Search the Community

Το ν.π.δ.δ. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ανακοινώνει ότι θέτει σε ανοιχτή Δημόσια Διαβούλευση τα σχέδια των Τεχνικών Προδιαγραφών των έργων-μελετών: α) «Ψηφιακά υψομετρικά υπόβαθρα υψηλής ανάλυσης» (κωδικός: DEM_HD) β) «Έλεγχος ποιότητας των ψηφιακών υψομετρικών υποβάθρων υψηλής ανάλυσης» (κωδικός: QC_DEM_HD) και προσκαλεί για την συμμετοχή των ενδιαφερομένων σε ανοιχτή μη δεσμευτική συμμετοχή στη διαδικασία διαβούλευσης για την υποβολή παρατηρήσεων/προτάσεων/σχολίων. Προσκαλεί για την συμμετοχή των ενδιαφερομένων σε ανοιχτή μη δεσμευτική συμμετοχή στη διαδικασία διαβούλευσης για την υποβολή παρατηρήσεων/προτάσεων/σχολίων. Η Δημόσια Διαβούλευση θα διεξαχθεί μέσω του ιστότοπου του ΕΣΗΔΗΣ: http://www.promitheus.gov.gr/ βάσει των άρθρων 46 και 47 του ν. 4412/2016, για χρονικό διάστημα δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την ανάρτηση των σχεδίων στο ΕΣΗΔΗΣ προς Διαβούλευση. Επισημαίνεται ότι η υποβολή των παρατηρήσεων/προτάσεων/σχολίων γίνεται μόνο στον ανωτέρω ιστότοπο του ΕΣΗΔΗΣ σε σχετικό πεδίο του συστήματος ακολουθώντας τις οδηγίες που βρίσκονται αναρτημένες σε αυτόν και θα πρέπει να σχετίζονται άμεσα με το υπό διαβούλευση ζήτημα, με αναφορά συγκεκριμένης ενότητας, παραγράφου ή και υποπαραγράφου στην οποία αναφέρονται. Επίσης, πρέπει να δίνονται τα στοιχεία του ενδιαφερόμενου (όπως ονοματεπώνυμο/επωνυμία, τίτλος, e-mail). Η παρούσα ανακοίνωση και τα προς διαβούλευση σχέδια αναρτώνται και στην διαδικτυακό τόπο του ν.π.δ.δ. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: http://www.ktimatologio.gr/ Στοιχεία επικοινωνίας: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΡΓΩΝ Ταχ. Δ/νση: Μεσογείων 288, 15562 Χολαργός Πληροφορίες: Μ. Φουσκολαγουδάκη Τηλέφωνο: 210-6505815, E-mail: [email protected]

Νέα δεδομένα στα δημόσια έργα φέρνει σχέδιο νόμου του υπουργείου Υποδομών για τις συμβάσεις έργων, μελετών και προμηθειών, το οποίο ενσωματώνει τον σχετικό κοινοτικό κανονισμό και μάλιστα περιλαμβάνει διατάξεις από το ξεχασμένο νομοσχέδιο για τις υποδομές του 2011 που είχε παρουσιαστεί από τον τότε υπουργό κ. Δημήτρη Ρέππα, αλλά ουδέποτε κατατέθηκε στη Βουλή. Ειδικότερα, το νομοσχέδιο του υπουργού Υποδομών, κ. Χρήστου Σπίρτζη, το οποίο έχει σταλεί προς έγκριση στις Βρυξέλλες, προβλέπει μια σειρά από καινοτομίες που θα δώσουν νέα εργαλεία στην παραγωγή δημοσίων έργων, αλλά και ρυθμίσεις που ενδεχομένως θα δημιουργήσουν μεγαλύτερα προβλήματα από όσα καλούνται να λύσουν. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ωριμότητα των έργων και να διασφαλιστεί η ταχύτερη και απρόσκοπτη εκτέλεσή τους, το νομοσχέδιο θεσπίζει τις πρόδρομες εργασίες. Ετσι, το Δημόσιο θα μπορεί, εφόσον απαιτείται, πριν από την κίνηση της διαδικασίας για τη δημοπράτηση του κυρίως έργου να προχωρήσει στη δημοπράτηση του συνόλου ή μέρους των πρόδρομων εργασιών του, ως αυτοτελούς έργου, το οποίο είναι ανεξάρτητο από το κυρίως έργο και δεν αποτελεί τμήμα του. Επίσης, θεσπίζεται η προσφορά με συνδυασμό πολλαπλών κριτηρίων ανάθεσης, δηλαδή ένα σύστημα που περιλαμβάνει συνδυασμό κριτηρίων και ιδίως έκπτωση στο κόστος, στον χρόνο περαίωσης και (αρνητική) στην εγγύηση του έργου και στην προσφορά κατ' αποκοπή τιμής με εγγυημένο τον προϋπολογισμό του έργου. Ακόμη, εισάγεται για πρώτη φορά η έννοια της «διαβούλευσης» της αναθέτουσας αρχής με τους ενδιαφερομένους στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάληψης μιας σύμβασης. Παράλληλα, αλλάζει η στελέχωση των επιτροπών διαγωνισμού, καθώς τα μέλη για τα συστήματα δημοπράτησης που απαιτούν τεχνική αξιολόγηση κληρώνονται από καταλόγους στους οποίους εγγράφονται όλοι οι μηχανικοί και άλλοι επιστήμονες, ανά υπουργείο ή Περιφερειακή Διοίκηση. Επίσης, έρχονται αλλαγές και στη διοίκηση του έργου, καθώς οι λεγόμενες «αφανείς» εργασίες, αυτές δηλαδή που δεν είναι επιμετρήσιμες στην τελική του μορφή, θα παραλαμβάνονται από ειδικά συνιστώμενη επιτροπή για λόγους διαφάνειας (σήμερα αυτό γίνεται μόνον από τον επιβλέποντα μηχανικό). Η πρόοδος των έργων και οι προθεσμίες Μία από τις καινοτομίες του νομοσχεδίου είναι ότι προβλέπεται σε ορισμένες περιπτώσεις η συμμετοχή του μελετητή στην ομάδα επίβλεψης του έργου, έτσι ώστε να ελαχιστοποιούνται οι περιπτώσεις μη αναγκαίων μεταβολών του τεχνικού αντικειμένου του έργου. Με άλλη διάταξη καθιερώνεται η υποχρέωση της διευθύνουσας υπηρεσίας να περιλαμβάνει στις τριμηνιαίες εκθέσεις της για την πρόοδο του έργου αναφορά σχετικά με τον εντοπισμό σφαλμάτων της προμέτρησης και με «απρόβλεπτες περιστάσεις» που ενδεχομένως συνεπάγονται την ανάγκη εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών. Αλλο άρθρο επιβάλει στον ανάδοχο την υποχρέωση να συντάσσει ανά τρίμηνο και να υποβάλλει στην προϊσταμένη αρχή συνοπτικές εκθέσεις για την πρόοδο του έργου. Επίσης, έρχονται θεσμικές αλλαγές και στις προθεσμίες των έργων, καθώς πρέπει να είναι «κατάλληλες», δηλαδή να προσιδιάζουν στο μέγεθος και στις συνθήκες εκτέλεσης του έργου. Μάλιστα, αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού της λεγόμενης «οριακής» προθεσμίας, καθώς πλέον θα ισούται με το 1/2 της συνολικής (ως τώρα ήταν 1/3). Με αυτή τη διάταξη το υπουργείο Υποδομών επιχειρεί να αντιμετωπίσει το φαινόμενο οι ανάδοχοι να ζητούν διάλυση των συμβάσεών τους και να εγκαταλείπουν τα έργα τους, πολλές φορές σε κρίσιμο σημείο, όταν οι καθυστερήσεις στην περαίωσή τους, που δεν οφείλονται στη δική τους υπαιτιότητα, υπερέβαιναν την «οριακή» προθεσμία. Στο μεταξύ, άλλη διάταξη προβλέπει τη δυνατότητα χορήγησης παράτασης προθεσμίας και μετά τη λήξη της αμέσως προηγουμένης, το αργότερο όμως μέσα σε ένα τρίμηνο και μάλιστα θεσμοθετείται πειθαρχικό παράπτωμα των υπαλλήλων αν δεν ασκήσουν εμπροθέσμως την αρμοδιότητά τους αυτή. Μελέτες και συμπράξεις Αρθρο για τις βλάβες στα έργα ορίζει ότι αν το έργο είναι ασφαλισμένο, το κόστος της αποκατάστασης των βλαβών λόγω γεγονότος ανωτέρας βίας βαρύνει αποκλειστικώς την ασφαλιστική εταιρεία. Παράλληλα, άλλο άρθρο περί της αποζημίωσης αναδόχου λόγω διάλυσης της σύμβασης διαφοροποιεί τα υφιστάμενα ποσοστά. Διάταξη του πολυνομοσχεδίου για τις υποχρεώσεις του αναδόχου και το πρόγραμμα ποιότητας προβλέπει ότι εφόσον από τη φύση και τις ιδιαιτερότητες του έργου προκύπτει η απαίτηση εμπειρίας σε κατασκευή έργου, δίνεται η δυνατότητα σύμπραξης γραφείων μελετών με εργολήπτες αντίστοιχης εμπειρίας, με την προϋπόθεση τη μη σύγκρουση συμφερόντων. Ετσι, οι μελετητές θα παρέχουν υπηρεσίες διοίκησης, επίβλεψης και ελέγχου των μελετών του έργου και υποστήριξης της επίβλεψης του έργου σε ειδικά κατασκευαστικά θέματα, ενώ οι κατασκευαστές θα παρέχουν αντίστοιχες υπηρεσίες στην κατασκευή του έργου. Η επίβλεψη εφαρμογής μελέτης θα γίνεται από τον μελετητή του έργου, ο οποίος θα πληρώνεται με κονδύλιο από το έργο και θα το επισκέπτεται τουλάχιστον μία φορά τον μήνα ή όποτε απαιτηθεί και θα συντάσσει δελτίο ελέγχου. Στο μεταξύ, το νομοσχέδιο περιέχει και πισωγυρίσματα για τα τεχνικά πράγματα, καθώς διάταξη επαναφέρει το σύστημα μελέτης - κατασκευής σε όλες τις κατηγορίες έργων, το οποίο είχε περιοριστεί τα προηγούμενα χρόνια, κυρίως μετά το «φιάσκο» του μετρό Θεσσαλονίκης. Μάλιστα, πόρισμα του υπουργείου Υποδομών μιλούσε για την ανάγκη εφαρμογής σε πολύ περιορισμένα είδη έργων που απαιτούν ειδική τεχνογνωσία, βάσει του οποίου εκδόθηκε το 2013 υπουργική απόφαση που περιόρισε τις μελετοκατασκευές. Αυτοχρηματοδότηση Περιορίζεται η έκθεση κινδύνου Αλλο επίμαχο άρθρο του νομοσχεδίου για τη μερική ή ολική αυτοχρηματοδότηση, με άλλα ανταλλάγματα έναντι της κατασκευής, λειτουργίας και συντήρησής του έργου, περιορίζει την έκθεση κινδύνου για τον παραχωρησιούχο ο οποίος και δεν αναλαμβάνει κανένα εμπορικό ρίσκο. Η ρύθμιση «εφαρμόζεται όταν ο κύριος του έργου προκειμένου να πραγματοποιήσει την κατασκευή και πιθανόν τη λειτουργία και συντήρησή του, κρίνει σκόπιμη την παραχώρηση άλλου εργολαβικού ανταλλάγματος εκτός από πλήρη χρηματική καταβολή ή αντιπαροχή ακινήτων χωρίς τη μεταβίβαση στον ανάδοχο του λειτουργικού κινδύνου που απορρέει από την εκμετάλλευση των εν λόγω έργων και ο οποίος συμπεριλαμβάνει κίνδυνο ζήτησης ή προσφοράς ή αμφοτέρων. Τέτοια ανταλλάγματα μπορεί να είναι η παραχώρηση της χρήσης ή της εκμετάλλευσης του έργου για ορισμένη χρονική περίοδο με εγγυημένα έσοδα, η αντιπαροχή γεωργικών ή μεταλλευτικών ή βιομηχανικών προϊόντων ή υπηρεσιών και άλλα» αναφέρεται. Αλλο άρθρο για την αποζημίωση του αναδόχου αναγνωρίζει για πρώτη φορά νομοθετικά ότι οι «σταλίες μηχανικού εξοπλισμού» είναι θετικές ζημιές, κάτι που επιχειρείται ανεπιτυχώς από τους εργολάβους στα δικαστήρια εδώ και πολλά χρόνια, όμως δεν έχουν δικαιωθεί στα δικαστήρια. Πηγή: http://www.tovima.gr/society/article/?aid=772838

Εγκύκλιος εκδόθηκε από ΓΓΔΕ με τίτλο: "Πιστοποιητικά εμπειρίας μελετητών και εταιρειών μελετών" η οποία αναφέρει: Σας πληροφορούμε, ότι με το άρθρο 7 του Π.Δ.138/2009 «Μητρώα Μελετητών και Εταιρειών Μελετών», που εκδόθηκε σε εκτέλεση των διατάξεων της παρ.7 του άρθρου 39 του Ν.3316/2005 (Α’ 42), καθιερώνεται για πρώτη φορά στις μελέτες πιστοποιητικό εμπειρίας. Το πιστοποιητικό αυτό εκδίδεται με την μορφή βεβαίωσης από τους δημόσιους φορείς, που αναθέτουν μελέτες και περιέχει στοιχεία για τα πρόσωπα, που συμμετείχαν στην εκπόνηση κάθε μελέτης αλλά και για το αντικείμενό της. Αντίστοιχα πιστοποιητικά προβλέπονται σύμφωνα με τις παραπάνω διατάξεις και για μελέτες που αναθέτουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα. Με τα πιστοποιητικά εμπειρίας που καθιερώνονται προκύπτει με μεγαλύτερη σαφήνεια και ακρίβεια η πραγματική συμμετοχή στην εκπόνηση κάθε μελέτης, ενώ καταχωρούνται λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τη φύση, τα στάδια, και το οικονομικό της αντικείμενο. Και για τις δύο περιπτώσεις έχουν συνταχθεί υποδείγματα, που περιλαμβάνουν αναλυτικά τα στοιχεία που θα συμπληρώνονται από την Διευθύνουσα Υπηρεσία ή τον αναθέτοντα την μελέτη. Τα νέα πιστοποιητικά εκδίδονται μόνο σε επίπεδο κατηγορίας μελέτης και αφορούν στην αποκτηθείσα εμπειρία για το σύνολο των προσώπων που στελεχώνουν την ομάδα και όχι για μεμονωμένα στελέχη. Οι φορείς θα πρέπει να συντάσσουν το νέου τύπου πιστοποιητικό για μελέτες, οι οποίες θα φέρουν ημερομηνία έγκρισης της μελέτης μετά την 01/10/2014. Όσον αφορά την προηγούμενη εμπειρία, αυτή θα υποβληθεί σε παλαιού τύπου πιστοποιητικά. Διαβάστε όλη την εγκύκλιο εδώ: https://diavgeia.gov.gr/decision/view/6%CE%9E5%CE%A41-00%CE%A4 Πηγή: http://www.iekemtee.gr/el/%CE%B5%CF%80%CE%AC%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%BC%CE%B1/%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CE%BF%CE%B4%CE%B7%CE%B3%CF%8C%CF%82-%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D/11094-%CE%B5%CE%B3%CE%BA%CF%85%CE%BA%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%83-%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%B5%CE%BC%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%84%CE%B7%CF%84%CF%8E%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B5%CE%B9%CF%8E%CE%BD-%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%84%CF%8E%CE%BD

Την Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2014 πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του ΥΠΟΜΕΔΙ συνάντηση του προεδρείου του ΣΕΓΜ με τον Υπουργό κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Στη συνάντηση παραβρέθηκαν υπηρεσιακοί παράγοντες που ασχολούνται με την προετοιμασία του νέου Προεδρικού Διατάγματος που αφορά τους Επίσημους Καταλόγους Εγκεκριμένων Οικονομικών Φορέων. Στη 45λεπτη συνάντηση, η οποία διεξήχθη σε πολύ καλό κλίμα, παρουσιάστηκαν οι απόψεις των δύο πλευρών σε διάφορα θέματα του κλάδου. Συνοπτικώς: Ο Υπουργός, αρχικώς, παρουσίασε το τοπίο που -κατά την άποψή του- φαίνεται να διαμορφώνεται στην αγορά των κατασκευών για τα προσεχή χρόνια. Σε επίπεδο μελετών κλασσικών έργων υποδομής, αντίστοιχων με αυτές που δημοπρατούνταν τις τελευταίες δεκαετίες, μας γνωστοποίησε ότι θα υπάρξει περιορισμένο αντικείμενο και ότι το κράτος πρέπει να στραφεί σε τομείς που αφορούν την αναβάθμιση κτιριακών έργων, σε ενεργειακά έργα και στην ολοκλήρωση των προγραμματισμένων έργων μεταφορών (ανέφερε ενδεικτικά το αεροδρόμιο Καστελίου, την επέκταση του μετρό της Αθήνας και του προαστιακού και τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου). Στη βούληση του Υπουργείου είναι η μεθόδευση της κατασκευής έργων με τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών (π.χ. ΣΔΙΤ), αφενός γιατί υπάρχει αντικειμενική αδυναμία κρατικής χρηματοδότησης, αφετέρου γιατί με τον τρόπο αυτό τα έργα υλοποιούνται ποιοτικότερα και εντός των χρονοδιαγραμμάτων τους. Στα πλαίσια αυτά, πιστεύει ότι θα υπάρχει σημαντικό μελετητικό αντικείμενο για τις οργανωμένες εταιρείες. Από την πλευρά του ΣΕΓΜ επισημάνθηκε ότι πρέπει η πολιτεία να αποσαφηνίσει το ρόλο των μελετητών στο πλαίσιο των έργων αυτών, το σύνολο σχεδόν των οποίων θα δρομολογηθεί μέσω εργολαβικών σχημάτων. Τονίσθηκε ότι είναι σημαντικό ο μελετητής να εργάζεται για λογαριασμό του κράτους, σχεδιάζοντας και προδιαγράφοντας το ενδεδειγμένο έργο σύμφωνα με τις ανάγκες της πολιτείας, πριν αυτό δημοπρατηθεί με οποιονδήποτε τρόπο. Επίσης, τέθηκε το θέμα της συμμετοχής του μελετητή σε όλα τα στάδια παραγωγής ενός δημοσίου έργου, μέχρι την παραλαβή του προς χρήση. Ο Υπουργός ενημέρωσε ότι στις προθέσεις του είναι η καθιέρωση ανάθεσης συμβάσεων «ανεξάρτητου μηχανικού» και «διαχείρισης έργου» και ότι γενικότερα επιθυμεί την ανάληψη αντικειμένων από τους μελετητές, πέραν των μελετών, ώστε το δημόσιο να επιτελέσει αμιγώς εποπτικό ρόλο, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητά του. Προφανώς, στον τομέα αυτό βλέπει ένα σημαντικό αντικείμενο για τα μελετητικά γραφεία κατά το άμεσο μέλλον. Τέλος, ο Υπουργός διατύπωσε την άποψη ότι οι ελληνικές τεχνικές επιχειρήσεις πρέπει να στραφούν και προς την αγορά του εξωτερικού. Από την πλευρά του ΣΕΓΜ επισημάνθηκε ότι εταιρείες μέλη του έχουν ήδη κάνει σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά και ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες δυσκολίες λόγω του μικρού μεγέθους των ελληνικών εταιρειών για τα διεθνή δεδομένα, και λόγω του γεγονότος ότι τα έργα αναφοράς (references) στη χώρα μας κατά τα τελευταία χρόνια είναι μικρά έως ανύπαρκτα. Στη συνέχεια διατυπώθηκαν οι απόψεις του ΣΕΓΜ για το παρόν και το μέλλον της αγοράς και τονίστηκε στον Υπουργό η απογοητευτική σημερινή κατάσταση και η αναγκαιότητα αλλαγής σελίδας, μέσω του νέου θεσμικού πλαισίου, με συγκεκριμένους στόχους και όραμα, έτσι ώστε να προωθηθεί η υγιής εταιρική επιχειρηματικότητα, να διασφαλιστεί η παροχή ποιοτικών μελετητικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών προς το δημόσιο τομέα και τους ιδιώτες επενδυτές, και να δημιουργηθούν συνθήκες ανάπτυξης επιχειρήσεων με ανταγωνιστικές δυνατότητες συστηματικής εξωστρεφούς δραστηριοποίησης. Στο θέμα του υπό διαμόρφωση νέου μελετητικού πλαισίου ο Υπουργός επεσήμανε ότι έγιναν αλλαγές που θα έπρεπε να είχαν γίνει και χωρίς την πίεση της Ε.Ε. αφού το υπάρχον σύστημα είχε άλλη λογική, στραμμένη μόνο στην εσωτερική αγορά και περιλάμβανε αρκετές προστατευτικές διατάξεις που οδηγούσαν σε στρεβλώσεις. Κατά την άποψή του, οι νέοι επαγγελματικοί κατάλογοι πρέπει να δομηθούν με απλές διαδικασίες και με στόχο μέσω αυτών να γνωρίζουν οι αναθέτουσες αρχές τα βασικά στοιχεία κάθε εταιρείας, όπως τα οικονομικά στοιχεία, η εμπειρία της, η στελέχωσή της και οι λοιπές πραγματικές της δυνατότητες (π.χ. εξοπλισμός). Διατύπωσε την άποψη ότι πρέπει να ενισχυθούν οι σοβαρές εταιρείες, λαμβάνοντας όμως μέριμνα ώστε να μην εξαφανιστούν οι μικρές επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, ζήτησε την άμεση συνεργασία με τους συμβούλους και τα υπηρεσιακά στελέχη του που επεξεργάζονται το υπό έκδοση Π.Δ. των Επίσημων Καταλόγων, διατυπώνοντας σε όλους την επιθυμία του να υπάρξει μέσα σε διάστημα ενός μηνός μία ολοκληρωμένη πρόταση με τις βασικές αρχές, τα κριτήρια και τον τρόπο δόμησης του νέου συστήματος. Τέλος, ρωτήθηκε ο Υπουργός σε ποιο στάδιο επεξεργασίας βρίσκονται οι προτάσεις που διαμόρφωσε η Ομάδα Εργασίας για τις επείγουσες τροποποιήσεις του ν.3316/2005, επισημαίνοντας ότι ο μελετητικός κόσμος προσμένει με αγωνία τις διορθωτικές επεμβάσεις προς την κατεύθυνση του περιορισμού του φαινομένου των εξαιρετικά υψηλών εκπτώσεων, καθώς και για την διευθέτηση των θεμάτων που εκκρεμούν σε σχέση με τις εγκρίσεις Συγκριτικών Πινάκων και την υπογραφή Συμπληρωματικών Συμβάσεων. Ο Υπουργός υποσχέθηκε ότι θα ασχοληθεί άμεσα με το θέμα, συνεργαζόμενος με τον Συντονιστή αυτής της Ομάδας Εργασίας. Πηγή: http://segm.gr/%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%83%CE%B5%CE%B3%CE%BC-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%85%CF%80%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CF%8C-%CE%BA-%CE%BC%CE%B9%CF%87/ και http://technews-greece.blogspot.gr/2014/09/blog-post_88.html#.VBKc5vl_uls

Δημοσιεύθηκε το ΦΕΚ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, αναφορικά με την εξειδίκευση του είδους των παραδοτέων στοιχείων ανά στάδιο και ανά κατηγορία μελέτης σε ό,τι αφορά τα συγκοινωνιακά (οδικά) έργα, τα υδραυλικά, τα λιμενικά και τα κτιριακά έργα. Συγκεκριμένα, με το νέο ΦΕΚ, ο Υπουργός υπέγραψε: 1. Την έγκριση του παραρτήματος που περιλαμβάνει κείμενα και πίνακες τα οποία αφορούν 1) ελάχιστα παραδοτέα μελετών οδικών έργων, 2) ελάχιστα παραδοτέα μελετών υδραυλικών έργων, 3) ελάχιστα παραδοτέα μελετών λιμενικών έργων, 4) ελάχιστα παραδοτέα μελετών κτιριακών έργων και τα οποία συντάχθηκαν από τις προς τούτο συσταθείσες Ομάδες Εργασίας κατ' εφαρμογή των οριζόμενων στο άρθρο 196, παραγρ. 2 του ν. 4412/2016 και αναφέρονται στην «Εξειδίκευση του είδους των παραδοτέων στοιχείων ανά στάδιο και ανά κατηγορία μελέτης σε ό,τι αφορά τα συγκοινωνιακά (οδικά) έργα, τα υδραυλικά, τα λιμενικά και τα κτιριακά έργα». 2. Η παρούσα εφαρμόζεται στις δημόσιες συμβάσεις εκπόνησης μελετών, των οποίων η διαδικασία σύναψης σύμβασης εκκινεί δύο (2) μήνες μετά τη δημοσίευσή της στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως. 3. Η παρούσα εφαρμόζεται στις δημόσιες συμβάσεις έργου με αξιολόγηση μελέτης (άρθρο 50 παρ. 1 του ν. 4412/2016), των οποίων η διαδικασία σύναψης σύμβασης εκκινεί αμέσως μετά τη δημοσίευσή της στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως. Κατεβάστε το νέο ΦΕΚ με την απόφαση και το πλήρες κείμενο του σχετικού παραρτήματος, από τη σελίδα του Εθνικού Τυπογραφείου, εδώ. Αριθμ. ΔΝΣβ/1732/ΦΝ 466 ΦΕΚ 1047/Β'/29.03.2019 Εξειδίκευση του είδους των παραδοτέων στοιχείων ανά στάδιο και ανά κατηγορία μελέτης σε ό,τι αφορά τα συγκοινωνιακά (οδικά) έργα, τα υδραυλικά, τα λιμενικά και τα κτιριακά έργα: ΦΕΚ 1047 Β' 29.03.2019.pdf

Σας γνωρίζουμε ότι οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027, τόσο σε επίπεδο προϋπολογισμού, όσο και κανονιστικού πλαισίου έχουν κατατεθεί για διαβούλευση από τα Κράτη Μέλη ήδη από τον Μάιο 2017 και συνεχίζουν να εμπλουτίζονται. Η εμπειρία έχει δείξει ότι στο πλαίσιο της διαβούλευσης στα προβλεπόμενα κοινοτικά όργανα θα γίνουν αλλαγές, βελτιώσεις και προσαρμογές, όμως το βασικό πλαίσιο και οι βασικές επιλογές δεν θα αλλάξουν σημαντικά. H υλοποίηση της τρέχουσας περιόδου βρίσκεται περίπου στο μέσο της χρονικά και από τα στοιχεία της Εθνικής Αρχής Συντονισμού (ΕΑΣ) και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων διαφαίνεται ότι υπάρχει σχετική υστέρηση στην υποβολή από τους δικαιούχους σκόπιμων επιλέξιμων έργων με προχωρημένο βαθμό ωρίμανσης, που να επιτρέπει την ταχεία ένταξη τους στα προγράμματα (δημοπράτηση, συμβασιοποίηση και υλοποίηση). Η διαπίστωση αυτή αφορά κατά κύριο λόγο έργα επιλέξιμα για συγχρηματοδότηση από το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής, δηλ. έργα υποδομής των Θεματικών Στόχων (Θ.Σ.) 2,4,5,6,7 καθώς και στο σκέλος των Θ.Σ. 9 και 10 που χρηματοδοτούνται από το ΕΤΠΑ (υποδομές υγείας και εκπαίδευσης). Για να αντιμετωπιστεί έγκαιρα το ενδεχόμενο επανάληψης ενός τέτοιου φαινομένου για την επόμενη προγραμματική περίοδο, το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης αποφάσισε να υποστηρίξει με επιπλέον εθνικούς πόρους την ωρίμανση σκόπιμων και επιλέξιμων έργων υποδομής των κατηγοριών που αναφέρθηκαν προηγούμενα. Βασικά κριτήρια για την επιλογή αυτών των έργων προς ωρίμανση, θα είναι αφενός η επιλεξιμότητα για τη νέα περίοδο, όπως βεβαίως προδιαγράφεται στην παρούσα φάση και αφετέρου η σκοπιμότητα αυτών στην κατεύθυνση εκπλήρωσης βασικών αναπτυξιακών στόχων σε επίπεδα χώρας, τομέων, περιφερειών και δήμων. Οι κυριότερες κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών υποδομής με βάση τους Κανονισμούς του ΕΤΠΑ και του Ταμείου Συνοχής σε γενικές γραμμές είναι: επενδύσεις σε υποδομές μεταφορών και στον τομέα του περιβάλλοντος, όπου όμως δεν θα είναι πλέον επιλέξιμες οι επενδύσεις σε ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ δράσεις για την προσαρμογή και το μετριασμό της Κλιματικής Αλλαγής (συμπεριλαμβανομένων αντιπλημμυρικών και δασοπροστασίας) επενδύσεις στον τομέα της Ενέργειας που αφορούν τις ανανεώσιμες και την ενεργειακή απόδοση. Δεν αναφέρονται οι επενδύσεις σε Φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια εκτός των έξυπνων συστημάτων διανομής.  δράσεις προστασίας ανάπτυξης και προβολής της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς και οικοτουρισμού, των πολιτιστικών υπηρεσιών και της δημόσιας τουριστικής περιουσίας υποδομές για την προσωρινή υποδοχή καθώς και για τη στέγαση μεταναστών, προσφύγων και ατόμων που ζητούν ή βρίσκονται υπό διεθνή προστασία. Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής δεν θα είναι επιλέξιμες οι επενδύσεις: σε υποδομές αεροδρομίων και σε ευρυζωνικές υποδομές σε περιοχές στις οποίες υπάρχουν τουλάχιστον δύο ευρυζωνικά δίκτυα ισότιμης κατηγορίας. Στην παρούσα φάση της διαβούλευσης, που δεν υφίστανται καταγεγραμμένοι και εγκεκριμένοι στόχοι, προτεραιότητες, δείκτες κλπ, κρίνεται σκόπιμη η υποβολή μελετών για έργα, με βάση: α) τις υφιστάμενες στρατηγικές/σχεδιασμούς σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, β) την κάλυψη κενών που εξακολουθούν να υφίστανται (π.χ. πιθανότητα επιβολής ποινών από ΕΕ για μη κάλυψη υποχρεώσεων) και γ) την κάλυψη αναπτυξιακών δυνατοτήτων που παραμένουν ανεκμετάλλευτες.

«Χρυσή» εποχή για τις εταιρείες συμβούλων (τεχνικών κυρίως, αλλά και νομικών – χρηματοοικονομικών, ελεγκτικών) που δραστηριοποιούνται (και) στον τομέα των υποδομών είναι αυτή που διανύουμε, όπως αναφέρουν στελέχη του χώρου. Η προώθηση μεγάλων, και μάλιστα μαζικά, έργων και διαγωνισμών σε όλο το φάσμα των υποδομών (οδικά, κτηριακά, απορρίμματα, φράγματα, σιδηρόδρομος, γέφυρες κ.α.), σε συνδυασμό με μοντέλα ΣΔΙΤ – Παραχωρήσεων, με τα projects του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF) αλλά και τις ιδιωτικοποιήσεις έχουν εκτοξεύσει τις ανάγκες των αρμόδιων αρχών για αναζήτηση εξειδικευμένης βοήθειας από εξωτερικά γραφεία συμβούλων. Και μαζί έχουν εκτοξεύσει και τις αμοιβές των συμβούλων σε επίπεδα που μόνο για τον τομέα υποδομών και κάποιων «συγγενικών» φορέων (ενέργεια – περιβάλλον κ.α., δίχως να υπολογίζονται οι αντίστοιχες κινήσεις σε άλλους τομείς και υπουργεία) υπολογίζονται ήδη σε σχεδόν μισό δισ. ευρώ, όπως τουλάχιστον αναφέρουν στελέχη της αγοράς. Μάλιστα, κατά τα στελέχη του χώρου ενδέχεται αυτός ο υπολογισμός να είναι συντηρητικός και στο προσεχές μέλλον να «αυγατίσει» καθώς θα «βγαίνουν» νέα έργα και νέες δημοπρατήσεις που σχετίζονται με δημόσιες και ιδιωτικές αναπτύξεις, με ΣΔΙΤ, με το RRF (όπου δεσπόζουν όχι μόνο έργα υποδομών – μεταφορών, αλλά κυρίως σε πυλώνες «πράσινης» ανάπτυξης – περιβάλλοντος ή ψηφιακού μετασχηματισμού) και το ΤΑΙΠΕΔ (και με τη μονάδα ωρίμανσης έργων PPF). Άλλωστε, για παράδειγμα, μόνο το υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών έχει εκπονήσει και προωθεί πρόγραμμα έργων σχεδόν 13 δισ. ευρώ, ενώ το «καλάθι» συμπεριλαμβάνει projects και μέσω ΣΔΙΤ που απαιτούν σημαντικές ανάγκες σε όλο το φάσμα της προετοιμασίας. «Τρέχουν» δεκάδες διαγωνισμοί και αναπτύξεις Πρέπει να σημειωθεί, όπως αναφέρουν άνθρωποι της αγοράς, ότι δεδομένου πως «τρέχουν» δεκάδες διαγωνισμοί και θα βγούνε προσεχώς πολλοί ακόμα, χρειάζεται μεγάλος αριθμός προσωπικού, και μάλιστα εξειδικευμένου, ανάγκες που δεν μπορούν να καλύψουν οι διευθύνσεις των υπουργείων, ούτε και εποπτευόμενοι φορείς (π.χ. στις υποδομές για ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, Αττικό Μετρό κ.α.). Και αυτό είτε για δεν αρκεί το προσωπικό που υπάρχει ήδη, είτε γιατί δεν υπάρχει χρόνος για να «τρέξουν» παράλληλες διαδικασίες σε τόσα μέτωπα, είτε γιατί απουσιάζουν προσωπικό και στελέχη (και μηχανικοί) με εμπειρία και εξειδίκευση για να φέρουν εις πέρας τις διαδικασίες. Κατά συνέπεια, οι αρμόδιες αρχές, οι διευθύνσεις και κάθε αναθέτουσα αρχή απευθύνεται σε εξωτερικά γραφεία συμβούλων, έναντι της σχετικής αμοιβής βέβαια που αρκετές φορές φτάνει συνολικά σε… εκατομμύρια ευρώ. Απαιτείται ειδική συνδρομή συμβούλων Ενδεικτικές της εικόνας αλλά και των αναγκών, τουλάχιστον για τον τομέα των υποδομών – έργων, είναι και περιπτώσεις διαγωνισμών για συμβούλους που έχει αναδείξει κατά καιρούς το insider.gr. Όπως, για παράδειγμα, αυτών της ΕΡΓΟΣΕ, που μαζί με τους συμβούλους για τα έργα του ανταγωνιστικού διαλόγου (200 εκατ. ευρώ) που θα «βγει» προσεχώς, ανεβάζουν τον λογαριασμό (με τις μελλοντικές ανάγκες) στα επίπεδα πέριξ των 230 εκατ. ευρώ (αμοιβές συμβούλων, μαζί με αυτόν που θα αναλάβει να συμμαζέψει τις ημιτελείς εργολαβίες και να προετοιμάσει τα νέα σιδηροδρομικά έργα. ). Βέβαια, ο φορέας προωθεί και τα έργα ανταγωνιστικού διαλόγου 4,5 δις ευρώ, πέραν των άλλων ενεργειών, κατά συνέπεια χρειάζεται υποβοήθηση. Επίσης, κατά πληροφορίες, έχει φροντίσει να βάλει και κάποιες «δικλείδες ασφαλείας» με στόχο την τήρηση του ανταγωνισμού και τη διαφάνεια, μη επιτρέποντας μελετητές – συμβούλους που συνεργάζονται με τις τεχνικές εταιρίες στους 6 διαγωνισμούς του ανταγωνιστικού διαλόγου (για τις μελέτες) να δώσουν το «παρών» και στη διαδικασία για το μεγάλο συμβόλαιο των 200 εκατ. Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι η Αττικό Μετρό είχε προχωρήσει παλιότερα σε διαγωνισμό άνω των 43 εκατ. ευρώ για την επιλογή τεχνικού συμβούλου για τη νέα γραμμή 4 του μετρό Αθήνας ή για άλλα projects στην Αττική (Μετρό, Τραμ) καθώς προωθεί επεκτάσεις του μέσου. Προφανώς μάλιστα, όταν «βγούνε», για παράδειγμα, και τα mega ΣΔΙΤ 1,3 δισ. ευρώ του ΟΣΕ (επίσης δεν έχει προσωπικό) θα χρειαστούν επίσης σύμβουλοι (τεχνικοί κ.α.) και μελετητές που θα βοηθήσουν τον οργανισμό και το υπουργείο στην προώθηση αυτών των μεγάλων συμβάσεων. Πέρυσι, σε αντίστοιχο διαγωνισμό άνω των 46 εκατ. ευρώ περίπου είχε προχωρήσει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για την αναζήτηση και πρόσληψη Τεχνικών Συμβούλων που θα «τρέξουν» τα μεγάλα έργα, διαδικασία στην οποία το σύνολο σχεδόν της αγοράς (συμβούλων μηχανικών) έδωσε το παρών στη διαδικασία. Μάλιστα, ήταν μια συμφωνία – πλαίσιο που είχε αναδείξει συγκεκριμένη ομάδα συμβούλων με τους οποίους συνεργάζεται το υπουργείο για κάθε έργο που έχει ανάλογες ανάγκες και εμπίπτει στον σχετικό σχεδιασμό. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει καταρτήσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα έργων, συνολικού ύψους άνω των 13 δις. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει πλήθος εμβληματικών projects όπως μεταξύ άλλων τις επεκτάσεις της Αττική Οδού, τον ΒΟΑΚ (Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης), την υποθαλάσσια ζεύξη Σαλαμίνα, το βόρειο τμήμα του Ε65, τη νέα Περιφερειακή Οδό της Θεσσαλονίκης (γνωστή και ως FlyOver), παρεμβάσεις για την οδική ασφάλεια και αντιπλημμυρικά έργα σε όλη τη χώρα. Λαμβάνοντας υπόψη τις αυξημένες απαιτήσεις για την ωρίμανση και υλοποίηση έργων, δεδομένης και της ανάγκης ταχείας απορρόφησης των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης της Ε.Ε. καθώς και από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα της Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027 (ΕΣΠΑ), απαιτείται η άμεση υποστήριξη των δομών του Υπουργείου σε όλα τα στάδια υλοποίηση των έργων του προαναφερόμενου προγράμματος. Η ωρίμανση και προώθηση αυτών των έργων, ειδικά αυτών που σχετίζονται με το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, δημιουργεί αυξημένες απαιτήσεις και ενώ θεωρείται κρίσιμη η επιτάχυνση των «βημάτων» και του χρόνου υλοποίησης. Αλλά και στο ΤΑΙΠΕΔ, όπως και στη μονάδα του PPF, ήδη έχουν «βγει» προκηρύξεις και διαδικασίες για αναζήτηση συμβούλων είτε για «πακέτο» δράσεων είτε για μεμονωμένες περιπτώσεις που προσεγγίζουν τον τελευταίο χρόνο τα 40 εκατ. ευρώ περίπου (PPF, μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις κ.α.). Βέβαια, το Ταμείο πέραν του δικού του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων έχει αναλάβει και την προώθηση – ωρίμανση διαδικασιών για λογαριασμό άλλων φορέων και υπουργείων, κατά συνέπεια χρειάζεται συνδρομή σε κάθε του δράση και από εξειδικευμένη εταιρεία συμβούλων, με σκοπό την προετοιμασία ενός διαγωνισμού ή ενός μηχανισμού διοίκησης έργων, παρακολούθησης και περιοδικών αναφορών κ.α. Επίσης, προ ημερών θυμίζουμε ότι η στήλη BackStory αναφέρονταν σε σχετικό διαγωνισμό του ΥΠΕΝ για αναζήτηση συμβούλου με την αξία της σύμβασης να ανέρχεται στα επίπεδα των 20 εκατ. ευρώ. Προφανώς, υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις που δεν χρειάζεται να αναφερθούν. Μια «ματιά» στη «Διαύγεια»… Αυτά είναι μόνο κάποια παραδείγματα με υψηλό προϋπολογισμό. Είναι προφανές λοιπόν ότι με εκατοντάδες διαγωνιστικές διαδικασίες να «τρέχουν» - ωριμάζουν ή να ετοιμάζονται, απαιτείται και η συνδρομή εξειδικευμένων συμβούλων, ιδίως αν στη «λίστα» των υποδομών μπούνε και δράσεις από συγγενικά υπουργεία (ΥΠΕΝ, Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ.α.) ή φορείς, που σχετίζονται με την «γκάμα» των υποδομών και θα χρειαστούν εξειδικευμένη εξωτερική βοήθεια. Για αυτό και στην αγορά αναφέρουν ότι «η εκτίμηση για το μισό δισ. ευρώ είναι μάλλον συντηρητική -και αφορά στην παρούσα φάση- ιδίως για όποιον έχει την υπομονή να κοιτάζει συχνά στη Διαύγεια ή στις αποφάσεις των φορέων για εξεύρεση συμβούλων με αμοιβές από 50 -100 χιλ. ευρώ έως και άνω του 1 εκατ. ευρώ ανά περίπτωση. Και πολλές φορές δεν χρειάζεται μόνο ένας σύμβουλος, δηλαδή τεχνικός, καθώς υπάρχουν και οι νομικοί - χρηματοοικονομικοί». Οι μελετητές – σύμβουλοι Μεταξύ των ονομάτων – γραφείων που βοηθούν τους αρμόδιους φορείς με τις εξειδικευμένες γνώσεις τους είναι οι Planet, ΣΑΛΦΩ, ΝΑΜΑ, ΛΔΚ, AECOM, HILL, CONCEPT, ΤΡΕΚ, ΣΑΜΑΡΑΣ, Διαδικασία, Enviroplan, AECOM, OMEK, ΔΡΟΜΟΣ, Denco, ΟΜΕΤΕ, Ευρωσύμβουλοι, Obermeyer και πλήθος ακόμα σχημάτων που συμμετέχουν σε διαγωνισμούς. Στο «παιχνίδι» βέβαια έχουν εισέλθει και οι μεγάλες ελεγκτικές εταιρείες (με τα διάφορα τμήματα και θυγατρικές τους) όπως οι Deloitte, EY, KPMG, PwC (ή και άλλες πολυεθνικές συμβούλων π.χ. McKinsey κ.α.) οι οποίες έχουν εισπράξει συνολικά δεκάδες εκατομμύρια ευρώ σε αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες, κάποιες εκ των οποίων σχετίζονται με έργα, διαγωνισμούς, αναπτύξεις (και ιδιωτικές) υπουργεία αλλά και επιχειρήσεις, αν και ασχολούνται δευτερευόντως με τον κλασσικό τομέα των υποδομών.

Τίθενται σε διαβούλευση οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ), που αφορούν σε προστατευόμενες περιοχές «Natura 2000» στη Θεσσαλία (2 μελέτες) και στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη. Ειδικότερα πρόκειται για τις περιοχές: ΕΠΜ 1β: Περιοχές Natura 2000 των Περιφερειακών Ενοτήτων Ροδόπης (μέρους), Ξάνθης, Καβάλας, Θάσου και Δράμας. ΕΠΜ 4α: Περιοχές Natura 2000 των Περιφερειακών Ενοτήτων Λάρισας, Μαγνησίας και Σποράδων. ΕΠΜ 4β: Περιοχές Natura 2000 των Περιφερειακών Ενοτήτων Τρικάλων και Καρδίτσας. Η δημόσια διαβούλευση για τις ΕΠΜ των τριών αυτών περιοχών, η οποία διενεργείται από τους μελετητές των ΕΠΜ, φιλοξενείται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας https://ypen.gov.gr/diavouleusi και θα διαρκέσει έως και τις 4 Νοεμβρίου 2022. Θα ακολουθήσει η εκπόνηση Σχεδίων Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών με τα αντίστοιχα Προεδρικά Διατάγματα. Η διαβούλευση για τις τρεις πρώτες περιοχές στην Κρήτη, τον Έβρο και την Πελοπόννησο, έχει ήδη ολοκληρωθεί. Οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες καθορίζουν ένα θεσμικό πλαίσιο οριοθέτησης και θεσμοθέτησης διαβαθμισμένων ζωνών προστασίας, θέτοντας σαφείς όρους και κανόνες για τις χρήσεις γης και την οικονομική δραστηριότητα στις προστατευόμενες περιοχές. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει αναθέσει την εκπόνηση 23 Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και Σχεδίων Διαχείρισης για τις 446 περιοχές του δικτύου «Natura 2000» της χώρας. Οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, με γνώμονα την προστασία των οικοσυστημάτων και των ειδών που φιλοξενούν, θα υποδείξουν εάν και ποιες ανθρωπογενείς δραστηριότητες επιτρέπονται στις επιμέρους ζώνες κάθε περιοχής. Τα Σχέδια Διαχείρισης θα εξειδικεύσουν τα κριτήρια και τους όρους άσκησης των επιτρεπόμενων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στις επιμέρους περιοχές της κάθε μελέτης. Σε αυτά περιλαμβάνονται σχέδια δράσης στα οποία εξειδικεύονται: Τα αναγκαία μέτρα. Τα έργα και τα προγράμματα. Οι φάσεις, το κόστος, οι πηγές. Οι φορείς χρηματοδότησης. Το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης. Οι φορείς εφαρμογής. Το έργο, που για πρώτη φορά υλοποιείται στη χώρα μας, είναι εξαιρετικά σημαντικό, τόσο για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος όσο και σε σχέση με τις υποχρεώσεις της Ελλάδας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.