Search the Community

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο πλαίσιο της δέσμευσής του για ασφάλεια δικαίου, προστασία του περιβάλλοντος και τόνωση της αναπτυξιακής δραστηριότητας, κατέθεσε νομοθετική ρύθμιση με αντικείμενο την προσαρμογή των πολεοδομικών κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν. 4067/2012) στις πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 146–149/2025). Η νέα ρύθμιση διασφαλίζει τη συνέχιση των εργασιών σε έργα που είχαν εκκινήσει νόμιμα έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, ενισχύει την ασφάλεια των οικοδομικών αδειών, προβλέπει δίκαιες διαδικασίες αναθεώρησης όπου απαιτείται, και εισάγει για πρώτη φορά τον μηχανισμό του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, ως εργαλείου αντιστάθμισης και βιώσιμης αναβάθμισης του οικιστικού περιβάλλοντος. Ακολουθούν επεξηγηματικές ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τη νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Ποιος είναι ο βασικός στόχος της νέας ρύθμισης του ΥΠΕΝ; Μετά τις συγκεκριμένες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (146-149/2025), που έκριναν την οριζόντια εφαρμογή των κινήτρων και προσαυξήσεων του ΝΟΚ αντισυνταγματική, έχει δημιουργηθεί ένα καθεστώς αβεβαιότητας, τόσο στους ιδιοκτήτες ακινήτων και επενδυτές, όσο και στη Διοίκηση, με άμεσες, δυσμενείς επιπτώσεις στην οικοδομική δραστηριότητα. Με σεβασμό στις σχετικές αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ και στο πνεύμα τους, καταργούνται οι διατάξεις του ΝΟΚ που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, ενώ ενσωματώνονται στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό τα κίνητρα των οποίων η οριζόντια εφαρμογή κρίθηκε αντισυνταγματική. Έτσι, αποτρέπονται η στασιμότητα, οι ματαιώσεις και οι καθυστερήσεις νέων κατασκευών που έχει ανάγκη η χώρα και οι πολίτες. Προστατεύεται το περιβάλλον και αποκαθίσταται η ασφάλεια δικαίου. Ποιους αφορά η ρύθμιση; Η ρύθμιση αφορά όλους τους κατόχους οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν βάσει του ΝΟΚ και κάνουν χρήση των συγκεκριμένων κινήτρων και προσαυξήσεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικά. Αφορά επίσης αγοραστές, επενδυτές, κατασκευαστές αλλά και τις Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ), που έχουν την αρμοδιότητα έκδοσης και αναθεώρησης των οικοδομικών αδειών. Τι ισχύει για τις νέες άδειες; Από εδώ και στο εξής, δεν προβλέπονται πολεοδομικά κίνητρα του ΝΟΚ οριζόντια, καθώς το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι αυτά θα μπορούν να εντάσσονται προσαρμοσμένα και τεκμηριωμένα στον πολεοδομικό σχεδιασμό κάθε περιοχής. Τι σημαίνει ότι τα κίνητρα θα μπορούν να εντάσσονται στον ολοκληρωμένο πολεοδομικό σχεδιασμό; Αυτή την περίοδο υλοποιείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το εμβληματικό Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», με τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ – ΕΠΣ) για το 80% της Επικράτειας. Μέσω των ΤΠΣ – ΕΠΣ οι μελετητές μπορούν να καθορίσουν, κατόπιν επιστημονικής τεκμηρίωσης, ειδικές ζώνες κινήτρων, όπου θα προβλέπονται τα κίνητρα του ΝΟΚ -τα οποία μέχρι σήμερα δίνονταν οριζόντια-, λαμβάνοντας υπόψη τη θέση, τον βαθμό της οικιστικής ανάπτυξης του κάθε οικισμού, τις ιδιαιτερότητες, τα χαρακτηριστικά και την εν γένει φυσιογνωμία του, τη φέρουσα ικανότητα, τη συνολική επιβάρυνση της περιοχής, καθώς και την οικιστική πυκνότητά της. Ποιοι διατηρούν το δικαίωμα δόμησης με κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ; Όσοι έχουν οικοδομική άδεια με κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ και έχουν ξεκινήσει οικοδομικές εργασίες (π.χ. εκσκαφές) έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, μπορούν να προχωρήσουν στην υλοποίηση της οικοδομικής τους άδειας, χωρίς αναθεώρηση ή οικονομική επιβάρυνση, ενώ ρητά τους παρέχεται πλέον και η δυνατότητα αναθεώρησης της άδειας, εφόσον το επιθυμούν, χωρίς οικονομική επιβάρυνση (φόρους, παράβολα, εισφορές, κρατήσεις). Με Προεδρικό Διάταγμα, σε συνέχεια των σχετικών κατευθύνσεων του ΣτΕ, θα περιγραφούν με λεπτομέρεια οι όροι και οι προϋποθέσεις με τις οποίες αποδεικνύεται ότι έχει γίνει εκκίνηση εργασιών έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024. Τι γίνεται με όσους δεν ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες (π.χ. εκσκαφές) έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024; Χάνουν το δικαίωμα δόμησης; Σε καμία περίπτωση δεν χάνεται το δικαίωμα δόμησης, όμως για να ξεκινήσουν οικοδομικές εργασίες, οφείλουν να αναθεωρήσουν την οικοδομική τους άδεια, προκειμένου να απαλειφθούν τα κίνητρα και οι προσαυξήσεις. Έτσι, δεν χάνουν το δικαίωμα δόμησης, παρά μόνον κατά το μέρος που αφορά στα εν λόγω κίνητρα και προσαυξήσεις. Υπάρχει κάποια μέριμνα για όσους υποχρεούνται να αναθεωρήσουν την οικοδομική τους άδεια; Θα πρέπει να πληρώσουν ξανά και για την αναθεώρηση; Υπάρχει σχετική μέριμνα. Όχι, δεν καταβάλλονται άλλοι φόροι, παράβολα, εισφορές ή κρατήσεις για τις αναθεωρήσεις αυτές. Οι εν λόγω αναθεωρήσεις διενεργούνται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης ανέξοδα, χωρίς καθυστερήσεις και κατά προτεραιότητα. Τι προβλέπεται για όσους έχουν άδειες που δεν ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες έως και την 11η Δεκεμβρίου του 2024, αλλά είναι ενταγμένες ή θα ενταχθούν σε χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΣΠΑ, ΤΑΑ); Σε αυτές τις περιπτώσεις, προκειμένου να διατηρηθεί η αξιοπιστία της χώρας απέναντι σε θεσμικούς εταίρους, επενδυτές και δικαιούχους ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών προγραμμάτων και για να διασφαλιστεί η υλοποίηση των έργων, προβλέπεται περιβαλλοντικό ισοδύναμο, που αντισταθμίζει τη χρήση των κινήτρων και προσαυξήσεων του ΝΟΚ. Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο έχει διπλή υπόσταση: α) την καταβολή ενός τέλους και β) στοχευμένες παρεμβάσεις για την αναβάθμιση της Δημοτικής Ενότητας ή του Δήμου, όπου κατασκευάζεται μια οικοδομή με κίνητρα και προσαυξήσεις. Τα μέτρα αυτά εξειδικεύονται σε Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ). Συμπερασματικά, για να μπορεί να γίνει χρήση των κινήτρων και των προσαυξήσεων του ΝΟΚ, θα πρέπει να πληρωθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και να έχει εγκριθεί το ΕΣΠΙΑΠ. Η διατήρηση της ισχύος των αδειών αυτών συνδέεται άρρηκτα με την ενίσχυση της χρηματοδοτικής πίστης του Ελληνικού Δημοσίου, την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας μας που απορρέουν από τις συμβατικές δεσμεύσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη διατήρηση της διεθνούς επενδυτικής εμπιστοσύνης. Τι είναι το Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλης (ΕΣΠΙΑΠ); Το ΕΣΠΙΑΠ είναι μια ειδική μελέτη που εισάγει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μέσω του ΕΣΠΙΑΠ εξειδικεύονται τα μέτρα του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, δηλαδή οι στοχευμένες παρεμβάσεις που θα γίνουν σε επίπεδο Δήμου ή Δημοτικής Ενότητας, όπου έχουν δοθεί κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ. Η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ παρέχει νομική θωράκιση και δυνατότητα χρήσης των κινήτρων, χωρίς αλλαγές στην οικοδομική άδεια, για τις περιπτώσεις στις οποίες προβλέπεται. Είναι βασικό εργαλείο για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην αγορά και την άμεση επανέναρξη της οικοδομικής δραστηριότητας. Μπορεί να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, περιγραφή της περιοχής και των υφιστάμενων αδειών, ανάλυση νομικών ζητημάτων και ακυρωμένων αδειών, περιβαλλοντική αξιολόγηση και επιπτώσεις, προτάσεις για διαχείριση και αναπροσαρμογή σχεδίων, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και οικονομική ανάλυση, παρακολούθηση – αξιολόγηση – συστάσεις – τεκμηρίωση. Με Προεδρικό Διάταγμα θα δίνεται η δυνατότητα να εξειδικευτούν τα μέτρα του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, να καθοριστεί η διαδικασία έγκρισης του ΕΣΠΙΑΠ, καθώς και το ύψος και η διαδικασία του τέλους. Ποια μπορεί να είναι τα περιβαλλοντικά ισοδύναμα που προτείνει ένα ΕΣΠΙΑΠ; Δημιουργία χώρων πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων, Αναπλάσεις περιοχών με έντονη δόμηση, Αστικές υποδομές ή αναβαθμίσεις (πεζοδρομήσεις, φωτισμός, υλικό αστικής επίπλωσης κ.ά.), Η κατά προτεραιότητα κατεδάφιση αυθαίρετων ή και επικίνδυνων (ετοιμόρροπων) κτισμάτων, Η χρηματοδότηση απόκτησης διατηρητέων κτιρίων και μνημείων από τον οικείο Δήμο, καθώς και η αποκατάσταση δημοσίων διατηρητέων κτιρίων και μνημείων, Περιβαλλοντικές δράσεις, όπως ο καθαρισμός και η οριοθέτηση ρεμάτων και έργα διευθέτησης. Τι προβλέπεται για όσους είχαν μεν εκκινήσει οικοδομικές εργασίες έως και την 11η Δεκεμβρίου του 2024, με βάση το νομοθετικό πλαίσιο που ίσχυε τότε, αλλά αντιμετωπίζουν αιτήσεις ακύρωσης ή οι άδειες έχουν ήδη ακυρωθεί; Και στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζεται το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και οι άδειες διατηρούνται σε ισχύ. Αυτό προβλέπεται, προκειμένου να αποτραπεί το φαινόμενο των εγκαταλελειμμένων ημιτελών κτισμάτων, που υποβαθμίζει το περιβάλλον και έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και ασφάλεια. Ειδικότερα, αν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός της οικοδομής, η κατασκευαστική διαδικασία συνεχίζεται άμεσα, με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις, εφόσον πληρωθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και εκκινήσει η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ. Εάν δεν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός, επιλαμβάνονται το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να εξετάσουν με τεχνικά, κοινωνικά, οικονομικά και νομικά κριτήρια την αναγκαιότητα ή μη της συνέχισης υλοποίησης της οικοδομικής άδειας με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις ΝΟΚ. Κατόπιν εξασφάλισης των προαναφερόμενων εγκρίσεων, μπορεί να συνεχίσει η κατασκευή με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις του ΝΟΚ, εφόσον καταβληθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και εκκινήσει η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ. Υπάρχουν ειδικές κατηγορίες αδειών που εξαιρούνται από το περιβαλλοντικό ισοδύναμο; Ναι, οι άδειες που εντάσσονται σε ειδικά χωρικά σχέδια αναπτυξιακού χαρακτήρα εξαιρούνται του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, επειδή έχει προηγηθεί ειδική επιστημονική τεκμηρίωση. Το ίδιο ισχύει και για τα διατηρητέα κτίρια και μνημεία, με στόχο την προστασία και ανάδειξή τους και την ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία συμβάλλει στην αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος. View full είδηση

Πάνω από 10 δισ. ευρώ θα πρέπει να δαπανήσει η Ελλάδα μέχρι το 2030 με σκοπό να καταφέρει να αντιμετωπίσει το μείζον ζήτημα της λειψυδρίας, όπως παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του Workshop, με τίτλο «Στρατηγικές Αντιμετώπισης της Λειψυδρίας: Πρόληψη & Προετοιμασία». Σύμφωνα με πληροφορίες του energygame.gr, το ΥΠΕΝ και η ΕΥΔΑΠ παραμένουν εγκλωβισμένοι σε έναν διαρκή κύκλο συζητήσεων και διαβουλεύσεων, αναζητώντας το καταλληλότερο μοντέλο λύσεων για τα νησιά, αλλά και ειδικά για την Αθήνα. Άνθρωπος με γνώση του θέματος ανέφερε χαρακτηριστικά πως το τελικό μοντέλο των έργων θα είναι αναμφίβολα συνδυαστικό, ωστόσο στο εσωτερικό του διαλόγου κυριαρχούν δύο διακριτές σχολές σκέψης. Στο τραπέζι για να λυθεί το υδροδοτικό πρόβλημα της Αθήνας βρίσκεται αφενός το έργο των Κρεμαστών, το οποίο προτείνεται ως μια μακροπρόθεσμη και διαρθρωτική λύση, και αφετέρου τα έργα αφαλάτωσης, τα οποία –παρά το υψηλό λειτουργικό τους κόστος– κερδίζουν σταθερά έδαφος, προσελκύοντας το βλέμμα του επενδυτικού ενδιαφέροντος. Ενώ κάποιοι θεωρούν πως η επέκταση του υδροδοτικού συστήματος της Αθήνας μέχρι τη λίμνη των Κρεμαστών μπορεί να γίνει μέσα σε δύο χρόνια και να αντιμετωπιστεί έτσι άμεσα το πρόβλημα της λειψυδρίας, κάποιοι έχουν διαφορετική άποψη. Όπως εξηγούν, η εμπειρία από τα έργα κατασκευής των δικτύων αποχέτευσης και των βιολογικών καθαρισμών στην Ανατολική Αττική δείχνει πως τελικά μπορεί να χρειαστούμε μέχρι και οκτώ χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί η επέκταση προς τη λίμνη Κρεμαστών. Στο τέλος φαίνεται πως θα επικρατήσει μια ενδιάμεση λύση με συμμετοχή και της αφαλάτωσης. Ο Χάρης Σαχίνης, Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, αναφερόμενος στο ενδεχόμενο αξιοποίησης της τεχνολογίας αφαλάτωσης ως λύση ενίσχυσης της υδροδοτικής επάρκειας, τόνισε ότι η διαδικασία θα μπορούσε να προχωρήσει με απλό και διαφανή τρόπο μέσω διαγωνισμού. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «να βγουν τα σημεία και να αφήσουμε τους ενδιαφερόμενους να καταθέσουν τις προσφορές τους». Με τον τρόπο αυτό, εκτιμά ότι η υλοποίηση θα είναι πιο γρήγορη και τα κόστη πιο ανταγωνιστικά, ενώ δεν θα απαιτηθεί η κατασκευή νέων υποδομών για τη σύνδεση με το υφιστάμενο δίκτυο. Μεταξύ των ενδιαφερομένων περιλαμβάνονται ισχυροί ενεργειακοί όμιλοι καθώς και ισραηλινές εταιρείες με σχετική εξειδίκευση. Το δεύτερο φλέγον ζήτημα που αναδεικνύεται είναι το ποιος τελικά «θα πληρώσει τον λογαριασμό γι’ αυτά τα έργα». Κύκλοι της αγοράς επισημαίνουν στο energygame.gr πως το ερώτημα αυτό κυριαρχεί στις συζητήσεις του ΥΠΕΝ και της ΕΥΔΑΠ, με δεδομένο το γεγονός πως στον δημόσιο προϋπολογισμό δεν υπάρχουν διαθέσιμα 10 δισεκατομμύρια ευρώ για την κάλυψη των σχετικών επενδύσεων. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο κρίσιμο αυτό σκέλος, χαρακτηρίζοντας την εξεύρεση των απαραίτητων κονδυλίων ως τον δεύτερο θεμελιώδη πυλώνα της εθνικής στρατηγικής απέναντι στη λειψυδρία. Η αναζήτηση και διάθεση πρόσθετων χρηματοδοτικών πόρων για την ενίσχυση των υφιστάμενων και τη δημιουργία νέων υποδομών αποτελεί μια δύσκολη πρόκληση, την οποία όμως η χώρα δεν μπορεί πλέον να αναβάλει. «Δεν υπάρχει πια χρόνος να μην γίνουν αυτές οι επενδύσεις», τόνισε χαρακτηριστικά, θέτοντας με σαφήνεια την αναγκαιότητα άμεσης κινητοποίησης όλων των διαθέσιμων εργαλείων για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού. Σύμφωνα με τον κ. Βαρελίδη είναι απολύτως αναγκαίο οι ίδιοι οι πάροχοι να αντιληφθούν ότι δεν μπορούν να στέκονται απλώς ως παρατηρητές, αλλά πρέπει να συνδράμουν ενεργά και να συμμετάσχουν στην υλοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για αυξήσεις στην τιμολόγηση του νερού. Η αντιμετώπιση της λειψυδρίας και η αναβάθμιση των υποδομών, πρόσθεσε, απαιτούν συλλογική ευθύνη και ουσιαστική εμπλοκή όλων των εμπλεκομένων. Η συνεισφορά αυτή, όπως εξηγεί, δεν είναι απαραίτητα οριζόντια, αλλά σε ορισμένες περιοχές θα μεταφραστεί αναγκαστικά σε αύξηση της τιμής του νερού. Όπου οι διαρροές φτάνουν σε εξωφρενικά επίπεδα –όπως για παράδειγμα με παρόχους που δηλώνουν 99% μη τιμολογούμενο νερό– το κόστος της απώλειας αυτής δεν μπορεί πλέον να μετακυλίεται μόνο στον κρατικό προϋπολογισμό. Η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί επενδύσεις, και αυτές χρειάζονται χρήματα. Παράλληλα, τονίζει πως η ορθολογική τιμολόγηση του νερού δεν πρέπει να ιδωθεί ως τιμωρία για τους πολίτες, αλλά ως μοχλός εξορθολογισμού και εξοικονόμησης πόρων. Όπου υπάρχει διαρροή 60% και αυτή μειωθεί στο 30%, η εξοικονόμηση είναι τεράστια και ενισχύει έμπρακτα τη βιωσιμότητα του συστήματος. Άρα, η ευθύνη των παρόχων δεν εξαντλείται στη διαχείριση, αλλά επεκτείνεται και στη συμβολή τους στο χρηματοδοτικό σκέλος. «Το νερό είναι δημόσιο αγαθό αλλά δεν είναι δωρεάν – και αυτό πρέπει να ενσωματώνεται και στην τιμή του», ήταν το σαφές μήνυμα του Βαρελίδη. Η γεωγραφική ιδιομορφία της Ελλάδας, με τον έντονα νησιωτικό χαρακτήρα και τους ορεινούς όγκους, συνιστά μια διαρκή πρόκληση για την καθολική, ισότιμη και αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών ύδρευσης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Πέτρος Βαρελίδης ανέδειξε την ανάγκη έμπρακτης στήριξης προς τους μικρούς και αδύναμους παρόχους, ώστε να αποκτήσουν τις δυνατότητες και τα μέσα που απαιτεί η σύγχρονη εποχή. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στο αυξημένο ενεργειακό κόστος, το οποίο –όπως υπογράμμισε– διαφοροποιείται σημαντικά από περιοχή σε περιοχή και επιβαρύνει δυσανάλογα τη λειτουργία πολλών δικτύων. Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να λειτουργούμε με τη νοοτροπία πως «κάποιος άλλος θα δώσει τη λύση». Το κάθε δίκτυο, όπως είπε, πρέπει να αξιολογήσει τις δυνατότητές του και να δράσει: «Το κόστος για κάθε πάροχο είναι διαφορετικό. Δεν μπορείς απλά να περιμένεις να μειωθεί το κόστος. Πρέπει να δεις τι μπορείς να κάνεις». Στο ολοένα και πιο ασφυκτικό πλαίσιο που δημιουργεί η κλιματική κρίση, έχουν πληθύνει τα μπρα ντε φερ μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας και της ΕΥΔΑΠ απέναντι στην λειψυδρία. Η Αθήνα, η πρωτεύουσα είναι μία περιοχή που βρίσκεται στον πυρήνα αυτής της σύγκρουσης. Όπως αποκάλυψε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης στο πλαίσιο του ίδιου Workshop «έχουμε νερό για ακόμα δυόμιση χρόνια, εφόσον συνεχιστεί η ίδια υδρολογική συμπεριφορά. «Έχει έρθει η ώρα να περάσουμε στις δράσεις». Το ζητούμενο, όπως αναφέρθηκε, είναι να επεκταθεί το σημερινό υδατικό απόθεμα ώστε να καλύπτει 3–4 χρόνια αντί για 2,5, δίνοντας το περιθώριο να ωριμάσουν τα απαραίτητα έργα. Παράλληλα, αναμένονται επενδύσεις για τον περιορισμό των διαρροών στο δίκτυο ύδρευσης, το οποίο διακινεί περίπου 400 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως. Σημειώνεται πως η ΕΥΔΑΠ έχει προτείνει διάφορες λύσεις όπως τη μεταφορά νερού με πλοία από τον Αχελώο, την κατασκευή αφαλατώσεων, την επαναλειτουργία γεωτρήσεων, την αξιοποίηση υπόγειων υδροφορέων κ.ά. Ωστόσο, ως μόνιμη λύση που θα εξασφαλίσει την υδροδότηση της Αττικής για δεκαετίες έχει προτείνει τα έργα διασύνδεσης των ποταμών Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη με τον ταμιευτήρα του Ευήνου, ώστε να αξιοποιηθούν νερά από τα Κρεμαστά, ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού 534 εκατ. ευρώ. Η Ελλάδα αντλεί διδάγματα από τη διεθνή εμπειρία «Η λειψυδρία στο Ισραήλ είναι η κανονικότητα», τόνισε ο Giora Shaham, πρώην Γενικός Διευθυντής της Εθνικής Αρχής Υδάτων του Ισραήλ, παρουσιάζοντας την εντυπωσιακή εμπειρία της χώρας του στην ολιστική διαχείριση υδάτινων πόρων. Σε μια ομιλία γεμάτη αριθμούς, παραδείγματα, αλλά και πολιτικές αιχμές, ο Shaham μετέφερε στους συμμετέχοντες του συνεδρίου στην Ελλάδα την εικόνα μιας χώρας που όχι μόνο επιβίωσε στη σκιά της ερήμου, αλλά εξελίχθηκε σε παγκόσμιο ηγέτη στη βιώσιμη διαχείριση του νερού. Σήμερα, πάνω από το 50% του νερού που χρησιμοποιείται στο Ισραήλ προέρχεται από επαναχρησιμοποιημένα λύματα και από υφάλμυρο ή θαλασσινό νερό που έχει υποστεί αφαλάτωση. Η αφαλάτωση καλύπτει ήδη το 57% της ζήτησης, ποσοστό που αναμένεται να ξεπεράσει το 60% μέχρι το 2050. Οι Ισραηλινοί δεν αντιμετώπισαν ποτέ το δίλημμα «επαναχρησιμοποίηση ή αφαλάτωση». «Δεν έχεις επιλογή, τα χρειάζεσαι όλα», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Shaham, εξηγώντας ότι το δίκτυο ύδρευσης της χώρας βασίζεται σε πέντε τύπους νερού: φυσικό, επεξεργασμένο, υφάλμυρο, αφαλατωμένο από υφάλμυρες πηγές και αφαλατωμένο θαλασσινό. Με έμφαση στην ανθεκτικότητα, το Ισραήλ έχει δημιουργήσει μια ενιαία εθνική υδροδοτική υποδομή, ένα grid που συνδέει όλες τις περιοχές, μεταφέροντας νερό από πηγές πλεονασμάτων σε περιοχές με ελλείψεις. Το δίκτυο αυτό επιτρέπει την ανακατανομή των πόρων σε περιόδους ξηρασίας ή κρίσης, προσφέροντας την απαραίτητη ευελιξία στο σύστημα. Παράλληλα, το 85% των επεξεργασμένων λυμάτων επαναχρησιμοποιείται – το υψηλότερο ποσοστό παγκοσμίως – κυρίως στη γεωργία. Όπως υπογράμμισε ο Shaham, αυτή η στρατηγική δεν προστατεύει μόνο τους φυσικούς πόρους, αλλά παράγει περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη. Η προσέγγιση της χώρας στη συντήρηση του υδάτινου ισοζυγίου δεν περιορίζεται σε υποδομές. Η μείωση των απωλειών στο δημοτικό δίκτυο από 25%-30% σε μόλις 8% τα τελευταία 20 χρόνια, οφείλεται σε εκτεταμένες τεχνικές παρεμβάσεις, ελέγχους διαρροών και μηχανική ακρίβεια. Η τιμολογιακή πολιτική παίζει, επίσης, ρόλο: τα τιμολόγια είναι διαβαθμισμένα, αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κόστος του νερού και αποτρέπουν τη σπατάλη. Όπως σημείωσε ο Shaham, «η διατήρηση μιας κουλτούρας εξοικονόμησης είναι αποτέλεσμα τεσσάρων στρατηγικών: μηχανικής, εκπαίδευσης, τιμολογιακής πολιτικής και συνείδησης». Στο τέλος της παρουσίασής του, ο Giora Shaham απηύθυνε έμμεσο αλλά σαφές μήνυμα προς τις χώρες που τώρα αρχίζουν να σχεδιάζουν την υδατική τους στρατηγική – μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. «Χρειάζονται πολλά χρόνια για να χτιστεί ένα εθνικό σύστημα. Μην βασίζεστε στις βροχές. Μην επιλέγετε μεταξύ λύσεων – χρησιμοποιήστε όλες. Και κυρίως: εμπλέξτε το κοινό. Χωρίς τους πολίτες, δεν υπάρχει ανθεκτικότητα». Την ώρα που και στην Ελλάδα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ο δημόσιος διάλογος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε χθες με συντριπτική πλειοψηφία τις θέσεις του για τη νέα Στρατηγική Ανθεκτικότητας στο Νερό, την οποία αναμένεται να παρουσιάσει η Κομισιόν πριν από το καλοκαίρι του 2025. Μεταξύ των βασικών αξόνων της έκθεσης περιλαμβάνεται η θέσπιση δεσμευτικών στόχων ανά τομέα και ανά λεκάνη απορροής για την αποδοτικότητα στη χρήση του νερού και τον περιορισμό της υπεράντλησης, η δραστική μείωση της ρύπανσης από χημικά και φαρμακευτικά κατάλοιπα –συμπεριλαμβανομένης της πλήρους κατάργησης των PFAS– και η ενίσχυση των μηχανισμών πρόληψης και αντίδρασης σε ξηρασία, λειψυδρία και πλημμύρες. Παράλληλα, οι ευρωβουλευτές ζητούν αφιερωμένη χρηματοδότηση και επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, τα συστήματα εντοπισμού διαρροών σε πραγματικό χρόνο, η έξυπνη άρδευση και η ανακύκλωση νερού. View full είδηση

Κατάθεση νομοθετικής ρύθμισης από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προσαρμογή των πολεοδομικών κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν. 4067/2012) στις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 146–149/2025) ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΝΟΚ ΓΙΑ ΥΠΔΙΚ Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο πλαίσιο της δέσμευσής του για ασφάλεια δικαίου, προστασία του περιβάλλοντος και τόνωση της αναπτυξιακής δραστηριότητας, κατέθεσε νομοθετική ρύθμιση με αντικείμενο την προσαρμογή των πολεοδομικών κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν. 4067/2012) στις πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 146–149/2025). Η νέα ρύθμιση διασφαλίζει τη συνέχιση των εργασιών σε έργα που είχαν εκκινήσει νόμιμα έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, ενισχύει την ασφάλεια των οικοδομικών αδειών, προβλέπει δίκαιες διαδικασίες αναθεώρησης όπου απαιτείται, και εισάγει για πρώτη φορά τον μηχανισμό του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, ως εργαλείου αντιστάθμισης και βιώσιμης αναβάθμισης του οικιστικού περιβάλλοντος. Ακολουθούν επεξηγηματικές ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τη νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας 1. Ποιος είναι ο βασικός στόχος της νέας ρύθμισης του ΥΠΕΝ; Μετά τις συγκεκριμένες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (146-149/2025), που έκριναν την οριζόντια εφαρμογή των κινήτρων και προσαυξήσεων του ΝΟΚ αντισυνταγματική, έχει δημιουργηθεί ένα καθεστώς αβεβαιότητας, τόσο στους ιδιοκτήτες ακινήτων και επενδυτές, όσο και στη Διοίκηση, με άμεσες, δυσμενείς επιπτώσεις στην οικοδομική δραστηριότητα. Με σεβασμό στις σχετικές αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ και στο πνεύμα τους, καταργούνται οι διατάξεις του ΝΟΚ που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, ενώ ενσωματώνονται στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό τα κίνητρα των οποίων η οριζόντια εφαρμογή κρίθηκε αντισυνταγματική. Έτσι, αποτρέπονται η στασιμότητα, οι ματαιώσεις και οι καθυστερήσεις νέων κατασκευών που έχει ανάγκη η χώρα και οι πολίτες. Προστατεύεται το περιβάλλον και αποκαθίσταται η ασφάλεια δικαίου. 2. Ποιους αφορά η ρύθμιση; Η ρύθμιση αφορά όλους τους κατόχους οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν βάσει του ΝΟΚ και κάνουν χρήση των συγκεκριμένων κινήτρων και προσαυξήσεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικά. Αφορά επίσης αγοραστές, επενδυτές, κατασκευαστές αλλά και τις Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ), που έχουν την αρμοδιότητα έκδοσης και αναθεώρησης των οικοδομικών αδειών. 3. Τι ισχύει για τις νέες άδειες; Από εδώ και στο εξής, δεν προβλέπονται πολεοδομικά κίνητρα του ΝΟΚ οριζόντια, καθώς το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι αυτά θα μπορούν να εντάσσονται προσαρμοσμένα και τεκμηριωμένα στον πολεοδομικό σχεδιασμό κάθε περιοχής. 4. Τι σημαίνει ότι τα κίνητρα θα μπορούν να εντάσσονται στον ολοκληρωμένο πολεοδομικό σχεδιασμό; Αυτή την περίοδο υλοποιείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το εμβληματικό Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», με τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ – ΕΠΣ) για το 80% της Επικράτειας. Μέσω των ΤΠΣ – ΕΠΣ οι μελετητές μπορούν να καθορίσουν, κατόπιν επιστημονικής τεκμηρίωσης, ειδικές ζώνες κινήτρων, όπου θα προβλέπονται τα κίνητρα του ΝΟΚ -τα οποία μέχρι σήμερα δίνονταν οριζόντια-, λαμβάνοντας υπόψη τη θέση, τον βαθμό της οικιστικής ανάπτυξης του κάθε οικισμού, τις ιδιαιτερότητες, τα χαρακτηριστικά και την εν γένει φυσιογνωμία του, τη φέρουσα ικανότητα, τη συνολική επιβάρυνση της περιοχής, καθώς και την οικιστική πυκνότητά της. 5. Ποιοι διατηρούν το δικαίωμα δόμησης με κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ; Όσοι έχουν οικοδομική άδεια με κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ και έχουν ξεκινήσει οικοδομικές εργασίες (π.χ. εκσκαφές) έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, μπορούν να προχωρήσουν στην υλοποίηση της οικοδομικής τους άδειας, χωρίς αναθεώρηση ή οικονομική επιβάρυνση, ενώ ρητά τους παρέχεται πλέον και η δυνατότητα αναθεώρησης της άδειας, εφόσον το επιθυμούν, χωρίς οικονομική επιβάρυνση (φόρους, παράβολα, εισφορές, κρατήσεις). Με Προεδρικό Διάταγμα, σε συνέχεια των σχετικών κατευθύνσεων του ΣτΕ, θα περιγραφούν με λεπτομέρεια οι όροι και οι προϋποθέσεις με τις οποίες αποδεικνύεται ότι έχει γίνει εκκίνηση εργασιών έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024. 6. Τι γίνεται με όσους δεν ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες (π.χ. εκσκαφές) έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024; Χάνουν το δικαίωμα δόμησης; Σε καμία περίπτωση δεν χάνεται το δικαίωμα δόμησης, όμως για να ξεκινήσουν οικοδομικές εργασίες, οφείλουν να αναθεωρήσουν την οικοδομική τους άδεια, προκειμένου να απαλειφθούν τα κίνητρα και οι προσαυξήσεις. Έτσι, δεν χάνουν το δικαίωμα δόμησης, παρά μόνον κατά το μέρος που αφορά στα εν λόγω κίνητρα και προσαυξήσεις. 7. Υπάρχει κάποια μέριμνα για όσους υποχρεούνται να αναθεωρήσουν την οικοδομική τους άδεια; Θα πρέπει να πληρώσουν ξανά και για την αναθεώρηση; Υπάρχει σχετική μέριμνα. Όχι, δεν καταβάλλονται άλλοι φόροι, παράβολα, εισφορές ή κρατήσεις για τις αναθεωρήσεις αυτές. Οι εν λόγω αναθεωρήσεις διενεργούνται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης ανέξοδα, χωρίς καθυστερήσεις και κατά προτεραιότητα. 8. Τι προβλέπεται για όσους έχουν άδειες που δεν ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες έως και την 11η Δεκεμβρίου του 2024, αλλά είναι ενταγμένες ή θα ενταχθούν σε χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΣΠΑ, ΤΑΑ); Σε αυτές τις περιπτώσεις, προκειμένου να διατηρηθεί η αξιοπιστία της χώρας απέναντι σε θεσμικούς εταίρους, επενδυτές και δικαιούχους ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών προγραμμάτων και για να διασφαλιστεί η υλοποίηση των έργων, προβλέπεται περιβαλλοντικό ισοδύναμο, που αντισταθμίζει τη χρήση των κινήτρων και προσαυξήσεων του ΝΟΚ. Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο έχει διπλή υπόσταση: α) την καταβολή ενός τέλους και β) στοχευμένες παρεμβάσεις για την αναβάθμιση της Δημοτικής Ενότητας ή του Δήμου, όπου κατασκευάζεται μια οικοδομή με κίνητρα και προσαυξήσεις. Τα μέτρα αυτά εξειδικεύονται σε Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ). Συμπερασματικά, για να μπορεί να γίνει χρήση των κινήτρων και των προσαυξήσεων του ΝΟΚ, θα πρέπει να πληρωθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και να έχει εγκριθεί το ΕΣΠΙΑΠ. Η διατήρηση της ισχύος των αδειών αυτών συνδέεται άρρηκτα με την ενίσχυση της χρηματοδοτικής πίστης του Ελληνικού Δημοσίου, την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας μας που απορρέουν από τις συμβατικές δεσμεύσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη διατήρηση της διεθνούς επενδυτικής εμπιστοσύνης. 9. Τι είναι το Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλης (ΕΣΠΙΑΠ); Το ΕΣΠΙΑΠ είναι μια ειδική μελέτη που εισάγει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μέσω του ΕΣΠΙΑΠ εξειδικεύονται τα μέτρα του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, δηλαδή οι στοχευμένες παρεμβάσεις που θα γίνουν σε επίπεδο Δήμου ή Δημοτικής Ενότητας, όπου έχουν δοθεί κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ. Η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ παρέχει νομική θωράκιση και δυνατότητα χρήσης των κινήτρων, χωρίς αλλαγές στην οικοδομική άδεια, για τις περιπτώσεις στις οποίες προβλέπεται. Είναι βασικό εργαλείο για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην αγορά και την άμεση επανέναρξη της οικοδομικής δραστηριότητας. Μπορεί να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, περιγραφή της περιοχής και των υφιστάμενων αδειών, ανάλυση νομικών ζητημάτων και ακυρωμένων αδειών, περιβαλλοντική αξιολόγηση και επιπτώσεις, προτάσεις για διαχείριση και αναπροσαρμογή σχεδίων, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και οικονομική ανάλυση, παρακολούθηση – αξιολόγηση – συστάσεις – τεκμηρίωση. Με Προεδρικό Διάταγμα θα δίνεται η δυνατότητα να εξειδικευτούν τα μέτρα του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, να καθοριστεί η διαδικασία έγκρισης του ΕΣΠΙΑΠ, καθώς και το ύψος και η διαδικασία του τέλους. 10. Ποια μπορεί να είναι τα περιβαλλοντικά ισοδύναμα που προτείνει ένα ΕΣΠΙΑΠ; Δημιουργία χώρων πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων, Αναπλάσεις περιοχών με έντονη δόμηση, Αστικές υποδομές ή αναβαθμίσεις (πεζοδρομήσεις, φωτισμός, υλικό αστικής επίπλωσης κ.ά.), Η κατά προτεραιότητα κατεδάφιση αυθαίρετων ή και επικίνδυνων (ετοιμόρροπων) κτισμάτων, Η χρηματοδότηση απόκτησης διατηρητέων κτιρίων και μνημείων από τον οικείο Δήμο, καθώς και η αποκατάσταση δημοσίων διατηρητέων κτιρίων και μνημείων, Περιβαλλοντικές δράσεις, όπως ο καθαρισμός και η οριοθέτηση ρεμάτων και έργα διευθέτησης. 11. Τι προβλέπεται για όσους είχαν μεν εκκινήσει οικοδομικές εργασίες έως και την 11η Δεκεμβρίου του 2024, με βάση το νομοθετικό πλαίσιο που ίσχυε τότε, αλλά αντιμετωπίζουν αιτήσεις ακύρωσης ή οι άδειες έχουν ήδη ακυρωθεί; Και στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζεται το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και οι άδειες διατηρούνται σε ισχύ. Αυτό προβλέπεται, προκειμένου να αποτραπεί το φαινόμενο των εγκαταλελειμμένων ημιτελών κτισμάτων, που υποβαθμίζει το περιβάλλον και έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και ασφάλεια. Ειδικότερα, αν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός της οικοδομής, η κατασκευαστική διαδικασία συνεχίζεται άμεσα, με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις, εφόσον πληρωθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και εκκινήσει η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ. Εάν δεν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός, επιλαμβάνονται το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να εξετάσουν με τεχνικά, κοινωνικά, οικονομικά και νομικά κριτήρια την αναγκαιότητα ή μη της συνέχισης υλοποίησης της οικοδομικής άδειας με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις ΝΟΚ. Κατόπιν εξασφάλισης των προαναφερόμενων εγκρίσεων, μπορεί να συνεχίσει η κατασκευή με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις του ΝΟΚ, εφόσον καταβληθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και εκκινήσει η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ. 12. Υπάρχουν ειδικές κατηγορίες αδειών που εξαιρούνται από το περιβαλλοντικό ισοδύναμο; Ναι, οι άδειες που εντάσσονται σε ειδικά χωρικά σχέδια αναπτυξιακού χαρακτήρα εξαιρούνται του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, επειδή έχει προηγηθεί ειδική επιστημονική τεκμηρίωση. Το ίδιο ισχύει και για τα διατηρητέα κτίρια και μνημεία, με στόχο την προστασία και ανάδειξή τους και την ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία συμβάλλει στην αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος. View full είδηση

Το πρόσφατα εκδοθέν π.δ. για την οριοθέτηση οικισμών (ΦΕΚ 194/Δ/15-4-2025) (Καθορισμός κριτηρίων, τρόπου και διαδικασιών οριοθέτησης των οικισμών της χώρας με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και καθορισμός χρήσεων γης και γενικών όρων και περιορισμών δόμησης) έχει βρεθεί στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης. Η θεσμική πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ εγείρει σοβαρά ερωτήματα ως προς την προβλεπόμενη οριοθέτηση των οικισμών και το τεχνικό περιεχόμενο του π.δ., ως προς τις προβλεπόμενες διαδικασίες και, ευρύτερα, ως προς τη σκοπιμότητα της προώθησης του εν λόγω π.δ. κατά τη συγκεκριμένη συγκυρία. Η αναστάτωση που έχει προκληθεί στην κοινωνία, στην τοπική αυτοδιοίκηση και στους μελετητές οφείλεται στην προχειρότητα με την οποία προσεγγίζεται ένα τόσο σύνθετο και σημαντικό πολεοδομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό-οικονομικό ζήτημα που αφορά τους περίπου 10.000 οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, στην πλειονότητα τους προϋφιστάμενους του 1923, ανά τη Χώρα, καθώς και τους κατοίκους και τους κατόχους ιδιοκτησιών εντός των ορίων αυτών. Τονίζεται ότι η δημόσια διαβούλευση για τις διατάξεις του π.δ. θα όφειλε να είχε εκκινήσει από νωρίς ώστε να αποφευχθεί η σύγχυση, να γνωμοδοτήσουν τα ενδιαφερόμενα μέρη και να εξηγηθούν στις τοπικές κοινωνίες και στην τοπική αυτοδιοίκηση οι λόγοι και το πλαίσιο της διαδικασίας. Αντ’ αυτού, βλέπουμε ένα π.δ. που συντάχθηκε χωρίς καμία διαβούλευση, ανακοινώθηκε σε ημερίδα στο ΥΠΕΝ και λίγο αργότερα θεσμοθετήθηκε, αγνοώντας την τοπική αυτοδιοίκηση, τους επιστημονικούς και επαγγελματικούς φορείς και τους μελετητές των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ), οι μελέτες των οποίων βρίσκονται σε εξέλιξη και στις οποίες εντάχθηκαν οι οριοθετήσεις οικισμών ως ζητούμενο. Επιπλέον, αξιοσημείωτό είναι ότι το π.δ., παρά την κρισιμότητά του, δεν συνοδεύεται από μια εισηγητική έκθεση στην οποία να διαφαίνεται μια στοιχειώδης πολιτική οικιστικής ανάπτυξης ή η τεκμηρίωση της υφιστάμενης κατάστασης και των προβλημάτων της. Επί της αρχής, ο ΣΕΠΟΧ υποστηρίζει διαχρονικά τον περιορισμό και τη σταδιακή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης και την ορθολογική οργάνωση του χώρου με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς και του τοπίου, την διαφύλαξη της αγροτικής γης και εν γένει της αδόμητης γης ως κρίσιμου πόρου, ιδιαίτερα σε απάντηση των σημερινών κλιματικών προκλήσεων. Όπως επίσης, είναι επί της αρχής ενάντια στις κατά τόπους αλόγιστες οριοθετήσεις με αποφάσεις Νομαρχών, που τελικά ακυρώθηκαν από το ΣτΕ. Οι οριοθετήσεις αυτές απέδιδαν δικαιώματα δόμησης σε εκτεταμένες περιοχές της υπαίθρου, συχνά πέραν των αναγκών και των αντοχών των οικισμών, αντικατοπτρίζοντας παράλληλα τις προσδοκίες της εποχής για αποκέντρωση και αναστροφή της μεγέθυνσης του αστικού πληθυσμού. Ο ΣΕΠΟΧ υπενθυμίζει, επιπλέον, ότι το ζητούμενο της πολεοδομικής ρύθμισης των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων και των προϋφιστάμενων του 1923 έχει μακρά προϊστορία στη Χώρα, ήδη από τη δεκαετία του 1970. Στο πλαίσιο αυτό, είναι πράγματι αναγκαίες τόσο η ενοποίηση/κωδικοποίηση των ισχυόντων π.δ. για τους προϋφιστάμενους του 1923 οικισμούς και τους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων όσο και η συμμόρφωση ως προς τις νομικές υποδείξεις του ΣτΕ, λαμβάνοντας όμως υπόψη και την υπάρχουσα σήμερα διαμορφωμένη κατάσταση. Από εκεί και πέρα, ο ΣΕΠΟΧ επισημαίνει τα εξής 5 προβληματικά σημεία: Προκύπτουν τεχνικά και ουσιαστικά ερωτήματα ως προς τον οριζόντιο, μηχανιστικό χαρακτήρα της προτεινόμενης οριοθέτησης σε βάρος της πολεοδομικής-χωροταξικής θεώρησης και αξιολόγησης. Τα οριζόντια κριτήρια οριοθέτησης που προτείνονται αφορούν κτηματολογικά δεδομένα, αποστάσεις κτιρίων, χρονικές περιόδους και παλαιότερες αεροφωτογραφίες. Η προσέγγιση αυτή καθιστά την οριοθέτηση ζήτημα διαπιστωτικού χαρακτήρα ως προς μετρικά στοιχεία, αγνοώντας πολεοδομικά και χωροταξικά κριτήρια. Αναιρεί την επιστημονική τεκμηρίωση των ορίων, και τη σημασία της εκτίμησης και αξιολόγησης πραγματικών πολεοδομικών, ιστορικών, γεωγραφικών, τοπιακών παραμέτρων στο πεδίο. Αποτελεί, επιπλέον, μια πολύ συγκεκριμένη ερμηνεία των κατευθύνσεων του ΣτΕ. Ειδικότερα, αγνοείται η οικιστική ανάπτυξη των τελευταίων 40 χρόνων (από το 1985 ως σήμερα) και οι πραγματικές συνθήκες που αυτή έχει επιφέρει στο χώρο. Κατά συνέπεια, η σημαντική ευκαιρία να καθοριστούν οραματικές αναπτυξιακές επιλογές στην Ελληνική ύπαιθρο μέσα από τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια υπονομεύεται δεδομένου ότι στρατηγικοί στόχοι για την ανασυγκρότηση της υπαίθρου και τόνωση των φθινόντων οικισμών προσκρούουν στις μεθοδολογίες της οριοθέτησης και στις κατευθύνσεις αναγνώρισης του οικιστικού χώρου προ του 1985. Το π.δ. προβλέπει οριζόντιους όρους και περιορισμούς δόμησης (αρτιότητες, συντελεστές δόμησης, ποσοστά κάλυψης κ.ο.κ.), επιτρεπόμενες χρήσεις γης, ακόμη και ειδικούς μορφολογικούς κανόνες (Κεφάλαιο Β). Οι οριζόντιες ρυθμίσεις για τους περίπου 10.000 οικισμούς στους οποίους αναφέρονται υπολείπονται επιστημονικής τεκμηρίωσης. Δεν λαμβάνουν υπόψη την αποφασιστική σημασία που θα όφειλε να έχει ο ίδιος ο σχεδιασμός στο να αξιολογεί την ποικιλομορφία, τα τοπικά χαρακτηριστικά, το τοπίο, την πολιτιστική κληρονομιά και την ταυτότητα του εκάστοτε οικισμού, έστω ανά γενικές κατηγορίες ή γεωγραφικές ενότητες. Οι ρυθμίσεις αυτές θα λειτουργήσουν εκ των πραγμάτων δεσμευτικά, υπονομεύοντας τη σημασία της πολεοδομικής και χωροταξικής αξιολόγησης. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το π.δ. προβλέπει με οριζόντιο τρόπο την μεγάλη αρτιότητα των 2 στρεμμάτων στη ζώνη Α, η οποία αφορά τον μέχρι το 1923 οικισμό, ενώ για τη ζώνη Β, η οποία αφορά το κομμάτι των οικισμών που αναπτύχθηκε μεταξύ 1923-1985, προβλέπει μικρότερη αρτιότητα (300τ.μ.-2στρ.). Η εκπόνηση της μελέτης οριοθέτησης των οικισμών με νέες διαδικασίες, μεθοδολογία και προδιαγραφές, ανατέθηκε στους μελετητές των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) ως επιπλέον εργασία (ως επέκταση του μελετητικού αντικειμένου πέραν της αρχικής τους σύμβασης), χωρίς εξειδικευμένες οδηγίες για τις περιοχές που μελετούν και για ένα ιδιαίτερα εκτενές μελετητικό αντικείμενο λόγω του πλήθους των οικισμών. Η πρακτική αυτή γίνεται κατ’ εξακολούθηση από το ΥΠΕΝ, με τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια να αναλαμβάνουν να λύσουν εκκρεμότητες δεκαετιών χωρίς όμως, αφενός, να υπάρχει δυνατότητα για ουσιαστική τροποποίηση των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων και, αφετέρου, να διασφαλίζεται η ομαλή εξέλιξη των διαδικασιών (π.χ. πώς θα ενσωματωθούν στις μελέτες ΤΠΣ οι μη προβλεπόμενες στις προδιαγραφές τους αναρτήσεις ορίων οικισμών και με ποιες διαδικασίες διαβούλευσης ώστε να γίνουν αποδεκτές στους μετέπειτα ελέγχους του ΣτΕ). Επιπλέον, η επέκταση αυτή αντιστοιχεί σε προβλήματα ουσίας και συμβατικών δεσμεύσεων στο βαθμό που συγχέονται διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού. Το μεν Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο εμπεριέχει τις στρατηγικές κατευθύνσεις, χρήσεις γης, όρους και περιορισμούς δόμησης (πρώτο επίπεδο πολεοδομικού σχεδιασμού), η δε οριοθέτηση οικισμών αφορά σχεδιασμό δεύτερου επιπέδου που συνδέεται με τοπογραφικά δεδομένα, ατομικές πράξεις και αγγίζει τα θέματα της ιδιοκτησίας. Η σύγχυση αυτή γίνεται σε βάρος του υπό εξέλιξη πολεοδομικού-χωροταξικού σχεδιασμού του ΤΠΣ. Κατ’ επέκταση, η σύγχυση αυτή δεν αφορά μόνο τα διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού αλλά και τη θεσμοθέτησή τους μέσω π.δ. Προβλέπεται ένα ιδιαίτερα προβληματικό πλαίσιο δημόσιας διαβούλευσης με δεδομένο μάλιστα ότι επηρεάζονται άμεσα σε βάθος χρόνου τα δικαιώματα δόμησης χιλιάδων ιδιοκτητών. Προκύπτει ότι η δημόσια παρουσίαση της οριοθέτησης θα πραγματοποιηθεί, θα ελεγχθεί και θα αξιολογηθεί μαζί και ταυτόχρονα με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του εκάστοτε Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου, δηλαδή στο τέλος της διαδικασίας του σχεδιασμού. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική οπισθοχώρηση για τη δημόσια διαβούλευση και τον δημοκρατικό σχεδιασμό καθώς ζητήματα δημόσιας ανάρτησης και έκφρασης αντιρρήσεων που αφορούν ατομικές πράξεις και επηρεάζουν τα δικαιώματα δόμησης επί της ιδιωτικής περιουσίας θα τεθούν σε παράλληλη διαδικασία διαβούλευσης με τη γενική οργάνωση των χρήσεων γης, τις κατευθύνσεις και τους γενικούς όρους και περιορισμούς δόμησης που θα προβλέπουν τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια. Με άλλα λόγια συγχέονται δύο διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού και δύο διαφορετικές διαδικασίες σε βάρος, τελικά, και των δύο, όπως και όλων των εμπλεκόμενων. Ευρύτερα, ο τρόπος που η Πολιτεία επιλέγει να ασκήσει πολιτική για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη του χώρου δημιουργεί σοβαρούς προβληματισμούς. Βρισκόμαστε σήμερα σε μια συγκυρία που χαρακτηρίζεται από την εντατική τουριστική ανάπτυξη κατεξοχήν στο νησιωτικό και παράκτιο χώρο αλλά και σε πολλές άλλες περιοχές της Χώρας. Αφενός, καταγράφονται φαινόμενα ανεξέλεγκτης, διάσπαρτης τουριστικής ανάπτυξης σε βάρος του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς και του τοπίου. Αφετέρου, διαπιστώνεται η στρατηγική κατεύθυνση από το ΥΠΕΝ προς την ενίσχυση των οργανωμένων μορφών ανάπτυξης τουρισμού και της ιδιωτικής πολεοδόμησης, δηλαδή των μεγάλης κλίμακας στρατηγικών επενδύσεων, εγχώριων ή ξένων. Σε κάθε περίπτωση, οι νέες νόμιμες αναπτύξεις που συνδέονται με τον τουρισμό και τον παραθερισμό συμβαίνουν κατεξοχήν σε εκτός σχεδίου περιοχές είτε με τους όρους της εκτός σχεδίου δόμησης είτε με τη μορφή οργανωμένων υποδοχέων. Με δεδομένο ότι αφενός δεν ασκείται συνεπής πολιτική για τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης και, αφετέρου, προωθούνται οι οργανωμένοι υποδοχείς σε εκτός σχεδίου περιοχές, προκύπτει το ερώτημα για το ποια είναι, τελικά, η σκοπιμότητα της προώθησης του π.δ. για την οριοθέτηση οικισμών στην παρούσα συγκυρία. Συμβάλλει το π.δ. στον περιορισμό ή στην εντατικοποίηση της εκτός σχεδίου δόμησης; Στο πλαίσιο των παλινωδιών του ΥΠΕΝ, η νέα ρύθμιση που συζητείται για τις αραιοδομημένες εκτάσεις μεταξύ προηγούμενου και μελλοντικού ορίου (με προτεινόμενη παρέκκλιση αρτιότητας κάτω των 4 στρεμμάτων, π.χ. στα 2 στρέμματα), προκειμένου να παρακαμφθεί η απόφαση του ΣτΕ (Πρακτικό 74/2024, Ε’ Τμήμα),ουσιαστικά επινοεί εκ νέου την παρέκκλιση ως μια νέα κατηγορία εκτός σχεδίου δόμησης με πιο ελαστικούς όρους και εγκυμονεί μια σειρά κινδύνους για τους οικισμούς. Το αναφερόμενο στα δημοσιεύματα εργαλείο των Περιοχών Ελέγχου Χρήσεων (άρ. 10, παρ. 3δ του ν. 4759/2020, όπως αντικατέστησε το άρ. 7, παρ. 3δ του ν. 4447/2016) αφορά τον ειδικό περιορισμό στις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης σε σχέση με τους όρους της εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών δόμησης και όχι σε σχέση με τους όρους των εντός σχεδίου και προς πολεοδόμηση περιοχών. Θα όφειλε, δηλαδή, να προτείνει μεγαλύτερες των 4 στρεμμάτων αρτιότητες και όχι μικρότερες. Η διαστρεβλωμένη χρήση του εργαλείου αυτού αφενός θα οδηγήσει στη βεβιασμένη εξασφάλιση οικοδομικών αδειών στο διάστημα μέχρι τη θεσμοθέτηση των οριοθετήσεων προκειμένου να κατοχυρωθεί η οικοδομησιμότητα. Αφετέρου, θα ανοίξει ένα νέο «παράθυρο» διευκόλυνσης της δόμησης, ακόμα και της οργανωμένης, καταρχάς πέριξ των οικισμών αλλά με ενδεχόμενες περαιτέρω ανεξέλεγκτες αρνητικές συνέπειες για την ορθολογική ανάπτυξη του χώρου και την ενίσχυση της εκτός σχεδίου δόμησης σε όλη την επικράτεια. Ο ΣΕΠΟΧ υπογραμμίζει ότι η Πολιτεία χρειάζεται να έχει μια σύγχρονη, ολοκληρωμένη και σαφή πολιτική για την ανάπτυξη του χώρου σε διάλογο με τους επιστημονικούς και επαγγελματικούς φορείς, την τοπική αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών. Χρειάζονται μακρόπνοες πολιτικές για τους οικισμούς της υπαίθρου που να δίνουν εναλλακτικές στην εξάρτηση από τη συνεχή νέα δόμηση (τουριστική, παραθεριστική ή οικιστική) σε εκτός σχεδίου περιοχές. Πολιτικές που να υιοθετούν με αποτελεσματικό και δεσμευτικό –για τα εργαλεία σχεδιασμού– τρόπο την αρχή της συμπαγούς πόλης ώστε να ανακοπεί δραστικά η αενάως επέκταση του δομημένου χώρου. Και, ταυτόχρονα, να κατευθύνουν προς την αναζωογόνηση και ενδυνάμωση των στάσιμων, φθινόντων και συρρικνούμενων οικισμών και την εντός ορίων ανάπτυξή τους, παράλληλα με κίνητρα επανακατοίκησής τους, αξιοποιώντας τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό και τις κοινωνικο-αναπτυξιακές διαστάσεις του. Σημειώνεται ότι στη Χώρα υπάρχουν περίπου 6.500 οικισμοί χαρακτηρισμένοι ως στάσιμοι ή φθίνοντες (π.δ. ΦΕΚ 588/Δ/6-12-1982), πολλοί από τους οποίους είναι διάσπαρτοι (π.χ. Ικαρία, Άνδρος) και μπορεί να μην πληρούν τα κριτήρια του π.δ. (εμπίπτοντας στις προβλέψεις της παρ. 7 του άρ. 5, μέρους Β του π.δ. και ειδικά του δεύτερου εδαφίου τους). Ο ΣΕΠΟΧ διαβλέπει ότι η προχειρότητα με την οποία το ΥΠΕΝ αντιμετωπίζει την καθοριστική για τη Χώρα διαδικασία της ολοκλήρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού θέτει σε κίνδυνο το Πρόγραμμα εκπόνησης Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων. Ορατό είναι το ενδεχόμενο σε ένα χρόνο από τώρα, που εκπνέει η προθεσμία ολοκλήρωσης του Προγράμματος, να υπάρχουν εν μέρει ολοκληρωμένες, ανόμοιας εμβάθυνσης μελέτες, κάποιες χωρίς επαρκή χωροταξική και πολεοδομική θεώρηση του χώρου, που δύσκολα θα μπορούν να θεσμοθετηθούν και δεν θα έχουν κοινωνική νομιμοποίηση, με τις τοπικές κοινότητες να τοποθετούνται ενάντια στον πολεοδομικό σχεδιασμό. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη καθώς οι ενέργειες της Πολιτείας απαξιώνουν το ρόλο των πολεοδόμων-χωροτακτών, τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό ως μελετητικό αντικείμενο και ως διαδικασία που μπορεί να συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική συνοχή και την τοπική ανάπτυξη. Ο ΣΕΠΟΧ τονίζει με κάθε τρόπο ότι: Για τα υπό εξέλιξη Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια η οριοθέτηση των οικισμών οφείλει να ακολουθήσει κατεξοχήν πολεοδομικά και χωροταξικά κριτήρια, με μελέτες όπου τον πρώτο ρόλο θα πρέπει να έχουν οι πολεοδόμοι-χωροτάκτες και προτεραιότητα να δίνεται στη συνολική θεώρηση του χώρου και του τοπίου. Χρειάζεται η Πολιτεία να επιδείξει εμπιστοσύνη στο σχεδιασμό ως επιστημονικό πεδίο και στην εμπειρία των πολεοδόμων-χωροτακτών και να περιορίσει οριζόντιες ρυθμίσεις που είναι ανορθολογικές και ατεκμηρίωτες. Κρίνεται αυτονόητο ότι η Πολιτεία δεν θα προωθήσει ρυθμίσεις που θα διευκολύνουν τις παρεκκλίσεις της εκτός σχεδίου δόμησης, αλλοιώνοντας τη φυσιογνωμία των οικισμών καθώς και των εκτάσεων που τις περιβάλλουν και του τοπίου τους γενικότερα. Τέλος, το ΥΠΕΝ οφείλει να εγγυηθεί διαδικασίες ουσιαστικής δημόσιας διαβούλευσης ώστε οι τοπικές κοινωνίες να μην αντιμετωπίσουν με επιφύλαξη το εγχείρημα της ολοκλήρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού. 09 Μαΐου 2025 Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΠΟΧ Αναλυτικά η ανακοίνωση: https://sepox.gr/wp-content/uploads/2025/05/ΣΕΠΟΧ-2025.05.08_Για-το-π.δ.-οριοθέτησης-οικισμών.pdf View full είδηση

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοινώνει παράταση υποβολής αιτήσεων έως την 31η Μαΐου του 2025, στο Πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης «Προώθηση της ενεργειακής απόδοσης στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης». Το πρόγραμμα, μέσω παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης και βελτίωσης της λειτουργικής αποδοτικότητας σε αντλιοστάσια των ΔΕΥΑ, στοχεύει στη μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας στα αντλιοστάσια ύδρευσης ή/και αποχέτευσης τουλάχιστον κατά 20% και στη μείωση των ετήσιων εκπομπών CO₂ επίσης κατά 20%. Οι αιτήσεις για ένταξη στο Πρόγραμμα κατατίθενται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας προσβάσιμης από τον σύνδεσμο: https://deya-repower.gov.gr/. Οι ενδιαφερόμενοι για περισσότερες πληροφορίες μπορούν να καλούν στο τηλέφωνο: 213 151 3740 (καθημερινές, 9:00 π.μ. – 5:00 μ.μ.). Ο Οδηγός του Προγράμματος, καθώς και νέα ανανεωμένη έκδοση συχνών ερωτήσεων είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Προγράμματος. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προέβη στην παράταση με σκοπό τη διευκόλυνση των υποψήφιων δικαιούχων στην προσπάθεια συλλογής και ορθής υποβολής των απαιτούμενων δικαιολογητικών που προβλέπεται στον οδηγό του προγράμματος. Οι ενδιαφερόμενες ΔΕΥΑ καλούνται να αξιοποιήσουν τη νέα προθεσμία, προχωρώντας στην υποβολή των αιτήσεών τους. Το Πρόγραμμα υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης–NextGeneration EU. View full είδηση

Η πράξη συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), με την οποία εξειδικεύεται και αποτυπώνεται σε χάρτη ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) της χώρας, εκδόθηκε σήμερα με πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και τα συναρμόδια Υπουργεία. Πρόκειται για μία σημαντική πρωτοβουλία, καθώς για πρώτη φορά η χώρα μας θέτει τους κανόνες για την οργάνωση του θαλάσσιου χώρου. Ο ΘΧΣ συνιστά ένα ολιστικό χωροταξικό πλαίσιο και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή ανάπτυξη γαλάζιας και κυκλικής οικονομίας, αποτυπώνοντας με ευκρίνεια τις ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιούνται σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με σεβασμό στην αδήριτη ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος. Η προσέγγιση που ακολουθήθηκε κατά την εκπόνηση της ΕΧΣΘΧ συνέθεσε συχνά αντικρουόμενες κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παραμέτρους, προκειμένου να υπηρετήσει μια σειρά αλληλένδετους στόχους, όπως η κλιματική ανθεκτικότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων, η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών, η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας, η ιχθυοκαλλιέργεια και η ενίσχυση των διασυνοριακών έργων κοινού ενδιαφέροντος. Ο ΘΧΣ λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων και αποδίδει έμφαση στη διαβούλευση και συνδιαμόρφωση των προτεραιοτήτων ανά περιφέρεια, μέσα από τη συγκρότηση Θαλάσσιων Χωροταξικών Πλαισίων. Με τον ΘΧΣ και την ΕΧΣΘΧ, η Ελληνική Πολιτεία για πρώτη φορά οριοθετεί λεπτομερείς χρήσεις των θαλασσίων ζωνών της, υλοποιώντας την υποχρέωση που απορρέει από την Οδηγία 2014/89/ΕΕ και ασκώντας τα δικαιώματα που πηγάζουν από το Διεθνές Δίκαιο. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ Τι είναι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός; Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) αποτυπώνει τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος σ’ αυτές. Ταυτόχρονα, προσδιορίζει τη συμβατότητα και την παράλληλη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αυτών, με γνώμονα πάντοτε τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλασσίων περιοχών και την αξιοποίηση των θαλασσίων πόρων. Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ιδίως δε με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Η διαδικασία αυτή προβλέπεται στην οδηγία 2014/89/ΕΕ και εκπληρώνεται, με αυτόν τον τρόπο, η ευρωπαϊκή υποχρέωση της χώρας μας. Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η οδηγία αυτή δεν θίγει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τη δικαιοδοσία των κρατών μελών επί των θαλάσσιων υδάτων, τα οποία απορρέουν από τις σχετικές διατάξεις του διεθνούς δικαίου, ιδίως δε από την UNCLOS. Ποιος είναι ο στόχος του; Η οργάνωση του θαλάσσιου χώρου, η ομαλή αλληλεπίδραση χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Κατά την εκπόνηση του ΘΧΣ θα ληφθούν υπόψη κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παράμετροι, για δραστηριότητες όπως: – η προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής -μεταξύ άλλων- δια του ορισμού θαλάσσιων πάρκων, – η διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων, – η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών, – η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, – η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας και ιδιαίτερα των δυνητικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου αλλά και των υπεράκτιων αιολικών μας πάρκων, – η ιχθυοκαλλιέργεια, – η ενίσχυση των διασυνοριακών υποδομών κοινού ενδιαφέροντος με άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της άμεσης περιφέρειάς της. Με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, δίνεται η δυνατότητα μίας συντεταγμένης -και όχι αποσπασματικής- οριοθέτησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Σε συνέχεια των στρατηγικών προτεραιοτήτων που έθεσε ο Πρωθυπουργός στο 9ο «Our Ocean Conference», ο Σχεδιασμός αποτελεί μέρος μιας ολιστικής πολιτικής χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας σε θάλασσα και στεριά, που προοδευτικά υλοποιείται από την ελληνική Κυβέρνηση. Γιατί κατατίθεται τώρα ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός; Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αποτελεί έναν Οδικό Χάρτη αξιοποίησης των θαλασσίων πόρων μας. Συνεπώς, η σχεδίασή του αποτέλεσε αντικείμενο μακράς διαβούλευσης με συναρμόδια Υπουργεία, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και με τις τοπικές κοινωνίες. Ο ΘΧΣ αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία, αν συνυπολογιστεί ότι η χώρα μας διαθέτει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα περισσότερα καταγεγραμμένα νησιά. Γιατί χωρίστηκε ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός σε 4 χωρικές ενότητες; Γιατί, με αυτόν τον τρόπο, απεικονίζεται η διοικητική διάρθρωση των αντίστοιχων Περιφερειών. Θα ακολουθήσει η έκδοση των αντίστοιχων θαλάσσιων χωροταξικών πλαισίων, όπως συνέβη και με τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια (12 από τα συνολικά 13 έχουν ήδη δημοσιευθεί, ενώ δρομολογείται και το 13ο). Πού δημοσιεύεται ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός; Πώς θα ενημερωθούν οι πολίτες; Δημοσιεύεται σε ΦΕΚ, όπως προβλέπεται στην Ελλάδα, ενημερώνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και αναρτάται στις σχετικές διαδικτυακές πλατφόρμες της. Παράλληλα θα υπάρξουν και δράσεις ενημέρωσης από το ΥΠΕΝ. Έχει γεωπολιτική σημασία ο ΘΧΣ; Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ένωσης και με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, ιδίως, δε, με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της ΕΕ τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών. Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός υλοποιεί μία σειρά από ευρωπαϊκές στρατηγικές και αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου. View full είδηση

Με τρεις Αποφάσεις που θέτει σε διαβούλευση ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, προχωράει η διαδικασία για την ανάθεση της διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας από υβριδικά σχήματα, αποτελούμενα από Δασικούς Συνεταιρισμούς και ιδιώτες (κατά κύριο λόγο βιομηχανίες επεξεργασίας ξύλου). Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν τα σχόλια και τις προτάσεις τους, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: [email protected], από σήμερα 12 Μαρτίου 2025 και έως την 21η Μαρτίου 2025 και να λαμβάνουν πληροφορίες στα τηλέφωνα: 213 15 12251 και 213 15 12261. Το σύνολο των σχολίων θα αξιολογηθεί, με σκοπό τη διαμόρφωση των τελικών κειμένων των Υπουργικών Αποφάσεων. Οι τρεις Υπουργικές Αποφάσεις (ΥΑ) αφορούν στα εξής: 1. Κατάρτιση Μητρώου Υβριδικών Συνεργατικών Σχημάτων Η ΥΑ προβλέπει τη διαδικασία κατάρτισης του Μητρώου Υβριδικών Συνεργατικών Σχημάτων (Υ.Σ.Σχη.) σε ηλεκτρονική μορφή, στο οποίο εγγράφονται τα Υ.Σ.Σχη. και καταχωρίζονται όλα τα απαιτούμενα στοιχεία τους (επωνυμία, έδρα, νόμιμος εκπρόσωπος, στοιχεία επικοινωνίας, κ.ά.). Στο εν λόγω Μητρώο εγγράφονται ενώσεις προσώπων με νομική προσωπικότητα (Υ.Σ.Σχη.), στις οποίες μετέχουν ως μέρη Δασικοί Συνεταιρισμοί Εργασίας (ΔΑ.Σ.Ε.) με συνολικό ποσοστό 50% και λοιπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα ή ενώσεις προσώπων ή κοινοπρακτικά σχήματα του ιδιωτικού τομέα με συνολικό ποσοστό 50%. Στην ΥΑ περιγράφεται, αναλυτικά, η διαδικασία και δικαιολογητικά εγγραφής στο Μητρώο. 2. Διαδικασία και προϋποθέσεις ανάθεσης της διαχείρισης των δασών σε Υβριδικά Συνεργατικά Σχήματα Στην ΥΑ καθορίζονται όλες οι λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία έκδοσης δημόσιας πρόσκλησης για την ανάθεση της διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας σε Υβριδικά Συνεργατικά Σχήματα ή Δασικούς Συνεταιρισμούς. Μεταξύ άλλων περιγράφεται: Ο τρόπος αξιολόγησης των δασών και διαχειριστικών μονάδων μέσω συγκεκριμένων κριτηρίων (τοπογραφία, πρόσβαση, περιβαλλοντικοί περιορισμοί, κλιματικές συνθήκες, δασική σύνθεση και έκταση), Το περιεχόμενο της πρόσκλησης (τα δημόσια δάση που διατίθενται προς διαχείριση, οι ποσότητες και τα είδη βιομάζας που επιτρέπεται κατ’ ανώτατο όριο να αποληφθούν, οι εργασίες συντήρησης, καθαρισμού και βελτίωσης των δασών, κ.ά.), Ποιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής και τα απαραίτητα δικαιολογητικά, Το περιεχόμενο και ο τρόπος υποβολής της προσφοράς, Η Τεχνική Έκθεση για την τεκμηρίωση της επάρκειας των ενδιαφερομένων και η προσφορά επί της αξίας των τιμολογίων πώλησης της αποληπτόμενης βιομάζας, κ.ά., Οι λόγοι αποκλεισμού και οι κυρώσεις από την αθέτηση των όρων της ανάθεσης, κ.ά. 3. Προσδιορισμό ετήσιας επιδότησης Υβριδικών Συνεργατικών Σχημάτων και Δασικών Συνεταιρισμών Εργασίας που αναλαμβάνουν τη διαχείριση των δασών Στη συγκεκριμένη ΥΑ προβλέπεται πως τα Υβριδικά Συνεργατικά Σχήματα (Υ.Σ.Σχη.) και οι Δασικοί Συνεταιρισμοί Εργασίας που αναλαμβάνουν τη διαχείριση των δασών λαμβάνουν ετήσια επιδότηση με βάση τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. Το ποσό της επιδότησης υπολογίζεται ως ποσοστό των εσόδων πώλησης της βιομάζας που απολαμβάνεται πολλαπλασιαζόμενο με τον συντελεστή που ορίζεται ανά είδος βιομάζας, σε συνδυασμό με τον συντελεστή δυσκολίας διαχείρισης των δασών ή διαχειριστικών μονάδων που έχουν αναλάβει. View full είδηση

Στην τελική ευθεία για τη σύνταξη μιας νέας νομικής φόρμουλας βρίσκεται το επιτελείο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) προκειμένου να διευθετηθούν διαφορετικές περιπτώσεις οικοδομικών αδειών οι οποίες «πάγωσαν» έπειτα από τις πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τα κίνητρα έξτρα δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ). Οι συσκέψεις πληθαίνουν το τελευταίο διάστημα, τόσο μεταξύ των στελεχών του υπουργείου, αλλά και σε κυβερνητικό επίπεδο, με πιο πρόσφατη την έκτακτη ειδική σύσκεψη στο Μαξίμου. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν εντός λίγων ημερών. Το Προεδρικό Διάταγμα για τα μπόνους δόμησης Σε κάθε περίπτωση, μέχρι στιγμής, υπερισχύει η άποψη όσων υποστηρίζουν ότι καταρχάς πρέπει να εκδοθεί μια εξουσιοδοτική διάταξη η οποία θα παραπέμπει σε Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ). Αυτό θα προσδιορίζει τις περιπτώσεις και τον τρόπο με τον οποίο θα συνεχίσουν να υλοποιούνται ορισμένες κατηγορίες οικοδομικών αδειών που έκαναν χρήση των ευεργετημάτων σε ύψος και έξτρα τετραγωνικά του ΝΟΚ αλλά δεν μπορούν να προχωρήσουν λόγω των αποφάσεων του ΣτΕ. Έτσι, η όποια παρέμβαση θα είναι νομικά στέρεα καθώς τα ΠΔ περνούν από τον έλεγχο του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στον «OT» στέλεχος του ΥΠΕΝ, είναι σημαντικό η προσαρμογή στις αποφάσεις του να γίνεται υπό καθεστώς ομαλής μετάβασης. «Η νομολογία είναι σημαντική, προσθέτει στη νομοθεσία, ωστόσο υπάρχει το ζήτημα της ομαλής ένταξης της νομολογίας του ανώτατου δικαστηρίου, ώστε να μην υπάρχουν παρενέργειες νομικές, οικονομικές κλπ.», επισημαίνει η ίδια πηγή. Στο ΠΔ θα αποσαφηνίζεται με λεπτομέρεια το τί ακριβώς σημαίνει «έναρξη εργασιών» σε μια οικοδομή (σύμφωνα με τις αποφάσεις όσες άδειες δεν είχαν ξεκινήσει εργασίες ακυρώθηκαν) και πώς αποδεικνύεται, καθώς το ΣτΕ δεν παρέθετε στις αποφάσεις του έναν εξαντλητικό κατάλογο αλλά έδινε κάποια ενδεικτικά παραδείγματα. Επίσης, θα δίνει λύσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες οικοδομικών αδειών, όπως για όσες: • εκδόθηκαν και δεν έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται και σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση δεν μπορούν να προχωρήσουν. • έχουν εκκινήσει εργασίες έως την ημερομηνία που όρισε το ΣτΕ (11/12/2024), αλλά δεν έχουν φθάσει στο στάδιο που να θεωρείται «έναρξη εργασιών». • είχαν εκδοθεί νόμιμα αλλά «πάγωσαν» σε αρχικό στάδιο, λόγω δικαστικών προσφυγών. • σταμάτησαν λόγω δικαστικών προσφυγών, αλλά το κτίριο βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής ή έχει ολοκληρωθεί. Στο ΣτΕ η τύχη οικοδομής στην Κηφισιά Στο ΣτΕ εκκρεμούν ωστόσο κι άλλες υποθέσεις με οικοδομικές άδειες στις οποίες τίθεται το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας άλλων διατάξεων του ΝΟΚ (π.χ. υπόσκαφα, διεύρυνση υπογείων γκαράζ κλπ). Προσφάτως, δικάστηκε από το Ε΄ Τμήμα του κι άλλη προσφυγή συλλόγων πολιτών κατά άδειας για τριώροφη οικοδομή στο κέντρο της Κηφισιάς που έκανε χρήση διατάξεων του ΝΟΚ για έξτρα ύψος και για επέκταση των υπογείων της εκτός του περιγράμματός της, κάτι που δεν προβλέπεται από τους ειδικούς όρους του Προεδρικού Διατάγματος για το «παραδοσιακό τμήμα» της Κηφισιάς. Σύμφωνα με την προσφυγή, το μέγιστο ύψος στην περιοχή είναι 10,5 μέτρα, αλλά, σύμφωνα με την αρχική άδεια θα έπαιρνε «μπόι» άλλα 3,4 μέτρα κάνοντας χρήση φυτεμένου δώματος, το υπόγειο θα έφτανε στα όρια του οικοπέδου κλπ. Τον περασμένο μήνα η άδεια αναθεωρήθηκε, βάσει των πρόσφατων αποφάσεων του ΣτΕ, ώστε να συμμορφωθεί με τους όρους δόμησης του παραδοσιακού τμήματος της πόλης, ωστόσο οι προσφεύγοντες δεν έχουν πεισθεί και μένει πλέον στο Δικαστήριο να κρίνει την τύχη των περιοχών όπου ισχύουν προστατευτικά διατάγματα σε σχέση με τις προβλέψεις του ΝΟΚ. View full είδηση

Καθώς δημοσιεύματα καταγράφουν, εκ νέου, δηλώσεις και απόψεις σχετικά με την απουσία προστατευτικού καθεστώτος για το Σαρακήνικο της Μήλου, επιρρίπτοντας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας άρνηση έγκρισης του σχετικού πολεοδομικού σχεδιασμού ΣΧΟΟΑΠ (Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης), με το οποίο θα προστατεύονταν ουσιαστικά και αυτή η περιοχή, αλλά και όσες χρήζουν προστασίας στο νησί, είναι απαραίτητο, προς αποκατάσταση της αλήθειας, να διευκρινιστούν τα εξής: 1. Δεν έχει αποσταλεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το ΣΧΟΟΑΠ Μήλου και άλλωστε η έγκριση του εν λόγω ΣΧΟΟΑΠ αποτελεί αρμοδιότητα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου. Παρά ταύτα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, απευθυνόμενο στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, με το ερώτημα: αν έχει παραλάβει το σχετικό ΣΧΟΟΑΠ από τον Δήμο Μήλου, έλαβε αρνητική απάντηση. 2. Επειδή η Μήλος διαθέτει περιοχές Natura πάνω από 30% της συνολικής έκτασης του νησιού, βάσει της προβλεπόμενης διαδικασίας, η έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του ΣΧΟΟΑΠ, γίνεται από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων (ΔΙΠΑ) του Υπουργείου. Όντως, την 1η.6.2023 υποβλήθηκε από τον Δήμο Μήλου στη ΔΙΠΑ η εν λόγω ΣΜΠΕ. Η Διεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αφού εξέτασε τον φάκελο της σχετικής ΣΜΠΕ, την έθεσε σε δημόσια διαβούλευση (7.7.2023) και κατόπιν γνωστοποίησε στον Δήμο Μήλου (23.1.2024) τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις, που έκαναν λόγο για «ουσιώδεις παραλείψεις του σχεδιασμού αναφορικά με την προστασία αρχαιολογικών χώρων και της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας». Έκτοτε, ο Δήμος Μήλου δεν έκανε καμία περαιτέρω ενέργεια για την έγκριση του ΣΧΟΟΑΠ, με αποτέλεσμα να μην ολοκληρωθεί στην προθεσμία που όριζε το θεσμικό πλαίσιο, με καταληκτική ημερομηνία την 31η Μαρτίου 2024. Συμπερασματικά, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν έλαβε ποτέ από τον Δήμο Μήλου τη διορθωμένη ΣΜΠΕ για να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός, ο οποίος πλέον εξελίσσεται μέσω Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, στο πλαίσιο του προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης». 3. Ωστόσο, σημαντική παράμετρο για την προστασία της Μήλου αποτελεί το γεγονός ότι ο Δήμος Μήλου, μέχρι σήμερα δεν έχει αποστείλει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας την περιοχή με το περίγραμμα προστασίας για το Σαρακήνικο που φαίνεται ότι πρότεινε το ΣΧΟΟΑΠ, δηλαδή το «πολύγωνο» με τις συντεταγμένες, γιατί όπως επικοινωνήθηκε στο Υπουργείο «αναμένουν το περίγραμμα από τον μελετητή που είχε εκπονήσει τη μελέτη». Τονίζεται ότι όταν περιέλθει από τον Δήμο Μήλου στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το περίγραμμα (το πολύγωνο) με τις συντεταγμένες τότε θα εκδοθεί, άμεσα, Υπουργική Απόφαση αναστολής οικοδομικών αδειών. 4. Υπογραμμίζεται ότι από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστό το θέμα ανέγερσης ξενοδοχειακής μονάδας στο Σαρακήνικο της Μήλου, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έλαβε άμεσες πρωτοβουλίες, με στόχο την προστασία του νησιού και αντίστοιχων περιοχών σε όλη την Επικράτεια. Επίσης, ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας απέστειλε στις 7.2.2025, έγγραφο με την ένδειξη «εξαιρετικά επείγον» και στις επτά Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της χώρας, ζητώντας στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους να υποδείξουν τις περιοχές με ιδιαίτερα τοπία, στις οποίες πρέπει να υπάρξει προστασία μέχρι την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, για να μην σημειωθούν και άλλα «Σαρακήνικα». Η ανταπόκριση μέχρι σήμερα μπορεί να χαρακτηριστεί «περιορισμένη». Τέλος, προς απάντηση δημοσιογραφικών ερωτημάτων αναφορικά με τη διαδικασία αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών σε όλη τη Σαντορίνη, σημειώνεται ότι η εν λόγω απόφαση έχει εγκριθεί από το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) και ότι την εβδομάδα που διανύουμε θα δημοσιευθεί με ΦΕΚ στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. View full είδηση

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέδωσε Υπουργική Απόφαση μετά την επίσημη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τον ΝΟΚ Σύμφωνα με την Υ.Α.: – Παρατείνεται για έναν μήνα η ισχύ της μεταβατικής διάταξης. – Συνεχίζεται η αναστολή έκδοσης προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών αδειών, – Ακυρώνονται οι αναστολές οικοδομικών αδειών από του Δήμους. – Παράταση της εφαρμογής του άρθρου 41 του Ν. 5167/2024: Αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών και συνεδριάσεων πολεοδομικών συμβουλίων Με την Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓΡΓΓΧΣΑΠ/14305/918 απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), παρατείνεται η ισχύς του άρθρου 41 του Ν. 5167/2024 για έναν επιπλέον μήνα, δηλαδή έως τις 24 Φεβρουαρίου 2025. Η παράταση αφορά τη διατήρηση της αναστολής έκδοσης προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση συγκεκριμένων πολεοδομικών κινήτρων, καθώς και την αναστολή συνεδριάσεων πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών συμβουλίων για συναφή θέματα. Τι αναστέλλεται με την απόφαση; 1. Έκδοση προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών αδειών Αναστέλλεται η έκδοση νέων αδειών δόμησης και προεγκρίσεων για κτίρια που κάνουν χρήση συγκεκριμένων πολεοδομικών κινήτρων, τα οποία προβλέπονται από τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ – Ν. 4067/2012). Συγκεκριμένα, δεν μπορούν να εκδοθούν άδειες που κάνουν χρήση των εξής ρυθμίσεων: • Προσαύξηση των όρων δόμησης, όπως: o Άρθρο 10 του ΝΟΚ (αύξηση του συντελεστή δόμησης υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις). o Παράγραφος 8, περ. γ’ και δ’ του άρθρου 15 του ΝΟΚ (ειδικές ρυθμίσεις δόμησης). o Παράγραφος 2 του άρθρου 19 του ΝΟΚ (ρυθμίσεις για φυτεμένα δώματα και άλλες πολεοδομικές παρεκκλίσεις). o Άρθρο 25 του ΝΟΚ (ειδικές διατάξεις για διατηρητέα κτίρια). • Μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των εξής χώρων: o Εσωτερικών εξωστών (παταριών), όπως προβλέπει η παρ. 6 του άρθρου 11 του ΝΟΚ. o Χώρου κύριας χρήσης έως 35 τ.μ. στο δώμα του κτιρίου. o Πισίνας, η οποία εξομοιώνεται με φυτεμένη επιφάνεια βάσει της παρ. 2 του άρθρου 19 του ΝΟΚ. 2. Αναστολή συνεδριάσεων συμβουλίων Αναστέλλονται επίσης οι συνεδριάσεις των πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών συμβουλίων για υποθέσεις που σχετίζονται με τα παραπάνω κίνητρα. Συγκεκριμένα, αφορά: • Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΣΑ) – Αρμόδια για την έγκριση μελετών αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. • Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ) – Αρμόδια για την εξέταση ενστάσεων και την έγκριση πολεοδομικών παρεκκλίσεων. • Κεντρικά Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΚΕΣΑ) – Εξετάζουν αρχιτεκτονικές μελέτες για ειδικά και μεγάλης κλίμακας έργα. • Κεντρικά Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) – Ασχολούνται με σημαντικά πολεοδομικά ζητήματα και υποθέσεις που αφορούν γενικότερο σχεδιασμό και αμφισβητήσεις αδειοδοτήσεων. Τι συμβαίνει με τις ήδη εκδοθείσες άδειες; • Οι οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί με χρήση αυτών των πολεοδομικών κινήτρων ΔΕΝ θα ανακαλούνται. • Αν είχαν ανακληθεί από την 11η Δεκεμβρίου 2024 έως τη δημοσίευση της παρούσας απόφασης, η ανάκληση ακυρώνεται αυτοδικαίως. Αυτό σημαίνει ότι όσοι είχαν λάβει οικοδομικές άδειες χρησιμοποιώντας τα εν λόγω κίνητρα δεν κινδυνεύουν πλέον με ανάκληση, καθώς η διοίκηση δεν μπορεί να ακυρώσει τις άδειές τους. Ποιοι επηρεάζονται από την απόφαση; Η παράταση επηρεάζει κυρίως: - Κατασκευαστές και επενδυτές, που σχεδιάζουν νέα έργα βασισμένα στα πολεοδομικά κίνητρα. - Ιδιώτες που θέλουν να εκδώσουν οικοδομικές άδειες, αλλά τα σχέδιά τους περιλαμβάνουν τις παραπάνω πολεοδομικές παρεκκλίσεις. - Μηχανικούς και αρχιτέκτονες, καθώς καθυστερούν εγκρίσεις μελετών και συνεδριάσεις των αρμόδιων συμβουλίων. Από την άλλη, η παράταση ευνοεί όσους έχουν ήδη εκδώσει άδειες με τα εν λόγω κίνητρα, καθώς προστατεύονται από πιθανή ανάκληση. Δείτε εδώ το ΦΕΚ View full είδηση

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους πολίτες ότι ενεργοποιείται πλατφόρμα δημόσιας διαβούλευσης για την καταγραφή σχολίων και προτάσεων σχετικά με τους Οδηγούς Σχεδιασμού και Χρηματοδότησης του νέου προγράμματος «ΔΙΑΤΗΡΩ Ιδιωτικού Τομέα». Η ψηφιακή πλατφόρμα (https://ypen.gov.gr/diavouleusi/forums/) τίθεται σε λειτουργία από σήμερα, 23 Δεκεμβρίου 2024 και θα παραμείνει ανοιχτή για υποβολή σχολίων έως τις 31 Ιανουαρίου 2025. Για λόγους διασφάλισης της ιδιωτικότητας παρέχεται, επίσης, η δυνατότητα αποστολής σχολίων, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), στη διεύθυνση: [email protected], με τίτλο: «ΔΙΑΤΗΡΩ – Ιδιωτικού Τομέα». Το χρηματοδοτικό πρόγραμμα «ΔΙΑΤΗΡΩ Ιδιωτικού Τομέα» έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ 2021-2027 και αφορά σε ιδιωτικά κτίρια και μνημεία με υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα από τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Πολιτισμού. Στόχος του νέου προγράμματος είναι η χρηματοδότηση εκτέλεσης εργασιών ανακαίνισης για: α) τη λειτουργική τους επανένταξη β) τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης κατά δύο τουλάχιστον ενεργειακές κλάσεις και γ) τη διάσωση και ανάδειξη της ιστορικής, αρχιτεκτονικής τους ταυτότητας. Ενδεικτικά, οι παρεμβάσεις θα περιλαμβάνουν: καθαρισμό και αποκατάσταση όψεων και προσόψεων λήψη άμεσων σωστικών μέτρων για το κέλυφος των κτιρίων στατική ενίσχυση των κτιρίων, ηλεκτρολογικές και μηχανολογικές εργασίες, διαμόρφωση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων των κτιρίων αποκατάσταση όψεων αποκατάσταση του εσωτερικού των κτιρίων ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, σύμφωνα με τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) (ΦΕΚ Β’ 2367/2017) Δικαίωμα συμμετοχής στο νέο πρόγραμμα «ΔΙΑΤΗΡΩ Ιδιωτικού Τομέα» θα έχουν μόνο τα φυσικά πρόσωπα που είναι ιδιοκτήτες κτιρίων που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως η νομιμότητα και η ενεργειακή τους κατάταξη. Η συμμετοχή των πολιτών στη διατύπωση σχολίων και προτάσεων επί των δύο Οδηγών που φέρνει σε διαβούλευση το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας -του Οδηγού Σχεδιασμού του προγράμματος και του Οδηγού Χρηματοδότησης του προγράμματος- είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την αποτελεσματικότητα του νέου «ΔΙΑΤΗΡΩ Ιδιωτικού Τομέα». View full είδηση

Τροπολογία, η οποία αφορά στην επιδότηση οφειλών των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης προς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας κατατέθηκε σε σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τίτλο: «Αναδιάρθρωση σιδηροδρομικού τομέα και ενίσχυση ρυθμιστικών φορέων μεταφορών». Το συνολικό ύψος της επιδότησης διαμορφώνεται σε 200 εκατ. ευρώ. Η τροπολογία προβλέπει πως από τα έσοδα του ειδικού λογαριασμού του Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης επιδοτείται μέρος των οφειλών των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.), οι οποίες έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες έως την 31η Οκτωβρίου 2024 προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Για την επιδότηση λαμβάνονται υπόψη τα ταμειακά διαθέσιμα των Δ.Ε.Υ.Α. που μπορούν να διατεθούν για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, που διαπιστώνονται με έκθεση απογραφής, η οποία συντάσσεται από ορκωτό ελεγκτή – λογιστή, σε κάθε Δ.Ε.Υ.Α. με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Η επιδότηση μεταφέρεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2024 σε λογαριασμούς των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας σε πιστωτικά ιδρύματα, που υποδεικνύονται από αυτούς στην εταιρεία με την επωνυμία «Διαχειριστής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης Ανώνυμη Εταιρεία» (Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε.), που διαχειρίζεται τον ειδικό λογαριασμό «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης». Αν υπάρχουν οφειλές μίας Δ.Ε.Υ.Α. προς περισσότερους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, η επιδότηση επιμερίζεται αναλογικά σε όλους τους παρόχους. Σημειώνεται πως επιδοτείται το 70% της οφειλής κάθε Δ.Ε.Υ.Α. προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας: α) αν, εντός του 2025, οι αρμοδιότητες της οικείας Δ.Ε.Υ.Α. περιέλθουν στην Εταιρεία Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως Πρωτευούσης A.E. και στην Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης Α.Ε. β) αν, εντός 6 μηνών από την έναρξη ισχύος του άρθρου εφαρμόζεται η περίπτωση περί επέκτασης της περιοχής αρμοδιότητας συνιστώμενης επιχείρησης δήμου ή κοινότητας. Σε αυτή την περίπτωση, δύνανται να ρυθμίζουν τη σταδιακή πληρωμή του υπολοίπου της οφειλής τους μετά από την καταβολή της επιδότησης, εντός τεσσάρων ετών. Αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις, η εκάστοτε Δ.Ε.Υ.Α. επιδοτείται σε ποσοστό έως 30% της οφειλής της προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, εφόσον τη 15η Ιανουαρίου 2026 πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις που διασφαλίζουν τη δυνατότητα της ΔΕΥΑ να λειτουργεί αποτελεσματικά (προβλέπονται στις παρ. 3 και 4 του άρθρου 12Β του ν. 4001/2011). Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας δύναται να καθίστανται δυνητικοί δικαιούχοι της επιδότησης και άλλοι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος, καθώς και να διευκρινίζονται οι λεπτομέρειες αναφορικά με τον προσδιορισμό των δυνητικών δικαιούχων της επιδότησης. View full είδηση

Τη ρύθμιση η οποία θα προβλέπει συναίνεση μειωμένης πλειοψηφίας για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κοινόχρηστο ή κοινόκτητο χώρο επαγγελματικών κτιρίων για γραφεία, επιχειρήσεις, εμπορικά καταστήματα, αλλά και πολυκατοικίες, θα προωθήσει εκ νέου το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Οι συγκεκριμένες διατάξεις, όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου, θα περιληφθούν στο πολυ - συλλεκτικό νομοσχέδιο το οποίο παρουσίασε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θόδωρος Σκυλακάκης στο υπουργικό συμβούλιο αυτής της εβδομάδας. Η ρύθμιση η οποία προβλέπει ότι για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κοινόχρηστο ή κοινόκτητο χώρο ακινήτου θα πρέπει να υπάρχει συναίνεση του 51% των ιδιοκτητών είχε επιχειρηθεί να περάσει και πάλι πριν λίγους μήνες, με ειδική διάταξη στην υπουργική απόφαση (ΥΑ) για το net billing. Ετοιμάζεται για τη Βουλή Ωστόσο ενώ είχε περιληφθεί στο κείμενο της διαβούλευσης τελικά αφαιρέθηκε καθώς υπήρχαν ορισμένα νομικά κενά που έπρεπε να καλυφθούν ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος να ακυρωθεί η ΥΑ σε περίπτωση προσφυγής στη Δικαιοσύνη. Πλέον, θεωρείται ότι η νομοθετική πρόταση έχει διαμορφωθεί πάνω σε στέρεες νομικές βάσεις και το πιθανότερο είναι να περιληφθεί στο νομοσχέδιο το οποίο το επόμενο διάστημα θα πάρει τον δρόμο για τη Βουλή. Αυτό θα περιλαμβάνει επίσης ρυθμίσεις για την ενίσχυση της ικανότητας και ανθεκτικότητας του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας του ΔΕΔΔΗΕ με νέες εγκαταστάσεις υποσταθμών, νέες γραμμές δικτύου, με αντικαταστάσεις παλαιού τύπου αγωγών με πιο σύγχρονους και ασφαλείς, με νέα καλώδια και μετατροπές εναέριων δικτύων σε υπόγεια δίκτυα που απαιτούν λιγότερη συντήρηση και εμφανίζουν σπανιότερα βλάβες. Για την υλοποίηση των απαιτούμενων έργων προβλέπονται ρυθμίσεις που θα επιταχύνουν τις διαδικασίες για την έγκρισή τους. Επιτάχυνση αδειών Επιπλέον, θα περιληφθούν και διατάξεις για την επιτάχυνση της αδειοδοτικής διαδικασίας για τα έργα που αφορούν στη διασύνδεση των σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και Συμπαραγωγής Hλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ), καθώς και των υπολοίπων έργων σύνδεσης χρηστών στο Σύστημα Μεταφοράς και στο Δίκτυο Διανομής των ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ αντίστοιχα. Ακόμη, στο ερανιστικό νομοσχέδιο θα προωθηθούν και ρυθμίσεις για τη μετάβαση σε καθεστώς ευέλικτων συμβάσεων σύνδεσης, αλλά και για τη θέσπιση ειδικού πλαισίου που θα υποχρεώνει τους παραγωγούς «πράσινου» ρεύματος σε ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών πάνελ στα έργα που ολοκληρώνουν τον κύκλο ζωής τους. View full είδηση