Αναζήτηση στην κοινότητα

Η Μεσόγειος είδε μέσα σε 30 χρόνια μια "κατάρρευση" της βιοποικιλότητάς της, μιας από τις πιο σημαντικές στον κόσμο, η οποία αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρή απειλή, προειδοποιούν Γάλλοι επιστήμονες σε έκθεση που δημοσιεύεται σήμερα. Η έκθεση "Méditerranée vivante" στηρίζεται σε εμπεριστατωμένες έρευνες για μελέτες που δημοσιοποιήθηκαν τα 30 τελευταία χρόνια, συγκεντρώνοντας την παρακολούθηση της αφθονίας περισσότερων από 80.000 ζωικών πληθυσμών σε αυτή την περιοχή του κόσμου όπου "η κλιματική αλλαγή είναι πιο γρήγορη και η επίδραση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων πιο ισχυρή από άλλοτε". Είναι αποτέλεσμα των εργασιών του Tour du Valat, του Ινστιτούτου Έρευνας για τη Διαφύλαξη των Μεσογειακών Υγροτόπων, που εδρεύει στη νότια Γαλλία. Σε παγκόσμια κλίμακα, η στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί περίπου κατά 15 εκ. τον 20ό αι. και η αύξηση επιταχύνεται, σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Ομάδα Ειδικών για την Εξέλιξη του Κλίματος (Giec). Διαπίστωση της ομάδας των ερευνητών: οι πληθυσμοί των σπονδυλωτών στη μεσογειακή λεκάνη μειώθηκαν 20% ανάμεσα στο 1993 και το 2016, ακόμη και 52% στα θαλάσσια οικοσυστήματα (του πελάγους και των ακτών) και 28% στα οικοσυστήματα γλυκού νερού (υγρότοποι και ποταμοί). Μεταξύ όλων των ειδών που καταγράφηκαν στη μελέτη, πιο πολύ έχουν επηρεαστεί τα ψάρια, θύματα της υπεραλιείας. Έτσι, ο κόκκινος τόνος είδε τον ενήλικο πληθυσμό του να μειώνεται κατά 90%. "Η πλειονότητα των ειδών υφίστανται απευθείας τα αποτελέσματα της ανθρώπινης δραστηριότητας και της κλιματικής αλλαγής, το εύρος των οποίων αναμένεται να αυξηθεί στη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών", δηλώνει ο Τομά Γκαλεβσκί, συντονιστής της μελέτης. "Επιπλέον, μια σημαντική αναλογία ειδών είναι ενδημικά στη μεσογειακή λεκάνη και αναπτύσσονται σε περιορισμένες περιοχές εξάπλωσης, που τα καθιστά ακόμη πιο ευάλωτα", διευκρινίζει. Η Μεσόγειος, μια από τις περιοχές που περιλαμβάνουν τον μεγαλύτερο αριθμό ενδημικών ειδών, είναι η μοναδική θάλασσα στον κόσμο που περιβάλλεται από τρεις ηπείρους. Λίκνο πολλών πολιτισμών, περιλαμβάνει πολύ αστικοποιημένες περιοχές, που συγκεντρώνουν τουλάχιστον 500 εκατ. κατοίκους, και 360 εκατ. τουρίστες τον χρόνο (27% του παγκόσμιου τουρισμού). Οι επιστήμονες σημειώνουν ωστόσο την "ενθαρρυντική" επίδραση πολλών δράσεων διατήρησης της φύσης όπως η πλαισίωση του κυνηγιού και της αλιείας, η προστασία των οικοτόπων των πιο σπάνιων ειδών ή ο έλεγχος των πηγών μόλυνσης. Ορισμένα είδη όπως ο αλπικός αίγαγρος, ο μαυρόγυπας, ο αργυροπελεκάνος και η χελώνα καρέτα καρέτα διασώθηκαν χάρη στα μέτρα αυτά. Όμως οι επιστήμονες επισημαίνουν πως υπάρχουν περιθώρια προόδου στις προσπάθειες διατήρησης της φύσης και απαιτούν κυρίως καλύτερη συνεργασία όλων των χωρών, εκφράζοντας λύπη για μια "έλλειψη δεδομένων" για ορισμένα είδη, "λόγω του ότι το μεγάλο μέρος των πληροφοριών που καταγράφονται προέρχονται από χώρες του Βορρά της Μεσογείου". Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP

Περίπου 3.760 μετρικοί τόνοι πλαστικών πλέουν αυτήν τη στιγμή στη Μεσόγειο Θάλασσα, από τις ακτές και την επιφάνειά της μέχρι τον βυθό της, σύμφωνα με μία νέα ελληνική επιστημονική μελέτη. Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), με επικεφαλής τον δρα Κώστα Τσιάρα, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Θαλάσσιας Επιστήμης «Frontiers in Marine Science», ανέπτυξαν ένα νέο μοντέλο που κάνει εκτιμήσεις για τα κάθε είδους πλαστικά σκουπίδια που προέρχονται από την ξηρά (ποτάμια, παράκτιες πόλεις κ.ά.) και καταλήγουν στα νερά της Μεσογείου. Η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών εμφανίζει αύξηση κάθε χρόνο μετά τη δεκαετία του 1950. Το 2019 εκτιμάται ότι 368 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών παρήχθησαν παγκοσμίως. Ένα ποσοστό από αυτά καταλήγει στις θάλασσες και στους ωκεανούς κάθε χρόνο. Ανάμεσά τους, ένας μεγάλος αριθμός αόρατων μικροπλαστικών (μεγέθους έως πέντε χιλιοστών) και μακροπλαστικών (άνω των πέντε χιλιοστών) πλέουν στη Μεσόγειο, μία κλειστή θάλασσα με μεγάλο πρόβλημα ρύπανσης από τα πλαστικά. Οι πυκνοκατοικημένες ακτές, η αλιεία, η ναυτιλία, ο τουρισμός κ.ά. συμβάλλουν στο πρόβλημα. Δεδομένης της μεγάλης θαλάσσιας βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο, εκφράζονται φόβοι για τη διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Η πλαστική ρύπανση έχει επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, σύμφωνα με τους Έλληνες ερευνητές. Πλαστικά κάθε μεγέθους βρίσκονται στην επιφάνεια της Μεσογείου, στις ακτές της, στον βυθό της και μέσα στο σώμα των ψαριών και των άλλων θαλάσσιων οργανισμών. Ένα μέρος από αυτά τα πλαστικά καταλήγουν να τα τρώνε οι άνθρωποι μαζί με τα θαλασσινά. Οι επιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ εκτιμούν ότι κάθε χρόνο η Μεσόγειος δέχεται ένα φορτίο περίπου 17.600 τόνων πλαστικών, εκ των οποίων οι 3.760 τόνοι πλέουν σήμερα στα νερά της. Από το σύνολο της πλαστικής ρύπανσης, εκτιμάται ότι το 84% καταλήγει στις παραλίες και το υπόλοιπο 16% διασκορπίζεται στη στήλη του νερού σε μεγαλύτερα βάθη ή πέφτει τελικά στον βυθό. Σύμφωνα με τον δρα Τσιάρα, τα μικροπλαστικά είναι λιγότερο άφθονα στην επιφάνεια της θάλασσας επειδή βυθίζονται ταχύτερα, ενώ τα μεγαλύτερα μακροπλαστικά, όπως οι πλαστικές σακούλες, συνήθως πλέουν για μεγαλύτερο χρόνο και σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Ενδεικτικά, τα μικροπλαστικά των 50 μικρομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου) βυθίζονται σε λιγότερο από μία ημέρα, εκείνα των 200 μικρομέτρων σε 3,5 ημέρες, των 350 μικρομέτρων σε δύο εβδομάδες, ενώ όσα έχουν μέγεθος πάνω από ένα χιλιοστό συνήθως συνεχίζουν να πλέουν. Οι πηγές των μικρότερων μικροπλαστικών (έως 300 μικρομέτρων), όπως είναι οι μονάδες βιολογικού καθαρισμού και επεξεργασίας λυμάτων, βρίσκονται κυρίως κοντά σε μεγάλες πόλεις στις δυτικομεσογειακές ακτές της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Από την άλλη, συχνότερα είναι τα μεγαλύτερου μεγέθους μικροπλαστικά (άνω των 300 μικρομέτρων) στις ακτές της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Ιταλίας, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Τα μακροπλαστικά αφθονούν στις ακτές της Αλγερίας, της Αλβανίας και της Τουρκίας, καθώς και κοντά σε παράκτιες πόλεις με μεγάλο πληθυσμό σε Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία.

Ο τελευταίος αιώνας είναι ο θερμότερος των τελευταίων 100.000 ετών”, επεσήμανε ο Πρόδρομος Ζάνης, Καθηγητής του Τομέα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας, Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ στην κεντρική του ομιλία με θέμα: “Παγκόσμια υπερθέρμανση και η κλιματική αλλαγή στη Mεσόγειο - Πιέσεις και επιπτώσεις στον αγροτικό τομέα” , στο πλαίσιο της διημερίδας που πραγματοποιείται στο ΚΕΔΕΑ του ΑΠΘ. Η διημερίδα διοργανώνεται από το διεπιστημονικό κέντρο αγροδιατροφής του ΑΠΘ (ΚΕΑΓΡΟ ΑΠΘ), σε συνεργασία με το Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) και τελεί υπό την αιγίδα του ΑΠΘ και της Περιφέρειας Kεντρικής Μακεδονίας. “Οι πρόσφατες αλλαγές στο κλίμα είναι ευρείες, γρήγορες και εντείνονται. Είναι πρωτοφανείς τα τελευταία 2 χιλιάδες χρόνια ενώ η τελευταία 100-ετία εκτιμάται ως η πιο θερμή τα τελευταία 100.000 χρόνια” είπε ο κ. Ζάνης. “Αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα θα συνεχίζονται οι συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα και αυτό θα κάνει εφιαλτικές τις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η τρέχουσα παγκόσμια δράση δεσμεύσεων μέχρι το 2030 δεν είναι σύμφωνη με αυτό που απαιτείται για τον περιορισμό της παγκόσμιας θέρμανσης στους 1,5 ° C. Μακροπρόθεσμα η μέση υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5 ° C, θα ξεπεραστεί στα επόμενα 20 χρόνια με περισσότερες από 50% πιθανότητες στις αρχές της δεκαετίας του 2030. Αν δεν υπάρξουν άμεσες, γρήγορες και μεγάλης κλίμακας μειώσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ο περιορισμός της θέρμανσης στους 1,5 ° C δεν θα είναι εφικτός. Η επιστημονική κοινότητα μελετά μελλοντικά σενάρια από τα πιο ακραία όπου θα υπάρχει μηδενική πρόσθετη δράση για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής (και δεν είναι πράγματι συμβατά με τις τρέχουσες τάσεις) και μπορεί να οδηγήσουν σε επίπεδα υπερθέρμανσης της τάξης των 4-5° C βαθμών Κελσίου μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα έως και πολύ ευοίωνα σενάρια που στοχεύουν σε καθαρές μηδενικές εκπομπές CO2 στη δεκαετία του 2050 (κλιματική ουδετερότητα) που είναι λογικά αλλά δεν γνωρίζουμε πόσο πιθανά. Αυτό θα εξαρτηθεί από το αν οι χώρες θα είναι σε θέση να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών CO2 στα μέσα του αιώνα. “Δυστυχώς αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι η Μεσόγειος ανταποκρίνεται περισσότερο στους εντόνους ρυθμούς υπερθέρμανσης” υπογράμμισε ο κ. Ζάνης. “Από τα τέλη του 19ου αιώνα η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας έφτασε τον 1,1 ° C ενώ στη Μεσόγειο αυτή ανέρχεται σε 1,5 ° C και δυστυχώς αυτό μας δείχνει πόσο ευάλωτη είναι η περιοχή στην κλιματική μεταβολή. Επίσης είναι σημαντικό να τονιστεί ότι μπορούμε πλέον να ισχυριστούμε με μεγάλη βεβαιότητα ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες ευθύνονται σχεδόν εξ ολοκλήρου για αυτή την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας” εξήγησε ο κ. Zάνης.“Από τη σημερινή κατάσταση και τους 1,5 ° C έχουμε μπροστά μας πιο εφιαλτικά σενάρια με έντονη πίεση φαινομένων ξηρασίας και ερημοποίησης στις χώρες γύρω από τη Mεσόγειο. Επιπλέον, μισός βαθμός υπερθέρμανσης του πλανήτη φτάνοντας δηλαδή η θερμοκρασία τους 1.5 ° C θα προκαλούσε περαιτέρω ανιχνεύσιμες αλλαγές στη συχνότητα και την ένταση των καυσώνων και της ξηρασίας στις περιοχές γύρω από την Μεσόγειο που σε συνδυασμό με την μείωση των βροχοπτώσεων θα τις κάνει πιο ευάλωτες στην ερημοποίηση”. Σύμφωνα με εκτιμήσεις το χρονικό διάστημα 2041-2060 αναμένεται να αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας της Μεσογείου από 20 έως 30 εκατοστά.

Επιστήμονες από το Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας (NOC) του Ηνωμένου Βασιλείου αποκάλυψαν σημαντική άνοδο της στάθμης της θάλασσας στη Μεσόγειο Θάλασσα, χρησιμοποιώντας μια νέα μέθοδο για τη μέτρηση των αλλαγών στη στάθμη της θάλασσας. Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Geophysical Research: Oceans, έδειξε ότι τα επίπεδα της θάλασσας στη Μεσόγειο Θάλασσα έχουν αυξηθεί με πολύ υψηλότερους ρυθμούς τα τελευταία 20 χρόνια σε σύγκριση με ολόκληρο τον 20ό αιώνα. Η μελέτη αποκάλυψε ότι η στάθμη της θάλασσας στη Μεσόγειο Θάλασσα αυξήθηκε κατά περίπου 7 εκατοστά την περίοδο 2000–2018. Οι προηγούμενες αλλαγές στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας στη Μεσόγειο Θάλασσα ήταν εξαιρετικά απρόβλεπτες λόγω περιορισμένων δεδομένων παρατήρησης, αλλά χρησιμοποιώντας αυτήν την τελευταία μέθοδο, οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα στάθμης της θάλασσας από παλιρροιογράφους και δορυφόρους, αποκαλύπτοντας μια πολύ μεγάλη αύξηση ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης των ωκεανών και της τήξης χερσαίου πάγου. Oι συνολικοί σχετικοί ρυθμοί ανόδου της στάθμης της θάλασσας της Μεσογείου, για το διάστημα 2000–2018, σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη του Εθνικού Κέντρου Ωκεανογραφίας του Ηνωμένου Βασιλείου Ο Δρ Francisco Mir Calafat, της ομάδας Marine Physics and Ocean Climate του Εθνικού Κέντρου Ωκεανογραφίας του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε: «Η έρευνα μας δείχνει πώς η κλιματική αλλαγή έχει επιταχύνει σημαντικά την άνοδο της στάθμης της θάλασσας στη Μεσόγειο από το 2000 μέσω της αυξημένης τήξης του πάγου της ξηράς. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην Αδριατική, το Αιγαίο και τη Θάλασσα του Λεβάντε (ανατολική Μεσόγειος), όπου η στάθμη ανεβαίνει με ακόμη πιο γρήγορο ρυθμό από την υπόλοιπη Μεσόγειο». Ο Δρ Calafat συνέχισε: «Είναι η πρώτη φορά που μπορούμε να διακρίνουμε ξεκάθαρα τις φυσικές διακυμάνσεις στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τις αλλαγές που προκύπτουν από τη συνεχή ανθρώπινη επίδραση στη Μεσόγειο Θάλασσα, με βάση μόνο τις παρατηρήσεις. Το πετύχαμε αυτό αναλύοντας δεδομένα από μετρητές παλίρροιας και δορυφορική υψομετρία μαζί με μοτίβα απόκρισης της στάθμης της θάλασσας στο λιώσιμο των πάγων της ξηράς, που εξηγούν πώς η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει χιλιάδες μίλια μακριά από λιωμένα στρώματα πάγου». «Οι νέες εκτιμήσεις θα μας επιτρέψουν να ανιχνεύσουμε την επιτάχυνση στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας πολύ νωρίτερα, δίνοντας μας περισσότερο χρόνο για να αυξήσουμε την προσαρμογή». Τα νέα σύνολα δεδομένων θα βοηθήσουν τις τοπικές αρχές να σχεδιάσουν τις παράκτιες άμυνες που προστατεύουν τις τοπικές κοινότητες, καθώς και να προσδιορίσουν καλύτερα τα καταλληλότερα επίπεδα προστασίας που απαιτούνται σε ορισμένες περιοχές. Το να μπορούμε να προβάλλουμε με ακρίβεια την περιφερειακή άνοδο της στάθμης της θάλασσας είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ανάπτυξης και εφαρμογές των ορθών στρατηγικών προσαρμογής των ακτών. Τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Μεσογείου, τα οποία βρίσκονται σε μία από τις πιο ευάλωτες περιοχές που είναι επιρρεπείς στην κλιματική αλλαγή, κινδυνεύουν ήδη από πλημμύρες και διάβρωση των ακτών. Πηγή: Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας του Ηνωμένου Βασιλείου – ΝΟC (National Oceanography Centre)

Τρεις φορές ταχύτερα, έναντι του παγκόσμιου μέσου όρου, αυξάνεται η θερμοκρασία στην ανατολική Μεσόγειο, με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να κάνουν ήδη αισθητή την παρουσία τους και στην Ελλάδα, κυρίως σε Κρήτη και ανατολική Πελοπόννησο, επισήμανε ο επιστημονικός υπεύθυνος του δικτύου climpact, καθηγητής Νίκος Μιχαλόπουλος στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τον πρωτογενή τομέα, ο ίδιος, μιλώντας στο διαδικτυακό φόρουμ διαλόγου,με θέμα: «Μετριασμός των επιπτώσεων και Προσαρμογή της Ελληνικής Γεωργίας στην Κλιματική Αλλαγή» διατύπωσε τη θέση του, λέγοντας χαρακτηριστικά: «πολύ φοβάμαι ότι θα αναγκαστούμε να πάμε σε αναδιάρθρωση καλλιεργειών στα επόμενα χρόνια». “Η Ανατολική Μεσόγειος και ο Αρκτικός Κύκλος αποτελούν τα δύο από τα πιο σημαντικά χοτ σποτ σε παγκόσμιο επίπεδο σε ό,τι αφορά την εκδήλωση επιπτώσεων κλιματικής αλλαγής», τόνισε. Ο κ. Μιχαλόπουλος σημείωσε ότι λόγω των ιδιαίτερα υψηλών θερμοκρασιών αναμένουμε μείωση στην απόδοση καλλιεργειών, λόγω της αύξησης στη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων συχνότερες καταστροφές καλλιεργειών και εξαιτίας της μείωση διαθεσιμότητας νερού, λόγω παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας, θα έχουμε ως αποτέλεσμα την αύξηση ζήτησης νερού για άρδευση. Πρόσθεσε, ότι η αύξηση της θερμοκρασίας και της υγρασίας στον αέρα θα έχουν ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό ασθενειών παρασίτων και ζιζανίων που επηρεάζουν την απόδοση των καλλιεργειών ποιοτικά και ποσοτικά. «Περιμένουμε αύξηση στη διάρκεια της βλαστικής περιόδου εξαιτίας της αύξησης θερμοκρασίας, πίεση στα υδάτινα αποθέματα περιοχών με ήδη αυξημένη ευπάθεια, μείωση οργανικής ουσίας εδάφους και αύξηση κινδύνου ζημιών, υφαλμύρωση και υποβάθμιση γεωργικών εδαφών και αύξηση του κινδύνου απώλειας γεωργικής γης», τόνισε. Ως αποδεικτικά στοιχεία για τη σπουδαιότητα της γεωργίας ανέφερε ότι η αγροτική γη στην ΕΕ καλύπτει το 40% της επιφάνειάς της, ενώ βιομηχανίες και υπηρεσίες, που σχετίζονται με γεωργία και τρόφιμα, προσφέρουν πάνω από 44 εκατ. θέσεις εργασίας. Στην Ελλάδα ο γεωργικός τομέας παρήγαγε το 4% του ΑΕΠ και μαζί με τον τουρισμό θεωρούνται οι τομείς που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας. Για το δίκτυο Climpact, που σήμερα απαρτίζεται από 11 φορείς, τόνισε ότι αποστολή του είναι να αξιοποιήσει το σημαντικό αριθμό υποδομών, που θα ενισχυθούν μελλοντικά, για πιο ακριβή αποτελέσματα και καλύτερη ποσοτικοποίηση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της. Στόχοι του είναι η βελτιστοποίηση των υφιστάμενων κλιματικών υπηρεσιών με συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, η αξιοποίηση νέων ερευνητικών αποτελεσμάτων και μεθοδολογιών, για παραγωγή πρωτότυπων και καινοτόμων κλιματικών υπηρεσιών,η δημιουργία εθνικής ανοιχτής βάσης δεδομένων και η έγκαιρη και έγκυρη διαχείριση και διάχυση πληροφοριών προς τους τελικούς φορείς που είναι επιφορτισμένοι με τη λήψη αποφάσεων, αλλά και σχεδιασμό πολιτικών.

Ο ιταλικός ενεργειακός όμιλος Eni ανακοίνωσε σήμερα ότι ανακάλυψε ανοικτά των αιγυπτιακών ακτών ένα πεδίο φυσικού αερίου που θα μπορούσε να είναι από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, προβλέποντας ότι θα μπορούσε να βοηθήσει την Αίγυπτο να ανταποκριθεί στις ανάγκες για αέριο τις επόμενες δεκαετίες. «Σύμφωνα με τα διαθέσιμα τεχνικά και γεωφυσικά στοιχεία, το πεδίο θα μπορούσε να περιλαμβάνει έως και 30 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια αερίου», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Eni. Η εταιρία ανέφερε πως το πεδίο Ζορ βρίσκεται ανοικτά της μεσογειακής ακτογραμμής της Αιγύπτου σε βάθος 1.450 μέτρων (4.757 πόδια) και πιθανόν να καλύπτει μια περιοχή περίπου 100 τετραγωνικών χιλιομέτρων. «Η Ζορ είναι η μεγαλύτερη ανακάλυψη αερίου που έχει γίνει ποτέ στην Αίγυπτο και στη Μεσόγειο και θα μπορούσε να γίνει μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο ανακαλύψεις φυσικού αερίου», ανέφερε η εταιρία, προσθέτοντας πως έχει πλήρη δικαιώματα παραχώρησης στην περιοχή. Η κρατική Eni, η μεγαλύτερη ξένη εταιρία παραγωγός στην Αφρική, λειτουργεί στην Αίγυπτο εδώ και περισσότερα από 60 χρόνια μέσω της αιγυπτιακής θυγατρικής της IEOC και είναι μία από τις κυριότερες εταιρίες παραγωγής ενέργειας στη χώρα, με καθημερινή παραγωγή που αντιστοιχεί σε 200.000 βαρέλια πετρελαίου. Τον Ιούνιο, η Eni υπέγραψε συμφωνία ενεργειακής εκμετάλλευσης με το υπουργείο Πετρελαίου της Αιγύπτου, αξίας δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων. Είχε προηγηθεί, τον Μάρτιο, η υπογραφή μνημονίου που επιτρέπει στον ιταλικό κολοσσό να διεξαγάγει έρευνες στο Σινά, στον κόλπο του Σουέζ, στη Μεσόγειο και σε περιοχές στο δέλτα του Νείλου. Πηγή: http://web.tee.gr/%CE%BF-%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CE%B5%CE%BD%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%8C%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%82-eni-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AF/

Η ξηρασία στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, που άρχισε το 1998 και συνεχίζεται ακόμη, είναι πιθανότατα η χειρότερη των τελευταίων 900 ετών, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα. Η περιοχή που πλήττεται από την ξηρασία, περιλαμβάνει την Κύπρο, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη, την Ιορδανία, το Λίβανο, τη Συρία και ένα μέρος της Τουρκίας. Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Γκόνταρντ της NASA και του Γεωπαρατηρητηρίου Λάμοντ-Ντόχερτι του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, με επικεφαλής τον κλιματολόγο Μπεν Κουκ, κάνουν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Journal of Geophysical Research-Atmospheres» της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης. Οι επιστήμονες βάσισαν τις εκτιμήσεις τους κυρίως στην μελέτη δακτυλίων δέντρων, ζωντανών και νεκρών. Τα σχετικά στοιχεία -που αφορούν και την Ελλάδα- περιλαμβάνονται στον λεγόμενο «’Ατλαντα Ξηρασίας Παλαιού Κόσμου». Τα στοιχεία από τα δέντρα συνδυάσθηκαν με περιγραφές του κλίματος από τα ιστορικά κείμενα. Η έλλειψη ή η αφθονία νερού σε μια περιοχή επηρεάζει διαχρονικά την ανάπτυξη των δέντρων. Όσο πιο λεπτοί είναι οι δακτύλιοι, τόσο μεγαλύτερη θεωρείται ότι είναι η ξηρασία. Σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις, η ξηρασία μετά το 1998 στην περιοχή του Λεβάντε είναι περίπου 50% πιο έντονη από την πιο ξηρή περίοδο των τελευταίων 500 ετών και 10 έως 20% ξηρότερη από την χειρότερη ξηρασία των προηγούμενων 900 ετών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι το βόρειο τμήμα της Μεσογείου (Ελλάδα, Ιταλία, νότια Γαλλία, νότια Ισπανία) τείνουν να είναι ξηρό, όταν η βορειοανατολική Αφρική είναι υγρή -και το αντίστροφο. Οι αυξομειώσεις της ξηρασίας στην Μεσόγειο σχετίζονται με το κλίμα του Ατλαντικού. Κατά περιόδους, στη λεκάνη της Μεσογείου εισέρχονται παρατεταμένα ρεύματα ζεστού και ξηρού αέρα, με συνέπεια να μειώνονται οι βροχές, να ανεβαίνει η θερμοκρασία και τελικά να επικρατεί ξηρασία. Όλα τα κλιματολογικά μοντέλα εκτιμούν ότι το μέλλον της Μεσογείου, ιδίως στης ανατολικής, προβλέπεται ξηρό. Και η νέα μελέτη δείχνει ότι η ξηρασία στο Λεβάντε είναι ο προάγγελος όσων θα ακολουθήσουν. Πηγή: http://www.ellinikigeorgia.gr/xeiroteri-xirasia-900-eton/

Οι χώρες της Μεσογείου πλήττονται ιδιαίτερα από την κλιματική αλλαγή καθώς η αύξηση των θερμοκρασιών είναι υψηλότερη από τη μέση και απειλεί τους γεωργικούς και τους υδάτινους πόρους, προειδοποίησαν ειδικοί της περιοχής αυτής. Οι 600 και πλέον επιστήμονες από τις μεσογειακές χώρες που ανήκουν στο δίκτυο MedEcc παρουσίασαν την έκθεσή τους την Πέμπτη στη Βαρκελόνη κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης της Ένωσης για τη Μεσόγειο, στην οποία μετέχουν οι ευρωπαϊκές χώρες και αυτές που είναι στη λεκάνη της Μεσογείου. "Είμαστε μια από τις περιοχές του κόσμου που πλήττονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή", είπε ο Αιγύπτιος Νάσερ Καμέλ, γενικός γραμματέας της Ένωσης για τη Μεσόγειο, κατά την παρουσίαση της μελέτης. Οι επιστήμονες του MedEcc αναφέρουν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας στη λεκάνη της Μεσογείου έφθασε ήδη τον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, ενώ η παγκόσμια μέση αύξηση είναι 1,1 βαθμός Κελσίου. Το 2040, σύμφωνα με τη μελέτη τους, η αύξηση αναμένεται να φθάσει τους 2,2 ° C και μπορεί να ανέβει στους 3,8 ° C σε ορισμένα μέρη της λεκάνης της Μεσογείου στο τέλος του αιώνα, ενώ οι καύσωνες θα γίνουν "συχνότεροι και/ή εντονότεροι". Αυτή η αύξηση των θερμοκρασιών θα συνοδεύεται από τη "μείωση των βροχοπτώσεων τις επόμενες δεκαετίες", που μπορεί να φτάσουν μέχρι και 30% σε περιοχές όπως τα Βαλκάνια ή η Τουρκία. Αναμένεται επίσης αύξηση καταρρακτωδών βροχών. "Η μείωση των βροχοπτώσεων σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση της υπερθέρμανσης συμβάλλει σε ισχυρές τάσεις προς μια ξήρανση", αναφέρει η μελέτη. Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, "ο μεσογειακός πληθυσμός που θεωρείται 'φτωχός σε νερό' (δηλαδή διαθέτει λιγότερο από 1.000 m3 ανά κάτοικο ετησίως) αναμένεται να αυξηθεί από 180 εκατομμύρια (το 2013) σε περισσότερα από 250 εκατομμύρια την προσεχή 20ετία". Οι σοδειές μπορεί να πληγούν από την εξάντληση του εδάφους, τις ξηρασίες ή τα κύματα καύσωνα, ενώ η αλιεία μπορεί να επηρεαστεί από την υπερεκμετάλλευση και την απώλεια ειδών λόγω της υπερθέρμανσης των θαλασσών. "Οι αναπόφευκτες καταστροφές που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή απειλούν τη Μεσόγειο με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι πιστεύαμε", τόνισε ο Νάσερ Καμέλ.

Συνεχίζεται η κακοκαιρία "Ξενοφών" με κύριο χαρακτηριστικό τους θυελλώδεις ανέμους (Εικόνα 1) και τις χαμηλές για την εποχή θερμοκρασίες την Πέμπτη 28/09. Βροχές και καταιγίδες αναμένονται το βράδυ της Πέμπτης και το πρωί της Παρασκευής 28/09 κυρίως στην Ανατολική Στερεά, στην Πελοπόννησο, στις Κυκλάδες και στην Κρήτη. Εικόνα 1. Θυελλώδεις άνεμοι 8-9 μποφόρ έπνεαν το βράδυ της Τετάρτης 26 και το πρωί της Πέμπτης 27 Σεπτεμβρίου 2018. Οσον αφορά στη δημιουργία του Μεσογειακού Κυκλώνα «Ξενοφών» (δείτε τι είναι οι μεσογειακοί κυκλώνες ΕΔΩ), σύμφωνα με το Meteo.gr, τα σημερινά στοιχεία δίνουν πολύ μεγάλη πιθανότητα σχηματισμού του αργά το βράδυ της Πέμπτης 27/09 στο Νότιο Ιόνιο. Η κίνηση του κυκλώνα αναμένεται να ακολουθήσει ανατολική πορεία, επηρεάζοντας με ισχυρές βροχές και πολύ θυελλώδεις ανέμους μεγάλο τμήμα της Πελοποννήσου και της Κρήτης το πρωινό του Σαββάτου 29/09, στη συνέχεια την Αττική, Εύβοια και Κυκλάδες και μέχρι το πρωί της Κυριακής 30/09 τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και πιθανόν τα Δωδεκάνησα. Κυκλώνες τέτοιου τύπου έχει επικρατήσει να ονομάζονται Medicanes, από τη σύνθεση των λέξεων Mediterranean και hurricanes, και εμφανίζονται περίπου 1 ή 2 φορές τον χρόνο στη Μεσόγειο. Εικόνα 2. Πρόγνωση ταχύτητας και διεύθυνσης των ανέμων τα ξημερώματα της Παρασκευής 28 Σεπτεμβρίου 2018. «Λόγω της χαμηλής προγνωσιμότητας της πορείας του μεσογειακού κυκλώνα «Ξενοφών», θα εκδοθούν νεότερες ανακοινώσεις με επικαιροποιημένα στοιχεία», αναφέρει η μετεωρολογική υπηρεσία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Όπως φαίνεται και στα γραφήματα, η κίνηση του κυκλώνα αναμένεται να ακολουθήσει ανατολική πορεία, επηρεάζοντας με ισχυρές βροχές και πολύ θυελλώδεις ανέμους μεγάλο τμήμα της Πελοποννήσου και της Κρήτης το πρωινό του Σαββάτου 29/09, στη συνέχεια την Αττική, Εύβοια και Κυκλάδες και μέχρι το πρωί της Κυριακής 30/09 τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και πιθανόν τα Δωδεκάνησα. Συγκεκριμένα, περίπου στις 12 το μεσημέρι του Σαββάτου, αναμένεται να βρίσκεται πάνω στα Κύθηρα: Στις 15:00 του Σαββάτου, όπως όλα δείχνουν θα είναι ανοιχτά της Λακωνίας: Αργότερα μέσα στο Σάββατο θα κατευθυνθεί προς τη Μήλο: Στις 9 το βράδυ του Σαββάτου θα είναι γύρω από τα νησιά Φολλέγανδρο, Κίμωλο και Σίφνο: Στη συνέχεια, αργά το βράδυ του Σαββάτου προς ξημερώματα Κυριακής, θα βρεθεί πάνω από την Πάρο και τη Νάξο: Τέλος, πριν «διαλυθεί» θα περάσει και πάνω από την Πάτμο και τους Αρκιούς: Άνεμοι 150 χλμ/ώρα! «Πρόκειται για σχετικά σπάνια φαινόμενα με τον χαρακτηριστικό στροβιλισμό των ανέμων, που σχηματίζουν “μάτι” στο κέντρο και έχουν θυελλώδεις ανέμους στην περιφέρειά τους, ενώ υπάρχουν και έντονες βροχοπτώσεις. Οι άνεμοι θα φτάσουν τα 12 μποφόρ, τερματίζοντας τη σχετική κλίμακα και ξεπερνώντας τα 120 χιλιόμετρα την ώρα», λέει στην εφημερίδα «Καθημερινή» ο κ. Κώστας Λαγουβάρδος, ερευνητής του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Είναι εντυπωσιακά φαινόμενα, πολύ έντονα για τη Μεσόγειο, αν και αποτελούν μικρογραφία των ορίτζιναλ. «Με ταχύτητες ανέμου μέχρι και 150 χλμ./ώρα και μάλιστα σταθερές και όχι ριπές, οι μεσογειακοί κυκλώνες πλησιάζουν την κατηγορία ενός μικρού τυφώνα», εξηγεί στην ο κ. Σταύρος Ντάφης, συνεργάτης του Αστεροσκοπείου. Οι μεσογειακοί κυκλώνες ονομάζονται συχνά Medicanes, από τις λέξεις Mediterranean και hurricanes και εμφανίζονται 1,5 φορά το έτος. Στην Ελλάδα είναι ακόμα πιο σπάνιοι, αν και φέτος είναι το τρίτο συνεχόμενο έτος που θα εμφανιστεί μετά το 2017 (στο πλαίσιο του φαινομένου «Ζήνων» τον Νοέμβριο πέρυσι) και το 2016 (30-31 Οκτωβρίου 2016). Η προηγούμενη χρονιά που μας επισκέφθηκε κυκλώνας ήταν το 1995, σύμφωνα με τον κ. Ντάφη. Ακριβώς λόγω της σπανιότητάς τους τα σχετικά μοντέλα πρόγνωσης δεν είναι πολύ ανεπτυγμένα. «Η τροχιά που θα ακολουθήσει ο κυκλώνας δεν μπορεί εύκολα να προβλεφθεί από τώρα», σημείωσε ο κ. Λαγουβάρδος. Τα περισσότερα μοντέλα πάντως τον δείχνουν να παραμένει την Παρασκευή στη θαλάσσια περιοχή του Νότιου Ιονίου και από το Σάββατο να κινείται ανατολικά και να περνά πάνω από την Πελοπόννησο, συνεχίζοντας την πορεία του προς τα ανατολικά ή και βορειοανατολικά. «Δεν μπορούμε να ξέρουμε ακριβώς την πορεία του, η οποία θα εξαρτηθεί και από την εκδήλωση καταιγίδων. Ο κυκλώνας τρέφεται από τις καταιγίδες», λέει ο κ. Ντάφης. Πάντως, σε κάθε περίπτωση εάν ο αεροστρόβιλος κινηθεί πάνω από στεριά «θα παρουσιάσει μεγάλη εξασθένηση των φαινομένων του», συμπληρώνει. Η δημιουργία των μεσογειακών κυκλώνων οφείλεται σε ένα συνδυασμό μετεωρολογικών παραγόντων, που οδηγεί σε διαφορετικά φαινόμενα από ένα συνηθισμένο χαμηλό βαρομετρικό. «Η αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας, εξέλιξη που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή, μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα εμφάνισης κυκλώνων στη Μεσόγειο από περίπου 1-1,5 το έτος σε δύο», σημειώνει ο κ. Ντάφης. Στο μεταξύ, συνεχίζεται η κακοκαιρία «Ξενοφών» με κύριο χαρακτηριστικό τους θυελλώδεις ανέμους και τις χαμηλές για την εποχή θερμοκρασίες. Βροχές και καταιγίδες αναμένονται σήμερα το βράδυ και αύριο το πρωί κυρίως στην Ανατολική Στερεά, στην Πελοπόννησο, στις Κυκλάδες και στην Κρήτη.

Σε εργαλείο σύσφιξης των διακρατικών σχέσεων εξελίσσεται η Ενέργεια στην πολύπαθη Ανατολική Μεσόγειο χτίζοντας γέφυρες φιλίας και συνεργασίας. Σύμφωνα με ελληνικές διπλωματικές πηγές στο Κάιρο, που παραπέμπουν σε τοπικά δημοσιεύματα, στις αρχές του 2019 θα ξεκινήσουν οι εισαγωγές στην Αίγυπτο φυσικού αερίου από το Ισραήλ, κάτι που θα φαινόταν αδιανόητο μερικά χρόνια πριν, λόγω της τεταμένης σχέσης που είχαν οι δυο χώρες στο παρελθόν, και οι οποίες τις είχε οδηγήσει μέχρι και σε πόλεμο. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι οι εισαγωγές φυσικού αερίου από το Ισραήλ από τον αιγυπτιακό όμιλο Dolphinus Holdings εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν εντός του πρώτου τριμήνου του 2019, ενώ στη συνέχεια θα αυξηθούν σταδιακά για να φθάσουν τη μέγιστη δυναμικότητά τους περί το Σεπτέμβριο του 2019. Θυμίζουμε ότι τον περασμένο Φεβρουάριο, στο πλαίσιο της στρατηγικής της αιγυπτιακής κυβέρνησης να καταστεί η χώρα περιφερειακός διαμετακομιστικός κόμβος για το αέριο, οι εταίροι των ισραηλινών κοιτασμάτων Tamar και Leviathan, ισραηλινή Delek Drilling και αμερικανική Noble Energy, υπέγραψαν δύο συμφωνίες για την πώληση αερίου στην εταιρεία Dolphinus Holdings της Αιγύπτου. Με βάση τις εν λόγω συμφωνίες, οι οποίες έλαβαν την έγκριση του αιγυπτιακού Υπουργείου Πετρελαίου, η Dolphinus πρόκειται να εισάγει φυσικό αέριο από το Ισραήλ, αξίας $15 δισ. σε χρονικό ορίζοντα δεκαετίας. Ήταν ένας τρόπος αυτός – η εισαγωγή μέσω κάποιας εταιρείας του ιδιωτικού τομέα, με άμεση εμπλοκή και των Αμερικανών – ώστε η αιγυπτιακή κυβέρνηση να προχωρήσει όχι απ’ ευθείας η ίδια, μέσω οργανισμών ελεγχόμενων από το αιγυπτιακό Δημόσιο, στην προμήθεια ισραηλινού φυσικού αερίου, για να μην προκαλέσει τις αντιδράσεις ακραιφνών, φανατικών στοιχείων στο εσωτερικό της χώρας.

Τα μικροπλαστικά απορρίμματα κυριαρχούν μεταξύ των απορριμμάτων που ρυπαίνουν τη θάλασσα, όπως προκύπτει από δειγματοληπτικούς ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν σε ακτές νησιών της Μεσογείου, που συμμετέχουν στο Ευρωπαϊκό Έργο «Γαλάζιες Νήσοι» του Προγράμματος INTERREG MED. Εταίρος του προγράμματος, που στοχεύει στην καταγραφή και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της εποχιακής διακύμανσης των απορριμμάτων στα νησιά της Μεσογείου, ως συνέπεια του τουρισμού, είναι και η Περιφέρεια Κρήτης. Στο έργο συμμετέχουν 14 εταίροι από οκτώ χώρες της Μεσογείου, σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης κοινών προκλήσεων στα νησιά στα οποία ο τουρισμός αποτελεί βασικό πυλώνα της τοπικής οικονομίας, αλλά παράλληλα προκαλεί επιπτώσεις στο περιβάλλον, ιδιαίτερα ως προς τη διαχείριση της αυξημένης ποσότητας απορριμμάτων από τα υφιστάμενα συστήματα διαχείρισης. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Περιφέρειας Κρήτης, στο πλαίσιο του έργου συλλέγονται δεδομένα για την ποσότητα και την ποιότητα των απορριμμάτων που παράγονται από τη «βιομηχανία» του τουρισμού και αναλύονται οι εφαρμοζόμενες μέθοδοι διαχείρισης, καθώς και το κόστος τους. Η ανάλυση των δεδομένων θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός «εργαλείου» άσκησης πολιτικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Μέσω της διασποράς των παραπάνω πληροφοριών και της ανταλλαγής γνώσης και εμπειρίας μεταξύ των εμπλεκομένων μερών, το έργο θα προωθήσει κανονιστικές προσαρμογές για τη διαχείριση της εποχικότητας των απορριμμάτων και θα συμβάλει στην κατάρτιση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων των εμπλεκομένων μερών. Τα εμπλεκόμενα μέρη είναι οι Δήμοι, ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παράκτια ζώνη, τουριστικοί πράκτορες και άλλοι εμπλεκόμενοι στον τουρισμό. Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί δειγματοληψίες άμμου, παρακολούθηση και καταγραφή των απορριμμάτων, καθώς και αναλύσεις για τα μικροπλαστικά σε επιλεγμένες παραλίες των εταίρων. Η Ομάδα Έργου της Περιφέρειας για την υλοποίηση του προγράμματος, έχει πραγματοποιήσει το τελευταίο εξάμηνο καθαρισμό σε τρεις επιλεγμένες παραλίες της Κρήτης και ειδικότερα στην παραλία στο λιμάνι Ρεθύμνου, στην Αρίνα, στο Ηράκλειο και στην παραλία Κρασάς Τσούτσουρα, στο Λασίθι. Και στις τρεις παραλίες γίνεται κάθε μήνα καταγραφή και κατηγοριοποίηση των συλλεχθέντων απορριμμάτων σε 110 κατηγορίες και συλλογή των μικροπλαστικών ξεχωριστά. Κατά τη διάρκεια των έξι μηνών έχουν συλλεχθεί τρεις φορές δείγματα άμμου και από τις τρεις παραλίες, τα οποία στάλθηκαν σε πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης (εταίρο του προγράμματος) για μικροσκοπική έρευνα προκειμένου να εντοπιστούν ίχνη μικροπλαστικών, η σύνθεση και η προέλευσή τους. Πηγή: http://greenagenda.gr/%CF%84%CE%B1-%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%BB%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%81%CF%81%CE%AF%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81/