Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    572 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Γιώργος Κουτίνας

      Η υλοποίηση ενός τεχνικού έργου συνιστά μια πολύπλοκη, χρονοβόρα και πρωτότυπη για κάθε έργο διαδικασία “έντασης” Κεφαλαίου, Εργασίας (πνευματικής και σωματικής), Υλικών - Εξοπλισμού και Μηχανικών Μέσων. Μοιραία εμπεριέχει – συνδέεται με κινδύνους και ευθύνες.
       
      Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο στη χώρα μας γύρω από τα θέματα διαχείρισης κινδύνων και ευθυνών εμφανίζει κενά που στην πράξη συχνά επιβαρύνουν την ποιότητα του εκάστοτε έργου (αύξηση κόστους ή/και επιμήκυνση του χρόνου υλοποίησής του, απόκλιση από τα επιθυμητά τεχνικά - λειτουργικά χαρακτηριστικά). Συχνά, οι αστοχίες βαραίνουν τους συντελεστές του έργου και σε περιπτώσεις σοβαρών ατυχημάτων ταλαιπωρούν τους Μηχανικούς εμπλεκόμενους με την ιδιότητα του Μελετητή – Επιβλέποντα ή Εργολάβου Κατασκευαστή.
       
      Τα διάφορα νομοθετήματα με τα οποία προσπαθεί, κατά καιρούς, η Πολιτεία να επιβάλλει τον εκσυγχρονισμό του συστήματος παραγωγής έργων, «προσπερνούν» τα θέματα ευθύνης ή καταμερισμού ευθυνών συνήθως παραπέμποντας σε μελλοντικά Προεδρικά Διατάγματα ή Υπουργικές Αποφάσεις, που ουδέποτε ή σπάνια υλοποιούνται. Πρακτική που συνήθως λειτουργεί προς όφελος ενός “αρρωστημένου” κατεστημένου ακυρώνοντας κάθε θετική προσπάθεια να λειτουργήσει η αγορά με σύγχρονους ορθολογικούς κανόνες, χωρίς ή πέρα από Προεδρικά Διατάγματα και Υπουργικές Αποφάσεις. Η ανάγκη για ουσιαστικό εκσυγχρονισμό του συστήματος παραμένει το μεγάλο ζητούμενο.
       
      Το παρακάτω κείμενο είναι η Εισήγηση του Γράφοντος στη Διημερίδα που είχε διοργανώσει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος στο ΕΒΕΑ στις 20-21 Μαΐου 2004, με θέμα «ΓΟΚ–Πολεοδομικές Εφαρμογές».
       
      Οι εκφραζόμενες απόψεις για εξορθολογισμό του συστήματος παραγωγής έργων στη χώρα μας είναι διαχρονικές. Θα πρέπει κάποτε να πάψει να συζητιέται η επίσης διαχρονική αντίληψη ότι τα περί ευθύνης των Φορέων υλοποίησης έργου, θα πρέπει να θεσμοθετηθούν με νόμο από την Πολιτεία. Δεν έχουμε τίποτα να εφεύρουμε. Η διεθνής πρακτική διαθέτει τα απαραίτητα δοκιμασμένα πρότυπα. Δεν έχουμε παρά να τα αντιγράψουμε και άμεσα να τα εφαρμόσουμε!
       
      Οι κίνδυνοι στα Τεχνικά Έργα
       
      Οι κίνδυνοι σε κάθε είδους τεχνικό Έργο σχετίζονται με ή προέρχονται από:
       
      • Διαχειριστικές αστοχίες στη διαδικασία παραγωγής του. Αναφερόμενοι στα οικοδομικά έργα, σημειώνονται αστοχίες οι οποίες οδηγούν σε δυσκολίες οικοδόμησης οικοπέδου («καθαρότητα» ιδιοκτησίας, αρτιότητα, απαιτήσεις πολεοδομίας), υπέρβαση του χρόνου (πχ καθυστέρηση στην πολεοδομία, άστοχο χρονοδιάγραμμα), κακή εκτίμηση του κόστους κατασκευής (πχ αδυναμία πρόβλεψης γεωτεχνικών προβλημάτων), ελλιπή αξιολόγηση δυνατοτήτων / ποιοτικών απαιτήσεων Πελάτη κλπ
      • Φυσικά φαινόμενα - Θεομηνίες (σεισμός, πλημμύρες, κατολισθήσεις κλπ)
      • Τυχαία ζημιογόνα γεγονότα (πυρκαγιά, τρομοκρατικές ενέργειες, βανδαλισμοί)
      • Αμέλεια, λάθη ή /και παραλείψεις των Φορέων υλοποίησης έργου.
      • “Κατασκευαστικές-Τεχνολογικές” αστοχίες (Λανθασμένη μελέτη, κακοτεχνία, ελαττωματικά υλικά). Οι αστοχίες αυτές είναι οι πλέον πολύπλοκες, καθώς προέρχονται από τον ατυχή συνδυασμό επιμέρους επιλογών ή υλικών. Αν και η κάθε επιμέρους επιλογή είναι εύστοχη, ενδέχεται ο συνδυασμός των επιμέρους επιλογών να είναι ασύμβατος και επικίνδυνος
       
      Οι παραπάνω κίνδυνοι μπορούν να προέρχονται από οποιαδήποτε φάση κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του έργου (προμελέτη, μελέτη, επίβλεψη, κατασκευή, παραλαβή) και ενδέχεται να εμφανιστούν ακόμη και μετά τη λειτουργία του έργου.
       
      Οι σύγχρονες απαιτήσεις
       
      Οι βασικές απαιτήσεις ποιότητας ενός έργου και ιδιαίτερα των κτιρίων, είναι οι εξής:
      • Ευστάθεια και αξιοπιστία
      • Αντοχή στο χρόνο
      • Οικονομία κατασκευής και λειτουργίας
      Ωστόσο, η εξέλιξη της τεχνολογίας και η βελτίωση του μέσου βιοτικού επιπέδου, σε συνδυασμό με την αύξηση των αναγκών των πολιτών, είτε πρόκειται για κατοικία, για εμπορικά κτίρια ή κτήρια συνάθροισης κοινού, οδήγησαν σε σύγχρονες απαιτήσεις “ποιότητας” όπως:
       
      • Ασφάλεια
      • Απαιτήσεις Λειτουργικότητας (πχ επάρκεια, σωστή και οικονομική λειτουργία εγκαταστάσεων, απαιτήσεις δικτύωσης, θερμικής άνεσης, ενεργειακής εξοικονόμησης κλπ)
      • Συντηρησιμότητα
      • Αισθητική και αρμονική ένταξη στο Περιβάλλον
      Μη ικανοποίηση των παραπάνω παραμέτρων με τα δεδομένα της σύγχρονης οικονομίας, τα εξελισσόμενα ήθη της κοινωνίας και την ευρύτερα ισχύουσα νομολογία, μπορεί κάλλιστα να τεκμηριώσει αξίωση για αποζημίωση εις βάρος του Φορέα φερόμενου ως “υπαίτιο” στο έργο.
       
      Οι εμπλεκόμενοι Φορείς
       
      Ο Μηχανικός, από οποιαδήποτε θέση και αν εμπλέκεται στο έργο (Δημόσιος Λειτουργός, Μελετητής, Επιβλέπων, Κατασκευαστής), έχει μερίδιο στην ευθύνη για την αντιμετώπιση των κινδύνων και την επίτευξη των απαιτήσεων του Πελάτη αλλά και του Κοινωνικού Συνόλου για Ποιότητα και Ασφάλεια Κατασκευής. Ο Μηχανικός, δεν είναι ο μόνος και αποκλειστικά υπεύθυνος. Μερίδιο ευθύνης μπορεί να έχουν και άλλοι εμπλεκόμενοι στο έργο, δηλαδή:
      Ο Κύριος του Έργου (σαφής προσδιορισμός αναγκών, χρηματοδότησης, επιλογή συνεργείων, ειλικρινής περιγραφή δεδομένων)
      Η Δημόσια Αρχή (επάρκεια ενημέρωσης για πολύπλοκα θέματα νομοθεσίας, επαρκής έλεγχος, εξυπηρέτηση σε εύλογο χρονικό διάστημα)
      Ο Συμβολαιογράφος ή και ο Δικηγόρος (πχ για την «καθαρότητα» του οικοπέδου)
      Ο Αρχιτέκτων
      Ο Μελετητής
      Ο Επιβλέπων
      Ο Σύμβουλος Ασφάλειας / Τεχνικών Ελέγχων / Ποιότητας
      Ο Εργολάβος Κατασκευαστής
      Οι Υπεργολάβοι
      Οι Προμηθευτές (ποιότητα υλικών, προμήθεια σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα κλπ)

      Οι Ευθύνες
       
      Ποινική ευθύνη: “Όποιος, εκ προθέσεως, από δόλο, ή βαριά αμέλεια ζημιώνει κάποιον τιμωρείται”. Δηλαδή, διώκεται ποινικά. Δεν αρκεί να αποζημιώσει αλλά τιμωρείται με ποινή φυλάκισης, με βάση τον νόμο (Ποινικός Κώδικας).
       
      Αστική Ευθύνη: “Κάθε ενέργεια που ζημιώνει κάποιον, υποχρεωτικά συνεπάγεται την αποκατάσταση της βλάβης από αυτόν, από λάθος του οποίου προήλθε”,. Δηλαδή, σύμφωνα με το νόμο (Αστικός Κώδικας), “όποιος ζημιώνει κάποιον … αποζημιώνει”.
       
      Συμβατική Ευθύνη: Υποχρεώσεις σύμφωνα με τα οριζόμενα στις συμβάσεις που υπογράφουν μεταξύ τους οι φορείς των έργων. Εδώ ισχύουν τα διάφορα πρότυπα Συμβάσεων από τη εγχώρια και διεθνή πρακτική εμπειρία.
       
      Κατανομή Ευθυνών
      Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία
      Σύμφωνα με πρότυπα συμβόλαια τα οποία θα υπογράφουν οι Μηχανικοί (Μελετητές ή Κατασκευαστές) με τους Πελάτες – Εργοδότες τους, τους Υπεργολάβους και Συνεργάτες τους
      Σύμφωνα με την αντικειμενική δυνατότητα ενός εκάστου εκ των Φορέων

      – να προβλέπει μέτρα για αποφυγή, ελαχιστοποίηση και έλεγχο κινδύνων
      – να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά ή να περιορίσει τις ζημιογόνες συνέπειες του κινδύνου, όταν αυτός επέλθει. Η τελευταία παράμετρος είναι αυτή που ποικίλει ανάλογα με τις ιδιομορφίες του έργου και ενδέχεται να απαιτεί ενεργοποίηση εμπειρογνωμόνων ή εξειδικευμένων συμβούλων.
       
      Επαγγελματική Ευθύνη Μελετητή–Συμβούλου Μηχανικού
       
      Η Μελέτη είναι «παροχή υπηρεσιών» με εφαρμογή των κανόνων «της τέχνης και της επιστήμης» και όχι «τεχνικό έργο» ή «προϊόν» με συγκεκριμένες προδιαγραφές. Στην κατηγορία της Μελέτης εντάσσεται και η Παροχή Υπηρεσιών Συμβούλου σε θέματα Διοίκησης Έργου, Επίβλεψης Έργου, Επιθεώρησης– Ελέγχου Ποιότητας Έργου, Ασφάλειας Έργου κλπ.
       
      Η ευθύνη κατά την άσκηση της αντίστοιχης δραστηριότητος σχετίζεται με «υποχρέωση-ευθύνη επιμέλειας», σε αντίθεση με την περίπτωση τεχνικού έργου ή προϊόντος όπου η αντίστοιχη επαγγελματική ευθύνη του Κατασκευαστή ή Προμηθευτή, σχετίζεται με «υποχρέωση αποτελέσματος», δηλαδή επίτευξη ή παροχή ποιότητας συγκεκριμένων προδιαγραφών.
       
      Η Επαγγελματική Ευθύνη του Μελετητή / Συμβούλου Μηχανικού, είναι η ευθύνη του για ενδεχόμενες ζημιογόνες επιπτώσεις εξαιτίας λάθους ή παράλειψης κατά την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και των σχετικών κανόνων της “Τέχνης και Επιστήμης”.
      Ως Μελετητής νοείται το κάθε Πρόσωπο ή Φορέας, ο οποίος μετέχει στο Σχεδιασμό, Μελέτη, Συντονισμό – Επίβλεψη, Ποιοτικό / Τεχνικό Έλεγχο – Επιθεώρηση. (Σε Κοινοπραξίες /Συμπράξεις Μελετητών, σύμφωνα με τη διεθνή νομολογία και πρακτική, κάθε μέλος ευθύνεται “αλληλέγγυα και εις ολόκληρο”).
       
      Ευθύνη “Κατασκευαστή”
       
      Η έννοια του “Κατασκευαστή” είναι ευρύτερη και θα πρέπει να προσδιοριστεί ευρύτερα. Δεν θα πρέπει να ταυτίζεται με αυτή του Εργολάβου, αλλά να περιλαμβάνει όλους τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία της κατασκευής και αυτόματα να καθιστά όλους συνυπεύθυνους.
       
      Ο κατασκευαστής είναι αποκλειστικά υπεύθυνος έναντι του Κυρίου του Έργου για ζημιές στην κατασκευή ή για ζημιές /αστοχίες που εμφανίζονται μέσα σε κάποιο χρονικό διάστημα από την παράδοση του έργου και
      επηρεάζουν την ευστάθεια του έργου
      εκθέτουν σε κίνδυνο την ασφάλειά του ή ακόμη
      επηρεάζουν κάποιο από τα βασικά δομικά στοιχεία του και το καθιστούν επικίνδυνο ή ακατάλληλο για τον προορισμό του.

      Παραγραφή της Ευθύνης
       
      Η επαγγελματική ευθύνη του Μελετητή έχει νόημα και μπορεί να ενεργοποιηθεί μετά την παράδοση-παραλαβή της Μελέτης. Κατά συνέπεια, είναι εύλογο, η σχετική έμφαση να δίνεται στην περίοδο μετά την πρακτική εφαρμογή της Μελέτης και όχι στην αρχική φάση της έκδοσης της Οικοδομικής Άδειας, όταν πρόκειται για κτιριακό έργο ή της δημοπράτησης του αντίστοιχου έργου.
       
      Η εξασφάλιση του εκάστοτε Εργοδότη έναντι του Μελετητή, για μεν την αρχική φάση - συμβατική περίοδο εκπόνησης της μελέτης, επιτυγχάνεται με την «Εγγυητική Επιστολή Καλής Εκτέλεσης» για δε την μετέπειτα χρονική περίοδο από την παραλαβή της επιτυγχάνεται με κατάλληλο «Ασφαλιστήριο Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης» (“Professional Indemnity Insurance”).
       
      Σε ότι αφορά την παραγραφή της ευθύνης επισημαίνεται πως δεν θα πρέπει να γίνεται σύγχυση με την Ποινική Ευθύνη (δόλος ή «βαριά αμέλεια»), η οποία κατά το άρθρο 286 του Ποινικού Κώδικα, όπως αυτό έχει τροποποιηθεί, πρακτικά δεν παραγράφεται.
       
      Η επαγγελματική αστική ευθύνη με την έννοια της υποχρέωσης να συμπληρώσει παράληψη ή να διορθώσει κάποιο λάθος, είναι λογικό και δίκαιο να παραγράφεται μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Στις μελέτες δημοσίων έργων ως χρόνος παραγραφής θεωρείται η εξαετία μετά την παραλαβή της αντίστοιχης μελέτης.
      Στα ιδιωτικά έργα δεν υπάρχει σαφής συγκεκριμένη μνεία και το θέμα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο αντίστοιχης σύμβασης ή νομικής επεξεργασίας. Θα μπορούσε όμως να επικαλεσθεί κανείς τη δεκαετία μετά την παραλαβή του αποπερατωμένου έργου, που σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα (άρθρο 693), είναι ο χρόνος παραγραφής της ευθύνης του «Κατασκευαστή». Η άποψη αυτή, στηρίζεται στο γεγονός πως, κατά τη διεθνή ασφαλιστική πρακτική, η έννοια του «Κατασκευαστή» περιλαμβάνει όλους όσους εμπλέκονται στη διαδικασία υλοποίησης της κατασκευής. όπου συνήθως εφαρμόζεται η αρχή της συνυπευθυνότητας. Αυτό γιατί είναι πρακτικά δύσκολη η απόδοση ευθυνών.
       
      Η Ελληνική Πραγματικότητα
       
      Στη χώρα μας, ειδικά στο χώρο παραγωγής ιδιωτικών Έργων, ο προσδιορισμός των Ευθυνών είναι ένα σχετικά ασαφές “τοπίο”, που όταν υπάρξει «πρόβλημα» κατά κανόνα απαιτείται νομική υποστήριξη και επίπονες διαδικασίες.
       
      Λαμβάνοντας υπόψη τις αντικειμενικές Συνθήκες παραγωγής ιδιωτικών Έργων, σημειώνεται πως το γενικότερο περιβάλλον, χαρακτηρίζεται από:
      Πολυνομία, πολύπλοκες διαδικασίες και δυσερμήνευτες διατάξεις
      Δυσλειτουργία και ανεπάρκεια υπηρεσιών
      Αδυναμία αποτελεσματικού ελέγχου
      Ανοικτό πεδίο για πολιτικές ή ιδιοτελείς παρεμβάσεις

      Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι, στην προσπάθειά της η Πολιτεία να καλύψει το κενό που δημιουργείται, προσθέτει συνεχώς ευθύνες στους Μηχανικούς, ενώ έχει ποινικοποιήσει πλήρως τις ευθύνες τους, ακόμη και την αμέλεια! (Ν. 2331/95, τροποποίηση άρθρου 286 του Ποινικού Κώδικα) Η παγκόσμια αυτή πρωτοτυπία δείχνει ανάγλυφα την ανωριμότητα της Ελληνικής Αγοράς και απαιτεί ολοκληρωμένη αντιμετώπιση από την Πολιτεία και τους Φορείς των Μηχανικών.
       
      Οι ευθύνες του Κατασκευαστή προκύπτουν μάλλον από τη νομολογία και όχι από σαφείς νομοθετικές διατάξεις, αφού ο οποιοσδήποτε μπορεί να εμφανίζεται ως Κατασκευαστής Ιδιωτικών Έργων.
       
      Οι Προμηθευτές προϊόντων ελέγχονται ελάχιστα για την τήρηση προδιαγραφών στα προϊόντα τους.
       
      Αποτέλεσμα, ο Μηχανικός να αποτελεί το εξιλαστήριο θύμα, συγκεντρώνοντας τις ευθύνες όλων σχεδόν των εμπλεκομένων στα ιδιωτικά έργα.
       
      Οι εξελίξεις
       
      Οι όποιες νομοθετικές ρυθμίσεις σε σχέση με αρμοδιότητες, υποχρεώσεις και αντίστοιχες Ευθύνες των εμπλεκόμενων Φορέων θα πρέπει απαραίτητα να ακολουθούν τις ακόλουθες βασικές αρχές:
      Ο Ιδιοκτήτης (εργοδότης) ή εξουσιοδοτημένο πρόσωπο “αιτεί” την έκδοση άδειας δόμησης, υποβάλλοντας κατάλληλα δικαιολογητικά και στοιχεία που αποδεικνύουν την κυριότητα και νομιμότητα της κατασκευής
      Η Αρμόδια Υπηρεσία “ελέγχει” την πληρότητα των στοιχείων και των δηλώσεων που υποβλήθηκαν και εγκρίνει τη χορήγηση άδειας δόμησης
      Οι Μελετητές οφείλουν να εκπονούν τις Μελέτες σύμφωνα με τα εγκεκριμένα στοιχεία του τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης και σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν τις προδιαγραφές εκπόνησης μελετών και τους κανονισμούς που ισχύουν και να υποβάλουν σχετική δήλωση
      Οι Επιβλέποντες Μηχανικοί οφείλουν να επιβλέπουν τις εργασίες δόμησης, ώστε αυτές να εκτελούνται σύμφωνα με τα εγκεκριμένα στοιχεία του τοπογραφικού διαγράμματος, του διαγράμματος κάλυψης και της μελέτης που υποβλήθηκε και να υποβάλουν σχετική δήλωση

      Οι Αρχιτέκτονες Μηχανικοί, οι οποίοι ασχολούνται με τα κτιριακά έργα έχουν να αντιμετωπίσουν τις εξής ευθύνες:
      Σύνταξη Μελετών και Σχεδίων
      Σύνταξη Φακέλου / Σχεδίου Ασφάλειας και Υγείας (ΦΑΕ – ΣΑΕ)
      Χρονοδιαγράμματα Κατασκευής
      Σύνταξη Προϋπολογισμού Έργου
      Επίβλεψη Εφαρμογής Μελέτης και Κατασκευής
      Επίβλεψη των φάσεων Κατασκευής και των Μέτρων Ασφαλείας
      Παραλαβή του αποπερατωμένου Έργου

      Για τις παραπάνω ευθύνες του είναι υπόλογος έναντι:
      Του ιδιοκτήτη (ΚτΕ)
      Των Υπηρεσιών του Δημοσίου
      Του Εργατοτεχνικού Προσωπικού
      Του Κατασκευαστή
      Διαφόρων “Τρίτων”.

      Εύκολα διαπιστώνει κανείς πως η παραπάνω κατάσταση δημιουργεί αντικειμενικά μεγάλη επαγγελματική ανασφάλεια και αβεβαιότητα, Ευθύνες τις οποίες αρκετοί Μηχανικοί έχουν βιώσει στην πράξη με ενίοτε επώδυνο τρόπο.
       
      Για αυτό το λόγο, πέρα από την επιδίωξη του κάθε Μηχανικού (ατομικά ή με τα συλλογικά του Όργανα) για εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, θα πρέπει συγχρόνως να υπάρξει η κατάλληλη μέριμνα για οργάνωση στην πράξη της απαραίτητης “άμυνας”. Προς τούτο, πρέπει να αξιοποιηθεί η Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης, που φαίνεται να είναι η πλέον γόνιμη και αξιόπιστη λύση στο όλο πρόβλημα των Ευθυνών. Θεσμός, που είναι δοκιμασμένος με επιτυχία στις υπόλοιπες προηγμένες χώρες εδώ και αρκετά χρόνια.
       
      Συμπεράσματα
       
      Ο Μηχανικός ασκεί ένα σύνθετο επάγγελμα που μοιραία συνεπάγεται Κινδύνους οι οποίοι δεν μπορούν να εξαλειφθούν και Ευθύνες τις οποίες πρέπει να τις αναλάβει, στον βαθμό που του αναλογούν.
       
      Η Πολιτεία θα πρέπει να «ξεκαθαρίσει” το τοπίο των ευθυνών ως βασική υποχρέωσή της απέναντι στο Κοινωνικό Σύνολο
       
      Οι Υπηρεσίες της Πολιτείας δεν πρέπει να είναι στο απυρόβλητο, αλλά να αναλαμβάνουν τις ευθύνες που τους αναλογούν
       
      Η Ποινική Ευθύνη συνδέεται με τιμωρία και δεν ασφαλίζεται. Απεναντίας, η Αστική Ευθύνη ασφαλίζεται. Πρέπει συστηματικά να εφαρμοσθεί και στη χώρα μας
       
      Η Ασφάλιση είναι ένας δόκιμος τρόπος για τον περιορισμό των αβεβαιοτήτων και των κινδύνων που προέρχονται από τις ευθύνες, στο βαθμό που είναι ουσιαστική και βασίζεται σε αξιόπιστα ασφαλιστήρια συμβόλαια και σωστές υπηρεσίες, που να οδηγούν σε δίκαια αποζημίωση, χωρίς χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες.
       
      Η θεσμοθέτηση της ασφαλιστικής κάλυψης της Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης του Μηχανικού (Φυσικό Πρόσωπο ή Οργανωμένη Εταιρία), παρέχοντος Υπηρεσίες Μελετητή – Επιβλέποντα – Συμβούλου και της ασφαλιστικής κάλυψης της 10ετους εγγύησης του Κατασκευαστή (στην ευρεία του έννοια), πιστεύεται πως είναι τα “εργαλεία” που θα λύσουν το πρόβλημα του βάρους της Ευθύνης και θα οδηγήσουν στον εκσυγχρονισμό του συστήματος παραγωγής Έργων στη χώρα μας.
       
      Οι Μηχανικοί και οι Φορείς τους θα πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αξιοποίηση του θεσμού της Ασφάλισης και την ανάδειξη του ουσιαστικού ρόλου της, προς όφελος των Μηχανικών με την ιδιότητα του Μελετητή – Επιβλέποντα ή του Εργολάβου - Κατασκευαστή.
       
      Από τον κ. Γιώργοο Κουτίνα, Μηχανικός ΕΜΠ & ENSPM Γαλλίας, Εμπειρογνώμων Ασφαλίσεων σε θέματα αστικής ευθύνης, επιχειρηματικών κινδύνων & τεχνικών έργων.
      **********************(Διεγράφη διαφημιστική παραπομπή)****************
       
       
      Το Φόρουμ δεν είναι μέσο διαφήμισης και φυσικά δεν εξυπηρετεί τέτοιους σκοπούς.
      Θα σας παρακαλούσα λοιπόν να σεβαστείτε του Κανόνες Συμμετοχής και ειδικότερα το Νο 7 αυτών και να μην επαναληφθεί ανάλογο προμοτάρισμά σας.
       
      ilias
    2. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η γεωθερμία στην Ελλάδα παραμένει σε εμβρυακό στάδιο ανάπτυξης, στερούμενη ουσιαστικής προόδου παρά τις υποσχόμενες προοπτικές της για την ενεργειακή μετάβαση. Αν και οι πρώτες ερευνητικές προσπάθειες ξεκίνησαν ήδη από τη δεκαετία του 1970, η αξιοποίησή της έχει καθυστερήσει σημαντικά, με βασικά εμπόδια να αναδύονται σε θεσμικό, οικονομικό και τεχνικό επίπεδο. Η γεωθερμία αποτελεί μια πολύτιμη, αλλά υποεκμεταλλευόμενη επιλογή ενέργειας για τη χώρα η οποία χρήζει «γεωλογικής εύνοιας».
      Η πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) αναδεικνύει την αναγκαιότητα άμεσων και στοχευμένων παρεμβάσεων, ώστε η χώρα να αξιοποιήσει αποτελεσματικά τους γεωθερμικούς της πόρους. Παρά τις χρόνιες καθυστερήσεις και ελλείψεις στον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων, η γεωθερμία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση της Ελλάδας σε ένα βιώσιμο ενεργειακό μοντέλο. Προσφέροντας μοναδικά πλεονεκτήματα, όπως η παροχή συνεχούς ενέργειας και η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, παραμένει μια αναξιοποίητη ευκαιρία που μπορεί να καλύψει ενεργειακές ανάγκες και να συμβάλει στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος της χώρας.
      Στην έκθεση με τίτλο «The Future of Geothermal Energy», ο IEA επισημαίνει ότι η γεωγραφική θέση της Ελλάδας και τα μοναδικά γεωλογικά της χαρακτηριστικά προσφέρουν σημαντικά γεωθερμικά πεδία, με θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 30°C έως 90°C. Παρόλα αυτά, η αξιοποίησή τους παραμένει περιορισμένη, κυρίως σε εφαρμογές θερμικής ενέργειας. Τα γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας (>90°C), που είναι απαραίτητα για την ηλεκτροπαραγωγή, παραμένουν ουσιαστικά ανεκμετάλλευτα. Ενδεικτικά, περιοχές όπως η Μήλος, η Νίσυρος και η Λέσβος διαθέτουν σημαντικές δυνατότητες για ανάπτυξη γεωθερμικών έργων μεγάλης κλίμακας, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν αξιοποιηθεί στο βαθμό που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας.
      Σύμφωνα με τον Δρ. Γεώργιο Τσιφουτίδη, επικεφαλής του Τμήματος Γεωθερμίας της Γενικής Διεύθυνσης Ορυκτών Πρώτων Υλών, η γεωθερμία αξιοποιείται κυρίως σε μικρές και μεσαίες θερμικές εφαρμογές, με θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 30°C έως 90°C. Τα γεωθερμικά πεδία εντοπίζονται κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, τη Θράκη, την Κεντρική Μακεδονία και σε περιοχές όπως η Λέσβος. Ιδιαίτερη πρόοδος σημειώνεται στις αντλίες θερμότητας εδάφους (GSHPs), με εγκατεστημένη θερμική ισχύ 192 MW, οι οποίες προσφέρουν σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας σε οικιστικές και βιομηχανικές εφαρμογές. Ωστόσο, τα γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας (>90°C), απαραίτητα για ηλεκτροπαραγωγή, παραμένουν ελάχιστα αξιοποιημένα, με μόλις δύο αναγνωρισμένα μέχρι σήμερα. Η Λέσβος αναδεικνύεται ως παράδειγμα αναζωογόνησης του ενδιαφέροντος για τη γεωθερμία, με πρόσφατες έρευνες στη Στύψη να αποκαλύπτουν νέο δυναμικό. Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες κατέχει τέσσερις άδειες για έρευνα και εκμετάλλευση υψηλής θερμοκρασίας σε Μήλο, Νίσυρο, Μέθανα και Λέσβο, με σχέδια για την εγκατάσταση σταθμού ισχύος 8 MW στο νησί. Αυτές οι περιοχές αποτελούν τη βάση για την ανάπτυξη της γεωθερμίας, ειδικά σε μη διασυνδεδεμένα νησιά, που αντιμετωπίζουν ενεργειακές προκλήσεις.
      Ο «αργός βηματισμός» και τα αδειοδοτικά κωλύματα
      Το στοίχημα της γεωθερμίας στην Ελλάδα εξελίσσεται σε μαραθώνιο με πολλά εμπόδια. Ένα από τα κύρια είναι το υψηλό ρίσκο στις αρχικές φάσεις ανάπτυξης, καθώς το 12-15% του συνολικού κόστους επένδυσης αφορά την αδειοδότηση και την εξερεύνηση, ενώ το κόστος γεωτρήσεων και ανάπτυξης πεδίων μπορεί να φτάσει έως και το 45%. Παράλληλα, η πιθανότητα μη εύρεσης επαρκών γεωθερμικών πόρων συχνά οδηγεί σε οικονομικές ζημίες. Το 80% του συνολικού κόστους της γεωθερμικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σχετίζεται με επενδύσεις σε γεωτρήσεις και εξοπλισμό, με το κόστος παραγωγής να κυμαίνεται από 40 έως 240 USD/MWh, συχνά υψηλότερο από τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή και η αιολική.
      Επιπλέον, περιβαλλοντικοί περιορισμοί, όπως η διαχείριση παραπροϊόντων, και η κοινωνική αποδοχή δημιουργούν πρόσθετες προκλήσεις, κυρίως σε έργα μεγάλης κλίμακας ή κοντά σε κατοικημένες περιοχές. Μια ακόμα δυσκολία είναι η έλλειψη πολιτικής στήριξης, καθώς μόνο 27 χώρες διαθέτουν πολιτικές για τη μείωση του ρίσκου στα γεωθερμικά έργα, ενώ πάνω από 100 έχουν θεσπίσει πολιτικές για την ηλιακή και αιολική ενέργεια. Για να ενισχυθεί η γεωθερμία, απαιτούνται στοχευμένες πολιτικές, ειδικά σε χώρες με χαμηλή διείσδυση, όπως η Ελλάδα. Προγράμματα μείωσης ρίσκου, επιδοτήσεις γεωτρήσεων και συμβάσεις αγοράς ενέργειας είναι απαραίτητα, ενώ η απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών, που σήμερα μπορεί να διαρκέσουν 8-10 χρόνια, είναι κρίσιμη. Με τις κατάλληλες επενδύσεις, πολιτικές και τεχνολογικές καινοτομίες, η γεωθερμία έχει τη δυνατότητα να γίνει μία από τις πιο αξιόπιστες και βιώσιμες πηγές ενέργειας, παίζοντας κεντρικό ρόλο στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση.
      Τα SOS για την Ελλάδα
      Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) προτείνει μια σειρά από στοχευμένες δράσεις για την αποτελεσματική αξιοποίηση του γεωθερμικού δυναμικού της Ελλάδας. Μια από τις βασικές προτάσεις είναι η απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης. Ο IEA εισηγείται τη δημιουργία ενός ειδικού καθεστώτος που θα αφορά αποκλειστικά τα γεωθερμικά έργα, διαχωρίζοντάς τα από τα καθεστώτα που εφαρμόζονται στα ορυκτά καύσιμα. Αυτό θα συμβάλει στη μείωση των χρονοβόρων διοικητικών εμποδίων και θα επιταχύνει την ανάπτυξη των έργων. Παράλληλα, ο Οργανισμός δίνει έμφαση στην ενίσχυση της χρηματοδότησης για τις πρώιμες φάσεις των γεωθερμικών έργων. Προτείνεται η χρήση ασφαλιστικών εργαλείων, κρατικών επιδοτήσεων και δημόσιων εγγυήσεων για τη μείωση του γεωλογικού ρίσκου, το οποίο αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τους επενδυτές. Μέσω αυτών των μέτρων, τα έργα μπορούν να γίνουν πιο ελκυστικά και βιώσιμα για την αγορά. Επιπλέον, ο IEA υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης πολιτικών που θα διασφαλίζουν μακροπρόθεσμα σταθερά έσοδα για τους επενδυτές. Οι πολιτικές αυτές περιλαμβάνουν τη θέσπιση σταθερών συμβολαίων και μηχανισμών δίκαιης αποζημίωσης για την παραγόμενη ενέργεια, έτσι ώστε να ενισχυθεί η οικονομική βιωσιμότητα των γεωθερμικών έργων. Με αυτές τις προτάσεις, ο IEA στοχεύει στην απελευθέρωση του γεωθερμικού δυναμικού της Ελλάδας και στην προώθηση μιας βιώσιμης ενεργειακής μετάβασης.
      Οι ευκαιρίες
      Παρά τις δυσκολίες, οι τεχνολογικές εξελίξεις υπόσχονται να καταστήσουν τη γεωθερμία ανταγωνιστική. Νέες τεχνολογίες, όπως τα Enhanced Geothermal Systems (EGS) και τα κλειστά κυκλώματα (closed-loop systems), επιτρέπουν την πρόσβαση σε πόρους σε μεγαλύτερα βάθη, με προβλεπόμενες μειώσεις κόστους έως 80% μέχρι το 2035. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει το κόστος παραγωγής στα 50 USD/MWh, καθιστώντας τη γεωθερμία ελκυστική συγκριτικά με άλλες ανανεώσιμες πηγές. Η αγορά γεωθερμίας προβλέπεται να καλύψει έως και το 15% της παγκόσμιας αύξησης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2050, ισοδυναμώντας με περίπου 800 GW εγκατεστημένης ισχύος, ενώ μπορεί να συμβάλει και στη ζήτηση θερμότητας, ειδικά σε οικιακές και βιομηχανικές εφαρμογές. Παράλληλα, η γεωθερμία προσφέρει σήμερα περίπου 145.000 θέσεις εργασίας παγκοσμίως, με την προοπτική να αυξηθούν σε 1 εκατομμύριο μέχρι το 2030.
      Ποιοι διαγκωνίζονται στην κούρσα της γεωθερμίας
      Η Ευρώπη βρίσκεται στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσπάθειας για την ενεργειακή μετάβαση, και η γεωθερμία αποτελεί μια από τις βασικές τεχνολογίες που μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο. Με εκτεταμένο γεωθερμικό δυναμικό, η Ιταλία, η Ισλανδία και η Τουρκία είναι οι χώρες που σήμερα οδηγούν την ανάπτυξη της γεωθερμίας στην Ευρώπη. Η Ιταλία, πρωτοπόρος στον τομέα, φιλοξενεί το πρώτο γεωθερμικό εργοστάσιο του κόσμου στο Λαρντερέλο και εξακολουθεί να επεκτείνει την εγκατεστημένη ισχύ της, με γεωθερμικούς σταθμούς που καλύπτουν σημαντικό μέρος των ενεργειακών αναγκών της χώρας. Η Ισλανδία, με τους πλούσιους γεωθερμικούς πόρους της, καλύπτει σχεδόν το 90% των αναγκών της για θέρμανση μέσω γεωθερμίας, ενώ η Τουρκία έχει επενδύσει σημαντικά την τελευταία δεκαετία, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μεγάλων έργων που την κατατάσσουν στις κορυφαίες χώρες παγκοσμίως στον τομέα.
      Στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, χώρες όπως η Γερμανία, η Ουγγαρία και η Πολωνία αναπτύσσουν σταθερά την γεωθερμική τους υποδομή, αξιοποιώντας κυρίως τα πεδία μέσης και χαμηλής ενθαλπίας για τηλεθέρμανση. Η Γαλλία και η Ολλανδία έχουν επίσης σημειώσει σημαντική πρόοδο, με επικέντρωση στη χρήση γεωθερμίας για θέρμανση αστικών περιοχών μέσω δικτύων τηλεθέρμανσης. Η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα να καταστεί παγκόσμιος ηγέτης στη γεωθερμία, εφόσον ξεπεραστούν τα εμπόδια που αφορούν τη χρηματοδότηση και την τεχνογνωσία. Με την κατάλληλη υποστήριξη, η γεωθερμία μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην απανθρακοποίηση της ηπείρου, στη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα και στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας για τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
      Οι παγκόσμιες επενδύσεις στον τομέα της γεωθερμίας θα μπορούσαν έτσι να αυξηθούν σε 1 τρισεκατομμύριο δολάρια έως το 2035 και σε 2,5 τρισεκατομμύρια έως το 2050. Ο IEA εκτιμά ότι «οι οικονομικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη (της γεωθερμίας) θα μπορούσαν να μειωθούν για τους επενδυτές» και έτσι «να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των προγραμμάτων». Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει «να μειωθούν κατά 80% τα κόστη έως το 2035 σε περίπου 50 δολάρια η μεγαβατώρα», προσθέτει ο IEA.
    3. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η πιο «κλισέ» φράση όσων ασχολούνται με τις συνδυασμένες και εμπορευματικές μεταφορές είναι η ακόλουθη: Η Ελλάδα μπορεί να καταστεί εμπορευματικός κόμβος της ΝΑ Ευρώπης.
      Μπορεί να αποτελεί ουτοπία, μπορεί και όχι. Από την άλλη πλευρά, τα βήματα προόδου είναι εμφανή, κυρίως στον τομέα των υποδομών και όχι μόνο.
      Η χώρα έχει ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης διεθνών φορτίων, όπως ανέφερε πρόσφατα στην ημερίδα «Συνδυασμένες Μεταφορές και ο Ρόλος της Ελλάδας», που διεξήχθη στο Θριάσιο Ε/Κ, ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ανάπτυξης Εφοδιαστικής Ιωάννης Μίνης.
      Για παράδειγμα, ο Πειραιάς είναι ο πλησιέστερος στο Σουέζ σημαντικός ευρωπαϊκός λιμένας, η θέση της χώρας είναι ευνοϊκή σε σχέση με την Κεντρική και ΝΑ Ευρώπη και η ιδιωτικοποίηση του ΟΛΘ αύξησε τα διεθνή φορτία, εάν και μόνο το 10% – 15% εξ αυτών διακινούνται μέσω της ενδοχώρας.
      Επιπροσθέτως, οι σιδηροδρομικές μεταφορές δύνανται να αποτελέσουν κρίσιμο παράγοντα προσέλκυσης διεθνών φορτίων.
      Oι διάδρομοι των εμπορευματικών ροών στους οποίους μπορεί να πρωταγωνιστήσει η Ελλάδα
      Για παράδειγμα, η σιδηροδρομική μεταφορά διεθνούς φορτίου από τον ΣΕΠ, ύψους 30.000 TEU ανά έτος, θα μπορούσε να ανέλθει στα επίπεδα των 100.000 TEU, με την ολοκλήρωση του βασικού σιδηροδρομικού άξονα.
      Στα ανωτέρω χαρακτηριστικά γνωρίσματα είναι σημαντικό:
      -Να προσδιορισθούν οι διεθνείς εμπορευματικές ροές και να κατηγοριοποιηθούν.
      -Για τις εν δυνάμει ροές, να προσδιοριστούν ανά κατηγορία, όπως η προστιθέμενη αξία για τη χώρα και πρωτοβουλίες αύξησης της ζήτησης – ενίσχυσης της προσφοράς.
      Σε θεσμικό επίπεδο προτείνεται τα υπουργεία Οικονομίας και Εξωτερικών να αναλάβουν συστηματικές πρωτοβουλίες για εξευρωπαϊσμό προϊόντων, μέσω προστιθέμενης αξίας στην Ελλάδα (σύμφωνα πάντα με τις επιταγές των κανονισμών της ΕΕ).
      Επίσης, κρίνεται σκόπιμο να δοθούν κίνητρα για κατάλληλες επενδύσεις σε συναρμολόγηση, επισκευή/rework, «τελειοποίηση», μεταποίηση διεθνών φορτίων, αλλά και να γίνει ενδελεχές benchmarking σε χώρες της ΕΕ, στις οποίες προσφέρονται παρόμοιες υπηρεσίες (Ιρλανδία, Τσεχία, κλπ)
      Αντίστοιχα, για διεθνή φορτία (εκτός ΕΕ), να μελετηθούν κίνητρα και προϋποθέσεις, ώστε τα φορτία να τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία στην Ελλάδα –  25% του ποσού εκτελωνισμού παραμένει στην Ελλάδα.
      Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να εφαρμοστούν ταχείες διαδικασίες εκτελωνισμού, πρότυποι δασμοί ανά κατηγορία αγαθών (και σχετική υποστήριξη του προσωπικού του τελωνείου, περιορίζοντας την ανάγκη για προσδιορισμό δασμών ανά περίπτωση) και ηλεκτρονικοποίηση του συνόλου των διαδικασιών, ώστε να συμπεριλάβει και άλλες υπηρεσίες ή φορείς που εμπλέκονται στην εισαγωγή και εξαγωγή εμπορευμάτων.
    4. Αρθρογραφία

      Engineer

      Ο Χάρτης  συγκρίνει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ανά χώρα, με βάση όμως τα δεδομένα του 2022, σύμφωνα με την Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ (ΕΙΑ)   Από τον Ιανουάριο του 2024, ο παγκόσμιος μέσος όρος που αφορά την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές βρίσκεται στο 29%.   Σύμφωνα με το Visual Capitalist, ενώ όλες οι χώρες εμφανίζουν -όπως είναι αναμενόμενο- διαφορές αναμεταξύ τους ως προς τους οικονομικούς δείκτες, οι διαφορές στο ενεργειακό τους μείγμα, προβλέπεται σε βάθος χρόνου να διαδραματίσουν τον καθοριστικό ρόλο.

      Όπως φαίνεται στον παρακάτω χάρτη, υπάρχουν κράτη που διαγράφουν εξαιρετικά ανοδική τροχιά στον τομέα των ΑΠΕ, ενώ την ίδια στιγμή άλλα υστερούν, θέτοντας σε κίνδυνο και την επίτευξη των κλιματικών στόχων που έχουν θέσει. 


        Αυτός ο χάρτης που δημιουργήθηκε από τον Rakshit Jain, συγκρίνει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ανά χώρα με βάση όμως τα δεδομένα του 2022, σύμφωνα με την Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ (ΕΙΑ).    Όπως προκύπτει, αρκετές είναι εκείνες οι χώρες που έχουν καταφέρει να μετατρέψουν ολόκληρο το ηλεκτρικό τους δίκτυο σε εντελώς πράσινο δίκτυο.   Στις χώρες με δίκτυο 100% ανανεώσιμων πηγών ενέργειας περιλαμβάνονται ορισμένες από τις πλουσιότερες του πλανήτη, όπως η Νορβηγία και η Ισλανδία, αλλά και κάποιες λιγότερο εύρωστες έως και αναπτυσσόμενες, όπως η Παραγουάη και η Αιθιοπία αντίστοιχα.   Στο άλλο άκρο του φάσματος, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της Σαουδικής Αραβίας είναι μηδενικό, γεγονός που ίσως δεν αποτελεί έκπληξη αν λάβουμε υπόψη ότι αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου στον κόσμο.    Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι στην τεχνολογικά προηγμένη Νότια Κορέα, το μερίδιο των ΑΠΕ αντιπροσωπεύει μόνο το 8% της συνολικά παραγόμενης ενέργειας.   Ως η μεγαλύτερη οικονομία -μέχρι στιγμής- του κόσμου, ο τρόπος με τον οποίο οι ΗΠΑ επιτυγχάνουν αυτή τη μέτρηση είναι κρίσιμος για τους στόχους του Παρισιού για μηδενική κατανάλωση, με το 23% του δικτύου του κράτους να τροφοδοτείται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.   Ο κύριος αντίπαλος της Αμερικής, η Κίνα, έχει ποσοστό ελαφρώς υψηλότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο, στο 31%, ενώ η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία, η Γερμανία, αντλεί το 46% της ενέργειάς της από ανανεώσιμες πηγές.

      Όσον αφορά την Ελλάδα, η συμμετοχή των ΑΠΕ είναι στο 47%.

        Εικόνες και infographic από το Visual Capitalist
    5. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η Ελλάδα κατατάσσεται πλέον στις πρώτες πέντε θέσεις στην Ευρώπη σε αριθμό σηράγγων που ξεπερνούν τα 500 μ. με τα πλέον σύγχρονα συστήματα ασφάλειας. Πρόκειται για οδικά έργα με μοναδικά χαρακτηριστικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε αυτό το άρθρο θα δείτε τις μεγαλύτερες σήραγγες που έχουν κατασκευαστεί μέχρι σήμερα στη χώρα.
      Με ένα δίκτυο αυτοκινητοδρόμων που ξεπερνά τα 2.500 χιλιόμετρα, η Ελλάδα έχει αλλάξει ριζικά τον χάρτη των οδικών μεταφορών.
      Στο επίκεντρο αυτής της μεγάλης μεταμόρφωσης βρίσκονται οι οδικές σήραγγες, οι οποίες σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν από ελληνικά χέρια, αποτελώντας τεχνικά επιτεύγματα και πολύτιμη εμπειρία για τον κλάδο. Παρά τις δυσκολίες και τις καθυστερήσεις που συχνά συνοδεύουν τέτοιου είδους έργα, η χώρα διαθέτει σήμερα δεκάδες σήραγγες που δεσπόζουν στους βασικούς οδικούς άξονες, διευκολύνοντας τη σύνδεση περιοχών και ενισχύοντας την οδική ασφάλεια.
      Η πρώτη σήραγγα που κατασκευάστηκε στην Ελλάδα είναι η «στοιχειωμένη» οδική σήραγγα της Κατάρας ή Μετσόβου ή Ανηλίου, (ανάλογα με ποιων κατοίκων της περιοχής την άποψη είστε…), η οποία, ενώ ήταν έτοιμη χρόνια (επίσημα από το 1995, αλλά είχε εγκαινιαστεί και το 1993 από τον τότε πρωθυπουργό κ. Κωνσταντίνο Μητσοτάκη), δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, καθώς δεν υπήρχαν για πάνω από δέκα χρόνια δρόμοι πρόσβασης προς τις εισόδους της!
      Ήταν η πρώτη μεγάλη σήραγγα στην Ελλάδα με κατασκευή από τη αυστριακή εταιρεία Mayreder και επίβλεψη από την Υπηρεσία μου στο ΥΠΕΧΩΔΕ την ΕΥΔΕ ΟΣΥΕ/ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΟΔΙΚΩΝ ΣΗΡΑΓΓΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΕΡΓΩΝ. Ο διευθυντής Μενέλαος Κωνσταντάκος έλεγε μεταξύ σοβαρού και αστείου ότι «ευτυχώς που τελειώσαμε τη σήραγγα για να γίνει επιτέλους η χάραξη της Εγνατίας Οδού».
      Χαρακτηριστικά αναφέρω τι χρειάστηκε για τη νέα χάραξη της δυτικής πρόσβασης προς τη σήραγγα.
      Ξεκινά βόρεια του Μετσοβίτικου ποταμού με τη σήραγγα Ανθοχωρίου μήκους 690 μέτρων.  Συνεχίζει με τη γέφυρα του Βοτονοσίου (μήκους 540 μέτρων),  τη σήραγγα Βοτονοσίου (μήκους 510 μέτρων),  τη γέφυρα του Μεγαλορέματος (μήκους 480 μέτρων),  τη σήραγγα Δύο Κορυφών (μήκους 740 μέτρων),  τη σήραγγα Κρημνού (μήκους 1.080 μέτρων), τη σήραγγα Καλαμιών (μήκους 800 μέτρων), τη σήραγγα Αγίου Νικολάου (μήκους 365 μέτρων), την κρεμαστή γέφυρα του Μετσοβίτικου ποταμού (μήκους 510 μέτρων) και καταλήγει με τη σήραγγα Ανηλίου μήκους 2.120 μέτρων και φθάνει στην είσοδο της σήραγγας της Κατάρας.
      Στα έργα αυτά πρέπει να προστεθεί και ο ανισόπεδος κόμβος του Μετσόβου που χρησιμοποιεί το υπάρχον οδικό δίκτυο και περιλαμβάνει και μία σήραγγα μήκους 370 μέτρων χάρις στην οποία η σύνδεση γίνεται χωρίς να θιγεί καθόλου το περιβάλλον.
      Τρίτη σήραγγα πάλι από την ΕΥΔΕ ΟΣΥΕ ήταν χρονολογικά η σήραγγα Τυμφρηστού που συνδέει τη Φθιώτιδα με το Καρπενήσι μήκους ~1,4 χλμ.
      Μελλοντικά προβλέπεται νέο έργο – διπλή σήραγγα (~4,29 χλμ) στα πλαίσια του οδικού άξονα Λαμία – Καρπενήσι.
      Θα ήθελα να αναφέρω την τεράστια συμβολή του Δημήτρη Νικολάου διευθυντή, ΓΔ Συγκοινωνιακών Υποδομών και πρόεδρο του ΣΔΕ Τμήμα Κατασκευών, του Βασίλη Μερεντίτη προϊστάμενου Μηχανογικων Υποδομών, του Χαράλαμπου Τσουλούπα προϊσταμένου Διευθύνουσας Υπηρεσίας, του Γιώργου Γεωργαλά προϊσταμένου Διευθύνουσας Υπηρεσίας, των συγχωρεμένων Λάζαρου Κόκκαλη και Κύπρου Κυπριανού, του Κώστα Λακαφώση προϊστάμενου Μελετών, Θεόδωρου Τσουκαλά Διευθυντή και άλλους που θα αναφέρω σε άλλο λεπτομερές σημείωμα.

      Οι 10 μεγαλύτερες σήραγγες της χώρας
      Σήραγγα Τεμπών – 6 χλμ (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου) Το μεγαλύτερο τούνελ βρίσκεται στα Τέμπη. Πρόκειται για τη σήραγγα Τ2 η οποία έχει μήκος σχεδόν 6 χιλιομέτρων και αποτελεί τμήμα του αυτοκινητόδρομου Αιγαίου. Είναι η μεγαλύτερη στη χώρα μας αλλά και στη Νότιο-Ανατολική Ευρώπη. Γνωστή και ως σήραγγα Μαρίνου Αντύπα-Ρήγα Φεραίου, περιλαμβάνει δύο λωρίδες κυκλοφορίας πλάτους 3,75 μ. ανά κατεύθυνση και μία Λωρίδα Έκτακτης ανάγκης. Σήραγγα Δρίσκου – 4,6 χλμ (Εγνατία Οδός) Σήραγγα Παναγοπούλας – 4 χλμ (Ολυμπία Οδός) Σήραγγα Μετσόβου – 3,5 χλμ (Εγνατία Οδός) Σήραγγα Δωδώνης – 3,36 χλμ (Εγνατία Οδός) Σήραγγα Κλόκοβας – 3 χλμ (Ιόνια Οδός) Σήραγγα Πλαταμώνα – 3 χλμ (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου) Σήραγγα Όθρυος – 3 χλμ (Κεντρική Οδός Ε65) Σήραγγα Παναγιάς – 2,66 χλμ (Εγνατία Οδός) Σήραγγα Αγίου Κωνσταντίνου – 2,5 χλμ (Νέα Οδός) Τεχνικά Στοιχεία
      Το συνολικό μήκος των δέκα μεγαλύτερων σηράγγων φτάνει τα 31 χιλιόμετρα, μεγαλύτερο από τη Γραμμή 1 του Μετρό της Αθήνας (24 χλμ), όσο περίπου η Περιφερειακή Θεσσαλονίκης (31,4 χλμ) και σχεδόν το μισό της Αττικής Οδού (65 χλμ).
      Η Σήραγγα Τεμπών, που λειτούργησε το 2017, κατήργησε την επικίνδυνη διέλευση από την κοιλάδα, ένα από τα πιο αιματοβαμμένα σημεία του εθνικού οδικού δικτύου.
      Η Σήραγγα Δρίσκου στην Ήπειρο υπήρξε για χρόνια η μεγαλύτερη της χώρας,
      Η Σήραγγα Κλόκοβας των ρεκόρ στην Ιόνια Οδό, καθώς διανοίχθηκε σε μόλις 13 μήνες.
      Σημαντική είναι και η πιο πρόσφατη Σήραγγα Όθρυος στον Ε65, που παρακάμπτει τις επικίνδυνες στροφές μετά τη Λαμία.

      Οι επόμενες μεγαλύτερες σήραγγες
      Στον σχεδιασμό για τα προσεχή χρόνια περιλαμβάνονται:
      Η σήραγγα Ξηροκαμάρων (3 χλμ, στον άξονα Καστελίου–ΒΟΑΚ), Η σήραγγα Ηλιουπόλεως (περίπου 3,5 χλμ) και Η πολύπαθη σήραγγα Λεωφόρου Κύμης που θα συνδέει την Αττική Οδό με την Εθνική οδό Αθηνών Θεσσαλονίκης. Τα έργα αυτά, είτε ολοκληρωμένα είτε υπό σχεδιασμό, αποτελούν κομβικό κομμάτι της οδικής υποδομής της χώρας, αποδεικνύοντας ό,τι οι μεγάλες σήραγγες δεν είναι μόνο τεχνικά θαύματα, αλλά και μοχλοί ανάπτυξης και ασφάλειας.
      Γράφει ο πρώην Γ. Γ. Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών στο ΥπΑΑΤ, πρώην πρόεδρος ΣΠΜΕ ∗Δημήτριος Οδ. Παπαγιαννίδης
      Πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_145 της ΠΕΣΕΔΕ
    6. Αρθρογραφία

      Engineer

      Ολοκληρώθηκε η μερική κύρωση των Δασικών Χαρτών της χώρας, με πολλά προβλήματα όμως να παραμένουν σε εκκρεμότητα. Πάνω από 330.000 αντιρρήσεις δεν έχουν εξετασθεί, ενώ χιλιάδες είναι και οι εκπρόθεσμες ενστάσεις που «βαπτίζονται» πρόδηλα σφάλματα, για να μπορέσει νόμιμα η διοίκηση να τα εξετάσει και να δώσει λύση στα προβλήματα που ανέκυψαν. Ακόμη, μία σειρά από ζητήματα που σχετίζονται των δασικών χαρτών όπως: τα δασικά αυθαίρετα, οι οικιστικές πυκνότητες, οι περιοχές που εξαιρέθηκαν από τον δασικό χάρτη, το μπλοκάρισμα των οικοδομικών αδειών από τις πολεοδομίες και η μη δυνατότητα αποδοχής κληρονομιάς εκτάσεων που φαίνονται ως δασικά στο χάρτη, είναι μερικά από τα σημαντικά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν.
      Το μεγαλύτερο, όμως, «αγκάθι», το οποίο δεν έχει επιλυθεί μέχρι σήμερα, είναι οι εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις, οι οποίες είναι και επιδοτούμενες καλλιέργειες.
      Στα πλαίσια της επίλυσης αυτών των ζητημάτων, το Υπουργείο Περιβάλλοντος ετοιμάζει σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις.
      Ποια είναι τα προβλήματα και ποια λύση σχεδιάζεται;
      Αγροτεμάχια και σπίτια που βρίσκονται σε καμένες περιοχές που κηρύχθηκαν ως αναδασωτέες και φαίνονται δασικά στον χάρτη.
      Μετά από τις μεγάλες πυρκαγιές που έγιναν το 2021 στην Βόρεια Αττική και την Εύβοια, το Δασαρχείο κήρυξε την καμένη έκταση ως αναδασωτέες, για να τις προστατέψει.Η υποχρεωτικότητα της αναδάσωσης αφορά ως εκ τούτου αποκλειστικά τα καμένα δάση και δασικές εκτάσεις.
      Όμως στον κυρωμένο δασικό χάρτη συμπεριλαμβάνονται και αγροτεμάχια και κτισμένες εκτάσεις με νόμιμες οικοδομικές άδειες.
      Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να σταματήσουν οι αγοροπωλησίες και η έκδοση οικοδομικών αδειών μέχρι να «ξεπρασινίσουν» οι εκτάσεις τους, διαδικασία η οποία απαιτεί πολύ χρόνο.
      Ποια είναι η λύση;
      Το υπουργείο, έχει έτοιμη ρύθμιση για την επίλυσή του θέματος. Βάσει της ρύθμισης αυτής, θα ορίζεται ότι εκτάσεις που έχουν απωλέσει το δασικό τους χαρακτήρα πριν τις 11.6.1975 λόγω επεμβάσεων που έλαβαν χώρα με βάση σχετική διοικητική πράξη, η οποία καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν θα χαρακτηρίζονται ως δάση ή δασικές εκτάσεις κατά τη διαδικασία κατάρτισης δασικού χάρτη ή αναμόρφωσης κυρωμένου δασικού χάρτη και δε θα κηρύσσονται αναδασωτέες εφόσον διατηρούν τη χρήση που τους αποδόθηκε.
      Καθυστέρηση της εξέτασης των αντιρρήσεων από τις επιτροπές
      Μεγάλο πρόβλημα στην ολοκλήρωση της διαδικασίας της τελικής κύρωσης των δασικών χαρτών αποτελούν οι 331.874 αντιρρήσεις που βρίσκονται σε εκκρεμότητα και αφορούν μία μεγάλη έκταση συνολικού εμβαδού 2,5 εκατομμυρίων στρεμμάτων.
      Τι προβλέπει ο σχεδιασμός;
      Προκειμένου να τρέξει πιο γρήγορα η διαδικασία εξέτασης του συνόλου των αντιρρήσεων, το ΥΠΕΝ θέτει ορόσημο για την ολοκλήρωση του έργου αυτού 15 μήνες, ενώ ο σχεδιασμός για την επίτευξη του οροσήμου αυτού, μεταξύ άλλων, προβλέπει:
      Τον διπλασιασμό της αποζημίωσης που καταβάλλεται στον πρόεδρο, τα μέλη και τον γραμματέα των Επιτροπών Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ). Την αύξηση του αριθμού των ΕΠΕΑ σε 200 από 113. Σε περίπτωση παραιτήσεων των προέδρων των Επιτροπών, που σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο είναι δικηγόρος, θα δίνεται η δυνατότητα να ορίζεται ως πρόεδρος, δασολόγος υπάλληλος του Δημοσίου. Ξεχερσωμένες γεωργικές εκτάσεις Πρόκειται για περίπου 2,3 εκατομμύρια στρέμματα δασικών εκτάσεων που εκχερσώθηκαν χωρίς νόμιμες διοικητικές πράξεις και χρησιμοποιούνται για αγροτική χρήση.
      Μέχρι τέλος Φεβρουαρίου αναμένεται ότι θα έχει εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή η ρύθμιση για τις εκχερσωμένες γεωργικές εκτάσεις.
      Ποια είναι η πρόταση του Υπουργείου;
      Δεν θα αλλάξει το χαρακτήρα των συγκεκριμένων εκτάσεων αλλά θα ευνοεί τους αγρότες που θα συνεχίσουν να καλλιεργούν εκείνες τις εκτάσεις, για τις οποίες ελάμβαναν κοινοτικές ενισχύσεις. Έτσι, στον Δασικό Χάρτη θα συνεχίσουν να εμφανίζονται ως ΔΑ (εκχερσωμένη δασική έκταση), ωστόσο οι αγρότες που τις χρησιμοποιούν θα μπορούν να τις «τακτοποιήσουν» για όσο διάστημα λαμβάνουν ευρωπαϊκές επιδοτήσεις.
      Σε κάθε περίπτωση όμως, η λύση που δρομολογείται είναι να δοθεί το δικαίωμα χρήσης στους αγρότες και όχι η κυριότητα.
      «Μπλοκάρισμα» στην έκδοση οικοδομικής άδειας σε εκτάσεις που αποχαρακτηρίστηκαν από τις επιτροπές.
      Σύμφωνα με τη νομοθεσία μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια σε έκταση με χαρακτηρισμό ΑΑ, που πληροί τους όρους αρτιότητας. Σε κάθε περίπτωση η έκταση δεν πρέπει να φαίνεται δασική στον αναρτημένο δασικό χάρτη, προκειμένου να εκδοθεί η οικοδομική άδεια. Όμως ενώ θεωρούνται ως μη δασικές οι εκτάσεις που έχουν περιληφθεί στην ανάρτηση, για τις οποίες έχουν γίνει δεκτές αντιρρήσεις των ενδιαφερομένων από τις επιτροπές και έχουν δημοσιευθεί οι αποφάσεις στη «Διαύγεια» με τον αριθμό διαδικτυακής ανάρτησης (Α.Δ.Α.), αυτό δεν γίνεται δεκτό από τις πολεοδομίες οι οποίες ζητούν την αναθεώρηση του κυρωμένου δασικού χάρτη. Αυτό υφίσταται, λόγω ασάφειας του Νόμου 3889/2010 σχετικά με το εάν οι αποφάσεις των ΕΠ.Ε.Α., είναι άμεσα εκτελεστές στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ως διοικητικές πράξεις.
      Πιο απλά, το θέμα είναι εάν ο πολίτης ο οποίος δικαιώνεται με τις αποφάσεις των ΕΠ.Ε.Α, ως προς τον χαρακτήρα της έκτασής του, μπορεί να εκδώσει άδεια καθαρισμού, άδεια οικοδομής του ακινήτου, και λοιπές πράξεις που σχετίζονται με τα εμπράγματα δικαιώματα του, καθώς μέχρι σήμερα οι αρμόδιες υπηρεσίες, δεν εκδίδουν τις πράξεις αυτές.
      Η λύση που προτείνεται είναι:
      Το ΥΠΕΝ, θα καταθέσει νομοθετική ρύθμιση και θα διευκρινίζει ότι σε κάθε περίπτωση που ο πολίτης δικαιώνεται με τις αποφάσεις των ΕΠ.Ε.Α, ως προς τον χαρακτήρα της έκτασής του, θα μπορεί να εκδώσει κάθε διοικητική πράξη που σχετίζεται με τα εμπράγματα δικαιώματα του.
      Δυνατότητα αποδοχής κληρονομιάς δασικής έκτασης
      Σήμερα δεν υπάρχει δυνατότητα αποδοχής κληρονομιάς σε ακίνητο που βρίσκεται εκτός σχεδίου και φαίνεται δασικό στο χάρτη, γιατί σύμφωνα με το νόμο «μετά την κύρωση του δασικού χάρτη κάθε μεταβίβαση, σύσταση, αλλοίωση και γενικά κάθε μεταβολή των εμπραγμάτων δικαιωμάτων, στις δασικές εν γένει εκτάσεις, που περιλαμβάνονται σε αυτόν, είναι άκυρη και ανίσχυρη, αν δεν συνοδεύεται από σχετικό πιστοποιητικό της αρμόδιας υπηρεσίας της οικείας Διεύθυνσης Δασών, με το οποίο βεβαιώνεται ο χαρακτήρας της έκτασης».
      Τι θα λέει η νέα ρύθμιση:
      Θα δίνει τη δυνατότητα να γίνει η αποδοχή της κληρονομίας ακινήτου κατ΄ εξαίρεση του δασικού νόμου 3889/2010. Πράγμα που σημαίνει ότι θα γίνεται η αποδοχή της κληρονομίας χωρίς βεβαίωση του Δασαρχείου και χωρίς υπεύθυνη δήλωση μηχανικού, για τον όποιο δασικό η μη χαρακτηρισμό της έκτασης του ακινήτου. Η νέα νομοθετική ρύθμιση εδράζεται σε σχετική γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους του 2021, που τεκμηριώνει την αποδέσμευση της αποδοχής κληρονομίας από τους δασικούς χάρτες.
      Εκτάσεις που εξαιρέθηκαν από το δασικό χάρτη και σήμερα είναι εκτός σχεδίου
      Το ζήτημα αφορά περιοχές που εξαιρέθηκαν από την ανάρτηση δασικών χαρτών χωρίς όμως να έχει εξεταστεί ο χαρακτήρας τους ως δασικών ή μη και αφορούν σε σχέδια πόλεων και οικισμών, τα όρια των οποίων έχουν οριοθετηθεί με άλλες διατάξεις (οικισμών προ του έτους 1923, ακτινικοί οικισμοί), πολεοδομικών μελετών που εκπονούνται και περιοχές στις οποίες κατέπεσαν τα όρια με απόφαση του ΣτΕ και σήμερα στερούνται οριοθέτησης (π.χ. οικισμοί Πηλίου και άλλοι οικισμοί κάτω των 2000 κατοίκων).
      Η πρόταση είναι:
      Νέα μελέτη εξέτασης του δασικού χαρακτήρα των εκτάσεων και συμπληρωματική ανάρτηση δασικών χαρτών που θα συμπεριλαμβάνουν τις περιοχές αυτές.
    7. Αρθρογραφία

      Engineer

      Πρόσφατα ψηφίστηκε από την Βουλή το νομοσχέδιο για τους όρους αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας σε παραθαλάσσιες περιοχές, που περιλαμβάνει τις ρυθμίσεις για την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στις παραλίες, την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας με διαφάνεια, την προστασία του περιβάλλοντος, την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, τον σεβασμό και την ασφάλεια των λουόμενων, την ένταση των ελέγχων και την επιβολή αυστηρών κυρώσεων στους παραβάτες.
      Στόχος του νέου νόμου είναι να μπει φραγμός στην αναρχία που επικρατεί κατά τους θερινούς μήνες στις περισσότερες παραλίες, όπου συναντάται η πρακτική των παράνομων καταλήψεων του αιγιαλού και της παραλίας από τους επιχειρηματίες με την ανοχή πολλές φορές των δήμων που τις παραχωρούν, αλλά και την έλλειψη ελέγχων από τις αρμόδιες αρχές. Το θέμα είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις τον τελευταίο χρόνο, με τις αντιδράσεις πολιτών σε πολλά νησιά και παραλίες της χώρας, γνωστό ως «κίνημα της πετσέτας». Για αυτό το λόγο θα πρέπει οι πολίτες να γνωρίζουν τις νέες διατάξεις που ισχύουν για την παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας σε ιδιώτες.
      Ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας για την παραχώρηση;
      Αρμόδιος φορέας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας είναι το Δημόσιο και η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. που εκπροσωπείται από την Κτηματική Υπηρεσία. Το 60% επί του ανταλλάγματος του Δημοσίου από την παραχώρηση απλής χρήσης θα αποδίδεται στον οικείο δήμο.
      Ποιες είναι οι υποχρεώσεις για όσους μισθώνουν παραλίες;
      Ο μισθωτής έχει τουλάχιστον τις παρακάτω ειδικότερες υποχρεώσεις:
      α) διασφαλίζει την ελεύθερη, απρόσκοπτη και ασφαλή διέλευση του κοινού στον αιγιαλό και την παραλία,
      β) διασφαλίζει τη χρήση του αιγιαλού και της παραλίας για άτομα με αναπηρία,
      γ) περιορίζει την ανάπτυξη των ομπρελών, ξαπλωστρών και θαλάσσιων μέσων αναψυχής και λοιπών κινητών στοιχείων σε ποσοστό του εμβαδού της παραχωρούμενης έκτασης που δεν υπερβαίνει το 60% ή το 30%, αν πρόκειται για προστατευόμενο αιγιαλό και παραλία, ώστε να διασφαλίζονται η διέλευση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα και η ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον 4 μέτρων,
      δ) διατηρεί καθημερινά καθαρό το παραχωρούμενο τμήμα αιγιαλού και παραλίας,
      ε) αναρτά σε εμφανές σημείο στον αιγιαλό ή την παραλία πινακίδα με όλα τα προσδιοριστικά στοιχεία της παραχώρησης, όπως τις συντεταγμένες, τον αριθμό της απόφασης παραχώρησης, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του κοινού και του παραχωρησιούχου και το διάγραμμα της παραχώρησης. Οι πολίτες θα έχουν ηλεκτρονική πρόσβαση για τον έλεγχο των αναγραφομένων και δυνατότητα ηλεκτρονικών καταγγελιών.
      στ) τοποθετεί κινητά στοιχεία για την εξυπηρέτηση του κοινού,
      ζ) φροντίζει για τη διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος του παραχωρούμενου χώρου, όπως με τη διατήρηση της μορφολογίας της ακτής και της ακτογραμμής,
      η) παραδίδει τον παραχωρηθέντα χώρο στην αρχική κατάσταση μετά το πέρας της διάρκειας της παραχώρησης και απομακρύνει τα κινητά στοιχεία κατά τις περιόδους που καθορίζονται στη σύμβαση παραχώρησης,
      θ) διασφαλίζει την παρουσία ναυαγοσώστη, εφόσον του υποδειχθεί ότι η υποχρέωση αυτή δεν καλύπτεται από τον οικείο δήμο.
      Οι υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου μνημονεύονται στη σύμβαση παραχώρησης. Είναι δυνατή η σύναψη σύμβασης έργου από τον παραχωρησιούχο με τρίτο πρόσωπο για την άσκηση δραστηριοτήτων θαλάσσιων μέσων αναψυχής ή άλλης συναφούς επιχείρησης. Η δραστηριότητα ασκείται σε σαφώς καθορισμένο τμήμα του παραχωρηθέντος χώρου που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% της συνολικής παραχώρησης. Με τη διακήρυξη μπορούν να προβλέπονται και επιπλέον υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου σε σχέση με την προστασία, διατήρηση και ανάπτυξη του παραχωρούμενου τμήματος αιγιαλού και παραλίας και την ενίσχυση της κοινοχρησίας. Η παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας που βρίσκονται εντός αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και ιστορικών τόπων ή τους περιβάλλουν επιτρέπεται μόνο μετά από σύμφωνη γνώμη των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο μισθωτής παραδίδει τον παραχωρηθέντα χώρο στην αρχική κατάσταση μετά το πέρας της διάρκειας της παραχώρησης και απομακρύνει τα κινητά στοιχεία κατά τις περιόδους που καθορίζονται στη σύμβαση παραχώρησης. Ποια τμήματα αιγιαλών και παραλιών που μπορούν να παραχωρηθούν για απλή χρήση;
      1.Στις αρχές του κάθε έτους μετά από γνώμη των οικείων δήμων, ορίζονται τα τμήματα αιγιαλού και παραλίας που επιτρέπεται να παραχωρηθούν για απλή χρήση κατόπιν πλειοδοτικής δημοπρασίας, πέραν αυτών για τα οποία υπάρχει ενεργή σύμβαση παραχώρησης για το αντίστοιχο έτος.
      Το εμβαδόν κάθε παραχωρούμενου τμήματος αιγιαλού και παραλίας δεν υπερβαίνει τα 500 τετραγωνικά μέτρα. Μεταξύ των τμημάτων αιγιαλών και παραλίας που επιτρέπεται να παραχωρηθούν για απλή χρήση, ανεξαρτήτως του χρόνου ή της διαδικασίας που παραχωρούνται, μεσολαβεί απόσταση τουλάχιστον 6 μέτρων. Το σύνολο των τμημάτων αιγιαλού και παραλίας που παραχωρούνται δεν καλύπτει περισσότερο από το 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος. Δεν παραχωρούνται αιγιαλός και παραλία για απλή χρήση κατόπιν πλειοδοτικής δημοπρασίας όταν το μήκος ή πλάτος αυτού είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των 150 τετραγωνικών μέτρων. Σε ποιες επιχειρήσεις ή σωματείο γίνεται η παραχώρηση χωρίς δημοπρασία και ποιο είναι το όριο της κατάληψης;
      α) κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα,
      β) ενοικιαζόμενα δωμάτια,
      γ) οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις (camping),
      δ) καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, και
      ε) ναυταθλητικά σωματεία
      Σημειώνεται ότι η επιχείρηση ή το σωματείο θεωρείται όμορο του παραχωρούμενου τμήματος αιγιαλού και παραλίας και όταν ανάμεσα στον χώρο που δραστηριοποιείται η επιχείρηση ή το σωματείο και τον αιγιαλό ή την παραλία, κατά περίπτωση, παρεμβάλλεται οδός, πλατεία ή άλλος κοινόχρηστος χώρος, ιδιωτικό ακίνητο που ανήκει ή μισθώνεται από την επιχείρηση ή το σωματείο, ή ακίνητο που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου ή στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤ.Α.Δ.).
      Ποια είναι τα όρια στα τμήματα που παραχωρούνται σε όμορες επιχειρήσεις ή σωματεία;
      Τα τμήματα που μπορούν να παραχωρηθούν είναι τα εξής:
      α) την προβολή των ορίων του χώρου όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση ή το σωματείο, όπως βαίνουν κάθετα προς την ακτογραμμή και από β) παράλληλη γραμμή 4 μέτρων από την ακτογραμμή και την προβολή αυτής προς την επιχείρηση, ώστε το παραχωρούμενο εμβαδόν να μην υπερβαίνει τα 500 τετραγωνικά μέτρα και σε κάθε περίπτωση, σε συνδυασμό και με άλλες παραχωρήσεις απλής χρήσης, καταλείπεται ελεύθερο τουλάχιστον το 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος αιγιαλού και παραλίας, εντός του οποίου βρίσκεται. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή η παραχώρηση μεγαλύτερης επιφάνειας, εφόσον καταλείπεται το απαιτούμενο ελεύθερο ποσοστό για τουριστικά καταλύματα, ενοικιαζόμενα δωμάτια και σύνθετα τουριστικά καταλύματα.
      Ποιοι επιπλέον περιορισμοί υπάρχουν στην παραχώρηση;
      Δεν παραχωρούνται αιγιαλός και παραλία για απλή χρήση σε όμορη επιχείρηση, όταν το μήκος ή πλάτος αυτού είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των 150 τετραγωνικών μέτρων.
      Σε περίπτωση ύπαρξης συνεχόμενων όμορων επιχειρήσεων ή σωματείων, καταλείπεται ελεύθερη ζώνη πλάτους 6 τουλάχιστον μέτρων μεταξύ των ορίων τους. Σε αυτή την περίπτωση το εμβαδόν του παραχωρούμενου χώρου μειώνεται έως το ήμισυ, προκειμένου να καταλείπεται ελεύθερο τουλάχιστον το 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος αιγιαλού και παραλίας, εντός του οποίου βρίσκεται.
      Πως ο πολίτης μπορεί να ελέγχει την τήρηση των κανόνων από τον μισθωτή μιας παραλίας;
      Δημιουργείται ψηφιακή εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, ταμπλέτες κλπ. που θα διατίθεται δωρεάν στους πολίτες. Κάθε παραχώρηση θα αντιστοιχεί σε QR – code που θα αναρτάται στην ιστοσελίδα της Κτηματικής Υπηρεσίας του Δημοσίου, στην ιστοσελίδα του οικείου δήμου και στην πινακίδα σήμανσης του αιγιαλού ή της παραλίας που τοποθετείται υποχρεωτικά στο σημείο. Μέσω της ίδιας εφαρμογής οι πολίτες θα βλέπουν το διάγραμμα του τμήματος του αιγιαλού και της παραλίας που έχει παραχωρηθεί και θα μπορούν άμεσα να υποβάλουν καταγγελία αν διαπιστώνουν παρατηρήσει αυθαίρετη κατάληψη ή υπέρβαση της παραχώρησης.
      Ο φορέας παραχώρησης τμήματος του αιγιαλού και της παραλίας παρακολουθεί και ελέγχει, αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν σχετικής καταγγελίας, την τήρηση των υποχρεώσεών και έχει το δικαίωμα να καταγγέλλει αζημίως την σύμβαση παραχώρησης σε περίπτωση σοβαρών παραβάσεων του νόμου ή των συμβατικών υποχρεώσεων του μισθωτή.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
    8. Αρθρογραφία

      Engineer

      Θα ήθελα πολύ να ήμουν παρών στη σεμνή τελετή της 7ης Σεπτεμβρίου του 1945: όταν, παρόντος του Σοφοκλή Βενιζέλου, οι αρχές της πόλης επισημοποιούσαν την αλλαγή στην ονομασία ενός μεγάλης σημασίας δρόμου της Αθήνας από «Πανεπιστημίου» σε «Ελευθερίου Βενιζέλου». Θα ήθελα ένας δημοσιογράφος με φαντασία ή, έστω, πολύ διορατική σκέψη να έκανε την πολύ απλή ερώτηση στους παρισταμένους: «Πώς θα σας φαινόταν η τολμηρή πρόβλεψη ότι 70 και 80 χρόνια μετά, στο απλησίαστο 2005 ή 2015, κανείς, μα κανείς δεν θα αποκαλεί την οδό Πανεπιστημίου με το όνομα που μόλις της δώσατε; Και, αντίθετα, θα συνεχίζουν να την αποκαλούν με το όνομα που μόλις καταργήσατε;».
       
      Με την ίδια λογική μάλλον δεν θα ζήσουμε να διαβάσουμε ένα παρόμοιο ρεπορτάζ κοντά στο 2060 για να ξέρουμε την τύχη της πλατείας Θησείου που πριν από λίγους μήνες (τον περασμένο Σεπτέμβριο) μετονομάστηκε σε πλατεία Ζακλίν ντε Ρομιγί προς τιμήν της Γαλλίδας ελληνίστριας. Πάντως, τώρα υπάρχει το Διαδίκτυο για να κληροδοτήσει στις επόμενες γενιές τις περιορισμένες και μάλλον χλιαρές αντιδράσεις στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, καθώς η Ντε Ρομιγί δεν ήταν Ελληνίδα και (ακόμα χειρότερα...) είχε εβραϊκή καταγωγή.
       
      Ευτυχώς η αθηναϊκή πραγματικότητα δεν μας αφήνει λεπτό να πλήξουμε: η ιστορία της πρωτεύουσας είναι γεμάτη με κάθε είδους ευτράπελα, πολιτικές διενέξεις και ξεκαρδιστικό παρασκήνιο που συνοδεύει τις τακτικές αλλαγές στα ονόματα των οδών και των πλατειών της πόλης. Το κομφούζιο επιτείνει η ισχυρή αντίσταση που προβάλλει το ασυνείδητο της κοινωνίας, με αποτέλεσμα πλήθος μετονομασθέντων δρόμων να διαθέτουν σήμερα διπλή ονομασία: την «επίσημη» και την «ανεπίσημη», συνήθως το όνομα που είχε πριν από τη μετά βαΐων και κλάδων τελετή μετονομασίας.
       
      Η οδός Πανεπιστημίου βρίσκεται στην κορυφή μιας μακράς λίστας με μετονομασίες που «ατύχησαν». Της κάνουν παρέα πασίγνωστοι δρόμοι όπως η οδός Πατησίων που μέχρι την οδό Μάρνη διατηρεί τη μεταπολεμική της ονομασία («28ης Οκτωβρίου», σύμφωνα με έναν... αστικό μύθο, προχωρήσαμε στην αλλαγή για να φέρουμε σε δύσκολη θέση τους Ιταλούς της Κάζα ντ’ Ιτάλια που έχει την έδρα της στην Πατησίων, απέναντι από το Πολυτεχνείο), ή το αρχικό τμήμα της οδού Πειραιώς που ονομάζεται μέχρι σήμερα «Παναγή Τσαλδάρη», ή την κεντρική λεωφόρο της Καλλιθέας που όλοι την ξέρουμε ως «Θησέως» αλλά επισήμως ονομάζεται (κι αυτή) Ελευθερίου Βενιζέλου. Επίσης θα είχε ενδιαφέρον να γνωρίζαμε πόσοι Αθηναίοι ξέρουν ότι ένα τμήμα της παραλιακής λεωφόρου Ποσειδώνος ονομάζεται «Κωνσταντίνου Καραμανλή» (στα όρια του Δήμου Βούλας). Και στις πλατείες έχουμε ανάλογα παραδείγματα: το επίσημο όνομα της πλατείας Κολωνακίου είναι «Φιλικής Εταιρείας», της πλατείας Κυψέλης «Κανάρη», της πλατείας Κέννεντυ (στο Χαλάνδρι) «Φλύας», της πλατείας Σανταρόζα «Δικαιοσύνης», της πλατείας Κοτζιά «Εθνικής Αντιστάσεως», της πλατείας Βάθης «Ανεξαρτησίας», κ.ά. Ευτυχώς, η Ομόνοια παρέμεινε «Ομόνοια».
       
      Θύματα της πολιτικής
      Πολλές ιστορικές ονομασίες έπεσαν θύματα των εκάστοτε πολιτικών συσχετισμών: στον Πειραιά, η οδός Βασιλέως Κωνσταντίνου μετονομάστηκα σε «Ηρώων Πολυτεχνείου» και η οδός Βασιλίσσης Σοφίας σε «Γρηγορίου Λαμπράκη». Οι νέες ονομασίες επικράτησαν όπως συνέβη και σε άλλες περιπτώσεις: τη δεκαετία του
       
      ’80 στον Δήμο Ζωγράφου η λεωφόρος Ισσού (πόλη στην οποία ο Μέγας Αλέξανδρος κατήγαγε περιφανή νίκη κατά την εκστρατεία του στη βαθιά Ανατολή), μετονομάστηκε σε οδό Ούλαφ Πάλμε, προς τιμήν του δολοφονηθέντος Σουηδού πρωθυπουργού και πολιτικού φίλου του Ανδρέα Παπανδρέου. Επίσης, τμήμα της λεωφόρου Υμηττού μετονομάστηκε την ίδια περίοδο σε «Ηλία Ηλιού», λίγα χρόνια μετά τον θάνατο του αρχηγού της ΕΔΑ. Γενικά η δεκαετία του ’80 αναπτύσσει ιδιαίτερη κινητικότητα όσον αφορά τις μετονομασίες, καθώς η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία συνοδεύεται από ένα κύμα αλλαγών σε δρόμους και πλατείες στις ελληνικές πόλεις. Η νέα διοίκηση τρέφει ιδιαίτερη συμπάθεια για ονόματα όπως «Ηρώων Πολυτεχνείου» ή «Εθνικής Αντίστασης», απότοκα του νέου πολιτικού κλίματος. Πάντως, αντίθετα με τον Πειραιά, στην Αθήνα οι ιστορικές ονομασίες που συνδέονται με τον θεσμό της βασιλείας γνωρίζουν αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα.
       
      Οι ανώνυμοι δρόμοι του 19ου αιώνα
      Η ονοματοδοσία των δρόμων ή καλύτερα η απουσία ονομάτων στους δρόμους της Αθήνας, ήταν ένα εξαιρετικά χειροπιαστό πρόβλημα στη μικρή πρωτεύουσα του 1880, όταν η πόλη έσπασε το συμβολικό φράγμα των 100.000 κατοίκων. Εξαιτίας της ραγδαίας οικιστικής ανάπτυξης που παρατηρείται στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, οι περισσότερες εσωτερικές οδικές αρτηρίες δεν προλαβαίνουν να αποκτήσουν όνομα, πραγματικότητα που κάνει τη ζωή δύσκολη τόσο σε κατοίκους αλλά ακόμα περισσότερο σε επισκέπτες.
       
      Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το περιοδικό «Εστία» στις 29 Ιανουαρίου του 1884, η πρωτεύουσα τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή είχε περίπου 440 οδούς και 23 πλατείες, εκ των οποίων μόνο οι 160 οδοί και οι 12 πλατείες είχαν όνομα. Οι υπόλοιπες ονομάζονταν «οδός Ανωνύμου».
       
      Το 1884 τα «βαφτίσια»
      Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της Αθήνας για τη βάφτιση των οδών λαμβάνεται τον Ιανουάριο του 1884 και σκορπίζει ανακούφιση στους Αθηναίους της εποχής. Διαβάστε το γλαφυρό δημοσίευμα της εφημερίδας «Ακρόπολις» με ημερομηνία 25.01.1884, όπου αποτυπωνόταν παραστατικά ο τραγέλαφος που επικρατούσε μέχρι τότε: «Τέλος πάντων θα δυνάμεθα πλέον να ερωτώμεν πού είναι η οδός και να οδηγώμεν τους ερωτώντας αντί με το: πήγαινε δεξιά, κατέβα αριστερά, στρέψε προς τα επάνω, σημάδεψε το Λυκαβηττόν και την Ακρόπολιν και άλλα αοριστότερα και μηδένα νουν έχοντα, ονομάζοντες αυτάς τας οδούς... Ενταύθα πρέπει να γυρίσεις όλα τα μπακάληκα, όλα τα χασάπηκα και τα ψωμάδηκα, ν’ ακούσης ως γνωρίσματα αλάνθαστα: το σπίτι με τα παντσούρια, με τη μεγάλη την πόρτα, το σπίτι με το ψιλό ή το χαμηλό μπαλκονάκι, με τα πράσινα ντουβάρια και άλλα βλακωδέστατα, να στρέφης περί σεαυτόν ιδρώτι περιρρεόμενος εξ αμηχανίας, και να θέτης εις ενέργειαν την μαντικήν σου δύναμιν, να ανοίγης ξένας θύρας και να εκδιώκησαι πότε μεν με οργίλον και πότε με εμπαικτικόν βλέμμα και ν’ απέρχησαι βλασφημών και κακολογών την πρωτότυπον εν πάσιν ελληνικήν ακοσμίαν...».
       
      Πηγή: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_01/12/2013_541384
    9. Αρθρογραφία

      GTnews

      Μια αθόρυβη αλλά δυναμική τάση αναδύεται καθώς όλο και περισσότεροι Έλληνες του εξωτερικού επενδύουν ξανά στην πατρίδα. Η αναζήτηση ενός ποιοτικού τρόπου ζωής συναντά τις ευκαιρίες της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Πίσω από κάθε αγορά, κρύβεται κάτι βαθύτερο: μια ανάγκη επιστροφής στις ρίζες. Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, όπως αναφέρει η Κορίνα Σαΐα, διευθύνουσα σύμβουλος της Premier Realty Greece τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται σημαντική αύξηση του ενδιαφέροντος από Έλληνες του εξωτερικού για αγορά κατοικίας στην Ελλάδα. Η ελληνική διασπορά επιστρέφει, όχι μόνο συναισθηματικά, αλλά και ουσιαστικά, αναζητώντας ακίνητα που συνδυάζουν ποιότητα ζωής και επενδυτικό ενδιαφέρον.
      Γιατί τώρα
      Η ελληνική αγορά ακινήτων το 2025 βρίσκεται σε φάση σταθερής ανόδου, αλλά με τιμές που παραμένουν ελκυστικές σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η ετήσια αύξηση των τιμών φτάνει κατά μέσο όρο το 8%, ενώ σε συγκεκριμένες περιοχές, όπως η Αθηναϊκή Ριβιέρα ή τα Βόρεια Προάστια, υπερβαίνει το 12%, δημιουργώντας σημαντικές προοπτικές υπεραξίας. «Αυτό το μομέντουμ δεν θα διαρκέσει για πάντα», σημειώνει η κ. Σαΐα. «Οι ομογενείς που επενδύουν τώρα, όχι μόνο εξασφαλίζουν ένα σπίτι υψηλών προδιαγραφών, αλλά αποκτούν και πρόσβαση σε ένα περιουσιακό στοιχείο με διαχρονική αξία» προσθέτει. Παράλληλα, το φορολογικό καθεστώς non-dom επιτρέπει στους φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού να μεταφέρουν τη φορολογική τους έδρα στην Ελλάδα με ετήσιο σταθερό φόρο 100.000 ευρώ ανεξαρτήτως του ύψους των εισοδημάτων που δηλώνουν στο εξωτερικό. Το καθεστώς αυτό έχει ήδη προσελκύσει σημαντικό αριθμό επενδυτών, συνταξιούχων και επιχειρηματιών.
      Πού επενδύουν οι ομογενείς
      Η Αθηναϊκή Ριβιέρα, με επίκεντρο τη Βουλιαγμένη, τη Βούλα και το Ελληνικό, αποτελεί διαχρονικά σημείο αναφοράς, κυρίως για όσους επιθυμούν παραθαλάσσιο τρόπο ζωής, διακριτικότητα και υψηλό επίπεδο παροχών. Οι επώνυμες κατοικίες, οι υποδομές νέας γενιάς και οι έξυπνες λύσεις ενέργειας προσελκύουν όλο και περισσότερο τη διεθνή ελληνική κοινότητα. Ωστόσο, όπως αναφέρει η κ. Σαΐα και τα Βόρεια Προάστια, όπως η Κηφισιά, η Πολιτεία και η Εκάλη μπαίνουν δυναμικά στο κάδρο. Προσφέρουν άνεση, ιδιωτικότητα, πρόσβαση σε διεθνή σχολεία και πλούσιο φυσικό περιβάλλον, αποτελώντας ιδανική επιλογή για οικογένειες ομογενών που σχεδιάζουν επαναπατρισμό ή πολυτελή δεύτερη κατοικία.
      Περισσότερο από μία αγορά
      «Η απόκτηση κατοικίας στην Ελλάδα δεν αφορά μόνο τετραγωνικά ή απόδοση. Είναι μια επιστροφή σε ρίζες, οικογένεια και ποιότητα ζωής που δύσκολα βρίσκει κανείς αλλού», τονίζει η κ. Σαΐα. Και προσθέτει: «Έχοντας μετακομίσει η ίδια πριν μερικά χρόνια στην Αθήνα από το Μαϊάμι, κατανοώ βαθιά τις απαιτήσεις και τις ανησυχίες των ομογενών. Γνωρίζουμε τις δυσκολίες της εξ αποστάσεως διαδικασίας και είμαστε από τα μεσιτικά γραφεία που εξειδικεύονται στη διαχείριση αυτών των υποθέσεων με συνέπεια και προσωπική προσέγγιση» σημειώνει. Η σταθερότητα, η προσβασιμότητα και η πολιτισμική σύνδεση καθιστούν την Ελλάδα μια χώρα με ξεχωριστή δυναμική για τους Έλληνες του εξωτερικού. Το 2025 φαίνεται να είναι η κατάλληλη στιγμή για να γυρίσει κάποιος σπίτι, αναφέρει χαρακτηριστικά.
    10. Αρθρογραφία

      Engineer

      Πρόσφατα τέθηκε σε εφαρμογή με την υπ’ αριθμόν ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2360 (ΦΕΚ 3985Β/22-06-2023) Υπουργική Απόφαση ο νέος Κτιριοδομικός Κανονισμός, που μαζί με τον Οικοδομικό Κανονισμό καθορίζουν τον τρόπο ανέγερσης κτιρίων στη χώρα. Ο νέος Κτιριοδομικός Κανονισμός τροποποίησε τον προηγούμενο που είχε εγκριθεί το 1989, όπως αυτός είχε αναθεωρηθεί με τον Οικοδομικό κανονισμό του 2012.
      Ένα από τα βασικά άρθρα του νέου κανονισμού είναι το άρθρο 6 που αφορά τη δόμηση κτιρίου κοντά σε ρέμα.
      Με διάταξη που προστέθηκε στον κανονισμό, δίνεται η δυνατότητα, χωρίς απαίτηση οριοθέτησης, να γίνονται εργασίες σε παλιά υφιστάμενα κτίρια. Επίσης, επιτρέπεται από τον νέο κανονισμό να εκδίδεται από την πολεοδομία άδεια αποπεράτωσης, άδεια αλλαγής χρήσης, καθώς και άδεια εργασιών πλήρης ανακαίνισης, και να επιδοτούνται οι κατοικίες από το « Εξ οικονομώ».
      Ομως τα οριοθετημένα ρέματα είναι ελάχιστα σε όλη την επικράτεια. Σχεδόν όλα τα ρέματα της Αθήνας, ακόμα και ο Κηφισός ποταμός, δεν είναι οριοθετημένα σε όλο τους το μήκος.
      Επίσης, πολλές οικοδομικές άδειες εκδόθηκαν στο παρελθόν μέσα σε μπαζωμένα ρέματα και σήμερα αυτές βρίσκονται σε ισχύ και άρα μπορούν να ανακαινιστούν, ενώ πιθανά αύριο μπορεί να κινδυνέψουν ή να γκρεμιστούν.
      Τα νέα δεδομένα τις κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων της, με τα πρόσφατα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα στη χώρα μας, έδειξαν ότι τα ποτάμια και τα ρέματα βρίσκουν την παλιά τους διαδρομή και μάλιστα διευρυμένα και θα πρέπει να επανεξεταστεί όλο το μοντέλο δόμησης και τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών πλησίον των ρεμάτων και ποταμών.
      Τι ισχύει με το νέο Κτιριοδομικό Κανονισμό;
      Α. Για τα ρέματα που έχουν οριοθέτηση
      Στα ρέματα, των οποίων οι οριογραμμές έχουν καθορισθεί με οποιονδήποτε από τους προβλεπόμενους τρόπους, η ανέγερση κτιρίων, εγκαταστάσεων ή περιτοιχισμάτων και γενικά η δόμηση ρυθμίζεται ως εξής:
      Απαγορεύεται απολύτως η δόμηση μέσα στην έκταση που περικλείεται από τις οριογραμμές του ρέματος. Η δόμηση επιτρέπεται εκτός των οριογραμμών του ρέματος, όταν αυτές καθορίζονται με έργα, εφόσον έχουν κατασκευαστεί τα τυχόν προβλεπόμενα έργα διευθέτησης αυτού. Η δόμηση επιτρέπεται εκτός των οριογραμμών του ρέματος, όταν αυτές καθορίζονται χωρίς έργα, στις περιπτώσεις όπου είτε η οριοθέτηση πραγματοποιήθηκε χωρίς πρόταση έργων διευθέτησης είτε αυτή πραγματοποιήθηκε με πρόταση έργων διευθέτησης αλλά τα προβλεπόμενα έργα διευθέτησης δεν έχουν κατασκευαστεί ακόμα. Β. Για τα ρέματα που έχουν καταργηθεί
      1.Στα ρέματα που διαπιστώνεται ότι έχουν καταργηθεί αλλά απεικονίζονται στα εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια, η δόμηση επιτρέπεται ύστερα από σχετική βεβαίωση της Δ/νσης Περιβάλλοντος και Υδάτων της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την κατάργηση του ρέματος.
      Αν το ρέμα έχει αντικατασταθεί με άλλον αποδέκτη (αγωγό αποχέτευσης ή απορροής των νερών), η δόμηση επιτρέπεται μόνο εφ’ όσον διαπιστωθεί ότι δεν παραβλάπτονται οι κοινόχρηστοι αγωγοί, σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες της αρμόδιας για την κατασκευή του αποδέκτη υπηρεσίας (π.χ. ΕΥΔΑΠ). Γ. Για έκδοση Άδειας Δόμησης κοντά σε ρέμα χωρίς απαίτηση Οριοθέτησης ρέματος
      Σε κάθε περίπτωση είναι δυνατή, χωρίς απαίτηση οριοθέτησης, άδεια για εργασίες άρσης επικινδυνότητας σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια, άδεια αποπεράτωσης εργασιών σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια με ολοκληρωμένο φέροντα οργανισμό, άδεια αλλαγής χρήσης, εφόσον η νέα χρήση επιτρέπεται στην περιοχή, εργασιών συντήρησης, επισκευής, ενεργειακής αναβάθμισης, διαρρυθμίσεων (πλήρης ανακαίνιση), εκσυγχρονισμού (εγκαταστάσεων) και στατικής ενίσχυσης σε κτίρια που ανεγέρθηκαν με νόμιμη άδεια κι εφόσον οι εργασίες περιορίζονται στο κέλυφος του υφιστάμενου κτιρίου και σε επαφή με αυτό. Επίσης, είναι δυνατή η έκδοση άδειας κατεδάφισης οποιασδήποτε κατασκευής, χωρίς απαίτηση οριοθέτησης. Δ. Για Άδεια Προσθήκης
      Για προσθήκες κατ’ επέκταση και ύψος σε κτίρια που η ανέγερσή τους είχε εγκριθεί από την αρμόδια για τα ρέματα υπηρεσία και σε αποστάσεις από τις οριογραμμές του ρέματος τουλάχιστον ίσες με αυτές των κτισμάτων που υπάρχουν, μπορεί να χορηγείται η οικοδομική άδεια χωρίς να απαιτείται οπωσδήποτε νέα έγκριση.
      Σημειώνεται ότι: όλες οι προαναφερόμενες διατάξεις έχουν εφαρμογή για κάθε περίπτωση ρέματος, ανεξάρτητα αν αυτό βρίσκεται εντός σχεδίου ή οικισμού ή εκτός σχεδίου και οικισμού.
      Τι θεωρείται υδατόρευμα και πρέπει να οριοθετηθεί;
      Υδατορέματα ή υδατορεύματα ή ρέματα (μη πλεύσιμοι ποταμοί, χείμαρροι, ρέματα και ρυάκια) είναι οι φυσικές ή διευθετημένες διαμορφώσεις της επιφάνειας του εδάφους που είναι κύριοι αποδέκτες των υδάτων της επιφανειακής απορροής και διασφαλίζουν τη διόδευσή τους προς άλλους υδάτινους αποδέκτες σε χαμηλότερες στάθμες. Στην έννοια του υδατορέματος δεν περιλαμβάνονται τα εγγειοβελτιωτικά έργα, όπως αρδευτικές και αποστραγγιστικές τάφροι.
      Πώς ορίζονται οι οριογραμμές ενός υδατορεύματος;
      Οριογραμμές υδατορέματος είναι οι πολυγωνικές γραμμές και από τις δύο πλευρές της βαθιάς γραμμής του υδατορέματος, που περιβάλλουν σωρευτικά:
      α) τις όχθες του υδατορέματος,
      β) τις γραμμές πλημμύρας και
      γ) οποιοδήποτε φυσικό ή τεχνητό στοιχείο, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του υδατορέματος, το οποίο έχει περιβαλλοντική αξία και χρήζει προστασίας.
      Ποια είναι η διαφορά μεταξύ οριοθέτησης και διευθέτησης ενός υδατορεύματος;
      Η οριοθέτηση είναι μια διοικητική πράξη, με στόχο την εξασφάλιση της απρόσκοπτης απορροής των επιφανειακών νερών και την περιβαλλοντική προστασία του υδατορέματος.
      Η διευθέτηση υδατορέματος είναι η επέμβαση στο υδατόρεμα, με την εκτέλεση των αναγκαίων έργων με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών ροής, τη μείωση των κινδύνων από πλημμύρες και τον έλεγχο των διαβρώσεων και των αποθέσεων φερτών υλικών.
      Πως χτίζουμε κοντά σε ρέμα σήμερα;
      Στα ρέματα, των οποίων οι οριογραμμές έχουν καθοριστεί, η ανέγερση κτιρίων, ή εγκαταστάσεων ή περιτοιχισμάτων και γενικά η δόμηση ρυθμίζεται ως εξής:
      α) Απαγορεύεται απολύτως η δόμηση μέσα στην έκταση που περικλείεται από τις οριογραμμές του ρέματος.
      β) Καθορίζονται οι αποστάσεις δόμησης σε 10 μέτρα εκατέρωθεν των γραμμών πλημμύρας για τις εντός σχεδίου και εντός ορίων οικισμών περιοχές.
      γ) Καθορίζονται οι αποστάσεις δόμησης σε 20 μέτρα εκατέρωθεν των γραμμών πλημμύρας για τις εκτός σχεδίου περιοχές.
      Μπορεί να γίνει τακτοποίηση αυθαιρέτου κοντά σε ρέμα;
      Ναι, υπό τις παρακάτω προϋποθέσεις:
      Περίπτωση σε οριοθετημένο ρέμα
      α) Στην περίπτωση οριοθετημένων ρεμάτων ή όπου υπάρχει προσωρινή οριογραμμή, απαγορεύεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων που βρίσκονται εντός της περιοχής που περικλείεται από τις οριογραμμές του ρέματος.
      β) Στην περίπτωση αυθαίρετης κατασκευής, η οποία βρίσκεται μεταξύ της οριογραμμής (οριοθέτησης του ρέματος) και της οικοδομικής γραμμής, επιτρέπεται η τακτοποίηση του αυθαιρέτου και εφαρμόζεται συντελεστής επιβάρυνσης ίσος με τον συντελεστή πρασιάς.
      Περίπτωση σε μη οριοθετημένο ρέμα
      Στην περίπτωση μη οριοθετημένων ρεμάτων, επιτρέπεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος, ανάλογα με το αν το αυθαίρετο συνορεύει με μικρό, μεσαίο ή μεγάλο ρέμα ως εξής:
      α) στα μικρά ρέματα με έκταση λεκάνης απορροής μικρότερης ή ίσης του ενός (1) τετραγωνικού χιλιομέτρου (τ.χ.), όταν βρίσκονται εκτός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, ή μικρότερης ή ίσης του μισού (0,50) τ.χ., όταν βρίσκονται εντός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, οι οριογραμμές συμπίπτουν με τις γραμμές όχθης,
      β) στα μεσαία ρέματα με έκταση λεκάνης απορροής μικρότερης ή ίσης των δέκα (10) τ.χ., όταν βρίσκονται εκτός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, ή μικρότερης ή ίσης των πέντε (5) τ.χ., όταν βρίσκονται εντός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, γραμμή είκοσι (20) μέτρων εκατέρωθεν της βαθιάς γραμμής του ρέματος,
      γ) στα μεγάλα ρέματα με έκταση λεκάνης απορροής μεγαλύτερης των δέκα (10) τ.χ., όταν βρίσκονται εκτός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, ή μεγαλύτερης των πέντε (5) τ.χ., όταν βρίσκονται εντός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, γραμμή πενήντα (50) μέτρων εκατέρωθεν της βαθιάς γραμμής του ρέματος.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
    11. Αρθρογραφία

      GTnews

      Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τις πόλεις που είναι φιναλίστ για τα βραβεία «Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης» και «Ευρωπαϊκό Πράσινο Φύλλο». Τα βραβεία επιβραβεύουν τις αξιοσημείωτες προσπάθειες των πόλεων να βελτιώσουν το περιβάλλον διαβίωσης για τους πολίτες τους και να δρομολογήσουν δραστηριότητες μετασχηματισμού με στόχο την πράσινη μετάβαση.
      Οι τρεις πόλεις που είναι φιναλίστ για το Βραβείο «Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2025» είναι το Γκρατς (Αυστρία), το Γκιμαράες (Πορτογαλία) και το Βίλνιους (Λιθουανία). Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, το Βραβείο Πράσινης Πρωτεύουσας επιβραβεύει τις τοπικές προσπάθειες για τη βελτίωση του περιβάλλοντος και, συνακόλουθα, της οικονομίας και της ποιότητας ζωής σε πόλεις με περισσότερους από 100.000 κατοίκους. Το βραβείο απονέμεται ετησίως σε μία πόλη που προωθεί μια φιλική προς το περιβάλλον αστική ζωή. Επιπλέον, δύο πόλεις, το Τρεβίζο (Ιταλία) και το Βιλαντεκάνς (Ισπανία), επελέγησαν ως επικρατέστερες για το Βραβείο «Ευρωπαϊκό Πράσινο Φύλλο 2025», το οποίο αναδεικνύει τις προσπάθειες βιώσιμης ανάπτυξης των μικρών πόλεων (20.000-99.999 κατοίκων).
      Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείαςκ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσους δήλωσε σχετικά: «Καθώς οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ζουν σε αστικές περιοχές, η σημασία των πόλεων είναι θεμελιώδης στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της τριπλής κρίσης της κλιματικής αλλαγής, της ρύπανσης και της απώλειας βιοποικιλότητας. Σήμερα, τιμούμε αυτές τις πέντε υποδειγματικές ευρωπαϊκές πόλεις, οι οποίες έχουν ήδη αποφασίσει να περάσουν από τα λόγια στην πράξη. Αυτές οι πρωτοπόρες πόλεις δείχνουν πώς μπορεί μια πόλη να είναι βιώσιμη, να εξασφαλίζει καλύτερη ποιότητα ζωής για τους πολίτες της, δημιουργώντας παράλληλα χώρο για τη βιοποικιλότητα και ενισχύοντας την ανθεκτικότητά της απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής».
      Οι φιναλίστ που ανακοινώθηκαν για τα βραβεία «Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης» και «Ευρωπαϊκό Πράσινο Φύλλο» επιλέχθηκαν με βάση 7 περιβαλλοντικούς δείκτες:
      Ποιότητα του αέρα Νερό Βιοποικιλότητα, χώροι πρασίνου και βιώσιμη χρήση γης Απόβλητα και κυκλική οικονομία Θόρυβος Μετριασμός της κλιματικής αλλαγής Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή Τον Οκτώβριο, η κριτική επιτροπή θα εξετάσει το πλήρες περιβαλλοντικό όραμα και τη διακυβέρνηση των πόλεων αυτών, καθώς και την επικοινωνιακή στρατηγική που θα ακολουθήσουν εάν κερδίσουν. Οι νικήτριες πόλεις θα ανακοινωθούν στις 5 Οκτωβρίου 2023 κατά την τελετή απονομής των βραβείων που θα διεξαχθεί στη φετινή Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης, το Τάλιν της Εσθονίας. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στον σχετικό ιστότοπο για την Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης https://environment.ec.europa.eu/news/sustainable-cities-five-finalists-european-green-capital-leaf-awards-2023-07-20_en
    12. Αρθρογραφία

      tetris

      Eως τη δεκαετία του ’90, το 80%-90% του νησιού ήμασταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Τα παραλιακά ήταν τα παλιοχώραφα. Η σαλαμούρα. Η κάθε οικογένεια τα έδινε σε όποιον της “περίσσευε” ή ήθελε να τιμωρήσει. Μέσα σε 15-20 χρόνια άλλαξε τελείως η αξιολόγηση της κοινωνίας. Οι “τιμωρημένοι” πήραν δύναμη και αλλάζουν το νησί μας. Το ότι χτίζουν όπου να ‘ναι, το ότι βάζουν τσάπες μέσα στη θάλασσα και βγάζουν τα βράχια, το ότι ξεσκίζουν τα πάντα, είναι κατάντια για τη Νάξο. Αυτοί πήραν δύναμη και εμείς βρεθήκαμε στο περιθώριο. Μας πήραν το νερό, ανακάλυψαν ότι τα ζώα και η καλλιέργεια τους ενοχλούν και μας κάνουν καταγγελίες. Προσπαθούν να ξεφτιλίσουν πλήρως τη γεωργική γη. Κάνουν ό,τι τους καπνίσει».
      Ο Νικόλας Πιτταράς είναι ο γνωστότερος κτηνοτρόφος και τυροκόμος της Νάξου, ιδιοκτήτης της μεγαλύτερης μονάδας στο νησί με βραβευμένα προϊόντα. Ο έντονος τρόπος με τον οποίο εκφράζεται πιθανώς αδικεί το τμήμα εκείνο της κοινωνίας που στράφηκε προς τον τουρισμό. Απηχεί όμως σε μεγάλο βαθμό την άποψη των αγροτών στο μεγαλύτερο από τα Κυκλαδονήσια και δείχνει τη σύγκρουση που προκαλεί στην τοπική κοινωνία η άναρχη τουριστική ανάπτυξη. Καθώς η Νάξος επιβιβάζεται στο άρμα της τουριστικής μεγέθυνσης, οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι βλέπουν την επιβίωσή τους να γίνεται ολοένα και δυσκολότερη, με τη λειψυδρία, τις στρεβλώσεις του συστήματος των επιδοτήσεων και τον σκληρό ανταγωνισμό από τρίτες χώρες να επιτείνουν τα προβλήματα.
      Το κόστος
      «Τα τελευταία χρόνια εγκαταλείπεται η παραγωγή. Εχει ανέβει πολύ το κόστος. Οποιος μπορεί τα παρατάει», λέει ο Σπύρος Σκάρπος, πατατοπαραγωγός από το χωριό Τρίποδες. Κομβικό σημείο για τη διατήρηση της παραγωγής της περίφημης πατάτας Νάξου θεωρεί την επάρκεια νερού. «Στην Πλάκα και στο Λιβάδι οι γεωτρήσεις βγάζουν υφάλμυρο νερό γιατί δεν βρέχει, να κατέβει το γλυκό νερό κάτω από τη γη. Εδώ πάνω οι γεωτρήσεις γίνονται πια σε μεγάλα βάθη και αυτό αυξάνει το κόστος. Επιπλέον κάνεις το σταυρό σου μην πάθει το μοτέρ καμιά ζημιά, γιατί μόνο το καλώδιο για να κατεβάσεις το μοτέρ ζυγίζει 6,5-7 τόνους». Ο κ. Σκάρπος δεν θέλει να γίνει πιο συγκεκριμένος ως προς τα βάθη των γεωτρήσεων – πολλοί αγρότες στο νησί λένε ότι έχουν περάσει τα 500 ή και 600 μέτρα. 
      Η μείωση των βροχοπτώσεων, με την παράλληλη μεγέθυνση του τουρισμού στο νησί, είχε ως αποτέλεσμα να δοθεί προτεραιότητα στην ύδρευση και όχι στην άρδευση. «Το 2019 ήταν η πρώτη χρονιά που νιώσαμε ότι ο τόπος μας γίνονταν αβίωτος. Ηρθε ο Σεπτέμβριος και έμεινε η Χώρα χωρίς νερό. Και ήρθε ο δήμος και πήρε το νερό των αγροτών», εξηγεί ο Μάριος Βαζαίος, οικονομολόγος και διευθυντής του Φεστιβάλ Νάξου. 
      Οι αγρότες ξεσηκώθηκαν και σταμάτησαν τη μεταφορά νερού και ο τότε δήμαρχος έφερε τα ΜΑΤ από την Αθήνα, να κυνηγούν τους αγρότες μέσα στα χωράφια. Το 2020-21, με τον κορωνοϊό και τη μείωση του τουρισμού, εξομαλύνθηκε η κατάσταση. Το πρόβλημα όμως από το 2022 επανήλθε στην επιφάνεια, με μόνο σωσίβιο σε σχέση με το 2019 την προσθήκη μιας μονάδας αφαλάτωσης. Η τιμή του νερού αυξήθηκε πολύ, με αποτέλεσμα οι αγρότες στα χωριά να μην μπορούν να φτιάξουν μποστάνια, αλλά να επιτρέπεται παράλληλα το νερό στις πισίνες. Με αφορμή τη σύγκρουση για το νερό, άρχισε για πρώτη φορά να φαίνεται ότι όλη αυτή η ραγδαία τουριστική ανάπτυξη είναι εις βάρος της κατοίκησης – μια παραδοξότητα για τη Νάξο, ένα νησί που ακόμη στηρίζεται στον αγροτικό τομέα».
      «Τους ενοχλούμε»
      «Aμα υπάρχει νερό, η παραγωγή θα κρατηθεί», εκτιμά ο κ. Σκάρπος. «Πρέπει να γίνουν έργα. Αν γίνει το περιβόητο φράγμα Τσικαλαρίου, οι ειδικοί μάς λένε ότι οι γεωτρήσεις θα ξαναγεμίσουν. Υπάρχει όμως θέμα με τον κάμπο στην Πλάκα. Κάποτε φυτευόταν όλος με πατάτες, τώρα ένα ένα τα χωράφια χτίζονται. Ερχεται μια οικοδομή, κόβει τις υπόγειες γραμμές που είχαμε για την άρδευση, μας αναγκάζει να τις πάμε από αλλού. Μετά αυτοί που έχτισαν κάνουν παράπονα ότι τους ενοχλούν οι καλλιέργειες, οι σκόνες, τα ραντίσματα». «Φέτος ήταν μια καλή χρονιά από πλευράς βροχοπτώσεων, αλλά τα ρέματα είναι γεμάτα με πλατανόφυλλα. Δεν “κατέβασε” νερό», προσθέτει ο κ. Πιτταράς. «Την ίδια ώρα, οι γεωτρήσεις στεγνώνουν το νησί για να γεμίζουν πισίνες. Ας μας έδιναν έστω επεξεργασμένο νερό από τον βιολογικό καθαρισμό, για το νερό που μας έκλεψαν».
      Η νέα γενιά
      Η αλλαγή που συντελείται στην οικονομία της Νάξου δείχνει να είναι δομική. Ο Αντώνης Σέργης και η Αγγελική Γρατσία είναι δύο από τους οινοπαραγωγούς που ξεκίνησαν τα τελευταία χρόνια να εργάζονται για την ανασύσταση του ναξιακού αμπελώνα. «Φέτος έβαλε πατάτα ο ένας στους τρεις σε σχέση με παλιότερα. Οταν η λειψυδρία είναι συνεχής, πολλοί εγκαταλείπουν τον κλάδο», λέει ο κ. Σέργης. «Υπάρχει όμως μια σημαντική αλλαγή: οι παραγωγοί είναι λιγότεροι, αλλά έχουν μεγαλύτερες εκτάσεις που καλλιεργούν ή περισσότερα ζώα. Παλιά με 100 πρόβατα γινόσουν βοσκός, τώρα δεν το σκέφτεται κανείς με λιγότερα από 300, επειδή χρειάζεται οικονομία κλίμακος για να είσαι βιώσιμος. Το ίδιο ισχύει και με τον αμπελώνα, πρέπει να έχεις επαρκή έκταση. Παράλληλα έχουν έρθει και νέες τεχνολογίες στην παραγωγή και πιο μορφωμένοι αγρότες. Η σύγκρουση όμως με τον τουρισμό είναι εκεί, γιατί η αγροτική γη δεν προστατεύεται – οποιοσδήποτε μπορεί να χτίσει μέσα στα χωράφια και μετά να κυνηγάει τους αγρότες ότι ενοχλούν». «Πριν από 25-30 χρόνια οι Ναξιώτες δεν ήθελαν τον τουρισμό. Ηταν τόσο αυτάρκεις, που τους ήταν αδιανόητο», λέει η κ. Γρατσία. «Με τα χρόνια αυτά άλλαξαν, ιδίως στις παραλιακές περιοχές, γιατί το τουριστικό μοντέλο του νησιού έχει συνδυαστεί αποκλειστικά με τη θάλασσα. Μέχρι πριν από την COVID, η ανάπτυξη αυτή ακολουθούσε κάποιον ομαλό ρυθμό, μετά ξέσπασε απότομα. Ολοι μπήκαν στο νόημα της κερδοσκοπίας».
      Η παρατήρηση της κ. Γρατσία επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τις οικοδομικές άδειες: από 118 το 2020 οι άδειες έφτασαν τις 175 και 173 το 2023 και το 2024 (συνολικά 679 την τελευταία πενταετία). Το δε μεγαλύτερο μέρος αυτών συγκεντρώνεται στη Χώρα (120 άδειες το 2020-2024), καθώς και στις δημοτικές ενότητες Αγίου Αρσενίου, που περιλαμβάνει τον Αγιο Προκόπιο, την Αγία Αννα και τη Στελίδα (121 άδειες), Σαγκρίου που περιλαμβάνει τις περιοχές Καστράκι και Αλυκό (113 άδειες το ίδιο διάστημα) και Βίβλου, που περιλαμβάνει την Πλάκα (98 άδειες την τελευταία πενταετία). Σε άλλες δημοτικές ενότητες της Νάξου, οι οικοδομικές άδειες δεν ξεπερνούν τις 5-10.
      Τα «δύο νησιά» Η επιτάχυνση της τουριστικής ανάπτυξης της παραλιακής ζώνης μεγαλώνει το «χάσμα» με το υπόλοιπο νησί. Το Φεστιβάλ Νάξου συνδιοργάνωσε με το Πάντειο Πανεπιστήμιο (καθηγητής Νίκος Λέανδρος) το προηγούμενο Σαββατοκύριακο την 1η Συνάντηση για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο νησί. «Η Νάξος έχει περιοχές που βρίσκονται “στα κόκκινα” και άλλες που είναι άδειες. Ο πληθυσμός στις ορεινές περιοχές έχει μειωθεί», ανέφερε ο αρχιτέκτονας Χρυσόστομος Κυπριτζής, πρόεδρος των συλλόγου μηχανικών του νησιού. «Ως αποτέλεσμα, η πεδινή Νάξος έχει πρόβλημα υπερτουρισμού και υποδομών, ενώ στα ορεινά ο αγροτικός τομέας αρχίζει να φθίνει. Το ζητούμενο είναι πώς θα “κουμπώσει” το ένα με το άλλο. Από τη μια πλευρά η παραγωγή να κάνει βήματα μπροστά στην τυποποίηση των προϊόντων και να στηριχθεί. Από την άλλη, να περιοριστεί η δόμηση στην εκτός σχεδίου και να οδηγηθεί η ζήτηση σε ζώνες γύρω από τους οικισμούς».
      Ο αρχιτέκτονας Χρυσόστομος Κυπριτζής, πρόεδρος των συλλόγου μηχανικών του νησιού, επισημαίνει ότι η πεδινή Νάξος έχει πρόβλημα υπερτουρισμού, ενώ στα ορεινά ο αγροτικός τομέας φθίνει. «Το ζητούμενο είναι πώς θα “κουμπώσει” το ένα με το άλλο. Η παραγωγή να στηριχθεί και να περιοριστεί η δόμηση εκτός σχεδίου», εξηγεί.
      «Τι θα δούμε αν κοιτάξουμε τον τουριστικό μας καθρέφτη;», αναρωτιέται ο Αλέξανδρος Φραντζέσκος, ξενοδόχος. «Εχουμε υποκύψει στο μοντέλο μιας ανισοβαρούς ανάπτυξης. Η βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα στη Νάξο θα σημάνει για τον τουρισμό την απώλεια της αυθεντικότητας, η οποία διαφοροποιεί τη Νάξο από τα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια». Ο κ. Φραντζέσκος μίλησε για διαχρονική απουσία οράματος, καθώς «η φαινομενική ευημερία θολώνει την κρίση της τοπικής κοινωνίας».
      Ο δήμος δεν μετείχε στη συζήτηση. Ωστόσο, ο δήμαρχος Δημήτρης Λιανός αναγνωρίζει τις ανισομέρειες: «Τον χειμώνα η Αγία Αννα και η Πλάκα είναι φαντάσματα», σημειώνει. Ταυτόχρονα θεωρεί ότι η ανάπτυξη του τουριστικού τομέα οδηγεί στον εκσυγχρονισμό του κλάδου, που είναι προς όφελος του νησιού. «Ο πρωτογενής τομέας δημιουργεί μια υπεραξία, που πρέπει να συνδεθεί με τον τουρισμό για να επιβιώσει», εκτιμά. «Οσο για την οικοδομική δραστηριότητα, δεν πιστεύω ότι δημιουργεί τέτοια πίεση που να πρέπει να τη σταματήσουμε. Υπάρχει πολύς χώρος, ιδίως στα ορεινά». Τι λείπει από τη Νάξο; «Λείπει μια γενιά επαγγελματιών που να πρωτοπορούν και να τραβούν το νησί μπροστά», καταλήγει. «Υπάρχουν πολλά συμφέροντα που επωφελούνται από την άνοδο του real estate στη Νάξο. Δεν θα πρέπει να φτάσουμε στο απροχώρητο για να κάνουμε κάτι», λέει η κ. Γρατσία. «Ο,τι έχει συμβεί δεν είναι αναστρέψιμο. Ομως προλαβαίνουμε να χαράξουμε μια διαφορετική πορεία και πρέπει να ξεκινήσουμε με την απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης. Οσοι έρχονται εδώ, δεν αναζητούν την πολυτέλεια, αλλά την αυθεντική ζωή. Οι άνθρωποι στη Νάξο είναι δεμένοι με τη γη. Το νησί κρατάει νέο κοσμο, έχει έντονη κοινωνική συνείδηση και αρχίζει να αφυπνίζεται σιγά σιγά ως προς την ανάγκη στήριξης του πρωτογενούς τομέα και ανάσχεσης της άναρχης τουριστικής επέκτασης. Το τεράστιο κεφάλαιο της Νάξου είναι το φυσικό της περιβάλλον και μονόδρομός μας θα πρέπει να είναι να το προστατέψουμε». «Με τη δουλειά μας»
      «Εμείς οι αγρότες δεν προσεγγίζουμε τη φύση θεωρητικά, αλλά με την ψυχή μας. Είμαστε κομμάτι της φύσης. Είναι ένας λόγος να μας αγαπάτε λίγο παραπάνω», συμπληρώνει ο κ. Πιτταράς. «Η γεωργία είναι ένα λειτούργημα, βοηθάει την κοινωνία να ζήσει. Δεν θα ζήσει ο τόπος με επιδοτήσεις, αλλά με τη δουλειά μας στα χωράφια. Η Νάξος μας έχει το δικό της χώμα, τον ήλιο και τον αέρα της. Παράγει κάτι μοναδικό, αν τη φροντίσουμε».
    13. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η αγορά των ακινήτων στην Ελλάδα συνεχίζει να αναπτύσσεται δυναμικά, όμως, oρισμένες περιοχές συγκεντρώνουν αυξημένο ενδιαφέρον από υποψήφιους αγοραστές και επενδυτές.
      Τα στοιχεία της έρευνας της Engel & Völkers Ελλάδος η οποία αξιοποίησε δεδομένα από το Ahrefs αποτυπώνουν αλλαγή στις προτιμήσεις των αγοραστών στρέφονται σε περιοχές με δυναμική ισορροπία ποιότητας ζωής και προσβασιμότητας καθώς και ευκαιρίες για επενδυτική αξιοποίηση.
      Σύμφωνα με την ανάλυση της Engel & Völkers, αυτές είναι οι δέκα περιοχές που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για αγορά ακινήτου το 2025:
      Πολίχνη Θεσσαλονίκης (+16%): Μια περιοχή στα δυτικά προάστια της Θεσσαλονίκης που ξεχωρίζει για τις προσιτές τιμές και το οικογενειακό της περιβάλλον, καθιστώντας την ελκυστική για νέους αγοραστές. Ηράκλειο Κρήτης (+14%): Το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Κρήτης σημειώνει αυξημένη ζήτηση χάρη στη σταθερή ανάπτυξη, την έντονη τουριστική κίνηση και τη συνεχή αναβάθμιση υποδομών. Τρίπολη Πελοποννήσου (+14%): Η πρωτεύουσα της Αρκαδίας προσφέρει ποιότητα ζωής και άμεση πρόσβαση από την Αθήνα, στοιχεία που την κατατάσσουν ανάμεσα στις ανερχόμενες επιλογές. Περιστέρι Αττικής (+12%): Μια ζωντανή περιοχή της δυτικής Αθήνας, με εύκολη πρόσβαση μέσω μετρό και ανταγωνιστικές τιμές που προσελκύουν το ενδιαφέρον αγοραστών. Θέρμη Θεσσαλονίκης (+11%): Μια περιοχή στα ανατολικά της Θεσσαλονίκης που προσφέρει κατοικίες υψηλών προδιαγραφών και ποιοτική καθημερινότητα για οικογένειες και επαγγελματίες. Χαλάνδρι (+11%): Η περιοχή των βορείων προαστίων της Αττικής συνδυάζει urban lifestyle με πράσινους χώρους και εύκολη πρόσβαση. Ηλιούπολη (+11%) Η γειτονιά στο νότιο τμήμα της Αττικής έχει άμεση πρόσβαση στο κέντρο μέσω μετρό, ενώ ξεχωρίζει ο ήρεμος της χαρακτήρας. Αγία Παρασκευή (+11%): Η ποιοτική κατασκευή, το πράσινο και η οργανωμένη καθημερινότητα κάνουν την περιοχή να ξεχωρίζει.  Καλαμάτα (+10%): Η πρωτεύουσα της Μεσσηνίας εξελίσσεται σε δυναμικό περιφερειακό προορισμό, με ανάπτυξη τόσο στον τουρισμό όσο και στην αγορά κατοικίας. Παλαιό Φάληρο (+9%): Η περιοχή στα νότια προάστια της Αττικής προσφέρει άμεση πρόσβαση στη θάλασσα και υψηλή ποιότητα διαβίωσης, στοιχεία που την καθιστούν ελκυστική για αγοραστές υψηλών απαιτήσεων.  
       
    14. Αρθρογραφία

      GTnews

      Η εταιρεία Economist Intelligence Unit επινόησε μία φόρμουλα για να βοηθήσει τις εταιρείες να υπολογίζουν τις αποζημιώσεις δυσμενών συνθηκών όταν μεταφέρουν το προσωπικό τους.
      Η ετήσια έρευνα αξιολογεί 173 πόλεις σε πέντε κατηγορίες: σταθερότητα, υγειονομική περίθαλψη, πολιτισμός και περιβάλλον, εκπαίδευση και υποδομές. Ο χάρτης και τα διαγράμματα που ακολουθούν δείχνουν πώς συγκρίνονται οι πόλεις φέτος.
      Η Βιέννη κατέκτησε την πρώτη θέση και πάλι το 2024, κερδίζοντας τον τίτλο της πιο βιώσιμης πόλης στον κόσμο για τρίτη συνεχή χρονιά. Η αυστριακή πρωτεύουσα έλαβε άριστη βαθμολογία σε τέσσερις από τις πέντε κατηγορίες του δείκτη, αλλά η έλλειψη μεγάλων αθλητικών εκδηλώσεων συνέβαλε στη χαμηλότερη βαθμολογία της, 93,5 στα 100 στην κατηγορία πολιτισμός και περιβάλλον.
      Τρεις άλλες ευρωπαϊκές πόλεις μπήκαν στην πρώτη πεντάδα: Κοπεγχάγη, Ζυρίχη και Γενεύη. Και οι τρεις είναι αξιοσημείωτες για το μέτριο μέγεθος του πληθυσμού τους, το οποίο τείνει να οδηγεί σε χαμηλότερα ποσοστά εγκληματικότητας και λιγότερο γεμάτους δρόμους και συστήματα δημόσιων μεταφορών. Δύο καναδικές πόλεις – το Καλγκάρι και το Βανκούβερ – και τέσσερις πόλεις της Ασίας και του Ειρηνικού – η Μελβούρνη, το Σίδνεϊ, η Οσάκα και το Όκλαντ – συμπληρώνουν την πρώτη δεκάδα.
      Στα τάρταρα Δαμασκός, Κίεβο, Τελ Αβίβ
      Η κατεστραμμένη από τον πόλεμο Δαμασκός παραμένει καθηλωμένη στον πάτο του βαθμολογικού πίνακα. Η πρωτεύουσα της Συρίας είναι η λιγότερο βιώσιμη πόλη του δείκτη από το 2013 και το 2024.
      Το Κίεβο έχει επίσης κακές επιδόσεις σε αυτή την κατηγορία, γεγονός που το ωθεί στην τελευταία δεκάδα των πόλεων του δείκτη για δεύτερη συνεχή χρονιά. Το Τελ Αβίβ μοιράζεται την ίδια κακή βαθμολογία σταθερότητας και οι βαθμολογίες του στις υποδομές και στον πολιτισμό και το περιβάλλον μειώθηκαν κατά 7,2 και 6,7 μονάδες αντίστοιχα εν μέσω του πολέμου στη Γάζα. Η ισραηλινή πόλη υποχώρησε 20 θέσεις στην κατάταξη στην 112η θέση, η μεγαλύτερη μετατόπιση στη φετινή έρευνα.
      Μετά από μια απότομη πτώση και ανάκαμψη κατά τα τελευταία χρόνια, σε παγκόσμιο επίπεδο η μέση βαθμολογία βιωσιμότητας αυξήθηκε μόλις κατά 0,06 μονάδες κατά το προηγούμενο έτος, έναντι 2,84 μονάδων κατά τους 12 μήνες έως τον Ιούνιο του 2023 (βλ. διάγραμμα). Οι εμφύλιες ταραχές αναστάτωσαν την Ευρώπη, καθώς οι Γάλλοι αγρότες απέκλεισαν τους αυτοκινητόδρομους προς το Παρίσι και διαδηλώσεις κατά της μεταναστευτικής πολιτικής ξεπήδησαν σε ολόκληρη την ήπειρο.
      Οι ταραχές στη Νουμέα, στη Νέα Καληδονία, και οι διαδηλώσεις σε πανεπιστημιουπόλεις σε όλη την Αμερική -που συνέβησαν μετά τη διεξαγωγή της έρευνας- δεν αποτελούν καλό οιωνό για τον δείκτη του επόμενου έτους.
      Η κρίση του κόστους ζωής έχει επίσης αντίκτυπο. Αν και ο πληθωρισμός μειώνεται σε πολλές χώρες, οι επιπτώσεις του, ιδίως στο κόστος στέγασης, εξακολουθούν να είναι αισθητές. Οι υψηλές τιμές επιβαρύνουν τις βαθμολογίες των υποδομών, ιδίως στην Αυστραλία και τον Καναδά. Η ποιότητα ζωής στις πόλεις μπορεί να βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο εδώ και πάνω από μια δεκαετία, αλλά αυτό δεν το βιώνουν όλοι εξίσου.
    15. Αρθρογραφία

      GTnews

      FAQs των 4 Προσκλήσεων για ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων νέων, υπό σύσταση και υφιστάμενων μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές:
       
      Συχνές Ερωτήσεις - Απαντήσεις για τη Δράση «Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων νέων και υπό σύσταση μεγάλων επιχειρήσεων για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, του ανανεώσιμου υδρογόνου και της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης σε περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης». Συχνές Ερωτήσεις - Απαντήσεις για τη Δράση «Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, του ανανεώσιμου υδρογόνου και της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης σε περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης». Συχνές Ερωτήσεις - Απαντήσεις για τη Δράση «Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων υφιστάμενων μεγάλων επιχειρήσεων για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, του ανανεώσιμου υδρογόνου και της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης σε περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης». Συχνές Ερωτήσεις - Απαντήσεις για τη Δράση «Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων νέων και υπό σύσταση μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, του ανανεώσιμου υδρογόνου και της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης σε περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης».
    16. Αρθρογραφία

      GTnews

      Ο ελληνικός ακτοπλοϊκός στόλος βρίσκεται για ακόμη μία χρονιά στην πρώτη γραμμή της εξυπηρέτησης των νησιωτικών περιοχών, συνδέοντας καθημερινά 115 νησιά με την ηπειρωτική χώρα ή μεταξύ τους. Συνολικά, 153 επιβατηγά-οχηματαγωγά πλοία εξασφαλίζουν τη ροή μετακινήσεων και την τροφοδοσία των τοπικών κοινωνιών, αποτελώντας κρίσιμο κρίκο στην οικονομική και κοινωνική συνοχή της χώρας.
      Στην ελληνική ακτοπλοϊκή αγορά δραστηριοποιούνται 33 εταιρείες, οι οποίες -σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση που πραγματοποίησε η εταιρεία χρηματοοικονομικών συμβούλων XRTC- χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες, με κριτήρια το μέγεθος του στόλου, το είδος των πλοίων και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Tα στοιχεία αφορούν το 2024.
      Οι μεγάλες εταιρείες
      Σε αυτήν την κατηγορία εντάσσονται η Attica και οι Μινωικές, μέρος του ιταλικού ομίλου Grimaldi, οι οποίες δημοσιοποιούν τα οικονομικά τους στοιχεία που χρησιμεύουν στην εις βάθος ανάλυσή τους.
      Ο όμιλος Attica μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσης με απορρόφηση της ΑΝΕΚ, σύμφωνα με την από 4/12/2023 απόφαση του υπουργείου Ανάπτυξης, έχει έναν στόλο ο οποίος περιλαμβάνει τα εμπορικά σήματα Superfast Ferries, Blue Star Ferries, Hellenic Seaways και ANEK Lines. Ο ακτοπλοϊκός της στόλος αριθμεί πλέον 43 πλοία, από τα οποία τα 28 είναι συμβατικά επιβατηγά/ οχηματαγωγά πλοία, τα 13 είναι ταχύπλοα. Επίσης, διαθέτει και 2 φορτηγά/οχηματαγωγά πλοία. Ο στόλος της μεταφέρει το 37% των επιβατών και το 46% των οχημάτων της ελληνικής ακτοπλοϊκής κίνησης.
      Ο όμιλος των Μινωικών αποτελείται από την εταιρεία Μινωικές Γραμμές ΑΝΕ και τη θυγατρική της Minoan Italia S.p.A. και ανήκει στον ιταλικό όμιλο Grimaldi. Ο στόλος που δραστηριοποιείται στη γραμμή Πειραιάς – Κρήτη αποτελείται από 3 συμβατικά επιβατηγά/οχηματαγωγά πλοία.
      Οι Attica και η Minoan Lines που δραστηριοποιούνται στην ελληνική ακτοπλοΐα ανήκουν σε δύο από τους μεγαλύτερους ακτοπλοϊκούς ομίλους παγκοσμίως που καταλαμβάνουν την πρώτη και την τρίτη θέση αντίστοιχα στους 10 μεγαλύτερους ακτοπλοϊκούς ομίλους διαχείρισης συμβατικών επιβατικών/οχηματαγωγών πλοίων παγκοσμίως σε επίπεδο μεταφορικής ικανότητας επιβατών ακτοπλοΐας, ενώ ο όμιλος Grimaldi και ο όμιλος Attica καταλαμβάνουν την πρώτη και την τέταρτη θέση παγκοσμίως με επίπεδο μεταφορικής ικανότητας οχημάτων. Τα 46 πλοία των Attica και Μινωικών αποτελούν τους στυλοβάτες της αγοράς, αφού διακινούν επιβάτες και προπάντων το μεγαλύτερο μέρος των φορτίων από και προς τα νησιά. Καλύπτουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους τις ανάγκες των κατοίκων στη νησιωτική χώρα με μεγάλα επιβατηγά/οχηματαγωγά πλοία των οποίων ο μέσος όρος μήκους είναι τα 144 μ.

      Seajets
      Η εταιρεία Seajets, συμφερόντων του κ. Μάριου Ηλιόπουλου, αποτελεί τη μεγαλύτερη ιδιωτική ελληνική ακτοπλοϊκή εταιρεία με στόλο 29 πλοία (24 ταχύπλοα και 5 συμβατικά). Διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο ταχυπλόων παγκοσμίως και εξυπηρετεί 50 νησιά στο Αιγαίο με 400 διασυνδέσεις μεταξύ λιμανιών των νησιών του. Η Seajets χρησιμοποιεί τα περισσότερα ταχύπλοα πλοία της μόνο κατά την υψηλή τουριστική περίοδο, προσαρμόζοντας τα δρομολόγιά της.
      Απολαμβάνει λοιπόν τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα των ταχυπλόων που δραστηριοποιούνται μόνο την περίοδο υψηλής ζήτησης. Εκ των αναφερθέντων χαρακτηριστικών δίνεται η δυνατότητα στην εταιρεία να σχεδιάζει εγκαίρως τα δρομολόγια των ταχύπλοων πλοίων της και παράλληλα να δημιουργεί νέες γραμμές.
      Αγορές μεταχειρισμένων πλοίων
      Η εταιρεία το 2024 προχώρησε στις κάτωθι αγορές πλοίων:
      1. Τα αδελφά πλοία «Osman Gazi 1» και «Orhan Gazi 1» που ναυπηγήθηκαν στην Austal (Henderson) της Αυστραλίας το 2007 για λογαριασμό της τουρκικής Istanbul Deniz Otobusleri (IDO) τα οποία μετονομάστηκαν «Jumbo Jet 1» και «Jumbo Jet 2».
      2. Τα ταχύπλοα «Superrunner Jet 2» (1999) και «Champion Jet 3» (1997).
      3. Το «Eurochampion Jet» (ex HSC Natchan Rera) που κατασκευάστηκε το 2007 στην Αυστραλία από την Incat.
      4. Το συμβατικό πλοίο «Super Star II» (1986).
      5. Το «Tera Jet 2» μεταφορικής ικανότητας 1.350 επιβατών και 400 οχημάτων
      6. Το συμβατικό πλοίο «Express Skiathos» (1996) από τον όμιλο Attica, το οποίο δραστηριοποιείται στις Σποράδες αντί συνολικού τιμήματος 9 εκατ. ευρώ.
      Άλλες επιχειρηματικές κινήσεις
      1. Η εταιρεία προχώρησε στην 5ετή ναύλωση του «Santorini Palace» από τις Μινωικές Γραμμές. Το High-Speed catamaran πλοίο που μετονομάστηκε «Olympic Champion Jet» έχει ναυπηγηθεί το 2005 και θα αγοραστεί από τη Seajets μετά το πέρας της περιόδου ναύλωσης.
      2. Ναύλωσε το πλοίο της «Caldera Vista» στην εταιρεία Africa Morocco, το οποίο θα δρομολογηθεί στη γραμμή Ταγγέρη – Αλχεθίρα.
      Εκτός από την Seajets, ο Μάριος Ηλιόπουλος έχει δημιουργήσει την εταιρεία κρουαζιέρας Neonyx Cruises, ενώ έχει επίσης αγοράσει στο παρελθόν τα κρουαζιερόπλοια: «Aegean Majesty» (ex Veendam) το «Queen of Oceans» (ex P&O Oceana) και το «Majesty of Oceans» (ex Majesty of the Seas).
      Μεσαίες εταιρείες
      Σε αυτήν την κατηγορία η XRTC ενέταξε τέσσερις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο τόσο σε κύριες όσο και σε άγονες και ενδονησιωτικές γραμμές. Οι εταιρείες Fast Ferries, Levante Ferries, Golden Star Ferries και Dodekanisos Ferries δραστηριοποιούνται με 19 πλοία (15 συμβατικά και 4 ταχύπλοα) καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Τα στοιχεία των στόλων προέρχονται από τις ιστοσελίδες των εταιρειών, ενώ τα στοιχεία για τις αγοραπωλησίες των πλοίων προέρχονται από το Διαδίκτυο και από πηγές της αγοράς.

      Fast Ferries
      H Fast Ferries ιδρύθηκε από τους Παναγιώτη και Γιάννη Παναγιωτάκη to 1989. Η εταιρεία πούλησε το πλοίο «Thunder» στον όμιλο Attica αντί 17,75 εκατ. ευρώ, ενώ προχώρησε στην αγορά των δύο πλοίων της ANMEZ, τον «Διονύσιο Σολωμό» και τον «Αδαμάντιο Κοραή». Τα δύο αυτά πλοία προστέθηκαν στο στόλο της εταιρίας ο οποίος πλέον αποτελείται από 5 συμβατικά πλοία.
      Levante Ferries
      Η Levante Ferries, συμφερόντων του κ. Γιώργου Θεοδόση, δημιουργήθηκε το 2015 με την ένωση 3 ακτοπλοϊκών εταιρειών: Levante, Ionissos και Zante Ferries. Eχει 6 συμβατικά πλοία, τα «Fior di Levante», «Mare di Levante», «Ανδρέας Κάλβος», «Κεφαλονιά», «Smyrna di Levante» και «Contessa di Levante», εκ των οποίων τα 4 είναι δρομολογημένα στις γραμμές Πάτρας/Κυλλήνης – Ζακύνθου – Κεφαλονιάς – Ιθάκης.
      Golden Star Ferries
      Η εταιρεία έχει 5 πλοία, εκ των οποίων τα 3 είναι συμβατικά («Superferry», «Andros Queen» και «Andros King») και 2 ταχύπλοα: «HSC Superexpress» και το «HSC Golden Princess». Το 2024 αγόρασε το «Andros King» (ex. Volcan de Taburiente), ναυπηγημένο το 2006 στην Ισπανία, με χωρητικότητα 1.500 επιβατών και 310 οχημάτων, ενώ η μέγιστη ταχύτητά του φτάνει τους 22,5 κόμβους. Το «Andros King» δεν έχει ακόμα ολοκληρώσει τις εργασίες μετασκευής του και δεν έχει προσώρας δρομολογηθεί.
      Dodekanisos Seaways
      Η Dodekanisos Seaways της οικογένειας Σπανού δραστηριοποιείται στις θαλάσσιες συγκοινωνίες στα Δωδεκάνησα και στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Διαθέτει δύο ταχύπλοα καταμαράν, το «Dodekanisos Express» και το «Dodekanisos Pride» καθώς και το «Ε/Γ – Ο/Γ Παναγία Σκιαδενή», τα οποία καλύπτουν 18 νησιωτικούς προορισμούς.
      Μικρότερες εταιρείες
      Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται 26 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο κυρίως σε άγονες και ενδονησιωτικές γραμμές. Το σύνολο του στόλου αυτών των εταιρειών είναι 61 πλοία, εκ των οποίων μόνο τα 3 είναι ταχύπλοα. Η αναφορά μας εδώ γίνεται πάντα σε επίπεδο στόλου και μόνο, καθώς αυτές οι εταιρείες δεν δημοσιοποιούν οικονομικά ή άλλου είδους στοιχεία. Τα στοιχεία των στόλων προέρχονται από τις ιστοσελίδες των εταιρειών, ενώ τα στοιχεία για τις αγοραπωλησίες των πλοίων προέρχονται από το Διαδίκτυο και από πηγές της αγοράς. Πολλές από αυτές τις εταιρείες, πάρα το γεγονός ότι έχουν τοπικό χαρακτήρα, παρουσιάζουν καινοτόμες διαχειριστικές δομές, υιοθετούν προγράμματα καρτών προνομίων, κρατήσεις online, web check in, e-tickets, όπως οι μεγαλύτερες εταιρείες, και εξελίσσουν το προϊόν της ακτοπλοΐας. Επίσης, τονίζουμε ότι οι περισσότερες από τις εταιρείες αυτές επισκευάζουν ή και σε κάποιες περιπτώσεις χτίζουν τα πλοία τους στην Ελλάδα, γεγονός που χρήζει ιδιαίτερης ευαρέσκειας και στήριξης από το κράτος αλλά και όλους τους δημόσιους φορείς. Βασική προϋπόθεση όμως αποτελεί η ανάπτυξη εταιρικού προφίλ, με στόχο να μπορέσουν να αντλήσουν τραπεζικά κεφάλαια.

      Magic Sea Ferries
      Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για την Magic Sea Ferries, των Γιώργου και Μάριου Γιαλόζογλου, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στην ποντοπόρο ναυτιλία. Προχώρησαν στην αγορά των «Magic 1» και «Magic 2». Τα δύο ταχύπλοοα καταμαράν πλοία που ναυπηγήθηκαν το 2023 και 2024 αντίστοιχα (Cahaya Samudra Shipyard) για λογαριασμό της Majestic Fast Ferries της Σιγκαπούρης έχουν χωρητικότητα 343 επιβατών το καθένα. Δρομολογήθηκαν το 2025 μαζί με το τρίτο πλοίο της εταιρείας, το «HSC Cat 1» (1994), στον Αργοσαρωνικό.
      Saronic Ferries
      Η εταιρεία των Γιώργου Παπαϊωαννίδη, Ιωσήφ Λεφάκη και Παρασκευά Τσάγκαρη δρομολογεί πέντε επιβατηγά οχηματαγωγά πλοία, τα «Απόλλων», «Αχαιός», «Ποσειδών Ελλάς», «Φοίβος» και «Αντιγόνη», στον Αργοσαρωνικό, με μεταφορική ικανότητα 6.980 επιβατών και 530 αυτοκινήτων. Η Saronic Ferries έχει ήδη αγοράσει και επισκευάζει το επιβατηγό οχηματαγωγό «Yabousa», το οποίο θα δρομολογήσει προς το τέλος του τρέχοντος έτους. Το πλοίο ανήκε στη Seikan Ferries, κατασκευάστηκε το 2000 (Hakodate Dock Co Ltd-Ιαπωνία) και έχει μήκος 100,50 μέτρα.
      Επίσης, η Saronic Ferries έχει σχεδιάσει ένα πλοίο που θα κινείται με ηλεκτρική ενέργεια αποθηκευμένη σε μπαταρίες. Τα στελέχη της ήδη αναζητούν ναυπηγείο και χρηματοδότηση προκειμένου να υλοποιήσουν το μεγαλεπήβολο επενδυτικό τους πλάνο.
    17. Αρθρογραφία

      Engineer

      Σε μια προηγούμενη δημοσίευση μου, The Coronavirus and the Future of Main Street, υποστήριξα την αναγέννηση των τοπικών μας γειτονιών, σημειώνοντας ότι ακόμη και αν οι άνθρωποι εργάζονται από το σπίτι, πρέπει να βγουν από το γραφείο. Αναφέρθηκα στο άρθρο του Eric Reguly From the Globe and Mail:
      “Εάν περισσότεροι άνθρωποι έπρεπε να εργαστούν από το σπίτι, οι γειτονιές θα μπορούσαν να αναζωογονηθούν. Φανταστείτε την επανέναρξη της αστικής ιδέας της Jane Jacobs, όπου οι γειτονιές θα αποκτούσαν ένα ευρύ φάσμα εργασιακών και οικογενειακών λειτουργιών”.

      Και ο Sharon Wood της Public Square αναφέρει:
      “Φανταστείτε τα pop-up offices, ομάδες συσκέψεων και τεχνολογικά κέντρα που συνδέονται με πλατείες της πόλης …. Οι συμπληρωματικές υπηρεσίες να συγκεντρωθούν σε κοντινή απόσταση και με τα πόδια, όπως κέντρα αντιγραφής και εκτύπωσης, καταστήματα προμηθειών γραφείων, υπηρεσίες αποστολής, εταιρείες πληρεξούσιων / τίτλων, τραπεζικές συναλλαγές, κέντρα, γυμναστήρια, εστιατόρια και καφετέριες”.
      Αυτή η αποκέντρωση των υπηρεσιών έχει γίνει γνωστή ως η “πόλη των 15 λεπτών”, όπου μπορείτε να κάνετε τη δουλειά σας, να πάτε στο σχολείο, να δείτε το γιατρό σας και να διασκεδάσετε και όλα να βρίσκονται σε μια ακτίνα 15 λεπτών από το σημείο όπου ζείτε. Εφαρμόστηκε στο Παρίσι από την δήμαρχο Hidalgo και η ιδέα αναπτύχθηκε (πριν από τον κοροναϊό) από τον καθηγητή Carlos Moreno της Σορβόνης.
      Σύμφωνα με την Natalie Whittle στους Financial Times:
      .. η έννοια του “la ville du quart dheheure” είναι μια ιδέα στην οποία οι καθημερινές αστικές ανάγκες είναι προσβάσιμες σε 15 λεπτά με τα πόδια ή με ποδήλατο. Εργασία, σπίτι, καταστήματα, ψυχαγωγία, εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη – σύμφωνα με το όραμα του Moreno, όλα αυτά θα πρέπει να είναι διαθέσιμα τστον ίδιο χρόνο που ένας πολίτης θα περίμενε κάποτε σε μια σιδηροδρομική πλατφόρμα.
      Τώρα η ιδέα ξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο. Υιοθετήθηκε και από τους Δημάρχους της C40 ως μέρος του σχεδίου ανάκαμψης “Green and Just”.
      Εφαρμόζουμε πολιτικές πολεοδομικού σχεδιασμού για την προώθηση της «πόλης 15 λεπτών» (ή «πλήρεις γειτονιές») ως πλάνο ανάκαμψης, όπου όλοι οι κάτοικοι της πόλης μπορούν να καλύψουν τις περισσότερες ανάγκες τους σε μικρή απόσταση με τα πόδια ή με ποδήλατο από το σπίτι. Η παρουσία κοντινών ανέσεων, όπως η υγειονομική περίθαλψη, τα σχολεία, τα πάρκα, τα καταστήματα τροφίμων και τα εστιατόρια, τα απαραίτητα καταστήματα και τα γραφεία, καθώς και η ψηφιοποίηση ορισμένων υπηρεσιών, θα επιτρέψει αυτήν τη μετάβαση. Προκειμένου να το επιτύχουμε στις πόλεις μας, πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ρυθμιστικό περιβάλλον που να ενθαρρύνει τη συνολική χωροθέτηση, την ανάπτυξη μικτής χρήσης, με ευέλικτα κτίρια και χώρους.
      Στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, το Σχέδιο Δράσης για το Κλίμα για το 2015 έχει στόχο τον Πλήρη Γειτονιά, όπου το 90% των κατοίκων θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στις καθημερινές ανάγκες εργασίας τους με τα πόδια ή με ποδήλατο. “Ως μέρος αυτής της εργασίας, το Πόρτλαντ έχει μετατρέψει περισσότερα από 90 μίλια πολυσύχναστων δρόμων σε δρόμους γειτονιάς – όπου τα δέντρα του δρόμου σκιάζουν τα πεζοδρόμια και οι πράσινες λημνούλες παρέχουν βιώσιμη αποστράγγιση και ηρεμία κυκλοφορίας, και όπου υπάρχουν νέα διαμερίσματα και επιχειρήσεις σε επίπεδο δρόμου.”
      Μια παλιά ιδέα με ένα πιασάρικο νέο όνομα
      Δεν υπάρχει τίποτα νέο σε αυτήν την ιδέα. Το κίνημα των New Urbanists μιλούσε πάντα για αυτό , όπως και οι ακτιβιστές που προσπαθούσαν να προωθήσουν την αναζωογόνηση των κεντρικών δρόμων. Έχω γράψει ότι “πριν από την Walmart και τα big box stores, σχεδόν όλοι αγόραζαν τοπικά. Τώρα, με τα μεγάλα ψυγεία και τα μίνι βανς μας, οι άνθρωποι κατευθύνονται προς το κέντρο για τα είδη πρώτης ανάγκης και δεν υπάρχει αρκετή ζήτηση από ανθρώπους σε κοντινή απόσταση με τα πόδια για να διατηρηθούν μαγαζιά στην γειτονιά.” Πρόβαλα την αναζωογόνηση της γειτονιάς ως έναν τρόπο να βγάλω τους ανθρώπους από τα αυτοκίνητά τους και να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση.
      Αλλά ο κοροναϊός άλλαξε την εικόνα και πρόσθεσε νέα επείγοντα δεδομένα. Όπως γράφει η Patrick Sisson στο Citylab, το rebranding και η «υιοθέτηση της πόλης του 15-λεπτου μπορεί να είναι ο πιο συνοπτικός και πιασάρικος τρόπος για να επανασυσκευάσουμε την ιδέα ως εργαλείο οικονομικής ανάκαμψης και αντιμετώπισης της πανδημίας». Ο Sisson αναφέρει τον δήμαρχο της Μελβούρνης της Αυστραλίας, μια πόλη με αμερικανικό στιλ:
      “Οι τοπικοί ηγέτες αλλάζουν τώρα την πολιτική μεταφορών, συμπεριλαμβανομένης της προσθήκης 40 χιλιομέτρων νέων λωρίδων ποδηλάτων, επιταχύνοντας τα σχέδια για τη δημιουργία περισσότερων «γειτονιών 20 λεπτών» και ενισχύοντας τη μαζική μετακίνηση. «Κάθε πόλη μιλάει για το πώς να αξιοποιήσει τη συγκυρία και να επανατοποθετηθεί και να επικεντρωθεί σε ένα βιώσιμο μέλλον», λέει. “Αν δεν αξιοποιήσουμε αυτές τις στιγμές για να κάνουμε υλική αλλαγή, είμαστε τρελοί.”
      Δεν είναι η μόνη που σκέφτεται ότι είναι μια μοναδική ευκαιρία. Εχω γράψει ότι “Οι managers δεν θα θέλουν να βάλουν όλα τα αυγά των υπαλλήλων τους σε ένα καλάθι και δεν θα θέλουν να νοικιάσουν πολύ περισσότερο χώρο για να τους φιλοξενήσουν όλους με χαμηλότερες πυκνότητες. Έμαθαν επίσης ότι μπορούν να τους επιβλέπουν και να τους διαχειρίζονται ακόμη και όταν δεν τους έχουν πρόσωπό με πρόσωπο. Έτσι είναι πιθανό ότι ένα σημαντικό ποσοστό του εργατικού δυναμικού θα συνεχίσει να εργάζεται από το σπίτι.
      Αυτή, νομίζω, ήταν η ευκαιρία να ξαναχτίσουμε τις κοινότητές μας, ακόμη και τις οικονομικές μας δομές. Όπως σημείωσε και η δήμαρχος του Μόντρεαλ στα εγκαίνια μια ακόμη λωρίδας ποδηλάτων: «Θέλουμε να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να αγοράσουν τοπικά και να ξεχάσουν το Amazon».
      Η μήπως δεν είναι έτσι;
      Υπάρχουν όμως και αυτοί που δεν είναι τόσο σίγουροι για την ιδέα. Στους Financial Times, η Natalie Whittle απαντάει στον αναλυτή των Κέντρων Πόλεων, Anthony Breach ο οποίος πιστεύει ότι η πόλη των 15 λεπτών «θα ήταν αντίθετη με αυτό που γνωρίζουμε για τη ζωή της πόλης». Πιστεύει ότι οι μεγάλες πόλεις όπως το Λονδίνο θα είναι πάντα ελκυστικές.
      “Υπάρχει μια ιδιαίτερη ποιότητα στις πληροφορίες που ανταλλάσσονται πρόσωπο με πρόσωπο, τις οποίες οι βιντεοκλήσεις δεν μπορούν να αναπαραγάγουν. Μπορούμε να παρατηρήσουμε αυτή τη ζήτηση στην τιμή που οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να πληρώσουν για να ζήσουν και να εργαστούν στο Λονδίνο … Ιστορικά, με την εφεύρεση του τηλεγράφου, του τηλεφώνου, του διαδικτύου. . . κάθε φορά που υπάρχει τεχνολογική πρόοδος, οι άνθρωποι προβλέπουν ότι θα είμαστε όλοι σε θέση να εργαστούμε στην ύπαιθρο. Αλλά η ελκυστικότητα των κέντρων της πόλης αυξάνεται μόνο. Οι πληροφορίες που μπορούν να ανταλλάσσονται πρόσωπο με πρόσωπο γίνονται πιο πολύτιμες”.
      Αυτή τη φορά είναι διαφορετικό
      Δεν είμαι τόσο σίγουρος ότι ο Breach έχει δίκιο αυτή τη φορά. Η αλλαγή αυτή δεν είναι μόνο τεχνολογική, αλλά είναι επίσης και βιολογική. Δεν είμαι καν σίγουρος ότι έχει δίκιο για την ιστορία. Ο τηλεγράφος και το τηλέφωνο ήταν μέρος της Δεύτερης Βιομηχανικής Επανάστασης μεταξύ 1870 και 1914 που δημιούργησε πραγματικά το γραφείο, μας έδωσε έναν λόγο να πάμε εκεί και την τεχνολογία μεταφορών για να φτάσουμε εκεί. Ο Ryan Avent το περιέγραψε στο βιβλίο του The Wealth of Human:
      “Αυτή ήταν η εποχή στην οποία αναπτύχθηκαν σύγχρονες εγκαταστάσεις υγιεινής και εσωτερικών υδραυλικών εγκαταστάσεων, και στις οποίες οι πόλεις αυξήθηκαν σε πραγματικά μοντέρνο μέγεθος, σε κλίμακα και πληθυσμό. Ήταν η περίοδος που μας έδωσε σήμερα τις πιο προηγμένες τεχνολογίες προσωπικής κινητικότητας: το αυτοκίνητο και το αεροπλάνο. Ήταν αυτή η περίοδος που έκανε τον σύγχρονο κόσμο αυτό που είναι”.
      Βρισκόμαστε τώρα σε κάποιο σημείο στη μέση της Τρίτης Βιομηχανικής Επανάστασης, της ψηφιακής επανάστασης, και θα μπορούσαμε κάλλιστα να περάσουμε σε μια ακόμη τεράστια αλλαγή στον τρόπο που εργαζόμαστε, ζούμε και οργανώνουμε την κοινωνία μας. Απλώς συμβαίνει πολύ πιο γρήγορα, χάρη σε ένα μεγάλο λάκτισμα από τον κοραναϊό.
      https://www.treehugger.com/the-15-minute-city-is-having-a-moment-5071739
      Αρθρο του Lloyd Alter στο Treehugger
    18. Αρθρογραφία

      Engineer

      Ποιά θα παραμείνουν οικόπεδα και ποια θα βρεθούν εκτός σχεδίου;
      Λύση στο μεγάλο πολεοδομικό πρόβλημα της δόμησης σε οικισμούς σε όλη τη χώρα προσπαθεί να δώσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Κι αυτό γιατί πάνω από 10.000 οικισμοί προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων, βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε πολεοδομική «καραντίνα» μετά την έκδοση αποφάσεων του ΣτΕ, που έκρινε ως αντισυνταγματικές τις οριοθετήσεις και επεκτάσεις ορίων οικισμών οι οποίες είχαν γίνει τη δεκαετία του 90 με αποφάσεις του τότε Νομάρχη ή Υπουργού, ενώ απαιτείται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος. Οι αποφάσεις αφορούν σε οικισμού στο Ρέθυμνο και στο Πήλιο, όμως έχουν εφαρμογή και τους υπόλοιπους οικισμούς της χώρας.
      Ήδη το Υπουργείο με την υπ’ αριθ. 73670/1765 απόφαση Υφυπουργού ΥΠΝ (ΦΕΚ 3733/14-7-2022) καθόρισε τα κριτήρια, τις προϋποθέσεις και γενικά τη μεθοδολογία καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών.
      Πρόσφατα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοινώθηκε ότι, ο Υπουργός θα εισηγείται για την οριοθέτηση οικισμού, το σχέδιο προεδρικού διατάγματος στον πρόεδρο της Δημοκρατίας που έχει την ανώτατη θεσμική κατοχύρωση, προκειμένου να υπάρχει ασφάλεια δικαίου.
      Επίσης το Υπουργείο, λόγω των αναγκών που προέκυψαν από την κλιματική αλλαγή, δρομολογεί και ένα νέο πλαίσιο σε σχέση με τον επανακαθορισμό της οριοθέτησης των οικισμών με νέα κριτήρια για τα όρια που πρέπει να έχουν. Αυτό βέβαια οδηγεί σε περιορισμό των οικιστικών περιοχών.
      Ποιές είναι οι βασικές αλλαγές που δρομολογούνται;
      Οι βασικές αλλαγές που δρομολογούνται είναι:
      Α) Εξαιρούνται από από τα όρια των οικισμών οι εκτάσεις που αναπτύσσονται σε ζώνη 250 μέτρων γύρω και περιμετρικά από τα σημεία στα οποία βρίσκονται νεκροταφεία.
      Β) Για τα Ρέματα, συμπληρωματικές μελέτες που θα ρυθμίσουν το τοπίο και θα δώσουν συγκεκριμένες κατευθύνσεις για το θέμα ειδικά της οριοθέτησης των ρεμάτων, την τοποθέτηση των γραμμών πλημμύρας, καθώς επίσης και ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τα ρέματα και το πλημμυρικό φαινόμενο, ακολουθώντας τα σχέδια διαχείρισης πλημμύρας, τα οποία πλέον έχουν ολοκληρωθεί.
      Ποιες είναι οι γενικές κατευθύνσεις που θα καθορίσουν ποιες εκτάσεις θα ενταχθούν στο πολεοδομικό σχέδιο;
      Βασικό στοιχείο για την οριοθέτηση και τη δόμηση οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων είναι τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής ΕΛΣΤΑΤ 2021 (19-7-2022).
      Επίσης για τον προσδιορισμό της πολυγωνικής γραμμής των ορίων που περικλείει την περιοχή εντός ορίων του οικισμού λαμβάνονται υπόψη μια σειρά από δεδομένα όπως:
      α) Ο χρόνος δημιουργίας του οικισμού
      β) Η διατήρησή του στην ίδια/αρχική θέση, διότι ορισμένοι οικισμοί (κυρίως ορεινοί μεταφέρθηκαν/μετεγκαταστάθηκαν σε άλλη θέση)
      γ) Χαρτογραφικά (παλιά τοπογραφικά σκαριφήματα ή χάρτες) ή άλλα στοιχεία (π.χ. συμβόλαια) από τα οποία να προκύπτει η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου, με κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) και στοιχειώδεις κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, Εκκλησία, σχολείο, πλατεία κ.ά),
      δ) Στοιχεία απογραφής του οικισμού κατά το έτος 1920 καθώς και από επόμενες απογραφές της ΕΣΥΕ/ΕΛΣΤΑ, για τον έλεγχο της εξέλιξης του πληθυσμού του οικισμού.
      ε) Άλλα πολεοδομικά και χωρικά δεδομένα και στοιχεία που αφορούν στην μορφολογία του εδάφους, τη συνεκτικότητα της δομής/συγκρότησης της δόμησης και τον τύπο της πληθυσμιακής πυκνότητας (χαμηλή, μεσαία, ή υψηλή).
      στ) Στοιχεία ιστορικής εξέλιξης και πράξεις της διοίκησης που συνετέλεσαν στη δημιουργία της «πραγματικής» κατάστασης της οικιστικής περιοχής που δομείται μέχρι σήμερα με το πολεοδομικό καθεστώς των οικισμών προ του 1923.
      ζ) Υφιστάμενες πράξεις της Διοίκησης περί καθορισμού του ορίου του οικισμού με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις (αρχείο της αρμόδιας Υ.Δ.Ο.Μ. ή άλλων συναρμόδιων Υπηρεσιών).
      η) Αεροφωτογραφίες, χαρτογραφικό υλικό (Γ.Υ.Σ, Κτηματολόγιο κ.λπ.) στα οποία εμφανίζεται ο οικισμός.
      θ) Στοιχεία, γνωμοδοτήσεις και κάθε σχετική διοικητική πράξη άλλων συναρμόδιων υπηρεσιών που διαχειρίζονται περιοχές που εμπίπτουν σε ίδιο νομικό καθεστώς (δάση, αρχαιολογικοί χώροι, παραδοσιακοί οικισμοί κ.λπ.), ή περιοχές προστασίας φυσικού περιβάλλοντος (NATURA, κ.ά.).
      Τι γίνεται με την οριοθέτηση των νεότερων οικισμών;
      Για τους νεότερους οικισμούς (μετά το 1923) συγκεντρώνονται στοιχεία που αποδεικνύουν την πραγματική κατάσταση που υπήρχε κατά τη δημοσίευση του ν. 1337/1983 ή έστω του Π.Δ. του 1985.
      Κι αυτό διότι δεν επιτρέπεται ο καθορισμός να γίνεται με βάση τη διαμορφωθείσα μετά την ισχύ του προαναφερθέντος νόμου πραγματική κατάσταση, ούτε επιτρέπεται ο επανακαθορισμός των ορίων οικισμού με βάση νέα πραγματική κατάσταση διαμορφωθείσα μεταγενέστερα της αρχικής οριοθέτησης, η οποία συνεπάγεται διεύρυνση των αρχικών ορίων.
      Επιτρέπεται η διαδικασία αυτή μόνο στις περιπτώσεις διόρθωσης σφαλμάτων που τεκμηριώνονται βάσει πραγματικών δεδομένων, τα οποία δεν είχαν ληφθεί υπόψη κατά την αρχική οριοθέτηση. Το περιεχόμενο των στοιχείων πρέπει να ανάγεται, κατά το δυνατόν, σε χρόνο προγενέστερο του έτους 1985, από αυτό δε να προκύπτει τόσον η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου με 10 τουλάχιστον κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) ή και τυχόν άλλες κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, σχολείο, Εκκλησία, πλατεία κ.ά), όσο και τα όριά του.
      Ποια είναι τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών;
      Διαπιστώνεται και καταγράφεται το ή τα «συνεκτικά» τμήματα του οικισμού. Ως συνεκτικό τμήμα του οικισμού ορίζεται εκείνο που αποτελείται από 10 τουλάχιστον οικοδομές, οι οποίες δεν απέχουν μεταξύ τους ανά δύο, απόσταση μεγαλύτερη από 40μ. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «διάσπαρτα» τμήματα του οικισμού. Ως διάσπαρτο τμήμα του οικισμού ορίζεται το τμήμα που αποτελείται από τουλάχιστον 10 οικοδομές, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους ανά δύο απόσταση έως 80μ., που σε συνδυασμό με το ως άνω περιγραφόμενο συνεκτικό τμήμα αποτελούν το διαμορφωμένο μέχρι το έτος 1983 πολεοδομικό ιστό του οικισμού. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «αραιοδομημένα» τμήματα με αραιότερη δόμηση εντός της εκάστοτε ακτίνας, μόνον στις περιπτώσεις αναοριοθέτησης/εκ νέου έγκρισης ορίων οικισμού που ακυρώθηκαν ή κρίθηκαν ή είναι «εν δυνάμει» ανίσχυρα. Μπορεί να γίνει οριοθέτηση ενός νέου οικισμού, που οριοθετείται για πρώτη φορά;
      Ναι γίνεται – είτε με αυτοτελή διαδικασία (έκδοση π.δ για τον οικισμό), είτε στο πλαίσιο εκπονούμενης μελέτης Τ.Π.Σ./Ε.Π.Σ.. Σε αυτή την περίπτωση η πρόταση των ορίων του οικισμού περιλαμβάνει μόνο 1 συνεκτικό τμήμα και 2 διάσπαρτα τμήματα. Τα αραιοδομημένα και αδόμητα τμήματα περιλαμβάνονται σε περιοχές προς πολεοδόμηση.
      Ποια οικόπεδα που ήταν με τα παλιά όρια εντός οικισμού μπορεί να «βρεθούν» τώρα εκτός και να μην οικοδομούνται;
      Μετά τον προσδιορισμό της πρότασης του ορίου του οικισμού, διερευνώνται και καταγράφονται οι περιοχές που λόγω της ισχύουσας νομοθεσίας πρέπει είτε να εξαιρεθούν από τα όρια των οικισμών,είτε να παραμείνουν αδόμητες, είτε να καθοριστούν ως περιοχές με περιορισμούς στη δόμηση. Αυτές οι περιοχές είναι:
      Δάση και δασικές εκτάσεις Αρχαιολογικοί χώροι – ιστορικοί τόποι – κηρυγμένα σπήλαια και τυχόν άλλες περιοχές προστασίας ή μνημείων Περιοχές προστασίας της φύσης Ζώνες γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας/α’ προτεραιότητας, που καθορίζονται κατά τις εκάστοτε ισχύουσες και εφαρμοζόμενες διατάξεις καθώς και αρδευόμενες περιοχές βάσει οργανωμένου αρδευτικού συστήματος/δικτύου. Τυχόν περιοχές διανομής – αναδασμού παραχωρηθείσες για αγροτική χρήση. Ζώνες αιγιαλού και παραλίας, εφόσον υφίσταται, η διαμορφωμένη γραμμή δόμησης στο παράκτιο- παραλιακό μέτωπο των παραλιακών οικισμών. Υφιστάμενα δημόσια κτήματα (αιγιαλού – παρόχθιας ζώνης κ.λπ.) σε περιοχές άμεσης γειτνίασης με τον αιγιαλό ή με πλεύσιμο ποταμό ή λίμνη. Απαλλοτριωμένες ή προς απαλλοτρίωση εκτάσεις, λόγω προγραμματισμού διάνοιξης/διαπλάτυνσης εθνικών και επαρχιακών οδών, σιδηροδρομικής γραμμής, καθώς και των ζωνών απαλλοτρίωσης ή δουλείας υψηλής και μέσης τάσης δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τα όρια των οποίων καταγράφονται και βεβαιώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες/φορείς. Ζώνες γεωλογικά ακατάλληλες για δόμηση, όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη μελέτης γεωλογικής καταλληλότητας, για τους οικισμούς που οριοθετούνται για πρώτη φορά. Ζώνες υδατορέματος. Σε περίπτωση που στην υπό μελέτη περιοχή υφίστανται μη οριοθετημένα ρέματα, συντάσσεται μελέτη προσωρινής οριοθέτησης τους Ζώνες άλλων σημαντικών φυσικών σχηματισμών ή άλλων αξιόλογων τοπίων που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη Περιβαλλοντικής Έκθεσης. Ζώνες ακατάλληλες για άλλους λόγους π.χ. ζώνες με ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θέματα που αναφέρονται σε ασφάλεια, υγιεινή, κυκλοφορία. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
    19. Αρθρογραφία

      Engineer

      Oρεινή εξοχική κατοικία σε δημοφιλείς χειμερινούς προορισμούς, όπως στην Αράχοβα, στο Καρπενήσι ή στο Μέτσοβο ψάχνουν να αγοράσουν συνήθως οι ενδιαφερόμενοι, όπως εξηγούν οι μεσίτες εξηγούν μιλώντας στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος.
      Όμως, είναι τόσοι πολλοί οι προορισμοί και στην αγορά υπάρχει προσφορά για να καλύψει σχεδόν όλα τα βαλάντια. Καθώς ο λόγος γίνεται για μέσες τιμές ανά περιοχή, είναι σημαντικό να τονιστεί πως η μέση τιμή των προς πώληση ακινήτων, έχει μεγάλη διακύμανση ανάλογα το πόσα και τι είδους ακίνητα είναι διαθέσιμα την κάθε στιγμή. Μία περιοχή μπορεί να έχει σταθερές τιμές από έτος σε έτος, όμως να έχει σημαντική άνοδο στη μέση τιμή της, γιατί μπήκαν προς πώληση περισσότερα «ακριβά ακίνητα» από ό,τι πέρσι.
      Άλλαξε το μίγμα της αγοράς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ανέβηκαν οι τιμές σε όλα τα ακίνητα. Ειδικά σε ακίνητα που έχουν μείνει προς πώληση για μεγάλο διάστημα, συνήθως οι τιμές πέφτουν. Παράδειγμα, ακίνητο στη Μακρυνίτσα πωλείται αυτό το διάστημα προς 92.000 ευρώ, ενώ πέρσι τον Οκτώβριο ήταν ξανά στις αγγελίες με τιμή 100.000 ευρώ. Η τιμή του έπεσε, αν και η μέση τιμή πώλησης στη Μακρυνίτσα ανέβηκε κατά περίπου 8%. Τα στατιστικά θέλουν προσοχή.
      Αν και τα πράγματα «θολώνουν» όταν γίνεται συζήτηση για τα μεγάλα αστικά κέντρα, για τις ορεινές κατοικίες και οικόπεδα, οι μεσίτες θεωρούν ότι το 2025 είναι καλή χρονιά για αγορά. Εξηγούν πως ακριβώς επειδή η ζήτηση έχει στραφεί σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και νησιά, υπάρχουν πολλές περιοχές στην υπόλοιπη Ελλάδα που οι τιμές τους πέφτουν τα τελευταία χρόνια. Σε επίπεδο νομών, στη Βοιωτία οι τιμές στις αγγελίες έχουν πέσει 9% την τελευταία τριετία και στην Καστοριά, κατά 28,1%.
      Ακόμα και νομοί που έχουν άνοδο τιμών, αυτή τροφοδοτείται κυρίως από τη ζήτηση για τα κέντρα των πόλεων, ενώ σε πολλά γραφικά χωριά που έχουν να προσφέρουν πολλά, ως χειμερινά εξοχικά, οι τιμές είναι σε συνεχή κάθοδο. Ακόμα πιο σημαντικό, ότι αν και υπάρχει η κατανοητή ανησυχία ότι στα απομακρυσμένα χωριά υπάρχουν παλαιές κατοικίες που χρειάζονται ανακαίνιση, οι αγγελίες δείχνουν κάτι πολύ διαφορετικό. Ναι, υπάρχουν προς πώληση πολύ παλαιά ακίνητα που θα χρειαστούν μία σημαντική επένδυση για να γίνουν κατάλληλα, όμως υπάρχουν και πολλές κατοικίες με δόμηση κοντά στο 2000 που χτίστηκαν με τα δεδομένα προ κρίσης, όμως τώρα πωλούνται σε καλές τιμές, γιατί η ζήτηση έχει στραφεί αλλού.
      Τα Καλάβρυτα
      Στα Καλάβρυτα, η μέση τιμή για κατοικίες προς πώληση είναι κοντά στα 1.432 ανά τ.μ., με μια μείωση του 3,11% σε σύγκριση με το φθινόπωρο του 2024 (1.478 €/τ.μ.). Ένα διαμέρισμα στο κέντρο έχει τιμές κοντά στα 100.000 ευρώ για τα 62 τ.μ. και οι μεγαλύτερες μονοκατοικίες κοντά στις 300.000 ευρώ, όμως αν κάποιος βγει λίγο πιο έξω σε μία διαδρομή 18 λεπτών και 19 χλμ, στους Πετσάκους, υπάρχουν μονοκατοικίες σε χαμηλότερες τιμές από 80.000 ευρώ για 174 τετραγωνικά. Αυτό είναι κοινό μοτίβο για τις περισσότερες περιοχές. Στο κέντρο ο φημισμένος, αλλά ακριβότερος προορισμός και κοντά του, πολλές φορές εξίσου μαγευτικοί οικισμοί, όμως σε αρκετά χαμηλότερες τιμές.
      Η Αράχωβα
      Στην Αράχωβα κάποιος μπορεί να αγοράσει κατοικία με τιμές από 2.258€/τ.μ. έως 2.258€/τ.μ., αύξηση του 6,52% σε σύγκριση με την περίοδο Σεπτέμβριο 2024 (2.116 \€/τ.μ.). Τα τελευταία 2 έτη, η μέση τιμή έφτασε στο υψηλότερο σημείο τον Ιούνιο 2025, με μέση τιμή € 2.275 ανά τ.μ.. Για μία κατοικία, με δόμηση μετά το 2000 και όλες τις βασικές ανέσεις οι τιμές είναι από 140.000 έως 260.000 ευρώ. Αν κάποιος αναζητά γη, τότε υπάρχουν προσφορές από 150.000 ευρώ τα 151 τ.μ., όμως στους ήδη δημοφιλείς προορισμούς, πολλά οικόπεδα στο κέντρο των οικισμών, έχουν ήδη παλαιά κτίσματα και θα χρειαστεί μία επένδυση για την κατεδάφισή τους.
      Η Πορταριά
      Πολλοί έχουν μαγευτεί από τις μοναδικές εικόνες στο Πήλιο. Στην Πορταριά η μέση τιμή για κατοικίες είναι κοντά στα 1.452 ανά τ.μ., με μια αύξηση του 2,25% σε σύγκριση με πέρυσι τον ίδιο καιρό (1.420 ευρώ/τ.μ.). Τα τελευταία 2 έτη, η μέση τιμή έφτασε στο υψηλότερο σημείο τον Αύγουστο φέτος, στα 1.479 ευρώ το τετραγωνικό. Για μία βίλα 100 τ.μ. στο κέντρο, κάποιος θα χρειαστεί να δαπανήσει από 160.000 ευρώ. Αρκετά φθηνότερα είναι τα οικόπεδα της περιοχής, με περίπου 30.000 ευρώ για 460 τ.μ. στους γειτονικούς Σταγιάτες ή 160.000 ευρώ για 4 στρέμματα στο Κατωχώρι. Για οικόπεδο στο κέντρο, κοντά στις 60.000 ευρώ για 226 τετραγωνικά.
      Η Βυτίνα
      Στις ενεργές αγγελίες, η Βυτίνα είναι από τις περιοχές που έχουν μεγάλη πτώση τιμής. Η μέση τιμή είναι κοντά στα 1.201 ανά τ.μ., με μείωση του 20,93% σε σύγκριση με πέρυσι το αντίστοιχο διάστημα (1.519 €/τ.μ.). Τα τελευταία 2 έτη, έχει φτάσει έως και τα 1.570 ανά τ.μ. τον Αύγουστο του 2024. Στο κέντρο, περίπου 150.000 ευρώ αγοράζουν ένα διαμέρισμα 89 τ.μ., ή μία παλαιότερης δόμησης μονοκατοικία (1984) επιφάνειας 180 τετραγωνικών. Για κάποιον που ενδιαφέρεται να αγοράσει γη, στο κέντρο περίπου 1 στρέμμα θα κοστίσει 90.000 ευρώ, ενώ σε πιο προνομοιακές τοποθεσίες οι τιμές ανεβαίνουν και υπάρχουν αγγελίες με τα 745 τ.μ. να πωλούνται προς 150.000 ευρώ.





       
       
       
    20. Αρθρογραφία

      Engineer

      Στις τρεις πιο ακριβές χώρες της ΕΕ περιλαμβάνεται η Ελλάδα σε ότι αφορά τις τιμές και τα ενοίκια της αγροτικής γης, ενώ σημαντικές διαφοροποιήσεις και τεράστιες αντιθέσεις παρουασιάζει το κόστος των χωραφιών στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών.
      Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2022, παρουσιάζονται σοβαρές διακυμάνσεις στις τιμές των χωραφιών της Ελλάδας, καθώς στη Δυτική Ελλάδα κυμαίνονταν από 6.290 ευρώ και στην Αττική το αντίστοιχο ποσό έφτανε τα 84.820 ευρώ, ενώ ο εθνικός μέσος όρος ήταν 13.571 ευρώ ανά εκτάριο.
      Επίσης, η διαφορά μεταξύ της τιμής των μόνιμων χορτολιβαδικών εκτάσεων και των αροτραίων γαιών ήταν μεγαλύτερη, σχεδόν 20πλάσια, στην περιοχή του Βορείου Αιγαίου. Η διαφορά αυτή κυμάνθηκε μεταξύ 1.757 ευρώ ανά εκτάριο μόνιμων χορτολιβαδικών εκτάσεων και 36.435 ευρώ ανά εκτάριο αροτραίων γαιών. Από άποψη απόλυτης τιμής η διαφορά ήταν μεγαλύτερη στην Αττική, η οποία άγγιξε τα 59.820 ευρώ ανά εκτάριο (84.820 ευρώ ανά εκτάριο αρόσιμης γης και 25.000 ευρώ ανά εκτάριο μόνιμων βοσκοτόπων).
      Σημαντικές διαφοροποιήσεις
      Ο αγρότης είτε είναι ιδιοκτήτης της γης που χρησιμοποιείται για αγροτικούς σκοπούς ή/και νοικιάζει αγροτική γη και καταβάλλει ετησίως ένα ποσό στον ιδιοκτήτη της γης. Αυτές οι τιμές,  όπως επισημαίνει η Eurostat, και τα ενοίκια διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών της ΕΕ και μεταξύ των περιφερειών λόγω εθνικών παραγόντων  (όπως οι νόμοι), περιφερειακών παραγόντων (πχ κλίμα και εγγύτητα σε δίκτυα) και τοπικών παραγόντων παραγωγικότητας (όπως η ποιότητα του εδάφους, η κλίση ή η αποστράγγιση). Οι δυνάμεις της αγοράς που αφορούν την προσφορά και τη ζήτηση, μπορούν επίσης να επηρεάσουν την τιμή της αγροτικής γης.
      Το 2022, η μέση τιμή 1 εκταρίου αρόσιμης γης στην ΕΕ έφτανε στα 10.578 ευρώ. Αυτή η μέση τιμή ήταν 45 φορές μεγαλύτερη από τη μέση ετήσια τιμή ενοικίασης των 233 ευρώ ανά εκτάριο. 
      Οι τιμές της καλλιεργήσιμης γης
      Μεταξύ των 21 χωρών της ΕΕ για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για το 2022, η τιμή 1 εκταρίου καλλιεργήσιμης γης κυμάνθηκε από 3.700 ευρώ κατά μέσο όρο στην Κροατία και έως 233.230 ευρώ κατά μέσο όρο στη Μάλτα. Τα στοιχεία για τη Μάλτα αντικατοπτρίζουν την περιορισμένη διαθεσιμότητα αγροτικής γης και την πίεση για εναλλακτικές χρήσεις, με αποτέλεσμα οι τιμές να είναι υψηλότερες από ό,τι σε άλλα κράτη μέλη.
      Υπήρχαν τρεις χώρες της ΕΕ στις οποίες παρατηρήθηκαν ιδιαίτερα έντονες περιφερειακές διακυμάνσεις στις τιμές γης για 1 εκτάριο καλλιεργήσιμης γης. Στις Κάτω Χώρες, οι τιμές κυμαίνονταν από 66.051 ευρώ στο Friesland και έως 150.644 ευρώ στο Flevoland, ενώ ο εθνικός μέσος όρος ήταν 85 431 ευρώ ανά εκτάριο. Στην Ελλάδα, οι τιμές κυμαίνονταν από 6.290 ευρώ στη Δυτική Ελλάδα έως 84.820 ευρώ στην Αττική, ενώ ο εθνικός μέσος όρος ήταν 13.571 ευρώ ανά εκτάριο. Στην Ισπανία, οι τιμές κυμάνθηκαν από 4.906 ευρώ στην Extremadura έως 83.299 ευρώ στις Κανάριες Νήσους, ενώ ο εθνικός μέσος όρος ήταν 10.263 ευρώ ανά εκτάριο.
      Οι φθηνότερες περιοχές
      Οι φθηνότερες περιοχές για την αγορά 1 εκταρίου καλλιεργήσιμης γης το 2022 ήταν οι Övre Norrland (2.041 ευρώ κατά μέσο όρο) και Mellersta Norrland (2.437 ευρώ) στη Σουηδία.
      Η αρόσιμη γη είναι ακριβότερη από τα μόνιμα λιβάδια σχεδόν παντού στην ΕΕ.
      Η μέση τιμή 1 εκταρίου αρόσιμης γης στην ΕΕ ήταν περίπου 2.200 ευρώ υψηλότερη από τη μέση τιμή 1 εκταρίου μόνιμων χορτολιβαδικών εκτάσεων το 2022 (στα 8.393 ευρώ). Η αρόσιμη γη ήταν ακριβότερη από τους μόνιμους βοσκότοπους σε όλες σχεδόν τις χώρες και περιφέρειες, με εξαιρέσεις το Λουξεμβούργο και την Comunidad de Madrid.
      Οι μόνιμοι βοσκότοποι ήταν οι φθηνότεροι στη Βουλγαρία με 1.887 ευρώ ανά εκτάριο το 2022, σχεδόν τέσσερις φορές λιγότερο από το αντίστοιχο κόστος 1 εκταρίου αρόσιμης γης (7.303 ευρώ). 
      Τα αγροτικά ενοίκια
      Όπως και με τις τιμές της γεωργικής γης, υπήρχαν επίσης σημαντικές διαφορές στα μισθώματα γης μεταξύ των χωρών και των περιφερειών. Εντός της ΕΕ, η μέση τιμή ενοικίασης αρόσιμης γης ή/και μόνιμων βοσκοτόπων ήταν 199 ευρώ ανά εκτάριο, με εύρος από 57 ευρώ ανά εκτάριο κατά μέσο όρο στη Σλοβακία έως 843 ευρώ ανά εκτάριο κατά μέσο όρο στις Κάτω Χώρες.
      Μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ, η ενοικίαση 1 εκταρίου γεωργικής γης ήταν πιο ακριβή το 2022 στην ολλανδική περιφέρεια Flevoland (1.764 ευρώ ανά εκτάριο), ακολουθούμενη από τις Κανάριες νήσους στην Ισπανία (1.136 ευρώ ανά εκτάριο) και την Αττική στην Ελλάδα (1.048 ευρώ ανά εκτάριο).
      Αντίθετα, οι τιμές ενοικίασης ήταν χαμηλότερες στις περιοχές Mellersta Norrland και Övre Norrland (και οι δύο 24 ευρώ ανά εκτάριο) στη Σουηδία, ακολουθούμενες από τις περιοχές Stredné Slovensko και Východné Slovensko (και οι δύο 39 ευρώ) στη Σλοβακία. Οι μόνιμοι βοσκότοποι είναι η κύρια γεωργική χρήση γης στις περιοχές αυτές.
      Μεταξύ των χωρών της ΕΕ που ανέφεραν συγκεκριμένες τιμές ενοικίασης για αρόσιμη γη και για μόνιμους βοσκότοπους, η ενοικίαση μόνιμων βοσκοτόπων ήταν σχεδόν πάντα φθηνότερη από την ενοικίαση αρόσιμης γης. Το μίσθωμα για 1 εκτάριο μόνιμων χορτολιβαδικών εκτάσεων το 2022 κυμαινόταν από 32 ευρώ κατά μέσο όρο στη Σλοβακία έως 354 ευρώ κατά μέσο όρο στην Ιρλανδία, ενώ οι αντίστοιχες τιμές ενοικίασης για αρόσιμη γη ήταν 77 ευρώ και 510 ευρώ ανά εκτάριο κατά μέσο όρο.
    21. Αρθρογραφία

      GTnews

      Tο 2024 υπήρξε έτος δυναμικών αλλαγών για την ελληνική αγορά ακινήτων, με πολλαπλούς παράγοντες να επηρεάζουν τις αξίες των ακινήτων σε όλη τη χώρα.
      Η έναρξη του προγράμματος «Σπίτι μου 2», οι τροποποιήσεις στους κανονισμούς της Golden Visa, τα εκτεταμένα έργα υποδομής, η έντονη τουριστική περίοδος διαμόρφωσαν σε υψηλά επίπεδα τη ζήτηση αλλά και τις τιμές τόσο στην αγορά πώλησης όσο και στην ενοικίαση ακινήτων.
      Η ανοδική τάση συνεχίστηκε και στις αρχές του 2025, καθώς η αγορά παραμένει ανθεκτική, με τη ζήτηση να παραμένει ισχυρή. Οι εξελίξεις στους ίδιους τομείς, σε συνδυασμό με ενδεχόμενες νέες πολιτικές ή επενδυτικές πρωτοβουλίες, αναμένεται να συνεχίσουν να επηρεάζουν τη δυναμική της αγοράς, διαμορφώνοντας το τοπίο των τιμών και των επενδυτικών ευκαιριών το επόμενο διάστημα.
      Στην αγορά πώλησης ακινήτων, ο Πειραιάς αναδείχθηκε αυτό το διάστημα ως η περιοχή με τη μεγαλύτερη αύξηση στις ζητούμενες τιμές, καταγράφοντας εντυπωσιακή άνοδο 83,8% την τελευταία πενταετία. Ειδικά το 2024, το Κέντρο του Πειραιά κατέγραψε τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στις τιμές πώλησης, φτάνοντας το 39,9%, με μέση ζητούμενη τιμή τα 2.765 ευρώ/τ.μ. Άλλες περιοχές του Πειραιά παρουσίασαν επίσης σημαντική αύξηση στις τιμές, όπως η Καλλίπολη – Φρεαττύδα με 28,2% (3.056 ευρώ/τ.μ.), τα Ταμπούρια – Αγία Σοφία με 26,6% (1.829 ευρώ/τ.μ.) και η Δραπετσώνα με 22,9% (2.313 ευρώ/τ.μ.). Στα Νότια Προάστια, η Αργυρούπολη ξεχώρισε με αύξηση 22,4% και μέση ζητούμενη τιμή τα 3.846 ευρώ/τ.μ.
      Στην αγορά ενοικίασης, τα Ανατολικά Προάστια της Αθήνας σημείωσαν τη μεγαλύτερη άνοδο την τελευταία πενταετία, φτάνοντας το 49,7%. Το 2024, η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στα ενοίκια καταγράφηκε στον Μαραθώνα, με 31,0% και μέση ζητούμενη τιμή τα 10,0 ευρώ/τ.μ. Ακολούθησαν η Πειραϊκή – Χατζηκυριάκειο με 21,2% (10,6 ευρώ/τ.μ.), το Νέο Φάληρο με 20,3% (9,8 ευρώ/τ.μ.), ο Άγιος Στέφανος με 20,0% (8,0 ευρώ/τ.μ.) και η Μεταμόρφωση με επίσης 20,0% (9,2 ευρώ/τ.μ.). Οι περιοχές αυτές έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη ζήτηση λόγω της βελτιωμένης ποιότητας ζωής και της εύκολης πρόσβασης στην Αθήνα.
      Η Αττική παρουσιάζει ένα ευρύ φάσμα περιοχών, από τις πιο ακριβές έως τις πιο προσιτές, τόσο στην αγορά όσο και στην ενοικίαση κατοικιών. Στις ακριβότερες περιοχές για αγορά κατοικίας συγκαταλέγονται η Βουλιαγμένη, η Βούλα, η Γλυφάδα, το Κολωνάκι – Λυκαβηττός και ο Άλιμος, γνωστές για την υψηλή ποιότητα ζωής, την πολυτελή ακίνητη περιουσία και την εγγύτητα σε βασικές ανέσεις, όπως η ακτογραμμή και το κέντρο της Αθήνας. Αντίστοιχα, οι πιο ακριβές περιοχές για ενοικίαση κατοικίας περιλαμβάνουν τη Βουλιαγμένη, το Κολωνάκι – Λυκαβηττό, το Παλαιό Ψυχικό, τη Γλυφάδα και τη Φιλοθέη, που ξεχωρίζουν για την πολυτελή διαβίωση και την εγγύτητα σε κεντρικές επιχειρηματικές περιοχές.
      Από την άλλη, για όσους αναζητούν πιο προσιτές επιλογές στην αγορά κατοικίας, περιοχές όπως το Πέραμα, οι Αχαρνές, η Αγία Βαρβάρα, η Πατησίων – Αχαρνών και τα Πατήσια προσφέρουν χαμηλότερες τιμές εισόδου σε σύγκριση με πιο κεντρικές τοποθεσίες. Αντίστοιχα, οι πιο οικονομικές περιοχές για ενοικίαση περιλαμβάνουν το Κρυονέρι, τους Αγίους Αναργύρους και τον Διόνυσο, όπου οι τιμές των ενοικίων είναι πιο προσιτές, προσφέροντας εναλλακτικές λύσεις για όσους επιθυμούν οικονομική στέγαση εκτός του κέντρου της πόλης.
      Τέλος, η κατανομή των κατοικιών προς πώληση και ενοικίαση στην Αττική αποκαλύπτει ενδιαφέροντα δεδομένα. Πάνω από το 50% των διαθέσιμων οικιστικών ακινήτων προς πώληση συγκεντρώνεται στο Κέντρο της Αθήνας και στα Νότια Προάστια. Αντίστοιχα, στην αγορά ενοικίασης, το Κέντρο της Αθήνας και τα Νότια Προάστια αποτελούν τις κυρίαρχες περιοχές με τη μεγαλύτερη προσφορά ενοικιαζόμενων κατοικιών.
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.