Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αναζήτηση στην κοινότητα

Εμφάνιση αποτελεσμάτων για τις ετικέτες 'αρχιτεκτονική'.

  • Αναζήτηση με βάση τις ετικέτες

    Πληκτρολογήστε τις ετικέτες και χωρίστε τες με κόμμα.
  • Αναζήτηση με βάση τον συγγραφέα

Τύπος περιεχομένου


Φόρουμ

  • Ειδήσεις
    • Ειδήσεις
  • Εργασίες Μηχανικών
    • Τοπογραφικά-Χωροταξικά
    • Αρχιτεκτονικά
    • Στατικά
    • Μηχανολογικά
    • Ηλεκτρολογικά
    • Περιβαλλοντικά
    • Διάφορα
  • Εργασιακά-Διαδικαστικά
    • Άδειες-Διαδικασίες
    • Αυθαίρετα
    • Οικονομικά-Αμοιβές
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά
    • Εκπαίδευση
    • Ειδικότητες-Συλλογικά Όργανα
  • Εργαλεία
    • Προγράμματα Η/Υ
    • Εξοπλισμός
    • Διαδίκτυο
    • Showroom
  • Γενικά
    • Αγγελίες
    • Κουβέντα
    • Δράσεις-Προτάσεις προς φορείς
    • Michanikos.gr
    • Θέματα Ιδιωτών
  • Δοκιμαστικό's Θεματολογία γενική

Κατηγορίες

  • 1. Τοπογραφικά-Πολεοδομικά
    • 1.1 Λογισμικό
    • 1.2 Νομοθεσία
    • 1.3 Έντυπα
    • 1.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 1.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 2. Συγκοινωνιακά - Οδοποιίας
    • 2.1 Λογισμικό
    • 2.2 Νομοθεσία
    • 2.3 Έντυπα
    • 2.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 2.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 3. Αρχιτεκτονικά - Σχεδιαστικά
    • 3.1 Λογισμικό
    • 3.2 Νομοθεσία
    • 3.3 Έντυπα
    • 3.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 3.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 4. Στατικά - Εδαφοτεχνικά
    • 4.1 Λογισμικό
    • 4.2 Νομοθεσία
    • 4.3 Έντυπα
    • 4.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 4.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 5. Μηχανολογικά
    • 5.1 Λογισμικό
    • 5.2 Νομοθεσία
    • 5.3 Έντυπα
    • 5.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 5.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 6. Ηλεκτρολογικά
    • 6.1 Λογισμικό
    • 6.2 Νομοθεσία
    • 6.3 Έντυπα
    • 6.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 6.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 7. ΑΠΕ - Φωτοβολταϊκά
    • 7.1 Λογισμικό
    • 7.2 Νομοθεσία
    • 7.3 Έντυπα
    • 7.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 7.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 8. Περιβαλλοντικά
    • 8.1 Λογισμικό
    • 8.2 Νομοθεσία
    • 8.3 Έντυπα
    • 8.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 8.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 9. Υδραυλικά - Λιμενικά
    • 9.1 Λογισμικό
    • 9.2 Νομοθεσία
    • 9.3 Έντυπα
    • 9.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 9.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 10. Διαχείριση Έργων - Εκτιμήσεις - Πραγματογνωμοσύνες
    • 10.1 Λογισμικό
    • 10.2 Νομοθεσία
    • 10.3 Έντυπα
    • 10.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 10.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 11. Δημόσια Έργα - Ασφάλεια και Υγιεινή
    • 11.1 Λογισμικό
    • 11.2 Νομοθεσία
    • 11.3 Έντυπα
    • 11.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 11.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 12. Αμοιβές - Φορολογικά - Άδειες
    • 12.1 Λογισμικό
    • 12.2 Νομοθεσία
    • 12.3 Έντυπα - Αιτήσεις
    • 12.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 13. Αυθαίρετα
    • 13.1 Λογισμικό
    • 13.2 Νομοθεσία
    • 13.3 Έντυπα
    • 13.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 14. Διάφορα

Categories

  • Ειδήσεις
    • Νομοθεσία
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά-Φορολογικά
    • Περιβάλλον
    • Ενέργεια-ΑΠΕ
    • Τεχνολογία
    • Χρηματοδοτήσεις
    • Έργα-Υποδομές
    • Επικαιρότητα
    • Αρθρογραφία
    • Michanikos.gr
    • webTV
    • Sponsored

Βρείτε αποτελέσματα...

Βρείτε αποτελέσματα που...


Ημερομηνία δημιουργίας

  • Start

    End


Τελευταία ενημέρωση

  • Start

    End


Φιλτράρισμα με βάση τον αριθμό των...

Εντάχθηκε

  • Start

    End


Ομάδα


Επάγγελμα


Ειδικότητα

  1. Τα περισσότερα κτήρια φτιαγμένα μέσα στην τελευταία δεκαετία, συμβολίζουν μια απίστευτη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο τα νέα κτίρια κατασκευάζονται με γνώμονα τη βιωσιμότητα. Χώροι που εκτείνονται από την Ευρώπη έως τη Νότια Αμερική κάνουν πραγματικές δηλώσεις σχετικά με το τι επιφυλάσσει το μέλλον για να διατηρηθεί η πράσινη αρχιτεκτονική διασκεδαστική αλλά και λειτουργική. Δείτε τα πιο εντυπωσιακά παρακάτων: 1. Cube Building, Βερολίνο Η δομή “έξυπνων γραφείων” Cube είναι μια νέα προσθήκη στον ορίζοντα του Βερολίνου που παρουσιάστηκε πέρυσι από τους αρχιτέκτονες 3xn. Έγινε πρωτοσέλιδο για τον εντυπωσιακό γλυπτικό εσωτερικό γυάλινο σχεδιασμό του, ο οποίος είναι επικαλυμμένος με ηλιακούς συλλέκτες, μαζί με τον ισχυρισμό του ότι είναι το πρώτο γραφείο της Ευρώπης συμβατό με τις απαιτήσεις του 21ου αιώνα. 2. Museum of Tomorrow, Ρίο ντε Τζανέιρο Πάνω από 25.000 άνθρωποι επισκέφθηκαν το Μουσείο του Αύριο του Ρίο την πρώτη ημέρα των εγκαινίων του το 2015, όπου αργότερα βραβεύτηκε για την καινοτομία του από το MIPIM, έναν από τους πιο έγκριτους αρχιτεκτονικούς φορείς παγκοσμίως. Περιγραφόμενο από τον Guardian ως “μια συναρπαστική πρόσκληση να φανταστεί κανείς έναν βιώσιμο κόσμο”, το μουσείο διαθέτει κινούμενους ηλιακούς συλλέκτες σχεδιασμένους να μεγιστοποιούν τις ακτίνες του ήλιου και ένα φυσικό σύστημα κλιματισμού που απαιτεί. 3. Vancouver Convention Center, Βανκούβερ Το Συνεδριακό Κέντρο του Βανκούβερ φιλοξενεί τη μεγαλύτερη οροφή κήπου σε ολόκληρο τον Καναδά, όπου περισσότερα από 4.000 διαφορετικά είδη φυτών ευδοκιμούν ανάμεσα στους επισκέπτες του. Το παραθαλάσσιο σκηνικό του αποτελεί μια εύστοχη υπενθύμιση ότι το κέντρο εξοικονομεί νερό που ισοδυναμεί με 300.000 καζανάκια τουαλέτας κάθε χρόνο χάρη στο ειδικό σύστημα αποδοτικότητας που διαθέτει. Η οροφή φιλοξενεί επίσης περίπου 240.000 μέλισσες που διατηρούνται υπό έλεγχο από μια υγιή ομάδα μελισσοκόμων. 4. Shanghai Tower, Σανγκάη Ο δεύτερος ψηλότερος ουρανοξύστης στον κόσμο διαθέτει 43 διαφορετικές βιώσιμες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, του εξωραϊσμού για την ψύξη του κτιρίου και ενός ελικοειδούς στηθαίου που συλλέγει το νερό της βροχής, το οποίο ανακυκλώνεται σε ένα σύστημα κλιματισμού. 5. CopenHill, Κοπενχάγη Το CopenHill, το καθαρότερο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας από απόβλητα στον κόσμο, μετατρέπει πάνω από 440.000 τόνους αποβλήτων σε καθαρή ενέργεια ετησίως. Μπορεί επίσης να είναι ο μοναδικός σταθμός παραγωγής ενέργειας στον κόσμο με μια υπαίθρια πίστα σκι όλο το χρόνο στην οροφή του. Bonus τα έργα του αρχιτέκτονα Stefano Boeri σε Μιλάνο και Κίνα που εντυπωσιάζουν με τη βιώσιμη αρχιτεκτονική τους βασισμένη στη λογική του vertical forest στο κέντρο της πόλης! Πηγή: euronews, convergences.gr
  2. Τα περισσότερα κτήρια φτιαγμένα μέσα στην τελευταία δεκαετία, συμβολίζουν μια απίστευτη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο τα νέα κτίρια κατασκευάζονται με γνώμονα τη βιωσιμότητα. Χώροι που εκτείνονται από την Ευρώπη έως τη Νότια Αμερική κάνουν πραγματικές δηλώσεις σχετικά με το τι επιφυλάσσει το μέλλον για να διατηρηθεί η πράσινη αρχιτεκτονική διασκεδαστική αλλά και λειτουργική. Δείτε τα πιο εντυπωσιακά παρακάτων: 1. Cube Building, Βερολίνο Η δομή “έξυπνων γραφείων” Cube είναι μια νέα προσθήκη στον ορίζοντα του Βερολίνου που παρουσιάστηκε πέρυσι από τους αρχιτέκτονες 3xn. Έγινε πρωτοσέλιδο για τον εντυπωσιακό γλυπτικό εσωτερικό γυάλινο σχεδιασμό του, ο οποίος είναι επικαλυμμένος με ηλιακούς συλλέκτες, μαζί με τον ισχυρισμό του ότι είναι το πρώτο γραφείο της Ευρώπης συμβατό με τις απαιτήσεις του 21ου αιώνα. 2. Museum of Tomorrow, Ρίο ντε Τζανέιρο Πάνω από 25.000 άνθρωποι επισκέφθηκαν το Μουσείο του Αύριο του Ρίο την πρώτη ημέρα των εγκαινίων του το 2015, όπου αργότερα βραβεύτηκε για την καινοτομία του από το MIPIM, έναν από τους πιο έγκριτους αρχιτεκτονικούς φορείς παγκοσμίως. Περιγραφόμενο από τον Guardian ως “μια συναρπαστική πρόσκληση να φανταστεί κανείς έναν βιώσιμο κόσμο”, το μουσείο διαθέτει κινούμενους ηλιακούς συλλέκτες σχεδιασμένους να μεγιστοποιούν τις ακτίνες του ήλιου και ένα φυσικό σύστημα κλιματισμού που απαιτεί. 3. Vancouver Convention Center, Βανκούβερ Το Συνεδριακό Κέντρο του Βανκούβερ φιλοξενεί τη μεγαλύτερη οροφή κήπου σε ολόκληρο τον Καναδά, όπου περισσότερα από 4.000 διαφορετικά είδη φυτών ευδοκιμούν ανάμεσα στους επισκέπτες του. Το παραθαλάσσιο σκηνικό του αποτελεί μια εύστοχη υπενθύμιση ότι το κέντρο εξοικονομεί νερό που ισοδυναμεί με 300.000 καζανάκια τουαλέτας κάθε χρόνο χάρη στο ειδικό σύστημα αποδοτικότητας που διαθέτει. Η οροφή φιλοξενεί επίσης περίπου 240.000 μέλισσες που διατηρούνται υπό έλεγχο από μια υγιή ομάδα μελισσοκόμων. 4. Shanghai Tower, Σανγκάη Ο δεύτερος ψηλότερος ουρανοξύστης στον κόσμο διαθέτει 43 διαφορετικές βιώσιμες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, του εξωραϊσμού για την ψύξη του κτιρίου και ενός ελικοειδούς στηθαίου που συλλέγει το νερό της βροχής, το οποίο ανακυκλώνεται σε ένα σύστημα κλιματισμού. 5. CopenHill, Κοπενχάγη Το CopenHill, το καθαρότερο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας από απόβλητα στον κόσμο, μετατρέπει πάνω από 440.000 τόνους αποβλήτων σε καθαρή ενέργεια ετησίως. Μπορεί επίσης να είναι ο μοναδικός σταθμός παραγωγής ενέργειας στον κόσμο με μια υπαίθρια πίστα σκι όλο το χρόνο στην οροφή του. Bonus τα έργα του αρχιτέκτονα Stefano Boeri σε Μιλάνο και Κίνα που εντυπωσιάζουν με τη βιώσιμη αρχιτεκτονική τους βασισμένη στη λογική του vertical forest στο κέντρο της πόλης! Πηγή: euronews, convergences.gr View full είδηση
  3. Η αρχιτεκτονική χρόνια τώρα δεινοπαθεί στη χώρα μας. Ουδέποτε βρήκε τη θέση που της αρμόζει και της αξίζει, ως σημαντική πολιτιστική συνιστώσα. Πάντοτε βρισκόταν στο περιθώριο, στη σκιά, στην αφάνεια. Μάταια η πλειονότητα των Ελλήνων αρχιτεκτόνων προσπαθεί να αντιστρέψει αυτή την κατάσταση και να διαμορφώσει καλύτερες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματός τους. Προσκρούει όμως πάνω σε ανυπέρβλητα εμπόδια, στο αδιαπέραστο τείχος που λέγεται ελληνική πραγματικότητα. Αναμφίβολα, η ποιότητα της αρχιτεκτονικής δημιουργίας εξαρτάται άμεσα από τη γενικότερη πολιτισμική στάθμη της κοινωνίας. Δεν θα μπορούσε ποτέ να αποδεσμευτεί από το κοινωνικό γίγνεσθαι, αφού η αρχιτεκτονική αυτό εκφράζει ως χτισμένο περιβάλλον, αυτό αποτυπώνει στον χώρο και τον χρόνο: τον τρόπο που ζούμε και συμπεριφερόμαστε. Μ’ αυτή την έννοια δεν είναι ποτέ ουδέτερη, αλλά αποκαλύπτει πάντοτε τις συνθήκες που τη γέννησαν. Είναι συνεπώς κυρίως ο εργοδότης (ιδιώτης ή Δημόσιο) αυτός που προδιαγράφει το ιδεολογικό, κοινωνικό και ταξικό της πρόσημο. Από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, η «επίσημη» αρχιτεκτονική στον τόπο μας ακολουθούσε πιστά το δυτικό πρότυπο. Μιμούνταν, ως επί το πλείστον, άκριτα τα ευρωπαϊκά παραδείγματα εξυμνώντας το ξενόφερτο, ενώ την ίδια στιγμή η λαϊκή αρχιτεκτονική απαξιωνόταν ή αναδεικνύονταν μόνο τα φολκλορικά χαρακτηριστικά της, μέσω μιας ρομαντικής διάθεσης «επιστροφής στις ρίζες». Οι Ελληνες αρχιτέκτονες βρίσκονταν έτσι πάντοτε αντιμέτωποι με το ψευτοδίλημμα τοπικισμός ή διεθνισμός και η διαδρομή τους έμοιαζε με το πέρασμα του στενού ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη. Advertisement Στην πραγματικότητα οι αρχιτέκτονες ουδέποτε κατορθώσαμε να πείσουμε τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα για την αδήριτη ανάγκη της τέχνης και της επιστήμης μας. Αντίστοιχα, το ελληνικό Δημόσιο και οι κρατικές υπηρεσίες αντιμετώπιζαν την αρχιτεκτονική ως αχρείαστη πολυτέλεια και ενοχλητικό εμπόδιο στους σχεδιασμούς τους. Αν εξαιρέσει κανείς μια μικρή περίοδο του Μεσοπολέμου και της δεκαετίας του ’60, όπου πραγματοποιήθηκαν κάποια αξιόλογα κρατικά προγράμματα (σχολικά και νοσοκομειακά συγκροτήματα, εργατικές και προσφυγικές κατοικίες, τουριστικά καταλύματα), το Δημόσιο στην ουσία λειτούργησε υπονομευτικά και όχι ως αρωγός της αρχιτεκτονικής. Απ’ ευθείας αναθέσεις αντικατέστησαν τη διαδικασία των πανελλήνιων αρχιτεκτονικών διαγωνισμών. Βραβευμένες μελέτες ουδέποτε υλοποιήθηκαν και πάμπολλες φορές παρακάμφθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες, προκειμένου να χτιστούν στη θέση τους άλλα κτίρια, σχεδιασμένα από μελετητές που είχαν πολιτικές ή άλλες διασυνδέσεις με τους κρατούντες. Η κακοδαιμονία αυτή συνεχίζεται αμείωτη μέχρι τις μέρες μας, με τα παραδείγματα τέτοιων απαράδεκτων διαδικασιών να αποτελούν δυστυχώς τον κανόνα και όχι τις εξαιρέσεις. Η αρχιτεκτονική του κατεστημένου διαφημίζεται, προωθείται και χτίζεται διαχρονικά στη χώρα μας, διαμορφώνοντας και επιβάλλοντας τα πρότυπά της στην ελληνική κοινωνία. Και σαν να μην έφτανε αυτό, σήμερα βλέπουμε και ιδιώτες με προκάλυμμα διάφορα πολιτιστικά ιδρύματα να επεμβαίνουν και να προωθούν ανερυθρίαστα, με τις ευλογίες της ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ, τις δικές τους προτάσεις και τους δικούς τους μελετητές, ακόμη και για δημόσια έργα που επιλέχθηκαν μέσω διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, όπως το Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων στο λιμάνι του Πειραιά. Η αρχιτεκτονική έτσι, για άλλη μία φορά, εκφράζει ολοφάνερα την ταξική της προέλευση και στόχευση. Η διαπλοκή και οι δημόσιες σχέσεις έχουν απλωθεί σαν γάγγραινα παντού, ενώ το Δημόσιο απώλεσε τον κοινωνικό του ρόλο και υποτάχθηκε πλήρως στις επιταγές και τα συμφέροντα του ιδιωτικού. Ενας διαχρονικός επαρχιωτισμός χαρακτηρίζει έντονα τις επιλογές και τις αποφάσεις τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, σε ό,τι αφορά σημαντικά αρχιτεκτονικά έργα. Εμβληματικά κτίρια ανατίθενται με απ’ ευθείας αναθέσεις σε ξένους star-architects, ενώ οι Ελληνες αρχιτέκτονες μηχανικοί αγνοούνται επιδεικτικά και σπρώχνονται στο περιθώριο. Χαρακτηριστική κι εδώ είναι η τελευταία πρωτοφανής και προκλητική μεθόδευση για τη μελέτη επέκτασης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, η οποία αποτελεί το αποκορύφωμα της απαξίωσης και υπονόμευσης του πολύπαθου θεσμού των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών. Η ξενομανία συνεχίζει ακάθεκτη να καταδυναστεύει το παρόν μας σαν εφιάλτης, ενώ την ίδια στιγμή η νεοελληνική αρχιτεκτονική υποτιμάται, υποβαθμίζεται και θεωρείται υποδεέστερη, μπροστά στην υποτιθέμενη υπεροχή των ξένων αρχιτεκτόνων. Δυστυχώς, ολοένα και περισσότερο, το τελευταίο διάστημα, το υπουργείο Πολιτισμού μετατρέπεται σε υπουργείο «βαρβαρότητας και απαιδευσιάς», το οποίο προσβάλλει αντί να στηρίζει τον καλλιτεχνικό κόσμο της χώρας. Μια απλή σύγκριση του πώς αντιμετωπίζει η ελληνική πολιτεία την αρχιτεκτονική σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες αρκεί για να καταδείξει την ανύπαρκτη ανάδειξη και προώθηση του έργου των Ελλήνων αρχιτεκτόνων τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Η Ελλάδα ήταν και συνεχίζει –δυστυχώς– να είναι εισαγωγέας και μεταπράτης αρχιτεκτονικών προτύπων και πολιτισμού. Η εσωστρέφεια υπονομεύει, κατατρώγει και εκμηδενίζει ό,τι σημαντικό πάει να ανθήσει σ’ αυτόν τον τόπο ή όπως έλεγε ο Σεφέρης, «… στην Ελλάδα όπου καταστρέφουν τα πάντα σαν τις ακρίδες». Την ίδια ώρα, οι νέοι ταλαντούχοι αρχιτέκτονες και αρχιτεκτόνισσες πνίγονται μέσα στο τέλμα της ζοφερής καθημερινότητας των «τακτοποιήσεων και νομιμοποιήσεων». Τα όνειρα και οι προσδοκίες τους συνθλίβονται στα γρανάζια της ελληνικής γραφειοκρατίας, ζώντας διαρκώς στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού και στον εφιάλτη της ανεργίας. Η δημόσια κριτική είναι σχεδόν ανύπαρκτη και όσες κριτικές εμφανίζονται είτε αποσιωπώνται και καταχωνιάζονται είτε καλύπτονται επιδέξια κάτω από τον μανδύα ενός ανούσιου και άκαρπου καθωσπρεπισμού. Δεν συζητάμε πια μεταξύ μας οι αρχιτέκτονες, αλλά δεν συζητάμε ούτε και με την ελληνική κοινωνία που τόσο την έχουμε ανάγκη. Μόνο αν απλωθεί η αρχιτεκτονική σε ολόκληρη την κοινωνία θα μπορέσουμε να πατήσουμε στο δικό μας σταθερό έδαφος και να πραγματοποιήσουμε το μετέωρο αλλά τόσο αναγκαίο και ελπιδοφόρο βήμα προς το μέλλον. Τάσης Παπαϊωάννου* *Αρχιτέκτων-ομότιμος καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ
  4. Η αρχιτεκτονική χρόνια τώρα δεινοπαθεί στη χώρα μας. Ουδέποτε βρήκε τη θέση που της αρμόζει και της αξίζει, ως σημαντική πολιτιστική συνιστώσα. Πάντοτε βρισκόταν στο περιθώριο, στη σκιά, στην αφάνεια. Μάταια η πλειονότητα των Ελλήνων αρχιτεκτόνων προσπαθεί να αντιστρέψει αυτή την κατάσταση και να διαμορφώσει καλύτερες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματός τους. Προσκρούει όμως πάνω σε ανυπέρβλητα εμπόδια, στο αδιαπέραστο τείχος που λέγεται ελληνική πραγματικότητα. Αναμφίβολα, η ποιότητα της αρχιτεκτονικής δημιουργίας εξαρτάται άμεσα από τη γενικότερη πολιτισμική στάθμη της κοινωνίας. Δεν θα μπορούσε ποτέ να αποδεσμευτεί από το κοινωνικό γίγνεσθαι, αφού η αρχιτεκτονική αυτό εκφράζει ως χτισμένο περιβάλλον, αυτό αποτυπώνει στον χώρο και τον χρόνο: τον τρόπο που ζούμε και συμπεριφερόμαστε. Μ’ αυτή την έννοια δεν είναι ποτέ ουδέτερη, αλλά αποκαλύπτει πάντοτε τις συνθήκες που τη γέννησαν. Είναι συνεπώς κυρίως ο εργοδότης (ιδιώτης ή Δημόσιο) αυτός που προδιαγράφει το ιδεολογικό, κοινωνικό και ταξικό της πρόσημο. Από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, η «επίσημη» αρχιτεκτονική στον τόπο μας ακολουθούσε πιστά το δυτικό πρότυπο. Μιμούνταν, ως επί το πλείστον, άκριτα τα ευρωπαϊκά παραδείγματα εξυμνώντας το ξενόφερτο, ενώ την ίδια στιγμή η λαϊκή αρχιτεκτονική απαξιωνόταν ή αναδεικνύονταν μόνο τα φολκλορικά χαρακτηριστικά της, μέσω μιας ρομαντικής διάθεσης «επιστροφής στις ρίζες». Οι Ελληνες αρχιτέκτονες βρίσκονταν έτσι πάντοτε αντιμέτωποι με το ψευτοδίλημμα τοπικισμός ή διεθνισμός και η διαδρομή τους έμοιαζε με το πέρασμα του στενού ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη. Advertisement Στην πραγματικότητα οι αρχιτέκτονες ουδέποτε κατορθώσαμε να πείσουμε τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα για την αδήριτη ανάγκη της τέχνης και της επιστήμης μας. Αντίστοιχα, το ελληνικό Δημόσιο και οι κρατικές υπηρεσίες αντιμετώπιζαν την αρχιτεκτονική ως αχρείαστη πολυτέλεια και ενοχλητικό εμπόδιο στους σχεδιασμούς τους. Αν εξαιρέσει κανείς μια μικρή περίοδο του Μεσοπολέμου και της δεκαετίας του ’60, όπου πραγματοποιήθηκαν κάποια αξιόλογα κρατικά προγράμματα (σχολικά και νοσοκομειακά συγκροτήματα, εργατικές και προσφυγικές κατοικίες, τουριστικά καταλύματα), το Δημόσιο στην ουσία λειτούργησε υπονομευτικά και όχι ως αρωγός της αρχιτεκτονικής. Απ’ ευθείας αναθέσεις αντικατέστησαν τη διαδικασία των πανελλήνιων αρχιτεκτονικών διαγωνισμών. Βραβευμένες μελέτες ουδέποτε υλοποιήθηκαν και πάμπολλες φορές παρακάμφθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες, προκειμένου να χτιστούν στη θέση τους άλλα κτίρια, σχεδιασμένα από μελετητές που είχαν πολιτικές ή άλλες διασυνδέσεις με τους κρατούντες. Η κακοδαιμονία αυτή συνεχίζεται αμείωτη μέχρι τις μέρες μας, με τα παραδείγματα τέτοιων απαράδεκτων διαδικασιών να αποτελούν δυστυχώς τον κανόνα και όχι τις εξαιρέσεις. Η αρχιτεκτονική του κατεστημένου διαφημίζεται, προωθείται και χτίζεται διαχρονικά στη χώρα μας, διαμορφώνοντας και επιβάλλοντας τα πρότυπά της στην ελληνική κοινωνία. Και σαν να μην έφτανε αυτό, σήμερα βλέπουμε και ιδιώτες με προκάλυμμα διάφορα πολιτιστικά ιδρύματα να επεμβαίνουν και να προωθούν ανερυθρίαστα, με τις ευλογίες της ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ, τις δικές τους προτάσεις και τους δικούς τους μελετητές, ακόμη και για δημόσια έργα που επιλέχθηκαν μέσω διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, όπως το Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων στο λιμάνι του Πειραιά. Η αρχιτεκτονική έτσι, για άλλη μία φορά, εκφράζει ολοφάνερα την ταξική της προέλευση και στόχευση. Η διαπλοκή και οι δημόσιες σχέσεις έχουν απλωθεί σαν γάγγραινα παντού, ενώ το Δημόσιο απώλεσε τον κοινωνικό του ρόλο και υποτάχθηκε πλήρως στις επιταγές και τα συμφέροντα του ιδιωτικού. Ενας διαχρονικός επαρχιωτισμός χαρακτηρίζει έντονα τις επιλογές και τις αποφάσεις τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, σε ό,τι αφορά σημαντικά αρχιτεκτονικά έργα. Εμβληματικά κτίρια ανατίθενται με απ’ ευθείας αναθέσεις σε ξένους star-architects, ενώ οι Ελληνες αρχιτέκτονες μηχανικοί αγνοούνται επιδεικτικά και σπρώχνονται στο περιθώριο. Χαρακτηριστική κι εδώ είναι η τελευταία πρωτοφανής και προκλητική μεθόδευση για τη μελέτη επέκτασης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, η οποία αποτελεί το αποκορύφωμα της απαξίωσης και υπονόμευσης του πολύπαθου θεσμού των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών. Η ξενομανία συνεχίζει ακάθεκτη να καταδυναστεύει το παρόν μας σαν εφιάλτης, ενώ την ίδια στιγμή η νεοελληνική αρχιτεκτονική υποτιμάται, υποβαθμίζεται και θεωρείται υποδεέστερη, μπροστά στην υποτιθέμενη υπεροχή των ξένων αρχιτεκτόνων. Δυστυχώς, ολοένα και περισσότερο, το τελευταίο διάστημα, το υπουργείο Πολιτισμού μετατρέπεται σε υπουργείο «βαρβαρότητας και απαιδευσιάς», το οποίο προσβάλλει αντί να στηρίζει τον καλλιτεχνικό κόσμο της χώρας. Μια απλή σύγκριση του πώς αντιμετωπίζει η ελληνική πολιτεία την αρχιτεκτονική σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες αρκεί για να καταδείξει την ανύπαρκτη ανάδειξη και προώθηση του έργου των Ελλήνων αρχιτεκτόνων τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Η Ελλάδα ήταν και συνεχίζει –δυστυχώς– να είναι εισαγωγέας και μεταπράτης αρχιτεκτονικών προτύπων και πολιτισμού. Η εσωστρέφεια υπονομεύει, κατατρώγει και εκμηδενίζει ό,τι σημαντικό πάει να ανθήσει σ’ αυτόν τον τόπο ή όπως έλεγε ο Σεφέρης, «… στην Ελλάδα όπου καταστρέφουν τα πάντα σαν τις ακρίδες». Την ίδια ώρα, οι νέοι ταλαντούχοι αρχιτέκτονες και αρχιτεκτόνισσες πνίγονται μέσα στο τέλμα της ζοφερής καθημερινότητας των «τακτοποιήσεων και νομιμοποιήσεων». Τα όνειρα και οι προσδοκίες τους συνθλίβονται στα γρανάζια της ελληνικής γραφειοκρατίας, ζώντας διαρκώς στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού και στον εφιάλτη της ανεργίας. Η δημόσια κριτική είναι σχεδόν ανύπαρκτη και όσες κριτικές εμφανίζονται είτε αποσιωπώνται και καταχωνιάζονται είτε καλύπτονται επιδέξια κάτω από τον μανδύα ενός ανούσιου και άκαρπου καθωσπρεπισμού. Δεν συζητάμε πια μεταξύ μας οι αρχιτέκτονες, αλλά δεν συζητάμε ούτε και με την ελληνική κοινωνία που τόσο την έχουμε ανάγκη. Μόνο αν απλωθεί η αρχιτεκτονική σε ολόκληρη την κοινωνία θα μπορέσουμε να πατήσουμε στο δικό μας σταθερό έδαφος και να πραγματοποιήσουμε το μετέωρο αλλά τόσο αναγκαίο και ελπιδοφόρο βήμα προς το μέλλον. Τάσης Παπαϊωάννου* *Αρχιτέκτων-ομότιμος καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ View full είδηση
  5. Το Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της βιομηχανικής κληρονομιάς, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του αστικού πολιτισμικού τοπίου, ανακοινώνει την διοργάνωση Πανελλήνιου Συνεδρίου αρχιτεκτονικής με τίτλο «Τα Κάστρα της Βιομηχανίας» Αποκατάσταση, Επανένταξη, Αξιοποίηση, που θα διεξαχθεί στις 12-13-14 Μαΐου 2022 στη Θεσσαλονίκη και καλεί τους ενδιαφερόμενους επιστήμονες να υποβάλουν ανακοινώσεις και να παρακολουθήσουν τις εργασίες του Συνεδρίου. Σε αρκετές πόλεις μεγάλα ανενεργά βιομηχανικά συγκροτήματα έχουν ενταχθεί στη ζωή της πόλης μέσω της επανάχρησης. Πολλά όμως παραμένουν ανενεργά έχοντας υποστεί μεγάλες φθορές και κινδυνεύοντας από ανεπανόρθωτες βλάβες. Το συνέδριο θα έχει στόχο να διερευνήσει θέματα που αφορούν στην καταγραφή, τεκμηρίωση και διαχείριση σημαντικών ανενεργών βιομηχανικών συγκροτημάτων και κτιρίων που σήμερα αποτελούν στοιχεία μνήμης. Ακόμα, επιδιώκει να αναδείξει το συσχετισμό με ζητήματα βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας και να αναζητήσει συνέργειες, τρόπους και μεθόδους που θα επαναφέρουν αυτά τα συγκροτήματα στην καθημερινή μας ζωή. Η διοργάνωση του συνεδρίου επιθυμεί, παράλληλα με την προβολή ζητημάτων αποκατάστασης και επανάχρησης του υλοποιημένου ή προγραμματιζόμενου έργου που αφορά σε ανενεργά βιομηχανικά κτίρια, να ενθαρρύνει το επιστημονικό έργο που μέσα από την έρευνα και τις προτάσεις του μπορεί να φωτίσει τον συσχετισμό του θέματος με ζητήματα εκπαίδευσης καθώς και με το κοινωνικό πεδίο μέσω πρωτοβουλιών και δράσεων κοινωνικής ευαισθητοποίησης. Δείτε περισσότερα :https://castlesofindustry.wordpress.com/ View full είδηση
  6. Το Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της βιομηχανικής κληρονομιάς, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του αστικού πολιτισμικού τοπίου, ανακοινώνει την διοργάνωση Πανελλήνιου Συνεδρίου αρχιτεκτονικής με τίτλο «Τα Κάστρα της Βιομηχανίας» Αποκατάσταση, Επανένταξη, Αξιοποίηση, που θα διεξαχθεί στις 12-13-14 Μαΐου 2022 στη Θεσσαλονίκη και καλεί τους ενδιαφερόμενους επιστήμονες να υποβάλουν ανακοινώσεις και να παρακολουθήσουν τις εργασίες του Συνεδρίου. Σε αρκετές πόλεις μεγάλα ανενεργά βιομηχανικά συγκροτήματα έχουν ενταχθεί στη ζωή της πόλης μέσω της επανάχρησης. Πολλά όμως παραμένουν ανενεργά έχοντας υποστεί μεγάλες φθορές και κινδυνεύοντας από ανεπανόρθωτες βλάβες. Το συνέδριο θα έχει στόχο να διερευνήσει θέματα που αφορούν στην καταγραφή, τεκμηρίωση και διαχείριση σημαντικών ανενεργών βιομηχανικών συγκροτημάτων και κτιρίων που σήμερα αποτελούν στοιχεία μνήμης. Ακόμα, επιδιώκει να αναδείξει το συσχετισμό με ζητήματα βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας και να αναζητήσει συνέργειες, τρόπους και μεθόδους που θα επαναφέρουν αυτά τα συγκροτήματα στην καθημερινή μας ζωή. Η διοργάνωση του συνεδρίου επιθυμεί, παράλληλα με την προβολή ζητημάτων αποκατάστασης και επανάχρησης του υλοποιημένου ή προγραμματιζόμενου έργου που αφορά σε ανενεργά βιομηχανικά κτίρια, να ενθαρρύνει το επιστημονικό έργο που μέσα από την έρευνα και τις προτάσεις του μπορεί να φωτίσει τον συσχετισμό του θέματος με ζητήματα εκπαίδευσης καθώς και με το κοινωνικό πεδίο μέσω πρωτοβουλιών και δράσεων κοινωνικής ευαισθητοποίησης. Δείτε περισσότερα :https://castlesofindustry.wordpress.com/
  7. Στις 9 και 10 Απριλίου, η Αθήνα ανοίγει τα σπίτια της και το Open House 2022 σας προσκαλεί να τα ανακαλύψετε. «Το σπίτι μου είναι το καταφύγιό μου, ένα συναισθηματικό κομμάτι αρχιτεκτονικής, όχι ένα κρύο κομμάτι άνεσης», έχει πει ο σπουδαίος Μεξικανός αρχιτέκτονας του 20ου αιώνα Luis Barragan, γνωστός για την έμφαση του στο χρώμα, το φως, τη σκιά, την μορφή και την υλικότητα. Και πράγματι, τα δύο τελευταία χρόνια η πανδημία έφερε το εσωτερικό της κατοικίας στο δημόσιο προσκήνιο περισσότερο από ποτέ με τα σπίτια να αποτελούν το απόλυτo καταφύγιο μας και ανάγκη να χωρέσουν τα «θέλω» μας. Και παρά τις ιδιαίτερες και δύσκολες συνθήκες των τελευταίων δύο χρόνων, ο πολιτισμός δήλωνε το «παρών» με διαδικτυακές διοργανώσεις, μεταξύ των οποίων και η αγαπημένη γιορτή της αρχιτεκτονικής, το Open House Athens. Φέτος ο θεσμός επιστρέφει έτσι όπως τον είχαμε συνηθίσει και αγαπήσει, με δωρεάν ξεναγήσεις σε κτίρια της Αθήνας ώστε να μάθουμε την ιστορία τους, να δούμε τις τεχνοτροπίες στο ταβάνι και τα περίτεχνα μωσαϊκά στα σπίτια, να γνωρίσουμε τις συνθήκες, τον τρόπο και τον χώρο μέσα στον οποίο εργάζονται τα αρχιτεκτονικά γραφεία. Ιστορικά, λοιπόν, δημόσια κτίρια, ξενοδοχεία, χώροι εργασίας και σπίτια - κατοικίες και διαμερίσματα - ανοίγουν τις πόρτες τους, έτσι ώστε να γνωρίσουμε την αρχιτεκτονική τους, τη χρήση και την ιστορία τους. Και επειδή κάθε Σαββατοκύριακο κάνουμε «ξενάγηση» και σε ένα διαφορετικό σπίτι, συγκεντρώσαμε τα σπίτια που μπορείτε να επισκεφτείτε δια ζώσης, αυτή τη φορά, μέσω του Open House Athens 2022. Είναι σπίτια που πάντα χαζεύετε όταν περνάτε τυχαία απέξω και κλέβουν τις εντυπώσεις για την πρωτότυπη αρχιτεκτονική τους. Τα σπίτια που «ανοίγουν» στο κοινό του Open House Athens J & A Apartment Στο ισόγειο μιας πολυκατοικίας του 1955, οι Cadu Architects δημιούργησαν μια σύγχρονη κατοικία που θα ανοίξει τις πόρτες της το Σαββατοκύριακο του Open House Athens. H αρχιτεκτονική ομάδα που ανέλαβε την ανακαίνιση της θρυλικής και εμβληματικής Μπλε Πολυκατοικίας στα Εξάρχεια, αναδιαρρύθμισε το σπίτι στη Νέα Φιλοθέη με σκοπό την καλύτερη οργάνωση των χώρων και τη δημιουργία νέων οπτικών φυγών προς τον περιμετρικό κήπο. Eπανεξέτασε την εσωτερική διαρρύθμιση και δημιούργησε έναν χώρο που διευκολύνει τη ζωή των κατοίκων του. Που: Αλ. Βραχνού 7, Νέα Φιλοθέη/Φωτογραφία: Μιχαήλ Δαμάσκος Πότε: 09/04 10:00-14:00 10 am Lofts Ένα πρώην βιομηχανικό κτίριο, που μετατράπηκε σε ένα ιδιαίτερο συγκρότημα από τους Gavalas Ioannidou Architecture και το Studio Andrew Trotter, το 2016-2021, ανοίγει τις πόρτες του στο Open House Athens. Ο πολυλειτουργικός αυτός χώρος, στον οποίο ξεναγηθήκαμε και πριν λίγες εβδομάδες, μπορεί να νοικιαστεί για εκδηλώσεις, εκθέσεις, ειδικά δείπνα, γυρίσματα αλλά και διαμονή. Σκυρόδεμα, γυαλί και μέταλλο είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των υλικών του ενώ η αίσθηση που δίνει εξαρτάται πάντα από τον χώρο που βρίσκεται ο επισκέπτης. Σκοτεινή και ισχυρή στον κάτω ορόφου σε αντίθεση με την αναζωογονητική του επάνω ορόφου. Η μεγάλη σκουριασμένη σιδερένια σκάλα είναι κυρίαρχο στοιχείο στο κεντρικό αίθριο, που συνδέει τους δύο επάνω χώρους με τον κάτω όροφο. Ενας χώρος που σίγουρα αξίζει να επισκεφτείτε. Που: 10AM Lofts, Κωνσταντινουπόλεως 82, Αθήνα/Φωτογραφίες: Salva Lopez Πότε: 09/04 13:00-17:00 & 10/04 13:00-17:00 Thission Lofts To νεοκλασικό βιομηχανικό κτίριο του 1927 που το 2005 μετατράπηκε σε κτίριο κατοικιών τύπου loft από τους if-untitled architecture (Μ. Γιαννακοπούλου, A. Grafweg, S. Hirano), ανοίγει τις πόρτες του, στο πλαίσιο του Open House Athens 2022, για ένα ένα διήμερο. Πρόκειται για ένα τετραώροφο συγκρότημα στην Πειραιώς, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων 19 διαφορετικά διαμερίσματα - lofts επιφάνειας 80m2 - 300m2, τα οποία μοιράζονται ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά: το μεγάλο ύψος των χώρων, το βιομηχανικό χαρακτήρα της κατασκευής και τους μεγάλους ενιαίους ελεύθερους χώρους. Το «Thission Lofts» οργανώνεται, επίσης, γύρω από ένα κεντρικό υπαίθριο πολυλειτουργικό κοινόχρηστο χώρο, που λειτουργεί και ως πέρασμα από και προς τα διαμερίσματα. Ενα ακίνητο «αρχιτεκτονικό διαμάντι» που αναβίωσε έπειτα από μελέτη αποκατάστασης. Που: Πειραιώς 123 & Ευρυσθέως, Πετράλωνα Πότε: 09/04 10:00-15:00, 10/04 10:00-14:00 Πολυκατοικία στη Δεινοκράτους Για άλλη μια χρονιά η Πολυκατοικία στη Δεινοκράτους «ξεκλειδώνει» για το Open House Athens. Κατασκευάστηκε το 2013 και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Γιώργο Αγγελή. Πρόκειται για μια σύγχρονη εκδοχή του τύπου της αθηναϊκής πολυκατοικίας. Αποτελείται από πέντε ορόφους διαμερισμάτων, πιλοτή και τέσσερις υπόγειους ορόφους. Κεντρική ιδέα του σχεδιασμού ήταν η σχέση του κτιρίου με το περιβάλλον του: τον άμεσο περίγυρο και την πόλη. Ο εσωτερικός ανοιχτός πεζόδρομος και η είσοδος στο κλιμακοστάσιο και το ημιυπαίθριο καθιστικό λειτουργούν ως χώρος συνάντησης των κατοίκων. Η οργάνωση σε κάναβο στύλων και τοιχίων και η κάτοψη σε ζώνες δίνουν τη δυνατότητα εναλλακτικών διαμορφώσεων ανά όροφο. Φωτογραφία: Μπάμπης Λουιζίδης Οι χώροι της πολυκατοικίας, γυμνοί και απερίφραστοι, συστήνουν ένα ήρεμο, φιλικό και ίσως «σιωπηρό» τοπίο που αντλεί την ιδιαίτερη δυναμική του από την καθαρότητα και τη σαφήνεια της δομής τους. Που: Δεινοκράτους 123, Παπαγιάννη & Δημοχάρους, Κολωνάκι, Αθήνα Πότε: 10/04 12:00 -16:00 Αθηναϊκή Αστική Μονοκατοικία Πρόκειται για ένα τυπικό δείγμα μικροαστικής αθηναϊκής κατοικίας του 1950-1960, που ανακαινίσθηκε ριζικά το 2009 από την αρχιτέκτονα Μαρίνα Πετρουλά, δίνοντας εξίσου έμφαση σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Φωτογραφία: Γιάννης Τσόλκας Φωτογραφία: Γιάννης Τσόλκας Τα υλικά είναι φυσικά, κυριαρχούν το εμφανές μπετόν, ο χάλυβας και το ξύλο και οι όποιες παρεμβάσεις έχουν γίνει ήταν με σεβασμό στο αρχικό σχέδιο. Που: Αθηναϊκή Αστική Μονοκατοικία, Ισαίου 8, Παγκράτι Πότε: 09/04 12:00-20:00 & 10/04 12:00-20:00 Διαμέρισμα στο Φάληρο Οι Plaini and Karahalios Architects σχεδίασαν το 2021 ένα διαμέρισμα στο Παλαιό Φάληρο για μια τριμελή οικογένεια, το οποίο θα είναι επισκέψιμο για το κοινό του Open House Φωτογραφίες: Νίκος Παπαγεωργίου Φωτογραφίες: Νίκος Παπαγεωργίου Πρόκειται για ένα καινούργιο και απόλυτα λειτουργικό διαμέρισμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες που δημιούργησε η πανδημία και στις οποίες κλήθηκε να «απαντήσει» η αρχιτεκτονική, καθώς, πέρα από τις τυπικά οριοθετημένες λειτουργίες, μελετήθηκαν και σύγχρονες ανάγκες όπως η τηλεργασία, η ξεχωριστή έκφραση του κάθε χρήστη και οι συνθήκες συνύπαρξης διαφορετικών ατομικών δραστηριοτήτων. Που: Αγ. Αλεξάνδρου 87, Παλαιό Φάληρο Πότε: 09/04 12:00-20:00 Διαμερίσματα στην Πλάκα Τα διαμερίσματα στην Πλάκα έχουν την υπογραφή της 3NK Engineers & Architects και αποτελούν μια νέα άφιξη στο Open House Athens. Ζητούμενο του έργου ήταν η μετατροπή πρώην χώρου γραφείων στην Πλάκα σε δυο σύγχρονα αυτόνομα διαμερίσματα που να εξυπηρετούν τις ανάγκες του σύγχρονου κάτοικου πόλης. Η μελέτη, η κατασκευή, η επίπλωση και η διακόσμηση των χώρων αποτέλεσε αντικείμενο του έργου. Που: Μπενιζέλου Παλαιολόγου 2, Aθήνα Πότε: 09/04 12:00-17:00 Διατηρητέο Οδου Μετσόβου Πρόκειται για μια διατηρητέα πολυκατοικία μοντέρνας αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου, που σχεδιάστηκε το 1930-1936 από τον αρχιτέκτονα και ζωγράφο Τάκη Μάρθα κι αποκαταστάθηκε το 2022 από το αρχιτεκτονικό γραφείο Barespace. Αποτελεί new entry στις ξεναγήσεις κτιρίων και χώρων με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και ανυπομονούμε να το γνωρίσουμε. Που: Μετσόβου 25, Aθήνα Πότε: 09/04 11:00-15:00 Τι είναι το Open House Athens To Open House Athens είναι η μεγαλύτερη γιορτή της αρχιτεκτονικής στην Αθήνα. Πρόκειται, άλλωστε, για έναν από τους σημαντικότερους διεθνείς θεσμούς για την ανάδειξη και προώθηση της αρχιτεκτονικής. Η ιδέα ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα έχει διαδοθεί σε 49 πόλεις του κόσμου, μεταξύ των οποίων βρίσκεται η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Κάθε χρόνο, για ένα διήμερο, τα πιο εντυπωσιακά και ιστορικά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, ανοίγουν τις πύλες τους στο κοινό δωρεάν, μετατρέποντας την πόλη σε ανοιχτό μουσείο, με εκθέματα τα ίδια της τα κτίρια. Στην Αθήνα το Open House πραγματοποιείται από την άνοιξη του 2014 και κάθε χρόνο οι λάτρεις του design και της αρχιτεκτονικής το περιμένουν πως και πως, ώστε να εξερευνήσουν εμβληματικά κτίρια και να μάθουν τη βαθύτερη αρχιτεκτονική τους αξία και ιστορία. View full είδηση
  8. Στις 9 και 10 Απριλίου, η Αθήνα ανοίγει τα σπίτια της και το Open House 2022 σας προσκαλεί να τα ανακαλύψετε. «Το σπίτι μου είναι το καταφύγιό μου, ένα συναισθηματικό κομμάτι αρχιτεκτονικής, όχι ένα κρύο κομμάτι άνεσης», έχει πει ο σπουδαίος Μεξικανός αρχιτέκτονας του 20ου αιώνα Luis Barragan, γνωστός για την έμφαση του στο χρώμα, το φως, τη σκιά, την μορφή και την υλικότητα. Και πράγματι, τα δύο τελευταία χρόνια η πανδημία έφερε το εσωτερικό της κατοικίας στο δημόσιο προσκήνιο περισσότερο από ποτέ με τα σπίτια να αποτελούν το απόλυτo καταφύγιο μας και ανάγκη να χωρέσουν τα «θέλω» μας. Και παρά τις ιδιαίτερες και δύσκολες συνθήκες των τελευταίων δύο χρόνων, ο πολιτισμός δήλωνε το «παρών» με διαδικτυακές διοργανώσεις, μεταξύ των οποίων και η αγαπημένη γιορτή της αρχιτεκτονικής, το Open House Athens. Φέτος ο θεσμός επιστρέφει έτσι όπως τον είχαμε συνηθίσει και αγαπήσει, με δωρεάν ξεναγήσεις σε κτίρια της Αθήνας ώστε να μάθουμε την ιστορία τους, να δούμε τις τεχνοτροπίες στο ταβάνι και τα περίτεχνα μωσαϊκά στα σπίτια, να γνωρίσουμε τις συνθήκες, τον τρόπο και τον χώρο μέσα στον οποίο εργάζονται τα αρχιτεκτονικά γραφεία. Ιστορικά, λοιπόν, δημόσια κτίρια, ξενοδοχεία, χώροι εργασίας και σπίτια - κατοικίες και διαμερίσματα - ανοίγουν τις πόρτες τους, έτσι ώστε να γνωρίσουμε την αρχιτεκτονική τους, τη χρήση και την ιστορία τους. Και επειδή κάθε Σαββατοκύριακο κάνουμε «ξενάγηση» και σε ένα διαφορετικό σπίτι, συγκεντρώσαμε τα σπίτια που μπορείτε να επισκεφτείτε δια ζώσης, αυτή τη φορά, μέσω του Open House Athens 2022. Είναι σπίτια που πάντα χαζεύετε όταν περνάτε τυχαία απέξω και κλέβουν τις εντυπώσεις για την πρωτότυπη αρχιτεκτονική τους. Τα σπίτια που «ανοίγουν» στο κοινό του Open House Athens J & A Apartment Στο ισόγειο μιας πολυκατοικίας του 1955, οι Cadu Architects δημιούργησαν μια σύγχρονη κατοικία που θα ανοίξει τις πόρτες της το Σαββατοκύριακο του Open House Athens. H αρχιτεκτονική ομάδα που ανέλαβε την ανακαίνιση της θρυλικής και εμβληματικής Μπλε Πολυκατοικίας στα Εξάρχεια, αναδιαρρύθμισε το σπίτι στη Νέα Φιλοθέη με σκοπό την καλύτερη οργάνωση των χώρων και τη δημιουργία νέων οπτικών φυγών προς τον περιμετρικό κήπο. Eπανεξέτασε την εσωτερική διαρρύθμιση και δημιούργησε έναν χώρο που διευκολύνει τη ζωή των κατοίκων του. Που: Αλ. Βραχνού 7, Νέα Φιλοθέη/Φωτογραφία: Μιχαήλ Δαμάσκος Πότε: 09/04 10:00-14:00 10 am Lofts Ένα πρώην βιομηχανικό κτίριο, που μετατράπηκε σε ένα ιδιαίτερο συγκρότημα από τους Gavalas Ioannidou Architecture και το Studio Andrew Trotter, το 2016-2021, ανοίγει τις πόρτες του στο Open House Athens. Ο πολυλειτουργικός αυτός χώρος, στον οποίο ξεναγηθήκαμε και πριν λίγες εβδομάδες, μπορεί να νοικιαστεί για εκδηλώσεις, εκθέσεις, ειδικά δείπνα, γυρίσματα αλλά και διαμονή. Σκυρόδεμα, γυαλί και μέταλλο είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των υλικών του ενώ η αίσθηση που δίνει εξαρτάται πάντα από τον χώρο που βρίσκεται ο επισκέπτης. Σκοτεινή και ισχυρή στον κάτω ορόφου σε αντίθεση με την αναζωογονητική του επάνω ορόφου. Η μεγάλη σκουριασμένη σιδερένια σκάλα είναι κυρίαρχο στοιχείο στο κεντρικό αίθριο, που συνδέει τους δύο επάνω χώρους με τον κάτω όροφο. Ενας χώρος που σίγουρα αξίζει να επισκεφτείτε. Που: 10AM Lofts, Κωνσταντινουπόλεως 82, Αθήνα/Φωτογραφίες: Salva Lopez Πότε: 09/04 13:00-17:00 & 10/04 13:00-17:00 Thission Lofts To νεοκλασικό βιομηχανικό κτίριο του 1927 που το 2005 μετατράπηκε σε κτίριο κατοικιών τύπου loft από τους if-untitled architecture (Μ. Γιαννακοπούλου, A. Grafweg, S. Hirano), ανοίγει τις πόρτες του, στο πλαίσιο του Open House Athens 2022, για ένα ένα διήμερο. Πρόκειται για ένα τετραώροφο συγκρότημα στην Πειραιώς, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων 19 διαφορετικά διαμερίσματα - lofts επιφάνειας 80m2 - 300m2, τα οποία μοιράζονται ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά: το μεγάλο ύψος των χώρων, το βιομηχανικό χαρακτήρα της κατασκευής και τους μεγάλους ενιαίους ελεύθερους χώρους. Το «Thission Lofts» οργανώνεται, επίσης, γύρω από ένα κεντρικό υπαίθριο πολυλειτουργικό κοινόχρηστο χώρο, που λειτουργεί και ως πέρασμα από και προς τα διαμερίσματα. Ενα ακίνητο «αρχιτεκτονικό διαμάντι» που αναβίωσε έπειτα από μελέτη αποκατάστασης. Που: Πειραιώς 123 & Ευρυσθέως, Πετράλωνα Πότε: 09/04 10:00-15:00, 10/04 10:00-14:00 Πολυκατοικία στη Δεινοκράτους Για άλλη μια χρονιά η Πολυκατοικία στη Δεινοκράτους «ξεκλειδώνει» για το Open House Athens. Κατασκευάστηκε το 2013 και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Γιώργο Αγγελή. Πρόκειται για μια σύγχρονη εκδοχή του τύπου της αθηναϊκής πολυκατοικίας. Αποτελείται από πέντε ορόφους διαμερισμάτων, πιλοτή και τέσσερις υπόγειους ορόφους. Κεντρική ιδέα του σχεδιασμού ήταν η σχέση του κτιρίου με το περιβάλλον του: τον άμεσο περίγυρο και την πόλη. Ο εσωτερικός ανοιχτός πεζόδρομος και η είσοδος στο κλιμακοστάσιο και το ημιυπαίθριο καθιστικό λειτουργούν ως χώρος συνάντησης των κατοίκων. Η οργάνωση σε κάναβο στύλων και τοιχίων και η κάτοψη σε ζώνες δίνουν τη δυνατότητα εναλλακτικών διαμορφώσεων ανά όροφο. Φωτογραφία: Μπάμπης Λουιζίδης Οι χώροι της πολυκατοικίας, γυμνοί και απερίφραστοι, συστήνουν ένα ήρεμο, φιλικό και ίσως «σιωπηρό» τοπίο που αντλεί την ιδιαίτερη δυναμική του από την καθαρότητα και τη σαφήνεια της δομής τους. Που: Δεινοκράτους 123, Παπαγιάννη & Δημοχάρους, Κολωνάκι, Αθήνα Πότε: 10/04 12:00 -16:00 Αθηναϊκή Αστική Μονοκατοικία Πρόκειται για ένα τυπικό δείγμα μικροαστικής αθηναϊκής κατοικίας του 1950-1960, που ανακαινίσθηκε ριζικά το 2009 από την αρχιτέκτονα Μαρίνα Πετρουλά, δίνοντας εξίσου έμφαση σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Φωτογραφία: Γιάννης Τσόλκας Φωτογραφία: Γιάννης Τσόλκας Τα υλικά είναι φυσικά, κυριαρχούν το εμφανές μπετόν, ο χάλυβας και το ξύλο και οι όποιες παρεμβάσεις έχουν γίνει ήταν με σεβασμό στο αρχικό σχέδιο. Που: Αθηναϊκή Αστική Μονοκατοικία, Ισαίου 8, Παγκράτι Πότε: 09/04 12:00-20:00 & 10/04 12:00-20:00 Διαμέρισμα στο Φάληρο Οι Plaini and Karahalios Architects σχεδίασαν το 2021 ένα διαμέρισμα στο Παλαιό Φάληρο για μια τριμελή οικογένεια, το οποίο θα είναι επισκέψιμο για το κοινό του Open House Φωτογραφίες: Νίκος Παπαγεωργίου Φωτογραφίες: Νίκος Παπαγεωργίου Πρόκειται για ένα καινούργιο και απόλυτα λειτουργικό διαμέρισμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες που δημιούργησε η πανδημία και στις οποίες κλήθηκε να «απαντήσει» η αρχιτεκτονική, καθώς, πέρα από τις τυπικά οριοθετημένες λειτουργίες, μελετήθηκαν και σύγχρονες ανάγκες όπως η τηλεργασία, η ξεχωριστή έκφραση του κάθε χρήστη και οι συνθήκες συνύπαρξης διαφορετικών ατομικών δραστηριοτήτων. Που: Αγ. Αλεξάνδρου 87, Παλαιό Φάληρο Πότε: 09/04 12:00-20:00 Διαμερίσματα στην Πλάκα Τα διαμερίσματα στην Πλάκα έχουν την υπογραφή της 3NK Engineers & Architects και αποτελούν μια νέα άφιξη στο Open House Athens. Ζητούμενο του έργου ήταν η μετατροπή πρώην χώρου γραφείων στην Πλάκα σε δυο σύγχρονα αυτόνομα διαμερίσματα που να εξυπηρετούν τις ανάγκες του σύγχρονου κάτοικου πόλης. Η μελέτη, η κατασκευή, η επίπλωση και η διακόσμηση των χώρων αποτέλεσε αντικείμενο του έργου. Που: Μπενιζέλου Παλαιολόγου 2, Aθήνα Πότε: 09/04 12:00-17:00 Διατηρητέο Οδου Μετσόβου Πρόκειται για μια διατηρητέα πολυκατοικία μοντέρνας αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου, που σχεδιάστηκε το 1930-1936 από τον αρχιτέκτονα και ζωγράφο Τάκη Μάρθα κι αποκαταστάθηκε το 2022 από το αρχιτεκτονικό γραφείο Barespace. Αποτελεί new entry στις ξεναγήσεις κτιρίων και χώρων με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και ανυπομονούμε να το γνωρίσουμε. Που: Μετσόβου 25, Aθήνα Πότε: 09/04 11:00-15:00 Τι είναι το Open House Athens To Open House Athens είναι η μεγαλύτερη γιορτή της αρχιτεκτονικής στην Αθήνα. Πρόκειται, άλλωστε, για έναν από τους σημαντικότερους διεθνείς θεσμούς για την ανάδειξη και προώθηση της αρχιτεκτονικής. Η ιδέα ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα έχει διαδοθεί σε 49 πόλεις του κόσμου, μεταξύ των οποίων βρίσκεται η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Κάθε χρόνο, για ένα διήμερο, τα πιο εντυπωσιακά και ιστορικά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, ανοίγουν τις πύλες τους στο κοινό δωρεάν, μετατρέποντας την πόλη σε ανοιχτό μουσείο, με εκθέματα τα ίδια της τα κτίρια. Στην Αθήνα το Open House πραγματοποιείται από την άνοιξη του 2014 και κάθε χρόνο οι λάτρεις του design και της αρχιτεκτονικής το περιμένουν πως και πως, ώστε να εξερευνήσουν εμβληματικά κτίρια και να μάθουν τη βαθύτερη αρχιτεκτονική τους αξία και ιστορία.
  9. Οι ασάφειες του Αρχαιολογικού Νόμου (Ν.3028/02), η έλλειψη εναρμόνισής του με τις ισχυρότερες αυτού Διεθνείς Συμβάσεις (Συμβάσεις για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Ευρώπης: Χάρτα της Βενετίας, Granada, σύμβαση της UNESCO κλπ), η εσωστρέφεια της διοίκησης και των υπηρεσιών του ΥπΠΟΑ καθώς και η συχνά μονοδιάστατη προσέγγιση στο γνωστικό αντικείμενο της Προστασίας και Ανάδειξης της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, έχουν ως αποτέλεσμα το στραγγαλισμό κάθε προσπάθειας «νέας αρχιτεκτονικής δημιουργίας» και την υποβάθμιση της σημασίας της Αρχιτεκτονικής που δημιουργεί σήμερα την Παράδοση για τις επερχόμενες γενιές. Παράλληλα, οι γραφειοκρατικές εμπλοκές και παλινωδίες οδηγούν στην ταλαιπωρία, σε επιχειρηματική αβεβαιότητα, στην ακύρωση των επενδύσεων και, πολλές φορές, στον ευτελισμό των εμπλεκομένων μελετητών. Ο συνδυασμός των παραπάνω, έχει ως αποτέλεσμα μια αποκαρδιωτική εικόνα για τον τόπο μας σε ότι αφορά στη σύγχρονη αρχιτεκτονική και στην προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, μια επίγευση τριτοκοσμικού – ολοκληρωτικού κράτους που αντιστρατεύεται στην ανάδειξη του χαρακτήρα, της ταυτότητας, του genius loci (πνεύμα του τόπου) υπερασπιζόμενο επιλεκτικά στοιχεία μιας φυσιογνωμίας και συχνά (παρα)βιάζει βασικές αρχές τεκμηρίωσης μιας σύγχρονης ολιστικής προσέγγισης του ενσωματωμένου στον τόπο και στον χρόνο σχεδιασμού. Εμμονικές απόψεις των υπηρεσιών του ΥπΠΟΑ σε ότι αφορά στην ένταξη και ενσωμάτωση των κατασκευών στο πολιτιστικό περιβάλλον, απόψεις που δεν βασίζονται σε κανόνες και αρχές της αρχιτεκτονικής ως επιστήμης και αγνοούν συστηματικά τις διεθνείς συμβάσεις, επιβάλλουν πεισματικά την επανάληψη, τον μιμητισμό, την απαξίωση έως και «εξαφάνιση» της σύγχρονης δημιουργίας, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της αρχιτεκτονικής αξίας ως δυναμικού στοιχείου της πολιτιστικής κληρονομιάς στο υλικό και άυλο ανθρωπογενές περιβάλλον. Από το πλέγμα των συνεπειών αυτής της πραγματικότητας, εστιάζουμε στη διαφαινόμενη και διαπιστωμένη εγκατάλειψη, κατάρρευση και, συχνά, εξαφάνιση εξαίρετων δειγμάτων της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και, παράλληλα, στην αδυναμία άρθρωσης τεκμηριωμένης αρχιτεκτονικής έκφρασης. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η ψευδεπίγραφη προστασία οδηγεί στην αυθαίρετη δόμηση και επέμβαση. Η Αρχιτεκτονική εξελίσσεται με συνθετικές αρχές και τυπολογικούς κανόνες, αφαιρετικά δηλαδή τυπολογικά στοιχεία που δεν αντιγράφονται αλλά «μεταγράφονται» σε αρχιτεκτονική μορφή στον αντίποδα των εικονιστικών μορφολογικών «επιλογών» που συνήθως επικρατούν μέσα από στείρες μιμητικές επιλογές. Οι τυπολογικοί κανόνες δεν εμποδίζουν την εξέλιξη της φυσιογνωμίας του τόπου, εξέλιξη που αποτελεί και τον μόνο τρόπο σεβασμού του χαρακτήρα του και αξιοποίησης των χωρικών και αρχιτεκτονικών στοιχείων που έχει επιτύχει στην ιστορική του διαδρομή. Ο αυστηρός, συνεπής και αποτελεσματικός έλεγχος τόσο στην αδειοδότηση των έργων, όσο και στην υλοποίησή τους, είναι επαρκής συνθήκη για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα/ταυτότητας του τόπου. Πάγια θέση και οδηγία του ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων είναι ότι κάθε πρόταση που ενσωματώνεται σε μια περιοχή, προστατευόμενη ή όχι, πρέπει να τεκμηριώνεται με όρους αρχιτεκτονικής σύνθεσης, ανεξάρτητα αν η πρόθεση είναι μιμητική (ακόμα και τότε, αναγκαστικά και αναπόφευκτα θα περιέχει και διαφοροποιήσεις γιατί δεν θα είναι αυθεντική) ή πρόθεση διαφοροποίησης (που εξίσου αναγκαστικά και αναπόφευκτα θα περιέχει στοιχεία μίμησης αφού οφείλει η διαφοροποίηση που επιχειρεί να μην είναι άκριτη αλλά συσχετισμένη με τον οικισμό/τόπο/τοπίο που αναφέρεται). Όλες ανεξαιρέτως οι αρχιτεκτονικές προτάσεις διαφοροποιούνται, στον ένα ή άλλο βαθμό και με τον ένα ή άλλο τρόπο. Αν αποτελούν πιστά αντίγραφα (ίδιες μορφές, ίδια υλικά, ίδια χρώματα, κλπ) τότε αντιβαίνουν στη Χάρτα της Βενετίας (περί κιβδηλίας) και σε όλους του νόμους περί Προστασίας της Κληρονομιάς που αναφέρουν ρητά ότι έχουν βασιστεί σε αυτήν (πχ Granada, Nara). Διασφαλίζεται έτσι το «δικαίωμα στη δημιουργία» της Αρχιτεκτονικής, των αρχιτεκτόνων και της κοινωνίας που εκφράζουν, άρα του έννομου συμφέροντος της κοινωνίας και του δικαιώματός της να υπάρχει στον τόπο της που θα αναπτύσσεται/εξελίσσεται αυθεντικά χωρίς μασκαρέματα, παγώματα και πειράματα ταρίχευσης. Η προάσπιση και ανάδειξη του διαχρονικού χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής ως ζωντανού στοιχείου της πολιτιστικής μας ταυτότητας και η διασφάλιση της πληρότητας της τεκμηρίωσης (συνθετικές αρχές, ολοκληρωμένη ένταξη – ενσωμάτωση) της σύγχρονης αρχιτεκτονικής δημιουργίας, ώστε να αποτελέσει την αρχιτεκτονική κληρονομιά του μέλλοντος, αποτελούν τα βασικά ζητούμενα μιας παρέμβασης που προσδιορίζει τις δυσλειτουργίες και προτείνει, ώστε να αποκατασταθούν οι χρόνιες αδυναμίες που αποθαρρύνουν κάθε δημιουργική προσπάθεια σε αυτόν τον τομέα του Πολιτισμού. Στην προσπάθεια αυτή παρατηρούνται δυσλειτουργίες και προβλήματα όπως: προβλήματα ισχύοντος νομικού πλαισίου και αστοχίες ερμηνείας και εφαρμογής του, προβλήματα θεσμικού πλαισίου περί χωρικών αρμοδιοτήτων και αντικειμένου Προστασίας, προβλήματα διαδικασιών εγκρίσεων και κατανομής των αρμοδιοτήτων με βάση την εξειδίκευση του γνωστικού αντικειμένου και προβλήματα εφαρμογής των αρχών του ολοκληρωμένου Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και υλοποίησης των αποτελεσμάτων του. Μέχρι σήμερα η πολιτεία δεν έχει ρυθμίσει θέματα αρμοδιοτήτων και σαφών διαδικασιών μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών των Υπουργείων ΥΠΕΝ και ΥπΠΟΑ. Επίσης, η έλλειψη πλήρους θεσμικής κατοχύρωσης των όρων «Προστασία» και «Δημιουργία» εξακολουθεί να συντηρεί μια συγκρουσιακή κατάσταση που έχει παγιωθεί μεταξύ των μελετητών και των υπηρεσιών. Τέλος, εκκρεμούν θέματα όπως η συγκρότηση κατάλληλων γνωμοδοτικών και εγκριτικών οργάνων και υπηρεσιών που σήμερα ολοκληρώνουν το έργο τους σε χρόνους απαγορευτικούς και ανασταλτικούς στον όποιο προγραμματισμό και σχεδιασμό. Ο νομοθέτης έχει σταθμίσει το δημόσιο συμφέρον, έχει ορίσει σαφώς τις προϋποθέσεις, για τις οποίες απαιτείται έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού. Σε αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται περιοχές που δεν αποτελούν κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους. Σύμφωνα με τον Ν.3028/2002, έγκριση ΥπΠΟΑ λοιπόν απαιτείται μόνο σε περιοχές που αποτελούν κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους. Παρ’ όλ’ αυτά, πληθώρα εγγράφων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού ζητούν από τις εκάστοτε ΥΔΟΜ των Δήμων προηγούμενη έγκριση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας σε περιοχές εκτός των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων. Αντίστοιχα θέματα προκύπτουν με τις αρμοδιότητες και τους ελέγχους των υπηρεσιών της Εφορείας Νεωτέρων που επεκτείνονται διαρκώς θεματικά και γεωγραφικά, κρίνοντας αρχιτεκτονικές μελέτες με έωλες διαδικασίες και, συχνά, αδιαφανή κριτήρια και χρονικές προτεραιότητες. Η συνεχιζόμενη αυτή κατάσταση, δημιουργεί πέραν των άλλων και «πολιτιστικά θύματα» με την απώλεια σημαντικών στοιχείων της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς. Ο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ θεωρεί ότι πρέπει άμεσα να αποφασιστούν: Τροποποίηση αρχαιολογικού νόμου με βάση τις αρχές των Διεθνών Συμβάσεων (πχ αρχαία/ νεώτερα) και τις ανάγκες ενσωμάτωσής του με την περιβαλλοντική και πολεοδομική νομοθεσία. Καθορισμός χωρικών περιοχών αρμοδιότητας ελέγχου. Καθορισμός αντικειμένου προστασίας. Κατάργηση εγκυκλίων που επιτάσσουν αντιεπιστημονικές διαδικασίες. Κατανομή εγκρίσεων και ελέγχων με βάση το γνωστικό αντικείμενο. Καθορισμός του τρόπου ανάθεσης, παρακολούθησης και εποπτείας των έργων. Η Αρχιτεκτονική Κληρονομιά δημιουργείται με κάθε έργο που, σε οποιαδήποτε κλίμακα, εντάσσεται στο υπάρχον πολιτισμικό και φυσικό περιβάλλον. Η αρχιτεκτονική δημιουργία, η ποιότητα των κατασκευών, η αρμονική ένταξή τους στο περιβάλλον, ο σεβασμός των φυσικών και αστικών τοπίων, καθώς και της κοινής και ιδιωτικής κληρονομιάς αποτελούν δημόσιο συμφέρον (παρ. 27 του προοιμίου της Οδηγίας 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου). Κατ’ εφαρμογή των παραπάνω, τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΣΑ) αναλαμβάνουν την υποχρέωση της προστασίας του τοπίου, της ένταξης και ενσωμάτωσης των κατασκευών στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και το πολιτιστικό περιβάλλον. Δυστυχώς, οι παραπάνω αρχές δεν έχουν ενσωματωθεί στον Αρχαιολογικό Νόμο με βάση τον οποίο ελέγχουν οι υπηρεσίες του ΥπΠΟΑ τις Αρχιτεκτονικές Μελέτες, οδηγώντας συχνά στην υποστολή του επιστημονικού λόγου σε επιταγές αντίθετες με την επιστημονική συνείδηση (όπως μορφολογικούς κανόνες, τυποποίηση και εμπορευματοποίηση της δόμησης). Όσο σημαντικός είναι ο κίνδυνος της άκριτης δόμησης, δηλαδή της δόμησης που δεν σχετίζεται με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου στον οποίο αφορά, αντίστοιχα σημαντικός είναι και ο κίνδυνος της δόμησης που, εξίσου άκριτα και ανιστόρητα, επαναλαμβάνει μορφολογικά στοιχεία του παρελθόντος σε μια εποχή όπου οι συνθήκες κατοίκησης και το συνολικό πολιτισμικό πλαίσιο έχει αλλάξει. Ως ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων υπογραμμίζουμε ότι σε αυτές τις αρχές είναι βασισμένα τα ζητούμενα της τεκμηρίωσης των θεμάτων που συζητούνται στα ΣΑ και ο επιστημονικός διάλογος που αφορά στην Αρχιτεκτονική, ο οποίος περιλαμβάνει τον καθορισμό των όρων της παρέμβασης και κρίνει ολοκληρωμένες συνθετικές επιλογές, αποτελεί αποκλειστικό τους αντικείμενο. Η εμπλοκή πολλαπλών υπηρεσιών διαφορετικών Υπουργείων στην παραπάνω διαδικασία, δημιουργεί συγκρουσιακό περιβάλλον μεταξύ των υπηρεσιών του δημοσίου, των ελεύθερων επαγγελματιών μηχανικών, αλλά και των απλών πολιτών. Η αναζήτηση διεξόδου είναι επίκαιρη αλλά και επιβεβλημένη.
  10. Οι ασάφειες του Αρχαιολογικού Νόμου (Ν.3028/02), η έλλειψη εναρμόνισής του με τις ισχυρότερες αυτού Διεθνείς Συμβάσεις (Συμβάσεις για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Ευρώπης: Χάρτα της Βενετίας, Granada, σύμβαση της UNESCO κλπ), η εσωστρέφεια της διοίκησης και των υπηρεσιών του ΥπΠΟΑ καθώς και η συχνά μονοδιάστατη προσέγγιση στο γνωστικό αντικείμενο της Προστασίας και Ανάδειξης της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, έχουν ως αποτέλεσμα το στραγγαλισμό κάθε προσπάθειας «νέας αρχιτεκτονικής δημιουργίας» και την υποβάθμιση της σημασίας της Αρχιτεκτονικής που δημιουργεί σήμερα την Παράδοση για τις επερχόμενες γενιές. Παράλληλα, οι γραφειοκρατικές εμπλοκές και παλινωδίες οδηγούν στην ταλαιπωρία, σε επιχειρηματική αβεβαιότητα, στην ακύρωση των επενδύσεων και, πολλές φορές, στον ευτελισμό των εμπλεκομένων μελετητών. Ο συνδυασμός των παραπάνω, έχει ως αποτέλεσμα μια αποκαρδιωτική εικόνα για τον τόπο μας σε ότι αφορά στη σύγχρονη αρχιτεκτονική και στην προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, μια επίγευση τριτοκοσμικού – ολοκληρωτικού κράτους που αντιστρατεύεται στην ανάδειξη του χαρακτήρα, της ταυτότητας, του genius loci (πνεύμα του τόπου) υπερασπιζόμενο επιλεκτικά στοιχεία μιας φυσιογνωμίας και συχνά (παρα)βιάζει βασικές αρχές τεκμηρίωσης μιας σύγχρονης ολιστικής προσέγγισης του ενσωματωμένου στον τόπο και στον χρόνο σχεδιασμού. Εμμονικές απόψεις των υπηρεσιών του ΥπΠΟΑ σε ότι αφορά στην ένταξη και ενσωμάτωση των κατασκευών στο πολιτιστικό περιβάλλον, απόψεις που δεν βασίζονται σε κανόνες και αρχές της αρχιτεκτονικής ως επιστήμης και αγνοούν συστηματικά τις διεθνείς συμβάσεις, επιβάλλουν πεισματικά την επανάληψη, τον μιμητισμό, την απαξίωση έως και «εξαφάνιση» της σύγχρονης δημιουργίας, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της αρχιτεκτονικής αξίας ως δυναμικού στοιχείου της πολιτιστικής κληρονομιάς στο υλικό και άυλο ανθρωπογενές περιβάλλον. Από το πλέγμα των συνεπειών αυτής της πραγματικότητας, εστιάζουμε στη διαφαινόμενη και διαπιστωμένη εγκατάλειψη, κατάρρευση και, συχνά, εξαφάνιση εξαίρετων δειγμάτων της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και, παράλληλα, στην αδυναμία άρθρωσης τεκμηριωμένης αρχιτεκτονικής έκφρασης. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η ψευδεπίγραφη προστασία οδηγεί στην αυθαίρετη δόμηση και επέμβαση. Η Αρχιτεκτονική εξελίσσεται με συνθετικές αρχές και τυπολογικούς κανόνες, αφαιρετικά δηλαδή τυπολογικά στοιχεία που δεν αντιγράφονται αλλά «μεταγράφονται» σε αρχιτεκτονική μορφή στον αντίποδα των εικονιστικών μορφολογικών «επιλογών» που συνήθως επικρατούν μέσα από στείρες μιμητικές επιλογές. Οι τυπολογικοί κανόνες δεν εμποδίζουν την εξέλιξη της φυσιογνωμίας του τόπου, εξέλιξη που αποτελεί και τον μόνο τρόπο σεβασμού του χαρακτήρα του και αξιοποίησης των χωρικών και αρχιτεκτονικών στοιχείων που έχει επιτύχει στην ιστορική του διαδρομή. Ο αυστηρός, συνεπής και αποτελεσματικός έλεγχος τόσο στην αδειοδότηση των έργων, όσο και στην υλοποίησή τους, είναι επαρκής συνθήκη για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα/ταυτότητας του τόπου. Πάγια θέση και οδηγία του ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων είναι ότι κάθε πρόταση που ενσωματώνεται σε μια περιοχή, προστατευόμενη ή όχι, πρέπει να τεκμηριώνεται με όρους αρχιτεκτονικής σύνθεσης, ανεξάρτητα αν η πρόθεση είναι μιμητική (ακόμα και τότε, αναγκαστικά και αναπόφευκτα θα περιέχει και διαφοροποιήσεις γιατί δεν θα είναι αυθεντική) ή πρόθεση διαφοροποίησης (που εξίσου αναγκαστικά και αναπόφευκτα θα περιέχει στοιχεία μίμησης αφού οφείλει η διαφοροποίηση που επιχειρεί να μην είναι άκριτη αλλά συσχετισμένη με τον οικισμό/τόπο/τοπίο που αναφέρεται). Όλες ανεξαιρέτως οι αρχιτεκτονικές προτάσεις διαφοροποιούνται, στον ένα ή άλλο βαθμό και με τον ένα ή άλλο τρόπο. Αν αποτελούν πιστά αντίγραφα (ίδιες μορφές, ίδια υλικά, ίδια χρώματα, κλπ) τότε αντιβαίνουν στη Χάρτα της Βενετίας (περί κιβδηλίας) και σε όλους του νόμους περί Προστασίας της Κληρονομιάς που αναφέρουν ρητά ότι έχουν βασιστεί σε αυτήν (πχ Granada, Nara). Διασφαλίζεται έτσι το «δικαίωμα στη δημιουργία» της Αρχιτεκτονικής, των αρχιτεκτόνων και της κοινωνίας που εκφράζουν, άρα του έννομου συμφέροντος της κοινωνίας και του δικαιώματός της να υπάρχει στον τόπο της που θα αναπτύσσεται/εξελίσσεται αυθεντικά χωρίς μασκαρέματα, παγώματα και πειράματα ταρίχευσης. Η προάσπιση και ανάδειξη του διαχρονικού χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής ως ζωντανού στοιχείου της πολιτιστικής μας ταυτότητας και η διασφάλιση της πληρότητας της τεκμηρίωσης (συνθετικές αρχές, ολοκληρωμένη ένταξη – ενσωμάτωση) της σύγχρονης αρχιτεκτονικής δημιουργίας, ώστε να αποτελέσει την αρχιτεκτονική κληρονομιά του μέλλοντος, αποτελούν τα βασικά ζητούμενα μιας παρέμβασης που προσδιορίζει τις δυσλειτουργίες και προτείνει, ώστε να αποκατασταθούν οι χρόνιες αδυναμίες που αποθαρρύνουν κάθε δημιουργική προσπάθεια σε αυτόν τον τομέα του Πολιτισμού. Στην προσπάθεια αυτή παρατηρούνται δυσλειτουργίες και προβλήματα όπως: προβλήματα ισχύοντος νομικού πλαισίου και αστοχίες ερμηνείας και εφαρμογής του, προβλήματα θεσμικού πλαισίου περί χωρικών αρμοδιοτήτων και αντικειμένου Προστασίας, προβλήματα διαδικασιών εγκρίσεων και κατανομής των αρμοδιοτήτων με βάση την εξειδίκευση του γνωστικού αντικειμένου και προβλήματα εφαρμογής των αρχών του ολοκληρωμένου Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και υλοποίησης των αποτελεσμάτων του. Μέχρι σήμερα η πολιτεία δεν έχει ρυθμίσει θέματα αρμοδιοτήτων και σαφών διαδικασιών μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών των Υπουργείων ΥΠΕΝ και ΥπΠΟΑ. Επίσης, η έλλειψη πλήρους θεσμικής κατοχύρωσης των όρων «Προστασία» και «Δημιουργία» εξακολουθεί να συντηρεί μια συγκρουσιακή κατάσταση που έχει παγιωθεί μεταξύ των μελετητών και των υπηρεσιών. Τέλος, εκκρεμούν θέματα όπως η συγκρότηση κατάλληλων γνωμοδοτικών και εγκριτικών οργάνων και υπηρεσιών που σήμερα ολοκληρώνουν το έργο τους σε χρόνους απαγορευτικούς και ανασταλτικούς στον όποιο προγραμματισμό και σχεδιασμό. Ο νομοθέτης έχει σταθμίσει το δημόσιο συμφέρον, έχει ορίσει σαφώς τις προϋποθέσεις, για τις οποίες απαιτείται έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού. Σε αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται περιοχές που δεν αποτελούν κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους. Σύμφωνα με τον Ν.3028/2002, έγκριση ΥπΠΟΑ λοιπόν απαιτείται μόνο σε περιοχές που αποτελούν κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους. Παρ’ όλ’ αυτά, πληθώρα εγγράφων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού ζητούν από τις εκάστοτε ΥΔΟΜ των Δήμων προηγούμενη έγκριση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας σε περιοχές εκτός των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων. Αντίστοιχα θέματα προκύπτουν με τις αρμοδιότητες και τους ελέγχους των υπηρεσιών της Εφορείας Νεωτέρων που επεκτείνονται διαρκώς θεματικά και γεωγραφικά, κρίνοντας αρχιτεκτονικές μελέτες με έωλες διαδικασίες και, συχνά, αδιαφανή κριτήρια και χρονικές προτεραιότητες. Η συνεχιζόμενη αυτή κατάσταση, δημιουργεί πέραν των άλλων και «πολιτιστικά θύματα» με την απώλεια σημαντικών στοιχείων της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς. Ο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ θεωρεί ότι πρέπει άμεσα να αποφασιστούν: Τροποποίηση αρχαιολογικού νόμου με βάση τις αρχές των Διεθνών Συμβάσεων (πχ αρχαία/ νεώτερα) και τις ανάγκες ενσωμάτωσής του με την περιβαλλοντική και πολεοδομική νομοθεσία. Καθορισμός χωρικών περιοχών αρμοδιότητας ελέγχου. Καθορισμός αντικειμένου προστασίας. Κατάργηση εγκυκλίων που επιτάσσουν αντιεπιστημονικές διαδικασίες. Κατανομή εγκρίσεων και ελέγχων με βάση το γνωστικό αντικείμενο. Καθορισμός του τρόπου ανάθεσης, παρακολούθησης και εποπτείας των έργων. Η Αρχιτεκτονική Κληρονομιά δημιουργείται με κάθε έργο που, σε οποιαδήποτε κλίμακα, εντάσσεται στο υπάρχον πολιτισμικό και φυσικό περιβάλλον. Η αρχιτεκτονική δημιουργία, η ποιότητα των κατασκευών, η αρμονική ένταξή τους στο περιβάλλον, ο σεβασμός των φυσικών και αστικών τοπίων, καθώς και της κοινής και ιδιωτικής κληρονομιάς αποτελούν δημόσιο συμφέρον (παρ. 27 του προοιμίου της Οδηγίας 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου). Κατ’ εφαρμογή των παραπάνω, τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΣΑ) αναλαμβάνουν την υποχρέωση της προστασίας του τοπίου, της ένταξης και ενσωμάτωσης των κατασκευών στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και το πολιτιστικό περιβάλλον. Δυστυχώς, οι παραπάνω αρχές δεν έχουν ενσωματωθεί στον Αρχαιολογικό Νόμο με βάση τον οποίο ελέγχουν οι υπηρεσίες του ΥπΠΟΑ τις Αρχιτεκτονικές Μελέτες, οδηγώντας συχνά στην υποστολή του επιστημονικού λόγου σε επιταγές αντίθετες με την επιστημονική συνείδηση (όπως μορφολογικούς κανόνες, τυποποίηση και εμπορευματοποίηση της δόμησης). Όσο σημαντικός είναι ο κίνδυνος της άκριτης δόμησης, δηλαδή της δόμησης που δεν σχετίζεται με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου στον οποίο αφορά, αντίστοιχα σημαντικός είναι και ο κίνδυνος της δόμησης που, εξίσου άκριτα και ανιστόρητα, επαναλαμβάνει μορφολογικά στοιχεία του παρελθόντος σε μια εποχή όπου οι συνθήκες κατοίκησης και το συνολικό πολιτισμικό πλαίσιο έχει αλλάξει. Ως ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων υπογραμμίζουμε ότι σε αυτές τις αρχές είναι βασισμένα τα ζητούμενα της τεκμηρίωσης των θεμάτων που συζητούνται στα ΣΑ και ο επιστημονικός διάλογος που αφορά στην Αρχιτεκτονική, ο οποίος περιλαμβάνει τον καθορισμό των όρων της παρέμβασης και κρίνει ολοκληρωμένες συνθετικές επιλογές, αποτελεί αποκλειστικό τους αντικείμενο. Η εμπλοκή πολλαπλών υπηρεσιών διαφορετικών Υπουργείων στην παραπάνω διαδικασία, δημιουργεί συγκρουσιακό περιβάλλον μεταξύ των υπηρεσιών του δημοσίου, των ελεύθερων επαγγελματιών μηχανικών, αλλά και των απλών πολιτών. Η αναζήτηση διεξόδου είναι επίκαιρη αλλά και επιβεβλημένη. View full είδηση
  11. Περίληψη. Το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον για την πτύχωση αναζωπυρώθηκε με τη δημοσίευση του σημαντικού βιβλίου τού Gilles Deleuze, Η πτύχωση. Ο Leibniz και το μπαρόκ, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 στο Παρίσι. Η πτύχωση είναι μια πολιτιστική παράμετρος που απαντάται σε πολλές περιόδους της ιστορίας, αλλά κατά βάση κατατάγεται στο μπαρόκ. Διότι στο μπαρόκ η πτύχωση τείνει προς την απεριόριστη συμπερίληψη, αναπαριστά τη συνεχή κίνηση, και συνεχώς επίσης αναφέρεται σε άλλες πτυχώσεις. Ο Matthew Krissel θεωρεί ότι η πτύχωση είναι μια διαφοροποιούσα αρχή στην αρχιτεκτονική και ουσιαστικά συνεπάγεται μια συνεχώς εξελισσόμενη αρχιτεκτονική, όπως τα λογισμικά των υπολογιστών, που αντιβαίνει στην κλασική αρχή της firmitas, της σταθερότητας ή της στατικότητας. Πολλά παραδείγματα μπορούν να δοθούν από μια τέτοια συνεχώς εξελισσόμενη αρχιτεκτονική: η αρχιτεκτονική του εικονοκυττάρου του Stephen Perella εξερευνά τη μορφοπλαστική διατύπωση χωρίς αναφορά στη λειτουργία, στατικότητα και άλλες ουσιώδεις αρχές της αρχιτεκτονικής. Έπειτα, η διάσημη υγρή αρχιτεκτονική του Marcos Novak, και η ακριβής, ανακριβής και επακριβής αρχιτεκτονική δημιουργία του Greg Lynn, όπως συνδέεται με τον άμορφο σχεδιασμό και συντελείται μέσα από διαδικασίες πληροφορικής φύσης, είναι επίσης παρόμοια παραδείγματα συνεχώς εξελισσόμενης αρχιτεκτονικής. Η αρχιτεκτονική αυτή δεν αποζητά πλέον τη σταθερότητα, αλλά τη συνεχή εναλλαγή και κίνηση διαμέσου περίπλοκων διαδικασιών πληροφορικής φύσης, και γι' αυτό δίνει την εντύπωση ότι έχει πλέον απολέσει οποιαδήποτε έννοια ανθρωπισμού. Η πτύχωση, ωστόσο, δίνει τη δυνατότητα να επαναφέρουμε την ανθρωπιστική διάσταση της αρχιτεκτονικής, την ίδια στιγμή που θεμελιώνουμε θεωρητικά εξελίξεις στον σχεδιασμό, οι οποίες προκύπτουν από την ψηφιακή τεχνολογία που στην εποχή μας κυριαρχεί στην αρχιτεκτονική πράξη και σκέψη. Το διακύβευμα της πτύχωσης είναι η εγγενής ηθική του αειφόρου σχεδιασμού, όπως προκύπτει από την ανάγνωση και χρήση της πτύχωσης από τον Luke Feast. Δρ Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος, Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Κριτικός Τέχνης κι Επιμελητής Εκθέσεων, Χανιά Κρήτης, Ελλάδα Λέξεις κλειδιά: Deleuze, πτύχωση, ψηφιακή αρχιτεκτονική, firmitas, ηθική του αειφόρου σχεδιασμού Τα τελευταία τριάντα χρόνια έχει διαπιστωθεί ένα αυξημένο ενδιαφέρον από τους αρχιτέκτονες για την έννοια της πτύχωσης, όπως αυτή αναπτύχθηκε στο σημαδιακό βιβλίο του Gilles Deleuze, Η πτύχωση. Ο Leibniz και το μπαρόκ, το οποίο δημοσιεύτηκε στη Γαλλία στα τέλη της δεκαετίας του 1980¹. Αυτό το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον για την πτύχωση είναι ενδεικτικό των κοινωνικών πιέσεων που ασκούνται στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, αφενός από έναν ολοένα και πιο ψηφιακό κόσμο, αφετέρου από την περιπλοκότητα των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Ωστόσο, το ενδιαφέρον για την πτύχωση είναι επίσης εμβληματικό των δραματικών αλλαγών που έχουν λάβει χώρα, όχι μόνο στην αρχιτεκτονική θεωρία και σκέψη και στην επιστημολογία της αρχιτεκτονικής, αλλά και στην ίδια την αρχιτεκτονική πρακτική. Οι τρεις κλασικές αρχές της αρχιτεκτονικής, οι venustas, firmitas και utilitas, ή χάρη, σταθερότητα και χρησιμότητα, όπως διατυπώθηκαν από τον Ρωμαίο αρχιτέκτονα Βιτρούβιο κατά τον 1ο αιώνα π.Χ., και επανεμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της Ιταλικής Αναγέννησης από τον Alberti, ήταν ανέκαθεν οι πλέον διαχρονικές αξίες της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, οι οποίες έχουν ανεξίτηλα σημαδέψει την ιστορία της αρχιτεκτονικής στον δυτικό κόσμο. Μεταξύ των τριών αυτών αξιών, ο κλασικισμός πάντα θεωρούσε τη χάρη ως προεξάρχουσα, σε σύγκριση με τη σταθερότητα και τη χρησιμότητα, ενώ ο μοντερνισμός μετατόπισε το ενδιαφέρον στη χρησιμότητα ή λειτουργία εις βάρος των άλλων δύο. Στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα και ειδικά τα τελευταία τριάντα χρόνια, είναι η firmitas, η σταθερότητα, που αμφισβητείται στο όνομα της πτύχωσης. Η σταθερότητα σημαίνει φυσικά τόσο τη στατική επάρκεια όσο και την αντοχή στον χρόνο. Το καλύτερο πρότυπο σταθερότητας είναι ίσως η Αιγυπτιακή πυραμίδα, η οποία, ως γνωστόν, στόχευε να εξασφαλίσει την κυριαρχία του ηγεμόνα στην αιωνιότητα, ακόμα και μετά τον θάνατό του. Σήμερα, κτίρια όπως το Μουσείο Τέχνης του Tel Aviv στο Ισραήλ, που σχεδιάστηκε από τον Preston Scott-Cohen το 2007 και ολοκληρώθηκε το 2011, ή το Σπίτι μπουκάλι του Klein στο Rye της Victoria στην Αυστραλία, που σχεδιάστηκε από τον Charles Ryan McBride το 2008, φαίνονται να είναι στον αντίποδα της πυραμίδας από τη σκοπιά της σχεδιαστικής λογικής τους. Διότι, πρώτον, η έντονη καμπυλόγραμμη μορφή τους ή η πτύχωση χρειάζεται μεγάλη συντήρηση για να παραμείνει ανέπαφη στον χρόνο, σε αντίθεση με την υποτυπώδη και ελάχιστη συντήρηση που χρειάζεται η πυραμίδα για να αντέξει στον χρόνο. Κατά δεύτερο και ουσιωδέστερο λόγο, αυτά τα σύγχρονα κτίρια που αναφέρθηκαν εν είδει παραδείγματος, είναι η αρχιτεκτονική απάντηση στην ολοένα αυξανόμενη επιθυμία και ανάγκη για ευελιξία στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. 01. Η μεγάλη πυραμίδα της Γκίζας, 2580-2560 π.Χ., 4η δυναστεία 02. Μουσείο Τέχνης του Tel Aviv, Israel, Preston Scott-Cohen 03. Σπίτι μπουκάλι του Klein, Rye, Victoria, Αυστραλία, Charles Ryan McBride Η ευελιξία σημαίνει τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται το κτίριο σε αλλαγές χρήσης και σε απρόσμενες περιστάσεις. Τα πτυχωτικά αυτά κτίρια, folded buildings όπως αποκαλούνται, είναι ένα βήμα πριν την κίνηση, αναπαριστώντας την παγωμένη κίνηση, για να ανακαλέσουμε τον διάσημο ορισμό της αρχιτεκτονικής από τον Friedrich Schelling. Τα πτυχωτικά κτίρια αυτά δείχνουν τη μάχη του αρχιτέκτονα με τον χρόνο, όχι με την έννοια της δημιουργίας ενός προϊόντος που θα αντέξει όσο γίνεται πιο πολύ, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά με την έννοια του σχεδιασμού που προορίζεται να εξυπηρετήσει απαιτήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλάζουν ραγδαία και άρδην και ενίοτε αλληλοσυγκρούονται, καθώς αντικατοπτρίζουν τις περίπλοκες πολυπολιτισμικές κοινωνίες οι οποίες συχνά απαιτούν τη συνεχή αναβάθμιση των κτιρίων, όπως και του λογισμικού των υπολογιστών, για να εξυπηρετήσουν τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές ανάγκες και νέες επιθυμίες. Την ανάγκη αυτή για συνεχή εξέλιξη επισημαίνει και η Σοφία Βυζοβίτη, όταν αναφέρεται στο νέο καθεστώς που διέπει το αρχιτεκτονικό αντικείμενο, που δεν αναφέρεται πλέον σε μια χωρική μήτρα, αλλά σε μια χρονική παράμετρο που υπαινίσσεται τη συνεχή αλλαγή και εξέλιξη της ύλης και μορφής². Θέλοντας να κάνει μια γενεαλογία της αρχιτεκτονικής πρακτικής τής πτύχωσης, η Βυζοβίτη εξετάζει τα πρώτα κτίρια που την ενσωμάτωσαν στη λογική τους, τις δύο βιβλιοθήκες στο Jussieu στο Παρίσι από τους αρχιτέκτονες ΟΜΑ, το 1993, το Bicycle Flat στο Άμστερνταμ από τους αρχιτέκτονες VMX το 1998 και το Eye Beam Building, Museum of Art and Technology στη Νέα Υόρκη το 2002 από τους Diller και Scofidio³. 04. Δύο βιβλιοθήκες στο Jussieu στο Παρίσι, ΟΜΑ, 1993 Ακολούθως, θα παρουσιάσω αρχικά την πτύχωση έτσι όπως την αναπτύσσει ο Deleuze στο σημαδιακό του βιβλίο με τον ομώνυμο τίτλο, με σκοπό να αναδείξω τη σημασία της στην αρχιτεκτονική θεωρία. Κατόπιν, θα επιχειρήσω να διαπιστώσω πώς η πτύχωση εφαρμόζεται στη σύγχρονη αρχιτεκτονική σκέψη και πρακτική, εξετάζοντας ταυτόχρονα ποιες είναι οι επιπτώσεις της, ειδικά σε ό,τι αφορά την επιστημολογία του κλάδου της αρχιτεκτονικής. Τέλος, θα επιχειρήσω να αναλύσω τις συνέπειες της τεκτονικής εντατικοποίησης που παράγεται από την πτύχωση, και θα ελέγξω την υπόθεση του αειφόρου οικολογικού σχεδιασμού που αποδίδεται στην πτυχωτική αρχιτεκτονική από τον Luke Feast. Η πτύχωση ως δυναμική αρχή Από την αρχή του κειμένου του, ο Deleuze ορίζει, στην ιδιαίτερα μεταφορική γλώσσα που χρησιμοποιεί, την πτύχωση ως πολιτιστική δύναμη και ισχύ που φέρει τα χαρακτηριστικά κάθε εποχής στην εξέλιξη του ανθρώπου⁴. Η πτύχωση εφαρμόζει στην Ελληνική, τη Ρωμαϊκή, τη Ρωμανική, τη Γοτθική και την κλασική περίοδο, και αντίστοιχα πτυχώσεις αναπτύσσονται σε όλες αυτές τις περιόδους. Η περίοδος ωστόσο που απασχολεί ιδιαίτερα τον Deleuze και τη θεωρεί εμβληματική για την πτύχωση, είναι η περίοδος του μπαρόκ. Διότι, κατά την περίοδο του μπαρόκ, η πτύχωση οδηγεί στην άπειρη συμπερίληψη ή σύμφυρση⁵, αναπαριστά τη συνεχή κίνηση⁶ και συνεχώς αναφέρεται σε άλλες πτυχώσεις, από τις οποίες προκύπτει⁷ και τις οποίες διαρκώς παράγει. Στην πραγματικότητα, η δραστηριότητα της συστολής και διαστολής της πτύχωσης σημαίνει την εξέλιξη και την εκτύλιξη, την εμπλοκή και την ανάπτυξη⁸. Επιπλέον, η πτύχωση σημαίνει μείωση και περιορισμό, ενώ το αντίθετό της, η εκδίπλωση, σημαίνει την αύξηση και την ανάπτυξη⁹. Η πτύχωση, ως εκ τούτου, έχει έναν πολιτισμικό χαρακτήρα, και εμφανίζεται ως μια δύναμη η οποία αναπαριστά την άπειρη εργασία σε εξέλιξη, δηλαδή την άπειρη δεκτικότητα και τον αέναο αυθορμητισμό¹⁰. Σύμφωνα πάντα με τον Deleuze, η πτύχωση δουλεύει όπως το origami, που είναι ως γνωστόν η Ιαπωνική τέχνη της δίπλωσης του χαρτιού¹¹. 05. Η Ιαπωνική Τέχνη της εκδίπλωσης του χαρτιού Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η πτύχωση εμφανίζεται σε κάθε εποχή. Ωστόσο, αυτή καθαυτή είναι επίσης η λειτουργική έννοια του μπαρόκ τον 17ο αιώνα¹². Διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στο μπαρόκ, διότι εκεί γνωρίζει απεριόριστη ελευθερία¹³. Το ίδιο το μπαρόκ, ως καλλιτεχνικό ύφος, είναι μια δυναμική λειτουργία στον βαθμό που συνεπάγεται την καμπυλόγραμμη ρευστότητα της μορφής¹⁴. Κατά το μπαρόκ, ο κόσμος εμφανίζεται ως μια άπειρη σειρά από καμπυλότητες και κλίσεις¹⁵. Ενώ ο κλασικισμός, δια μέσου των Καρτεσιανών του συντεταγμένων, προωθεί τα καθορισμένα σημεία, τις γωνίες και τα κέντρα, εν συντομία τις ουσιώδεις μορφές, μέσω ενός είδους αφηρημένης οικουμενικότητας¹⁶, το μπαρόκ προωθεί την άπειρη διαφοροποίηση της πτύχωσης¹⁷. Επιπλέον, η αντίθεση που υπάρχει στο μπαρόκ μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού, το έξαλλο εξωτερικό που επιφυλάσσει ένα ήρεμο και γαλήνιο εσωτερικό στις εκκλησίες¹⁸, δεν είναι τίποτα άλλο από την αντίθεση μεταξύ της πτύχωσης και της εκδίπλωσής της. Ο Simon O’Sullivan θεωρεί ότι «η έννοια της πτύχωσης επιτρέπει στον Deleuze να σκεφτεί δημιουργικά την παραγωγή τής υποκειμενικότητας (…), τη σχέση που έχει δηλαδή κανείς με τον εαυτό του.»¹⁹. Το σημείο αυτό είναι σημαντικό για την πτύχωση διότι συνδέεται με τον Leibniz, από του οποίου τα γραπτά προέρχεται η έμπνευση της έννοιας της πτύχωσης. Ο Leibniz ονομάζει μονάδα πότε την ψυχή πότε το υποκείμενο, και αυτή η μονάδα είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντος του Deleuze²⁰. Η μονάδα είναι ένα μεταφυσικό σημείο, το οποίο ωστόσο δεν είναι προνομιούχο, ούτε βρίσκεται στο κέντρο των πραγμάτων, αφού ο κόσμος απαρτίζεται από άπειρες μονάδες ή ψυχές²¹. Το υποκείμενο είναι μια μονάδα που καταλαμβάνει ένα σημείο, είναι μια ψυχή και προσφέρει μια προοπτική στα πράγματα²². Ανάλογα, το αντικείμενο είναι ένα συμβάν²³. Ο κόσμος, εννοημένος με τέτοιο τρόπο από τον Deleuze ως αναγνώστης του Leibniz, χαρακτηρίζεται από προοπτικισμό, σχετικισμό και πλουραλισμό²⁴. Ο κόσμος, ωστόσο, είναι επίσης εντός της μονάδας η οποία μοιάζει με κύτταρο, σα δωμάτιο χωρίς πόρτες και παράθυρα²⁵. Όλη η δραστηριότητα της ψυχής που είναι πλήρης πτυχώσεων, λαμβάνει χώρα εντός του κόσμου και εντός της μονάδας²⁶. Η μονάδα ή η ψυχή χαρακτηρίζεται από απόλυτη εσωτερικότητα, ή αλλιώς συνιστά ένα σκοτεινό πλαίσιο, με την έννοια ότι όλα συνάγονται από αυτή και τίποτα δε βγαίνει ή μπαίνει από το εξωτερικό²⁷. Η μονάδα χαρακτηρίζεται από απόλυτη εσωτερικότητα και η ύλη από απόλυτη εξωτερικότητα²⁸. Μεταξύ των μονάδων και της ύλης υφίσταται μια δυνατή ένταση, αν και αλλού ο Deleuze θεωρεί ότι οι μάζες και οι οργανισμοί είναι συμπληρωματικοί ως δύο είδη ισχύος ή δύο είδη πτύχωσης²⁹. Ο Deleuze προσφέρει τη διάσημη αλληγορία της δίπατης οικίας μπαρόκ για να εξηγήσει την ανθρώπινη κατάσταση: το ισόγειο έχει ανοίγματα για παράθυρα και αντιπροσωπεύει την ύλη που επιδρά στις αισθήσεις, ενώ ο πρώτος όροφος προορίζεται για τον νου και την εσωτερικότητα, για τη φρενήρη ζωτικότητα της ψυχής που συνιστά ένα καθαρό εσωτερικό χωρίς εξωτερικό³⁰. Η πτύχωση ως διάγραμμα Ο Graham Livesey παραδέχεται ότι είναι συχνά δύσκολο να μεταφράσει κανείς τις έννοιες του Deleuze στη συγκεκριμένη ή δεδομένη υλική πραγματικότητα, παρά την άμεση και οικουμενική απήχηση που η έννοια της πτύχωσης είχε στον κόσμο της αρχιτεκτονικής, αμέσως μόλις το ομότιτλο βιβλίο του Deleuze δημοσιεύτηκε³¹. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Matthew Krissel θεωρεί ότι η πτύχωση, σε αρχιτεκτονικό πλαίσιο, συνεπάγεται συνεχή διαφοροποίηση, «καθώς νέες και μη προσδοκώμενες δυνατότητες λαμβάνουν χώρα (μεταξύ πτύχωσης που έχει λάβει χώρα, πτύχωσης εν εξελίξει και πτύχωσης που είναι εν αναμονή) χωρίς προκαθορισμένα αποτελέσματα»³². Αυτή η συνεχής διαφοροποίηση του αρχιτεκτονικού πλαισίου συνεπάγεται «έναν ευέλικτο τοπολογικό χώρο (…), ο οποίος δεν μπορεί να αποσπαστεί από το πρόγραμμα και το συμβάν, και στον οποίο οι πτυχώσεις είναι τα ίδια τα συμβάντα»³³. O Krissel συνεχίζει τον προβληματισμό του, θέτοντας το ερώτημα, πώς είναι δυνατό να υπάρξει ο χώρος αυτός στην απτή πραγματικότητα, πέραν της θεωρίας ή του ψηφιακού χώρου. Η απάντηση που προσπορίζει ο ίδιος στο ερώτημά του, φαίνεται ότι δεν είναι σίγουρη: ισχυρίζεται ότι η δυνατότητα να έχει κανείς μια σειρά από επιφάνειες να πτυχώνονται και να αναδιπλώνονται, σημαίνει μια άπειρη και μη προβλέψιμη αρχιτεκτονική, προοδευτική και οπισθοδρομική ταυτόχρονα, αλλά σε κάθε περίπτωση συνεχώς εξελισσόμενη³⁴. Είναι δυνατό να φανταστούμε μια αρχιτεκτονική, όχι μόνο στο επίπεδο της θεωρίας, του διαγράμματος ή της στατικής παραλλαγής, που εφαρμόζεται στην κτιριακή δόμηση και είναι συνεχώς εξελισσόμενη ή αλλιώς διαρκώς αναβαθμιζόμενη, όπως τα λογισμικά των υπολογιστών; Αυτή είναι η ερώτηση που προκύπτει για τους αναγνώστες του από τον προβληματισμό του Krissel. Παρά το γεγονός ότι διάσημοι αρχιτέκτονες που είναι θεωρητικοί ταυτόχρονα, έχουν εξετάσει το ενδεχόμενο μιας τέτοιας συνεχώς αναβαθμιζόμενης αρχιτεκτονικής, και αρκεί να αναφέρουμε εδώ τα ονόματα των Peter Eisenman, Greg Lynn και John Rajchman, η εν λόγω αρχιτεκτονική αυτή είναι μια μελλοντική προβολή και δεν υφίσταται επί του παρόντος. Είναι ωστόσο αξιοσημείωτο ότι η υπάρχουσα πτυχωτική αρχιτεκτονική στις μέρες μας, ήδη δείχνει προς την κατεύθυνση της συνεχώς εξελισσόμενης αρχιτεκτονικής που ακυρώνει τη στατική της αρχή, τη firmitas, ως μια αρχιτεκτονική εν τω έργω, σε συνεχή εξέλιξη. Η συνεχώς αναβαθμιζόμενη αρχιτεκτονική την οποία ο Krissel τοποθετεί στο μέλλον, μπορεί σύμφωνα με τον ίδιο να εφαρμόσει την πτύχωση «στο πλαίσιο της προγραμματιζόμενης ύλης» και «μέσω της ανάπτυξης της νανοτεχνολογίας.»³⁵. Όταν η πτύχωση εφαρμόζεται μόνο στο επίπεδο του μορφοπλαστικού χειρισμού³⁶, και ακόμα χειρότερα όταν δικαιολογείται με αναφορά στην αρχιτεκτονική φαντασία και την υποτιθέμενη ελευθερία της αλλά και το δικαίωμά της για άπειρους νεωτερισμούς, ο ριζοσπαστικός χαρακτήρας της πτύχωσης αλλά και οι πολυάριθμες συνέπειές της χάνονται και η πτυχωτική αρχιτεκτονική απλά παραδίδεται στον προηγμένο καπιταλιστικό καταναλωτισμό. Οι αρχιτέκτονες ανέκαθεν αντιμετώπιζαν αυτόν τον κίνδυνο, αλλά και την πρόκληση να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες και πολλές φορές τις φαντασιώσεις της πλούσιας πελατείας τους, που συνήθως προσανατολίζεται προς την επιδεικτική κατανάλωση, έναν κίνδυνο που απειλεί να μειώσει την αρχιτεκτονική στο επίπεδο της τρέχουσας μόδας. Ο Mark Jackson θεωρεί πως, ό,τι φαίνεται να είναι στην εμπροσθοφυλακή της αρχιτεκτονικής πρωτοπορίας, συγκεκριμένα ο κυβερνοχώρος και η εικονική πραγματικότητα, τείνει πολλές φορές, σιωπηλά και ασυνείδητα, να υιοθετεί, στην πραγματικότητα, τις πλέον συντηρητικές μεταφυσικές αρχές³⁷. Έχοντας τις προειδοποιήσεις του Jackson κατά νου, πρέπει παρόλα αυτά να σημειώσουμε ότι, από τη δεκαετία του 1980 κι έπειτα, υπάρχει στην αρχιτεκτονική δημιουργία ένα αυξανόμενο μέλημα για την τεκτονική διάστασή της, η οποία σύμφωνα με τον Kenneth Frampton «είναι το δομικό στοιχείο αλλά και η μορφοπλαστική εφαρμογή της παρουσίας του, σε σχέση με το σύνολο του οποίου ήταν μέρος.» Ο όρος τεκτονικός «όχι μόνο αναφέρεται σε μια δομική και υλική εφαρμογή αλλά και σε μια ποιητική της κατασκευής, όπως αυτή μπορεί να ασκηθεί στην αρχιτεκτονική και στις συναφείς εικαστικές τέχνες.»³⁸. Η προσοχή που αφιερώνει ο Frampton στο δομικό στοιχείο, που θεωρεί ότι είναι η ουσία της αρχιτεκτονικής μορφής και αξίζει μεγαλύτερη εκτίμηση από ό,τι η χωρική επινόηση και ο αρχιτεκτονικός νεωτερισμός, είναι προφανώς πολεμικής φύσης και απευθύνεται κυρίως στους μεταμοντέρνους, όπως τον Robert Venturi, και την εμπορευματοποίηση της αρχιτεκτονικής, στην οποία συνέβαλαν ηθελημένα ή άθελά τους. Υποστηρίζοντας την τεκτονική διάσταση της αρχιτεκτονικής, ο Frampton αναφέρεται στον Marco Frascari και στον καίριο ρόλο που ο τελευταίος επιφυλάσσει στον αρχιτεκτονικό σύνδεσμο³⁹. O Marco Frascari, ήδη από το 1984, στο κείμενό του “TheTell-the-Tale Detail”, ελεύθερα μεταφραζόμενο «Η λεπτομέρεια που λέει την ιστορία», υποστηρίζει τη δουλειά τού Carlo Scarpa, αξιολογώντας την αίσθηση της λεπτομέρειας που διατρέχει το έργο του και συνίσταται στους εκφραστικούς και τέλειους κτιριακούς συνδέσμους. Σύμφωνα με τον Frascari: Η αρχιτεκτονική είναι τέχνη, διότι όχι μόνο ενδιαφέρεται να ικανοποιήσει την πρωταρχική ανθρώπινη ανάγκη για ένα καταφύγιο, αλλά συναρμόζει χώρους και υλικά με έναν νοήμονα τρόπο. Αυτό συμβαίνει μέσω μορφικών και πραγματικών συνδέσμων. Ο σύνδεσμος, ως η γόνιμη λεπτομέρεια, είναι ο τόπος όπου η δόμηση αλλά και το χτίσιμο της αρχιτεκτονικής λαμβάνουν χώρα. (Επιπλέον, είναι χρήσιμο να ολοκληρώσουμε την κατανόηση αυτού του ουσιώδους ρόλου του συνδέσμου, ως του τόπου της διαδικασίας του νοήματος της αρχιτεκτονικής, εφόσον η καταγωγή της πρώτης Ινδοευρωπαϊκής λέξης για την τέχνη βρίσκεται στον «σύνδεσμο».)⁴⁰. Η προώθηση της τεκτονικής διάστασης της αρχιτεκτονικής από τον Frascari και τον Frampton είχε έναν ιδιαίτερο πολεμικό στόχο, όπως προαναφέρθηκε, αλλά μπορεί να έχει επίσης συμβάλει στην πρόσφατη υποστασιοποίηση της εντατικής τεκτονικής έκφρασής της στην πτυχωτική αρχιτεκτονική. Η κατά βάση λανθασμένη ιδέα ότι η τεκτονική διάσταση που περιλαμβάνει χωρική καινοτομία και φαντασιακό μορφοπλαστικό χειρισμό είναι τελικά η ουσία της αρχιτεκτονικής, δεν προήλθε από το πουθενά αλλά επωάστηκε σταδιακά και βαθμιαία, στο πλαίσιο τής πλέον σημαίνουσας αρχιτεκτονικής θεωρίας και πράξης, κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990. 06. Μουσείο Castelvecchio, Verona, Carlo Scarpa Όσο κι αν οι επιφανειακές εφαρμογές τής πτύχωσης στην αρχιτεκτονική θεωρία και πράξη είναι γενεαλογικά κατανοήσιμες, το γεγονός αυτό δεν αποτρέπει από το να σκεφτούμε σοβαρά τον ουσιώδη ρόλο της πτύχωσης σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις και προεκτάσεις της. Ο Mark Jackson επισημαίνει τους κινδύνους της εμπορευματοποίησης της πτυχωτικής αρχιτεκτονικής⁴¹, αλλά ταυτόχρονα θεωρεί ότι η πτυχωτική ή κυβερνητική αρχιτεκτονική στην πραγματικότητα επαναπροσδιορίζει «τις ιδέες που έχουμε για τον χώρο, την κατοικία και τη μορφή.»⁴² Το πρόβλημα είναι ότι η πτυχωτική αρχιτεκτονική είναι ακόμα καινούρια, και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν έχει γίνει ακόμα πλήρως κατανοητή⁴³. Ο Jackson εξετάζει με κριτικό τρόπο τη δουλειά του Stephen Perella, του οποίου η αρχιτεκτονική της υπερ-επιφάνειας έχει αναφορά στην πτύχωση του Deleuze. Η εικονοκυτταρική αρχιτεκτονική -pixel architecture- του Perella, που εκτυλίσσεται στην οθόνη του υπολογιστή, επινοεί μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας μια νέα πλαστικότητα που εφαρμόζει σε ενεργές επιφάνειες, αλλά το εγχείρημα του Perella είναι περιορισμένο μόνο στον μορφοπλαστικό χειρισμό, χωρίς καμία αναφορά στη λειτουργία ή στη χρήση ή ακόμα και στη στατικότητα της αρχιτεκτονικής δομής, κι έτσι είναι μάλλον συμβατικό⁴⁴. 07. Perella, αρχιτεκτονική της υπερεπιφάνειας. Ξενοδοχείο του μέλλοντος 08. Pixel architecture Η υγρή αρχιτεκτονική του Marcos Novak ταυτίζει την αρχιτεκτονική με τον χώρο της πληροφορικής ή τον κυβερνοχώρο που εμφανίζεται ως μια υπερβατική αρχή, η οποία πάλι αποδεικνύεται μάλλον συμβατική ερμηνεία του Deleuze, εφόσον μάλιστα ο τελευταίος δίνει έμφαση στον εγγενή και ουσιαστικό ρόλο της πτύχωσης⁴⁵. O Jackson ευνοεί περισσότερο την ιδιοποίηση της πτύχωσης από τον Greg Lynn μέσω των εννοιών του τελευταίου: ακριβής, ανακριβής και απακριβής, anexact, αρχιτεκτονική σύνθεση⁴⁶. Ο όρος απακριβής ή anexact είναι νεολογισμός, όπως και στα αγγλικά άλλωστε. Η αρχιτεκτονική, σύμφωνα με τον Lynn, οφείλει να πάψει να γοητεύεται από τις στατικές και κλειστές μορφές και πρέπει να τολμήσει να υιοθετήσει τον ανακριβή και άμορφο σχεδιασμό, όπως αυτός εφορμά από ψηφιακές διαδικασίες⁴⁷. Οι ψηφιακές διαδικασίες επιτρέπουν ευέλικτες επιφάνειες, μετρήσιμους περιορισμούς των παραμέτρων του σχεδιασμού που καθορίζουν όρια, χωρίς να τα κλείνουν, και τέλος εξέλιξη στον χρόνο⁴⁸. Το διακύβευμα είναι η έμψυχη, ζωντανή μορφή. Ωστόσο ο Lynn, σύμφωνα πάντα με τον Jackson, αποτυγχάνει να κατανοήσει την πτύχωση του Deleuze ως ένα διάγραμμα το οποίο μεσολαβεί ανάμεσα στην εικονικότητα και στην πραγματικότητα, και λανθασμένα το εκλαμβάνει ως μορφή. Όμως, πάντα σύμφωνα με τον Jackson, η πτύχωση δεν είναι μορφή αλλά είναι μάλλον μια δύναμη⁴⁹. Αυτό που εννοείται ως πτύχωση είναι μια δύναμη για τον Deleuze και μια μορφή για τον Lynn. Ο Lynn, σύμφωνα με τον Jackson, πτυχώνει υπερβολικά γρήγορα και με τον τρόπο αυτόν περιορίζει τη σύνδεση της πτύχωσης με την εικονική πραγματικότητα ως δύναμη. 09. Novak, Liquid Architecture 10. Novak, Liquid Architecture Η εικονική πραγματικότητα δε συνιστά απειλή για την πραγματικότητα αλλά συνιστά μάλλον τον κορεσμό της. Με άλλα λόγια, η εικονική πραγματικότητα σημαίνει την πραγματικότητα στην πληρότητά της. Η εικονική αφαίρεση του Deleuze είναι εγγενής στην τρέχουσα πραγματικότητα, «είναι κατ’ ουσία η δυνατότητα για το νέο σε αυτό που είναι τρέχον», σύμφωνα με τον Brian Massumi⁵⁰. Το εικονικό δε θα έπρεπε να συγχέεται με τον περίπλοκο χώρο που καθιστά δυνατό η τεχνολογία των πολυμέσων αλλά συμφύεται με το πραγματικό. Επομένως, τα διακυβεύματα της αρχιτεκτονικής δε βρίσκονται στην παρουσίαση νέων μορφών που απαντούν στους τεχνολογικούς νεωτερισμούς ή στα προτάγματα των ψηφιακών τεχνολογιών. Τα διακυβεύματα αφορούν μάλλον την ενεργοποίηση του εικονικού σε ό,τι είναι ήδη πραγματικό, του οποίου οι ορίζοντες αποκαλύπτονται στις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας να ακυρώνει το κοντινό και το μακρινό ως το μη τοπικό (…) Μπορούμε να ξεκινήσουμε να αναγνωρίζουμε την αρχιτεκτονική αφηρημένα ως διάγραμμα δύναμης και εξουσίας, ως τεχνολογία δύναμης, και είναι σε αυτό το επίπεδο της κατανομής της δύναμης που παράγει τις μορφές της γνώσης που μπορούν να αναγνωριστούν οι κοινές συνισταμένες μεταξύ ψηφιοποίησης και αρχιτεκτονικής⁵¹. View full είδηση
  12. Περίληψη. Το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον για την πτύχωση αναζωπυρώθηκε με τη δημοσίευση του σημαντικού βιβλίου τού Gilles Deleuze, Η πτύχωση. Ο Leibniz και το μπαρόκ, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 στο Παρίσι. Η πτύχωση είναι μια πολιτιστική παράμετρος που απαντάται σε πολλές περιόδους της ιστορίας, αλλά κατά βάση κατατάγεται στο μπαρόκ. Διότι στο μπαρόκ η πτύχωση τείνει προς την απεριόριστη συμπερίληψη, αναπαριστά τη συνεχή κίνηση, και συνεχώς επίσης αναφέρεται σε άλλες πτυχώσεις. Ο Matthew Krissel θεωρεί ότι η πτύχωση είναι μια διαφοροποιούσα αρχή στην αρχιτεκτονική και ουσιαστικά συνεπάγεται μια συνεχώς εξελισσόμενη αρχιτεκτονική, όπως τα λογισμικά των υπολογιστών, που αντιβαίνει στην κλασική αρχή της firmitas, της σταθερότητας ή της στατικότητας. Πολλά παραδείγματα μπορούν να δοθούν από μια τέτοια συνεχώς εξελισσόμενη αρχιτεκτονική: η αρχιτεκτονική του εικονοκυττάρου του Stephen Perella εξερευνά τη μορφοπλαστική διατύπωση χωρίς αναφορά στη λειτουργία, στατικότητα και άλλες ουσιώδεις αρχές της αρχιτεκτονικής. Έπειτα, η διάσημη υγρή αρχιτεκτονική του Marcos Novak, και η ακριβής, ανακριβής και επακριβής αρχιτεκτονική δημιουργία του Greg Lynn, όπως συνδέεται με τον άμορφο σχεδιασμό και συντελείται μέσα από διαδικασίες πληροφορικής φύσης, είναι επίσης παρόμοια παραδείγματα συνεχώς εξελισσόμενης αρχιτεκτονικής. Η αρχιτεκτονική αυτή δεν αποζητά πλέον τη σταθερότητα, αλλά τη συνεχή εναλλαγή και κίνηση διαμέσου περίπλοκων διαδικασιών πληροφορικής φύσης, και γι' αυτό δίνει την εντύπωση ότι έχει πλέον απολέσει οποιαδήποτε έννοια ανθρωπισμού. Η πτύχωση, ωστόσο, δίνει τη δυνατότητα να επαναφέρουμε την ανθρωπιστική διάσταση της αρχιτεκτονικής, την ίδια στιγμή που θεμελιώνουμε θεωρητικά εξελίξεις στον σχεδιασμό, οι οποίες προκύπτουν από την ψηφιακή τεχνολογία που στην εποχή μας κυριαρχεί στην αρχιτεκτονική πράξη και σκέψη. Το διακύβευμα της πτύχωσης είναι η εγγενής ηθική του αειφόρου σχεδιασμού, όπως προκύπτει από την ανάγνωση και χρήση της πτύχωσης από τον Luke Feast. Δρ Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος, Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Κριτικός Τέχνης κι Επιμελητής Εκθέσεων, Χανιά Κρήτης, Ελλάδα Λέξεις κλειδιά: Deleuze, πτύχωση, ψηφιακή αρχιτεκτονική, firmitas, ηθική του αειφόρου σχεδιασμού Τα τελευταία τριάντα χρόνια έχει διαπιστωθεί ένα αυξημένο ενδιαφέρον από τους αρχιτέκτονες για την έννοια της πτύχωσης, όπως αυτή αναπτύχθηκε στο σημαδιακό βιβλίο του Gilles Deleuze, Η πτύχωση. Ο Leibniz και το μπαρόκ, το οποίο δημοσιεύτηκε στη Γαλλία στα τέλη της δεκαετίας του 1980¹. Αυτό το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον για την πτύχωση είναι ενδεικτικό των κοινωνικών πιέσεων που ασκούνται στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, αφενός από έναν ολοένα και πιο ψηφιακό κόσμο, αφετέρου από την περιπλοκότητα των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Ωστόσο, το ενδιαφέρον για την πτύχωση είναι επίσης εμβληματικό των δραματικών αλλαγών που έχουν λάβει χώρα, όχι μόνο στην αρχιτεκτονική θεωρία και σκέψη και στην επιστημολογία της αρχιτεκτονικής, αλλά και στην ίδια την αρχιτεκτονική πρακτική. Οι τρεις κλασικές αρχές της αρχιτεκτονικής, οι venustas, firmitas και utilitas, ή χάρη, σταθερότητα και χρησιμότητα, όπως διατυπώθηκαν από τον Ρωμαίο αρχιτέκτονα Βιτρούβιο κατά τον 1ο αιώνα π.Χ., και επανεμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της Ιταλικής Αναγέννησης από τον Alberti, ήταν ανέκαθεν οι πλέον διαχρονικές αξίες της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, οι οποίες έχουν ανεξίτηλα σημαδέψει την ιστορία της αρχιτεκτονικής στον δυτικό κόσμο. Μεταξύ των τριών αυτών αξιών, ο κλασικισμός πάντα θεωρούσε τη χάρη ως προεξάρχουσα, σε σύγκριση με τη σταθερότητα και τη χρησιμότητα, ενώ ο μοντερνισμός μετατόπισε το ενδιαφέρον στη χρησιμότητα ή λειτουργία εις βάρος των άλλων δύο. Στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα και ειδικά τα τελευταία τριάντα χρόνια, είναι η firmitas, η σταθερότητα, που αμφισβητείται στο όνομα της πτύχωσης. Η σταθερότητα σημαίνει φυσικά τόσο τη στατική επάρκεια όσο και την αντοχή στον χρόνο. Το καλύτερο πρότυπο σταθερότητας είναι ίσως η Αιγυπτιακή πυραμίδα, η οποία, ως γνωστόν, στόχευε να εξασφαλίσει την κυριαρχία του ηγεμόνα στην αιωνιότητα, ακόμα και μετά τον θάνατό του. Σήμερα, κτίρια όπως το Μουσείο Τέχνης του Tel Aviv στο Ισραήλ, που σχεδιάστηκε από τον Preston Scott-Cohen το 2007 και ολοκληρώθηκε το 2011, ή το Σπίτι μπουκάλι του Klein στο Rye της Victoria στην Αυστραλία, που σχεδιάστηκε από τον Charles Ryan McBride το 2008, φαίνονται να είναι στον αντίποδα της πυραμίδας από τη σκοπιά της σχεδιαστικής λογικής τους. Διότι, πρώτον, η έντονη καμπυλόγραμμη μορφή τους ή η πτύχωση χρειάζεται μεγάλη συντήρηση για να παραμείνει ανέπαφη στον χρόνο, σε αντίθεση με την υποτυπώδη και ελάχιστη συντήρηση που χρειάζεται η πυραμίδα για να αντέξει στον χρόνο. Κατά δεύτερο και ουσιωδέστερο λόγο, αυτά τα σύγχρονα κτίρια που αναφέρθηκαν εν είδει παραδείγματος, είναι η αρχιτεκτονική απάντηση στην ολοένα αυξανόμενη επιθυμία και ανάγκη για ευελιξία στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. 01. Η μεγάλη πυραμίδα της Γκίζας, 2580-2560 π.Χ., 4η δυναστεία 02. Μουσείο Τέχνης του Tel Aviv, Israel, Preston Scott-Cohen 03. Σπίτι μπουκάλι του Klein, Rye, Victoria, Αυστραλία, Charles Ryan McBride Η ευελιξία σημαίνει τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται το κτίριο σε αλλαγές χρήσης και σε απρόσμενες περιστάσεις. Τα πτυχωτικά αυτά κτίρια, folded buildings όπως αποκαλούνται, είναι ένα βήμα πριν την κίνηση, αναπαριστώντας την παγωμένη κίνηση, για να ανακαλέσουμε τον διάσημο ορισμό της αρχιτεκτονικής από τον Friedrich Schelling. Τα πτυχωτικά κτίρια αυτά δείχνουν τη μάχη του αρχιτέκτονα με τον χρόνο, όχι με την έννοια της δημιουργίας ενός προϊόντος που θα αντέξει όσο γίνεται πιο πολύ, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά με την έννοια του σχεδιασμού που προορίζεται να εξυπηρετήσει απαιτήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλάζουν ραγδαία και άρδην και ενίοτε αλληλοσυγκρούονται, καθώς αντικατοπτρίζουν τις περίπλοκες πολυπολιτισμικές κοινωνίες οι οποίες συχνά απαιτούν τη συνεχή αναβάθμιση των κτιρίων, όπως και του λογισμικού των υπολογιστών, για να εξυπηρετήσουν τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές ανάγκες και νέες επιθυμίες. Την ανάγκη αυτή για συνεχή εξέλιξη επισημαίνει και η Σοφία Βυζοβίτη, όταν αναφέρεται στο νέο καθεστώς που διέπει το αρχιτεκτονικό αντικείμενο, που δεν αναφέρεται πλέον σε μια χωρική μήτρα, αλλά σε μια χρονική παράμετρο που υπαινίσσεται τη συνεχή αλλαγή και εξέλιξη της ύλης και μορφής². Θέλοντας να κάνει μια γενεαλογία της αρχιτεκτονικής πρακτικής τής πτύχωσης, η Βυζοβίτη εξετάζει τα πρώτα κτίρια που την ενσωμάτωσαν στη λογική τους, τις δύο βιβλιοθήκες στο Jussieu στο Παρίσι από τους αρχιτέκτονες ΟΜΑ, το 1993, το Bicycle Flat στο Άμστερνταμ από τους αρχιτέκτονες VMX το 1998 και το Eye Beam Building, Museum of Art and Technology στη Νέα Υόρκη το 2002 από τους Diller και Scofidio³. 04. Δύο βιβλιοθήκες στο Jussieu στο Παρίσι, ΟΜΑ, 1993 Ακολούθως, θα παρουσιάσω αρχικά την πτύχωση έτσι όπως την αναπτύσσει ο Deleuze στο σημαδιακό του βιβλίο με τον ομώνυμο τίτλο, με σκοπό να αναδείξω τη σημασία της στην αρχιτεκτονική θεωρία. Κατόπιν, θα επιχειρήσω να διαπιστώσω πώς η πτύχωση εφαρμόζεται στη σύγχρονη αρχιτεκτονική σκέψη και πρακτική, εξετάζοντας ταυτόχρονα ποιες είναι οι επιπτώσεις της, ειδικά σε ό,τι αφορά την επιστημολογία του κλάδου της αρχιτεκτονικής. Τέλος, θα επιχειρήσω να αναλύσω τις συνέπειες της τεκτονικής εντατικοποίησης που παράγεται από την πτύχωση, και θα ελέγξω την υπόθεση του αειφόρου οικολογικού σχεδιασμού που αποδίδεται στην πτυχωτική αρχιτεκτονική από τον Luke Feast. Η πτύχωση ως δυναμική αρχή Από την αρχή του κειμένου του, ο Deleuze ορίζει, στην ιδιαίτερα μεταφορική γλώσσα που χρησιμοποιεί, την πτύχωση ως πολιτιστική δύναμη και ισχύ που φέρει τα χαρακτηριστικά κάθε εποχής στην εξέλιξη του ανθρώπου⁴. Η πτύχωση εφαρμόζει στην Ελληνική, τη Ρωμαϊκή, τη Ρωμανική, τη Γοτθική και την κλασική περίοδο, και αντίστοιχα πτυχώσεις αναπτύσσονται σε όλες αυτές τις περιόδους. Η περίοδος ωστόσο που απασχολεί ιδιαίτερα τον Deleuze και τη θεωρεί εμβληματική για την πτύχωση, είναι η περίοδος του μπαρόκ. Διότι, κατά την περίοδο του μπαρόκ, η πτύχωση οδηγεί στην άπειρη συμπερίληψη ή σύμφυρση⁵, αναπαριστά τη συνεχή κίνηση⁶ και συνεχώς αναφέρεται σε άλλες πτυχώσεις, από τις οποίες προκύπτει⁷ και τις οποίες διαρκώς παράγει. Στην πραγματικότητα, η δραστηριότητα της συστολής και διαστολής της πτύχωσης σημαίνει την εξέλιξη και την εκτύλιξη, την εμπλοκή και την ανάπτυξη⁸. Επιπλέον, η πτύχωση σημαίνει μείωση και περιορισμό, ενώ το αντίθετό της, η εκδίπλωση, σημαίνει την αύξηση και την ανάπτυξη⁹. Η πτύχωση, ως εκ τούτου, έχει έναν πολιτισμικό χαρακτήρα, και εμφανίζεται ως μια δύναμη η οποία αναπαριστά την άπειρη εργασία σε εξέλιξη, δηλαδή την άπειρη δεκτικότητα και τον αέναο αυθορμητισμό¹⁰. Σύμφωνα πάντα με τον Deleuze, η πτύχωση δουλεύει όπως το origami, που είναι ως γνωστόν η Ιαπωνική τέχνη της δίπλωσης του χαρτιού¹¹. 05. Η Ιαπωνική Τέχνη της εκδίπλωσης του χαρτιού Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η πτύχωση εμφανίζεται σε κάθε εποχή. Ωστόσο, αυτή καθαυτή είναι επίσης η λειτουργική έννοια του μπαρόκ τον 17ο αιώνα¹². Διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στο μπαρόκ, διότι εκεί γνωρίζει απεριόριστη ελευθερία¹³. Το ίδιο το μπαρόκ, ως καλλιτεχνικό ύφος, είναι μια δυναμική λειτουργία στον βαθμό που συνεπάγεται την καμπυλόγραμμη ρευστότητα της μορφής¹⁴. Κατά το μπαρόκ, ο κόσμος εμφανίζεται ως μια άπειρη σειρά από καμπυλότητες και κλίσεις¹⁵. Ενώ ο κλασικισμός, δια μέσου των Καρτεσιανών του συντεταγμένων, προωθεί τα καθορισμένα σημεία, τις γωνίες και τα κέντρα, εν συντομία τις ουσιώδεις μορφές, μέσω ενός είδους αφηρημένης οικουμενικότητας¹⁶, το μπαρόκ προωθεί την άπειρη διαφοροποίηση της πτύχωσης¹⁷. Επιπλέον, η αντίθεση που υπάρχει στο μπαρόκ μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού, το έξαλλο εξωτερικό που επιφυλάσσει ένα ήρεμο και γαλήνιο εσωτερικό στις εκκλησίες¹⁸, δεν είναι τίποτα άλλο από την αντίθεση μεταξύ της πτύχωσης και της εκδίπλωσής της. Ο Simon O’Sullivan θεωρεί ότι «η έννοια της πτύχωσης επιτρέπει στον Deleuze να σκεφτεί δημιουργικά την παραγωγή τής υποκειμενικότητας (…), τη σχέση που έχει δηλαδή κανείς με τον εαυτό του.»¹⁹. Το σημείο αυτό είναι σημαντικό για την πτύχωση διότι συνδέεται με τον Leibniz, από του οποίου τα γραπτά προέρχεται η έμπνευση της έννοιας της πτύχωσης. Ο Leibniz ονομάζει μονάδα πότε την ψυχή πότε το υποκείμενο, και αυτή η μονάδα είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντος του Deleuze²⁰. Η μονάδα είναι ένα μεταφυσικό σημείο, το οποίο ωστόσο δεν είναι προνομιούχο, ούτε βρίσκεται στο κέντρο των πραγμάτων, αφού ο κόσμος απαρτίζεται από άπειρες μονάδες ή ψυχές²¹. Το υποκείμενο είναι μια μονάδα που καταλαμβάνει ένα σημείο, είναι μια ψυχή και προσφέρει μια προοπτική στα πράγματα²². Ανάλογα, το αντικείμενο είναι ένα συμβάν²³. Ο κόσμος, εννοημένος με τέτοιο τρόπο από τον Deleuze ως αναγνώστης του Leibniz, χαρακτηρίζεται από προοπτικισμό, σχετικισμό και πλουραλισμό²⁴. Ο κόσμος, ωστόσο, είναι επίσης εντός της μονάδας η οποία μοιάζει με κύτταρο, σα δωμάτιο χωρίς πόρτες και παράθυρα²⁵. Όλη η δραστηριότητα της ψυχής που είναι πλήρης πτυχώσεων, λαμβάνει χώρα εντός του κόσμου και εντός της μονάδας²⁶. Η μονάδα ή η ψυχή χαρακτηρίζεται από απόλυτη εσωτερικότητα, ή αλλιώς συνιστά ένα σκοτεινό πλαίσιο, με την έννοια ότι όλα συνάγονται από αυτή και τίποτα δε βγαίνει ή μπαίνει από το εξωτερικό²⁷. Η μονάδα χαρακτηρίζεται από απόλυτη εσωτερικότητα και η ύλη από απόλυτη εξωτερικότητα²⁸. Μεταξύ των μονάδων και της ύλης υφίσταται μια δυνατή ένταση, αν και αλλού ο Deleuze θεωρεί ότι οι μάζες και οι οργανισμοί είναι συμπληρωματικοί ως δύο είδη ισχύος ή δύο είδη πτύχωσης²⁹. Ο Deleuze προσφέρει τη διάσημη αλληγορία της δίπατης οικίας μπαρόκ για να εξηγήσει την ανθρώπινη κατάσταση: το ισόγειο έχει ανοίγματα για παράθυρα και αντιπροσωπεύει την ύλη που επιδρά στις αισθήσεις, ενώ ο πρώτος όροφος προορίζεται για τον νου και την εσωτερικότητα, για τη φρενήρη ζωτικότητα της ψυχής που συνιστά ένα καθαρό εσωτερικό χωρίς εξωτερικό³⁰. Η πτύχωση ως διάγραμμα Ο Graham Livesey παραδέχεται ότι είναι συχνά δύσκολο να μεταφράσει κανείς τις έννοιες του Deleuze στη συγκεκριμένη ή δεδομένη υλική πραγματικότητα, παρά την άμεση και οικουμενική απήχηση που η έννοια της πτύχωσης είχε στον κόσμο της αρχιτεκτονικής, αμέσως μόλις το ομότιτλο βιβλίο του Deleuze δημοσιεύτηκε³¹. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Matthew Krissel θεωρεί ότι η πτύχωση, σε αρχιτεκτονικό πλαίσιο, συνεπάγεται συνεχή διαφοροποίηση, «καθώς νέες και μη προσδοκώμενες δυνατότητες λαμβάνουν χώρα (μεταξύ πτύχωσης που έχει λάβει χώρα, πτύχωσης εν εξελίξει και πτύχωσης που είναι εν αναμονή) χωρίς προκαθορισμένα αποτελέσματα»³². Αυτή η συνεχής διαφοροποίηση του αρχιτεκτονικού πλαισίου συνεπάγεται «έναν ευέλικτο τοπολογικό χώρο (…), ο οποίος δεν μπορεί να αποσπαστεί από το πρόγραμμα και το συμβάν, και στον οποίο οι πτυχώσεις είναι τα ίδια τα συμβάντα»³³. O Krissel συνεχίζει τον προβληματισμό του, θέτοντας το ερώτημα, πώς είναι δυνατό να υπάρξει ο χώρος αυτός στην απτή πραγματικότητα, πέραν της θεωρίας ή του ψηφιακού χώρου. Η απάντηση που προσπορίζει ο ίδιος στο ερώτημά του, φαίνεται ότι δεν είναι σίγουρη: ισχυρίζεται ότι η δυνατότητα να έχει κανείς μια σειρά από επιφάνειες να πτυχώνονται και να αναδιπλώνονται, σημαίνει μια άπειρη και μη προβλέψιμη αρχιτεκτονική, προοδευτική και οπισθοδρομική ταυτόχρονα, αλλά σε κάθε περίπτωση συνεχώς εξελισσόμενη³⁴. Είναι δυνατό να φανταστούμε μια αρχιτεκτονική, όχι μόνο στο επίπεδο της θεωρίας, του διαγράμματος ή της στατικής παραλλαγής, που εφαρμόζεται στην κτιριακή δόμηση και είναι συνεχώς εξελισσόμενη ή αλλιώς διαρκώς αναβαθμιζόμενη, όπως τα λογισμικά των υπολογιστών; Αυτή είναι η ερώτηση που προκύπτει για τους αναγνώστες του από τον προβληματισμό του Krissel. Παρά το γεγονός ότι διάσημοι αρχιτέκτονες που είναι θεωρητικοί ταυτόχρονα, έχουν εξετάσει το ενδεχόμενο μιας τέτοιας συνεχώς αναβαθμιζόμενης αρχιτεκτονικής, και αρκεί να αναφέρουμε εδώ τα ονόματα των Peter Eisenman, Greg Lynn και John Rajchman, η εν λόγω αρχιτεκτονική αυτή είναι μια μελλοντική προβολή και δεν υφίσταται επί του παρόντος. Είναι ωστόσο αξιοσημείωτο ότι η υπάρχουσα πτυχωτική αρχιτεκτονική στις μέρες μας, ήδη δείχνει προς την κατεύθυνση της συνεχώς εξελισσόμενης αρχιτεκτονικής που ακυρώνει τη στατική της αρχή, τη firmitas, ως μια αρχιτεκτονική εν τω έργω, σε συνεχή εξέλιξη. Η συνεχώς αναβαθμιζόμενη αρχιτεκτονική την οποία ο Krissel τοποθετεί στο μέλλον, μπορεί σύμφωνα με τον ίδιο να εφαρμόσει την πτύχωση «στο πλαίσιο της προγραμματιζόμενης ύλης» και «μέσω της ανάπτυξης της νανοτεχνολογίας.»³⁵. Όταν η πτύχωση εφαρμόζεται μόνο στο επίπεδο του μορφοπλαστικού χειρισμού³⁶, και ακόμα χειρότερα όταν δικαιολογείται με αναφορά στην αρχιτεκτονική φαντασία και την υποτιθέμενη ελευθερία της αλλά και το δικαίωμά της για άπειρους νεωτερισμούς, ο ριζοσπαστικός χαρακτήρας της πτύχωσης αλλά και οι πολυάριθμες συνέπειές της χάνονται και η πτυχωτική αρχιτεκτονική απλά παραδίδεται στον προηγμένο καπιταλιστικό καταναλωτισμό. Οι αρχιτέκτονες ανέκαθεν αντιμετώπιζαν αυτόν τον κίνδυνο, αλλά και την πρόκληση να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες και πολλές φορές τις φαντασιώσεις της πλούσιας πελατείας τους, που συνήθως προσανατολίζεται προς την επιδεικτική κατανάλωση, έναν κίνδυνο που απειλεί να μειώσει την αρχιτεκτονική στο επίπεδο της τρέχουσας μόδας. Ο Mark Jackson θεωρεί πως, ό,τι φαίνεται να είναι στην εμπροσθοφυλακή της αρχιτεκτονικής πρωτοπορίας, συγκεκριμένα ο κυβερνοχώρος και η εικονική πραγματικότητα, τείνει πολλές φορές, σιωπηλά και ασυνείδητα, να υιοθετεί, στην πραγματικότητα, τις πλέον συντηρητικές μεταφυσικές αρχές³⁷. Έχοντας τις προειδοποιήσεις του Jackson κατά νου, πρέπει παρόλα αυτά να σημειώσουμε ότι, από τη δεκαετία του 1980 κι έπειτα, υπάρχει στην αρχιτεκτονική δημιουργία ένα αυξανόμενο μέλημα για την τεκτονική διάστασή της, η οποία σύμφωνα με τον Kenneth Frampton «είναι το δομικό στοιχείο αλλά και η μορφοπλαστική εφαρμογή της παρουσίας του, σε σχέση με το σύνολο του οποίου ήταν μέρος.» Ο όρος τεκτονικός «όχι μόνο αναφέρεται σε μια δομική και υλική εφαρμογή αλλά και σε μια ποιητική της κατασκευής, όπως αυτή μπορεί να ασκηθεί στην αρχιτεκτονική και στις συναφείς εικαστικές τέχνες.»³⁸. Η προσοχή που αφιερώνει ο Frampton στο δομικό στοιχείο, που θεωρεί ότι είναι η ουσία της αρχιτεκτονικής μορφής και αξίζει μεγαλύτερη εκτίμηση από ό,τι η χωρική επινόηση και ο αρχιτεκτονικός νεωτερισμός, είναι προφανώς πολεμικής φύσης και απευθύνεται κυρίως στους μεταμοντέρνους, όπως τον Robert Venturi, και την εμπορευματοποίηση της αρχιτεκτονικής, στην οποία συνέβαλαν ηθελημένα ή άθελά τους. Υποστηρίζοντας την τεκτονική διάσταση της αρχιτεκτονικής, ο Frampton αναφέρεται στον Marco Frascari και στον καίριο ρόλο που ο τελευταίος επιφυλάσσει στον αρχιτεκτονικό σύνδεσμο³⁹. O Marco Frascari, ήδη από το 1984, στο κείμενό του “TheTell-the-Tale Detail”, ελεύθερα μεταφραζόμενο «Η λεπτομέρεια που λέει την ιστορία», υποστηρίζει τη δουλειά τού Carlo Scarpa, αξιολογώντας την αίσθηση της λεπτομέρειας που διατρέχει το έργο του και συνίσταται στους εκφραστικούς και τέλειους κτιριακούς συνδέσμους. Σύμφωνα με τον Frascari: Η αρχιτεκτονική είναι τέχνη, διότι όχι μόνο ενδιαφέρεται να ικανοποιήσει την πρωταρχική ανθρώπινη ανάγκη για ένα καταφύγιο, αλλά συναρμόζει χώρους και υλικά με έναν νοήμονα τρόπο. Αυτό συμβαίνει μέσω μορφικών και πραγματικών συνδέσμων. Ο σύνδεσμος, ως η γόνιμη λεπτομέρεια, είναι ο τόπος όπου η δόμηση αλλά και το χτίσιμο της αρχιτεκτονικής λαμβάνουν χώρα. (Επιπλέον, είναι χρήσιμο να ολοκληρώσουμε την κατανόηση αυτού του ουσιώδους ρόλου του συνδέσμου, ως του τόπου της διαδικασίας του νοήματος της αρχιτεκτονικής, εφόσον η καταγωγή της πρώτης Ινδοευρωπαϊκής λέξης για την τέχνη βρίσκεται στον «σύνδεσμο».)⁴⁰. Η προώθηση της τεκτονικής διάστασης της αρχιτεκτονικής από τον Frascari και τον Frampton είχε έναν ιδιαίτερο πολεμικό στόχο, όπως προαναφέρθηκε, αλλά μπορεί να έχει επίσης συμβάλει στην πρόσφατη υποστασιοποίηση της εντατικής τεκτονικής έκφρασής της στην πτυχωτική αρχιτεκτονική. Η κατά βάση λανθασμένη ιδέα ότι η τεκτονική διάσταση που περιλαμβάνει χωρική καινοτομία και φαντασιακό μορφοπλαστικό χειρισμό είναι τελικά η ουσία της αρχιτεκτονικής, δεν προήλθε από το πουθενά αλλά επωάστηκε σταδιακά και βαθμιαία, στο πλαίσιο τής πλέον σημαίνουσας αρχιτεκτονικής θεωρίας και πράξης, κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990. 06. Μουσείο Castelvecchio, Verona, Carlo Scarpa Όσο κι αν οι επιφανειακές εφαρμογές τής πτύχωσης στην αρχιτεκτονική θεωρία και πράξη είναι γενεαλογικά κατανοήσιμες, το γεγονός αυτό δεν αποτρέπει από το να σκεφτούμε σοβαρά τον ουσιώδη ρόλο της πτύχωσης σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις και προεκτάσεις της. Ο Mark Jackson επισημαίνει τους κινδύνους της εμπορευματοποίησης της πτυχωτικής αρχιτεκτονικής⁴¹, αλλά ταυτόχρονα θεωρεί ότι η πτυχωτική ή κυβερνητική αρχιτεκτονική στην πραγματικότητα επαναπροσδιορίζει «τις ιδέες που έχουμε για τον χώρο, την κατοικία και τη μορφή.»⁴² Το πρόβλημα είναι ότι η πτυχωτική αρχιτεκτονική είναι ακόμα καινούρια, και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν έχει γίνει ακόμα πλήρως κατανοητή⁴³. Ο Jackson εξετάζει με κριτικό τρόπο τη δουλειά του Stephen Perella, του οποίου η αρχιτεκτονική της υπερ-επιφάνειας έχει αναφορά στην πτύχωση του Deleuze. Η εικονοκυτταρική αρχιτεκτονική -pixel architecture- του Perella, που εκτυλίσσεται στην οθόνη του υπολογιστή, επινοεί μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας μια νέα πλαστικότητα που εφαρμόζει σε ενεργές επιφάνειες, αλλά το εγχείρημα του Perella είναι περιορισμένο μόνο στον μορφοπλαστικό χειρισμό, χωρίς καμία αναφορά στη λειτουργία ή στη χρήση ή ακόμα και στη στατικότητα της αρχιτεκτονικής δομής, κι έτσι είναι μάλλον συμβατικό⁴⁴. 07. Perella, αρχιτεκτονική της υπερεπιφάνειας. Ξενοδοχείο του μέλλοντος 08. Pixel architecture Η υγρή αρχιτεκτονική του Marcos Novak ταυτίζει την αρχιτεκτονική με τον χώρο της πληροφορικής ή τον κυβερνοχώρο που εμφανίζεται ως μια υπερβατική αρχή, η οποία πάλι αποδεικνύεται μάλλον συμβατική ερμηνεία του Deleuze, εφόσον μάλιστα ο τελευταίος δίνει έμφαση στον εγγενή και ουσιαστικό ρόλο της πτύχωσης⁴⁵. O Jackson ευνοεί περισσότερο την ιδιοποίηση της πτύχωσης από τον Greg Lynn μέσω των εννοιών του τελευταίου: ακριβής, ανακριβής και απακριβής, anexact, αρχιτεκτονική σύνθεση⁴⁶. Ο όρος απακριβής ή anexact είναι νεολογισμός, όπως και στα αγγλικά άλλωστε. Η αρχιτεκτονική, σύμφωνα με τον Lynn, οφείλει να πάψει να γοητεύεται από τις στατικές και κλειστές μορφές και πρέπει να τολμήσει να υιοθετήσει τον ανακριβή και άμορφο σχεδιασμό, όπως αυτός εφορμά από ψηφιακές διαδικασίες⁴⁷. Οι ψηφιακές διαδικασίες επιτρέπουν ευέλικτες επιφάνειες, μετρήσιμους περιορισμούς των παραμέτρων του σχεδιασμού που καθορίζουν όρια, χωρίς να τα κλείνουν, και τέλος εξέλιξη στον χρόνο⁴⁸. Το διακύβευμα είναι η έμψυχη, ζωντανή μορφή. Ωστόσο ο Lynn, σύμφωνα πάντα με τον Jackson, αποτυγχάνει να κατανοήσει την πτύχωση του Deleuze ως ένα διάγραμμα το οποίο μεσολαβεί ανάμεσα στην εικονικότητα και στην πραγματικότητα, και λανθασμένα το εκλαμβάνει ως μορφή. Όμως, πάντα σύμφωνα με τον Jackson, η πτύχωση δεν είναι μορφή αλλά είναι μάλλον μια δύναμη⁴⁹. Αυτό που εννοείται ως πτύχωση είναι μια δύναμη για τον Deleuze και μια μορφή για τον Lynn. Ο Lynn, σύμφωνα με τον Jackson, πτυχώνει υπερβολικά γρήγορα και με τον τρόπο αυτόν περιορίζει τη σύνδεση της πτύχωσης με την εικονική πραγματικότητα ως δύναμη. 09. Novak, Liquid Architecture 10. Novak, Liquid Architecture Η εικονική πραγματικότητα δε συνιστά απειλή για την πραγματικότητα αλλά συνιστά μάλλον τον κορεσμό της. Με άλλα λόγια, η εικονική πραγματικότητα σημαίνει την πραγματικότητα στην πληρότητά της. Η εικονική αφαίρεση του Deleuze είναι εγγενής στην τρέχουσα πραγματικότητα, «είναι κατ’ ουσία η δυνατότητα για το νέο σε αυτό που είναι τρέχον», σύμφωνα με τον Brian Massumi⁵⁰. Το εικονικό δε θα έπρεπε να συγχέεται με τον περίπλοκο χώρο που καθιστά δυνατό η τεχνολογία των πολυμέσων αλλά συμφύεται με το πραγματικό. Επομένως, τα διακυβεύματα της αρχιτεκτονικής δε βρίσκονται στην παρουσίαση νέων μορφών που απαντούν στους τεχνολογικούς νεωτερισμούς ή στα προτάγματα των ψηφιακών τεχνολογιών. Τα διακυβεύματα αφορούν μάλλον την ενεργοποίηση του εικονικού σε ό,τι είναι ήδη πραγματικό, του οποίου οι ορίζοντες αποκαλύπτονται στις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας να ακυρώνει το κοντινό και το μακρινό ως το μη τοπικό (…) Μπορούμε να ξεκινήσουμε να αναγνωρίζουμε την αρχιτεκτονική αφηρημένα ως διάγραμμα δύναμης και εξουσίας, ως τεχνολογία δύναμης, και είναι σε αυτό το επίπεδο της κατανομής της δύναμης που παράγει τις μορφές της γνώσης που μπορούν να αναγνωριστούν οι κοινές συνισταμένες μεταξύ ψηφιοποίησης και αρχιτεκτονικής⁵¹.
  13. Μία γκαλερί στη Γερμανία, μία γέφυρα χωρίς αυτοκίνητα στη Δανία και ένα νοσοκομείο στο Μπαγκλαντές διεκδικούν ένα υψηλού κύρους βραβείο αρχιτεκτονικής για το καλύτερο νέο κτίσμα του κόσμου. Τα τρία αυτά projects επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 16 φιναλίστ από 11 χώρες. Σε ένα τους θα απονεμηθεί το RIBA International Prize στις αρχές του 2022. Το Νοσοκομείο Φιλίας στην πόλη Σατχίρα του νοτιοδυτικού Μπαγκλαντές είναι φτιαγμένο από τούβλα που έχουν παραχθεί από ντόπιους και διαθέτει 80 κρεβάτια. Έχει σχεδιαστεί από το γραφείο Urbana έτσι ώστε να αντέχει σε πλημμύρες, καθώς η περιοχή είναι ευάλωτη σε τυφώνες. Η γέφυρα Lille Langebro στην Κοπεγχάγη που διασχίζει το κεντρικό λιμάνι της χώρας, προσφέρει σε πεζούς και ποδηλάτες μία εναλλακτική οδό χωρίς αυτοκίνητα σε σχέση με την προϋπάρχουσα παράλληλη γέφυρα. Όταν χρειάζεται να περάσουν μεγάλα πλοία από κάτω της, η γέφυρα ανοίγει με εντυπωσιακό τρόπο. Έχει σχεδιαστεί από το Urban Agency. Το τρίτο κτίριο είναι η γκαλερί τέχνης James-Simon-Galerie, που εξυπηρετεί και σαν είσοδος για το Museum Island του Βερολίνου. Το κτίριο, που έχει σχεδιαστεί από το γραφείο David Chipperfield Architects, άνοιξε το 2019, δύο δεκαετίες αφότου προτάθηκε αρχικά. Ο σύγχρονος σχεδιασμός του έρχεται σε αντίθεση με τα πολύ παλαιότερα κτίσματα της περιοχής, με την RIBA να επαινεί τον τρόπο με τον οποίο «αναμειγνύει το νεοκλασικό με το μοντέρνο». moneyreview.gr View full είδηση
  14. Μία γκαλερί στη Γερμανία, μία γέφυρα χωρίς αυτοκίνητα στη Δανία και ένα νοσοκομείο στο Μπαγκλαντές διεκδικούν ένα υψηλού κύρους βραβείο αρχιτεκτονικής για το καλύτερο νέο κτίσμα του κόσμου. Τα τρία αυτά projects επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 16 φιναλίστ από 11 χώρες. Σε ένα τους θα απονεμηθεί το RIBA International Prize στις αρχές του 2022. Το Νοσοκομείο Φιλίας στην πόλη Σατχίρα του νοτιοδυτικού Μπαγκλαντές είναι φτιαγμένο από τούβλα που έχουν παραχθεί από ντόπιους και διαθέτει 80 κρεβάτια. Έχει σχεδιαστεί από το γραφείο Urbana έτσι ώστε να αντέχει σε πλημμύρες, καθώς η περιοχή είναι ευάλωτη σε τυφώνες. Η γέφυρα Lille Langebro στην Κοπεγχάγη που διασχίζει το κεντρικό λιμάνι της χώρας, προσφέρει σε πεζούς και ποδηλάτες μία εναλλακτική οδό χωρίς αυτοκίνητα σε σχέση με την προϋπάρχουσα παράλληλη γέφυρα. Όταν χρειάζεται να περάσουν μεγάλα πλοία από κάτω της, η γέφυρα ανοίγει με εντυπωσιακό τρόπο. Έχει σχεδιαστεί από το Urban Agency. Το τρίτο κτίριο είναι η γκαλερί τέχνης James-Simon-Galerie, που εξυπηρετεί και σαν είσοδος για το Museum Island του Βερολίνου. Το κτίριο, που έχει σχεδιαστεί από το γραφείο David Chipperfield Architects, άνοιξε το 2019, δύο δεκαετίες αφότου προτάθηκε αρχικά. Ο σύγχρονος σχεδιασμός του έρχεται σε αντίθεση με τα πολύ παλαιότερα κτίσματα της περιοχής, με την RIBA να επαινεί τον τρόπο με τον οποίο «αναμειγνύει το νεοκλασικό με το μοντέρνο». moneyreview.gr
  15. Οι καλύβες χτισμένες από οστά μαμούθ που βρέθηκαν κατά μήκος της κοιλάδας του Δνείπερου ποταμού της Ουκρανίας (και επίσης και σε άλλες τοποθεσίες στη Μοραβία, Τσεχία και στη νότια Πολωνία) μπορεί να είναι οι αρχαιότερες κατασκευές που χτίστηκαν από τον προϊστορικό άνθρωπο, και επομένως τα αρχαιότερα δείγματα αρχιτεκτονικής. Μερικές από τις πιο αξιοσημείωτες από αυτές τις καλύβες από οστά μαμούθ βρέθηκαν στο Mezhyrich, ένα χωριό στην κεντρική Ουκρανία, όπου το 1965, ένας αγρότης έσκαψε το κάτω οστό ενός μαμούθ στην προσπάθεια να επεκτείνει το υπόγειο κελάρι του. Περαιτέρω ανασκαφές αποκάλυψαν την παρουσία 4 προϊστορικών καλύβων, που αποτελούνταν από 149 οστά μαμούθ συνολικά. Εδώ οι καλοί οι χάρτες: Mezhyrich, στην επαρχία Cherkasy της Ουκρανίας Αυτά τα καταφύγια χρονολογούνται μεταξύ του 23.000 π.Χ. και 12.000 π.Χ., και πιστεύεται ότι είναι μερικές από τις παλαιότερες κατοικίες που είναι γνωστό ότι κατασκευάστηκαν από τον προϊστορικό άνθρωπο, και συνήθως αποδίδονται στους Κρο-Μανιόν (σσ. πρώιμοι Homo sapiens sapiens, 45.000 π.Χ. έως 12.000 π.Χ.). View full είδηση
  16. Οι καλύβες χτισμένες από οστά μαμούθ που βρέθηκαν κατά μήκος της κοιλάδας του Δνείπερου ποταμού της Ουκρανίας (και επίσης και σε άλλες τοποθεσίες στη Μοραβία, Τσεχία και στη νότια Πολωνία) μπορεί να είναι οι αρχαιότερες κατασκευές που χτίστηκαν από τον προϊστορικό άνθρωπο, και επομένως τα αρχαιότερα δείγματα αρχιτεκτονικής. Μερικές από τις πιο αξιοσημείωτες από αυτές τις καλύβες από οστά μαμούθ βρέθηκαν στο Mezhyrich, ένα χωριό στην κεντρική Ουκρανία, όπου το 1965, ένας αγρότης έσκαψε το κάτω οστό ενός μαμούθ στην προσπάθεια να επεκτείνει το υπόγειο κελάρι του. Περαιτέρω ανασκαφές αποκάλυψαν την παρουσία 4 προϊστορικών καλύβων, που αποτελούνταν από 149 οστά μαμούθ συνολικά. Εδώ οι καλοί οι χάρτες: Mezhyrich, στην επαρχία Cherkasy της Ουκρανίας Αυτά τα καταφύγια χρονολογούνται μεταξύ του 23.000 π.Χ. και 12.000 π.Χ., και πιστεύεται ότι είναι μερικές από τις παλαιότερες κατοικίες που είναι γνωστό ότι κατασκευάστηκαν από τον προϊστορικό άνθρωπο, και συνήθως αποδίδονται στους Κρο-Μανιόν (σσ. πρώιμοι Homo sapiens sapiens, 45.000 π.Χ. έως 12.000 π.Χ.).
  17. Τα σημαντικά βραβεία Architectural Photography Awards ανακοίνωσαν τη βραχεία λίστα τους για το 2021. Ανάμεσα στις φωτογραφίες που διεκδικούν βραβείο, διακρίνονται ένα κτηριακό συγκρότημα γραφείων σε σχήμα κύβου στο Βερολίνο, εργάτες κρεμασμένοι για να καθαρίσουν τα τζάμια σε έναν ουρανοξύστη της Σιγκαπούρης αλλά κι ένας πύργος στο Χονγκ Κονγκ σε κατάσταση απόλυτου σκοταδιού, καθώς εκκενώθηκε από τους κατοίκους του κατά τη διάρκεια του lockdown. Oι φωτογραφίες της βραχείας λίστας αναμετρώνται σε συνολικά 6 κατηγορίες. Ανάμεσά τους «εσωτερικοί χώροι», «εξωτερικοί χώροι», «κτήρια με ιστορία» και «κτήρια σε χρήση». Δύο φωτογραφίες θα βραβευθούν σε κάθε κατηγορία. Οι νικητές θα ανακοινωθούν στο ετήσιο World Architecture Festival που θα διεξαχθεί ψηφιακά τον Δεκέμβριο. Από τις 12 φωτογραφίες που θα διακριθούν, δύο θα επιλεγούν ως οι καλύτερες. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του World Architecture Festival, η βραχεία λίστα επιλέχθηκε από πάνω από 2.000 συμμετοχές από πάνω από 40 χώρες. Παρόλα αυτά, πάνω από τους μισούς υποψηφίους προέρχονται από μόνο 3 χώρες. Τις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Μεγάλη Βρετανία. Πέρυσι τα βραβεία είχαν ακυρωθεί, εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Μερικές από τις εντυπωσιακές φωτογραφίες της βραχείας λίστας: Photo: Francisco Nogueira/APA21 Ο Franscisco Francisco Nogueira, φωτογράφος με έδρα τη Λισαβόνα είναι υποψήφιος στην κατηγορία «εσωτερικοί χώροι» με αυτή τη λήψη από το ME Dubai Hotel στο Ντουμπάι. Robert Hermann/ AFA 2021 H εικόνα αυτή του Robert Herrmann, ένα χειμερινό στιγμιότυπο από το The Cube, κτήριο όπου στεγάζονται γραφεία στο Βερολίνο είναι υποψήφια στην κατηγορία «αίσθηση του τόπου». Photo: Chen Guanhong/APA21 H φωτογραφία του Κινέζου Chen Guanhong από τους κήπους του μουσείου Getty στο Λος Άντζελες είναι υποψήφια σε μια κατηγορία που θεσμοθετήθηκε φέτος με το όνομα «πρασινίζοντας την πόλη» και στην οποία οι εικόνες πρέπει να έχουν τραβηχτεί με κινητό τηλέφωνο. Photo: Kevin Siyuan/ APA 2021 Photo: Kevin Siyuan/ APA 2021 O Kevin Siyuan φωτογράφισε τους εργάτες που καθάριζαν τα παράθυρα σε έναν ουρανοξύστη της πατρίδας του, της Σιγκαπούρης. Photo: Κris Provoost/ AFA 22021 Ο Kris Provoost αιχμαλώτισε την εικόνα ενός κτηρίου στο Χονγκ Κονγκ το οποίο εκκενώθηκε από τους κατοίκους του κατά τη διάρκεια του lockdown. Photo: Liu Xinghao/ APA 2021 Παραθεριστικό στιγμιότυπο στο Chongqing της Kίνας από τον Liu Xinghao. Στο φόντο είναι το συγκρότημα ουρανοξυστών Raffles City. Photo: Andy Spain/ APA 2021 O Andy Spain είναι υποψήφιος στην κατηγορία «αίσθηση του τόπου» με αυτό το χαλαρό στιγμιότυπο από ένα εστιατόριο του Ουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας. Alex de Rijke,/ APA 2021 O Alex de Rijke, αρχιτέκτονας και υποστηρικτής των ξύλινων κτηρίων βρίσκεται στη shortlist χάρη σε αυτή την εικόνα από το Maggie Oldham. Ένα κέντρο φροντίδας καρκινοπαθών στη Βρετανία κατασκευασμένο από ξύλα. Δείτε εδώ όλες τις υποψηφιότητες View full είδηση
  18. Τα σημαντικά βραβεία Architectural Photography Awards ανακοίνωσαν τη βραχεία λίστα τους για το 2021. Ανάμεσα στις φωτογραφίες που διεκδικούν βραβείο, διακρίνονται ένα κτηριακό συγκρότημα γραφείων σε σχήμα κύβου στο Βερολίνο, εργάτες κρεμασμένοι για να καθαρίσουν τα τζάμια σε έναν ουρανοξύστη της Σιγκαπούρης αλλά κι ένας πύργος στο Χονγκ Κονγκ σε κατάσταση απόλυτου σκοταδιού, καθώς εκκενώθηκε από τους κατοίκους του κατά τη διάρκεια του lockdown. Oι φωτογραφίες της βραχείας λίστας αναμετρώνται σε συνολικά 6 κατηγορίες. Ανάμεσά τους «εσωτερικοί χώροι», «εξωτερικοί χώροι», «κτήρια με ιστορία» και «κτήρια σε χρήση». Δύο φωτογραφίες θα βραβευθούν σε κάθε κατηγορία. Οι νικητές θα ανακοινωθούν στο ετήσιο World Architecture Festival που θα διεξαχθεί ψηφιακά τον Δεκέμβριο. Από τις 12 φωτογραφίες που θα διακριθούν, δύο θα επιλεγούν ως οι καλύτερες. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του World Architecture Festival, η βραχεία λίστα επιλέχθηκε από πάνω από 2.000 συμμετοχές από πάνω από 40 χώρες. Παρόλα αυτά, πάνω από τους μισούς υποψηφίους προέρχονται από μόνο 3 χώρες. Τις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Μεγάλη Βρετανία. Πέρυσι τα βραβεία είχαν ακυρωθεί, εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Μερικές από τις εντυπωσιακές φωτογραφίες της βραχείας λίστας: Photo: Francisco Nogueira/APA21 Ο Franscisco Francisco Nogueira, φωτογράφος με έδρα τη Λισαβόνα είναι υποψήφιος στην κατηγορία «εσωτερικοί χώροι» με αυτή τη λήψη από το ME Dubai Hotel στο Ντουμπάι. Robert Hermann/ AFA 2021 H εικόνα αυτή του Robert Herrmann, ένα χειμερινό στιγμιότυπο από το The Cube, κτήριο όπου στεγάζονται γραφεία στο Βερολίνο είναι υποψήφια στην κατηγορία «αίσθηση του τόπου». Photo: Chen Guanhong/APA21 H φωτογραφία του Κινέζου Chen Guanhong από τους κήπους του μουσείου Getty στο Λος Άντζελες είναι υποψήφια σε μια κατηγορία που θεσμοθετήθηκε φέτος με το όνομα «πρασινίζοντας την πόλη» και στην οποία οι εικόνες πρέπει να έχουν τραβηχτεί με κινητό τηλέφωνο. Photo: Kevin Siyuan/ APA 2021 Photo: Kevin Siyuan/ APA 2021 O Kevin Siyuan φωτογράφισε τους εργάτες που καθάριζαν τα παράθυρα σε έναν ουρανοξύστη της πατρίδας του, της Σιγκαπούρης. Photo: Κris Provoost/ AFA 22021 Ο Kris Provoost αιχμαλώτισε την εικόνα ενός κτηρίου στο Χονγκ Κονγκ το οποίο εκκενώθηκε από τους κατοίκους του κατά τη διάρκεια του lockdown. Photo: Liu Xinghao/ APA 2021 Παραθεριστικό στιγμιότυπο στο Chongqing της Kίνας από τον Liu Xinghao. Στο φόντο είναι το συγκρότημα ουρανοξυστών Raffles City. Photo: Andy Spain/ APA 2021 O Andy Spain είναι υποψήφιος στην κατηγορία «αίσθηση του τόπου» με αυτό το χαλαρό στιγμιότυπο από ένα εστιατόριο του Ουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας. Alex de Rijke,/ APA 2021 O Alex de Rijke, αρχιτέκτονας και υποστηρικτής των ξύλινων κτηρίων βρίσκεται στη shortlist χάρη σε αυτή την εικόνα από το Maggie Oldham. Ένα κέντρο φροντίδας καρκινοπαθών στη Βρετανία κατασκευασμένο από ξύλα. Δείτε εδώ όλες τις υποψηφιότητες
  19. Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής (ΜΕ) είναι το σύνολο των σχεδίων που αφορά τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες, τα χαρακτηριστικά των υλικών και τις μεθόδους κατασκευής του έργου. Αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Αρχιτεκτονικής Μελέτης, ενώ ο σκοπός της είναι να καλύψει κάθε κατασκευαστική πτυχή του έργου, μέχρι την παράδοσή του. Η ομάδα Μηχανικών και Σχεδιαστών που την υλοποιούν, οφείλουν να ακολουθούν ένα πλαίσιο σαφήνειας και απλότητας, έτσι ώστε να είναι κατανοητή σε όλους όσους εμπλέκονται στο έργο· από τον Ιδιοκτήτη και τον προμηθευτή, μέχρι τον Μηχανικό, τον Διακοσμητή και τον υπεργολάβο. Ο Project Manager του έργου, κατευθύνει και συντονίζει τη σχεδιαστική ομάδα ώστε να συγκεντρώνει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες, να τις διοχετεύει προς τα εμπλεκόμενα μέρη και τελικά να συνδέσει την ομάδα με τον Ιδιοκτήτη (ή κύριο του Έργου). Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής για να είναι υλοποιήσιμη όταν συνταχθεί, χρειάζεται μια απαραίτητη προϋπόθεση. Την εξαίρετη γνώση της κατασκευαστικής διαδικασίας και των τεχνικών μεθόδων βάσει των κανόνων της τέχνης και της επιστήμης. Δεν αρκούν μόνο οι θεωρητικές γνώσεις της επιστήμης του Πολιτικού Μηχανικού / Αρχιτέκτονα που είναι προαπαιτούμενες ώστε οι προτάσεις της ΜΕ να είναι σύμφωνες με τους κανονισμούς και τους ευρωπαϊκούς κώδικες. Χωρίς την κατασκευαστική εμπειρία, μία Μελέτη Εφαρμογής θα είναι ουσιαστικά μη υλοποιήσιμη. Σημαντική σημείωση: Πριν την εκπόνησή της, συστήνεται ανεπιφύλακτα να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία λήψης της Άδειας Δόμησης. Σε περίπτωση τροποποιήσεων των μελετών της Πολεοδομίας, αυτές θα επηρεάσουν την ΜΕ και η αναθεώρησή της, είναι μία επίπονη και χρονοβόρος διαδικασία με σημαντικό κόστος. Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής αναλύεται στις παρακάτω φάσεις: Λεπτομερής Σχεδιασμός Τεχνικές Προδιαγραφές Χρονικός Προγραμματισμός 1. Λεπτομερής Σχεδιασμός Ο λεπτομερής σχεδιασμός είναι το στάδιο όπου εκπονούνται τα κατασκευαστικά σχέδια (π.χ. κατόψεις και όψεις λουτρών, κατασκευαστικές λεπτομέρειες δαπέδων, ξυλουργικών, τοιχοποιίας, ξηράς δόμησης κλπ.). Τα σχέδια είναι σε μοντέλα 2D κι όπου απαιτείται και σε 3D για να υπάρχει η απαιτούμενη σαφήνεια και κατανόηση των κατασκευαστικών λεπτομερειών από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη του Έργου. Η διαδικασία κατασκευής μιας κατοικίας ποικίλει ανάλογα με τη μορφή, τον τόπο, την πολυπλοκότητα και τις απαιτήσεις του Ιδιοκτήτη. Έτσι, κι ο λεπτομερής σχεδιασμός ποικίλει από κατοικία σε κατοικία και γενικά από έργο σε έργο ακόμα κι αν αυτά είναι συναφή μεταξύ τους. Ενδεικτικά λοιπόν, ο λεπτομερής σχεδιασμός συνίσταται στην παρακάτω λίστα σχεδίων: Αρχιτεκτονικά Διάταξη Περιβάλλοντος Χώρου σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 ή 1/200 Διάγραμμα Εκσκαφών σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 Κατόψεις όλων των Στάθμεων σε Κλίμακα 1/50 Όψεις Κτηρίου σε Κλίμακα 1/50 Τομές Κτηρίου σε Κλίμακα 1/50 Κατασκευαστικές Λεπτομέρειες: Τομή Οπτοπλινθοδομές – Σενάζ Τομή Οπτοπλινθοδομές με Ηχομόνωση Τομή Ξηρά Δόμηση (Τοιχοποιίας διπλής, Επένδυσης, Ψευδοροφής, Κρυφών φωτισμών) Τομή Θερμομόνωση Δοκών – Υποστυλωμάτων Τομή Θερμομόνωση – Υγρομόνωση Υπογείων και/ή Φυτεμένων Δωμάτων Τομή Δαπέδου Ενδοδαπέδιας Θέρμανσης Τομή Υγρομόνωση Τοιχείων Υπογείων και Θεμελιώσεων Τομή Υγρομόνωση Κολυμβητικών Δεξαμενών Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Λουτρών και WC Όψη και Κάτοψη Επικαλύψεων Λουτρών και WC Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Κλιμακοστασίων και Πλατύσκαλων Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Εξωστών και Βεραντών Τομή Δάπεδα Υπογείων Αποθηκών και Μηχανοστασίων Κάτοψη Όψη και Τομή Ερμαριών Υπνοδωματίων, Κουζινών, Λουτρών, πάγκων Ηλεκτρομηχανολικά Σχέδια Διάταξη δικτύων Η/Μ Περιβάλλοντος Χώρου σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 ή 1/200 Άνωψη οροφής φωτιστικών σωμάτων σε Κλίμακα 1/50 Φωτισμός Περιβάλλοντος Χώρου σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 2. Τεχνικές Προδιαγραφές Το τεύχος Τεχνικών Προδιαγραφών είναι τα πρότυπα της κατασκευής και το σύνολο των απαιτήσεων τις οποίες ακολουθούν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη του έργου. Αποτελείται από τα παρακάτω παραρτήματα: Υποχρεώσεις Αναδόχου Προδιαγραφές Υλικών Κανονισμοί και Πρότυπα Πλάνο Υλικών και εγκατεστημένου εξοπλισμού Μεθοδολογία για κάθε στάδιο της κατασκευής 3. Χρονικός Προγραμματισμός Κατά την εκπόνηση του λεπτομερούς Σχεδιασμού, συντάσσεται το Χρονοδιάγραμμα του Έργου. Αυτό πλέον βασίζεται στην πραγματική εικόνα της κατοικίας και της αγοράς, τις παραδόσεις των υλικών και τους απαιτούμενους πόρους, και όχι σε αφηρημένες παραδοχές. Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής δεν είναι απλώς ένα σετ σχεδίων. Αποτελεί τον πλήρη οδηγό κατασκευής για την παράδοση ενός έργου αξιόπιστου κι αισθητικά άρτιου. Όλα αυτά, πάντα σύμφωνα με τις προτιμήσεις του Ιδιοκτήτη. Τι εξασφαλίζει μια πλήρης αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής; Αποφυγή υπέρβασης του αρχικού εκτιμώμενου προϋπολογισμού. Δυνατότητα ελέγχου από τον Ιδιοκτήτη για την ποιότητα του έργου. Αποφυγή παρερμηνειών της Σύμβασης και του Αντικείμενου Εργασιών. Ομαλή εξέλιξη εργασιών Άρτια επίβλεψη του έργου. Τελικό αποτέλεσμα όπως ακριβώς το φαντάστηκε ο Ιδιοκτήτης. Αρτιότητα, αξιοπιστία και έγκαιρη παράδοση του έργου. Ομαλή Συνεργασία μεταξύ Ιδιοκτήτη και Αναδόχου. Cover Closet Plan Facade Closet Χωρίς την αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής, μπορεί να προκύψουν θέματα που πρέπει να λυθούν άμεσα. Αυτό πολλές φορές οδηγεί σε κακοτεχνίες, υπερβάσεις κόστους κατασκευής και αποσυντονισμό των συνεργείων. Ο προϋπολογισμός της κατοικίας βασίζεται πλέον σε πραγματικά στοιχεία και όχι σε παραδοχές. Έτσι εξασφαλίζει στον Ιδιοκτήτη μία “κλειδωμένη” τιμή μέχρι το τέλος του έργου, αλλά και μία ομαλή συνεργασία με τον Ανάδοχο χωρίς διαφωνίες και παρερμηνείες. Τέλος, εξίσου σημαντικές είναι η Αισθητική κι Αρχιτεκτονική του έργου όπως ακριβώς την επιθυμεί ο Ιδιοκτήτης. Οι υφές, τα υλικά, τα πάχη και οι διατομές κάθε δομικού υλικού είναι αυτά που συνθέτουν μια καλαίσθητη κατασκευή. Επειδή όμως η αισθητική κάθε ανθρώπου είναι διαφορετική, η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής σάς εξασφαλίζει ότι το τελικό αποτέλεσμα θα συνάδει με τη δική σας αισθητική, την εργονομία, τη λειτουργικότητα και την ευχρηστία.
  20. Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής (ΜΕ) είναι το σύνολο των σχεδίων που αφορά τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες, τα χαρακτηριστικά των υλικών και τις μεθόδους κατασκευής του έργου. Αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Αρχιτεκτονικής Μελέτης, ενώ ο σκοπός της είναι να καλύψει κάθε κατασκευαστική πτυχή του έργου, μέχρι την παράδοσή του. Η ομάδα Μηχανικών και Σχεδιαστών που την υλοποιούν, οφείλουν να ακολουθούν ένα πλαίσιο σαφήνειας και απλότητας, έτσι ώστε να είναι κατανοητή σε όλους όσους εμπλέκονται στο έργο· από τον Ιδιοκτήτη και τον προμηθευτή, μέχρι τον Μηχανικό, τον Διακοσμητή και τον υπεργολάβο. Ο Project Manager του έργου, κατευθύνει και συντονίζει τη σχεδιαστική ομάδα ώστε να συγκεντρώνει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες, να τις διοχετεύει προς τα εμπλεκόμενα μέρη και τελικά να συνδέσει την ομάδα με τον Ιδιοκτήτη (ή κύριο του Έργου). Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής για να είναι υλοποιήσιμη όταν συνταχθεί, χρειάζεται μια απαραίτητη προϋπόθεση. Την εξαίρετη γνώση της κατασκευαστικής διαδικασίας και των τεχνικών μεθόδων βάσει των κανόνων της τέχνης και της επιστήμης. Δεν αρκούν μόνο οι θεωρητικές γνώσεις της επιστήμης του Πολιτικού Μηχανικού / Αρχιτέκτονα που είναι προαπαιτούμενες ώστε οι προτάσεις της ΜΕ να είναι σύμφωνες με τους κανονισμούς και τους ευρωπαϊκούς κώδικες. Χωρίς την κατασκευαστική εμπειρία, μία Μελέτη Εφαρμογής θα είναι ουσιαστικά μη υλοποιήσιμη. Σημαντική σημείωση: Πριν την εκπόνησή της, συστήνεται ανεπιφύλακτα να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία λήψης της Άδειας Δόμησης. Σε περίπτωση τροποποιήσεων των μελετών της Πολεοδομίας, αυτές θα επηρεάσουν την ΜΕ και η αναθεώρησή της, είναι μία επίπονη και χρονοβόρος διαδικασία με σημαντικό κόστος. Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής αναλύεται στις παρακάτω φάσεις: Λεπτομερής Σχεδιασμός Τεχνικές Προδιαγραφές Χρονικός Προγραμματισμός 1. Λεπτομερής Σχεδιασμός Ο λεπτομερής σχεδιασμός είναι το στάδιο όπου εκπονούνται τα κατασκευαστικά σχέδια (π.χ. κατόψεις και όψεις λουτρών, κατασκευαστικές λεπτομέρειες δαπέδων, ξυλουργικών, τοιχοποιίας, ξηράς δόμησης κλπ.). Τα σχέδια είναι σε μοντέλα 2D κι όπου απαιτείται και σε 3D για να υπάρχει η απαιτούμενη σαφήνεια και κατανόηση των κατασκευαστικών λεπτομερειών από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη του Έργου. Η διαδικασία κατασκευής μιας κατοικίας ποικίλει ανάλογα με τη μορφή, τον τόπο, την πολυπλοκότητα και τις απαιτήσεις του Ιδιοκτήτη. Έτσι, κι ο λεπτομερής σχεδιασμός ποικίλει από κατοικία σε κατοικία και γενικά από έργο σε έργο ακόμα κι αν αυτά είναι συναφή μεταξύ τους. Ενδεικτικά λοιπόν, ο λεπτομερής σχεδιασμός συνίσταται στην παρακάτω λίστα σχεδίων: Αρχιτεκτονικά Διάταξη Περιβάλλοντος Χώρου σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 ή 1/200 Διάγραμμα Εκσκαφών σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 Κατόψεις όλων των Στάθμεων σε Κλίμακα 1/50 Όψεις Κτηρίου σε Κλίμακα 1/50 Τομές Κτηρίου σε Κλίμακα 1/50 Κατασκευαστικές Λεπτομέρειες: Τομή Οπτοπλινθοδομές – Σενάζ Τομή Οπτοπλινθοδομές με Ηχομόνωση Τομή Ξηρά Δόμηση (Τοιχοποιίας διπλής, Επένδυσης, Ψευδοροφής, Κρυφών φωτισμών) Τομή Θερμομόνωση Δοκών – Υποστυλωμάτων Τομή Θερμομόνωση – Υγρομόνωση Υπογείων και/ή Φυτεμένων Δωμάτων Τομή Δαπέδου Ενδοδαπέδιας Θέρμανσης Τομή Υγρομόνωση Τοιχείων Υπογείων και Θεμελιώσεων Τομή Υγρομόνωση Κολυμβητικών Δεξαμενών Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Λουτρών και WC Όψη και Κάτοψη Επικαλύψεων Λουτρών και WC Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Κλιμακοστασίων και Πλατύσκαλων Τομή Επιστρώσεις Δαπέδων Εξωστών και Βεραντών Τομή Δάπεδα Υπογείων Αποθηκών και Μηχανοστασίων Κάτοψη Όψη και Τομή Ερμαριών Υπνοδωματίων, Κουζινών, Λουτρών, πάγκων Ηλεκτρομηχανολικά Σχέδια Διάταξη δικτύων Η/Μ Περιβάλλοντος Χώρου σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 ή 1/200 Άνωψη οροφής φωτιστικών σωμάτων σε Κλίμακα 1/50 Φωτισμός Περιβάλλοντος Χώρου σε Κλίμακα 1/50 ή 1/100 2. Τεχνικές Προδιαγραφές Το τεύχος Τεχνικών Προδιαγραφών είναι τα πρότυπα της κατασκευής και το σύνολο των απαιτήσεων τις οποίες ακολουθούν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη του έργου. Αποτελείται από τα παρακάτω παραρτήματα: Υποχρεώσεις Αναδόχου Προδιαγραφές Υλικών Κανονισμοί και Πρότυπα Πλάνο Υλικών και εγκατεστημένου εξοπλισμού Μεθοδολογία για κάθε στάδιο της κατασκευής 3. Χρονικός Προγραμματισμός Κατά την εκπόνηση του λεπτομερούς Σχεδιασμού, συντάσσεται το Χρονοδιάγραμμα του Έργου. Αυτό πλέον βασίζεται στην πραγματική εικόνα της κατοικίας και της αγοράς, τις παραδόσεις των υλικών και τους απαιτούμενους πόρους, και όχι σε αφηρημένες παραδοχές. Η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής δεν είναι απλώς ένα σετ σχεδίων. Αποτελεί τον πλήρη οδηγό κατασκευής για την παράδοση ενός έργου αξιόπιστου κι αισθητικά άρτιου. Όλα αυτά, πάντα σύμφωνα με τις προτιμήσεις του Ιδιοκτήτη. Τι εξασφαλίζει μια πλήρης αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής; Αποφυγή υπέρβασης του αρχικού εκτιμώμενου προϋπολογισμού. Δυνατότητα ελέγχου από τον Ιδιοκτήτη για την ποιότητα του έργου. Αποφυγή παρερμηνειών της Σύμβασης και του Αντικείμενου Εργασιών. Ομαλή εξέλιξη εργασιών Άρτια επίβλεψη του έργου. Τελικό αποτέλεσμα όπως ακριβώς το φαντάστηκε ο Ιδιοκτήτης. Αρτιότητα, αξιοπιστία και έγκαιρη παράδοση του έργου. Ομαλή Συνεργασία μεταξύ Ιδιοκτήτη και Αναδόχου. Cover Closet Plan Facade Closet Χωρίς την αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής, μπορεί να προκύψουν θέματα που πρέπει να λυθούν άμεσα. Αυτό πολλές φορές οδηγεί σε κακοτεχνίες, υπερβάσεις κόστους κατασκευής και αποσυντονισμό των συνεργείων. Ο προϋπολογισμός της κατοικίας βασίζεται πλέον σε πραγματικά στοιχεία και όχι σε παραδοχές. Έτσι εξασφαλίζει στον Ιδιοκτήτη μία “κλειδωμένη” τιμή μέχρι το τέλος του έργου, αλλά και μία ομαλή συνεργασία με τον Ανάδοχο χωρίς διαφωνίες και παρερμηνείες. Τέλος, εξίσου σημαντικές είναι η Αισθητική κι Αρχιτεκτονική του έργου όπως ακριβώς την επιθυμεί ο Ιδιοκτήτης. Οι υφές, τα υλικά, τα πάχη και οι διατομές κάθε δομικού υλικού είναι αυτά που συνθέτουν μια καλαίσθητη κατασκευή. Επειδή όμως η αισθητική κάθε ανθρώπου είναι διαφορετική, η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής σάς εξασφαλίζει ότι το τελικό αποτέλεσμα θα συνάδει με τη δική σας αισθητική, την εργονομία, τη λειτουργικότητα και την ευχρηστία. View full είδηση
  21. Η πρόταση με τίτλο «Η Λεωφόρος της Κοινωνίας των Εθνών - Ο Γνωστός Άξονας της Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη», «BOULEVARD DE LA SOCIÉTÉ DES NATIONS - THE WELL-KNOWN ARISTOTLE AXIS IN THESSALONIKI» της ομάδας διδασκόντων του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που αποτελείται από τους Νίκο Καλογήρου, Μαρία Δούση, Δημήτρη Θωμόπουλο, Δημήτρη Κονταξάκη, Σοφοκλή Κωτσόπουλο και Θεμιστοκλή Χατζηγιαννόπουλο, επιλέχθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στη 17η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας 2021. Η ελληνική συμμετοχή επιχειρεί να δώσει μία απάντηση στο κεντρικό θέμα της έκθεσης «How will we live together?» (Πώς θα ζήσουμε μαζί;), το οποίο πραγματεύεται τη διερεύνηση ενός νέου χωρικού κοινωνικού συμβολαίου, αναγκαίου σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών ανισοτήτων, παρουσιάζοντας την αρχιτεκτονική και πολεοδομική διαδρομή του άξονα της οδού Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μια μεγάλη δράση αστικού εκσυγχρονισμού, που σχεδιάστηκε από τον Γάλλο αρχιτέκτονα-πολεοδόμο Ερνέστ Εμπράρ, πριν από 100 χρόνια, ως ένα πολυπολιτισμικό σταυροδρόμι. Σημειώνεται ότι λειτουργούν ταυτόχρονα δύο παράλληλα τμήματα της έκθεσης, ένα στο ελληνικό περίπτερο της Βενετίας και ένα in situ στο Μπέη Χαμάμ στην περιοχή της Αριστοτέλους. Η έκθεση στο ελληνικό περίπτερο της Βενετίας επικεντρώνεται στη σημερινή λειτουργία του άξονα της Αριστοτέλους, επιχειρώντας να αναδείξει τη χωρική συνύπαρξη κατοίκων, επισκεπτών, μεταναστών και προσφύγων. Ο προβληματισμός για το παρόν και τη μελλοντική ανάπλαση της πόλης συμπυκνώνεται στον εμβληματικό εγκάρσιο άξονα της σύγχρονης Θεσσαλονίκης. Τα επιμέρους θέματα παρουσιάζονται με τη μορφή κολάζ σε επιφάνειες αναρτημένων τευχιδίων-“pixels” που οι επισκέπτες μπορούν να αποσπάσουν ως αναμνηστικά και να τα πάρουν κατ΄οίκον-“take away”. Στον χώρο της αίθουσας έχουν επίσης συγκεντρωθεί προτάσεις σε «βαλίτσες» που προέκυψαν από εργαστήρια που υλοποιήθηκαν από προσκεκλημένους διδάσκοντες και φοιτητές σε συνεργασία με τις περισσότερες αρχιτεκτονικές σχολές της χώρας. Η έκθεση στο Μπέη Χαμάμ της Θεσσαλονίκης, η οποία θα εγκαινιασθεί επίσημα μέσα στον Ιούνιο του 2021, παρουσιάζει αναλυτικά τα αποτελέσματα της έρευνας που έγινε στο ΑΠΘ με τη συμμετοχή επιλεγμένων φοιτητών από την Ελλάδα, όπου κατασκευάστηκαν προπλάσματα των αρχικών μορφών των οικοδομημάτων του άξονα της Αριστοτέλους, του Δημαρχείου, καθώς και αναλυτικοί γεωγραφικοί χάρτες αποτύπωσης και διερεύνησης του αστικού χώρου. Η διαρκής μητροπολιτική λειτουργία αυτού του δημόσιου χώρου έχει κεντρική θέση στο παλίμψηστο της νεότερης Θεσσαλονίκης. Οι διάτρητες πινακίδες των εκθεμάτων εντάσσονται στον μοναδικό χώρο του μνημείου, ενώ μια μακέτα μήκους 5,5 μ. αναπαριστά το αρχικό όραμα του Εμπράρ. Για την υλοποίηση υπήρξε πολύτιμη η συνεργασία του ΑΠΘ, της ΔΕΘ, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, του Δήμου Θεσσαλονίκης και ιδιαίτερα του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκειά της προτείνονται δράσεις και εκδηλώσεις που θα ενταθούν το φθινόπωρο, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν. Επίσης, στο πλαίσιο της έκθεσης, θα κυκλοφορήσει κατάλογος στα ελληνικά και αγγλικά, καθώς και σχετικό βιβλίο με τίτλο «Το Παλίμψηστο της Αριστοτέλους: βυζαντινά οράματα και εκλεκτικός τοπικισμός». Ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος ως Εθνικός Επίτροπος για τη 17η Biennale αρχιτεκτονικής, Ευθύμιος Μπακογιάννης, δήλωσε: «Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για μια ακόμη χρονιά, με υπευθυνότητα και υπερηφάνεια στηρίζει την ελληνική συμμετοχή στην Biennale αρχιτεκτονικής της Βενετίας. Ευχαριστούμε όλους όσοι εργάστηκαν και συνέβαλαν για την επιτυχία της ελληνικής συμμετοχής. Είμαστε σίγουροι ότι το ελληνικό περίπτερο θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες και θα δικαιώσει τον μελετητικό και καλλιτεχνικό κόσμο, αναδεικνύοντας την δυναμική του. Η έκθεση αποτελεί σπουδαία ευκαιρία προβολής της χώρας και του παραγόμενου αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού από τους Έλληνες δημιουργούς». Φωτογραφικό υλικό σε αυτή τη διεύθυνση: https://we.tl/t-Iqweh0CYJG
  22. Η πρόταση με τίτλο «Η Λεωφόρος της Κοινωνίας των Εθνών - Ο Γνωστός Άξονας της Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη», «BOULEVARD DE LA SOCIÉTÉ DES NATIONS - THE WELL-KNOWN ARISTOTLE AXIS IN THESSALONIKI» της ομάδας διδασκόντων του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που αποτελείται από τους Νίκο Καλογήρου, Μαρία Δούση, Δημήτρη Θωμόπουλο, Δημήτρη Κονταξάκη, Σοφοκλή Κωτσόπουλο και Θεμιστοκλή Χατζηγιαννόπουλο, επιλέχθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στη 17η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας 2021. Η ελληνική συμμετοχή επιχειρεί να δώσει μία απάντηση στο κεντρικό θέμα της έκθεσης «How will we live together?» (Πώς θα ζήσουμε μαζί;), το οποίο πραγματεύεται τη διερεύνηση ενός νέου χωρικού κοινωνικού συμβολαίου, αναγκαίου σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών ανισοτήτων, παρουσιάζοντας την αρχιτεκτονική και πολεοδομική διαδρομή του άξονα της οδού Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μια μεγάλη δράση αστικού εκσυγχρονισμού, που σχεδιάστηκε από τον Γάλλο αρχιτέκτονα-πολεοδόμο Ερνέστ Εμπράρ, πριν από 100 χρόνια, ως ένα πολυπολιτισμικό σταυροδρόμι. Σημειώνεται ότι λειτουργούν ταυτόχρονα δύο παράλληλα τμήματα της έκθεσης, ένα στο ελληνικό περίπτερο της Βενετίας και ένα in situ στο Μπέη Χαμάμ στην περιοχή της Αριστοτέλους. Η έκθεση στο ελληνικό περίπτερο της Βενετίας επικεντρώνεται στη σημερινή λειτουργία του άξονα της Αριστοτέλους, επιχειρώντας να αναδείξει τη χωρική συνύπαρξη κατοίκων, επισκεπτών, μεταναστών και προσφύγων. Ο προβληματισμός για το παρόν και τη μελλοντική ανάπλαση της πόλης συμπυκνώνεται στον εμβληματικό εγκάρσιο άξονα της σύγχρονης Θεσσαλονίκης. Τα επιμέρους θέματα παρουσιάζονται με τη μορφή κολάζ σε επιφάνειες αναρτημένων τευχιδίων-“pixels” που οι επισκέπτες μπορούν να αποσπάσουν ως αναμνηστικά και να τα πάρουν κατ΄οίκον-“take away”. Στον χώρο της αίθουσας έχουν επίσης συγκεντρωθεί προτάσεις σε «βαλίτσες» που προέκυψαν από εργαστήρια που υλοποιήθηκαν από προσκεκλημένους διδάσκοντες και φοιτητές σε συνεργασία με τις περισσότερες αρχιτεκτονικές σχολές της χώρας. Η έκθεση στο Μπέη Χαμάμ της Θεσσαλονίκης, η οποία θα εγκαινιασθεί επίσημα μέσα στον Ιούνιο του 2021, παρουσιάζει αναλυτικά τα αποτελέσματα της έρευνας που έγινε στο ΑΠΘ με τη συμμετοχή επιλεγμένων φοιτητών από την Ελλάδα, όπου κατασκευάστηκαν προπλάσματα των αρχικών μορφών των οικοδομημάτων του άξονα της Αριστοτέλους, του Δημαρχείου, καθώς και αναλυτικοί γεωγραφικοί χάρτες αποτύπωσης και διερεύνησης του αστικού χώρου. Η διαρκής μητροπολιτική λειτουργία αυτού του δημόσιου χώρου έχει κεντρική θέση στο παλίμψηστο της νεότερης Θεσσαλονίκης. Οι διάτρητες πινακίδες των εκθεμάτων εντάσσονται στον μοναδικό χώρο του μνημείου, ενώ μια μακέτα μήκους 5,5 μ. αναπαριστά το αρχικό όραμα του Εμπράρ. Για την υλοποίηση υπήρξε πολύτιμη η συνεργασία του ΑΠΘ, της ΔΕΘ, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, του Δήμου Θεσσαλονίκης και ιδιαίτερα του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκειά της προτείνονται δράσεις και εκδηλώσεις που θα ενταθούν το φθινόπωρο, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν. Επίσης, στο πλαίσιο της έκθεσης, θα κυκλοφορήσει κατάλογος στα ελληνικά και αγγλικά, καθώς και σχετικό βιβλίο με τίτλο «Το Παλίμψηστο της Αριστοτέλους: βυζαντινά οράματα και εκλεκτικός τοπικισμός». Ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος ως Εθνικός Επίτροπος για τη 17η Biennale αρχιτεκτονικής, Ευθύμιος Μπακογιάννης, δήλωσε: «Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για μια ακόμη χρονιά, με υπευθυνότητα και υπερηφάνεια στηρίζει την ελληνική συμμετοχή στην Biennale αρχιτεκτονικής της Βενετίας. Ευχαριστούμε όλους όσοι εργάστηκαν και συνέβαλαν για την επιτυχία της ελληνικής συμμετοχής. Είμαστε σίγουροι ότι το ελληνικό περίπτερο θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες και θα δικαιώσει τον μελετητικό και καλλιτεχνικό κόσμο, αναδεικνύοντας την δυναμική του. Η έκθεση αποτελεί σπουδαία ευκαιρία προβολής της χώρας και του παραγόμενου αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού από τους Έλληνες δημιουργούς». Φωτογραφικό υλικό σε αυτή τη διεύθυνση: https://we.tl/t-Iqweh0CYJG View full είδηση
  23. Στους γάλλους αρχιτέκτονες Anne Lacaton και Jean-Philippe Vassal, απονεμήθηκε το βραβείο Pritzker Architecture του 2021 η ύψιστη τιμή για το αρχιτεκτονικό έργο παγκοσμίως αναγνωρίζοντας το έργο τους σε πολυάριθμα προγράμματα κοινωνικής στέγασης. Ιδρυτές του στουντιο Lacaton & Vassal έγιναν γνωστοί για την χαρακτηριστική τους προσέγγιση που απαντά στις κλιματολογικές και κοινωνικές προκλήσεις της εποχής μας. Επαδιατύπωσαν την έννοια της αειφορίας, πιστεύοντας ακράδαντα στην αρχή “ποτέ μην κατεδαφίζεις, εκμεταλλεύσου την ευκαιρία να αναβαθμίσεις και να μεταμορφώσεις, διατηρώντας σε ένα κτήριο ότι μπορεί να διατηρηθεί”. Οι χαμηλού κόστους προτάσεις τους επέκτειναν την επιφάνεια ενός κτηρίου με εξωτερικούς χώρους διαβίωσης όπου ενσωμάτωσαν τις τεχνολογίες του θερμοκηπίου δημιουργώντας χειμερινούς κήπους στα μπαλκόνια. Η σημαντικότερη παρέμβαση τους ήταν στις εργατικές κατοικίες στο La Tour Bois le Prêtre το 2011 (Παρίσι, Γαλλία) ένα σύμπλεγμα από εννενήντα έξι 17ώροφα κτήρια που αρχικά χτίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Αντιδρώντας στα πολεοδομικά σχέδια που προέβλεπαν την κατεδάφιση των κατοικιών, πρότειναν να αφαιρεθεί η αρχική πρόσοψη από μπετόν και μεγάλωσαν την κάλυψη των κτηρίων προσθέτοντας σε κάθε μοναδα βιοκλιματικά μπαλκόνια. Η ιδέα αυτή εφαρμόστηκε στην συνέχεια σε πολλές εργατικές πολυκατοικίες στην Γαλλία αλλά και το εξωτερικό. Το Βραβείο Πρίτσκερ είναι διεθνές αρχιτεκτονικό βραβείο, το οποίο απονέμεται ετησίως σε εν ζωή αρχιτέκτονες από το Ίδρυμα Hyatt και θεωρείται το κορυφαίο στον κόσμο για την τέχνη αυτή. Καθιερώθηκε το 1979 από τον Τζέι Α. Πρίτσκερ και τη σύζυγό του Σίντι. Χρηματοδοτείται από την οικογένεια Πρίτσκερ, των οποίων τo όνομά είναι συνώνυμο με την αλυσίδα ξενοδοχείων Hyatt. Ο νικητής λαμβάνει το ποσό των 100.000 δολαρίων ΗΠΑ. Το βραβείο θεωρείται ως το Νόμπελ της Αρχιτεκτονικής.
  24. Στους γάλλους αρχιτέκτονες Anne Lacaton και Jean-Philippe Vassal, απονεμήθηκε το βραβείο Pritzker Architecture του 2021 η ύψιστη τιμή για το αρχιτεκτονικό έργο παγκοσμίως αναγνωρίζοντας το έργο τους σε πολυάριθμα προγράμματα κοινωνικής στέγασης. Ιδρυτές του στουντιο Lacaton & Vassal έγιναν γνωστοί για την χαρακτηριστική τους προσέγγιση που απαντά στις κλιματολογικές και κοινωνικές προκλήσεις της εποχής μας. Επαδιατύπωσαν την έννοια της αειφορίας, πιστεύοντας ακράδαντα στην αρχή “ποτέ μην κατεδαφίζεις, εκμεταλλεύσου την ευκαιρία να αναβαθμίσεις και να μεταμορφώσεις, διατηρώντας σε ένα κτήριο ότι μπορεί να διατηρηθεί”. Οι χαμηλού κόστους προτάσεις τους επέκτειναν την επιφάνεια ενός κτηρίου με εξωτερικούς χώρους διαβίωσης όπου ενσωμάτωσαν τις τεχνολογίες του θερμοκηπίου δημιουργώντας χειμερινούς κήπους στα μπαλκόνια. Η σημαντικότερη παρέμβαση τους ήταν στις εργατικές κατοικίες στο La Tour Bois le Prêtre το 2011 (Παρίσι, Γαλλία) ένα σύμπλεγμα από εννενήντα έξι 17ώροφα κτήρια που αρχικά χτίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Αντιδρώντας στα πολεοδομικά σχέδια που προέβλεπαν την κατεδάφιση των κατοικιών, πρότειναν να αφαιρεθεί η αρχική πρόσοψη από μπετόν και μεγάλωσαν την κάλυψη των κτηρίων προσθέτοντας σε κάθε μοναδα βιοκλιματικά μπαλκόνια. Η ιδέα αυτή εφαρμόστηκε στην συνέχεια σε πολλές εργατικές πολυκατοικίες στην Γαλλία αλλά και το εξωτερικό. Το Βραβείο Πρίτσκερ είναι διεθνές αρχιτεκτονικό βραβείο, το οποίο απονέμεται ετησίως σε εν ζωή αρχιτέκτονες από το Ίδρυμα Hyatt και θεωρείται το κορυφαίο στον κόσμο για την τέχνη αυτή. Καθιερώθηκε το 1979 από τον Τζέι Α. Πρίτσκερ και τη σύζυγό του Σίντι. Χρηματοδοτείται από την οικογένεια Πρίτσκερ, των οποίων τo όνομά είναι συνώνυμο με την αλυσίδα ξενοδοχείων Hyatt. Ο νικητής λαμβάνει το ποσό των 100.000 δολαρίων ΗΠΑ. Το βραβείο θεωρείται ως το Νόμπελ της Αρχιτεκτονικής. View full είδηση
  25. Το Τορόντο είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Οντάριο στον Καναδά. Έχει πληθυσμό περίπου 2.700.000 κατοίκων εκ των οποίων ένα σημαντικό ποσοστό ανήκει στην ελληνική κοινότητα. Η πόλη αυτή δεν αποτελεί μόνο μεγάλο αστικό κέντρο αλλά και οικονομική υπερδύναμη στην Βόρεια Αμερική. Όλοι έχουμε δει τις εικόνες με τα επιβλητικά κτίρια που μαρτυρούν πλούτο και πρόοδο. Σίγουρα λίγες μέρες διακοπών εκεί δεν είναι αρκετές για να τα θαυμάσει κανείς όλα, πάμε λοιπόν να δούμε ορισμένα αρχιτεκτονικά αξιοθέατα που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να λείπουν από τη λίστα κανενός επισκέπτη. Πηγή εικόνας: Google images Canadian National Tower (CN Tower) Ο CN Tower είναι ίσως το πρώτο πράγμα που προσέχει κανείς κοιτώντας την πόλη του Τορόντο. Ο εντυπωσιακός αυτός πύργος ήταν το ψηλότερο κτίριο του κόσμου για 34 χρόνια πριν το Burj Khalifa στο Ντουμπάι. Κατασκευάστηκε το 1976 και έχει ύψος 553 μέτρα, γεγονός που τον κάνει ορατό από κάθε σημείο του Τορόντο. Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια τουρίστες τον επισκέπτονται κάθε χρόνο και η αμερικανική κοινότητα πολιτικών μηχανικών το συμπεριέλαβε στα 7 θαύματα του σύγχρονου κόσμου. Πηγή εικόνας: Google images Royal Ontario Museum Το Royal Ontario Museum χτίστηκε πριν έναν αιώνα και είναι το μεγαλύτερο μουσείο του Καναδά. Προσελκύει 1 εκατομμύριο επισκέπτες ετησίως μιας και συγκαταλέγεται στα κορυφαία μουσεία πολιτισμού και φυσικής ιστορίας παγκοσμίως. Εντός του κτιρίου θα βρει κανείς πάνω από 40 γκαλερί και 6 εκατομμύρια αντικείμενα. Συνεπώς μια μέση επίσκεψη διαρκεί τουλάχιστον 4 ώρες. Το 2007 άνοιξε και η επέκταση του μουσείου, σχεδιασμένη από τον Daniel Libeskind. Κόστισε εκατομμύρια δολαρίων και αποτελείται κυρίως από γυαλί και αλουμίνιο. Σήμερα μπορεί κανείς να το θαυμάσει ως μίγμα αρχιτεκτονικών δύο διαφορετικών αιώνων. Πηγή εικόνας: Google images Aga Khan Museum Το Aga Khan Museum είναι ένα μουσείο στο Τορόντο σχεδιασμένο από τους Fumihiko Maki, Vladimir Djurovic, και Charles Correa. Παρουσιάζει περισσότερα από 1.000 αντικείμενα με θέμα την μουσουλμανική κουλτούρα, την Ιρανική και την ισλαμική τέχνη. Αρχιτεκτονικά το κτίριο είναι πραγματικά συναρπαστικό. Οι επιφάνειες του λευκού βραζιλιάνικου γρανίτη κάνουν παιχνίδια με το φως του ηλίου και δημιουργείται μια εντυπωσιακή ατμόσφαιρα εξωτερικά. Μέσα ο επισκέπτης θα βρει τάξεις, γκαλερί, εκθεσιακούς χώρους, εστιατόριο και βιβλιοθήκη. Πηγή εικόνα: Google images The Opera House Το Opera House ήταν ένα από τα πρώτα αρχιτεκτονήματα με σκοπό την ψυχαγωγία στο Τορόντο. Όταν άνοιξε, το 1909, λεγόταν La Plaza Theatre. Παρόλο που μετράει πάνω από έναν αιώνα ζωής εξακολουθεί να είναι σημαντικό κέντρο της πόλης. Εκεί φιλοξενούνται παραστάσεις κωμωδίας, ταινίες, τηλεοπτικές και εμπορικές παραγωγές αλλά και φιλανθρωπικές πράξεις. Τα τελευταία χρόνια στο συγκεκριμένο χώρο έχουν πραγματοποιηθεί συναυλίες πασίγνωστων καλλιτεχνών όπως η Rihanna και ο Eminem. Πηγή εικόνας: Google images Rogers Centre Το Rodgers Centre, ή όπως λεγόταν μέχρι το 2005 SkyDome, είναι ένα γιγαντιαίο αθλητικό στάδιο στην πόλη του Τορόντο. Εκεί λαμβάνουν χώρα αγώνες μπέιζμπολ, μπάσκετ, ποδοσφαίρου κ.α. Το μέγεθος του το κάνει κατάλληλο και για άλλες δραστηριότητες όπως συναυλίες, καρναβάλια και άλλα shows. Το στάδιο αυτό είναι το πρώτο στον κόσμο που έχει πλήρως λειτουργική ανασυρόμενη στέγη. Αποτελεί έδρα των Toronto Blue Jays από το 1989 και περιλαμβάνει ξενοδοχείο με 70 δωμάτια που κοιτούν τον αγωνιστικό χώρο. Σίγουρα ένα υπερατλαντικό ταξίδι δεν είναι εύκολη υπόθεση, όμως ένας τέτοιος προορισμός πάντα ανταμείβει τον ταξιδιώτη. Η τεχνολογική και οικονομική πρόοδος έχει ανοίξει το δρόμο στον πειραματισμό πάνω στην αρχιτεκτονική και τα αποτελέσματα στο Τορόντο είναι προφανή. View full είδηση
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.