέθηκαν να περιέχουν ένα ή περισσότερα παρασιτοκτόνα σε ποσοτικά προσδιορισμένες συγκεντρώσεις.
      Υπέρβαση των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων εντοπίστηκε στο 1,1% των δειγμάτων.
      Περισσότερα από ένα φυτοφάρμακα
      Υπολείμματα πολλαπλών φυτοπροστατευτικών ουσιών αναφέρθηκαν στο 27,5% των δειγμάτων.
      Η συχνότητα πολλαπλών υπολειμμάτων στα μη επεξεργασμένα προϊόντα (29%) ήταν υψηλότερη από ό, τι στα μεταποιημένα προϊόντα (12,0%).
      Δείτε αναλυτικά τα αποτελέσματα ανά χώρα και ανά προϊόν εδώ.
      Δείτε ολόκληρη την έκθεση εδώ.
      Περισσότερα...

      678 • 2

    11. Περιβάλλον

      Υπερεκμετάλλευση και κλιματική αλλαγή απειλούν τα δάση της Μεσογείου

      Engineer

      Μπορεί η δασική έκταση των μεσογειακών χωρών να σημείωσε αύξηση κατά 1,8 εκατ. εκτάρια (αύξηση κατά 2%) την περίοδο 2010 – 2015, ωστόσο οι έντονες πιέσεις που αντιμετωπίζουν τα δάση της Μεσογείου δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού.
      Η δασική έκταση
      Σύμφωνα με έκθεση του FAO, τα δάση της Μεσογείου καταλαμβάνουν το 2% της παγκόσμιας δασικής έκτασης (88 εκατ. εκτάρια), περίπου δηλαδή όσο το μέγεθος της Γαλλίας και της Ιταλίας μαζί.
      Περίπου το ίδιο μέγεθος καταλαμβάνουν οι υποβαθμισμένες εκτάσεις των μεσογειακών χωρών, οι οποίες ανέρχονται σε 80 εκατ. εκτάρια ενώ κάθε χρόνο πάνω από 400.000 εκτάρια δάσος γίνονται στάχτη.
      Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των πυρκαγιών μειώθηκε στα βόρεια και βορειοανατολικά της Μεσογείου τις τελευταίες δεκαετίες, ο αριθμός των μεγάλων πυρκαγιών (που επηρεάζουν πάνω από 500 εκτάρια) έχει αυξηθεί. Η έκθεση προβλέπει ότι αυτή η τάση – συνολικά λιγότερες αλλά μεγαλύτερες πυρκαγιές – θα συνεχιστεί.
      Στην ίδια εύθραυστη κατάσταση βρίσκεται η πανίδα και η χλωρίδα των μεσογειακών δασών με τουλάχιστον 339 είδη να απειλούνται με εξαφάνιση. Τα δάση στην Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Τουρκία και το Μαρόκο έχουν τον υψηλότερο αριθμό απειλούμενων ειδών (26% στην Ισπανία, 24% στην Ιταλία, 21% στην Ελλάδα, 17% στην Τουρκία, 15% στο Μαρόκο).
      Η περιοχή της Μεσογείου
      Υπερεκμετάλλευση φυσικών πόρων και κλιματική αλλαγή
      Ο πληθυσμός της Μεσογείου διπλασιάστηκε μεταξύ του 1960 και του 2015, φθάνοντας τα 537 εκατομμύρια και εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 670 εκατομμύρια μέχρι το 2050. Μολονότι οι δημογραφικές μεταβολές στο βόρειο τμήμα της Μεσογείου ήταν μικρές, η ταχεία πληθυσμιακή ανάπτυξη στο νοτιοανατολικό τμήμα οδήγησε σε υπερβολική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων.
      Η υποβάθμιση των δασών στο βόρειο τμήμα της Μεσογείου οφείλεται κυρίως στην εγκατάλειψη της γης και στις πυρκαγιές, ενώ τα δάση στα νοτιοανατολικά αντιμετωπίζουν την υπερεκμετάλλευση, την υπερβόσκηση και την πίεση του πληθυσμού.
      Τέλος, η κλιματική αλλαγή παραμένει η σημαντικότερη απειλή για όλα τα δάση της Μεσογείου. Η αύξηση της θερμοκρασίας, οι ασταθείς βροχοπτώσεις και οι ξηρασίες μεγάλης διάρκειας θα αλλάξουν σημαντικά την κάλυψη και την κατανομή των δασών τα επόμενα χρόνια στις χώρες της Μεσογείου.
      Περισσότερα...

      715 • 0

    12. Περιβάλλον

      Προστατευόμενες περιοχές μόνο κατ’ όνομα – Υποβαθμισμένο το 33%

      Engineer

      Το ένα τρίτο των προστατευόμενων περιοχών του πλανήτη βρίσκονται πλέον υπό τη συνεχή και εντεινόμενη ανθρώπινη πίεση και παρέμβαση, λόγω της κατασκευής δρόμων, της αποψίλωσης των δασών, των γεωργικών καλλιεργειών, της αστικοποίησης, των εξορυκτικών και άλλων δραστηριοτήτων, με συνέπεια να έχουν καταντήσει μόνο κατ’ όνομα προστατευόμενες.
      Αυτό είναι το – μάλλον σοκαριστικό- συμπέρασμα μιας νέας διεθνούς επιστημονικής έρευνας, της μεγαλύτερης του είδους της μέχρι σήμερα, σύμφωνα με την οποία προστατευόμενες εκτάσεις συνολικά έξι εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων ή διπλάσιες σε έκταση από την Αλάσκα έχουν υποβαθμισθεί από τις ποικίλες ανθρώπινες παρεμβάσεις.
      Από το 1992 έως σήμερα οι προστατευόμενες περιοχές παγκοσμίως έχουν περίπου διπλασιασθεί. Ο αριθμός τους ξεπερνά πλέον τις 202.000 και καλύπτουν πάνω από το 15% της ξηράς της Γης (και το 8% των θαλασσών), με στόχο να φθάσουν το 17% έως το 2020, όπως είχε συμφωνηθεί στο πλαίσιο της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Βιολογική Ποικιλότητα, που είχε υπογραφεί στο Ρίο το 1992. Αν και το καθεστώς τους ποικίλει διεθνώς, ο κοινός στόχος είναι η προστασία της φύσης στην επικράτειά τους.
      Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Κένταλ Τζόουνς της Σχολής Γεωεπιστημών και Περιβάλλοντος του αυστραλιανού Πανεπιστημίου της Κουίνσλαντ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», ανέλυσαν την κατάσταση σε σχεδόν 50.000 προστατευόμενες περιοχές (το ένα τέταρτο του συνόλου) και υπολόγισαν ότι το παγκόσμιο «ανθρώπινο αποτύπωμα» στις προστατευόμενες περιοχές είναι περίπου το μισό σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, όμως εμφανίζει επιδείνωση μετά το 1992.
      Η μελέτη εκτιμά ότι έχει υποβαθμισθεί το 33% των προστατευόμενων περιοχών στην ξηρά, με συνέπεια, μεταξύ άλλων, να απειλείται η βιοποικιλότητα σε αυτές τις περιοχές. Από τις 111 χώρες που έχουν ορίσει προστατευόμενες περιοχές, στις 74 -πλούσιες και φτωχές- υπάρχουν μικρότερα ή μεγαλύτερα προβλήματα.
      Το 42% των προστατευόμενων περιοχών είναι πολύ ικανοποιητικά προστατευόμενες, δηλαδή απαλλαγμένες από σχεδόν κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, ενώ το 10% είναι από κάθε άποψη προστατευόμενες, χωρίς την παραμικρή ανθρώπινη παρέμβαση, κυρίως σε απομονωμένες περιοχές της Ρωσίας και της Κίνας.
      Η μελέτη προειδοποιεί ότι οι κυβερνήσεις συστηματικά υπερεκτιμούν το επίπεδο της προστασίας της φύσης και της πανίδας στις προστατευόμενες περιοχές. Η μεγαλύτερη απόσταση ανάμεσα στα λόγια και στην πράξη εντοπίζεται στις προστατευόμενες περιοχές της νότιας Ασίας, της Ευρώπης και της Αφρικής.
      Περισσότερα...

      911 • 0

    13. Περιβάλλον

      Πώς κατανέμονται οι καλλιεργούμενες εκτάσεις στη χώρα μας

      Engineer

      Τα αποτελέσματα της Ετήσιας Γεωργικής Στατιστικής Έρευνας για το έτος 2018 δημοσίευσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή.
      Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η καλλιεργούμενη γεωργική έκταση (αροτραίες καλλιέργειες, κηπευτική γη, μόνιμες καλλιέργειες και αγραναπαύσεις) κατά το έτος 2018 ανήλθε σε 32 εκατ. στρέμματα.
      Συγκεκριμένα:
      το 53,4% της καλλιεργούμενης έκτασης χρησιμοποιήθηκε για αροτραίες καλλιέργειες το 1,9% για κηπευτικές το 33,7% για μόνιμες καλλιέργειες και το 11,0% ήταν αγραναπαύσεις Επισημαίνεται επίσης η αύξηση κατά 20,6% των εκτάσεων με καλλιέργειες αρωματικών φυτών σε σχέση με το 2017 και η “κατάκτηση” της πρώτης θέσης από τους ελαιώνες οι οποίοι ξεπέρασαν τη συνολική έκταση των σιτηρών.
      Κάλυψη χρησιμοποιούμενης γεωργικής γης, κατά κατηγορία καλλιέργειας (σύνολο Χώρας), 2017–2018
      Βρείτε ολόκληρη την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ εδώ ενώ στατιστικά στοιχεία για τα έτη 2014 – 2016 θα βρείτε εδώ.
      Περισσότερα...

      1336 • 0

    14. Περιβάλλον

      Νέος ευρωπαϊκός κανονισμός για την προστασία και διαχείριση της γης και των δασών

      Engineer

      Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέδωσε σήμερα κανονισμό για τη θέσπιση πλαισίου για τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και των απορροφήσεων από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας στο πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030.
      Αυτή η νομοθετική πράξη θα συμβάλει στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ κατά την περίοδο 2021-2030 μέσω της βελτιωμένης προστασίας και διαχείρισης της γης και των δασών σε ολόκληρη την Ε.Ε..
      Οι τομείς της χρήσης γης και της δασοπονίας περιλαμβάνουν τη χρήση εδαφών, δέντρων, φυτών, βιομάζας και ξυλείας, που μπορούν να συμβάλουν με μοναδικό τρόπο σε μια ισχυρή πολιτική για το κλίμα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο τομέας όχι μόνον εκπέμπει αέρια του θερμοκηπίου, αλλά μπορεί και να απορροφά CO₂ από την ατμόσφαιρα. Τα δάση της ΕΕ απορροφούν το ισοδύναμο του 10% περίπου όλων των ετήσιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ.
      Ο νέος κανονισμός παρέχει το πλαίσιο με το οποίο διασφαλίζεται ότι οι εκπομπές και οι απορροφήσεις από τον εν λόγω τομέα λαμβάνονται υπόψη. Με τον τρόπο αυτόν, η ΕΕ θα μπορέσει να επιτύχει τον στόχο της στο πλαίσιο της Συμφωνίας των Παρισίων για μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 40 % έως το 2030.
      Ο κανονισμός δεν ορίζει καμία υποχρέωση για ιδιωτικούς φορείς, αγρότες ή δασοπόνους.
      Ο κανονισμός: http://data.consilium.europa.eu/doc/document/PE-68-2017-INIT/el/pdf
      Περισσότερα...

      903 • 0

    15. Περιβάλλον

      Καμπανάκι από τους μπλε κάδους: στα σκουπίδια η ανακύκλωση συσκευασιών

      GTnews

      Η ανακύκλωση συσκευασιών βαίνει προς αδιέξοδο; Η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ Α.Ε.), ευρύτερα γνωστή για το δίκτυο των μπλε κάδων που είναι αναπτυγμένο σχεδόν σε κάθε ελληνικό δήμο και καλύπτει σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της χώρας, ετοιμάζεται να συρρικνώσει τις δραστηριότητές της.
      Με επιστολές της προς δήμους και Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) –στους οποίους συμμετέχουν περισσότεροι του ενός δήμοι- η εταιρεία έχει ενημερώσει ότι δεν προτίθεται να ανανεώσει τις μεταξύ τους συμβάσεις συνεργασίας με τους όρους που ίσχυαν έως για περίπου μια 20ετία, επικαλούμενη την εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή, δηλαδή τη μη καταβολή των τελών συσκευασίας που υποχρεούνται να πληρώνουν οι επιχειρήσεις-παραγωγοί συσκευασμένων προϊόντων.
      Πολλές από αυτές τις συμβάσεις λήγουν τον Δεκέμβρη του 2022. Θα διακοπεί εντελώς η συνεργασία μεταξύ μιας σειράς δήμων και ΕΕΑΑ και θα τιναχθεί στον αέρα η ανακύκλωση συσκευασιών σε μια σειρά πόλεων ή πρόκειται για την αφετηρία μιας σταδιακής συρρίκνωσης της ανακύκλωσης που επιτυγχάνεται σήμερα μέσω των μπλε κάδων;
      Τα στοιχεία που παρουσιάζει η ΕΕΑΑ οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μπορεί να μειωθεί έως και κάτω από το ήμισυ η δραστηριότητά της. Τόσο από πλευράς εταιρείας, όσο και από πλευράς δήμων, τονίζεται η ανάγκη κυβερνητικών πρωτοβουλιών και λήψης μέτρων για να παταχθεί η εισφοροδιαφυγή και να μην καταρρεύσει η ανακύκλωση συσκευασιών.
      Η ΕΕΑΑ αποτελεί το πρώτο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα και λειτουργεί για περίπου μια 20ετία, αναπτύσσοντας σχεδόν σε όλη την ελληνική επικράτεια ένα δίκτυο μπλε κάδων, όπου οι πολίτες αφήνουν ανακυκλώσιμα υλικά (πλαστικό, αλουμίνιο, χαρτί/χαρτόνι, γυαλί που απορρίπτεται στους μπλε κώδωνες).
      Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕΑΑ, με την εταιρεία έχουν συμβληθεί 306 δήμοι και δημοτικοί φορείς, καλύπτοντας το 96% του πληθυσμού της χώρας. Πρόκειται για ένα ιδιωτικό σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών: αν και μεγαλομέτοχος της εταιρείας είναι η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) με ποσοστό 35%, το 65% ανήκει σε μεγάλες επιχειρήσεις που παράγουν και μεγάλες ποσότητες συσκευασμένων προϊόντων (Coca-Cola 3E, Pepsico Hellas, Nestlé Ελλάς, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Πρόκτερ & Γκαμπλ Ελλάς κ.ά.).
      Η λειτουργία της ΕΕΑΑ εξαρτάται και από πλήθος άλλων επιχειρήσεων που παράγουν συσκευασμένα προϊόντα και από τις εισφορές που καταβάλλουν (ανάλογα με τις παραγόμενες ποσότητες συσκευασιών και από τα χρήματα που καταβάλλουν οι καταναλωτές με την αγορά προϊόντων) συγκεντρώνονται πόροι για την αγορά εξοπλισμού ανακύκλωσης (μπλε κάδοι, απορριμματοφόρα κ.λπ.) και την οργάνωση Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ).
      Υπολογίζονται σε 3.117 οι συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ επιχειρήσεις (κατά 64% δραστηριοποιούνται στον κλάδο των τροφίμων και των ποτών). Δεν είναι όμως όλες οι επιχειρήσεις που παράγουν συσκευασμένα προϊόντα συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ ή το έτερο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης, την «Ανταποδοτική Ανακύκλωση», με αποτέλεσμα να προκύπτει μεγάλη εισφοροδιαφυγή από πλευράς παραγωγών συσκευασιών.
      Πόροι που χάνονται
      Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των αρμόδιων αρχών τα απόβλητα συσκευασίας που εισφοροδιαφεύγουν υπολογίζονται στο 45% των ποσοτήτων που “πέφτουν” ετησίως στην αγορά. Δηλαδή, 20 χρόνια μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, σχεδόν η μία στις δυο συσκευασίες δεν συμμετέχει σε κανένα σύστημα ανακύκλωσης με συνέπεια να χάνονται πόροι για την ανακύκλωση περίπου 22 εκατ. ευρώ ετησίως. Και αυτό συνεχίζεται για 20 χρόνια.
      Το μερίδιο στην ανακύκλωση συσκευασιών που αντιστοιχεί στην ΕΕΑΑ ανέρχεται στο 46%, όμως η εταιρεία «παράγει διπλάσιο αποτέλεσμα από τη νομική της υποχρέωση», συμβάλλοντας κατά 95% στο εθνικό αποτέλεσμα ανακύκλωσης συσκευασιών. Ειδικότερα, στοιχεία της ΕΕΑΑ αναφέρουν ότι οι συμβεβλημένες με την ίδια ποσότητες συσκευασιών ανέρχονται σε περίπου 376.000 τόνους, αλλά η εταιρεία καταγράφει επιδόσεις που το 2021 ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο φτάνοντας τους 576.000 τόνους ανακυκλώσιμων υλικών, από τους οποίους αξιοποιήθηκαν 521.0000 τόνοι αποβλήτων απλών και βιομηχανικών εμπορικών συσκευασιών – στους μπλε κάδους απορρίπτονται συσκευασίες και επιχειρήσεων που δεν είναι συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ.
      Ωστόσο, η ΕΕΑΑ δηλώνει ότι βαρύνεται «σχεδόν αποκλειστικά» από την τεράστια εισφοροδιαφυγή και τα έσοδά της δεν επαρκούν για τη διατήρηση και την προώθηση έργων ανακύκλωσης. Μέχρι πρότινος, λειτουργούσε αξιοποιώντας τα αποθεματικά της κι εφεξής, όπως περιγράφει ο κ. Ραζής, «η εταιρεία θα συνεχίζει να εκσυγχρονίζει τα έργα ανακύκλωσης», αλλά «η λειτουργία όλων των έργων με απόδοση της ΕΕΑΑ υπερδιπλάσια της νομικής της υποχρέωσης δεν μπορεί να συνεχιστεί, κι αυτό για να διασφαλιστεί η συνέχιση υλοποίησης όλων των έργων και η ανταπόκριση του Συστήματος στη νομική του υποχρέωση».
      Ο κ. Ραζής διαβεβαιώνει ότι «σε κάθε περίπτωση δεν μιλάμε για συρρίκνωση του δικτύου των μπλε κάδων», ωστόσο, «μέχρι η Δημόσια Διοίκηση να αναλάβει τον ρόλο που της αναλογεί και να λάβει τις αποφάσεις που απαιτούνται για να αρθούν οι χρονίζουσες στρεβλώσεις στην ανακύκλωση συσκευασιών, η ΕΕΑΑ δυστυχώς δεν δύναται να ανανεώνει, με τους ίδιους όρους, συμβάσεις που λήγουν». Το νέο μοντέλο που θα υιοθετήσει η εταιρεία «θα στοχεύσει στο νομικό της στόχο για το 2025 που είναι το 65% των συμβεβλημένων ποσοτήτων», μας εξηγεί ο κ. Ραζής, διευθυντής της ΕΕΑΑ. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 244.000 τόνους, επίδοση μικρότερη της μισής από αυτή που δηλώνει η ΕΕΑΑ ότι πέτυχε το 2021.
      Μέχρι τις αρχές Ιουλίου η ΕΕΑΑ είχε ενημερώσει 8 δήμους και 13 ΦΟΔΣΑ ότι δεν προτίθεται να ανανεώσει με τους ισχύοντες όρους τις μεταξύ τους συμβάσεις. Από τους αποδέκτες των σχετικών επιστολών, ο μεγαλύτερος πληθυσμιακά δήμος είναι αυτός της Πάτρας.
      Σύμφωνα με όσα περιγράφει στην «Εφ.Συν.» ο δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης, με την προτεινόμενη νέα σύμβαση η ΕΕΑΑ θέλει να αφήσει στον δήμο κάθε διαδικασία ανακύκλωσης, «από την αποκομιδή, τη διαλογή μέχρι και τη διάθεση στην αγορά των ανακτώμενων», αλλά «το τίμημα που θα καταβάλλεται από την ΕΕΑΑ, θα είναι ψίχουλα μπροστά στα μεγάλα κόστη που θα πληρώνει ο δημότης με τα ανταποδοτικά. Και μάλιστα το “τίμημα” μειώνεται στο μισό, γιατί περισσότερες από τις μισές εταιρείες δεν καταβάλλουν εισφορές, ενώ τις εισπράττουν από τον καταναλωτή», εξηγεί. Η σύμβαση που πρότεινε η ΕΕΑΑ έχει καταψηφιστεί από το δημοτικό συμβούλιο Πατρέων.
      Ακόμη 9 δήμοι
      Επιπτώσεις από την προτεινόμενη σύμβαση της ΕΕΑΑ αναμένονται και για γειτονικούς της Πάτρας δήμους. Και αυτό γιατί, πέραν των παραπάνω, «η ΕΕΑΑ αποφάσισε αυθαίρετα να σταματήσει, μετά το 2022, τη λειτουργία του ΚΔΑΥ Πάτρας, παρά τα ισχύοντα για μία εικοσαετία με τις μέχρι σήμερα συμβάσεις», περιγράφει ο κ. Πελετίδης. Το συγκεκριμένο ΚΔΑΥ ανήκει στον Δήμο Πατρέων, αλλά χρησιμοποιείται από την ΕΕΑΑ για τη διαλογή ανακυκλώσιμων συσκευασιών τόσο της Πάτρας, αλλά και άλλων 9 δήμων (Αιγιαλείας, Δυτικής Αχαΐας, Καλαβρύτων, Πηνειού, Αρχαίας Ολυμπίας, Ηλιδας, Πύργου, Ναυπακτίας, Θέρμου).
      «Το ιδιωτικοποιημένο σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών είναι σε κατάρρευση σε όλη την Ελλάδα και δεν αφορά μόνο τον Δήμο Πάτρας. Η ανακύκλωση είναι υποχρέωση των εταιρειών που παράγουν και εμπορεύονται συσκευασμένα προϊόντα και η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της», ξεκαθαρίζει ο κ. Πελετίδης. Διαθέσεις απόσυρσης της ΕΕΑΑ από τις ευρύτερες δραστηριότητες αναδεικνύει η πρόταση της εταιρείας να περάσουν στη διαχείριση των ΦΟΔΣΑ και τα υπόλοιπα ΚΔΑΥ που έχει υπό την ευθύνη της. «Οι ΦΟΔΣΑ έχουν εδώ και χρόνια την ευθύνη πολύ μεγαλύτερων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, γιατί όχι και των ΚΔΑΥ;», αντιτείνει ο κ. Ραζής.
      Πληροφορίες από αυτοδιοικητικά στελέχη αναφέρουν ότι αρκετοί δήμοι της Αττικής και της υπόλοιπης Ελλάδας έχουν στείλει επιστολές διαμαρτυρίας στον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) και στο υπουργείο Περιβάλλοντος, λέγοντας ότι η ΕΕΑΑ δεν ανταποκρίνεται σε αιτήματά τους για αντικατάσταση κάδων και παροχή απορριμματοφόρων. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι επιστολές της ΕΕΑΑ στους δήμους για μη ανανέωση των ισχυουσών συμβάσεων ενσωματώνουν και μια τακτική άσκησης πίεσης προς την κυβέρνηση προκειμένου να επιλυθεί το χρόνιο πρόβλημα της εισφοροδιαφυγής.
      «Δικαίως διαμαρτύρονται οι δήμοι. Πρέπει επιτέλους να μπει μια νέα αρχή στον τομέα της ανακύκλωσης. Ανακυκλώνονται συγκεκριμένοι τόνοι, αλλά πληρώνονται μόνο οι μισοί. Πρέπει να ξαναδούμε από την αρχή την αγορά ανακύκλωσης και πρέπει ο ΕΟΑΝ να παρέμβει σε αυτόν τον τομέα. Να βάλει μια αρχή σε σχέση με τη λειτουργία των συστημάτων, την κοστολόγησή τους και, βεβαίως, την υποχρεωτικότητα καταβολής των εισφορών από πλευράς εταιρειών που υπόκεινται σε τέλη συσκευασιών. Ως ΚΕΔΕ δεν μας ενδιαφέρει πόσα θα είναι τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών. Σημασία έχει να λειτουργούν με τους ίδιους όρους και τις ίδιες προϋποθέσεις και φυσικά να είναι βιώσιμα», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου.
      Επί περίπου μια 20ετία η ΕΕΑΑ αποτελούσε ουσιαστικά ένα μονοπώλιο στην ανακύκλωση συσκευασιών, μέχρι να εισέλθουν στον τομέα και άλλα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Σήμερα, η εταιρεία έχει να εκτοξεύσει βέλη κατά των αρμόδιων αρχών: στην ανεπαρκή -κατά κοινή ομολογία- ανταπόκριση της Πολιτείας στα αιτήματα για πάταξη της εισφοροδιαφυγής, «ήρθε να προστεθεί και σειρά αιφνίδιων αποφάσεων από τον ΕΟΑΝ που αφορούν και επιβαρύνουν αποκλειστικά την ΕΕΑΑ. Η μία από αυτές αφορά την αύξηση του 15% των εισφορών μόνο των επιχειρήσεων που έχουν συμβληθεί με την ΕΕΑΑ», αναφέρει ο κ. Ραζής, με την εταιρεία να εκφράζει ανησυχίες ότι αυτό θα οδηγήσει επιχειρήσεις συμβεβλημένες με την ίδια σε άλλα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης.
      «Με τις ευλογίες της πρεσβείας»
      Υποβαθμίζεται το δίκτυο των μπλε κάδων και βγαίνει ευνοημένο άλλο σύστημα ανακύκλωσης στο πλαίσιο ενός επιχειρηματικού ανταγωνισμού; «Πράγματι η “Ανταποδοτική” πριμοδοτείται για να κυριαρχήσει στον χώρο της ανακύκλωσης, με την προστασία της αμερικάνικης κυβέρνησης και τις ευλογίες της πρεσβείας των ΗΠΑ. Όμως, το μόνο που ανακυκλώνει με τα αμερικάνικης προέλευσης πανάκριβα “σπιτάκια” είναι ο “αφρός” από τη μεγάλη μάζα των ανακυκλώσιμων. Από την άλλη, συγκεντρώνει όλο και περισσότερες συμμετοχές εταιρειών που παράγουν και διακινούν συσκευασμένα προϊόντα. Όπως γίνεται κατανοητό, ο ανταγωνισμός αυτός κατέληξε σε βάρος της ανακύκλωσης, αφού το ιδιωτικοποιημένο σύστημα συνολικά είναι σε καθεστώς κατάρρευσης», τονίζει ο κ. Πελετίδης.
      Επιπλέον, ο δήμαρχος Πατρέων θυμίζει ότι «οι προσκλήσεις στο πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης” για τη διαχείριση των απορριμμάτων και ειδικά για την ανακύκλωση, φωτογράφιζαν τη συγκεκριμένη εταιρεία, αφού η ανταποδοτικότητα ήταν υποχρεωτική. Τελικά, εγκρίθηκαν μερικές δεκάδες εκατομμύρια για την προμήθεια και εγκατάστ αση του εξοπλισμού της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης».

      Χαμηλή θέση σ την Ευρώπη
      Στις κατώτερες ευρωπαϊκές θέσεις ως προς την ανακύκλωση συσκευασιών κατατάσσεται η Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2019, η χώρα μας πέτυχε ποσοστό ανακύκλωσης συσκευασιών 60,1%, μια επίδοση που εκ πρώτης όψεως μοιάζει να βρίσκεται ελαφρώς κάτω από τον μέσο όρο της «Ευρώπης των 27» (64,8%), αλλά καταφέρνει να ξεπεράσει τις επιδόσεις μόλις τριών χωρών και συγκεκριμένα της Ουγγαρίας (47,3%), της Κροατίας (48,9%) και της Πολωνίας (55,5%).
      Τα τρία υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης συσκευασιών καταγράφονται στο Βέλγιο (84,2%), στην Ολλανδία (80,7%) και στο Λουξεμβούργο (71,5%).
      «Το “πληρώνω όσο πετάω”, ένα πολύ σωστό μέτρο, αλλά ο ίδιος ο νόμος το μεταθέτει για το 2028»
      Η διαδικασία συλλογής αποβλήτων συσκευασιών μέσω των μπλε κάδων θεωρείται παρωχημένη από πλευράς περιβαλλοντικών οργανώσεων και οικολογικών κινημάτων. Οι πολίτες απορρίπτουν σε έναν κάδο ένα σύνολο προς ανακύκλωση υλικών από συσκευασίες ή ακόμα και άλλα αντικείμενα.
      Όπως τονίζει η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ), αν κάποιος πετάξει στον μπλε κάδο ένα συμπαγές κομμάτι μέταλλο (π.χ. από ένα εξάρτημα) ή πλαστικό (π.χ. ένα παλιό παιδικό παιχνίδι) θα ανακυκλωθεί κι αυτό. Όμως, ενίοτε οι πολίτες αφήνουν υλικά σε κατάσταση που δεν ευνοείται η ανάκτησή τους (π.χ. λερωμένα) ή από κακή ενημέρωση (ή αδιαφορία) πετούν και κοινά σκουπίδια (π.χ. οργανικά) που υπάχρει κίνδυνος να αφήσουν εκτός ανάκτησης και υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά.
      Ο μπλε κάδος, ωστόσο, αποδεικνύεται ο πιο αναγνωρίσιμος κάδος από τους πολίτες: σύμφωνα με έρευνα κοινής γνώμης της Metron Analysis που έγινε για λογαριασμό της Περιφέρειας Αττικής, ο μπλε κάδος είναι ο μόνος για τον οποίο είναι σαφές στο κοινό το τι αφορά, δηλαδή ότι δέχεται ανακυκλώσιμα υλικά («όλα όσα θεωρούμε σήμερα ως τέτοια», συμπληρώνεται στα στοιχεία της έρευνας) και το 93% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι έχει πρόσβαση σε τέτοιο κάδο στην γειτονιά του.
      «Εάν θέλουμε να δούμε ουσιαστική δουλειά γενικότερα στη χωριστή συλλογή αποβλήτων και στη βελτιστοποίηση της ανακύκλωσης, είτε μιλάμε για οργανικά ή για συσκευασίες, πρέπει αύριο κιόλας να εφαρμοστεί το “Πληρώνω όσο πετάω” και η χωριστή συλλογή σε επίπεδο κατοικίας ή πολυκατοικίας, απ’ όπου θα γίνεται η διαλογή. Είτε με σακούλες, όπου θα πληρώνεις ένα τίμημα, είτε με ξεχωριστούς κάδους για κάθε υλικό. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα. Αυτά έχουν εφαρμοστεί στο εξωτερικό», τονίζει ο Αχ. Πληθάρας, υπεύθυνος προγραμμάτων πρόληψης αποβλήτων της WWF.
      «Το “Πληρώνω όσο πετάω", ένα πολύ σωστό μέτρο που θα βοηθούσε στη χωριστή διαλογή καθαρών ρευμάτων, έχει θεσμοθετηθεί μεν, αλλά ο ίδιος ο νόμος το μεταθέτει για το 2028. Φέξε μου και γλίστρησα», σχολιάζει σκωπτικά.
      Ο κ. Πληθάρας επισημαίνει ότι χρειάζεται πολλή δουλειά και σε επίπεδο κινητοποίησης κι ευαισθητοποίησης πολιτών για θέματα ανακύκλωσης, «δεν γνωρίζουν τι ανακυκλώνεται και τι όχι, δεν έχουν κίνητρο, κανείς δεν τους έχει εξηγήσει τι θα κερδίσει αν ανακυκλώσει».
      Ωστόσο, στη χώρα μας τα πράγματα κινούνται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση: «Αυτό που προτάσσεται σαν πολιτική επιλογή είναι να αφήσουμε τους πολίτες αμέτοχους και να τα χωρέσουμε όλα σε μονάδες αναποτελεσματικής επεξεργασίας αποβλήτων και μετά, το μεγαλύτερο μέρος τους, να το οδηγήσουμε σε καύση. Οι ΜΕΑ (Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων) και οι μονάδες καύσης ουσιαστικά κλέβουν και ακυρώνουν την ανακύκλωση. Αποτελούν λογικές της δεκαετίας του ’80. Βρισκόμαστε στο 2022, μιλάμε για κυκλική οικονομία, αλλά επιμένουμε σε παλαιολιθικές μεθόδους διαχείρισης απορριμμάτων», υπογραμμίζει.
      «Μετράμε κατ’ εκτίμηση»
      Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 2020-2030, στην Ελλάδα παράγονται ετησίως περίπου 800.000 τόνοι αποβλήτων συσκευασίας εκ των οποίων τα μισά είναι τα λεγόμενα ΒΕΑΣ (Βιομηχανικά-Εμπορικά Απόβλητα Συσκευασίας), όπως ξύλινες παλέτες, χαρτόνια και νάιλον που τυλίγουν συσκευασμένα προϊόντα στις αποθήκες. Τα ΒΕΑΣ συμπεριλαμβάνονται στα υλικά που ανακυκλώνει η ΕΕΑΑ και προσμετρώνται στις επιδόσεις της. Αλλά «αν μία στις δυο συσκευασίες εισφοροδιαφεύγει, εκτός του ότι δεν καταβάλλονται τα απαιτούμενα τέλη συσκευασιών στο σύνολό τους, σημαίνει και ότι δεν μετράμε σωστά. Μετράμε κατ’ εκτίμηση. Και αν δεν έχεις επαρκή στοιχεία, δεν ξέρεις ούτε πώς γίνεται σωστά η διαχείρισή τους, ούτε πώς τιμολογείς σωστά», τονίζει στην «Εφ.Συν.» σχετικά με την καταγραφή των αποβλήτων συσκευασίας σε εθνικό επίπεδο, ο Αχιλλέας Πληθάρας.
      Περισσότερα...

      1600 • 0

    16. Περιβάλλον

      Η προστασία από τις φυσικές καταστροφές μετά τις πρόσφατες τραγικές εμπειρίες

      Engineer

      Η πυρκαγιά στο Νέο Βουτζά και το Μάτι το 2018 ήταν το πιο ηχηρό μήνυμα για τη νέα εποχή στην προστασία των πολιτών και την ανθεκτικότητα της κοινωνίας στους φυσικούς κινδύνους και τις νέες συνθήκες που διαμορφώνει η κλιματική αλλαγή. Μια κοινωνία που θεωρούσε ότι όπως οι πολιτικοί έτσι και η φύση θα συναινούσε στις αυθαιρεσίες και θα συγχωρούσε την αδιαφορία  για τα στοιχειώδη της ασφάλειας ήρθε αντιμέτωπη με τον εαυτό της.
      Με βαρύ τίμημα αποδείχτηκε ότι η ώρα που το χαλί δεν χωράει να κρύψει τίποτε άλλο από κάτω έχει φτάσει. Και όμως τέσσερα χρόνια μετά από μια καταστροφική πυρκαγιά με τραγικές συνέπειες ούτε η κοινωνία ούτε η πολιτεία φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει ότι η προστασία από τις φυσικές καταστροφές είναι θέμα κουλτούρας και φιλοσοφίας πρόληψης και όχι επικοινωνιακής διαχείρισης  και  διαθεσιμότητας προϋπολογισμών για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειές τους.
      Όπως διαπιστώθηκε για πολλοστή φορά μετά τον απολογισμό της πυρκαγιάς στο Μάτι υπάρχουν χρόνια και σοβαρά υποκείμενα αίτια που εντάσσουν το ελληνικό σύστημα δασοπυρόσβεσης στους μηχανισμούς υψηλού ρίσκου από πλευράς απόδοσης και αποτελεσματικότητας. Βασικές αδυναμίες είναι η πριμοδότηση της καταστολής έναντι της  πρόληψης, η στρεβλή ταύτιση της δασοπυρόσβεσης με την αεροπυρόσβεση, η ανυπαρξία  σχεδιασμού και μέτρων προστασίας και ασφαλείας στις ζώνες μείξης δασών-οικισμών, η διαταραγμένη σχέση ανθρώπου και δάσους και η εγκατάλειψη της διαχείρισης των δασών με την υποβάθμιση και απαξίωση των δασικών υπηρεσιών. Τέλος είναι σημαντική η έλλειψη ενός επιστημονικού οργανισμού που να σχεδιάζει προληπτικά, να έχει επίγνωση της κατάστασης, να συμβουλεύει σε μόνιμη βάση την πολιτεία και να συντονίζει το έργο της διαχείρισης του προβλήματος των δασικών πυρκαγιών σε εθνικό επίπεδο.

      Οι διαπιστώσεις και οι επισημάνσεις αυτές δεν έχουν κανένα νόημα εάν δεν υιοθετηθούν από την πολιτεία και την κοινωνία την ίδια. Δυστυχώς οι κοινωνίες των επισημάνσεων δεν έχουν προοπτική επιβίωσης σε ένα περιβάλλον όπου η κλιματική αλλαγή ευνοεί την καταστροφικότητα των φαινομένων και κάνει τους μηχανισμούς καταστολής να φαντάζουν νάνοι μπροστά στη μανία της φύσης. Όλη η Ευρώπη ζει πλέον σε ένα φυσικό περιβάλλον όπου η φωτιά κρύβεται πλέον σε κάθε σπιθαμή του φυσικού είτε του ανθρωπογενούς τοπίου. Μόνο η επιστημονικά τεκμηριωμένη και ολοκληρωμένη διαχείριση του προβλήματος  μπορεί να έχει μεσομακροπρόθεσμη προοπτική λύσης σε αυτό το πλαίσιο.
      Τέσσερα χρόνια μετά τη μικρότερη πυρκαγιά με τα περισσότερα θύματα στην ιστορία της δασοπυρόσβεσης στη χώρα, το Μάτι προβάλλεται σαν μια άτυχη στιγμή ενός επιτυχημένου συστήματος. Δεν έχει γίνει η παραμικρή συστηματική προσπάθεια  για να κεφαλαιοποιηθεί η εμπειρία από τις απώλειες ώστε να αλλάξει η νοοτροπία του πολίτη για την προστασία του από τους φυσικούς κινδύνους  ενώ η πολιτεία έχει πλέον παγιώσει την αντίληψή της για την πρόληψη στη γενίκευση του μέτρου των προληπτικών εκκενώσεων. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα ζητηθεί να εκκενώσουμε προληπτικά τη χώρα σε περίπτωση που υπάρξουν πληροφορίες ότι κάποιοι γείτονες κινούνται προς τα σύνορά μας.
      Προφανώς η ασφάλεια των πολιτών, ιδιαίτερα στους οικισμούς που βρίσκονται μέσα η κοντά σε δασική βλάστηση, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την πολιτεία. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να γίνεται, τέσσερα χρόνια μετά το Μάτι, στρατηγική η  οριζόντια χρήση τυφλών και μαζικών  εκκενώσεων. Η νομοθεσία προβλέπει  οργανωμένη προληπτική   απομάκρυνση των πολιτών. Προφανώς όμως ο νομοθέτης δεν εννοεί σαν οργάνωση την αποστολή sms για την εγκατάλειψη χωριών και οικισμών που ίσως απειληθούν και χωρίς να είναι γνωστή η ικανότητα και η δυνατότητα της προστασίας τους από την πυρκαγιά! Χρειάζεται προεργασία και ενημέρωση ώστε να γνωρίζουν οι αρχές της αυτοδιοίκησης και οι πολίτες τι θα πρέπει να κάνουν οι ίδιοι όταν θα λάβουν σχετικά μηνύματα αλλά και τι θα κάνουν οι αρχές για να προστατεύσουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους που τους προτρέπουν να εγκαταλείψουν.
      Υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις η ανάγκη και η δυνατότητα να αντιμετωπιστεί η φωτιά από τους κατοίκους, ιδίως σε αγροδασικές περιοχές όπου υπάρχει διαχρονική σχέση των κατοίκων με το δάσος και τις πυρκαγιές όπως ήταν η περίπτωση της Βόρειας Εύβοιας. Η αγωνιώδης προσπάθεια της πολιτείας να μην υπάρχουν ανθρώπινες απώλειες είναι κατανοητή αλλά απαιτεί κατάλληλο σχεδιασμό και πρόνοιες για να αποφεύγονται οι  παράπλευρες απώλειες. Όπως ανέφερε ο Γιάννης Ιωαννίδης καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστημίου Stanford, η εβδομάδα με το μεγαλύτερο αριθμό απωλειών στην Ελλάδα ήταν η πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου 2021 με 1500 νεκρούς, η εβδομάδα δηλαδή των μεγάλων εκκενώσεων...
      Το Μάτι ανέδειξε ότι ακόμη και αν η πολιτεία βρίσκει τρόπους να νομιμοποιεί την αυθαιρεσία, που η ίδια καλλιεργεί, η φύση αφήνει στην τύχη το θέμα της επιβίωσής μας εφόσον συλλογικά δεν τη σεβόμαστε. Η ζωή σε έναν οικισμό που είναι σε μείξη με δασική βλάστηση είναι όμορφη όσο αντιλαμβανόμαστε ότι η ομορφιά έχει σαν τίμημα τη διαχείριση του κινδύνου που κρύβει. Και η χώρα είναι σπαρμένη με  «όμορφα Μάτια» έτοιμα να χαθούν στις φλόγες όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
      Τέσσερα χρόνια μετά την εμπειρία στο Νέο Βουτζά και το Μάτι προσδιορίστηκαν οι οικισμοί που είναι σε μείξη με δασική βλάστηση. Έγιναν όμως τοπικά σχέδια με βάση ένα πρότυπο για τον τρόπο που θα πρέπει να γίνεται η διαχείριση του κινδύνου πυρκαγιάς σε αυτές τις περιοχές; Ποια έργα δηλαδή χρειάζονται για να μειωθεί η τρωτότητά των οικισμών, ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για να μειωθεί ο κίνδυνος εκδήλωσης και η επικινδυνότητα της πιθανής πυρκαγιάς αλλά και με ποιόν τρόπο θα οργανωθεί η διαχείριση του κόσμου σε περίπτωση πυρκαγιάς;
      Και τέλος υπάρχει ενημέρωση των πολιτών και των κατοίκων  των περιοχών αυτών για το τι πρέπει να κάνουν, όχι για να αποφύγουν κάποιο πρόστιμο αλλά για να προστατεύσουν τη ζωή τους και τις περιουσίες τους; Χρήματα δόθηκαν αρκετά για  έργα τα οποία έγιναν και γίνονται αποσπασματικά, χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό και  με πλήρη άγνοια των αναγκών της ολιστικής διαχείρισης των πυρκαγιών που απαιτεί την ενοποίηση σχεδίων, έργων και μέτρων για την πρόληψη, καταστολή και αποκατάσταση. 
      Ξεκινώντας από το Μάτι το 2018 και καταλήγοντας στη Βόρεια Εύβοια το 2021 θα περιμέναμε να έχει ωριμάσει η αντίληψη για την αναγκαιότητα της πρόληψης. Όσο και αν φαίνεται παράξενο ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ελέγχου της συσσώρευσης της βιομάζας στα δάση είναι η ελεγχόμενη χρήση της φωτιάς. Η χρήση της φωτιάς σαν «ομοιοπαθητικού» μέσου διαχείρισης έχει δύο διαστάσεις. Η μία είναι στο πλαίσιο της πρόληψης σαν  προδιαγεγραμμένη καύση, όπου η φωτιά σε κατάλληλο χρόνο και συνθήκες εφαρμόζεται με τεκμηριωμένο σχέδιο για να μειώσει προληπτικά τον κίνδυνο και την επικινδυνότητα μελλοντικών πυρκαγιών. Η δεύτερη διάσταση είναι στο πλαίσιο της καταστολής σαν κατάκαυση ή αντίπυρ όπου καίγεται ένα μέρος ανάμεσα στο άκαυτο και το πλευρό ή το μέτωπο αντίστοιχα της πυρκαγιάς. Η θεσμική υιοθέτηση του μέτρου της κατάκαυσης και του αντίπυρος αποκλειστικά είναι ένδειξη ότι η πολιτεία τολμά γενναίες αλλαγές αλλά αποκλειστικά στην κατεύθυνση της καταστολής. 
      Πέρα από την εμμονή στην καταστολή, η  μεγαλύτερη στρέβλωση του συστήματος  είναι η απόλυτη εξάρτηση του μηχανισμού δασοπυρόσβεσης από τα εναέρια μέσα και η τακτική της  αναμονής της φωτιάς στην άσφαλτο. Αφήνοντας στην πυρκαγιά χώρο για να οργανωθεί μέσα στο δάσος σε ένα συμπαγές μέτωπο είναι τις περισσότερες φορές αδύνατο να την αντιμετωπίσεις όταν φτάσει στην άσφαλτο.  Η δημιουργία των ΕΜΟΔΕ (Ειδικών Μονάδων Δασικών Επιχειρήσεων) στην Πυροσβεστική Υπηρεσία είναι μια απόφαση που θα βελτιώσει σίγουρα τη δυναμική και την αποτελεσματικότητα της αντιμετώπισης των επικίνδυνων πυρκαγιών αφού με την μεταφορά της δασοπυρόσβεσης μέσα στο δάσος θα κερδηθεί χώρος και χρόνος.
      Όσον αφορά την εξάρτηση από την αεροπυρόσβεση σίγουρα η καταστολή των πυρκαγιών είναι απαραίτητη βραχυπρόθεσμα και θα πρέπει να υποστηριχθεί για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της επόμενης μέρας. Προβληματίζει όμως σίγουρα ότι ο  νέος μακροπρόθεσμος εθνικός σχεδιασμός  για τον οποίο προκαταβάλαμε τις ζωές 104 συμπολιτών μας στήθηκε κυρίως επάνω στην ανανέωση του στόλου των εναέριων πυροσβεστικών μέσων και την αγορά νέων με ένα πρόγραμμα προμηθειών μαμούθ, το AEGIS, της τάξης των 1,7 δισ. ευρώ.
      Η ανάγκη ενός οργανισμού για να παρακολουθεί και να συντονίζει τη διαχείριση των πυρκαγιών με επιστημονικό τρόπο δεν έχει γίνει ακόμη  αντιληπτή στην Ελλάδα. Αντίθετα στην Πορτογαλία που βίωσε μια αντίστοιχα τραγική κατάσταση το 2017 με 111 θύματα οι πολιτικές δυνάμεις στο σύνολο τους συνήργησαν για να δημιουργηθεί το 2019 ο AGIF (Agencia para Gestao Integrada de Fogos rurais), ένας εθνικός οργανισμός ολοκληρωμένης διαχείρισης πυρκαγιών υπαίθρου. O AGIF δεν σταμάτησε τις πυρκαγιές, οργάνωσε όμως τη διαχείρισή τους ολιστικά συνδέοντας την πρόληψη με την καταστολή και την αποκατάσταση. Έτσι αν και η πρόληψη χρειάζεται αρκετά χρόνια για να δείξει τα αποτελέσματά της, η Πορτογαλία είναι ήδη η χώρα της ΕΕ με τις μικρότερες συνέπειες από τις πυρκαγιές τα τελευταία τρία χρόνια.
      Στην Ελλάδα το 2021 με τον μεγαλύτερο διαθέσιμο αριθμό εναέριων μέσων στην ιστορία μας κάναμε εθνικό ρεκόρ καμένης έκτασης! Τρεις μήνες αργότερα αποκτήσαμε ένα νέο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας!! Τα σχήματα είναι απαραίτητα αλλά η αποτελεσματική αντιμετώπιση των κρίσεων έχει να κάνει με τη φιλοσοφία της διαχείρισής τους. Για τις δασικές πυρκαγιές η διαχείριση μπορεί να αποδειχθεί  επικίνδυνη  εάν στηριχθεί σε μονολιθικές πολιτικές καταστολής και δεν υποστηριχθεί από την επιστημονικά τεκμηριωμένη αντίληψη του προβλήματος που συχνά αναφέρεται σαν «παράδοξο των πυρκαγιών». Το παράδοξο είναι ότι όσο μεγαλώνουν οι επενδύσεις στην καταστολή, οι οποίες έχουν διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις, τόσο αυξάνουν και οι καμένες εκτάσεις σε βάθος χρόνου! 
      Θα μπορούσαμε σχηματικά να αντιστοιχήσουμε σε προσωπικό επίπεδο την καταστολή με μια πιστωτική κάρτα  η οποία μπορεί να μας βγάλει κάποια στιγμή από τη δύσκολη θέση αλλά η ασύνετη χρήση της μπορεί να μας οδηγήσει σε χρεωκοπία. Ας μην ξεχνάμε ότι τα χρήματα για να πληρώνουμε την κάρτα της καταστολής βγαίνουν από την οικονομία της πρόληψης που βοηθάει να μην ξεπεράσουμε το πιστωτικό όριο που ορίζει η τράπεζα της φύσης.
      Όπως αποδεικνύεται κάθε χρόνο οι κλιματικές συνθήκες ευνοούν πιο συχνές πυρκαγιές, η περίοδος των πυρκαγιών μεγαλώνει, η ελλιπής ή σχεδόν ανύπαρκτη διαχείριση του δάσους αυξάνει την ποσότητα των καυσίμων που τις τροφοδοτούν και η σοβαρότητα των περιστατικών μεγαλώνει λόγω των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών.
      Στην Ελλάδα παρά τα βήματα που έχουν γίνει από το 2018, η ουσία της δασοπυρόσβεσης παραμένει εγκλωβισμένη στην εξάρτηση από την αεροπυρόσβεση και στην υπερ(βολική) χρήση  της τακτικής των εκκενώσεων. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τη δυναμική στροφή της πολιτείας  και τις σημαντικές αλλαγές που προωθεί στον τομέα της δασοπυρόσβεσης. Δυστυχώς όμως αυτό το περίσσευμα πολιτικής βούλησης επικεντρώνεται σε βραχυπρόθεσμους στόχους χωρίς παράλληλα να προσαρμόζεται στις αλλαγές του κλίματος και τις συνέπειές της.
      Για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε ολιστικά το πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής θα πρέπει να εστιάσουμε στη φιλοσοφία της πρόληψης, να εξασφαλίσουμε την ενεργή  συμμετοχή του πολίτη, να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητας του τοπίου και να οργανώσουμε δραστηριότητες που θα μειώσουν το ρίσκο. Η σύγχρονη επιστήμη κινείται σε αυτούς τους άξονες στο πλαίσιο του FirEUrisk, του μεγαλύτερου έργου έρευνας για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη συμμετοχή πολλών ελληνικών οργανισμών.
      Τα αποτελέσματα της έρευνας όμως παίρνουν αξία όταν γίνονται πολιτικές και τρόπος ζωής και σε αυτή την προσπάθεια χρειάζεται η συνεργασία όλων. Η εμπειρία από την πυρκαγιά στο Μάτι δεν είναι απλά ένα κομμάτι από το παρελθόν που δεν θα πρέπει να χάσουμε αλλά και ένα κομμάτι από το μέλλον που θέλουμε να αλλάξουμε.
      *Δασολόγοι, μέλη της ερευνητικής ομάδας του Eυρωπαϊκού έργου FirEUrisk (https://www.fireurisk.eu) για τις δασικές πυρκαγιές και την κλιματική αλλαγή
      Περισσότερα...

      314 • 0

    17. Περιβάλλον

      Επέλαση του τυφώνα Χαγκίμπις στην Ιαπωνία

      Engineer

      Καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις και οι ανεμοστρόβιλοι χτυπούν μεγάλα τμήματα της Ιαπωνίας, στο πέρασμα του ισχυρότερου τυφώνα που έχει πλήξει τη χώρα τα τελευταία 60 χρόνια. Οι ταχύτητες του ανέμου αγγίζουν τα 225km/h προκαλώντας μεγάλες καταστροφές ενώ ένας νεκρός και 60 τραυματίες είναι ο μέχρι στιγμής απολογισμός.
      Ο τυφώνας Χαγκίμπις που σημαίνει «ταχύτητα» στη γλώσσα Ταγκαλόγκ των Φιλιππίνων οδήγησε τις αρχές να παροτρύνουν επτά εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως μόνο 50.000 επέλεξαν να διαμείνουν σε καταφύγια.
      «Είναι η πρώτη φορά που έπρεπε να εκκενωθούν περιοχές προτού χτυπήσει ο τυφώνας», σημειώνουν οι αρχές και έχουν επιστρατεύσει 17.000 αστυνομικούς και στρατιώτες για επιχειρήσεις διάσωσης.
      Νοτιοδυτικά του Τόκιο, δρόμοι, παραλίες και σιδηροδρομικοί σταθμοί είναι έρημοι, ενώ άδεια είναι τα ράφια των σούπερ μάρκετ αφού οι κάτοικοι προμηθεύθηκαν τροφή και νερό μετά τις προειδοποιήσεις της ιαπωνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας για την επικινδυνότητα του φαινομένου.
      Οι σιδηροδρομικές υπηρεσίες έχουν σταματήσει ενώ έχουν ακυρωθεί πολλές πτήσεις. Την ίδια ώρα χιλιάδες σπίτια είναι χωρίς ρεύμα στην πρωτεύουσα και τις γύρω πόλεις.
      Σύμφωνα με την Ιαπωνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (JMA), o Χαγκίμπις έχει ήδη κατηγοριοποιηθεί ως ένας ιδιαίτερα βίαιος τυφώνας, και κατατάσσεται στην υψηλότερη βαθμίδα της Ιαπωνικής κλίμακας για τους τυφώνες.
       
      Περισσότερα...

      686 • 0

    18. Περιβάλλον

      Έρευνα για τις συνέπειες της ρύπανσης από μικροπλαστικά - Εντοπίζονται 132 μικροπλαστικά ανά τ.μ.

      Engineer

      Δεν υπάρχει ούτε ένα μέρος σε ολάκερο τον κόσμο που να μην υποφέρει από την πλαστική ρύπανση. Σύμφωνα με νέα έρευνα επιστημόνων, καθημερινά εναποτίθενται περί τα 132 μικροπλαστικά σωματίδια, ανά τετραγωνικό μέτρο, στα πιο απομονωμένα δημόσια πάρκα αλλά και σε προστατευόμενες περιοχές άγριας και αδιατάρακτης φύσης των Νοτιοδυτικών Πολιτειών της Αμερικής, είτε με τη βοήθεια του αέρα είτε της βροχής. Περισσότεροι από έντεκα τόνους μικροπλαστικών θραυσμάτων εκτιμάται ότι επικάθονται και μολύνουν τα εδάφη σε ετήσια βάση. Ακίνδυνο; Μπα! Για κανέναν πολίτη του κόσμου ΝΕΑ ΕΡΕΥΝΑ
      Η νέα επιστημονική έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Science αποκαλύπτει όχι μόνο το μέγεθος της πλαστικής ρύπανσης της υδρογείου, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο «ταξιδεύουν» τεράστιες ποσότητες μικροπλαστικών θραυσμάτων -τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο- με τη βοήθεια του ανέμου και της βροχής. Υπολογίστηκε ότι περίπου έντεκα δισεκατομμύρια τόνοι πλαστικών μικροσκοπικών σωματιδίων θα συσσωρευτούν στο περιβάλλον μέχρι το 2025.
      Εμείς οι άνθρωποι όταν πετάμε τα πλαστικά απορρίμματά μας στα σκουπίδια και όχι στους κάδους ανακύκλωσης γνωρίζουμε πλέον ότι, καθώς τα πλαστικά είναι πολύ δύσκολο να βιοαποδομηθούν, «σπάνε» σε μικρά κομμάτια -πολλών μεγεθών, από έναν κόκκο ρυζιού έως μικρότερα και από ένα μόριο σκόνης- και διαρρέουν στο περιβάλλον. Θάλασσες, ποτάμια, λίμνες, βουνά είναι βαριά τραυματισμένα από την πλαστική ρύπανση όπως άλλωστε και η ατμόσφαιρα.
      Η νέα επιστημονική έρευνα αποτύπωσε το πώς αυτά τα μικρά πλαστικά σωματίδια μεταφέρονται, τι αποστάσεις διανύουν με τη βοήθεια του αέρα ή της βροχής, αν μολύνουν μόνο σε τοπικό επίπεδο (κοντά δηλαδή στο σημείο απόρριψής τους) τα εδάφη αλλά και -εφόσον έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν- πόσο μακριά καταφέρνουν να «πετάξουν». Κατέγραψαν όμως και τις πηγές της μόλυνσης (π.χ. αστικά κέντρα) όπως και την ταυτότητα των μικροπλαστικών αυτών σωματιδίων (από τι υλικό προέρχονται, ρούχα, πλαστικές συσκευασίες κ.ά.).
      Οι επιστήμονες που εκπόνησαν την έρευνα, υπό την καθοδήγηση της Janice Brahney επίκουρης καθηγήτριας διαχείρισης και προστασίας των υδροφόρων οριζόντων στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα, πέρασαν έναν ολόκληρο χρόνο συλλέγοντας μικροπλαστικά θραύσματα από έντεκα εθνικά πάρκα και προστατευόμενες περιοχές άγριας φύσης των νοτιοδυτικών πολιτειών της Αμερικής. Χρησιμοποιώντας συγκεκριμένη μέθοδο μπόρεσαν να εξετάσουν ξεχωριστά τα σωματίδια που «προσγειώνονταν» στο έδαφος τις ημέρες ξηρασίας και ξεχωριστά όσα μικροπλαστικά «έπεφταν» από τον ουρανό τις βροχερές ημέρες ή όταν χιόνιζε. Κατέγραψαν, ακόμη, τις ιδιαιτερότητες της «συμπεριφοράς» τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους στην ατμόσφαιρα.
      Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας ανέδειξαν το αποτροπιαστικό μέγεθος της πλαστικής ρύπανσης· αποτροπιαστικό καθώς αφορά μονάχα τις προαναφερθείσες περιοχές και όχι την υδρόγειο.
      Οπως ήδη γνωρίζουμε, με τη βοήθεια του αέρα, μόρια σκόνης που έρχονται από περιοχές όπως η έρημος της Σαχάρα, μπορούν να «ταξιδέψουν» περίπου στη μισή επιφάνεια της Γης προτού να πέσουν στο έδαφος. Με τον ίδιο τρόπο αποδείχτηκε ότι ταξιδεύουν και τα κάθε λογής μικροπλαστικά θραύσματα.
      Οι επιστήμονες με την μέθοδο Fourier (Φασματοσκοπία Υπερύθρου Μετασχηματισμού Fourier) καταμέτρησαν τον ακριβή αριθμό μικροπλαστικών
      JANICE BRAHNEY / UTAH STATE UNIVERSITY Περισσότεροι λοιπόν από χίλιοι τόνοι μικροπλαστικών επικάθονται και συσσωρεύονται στα πιο απομονωμένα και προστατευόμενα εδάφη (εθνικά πάρκα και άγρια φύση) των νοτιοδυτικών πολιτειών και εισχωρούν στα οικοσυστήματα, κάθε χρόνο. Χίλιοι τόνοι μικροπλαστικών ισοδυναμούν, κατά τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, με το βάρος 120 έως 300 εκατομμυρίων πλαστικών μπουκαλιών νερού.
      Αρα, εύκολα αναρωτιέται κανείς, πόσα από αυτά τα μικροσωματίδια καταλήγουν στους πνεύμονες των ανθρώπων διά της αναπνοής, τα οποία λόγω της προέλευσης αλλά και σύστασής τους κουβαλάνε στο σώμα τους την ιστορία τους που είναι καθόλα βρόμικη; Βρόμικη γιατί κουβαλάνε χημικές ενώσεις, φυτοφάρμακα, βαρέα μέταλλα. Καταλήγουν όμως και στο στομάχι των ανθρώπων διαμέσου της τροφικής αλυσίδας. Γι’ αυτό και η πλαστική ρύπανση μας αφορά όλους, αφού δεν είναι τοπικό φαινόμενο αλλά τραγική παγκόσμια πραγματικότητα.
      Τα ψαράκια που καταναλώνουμε ή το κρέας, όταν ήταν ζωντανά βοσκούσαν είτε στα θαλάσσια λιβάδια είτε στα χερσαία. Και μαζί με πλαγκτόν, άλλα ψαράκια, μαλάκια, χορτάρι ή ό,τι άλλο, έφαγαν και μικροπλαστικά, τα οποία βρίσκονται πλέον παντού σύμφωνα με τους επιστήμονες όλου του κόσμου. Στις πόλεις, στους πάγους της Αρκτικής μέχρι την πιο απάτητη βουνοκορφή. Ας μην ξεχνάμε ότι η πρώτη επίσημη «ανέλκυση» μικροπλαστικών από τους ωκεανούς έλαβε χώρα τη δεκαετία του 1970.
      Επομένως, τρώγοντάς, αναπνέοντας, πίνοντας νερό, δηλαδή κάνοντας τα απαραίτητα για να ζήσουμε, καταναλώνουμε και αποθηκεύουμε στο πεπτικό, αναπνευστικό μας σύστημα μικροπλαστικά σωματίδια. Δεν θα αναρωτηθούμε αν είναι καλό για την υγεία μας – είναι δεδομένο το αρνητικό αποτύπωμα, αλλά θα χρησιμοποιήσουμε την πληροφορία για να συνειδητοποιήσουμε αυτό που ίσως μέχρι τώρα δεν είχαμε καταλάβει. Οτι κάθε πράξη μας έχει αποτέλεσμα. Κάποιος μπορεί να πετάει το μπουκάλι του νερού του στον δρόμο της γειτονιάς του και τα κομμάτια αυτού του μπουκαλιού να τα καταναλώσει ένας κάτοικος μακριά, στο αντικρινό μισό του πλανήτη, στο ψάρι του, στο μπιφτέκι, στο νερό που πίνει ή στον αέρα που αναπνέει.
      Γιατί αυτό ακριβώς μπόρεσαν να καταγράψουν οι επιστήμονες που εκπόνησαν την εν λόγω έρευνα. Και απέδειξαν ότι τα περισσότερα μικροπλαστικά που περισυνέλεξαν ήταν συνθετικές μικροΐνες, δηλαδή προέρχονταν από συνθετικά υφάσματα (ως γνωστόν σε κάθε πλύση που βάζουμε, χίλιες εννιακόσιες συνθετικές ίνες καταλήγουν στη θάλασσα μέσω της αποχέτευσης - https://archipelago.gr/ti-kanoume/ergastiriaki-erevna/mikroplastika/). Ο υπόλοιπος όγκος μικροπλαστικών είχε πηγή προέλευσης: χαλιά, μοκέτες, συσκευασίες από υλικά βαφής και καλλυντικών, εξοπλισμό κατασκήνωσης κ.ά., και δυστυχώς οι ερευνητές βρήκαν ποσότητες μκροπλαστικών σε κάθε ένα δείγμα που συνέλεξαν.
      Αναλύοντας επίσης τις καιρικές συνθήκες και τη συσσώρευση μορίων σκόνης στα εθνικά πάρκα και σε προστατευόμενες περιοχές άγριας φύσης, οι επιστήμονες μπόρεσαν να καταγράψουν τις επιπτώσεις της ρύπανσης των συγκεκριμένων περιοχών από τις τριγύρω πόλεις αλλά και τον μηχανισμό «πτήσεων» των πλαστικών σωματιδίων σε ολόκληρο τον πλανήτη, μηχανισμός που λειτουργεί όπως ακριβώς ο «κύκλος σκόνης», ο τρόπος δηλαδή που μεταφέρεται η φυσική σκόνη. Συγκεκριμένα, το 4% στο σύνολο των μορίων σκόνης που εξετάστηκαν, ήταν μικροπλαστικά.
      Τα μικροπλαστικά που εναποτέθηκαν στα εδάφη κατά τη διάρκεια καταιγίδων ήταν μεγαλύτερου μεγέθους και έφτασαν με τη βοήθεια των ανέμων που φυσούσαν από τη μεριά κατοικημένων περιοχών, παρατήρηση που έδειξε ότι η υγρή εναπόθεση μετέφερε θραύσματα που προέρχονταν από τις τριγύρω πόλεις και ότι τα μεγαλύτερου μεγέθους μικροπλαστικά ανιχνεύονται πιο κοντά στο σημείο όπου βιοαποδομούνται. Ενώ τα μικροπλαστικά σωματίδια που «προσγειώθηκαν» κατά τη διάρκεια ξηρής εναπόθεσης ήταν μικρότερου μεγέθους, πολύ περισσότερα σε αριθμό και μεταφέρθηκαν μέσω ρευμάτων αέρα από υψηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας, παρατήρηση που ανέδειξε ότι είχαν διανύσει μεγάλες αποστάσεις. Επομένως, αν πούμε ότι «βρέχει ο ουρανός μικροπλαστικά» θα είμαστε απόλυτα ακριβείς.
      Περισσότερα...

      627 • 0

    19. Περιβάλλον

      Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ): 307.000 θάνατοι εξαιτίας της ρύπανσης των μικροσωματιδίων

      Engineer

      Η ρύπανση των μικροσωματιδίων προκάλεσε κάπου 307.000 πρόωρους θανάτους στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2019, αριθμό που παραμένει τρομακτικός αλλά υποχώρησε κατά 10% και πλέον σ’ έναν χρόνο, αποκαλύπτει έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ).
      Σύμφωνα με τη μελέτη, πάνω από τις μισές ζωές που χάθηκαν θα μπορούσαν να είχαν σωθεί εάν οι 27 χώρες μέλη εφάρμοζαν τους νέους στόχους για την ποιότητα του αέρα που ορίστηκαν πρόσφατα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
      Το 2018, ο αριθμός των θανάτων που οφείλονταν σε μικροσωματίδια με σχετική μοριακή μάζα 2,5 (μικροσωματίδια που αποτελούν αερολύματα κι έχουν διάμετρο μικρότερη των 2,5 μικρομέτρων) εκτιμάται πως έφθασε τους 346.000.
      Η καθαρή πτώση του 2019 εξηγείται εν μέρει από τις ευνοϊκές μετεωρολογικές συνθήκες, όμως πρωτίστως από την επιδίωξη της προοδευτικής βελτίωσης της ποιότητας του αέρα στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον ΕΟΠ. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, τα μικροσωματίδια, που διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες, προκαλούσαν σχεδόν ένα εκατομμύριο πρόωρους θανάτους τον χρόνο στην Ε.Ε., σύμφωνα με τα δεδομένα του Οργανισμού. Ο αριθμός των θανάτων υποχώρησε σε περίπου 450.000 το 2005.
      Μεταξύ των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών χωρών, η ρύπανση με μικροσωματίδια ενοχοποιήθηκε το 2019 για 53.800 πρόωρους θανάτους στη Γερμανία, 49.900 στην Ιταλία, 29.800 στη Γαλλία και 23.300 στην Ισπανία, σύμφωνα με τον ΕΟΠ. Με 39.300 θανάτους, η Πολωνία είναι η χώρα που πλήττεται περισσότερο σε όλη την Ευρώπη κατ’ αναλογία προς τον πληθυσμό της.
      Ο οργανισμός, που έχει έδρα την Κοπεγχάγη, καταγράφει επίσης τους θανάτους που αποδίδονται σε άλλους ρύπους στον αέρα που χαρακτηρίζονται επικίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία, αλλά δεν τους προσθέτει στον απολογισμό για να αποφύγει διπλές καταμετρήσεις.
      Σε ό,τι αφορά τα μικροσωματίδια όζοντος (O3), η τάση το 2019 ήταν επίσης πτωτική, με 16.800 πρόωρους θανάτους, αριθμό μειωμένο κατά 13% σε έναν χρόνο.
      Σε ό,τι αφορά το διοξείδιο του αζώτου (NO2), αέριο που εκλύεται κυρίως από τα οχήματα και τους θερμικούς ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς, οι πρόωροι θάνατοι μειώθηκαν κατά περίπου ένα τέταρτο μεταξύ του 2018 και του 2019, πέφτοντας στους 40.400.
      Η ατμοσφαιρική ρύπανση παραμένει η σημαντικότερη περιβαλλοντική απειλή για την υγεία των Ευρωπαίων, σύμφωνα με τον ΕΟΠ. Κατά υπολογισμούς του ΠΟΥ, προκαλεί επτά εκατομμύρια πρόωρους θανάτους σε παγκόσμια κλίμακα, απολογισμό θυμάτων ο οποίος είναι συγκρίσιμος με τα επίπεδα αυτών που οφείλονται στο κάπνισμα ή στην κακή διατροφή.
      Αυτός ο βαρύς απολογισμός οδήγησε στα τέλη Σεπτεμβρίου να επιβληθούν ακόμη πιο δεσμευτικά όρια για τις βασικές πηγές ρύπανσης του αέρα, για πρώτη φορά από το 2005.
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
      Περισσότερα...

      284 • 0

    20. Περιβάλλον

      Η καταστροφή στην Πάλμα όσο η λάβα του ηφαιστείου Κούμπρε Βιέχα κινείται αργά προς τη θάλασσα

      Engineer

      Πέμπτη ημέρα η λάβα του ηφαιστείου της Κούμπρε Βιέχα, στην Πάλμα των Κανάριων Νησιών, κινείται αργά προς τη θάλασσα καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμά της. Το πλάτος του πύρινου μείγματος έχει φτάσει τα 600 μέτρα, ενώ το ύψος του μετώπου του σε ορισμένα σημεία έχει φτάσει τα 15 μέτρα, καίγοντας σπίτια, αγροτικές εκτάσεις και καλύπτοντας δρόμους και υποδομές. Μέχρι στιγμής η λάβα έχει καλύψει επιφάνεια 166 εκταρίων και έχει «καταπιεί» πάνω από 350 σπίτια. Σχεδόν 7.000 άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. 
      Αυτό που ανησυχεί τους ηφαιστειολόγους είναι το γεγονός ότι η λάβα πλέον κινείται πολύ αργά (περίπου 4 μέτρα την ώρα) και αντί να πηγαίνει στη θάλασσα απλώνεται στη στεριά με τον κίνδυνο να προκαλέσεις μεγαλύτερες καταστροφές. 
      Όπως εξηγεί ο ηφαιστειολόγος του Ισπανικού Εθνικού Γεωγραφικού Ινστιτούτου, Σταύρος Μελετίδης, η λάβα κινείται πολύ αργά γιατί «κρυώνει καθώς έρχεται σε επαφή με την ατμόσφαιρα, με την τριβή με το έδαφος και τα δομικά υλικά και, κυρίως, γιατί το μέτωπό της γίνεται όλο και πιο πλατύ».
      AP Photo/Emilio Morenatti Το μόνο θετικό από την αργή πορεία της λάβας είναι ότι οι κάτοικοι κερδίζουν χρόνο να μαζέψουν τα υπάρχοντά τους πριν φύγουν από τα χωριά τους κοντά στην ακτή. Τις πρώτες ημέρες, που η λάβα έτρεχε με 700 μέτρα την ώρα, οι κάτοικοι δεν είχαν πάνω από 15 λεπτά για να φύγουν. Επίσης, έχει σταθεροποιηθεί η σεισμική δραστηριότητα παρά το γεγονός ότι από το ηφαίστειο συνεχίζουν να εκλύονται αέρια, στάχτη και λάβα. Ο καπνός από το ηφαίστειο έχει φτάσει πολλά χιλιόμετρα μακριά και πλησιάζει τη Μεσόγειο.
      Αλλά και όταν η λάβα φτάσει στον Ατλαντικό, υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι: Η λάβα έχει θερμοκρασία που ξεπερνά τους 1.000 βαθμούς Κελσίου και αν πέσει στο νερό μπορεί να προκαλέσει εκρήξεις, να προκαλέσει κατολισθήσεις και σύννεφα τοξικού καπνού. Τα φαινόμενα που συνδέονται με την έκρηξη του ηφαιστείου και οι συνέπειές τους μπορούν να έχουν πολλούς μήνες διάρκεια.
      AP Photo/Emilio Morenatti Η Πάλμα, ένα από τα μεγαλύτερα νησιά του αρχιπελάγους των Καναρίων, που είναι δημοφιλής τουριστικός προορισμός, έχει μείνει ανέπαφο από την καταστροφή σε μεγάλο μέρος του, με τουρίστες να συνεχίζουν να ταξιδεύουν εκεί, όπως ήταν προγραμματισμένο. Ωστόσο, τα χωριά που βρέθηκαν στο μέτωπο της φωτιάς έχουν υποστεί τεράστιες ζημιές, καθώς οι αγροτικές καλλιέργειες, οι κτηνοτροφικές υποδομές και ξενοδοχεία έχουν ήδη καταστραφεί. Οι κάτοικοι της Λα Πάλμα βιοπορίζονται κυρίως από τις καλλιέργειες και τον τουρισμό.
       
      Περισσότερα...

      1220 • 0

    21. Περιβάλλον

      Σε «αχαρτογράφητο έδαφος» ο πλανήτης: Η πιο ζεστή επταετία στην Ιστορία

      Engineer

      Τα χρόνια από το 2015 ως το 2021 θα καταγραφούν ως τα επτά θερμότερα χρόνια που έχουν καταγραφεί από τότε που ξεκίνησαν να υπάρχουν αρχεία, ανακοίνωσε σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας (WMO) και προειδοποίησε ότι ο πλανήτης οδεύει προς ένα «αχαρτογράφητο έδαφος».
      Η προκαταρκτική έκθεση του WMO για την κατάσταση του κλίματος, η οποία παρουσιάζεται καθώς ξεκινάει η σύνοδος του ΟΗΕ για το κλίμα COP26, γράφει ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη εξαιτίας των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου απειλεί με «μακροπρόθεσμες συνέπειες τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές».
      Βασισμένη σε στοιχεία από τους πρώτους 9 μήνες του χρόνου η έκθεση αναφέρει ότι το 2021 ήταν πιθανόν μεταξύ της πέμπτης και έβδομης θερμότερης χρονιάς που έχει καταγραφεί παρά τις ψυχρές επιπτώσεις από το φαινόμενο Λα Νίνια που προκάλεσε πτώση θερμοκρασιών στις αρχές του χρόνου.
      «Από τα βάθη των ωκεανών μέχρι τις κορυφές των βουνών, από τους παγετώνες που λιώνουν μέχρι τα ασταμάτητα ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οικοσυστήματα και οι κοινότητες σε όλο τον κόσμο καταστρέφονται», αναφέρει ο γγ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σχετικά με την έκθεση. Ο ίδιος τονίζει ότι η COP26 που θα διαρκέσει δύο εβδομάδες θα «πρέπει να αποτελέσει ένα σημείο καμπής για τους ανθρώπους και για τον πλανήτη».
      Ο WMO διαπίστωσε ότι η μέση θερμοκρασία για το 2021 ήταν περίπου 1,09 βαθμοί Κελσίου υψηλότερη σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
      Και η μέση θερμοκρασία κατά την τελευταία 20ετία (2002-2021) για πρώτη φορά ξεπέρασε το συμβολικό ανώτατο όριο του ενός βαθμού Κελσίου πάνω από τα επίπεδα του 19ου αιώνα όταν οι άνθρωποι ξεκίνησαν να καίνε ορυκτά καύσιμα σε βιομηχανική κλίμακα.
      Αυτό «θα επικεντρώσει το μυαλό των συμμετεχόντων στην COP26 στο να επιδιώξουν να περιοριστεί η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας εντός των ορίων που συμφωνήθηκαν στο Παρίσι πριν από έξι χρόνια»½, λέει ο Στίβεν Μπέλτσερ, επικεφαλής επιστήμονας στη Βρετανική Μετεωρολογική Υπηρεσία.
      Στη Συμφωνία του Παρισιού του 2015 οι χώρες συμφώνησαν να περιοριστεί η υπερθέρμανση «αρκετά κάτω» από τους δύο βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και -ει δυνατόν- στον 1,5 βαθμό Κελσίου.
      Έκτοτε ο κόσμος έχει βιώσει τεράστιες καιρικές καταστροφές, περιλαμβανομένων των δασικών πυρκαγιών στη Σιβηρία και την Αυστραλία, στον σφοδρότερο καύσωνα των τελευταίων χιλίων ετών στη Βόρειο Αμερική, στις ακραίες βροχοπτώσεις που προκάλεσαν εκτεταμμένες πλημμύρες στην Ασία, την Αφρική, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
      "Η νέα συνθήκη είναι τα ακραία φαινόμενα. Υπάρχουν όλο και περισσότερες επιστημονικές ενδείξεις ότι κάποια από αυτά φέρουν τη σφραγίδα της προκληθείσας από τον άνθρωπο κλιματικής αλλαγής", λέει ο γγ του WMO Πέτερι Τάλας.
      Περισσότερα...

      398 • 0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.