Αναζήτηση στην κοινότητα
Εμφάνιση αποτελεσμάτων για τις ετικέτες 'περικοπές'.
Found 10 results
-
Πρωτομαγιά με διπλό ρεκόρ αρνητικών τιμών ενέργειας και περικοπών ΑΠΕ
Engineer posted μια είδηση in Ενέργεια-ΑΠΕ
Με διπλό ρεκόρ αρνητικών χονδρεμπορικών τιμών ενέργειας και περικοπών ΑΠΕ…”έπιασε τον Μάη” η ελληνική αγορά ενέργειας, σε μια ακόμα ένδειξη των παρενεργειών που προκαλεί ο συνδυασμός της χαμηλής ζήτησης για ηλεκτρισμό με την υπερπαραγωγή πράσινης ενέργειας σε όλη την Ευρώπη. Το ορόσημο της αρνητικής τιμής -50 ευρώ/MWh τις μεσημεριανές ώρες σήμερα (Πέμπτη 1 Μαΐου) που συνοδεύεται και από προβλέψεις για περίσσεια πράσινης ενέργειας άνω των 50 Γιγαβατωρών έρχεται μάλιστα στον απόηχο του μεγάλου μπλακάουτ σε Ισπανία και Πορτογαλία, το οποίο ορισμένοι συνδέουν με τους κινδύνους που εγκυμονεί για την ευστάθεια των ηλεκτρικών συστημάτων η ταχεία διείσδυση των ΑΠΕ σε περιβάλλον χαμηλής ζήτησης και δικτύων που είχαν κατασκευαστεί για να εξυπηρετούν τη «συγκεντρωμένη» ηλεκτροπαραγωγή από μεγάλες θερμικές μονάδες και τώρα καλούνται να διαχειριστούν την διεσπαρμένη και στοχαστική παραγωγή των ΑΠΕ. Πιο συγκεκριμένα, για τις ώρες 11.00-17.00 στη Αγορά Επόμενης Ημέρας του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας διαμορφώνονται αρνητικές τιμές -με κλιμάκωση του φαινομένου το δίωρο 14.00-16.00 το μεσημέρι- υπό την επήρεια της αργίας της Πρωτομαγιάς (που συνεπάγεται περιορισμένη ζήτηση) και των ισχυρών ανέμων που ευνοούν την ταυτόχρονη παραγωγή αιολικών και φωτοβολταϊκών. Όπως επισημαίνουν πηγές της αγοράς που μίλησαν στο energygame.gr, το φαινόμενο αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις «επίμαχες» ώρες -που εκτιμώνται σε περίπου 1 GW σε ωριαία βάση. Και τούτο διότι ακόμα πιο αρνητικές χονδρεμπορικές τιμές διαμορφώθηκαν στον «άξονα» Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Ουγγαρίας. Ειδικότερα, κατά την ώρα 14.00-15.00 οπότε η ελληνική αγορά «έγραψε» το ρεκόρ των -50 ευρώ/MWh, η ελάχιστη τιμή στην αγορά της Βουλγαρίας (με την οποία η Ελλάδα είναι συζευγμένη) και της Ρουμανίας (που είναι συζευγμένη με τη Βουλγαρία) διαμορφώθηκε σε -100,59 ευρώ/MWh, στην Ουγγαρία το «κοντέρ» έγραψε -129,07 ευρώ/MWh και στην Τσεχία -128,47 ευρώ/MWh. Σημειώνεται ότι οι τιμές που καταγράφονται σήμερα τις μεσημεριανές ώρες στην ελληνική αγορά είναι μακράν οι χαμηλότερες που έχουν παρατηρηθεί από την έναρξη του target model (φθινόπωρο του 2020) καθώς το αμέσως προηγούμενο ρεκόρ αρνητικής τιμής ήταν -1,02 ευρώ/MWh και είχε σημειωθεί στις 28 Απριλίου 2024, ενδεικτικό της όξυνσης του προβλήματος. Υπό την πίεση του μεγάλου σερί των αρνητικών τιμών, η μέση χονδρεμπορική τιμή διαμορφώνεται στα 40,98 ευρώ/MWh -που είναι και η χαμηλότερη ημερήσια τιμή για φέτος-, με τη συνεισφορά των ΑΠΕ στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής να αγγίζει το 62% και τις εισαγωγές λίγο πάνω από το 10% (με το ύψος τους να προσεγγίζει το 30% κατά τις ώρες των αρνητικών τιμών). Τι σημαίνουν οι αρνητικές τιμές για τους παραγωγούς ΑΠΕ Αν και όπως έχει γράψει το energygame.gr ο ΑΔΜΗΕ βρίσκεται σε επιφυλακή και έχει δώσει εντολή στους παραγωγούς της λεγόμενης «Ομάδας Β» που αφορά φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 3,5 GW περίπου που είναι συνδεδεμένα στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ να είναι έτοιμοι να «κατεβάσουν τους διακόπτες» των έργων τους κατά τις ώρες του μεσημεριού, είναι ορατό το ενδεχόμενο πολλά πάρκα να βγουν σήμερα αυτοβούλως εκτός αγοράς, ακόμα και αν δεν λάβουν τη σχετική εντολή. Ο λόγος είναι ότι στην αντίθετη περίπτωση, κατά τις ώρες των αρνητικών τιμών θα κληθούν να πληρώσουν αντί να πληρωθούν για να απαλλαγούν από την περίσσεια ενέργεια, όπως προβλέπεται από το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο που έχει ενσωματώσει αυτό το αντικίνητρο για λόγους προστασίας των συστημάτων από την υπερφόρτωση. Είναι χαρακτηριστική η σύσταση που έστειλε ο κ. Στέλιος Λουμάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) στα μέλη του συνδέσμου, όπου σημειώνει ότι «Τα έργα των μη καθετοποιημένων παραγωγών με Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης (ΣΕΔΠ) είναι απολύτως εκτεθειμένα στο φαινόμενο των αρνητικών τιμών, αφού κατά τις ώρες αυτές για την όποια ενέργεια εγχύσουν θα χρειαστεί να πληρώσουν την αρνητική τιμή αυτή στον Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) επί τις μεγαβατώρες που έγχυσαν και αυτός με την σειρά του στο ΕΧΕ. Η καταβολή λειτουργικής ενίσχυσης από τον ΔΑΠΕΕΠ επίσης αναστέλλεται». Για την προστασία των έργων αυτών ο ΣΠΕΦ προτείνει στους παραγωγούς να ζητήσουν από τον ΦοΣΕ τους να τους κατατάσσει στο εξής σε καθημερινή βάση σε χωριστό χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ με προσφορά μη αρνητικής τιμής στην Προημερήσια Αγορά, έτσι ώστε για οποιαδήποτε χρονομονάδα (σ.σ. ώρα) προκύπτει αρνητική τιμή, τα έργα να μην συμμετέχουν στην αγορά κατά τη χρονομονάδα αυτή. «Εξυπακούεται ότι το πάρκο πρέπει να μην εγχύσει ενέργεια κατά τη χρονομονάδα αυτή, ειδάλλως το τίμημα στην αγορά εξισορρόπησης για την απόκλιση ενδέχεται να είναι ακόμη υψηλότερο», καταλήγει ο ΣΠΕΦ. Περικοπές Εκτιμάται ότι η σημερινή ημέρα εκτός από αρνητικές τιμές θα χαρακτηριστεί και από βαθιές περικοπές, με βάση τις προβλέψεις του ΑΔΜΗΕ για μέγιστο πλεόνασμα ενέργειας πάνω από 7 GWh μεταξύ 10.30-12.30 και συνολική περίσσεια ενέργειας της τάξης των 54 GWh. Περίσσεια που δεν μπορεί να διοχετευθεί εκτός συνόρων μέσω εξαγωγών, καθώς η Πρωτομαγιά είναι αργία για όλη την Ευρώπη (που σημαίνει χαμηλή ζήτηση σε όλη την Γηραιά Ήπειρο), ενώ οι καιρικές συνθήκες που προκαλούν πράσινη υπερπαραγωγή εν Ελλάδι εμφανίζονται τις ημέρες αυτές και σε άλλες χώρες. Γι’ αυτό και το -50 ευρώ/MWh μπορεί να είναι πρωτοφανές για την Ελλάδα, ωστόσο σε άλλες χώρες το «κόκκινο» των αρνητικών τιμών είναι ακόμα πιο βαθύ. Πρωταθλήτρια αρνητικής χονδρεμπορικής τιμής είναι η Ολλανδία (-142,42 ευρώ/MWh), ενώ αρνητικές τιμές πάνω από -100 ευρώ/MWh διαμορφώθηκαν κατά τις μεσημεριανές ώρες στις περισσότερες αγορές όχι μόνο της Νοτιοανατολικής, αλλά και της Κεντρικής Ευρώπης, με εξαίρεση την Ιταλία, η οποία ενδεχομένως να μην είχε κινηθεί «κόντρα στο ρεύμα» αν λειτουργούσε η ηλεκτρική διασύνδεση με την Ελλάδα… Εν αναμονή των επόμενων επεισοδίων Πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι το κεφάλαιο των αρνητικών τιμών ανοίγει πλέον με ένταση και στην Ελλάδα και ότι η σημερινή ημέρα είναι «πρόβα τζενεράλε» -όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν- για τα επόμενα επεισόδια που ίσως να μην συμβούν στο ορατό μέλλον (καθώς από τον Μάιο μπαίνουμε σταδιακά στην καλοκαιρινή σεζόν όπου τα φορτία αυξάνονται ακολουθώντας την άνοδο του υδραργύρου και της τουριστικής κίνησης), αλλά είναι πολύ πιθανό να τα δούμε σε αργίες, Κυριακές κλπ. το φθινόπωρο. Και τα επεισόδια αρνητικών τιμών και περικοπών θα επαναλαμβάνονται έως ότου εγκατασταθεί σημαντική αποθηκευτική ισχύς στο ελληνικό σύστημα και καταστεί πιο ευέλικτη και η ζήτηση για ηλεκτρισμό, με τη θέσπιση σχετικών μηχανισμών. -
Με διπλό ρεκόρ αρνητικών χονδρεμπορικών τιμών ενέργειας και περικοπών ΑΠΕ…”έπιασε τον Μάη” η ελληνική αγορά ενέργειας, σε μια ακόμα ένδειξη των παρενεργειών που προκαλεί ο συνδυασμός της χαμηλής ζήτησης για ηλεκτρισμό με την υπερπαραγωγή πράσινης ενέργειας σε όλη την Ευρώπη. Το ορόσημο της αρνητικής τιμής -50 ευρώ/MWh τις μεσημεριανές ώρες σήμερα (Πέμπτη 1 Μαΐου) που συνοδεύεται και από προβλέψεις για περίσσεια πράσινης ενέργειας άνω των 50 Γιγαβατωρών έρχεται μάλιστα στον απόηχο του μεγάλου μπλακάουτ σε Ισπανία και Πορτογαλία, το οποίο ορισμένοι συνδέουν με τους κινδύνους που εγκυμονεί για την ευστάθεια των ηλεκτρικών συστημάτων η ταχεία διείσδυση των ΑΠΕ σε περιβάλλον χαμηλής ζήτησης και δικτύων που είχαν κατασκευαστεί για να εξυπηρετούν τη «συγκεντρωμένη» ηλεκτροπαραγωγή από μεγάλες θερμικές μονάδες και τώρα καλούνται να διαχειριστούν την διεσπαρμένη και στοχαστική παραγωγή των ΑΠΕ. Πιο συγκεκριμένα, για τις ώρες 11.00-17.00 στη Αγορά Επόμενης Ημέρας του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας διαμορφώνονται αρνητικές τιμές -με κλιμάκωση του φαινομένου το δίωρο 14.00-16.00 το μεσημέρι- υπό την επήρεια της αργίας της Πρωτομαγιάς (που συνεπάγεται περιορισμένη ζήτηση) και των ισχυρών ανέμων που ευνοούν την ταυτόχρονη παραγωγή αιολικών και φωτοβολταϊκών. Όπως επισημαίνουν πηγές της αγοράς που μίλησαν στο energygame.gr, το φαινόμενο αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις «επίμαχες» ώρες -που εκτιμώνται σε περίπου 1 GW σε ωριαία βάση. Και τούτο διότι ακόμα πιο αρνητικές χονδρεμπορικές τιμές διαμορφώθηκαν στον «άξονα» Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Ουγγαρίας. Ειδικότερα, κατά την ώρα 14.00-15.00 οπότε η ελληνική αγορά «έγραψε» το ρεκόρ των -50 ευρώ/MWh, η ελάχιστη τιμή στην αγορά της Βουλγαρίας (με την οποία η Ελλάδα είναι συζευγμένη) και της Ρουμανίας (που είναι συζευγμένη με τη Βουλγαρία) διαμορφώθηκε σε -100,59 ευρώ/MWh, στην Ουγγαρία το «κοντέρ» έγραψε -129,07 ευρώ/MWh και στην Τσεχία -128,47 ευρώ/MWh. Σημειώνεται ότι οι τιμές που καταγράφονται σήμερα τις μεσημεριανές ώρες στην ελληνική αγορά είναι μακράν οι χαμηλότερες που έχουν παρατηρηθεί από την έναρξη του target model (φθινόπωρο του 2020) καθώς το αμέσως προηγούμενο ρεκόρ αρνητικής τιμής ήταν -1,02 ευρώ/MWh και είχε σημειωθεί στις 28 Απριλίου 2024, ενδεικτικό της όξυνσης του προβλήματος. Υπό την πίεση του μεγάλου σερί των αρνητικών τιμών, η μέση χονδρεμπορική τιμή διαμορφώνεται στα 40,98 ευρώ/MWh -που είναι και η χαμηλότερη ημερήσια τιμή για φέτος-, με τη συνεισφορά των ΑΠΕ στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής να αγγίζει το 62% και τις εισαγωγές λίγο πάνω από το 10% (με το ύψος τους να προσεγγίζει το 30% κατά τις ώρες των αρνητικών τιμών). Τι σημαίνουν οι αρνητικές τιμές για τους παραγωγούς ΑΠΕ Αν και όπως έχει γράψει το energygame.gr ο ΑΔΜΗΕ βρίσκεται σε επιφυλακή και έχει δώσει εντολή στους παραγωγούς της λεγόμενης «Ομάδας Β» που αφορά φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 3,5 GW περίπου που είναι συνδεδεμένα στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ να είναι έτοιμοι να «κατεβάσουν τους διακόπτες» των έργων τους κατά τις ώρες του μεσημεριού, είναι ορατό το ενδεχόμενο πολλά πάρκα να βγουν σήμερα αυτοβούλως εκτός αγοράς, ακόμα και αν δεν λάβουν τη σχετική εντολή. Ο λόγος είναι ότι στην αντίθετη περίπτωση, κατά τις ώρες των αρνητικών τιμών θα κληθούν να πληρώσουν αντί να πληρωθούν για να απαλλαγούν από την περίσσεια ενέργεια, όπως προβλέπεται από το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο που έχει ενσωματώσει αυτό το αντικίνητρο για λόγους προστασίας των συστημάτων από την υπερφόρτωση. Είναι χαρακτηριστική η σύσταση που έστειλε ο κ. Στέλιος Λουμάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) στα μέλη του συνδέσμου, όπου σημειώνει ότι «Τα έργα των μη καθετοποιημένων παραγωγών με Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης (ΣΕΔΠ) είναι απολύτως εκτεθειμένα στο φαινόμενο των αρνητικών τιμών, αφού κατά τις ώρες αυτές για την όποια ενέργεια εγχύσουν θα χρειαστεί να πληρώσουν την αρνητική τιμή αυτή στον Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) επί τις μεγαβατώρες που έγχυσαν και αυτός με την σειρά του στο ΕΧΕ. Η καταβολή λειτουργικής ενίσχυσης από τον ΔΑΠΕΕΠ επίσης αναστέλλεται». Για την προστασία των έργων αυτών ο ΣΠΕΦ προτείνει στους παραγωγούς να ζητήσουν από τον ΦοΣΕ τους να τους κατατάσσει στο εξής σε καθημερινή βάση σε χωριστό χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ με προσφορά μη αρνητικής τιμής στην Προημερήσια Αγορά, έτσι ώστε για οποιαδήποτε χρονομονάδα (σ.σ. ώρα) προκύπτει αρνητική τιμή, τα έργα να μην συμμετέχουν στην αγορά κατά τη χρονομονάδα αυτή. «Εξυπακούεται ότι το πάρκο πρέπει να μην εγχύσει ενέργεια κατά τη χρονομονάδα αυτή, ειδάλλως το τίμημα στην αγορά εξισορρόπησης για την απόκλιση ενδέχεται να είναι ακόμη υψηλότερο», καταλήγει ο ΣΠΕΦ. Περικοπές Εκτιμάται ότι η σημερινή ημέρα εκτός από αρνητικές τιμές θα χαρακτηριστεί και από βαθιές περικοπές, με βάση τις προβλέψεις του ΑΔΜΗΕ για μέγιστο πλεόνασμα ενέργειας πάνω από 7 GWh μεταξύ 10.30-12.30 και συνολική περίσσεια ενέργειας της τάξης των 54 GWh. Περίσσεια που δεν μπορεί να διοχετευθεί εκτός συνόρων μέσω εξαγωγών, καθώς η Πρωτομαγιά είναι αργία για όλη την Ευρώπη (που σημαίνει χαμηλή ζήτηση σε όλη την Γηραιά Ήπειρο), ενώ οι καιρικές συνθήκες που προκαλούν πράσινη υπερπαραγωγή εν Ελλάδι εμφανίζονται τις ημέρες αυτές και σε άλλες χώρες. Γι’ αυτό και το -50 ευρώ/MWh μπορεί να είναι πρωτοφανές για την Ελλάδα, ωστόσο σε άλλες χώρες το «κόκκινο» των αρνητικών τιμών είναι ακόμα πιο βαθύ. Πρωταθλήτρια αρνητικής χονδρεμπορικής τιμής είναι η Ολλανδία (-142,42 ευρώ/MWh), ενώ αρνητικές τιμές πάνω από -100 ευρώ/MWh διαμορφώθηκαν κατά τις μεσημεριανές ώρες στις περισσότερες αγορές όχι μόνο της Νοτιοανατολικής, αλλά και της Κεντρικής Ευρώπης, με εξαίρεση την Ιταλία, η οποία ενδεχομένως να μην είχε κινηθεί «κόντρα στο ρεύμα» αν λειτουργούσε η ηλεκτρική διασύνδεση με την Ελλάδα… Εν αναμονή των επόμενων επεισοδίων Πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι το κεφάλαιο των αρνητικών τιμών ανοίγει πλέον με ένταση και στην Ελλάδα και ότι η σημερινή ημέρα είναι «πρόβα τζενεράλε» -όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν- για τα επόμενα επεισόδια που ίσως να μην συμβούν στο ορατό μέλλον (καθώς από τον Μάιο μπαίνουμε σταδιακά στην καλοκαιρινή σεζόν όπου τα φορτία αυξάνονται ακολουθώντας την άνοδο του υδραργύρου και της τουριστικής κίνησης), αλλά είναι πολύ πιθανό να τα δούμε σε αργίες, Κυριακές κλπ. το φθινόπωρο. Και τα επεισόδια αρνητικών τιμών και περικοπών θα επαναλαμβάνονται έως ότου εγκατασταθεί σημαντική αποθηκευτική ισχύς στο ελληνικό σύστημα και καταστεί πιο ευέλικτη και η ζήτηση για ηλεκτρισμό, με τη θέσπιση σχετικών μηχανισμών. View full είδηση
-
Τους κανόνες βάσει των οποίων θα γίνονται στο εξής οι περικοπές στην προσφορά ενέργειας από μονάδες ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα, σε περιόδους υψηλής προσφοράς και περιορισμένης ζήτησης, θέτει ο ΑΔΜΗΕ στην πρόταση του για την τροποποίηση του Κανονισμού της Αγοράς Εξισορρόπησης και του Κώδικα Διαχείρισης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Τα προβλήματα αστάθειας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας που ανέκυψαν τους προηγούμενους μήνες και τα οποία εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να υφίστανται για αρκετά χρόνια καθώς αυξάνεται η συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα χωρίς να υπάρχει εκτεταμένο σύστημα αποθήκευσης ενέργειας, έχουν οδηγήσει την αγορά σε αναταραχή η οποία επιδιώκεται να αντιμετωπιστεί μέσω της θέσπισης του κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου. Ο ΑΔΜΗΕ ανησυχώντας για τον διαρκή κίνδυνο black out ο οποίος εκτιμάται ότι δεν θα εκλείψει σύντομα, αντίθετα θα αυξάνεται όσο αυξάνεται η ενσωμάτωση των ΑΠΕ στο σύστημα, κινητοποίησε τις διαδικασίες και υπέβαλε τις προτάσεις του προς τη ΡΑΑΕΥ η οποία έθεσε το σχετικό κείμενο σε δημόσια διαβούλευση. Η διαβούλευση θα διαρκέσει έως τις 14 Ιουλίου. Σύμφωνα με την πρόταση που περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων και οικονομικές ποινές μέσω της πληρωμής τελών μη συμμόρφωσης, έχει τεθεί σε διαβούλευση. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι εντολές περιορισμού έγχυσης για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας και της ασφάλειας λειτουργίας του συστήματος ή του δικτύου εκδίδονται τόσο από τον ΑΔΜΗΕ όσο και από τον ΔΕΔΔΗΕ. Πάντως τον πρώτο λόγο διατηρεί ο ΑΔΜΗΕ ο οποίος σύμφωνα με την πρόταση έχει τη δυνατότητα έκδοσης σχετικών εντολών προς τον ΔΕΔΔΗΕ για την αποκοπή μικρότερων μονάδων ΑΠΕ. Οι σχέσεις μεταξύ των δυο διαχειριστών στο μείζον αυτό ζήτημα θα ρυθμιστούν μέσω της υπογραφής προγραμματικής συμφωνίας μεταξύ τους. Έτσι ο ΑΔΜΗΕ μπορεί να εκδίδει Εντολές Περιορισμού Έγχυσης σε Μονάδες ΑΠΕ, ή σε ομάδες Μονάδων ΑΠΕ, ή σε Ιδιωτικά Δίκτυα Μέσης Τάσης, όταν παρατηρούνται προβλήματα στο σύστημα παραγωγής-μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία επιδεινώνονται από τη λειτουργία των Μονάδων ΑΠΕ, και αφού ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο περιορισμός της έγχυσης από Μονάδες ΑΠΕ. Επίσης ο ΑΔΜΗΕ μπορεί να εκδίδει Εντολές Περιορισμού Έγχυσης σε όλες τις μονάδες που έχουν συνάψει συμβάσεις σύνδεσης μαζί του και διαθέτουν τις κατάλληλες υποδομές για τον περιορισμό της ισχύος που εγχέουν. Έκδοση εντολών Πέραν αυτών όμως ο ΑΔΜΗΕ μπορεί να εκδίδει εντολές προς τον ΔΕΔΔΗΕ προκειμένου εκείνος να εκδίδει Εντολές Περιορισμού Έγχυσης στις Μονάδες ΑΠΕ που είναι συνδεδεμένες στο δικό του δίκτυο. Οι διαδικασίες έκδοσης εντολών από τον ΑΔΜΗΕ μπρος τον ΔΕΔΔΗΕ θα ρυθμιστούν με μεταξύ τους συμφωνία, βάσει μνημονίου συνεργασίας. Οι εντολές προς τον ΔΕΔΔΗΕ καθώς και η συνολική περικοπή στο επίπεδο του δικτύου θα λαμβάνονται υπόψη και θα συνεκτιμώνται από τον ΑΔΜΗΕ κατά τις ενέργειές του για την Έκδοση Εντολών Περιορισμού Έγχυσης σε Μονάδες ΑΠΕ ή ομάδες Μονάδων ΑΠΕ ή Ιδιωτικά Δίκτυα Μ.Τ. δικής του ευθύνης . Οι Εντολές Περιορισμού Έγχυσης του ΑΔΜΗΕ θα αφορούν τη Μέγιστη Επιτρεπόμενη Έγχυση Ισχύος σε MW και θα αποστέλλονται από το Πληροφοριακό Σύστημα Περιορισμού ΑΠΕ. Επίσης οι εντολές θα λαμβάνουν υπόψιν ως προς την ποσότητας και τις αντίστοιχες εντολές προς τον ΔΕΔΔΗΕ. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης από τις μονάδες αυτό επισημαίνεται από το Πληροφοριακό Σύστημα Περιορισμού ΑΠΕ και εφόσον επαναλαμβάνεται: • αναστέλλεται ο έλεγχος από το Πληροφοριακό Σύστημα Περιορισμού ΑΠΕ της Μονάδας ΑΠΕ • η Μονάδα ΑΠΕ δεν λαμβάνεται υπόψη κατά τον επιμερισμό της συνολικής ποσότητας περιορισμού έγχυσης και • η Μονάδα ΑΠΕ ή η ομάδα Μονάδων ΑΠΕ ή το Ιδιωτικό Δίκτυο Μ.Τ. δεν λαμβάνει πλέον Εντολές Περιορισμού Έγχυσης. Οι παραγωγοί που λαμβάνουν Εντολή Περιορισμού Έγχυσης δεν δικαιούνται αποζημίωση για την ενέργεια που δεν εγχέεται. Η τήρηση των Εντολών Περιορισμού Έγχυσης ελέγχεται σε μηνιαία βάση από τον ΑΔΜΗΕ και σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι για μια Περίοδο Εκκαθάρισης Αποκλίσεων η μετρούμενη ενέργεια έγχυσης υπερβαίνει τη Μέγιστη Επιτρεπόμενη Έγχυση Ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη ένα όριο ανοχής που καθορίζεται με απόφαση της ΡΑΑΕΥ, ο Διαχειριστής του ΕΣΜΗΕ υπολογίζει Χρέωση μη Συμμόρφωσης, Η Χρέωση μη Συμμόρφωσης υπολογίζεται μόνο για τις Περιόδους Εκκαθάρισης Αποκλίσεων κατά τις οποίες η Εντολή Περιορισμού Έγχυσης έχει εκδοθεί έως την αρχή της Περιόδου Εκκαθάρισης Αποκλίσεων και ισχύει μέχρι το τέλος της.
-
Τους κανόνες βάσει των οποίων θα γίνονται στο εξής οι περικοπές στην προσφορά ενέργειας από μονάδες ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα, σε περιόδους υψηλής προσφοράς και περιορισμένης ζήτησης, θέτει ο ΑΔΜΗΕ στην πρόταση του για την τροποποίηση του Κανονισμού της Αγοράς Εξισορρόπησης και του Κώδικα Διαχείρισης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Τα προβλήματα αστάθειας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας που ανέκυψαν τους προηγούμενους μήνες και τα οποία εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να υφίστανται για αρκετά χρόνια καθώς αυξάνεται η συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα χωρίς να υπάρχει εκτεταμένο σύστημα αποθήκευσης ενέργειας, έχουν οδηγήσει την αγορά σε αναταραχή η οποία επιδιώκεται να αντιμετωπιστεί μέσω της θέσπισης του κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου. Ο ΑΔΜΗΕ ανησυχώντας για τον διαρκή κίνδυνο black out ο οποίος εκτιμάται ότι δεν θα εκλείψει σύντομα, αντίθετα θα αυξάνεται όσο αυξάνεται η ενσωμάτωση των ΑΠΕ στο σύστημα, κινητοποίησε τις διαδικασίες και υπέβαλε τις προτάσεις του προς τη ΡΑΑΕΥ η οποία έθεσε το σχετικό κείμενο σε δημόσια διαβούλευση. Η διαβούλευση θα διαρκέσει έως τις 14 Ιουλίου. Σύμφωνα με την πρόταση που περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων και οικονομικές ποινές μέσω της πληρωμής τελών μη συμμόρφωσης, έχει τεθεί σε διαβούλευση. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι εντολές περιορισμού έγχυσης για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας και της ασφάλειας λειτουργίας του συστήματος ή του δικτύου εκδίδονται τόσο από τον ΑΔΜΗΕ όσο και από τον ΔΕΔΔΗΕ. Πάντως τον πρώτο λόγο διατηρεί ο ΑΔΜΗΕ ο οποίος σύμφωνα με την πρόταση έχει τη δυνατότητα έκδοσης σχετικών εντολών προς τον ΔΕΔΔΗΕ για την αποκοπή μικρότερων μονάδων ΑΠΕ. Οι σχέσεις μεταξύ των δυο διαχειριστών στο μείζον αυτό ζήτημα θα ρυθμιστούν μέσω της υπογραφής προγραμματικής συμφωνίας μεταξύ τους. Έτσι ο ΑΔΜΗΕ μπορεί να εκδίδει Εντολές Περιορισμού Έγχυσης σε Μονάδες ΑΠΕ, ή σε ομάδες Μονάδων ΑΠΕ, ή σε Ιδιωτικά Δίκτυα Μέσης Τάσης, όταν παρατηρούνται προβλήματα στο σύστημα παραγωγής-μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία επιδεινώνονται από τη λειτουργία των Μονάδων ΑΠΕ, και αφού ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο περιορισμός της έγχυσης από Μονάδες ΑΠΕ. Επίσης ο ΑΔΜΗΕ μπορεί να εκδίδει Εντολές Περιορισμού Έγχυσης σε όλες τις μονάδες που έχουν συνάψει συμβάσεις σύνδεσης μαζί του και διαθέτουν τις κατάλληλες υποδομές για τον περιορισμό της ισχύος που εγχέουν. Έκδοση εντολών Πέραν αυτών όμως ο ΑΔΜΗΕ μπορεί να εκδίδει εντολές προς τον ΔΕΔΔΗΕ προκειμένου εκείνος να εκδίδει Εντολές Περιορισμού Έγχυσης στις Μονάδες ΑΠΕ που είναι συνδεδεμένες στο δικό του δίκτυο. Οι διαδικασίες έκδοσης εντολών από τον ΑΔΜΗΕ μπρος τον ΔΕΔΔΗΕ θα ρυθμιστούν με μεταξύ τους συμφωνία, βάσει μνημονίου συνεργασίας. Οι εντολές προς τον ΔΕΔΔΗΕ καθώς και η συνολική περικοπή στο επίπεδο του δικτύου θα λαμβάνονται υπόψη και θα συνεκτιμώνται από τον ΑΔΜΗΕ κατά τις ενέργειές του για την Έκδοση Εντολών Περιορισμού Έγχυσης σε Μονάδες ΑΠΕ ή ομάδες Μονάδων ΑΠΕ ή Ιδιωτικά Δίκτυα Μ.Τ. δικής του ευθύνης . Οι Εντολές Περιορισμού Έγχυσης του ΑΔΜΗΕ θα αφορούν τη Μέγιστη Επιτρεπόμενη Έγχυση Ισχύος σε MW και θα αποστέλλονται από το Πληροφοριακό Σύστημα Περιορισμού ΑΠΕ. Επίσης οι εντολές θα λαμβάνουν υπόψιν ως προς την ποσότητας και τις αντίστοιχες εντολές προς τον ΔΕΔΔΗΕ. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης από τις μονάδες αυτό επισημαίνεται από το Πληροφοριακό Σύστημα Περιορισμού ΑΠΕ και εφόσον επαναλαμβάνεται: • αναστέλλεται ο έλεγχος από το Πληροφοριακό Σύστημα Περιορισμού ΑΠΕ της Μονάδας ΑΠΕ • η Μονάδα ΑΠΕ δεν λαμβάνεται υπόψη κατά τον επιμερισμό της συνολικής ποσότητας περιορισμού έγχυσης και • η Μονάδα ΑΠΕ ή η ομάδα Μονάδων ΑΠΕ ή το Ιδιωτικό Δίκτυο Μ.Τ. δεν λαμβάνει πλέον Εντολές Περιορισμού Έγχυσης. Οι παραγωγοί που λαμβάνουν Εντολή Περιορισμού Έγχυσης δεν δικαιούνται αποζημίωση για την ενέργεια που δεν εγχέεται. Η τήρηση των Εντολών Περιορισμού Έγχυσης ελέγχεται σε μηνιαία βάση από τον ΑΔΜΗΕ και σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι για μια Περίοδο Εκκαθάρισης Αποκλίσεων η μετρούμενη ενέργεια έγχυσης υπερβαίνει τη Μέγιστη Επιτρεπόμενη Έγχυση Ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη ένα όριο ανοχής που καθορίζεται με απόφαση της ΡΑΑΕΥ, ο Διαχειριστής του ΕΣΜΗΕ υπολογίζει Χρέωση μη Συμμόρφωσης, Η Χρέωση μη Συμμόρφωσης υπολογίζεται μόνο για τις Περιόδους Εκκαθάρισης Αποκλίσεων κατά τις οποίες η Εντολή Περιορισμού Έγχυσης έχει εκδοθεί έως την αρχή της Περιόδου Εκκαθάρισης Αποκλίσεων και ισχύει μέχρι το τέλος της. View full είδηση
-
Σημαντική αύξηση των περικοπών πράσινης ενέργειας καταγράφεται στο ηλεκτρικό σύστημα, καθώς ήδη από την αρχή της χρονιάς μέχρι και σήμερα, η παραγωγή ΑΠΕ που δεν αξιοποιήθηκε, υπερβαίνει τις 380 GWh. Μόνο τον Απρίλιο, ο συνδυασμός της υψηλής πράσινης ηλεκτροπαραγωγής και της χαμηλής ζήτησης, κυρίως ως αποτέλεσμα του ήπιου καιρού, οδήγησε στην απόρριψη περίπου 250 GWh, όταν το αντίστοιχο νούμερο για το σύνολο του 2023 διαμορφώθηκε στις 228 GWh, με το φαινόμενο να προβληματίζει την αγορά των ΑΠΕ. Ο πολλαπλασιασμός των περικοπών «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής, οφείλεται βέβαια και στη μεγάλη αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος νέων μονάδων καθαρής ενέργειας με λειτουργική ενίσχυση, δεδομένου ότι μόνο κατά την περασμένη χρονιά αυτή διευρύνθηκε κατά περίπου 1,7 GW. Για το 2024, η Κυριακή 28/4 είναι μέχρι στιγμής η μέρα κατά την οποία καταγράφηκε ο μεγαλύτερος όγκος περικοπών ύψους 40 GWh, με την Κυριακή του Πάσχα 5/5 να ακολουθεί με 23,5 GWh. Εκτιμήσεις για περικοπές 1 TWh το 2024 – Αυξητική τάση και το 2025 Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ενεργειακής αγοράς, μέχρι το τέλος του 2024 οι περικοπές θα προσεγγίσουν την 1 TWh, κινούμενες σε περίπου τετραπλάσια επίπεδα σε σχέση με πέρυσι ενώ η αυξητική τάση αναμένεται να συνεχιστεί και το 2025. Κι αυτό γιατί, κατά την επόμενη χρονιά η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας δεν προβλέπεται να σημειώσει κάποια αξιόλογη μεταβολή προς τα πάνω ενώ οι αυτόνομες μπαταρίες δεν θα έχουν ακόμη ενσωματωθεί στο σύστημα, ώστε να συνεισφέρουν στην απορρόφηση μέρους της πλεονάζουσας «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής. Μάλιστα, βάσει προβλέψεων του ΑΔΜΗΕ, το πλεόνασμα της «πράσινης» ενέργειας μέχρι το 2030 αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 10 TWh, κάτι που, όπως επισημαίνεται από τον Διαχειριστή, για να μπορέσει να αξιοποιηθεί θα απαιτήσει τεχνολογίες αποθήκευσης (π.χ. μπαταρίες αυτόνομες ή σε συνδυασμό με έργα ΑΠΕ), ηλεκτρικές διασυνδέσεις με μεγάλα βιομηχανικά κέντρα στην Ευρώπη και ταχύτερη διείσδυση του ηλεκτρισμού σε περισσότερους τομείς, όπως η βιομηχανία, οι μεταφορές κ.λπ.
-
Τη δημιουργία ενός µηχανισµού αντιστάθµισης των περικοπών ενέργειας από τις μονάδες ΑΠΕ προτείνει η Οµάδα Διοίκησης Έργου ΑΠΕ και Δικτύων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Στόχος οι παραγωγοί ΑΠΕ να χρεώνονται δίκαια το κόστος των περικοπών και να περιοριστεί ο «κόφτης» στην «πράσινη» ηλεκτροπαραγωγή. Σύμφωνα με την εισήγηση του συντονιστή της Ομάδας κ. Σταύρου Παπαθανασίου σε ημερίδα της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 88ης ΔΕΘ, οι περικοπές της παραγωγής ΑΠΕ είναι μεν συνυφασμένες με την υψηλή διείσδυση, ωστόσο οφείλουν να διατηρούνται σε λελογισμένα επίπεδα, να είναι προβλέψιμες, να κατανέμονται δίκαια μεταξύ των συμμετεχόντων και να αποζημιώνονται, όπου αυτό προβλέπεται από το ευρωπαϊκό και εθνικό θεσμικό πλαίσιο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Πολιτεία πρέπει να μεριμνήσει για την τήρηση των συγκεκριμένων προϋποθέσεων, όπως και για την κινητροδότηση της ανάπτυξης της αποθήκευσης που θα επιτρέψει τη διατήρηση των περικοπών σε χαμηλά επίπεδα. Σήμερα το «ψαλίδι» στις ΑΠΕ είναι διαρκών αυξανόμενο. Τα στοιχεία που παρουσίασε ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ κ. Παναγιώτης Λαδακάκος, το 2023 οι περικοπές στα αιολικά πάρκα (σε εκείνα που είναι συνδεδεμένα στην υψηλή τάση) ήταν κάτι παραπάνω από 2% και το πρώτο οκτάμηνο του 2024 αυξήθηκαν σε 3% με 3,5%. Η περίοδος ανοχής των παραγωγών, όπως είπε, τείνει να εξαντληθεί και πολλοί έχουν ξεκινήσει νομικές ενέργειες ενώ παράλληλα αυξάνεται η ανησυχία και από τους χρηματοδοτικούς φορείς των έργων. Στα φωτοβολταϊκά ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φωτοβολταϊκών Εταιρειών Δρ. Σωτήρης Καπέλλος, ανέφερε ότι κατά τους πρώτους επτά μήνες του έτους περικόπηκαν συνολικά 528 GWh ΑΠΕ (3,5%), επί συνόλου παραγωγής ΑΠΕ 14,6 TWh στο επτάμηνο. Από αυτές 122 GWh απορρίφθηκαν τον Μάιο, ενώ τον Απρίλιο περικόπηκε η περισσότερη καθαρή ενέργεια (259 GWh) συγκριτικά με τους υπόλοιπους μήνες του έτους, αλλά και με το σύνολο των περικοπών του 2023 (228 GWh). Τον Μάρτιο περικόπηκαν 49 GWh, τον Ιούνιο 64 GWh και τον Ιούλιο 33 GWh. Η πρόταση της Ομάδας Η εισήγηση της Ομάδας Διοίκησης Έργου θα οριστικοποιηθεί από το ΥΠΕΝ και αφού τεθεί σε δημόσια διαβούλευση θα εκδοθεί σχετική υπουργική απόφαση. Σχετικά με τον μηχανισμό αντιστάθµισης περικοπών ενέργειας, η πρόταση της Ομάδας του ΥΠΕΝ αναφέρει ότι θα εφαρμόζεται ex-post, µόνο σε περιόδους µε ανακατανοµή εκτός πλαισίου αγορών (non-market based redispatching). Σε κάθε περίπτωση η εξετάζονται τρία ζητήματα: Α. Ζητήµατα περιορισµών & περικοπών παραγωγής σε έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης -- Διαµόρφωση πλαισίου επιβολής και επιµερισµού περικοπών (εντός και εκτός αγορών), µε σχετική κατηγοριοποίηση των έργων Σκοπιµότητα αποζηµίωσης επιµέρους κατηγοριών έργων για απώλεια εσόδων λόγω περικοπών Β. Δυνατότητες µείωσης περικοπών µέσω λύσεων αποθήκευσης Ζητήµατα συνεργασίας ΑΠΕ και αποθήκευσης (π.χ. αποθήκευση πίσω από τον µετρητή σε σταθµούς ΑΠΕ). Προσαρµογές πλαισίου, σχήµατα ενίσχυσης Χαρακτηριστικά σταθµών κεντρικής αποθήκευσης για εξυπηρέτηση στόχων απανθρακοποίησης Γ. Ζητήµατα χωρητικότητας των δικτύων και αρχών διάθεσης ηλεκτρικού χώρου Μεθοδολογία υπολογισµού χωρητικότητας δικτύων και κατανοµή ηλεκτρικού χώρου σε χρήστες Λύσεις για βέλτιστη αξιοποίηση διαθέσιµου ηλεκτρικού χώρου (π.χ. περιορισµοί άρ. 10, ν.4951/2022, πρακτικές διαχείρισης) Λύσεις αναβάθµισης χωρητικότητας δικτύων για υποδοχή έργων ΑΠΕ, µέσω αναβάθµισης των δικτυακών υποδοµών Αναγκαία προϋπόθεση για την ομαλή διαχείριση της υπερπαραγωγής ΑΠΕ αποτελεί η ανάπτυξη συστημάτων εποπτείας και ελέγχου των έργων από τον ΔΕΔΔΗΕ. Στόχος του Διαχειριστή, όπως ειπώθηκε στην ημερίδα είναι ο έλεγχος του 70% της ισχύος ΑΠΕ παραγωγής έως τον Ιούνιο του 2025. Με την εισαγωγή της νέας «αρχιτεκτονικής» ελέγχου παραγωγής ΑΠΕ, ο ΔΕΔΔΗΕ στοχεύει έως τις αρχές του επόμενου καλοκαιριού, να εντάξει στα Κέντρα Ελέγχου Δικτύων Διανομής (ΚΕΔΔ) 1.400 σταθμούς ΑΠΕ ισχύος 2,4 GW. Έλεγχος των ΦΟΣΕ Στο ίδιο διάστημα θα υλοποιηθεί διασύνδεση με τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου των ΦΟΣΕ και θα ελέγχει μέσω αυτών 4.300 σταθμούς ισχύος 2,9 GW. Τέλος θα εντάξει στα ΚΕΔΔ σε δεύτερο χρόνο και σταδιακά αυτούς τους 4.300 σταθμούς. Έτσι, από τον ερχόμενο Ιούνιο ο ΔΕΔΔΗΕ προγραμματίζει να ελέγχει απευθείας ή μέσω Φο.Σ.Ε. 5.700 σταθμούς ΑΠΕ, ισχύος 5,3 GW, εκπροσωπώντας το 70% της ισχύος παραγωγής. Επιπλέον, για εξομάλυνση των προβλημάτων των περικοπών όπως τόνισε ο Διευθυντής Ρυθμιστικών Θεμάτων Αγοράς και Δικτύου του ΑΔΜΗΕ κ. Κωνσταντίνος Πετσίνης, είναι απαραίτητο να θεσπιστούν στο κανονιστικό πλαίσιο κίνητρα, ώστε να τηρούνται τα Προγράμματα Αγορών κατά τις περιόδους που παρατηρείται πλεόνασμα εγχεόμενης ενέργειας. Τα αποτελέσματα της θέσπισης κινήτρων θα είναι ο περιορισμός της παραγωγής των σταθμών ΑΠΕ των χαρτοφυλακίων που βάσει της προσφοράς τους δεν «πέρασε» από τις αγορές. Εκ μέρους της ΡΑΑΕΥ, ο κ Δημήτριος Φούρλαρης τόνισε πως οι περικοπές της διαθέσιμης παραγωγής είναι ένα από τα πιο φλέγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι μονάδες παραγωγής ΑΠΕ, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Σύμφωνα με τον ίδιο, η αύξηση των περικοπών θίγει την αποδοτικότητα των έργων, τα οποία χρειάζονται υψηλότερα έσοδα ανά παραγόμενη MWh, χωρίς αυτό να αναιρεί το γεγονός ότι οι σταθμοί ΑΠΕ αποτελούν την οικονομικότερη τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής μεταξύ αυτών που είναι διαθέσιμες για τη χώρα μας. Ταυτόχρονα, υπογράμμισε πως η αδυναμία διασφάλισης ενός προβλέψιμου μεγέθους περικοπών δημιουργεί ανασφάλεια στους επενδυτές και τόνισε πως κύρια μέτρα αντιμετώπισής τους είναι τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και η ενίσχυση των εξωτερικών διασυνδέσεων του ηλεκτρικού μας συστήματος. View full είδηση
-
Τη δημιουργία ενός µηχανισµού αντιστάθµισης των περικοπών ενέργειας από τις μονάδες ΑΠΕ προτείνει η Οµάδα Διοίκησης Έργου ΑΠΕ και Δικτύων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Στόχος οι παραγωγοί ΑΠΕ να χρεώνονται δίκαια το κόστος των περικοπών και να περιοριστεί ο «κόφτης» στην «πράσινη» ηλεκτροπαραγωγή. Σύμφωνα με την εισήγηση του συντονιστή της Ομάδας κ. Σταύρου Παπαθανασίου σε ημερίδα της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 88ης ΔΕΘ, οι περικοπές της παραγωγής ΑΠΕ είναι μεν συνυφασμένες με την υψηλή διείσδυση, ωστόσο οφείλουν να διατηρούνται σε λελογισμένα επίπεδα, να είναι προβλέψιμες, να κατανέμονται δίκαια μεταξύ των συμμετεχόντων και να αποζημιώνονται, όπου αυτό προβλέπεται από το ευρωπαϊκό και εθνικό θεσμικό πλαίσιο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Πολιτεία πρέπει να μεριμνήσει για την τήρηση των συγκεκριμένων προϋποθέσεων, όπως και για την κινητροδότηση της ανάπτυξης της αποθήκευσης που θα επιτρέψει τη διατήρηση των περικοπών σε χαμηλά επίπεδα. Σήμερα το «ψαλίδι» στις ΑΠΕ είναι διαρκών αυξανόμενο. Τα στοιχεία που παρουσίασε ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ κ. Παναγιώτης Λαδακάκος, το 2023 οι περικοπές στα αιολικά πάρκα (σε εκείνα που είναι συνδεδεμένα στην υψηλή τάση) ήταν κάτι παραπάνω από 2% και το πρώτο οκτάμηνο του 2024 αυξήθηκαν σε 3% με 3,5%. Η περίοδος ανοχής των παραγωγών, όπως είπε, τείνει να εξαντληθεί και πολλοί έχουν ξεκινήσει νομικές ενέργειες ενώ παράλληλα αυξάνεται η ανησυχία και από τους χρηματοδοτικούς φορείς των έργων. Στα φωτοβολταϊκά ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φωτοβολταϊκών Εταιρειών Δρ. Σωτήρης Καπέλλος, ανέφερε ότι κατά τους πρώτους επτά μήνες του έτους περικόπηκαν συνολικά 528 GWh ΑΠΕ (3,5%), επί συνόλου παραγωγής ΑΠΕ 14,6 TWh στο επτάμηνο. Από αυτές 122 GWh απορρίφθηκαν τον Μάιο, ενώ τον Απρίλιο περικόπηκε η περισσότερη καθαρή ενέργεια (259 GWh) συγκριτικά με τους υπόλοιπους μήνες του έτους, αλλά και με το σύνολο των περικοπών του 2023 (228 GWh). Τον Μάρτιο περικόπηκαν 49 GWh, τον Ιούνιο 64 GWh και τον Ιούλιο 33 GWh. Η πρόταση της Ομάδας Η εισήγηση της Ομάδας Διοίκησης Έργου θα οριστικοποιηθεί από το ΥΠΕΝ και αφού τεθεί σε δημόσια διαβούλευση θα εκδοθεί σχετική υπουργική απόφαση. Σχετικά με τον μηχανισμό αντιστάθµισης περικοπών ενέργειας, η πρόταση της Ομάδας του ΥΠΕΝ αναφέρει ότι θα εφαρμόζεται ex-post, µόνο σε περιόδους µε ανακατανοµή εκτός πλαισίου αγορών (non-market based redispatching). Σε κάθε περίπτωση η εξετάζονται τρία ζητήματα: Α. Ζητήµατα περιορισµών & περικοπών παραγωγής σε έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης -- Διαµόρφωση πλαισίου επιβολής και επιµερισµού περικοπών (εντός και εκτός αγορών), µε σχετική κατηγοριοποίηση των έργων Σκοπιµότητα αποζηµίωσης επιµέρους κατηγοριών έργων για απώλεια εσόδων λόγω περικοπών Β. Δυνατότητες µείωσης περικοπών µέσω λύσεων αποθήκευσης Ζητήµατα συνεργασίας ΑΠΕ και αποθήκευσης (π.χ. αποθήκευση πίσω από τον µετρητή σε σταθµούς ΑΠΕ). Προσαρµογές πλαισίου, σχήµατα ενίσχυσης Χαρακτηριστικά σταθµών κεντρικής αποθήκευσης για εξυπηρέτηση στόχων απανθρακοποίησης Γ. Ζητήµατα χωρητικότητας των δικτύων και αρχών διάθεσης ηλεκτρικού χώρου Μεθοδολογία υπολογισµού χωρητικότητας δικτύων και κατανοµή ηλεκτρικού χώρου σε χρήστες Λύσεις για βέλτιστη αξιοποίηση διαθέσιµου ηλεκτρικού χώρου (π.χ. περιορισµοί άρ. 10, ν.4951/2022, πρακτικές διαχείρισης) Λύσεις αναβάθµισης χωρητικότητας δικτύων για υποδοχή έργων ΑΠΕ, µέσω αναβάθµισης των δικτυακών υποδοµών Αναγκαία προϋπόθεση για την ομαλή διαχείριση της υπερπαραγωγής ΑΠΕ αποτελεί η ανάπτυξη συστημάτων εποπτείας και ελέγχου των έργων από τον ΔΕΔΔΗΕ. Στόχος του Διαχειριστή, όπως ειπώθηκε στην ημερίδα είναι ο έλεγχος του 70% της ισχύος ΑΠΕ παραγωγής έως τον Ιούνιο του 2025. Με την εισαγωγή της νέας «αρχιτεκτονικής» ελέγχου παραγωγής ΑΠΕ, ο ΔΕΔΔΗΕ στοχεύει έως τις αρχές του επόμενου καλοκαιριού, να εντάξει στα Κέντρα Ελέγχου Δικτύων Διανομής (ΚΕΔΔ) 1.400 σταθμούς ΑΠΕ ισχύος 2,4 GW. Έλεγχος των ΦΟΣΕ Στο ίδιο διάστημα θα υλοποιηθεί διασύνδεση με τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου των ΦΟΣΕ και θα ελέγχει μέσω αυτών 4.300 σταθμούς ισχύος 2,9 GW. Τέλος θα εντάξει στα ΚΕΔΔ σε δεύτερο χρόνο και σταδιακά αυτούς τους 4.300 σταθμούς. Έτσι, από τον ερχόμενο Ιούνιο ο ΔΕΔΔΗΕ προγραμματίζει να ελέγχει απευθείας ή μέσω Φο.Σ.Ε. 5.700 σταθμούς ΑΠΕ, ισχύος 5,3 GW, εκπροσωπώντας το 70% της ισχύος παραγωγής. Επιπλέον, για εξομάλυνση των προβλημάτων των περικοπών όπως τόνισε ο Διευθυντής Ρυθμιστικών Θεμάτων Αγοράς και Δικτύου του ΑΔΜΗΕ κ. Κωνσταντίνος Πετσίνης, είναι απαραίτητο να θεσπιστούν στο κανονιστικό πλαίσιο κίνητρα, ώστε να τηρούνται τα Προγράμματα Αγορών κατά τις περιόδους που παρατηρείται πλεόνασμα εγχεόμενης ενέργειας. Τα αποτελέσματα της θέσπισης κινήτρων θα είναι ο περιορισμός της παραγωγής των σταθμών ΑΠΕ των χαρτοφυλακίων που βάσει της προσφοράς τους δεν «πέρασε» από τις αγορές. Εκ μέρους της ΡΑΑΕΥ, ο κ Δημήτριος Φούρλαρης τόνισε πως οι περικοπές της διαθέσιμης παραγωγής είναι ένα από τα πιο φλέγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι μονάδες παραγωγής ΑΠΕ, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Σύμφωνα με τον ίδιο, η αύξηση των περικοπών θίγει την αποδοτικότητα των έργων, τα οποία χρειάζονται υψηλότερα έσοδα ανά παραγόμενη MWh, χωρίς αυτό να αναιρεί το γεγονός ότι οι σταθμοί ΑΠΕ αποτελούν την οικονομικότερη τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής μεταξύ αυτών που είναι διαθέσιμες για τη χώρα μας. Ταυτόχρονα, υπογράμμισε πως η αδυναμία διασφάλισης ενός προβλέψιμου μεγέθους περικοπών δημιουργεί ανασφάλεια στους επενδυτές και τόνισε πως κύρια μέτρα αντιμετώπισής τους είναι τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και η ενίσχυση των εξωτερικών διασυνδέσεων του ηλεκτρικού μας συστήματος.
-
Με την υπ΄ αριθμ. 2307/2014 απόφασή της, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματικό το Μνημόνιο ΙΙ (νόμος 4046/2012) μόνο κατά το σκέλος που αφορά την κατάργηση της δυνατότητας των σωματείων να καταφεύγουν μονομερώς σε διαιτησία, μετά την αποτυχία να συναφθεί συλλογική σύμβαση εργασίας. Αντίθετα η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι δεν είναι αντίθετα στο Σύνταγμα, τις Διεθνείς Συμβάσεις Εργασίας και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) τα άλλα μέτρα που προβλέφθηκαν για τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα από το Μνημόνιο ΙΙ, όπως είναι η μείωση των αποδοχών των εργαζομένων κατά 22% και κατά 32% για τους νέους κάτω των 25 ετών, η κατάργηση του επιδόματος γάμου, η κατάργηση της υπογραφής των εθνικών γενικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας (κατώτερες αποδοχές) μετά από διαπραγματεύσεις εργοδοτών και εργαζομένων (ΣΕΒ-ΓΣΕΕ), η λεγόμενη «μετενέργεια», κ.λπ. Οι Σύμβουλοι Επικρατείας απέρριψαν ως αβάσιμους για «λόγους υπέρτερου κοινωνικού συμφέροντος» όλους τους ισχυρισμούς της Γ.Σ.Ε.Ε., της Ο.Τ.Ο.Ε., των άλλων Οργανώσεων, κ.λπ. που είχαν προσφύγει στο ΣτΕ, εκτός από αυτούς που αφορούν την διαιτησία. Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι είναι αντισυνταγματική η κατάργηση της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία για την επίλυση εργασιακών θεμάτων (αύξηση αποδοχών, επιδόματα, άδειες, αργίες, κ.λπ.). Αναλυτικότερα, κρίθηκε ότι το άρθρο 3 της Π.Υ.Σ. 6/2012 με το οποίο ορίσθηκε ότι «η προσφυγή στην διαιτησία προϋποθέτει σε κάθε περίπτωση συμφωνία των μερών, αντίκειται στο άρθρο 22 παράγραφος 2 του Συντάγματος και ως εκ τούτου είναι ακυρωτέα». Αντίθετα, με την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ επανήλθε η διαιτησία στο παλαιό νομοθετικό καθεστώς, σύμφωνα με το οποίο μπορούσαν να πηγαίνουν στην διαιτησία προς επίλυση όλα τα θέματα των εργασιακών σχέσεων και όρων (μισθοί, επιδόματα, άδειες, κ.λπ.). Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν αντισυνταγματική τη ρύθμιση τόσο της Π.Υ.Σ. 6/2012, όσο και του νόμου 3899/2010 που περιόριζε τη διαιτησία αποκλειστικά μόνο στον καθορισμό του βασικού μισθού και ημερομισθίου. Να σημειωθεί ότι η διαιτησία είναι ένας μηχανισμός επίλυσης συλλογικών διαφορών εργασίας σε περίπτωση αποτυχίας των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Συγκεκριμένα, με την προϊσχύουσα νομοθεσία, αν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις μεταξύ οργανώσεων εργοδοτών και εργαζομένων δεν κατέληγαν σε κοινή συμφωνία, οποιοδήποτε από τα δύο μέρη είχε τη δυνατότητα να ενεργοποιήσει τη διαδικασία διαιτητικής επίλυσης της διαφοράς ώστε να ρυθμιστούν οι όροι αμοιβής και εργασίας των εργαζομένων, είτε του κλάδου, τον οποίο αφορούσε η διαφορά, είτε του συνόλου των εργαζομένων, αν αντικείμενο της διαφοράς ήταν η σύναψη εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Με την 6/2012 Π.Υ.Σ. καταργήθηκε η δυνατότητα αυτή έτσι ώστε, σε περίπτωση κατά την οποία η συλλογική διαφορά δεν κατέληγε σε συμφωνία, δεν υπήρχε δυνατότητα να επιβληθούν γενικοί όροι εργασίας, υποχρεωτικοί για τους εργοδότες. Η ακύρωση της σχετικής διάταξης της Π.Υ.Σ. έχει ως συνέπεια να επανέρχεται σε ισχύ το παλαιότερο καθεστώς ως προς το θέμα αυτό. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιανουάριο του 2012 είχαν προσφύγει στο ΣτΕ μεταξύ των άλλων, η Γ.Σ.Ε.Ε., η Ο.Τ.Ο.Ε., η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών (Π.Ο.Ε.Σ.Υ.), Σύλλογοι τραπεζοϋπαλλήλων (Γενικής Τραπέζης Ελλάδος, Τράπεζας Αττικής και στη Marfin-Εγνατία Τράπεζα), καθώς και άλλα σωματεία εργαζομένων από διάφορους χώρους. Στη συνέχεια στις 7 Δεκεμβρίου 2012 συζητήθηκε η υπόθεση ενώπιον της Ολομέλειας του ΣτΕ. Πρόεδρος ήταν ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος, εισηγητής ο σύμβουλος Επικρατείας Ηρακλής Τσακόπουλος και συμμετείχαν συνολικά 31 δικαστές. Εξ αυτών, δύο ήταν αντιπρόεδροι (Αθανάσιος Ράντος και Δημοσθένης Πετρούλιας), τρεις ήταν πάρεδροι χωρίς δικαίωμα ψήφου και δύο σύμβουλοι Επικρατείας ήταν αναπληρωματικοί. Τον Απρίλιο του 2013 πραγματοποιήθηκε η διάσκεψη των δικαστών κεκλεισμένων των θυρών. Η υπόθεση έμεινε στα χέρια του εισηγητή 19 μήνες και σήμερα δημοσιεύθηκε η επίμαχη απόφαση. Να σημειωθεί ότι στην απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για το Μνημόνιο Ι (απόφαση 668/2012) συμμετείχαν 55 δικαστές. Πηγή: http://www.zougla.gr/greece/article/vomva-apo-to-ste-sintagmatikes-i-perikopes-mis8on
-
Με την υπ΄ αριθμ. 2307/2014 απόφασή της, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματικό το Μνημόνιο ΙΙ (νόμος 4046/2012) μόνο κατά το σκέλος που αφορά την κατάργηση της δυνατότητας των σωματείων να καταφεύγουν μονομερώς σε διαιτησία, μετά την αποτυχία να συναφθεί συλλογική σύμβαση εργασίας. Αντίθετα η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι δεν είναι αντίθετα στο Σύνταγμα, τις Διεθνείς Συμβάσεις Εργασίας και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) τα άλλα μέτρα που προβλέφθηκαν για τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα από το Μνημόνιο ΙΙ, όπως είναι η μείωση των αποδοχών των εργαζομένων κατά 22% και κατά 32% για τους νέους κάτω των 25 ετών, η κατάργηση του επιδόματος γάμου, η κατάργηση της υπογραφής των εθνικών γενικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας (κατώτερες αποδοχές) μετά από διαπραγματεύσεις εργοδοτών και εργαζομένων (ΣΕΒ-ΓΣΕΕ), η λεγόμενη «μετενέργεια», κ.λπ. Οι Σύμβουλοι Επικρατείας απέρριψαν ως αβάσιμους για «λόγους υπέρτερου κοινωνικού συμφέροντος» όλους τους ισχυρισμούς της Γ.Σ.Ε.Ε., της Ο.Τ.Ο.Ε., των άλλων Οργανώσεων, κ.λπ. που είχαν προσφύγει στο ΣτΕ, εκτός από αυτούς που αφορούν την διαιτησία. Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι είναι αντισυνταγματική η κατάργηση της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία για την επίλυση εργασιακών θεμάτων (αύξηση αποδοχών, επιδόματα, άδειες, αργίες, κ.λπ.). Αναλυτικότερα, κρίθηκε ότι το άρθρο 3 της Π.Υ.Σ. 6/2012 με το οποίο ορίσθηκε ότι «η προσφυγή στην διαιτησία προϋποθέτει σε κάθε περίπτωση συμφωνία των μερών, αντίκειται στο άρθρο 22 παράγραφος 2 του Συντάγματος και ως εκ τούτου είναι ακυρωτέα». Αντίθετα, με την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ επανήλθε η διαιτησία στο παλαιό νομοθετικό καθεστώς, σύμφωνα με το οποίο μπορούσαν να πηγαίνουν στην διαιτησία προς επίλυση όλα τα θέματα των εργασιακών σχέσεων και όρων (μισθοί, επιδόματα, άδειες, κ.λπ.). Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν αντισυνταγματική τη ρύθμιση τόσο της Π.Υ.Σ. 6/2012, όσο και του νόμου 3899/2010 που περιόριζε τη διαιτησία αποκλειστικά μόνο στον καθορισμό του βασικού μισθού και ημερομισθίου. Να σημειωθεί ότι η διαιτησία είναι ένας μηχανισμός επίλυσης συλλογικών διαφορών εργασίας σε περίπτωση αποτυχίας των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Συγκεκριμένα, με την προϊσχύουσα νομοθεσία, αν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις μεταξύ οργανώσεων εργοδοτών και εργαζομένων δεν κατέληγαν σε κοινή συμφωνία, οποιοδήποτε από τα δύο μέρη είχε τη δυνατότητα να ενεργοποιήσει τη διαδικασία διαιτητικής επίλυσης της διαφοράς ώστε να ρυθμιστούν οι όροι αμοιβής και εργασίας των εργαζομένων, είτε του κλάδου, τον οποίο αφορούσε η διαφορά, είτε του συνόλου των εργαζομένων, αν αντικείμενο της διαφοράς ήταν η σύναψη εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Με την 6/2012 Π.Υ.Σ. καταργήθηκε η δυνατότητα αυτή έτσι ώστε, σε περίπτωση κατά την οποία η συλλογική διαφορά δεν κατέληγε σε συμφωνία, δεν υπήρχε δυνατότητα να επιβληθούν γενικοί όροι εργασίας, υποχρεωτικοί για τους εργοδότες. Η ακύρωση της σχετικής διάταξης της Π.Υ.Σ. έχει ως συνέπεια να επανέρχεται σε ισχύ το παλαιότερο καθεστώς ως προς το θέμα αυτό. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιανουάριο του 2012 είχαν προσφύγει στο ΣτΕ μεταξύ των άλλων, η Γ.Σ.Ε.Ε., η Ο.Τ.Ο.Ε., η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών (Π.Ο.Ε.Σ.Υ.), Σύλλογοι τραπεζοϋπαλλήλων (Γενικής Τραπέζης Ελλάδος, Τράπεζας Αττικής και στη Marfin-Εγνατία Τράπεζα), καθώς και άλλα σωματεία εργαζομένων από διάφορους χώρους. Στη συνέχεια στις 7 Δεκεμβρίου 2012 συζητήθηκε η υπόθεση ενώπιον της Ολομέλειας του ΣτΕ. Πρόεδρος ήταν ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος, εισηγητής ο σύμβουλος Επικρατείας Ηρακλής Τσακόπουλος και συμμετείχαν συνολικά 31 δικαστές. Εξ αυτών, δύο ήταν αντιπρόεδροι (Αθανάσιος Ράντος και Δημοσθένης Πετρούλιας), τρεις ήταν πάρεδροι χωρίς δικαίωμα ψήφου και δύο σύμβουλοι Επικρατείας ήταν αναπληρωματικοί. Τον Απρίλιο του 2013 πραγματοποιήθηκε η διάσκεψη των δικαστών κεκλεισμένων των θυρών. Η υπόθεση έμεινε στα χέρια του εισηγητή 19 μήνες και σήμερα δημοσιεύθηκε η επίμαχη απόφαση. Να σημειωθεί ότι στην απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για το Μνημόνιο Ι (απόφαση 668/2012) συμμετείχαν 55 δικαστές. Πηγή: http://www.zougla.gr...erikopes-mis8on Click here to view the είδηση
-
Σημαντική αύξηση των περικοπών πράσινης ενέργειας καταγράφεται στο ηλεκτρικό σύστημα, καθώς ήδη από την αρχή της χρονιάς μέχρι και σήμερα, η παραγωγή ΑΠΕ που δεν αξιοποιήθηκε, υπερβαίνει τις 380 GWh. Μόνο τον Απρίλιο, ο συνδυασμός της υψηλής πράσινης ηλεκτροπαραγωγής και της χαμηλής ζήτησης, κυρίως ως αποτέλεσμα του ήπιου καιρού, οδήγησε στην απόρριψη περίπου 250 GWh, όταν το αντίστοιχο νούμερο για το σύνολο του 2023 διαμορφώθηκε στις 228 GWh, με το φαινόμενο να προβληματίζει την αγορά των ΑΠΕ. Ο πολλαπλασιασμός των περικοπών «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής, οφείλεται βέβαια και στη μεγάλη αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος νέων μονάδων καθαρής ενέργειας με λειτουργική ενίσχυση, δεδομένου ότι μόνο κατά την περασμένη χρονιά αυτή διευρύνθηκε κατά περίπου 1,7 GW. Για το 2024, η Κυριακή 28/4 είναι μέχρι στιγμής η μέρα κατά την οποία καταγράφηκε ο μεγαλύτερος όγκος περικοπών ύψους 40 GWh, με την Κυριακή του Πάσχα 5/5 να ακολουθεί με 23,5 GWh. Εκτιμήσεις για περικοπές 1 TWh το 2024 – Αυξητική τάση και το 2025 Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ενεργειακής αγοράς, μέχρι το τέλος του 2024 οι περικοπές θα προσεγγίσουν την 1 TWh, κινούμενες σε περίπου τετραπλάσια επίπεδα σε σχέση με πέρυσι ενώ η αυξητική τάση αναμένεται να συνεχιστεί και το 2025. Κι αυτό γιατί, κατά την επόμενη χρονιά η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας δεν προβλέπεται να σημειώσει κάποια αξιόλογη μεταβολή προς τα πάνω ενώ οι αυτόνομες μπαταρίες δεν θα έχουν ακόμη ενσωματωθεί στο σύστημα, ώστε να συνεισφέρουν στην απορρόφηση μέρους της πλεονάζουσας «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής. Μάλιστα, βάσει προβλέψεων του ΑΔΜΗΕ, το πλεόνασμα της «πράσινης» ενέργειας μέχρι το 2030 αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 10 TWh, κάτι που, όπως επισημαίνεται από τον Διαχειριστή, για να μπορέσει να αξιοποιηθεί θα απαιτήσει τεχνολογίες αποθήκευσης (π.χ. μπαταρίες αυτόνομες ή σε συνδυασμό με έργα ΑΠΕ), ηλεκτρικές διασυνδέσεις με μεγάλα βιομηχανικά κέντρα στην Ευρώπη και ταχύτερη διείσδυση του ηλεκτρισμού σε περισσότερους τομείς, όπως η βιομηχανία, οι μεταφορές κ.λπ. View full είδηση