Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2026-2030

Με την Πράξη 32 της 27ης Νοεμβρίου 2025, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το νέο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2026-2030, το οποίο καθορίζει τη χρηματοδότηση των εθνικών αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την επόμενη πενταετία. Το Πρόγραμμα δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α’ 220/04.12.2025 και αποτελεί το βασικότερο εργαλείο δημόσιων επενδύσεων της χώρας, χρηματοδοτούμενο από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΑΠΔΕ).

Στην εισαγωγική ενότητα της Πράξης επισημαίνεται ότι το ΕΠΑ στηρίζεται στο θεσμικό πλαίσιο των νόμων 4635/2019, 5140/2024, 5143/2024, όπως και στην αναμόρφωση που επήλθε με τον ν. 5240/2025 .

Στόχος: Συνέχιση της αναπτυξιακής πορείας και σύγκλιση με την ΕΕ

Το νέο ΕΠΑ φιλοδοξεί να συμβάλει στη διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής της χώρας, στην αντιμετώπιση διαρθρωτικών προκλήσεων και στην καλύτερη αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της οικονομίας, με στόχο τη σύγκλιση με τον μέσο όρο της ΕΕ και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών .

Η περίοδος 2026-2030 θεωρείται συνέχεια της επιτυχημένης υλοποίησης του ΕΠΑ 2021-2025, το οποίο –σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεση προόδου– στήριξε κρίσιμες επενδύσεις και τον εκσυγχρονισμό της χώρας .

Ενισχυμένος προϋπολογισμός – 13,157 δισ. ευρώ, με δυνατότητα υπερδέσμευσης έως 16,627 δισ.

Ο προϋπολογισμός του νέου προγράμματος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του. Σύμφωνα με το ΦΕΚ, το ΕΠΑ 2026-2030 διαθέτει:

• Αρχικό προϋπολογισμό: 13,157 δισ. ευρώ
• Προϋπολογισμό με υπερδέσμευση: 16,627 δισ. ευρώ 

Οι πόροι αυτοί θα αξιοποιηθούν:

• για νέες αναπτυξιακές παρεμβάσεις σε όλη την επικράτεια,
• για την ένταξη πενταετών δαπανών έργων που μεταφέρονται από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΑΠΔΕ,
• για τη μεταφορά έργων του ΕΠΑ 2021-2025 που δεν είχαν επαρκή επιλέξιμη δαπάνη και ωριμάζουν για ένταξη στη νέα περίοδο .

Παράλληλα, εξασφαλίζονται 5,8 δισ. ευρώ για την ολοκλήρωση των έργων της περιόδου 2021-2025, τα οποία θα παρακολουθούνται ξεχωριστά έως το 2028 .

Οι αναπτυξιακοί στόχοι του ΕΠΑ 2026-2030

Το νέο Πρόγραμμα οργανώνεται γύρω από επτά βασικούς αναπτυξιακούς στόχους, οι οποίοι ιεραρχούν τις επενδυτικές ανάγκες της χώρας:

1. Κοινωνική συνοχή και ανάπτυξη

Επενδύσεις στην απασχόληση, στην εκπαίδευση, στην κοινωνική προστασία και στις υποδομές για ευάλωτες ομάδες.

2. Ανάπτυξη υποδομών και μεταφορών

Έργα για οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα, λιμάνια, ύδρευση, αποχέτευση και βελτίωση της συνδεσιμότητας της χώρας.

3. Πολιτική προστασία και κλιματική αλλαγή

Έμφαση στην αντιπυρική και αντιπλημμυρική θωράκιση, στην ενίσχυση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας και στην προσαρμογή στην κλιματική κρίση.

4. Καινοτομία, εξωστρέφεια και ανταγωνιστικότητα

Ενίσχυση επιχειρήσεων, R&D, εξαγωγών, clusters και βιομηχανικού μετασχηματισμού.

5. Ψηφιακός μετασχηματισμός και τεχνητή νοημοσύνη

Υποστήριξη έργων ψηφιοποίησης του Δημοσίου και των επιχειρήσεων, με στόχο τη διάχυση νέων τεχνολογιών και της ΤΝ.

6. Πράσινη ανάπτυξη και πράσινος μετασχηματισμός

Δράσεις για την ενεργειακή μετάβαση, την ανακύκλωση, την κυκλική οικονομία, τις ΑΠΕ και τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων.

7. Υποστήριξη προγραμμάτων

Οριζόντιες παρεμβάσεις, τεχνική βοήθεια και λειτουργίες που εξασφαλίζουν την αποτελεσματική υλοποίηση του Προγράμματος.
(όλες οι ενότητες στις σελ. 30–41 του ΦΕΚ) 

Κεντρικές αρχές σχεδιασμού

Στο Πράξη 32 αναφέρεται ότι ο σχεδιασμός της νέας περιόδου λαμβάνει υπόψη:

• τις δεσμεύσεις από την περίοδο 2021-2025,
• τα δημοσιονομικά όρια,
• τις αναπτυξιακές προκλήσεις της ΕΕ,
• την αρχή της συμπληρωματικότητας με τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα,
• το νέο θεσμικό πλαίσιο των δημοσίων επενδύσεων (π.χ. Μακροχρόνιες Δεσμεύσεις, Μητρώο Αναγκών Συντήρησης) .

Το ΕΠΑ στηρίζεται επίσης σε καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία, μεταξύ των οποίων ΣΔΙΤ, εγγυήσεις, δάνεια και συμμετοχές κεφαλαίου, προκειμένου να ενισχυθεί η μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων .

Τι σημαίνει το ΕΠΑ 2026-2030 για την Αυτοδιοίκηση

Το ΕΠΑ χρηματοδοτεί πλήθος έργων που υλοποιούνται μέσω των Περιφερειών, καθώς αυτά προσδιορίζονται με την σχεδιαστική συμβολή των Δήμων:

• έργα υποδομών (οδικά δίκτυα, ύδρευση, αποχέτευση),
• έργα πολιτικής προστασίας και πρόληψης κινδύνων,
• επενδύσεις σε σχολικές, κοινωνικές και αθλητικές υποδομές,
• έργα πράσινης μετάβασης, βιώσιμης κινητικότητας και ψηφιακών υπηρεσιών.

Το νέο πλαίσιο στοχεύει να ενισχύσει την ικανότητα των φορέων υλοποίησης μέσω αποκέντρωσης διαδικασιών και αναβάθμισης των δομών διαχείρισης.

Η Πράξη 32 της 27ης Νοεμβρίου 2025 Έγκριση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) για την Προγραμματική Περίοδο2026-2030

ή 

Έγκριση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) για την Προγραμματική Περίοδο 2026-2030.pdf