Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    538 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Ο κίνδυνος από την υποβάθμιση των ελληνικών υπόγειων υδάτων

      Engineer

      Καθώς η απειλή της λειψυδρίας κάνει ολοένα και πιο αισθητή την παρουσία της από άκρη σε άκρη της Ελλάδας, τόσο περισσότερο ακούγεται στη δημόσια συζήτηση ο όρος «υπόγεια ύδατα».
      «Οταν μιλάμε για υπόγεια νερά συνήθως το μυαλό μας πηγαίνει σε τεράστιες υπόγειες δεξαμενές νερού οι οποίες μας παρέχουν πρακτικά ανεξάντλητες ποσότητες, καλής, συνήθως, ποιότητας νερού», περιγράφει την κοινή αντίληψη που επικρατεί γύρω από αυτό το θέμα, η Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και επιβλέπουσα της ομάδας γεωπληροφορικής.
      Η ίδια προσθέτει πως η πραγματικότητα διαφέρει αρκετά από αυτήν την υπερ-απλουστευτική θεώρηση. Αυτό συμβαίνει διότι αφενός ελάχιστα έχει διδαχθεί ο μέσος πολίτης σχετικά με αυτόν τον πολύτιμο φυσικό πόρο, αφετέρου γιατί από τη φύση του το υπόγειο νερό δεν είναι ορατό στον άνθρωπο, παρά μόνο μέσω των πηγών του.
      «Αυτή η ιδιαιτερότητά του λοιπόν, το καθιστά μεν περισσότερο προστατευμένο αλλά και δυσκολότερα προσβάσιμο στον άνθρωπο, σε σχέση με τα επιφανειακά νερά», εξηγεί η κ. Γκεμιτζή. Και υπογραμμίζει πως η λογική διαχείριση του νερού θα πρέπει να στηρίζεται στην εκμετάλλευση μόνο των ανανεώσιμων αποθεμάτων νερού.
      Πώς ορίζεται όμως ο «ανανεώσιμος» πόρος;
      «Ανανεώσιμος είναι ένας φυσικός πόρος, όπως το γλυκό νερό, ένα δάσος ή η ανανεώσιμη ενέργεια, που αντικαθίσταται με ρυθμό τουλάχιστον ίσο με αυτόν που χρησιμοποιείται, που έχει την ικανότητα να ανανεώνεται και να γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης επ’ αόριστον υπό τις κατάλληλες συνθήκες, αλλά που μπορεί να μετατραπεί σε μη ανανεώσιμο πόρο αν υποστεί υπερεκμετάλλευση», απαντά η κ. Γκεμιτζή.
      Εν ολίγοις, για να μη μετατραπούν οι υδάτινοι πόροι μας σε μη ανανεώσιμους θα πρέπει να γνωρίζουμε τον ρυθμό ανανέωσής τους και να θεσπίζουμε προσεκτικά όρια χρήσης τους.
      Πόσο εφικτό είναι αυτό;
      Η κ. Γκεμιτζή αναφέρει πως ιδιαίτερα για τα υπόγεια νερά η εκτίμηση του ρυθμού εμπλουτισμού τους δεν είναι κάτι εύκολο, μιας και δεν υπάρχει μέθοδος απευθείας μέτρησης της ποσότητας αυτής, αλλά υπολογίζεται έμμεσα μέσω μαθηματικών υπολογισμών, ως μέρος των βροχοπτώσεων που δέχεται μια περιοχή. Η έλλειψη δεδομένων είναι ένα ακόμη πρόβλημα που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τους υπολογισμούς των ειδικών.

      Μέση ετήσια ποσότητα εμπλουτισμού υπογείων υδάτων στην Ελλάδα ανά πενταετία από το 2001 έως σήμερα. «Ετσι ακόμα και τα περιορισμένα δίκτυα παρακολούθησης που υπάρχουν στη χώρα μας είτε λειτουργούν αποσπασματικά και τα δεδομένα δεν επικαιροποιούνται είτε τα δεδομένα τους δεν είναι ανοιχτά και προσβάσιμα από όλους. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που πρέπει, θα έπρεπε μάλλον, να έχει αντιμετωπίσει η πολιτεία εδώ και καιρό», σημειώνει η κ. Γκεμιτζή, προσθέτοντας πως την ίδια στιγμή, η επανάσταση που έχει επέλθει στον τομέα της παραγωγής δεδομένων τα οποία αφορούν το περιβάλλον μέσω των δορυφορικών αποστολών αλλά και των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, έρχονται να βοηθήσουν καθοριστικά στον τομέα αυτό.

      Μέση ετήσια ποσότητα βροχόπτωσης στην Ελλάδα ανά πενταετία από το 2001 και μετά. Υπολογίζοντας τα υπόγεια ύδατα
      H ομάδα της κ. Γκεμιτζή δοκίμασε να υπολογίσει την ποσότητα εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων της χώρας μας από το 2001 έως και το 2024 συνδυάζοντας τις παραδοσιακές μεθόδους υπολογισμού με σύνολα ανοιχτών δεδομένων, όπως το Open Land Map Layers που προσφέρουν σε υψηλή ανάλυση τις ιδιότητες του ανώτερου εδαφικού στρώματος (αυτό που διαχωρίζει την ατμόσφαιρα από τα υπόγεια νερά) σε παγκόσμιο επίπεδο, με ανάλυση 250 μέτρων.
      Γνωρίζοντας αυτές τις ιδιότητες, οι ειδικοί μπορούν με μαθηματικούς υπολογισμούς να εκτιμήσουν πότε το ανώτερο εδαφικό στρώμα δεν μπορεί να συγκρατήσει περισσότερο νερό ύστερα από μια βροχή, οπότε και ξεκινάει ο εμπλουτισμός των υπογείων υδάτων.
      Η ομάδα χρησιμοποίησε επίσης δεδομένα βροχόπτωσης και δεδομένα εξατμισιδιαπνοής (η ποσότητα του νερού που επιστρέφει στην ατμόσφαιρα λόγω εξάτμισης και διαπνοής των φυτών) από τη δορυφορική αποστολή Terra της NASA.
      Ο χάρτης των γεωτρήσεων νερού και η πληγή της υπεράντλησης Τα αποτελέσματά των δεδομένων που επεξεργάστηκε η ομάδα τα συνέκρινε με αυτά που της δόθηκαν από την αποστολή GRACE της NASA, η οποία καταγράφει τις μεταβολές των συνολικών αποθεμάτων νερού στις περιοχές του πλανήτη μας, μέσω μέτρησης των βαρυτικών μεταβολών.
      «Περιοχές με αύξηση της βαρυτικής τους έλξης έχουν πλεόνασμα υδάτων (τυπική περίπτωση περιοχών που αντιμετωπίζουν πλημμύρες ή αυξημένη ποσότητα χιονοκάλυψης), ενώ σε περιοχές που αντιμετωπίζουν ξηρασία παρατηρούμε μείωση της έλξης του βαρυτικού τους πεδίου», λέει σχετικά η κ. Γκεμιτζή, προσθέτοντας ότι σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το χιόνι αποτελεί μικρό μέρος των συνολικών αποθεμάτων νερού, τα δεδομένα της αποστολής GRACE καταγράφουν κυρίως τις μεταβολές των αποθεμάτων υπογείου νερού, όπως έχει δειχθεί από αρκετές επιστημονικές δημοσιεύσεις.
      Τα βασικά συμπεράσματα για την Ελλάδα
      Το βασικό συμπέρασμα της έρευνας είναι πως τα υπόγεια ύδατα μειώνονται με καλπάζοντα ρυθμό. Η κ. Γκεμιτζή εξηγεί τον μηχανισμό που συμβαίνει αυτό:
      «Πέραν των γνωστών χωρικών διαφορών –π.χ. η Δυτική Ελλάδα δέχεται σχεδόν διπλάσια ποσότητα βροχοπτώσεων– παρατηρούμε ότι στα δεδομένα που εξετάσαμε φαίνεται μια σταδιακή πτώση των βροχοπτώσεων και του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων που κορυφώνεται κατά την τελευταία πενταετία. H μείωση του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της εξατμισιδιαπνοής (η ποσότητα του νερού που επιστρέφει στην ατμόσφαιρα από τις υδάτινες επιφάνειες και το έδαφος καθώς και από τη διαπνοή των φυτών), λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας. Επίσης, οφείλεται και στη μείωση των βροχοπτώσεων, κυρίως λόγω της αύξησης των ημερών χωρίς βροχή».
      Τα μεμονωμένα περιστατικά ραγδαίων βροχοπτώσεων δεν μπορούν να αναπληρώσουν αποτελεσματικά τα υπόγεια ύδατα. Η μείωση των χιονοπτώσεων και του ύψους χιονιού, ιδίως κάτω από τα 1.800 μέτρα υψόμετρο, συμβάλλει επίσης σε αυτή την προβληματική εικόνα, αν και σε μικρότερο βαθμό.
      Οπως τονίζει με τη σειρά του ο διευθυντής του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας Ατμοσφαιρικών Ρύπων του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, καθηγητής Κωνσταντίνος Κουρτίδης, η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, που ήταν ιδιαίτερα μεγάλη την τελευταία πενταετία (το 2023 και 2024 ήταν τα πιο θερμά χρόνια από τότε που ξεκίνησαν οι καταγραφές θερμοκρασίας) οδήγησε στη μεγάλη αύξηση της εξατμισιδιαπνοής.
      Οσο για την ιλιγγιώδη αύξηση της θερμοκρασίας τα τελευταία χρόνια; «Αυτή, οφείλεται σε πολλούς λόγους, φυσικά και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η ιδιαίτερη αύξηση το 2023-2024 οφείλεται στο ιδιαίτερα ισχυρό El Nino από τα μέσα του 2023 έως τον Μάιο του 2024. Σε κάθε περίπτωση, οι αυξήσεις της θερμοκρασίας προκαλούν αλλαγές στην παγκόσμια ατμοσφαιρική κυκλοφορία. H περιοχή μας επηρεάζεται, όσον αφορά στη βροχόπτωση, από την κυκλοφορία στον Β. Ατλαντικό Ωκεανό, που μπορεί να μεταφέρει (ή να μη μεταφέρει) μεγάλες ποσότητες υγρασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, αναλόγως της φάσης της. Αν και αυτή τη στιγμή είναι πολύ αβέβαιο αν στο μέλλον θα μειωθεί ή θα αυξηθεί η βροχόπτωση στην περιοχή της Ελλάδας, είναι βέβαιο ότι η αύξηση της θερμοκρασίας θα συνεχιστεί, οπότε θα αυξηθεί περαιτέρω και η εξατμισιδιαπνοή».
      Για να ελέγξει η ομάδα ότι τα αποτελέσματα της μεθοδολογίας που εφάρμοσε είναι κοντά στην πραγματικότητα, συνέκρινε τις μεταβολές του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων με τις μεταβολές του βαρυτικού πεδίου στη χώρας μας.
      Οι δύο αυτές ανεξάρτητες παρατηρήσεις βρίσκονται σε συμφωνία, ενώ οι ελαφρώς μεγαλύτερες μεταβολές που καταγράφονται μέσω των βαρυτικών ανωμαλιών εξηγούνται από το γεγονός ότι στα δεδομένα αυτά περιλαμβάνονται και μεταβολές στα επιφανειακά νερά, μεταβολές της εδαφικής υγρασίας αλλά και στην ποσότητα νερού που προέρχεται από χιόνι. 

      Εικόνα 5. α) Μεταβολές αποθεμάτων νερού σύμφωνα με μετρήσεις του βαρυτικού πεδίου πάνω από την Ελλάδα (αποστολή GRACE), β) μεταβολές εμπλουτισμού υπογείων υδάτων στη χώρα μας όπως υπολογίστηκαν με την παρούσα μέθοδο. Περιοχές σε δυσμενή θέση
      Χωρικά, η απώλεια του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων στο καθένα από τα 14 υδατικά διαμερίσματα της χώρας μας κατά την τελευταία 25ετία παρουσιάζεται στην παρακάτω εικόνα, όπου φαίνεται η πραγματικά πολύ μεγάλη απώλεια που έχουν υποστεί τα υπόγεια νερά της Δυτικής Ελλάδας και της Πελοποννήσου. «Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως η Ανατολική Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα, αλλά ότι η Δυτική Ελλάδα που υπήρξε ευνοημένη ως προς την ποσότητα των υδάτινων πόρων της, φαίνεται να αντιμετωπίζει μια σημαντική κρίση ως προς το θέμα αυτό», σχολιάζει η κ. Γκεμιτζή.

      Εικόνα 6. Συνολική μείωση εμπλουτισμού υπογείων υδάτων ανά υδατικό διαμέρισμα στην Ελλάδα (2001 – 2024). «Οπως παρατηρούμε στον χάρτη, η βόρεια και η ανατολική χώρα, δηλαδή η Μακεδονία και Θράκη αλλά και τα νησιά του Αιγαίου, παρουσιάζουν τις χαμηλότερες τιμές εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων. Αντιθέτως, η Πελοπόννησος και γενικά τα δυτικά τμήματα της χώρας (Ηπειρος, Ιόνια νησιά, Δυτική Πελοπόννησος) ανήκουν στις πιο ευνοημένες περιοχές λόγω των συχνών βροχοπτώσεων και των γεωλογικών συνθηκών τους, οι οποίες ευνοούν τον εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα. Η Κρήτη μεταβαίνει σταδιακά σε μια κατάσταση με πολύ μειωμένες τιμές εμπλουτισμού των υπόγειων υδάτινων πόρων της λόγω των μειωμένων βροχοπτώσεων τα τελευταία χρόνια αλλά και των σταθερά πολύ υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν στο νησί. Η Αττική επίσης μεταβαίνει σε κατάσταση μείωσης των υπόγειων υδάτινων πόρων, αν και πρέπι να σημειώσουμε πως εδώ οι υδάτινοι πόροι ήταν ούτως ή άλλως περιορισμένοι», σημειώνει η κ. Γκεμιτζή.
      Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την κ. Γκεμιτζή το νευραλγικό αυτό πρόβλημα παραμένει κάτω από το ραντάρ της Πολιτείας. «Συνδέοντας τα παραπάνω με τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) τα οποία αποτελούν το διαχειριστικό εργαλείο για τους υδάτινους πόρους της χώρας μας, θα περίμενε κανείς ότι θα είχαν εντοπίσει το πρόβλημα και θα ανέλυαν τις ενδεδειγμένες λύσεις. Η 2η Αναθεώρησή τους έχει πρόσφατα ολοκληρωθεί και έτσι έχουμε στα χέρια μας τα διαχειριστικά εργαλεία για τον 3ο Κύκλο Διαχείρισης (2022-2027), στα οποία όμως δεν αποτυπώνεται η ποσοτική υποβάθμιση των υπόγειων νερών μας, σε πολλά από τα Υδατικά Διαμερίσματα της Ελλάδας. 
      Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα η καθηγήτρια αναφέρει τον χαρακτηρισμό των υπογείων υδάτων στο Υδατικό Διαμέρισμα 11 (Ανατολικής Μακεδονίας) και 12 (Θράκης) ως «καλής ποσοτικής κατάστασης», τη στιγμή που «καθημερινά όσοι ζούμε σε αυτές τις περιοχές βλέπουμε το αποτέλεσμα της ποσοτικής υποβάθμισης. Ετσι, οι πηγές στον ορεινό όγκο της Ροδόπης έχουν σχεδόν στερέψει, ενώ δημοσιεύσεις από το 2024 μας πληροφορούσαν για τη μείωση των υδάτων στο μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο της Ελλάδας, αυτό του Μααρά στην περιοχή της Δράμας».
      Σύμφωνα με την ίδια, «αυτή η αδυναμία των Σχεδίων Διαχείρισης οφείλεται σε διάφορες αιτίες και κυρίως στον τρόπο που συντάσσονται και στη δυσκολία τους να αποτυπώσουν την τρέχουσα κατάσταση, αφού στηρίζονται σε ένα δίκτυο παρακολούθησης που είναι διαμοιρασμένο σε διάφορους φορείς (Γενικό Χημείο του Κράτους, ΕΑΓΜΕ, ΕΛΚΕΘΕ, κ.ά.) και άρα ο συντονισμός του αποτελεί από μόνος του μια πρόκληση, αλλά και δεν επικαιροποιεί τα δεδομένα του με τους ρυθμούς που απαιτούν οι αλλαγές που παρατηρούνται στις υδρολογικές συνθήκες λόγω της αλλαγής του κλίματος. Είναι ενδεικτικό πως το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδάτων έχει να δημοσιεύσει επικαιροποιημένα δεδομένα του από το 2020».

      Κλείνοντας η κ. Γκεμιτζή αναφέρει ως ένα άλλο πρόβλημα τη δυσκολία των φορέων να προσαρμοστούν και να χρησιμοποιήσουν σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία. «Δυστυχώς η επικοινωνία των δημόσιων φορέων με τα ερευνητικά κέντρα είναι μάλλον υποβαθμισμένη, και έτσι οποιαδήποτε τεχνολογική εξέλιξη περνάει με πολύ αργούς ρυθμούς στην υιοθέτησή της στην καθημερινότητα των δημοσίων φορέων και ακόμη περισσότερο στη χάραξη πολιτικών. Ενώ έχουμε μια αλματώδη πρόοδο στον τομέα της περιβαλλοντικής παρακολούθησης και μας προσφέρονται πλέον πολύτιμα σύνολα διαρκώς ανανεούμενων δεδομένων αλλά και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να τα αναλύσουμε και να υπολογίσουμε τα ανανεώσιμα αποθέματα των υδάτων, συνεχίζουμε να χαράζουμε τις πολιτικές διαχείρισης του πιο πολύτιμου πόρου μας με βάση ελλιπή και μη επικαιροποιημένα δεδομένα και διαδικασίες που στην καλύτερη περίπτωση δεν είναι κατάλληλες για να αποτυπώσουν την τρέχουσα κατάσταση και να την επικαιροποιούν διαρκώς».
      Περισσότερα...

        1

    2. Αρθρογραφία

      ΑΒΑΞ: Η στόχευση σε νέους τομείς και τα έργα που τρέχουν

      GTnews

      ΕBITDA της τάξης των 150 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2029, από 105 εκατ. ευρώ που είχαν διαμορφωθεί το 2024, συνέχιση των ισχυρών επιδόσεων του 2024 περαιτέρω μείωση του καθαρού δανεισμού, αλλά και νέα στρατηγική με ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών για διαφοροποίηση του μείγματος δραστηριοτήτων με πυρήνα όμως σταθερά την κατασκευαστική δραστηριότητα προανήγγειλε ο πρόεδρος του Ομίλου ΑΒΑΞ κ. Χρήστος Ιωάννου, στην ετήσια γενική συνέλευση, που αποφάσισε την  διανομή μερίσματος αυξημένου κατά 130% σε σχέση με πέρυσι, στα 0,07 ευρώ ανά μετοχή.
      Ο ίδιος αναφέρθηκε και στον τομέα των Παραχωρήσεων σημειώνοντας ότι η ΑΒΑΞ αναμένει σημαντικά έσοδα ύψους 150 εκατ. ευρώ από μερίσματα κι επιστροφές κεφαλαίου από τον τομέα για τα επόμενα πέντε χρόνια, εκ των οποίων 60 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από τη διαδικασία διάλυσης της Αττικής Οδού. «Η εύλογη αξία των παραχωρήσεών μας υπολογίζεται ήδη στα 371 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, έχουμε εξασφαλίσει 90 εκατ. ευρώ ίδιων κεφαλαίων, που μπορούν να αξιοποιηθούν σε νέα έργα ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων που ενδεχομένως να αναλάβουμε στο επόμενο διάστημα κι ενώ έχουμε ήδη και άλλα 79 εκατ. ευρώ για την κάλυψη υφιστάμενων αναγκών ίδιας συμμετοχής στα έργα που έχουμε ήδη αναλάβει», σημείωσε.
      Σαφή θέση πήρε δε ο κ. Ιωάννου για την πιθανότητα πώλησης της εταιρείας, αφού ερωτηθείς σχετικά για το αν διακρίνει τάση συνέχισης της συγκέντρωσης και εν προκειμένω αν ο όμιλος βρίσκεται σε συζητήσεις συγχώνευσης ή πώλησης ανάφερε, πως δεν τίθεται τέτοιο ενδεχόμενο.
      Πρόσθεσε δε πως «δεν υπάρχει λόγος περαιτέρω συγκέντρωσης. Λειτουργούν τέσσερις εταιρείες με ανώτατο εργοληπτικό πτυχίο που συντηρούν τον ανταγωνισμό και ανταποκρίνονται στις τεχνικές ανάγκες. Εμάς πάντως δεν μας αφορά ένα τέτοιο ενδεχόμενο».
      Με το νέο Ομολογιακό Δάνειο 300 εκατ. που σύναψε τον Αύγουστο του 2024 η Άβαξ Παραχωρήσεις, με διάρκεια 7 έτη και εξυπηρέτηση αποκλειστικά από τα έσοδα των παραχωρήσεων, αναχρηματοδοτήθηκε σημαντικό μέρος του υφιστάμενου δανεισμού του Ομίλου ύψους 180 εκατ. και εξασφαλίστηκε επιπρόσθετη χρηματοδότηση 120 εκατ. για νέες επενδύσεις.
      Με την παραπάνω ενέργεια επίσης απελευθερώθηκαν ταμειακές ροές από την κατασκευή προκειμένου να χρηματοδοτηθούν μελλοντικά επενδυτικά σχέδια στους τομείς των παραχωρήσεων, της ενέργειας και του real estate.
      Ακόμη, όπως ειπώθηκε στους μετόχους, προκειμένου να ενισχύσει τα επαναλαμβανόμενα έσοδα από παραχωρήσεις ο Άβαξ συμμετέχει ενεργά σε όλους σχεδόν τους διαγωνισμούς για έργα ΣΔΙΤ. Βάσει των εκτιμήσεων της διοίκησης θα χρειαστεί κεφάλαιο ύψους 90 εκατ. τα επόμενα έτη ως ιδία συμμετοχή στις νέες παραχωρήσεις, απαιτήσεις που σκοπεύει να καλύψει με ταμειακές ροές που αναμένεται να προκύψουν από την κατασκευή τα επόμενα έτη.
      Η στρατηγική και οι νέοι τομείς
      Αναλύοντας τη στρατηγική του Ομίλου, ο κ. Ιωάννου τόνισε ότι η ισχυρή δυναμική που παρουσίασε ο Όμιλος το 2024 -με ιστορικό ρεκόρ EBITDA στα 105 εκατ. ευρώ και που συνεχίστηκε και για το α’ τρίμηνο του 2025 με αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 23%- προμηνύουν περαιτέρω ενίσχυση των θετικών αποτελεσμάτων. Σημείωσε ότι στρατηγικό στόχο αποτελεί το 40% του EBITDA να προέρχεται από μη κατασκευαστική δραστηριότητα, αν και η κατασκευή αποτελεί τον πυρήνα του Ομίλου.
      Ειδικότερα, όπως αναφέρθηκε σε συνέχεια της εξυγίανσης του ισολογισμού μέσα από τη σημαντική απομόχλευση που συντελέστηκε την τελευταία 5ετία, στόχος είναι και η ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών στους τομείς των παραχωρήσεων, του οικιστικού real estate καθώς και της ενέργειας μέσα από greenfield έργα με υψηλές αποδόσεις προκειμένου να διατηρήσει τα επόμενα έτη το ποσοστό EBITDA από μη κατασκευαστική δραστηριότητα στο 40% επί του συνόλου.
      Πρόθεση της ΑΒΑΞ είναι η ανάπτυξη σε νέα έργα να γίνει οργανικά με ταμειακές ροές που αναμένεται να προκύψουν κυρίως από την κατασκευαστική δραστηριότητα, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος του δανεισμού του ομίλου εξυπηρετείται με έσοδα από τις παραχωρήσεις.
      Αναφορικά με την κατασκευή, η στρατηγική είναι η διατήρηση του υφιστάμενου μεριδίου περίπου 23% που έχει ο Όμιλος στα νέα έργα που πρόκειται να δημοπρατηθούν τα επόμενα έτη στην Ελλάδα, η επιλεκτική τοποθέτηση σε έργα εξωτερικού, όπως τα έργα δικτύων καθώς και τα ενεργειακά έργα και ειδικότερα τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας συνδυασμένου κύκλου στα οποία η ΑΒΑΞ έχει αναπτύξει ιδιαίτερη τεχνογνωσία τα τελευταία χρόνια μέσα από την εκτέλεση σημαντικών έργων στη Ρουμανία και το Ιράκ. Στόχος του Ομίλου είναι η υλοποίηση τόσο του υφιστάμενου ανεκτέλεστου ύψους 3 δις. ευρώ,  όσο και των νέων έργων που αναμένεται να προκύψουν στο προσεχές μέλλον να γίνει με διατήρηση κατ’ ελάχιστο του μεσοσταθμικού περιθωρίου EBITDA στο 10%.
      Περιγράφοντας τη στρατηγική των επόμενων ετών και το ενδεχόμενο μιας υποχώρησης του τομέα των κατασκευών, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του liberal.gr , ο κ. Κωνσταντίνος Μιτζάλης, διευθύνοντας σύμβουλος της εισηγμένης απάντησε χαρακτηριστικά  πως «η εργολαβία ποτέ δεν πεθαίνει». Εκτίμησε πως δεν υπάρχουν ώριμα σχέδια για νέες δημοπρατήσεις οδικών έργων στην Αττική, αναφερόμενος και στην κοινή Πρότυπη Πρόταση για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού, για την οποία το δημόσιο δεν έχει ακόμη τοποθετηθεί. Ειδικότερα σημείωσε πως, "όπως γνωρίζετε οι κατασκευές έχουν μια κυκλικότητα. Αλλά πιστεύω ότι εργολαβίες πάντα θα υπάρχουν, απλώς όχι στους ίδιους τομείς. Για παράδειγμα, τα οδικά έργα φτάνουν σε ένα τέλος. Ωστόσο, θα προκύψουν νέες ευκαιρίες, π.χ. στα έργα διαχείρισης υδάτινων πόρων, που ακόμα δεν έχουν ξεκινήσει, σε σιδηροδρομικά και σε λιμενικά έργα, για τα οποία έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, θα κινηθούμε επιλεκτικά και σε έργα εκτός Ελλάδας", σημείωσε ο κ. Μιτζάλης.
      Τα 800 εκατ. τζίρος και τα έργα που τρέχουν
      Σύμφωνα με τον κ. Μιτζάλη, στόχος του ομίλου Άβαξ φέτος είναι η επίτευξη κύκλου εργασιών 800 εκατ. ευρώ, καθώς προχωρά η υλοποίηση του σημαντικού ανεκτέλεστου υπόλοιπου των 3 δις ευρώ. Για τη Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας, ο κ. Μιτζάλης σημείωσε ότι η κατασκευή της σήραγγας κινείται απολύτως μέσα στο χρονοδιάγραμμα, καθώς ο ένας μετροπόντικας έχει ήδη διανύσει το 60% της διαδρομής του, και βρίσκεται στα 3,3 χλμ, πλησιάζοντας τον σταθμό Πανεπιστημιούπολη, ενώ ο δεύτερος έχει ήδη φτάσει το 1,6 χλμ. και κινείται προς τον σταθμό Ελικώνος. 
      Ωστόσο, ο κ. Μιτζάλης απέφυγε να δεσμευτεί για το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου, μέχρις ότου υπάρχει πιο ξεκάθαρη εικόνα, με δεδομένο ότι ακόμα η κοινοπραξία δεν έχει παραλάβει τρεις χώρους σταθμών στην Πανεπιστημιούπολη, την Ριζάρη και του Γουδή και δεν μπορεί προφανώς να προβλέψει παράγοντες που συμβάλλουν στις καθυστερήσεις, όπως η μετακίνηση δικτύων φορέων του δημοσίου και κυρίως τυχόν αρχαιολογικά ευρήματα.
      Όπως επισήμανε ο κ. Μιτζάλης, το έργο παρουσίασε εξαρχής μία «πρωτοτυπία» στον σχεδιασμό του, καθώς υπήρξε διαχωρισμός των πρόδρομων εργασιών από τις κύριες εργασίες, οι οποίες ξεκίνησαν σχεδόν ταυτόχρονα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν διαδοχικές καθυστερήσεις.
      «Αυτό σημαίνει ότι πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν οι πρόδρομες εργασίες για να παραληφθούν οι σταθμοί και να ξεκινήσει η κατασκευή τους», εξήγησε ο επικεφαλής της ΑΒΑΞ, σημειώνοντας ότι κάποιοι σταθμοί παραδόθηκαν με καθυστέρηση που φτάνει έως και τα τρία χρόνια.
      «Προσπαθούμε σε συνεργασία με την Ελληνικό Μετρό να καταλήξουμε σε ένα ρεαλιστικό και σωστό χρονοδιάγραμμα. Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να καλύψουμε τον χαμένο χρόνο και να φέρουμε το έργο εις πέρας όσο το δυνατόν πιο σύντομα», κατέληξε ο κ. Μιτζάλης.
      Όσον αφορά στο FlyOver στην Περιφερειακή Οδό της Θεσσαλονίκης, ο κ. Μιτζάλης παραδέχτηκε πως στην αρχή υπήρξε «γκρίνια» από την τοπική κοινωνία, όμως πλέον οι εργασίες εξελίσσονται με ταχύτατους ρυθμούς. Όπως ανέφερε, λειτουργούν ταυτόχρονα 8 έως 10 εργοτάξια, με στόχο την ολοκλήρωση του έργου στα μέσα του 2027. «Έκλεισαν τα στόματα», σχολίασε χαρακτηριστικά.
      Αναφορικά με το πολύπαθο έργο Πάτρα – Πύργος,  ο Όμιλος ΑΒΑΞ ανέλαβε την κατασκευή τμήματος 40 χλμ., με δέσμευση για ταχύτερη ολοκλήρωση. Αν και η συμβατική υποχρέωση προέβλεπε παράδοση τον Φεβρουάριο του 2026, το μεγαλύτερο τμήμα του έργου παραδίδεται στις 31 Ιουλίου 2025, ενώ τα τελευταία 10 χλμ. θα ολοκληρωθούν έως το τέλος του έτους.
      Τέλος, για τον οδικό άξονα Μπράλος – Άμφισσα, οι εργασίες βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2027. Όσον αφορά το Ιωάννινα – Κακαβιά, οριστικοποιούνται οι μελέτες και οι κατασκευές αναμένεται να ξεκινήσουν το φθινόπωρο.
      Ενέργεια και real estate
      Στον ενεργειακό τομέα , σε εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή του μεγαλύτερου εργοστασίου συνδυασμένου κύκλου ισχύος 1.700 MW στην Ντέβα Ρουμανίας, με την έναρξη του ανοιχτού κύκλου να εκτιμάται για τις αρχές του 2026 και του πλήρους συνδυασμένου κύκλου για τις αρχές του 2027. Την ίδια ώρα στο Ιράκ βρίσκεται σε εξέλιξη έργο ισχύος 282,5 MW, το οποίο προχωρά κανονικά και αναμένεται σύντομα η έναρξη λειτουργίας του αεριοστροβίλου.
      Παράλληλα, ο αγωγός φυσικού αερίου στην Δυτική Μακεδονία έχει ολοκληρωθεί κατά 89% και αναμένεται να παραδοθεί εντός του 2025. Επιπλέον, βρίσκονται σε εξέλιξη πολλαπλές εργολαβίες για την επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, με την εταιρεία να έχει κατασκευάσει το μεγαλύτερο δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου από οποιονδήποτε άλλον κατασκευαστικό φορέα στη χώρα.
      Αναφορικά με τις επόμενες επενδυτικές κινήσεις του ομίλου, η προσπάθεια επικεντρώνεται στην εξασφάλιση νέων έργων ΣΔΙΤ το επόμενο διάστημα.
      Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται, μέσω της Avax  Development, η υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος για την ανάπτυξη και πώληση οικιστικών συγκροτημάτων συνολικής επιφάνειας 15.000 τ.μ. και εμπορικής αξίας άνω των €73 εκατ. σε νησιωτικούς κυρίως προορισμούς. Ήδη τρέχουν έργα σε Αστυπάλαια, Άνω Κουφονήσι και Κρήτη. Επίσης, η ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών, μέσω της θυγατρικής iXiON Energy σε δραστηριότητες στις οποίες ο όμιλος διαθέτει παραδοσιακά παρουσία, όπως η ενέργεια, μέσα από την πρόσφατη υποβολή πρότασης για σύνδεση σταθμού αποθήκευσης ενέργειας δυναμικότητας 100MWh, που προτίθεται να κατασκευάσει στην περιοχή της Βοιωτίας.
      Στον τομέα των μαρινών, η τρέχουσα συγκυρία στο παραλιακό μέτωπο της Αττικής έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της ζήτησης της Μαρίνας Αθηνών, στην οποία την περίοδο αυτή τρέχει επενδυτικό πρόγραμμα επέκτασης κατά 39 θέσεις (+40%). Μαζί με την μειοψηφική συμμετοχή του Ομίλου στη Μαρίνα Λεμεσού, ο τομέας των μαρινών αναμένεται να έχει σημαντική συνεισφορά στα μελλοντικά EBITDA του Ομίλου της τάξης των 8 εκατ. έως το 2029.
      Η διοίκηση του Ομίλου παραμένει προσηλωμένη στην ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών στον τομέα της ενέργειας, όπως αυτά της αποθήκευσης όπου πρόσφατα κατέθεσε αίτηση για σύνδεση συστήματος αποθήκευσης 50MW / 100MWh στο πλαίσιο σχετικής διαδικασίας που τρέχει το Υπουργείο Ενέργειας. Παράλληλα δραστηριοποιείται στον τομέα της ηλεκτροκίνησης υλοποιώντας πλάνο εγκατάστασης ταχυφορτιστών σε όλη την Ελλάδα με στόχο να έχει φτάσει έως το 2026 τους 300 ταχυφορτιστές AC & 30 ταχυφορτιστές DC.
      Επίσης, στο facilities management μέσω της Task Avax, αποσκοπεί στην υιοθέτηση ενός περισσότερο επιθετικού Business Plan τα επόμενα με στόχο τον τετραπλασιασμό των EBITDA από 1 σε 4 εκατ. ευρώ.
      Περισσότερα...

        0

    3. Αρθρογραφία

      Κλάδος τεχνολογίας στην Ελλάδα: Σε σταθερή αναζήτηση εργαζομένων σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ)- Οι ειδικότητες με ζήτηση

      GTnews

      Τη μεγαλύτερη ζήτηση εργαζομένων στην εγχώρια αγορά εργασίας συνεχίζει να καταγράφει ο κλάδος της τεχνολογίας. Για των λόγων το αληθές, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας της Randstad, το 79% των εταιρειών του κλάδου σχεδιάζει να αυξήσει τον αριθμό εργαζομένων του έως το τέλος του 2025.
      Την ίδια στιγμή, μόνο το 16% δεν προβλέπει αλλαγές στον αριθμό των εργαζομένων του, ενώ μόλις το 3% αναμένει μείωση στον αριθμό του ανθρώπινου δυναμικού του. “Ο κλάδος της τεχνολογίας βρίσκεται σταθερά στο επίκεντρο των εξελίξεων της ελληνικής αγοράς εργασίας, με τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό για την προσέλκυση και διατήρηση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού”, αναφέρει η σχετική μελέτη, ενημερώνει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ).
      Όπως προσθέτει, η ζήτηση για εξειδικευμένους επαγγελματίες εντείνεται, καθώς παράλληλα οι εργαζόμενοι επαναπροσδιορίζουν τις προτεραιότητές τους, δίνοντας έμφαση στην ευελιξία, τις αμοιβές, τις συνθήκες εργασίας και τις ευκαιρίες ανάπτυξης. Τα δεδομένα αυτά προκύπτουν από την εξειδικευμένη έρευνα HR Trends Technology 2025 της Randstad, η οποία εστιάζει στις τάσεις και προκλήσεις, που χαρακτηρίζουν τον τεχνολογικό τομέα στην Ελλάδα.
      Η προσέλκυση ταλέντων
      Η προσέλκυση και διατήρηση ταλέντων αποτελεί το κυριότερο μέλημα για τις τεχνολογικές επιχειρήσεις. Το 66% δηλώνει ότι δυσκολεύεται να προσελκύσει κατάλληλους επαγγελματίες, ενώ το 58% δυσκολεύεται να διατηρήσει τα πιο αποδοτικά στελέχη. Παράλληλα, ίσο ποσοστό (58%) αναφέρει προκλήσεις στη δέσμευση των εργαζομένων και το 56% αναδεικνύει την ανάγκη για πιο ρεαλιστικές προσδοκίες γύρω από τις αποδοχές και τις παροχές.
      Το μεγαλύτερο εμπόδιο, που αναφέρουν οι εργοδότες, είναι οι μη ρεαλιστικές μισθολογικές απαιτήσεις των υποψηφίων (76% το 2025, αυξημένο από 70% το 2024). Ακολουθούν η έλλειψη συγκεκριμένων δεξιοτήτων (51%), τα απαιτούμενα χρόνια εμπειρίας (37%) και η περιορισμένη εμπειρία στον κλάδο (36%).
      Για να παραμείνουν ανταγωνιστικές, οι εταιρείες επενδύουν σε πακέτα παροχών, που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις των εργαζομένων. Το 68% των επιχειρήσεων προσφέρει προγράμματα κατάρτισης, το 62% αυξάνει τις οικονομικές αποδοχές, ενώ 51% εφαρμόζει ευέλικτα μοντέλα εργασίας, όπως το υβριδικό ή πλήρως απομακρυσμένο. Το ίδιο ποσοστό επενδύει και σε ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης.
      Η ελκυστικότητα ενός εργοδότη βασίζεται, σύμφωνα με την έρευνα, σε τέσσερις βασικούς άξονες: το ανταγωνιστικό πακέτο αποδοχών (81%), το ευέλικτο μοντέλο εργασίας (65%), το ευχάριστο εργασιακό περιβάλλον (59%) και οι ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης (55%).
      Πέρα από τα παραπάνω, οι εταιρείες υιοθετούν πρακτικές, που ενισχύουν την ευεξία των εργαζομένων: το 90% προσφέρει δυνατότητα εργασίας από το σπίτι, το 88% επενδύει σε εκπαίδευση, το 68% προσφέρει ευελιξία στο ωράριο και το 61% εφαρμόζει μη χρηματικά κίνητρα αναγνώρισης.
      Οι πιο περιζήτητοι ρόλοι για το 2025
      Το 78% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι σκοπεύει να προχωρήσει σε νέες προσλήψεις μέσα στο 2025, με κύρια αιτία την επιχειρηματική επέκταση. Ακολουθεί η ανάγκη δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας (62%) και η αναζήτηση εξειδικευμένων δεξιοτήτων (33%).
      Οι ειδικότητες με τη μεγαλύτερη ζήτηση είναι οι software developers/engineers (98%), οι data analysts, data engineers και data scientists (40%) και οι ειδικοί στην τεχνητή νοημοσύνη, όπως AI engineers και αρχιτέκτονες (31%).
      Στο μεταξύ, το 2025 αναδεικνύεται ως χρονιά-ορόσημο για την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης στον τεχνολογικό κλάδο. Το 62% των εταιρειών δηλώνει ότι υποστηρίζει ενεργά τη χρήση της AI, έναντι μόλις 40% το 2024. Επιπλέον, το 85% των επαγγελματιών αναγνωρίζει τη σημαντική επίδραση της AI στο μέλλον του κλάδου.
      Η AI αξιοποιείται ήδη σε τομείς, όπως το ανθρώπινο δυναμικό (33%), το μάρκετινγκ (29%) και η διοίκηση (24%), ενώ τα βασικά της οφέλη περιλαμβάνουν την ταχύτητα επεξεργασίας δεδομένων (71%), την αυτοματοποίηση εργασιών (62%) και την αύξηση παραγωγικότητας (55%). Οι προκλήσεις επικεντρώνονται στην προστασία δεδομένων (56%), στην έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού (55%) και στη διασφάλιση εμπιστευτικότητας (46%).
      Περισσότερα...

        0

    4. Αρθρογραφία

      Νέα ανάλυση της υπηρεσίας FloodHUB για το υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας - Συνεχίζεται η πτώση των ταμιευτήρων Μόρνου και Εύηνου

      Engineer

      Το υδροδοτικό σύστημα της Αττικής αντλεί νερό από τέσσερις βασικούς ταμιευτήρες: Μόρνος, Εύηνος, Υλίκη, και Μαραθώνας. Από αυτούς:
      Ο Μόρνος είναι η κύρια πηγή ύδρευσης, εξυπηρετώντας τη μεγαλύτερη κατανάλωση. Ο Εύηνος ενισχύει τον Μόρνο μέσω της σήραγγας Ευήνου-Μόρνου, λειτουργώντας ως μεταβατικός ταμιευτήρας. Η Υλίκη (φυσική λίμνη) και ο Μαραθώνας λειτουργούν συμπληρωματικά στους δύο κύριους ταμιευτήρες. Η υπηρεσία FloodHUB της Επιχειρησιακής Μονάδας BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ εκπόνησε διαχρονική αξιολόγηση των υδρολογικών και κλιματικών συνθηκών στους δύο βασικούς ταμιευτήρες που υποστηρίζουν το υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας —τον Μόρνο και τον Εύηνο— ώστε να εκτιμηθεί ο βαθμός υδρολογικής πίεσης και ξηρασίας στο σύστημα για πρώτο εξάμηνο του 2025.
      Μεθοδολογία & Δεδομένα
      Η ανάλυση αξιοποίησε:
      Δορυφορικά δεδομένα μεσαίας και υψηλής ανάλυσης Landsat-5,7,8 (1984–2021) και Sentinel-2 (2017–2025) για εκτίμηση της επιφάνειας των λιμνών ERA5-Land κλιματικά δεδομένα (1950–2025) για μηνιαίες/ημερήσιες κλιματικές μεταβλητές για την εκτίμηση: Δεικτών ξηρασίας: όπως ο Standardized Precipitation Index (SPI-3) για αθροιστική βροχόπτωση τριμήνου. Ο δείκτης SPI-3 αποτυπώνει τη στατιστική απόκλιση των αθροιστικών μηνιαίων βροχοπτώσεων για διάστημα 3 μηνών σε σχέση με τις μακροχρόνιες κλιματικές κανονικές τιμές, με τις Αρνητικές τιμές να δείχνουν ξηρότερες συνθήκες από το φυσιολογικό, ενώ θετικές τιμές να δείχνουν υγρότερες. Δεικτών θερμικής καταπόνησης (heat ratio): με βάση την ημερήσια συχνότητα υπέρβασης της 90ης εκατοστιαίας τιμής θερμοκρασίας (δηλαδή το πλήθος των ημερών ανά μήνα που ξεπέρασαν την θερμοκρασία αυτή) που συνδέεται με την αναμενόμενη εξάτμιση Διαχρονική εξέλιξη επιφάνειας λιμνών 

      Γράφημα 1: Διαχρονική Εξέλιξη της Εποχικής Διακύμανσης της Επιφάνειας των Ταμιευτήρων Μόρνου και Ευήνου (2008, 2017–2025), βάσει Ιστορικών Δορυφορικών Εικόνων Υψηλής Ανάλυσης (Sentinel-2) (% κάλυψης επιφάνειας ως προς την τιμή υπερχείλισης)
      Εξέλιξη επιφάνειας Λίμνης Μόρνου:
      Τον Μάιο του 2025, η επιφάνεια της λίμνης καλύπτει μόλις το ~65% της  (σχεδόν) μέγιστης περιοχής κατάκλισης βάσει των ιστορικών στοιχείων για τον μήνα Μάϊο (βάσει Landsat-5,7,8, 1984–2021). Αντίστοιχα, το 2024 ήταν στο ~79%, και το 2022 είχε αγγίξει σχεδόν το 100%. Η τρέχουσα τιμή του 2025 (~11.64 km²) είναι από τις χαμηλότερες που έχουν παρατηρηθεί από το 2002 που ενσωματώθηκε στο σύστημα ο ταμιευτήρας του Εύηνου, με εξαίρεση το καλοκαίρι/φθινόπωρο του 2008, όταν η επιφάνεια κατέβηκε <10 km².
      Εικόνα 1: Μεταβολή της Επιφάνειας της Λίμνης Μόρνου κατά τον Μάϊο των Ετών 2022–2025, βάσει Υψηλής Ανάλυσης Δορυφορικών Εικόνων (Sentinel-2)

      Εικόνα 2: Μεταβολή της Επιφάνειας της Λίμνης Μόρνου κατά τον Απρίλιο των Ετών 2022–2025, βάσει Υψηλής Ανάλυσης Δορυφορικών Εικόνων (Sentinel-2)

      Εικόνα 3: Διαχρονική Απεικόνιση Χαμηλών Τιμών Στάθμης της Λίμνης Μόρνου κατά την Τελευταία 20ετία (Αύγουστος 2008, Νοέμβριος 2024, Μάιος 2025) ; Απεικόνιση περιόδων έντονης υδρολογικής πίεσης μέσω δορυφορικών δεδομένων Landsat-5,7,8 & Sentinel-2

      Εικόνα 4: Σύγκριση Επιφάνειας Μόρνου τον Μάιο 2025 με τις Ιστορικές Τιμές Επαναληψιμότητας (1984–2021) Μεσαίας και Υψηλής Ανάλυσης Δορυφορικών Εικόνων Landsat-5,7,8 & Sentinel-2
      Εξέλιξη επιφάνειας Λίμνης Εύηνου:
      Τον Μάιο του 2025, η επιφάνεια της λίμνης ήταν μόλις ~2.30 km², δηλαδή σημαντικά κάτω από τη επιφάνεια στη στάθμη υπερχείλισης (3.6 km²). Οι τιμές του 2024 είναι αντίστοιχα χαμηλές, ενώ άλλες χρονιές, όπως το 2021 ή το 2022, παρουσιάζουν πολύ καλύτερη εικόνα.
      Εικόνα 5: Μεταβολή της Επιφάνειας της Λίμνης Εύηνος κατά τον Μάϊο των Ετών 2023–2025, βάσει Υψηλής Ανάλυσης Δορυφορικών Εικόνων (Sentinel-2)
      Κλιματικές Συνθήκες

      Γράφημα 2: Επιφάνεια Λίμνης Μόρνου και Κλιματικοί Δείκτες Ξηρασίας (2017–2025)

      Γράφημα 3: Επιφάνεια Λίμνης Ευήνου και Κλιματικοί Δείκτες Ξηρασίας (2017–2025)
      Κλιματικές Συνθήκες Λίμνης Μόρνου:
      2024: Χαμηλό ποσοστό χιονοκάλυψης (Snow cover < 10%), πολύ υψηλή θερμική καταπόνηση (heat ratio = ~30%), και χαμηλές τιμές βροχόπτωσης (SPI-3 <0 , υποδεικνύει υδρολογική ξηρασία). 2025: Ελαφρώς καλύτερες συνθήκες με το δείκτη βροχοπτωσης SPI-3 μεταξύ -0.5 και +1, ποσοστό χιονοκάλυψης γύρω στο 20%, και θερμική καταπόνηση κάτω του 10%. Κλιματικές Συνθήκες Λίμνης Εύηνου:
      Παρόμοια κλιματικά μοτίβα με τον Μόρνο, χωρίς ένδειξη στατιστικά ισχυρών βροχοπτώσεων ή σημαντικής μείωσης της ξηρασίας. Συμπεράσματα
      Η υφιστάμενη κατάσταση των ταμιευτήρων (Μάιος 2025) υποδεικνύει υποχώρηση της επιφάνειας λίμνης στα (δεύτερα) χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας 20ετίας. Η περίοδος του 2008 παραμένει η χειρότερη υδρολογικά, αλλά το 2025 παρουσιάζει παρόμοια χαρακτηριστικά. Τα τελευταία έτη η επιφάνεια του ταμιευτήρα του Μόρνου έχει συνεχή πτωτική τάση. Το 2025 σε σύγκριση με το 2024, παρότι οι τιμές του δείκτη βροχόπτωσης (SPI-3) δείχνουν σχετική βελτίωση, δεν αρκούν ώστε να αντισταθμίσουν τη μείωση της αποθηκευμένης ποσότητας νερού (επιφάνεια της λίμνης) – εν αντιθέσει παρατηρείται μείωση ~10% σε σχέση με το 2024. Ο Εύηνος φαίνεται να επηρεάζεται πιο έντονα από τις συνθήκες ξηρασίας, λόγω του μικρού αποθηκευτικού του όγκου. Η παρούσα κατάσταση (αρχές 2025) παρουσιάζει συνδυαστικά δυσμενείς συνθήκες για το σύστημα Εύηνος → Μόρνος, καθώς και οι δύο ταμιευτήρες παρουσιάζουν σημαντικά χαμηλά επίπεδα πληρότητας (~60%) που επιτείνει το επίπεδο υδρολογικής πίεσης στο σύστημα. Σύμφωνα με την παραπάνω ανάλυση το σύστημα τον τελευταίο (τουλάχιστον) χρόνο φαίνεται να βρίσκεται σε κατάσταση έντονης πίεσης και ως εκ τούτου απαιτείται η λήψη άμεσων μέτρων από τους αρμόδιους φορείς.
      Ομάδα μελέτης:
      Αλέξανδρος Κωνής Αθανάσιος Ασκητόπουλος Αλεξία Τσούνη Σταυρούλα Σιγούρου  Βασιλική Παγάνα [Επιστημονικοί Συνεργάτες της Επιχειρησιακής Μονάδας BEYOND/ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ]
      Δρ. Χαράλαμπος Κοντοές [Διευθυντής Ερευνών του ΕΑΑ και Επιστημονικός Υπεύθυνος της Μονάδας BEYOND]
      Περισσότερα...

        0

    5. Αρθρογραφία

      Η πιο μαζική συγχώνευση μαύρων τρυπών που έχει καταγραφεί ποτέ

      GTnews

      Επιστήμονες εντόπισαν κυματισμούς στο χωροχρόνο από τη βίαιη, σπειροδειδή σύγκρουση δύο τεράστιων μαύρων τρυπών πολύ πέρα από τα άκρα του γαλαξία μας.
      Οι μαύρες τρύπες, η κάθε μία με μάζα 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου, άρχισαν να περιστρέφονται η μία γύρω από την άλλη πριν από πολύ καιρό και τελικά συγκρούστηκαν σχηματίζοντας μια ακόμη πιο τεράστια μαύρη τρύπα, περίπου 10 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη, αναφέρει ο Guardian.
      Πρόκειται για την πιο μαζική συγχώνευση μαύρων τρυπών που έχει καταγραφεί ποτέ από ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων και έχει αναγκάσει τους φυσικούς να επανεξετάσουν τα μοντέλα τους για το πώς σχηματίζονται αυτά τα τεράστια αντικείμενα. Το σήμα καταγράφηκε όταν χτύπησε ανιχνευτές στη Γη που ήταν αρκετά ευαίσθητοι ώστε να ανιχνεύσουν δονήσεις στο χωροχρόνο χιλιάδες φορές μικρότερες από το πλάτος ενός πρωτονίου.
      Το Παρατηρητήριο Βαρυτικών Κυμάτων με Συμβολόμετρο Λέιζερ (LIGO) στο Χάνφορντ της πολιτείας Ουάσινγκτον στις ΗΠΑ
      Caltech/MIT/LIGO Lab
       
      Τα στοιχεία για τη σύγκρουση των μαύρων τρυπών ανιχνεύθηκαν από το Παρατηρητήριο Βαρυτικών Κυμάτων με Συμβολόμετρο Λέιζερ (Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory ή LIGO) στις ΗΠΑ στις 23 Νοεμβρίου 2023. Ο ξαφνικός σπασμός στο χωροχρόνο έκανε τους ανιχνευτές να τεντωθούν και να συμπιεστούν για ένα δέκατο του δευτερολέπτου, καταγράφοντας τη φάση που οι συγχωνευμένες μαύρες τρύπες σχημάτισαν μια νέα, η οποία «χτύπησε» πριν ηρεμήσει.
      Περιστρέφονταν 400.000 φορές πιο γρήγορα από τη Γη
      Η μετέπειτα ανάλυση του σήματος αποκάλυψε ότι οι μαύρες τρύπες που συγκρούστηκαν είχαν μάζα 103 και 137 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και περιστρέφονταν περίπου 400.000 φορές πιο γρήγορα από τη Γη, κοντά στο θεωρητικό όριο για τα αντικείμενα αυτά.
      Οι φυσικοί του LIGO υποψιάζονται ότι οι μαύρες τρύπες που συγχωνεύτηκαν ήταν οι ίδιες προϊόν προηγούμενων συγχωνεύσεων. Αυτό θα εξηγούσε πώς έγιναν τόσο υπερμεγέθεις και γιατί περιστρέφονταν τόσο γρήγορα, καθώς οι συγχωνευόμενες μαύρες τρύπες τείνουν να μεταδίδουν περιστροφή στο αντικείμενο που δημιουργούν. Τα συμπεράσματά τους παρουσιάστηκαν τη Δευτέρα (14/7) στη σύνοδο GR/Amaldi στη Γλασκόβη της Σκωτίας.
      Οι επιστήμονες έχουν ανιχνεύσει περίπου 300 συγχωνεύσεις μαύρων τρυπών από τα βαρυτικά κύματα που παράγουν. Μέχρι τώρα, η πιο μαζική γνωστή συγχώνευση παρήγαγε μια μαύρη τρύπα περίπου 140 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου. Η τελευταία συγχώνευση παρήγαγε μια μαύρη τρύπα έως και 265 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου. Πριν από την κατασκευή των πρώτων ανιχνευτών βαρυτικών κυμάτων στη δεκαετία του 1990, οι επιστήμονες μπορούσαν να παρατηρήσουν το σύμπαν μόνο μέσω ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, όπως το ορατό φως, το υπέρυθρο και τα ραδιοκύματα. Τα παρατηρητήρια βαρυτικών κυμάτων προσφέρουν μια νέα εικόνα του σύμπαντος, επιτρέποντας στους ερευνητές να δουν γεγονότα που διαφορετικά θα παρέμεναν κρυμμένα.
      Περισσότερα...

        0

    6. Αρθρογραφία

      Δομικά υλικά του μέλλοντος για πιο βιώσιμες κατασκευές

      GTnews

      Η οικοδόμηση των πόλεων του αύριο με αναδυόμενα υλικά «υπόσχεται» ανθεκτικές, βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον κατασκευές. Όπως ο κόσμος εξελίσσεται το ίδιο συμβαίνει και με τα παραδοσιακά υλικά. Μια σειρά από νέα δομικά υλικά για το 2025 κάνουν την εμφάνισή τους και αξιοποιούνται ήδη στη δημιουργία ανθεκτικών, σύγχρονων κατασκευών, τονίζεται σε ρεπορτάζ της Έρης Δρίβα στο economix.gr.
      Φανταστείτε τούβλα από ανακυκλωμένο πλαστικό, σκυρόδεμα που θεραπεύει τις ρωγμές του και κτίρια που παράγουν την ηλεκτρική τους ενέργεια μέσω γυαλιού με ηλιακή ακτινοβολία. Οι επιστήμονες και οι μηχανικοί στρέφονται στη φύση για έμπνευση – αναπτύσσουν υλικά που μιμούνται το μετάξι της αράχνης, τα μανιτάρια, ακόμη και το μπαμπού για να δημιουργήσουν δομές που είναι ελαφρύτερες, ισχυρότερες και πιο φιλικές προς το περιβάλλον, σύμφωνα με το Parametric Architecture. Η προηγμένη τεχνολογία, η παραδοσιακή σοφία και οι τεχνικές αιχμής έχουν φέρει επανάσταση στις κατασκευές με τοπικά υλικά, με λιγότερα απόβλητα και χαμηλότερο κόστος. Αυτή η νέα εποχή των καινοτόμων και προηγμένων κατασκευών συνδυάζει σύγχρονες τεχνικές και αναδιαμορφώνει τη νοοτροπία μας για τη δημιουργία συνειδητού σχεδιασμού με μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα και δημιουργικά δομικά υλικά που στηρίζουν τον πλανήτη μας.
      1. Σκυρόδεμα από κάνναβη
      Πρόκειται για ένα ισχυρό δομικό υλικό που αποκτά όλο και μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα στην πράσινη δόμηση και αποτελεί ένα μείγμα από κάνναβη, ασβέστη και νερό. Είναι ελαφρύ και έχει αποτελεσματικές μονωτικές ιδιότητες, ενώ είναι ικανό να δεσμεύσει διοξείδιο του άνθρακα. Το σκυρόδεμα κάνναβης απορροφά περισσότερο CO2 κατά την παραγωγή και την ωρίμανση, σε αντίθεση με το παραδοσιακό σκυρόδεμα. Χρησιμοποιείται ευρέως ως μη φέρον υλικό με υψηλές μονωτικές ιδιότητες. Ακολουθώντας τους οικοδομικούς κώδικες και τις περιφερειακές πολιτικές, οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν το σκυρόδεμα κάνναβης για βιώσιμες οικιστικές και χαμηλές εμπορικές κατασκευές.
      2. Σύνθετα υλικά με βάση το μυκήλιο
      Το μυκήλιο είναι ένα καινοτόμο υλικό που είναι ανθεκτικό στη φωτιά, κομποστοποιήσιμο και καλλιεργείται με ελάχιστες απαιτήσεις ενέργειας. Το μυκήλιο, η δομή της οροφής του μανιταριού, παρέχει μια ισχυρή και μονωτική επιφάνεια, η οποία είναι πλήρως βιοδιασπώμενη. Οι ερευνητές μελετούν τα όρια του αναγεννητικού σχεδιασμού και τις πιθανές εφαρμογές του στον εσωτερικό σχεδιασμό, όπως επενδύσεις τοίχων, ακουστικά πλακίδια και δομικά στοιχεία.
      3. Αυτοθεραπευόμενο σκυρόδεμα
      Αυτό το πρωτοποριακό υλικό για γηρασμένες υποδομές έχει ζήτηση, καθώς βελτιώνει τη μακροζωία χωρίς να αυξάνει το κόστος. Το αυτοθεραπευόμενο σκυρόδεμα περιέχει βακτήρια ή ορισμένους παράγοντες που απελευθερώνουν ασβεστόλιθο όταν δημιουργούνται ρωγμές και αντιδρά με τον αέρα ή το νερό για να σφραγίσει τις ρωγμές. Η καινοτόμος ικανότητά του μειώνει τις ανάγκες συντήρησης, παρατείνει τη διάρκεια ζωής των κατασκευών και μειώνει τις εκπομπές ρύπων, με ορισμένες παραλλαγές να έχουν δυνητικά διάρκεια ζωής έως και 200 χρόνια.
      4. Διαφανές ξύλο
      Ερευνητές αναπτύσσουν διαφανές ξύλο αφαιρώντας τη λιγνίνη και αντικαθιστώντας την με ένα διαφανές πολυμερές που παρουσιάζει την αισθητική ζεστασιά του ξύλου και τη διαφάνεια του γυαλιού, επαναπροσδιορίζοντας τη γλώσσα των αρχιτεκτονικών ανοιγμάτων. Πρόκειται για ένα ισχυρό, ανθεκτικό στη θραύση υλικό που αφήνει το φως να περάσει, ενώ μονώνει καλύτερα από το γυαλί, δημιουργώντας μια πολυτελή εμφάνιση και σύγχρονη αισθητική.
      5. Τούβλα από ανακυκλωμένο πλαστικό
      Η αύξηση των πλαστικών απορριμμάτων έχει οδηγήσει στην καινοτομία. Η ανακύκλωση των πλαστικών αποβλήτων αξιοποιείται για τη δημιουργία τούβλων ή πάνελ, τα οποία είναι ανθεκτικά, αντέχουν στο νερό και συμβάλλουν στην εκτροπή τόνων πλαστικών απορριμμάτων από τις χωματερές. Οι κατασκευαστές τα χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο σε κατοικίες χαμηλού εισοδήματος και σε οικονομικά προσιτά έργα για να προσφέρουν ενεργειακά αποδοτικές λύσεις. Συχνά είναι αλληλοσυνδεόμενα, καθιστώντας τα εύκολα στη συναρμολόγησή τους για διάφορες εφαρμογές, συμπεριλαμβανομένων των τοίχων και των καταφυγίων αρωγής από καταστροφές.
      6. Υλικά εμπνευσμένα από το βιοφωσφορίζον ξύλο
      Πειραματιζόμενοι με τη βιοφωταύγεια, οι επιστήμονες αλλάζουν τη δημιουργική αφήγηση του σχεδιασμού. Εισάγουν γονίδια από οργανισμούς που παράγουν λάμψη, όπως μέδουσες ή μανιτάρια, σε φυτά και μικρόβια για να δημιουργήσουν φωσφορίζουσες επιφάνειες. Οι επιφάνειες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διακοσμητικές προσόψεις, φωτιστικά ή επενδύσεις, συμβάλλοντας στην αισθητική, τη βιωσιμότητα και την καινοτομία.
      7. Γυαλί με συρματόπλεγμα
      Το συρματόπλεγμα ή γυαλί ασφαλείας είναι ένα τυπικό υλικό με σύγχρονες ευαισθησίες που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ισχυρό υλικό ασφαλείας. Το γυαλί με συρματόπλεγμα έχει ένα μεταλλικό πλέγμα σύρματος που ενσωματώνεται κατά τη διάρκεια της κατασκευής, συνήθως με απανωτές στρώσεις για μεγαλύτερη αντοχή. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για βιομηχανική ή ρετρό μοντέρνα εμφάνιση, αισθητικούς σκοπούς, ασφάλεια και υφή επιφάνειας σε εσωτερικούς χώρους, χωρίσματα, πόρτες, κλιμακοστάσια, κάγκελα και πάνελ οροφής με προσαρμοσμένα μοτίβα πλέγματος για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις εσωτερικού σχεδιασμού υψηλής ποιότητας.
      8. Φυσική πέτρα που λιώνει
      Για μια βιώσιμη, ανθεκτική και οπτικά ελκυστική λύση, η φυσική πέτρα που λιώνει γίνεται ένα αναδυόμενο καινοτόμο υλικό. Πρόκειται για μια φυσική πέτρα που έχει λιώσει και αναμορφωθεί μέσω της βιομηχανικής διαδικασίας για να σχηματίσει μια νέα φυσική πέτρα υψηλής απόδοσης που απηχεί την ακατέργαστη δύναμη της γης και είναι λειτουργική με δραματική οπτική. Με θερμοανθεκτικές και ανθεκτικές ιδιότητες, είναι φυσικό αντιβακτηριακό με χαμηλή συντήρηση.
      9. Στοιχεία τρισδιάστατης εκτύπωσης
      Η τρισδιάστατη εκτύπωση αλλάζει τον παραδοσιακό τρόπο κατασκευής, μειώνοντας τα περιβαλλοντικά απόβλητα, το κόστος εργασίας και τις εξατομικευμένες σχεδιαστικές λύσεις. Αυτή η προηγμένη τεχνολογία επιτρέπει στους σχεδιαστές να πρωτοπορούν, στους κατασκευαστές να κατασκευάζουν αρχιτεκτονικά στοιχεία ή ολόκληρες δομές χρησιμοποιώντας σκυρόδεμα, πηλό ή μίγματα πολυμερών που προσφέρουν ακρίβεια και επεκτασιμότητα για οικονομικά προσιτή στέγαση. Η ταχεία παραγωγή με τη βοήθεια ρομποτικών βραχιόνων και προκατασκευασμένων υλικών με ελάχιστα απόβλητα δημιουργεί προσαρμοσμένα αρχιτεκτονικά στοιχεία και αρθρωτές μονάδες κατοικίας.
      10. Ferrock: Μία πράσινη εναλλακτική του τσιμέντου
      Πρόκειται για ένα οικολογικό οικοδομικό υλικό και μια εναλλακτική λύση στο παραδοσιακό σκυρόδεμα. Το Ferrock απορροφά διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σκλήρυνσής του, καθιστώντας το αρνητικό ως προς τον άνθρακα, πιο εύκαμπτο και εξαιρετικά ανθεκτικό στη διάβρωση, τα χημικά και ακόμη και το αλμυρό νερό. Το Ferrock αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόοδο προς πιο βιώσιμες κατασκευές.
      Υλικά νέας γενιάς για καλύτερα κτίρια
      Καθώς διευρύνουμε τα όρια της δημιουργικότητας και της καινοτομίας, τα δομικά υλικά εξελίσσονται, συνδυάζοντας την επιστήμη, τη βιωσιμότητα και τη λειτουργικότητα. Κάθε καινοτομία αποτελεί ένα βήμα προς ένα πιο έξυπνο, πιο υπεύθυνα δομημένο περιβάλλον.
      Περισσότερα...

        0

    7. Αρθρογραφία

      Παρουσίαση μετεωριτών και οι συνήθειες των αστροναυτών σε έκθεση στη Θεσσαλονίκη

      GTnews

      Ο μετεωρίτης που έπεσε το 1516 στην Κίνα και διασκορπίστηκε σε αρκετά κομμάτια κοντά στην πόλη Nantan, θα βρεθεί και στη Θεσσαλονίκη. Ευτυχώς δεν θα πέσει κάποιο απομεινάρι του, ούτε θα περάσει ξυστά από την πόλη. Ένα κομμάτι του θα είναι σε ειδική προθήκη μαζί με άλλους εξήντα μετεωρίτες από όλον τον κόσμο και κάπου εκεί θα εκτίθενται επίσης το μενού των αστροναυτών καθώς και απολιθώματα του τυραννόσαυρου και της παρέας του. Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα των αστεροειδών που είναι αναγνωρισμένη από την UNESCO και γιορτάζεται στις 30 Ιουνίου με τη συμμετοχή όλων των Διαστημικών Υπηρεσιών, επιστημόνων, αστροναυτών και αστροφυσικών αλλά και το φεστιβάλ αστρονομίας, ο Σταύρος Σεκερτζής, αποκλειστικός αντιπρόσωπος στην Ελλάδα της εταιρείας Globus Int art of the Science (που έχει αναλάβει επίσημα την έρευνα και κατασκευή κλειστών οικοσυστημάτων από πειράματα της NASA όσον αφορά στη βιολογία του Διαστήματος) θα μυήσει όσους βρεθούν στο Space to Ground σε …άλλη διάσταση.
      «Οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα να δουν ένα μεταφερόμενο μουσείο μετεωριτών, να αγγίξουν πέντε μετεωρίτες που έπεσαν στον πλανήτη μας, αλλά και να δουν απολιθώματα από δεινοσαύρους και το κέλυφος από αυγό δεινοσαύρου», σημειώνει ο Σταύρος Σεκερτζής στο ΑΠΕ - ΜΠΕ. Ο ίδιος μοιράζεται μάλιστα μερικές πληροφορίες για τον διάσημο μετεωρίτη. «Ο μετεωρίτης Nantan εξερράγη καθώς εισήλθε στην ατμόσφαιρα και τα κομμάτια ήταν διάσπαρτα σε ένα πεδίο μήκους 17 μιλίων (28 χιλιομέτρων) και πλάτους 5 μιλίων (8 χιλιομέτρων) κοντά στην πόλη Nantan στην Guangxi της Κίνας. Το όνομα του μετεωρίτη, βέβαια, προέρχεται από τη θέση του χτυπήματος, Nantan City. Τα θραύσματα του ίδιου του μετεωρίτη δεν συγκεντρώθηκαν μέχρι την αναπτυσσόμενη εκβιομηχάνιση της Κίνας στη δεκαετία του 1950», σημειώνει χαρακτηριστικά.
      Μαρούλια, φρούτα, και όλο το μενού των αστροναυτών
      Τι τρώνε οι αστροναύτες; Πώς φυτεύουν; Με ποιον τρόπο γίνεται η καλλιέργεια στο διάστημα; Τηγανίζουν άραγε πατάτες; Στις ερωτήσεις αυτές σχετικά με το μενού και τον τρόπο που παρασκευάζουν τα γεύματά τους οι αστροναύτες θα απαντήσει στην ίδια εκδήλωση ο κ. Σεκερτζής. Μάλιστα, όσοι βρεθούν στο χώρο του θα έχουν και τη δυνατότητα να δοκιμάσουν φρούτα όπως μπανάνα, μήλο με κανέλα ή φράουλες, που έχουν περάσει ειδική επεξεργασία (επανενυδάτωσης) για να μην χαθούν όλα τα πολύτιμα μέταλλα και βιταμίνες, από ειδική, ατομική συσκευασία για την προστασία από την ακτινοβολία του διαστήματος.
      «Οι επισκέπτες θα δουν φυτά που αναπτύσσονται με την τεχνολογία της NASA, και θα γνωρίσουν τον τρόπο με τον οποίο τα φυτεύουν οι Αστροναύτες στο Διεθνή Διαστημικό σταθμό ISS μέσα στα Plantarium και στα MS-SPACE. Θα γνωρίσουν υλικά που χρησιμοποιούν οι αστροναύτες στο διάστημα για τη δημιουργία τροφής και οξυγόνου. Ακόμα, βιωματικά θα γνωρίσουν τις βιόσφαιρες και μέσα από αυτές θα ενημερωθούν για τις κυριότερες λειτουργίες του πλανήτη μας, αλλά και πώς τον προστατεύουμε μέσα από την καθημερινότητα μας», εξηγεί.
      Ο Σταύρος Σεκερτζής είναι επιπλέον παγκόσμιος πρωταθλητής stratego και έχει απεριόριστη αγάπη για όλα όσα κάνει που αφορούν στην εξερεύνηση και τη γνωριμία με άλλους πλανήτες. Συμμετέχοντας στο συγκεκριμένο διαδραστικό πρόγραμμα, έχει ως στόχο να μαθαίνουν τα παιδιά αλλά και οι γονείς τι κάνουν οι Αστροναύτες στο Διάστημα, με σκοπό την προστασία του ομορφότερου πλανήτη, της Γης. Στο χώρο του μάλιστα έχει μοναδικό πιστό αντίγραφο της στολής του Νιλ Άρμστρονγκ και ετοιμάζει και ένα χώρο που ένα κομμάτι θα προσομοιάζει σε συνθήκες διαστήματος, μέσω ειδικής αίθουσας VR HIGH 4V .
      Ο ίδιος δεν είναι αστροφυσικός, αλλά -όπως λέει- μάλλον σχεδόν από τότε που γεννήθηκε η επιστήμη του διαστήματος ήταν στο DNA του. «Όταν ήμουν δύο ετών οι γονείς μου δούλευαν σε ιταλική κατασκευαστική εταιρεία που έφτιαχνε δρόμους και νοσοκομεία στη Λιβύη, δίπλα στην έρημο Σαχάρα. Έτσι έτυχε να μεγαλώσω σε ένα ξενοδοχείο που είχε μια αυλή και εννοείται χιλιάδες μυρμήγκια. Κάθε μέρα τα τάιζα, τα παρατηρούσα και περνούσα πολλές ώρες μαζί τους. Έτσι, στα 6 μου, έφτιαξα μια φωλιά με μυρμήγκια, έβαλα βασίλισσα και παρατηρούσα τα πάντα. Η ζωή στα 35 μου με έστειλε στη βιόσφαιρα 2 στην NASA, και έπεσα πάνω στο πείραμα με τα μυρμήγκια στο Διάστημα... Τελικά έγινε αυτό που είχα όνειρο αλλά κατά λάθος…», περιγράφει ο κ. Σεκερτζής. Άλλωστε, από τότε μέχρι σήμερα η Globus Int test By NASA τον έχει μαζί της στο πρόγραμμα με τα εργαστήρια κλειστών οικοσυστημάτων με φυτά, γαρίδες και μυρμήγκια. Τα προϊόντα, μάλιστα, κατασκευάζονται μετά από τα πειράματα της NASA, έχουν επιστημονικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα και απευθύνονται αφενός σε σχολεία ως όργανα για πειράματα και αφετέρου στα παιδιά ως μέσο δημιουργικής ενασχόλησης και απόκτησης γνώσεων και εμπειριών. Παράλληλα απευθύνονται και στο ευρύτερο επιστημονικό κοινό.
      Εκτός από το διάστημα, πάντως, όσοι βρεθούν στην εκδήλωση - παρουσίαση η οποία θα είναι δωρεάν για το κοινό, θα έχουν την ευκαιρία και για μια κοντινή λήψη του ήλιου και - γιατί όχι - και για μια σέλφι με τις ακτίνες του στο πιο κοντινό φωτογραφικό καρέ, χωρίς φίλτρα και ζουμ, καθώς θα υπάρχει ένα ρομποτικό-τηλεσκόπιο Υδρογόνου με το οποίο θα μπορούν να παρατηρήσουν αλλά και να απαθανατίσουν την στιγμή.
      Περισσότερα...

        0

    8. Αρθρογραφία

      Οι πιο "ανερχόμενες" περιοχές για αγορά ακινήτου στην Ελλάδα το 2025

      Engineer

      Η αγορά των ακινήτων στην Ελλάδα συνεχίζει να αναπτύσσεται δυναμικά, όμως, oρισμένες περιοχές συγκεντρώνουν αυξημένο ενδιαφέρον από υποψήφιους αγοραστές και επενδυτές.
      Τα στοιχεία της έρευνας της Engel & Völkers Ελλάδος η οποία αξιοποίησε δεδομένα από το Ahrefs αποτυπώνουν αλλαγή στις προτιμήσεις των αγοραστών στρέφονται σε περιοχές με δυναμική ισορροπία ποιότητας ζωής και προσβασιμότητας καθώς και ευκαιρίες για επενδυτική αξιοποίηση.
      Σύμφωνα με την ανάλυση της Engel & Völkers, αυτές είναι οι δέκα περιοχές που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για αγορά ακινήτου το 2025:
      Πολίχνη Θεσσαλονίκης (+16%): Μια περιοχή στα δυτικά προάστια της Θεσσαλονίκης που ξεχωρίζει για τις προσιτές τιμές και το οικογενειακό της περιβάλλον, καθιστώντας την ελκυστική για νέους αγοραστές. Ηράκλειο Κρήτης (+14%): Το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Κρήτης σημειώνει αυξημένη ζήτηση χάρη στη σταθερή ανάπτυξη, την έντονη τουριστική κίνηση και τη συνεχή αναβάθμιση υποδομών. Τρίπολη Πελοποννήσου (+14%): Η πρωτεύουσα της Αρκαδίας προσφέρει ποιότητα ζωής και άμεση πρόσβαση από την Αθήνα, στοιχεία που την κατατάσσουν ανάμεσα στις ανερχόμενες επιλογές. Περιστέρι Αττικής (+12%): Μια ζωντανή περιοχή της δυτικής Αθήνας, με εύκολη πρόσβαση μέσω μετρό και ανταγωνιστικές τιμές που προσελκύουν το ενδιαφέρον αγοραστών. Θέρμη Θεσσαλονίκης (+11%): Μια περιοχή στα ανατολικά της Θεσσαλονίκης που προσφέρει κατοικίες υψηλών προδιαγραφών και ποιοτική καθημερινότητα για οικογένειες και επαγγελματίες. Χαλάνδρι (+11%): Η περιοχή των βορείων προαστίων της Αττικής συνδυάζει urban lifestyle με πράσινους χώρους και εύκολη πρόσβαση. Ηλιούπολη (+11%) Η γειτονιά στο νότιο τμήμα της Αττικής έχει άμεση πρόσβαση στο κέντρο μέσω μετρό, ενώ ξεχωρίζει ο ήρεμος της χαρακτήρας. Αγία Παρασκευή (+11%): Η ποιοτική κατασκευή, το πράσινο και η οργανωμένη καθημερινότητα κάνουν την περιοχή να ξεχωρίζει.  Καλαμάτα (+10%): Η πρωτεύουσα της Μεσσηνίας εξελίσσεται σε δυναμικό περιφερειακό προορισμό, με ανάπτυξη τόσο στον τουρισμό όσο και στην αγορά κατοικίας. Παλαιό Φάληρο (+9%): Η περιοχή στα νότια προάστια της Αττικής προσφέρει άμεση πρόσβαση στη θάλασσα και υψηλή ποιότητα διαβίωσης, στοιχεία που την καθιστούν ελκυστική για αγοραστές υψηλών απαιτήσεων.  
       
      Περισσότερα...

        0

    9. Αρθρογραφία

      Κτηματολόγιο: Χρήσιμες απαντήσεις σε θέματα που αφορούν τις ιδιοκτησίες - Πως θα βοηθήσουν στις μεταβιβάσεις

      GTnews

      Η ορθή καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων στο Κτηματολόγιο έχει προκαλέσει σύγχυση σε πολλούς ιδιοκτήτες ακινήτων. Γιατί; Επειδή δεν είναι εξοικειωμένοι ούτε με την τεχνολογία αλλά ούτε και με τη νέα ορολογία που πρέπει να χρησιμοποιήσουν προκειμένου να παρακολουθήσουν την όλη διαδικασία, μέχρι και την τελική φάση της ορθής εγγραφής της ιδιοκτησίας τους.
      Το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται με την έναρξη της λειτουργίας των Κτηματολογικών Γραφείων είναι πολύπλοκο, ιδίως για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ιδιοκτήτες. Έχει, πλέον, δημιουργηθεί μια νέα ψηφιακή γραφειοκρατία, όπου χωρίς μηχανικό, δικηγόρο και λογιστή πολύ δύσκολα ένας ιδιοκτήτης ακινήτου μπορεί να διασφαλίσει μόνος του στο Κτηματολόγιο τα περιουσιακά του δικαιώματα.
      Τα λάθη καταχώρισης κατά την κτηματογράφηση και οι fast track διαδικασίες για την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου έως το τέλος του χρόνου, με την οριστικοποίηση χιλιάδων λανθασμένων-ανακριβών αρχικών εγγραφών, αναμένεται να οδηγήσουν σε περιπέτειες χιλιάδες ιδιοκτήτες, ακόμη και να κινδυνεύσουν να χάσουν την περιουσία τους, και μάλιστα χωρίς να το γνωρίζουν. Και δυστυχώς οι περισσότεροι θα το μάθουν πολύ αργά, όταν θα πάνε να μεταβιβάσουν το ακίνητό τους ή να εκδώσουν οικοδομική άδεια. Για τον λόγο αυτόν «ΤΑ ΝΕΑ» με τη βοήθεια της τοπογράφου-πολεοδόμου μηχανικού Γραμματής Μπακλατσή δίνουν απαντήσεις σε 10+1 ερωτήσεις.
      Μέχρι πότε μπορούν να γίνουν διορθώσεις στις αρχικές εγγραφές;
      Η αποκλειστική προθεσμία διόρθωσης των πρώτων εγγραφών εξαρτάται από τον χρόνο έναρξης λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου για τη συγκεκριμένη περιοχή – ΟΤΑ. Η προθεσμία διόρθωσης των πρώτων εγγραφών είναι η 31η Δεκεμβρίου του 8ου έτους από την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου.
      Ένα παράδειγμα: Το Κτηματολογικό Γραφείο Βόλου άρχισε να λειτουργεί από τις 8 Νοεμβρίου 2023. Έτσι, η αποκλειστική προθεσμία για τις διορθώσεις ανακριβών εγγραφών λήγει (με βάση την προαναφερόμενη οκταετία) την 31η Δεκεμβρίου 2031.
      Μέχρι πότε μπορούν να γίνουν διορθώσεις στις αρχικές εγγραφές για τις παλιές κτηματογραφήσεις;
      Για τις περιοχές στις οποίες η προθεσμία διορθώσεων έληξε στις 30 Νοεμβρίου 2011 οι διορθώσεις  μπορούν να γίνονται για έναν χρόνο από την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου.
      Για ποιες άλλες περιοχές ισχύει η προαναφερόμενη προθεσμία;
      Ισχύει και για τις περιοχές στις οποίες οι πρώτες εγγραφές καταχωρίστηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2013 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2016. Δεδομένου ότι υπάρχουν ακόμα περιοχές που βρίσκονται στο αρχικό στάδιο της κτηματογράφησης, εκτιμάται ότι τέλος του 2025 θα γίνει η δημοσίευση στο ΦΕΚ της απόφασης του ΔΣ του Κτηματολογίου για την αντικατάσταση των υποθηκοφυλακείων όλης της χώρας από τη λειτουργία των Κτηματολογικών Γραφείων. Κατά συνέπεια, το πέρας της προθεσμίας διορθώσεων για τις περιοχές αυτές εκτιμάται ότι θα επέλθει στα τέλη του 2026.
      Τι ισχύει με την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης κάθε περιοχής;
      Με την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης κάθε περιοχής παύει πλέον να λειτουργεί το σύστημα των υποθηκοφυλακείων και ξεκινάει η λειτουργία του συστήματος του Κτηματολογίου.
      Τι σημαίνει αυτό;
      Σημαίνει ενιαία τήρηση όχι μόνο της νομικής πληροφορίας, αλλά και της τεχνικής πληροφορίας (για τη θέση και τα όρια των ακινήτων). Το σύστημα του Κτηματολογίου τηρείται από τα Κτηματολογικά Γραφεία του Φορέα ή από το αρμόδιο υποθηκοφυλακείο, εφόσον αυτό δεν έχει ακόμα ενταχθεί στον Φορέα, το οποίο λειτουργεί μεταβατικά ως Κτηματολογικό Γραφείο. Επιπλέον, όλες οι νομικές και χωρικές πληροφορίες τηρούνται σε μια ενιαία ψηφιακή βάση δεδομένων, το Σύστημα Πληροφορικής Εθνικού Κτηματολογίου (ΣΠΕΚ), στο οποίο είναι συνδεδεμένα, μέσω Διαδικτύου, τα κτηματολογικά γραφεία της χώρας.
      Πώς μπορεί να μάθει ένας ιδιοκτήτης πότε λήγει η προθεσμία διόρθωσης για το ακίνητό του;
      Ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης θα πρέπει να «μπει» στην ιστοσελίδα του Κτηματολογίου και ειδικότερα στη διεύθυνση: https://www.ktimatologio.gr/pliroforiako-yliko/ktimatologio-se-leitourgia/16.  Στη συνέχεια, μπορεί να «κατεβάσει» το Excel με τις προθεσμίες διόρθωσης των αρχικών κτηματολογικών εγγραφών, ανά προ καποδιστριακό νομό και ΟΤΑ, για όλη τη χώρα.
      Πρακτικά τι σημαίνει το κλείσιμο των εγγραφών στο Κτηματολόγιο;
      Σημαίνει ότι αν κλείσουν οι εγγραφές και γίνουν οριστικές, με το ακίνητο να είναι γραμμένο σε ένα πρόσωπο, τότε το ακίνητο ανήκει πλέον σε αυτό το πρόσωπο. Επίσης αν ένα ακίνητο φαίνεται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» και παραμένει έτσι μετά την οριστικοποίηση των εγγραφών, τότε περιέρχεται στην κυριότητα του Δημοσίου.
      Τι πρέπει να προσέξουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων προκειμένου να μη βρεθούν αντιμέτωποι με το Δημόσιο;
      Εκτός από τα ακίνητα για τα οποία δεν έγινε εμπρόθεσμα δήλωση ιδιοκτησίας, έχει διαπιστωθεί ότι στις αστικές περιοχές ένα μεγάλο μέρος των εγγραφών ως αγνώστου ιδιοκτήτη προέρχεται από τα λεγόμενα «ξεχασμένα» περιουσιακά δικαιώματα.
      Τέτοια δικαιώματα είναι, για παράδειγμα, ο «αέρας» της οικοδομής, η δουλεία διόδου, η θέση στάθμευσης στην πυλωτή, νέο οικόπεδο που έχει δημιουργηθεί ή αποδοθεί μετά την κύρωση της πράξης εφαρμογής κ.ά.
      Παράδειγμα για το πώς μπορεί να προκύψει πρόβλημα: αν ένας κληρονόμος δεν υπέβαλε δήλωση ιδιοκτησίας και άφησε να παρέλθει η προθεσμία των διορθώσεων, τότε το Δημόσιο θα βρεθεί συνιδιοκτήτης στο ακίνητο αυτό. Συνηθισμένη περίπτωση είναι και το δικαίωμα υψούν (αέρας), το οποίο οι δικαιούχοι δεν το δηλώνουν (προφανώς γιατί έχει εξαντληθεί το δικαίωμα δόμησης) με αποτέλεσμα να βρεθεί το Δημόσιο συνιδιοκτήτης με ποσοστά στο οικόπεδο της πολυκατοικίας.
      Πότε ισχύει η διαδικασία διόρθωσης των αρχικών εγγραφών με αμετάκλητη δικαστική απόφαση;
      Ισχύει στις ακόλουθες περιπτώσεις:
      (Ι) Εάν πρόκειται για ζήτημα ιδιοκτησιακής αμφισβήτησης, δηλαδή το ακίνητο έχει καταχωριστεί στο Κτηματολόγιο στο όνομα τρίτου ή υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, που δεν συναινεί σε αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η άσκηση αγωγής (αναγνωριστικής ή διεκδικητικής) ενώπιον του αρμοδίου κατά τόπο Δικαστηρίου.
      (ΙΙ) Εάν πρόκειται λοιπόν για ακίνητο με ένδειξη «Αγνώστου ιδιοκτήτη», δηλαδή για ακίνητο που για οποιονδήποτε λόγο δεν δηλώθηκε στη διάρκεια της κτηματογράφησης, που δεν εμπίπτει στις κατηγορίες διόρθωσης προδήλου σφάλματος και απαιτείται η συναίνεση του Δημοσίου. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να ακολουθηθεί η απλή και σύντομη δικαστική διαδικασία της «Εκούσιας Δικαιοδοσίας», με την οποία υποβάλλεται αίτηση ενώπιον του Κτηματολογικού Δικαστή στο Μονομελές Πρωτοδικείο της τοποθεσίας του ακινήτου και το Δικαστήριο κρίνει χωρίς αντιδικία.
      (ΙΙΙ) Εάν πρόκειται για ακίνητο με ένδειξη «Ελληνικού Δημοσίου» πρέπει να ζητηθεί, με αγωγή ενώπιον του αρμόδιου καθ’ ύλην και κατά τόπον Πρωτοδικείου, η αναγνώριση του δικαιώματος που προσβάλλεται με την ανακριβή εγγραφή και η διόρθωση, ολικά ή μερικά, της πρώτης εγγραφής.
      Ποιες διορθώσεις μπορεί να γίνουν μέσω της εξωδικαστικής διαδικασίας;
      (Α) Διόρθωση πρόδηλων σφαλμάτων (λανθασμένη αναγραφή των στοιχείων του δικαιούχου, λάθη στα στοιχεία του συμβολαίου, στο εμβαδόν του κτίσματος κ.λπ.).
      (Β) Διόρθωση γεωμετρικών στοιχείων του ακινήτου (το εμβαδόν, τα όρια, οι συντεταγμένες).
      (Γ) Διόρθωση για αλλαγή του δικαιώματος λόγω νέου συμβολαίου, υποθήκης, διοικητικής πράξης, δικαστικής απόφασης ή άλλης διαδικαστικής πράξης, που καταχωρίστηκε στα βιβλία του υποθηκοφυλακείου πριν από την ημερομηνία καταχώρισης των πρώτων εγγραφών.
      (Δ) Διόρθωση χαρακτηρισμού ακινήτου ως δασικού, μετά την κύρωση του δασικού χάρτη.
      (Ε) Διόρθωση μετά τις αποφάσεις των επιτροπών ενστάσεων.
      Ποιες διορθώσεις απαιτείται να γίνουν δικαστικώς
      Όταν πρόκειται για προσβολή εμπράγματου ή άλλου εγγραπτέου δικαιώματος, τότε με την κατάθεση δικογράφου αγωγής μπορεί να προστατευτεί ο δικαιούχος εγγραπτέου δικαιώματος από την ανακριβή πρώτη εγγραφή, με την οποία αμφισβητείται ολικά ή μερικά το δικαίωμα που έχει επί του κτηματογραφημένου ακινήτου.
      Περισσότερα...

        0

    10. Αρθρογραφία

      Νέα προσέγγιση στην εκτίμηση σεισμικού κινδύνου σύμφωνα με ερευνητές

      GTnews

      Διεθνής επιστημονική μελέτη με επικεφαλής ερευνήτρια του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, προτείνει μία νέα προσέγγιση στον υπολογισμό πρόβλεψης σεισμικού κινδύνου ενώ αναλύει την επαναληψιμότητά μεγασεισμών (Μ>6) σε ενεργά ρήγματα παγκοσμίως. Παράλληλα η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Journal of Geophysical Research - Solid Earth, αναδεικνύει τη σημασία της παλαιοσεισμολογίας στην κατανόηση του φαινομένου των σεισμών και επιχειρεί να κατανοήσει καλύτερα τη σεισμική ωριμότητα (και συμπεριφορά) των ρηγμάτων «χτίζοντας»’ και αναλύοντας μία παγκόσμια βάση δεδομένων από 900 μεγάλους (Μ>6) προϊστορικούς και ιστορικούς σεισμούς που διέρρηξαν την επιφάνεια του Γης τα τελευταία περίπου 80.000 χρόνια σε πέντε τεκτονικά ενεργές περιοχές του πλανήτη - μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κύρια ερευνήτρια του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και επικεφαλής της ερευνητικής προσπάθειας, Δρ. Βασιλική Μουσλοπούλου, εξετάζεται ουσιαστικά η «σεισμική ωριμότητα» πολλών ενεργών σεισμικών ρηγμάτων παγκοσμίως κι επιδιώκεται η κατανόηση της μελλοντικής συμπεριφοράς τους, όχι όμως για να «προβλέψει» τον επόμενο μεγάλο σεισμό (αυτό είναι αδύνατον), αλλά για να συμβάλει στο να δημιουργηθούν πιο αξιόπιστα μοντέλα πρόβλεψης σεισμικού κινδύνου παγκοσμίως.
      Σύμφωνα με την ερευνήτρια, οι γεωσεισμολόγοι (earthquake geologists), γνωρίζουν ότι οι σεισμοί παράγονται από θραύση πετρωμάτων κατά μήκος ενεργών ρηγμάτων. Οι μεγαλύτεροι από αυτούς (μέγεθος >6) διαρρηγνύουν την επιφάνεια του εδάφους, αφήνοντας το αποτύπωμά τους στο ανάγλυφο. Το αποτύπωμα αυτό, όπως τονίζει η Δρ. Μουσλοπούλου, δύναται να μελετηθεί και να μας δώσει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με το μέγεθος και την ηλικία των ισχυρών προϊστορικών σεισμών που φιλοξενήθηκαν από ένα συγκεκριμένο ρήγμα, δηλαδή, την σεισμική ιστορία του ρήγματος. «Το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών ισχυρών σεισμών σε ένα ρήγμα αντιστοιχεί σε έναν σεισμικό κύκλο, ενώ η συχνότητα των ισχυρών σεισμών (σεισμικών κύκλων) στο συγκεκριμένο ρήγμα, ονομάζεται «ρυθμός επανάληψης». Αυτές οι δύο παράμετροι βρίσκονται στην καρδιά της ανάλυσής μας. Γνωρίζοντας πότε συνέβη ο τελευταίος ισχυρός σεισμός σε ένα ρήγμα, και τη μέση διάρκεια του σεισμικού του κύκλου, έχουμε κάποια ένδειξη για το πότε ενδέχεται να συμβεί ο επόμενος μεγάλος σεισμός», υπογραμμίζει.
      Με εικοσαετή εμπειρία στο πεδίο της Γεωσεισμολογίας η κυρία Μουσλοπούλου επισημαίνει τη σημασία που έχει η παλαιοσεισμολογία ως εργαλείο για την επέκταση του χρονικού παραθύρου καταγραφής ισχυρών σεισμών ανά ρήγμα, από μερικές δεκάδες χρόνια (που προσφέρουν οι ενόργανες μετρήσεις) σε δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Στην παρούσα μελέτη, όπως εξηγεί, ανέτρεξαν πίσω περίπου 80.000 χρόνια - κάτι το οποίο όπως αναφέρει είναι ιδιαίτερα σημαντικό, επειδή, κατά μέσο όρο, οι ισχυροί σεισμοί γεννιούνται από ένα ενεργό ρήγμα ανά χρονικές περιόδους που ξεπερνούν κατά πολύ την ζωή μας, τις ενόργανες μετρήσεις μας, ή τις ιστορικές μας καταγραφές. «Συνεπώς, για να κατανοήσουμε πώς συμπεριφέρονται τα ρήγματα σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου, αν υπάρχουν γενικοί νόμοι που διέπουν τη σεισμική τους δράση ή σε τι οφείλονται οι διαφορές τους, θα πρέπει να στηριχτούμε στην «τέχνη» της «παλαιοσεισμολογίας».
      Για την έρευνα, για την οποία συνεργάστηκαν επιστήμονες από Ελλάδα, Νέα Ζηλανδία και Αυστραλία, συγκεντρώθηκαν τα καλύτερα διατηρημένα «αρχεία» ισχυρών σεισμών ανά ρήγμα, στις πιο σεισμογενείς περιοχές της Γης, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων ρηγμάτων που έχουν «σπάσει» σε ιστορικούς χρόνους. Τα αποτελέσματα της έρευνας, όπως υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επικεφαλής ερευνήτρια, «δείχνουν ότι η πλειοψηφία των ρηγμάτων που μελετήθηκαν δεν είναι ακόμα «ώριμα» για να δώσουν ισχυρό σεισμό - με εξαίρεση την Καλιφόρνια, όπου πολλά ρήγματα έχουν καθυστερήσει σημαντικά να «σπάσουν», σε σχέση με τη μέση διάρκεια του σεισμικού τους κύκλου». Επιπλέον, διαπίστωσαν ότι η χρήση του μέσου ρυθμού επανάληψης μεγάλων προϊστορικών σεισμών ανά ρήγμα, «προβλέπει» αρκετά ρεαλιστικά τον χρονισμό (timing) του τελευταίου ισχυρού ιστορικού σεισμού στα περισσότερα (80-100%) ρήγματα της Ελλάδας, της Νέας Ζηλανδίας, της Ιαπωνίας, της Καλιφόρνιας και της περιοχής Basin and Range των ΗΠΑ.
      Επομένως, σύμφωνα με την κυρία Μουσλοπούλου, «για να κατανοήσουμε καλύτερα τη μελλοντική συμπεριφορά των ρηγμάτων παγκοσμίως και να δημιουργήσουμε πιο αξιόπιστα μοντέλα πρόβλεψης σεισμικού κινδύνου, προτείνουμε ότι οι επιστήμονες θα πρέπει να εξετάζουν το χρονικό διάστημα ανάμεσα στον προτελευταίο και στον τελευταίο μεγάλο σεισμό ανά ρήγμα -δηλαδή έναν πλήρη σεισμικό κύκλο στη ζωή του ρήγματος- αντί να βασίζονται μόνο στον χρόνο που έχει περάσει από τον πιο πρόσφατο ισχυρό σεισμό - όπως γίνεται τώρα. Αυτή η προσέγγιση αντικατοπτρίζει πιο πιστά τα μοτίβα σεισμικής δραστηριότητας που παρατηρούμε στα ρήγματα σε πολλές διαφορετικές περιοχές του κόσμου - με εξαίρεση την Καλιφόρνια».
      Η σημασία της έρευνας για την Ελλάδα
      Όσον αφορά την Ελλάδα, η έρευνα δείχνει ότι, αν και τα παλαιοσεισμολογικά δεδομένα στη χώρα μας είναι λιγοστά και εστιάζουν κυρίως σε ρήγματα που έδωσαν ισχυρούς σεισμούς πρόσφατα, είναι υπερπολύτιμα αφού συνέβαλαν στην εξαγωγή συμπερασμάτων για την επαναληψιμότητα των σεισμών παγκοσμίως.
      «Η σεισμική συμπεριφορά των ρηγμάτων της Ελλάδος αναφορικά με την επαναληψιμότητα των ισχυρών προϊστορικών σεισμών, παρουσιάζει παρόμοια χαρακτηριστικά με εκείνα των ρηγμάτων σε στις υπόλοιπες περιοχές που μελετήθηκαν παγκοσμίως - με εξαίρεση την Καλιφόρνια. Διαπιστώσαμε, επίσης, ότι σχεδόν όλοι οι ισχυροί ιστορικοί σεισμοί στην Ελλάδα συνέβησαν (λίγο-πολύ) τότε που τους περιμέναμε - εννοώ εκ των υστέρων, κοιτώντας πίσω στον χρόνο και με βάση τη μέση διάρκεια του σεισμικού κύκλου του κάθε ρήγματος που έσπασε. Παράλληλα, παρατηρήσαμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ρηγμάτων στην Ελλάδα για τα οποία έχουμε αρχεία προϊστορικών σεισμών, είναι εκείνα που έχουν ήδη «σπάσει» πρόσφατα (στους ιστορικούς χρόνους)», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κυρία Μουσλοπούλου ενώ προτρέπει την επιστημονική κοινότητα στην Ελλάδα να αποκωδικοποιήσει την σεισμική ιστορία των ενεργών ρηγμάτων που δεν έχουν δώσει ισχυρούς σεισμούς στους ιστορικούς χρόνους, γιατί έτσι θα μπορέσουμε να εντοπίσουμε εκείνα που είναι «ώριμα» (ή και «υπερώριμα») για θραύση στο κοντινό μέλλον.
      Όπως τονίζει η Ελλάδα αν κι έχει πάρα πολλά ρήγματα, έχει μελετηθεί η σεισμική ιστορία σε λιγότερο από το 10% αυτών.
      «Αυτό αφήνει πολλά περιθώρια για βελτίωση αναφορικά με συλλογή προϊστορικών δεδομένων ισχυρών σεισμών στην Ελλάδα, που είναι ο μόνος δρόμος για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα ποια ρήγματα είναι κοντά σε θραύση και πόσο μεγάλοι θα είναι οι σεισμοί που θα γεννηθούν, καθώς όλα τα ρήγματα δεν δίνουν το ίδιο μεγάλους σεισμούς. Παρότι είμαστε μία από τις πιο πλούσιες σε ισχυρούς σεισμούς χώρες του κόσμου, ταυτόχρονα είμαστε και η χώρα με τις λιγότερες καταγραφές προϊστορικών σεισμών και τη σχετικά ελλιπή καταγραφή των ενεργών ρηγμάτων της πατρίδας μας», υπογραμμίζει η κυρία Μουσλοπούλου. Σύμφωνα με την ίδια, χρειάζεται να καταγραφούν όλα ή όσο το δυνατόν περισσότερα από τα ενεργά ρήγματα στον χερσαίο και θαλάσσιο χώρο της Ελλάδος ενώ προτεραιότητα επίσης χρειάζεται να δοθεί και στη μελέτη εκείνων των ρηγμάτων που είναι κοντά σε πόλεις και έχουν μεγάλο μήκος.
      «Θα πρέπει να καταγράψουμε τη σεισμική ιστορία όσο περισσότερων ενεργών ρηγμάτων μπορούμε για να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε patterns, δηλαδή σεισμικές συμπεριφορές, και συγκεκριμένα ποια ρήγματα είναι κοντά σε θραύση. Δεν υπάρχει πρόγνωση, ούτε είμαστε κοντά σε κάποια πρόγνωση. Ωστόσο μπορούμε να βελτιώσουμε τον υπολογισμό της σεισμικής επικινδυνότητας ανά περιοχή και πού βρίσκονται οι πιο σημαντικές σεισμικές πηγές», υπογραμμίζει.
      Παράλληλα η μελέτη ανέδειξε επίσης και το ζήτημα της εφαρμογής μοντέλων «τύπου Καλιφόρνιας» στα ελληνικά δεδομένα (αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο), η οποία σύμφωνα με τους συντελεστές της έρευνας πιθανόν εισάγει μεροληψία και σφάλματα στην προσπάθεια υπολογισμού σεισμικού κινδύνου . «Η νέα μελέτη προσφέρει μια ευκαιρία να επανεξεταστεί αυτή η προσέγγιση», σημειώνει η κυρία Μουσλοπούλου.
      Επιπλέον, μία εφαρμογή σε πρακτικό επίπεδο που θα μπορούσε να έχει η έρευνα, όπως τονίζει, είναι στους συντελεστές δόμησης των κτιρίων. «Αυτοί υπολογίζονται βάσει της σεισμικής επικινδυνότητας κάθε περιοχής. Ο τρόπος με τον οποίο υπολογίζεται τώρα η σεισμική επικίνδυνότητα ενδεχομένως να αλλάξει. Και αυτό να φέρει κάποιες αλλαγές, αν εφαρμοστεί, στους οικοδομικούς κώδικες που έχει θεσπίσει η Ελλάδα», σημειώνει και προσθέτει ότι δεδομένα της έρευνα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν και στον τομέα της ασφάλισης έναντι των σεισμών. «Οι ασφαλιστικές εταιρίες υπολογίζουν αυτά τα ασφάλιστρα που πληρώνει ο κάθε ιδιώτης βάσει της σεισμικής επικινδυνότητας. Ο τρόπος που προτείνουμε θα φέρει κάποιες αλλαγές στον τρόπο που υπολογίζουμε τον σεισμικό κίνδυνο κάθε περιοχής, οπότε αυτό μετά τροφοδοτεί κάποια άλλα ζητήματα, όπως τους συντελεστές δόμησης που είναι ο αστικός σχεδιασμός», επισημαίνει.
      «Η παρούσα μελέτη ανοίγει έναν διάλογο με τη διεθνή επιστημονική κοινότητα»
      Η μελέτη που εκπονήθηκε έτυχε θετικής υποδοχής από ειδήμονες σεισμολόγους στην Καλιφόρνια, μία περιοχή που πρωτοπορεί στην έρευνα για τους σεισμούς και τα ενεργά ρήγματα. Έτσι, όπως τονίζει η κυρία Μουσλοπούλου, ανοίγεται ένας όμορφος διάλογος με τη διεθνή επιστημονική κοινότητα - ένας διάλογος που έως τώρα δεν ήταν εφικτός, καθώς επικρατούσε η αντίληψη ότι τα δεδομένα εκτός Καλιφόρνιας ήταν ελλιπή ή δεν είχαν κατανοηθεί σωστά.
      «Η έρευνα αυτή, που έγινε κυρίως στην Ελλάδα, απέδειξε ότι, στην πραγματικότητα, τα δεδομένα της Καλιφόρνιας είναι εκείνα που αποτελούν την εξαίρεση. Οι Έλληνες επιστήμονες όχι μόνο έδειξαν ότι μπορούν να ηγηθούν έρευνας υψηλού επιπέδου, αλλά ότι είναι ικανοί να αμφισβητήσουν κατεστημένες αντιλήψεις και επιστημονικά μοντέλα. Τα αποτελέσματά μας μπορούν να βοηθήσουν τους επιστήμονες που «χτίζουν» μοντέλα εκτίμησης σεισμικού κινδύνου στην Ελλάδα (αλλά και διεθνώς) να προσαρμόσουν τις μεθόδους τους στη νέα αυτή προσέγγιση - δηλαδή, να χρησιμοποιούν πλήρεις (κλειστούς) σεισμικούς κύκλους ως βάση για την πρόβλεψη μελλοντικών σεισμικών γεγονότων», επισημαίνει και καταλήγει: «Οι Καλιφορνέζοι υποδέχθηκαν με ιδιαίτερα θερμό τρόπο τα αποτελέσματα αυτή της μελέτης επειδή, για πρώτη φορά, συγκεντρώθηκαν τα καλύτερα διαθέσιμα παλαιοσεισμολογικά δεδομένα από όλο τον κόσμο (συμπεριλαμβανομένων περιοχών με πολύ διαφορετική τεκτονική συμπεριφορά), αναλύθηκαν με προσοχή, και εντοπίστηκαν συσχετίσεις που δεν ήταν αναμενόμενες. Αν και κάποια από τα αποτελέσματα «αμφισβήτησαν» κατεστημένες αντιλήψεις, που μέχρι τώρα τροφοδοτούσαν μοντέλα σεισμικού κινδύνου παγκοσμίως, οι συνάδελφοι από τις ΗΠΑ καλωσόρισαν τα νέα αποτελέσματα.
      Συνολικά, ειδήμονες γεωσεισμολόγοι και σεισμολόγοι από την Καλιφόρνια, τη Νέα Ζηλανδία και την Ιαπωνία επαίνεσαν τη δουλειά, δηλώνοντας ότι ανοίγει νέους δρόμους προς την καλύτερη κατανόηση των ρηγμάτων και σεισμών παγκοσμίως».
      Περισσότερα...

        0

    11. Αρθρογραφία

      Έργο «MERLIN»: Φέρνει επανάσταση στην εξερεύνηση σε θαλάσσια περιβάλλοντα

      GTnews

      Μπορεί η θαλάσσια έρευνα στην περιοχή του Κολούμπου, στη Σαντορίνη, να είναι δύσκολη, λόγω της πολυπλοκότητας του υδροθερμικού του πεδίου, ωστόσο ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα θέτει στο επίκεντρο την ανάπτυξη έξυπνων αυτόνομων οχημάτων, τα οποία θα λειτουργούν σε δύσκολα περιβάλλοντα, όπως αυτό του Κολούμπου, για παρατεταμένη χρονική περίοδο με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση.
      Πρόκειται για το έργο «MERLIN», που φιλοδοξεί να φέρει επανάσταση στον τρόπο που εξερευνούμε, παρακολουθούμε και προστατεύουμε τα θαλάσσια περιβάλλοντα. Η επίσημη έναρξη του προγράμματος έγινε τον Νοέμβριο του 2024 και τον συντονισμό έχει το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ. Το «MERLIN» αποτελεί ένα φιλόδοξο τετραετές έργο έρευνας και καινοτομίας με τη συμμετοχή 18 εταίρων από όλη την Ευρώπη που χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από το «Horizon Europe», με συνολικό προϋπολογισμό οκτώ εκατομμυρίων ευρώ.
      Οι τεχνολογίες που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του προγράμματος αναμένεται να έχουν εφαρμογές που εκτείνονται πέρα από την επιστημονική έρευνα, συμπεριλαμβανομένης της επιθεώρησης υποδομών, της περιβαλλοντικής παρακολούθησης, και της υποστήριξης των βιώσιμων πρακτικών στη θαλάσσια βιομηχανία.
      Στον πυρήνα του προγράμματος βρίσκεται και η ανάπτυξη τεχνολογιών που θα επιτρέπουν σε αυτόνομα θαλάσσια οχήματα να λειτουργούν για παρατεταμένες περιόδους με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση, συλλέγοντας πολύτιμα δεδομένα για το θαλάσσιο περιβάλλον και εκτελώντας πολύπλοκες εργασίες σε διαφορετικές συνθήκες.
      Σύμφωνα με τον καθηγητή Μαγιορκίνο Παπαηλιά της Σχολής Μεταλλουργίας και Υλικών του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, ο οποίος συντονίζει το πρόγραμμα «MERLIN», τα αυτόνομα θαλάσσια ρομποτικά συστήματα πρόκειται να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στη βελτίωση της κατανόησής μας για τα θαλάσσια οικοσυστήματα. «Αυτές οι τεχνολογίες δεν αποτελούν απλώς ερευνητικά εργαλεία, αλλά θεμελιώδη στοιχεία για την προστασία των θαλάσσιων οικοτόπων και την προώθηση της βιωσιμότητας της Γαλάζιας Οικονομίας στο μέλλον», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
      Τα εμπορικά διαθέσιμα Αυτόνομα Υποβρύχια Οχήματα (AUVs) και Τηλεχειριζόμενα Υποβρύχια Οχήματα (ROVs) συνήθως απαιτούν τη χρήση ακριβών και επανδρωμένων σκαφών υποστήριξης για τη λειτουργία τους, ενώ η ικανότητα λήψης αντικειμένων με ρομποτικούς βραχίονες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επιδεξιότητα του χειριστή. Οι φυσικές προκλήσεις, το κόστος των οχημάτων έρευνας, του εξοπλισμού και των σκαφών υποστήριξης που σχετίζονται με αποστολές έρευνας βαθέων ωκεανών και επιθεώρησης υποθαλάσσιων υπεράκτιων υποδομών, τις καθιστούν εξαιρετικά πολύπλοκες, υψηλού κινδύνου και δαπανηρές, με αποτέλεσμα μόνο λίγες εταιρείες και ερευνητικά ινστιτούτα σε όλο τον κόσμο να μπορούν να τις εκτελούν αξιόπιστα.
      Στο πλαίσιο του «MERLIN» θα εφαρμοστεί μια καινοτόμος μεθοδολογία που συνδυάζει την ανάπτυξη ευφυών αυτόνομων AUVs, τα οποία αναπτύσσονται και ανακτώνται χρησιμοποιώντας ένα Μη Επανδρωμένο Σκάφος Επιφανείας (USV) για χαρτογράφηση του βυθού, παρακολούθηση θαλάσσιων οικοτόπων, επιθεώρηση υποδομών και δειγματοληψία. Τα ρομποτικά οχήματα που θα αναπτυχθούν, θα αξιοποιούν ενισχυμένες δυνατότητες δειγματοληψίας, επιτρέποντάς τους να χειρίζονται διαφορετικά αντικείμενα και δείγματα τόσο υποβρυχίως όσο και στην επιφάνεια. Θα χρησιμοποιηθούν διαμορφώσιμα πακέτα αισθητήρων για την εκτέλεση διαφορετικών εργασιών, όπως απαιτείται από κάθε συγκεκριμένη αποστολή. Εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης θα ενισχύσουν τις δυνατότητες αυτόνομης πλοήγησης για λειτουργία σε διαφορετικές συνθήκες. Ένα Κέντρο Απομακρυσμένου Ελέγχου Αποστολών (MRCC) θα επιτρέπει στον επόπτη να αλληλεπιδρά με τα ρομποτικά οχήματα και να στέλνει εντολές όταν απαιτείται στο USV και στα AUVs μέσω ασύρματης ή δορυφορικής σύνδεσης. Η αποστολή εντολών στα AUVs κατά τη διάρκεια υποβρύχιας λειτουργίας τους θα επιτυγχάνεται με τη χρήση ακουστικού μόντεμ εγκατεστημένου στο USV.
      Ο κ. Παπαηλιάς περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η τεχνολογία των αυτόνομων συστημάτων έχει εξελιχθεί αρκετά την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο, τέτοια συστήματα διαθέσιμα εμπορικά (μη στρατιωτικά) αφορούν κυρίως είτε σε συστήματα με περιορισμένη εμβέλεια, ή ελεγχόμενα μακρόθεν, η προ-προγραμματισμένα χωρίς δυνατότητα μεγάλων αλλαγών στην αποστολή που έχει προσδιοριστεί αρχικά κατά τη διάρκεια της. «Στη συγκεκριμένη περίπτωση, μέσω του προγράμματος ENDURUNS και τώρα με το πρόγραμμα MERLIN, που αποτελεί τη συνέχειά του, αναπτύσσουμε νέα ρομποτικά συστήματα επιφανείας, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να αναπτύσσουν στην περιοχή ενδιαφέροντος της αποστολής υποθαλάσσια οχήματα και να τους παρέχουν πληροφορίες για την ακριβή θέση τους κάτω από το νερό, χωρίς αυτά να χρειάζεται να βγουν στην επιφάνεια», τονίζει ο ίδιος.
      Τα πλεονεκτήματα των οχημάτων αυτών είναι πολλά. «Εκτός του ότι αυτά τα συστήματα είναι ηλεκτρικά, συνδυάζουν υδρογονοκυψέλες με αποθήκευση υδρογόνου, ώστε να μπορούν να επαναφορτίσουν τις μπαταρίες λιθίου καθώς και φωτοβολταϊκά πάνελ για το όχημα επιφάνειας. Ειδικότερα στο πρόγραμμα MERLIN αναπτύσσουμε τη δυνατότητα τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να μπορούν να λάβουν αποφάσεις τα οχήματα από μόνα τους όταν χρειάζεται να βελτιστοποιήσουν την αποστολή τους σε πραγματικό χρόνο με βάση τις παραμέτρους που μας ενδιαφέρουν. Επίσης, στα οχήματα θα υπάρχουν τοποθετημένοι ρομποτικοί βραχίονες οι οποίοι θα χρησιμεύουν για τη λήψη δειγμάτων ή για επιθεώρηση παράκτιων εγκαταστάσεων. Το γεγονός ότι τα οχήματα είναι αυτόνομα μειώνει το κόστος ανάπτυξης τους σε διάφορες αποστολές και μας επιτρέπει τη συνεχή παρατήρηση περιοχών οπού υπάρχει ενδιαφέρον», προσθέτει ο κ. Παπαηλιάς.
      Δοκιμές σε Βαρκελώνη, Σαντορίνη και Λιθουανία
      Τα πρωτοποριακά οχήματα που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του προγράμματος, πρόκειται να δοκιμαστούν στο πεδίο σε τρεις διαφορετικές αποστολές, καθεμία με μοναδικές προκλήσεις και απαιτήσεις. Η πρώτη αποστολή θα πραγματοποιηθεί στο θαλάσσιο παρατηρητήριο OBSEA στα ανοικτά των ακτών της Βαρκελώνης. Το περιβάλλον αυτό προσφέρει ιδανικές συνθήκες για τη δοκιμή των συστημάτων παρακολούθησης και των αισθητήρων των οχημάτων σε ελεγχόμενες συνθήκες ανοιχτής θάλασσας.
      Θα ακολουθήσει η ιδιαίτερα απαιτητική αποστολή στον κρατήρα του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπο, βορειοανατολικά της Σαντορίνης, με επικεφαλής το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και υπεύθυνη τη Δρ. Παρασκευή Πολυμενάκου, σε συνεργασία με την καθηγήτρια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Εύη Νομικού, η οποία είναι επικεφαλής του υποθαλάσσιου ηφαιστειακού παρατηρητηρίου «SANTORY». Η αποστολή αυτή θα εξετάσει τη δυνατότητα των οχημάτων να λειτουργούν σε ακραίες συνθήκες και να συλλέγουν δεδομένα από ένα μοναδικό υποθαλάσσιο ηφαιστειακό οικοσύστημα.
      Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Νομικού, «στον κρατήρα του Κολούμπου, κοντά στο ενεργό υδροθερμικό πεδίο, επικρατούν ακραίες συνθήκες περιβάλλοντος με χαμηλό pH, υψηλές θερμοκρασίες και έντονη διαφυγή διοξειδίου του άνθρακα. Η δειγματοληψία τμήματος από τις υδροθερμικές καμινάδες με αυτόνομο υποβρύχιο όχημα το οποίο θα έχει προγραμματιστεί με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης πριν την κατάδυση του στον κρατήρα, θα μας επιτρέψει να συλλέγουμε δείγματα στο μέλλον χωρίς τη χρήση ωκεανογραφικού σκάφους που κοστίζει ακριβά και έτσι θα καταφέρουμε να μειώσουμε το κόστος της θαλάσσιας έρευνας. Θα είναι η πρώτη φορά που αυτόνομο όχημα θα συλλέξει δείγμα στον Κολούμπο, αφού πρώτα θα έχει προηγηθεί η προσομοίωση του υδροθερμικού πεδίου με δεδομένα που έχουν συλλεχθεί από το υποθαλάσσιο παρατηρητήριο SANTORY. Σε περιόδους σεισμικής κρίσης, όπως αυτή του Φεβρουαρίου 2025, η χρήση αυτόνομων οχημάτων είναι αναγκαία για την άμεση συλλογή ωκεανογραφικών δεδομένων».
      Τέλος, η τρίτη αποστολή θα επικεντρωθεί στην επιθεώρηση λιμενικών υποδομών στο λιμάνι Klaipeda της Λιθουανίας στη Βαλτική Θάλασσα. Εδώ, τα αυτόνομα οχήματα θα δοκιμαστούν σε ένα πρακτικό εμπορικό περιβάλλον, αναδεικνύοντας τις δυνατότητές τους για βιομηχανικές εφαρμογές.
      Περισσότερα...

        0

    12. Αρθρογραφία

      Υπερτουρισμός: Τι μέτρα παίρνουν Ισπανία, Ελβετία και Γερμανία

      GTnews

      Οι διαμαρτυρίες κατά του υπερτουρισμού σε δημοφιλείς ευρωπαϊκούς ταξιδιωτικούς προορισμούς απασχόλησαν πέρυσι το καλοκαίρι την επικαιρότητα και όχι αδικαιολόγητα, εάν σκεφτεί κανείς την εκτίναξη των τιμών των κατοικιών για τους ντόπιους και τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές πιέσεις που δημιουργεί το φαινόμενο.
      Μπορεί οι εντάσεις να επέστρεψαν το φετινό καλοκαίρι, τις συνοδεύουν όμως και ιδέες για να διορθωθεί το πρόβλημα του μαζικού τουρισμού. Σε όλη την Ευρώπη μια σειρά νέων πρωτοβουλιών στοχεύει στην εξισορρόπηση του τουρισμού με τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. Τρεις δημοφιλείς προορισμοί δίνουν το παράδειγμα, με νέες ιδέες για μια πιο βιώσιμη ταξιδιωτική περίοδο.
      Το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελβετίας θα λειτουργεί φέτος εξ ολοκλήρου με υδροηλεκτρική ενέργεια, στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής Swisstainable, η οποία αποσκοπεί στην πιο ομοιόμορφη κατανομή του τουρισμού σε όλη τη χώρα και σε όλο τον χρόνο.
      Με τη σεζόν του σκι να απειλείται από την αύξηση της θερμοκρασίας και τους παγετώνες της χώρας να είναι ευάλωτοι, η Ελβετία γνωρίζει πολύ καλά τη σημασία της εξισορρόπησης του τουρισμού και του περιβάλλοντος. Καμπάνιες με πρωταγωνιστή τον διάσημο τενίστα Ρότζερ Φέντερερ προωθούν τα ταξίδια εκτός εποχής, δείχνοντας πώς είναι η χώρα πέρα από την περίοδο του σκι και της καλοκαιρινής πεζοπορίας.
      Οι αναβατήρες σκι σε ολόκληρη τη χώρα θα λειτουργούν για μεγαλύτερες περιόδους και τα εποχικά ξενοδοχεία θα παρατείνουν επίσης τις ημερομηνίες λειτουργίας τους, καθιστώντας την Ελβετία πιο προσιτή όλο το χρόνο.
      Η Ισπανία έχει βρεθεί στο επίκεντρο της συζήτησης για τον υπερτουρισμό τα τελευταία δύο χρόνια και συνεχίζει να είναι εξαιρετικά δημοφιλής ως ο νούμερο ένα προορισμός για τους Βρετανούς τουρίστες το 2024 και η δεύτερη χώρα με τις περισσότερες επισκέψεις στην Ευρώπη.
      Εν μέσω της αυξανόμενης ανησυχίας για τον υπερτουρισμό, ιδιαίτερα στα Κανάρια και τις Βαλεαρίδες Νήσους, η χώρα ενεργεί γρήγορα. Ηδη φέτος έχει ζητήσει την αφαίρεση σχεδόν 66.000 καταχωρίσεων Airbnb και έχει περιορίσει τις εκστρατείες influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που φέρνουν τουρίστες που τραβούν selfies στις μικρές παραλίες της.
      Μεταξύ άλλων έχει αναπτύξει μια ψηφιακή πλατφόρμα που παρακολουθεί πόσοι άνθρωποι βρίσκονται στις παραλίες, καθώς και την ποιότητα του αέρα, τις θερμοκρασίες της θάλασσας, τον καιρό, ακόμη και τις μέδουσες στο νερό!
      Η κυβέρνηση επενδύει επίσης σημαντικά στην πολιτιστική κληρονομιά μέσω της πρωτοβουλίας Paradores of Spain, μιας κρατικής αλυσίδας πολυτελών ξενοδοχείων που χρησιμοποιεί ιστορικά κτίρια, όπως κάστρα και αρχοντικά, για να προσελκύσει ταξιδιώτες πέρα από την παραλία.
      Το Βερολίνο αναπτύσσει τη δική του σειρά ανταμοιβών για τους βιώσιμους τουρίστες. Στόχος είναι να χρησιμοποιηθούν κίνητρα για να γίνει η βιώσιμη συμπεριφορά πιο ελκυστική για τους επισκέπτες, όπως για παράδειγμα δωρεάν ξεναγήσεις, εκπτώσεις ή είσοδοι σε αξιοθέατα, εάν οι επισκέπτες του Βερολίνου λάβουν μέρος σε εκστρατείες δενδροφύτευσης ή συλλογής απορριμμάτων το επόμενο έτος.
      Το Βερολίνο παράλληλα αυξάνει τον κατάλογο των οικολογικών ξενοδοχείων, καταστημάτων οικολογικών αναμνηστικών και ποδηλατοδρόμων. Η τουριστική αρχή έχει επίσης αναπτύξει μια ασυνήθιστη ιδέα της πόλης των 15 λεπτών, που σημαίνει ότι τα συμμετέχοντα ξενοδοχεία διαθέτουν ό,τι χρειάζεστε σε απόσταση 15 λεπτών με τα πόδια ή με ποδήλατο, βοηθώντας τους ταξιδιώτες να μειώσουν το αποτύπωμά τους, καθώς εξερευνούν την περιοχή σαν ντόπιοι.
      Περισσότερα...

        0

    13. Αρθρογραφία

      Περιοχές που εντάσσονται στο Κτηματολόγιο-Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η κτηματογράφηση

      GTnews

      Με την πλήρη ένταξη 39 περιοχών της Π.Ε. Αρκαδίας, 14 περιοχών της Π.Ε. Λασιθίου και 5 περιοχών της Π.Ε. Ηρακλείου στο Ελληνικό Κτηματολόγιο, η χώρα κάνει ένα αποφασιστικό βήμα προς την ολοκλήρωση του έργου, τονίζεται σε ανακοίνωση της Κτηματολόγιο ΑΕ που δημοσιεύει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
      Το ποσοστό της ολοκληρωμένης κτηματογράφησης ανέρχεται πλέον στο 65% της επικράτειας, σηματοδοτώντας την έξοδο από δεκαετίες στασιμότητας. Συνολικά, 1.692.630 ιδιοκτησίες και 1.705.723 δικαιώματα εντάσσονται σε πλήρη ψηφιακή λειτουργία, σε ένα ενιαίο σύστημα που εξασφαλίζει ασφάλεια δικαίου, ταχύτητα και διαφάνεια για τους πολίτες και τους επαγγελματίες.
      Η έναρξη των ψηφιακών υπηρεσιών, μέσω των τοπικών Κτηματολογικών Γραφείων για την Π.Ε. Αρκαδίας θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 23 Ιουνίου, για την Π.Ε. Λασιθίου την Τετάρτη 25 Ιουνίου και για την Π.Ε. Ηρακλείου την Παρασκευή 27 Ιουνίου. Πλέον με τις νέες κτηματογραφήσεις, των περιοχών που εντάχθηκαν, τα δύο τρία των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων της χώρας, έχουν ενταχθεί στο ψηφιακό κτηματολόγιο, το οποίο έχει επιτύχει στις περιοχές που λειτουργεί, το 92% των συναλλαγών να πραγματοποιούνται ψηφιακά.
      Περιοχές που εντάσσονται στο Κτηματολόγιο
      Περιφέρεια Πελοποννήσου
      – Π.Ε. Αρκαδίας Δήμοι: Μεγαλόπολης, Τρίπολης (Δημοτικές Ενότητες και Τοπικές Κοινότητες), Βόρειας Κυνουρίας (25 Τοπικές Κοινότητες), Γορτυνίας, Νότιας Κυνουρίας
      Περιφέρεια Κρήτης
      – Π.Ε. Λασιθίου Δήμοι: Αγίου Νικολάου (Αγίου Νικολάου, Βραχασίου, Νεάπολης), Ιεράπετρας, Οροπεδίου Λασιθίου, Σητείας Περιφέρεια Κρήτης – Π.Ε. Ηρακλείου Δήμοι: Αρχανών-Αστερουσίων, Βιάννου, Γόρτυνας, Μινώα Πεδιάδας, Φαιστού
      Κτηματολογικά Γραφεία – Σημεία Εξυπηρέτησης
      Κτηματολογικό Γραφείο Πελοποννήσου Λογοπάτη & Αταλάντης, Τρίπολη – Τηλ.: 2710-230417
      Υποκατάστημα Ναυπλίου (Για ΟΤΑ Βόρειας Κυνουρίας) Ηρακλέους 22 & Αιγίου, Ναύπλιο – Τηλ.: 27520-29968
      Κτηματολογικό Γραφείο Κρήτης Μετεώρων 31, Ηράκλειο – Τηλ.: 2810-247720
      Υποκατάστημα Αγίου Νικολάου Θερίσου & Αποστόλου Τίτου, Άγιος Νικόλαος – Τηλ.: 28410- 22153
      Υποστήριξη: https://support.ktimatologio.gr/
      Αναζήτηση περιοχών: http://www.ktimatologio.gr/
      Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, από εδώ και στο εξής, όλες οι συναλλαγές με το Κτηματολόγιο πραγματοποιούνται αποκλειστικά ψηφιακά. Υποβολή συμβολαιογραφικών πράξεων (πλην ειδικών περιπτώσεων) μόνο ψηφιακά. Ψηφιακή διαχείριση νομικών πράξεων από δικηγόρους (εγγραφή προσημείωσης, εξάλειψη εμπράγματων ασφαλειών). Ηλεκτρονική υποβολή δικαστικών πράξεων μέσω δικαστικών επιμελητών. Αιτήσεις για διορθώσεις και πρόδηλα σφάλματα μόνο ψηφιακά. Έρευνα στην κτηματολογική βάση αποκλειστικά μέσω διαδι- κτύου. Έκδοση πιστοποιητικών και αντιγράφων 24/7 ψηφιακά. Ηλεκτρονικό πρωτόκολλο – Καμία φυσική κατάθεση εγγρά- φων. Κατάργηση μεγαροσήμων στις αιτήσεις και τα πιστοποιητικά. Αποκλειστικά ηλεκτρονικές πληρωμές (e-banking & POS). Ωράριο λειτουργίας για επιτόπια έρευνα: 08:30 – 13:30 (ενιαία σε όλη τη χώρα).
      Περισσότερα...

        0

    14. Αρθρογραφία

      Νίσυρος: Σε λειτουργία ο «ψηφιακός ξεναγός» με στόχο την ένταξη του Γεωπάρκου στην UNESCO

      GTnews

      Τον Σεπτέμβριο στη Χιλή θα ληφθεί η απόφαση που μπορεί να βάλει το Γεωπάρκο της Νισύρου στην ελίτ του διεθνούς δικτύου Γεωπάρκων της UNESCO. 
      Στη σύγχρονη εποχή του τουρισμού, η ανάδειξη αξιοθέατων και σημείων έντονου τουριστικού ενδιαφέροντος μέσω διαδικτύου και ψηφιακών εργαλείων είναι must. Σε αυτό το πλαίσιο η ελληνική κυβέρνηση έθεσε σε εφαρμογή ένα νέο εργαλείο πληροφόρησης και ανάδειξης του γεωλογικού πλούτου της Νισύρου, με τίτλο «Ψηφιακός Ξεναγός του Γεωπάρκου Νισύρου».
      Το Γεωπάρκο της Νισύρου@georgios mitropoulos Πρόκειται για δράση που χρηματοδοτήθηκε από την Γενική Γραμματεία Αιγαίου & Νησιωτική Πολιτικής και έχει ως στόχο την όσον το δυνατόν καλύτερη ανάδειξη του Γεωπάρκου που στοχεύει στην ένταξή του στο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO. Η απόφαση θα ληφθεί τον Σεπτέμβριο στην Χιλή, όπου και θα πραγματοποιηθεί, η Παγκόσμια  Διάσκεψη των Γεωπάρκων του Οργανισμού.
      Γεωπάρκο Νισύρου@georgios mitropoulos Η Νίσυρος, αποτελεί έναν γεωλογικό θησαυρό με μοναδικά χαρακτηριστικά που την καθιστούν προορισμό γεωλογικού ενδιαφέροντος, καθώς οι γεωλογικοί σχηματισμοί της, οι ηφαιστειακές της δομές και η εντυπωσιακή καλντέρα είναι μερικά από τα στοιχεία που προσελκύουν επιστήμονες και τουρίστες από όλο τον κόσμο.
      Γεωπάρκο Νισύρου@georgios mitropoulos Μέσω της Δράσης επετεύχθη η ανάπτυξη του «Ψηφιακού Ξεναγού» που παρέχει στους επισκέπτες και στους φίλους του νησιού, μία ολοκληρωμένη και διαδραστική εμπειρία ξενάγησης, χρησιμοποιώντας σύγχρονες τεχνολογίες για την ανάδειξη της γεωλογικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του Γεωπάρκου της Νισύρου.
      Η Δράση, αποτελεί καρπό της συνεργασίας μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, του Δήμου Νισύρου, της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Νισύρου (Δ.Η.Κ.Ε.Ν.) και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με επικεφαλής την καθηγήτρια κα Παρασκευή Νομικού.
      Γεωπάρκο Νισύρου@georgios mitropoulos «Δράση που ενισχύει την υποψηφιότητα της Νισύρου για την UNESCO»
      Ο Υφυπουργός Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής δήλωσε πως «ο Ψηφιακός Ξεναγός του Γεωπάρκου Νισύρου, συνδυάζει την επιστημονική τεκμηρίωση, την καινοτομία και την ουσιαστική ενίσχυση της νησιωτικής ταυτότητας» και πρόσθεσε: «Η πρωτοβουλία αυτή, με επιστημονικά υπεύθυνη την Καθηγήτρια κα Παρασκευή Νομικού και τη χρηματοδότηση της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, αποτελεί μια ολοκληρωμένη δράση ανάδειξης της γεωλογικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Νισύρου. Ταυτόχρονα, ενισχύει καθοριστικά την προσεχή υποψηφιότητα του νησιού για ένταξη στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO, το Σεπτέμβριο του 2025. Η εφαρμογή αυτή, πέραν της τεχνολογικής και αισθητικής της αρτιότητας, εκπέμπει ένα ισχυρό μήνυμα: ότι τα νησιά μας διαθέτουν όχι μόνο φυσική ομορφιά, αλλά και δυναμισμό, επιστημονική αξία και πολιτισμικό βάθος.»
      Για να κατεβάσετε την εφαρμογή και να περιηγηθείτε στο Γεωπάρκο της Νισύρου, πατήστε ΕΔΩ. Ο ψηφιακός ξεναγός του Γεωπάρκου Νισύρουhttps://nisyrosgeopark.gr/el/geosites/ Δείτε ΕΔΩ τη λίστα με όλα τα Γεωπάρκα της UNESCO (συμπεριλαμβάνονται από Κύπρο και Ελλάδα).
      Περισσότερα...

        0

    15. Αρθρογραφία

      Πάρος: Χτίζουν σε ρέμα που... «δεν είναι ρέμα»

      tetris

      Την κινητοποίηση φορέων και Αρχών έχει προκαλέσει η ανέγερση οικοδομής στην Πάρο η οποία φέρεται - όπως καταγγέλλει ο Εξωραϊστικός Σύλλογος «Άγιος Νικόλαος» - να έχει κτιστεί σε ρέμα και σε περιοχή Natura με τις αρμόδιες αρχές να εκδίδουν πολλές διαφορετικές αποφάσεις, συχνά αντικρουόμενες, ενδεικτικό της σύγχυσης που προκαλούν το ισχύον νομικό και θεσμικό πλαίσιο, η διάχυση της ευθύνης και οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.
      Τα μέλη του συλλόγου και κάτοικοι της περιοχής αμφισβητούν τη νομιμότητα της οικοδομικής άδειας στο συγκεκριμένο σημείο λόγω μη αποτύπωσης υδατορέματος που φαίνεται να υπάρχει σύμφωνα με χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού και θέτουν θέμα ασφαλείας των κατοίκων από πλημμύρες και προστασίας του υγρότοπου καθώς πρόκειται για περιοχή Natura.
      Ύστερα από καταγγελίες του συλλόγου, κλιμάκιο της Διεύθυνσης Υδάτων Νοτίου Αιγαίου μετέβη για αυτοψία σε νεοαναγειρόμενη οικοδομή στον οικισμό Μώλος Μαρμάρων στην Πάρο. Όπως είχε επισημάνει ο Εξωραϊστικός Σύλλογος σε επιστολή του στις 15 Μαΐου 2023 (Αριθμ. Πρωτ: 410/23) προς την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και στις Υπηρεσίες Δόμησης Νάξου και Πάρου, η περιοχή του Μώλου Μαρμάρων έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000 αλλά εκεί έχουν ξεκινήσει εδώ και δυόμισι χρόνια εργασίες ανέγερσης κτίσματος βάσει οικοδομικής άδειας που εκδόθηκε στις 3/1/2023 από την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Νάξου.
      Ωστόσο, όπως επισημαίνει παραπέμποντας στο τοπογραφικό διάγραμμα που συνοδεύει την οικοδομική άδεια, εκεί δεν αποτυπώνεται το ανάγλυφο του φυσικού εδάφους και συγκεκριμένα το αποστραγγιστικό κανάλι που διέρχεται μέσα από το οικόπεδο όπως αυτό φαίνεται στη δορυφορική φωτογραφία του Google Earth και στο χάρτη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού.
      Ταυτόχρονα, στη σχετική επιστολή υπογραμμίζεται ότι η οικοδομή ανεγείρεται ακριβώς στην εκβολή του συγκεκριμένου φυσικού αποστραγγιστικού καναλιού. Ως αποτέλεσμα, λόγω της υπέρμετρης ποσότητας των νερών που αντλούνται σχηματίστηκε μια μικρή λίμνη ενώ, όπως καταγγέλλει ο Σύλλογος έγινε παλαιότερα και απόπειρα να αποξηρανθεί το συγκεκριμένο φυσικό αποστραγγιστικό κανάλι με την εναπόθεση μπάζων.
      «Οι προαναφερόμενες εκτεταμένες εργασίες άντλησης του υδροφόρου ορίζοντα έχουν ως συνέπεια τη μεταβολή του υδρογολογικού καθεστώτος της προστατευόμενης περιοχής καθώς και τη μορφολογική αλλοίωση του τοπίου με τελικό αποτέλεσμα την υποβάθμιση του περιβάλλοντος», αναφέρει η επιστολή, η οποία συνοδεύεται και από φωτογραφικό υλικό από την οικοδομή.
      Αφού διενεργήθηκε η αυτοψία, η διαπιστωτική πράξη κλιμακίου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, επικαλούμενη υφιστάμενες αεροφωτογραφίες και δορυφορικές φωτογραφίες των τελευταίων 20 ετών, επιβεβαιώνει ότι στο σημείο υπάρχει ρέμα (με την έννοια του αποστραγγιστικού αύλακα). Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «το υπό εξέταση οικόπεδο, προκύπτει ότι διαχρονικά και σχεδόν εξ ολοκλήρου, ταυτίζεται με την έξοδο του νότιου κλάδου ρέματος προς τη θάλασσα και εξ αιτίας αυτού του λόγου, είναι πληρωμένο με νερό. Το γεγονός αυτό είναι αναμενόμενο, καθώς το υψόμετρο του εδάφους, όπως άλλωστε προκύπτει από το χάρτη είναι χαμηλό, κάτι που σε συνδυασμό με την συσσώρευση άμμου επί της ακτής, έχει ως αποτέλεσμα δημιουργία υγρότοπου έστω και περιορισμένης έκτασης (επικαλείται εικόνες)».
      Εν συνεχεία, σημειώνεται ότι «το οικόπεδο βρίσκεται εντός της ζώνης πλημμύρας της παράκτιας ζώνης και μάλιστα, επί ενός κλάδου εκτόνωσης της πλημμύρας. Ομοιάζει με κανάλι αποστράγγισης και μπορεί να συγχέεται με αγωγό αποστράγγισης, καθώς δεν είναι εμφανής η διαδρομή του επιφανειακού νερού που ρέει από τα ανάντη, καθώς η ανάντη περιοχή έχει πολύ ήπια μορφολογία και δεν δημιουργεί κοίτη, με τα συνήθη χαρακτηριστικά που έχουν τα ρέματα στις Κυκλάδες. Όμως δεν είναι ένα απλό «κανάλι αποστράγγισης αλλά αποτελεί ένα από τους τρεις κύριους αποδέκτες της επιφανειακής απορροής της υδρολογικής λεκάνης Μαρμάρων-Μώλου, ταυτιζόμενο με ρέμα».
      Η διαπιστωτική πράξη της Διεύθυνσης Υδάτων Ν. Αιγαίου είχε ως αποτέλεσμα την ανάκληση της οικοδομικής άδειας από την Πολεοδομία Νάξου. Ωστόσο, μετά από προσφυγή των ιδιοκτητών του οικοπέδου στο ΣΥΠΟΘΑ, ακυρώθηκε η ανάκληση. Το αιτιολογικό του ΣΥΠΟΘΑ ήταν ότι στις αποτυπώσεις του εγκεκριμένου ΓΠΣ Πάρου δεν αποτυπώνεται ρέμα στη συγκεκριμένη έκταση ώστε να αποτυπωθεί σε τοπογραφικό διάγραμμα αδείας, ενώ δεν προκύπτουν διοικητικές πράξεις σαφούς καθορισμού ορίων ρέματος στη συγκεκριμένη έκταση με συνέπεια να μην προκύπτει κατά αυτόν τον τρόπο ύπαρξη ρέματος ώστε να αποτυπωθεί τουλάχιστον σε τοπογραφικό διάγραμμα της οικοδομικής αδείας.
      Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην ίδια γραμμή με τον Εξωραϊστικό Σύλλογο αλλά και το κλιμάκιο της Διεύθυνσης Υδάτων Νοτίου Αιγαίου, κινείται το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη στον οποίο κατέφυγε ο Σύλλογος στο οποίο αναφέρει ότι όντως υπάρχει ρέμα στο σημείο που ανεγείρεται η οικοδομή. Όπως επισημαίνει στο σχετικό έγγραφο που απέστειλε στο ΥΠΕΝ (υπ’ όψιν κ. Ταγαρά, Βαρελίδη και Μπακογιάννη), «ο Συνήγορος του Πολίτη έχει επανειλημμένα διαπιστώσει την έλλειψη αποτύπωσης ρεμάτων στα εγκεκριμένα ΓΠΣ. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα και με την ανωτέρω ανάλυση της νομοθεσίας και νομολογίας, ουδόλως αναιρεί τον χαρακτήρα τους ως ρεμάτων, ενώ σε κάθε περίπτωση η Διοίκηση οφείλει να προβαίνει στην προστασία τους με βάση τις αρχές της προφύλαξης και πρόληψης. Ως εκ τούτου, το γεγονός της μη αποτύπωσης του συγκεκριμένου ρέματος στο ΓΠΣ της περιοχής, δεν αναιρεί τον χαρακτήρα αυτού και σε καμία περίπτωση δεν απαλλάσσει τη Διοίκηση ή τους πολίτες από τις υποχρεώσεις τους αναφορικά με την προστασία των ρεμάτων. Η Δ/νση Υδάτων της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, είναι αρμόδια να αποφαίνεται εάν υφίσταται ή όχι υδατόρεμα στην περίπτωση που υπάρχουν αμφιβολίες, αναφέρει ο Συνήγορος του Πολίτη. Επικαλούμενος την αυτοψία που διενεργήθηκε από τη Διεύθυνση Υδάτων Ν. Αιγαίου και το σχετικό πόρισμα, σημειώνει ότι εκεί αναφέρεται με σαφήνεια ότι στη συγκεκριμένη θέση που χορηγήθηκε η οικοδομική άδεια υφίσταται ρέμα.
      Κατά συνέπεια, όπως αναφέρει το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, προκύπτει ότι «αφενός η ύπαρξη του ρέματος δεν ελήφθη υπόψη καθόλου κατά την έκδοση της οικοδομικής άδειας και αφετέρου δεν έχουν τηρηθεί οι απαιτούμενες, με βάση τη πολεοδομική νομοθεσία, αποστάσεις από το ρέμα, καθώς το οικόπεδο και η ανεγειρόμενη οικοδομή βρίσκονται επί του ρέματος», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά. Όπως διευκρινίζεται, δεν υφίσταται και δεν απαιτείται κάποια διοικητική πράξη χαρακτηρισμού «ρέματος», με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, ενώ τα μη οριοθετημένα ρέματα τυγχάνουν της ίδιας προστασίας με τα οριοθετημένα.
      Ταυτόχρονα, επισημαίνονται και θέματα ασφαλείας αλλά και η δυνατότητα τροποποίησης του ΓΠΣ της περιοχής. «Πέραν των νομικών ζητημάτων που εκτέθηκαν αναλυτικά, η πραγματική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στη συγκεκριμένη θέση, τόσο κατά την ανέγερση της οικοδομής όσο και μετά τις πρόσφατες έντονες βροχοπτώσεις στις Κυκλάδες, θέτει ζητήματα ασφάλειας των ατόμων που θα διαμείνουν στο συγκεκριμένο κτίσμα μετά την περάτωσή του, καθώς και των κατοίκων της περιοχής. Πέραν των ανωτέρω, προκύπτουν σοβαρά ζητήματα προστασίας του ιδίου του ρέματος, της Λεκάνης Απορροής, του μικρού προστατευόμενου υγρότοπου που βρίσκεται σε όμορη θέση, καθώς και της περιοχής Natura», αναφέρει το έγγραφο της Ανεξάρτητης Αρχής.
      Σημειώνεται ότι οι πρόσφατες πλημμύρες στην Πάρο και η εμπειρία από τα μπαζωμένα ρέματα σε άλλες περιοχές της Ελλάδας ανασύρουν δυσάρεστες μνήμες σε μια εποχή όπου η κλιματική κρίση βαίνει εντεινόμενη και η κυβέρνηση προειδοποιεί για όλο και πιο ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές από δασικές πυρκαγιές μέχρι πλημμύρες. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης έχουν κάνει έκκληση για ενεργοποίηση της ατομικής ευθύνης και τη λήψη μέτρων πρόληψης ενώ το ΥΠΕΝ, εν μέσω της ολοκλήρωσης των Τοπικών και Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων, αυστηροποιεί σταδιακά το πλαίσιο για τους όρους δόμησης ειδικά σε ευαίσθητες περιοχές όπως είναι τα ρέματα και οι περιοχές Natura. Από την άλλη, αυτή τη στιγμή, όπως φαίνεται, το πλαίσιο παραμένει ασαφές δημιουργώντας σύγχυση σε πολίτες και φορείς ειδικά σε κρίσιμα θέματα όπως είναι τα ρέματα (τα οποία κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα και υπάρχουν εν τοις πράγμασι χωρίς να εξαρτώνται από κανένα ΓΠΣ).
      Περισσότερα...

        5

    16. Αρθρογραφία

      Νομικό Συμβούλιο του Κράτους: Δεν μπλοκάρει η απουσία μεταγραφής τις πολεοδομικές άδειες

      tetris

      Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ανοίγει τον δρόμο για την άρση πολύχρονων εμποδίων στην υλοποίηση πολεοδομικών έργων και στην άσκηση ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων.
      Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 98/2024 γνωμοδότηση, που εκδόθηκε κατόπιν σχετικού ερωτήματος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η μεταγραφή μιας κυρωμένης Πράξης Εφαρμογής δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σύνταξη διορθωτικών πράξεων, τη βεβαίωση εισφορών σε χρήμα ή την έκδοση οικοδομικών αδειών. Η απόφαση, η οποία βασίζεται στην ερμηνεία του άρθρου 12 του ν. 1337/1983, τονίζει ότι η πράξη εφαρμογής μετά την κύρωσή της είναι δεσμευτική και αμετάκλητη, ενώ η μεταγραφή της περιορίζεται στην καταγραφή εμπράγματων μεταβολών και όχι στην ισχύ της πράξης καθαυτής.
      Το ΝΣΚ αποσαφηνίζει ότι η μεταγραφή αφορά μόνο την απόδοση των εμπράγματων δικαιωμάτων στους ιδιοκτήτες και δεν δεσμεύει τη Διοίκηση από το να εφαρμόσει την κυρωμένη Πράξη Εφαρμογής στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της. Επιπλέον, επισημαίνει πως όπου ο νομοθέτης επιθυμεί να συνδέσει τη μεταγραφή με άλλες ενέργειες, το ορίζει ρητά – όπως συμβαίνει στην περίπτωση δημόσιων ακινήτων και επενδυτικών σχεδίων, σύμφωνα με τον ν. 3986/2011.
      Ενδεικτικές είναι δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις που εξετάστηκαν από το ΝΣΚ. Στη Λευκάδα, στην περιοχή των οικισμών Νυδρίου και Μεγάλου Αυλακίου, κυρώθηκε το 2019 η Πράξη Εφαρμογής 6/2018, η οποία αφορούσε και διορθώσεις προηγούμενων πολεοδομικών πράξεων. Παρά την κύρωση, η πράξη δεν είχε μεταγραφεί μέχρι το 2021, με αποτέλεσμα να προκύψουν ερωτήματα για το αν μπορεί να μεταγραφεί μεμονωμένη ιδιοκτησία. Η αρμόδια υπηρεσία υποστήριξε ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, ωστόσο επεσήμανε ότι η μερική μεταγραφή δεν επιλύει συνολικά τα προβλήματα από την καθυστέρηση.
      Αντίστοιχα, στα Γρεβενά, κυρωμένες Πράξεις Εφαρμογής του 2011 για την επέκταση του σχεδίου πόλης δεν είχαν μεταγραφεί. Ιδιοκτήτριες ακινήτων διαμαρτυρήθηκαν πως η καθυστέρηση αυτή εμποδίζει την αξιοποίηση των περιουσιών τους και επιδρά αρνητικά στην ανάπτυξη της περιοχής. Ο Δήμος απέδωσε την καθυστέρηση στην ανάγκη εναρμόνισης των πράξεων με τα δεδομένα του Κτηματολογίου.
      Περισσότερα...

        0

    17. Αρθρογραφία

      Οι πιέσεις του υπερτουρισμού μέσω της διαχείρισης υδάτινων πόρων και της δόμησης στο νησί της Νάξου

      tetris

      Eως τη δεκαετία του ’90, το 80%-90% του νησιού ήμασταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Τα παραλιακά ήταν τα παλιοχώραφα. Η σαλαμούρα. Η κάθε οικογένεια τα έδινε σε όποιον της “περίσσευε” ή ήθελε να τιμωρήσει. Μέσα σε 15-20 χρόνια άλλαξε τελείως η αξιολόγηση της κοινωνίας. Οι “τιμωρημένοι” πήραν δύναμη και αλλάζουν το νησί μας. Το ότι χτίζουν όπου να ‘ναι, το ότι βάζουν τσάπες μέσα στη θάλασσα και βγάζουν τα βράχια, το ότι ξεσκίζουν τα πάντα, είναι κατάντια για τη Νάξο. Αυτοί πήραν δύναμη και εμείς βρεθήκαμε στο περιθώριο. Μας πήραν το νερό, ανακάλυψαν ότι τα ζώα και η καλλιέργεια τους ενοχλούν και μας κάνουν καταγγελίες. Προσπαθούν να ξεφτιλίσουν πλήρως τη γεωργική γη. Κάνουν ό,τι τους καπνίσει».
      Ο Νικόλας Πιτταράς είναι ο γνωστότερος κτηνοτρόφος και τυροκόμος της Νάξου, ιδιοκτήτης της μεγαλύτερης μονάδας στο νησί με βραβευμένα προϊόντα. Ο έντονος τρόπος με τον οποίο εκφράζεται πιθανώς αδικεί το τμήμα εκείνο της κοινωνίας που στράφηκε προς τον τουρισμό. Απηχεί όμως σε μεγάλο βαθμό την άποψη των αγροτών στο μεγαλύτερο από τα Κυκλαδονήσια και δείχνει τη σύγκρουση που προκαλεί στην τοπική κοινωνία η άναρχη τουριστική ανάπτυξη. Καθώς η Νάξος επιβιβάζεται στο άρμα της τουριστικής μεγέθυνσης, οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι βλέπουν την επιβίωσή τους να γίνεται ολοένα και δυσκολότερη, με τη λειψυδρία, τις στρεβλώσεις του συστήματος των επιδοτήσεων και τον σκληρό ανταγωνισμό από τρίτες χώρες να επιτείνουν τα προβλήματα.
      Το κόστος
      «Τα τελευταία χρόνια εγκαταλείπεται η παραγωγή. Εχει ανέβει πολύ το κόστος. Οποιος μπορεί τα παρατάει», λέει ο Σπύρος Σκάρπος, πατατοπαραγωγός από το χωριό Τρίποδες. Κομβικό σημείο για τη διατήρηση της παραγωγής της περίφημης πατάτας Νάξου θεωρεί την επάρκεια νερού. «Στην Πλάκα και στο Λιβάδι οι γεωτρήσεις βγάζουν υφάλμυρο νερό γιατί δεν βρέχει, να κατέβει το γλυκό νερό κάτω από τη γη. Εδώ πάνω οι γεωτρήσεις γίνονται πια σε μεγάλα βάθη και αυτό αυξάνει το κόστος. Επιπλέον κάνεις το σταυρό σου μην πάθει το μοτέρ καμιά ζημιά, γιατί μόνο το καλώδιο για να κατεβάσεις το μοτέρ ζυγίζει 6,5-7 τόνους». Ο κ. Σκάρπος δεν θέλει να γίνει πιο συγκεκριμένος ως προς τα βάθη των γεωτρήσεων – πολλοί αγρότες στο νησί λένε ότι έχουν περάσει τα 500 ή και 600 μέτρα. 
      Η μείωση των βροχοπτώσεων, με την παράλληλη μεγέθυνση του τουρισμού στο νησί, είχε ως αποτέλεσμα να δοθεί προτεραιότητα στην ύδρευση και όχι στην άρδευση. «Το 2019 ήταν η πρώτη χρονιά που νιώσαμε ότι ο τόπος μας γίνονταν αβίωτος. Ηρθε ο Σεπτέμβριος και έμεινε η Χώρα χωρίς νερό. Και ήρθε ο δήμος και πήρε το νερό των αγροτών», εξηγεί ο Μάριος Βαζαίος, οικονομολόγος και διευθυντής του Φεστιβάλ Νάξου. 
      Οι αγρότες ξεσηκώθηκαν και σταμάτησαν τη μεταφορά νερού και ο τότε δήμαρχος έφερε τα ΜΑΤ από την Αθήνα, να κυνηγούν τους αγρότες μέσα στα χωράφια. Το 2020-21, με τον κορωνοϊό και τη μείωση του τουρισμού, εξομαλύνθηκε η κατάσταση. Το πρόβλημα όμως από το 2022 επανήλθε στην επιφάνεια, με μόνο σωσίβιο σε σχέση με το 2019 την προσθήκη μιας μονάδας αφαλάτωσης. Η τιμή του νερού αυξήθηκε πολύ, με αποτέλεσμα οι αγρότες στα χωριά να μην μπορούν να φτιάξουν μποστάνια, αλλά να επιτρέπεται παράλληλα το νερό στις πισίνες. Με αφορμή τη σύγκρουση για το νερό, άρχισε για πρώτη φορά να φαίνεται ότι όλη αυτή η ραγδαία τουριστική ανάπτυξη είναι εις βάρος της κατοίκησης – μια παραδοξότητα για τη Νάξο, ένα νησί που ακόμη στηρίζεται στον αγροτικό τομέα».
      «Τους ενοχλούμε»
      «Aμα υπάρχει νερό, η παραγωγή θα κρατηθεί», εκτιμά ο κ. Σκάρπος. «Πρέπει να γίνουν έργα. Αν γίνει το περιβόητο φράγμα Τσικαλαρίου, οι ειδικοί μάς λένε ότι οι γεωτρήσεις θα ξαναγεμίσουν. Υπάρχει όμως θέμα με τον κάμπο στην Πλάκα. Κάποτε φυτευόταν όλος με πατάτες, τώρα ένα ένα τα χωράφια χτίζονται. Ερχεται μια οικοδομή, κόβει τις υπόγειες γραμμές που είχαμε για την άρδευση, μας αναγκάζει να τις πάμε από αλλού. Μετά αυτοί που έχτισαν κάνουν παράπονα ότι τους ενοχλούν οι καλλιέργειες, οι σκόνες, τα ραντίσματα». «Φέτος ήταν μια καλή χρονιά από πλευράς βροχοπτώσεων, αλλά τα ρέματα είναι γεμάτα με πλατανόφυλλα. Δεν “κατέβασε” νερό», προσθέτει ο κ. Πιτταράς. «Την ίδια ώρα, οι γεωτρήσεις στεγνώνουν το νησί για να γεμίζουν πισίνες. Ας μας έδιναν έστω επεξεργασμένο νερό από τον βιολογικό καθαρισμό, για το νερό που μας έκλεψαν».
      Η νέα γενιά
      Η αλλαγή που συντελείται στην οικονομία της Νάξου δείχνει να είναι δομική. Ο Αντώνης Σέργης και η Αγγελική Γρατσία είναι δύο από τους οινοπαραγωγούς που ξεκίνησαν τα τελευταία χρόνια να εργάζονται για την ανασύσταση του ναξιακού αμπελώνα. «Φέτος έβαλε πατάτα ο ένας στους τρεις σε σχέση με παλιότερα. Οταν η λειψυδρία είναι συνεχής, πολλοί εγκαταλείπουν τον κλάδο», λέει ο κ. Σέργης. «Υπάρχει όμως μια σημαντική αλλαγή: οι παραγωγοί είναι λιγότεροι, αλλά έχουν μεγαλύτερες εκτάσεις που καλλιεργούν ή περισσότερα ζώα. Παλιά με 100 πρόβατα γινόσουν βοσκός, τώρα δεν το σκέφτεται κανείς με λιγότερα από 300, επειδή χρειάζεται οικονομία κλίμακος για να είσαι βιώσιμος. Το ίδιο ισχύει και με τον αμπελώνα, πρέπει να έχεις επαρκή έκταση. Παράλληλα έχουν έρθει και νέες τεχνολογίες στην παραγωγή και πιο μορφωμένοι αγρότες. Η σύγκρουση όμως με τον τουρισμό είναι εκεί, γιατί η αγροτική γη δεν προστατεύεται – οποιοσδήποτε μπορεί να χτίσει μέσα στα χωράφια και μετά να κυνηγάει τους αγρότες ότι ενοχλούν». «Πριν από 25-30 χρόνια οι Ναξιώτες δεν ήθελαν τον τουρισμό. Ηταν τόσο αυτάρκεις, που τους ήταν αδιανόητο», λέει η κ. Γρατσία. «Με τα χρόνια αυτά άλλαξαν, ιδίως στις παραλιακές περιοχές, γιατί το τουριστικό μοντέλο του νησιού έχει συνδυαστεί αποκλειστικά με τη θάλασσα. Μέχρι πριν από την COVID, η ανάπτυξη αυτή ακολουθούσε κάποιον ομαλό ρυθμό, μετά ξέσπασε απότομα. Ολοι μπήκαν στο νόημα της κερδοσκοπίας».
      Η παρατήρηση της κ. Γρατσία επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τις οικοδομικές άδειες: από 118 το 2020 οι άδειες έφτασαν τις 175 και 173 το 2023 και το 2024 (συνολικά 679 την τελευταία πενταετία). Το δε μεγαλύτερο μέρος αυτών συγκεντρώνεται στη Χώρα (120 άδειες το 2020-2024), καθώς και στις δημοτικές ενότητες Αγίου Αρσενίου, που περιλαμβάνει τον Αγιο Προκόπιο, την Αγία Αννα και τη Στελίδα (121 άδειες), Σαγκρίου που περιλαμβάνει τις περιοχές Καστράκι και Αλυκό (113 άδειες το ίδιο διάστημα) και Βίβλου, που περιλαμβάνει την Πλάκα (98 άδειες την τελευταία πενταετία). Σε άλλες δημοτικές ενότητες της Νάξου, οι οικοδομικές άδειες δεν ξεπερνούν τις 5-10.
      Τα «δύο νησιά» Η επιτάχυνση της τουριστικής ανάπτυξης της παραλιακής ζώνης μεγαλώνει το «χάσμα» με το υπόλοιπο νησί. Το Φεστιβάλ Νάξου συνδιοργάνωσε με το Πάντειο Πανεπιστήμιο (καθηγητής Νίκος Λέανδρος) το προηγούμενο Σαββατοκύριακο την 1η Συνάντηση για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο νησί. «Η Νάξος έχει περιοχές που βρίσκονται “στα κόκκινα” και άλλες που είναι άδειες. Ο πληθυσμός στις ορεινές περιοχές έχει μειωθεί», ανέφερε ο αρχιτέκτονας Χρυσόστομος Κυπριτζής, πρόεδρος των συλλόγου μηχανικών του νησιού. «Ως αποτέλεσμα, η πεδινή Νάξος έχει πρόβλημα υπερτουρισμού και υποδομών, ενώ στα ορεινά ο αγροτικός τομέας αρχίζει να φθίνει. Το ζητούμενο είναι πώς θα “κουμπώσει” το ένα με το άλλο. Από τη μια πλευρά η παραγωγή να κάνει βήματα μπροστά στην τυποποίηση των προϊόντων και να στηριχθεί. Από την άλλη, να περιοριστεί η δόμηση στην εκτός σχεδίου και να οδηγηθεί η ζήτηση σε ζώνες γύρω από τους οικισμούς».
      Ο αρχιτέκτονας Χρυσόστομος Κυπριτζής, πρόεδρος των συλλόγου μηχανικών του νησιού, επισημαίνει ότι η πεδινή Νάξος έχει πρόβλημα υπερτουρισμού, ενώ στα ορεινά ο αγροτικός τομέας φθίνει. «Το ζητούμενο είναι πώς θα “κουμπώσει” το ένα με το άλλο. Η παραγωγή να στηριχθεί και να περιοριστεί η δόμηση εκτός σχεδίου», εξηγεί.
      «Τι θα δούμε αν κοιτάξουμε τον τουριστικό μας καθρέφτη;», αναρωτιέται ο Αλέξανδρος Φραντζέσκος, ξενοδόχος. «Εχουμε υποκύψει στο μοντέλο μιας ανισοβαρούς ανάπτυξης. Η βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα στη Νάξο θα σημάνει για τον τουρισμό την απώλεια της αυθεντικότητας, η οποία διαφοροποιεί τη Νάξο από τα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια». Ο κ. Φραντζέσκος μίλησε για διαχρονική απουσία οράματος, καθώς «η φαινομενική ευημερία θολώνει την κρίση της τοπικής κοινωνίας».
      Ο δήμος δεν μετείχε στη συζήτηση. Ωστόσο, ο δήμαρχος Δημήτρης Λιανός αναγνωρίζει τις ανισομέρειες: «Τον χειμώνα η Αγία Αννα και η Πλάκα είναι φαντάσματα», σημειώνει. Ταυτόχρονα θεωρεί ότι η ανάπτυξη του τουριστικού τομέα οδηγεί στον εκσυγχρονισμό του κλάδου, που είναι προς όφελος του νησιού. «Ο πρωτογενής τομέας δημιουργεί μια υπεραξία, που πρέπει να συνδεθεί με τον τουρισμό για να επιβιώσει», εκτιμά. «Οσο για την οικοδομική δραστηριότητα, δεν πιστεύω ότι δημιουργεί τέτοια πίεση που να πρέπει να τη σταματήσουμε. Υπάρχει πολύς χώρος, ιδίως στα ορεινά». Τι λείπει από τη Νάξο; «Λείπει μια γενιά επαγγελματιών που να πρωτοπορούν και να τραβούν το νησί μπροστά», καταλήγει. «Υπάρχουν πολλά συμφέροντα που επωφελούνται από την άνοδο του real estate στη Νάξο. Δεν θα πρέπει να φτάσουμε στο απροχώρητο για να κάνουμε κάτι», λέει η κ. Γρατσία. «Ο,τι έχει συμβεί δεν είναι αναστρέψιμο. Ομως προλαβαίνουμε να χαράξουμε μια διαφορετική πορεία και πρέπει να ξεκινήσουμε με την απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης. Οσοι έρχονται εδώ, δεν αναζητούν την πολυτέλεια, αλλά την αυθεντική ζωή. Οι άνθρωποι στη Νάξο είναι δεμένοι με τη γη. Το νησί κρατάει νέο κοσμο, έχει έντονη κοινωνική συνείδηση και αρχίζει να αφυπνίζεται σιγά σιγά ως προς την ανάγκη στήριξης του πρωτογενούς τομέα και ανάσχεσης της άναρχης τουριστικής επέκτασης. Το τεράστιο κεφάλαιο της Νάξου είναι το φυσικό της περιβάλλον και μονόδρομός μας θα πρέπει να είναι να το προστατέψουμε». «Με τη δουλειά μας»
      «Εμείς οι αγρότες δεν προσεγγίζουμε τη φύση θεωρητικά, αλλά με την ψυχή μας. Είμαστε κομμάτι της φύσης. Είναι ένας λόγος να μας αγαπάτε λίγο παραπάνω», συμπληρώνει ο κ. Πιτταράς. «Η γεωργία είναι ένα λειτούργημα, βοηθάει την κοινωνία να ζήσει. Δεν θα ζήσει ο τόπος με επιδοτήσεις, αλλά με τη δουλειά μας στα χωράφια. Η Νάξος μας έχει το δικό της χώμα, τον ήλιο και τον αέρα της. Παράγει κάτι μοναδικό, αν τη φροντίσουμε».
      Περισσότερα...

        0

    18. Αρθρογραφία

      Η επαναφορά των ΥΔΟΜ στο κράτος έχει ήδη δρομολογηθεί

      tetris

      Η μετάβαση των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) από την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην κεντρική διοίκηση έχει ξεκινήσει να υλοποιείται. Όπως αποκαλύπτει η Καθημερινή, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) έχει εκπονήσει ένα νέο θεσμικό και λειτουργικό πλαίσιο για την απόδοση των πολεοδομιών σε κρατικό έλεγχο. 
      Αποκαλυπτικά τα όσα δήλωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Σταύρος Παπασταύρου μιλώντας στο InForum «Brain, Retain & Regain».
      Το σχέδιο αυτό φιλοδοξεί να βάλει τέλος σε μια χρόνια κατάσταση διοικητικής δυσλειτουργίας, η οποία – όπως παραδέχονται ακόμη και θεσμικοί υποστηρικτές του Καλλικράτη – δεν έχει βελτιωθεί ούτε στο ελάχιστο εδώ και 13 χρόνια. Αντίθετα, η πολυδιάσπαση των ΥΔΟΜ, η υποστελέχωση και οι ασύμμετρες πρακτικές έχουν συντηρήσει ή και επιδεινώσει προβλήματα που υπήρχαν και στην προ-Καλλικρατική εποχή των Νομαρχιακών Πολεοδομιών.
      Το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι το πώς θα στελεχωθούν οι νέες ΥΔΟΜ που θα μεταβιβαστούν στο Κράτος.
      Η εικόνα των ΥΔΟΜ σήμερα
      Μέχρι σήμερα, σε μόλις 168 δήμους λειτουργούν Υπηρεσίες Δόμησης, εκ των οποίων ένα μεγάλο ποσοστό με στοιχειώδη ή καθόλου στελέχωση. Ορισμένοι δήμοι εξυπηρετούνται από άλλους γειτονικούς, ενώ πολλοί – ιδίως νησιωτικοί ή ορεινοί – έχουν αναγκαστεί να παρατείνουν ατελείωτα την προσφυγή σε συνεργασίες τύπου «διαδημοτικής κάλυψης».
       Στατιστικά ανά Περιφέρεια
      Παρακάτω παρουσιάζονται στοιχεία ανά Περιφέρεια, όπως έχουν αποτυπωθεί σε στοιχεία του ΥΠΕΝ και επεξεργασία των δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών:
      Περιφέρεια Σύνολο Δήμων Δήμοι με ΥΔΟΜ Πλήρως Στελεχωμένες Υποστελεχωμένες/Ανενεργές Αττικής 66 23 15 8 Κεντρικής Μακεδονίας 38 15 9 6 Δυτικής Ελλάδας 19 9 4 5 Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης 22 11 6 5 Θεσσαλίας 25 12 7 5 Στερεάς Ελλάδας 25 10 5 5 Πελοποννήσου 26 11 6 5 Δυτικής Μακεδονίας 13 6 2 4 Ηπείρου 18 6 3 3 Βορείου Αιγαίου 10 4 2 2 Νοτίου Αιγαίου 34 7 3 4 Ιονίων Νήσων 11 5 2 3 Κρήτης 24 12 8 4  Συνολικά 168 ΥΔΟΜ λειτουργούν σήμερα, ενώ 164 δήμοι δεν διαθέτουν δική τους υπηρεσία.
       Το σχέδιο του ΥΠΕΝ
      Το νέο σχέδιο του ΥΠΕΝ περιλαμβάνει:
      Επανένταξη των ΥΔΟΜ στην κρατική διοίκηση υπό το ΥΠΕΝ.
      Σύσταση Κεντρικής Υπηρεσίας Δόμησης με παραρτήματα σε περιφέρειες και μεγάλες πόλεις.
      Καθολική ψηφιοποίηση φακέλων, εγκρίσεων και αποφάσεων.
      Ανασύσταση των Παρατηρητηρίων Δόμησης για εποπτεία, έλεγχο και αναφορά παραβάσεων.
      Νέα κωδικοποίηση πολεοδομικής νομοθεσίας έως το τέλος του 2025.
      Κίνητρα για μηχανικούς που θα ενταχθούν στις υπηρεσίες μέσω ΑΣΕΠ ή μετατάξεων.
      Μπορεί οι σημερινές δομές να μην λειτουργούν, αλλά ο παραπάνω σχεδιασμός μάλλον παραπέμπει σε χειρότερα σενάρια.
       Οι αντιδράσεις των Δήμων
      Η ΚΕΔΕ και σειρά δημάρχων, κυρίως από νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές, αντιδρούν σθεναρά στην επανακρατικοποίηση. Τονίζουν ότι:
      «Η λειτουργία των ΥΔΟΜ σε τοπικό επίπεδο είναι απαραίτητη για την άμεση αντιμετώπιση καταγγελιών, την πρόληψη παρανομιών και την εξυπηρέτηση του πολίτη».
      «Βάσει του άρθρου 102 του Συντάγματος αφορά τοπική υπόθεση και έχει το τεκμήριο της αρμοδιότητας για τους Δήμους.» 
      Η αντίδραση δεν είναι τυχαία. Για πολλούς δήμους, οι ΥΔΟΜ λειτούργησαν ως εργαλείο ελέγχου ανάπτυξης, προσλήψεων και τοπικής επίβλεψης έργων. Πλέον, φοβούνται απώλεια επιρροής και καθυστερήσεις από τον διοικητικό συγκεντρωτισμό.
      Από πλευράς αυτοδιοίκησης, η ΚΕΔΕ εκφράζει έντονη αντίθεση στο σχέδιο, με επιχείρημα ότι οι ΥΔΟΜ είναι ένα από τα ελάχιστα «εργαλεία πρόληψης της αυθαιρεσίας» που διαθέτουν οι δήμοι. Όπως τονίζεται:
      «Η ΥΔΟΜ δεν είναι απλώς μία τεχνική υπηρεσία. Είναι η βάση για τον πολεοδομικό έλεγχο στην πόλη, τοπικά, με ευθύνη και γνώση του εδάφους».
      Δήμαρχοι σε πολεοδομικά φορτισμένες περιοχές (όπως Ανατολική Αττική, Δυτική Ελλάδα, νησιωτικοί δήμοι) προειδοποιούν ότι η απομάκρυνση των ΥΔΟΜ από τους δήμους θα οδηγήσει σε επιπλέον καθυστερήσεις και αποδιοργάνωση, αλλά και σε αδυναμία ταχείας παρέμβασης σε περιπτώσεις καταγγελιών ή αυθαιρέτων.
      Όμως η δυνατότητα καταγγελιών και ελέγχου αυθαιρεσιών έχει ήδη αρχίσει να συγκεντρώνεται σε κεντρικές κρατικές πλατφόρμες, κυρίως μέσω του συστήματος “e-Άδειες” και του Μητρώου Αυθαιρέτων της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Δόμησης και Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠΔ).
       Κεντρικές Πλατφόρμες Ελέγχου και Καταγγελιών
      1. e-Άδειες (eadeies.gov.gr)
      Πλατφόρμα του ΤΕΕ σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ. Εκεί εκδίδονται, αναρτώνται και παρακολουθούνται ψηφιακά όλες οι οικοδομικές άδειες. Επιτρέπει ανοιχτό έλεγχο νομιμότητας για τις αδειοδοτήσεις μέσω μοναδικού αριθμού άδειας. Σύντομα θα ενσωματωθούν και οι προβλέψεις για ενστάσεις και καταγγελίες. 2. Ηλεκτρονικό Μητρώο Αυθαιρέτων (ΣΥΠΟΘΑ – ΤΕΕ)
      Διατηρεί τις δηλώσεις υπαγωγής αυθαιρέτων και διενεργεί έλεγχο συμβατότητας. Οι πολίτες έχουν περιορισμένη πρόσβαση, αλλά οι ΥΔΟΜ και οι επιθεωρητές του ΥΠΕΝ μπορούν να επαληθεύσουν σε πραγματικό χρόνο την ύπαρξη παραβάσεων. 3. Καταγγελίες στο ΥΠΕΝ & ΕΥΕΠΔ
      Οι καταγγελίες για αυθαίρετα υποβάλλονται πλέον ψηφιακά μέσω gov.gr ή απευθείας στην Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών (ΕΥΕΠΔ). Υπάρχει δυνατότητα ανώνυμης καταγγελίας, αλλά απαιτείται τεκμηρίωση. Το γεγονός ότι οι καταγγελίες, οι έλεγχοι, οι αυτοψίες και οι άδειες συγκεντρώνονται σταδιακά σε κρατικές πλατφόρμες, ενισχύει το επιχείρημα του ΥΠΕΝ ότι η ψηφιοποίηση αντικαθιστά την ανάγκη αποκεντρωμένων ΥΔΟΜ, τουλάχιστον για τις βασικές διοικητικές διαδικασίες.
      Ωστόσο, οι δήμοι υποστηρίζουν ότι η φυσική παρουσία και η τοπική γνώση παραμένουν αναντικατάστατες, ειδικά για:
      Άμεσες αυτοψίες σε καταγγελίες. Παρεμβάσεις σε μικρές κατασκευές που δεν απαιτούν πλήρη άδεια. Συνεργασία με την τοπική κοινωνία και τις τεχνικές υπηρεσίες του δήμου.  Παράρτημα: Το θεσμικό ιστορικό των ΥΔΟΜ
      Έτος Γεγονός 2010 Με τον «Καλλικράτη» (Ν. 3852/2010) οι πολεοδομικές αρμοδιότητες περνούν από τις Νομαρχίες στους Δήμους. 2011–2013 Συστήνονται σταδιακά οι ΥΔΟΜ. Πολλές παραμένουν ανενεργές λόγω έλλειψης μηχανικών και χρηματοδότησης. 2014–2019 Η δημιουργία Παρατηρητηρίων Δόμησης προβλέπεται αλλά δεν εφαρμόζεται ποτέ. 2020 Εκθέσεις του ΤΕΕ και του Συνηγόρου του Πολίτη αναδεικνύουν σοβαρές δυσλειτουργίες και άνιση μεταχείριση. 2023 Προετοιμασία για ψηφιακή διασύνδεση των ΥΔΟΜ με το e-Άδειες και το Ελληνικό Κτηματολόγιο. 2025 Το ΥΠΕΝ ανακοινώνει τον σχεδιασμό πλήρους επιστροφής των ΥΔΟΜ στο κράτος.  Τι διακυβεύεται
      Η επαναφορά των ΥΔΟΜ στο κράτος αναγνωρίζει ότι η κατάσταση δεν βελτιώθηκε ποτέ ουσιαστικά από το 2011 μέχρι σήμερα. Αντίθετα, η διαχείριση των οικοδομικών θεμάτων παραμένει για δεκάδες δήμους μια άσκηση επιβίωσης μέσα σε κενά νόμου, χωρίς επαρκές προσωπικό, χωρίς εποπτεία και χωρίς διαφάνεια.
      Το ερώτημα πλέον δεν είναι μόνο ποιος θα έχει την αρμοδιότητα, αλλά ποιος μπορεί να την ασκήσει αποτελεσματικά, διαφανώς και με ίσους όρους για όλους τους πολίτες της χώρας.
      Η λύση βέβαια βρίσκεται στα Ανοιχτά Δεδομένα και στην άμεση δυνατότητα καταγγελιών από τους περίοικους που είναι και οι άμεσα θιγόμενοι.
      Καλή είναι η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών και σε ένα βαθμό στο θέμα της αδειοδότησης ήδη υπάρχει. Όμως το ζητούμενο είναι αν θα υπάρχουν ανοικτά δεδομένα έτσι ώστε κάθε θιγόμενος να μπορεί να καταγγείλει και να προσφύγει. Και όταν υπάρχει η προσφυγή θα υπάρχει άμεσος έλεγχος από συνεργεία των ΥΔΟΜ; Και όταν εξακριβωθεί παρανομία και υπέρβαση, τότε θα σταματάνε άμεσα τα έργα ή θα συνεχίζονται και με ένα πρόστιμο θα νομιμοποιούνται; Το ότι η συζήτηση δεν στρέφεται σε αυτά τα ερωτήματα, ούτε δημιουργεί μηχανισμούς για την αντιμετώπιση τους δείχνει ότι η κακοδαιμονία θα συνεχιστεί σε ψηφιακή μορφή. 
      Περισσότερα...

        9

    19. Αρθρογραφία

      Ελληνικό Κτηματολόγιο- Σταδιακή μείωση εκκρεμοτήτων

      GTnews

      Τα Κτηματολογικά γραφεία όλης της χώρας εξέδωσαν περισσότερα από 61.000 πιστοποιητικά για όλες τις κατηγορίες πράξεων το Μάιο. Υπενθυμίζεται ότι ο μηνιαίος ρυθμός έκδοσης πιστοποιητικών το 2024 ήταν 28.000 πιστοποιητικά, το 2023 ήταν 18.000 πιστοποιητικά και το 2022 ήταν 14.000 πιστοποιητικά το μήνα. Η αύξηση στη μηνιαία παραγωγικότητα σε σχέση με το 2022 ανέρχεται στο 335% και σε σχέση με το 2024 είναι 118%. Δεκάδες χιλιάδες πολίτες έλαβαν τα πιστοποιητικά που περίμεναν και είναι βάσιμη η εκτίμηση ότι τους επόμενους μήνες θα εξυπηρετηθεί το σύνολο των πολιτών.
      Η πρόοδος οφείλεται στις στοχευμένες παρεμβάσεις και στις μεταρρυθμιστικές δράσεις που υλοποιεί ο φορέας, με κύριο στόχο την ταχύτερη εξυπηρέτηση πολιτών και επαγγελματιών. Η ενίσχυση των ψηφιακών υπηρεσιών, η αναδιοργάνωση των εσωτερικών διαδικασιών, καθώς και η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών συνέβαλαν καθοριστικά στη βελτίωση του ρυθμού διεκπεραίωσης.
      Στο πλαίσιο αυτό, το Κτηματολόγιο προχώρησε σε στοχευμένες συνέργειες με 28 Δικηγορικούς Συλλόγους της χώρας (προγραμματικές συμβάσεις), με σκοπό την επιτάχυνση της διεκπεραίωσης των υποθέσεων και την ενίσχυση της διαφάνειας και της ασφάλειας των συναλλαγών. Εκατοντάδες δικηγόροι έχουν λάβει την ιδιότητα του νομικού εισηγητή, κυρίως σε περιοχές όπου υπάρχουν συσσωρευμένες εκκρεμότητες, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην εξάλειψη τους.
      Η κτηματογράφηση, η μετάβαση σε ένα πλήρως ψηφιακό και λειτουργικό σύστημα, καθώς και η υλοποίηση όλων των έργων ψηφιοποίησης, αποτελούν θεσμική υποχρέωση του φορέα και είναι αναγκαία βήματα στο δρόμο για έναν σύγχρονο, αποτελεσματικό και φιλικό προς τον πολίτη κρατικό μηχανισμό.

      Περισσότερα...

        0

    20. Αρθρογραφία

      Έλεγχος στατικής επάρκειας στα παλιά κτίρια πριν την ανακαίνιση και την ενεργειακή αναβάθμισή τους

      Engineer

      Τον τελευταίο χρόνο στην κτηματαγορά παρατηρείται μεγάλη αύξηση στην τιμή των ακινήτων που χτίστηκαν τη δεκαετία του ‘60 και του ’70, ξεπερνώντας σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και τις 150.000 ευρώ. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει μεγάλη ζήτηση για τα στεγαστικά προγράμματα, όπως είναι το «Σπίτι μου ΙΙ» που όμως έχουν ως επιλέξιμα ακίνητα αυτά με τιμή έως 250.000 ευρώ. Επίσης η αύξηση των τιμών των υλικών έχουν κάνει απλησίαστα τα νεόδμητα διαμερίσματα.
      Έτσι αρκετοί είναι αυτοί που επιλέγουν να αγοράσουν ένα σπίτι παλιό και στη συνέχεια να το ανακαινίσουν μέσα από το πρόγραμμα Εξ οικονομώ, για να πετύχουν την ενεργειακή αναβάθμιση του. Όμως, λόγω της μεγάλης σεισμικής δραστηριότητας και των έντονων φυσικών φαινομένων των τελευταίων ετών, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη του ελέγχου της στατικής επάρκειας των παλιών κατασκευών.
      Επομένως, θα πρέπει πρώτα να εξετάζουμε την ασφάλεια και αντοχή του κτιρίου μας και αν απαιτηθεί να το ενισχύσουμε, και στη συνέχεια να φροντίσουμε για την ενεργειακή και αισθητική του αναβάθμιση, ώστε να μην διαθέσουμε οικονομικούς πόρους για την ανακαίνιση ενός κτιρίου που μπορεί στο μέλλον να κριθεί στατικά ακατάλληλο.
      Για να είμαστε σίγουροι λοιπόν, κατά πόσο είναι ασφαλές και αντέχει σε ανακαινίσεις ή άλλες παρεμβάσεις ένα κτίριο, θα πρέπει να απευθυνθούμε σε πολιτικό μηχανικό, ο οποίος εξετάζοντας την τήρηση των ειδικών κανονισμών που καθορίζουν το βαθμό ασφαλείας και αντοχής σε ζημιές, θα σας ενημερώσει για τις παρεμβάσεις, που πρέπει να υλοποιηθούνγια την αναβάθμιση του κτιρίου πριν την έλευση του κινδύνου.
      Τι ελέγχουμε στα σπίτια που μένουμε;
      Ψάχνουμε το κτίριο, για ρωγμές στα δοκάρια και στα υποστυλώματα. Όταν πέφτουν σοβάδες, ελέγχουμε μήπως από κάτω υπάρχουν ρωγμές. Εάν δεν υπάρχουν, τότε τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει και πρόβλημα. Εξετάζουμε προσεκτικά τους χώρους πάνω από τις πόρτες και τα παράθυρα. Προσέχουμε τα χωρίσματα παρατηρώντας εάν είναι σωστές οι ενώσεις μεταξύ των κουφωμάτων και της κατασκευής και εάν έχουν αλλάξει κλίση οι γωνίες. Ελέγχουμε προσεκτικά τα δοκάρια, προκειμένου να δούμε εάν έχουν προκληθεί ρωγμές. Αν έχει υποστεί κάποια ζημιά το σπίτι, απευθυνόμαστε αμέσως σε πολιτικό μηχανικό. Πότε ένα κτίριο είναι ασφαλές; Το θέμα ασφάλειας ενός κτιρίου είναι πολύ σημαντικό και θα πρέπει γενικά κάθε κτίριο και δομικό έργο που κατασκευάζεται να εξασφαλίζει:
      Α) Την άνετη και ασφαλή εργασία, κυκλοφορία και παραμονή όσων εργάζονται σε αυτό ή το επισκέπτονται ή κατοικούν σε τμήμα του κατά τη διάρκεια της κατασκευής του.
      Β) Την ασφάλεια των ομόρων και γειτονικών κτιρίων ή δομικών έργων, καθώς και των ενοίκων τους, από κινδύνους ζημιών που προέρχονται από αυτό κατά τη διάρκεια της κατασκευής ή της λειτουργίας του.
      Γ) Την άνετη, ασφαλή και υγιεινή παραμονή ανθρώπων ή ζώων σ’ αυτό.
      Δ) την ασφαλή αποθήκευση ή τοποθέτηση πραγμάτων σ’ αυτό.
      Ε) Την ασφαλή λειτουργία μηχανημάτων και εξοπλισμού σ’ αυτό.
      Ζ) Την ασφαλή διέλευση του κοινού από τους κοινόχρηστους ή ακάλυπτους χώρους που συνορεύουν με αυτό.
      Η) Την ασφαλή στάθμευση ή κυκλοφορία οχημάτων στους κοινόχρηστους χώρους που συνορεύουν με αυτό και τους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου.
      Τι προσέχουμε σε ένα κτίριο για να είναι ασφαλές κατά τη λειτουργία του;
      Α) Το κτίριο ή εγκατάσταση που περιλαμβάνεται σ’αυτό να μη επηρεάζουν ή να επηρεάζονται από γειτονικά κτίρια ή δομικά έργα, δομικά στοιχεία ή εγκαταστάσεις. Οπως π.χ. να μην προσθέτουν ούτε να δέχονται φορτία από τα γειτονικά κτίρια ή δομικά έργα, να μην επηρεάζουν το έδαφος θεμελίωσης των γειτονικών κτιρίων ή δομικών έργων, ούτε να δέχονται από αυτά επιρροές τέτοιες ώστε να μεταβάλλουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του εδάφους θεμελίωσης κλπ.
      Β) Το κτίριο ή δομικό έργο να μη δημιουργεί κατά τη λειτουργία του, κίνδυνο για τη ζωή των πεζών, που διέρχονται από τους κοινόχρηστους ή ακάλυπτους χώρους οι οποίοι συνορεύουν με αυτό και να μην παραβλάπτει την ασφάλεια των οχημάτων που σταθμεύουν ή κυκλοφορούν στους χώρους αυτούς.
      Γ) Η συνεχής συντήρηση του κτιρίου ή δομικού έργου, η οποία είναι υποχρεωτική για τους ιδιοκτήτες.
      Δ) Για την υλοποίηση των μέτρων αυτών να εφαρμόζονται οι ειδικοί κανονισμοί που ισχύουν, τόσο για τη μελέτη, όσο και για την κατασκευή.
      Τι απαιτείται για την εξασφάλιση της Αντοχής των κτιρίων;
      Για την εξασφάλιση της αντοχής των κτιρίων ή δομικών έργων απαιτείται:
      Α) Το κτίριο ή δομικό έργο να μπορεί να αναλάβει τα φορτία που προβλέπονται από τους γενικούς και ειδικούς κανονισμούς ανάλογα με τη χρήση του και να τα μεταβιβάζει ασφαλώς στο έδαφος με το φέροντα οργανισμό.
      Β) Δομικά στοιχεία που δεν ανήκουν στο φέροντα οργανισμό, αλλά επηρεάζονται από τη συμπεριφορά του κατά την ανάληψη φορτίων ή αναλαμβάνουν φορτία που προέρχονται από τη χρήση του κτιρίου ή δομικού έργου, πρέπει επίσης να μην επιβαρύνονται σε βαθμό που δυσχεραίνεται η λειτουργία του (παραμονή, εργασία κλπ).
      Γ) Οι μελέτες και οι κατασκευές πρέπει να είναι σύμφωνες με τους ειδικούς κανονισμούς που ισχύουν για αυτές.
      Δ) Τα χρησιμοποιούμενα υλικά πρέπει να είναι κατάλληλα.
      Η καταλληλότητα των υλικών προσδιορίζεται από τις τυχόν υπάρχουσες προδιαγραφές ή πρότυπα και από την εμπειρία των αρμόδιων τεχνικών που μελετούν ή επιβλέπουν την κατασκευή των κτιρίων ή δομικών έργων.
      Ε) Εκτός από τις φορτίσεις που προκύπτουν από τη συνήθη χρήση, τα κτίρια ή δομικά έργα πρέπει να αντέχουν και σε καταπονήσεις που επιβάλλονται από έκτακτα περιστατικά, όπως σεισμοί, πυρκαϊές, θεομηνίες κλπ.
      ΣΤ) Σε περίπτωση ανέγερσης νέου κτιρίου τηρείται απόσταση από γειτονικά κτίρια (του ίδιου ή των ομόρων οικοπέδων), τέτοια ώστε αυτό να μη δέχεται ή να μεταβιβάζει φορτία σε κτιρια, που υπάρχουν ή που πρόκειται να ανεγερθούν.
      Ο κενός χώρος μεταξύ των κτιρίων αποτελεί σεισμικό αρμό και κατασκευάζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του αντισεισμικού κανονισμού.
      Ζ) Σε περίπτωση καταπονήσεων από σεισμό εκτός από τη μεταβίβαση φορτίων, όπως προβλέπεται από τον αντισεισμικό κανονισμό, θα πρέπει ο φέρων οργανισμόςνα είναι ικανός να παραλάβει και τα φορτία που προέρχονται από μετακινήσεις του εδάφους θεμελίωσης.
      Η) Η μελέτη της αντοχής των κτιρίων ή δομικών έργων, ο τρόπος κατασκευής των φερόντων και μη δομικών στοιχείων τους, το είδος και η ποιότητα των υλικών που χρησιμοποιούνται, προσδιορίζονται από ειδικούς κανονισμούς, προδιαγραφές, πρότυπα ή τεχνικές οδηγίες που έχουν εκδοθεί ή εκδίδονται από αρμόδια όργανα ή φορείς ή εφόσον δεν υπάρχουν βασίζονται στην επιστημονική γνώση και εμπειρία των υπευθύνων τεχνικών.
      Τι γίνεται με τα αυθαίρετα που έχουν τακτοποιηθεί χωρίς στατική μελέτη και δεν ξέρουμε αν έχουν αντοχή;
      Μέχρι το 2017 οι παλιοί νόμοι περί νομιμοποίησης αυθαιρέτων περιλάμβαναν μία απλή και κυρίως μακρο-σκοπική μέθοδο για τον έλεγχο της στατικής επάρκειας των αυθαιρέτων κατασκευών από τον μηχανικό. Αυτό άλλαξε με τον ισχύοντα νόμο 4495/2017 για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων, ο οποίος καθιστά υπεύθυνο τον μηχανικό να προβεί σε μία σειρά από υποχρεωτικούς ελέγχους για τις αυθαίρετες κατασκευές. Οι έλεγχοι αυτοί, εξαρτώνται από την χρονολογία κατασκευής του έργου και το είδος αυτού και προσδιορίζουν τις περιπτώσεις που χρειάζεται να γίνει αναλυτικός υπολογισμός της στατικής επάρκειας ενός κτιρίου.
      Μπορώ να πάρω το πρόγραμμα Εξ οικονομώ και να κάνω μαζί με την ενεργειακή και την στατική ενίσχυση της κατοικίας μου;
      Μέχρι στιγμής το πρόγραμμα Εξ οικονομώ επιδοτεί μόνο την ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας. Σε περίπτωση όμως που κρίνει ο μηχανικός ότι υπάρχει θέμα στατικότητας του κτιρίου, τότε θα πρέπει να βγάλετε άδεια και να κάνετε τις εργασίες στατικής ενίσχυσης του κτιρίου και στη συνέχεια να προχωρήσετε στην ενεργειακή του αναβάθμιση.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
      Περισσότερα...

        0

    21. Αρθρογραφία

      Τα βιομηχανικά αιολικά πάρκα και οι επιπτώσεις τους στο τοπίο

      Engineer

      Η εξάπλωση των μεγάλων χερσαίων αιολικών πάρκων αποτελεί βασική κατεύθυνση των πολιτικών που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης προς καθαρές και πιο βιώσιμες μορφές ενέργειας. Η ανάπτυξη τέτοιων υποδομών είναι ταχεία, εκτεταμένη αλλά και συχνά αμφιλεγόμενη.  Η κατασκευή βιομηχανικών αιολικών πάρκων προϋποθέτει μεγάλες τεχνικές επεμβάσεις στο έδαφος: βαριές θεμελιώσεις από οπλισμένο σκυρόδεμα, βαθιές εκσκαφές, χωματουργικές εργασίες μεγάλης κλίμακας, διάνοιξη εκτεταμένων οδικών δικτύων, κ.α.
      Η μαζική εγκατάσταση ανεμογεννητριών προκαλεί έντονες αντιδράσεις. Αντιδράσεις που αντανακλούν αγωνίες για την αλλοίωση και υποβάθμιση του τοπίου, τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές επιπτώσεις των επεμβάσεων αυτών, την εκτόπιση αγροτικών και άλλων δραστηριοτήτων, την απουσία ουσιαστικής δημόσιας διαβούλευσης, την προβληματική κατανομή των ωφελημάτων και την αλλαγή του αναπτυξιακού προσανατολισμού των περιοχών. Το ζήτημα υπερβαίνει την τεχνολογία ή την παραγωγή ενέργειας: αγγίζει τη σχέση των ανθρώπων με τον τόπο τους και θέτει ερωτήματα για το νόημα, τη χρήση, τη διαχείριση και τον σχεδιασμό του χώρου. Επηρεάζει τον τρόπο που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και βιώνουν τους τόπους και τα τοπία τους και βλέπουν/συναισθάνονται τον εαυτό τους σε αυτά. Οι τοπικές αυτές αντιστάσεις πηγάζουν από βαθιά ριζωμένες κοινωνικές και πολιτισμικές αξίες που συνδέονται με τον χαρακτήρα, την ταυτότητα, τη φυσική και την πολιτισμική κληρονομιά και τον κοινωνικό ιστό των κοινοτήτων.
      Τίθενται, λοιπόν, ερωτήματα, όπως:
      Μπορούν τα περιβαλλοντικά οφέλη της «καθαρής» ενέργειας να δικαιολογήσουν μια τέτοια υποβάθμιση φυσικών και πολιτισμικών πόρων; Μπορεί να θεωρηθεί αποδεκτή η θυσία τοπίων βαθιά φορτισμένων με μνήμη, ταυτότητα, πολιτισμική, αισθητική και οικολογική αξία στο όνομα της ενεργειακής μετάβασης; Είναι πράγματι «κοινά» τα οφέλη της παραγόμενης ενέργειας και της ενεργειακής μετάβασης; Πόσο δημοκρατικό, ηθικό και δίκαιο είναι να καλούνται οι πολίτες να χρηματοδοτούν αδρά, μέσω του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου, τόσο αμφιλεγόμενα έργα ΑΠΕ; Η σύγχρονη ενεργειακή πολιτική δεν μπορεί να αγνοεί τα θέματα αυτά και τις αντιφάσεις, αλλά ούτε και ποικίλα άλλα ερωτήματα που εγείρονται και αφορούν τη λειτουργία, τη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη του ενεργειακού συστήματος.
      Το άρθρο με τίτλο «Ανάπτυξη Μεγάλων Αιολικών Πάρκων και οι Επιπτώσεις τους στο Τοπίο: Ανασκόπηση της Περίπτωσης της Ελλάδας»  (https://sciendo.com/article/10.2478/jlecol-2025-0019😞
      εστιάζει στη σύνθετη και πολυδιάστατη έννοια του τοπίου, αναδεικνύοντας τον ανθρωποκεντρικό, βιωματικό και συμβολικό του χαρακτήρα, πέρα από την αισθητική και αναπαραστατική του προσέγγιση, αναδεικνύει τη μετάβαση προς την εκβιομηχάνιση της αιολικής ενέργειας, με έμφαση στις επιπτώσεις των τεχνικών επεμβάσεων στο τοπίο της υπαίθρου, παρουσιάζει τις κοινωνικές αντιδράσεις στην εγκατάσταση μεγάλων αιολικών πάρκων, επισημαίνοντας την εμφάνιση του τοπιακού ακτιβισμού ως έκφραση αντίστασης, κοινωνικής αγωνίας και υπεράσπισης της τοπικής ταυτότητας και κληρονομιάς, προτείνει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο αξιολόγησης των επιπτώσεων των επιταχυνόμενων επενδύσεων αιολικής ενέργειας στο τοπίο, εξετάζει εργαλεία και στρατηγικές για τη διαχείριση και διακυβέρνηση των τοπίων ενέργειας, σε συμφωνία με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο, και επιδιώκει να συμβάλει ουσιαστικά στον δημόσιο και επιστημονικό διάλογο γύρω από την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας. Παρά τη ραγδαία αύξηση των επενδύσεων, απουσιάζει αντίστοιχη εκτεταμένη έρευνα που να εστιάζει συστηματικά στις χωρικές, κοινωνικές και πολιτισμικές πτυχές αυτού του μετασχηματισμού και στις επιπτώσεις των μεγάλων αιολικών πάρκων στο πολυδιάστατο τοπίο.
      Το τοπίο είναι μια κατεξοχήν ανθρωποκεντρική έννοια· δεν υφίσταται χωρίς την ανθρώπινη παρουσία και εμπλοκή. Δεν είναι απλώς ένα ατομικό βίωμα, αλλά ένα κοινό πλαίσιο νοήματος και εμπειρίας. Περιλαμβάνει οικολογικές, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές, συναισθηματικές, πολιτισμικές, βιωματικές και άλλες διαστάσεις. Συνεπώς, δεν αποτελεί απλώς εικόνα, αλλά το βαθύτερο «είναι» ενός τόπου· είναι ένας ζωντανός χώρος, φορτισμένος με ιστορία, μνήμη και ταυτότητα, ένα πεδίο αλληλεπίδρασης μεταξύ του σώματος και της γης, όπου η εμπειρία, η υλικότητα και το συναίσθημα συνυφαίνονται.
      Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο (Ν.3827/2010) αναγνωρίζει το τοπίο ως κοινό αγαθό και βασικό στοιχείο της φυσικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της Ευρώπης, αλλά και ως πολυσήμαντο πόρο που συμβάλλει ουσιαστικά στην ατομική και κοινωνική ευημερία. Στην Ελλάδα, παρά τα θετικά βήματα που έγιναν με την εισαγωγή των Ενοτήτων Τοπίου στα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια (2014–2016), οι σχετικές προβλέψεις παραμένουν περιορισμένες. Απαραίτητο επόμενο βήμα είναι η ενσωμάτωση στοιχείων των αξιολογήσεων του χαρακτήρα και της φέρουσας ικανότητας του τοπίου (Landscape Character & Landscape Capacity Assessments) στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων με έμφαση στις κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις των έργων.
      Το άρθρο υποστηρίζει την ανάγκη για πιο ισορροπημένες λύσεις στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, προκρίνοντας έργα μικρότερης κλίμακας που σέβονται την τοπιακή πολυμορφία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής. Αυτά τα έργα οφείλουν να εντάσσονται σε έναν μακροπρόθεσμο και συνεκτικό χωροταξικό σχεδιασμό, και να βασίζονται σε ουσιαστικές διαδικασίες δημόσιας διαβούλευσης. Σε αυτά η ουσιαστική συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και η εμπλοκή κοινωνικών επιστημόνων αποτελούν κρίσιμες προϋποθέσεις για την κοινωνική αποδοχή και τη βιωσιμότητα αυτών των ενεργειακών παρεμβάσεων. Επιπλέον, καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής που περιλαμβάνουν κατευθυντήριες οδηγίες  χωροθέτησης αιολικών πάρκων, μέτρα για τη βελτίωση της ενσωμάτωσης τους στο τοπίο, καθώς και μια σειρά καινοτόμων εναλλακτικών ενεργειακών επιλογών. Η τεχνολογική πρόοδος, ιδίως στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας, καθιστά εφικτές – και στο μέλλον ακόμα περισσότερο – πιο ευέλικτες, αποκεντρωμένες και τοπικά ενταγμένες ενεργειακές λύσεις. Παράλληλα, η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να πλαισιωθεί και από πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, δίκαιης κατανομή των ωφελειών και ουσιαστικής υποστήριξης των τοπικών κοινωνιών. Η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση σχετικά με την έννοια και τη σημασία του τοπίου συνιστά βασική προϋπόθεση για μια κοινωνικά δίκαιη, ισόρροπη και περιβαλλοντικά βιώσιμη χωρική ανάπτυξη.
      Περισσότερα στο πλήρες άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Journal of Landscape Ecology:
      https://sciendo.com/article/10.2478/jlecol-2025-0019
      Περισσότερα...

        0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.