Αναζήτηση στην κοινότητα

Η Κίνα έχει αποκτήσει τη μεγαλύτερη καθαρή δασική έκταση στον κόσμο την τελευταία δεκαετία Τα δάση απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα και απελευθερώνουν οξυγόνο, λειτουργώντας ως οι πνεύμονες του κόσμου. Οι μεταβολές στα δάση Ταυτόχρονα, τα δάση περιέχουν ξεχωριστά καιρικά συστήματα και ροές νερού, επηρεάζοντας εκτάσεις γης χιλιάδες μίλια μακριά. Ενώ εκατομμύρια εκτάρια (ha) έχουν χαθεί σε όλο τον Αμαζόνιο τις τελευταίες δεκαετίες, αρκετές χώρες επιδιώκουν ενεργά προσπάθειες αναδάσωσης. O παρακάτω πίνακας δείχνει τις χώρες με την υψηλότερη αύξηση δασικής έκτασης από το 2015, με βάση στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών. Αύξηση Δασικής Έκτασης ανά Χώρα (2015-2025) Κατάταξη Χώρα Καθαρό κέρδος 2015-2025 Μέση ετήσια καθαρή μεταβολή 1 Κίνα 1.686.000 0,8 2 Ρωσία 942.000 0,1 3 Ινδία 191.000 0,3 4 Τουρκία 118.000 0,5 5 Αυστραλία 105.000 0,1 6 Γαλλία 95.900 0,6 7 Ινδονησία 94.100 0,1 8 Νότια Αφρική 87.600 0,4 9 Καναδάς 82.500 0,0 10 Βιετνάμ 72.800 0,5 Η κατάταξη των χωρών Η Κίνα έχει αποκτήσει τη μεγαλύτερη καθαρή δασική έκταση στον κόσμο την τελευταία δεκαετία. Από τη δεκαετία του 1970, η Κίνα έχει φυτέψει χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια, δέντρα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της «Μεγάλου Πράσινου Τείχους». Η πρωτοβουλία αυτή έχει σχεδιαστεί για να αποτρέψει την εισχώρηση άμμου στις ερήμους Γκόμπι και Τακλαμακάν στις πόλεις. Το έργο, που είχε ως στόχο να ολοκληρωθεί έως το 2050, είχε ανάμεικτα αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένων χαμηλών ποσοστών επιβίωσης δέντρων σε ορισμένες περιπτώσεις. Ωστόσο, παρά ταύτα, 1,7 εκατομμύρια καθαρά εκτάρια δασών έχουν φυτευτεί στη χώρα από το 2015. Η Ρωσία κατατάσσεται δεύτερη παγκοσμίως, με 942.000 εκτάρια να έχουν κερδηθεί κατά τη διάρκεια της δεκαετίας. Αυτή η τάση υποστηρίζεται από εθνικές πολιτικές που αποσκοπούν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης των δασικών εκτάσεων από το 2018. Ομοίως, η Ινδία έχει θεσπίσει φιλόδοξους εθνικούς πολιτικούς στόχους για την αναδάσωση. Μέχρι το 2030, σχεδιάζει να αποκαταστήσει 26 εκατομμύρια εκτάρια δάσους στο πλαίσιο των κλιματικών στόχων της. Από το 2015, έχει δει καθαρή αύξηση 191.000 εκταρίων δάσους, η τρίτη υψηλότερη παγκοσμίως. View full είδηση

Ενστάσεις διατυπώνει το Ελεγκτικό Συνέδριο σε έκθεσή του για την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων αναδάσωσης μετά από δασικές πυρκαγιές στην χώρα μας. Σύμφωνα με το πόρισμα της έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου «διαχρονικά, πραγματοποιούνται πολύ λιγότερες αναδασώσεις από εκείνες που είχε προγραμματιστεί να γίνουν και η αποκατάσταση του δασικού περιβάλλοντος στις κατεστραμμένες εκτάσεις δεν παρακολουθείται και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί». Παράλληλα, το Ελεγκτικό Συνέδριο αναφέρει στο πόρισμά του, ότι «η αρμόδια για την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δάση και υπεύθυνη για την πολιτική αναδασώσεων στη Χώρα Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος δεν διαθέτει αξιόπιστα συνολικά δεδομένα, ούτε για τις κηρυχθείσες ως αναδασωτέες εκτάσεις ανά την επικράτεια, ούτε για το σε ποιες από τις εκτάσεις αυτές επιβάλλεται, κατά τα διδάγματα της επιστήμης, η εκτέλεση αναδασωτικών εργασιών, με συνέπεια οι διαθέσιμοι για τις αναδασώσεις δημόσιοι πόροι να κατανέμονται ευκαιριακά». Συγκεκριμένα, το Ελεγκτικό Συνέδριο σε ανακοίνωσή του αναφέρει: «Το Ελεγκτικό Συνέδριο δημοσιεύει σήμερα την Έκθεση Ελέγχου 2/2025: «Δασικές πυρκαγιές: Έχει μελετηθεί και παρακολουθείται η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων αναδάσωσης;» Στην έκθεση αυτή αποτυπώνονται τα αποτελέσματα του ελέγχου, που διενήργησε το Ελεγκτικό Συνέδριο, προκειμένου να διαπιστωθεί αν οι δημόσιοι πόροι, εθνικοί και ενωσιακοί, που διατίθενται για τις αναδασώσεις στη Χώρα αξιοποιούνται με ορθολογικό τρόπο και κατά πόσον έχουν αποφέρει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα, ως προς την αποκατάσταση των κατεστραμένων δασικών οικοσυστημάτων. Περαιτέρω, ο έλεγχος ασχολήθηκε και με τον νέο θεσμό της αναδοχής αποκατάστασης και αναδάσωσης, της ανάληψης, δηλαδή, από ιδιώτες, που εκδηλώνουν ενδιαφέρον και επιλέγονται προς τούτο, του κόστους και της ευθύνης εκτέλεσης των έργων αποκατάστασης και αναδάσωσης που απαιτούνται σε δημόσιες εκτάσεις δασικού χαρακτήρα. Τα πορίσματα του ελέγχου είναι τα ακόλουθα: 1. Η αρμόδια για την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δάση και υπεύθυνη για την πολιτική αναδασώσεων στη Χώρα Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος δεν διαθέτει αξιόπιστα συνολικά δεδομένα ούτε για τις κηρυχθείσες ως αναδασωτέες εκτάσεις ανά την επικράτεια, ούτε για το σε ποιες από τις εκτάσεις αυτές επιβάλλεται, κατά τα διδάγματα της επιστήμης, η εκτέλεση αναδασωτικών εργασιών, με συνέπεια οι διαθέσιμοι για τις αναδασώσεις δημόσιοι πόροι να κατανέμονται ευκαιριακά. 2. Ο υπερβολικά φιλόδοξος σχεδιασμός της σχετικής με τις αναδασώσεις Δράσης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014 - 2022, σε συνδυασμό με την ανωριμότητα των έργων και τις επιπλοκές από τη μεταφορά των περιφερειακών δασικών υπηρεσιών στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενόσω το Πρόγραμμα βρισκόταν σε εξέλιξη, είχαν ως συνέπεια η Δράση αυτή να αποδώσει ελάχιστα αποτελέσματα, τόσο από άποψη απορρόφησης των διαθέσιμων πιστώσεων, όσο και ως προς την επίτευξη του στόχου των εκτάσεων που επρόκειτο να αναδασωθούν. 3. Παρά την έλλειψη τυπικότητας, όσον αφορά την επιλογή των αναδόχων αποκατάστασης και αναδάσωσης, και την πλημμελή, σε κάποιο βαθμό, εποπτεία, από τις αρμόδιες δασικές αρχές, της συμμόρφωσης των αναδόχων προς τις υποχρεώσεις τους, ο νέος θεσμός της αναδοχής επιτάχυνε την εκτέλεση των αναδασωτικών έργων. Σε ορισμένες, ωστόσο, περιπτώσεις, οι δημόσιοι πόροι που προορίζονταν για έργα αναδασώσεων, τα οποία εκτελέστηκαν τελικώς με αναδοχή, δεν αποδεσμεύτηκαν εγκαίρως. 4. Διαχρονικά, πραγματοποιούνται πολύ λιγότερες αναδασώσεις από εκείνες που είχε προγραμματιστεί να γίνουν. Η αποκατάσταση του δασικού περιβάλλοντος στις κατεστραμμένες εκτάσεις δεν παρακολουθείται και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί. Η έκθεση συνοδεύεται από τις συστάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου προς τους αρμόδιους φορείς για τη βελτίωση των δράσεών τους προς την κατεύθυνση αυτή». View full είδηση

Εκτάσεις που είχαν χάσει τον δασικό τους χαρακτήρα νόμιμα και με βάση διοικητικές πράξεις πριν από τις 11 Ιουνίου 1975, δεν μπορεί να εμφανίζονται εκ νέου ως “δάση” στους δασικούς χάρτες, έκρινε με απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ 1935/2025). Η κρίση αυτή αφορά ιδίως περιπτώσεις όπου έχουν εκδοθεί οικοδομικές άδειες πριν από την έναρξη ισχύος του Συντάγματος του 1975, οι οποίες δεν έχουν ανακληθεί ή ακυρωθεί. Το δικαστήριο ασχολήθηκε με περίπτωση ιδιοκτήτριας, η οποία είδε έκταση 143 τ.μ. του ακινήτου της να περιλαμβάνεται στον κυρωμένο δασικό χάρτη, παρά το γεγονός ότι σε αυτήν είχαν ανεγερθεί, με παλαιές άδειες, ισόγειες κατασκευές (πατητήρι και αποθήκη) για λειτουργία οινοποιείου. Οι σχετικές άδειες είχαν εκδοθεί πριν από το 1975 και δεν είχαν ακυρωθεί ή ανακληθεί. Παρότι δεν είχαν προβληθεί αντιρρήσεις στη φάση ανάρτησης του δασικού χάρτη, το δικαστήριο έκανε εν μέρει δεκτή την αίτηση ακύρωσης και διέταξε τη Διοίκηση να εξετάσει εκ νέου την υπόθεση, με βάση τις άδειες που προσκομίστηκαν. Η απόφαση αναγνωρίζει πως όταν προκύπτει, από στοιχεία του φακέλου ή έγκυρες διοικητικές πράξεις, ότι μια έκταση είχε χάσει ήδη τον δασικό χαρακτήρα της πριν από την 11η Ιουνίου 1975, τότε η Διοίκηση οφείλει να το λάβει υπόψη και να αναμορφώσει τον χάρτη, ακόμα και μετά την κύρωσή του, εφόσον πρόκειται για συγκεκριμένες εξαιρέσεις όπως οικοδομικές άδειες. Αντίθετα, ισχυρισμοί τεχνικής φύσεως που σχετίζονται με τη μορφή της βλάστησης και τον φυσικό χαρακτήρα της έκτασης, δεν εξετάζονται σε αυτό το στάδιο, αν δεν έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο της διαδικασίας αντιρρήσεων κατά την ανάρτηση του χάρτη. Η απόφαση αποτελεί σημαντικό προηγούμενο για πολίτες που διαθέτουν παλαιές άδειες και βλέπουν σήμερα τις ιδιοκτησίες τους να περιλαμβάνονται, εσφαλμένα, σε κυρωμένους δασικούς χάρτες. Διευκρινίζεται, πάντως, ότι η δυνατότητα αναμόρφωσης των δασικών χαρτών μετά την κύρωση επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως η παρούσα, και δεν επανενεργοποιεί τη διαδικασία αντιρρήσεων. View full είδηση

Υπό την απειλή υψηλών θερμοκρασιών και ξηρασίας, η συζήτηση για τους παράγοντες που οδηγούν στην ταχεία εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών επανέρχεται στο προσκήνιο, ως μια επείγουσα αλλά και δυσάρεστη επικαιρότητα. Ενώ οι δασικές πυρκαγιές από μόνες τους είναι φυσικές διαδικασίες που εδώ και εκατομμύρια χρόνια βοηθούν στην ανανέωση της βλάστησης, όταν συμβαίνουν σε αστικές περιοχές μπορούν να είναι καταστροφικές. Κάθε καλοκαίρι, οι δασικές πυρκαγιές αποκτούν συχνά καταστροφικές διαστάσεις μέσα σε λίγα μόλις λεπτά επηρεάζοντας τον αστικό ιστό, την ανθρώπινη ζωή και την περιουσία. Τι είναι όμως αυτό που ωθεί την ταχεία εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών; Η πραγματικότητα ενέχει αρκετά επίπεδα πολυπλοκότητας, ενώ η ανεξέλεγκτη εξάπλωση μιας πυρκαγιάς δεν αποτελεί σύμπτωση, αλλά αποτέλεσμα μιας σειράς φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων, οι οποίοι συνδυαζόμενοι, έχουν τη δυσάρεστη ικανότητα να μετατρέψουν μια μικρή εστία σε καταστροφική πυρκαγιά. Σύμφωνα με πολυετείς επιστημονικές μελέτες και με όσα αναφέρονται στον «Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον Δασικών Εκτάσεων» οι βασικοί άξονες, οι οποίοι καθορίζουν τη συμπεριφορά μιας δασικής πυρκαγιάς στο πεδίο είναι τρεις: το είδος της καύσιμης ύλης, η τοπογραφία και οι καιρικές συνθήκες. Bλάστηση και φυτική καύσιμη ύλη αποτελεί την πρώτη ύλη της πυρκαγιάς Ο πρώτος και κυριότερος παράγοντας για την ένταση και εξάπλωση μιας δασικής πυρκαγιάς είναι η φύση της καύσιμης ύλης. Ξερά χόρτα, πευκοβελόνες, φρύγανα, θάμνοι, μικρά δέντρα αλλά και ψηλά ξερά δέντρα όπως και εγκαταλελειμμένα χωράφια με πυκνή βλάστηση λειτουργούν ως φυσικά «προσανάμματα». Τα ελληνικά δάση, πλούσια σε πεύκα και χαμηλή βλάστηση, αποτελούν, επομένως, ένα ιδιαίτερα εύφλεκτο υπόστρωμα. Όσο χαμηλότερη είναι η υγρασία στην περιοχή των φυτών, τόσο ευκολότερα και γρηγορότερα αυτά αναφλέγονται. Οι πευκοβελόνες και τα ξερά κλαδιά λειτουργούν ως προσανάμματα, ενώ οι συσσωρευμένοι οργανικοί όγκοι (συχνά αποτέλεσμα του ελλιπούς καθαρισμού) συμβάλλουν στην αύξηση της θερμικής έντασης. Τέλος, οι συνεχείς μονοκαλλιέργειες δέντρων, χωρίς φυσικές διακοπές ή αντιπυρικές ζώνες, συνθέτουν τις ιδανικές συνθήκες της γρήγορης εξάπλωσης. Τοπογραφία και κλίση του εδάφους – Η πυρκαγιά «προτιμάει» τις πλαγιές Η μορφολογία (όπως τοπογραφία, προσανατολισμός και κλίση) του εδάφους παίζει και εκείνη με τη σειρά της σημαντικό ρόλο. Οι κεκλιμένες επιφάνειες του εδάφους, όπως οι πλαγιές των βουνών ή των λόφων, επιταχύνουν τη διάδοση της πυρκαγιάς, πολλές φορές ακόμη και χωρίς την επίδραση του ανέμου, προς τα επάνω («ανάντη»), ενόσω η θερμότητα και οι φλόγες προθερμαίνουν την ύλη που βρίσκεται στην κατεύθυνση της ανόδου. Αντίθετα, η ταχύτητα εξάπλωσης προς τα κάτω («κατάντη») είναι πολύ μικρότερη. Αντίστοιχα, οι τοποθεσίες με νότιο και νοτιοδυτικό προσανατολισμό είναι συνήθως ξηρότερες και πιο ευάλωτες σε δασικές πυρκαγιές λόγω της υψηλότερης ηλιοφάνειας. Χαράδρες, φαράγγια ή στενά περάσματα μπορούν να ενισχύσουν το φαινόμενο, αυξάνοντας την ένταση της πυρκαγιάς και δημιουργώντας εσωτερικά ρεύματα, τα οποία εγκλωβίζουν τις φλόγες καθιστώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την κατάσταση πιο κρίσιμη. Ο άνεμος ορίζει κατεύθυνση και ένταση Ο τρίτος, και ενδεχομένως καθοριστικότερος, παράγοντας είναι ο άνεμος. Η ταχύτητα και η κατεύθυνση του ανέμου δεν καθορίζουν μόνο τη δυναμική της πυρκαγιάς, αλλά μπορούν και να τη μεταφέρουν δεκάδες ή και εκατοντάδες μέτρα μακριά (μέσω «καυτρών» δηλαδή καιγόμενων τεμαχίων καύσιμης ύλης, τα οποία εκτοξεύονται), με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων εστιών μακριά από το κύριο μέτωπο της πυρκαγιάς. Στο εσωτερικό των φαραγγιών δε, η ένταση του ανέμου ενισχύεται σημαντικά. Η ανάγκη της πρόληψης Η πρόληψη είτε με καθαρισμό των οικοπέδων, είτε με τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, είναι μια σημαντική παράμετρος, η οποία μπορεί να ανακόψει την επέκταση της φωτιάς, πριν αυτή μετατραπεί σε καταστροφή. Καθώς το φετινό καλοκαίρι προβλέπεται θερμό και ξηρό, η επαγρύπνηση δεν είναι επιλογή, αλλά ευθύνη. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στα μηνύματα της Πολιτικής Προστασίας που αφορούν τα δελτία πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς για διάφορες περιοχές της χώρας, καθώς και στις προειδοποιήσεις του 112 για άμεση εκκένωση όταν αυτή προτείνεται από την Πολιτεία. Σε νέες κατασκευές είναι επίσης σημαντική η μελέτη παθητικής πυροπροστασίας, σύμφωνα με τον «Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον Δασικών Εκτάσεων», για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της κατασκευής, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ακινήτων ή πληθυσμών, των οποίων η γρήγορη εκκένωση μπορεί να παρουσιάζει δυσκολίες (π.χ. νοσοκομεία, γηροκομεία, σπίτια ηλικιωμένων ή ανθρώπων με κινητικές δυσκολίες κτλ.). Μέσω των μέτρων παθητικής πυροπροστασίας δίνεται περισσότερος χρόνος αντίδρασης σε ένα κρίσιμο γεγονός δασικής πυρκαγιάς. Πρόσβαση Τέλος, η πρόσβαση των πυροσβεστικών δυνάμεων σε μια δασική πυρκαγιά καθορίζει την ταχύτητα των ενεργειών τους και, συνεπώς, την επιτυχία ή όχι της κατάσβεσης. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να εξασφαλίζεται η καθαρή πρόσβαση προς τα ακίνητα, τα οποία βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων για την ταχύτερη επέμβαση αλλά και την ασφαλή εκκένωση των ενοίκων. Πηγή: Κανονισμός Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον Δασικών Εκτάσεων – Σχετική Νομοθεσία – Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδος View full είδηση

Η φωτιά αποτελεί ένα φυσικό φαινόμενο που εδώ και χιλιάδες χρόνια διαμορφώνει τα οικοσυστήματα του πλανήτη μας. Όμως, σήμερα, η φωτιά έχει αλλάξει — αντιμετωπίζουμε συχνότερες, μεγαλύτερες και πιο δύσκολες να αντιμετωπιστούν πυρκαγιές. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι έχει αλλάξει το περιβάλλον μέσα στο οποίο εκδηλώνεται η φωτιά. Στην πυρομετεωρολογική ομάδα FLAME της Μονάδας ΜΕΤΕΟ, πιστεύουμε ότι η κατανόηση της φωτιάς είναι το πρώτο βήμα για να μάθουμε να ζούμε μαζί της. Γι’ αυτό δημιουργήσαμε, σε συνεργασία με το κανάλι The Skeptic Theory, ένα νέο σύντομο βίντεο που εξηγεί με απλά λόγια: Τι είναι μια δασική πυρκαγιά; Πώς ξεκινά και πώς εξαπλώνεται; Ποιος είναι ο ρόλος του καιρού; Γιατί κάποιες φορές η φωτιά μπορεί να είναι καλή; Τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση πυρκαγιάς; Πώς αλλάζουν οι πυρκαγιές σε ένα διαρκώς θερμότερο κλίμα; Το βίντεο απευθύνεται σε μικρούς και μεγάλους και φιλοδοξεί να μεταδώσει γνώση, χωρίς φόβο και υπερβολές. View full είδηση

Περίπου 430 εκατομμύρια στρέμματα δασών, δηλαδή η έκταση μιας χώρας όπως το Ιράκ, χάθηκαν στα 24 κύρια «μέτωπα» της αποψίλωσης των δασών στον κόσμο στο διάστημα από το 2004 έως το 2017, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF) που δόθηκε στη δημοσιότητα. Η εμπορική γεωργία, η οποία αποψιλώνει για τις καλλιέργειες και την εκτροφή ζώων, είναι η κύρια αιτία αυτής της καταστροφής των δασών, ιδιαίτερα στη Νότια Αμερική, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση. Τα ορυχεία, αλλά και οι υποδομές, ιδιαίτερα οι οδικές, η δασική βιομηχανία και οι καλλιέργειες για προϊόντα διατροφής, κυρίως στην Αφρική, αναφέρονται επίσης ως σημαντικοί παράγοντες. Απ’ αυτά τα 24 «θερμά σημεία» της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών, τα 9 βρίσκονται στη Λατινική Αμερική, 8 στην Αφρική και 7 στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού. Σ’ αυτά συγκεντρώνεται πάνω από το μισό (52%) της παγκόσμιας καταστροφής των τροπικών δασών, σύμφωνα με τη μκο. Οι ζώνες που έχουν πληγεί περισσότερο είναι η βραζιλιάνικη Αμαζονία και η περιοχή της Σεράντο στην Βραζιλία, η Αμαζονία της Βολιβίας, η Παραγουάη, η Αργεντινή, η Μαδαγασκάρη και τα νησιά Σουμάτρα και Βόρνεο στην Ινδονησία και τη Μαλαισία. Η βραζιλιάνικη περιφέρεια της Σεράντο, για παράδειγμα, πλήττεται κυρίως από την ανάπτυξη της γεωργίας και έχει χάσει 30 εκατομμύρια στρέμματα δάσους στο διάστημα από το 2004 έως το 2017, ενώ από το έτος 2000 έχει εξαφανισθεί άνω του 30% της συνολικής δασικής επιφάνειας. Εξάλλου, σχεδόν το μισό (45%) των δασών, που έχουν απομείνει σ’ αυτές τις 24 ζώνες, έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν κατατεμαχιστεί, πράγμα που τα καθιστά περισσότερο ευάλωτα, ιδιαίτερα στις πυρκαγιές, οι οποίες ενισχύονται και πολλαπλασιάζονται τις τελευταίες δεκαετίες. Η κατάσταση αυτή θέτει σε κίνδυνο τα ευάλωτα οικοσυστήματα που φιλοξενούν τα δάση και συνεπώς τις κατοικίες πολυάριθμων ειδών. Επίσης ευνοεί τις επαφές ανάμεσα σε άγρια είδη και ανθρώπους και κατά συνέπεια το πέρασμα στον άνθρωπο ασθενειών ζωικής προέλευσης (ζωονόσων), όπως φάνηκε με την πανδημία της Covid-19. Τα δάση είναι επίσης πολύ σημαντικές αποθήκες άνθρακα, καθώς επιτρέπουν να απορροφάται σημαντική ποσότητα των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και εκλύονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Στην έκθεση καλούνται τα κράτη και ο οικονομικός τομέας να δώσουν μάχη κατά της αποψίλωσης των δασών, ιδιαίτερα μέσω της εγγύησης των δικαιωμάτων των αυτόχθονων πληθυσμών. Καλούνται επίσης οι πληθυσμοί να αποφεύγουν τα προϊόντα που ευνοούν το φαινόμενο αυτό, κυρίως τροποποιώντας τη δίαιτά τους προς λιγότερες ζωικές πρωτεΐνες. «Η κακή διαχείριση των παγκόσμιων δασών ευνοεί τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αφανίζει τη βιοποικιλότητα, καταστρέφει ζωτικής σημασίας οικοσυστήματα και πλήττει την επιβίωση και την ευημερία τοπικών κοινοτήτων και κοινωνιών γενικότερα», προειδοποιεί ο Μάρκο Λαμπερτίνι, γενικός διευθυντής του WWF. Η επικεφαλής του γαλλικού κλάδου της μκο Βερονίκ Αντριέ υπογράμμισε από την πλευρά της «τη σημασία να προστατευθεί η φύση και ιδιαίτερα να διαφυλαχθουν τα δάση μας, κυρίως για να προλάβουμε τις επόμενες πανδημίες. (…) Χωρίς ζωντανά δάση, δεν θα έχουμε υγιή πλανήτη και υγιείς ανθρώπους». Τον περασμένο Σεπτέμβριο, έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ, ο οποίος επιβλέπει τον τομέα, προειδοποιούσε ότι τα δάση είχαν χάσει «σχεδόν 1 δισεκατομμύριο στρέμματα» μέσα σε δύο δεκαετίες στον πλανήτη, πέφτοντας στο 31,2% (41 δισεκ. στρέμματα) της γήινης επιφάνειας το 2020, από 31,5% που ήταν το 2010 και 31,9% το 2000. View full είδηση

Το πιο εκτεταμένο πρόγραμμα αναδασώσεων σε όλη τη χώρα εδώ και 30 χρόνια σχεδιάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Το πρόγραμμα αφορά τη φύτευση περίπου μισού εκατομμυρίου στρεμμάτων σε βάθος δεκαετίας, με 30 εκατομμύρια φυτά. Eμφαση θα δοθεί στις περιοχές που επλήγησαν από μεγάλες δασικές πυρκαγιές την τελευταία δεκαετία και η αναδάσωση δεν έχει προχωρήσει με φυσικό τρόπο. Στοίχημα, η επαναλειτουργία των κρατικών φυτωρίων, που ήταν από τα πρώτα «θύματα» της οικονομικής κρίσης, αλλά και η συμπλήρωση του σχεδίου με ανάλογης έντασης μέτρα προστασίας των δασών και των δασικών εκτάσεων. Επικεφαλής του εθνικού σχεδίου αναδασώσεων τέθηκε η Μαρία Κοζυράκη, συντονίστρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης. «Η πολιτική βούληση του υπουργείου είναι να προχωρήσουμε με εκτεταμένες αναδασώσεις σε διαταραγμένα οικοσυστήματα», λέει στην «Κ». «Προτεραιότητα θα δοθεί σε περιοχές που γειτνιάζουν με οικιστικές ζώνες ή περιοχές με ισχυρή ανθρώπινη παρουσία, σε περιοχές όπου υπάρχει δυσκολία στη φυσική αναγέννηση του οικοσυστήματος –ή όπου αυτό επανέρχεται σε χαμηλότερη ποιότητα– και σε περιοχές που έχουν έντονο ανάγλυφο και απειλούνται από φαινόμενα διάβρωσης». Το πρώτο στάδιο ήταν η απογραφή των εκτάσεων αυτών. Το έργο ανέλαβε η Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. «Μέσω τηλεπισκόπησης, εντοπίσαμε τις περιοχές που κάηκαν από δασικές πυρκαγιές την τελευταία δεκαετία», εξηγεί ο πρόεδρος της σχολής, Θεοχάρης Ζιάγκας. «Καταλήξαμε σε 13 περιοχές κατανεμημένες σε όλη τη χώρα, καλύπτοντας περί τις 500.000 στρέμματα γης. Στόχος μας ήταν οι περιοχές που θα προταθούν να μη βρίσκονται μόνο στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη, όπου όντως υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στην αναγέννηση των δασών, αλλά να κατανεμηθούν σε όλη τη χώρα, σύμφωνα με τα κριτήρια που μας τέθηκαν». Πού βρίσκονται οι περιοχές που έχουν προεπιλεγεί; Η μεγαλύτερη έκταση (157.000 στρέμματα) βρίσκεται στην Ομηρούπολη της Χίου και είχε καεί το 2012 (στο νησί επελέγησαν και ακόμη 49.000 στρέμματα που κάηκαν το 2016). Ακολουθεί έκταση 55.100 στρεμμάτων στην Κινέτα και 14.800 στρεμμάτων στο Μάτι που κάηκαν το 2018 (στην Αττική έχουν επιλεγεί ακόμα 11.800 στρέμματα στον Κάλαμο, που κάηκαν το 2010). Επίσης επελέγησαν 43.200 στρέμματα στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας (κάηκαν το 2012), 44.000 στρέμματα στη Ρόδο (κάηκαν το 2013), 35.000 στρέμματα και 44.500 στρέμματα στον Πρίνο και στην Αλυκή Θάσου και μικρότερες εκτάσεις στην Εύβοια, στο Ρέθυμνο και στη Ζάκυνθο. Οι περιοχές αυτές όμως δεν θα είναι οι τελικές. «Ζητήσαμε από όλες τις διευθύνσεις δασών των αποκεντρωμένων διοικήσεων να οριοθετήσουν τις εκτάσεις που κατά τη γνώμη τους πρέπει να αναδασωθούν, έως τον Ιανουάριο του 2021», λέει η κ. Κοζυράκη. «Θέλουμε να κατατεθούν από μία έως πέντε προτάσεις ανά περιφερειακή ενότητα (σ.σ.: νομό), ιεραρχημένες ως προς τη σπουδαιότητά τους. Ο στόχος μας είναι να συμπληρωθεί ο κατάλογος των προς αναδάσωση περιοχών και να οριοθετηθούν με ακρίβεια, ώστε να υπάρξουν μελέτες για κάθε περιοχή ανάλογα με τις ανάγκες της». To χρονοδιάγραμμα Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί, η επιτροπή συντονισμού του εγχειρήματος, που δημιουργήθηκε στο υπουργείο Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Δασών του υπουργείου, θα καταλήξει μέχρι το τέλος του χειμώνα στις εκτάσεις που τελικώς θα ενταχθούν στο εθνικό σχέδιο αναδασώσεων. Παράλληλα, το υπουργείο θα επικαιροποιήσει τις προδιαγραφές των μελετών και έργων αναδάσωσης. «Η πρόθεση του υπουργείου είναι να προκηρυχθούν έως το καλοκαίρι από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις όλοι οι διαγωνισμοί για τις μελέτες και τις εργασίες αναδάσωσης και να συμβασιοποιηθούν μέσα στο 2022. Μελέτες και έργα θα πραγματοποιηθούν από τον ίδιο ανάδοχο». Η ύπαρξη «σφιχτού» χρονοδιαγράμματος είναι όρος που θέτει το Ταμείο Ανάκαμψης, από το οποίο το υπουργείο φιλοδοξεί να εξασφαλίσει περί τα 300 εκατ. ευρώ για το εγχείρημα. Ακόμη 390 εκατ. εκτιμάται ότι μπορούν να εξασφαλιστούν μέσω ΕΣΠΑ, προγραμμάτων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και άλλες πηγές. Πώς θα γίνουν οι αναδασώσεις; Σύμφωνα με την κ. Κοζυράκη, τα αναγκαία (περίπου 30 εκατομμύρια) φυτά θα προέλθουν από κρατικά φυτώρια. «Οσο μικρότερο είναι το δασικό φυτό, τόσο καλύτερη πιθανότητα έχει να προσαρμοστεί στις συνθήκες. Επομένως αυτό που χρειάζεται είναι φυτά ενός – δύο ετών. Ο ανάδοχος θα τα φυτέψει και θα αρδεύει την περιοχή για μία διετία, συμπληρώνοντας όσα κενά προκύψουν». «Παλαιότερα, όλες οι δασικές υπηρεσίες είχαν καλά οργανωμένα φυτώρια και είχαν εμπειρία στις αναδασώσεις», λέει ο κ. Ζιάγκας. «Η οικονομική κρίση περιόρισε τις δυνατότητες των φυτωρίων και οδήγησε στην κατάργηση σημαντικών υπηρεσιών, όπως οι τοπικές διευθύνσεις αναδασώσεων. Στη Χαλκηδόνα και στον Λαγκαδά, για παράδειγμα, υπήρχαν δύο μεγάλα κρατικά φυτώρια που τροφοδοτούσαν όλη τη Βόρεια Ελλάδα, μέχρι που διέθεταν φυτά και σε ιδιώτες έναντι κάποιου αντιτίμου. Τώρα υπολειτουργούν. Είναι εύκολο να καταργήσεις ένα δασικό φυτώριο, αλλά πολύ δύσκολο να το επαναλειτουργήσεις, γιατί χάνεται η πολύτιμη εμπειρία των ανθρώπων που ασχολούνταν με το αντικείμενο αυτό μια ζωή. Αυτά είναι πράγματα που δεν γράφονται στα βιβλία», λέει ο κ. Ζιάγκας. «Επομένως, είναι μεγάλο στοίχημα η επαναλειτουργία των κρατικών φυτωρίων, ώστε να υποστηρίξουν το εθνικό σχέδιο αναδασώσεων». «Θα δώσουν εργασία σε αρκετό κόσμο» Σύμφωνα με την κ. Κοζυράκη, το σχέδιο αναδασώσεων είναι το μεγαλύτερο που θα πραγματοποιηθεί στη χώρα μας την τελευταία 30ετία. «Τα τελευταία χρόνια, λόγω της υποστελέχωσης των υπηρεσιών και των μικρών χρηματοδοτήσεων, αναδασώσεις γίνονται μόνο αποσπασματικά. Θα είναι η πρώτη φορά από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 που όλες οι δασικές υπηρεσίες θα προχωρήσουν συντονισμένα, με τα ίδια κριτήρια και με μελέτες. Επιπλέον, το εθνικό σχέδιο έρχεται σε μια περίοδο που οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται ολοένα και πιο έντονες στη χώρα μας. Οι προστατευτικές αναδασώσεις είναι δράσεις στο πνεύμα της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το κλίμα και την προστασία της βιοποικιλότητας». «Την τελευταία δεκαετία οι αναδασώσεις έχουν ουσιαστικά σταματήσει, με τραγικές συνέπειες για τα οικοσυστήματά μας», λέει ο κ. Ζιάγκας. «Οι αναδασώσεις, εκτός από την αποκατάσταση οικολογικά ευαίσθητων ή υποβαθμισμένων περιοχών, θα δώσουν και εργασία σε αρκετό κόσμο σε μια δύσκολη περίοδο». Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, το πρόγραμμα αναδασώσεων δεν θα τελειώσει το 2026 (ορίζοντας ολοκλήρωσης των δράσεων που θα χρηματοδοτήσει το Ταμείο Ανάκαμψης), αλλά θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Παράλληλα βέβαια, το υπουργείο θα πρέπει να μεριμνήσει αναλόγως και για την προστασία και διατήρηση των δασών, καθώς οι αναδασώσεις από μόνες τους –όσο εκτεταμένες κι αν είναι– δεν επαρκούν για να έχει μια χώρα ολοκληρωμένη δασική πολιτική. View full είδηση

Οι δρόμοι ενώνουν: περιοχές, ανθρώπους, δραστηριότητες. Ταυτόχρονα, όμως, μεταφέρουν ολοένα και πιο μακριά, πιο βαθιά το «αποτύπωμα» του ανθρώπου μέσα στο περιβάλλον. Κι αυτό έχει με τη σειρά του άμεσες συνέπειες στη «συνέχεια» της φύσης, στη ζωή ειδών και την υγεία οικοτόπων. Σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη, μόλις έξι μεγάλες περιοχές –άνω των 50 τετραγωνικών χιλιομέτρων– έχουν απομείνει χωρίς δρόμους στη χώρα μας, όλες σε βουνά. Η διατήρησή τους έχει μεγάλη σημασία, επισημαίνουν οι συγγραφείς της μελέτης, καλώντας την πολιτεία να τις προστατεύσει αυστηρά. Η πρωτότυπη αυτή μελέτη έγινε από τη μη κυβερνητική οργάνωση «Πίνδος Περιβαλλοντική» και το Εργαστήριο Διατήρησης Βιοποικιλότητας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο (τα αποτελέσματά της δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Biological Conservation). Η μελέτη θίγει το ζήτημα των αποκαλούμενων «περιοχών άνευ δρόμων» (ΠΑΔ), οι οποίες επιστημονικά ορίζονται ως εκτάσεις άνω του ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου, που απέχουν τουλάχιστον ένα χιλιόμετρο από τον πλησιέστερο δρόμο. Με άλλα λόγια, είναι περιοχές στις οποίες δεν έχει πρόσβαση με μηχανοκίνητα μέσα ο άνθρωπος. Προκειμένου να εντοπιστούν οι περιοχές αυτές στην Ελλάδα, η μελετητική ομάδα χρησιμοποίησε την ανοιχτή βάση δεδομένων open street map στην οποία είναι καταγεγραμμένα 367.370 χιλιόμετρα δρόμων στη χώρα μας, προσθέτοντας ακόμα 14.884 χλμ. που χαρτογραφήθηκαν για τον σκοπό της έρευνας. Οπως προκύπτει, υπάρχουν διάσπαρτες 1.115 τέτοιες περιοχές (5% της έκτασης της χώρας), εκ των οποίων οι 143 είναι εκτεταμένες, δηλαδή καταλαμβάνουν έκταση άνω των 10 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Σημειώνεται, μάλιστα, ότι δεν έχουν χαρτογραφηθεί όλοι οι δρόμοι της χώρας. Μόνο έξι από αυτές τις περιοχές είναι πολύ μεγάλες, άνω των 50 τ. χλμ. και καταλαμβάνουν μόλις το 0,51% της έκτασης της χώρας (658,99 τ. χλμ.). Από αυτές, η μεγαλύτερη βρίσκεται στα Λευκά Ορη, στην Κρήτη: καταλαμβάνει έκταση 256 τ. χλμ., η οποία ξεκινά από το επίπεδο της θάλασσας και φθάνει σε ύψος 2.454 μ. Οι υπόλοιπες βρίσκονται: • Στην Τύμφη, μια έκταση 115,66 τ. χλμ., από 569 έως 2.497 μ. • Στον Ολυμπο, μια έκταση 94,45 τ. χλμ., από 482 έως 2.918 μ. • Στον Ταΰγετο μια έκταση 77,64 τ. χλμ., από 608 έως 2.407 μ. • Στο Σάος στη Σαμοθράκη, μια έκταση 60,23 τ. χλμ. από το επίπεδο της θάλασσας έως ύψος 1.595 μ. • Τέλος, στον Σμόλικα, μια έκταση 54,91 τ. χλμ., από ύψος 1.196 έως 2.637 μ. Το παράδοξο είναι ότι οι περιοχές αυτές δεν καλύπτονται στο σύνολό τους από το δίκτυο Natura 2000. Σύμφωνα με τη μελέτη, μόνο η μισή έκταση των περιοχών χωρίς δρόμους περιλαμβάνεται σε αυτό (47,85%), ενώ στο σύνολο των περιοχών Natura της χώρας μόλις το 9% είναι χωρίς δρόμους. Γιατί οι περιοχές χωρίς δρόμους είναι σημαντικές; «Οι δρόμοι σχετίζονται αποδεδειγμένα με τις πέντε κυριότερες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας τόσο παγκόσμια όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο: την αλλαγή της χρήσης της γης, την άμεση εκμετάλλευση των πόρων, την κλιματική αλλαγή, τη ρύπανση και τα εισβλητικά είδη», εξηγεί η επιστημονική υπεύθυνη του έργου, Βασιλική Κατή, αναπλ. καθηγήτρια στο τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. «Η διάνοιξη νέων δρόμων είναι μία από τις βασικότερες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης της λειτουργίας των οικοσυστημάτων παγκοσμίως, ιδίως όταν εισέρχονται σε φυσικά οικοσυστήματα και πρώην αδιατάρακτες περιοχές. Τα ενδιαιτήματα των ειδών συρρικνώνονται, οι πληθυσμοί απομονώνονται, η θνησιμότητα της άγριας πανίδας από προσκρούσεις σε οχήματα στο οδικό δίκτυο αυξάνεται. Παράλληλα, όλες οι οικοσυστημικές υπηρεσίες που συνδέονται με το έδαφος, όπως η αποικοδόμηση ή ο κύκλος του αζώτου χάνονται, αφού το έδαφος σφραγίζεται και μετατρέπεται σε τεχνητή γη». Μεγάλη απειλή Υπό τα δεδομένα αυτά, η επιστημονική κοινότητα υποστηρίζει σταθερά τα τελευταία χρόνια την αυστηρή διατήρηση των παρθένων περιοχών. «Το μήκος των δρόμων αναμένεται να αυξηθεί κατά 60% έως το 2050», λέει η Χριστίνα Κασσάρα μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Πολλοί κορυφαίοι επιστήμονες θεωρούν τους δρόμους τη χειρότερη απειλή στον πλανήτη για την απώλεια της βιοποικιλότητας και άρα τη διαφύλαξη των περιοχών άνευ δρόμων την καίρια πολιτική για την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας», λέει η κ. Κατή. «Ο Ευρωπαϊκός Οδηγός για μια Ευρώπη Αποτελεσματική στη Χρήση των Πόρων έχει θέσει μια ξεκάθαρη πολιτική για τη μηδενική δέσμευση γης έως το 2050 (no net land take) υπό την έννοια της μη μετατροπής της γης σε τεχνητές επιφάνειες (σφράγιση). Επιπλέον, η αντιμετώπιση της δέσμευσης γης και η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων αποτελούν διακριτό στόχο της νέας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030». Το πρόβλημα της κατάτμησης της γης στη χώρα μας είναι μικρότερο από ό,τι στην Ε.Ε., αλλά ο ρυθμός αύξησής της είναι σημαντικός. Ο ευρωπαϊκός «δείκτης σφράγισης» του εδάφους αναφέρει ότι το 0,96% του εδάφους της Ελλάδας είναι τεχνητό (1,48% στην Ευρώπη-39 χώρες), αλλά η τάση αύξησης της σφράγισης είναι σημαντική: 0,41% για την περίοδο 2006-2015. Ο «δείκτης κατάτμησης» φέρει την Ελλάδα, μαζί με τη Βουλγαρία και την Ουγγαρία, στις πρώτες θέσεις αύξησης της κατάτμησης της γης. «Οι δρόμοι είναι σημαντικοί και απαραίτητοι. Η Ελλάδα όμως θα έπρεπε κατά τη γνώμη μου να χρηματοδοτεί κατά προτεραιότητα τη βελτίωση του υπάρχοντος οδικού δικτύου, ιδιαίτερα για την ασφαλέστερη σύνδεση των ορεινών χωριών παρά τη διάνοιξη νέων δρόμων σε παρθένες περιοχές, με μεγάλο περιβαλλοντικό κόστος», εκτιμά η κ. Κατή. «Στην κατεύθυνση αυτή, η επιστημονική ομάδα της μελέτης προτείνει την άμεση θεσμική ανακήρυξη των έξι εκτεταμένων περιοχών άνω των 50 τ. χλμ. ως “περιοχές ελεύθερες από δρόμους”. Επίσης, προτείνουμε τη θεσμική προστασία του 2% της έκτασης της χώρας (προφανώς και της Ε.Ε.) με κριτήρια επιλογής περιοχών την έκτασή τους, την κάλυψή τους από το δίκτυο Natura και την αξία τους για τη βιοποικιλότητα. Είναι πολύ σημαντικό οι περιοχές άνω των 10 τ. χλμ. που δεν έχουν δρόμους να λαμβάνονται υπόψη στις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες που εκπονούνται σήμερα για τις προστατευόμενες περιοχές, όσο και στο νέο ειδικό χωροταξικό για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Θα ήθελα πολύ να έβλεπα μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην αδειοδότηση νέων οδικών έργων, όπου θα συνεκτιμάται και το κόστος υποβάθμισης της βιοποικιλότητας», καταλήγει. View full είδηση

Η ξηρασία, οι καταστροφικές πυρκαγιές του 2019, η αποψίλωση των δασών και η υλοτομία απειλούν σοβαρά το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, σύμφωνα με καθηγητή του Πανεπιστημίου της Φλόριντα Δραματική πρόβλεψη για... κατάρρευση του τροπικού δάσους του Αμαζονίου έως το 2064 κάνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Φλόριντα, Ρόμπερτ Γουόκερ. Ο «πνεύμονας του πλανήτη», όπως έχει χαρακτηριστεί από πολλούς, θα καταρρεύσει και θα γίνει σε μεγάλο βαθμό μια ξηρή, θαμνώδης πεδιάδα σε 43 χρόνια από τώρα, λόγω της κλιματικής αλλαγής και της αποψίλωσης, σύμφωνα με τον καθηγητή Γουόκερ. Η πρόβλεψη αυτή δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environment, με τίτλο «Collision Course: Development Pushes Amazonia Tow To Its Tipping Point». Ο καθηγητής Γουόκερ υποστηρίζει ότι ο Αμαζόνιος θα μετατραπεί τις επόμενες δεκαετίες από ένα πυκνό, γεμάτο υγρασία δάσος σε μια ανοιχτή σαβάνα, όπου θα κυριαρχούν εύφλεκτα χόρτα και θάμνοι. «Ο καλύτερος τρόπος να σκεφτούμε το δασικό οικοσύστημα είναι πως αποτελεί μια αντλία», δήλωσε ο καθηγητής Γουόκερ στο UPI. «Το δάσος ανακυκλώνει την υγρασία, η οποία υποστηρίζει περιφερειακές βροχοπτώσεις. Εάν συνεχίσετε να καταστρέφετε το δάσος, η ποσότητα βροχόπτωσης μειώνεται και, τελικά, καταστρέφετε την αντλία». Ο Γουόκερ είπε ότι πέρασε πολύ χρόνο στην περιοχή του Αμαζονίου μιλώντας με αγρότες και υλοτόμους που ζουν εκεί. Όπως ανέφερε, η φτώχεια και η κακή χρήση κρατικών πόρων οδηγούν τελικά σε μεγάλο μέρος της αποψίλωσης των δασών. «Οι άνθρωποι εκεί, δεν ανησυχούν τόσο πολύ για τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον, όταν πρέπει να ανησυχούν για το φαγητό τους», είπε χαρακτηριστικά. Ο Ρόμπερτ Γουόκερ πρόσθεσε, επίσης, ότι η εξάρτηση των ντόπιων από τον Αμαζόνιο, οι οποίοι χρησιμοποιούν τον ποταμό ως κύρια πηγή νερού σημαίνει ότι «το μέγεθος της καταστροφής θα είναι χειρότερο από ό, τι μέχρι τώρα μπορούσε κάποιος να φανταστεί». Το 2064 σηματοδοτεί το σημείο στο οποίο επιτυγχάνεται ένα «σημείο ανατροπής», όπου οι ακραίες ξηρασίες γίνονται πολύ συχνές για να ανακάμψει εντελώς ο θόλος (το κύριο στρώμα του δάσους). «Είναι αμφίβολο ότι το δάσος του Αμαζονίου θα παραμείνει ανθεκτικό στις αλλαγές στο περιφερειακό υδροκλίμα», επισημαίνει ο καθηγητής Γουόκερ. «Η μεγαλύτερη ανησυχία αφορά στη συχνότητα που πεθαίνουν τα δέντρα, κάτι που απορρέει τόσο από την ξηρασία και τις συνέπειες των καταστροφικών πυρκαγιών του 2019, όσο και της αποψίλωσης των δασών και της υλοτομίας», καταλήγει. View full είδηση

Σύμφωνα με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που παρατείνεται, απαγορεύεται σε ολόκληρη τη χώρα η μετακίνηση, διέλευση ή παραμονή σε δάση, εθνικούς δρυμούς, περιοχές Natura και άλση. Όπως ανακοίνωσε χτες, Δευτέρα 9 Αυγούστου ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκος Χαρδαλιάς, η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που τέθηκε σε ισχύ στις 6 Αυγούστου παρατείνεται έως την ερχόμενη Παρασκευή 13 Αυγούστου, ώρα 06:00 το πρωί. Σύμφωνα με αυτήν, απαγορεύεται σε ολόκληρη τη χώρα η μετακίνηση, διέλευση ή παραμονή σε δάση, εθνικούς δρυμούς, περιοχές Natura και άλση. Ταυτόχρονα, για το ίδιο χρονικό διάστημα απαγορεύεται κάθε δραστηριότητα ή εργασία που μπορεί να προκαλέσει φωτιά, όπως για παράδειγμα οξυγονοκόλληση, ή καύση εύφλεκτης ύλης. Για κάθε παράβαση, εκτός από τις σοβαρές ποινικές κυρώσεις, προβλέπεται στην πρώτη περίπτωση πρόστιμο ύψους 1.000 ευρώ και στη δεύτερη, πρόστιμο ύψους 10.000 ευρώ. View full είδηση

Δημοσιεύτηκε η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) με τα έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση του κινδύ- νου πυρκαγιών. Η ΠΝΠ εκδόθηκε μετά από σχετική πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου λόγω της εξαιρετικά επείγουσας ανάγκης αντιμετώπισης του κινδύνου πυρκαγιών σε όλη την Επικράτεια, λαμβανομένων υπόψη των ακραίων κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν επί σειρά ημερών και του μεγάλου αριθμού πυρκαγιών που είναι σε εξέλιξη θέτοντας σε κίνδυνο ιδίως το φυσικό περιβάλλον, την ανθρώπινη ζωή και υγεία. Τι προβλέπει: Άρθρο Πρώτο Απαγορεύσεις που αφορούν δάση, προστατευόμενες περιοχές και άλση 1. Απαγορεύεται, στο σύνολο της Επικράτειας και με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο, κάθε μετακίνηση, διέλευση ή παραμονή σε (α) περιοχές NATURA, (β) δάση, (γ) εθνικούς δρυμούς, (δ) αισθητικά δάση και (ε) άλση εντός οικιστικών ιστών. 2. Για κάθε παράβαση της παρ. 1 επιβάλλεται από τις αρμόδιες αρχές του άρθρου τρίτου διοικητικό πρόστιμο χιλίων (1.000) ευρώ. Άρθρο δεύτερο Απαγόρευση υπαίθριων δραστηριοτήτων που μπορεί να προκαλέσουν πυρκαγιά 1. Απαγορεύεται, στο σύνολο της Επικράτειας, κάθε υπαίθρια δραστηριότητα που μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιά, όπως, ενδεικτικά, εργασίες ή δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν υπερθέρμανση (π.χ. οξυγονοκόλληση) ή περιλαμβάνουν καύση εύφλεκτης ύλης (π.χ. απορριμμάτων) ή ενέχουν κίνδυνο ανάφλεξης (π.χ. μελισσοκομία). 2. Για κάθε παράβαση της παρ. 1, μη θιγομένων τυχόν ποινικών κυρώσεων, επιβάλλεται από τις αρμόδιες αρχές του άρθρου τρίτου διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ. Άρθρο τρίτο Αρμόδιες αρχές Αρμόδιες αρχές για την εφαρμογή της παρούσας, τη διαπίστωση των παραβάσεων και την επιβολή του διοικητικού προστίμου του πρώτου και του δεύτερου άρθρου είναι η Ελληνική Αστυνομία, η Δημοτική Αστυνομία, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, καθώς και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.) του άρθρου 82 του ν. 4622/2019 (Α’ 133). Άρθρο τέταρτο Εξουσιοδοτικές διατάξεις Με κοινή απόφαση των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών και των κατά περίπτωση συναρμόδιων Υπουργών, που δεν αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή της παρούσας, δύναται να: α) εξειδικεύονται, συμπληρώνονται ή περιορίζονται οι περιοχές της παρ. 1 του άρθρου πρώτου και οι δραστη- ριότητες της παρ. 1 του άρθρου δεύτερου, β) προβλέπονται τυχόν εξαιρέσεις από την εφαρμογή του άρθρου πρώτου, ιδίως στην περίπτωση προσώπων που κατοικούν ή εργάζονται εντός των περιοχών της παρ. 1 του άρθρου αυτού και γ) ορίζεται κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας. Άρθρο πέμπτο Ισχύς 1. Η ισχύς της παρούσας, η οποία θα κυρωθεί νομοθετικά κατά την παρ. 1 του άρθρου 44 του Συντάγματος, αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 2. Η παρούσα ισχύει μέχρι και τη Δευτέρα, 9 Αυγούστου 2021 και ώρα 06:00. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών και εφόσον υφίσταται η ανάγκη του στοιχείου 2 του προοιμίου, η εφαρμογή της παρούσας δύναται να παρατείνεται ή να ενεργοποιείται εκ νέου, για χρονικό διάστημα που πάντως δεν υπερβαίνει την 31η Οκτωβρίου 2021. Κατεβάστε το ΦΕΚ: https://dasarxeio.com/wp-content/uploads/2021/08/ΠΝΠ.pdf View full είδηση

Η ανάρτηση των Δασικών Χαρτών καταδεικνύει ότι αυξήθηκαν οι πράσινες εκτάσεις στην Ελλάδα – Αρνητικό πρόσημο είχε η Αττική, τα δάση της οποίας συρρικνώθηκαν κατά 44,12%. Οι αναρτήσεις των πρώτων 29 αναμορφωμένων Δασικών Χαρτών (οι οποίοι καλύπτουν κάτι λιγότερο από το 50% της ελληνικής επικράτειας) αναστρέφουν την επικρατούσα εικόνα ότι οι πράσινες εκτάσεις στην Ελλάδα διαρκώς συρρικνώνονται. Με εξαίρεση την Αττική, την Πιερία, την Αιτωλοακαρνανία, τη Ζάκυνθο και τη Ροδόπη, όπου δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις έχουν περιοριστεί σημαντικά, στους υπόλοιπους νομούς της χώρας διαρκώς επεκτείνονται. Όπως παρουσιάζει η δημοσιογράφος Μάχη Τράτσα στο “Βήμα της Κυριακής”, επί της συνολικής έκτασης (ήτοι 60,5 εκατ. στρέμματα) που καταλαμβάνουν οι 29 Δασικοί Χάρτες που είχαν αναρτηθεί έως την περασμένη Πέμπτη, τα δάση καλύπτουν σήμερα το 60% ενώ το 1945 το 55,4%, με τη διαφορά να «μεταφράζεται» σε επιπλέον 2.774.456 στρέμματα… υψηλού πρασίνου. Οσον αφορά τις χορτολιβαδικές εκτάσεις, αναπτύσσονται σήμερα στο 1,8% (από 0,24% το 1945) και έχουν αυξηθεί κατά 944.000 στρέμματα. Ειδικότερα, οι δασικές εκτάσεις αυξήθηκαν κατά 35,4% (ή κατά 52.000 στρέμματα) στη Λευκάδα, 20,5% (500.000 στρέμματα) στην Αρκαδία, 19,3% (160.000 στρέμματα) στη Φλώρινα, 19% (191.000 στρέμματα) στην Καστοριά, 17% (88.000 στρέμματα) στην Κεφαλλονιά, 14% (106.000 στρέμματα) στο Λασίθι, 12,6% (17.600 στρέμματα) στην Κέρκυρα, 11,4% (54.000 στρέμματα) στη Σάμο, 10,7 (69.000 στρέμματα) στη Λέσβο, 10,6% στα Δωδεκάνησα (162.000 στρέμματα) και 10,6% στη Φωκίδα (163.000 στρέμματα). Συρρίκνωση στην Αττική Αρνητικό πρόσημο είχε η Αττική, όπου τα δάση της τα τελευταία 76 χρόνια συρρικνώθηκαν κατά 44,12% και οι χορτολιβαδικές εκτάσεις κατά 99,5%. Ωστόσο, για την περιοχή του Λεκανοπεδίου εκκρεμεί η ανάρτηση του χάρτη της Ανατολικής Αττικής, ο οποίος θα δώσει τη συνολική εικόνα. Εντυπωσιακά είναι τα νούμερα που προκύπτουν για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς από το 1945 έως σήμερα σε ορισμένες περιοχές αυξήθηκαν πάνω από 1.000%. Ειδικότερα, στον νομό Λέσβου από 27.028 στρέμματα το 1945 αυξήθηκαν σε 340.213 στρέμματα (ήτοι αύξηση 1.158,7%), στον νομό Φωκίδας από 206 στρέμματα φθάνουν σήμερα τα 2.926 στρέμματα (1.320%) και στον νομό Σάμου τα 1.044 στρέμματα έγιναν 12.000 στρέμματα (1.045%). Συνολικά, στους 29 Δασικούς Χάρτες οι χορτολιβαδικές εκτάσεις αυξήθηκαν κατά 652%. Δηλαδή από 144.870 στρέμματα το 1945 φθάνουν σήμερα τα 1.089.467 στρέμματα. Οι εκπλήξεις για Κρήτη και Δωδεκάνησα Οι Δασικοί Χάρτες έκρυβαν ιδιαίτερες εκπλήξεις στις περιοχές όπου αναρτήθηκαν για πρώτη φορά. Για παράδειγμα, οι πολίτες του Λασιθίου διαπίστωσαν ότι, από το σύνολο των 1,7 εκατ. στρεμμάτων του νομού, τα δάση καταλαμβάνουν σήμερα το 50% (από 44% το 1945) και οι χορτολιβαδικές το 12% (από 2%). Ηδη οι θιγόμενοι, κυρίως αγρότες, έχουν ξεσηκωθεί, με τους αρμοδίους των δασικών υπηρεσιών να αναφέρουν ότι οι διαφορές θα επιλυθούν μέσω της διαδικασίας των αντιρρήσεων. Οι μεγάλες καλύψεις γης από δάση ήταν αναμενόμενες π.χ. στη Φωκίδα (80%), στη Δράμα (78%), στα Γρεβενά (73%), στην Εύβοια ή στην Καστοριά (70%), ωστόσο είναι αξιοπερίεργο ότι στα Δωδεκάνησα το 65% καλύπτεται από δασικές εκτάσεις και το 8% από χορτολιβαδικές. Και αν για λόγους οικονομίας αθροιστούν δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις διαπιστώνεται μια αύξηση με την πάροδο των ετών (από το 1960 που υπάρχουν πρώτες αεροφωτογραφίες των Δωδεκανήσων) από 59% σε 73%. Οπως εξηγούν στελέχη της Δασικής Υπηρεσίας, αυτό οφείλεται εν μέρει στη δάσωση αγροτικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων, εξαιτίας της εγκατάλειψης των χωραφιών με τη σταδιακή στροφή στον τουρισμό ή τη μετανάστευση των ντόπιων, αλλά και λόγω των τοπικών εδαφοκλιματικών συνθηκών στο Αιγαίο που ευνοούν τη γρήγορη ανάπτυξη φρυγανικής και θαμνώδους δασικής βλάστησης. Είναι αξιοσημείωτο ότι στα Δωδεκάνησα (κυρίως σε Πάτμο, Σύμη, Αρκιούς) το ζήτημα είχε αναδειχθεί ήδη από τα μέσα του 2019, οπότε το υπουργείο Οικονομικών είχε αποστείλει εκατοντάδες αγωγές σε ιδιοκτήτες γης διεκδικώντας τις περιουσίες τους, καθώς στα συγκεκριμένα νησιά ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου. Τότε, το ΥΠΕΝ είχε εκδώσει απόφαση, κάνοντας αποδεκτή γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών, ώστε οι θιγόμενοι να μπορούν να απευθύνονται στις Επιτροπές Δασολογίου ή στις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ) για τους κυρωμένους και αναρτημένους χάρτες αντίστοιχα, αν και, όπως αναφέρουν τοπικοί παράγοντες, ελάχιστοι έχουν κάνει χρήση του δικαιώματος. Ωστόσο, στην Κρήτη, όπως επίσης και σε Λέσβο, Σάμο, Χίο, Κυκλάδες, Κύθηρα, Αντικύθηρα, Ιόνια και Μάνη, δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου, δηλαδή το βάρος της απόδειξης της ιδιοκτησίας πέφτει εξίσου σε ιδιώτη και Δημόσιο. Εκεί τα λάθη θα πρέπει να διορθωθούν με τη διαδικασία των αντιρρήσεων, όποτε συσταθούν οι νέες Επιτροπές. Η αναμόρφωση δεν έλυσε τα προβλήματα Όσον αφορά την αναμόρφωση των Δασικών Χαρτών, τελικά δεν φαίνεται ότι επέλυσε τα προβλήματα. Στα μέσα του 2020 το υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε να τους αναθεωρήσει στο σύνολό τους (συμπεριλαμβανομένου και του 55% που είχε ήδη κυρωθεί) με στόχο να εξαιρεθούν από τους περιορισμούς της δασικής νομοθεσίας διάφορες εκτάσεις (εκχερσωμένα, παλιοί αναδασμοί, ακίνητα με οικοδομικές άδειες του δασαρχείου κ.λπ.). Στόχος ήταν να μειωθεί ο τεράστιος αριθμός των αντιρρήσεων πολιτών (περί τις 180.000) που με βάση τον ρυθμό εξέτασής τους από τις ΕΠΕΑ θα απαιτούσε μια 15ετία για τη διευθέτησή τους. Η επανανάρτησή τους που ξεκίνησε στις 15 Ιανουαρίου και ολοκληρώνεται αυτές τις μέρες, κατέδειξε ότι τα περισσότερα «αγκάθια» παραμένουν. Οπως αναφέρουν στο «Βήμα», στελέχη από διάφορες Διευθύνσεις Δασών, από τις αιτήσεις πολιτών που κατατέθηκαν στο πλαίσιο της αναμόρφωσης των Δασικών Χαρτών, μικρό ποσοστό έχει συμπεριληφθεί, ειδικά σε περιοχές όπου ο αριθμός των φακέλων ήταν τεράστιος και δεν υπήρχε επαρκής χρόνος ελέγχων, όπως στη Χαλκιδική (3.500 αιτήματα) ή στην Αττική (πάνω από 4.000). Οσο για τις λεγόμενες «οικιστικές πυκνώσεις» που αναρτώνται για πρώτη φορά στους Δασικούς Χάρτες, προετοιμάζεται η δημιουργία της πλατφόρμας, στην οποία οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων σε δάση θα τα δηλώνουν για να τα σώσουν προσωρινά από την κατεδάφιση, μεταφέροντας το πρόβλημα στο μέλλον, όταν και εάν βρεθεί λύση, συνταγματικά ανεκτή. Σε κάθε περίπτωση, το… ωστικό κύμα αναμένεται σε 3,5 μήνες, οπότε λήγει η τελευταία ευκαιρία για όσους ιδιοκτήτες θεωρούν ότι θίγονται να υποβάλουν αντιρρήσεις. Παράλληλα, εντός του Μαρτίου αναμένεται η κρίσιμη εκδίκαση στο Συμβούλιο της Επικρατείας προσφυγών που αφορούν τις αναθεωρήσεις των Δασικών Χαρτών. Πάντως, οι κατευθύνσεις του υφυπουργού Περιβάλλοντος κ. Γιώργου Αμυρά προς την ομάδα εργασίας που συστάθηκε στο υπουργείο είναι να βρεθούν σύντομα λύσεις που εναρμονίζονται με τις αποφάσεις του ΣτΕ. View full είδηση

Με τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές που επηρέασαν τη χώρα μας το τελευταίο χρονικό διάστημα να βρίσκονται σε ύφεση ή και να έχουν ελεχθεί πλήρως, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές (European Forest Fire Information System - EFFIS - https://effis.jrc.ec.europa.eu). Σύμφωνα με αυτά, παρότι ο αριθμός των δασικών πυρκαγιών του 2021 στη χώρα μας παρουσιάζει σχετικά μικρή αύξηση (26%) σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2008 - 2020 (Εικόνα 1), η συνολική καμένη έκταση καταγράφει εξαιρετικά μεγάλη αύξηση ίση με περίπου 450% ως προς τον αντίστοιχο μέσο όρο της ίδιας περιόδου (Εικόνα 2). Αξίζει να σημειωθεί πως με βάση αυτά τα στοιχεία, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη μεταξύ των 15 εξετασθέντων χωρών της Μεσογείου, με μεγάλη μάλιστα διαφορά από τη δεύτερη Τουρκία και την τρίτη Κύπρο, που επίσης καταγράφουν σημαντικές αυξήσεις. Εικόνα 1. Αριθμός χαρτογραφημένων από το EFFIS δασικών πυρκαγιών στις χώρες της Μεσογείου έως και το βράδυ της Πέμπτης 12 Αυγούστου 2021. Εικόνα 2. Συνολική καμένη έκταση με βάση τα στοιχεία του EFFIS στις χώρες της Μεσογείου έως και το βράδυ της Πέμπτης 12 Αυγούστου 2021. Σε απόλυτους αριθμούς, μέχρι και το βράδυ της Πέμπτης 12 Αυγούστου 2021, έχουν καταγραφεί στη χώρα μας 58 μεγάλες δασικές πυρκαγιές (Εικόνα 1), οι οποίες έκαψαν συνολική έκταση ίση με 1.161.650 στρέμματα (Εικόνα 2). Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα αυτά, προκύπτει ότι η μέση καμένη έκταση ανά δασική πυρκαγιά στην Ελλάδα ανέρχεται σε περίπου 20.000 στρέμματα για το 2021 (έως και 13.08.2021), γεγονός που κατατάσσει τη χώρα μας πρώτη στη Μεσόγειο, με πολύ σημαντική διαφορά ακόμα και από τη δεύτερη Τουρκία (Εικόνα 3). Εικόνα 3. Μέση καμένη έκταση ανά δασική πυρκαγιά με βάση τα στοιχεία του EFFIS στις χώρες της Μεσογείου έως και το βράδυ της Πέμπτης 12 Αυγούστου 2021. Πηγή: meteo.gr - https://www.meteo.gr/article_view.cfm?entryID=1883&fbclid=IwAR2D-e4IPixNzS8TGIhh2BIkBQ-caWU5hnPSITBr7AbSFJj0uy8509HSuAE View full είδηση

Τρίτη 3 Αυγούστου 2021. Οι φλόγες περικυκλώνουν τη Βαρυμπόμπη. Οι κάτοικοι αρχίσουν έντρομοι να βάζουν όπως όπως λιγοστά πράγματα σε μια τσάντα. Φεύγουν με δάκρυα στα μάτια και ξέροντας πως όταν γυρίσουν τίποτα δεν θα είναι ίδιο. Ακολούθησαν και άλλες εκκενώσεις περιοχών και αρκετά 24ωρα με εκατοντάδες πυρκαγιές να ξεσπούν σε πολλά σημεία της χώρας όπως στη βόρεια Εύβοια που πάλεψε επί ημέρες με τις φλόγες. Ένα εκατομμύριο στρέμματα της Ελλάδας παραδόθηκαν στην πύρινη λαίλαπα. Δάση καταστράφηκαν, δέντρα έγιναν αποκαΐδια, ζώα άφησαν την τελευταία τους πνοή. Θα μπορέσουν άραγε οι απέραντες εκτάσεις των δασών που καταστράφηκαν από τη φωτιά να γίνουν ξανά όπως πριν; Θα αποκτήσουν και πάλι ζωή; Αυτή η μαύρη και αποκρουστική εικόνα θα αλλάζει χρώμα και θα γεμίσει με ζώα; /image/s320x/file/files/1/2021/08/kamena_6.jpg «Η φύση ξέρει τη δουλειά της και θα κάνει το έργο της… μόνη της, αρκεί να την αφήσουμε στην ησυχία της» επισημαίνει μιλώντας στο Newsbeast ο δασολόγος, πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας και διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, Γιώργος Καρέτσος. Μπορούν τα δάση να αναγεννηθούν μετά από μία τέτοια καταστροφή; Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, Γιώργος Καρέτσος. «τα δάση που παραδόθηκαν στις φωτιές ήταν ώριμα και είχαν ικανή ποσότητα σπέρματος. Οπότε μπορεί το υλικό αυτό να αποτελέσει το πρώτο έναυσμα για την αναγέννησή τους». «Δεν ήταν δάση τα οποία είχαν διπλοκαεί ή να είχαν συχνότητα μικρότερη των δέκα χρόνων από πυρκαγιά σε πυρκαγιά, οπότε υπάρχει διαθεσιμότητα σπερμάτων» διευκρινίζει. Σύμφωνα με τον Γιώργο Καρέτσο η φύση μας λέει ότι σε πέντε χρόνια από τη φωτιά έχουμε την πλήρη σύνθεση της χλωρίδας που προϋπήρχε. «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό, αρκεί να την αφήσουμε στην ησυχία της. Να μην επέμβουμε δηλαδή με βοσκή, με δεύτερη φωτιά ή με άλλες δραστηριότητες στην περιοχή» σημειώνει. /image/s320x/file/files/1/2021/08/kamena_5.jpg Ο διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ αναφέρει όμως πως «θα πρέπει να περάσουν δύο χρόνια από τώρα για να εκτιμήσουμε αρχικά ποια ήταν η δυνατότητα της φύσης να καλύψει τις αναγεννητικές μας ανάγκες». «Μόλις περάσουν δύο χρόνια θα προβούμε σε λεπτομερή έλεγχο της περιοχής και θα έχουμε πλήρη εικόνα» λέει. Μπορεί η καταστροφή του 2021 να συγκριθεί με αυτή του 2007; Οι απώλειες και στις δύο περιπτώσεις ήταν μεγάλες υπογραμμίζει ο Γιώργος Καρέτσος. «Θα μπορούσε η καταστροφή του 2021 να συγκριθεί με αυτή του 2007 αλλά τότε είχαμε περισσότερη καμένη έκταση. Οι απώλειες φέτος από τις πρόσφατες πυρκαγιές προσεγγίζουν το 1 εκατ. στρέμματα σε όλη τη χώρα. Τα 100.000 στρέμματα βρίσκονται στην Αττική. Περίπου 70.000 στρέμματα από αυτά αντιστοιχούσαν στην εποπτεία του φορέα μας. Τα 42.000 στρέμματα αφορούν έκταση των πρώην βασιλικών κτημάτων και τα υπόλοιπα εκτάσεις δημόσιες και κοινοτικές» επισημαίνει εξηγώντας πως το 2007 καταστράφηκαν περίπου 1,5 εκατ. στρέμματα. Φωτιά στη Βαρυμπόμπη: Γιατί παραδόθηκε στις φλόγες τόσο μεγάλη έκταση «Όταν το κύριο μέτωπο της φωτιάς είχε τεθεί υπό έλεγχο δημιουργήθηκε αναζωπύρωση πίσω, στα μετόπισθεν δηλαδή της γραμμής άμυνας που είχαν κάνει οι πυροσβεστικές δυνάμεις» τονίζει ο Γιώργος Καρέτσος και συμπληρώνει «αυτό ήταν το στοιχείο το οποίο δεν πρόλαβαν εκείνη την ώρα και έλαβε αυτές τις διαστάσεις καίγοντας πολύ μεγαλύτερη έκταση από αυτή που περιμέναμε». Τι πρέπει να κάνουμε ώστε να μην δούμε ανάλογες καταστροφές; Απαντώντας στη σχετική ερώτηση του Newsbeast αναφορικά με το πώς είναι εφικτό να αποφευχθούν τέτοιες καταστροφές στον φυσικό πλούτο της χώρας ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας και διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ αναφέρθηκε στην αποκαλούμενη επιτροπή Golddammer που στήθηκε μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι και στα συμπεράσματα τα οποία αυτή είχε καταλήξει. «Επικεφαλής της ήταν κ. Golddammer και σε αυτή συμμετείχαν επιφανείς επιστήμονες που ασχολούνται με τις πυρκαγιές. Μετά από έρευνες η επιτροπή κατέληξε σε κάποια συμπεράσματα. Μην νομίζετε όμως πως ήταν πολύ διαφορετικά από αυτά που είχαμε πει και στο παρελθόν και από το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής του 1993. Σύμφωνα τα συμπεράσματα της επιτροπής υπάρχουν τρεις διαστάσεις της δασοπυρόσβεσης: η πρόσληψη, η καταστολή και η αποκατάσταση» λέει ο Γιώργος Καρέτσος. «Η πρόληψη είναι ευθύνη της δασικής υπηρεσίας. Η δασική υπηρεσία όμως είναι αποδυναμωμένη και συστηματικά έχει υποστελεχωθεί εδώ και 30 χρόνια περίπου. Η δύναμή της έχει περιοριστεί στο ελάχιστο. Οι πόροι της έχουν εκμηδενιστεί και δεν μπορεί να επιτελέσει το έργο της. Λογικό είναι όλα αυτά τα οικοσυστήματα να έχουν αφεθεί στην τύχη τους, να έχει αναπτυχθεί η βλάστηση σε τόσο έντονο βαθμό, σε ποσότητα και σε δομή που να επιτρέπει πολύ εύκολα την έξαρση τέτοιων φαινομένων πυρκαγιάς» αναφέρει./image/s320x/file/files/1/2021/08/kamena_4.jpg «Οι γραμμές άμυνας θα πρέπει να είναι μέσα στο δάσος» «Σε σχέση με την καταστολή που αποτελεί το δεύτερο συμπέρασμα της επιτροπής αυτή μεταφέρθηκε από το 1998 στην Πυροσβεστική Υπηρεσία. Υπάρχει όμως μια γραμμή η οποία κατά τη γνώμη μου είναι λαθεμένη. Όταν θεωρείς ότι τη φωτιά πρέπει να την περιμένεις επάνω στα όρια του αστικού ιστού έρχεται με την πλήρη της έξαρση και δύναμη με αποτέλεσμα να μην μπορέσεις να περιφρουρήσεις ούτε και τους οικισμούς. Οι γραμμές άμυνας θα πρέπει να είναι μέσα στο δάσος και στη συνέχεια να φτάσουν οριακά στους οικισμούς» εξηγεί ο Γιώργος Καρέτσος. «Ξεκινήσαμε με την προοπτική να μην χαθούν ανθρώπινες ζωές και περιουσίες, το καταλαβαίνω αλλά είναι μία μάχη και πάντα στη μάχη έχουμε και απώλειες και νίκες και ήττες. Αυτό πρέπει να το ξέρουμε κάθε φορά. Για να φτάσουμε όμως να αμυνθούμε αποτελεσματικά πρέπει να κάνουμε όλη τη σχετική προετοιμασία της διαχείρισης. Την πρόληψη δηλαδή για μην θρηνούμε και να μην υποφέρουμε με τόση οδύνη τις καταστροφικές συνέπειες της φωτιάς» σημειώνει ο δασολόγος. «Το τρίτο σκέλος που είναι η αποκατάσταση είναι και πάλι δουλειά της δασικής υπηρεσίας αλλά εμπλέκονται και άλλες υπηρεσίες γιατί πρόκειται για συνολική ανασυγκρότηση. Δεν είναι μόνο τα καμένα δάση. Έχουμε και καμένες γεωργικές εκτάσεις, καμένες κυψέλες, ποίμνια και πάει λέγοντας. Όλες οι υπηρεσίες, η τοπική αυτοδιοίκηση, η περιφέρεια, δασικές υπηρεσίες και άλλες τεχνικές υπηρεσίες όπως και η κυβέρνηση θα πρέπει να καθίσουν κάτω και να σχεδιάσουν το κομμάτι της αποκατάστασης» συμπληρώνει ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας. Τι πρέπει να γίνει και μάλιστα άμεσα στις κατεστραμμένες εκτάσεις των δασών «Η δασική υπηρεσία οφείλει σε πρώτη φάση να απομακρύνει όλο τον ξυλώδη όγκο. Θα πρέπει να γίνουν άμεσες υλοτομίες. Το ξύλο το οποίο είναι χρήσιμο να πάει στις ξυλοβιομηχανίες για να αξιοποιηθεί» δηλώνει ο διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ. «Μια μεγάλη ποσότητα να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες των κατοίκων και μία άλλη ποσότητα για την κατασκευή των κορμοσειρών για τη σταθεροποίηση του εδάφους. Προφανώς θα περισσέψει πολύ μεγάλη βιομάζα σε κλαδιά. Θα χρειαστούν μεγάλοι θρυμματιστές για να θρυμματιστούν και να διασκορπιστεί η ποσότητά της θρυμματισμένης ύλης στην ευρύτερη καμένη έκταση καθώς με την αποσύνθεσή της θα αποτελέσει και θρεπτικό υλικό για τα ίδια τα φυτά που θα αναπτυχθούν στις περιοχές» εξηγεί. Ποιες είναι οι αρμοδιότητες του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας Κλείνοντας ο Γιώργος Καρέτσος αναφέρεται στον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας τονίζοντας πως το προσωπικό του είναι 23 άτομα. «Διοικείται από άμισθο διοικητικό συμβούλιο και συντονίζει τις δραστηριότητες όλων των υπηρεσιών που εμπλέκονται στη διαχείριση και εποπτεία του ορεινού όγκου» σημειώνει. View full είδηση

Κάπου στην Αχαΐα, στην παραλία Καλογριάς 45 χιλιόμετρα από την Πάτρα, βρίσκεται ένας οικολογικός παράδεισος. Είναι το δάσος της Στροφυλιάς, το μεγαλύτερο δάσος κουκουναριάς στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια εκτεταμένη, παράκτια δασική λωρίδα πλάτους περίπου 1.250 μέτρων κατά μέσο όρο. Από ψηλά το θέαμα είναι εντυπωσιακό: μια γραμμή καταπράσινη από τα δέντρα, που διακόπτεται από διάκενα και ξέφωτα εδώ κι εκεί, από λιμνάζοντα νερά και κανάλια, φυσικά ή τεχνητά. Σε αυτή την ποικιλία σχηματισμών που παίρνει εδώ το υγρό στοιχείο οφείλεται η ανάπτυξη του σπάνιου και μεγάλης βιοποικιλότητας οικοσυστήματος του δάσους της Στροφυλιάς. Στο δάσος αυτό, ένα από τα μεγαλύτερα του είδους του στην Ευρώπη, ευδοκιμούν τρία είδη δέντρων: η κουκουναριά, η χαλέπιος πεύκη και η ήμερη βελανιδιά. Τα δέντρα που βρίσκονται κοντά στη θάλασσα, κυρίως του είδους της χαλέπιου πεύκης, δημιουργούν ένα ιδιαίτερο θέαμα έτσι όπως στέκουν κατά μήκους της αμμώδους παραλίας. Παραμέσα, πίσω από αυτά που φυτρώνουν μέχρι τη θάλασσα, βρίσκονται οι ηλικίας 100 έως 200 ετών κουκουναριές. Οι πρώτες προστατεύουν τις δεύτερες από τους ισχυρούς ανέμους και το αλάτι. Άλλα είδη που φιλοξενεί το δάσος είναι η γκορτσιά, το πουρνάρι, ο φράξος και η τσικουδιά. Διάκενα, ξέφωτα και κανάλια διακόπτουν το βαθύ πράσινο του δάσους/Photo: Shutterstock Το δάσος της Στροφυλιάς δεν στέκει μόνο στην ολοζώντανη αυτή μυτούλα της Πελοποννήσου. Μαζί με τη λίμνη Προκόπου και την λιμνοθάλασσα Κοτυχίου, συνιστούν ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον, ένα σύμπλεγμα λιμνών, λιμνοθαλασσών, ελών και δασών. Πρόκειται για το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου Στροφυλιάς, το οποίο καταλαμβάνει 22.000 στρέμματα και είναι τεράστιας οικολογικής αξίας· γι’ αυτό και προστατεύεται από τη Συνθήκη Ραμσάρ και το Δίκτυο Natura. Εκτός από την πλούσια βλάστηση, το πάρκο έχει κι άλλους ενοίκους. Κατοικείται από πλούσια πανίδα, αφού συνιστά καταφύγιο άγριας ζωής. Εδώ συναντάμε χελώνες, αλεπούδες, νυφίτσες και δενδροποντικούς, ενώ το ξύλο των δέντρων δημιουργεί το κατάλληλο περιβάλλον για να ζουν και να αναπαράγονται σημαντικές ποικιλίες εντόμων και μανιταριών. Όσο για πουλιά; Το Κοτύχι είναι κατεξοχήν στάση για πολλά αποδημητικά πουλιά, αφού βρίσκεται πάνω στο δυτικό διάδρομο που παίρνουν όταν έρχεται αυτή η εποχή του χρόνου. Όσοι αγαπούν την παρατήρηση θα χαρούν να θαυμάσουν ερωδιούς, τσαλαπετεινούς, τρυγόνια, γλαρόνια, χαλκόκοτες και χελιδόνια, χρησιμοποιώντας κιάλια ή τηλεσκόπιο. Η λίμνη Προκόπου/Photo: Shutterstock Ανατολή ή ηλιοβασίλεμα; Η μαγεία της λίμνης Προκόπου/Photo: Shutterstock Μέσα στην ομορφιά και την οικολογική αξία της, η Στροφυλιά είναι και πεζοπορικός και ποδηλατικός προορισμός. Εκείνοι που αγαπούν τη φύση και τις εξωτερικές δραστηριότητες μπορούν να περπατήσουν σε όλη την έκταση του πάρκου, ανάμεσα στα δέντρα, τα νερά και τους αμμόλοφους. Το έδαφος είναι ομαλό και εύκολο στη διάσχιση. Παράλληλα, και τα 22.000 στρέμματα είναι φιλικά στον ποδηλάτη, ο οποίος μπορεί να τα καλύψει εύκολα ακολουθώντας τους δασικούς δρόμους. Συνολικά προτείνονται οκτώ σηματοδοτημένες πεζοπορικές διαδρομές και τέσσερις ποδηλατικές, όλες χαμηλής έως μέτριας δυσκολίας. Το δάσος Στροφυλιάς/Photo: Shutterstock Εκτός των άλλων, η περιοχή είναι κατάλληλη και για φωτογράφηση, είτε πρόκειται για το φυσικό τοπίο είτε για πορτραίτα άγριων ζώων. Και βέβαια ας μην ξεχνάμε την κολύμβηση στα νερά του Ιονίου και τη χαλάρωση σε μια αμμώδη παραλία 15 χιλιομέτρων. View full είδηση

Μια από τις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι ως αντίμετρο στην κλιματική αλλαγή είναι η μαζική φύτευση νέων δέντρων. Την λύση αυτή χρησιμοποιούν πολλές μεγάλες εταιρείες που ρυπαίνουν το περιβάλλον ως ένα είδος αντιστάθμισης της ζημίας που προκαλούν αλλά μέχρι στιγμής αυτά τα προγράμματα δενδροφύτευσης έχουν αποτύχει για διαφόρους λόγους. Επιπλέον η μαζική δεντροφύτευση με στόχο να απορροφούν τα δέντρα τις μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες μια προβληματική λύση επειδή θα πρέπει να σταματήσουμε να εκπέμπουμε βλάβερά αέρια και όχι να τα ΄παράγουμε και μετά να ψάχνουμε τρόπους απορρόφησης τους. Επιπλέον εγείρονται και ζητήματα παράπλευρων οικολογικών επιπτώσεων από την μαζική δενδροφύτευση. Όμως μελέτη επιστημόνων του φημισμένου Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας Ζυρίχης (ETH) στηρίζει την πρόταση μαζικής δενδροφύτευσης. Η μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Geoscience» αναφέρει ότι η μαζική δενδροφύτευση ειδικά στην ευρωπαϊκή ήπειρο θα προκαλέσει την αύξηση των βροχοπτώσεων οι οποίες θα βοηθήσουν στον περιορισμό των επιπέδων ξηρότητας που αναμένεται να κάνουν την εμφάνιση τους εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Η νέα μελέτη ερευνά τις επιπτώσεις που θα έχει η μετατροπή περιοχών αγροτικής καλλιέργειας σε μόνιμες δασικές εκτάσεις. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αν υπάρξει 20% αύξηση των δασικών εκτάσεων στην Ευρώπη με ομοιόμορφο τρόπο τότε θα υπάρξει αύξηση των βροχοπτώσεων τόσο τον χειμώνα αλλά και το καλοκαίρι με τις καλοκαιρινές βροχές να πέφτουν στις παράκτιες και νοτιότερες περιοχές της ευρωπαϊκής ηπείρου. Αυτό σημαίνει ότι θα «ανακουφίζονται» από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής οι μεσογειακές περιοχές που είναι και αυτές που θεωρητικά θα δεχτούν την μεγαλύτερη πίεση της αύξησης της θερμοκρασίας και των ξηρών συνθηκών σε σχέση με άλλες περιοχές της Ευρώπης. View full είδηση

Φέτος, στις 21 Μαρτίου του 2021 γιορτάζουμε διπλή επέτειο. Την Παγκόσμια Ημέρα Δασών, αλλά και, λόγω της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, τον ρόλο που διαδραμάτισαν τα Δάση ως κιβωτός του Ελληνισμού και ορμητήριο για τη ζωή και τη λευτεριά. Η χώρα μας είναι κυρίως ορεινή αφού όπου και αν ρίξει κάποιος το βλέμμα του αυτό θα σταματήσει σε κάποια υψηλή κορυφή. Τα βουνά και τα δάση με όλη την πολύπλευρη και πολύτιμη συμβολή τους στη ζωή των Ελλήνων, βοήθησαν και στη διαφύλαξη και συνέχιση της πλούσιας παράδοσης μας. Ο σκλαβωμένος λαός συγκινούνταν ιδιαίτερα από την ελεύθερη ζωή που ζούσαν οι αρματολοί και κλέφτες στα βουνά και τα δάση και την αποτύπωσε στα δημοτικά μας τραγούδια, αλλά και ποιήματα, τα οποία εξυμνούν και τους αγώνες τους για την Πατρίδα και τη λευτεριά. Η σημερινή ημέρα είναι μια ημέρα ενημέρωσης και υπενθύμισης στους λαούς για την μεγάλη προσφορά των Δασών σε υλικά και άυλα αγαθά και την ανάγκη προστασίας τους. Η ημέρα αυτή, που ημερολογιακά είναι η πρώτη ημέρα της Άνοιξης επιλέχθηκε ως σύμβολο ανανέωσης και ελπίδας για το μέλλον και ανακηρύχτηκε Παγκόσμια ημέρα Δασών τα τελευταία πενήντα χρόνια, από το 1971. Το Ελληνικό δάσος χαρακτηρίζεται από μια πολυλειτουργικότητα που συνδυάζει παραγωγή οικονομικών και προσφορά κοινωφελών αγαθών. Οι διάφορες κοινωφελείς λειτουργίες του αποκτούν με το χρόνο προβάδισμα έναντι του οικονομικού του ρόλου. Η οικολογική λειτουργία συντελεί στην προστασία του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούμε και δραστηριοποιούμαστε. Η προστατευτική λειτουργία, αντιδιαβρωτική και αντιπλημμυρική, συμβάλλει στην προστασία τόσο των δασικών εδαφών όσο και των πολύτιμων υποδομών και περιουσιών από την καταστροφή. Όσον αφορά τον υδρολογικό κύκλο, ο ρόλος του δάσους στην υδατική οικονομία αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας του νερού είναι καθοριστικός και έχει ήδη αρχίσει να απασχολεί τις περισσότερες χώρες. Ανεκτίμητης αξίας είναι και η αισθητική και αναψυχική επίδραση του αφού αποτελεί χώρο ηρεμίας και πνευματικής ανάτασης για τον σύγχρονο άνθρωπο. Τέλος τα δάση αποτέλεσαν και αποτελούν θύλακες πλούσιας βιοποικιλότητας, μια σημαντική κληρονομιά για τις επερχόμενες γενεές. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι σε όλα τα προγράμματα ανάπτυξης οφείλουμε να περιλαμβάνουμε τα δάση, στα οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται ορθολογική διαχείριση ώστε να συμβάλλουν στην αειφόρο ανάπτυξη όχι μόνον σε τοπικό αλλά και σε εθνικό επίπεδο Η Δασοπονία είναι ένας επιστημονικός κλάδος με κοινωνικό πρόσωπο και θα πρέπει να αξιοποιηθεί όχι μόνο από τους πολιτικούς και τους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και από τις τοπικές κοινωνίες. ώστε να δρομολογηθεί μια συνεργασία μεταξύ τους με στόχο την αειφόρο ανάπτυξη. Όλοι μαζί, τα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα, οι Δασικές Υπηρεσίες καθώς και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να καταλήξουμε σε συγκεκριμένες προτάσεις και να συμβουλέψουμε σωστά την Ελληνική Πολιτεία. Αυτό που σήμερα ονομάζουμε ‘Ελληνική Δασοπονία’ και ‘Ελληνική Δασολογική Εκπαίδευση’, είναι η μετεξέλιξη της χρήσης και διαχείρισης των δασών της χώρας μας από τα χρόνια της Επανάστασης του 1821 έως σήμερα και αυτή η αποκτηθείσα γνώση και εμπειρία ΄μπορεί να αποτελέσει εφόδιο στην επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων του μέλλοντος, σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο φυσικό περιβάλλον. *Η Θέκλα Τσιτσώνη είναι Πρόεδρος του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ View full είδηση

Ομόφωνα γνωμοδότησε το Τεχνικό Συμβούλιο Δασών (ΤΣΔ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ότι οι εκτάσεις που καλύπτονται από φρύγανα και ασπάλαθους δεν συγκεντρώνουν τα κριτήρια ώστε να χαρακτηρίζονται δάση ή δασικού χαρακτήρα. Στη γνωμοδότηση αυτή κατέληξε το ΤΣΔ μετά από δύο συνεδριάσεις προκειμένου να εξετάσει το ερώτημα που του απηύθυνε σχετικά ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, στις 23 Μαρτίου. Βάσει της ομόφωνης γνωμοδότησης που εκδόθηκε σήμερα, οι εκτάσεις που στο παρελθόν ήταν αγροτικού χαρακτήρα και λόγω της εγκατάλειψης αναπτύχθηκε ασπάλαθος και φρυγανώδης βλάστηση δεν χαρακτηρίζονται δασικές. Επιπλέον, οι εκτάσεις που χρησιμοποιήθηκαν για βοσκή και καλύπτονται διαχρονικά μόνο από φρυγανική βλάστηση και ασπάλαθο δεν χαρακτηρίζονται πλέον δασικές αλλά χορτολιβαδικές. Θα ακολουθήσει η υπογραφή της σχετικής απόφασης από τον αρμόδιο Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργο Αμυρά, η οποία εντάσσεται στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διόρθωση των σφαλμάτων στους δασικούς χάρτες. Με τη συγκεκριμένη απόφαση επιλύονται σημαντικές αστοχίες που αφορούν στον χαρακτηρισμό εκτάσεων κυρίως στην Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, τις Κυκλάδες, τη Μάνη, το Βόρειο Αιγαίο και άλλες περιοχές της χώρας. View full είδηση

Ο ρυθμός με τον οποίο καταστρέφονται τα δάση του πλανήτη αυξήθηκε απότομα πέρυσι, καθώς τουλάχιστον 42.000 τετραγωνικά δενδροκάλυψης χάθηκαν σε σημαντικές τροπικές περιοχές. Σύμφωνα με τα στοιχεία από το πανεπιστήμιο του Μέριλαντ και την παγκόσμια πλατφόρμα Global Forest Watch, οι απώλειες ξεπέρασαν κατά πολύ τον μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών. Το 2020 ήταν η τρίτη χειρότερη χρονιά σε ό,τι αφορά στην καταστροφή δασών από το 2002, όταν ξεκίνησε η συγκρίσιμη καταγραφή. Οι απώλειες ήταν ιδιαίτερα βαριές σε τροπικά παρθένα δάση, όπως στον Αμαζόνιο, το Κονγκό και τη νοτιοανατολική Ασία. Αυτά τα δάση είναι ζωτικής σημασίας τόσο στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα για τη ρύθμιση του παγκόσμιου κλίματος, όσο και για τα αναντικατάστατα οικοσυστήματά τους. Μόνο οι απώλειες σε αυτού του τύπου τα δάση ανέρχονται σε 4,2 εκατομμύρια εκτάρια, κάτι που αντιστοιχεί στις ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από 575 εκατομμύρια αυτοκίνητα, σύμφωνα με το World Resources Institute που συνέταξε την έκθεση. Συνολικά χάθηκαν 12,2 εκατομμύρια εκτάρια δενδροκάλυψης σε τροπικές περιοχές το 2020, μια αύξηση 12% σε σύγκριση με το 2019. Η χειρότερη κατάσταση καταγράφηκε στη Βραζιλία, εκεί όπου καταστράφηκαν 1,7 εκατομμύρια εκτάρια δασικών εκτάσεων, μια αύξηση περίπου 25% σε σύγκριση με το 2019. Αν και ο Αμαζόνιος είναι στο επίκεντρο, οι επιστήμονες ανησυχούν ολοένα περισσότερο για το Παντανάλ στη Βραζιλία, τον μεγαλύτερο τροπικό υγρότοπο στον κόσμο. Περίπου το ένα τρίτο του εκτιμάται ότι επλήγη από φωτιές πέρυσι, με καταστροφικές συνέπειες για τη βιοποικιλότητα. Η πανδημία δεν φαίνεται να είχε ξεκάθαρο αντίκτυπο στο μοτίβο της καταστροφής των δασών. Όμως, ο Ρομπ Τέιλορ- διευθυντής προγραμμάτων για τα δάση στο WRI- προειδοποίησε ότι μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερος αντίκτυπος στο μέλλον, καθώς φαίνεται ότι άνθρωποι αναγκάστηκαν να επιστρέψουν σε αγροτικές περιοχές, λόγω των lockdown αλλά και του γεγονότος ότι επιδεινώθηκαν οι οικονομικές συνθήκες στις πόλεις. Από την πλευρά της η Φράνσις Σέιμουρ, ερευνήτρια του WRI, εξέφρασε φόβο ότι οι χώρες που είναι αντιμέτωπες με υψηλότερο χρέος λόγω της πανδημίας, μπορεί να μπουν στον πειρασμό να ενδώσουν σε συμφέροντα που θέλουν να εκμεταλλευτούν τα δάση με μη βιώσιμο τρόπο ή μπορεί να αναγκαστούν να μειώσουν τους πόρους για την προστασία των δασών. Στον αντίποδα, υπάρχουν και θετικές εξελίξεις, σε χώρες που έλαβαν μέτρα τα τελευταία χρόνια. Η αποψίλωση των δασών μειώθηκε στην Ινδονησία, η οποία για πρώτη φορά δεν είναι στις τρεις πρώτες χώρες με τις μεγαλύτερες απώλειες σε παρθένα δάση. Το 2020, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, καταγράφηκε υποχώρηση της αποψίλωσης των δασών στην Ινδονησία που το 2016, έπειτα από καταστροφικές φωτιές, αναγκάστηκε να αναστείλει τις κοπές δέντρων σε παρθένα δάση, ενώ περιόρισε τις άδειες που δίνονται σε φυτείες. Αλλά και στη Μαλαισία, που έχει χάσει περίπου το ένα τρίτο των παρθένων δασών της από το ‘70, μειώθηκε η αποψίλωση των δασών, χάρη στους αυστηρούς νόμους που υιοθετήθηκαν για την αντιμετώπιση της παράνομης υλοτομίας. Από την άλλοι, οι πλουσιότερες χώρες δεν είναι «άτρωτες» απέναντι σε αυτή την απειλή. Για παράδειγμα, στη Γερμανία τριπλασιάστηκαν οι απώλειες δασικών εκτάσεων το 2020, σε σύγκριση με το 2018, ενώ η Αυστραλία έχει καταγράψει εννιαπλάσιες απώλειες τα τελευταία δύο χρόνια. Με πληροφορίες από Guardian View full είδηση

Θέμα ημερών είναι η έναρξη λειτουργίας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τη δήλωση αυθαιρέτων σε δάση. Η διαδικασία θα πραγματοποιείται μέσω της ιστοσελίδας του Ελληνικού Κτηματολογίου και προϋποθέτει την πληρωμή παραβόλου 250 ευρώ. Πρόκειται για τη δεύτερη προσπάθεια έμμεσης νομιμοποίησης αυθαιρέτων σε δασικές εκτάσεις, καθώς η προηγούμενη κρίθηκε αντισυνταγματική το 2019. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η ψηφιακή πλατφόρμα είναι πλέον έτοιμη και το μόνο που μένει είναι να δοθεί το «πράσινο φως» από το υπουργείο Περιβάλλοντος (πιθανότατα το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου). Η πλατφόρμα θα λειτουργήσει στην ιστοσελίδα www.ktimatologio.gr, στην ενότητα των δασικών χαρτών, όπου θα υπάρχει λήμμα «αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 55 του νόμου 4685/20 (οικιστικές πυκνώσεις)». Πριν υποβάλει την αίτηση ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να έχει καταβάλει το παράβολο των 250 ευρώ μέσω της υπηρεσίας e-paravolo, η οποία λειτουργεί στην πύλη gov.gr – με άλλα λόγια η πληρωμή θα γίνεται μόνο ηλεκτρονικά και όχι σε τράπεζα. Τα δικαιολογητικά Τα δικαιολογητικά και η διαδικασία υποβολής περιγράφονται τόσο στον ν. 4685 όσο και στην υπουργική απόφαση με την οποία στις 16 Ιουλίου τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ψηφιακής Διακυβέρνησης εξειδίκευσαν τη διαδικασία. Συγκεκριμένα: • Ο ιδιοκτήτης του αυθαιρέτου θα πρέπει ήδη να έχει υποβάλει με κάποιον τρόπο τη διαφωνία του στο περιεχόμενο του αναρτημένου δασικού χάρτη, λ.χ. αντίρρηση, αίτηση διόρθωσης ή οποιοδήποτε άλλο ένδικο μέσο. • Στην αίτηση πρέπει να περιγράφεται η κατοικία και οι κατασκευές που τη συνοδεύουν. Η περιγραφή πρέπει να συνοδεύεται από τις συντεταγμένες του ακινήτου και του οικοπέδου στο οποίο βρίσκεται. Στη συνέχεια –μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής– ο ιδιοκτήτης θα κάνει εντοπισμό του ακινήτου. Να σημειωθεί ότι εφόσον η περιοχή έχει κτηματογραφηθεί, τότε το ακίνητο θα μπορεί να δηλώνεται μέσω του ΚΑΕΚ (του αριθμού που έχουν όλα τα ακίνητα στο κτηματολόγιο). • Μαζί με την αίτηση, ο ιδιοκτήτης πρέπει να συμπεριλάβει υπεύθυνη δήλωση για την ακρίβεια των δηλωθέντων στοιχείων, δήλωση μηχανικού για την περιγραφή της κατοικίας, το αποδεικτικό πληρωμής του ηλεκτρονικού παραβόλου και αντίγραφο ταυτότητας ή διαβατηρίου. Αξίζει να αναφέρουμε δύο σημεία: • Η δυνατότητα «διάσωσης» του αυθαιρέτου παρέχεται μόνο για κατοικίες και όχι για κτίρια άλλων χρήσεων. Επίσης δεν αφορά κτίρια σε περιοχές Natura, ή κτίρια που ανεγέρθηκαν μετά τον Ιούλιο του 2011 («κόκκινη γραμμή» για όλα τα αυθαίρετα). • Οι αιτήσεις θα ελέγχονται από τα δασαρχεία ή τις τοπικές διευθύνσεις Δασών του ΥΠΕΝ. Με την υποβολή της δήλωσης, όποιος έχτισε αυθαίρετο σπίτι μέσα σε δάσος ή δασική έκταση ουσιαστικά προστατεύεται από την Πολιτεία, καθώς αναστέλλονται όλες οι κυρώσεις εις βάρος του. Υποθετικά, μετά το πέρας της συλλογής όλων των δηλώσεων θα ακολουθήσει η ομαδοποίησή τους και η έκδοση προεδρικών διαταγμάτων για τη νομιμοποίηση όσων το υπουργείο Περιβάλλοντος κρίνει ότι δεν προκαλούν σοβαρή περιβαλλοντική ζημιά ή η αναστροφή της υπάρχουσας κατάστασης θεωρείται αδύνατη. Ετσι, παρότι το υπουργείο έσπευσε στο «εργαλείο» των προεδρικών διαταγμάτων (που ελέγχονται προδικαστικά από το ΣτΕ) και την εξέταση των περιπτώσεων ανά περιοχές, είναι προφανές ότι σκοπεύει να προχωρήσει σε μαζικές νομιμοποιήσεις. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΕΝ, οι οικιστικές πυκνώσεις στην Αττική καταλαμβάνουν 115.873 στρέμματα, στην Κορινθία 42.206 στρέμματα, στη Χαλκιδική 19.464 στρέμματα, στη Θεσσαλονίκη 19.050 στρέμματα κ.ο.κ. Οι «οικιστικές πυκνώσεις» είχαν εξαιρεθεί από την ανάρτηση των δασικών χαρτών με προηγούμενο νόμο, που όμως κρίθηκε αντισυνταγματικός από το ΣτΕ, αναγκάζοντας το ΥΠΕΝ να αναρτήσει και πάλι τις εκτάσεις αυτές για την υποβολή αντιρρήσεων. View full είδηση