Μετάβαση στο περιεχόμενο
Newsletter: Ημερήσια τεχνική ενημέρωση από το Michanikos.gr ×
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    401 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των καταστροφών στις υποδομές – Περιπτωσιολογία από την πρόσφατη Νομολογία

      Engineer

      Το εν λόγω άρθρο αποτελεί απόσπασμα από αντίστοιχα Κεφάλαια από το υπό έκδοση Βιβλίο του συγγραφέα με τίτλο «ANAΘΕΣΗ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΜΕ ΤΟΝ Ν. 4782/2021»
      Α΄. Η έννοια της ανωτέρας βίας υπό το πρίσμα της θεώρησης αυτής ως «απρόβλεπτη περίσταση¨ κατά τη θεώρηση της εν λόγω διάταξης
      Οι καταστροφές στις υποδομές κατά το νομοθετικό μας πλαίσιο αντιμετωπίζονται στα πλαίσια του θεσμικού πλαισίου περί «ανωτέρας βίας», κατά γενική αρχή δε του δικαίου [πρβλ. άρθρ.255 ΑΚ, παρ. 6 άρθρου 10 του ν.2690/1999 (Κ.Διοικ.Διαδ.), παρ. 5 άρθρου 27 του π.δ. 18/1989, παρ.1 άρθρ. 152 ΚΠολΔ] η ανωτέρα βία συνίσταται σε οποιοδήποτε ανυπαίτιο γεγονός εντελώς εξαιρετικής φύσης, το οποίο δεν αναμενόταν, ούτε ήταν δυνατό να προληφθεί ή να αποτραπεί, ούτε με μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης, ανεξάρτητα αν το γεγονός είναι εσωτερικό ή όχι.
      Περιπτώσεις ανωτέρας βίας λοιπόν συνιστούν ιδίως φυσικές καταστροφές ή φαινόμενα ιδιαίτερα μεγάλης έντασης και έκτασης, τα οποία συνδέονται κατά τρόπο άμεσο με την πρόκληση της κατεπείγουσας ανάγκης και την αδυναμία τήρησης των προβλεπόμενων από το νόμο προθεσμιών. Συνεπώς πρόκειται για εξαιρετικώς έντονα φαινόμενα που συνιστούν έκτακτα και ασυνήθιστα γεγονότα, μη δυνάμενο αντικειμενικά να προβλεφθούν με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής από τα καταβάλλοντα την επιμέλεια ενός μέσου συνετού ανθρώπου. Ομοίως, ανήκουν στην ίδια κατηγορία κίνδυνοι ιδιαίτερης καταστροφής που δημιουργήθηκαν ή έχουν προκληθεί ή επίκεινται λόγω τέτοιας, όπως προαναφέρθηκε, μορφής φυσικών καταστροφών ή θεομηνιών, για την αποφυγή των οποίων δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται από το νόμο.
      Β΄. Η περίπτωση των πρόσφατων πλημμυρών σε περιοχές της χώρας
      Νεοεισερχόμενη διάταξη στο θεσμικό μας πλαίσιο αποτελεί η πρόβλεψη η οποία εισήχθη με τον Ν.4831/2021 (ΦΕΚ Α 170/23.7.2021) και ειδικότερα με το άρθρο 136 αυτού, που προστέθηκε στην παρ.7 του άρθρου 100 Ν. 3852/2010 (΄ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ») και αφορά στην αντιμετώπιση των γεγονότων μετά τις πλημμυρικές ροές σε πολλές περιοχές της χώρας και ειδικότερα των Περιφερειών Αττικής, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Στερεάς Ελλάδας και η οποία  εφαρμόζεται στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων που θα εκκινήσουν μέχρι την 30η.11.2021.Σύμφωνα με αυτή«Έργα και μελέτες για τον έλεγχο και τη ρύθμιση των πλημμυρικών ροών σε περιοχές των Περιφερειών Αττικής, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Στερεάς Ελλάδας που αναλαμβάνονται από τις ως άνω Περιφέρειες δυνάμει προγραμματικής σύμβασης που συνάπτεται με την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορούν να ανατίθενται με προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σύμφωνα με την περ. γ` της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016 (Α` 147) εάν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι μεγαλύτερη των ορίων του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 ή με προσφυγή στη διαδικασία απευθείας ανάθεσης του άρθρου 118 του ίδιου νόμου σε κάθε άλλη περίπτωση», η διαδικασία δε αυτή υπόκειται στο ιδιαιτέρως ευέλικτο καθεστώς της σύντμησης των σχετικών προθεσμιών, της μη απαίτησης προηγούμενης γνωμοδότησης ή εισήγησης άλλου συλλογικού οργάνου καθώς και προηγούμενης σύμφωνης γνώμης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
      Γ΄. Ανάθεση Έργων με την διαδικασία του Άρθρου 32 ως αποτέλεσμα απρόβλεπτων περιστάσεων (έντονων καιρικών φαινομένων)
      Κατά τον εθνικό Νομοθέτη, η αντιμετώπιση φαινομένων που σχετίζονται με φυσικά φαινόμενα και καταστροφές μπορεί να αντιμετωπισθεί με την προσφυγή στην διαδικασία του Άρ. 32 του Ν. 4412/2016 (διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση) μπορεί να χρησιμοποιείται για δημόσιες συμβάσεις έργων, «στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των πρσθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση»εφόσον «Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη». Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι το Άρ. 32 αποτελεί μεταφορά του Κοινοτικού Δικαίου και συγκεκριμένα της Κοινοτικής Οδηγίας 2014/24/ΕΕ στο εθνικό μας πλαίσιο.
      Σύμφωνα με την Οδηγία 1/2013/30.12.2013 ΕΑΑΔΗΣΥ, οι Αναθέτουσες Αρχές μπορούν να  προβούν σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση λόγω κατεπείγοντος  κατόπιν ειδικής αιτιολόγησης για την διαχείριση συνεπειών από έντονα καιρικά φαινόμενα (άρθρο 32 παρ.2γ Ν.4412/2016),  κατόπιν της συνδρομής των εν λόγω προϋποθέσεων (α’) κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και (β’) μόνο για τις ποσότητες εκείνες και για το χρονικό εκείνο διάστημα που είναι πράγματι αναγκαία για την άμεση αντιμετώπιση της έκτακτης περίστασης. (Ελ.Συν. Κλ.ΣΤ Πράξη 67/2011) και μόνο εφόσον δεν μπορούν να τηρηθούν οι προθεσμίες του συνοπτικού διαγωνισμού.
      Δ΄. Περιπτωσιολογία
      Κατόπιν της κήρυξης, με Απόφαση του ΓΓ Πολιτικής Προστασίας, εκτεταμένων περιοχώνσε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν έχει κρίνει επανειλημμένα την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων (ισχυρών βροχοπτώσεων), καθώς με τη διαδικασία αυτή κατέστη δυνατή η υποβολή προσφορών σε συντομότερη προθεσμία από αυτή που θα απαιτείτο για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού.
      Με την Πράξη 872/2019 του Ε΄ Κλιμακίου ΕλΣυν ελέγχεται η νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Δήμου ΧΧΧ, με τίτλο «Αποκατάσταση βλαβών των Υποδομών μετά από τα έντονα καιρικά φαινόμενα της 29-09-2018 & 05-10-2018». Με την εν λόγω Πράξη κρίνεται ότι παρίσταται αιτιολογημένη η προσφυγή στην εν λόγω διαδικασία, λόγω του ότι η εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης των ζημιών στο επαρχιακό οδικό δίκτυο και αντιπλημμυρικών Έργων στα ρέματα που υπερχείλισαν καθίσταται πλέον αναγκαία , δεδομένου ότι αυτές προκλήθηκαν από τις ασυνήθιστης έντασης και διάρκειας, βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες που επακολούθησαν, λόγω του μεγάλου όγκου βροχής, ενώ παράλληλα συνιστούν κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή,
      Ομοίως και η Πράξη 227/2018 με την οποία το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν κρίνει την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων (ισχυρών βροχοπτώσεων). Με την ανωτέρω Πράξη του το Κλιμάκιο αποφαίνεται περί μη ύπαρξης κωλύματος σύναψης σύμβασης μετά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της σύμβασης του έργου «Αποκατάσταση Αστοχήσαντος Κεντρικού Κλειστού Αγωγού του Ρέματος…», με σκοπό την άμεση αποκατάσταση αυτών των ζημιών ως κατεπείγουσα, ώστε, αφενός να αποτραπεί η επιδείνωση της κατάστασης από τυχόν νέα έντονα καιρικά φαινόμενα με την άμεση αποκατάσταση του κεντρικού αγωγού και αφετέρου να μπορέσει να αποκατασταθεί άμεσα η κυκλοφορία σε τμήμα του οικισμού και να καταστεί δυνατή η προσβασιμότητα οχημάτων ώστε να αποκατασταθούν περαιτέρω οι ζημίες.
      Παράλληλα το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν έχει κρίνει επανειλημμένα την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων ως διαχείριση συνεπειών από την σεισμό (οι οποίες ομοίως συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις). Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί αυτή της αποκατάστασης ζημιών σε σχολικά συγκροτήματα Γυμνασίου και Λυκείου εξαιτίας του σεισμικού φαινομένου της 21ης Ιουλίου 2017, για τις οποίες με τις Πράξεις 137 και 138/2018 το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν κρίνει ότι δεν κωλύονται οι υπογραφές των σχεδίων σύμβασης έργων αποκατάστασης βλαβών, καθόσον αποδεικνύεται η συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων για την προσφυγή του Δήμου στη διαδικασία του Άρ. 32, έργα  τα οποία αποσκοπούν στην αποκατάσταση των βλαβών στα εν λόγω σχολικά συγκροτήματα, ώστε αυτά να είναι πλήρως λειτουργικά για τη μαθητική κοινότητα μέχρι την έναρξη της επόμενης σχολικής χρονιάς 2018-2019. Τα εν λόγω γεγονότα  συνιστούν κατεπείγουσα ανάγκη, η ικανοποίηση της οποίας δεν επιτρέπει την τήρηση των χρονικών προθεσμιών που συνεπάγεται η διεξαγωγή διαγωνισμού.
      Παράλληλα το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν έχει κρίνει επανειλημμένα την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία για Έργα αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και διαχείρισης συνεπειών από πυρκαγιά (οι οποίες ομοίως συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις). Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την περίπτωση του έργου «Κατασκευή δικτύου ύδρευσης στον οικισμό ΧΧΧ του Δήμου ΧΧΧ», όπου με την Πράξη 72/2019 το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του εν λόγω Έργου καθώς αυτό αφορά στην κατασκευή νέου εσωτερικού δικτύου ύδρευσης ως απότοκο της καταστροφικής πυρκαγιάς της 23ης Ιουλίου 2018, η οποία κατέκαψε μεγάλο μέρος δασικής έκτασης αλλά και περί τις σαράντα οικίες, η δε ανάγκη εκτέλεσής του κρίνεται επείγουσα για την έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος συνολικά, καθώς και την προστασία της υγείας των κατοίκων της περιοχής.
      Θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των καταστροφών στις υποδομές – Περιπτωσιολογία από την πρόσφατη Νομολογία,
      του Παπασταμάτη Ζήση Πολιτικού Μηχανικού, MSc “Υπόγεια Έργα»- Εισηγητού ΙΝ.ΕΠ./ΕΚΔΔΑ, ΥΔ ΠΑΔΑ , Συγγραφέα Τεχνικής Νομοθεσίας , Επιστημον. Συνεργάτη ΔΗΜΟΣΝΕΤ, 4412.gr
      Περισσότερα...

      634 • 0

    2. Αρθρογραφία

      Διευθέτηση ρέματος και τεχνικά έργα σε ρέματα

      Engineer

      Το παρόν άρθρο εξετάζει το ζήτημα της διευθέτησης ρέματος κατά τη νομοθεσία και την ελληνική νομολογία.
      Διευθέτηση υδατορέματος καλείται η επέμβαση στο υδατόρεμα, με την εκτέλεση των αναγκαίων έργων με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών ροής, τη μείωση των κινδύ­νων από πλημμύρες και τον έλεγχο των διαβρώσεων και των αποθέσεων φερτών υλικών. Στα έργα αυτά περιλαμβάνεται και η εκτροπή του υδατορέματος, καθώς και η υποκατάστασή του με κλειστό ή ανοιχτό τεχνικό έργο στην ίδια ή διαφορετική θέση.
      Ποια τεχνικά έργα επιτρέπονται αναφορικά με τα ρέματα;
      Στο κράτος επιβάλλεται συνταγματική υποχρέωση να διατηρεί τα πάσης φύσεως υπορρεύματα στην φυσική τους κατάσταση προς διασφάλιση της λειτουργίας τους ως οικοσυστημάτων, επιτρέπεται δε μόνον η εκτέλεση των απολύτως αναγκαίων τεχνικών έργων διευθέτησης της κοίτης και των πρανών τους προς διασφάλιση της ελεύθερης ροής των υδάτων, αποκλειόμενης κάθε αλλοίωσης της φυσικής τους κατάστασης με επίχωση ή κάλυψη της κοίτης τους ή τεχνική επέμβαση στα σημεία διακλάδωσής τους (ΣτΕ 572-3/2012 7μ., 899/2011 7μ., 3849/2006 7μ., 2591/2005 7μ., 4577/1998, κ.ά.)
      Ο χώρος που καταλαμβάνει το ρέμα, μετά τη νόμιμη οριοθέτησή του, δεν δύναται να χαρακτηρισθεί ως οικοδομήσιμος ή ως χώρος προορισμένος για ανέγερση κοινωφελών κτηρίων, αλλ΄ αποκλειστικά ως κοινόχρηστος χώρος, αποκλειομένης κάθε εργασίας επιχώσεως ή καλύψεως του ρέματος. Απολύτως αναγκαία τεχνικά έργα για τη διευθέτηση της κοίτης και των πρανών ρέματος επιτρέπονται μόνο προς διασφάλιση της ελεύθερης ροής των υδάτων. 
      Η εξάρτηση της οριοθέτησης από τυχόν έργα διευθέτησης ρέματος
      Η διοικητική διαδικασία για τον σχηματισμό φακέλου οριοθέτησης και έγκρισης/κύρωσης των οριογραμμών ρέματος εξαρτάται από:
      Το ποιος συντάσσει τον φάκελο οριοθέτησης
      Το αν προβλέπονται ή όχι έργα διευθέτησης
      Το αν το ρέμα βρίσκεται σε κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο/παραδοσιακό οικισμό/σε περιοχή έγκρισης/τροποποίησης σχεδίου πόλεως.
      Επιτρέπεται και η τμηματική οριοθέτηση. Διακρίνονται δε επιμέρους διαδικασίες, αναλόγως του αν υπάρχουν έργα διευθέτησης επί του ρέματος.
      Υδραυλική μελέτη και έργα διευθέτησης 
      Σε περίπτωση που από την υδραυλική μελέτη του φακέλου της οριοθέτησης, προβλέπονται έργα διευθέτησης/ αντιπλημμυρικά έργα, τα οποία κατατάσσονται στην Α΄ κατηγορία έργων, σύμφωνα με την 1958/13.1.2012 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπως εκάστοτε ισχύει, τότε για την έγκριση της υδραυλικής μελέτης απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων των έργων αυτών από την αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση υπηρεσία, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις του Ν. 4014/2011. 
      Περισσότερα...

      5203 • 0

    3. Αρθρογραφία

      Πρόστιμα αυθαιρέτων (μη υπαχθέντων στον νόμο): πώς προστατεύομαι νομικά;

      Engineer

      Στο παρόν άρθρο εξετάζουμε τις προβλέψεις του νόμου για τα αυθαίρετα (πριν/μετά το 2011), τα οποία ΔΕΝ έχουν υπαχθεί σε κάποιο νόμο.
      Η έκθεση αυτοψίας και τα πρόστιμα αυθαιρέτων
      Με την έκθεση αυτοψίας διαπιστώνεται η αυθαίρετη κατασκευή/αλλαγή χρήσης. Στην έκθεση αυτοψίας αναφέρεται η θέση του αυθαιρέτου με συντεταγμένες σε σύστημα αναφοράς ΕΓΣΑ '87, συνοπτική περιγραφή με σκαρίφημα, οι διαστάσεις του και οι πολεοδομικές διατάξεις που έχουν παραβιαστεί. Η ίδια έκθεση περιλαμβάνει υπολογισμό προστίμων διατήρησης και ανέγερσης. 
      Οι αυθαίρετες κατασκευές που πραγματοποιούνται μετά την 28η.7.2011 κατεδαφίζονται υποχρεωτικά και επιβάλλονται πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτων, καθώς και ποινικές κυρώσεις σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, υπό την επιφύλαξη της διάκρισης του άρθρου 81 (πολεοδομικές παραβάσεις).  Κατεδαφίζονται, επίσης, και επιβάλλονται κατά τις διατάξεις του παρόντος πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτων, καθώς και ποινικές κυρώσεις οι αυθαίρετες κατασκευές που έχουν πραγματοποιηθεί πριν από την ανωτέρω ημερομηνία, αλλά δεν έχουν υπαχθεί, για οποιονδήποτε λόγο, σε διατάξεις νόμων περί αναστολής επιβολής κυρώσεων. Βεβαίωση και καταβολή προστίμου γενικώς
      Τα πρόστιμα βεβαιώνονται με απόφαση του Προϊσταμένου της ΥΔΟΜ εντός αποκλειστικής προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών, από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής ή από την απόφαση επί της ενδικοφανούς προσφυγής, και αποστέλλονται στην αρμόδια οικονομική υπηρεσία.
      Τα πρόστιμα ανέγερσης των αυθαιρέτων καταβάλλονται από τον υπόχρεο σε τριάντα (30) ισόποσες μηνιαίες δόσεις και τα πρόστιμα διατήρησης σε δώδεκα (12) μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη μέσα στον επόμενο μήνα από τη βεβαίωση του προστίμου στην αρμόδια οικονομική υπηρεσία.
      Προσφυγή κατά έκθεσης αυτοψίας
      Η έκθεση αυτοψίας αυθαίρετου προσβάλλεται με άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής εντός αποκλειστικής προθεσμίας 30 ημερών από την κοινοποίησή της. Αυτή κατατίθεται στο αρμόδιο κατά τόπον Τοπικό Παρατηρητήριο και αυτό τη διαβιβάζει, εντός 30 ημερών, στην Επιτροπή Εξέτασης Προσφυγών Αυθαιρέτων της Περιφερειακής Ενότητας. Η τελευταία σε προθεσμία 20 ημερών την εξετάζει και αποφαίνεται, αποδεχομένη ή απορρίπτουσα αυτήν. 
      Όμως, αν δεν ασκηθεί η ενδικοφανής προσφυγή, η έκθεση αυτοψίας καθίσταται οριστική. Μπορεί να περιλαμβάνει και αίτημα υπαγωγής στους οικείους νόμους περί αυθαιρέτων. Μπορεί, επίσης, να υποβληθεί υπεύθυνη δήλωση αποδοχής της έκθεσης αυτοψίας.
      Δικαστική προστασία επί απόρριψης της προσφυγής κατά της έκθεσης αυτοψίας
      Μετά την τυχόν απόρριψη της προσφυγής κατά της έκθεσης αυτοψίας, χωρεί δικαστική διαδικασία και ειδικότερα αίτηση ακύρωσης της απορριπτικής απόφασης στο διοικητικό Εφετείο.
      Μπορείτε να δείτε και το εξής άρθρο, για την προσφυγή κατά της έκθεσης αυτοψίας αυθαιρέτου
      https://www.pgalanislaw.gr/l/prosfygi-kata-ekthesis-aytopsias-aythairetoy-mia-nomiki-anagkaiotita/
      Περισσότερα...

      6988 • 0

    4. Αρθρογραφία

      Ελληνικό παράδοξο: Καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης με επιδότηση ορυκτών καυσίμων

      Engineer

      Παρά τα θετικά βήματα που έχουν γίνει στη χώρα μας, ιδίως τα τελευταία δύο χρόνια, προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να διατηρούν την πρωτοκαθεδρία σε επίπεδο επιδοτήσεων στην Ελλάδα, με τα σχετικά ποσά σε ετήσια βάση να κυμαίνονται μεταξύ 1,6-2,0 δισ. Ευρώ, από το 2015 έως και το 2020,  σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε πριν λίγες ημέρες στο Ευρωκοινοβούλιο η Ευρωπαία Επίτροπος για την Ενέργεια, Kadri Simson (https://ec.europa.eu/info/news/2021-state-energy-union-report-2021-nov-25_en). 
      Αν, μάλιστα, ληφθεί υπόψη και η ετήσια επιδότηση 600-800 εκατ. ευρώ που κατευθύνεται στον ηλεκτρισμό ο οποίος και αυτός, σε μεγάλο βαθμό - ειδικά στο υπό εξέταση διάστημα  - προερχόταν από ορυκτά καύσιμα, τότε προκύπτει πως η Ελλάδα έχει πριμοδοτήσει τα ορυκτά καύσιμα την τελευταία 6ετία συνολικά με 14 περίπου δισ. ευρώ. 
      Στον αντίποδα, η ενίσχυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ανήλθε, την ίδια χρονική περίοδο 2015-2020, στα 8,5 δισ. Ευρώ συνολικά, εκ των οποίων τα 6,3 δισ. ευρώ αφορούν τα φωτοβολταϊκά, ενώ η ενίσχυση των αιολικών περιορίζεται στα 1,8 δισ. ευρώ. Απογοητευτικά είναι τα στοιχεία και για τα κίνητρα ως προς την εξοικονόμηση, αφού την υπό εξέταση 6ετία, δεν ξεπερνούν σε ετήσια βάση τα 100 εκατ. ευρώ.
      Ο πρόσφατος ετήσιος απολογισμός της Κομισιόν (https://ec.europa.eu/info/news/2021-state-energy-union-report-2021-nov-25_en) για την πρόοδο που σημειώνουν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ως προς το στόχο να καταστεί η Ευρώπη ενεργειακά ουδέτερη μέχρι το 2050, δεν είναι ενθαρρυντικός για την Ελλάδα, αφού παρά τους φιλόδοξους κλιματικούς στόχους και τις δεσμεύσεις για ενεργειακή μετάβαση στη μεταλιγνιτική  εποχή, η εξέλιξη των επιδοτήσεων που χορηγεί η χώρα μας στα ορυκτά καύσιμα, καταδεικνύει το αντίθετο. 
      Ειδικότερα, η Ελλάδα ήταν πρώτη το 2018 σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση σε επιδοτήσεις προς τα ορυκτά καύσιμα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, και συγκεκριμένα με 1%, έναντι 0,85% της δεύτερης Βουλγαρίας. Σε απόλυτο μέγεθος, οι επιδοτήσεις προς τα ορυκτά καύσιμα στην Ελλάδα ανέρχονταν το 2018 σε περίπου 1,9 δισ. ευρώ. Η χώρα μας επίσης ήταν δεύτερη το 2018 σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση (μαζί με τη Βουλγαρία) σε ενεργειακές επιδοτήσεις συνολικά, ως ποσοστό του ΑΕΠ, και συγκεκριμένα με 2,4%, έναντι 3,3% της πρώτης Λετονίας. Σε απόλυτο μέγεθος, οι συνολικές ενεργειακές επιδοτήσεις στην Ελλάδα ήταν το 2018 περίπου 4,3 δισ. ευρώ.
      Το 2019 η κατάσταση εμφανίζεται κάπως βελτιωμένη, ως προς το 2018, σχετικά με τις συνολικές ενεργειακές επιδοτήσεις (3,8 δισ. ευρώ το 2019, έναντι 4,3 δισ. ευρώ το 2018), αλλά ως προς τα ορυκτά καύσιμα οι επιδοτήσεις, ως ποσοστό του ΑΕΠ, παραμένουν στα ίδια πολύ υψηλά επίπεδα με αυτά του 2018, δηλ. γύρω στο 0,9% του ΑΕΠ (τρίτη η Ελλάδα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση), ή σε απόλυτο μέγεθος, γύρω στα 1,6 δισ. ευρώ (έναντι 1,9 δισ. ευρώ το 2018). 
      Περισσότερα...

      927 • 0

    5. Αρθρογραφία

      Πώς οι ψηφιακές τεχνολογίες καταστρέφουν τους πόρους του πλανήτη

      Engineer

      Για πολύ καιρό στην κοινή γνώμη κυριαρχούσε η εντύπωση ότι η ψηφιακή βιομηχανία είναι καθαρή επειδή είναι «άυλη». Μπροστά στους γίγαντες του πετρελαίου και της αυτοκινητοβιομηχανίας, η Σίλικον Βάλεϊ έμοιαζε να είναι η φυσική σύμμαχος κάθε πολιτικής κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αυτή η ψευδαίσθηση σιγά-σιγά διαλύεται. Μια έρευνα που διεξήχθη σε διαφορετικές ηπείρους αποκαλύπτει το υπέρογκο περιβαλλοντικό κόστος της υψηλής τεχνολογίας.
      Προγραμματιστές της Σίλικον Βάλεϊ και κατασκευαστές ημιρυμουλκούμενων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών ΜακΚίνσεϊ, ο Τζο Μπάιντεν και ο Σι Τζινπίνγκ, οι Βρετανοί Φιλελεύθεροι και οι Γερμανοί Πράσινοι: απέναντι στην κλιματική επείγουσα ανάγκη σχηματίστηκε μια παγκόσμια ιερή συμμαχία γύρω από μια πίστη. Την πίστη σε μια μεγάλη στροφή προς τον διαδικτυακό κόσμο για το καλό του πλανήτη. «Σε τέτοιο βαθμό ώστε να θεωρούμε όλο και περισσότερο πως δεν θα μπορέσουμε να θέσουμε υπό έλεγχο την κλιματική αλλαγή χωρίς μια μαζική καταφυγή στην ψηφιακότητα», τονίζει η οργάνωση The Shift Project που δεν συμμερίζεται αυτή την άποψη1. Ένα καινούργιο ευαγγέλιο υπόσχεται τη σωτηρία μέσω των «έξυπνων» πόλεων, γεμάτες από αισθητήρες και αυτόνομα ηλεκτρικά οχήματα. Η ιερή αυτή πεποίθηση μπορεί να υπολογίζει στη συνδρομή μερικών πολύ αποτελεσματικών αποστόλων για τη διάδοσή της. Όπως το Global eSustainability Initiative (GeSI), ένα εργοδοτικό λόμπι με έδρα τις Βρυξέλλες για το οποίο «οι εκπομπές που αποφεύγονται με τη χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών είναι σχεδόν δέκα φορές πιο σημαντικές από εκείνες που προξενεί η εγκατάστασή τους»2. Όμως, ανεξάρτητοι ερευνητές αμφισβητούν τόσο τη γνησιότητα αυτών των μετρήσεων που αναπαράγονται παντού όσο και την αμεροληψία των δημιουργών τους.
      Πέρα από τις προσπάθειες του «πράσινου μάρκετινγκ» που έχουν αναπτύξει οι επιχειρηματίες και τα φερέφωνά τους, ποιος είναι ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος των ψηφιακών εργαλείων; Είναι αυτά τα νέα δίκτυα επικοινωνίας συμβατά με την «οικολογική μετάβαση»; Έχοντας ολοκληρώσει μια έρευνα που μας οδήγησε σε δεκάδες χώρες, ιδού η πραγματικότητα: η ψηφιακή ρύπανση είναι κολοσσιαία –και μάλιστα είναι εκείνη που αυξάνεται με τους ταχύτερους ρυθμούς.
      «Από τη στιγμή που ανακάλυψα τα μεγέθη αυτής της ρύπανσης, είπα στον εαυτό μου: “Πώς είναι δυνατόν;”», θυμάται η Φρανσουάζ Μπερτού, ερευνήτρια σε θέματα πληροφορικής. Οι βλάβες στο περιβάλλον προέρχονται κατ’ αρχάς από δισεκατομμύρια μέσα διασύνδεσης (τάμπλετ, υπολογιστές, έξυπνα τηλέφωνα) που μας ανοίγουν την πόρτα του διαδικτύου. Προέρχονται εξίσου από τα δεδομένα που παράγουμε ανά πάσα στιγμή: καθώς μεταφέρονται, αποθηκεύονται, επεξεργάζονται μέσα σε τεράστιες εγκαταστάσεις που καταναλώνουν πόρους και ενέργεια, οι πληροφορίες αυτές θα επιτρέψουν τη δημιουργία νέου ψηφιακού περιεχομένου, για το οποίο θα απαιτούνται… διαρκώς περισσότερα μέσα διασύνδεσης!
      Προκειμένου να πραγματοποιήσουμε ενέργειες τόσο ανεπαίσθητες όπως η αποστολή ενός μέιλ στο Gmail, ενός μηνύματος στο WhatsApp, ενός ιμότζι στο Facebook, ενός βίντεο στο TikTok ή μιας σειράς φωτογραφιών με γατάκια στο Snapchat, έχουμε δημιουργήσει, σύμφωνα με την Greenpeace, μια υποδομή που πολύ σύντομα «πιθανώς να καταστεί η μεγαλύτερη κατασκευή του ανθρώπινου είδους»3.
      Οι αριθμοί είναι διαφωτιστικοί: η παγκόσμια ψηφιακή βιομηχανία καταναλώνει τόσο νερό, πρώτες ύλες και ενέργεια ώστε το αποτύπωμά της είναι τριπλάσιο εκείνου μιας χώρας όπως η Γαλλία ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ψηφιακές τεχνολογίες χρησιμοποιούν σήμερα το 10% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και αποβάλλουν σχεδόν το 4% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2), δηλαδή λίγο λιγότερο από το διπλάσιο των εκπομπών της πολιτικής αεροπορίας σε ολόκληρο τον κόσμο4. «Εάν οι ψηφιακές εταιρείες αποδειχθούν πιο ισχυρές από τις αρχές που τις επιθεωρούν, υπάρχει ο κίνδυνος να μην είμαστε πλέον σε θέση να ελέγξουμε τον οικολογικό αντίκτυπό τους», προειδοποιεί ο Γιαν Ταλίν, ιδρυτής του Skype και του ινστιτούτου Future of Life, που ασχολείται με τη δεοντολογία των τεχνολογιών5.
      Ακόμα και σήμερα, ο Γενς Τόιμπλερ, ερευνητής στο Ινστιτούτο Βούπερταλ, θυμάται την έντονη έκπληξή του. Πριν από μερικά χρόνια, ο Γερμανός επιστήμονας συμμετείχε σε ένα συνέδριο που διεξήχθη στο ερευνητικό κέντρο με έδρα την ομώνυμη πόλη, στη Βεστφαλία της δυτικής Γερμανίας. Τότε, θυμάται, έμεινε «άναυδος μπροστά στην εικόνα ενός άνδρα που φορούσε μια βέρα και κουβαλούσε ένα τεράστιο σακίδιο στην πλάτη, το οποίο ανταποκρινόταν στο πραγματικό υλικό αποτύπωμα του μικρού χρυσού κρίκου του. Αυτή η εικόνα με σημάδεψε». Με αυτή την αναπαράσταση, το ινστιτούτο παρουσίαζε μια πρωτότυπη μέθοδο υπολογισμού της υλικής επίπτωσης του τρόπου με τον οποίο καταναλώνουμε, που αναπτύχθηκε από τους ερευνητές του κατά τη δεκαετία του 1990: το material input per service unit (MIPS), δηλαδή την ποσότητα των υλικών πόρων που απαιτούνται για τη δημιουργία ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας6.
      Προκειμένου να υπολογιστεί ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος, η βιομηχανία ενδιαφέρεται κυρίως για τις εκπομπές της σε διοξείδιο του άνθρακα. Αυτή όμως η μέθοδος υπολογισμού συχνά επισκιάζει άλλες μορφές ρύπανσης όπως η επίπτωση της αποβολής χημικών προϊόντων στην ποιότητα των υδάτων. Από τη δεκαετία του 1990, το MIPS εστίαζε περισσότερο στην περιβαλλοντική υποβάθμιση που έχει να κάνει με την παραγωγή εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Ιδού μια πλήρης αντιστροφή της προοπτικής: να παρατηρούμε τι εισάγεται στη διαδικασία παραγωγής ενός αντικειμένου παρά τι εξάγεται από αυτήν.
      Πιο συγκεκριμένα, το MIPS υπολογίζει το σύνολο των πόρων που κινητοποιήθηκαν και μετακινήθηκαν κατά την παραγωγή, τη χρήση και την ανακύκλωση ενός ρούχου, ενός μπουκαλιού πορτοκαλάδας, ενός χαλιού, ενός smartphone… Υπολογίζονται τα πάντα: οι ανανεώσιμοι (φυτικοί) ή μη ανανεώσιμοι (ορυκτοί) πόροι, οι μεταβολές του εδάφους που προκαλούν οι γεωργικές εργασίες, το νερό και οι χημικές ουσίες που καταναλώνονται κ.ο.κ. Ας πάρουμε ένα μπλουζάκι: η παραγωγή του σε μια ινδική βιοτεχνία απαίτησε ηλεκτρισμό, ο οποίος με τη σειρά του παρήχθη από κάρβουνο, για την εξαγωγή του οποίου αποψιλώθηκε ένα πευκόδασος…
          Οικολογικό σακίδιο
      Αυτή η προσέγγιση μεταφράζεται σε έναν αριθμό, το «οικολογικό σακίδιο», δηλαδή τον συντελεστή πολλαπλασιασμού της κάθε καταναλωτικής ενέργειάς μας. Η μέθοδος δεν είναι τέλεια: «Η πλειοψηφία των δεδομένων που έχουν χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό του MIPS προκύπτουν από γνώμες και εκτιμήσεις ειδικών» όπου η ανακρίβεια είναι συχνά ο κανόνας, διευκρινίζει ο Γενς Τόιμπλερ. Όπως και να έχει, δεν μπορούμε παρά να πέσουμε από τα σύννεφα μπροστά στην τρομακτική αλήθεια του: ένα δαχτυλίδι που εμπεριέχει μερικά γραμμάρια χρυσού έχει ένα MIPS… 3 τόνων! Μπορούμε επίσης να υπολογίσουμε το MIPS μιας υπηρεσίας ή μιας καταναλωτικής ενέργειας: ένα χιλιόμετρο στο αυτοκίνητο και μία ώρα τηλεόρασης χρησιμοποιούν αντιστοίχως 1 και 2 κιλά πόρων. Ένα λεπτό στο τηλέφωνο «κοστίζει» 200 γραμμάρια. Όσον αφορά ένα SMS, «ζυγίζει» 632 γραμμάρια. Για αρκετά προϊόντα, το MIPS μπορεί να παρουσιάσει μια αρκετά χαμηλή αναλογία: έτσι η κατασκευή μιας ατσάλινης ράβδου έχει ανάγκη «μονάχα» τους δεκαπλάσιους πόρους του τελικού βάρους της. Όμως, «από τη στιγμή που εμπλέκεται η τεχνολογία, το MIPS είναι υψηλότερο», εξηγεί ο Γένς Τόιμπλερ. Οι ψηφιακές τεχνολογίες είναι μια καλή απόδειξη, εάν λάβουμε υπόψη τον μεγάλο αριθμό μετάλλων που χρησιμοποιούν, ειδικά «ορισμένα σπάνια μέταλλα που εξορύσσονται δύσκολα από το υπέδαφος», συνεχίζει ο ερευνητής. Έτσι, ένας υπολογιστής 2 κιλών κινητοποιεί, ανάμεσα σε άλλα, 22 κιλά χημικών προϊόντων, 240 κιλά καυσίμων και 1,5 τόνο καθαρού νερού7. Το MIPS μιας τηλεόρασης ποικίλλει ανάμεσα στα 200 και 1000 προς 1, ενώ ενός smartphone είναι 1.200 προς 1 (183 κιλά πρώτης ύλης για 150 γραμμάρια τελικού προϊόντος). Όλα τα ρεκόρ όμως καταρρίπτει το MIPS ενός μικροτσίπ: 32 κιλά πρώτων υλών για ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα 2 γραμμαρίων, δηλαδή μια αναλογία 16.000 προς 1.
      «Οι άνθρωποι συχνά εκπλήσσονται από την απόκλιση ανάμεσα στην επίπτωση που νομίζουν ότι έχει η απόφασή τους να αγοράσουν ένα καταναλωτικό αγαθό και τον πραγματικό αντίκτυπό της», διαβεβαιώνει ο Γενς Τόιμπλερ. Και όχι άδικα: η γεωγραφική ζώνη που βρίσκεται στην πιο απομακρυσμένη θέση της παραγωγικής αλυσίδας είναι εκείνη που θα πληρώσει τον πιο βαρύ υλικό φόρο, πολύ μακριά από το μαγαζί πώλησης. Έτσι, η ψηφιακότητα έκανε –ανεπαίσθητα– το «υλικό αποτύπωμά» μας να εκτιναχτεί. Με δισεκατομμύρια διακομιστές (servers), κεραίες, ρούτερ και σημεία διαδικτυακής πρόσβασης να βρίσκονται αυτήν τη στιγμή σε λειτουργία, οι «άυλες» τεχνολογίες δεν καταναλώνουν μόνο πρώτες ύλες: θα αποτελέσουν ένα από τα μεγαλύτερα εγχειρήματα υλικής παραγωγής που έχουν ποτέ αναληφθεί.
      Ανάμεσα σε αυτές τις πολύ πραγματικές υποδομές, τα κέντρα δεδομένων (data centers) κατέχουν μια ξεχωριστή θέση. Αυτές οι τερατώδεις κατασκευές από μπετόν και ατσάλι, παστωμένες με διακομιστές, πολλαπλασιάζονται με τον ρυθμό του χειμάρρου των πληροφοριών που δημιουργούνται από το ψηφιακό μας σύμπαν: πέντε δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων ψηφιολέξεων (bytes) την ημέρα, δηλαδή ίσα με το σύνολο όλων των δεδομένων που παράχθηκαν από το ξεκίνημα της πληροφορικής μέχρι το 2003. Με αυτά μπορούν να γεμίσουν δέκα εκατομμύρια δίσκοι Blue Ray που, αν στοιβάζονταν ο ένας πάνω στον άλλον, θα έφταναν τέσσερις φορές το ύψος του Πύργου του Άιφελ. Κι όμως, όλα αυτά έχουν το μέγεθος ενός σπίρτου, αν συγκριθούν με όσα δεδομένα θα παράγουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια αντικείμενα με σύνδεση 5G που θα ξεχυθούν σύντομα στον κόσμο. Για να αντιληφθούμε τα γιγαντιαία αυτά μεγέθη, αρκεί να παρατηρήσουμε ένα απλό ηλεκτρικό πατίνι, από εκείνα που ενοικιάζονται μέσω μιας εφαρμογής.
      Πολύ λίγοι χρήστες αυτών των πατινιών γνωρίζουν πως οι εταιρείες που τα ενοικιάζουν «συλλέγουν έναν τεράστιο όγκο δεδομένων, που δημιουργούνται από τις συνήθειες μετακίνησης των χρηστών», εξηγεί ο Μοχάμεντ Τάζσαρ, δικηγόρος στην Αμερικανική Ένωση για τις Πολιτικές Ελευθερίες (ACLU). Την στιγμή που δημιουργείτε έναν λογαριασμό σε μια συγκεκριμένη εφαρμογή, μοιράζεστε το επώνυμο, το όνομα, την ηλεκτρονική διεύθυνση, τον ταχυδρομικό κώδικα, τον αριθμό τηλεφώνου, τις τραπεζικές λεπτομέρειες, το ιστορικό των πληρωμών σας κ.ο.κ. Μετά, η εταιρεία εντοπισμού θα μπορεί να συλλέξει όλες τις πληροφορίες που σχετίζονται με τις διαδρομές σας χάρη στους ανιχνευτές που βρίσκονται στα πατίνια και στα δεδομένα που μεταδίδει το κινητό τηλέφωνό σας. Ο όμιλος Bird έχει την άδεια ακόμη και να εμπλουτίσει το προφίλ σας με πληροφορίες συλλεγμένες από διαφορετικές εταιρείες που ήδη κατέχουν δικά σας δεδομένα και να διερευνήσει τη φερεγγυότητά σας στους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας! Καβαλώντας αυτό το δίτροχο, δίνετε επίσης τη συγκατάθεσή σας στον πάροχο να μοιραστεί κάποια από τα δεδομένα σας «με τρίτους για λόγους έρευνας, μάρκετινγκ και για άλλους σκοπούς» δηλώνει για παράδειγμα ο όμιλος Lime, χωρίς περισσότερες διευκρινίσεις. Οι προδιαγραφές αυτές «είναι γραμμένες με ακαθόριστους και ασαφείς όρους, διότι πρέπει να παραμένουν ακατανόητες», σημειώνει ο Τάζσαρ. Αυτό το κύμα πληροφοριών, το οποίο εμπλουτίζει τα προσωπικά προφίλ που πωλούνται σε διάφορες εταιρείες σε τιμές χρυσού, αναπόφευκτα κατευθύνεται σε ένα κέντρο δεδομένων – στο cloud, το ψηφιακό «νέφος».
      Η συστηματική και σε παγκόσμια κλίμακα συλλογή κάθε είδους δεδομένων «δεκαπλασιάζει τις ανάγκες για κέντρα δεδομένων», αναλύει ένας επαγγελματίας της Bolt. Οι cloud cities («πόλεις-νέφη»), ειδικευμένες στην αποθήκευση δεδομένων, συνωστίζονται στην Κίνα. Εξάλλου, το μεγαλύτερο κέντρο δεδομένων του πλανήτη, στην πόλη Λανγκ Φανγκ, μία ώρα με το αυτοκίνητο νότια του Πεκίνου, εκτείνεται σε σχεδόν 600.000 τετραγωνικά μέτρα, δηλαδή σε επιφάνεια… 110 γηπέδων ποδοσφαίρου! Η κατανάλωση των κέντρων δεδομένων σε νερό και ηλεκτρισμό, απαραίτητων για την ψύξη των μηχανημάτων, αυξάνεται ακόμη περισσότερο όσο οι πάροχοι υπηρεσιών κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν εκείνο που στον κλάδο τους ονομάζουν «απόλυτο σκοτάδι»: τη γενικευμένη βλάβη εξαιτίας μιας διακοπής της ηλεκτρικής τροφοδότησης, μια διαρροής νερού στο σύστημα κλιματισμού, ενός προγραμματιστικού σφάλματος… Το 2017, για παράδειγμα, μια γιγαντιαία βλάβη σε ένα κέντρο δεδομένων της εταιρείας British Airways οδήγησε στην ματαίωση 400 πτήσεων και εγκλώβισε 75.000 επιβάτες στο αεροδρόμιο Χίθροου του Λονδίνου. Μια παρατεταμένη μηχανική βλάβη στους διακομιστές της Amazon θα δημιουργούσε σοβαρό οικονομικό πρόβλημα στη Δύση.
      Σε ένα αδιάκοπα πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον, πολλές εταιρείες φιλοξενίας ιστότοπων δεσμεύονται ώστε οι υποδομές τους να λειτουργούν το 99,995% του χρόνου, δηλαδή οι υπηρεσίες τους δεν είναι διαθέσιμες για μόλις 26 λεπτά ετησίως. «Όσον αφορά εκείνους που παθαίνουν συχνά μπλακ-άουτ, απλώς αφήνουν το επάγγελμα», λέει ωμά ο Φιλίπ Λους, πρόεδρος του Institut Datacenter. Για να φτάσουν στην απόλυτη διαθεσιμότητα, οι εταιρείες διακομιστών πολλαπλασιάζουν τις προφυλάξεις. Κατ’ αρχάς φροντίζουν για τον «πλεονασμό» των δικτύων διανομής ενέργειας. «Βρίσκεσαι με δύο παροχές ηλεκτρισμού, δύο γεννήτριες και δύο τεράστιες αίθουσες, μεγέθους δημόσιας βιβλιοθήκης, γεμάτες με μπαταρίες μόλυβδου, για να διασφαλίσεις τη συνέχεια της λειτουργίας μεταξύ της βλάβης και της στιγμής όπου οι γεννήτριες θα αναλάβουν την τροφοδοσία», εξηγεί ο Πολ Μπενουά της Qarnot Computing. Αυτό τo σχέδιο δράσης συνοδεύεται από μια, συχνά γιγαντιαία, αλυσίδα υλικοτεχνικής υποστήριξης.
      Έτσι, οι στέγες πολλών κέντρων δεδομένων, στην ίδια την καρδιά της Νέας Υόρκης, «είναι ιλιγγιώδεις αποφύσεις» που περιέχουν «πύργους ψύξης του νερού για τον κλιματισμό (…), δεξαμενές νερού για την περίπτωση διακοπής, γερανούς για να ανεβάσουν τις γεννήτριες ντίζελ από τον δρόμο… Τα υπόγειά τους είναι επενδυμένα με καλώδια, εξοπλισμένα με δεξαμενές μαζούτ αρκετών εκατοντάδων χιλιάδων λίτρων για να τροφοδοτούν τις γεννήτριες», απαριθμούν η Σεσίλ Ντιγκέ και η Φανί Λοπέζ, δύο ερευνήτριες που διεξήγαγαν μια παγκόσμια έρευνα πάνω στα κέντρα δεδομένων8. Ξεκάθαρα, καταλήγει ο Φιλίπ Λους, «δεν υπάρχει κτίριο όπου το τετραγωνικό μέτρο να κοστίζει περισσότερο απ’ ό,τι σε ένα υψηλού επιπέδου κέντρο δεδομένων».
        «Διακομιστές ζόμπι»
      Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, επιπροσθέτως οι εταιρείες φιλοξενίας ιστότοπων πολλαπλασιάζουν κι αυτές τα κέντρα δεδομένων, όχι όμως χωρίς προηγουμένως να έχουν διασφαλίσει πως τα αντίγραφα των δικτυακών τόπων (οι «ιστότοποι-καθρέφτες») έχουν δημιουργηθεί σε διαφορετική τεκτονική πλάκα! Έτσι, ένας σεισμός δεν θα μπορούσε να μας εμποδίσει να ποστάρουμε το περιεχόμενο του πιάτου μας στο Instagram ή να καθυστερήσει ένα ραντεβού στο Tinder. Κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου που είχε γίνει γύρω στο 2010, μηχανικοί της Google είχαν εξηγήσει πως η υπηρεσία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Gmail αντιγραφόταν έξι φορές, ενώ ο γενικός κανόνας θέλει ένα βίντεο με γατάκια να αποθηκεύεται σε τουλάχιστον επτά κέντρα δεδομένων ανά τον κόσμο. Έτσι, ο κλάδος στοιχειώνεται από «διακομιστές ζόμπι», εξίσου λαίμαργους με τους υπόλοιπους.
      Τέλος, οι εταιρείες φιλοξενίας ιστότοπων υπερμεγεθύνουν τις υποδομές προκειμένου να ανταποκριθούν σε ενδεχόμενες αιχμές της κίνησης. Αποτέλεσμα: «εάν ένας δρομολογητής λειτουργεί στο 60% της ικανότητάς του, είναι το ανώτερο που μπορεί να φτάσει», εκτιμά η ερευνήτρια πληροφορικής Αν-Σεσίλ Οργκερί. Το απότοκο αυτής της υπερβολής είναι μια απίστευτη κακοδιαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας. Μια παλιά έρευνα των «New York Times» (22 Σεπτεμβρίου 2012) αποκάλυπτε πως ορισμένα κέντρα δεδομένων που χρησιμοποιούνταν ελάχιστα ενδεχομένως σπαταλούσαν ακόμα και το 90% του ηλεκτρισμού που κατανάλωναν. Κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου που είχε διεξαχθεί στο Παρίσι στα τέλη του 2019, στο πλαίσιο της έκθεσης Data Centre World (μίας από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις των επαγγελματιών του cloud), ένα στέλεχος έκανε την εξής απίστευτη δήλωση: «Συνειδητοποιήσαμε πως τα κέντρα δεδομένων θα δεσμεύσουν το ένα τρίτο του ηλεκτρισμού της Μητροπολιτικής Περιφέρειας Παρισίων»9.
      Όσο για το Amazon Web Services, που έχει εγκατασταθεί από το 2017 στην περιφέρεια Ιλ ντε Φρανς, «φέρεται να έχει υπογράψει στη Γαλλία ένα συμβόλαιο παροχής 155 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες μιας πόλης πολλών εκατομμυρίων κατοίκων», αποκαλύπτει ένας ειδικός που προτιμάει να παραμείνει ανώνυμος. Ο κλάδος εκτιμάται ότι σήμερα αντιπροσωπεύει ένα ποσοστό μεταξύ 1% και 3% της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, ένας αριθμός που, λαμβάνοντας υπόψη τον ρυθμό ανάπτυξης του cloud, θα μπορούσε να τετραπλασιαστεί ή να πενταπλασιαστεί μέχρι το 203010. Με άλλα λόγια, καταλήγουν η Σεσίλ Ντιγκέ και η Φανί Λοπέζ, τα κέντρα δεδομένων θα εμφανίζονται «ανάμεσα στους κορυφαίους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας του 21ου αιώνα»11. Και η κύρια πηγή ενέργειας που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ρεύματος δεν είναι άλλη από το κάρβουνο12.
      Το Διαδίκτυο διαμορφώνει ένα κόσμο όπου η ανθρώπινη δραστηριότητα με την αυστηρή έννοια δεν είναι πια η μόνη που δίνει ζωή στο ψηφιακό σύμπαν. «Οι υπολογιστές και τα διασυνδεδεμένα αντικείμενα επικοινωνούν μεταξύ τους χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Η παραγωγή δεδομένων δεν περιορίζεται πλέον από κάποια εκ μέρους μας ενέργεια», διαβεβαιώνει ο Μάικ Χάζας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ13. Το φαινόμενο αυτό δημιουργεί βεβαίως έναν περιβαλλοντικό αντίκτυπο… δίχως να είμαστε ικανοί να τον υπολογίσουμε, πόσο μάλλον να τον ελέγξουμε. Εδώ τίθεται ένα ανησυχητικό ερώτημα: σε σχέση με την ψηφιακή δραστηριότητα, μπορεί κάποτε τα ρομπότ να αφήσουν ένα οικολογικό αποτύπωμα ακόμα πιο βαθύ από εκείνο των ανθρώπων; Περισσότερο από το 40% της διαδικτυακής δραστηριότητας ήδη προέρχεται από ρομποτικά προγράμματα ή από άτομα που πληρώνονται για να προκαλέσουν επίπλαστη προσοχή. «Τρολ», «μπότνετ», και «σπάμποτ» στέλνουν ανεπιθύμητα μέιλ, μεγεθύνουν τη διάδοση φημών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή μεγαλοποιούν τη δημοτικότητα ορισμένων βίντεο. Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων επιταχύνει βέβαια αυτή τη μη ανθρώπινη δραστηριότητα: το 2023, οι συνδέσεις μεταξύ μηχανημάτων (ονομάζεται και Μ2Μ, από το «machine to machine»), ιδίως εκείνες από τα διασυνδεδεμένα σπίτια και τα «έξυπνα» αυτοκίνητα, υπολογίζεται ότι θα αποτελούν το ήμισυ των συνδέσεων στον Παγκόσμιο Ιστό14. Όσον αφορά τα δεδομένα, το μη-ανθρώπινο στοιχείο έχει ήδη αρχίσει να παράγει περισσότερα από το ανθρώπινο –και συμβαίνει ήδη από το 2012.
      Είναι μόνο η αρχή, αφού στα ρομπότ από εδώ και πέρα απαντούν… άλλα ρομπότ. Από το 2014, τα «παραγωγικά ανταγωνιστικά δίκτυα» λόγου χάρη επιτρέπουν σε λογισμικά να παράγουν πλαστά βίντεο που αντικαθιστούν ένα πρόσωπο ή τροποποιούν τα λόγια μιας προσωπικότητας (τα επονομαζόμενα deepfakes). Και σε αυτά τα δίκτυα αντιτίθενται αλγόριθμοι επιφορτισμένοι με την καταστροφή τους. «Κανένας άνθρωπος δεν έγραψε τους κώδικες για τη δημιουργία τέτοιου περιεχομένου και είναι μηχανήματα που επιστρατεύονται για να ξεσκεπάσουν τα deepfakes. Είναι ένας πόλεμος μεταξύ μηχανών», συνοψίζει ο Λίαμ Νιούκομπ, Βρετανός μηχανικός, ειδικός του διαδικτύου. Άλλο παράδειγμα: προκειμένου να αντικρούσουν τους σπάμερ (που συχνά είναι επίσης ρομπότ), μια νεοζηλανδική εταιρεία δημιούργησε το Re:scam, ένα λογισμικό που ξεκινά μια ατελείωτη συνομιλία με τους αυτοματοποιημένους απατεώνες, ώστε να τους κάνει να χάσουν πολύτιμο χρόνο15. Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, η αυτοματοποιημένη κερδοσκοπία αντιπροσωπεύει το 70% των παγκόσμιων συναλλαγών και έως το 40% της αξίας των διαπραγματευόμενων τίτλων. Περάσαμε από ένα δίκτυο που χρησιμοποιείται από και για τους ανθρώπους σε ένα Ίντερνετ το οποίο εκμεταλλεύονται οι μηχανές –ακόμα και για λογαριασμό τους.
      Το σύμπαν των επενδυτικών κεφαλαίων κατοικείται όλο και λιγότερο από χρηματιστές που αντιμάχονται προκειμένου να πραγματοποιήσουν τα μεγαλύτερα κέρδη. Σε αυτό τον κόσμο, υποστηρίζει ο καθηγητής Χουάν Πάμπλο Παρντό-Γκουέρρα, συγγραφέας ενός σχετικού βιβλίου, «τα άτομα παίζουν, στην καλύτερη περίπτωση, έναν περιορισμένο ρόλο»16… Ένας παλαιός αναλυτής θεωρεί πως «η απόλυτη φαντασίωση των ποσοτικών επενδυτικών κεφαλαίων είναι να μην έχουν σχεδόν καθόλου εργαζόμενους, οι οποίοι ούτως ή άλλως θα πατούν μερικά κουμπιά κάθε τόσο έτσι ώστε να λειτουργούν τα πάντα». Μαντεύουμε τη συνέχεια… «Μόλις όλη αυτή η υποδομή λειτουργήσει, δεν θέλει και πολλή φαντασία για να πεις: “Ίσως ο υπολογιστής θα μπορούσε να πάρει μόνος του την επενδυτική απόφαση”», προβλέπει ο Μάικλ Κερνς, καθηγητής της θεωρίας της πληροφορικής.
      Δίπλα στα επενδυτικά κεφάλαια που αποκαλούμε «ενεργητικά», όπου οι αγοραπωλησίες ακόμα διεξάγονται σε μεγάλο βαθμό από ανθρώπους, πολλαπλασιάζονται και τα «παθητικά» κεφάλαια, όπου οι χρηματιστηριακές πράξεις μπαίνουν σταδιακά στον αυτόματο πιλότο. Συχνά έχει να κάνει με διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (index funds), τα οποία ακολουθούν χρηματιστηριακούς δείκτες (για παράδειγμα το S&P 500, βασισμένο στις 500 μεγαλύτερες επιχειρήσεις των αμερικανικών χρηματιστηρίων) και επενδύουν μακροπρόθεσμα στις εταιρείες που συμμετέχουν σε αυτούς. Εδώ συναντάμε την BlackRock, τη Vanguard, τη Renaissance Technologies ή ακόμα την Two Sigma. Οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται από παθητικά κεφάλαια ξεπερνούν σήμερα στις ΗΠΑ εκείνες της ενεργητικής διαχείρισης 17. Με αυτόν τον τρόπο, το σύνολο της οικονομίας γίνεται, όλο και περισσότερο, ένα ζήτημα γραμμών κώδικα, αλγορίθμων και υπολογιστών.
        Ένα ρομπότ στο διοικητικό συμβούλιο
      Τα επενδυτικά κεφάλαια που κατευθύνονται από μηχανές προκαλούν πλέον μεγαλύτερες καταστροφές στο περιβάλλον από εκείνα που επιβλέπονται από ανθρώπους. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει ο Τόμας Ο’Νιλ, ένας ερευνητής που διεξήγαγε από το 2018 μια έρευνα για λογαριασμό της βρετανικής οργάνωσης InfluenceMap18. Μελετώντας ιδίως τα παθητικά επενδυτικά κεφάλαια που διαχειρίζεται η BlackRock, παρατηρεί πως το 2018 είχαν καταγράψει «μια “ένταση άνθρακα” άνω των 650 τόνων ανά εκατομμύριο δολάρια, τη στιγμή που τα ενεργητικά κεφάλαια (…) παρουσιάζουν μια πολύ κατώτερη ένταση, της τάξης των 300 τόνων ανά εκατομμύριο δολάρια». Σύμφωνα με την εκτίμηση του ερευνητή, το σύνολο των παθητικών κεφαλαίων παγκοσμίως έχει υπερεκτεθεί στα ορυκτά καύσιμα, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τα ενεργητικά κεφάλαια. Προγραμματισμένα να παράγουν κέρδος και όχι να προλαμβάνουν το λιώσιμο των πάγων, τα αλγοριθμικά επενδυτικά κεφάλαια επιταχύνουν την κλιματική κρίση.
      Βεβαίως, με διαφορετικές ρυθμίσεις θα μπορούσαν να ευνοούν τη μείωση των εκπομπών άνθρακα – σε μια τέτοια λύση όμως, οι επικεφαλής αυτών των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αντιπαραθέτουν τις δεσμεύσεις που έχουν απέναντι στους πελάτες τους, τους οποίους βαρύνει, όπως ισχυρίζονται, η ευθύνη των επενδύσεών τους. Σύντομα η ερώτηση ίσως να μην τίθεται καν. Το 2017, ένα επενδυτικό κεφάλαιο με βάση το Χονγκ Κονγκ, το Deep Knowledge Ventures, ανακοίνωσε τον διορισμό ενός ρομπότ ονόματι Vital στο διοικητικό συμβούλιό του19, μέχρι του σημείου καμία απόφαση να μην οριστικοποιείται χωρίς προηγουμένως να έχει ληφθεί υπόψη η ανάλυσή του. Όσο για την αμερικανική εταιρεία EquBot, θα βασίζεται από εδώ και πέρα στις υπηρεσίες μιας «τεχνητής νοημοσύνης» ξεπερνώντας «τις ψυχολογικές και συναισθηματικές αδυναμίες που παρεμποδίζουν την ανθρώπινη λογική»20, όπως δηλώνει ο ιδρυτής της εταιρείας.
      Ποιος θα είναι ο οικολογικός αντίκτυπος ενός κόσμου στον οποίο σμήνη από αυτόνομα αυτοκίνητα θα διασχίζουν άδεια τις κοιμισμένες πόλεις και αρμάδες λογισμικών θα συγκρούονται μεταξύ τους στο διαδίκτυο, εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο, ενόσω εμείς θα ασχολούμαστε με τα χόμπι μας; Θα είναι κολοσσιαίος –πιθανότατα μεγαλύτερος από το σύνολο της ψηφιακής ρύπανσης με ανθρώπινη προέλευση. Μια ένδειξη για αυτό: πρόσφατα, ερευνητές υπολόγισαν πως η τροφοδότηση μιας τεχνητής νοημοσύνης με σημαντικούς όγκους δεδομένων μπορεί να προκαλέσει τόσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα όσες πέντε αυτοκίνητα κατά τη διάρκεια ολόκληρου του κύκλου ζωής τους21. Πέρα από όλα αυτά, η επικέντρωση στις σημερινές επιπτώσεις της ψηφιακής συμπεριφοράς μας κινδυνεύει να αποδειχθεί μάταιη και απατηλή, καθώς ο ερχομός του 5G αλλάζει ριζικά τα δεδομένα.
      Οι ψηφιακές τεχνολογίες είναι ο καθρέφτης των σύγχρονων ανησυχιών μας, της καινούργιας οικολογικής αγωνίας μας. Κουβαλούν ωστόσο απίστευτες ελπίδες για την πρόοδο της ανθρωπότητας. Με τη χρήση τους, θα επιμηκύνουμε το προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων, θα εξερευνήσουμε την αρχή του σύμπαντος, θα γενικεύσουμε την πρόσβαση στην εκπαίδευση και θα κατασκευάσουμε τα πρωτόκολλα αντιμετώπισης των επόμενων πανδημιών. Θα προκαλέσουν ακόμα και εξαιρετικές οικολογικές πρωτοβουλίες.
      Για πρώτη φορά στην ιστορία, μια γενιά κινητοποιείται για να «σώσει» τον πλανήτη, να φέρει τα κράτη ενώπιον της δικαιοσύνης για την απραξία τους μπροστά στην κλιματική κρίση και να ξαναφυτέψει δέντρα. Γονείς αναστενάζουν λέγοντας πως έχουν «τρεις Γκρέτα Τούνμπεργκ στο σπίτι», που σηκώνουν το ανάστημά τους ενάντια στην κατανάλωση κρέατος, στο πλαστικό και στα αεροπορικά ταξίδια. Ταυτόχρονα, αυτή η γενιά προσφεύγει πολύ περισσότερο από τις άλλες στο διαδικτυακό εμπόριο, στην εικονική πραγματικότητα και στα βιντεοπαιχνίδια. Ξετρελαίνεται για διαδικτυακά βίντεο και δεν γνωρίζει άλλον κόσμο πέρα από εκείνον της υψηλής τεχνολογίας.
      Πρέπει να εγκαταλείψουμε κάθε αφέλεια τη στιγμή που εμπλεκόμαστε στη μεγάλη μάχη του καινούργιου αιώνα: η ψηφιακότητα, όπως ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας, στη συντριπτική πλειοψηφία της δεν τίθεται στην υπηρεσία του πλανήτη και του κλίματος. Καθώς όμως αποτελεί έναν παράγοντα σε μεταβατική φάση, είναι παραδόξως αυτή που, περισσότερο από όλους τους άλλους, θα μας εκσφενδονίσει πέρα από τα φυσικά και βιολογικά όρια του κοινού σπιτιού μας.
          «Lean ICT: pour une sobriété numérique», έκθεση της ομάδας υπό την διεύθυνση του Hugues Ferreboeuf για λογαριασμό του οργανισμού The Shift Project, Παρίσι, Οκτώβριος 2018. «#SMARTer2030 opportunity: ICT solutions for 21st century challenges», GeSI και Accenture Strategy, Βρυξέλλες, 2015. «Clicking clean: Who is winning the race to build a green Internet?», Greenpeace International, Άμστερνταμ, 2017. «Lean ICT: pour une sobriété numérique», ό.π. Εκτός αν ορίζεται διαφορετικά, οι δηλώσεις προέρχονται από συνεντεύξεις με τον συγγραφέα. Michael Ritthoff, Holger Rohn και Christa Liedtke, «Calculating MIPS: Resource productivity of products and services», Wuppertal Spezial 27e, Ινστιτούτο Wuppertal για το Κλίμα, το Περιβάλλον και την Ενέργεια, Ιανουάριος 2002. Frédéric Bordage, Aurélie Pontal, Ornella Trudu, «Quelle démarche Green IT pour les grandes entreprises françaises?», μελέτη του WeGreen IT σε συνεργασία με το WWF Γαλλίας, Οκτώβριος 2018. Cécile Diguet και Fanny Lopez, «L’impact spatial et énergétique des data centers sur les territoires», έκθεση της l’Agence de l’environnement et de la maîtrise de l’énergie (Ademe), Ανζέρ, Φεβρουάριος 2019. Παρέμβαση του José Guignard, στελέχους του Gaz réseau distribution France (GRDF), Data Centre World, Νοέμβριος 2019. Ben Tarnoff, «To decarbonize we must decomputerize: Why we need a Luddite revolution», «The Guardian», Λονδίνο, 18 Σεπτεμβρίου 2019. Cécile Diguet και Fanny Lopez, ό.π. Βλ. Sébastien Broca, «Τεχνολογίες του αύριο, ενέργεια του χθες: Ο ψηφιακός κόσμος δουλεύει με κάρβουνο», «Le Monde diplomatique – ελληνική έκδοση», 5 Απριλίου 2020, monde-diplomatique.gr. Mike Hazas, παρέμβαση στο συνέδριο «Drowning in data – digital pollution, green IT, and sustainable access», EuroDIG, Ταλίν (Εσθονία), 7 Ιουνίου 2017. «Cisco Annual Internet Report (2018-2023) White Paper», Σαν Χοσέ (ΗΠΑ), ενημερώθηκε στις 9 Μαρτίου 2020. James Vincent, «Send scam emails to this chatbot and it’ll waste their time for you», The Verge, Ουάσιγκτον, 10 Νοεμβρίου 2017. Juan Pablo Pardo-Guerra, «Automating Finance: Infrastructures, Engineers, and the Making of Electronic Markets», Cambridge University Press, 2019. «The passives problem and Paris goals: How index investing trends threaten climate action», έκθεση του Sunrise Project, Σάρι Χιλς (Αυστραλία), 2020. «Who owns the world of fossil fuels? A forensic look at the operators and shareholders of the listed fossil fuel reserves», InfluenceMap, Λονδίνο, Δεκέμβριος 2018 (ενημερώθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2019). Nicky Burridge, «Artificial intelligence gets a seat in the boardroom», «Nikkei Asia», Tόκιο, 10 Μαΐου 2017. Conrad De Aenlle, «A.I. has arrived in investing. Humans are still dominating», «The New York Times», 12 Ιανουαρίου 2018. Karen Hao, «Training a single AI model can emit as much carbon as five cars in their lifetimes», MIT Technology Review, Στάνφορντ, ΗΠΑ, 6 Ιουνίου 2019.
      Περισσότερα...

      1228 • 1

    6. Αρθρογραφία

      ΟΟΣΑ – Γιατί λείπουν 9 εκατ. νέοι επιχειρηματίες στην Ε.Ε. και 68.000 στην Ελλάδα

      Engineer

      Οι νέοι, οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι έχουν λιγότερες ευκαιρίες να μετατρέψουν τις επιχειρηματικές τους ιδέες σε πραγματικότητα, σύμφωνα με νέα έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη.
      Οι συντάκτες της έκθεσης, αναφέρουν ότι οι συγκριμένες ομάδες αντιμετωπίζουν προβλήματα πρόσβασης σε χρηματοδότηση, δεξιότητες και δίκτυα, γεγονός που καθιστά δυσκολότερο σε σχέση με άλλες ομάδες της κοινωνίας να ξεκινήσουν τις επιχειρήσεις τους.
      Μεγάλο κόστος
      Αυτοί οι «επιχειρηματίες που λείπουν» κοστίζουν στις οικονομίες ιδέες, καινοτομία και θέσεις εργασίας.
      Η νέα έκθεση ΟΟΣΑ-Ευρωπαϊκή Ένωση « The Missing Entrepreneurs 2021 » δείχνει ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν επιπλέον εννέα εκατομμύρια άνθρωποι που ξεκινούν και διαχειρίζονται νέες επιχειρήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) – και 35 εκατομμύρια σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ – εάν όλοι ήταν το ίδιο ενεργοί στη δημιουργία επιχειρήσεων όπως συμβαίνει με τους άνδρες 30-49 ετών.
      Αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί σε 50% περισσότερα άτομα που ασχολούνται με την επιχειρηματικότητα πρώιμου σταδίου στην ΕΕ και 40% περισσότερο στις χώρες του ΟΟΣΑ.
      Οι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι για να καλυφθεί αυτό το χάσμα, πρέπει να αντιμετωπιστούν τα πρόσθετα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι υποεκπροσωπούμενες κοινωνικές ομάδες.
      Περίπου τα τρία τέταρτα αυτών των «αγνοουμένων» επιχειρηματιών είναι γυναίκες, οι μισοί είναι άνω των 50 ετών και ένας στους οκτώ είναι κάτω των 30 ετών.
      http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/11/Missing-entrepreneurs-2021-500.jpg
      Οι νέοι
      Οι νέοι δημιουργούν λιγότερες επιχειρήσεις στην ΕΕ από εκείνους ηλικίας 50 ετών και άνω.
      Σχεδόν το ένα τέταρτο των 18 εκατομμυρίων ατόμων που συμμετείχαν στην έναρξη ή τη διαχείριση μιας νέας επιχείρησης στην ΕΕ το 2020 ήταν άνω των 50 ετών – μεγαλύτερο ποσοστό από εκείνους που ήταν μεταξύ 18 και 30 ετών.
      Τι πρέπει να γίνει
      Η έκθεση αναφέρει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για να υποστηριχθούν οι νέοι στην αξιοποίηση του επιχειρηματικού δυναμικού τους.
      Έρευνες δείχνουν ότι σχεδόν το 45% των φοιτητών πανεπιστημίου σκοπεύουν να ξεκινήσουν μια επιχείρηση εντός πέντε ετών από την αποφοίτησή τους, ωστόσο μόνο το 5% των ατόμων ηλικίας 18 έως 30 ετών εργάζονται ενεργά σε μια start-up.
      Αυτή η πτώση μπορεί να εξηγηθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των κενών δεξιοτήτων.
      Όσοι είναι κάτω των 30 ετών έχουν μόνο 85% περισσότερες πιθανότητες από εκείνους άνω των 50 ετών να είναι σίγουροι για τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους για να δημιουργήσουν μια επιχείρηση.
      Οι γυναίκες
      Οι γυναίκες είναι λιγότερο ενεργές από τους άνδρες στη δημιουργία επιχειρήσεων. Κατά την περίοδο 2016-2020, λιγότερο από το 5% των γυναικών στην ΕΕ συμμετείχαν στη δημιουργία μιας επιχείρησης ή στη διαχείριση μιας επιχείρησης ηλικίας μικρότερης των 42 μηνών σε σχέση με το 8% των ανδρών.
      Παρόμοιο χάσμα εμφανίζεται στις χώρες του ΟΟΣΑ όπου το 9% των γυναικών ξεκινούσαν και διαχειρίζονταν νέες επιχειρήσεις σε σύγκριση με το 13% των ανδρών.
      Αυτές οι διαφορές μεταξύ των φύλων προκαλούνται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των φραγμών στις χρηματοπιστωτικές αγορές, των ελλείψεων δεξιοτήτων και των θεσμικών συνθηκών που επηρεάζουν τα κίνητρα.
      Για παράδειγμα, οι γυναίκες έχουν περίπου 75% περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες στις χώρες του ΟΟΣΑ και της ΕΕ να αναφέρουν ότι διαθέτουν τις δεξιότητες που απαιτούνται για να ξεκινήσουν μια επιχείρηση.
      Αυτό το χάσμα μεταξύ των φύλων αντιπροσωπεύει μια χαμένη ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη.
      Ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ, Yoshiki Takeuchi, δήλωσε: «Η έλλειψη διαφορετικότητας στην επιχειρηματικότητα είναι μια χαμένη ευκαιρία για τη δημιουργία απασχόλησης και ανάπτυξης στον απόηχο του COVID-19. Περισσότερη χρηματοδότηση, επενδύσεις σε δεξιότητες και υποστήριξη για τις διαφορετικές ανάγκες διαφορετικών επιχειρηματιών είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία ίσων ευκαιριών για όσους φιλοδοξούν να λειτουργήσουν τη δική τους επιχείρηση».
      Η έκθεση εξηγεί πώς η πολιτική επιχειρηματικότητας χωρίς αποκλεισμούς μπορεί να ανοίξει ευκαιρίες στην επιχειρηματικότητα σε όλους όσους έχουν μια ιδέα για μια βιώσιμη επιχείρηση, ανεξάρτητα από το υπόβαθρο και τα χαρακτηριστικά τους. Η αξιοποίηση αυτού του αναξιοποίητου δυναμικού μπορεί να αποκαλύψει νέες ιδέες, να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη, τα οποία είναι κεντρικά στα σχέδια για οικονομική ανάκαμψη.
      Πρόοδος, αλλά…
      Μεγάλη πρόοδος έχει σημειωθεί την τελευταία δεκαετία, αναφέρει η έκθεση. Ωστόσο, οι τρέχουσες πολιτικές και προγράμματα δεν αντιμετωπίζουν πάντα επαρκώς τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν στην επιχειρηματικότητα διάφορες ομάδες επιχειρηματιών.
      Τρεις προτεραιότητες για τις κυβερνήσεις περιλαμβάνουν ενέργειες για:
      1. Αντιμετώπιση των κενών στη χρηματοδότηση , όπως η αύξηση της μικροχρηματοδότησης που έχει σχεδιαστεί για άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε παραδοσιακά δάνεια και επενδύσεις, καθώς υπάρχει σημαντική ακάλυπτη ζήτηση για αυτά τα χρηματοοικονομικά προϊόντα.
      2. Περιορισμός στα κενά δεξιοτήτων με την κατάρτιση και καθοδήγηση για την επιχειρηματικότητα προσαρμοσμένα στις ανάγκες διαφορετικών πληθυσμιακών ομάδων, π.χ. ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των γυναικών επιχειρηματιών. και
      3. Προσαρμοσμένα προγράμματα για την αντιμετώπιση συστημικών προκαταλήψεων στα συστήματα υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, τα μεγαλύτερα εμπόδια που αντιμετωπίζουν στη δημιουργία επιχειρήσεων ομάδες όπως γυναίκες, μετανάστες, νέοι, ηλικιωμένοι και άνεργοι, καθώς και ποικίλες τοπικές συνθήκες.
      Η κατάσταση στην Ελλάδα
      Σύμφωνα με την έκθεση, οι συνθήκες-πλαίσιο για την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα βελτιώνονται, ιδίως λόγω των προσπαθειών για τον εξορθολογισμό των κανονισμών και την ενίσχυση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για επιχειρηματίες και ΜΜΕ.
      Η πρόσφατη πρόοδος περιλαμβάνει ένα γενικό μητρώο επιχειρήσεων μίας στάσης (2018) που οδήγησε σε μείωση κατά 70% του κόστους εγγραφής. Ωστόσο, οι συνθήκες της εγχώριας αγοράς έχουν πολλές προκλήσεις.
      Πολλές πολιτικές και προγράμματα επιχειρηματικότητας χωρίς αποκλεισμούς λειτουργούν σε εθνικό επίπεδο από τον οργανισμό απασχόλησης και οι περισσότερες από αυτές τις δημόσιες δράσεις έχουν υλοποιηθεί με την υποστήριξη των διαρθρωτικών ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και διεθνών χορηγών. Η νεανική επιχειρηματικότητα έχει εδραιωθεί με πολλές δράσεις που υλοποιούνται μέσω της Πρωτοβουλίας για την Απασχόληση των Νέων.
      Πρόσφατες τάσεις
      Τα ποσοστά επιχειρηματικότητας σε πρώιμο στάδιο ήταν περίπου ίσα με τον μέσο όρο της ΕΕ για την περίοδο 2016-2020 (περίπου 6%).
      Ωστόσο, περισσότεροι από το ένα τέταρτο των νέων επιχειρηματιών ανέφεραν ότι ξεκίνησαν την επιχείρησή τους από ανάγκη – σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (28% έναντι 18%). Τα κενά στα ποσοστά επιχειρηματικότητας στα αρχικά στάδια μεταξύ των πληθυσμιακών ομάδων ήταν επίσης αρκετά έντονα. Η άρση αυτών των διαφορών (δηλαδή η εφαρμογή του ποσοστού επιχειρηματικότητας πρώιμου σταδίου των ανδρών βασικής ηλικίας σε ολόκληρο τον πληθυσμό) θα είχε ως αποτέλεσμα επιπλέον 68.000 επιχειρηματίες.
      Οι περισσότεροι από αυτούς τους «αγνοούμενους» επιχειρηματίες είναι γυναίκες και περίπου οι μισοί είναι άνω των 50 ετών. Το ποσοστό των εργαζομένων που είναι αυτοαπασχολούμενοι είναι πολύ υψηλό στην Ελλάδα. Το 2020, το ποσοστό αυτοαπασχόλησης ήταν διπλάσιο από τον μέσο όρο της ΕΕ (28% έναντι 14%). Οι ηλικιωμένοι και οι νέοι, οι οποίοι πλήττονται περισσότερο από τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, έχουν τα υψηλότερα ποσοστά αυτοαπασχόλησης.
      Προκλήσεις
      Η έκθεση υπογραμμίζει ότι στην Ελλάδα εισήχθησαν μια σειρά έκτακτων μέτρων για τη στήριξη των επιχειρηματιών και των αυτοαπασχολούμενων, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής των φόρων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης (χωρίς ΦΠΑ) για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες μεταξύ άλλων.
      Μεταξύ 17 Μαρτίου και 30 Απριλίου 2020, 480.810 ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και μεμονωμένοι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων (λιγότεροι από 20 εργαζόμενοι) έλαβαν κρατικό επίδομα 800 ευρώ και επιπλέον 178.538 δικαιούχοι έλαβαν έκτακτη οικονομική ενίσχυση 300 ευρώ ή 534 ευρώ από από την 1η Μαΐου έως τις 31 Μαΐου 2020. Η πρόσθετη οικονομική ενίσχυση παρατάθηκε τον Δεκέμβριο του 2020, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης του 2019 σε 158.600 αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες (συνολικά 135 εκατομμύρια ευρώ). Τον Μάρτιο του 2021, το πρόγραμμα «Γέφυρα II» άρχισε να προσφέρει επιδοτήσεις για 8 μήνες. Τα κουπόνια κατάρτισης προσφέρονται ευρέως για να συμπληρώσουν αυτά τα οικονομικά μέτρα.
      Περισσότερα...

      907 • 0

    7. Αρθρογραφία

      Καθορισμός ορίων αιγιαλού και παραλίας - Διοικητική διαδικασία και δικαστική προστασία

      Engineer

      Στο παρόν άρθρο φωτίζουμε τον τρόπο με τον οποίο διενεργείται η οριοθέτηση του αιγιαλού, σύμφωνα με τον νόμο, ήτοι βασικά τον Ν. 2971/2001, όπως πολλάκις τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα.
      Ορισμοί σύμφωνα με τον Ν. 2971/2001
      «Αιγιαλός» είναι η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της. Ο αιγιαλός αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος της Χώρας, που προστατεύεται από την Πολιτεία, η οποία το διαχειρίζεται, σύμφωνα με τη φύση του και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του (άρθρο 1 παρ. 1 Ν. 2971/2001). Ο αιγιαλός τοποθετείται άρα στη στεριά. Ο αιγιαλός δεν δημιουργείται με σχετική πράξη της Πολιτείας, αλλά προκύπτει από φυσικά φαινόμενα, ήτοι τις μεγαλύτερες, αλλά συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων, για τη διαπίστωση δε του πραγματικού αυτού γεγονότος προβλέπεται σχετική διοικητική διαδικασία, άρα ο καθορισμός του ερείδεται σε αντικειμενικά στοιχεία.
      «Παραλία» είναι η ζώνη της ξηράς η οποία προστίθεται στον αιγιαλό, σύμφωνα με τα άρθρα 3 έως 10, προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα, καθώς και για τη διατήρηση και προστασία των ακτών από τη διάβρωση και γενικότερα την προστασία του αιγιαλού
      Καθορισμός ορίων αιγιαλού/παραλίας/παλαιού αιγιαλού
      Ο καθορισμός των ορίων του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού γίνεται από Επιτροπή.
      Η οριογραμμή του αιγιαλού χαράσσεται με κόκκινο χρώμα στους έγχρωμους ορθοφωτοχάρτες  ακριβείας με υψομετρική πληροφορία, κλίμακας τουλάχιστον 1:1000 και φωτοληψίας ετών 2008- 2009, που απεικονίζουν παράκτια ζώνη εύρους τουλάχιστον 300 μέτρων από την ακτογραμμή  («υπόβαθρα»).
      Εκτός της δυνατότητας της αυτεπάγγελτης κίνησης της διαδικασίας, όποιος  ενδιαφέρεται για τον καθορισμό αιγιαλού και παραλίας, απευθύνεται στην  αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία, η οποία μέσα σε πέντε (5) ημέρες από την υποβολή  σχετικής αίτησης ενημερώνει τον ενδιαφερόμενο αν έχει ήδη γίνει καθορισμός.
      Η Επιτροπή καθορίζει τις οριογραμμές του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού εντός μηνός από την εισαγωγή της υπόθεσης σε αυτήν και συντάσσει σχετική έκθεση. Η Επιτροπή καθορίζει την παλαιά θέση του αιγιαλού, που υπήρχε μέχρι το έτος 1884 αν υφίστανται κατοχές ιδιωτών, αλλά και προγενέστερα εάν δεν υφίστανται τέτοιες κατοχές, εφόσον η θέση του παλαιού αιγιαλού προκύπτει από ενδείξεις επί του εδάφους  ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία εξαιρουμένων των μαρτυρικών καταθέσεων.
      Η νομολογία για τον καθορισμό ορίων
      Α) Ο αιγιαλός ως «δημόσια κτήση»
      Ήδη με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως 3 του προϊσχύοντος α.ν. 2344/1940 καθιερώθηκε διοικητική διαδικασία οριοθέτησης της δημόσιας κτήσης, που προέκυπτε από τη μετατόπιση της ακτογραμμής προς τη θάλασσα.
      Ενόψει της φύσης του τμήματος αυτού της ξηράς, ως ανεπίδεκτου κτήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων όταν καταλαμβανόταν από τις αναβάσεις των χειμέριων κυμάτων, μετά την επέκταση των ορίων της ακτογραμμής προς τη θάλασσα αποτελούσε τμήμα της δημόσιας κτήσης. Λόγω του χαρακτήρα της αυτού η ως άνω διαδικασία μπορούσε κατ’ αρχήν να αναχθεί σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά το παρελθόν.
      Ο νομοθέτης, όμως, σταθμίζοντας τις επιπτώσεις του ως άνω καθορισμού σε διακατοχικές καταστάσεις που δημιουργήθηκαν στο παρελθόν θέσπισε ένα χρονικό όριο μέχρι του οποίου μπορεί να ανατρέξει η διαπίστωση αυτή. Ειδικότερα, αν πριν από το έτος 1884 υπήρχαν κατοχές ιδιωτών στην έκταση μεταξύ του σημερινού και του παλαιού αιγιαλού, η Επιτροπή μπορούσε να αναχθεί μόνο μέχρι του χρόνου αυτού για να διαπιστώσει την θέση και τα όρια του παλαιού αιγιαλού. Η κρίση της Διοίκησης για τον χρόνο διαμόρφωσης του παλαιού αιγιαλού έπρεπε να στηρίζεται σε ενδείξεις τεκμηριωμένες επιστημονικά ή σε μαρτυρικές καταθέσεις (ΣτΕ 1992/2017).
      Β) Η αιτιολογία της απόφασης της αρμόδιας Επιτροπής
      Νόμιμο στοιχείο κρίσεως για τον καθορισμό της οριογραμμής του αιγιαλού αποτελούν οι διαπιστώσεις της Επιτροπής από επιτόπια επίσκεψη και αυτοψία και οι σχετικές εκτιμήσεις της για τη μορφολογία της ακτής, τη μορφολογία των συνεχόμενων με την ακτή εκτάσεων, το φυσικό όριο της βλάστησης και τη μορφολογία αυτού κατά τόπους, το γεγονός ότι στην περιοχή δεν εντοπίσθηκαν παράκτιοι φυσικοί πόροι, τα μετεωρολογικά στοιχεία της περιοχής, τη μορφολογία του πυθμένα, τον τομέα ανάπτυξης του κυματισμού σε σχέση με το μέτωπο της ακτής, τη μη ύπαρξη νόμιμων τεχνικών έργων, την ύπαρξη χωροταξικών κατευθύνσεων και χρήσεων γης που επηρεάζουν την παράκτια ζώνη, τη μη ύπαρξη καταγεγραμμένων δημοσίων κτημάτων σε άμεση γειτνίαση με την παράκτια ζώνη, τη μη ύπαρξη κτηματολογίου, την ύπαρξη ευπαθών οικοσυστημάτων και προστατευόμενων περιοχών. Κατόπιν τούτων, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος και καθ’ ό μέρος πλήττει την ανέλεγκτη τεχνική κρίση της Διοίκησης ως απαράδεκτος, ο λόγος ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης είναι ελλιπής και αόριστη, διότι η ύπαρξη άμμου προέρχεται μόνον από τη διάβρωση εκ της αέναης κυματικής δράσης και όχι από την εναπόθεση φερτών υλών (ΣτΕ 1391/2016).
      Για περισσότερα, βλ. https://www.pgalanislaw.gr/blog/
      Παναγιώτης Γαλάνης,
      Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, PhD, LLM
      [email protected]
      www.pgalanislaw.gr
      Περισσότερα...

      3294 • 5

    8. Αρθρογραφία

      Καμπανάκι κινδύνου για την ανθεκτικότητα των δημοσίων υποδομών και ιδιωτικών κτιρίων της χώρας

      Engineer

      Καμπανάκι κινδύνου για την ανθεκτικότητα των δημοσίων υποδομών της χώρας, αλλά και των ιδιωτικών κτιρίων χτυπά η κλιματική κρίση που αυξάνει σημαντικά τα ακραία καιρικά φαινόμενα σε συνδυασμό με τους σεισμούς, ο κίνδυνος των οποίων έχει συνυπολογιστεί σε σημαντικό ποσοστό του κτιριακού αποθέματος της Ελλάδας, αλλά όχι στα παλαιότερα που είχαν χτιστεί πριν τους πιο σύγχρονους αντισεισμικούς κανονισμούς.
      Συναγερμός για τις υποδομές στην Ελλάδα
      Οδικοί άξονες και γέφυρες στους σύγχρονους μεγάλους αυτοκινητοδρόμους της χώρας συντηρούνται συστηματικά βάσει και των ισχυουσών συμβάσεων, ωστόσο αυτό δεν αποτελεί τον κανόνα για τα παλαιότερα έργα υποδομών, τα οποία πλησιάζουν ή και έχουν ξεπεράσει το προσδόκιμο της ζωής τους και συντηρούνται αποσπασματικά και κυρίως μετά από συμβάντα.
      Αντίστοιχα και στα δημόσια κτίρια, σχολεία, νοσοκομεία και χώρους συνάθροισης κοινού στη βάση δεδομένων του ΟΑΣΠ έχουν ενταχθεί 17.000 κτίρια από το σύνολο των περίπου 75.000. Παρά το γεγονός ότι με την πάροδο των ετών εκτιμάται πως σε χρήση ενδεχομένως να παραμένουν περίπου τα μισά από αυτά, το 50% παραμένει ανέλεγκτο.
      Παράλληλα περίπου το 30% των οικοδομών από οπλισμένο σκυρόδεμα στην Ελλάδα έχει κατασκευαστεί χωρίς μέριμνα για σεισμό (κατασκευές προ του 1959) και το 50% με λιγότερο αυστηρές προδιαγραφές για σεισμικά φορτία από αυτές που καθορίζει ο σημερινός αντισεισμικός κανονισμός (αφορά αρκετές κατασκευές της περιόδου 1959-1986).
      Την ίδια στιγμή ποσοστό περίπου 80% των υποδομών στη χώρα συµπληρώνει χρόνο µε τον χρόνο το προσδόκιµο ζωής του καθώς οι βασικές υποδοµές δηµιουργήθηκαν τις δεκαετίες '60, '70 και '80 με τον επίσημο χρόνο ζωής των κατασκευών από σκυρόδεμα να υπολογίζεται σε διάστημα 50 – 70 ετών. Αν στη φυσιολογική «γήρανση» των υποδομών, προστεθούν και παράγοντες όπως η αλλαγή φορτίων, η αύξηση της κυκλοφορίας και η κυκλοφορία βαρύτερων οχημάτων, μπορεί η τρωτότητα μιας υποδομής να αυξηθεί. Είναι άλλωστε νωπές οι μνήμες της γέφυρας που είχε καταρρεύσει στην Καβάλα και ήταν η πρώτη που «έσπασε» υπό το βάρος φορτίου και όχι από την πίεση πληµµυρικού φαινοµένου.
      Το Εθνικό Μητρώο Υποδομών έχει μπει πλέον σε τροχιά υλοποίησης, αλλά τα πρώτα αποτελέσματα θα πρέπει να αναμένονται σε μία διετία όταν το ποσοστό των καταγραφών θα έχει φτάσει το 70%. Την ίδια στιγμή το Μητρώο όσο απαραίτητο κι αν είναι δεδομένου ότι θα δώσει για πρώτη φορά την ακτινογραφία των υποδομών στην Ελλάδα, δεν αποτελεί λύση από μόνο του δεδομένου ότι αυτό, το οποίο επείγει είναι οι επιθεωρήσεις στα έργα και οι άμεσες παρεμβάσεις όπου αυτό κριθεί απαραίτητο καθώς ακραία φαινόμενα κάνουν την εμφάνισή τους όλο και συχνότερα.
      Η αναγκαιότητα των επιθεωρήσεων αν και θεσμοθετημένη ουδέποτε εφαρμόστηκε συστηματικά, όπως επισημαίνουν επιστήμονες των φυσικών καταστροφών και του τεχνικού κλάδου.
      Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι κανονικά οι επιθεωρήσεις συστήνονται:
      Για τις οδικές γέφυρες κάθε 1 - 4 χρόνια. Για τις σιδηροδρομικές γέφυρες κάθε 1 – 2 χρόνια. Για τα βιομηχανικά κτίρια κάθε 5- 10 χρόνια και Για τις κατοικίες κάθε 10 χρόνια. «Υπ΄αυτήν την έννοια μπορεί να πει κανείς ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των υποδομών μας δεν είναι συστηματικά συντηρημένο. Το 95% των γεφυρών μας δεν έχει επιθεωρηθεί ποτέ μ΄αυτήν τη συχνότητα» επισημαίνει στο «ethnos.gr» ο πρόδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών, Βασίλης Μπαρδάκης. Και συνεχίζει: «Η ανάγκη των επιθεωρήσεων είναι άμεση ειδικά σε μία εποχή κατά την οποία εντείνονται τα φαινόμενα, παρατηρούνται μεγαλύτερα ύψη βροχής και αυξάνεται ο ρυθμός των καταστροφών. Το Μητρώο δεν πρέπει να καθυστερήσει, αλλά οι πρώτες παρεμβάσεις θα πρέπει να προτεραιοποιηθούν και να προχωρήσουν νωρίτερα» τονίζει.
      Λείπει η κουλτούρα συντήρησης – Πρόβλημα οι μεγάλες εκπτώσεις στα έργα
      Την έλλειψη κουλτούρας συντήρησης τόσο στις δημόσιες όσο και στις ιδιωτικές κτιριακές υποδομές στην Ελλάδα έχει εντοπίσει και στις διαρκείς αυτοψίες του ύστερα από καταστροφές και ο μοναδικός καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στην Ελλάδα και πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), Ευθύμιος Λέκκας.  
      «Ειδικά για τα ιδιωτικά κτίρια συχνότερα θα συναντήσουμε παρεμβάσεις που έχουν αλλοιώσει την αρχική κατασκευή, όπως επεκτάσεις ή καθαιρέσεις, παρά επεμβάσεις συντήρησης. Στα δημόσια έργα παρατηρούμε ότι ολοκληρώνουμε μια υποδομή και μετά σχεδόν την παρατάμε. Ειδικά σε ό,τι αφορά τους σεισμούς, γνωρίζουμε ότι οι κατασκευές μετά το 1960 με τον πρώτο αντισεισμικό κανονισμό και ειδικά μετά το 1980 μπορούν να παραλάβουν μεγάλα φορτία και να είναι ελαστικές. Αλλά και εδώ κυρίαρχο ρόλο παίζει η συντήρηση – ίσως και μεγαλύτερο από την ηλικία ενός κτιρίου. Έχουμε δει κτίρια παλαιά να αντέχουν και νεότερα που έχουν εγκαταλειφθεί να παρουσιάζουν προβλήματα».
      Να σημειωθεί ότι οι παλαιότεροι αντισεισμικοί κανονισμοί θεωρούνται πλέον παρωχημένοι, ενώ δεν λάμβαναν υπόψη τους την επιτάχυνση που είναι αυτή που κυρίως προκαλεί τις καταρρεύσεις κτιρίων.
      Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τον κ. Λέκκα υποδομές του παρελθόντος ενίοτε αποδεικνύονται πιο γερές από νεότερες καθώς «τότε επικρατούσε το φιλότιμο των εργολάβων και των εργατών. Τώρα στα έργα δημοσίου τομέα επικρατεί ένα σύστημα εκπτώσεων που φτάνουν ή και ξεπερνούν το 70%. Η μεγάλη έκπτωση μπορεί να κρύβει πλημμελείς κατασκευές κι αυτό δεν είναι υγιές, σε μια καταστροφή θα βγει».
      Ο ίδιος μάλιστα σημειώνει ότι ίσως είναι η ώρα να υπάρξει ένας αντίστοιχος κτιριοδομικός κανονισμός των ευρωκωδίκων (του αντισεισμικού κανονισμού) για τις πλημμύρες και τις πυρκαγιές.
      Σε επίπεδο ανθεκτικότητας των παλαιότερων έργων ο κ. Λέκκας επισημαίνει ότι στην Ελλάδα θα δει κανείς όλες τις διαβαθμίσεις, από τρωτά έως ανθεκτικά έργα: «Είναι, πάντως, απαραίτητο οι υποδομές να αντιμετωπιστούν υπό το νέο πρίσμα κινδύνων ειδικά των πλημμυρών και των πυρκαγιών και της κλιματικής κρίσης που είναι καθοριστική και καταλυτική. Εστω κι αν ειχαν σχεδιαστεί με τις αυστηρότερες προδιαγραφές, ίσως να μην μπορέσουν να ανταποκριθούν σε ακραία γεγνότα. Απαιτείται συνολικός επανασχεδιασμός με βάση και τα δεδομένα της κλιματικής κρίσης. Αλλωστε το κόστος μιας έγκαιρης επέμβασης σε ένα έργο είναι μόλις το 1/5 του κόστους της παρέμβασης μετά την καταστροφή».
        Οδικοί άξονες και γέφυρες οδεύουν προς το τέλος του κύκλου ζωής τους
      Με τα έργα της τελευταίας εικοσαετίας, έχει ολοκληρωθεί μεγάλο μέρος των βασικών οδικών υποδομών της χώρας που περιλαμβάνει περίπου 1.500 νέες γέφυρες και ποικίλα τεχνικά έργα. «Ωστόσο κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τον ακριβή αριθμό αλλά και την κατάσταση των γεφυρών που ανήκουν στο παλιό εθνικό και επαρχιακό δίκτυο», επισημαίνεται στη μελέτη για τις γέφυρες που εκπόνησε ομάδα ειδικών στην οποία συμμετείχε ο κ. Μπαρδάκης προ διετίας για λογαριασμό της Διανέοσις. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι τα τεχνικά έργα γεφύρωσης ανερχονται σε 2.500 - 3.000 έργα μήκους άνω των 6 μ. στους σύγχρονους αυτοκινητοδρόμους και πάνω από 3.000 γέφυρες στο παλιό εθνικό και επαρχιακό δίκτυο. Όταν προσμετρώνται τεχνικά έργα με μικρότερο άνοιγμα (π.χ. 2 μ.), το συνολικό πλήθος αναθεωρείται σε 17.000 περίπου.
      Οπως σημειώνουν οι μελετητές: «Παρά το τεράστιο πλήθος των τεχνικών έργων και τις σχετικές-γενικές διατάξεις, μικρή έμφαση έχει δοθεί στην επιθεώρηση ασφαλείας και στη συντήρηση αυτών. Οι κύριοι οδικοί άξονες της χώρας που κατασκευάστηκαν στις δεκαετίες 1950 έως 1980 έχουν μία μέση ηλικία 50 περίπου ετών και οδεύουν προς το τέλος της θεωρητικής ζωής τους ελλείψει των κατάλληλων μέτρων συντήρησης/αναβάθμισης.
      Προβλήματα γήρανσης (μη ανθεκτικότητας σε διάρκεια) αντιμετωπίζουν και οι γέφυρες που βρίσκονται εγκατεστημένες στο λοιπό επαρχιακό, περιφερειακό και εθνικό οδικό δίκτυο». Κι αυτό καθώς είχαν κατασκευαστεί με ξεπερασμένους πλέον κανονισμούς, ενώ επί δεκαετίες έχουν εκτεθεί σε δυσμενείς συνθήκες, παράγοντες που συμβάλλουν στη μείωση της αντοχής των γεφυρών καθιστώντας πολλές από αυτές «οιονεί επικίνδυνες».
      Ηδη από το 2019 είχε επισημανθεί στο πλαίσιο της μελέτης ότι ειδικότερα στα τεχνικά έργα που γεφυρώνουν υδάτινα κωλύματα (π.χ., ποταμούς, χείμαρρους, κ.ά.) σημειώνεται αύξηση των μεγεθών σχεδιασμού (π.χ. της ανώτατης στάθμης πλημμύρας) λόγω κλιματικής αλλαγής και αναδεικνύεται έντονα η ανεπάρκεια των υφιστάμενων μηχανισμών στη λήψη στοιχειωδών-φθηνών μέτρων.
      «Η σημαντικότερη ίσως πτυχή του προβλήματος εστιάζεται στην έλλειψη συστηματικής παρακολούθησης, συντήρησης και αναβάθμισης των υφιστάμενων γεφυρών για την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση πιθανών αστοχιών».
      Σύµφωνα µε την καταγραφή που έχει κάνει στο παρελθόν η Εγνατία Οδός, εκτιμάται ότι στις περίπου 3.000 γέφυρες που υπάρχουν στο δίκτυο των παλαιών εθνικών οδών και στο επαρχιακό οδικό δίκτυο από την κατασκευή τους και µετά δεν έγιναν συστηµατικοί έλεγχοι και δεν συντηρήθηκαν.
      «Σίγουρα η κλιματική αλλαγή θέτει ζητήματα όχι μόνο για τις παλιές γέφυρες, αλλά και για πολλές καινούριες, καθώς ελλείψει του μητρώου υποδομών, δεν υπάρχει σωστή πληροφορία» λέει στο «ethnos.gr» ο Παναγιώτης Πανέτσος, δρ πολιτικός µηχανικός και προϊστάµενος ελέγχου και συντήρησης τεχνικών έργων της Εγνατίας.
      Αναφέρει μάλιστα πως στην Εγνατία, υπάρχει ένα κομμάτι «που μας έχει προδώσει πολλές φορές και πάει από τον Λαγκαδά μέχρι τον Στρυμώνα. Στην κατασκευή δεν υπήρχαν βροχομετρικά δίκτυα με αποτέλεσμα οι βροχομετρικές δυνατότητες είναι καμιά φορά διπλάσιες απ΄αυτές που είχαν σχεδιαστεί» εξηγεί.
      Την συνεχή «κόπωση» των γεφυρών σχολιάζει και ο Βασίλης Λεκίδης, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Τεχνικής Σεισμολογίας και Αντισεισμικών Κατασκευών (ΙΤΣΑΚ), θυμίζοντας σχετική μελέτη που είχε κάνει το ΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας: «Δε γίνεται συστηματική συντήρηση στις περισσότερες γέφυρες, οι οποίες με την πάροδο των ετών εξακολουθούν να λαμβάνουν μεγάλα φορτία. Είναι κρίσιμη η επιθεώρηση των έργων καθώς οι περισσότερες συντηρήσεις γίνονται αποσπασματικά και μετά από καταστροφές. Είναι από τα ελάχιστα θετικά των ...σεισμών καθώς συνήθως ύστερα από συμβάντα χρηματοδοτούνται επιθεωρήσεις, συντηρήσεις και ενισχύσεις υποδομών» σημειώνει.
      Εως τώρα – όπως υπογραμμίζει ο κ. Μπαρδάκης - κανένας φορέας δεν έχει καταγεγραμμένες όλες τις ελληνικές γέφυρες. «Το Μητρώο Υποδομών, στο οποίο το ΤΕΕ θα έχει δεσπόζοντα ρόλο, σίγουρα θα πρέπει να αποτελεί μια δράση ενός ευρύτερου προγράμματος ασφάλειας. Θα καλύπτει δηλαδή τη δράση της επιθεώρησης και αξιολόγησης σύμφωνα με τις πιο σύγχρονες ερευνητικές και αναλυτικές τεχνικές».
      Σύμφωνα με τον ίδιο, ένα πρόγραμμα ασφάλειας για τις γέφυρες θα πρέπει να περιλαμβάνει και άλλες απαραίτητες δράσεις, όπως:
      Τακτικά προγράμματα συντήρησης για ολόκληρο το σύστημα Επιβολή ορίων φορτίων και ταχύτητας σε δομικά ανεπαρκείς ή ξεπερασμένες γέφυρες. Ιεράρχηση και χρηματοδότηση της ενίσχυσης εύτρωτων γεφυρών και της αναβάθμισης των αντιπλημμυρικών τους χαρακτηριστικών Αντικατάσταση λειτουργικά (ή πλημμυρικά) ευάλωτων γεφυρών. Χάρη στα άλματα της τεχνολογίας, όπως εξηγεί, μπορεί να εκτιμηθεί η κατάσταση διάβρωσης στην οποία βρίσκονται οι γέφυρες ακόμη και σε περιπτώσεις, στις οποίες δεν είναι διαθέσιμες οι μελέτες ανέγερσης, δηλαδή δεν υπάρχουν τα σχέδια κατασκευής, ενώ σε ειδικές περιπτώσεις οι μηχανικοί μπορούν να παρακολουθούν τις παραμορφώσεις ή τα δυναμικά τους χαρακτηριστικά (πχ το εύρος ταλάντωσης), από το γραφείο τους εγκαθιστώντας έξυπνες συσκευές απομακρυσμένης και σύγχρονης παρακολούθησης.
      Τα σχολεία
      Αναφορικά με τα σχολεία, σύμφωνα με τον κ. Λέκκα, περίπου τα 2/5 του συνόλου αποτελούν κατασκευές πριν το ΄80: «Αυτό βεβαίως δε σημαίνει αυτόματα ότι είναι επικίνδυνα ειδικά εφόσον έχουν συντηρηθεί σωστά. Αλλωστε και στο Αρκαλοχώρι μετά το σεισμό είδαμε σημαντικές βλάβες σε σχολείο κατασκευασμένο πριν από μόλις 15 χρόνια. Σημαντικό, πάντως, στα κτίρια παραμένει το γεγονός να μην έχουμε κατάρρευση. Σε κάθε περίπτωση εμείς έχουμε πολλές φορές προτείνει τη δημιουργία μίας εθνικής βάσης για τα σχολεία δεδομένου ότι φιλοξενούν ευαίσθητο πληθυσμό, η οποία να επικαιροποιείται συνεχώς» σημειώνει.
      Σε τροχιά υλοποίησης το Εθνικό Μητρώο Υποδομών
      Το ζήτημα της ενδεχόμενης ευαλωτότητας των δημοσίων υποδομών είναι γνωστό στην Πολιτεία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) να ζητεί εδώ και δεκαετίες την κατάρτιση ενός εθνικού μητρώου υποδομών.
      Πλέον το μητρώο έχει μπει σε τροχιά υλοποίησης έχοντας ενταχθεί στο έργο του ενιαίου ψηφιακού χάρτη, το οποίο έχει ανατεθεί στο ΤΕΕ. Στον χάρτη αυτό θα αποτυπωθεί με γεωχωρικά δεδομένα το πλήθος των δημόσιων υποδομών και κυρίως ποιος είναι ο φορέας που είχε την αρμοδιότητα κατασκευής και έχει την αρμοδιότητα συντήρησης, αλλά και πότε έχει γίνει η τελευταία συντήρηση στην υποδομή.
      Ο διαγωνισμός για τον ενιαίο ψηφιακό χάρτη βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και εκτιμάται ότι το έργο θα έχει ανατεθεί έως το τέλος της χρονιάς. Στόχος είναι σε περίπου δύο χρόνια να έχει ξεκινήσει η παραγωγική λειτουργία του έργου με την εισαγωγή ποσοστού 70% των δεδομένων και να έχει ολοκληρωθεί σε τέσσερα.
      Η βασική αλλαγή που θα επιφέρει η ύπαρξη του Μητρώου είναι ότι θα δώσει τη δυνατότητα να μην εξετάζεται ένα έργο αποσπασματικά μετά από κάποιο συμβάν, αλλά να έχουν προτεραιοποιηθεί τα χρήζοντα παρεμβάσεων έργα με συγκεκριμένα κριτήρια όπως π.χ. η παλαιότητα, ο φόρτος που δέχονται, κλπ.
      Αλλωστε προ ημερών και ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός από το βήμα του 4ου Επενδυτικού Φόρουμ είχε μιλήσει ξεκάθαρα για την αναγκαιότητα ενός Εθνικού Σχεδίου έργων και ανθεκτικότητας δεδομένων τόσο των προκλήσεων της κλιματικής κρίσης όσο και της γνώσης ότι η Ελλάδα διαθέτει γηρασμένες υποδομές και παλαιά κτίρια: «Η χώρα θα πρέπει να ξαναχτιστεί σχεδόν από την αρχή. Γνωρίζετε ότι έχουμε κτίρια και υποδομές ήδη πολύ παλαιά. Πρέπει να μετρήσουμε και να αξιολογήσουμε τι μπορεί να ανακαινιστεί, τι να επισκευαστεί και τι πρέπει να ξαναγίνει από την αρχή. Πρέπει να ξαναφτιάξουμε όλες τις υποδομές της χώρας, όσες έχουν ξεπεράσει ένα βάθος χρόνου από την κατασκευή τους. Αυτό είναι ένα τιτάνιο έργο, που δεν έχει ξαναγίνει συστηματικά στη χώρα» τόνισε.
      Έως την ολοκλήρωση του Μητρώου, ο κ. Μπαρδάκης τονίζει πως πρέπει να προηγηθούν, να ρυθμιστούν και να ενισχυθούν οι εύτρωτες υποδομές ζωτικής σημασίας καθώς και οι πιο ευάλωτες κατασκευές, ώστε να προληφθούν πιθανές καταρρεύσεις. Ηδη μεμονωμένα κάποιοι φορείς όπως οι Περιφέρειες Κρήτης, Στερεάς Ελλάδας, Θεσσαλίας, και Ιονίων Νήσων και κάποιο δήμοι όπως της Πέλλας, έχουν προχωρήσει ήδη σε μελέτες ενίσχυσης και αναβάθμισης των γεφυρών τους.
      Πρόσφατες καταστροφές υποδομών
      Στις πρόσφατες καταστροφές υποδομών εντάσσεται το μεγάλο πρόβλημα σε μέρος της γέφυρας από την πλευρά του χωριού Τριανταφυλλιά στις Σέρρες εξαιτίας της υπερχείλισης του ποταμού Κουπατσιανού.
      Στην Κέρκυρα σημειώθηκαν σημαντικές καθιζήσεις σε γέφυρες και κατέρρευσε η γέφυρα της Άφρας, ενώ στις προηγούμενες πλημμύρες σημειώθηκαν μεγάλες καταστροφές γεφυρων στην Καρδίτσα (στο χωριό Φυλακτή, στο ρέμα Καριτσιώτη και αλλού).
      Είχε προηγηθεί η κατάρρευση της ιστορικής γέφυρας του Κερίτη στην Κρήτη, αλλά και της γέφυρας στην Καβάλα που είχε καταρρεύσει τον Νοέμβριο του 2018 μετά τη διέλευση ενός γερανοφόρου, καθώς επίσης το χτισμένο το 1866 τοξωτό γεφύρι της Πλάκας στον Άραχθο - το οποίο ανακατασκευαστηκε πρόσφατα.
      Το 2017 είχε καταρρεύσει η γέφυρα στην Ε.Ο. Κομοτηνής- Ιάσμου-Ξάνθης, στο σημείο μεταξύ Πολυάνθου και Ιάσμου, στον ποταμό Κομψάτο. Η γέφυρα ήταν μόλις 24 ετών και από τους ελέγχους προέκυψε ότι η αστοχία της οφείλεται μάλλον στην συμπεριφορά του τεχνικού έναντι των υδραυλικών φαινομένων.
      Καταρρεύσεις γεφυρών στο εξωτερικό
      Η παλαιότητα των υποδομών δεν είναι ένα πρόβλημα που περιορίζεται στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από τις καταρρεύσεις γεφυρών την τελευταία δεκαετία κατά την οποία καταγράφηκαν αρκετά παραδείγματα αστοχιών σε γέφυρες στην Ιταλία. Το 2009 κατέρρευσε η γέφυρα στον αυτοκινητόδρομο SS9 που διέσχιζε τον ποταμό Po, νότια του Μιλάνο, λόγω υπερχείλισης του ποταμού (1 τραυματίας).
      Το 2015 κατέρρευσε η οδογέφυρα Χίμερα στη Σικελία, μόλις 10 ημέρες αφότου δόθηκε στην κυκλοφορία, λόγω καθίζησης του μεσοβάθρου έπειτα από κατολίσθηση. Το 2016 κατέρρευσε μία άνω διάβαση στο Λέκκο, εξαιτίας της διέλευσης ενός υπέρβαρου φορτηγού 108 τόνων (1 νεκρός, 5 τραυματίες). Το 2017 κατέρρευσε μία άνω διάβαση στο Καμεράνο, επαρχία της Ανκόνας, λόγω αστοχίας μίας προσωρινής κατασκευής που στήριζε τη διάβαση κατά τη διάρκεια οδικών έργων με σκοπό τη διεύρυνση αυτού του τμήματος της οδού (2 νεκροί, 3 τραυματίες).
      Ωστόσο η κατάρρευση που είχε συγκλονίσει ήταν αυτή της 14ης Αυγούστου της Γέφυρας Μοράντι στη Γένοβα που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 43 ανθρώπων. Η γέφυρα είχε κατασκευαστεί το 1967 και βρισκόταν υπό συντήρηση καθώς εκτελούνταν έργα ενίσχυσης των θεμελίων της.
      Περισσότερα...

      1906 • 2

    9. Αρθρογραφία

      Έρευνα KPMG: O κατασκευαστικός κλάδος στα πρόθυρα θεμελιωδών αλλαγών

      Engineer

      Έναν κλάδο στα πρόθυρα θεμελιωδών αλλαγών αναδεικνύει η παγκόσμια έρευνα “KPMG 2021 Global Construction Survey” για τον κατασκευαστικό κλάδο με τίτλο “No turning back, An industry ready to transcend”. Όπως προκύπτει από την έρευνα, μετά από μια χρονιά ανατροπών, οι εταιρείες μηχανικών και οικοδομικών κατασκευών ελπίζουν να μειώσουν σημαντικά τις αποτυχίες έργων, μετατρέποντας τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τους κινδύνους του χαρτοφυλακίου τους.
      «Έχοντας εξέλθει από την πανδημία σχετικά αλώβητοι, κυριαρχεί η αίσθηση ότι οι εργολάβοι ίσως επιτέλους αρχίσουν να γυρνάνε την πλάτη τους σε έργα που ενέχουν μη διαχειρίσιμους κινδύνους που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο ολόκληρη την επιχείρησή τους», αναφέρει ο Geno Armstrong, Global Sector Leader, Engineering & Construction, KPMG. «Αρχίζουμε να βλέπουμε τους εργολάβους να μεταβιβάζουν τους κινδύνους, ταυτόχρονα με ένα ασυνήθιστα υψηλό επίπεδο συνεργασίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες επιπτώσεις στο κόστος και το χρονοδιάγραμμα».
      Η παρούσα 13η έκδοση της παγκόσμιας έρευνας για τον Κατασκευαστικό Κλάδο παρουσιάζει μια αισιόδοξη προοπτική, με τα δύο τρίτα το ιδιοκτητών έργων να προβλέπουν επέκταση των επενδυτικών προγραμμάτων τους και τους μισούς από τους ερωτηθέντες να είναι «πολύ» ή «κάπως» αισιόδοξοι για τον μελλοντικό προσανατολισμό της αγοράς των κατασκευαστικών έργων.
      Κίνδυνος το αυξημένο κόστος
      Σχολιάζοντας την έρευνα, η Σοφία Γρηγοριάδου, Managing Partner, Παπακωστόπουλος – Γρηγοριάδου και Συνεργάτες Δικηγορική εταιρεία (CPA Law), ανεξάρτητο μέλος του διεθνούς δικτύου νομικών και φορολογικών υπηρεσιών της KPMG «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο κατασκευαστικός κλάδος το επόμενο διάστημα, έχοντας ήδη διαχειριστεί τις συνέπειες της πανδημίας, θα είναι το αυξημένο κόστος. Η βέλτιστη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, η χρήση καινοτόμων υλικών με σκοπό τη βιωσιμότητα των επενδύσεων αλλά και η προσέλκυση αξιόλογου εργατικού δυναμικού φαίνονται να είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν την προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα των εταιρειών. Ο κίνδυνος αυτός θα εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου.»
      Επιπλέον, ο Αλέξανδρος Βελδέκης, Γενικός Διευθυντής, Ελεγκτικές Υπηρεσίες, KPMG στην Ελλάδα δήλωσε σχετικά «Αισιόδοξο φαίνεται το μέλλον της αγοράς κατασκευαστικών έργων. Η αισιοδοξία αυτή πηγάζει αφενός από την επιτυχή ανάληψη έργων από τις κατασκευαστικές εταιρίες λόγω της καλύτερης διαχείρισης των επιχειρηματικών τους κινδύνων και των κινδύνων έργων τους και αφετέρου από την ενίσχυση της αποδοτικότητας των έργων τους ως αποτέλεσμα των επενδύσεων για νέες τεχνολογίες και ψηφιακά εργαλεία. Την ίδια στιγμή, φαίνεται πως ο κλάδος των κατασκευών αρχίζει να ελκύει σταδιακά το ικανότερο εργατικό δυναμικό της αγοράς όσο οι κατασκευαστικές εταιρίες διευρύνουν την ποικιλομορφία, ως προς την εσωτερική τους δομή και την εφοδιαστική τους αλυσίδα, και αρχίζουν να καλλιεργούν ένα κλίμα ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων τους.»
      Μια κοινή θεώρηση του κινδύνου
      Η διαχείριση κινδύνων βρίσκεται στον πυρήνα της προσπάθειας βελτίωσης της οργανωτικής ανθεκτικότητας. Σε ποσοστό 60%, οι ερωτηθέντες αναφέρουν ότι θέλουν να αποκτήσουν μια πιο συνολική εικόνα των κινδύνων, αυξάνοντας την ενοποίηση και την ορατότητα μεταξύ της διαχείρισης επιχειρηματικών κινδύνων, κινδύνων χαρτοφυλακίου και κινδύνων έργου. Τα δύο τρίτα προγραμματίζουν ένα μέτριο ή υψηλό επίπεδο επενδύσεων στη διαχείριση κινδύνων.
      Σύμφωνα με τον Armstrong, η αποτυχία ενός έργου μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες και για το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο «Έχοντας μια συνολική, σαφή εικόνα σε πραγματικό χρόνο για όλες τις περιοχές, επιχειρηματικές μονάδες και έργα, οι επιχειρήσεις μπορούν να στοχεύσουν, να εκτιμήσουν και να προσαρμόσουν το επίπεδο της διάθεσης ανάληψης κινδύνων χαρτοφυλακίου και να πάρουν καλύτερες αποφάσεις σχετικά με την ανάληψη νέων έργων» .
      Πιο τολμηρές και συνεκτικές επενδύσεις στην τεχνολογία
      Έχοντας σημειώσει αλματώδη πρόοδο στην απομακρυσμένη εργασία και την ψηφιακή συνεργασία, σε ποσοστό 43% οι ερωτηθέντες σχεδιάζουν να αξιοποιήσουν αυτό το γεγονός μέσω σημαντικών επενδύσεων σε τεχνολογίες για να ενισχύσουν την απόδοση των επενδυτικών προγραμμάτων τους. Η «υιοθέτηση τεχνολογίας» επίσης κατατάχθηκε ως ο δεύτερος πιο σημαντικός παράγοντας για την ικανότητα των εταιρειών μηχανικών και οικοδομικών κατασκευών να διαχειριστούν ανατρεπτικά γεγονότα.
      Ωστόσο, αντιμέτωπες με ένα εύρος γεωγραφιών, κατακερματισμένες εφοδιαστικές αλυσίδες και μια συνεχή ροή νέων λογισμικών, οι εταιρείες ίσως δυσκολευτούν να ενσωματώσουν αποτελεσματικά τη διαχείριση κινδύνων και τη διαχείριση έργων. Μόλις 16% των στελεχών που ερωτήθηκαν ανέφεραν ότι οι επιχειρήσεις έχουν ενσωματώσει πλήρως τα συστήματα και τα εργαλεία.
      Ο Armstrong θεωρεί ότι ο κλάδος θα έπρεπε να δείχνει μεγαλύτερη διάθεση συνεργασίας όσον αφορά τη χρήση των τεχνολογιών, για κοινά οφέλη «Εάν οι ιδιοκτήτες έργων επενδύσουν σε ρηξικέλευθες καινοτομίες με τρόπο που θα είναι προς όφελος κάθε εργολάβου με τον οποίο συνεργάζονται, τότε θα αρχίζουμε να βλέπουμε τις ευθύνες να μοιράζονται μεταξύ των δύο μερών, με στόχο την αποδοτικότητα, την ασφάλεια και την ποιότητα. Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να καταστήσουν τα έργα πιο ανθεκτικά και λιγότερο ευάλωτα σε καθυστερήσεις, υπερβάσεις κόστους και ατυχήματα».
      Αργή αλλά σταθερή πρόοδος στην ποικιλομορφία, την ισότητα και την ένταξη
      Οι προσπάθειες του παγκόσμιου κατασκευαστικού κλάδου για την υιοθέτηση μεγαλύτερης ποικιλομορφίας, ισότητας και ένταξης φαίνεται να βρίσκονται ακόμα στα αρχικά τους στάδια – αν και οι ιδιοκτήτες έχουν σημειώσει μεγαλύτερη πρόοδο από τους εργολάβους. Μόλις 46% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η επιχείρησή τους διαθέτει επίσημο πρόγραμμα για τη δημιουργία ομάδων με ποικιλομορφία και χωρίς αποκλεισμούς, ενώ μόνο 26% διαθέτουν επίσημο πρόγραμμα ποικιλομορφίας για τους προμηθευτές τους.
      Σε όλο και περισσότερους τομείς, οι ιδιοκτήτες των έργων απαιτούν μεγαλύτερη ποικιλομορφία τόσο στους άμεσους εργολάβους τους όσο και στην ευρύτερη εφοδιαστική αλυσίδα. Δεν πρόκειται όμως μόνο για ζήτημα συμμόρφωσης, όπως εξηγεί ο Armstrong: «Μια κουλτούρα ποικιλομορφίας και ένταξης εμπλουτίζει τις οργανωτικές δυνατότητες και προσελκύει ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό, με τους πιο περιζήτητους υποψήφιους να αποζητούν τη δυνατότητα μιας ικανοποιητικής καριέρας σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον, χωρίς εμπόδια και ταβάνια στη σταδιοδρομία τους. Ο κλάδος έχει ανάγκη νέα ταλέντα και νέους τρόπους αντιμετώπισης των μακροχρόνιων προκλήσεων. Μια εταιρεία με ποικιλομορφία είναι επίσης πιο πιθανόν να είναι πιο καινοτόμα και προσαρμοστική».
      Περισσότερα...

      938 • 0

    10. Αρθρογραφία

      Άνοιξη των κατασκευών: Υπάρχει το απαραίτητο εργατικό δυναμικό για την επόμενη ημέρα του κλάδου;

      Engineer

      Η Άνοιξη των κατασκευών: Υπάρχει το απαραίτητο εργατικό δυναμικό; Το σημαντικό ερώτημα φαίνεται πως θα απασχολήσει τον κλάδο το επόμενο διάστημα.
      Το μεγάλο πρόγραμμα έργων το οποίο διαφαίνεται ότι θα έχουμε σταδιακά μέχρι το 2023 είναι σαφώς ένα γεγονός ανάταξης και επαναφοράς του τεχνικού-κατασκευαστικού κλάδου σαν έναν από τους βασικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας.
      Μιλώντας με στελέχη της αγοράς, πολλοί μιλούν για περίοδο αντίστοιχη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Αυτό σημαίνει ότι ο κλάδος θα “ανοίξει” αρκετά και θα δει να αναπτύσσεται με καλύτερους ρυθμούς από ότι τα προηγούμενα χρόνια.
      Εξάλλου οι κατασκευές από το 2017 και μέχρι σήμερα δεν έχουν ακολουθήσει τους αυξητικούς ρυθμούς που έχουν δει άλλοι κλάδοι της οικονομίας.
      Αυτή η επαναφορά της κατασκευής έχει πλέον συμπεριλάβει μετά από πολλά χρόνια και την ανάπτυξη της ιδιωτικής οικοδομής. Ο υποκλάδος-αιμοδότης όλων των περιοχών της χώρας, δείχνει να επανέρχεται με δυναμισμό και παρατηρούμε την κατασκευή πολλών οικοδομών -κυρίως πολυκατοικιών- σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
      Αν αυτό συνδυαστεί με την εκκίνηση σημαντικών δημόσιων έργων (και ΣΔΙΤ-Παραχωρήσεων) μπορεί κάποιος συνειρμικά να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι όντως μετά από σχεδόν 14 χρόνια οδηγούμαστε σε μια Άνοιξη των κατασκευών.
      Επάρκεια επιστημονικού προσωπικού – τεχνιτών και εργατών
      Αυτή η “Άνοιξη” όμως συνοδεύεται και από άλλες διαπιστώσεις. Η πρώτη είναι η επάρκεια του κλάδου σε εργαζομένους σε αυτό. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι από την περίοδο έναρξης της κρίσης, που έπληξε με αγριότητα την ευρύτερη βιομηχανία των κατασκευών- ζήσαμε την “έξοδο” από αυτόν τόσο σε επίπεδο επιστημονικού προσωπικού όσο και σε επίπεδο τεχνιτών και εργατών. Αυτό καθώς δεν υπήρχε ουσιαστικό αντικείμενο, κατά κάποιο τρόπο “απογύμνωσε” τον σημαντικό αυτό κλάδο.
      Στη νέα πραγματικότητα την οποία ζούμε και με την παραδοχή έλευσης αυτής της “Άνοιξης” ένα από τα φαινόμενα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η έλλειψη προσωπικού. Σήμερα υπάρχει το μέγεθος εκείνο που θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες;
      Υπάρχει το δυναμικό σε επιστημονικό προσωπικό που έφυγε από τη χώρα (το λεγόμενο drain brain) τα χρόνια της κρίσης που θα αποφασίσει να επιστρέψει; οι νέοι επιστήμονες του κλάδου απορροφώνται επαρκώς από τις εταιρείες του κλάδου ή ακόμα έχουμε διαρροή τους στο εξωτερικό;
      Ακόμα και σε επίπεδο τεχνιτών και εργατών υπάρχει αυτή η επάρκεια που θα εξασφαλίσει πως όλα αυτά τα φιλόδοξα πλάνα θα μπορέσουν να υλοποιηθούν ομαλά; Με τη λέξη ομαλά εννοώ την εύρυθμη λειτουργία των ολοένα και περισσότερων εργοταξίων που αναμένουμε ούτως ώστε να επωφελείται από αυτό η πραγματική οικονομία.
      Η προστιθέμενη αξία των κατασκευών
      Από πολλές έρευνες έχει προκύψει πως για κάθε ευρώ που επενδύεται στις κατασκευές, υπάρχει ένα προστιθέμενο κέρδος 1,8 ευρώ. Επίσης όλοι ξέρουμε ότι οι κατασκευές κινούν δεκάδες αν όχι εκατοντάδες επαγγέλματα προμήθειας ή υπηρεσιών.
      Αυτό όμως θα μπορεί να εξασφαλιστεί στον μέγιστο βαθμό εφόσον υπάρχει επάρκεια προσωπικού σε όλα αυτά τα πλάνα κατασκευών. Είναι ένα ζήτημα που είναι βέβαιο ότι θα απασχολήσει την κατασκευαστική βιομηχανία.
      Αυτό θα φανεί αν τελικά είναι ένα σημαντικό ζήτημα μέσα στο 2022 όπου πολλά έργα θα εκκινήσουν και ιδιαίτερα το 2023 όπου ουσιαστικά θα έχουμε σε κατασκευή ένα μεγάλο όγκο σημαντικών δημόσιων και ιδιωτικών έργων.
      Εκεί θα διαπιστωθεί αν η χώρα έχει την επάρκεια ή μπορεί να απορροφήσει από άλλους κλάδους προσωπικό για να μπορέσει να υλοποιήσει το πολλών δισεκατομμυρίων πρόγραμμα έργων.
      Το βέβαιο είναι πως η Άνοιξη των κατασκευών υπόσχεται να βάλει ένα τέρμα στην εσωστρέφεια που εισήλθε ο κλάδος αυτός την περίοδο της κρίσης και πως θα δημιουργήσει ένα νέο περιβάλλον με μεγάλες προοπτικές για το μέλλον και την ανάπτυξη του.
      Περισσότερα...

      372 • 0

    11. Αρθρογραφία

      Τεράστιο ηφαίστειο δημιουργήθηκε από τη μεγαλύτερη υποθαλάσσια έκρηξη που έχει καταγραφεί

      Engineer

      Σεισμικές δονήσεις ξεκίνησαν να γίνονται αισθητές σε μία τεκτονική δομή ανάμεσα στην ανατολική Αφρική και τη Μαδαγασκάρη στις 10 Μαΐου 2018. Στις 15 Μαΐου το νησί Mayotte χτυπήθηκε από σεισμό 5.8 Ρίχτερ, με τους επιστήμονες γρήγορα να καταλαβαίνουν πως πρόκειται για ένα ηφαιστειακό γεγονός που παρόμοιο δεν είχαμε δει ξανά. Το επίκεντρο εντοπίστηκε 50 χιλιόμετρα ανατολικά του Mayotte. Αρκετοί γαλλικοί κυβερνητικοί οργανισμοί έσπευσαν να ερευνήσουν και το αποτέλεσμα τους άφησε με το στόμα ανοιχτό, αφού βρήκανε ένα υποθαλάσσιο βουνό το οποίο δεν υπήρχε εκεί λίγες μέρες πριν. Η δομή είχε ύψος 820 μέτρων από τον πυθμένα της θάλασσας.
       
      Τα ευρήματα των επιστημόνων δημοσιεύτηκαν πρόσφατα σε νέο paper. Η ομάδα ξεκίνησε να ερευνά την περιοχή το Φεβρουάριο του 2019 καλύπτοντας με σόναρ μία περιοχή 8.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ενώ ανέπτυξε και ένα δίκτυο σεισμόμετρων σε βάθος 3.5 χιλιομέτρων. Από το Φεβρουάριο έως το Μάιο ανιχνεύθηκαν 17.000 σεισμικά συμβάντα, ενώ 84 ήταν σε πολύ χαμηλές συχνότητες, πράγμα σπάνιο. Με τα δεδομένα οι επιστήμονες αναπαράστησαν τη δημιουργία του νέου ηφαιστείου, ξεκινώντας με μία ποσότητα μάγματος βαθιά στην ασθενόσφαιρα. Οι τεκτονικές διεργασίες προκάλεσαν ρωγμές στη λιθόσφαιρα, απελευθερώνοντας το μάγμα και προκαλώντας και άλλους σεισμούς. Τελικά το υλικό βρήκε το δρόμο του για τον πυθμένα της θάλασσας, όπου εξερράγη παράγοντας 5 κυβικά χιλιόμετρα λάβας και δημιουργώντας το νέο ηφαίστειο.


      Πρόκειται για τη μεγαλύτερη υποθαλάσσια έκρηξη που έχει σημειωθεί. Ο όγκος και η ροή της λάβας κατά το συμβάν είναι συγκρίσιμα με αυτά που παρατηρούνται στις μεγαλύτερες εκρήξεις της Γης. Μελλοντικά σενάρια μπορεί να συμπεριλαμβάνουν κατάρρευση της καλντέρας, υποθαλάσσιες εκρήξεις ή παράκτιες εκρήξεις. Μεγάλες ροές λάβας δείχνουν πως αυτό έχει συμβεί και στο παρελθόν. Από την ανακάλυψη του νέου ηφαιστείου έχει στηθεί ένα παρατηρητήριο για να παρακολουθεί τη δραστηριότητα σε πραγματικό χρόνο.
      Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience.
      Περισσότερα...

      1197 • 0

    12. Αρθρογραφία

      Ποιες περιπτώσεις αυθαίρετης αλλαγής χρήσης κτίσματος τακτοποιούνται και ποια είναι τα πρόστιμα

      Engineer

      Η διόρθωση του Ε9, το κτηματολόγιο, η βεβαίωση νομιμότητας του μηχανικού, αλλά και η ταυτότητα του κτιρίου έφεραν στο φως πολλές αυθαιρεσίες στα ακίνητα. Εκτός από τα μη δηλούμενα για πολλά χρόνια τετραγωνικά, μεγάλος είναι και ο αριθμός των αυθαιρέτων, που αφορούν στην παράνομη αλλαγή χρήσης.
      Γράφει η Γραμματή Μπάκλατση
      Το ζήτημα αφορά κυρίως στους κατόχους οριζοντίων ιδιοκτησιών σε πολυκατοικίες αλλά και σε πολλές μονοκατοικίες.
      Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, οι αυθαιρεσίες σχετικά με τη νόμιμη και πραγματική χρήση του ακινήτου είναι εν άγνοια που σημερινού ιδιοκτήτη. Για αυτό το λόγο αρχικά ταυτοποιούμε το σχέδιο της πολεοδομίας στο οποίο αναφέρονται οι νόμιμες χρήσεις με την πραγματικότητα και ελέγχουμε για ενδεχόμενες αυθαιρεσίες.
      Τι είναι η αυθαίρετη αλλαγή χρήσης; Αυθαίρετη αλλαγή χρήσης είναι η μεταβολή της χρήσης χωρίς να έχει εκδοθεί η απαιτούμενη κάθε φορά οικοδομική άδεια.
      Πώς διαχωρίζονται οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης πολεοδομικά ανάλογα με τον χρόνο εγκατάστασής τους; Η 28/7/2011 αποτελεί τη διαχωριστική γραμμή των αυθαιρεσιών που μπορούν να υπαχθούν στο Νόμο 4495/2017 και να τακτοποιηθούν πληρώνοντας εφάπαξ ένα πρόστιμο. Προσοχή! Τακτοποιούνται οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης, εφόσον έχουν συντελεστεί σε περιοχές εντός σχεδίου και με την προϋπόθεση ότι η εν λόγω χρήση είναι σύμφωνη με τις επιτρεπόμενες χρήσεις της περιοχής
      Οποια αλλαγή χρήσης έχει πραγματοποιηθεί από την 28/07/2011 και μετά δεν τακτοποιείται και σε περίπτωση καταγγελίας στην πολεοδομία πληρώνει πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης.
      Πώς αποδεικνύεται ο χρόνος εγκατάστασης αυθαιρέτων χρήσεων σε κτίρια; Επειδή η αλλαγή χρήσης αφορά στο εσωτερικό του κτιρίου και δεν μπορεί να φανεί στην αεροφωτογραφία, ο χρόνος κατασκευής αποδεικνύεται από έγγραφο φορολογικής ή άλλης δημόσιας αρχής (π.χ. Ε9, συμβόλαια, μισθώσεις κτλ). Επίσης σε περίπτωση αλλαγής χρήσης από βοηθητική σε κύρια, στα κτίρια με οικοδομική άδεια, μπορεί να ληφθεί υπόψη ο χρόνος θεώρησης της οικ.άδειας για ηλεκτροδότηση του ακινήτου.
      Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις παράνομης αλλαγής χρήσης σε ακίνητο; 1) Αλλαγή χρήσης αποθήκης στο υπόγειο της πολυκατοικίας.
       Αυτό συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις, γιατί το υπόγειο ή ημιυπόγειο- όπως αναφέρονταν σε παλιό οικοδομικό κανονισμό - έχει βοηθητική χρήση και αποτελεί χώρο αποθήκευσης, λεβητοστασίου κλπ και δεν προσμετράται στην δόμηση της οικοδομής. Έτσι πολλοί εργολάβοι/ιδιοκτήτες έβγαζαν την οικοδομική άδεια σύμφωνα με τα απαιτούμενα στοιχεία δόμησης της πολεοδομικής νομοθεσίας και στη συνέχεια μετέτρεψαν τις υπόγειες αποθήκες σε διαμερίσματα τα οποία μεταβίβαζαν με συμβολαιογραφικά έγγραφα ως διαμερίσματα με τα σχέδια μηχανικού.
      2) Αλλαγή χρήσης διαμερίσματος από κατοικία σε γραφείο.
      Αυτό αν και αφορά αλλαγή χρήσης από κύρια χρήση σε κύρια χρήση και δεν επηρεάζει την δόμηση και την κάλυψη του κτιρίου, θεωρείται αυθαιρεσία και γίνονταν κυρίως από τους εργολάβους οικοδομών στο κέντρο των πόλεων, οι οποίοι δεν ήθελαν να κατασκευάσουν ή να εξαγοράσουν τις απαιτούμενες από το νόμο θέσεις στάθμευσης, που αντιστοιχούν στην οικοδομή, ανάλογα με τη χρήση των χώρων της. Για παράδειγμα για διαμέρισμα ( κατοικία) αντιστοιχεί μια θέση στάθμευσης ανά 100 τετραγωνικά, αλλά για χρήση γραφείου 50 τετραγωνικά. Έτσι «βαφτίζανε» ως διαμερίσματα με χρήση κατοικία τις οριζόντιες ιδιοκτησίες στην πολεοδομία, αλλά μεταβιβάζονταν ως επαγγελματικές στέγες – γραφεία, αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο την υποχρέωση δημιουργίας χώρων στάθμευσης.
      3) Αλλαγή χρήσης διαμερίσματος από κατοικία σε ιατρείο, γραφείο λογιστή, μηχανικού κ.λπ.
      Αυθαίρετη είναι σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία και η χρήση γραφείου για στέγαση ελευθέρων επαγγελματιών σε διαμερίσματα ή κατοικίες που δεν ανήκουν σε αυτόν που ασκεί το επάγγελμα.
      4) Αλλαγή χρήσης εσωτερικού εξώστη - πατάρι από βοηθητική σε κύρια χρήση.
      Αυτό αφορά κυρίως στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, που είτε έχουν μετατρέψει το πατάρι σε χώρους για καθήμενους πελάτες, είτε έχουν εγκαταστήσει τα W.C. και τα αποδυτήρια στο πατάρι.
      5) Μετατροπή του παλιού προβλεπόμενου από τον ΓΟΚ πλυστιαριού που βρίσκεται στο δώμα των πολυκατοικιών σε γκαρσονιέρα.
      6) Αλλαγή του κλειστού χώρου στάθμευσης σε χώρο κατοικίας.
      7) Ξεμπάζωμα του υπογείου και μετατροπή του υπόγειου βοηθητικού χώρου σε ισόγειο.
      Αυτό συμβαίνει συχνά στα εκτός σχεδίου γήπεδα τα οποία έχουν και κλίση στο έδαφος, με αποτέλεσμα πλευρά ή πλευρές του να βρίσκονται μέχρι 1,50 μέτρο από τη στάθμη του εδάφους και άρα να θεωρείται υπόγειο, ενώ υπάρχει πλευρά που βρίσκεται πάνω από 1,5 μέτρο και είναι ισόγειο.
      Μετατροπή βοηθητικού χώρου υπογείου σε υπόγειο χώρο κατοικίας.
      Αυτό γίνεται επειδή δεν μετρά στο συντελεστή δόμησης το υπόγειο και το θέλουν κυρίως οι γονείς για να μένουν στο υπόγειο, μεταβιβάζοντας τους πάνω ορόφους στα παιδιά τους.
      9) Μετατροπή ισόγειας ανεξάρτητης αποθήκης σε κατοικία.
      10) Αλλαγή παλιού καλυβίου ή στάβλου που προϋφίσταται του 1955 σε χώρο κατοικίας με την προσθήκη τουαλέτας, κουζίνας και νέας διαρρύθμισης.
      11) Κλείσιμο στεγάστρου και μετατροπή σε κύριο χώρο (δωμάτιο, κατάστημα κλπ.
      12) Κλείσιμο πιλοτής και μετατροπή σε διαμέρισμα.
       
      Ποιο είναι το πρόστιμο για την τακτοποίηση αυθαίρετης αλλαγής χρήσης, που έγινε μέχρι τις 28/07/2011; Το πρόστιμο εξαρτάται από την παλαιότητα, τα τετραγωνικά μέτρα και την Τιμή Ζώνης του αντικειμενικού συστήματος του 2016 και υπολογίζεται ως εξής:
       0,15 x T.Z.της περιοχής x επιφάνεια της αυθαιρεσίας x λοιποί συντελεστές.
      Επιπλέον μειώσεις του ενιαίου ειδικού προστίμου.
      Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης προϋφίστανται της 1/1/1983 υπάρχει έκπτωση 85% του προστίμου. Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης έχουν γίνει από 1/1/1983-1/1/1993 υπάρχει έκπτωση 40% του προστίμου. Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης έχουν γίνει από 1/1/1993-31/12/2003 υπάρχει έκπτωση 20% του προστίμου. Για υπόγεια που δεν αποτελούν αυτοτελή χώρο αλλά συνδέονται λειτουργικά με τον υπερκείμενο όροφο υπάρχει έκπτωση 70% του προστίμου. Για πατάρια και σοφίτες υπάρχει έκπτωση 70% του προστίμου. Για υπόγεια που αποτελούν αυτοτελή χώρο υπάρχει έκπτωση 50% του προστίμου. Ισόγειος βοηθητικός χώρος (αποθήκη, χώρος στάθμευσης) με επιφάνεια έως 50τ.μ. εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής 0,50. Σε ειδικές κατηγορίες πληθυσμού(π.χ. ΑΜΕΑ, τρίτεκνους, μονογονεϊκές οικογένειες, παλινοστούντες και μακροχρόνια άνεργοι) υπάρχουν επιπλέον μειώσεις του προστίμου (αφορούν κυρίως την κύρια κατοικία και υπάρχουν περιορισμοί στο εισόδημα). Για την αλλαγή χρήσης από κύριο σε κύριο χώρο ή από βοηθητικό σε βοηθητικό εφόσον ο προϋπολογισμός των εργασιών που εκτελέσθηκαν δεν υπερβαίνει τις 15000€, καταβάλλεται μόνο παράβολο (και όχι πρόστιμο) 250€.  
      Τι πρόστιμο πληρώνω για αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, που έχει συντελεστεί μετά τις 28/7/2011; Δεν μπορούν να ενταχθούν στο Ν.4495/2017 και επιβάλλεται πρόστιμο ανέγερσης εφάπαξ και διατήρησης, το οποίο καταβάλλεται ετησίως.
      α) Για αλλαγή χρήσης σε υπόγειο που ξεμπαζώθηκε κι έγινε ισόγειο, το πρόστιμο ανέγερσης είναι: Επιφάνεια αυθαίρετης κατασκευής x Τ.Ζ. x Σ.Π. με μικρότερη τιμή τα 250€ (όπου Σ.Π.=1,20 για ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές και ΣΠ=1 για τις λοιπές περιπτώσεις).
      Το πρόστιμο διατήρησης (πληρώνεται κάθε χρόνο) είναι: 0,50 x Πρόστιμο ανέγερσης με μικρότερη τιμή τα 100€.
      β) Αλλαγή χρήσης από κύρια σε κύρια εφόσον επιτρέπεται, το πρόστιμο ανέγερσης υπολογίζεται με 70% έκπτωση (ελάχιστο ποσό 250€) και το διατήρησης είναι 10% του ανέγερσης και δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 20% του ελαχίστου προστίμου ανέγερσης το οποίο είναι 250€.
      γ) Αλλαγή χρήσης βοηθητικού υπόγειου χώρου σε κατοικία(εφόσον παραμένει υπόγειο) το πρόστιμο ανέγερσης έχει έκπτωση 95% και το διατήρησης είναι 10% του ανέγερσης.
      Τι ισχύει για τα διαμερίσματα που δημιουργήθηκαν με την αλλαγή χρήσης κοινόχρηστου χώρου της πολυκατοικίας π.χ. λεβητοστάσιο ή αποθήκη; Χρειάζεται συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών για την τακτοποίησή τους; Εάν η υπάρχουσα κατάσταση απεικονίζεται στα σχέδια της Σύστασης του κτιρίου, δεν απαιτείται συναίνεση. Όταν η αυθαίρετη αλλαγή χρήσης καταλαμβάνει κοινόχρηστο/κοινόκτητο χώρο τότε ο ιδιοκτήτης μπορεί να προβεί στην τακτοποίηση του, χωρίς την συναίνεση των συνιδιοκτητών του οικοπέδου όταν:
      α) η αυθαίρετη κατασκευή έχει συντελεστεί από την ανέγερση της οικοδομής ή
      β) υφίσταται η ίδια σε όλους τους ορόφους.
      Αν δεν συντρέχει ένας από τους δυο λόγους τότε για την υπαγωγή στον Ν.4495/17 απαιτείται η συναίνεση άνω του 50% των συνιδιοκτητών.
       
      Εχω αγοράσει ένα υπόγειο διαμέρισμα σε παλιά πολυκατοικία του 1970. Σύμφωνα με το συμβόλαιο και την πραγματικότητα είναι κατοικία, ενώ σύμφωνα με την οικοδομική άδεια είναι αποθήκη. Πρέπει να κάνω τακτοποίηση και πόσο είναι το πρόστιμο; Ναι, πρέπει να ενταχθεί στον νόμο 4495/2017 και να πληρώσετε ένα παράβολο 250 ευρώ. Προσοχή όμως! θα πρέπει να αποδεικνύεται από το συμβόλαιο αγοράς που κάνατε ότι αγοράσατε διαμέρισμα. Διαφορετικά θα πρέπει να βρείτε άλλα νομιμοποιητικά έγγραφα (π.χ. έγγραφα εφορίας, ΔΕΗ κλπ) που να αποδεικνύουν τον χρόνο μετατροπής της χρήσης από βοηθητική σε κατοικία.
       
      Περισσότερα...

      4103 • 0

    13. Αρθρογραφία

      «Ακραία καιρική κανονικότητα» – Τροπικές νύχτες, άνοδος της θερµοκρασίας, πυκνότεροι καύσωνες

      Engineer

      Αύξηση της θερμοκρασίας στην Ελλάδα μέχρι τα μέσα του αιώνα από 2 έως και 3,4 βαθμούς Κελσίου, συχνότερα θερμά επεισόδια, καύσωνες και τροπικές νύχτες τα καλοκαίρια, ξηρασία και πίεση στην αγροτική παραγωγή, δυσφορία στους τουριστικούς προορισμούς, μεγάλη κατανάλωση ενέργειας για ψύξη. Το κοντινό μέλλον της κλιματικής αλλαγής περιγράφεται συγκεκριμένα από τη νέα έρευνα της διαΝΕΟσις, που παρουσιάζει η «Κ». Το πιο σημαντικό είναι πως δεν μένει στις αρνητικές επισημάνσεις, αλλά αναζητάει τα «πράσινα» μονοπάτια και δρόμους για να αναστραφεί και να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση.
      Τα έντονα και ακραία καιρικά φαινόμενα, που πυκνώνουν, τροφοδοτούν την ανησυχία και τη συζήτηση για την κλιματική αλλαγή. Μια πολύ ουσιαστική συνεισφορά στην κατανόηση των τάσεων αποτελεί η έρευνα «Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα», που διεξήχθη από επιστημονική ομάδα υπό τον συντονισμό του καθηγητή του ΕΚΠΑ Κώστα Καρτάλη. Η έρευνα μελετάει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πρωτογενή παραγωγή και στον τουρισμό, καθώς και τη ζωή στις πόλεις στις επόμενες δεκαετίες (και όχι στο απόμακρο μέλλον), σε δύο περιόδους: 2026-2045 και 2046-2065. Οι ερευνητές στην ογκώδη μελέτη τους χώρισαν την Ελλάδα σε 850 τετράγωνα με πλευρές 12,5Χ12,5 χιλιομέτρων. Με εργαλείο τρία από τα σενάρια της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (ΙPCC) εξέτασαν 21 κλιματικούς δείκτες για τις 850 περιοχές δημιουργώντας ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό της χώρας, με συγκεκριμένες προβλέψεις για κάθε τετράγωνο.
      Οι τρεις περιπτώσεις
      Τα τρία σενάρια που χρησιμοποιούνται είναι το RCP 2.6 (αισιόδοξο), που προβλέπει άνοδο της μέσης θερμοκρασίας της Γης έως 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100, το RCP 4.5 (μεσαίο), σύμφωνα με το οποίο η αύξηση αγγίζει τους 3 βαθμούς, και το RCP 8.5 (δυσμενές), με δραματική αύξηση της θερμοκρασίας έως και 5 βαθμούς (σε κάποιες περιοχές) μέχρι το 2100.
      Η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας της χώρας αφήνει πολύ πιο έντονο αποτύπωμα μέσα στις ελληνικές τσιμεντουπόλεις, σε συνδυασμό με το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Στην Αθήνα, η μέση θερμοκρασία στο ευρύτερο πολεοδομικό συγκρότημα θα ανέβει στους 17 βαθμούς Κελσίου σύμφωνα με το ευνοϊκό σενάριο ή θα αγγίξει τους 18° C με το δυσμενές, από 15,6° C που ήταν την περίοδο 1971-2000. Αυτή η άνοδος μεταφράζεται σε ακόμα πυκνότερους καύσωνες και «θερμά επεισόδια». Την περίοδο 1971-2000 στο κέντρο της Αθήνας σημειώνονταν κατά μέσον όρο 1,4 «θερμά επεισόδια» το έτος. Την ερχόμενη 25ετία, ακόμα και με το καλύτερο σενάριο, θα έχουμε κατά μέσον όρο έξι. Με το μεσαίο σενάριο θα έχουμε πάνω από εννιά! Στην Πάτρα και στην Καλαμάτα, με το πιο απαισιόδοξο σενάριο, η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας τους καλοκαιρινούς μήνες θα ξεπεράσει τους 3 βαθμούς! Η μεγάλη αύξηση των ημερών με θερμοκρασίες άνω των 37° C και των «τροπικών νυχτών» (όπου το θερμόμετρο δεν πέφτει κάτω από τους 20° C) έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, καθώς συνδέεται με τάσεις ανόδου της θνησιμότητας και των καρδιαγγειακών παθήσεων.
      Στον αγροτικό τομέα υπάρχει η εκτίμηση πως για πολλές καλλιέργειες η βλαστική περίοδος θα επιμηκυνθεί, «διαμορφώνοντας ευνοϊκότερες συνθήκες καλλιέργειας σε όλη την Ελλάδα». Θα δημιουργηθούν όροι για την ανάπτυξη κάποιων καλλιεργειών, όπως το βαμβάκι (λόγω αυξημένων θερμοκρασιών). Συνολικά, όμως, οι συνέπειες στον αγροτικό τομέα θα είναι αρνητικές. Μείωση βροχοπτώσεων και εδαφικής υγρασίας, αύξηση ημερών με πολύ υψηλές θερμοκρασίες. 

      Τα υδάτινα αποθέματα
      Οι περισσότερες καλλιέργειες και η κτηνοτροφία θα επηρεαστούν αρνητικά κυρίως στο Ηράκλειο, στην Ηλεία, στην Κορινθία και στη Λάρισα. Η καλλιέργεια ζωοτροφών θα έχει μειωμένη απόδοση και μεγαλύτερες απαιτήσεις για νερό. Συνολικά το ζήτημα της σωστής διαχείρισης των διαθέσιμων πόρων και ειδικά του νερού αναδεικνύεται σε κρίσιμο.
      Και στον τουριστικό τομέα, μια πρώτη, επιπόλαιη ανάγνωση των δεδομένων μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα πως η κλιματική αλλαγή λειτουργεί θετικά, προκαλώντας επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, με καλοκαιρινές συνθήκες από Μάιο έως Σεπτέμβριο. Ομως, η ολοένα και συχνότερη εμφάνιση επεισοδίων καύσωνα θα χειροτερεύει δραστικά την τουριστική εμπειρία στην Ελλάδα.
        Οι ερευνητές επέλεξαν 91 τουριστικές περιοχές, χωρισμένες σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με το αν είναι πολύ ανεπτυγμένες (π.χ. Μύκονος, Σαντορίνη, Ρόδος, Χερσόνησος Ηρακλείου), απλά ανεπτυγμένες (Μονεμβασιά, Ναύπλιο, Σύρος) ή αναπτυσσόμενες (Κάρπαθος, Αιδηψός, Κύθηρα, Παξοί). Το συμπέρασμα είναι πως με το δυσμενές σενάριο, στις 52 από αυτές τις περιοχές η αύξηση της θερμοκρασίας μέχρι τα μέσα του αιώνα θα ξεπεράσει τους 2,5 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με την περίοδο 1971-2000.
      Στη μελέτη υπολογίζεται πως σήμερα η μέση Ελληνίδα ή ο μέσος Ελληνας εκπέμπει επτά τόνους διοξειδίου του άνθρακα ανά έτος, ποσότητα που πρέπει να μειωθεί στους τρεις τόνους μέχρι το 2030, σύμφωνα με τον στόχο της Ε.Ε. για μείωση των εκλύσεων κατά 55%. Μερικά πράγματα μπορούν να γίνουν από τους πολίτες ξεχωριστά, όπως για παράδειγμα η αποφυγή χρήσης αεροπλάνου (ειδικά για κοντινές αποστάσεις) καθώς και η σωστή χρήση του Ι.Χ. αυτοκινήτου. Υπολογίζεται πως οι μετακινήσεις με Ι.Χ. αυτοκίνητα και τα αεροπορικά ταξίδια ευθύνονται έως και για τις μισές εκλύσεις CO2 του καθενός μας. Ενας πολίτης που ταξιδεύει τέσσερις φορές τον χρόνο Αθήνα – Θεσσαλονίκη μετ’ επιστροφής με το αεροπλάνο εκλύει 1,28 τόνους ισοδύναμου CO2. Το ίδιο ταξίδι με τρένο προκαλεί μόνο 0,28 τόνους ισοδύναμου CO2 κατ’ άτομο.
      Τι δέον γενέσθαι
      Αλλά η μεγάλη, η κρίσιμη μείωση των εκπομπών δεν μπορεί να έρθει από επιλογές συνειδητοποιημένων πολιτών σε προσωπικό επίπεδο (όσο χρήσιμες κι αν είναι), αλλά από συνολικές παρεμβάσεις σε επίπεδο πολιτικής. Με αλλαγή του μείγματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με διαρκή ενίσχυση των ΑΠΕ, με ενεργειακά αποδοτικά κτίρια και υποδομές, με βαθιές αλλαγές σε βιομηχανία, κατανάλωση, κτηνοτροφία και γεωργία. Με ανάπτυξη του πρασίνου στις πόλεις, τόσο με μεγάλες παρεμβάσεις όσο και με μικρά ή μεσαία αστικά πάρκα, οάσεις μέσα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Η έρευνα μελετάει ορισμένες συγκεκριμένες τέτοιες παρεμβάσεις και τα αποτελέσματά τους.
      Πολύ περισσότερο από ένα καμπανάκι κινδύνου, η έρευνα της διαΝΕΟσις είναι και ένας οδηγός απαντήσεων, μια ανίχνευση ελπιδοφόρων διαδρομών σε ένα μέλλον που εάν επικρατήσει το business as usual (ακόμα και με πράσινο περιτύλιγμα) φαίνεται πολύ γκρίζο.
      Περισσότερα...

      468 • 0

    14. Αρθρογραφία

      Αρχιτεκτονική Παράδοση – Μπαλκόνια τύπου Χαγιάτι

      Engineer

      Ακούγοντας τη λέξη χαγιάτι, εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι πρόκειται για ξένη λέξη οθωμανικής προέλευσης. Πράγματι, hayat είναι η περσική και τουρκική ορολογία που χρησιμοποιείται στη λαϊκή αρχιτεκτονική παράδοση για να προσδιορίσει τα σκεπαστά μπαλκόνια που εμφανίζονται ως προεκτάσεις του εσωτερικού χώρου και βοηθούν στον τετραγωνισμό της κάτοψης.
      Πηγή εικόνας: http://5a.arch.ntua.gr/ Τα μπαλκόνια τύπου χαγιάτι ή αλλιώς σαχνισιά όταν έχουν τη μορφή κλειστού εξώστη, χαρακτηρίζουν πολλά παραδοσιακά σπίτια Βαλκανικής και Μικρασιατικής αρχιτεκτονικής. Στην Ευρώπη είναι γνωστά ως erker, -γερμανικός όρος-  στις σύγχρονες κατοικίες των Η.Π.Α αναφέρονται ως bay windows, μιας και συνήθως έχουν την τυπολογία κλειστών εξώστων με τζαμαρίες.
      Erker, Πηγή εικόνας: https://mancode.gr/ Το χαγιάτι έιναι μια ξύλινη προεξοχή περίπου ενός μέτρου πλάτους στους ορόφους των κατοικιών, μπροστά στις προσόψεις τους, που συνήθως στηριζόταν σε ξύλινα δοκάρια τύπου αντηρίδες, και χρησίμευε κυρίως για τον έλεγχο του σπιτιού και του δρόμου. Αυτού του είδους το μπαλκόνι, εξυπηρετούσε επίσης και την καλύτερη λειτουργικότητα των κατοικιών εφόσον  βοηθούσε στον αερισμό-δροσισμό και στο φωτισμό, για αυτό και πολλές φορές αναφέρεται και ως ηλιακός.
      Πηγή εικόνας: http://5a.arch.ntua.gr/ Στην Ελλάδα, το χαγιάτι εμφανίστηκε κυρίως τη δεκαετία του 1920-1930, τα πλείστα εκ των οποίων βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα, μάλλον γιατί Νότια είναι καλύτερες οι κλιματολογικές συνθήκες οπότε προσφέρονταν οι υπαίθριες αυλές και δε χρειαζόταν η κατασκευή των ημιυπαίθριων σκεπαστών αυτών μπαλκονιών. Όσον αφορά την τυπολογία τους, οι πολυκατοικίες με προεξοχές μέχρι και 140εκ. από το επίπεδο της όψης, λέγεται ότι προορίζονταν για τους εύπορους, την αστική τάξη, αφού ήταν πιο άνετες και πιο ευήλιες. Ωστόσο, επί δικτατορίας Ιωάννη Μεταξά, υπήρξε νομοθεσία που περιόρισε τις προεξοχές των μπαλκονιών στα 40εκατοστά, πράγμα που τις καθιστούσε δυσδιάκριτες και δυσλειτουργικές. Αυτή η νομοθετική αλλαγή του 1937, φανέρωνε τότε την επίδραση από τον ιταλικό ρασιοναλισμό – μοντερνισμό, ενώ αργότερα το 1973 ο γενικός οικοδομικός κανονισμός καταργούσε τις προεξοχές πέραν της οικοδομικής γραμμής.
      Πηγή εικόνας: https://commons.wikimedia.org/ Στην Ευρώπη, μια από τις καλύτερες μαρτυρίες λαϊκής αρχιτεκτονικής παραδοσιακών μπαλκονιών τύπου χαγιάτι / σαχνισί είναι η Μάλτα, το νησί των ξύλινων erker. Σύμφωνα με ιστορικές εικονογραφήσεις, αυτό το αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της Μάλτας, οι πολύχρωμες gallarijas, χρονολογούνται το 1679, με τα δύο πρώτα μπαλκόνια που καλύφτηκαν με ξύλο και τζάμι να βρίσκονται στο Grand Master Palace, τη σημερινή έδρα του προέδρου της χώρας. Αν και η καταγωγή τους δεν είναι σαφής, υποστηρίζεται ότι είναι αραβική, άλλοτε τούρκικη κι άλλοτε ισπανική, είναι αδιαμφισβήτητα κατ’εξοχήν στοιχείο της μαλτέζικης παράδοσης, γι’ αυτό και τα αρχιτεκτονήματα της πρωτεύουσας κρίθηκαν υπό την προστασία της Unesco.
      Erker, Πηγή εικόνας : https://mancode.gr/ Η σχέση της αρχιτεκτονικής με το περιβάλλον είναι πάντα μια σχέση διαλεκτική. Το αρχιτεκτονικό έργο εντάσσεται κάθε φορά μέσα σε ένα ήδη δομημένο περιβάλλον. Επομένως η μελέτη της ιστορίας ενός τόπου, της λαϊκής αρχιτεκτονικής του, των ηθών και εθίμων είναι σημαντική προϋπόθεση ώστε κάθε αρχιτεκτόνημα να συνδιαλέγεται με ό,τι υπάρχει γύρω του, πριν από αυτό και με ό,τι θα υπάρξει πλάι του στο μέλλον. Όπως έλεγε συχνά και ο αρχιτέκτονας Άρης Κωνσταντινίδης, η αλήθεια της αρχιτεκτονικής είναι μία και εκφράζεται διαφορετικά σε κάθε εποχή.
      Αυτή λοιπόν η αναφορά στην παράδοση, είχε στόχο την κατανόηση της αρχιτεκτονικής ως  μιας δημιουργικής όσμωσης  παλιού και νέου και στην αναγκαιότητα του σεβασμού της ιστορικότητας κάθε τόπου, της διατήρησης της ταυτότητας του.
      Περισσότερα...

      1860 • 0

    15. Αρθρογραφία

      7 στα 10 κτίρια δεν πληρούν σύγχρονες αντισεισμικές προδιαγραφές

      Engineer

      Μόλις 3 στα 10 κτίρια έχουν κατασκευαστεί με σύγχρονους αντισεισμικούς κανονισμούς στην Ελλάδα - Συνέντευξη με τον Αναστάσιο Σέξτο, πρόεδρο του Ελληνικού Τμήματος Αντισεισμικής Μηχανικής. Αν και οι πρόσφατοι σεισμοί δεν χτύπησαν, ευτυχώς, μεγάλα αστικά κέντρα, κατέδειξαν για άλλη μια φορά πως το δομικό απόθεμα της χώρας παραμένει ευάλωτο απέναντι στον εγκέλαδο.
      Οι εκτεταμένες βλάβες και καταρρεύσεις κυρίως σε λιθόκτιστες κατοικίες και εκκλησίες, στην Σάμο (Οκτώβριος 2020) τη Θεσσαλία (Μάρτιος 2021) και το Αρκαλοχώρι (Οκτώβριος 2021) ανέδειξαν για άλλη μια φορά την πολύ διαφορετική σεισμική τρωτότητα παλαιών και νέων κατασκευών και τον κρίσιμο ρόλο της εφαρμογής των αντισεισμικών κανονισμών στην ασφάλεια των κατασκευών. 
      ethnos.gr/Κεφαλονιά Μόλις 3 στα 10 κτίρια πληρούν σύγχρονες αντισεισμικές προδιαγραφές
      «Το γεγονός αυτό δεν αποτελεί ελληνική ιδιαιτερότητα αλλά είναι το βασικό πρόβλημα σε όλες τις σεισμογενείς περιοχές όπως στην Ιταλία και την Τουρκία για να εστιάσουμε στους άμεσους γείτονές μας. Γι αυτό και διεθνώς η αντισεισμική προστασία αφορά κυρίως τρία επίπεδα:   την αποτύπωση του προφίλ των κτιρίων που δεν έχουν κατασκευαστεί με τους σύγχρονους αντισεισμικούς κανονισμούς, την εκτίμηση της σεισμικής διακινδύνευσης (seismic risk) του δομικού ιστού σε κάθε περιοχή της χώρας και το οικονομικό σχήμα προσεισμικής ενίσχυσης των κτιρίων που τελούν υπό τη μεγαλύτερη σχετική διακινδύνευση» αναφέρει στο ethnos.gr ο Αναστάσιος Σέξτος, πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος Αντισεισμικής Μηχανικής.
      ethnos.gr/Δαμάσι Ως προς το πρώτο, την απάντηση δίνει η διεξοδική μελέτη απογραφής τους δομικού αποθέματος του Εθνικού Προγράμματος Αντισεισμικής Ενίσχυσης Υφισταμένων Κατασκευών ΑΝΤΥΚ/ ΕΠΑΝΤΥΚ (1998-2005) του ΤΕΕ διακρίνοντας τα κτίρια σε κατηγορίες προ της εφαρμογής των πρώτων αντισεισμικών διατάξεων του 1959, του Α/Κ του 1985 που ακολούθησε των σεισμών της Θεσσαλονίκης (1978) και της Αθήνας (1981), του Α/Κ ΝΕΑΚ του 1995 και του πλέον σύγχρονου Κανονισμού ΕΑΚ2000 που αποτέλεσε απότοκο της εμπειρίας του σεισμού της Αθήνας του 1999. 
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) Σύμφωνα με την μελέτη αυτή 7 στα 10 ιδιωτικά κτίρια (περίπου 2,5 εκατομμύρια σε απόλυτους αριθμούς κατά τη φάση της απογραφής) έχουν χτιστεί πριν από το 1985. Ενδεικτικά, υπολογίζεται ότι:
      5% αφορά κατασκευές πριν το 1920, 11% κτίρια από το 1920 μέχρι το 1945 και  17% από το 1946 μέχρι το 1960. Από το 1961 μέχρι το 1970 κατεγράφησαν 735.791 κτίρια (18%), από το 1971-1980 737.575 κτίρια (18%) και μεταξύ 1981-1985 404,303 (10%). Συνολικά περίπου το 80% αυτών έχει χρήση κατοικίας.
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) «Αν και από την ολοκλήρωση της ανωτέρω απογραφής έχει προφανώς εκσυγχρονιστεί σε έναν βαθμό το δομικό απόθεμα της χώρας η κατηγοριοποίηση αυτή καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος: ένα μεγάλο ποσοστό των κτιρίων (περίπου το 70% σήμερα) έχουν σχεδιαστεί με διατάξεις οι οποίες απέχουν σημαντικά από τις ισχύουσες τόσο σε σχέση με τα σεισμικά φορτία σχεδιασμού όσο και από άποψη απαιτήσεων κατασκευαστικής διαμόρφωσης (αυτού που ονομάζουμε «ικανοτικού» σχεδιασμού) μέσω του οποίου μειώνεται δραστικά η πιθανότητα κατάρρευσης σε περίπτωση ισχυρού σεισμού» εξήγησε ο κ. Σέξτος.
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) Χωρίς προσεισμικό έλεγχο το 75% των δημόσιων κτιρίων
      Την ίδια ώρα, με πολύ αργούς ρυθμούς εξελισσόταν μέχρι πρόσφατα ο προσεισμικός έλεγχος των κτιρίων του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα στα οποία εργάζονται και εξυπηρετούνται καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες. Εκτιμάται ότι παρά το γεγονός ότι ο έλεγχος αυτός ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια, ακόμη και σήμερα πάνω από το 75% παραμένει σε εκκρεμότητα. 
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) «Είναι θετικό το γεγονός ότι μέσα από το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» χρηματοδοτείται πλέον η προσεισμικός έλεγχος στους Ο.Τ.Α. Σε κάθε περίπτωση όμως ο έλεγχος και η ιεράρχηση της σχετικής σεισμικής διακινδύνευσης δεν είναι αυτοσκοπός. Ο πραγματικός στόχος είναι η προσεισμική ενίσχυση των κτιρίων με τη μέγιστη διακινδύνευση το οποίο βέβαια προϋποθέτει την σχετική χρηματοδότηση» προσθέτει. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για όλα τα έργα υποδομής, όπως είναι οι γέφυρες, τα συγκοινωνιακά έργα και τα λιμάνια.
      ethnos.gr/O πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος Αντισεισμικής Μηχανικής Αναστάσιος Σέξτος Τι σημαίνει, όμως, ακριβώς διακινδύνευση; Δεν μπορούμε απλώς να εντοπίσουμε τις κατασκευές που έχουν χτιστεί χωρίς αντισεισμικό κανονισμό;
      «Δυστυχώς όχι, διότι το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο. Για παράδειγμα μπορεί να υπάρχει ένα κτίριο στην Ξάνθη με μεγαλύτερη τρωτότητα αν υποθέσουμε ότι έχει κατασκευαστεί προ της ισχύος του πρώτου αντισεισμικού κανονισμού του ‘59 αλλά να είναι καλά συντηρημένο και καθώς ανήκει σε μια περιοχή με χαμηλή σεισμική επικινδυνότητα να τελεί εν τέλει υπό συνολικά μικρότερη πιθανοτική σεισμική διακινδύνευση σε σχέση με ένα μεταγενέστερο κτίριο της δεκαετίας του ‘70 που βρίσκεται στη Λευκάδα ή στην Κεφαλονιά (ενδεικτικά περιοχές του Ιονίου που ανήκουν στην υψηλότερη Ζώνη σεισμικότητας ΙΙΙ). Άρα το να απομονώσουμε τις παλαιότερες κατασκευές απλουστεύει μεν αλλά δεν εντοπίζει σωστά στο πρόβλημα. Για τον λόγο αυτόν, όταν γίνεται προσεισμικός έλεγχος μεγαλύτερη σχετική βαρύτητα αποκτά ο συνδυασμός της τρωτότητας και της σεισμικής επικινδυνότητας των κατασκευών».
      ethnos.gr/Δαμάσι Στάθμιση της πυκνότητας δόμησης
      Στο πλαίσιο της σεισμικής διακινδύνευσης πρέπει να σταθμιστεί και η πυκνότητα δόμησης (exposure) διότι αναπόφευκτα, η ίδια σεισμική επιτάχυνση μπορεί να επιφέρει πολύ περισσότερες βλάβες ή καταρρεύσεις σε ένα αστικό κέντρο όπως συνέβη στον σεισμό του 1999 στην Αθήνα ή στην Θεσσαλονίκη.
      «Οι σύγχρονες κατασκευές πράγματι συμπεριφέρθηκαν εξαιρετικά στους πρόσφατους σεισμούς γεγονός που δείχνει πως ένα μέρος του προβλήματος το έχουμε αντιμετωπίσει σωστά. Δεν πρέπει όμως να μας εφησυχάζει το γεγονός ότι βλάβες εμφάνισαν κυρίως παλαιά κτίρια».
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) Δεν είναι τυχαίο για παράδειγμα, ότι κατά το σεισμό της Σάμου τον Οκτώβριο του 2020 κατέρρευσαν στην πόλη της Σμύρνης 6 κτίρια και χάθηκαν πάνω από 100 ανθρώπινες ζωές πολύ μακριά (70km) από το επίκεντρο υπό μια σεισμική ένταση μόλις της τάξης των (0.10-0.15g) η οποία ήταν μόλις το 50% αυτής που μετρήθηκε στη Σάμο κατά τον ίδιο σεισμό και το 20% αυτής που καταγράφηκε πρόσφατα στο Αρκαλοχώρι (0.60g).
      Αυτό συνέβη, όπως εξηγεί ο κ. Σέξτος γιατί σε μια πόλη 5 εκατομμυρίων όπως είναι η Σμύρνη είναι στατιστικά πολύ πιθανότερο να υπάρχει αυθαίρετη δόμηση, σημαντικές κακοτεχνίες ή συνοικίες ολόκληρες δομημένες σε μαλακά εδάφη από ότι σε μια αγροτική περιοχή με σποραδική δόμηση. Κατά συνέπεια, «η μη ύπαρξη εκτεταμένων βλαβών κατά τους πρόσφατους σεισμούς πρέπει να συσχετιστεί και με το επίκεντρο αυτών ως προς τα αστικά κέντρα».
      ethnos.gr/Κουτσόχερο Πρέπει να αλλάξει ο Αντισεισμικός Κανονισμός;
      «Οι ισχύοντες Αντισεισμικοί Κανονισμοί κρίνονται ως απολύτως επαρκείς τουλάχιστον με βάση όσων γνωρίζουμε σήμερα. Επιπλέον, επίκειται η έκδοση ενός πρωτότυπου διεθνώς Κανονισμού για την Αποτίμηση και τις Δομητικές Επεμβάσεις της Τοιχοποιίας (ΚΑ.Δ.Ε.Τ.) που θα συμπληρώσει του υφιστάμενους σύγχρονους κανονισμούς για κτίρια από Οπλισμένο Σκυρόδεμα δηλαδή τον Ευρωκώδικα 8, τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό 2000 και τον Κανονισμό Επεμβάσεων (ΚΑΝ.ΕΠΕ).
      Συνεπώς με εξαίρεση τον χάρτη σεισμικής επικινδυνότητας που καθορίζει τα σεισμικά φορτία σχεδιασμού κτηρίων και υποδομών, ο οποίος ούτως ή άλλως μπορεί περιοδικά να αναθεωρείται όσο αυξάνονται οι ενόργανες μετρήσεις της σεισμικής κίνησης στην Ελλάδα και ενδεχομένως την καλύτερη κατηγοριοποίηση των εδαφών, το κανονιστικό πλαίσιο σχεδιασμού αντισεισμικών κτηρίων είναι σύγχρονο και συγκρίσιμο με τους πιο προηγμένους κανονισμούς διεθνώς. Το βασικό μας πρόβλημα δεν είναι ο Α/Κ αλλά ότι ένα μεγάλο μέρος του δομικού αποθέματος είναι γερασμένο» επισημαίνει ο κ. Σέξτος.
      ethnos.gr/Σάμος Τι πρέπει να γίνει - Το ιταλικό μοντέλο
      Σύμφωνα με τον ίδιο πρέπει να πραγματοποιείται ο προσεισμικός έλεγχος δομικής τρωτότητας στο πλαίσιο της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου και να καταστεί υποχρεωτικός για κάθε μεταβίβαση ακινήτου κατ’ αναλογία με το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. «Χωρίς να υποτιμά κανείς τη σημασία της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων, αυτή δεν επαρκεί αν αυτό δεν είναι ασφαλές». Πάγια θέση του Ελληνικού Τμήματος Αντισεισμικής Μηχανικής, του ΤΕΕ και του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας είναι η θεσμοθέτηση ενός προγράμματος παρόμοιου με το «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» ή/και ενός σχήματος φορολογικής ανταποδοτικότητας κατά το πρότυπο της Ιταλίας, η οποία να χρηματοδοτεί άμεσα ή έμμεσα την προσεισμική ενίσχυση ιδιωτικών κτιρίων ως συνάρτηση του στόχου επιτελεστικότητας (δηλ. του βαθμού αναβάθμισης από τις προδιαγραφές ενός παλαιότερου κανονισμού προς έναν νεότερο).
      Σε σχέση με τα δημόσια κτίρια και τις υποδομές απαιτείται  ταυτόχρονα, όπως λέει ο κ. Σέξτος, να εκσυγχρονιστεί το σύνολο του πλαισίου του προσεισμικού ελέγχου, για τη γρηγορότερη συλλογή και ηλεκτρονική διαχείριση των δεδομένων αξιοποιώντας έξυπνες συσκευές και τεχνολογίες, αυτόματη αποτύπωση σε χάρτη, διασύνδεση με το Κτηματολόγιο, τη Στατιστική Υπηρεσία και την Ηλεκτρονική Ταυτότητα του Κτιρίου. Σημαντικό μέτρο είναι και η άρση της επικινδυνότητας ετοιμόρροπων ή/και μη κατοικημένων κτηρίων με στατικά προβλήματα, τηρουμένων όλων των απαιτούμενων μέτρων ασφαλείας όσο διαρκεί η μετασεισμική ακολουθία, καθώς και η αποσαφήνιση του θεσμικού πλαισίου για την διενέργεια υποστυλώσεων και καθαιρέσεων σε ιδιωτικά κτήρια συμπεριλαμβανομένης της διευθέτησης επικαλύψεων αρμοδιοτήτων.
      Στο σεισμό της Αθήνας το 1999 χάθηκε το 3% του ΑΕΠ μέσα σε 20 δευτερόλεπτα
      «Πρέπει να γίνει κατανοητό από την Πολιτεία ότι για κάθε ευρώ που επενδύεται στην αντισεισμική θωράκιση της χώρας, το οικονομικό όφελος σε διάστημα μερικών δεκαετιών μπορεί να είναι από 5πλάσιο έως 10πλάσιο αν συνυπολογιστούν εκτός από τις άμεσες απώλειες και οι έμμεσες απώλειες από την απορρύθμιση της οικονομικής και κοινωνικής ζωής» τονίζει ο κ. Σέξτος και προσθέτει: «Για παράδειγμα έχει υπολογιστεί από τον Ο.Α.Σ.Π. ότι κατά τον σεισμό της Αθήνας του 1999 χάθηκε περίπου το 3% του ΑΕΠ μέσα στα 20 δευτερόλεπτα που διήρκησε ο σεισμός. Αν θέλουμε συνεπώς η οικονομική ανάπτυξη να είναι αειφόρος, θα πρέπει να επενδύσουμε στοχευμένα σήμερα ώστε να μειωθεί αύριο το άμεσο και το έμμεσο κόστος της σεισμικής δραστηριότητας στη χώρα μας. Ταυτόχρονα θα πρέπει να προστατευθεί η ανθρώπινη ζωή, όχι γιατί ο σεισμικός κίνδυνος είναι ο μοναδικός ή ο κύριος παράγοντας διακινδύνευσης, αλλά διότι η επιστήμη έχει πλέον προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που δεν δικαιολογείται πλέον απώλεια ανθρώπινης ζωής από κατάρρευση κατασκευών λόγω σεισμού». 
      πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ) πηγή: ΕΠΑΝΤΥΚ (ΤΕΕ)
      Περισσότερα...

      2583 • 2

    16. Αρθρογραφία

      Ενα λιθαράκι αγάπης για τις ξερολιθιές του Αιγαίου, που κινδυνεύουν να χαθούν

      Engineer

      Οι παλαιοί Κυκλαδίτες το ήξεραν καλά. Μόλις έπιανε θύελλα, βουτούσαν στο νερό να βγάλουν έξω τις βάρκες χωρίς να λογαριάζουν σε ποιον ανήκαν. Σαν να επρόκειτο για κοινό περιουσιακό στοιχείο που όλοι μαζί πάλευαν να διασώσουν από τη μανία της φύσης.
      Με τον ίδιο τρόπο χτίζονταν και οι ξερολιθιές κάποτε. Δεν είχε σημασία σε ποιου το βιος έπρεπε να μπει η αναβαθμίδα. Το έκαναν όλοι μαζί γνωρίζοντας ότι το λιγοστό χώμα και νερό που θα κρατηθεί στη θέση του θα παραγάγει τροφή συνολικά για την κοινότητα. Αλλες εποχές, άλλα ήθη τότε.
      Και όπως τα περισσότερα καΐκια είναι καταδικασμένα εις θάνατον μιας και τα σπάνε μπουλντόζες για να παίρνουν οι ψαράδες τις αποζημιώσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ώστε να περιορίζεται, δήθεν, η αλιεία, έτσι και οι ξερολιθιές ρημάζουν σε όλο το Αιγαίο.
      Εργαστήρι και στο βάθος η Αμοργός. Αχτίδα φωτός μερικές προσπάθειες που κάνουν νέοι άνθρωποι να αναδείξουν την αξία τους και να ξαναθυμίσουν στις τοπικές κοινότητες πως οι αναμασιές, χαλάκια, λούροι, λιθοζώναρα και όπως αλλιώς τις ονόμαζαν σε κάθε νησί, είναι σπουδαία κατάλοιπα του πολιτισμού. Χθες, λ.χ., ολοκληρώθηκε στην Αμοργό μια πολύ ενδιαφέρουσα συνάντηση που οργάνωσε η ΜΚΟ «Το Μιτάτο της Αμοργού»–αποτελούμενη από την κοινωνική ανθρωπολόγο Μαρία Νομικού, την αρχιτέκτονα Σεμέλη Δρυμωνίτη και τον Γιώργο Γαβαλά, πρόεδρο της κοινότητας Αιγιάλης–εστιασμένη στις ξερολιθιές. Επρόκειτο για ένα εργαστήριο που έφερε κοντά τρεις παλιούς τεχνίτες, τους Μιχάλη και Δημοσθένη Θεολογίτη και τον Αντώνη Βλαβιανό, με ομάδες όπως το Μπουλούκι, που θέλουν να διατηρηθεί η τέχνη, και ειδικούς όπως η καθηγήτρια στο τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Θεοδώρα Πετανίδου, η οποία πρόσφατα εξέδωσε το βιβλίο «Αναβαθμίδες καλλιέργειας –μια περιήγηση στα χωράφια του πολιτισμού του Αιγαίου, της Μεσογείου».
      Κατασκευές εν ξηρώ, σπουδαία κατάλοιπα του πολιτισμού. «Οι αναβαθμίδες άρχισαν να φθίνουν όταν ο πληθυσμός των νησιών έπαψε να έχει γεωργούς και κτηνοτρόφους. Ηταν εκείνοι που ήξεραν, μαζί με τους ειδικούς μάστορες, πώς να φτιάχνουν αλλά και να επιδιορθώνουν τις ξερολιθιές που χαλούσαν από μπόρες, χειμάρρους κ.λπ» λέει στη στήλη η Αμοργιανή Μαρία Νομικού. Η Σεμέλη Δρυμωνίτη συμπληρώνει με τη σειρά της ότι η έλευση του τουρισμού στα νησιά ήταν αυτή που άλλαξε καθοριστικά την κατάσταση, αλλά ότι σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να λειτουργήσει και ευεργετικά –αν έχει ήπια μορφή: «Βλέπουμε την αλλαγή στάσης των ανθρώπων σε ό,τι αφορά τα μονοπάτια. Προχθές που κάναμε το εργαστήρι στην Αμοργό πολλοί τουρίστες πέρασαν για να κάνουν την οδοιπορία τους. Αυτή η αγάπη των επισκεπτών ωθεί και τους ντόπιους να αναγνωρίζουν όσα ταπεινά απομεινάρια του παρελθόντος έχουν αξία» Οι δυο κοπέλες, πάντως, εύχονται ότι με τέτοιες πρωτοβουλίες μπαίνει ένα λιθαράκι (κυριολεκτικά και μεταφορικά) στις ξερολιθιές, που ανήκουν πια στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά της UNESCO.
           Ταπεινά έργα τέχνης που πλέον ρημάζουν.
      Περισσότερα...

      1233 • 0

    17. Αρθρογραφία

      Οταν η Αττική είχε ποτάμια: Πώς χάθηκαν σε έναν αιώνα 850 χιλιόμετρα υδάτινων οδών

      Engineer

      Ολοένα και συχνότερα είναι πλέον τα πλημμυρικά φαινόμενα στην Αττική, δεδομένης και της καταστροφής των δασών στα βουνά που περικλείουν την πρωτεύουσα, με βασική αιτία το γεγονός ότι η άναρχη δόμηση της Αθήνας στον 20ό αιώνα οδήγησε στο μπάζωμα άνω των 800 χιλιομέτρων υδάτινων ροών, αλλού για δημιουργία οδών και αλλού για οικοδόμηση. 
      Κεντρικοί δρόμοι της πρωτεύουσας όπως η Βασιλέως Κωνσταντίνου, η Καλλιρρόης και η Σταδίου δημιουργήθηκαν με βάση τις υδάτινες ροές που η φύση είχε ανοίξει στο λεκανοπέδιο.   Από τις ιστορικές ροές νερού στην πρωτεύουσα έχουν απομείνει ο Κηφισός και ένα κομμάτι του Ιλισού. Μπορεί μόνο οι παλαιότεροι να θυμούνται τα ονόματα Ηριδανός, Λυκόρεμα, Βουρλοπόταμος, Βοϊδοπνίχτης, Κυκλοβόρος, Διαβολόρεμα, Αλασσώνας καθώς και άλλα ρέματα που διέτρεχαν την Αθήνα, αλλά η φύση δεν τα ξεχνά και μας τα υπενθυμίζει όποτε ανοίγουν οι ουρανοί.
      Η Αττική ήταν ιστορικά χώρος συρροής υδάτων, ως λεκανοπέδιο που είναι. Χιλιόμετρα και χιλιόμετρα ρεμάτων, χειμάρρων και ποταμών διέσχιζαν τον χώρο που περικλείεται από το Αιγάλεω, την Πάρνηθα, την Πεντέλη και τον Υμηττό. Μετά ήρθαν το τσιμέντο και η άσφαλτος, πήραν άναρχα θέση στην πρωτεύουσα, και τα νερά δεν βρίσκουν διέξοδο, παρά τα όποια αντιπλημμυρικά έργα.
      Οι δρόμοι χτισμένοι πάνω σε παλιά ρέματα που έχουν μπαζωθεί είναι και οι πρώτοι που πλημμυρίζουν (φωτ.: SOOC). Τουλάχιστον 550 χιλιόμετρα ρεμάτων και χειμάρρων έχουν μπαζωθεί στην Αττική σύμφωνα με στοιχεία από γεωτρήσεις της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ), του πρώην ΙΓΜΕ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα άνω του 80% του υετού, ό,τι δηλαδή πέφτει από τον ουρανό (βροχή, χιόνι ή χαλάζι) να καταλήγει στη θάλασσα και μόνο το 20% ή και λιγότερο να απορροφάται από το έδαφος, αντιστρέφοντας τα αρχικά ποσοστά στην Αττική.
      Σύμφωνα δε με μελέτη του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, τα ανοιχτά ρέματα της Αττικής το 1945, είχαν μήκος 1.280 χιλιόμετρα, ενώ προσφάτως υπολογίζονταν σε μόλις, 434 χιλιόμετρα, κάτι που σημαίνει ότι περί τα 850 χιλιόμετρα ρεμάτων έχουν μπαζωθεί, σκεπαστεί και χτιστεί.
      Υπολογίζεται ότι στις αρχές του προηγούμενου αιώνα την πρωτεύουσα διέτρεχαν περί τα 700 ρέματα, ρυάκια, ποτάμια και χείμαρροι. Καθένα έχει την ιστορία του, συχνά… πονεμένη και σπανίως τρανή. Ο ιερός κατά την αρχαιότητα Ιλισός ξεκινά υπογείως από τον Υμηττό και καταλήγει στον φαληρικό όρμο στην Καλλιθέα, στο μόνο του ανοικτό κομμάτι.
      Καθ’ οδόν ο Ιλισός συλλέγει υπογείως νερά από πολλά ρέματα, όπως αυτό του Ηριδανού, η αρχαία κοίτη του οποίου έγινε αντικείμενο αρχαιολογικής μελέτης προ μερικών δεκαετιών όταν γίνονταν στην Αττική τα έργα δημιουργίας του μετρό της Αθήνας. Τα νερά του, μεταξύ 20 και 60 κυβικών μέτρων την ημέρα, περνούν και σήμερα από την Αρχαία Αγορά προερχόμενα υπογείως από τον Λυκαβηττό.
      Η αρχαία κοίτη του Ηριδανού, στον Κεραμεικό (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ) Επίσης στον Λυκαβηττό είχε την πηγή του και ο Βοϊδοπνίχτης, ενώ από τα Τουρκοβούνια κατέβαινε ο Κυκλοβόρος, με κατεύθυνση το κέντρο της Αθήνας. Από τον Υμηττό κατέβαινε τον Βύρωνα και το Παγκράτι ο Αλασσώνας.
      Στο Φάληρο ακόμη έβρισκαν την έξοδο προς τη θάλασσα, πέρα από τα ποτάμια Ιλισός και Κηφισός, και πολλά ρέματα όπως αυτό της Πικροδάφνης, ο Βουρλοπόταμος και άλλα.
      Πιο γνωστό είναι το ρέμα του Ποδονίφτη, με νερό από τους πρόποδες της Πεντέλης, που διασχίζει Χαλάνδρι, Ψυχικό και Νέα Ιωνία για να καταλήξει υπογείως στον Κηφισό.
      Ο έλεγχος της μετατροπής των υπέργειων οδών ύδατος σε υπόγειες δεν έχει μόνο σημασία για την πρόληψη πλημμυρών, αλλά και για την ευστάθεια κτισμάτων και την κατασκευή υπόγειων δικτύων κάθε είδους. Την περασμένη άνοιξη η ΕΑΓΜΕ τοποθέτησε σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ σταθμηγράφο σε γεώτρηση στις εγκαταστάσεις της εταιρείας, στην περιοχή της Μαυροσουβάλας, στη βόρεια Αττική. Αυτή η εγκατάσταση αποτελεί σταθμό παρακολούθησης του «Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης Υδάτων», για το υπόγειο υδροσύστημα της ΒΑ Πάρνηθας.
      Περισσότερα...

      2591 • 2

    18. Αρθρογραφία

      Η «επένδυση» στις Νηές Μαγνησίας, υπό το πρίσμα της κανονικότητας και της χωροταξίας

      Engineer

      Εδώ και χρόνια ακούγονται απόψεις, πως επιβάλλεται και επείγει η «επένδυση» στις Νηές, καθόσον αυτή θα αξιοποιήσει την δυναμική της περιοχής, θα ανεβάσει το βιοτικό επίπεδο των ντόπιων, θα ενδυναμωθεί μέσω αυτής η «διακονία» της Μητρόπολης Δημητριάδος, κλπ. Ας ξεκαθαρίσουμε κάποιες συνιστώσες του θέματος, πριν κοιτάξουμε το θέμα μέσα από το πρίσμα της «κανονικότητας» και της χωροταξίας.
      Καταρχήν όσον αφορά το ιδιοκτησιακό, ήταν θέμα χρόνου να ξεκαθαριστεί και δικαστικά πως δεν είναι δημόσια γη. Είναι γνωστό τοις πάσι, πως επί τουρκοκρατίας οι Έλληνες ανά την επικράτεια «δώριζαν» κατά καιρούς τις περιουσίες τους στα οικεία μοναστήρια, προκειμένου να αποφύγουν την δήμευση της. Κάπως έτσι έγινε και στην ευρύτερη περιοχή της Ι.Μ. της Παναγίας Ξενιάς. Η περιουσία της κάθε μονής είχε, κατά κανόνα, αλλά και έχει «κατά Θεόν» προέλευση (δωρεές, αφιερώματα, πολιτειακές ή άλλες παροχές). Και αυτό γιατί οι μονές σε πολύ δύσκολους καιρούς (π.χ. τουρκοκρατία, κατοχή, κλπ) λειτούργησαν όχι μόνο ως πνευματικά κέντρα, αλλά πρόσφεραν και πολύπλευρο κοινωνικό έργο. Και ο Λαός το εκτιμούσε απεριόριστα. Ο αείμνηστος καθηγητής και γνώστης της ορθοδοξίας Στήβεν Ράνσιμαν έγραφε πως ήταν ευλογία για ένα τόπο το μοναστήρι. Τα μοναστήρια λειτουργούσαν για αιώνες ως πραγματικές «κιβωτοί του Γένους», σώζοντας την πίστη, την γλώσσα και τον πολιτισμό μας. Γι αυτό οι Βαυαροί από τα πρώτα που έκαναν, σε συνεργασία με τα εγχώρια όργανά τους ήταν να διαλύσουν την πλειοψηφία των μοναστηριών με σκοπό την αρπαγή της περιουσίας τους. Ήξεραν ότι στα Μοναστήρια σώζεται το Έθνος, έγραφε ο επίσης αείμνηστος π. Γ. Μεταλληνός.
      Ας επανέλθουμε στο θέμα μας και ειδικότερα στο εάν είναι σύμφωνη με το Ορθόδοξο πνεύμα η επένδυση στις Νηές. Σύμφωνα με τον Κανόνα 38 των Αγίων Αποστόλων, κατά την ερμηνεία του μεγαλύτερου Κανονολόγου, του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου σε μια ελεύθερη & συντομευμένη χρήση της, ο Επίσκοπος ή ο Ηγούμενος είναι όχι ιδιοκτήτες, αλλά απλοί «οικονόμοι», διαχειριστές, των αγαθών που ανήκουν στον Θεό και στον Λαό του, δηλαδή σε ολόκληρο το εκκλησιαστικό σώμα! Το πνεύμα των αγίων Πατέρων είναι «να μένουν αναφαίρετα τα κειμήλια και τα κτήματα» των Εκκλησιών και αυτό κατοχυρώνεται από μια ολόκληρη σειρά Κανόνων & Διατάξεων των Αγίων. Από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες ο Επίσκοπος μένει στα πνευματικά, υπάρχει όμως ειδικός κληρικός ο «οικονόμος» , που «οικονομεί», φροντίζει δηλαδή τα εκκλησιαστικά πράγματα και κτήματα «ίνα μη διασκορπίζωνται και κακώς εξοδεύωνται», χάνονται δηλαδή. Η Σύνοδος μάλιστα έχει την ευθύνη να ελέγχει και να τιμωρεί τον Επίσκοπο, που αμελεί, φθάνοντας μέχρι και την έκπτωσή του από τον επισκοπικό θρόνο. Τα ίδια ισχύουν και για τον Ηγούμενο, που κακώς διαχειρίζεται την μοναστική περιουσία. Αυτά διαλευκαίνονται περισσότερο κι από άλλους ιερούς Κανόνες, όπως λ.χ. ο 12ος της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου, που προσθέτει πως, όποιος Επίσκοπος ή Ηγούμενος δώσει κτήματα εκκλησιαστικά σε άρχοντες «ή με πωλησίαν ή με αλλαξίαν» (ανταλλαγή), να ακυρώνεται η πράξη και τα πράγματα να επιστρέφονται στην επισκοπή ή το μοναστήρι! Αν δε τυχόν, παρατηρεί ο Άγιος Νικόδημος, ο Αρχιερεύς ή ο Ηγούμενος προφασίζονται ότι το χωράφι δεν δίνει εισόδημα ή κέρδος αλλά μάλλον ζημία, ας το πωλούν, όχι σε άρχοντες και δυνάστες, αλλά σε κληρικούς ή γεωργούς, ανθρώπους δηλαδή «ταπεινούς κι ευτελείς».
      Το γιατί το εξηγεί ο ίδιος ο Πατέρας. Τα πράγματα αυτά έχουν αφιερωθεί στον Θεό και είναι «ιερά» και «πτωχικά». Προορίζονται δηλαδή για την κάλυψη των αναγκών των πτωχών. Δεν προορίζονται για άρχοντες λοιπόν, ισχυρούς που θα τα προσθέσουν στην περιουσία τους. Αν τα πάρουν όμως φτωχοί, τότε μπορεί να τα ξαναγοράσει από αυτούς η Εκκλησία, κάτι που δεν μπορεί να γίνει με τους ισχυρούς. Αυτοί ότι πάρουν δεν το επιστρέφουν! Δεν πρέπει δε «να αποξενώνονται» τα πράγματα από τον φυσικό τους χώρο, για να μπορούν να διατίθενται και πάλι για την κάλυψη των αναγκών άλλων πτωχών κι εμπερίστατων. Το πνεύμα της Ορθοδοξίας, σημειώνει ο μακαριστός π. Γ. Μεταλληνός, είναι ότι η εκκλησιαστική & μοναστηριακή περιουσία, ΠΡΕΠΕΙ να μένει στην Επισκοπή ή το Μοναστήρι, διότι τότε είναι πραγματικά λαϊκή, ανήκει στον λαό (το εκκλησιαστικό σώμα). Όταν το ιδιοποιηθεί κάποιος, και μάλιστα «άρχοντας», δηλαδή, ισχυρός, παύουν να ανήκουν στο λαό και γίνονται δική του ιδιοκτησία. Αυτό πρέπει να ισχύει και σήμερα. Τα εκκλησιαστικά ή μοναστηριακά κτήματα μπορούν να εκχωρούνται, κατά τον αείμνηστο π. Γ. Μεταλληνό, για κάποια χρόνια σε φτωχούς γεωργούς για να τα καλλιεργούν και να διαθρέφουν την οικογένειά τους. Μετά να επιστρέφονται πάλι εκεί, όπου ανήκουν, για την συμπαράσταση και σε άλλους. Μέσα σε αυτό το πνευματικό και φιλανθρωπικό κλίμα να κινηθεί η διαχείριση της εκκλησιαστικής περιουσίας, καταλήγει αυτή η μεγάλη μορφή της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η απόκτηση και η χρήση οποιασδήποτε εκκλησιαστικής περιουσίας, από την Εκκλησία δε νοείται ως καπιταλιστική συσσώρευση χρήματος, αλλά ως γεωκτησία με «κατά Θεόν» προέλευση.
      Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, ας κρίνει ο αναγνώστης αν υπό το πρίσμα της Ορθόδοξης Παράδοσης είναι «κανονική» μια «καλή πώληση» σε κάποιον «ισχυρό» που θα αποξενώσει το χώρο της «επένδυσης» από τους ντόπιους, προς τέρψη άλλων «ισχυρών», αποκλείοντας ντόπιους φτωχούς γεωργούς, που οι παππούδες τους «χάρισαν» επί τουρκοκρατίας τα χωράφια τους στην Ι.Μ. Παναγίας Ξενιάς, για να αποφύγουν την δήμευσή τους. Τώρα, το πώς τα κτήματα αυτά που «αφιερώθηκαν» από τους κατοίκους της περιοχής στην μοναστήρι, κατέληξαν να είναι ιδιοκτησία της Μητρόπολης είναι ένα άλλο θέμα, το οποίο δεν είναι της παρούσης.
      Υπό το πρίσμα της χωροταξίας, η επένδυση που οραματίζεται η Ι. Μητρόπολη Δημητριάδος, θα αντιμετωπίσει σκοπέλους που κάποιοι από αυτούς είναι «χαρτογραφημένοι» και κάποιοι «αχαρτογράφητοι» .
      Στους «χαρτογραφημένους» σκοπέλους ανήκουν όλες εκείνες οι απαιτήσεις που προκύπτουν από τις σχετικές διαδικασίες και θα πρέπει να υποβληθούν για την πλήρωση των σχετικών φακέλων (π.χ. δασικές, αρχαιολογικές, περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, κλπ). Τα παραπάνω βέβαια, είναι κυρίως διαδικαστικά και, δεν αποτελούν πρόβλημα για τον οποιοδήποτε μελετητή.
      Στους «αχαρτογράφητους» σκοπέλους ανήκουν όλοι εκείνοι οι ενδοιασμοί που προκύπτουν από το μέγεθος και την χωροθέτηση της εν λόγω επένδυσης.
      Όσον αφορά το μέγεθος της επένδυσης, αυτό μπορεί να ξεπεραστεί εφόσον υποβληθούν και εγκριθούν οι σχετικές αδειοδοτήσεις, από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Οι συνεχιζόμενες αντιρρήσεις – αντιδράσεις που ήδη υπάρχουν από συλλόγους και φορείς της περιοχής δεν αφορούν το παρόν άρθρο κι ως εκ τούτου δεν σχολιάζονται.
      Όσον αφορά όμως την χωροθέτηση της επένδυσης όμως, η έλλειψη του χωροταξικού σχεδιασμού στην περιοχή και ο μη καθορισμός χρήσεων γης, φαίνεται πως θα λειτουργήσει ως σοβαρή τροχοπέδη στην ομαλή ροή για την πραγματοποίηση της όποιας επένδυσης αυτού του τύπου στην περιοχή.
      Και αυτό γιατί αφενός μεν, δεν υπάρχει κάποιο εγκεκριμένο χωρικό σχέδιο (ΣΧΟΟΑΠ ή ΤΧΣ) στην ευρύτερη περιοχή του πρώην δήμου Σούρπης, αφετέρου δε, το Χωροταξικό Περιφερειακό Πλαίσιο της Θεσσαλίας δεν δίνει με σαφήνεια κατευθύνσεις για την δημιουργία τέτοιου μεγέθους τουριστικής επένδυσης που οραματίζεται η Ι.Μ. Δημητριάδος.
      Ειδικότερα στα άρθρα 10, 11 & 12 του Κεφαλαίου Δ’, του Αναθεωρημένου Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειας Θεσσαλίας (ΦΕΚ 269/ΑΑΠ/2018), με τίτλο «Κατευθύνσεις Χωρικής Οργάνωσης» , οι στρατηγικές κατευθύνσεις που δίνονται εστιάζονται κυρίως στην χρησιμοποίηση συγκεντρωτικών χωρικά πολεοδομικών μηχανισμών, όπως π.χ. οι ΠΕΡΠΟ, ΠΟΤΑ, ΠΠΑΙΠ, κλπ.
      Βέβαια, το Χωροταξικό Πλαίσιο της Θεσσαλίας, δεν είναι κανονιστικού χαρακτήρα, πλην όμως οι κατευθύνσεις του αποτελούν οδηγίες ενός υπερκείμενου σχεδιασμού και πρέπει να συμμορφώνονται στις κατευθύνσεις του, τα υποκείμενα σχέδια του χωρικού σχεδιασμού.
      Θα υπενθυμίσω τι έγινε σε μια αντίστοιχη περίπτωση, αυτή στη νήσο Αλατά της πρώην κοινότητας Τρικερίου, όπου μετά από προσφυγή κατοίκων και φορέων δεν εκδόθηκαν διοικητικές πράξεις της πρώην κοινότητας, οι οποίες αφορούσαν την ιδιόκτητη έκτασή της και απέβλεπαν στην δημιουργία μεγάλης τουριστικής μονάδας, μιας επένδυσης εφάμιλλης αυτής που οραματίζεται η Ι.Μ. Δημητριάδος στις Νηές.
      Στην συγκεκριμένη περίπτωση και μετά την 387/2014 Απόφαση του ΣτΕ, στην οποία υπογραμμίζεται, πως δεν είναι νόμιμη η έκδοση διοικητικών πράξεων, με τις οποίες καθορίζεται συγκεκριμένη παραγωγική δραστηριότητα, χωρίς να έχει προηγηθεί χωροταξικός ή πολεοδομικός σχεδιασμός, δηλαδή, χωρίς να υπάρχει σχέδιο χρήσεων γης, η επένδυση στο νησάκι του Αλατά, που ξεκίνησε από 1999, «κόλλησε».
      O παραπάνω σκόπελος ξεπεράστηκε μόνο μετά την έγκριση του ΣΧΟΟΑΠ Τρικερίου (ΦΕΚ 59/Δ/2019), με το οποίο καθορίστηκαν χρήσεις γης σε όλη την έκταση της πρώην κοινότητας Τρικερίου.
      Σε αντίθεση με την εν λόγω περιοχή στις Νηές, στον όμορο πρώην πλέον Δήμο Πτελεού και πιο συγκεκριμένα πλησίον του οικισμού Αγίου Δημητρίου, υπάρχει θεσμοθετημένη χρήση γης, ως Περιοχή Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης (ΠΕΡ.ΠΟ.). Και αυτό γιατί ο πρώην Δήμος Πτελεού έχει εγκεκριμένο ΣΧΟΟΑΠ (ΦΕΚ 188/ΑΑΠ/2012) και εγκεκριμένη χωροθέτηση Ειδικής Ζώνης Τουριστικής Προστασίας της Παραλίας, Tουρισμός/Αναψυχή – Π.Ο.Τ.Α.
      Η προτεινόμενη περιοχή ΠΕΡΠΟ χωροθετείται σε κοντινή απόσταση και προς το βόρειο τμήμα του οικισμού Αγίου Δημητρίου. Η προτεινόμενη έκταση βρίσκεται εντός των γενικών κατευθύνσεων ειδικά ρυθμιζόμενης πολεοδομικής δραστηριότητας ιδιοκτητών γης Νομού Μαγνησίας, όπως αυτές καθορίστηκαν ήδη με το υπ’ αριθμόν ΦΕΚ 1038/13−12−2001. Το μέγιστο εμβαδόν πολεοδομούμενης έκτασης ανέρχεται σε 22,3 Ηα. Δεν αναμένεται να επιβαρυνθεί ιδιαίτερα το περιβάλλον, καθόσον η εντός των ΠΕΡΠΟ πολεοδόμηση περιοχών Β΄ κατοικίας είναι καθαρά δυνητική και σε περίπτωση που υλοποιηθεί μετά από περιβαλλοντικούς ελέγχους σε διάφορα επίπεδα, θα δημιουργήσει οργανωμένες και αναβαθμισμένες πολεοδομικά αναπτύξεις Β΄ κατοικίας και ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων με χαμηλή δόμηση, συνολικές υποδομές και υψηλά οικιστικά σταθερότυπα, οι οποίες θα ανταποκρίνονται στους περιβαλλοντικούς στόχους του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού. Ζώνη ΠΕΡΠΟ (συνολική έκταση περίπου 22,3 hα). Εντός της παραπάνω ζώνης καθορίζεται το μέγιστο επιτρεπόμενο εμβαδόν της εδαφικής έκτασης που μπορεί να καθορισθεί ως ΠΕΡΠΟ, σύμφωνα με το άρθρο 24 του Ν. 2508/97 και να πολεοδομηθεί για εξυπηρέτηση της Β΄ κατοικίας και για ξενοδοχειακές υποδομές. Ο καθορισμός των ορίων χωρητικότητας της παραπάνω ζώνης γίνεται βάσει σταθεροτύπων – πυκνοτήτων – χωρητικοτήτων κλπ στα πλαίσια των προδιαγραφών που θέτει η 6252/1342/1999 Απόφ. ΥΠΕΧΩΔΕ –(ΦΕΚ 292Β΄/99). Σύμφωνα με το εγκεκριμένο ΣΧΟΟΑΠ, προβλέπεται ότι, η προς πολεοδόμηση περιοχή που θα προκύψει από την ακριβή οριοθέτηση της έκτασης που θα αναπτυχθεί ως ΠΕΡΠΟ, θα αποτελέσει μόνο ένα ποσοστό της τάξης του 30−35% λόγω δεσμευτικών παραγόντων, όπως ακατάλληλη μορφολογία, ρέματα κλπ. Για τον υπολογισμό της χωρητικότητάς της θα ισχύσουν οι εξής όροι: • Ποσοστό κοινόχρηστων – κοινωφελών 50%. • Μέσος συντελεστής δόμησης των οικοδομήσιμων χώρων 0,3. • Αρτιότητα βάσει της Υ.Α. 6252/1342 (ΦΕΚ/Β΄/01−04−1999) • Οι επιτρεπόμενες χρήσεις στις ΠΕΡΠΟ Β΄ κατοικίας είναι η αμιγής κατοικία (άρθρο 2 του 23−2−87 ΠΔ, ΦΕΚ 166Δ΄) και οι χρήσεις Τουρισμού – Αναψυχής και συγκεκριμένα οι χρήσεις για Τουριστικές Μονάδες και λοιπές εγκαταστάσεις (άρθρο 8 του από 23−2−87 ΠΔ, ΦΕΚ 166Δ΄).
      Ο παραθαλάσσιος οικισμός του Αγ. Δημητρίου, έχει αρκετά πλεονεκτήματα. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 45′-50′ λεπτά από το αεροδρόμιο της Νέας Αγχίαλου. Νοιώθει την αύρα του Αιγαίου και «βλέπει» την Ιστιαία, την Σκιάθο και την Σκόπελο. Δεν έχει σχέση με τον κλειστό Παγασητικό κόλπο, είναι μακριά από ιχθυοκαλλιέργειες, αλλά και τα ¨βιομηχανικά¨ λιμάνια (ΑΓΕΤ, ΣΟΒΕΛ, ΛΟΥΛΗΣ), που βρίσκονται κοντά στις Νηές. Έχει άνεση χώρου για υποδομές. Βρίσκεται σχεδόν 15’λεπτά από το λιμανάκι του Αχιλλείου (για Σκιάθο, Σκόπελο, yachting) και σχεδόν 30′ λεπτά από το λιμάνι της Γλύφας (για Αγιόκαμπο, Αιδιψό, Χαλκίδα). Και κυρίως έχει θεσμοθετημένες χρήσεις γης. Επίσης, ως επιμέρους στοιχείο για την ανάπτυξη του οικισμού και την εξυπηρέτηση των οικιστών προβλέπεται στο εγκεκριμένο ΣΧΟΟΑΠ και η δημιουργία αλιευτικού καταφυγίου στο ανατολικό τμήμα του οικισμού του Αγίου Δημητρίου.
      Συνεπώς, θεωρώ, πως εάν πράγματι υπάρχουν επενδυτές που θα ήθελαν να επενδύσουν άμεσα στο τομέα του «ακριβού τουρισμού» στην όμορφη περιοχή της Μαγνησίας, αυτήν τη στιγμή, οι πλέον πρόσφορες περιοχές, είναι αυτές που έχουν εγκεκριμένες χρήσης γης, καθαρό πολεοδομικό υπόβαθρο, άνεση χώρου για υποδομές, μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και κατά το δυνατόν την μεγαλύτερη κοινωνική αποδοχή.
      Η επένδυση στις Νηές Μαγνησίας, όπως παρουσιάζεται στον έντυπο τύπο, ενσωματώνει τις ελάχιστες των απαιτήσεων. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι επενδυτές θα φροντίσουν για το βέλτιστο του πράγματος. ‘Άλλωστε όταν υπάρχει η θέληση και η γνώση όλα ξεπερνιούνται. Απλώς, θα πάρει πολύ χρόνο για την έγκριση των χρήσεων γης. Ας γίνει ότι είναι ευλογημένο, για το καλό του τόπου και των κατοίκων του.
      του Λάμπρου Ν. Κίσσα, Χωροτάκτη-Πολεοδόμου Μηχ., MSc/ [email protected]
      Περισσότερα...

      960 • 0

    19. Αρθρογραφία

      Oι προθεσμίες για διόρθωση Ε9, αδήλωτα τετραγωνικά, αυθαίρετα, κτηματολόγιο, δασικούς χάρτες & «Εξοικονομώ»

      Engineer

      Εντονο είναι το ενδιαφέρον πολιτών για μεταβιβάσεις ακινήτων τους το φθινόπωρο, ώστε να προλάβουν την επικείμενη αύξηση των αντικειμενικών αξιών, την εφαρμογή της ταυτότητας του κτιρίου αλλά και του αφορολόγητου σε γονικές παροχές και δωρεές.
      Μάλιστα αρκετοί είναι αυτοί που θέλουν να μεταβιβάσουν τα ακίνητα στα παιδιά τους για να μπορέσουν αυτά στη συνέχεια να «κερδίσουν» την επιδότηση από το πρόγραμμα Εξοικονομώ, ως κύρια κατοικία. Όμως για να μπορέσουν να ολοκληρώσουν τη διαδικασία πρέπει να «περάσουν» πρώτα τον έλεγχο του Ε9 και του ΤΑΠ από το Δήμο, καθώς επίσης να έχουν εξασφαλίσει τη βεβαίωση του μηχανικού ότι όλα είναι νόμιμα ή τακτοποιημένα. Στις περισσότερες φορές όμως, υπάρχουν διαφορές μεταξύ των πραγματικών τετραγωνικών από αυτά που δηλώνονται στο Ε9, στη ΔΕΗ και στο Κτηματολόγιο. Γι΄ αυτό τον λόγο, θα πρέπει όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων, είτε πρόκειται να προβούν άμεσα σε μεταβίβαση, είτε όχι, να ελέγξουν τα ακίνητά τους και να τα διορθώσουν, ώστε να εκμεταλλευτούν τις προθεσμίες που δίνει το κράτος για γλιτώσουν προσαυξήσεις και πρόστιμα που θα βρουν στο μέλλον μπροστά τους.
      Τι πρέπει να κάνει ο κάθε ιδιοκτήτης; 1ον Βρίσκουμε στο αρχείο μας την οικοδομική άδεια ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο νομιμότητας του κτιρίου μας (π.χ. νομιμοποίηση με νόμο Τρίτση, εξαίρεση από κατεδάφιση κλπ). Σε περίπτωση που δεν έχουμε το έγγραφο, μπορούμε να το προμηθευτούμε μετά από σχετική αίτηση από το αρχείο της Πολεοδομίας.
      2ον Κάνουμε σύγχρονα τοπογραφικά διαγράμματα για τα οικόπεδα και τα αγροτεμάχια, για τα οποία δεν υπάρχει ακριβή μέτρηση στα συμβόλαια μας, αλλά γράφονται «περίπου».
      3ον Τακτοποιούμε τα αυθαίρετα τμήματα του ακινήτου (π.χ. πατάρια, κλείσιμο ημιυπαίθριου, αποθήκη, υπόγεια κλπ, για να μπορέσουμε να τα δηλώσουμε στη συνέχεια.
      4ον Ελέγχουμε και διορθώνουμε τα τετραγωνικά μέτρα της οικοδομής που δηλώνουμε στο Ε9, ώστε να ταυτίζονται με τα τετραγωνικά που αναγράφονται στο έντυπο της Οικοδομικής Άδειας και συμπληρώνουμε τα τετραγωνικά που έγινε τακτοποίηση.
      5ον Δηλώνουμε στη ηλεκτρονική φόρμα που θα ανοίξει άμεσα στο Δήμο, τα επιπλέον τετραγωνικά μέτρα των κτισμάτων στον Δήμο, με απαλλαγή αναδρομικών δημοτικών φόρων, τελών, προστίμων και προσαυξήσεων που φτάνουν το 200%, ενώ για τη χρονική περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μετά, τα πρόστιμα θα είναι πολλαπλάσια.
      Ποιες προθεσμίες ισχύουν για διόρθωση Ε9, δηλώσεις τετραγωνικών, αυθαιρέτων, δασικών χαρτών, κτηματολόγιο και Εξοικονομώ; ΔΙΟΡΘΩΣΗ Ε9: Εντός του Οκτωβρίου του 2021 και τους επόμενους μήνες, να υποβάλλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 με τις οποίες θα δηλώσουν ορθά τα ακίνητα που κατείχαν την 1η-1-2021. ΑΔΗΛΩΤΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΑ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΣ: Ξεκινά μέσα στον Οκτώβριο η διόρθωση των «ξεχασμένων» τετραγωνικών στους Δήμους της χώρας. ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΣΕ ΔΗΜΟΥΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΠΟΥ ΚΗΡΥΧΘΗΚΑΝ ΤΟ 2020 ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ: Λήγει στις 9 Δεκεμβρίου 2021 η υπαγωγή στο νόμο περί αυθαιρέτων των κτισμάτων που δεν έχουν οικοδομική άδεια καθώς και των κτισμάτων που έχουν σοβαρές και μεγάλες αυθαιρεσίες και ανήκουν στην κατηγορία 5 του ισχύοντος νόμου περί αυθαιρέτων. ΔΗΛΩΣΗ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ ΜΕ ΝΟΜΙΜΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΕΝΤΟΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ: Μέχρι τον Νοέμβριο του 2021 θα πρέπει να γίνει η δήλωση κτισμάτων που έχουν νόμιμη οικοδομική άδεια και βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων, προκειμένου να γίνει ολοκληρωθεί η διαδικασία της εκ νέου αναθεώρησης του δασικού χάρτη αρχές του 2022 και να εξαιρεθούν. ΔΗΛΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΜΕ ΝΟΜΙΜΗ ΕΚΧΕΡΣΩΣΗ ΕΝΤΟΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ: Επίσης μέχρι το Νοέμβριο του 2021 θα πρέπει να γίνει και η δήλωση αγροτικών ακινήτων που έχουν νόμιμη άδεια εκχέρσωσης με πράξεις της διοίκησης, ώστε να αναµορφωθούν οι δασικοί χάρτες που θα αναρτηθούν αρχές του 2022. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: Λήγει τέλος Δεκεμβρίου 2022 η παράταση που έδωσε η κυβέρνηση για τις εκπρόθεσμες δηλώσεις κτηματολογίου χωρίς πρόστιμα. ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ: Οι αιτήσεις αναμένεται να ξεκινήσουν τον Νοέμβριο του 2021. Η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για χρονικό διάστημα ενός (1) μήνα από την καθορισμένη ημερομηνία έναρξης και θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την επικράτεια.  
      Τι ενέργειες πρέπει να κάνουν οι πολίτες για κάθε υπόθεση που αφορά σε εκείνους; ΔΙΟΡΘΩΣΗ Ε9: Ήδη τέλος Σεπτεμβρίου εκδόθηκαν τα εκκαθαριστικά σημειώματα για την πληρωμή του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) του 2021. Ωστόσο, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να ελέγξουν εάν είναι ορθά συμπληρωμένες οι δηλώσεις Ε9. Εφόσον αντιληφθούν ότι έχουν συμπληρωθεί λανθασμένα ή με παραλείψεις τα στοιχεία των ακινήτων τους στις δηλώσεις Ε9, έχουν τη δυνατότητα εντός του Οκτωβρίου του 2021 και τους επόμενους μήνες, να υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 με τις οποίες θα δηλώσουν ορθά τα ακίνητα που κατείχαν την 1-1-2021.
       
      ΑΔΗΛΩΤΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΑ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ: -        Μέσα στον Οκτώβριο του 2021 θα λειτουργήσει η πλατφόρμα της ΚΕΔΕ.Για τους ιδιοκτήτες που θα υποβάλουν δήλωση ορθών στοιχείων, διαγράφεται το σύνολο των προστίμων, τα οποία προκύπτουν από τις διαφορές των τετραγωνικών μέτρων, για τη χρονική περίοδο προ του 2020.
      -        Για τη χρονική, περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μετά –και μέχρι την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης– προβλέπεται προσαύξηση 20% επί του ποσού, που προκύπτει από τη διαφορά των τετραγωνικών μέτρων αυτού του διαστήματος.
      -        Οι οφειλές που προκύπτουν προς τους δήμους, θα μπορούν να εξοφληθούν σε 24 ισόποσες μηνιαίες δόσεις.
       
      ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ: Μέχρι 9 Δεκεμβρίου 2021 μπορούν να τακτοποιηθούν αυθαίρετα με μεγάλες παραβάσεις, που βρίσκονται σε περιοχές της χώρας που επλήγησαν το 2020 από έντονα καιρικά φαινόμενα π.χ. κυκλώνας Ιανός. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν όλα τα αυθαίρετα που δεν έχουν οικοδομική άδεια ή έχουν υπέρβαση -τουλάχιστον κατά 40% στην κάλυψη και στη δόμηση ή καθ’ ύψος πάνω από 20%. Στους ιδιοκτήτες αυτών των αυθαιρέτων παρέχεται:
      η δυνατότητα εξόφλησης σε 100 δόσεις των προστίμων, η μείωση κατά 20% σε όσους ιδιοκτήτες πληρώσουν εφάπαξ το πρόστιμο και η μείωση κατά 10% σε όσους καταβάλουν το 30% του προστίμου.  
      ΔΗΛΩΣΗ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ ΜΕ ΝΟΜΙΜΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΕΝΤΟΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ: Οι πολίτες πρέπει να υποβάλουν στην οικεία Διεύθυνση Δασών τα εξής:
      ► Αντίγραφο της οικοδομικής άδειας.
      ► Βεβαίωση της οικείας Υπηρεσίας Δόμησης ή υπεύθυνη δήλωση μηχανικού ότι δεν έχει ανακληθεί ή ακυρωθεί η Οικοδομική Άδεια.
      ► Αποτύπωση της απαιτούμενης επιφάνειας για την εφαρμογή της συγκεκριμένης οικοδομικής άδειας από ιδιώτη μηχανικό σε εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα και βεβαίωση επ’ αυτού για τα όρια αρτιότητας κατά το χρόνο έκδοσής της.
      ► Βεβαίωση της οικείας Υπηρεσίας Δόμησης ή υπεύθυνη δήλωση μηχανικού για τα όρια αρτιότητας που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσης της εν λόγω οικοδομικής άδειας, βάσει του τοπογραφικού διαγράμματος που τη συνοδεύει.
      ΔΗΛΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΜΕ ΝΟΜΙΜΗ ΕΚΧΕΡΣΩΣΗ ΕΝΤΟΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ: Οι αγρότες πρέπει να προσκομίσουνστην οικεία Διεύθυνση Δασών τα εξής:
      1) Αποφάσεις των Επιτροπών Απαλλοτριώσεων, που απέδωσαν αγροτική, γεωργική, κτηνοτροφική ή µικτή χρήση.
      2) Παραχωρητήρια αγροτικών κλήρων.
      3) Αποφάσεις κύρωσης διανοµών και αναδασµών, µε διακριτό αριθµό τεµαχίου και χρήση γεωργική, κτηνοτροφική ή µικτή.
      4) Αποφάσεις του υπουργού Γεωργίας ή Νοµάρχη, µε τις οποίες χορηγήθηκαν άδειες για κατάτµηση - αγοραπωλησία αγροτικών γαιών µε αγροτική, γεωργική, µικτή χρήση.
      5) Αποφάσεις του υπουργού Γεωργίας περί παραχώρησης γαιών.
      6) Άδειες του υπουργού Γεωργίας για συµφωνίες εκούσιας µεταβίβασης καλλιεργήσιµων εκτάσεων προς ακτήµονες καλλιεργητές.
      7) Αποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων περί παραχώρησης αγροτικών δηµοσίων κτηµάτων.
      Αποφάσεις διάθεσης εξαγορασθέντων από το ∆ηµόσιο κτηµάτων.
      9) Αµπελουργικό και Ελαιουργικό Μητρώο, όπου περιλαµβάνονται εκτάσεις µε πράξεις της ∆ιοίκησης.
       
      ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: Όσοι δεν έχουν καταθέσει τη δήλωση της ακίνητης περιουσίας τους στο κτηματολόγιο έχουν περιθώριο μέχρι τέλος Δεκεμβρίου τυ 2022 για να το πράξουν, γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρξουν πρόστιμα που θα ξεκινούν από τα 300 ευρώ και θα αυξάνονται ανάλογα την αξία του ακινήτου αλλά και τον χρόνο καθυστέρησης.
      ►Τα δικαιολογητικά που θα πρέπει να υποβάλλουν σε φωτοαντίγραφα οι ιδιοκτήτες ακινήτων είναι:
      Τίτλος ιδιοκτησίας. Πιστοποιητικό μεταγραφής/εγγραφής στο υποθηκοφυλακείο Στοιχεία για τον εντοπισμό του ακινήτου Δελτίο Αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου Αποδεικτικό ΑΦΜ ► Η διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής των ακινήτων, στο www.ktimatologio.gr
      Οι πολίτες, κάνοντας χρήση των κωδικών Taxisnet, χωρίς να απαιτείται η φυσική παρουσία τους στο Γραφείο Κτηματογράφησης να καταθέσουν την δήλωσης τους στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Κτηματολογίου (https://www.ktimanet.gr/CitizenWebApp/Info_Page.aspx).
       
      7. Ενταξη στο πρόγραμμα Εξοικονομώ:
      Η υπαγωγή αιτήσεων θα γίνεται με την μέθοδο της Συγκριτικής Αξιολόγησης.
      Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να απευθυνθούν σε μηχανικό και να έχουν συγκεντρώσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά:
      -Αστυνομική Ταυτότητα ιδιοκτητών
      -Κωδικοί taxisnet ιδιοκτητών
      -Συμβόλαιο ιδιοκτησίας
      -Κτηματολόγιο
      -Οικοδομική άδεια
      -Τοπογραφικό σχέδιο
      -Κάτοψη κατοικίας
      -Όψεις κατοικίας
      -Λογαριασμό ΔΕΗ.
      Περισσότερα...

      9271 • 4

    20. Αρθρογραφία

      Ο Ιανός ο πιο ισχυρός μεσογειακός κυκλώνας από τα μέσα του 20ού αιώνα

      Engineer

      Επιστημονική δημοσίευση του meteo αποκαλύπτει το σαρωτικό πέρασμα του κυκλώνα Ιανού, τον Σεπτέμβριο του 2020. Ήταν ο πιο ισχυρός μεσογειακός κυκλώνας του 20ού αιώνα. Ο κυκλώνας «Ιανός» ξέσπασε με μεγάλη ένταση στη χώρα μας τον Σεπτέμβριο του 2020. Σύμφωνα με την επιστημονική μελέτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr, διένυσε 1.900 χιλιόμετρα πάνω από τα Επτάνησα και προκάλεσε κατολισθήσεις, χειμάρρους και τεράστιες καταστροφές.
      Το meteo δημοσίευσε στο περιοδικό της Αμερικανικής Μετεωρολογικής Εταιρείας «Bulletin of the American Meteorological Society (BAMS)» επίγειες και δορυφορικές παρατηρήσεις του Μεσογειακού Κυκλώνα, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για το πιο ισχυρό medicane που έχει καταγραφεί στη Μεσόγειο από τα μέσα του 20ου αιώνα.
      Ο Ιανός ξεκίνησε να αναπτύσσεται στις 15 Σεπτεμβρίου 2020 στον Κόλπο της Σύρτης και αφού διένυσε περίπου 1.900 χιλιόμετρα περνώντας πάνω από τα Επτάνησα στις 17-18/09/2020, έφτασε εξασθενημένος στις ακτές της Αιγύπτου στις 21/09/2020.
      Στην παρακάτω εικόνα αποτυπώνεται η πορεία που διένυσε ο Μεσογειακός Κυκλώνας Ιανός (μαύρη καμπύλη) μεταξύ 15 και 21 Σεπτεμβρίου 2020 και οι περιοχές που δέχθηκαν πλημμύρες, κατολισθήσεις και καταστροφικούς ανέμους.

      Αναλύοντας τα δεδομένα ταχύτητας ανέμου, έδειξαν μέγιστες τιμές στα 159 km/h και ριπές στα 195 km/h στην Κεφαλονιά τα ξημερώματα της Παρασκευής 18 Σεπτεμβρίου 2020. Εντυπωσιακά ήταν και τα ημερήσια ύψη βροχής στην Κεφαλονιά που έφτασαν τα 644.7 mm σε διάστημα μικρότερο των 24 ωρών (769 mm σε 48 ώρες) και είχαν ως αποτέλεσμα σοβαρές κατολισθήσεις και υπερχείλιση χειμάρρων στο νησί.
      Καταστροφικές όμως ήταν επίσης οι πλημμύρες στη Θεσσαλία που καταγράφηκαν από το δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr με 317 mm μέγιστο ύψος βροχής στο Περτούλι.
      Στη δεύτερη εικόνα αποτυπώνονται τα συγκεντρωτικά ύψη βροχής (mm) στην Κεντρική και Δυτική Ελλάδα μεταξύ 17-18 Σεπτεμβρίου 2020 (48 ώρες) όπως καταγράφηκαν από τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr και του Ιονίου Πανεπιστημίου.

       
      Περισσότερα...

      1218 • 2

    21. Αρθρογραφία

      Ρυμοτομούμενα ακίνητα – Οι ρυθμίσεις του Ν. 4495/2017

      Engineer

      Ο Ν. 4759/2020 επέφερε σειρά αλλαγών σε καίρια νομοθετήματα του πολεοδομικού δικαίου, αφού τροποποίησε τον Ν. 4067/2012, τον Ν. 4447/2016 και τον Ν. 4495/2017.
      Μία από τις νέες διατάξεις που προσέθεσε στον Ν. 4495/2017 είναι αυτή του άρθρου 41 Α (Αλλαγή χρήσης εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων-Εξουσιοδοτική διάταξη).
      Ο νόμος, όμως, αυτός μεριμνά και σε άλλα σημεία για τα λεγόμενα «ρυμοτομούμενα» ακίνητα, τα οποία αποτελούν πραγματικά ευρέως διαδεδομένη κατηγορία ακινήτων.
      Τι είναι ρυμοτομούμενο τμήμα ακινήτου;
      Ρυμοτομούμενο τμήμα είναι το τμήμα ιδιοκτησίας (οικοπέδου ή κτιρίου), που βρίσκεται εντός εγκεκριμένων κοινόχρηστων χώρων του ρυμοτομικού σχεδίου, όπως δρόμους, πλατείες. Ο ορισμός αυτός αποτελεί και τη βάση των παρακάτω.
      Αλλαγή χρήσης σε ρυμοτομούμενα με την πάροδο 10ετίας
                  Σύμφωνα με την παρ. 1 της διάταξης, εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων επιτρέπεται η αλλαγή χρήσης, κατά τις κείμενες διατάξεις επί ρυμοτομούμενων ακινήτων της παρ. 77 του άρθρου 2 του Ν. 4067/2012 (ΝΟΚ).
      Ως προϋπόθεση προβλέπεται η πάροδος 10 ετών από την κήρυξη, αλλά μη πραγματοποίηση της απαλλοτρίωσης. Συνεπώς, η νέα διάταξη «ξεμπλοκάρει» τυχόν αλλαγές που ήθελαν να πραγματοποιήσουν οι ιδιοκτήτες δεσμευμένων ακινήτων, πλην, όμως, δεν μπορούσαν μέχρι πρότινος.
      Η αλλαγή χρήσης επιτρέπεται, σύμφωνα με τις ισχύουσες στην περιοχή του ακινήτου χρήσεις γης, με εξαίρεση τα ρυμοτομούμενα κτίσματα εντός των κηρυγμένων χώρων για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων πρασίνου, πάρκων και αλσών επί των οποίων υφίστανται νομίμως κτίσματα, στα οποία επιτρέπεται η αλλαγή χρήσης μόνο για κατοικία. Άρα, η διάταξη διαφοροποιεί την περίπτωση ύπαρξης κοινόχρηστου χώρου πρασίνου ή αλσών ή πάρκων από τις λοιπές περιπτώσεις ρυμοτομούμενων ακινήτων.
      Αναγκαίες εργασίες σε ρυμοτομούμενα
      Περαιτέρω, ορίζεται ότι ανεξαρτήτως του κριτηρίου της παρέλευσης δεκαετίας, σε ρυμοτομούμενα κτίρια επιτρέπονται οι αναγκαίες επισκευές για λόγους χρήσης και υγιεινής, όπως εργασίες επισκευής, αποκατάστασης, αλλαγής φέροντος οργανισμού ή πλήρης αντικατάσταση αυτού, διαρρύθμισης, ριζικής ανακαίνισης (που δεν φθάνει όμως μέχρι βαθμού ολοσχερούς κατεδάφισης και ανοικοδόμησής του), αντικατάσταση στέγης, καθώς και κοπής δέντρων σε ρυμοτομούμενα ακίνητα για λόγους επικινδυνότητας.
      Είναι σαφές ότι οι εργασίες αυτές δεν φτάνουν μέχρι του σημείου να επεμβαίνουν δραστικά στο ρυμοτομούμενο, ενώ αντιθέτως παρίστανται ως απολύτως αναγκαίες για τη διατήρηση αυτού σε μία ικανοποιητική κατάσταση.
      Οικοδομική άδεια για τις αναγκαίες εργασίες σε ρυμοτομούμενα
      Η οικοδομική άδεια για την αλλαγή χρήσης σε ρυμοτομούμενα ακίνητα, κάθε άλλη μεταγενέστερη ειδική αδειοδότηση, όπως π.χ. άδεια λειτουργίας, καθώς και η εκτέλεση των απαιτουμένων για την αλλαγή χρήσης εργασιών ή των εργασιών της παρ. 2, δεν επηρεάζουν το κύρος και τη διαδικασία της απαλλοτρίωσης.
      Πάντως, ορίζεται και μία εξαίρεση: Σε κάθε περίπτωση, τα αυθαίρετα ρυμοτομούμενα κτίσματα, καθώς και οι εργασίες που πραγματοποιούνται δυνάμει του παρόντος σε ρυμοτομούμενο τμήμα του ακινήτου (οικοπέδου κτιρίου) δεν αποζημιώνονται.
      Κατηγορία 1 τρόπου έκδοσης οικοδομικών αδειών
      Ως γνωστόν, ο τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών κατηγοριοποιείται, ανάλογα με την περιοχή, τη θέση, τη χρήση, το μέγεθος και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κτιρίου που πρόκειται να ανεγερθεί, ως εξής:
      …
      1) Κατηγορία 1: περ. ι) περιφράξεις γηπέδων με πρόσωπο σε διεθνή, εθνική ή επαρχιακή οδό ή σε ρυμοτομούμενα οικόπεδα. Συνεπώς, σε αυτή την κατηγορία υπάγονται τα ρυμοτομούμενα.
      Κατ’ εξαίρεση επιτρεπτή εκτέλεση εργασιών μικρής κλίμακας και απώτατο όριο το ρυμοτομούμενο
                Επιτρέπεται η εκτέλεση εργασιών μικρής κλίμακας σε κτίρια νομίμως υφιστάμενα, καθώς και σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων τα οποία έχουν εξαιρεθεί της κατεδάφισης ή έχουν υπαχθεί σε οποιονδήποτε νόμο εξαίρεσης από την κατεδάφιση ή τακτοποίησης ή ρύθμισης αυθαίρετων κατασκευών εφόσον:
      α) δεν παραβιάζονται οι πολεοδομικές διατάξεις,
      β) τα οικόπεδα, τα γήπεδα ή τα κτίσματα, στα όποια εκτελούνται, δεν βρίσκονται σε δάσος, ρέμα, αιγιαλό ή παραλία, σε καθορισμένο αρχαιολογικό χώρο όπου απαγορεύεται η δόμηση, σε περιοχή απολύτου προστασίας, σε εγκεκριμένο κοινόχρηστο χώρο της πόλης ή του οικισμού, σε κτίρια που είναι στατικά επικίνδυνα, πριν αρθεί η επικινδυνότητα, σε τμήμα κτιρίου που έχει κατασκευαστεί μετά τη θεσμοθέτηση παρόδιας στοάς και εμπίπτει σε αυτήν, καθώς και σε ρυμοτομούμενα κτίρια, παρά το όριο διεθνών, εθνικών, επαρχιακών, δημοτικών ή κοινοτικών οδών εντός ζώνης πλάτους πενήντα τοις εκατό (50%) των οριζόμενων από τη νομοθεσία για την ασφάλεια της υπεραστικής συγκοινωνίας.
      Τα Ακίνητα προσφοράς συντελεστή δόμησης στη διαδικασία Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ)
      Τα ακίνητα προσφοράς συντελεστή δόμησης είναι μεταξύ άλλων και ακίνητα επί των οποίων έχει επιβληθεί απαλλοτρίωση είτε μέσω του ρυμοτομικού σχεδίου ή με πράξη κήρυξης απαλλοτρίωσης, με σκοπό τη δημιουργία κοινόχρηστων ή κοινωφελών χώρων που προβλέπονται στο αντίστοιχο ρυμοτομικό σχέδιο, ακόμη και όταν περιέχουν κτίρια των περ. β΄ και γ΄ (ήτοι ακίνητα, στα οποία έχουν επιβληθεί όροι ή περιορισμοί δόμησης, σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν. 4067/2012 ή άλλες αντίστοιχες διατάξεις και  ακίνητα εντός σχεδίου πόλης ή εντός ορίων οικισμού, τα οποία χαρακτηρίζονται, σύμφωνα με τα άρθρα 6, 10 και 13 του Ν. 3028/2002 ή άλλες διατάξεις της νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και γενικώς της πολιτιστικής κληρονομιάς, αρχαιολογικοί χώροι ή ιστορικοί τόποι και για τα οποία έχουν τεθεί περιορισμοί στην εξάντληση του συντελεστή δόμησης ή στα οποία απαγορεύεται τελείως η δόμηση).
      Οπότε, μέσω του θεσμού της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης είναι δυνατή και η αξιοποίηση των ρυμοτομούμενων ακινήτων.
      Η Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης, εξάλλου, πραγματοποιείται από ακίνητο προσφοράς συντελεστή σε ακίνητο υποδοχής, που βρίσκεται εντός Ζώνης Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (ΖΥΣ).
       
      Παναγιώτης Γαλάνης,
      Δικηγόρος Περιβαλλοντικού-Πολεοδομικού Δικαίου και Δικαίου της Ενέργειας, Υπ. Δρ. Νομικής ΕΚΠΑ
      [email protected], www.pgalanislaw.gr
      Περισσότερα...

      3820 • 0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.