Αναζήτηση στην κοινότητα

Πρεμιέρα έκανε το πιλοτικό πρόγραμμα Chios Climate Chance που στοχεύει στην κατανόηση της κλιματικής αλλαγής και τις επιπτώσεις που αυτή θα φέρει στην καθημερινότητά των πολιτών. Πρόκειται για μία πρωτοποριακή πρωτοβουλία του ιδρύματος «Μαρίας Τσάκος» με τη στήριξη του Ιδρύματος Ιωάννη Λάτση και με τη συνέργεια της Ελληνικής Ένωσης Προστασίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (Helmepa). Η Χίος θα αποτελέσει το πρώτο νησί που θα εφαρμοστεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα, μια πρωτοβουλία, που όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η ωκεανογράφος και επικεφαλής του επιστημονικού τμήματος στην Helmepa, Βάλια Αυγουστίδη, θα εστιάζει στον άνθρωπο, «σε όλους όσοι ζουν, δουλεύουν και δημιουργούν στο νησί της Χίου και στην ευρύτερη περιοχή, όπως οι Οινούσσες και τα Ψαρά ανεξαιρέτως ηλικίας , επαγγελματικής δραστηριότητας και κοινωνικής ομάδας». Με αφετηρία τη Χίο, και έμφαση στην «ευκαιρία» (για το λόγο αυτό Climate Chance αντί για change), το πρόγραμμα επιδιώκει να κατανοήσουν οι πολίτες με βιωματικό τρόπο την κλιματική αλλαγή στοχεύοντας στην υιοθέτηση μιας νέας νοοτροπίας με σκοπό να αποτελέσουν παράδειγμα για άλλες περιοχές, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. «Λέμε chance, γιατί είναι ευκαιρία να κατανοήσουμε όλοι τι σημαίνει κλιματική αλλαγή, είναι ευκαιρία να κατανοήσουμε όλοι ποιοι είναι οι παράγοντες που δημιουργούν το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, είναι ευκαιρία να κατανοήσουν όλοι τι είδους αλλαγές φέρνει στην καθημερινότητά μας και ίσως είναι ευκαιρία να επωφεληθούν όλοι από τρόπους που μπορεί να γίνουν συμμέτοχοι στην προσπάθεια για τον μετριασμό όσων φέρει η κλιματική αλλαγή», τονίζει στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κ. Αυγουστίδη. Μέσα από μια σειρά δράσεων που ενσωματώνονται στην καθημερινότητα των κατοίκων, το Chios Climate Chance θα προσπαθήσει να αποσαφηνίσει την κλιματική αλλαγή και τους παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόκληση του φαινομένου, ενδυναμώνοντας την τοπική κοινωνία με γνώση, εργαλεία και με τη συνειδητοποίηση ότι μπορούν να κάνουν τη διαφορά. «Επιθυμούμε όλο το νησί να μιλάει για την κλιματική αλλαγή. Θα αποσαφηνίσουμε όρους, θα εξηγήσουμε την αλληλουχία ανάμεσα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γιατί πολλές φορές πάνε σαν ντόμινο, πχ η αύξηση της θερμοκρασίας, τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα, για τη Χίο ποια είναι τα παραδείγματα, πώς το βιώνουμε εμείς καθημερινά», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Αυγουστίδη. Το πρόγραμμα Chios Climate Chance θα διαρκέσει δύο χρόνια ενώ από τη Δευτέρα έως και σήμερα πραγματοποιούνται στη Χίο εκδηλώσεις και δράσεις, στο Πρότυπο Ναυτικό Λύκειο TEENS, στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο και στην Ιχθυόσκαλα Χίου και τον παραλιακό και υποθαλάσσιο χώρο της γύρω ακτής, αντίστοιχα. Ανάμεσα στις δράσεις του προγράμματος θα είναι η δημιουργία focus groups, δηλαδή εστιασμένων συζητήσεων σε συγκεκριμένα θέματα γύρω από την κλιματική αλλαγή. Στις ομάδες αυτές θα συμμετέχουν από 6-12 άτομα και οι συζητήσεις θα διαρκούν περίπου 1,5 ώρα. «Οι ερωτήσεις στα focus groups είναι απλές κατανοητές, η συζήτηση θα συντονίζεται από εκπρόσωπους της Helmepa, Θα κάνουμε συνολικά 10 τέτοιες συζητήσεις, θα διεξάγουμε έρευνα με μίνιμουμ 400 συμμετέχοντες με συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο με θέμα την κλιματική αλλαγή με στόχο να αναγνωρίσουμε την κατανόηση, να αναδείξει πόσο επείγουσας σημασίας είναι το ζήτημα και μέσα από αυτά ουσιαστικά θα κινητοποιηθεί όλη η κοινωνία του νησιού. Θα υπάρχουν εθελοντές από τα πεδία, διότι ένας από τους στόχους είναι να έχουμε και εθελοντές από την τοπική κοινωνία. Αναλόγως τα ευρήματα θα βγάλουμε τα συμπεράσματά μας και πάνω σε αυτά τα συμπεράσματα θα αναπτύξουμε μια σειρά από εργαλεία ώστε να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε την κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις, τις δράσεις με έναν τρόπο που θα είναι κατανοητός από όλους. Οι παρεμβάσεις θα εξαρτηθούν από τι θα βρούμε. Βασιζόμαστε πολύ στους εθελοντές, θα εκπαιδευθούν, θα αναλάβουν δράση, ενώ στόχος είναι να υπάρχει μαζική κινητοποίηση, σε συνεργασία με φορείς της Χίου», υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Αυγουστίδη. Οι τριήμερες εκδηλώσεις σηματοδοτούν ουσιαστικά και την επίσημη έναρξη του προγράμματος. Όπως εξηγεί η κ. Αυγουστίδη, η κλιματική αλλαγή είναι κάτι που αφορά όλους, πόσο μάλλον τα νησιά, που ανά τον κόσμο είναι πιο επιρρεπή και ευάλωτα σε αυτήν. «Η Χίος είναι το νησί - πιλότος ώστε να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε το πρόγραμμα και σε άλλες περιοχές. Χρειάζεται αλλαγή συμπεριφοράς και η Helmepa θέλει να είναι κοντά και να βοηθήσει και σιγά-σιγά, βήμα-βήμα και είμαστε δίπλα στους τοπικούς φορείς να βοηθήσουμε όποιο τόπο της Ελλάδας το χρειάζεται», σημειώνει. View full είδηση

Νέα μελέτη αποκαλύπτει πόσο θα κοστίσει η κλιματική αλλαγή τόσο στις οικονομίες της ΕΕ όσο και στην Ελλάδα. Όπως αναφέρεται σε μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Scientific Reports» του ομίλου Nature, μια ενδεχόμενη άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω κλιματικής αλλαγής θα μπορούσε να κοστίσει στις οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου έως και 872 δισεκατομμύρια ευρώ ως το 2100. Μεταξύ των χωρών που αναμένεται να επηρεαστούν πολύ από αυτό συγκαταλέγεται και η Ελλάδα. Ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής επιστήμονες από το ολλανδικό πανεπιστήμιο Delft, στην οποία συμμετέχει και ο Έλληνας μεταδιδακτορικός ερευνητής του Delft, Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης, μοντελοποίησε τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας για 271 ευρωπαϊκές περιοχές ως το 2100, σύμφωνα με ένα σενάριο υψηλών εκπομπών και χωρίς την εφαρμογή νέων μέτρων προστασίας των ακτών μετά το 2015. Όπως σημειώνει η ερευνητική ομάδα, «η αλλαγή του κλίματος απειλεί την οικονομική ανάπτυξη παγκοσμίως, με έντονες ανισότητες στους επιταχυνόμενους κινδύνους σε διάφορες περιοχές. Ιδιαίτερα, η αύξηση της στάθμης της θάλασσας λόγω του κλίματος αποτελεί μια αυξανόμενη ανησυχία. Η καταστροφική της δυνατότητα επηρεάζει περιοχές, όπου συγκεντρώνονται το παραγωγικό κεφάλαιο και ο πληθυσμός: παράκτιες πόλεις και περιοχές». Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρουν, πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη, δηλαδή περίπου το 44% των πληθυσμών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου ζουν εντός 50 χιλιομέτρων από την ακτογραμμή και άρα υπό τον κίνδυνο παράκτιων πλημμυρών. Επιπλέον, αυτές οι παράκτιες περιοχές συμβάλλουν σχεδόν στο 40% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Ευρώπης, ενώ το 75% του διεθνούς εμπορικού όγκου της Ευρώπης διεξάγεται μέσω θαλάσσιων διαδρομών. Η ομάδα συνδύασε ένα οικονομικό μοντέλο που είχε αναπτυχθεί προηγουμένως με δεδομένα σχετικά με τις προβλεπόμενες επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, τις τάσεις των επενδύσεων και την κατανομή των οικονομικών απωλειών που προκλήθηκαν από 155 πλημμυρικά φαινόμενα στην Ευρώπη την περίοδο 1995-2016. Εκτίμησε τις πιθανές οικονομικές απώλειες και κέρδη σε σύγκριση με ένα σενάριο χωρίς άνοδο της στάθμης της θάλασσας και με ετήσια οικονομική ανάπτυξη 2% σε όλες τις περιοχές. Μοντελοποίησε επίσης τον αντίκτυπο των στοχευμένων επενδύσεων σε διάφορους οικονομικούς τομείς στις περιφερειακές οικονομίες μετά την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι σύμφωνα με ένα σενάριο υψηλών εκπομπών, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομικές απώλειες 872 δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο ως το τέλος του αιώνα, σε σύγκριση με ένα σενάριο χωρίς άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Ένα σημαντικό εύρημα της μελέτης είναι οι περιφερειακές διαφορές στις οικονομικές επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας: η πλειονότητα των οικονομικών απωλειών ως και 21% του περιφερειακού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος ως το 2100 συγκεντρώνεται σε παράκτιες περιοχές, όπως το Βένετο και η Εμίλια – Ρομάνια στην Ιταλία και η επαρχία Δυτικής Πομερανίας στην Πολωνία. Στις περιοχές που αναμένεται να υποστούν σχετικά υψηλότερες οικονομικές απώλειες συγκαταλέγεται και η Ελλάδα, όπως και οι βελγικές ακτές και η δυτική Γαλλία. Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης, «οι οικονομικές αξιολογήσεις της κλιματικής ζημιάς σε εθνικό επίπεδο μπορούν να αποκρύψουν σημαντικές περιφερειακές διαφορές» και προσθέτει ότι «με τη χρήση νέων δεδομένων για τα κλιματικά ευαίσθητα περιουσιακά στοιχεία και την προώθηση των μακροοικονομικών εργαλείων μοντελοποίησης, είμαστε πλέον σε θέση να παρέχουμε πιο λεπτομερείς αναλύσεις». Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρει ο ίδιος, οι συνολικές ζημιές για την Ευρώπη είναι μόλις 1,26% του ΑΕΠ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου στο σενάριο υψηλού επιπέδου ως το 2100. Ωστόσο, στην Ιταλία οι εθνικές απώλειες είναι 4,43%, ενώ η μείωση της παραγωγικότητας στο Βένετο κυμαίνεται περίπου στο 20,84%. Αντίθετα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι περιοχές στο εσωτερικό της Ευρώπης, όπως στη Γερμανία, την Αυστρία και την Ουγγαρία, θα παρουσιάσουν οικονομικά κέρδη ως και 1% του περιφερειακού ΑΕΠ ως το 2100 και αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στη μετεγκατάσταση της παραγωγής από τις πλημμυρισμένες παράκτιες στις ενδοχώρες. Ο κ. Χατζηβασιλειάδης, ωστόσο, σπεύδει να υπογραμμίσει ότι μπορεί οι περιφερειακές επιπτώσεις να είναι πολύ μεγαλύτερες στις παράκτιες περιοχές και κάποιες ευρωπαϊκές ενδοχώρες να βλέπουν μέτρια κέρδη, αλλά η οικονομία είναι αλληλένδετη. «Το ερώτημα είναι: αυτά τα κέρδη αρκούν για να αντισταθμίσουν τις απώλειες στις παράκτιες περιοχές; Δυστυχώς, η απάντηση είναι πως όχι. Η συνολική επίδραση είναι ακόμα αρνητική, με κάποιες εξαιρέσεις, όπως η Γερμανία, όπου τα κέρδη και οι απώλειες ισορροπούν στο μηδέν», τονίζει. Τα δεδομένα για την Ελλάδα Στην έρευνα η Ελλάδα αναλύθηκε σε επίπεδο περιφερειών για τις οικονομικές επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας σε ένα σενάριο υψηλών εκπομπών ως το 2100. Όπως επισημαίνει ο Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Ελλάδα ως χώρα βρίσκεται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο στη μείωση του ΑΕΠ, ωστόσο εμφανίζει μεγάλες μειώσεις σχεδόν σε όλες τις περιφέρειές της, καθώς είναι παράκτιες. Σε αυτό το ακραίο κλιματικό σενάριο που μελετήθηκε, τις μεγαλύτερες οικονομικές επιπτώσεις φαίνεται ότι θα έχουν η Στερεά Ελλάδα (-6,88%) και το βόρειο Αιγαίο (-6,06%). Στην Αττική, η ανάλυση δείχνει μηδενικές επιπτώσεις. Μόνο μία περιφέρεια, η δυτικής Μακεδονία, δεν βρέχεται από θάλασσα και εκεί οι ερευνητές αναμένουν μια αύξηση του ΑΕΠ περίπου 0,87% ως το τέλος του αιώνα, αύξηση που οφείλεται στον κατασκευαστικό τομέα της περιοχής, που θα χρησιμοποιηθεί για την ανακατασκευή του κεφαλαίου που θα έχει καταστραφεί σε όλη τη χώρα. Ο κατασκευαστικός τομέας σημειώνει παντού αύξηση στη χώρα, εκτός από την περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, όπου υπάρχει πτώση. Η μεγαλύτερη πτώση αφορά στον αγροτικό τομέα παραγωγής και στον δημόσιο τομέα- περίπου το 6% της παραγωγής χάνεται στην Ήπειρο και στην ανατολική Μακεδονία και στους δύο αυτούς τομείς. Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για οικονομικές πολιτικές ανά περιφέρεια για την αντιμετώπιση των άνισων επιπτώσεων της στάθμης της θάλασσας στις διάφορες περιφέρειες και τις οικονομίες τους. View full είδηση

Την ανάγκη συνεργασιών, διεπιστημονικότητας αλλά και αποτελεσματικότητας υπογράμμισαν, στην πλειονότητά τους οι σημαντικοί ομιλητές στην ημερίδα με θέμα «Η πρόκληση της κλιματικής αλλαγής και η απάντηση της έρευνας για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση με βιοασφάλεια». Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στο πλαίσιο της Βραδιάς του Ερευνητή, υπό το συντονισμό της κ. Αντωνίας Μοροπούλου (Ομ. Καθ. ΣΧΜ ΕΜΠ, Μέλος ΔΕ ΤΕΕ) σε συνδιοργάνωση με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΤΕΕ, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής. Καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες ο Πρόεδρος τους Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Γιώργος Στασινός έθεσε επιτακτικά το ζήτημα του χρόνου, κάτι που όπως είπε «αποτελεί αγωνία όλων μας». Όπως τόνισε, η ταχύτητα αποτελεί πλέον αναγκαιότητα όχι μόνο για τη γρήγορη υλοποίηση έργων αλλά και για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. «Κάθε μέρα πρέπει να δίνουμε έναν φοβερό αγώνα για να επιβιώσουμε με όλα όσα φέρνει η κλιματική αλλαγή», τόνισε. Χαρακτήρισε στοίχημα του ΤΕΕ «να είμαστε ο πιο αποτελεσματικός φορέας σε απορρόφηση κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας γιατί αλλιώς δεν γίνεται να πάμε μπροστά». Ειδικά για τους μηχανικούς ανέφερε ότι βρίσκονται στο επίκεντρο των αλλαγών για την Ανθεκτικότητα προσθέτοντας ότι «θέλουμε αποτελέσματα. Πρέπει να τα καταφέρουμε». Από την πλευρά του, ο Καθ. ΣΠΜ ΕΜΠ, Αντιπρύτανης Οικονομικών, Προγραμματισμού & Ανάπτυξης ΕΜΠ Ευάγγελος Σαπουντζάκης, αναφέρθηκε στις προκλήσεις των καιρών για τον κλάδο των κατασκευών και των υποδομών, τις οποίες χαρακτήρισε «πολύ μεγάλες». Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται η κλιματική αλλαγή και περιβαλλοντικές προκλήσεις, που όπως είπε «επιβάλλουν ορθολογική λήψη αποφάσεων». Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Διαχείρισης έργων υποδομών και κατασκευών» στους στρατηγικούς στόχους του οποίου είναι η παροχή εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου με έμφαση στις σύγχρονες προκλήσεις, η εξωστρέφεια και διεθνοποίηση, η σύνδεση με κοινωνία και αγορά εργασίας και η παραγωγή αριστείας. Επιπλέον, αναφέρθηκε και στο πρόγραμμα επιμόρφωσης για τις γέφυρες και τα τεχνικά έργα για απόφοιτους πολιτικούς μηχανικούς. Προσωπικότητες της πολιτικής, της επιστήμης και της τοπικής αυτοδιοίκησης μετείχαν στην εκδήλωση και έλαβαν μέρος με εισηγήσεις, παρεμβάσεις και συζήτηση επί του θέματος της Ημερίδας, ώστε να προκύψουν επωφελή συμπεράσματα. Παρέστησαν επίσης ο Αντιπρόεδρος του ΤΕΕ κος Νίκος Ανδρεδάκης και ο Αντιπρύτανης Έρευνας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Καθ. Μάνος Βαρβαρίγος. Θέματα που συζητήθηκαν μεταξύ άλλων ήταν: Η αειφόρος ανάπτυξη δεν είναι ουτοπία, είναι εφαρμόσιμη Η βιοασφάλεια στη διαχείριση χώρων και υδάτινων πόρων Ψηφιακή μετάβαση – Πλατφόρμες διαχείρισης δεδομένων και ολοκληρωμένα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών Οι προκλήσεις για την Αειφόρο Τοπική Ανάπτυξη στο επίκεντρο της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης Αναλυτικά τα όσα ειπώθηκαν μπορείτε να τα δείτε εδώ : https://web.tee.gr/eidisis/i-proklisi-tis-klimatikis-allagis-kai-i-apantisi-2/ Κλείνοντας την ημερίδα η κ. Μοροπούλου δεσμεύτηκε να μεταφέρει στον Πρόεδρο και τη Διοικούσα του ΤΕΕ την πρόταση των Προέδρων των ΠΤ για το παρατηρητήριο παρακολούθησης υλοποίηση View full είδηση

Από εντεινόμενη ξηρασία και ιδιαίτερα έντονες βροχοπτώσεις θα επηρεαστεί η Μεσόγειος τα επόμενα χρόνια. Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κλιματολόγος και διευθύντρια Έρευνας στο Ινστιτούτο Έρευνας για την Ανάπτυξη στη Γαλλία, Φρανσουάζ Βιμέ, η Μεσόγειος αποτελεί μία περιοχή που επηρεάζεται από μια σειρά κλιματικών κινδύνων, όπως οι μεσογειακοί κυκλώνες, οι οποίοι αναμένεται να ενταθούν τα επόμενα χρόνια, ενώ προσθέτει ότι οι βροχοπτώσεις γύρω από τη Μεσόγειο πρόκειται να είναι αρκετά διαφορετικές εξαιτίας των μεγάλων περιόδων χωρίς βροχή. «Δεν είναι μόνο οι καύσωνες που θα επιδεινωθούν από την κλιματική αλλαγή. Οι βροχοπτώσεις γύρω από τη Μεσόγειο θα είναι διαφορετικές. Θα έχουμε μεγάλες περιόδους χωρίς βροχή, ιδίως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, και όταν οι καιρικές συνθήκες το ευνοούν, θα εκδηλώνονται πολύ έντονες νεροποντές, επειδή η θερμότερη ατμόσφαιρα μπορεί να συγκρατήσει περισσότερο νερό. Αυτή η καταρρακτώδης βροχή θα πέφτει σε ξηρό έδαφος και δεν θα διηθείται. Η Μεσόγειος θερμαίνεται δύο φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο Η απορροή θα προκαλέσει αναπόφευκτα πλημμύρες», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Βιμέ μετά τη διάλεξή της στο Γαλλικό Ινστιτούτο στο πλαίσιο της 1ης γιορτής για την Επιστήμη με θέμα το νερό στη δίνη της κλιματικής κρίσης. Η ταχύτητα με την οποία θερμαίνεται η περιοχή της Μεσογείου — περίπου 2 φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο — πολλαπλασιάζει τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με την κ. Βιμέ αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος είναι η περιοχή να επηρεάζεται από μία σειρά κλιματικών κινδύνων που θα ενταθούν τα επόμενα χρόνια, όπως οι μεσογειακοί κυκλώνες (medicanes) και φαινόμενα όπως η κακοκαιρία «Daniel». «Η περιοχή της Μεσογείου θα επηρεαστεί επίσης από την εντεινόμενη ξηρασία και τις καταρρακτώδεις βροχές. Τέλος, η αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας της Μεσογείου και οι θαλάσσιοι καύσωνες είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς για τα θαλάσσια οικοσυστήματα και ευνοούν την εμφάνιση και τη μετανάστευση χωροκατακτητικών θαλάσσιων ειδών» προσθέτει. Η θερμότερη περίοδος του 2023 Αναφορικά με την αύξηση της θερμοκρασίας σε όλον τον πλανήτη η κ. Βιμέ επισημαίνει ότι η περίοδος από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 2023 είναι ήδη η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ, με την αύξηση της θερμοκρασίας να είναι στο +1,43°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή, ενώ υπογραμμίζει ότι το 2023 αναμένεται να είναι το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί από την αρχή του 20ου αιώνα, και προσθέτει ότι «θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το τέλος του έτους για να είμαστε σίγουροι». «Γνωρίζουμε ότι, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, η ένταση, η διάρκεια και η συχνότητα των κυμάτων καύσωνα θα αυξηθούν σε όλον τον κόσμο. Γνωρίζουμε επίσης ότι η ένταση των καυσώνων αυξάνεται ταχύτερα από την ίδια την υπερθέρμανση του πλανήτη. Για παράδειγμα, ένας καύσωνας που εμφανιζόταν μία φορά κάθε 50 χρόνια στα τέλη του 19ου αιώνα θα εμφανίζεται περίπου μία φορά κάθε 3 χρόνια σε έναν κόσμο με θερμοκρασία +2°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή, και κατά μέσο όρο, η έντασή του θα είναι κατά 2,5°C έως 3°C υψηλότερη. Σήμερα, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι οι περισσότεροι καύσωνες που εμφανίζονται στην Ευρώπη οφείλονται στην κλιματική αλλαγή. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα είχαν εμφανιστεί σε ένα κλίμα που δεν είχε μεταβληθεί από τον άνθρωπο», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Βιμέ. Πρέπει να προσαρμοστούμε Σύμφωνα με την κ. Βιμέ είναι αναγκαίο να προσαρμοστούν όλοι στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. «Γνωρίζουμε ότι πέρα από μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά +2°C, η προσαρμογή γίνεται πολύπλοκη, αν όχι αδύνατη, για ορισμένες περιοχές. Για παράδειγμα, πρέπει να προσαρμόσουμε τις πόλεις μας στα κύματα καύσωνα φυτεύοντας βλάστηση και βελτιώνοντας τη θερμομόνωση των κτιρίων. Τα γεωργικά μας συστήματα πρέπει επίσης να επανεξεταστούν για να προσαρμοστούν στις λιγότερες βροχοπτώσεις το καλοκαίρι», εξηγεί και προσθέτει ότι η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών έχει συνοψίσει και αξιολογήσει μια σειρά λύσεων για όλους τους τομείς και όλες τις περιοχές. «Είναι επίσης απαραίτητο να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα για να συμβάλουμε στον μετριασμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη έχει ψηφίσει νόμο που απαιτεί να μειώσει τις εκπομπές της κατά 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά έχουμε μείνει πολύ πίσω, τόσο όσον αφορά την προσαρμογή, όσο και τον μετριασμό», καταλήγει η κ. Βιμέ. View full είδηση

Το 2022 κάηκαν σχεδόν 9.000.000 στρέμματα γης στην ΕΕ, σύμφωνα με τη νέα έκθεση για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική το 2022, η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής. Αυτή η έκταση ισούται περίπου με το μέγεθος της Κορσικής. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS), το 2022 είναι η δεύτερη χειρότερη χρονιά από το 2000, με το 2017 να είναι η χειρότερη, καθώς τότε είχαν καεί 13.000.000 στρέμματα γης. Η έκθεση δημοσιεύθηκε στο πλαίσιο της σημερινής παρουσίασης από την Επιτροπή μιας πρότασης για την παρακολούθηση των δασών, η οποία θα καλύψει τα υφιστάμενα κενά πληροφόρησης όσον αφορά τα ευρωπαϊκά δάση και θα δημιουργήσει μια βάση γνώσεων για τα δάση. Για τρίτη συνεχή χρονιά, πρωτοφανείς δασικές πυρκαγιές προκάλεσαν σημαντικές περιβαλλοντικές και οικονομικές ζημίες στην ΕΕ και είχαν ως τραγικό αποτέλεσμα την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Ενώ οι περισσότερες πυρκαγιές (96%) προκαλούνται από ανθρώπους, η κατάσταση επιδεινώνεται λόγω του αυξημένου κινδύνου πυρκαγιάς που οφείλεται στην κλιματική αλλαγή. Οι πυρκαγιές έπληξαν επίσης τόπους του δικτύου Natura 2000, που αποτελούν το απόθεμα βιοποικιλότητας της ΕΕ, με το 43% περίπου της συνολικής καμένης έκτασης (περίπου 3.650.000 στρέμματα από τα 9.000.000 στρέμματα που κάηκαν) να αφορά περιοχές του δικτύου Natura 2000. Το 2022, η συνολική επιφάνεια των καμένων εκτάσεων σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 ήταν η μεγαλύτερη που καταγράφηκε τα τελευταία δέκα χρόνια. Η έκθεση προειδοποιεί για τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη τα επόμενα χρόνια, καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται και οι ξηρασίες γίνονται εντονότερες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Χάρη στα μέτρα πρόληψης που θέσπισαν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της, αλλά και χάρη στην ενίσχυση των επιχειρήσεων πυρόσβεσης και της ετοιμότητας των υπηρεσιών αντιμετώπισης των πυρκαγιών, ο αριθμός των θυμάτων το 2022 ήταν περιορισμένος. Τα στοιχεία για το 2023 δείχνουν ότι οι δασικές πυρκαγιές έχουν ήδη κάψει περίπου 5.000.000 στρέμματα χερσαίων εκτάσεων στην ΕΕ μέχρι στιγμής. View full είδηση

Αξιολόγηση της πορείας των μελετών και των παρεμβάσεων που προτείνονται, ώστε το Πεντελικό να αναβαθμιστεί περιβαλλοντικά και να αποκτήσει ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική αλλαγή διενεργήθηκε στη συνάντηση εργασίας του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με το Δήμαρχο Πεντέλης. Πιο συγκεκριμένα η πορεία των δράσεων: Μελέτη διαχείρισης του δασικού οικοσυστήματος της Πεντέλης Η εν λόγω διαχειριστική μελέτη βρίσκεται σε εξέλιξη, συντάσσεται και θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους, ενώ θα έχει χρονικό διάστημα εφαρμογής μία δεκαετία. Με αυτή θα τεθεί, για πρώτη φορά, το δάσος της Πεντέλης σε διαχείριση, η οποία θα ακολουθεί τις αρχές της αειφορίας. Συγκεκριμένα, με τη μελέτη θα υπολογιστεί ο ξυλώδης όγκος, δηλαδή η βιομάζα του δάσους, θα εκτιμηθεί η ετήσια προσαύξηση του ξυλώδους όγκου και θα περιγραφούν οι παρεμβάσεις που απαιτούνται, προκειμένου να επιτευχθεί η ανόρθωση του δασικού οικοσυστήματος. Παράλληλα, θα προταθούν τα απαραίτητα έργα υποδομής, όπως η συντήρηση των δασικών δρόμων, η βελτίωση και διάνοιξη νέων δρόμων -όπου αυτό απαιτείται, η διάνοιξη και συντήρηση των μονοπατιών, η διευθέτηση των ορεινών υδάτων, τα έργα αντιπυρικής προστασίας κ.λπ. Δεδομένου ότι εντός του ορεινού όγκου υπάρχουν οικισμοί εφαπτόμενοι του δάσους, θα προταθούν αντιπυρικές ζώνες και γενικότερα προστατευτικά μέτρα τόσο για το δάσος όσο και για τους οικισμούς. Υδρολογική μελέτη για τη διαχείριση των υδάτων στο Πεντελικό Η μελέτη ολοκληρώθηκε και περιλαμβάνει: (α) Εντοπισμό θέσεων για παρεμβάσεις/δράσεις αντιπλημμυρικού χαρακτήρα για τη μείωση του πλημμυρικού κινδύνου και τον τεχνητό εμπλουτισμό των υδροφόρων οριζόντων, με κατασκευή ανασχετικών φραγμάτων από οπλισμένο σκυρόδεμα ή/και συρματοκιβώτια. (β) Διαχείριση υδάτινων πόρων στο Πεντελικό όρος για τις ανάγκες άρδευσης (δάσος Καλλιθέας κ.ά.) και προτάσεις για παρεμβάσεις υλοποίησής τους. (γ) Εντοπισμό θέσεων για κατασκευή λιμνοδεξαμενών για χρήση μικτού χαρακτήρα και συγκεκριμένα για αντιπλημμυρική προστασία, άρδευση, πυρόσβεση και αναψυχή. Μελέτη για την ανάλυση και εκτίμηση κινδύνων κλιματικής αλλαγής και φυσικών καταστροφών Η κλιματική αλλαγή, καθώς και οι κίνδυνοι φυσικών καταστροφών, επιβάλλουν τη σύνταξη σχεδίου αντιμετώπισής τους για το Πεντελικό Όρος. Η μελέτη εντοπίζει και αντιμετωπίζει τους κινδύνους πυρκαγιάς, κατολισθήσεων, πλημμυρών και σεισμού. Με την ολοκλήρωσή της, θα υπάρξει ανάλυση και εκτίμηση των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή και τις φυσικές καταστροφές, καθώς και ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπισή τους. Γεγονός, που είναι σημαντικό για την τοπική κοινωνία, διότι θα ακολουθήσουν έργα για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων, με τελικό ωφελούμενο τον πολίτη και επισκέπτη του Πεντελικού Όρους. Μελέτη για τη δημιουργία δικτύου πεζοπορικών διαδρομών και διαδρομών ποδηλάτου Στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργία Εθνικού Δικτύου Μονοπατιών και Διαδρομών Πεζοπορίας», που έχει προκηρύξει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) μέσω του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων (ΟΦΥΠΕΚΑ), έχει κατατεθεί από το Δήμο Πεντέλης πρόταση για 43 πεζοπορικές διαδρομές, μήκους περίπου 100 χιλιομέτρων και 12 ποδηλατικές διαδρομές, μήκους περίπου 105 χιλιομέτρων, προϋπολογισμού 1,5 εκατ. ευρώ. Αναμένεται η ένταξή τους στο πρόγραμμα και η χρηματοδότηση του έργου. Προμελέτη για την πρότυπη αναδάσωση των 9.500 στρεμμάτων που κάηκαν στην Καλλιθέα Πεντέλης τον Ιούλιο του 2022 Στόχος της παρέμβασης είναι να αναγεννηθεί σε πρότυπο δασικό χώρο το δάσος που κάηκε από τη φωτιά του 2022. Προβλέπεται η φύτευση 205.000 βραδύκαυστων δέντρων και 80.000 θάμνων. Προγραμματίζεται η χρηματοδότησή του έργου, στο πλαίσιο των αναδασώσεων, οι οποίες επίσης προβλέπονται για την Πεντέλη στο πρόγραμμα που θα προκηρυχθεί, άμεσα, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, συνολικού προϋπολογισμού 17 εκατ. ευρώ. Μελέτη ενίσχυσης χλωρίδας και πανίδας του Πεντελικού – βιοποικιλότητας Με τη μελέτη για την προστασία και ανάδειξη της χλωρίδας και της πανίδας του βουνού (προστασία και ενίσχυση της βιοποικιλότητας) στο Όρος Πεντέλη και τη μελέτη για την αποκατάσταση της βλάστησης, θα καταγραφούν και θα αξιολογηθούν τα είδη χλωρίδας και πανίδας της Πεντέλης και θα προσδιοριστεί ποια χρήζουν προστασίας. Θα προβλεφθούν αναδασωτικές εργασίες με πυράντοχα είδη. Ολοκληρωμένο σύγχρονο σύστημα πυρασφάλειας του Δήμου Πεντέλης και επέκτασή του σε όλο το Πεντελικό Όρος Παρουσιάστηκε το νέο σύγχρονο σύστημα πυρασφάλειας του Δήμου Πεντέλης, με τη δημιουργία νέου Κέντρου Επιχειρήσεων (ΚΕΠΙΧ). Προμηθεύτηκαν σύγχρονα μέσα παρακολούθησης, drones και θερμοκάμερες. Συζητήθηκε πώς αυτό θα βελτιωθεί και θα καλύψει το σύνολο του Πεντελικού, στο πλαίσιο και της αντίστοιχης μελέτης που ολοκληρώνεται από τον ΣΠΑΠ, ο οποίος θα προτείνει ενδεδειγμένο σύστημα πυροπροστασίας – πυρασφάλειας, καθώς και τον εξοπλισμό που απαιτείται για τη λειτουργία του συστήματος αυτού, σε μέσα παρακολούθησης και πυρόσβεσης. Μελέτη για την παροχή υπηρεσιών περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Η μελέτη προτείνει τη δημιουργία δύο κέντρων Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, ένα σε κάθε πλευρά του Πεντελικού, ένα σε αχρησιμοποίητο χώρο του Δασαρχείου Πεντέλης και ένα σε πανεπιστημιακό χώρο, που δεν χρησιμοποιείται στην πλευρά του Διονύσου. Δημιουργία GIS εφαρμογής Η εφαρμογή με τη μορφή ιστοσελίδας έχει ολοκληρωθεί και συμπληρώνεται, διαρκώς, με χρήσιμα δεδομένα για το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τις δασικές υπηρεσίες, τη Δημόσια Διοίκηση, αλλά και για τους πολίτες. Μετά το πέρας της ενημέρωσης για τις παραπάνω δράσεις, ο Υπουργός, μαζί με τη Δήμαρχο Πεντέλης και τον Πρόεδρο του ΣΠΑΠ, πήγε στις καμένες εκτάσεις του 2022 και είδε από κοντά την εξέλιξη των πρώτων προσπαθειών αναδάσωσης στην περιοχή. View full είδηση

Οι πόλεις συνεχίζουν να αγνοούν τον ρόλο τους στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής ενώ προετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν τις συνέπειές της. Καθώς οι πόλεις ευθύνονται για το 70% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα, ο καλύτερος τρόπος για να προστατεύσουν τους κατοίκους τους από έναν κόσμο που θερμαίνεται είναι να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αποτροπή της υπερβολικής θέρμανσής του. Ο Climate Resilient Cities Index της Savills έρχεται να υπογραμμίσει ορισμένα από τα μέτρα που λαμβάνουν οι μεγάλες πόλεις για να μετριάσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Λαμβάνει υπόψη την άνοδο της θερμοκρασίας και της στάθμης της θάλασσας, τις υπερβολικές βροχοπτώσεις, την ξηρασία και ακραία γεγονότα που σχετίζονται με το κλίμα, όπως οι τυφώνες, και επικεντρώνεται στις αντιδράσεις των μεγάλων πόλεων σε όλο τον κόσμο. Είναι γνωστό οτι η λήψη αυστηρών μέτρων από τις πόλεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής δεν είναι πάντοτε εύκολη. Όπως διαπιστώνουμε καθημερινά, ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη διατηρώντας ταυτόχρονα τις ανέσεις μας είναι ένα πρόβλημα για ικανούς λύτες. Σε αυτή την προσπάθεια, οι κυβερνήσεις είναι πάντα αυτές που καλούνται να δώσουν το παράδειγμα, όχι μόνο μέσω νομοθετικών πρωτοβουλιών και χρηματοδοτικών προγραμμάτων, αλλά και επενδύοντας στη μετασκευή των ακινήτων του ίδιου του δημοσίου. Φυσικά, αυτά τα μέτρα είναι μόνο η αρχή. Τι περισσότερο πρέπει λοιπόν να κάνουν οι πόλεις για να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα; Αυτό εξαρτάται από την από τη θέση που βρίσκονται τώρα. Χαρακτηριστικά, οι βιομηχανικές πόλεις είναι πιο ρυπογόνες από αυτές με οικονομίες που βασίζονται στις υπηρεσίες. Οι παλαιότερες πόλεις έχουν ρυπογόνες υποδομές, και οι πιο πυκνοκατοικημένες πόλεις απλώς παράγουν περισσότερο άνθρακα. Πολλές από τις πόλεις του Index της Savills επιδιώκουν τη μείωση του λειτουργικού άνθρακα, μέσω σχετικών νομοθετικών πρωτοβουλιών. Σημαντικές μειώσεις στις εκπομπές άνθρακα μπορούν να γίνουν και με πιο βιώσιμο αστικό σχεδιασμό, που περιλαμβάνει την ιεράρχηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για θέρμανση και φωτισμό και την ενθάρρυνση της στροφής προς τις δημόσιες συγκοινωνίες. Πολλές πόλεις επεκτείνουν τις σιδηροδρομικές τους υπηρεσίες και αποθαρρύνουν τη χρήση αυτοκινήτων μέσω κυρώσεων που σχετίζονται με τις εκπομπές. Τελευταία εφαρμόζεται και η τιμολόγηση του άνθρακα, ρύθμιση, που σχετίζεται άμεσα με τον κόσμο των ακινήτων, η οποία προσφέρει οικονομικά κίνητρα στους χρήστες των κτιρίων για να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα. Η Σιγκαπούρη πρωτοστατεί σε αυτόν τον τομέα, εισάγοντας το πρώτο σύστημα τιμολόγησης άνθρακα στη Νοτιοανατολική Ασία ήδη από το 2019. Η Νότια Αφρική εισήγαγε επίσης φόρο άνθρακα το 2019, ενώ η ΕΕ διατηρεί την ηγετική της θέση, μέσω της εφαρμογής της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει». Η τιμολόγηση του άνθρακα θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά τις αγορές κατοικιών και εμπορικών ακινήτων. Η πανδημία έχει ήδη επιταχύνει τη στροφή προς την ποιότητα, με τα κτίρια κατηγορίας Α να επιτυγχάνουν υψηλότερη τιμή ενοικίων και ακίνητα χαμηλότερης βαθμίδας να αντιμετωπίζουν μειωμένη ζήτηση. Οι ανταμοιβές για τη βιωσιμότητα (ή οι κυρώσεις για την απουσία της) μπορεί να επιταχύνουν αυτήν την τάση και να ωθήσουν ιδιοκτήτες και κατοίκους προς πιο πράσινες ιδιοκτησίες. Στη Μαδρίτη, το «Πράσινο Γραφείο» είναι ένα εργαλείο για την προώθηση της βιωσιμότητας στο απόθεμα κτιρίων κατοικιών και για την κατεύθυνση των πολιτών προς τις πηγές δημόσιας χρηματοδότησης για έργα ανακαίνισης. Το Retrofit Accelerator της Νέας Υόρκης παρέχει δωρεάν και εξατομικευμένες συμβουλές σε ιδιοκτήτες κτιρίων που αναζητούν ενεργειακά αποδοτικές λύσεις. Οι εν λόγω πρακτικές εφιστούν την προσοχή στο γεγονός ότι, όσον αφορά στη μείωση του άνθρακα, οι αρχές μιας πόλης δεν μπορούν να κάνουν τα πάντα μόνες τους. Ένας συνδυασμός κυρώσεων, ανταμοιβών και πόρων – που ενθαρρύνεται από τις βελτιώσεις των υποδομών – μπορεί να πείσει πολύ πιο αποτελεσματικά ιδιώτες και επιχειρήσεις να κάνουν τη διαφορά στα σπίτια και τα γραφεία τους. Πηγή: Savills View full είδηση

Ένα φαινόμενο, αποκαλούμενο «υπεδάφια κλιματική αλλαγή» προκαλεί την αργή βύθιση της γης κάτω από το κέντρο του Σικάγο, σύμφωνα με τους ερευνητές. Τα κτήρια δεν διατρέχουν άμεσο κίνδυνο κατάρρευσης και το φαινόμενο δεν απειλεί την ανθρώπινη ζωή, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, ωστόσο η αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τα πόδια των κατοίκων θα μπορούσε να δημιούργησε προκλήσεις για τη ανθεκτικότητα των δομών, υποστηρίζει η μελέτη. «Η υπόγεια κλιματική αλλαγή είναι ένας σιωπηλός κίνδυνος» προειδοποιεί ο Αλεσάνδρο Ρότα Λόρια, μηχανικός και επικεφαλής της έρευνας. «Το έδαφος παραμορφώνεται ως αποτέλεσμα της θερμοκρασιακής διακύμανσης και δεν υπάρχει δομή ή υποδομή σχεδιασμένη να αντέχει τέτοιες διακυμάνσεις» εξηγεί ο ίδιος. Η υπεδάφια κλιματική αλλαγή, συχνά αποκαλούμενη και «υποεπιφανειακές θερμικές νησίδες», προκαλείται από την έκλυση θερμότητας στο έδαφος από ανθρωπογενείς δομές, όπως κτήρια και δίκτυα υπόγειας συγκοινωνίας. Διαφέρει από την κλιματική αλλαγή στην ατμόσφαιρα που προέρχεται από τα αέρια θερμοκηπίου κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων. Καθώς η θερμοκρασία εδάφους αυξάνεται, το αργιλώδες έδαφος του Σικάγο συστέλλεται, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ρωγμές στα θεμέλια των κτιρίων, ακόμη και σε στρέβλωση ή κλίση των κατασκευών. «Παντού γύρω μας υπάρχουν πηγές θερμότητας. Είναι πράγματα που οι άνθρωποι δεν βλέπουν, οπότε είναι σαν να μην υπάρχουν» λέει ο Ρότα Λόρια. Και δεν κινδυνεύουν μόνο τα θεμέλια των κτηρίων από την υπεδάφια άνοδο της θερμοκρασίας. Οι ερευνητές υποστηρίζουν πως η υπόγεια κλιματική αλλαγή συνδέεται με αλλαγές στην ανάπτυξη των φυτών και τη θερμική ρύπανση των υπόγειων υδάτων. View full είδηση

Τη Δευτέρα 3 Ιουλίου η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ανέβηκε στα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί από τότε που άρχισαν να τηρούνται επίσημα αρχεία, δείχνουν δεδομένα της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ). Η μέση θερμοκρασία έφτασε τη Δευτέρα τους 17,01 βαθμούς Κελσίου, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ των 16,92 βαθμών που καταγράφηκε τον Αύγουστο του 2016. Το νέο ρεκόρ έρχεται την ώρα που το φαινόμενο Ελ Νίνιο έρχεται να επιδεινώσει την κλιματική αλλαγή ανεβάζοντας τις θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Ήδη τις τελευταίες ημέρες η μέση παγκόσμια θερμοκρασία του αέρα υπερβαίνει τα προβιομηχανικά επίπεδα κατά περισσότερο από 1,5 βαθμούς Κελσίου, όπως ανακοίνωσε η Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής του ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus. Αν και η μέση θερμοκρασία είχε ξεπεράσει και στο παρελθόν το όριο των 1,5 βαθμών που προβλέπει η Συμφωνία του Παρισιού για την άνοδο της θερμοκρασίας έως το τέλος του αιώνα, είναι η πρώτη φορά που αυτό συμβαίνει για αρκετές συνεχόμενες ημέρες στη διάρκεια του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο. Η επιφανειακή θερμοκρασία των ωκεανών επίσης κατέρριψε τα ρεκόρ για τους μήνες Απρίλιο και Μάιο. Οι νότιες περιοχές των ΗΠΑ πλήττονται από καύσωνα εδώ και εβδομάδες, ενώ στην Κίνα ο υδράργυρος ανέβηκε στους 35 βαθμούς και στην Αφρική άγγιξε τους 50. Στην Ευρώπη, όπου η μέση θερμοκρασία αυξάνεται δύο φορές ταχύτερα από ό,τι στον υπόλοιπο πλανήτη, η Ισπανία καταγράφει ρεκόρ ζέστης και ανησυχεί για επανάληψη των περυσινών φονικών καυσώνων. Ακόμα και στην Ανταρκτική, η οποία αυτή την περίοδο βρίσκεται στη μέση του χειμώνα στο νότιο ημισφαίριο, καταγράφει ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες. Η Ερευνητική Βάση Βερντάτσι της Ουκρανίας σε νησί έξω από την ηπειρωτική Ανταρκτική πρόσφατα κατέγραψε νέο ρεκόρ για τον μήνα Ιούλιο στους 8,7 βαθμούς Κελσίου. Το νέο παγκόσμιο ρεκόρ «δεν είναι ένα ορόσημο που πρέπει να γιορτάσουμε» σχολίασε στο Reuters η Φριντερίκε Ότο, κλιματολόγος του Imperial College στο Λονδίνο. «Είναι θανατική καταδίκη για τους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα», πρόσθεσε. Στο προσεχές μέλλον θα πρέπει να περιμένουμε νέα ρεκόρ ζέστης, προειδοποίησε ο Ζέκι Χάουσφαδερ, ερευνητής της αμερικανικής οργάνωσης Berkeley Earth για την επιστήμη του κλίματος. «Δυστυχώς, είναι το πρώτο μιας σειράς νέων ρεκόρ τη φετινή χρονιά καθώς οι αυξανόμενες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, σε συνδυασμό με ένα επιδεινούμενο Ελ Νίνιο, σπρώχνουν τις θερμοκρασίες σε νέα ύψη» είπε. Οι μέχρι σήμερα δεσμεύσεις των κυβερνήσεων για μείωση των εκπομπών άνθρακα υπολογίζεται ότι οδηγούν σε άνοδο της θερμοκρασίας κατά τουλάχιστον 2,6 βαθμούς έως το τέλος του αιώνα. View full είδηση

Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ύπατος εκπρόσωπος εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση [link] στην οποία περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο η ΕΕ θα αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος στους τομείς της ειρήνης, της ασφάλειας και της άμυνας. Τα επαναλαμβανόμενα ακραία κλιματικά φαινόμενα, η άνοδος της θερμοκρασίας και της στάθμης της θάλασσας, η απερήμωση, η λειψυδρία, οι απειλές για τη βιοποικιλότητα, η περιβαλλοντική ρύπανση και μόλυνση απειλούν την υγεία και την ευημερία της ανθρωπότητας και μπορούν να προκαλέσουν μεγαλύτερες εκτοπίσεις, μεταναστευτικές μετακινήσεις, πανδημίες, κοινωνικές αναταραχές, αστάθεια και ακόμη και συγκρούσεις. Οι ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται επίσης αντιμέτωπες με μεταβαλλόμενες και αντίξοες επιχειρησιακές συνθήκες λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αυτές οι νέες απειλές έχουν ήδη ωθήσει συμμάχους και εταίρους να επικαιροποιήσουν επίσης τις πολιτικές τους. Η κοινή ανακοίνωση προσφέρει μια νέα προοπτική και καθορίζει το πλαίσιο της ΕΕ για την αντιμετώπιση των εν λόγω προκλήσεων που αφορούν την κοινωνία μας και τις επιχειρήσεις ασφάλειας, καθώς και τον εντεινόμενο γεωπολιτικό ανταγωνισμό για τους πόρους και τις τεχνολογίες που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση. Νέα προοπτική για τη σχέση μεταξύ κλίματος και ασφάλειας Με την κοινή ανακοίνωση, η ΕΕ επιδιώκει την καλύτερη ενσωμάτωση της σχέσης μεταξύ κλίματος, ειρήνης και ασφάλειας στις εξωτερικές πολιτικές της ΕΕ, με μια σειρά συγκεκριμένων δράσεων σε ολόκληρο το φάσμα των δεδομένων, των πολιτικών, των αποστολών, της άμυνας και της συνεργασίας με τρίτους εταίρους, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι επιπτώσεις λαμβάνονται υπόψη σε όλα τα επίπεδα της διαδικασίας σχεδιασμού και χάραξης εξωτερικής πολιτικής, καθώς και των επιχειρήσεων. Η ανακοίνωση καθορίζει το σχέδιο της ΕΕ για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας της Ένωσης και των εταίρων της, καθώς εντείνεται η κλιματική κρίση, και βελτιώνει τις συνδέσεις μεταξύ των διαφόρων πολιτικών, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι εξωτερικές δράσεις και ικανότητες είναι κατάλληλες για την αντιμετώπιση των εν λόγω προκλήσεων. Η κοινή ανακοίνωση καθορίζει τέσσερις βασικές προτεραιότητες: ενίσχυση του σχεδιασμού, της λήψης αποφάσεων και της εφαρμογής, μέσω αξιόπιστων, προσβάσιμων και τεκμηριωμένων αναλύσεων όσον αφορά τη σχέση μεταξύ κλίματος και ασφάλειας· εφαρμογή μέτρων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν το κλίμα και την ασφάλεια στο πλαίσιο της εξωτερικής δράσης της ΕΕ, μεταξύ άλλων με την ενσωμάτωση της σχέσης μεταξύ κλίματος και ασφάλειας στις περιφερειακές και εθνικές αναλύσεις συγκρούσεων· ενίσχυση των μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και των μέτρων μετριασμού της κλιματικής αλλαγής στο πλαίσιο των στρατιωτικών και μη στρατιωτικών επιχειρήσεων και υποδομών των κρατών μελών με σκοπό τη μείωση του κόστους και του αποτυπώματος άνθρακα, με παράλληλη διατήρηση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας· ενίσχυση των διεθνών εταιρικών σχέσεων μέσω πολυμερών φόρουμ και με εταίρους, όπως το ΝΑΤΟ, σύμφωνα με το θεματολόγιο της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον. Για την επίτευξη αυτών των προτεραιοτήτων, η ΕΕ θα υλοποιήσει περίπου 30 δράσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται: η δημιουργία κόμβου δεδομένων και αναλύσεων για την κλιματική και περιβαλλοντική ασφάλεια εντός του Δορυφορικού Κέντρου της ΕΕ, η χρήση περιβαλλοντικών συμβούλων στις αποστολές και επιχειρήσεις της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ) της ΕΕ, η δημιουργία πλατφορμών κατάρτισης σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, όπως η πλατφόρμα κατάρτισης της ΕΕ για το κλίμα, την ασφάλεια και την άμυνα, η ανάπτυξη ενδελεχών αναλύσεων και μελετών για σχετικές πολιτικές και δράσεις, ιδίως σε ευάλωτες γεωγραφικές περιοχές, όπως το Σαχέλ και η Αρκτική. Ιστορικό Ο όρος «σχέση μεταξύ κλίματος και ασφάλειας» που χρησιμοποιείται στην κοινή ανακοίνωση αναφέρεται στις επιπτώσεις που έχει τόσο η κλιματική αλλαγή όσο και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας βιοποικιλότητας και της ρύπανσης, στην ειρήνη, την ασφάλεια και την άμυνα. Η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους και αλληλοεπιδεινώνονται. Επηρεάζουν ήδη την ασφάλεια της παραγωγής τροφίμων, με τη μείωση της απόδοσης σημαντικών καλλιεργειών, όπως ο αραβόσιτος, το ρύζι και το σιτάρι, και με την αύξηση του κινδύνου ταυτόχρονης κακής συγκομιδής σε μεγάλες χώρες παραγωγής. Ταυτόχρονα, η μη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων οδηγεί επίσης στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος και τη λειψυδρία. Έως το 2050, εκτιμάται ότι πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι θα έχουν ανεπαρκή πρόσβαση σε νερό, καθώς και ότι η υποβάθμιση του εδάφους θα μπορούσε να ανέλθει στο 90 % και η ζήτηση για τρόφιμα θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 60 %. Η έλλειψη πόρων και η αστάθεια που οφείλεται σε κλιματικά και περιβαλλοντικά αίτια εργαλειοποιούνται με ενεργό τρόπο από ένοπλες ομάδες και δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος, διεφθαρμένα ή αυταρχικά καθεστώτα, καθώς και από άλλα μέρη, μεταξύ άλλων μέσω περιβαλλοντικών εγκλημάτων. Το περιβαλλοντικό έγκλημα έχει ήδη καταστεί ο τέταρτος μεγαλύτερος κλάδος εγκλήματος παγκοσμίως, και συνεχίζει να αναπτύσσεται, επιταχύνοντας περαιτέρω την περιβαλλοντική κρίση, μεταξύ άλλων με τη μη βιώσιμη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Οι ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και την εξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα επιτόπου, ταυτόχρονα με τη σταδιακή εισαγωγή της πράσινης ενέργειας, χωρίς να επηρεαστεί η επιχειρησιακή τους αποτελεσματικότητα και η ανθεκτικότητα των υποδομών ζωτικής σημασίας που σχετίζονται με την άμυνα. H ΕΕ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή όσον αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής γενικά εδώ και πολλά χρόνια. Συγκεκριμένα, το 2008 χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή ως πολλαπλασιαστή απειλών και το 2020 εξέτασε τη σχέση της κλιματικής αλλαγής με τη διαχείριση κρίσεων της ΕΕ και την ευρωπαϊκή άμυνα. Η κοινή ανακοίνωση αποτελεί συνέχεια των συμπερασμάτων που εξέδωσε το Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2023 σχετικά με την κλιματική και ενεργειακή διπλωματία, με τα οποία ζητείται καλύτερη ενσωμάτωση της σχέσης μεταξύ κλίματος, ειρήνης και ασφάλειας στην εξωτερική πολιτική της ΕΕ. View full είδηση

Το φαινόμενο της «αστικής θερμονησίδας» απειλεί τα μισά σχολεία και νοσοκομεία της Ευρώπης, σύμφωνα με ανάλυση της υπηρεσίας για το περιβάλλον της ΕΕ, αναφορικά με την κλιματική αλλαγή. Η υπηρεσία συνεχίζει λέγοντας πως με τον τρόπο αυτό ευάλωτοι πληθυσμοί εκτίθενται σε θερμοκρασίες απειλητικές για την υγεία τους, καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αυξάνονται. Συγκεκριμένα, η ανάλυση κάνει λόγο για περίπου το 46% των νοσοκομείων και το 43% των σχολείων, που βρίσκονται σε σημεία στα οποία η θερμοκρασία είναι τουλάχιστον δύο βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από τον μέσο όρο της περιοχής. Η αύξηση αυτή της θερμοκρασίας πυροδοτεί σοβαρότερες επιπτώσεις σε σχέση με τις αγροτικές περιοχές, ανακοίνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (EEA) σε ανάλυσή του για τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη μπορεί να προσαρμοστεί στην κλιματική αλλαγή. Κατά το φαινόμενο της «αστικής θερμονησίδας», πυκνές συστάδες κτηρίων και υποδομών, όπως είναι οι δρόμοι απορροφούν και διατηρούν περισσότερη θερμότητα σε σχέση με τις πράσινες περιοχές. Αυτό έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία σημειώνει ο Μπλαζ Κούρνικ, επικεφαλής του τμήματος κλιματικής προσαρμογής του ΕΕΑ. Η κλιματική αλλαγή, που προκαλείται από τη συνεχιζόμενη καύση ορυκτών καυσίμων από τη βιομηχανία, έχει ως αποτέλεσμα οι καύσωνες να είναι σφοδρότεροι και συχνότεροι. Η τάση αυτή αν συνδυαστεί με τις «αστικές θερμονησίδες», δημιουργεί κινδύνους, μεταξύ αυτών και οι αυξημένοι θάνατοι από θερμοπληξία, ειδικά για τους ευάλωτους πληθυσμούς όπως είναι οι ηλικιωμένοι. «Η ευαλωτότητα στην Ευρώπη επίσης αυξάνεται λόγω του γηράσκοντος πληθυσμού, λόγω των πιο πυκνοκατοικημένων πόλεων. Αυτό είναι κάτι το οποίο, σε συνδυασμό με τους καύσωνες, θα αποτελέσει κίνδυνο για τις κοινωνίες του μέλλοντος», διευκρίνισε ο Μπλαζ Κούρνικ. Ενδεικτικά αναφέρονται οι περιπτώσεις όπου έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο: κατά τη διάρκεια του καύσωνα στον Αύγουστο του 2020, η συνδεόμενη με τις υψηλές θερμοκρασίες θνητότητα σε πόλεις της περιοχής της Βρετανίας Γουέστ Μίντλαντς ήταν δύο φορές υψηλότερη σε σχέση με τις επαρχιακές περιοχές εκεί. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος κάλεσε επειγόντως τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για τον περιορισμό του φαινομένου της «αστικής θερμονησίδας» στα αστικά κέντρα. Ένας τρόπος περιορισμού του φαινομένου είναι και η κατασκευή περισσότερων πράσινων χώρων δροσιάς και νερού. Άλλα μέτρα μπορεί να είναι η έναρξη των σχολικών διακοπών νωρίτερα από το καθορισμένο ούτως ώστε να αποφεύγεται η διδασκαλία σε συνθήκες υπερβολικής ζέστης. View full είδηση

Ποιες μητροπόλεις κινδυνεύουν να «σβηστούν» από τον χάρτη - Η γη κάτω από τις μεγαλουπόλεις υποχωρεί προς το επίπεδο της θάλασσας υπό το βάρος των κατασκευών. Οι μεγαλουπόλεις βυθίζονται. Οι λίστες με τα αστικά κέντρα και τις περιοχές που κινδυνεύουν σταδιακά να βρεθούν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας διαρκώς μακραίνουν, όπως πολλαπλασιάζονται και οι επιστημονικές έρευνες που καταγράφουν και μελετούν το φαινόμενο. Και ο λόγος δεν είναι μόνο ο προφανής, δηλαδή η κλιματική αλλαγή. Δεν φταίει μόνο η κλιματική αλλαγή Η θάλασσα αγκαλιάζει κάθε χρόνο ολοένα και πιο σφιχτά τις πόλεις, αλλά και το αντίστροφο, δηλαδή οι πόλεις… χαμηλώνουν αγγίζοντας τα νερά της. Αφενός, λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη οι πάγοι λιώνουν, οι θάλασσες «φουσκώνουν» και εισβάλλουν στις πόλεις. Αφετέρου, τα μεγάλα αστικά κέντρα, λόγω ανθρωπογενών παρεμβάσεων που οδηγούν σε καθιζήσεις, γέρνουν υπό το βάρος του τσιμέντου προς το επίπεδο της θάλασσας. Ετσι, μπορεί παράκτιες πόλεις όπως το Μαϊάμι των ΗΠΑ και η Καντόνα της Κίνας να αντιμετωπίζουν την προοπτική τεράστιων πλημμυρών όσο η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, λόγω της κλιματικής αλλαγής, ωστόσο μελέτη που δημοσιεύτηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό «Geophysical Research Letters» και εξέτασε 99 πόλεις ανά τον κόσμο, προσδιόρισε μια πιο επείγουσα απειλή. Οπως αποκάλυψαν οι επιστήμονες, οι μεγαλουπόλεις του πλανήτη βυθίζονται ταχύτερα από τον ρυθμό που ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας. Κι αυτό διότι η γη υποχωρεί και καθιζάνει πολλά εκατοστά κάθε χρόνο εξαιτίας αλλαγών στο υπέδαφος που προκαλούνται από διάφορες δραστηριότητες. Για παράδειγμα, με τις υπεραντλήσεις υπόγειων υδάτων, το νερό βγαίνει στην επιφάνεια, η γη συμπιέζεται και οι κατασκευές που είναι χτισμένες στην κορυφή βουλιάζουν σταδιακά, πλησιάζοντας το επίπεδο της θάλασσας. Συναγερμός στη Νοτιοανατολική Ασία Τουλάχιστον 33 πόλεις «χαμηλώνουν» πάνω από ένα εκατοστό ετησίως, δηλαδή με ρυθμό πέντε φορές μεγαλύτερο από εκείνον της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Εκείνες που κινδυνεύουν να γίνουν ταχύτερα «υποβρύχια» βρίσκονται συγκεντρωμένες στη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία και ήδη αναγκάζονται να προσαρμοστούν. Η Ινδονησία, για παράδειγμα, μεταφέρει την πρωτεύουσά της από την Τζακάρτα, μια μεγαλούπολη 10,5 εκατομμυρίων κατοίκων, σε μια νεόκτιστη πόλη στο Βόρνεο, 2.000 χλμ. μακριά, για διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων και η σταδιακή βύθιση της πόλης. Μάλιστα, το 2022 η τοπική κυβέρνηση της Βόρειας Τζακάρτα απαγόρευσε την εξόρυξη υπόγειων υδάτων στην περιοχή. Οι δέκα ταχύτερα βυθιζόμενες πόλεις στον πλανήτη (από το σύνολο των 99 που μελετήθηκαν) είναι η Τιεντσίν της Κίνας με 5,22 εκατοστά τον χρόνο (cm/έτος), η Σεμαράνγκ και η Τζακάρτα της Ινδονησίας (3,96 cm/έτος και 3,44 εκατ./έτος αντίστοιχα), η Σαγκάη (2,94 cm/έτος), η Χο Τσι Μινχ και το Ανόι του Βιετνάμ (2,81 cm/έτος και 2,44 cm/έτος αντίστοιχα), το Τσιταγκόνγκ του Μπαγκλαντές (2,35 cm/έτος), το Κόμπε της Ιαπωνίας (2,26 cm/έτος), η Κεράλα της Ινδίας (1,96 cm/έτος) και το Χιούστον των ΗΠΑ (1,95 cm/έτος). Παράλληλα, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 8 Μαΐου στο επιστημονικό έντυπο «Earth’ s Future», και η πιο εμβληματική πόλη των ΗΠΑ, η Νέα Υόρκη, βουλιάζει υπό το βάρος των εκατοντάδων ουρανοξυστών. Υπολογίστηκε ότι πέρα από την άνοδο της θαλάσσιας στάθμης, η αμερικανική μητρόπολη χάνει κάθε χρόνο 1 με 2 χιλιοστά από το ύψος της λόγω καθίζησης. Μάλιστα, από το 1950 έως σήμερα το νερό στη Νέα Υόρκη έχει ανέβει κατά περίπου 22 εκατοστά. Αντιστοίχως, και η Βομβάη υποχωρεί έως και 0,8 εκατοστά ετησίως ενώ ανάλυση κινδύνου που έγινε πέρυσι κατέδειξε ότι σχεδόν 2.500 κτίρια στην ινδική μητρόπολη κινδυνεύουν να καταστραφούν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας έως το 2050. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC) του ΟΗΕ, χωρίς μείωση των εκπομπών αερίων που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή, τα επίπεδα της θάλασσας παγκοσμίως θα ανέβουν κατά ένα μέτρο έως το 2100, απειλώντας τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα του πλανήτη, αλλά και αγροτικές περιοχές, θέρετρα κ.λπ. που βρίσκονται σε επαφή με το νερό. Η «εισβολή» αλμυρού νερού μπορεί να καταστρέψει βασικούς κλάδους της οικονομίας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO) η παγκόσμια μέση στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί ταχύτερα από το 1900 έως σήμερα από ό,τι σε οποιονδήποτε προηγούμενο αιώνα τα τελευταία 3.000 χρόνια. Μάλιστα, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ακόμη και αν η αύξηση της θερμοκρασίας της Γης συγκρατηθεί ως εκ θαύματος στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, η θάλασσα θα συνεχίσει να «φουσκώνει» ενώ εάν αυξηθεί κατά 2 βαθμούς Κελσίου, τότε η άνοδος της θαλάσσιας στάθμης θα μπορούσε να διπλασιαστεί απειλώντας μεγαλουπόλεις, όχι μόνο στην Ασία, αλλά σε κάθε άλλη ήπειρο, όπως είναι το Κάιρο, το Λάγος, το Μαπούτο, η Ντάκα, η Κοπεγχάγη, το Λονδίνο, το Λος Αντζελες, η Νέα Υόρκη, το Μπουένος Αϊρες, το Σαντιάγο κ.ά. Σχεδόν 900 εκατομμύρια άνθρωποι – το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού – ζουν σε παράκτιες ζώνες, με τον πληθυσμό στα μικρά νησιωτικά αναπτυσσόμενα κράτη του Δυτικού Ειρηνικού να αντιμετωπίζουν μια άνοδο της στάθμης της θάλασσας έως και τέσσερις φορές μεγαλύτερη από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Υπό βύθιση περιοχές και στην Ελλάδα Οι κλιματικές μεταβολές δεν έχουν αφήσει ανεπηρέαστη την Ελλάδα. Ηδη επιστήμονες έχουν καταγράψει επίδραση τόσο στην παραγωγικότητα των καλλιεργειών, αλλά και στο τουριστικό προϊόν, δηλαδή στους δύο βασικούς «πυλώνες» της ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα, όπως αναφέρει ο ακαδημαϊκός κ. Χρήστος Ζερεφός, επικεφαλής του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελεί το Καλοχώρι Θεσσαλονίκης, ο άλλοτε λαχανόκηπος της περιοχής, από τους βυζαντινούς χρόνους. Οπως εξηγεί, εξαιτίας των αλλαγών στο κλίμα, πλέον η μέση στάθμη της θάλασσας βρίσκεται στο ίδιο υψόμετρο με το έδαφος, το αλμυρό νερό διεισδύει με συνέπεια να παρατηρείται υφαλάτωση της γης, η οποία είναι καταστροφική για την αγροτική παραγωγή. Το ίδιο συμβαίνει σήμερα σε χιλιόμετρα ακτογραμμών με χαμηλό υψόμετρο, σε δέλτα ποταμών όπως του Νέστου, του Αξιού, του Αλιάκμονα, ή στα παράλια του Μεσολογγίου κ.λπ. Στο σενάριο ενός ήπιου μετριασμού των εκπομπών αερίων, στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας για την περίοδο 2031 – 2060 προβλέπεται σημαντική άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Περισσότερο θα επηρεαστούν τα νησιά του Κεντρικού Αιγαίου στο βόρειο και νοτιοδυτικό τμήμα της Κρήτης, η ακτογραμμή του Ιονίου της ηπειρωτικής χώρας όπου η άνοδος της στάθμης θα φτάσει έως και τα 30 εκατοστά. Αλλά και στο σύνολο της ελληνικής ακτογραμμής υπολογίζεται μια άνοδος της στάθμης των θαλασσινών υδάτων από 10 έως 20 εκατοστά. Για την ίδια τριακονταετία, σύμφωνα με το πιο δυσμενές σενάριο, δηλαδή χωρίς περιορισμό των θερμοκηπικών αερίων, διαφαίνεται ότι σχεδόν σε όλη την ελληνική ακτογραμμή η θάλασσα θα ανέβει από 20 και σε ορισμένες περιοχές έως 30 εκατοστά. Σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι δεδομένο ότι στις περιοχές όπου η στάθμη της θάλασσας θα ανεβαίνει, οι ακτές θα διαβρώνονται και θα χάνονται οι αμμουδιές. Στην Ελλάδα ήδη σήμερα το 20% της ακτογραμμής κινδυνεύει από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η οποία έχει επιταχυνθεί τα τελευταία 10 χρόνια, κατατάσσοντας τη χώρα μας στην πρώτη πεντάδα των ευρωπαϊκών χωρών ως προς την παράκτια τρωτότητα. Οι συνέπειες των μακροχρόνιων μεταβολών της θαλάσσιας στάθμης σε συνδυασμό με παροδικές ακραίες κυματικές καταστάσεις θα επηρεάσουν πολλούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας (τουρισμό, χρήσεις γης, μεταφορές, κ.λπ.). Και όσο οι προσπάθειες της παγκόσμιας κοινότητας για μείωση των επικίνδυνων για το κλίμα εκπομπών θα συνεχίζονται, απαιτείται παράλληλα άμεση ενίσχυση της άμυνας των παράκτιων περιοχών και πόλεων ώστε να σταθούν όρθιες στα «χτυπήματα» των κλιματικών φαινομένων που, ούτως ή άλλως, έρχονται. Στην Ελλάδα το έργο του πολεοδομικού σχεδιασμού για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας βρίσκεται στο στάδιο της προκήρυξης των μελετών για τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ), τα οποία σχεδιάζεται να ολοκληρωθούν εντός τριετίας με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το «φράγμα» της Βενετίας Για αιώνες στη Βενετία μεγάλες παλίρροιες βύθιζαν τα σοκάκια, πλημμύριζαν τα κτίρια, εμπόδιζαν την κίνηση των σκαφών κάτω από τις γέφυρες. Εδώ και μια τριετία όμως η ζωή των κατοίκων και των εμπόρων έχει βελτιωθεί. Το πρόβλημα της βύθισης της πόλης προφανώς δεν λύνεται με το φράγμα, παρά ταύτα η ζωή των κατοίκων γίνεται κάπως ευκολότερη. Το έργο υδραυλικής μηχανικής (γνωστό με το ιταλικό ακρωνύμιο «MOSE») ολοκληρώθηκε με τεράστιες καθυστερήσεις, έπειτα από δύο δεκαετίες και πλέον λειτουργεί και προστατεύει τη Βενετία και τη λιμνοθάλασσά της. Σε κάθε περίπτωση, δεν λείπουν οι «γκρίνιες» για τη χρησιμότητα του φράγματος που κόστισε 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Μελέτη του 2021 προέβλεψε άνοδο της στάθμης του νερού στη λιμνοθάλασσα της Βενετίας μεταξύ 32 και 110 εκατοστών έως το 2100, ανάλογα με το πόσο δραστικά θα περιοριστούν οι εκπομπές άνθρακα. View full είδηση