Αναζήτηση στην κοινότητα

Με περισσότερο από ένα δισ. ευρώ θα χρηματοδοτηθούν μέσα στην επόμενη προγραμματική περίοδο (2021-2027) οι προστατευόμενες περιοχές. Μόνο που αντίθετα με το παρελθόν η κοινοτική χρηματοδότηση θα προέλθει μέσα από μια συγκεκριμένη, λεπτομερή λίστα έργων σε εθνικό επίπεδο ή ανά περιφέρεια, που καταρτίστηκε την προηγούμενη διετία από το υπουργείο Περιβάλλοντος σε συνεργασία με το Πράσινο Ταμείο και εγκρίθηκε πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μάλιστα, το πλαίσιο αυτό είναι πλέον απόλυτα δεσμευτικό, ώστε να αποφευχθούν… οι αυτενέργειες και η σπατάλη χρημάτων. Το «πλαίσιο δράσεων προτεραιότητας» για το δίκτυο Natura 2000 συντάσσεται από κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε. και είναι ένα εργαλείο σχεδιασμού, μέσω του οποίου καθορίζονται οι ανάγκες και οι προτεραιότητες χρηματοδότησης στις προστατευόμενες περιοχές της κάθε χώρας. Υπεύθυνος για το πλαίσιο στην Ελλάδα ήταν ο Γιάννης Μητσόπουλος, επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος LIFE IP 4 Natura και πλέον γενικός διευθυντής του ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, ο φορέας που θα αναπτύξει το νέο σύστημα διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών). «Ολες οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν καταρτίσει ένα τέτοιο πλαίσιο για το 2014-2020. Ομως ήταν ένα σχέδιο δράσης πολύ γενικό, χωρίς προτεραιότητες, όπου ο καθένας ενέτασσε ό,τι ήθελε», εξηγεί. «Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2017 το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο κατέληξε ότι τα πρώτα πλαίσια δεν παρουσίαζαν αξιόπιστη εικόνα των πραγματικών δαπανών που απαιτούνται για τις περιοχές Natura. Ως αποτέλεσμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε τα νέα πλαίσια να είναι πιο συγκεκριμένα, αιτιολογημένα επιστημονικά και με ρεαλιστική, ελεγμένη εκτίμηση των αναγκών χρηματοδότησης». Το πλαίσιο που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ελλάδα περιλαμβάνει συνολικά 271 μέτρα για την υποστήριξη του δικτύου Natura, τα οποία εξειδικεύονται ανά περιφέρεια. Την περίοδο 2021-2027, που το πλαίσιο καλύπτει, το εκτιμώμενο κόστος είναι 1,03 δισ. ευρώ. Εξ αυτού, το 64,1% αφορά μέτρα διατήρησης και αποκατάστασης οικοτόπων και ενδιαιτημάτων, το 12,7% μέτρα πράσινης υποδομής πέραν του δικτύου Natura, το 13,4% πρόσθετα μέτρα για κάποια είδη που δεν σχετίζονται με συγκεκριμένα οικοσυστήματα και το 9,8% αφορά «οριζόντια» μέτρα και διοικητικά κόστη. Ας δούμε ορισμένα ενδιαφέροντα παραδείγματα έργων: • Ενίσχυση της βιολογικής γεωργίας και αγροπεριβαλλοντικών μέτρων σε καλλιέργειες που γειτνιάζουν με ποταμούς και λίμνες εκτός περιοχών Natura 2000, με προϋπολογισμό 16,5 εκατ. ευρώ για μια έκταση 580.000 στρεμμάτων. • Χαρτογράφηση θαλάσσιων τύπων οικοτόπων και δημιουργία υποδομής χωρικών δεδομένων που θα τους απεικονίζει, με προϋπολογισμό 2,1 εκατ. ευρώ. • Ενίσχυση της εκτατικής βόσκησης αιγοπροβάτων με την ευνόηση της μετακίνησης κτηνοτρόφων για την αποκατάσταση λειμώνων και τη βελτίωση του ενδιαιτήματος ειδών ορνιθοπανίδας με προϋπολογισμό 1,2 εκατ. ευρώ για 100.000 στρέμματα. • Δράσεις διαχείρισης με σκοπό την αύξηση της αγροτικής βιοποικιλότητας για τη βελτίωση/διατήρηση ειδών ορνιθοπανίδας (π.χ. ασυγκόμιστη παραγωγή, ειδικές καλλιέργειες) με προϋπολογισμό 714.000 ευρώ. • Αγορά ή μακροχρόνια ενοικίαση γης για την προστασία και αποκατάσταση παραλίμνιων, παραποτάμιων και υγροτοπικών ενδιαιτημάτων 714.000 ευρώ για 10.000 στρέμματα. • Η χαρτογράφηση ορίων κρίσιμης παράκτιας ζώνης (σε ακτογραμμή 15.147 χλμ.) και η καταγραφή πιέσεων και απειλών θα χρηματοδοτηθούν με 514.000 ευρώ ετησίως. • Με το ίδιο ποσό θα χρηματοδοτηθεί και ο προσδιορισμός αφθονίας, εξάπλωσης και κρίσιμων ενδιαιτημάτων συγκεκριμένων κητωδών (Balaenoptera physalus, Delphinus delphis, Grampus griseus, Phocoena phocoena, Physeter macrocephalus, Stenella coeruleoalba, Tursiops truncatus και Ziphius cavirostris). • Πιλοτική υλοποίηση δράσεων αποκατάστασης εντός της κρίσιμης παράκτιας ζώνης (αποκατάσταση ενδιαιτήματος ωοτοκίας της καρέτα καρέτα, αποκατάσταση δομής πρόσθιων θινών κ.ά.). Θα χρηματοδοτηθούν δύο έργα με 428.000 ευρώ. • Η χαρτογράφηση «ευαισθησίας» ομάδων ειδών ορνιθοπανίδας και χειροπτέρων σε ό,τι αφορά έργα με σοβαρές επιπτώσεις (ηλεκτροπληξία σε δίκτυα μεταφοράς ενέργειας, προσκρούσεις σε ΑΠΕ, αλληλεπιδράσεις με ιχθυοκαλλιέργειες, εθνικό οδικό δίκτυο κ.ά.). Θα χρηματοδοτηθεί με 428.000 ευρώ ετησίως. • Η χαρτογράφηση υγροτοπικών και παράκτιων οικοσυστημάτων εκτός περιοχών του δικτύου Natura 2000, με σκοπό τη διατήρηση, προστασία και διαχείρισή τους για την ενίσχυση της συνοχής του δικτύου, θα χρηματοδοτηθεί με 342.000 ευρώ ετησίως. • Η εκτίμηση, αξιολόγηση, χαρτογράφηση των ανθρωπογενών πιέσεων και απειλών που αντιμετωπίζουν τα κητώδη (υποθαλάσσιος θόρυβος ναυτιλίας, σεισμικές έρευνες, στρατιωτικά σόναρ, συγκρούσεις με σκάφη ποντοπόρου ναυτιλίας, τοποθέτηση υποβρύχιων καλωδίων θαλάσσιων ΑΠΕ κ.λπ.), με έμφαση στα δύο είδη που επηρεάζονται σημαντικά από αυτές τις απειλές, Physeter macrocephalus και Ziphius cavirostris, θα χρηματοδοτηθεί με 342.000 ευρώ. • Στο πλαίσιο δράσεων προστασίας της Ποσειδωνίας από την αγκυροβολία σκαφών, θα χρηματοδοτηθεί με 306.000 ευρώ η μελέτη και κατασκευή 585 ειδικών αγκυροβολίων (ναύδετα) σε 30 νησιά του νοτίου Αιγαίου. Το πλαίσιο καταρτίστηκε με τον συντονισμό του Πράσινου Ταμείου. «Ο ρόλος των πλαισίων αυτών είναι να συνδεθούν με τη χρηματοδότηση κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο, από όλα τα κοινοτικά χρηματοδοτικά εργαλεία», αναφέρει η Κατερίνα Κουτσοβούλου, υπεύθυνη για το πρόγραμμα LIFE IP 4 Natura στο Πράσινο Ταμείο. «Για τον λόγο αυτό η Επιτροπή ζήτησε για πρώτη φορά τα έργα να είναι κοστολογημένα ένα προς ένα, η κοστολόγηση να είναι αιτιολογημένη και τα έργα εξειδικευμένα». «Επιπλέον, όταν ολοκληρωθούν οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες που εκπονούνται σήμερα για όλες τις περιοχές Natura της χώρας, το πλαίσιο θα ενημερωθεί. Θα ήταν καλύτερα εάν οι ΕΠΜ είχαν ολοκληρωθεί, ωστόσο με τη βοήθεια πανεπιστημίων και ερευνητικών φορέων και την εκτεταμένη διαβούλευση που προηγήθηκε, νομίζω ότι το πλαίσιο θα ανταποκριθεί στις πραγματικές ανάγκες προστασίας των ειδών και των οικοτόπων μας», καταλήγει ο κ. Μητσόπουλος. Η απορρόφηση των πόρων Ποιος θα είναι ο ρόλος του ΟΦΥΠΕΚΑ για την υλοποίηση των έργων αυτών; «Εφόσον προχωρήσει κανονικά το νέο σύστημα διακυβέρνησης των προστατευόμενων περιοχών, ο ΟΦΥΠΕΚΑ θα συμβάλει ώστε να απορροφηθεί το μεγαλύτερο δυνατό μέρος των πόρων», εξηγεί ο γενικός διευθυντής του. Η συγκρότηση του νέου φορέα, ωστόσο, παρουσιάζει καθυστερήσεις. Πότε θα τεθεί σε λειτουργία το νέο σύστημα; «Εχουν γίνει ήδη αρκετά βήματα για την πλήρη λειτουργία του νέου συστήματος. Απομένουν κάποια θεσμικά κείμενα, όπως ο οργανισμός του ΟΦΥΠΕΚΑ και η κοινή υπουργική απόφαση για τα έσοδά του, που βρίσκονται στα συναρμόδια υπουργεία προς υπογραφή. Εκτιμώ ότι από τη στιγμή που θα εγκριθεί το θεσμικό κομμάτι, θα μπορούμε να είμαστε έτοιμοι. Εως τις αρχές Μαΐου αναμένουμε να ολοκληρωθεί η εκκαθάριση των φορέων από ορκωτούς λογιστές, ώστε να γνωρίζουμε όχι μόνο τα περιουσιακά στοιχεία, αλλά και τις οικονομικές υποχρεώσεις που θα μεταβιβαστούν στον ΟΦΥΠΕΚΑ». Πηγή: Εφημερίδα «Καθημερινή» View full είδηση

Μια βραδυφλεγή βόμβα, η οποία απειλεί να τινάξει στον αέρα το σύστημα περιβαλλοντικής αδειοδότησης στην Ελλάδα, αποτελεί η παράλειψη της χώρας μας να εξετάζει πριν αδειοδοτήσει τη συμβατότητα έργων και δραστηριοτήτων με τις περιοχές Natura. Σειρά αποφάσεων του Ευρωδικαστηρίου τα τελευταία χρόνια έχει καταδείξει τη σημασία της διαδικασίας αυτής, που ονομάζεται «δέουσα εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων», αλλά και τον έλεγχο αυτής από ανεξάρτητη Αρχή και όχι από ιδιώτες ή τα όργανα του υπουργείου Περιβάλλοντος. Αντιθέτως η Ελλάδα όχι μόνο έχει ενσωματώσει και εφαρμόσει με στρεβλό τρόπο την οδηγία για τη δέουσα εκτίμηση, αλλά την τελευταία δεκαετία αποδυναμώνει συστηματικά ακόμα και τη βασική διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, επιλογή που μπορεί σύντομα να τη φέρει στο εδώλιο του Ευρωδικαστηρίου. Η δέουσα εκτίμηση είναι μια διαδικασία κατά την οποία πρέπει να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις που θα έχει ένα έργο ή μια δραστηριότητα –μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα υπάρχοντα ή σχεδιαζόμενα– στα είδη ή και στους οικοτόπους των περιοχών Natura. Πρόκειται για μια διαδικασία που πρέπει να πραγματοποιείται πριν από την έγκριση ενός σχεδίου, ουσιαστικά και από τη συνήθη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης: ένα πρώτο πράσινο φως. Οι ιδιαιτερότητες Η διαδικασία της δέουσας εκτίμησης έχει βέβαια πολλές ιδιαιτερότητες. Κατ’ αρχάς, δεν αφορά μόνο τις περιοχές Natura, αλλά κάθε έργο που μπορεί να τις επηρεάσει, ακόμα κι αν είναι έξω από αυτές. Επιπλέον, δεν αφορά μόνο τις κατηγορίες εκείνων των έργων που κανονικά χρειάζονται περιβαλλοντική αδειοδότηση. Τέλος –και πιο σημαντικό– πρέπει, σύμφωνα με το Ευρωδικαστήριο, να βασίζεται «σε πλήρεις, ακριβείς και οριστικές διαπιστώσεις και συμπεράσματα, ικανά να διασκεδάσουν οποιαδήποτε εύλογη επιστημονικής φύσεως αμφιβολία». Δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι έχει γίνει η δέουσα εκτίμηση όταν δεν υπάρχουν στοιχεία ή αξιόπιστα και επικαιροποιημένα δεδομένα. Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με το Ευρωδικαστήριο, το έργο είναι προτιμότερο να απορριφθεί. Οι προβλέψεις αυτές είναι η βασική αιτία που η δέουσα εκτίμηση δεν μεταφέρθηκε σωστά και εφαρμόζεται με στρεβλό τρόπο στη χώρα μας. Η οδηγία που την προβλέπει (92/43/ΕΟΚ) ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο το 1998 με μια κοινή υπουργική απόφαση, ενώ τροποποιήθηκε (στην πραγματικότητα περιεπλάκη) με τον ν. 4014/11. «Το βασικό ζήτημα στη χώρα μας είναι ότι η οδηγία δεν έχει κατανοηθεί σωστά, ούτε από τη Διοίκηση ούτε από τη Δικαιοσύνη», εκτιμά ο Γιώργος Μπάλιας, δικηγόρος, αναπληρωτής καθηγητής Περιβαλλοντικής Πολιτικής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. «Κατ’ αρχάς χρειάζεται μια χωριστή, διακριτή διαδικασία. Πρώτα, η αρμόδια Αρχή θα εξετάσει κατά πόσον το προτεινόμενο έργο θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (screening), μηδενός έργου εξαιρουμένου. Αυτό το πρόβλημα εντόπισε και η Ε.Ε. και με πρόσφατη αιτιολογημένη γνώμη ετοιμάζεται να μας παραπέμψει στο Ευρωδικαστήριο. Η Αρχή πρέπει να εξετάσει την υπόθεση όχι τυπικά, αλλά ουσιαστικά, να την αξιολογήσει με λεπτομέρεια. Μάλιστα στη δέουσα εκτίμηση εφαρμόζεται η αρχή της προφύλαξης: αν υπάρχει αμφιβολία, λ.χ. ελλείψει επιστημονικών στοιχείων, τότε η απάντηση πρέπει να είναι αρνητική». Η μόνη εναλλακτική που δίνεται στην περίπτωση αυτή είναι το κράτος-μέλος να αποδείξει ότι το έργο εξυπηρετεί λόγους υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος. «Το Ευρωδικαστήριο έχει μια πλούσια νομολογία επάνω στο θέμα αυτό. Δεν μπορείς να χαρακτηρίζεις οποιοδήποτε έργο ως υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος λ.χ. επειδή θα φέρει θέσεις εργασίας. Πρέπει να αποδείξεις λ.χ. και την κοινωνική σημασία του. Για παράδειγμα, ένας δρόμος που θα διέλθει από μια περιοχή Natura αλλά θα βγάλει από την απομόνωση οικισμούς. Σε κάθε περίπτωση, ο ανάδοχος του έργου θα πρέπει να αναλάβει τα έξοδα για την πραγματοποίηση αντισταθμιστικών μέτρων, κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει στη χώρα μας». Ποια έργα αφορά Μια πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή της δέουσας εκτίμησης είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να αφορά έργα που σύμφωνα με τη νομοθεσία χρειάζονται περιβαλλοντική αδειοδότηση. «Αφορά όλα τα έργα που γίνονται κοντά ή μέσα σε μια περιοχή Natura», εξηγεί η Ιόλη Χριστοπούλου, διευθύντρια πολιτικής στο Green Tank (δεξαμενή σκέψης για περιβαλλοντικά θέματα). «Ειδικά στη χώρα μας, η νομοθεσία για τις εκτός σχεδίου περιοχές δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στις Natura, γιατί επιτρέπει πάρα πολλές δραστηριότητες, οι επιπτώσεις των οποίων δεν αξιολογούνται ούτε ειδικά ούτε συνολικά, όπως λ.χ. η δόμηση. Το είδαμε και στην πρόσφατη καταδίκη της Ελλάδας για την πλημμελή προστασία του Κυπαρισσιακού κόλπου, όπου το Ευρωδικαστήριο είπε ξεκάθαρα ότι δεν είχε γίνει δέουσα εκτίμηση για τις επιπτώσεις της διάσπαρτης δόμησης στην περιοχή κοντά στις ακτές». Ελλειψη Αρχής Ενα άλλο βασικό ζήτημα είναι ποιος αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας τη δέουσα εκτίμηση. «Το 2017 το Ευρωδικαστήριο εξέδωσε μια πολύ σημαντική απόφαση για τη Γαλλία. Οπως όρισε, πρέπει να υπάρχει μια ανεξάρτητη περιβαλλοντική Αρχή που να εξετάζει τη δέουσα εκτίμηση, η οποία να μην εντάσσεται λειτουργικά στην αδειοδοτούσα Αρχή, δηλαδή στο υπουργείο Περιβάλλοντος», λέει ο κ. Μπάλιας. «Στη συνέχεια, η Γαλλία, η Γερμανία, η Αγγλία, η Ισπανία, η Ιταλία και άλλες χώρες προχώρησαν στην ίδρυση ανεξάρτητης Αρχής. Σε πολλές χώρες μάλιστα αυτή η Αρχή αναλαμβάνει και την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων. Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν φαίνεται να υπάρχει ακόμα τέτοια πρόθεση. Ομως, η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από μια Αρχή που θα έχει εχέγγυα ανεξαρτησίας είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς διασφαλίζει την αμεροληψία». Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στην Ελλάδα αιτιολογημένη γνώμη (τελευταίο στάδιο πριν από την παραπομπή στο Ευρωδικαστήριο) για την πλημμελή μεταφορά οδηγίας για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η αιτιολογημένη γνώμη έχει αναφορά και στο ζήτημα της δέουσας εκτίμησης, παρότι δεν αποτελεί το κεντρικό θέμα της. Υποστελεχωμένες οι υπηρεσίες Ενα σημαντικό για την περιβαλλοντική αδειοδότηση σκέλος, το οποίο εξακολουθεί στη χώρα μας να αντιμετωπίζεται με αμηχανία ή αδιαφορία, είναι η ενίσχυση των αδειοδοτικών μηχανισμών. Πέρυσι το υπουργείο Περιβάλλοντος προέβλεψε ότι η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος ή των άλλων αρμόδιων υπηρεσιών της αυτοδιοίκησης θα μπορεί να ενισχύεται με ιδιώτες, προς περιορισμό της γραφειοκρατίας. Ομως το ζήτημα της υποστελέχωσης της κεντρικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) παραμένει και η υποβοήθηση της υπηρεσίας από ιδιώτες δεν μπορεί να την υποκαταστήσει, ούτε πρέπει οι κρατικές αδειοδοτικές αρχές να μετατραπούν σε «σφραγίδα». «Οι περισσότερες αδειοδοτικές υπηρεσίες, κεντρικές και αποκεντρωμένες, είναι υποστελεχωμένες. Επιπλέον, δεν έχουν τρόπο επαλήθευσης των στοιχείων που τους κατατίθενται. Στοιχεία που θα έπρεπε να είναι ανοιχτά και προσβάσιμα και στο κοινό, για να μπορεί να συμμετέχει ουσιαστικά στη διαβούλευση», εκτιμά η κ. Χριστοπούλου. «Επομένως, τον βασικό λόγο έχει ο μελετητής που προσλαμβάνει ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος για να κάνει τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ο,τι επιτυγχάνεται μέσα στην υπηρεσία επιτυγχάνεται με πολύ κόπο και κάτω από πολλή πίεση». View full είδηση

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις για την ενωσιακή προστασία της βιοποικιλότητας Η πολιτική και δικαιοπαραγωγή της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα μαρτυρούν τη σταδιακή απομείωσή της σε βάθος χρόνου και το ζωηρό ενδιαφέρον της για τη ρύθμιση της οικονομικής δραστηριότητας υπό τρόπο μη θίγοντα το περιβάλλον και τα επιμέρους στοιχεία του, ήτοι υπό μία οπτική βιώσιμης ανάπτυξης. Ανάμεσα στα κομβικά κείμενα που αφορούν την ενωσιακή προστασία της βιοποικιλότητας και άπτονται της μελέτης συγκαταλέγονται αφενός η Οδηγία 79/409/ΕΟΚ (για τα άγρια πτηνά)[1] και η Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των οικοτόπων. Οι δύο οδηγίες αυτές τάσσουν υποχρεώσεις στα κράτη μέλη να επιλέξουν τους τόπους προστασίας και να ορίσουν τα μέτρα (βιώσιμης) διαχείρισής τους. Η μεν πρώτη Οδηγία προβλέπει τις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ)[2], η δε δεύτερη τις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ) που προβλέπονται στην οδηγία 92/43. Οι ως άνω ζώνες συνιστούν το δίκτυο Natura 2000[3]. Κατά το άρθρο 2, παράγραφος 1, της Οδηγίας για τους οικοτόπους, σκοπός της είναι να συμβάλει στην προστασία της βιολογικής ποικιλομορφίας, μέσω της διατηρήσεως των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας στο ευρωπαϊκό έδαφος των κρατών μελών όπου εφαρμόζεται η Συνθήκη. 2. H Οδηγία 92/43 Natura 2000 «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» Η Οδηγία 92/43/ΕΚ είναι μία συστηματική και καθολική νομική προσπάθεια προστασίας της βιοποικιλότητας, αφού αφορά τους οικοτόπους, προβαίνοντας στη διάκριση φυσικών οικοτόπων και οικοτόπων των ειδών και επίσης σε είδη οικοτόπων και είδη οικοτόπων προτεραιότητας.Κατά τούτο και είναι ευρύτερη της Οδηγίας 2009/147, με την οποία όμως τελεί σε στενή αλληλεξάρτηση: στις περιοχές της Οδηγίας 92/43/ΕΚ εντάσσονται και οι Ζώνες της Οδηγίας 2009/147 για τα πουλιά. Μολονότι το τελικό κείμενο της Οδηγίας 92/43 παρέχει μία πολύ ασθενική προστασία των φυσικών ειδών συγκριτικά με την αρχική εκδοχή του σχεδίου που είχε υποβάλει η Επιτροπή, εντούτοις διαποτίζεται από σύγχρονες φιλοπεριβαλλοντικές αντιλήψεις, που κι αυτές αντιμετωπίζουν τη βιοποικιλότητα ως «ευρωπαϊκή κληρονομιά»[4]. Το κομβικό της, όμως, σημείο είναι η εγκαθίδρυση του ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου, του Νatura 2000, που περιελάμβανε φυσικούς οικότοπους και είδη χλωροπανίδας κατά τρόπο συνεκτικό και προς την κατεύθυνση της επίρρωσης της βιώσιμης ανάπτυξης και με στόχο την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας. Εισάγονται οι Ειδικές Ζώνες Διαχείρισης (ΕΖΔ), αλλά και η διαδικασία καθορισμού τους[5]. H Οδηγία αυτή ενσωματώθηκε με την ΚΥΑ 33318/3028/11-12-1998 στην ελληνική έννομη τάξη. Πράγματι ο κοινοτικός νομοθέτης καινοτόμησε προβλέποντας ότι το δίκτυο οικοδομείται στη βάση κατανομής σε κάθε εθνική επικράτεια όχι μόνο των οικοτόπων των ειδών, αλλά και των φυσικών οικοτόπων. 3. Αρχιτεκτονική του άρθρ. 6 της Οδηγίας για τους οικοτόπους (Οδηγία 92/43/ΕΚ)[6] Το άρθρ. 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΚ ορίζει τη σχέση των απαιτήσεων διατήρησης της βιοποικιλότητας και των πολιτικών χρήσεων γης και της ανάπτυξης δραστηριοτήτων. Τίθεται ως επιδίωξη η επίτευξη των στόχων της Οδηγίας αυτής, όπως και της Οδηγίας για τα άγρια πτηνά (αφού εφαρμόζεται και στις ΖΕΠ). Η επίτευξη γενικώς των στόχων των Οδηγιών (συλλήβδην: η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής) τίθεται ως όριο και της ανθρώπινης δράσης, η οποία επιτρέπεται εντός αυτού. Το δε ΔΕΕ έθεσε με ενάργεια τα κριτήρια καθορισμού των προστατευόμενων περιοχών και τη διάρκεια και διαδικασία χαρακτηρισμού. Η κατά την παρ. 2 άρθρ. 6 γενική υποχρέωση προστασίας των κρατών μελών με τη λήψη προληπτικών μέτρων θεωρείται ότι συνιστά υποχρέωση αποτελέσματος, με την έννοια πως δεν επιτρέπεται η κάθε είδους υποβαθμιστική (κατ’ αποτέλεσμα) δραστηριότητα στους οικοτόπους[7]. Η παρ. 3 ορίζει τα της διαδικασίας εκτίμησης (βλ. κάτωθι). Η παρ. 4 ορίζει τις εξαιρέσεις από τη διαδικασία αυτή εκτίμησης. Χαρακτηριστικά της διαδικασίας εκτίμησης Χαρακτηριστικά της διαδικασίας εκτίμησης σχεδίων και εργών τα οποία ενδέχεται να επηρεάζουν σημαντικά περιοχές του δικτύου Natura 2000 είναι: Η ειδικότητα της διαδικασίας αυτής και ο προληπτικός της χαρακτήρας που υποχρεώνει τις αρχές να αποτρέπουν πάσης φύσεως προσβολές στους τόπους αυτούς. Η διακριτότητα της διαδικασίας αυτής από την αντίστοιχη της Οδηγίας 2011/92 (ή άλλως καλούμενης Οδηγίας ΕΠΕ – Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) [8]: σε περίπτωση ταυτόχρονης εφαρμογής της οδηγίας 2011/92 και της οδηγίας 92/43, θα πρέπει οι πληροφορίες της ΜΠΕ σύμφωνα με το άρθρο 5 και το Παράρτημα IV της οδηγίας ΕΠΕ «να διαλαμβάνουν ρητώς τις σημαντικές επιπτώσεις του έργου επί όλων των ειδών τα οποία προσδιορίζονται στη δήλωση που υποβάλλεται κατ’ εφαρμογή των διατάξεων αυτών[9]. Η διακριτότητα της διαδικασίας αυτής από την αντίστοιχη της Οδηγίας 2011/42 (ή άλλως καλούμενης Οδηγίας ΣΠΕ – Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης): Πρέπει πρωταρχικώς να τονιστεί τόσο για την Οδηγία ΕΠΕ, όσο και για την Οδηγία ΣΠΕ ότι δεν υποκαθιστούν σε καμία περίπτωση τη Δέουσα Εκτίμηση της Οδηγίας 92/43, παρότι παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες, όπως πολλάκις η Επιτροπή έχει διαπιστώσει[10]. Αμφότερες έχουν εφαρμογή σε όλα τα σχέδια και προγράμματα, η δε εκτίμηση των επιπτώσεων σε προστατευόμενους τόπους πρέπει να αποτελεί μέρος της της Περιβαλλοντικής Έκθεσης του άρθρου 5 της οδηγίας 2001/42 και ότι το σχέδιο ή το πρόγραμμα, που θα έχει επιπτώσεις στην ακεραιότητα του τόπου, θα εγκριθεί μόνο υπό τους όρους του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43 που πρέπει να λαμβάνεται υποχρεωτικώς υπόψη. Σαφώς, εμπεριέχουν διακριτές διαδικασίες, σωρευτικώς εφαρμοζόμενες[11]. Πρέπει να είναι απολύτως διακριτό στο σώμα της αξιολόγησης ΣΠΕ πού βρίσκεται η Δέουσα Εκτίμηση. Επιπρόσθετα, το αποτέλεσμα της Δέουσας Εκτίμησης είναι ουσιαστικό, εν αντιθέσει με τις εκτιμήσεις ΣΠΕ/ΕΠΕ που είναι γραφειοκρατικές τρόπον τινά[12].Το άρθρο 6 παρ. 3 ορίζει ότι άδεια μπορεί να δοθεί μόνο εφόσον οι αρμόδιες αρχές έχουν βεβαιωθεί ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου. Επομένως, οι εκτιμήσεις δυνάμει της οδηγίας 85/337 ή της οδηγίας 2001/42 δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη διαδικασία του άρθρου 6 παράγραφοι 3 και 4 της οδηγίας 92/43 για τους οικοτόπους.»[13] Το ουσιαστικό αποτέλεσμα που παράγει και το πλήρως ελέγξιμο αυτής. Προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρ. 6 παρ. 3 της Οδηγίας 92/43[14] Το άρθρο 6, παρ. 3, της οδηγίας 92/43 ορίζει ότι: «Κάθε σχέδιο, μη άμεσα συνδεόμενο ή αναγκαίο για τη διαχείριση του τόπου, το οποίο όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει σημαντικά τον εν λόγω τόπο, καθευατό ή από κοινού με άλλα σχέδια, εκτιμάται δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του στον τόπο λαμβανομένων υπόψη των στόχων διατήρησής του. Βάσει των συμπερασμάτων της εκτίμησης των επιπτώσεων στον τόπο και εξαιρουμένης της περίπτωσης των διατάξεων της παραγράφου 4, οι αρμόδιες αρχές συμφωνούν για το οικείο σχέδιο μόνο αφού βεβαιωθούν ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου περί του οποίου πρόκειται και, ενδεχομένως, αφού εκφραστεί πρώτα η δημόσια γνώμη.» Πρωταρχικώς αναφύονται τα κάτωθι νομικά ζητήματα – διαπιστώσεις: Ο προσδιορισμός του «σχεδίου» κατά το α εδάφιο της παρ. 3. Το γράμμα της διατάξεως δεν διαλαμβάνει περί αυτού. Για την κατανόηση του όρου, χρήσιμος αποβαίνει ο ορισμός της Επιτροπής: κατά την τελευταία, το σχέδιο ορίζεται με ευρύτητα και φιλοπεριβαλλοντικό πνεύμα και καταλαμβάνει όχι μόνο ιδιαιτέρως επεμβατικές δραστηριότητες (π.χ. κατασκευές), αλλά και δραστηριότητες πρωτογενούς τομέα της οικονομίας (εντατικές γεωργικές δραστηριότητες). Η Επιτροπή θεμελίωσε τον ορισμό της αυτόν, αντλώντας επιχείρημα από το άρθρ. 1 παρ. 2 της Οδηγίας ΕΠΕ. Βεβαίως, έγινε δεκτό ότι έργο μη εμπίπτον στην Οδηγία ΕΠΕ δεν μπορεί να θεωρηθεί αυτομάτως ως μη εμπίπτον και στην Οδηγία 92/43[15], πράγμα εύλογο, αφού η διαφορετικότητα των διαδικασιών και της στόχευσής τους, το δικαιολογεί ρασιοναλιστικά. Για περισσότερα, παραπέμπουμε στη νομολογία κάτωθι. Το κριτήριο του χαμηλού κόστους ενός σχεδίου, ώστε να μην υποβληθεί στη διαδικασία της Δέουσας Εκτίμησης δεν είναι επ’ ουδενί συμβατό με την Οδηγία, όπως ούτε και η εθνική πρόβλεψη περί μη απαίτησης γνωστοποίησης ή περί απαλλαγής των έργων που προβλέπονται από συμβάσεις με ιδιώτες από τη διαδικασία της Δέουσας Εκτίμησης. Τα σχέδια υπάγονται ανεξαρτήτως αν βρίσκονται εντός ή εκτός περιοχών του δικτύου Natura 2000. Η δυνατότητα γενικής in abstracto απαλλαγής ορισμένων έργων από την υποχρέωση υπαγωγής στη διαδικασία της δέουσας εκτίμησης δεν είναι σύμφωνη με το άρθρο 6, παρ. 3 της Οδηγίας 92/43. Στάδια εφαρμογής της διαδικασίας του άρθρ. 6 παρ. 3 της Οδηγίας 92/43 Η Επιτροπή στον ερμηνευτικό οδηγό για τη διαχείριση των τόπων του δικτύου Natura 2000 διευκρίνισε ότι υπάρχουν τα δύο αρχικά στάδια εφαρμογής της διάταξης αυτής, η Προκαταρκτική Εκτίμηση (Screening) και η Δέουσα Εκτίμηση (Appropriate Assessment). Στα παραπάνω δύο στάδια προστίθεται ένα τρίτο (η εξέταση των εναλλακτικών λύσεων) και ακολουθεί ένα τέταρτο (ο καθορισμός των αντισταθμιστικών μέτρων, βλ. κάτωθι). Τα στάδια εφαρμογής του άρθρου 6 παρ. 3 της Οδηγίας 92/43 είναι κατά την Επιτροπή, αναλυτικότερα[16]: 1. Η Προκαταρκτική Εξέταση (Screening) Αποτελεί το αναγκαίο κατά νόμο πρώτο στάδιο της εκτίμησης και διενεργείται για να αποφανθούμε αν υπάρχει αρνητική επίδραση στο περιβάλλον. Αυτή διεξάγεται από τις αρχές που είναι κατά νόμο αρμόδιες για την αδειοδότηση του έργου και επικουρείται με πληροφορίες από άλλους φορείς, ειδικούς κλπ. Δεν συμπίπτει ασφαλώς με την πλήρη Δέουσα Εκτίμηση, που έπεται. Οι αδειοδοτούσες αρχές διεξάγουν τη διαδικασία και απολήγει σε έγγραφη εκτίμηση. Αν δεν προκύψουν ενδεχόμενα αρνητικών επιπτώσεων, δεν συνεχίζει η διαδικασία. Είναι έγγραφη και πρέπει να εμπεριέχει πλείονες πληροφορίες, για να «μεταβεί» η όλη διαδικασία μετά στη Δέουσα Εκτίμηση. Δεν πρέπει, ωστόσο, να περιλαμβάνει μέτρα αποτροπής ή μείωσης των επιπτώσεων διότι κάτι τέτοιο «θα μπορούσε να θίξει την πρακτική αποτελεσματικότητα της οδηγίας περί των οικοτόπων, γενικώς, και το στάδιο εκτιμήσεως, ειδικώς, καθόσον θα καθιστούσε το στάδιο αυτό άνευ αντικειμένου, θα υφίστατο δε κίνδυνος καταστρατηγήσεως του εν λόγω σταδίου εκτιμήσεως, το οποίο όμως αποτελεί ουσιώδη εγγύηση προβλεπόμενη από την οδηγία αυτή», κάτι που συνιστά ηχηρή διαφορά της Οδηγίας ΕΠΕ με την Οδηγία για τους οικοτόπους. Συνάπτεται με την αρχή της προφύλαξης, αφού δεν απαιτείται οριστική απόδειξη των σημαντικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, αλλά «απλώς πιθανότητα» για τούτο[17]. Το ΔΕΚ αξιοποιώντας τα διδάγματα της αρχής της προφύλαξης, συναφώς μίλησε για τον κίνδυνο και διατύπωσε τον κανόνα ότι όπου δηλαδή υπάρχει αμφιβολία – αβεβαιότητα ως προς το επιζήμιο του σχεδίου για τα φυσικά χαρακτηριστικά του τόπου[18], ότι δηλαδή δεν μπορεί κατ΄ αντιστροφή του βάρους της απόδειξης να βεβαιωθεί ότι δεν θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις, το σχέδιο πρέπει να εγκαταλείπεται, σε εφαρμογή του κανόνα in dubio pro natura[19]. Συνιστά διοικητική πράξη που ελέγχεται δικαστικώς και εκτεταμένα, αφού ελέγχεται και το αν τα μέτρα είναι ικανά να δικαιολογήσουν την κρίση ότι δεν πρέπει να ακολουθήσει Δέουσα Εκτίμηση. 2. Η Δέουσα Εκτίμηση (Appropriate Assessment) Η Δέουσα Εκτίμηση διενεργείται, εφόσον είναι πιθανό ότι το σχέδιο αυτό θα επηρεάσει σημαντικά τον εν λόγω τόπο, με τον κίνδυνο μόνιμης αλλοιώσεως των οικολογικών χαρακτηριστικών του. Στο επίκεντρό της βρίσκεται η έννοια της ακεραιότητας του τόπου και το αν αυτός παραβλάπτεται ή όχι και η οποία συνερμηνεύεται με τη λεγόμενη «ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης». Οι έννοιες αυτές σαφώς συνδέονται με την επιστημονική εκτίμηση της βιοποικιλότητας. Μέτρο βλάβης αποτελεί η (παρθένα) κατάσταση της αποκλεισμένης για τον άνθρωπο φύσης[20], οπότε υπεισέρχονται αναγκαίως και αξιακές κρίσεις και προτεραιότητες. Πρέπει ο τόπος ως «φυσικός οικότοπος» να παραμείνει σε ικανοποιητική κατάσταση διατηρήσεως που συνεπάγεται τη διασφάλιση της διατηρήσεως των συστατικών χαρακτηριστικών του οικείου τόπου που έχουν σχέση με την παρουσία ενός φυσικού οικοτόπου, του οποίου ο σκοπός διατηρήσεως αποτέλεσε το λόγο καταχωρίσεως του τόπου αυτού στον κατάλογο των ΤΚΣ, κατά την έννοια της οδηγίας αυτής.»[21] Πρόκειται για μία άκρως σημαντική και πολυεπίπεδη, λεπτομερή διαδικασία, στην οποία δεν συγχωρούνται ασάφειες, παραλείψεις, κενά, εν γένει επιστημονικά ή ερευνητικά ολισθήματα. Περιέχει στοιχεία για τους στόχους και την αξιολόγηση του εύρους, αλλά και άλλα οικολογικά δεδομένα, όλες συλλήβδην τις πτυχές του σχεδίου που επηρεάζουν την υλοποίηση των οικολογικών σκοπών και το σύνολο των ειδών του τόπου. Η Δέουσα Εκτίμηση πρέπει να προηγείται της αδειοδότησης και ανήκει στην ευθύνη της αρμόδιας αρχής να εξασφαλίζει την διεξαγωγή της. Επιτρέπεται στην αρμόδια αρχή να βεβαιώνεται κατά πόσο το σχέδιο ή το έργο θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ακεραιότητα του τόπου. Η αρχή που τη διεξάγει είναι κάποια εθνική αρχή, επαφιέμενης της επιλογής της στη διακριτική ευχέρεια των κρατών, αρκεί να έχει λειτουργική αυτοτέλεια[22]. Η έγκριση πρέπει να δίνεται «μόνο υπό την προϋπόθεση ότι δεν παραβλάπτεται η ακεραιότητα του οικείου τόπου, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 4 του ιδίου άρθρου.» Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να ζητηθεί από τον φορέα του έργου να παράσχει την αναγκαία πληρηφόρηση στην αρμόδια αρχή, ώστε να της επιτρέψει να λάβει απόφαση στη βάση της πλήρους πληροφόρησης». Παράγεται νομικώς δεσμευτικό έγγραφο πόρισμα, αναγκαίο για την έκδοση τελικής αποφάσεως. Δεν είναι απλώς τυπική ή γραφειοκρατική διαδικασία, αλλά προεχόντως ουσιαστική και δεν αποτελεί «συρραφή» των επιμέρους πορισμάτων, αλλά μία συνεκτική παρουσίαση[23]. Η νομολογία του ΔΕΕ στο ζήτημα αυτό ερμηνεύει τις απαιτήσεις περιεχομένου της Δέουσας Εκτίμησης με ιδιαίτερη αυστηρότητα και νομικό φορμαλισμό, αναγκαίο, ωστόσο, για την ουσιαστική περάτωση της διαδικασίας[24]. Η Δέουσα εκτίμηση πρέπει να είναι πάντα εμπεριστατωμένη και με σαφήνεια να προκύπτουν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον, βάσει και της εφαρμογής της αρχής της πρόληψης. Ανάλογα με τα αποτελέσματα της δέουσας εκτίμησης, οι αρμόδιες εθνικές αρχές μπορούν είτε να επιλέξουν την απόρριψη του σχεδίου είτε να προχωρήσουν στην έγκριση του υπό τον όρο ότι το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα, που εξασφαλίζουν τη μη προσβολή της ακεραιότητας του τόπου. Τα δε εθνικά δικαστήρια ασκούν πλήρη έλεγχο. Εκτός από την ως άνω «Δέουσα Εκτίμηση», έχει διαμορφωθεί και ο συναφής κανόνας της αποφυγής της υποβάθμισης και των οχλήσεων. Τέλος, η «δέουσα εκτίμηση», κατά την έννοια της διάταξης αυτής, δεν μπορεί να λαμβάνει υπόψη την ύπαρξη «μέτρων διατήρησης», κατά την έννοια της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού, «προληπτικών μέτρων», κατά την έννοια της παραγράφου 2 του εν λόγω άρθρου, μέτρων που θεσπίζονται ειδικά για ένα πρόγραμμα όπως το επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης ή ακόμη και των αποκαλούμενων «αυτοτελών» μέτρων, καθόσον τα μέτρα αυτά δεν έχουν σχέση με το εν λόγω πρόγραμμα, εάν τα προσδοκώμενα οφέλη των μέτρων αυτών δεν είναι βέβαια κατά τον χρόνο διενέργειας της εν λόγω εκτίμησης. Το άρθρο 6, παράγραφος 2, της Οδηγίας 92/43 έχει την έννοια ότι μέτρα που επιβάλλονται με εθνική ρύθμιση, όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης, στα οποία περιλαμβάνονται η μέθοδος παρακολούθησης και ελέγχου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων των οποίων οι δραστηριότητες προκαλούν εναπόθεση αζώτου, καθώς και η δυνατότητα επιβολής κυρώσεων που είναι δυνατό να φθάσουν έως και την παύση λειτουργίας των εν λόγω εκμεταλλεύσεων, επαρκούν για τη συμμόρφωση προς τη διάταξη αυτή[25]. Κατά το ΔΕΕ αυτό περιλαμβάνει, ανάλογα με την περίπτωση και μέτρα αποτροπής και θετικά μέτρα. Ενίοτε, η απουσία κατάλληλων μέτρων προκύπτει εμμέσως από τη συμπεριφορά των αρμοδίων αρχών. Δεν πρέπει η οικονομία να ανάγεται σε αποκλειστικό κριτήριο, αλλά αντίθετα τα επιστημονικά κριτήρια κατέχουν τα πρωτεία. Η υποχρεωτικότητα της διαδικασίας είναι συνεχής και δεν υποκαθίσταται από άλλα μέτρα ειδικής διαχείρισης. Οι υποχρεώσεις, όπως έγινε αντιληπτό, αφορούν τη θέσπιση αναγκαίων μέτρων διατήρησης και των δεόντων κανονιστικών, διοικητικών ή συμβατικών μέτρων, όπως και τη θέσπιση αυστηρής προστασίας των ζωικών ειδών και μέτρων ώστε να αποφευχθεί η υποβάθμιση φυσικών οικοτόπων κλπ. 4. Παρεκκλίσεις του άρθρ. 6 παρ. 4 Οδηγίας 92/43 Κατά την παρ. 4 του άρθρ. 6, εάν, παρά τα αρνητικά συμπεράσματα της εκτίμησης των επιπτώσεων και ελλείψει εναλλακτικών λύσεων,ένα σχέδιο πρέπει να πραγματοποιηθεί για άλλους επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος, περιλαμβανομένων λόγων κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως, το κράτος μέλος λαμβάνει κάθε αναγκαίο αντισταθμιστικό μέτρο ώστε να εξασφαλισθεί η προστασία της συνολικής συνοχής του Natura 2000. Το κράτος μέλος ενημερώνει την Επιτροπή σχετικά με τα αντισταθμιστικά μέτρα που έλαβε. Όταν ο τόπος περί του οποίου πρόκειται είναι τόπος όπου ευρίσκονται ένας τύπος φυσικού οικοτόπουπροτεραιότητας ή/και ένα είδος προτεραιότητας, είναι δυνατόν να προβληθούν μόνον επιχειρήματα σχετικά με την υγεία ανθρώπων και τη δημόσια ασφάλεια ή σχετικά με θετικές συνέπειες πρωταρχικής σημασίας για τοπεριβάλλον, ή, κατόπιν γνωμοδοτήσεως της Επιτροπής, άλλοι επιτακτικοί σημαντικοί λόγοι σημαντικού δημοσίου συμφέροντος. Οι όροι «επιτακτικοί λόγοι σημαντικού δημοσίου συμφέροντος», «λόγοι κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως» κλπ. είναι αόριστες νομικές έννοιες, που χρήζουν in concreto ερμηνείας. Η παράγραφος 4 δεν μπορεί να εφαρμοστεί παρά μόνο εφόσον έχει προηγηθεί η εκτίμηση των επιπτώσεων του σχεδίου σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 3. Η επιτακτικότητα των επικαλούμενων λόγων δημοσίου συμφέροντος προβάλλει ως αδήριτη ανάγκη, η διατύπωση της διάταξης είναι εξαιρετική. Η αρχή πρέπει να αποδείξει την επιλογή της στάθμισης. Τα αντισταθμιστικά μέτρα αποτελούν αντιστάθμιση της ζημίας, όχι αποτροπή/μείωσή της και πρέπει να λαμβάνονται τάχιστα. Το μέτρο μετριασμού διαφέρει από το αντισταθμιστικό. Η εξαίρεση από τη δέουσα εκτίμηση έπρεπε ακριβώς να είναι εξαιρετική, όχι συστηματική, ήτοι να μην καθίσταται «κανόνας» και, βεβαίως, όχι απλώς γραφειοκρατική. Σε κάθε περίπτωση, η όποια εξαίρεση δέον όπως ερμηνεύεται συσταλτικά. στην περίπτωση, που η κατά παρέκκλιση εφαρμογή των σχεδίων, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, θέτει σε κίνδυνο φυσικό οικότοπο ή είδος προτεραιότητας, τότε η παρέκκλιση μπορεί να λάβει χώρα μόνο για λόγους δημόσιας υγείας, ασφάλειας ή άλλων επιτακτικών λόγων, μετά από πρόταση της επιτροπής[26]. Ο δικαστικός έλεγχος αυξημένης εντάσεως επιβεβαιώνει την κατά γράμμα τήρηση της διαδικασίας, αλλά και το κατά πόσον η επιστημονική εκτίμηση των επιπτώσεων είναι η «δέουσα εκτίμηση» (αναφορές, επιστημονικά στοιχεία κλπ.). Οι επιταγές της παραγράφου 4 του άρθρ. 6 δεν αποτελούν στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τις αρμόδιες αρχές κατά τη δέουσα εκτίμηση βάσει της παραγράφου 3 του άρθρου 6. 5. Συμπεράσματα Η ως άνω σύντομη συμβολή κατέληξε στα εξής συμπεράσματα: Η σημασία της εκτίμησης κατά την Οδηγία 92/43 είναι κομβική. Τα δε χαρακτηριστικά αυτής της εκτίμησης είναι επίσης διαφοροποιημένα από τις διαδικασίες ΕΠΕ – ΣΠΕ. Η νομολογία τόσο η ενωσιακή, όσο και η εθνική κατέληξαν σε σημαντικές παραδοχές για την εκτύλιξη αυτής της διαδικασίας στην πράξη, αλλά και την ερμηνεία κρίσιμων εννοιών της. Το κάθε κράτος μέλος επίσης φέρει ουσιώδη ρόλο στην υλοποίηση της ενωσιακής επιταγής αυτής. ——————— [1] Βλ. κάτωθι την Οδηγία 2009/147 ή οδηγία για τα «άγρια πτηνά». [2] ΔΕΚ, 2.08.1993, C-355/1990, ΔΕΚ Υπόθ. C- 166/1997,απόφ.18.3.1999 [Ζώνες ειδικής προστασίας] (σημ. Ε. Πρεβεδούρου), ΠερΔικ 2/2000, 258. [3] Ανακοίνωση της Επιτροπής, «Διαχείριση των τόπων του δικτύου Natura 2000. Οι διατάξεις του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους», 21.11.2018, C(2018) 7621 final, 8, βλ. για την ελληνική έννομη τάξη: ΚΥΑ 50743/2017 «Αναθεώρηση εθνικού καταλόγου περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000” (ΦΕΚ Β’ 4432/2017). [4] N. Vig, R. Axelrod, The global environment, Institutions, law and policy, Q Press, 1999. [5] ΔΕΚ Υπόθ. C- 209/2002, απόφ. 29.1.2004 [Ζωτικός χώρος ορτυγομάνας] (σημ. Ε. Πρεβεδούρου), ΠερΔικ 3/2004, 419. [6] Βλ. εκτενώς: Κ. Γώγο, Η περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων σε περιοχές του δικτύου Natura 2000, εκδ. Σάκκουλα, 2009. [7] Βλ. εκτενώς: Μ. Κοσμοπούλου, Η νομική προστασία της χλωρίδας και της πανίδας, ΠερΔικ 4/2001, 527. [8] ΔΕΚ, Υπόθ. C-418/2004, Επιτροπή κατά Ιρλανδίας [2007], Συλλ Ι-10947, σκ. 231. Βλ., επίσης, Υπόθ. C-209/2004, Επιτροπή κατά Αυστρίας , Προτάσεις Γ. Εισαγγελέως J. Kokott της 27ης Οκτωβρίου 2005, σημ. 61 και 62 (όπου επισημαίνει ότι η οδηγία 85/337 περιλαμβάνει διαδικαστικές διατάξεις, με τις οποίες σκοπείται να λαμβάνονται καλύτερα υπ΄ όψη οι σχετικές με την προστασία του περιβάλλοντος απαιτήσεις, ενώ αντίθετα, η οδηγία 92/43 εξαρτά την έγκριση σχεδίου από ουσιαστικές απαιτήσεις, τη συνδρομή των οποίων σκοπεί να διασφαλίσει η διαδικασία του άρθρου 6 παρ. 3 και 4). [9] Γ. Μπάλιας, ό.π., 62 επ. [10] European Commission, (2012)Guidance on Aquaculture and Natura 2000, 81. [11] Για την Οδηγία ΣΠΕ, βλ. αναλυτικά Γ. Δελλή, Η στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση της οδηγίας 2001/42/ΕΚ και οι προεκτάσεις της για το ελληνικό δημοσίο δίκαιο, Ευρωπαίων Πολιτεία 3/2008, 667 επ. [12] European Commission, (2011)Guidance on wind energy and natura 2000, 24. [13] ΔΕΚ, 13 Δεκεμβρίου 2007, C-418/04, Επιτροπή κατά Ιρλανδίας, σκ. 231, Γ. Μπάλιας, Οι ευρωπαϊκές οδηγίες για τη φύση και τα προβλήματα εφαρμογής τους στην Ελλάδα, ΠερΔικ 1/2020, 62 επ. [14] Γενικώς βλ. F. Ferranti et al., The Fitness Check of the Birds and Habitats Directives: A discourse analysis of stakeholders’ perspective”, 2019, 47 Journal for Nature Conservation, 108. [15] Συνήγορος του Πολίτη. Αίτηση για έλεγχο νομιμότητας ανέγερσης ξενοδοχειακής μονάδας στη λίμνη Αντινιώτη (περιοχή Natura). Πορισματικό Έγγραφο της 30.12.2005 επί των υπ΄ αριθ. 2914/2005 και 16404/2005 αναφορών (σημ. Β. Βρεττού), ΠερΔικ 2/2008. [16] Ανακοίνωση της Επιτροπής «Διαχείριση των τόπων του δικτύου Natura 2000 Οι διατάξεις του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους», Βρυξέλλες, 21.11.2018 C(2018) 7621 final. [17] N. de Sadeleer,The Appropriate Impact Assessment and Authorisation Requirements of Plans and Projects likely to have significant impacts on Natura 2000 Sites, 11. [18]R. von Schomberg , “Controversies and Political Decision Making”, in: R. von Schomberg (ed.), Science, Politics and Morality, Scientific Uncertainty and Decision Making, Dordrecht/Boston/London, Cluwer Academic Publishers, 1993,σ. 7-26. [19] ΔΕΚ, C-117/2003, ΔΕΚ Υπόθ. C-83/1997, απόφ. 11.12.97 [Παράβαση κράτους μέλους – Παράλειψη μεταφοράς της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στο εθνικό δίκαιο], ΠερΔικ 3/1997, 386. [20] D.E. Busch, J.C. Trexler (eds.), Monitoring Ecosystems. Interdisciplinary Approaches for Evaluating Ecoregional Initiatives. Island Press, Washington, Covelo, London, 2003, 447. [21] ΔΕΕ, 17 Απριλίου 2018, C-441/17, Επιτροπή κατά Πολωνίας, ό.π., σκ. 116. ΔΕΕ, 11 Απριλίου 2013, C-258/11 Sweetman, ό.π., σκ. 39. Βλ., επίσης, ΔΕΕ, 21 Ιουλίου 2016, C-387/15 και C-388/15, Hilde Orleans, ό.π., σκ. 42. [22] Γ. Μπάλιας, Η Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων Έργων και Σχεδίων στις περιοχές του δικτύου Natura 2000, ΠερΔικ 4/2014, 577. [23] N. de Sadeleer,“The Appropriate Impact Assessment and Authorisation Requirements of Plans and Projects likely to have significant impacts on Natura 2000 Sites”, ό.π., 11. [24] ΔΕΕ, C-142/16, Επιτροπή κατά Γερμανίας, ό.π., σκ. 61-62. [25] Συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C-293/16 και C-294/2016, απόφ. της 7ης Νοεμβρίου 2018, Coöperatie Mobilisation for the Environment UA κ.λπ. κατά College van gedeputeerde staten van Limburg κ.λπ., (προδικαστική παραπομπή), ΠερΔικ 3/2018, 531. [26] Φ. Βρεττού, Η. Κουβαράς, Δ. Πουλάκος, Ε. Σπυροπούλου, Γ. Χασιώτης, Ι. Χριστοπούλου, Οι ευρωπαϊκές Oδηγίες για τη βιοποικιλότητα – Με αφορμή τη διαδικασία REFIT, ΠερΔικ 1/2016, 31. Παναγιώτης Γαλάνης, Δικηγόρος, Υπ. Δρ. Νομικής ΕΚΠΑ [email protected] View full είδηση

Τους νικητές των βραβείων Natura 2000 για το έτος 2018 ανακοίνωσε χθες ο Καρμένου Βέλα, επίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας. Στους έξι νικητές περιλαμβάνονται έργα από τη Βουλγαρία, την Εσθονία, την Ισπανία, την Ουγγαρία, την Πορτογαλία και, όπως έγραψε ήδη η Greenagenda.gr (δείτε ΕΔΩ και ΕΔΩ), την Ελλάδα, που «πανηγύρισε» δις. Τα Βραβεία Natura 2000 επιβραβεύουν επιτυχημένα παραδείγματα προστασίας της φύσης από όλη την ΕΕ και έχουν σκοπό να ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της Ευρώπης, το δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Το Natura 2000 είναι ένα δίκτυο σε όλη την ΕΕ με 27 500 προστατευόμενες περιοχές που καλύπτουν το 18% της χερσαίας έκτασης και το 7% των θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ. Το δίκτυο, το οποίο συνδυάζει την προστασία της φύσης με τη βιώσιμη χρήση της γης και οικονομική δραστηριότητα, έχει σκοπό να προστατεύσει και να ενισχύσει τη φυσική κληρονομιά της Ευρώπης, καθώς και να εξασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη επιβίωση των πλέον πολύτιμων και απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών της ηπείρου μας. Οι έξι νικητές, οι οποίοι επελέγησαν από 25 επικρατέστερες υποψηφιότητες, δραστηριοποιούνται στη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Εσθονία, την Ισπανία, την Ουγγαρία και την Πορτογαλία. Κατά την ανακοίνωση των νικητών σε ειδική τελετή στις Βρυξέλλες ο κ. Καρμένου Βέλα, Eπίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, δήλωσε: «Μου δίνεται και πάλι το προνόμιο να τιμήσω τους ανθρώπους πίσω από τα έργα που βραβεύουμε σήμερα, οι οποίοι εργάζονται άοκνα για τη διατήρηση της κοινής φυσικής κληρονομιάς μας και για τη στήριξη της εξαιρετικής βιοποικιλότητας της Ευρώπης. Φέτος, στο πλαίσιο των βραβείων για τους πολίτες της ΕΕ, πάνω από 50.000 άτομα ψήφισαν το έργο που προκρίνουν, γεγονός που αποδεικνύει πόσο σημαντική είναι η φύση για τους Ευρωπαίους. Ο σημερινός εορτασμός των προσπαθειών που καταβάλλονται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για την προώθηση της βιοποικιλότητας θα συνεχίσει με την επίσημη ημέρα της ΕΕ για το δίκτυο Natura 2000 στις 21 Μαΐου.» Φέτος το βραβείο των Ευρωπαίων πολιτών κέρδισε το Σχολείο της Φύσης στην Πορτογαλία, που ιδρύθηκε από το Κέντρο Παρακολούθησης και Ερμηνείας του Περιβάλλοντος του δήμου Viana do Castelo. Για να επιτρέψει στους μαθητές των τοπικών σχολείων να πλησιάσουν τη μοναδική φυσική κληρονομιά τους στο πλαίσιο του Natura 2000, το σχετικό πρόγραμμα διοργανώνει επιτόπιες μαθητικές επισκέψεις, έτσι ώστε να γνωρίσουν από πρώτο χέρι τη φύση, καθώς και κύκλους κατάρτισης για διδάσκοντες με θέμα τη βιωσιμότητα και την προστασία της φύσης. Συνολικά 20.000 άτομα έχουν ήδη συμμετάσχει στο συγκεκριμένο πρόγραμμα επικοινωνίας. Και οι νικητές στις άλλες πέντε κατηγορίες είναι... Το βραβείο στην κατηγορία «Διατήρηση» απονεμήθηκε στην Σύμπραξη κατά της δηλητηρίασης των βασιλαετών, με επικεφαλής την BirdLife Ουγγαρίας. Σε 20 προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 στην Ουγγαρία και στους γύρω οικοτόπους οργανώθηκαν δράσεις για τον εντοπισμό παράνομων δραστηριοτήτων, την καταγραφή των ποσοστών θνησιμότητας, την προστασία των φωλιών και τη συμμαχία οικολόγων, κυνηγών, αστυνομικών αρχών και κτηνιάτρων στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας. Από την αρχή του εν λόγω προγράμματος έχει μειωθεί δραστικά ο αριθμός των περιπτώσεων δηλητηρίασης και τα τελευταία δύο έτη εφαρμογής του ο αναπαραγωγικός πληθυσμός αυξήθηκε κατά 36%. Το ισπανικό πρόγραμμα Natura 2000: Σύνδεση των πολιτών με τη βιοποικιλότητα, που υλοποιούν η SEO / BirdLife και το πρακτορείο ειδήσεων Agencia EFE, κέρδισε το βραβείο στην κατηγορία «επικοινωνία» για τις προσπάθειές τους να ευαισθητοποιήσουν τον πληθυσμό με τη βοήθεια ντοκιμαντέρ, εργαστηρίων, καθώς και τη μετάδοση ειδήσεων και άλλων πληροφοριών σε 50 σουπερμάρκετ. Χάρη στις εν λόγω δράσεις ο αριθμός των ατόμων που αναγνωρίζουν τον όρο Natura 2000 αυξήθηκε από 10% σε 22% στην Ισπανία. Επίσης το 90% όσων γνωρίζουν το δίκτυο επιλέγει να επισκεφτεί και προστατευόμενες περιοχές του δικτύου. Το βραβείο στην κατηγορία «κοινωνικο-οικονομικά οφέλη», το οποίο απονέμεται σε πρωτοβουλίες που καταδεικνύουν ότι η διατήρηση της φύσης και η οικονομική ανάπτυξη είναι συμβατές, απονεμήθηκε σε ένα έργο LIFE για την αποκατάσταση ασβεστολιθικών εκτάσεων στην Εσθονία. Το έργο, το οποίο διαχειρίζεται η Περιβαλλοντική Επιτροπή της Εσθονίας σε συνεργασία με άλλους εταίρους, κατάφερε να αποκαταστήσει ασβεστολιθικές εκτάσεις σε 19 περιοχές του δικτύου Natura 2000, σε στενή συνεργασία με πάνω από 600 γαιοκτήμονες και τοπικούς αγρότες, εφαρμόζοντας ειδικές αγροπεριβαλλοντικές δράσεις. Το έργο βοήθησε τους γεωργούς να παράγουν πρόσθετα έσοδα από την εκμετάλλευση της ξυλείας που συνέλεξαν κατά τις δράσεις αποκατάστασης και χάρη στην προώθηση του κρέατος και του μαλλιού από τις εκτεταμένες δραστηριότητες βοσκής. Η ελληνική δράση για τη βελτίωση της συνύπαρξης με την αρκούδα κέρδισε το βραβείο στην κατηγορία «Συγκερασμός συμφερόντων-αντιλήψεων». Χάρη στη σχετική δράση, της οποίας ηγείται η ΜΚΟ ΚΑΛΛΙΣΤΩ στον νομό Καστοριάς, έναν σημαντικό διάδρομο για την καφέ αρκούδα μεταξύ Ελλάδας και Δυτικών Βαλκανίων, μειώθηκαν δραστικά οι θάνατοι αρκούδων και αυξήθηκε η αποδοχή των ζώων από τις τοπικές κοινότητες. Για να περιοριστεί η διαμάχη μεταξύ ανθρώπου και αρκούδας, λήφθηκαν μέτρα για την πρόληψη συγκρούσεων μεταξύ των ζώων και διερχόμενων οχημάτων σε έναν νέο αυτοκινητόδρομο, δημιουργήθηκε δίκτυο ιδιοκτητών σκύλων-φυλάκων, και εγκαταστάθηκαν ειδικοί κάλαθοι άχρηστων και ηλεκτρικές περιφράξεις, τα οποία δεν μπορούν να προσπελάσουν οι αρκούδες, για την προστασία της μελισσοκομίας και των οπωρώνων. Ένα σχέδιο για την προστασία του Ασπροπάρη σε τρεις ηπείρους κέρδισε το βραβείο στην κατηγορία «διασυνοριακή συνεργασία και δικτύωση». Χάρη στη σύμπραξη μεταξύ των μελών της BirdLife στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία, το Ηνωμένο Βασίλειο και της WWF Ελλάδας εκπαιδεύτηκαν 178 τελωνειακοί στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία, έτσι ώστε να ελέγχουν το παράνομο εμπόριο του συγκεκριμένου είδους γύπα. Επίσης, χορηγήθηκε βοήθεια σε γεωργούς στη Βουλγαρία, ώστε να φροντίσουν βοσκότοπους του εν λόγω είδους, και εκτελέστηκαν εργασίες μόνωσης σε 400 ηλεκτρικούς πυλώνες στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Συστήθηκε δίκτυο εμπειρογνωμόνων από 26 χώρες και καταρτίστηκε σχέδιο δράσης διεθνών ειδών για την προστασία του Ασπροπάρη κατά μήκους της μεταναστευτικής οδού του. Ιστορικό Στον διαγωνισμό μπορεί να λάβει μέρος οποιοσδήποτε συμμετέχει άμεσα στο δίκτυο Natura 2000 — επιχειρήσεις, κυβερνητικές αρχές, ΜΚΟ, εθελοντές, ιδιοκτήτες γης, εκπαιδευτικά ιδρύματα ή άτομα. Φέτος υποβλήθηκαν συνολικά 75 αιτήσεις από ολόκληρη την Ευρώπη, εκ των οποίων 25 συμπεριλήφθηκαν σε κατάλογο προεπιλογής. Στη συνέχεια, μια κριτική επιτροπή υψηλού επιπέδου επέλεξε τους νικητές. Περισσότερες πληροφορίες: Περισσότερες πληροφορίες για τους νικητές, τους τελικούς υποψηφίους και τα βραβεία Natura 2000, καθώς και φωτογραφίες και βίντεο από την τελετή απονομής μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση:http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/awards/index_en.htm (στα αγγλικά) https://ec.europa.eu/info/events/european-natura-2000-award-ceremony-2018-may-17_el Flickr: https://www.flickr.com/photos/eu_environment/albums (στα αγγλικά) Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το δίκτυο Natura 2000: http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/index_en.htm (στα αγγλικά) Περισσότερες πληροφορίες για την ημέρα της ΕΕ προς τιμήν του δικτύου Natura 2000http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/EUnatura2000day/index_en.htm (στα αγγλικά) View full είδηση

Ολοκληρώθηκε η επικαιροποίηση του εθνικού καταλόγου του Οικολογικού Δικτύου Natura 2000 και ο ακριβέστερος προσδιορισμός των ορίων των περιοχών του. Περισσότερες πληροφορίες για το δίκτυο και για τα έργα επικαιροποίησης των στοιχείων εδώ και στη Διεύθυνση Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας. Στα παρακάτω links διατίθενται: – Αρχείο των περιγραφικών δεδομένων Natura 2000 – Τυποποιημένα Έντυπα Δεδομένων. – Εφαρμογή προβολής και εκτύπωσης των Τυποποιημένων Εντύπων Δεδομένων των περιοχών. – Διανυσματικά αρχεία των εξωτερικών ορίων των περιοχών Natura 2000. – Διανυσματικά αρχεία των ορίων των τύπων οικοτόπων εντός των περιοχών Natura 2000 Πηγή: www.ypeka.gr View full είδηση

Ενα βήμα πριν από την παραπομπή στο Ευρωδικαστήριο για την πλημμελή προστασία των περιοχών Natura και των προστατευόμενων ειδών βρίσκεται η Ελλάδα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε χθες δεύτερη αιτιολογημένη γνώμη, καθώς η χώρα μας δεν έχει καθορίσει τους στόχους διαχείρισης και τα διοικητικά μέτρα για κάθε προστατευόμενη περιοχή, με την προθεσμία να έχει παρέλθει άπρακτη το 2012. Επίσης έλαβε προειδοποίηση και γιατί δεν έχει μεταφέρει ακόμα στο εθνικό δίκαιο την κοινοτική νομοθεσία για την ποιότητα καυσίμων βενζίνης και ντίζελ. Σύμφωνα με τη χθεσινή ανακοίνωση, η Ελλάδα έχει χαρακτηρίσει επίσημα 239 «ειδικές ζώνες διαχείρισης», ωστόσο δεν έχει προχωρήσει στις ενέργειες που χρειάζονται προκειμένου να επιτευχθεί ουσιαστική προστασία των περιοχών αυτών. «Δεν έχει καθορίσει ούτε τις προτεραιότητες και τους στόχους διατήρησης ούτε τα αναγκαία μέτρα διατήρησης για τους εν λόγω τόπους. Η Ελλάδα έχει πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ε.Ε.», αναφέρει η ανακοίνωση. Υπενθυμίζεται ότι ο επιθυμητός χαρακτηρισμός των προστατευόμενων (που συνεπάγεται αλλαγή στο καθεστώς προστασίας τους) έχει γίνει ήδη από το 2010. Επίσης από το 1986 έως σήμερα έχουν χρηματοδοτηθεί από την Ε.Ε. περισσότερες από 100 ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες (ΕΠΜ), ωστόσο παραμένουν στα συρτάρια του υπουργείου Περιβάλλοντος χωρίς να έχουν εγκριθεί. Η πρώτη προσπάθεια να κλείσει με συνολικό τρόπο το κενό έγινε στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς, με την προκήρυξη διαγωνισμού από το υπουργείο Περιβάλλοντος. Ο διαγωνισμός αφορά την ανάθεση σε ιδιώτες της εκπόνησης ειδικών περιβαλλοντικών μελετών, σχεδίων προεδρικών διαταγμάτων (για το θεσμικό κομμάτι) και σχεδίων διαχείρισης για όλες τις περιοχές Natura. Με δεδομένο ότι τα αποτελέσματα αναμένονται το νωρίτερο σε δύο τρία έτη, το πιθανότερο είναι ότι η Ελλάδα θα παραπεμφθεί τελικά στο Ευρωδικαστήριο. Επίσης, η χώρα μας έλαβε αιτιολογημένη γνώμη καθώς δεν έχει ακόμα ενσωματώσει στο εθνικό δίκαιο την οδηγία 2015/652 για την ποιότητα βενζίνης και ντίζελ. Στην εν λόγω οδηγία θεσπίζεται ως στόχος να έχει μειωθεί, έως το τέλος του 2020, κατά τουλάχιστον 6% η ένταση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα παρεχόμενα καύσιμα. Πηγή: http://www.kathimeri...perioxes-natura Click here to view the είδηση

Με Κοινή Απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελλου, του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Βαγγέλη Αποστόλου, και του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιάννη Τσιρώνη, εγκρίθηκε ο νέος εθνικός κατάλογος περιοχών του δικτύου Natura 2000. Με την απόφαση αυτή, κλείνει ένα μεγάλο μέρος εκκρεμοτήτων της χώρας μας (η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβίβασε, τον Σεπτέμβριο 2015, επιστολή EU PILOT), που αφορά, αφενός στην ένταξη στο δίκτυο Natura 2000, χερσαίων περιοχών που σχετίζονται κατά κύριο λόγο με είδη συγκεκριμένων ομάδων οικοτόπων και ειδών και αφετέρου, στην ένταξη θαλάσσιων περιοχών που αφορούν τόσο σε τύπους οικοτόπων, όσο και σε είδη πανίδας και ορνιθοπανίδας. Σύμφωνα με τις προτάσεις του έργου της «εποπτείας», το οποίο μεταξύ άλλων, είχε ως βασική υποχρέωση, την αξιολόγηση των υφιστάμενων περιοχών του δικτύου Natura 2000 και την πρόταση νέων περιοχών για την καλύτερη κάλυψη των προστατευτέων αντικειμένων κατατέθηκαν προτάσεις για συνολικά 183 περιοχές – Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) και Ζώνες Ειδικής Προστασίας για την ορνιθοπανίδα (ΖΕΠ) – προς ένταξη στο δίκτυο Natura 2000. Τελικώς επιλέχθηκαν (βάσει επιστημονικών κριτηρίων και μετά από διαβούλευση), 95 συνολικά περιοχές, οι οποίες καλύπτουν, κατ΄ αρχάς, τις βασικές υποχρεώσεις της χώρας, σχετικά με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ολοκλήρωση του δικτύου Natura 2000. Ειδικότερα, έγιναν αποδεκτές προτάσεις επέκτασης χερσαίων περιοχών, ως ΤΚΣ, κυρίως όπου τεκμηριώνεται η παρουσία ειδών ή τύπων οικοτόπων προτεραιότητας ή εξασφαλίζεται καλύτερη συνοχή και συνεκτικότητα του δικτύου Natura 2000. Εκτός από κάποιες νησίδες, δεν εντάσσονται νέες χερσαίες περιοχές ως ΖΕΠ, καθώς, το δίκτυο των χερσαίων ΖΕΠ της χώρας θεωρείται επαρκές. Περαιτέρω, χρησιμοποιήθηκε σε γενικές γραμμές ως κριτήριο, το αναφερόμενο στην από 25.10.2007 Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την κάλυψη των χερσαίων ΙΒΑ (Important Bird Area) από τις Ελληνικές ΖΕΠ, ότι κάθε ΙΒΑ θα πρέπει να καλύπτεται από ΖΕΠ σε ποσοστό μεγαλύτερο από 50%, ποσοστό που στις χερσαίες ΖΕΠ ήδη καλύπτεται. Σε κάθε περίπτωση, η ένταξη επιπλέον θαλάσσιων ή/και χερσαίων ΖΕΠ και ΤΚΣ, μπορεί να εξεταστεί μελλοντικά, στο πλαίσιο της νέας αξιολόγησης του δικτύου Natura 2000, σε επίπεδο βιογεωγραφικής ζώνης. Συνολικά, ο αριθμός των νέων περιοχών που εντάσσονται στο δίκτυο Natura 2000 είναι: ΤΥΠΟΣ / Αριθμός ΤΚΣ χερσαίοι 34 ΤΚΣ θαλάσσιοι 21 ΖΕΠ θαλάσσιες 26 ΖΕΠ – θαλάσσιες και χερσαίες 6 ΖΕΠ χερσαίες 1 ΤΚΣ – θαλάσσιοι και χερσαίοι 6 ΤΚΣ – ΖΕΠ θαλάσσιοι 1 Ορισμένες περιοχές αποτελούν επεκτάσεις υφιστάμενων, ορισμένες είναι νέες περιοχές και κάποιες συγχωνεύονται. Σε αρκετές περιοχές, με την προστασία ενός είδους – στόχου, προστατεύονται παράλληλα και άλλα είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος. Οι νέες περιοχές που εντάσσονται στο δίκτυο Natura 2000, αφορούν κυρίως στο θαλάσσιο χώρο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η συνολική θαλάσσια έκταση που εντάσσεται πλέον στο δίκτυο, καλύπτει περίπου το 22% των εθνικών χωρικών υδάτων, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από το 6,12% των χωρικών υδάτων που ήταν ήδη ενταγμένο σε αυτό. Πηγή: http://www.ypaithros...-nees-perioxes/ Click here to view the είδηση

Η ανακήρυξη της 21ης Μαΐου ως Ευρωπαϊκής Ημέρας Natura 2000 αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να εξετάσουμε το σημείο που βρίσκεται η χώρα μας όσον αφορά την προστασία των φυσικών οικοσυστήματων και ειδικά των περιοχών Natura 2000. Το Δίκτυο Natura 2000 αποτελεί σύμφωνα με όλες στις αξιολογήσεις ένα επίτευγμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και ίσως το ισχυρότερο θεσμικό δίκτυ ασφαλείας για το περιβάλλον στην Ευρώπη. Το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο περιοχών Natura 2000 φιλοξενεί φυσικούς τύπους οικοτόπων και οικοτόπους ειδών που είναι σημαντικοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το Δίκτυο αποτελείται από δύο κατηγορίες προστατευόμενων περιοχών: - τις «Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ)» (Special Protection Areas - SPA) για την Ορνιθοπανίδα, όπως ορίζονται στην Οδηγία 79/409/EK (η οποία έχει κωδικοποιηθεί στην μεταγενέστερη Οδηγία 2009/147) «για τη διατήρηση των άγριων πτηνών» και - τους «Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ)» (Sites of Community Importance – SCI) όπως ορίζονται στην Οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Για τον προσδιορισμό των ΤΚΣ λαμβάνονται υπόψη οι τύποι οικοτόπων και τα είδη των Παραρτημάτων Ι και ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ καθώς και τα κριτήρια του Παραρτήματος ΙΙΙ αυτής. Όπως αναφέρει η νομοθεσία, αφού οριστικοποιηθεί ο κατάλογων των Τόπων Κοινοτικής Σημασίας, τα Κράτη Μέλη υποχρεούνται να κηρύξουν τις περιοχές αυτές ως «Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ)» (Special Areas of Conservation - SAC)» το αργότερο μέσα σε μια εξαετία και να καθορίσουν τις προτεραιότητες για τη διατήρηση σε ικανοποιητική κατάσταση των τύπων οικοτόπων και ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος εντός αυτών. Η συντριπτική πλειοψηφία των περιοχών της χώρας που είχαν χαρακτηριστεί παλαιότερα, με πληθώρα διατάξεων ως προστατευόμενες, εντάχθησαν τελικά στο Δίκτυο Natura 2000. Η Ελλάδα έχει θεσπίσει σήμερα 202 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και 241 Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ). Οι δύο κατάλογοι περιοχών παρουσιάζουν μεταξύ τους ορισμένες επικαλύψεις όσον αφορά τις εκτάσεις τους. Ο κατάλογος των Ελληνικών Ζωνών Ειδικής Προστασίας δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 1495/Β/06.09.2010 ως παράρτημα στην ενσωμάτωση της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ (με την οποία κωδικοποιήθηκε η Οδηγία 79/4009/ΕΟΚ). Ο συνολικός συγκεντρωτικός εθνικός κατάλογος των περιοχών που έχουν ενταχθεί στο κοινοτικό Δίκτυο Natura 2000 περιλαμβάνεται στο άρθρο 9 του ν. 3937/2011 (ΦΕΚ60/Α/31-3-2011) και αφορά 419 συνολικά περιοχές. Η έκταση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα ανέρχεται σήμερα σε περίπου 4,3 εκ. εκτάρια και καταλαμβάνει 27,29% της χερσαίας έκτασης της χώρας και 6,12% των χωρικών υδάτων. Στις παραπάνω περιοχές έχουν συμπεριληφθεί οι 10 Εθνικοί Δρυμοί, οι Υγρότοποι Διεθνούς Σημασίας σύμφωνα με τη Σύμβαση Ραμσάρ καθώς και άλλες σημαντικές περιοχές όπως Αισθητικά Δάση και Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης. Το Δίκτυο στην χερσαία επιφάνεια της χώρας θεωρείται ουσιαστικά πλήρες. Επισήμως, με απόφαση του Κολλεγίου των Επιτρόπων της Κομισιόν, το Νοέμβριο 2011, το δίκτυο των χερσαίων ΖΕΠ της χώρας χαρακτηρίστηκε επαρκές. Αντίθετα, στο θαλάσσιο χώρο υπάρχουν σημαντικές εκκρεμότητες και για το λόγο αυτό είναι σε εξέλιξη ο καθορισμός πρόσθετων προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών. Σύμφωνα με πρόσφατη αξιολόγηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Δίκτυο Natura 2000 της Ελλάδας χρειάζεται να συμπληρωθεί με νέες περιοχές, όσον αφορά στα εθνικά χωρικά ύδατα, ώστε να θεωρείται επαρκές για την προστασία των τύπων οικοτόπων και των ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι για το θέμα αυτό έχει αποσταλεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετική επιστολή EU-PILOT. Για αυτόν τον λόγο, ένα χρόνο πριν, στα τέλη του Ιουνίου 2016, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πρότεινε την ένταξη 100 νέων περιοχών στο Δίκτυο Natura 2000. Οι προτάσεις αφορούν σε 68 Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ), 32 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και 1 περιοχή που προτείνεται ταυτόχρονα ως ΤΚΣ και ΖΕΠ. Οι προτάσεις αφορούν κατά κύριο λόγο στο θαλάσσιο τμήμα του Δικτύου Natura 2000. Αναλυτική λίστα των προτεινόμενων περιοχών και οι αντίστοιχοι χάρτες βρίσκονται εδώ. Σε αυτή την πρόταση ορισμένες περιοχές περιέχονται ως επεκτάσεις υφιστάμενων και ορισμένες ως νέες περιοχές. Στην πρόταση του ΥΠΕΝ δεν περιέχονται νέες χερσαίες περιοχές ως ΖΕΠ. Βασικό άξονα της πρότασης, όσον αφορά τις ΖΕΠ, αποτελούν οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας (ΣΠΠ). Οι περιοχές ΣΠΠ ((Important Bird Areas – ΙΒΑ) αποτελούν ένα διεθνές δίκτυο περιοχών που είναι ζωτικές για τη διατήρηση παγκοσμίως απειλούμενων ειδών, ενδημικών ειδών ή ειδών πουλιών που εξαρτώνται από τους συγκεκριμένους βιοτόπους για την επιβίωσή τους και το οποίο εξασφαλίζει στα πουλιά κατάλληλους τόπους για αναπαραγωγή, διαχείμαση, ή στάση κατά μήκος των μεταναστευτικών διαδρόμων. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας, με σχετικά πρόσφατη απόφασή του, αναγνώρισε καθεστώς θεσμικής προστασίας για τις περιοχές ΙΒΑ αντίστοιχο με αυτό των ΖΕΠ. Στην πρόταση του ΥΠΕΝ, σε αρκετές περιοχές, με την προστασία ενός είδους – στόχου, προστατεύονται παράλληλα και άλλα είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος. Όμως πέρα από το θέμα των εντάξεων νέων περιοχών, αξίζει να σημειώσουμε ότι τον Φεβρουάριο του 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την Ελλάδα να εντείνει τα μέτρα για την προστασία της φύσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε την Ελλάδα να εντείνει την προστασία των αυτοχθόνων ειδών και οικοτόπων, θεσπίζοντας κατάλληλο επίπεδο προστασίας των περιοχών που έχουν χαρακτηριστεί από το δίκτυο Natura 2000. Σύμφωνα με την οδηγία για τους οικοτόπους (οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου), τα κράτη μέλη είχαν στη διάθεσή τους έξι έτη προκειμένου να ορίσουν προστατευόμενες περιοχές στο πλαίσιο της εθνικής τους νομοθεσίας, μετατρέποντάς τες, τεχνικά, από «τόπους κοινοτικής σημασίας» (ΤΚΣ) σε «ειδικές ζώνες διατήρησης» (ΕΖΔ). Παράλληλα έπρεπε να εγκρίνουν και τα απαιτούμενα μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης των οικοτόπων και των ειδών που ζουν σε αυτούς. Μετά τη λήξη αυτής της εξαετούς προθεσμίας, όπως αναφέρει η Κομισιόν, η Ελλάδα έχει ορίσει επίσημα όλους τους ΤΚΣ της ως ΕΖΔ, αλλά δεν έχει καθορίσει ακόμη τις απαιτούμενες προτεραιότητες ούτε έχει θεσπίσει τα αναγκαία μέτρα διατήρησης για τους τόπους αυτούς. Η σημαντική αυτή απόκλιση από την κοινοτική νομοθεσία όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις βασικές υποχρεώσεις που απορρέουν από την οδηγία για τους οικοτόπους δεν επιτρέπει, σύμφωνα με την Κομισιόν, την ορθή προστασία και διαχείριση των τόπων και συνιστά μείζονα απειλή για την εύρυθμη λειτουργία και τη συνοχή του δικτύου Natura 2000 στο σύνολό του. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη, με την οποία έδωσε στην Ελλάδα διορία δύο μηνών (τον Φεβρουάριο του 2016) για να απαντήσει. Αν η Ελλάδα δεν λάμβανε μέτρα εντός δύο μηνών (από τον Φεβρουάριο του 2016), η Επιτροπή μπορούσε – και διατηρεί ακόμη τη διακριτική ευχέρεια - να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της ΕΕ (http://europa.eu/rap...O-16-319_el.htm). Η Ελλάδα, όπως γίνεται αντιληπτό, δεν έχει προβεί ακόμη στην κάλυψη της ευρωπαϊκής απαίτησης, οπότε είναι «ανοιχτή» σε σχετική νέα παραπομπή από την Κομισιόν στο Ευρωδικαστήριο. Σήμερα οι περισσότερες προστατευόμενες περιοχές έχουν μέτρα προστασίας που περιλαμβάνονται σε Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις. Και αυτές οι ΚΥΑ όμως δεν καλύπτουν, όπως θα περιμέναμε, ολόκληρο το εύρος των προστατευόμενων περιοχών. Το χειρότερο όμως είναι ότι σύμφωνα με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε πολλές σχετικές αποφάσεις, αλλά και τις διατάξεις του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, ο χαρακτηρισμός μιας περιοχής ως προστατευόμενης και η θέσπιση των επιτρεπόμενων χρήσεων γης (ζωνοποίηση) πρέπει να γίνεται με Προεδρικό Διάταγμα και όχι με Υπουργική Απόφαση. Η ακριβής διαδικασία που προβλέπεται για τον χαρακτηρισμό, την οριοθέτηση και τον καθορισμό χρήσεων γης και δραστηριοτήτων μιας περιοχής ως Απολύτου Προστασίας της Φύσης, Προστασίας της Φύσης και Εθνικού Πάρκου είναι η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, κατόπιν πρότασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ύστερα από γνώμη της Επιτροπής «Φύση 2000» και του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σε εφαρμογή ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης (Ε.Π.Μ.). Παρά ταύτα, ελάχιστα Προεδρικά Διατάγματα προστασίας έχουν θεσπιστεί έως σήμερα: μόλις για επτά σημαντικές περιβαλλοντικά περιοχές. Αυτή η έλλειψη του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου αφήνει νομικά και θεσμικά αθωράκιστες τις προστατευόμενες περιοχές και παράλληλα δημιουργεί πλήθος προβλημάτων στις τοπικές κοινωνίες. Τα ελλείμματα αυτά της Ελληνικής Διοίκησης δυστυχώς δεν είναι τα μόνα. Η Greenagenda έχει αναδείξει τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια με τους Φορείς Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών, που καλύπτουν περίπου το 30% των περιοχών Natura στη χώρα μας. Το υπόλοιπο 70% δεν διαθέτει καν ένα διοικητικό και οργανωτικό φορέα ελέγχου και επίβλεψης. Αλλά και το μοντέλο των Φορέων Διαχείρισης, όπως έχει λειτουργήσει τα τελευταία 17 χρόνια φαίνεται πλέον ξεπερασμένο και σίγουρα δεν έχει επιτύχει τους στόχους του. Για αυτό το λόγο το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει προαναγγείλει οριστική λύση του προβλήματος εντός του 2017, με την εισαγωγή νέου Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών και την ψήφιση νέου σχετικού νόμου. Βέβαια, το ίδιο είχε ανακοινώσει και το 2016 αλλά στα θέματα περιβαλλοντικής νομοθεσίας η Ελλάδα είναι γνωστή για τις καθυστερήσεις της… Σύμφωνα με σχετικές δηλώσεις του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος Σωκράτη Φάμελλου, ο νέος νόμος που θα κατατεθεί εντός του α' εξαμήνου, του τρέχοντος έτους, θα περιλαμβάνει τη σύσταση Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών για όλη την Ελλάδα, χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και επιπλέον έσοδα από την τοπική ανάπτυξη. Πηγή: http://greenagenda.g...αι-σήμερα-οι-π/ Click here to view the είδηση

Το πρόγραμμα-ναυαρχίδα για τη βιοποικιλότητα της ΕΕ, Natura 2000, χρειάζεται περισσότερη χρηματοδότηση και καλύτερη διαχείριση, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Δικαστήριο προειδοποίησε χτες (21 Φεβρουαρίου). Το Δικαστήριο, το οποίο ελέγχει τις δαπάνες της ΕΕ, επέκρινε επίσης τις Οδηγίες για τα Πτηνά και τα Ενδιαιτήματα, γνωστές ως Οδηγίες για τη Φύση, επειδή δεν έχουν εφαρμοστεί πλήρως. Τον περασμένο Δεκέμβριο, σε μια νίκη για τους οικολόγους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε ότι οι Οδηγίες για τη Φύση ήταν κατάλληλες για τον σκοπό τους και δεν θα πρέπει να ανασκευαστούν. Οι Οδηγίες θα μπορούσαν να έχουν αποδυναμωθεί, επειδή η Κομισιόν θέλει να γίνει πιο «φιλική προς τις επιχειρήσεις», είπαν οι ακτιβιστές. Οι ακτιβιστές φοβούνται ότι η αποδυνάμωση αυτών των Οδηγιών θα ανατρέψει περιβαλλοντικά επιτεύγματα δεκαετιών στην ΕΕ. Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες δεν απαγορεύονται στις περιοχές του δικτύου Natura 2000, αλλά τα κράτη μέλη οφείλουν να εξασφαλίζουν την προστασία τους. Οι χώρες της ΕΕ υποχρεούνται επίσης να λάβουν εκείνα τα αναγκαία μέτρα ώστε να διατηρήσουν τον αριθμό των προστατευόμενων ειδών. Επειδή η απώλεια της βιοποικιλότητας είναι μία από τις κύριες περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ένωση, αποτελεί σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής της ΕΕ για το 2020 είναι η βελτίωση της κατάστασης των οικοτόπων και των ειδών, αναφέρει η έκθεση. 24 από τις περιοχές αυτές στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ισπανία, την Πολωνία και τη Ρουμανία αποτέλεσαν αντικείμενο ελέγχου από τους Ελεγκτές οι οποίοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι περιοχές του δικτύου Natura 2000 δεν διαχειριζόντουσαν σωστά και ότι τα απαραίτητα μέτρα προστασίας συνήθως καθυστερούσαν ή δεν ήταν καθορισμένα επαρκώς. Επιπλέον, το Δικαστήριο ανέφερε ότι τα κονδύλια της ΕΕ δεν κατανεμηθήκαν αρκετά καλά για την υποστήριξη και διαχείριση του δικτύου. «Η δημιουργία του δικτύου Natura 2000 ήταν μια μακρά διαδικασία. Για την επίτευξη επαρκούς προστασίας της βιοποικιλότητας σε όλες τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόσουν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας και να εξασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση με την εκπόνηση ενός συστήματος δεικτών για τη μέτρηση των αποτελεσμάτων», δήλωσε ο Νικόλαος Μηλιώνης, ένα μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι σχεδιάζει να υιοθετήσει ένα σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της εφαρμογής των Οδηγιών για τη Φύση σε 2017. «Οι αρχές των κρατών μελών είναι ελεύθερες να αποφασίσουν τον τρόπο με τον οποίο το δίκτυό τους Natura 2000 διαχειρίζεται και χρηματοδοτείται», δήλωσε η Επιτροπή, απατώντας στην εν λόγω έκθεση. Πηγή: http://www.euractiv....me-nea-ekthesi/ Click here to view the είδηση

Να τα μας. 1) Φάκελος εγκρισης δόμησης πρωτοκολλημένος στην Υ.ΔΟΜ προ έναρξης ισχύος του ΦΕΚ. Μπορεί να εκδοθεί άδεια δόμησης? 2) Με δεδομένο ότι το 1/3 περίπου στην Ελλάδα είναι Natura λέτε να έχουμε και άλλες αντίστοιχες αποφάσεις? 32639-2016.pdf

Μια νησιωτική χώρα, όπως η Ελλάδα, οφείλει να φροντίζει ως κόρην οφθαλμού τα μοναδικά παράκτια οικοσυστήματά της. Ωστόσο, ο θαλάσσιες περιοχές Natura 2000 καλύπτουν μόλις το 6% των εθνικών μας υδάτων, αφήνοντας έτσι ένα σοβαρό κενό. Το κενό αυτό επιχειρεί σήμερα, έστω και με καθυστέρηση, να καλύψει το υπουργείο Περιβάλλοντος, προτείνοντας τον χαρακτηρισμό 19,3 εκατομμυρίων στρεμμάτων θαλάσσιων περιοχών. Ανάμεσα σε αυτές, το μεγαλύτερο μέρος του Κορινθιακού Κόλπου, η θαλάσσια περιοχή στην Κρήτη, η ευρύτερη περιοχή των Παξών, της Πύλου, της Ανδρου, του στενού ανάμεσα στην Καβάλα και στη Θάσο. Σήμερα, το Εθνικό Δίκτυο Natura 2000 περιλαμβάνει 403 περιοχές, καλύπτοντας το 27,1% της έκτασης της χώρας (35.747,40 τ.χλμ). Από αυτές τις περιοχές, οι 152 έχουν θαλάσσιο τμήμα, ενώ μόνο 16 περιοχές Natura είναι αμιγώς θαλάσσιες (αντιστοιχούν στο 6% των εθνικών μας υδάτων). Η έλλειψη αυτή επισημάνθηκε πριν από δύο χρόνια, στην τελευταία ανασκόπηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας (για τη διατήρηση των οικοτόπων και της άγριας χλωρίδας και πανίδας, Οδηγία 92/43/ΕΟΚ). Προ δεκαημέρου, λοιπόν, το υπουργείο Περιβάλλοντος έδωσε σε διαβούλευση έναν κατάλογο με 100 περιοχές που προτείνεται να ενταχθούν στο δίκτυο Natura. Πρόκειται είτε για νέες περιοχές ή για επεκτάσεις υφισταμένων, με σκοπό την προστασία κάποιου ή κάποιων απειλούμενων ειδών ή οικοτόπων. Στις προτάσεις του ΥΠΕΝ κυριαρχούν οι θαλάσσιες περιοχές (περίπου 19,3 στρέμματα), ενώ οι χερσαίες καταλαμβάνουν μόλις 474.000 στρέμματα. Οι στόχοι Ε.Ε., ΟΗΕ «Σε επίπεδο έκτασης των περιοχών Natura, η Ελλάδα καλύπτει τους στόχους της Ε.Ε. και του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα. Εκεί όπου υστερούμε είναι οι θαλάσσιες περιοχές», εξηγεί στην «Κ» η γενική γραμματέας του ΥΠΕΝ Χριστίνα Μπαριτάκη. «Σε επίπεδο ΟΗΕ, οι στόχοι για την προστασία της βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι να ρυθμίζεται με μέτρα διαχείρισης το 17% των χερσαίων εκτάσεων και το 10% των θαλάσσιων. Με την πρότασή μας, λοιπόν, το ποσοστό των ελληνικών θαλάσσιων περιοχών Natura ανεβαίνει κατά 17%». Η επιλογή των περιοχών έγινε με βάση μελέτες που εκπονήθηκαν για λογαριασμό του ΥΠΕΝ και τις προτάσεις των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών. «Με την καταγραφή και επικαιροποίηση της κατάστασης των ειδών και των οικοτόπων της χώρας, έχουμε πλέον στα χέρια μας ένα εξαιρετικό διαχειριστικό εργαλείο», λέει η κ. Μπαριτάκη. «Πρόθεσή μας είναι να συνεχίσουμε, και για τον λόγο αυτό αναζητούμε πηγές χρηματοδότησης». Ειδικά για τις θαλάσσιες περιοχές, οι προτάσεις του υπουργείου έχουν ως στόχο την προστασία αμμοσύρσεων που καλύπτονται διαρκώς από θαλάσσιο νερό μικρού βάθους, λιβαδιών Ποσειδωνίας, υφάλων, υποθαλάσσιων σχηματισμών που δημιουργούνται από εκπομπές αερίων και θαλασσίων σπηλαίων που βρίσκονται εξ ολοκλήρου ή κατά το ήμισυ κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Επίσης, την προστασία απειλούμενων ειδών όπως η Caretta caretta και σημαντικών για την ορνιθοπανίδα περιοχών. Οι μεγαλύτερες από τις νέες προτεινόμενες περιοχές είναι οι ακτές της νότιας Μάνης (382.000 στρ.), η παράκτια θαλάσσια ζώνη της Ανδρου (300.000 στρ.), το βορειοανατολικό άκρο της Κρήτης (Διονυσάδες, Ελάσα και χερσόνησος Σίδερο, 262.000 στρ.), η χερσόνησος του Αθω (200.000 στρ.), οι ακτές της ανατολικής Εύβοιας (178.000 στρ.), ο κεντρικός και ανατολικός Κορινθιακός Κόλπος (166.000 στρ.), η θαλάσσια περιοχή της δυτικής και νοτιοδυτικής Κρήτης (166.000 στρ.). Νησιά και νησίδες Επίσης περιλαμβάνεται πλήθος νησιών και νησίδων, όπως η παράκτια και θαλάσσια περιοχή της Μακρονήσου, οι νήσοι Λιχάδες, η παράκτια και θαλάσσια περιοχή της βορείου Ανάφης, η Κάσος και τα Κασονήσια, νησίδες και ύφαλοι στη βορειοανατολική Εύβοια, τα Διαπόντια Νησιά (Οθωνοί, Ερεικούσα, Μαθράκι), η Νίσυρος, η νότια Πάτμος, οι Στροφάδες, οι νησίδες Φαλκονέρα, Βελοπούλα και Καράβια, τα Κύθηρα, η Δυτική Σκύρος με τις νησίδες της, Τα Ψαρά και Αντίψαρα, τα νησιά Λειψοί, Αγαθονήσι, Λειψοί, Λέρος, Κάλυμνος, Τέλενδος και οι νησίδες τους. Μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης, ο κατάλογος θα εγκριθεί με κοινή απόφαση των υπουργείων Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης και θα αποσταλεί στις κοινοτικές αρχές. Πηγή: http://www.kathimeri...ra-epekteinetai Click here to view the είδηση

Καθημερινά, χιλιάδες Ευρωπαίοι επενδύουν χρόνο, προσπάθεια και γνώσεις για την προστασία της φύσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει και πάλι τα εν λόγω επιτεύγματα απονέμοντας τα βραβεία ‪‎Natura2000‬ για εξαιρετικές υπηρεσίες στη διαχείριση και τη διατήρηση του δικτύου προστατευόμενων περιοχών της ΕΕ. Ανάμεσα στους φιναλίστ βρίσκονται και 3 υποψηφιότητες από την Ελλάδα! Μπορείτε να ψηφίσετε μέχρι 8 Μαΐου: http://www.natura200...on.eu/finalists Πηγή: https://www.facebook...Hellas/?fref=nf Click here to view the είδηση