Ως τον Σεπτέμβρη η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για ακύρωση οικοδομικής άδειας λόγω ΝΟΚ

[Engineer]

Μέχρι τον Σεπτέμβριο θα γίνει γνωστό εάν το Ευρωπαϊκό δικαστήριο κάνει δεκτό το αίτημα κατασκευαστικής εταιρείας της οποίας η άδεια ακυρώθηκε βάσει της απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματικά άρθρα του ΝΟΚ.

Όπως ανέφερε στο ered.gr ο κ. Ανδρέας Παπαπετρόπουλος (Δικηγορική εταιρεία Ανδρέας Δ. Παπαπετρόπουλος – Ευαγγελία Ι. Μπάνου και Συνεργάτες που κατέθεσε το αίτημα) η αποδοχή του αιτήματος ανοίγει τον δρόμο για επανάληψη της δίκης ως προς το θέμα της άνισης μεταχείρισης καθώς και την διεκδίκηση αποζημιώσεων που υπερβαίνουν κατά πολύ το €1 εκατ.

Η υπόθεση αφορά οικοδομική άδεια για την κατασκευή κατοικίας με δύο υπόγεια επίπεδα, πισίνες και φυτεμένο δώμα συνολικής επιφανείας περί τα 500 τμ και ύψος κτιρίου στα 21 μ. στον Άλιμο, η οποία αντιμετωπίζει την πλήρη ακύρωση της άδειάς της καθώς είναι ανάμεσα στις εταιρείες που η άδεια έχει καταγγελθεί και εκκρεμή η δίκη.

Σύμφωνα με το αίτημα προσφυγής που έχει στην κατοχή του το ered.gr ο κατασκευαστής ζητά την αναγνώριση ότι η αναδρομική ακύρωση της οικοδομικής άδειάς της, καθώς και η επιβολή χρηματικών επιβαρύνσεων και περιορισμών, παραβιάζουν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και τις θεμελιώδεις αρχές του κράτους δικαίου, και την επιδίκαση εύλογης χρηματικής αποζημίωσης για την ηθική και υλική ζημία που υπέστη η εταιρεία εξαιτίας της ακύρωσης 

Η υπόθεση 

Η εταιρεία η οποία δραστηριοποιείται από το 2014 στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, στις 15 Δεκεμβρίου 2021, έλαβε από το Τμήμα Πολεοδομίας (ΥΔΟΜ) του Δήμου Αλίμου έγκριση για τους Όρους Δόμησης κάνοντας χρήση των ευεργετημάτων του άρθρου 10 του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ, Ν. 4067/2012). Είχε προηγηθεί η έγκριση του Αρχιτεκτονικού Συμβουλίου του Νοτίου Τομέα Αθηνών το οποίο μάλιστα στην απόφαση του ανέφερε ότι:

«η συγκεκριμένη αρχιτεκτονική πρόταση, τόσο λειτουργικά όσο και μορφολογικά, και στο πλαίσιο των εφαρμοστέων πολεοδομικών παραμέτρων που εφαρμόστηκαν υπεύθυνα από τον μελετητή, εντάσσεται αρμονικά στο πολιτιστικό περιβάλλον, τον αστικό ιστό, τη τοπική μορφολογία και τον αναπτυξιακό σχεδιασμό. Διατηρεί το περιβαλλοντικό όφελος που προβλέπεται στο άρθρο 10 παρ. 1α του Ν. 4067/2012, μέσω της μείωσης της κάλυψης και της αύξησης του ακάλυπτου χώρου».

Παρά τη νομιμότητα και την κανονική έκδοση της άδειας, ο Δήμος Αλίμου, από κοινού με την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής του, κατέθεσε στις 16 Μαΐου 2022 αίτηση ακύρωσης κατά της άδειας αυτής ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι η προσβαλλόμενη πράξη είχε εκδοθεί από το ίδιο το διοικητικό όργανο του Δήμου, δηλαδή το Τμήμα Πολεοδομίας του, ενέργεια που συνιστά, κατά το ελληνικό δίκαιο, απαγορευμένη ενδοδιοικητική διαφορά. 

Ως γνωστόν το Συμβούλιο της Επικρατείας, με την υπ’ αριθ. 146/2025 απόφαση της Ολομέλειας, έκρινε αντισυνταγματικές διάφορες διατάξεις του Ν. 4067/2012 (ΝΟΚ), συγκεκριμένα τα άρθρα 10, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25. Το Δικαστήριο, σταθμίζοντας τις αρχές της νομικής ασφάλειας, της προβλεψιμότητας και της θεμιτής εμπιστοσύνης των πολιτών έναντι του δημοσίου συμφέροντος, έκρινε ότι οι συνέπειες της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνουν τις οικοδομικές άδειες των οποίων η υλοποίηση (ήτοι η έναρξη οικοδομικών εργασιών) είχε αποδεδειγμένα ξεκινήσει πριν την ανακοίνωση αυτή.»

Ωστόσο, το Δικαστήριο κατέστησε σαφές ότι ο ανωτέρω περιορισμός δεν ισχύει για εκκρεμείς δίκες κατά την ημερομηνία αυτή. 

Κατόπιν τούτου, στις 14 Μαΐου 2025, η Ελληνική Κυβέρνηση εισήγαγε νομοθετική τροποποίηση στον ΝΟΚ, επιχειρώντας να θεσπίσει ένα «περιβαλλοντικό ισοδύναμο»—έναν μηχανισμό αντιστάθμισης του περιβαλλοντικού κόστους που προκύπτει από τις πλέον άκυρες διατάξεις. Ο μηχανισμός αυτός εφαρμόζεται ειδικά σε οικοδομικές άδειες που είτε έχουν ακυρωθεί με τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις—όπως της αιτούσας—είτε τελούν υπό εκκρεμείς διαδικασίες ακύρωσης. Ουσιαστικά, το λεγόμενο «περιβαλλοντικό ισοδύναμο» αποτελεί πρόστιμο ή ειδική εισφορά, καταβλητέα εις ολόκληρον από τους ιδιοκτήτες και τους εργολάβους των επηρεαζόμενων ακινήτων σε ειδικό λογαριασμό που τηρείται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, προς όφελος του οικείου δήμου. Το ακριβές ποσό της χρηματικής αυτής υποχρέωσης θα καθοριστεί με Προεδρικό Διάταγμα. 

Μέχρι την πλήρη καταβολή του «περιβαλλοντικού ισοδυνάμου», τα επηρεαζόμενα ακίνητα θεωρούνται αυθαίρετα και υπόκεινται σε περιορισμούς: δεν επιτρέπεται η μεταβίβασή τους ή η χρήση τους σε οποιαδήποτε νομική πράξη από τους ιδιοκτήτες τους.

Σύμφωνα με την εταιρεία η απόφαση της Ολομέλειας δημιουργεί ανίσες μεταχειρίσεις μεταξύ ιδιοκτητών με ίδιες άδειες: αυτοί των οποίων η άδεια δεν προσβλήθηκε εγκαίρως απολαύουν της προστασίας της από 11.12.2024 ανακοίνωσης, ενώ όσοι βρίσκονται σε εκκρεμή δίκη, όπως η αιτούσα, αντιμετωπίζουν πλήρη ακύρωση της άδειάς τους.

Η αναδρομική ακύρωση της οικοδομικής άδειας, παραβιάζει θεμελιώδεις αρχές του ευρωπαϊκού και εθνικού δικαίου, όπως η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης (legitimate expectation), η νομική βεβαιότητα, και το δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας ενώ θίγεται σοβαρά η ιδιοκτησία της από την ακύρωση της οικοδομικής άδειας και τον χαρακτηρισμό του ακινήτου ως αυθαίρετου.

Τέλος η εισαγωγή του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου και η υποχρεωτική του καταβολή σε σχέση με ήδη εκδοθείσες και χρησιμοποιούμενες άδειες παραβιάζει την αρχή της μη αναδρομικής ισχύος δυσμενών διατάξεων.

View full είδηση

[mastrotzepeto]

Εύχομαι ολόψυχα να δικαιωθεί.

[BAS]

Ολος ο κόσμος της πραγματικής εργασίας αυτό εύχεται, ώστε να σταματήσουν κάποιοι ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι, να το παίζουν αυτοκράτορες ελέω θεού...

[tetris]

να δούμε πότε θα σταματήσουν οι "αυτοκράτορες" να νομοθετούν για ημέτερους...

[angusmacgyver]

Όλη η Ελλάδα σας στηρίζει, μπας και πάψει επιτέλους αυτός ο παραλογισμός!!!

[Δημήτρης Παπ]

ΤΟ θέμα ειναι αν μπορεί το ευρωπαικό δικαστήριο να ανατρέψει το ΣΤΕ,επίσης διάβασα ότι οι κατασκευαστές σε περιοχές του Αλίμου έχουν κάνει μηνύσεις στον Δήμο αλλά και στους πολίτες που τους κατήγγειλαν και ζητάνε κάμποσα εκατομύρια...

[Giorgos1987]

Εύχομαι και εγώ με την σειρά μου να κερδίσουν στο δικαστήριο. Αρκετά με αυτή την αηδία του ελληνικού κράτους να προχωράς νόμιμα σε μια επένδυση και αυτή να θεωρείται μετά άκυρη επειδή το ΣτΕ έκρινε τον εκάστοτε νόμο αντισυνταγματικό. Ας πρόσεχε καλύτερα η πολιτική εξουσία το τι νομοθετήματα ψηφίζει.

 

On 22/5/2025 at 4:46 ΜΜ, Δημήτρης Παπ said:

ΤΟ θέμα ειναι αν μπορεί το ευρωπαικό δικαστήριο να ανατρέψει το ΣΤΕ,επίσης διάβασα ότι οι κατασκευαστές σε περιοχές του Αλίμου έχουν κάνει μηνύσεις στον Δήμο αλλά και στους πολίτες που τους κατήγγειλαν και ζητάνε κάμποσα εκατομύρια...

Το πιθανότερο είναι να μην καταφέρουν τίποτα και να πληρώσουν και τα δικαστικά έξοδα στους πολίτες. Είναι περισσότερο για εκφοβισμό, καθώς οι πολίτες έχουν κάθε δικαίωμα να προσφύγουν αν κρίνουν ότι θίγονται κάποια συμφέροντά τους και υπάρχουν παρανομίες. Το πρόβλημα εδώ είναι κατά πόσο μπορεί το κράτος ή και η κοινωνία να ανέχεται κάθε φορά που χτίζεται και μια οικοδομή, να υπάρχουν καταγγελίες και προσφυγές γειτόνων κάθε είδους επειδή απλά.... δεν θέλουν το απέναντι κτίριο να τους κρύβει την θέα, έτσι ψάχνουν το οτιδήποτε επιχείρημα για να προκαλέσουν εμπλοκές, στον κατασκευαστικό χώρο είστε όλοι, τα ξέρετε αυτά και ακόμα χειρότερα που γίνονται από "γείτονες". Συνεπώς για μένα, αν δεν επικαλούνται σοβαρούς λόγους στις προσφυγές και τις καταγγελίες τους (πέραν του θέματος της αντισυνταγματικότητας του ΣτΕ), καλά θα κάνουν οι κατασκευαστές να κερδίσουν και εκείνες τις δίκες και να βάλουν όσους πρέπει στην θέση τους.

[BAS]

Από ότι καταλαβαίνω το βασικότερο επιχείρημα είναι ότι δεν μπορεί ο Δήμος να προσφεύγει κατά του εαυτού του που εξέδωσε τους όρους δόμησης της περιοχής, άρα τους αποδέχτηκε. 

Οσο για το ΕΔΑΔ, να θυμίσω για άλλη μια φορά, ότι στην περίπτωση μιας Ελληνοκυπρίας που είχε ιδιοκτησία στην κατεχόμενη Κύπρο, την οποία την "αγόρασε" ένας Αγγλος και η οποία προσέφυγε στο ΕΔΑΔ κατά της Τουρκίας, το δικαστήριο την δικαίωσε και υποχρέωσε σε αποζημίωση την Τουρκία, αγνοώντας το γεγονός ότι υπήρξε πόλεμος.

Πόσο μάλλον εδώ που οι δήμαρχοι εξυπηρετώντας ιδιωτικά συμφέροντα ψηφοφόρων τους κάνουν όλα αυτά τα καραγκιοζιλίκια.

Από την άλλη προφανώς θα πρέπει κάποια στιγμή και το κράτος να φτιάχνει σοβαρούς νόμους και όπως όλοι έχουμε πει για τον ΝΟΚ ή λύση είναι ο όγκος και μόνο σε συνδυασμό με την κάλυψη και το ύψος που θα εξάγεται από τον ισχύοντα ΣΔ.

Τώρα αν κάποιος θέλει να κάνει ορόφους των 2,55 μέτρων και πατάρια, σε σχέση με έναν άλλον που θα έκανε ορόφους των 3 μέτρων και λιγότερα η καθόλου πατάρια, αυτά θα κριθούν από την αγορά, που νομίζω ότι δύσκολα θα δώσει κάποιος τα ωραία του και πολλά του λεφτά για κλουβιά των 2,55 μέτρων, επειδή θα έχει ένα πατάρι που θα το έχει πληρώσει στην κανονική ή έστω λίγο φτηνότερη τιμή. 

[tetris]

Να θυμίσω ότι οι Δήμοι έχουν καθορίσει συγκεκριμένους όρους δόμησης για τις περιοχές τους, τι οποίες ανέτρεψαν (παρανόμως νομοθετούντες) κάποιοι. 

Συνεπώς, κατά αυτών θα έπρεπε να στραφούν οι "θιγόμενοι" κατασκευαστές. Αλλά, δεν γίνεται να δαγκώσεις το χέρι που σε ταϊζει... 

Αν στραφούν κατά των Δημάρχων, ή άλλων, έχουν χάσει από χέρι

[Δημήτρης Παπ]

Από πότε οι δήμαρχοι και το Ελληνικό Δήμοσιο ταίζει τον έλληνα επιχειρηματία??Τόσα χρόνια κάνω κατασκευές  δραχμή/ευρώ δεν έχω δει και έχω μπει στα .....ήντα