Search the Community

Κατάθεση νομοθετικής ρύθμισης από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προσαρμογή των πολεοδομικών κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν. 4067/2012) στις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 146–149/2025) ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΝΟΚ ΓΙΑ ΥΠΔΙΚ Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο πλαίσιο της δέσμευσής του για ασφάλεια δικαίου, προστασία του περιβάλλοντος και τόνωση της αναπτυξιακής δραστηριότητας, κατέθεσε νομοθετική ρύθμιση με αντικείμενο την προσαρμογή των πολεοδομικών κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν. 4067/2012) στις πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 146–149/2025). Η νέα ρύθμιση διασφαλίζει τη συνέχιση των εργασιών σε έργα που είχαν εκκινήσει νόμιμα έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, ενισχύει την ασφάλεια των οικοδομικών αδειών, προβλέπει δίκαιες διαδικασίες αναθεώρησης όπου απαιτείται, και εισάγει για πρώτη φορά τον μηχανισμό του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, ως εργαλείου αντιστάθμισης και βιώσιμης αναβάθμισης του οικιστικού περιβάλλοντος. Ακολουθούν επεξηγηματικές ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τη νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας 1. Ποιος είναι ο βασικός στόχος της νέας ρύθμισης του ΥΠΕΝ; Μετά τις συγκεκριμένες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (146-149/2025), που έκριναν την οριζόντια εφαρμογή των κινήτρων και προσαυξήσεων του ΝΟΚ αντισυνταγματική, έχει δημιουργηθεί ένα καθεστώς αβεβαιότητας, τόσο στους ιδιοκτήτες ακινήτων και επενδυτές, όσο και στη Διοίκηση, με άμεσες, δυσμενείς επιπτώσεις στην οικοδομική δραστηριότητα. Με σεβασμό στις σχετικές αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ και στο πνεύμα τους, καταργούνται οι διατάξεις του ΝΟΚ που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, ενώ ενσωματώνονται στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό τα κίνητρα των οποίων η οριζόντια εφαρμογή κρίθηκε αντισυνταγματική. Έτσι, αποτρέπονται η στασιμότητα, οι ματαιώσεις και οι καθυστερήσεις νέων κατασκευών που έχει ανάγκη η χώρα και οι πολίτες. Προστατεύεται το περιβάλλον και αποκαθίσταται η ασφάλεια δικαίου. 2. Ποιους αφορά η ρύθμιση; Η ρύθμιση αφορά όλους τους κατόχους οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν βάσει του ΝΟΚ και κάνουν χρήση των συγκεκριμένων κινήτρων και προσαυξήσεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικά. Αφορά επίσης αγοραστές, επενδυτές, κατασκευαστές αλλά και τις Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ), που έχουν την αρμοδιότητα έκδοσης και αναθεώρησης των οικοδομικών αδειών. 3. Τι ισχύει για τις νέες άδειες; Από εδώ και στο εξής, δεν προβλέπονται πολεοδομικά κίνητρα του ΝΟΚ οριζόντια, καθώς το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι αυτά θα μπορούν να εντάσσονται προσαρμοσμένα και τεκμηριωμένα στον πολεοδομικό σχεδιασμό κάθε περιοχής. 4. Τι σημαίνει ότι τα κίνητρα θα μπορούν να εντάσσονται στον ολοκληρωμένο πολεοδομικό σχεδιασμό; Αυτή την περίοδο υλοποιείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το εμβληματικό Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», με τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ – ΕΠΣ) για το 80% της Επικράτειας. Μέσω των ΤΠΣ – ΕΠΣ οι μελετητές μπορούν να καθορίσουν, κατόπιν επιστημονικής τεκμηρίωσης, ειδικές ζώνες κινήτρων, όπου θα προβλέπονται τα κίνητρα του ΝΟΚ -τα οποία μέχρι σήμερα δίνονταν οριζόντια-, λαμβάνοντας υπόψη τη θέση, τον βαθμό της οικιστικής ανάπτυξης του κάθε οικισμού, τις ιδιαιτερότητες, τα χαρακτηριστικά και την εν γένει φυσιογνωμία του, τη φέρουσα ικανότητα, τη συνολική επιβάρυνση της περιοχής, καθώς και την οικιστική πυκνότητά της. 5. Ποιοι διατηρούν το δικαίωμα δόμησης με κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ; Όσοι έχουν οικοδομική άδεια με κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ και έχουν ξεκινήσει οικοδομικές εργασίες (π.χ. εκσκαφές) έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, μπορούν να προχωρήσουν στην υλοποίηση της οικοδομικής τους άδειας, χωρίς αναθεώρηση ή οικονομική επιβάρυνση, ενώ ρητά τους παρέχεται πλέον και η δυνατότητα αναθεώρησης της άδειας, εφόσον το επιθυμούν, χωρίς οικονομική επιβάρυνση (φόρους, παράβολα, εισφορές, κρατήσεις). Με Προεδρικό Διάταγμα, σε συνέχεια των σχετικών κατευθύνσεων του ΣτΕ, θα περιγραφούν με λεπτομέρεια οι όροι και οι προϋποθέσεις με τις οποίες αποδεικνύεται ότι έχει γίνει εκκίνηση εργασιών έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024. 6. Τι γίνεται με όσους δεν ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες (π.χ. εκσκαφές) έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024; Χάνουν το δικαίωμα δόμησης; Σε καμία περίπτωση δεν χάνεται το δικαίωμα δόμησης, όμως για να ξεκινήσουν οικοδομικές εργασίες, οφείλουν να αναθεωρήσουν την οικοδομική τους άδεια, προκειμένου να απαλειφθούν τα κίνητρα και οι προσαυξήσεις. Έτσι, δεν χάνουν το δικαίωμα δόμησης, παρά μόνον κατά το μέρος που αφορά στα εν λόγω κίνητρα και προσαυξήσεις. 7. Υπάρχει κάποια μέριμνα για όσους υποχρεούνται να αναθεωρήσουν την οικοδομική τους άδεια; Θα πρέπει να πληρώσουν ξανά και για την αναθεώρηση; Υπάρχει σχετική μέριμνα. Όχι, δεν καταβάλλονται άλλοι φόροι, παράβολα, εισφορές ή κρατήσεις για τις αναθεωρήσεις αυτές. Οι εν λόγω αναθεωρήσεις διενεργούνται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης ανέξοδα, χωρίς καθυστερήσεις και κατά προτεραιότητα. 8. Τι προβλέπεται για όσους έχουν άδειες που δεν ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες έως και την 11η Δεκεμβρίου του 2024, αλλά είναι ενταγμένες ή θα ενταχθούν σε χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΣΠΑ, ΤΑΑ); Σε αυτές τις περιπτώσεις, προκειμένου να διατηρηθεί η αξιοπιστία της χώρας απέναντι σε θεσμικούς εταίρους, επενδυτές και δικαιούχους ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών προγραμμάτων και για να διασφαλιστεί η υλοποίηση των έργων, προβλέπεται περιβαλλοντικό ισοδύναμο, που αντισταθμίζει τη χρήση των κινήτρων και προσαυξήσεων του ΝΟΚ. Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο έχει διπλή υπόσταση: α) την καταβολή ενός τέλους και β) στοχευμένες παρεμβάσεις για την αναβάθμιση της Δημοτικής Ενότητας ή του Δήμου, όπου κατασκευάζεται μια οικοδομή με κίνητρα και προσαυξήσεις. Τα μέτρα αυτά εξειδικεύονται σε Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ). Συμπερασματικά, για να μπορεί να γίνει χρήση των κινήτρων και των προσαυξήσεων του ΝΟΚ, θα πρέπει να πληρωθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και να έχει εγκριθεί το ΕΣΠΙΑΠ. Η διατήρηση της ισχύος των αδειών αυτών συνδέεται άρρηκτα με την ενίσχυση της χρηματοδοτικής πίστης του Ελληνικού Δημοσίου, την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας μας που απορρέουν από τις συμβατικές δεσμεύσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη διατήρηση της διεθνούς επενδυτικής εμπιστοσύνης. 9. Τι είναι το Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλης (ΕΣΠΙΑΠ); Το ΕΣΠΙΑΠ είναι μια ειδική μελέτη που εισάγει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μέσω του ΕΣΠΙΑΠ εξειδικεύονται τα μέτρα του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, δηλαδή οι στοχευμένες παρεμβάσεις που θα γίνουν σε επίπεδο Δήμου ή Δημοτικής Ενότητας, όπου έχουν δοθεί κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ. Η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ παρέχει νομική θωράκιση και δυνατότητα χρήσης των κινήτρων, χωρίς αλλαγές στην οικοδομική άδεια, για τις περιπτώσεις στις οποίες προβλέπεται. Είναι βασικό εργαλείο για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην αγορά και την άμεση επανέναρξη της οικοδομικής δραστηριότητας. Μπορεί να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, περιγραφή της περιοχής και των υφιστάμενων αδειών, ανάλυση νομικών ζητημάτων και ακυρωμένων αδειών, περιβαλλοντική αξιολόγηση και επιπτώσεις, προτάσεις για διαχείριση και αναπροσαρμογή σχεδίων, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και οικονομική ανάλυση, παρακολούθηση – αξιολόγηση – συστάσεις – τεκμηρίωση. Με Προεδρικό Διάταγμα θα δίνεται η δυνατότητα να εξειδικευτούν τα μέτρα του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, να καθοριστεί η διαδικασία έγκρισης του ΕΣΠΙΑΠ, καθώς και το ύψος και η διαδικασία του τέλους. 10. Ποια μπορεί να είναι τα περιβαλλοντικά ισοδύναμα που προτείνει ένα ΕΣΠΙΑΠ; Δημιουργία χώρων πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων, Αναπλάσεις περιοχών με έντονη δόμηση, Αστικές υποδομές ή αναβαθμίσεις (πεζοδρομήσεις, φωτισμός, υλικό αστικής επίπλωσης κ.ά.), Η κατά προτεραιότητα κατεδάφιση αυθαίρετων ή και επικίνδυνων (ετοιμόρροπων) κτισμάτων, Η χρηματοδότηση απόκτησης διατηρητέων κτιρίων και μνημείων από τον οικείο Δήμο, καθώς και η αποκατάσταση δημοσίων διατηρητέων κτιρίων και μνημείων, Περιβαλλοντικές δράσεις, όπως ο καθαρισμός και η οριοθέτηση ρεμάτων και έργα διευθέτησης. 11. Τι προβλέπεται για όσους είχαν μεν εκκινήσει οικοδομικές εργασίες έως και την 11η Δεκεμβρίου του 2024, με βάση το νομοθετικό πλαίσιο που ίσχυε τότε, αλλά αντιμετωπίζουν αιτήσεις ακύρωσης ή οι άδειες έχουν ήδη ακυρωθεί; Και στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζεται το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και οι άδειες διατηρούνται σε ισχύ. Αυτό προβλέπεται, προκειμένου να αποτραπεί το φαινόμενο των εγκαταλελειμμένων ημιτελών κτισμάτων, που υποβαθμίζει το περιβάλλον και έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και ασφάλεια. Ειδικότερα, αν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός της οικοδομής, η κατασκευαστική διαδικασία συνεχίζεται άμεσα, με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις, εφόσον πληρωθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και εκκινήσει η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ. Εάν δεν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός, επιλαμβάνονται το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να εξετάσουν με τεχνικά, κοινωνικά, οικονομικά και νομικά κριτήρια την αναγκαιότητα ή μη της συνέχισης υλοποίησης της οικοδομικής άδειας με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις ΝΟΚ. Κατόπιν εξασφάλισης των προαναφερόμενων εγκρίσεων, μπορεί να συνεχίσει η κατασκευή με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις του ΝΟΚ, εφόσον καταβληθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και εκκινήσει η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ. 12. Υπάρχουν ειδικές κατηγορίες αδειών που εξαιρούνται από το περιβαλλοντικό ισοδύναμο; Ναι, οι άδειες που εντάσσονται σε ειδικά χωρικά σχέδια αναπτυξιακού χαρακτήρα εξαιρούνται του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, επειδή έχει προηγηθεί ειδική επιστημονική τεκμηρίωση. Το ίδιο ισχύει και για τα διατηρητέα κτίρια και μνημεία, με στόχο την προστασία και ανάδειξή τους και την ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία συμβάλλει στην αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος. View full είδηση

Σε ανακοίνωσή του το ΣτΕ αναφορικά με τα πρακτικά επεξεργασίας του ΣτΕ για την οριοθέτηση των οικισμών αναφέρει: Με τα ΠΕ 74/2024 και 17/2025 κρίθηκε νόμιμο με παρατηρήσεις σχέδιο διατάγματος με αντικείμενο τον καθορισμό κριτηρίων, τρόπου και διαδικασιών οριοθέτησης των οικισμών της Χώρας με πληθυσμό κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και τον καθορισμό χρήσεων γης και γενικών όρων και περιορισμών δόμησης. Με το εν λόγω σχέδιο αποσκοπήθηκε η ενοποίηση δύο διαφορετικών νομοθεσιών που ισχύουν σήμερα, από τις οποίες η μία, του έτους 1981, ρυθμίζει τους οικισμούς πριν το 1923 (διότι τότε εισήχθη η νομοθεσία περί σχεδίων πόλεων) και η άλλη, του 1985, ρυθμίζει τους οικισμούς που είναι μεταγενέστεροι του 1923, φέρονται απογεγραμμένοι ως αυτοτελείς σε απογραφή προ του έτους 1983 (συγκεκριμένα προ της 14.3.1983, ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 1337/1983) με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων και οι οποίοι εξακολουθούν, κατά την εκάστοτε τελευταία απογραφή, να έχουν πληθυσμό κάτω των 2000 κατοίκων (από 2.3.1981 π.δ. και από 24.4.1985 π.δ. αντιστοίχως). Κρίθηκε δε ότι νομίμως προτείνεται από την άποψη αυτή το σχέδιο διατάγματος, εφόσον διαλαμβάνονται ειδικές ρυθμίσεις για τους προϋφιστάμενους του 1923 οικισμούς, οι οποίοι υπάγονται σε ειδικό καθεστώς προστασίας, ομοίως, δε, και ως προς τους παραδοσιακούς οικισμούς, για τους οποίους επίσης προβλέπονται ειδικότερες ρυθμίσεις. Με τα ανωτέρω ΠΕ, μεταξύ άλλων, κρίθηκαν τα εξής: 1. Στο Κεφάλαιο Α του σχεδίου με τίτλο "Καθορισμός ορίου οικισμού" περιλαμβάνονται ρυθμίσεις, ως προς τα κριτήρια και τον τρόπο οριοθέτησης των οικισμών, που είναι δεσμευτικές για τον μελετητή αλλά και τη Διοίκηση που θα εγκρίνει την οριοθέτηση. Η έγκριση αυτή μπορεί να γίνει είτε αυτοτελώς, να πρόκειται, δηλαδή, για απλή οριοθέτηση, είτε να γίνει στο πλαίσιο της έγκρισης Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου, το οποίο εντάσσεται στη διαδικασία του πολεοδομικού σχεδιασμού και αποτελεί το πρώτο του στάδιο. 2. Ως προς την πρόβλεψη Ζωνών εντός του ορίου του οικισμού (Α-συνεκτικό τμήμα προϋφιστάμενο του 1923, Β-συνεκτικό τμήμα που δημιουργήθηκε από το 1923 έως το 1983 και Β1-διάσπαρτο τμήμα αυτού) κρίθηκε ότι και αυτή προτείνεται νομίμως. Κρίθηκε, ειδικότερα, ότι ήταν ορθή και νόμιμη η διαπίστωση του Υπουργείου για την ανάγκη να καθιερωθεί διάκριση ζωνών εντός του οικισμού και να θεσπιστούν διακριτοί όροι και περιορισμοί δόμησης ανά ζώνη, με βάση τον χρόνο δημιουργίας και τα ειδικότερα χαρακτηριστικά της καθεμιάς ή και της πολεοδομικής συγκρότησής του (συνεκτικά, διάσπαρτα τμήματα κλπ). Κρίθηκε ότι αυτό συμβάλλει στην προστασία του προϋφιστάμενου του 1923 τμήματος ή τμημάτων του οικισμού, στη διατήρηση της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας, της βιωσιμότητας και ενίσχυσης της ανθεκτικότητάς του. 3.Ως προς τη Ζώνη Γ, όμως, οι σχετικές διατάξεις τους σχεδίου κρίθηκαν μη νόμιμες. Κατά την προτεινόμενη ρύθμιση στην εν λόγω Ζώνη θα περιλαμβάνονταν εκτάσεις (πλην δασικών και εν γένει προστατευόμενων περιοχών) που όχι μόνον είχαν περιληφθεί εντός οριοθετήσεων που είχαν γίνει στο παρελθόν αναρμοδίως (κυρίως με νομαρχιακές αποφάσεις) και όχι με π.δ., αλλά και δεν είχαν τις προϋποθέσεις να ενταχθούν εντός του ορίου οικισμού, σύμφωνα, άλλωστε, με τα κριτήρια που περιλαμβάνονται στις νομίμως προτεινόμενες ρυθμίσεις του ίδιου του σχεδίου. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για εκτάσεις που βάσει των χαρακτηριστικών τους θα έπρεπε να βρίσκονται εκτός των ορίων οικισμού, και οι οποίες θα ήταν δομήσιμες μόνο βάσει των διατάξεων για την εκτός σχεδίου δόμηση. Σε κάθε δε περίπτωση, ακόμη, δηλαδή και αν αυτές θεωρούνταν ως εντός οικισμού, πρόκειται για εκτάσεις που δεν είναι όλες δομήσιμες είτε διότι δεν έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (νομίμως αναγνωρισμένο με πολιτειακή πράξη) είτε για λόγους αρτιότητας ή άλλους λόγους. Όπως κρίθηκε, η αναγνώριση της Ζώνης Γ θα συνιστούσε κατ'ουσία επέκταση οικισμού (η οποία θα διευκόλυνε τη δόμηση -με μικρότερες αρτιότητες κ.λπ. -, χωρίς η ζώνη αυτή να έχει πολεοδομηθεί με καθορισμό κοινόχρηστων χώρων κ.λπ.), η οποία απαγορεύεται ρητά τόσο στον εξουσιοδοτικό νόμο (άρ. 12 ν. 4759/2020) όσο και στις διατάξεις του ίδιου του σχεδίου, που αφορά αποκλειστικά στην αποτύπωση των ορίων των οικισμών και όχι επέκτασή τους. Η εν λόγω επέκταση, βέβαια, δεν αποκλείεται, αλλά είναι δυνατή μόνο κατόπιν προηγούμενης πολεοδόμησης των εκτάσεων που αφορά η επέκταση, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον νόμο (άρ. 12 παρ. 6 και 8 ν. 4759/2020). Απαραίτητη προϋπόθεση για την πολεοδόμηση αυτή είναι η προηγούμενη θεσμοθέτηση εγκεκριμένου ΤΠΣ (ή ΕΠΣ) και, μέχρι την έγκριση των σχεδίων αυτών, η ύπαρξη εγκεκριμένου ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ, που προέβλεπε η νομοθεσία ήδη από τα έτη 1983 και 1997, ενώ για την έγκριση της πολεοδόμησης και επέκτασης οικισμού εφαρμόζονται ειδικές διατάξεις (άρ. 31 παρ. 1 ν. 4067/2012, άρ. 19 ν. 2508/1997, άρ. 89 παρ. 2 ΚΒΠΝ). Εξάλλου, εάν η Διοίκηση κρίνει αναγκαία και σκόπιμη την επέκταση των ορίων των οικισμών της Χώρας για την οικιστική ή άλλου είδους αξιοποίησή τους, θα πρέπει να προωθήσει κατά προτεραιότητα την πολεοδόμηση των αναγκαίων εκτάσεων για την εξυπηρέτηση αυτού του σκοπού, κατά τα ειδικότερα προβλεπόμενα και σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που τίθενται στις σχετικές διατάξεις. Πράγματι, μόνο μέσω της πολεοδόμησης εξασφαλίζονται οι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι καθώς και οι αναγκαίες υποδομές για την οικιστική αξιοποίηση των εν λόγω εκτάσεων σε συνθήκες ικανές να καλύψουν τις ανάγκες των κατοίκων τους από άποψη υγιεινής, ασφάλειας, οικονομίας και αισθητικής, δηλαδή εξασφαλίζονται οι βέλτιστες δυνατές συνθήκες διαβιώσεως αυτών, σύμφωνα και με τα οριζόμενα στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος. 4. Το Κεφάλαιο Β του σχεδίου για τους όρους, περιορισμούς δόμησης και χρήσεις γης εντός οικισμού περιλαμβάνει ρυθμίσεις που σε μεγάλο βαθμό επαναλαμβάνουν ήδη ισχύοντες κανόνες δικαίου. Επισημάνθηκε, όμως, από το Συμβούλιο της Επικρατείας ότι πρόκειται για διατάξεις που συνιστούν κατ’αρχήν το πλαίσιο καθορισμού όρων και περιορισμών δόμησης και χρήσεων γης των οικισμών, απευθύνονται δε προς τους μελετητές που συντάσσουν τις απαιτούμενες προς τον σκοπό αυτό μελέτες. Οι μελέτες αυτές θα πρέπει να κινηθούν στο πλαίσιο που καθορίζει το διάταγμα, να διατυπώσουν τη σχετική πρόταση πολεοδομικού κανονισμού του οικισμού ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τη φυσιογνωμία του και, στη συνέχεια, να την υποβάλουν προς τη Διοίκηση για έγκριση. Ως εκ τούτου, οι εν λόγω διατάξεις δεν επιτρέπεται να εφαρμόζονται ευθέως από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης για την έκδοση οικοδομικών αδειών χωρίς να έχει προηγηθεί η έκδοση του διατάγματος οριοθέτησης του οικισμού. View full είδηση

Με μία ιστορική απόφαση (1933/2024), το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) δεν έχει δικαίωμα να απορρίπτει αιτήσεις εγγραφής μηχανικών που έχουν αποκτήσει αναγνώριση επαγγελματικής ισοδυναμίας από το ΑΤΕΕΝ. Η υπόθεση αφορούσε Πολιτικό Μηχανικό, κάτοχο πτυχίου από το University of East London, η οποία, κατόπιν επιτυχούς εξέτασης σε μαθήματα αντισταθμιστικών μέτρων και απόφασης του ΑΤΕΕΝ, πέτυχε την επαγγελματική αναγνώριση του τίτλου σπουδών της ως ισοδύναμο με εκείνον των ελληνικών Τμημάτων Πολιτικών Μηχανικών. Ωστόσο, το ΤΕΕ απέρριψε την αίτησή της για εγγραφή, υποστηρίζοντας ότι ο τίτλος της δεν είναι ισοδύναμος με δίπλωμα Πολυτεχνείου, επικαλούμενο τη μη αντιστοίχιση κάποιων ελληνικών πανεπιστημιακών τμημάτων με Πολυτεχνεία. Το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών ακύρωσε την απόφαση του ΤΕΕ και διέταξε την εγγραφή της, κρίνοντας ότι το ΤΕΕ δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη νομιμότητα της απόφασης του ΑΤΕΕΝ. Το ΤΕΕ άσκησε έφεση, η οποία όμως απορρίφθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο τόνισε ότι οι πράξεις του ΑΤΕΕΝ φέρουν τεκμήριο νομιμότητας, δεσμεύουν το ΤΕΕ και παράγουν έννομα αποτελέσματα, εφόσον δεν έχουν ακυρωθεί από άλλο δικαστήριο. Συνεπώς, το ΤΕΕ είναι υποχρεωμένο να εγγράψει την ενδιαφερόμενη στο μητρώο μελών του και να της χορηγήσει άδεια άσκησης επαγγέλματος. Η απόφαση αυτή αποτελεί δικαίωση για δεκάδες απόφοιτους αλλοδαπών ιδρυμάτων που έχουν λάβει αναγνώριση επαγγελματικής ισοδυναμίας και βρίσκονταν σε χρόνια ταλαιπωρία και αδιέξοδο λόγω απορρίψεων από το ΤΕΕ. Το ιστορικό Η εφεσίβλητη υπέβαλε στο Τ.Ε.Ε. την με αριθμ. πρωτ. (ΤΕΕ)15365/ 26.5.2022 αίτηση για τη χορήγηση άδειας άσκησης επαγγέλματος Πολιτικού Μηχανικού, ως κάτοχος του τίτλου σπουδών “Bachelor of Engineering in Civil Engineering & Construction - Extended” του Ιδρύματος τυπικής ανώτατης εκπαίδευσης του Ηνωμένου Βασιλείου «University of East London», και την εγγραφή της στο μητρώο μελών του Τ.Ε.Ε. Συναφώς, προσκόμισε, μεταξύ άλλων, την με αριθμ. πρωτ....απόφαση αναγνώρισης επαγγελματικής ισοδυναμίας τίτλου σπουδών του Αυτοτελούς Τμήματος Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας (Α.Τ.Ε.Ε.Ν.) του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με την οποία αναγνωρίστηκε η επαγγελματική ισοδυναμία του ως άνω αλλοδαπού τίτλου σπουδών «με τους απονεμόμενους τίτλους των Τμημάτων Πολιτικών Μηχανικών των Ελληνικών Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων στο πλαίσιο του ημεδαπού εκπαιδευτικού συστήματος, με τους όρους και τις προϋποθέσεις της ισχύουσας στην Ελλάδα νομοθεσίας». Η απόφαση αυτή εκδόθηκε κατόπιν α) της επιβολής, με την υπ’ αριθμ. πρωτ. 71293/Κ4/10.6.2020 απόφαση του Α.Τ.Ε.Ε.Ν., γραπτής δοκιμασίας στην εφεσίβλητη (σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 57 Α του π.δ. 38/2010 περί επιβολής αντισταθμιστικών μέτρων) σε κατηγορία γνωστικών αντικειμένων (Οπλισμένο Σκυρόδεμα, Αντισεισμική Προστασία Κτιρίων, Λιμενικά Έργα, Αντιπλημμυρικά και Υδροδυναμικά Έργα – Φράγματα), με την αιτιολογία ότι από τη σύγκριση του προγράμματος σπουδών που παρακολούθησε η ενδιαφερόμενη με το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών των Α.Ε.Ι. της ημεδαπής, όπως αυτό του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, προκύπτουν ουσιώδεις διαφορές, και β) της με αριθμ. πρωτ. ... βεβαίωσης του Προέδρου του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών της Σχολής Μηχανικών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής για την επιτυχή γραπτή εξέταση της εφεσίβλητης στα ανωτέρω γνωστικά αντικείμενα, σύμφωνα με όσα όριζε η προαναφερθείσα υπ’ αριθμ. πρωτ. ...απόφαση του Α.Τ.Ε.Ε.Ν. Όμως, η ανωτέρω αίτηση απορρίφθηκε με τη με αριθμ. πρωτ. ...2 πράξη του Προέδρου του Τ.Ε.Ε. με την αιτιολογία ότι για τα Τμήματα Σχολών Μηχανικών των Πανεπιστημίων (μεταξύ αυτών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, στο οποίο εξετάσθηκε επιτυχώς η εφεσίβλητη στα προαναφερθέντα γνωστικά αντικείμενα) δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία του άρθρου 66 του ν. 4610/2019 (Α΄ 70) [αντιστοίχιση Τμήματος Σχολής Μηχανικών Πανεπιστημίου με Τμήμα Πολυτεχνικής Σχολής Α.Ε.Ι.], και, ως εκ τούτου, τα εν λόγω Τμήματα Μηχανικών δεν είναι ισότιμα και αντίστοιχα με Τμήματα Πολυτεχνείων και Πολυτεχνικών Σχολών της Χώρας, οι δε απόφοιτοι των εν λόγω Τμημάτων Α.Ε.Ι. δεν δύναται να φέρουν τον τίτλο του Διπλωματούχου Μηχανικού, μέλους του Τ.Ε.Ε., και, συνακόλουθα, οι τίτλοι σπουδών, που λαμβάνουν, δεν παρέχουν ταυτόσημο πλαίσιο πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες βάσει προσόντων με τα απονεμόμενα διπλώματα από τα Πολυτεχνεία και τις Πολυτεχνικές Σχολές της ημεδαπής σύμφωνα με το π.δ. 99/2018. Δείτε αναλυτικά την απόφαση του ΣτΕ https://www.adjustice.gr/webcenter/portal/ste/ypiresies/nomologies?bltId=75B89273ECB77BD34712FC1979282D9A&centerWidth=65%&leftWidth=0%&npath=%2Fwebcenter%2Fportal%2Fste%2Fypiresies%2Fnomologies&rigthWidth=35%&showFooter=false&showHeader=true&_adf.ctrl-state=xdp7l60ee_4&_afrLoop=6479290425046243#!%40%40%3F_afrLoop%3D6479290425046243%26bltId%3D75B89273ECB77BD34712FC1979282D9A%26centerWidth%3D65%25%26leftWidth%3D0%25%26npath%3D%2Fwebcenter%2Fportal%2Fste%2Fypiresies%2Fnomologies%26rigthWidth%3D35%25%26showFooter%3Dfalse%26showHeader%3Dtrue%26_adf.ctrl-state%3Dfrhpoxogn_4 View full είδηση

Nίκη χωρίς ωστόσο ουσιαστικό αντίκρισμα, αποτελεί για τον ΟΛΘ η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που σύμφωνα με πηγές της αγοράς απέρριψε την προσφυγή της Goldair, κατά του αποτελέσματος του διαγωνισμού για το λιμάνι του Βόλου (τον είχε κερδίσει ο ΟΛΘ). Υπενθυμίζεται πως πρόσφατα το Υπερταμείο ακύρωσε τον διαγωνισμό για την παραχώρηση του λιμανιού, επικαλούμενο λόγους εθνικούς συμφέροντος. Η απόφαση αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει την προηγούμενη απόρριψη της προσφυγής από την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) τον Οκτώβριο του 2024, ενισχύοντας τη νομιμότητα της διαδικασίας που ανέδειξε τον ΟΛΘ ως προτιμητέο επενδυτή για την απόκτηση του 67% του Οργανισμού Λιμένος Βόλου (ΟΛΒ) έναντι τιμήματος 51 εκατ. ευρώ. «Θα είχε ολοκληρωθεί η εξαγορά» «Αν το ΤΑΙΠΕΔ δεν είχε προχωρήσει στη ματαίωση της διαδικασίας, η εξαγορά του λιμανιού του Βόλου από τον ΟΛΘ, θα μπορούσε, με αυτή την απόφαση του ΣΤΕ, να προχωρήσει στην ολοκλήρωσή της», επισημαίνουν πηγές της αγοράς. Σε κάθε περίπτωση, ο ΟΛΘ εξετάζει τις επόμενες νομικές του κινήσεις μετά την ακύρωση του διαγωνισμού. View full είδηση

Μια πολύ σημαντική απόφαση, η οποία μπορεί να βοηθήσει στη διάσωση πολλών αξιόλογων κτιρίων, εξέδωσε το Συμβούλιο της Επικρατείας. Όπως όρισε, ο χαρακτηρισμός ενός κτιρίου ως διατηρητέου δεν πρέπει να εξαρτάται από την κατάστασή του –αν, για παράδειγμα, έχουν καταστραφεί κάποια από τα αξιόλογα αρχιτεκτονικά ή μορφολογικά στοιχεία του–, εφόσον μπορεί η σημασία του να τεκμηριωθεί επιστημονικά και το κτίριο να αποκατασταθεί. Περαιτέρω όρισε ότι διατηρητέο μπορεί να κηρυχθεί και ένα μεμονωμένο κτίριο, δηλαδή όχι απαραίτητα ένα σύνολο κτιρίων, καθώς και ένα κτίριο το οποίο αποτελεί συνδυασμό αρχιτεκτονικών στυλ, διευρύνοντας την έως σήμερα αυστηρή θεώρηση της πολιτείας. Με την απόφαση γλίτωσε από κατεδάφιση ένα κτίριο του Μεσοπολέμου στην πλατεία Κολιάτσου. Η περίπτωση αφορά το κτίριο που βρίσκεται στην οδό Καλλινίκου 3, στο κέντρο της Αθήνας. Τόσο η οργάνωση Monumenta όσο και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) είχαν τα τελευταία δύο χρόνια αγωνιστεί ώστε να κηρυχθεί το κτίριο διατηρητέο, από κοινού με το γειτονικό του στην οδό Καλλινίκου 1. Ο ιδιοκτήτης του κτιρίου είχε ζητήσει να το κατεδαφίσει και, λόγω της ηλικίας του κτίσματος, η υπόθεση είχε οδηγηθεί στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. Το ΚΕΣΑ γνωμοδότησε δύο φορές υπέρ του χαρακτηρισμού του κτιρίου ως διατηρητέου. Όμως την τρίτη φορά που η υπόθεση αναπέμφθηκε αποφάσισε να επιτρέψει την κατεδάφιση, παρά την περί του αντιθέτου εισήγηση της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικής, Οικοδομικών Κανονισμών και Αδειοδοτήσεων (ΔΑΟΚΑ) του ΥΠΕΝ. Η Monumenta και η ΕΛΛΕΤ προσέφυγαν στο ΣτΕ κατά της απόφασης και χθες το ΣτΕ δημοσιοποίησε την απόφαση 320/2025, με την οποία η προσφυγή γίνεται δεκτή. Όπως όρισε το ΣτΕ, αν ένα κτίριο εξακολουθεί να υπάρχει ως «υλική μαρτυρία» και η σημασία του μπορεί να τεκμηριωθεί επιστημονικά (με σκοπό να προστατευθεί), τότε το κτίσμα μπορεί να χαρακτηριστεί διατηρητέο ακόμη κι αν έχει καταστραφεί ολοσχερώς, ή έχουν φθαρεί ή καταστραφεί τα αξιόλογα αρχιτεκτονικά ή μορφολογικά στοιχεία του, υπό την προϋπόθεση ότι τα στοιχεία αυτά μπορούν να αποκατασταθούν. Αν μάλιστα κάποιος –ιδιώτης ή η αρμόδια υπηρεσία– έχει τεκμηριώσει επιστημονικά τη σημασία ενός κτιρίου, η απόρριψη του αιτήματος χαρακτηρισμού του ως διατηρητέου θα πρέπει να έχει ειδική αιτιολογία. Η απόφαση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς είναι κοινός τόπος ότι εάν ένας ιδιοκτήτης τέτοιου κτιρίου επιθυμεί να το «ξεφορτωθεί», τότε σταδιακά αρχίζει να ξηλώνει κάθε αρχιτεκτονικό ή μορφολογικό στοιχείο που το καθιστούσε ιδιαίτερο, ώστε να απομείνει στο τέλος ένα «κουτί». Το ανώτατο δικαστήριο διευρύνει την αυστηρή θεώρηση της πολιτείας για τον χαρακτηρισμό ενός κτίσματος ως διατηρητέου – Αν είναι σε κακή στατική κατάσταση, προϋπόθεση είναι να μπορεί να αποκατασταθεί. Περαιτέρω, η κακή στατική κατάσταση ενός κτιρίου δεν αποτελεί από μόνη της αιτία να μη χαρακτηριστεί ένα κτίριο διατηρητέο, επισημαίνει το ΣτΕ, πάντα βέβαια υπό την προϋπόθεση ότι το κτίριο μπορεί να αποκατασταθεί. Η απόφαση του ΣτΕ «απογυμνώνει» τη στάση που κράτησε το ΚΕΣΑ (τη δεύτερη φορά που το θέμα επανήλθε), χαρακτηρίζοντάς την «ελλιπή και αντιφατική». «Η όλως γενική εκτίμηση του ΚΕΣΑ ότι “δεν προκύπτουν κατά τρόπο ειδικό και συγκεκριμένο ποια είναι εκείνα τα αξιόλογα μορφολογικά και τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά που δηλώνουν το ύφος μιας εποχής και η διατήρηση των οποίων θα συνέβαλλε στην αναγνώριση της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας της περιοχής” δεν αρκεί για να αντικρούσει την ειδική τεκμηρίωση της ΔΑΟΚΑ, η οποία στα έγγραφά της (εισήγηση και αιτιολογική έκθεση) περιγράφει αναλυτικά τα μορφολογικά στοιχεία και ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του εν λόγω κτιρίου», αναφέρει η απόφαση. Σημειώνει, δε, ότι «επιλεκτική υιοθέτηση μορφολογικών χαρακτηριστικών ποικίλων αρχιτεκτονικών ρευμάτων και στυλ» δεν αποκλείει τον χαρακτηρισμό κτιρίου ως διατηρητέου, δοθέντος ότι δεν τίθεται από τον νόμο ως προϋπόθεση η ύπαρξη ενός μόνο αρχιτεκτονικού στυλ, ούτε αποκλείεται ο συνδυασμός, στο ίδιο κτίριο, περισσότερων στοιχείων διαφορετικών ρευμάτων, εφόσον αυτά είναι αξιόλογα και πρέπει να διατηρηθούν. «Λειτουργούν διδακτικά» Η Monumenta και η ΕΛΛΕΤ χαιρέτισαν την απόφαση του ΣτΕ. «Κτίρια εκλεκτικιστικά, μοντέρνα της περιόδου του Μεσοπολέμου, αλλά και απλά λαϊκά, συγκροτούν ένα μεγάλο τμήμα της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και την πολεοδομική φυσιογνωμία της πόλης, αναδεικνύουν την ιστορική συνέχειά της και εικονογραφούν την εξέλιξη της τυπολογίας της κατοικίας και τις κοινωνικές συνθήκες της εποχής τους», αναφέρουν σε κοινή τους ανακοίνωση. «Πρόκειται για κτίρια που διατηρούν με τα χαμηλά τους ύψη, τις αυλές και τους κήπους τους μια ανθρώπινη κλίμακα και με την παρουσία τους στις γειτονιές της Αθήνας συμβάλλουν στην ποιότητα του δημόσιου χώρου και παράλληλα λειτουργούν διδακτικά, καθώς εικονογραφούν τις αρχιτεκτονικές απόψεις της εποχής τους». Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με έρευνα της «Κ» («Ο διαρκής θάνατος της μονοκατοικίας», 26.1.2025), μόνο την περασμένη χρονιά κατεδαφίστηκαν στην Αττική 1.266 μονοκατοικίες, ενώ από το 2019 έως και το 2024 εκδόθηκαν στην Αττική 5.582 άδειες ολικής κατεδάφισης κτιρίων. Ενα σημαντικό μέρος αυτών των κτιρίων (περισσότερο από το ένα τρίτο) είναι των πρώτων δεκαετιών του προηγούμενου αιώνα. _____________________________________________________________________ Κεντρική φωτό: Κτίριο του Μεσοπολέμου στην οδό Καλλινίκου 3 στο κέντρο της Αθήνας γλίτωσε από την κατεδάφιση με την απόφαση που δημοσιοποίησε χθες το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η οργάνωση Monumenta και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού είχαν τα τελευταία δύο χρόνια αγωνιστεί ώστε να κηρυχθεί το κτίσμα διατηρητέο, όταν ο ιδιοκτήτης του κτιρίου είχε ζητήσει να το κατεδαφίσει. View full είδηση

Στην τελική ευθεία για τη σύνταξη μιας νέας νομικής φόρμουλας βρίσκεται το επιτελείο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) προκειμένου να διευθετηθούν διαφορετικές περιπτώσεις οικοδομικών αδειών οι οποίες «πάγωσαν» έπειτα από τις πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τα κίνητρα έξτρα δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ). Οι συσκέψεις πληθαίνουν το τελευταίο διάστημα, τόσο μεταξύ των στελεχών του υπουργείου, αλλά και σε κυβερνητικό επίπεδο, με πιο πρόσφατη την έκτακτη ειδική σύσκεψη στο Μαξίμου. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν εντός λίγων ημερών. Το Προεδρικό Διάταγμα για τα μπόνους δόμησης Σε κάθε περίπτωση, μέχρι στιγμής, υπερισχύει η άποψη όσων υποστηρίζουν ότι καταρχάς πρέπει να εκδοθεί μια εξουσιοδοτική διάταξη η οποία θα παραπέμπει σε Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ). Αυτό θα προσδιορίζει τις περιπτώσεις και τον τρόπο με τον οποίο θα συνεχίσουν να υλοποιούνται ορισμένες κατηγορίες οικοδομικών αδειών που έκαναν χρήση των ευεργετημάτων σε ύψος και έξτρα τετραγωνικά του ΝΟΚ αλλά δεν μπορούν να προχωρήσουν λόγω των αποφάσεων του ΣτΕ. Έτσι, η όποια παρέμβαση θα είναι νομικά στέρεα καθώς τα ΠΔ περνούν από τον έλεγχο του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στον «OT» στέλεχος του ΥΠΕΝ, είναι σημαντικό η προσαρμογή στις αποφάσεις του να γίνεται υπό καθεστώς ομαλής μετάβασης. «Η νομολογία είναι σημαντική, προσθέτει στη νομοθεσία, ωστόσο υπάρχει το ζήτημα της ομαλής ένταξης της νομολογίας του ανώτατου δικαστηρίου, ώστε να μην υπάρχουν παρενέργειες νομικές, οικονομικές κλπ.», επισημαίνει η ίδια πηγή. Στο ΠΔ θα αποσαφηνίζεται με λεπτομέρεια το τί ακριβώς σημαίνει «έναρξη εργασιών» σε μια οικοδομή (σύμφωνα με τις αποφάσεις όσες άδειες δεν είχαν ξεκινήσει εργασίες ακυρώθηκαν) και πώς αποδεικνύεται, καθώς το ΣτΕ δεν παρέθετε στις αποφάσεις του έναν εξαντλητικό κατάλογο αλλά έδινε κάποια ενδεικτικά παραδείγματα. Επίσης, θα δίνει λύσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες οικοδομικών αδειών, όπως για όσες: • εκδόθηκαν και δεν έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται και σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση δεν μπορούν να προχωρήσουν. • έχουν εκκινήσει εργασίες έως την ημερομηνία που όρισε το ΣτΕ (11/12/2024), αλλά δεν έχουν φθάσει στο στάδιο που να θεωρείται «έναρξη εργασιών». • είχαν εκδοθεί νόμιμα αλλά «πάγωσαν» σε αρχικό στάδιο, λόγω δικαστικών προσφυγών. • σταμάτησαν λόγω δικαστικών προσφυγών, αλλά το κτίριο βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής ή έχει ολοκληρωθεί. Στο ΣτΕ η τύχη οικοδομής στην Κηφισιά Στο ΣτΕ εκκρεμούν ωστόσο κι άλλες υποθέσεις με οικοδομικές άδειες στις οποίες τίθεται το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας άλλων διατάξεων του ΝΟΚ (π.χ. υπόσκαφα, διεύρυνση υπογείων γκαράζ κλπ). Προσφάτως, δικάστηκε από το Ε΄ Τμήμα του κι άλλη προσφυγή συλλόγων πολιτών κατά άδειας για τριώροφη οικοδομή στο κέντρο της Κηφισιάς που έκανε χρήση διατάξεων του ΝΟΚ για έξτρα ύψος και για επέκταση των υπογείων της εκτός του περιγράμματός της, κάτι που δεν προβλέπεται από τους ειδικούς όρους του Προεδρικού Διατάγματος για το «παραδοσιακό τμήμα» της Κηφισιάς. Σύμφωνα με την προσφυγή, το μέγιστο ύψος στην περιοχή είναι 10,5 μέτρα, αλλά, σύμφωνα με την αρχική άδεια θα έπαιρνε «μπόι» άλλα 3,4 μέτρα κάνοντας χρήση φυτεμένου δώματος, το υπόγειο θα έφτανε στα όρια του οικοπέδου κλπ. Τον περασμένο μήνα η άδεια αναθεωρήθηκε, βάσει των πρόσφατων αποφάσεων του ΣτΕ, ώστε να συμμορφωθεί με τους όρους δόμησης του παραδοσιακού τμήματος της πόλης, ωστόσο οι προσφεύγοντες δεν έχουν πεισθεί και μένει πλέον στο Δικαστήριο να κρίνει την τύχη των περιοχών όπου ισχύουν προστατευτικά διατάγματα σε σχέση με τις προβλέψεις του ΝΟΚ. View full είδηση

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέδωσε Υπουργική Απόφαση μετά την επίσημη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τον ΝΟΚ Σύμφωνα με την Υ.Α.: – Παρατείνεται για έναν μήνα η ισχύ της μεταβατικής διάταξης. – Συνεχίζεται η αναστολή έκδοσης προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών αδειών, – Ακυρώνονται οι αναστολές οικοδομικών αδειών από του Δήμους. – Παράταση της εφαρμογής του άρθρου 41 του Ν. 5167/2024: Αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών και συνεδριάσεων πολεοδομικών συμβουλίων Με την Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓΡΓΓΧΣΑΠ/14305/918 απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), παρατείνεται η ισχύς του άρθρου 41 του Ν. 5167/2024 για έναν επιπλέον μήνα, δηλαδή έως τις 24 Φεβρουαρίου 2025. Η παράταση αφορά τη διατήρηση της αναστολής έκδοσης προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση συγκεκριμένων πολεοδομικών κινήτρων, καθώς και την αναστολή συνεδριάσεων πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών συμβουλίων για συναφή θέματα. Τι αναστέλλεται με την απόφαση; 1. Έκδοση προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών αδειών Αναστέλλεται η έκδοση νέων αδειών δόμησης και προεγκρίσεων για κτίρια που κάνουν χρήση συγκεκριμένων πολεοδομικών κινήτρων, τα οποία προβλέπονται από τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ – Ν. 4067/2012). Συγκεκριμένα, δεν μπορούν να εκδοθούν άδειες που κάνουν χρήση των εξής ρυθμίσεων: • Προσαύξηση των όρων δόμησης, όπως: o Άρθρο 10 του ΝΟΚ (αύξηση του συντελεστή δόμησης υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις). o Παράγραφος 8, περ. γ’ και δ’ του άρθρου 15 του ΝΟΚ (ειδικές ρυθμίσεις δόμησης). o Παράγραφος 2 του άρθρου 19 του ΝΟΚ (ρυθμίσεις για φυτεμένα δώματα και άλλες πολεοδομικές παρεκκλίσεις). o Άρθρο 25 του ΝΟΚ (ειδικές διατάξεις για διατηρητέα κτίρια). • Μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των εξής χώρων: o Εσωτερικών εξωστών (παταριών), όπως προβλέπει η παρ. 6 του άρθρου 11 του ΝΟΚ. o Χώρου κύριας χρήσης έως 35 τ.μ. στο δώμα του κτιρίου. o Πισίνας, η οποία εξομοιώνεται με φυτεμένη επιφάνεια βάσει της παρ. 2 του άρθρου 19 του ΝΟΚ. 2. Αναστολή συνεδριάσεων συμβουλίων Αναστέλλονται επίσης οι συνεδριάσεις των πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών συμβουλίων για υποθέσεις που σχετίζονται με τα παραπάνω κίνητρα. Συγκεκριμένα, αφορά: • Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΣΑ) – Αρμόδια για την έγκριση μελετών αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. • Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ) – Αρμόδια για την εξέταση ενστάσεων και την έγκριση πολεοδομικών παρεκκλίσεων. • Κεντρικά Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΚΕΣΑ) – Εξετάζουν αρχιτεκτονικές μελέτες για ειδικά και μεγάλης κλίμακας έργα. • Κεντρικά Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) – Ασχολούνται με σημαντικά πολεοδομικά ζητήματα και υποθέσεις που αφορούν γενικότερο σχεδιασμό και αμφισβητήσεις αδειοδοτήσεων. Τι συμβαίνει με τις ήδη εκδοθείσες άδειες; • Οι οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί με χρήση αυτών των πολεοδομικών κινήτρων ΔΕΝ θα ανακαλούνται. • Αν είχαν ανακληθεί από την 11η Δεκεμβρίου 2024 έως τη δημοσίευση της παρούσας απόφασης, η ανάκληση ακυρώνεται αυτοδικαίως. Αυτό σημαίνει ότι όσοι είχαν λάβει οικοδομικές άδειες χρησιμοποιώντας τα εν λόγω κίνητρα δεν κινδυνεύουν πλέον με ανάκληση, καθώς η διοίκηση δεν μπορεί να ακυρώσει τις άδειές τους. Ποιοι επηρεάζονται από την απόφαση; Η παράταση επηρεάζει κυρίως: - Κατασκευαστές και επενδυτές, που σχεδιάζουν νέα έργα βασισμένα στα πολεοδομικά κίνητρα. - Ιδιώτες που θέλουν να εκδώσουν οικοδομικές άδειες, αλλά τα σχέδιά τους περιλαμβάνουν τις παραπάνω πολεοδομικές παρεκκλίσεις. - Μηχανικούς και αρχιτέκτονες, καθώς καθυστερούν εγκρίσεις μελετών και συνεδριάσεις των αρμόδιων συμβουλίων. Από την άλλη, η παράταση ευνοεί όσους έχουν ήδη εκδώσει άδειες με τα εν λόγω κίνητρα, καθώς προστατεύονται από πιθανή ανάκληση. Δείτε εδώ το ΦΕΚ View full είδηση

Στη μείζονα Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συζητήθηκε η αίτηση ακύρωσης έξι ομοσπονδιών, σωματείων, κ.λπ. (εργαζομένων στην ΕΥΔΑΠ, την ΕΥΑΘ, κ.λπ.) και 20 πολιτών καταναλωτών ύδατος, που ζητούν να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και αντίθετη στην ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία η από 26-9-2024 ΚΥΑ για τον «Καθορισμό των γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος, μέτρα βελτίωσης, διαδικασίες και μέθοδος ανάκτησης κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του». Η μείζονα Ολομέλεια του ΣτΕ, με πρόεδρο τον Μιχάλη Πικραμένο και εισηγήτρια τη σύμβουλο Επικρατείας Όλγα Ζύγουρα, καλείται να αποφασίσει, μεταξύ άλλων, εάν η ανάθεση του ελέγχου της τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος (ο οποίος μέχρι τώρα γινόταν από το κράτος και τους ΟΤΑ) σε ανεξάρτητη ρυθμιστική Αρχή, δηλαδή τη ΡΑΑΕΥ, διασφαλίζει τον έλεγχο των υπηρεσιών ύδατος με όρους δημοσίου συμφέροντος, ώστε το αγαθό του νερού να παρέχεται στο σύνολο των πολιτών σε προσιτή τιμή, όπως επιβάλλει το Σύνταγμα. Παράλληλα, η Ολομέλεια θα κρίνει εάν με τις ρυθμίσεις τής προσβαλλόμενης απόφασης υιοθετείται μεθοδολογία τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που μετατρέπει, κατ’ ουσίαν, το νερό σε εμπορικό προϊόν, χωρίς να διασφαλίζεται η παροχή οικονομικά προσιτών υπηρεσιών στους πολίτες και χωρίς να προστατεύονται κατά τρόπο αποτελεσματικό οι υδατικοί πόροι. Κατά την ακροαματική διαδικασία, επισημάνθηκε από τα σωματεία ότι στην πραγματικότητα επιδιώκεται η αύξηση των εσόδων των παρόχων μέσω της αύξησης των τιμολογίων κατανάλωσης, ενώ παράλληλα θα γίνει μετακύλκηση του κόστους των δαπανών, κάτι που θα οδηγήσει σε συνεχείς αυξήσεις. Επίσης, οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι με τη προσβαλλόμενη από 26-9-2024 ΚΥΑ επαναλαμβάνονται όσα είχε ακυρώσει το ΣτΕ με την απόφασή του το έτος 2022 για το ίδιο θέμα. Ακόμη, παραβιάζει την ευρωπαϊκή Οδηγία 2000/60/ΕΚ και την εσωτερική νομοθεσία, ενώ παραβιάζει και συνταγματικές διατάξεις, όπως είναι αυτές των άρθρων 5, 21, 25 και 106 του Συντάγματος. Η ΕΥΔΑΠ ανέφερε ότι ανταποκρίνεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία και ο τρόπος που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα είναι ακριβώς ίδιος με αυτόν που ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία. Επίσης, διευκρινίστηκε από την ΕΥΔΑΠ ότι θα γίνεται σταδιακά ανάκτηση του κόστους που μπορεί στο μέλλον να φτάσει και στο επίπεδο πλήρους ανάκτησης υπό προϋποθέσεις, σε ορισμένες λεκάνες απορροής ποταμών. Η πλήρης ανάκτηση του κόστους ουδόλως απαγορεύεται από την ευρωπαϊκή Οδηγία. Σε άλλο σημείο, η ΕΥΔΑΠ τόνισε ότι η βιομηχανική χρήση και η αγροτική χρυσή νερού, οι οποίες είναι η πλέον επιβαρυντικές για το περιβάλλον, χρεώνονται πολύ περισσότερο επι τη βάσει της αρχής ο «ρυπαίνων πληρώνει». Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έχει αποκτήσει ορισμένες αρμοδιότητες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι καταργήθηκαν αρμοδιότητες δήμων, περιφερειών, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και του υπουργείου Περιβάλλοντος, όπως πρόσθεσε η ΕΥΔΑΠ. Παρέμβαση υπέρ της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης έχουν κάνει η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ και η ΡΑΑΕΥ, οι οποίες παραστάθηκαν στο ΣτΕ. Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του. Εν τω μεταξύ, έξω από το ΣτΕ είχαν συγκεντρωθεί για να υπεραμυνθούν υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα του νερού οι εργαζόμενοι σε δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις αρμόδιες για τη διαχείριση του νερού, περιβαλλοντικές οργανώσεις και πολίτες. View full είδηση

Το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάσισε να μην ακυρώσει οικοδομικές άδειες στην περιοχή του Αλίμου που εκδόθηκαν βάσει του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), διαφυλάσσοντας την αρχή της ασφάλειας δικαίου και την προστασία των πολιτών που εμπιστεύθηκαν το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο. Παράλληλα, προχώρησε σε σημαντικές κρίσεις για τις πολεοδομικές ρυθμίσεις, τονίζοντας ότι οι διατάξεις του ΝΟΚ δεν μπορούν να υπερισχύουν των ειδικών πολεοδομικών κανόνων κάθε περιοχής. Το Ανώτατο Δικαστήριο δημοσιοποίησε αποφάσεις που αφορούν προσφυγές για οικοδομές στον Δήμο Αλίμου, αποσαφηνίζοντας το νομικό του σκεπτικό. Το Συμβούλιο της Επικρατείας τόνισε την υποχρέωση που απορρέει από το άρθρο 24 του Συντάγματος για την ορθή χωροταξική και πολεοδομική ρύθμιση, στηριζόμενο στη νομολογία. Σύμφωνα με το δικαστήριο, οι πολεοδομικές ρυθμίσεις είναι συνταγματικά επιτρεπτές μόνο όταν θεσπίζονται κατόπιν ειδικής επιστημονικής μελέτης, ενώ παράγοντες όπως η υφιστάμενη κατάσταση ή τα ιδιωτικά συμφέροντα μπορούν να ληφθούν υπόψη μόνο επικουρικά. Σε ό,τι αφορά την αναδρομικότητα της απόφασης, το ΣτΕ αποφάσισε να μην ακυρώσει τις οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν βάσει του ΝΟΚ, λαμβάνοντας υπόψη την ασφάλεια δικαίου και την ανάγκη προστασίας των πολιτών που εμπιστεύθηκαν το ισχύον νομικό πλαίσιο. Ωστόσο, ως χρονικό σημείο εφαρμογής της απόφασης όρισε την 11η Δεκεμβρίου, εξαιρώντας από τις ρυθμίσεις τις οικοδομές που δεν είχαν ξεκινήσει εργασίες μέχρι τότε. Σε μια λεπτομερή ανάλυση των τροποποιήσεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) μέσω των νόμων 4759/2020 και 4819/2021, το δικαστήριο ανέδειξε την επίπτωση της μείωσης του ελάχιστου ύψους ορόφου από 2,65 σε 2,50 μέτρα, σημειώνοντας ότι αυτό αποτέλεσε εργαλείο για την αύξηση του αριθμού των ορόφων των κτιρίων. Σημείωσε επίσης ότι ο οικοδομικός κανονισμός έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές στα 12 χρόνια εφαρμογής του, γεγονός που επηρεάζει τη σταθερότητα του πολεοδομικού σχεδιασμού. Ως προς την ουσία των προσφυγών, το ΣτΕ έκρινε ότι οι διατάξεις του ΝΟΚ για το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων δεν μπορούν να υπερισχύουν των ειδικών πολεοδομικών διατάξεων κάθε περιοχής. Παράλληλα, το δικαστήριο υιοθέτησε μια πιο επιεική στάση απέναντι στα πολεοδομικά κίνητρα, αποδεχόμενο την αύξηση του συντελεστή δόμησης ως αντάλλαγμα για τη μείωση της κάλυψης, τη δημιουργία ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων. Αυτή η επιχειρηματολογία υποστηρίχθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και τους κατασκευαστές. Ιδιαίτερη σημασία έχει και η απόφαση του ΣτΕ για τη μη προσμέτρηση συγκεκριμένων χώρων, όπως τα πατάρια, τα δώματα και οι πισίνες, στον συντελεστή δόμησης. Το δικαστήριο έκρινε ότι αυτό οδηγεί σε έμμεση αύξηση της δόμησης και της οικιστικής πυκνότητας, γεγονός που συνιστά συνταγματική παραβίαση. Τέλος, ανέφερε ότι ο νομοθέτης έχει τη δυνατότητα να τροποποιεί τους όρους δόμησης και να επανακαθορίζει την ισορροπία μεταξύ τους, εφόσον δεν επιδεινώνονται οι συνθήκες διαβίωσης. View full είδηση

Με τις 146, 147, 148, 149/2025 αποφάσεις της Ολομελείας κρίθηκαν τα εξής: Α. Το σύστημα των διατάξεων του Ν.Ο.Κ. (άρθρα 10 παρ. 1, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25 παρ. 1), με τις οποίες παρέχονται προσαυξήσεις στον συντελεστή της δόμησης και το ύψος, ως κίνητρα για την ανέγερση κτηρίων, δεν αντίκειται, κατ’ αρχήν, από μόνο το περιεχόμενο των διατάξεων, στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος. Τούτο διότι α) η πραγματοποιούμενη δόμηση, δυνάμει της προσαύξησης του σ.δ., δεν παρίσταται προδήλως υπέρμετρη, ώστε να οδηγεί οπωσδήποτε σε ανεπίτρεπτη συνταγματικά επιδείνωση των όρων διαβίωσης και του περιβάλλοντος, ο δε όρος δομήσεως που αναφέρεται στο ύψος δεν συνιστά, από μόνος του, δυσμενή μεταβολή των συνθηκών, β) τα κίνητρα συνοδεύονται από τα αντισταθμίσματα της μείωσης της κάλυψης, της δημιουργίας κτηρίων υψηλής ενεργειακής απόδοσης και της αύξησης των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, τα οποία συνιστούν, κατά κοινή πείρα, ευνοϊκά για το περιβάλλον στοιχεία. Β. Εντούτοις, τα κίνητρα του Ν.Ο.Κ., λόγω του προέχοντος πολεοδομικού χαρακτήρα τους, δεν μπορούν να υλοποιούνται απευθείας με την έκδοση οικοδομικών αδειών που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή του Ν.Ο.Κ., αλλά ανήκει στον πολεοδομικό νομοθέτη να τα συμπεριλάβει στον τοπικό σχεδιασμό. Στον τοπικό σχεδιασμό σταθμίζονται οι συνέπειες στο οικιστικό περιβάλλον της περιοχής, όπου τα κίνητρα εφαρμόζονται, με τεκμηρίωση της σχετικής κρίσης επί τη βάσει ειδικής επιστημονικής μελέτης, η οποία καταρτίζεται στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης του σχεδιασμού και λαμβάνει υπόψη τη φυσιογνωμία του κάθε οικισμού. Συνεπώς, το σύστημα των κινήτρων του Ν.Ο.Κ. αντίκειται στο άρθρο 24 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος. Τούτο όχι, κατ’ αρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου των επίμαχων διατάξεων, οι οποίες δεν είναι, κατά τα ανωτέρω, από μόνες τους αντισυνταγματικές, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση από τους ισχύοντες με βάση το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης. Γ. Οι ρυθμίσεις του άρθρου 11 παρ. 6 του Ν.Ο.Κ. για την προσμέτρηση ή μη στον συντελεστή δόμησης διαφόρων χώρων των οικοδομών θεμιτώς θεσπίζονται οριζοντίως με τον Οικοδομικό Κανονισμό, διότι δεν αποτελούν ζήτημα που ανάγεται στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό. Είναι, όμως, αντισυνταγματικός ο μη συνυπολογισμός στον σ.δ. των παταριών και του κτίσματος έως 35 τ.μ. στο δώμα, καθώς και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια. Αυτά, επομένως, πρέπει να προσμετρώνται στον σ.δ. Αντιθέτως, είναι συνταγματικός ο μη συνυπολογισμός στον σ.δ. των έρκερ, δηλαδή αρχιτεκτονικών στοιχείων περιορισμένων διαστάσεων, και των κλιμακοστασίων που δεν συνιστούν χώρους κατοίκησης. Δ. Περαιτέρω, όμως, το Δικαστήριο προέβη σε στάθμιση αφενός του δημοσίου συμφέροντος, και, αφετέρου των αρχών της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της εμπιστοσύνης των διοικουμένων που οικοδόμησαν, εμπιστευθέντες το νομοθετικό καθεστώς και τα θεσπισθέντα κίνητρα του ν. 4067/2012, και που απέκτησαν καλοπίστως εμπράγματα δικαιώματα επί των εν λόγω ακινήτων. Το Δικαστήριο επισήμανε ότι ο λόγος για τον οποίον οι οικείες διατάξεις κρίνονται αντισυνταγματικές στοιχεί προς παγία νομολογία του Δικαστηρίου, την οποία ο νομοθέτης δεν έλαβε υπόψη κατά τη θέσπιση του Ν.Ο.Κ. (ν. 4067/2012), προκειμένου να διαφυλάξει την αρχή της ασφάλειας δικαίου. Η αρχή αυτή υπηρετείται όταν η νομολογία των ανωτάτων Δικαστηρίων λαμβάνεται υπόψη κατά τη νομοθέτηση. Κατόπιν τούτων, το Δικαστήριο έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει έως και τις 11.12.2024, ημερομηνία κατά την οποία το Δικαστήριο, δια του Προέδρου, προέβη σε ανακοίνωση του περιεχομένου της παρούσας απόφασης. Ως έναρξη υλοποίησης των οικοδομικών αδειών νοούνται οι εργασίες εκσκαφής για την ανέγερση της οικοδομής, ο χρόνος πραγματοποίησης των οποίων πρέπει να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο τρόπο, όπως, μεταξύ άλλων, α) με τη γνωστοποίηση, καθ΄ οιονδήποτε τρόπο, της έναρξης των εργασιών εκσκαφής σε οποιαδήποτε διοικητική αρχή, β) με την ηλεκτρονική υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) από τον εργοδότη στη βάση δεδομένων του ΕΦΚΑ κ.ο.κ., εφόσον η γνωστοποίηση ή η υποβολή των ως άνω στοιχείων γίνει έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024. Δεν αρκούν, όμως, η ηλεκτρονική αυτόματη έκδοση της οικοδομικής άδειας και η λήψη αριθμού άδειας ούτε η ηλεκτρονική ενημέρωση άλλων Υπηρεσιών, τα οποία αφορούν μόνον το γεγονός της έκδοσης της άδειας και δεν αποδεικνύουν τον χρόνο έναρξης των οικοδομικών εργασιών. Εκκρεμείς κατά την 11.12.2024 δίκες δεν καταλαμβάνονται από τον περιορισμό των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ και ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ για τον ΝΟΚ Τι ακριβώς κρίθηκε με τις αποφάσεις 146-9/2025 της Ολομέλειας του ΣτΕ; Κρίθηκε ότι το σύστημα των διατάξεων του ΝΟΚ με το οποίο θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτηρίων, θα μπορούσε να εισαχθεί στον πολεοδομικό σχεδιασμό συγκεκριμένων περιοχών ανάλογα με τα ειδικότερα χαρακτηριστικά τους αλλά δεν μπορεί, κατά το Σύνταγμα, να θεσπιστεί με διάταξη γενικής εφαρμογής, όπως στην προκειμένη περίπτωση, διότι αυτό οδηγεί στην ανατροπή του ισχύοντος πολεοδομικού σχεδιασμού κάθε περιοχής. Είναι η πρώτη φορά που δημοσιεύεται απόφαση του ΣτΕ με τέτοιο περιεχόμενο; Οι σημερινές αποφάσεις αναφέρονται στο ζήτημα της σχέσης των γενικών οικοδομικών κανονισμών και των ειδικότερων όρων δόμησης της κάθε περιοχής. Παρόμοια ζητήματα έχουν τεθεί πολλές φορές κατά το παρελθόν και το Δικαστήριο δεχόταν πάντοτε ότι υπερισχύουν και εφαρμόζονται οι ειδικότεροι όροι δόμησης κάθε περιοχής, εφόσον είναι περιβαλλοντικά ευμενέστεροι. Το ζήτημα αυτό έχει κριθεί και για διατάξεις του ισχύοντος ΝΟΚ με την 705/2020 απόφαση της Ολομέλειας. Γιατί πήρε τόσο καιρό να κριθεί η συνταγματικότητα; Ο ΝΟΚ υπάρχει από το 2012. Κατ’ αρχάς, λόγω της οικονομικής κρίσης υπήρξε καθίζηση στην οικοδομική δραστηριότητα και περιορισμός στην έκδοση οικοδομικών αδειών, με αποτέλεσμα να μην έχουν ανοίξει σχετικές δίκες. Οι οικοδομικές άδειες που οδήγησαν στις σημερινές αποφάσεις της Ολομέλειας εκδόθηκαν το 2022, δηλαδή 10 χρόνια μετά την έναρξη ισχύος του ΝΟΚ, οι παραπεμπτικές αποφάσεις του Ε΄ τμήματος δημοσιεύθηκαν το 2024, οι υποθέσεις συζητήθηκαν στην Ολομέλεια τον Οκτώβριο του 2024 και το διατακτικό δημοσιεύθηκε δυο μήνες μετά, τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους. Εκκρεμούν στο ΣτΕ υποθέσεις για τη συνταγματικότητα άλλων οικοδομικών κινήτρων του ΝΟΚ; Ναι. Εκκρεμούν και άλλες υποθέσεις με οικοδομικές άδειες στις οποίες τίθεται το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας άλλων διατάξεων του ΝΟΚ (πχ υπόσκαφα, διεύρυνση υπογείων γκαράζ κλπ). Ποιον δεσμεύουν οι αποφάσεις τις Ολομέλειας; Τυπικά μόνο τους διαδίκους των συγκεκριμένων υποθέσεων. Επειδή, όμως, η παρανομία των οικοδομικών αδειών οφείλεται σε αντισυνταγματικότητα του νόμου, οι αποφάσεις αυτές μπορούν να έχουν συνέπειες στη νομιμότητα όλων των αδειών που εκδόθηκαν με βάση τις διατάξεις που κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Για τον λόγο αυτό, οι σημερινές αποφάσεις, με ρητή σκέψη τους, περιόρισαν τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας. Έτσι, οι άδειες για τις οποίες οι οικοδομικές εργασίες έχουν ξεκινήσει και, πολύ περισσότερο, έχουν ολοκληρωθεί, δεν μπορούν να ακυρωθούν ή να ανακληθούν εξαιτίας της αντισυνταγματικότητας αυτής. Εντούτοις, άδειες οι οποίες είχαν ήδη προσβληθεί στα δικαστήρια έως και τις 11.12.2024, μπορούν να ακυρωθούν για τον λόγο αυτό, έστω και αν είχαν ήδη αρχίσει οι οικοδομικές εργασίες, διότι το αντίθετο θα παραβίαζε το δικαίωμα δικαστικής προστασίας. Οι άδειες που έχουν εκδοθεί και για τις οποίες υπάρχει ακόμη προθεσμία για δικαστική προσβολή τους κινδυνεύουν; Οι άδειες για τις οποίες δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη οι οικοδομικές εργασίες μπορούν να ακυρωθούν για τους λόγους που αναφέρονται στις αποφάσεις. Οι άδειες για τις οποίες έχουν ξεκινήσει οι οικοδομικές εργασίες δεν κινδυνεύουν εξαιτίας της εφαρμογής των αντισυνταγματικών κινήτρων του ΝΟΚ, αλλά κινδυνεύουν μόνο εφόσον έχουν άλλες πλημμέλειες. Τι εννοούμε με τον όρο έναρξη οικοδομικών εργασιών; Πώς αποδεικνύεται αυτή; Ως έναρξη υλοποίησης των οικοδομικών αδειών νοούνται οι εργασίες εκσκαφής για την ανέγερση της οικοδομής, ο χρόνος πραγματοποίησης των οποίων πρέπει να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο τρόπο, όπως, μεταξύ άλλων, α) με τη γνωστοποίηση, καθ΄ οιονδήποτε τρόπο, της έναρξης των εργασιών εκσκαφής σε οποιαδήποτε διοικητική αρχή, β) με την ηλεκτρονική υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) από τον εργοδότη στη βάση δεδομένων του ΕΦΚΑ κ.ο.κ., εφόσον η γνωστοποίηση ή η υποβολή των ως άνω στοιχείων έχει γίνει έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024. Δεν αρκούν, όμως, η ηλεκτρονική αυτόματη έκδοση της οικοδομικής άδειας και η λήψη αριθμού άδειας ούτε η ηλεκτρονική ενημέρωση άλλων Υπηρεσιών, καθώς αφορούν μόνο το γεγονός της έκδοσης της άδειας και δεν αποδεικνύουν τον χρόνο έναρξης των οικοδομικών εργασιών. Η άδειά μου κρίθηκε αντισυνταγματική από τα δικαστήρια. Έχω δικαίωμα αποζημίωσης; Όταν προκαλείται ζημία από αντισυνταγματικότητα νόμου υπάρχει κατ’ αρχήν δικαίωμα αποζημίωσης, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις για την αστική ευθύνη του Κράτους. Το δικαίωμα για αποζημίωση κρίνεται ανάλογα με τις ειδικότερες περιστάσεις της κάθε υπόθεσης από τα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια. Το ΣτΕ έλαβε υπόψη του τον αντίκτυπο των αποφάσεων αυτών στις επενδύσεις και στην ασφάλεια των συναλλαγών; Ναι. Το Δικαστήριο εφάρμοσε τη νομοθεσία που δίνει τη δυνατότητα συνεκτίμησης των συνεπειών της κρίσης περί αντισυνταγματικότητας και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, εξάντλησε τα περιθώρια της νομοθεσίας αυτής για τον περιορισμό της βλάβης που μπορεί να επέλθει από τις αποφάσεις στην οικονομική δραστηριότητα και την ασφάλεια των συναλλαγών. View full είδηση

Αντισυνταγματικός κρίθηκε από της Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός για τα ύψη των κτιρίων, ενώ η απόφαση αυτή του ανωτάτου δικαστηρίου που έχει τεράστιο αντίκτυπο στις επενδύσεις και στο χώρο της οικονομίας δεν θα έχει αναδρομική ισχύ, εφόσον αποδεδειγμένα μέχρι και σήμερα έχει ξεκινήσει με οποιονδήποτε τρόπο η υλοποίηση των αδειών αυτών. Οι ανώτατοι δικαστές ολοκλήρωσαν τη διάσκεψη τους για την πολύ σοβαρή αυτή υπόθεση σε χρόνο ρεκόρ για τα δεδομένα του ΣτΕ και τήρησαν απαρέγκλιτα όσα από έδρας είχαν ειπωθεί από τον ίδιο τον πρόεδρο του Δικαστηρίου Μιχάλη Πικραμένο για την έκδοση της απόφασης που έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για την αγορά των ακινήτων ,τους επενδυτές ,του δήμους και τις αρμόδιες πολεοδομικές αρχές. Ο πρόεδρος του ΣτΕ αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διάσκεψης του δικαστηρίου, σύμφωνα με το νόμο πριν ακόμα από τη δημοσίευση της απόφασης, που αναμένεται εντός του Ιανουαρίου του 2025, ενημέρωσε λόγω της σοβαρότητας της υπόθεσης για το Δία ταύτα της κρίσης των ανώτατων δικαστών αναφορικά με την αντισυνταγματικότητα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Το κρίσιμο σημείο της απόφασης όμως ,πέραν της αντισυνταγματικότητας των διατάξεων αφορά τον χρόνο της εφαρμογής της και το το μέλει γενέσθαι με τις οικοδομικές άδειες που έχουν ήδη εκδοθεί . Ως προς αυτό το κρίσιμο σημείο το ΣτΕ σύμφωνα και με την ανακοίνωση του προέδρου του , «σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση. Ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες». Με τον τρόπο αυτό όπως επισημαίνουν νομικοί που έχουν καλή γνώση της υπόθεσης το ανώτατο δικαστήρια διαφυλάσσει το κύρος του και ταυτόχρονο και την οικονομία του κράτους. Συγκεκριμένα, στην ανακοίνωση που εξέδωσε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας για το αποτέλεσμα της διάσκεψης του Δικαστηρίου μετά τη συζήτηση ενώπιον της Ολομέλειας που είχε διεξαχθεί στις 12 Οκτωβρίου αναφέρονται τα εξής : Σύμφωνα με το άρθρο 34 παρ. 8 του π.δ. 18/1989, όπως προστέθηκε με το άρθρο 25 του ν. 4786/2021 Ανακοινώνει τα εξής: Στις 25.10., 27.11., 4.12. και 10.12.2024 η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συνήλθε σε διασκέψεις υποθέσεων σχετικών με την έκδοση οικοδομικών αδειών. Οι υποθέσεις αυτές, οι οποίες συζητήθηκαν κατά τη δικάσιμο της 11.10.2024, παραπέμφθηκαν στην Ολομέλεια, με τις αποφάσεις 293/2024, 662/2024, 310/2024 (επτ.) και 1186/2024 (επτ.) του Ε΄ Τμήματος του Δικαστηρίου, προκειμένου να επιλυθούν τα ζητήματα συνταγματικότητας των διατάξεων των άρθρων 10, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2, 25 και 11 παρ. 6 (περ. δ, ε και ιστ) του ν. 4067/2012, ως ισχύει (ΝΟΚ), κατ’ επίκληση των οποίων εξεδόθησαν οι προσβαλλόμενες οικοδομικές άδειες. Το Δικαστήριο έκρινε τα εξής: Ι. Το σύστημα των διατάξεων του ΝΟΚ (άρθρα 10, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25), με το οποίο θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτηρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, αντίκειται στo άρθρο 24 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος. Τούτο, όχι, κατ’ αρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου τους, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση, και μάλιστα ουσιώδη, από τους ισχύοντες κατά το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης. Τα παρεχόμενα με τις διατάξεις αυτές κίνητρα πρέπει να έχουν ληφθεί υπ’ όψιν και να έχουν σταθμισθεί οι συνέπειές τους στο οικιστικό περιβάλλον κάθε περιοχής κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, κατόπιν ειδικής επιστημονικής μελέτης που να τεκμηριώνει τις περιεχόμενες στις διατάξεις αυτές ρυθμίσεις σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει φυσιογνωμία κάθε οικισμού. ΙΙ. Περαιτέρω, το Δικαστήριο έκρινε ότι αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης (δυνάμει του άρθρου 11 παρ. 6 του ΝΟΚ), των εσωτερικών εξωστών (παταριών) και του χώρου κύριας χρήσης των 35 τ.μ. στο δώμα της οικοδομής, όπως και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια (άρ. 19 παρ. 2 του ΝΟΚ). Αυτά μπορούν να κατασκευάζονται προσμετρώμενα στον συντελεστή δόμησης. Αντιθέτως, δεν αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των έρκερ και των κλιμακοστασίων. Κατόπιν τούτων, οι προσβαλλόμενες άδειες πρέπει να ακυρωθούν για τους παραπάνω λόγους. ΙΙΙ. Τέλος, το Δικαστήριο, σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση. Ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες. Η δημοσίευση της απόφασης αναμένεται τον Ιανουάριο του ερχόμενου έτους. Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι κατά της συνταγματικότητας άρθρων του ΝΟΚ που προβλέπουν μεταξύ άλλων, προσαυξήσεις συντελεστή δομήσεως λόγω υποτυπώδους μείωσης της κάλυψης και ανέγερσης κτιρίου ανώτερης ενεργειακής απόδοσης (μπόνους δόμησης), είχε ταχθεί και το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ, όπου εξετάστηκαν τέσσερις υποθέσεις για οικοδομικές άδειες στο Δήμο Αλίμου, παραπέμποντας το θέμα για οριστική κρίση στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου. https://www.in.gr/2024/12/11/greece/freno-tou-ste-ston-neo-oikodomiko-kanonismo-poies-adeies-epireazontai/ View full είδηση

Στην κρίση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) τέθηκε την Παρασκευή, σε μια ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα, η υπόθεση περί αντισυνταγματικότητας διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) για τα ύψη και το μέγεθος των κτιρίων, καθώς οι ανώτατοι δικαστές της χώρας συζήτησαν ένα θέμα με μεγάλο ενδιαφέρον, δεδομένου ότι τους τελευταίους μήνες η κτηματαγορά έχει βρεθεί σε ομηρία εξαιτίας της εκκρεμότητας με το ΝΟΚ. Βέβαια, θα χρειαστεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα για να βγει η σχετική απόφαση, κατά συνέπεια, έως τότε, εκατοντάδες οικοδομικές άδειες θα παραμείνουν σε εκκρεμότητα, κι ενώ κατασκευές που ξεκίνησαν να «χτίζονται» έχουν μείνει στη μέση, συμβόλαια αντιπαροχής ακυρώθηκαν ή «μπήκαν στον πάγο» μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Στο τέλος της διαδικασίας ο πρόεδρος του ΣτΕ, Μιχάλης Πικραμένος, ζήτησε από τις δύο πλευρές να υποβάλλουν υπομνήματα έως 21 Οκτωβρίου (και έως 24 του ίδιου μήνα να διαβαστούν από τους διαδίκους και να αντικρουστούν) προκειμένου το δικαστήριο να λάβει την απόφαση του. Πάντως, όλες οι πλευρές συμφωνούν ότι πρέπει να δοθεί άμεσα λύση, να βγει σύντομα η απόφαση, αν είναι δυνατόν έως τα τέλη του έτους, όπως εκτιμάται ότι μπορεί να γίνει λόγω του κατεπείγοντος του θέματος, ώστε να γνωρίζει η κτηματαγορά που βαδίζει. Ανάλογα με την απόφαση του ΣτΕ θα φανεί αν το αρμόδιο ΥΠΕΝ χρειαστεί να νομοθετήσει εκ νέου. Οι διατάξεις στο «μικροσκόπιο» Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ καλείται, μεταξύ άλλων, να εξετάσει και να αποφασίσει εάν είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα οι διατάξεις του ΝΟΚ, με τις οποίες δίνονται κίνητρα για την αύξηση της δόμησης και την προσαύξηση του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους (έτσι όπως αυτό καθορίζεται σε ειδικές ανά περιοχή διατάξεις), προκειμένου να κατασκευαστούν φιλικά για το περιβάλλον κτίρια και να δημιουργηθούν χώροι πρασίνου. Συγκεκριμένα η Ολομέλεια θα κρίνει αν είναι συνταγματικές οι διατάξεις που επιτρέπουν την αύξηση του συντελεστή δόμησης (κατά 10%, 15% και 20%), εάν ο κατασκευαστής μειώσει το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου (κατά 10%, 15% και 20% αντίστοιχα), την αύξηση του συντελεστή δόμησης (κατά 5% ή 10%), εάν αναβαθμιστεί ενεργειακά το κτίριο, την αύξηση του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους κάθε κτιρίου κατά 1 μ., εάν χρησιμοποιηθεί το ισόγειο και η πιλοτή ως χώρος στάθμευσης οχημάτων ή εάν κατασκευαστεί φυτεμένο δώμα με κτίσμα ή εάν μειωθεί το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου κατά 5%. Επίσης, υπό εξέταση είναι διατάξεις που επιτρέπουν την κατασκευή φυτεμένου δώματος (το οποίο περιλαμβάνει κτίσμα μέγιστης επιφάνειας 35 τ.μ. και μέγιστου ύψους 3,40 μ.) χωρίς να προσμετράται στο μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κάθε κτιρίου, να μην προσμετρώνται στον οριζόμενο συντελεστή δόμησης ορισμένες κατασκευές, όπως πατάρια, σοφίτες, φυτεμένα δώματα και κλιμακοστάσια ή εάν πριν από τη θέσπιση των επίμαχων διατάξεων έπρεπε να προηγηθεί στρατηγική εκτίμηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων. Οι αντίθετες πλευρές Παρεμβάσεις, έκαναν δικηγόροι που εκπροσωπούν κατασκευαστικές εταιρίες και το ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας) από τη μια πλευρά και από την άλλη την Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΕΔΕ) και τον Δήμο Αλίμου που πρωτοστατεί ενάντια στις επίμαχες διατάξεις του ΝΟΚ. Μάλιστα, ο δήμαρχος Αλίμου, Ανδρέας Κονδύλης, είπε ότι τα περισσότερα μπόνους στη δόμηση και η συνδυαστική εφαρμογή τους θεσπίστηκαν το 2019. Όπως είπε προκαλούν «βίαιη επιδείνωση» των συνθηκών στις πόλεις, μεταξύ άλλων αυξάνοντας το πληθυσμό τους χωρίς να υπάρχουν οι αναγκαίες υποδομές. Να θυμίσουμε ότι οι οικοδομικές άδειες οι οποίες έχουν προσβληθεί και έφεραν τη υπόθεση στο ανώτατο δικαστήριο βρίσκονται στην περιοχή του. Γενικότερα, όσοι τάσσονται υπέρ του ΝΟΚ έχουν κατά καιρούς αναφέρει ότι περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την ανέγερση των νέων κτιρίων, στην λογική της αύξησης του πρασίνου και των κοινόχρηστων χώρων, τη βελτίωση του μικροκλίματος, την παροχή ελευθεριών για την παραγωγή ποιοτικής αρχιτεκτονικής, μορφολογικά και λειτουργικά και την ενσωμάτωση στοιχείων που βελτιώνουν την ενεργειακή συμπεριφορά των κτιρίων και προάγουν την περιβαλλοντική προστασία. Σύμφωνα το σκεπτικό αυτό ο ΝΟΚ δεν αποτελεί σχέδιο ή πρόγραμμα, υπό την έννοια που αποδίδει στους όρους η νομοθεσία (ενωσιακή και εθνική) για αυτό και δεν απαιτείται η προηγούμενη εκπόνηση ΣΜΠΕ (περιβαλλοντική μελέτη). Ο κ. Ανδρέας Παπαπετρόπουλος δικηγόρος, ειδικός σε πολεοδομικά θέματα από την πλευρά των κατασκευαστών τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι «ο ΝΟΚ δεν ανατρέπει τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Λειτουργεί μαζί του συμπληρωματικά. Το πρόβλημα είναι ότι, ενώ υπάρχει σύγχρονος οικοδομικός κανονισμός, δεν υπάρχει ο αντίστοιχος πολεοδομικός σχεδιασμός. Αυτός θα έπρεπε να τον πλαισιώσει και να του επιτρέψει να λειτουργήσει ορθολογικά και αποτελεσματικά. Εκεί ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα. Αν ακυρώσουμε τον ΝΟΚ δεν πετυχαίνουμε απολύτως τίποτα». Ο εκπρόσωπος του ΤΕΕ, Σπύρος Βλαχόπουλος, τόνισε ότι το ζητούμενο στην Ευρώπη είναι η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και πρόσθεσε ότι υπάρχουν παρόμοιες με το ΝΟΚ ρυθμίσεις και σε χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία. Αντίθετα, για παράδειγμα, η ΚΕΔΕ κάνει λόγο για αντισυνταγματικότητα του νόμου υποστηρίζοντας ότι τα πολεοδομικά μεγέθη κάθε περιοχής πρέπει να προκύπτουν από τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό. Τονίζει ότι μια τέτοια παρέμβαση μπορεί να σταθεί μόνο εφόσον προηγηθεί τεκμηριωμένη επιστημονική μελέτη, διαφορετικά στρεβλώνεται ο υφιστάμενος πολεοδομικός σχεδιασμός, αφού επιτρέπεται να ανεγερθούν μεγαλύτερα κτίρια από ότι αυτός ορίζει σε κάποια περιοχή. «Δικάζουμε την πιο σοβαρή πολεοδομική υπόθεση των τελευταίων ετών» είπε ο νομικός Δημήτρης Μέλισσας, για λογαριασμό της ΚΕΔΕ, και συμπλήρωσε: «Επέρχεται γενικευμένη επιβάρυνση. Στην Κηφισιά τον τελευταίο ένα χρόνο κόπηκαν 1.000 δέντρα. Η αύξηση του συντελεστή δόμησης είναι μπόνους με αμφίβολη αξία για τον ιδιοκτήτη». Όσοι είναι κατά του ΝΟΚ αναρωτήθηκαν επίσης γιατί εξαιρούνται περιοχές όπως η Φιλοθέη και το Ψυχικό. Τι ρωτούν οι Δικαστές Οι βασικότερες ερωτήσεις που τέθηκαν από τους δικαστές προκειμένου να απαντηθούν με τα υπομνήματα των διαδίκων σχετίζονταν με το ποιες αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης εξυπηρετεί η αύξηση της δόμησης σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, για το αν ανατρέπεται πολεοδομικός σχεδιασμός όταν σε μια γειτονιά με διώροφα τώρα χτίζονται 4ώροφα, αν η εφαρμογή του ΝΟΚ έλυσε το στεγαστικό πρόβλημα κ.α. View full είδηση

ΣτΕ Ολ 1944-7/2021. Διαφορές από αναπροσαρμογή τιμής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Πρόεδρος: Ε. Σάρπ Εισηγητές: Η. Μάζος, Ό. Παπαδοπούλου Με τις εν λόγω αποφάσεις της Ολομέλειας του Δικαστηρίου κρίθηκαν τα εξής: Πλειοψηφία: Με την ένταξη των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ στο Σύστημα Μεταφοράς ή στο Δίκτυο Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας επιδιώκονται σκοποί δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενοι, μεταξύ άλλων, στην προστασία του περιβάλλοντος, την ενίσχυση της οικονομίας και την συμβολή στην βιώσιμη ανάπτυξη. Περαιτέρω, ως εργαλείο για την κατά τα ανωτέρω ένταξη των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ στο Σύστημα ή το Δίκτυο ο νομοθέτης δεν επέλεξε την μονομερή εξουσιαστική πράξη διοικητικής αρχής (ή διφυούς νομικού προσώπου, ενεργούντος ως φορέας δημόσιας εξουσίας), αλλά -όπως προσήκει σε καθεστώς μερικής έστω απελευθέρωσης της αγοράς- την σύμβαση που καταρτίζεται μεταξύ του κατόχου της οικείας άδειας παραγωγής και της ΛΑΓΗΕ ΑΕ ή της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ, η οποία ρητώς χαρακτηρίζεται από τον νόμο ως “σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας”. Το γεγονός ότι ουσιώδη στοιχεία της συναπτόμενης σχέσης, μεταξύ των οποίων και το τίμημα της ηλεκτρικής ενέργειας, καθορίζονται από τον νομοθέτη, με αποτέλεσμα την περιστολή της συμβατικής ελευθερίας των εμπλεκομένων μερών, δεν αναιρεί τον χαρακτήρα της ως συμβατικής σχέσης. Ανεξαρτήτως δε του αν πράγματι πρόκειται για σύμβαση πώλησης ή για άλλο συμβατικό μόρφωμα (ενόψει των χαρακτηριστικών της, και της ιδιάζουσας θέσης της ΛΑΓΗΕ ΑΕ ή της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ), η συναπτόμενη μεταξύ του παραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ και της ΛΑΓΗΕ ΑΕ ή της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ σχέση αποτελεί σύμβαση του ιδιωτικού δικαίου κατά το κρατούν οργανικό κριτήριο. Κατά συνέπεια, οι πράξεις της ΛΑΓΗΕ ΑΕ ή της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ, με τις οποίες, κατ’ εφαρμογή των εκάστοτε ισχυουσών διατάξεων νόμου, προσδιορίζεται το οφειλόμενο στον παραγωγό τίμημα για την ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ, εκδίδονται στο πλαίσιο της κατά τα ανωτέρω συμβατικής σχέσης και προκαλούν διαφορές του ιδιωτικού δικαίου. Την ως άνω συμβατική σχέση αφορούν, εξάλλου, και οι πράξεις της ΛΑΓΗΕ ΑΕ ή της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ, με τις οποίες διαπιστώνεται η συνδρομή των προϋποθέσεων που τάσσονται με την παραγράφου ΙΓ του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014. Ως εκ τούτου, και από τις ανωτέρω πράξεις της ΛΑΓΗΕ ΑΕ ή της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ, που δρουν κατά την έκδοσή τους ως αντισυμβαλλόμενοι σε σύμβαση του ιδιωτικού δικαίου (και όχι ως φορείς δημόσιας εξουσίας), γεννώνται διαφορές ιδιωτικού δικαίου, αρμοδιότητας των πολιτικών δικαστηρίων. Δεν ασκούν δε επιρροή, από την άποψη που ενδιαφέρει εν προκειμένω, οι σκοποί που θάλπονται με τις ως άνω διατάξεις της παραγράφου ΙΓ του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 και συνδέονται με την ομαλή λειτουργία του Ειδικού Λογαριασμού των άρθρων 40 του ν. 2773/1999 και 143 του ν. 4001/2011, εφόσον η εξυπηρέτηση σκοπών δημοσίου συμφέροντος εκ μέρους νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, το οποίο, όπως εν προκειμένω, δεν ασκεί δημόσια εξουσία, αλλά ενεργεί εντός των πλαισίων της συναλλακτικής δράσης του, δύναται να επιτευχθεί και με μέσα του ιδιωτικού δικαίου. Μειοψηφία: Ουσιώδες στοιχείο του καθεστώτος στήριξης αποτελεί ο Ειδικός Λογαριασμός, προκειμένου δε ο εν λόγω μηχανισμός να καταστεί βιώσιμος, ελήφθησαν από τον νομοθέτη μέτρα, στα οποία εντάσσονται και οι επίδικες ρυθμίσεις του ν. 4254/2014. Όταν ο φορέας που διαχειρίζεται τον Ειδικό Λογαριασμό εκδίδει αποφάσεις κατ’ εφαρμογή των ρυθμιστικών παρεμβάσεων του νομοθέτη προς μείωση του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού, ο φορέας αυτός [ΛΑΓΗΕ ΑΕ (ήδη ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ) ή ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ για ΜΔΝ] δεν ενεργεί μόνο ως αντισυμβαλλόμενος του παραγωγού, αλλά προεχόντως κατ’ ενάσκηση δημόσιας εξουσίας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του για την οργάνωση και τη ρύθμιση της οικείας [ατελούς] αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Συνεπώς, όταν οι φορείς [ΛΑΓΗΕ ΑΕ (ήδη ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ) ή ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ για ΜΔΝ] εκδίδουν κατ’ εφαρμογή της παραγράφου ΙΓ του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 εκκαθαριστικά σημειώματα, ενεργούν προεχόντως, δυνάμει της δημοσίου δικαίου αρμοδιότητάς τους, προς εξυπηρέτηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος [διασφάλιση της βιωσιμότητας του Ειδικού Λογαριασμού], και όχι δυνάμει της οιονεί συμβατικής σχέσης τους με τους παραγωγούς, η αμφισβήτηση δε της νομιμότητας των πράξεων αυτών, εν σχέσει με τη συνταγματικότητα του νομοθετικού ερείσματός τους -και όχι απλώς η αμφισβήτηση της ορθότητας και ακρίβειας του ad hoc υπολογισμού στον οποίο προβαίνει ο οικείος φορέας, με δεδομένο το επίμαχο νομοθετικό έρεισμα- γεννά ακυρωτική διοικητική διαφορά, υπαγόμενη στη δικαιοδοσία του Συμβουλίου της Επικρατείας. View full είδηση