Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1616 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Engineer

      Δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ η απόφαση του ΥΠΕΝ που αφορά στην τροποποίηση της υπ’ αρ. ΔΙΠΑ/οικ. 37674/ 27-7-2016 (Β’2471) απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες, σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 4 του ν. 4014/2011 (Α’ 209)», ως προς την κατάταξη ορισμένων έργων και δραστηριοτήτων της 10ης Ομάδας.
      Σύμφωνα με την απόφαση, ισχύουν τα εξής:
      Άρθρο 1
      Τροποποιείται η υπ’ αρ. ΔΙΠΑ/οικ. 37674/2016 (Β’ 2471) απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες, σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 4 του ν. 4014/21.09.2011 (Α’ 209)», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει ως προς την κατάταξη των έργων και δραστηριοτήτων της 10ης Ομάδας, ως ακολούθως:
      Το Παράρτημα X, Ομάδα 10η «Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» τροποποιείται και αντικαθίσταται από το ταυτάριθμο Παράρτημα της παρούσας.
      Άρθρο 2
      Η περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων του πεδίου εφαρμογής της παρούσας των οποίων η κατάταξη μεταβάλλεται βάσει αυτής, και για τα οποία έχει κατατεθεί πλήρης Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ή Μελέτη Περιβάλλοντος ή φάκελος Υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ), στην περιβαλλοντική αρχή που ήταν αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότησή τους πριν την έναρξη ισχύος της παρούσας, διενεργείται από την ως άνω αρχή εκτός εάν ο φορέας των εν λόγω έργων ή δραστηριοτήτων ζητήσει εγγράφως την υπαγωγή τους στις διατάξεις της παρούσας
      Άρθρο 3
      Ισχύς απόφασης
      Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
      Μπορείτε να κατεβάσετε το ΦΕΚ με τα Παραρτήματα από εδώ
    2. Περιβάλλον

      Engineer

      Σε επικαιροποίηση της εγκυκλίου με θέμα «Λήψη μέτρων διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας από ιογενείς και άλλες λοιμώξεις κατά τη χρήση κλιματιστικών μονάδων» με πρόσθετες διευκρινίσεις για τη χρήση κλιματισμού κατά τη θερινή περίοδο προχώρησε το Υπουργείο Υγείας.
      Δείτε παρακάτω τις νέες διευκρινήσεις του Υπουργείου:
      1) ΓΕΝΙΚΑ
      Με βάση τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα, φαίνεται ότι ο κορωνοϊός SARS CoV-2 πιθανότατα μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω σταγονιδίων που αποβάλλονται
      από άτομο που νοσεί, μέσω βήχα ή πταρμού ή με άμεση ή έμμεση επαφή με εκκρίσεις αναπνευστικού (δηλαδή μέσω μολυσμένων χεριών). Ο χρόνος επώασης της νόσου, υπολογίζεται
      σε 2-14 ημέρες με μέσο χρόνο επώασης τις 5 ημέρες.
      Οι μηχανισμοί έκθεσης στον κορωνοϊό μέσω του αέρα είναι οι ακόλουθοι (-στ- σχετ.):
      Η μετάδοση μέσω μεγάλων σταγονιδίων / σωματιδίων (>10 microns) σε κοντινή επαφή όπου τα σταγονίδια που απελευθερώνονται πέφτουν σε επιφάνειες όχι περισσότερο από 1-2 μέτρα από το μολυσμένο άτομο. Οι άνθρωποι μολύνονται αφού ενώ έχουν αγγίξει τις μολυσμένες επιφάνειες αγγίζουν στη συνέχεια τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα τους. Μπορούν όμως να μολυνθούν και από την εισπνοή απευθείας μολυσμένων σταγονιδίων που προέρχονται από φτάρνισμα ή βήχα ή από εκπνοή μολυσμένου ατόμου, εφόσον στέκονται σε απόσταση 1-2 μέτρα από αυτό. Η αερομεταφερόμενη μετάδοση μέσω μικρών σωματιδίων ( 2) ΣΚΟΠΟΣ
      Οι προτεινόμενες συστάσεις αποσκοπούν στον περιορισμό της μηχανικής διάδοσης του ιού μέσω των ρευμάτων αέρα που αναπτύσσονται κατά τη λειτουργία των κλιματιστικών μονάδων, διασφαλίζοντας παράλληλα συνθήκες θερμικής άνεσης για τον άνθρωπο. Οι κλιματιστικές μονάδες δεν λειτουργούν ως εστίες ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού του ιού, ενδέχεται όμως,
      υπό προϋποθέσεις, να διευκολύνουν την αερογενή μετάδοση με μηχανικό τρόπο.
      Ανάλογα με τον τύπο της μονάδας τα προτεινόμενα μέτρα ενδέχεται να διαφέρουν.
      Αναλυτικότερα, αναλόγως με το είδος της μονάδας (οικιακού τύπου, κεντρικός κλιματισμός κλπ) συνιστώνται τα κάτωθι μέτρα προστασίας:
      3) ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ
      Απαραίτητη προϋπόθεση για την ασφαλή χρήση των κλιματιστικών είναι η τακτική συντήρηση και ο καθαρισμός της κλιματιστικής μονάδας σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.
      Ανάλογα με τον τύπο της χρησιμοποιούμενης κλιματιστικής μονάδας, πρέπει πάντοτε να εξασφαλίζονται οι συνθήκες θερμικής άνεσης που απαιτεί η λειτουργία της εκάστοτε εγκατάστασης (νοσοκομείο, ξενοδοχείο, κτίριο γραφείων, ιδιωτικοί χώροι, καταστήματα κλπ).
      Σε κάθε περίπτωση υπενθυμίζεται ότι θα πρέπει να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια φυσικού αερισμού και ανανέωσης του αέρα των εσωτερικών χώρων (ακόμη κι αν αυτό απαιτείται να γίνεται εκτός ωρών λειτουργίας)
      Επίσης, πρέπει να τηρούνται οι κοινωνικές αποστάσεις και τα λοιπά προβλεπόμενα, από τις αντίστοιχες κατά περίπτωση ΚΥΑ, μέτρα ατομικής προστασίας
      i. Συστάσεις για τη χρήση κεντρικών κλιματιστικών μονάδων (ΚΚΜ)
      Αποσκοπώντας στην κατά το δυνατόν γρηγορότερη ανανέωση του αέρα σε ένα δωμάτιο, επισημαίνονται τα ακόλουθα σε ό,τι αφορά τη χρήση του Κεντρικού Κλιματισμού σε κτίρια, εφόσον αυτό είναι τεχνικά εφικτό και εξασφαλίζεται η θερμική άνεση των χρηστών του κτιρίου:
      Αύξηση της παροχής του νωπού αέρα σε όλες τις ΚΚΜ. Προτείνεται οι εγκαταστάσεις να ρυθμίζονται ούτως ώστε να μεγιστοποιείται η εισροή του νωπού αέρα και να λειτουργούν με τη μέγιστη δυνατή παροχή νωπού αέρα. Εξασφάλιση του επαρκούς αερισμού των χώρων με εξωτερικό αέρα. Για τα κτίρια που δεν έχουν ανοιγόμενα παράθυρα θεωρείται απαραίτητη η απενεργοποίηση της ανακυκλοφορίας του αέρα, της μεγιστοποίησης της εισροής του νωπού αέρα και η λειτουργία των ΚΚΜ συνεχώς, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην (δ) σχετ. Η λειτουργία μπορεί να διακόπτεται εφόσον τίθενται περιορισμοί λόγω της ασφάλειας του κτιρίου (πχ πρόκληση φθορών λόγω βραχυκυκλώματος). Επίσης, συνιστάται η αύξηση των εναλλαγών του αέρα ανά ώρα, εφόσον είναι τεχνικά εφικτό. Τις νύχτες και τα σαββατοκύριακα, συνιστάται η διατήρηση των συστημάτων εξαερισμού σε λειτουργία με χαμηλότερη ταχύτητα. Αν δεν υπάρχει καμία δυνατότητα επίβλεψης της λειτουργίας αυτών των συστημάτων, μπορούν να απενεργοποιούνται για τις ώρες αυτές για λόγους ασφαλείας (πχ πρόκληση φθορών λόγω βραχυκυκλώματος). Στην περίπτωση που το σύστημα εξαερισμού δύναται να λειτουργήσει σε εικοσιτετράωρη βάση, συνιστάται η ρύθμιση του εξαερισμού στην ταχύτητα που υποδεικνύεται από τον κατασκευαστή τουλάχιστον 2 ώρες πριν από το χρόνο χρήσης του κτιρίου και αλλαγή σε χαμηλότερη ταχύτητα 2 ώρες μετά το χρόνο χρήσης του κτιρίου. Συνιστάται η λειτουργία των ΚΚΜ ακόμη κι αν δεν χρησιμοποιείται το τμήμα το οποίο τροφοδοτούν. Σε περίπτωση όπου στον χώρο που δεν χρησιμοποιείται δεν υφίσταται η δυνατότητα επίβλεψης, η λειτουργία της ΚΚΜ προτείνεται να διακόπτεται, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος πρόκλησης φθορών εξαιτίας πιθανού βραχυκυκλώματος. Συνιστάται η λειτουργία των ανεμιστήρων οροφής σε χαμηλή ταχύτητα με σκοπό των περιορισμό της δημιουργίας ισχυρών ρευμάτων αέρα τα οποία θα μπορούσαν να μεταφέρουν σε μεγάλη απόσταση αιωρούμενα σταγονίδια. Όπου υπάρχουν ανεμιστήρες οροφής (εκκλησίες, μεγάλες αίθουσες κλπ) η ροή του αέρα να ρυθμίζεται με κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω. Η χρήση επιδαπέδιων ή ανεμιστήρων άλλου τύπου δεν συνιστάται εξαιτίας των ισχυρών ρευμάτων αέρα που δημιουργούν, σε κάθε όμως περίπτωση, εφόσον χρησιμοποιηθούν, να ρυθμίζεται η θέση τους με τέτοιο τρόπο ώστε το ρεύμα αέρα που δημιουργούν να μην κατευθύνεται άμεσα προς τα άτομα που χρησιμοποιούν το χώρο, αλλά προς κάποιο άλλο σημείο (πχ τοίχο) ώστε να μειώνεται η ταχύτητά του. Υπενθυμίζεται ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την ασφαλή χρήση των πάσης φύσεωςκλιματιστικών είναι η τακτική συντήρηση και ο καθαρισμός της κλιματιστικής μονάδας σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Οι τακτικές εργασίες αντικατάστασης και συντήρησης φίλτρων να εκτελούνται εφαρμόζοντας τα συνήθη μέσα ατομικής προστασίας συμπεριλαμβανομένης της αναπνευστικής προστασίας (μάσκες, γάντια κλπ) Αποφυγή προγραμματισμού για τον καθαρισμό των αγωγών αυτήν την περίοδο, εκτός εάνκρίνεται απολύτως απαραίτητο από τον υπεύθυνο λειτουργίας. ii. Συστάσεις για τη χρήση μονάδων τύπου Split Unit ή fan coil
      Από χρήση μονάδων οικιακού τύπου (split units) σε ιδιωτικούς χώρους (ιδιωτικές κατοικίες, διαμερίσματα, εξοχικές κατοικίες κλπ) δεν αναμένονται κίνδυνοι, εφόσον είναι κατάλληλα συντηρημένες σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Ιδιαίτερες προφυλάξεις πρέπει να λαμβάνονται μόνο στην περίπτωση που εντός του χώρου βρίσκεται ασθενής που πάσχει από COVID-19 (βλ. Παράρτημα). Το ίδιο ισχύει και για τους μικρούς χώρους κτιρίων δημόσιας χρήσης (ατομικά γραφεία, δωμάτια ξενοδοχείων) που εξυπηρετούνται από μονάδες οικιακού τύπου, εφόσον αυτά συνήθως χρησιμοποιούνται από άτομα τα οποία βρίσκονται μονίμως στον ίδιο χώρο, ανεξαρτήτως από το αν χρησιμοποιείται ή όχι η κλιματιστική μονάδα. Σε χώρους όπου παρατηρείται συγκέντρωση ατόμων θα πρέπει να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια εξεύρεσης εναλλακτικών τρόπων φυσικού αερισμού και επίτευξης θερμικής άνεσης, με παράλληλη λειτουργία της κλιματιστικής μονάδας και την αυστηρή λήψη των απαραίτητων μέτρων ατομικής προστασίας και τήρησης της ατομικής υγιεινής. iii. Συστάσεις για τη χρήση κλιματισμού στα μέσα μαζικής μεταφοράς, καθώς και στα λοιπά μέσα μεταφορών (ταξιδιωτικά λεωφορεία-πούλμαν, πλοία, τρένα, ΚΤΕΛ...)
      Στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ) συνιστάται η χρήση των συστημάτων κλιματισμού σε ρύθμιση μεγιστοποίησης της εισαγωγής νωπού αέρα. Επιβεβλημένη είναι η τακτική συντήρηση σύμφωνα με τις προβλεπόμενες από τον κατασκευαστή διαδικασίες. Δεδομένου ότι κατά τη θερινή περίοδο αναμένεται να σημειωθούν υψηλές θερμοκρασίες ή ακόμη και καύσωνες, συνιστάται η χρήση του συστήματος κλιματισμού στα ΜΜΜ, με σκοπό την εξασφάλιση της θερμικής άνεσης των επιβατών και την αποφυγή εκδήλωσης συμπτωμάτων που οφείλονται σε υψηλές θερμοκρασίες. Συνιστάται, όπου είναι εφικτό, τα συστήματα κλιματισμού μπορούν να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τον τακτικό φυσικό εξαερισμό (άνοιγμα παραθύρων, άνοιγμα οροφής κλπ).Υπενθυμίζονται οι περιορισμοί και οι υποχρεώσεις για τη χρήση μάσκας και την τήρηση αποστάσεων σύμφωνα με τις διατάξεις των (α), (β) σχετ. και λοιπών σχετικών ΚΥΑ. Στα επιβατικά αυτοκίνητα που χρησιμοποιούνται από υπηρεσίες ενοικίασης αυτοκινήτων, ο κλιματισμός μπορεί να χρησιμοποιείται κανονικά, εφόσον ακολουθούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή για τις διαδικασίες συντήρησης, απενεργοποιώντας κατά το δυνατόν τη λειτουργία ανακύκλωσης του αέρα Για λόγους προστασίας της Δημόσιας Υγείας, συνιστάται η εφαρμογή των ανωτέρω οδηγιών με την υπενθύμιση ότι κατά τη χρήση όλων των κλιματιστικών συστημάτων θα πρέπει να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια φυσικού αερισμού και ανανέωσης του αέρα των εσωτερικών χώρων
      Μπορείτε να κατεβάσετε τη νέα εγκύκλιο από εδώ
    3. Περιβάλλον

      GTnews

      Από το 2023 έχουν γίνει οι πρώτες αναφορές σχετικά με τα δέντρα στον Υμηττό που ξεραίνονται, με την Φιλοδασική Ένωση Αθηνών, να έχει φιλοξενήσει στην σελίδα της σχετικά άρθρα. Τι συμβαίνει λοιπόν στον Υμηττό και που οφείλεται το φαινόμενο;
      Μπορεί η Πάρνηθα και η Πεντέλη να είναι τα βουνά που έχουν υποστεί τις περισσότερες καταστροφές από πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια, ωστόσο και ο Υμηττός, έχει ένα βεβαρημένο παρελθόν. Σε αντίθεση με την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα, ήταν για πολλά χρόνια, ένα αποψιλωμένο βουνό.
      Η γειτνίαση του με την ανάπτυξη του αστικού ιστού της παλιάς Αθήνας, σήμαινε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της ξυλείας για τις ανάγκες των κατοίκων προερχόταν από εκεί, την εποχή που δεν υπήρχε καν σαν έννοια η αειφορική διαχείριση των δασών. Παράλληλα η υπερβόσκηση καθιστούσε αδύνατη την όποια προσπάθεια του δάσους να αναγεννηθεί.
      Μετά τη λήξη του ΒΠΠ και δεδομένου ότι στην κατοχή υλοτομήθηκε σχεδόν όλο το βουνό, έγινε μια μεγάλη –και επιτυχημένη- προσπάθεια αναδάσωσης. Η Φιλοδασική Ένωση Αθηνών ανέλαβε αυτό το έργο και μεθοδικά, κατάφερε να αναγεννήσει το βουνό. Το μεγαλύτερο ποσοστό πρασίνου του Υμηττού λοιπόν, προέρχεται από διαδικασία αναδάσωσης.

       

       
       

       
      Γιατί ξεραίνονται τα δέντρα;
      Τα είδη δέντρων που επιλέχθηκαν για την αναδάσωση του Υμηττού, ήταν ανθεκτικά στη ξηρασία και στο «φτωχό» έδαφος του βουνού. Οι επεμβάσεις στο σύνολο του αισθητικού δάσους από τη Φιλοδασική Ένωση Αθηνών, είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός μωσαϊκού βλάστησης όπου κυριαρχεί η τραχεία πεύκη σε αμιγείς συστάδες ή σε ανάμειξη με κυπαρίσσια και με πλατύφυλλα είδη όπως η κουτσουπιά, η χαρουπιά και η χνοώδης δρυς.
      Φιλοδασική Ένωση Αθηνών
      Αυτό που δεν μπορούσαν φυσικά να γνωρίζουν οι δασολόγοι όταν ξεκίνησαν το έργο, ήταν το μείζων ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, το οποίο αποτελεί την βασική αιτία εκδήλωσης του φαινομένου, με τρόπο έμμεσο αλλά απόλυτα συνδεδεμένο με αυτή.
      Ακραία καιρικά φαινόμενα όπως η «Μήδεια»(2021) και η «Ελπίς» (2022), όπου και υπήρξε ασυνήθιστη χιονόπτωση στην Αττική, είχαν ως αποτέλεσμα τη θραύση πολλών μεγάλων κλαδιών ή και ολόκληρων δέντρων από το βάρος. Η κόμη των δέντρων αραίωσε με αποτέλεσμα το έδαφος να εκτίθεται στην ηλιακή ακτινοβολία, αφαιρώντας την πολύτιμη για την ανάπτυξη και συντήρηση του δάσους, υγρασία.
      Φιλοδασική Ένωση Αθηνών
      Προσθετικά σε αυτό, οι παρατεταμένοι καύσωνες που σημειώθηκαν τα τελευταία χρόνια, αλλά και οι απότομες μεταβολές του καιρού, καταπόνησαν ακόμη περισσότερο το δάσος. Τα δέντρα, προσβάλλονται πιο εύκολα από φλοιοφάγα έντομα και κάμπιες, με εξάρσεις που έχουν κατά τόπους επιδημιολογικές διαστάσεις, οδηγώντας τελικά στη αποξήρανση και νέκρωση τους.
      Φιλοδασική Ένωση Αθηνών
      Βλέπουμε λοιπόν ότι το φαινόμενο είναι πολυπαραγοντικό σε ότι αφορά στις στοιχεία που το προκαλούν, ωστόσο η γενεσιουργός αιτία που το πυροδοτεί είναι μια, η κλιματική αλλαγή, δημιουργώντας μια «αλυσίδα» επιπτώσεων.
      Πέραν του προφανούς προβλήματος, τα νεκρά / αποξηραμένα δέντρα προσθέτουν μεγάλο όγκο και μάζα στην εύφλεκτη ύλη του δάσους, δημιουργώντας μια «πυριτιδαποθήκη» σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς.
      Τι προσπάθειες γίνονται για να σωθεί ο Υμηττός
      Η Φιλοδασική Ένωση Αθηνών είναι αυτή που και πάλι πρωτοστατεί σε ενέργειες για την προστασία του δάσους του Υμηττου. Στο άρθρο «Ξήρανση δέντρων στο Αισθητικό Δάσος του Υμηττού: Αντιμετωπίζοντας την πρόκληση με θετική ματιά» που έχει δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα της Ένωσης και υπογράφεται από τον Δρ. Νίκο Πάγκα (Δασοτεχνικός Υπεύθυνος Διαχείρισης του Αισθητικού Δάσους), διαβάζουμε τα εξής:
      «Ωστόσο ήδη έχουν ξεκινήσει εξυγιαντικές επεμβάσεις σε ορισμένα σημεία, δηλαδή κοπή και απομάκρυνση ξερών δέντρων, ώστε να μειωθεί ο πληθυσμός των φλοιοφάγων εντόμων και να αποφευχθεί η περαιτέρω εξάπλωσή τους. Παράλληλα προγραμματίστηκαν οι επόμενες ενέργειες/προετοιμασίες για την απομάκρυνση των νεκρών ατόμων και από άλλες περιοχές.

      Ειδικά για την περιοχή που περιβάλλει τη Μονή Καισαριανής και εκτείνεται μέχρι τον λόφο των Ταξιαρχών (που διακρίθηκε το 1993 ως ένας Ιστορικός Κήπος της Ευρώπης), η Φιλοδασική δεν περιορίστηκε στην κοπή και απομάκρυνση των ξερών δέντρων αλλά προχώρησε και σε φύτευση νέων δέντρων, δίνοντας έμφαση στη διατήρηση του ιστορικού τοπίου.
      Το Αισθητικό Δάσος του Υμηττού είναι ένα τεχνητά δημιουργημένο δάσος που είναι αποτέλεσμα επιτυχημένων αναδασώσεων σε διάφορες περιόδους μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι οποίες έχουν δημιουργήσει ένα μωσαϊκό ετερογενών ενοτήτων. Συνεπώς, οι επεμβάσεις στη βλάστηση δεν είναι δυνατόν να ακολουθήσουν τους δόκιμους δασοκομικούς κανόνες και απαιτείται μια κατά περίπτωση εξειδίκευση στις διάφορες δασοσυστάδες που συναπαρτίζουν το δάσος.
      Φιλοδασική Ένωση Αθηνών Φιλοδασική Ένωση Αθηνών  
      Ενόψει λοιπόν της ανάγκης για μείωση κατ’ αρχάς της ενδεχόμενης εξάπλωσης των φλοιοφάγων εντόμων, διενεργούνται οι εξυγιαντικές επεμβάσεις σε επιλεγμένα σημεία του δάσους. Ταυτόχρονα, παρακολουθείται η αντίδραση των καταπονημένων δέντρων στις τρέχουσες καιρικές συνθήκες και προγραμματίζονται τα επόμενα βήματα. Σύμμαχος στην προσπάθεια αυτή είναι τα 373,2 χιλ. βροχής που κατέγραψε ο μετεωρολογικός σταθμός της Φιλοδασικής στο δάσος, για την περίοδο 16/11/2024 – 24/2/2025.»
      Πληροφορίες, στοιχεία και φωτογραφίες αντλήθηκαν από τις ιστοσελίδα της Φιλοδασικής Ένωσης Αθηνών και της ΕΔΝΥ (Εθελοντική Δασοπροστασία Νοτίου Υμηττού).
    4. Περιβάλλον

      GTnews

      Ένας γιγάντιος κρατήρας θαμμένος κάτω από τους πάγους της βορειοδυτικής Γροιλανδίας είναι πολύ παλαιότερος από ό,τι είχε υποτεθεί έως τώρα. Σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις Σκανδιναβών επιστημόνων, εκτιμάται ότι δημιουργήθηκε από πτώση ενός μεγάλου μετεωρίτη διαμέτρου 1,5 έως 2 χιλιομέτρων πριν περίπου 58 εκατομμύρια χρόνια. Δηλαδή περίπου 8 εκατομμύρια χρόνια αφότου ένας ακόμη μεγαλύτερος μετεωρίτης 10-12 χιλιομέτρων είχε πέσει στη χερσόνησο Γιουκατάν του σημερινού Μεξικού πριν 66 εκατ. χρόνια, είχε δημιουργήσει έναν κρατήρα 200 χιλιομέτρων (τον Τσιξουλούμπ), 6,5 φορές μεγαλύτερο από εκείνον της Γροιλανδίας, και τελικά είχε οδηγήσει στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων.
      Ο κρατήρας, διαμέτρου 31 χιλιομέτρων, ένας από τους 25 μεγαλύτερους που έχουν εντοπιστεί στη Γη, αρχικά είχε ανιχνευθεί το 2015 σε βάθος ενός χιλιομέτρου κάτω από τον γροιλανδικό παγετώνα Hiawatha, με τη βοήθεια ενός αερομεταφερόμενου ραντάρ που μπορούσε να δει γεωλογικούς σχηματισμούς ακόμη και κάτω από παχύ στρώμα πάγου. Αρχικά είχε εκτιμηθεί ότι είχε ηλικία μόλις 13.000 ετών, αλλά η νέα εκτίμηση τον τοποθετεί πολύ πιο πίσω στο παρελθόν.
      Όπως και οι άλλοι πλανήτες και δορυφόροι στο ηλιακό σύστημά μας, η Γη έχει πληγεί στο παρελθόν κατ' επανάληψη από διαστημικούς βράχους, αλλά τα «σημάδια» έχουν τις περισσότερες φορές διαγραφεί από την επιφάνεια λόγω των διαρκών τεκτονικών και άλλων αλλαγών (κάτι π.χ. που δεν ισχύει στη Σελήνη, η οποία είναι διάσπαρτη από ορατούς κρατήρες πρόσκρουσης).
      Πριν δεκάδες εκατομμύρια χρόνια η Γροιλανδία και η γύρω αρκτική περιοχή δεν ήταν καλυμμένη από πάγους όπως σήμερα, αλλά είχε θερμοκρασίες 20 βαθμών Κελσίου, ήταν σκεπασμένη από βροχοδάση και φιλοξενούσε πολλά θηλαστικά ζώα. Η πρόσκρουση του αστεροειδούς εκτιμάται ότι απελευθέρωσε καταστροφική ενέργεια εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από μία ατομική βόμβα, δημιουργώντας έναν κρατήρα ικανό να χωρέσει μία ολόκληρη πόλη όπως η Ουάσινγκτον.
      Οι ερευνητές από τη Σουηδία (Σουηδικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας) και τη Δανία (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Δανίας και Ινστιτούτο Globe Πανεπιστημίου Κοπεγχάγης), οι οποίοι έκαναν δύο ανεξάρτητες επιστημονικές μελέτες, πήραν δείγματα από τον κρατήρα και τα χρονολόγησαν με διαφορετικές μεθόδους, συγκλίνοντας στο συμπέρασμα ότι η πρόσκρουση έγινε πριν περίπου 58 εκατ. χρόνια. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον γεωλόγο Γκάβιν Κένι του Σουηδικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», εκτιμούν ότι η πρόσκρουση θα είχε επιφέρει πλήρη καταστροφή σε ένα μεγάλο μέρος της Γροιλανδίας. Το κρουστικό κύμα θα έριξε στο έδαφος και θα έκαψε τα περισσότερα δέντρα σε ακτίνα δεκάδων ή και εκατοντάδων χιλιομέτρων, καθώς λιωμένα πετρώματα θα εκτοξεύονταν στην ατμόσφαιρα και θα έπεφταν πυρακτωμένα ξανά στη γη.
      Παραμένει ασαφές κατά πόσο η πρόσκρουση είχε μακρόχρονες επιπτώσεις στο παγκόσμιο κλίμα ή μόνο πρόσκαιρες. Ο Κένι δήλωσε ότι «προσκρούσεις τέτοιου μεγέθους συμβαίνουν μόνο κάθε λίγα εκατομμύρια χρόνια, συνεπώς δεν είναι ανάγκη να ανησυχούμε πολύ ότι κάτι παρόμοιο θα συμβεί σύντομα».
    5. Περιβάλλον

      Engineer

      Η μέση θερμοκρασία στην Ελλάδα έχει αυξηθεί κατά περίπου 1,5 ° C τα τελευταία 30 χρόνια και η αύξηση αυτή είναι μεγαλύτερη κυρίως στη βόρεια Ελλάδα, σε περιοχές απομακρυσμένες από τη θάλασσα.
      Τα παραπάνω προκύπτουν από μελέτη των τάσεων βασικών κλιματικών παραμέτρων στην Ελλάδα την περίοδο 1991-202, την οποία έκαναν επιστήμονες της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο διεθνές περιοδικό «Atmosphere», αφορούσε στις τάσεις μεταβολής της θερμοκρασίας, της βροχόπτωσης και της θερμοκρασίας της θάλασσας, με δεδομένα που προέρχονται από την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus.
      Κατά μέσο όρο για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας η τάση αύξησης είναι περίπου 0,05 ° C ανά έτος και 1,5 ° C για το σύνολο της 30ετίας. Ωστόσο, η αύξηση αυτή παρουσιάζει γεωγραφικές διαφοροποιήσεις. Σε πολλές περιοχές κυρίως της βόρειας Ελλάδας, οι οποίες είναι απομακρυσμένες από τη θάλασσα, η τάση αύξησης φτάνει περίπου τους 0,07 ° C ανά έτος και αυτό σύμφωνα με τους επιστήμονες σημαίνει ότι η μέση θερμοκρασία στις περιοχές αυτές έχει αυξηθεί πάνω από 2 ° C μέσα στα τελευταία 30 έτη. Αντιθέτως, σε περιοχές της νότιας Ελλάδας και κυρίως στην Κρήτη, η τάση αύξησης είναι αρκετά μικρότερη.
      Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, δρ. Κώστας Λαγουβάρδος, χαρακτηρίζει «μια μικρή έκπληξη» τα ευρήματα της έρευνας για τον ρυθμό αύξησης της θερμοκρασίας στη βόρεια Ελλάδα. «Βέβαια, το είχαμε υποπτευθεί από μετρήσεις που κάναμε τα τελευταία χρόνια με το πολύ πυκνό δίκτυο σταθμών μας και μας είχε κάνει εντύπωση ότι τα δεδομένα έβγαιναν πολύ πάνω από τα κανονικά για τη βόρεια Ελλάδα», εξηγεί και σπεύδει να διευκρινίσει: «Δεν είναι πιο ζεστή η βόρεια Ελλάδα από τη νότια Ελλάδα. Όμως, έχει γρηγορότερο ρυθμό αύξησης της θερμοκρασίας σε αυτή την 30ετία».
      Την ίδια χρονική περίοδο 1991-2020, η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί λιγότερο στον πλανήτη, αλλά και στην Ευρώπη: κατά περίπου 0,6-0,8 ° C παγκοσμίως, ενώ στην Ευρώπη κατά 1,2 ° C.
      «Όλη η Ευρώπη θερμαίνεται, αλλά με διαφορετικό ρυθμό. Η περιοχή των Βαλκανίων και της νοτιοανατολικής Ευρώπης θερμαίνονται περισσότερο», παρατηρεί ο κ. Λαγουβάρδος. Όπως προσθέτει, τα δεδομένα της έρευνας «δείχνουν ότι η χώρα μας μαζί με άλλες χώρες των Βαλκανίων και της νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι hotspot της κλιματικής αλλαγής».
      Κατά την έρευνα διαπιστώθηκε, επιπλέον, αρκετά σημαντική μείωση του αριθμού των ημερών παγετού σε ολόκληρη τη χώρα, με μεγαλύτερη μείωση των ημερών παγετού στη βορειοδυτική ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά και αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας κατά 1,5 ° C , με μέγιστη αυξητική τάση στο βόρειο Αιγαίο, στο Ιόνιο και γύρω από την Κρήτη. Σχετικά με το ετήσιο ύψος βροχής, εντοπίστηκε σταθεροποίηση των βροχοπτώσεων κατά την τελευταία 30ετία, όπως και σταθεροποίηση των περιόδων ξηρασίας. Ωστόσο, παρατηρήθηκε αύξηση του αριθμού των ημερών με έντονη βροχόπτωση, που υπολογίζεται σε 9-10 ημέρες στην περίοδο των 30 ετών και όπως σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης «η αυξητική τάση σχετίζεται με συχνότερα πλημμυρικά γεγονότα». Πάντως, σε περιορισμένες περιοχές υπήρξε τάση μείωσης των βροχοπτώσεων και των ημερών με έντονες βροχοπτώσεις, κυρίως στην κεντρική Θεσσαλία, την ανατολική Πελοπόννησο και σε περιοχές της Κρήτης.
      Μπορεί η περίοδος μελέτης να αφορά την 30ετία μέχρι το 2020, ωστόσο φαίνεται ότι οι υψηλές θερμοκρασίες και ο μεγαλύτερος ρυθμός αύξησης των θερμοκρασιών στη βόρεια Ελλάδα συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. «Με μία πρώτη ανάγνωση των στοιχείων των τελευταίων τεσσάρων ετών, αυτό το μοτίβο συνεχίζεται. Η θερμοκρασία έχει ανέβει ακόμα περισσότερο και πάλι οι περιοχές της βόρειας Ελλάδας έχουν σημαντικές αποκλίσεις από τις κανονικές τιμές τους σε σχέση με τη νότια Ελλάδα», παρατηρεί ο κ. Λαγουβάρδος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
      Μ.Κουζινοπούλου
    6. Περιβάλλον

      GTnews

      Τα αιολικά και φωτοβολταϊκά μείωσαν κατά μέσο όρο την τιμή στην αγορά το 2021 κατά 46 ευρώ ανά μεγαβατώρα, εξοικονομώντας έτσι ποσό ύψους 2,5 δισ. ευρώ για τους καταναλωτές, σύμφωνα με μελέτη που εκπόνησε η εταιρεία iWind Renewables, για λογαριασμό της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ).
      Σύμφωνα με τη μελέτη, το όφελος για τους καταναλωτές από την συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών στην αγορά οφείλεται σε δύο λόγους:
      Ο πρώτος είναι ότι οι ΑΠΕ δημιουργούν οικονομικό πλεόνασμα το οποίο επιτρέπει τη μεταφορά πόρων στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για την επιδότηση των λογαριασμών. Το πλεόνασμα οφείλεται στη διαφορά μεταξύ της τιμής στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και του σταθερού  χαμηλού κόστους της αιολικής ενέργειας. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι υποκαθιστούν καθημερινά την λειτουργία ακριβότερων συμβατικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής.
      Η ανάλυση που πραγματοποιήθηκε, έδειξε ότι σε περιόδους υψηλής διείσδυσης των αιολικών και των φωτοβολταϊκών στο ηλεκτρικό σύστημα, η τιμή στην χονδρική αγορά ηλεκτρισμού μειώνεται αισθητά. Για παράδειγμα, το Δεκέμβριο 2021 η αύξηση κατά 10% της διείσδυσης της αιολικής ενέργειας στο σύστημα οδηγούσε σε μείωση της τιμής κατά μέσο όρο 40 Euro/MWh ενώ η αύξηση κατά 10% της διείσδυσης των αιολικών και φωτοβολταϊκών μαζί, οδηγούσε σε μείωση της τιμής κατά μέσο όρο 34 Euro/MWh.
      "Με τη θεώρηση ότι η ενέργεια που δεν θα είχε παραχθεί από τις Α.Π.Ε. θα είχε καλυφθεί από εισαγόμενο φυσικό αέριο, η ανωτέρω μείωση για το 2021 συνεπάγεται ότι η συνολική εξοικονόμηση στην χονδρική αγορά είναι 2,5 δισ. ευρώ χάρη στις Α.Π.Ε.  Αυτό σημαίνει ότι αν δεν υπήρχαν οι Α.Π.Ε., οι προμηθευτές θα έπρεπε να είχαν καταβάλει περισσότερα 2,5 δισ. ευρώ για την αγορά ενέργειας, ποσό που θα μετακυλούσαν στους καταναλωτές. Το ποσό αυτό είναι 4 φορές μεγαλύτερο από το ρυθμιζόμενο τέλος ΕΤΜΕΑΡ", αναφέρει η ΕΛΕΤΑΕΝ.
    7. Περιβάλλον

      Engineer

      Το ευρωπαϊκό σύστημα Copernicus, το οποίο ενεργοποιήθηκε την Τρίτη 13 Αυγούστου στη μεγάλη πυρκαγιά της Εύβοιας, έρχεται να αποκαλύψει το μέγεθος της τεράστιας καταστροφής.
      Όπως φαίνεται, κάηκε κυρίως το δάσος αλλά και καλλιέργειες.
      Ο χάρτης που το Copernicus δείχνει αναλυτικά την κατανομή των χρήσεων γης (όπως αυτές είχαν καταγραφεί το 2018) των εκτάσεων που κάηκαν μέχρι και την Τετάρτη 14 Αυγούστου. Δεδομένου ότι η πυρκαγιά έκτοτε κινήθηκε κυρίως με αναζωπυρώσεις στις περιοχές από όπου είχε ήδη περάσει η φωτιά, εκτιμάται ότι η γεωγραφική έκταση που αποτυπώνεται εδώ δεν απέχει πολύ από την συνολική, μέχρι σήμερα, καμένη έκταση. Η συννεφιά που επικράτησε την περασμένη Πέμπτη και την Παρασκευή δεν επέτρεψε στους δορυφόρους να καταγράψουν νεότερα δεδομένα. Η επόμενη απόπειρα δορυφορικής καταγραφής αναμένεται σήμερα, Σάββατο, αν το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες.
      https://i1.wp.com/www.altsantiri.gr/wp-content/uploads/2019/08/πυρκαγιάΕύβοια-χρήσειςγης.png
      Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι τις πρώτες δύο ημέρες της πυρκαγιάς έγιναν στάχτη κυρίως κωνοφόρα και σκληρόφυλλα δάση, μεταβατικές θαμνώδεις περιοχές, ελαιώνες και εκτάσεις με μικτές ή μη-αρδευόμενες καλλιέργειες, καθώς και φυσική βλάστηση.
      Η πυρκαγιά που ξεκίνησε κοντά στα χωριά Μακρυμάλλη και Κοντοδεσπότιτης ορεινής Εύβοιας την περασμένη Τρίτη ήταν το 17ο συμβάν για το οποίο η Ελλάδα ζήτησε την συμβολή της ΕΕ για την άμεση χαρτογράφησή του, μέσω της υπηρεσίας Ταχείας Χαρτογράφησης (Rapid Mapping) του
      Η πρώτη φορά ήταν πριν από 5 χρόνια, στις 24 Αυγούστου 2014, για μια πυρκαγιά στην Καλαμπάκα.
      Οι σχετικοί χάρτες δεν είναι απλά εικόνες, αλλά ψηφιακά διανυσματικά δεδομένα, που οι ενδιαφερόμενοι φορείς (Πυροσβεστική, δασαρχεία, τοπικές αρχές ή οποιοσδήποτε άλλος) μπορεί να εισάγει σε Συστήματα Γεωγραφικής Πληροφόρησης (GIS), να τα συνδυάσει με άλλα δεδομένα που μπορεί να έχει (από drones, επιτόπιες μετρήσεις, τοπικά οδικά/σιδηροδρομικά δίκτυα κλπ) και να έχει το αποτέλεσμα που τον ενδιαφέρει, εξηγεί ο Σ. Ούρεβιτς.
      (Με πληροφορίες από ΑΠΕ/ΜΠΕ)
      Δείτε αναλυτικά τα στοιχεία: https://emergency.copernicus.eu/mapping/list-of-components/EMSR380

       

       

       
    8. Περιβάλλον

      Engineer

      Με Εγκύκλιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας έχει επισημανθεί ότι σύμφωνα με τον ν.4736/2020, σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, από την 1η Φεβρουαρίου 2021 οι Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (υπενθυμίζουμε ότι Φορείς Γενικής Κυβέρνησης είναι και οι ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού):
      α) απαγορεύεται να προμηθεύονται με οποιονδήποτε τρόπο τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης που απαριθμούνται κατωτέρω, τα οποία είναι κατασκευασμένα εξολοκλήρου από πλαστική ύλη, καθώς και τα προϊόντα που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη,
      β) υποχρεούνται να περιλαμβάνουν στα έγγραφα των συμβάσεων, οι οποίες καταρτίζονται δυνάμει Προκήρυξης που δημοσιεύεται μετά την 1η/2/2021 και έχουν ως αντικείμενο τη μίσθωση ή εκμετάλλευση ή παροχή υπηρεσιών λειτουργίας κυλικείων, όρο περί απαγόρευσης της προμήθειας, της χρήσης και της διάθεσης από τον Ανάδοχο της σύμβασης των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που απαριθμούνται κατωτέρω, τα οποία είναι κατασκευασμένα εξολοκλήρου από πλαστική ύλη, καθώς και των προϊόντων που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη.
      Τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης που απαγορεύεται να προμηθεύονται οι Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης είναι τα ακόλουθα:
      1) πλαστικές μπατονέτες, εξαιρουμένων εκείνων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των 2 ΚΥΑ που αναφέρει η Εγκύκλιος,
      2) πλαστικά μαχαιροπίρουνα (πιρούνια, κουτάλια, μαχαίρια, ξυλάκια φαγητού),
      3) πλαστικά πιάτα,
      4) πλαστικά καλαμάκια, εξαιρουμένων εκείνων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των 2 ΚΥΑ που αναφέρει η Εγκύκλιος,
      5) πλαστικοί αναδευτήρες ποτών,
      6) πλαστικά στηρίγματα μπαλονιών (όχι τα μπαλόνια), εκτός από μπαλόνια για βιομηχανικές ή άλλες επαγγελματικές χρήσεις και εφαρμογές που δεν αφορούν διανομή στους καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων των μηχανισμών που απαιτούνται για τη στήριξη των ειδών αυτών,
      7) περιέκτες τροφίμων κατασκευασμένοι από διογκωμένο πολυστυρένιο (όπως φελιζόλ), όπως κουτιά με κάλυμμα ή χωρίς κάλυμμα μέσα στα οποία τοποθετούνται τρόφιμα τα οποία: α) προορίζονται για άμεση κατανάλωση, β) καταναλώνονται συνήθως από το δοχείο και γ) είναι έτοιμα για κατανάλωση χωρίς περαιτέρω προετοιμασία (ιδίως μαγείρεμα, βράσιμο ή ζέσταμα) Στους περιέκτες αυτούς συμπεριλαμβάνονται και οι περιέκτες που χρησιμοποιούνται για γεύματα ταχυφαγείων ή άλλα γεύματα έτοιμα προς άμεση κατανάλωση εκτός από περιέκτες ποτών, πιάτα, πακέτα και περιτυλίγματα που περιέχουν τρόφιμα,
      περιέκτες ποτών από διογκωμένο πολυστυρένιο (όπως φελιζόλ), καθώς και τα καπάκια και τα καλύμματά τους, και
      9) κυπελάκια για ποτά από διογκωμένο πολυστυρένιο (όπως φελιζόλ), καθώς και τα καπάκια και καλύμματά τους.
      Στην ως άνω απαγόρευση περιλαμβάνονται και όλα τα προϊόντα (πέραν των ανωτέρω αναφερόμενων) που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη (όπως σακούλες και περιέκτες τροφίμων από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη).
      Η απαγόρευση των ανωτέρω προϊόντων δεν αφορά δημόσιες συμβάσεις για τις οποίες η διαδικασία ανάθεσης έχει ξεκινήσει πριν την 1η Φεβρουαρίου.
      Το παρόν αφορά στα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης που κατασκευάζονται εξ ολοκλήρου από πλαστική ύλη. Για τα προϊόντα μίας χρήσης, τα οποία κατασκευάζονται εν μέρει από πλαστική ύλη, αναμένονται οι τεχνικές προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να εκδοθεί η προβλεπόμενη ΚΥΑ.
      Αναλυτικότερα στην Εγκύκλιο: https://www.airetos.gr/UsersFiles/Documents/plastika_egyklios.pdf
    9. Περιβάλλον

      ΝΙΚΟΣΤΡΙ

      Χιλιάδες στρέμματα γόνιμης παραγωγικής γης αλλάζουν χρήση και στην θέση τους ξεφυτρώνουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί, μάλιστα εκτιμάται ότι με την νομοθετική διάταξη του 2020 στο σύνολο της Επικράτειας 320.000 στρέμματα γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας σύντομα θα απωλεσθούν.
      Καμπανάκι για την άκριτη διασπορά φωτοβολταϊκών σταθμών, χτυπάει το Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤΕΕ, σύμφωνα με το οποίο η συνταγματικώς επιβεβλημένη προστασία της γης υψηλής παραγωγικότητας αυτού του μη ανανεώσιμου φυσικού πόρου είναι κατ΄ ουσίαν ανύπαρκτη.
      Σύμφωνα με το ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας παρατηρείται διασπορά φωτοβολταϊκών σταθμών ακόμη και μέσα σε περιοχή αναδασμού που με κόπο και χρόνο δημιουργήθηκε ή μέσα σε συλλογικά αρδευτικά δίκτυα της πεδιάδας της Θεσσαλονίκης για τα οποία επενδύθηκαν για δεκαετίες τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου. «Η σημερινή άναρχη και παράλογη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σταθμών χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και χωροθέτηση θα αποβεί μεσομακροπρόθεσμα καταστροφική», τονίζει.
      Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, τονίζει το ΓΕΩΤΕΕ, αποτελεί φυσικό πόρο μη ανανεώσιμο, που βρίσκεται ήδη σε ανεπάρκεια στη χώρα μας. Πάνω από 500 χρόνια απαιτούνται για να δημιουργηθούν δύο (2) μόλις εκατοστά επιφανειακού γόνιμου εδάφους με φυσικές διαδικασίες, ενώ η απώλεια γόνιμων εδαφών με την διάβρωση και την ερημοποίηση είναι μη αναστρέψιμη και η διαδικασία της εδαφογένεσης δεν μπορεί πλέον να επαναληφθεί στις ίδιες τοποθεσίες.
      «Σε μια χώρα που η βάση της πολυπόθητης οικονομικής ανάπτυξης είναι η πρωτογενής παραγωγή θα πρέπει πρώτα από όλα να διασφαλισθεί η επάρκεια των φυσικών πόρων και ειδικότερα της ποιοτικής γεωργικής γης και του αρδευτικού νερού. Η ταυτόχρονη ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για μία βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά θα πρέπει να γίνεται με σωστό σχεδιασμό και ορθή χωροθέτηση που δεν θα ανταγωνίζεται άλλους φυσικούς πόρους και την πρωτογενή παραγωγή. Σε αυτήν την κατεύθυνση, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εγκατάσταση των Α.Π.Ε. για την υποστήριξη των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, των αγροτοβιομηχανιών, καθώς και των εγκαταστάσεων μεταποίησης και συντήρησης νωπών και μεταποιημένων τροφίμων. Θα πρέπει, επίσης, να αξιοποιηθούν για την εγκατάσταση Α.Π.Ε. περιοχές μη παραγωγικές, όπως εγκαταλελειμμένα ορυχεία λιγνιτών της ΔΕΗ κ.α. Τότε μόνο θα έχουμε εκπληρώσει τους στόχους μίας ισόρροπης περιφερειακής και εθνικής πολιτικής.», καταλήγει.
      «ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΓΗΣ ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑΣ ΟΡΘΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ»
      Αξιότιμοι κύριοι,
      Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας είναι τα εδάφη που η γεωργική τους χρήση επιφέρει υψηλή παραγωγικότητα λόγω των βέλτιστων φυσικοχημικών ιδιοτήτων εξαιτίας της ειδικής σύστασης και μορφολογίας τους ή λόγω της δυνατότητας άρδευσής τους ή λόγω του βέλτιστου μικροκλίματος της περιοχής ή λόγω της θέσης τους (π.χ. αναδασμός ή ειδικές και παραδοσιακές καλλιέργειες). Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αποτελεί φυσικό πόρο μη ανανεώσιμο, που βρίσκεται ήδη σε ανεπάρκεια στη χώρα μας. Πάνω από 500 χρόνια απαιτούνται για να δημιουργηθούν δύο (2) μόλις εκατοστά επιφανειακού γόνιμου εδάφους με φυσικές διαδικασίες, ενώ η απώλεια γόνιμων εδαφών με την διάβρωση και την ερημοποίηση είναι μη αναστρέψιμη και η διαδικασία της εδαφογένεσης δεν μπορεί πλέον να επαναληφθεί στις ίδιες τοποθεσίες. Γι΄αυτό η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αποτελεί πραγματικό εθνικό πλούτο που δεν το δημιουργήσαμε εμείς, αλλά το δανειστήκαμε από όλες τις επόμενες γενεές.
      Κατά συνέπεια, η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας προστατεύεται: (α) από το Σύνταγμα της Ελλάδας (άρθρο 24, παρ.1) στα πλαίσια της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, (β) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που έχει αναπτύξει μια θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους (COM (2006) 231) και (γ) από τον ΟΗΕ μέσω της Agenda 21, η οποία επιβάλλει την καταγραφή και συστηματική διαχείριση της γεωργικής γης, απαγορεύει την υποβάθμισή της και συνιστά την ανάκτησή της. Ειδικότερα, όσον αφορά στη συνταγματική προστασία και σύμφωνα με τη νομολογία του ΣτΕ (Ε΄ Τμήμα αποφ. 3698/2000) προκύπτει ότι «…φυσικό περιβάλλον εμπίπτον στην προστασία του άρθρ. 24 παρ. 1 του Συντάγματος, αποτελούν όχι μόνον τα φυσικά οικοσυστήματα αλλά και τα τεχνητά, ιδίως δε η γεωργική γη… Ταύτα ισχύουν κατά μείζονα λόγον προκειμένου περί κατ' εξοχήν της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, της οποίας η κατ' αρχήν διατήρηση και προστασία είναι συνταγματικώς επιβεβλημένη…».
      Ως συνέπεια των ανωτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (ΦΕΚ Α΄ 200) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει θεσπίστηκε (στην παρ. 1 του άρθρου 56) η έκδοση σχετικής ΚΥΑ για τον καθορισμό των κριτηρίων με τα οποία διαβαθμίζεται σε ποιότητες και κατατάσσεται σε κατηγορίες παραγωγικότητας η γεωργική γη (εκδόθηκε η υπ΄ αριθμ. 168040/3-9-2010 ΦΕΚ Β΄ 1528 ΚΥΑ όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) και η έκδοση (στην παρ. 2 του άρθρου 56) σχετικής ΚΥΑ ανά νομό μετά από εισήγηση της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων για τον καθορισμό των γεωγραφικών ορίων της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας (δεν έχουν εκδοθεί οι σχετικές ΚΥΑ ανά νομό και οι ανωτέρω υπηρεσίες ορίστηκαν αρμόδιες για το χαρακτηρισμό των αγροτεμαχίων ως γης υψηλής παραγωγικότητας μέχρι τον καθορισμό γεωγραφικών ορίων), ενώ απαγορεύθηκε (στην παρ. 6 του άρθρου 56) στα αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης του οικείου νομού ως γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση και την υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. Φυσικά, η απαγόρευση αυτή δεν αφορά σε έργα μεγάλου εθνικού συμφέροντος και στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων.
      Με την πρόσφατη, όμως, τροποποίηση της περ. α΄ της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (ΦΕΚ Α΄ 200) με το άρθρο 7 του ν. 4711/2020 (ΦΕΚ Α΄ 145): «… η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς εγκατεστημένης ισχύος μικρότερης ή ίσης του 1 MW επιτρέπεται σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας… υπό την προϋπόθεση ότι οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί, για τους οποίους χορηγούνται δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, καλύπτουν αγροτικές εκτάσεις που αθροιζόμενες με τις αγροτικές εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί που έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία ή έχουν χορηγηθεί δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης και τις εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί που εγκαθίστανται σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013 (Α' 174), δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε Περιφερειακής Ενότητας».
      Κατ΄ αρχάς, οποιαδήποτε ποσοτικοποίηση της καταπάτησης της συνταγματικής προστασίας της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας με την αλλαγή χρήσης της θα έπρεπε να θεωρείται αδιανόητη σε μια ευνομούμενη πολιτεία, όπως θα θεωρούνταν απαράδεκτη η νομοθέτηση της δυνατότητας αλλαγής χρήσης π.χ. του 1% της έκτασης των δασών της Ελλάδας…
      Επιπροσθέτως, η διάταξη αυτή εντέχνως παραπλάνησε τους βουλευτές που την υπερψήφισαν τον Ιούλιο του 2020 ως προς το ποσοστό συμμετοχής της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας στη συνολική έκταση εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής ενέργειας, καθώς το 1% φαντάζει μεν μικρό ως ποσοστό, αλλά δεν θεσπίζεται στο σύνολο της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας (άλλωστε σε πολλούς νομούς της χώρας συμπεριλαμβανομένου του νομού Θεσσαλονίκης δεν έχει ποτέ καθοριστεί το σύνολο της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας), αλλά στο σύνολο της αγροτικής γης όλων των κατηγοριών.
      Μετά από ένα χρόνο εφαρμογής, όμως, «ο βασιλιάς είναι γυμνός» και η αλήθεια ήδη μας έδειξε το σκληρό πρόσωπό της. Στη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης και στις Περιφερειακές Ενότητες Ημαθίας και Κιλκίς, οι οποίες είχαν τη μεγαλύτερη ζήτηση στην Κεντρική Μακεδονία για το χαρακτηρισμό της γεωργικής γης με σκοπό την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών η εικόνα είναι η εξής:
      1.Στην Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας κατά το έτος 2020 εκδόθηκαν από την αρμόδια Περιφερειακή Επιτροπή Χωροταξίας Περιβάλλοντος (Π.Ε.ΧΩ.Π.) συνολικά 196 γνωμοδοτήσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών. Από αυτές οι 97 εκδόθηκαν για γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (ποσοστό 50% επί του συνόλου), οι 77 είναι μέσα σε Γ.Π.Σ. ή Σ.Χ.Ο.Α.Π ή Ζ.Ο.Ε (τα Γ.Π.Σ. και τα ΣΧΟΑΠ της Ημαθίας επιτρέπουν σε περιοχές που τις ονομάζουν «γεωργική γη πρώτης προτεραιότητας» δηλ. στην ουσία υψηλής παραγωγικότητας, τις εγκαταστάσεις ΑΠΕ ανεβάζοντας έτι περεταίρω το ποσοστό κάλυψης σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας), μόνο 11 εκδόθηκαν για απλή γεωργική γη (χαμηλής παραγωγικότητας) και 11 ήταν για γη δασικού χαρακτήρα. Η ίδια εικόνα παραμένει για το 2021.
      Στη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης κατά το έτος 2020 εκδόθηκαν από την αρμόδια Περιφερειακή Επιτροπή Χωροταξίας Περιβάλλοντος (Π.Ε.ΧΩ.Π.) συνολικά 703 γνωμοδοτήσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών. Από αυτές οι 278 εκδόθηκαν για γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (ποσοστό 40% επί του συνόλου) και οι υπόλοιπες 425 για απλή γεωργική γη (χαμηλής παραγωγικότητας), ενώ στη Θεσσαλονίκη τα εγκεκριμένα Γ.Π.Σ. ή Σ.Χ.Ο.Α.Π ή Ζ.Ο.Ε δεν περιέχουν χαρακτηρισμό της γεωργικής γης ως προς την παραγωγικότητά της. Η ίδια εικόνα παραμένει για το 2021. 3.Στη Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς κατά το έτος 2020 εκδόθηκαν από την αρμόδια Περιφερειακή Επιτροπή Χωροταξίας Περιβάλλοντος (Π.Ε.ΧΩ.Π.) συνολικά 1.339 γνωμοδοτήσεις και από αυτές οι γνωμοδοτήσεις για γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αφορούσαν σε ποσοστό 26% του συνόλου της έκτασης της αγροτικής γης για την οποία εκδόθηκαν γνωμοδοτήσεις. Ειδικότερα, στο Κιλκίς διαθέτουμε τις εκτάσεις των αγροτεμαχίων για τα οποία εκδόθηκαν οι γνωμοδοτήσεις και διαπιστώνουμε ότι οι γνωμοδοτήσεις σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αφορούσαν σε 11.693 στρέμματα για το 2020, ενώ τα στρέμματα υψηλής παραγωγικότητας για τα οποία εκδόθηκαν γνωμοδοτήσεις ήταν 9.010 για το 2019, δηλαδή συνολικά 20.703 στρέμματα σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας τη διετία, ενώ υπάρχει ίδια εικόνα μέχρι στιγμής για το 2021. Συνεπώς, και αν λάβουμε υπόψη τα στοιχεία του σχετικού Πίνακα της με αρ. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/74123/2971/2020 (ΦΕΚ Β΄ 3149) ΚΥΑ, στον οποίο το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς έχει καθοριστεί σε μόλις 10.415 στρέμματα, προφανώς είτε έχει δημιουργηθεί μια «βιομηχανία» παραγωγής αιτήσεων και φακέλων για διασύνδεση φωτοβολταϊκών σταθμών σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας που τελικά θα απορριφθούν (ταλαιπωρώντας τις υπηρεσίες και την Π.Ε.ΧΩ.Π. με άσκοπο φόρτο εργασίας), είτε έχουν πληροφόρηση για ενδεχόμενη μελλοντική αύξηση του ποσοστού αυτού σε τιμή άνω του 1%.
      Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει το συμπέρασμα ότι υπάρχει μία σαφής προτίμηση για αιτήσεις δημιουργίας φωτοβολταϊκών σταθμών σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας και στην πράξη η συνταγματικώς επιβεβλημένη προστασία αυτού του μη ανανεώσιμου φυσικού πόρου είναι κατ΄ ουσίαν ανύπαρκτη. Πολλοί αγρότες, μπροστά στο εύκολο και υψηλό κέρδος, δεν διστάζουν να χαλάσουν τα γονιμότερα και αποδοτικότερα χωράφια τους και να καταστρέψουν το φυσικό περιβάλλον, στερώντας τη χώρα από ένα μη ανανεώσιμο φυσικό πόρο στρατηγικής σημασίας για την αυτάρκεια και την ανεξαρτησία της. Πολλές φορές γινόμαστε μάρτυρες στην διασπορά φωτοβολταϊκών σταθμών μέσα σε περιοχή αναδασμού που με κόπο και χρόνο δημιουργήθηκε ή μέσα σε συλλογικά αρδευτικά δίκτυα της πεδιάδας της Θεσσαλονίκης για τα οποία επενδύθηκαν για δεκαετίες τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου. Η σημερινή άναρχη και παράλογη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σταθμών χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και χωροθέτηση θα αποβεί μεσομακροπρόθεσμα καταστροφική. Αυτή η θλιβερή εικόνα της αλλαγής χρήσης σε μυριάδες στρέμματα της γόνιμης παραγωγικής γης της Μακεδονίας δείχνει έναν άκρατο καιροσκοπισμό που υποθηκεύει το μέλλον των παιδιών μας.
      Η αντισυνταγματική κατά τη γνώμη μας νομοθετική διάταξη (αρμόδιο για την τελική κρίση είναι το Συμβούλιο της Επικρατείας που έχει, όμως, ήδη εκδόσει σχετικές αποφάσεις για την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας) της περ. α΄ της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (ΦΕΚ Α΄ 200) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 7 του ν. 4711/2020 (ΦΕΚ Α΄ 145), η οποία επιτρέπει την αλλαγή χρήσης της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας κατά την θέληση και την κρίση του κάθε νόμιμου κατόχου και μάλιστα σε έκταση χιλιάδων στρεμμάτων σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα που φθάνουν στο σύνολο της Επικράτειας σε 320.000 στρέμματα γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας που σύντομα θα απωλεσθούν (σύμφωνα με την ΚΥΑ με αρ. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/74123/2971/2020 - ΦΕΚ Β΄ 3149), θα πρέπει άμεσα να καταργηθεί, όχι μόνο για λόγους συνταγματικής νομιμότητας και σεβασμού των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας, αλλά και για τους λόγους ουσίας της ορθολογικής πολιτικής, του στρατηγικού σχεδιασμού, της σωστής χωροθέτησης δράσεων και της βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας.
      Με το ίδιο ακριβώς σκεπτικό θα πρέπει να καταργηθεί και η κατ΄ εξαίρεση δόμηση σε ακίνητα εντός εκτάσεων γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας εφόσον αυτά έχουν πρόσωπο σε εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές οδούς ή και βρίσκονται εντός αποστάσεως διακοσίων (200) μέτρων από τον άξονα εθνικών, επαρχιακών οδών και εκατόν πενήντα (150) μέτρων από τον άξονα των δημοτικών οδών που προβλέφθηκε με το άρθρο 51, παρ. 11α του ν. 4178/2013 (ΦΕΚ Α΄ 174). Εάν συνυπολογίσουμε ότι σε κάθε αγρόκτημα υπάρχουν 4 ή 5 επαρχιακοί ή δημοτικοί δρόμοι με μέσο μήκος 3 ή 4 χιλιόμετρα και εφαρμοσθεί η ζώνη όπου επιτρέπεται η δόμηση πλάτους 300 ή 400 μέτρων, τότε κατά μέσο όρο θα μπορούν να δομηθούν 4.000 στρέμματα σε κάθε αγρόκτημα και με μέσο όρο συνολικής έκτασης τα 13.000 περίπου στρέμματα ανά αγρόκτημα, γίνεται αντιληπτό ότι με τις παραπάνω διατάξεις μπορεί να δομηθεί χωρίς κανένα περιορισμό ως προς την κατηγορία παραγωγικότητας της γεωργικής γης το 30% περίπου της έκτασης των ελληνικών αγροκτημάτων. Συνεπώς, θα πρέπει άμεσα να καταργηθεί η εν λόγω διάταξη που επεκτείνει την εξαίρεση προστασίας της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας και στις επαρχιακές και δημοτικές οδούς.
      Τέλος, η ορθή χωροθέτηση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής ενέργειας θα πρέπει, ως προς τον γενικότερο σχεδιασμό της παραγωγικής κατεύθυνσης, να συνυπολογίζει κι άλλες δύο παραμέτρους:
      Η Ελλάδα είναι ελλειμματική ως προς τη ζωική παραγωγή σε σχέση με τη μέση ευρωπαϊκή αναλογία φυτικής προς ζωική παραγωγή, αλλά και σε σχέση με την αντίστοιχη εθνική κατανάλωση ζωικών προϊόντων, γεγονός που οδηγεί σε ένα σοβαρό έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου. Συγκριτικό μειονέκτημα της ελληνικής ζωικής παραγωγής είναι το υψηλό κόστος ζωοτροφών και η ανύπαρκτη διαχείριση των βοσκήσιμων εκτάσεων. Για αυτό το λόγο θα πρέπει άμεσα να εκπονηθούν και στη συνέχεια να εφαρμοσθούν, τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης, στο πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4351/2015 (ΦΕΚ 164 Α') όπως αυτός έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Μία πιθανή μείωση των ήδη ελλειμματικών βοσκήσιμων εκτάσεων στη χώρα μας θα δημιουργήσει και απώλεια ευρωπαϊκών επιδοτήσεων στον τομέα της κτηνοτροφίας και συνεπώς, θα πρέπει υποχρεωτικά να συνεκτιμάται το ποσοστό κάλυψης των αναγκών σε βοσκήσιμη γη σε κάθε αγρόκτημα για την επιλογή ανάλογων εκτάσεων που δεν θα είναι άκρως απαραίτητες για την τοπική κτηνοτροφία για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών. Και η απλή γεωργική γη (χαμηλής παραγωγικότητας) χρήζει στοιχειώδους προστασίας σύμφωνα με τα ανωτέρω και συνεπώς προτείνεται η νομοθέτηση και εφαρμογή της σχετικής πρότασης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων (Π.Ο.ΓΕ.Δ.Υ.) για τη θεσμοθέτηση μέγιστων ποσοστών χρήσης της απλής γεωργικής γης για εγκατάσταση Α.Π.Ε σε επίπεδο Τοπικής/Δημοτικής Κοινότητας, Δήμου και Περιφερειακής Ενότητας κατά φθίνουσα σειρά (π.χ. 1 % για Τοπική/Δημοτική Κοινότητα, 0,5 % για σύνολο του Δήμου και 0,3 % για το σύνολο της Περιφερειακής Ενότητας). Σε μια χώρα που η βάση της πολυπόθητης οικονομικής ανάπτυξης είναι η πρωτογενής παραγωγή θα πρέπει πρώτα από όλα να διασφαλισθεί η επάρκεια των φυσικών πόρων και ειδικότερα της ποιοτικής γεωργικής γης και του αρδευτικού νερού. Η ταυτόχρονη ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για μία βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά θα πρέπει να γίνεται με σωστό σχεδιασμό και ορθή χωροθέτηση που δεν θα ανταγωνίζεται άλλους φυσικούς πόρους και την πρωτογενή παραγωγή. Σε αυτήν την κατεύθυνση, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εγκατάσταση των Α.Π.Ε. για την υποστήριξη των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, των αγροτοβιομηχανιών, καθώς και των εγκαταστάσεων μεταποίησης και συντήρησης νωπών και μεταποιημένων τροφίμων. Θα πρέπει, επίσης, να αξιοποιηθούν για την εγκατάσταση Α.Π.Ε. περιοχές μη παραγωγικές, όπως εγκαταλελειμμένα ορυχεία λιγνιτών της ΔΕΗ κ.α. Τότε μόνο θα έχουμε εκπληρώσει τους στόχους μίας ισόρροπης περιφερειακής και εθνικής πολιτικής. Στο πλαίσιο του θεσμικού μας ρόλου στα θέματα της πρωτογενούς παραγωγής και των φυσικών πόρων είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε απαραίτητη διευκρίνιση.
      Με τιμή,
      Για την Διοικούσα Επιτροπή του Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε.
      Ο Πρόεδρος
       Δρ. Αθανάσιος Σαρόπουλος
    10. Περιβάλλον

      Engineer

      Με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ – ΦΕΚ Β3424/2-7-2022) εξειδικεύονται τα μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια και εγκαταστάσεις φορέων του δημοσίου τομέα.
      Η απόφαση φέρει τις υπογραφές των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, Επικρατείας & Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκου Πιερρακάκη, καθώς και του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, Θόδωρου Σκυλακάκη, και έρχεται σε συνέχεια των εξαγγελιών της 9ης Ιουνίου, οπότε και παρουσιάστηκε το σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο.
      Ο στόχος για τους φορείς του Δημοσίου, όσον αφορά στη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, τίθεται στο 10% τουλάχιστον, σε σχέση με τις καταναλώσεις της ίδιας χρονικής περιόδου του 2019, για τον πρώτο χρόνο εφαρμογής των μέτρων. Για τα επόμενα έτη ο στόχος θα επαναπροσδιοριστεί.
      Ειδικότερα όσον αφορά στα άμεσα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, περιλαμβάνουν τις εξής πρωτοβουλίες:
      1) Συντήρηση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, συμπεριλαμβανομένων των κλιματιστικών μονάδων, τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος. Ειδικά για το τρέχον έτος, η προληπτική συντήρηση για τα συστήματα ψύξης πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 31.7.2022 και για τα συστήματα θέρμανσης μέχρι 31.10.2022.
      2) Καθορισμός εσωτερικής θερμοκρασίας (μέγιστης/ελάχιστης) τόσο σε θερμαινόμενα/ κλιματιζόμενα όσο και σε μη κτίρια βάσει των προδιαγραφών του προτύπου ΕΛΟΤ EN 15251:2007. Η εσωτερική θερμοκρασία των κτιρίων γραφείων του δημόσιου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, κατά τη θερινή περίοδο τηρείται στους 27ο C και κατά τη χειμερινή στους 19ο C.
      3) Απενεργοποίηση ψύξης/θέρμανσης σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.
      4) Απενεργοποίηση εξοπλισμού γραφείου σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.
      5) Χρήση του νυχτερινού αερισμού των κτιρίων, όπου αυτό είναι δυνατό.
      6) Σκίαση του κτιρίου προς βελτίωση της ενεργειακής του συμπεριφοράς, εφόσον αυτό δεν μειώνει σε μη ανεκτό επίπεδο τον φυσικό φωτισμό των εσωτερικών χώρων.
      7) Μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης κατά 10% τουλάχιστον, ενδεικτικά μέσω βελτιστοποίησης του χρονοπρογραμματισμού του οδοφωτισμού και εξορθολογισμού του καλλωπιστικού/διακοσμητικού φωτισμού.
      Δράσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των αντλιοστασίων (π.χ. τοποθέτηση inverter).
      Παράλληλα, δρομολογούνται και μεσοπρόθεσμα μέτρα, τα οποία αφορούν σε αναβάθμιση των υφιστάμενων συστημάτων φωτισμού, με τη χρήση ενεργειακά αποδοτικών λαμπτήρων, φύτευση δωμάτων – εφόσον είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, διατάξεις ανάκτησης θερμότητας από τα καυσαέρια λεβήτων και διατάξεις ανάκτησης θερμότητας από τον απορριπτόμενο αέρα των κλιματιζόμενων χώρων, εγκατάσταση συστήματος αναλογικού ελέγχου σταθερής θερμοκρασίας σε κεντρικές κλιματιστικές μονάδες, μόνωση σωληνώσεων συστημάτων θέρμανσης, εγκατάσταση έξυπνων μετρητών κ.ά.
      Για την παρακολούθηση της εφαρμογής των μέτρων σε κάθε κτίριο του δημοσίου τομέα και για τη συγκέντρωση και παροχή στοιχείων, ο οικείος Υπουργός, εντός επτά εργάσιμων ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης, ορίζει υπεύθυνο ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων, για τις υπηρεσίες του Υπουργείου και τους εποπτευόμενους αυτού φορείς.
      Ο Υπουργός δύναται με απόφασή του να αναθέτει την αρμοδιότητα ορισμού υπεύθυνου ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων για τους εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου στον επικεφαλής του φορέα ή στο όργανο διοίκησης.
      Για τους ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού ο υπεύθυνος ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων ορίζεται από τον οικείο Δήμαρχο ή Περιφερειάρχη, αντίστοιχα, και είναι αρμόδιος και για τα νομικά πρόσωπα του οικείου ΟΤΑ. Για τις Ανεξάρτητες Αρχές ορίζεται από τον επικεφαλής της Αρχής και για τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις από τον οικείο συντονιστή.
      Η εξειδίκευση των δράσεων και του συνολικού ετήσιου στόχου σε επιμέρους στόχους, ανά κτίριο ή/και ανά ηλεκτροδοτούμενη εγκατάσταση, γίνεται από τους υπευθύνους ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων. Οι ίδιοι ορίζουν τους διοικητικά υπεύθυνους για την υλοποίηση των μέτρων. Για το σύνολο των εγκαταστάσεων κάθε φορέα ορίζονται ένας ή περισσότεροι διοικητικά υπεύθυνοι, οι οποίοι συντονίζουν (για τα κτίρια ή/και τις εγκαταστάσεις της αρμοδιότητάς τους) ενέργειες όπως: ο χρονικός και οικονομικός προγραμματισμός των αναγκαίων παρεμβάσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας, οι ενέργειες για την ορθή λειτουργία των κεντρικών εγκαταστάσεων θέρμανσης – ψύξης και τη διενέργεια περιοδικής συντήρησης των λεβήτων – καυστήρων και μονάδων κλιματισμού κ.ά.
      Η παρακολούθηση υλοποίησης των παραπάνω δράσεων και της πορείας των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας για την επίτευξη του στόχου μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας τουλάχιστον κατά 10%, γίνεται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής (publicenergysavings.gov.gr) που δημιουργείται για το σκοπό αυτό.
      Στους φορείς του Δημοσίου που εφαρμόζουν, αποτελεσματικά, τα μέτρα – όπως προκύπτει από τα στοιχεία που καταχωρούνται στην ειδική εφαρμογή – δύναται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, να χορηγείται επιβράβευση μέσω ενίσχυσης του προϋπολογισμού τους.
      Μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια δημοσίου τομέα ΦΕΚ 3424-Β-02.07.2022.pdf
    11. Περιβάλλον

      Engineer

      Ηχηρό «καμπανάκι» χτυπά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για την προστασία της υγείας εκατομμυρίων παιδιών, εφήβων αλλά και μελλοντικών μητέρων από την άτυπη επεξεργασία ηλεκτρονικών αποβλήτων, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών.
      Είναι χαρακτηριστικό ότι περίπου 18 εκατ. παιδιά και έφηβοι (μερικά έως και 5 ετών) αλλά και 13 εκατ. γυναίκες εργάζονται στον ανεπίσημο τομέα των απορριμμάτων θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία ακόμα και αγέννητων βρεφών.
      Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα παιδιά, συχνά εμπλέκονται από τους γονείς ή φροντιστές στην ανακύκλωση των ηλεκτρονικών αποβλήτων επειδή τα χέρια τους είναι μικρά και πιο επιδέξια από αυτά των ενηλίκων. Άλλα ζουν, πηγαίνουν στο σχολείο ή παίζουν πολύ κοντά σε κέντρα ανακύκλωσης ηλεκτρονικών αποβλήτων, όπου υψηλά επίπεδα τοξικών ουσιών, όπως μόλυβδος και υδράργυρος, μπορεί να βλάψουν μέχρι και την πνευματική τους ικανότητα.
      Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με τίτλο «Children and Digital Dumpsites». Σύμφωνα με αυτήν, τα παιδιά που εκτίθενται στα ηλεκτρονικά απόβλητα είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στις τοξικές και χημικές ουσίες που περιέχουν, λόγω του μικρότερου μεγέθους τους, των λιγότερο ανεπτυγμένων οργάνων και του γρήγορου ρυθμού ανάπτυξής τους.
      Έτσι απορροφούν περισσότερους ρύπους αναλογικά με το μέγεθός τους και είναι λιγότερο ικανά να μεταβολίσουν ή να εξαλείψουν τοξικές ουσίες από το σώμα τους.
      Ιδιαίτερα οι εργαζόμενοι στην ανάκτηση πολύτιμων υλικών, όπως ο χρυσός και ο χαλκός, κινδυνεύουν να εκτεθούν σε πάνω από 1.000 επιβλαβείς ουσίες, όπως είναι ο μόλυβδος, ο υδράργυρος, το νικέλιο, τα βρωμιούχα επιβραδυντικά φλόγας και οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες.
      Για τις μέλλουσες μητέρες η έκθεση σε τοξικά απόβλητα μπορεί να επηρεάσει την υγεία και την ανάπτυξη των αγέννητων παιδιών τους για όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Συγκεκριμένα, μπορεί να παίξει ρόλο σε αρνητικές εκβάσεις κατά τον τοκετό, καθώς και σε χαμηλό βάρος και μέγεθος του μωρού.
      Επίσης η έκθεση σε μόλυβδο από την ανακύκλωση ηλεκτρονικών αποβλήτων έχει σχετιστεί με μειωμένα αποτελέσματα νεογνικής νευρολογικής συμπεριφοράς, αυξημένα ποσοστά διαταραχής ελλειμματικής προσοχής, προβλήματα συμπεριφοράς, αλλαγές στην ιδιοσυγκρασία του παιδιού, δυσκολίες αισθητηριακής ολοκλήρωσης και μειωμένα γνωστικά και γλωσσικά αποτελέσματα.
      Πρόσθετες αρνητικές συνέπειες στην παιδική υγεία είναι οι αλλαγές στη λειτουργία των πνευμόνων, βλάβες στο DNA, διαταραχή λειτουργίας του θυρεοειδούς και αυξημένος κίνδυνος για πλήθος σοβαρών και χρόνιων ασθενειών αργότερα στη ζωή, όπως καρκίνος και καρδιαγγειακές παθήσεις.
      Ταχύτερη παραγωγή στην Ε.Ε
      Τα ηλεκτρονικά απόβλητα είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ροή αποβλήτων και στην Ε.Ε., ενώ ανακυκλώνονται λιγότερα από το 40%. Τα απόβλητα που παράγουν οι ηλεκτρονικές συσκευές και ο ηλεκτρικός εξοπλισμός – από τα πλυντήρια ρούχων και τις ηλεκτρικές σκούπες έως τα έξυπνα τηλέφωνα και τους υπολογιστές – εμποδίζουν τις προσπάθειες της Ε.Ε. να μειώσει το οικολογικό της αποτύπωμα.
      Οι μεγάλες οικιακές συσκευές, όπως τα πλυντήρια ρούχων και οι ηλεκτρικές κουζίνες, είναι οι πλέον συλλεγόμενες, αντιπροσωπεύουν δε πάνω από το ήμισυ του συνόλου των συλλεγόμενων ηλεκτρονικών αποβλήτων.
      Ακολουθούν ο εξοπλισμός πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών (φορητοί υπολογιστές, εκτυπωτές), οι ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας κατανάλωσης και τα φωτοβολταϊκά πάνελ (βιντεοκάμερες, λαμπτήρες φθορισμού), και οι μικρές οικιακές συσκευές (ηλεκτρικές σκούπες, τοστιέρες). Όλες οι άλλες κατηγορίες μαζί, όπως τα ηλεκτρικά εργαλεία και τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, αποτελούν μόλις το 7,2% των συλλεγόμενων ηλεκτρονικών αποβλήτων.
      Χαμηλό το ποσοστό ανακύκλωσης
      Στην Ε.Ε. ανακυκλώνεται λιγότερο από το 40% του συνόλου των ηλεκτρονικών αποβλήτων, ενώ το υπόλοιπο δεν υπόκειται σε διαλογή. Οι πρακτικές ανακύκλωσης στα κράτη – μέλη ποικίλλουν: το 2017, η Κροατία ανακύκλωσε το 81,3% του συνόλου των αποβλήτων ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισμού, ενώ στη Μάλτα το ποσοστό ήταν 20,8%.
      Ο απορριπτόμενος ηλεκτρονικός και ηλεκτρικός εξοπλισμός περιέχει δυνητικά επιβλαβή υλικά που ρυπαίνουν το περιβάλλον και αυξάνουν τους κινδύνους για τα άτομα που ασχολούνται με την ανακύκλωση ηλεκτρονικών αποβλήτων. Προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυτό, η Ε.Ε. θέσπισε νομοθεσία για την πρόληψη της χρήσης ορισμένων χημικών ουσιών, όπως ο μόλυβδος.
      Πολλά σπάνια ορυκτά, που είναι απαραίτητα για τη σύγχρονη τεχνολογία, προέρχονται από χώρες οι οποίες δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Προκειμένου να αποφευχθεί η ακούσια στήριξη των ένοπλων συγκρούσεων και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι βουλευτές του Ε.Κ. έχουν θεσπίσει κανόνες που απαιτούν από τους Ευρωπαίους εισαγωγείς ορυκτών σπάνιων γαιών να ελέγχουν το ιστορικό των προμηθευτών τους. Ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης
      Τον Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία (ΣΔΚΟ), το οποίο συγκαταλέγει τη μείωση των αποβλήτων ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισμού στις βασικές του προτεραιότητες. Συγκεκριμένα η πρόταση περιγράφει άμεσους στόχους, όπως το «δικαίωμα επισκευής» και η βελτίωση της δυνατότητας επαναχρησιμοποίησης εν γένει, η καθιέρωση κοινού φορτιστή και η θέσπιση συστήματος ανταμοιβής, ώστε να ενθαρρύνεται η ανακύκλωση ηλεκτρονικών ειδών.
      Τον Φεβρουάριο του 2021, το Κοινοβούλιο ενέκρινε το νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία ζητώντας πρόσθετα μέτρα για την επίτευξη μιας ουδέτερης ως προς τον άνθρακα, περιβαλλοντικά βιώσιμης, χωρίς τοξικές ουσίες και πλήρως κυκλικής οικονομίας έως το 2050, συμπεριλαμβανομένων αυστηρότερων κανόνων ανακύκλωσης και δεσμευτικών στόχων για τη χρήση και την κατανάλωση υλικών έως το 2030.
      Στον τομέα των ηλεκτρονικών αποβλήτων, οι ευρωβουλευτές καλούν την Ε.Ε. να προωθήσει τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των προϊόντων μέσω της επαναχρησιμοποίησης και της επισκευής τους.
    12. Περιβάλλον

      Engineer

      Σε παγκόσμιο επίπεδο ο Σεπτέμβριος του 2020 ήταν κατά 0,05 βαθμό Κελσίου πιο ζεστός από τον ίδιο μήνα το 2019
      Ο πιο θερμός Σεπτέμβριος που έχει καταγραφεί ποτέ παγκοσμίως ήταν ο Σεπτέμβριος του 2020, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία Κοπέρνικος για την κλιματική αλλαγή, η οποία εκτίμησε ότι το 2020 ίσως τελικά να είναι πιο ζεστή χρονιά από το 2016.
      Από τον Οκτώβριο του 2019 ως τον Σεπτέμβριο του 2020 η θερμοκρασία ήταν 1,28 βαθμό Κελσίου πάνω από αυτή της προβιομηχανικής εποχής.
      Ο αριθμός αυτός πλησιάζει επικίνδυνα τον στόχο που έχει τεθεί βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού.
      Με τη συμφωνία αυτή που συνήφθη το 2015 σχεδόν 200 χώρες δεσμεύθηκαν να μειώσουν τις εκπομπές τους των αερίων του θερμοκηπίου, προκειμένου η άνοδος της θερμοκρασίας στον πλανήτη να περιοριστεί στον 1,5 βαθμό Κελσίου, ή στο χειρότερο σενάριο στους 2 βαθμούς Κελσίου, σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.
      Όμως ο πλανήτης έχει ήδη ζεσταθεί κατά περισσότερο από έναν βαθμό Κελσίου και η θερμοκρασία ανεβαίνει κατά μέσο όρο κατά 0,2 βαθμό Κελσίου κάθε δεκαετία μετά τη δεκαετία του 1970, σύμφωνα με τον Κοπέρνικο.
      Το 2020 ακολουθεί την ίδια πορεία, με τους μήνες Ιανουάριο, Μάιο και Ιούνιο να ήταν οι πιο θερμοί που έχουν καταγραφεί ποτέ.
      «Σε παγκόσμιο επίπεδο ο Σεπτέμβριος του 2020 ήταν κατά 0,05 βαθμό Κελσίου πιο ζεστός από τον ίδιο μήνα το 2019, ο οποίος ήταν μέχρι πρότινος ο πιο θερμός που είχε καταγραφεί ποτέ», επεσήμανε η ευρωπαϊκή υπηρεσία.
      Οι θερμοκρασίες ήταν ιδιαίτερα υψηλές στη Σιβηρία, συνεχίζοντας ένα κύμα καύσωνα που ξεκίνησε την άνοιξη και συνέβαλε στο ξέσπασμα τεράστιων πυρκαγιών.
      Η ζέστη ήταν πολύ μεγαλύτερη από το κανονικό και σε όλο τον Αρκτικό Ωκεανό, σύμφωνα με τον Κοπέρνικο.
      Εξάλλου η Βόρεια Αμερική γνώρισε έναν ιδιαίτερα θερμό Σεπτέμβριο, με θερμοκρασία 40 βαθμών Κελσίου να καταγράφεται στο Λος Άντζελες, σε μια Καλιφόρνια που καταστρέφεται ακόμα από τις πυρκαγιές.
      Εκτός από τον Σεπτέμβριο, τα δορυφορικά δεδομένα δείχνουν ότι η περίοδος από τον Ιανουάριο ως τον Σεπτέμβριο του 2020 ήταν πιο θερμή από την ίδια περίοδο το 2019, μια χρονιά που θεωρείται η δεύτερη θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ.
      Εξάλλου τους εννέα πρώτους μήνες του 2020 παρατηρούνται «αρκετά παρόμοιες» ανωμαλίες με αυτές που είχαν καταγραφεί τους εννέα πρώτους μήνες του 2016, της πιο θερμής χρονιάς που έχει καταγραφεί ποτέ παγκοσμίως.
      Παρά ταύτα κλιματικά φαινόμενα, όπως ένα επεισόδιο Ελ Νίνια που βρίσκεται σε εξέλιξη και τείνει να μειώνει την παγκόσμια θερμοκρασία, «θα επηρεάσουν το ενδεχόμενο το 2020 να γίνει η πιο θερμή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ».
      «Μένουν τρεις μήνες στη διάρκεια των οποίων μπορούν να συμβούν τα πάντα», σχολίασε η Φρέχα Βάμποργκ, επιστήμονας του Κοπέρνικου.
    13. Περιβάλλον

      Engineer

      «Η κλιματική αλλαγή είναι κάτι που φοβίζει πολλούς ανθρώπους, αλλά υπάρχει ελπίδα» αναφέρει ο Μιλάγκρος Φλόρες από το ICOMOS στο Heritage on the Edge.
      Βάση δεδομένων στο διαδίκτυο για τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO που απειλούνται από την κλιματική αλλαγή δημιούργησε το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS) σε συνεργασία με τη Google και τη μη κερδοσκοπική οργάνωση τρισδιάστατης καταγραφής και αρχειοθέτησης CyArk.
      Στο portal, Heritage on the Edge παρουσιάζονται τα τεράστια γλυπτά στο Νησί του Πάσχα, το Εδιμβούργο, τα αρχαία τεμένη στη Μπαγκεράτ του Μπαγκλαντές, η πόλη-λιμάνι Κίλουα Κισιουάνι (Kilwa Kisiwani) στην Τανζανία και τα αρχαιολογικά ευρήματα στο Τσαν Τσαν, στο Περού.
      Στη βάση δεδομένων αναλύεται η ιστορία κάθε τοποθεσίας με φωτογραφίες, μοντέλα 3-D και συνεντεύξεις με ειδικούς και κατοίκους.
      Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις πέντε τοποθεσίες κυμαίνονται από τη διάβρωση που προκαλείται από την πρόσκρουση κυμάτων και το ράπισμα ανέμων έως την άνοδο της στάθμης της θάλασσας που απειλεί τη συνοχή των βράχων, την οξίνιση των ωκεανών και τις καταρρακτώδεις βροχές.
      «Ο πολιτισμός και η κληρονομιά είναι σημαντικά για τους ανθρώπους» γράφει ο Άντριου Ποτς, συντονιστής της Ομάδας Εργασίας για την Κλιματική Αλλαγή και την Κληρονομιά του ICOMOS, σε blog post της εφαρμογής Google Arts & Culture. «Και όταν συζητάτε για την αλλαγή του κλίματος, είναι μια συζήτηση για τον πολιτισμό, μία συζήτηση για τους ανθρώπους» προσθέτει.
      «Η κλιματική αλλαγή είναι κάτι που φοβίζει πολλούς ανθρώπους, αλλά υπάρχει ελπίδα» αναφέρει ο Μιλάγκρος Φλόρες από το ICOMOS στο Heritage on the Edge.
      «Πρόκειται για τη συνειδητοποίηση ότι πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση. Να καταλάβουμε ότι αυτή είναι η στιγμή να αναλάβει ο καθένας τον δικό του ρόλο, έτσι ώστε όλοι να βάλουν τον σπόρο τους σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια» σημειώνει.
      Οι χρήστες μπορούν να περιηγηθούν σε φωτογραφίες, να ακούσουν ηχητικά αρχεία, να διαβάσουν ιστορίες και να εξερευνήσουν τις τοποθεσίες. Ορισμένες σελίδες, όπως αυτή για την πρωτεύουσα της Σκωτίας, το Εδιμβούργο, περιλαμβάνουν ακόμη διαδραστικά γραφικά. Το Heritage on the Edge προσφέρει επίσης δύο «pocket galleries» επαυξημένης πραγματικότητας που απεικονίζουν το τετράγωνο τζαμί του Μπαγκεράτ και το το φρούριο Gereza στην Kilwa Kisiwani.
      Κάθε συλλογή διαθέτει έναν σύντομο οδηγό με επισήμανση των σημείων επιδείνωσης που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή.
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
    14. Περιβάλλον

      Engineer

      Σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα διατηρήθηκε η παγκόσμια θερμοκρασία διατηρήθηκε τον Απρίλιο του 2025, συνεχίζοντας μια αδιάκοπη πορεία ρεκόρ που ξεκίνησε από τον Ιούλιο του 2023, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα του ευρωπαϊκού προγράμματος Κοπέρνικος.
      Πρόκειται για τον δεύτερο θερμότερο Απρίλιο που έχει καταγραφεί ποτέ, μετά τον περσινό του 2024, με τις μετρήσεις να δείχνουν ότι σχεδόν κάθε μήνας της τελευταίας διετίας ξεπερνά τους 1,5°C σε σύγκριση με τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής (1850–1900)!
      Τον Απρίλιο, οι θερμοκρασίες κυμάνθηκαν σε επίπεδα άνω του μέσου όρου στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης, με τις εντονότερες θερμές αποκλίσεις να καταγράφονται στην ανατολική Ευρώπη, τη δυτική Ρωσία, το Καζακστάν και τη Νορβηγία. Εκτός Ευρώπης, υψηλότερες από τις φυσιολογικές θερμοκρασίες σημειώθηκαν στην Ανατολική Ρωσία, σε μεγάλο μέρος της δυτικής και κεντρικής Ασίας, στη Βόρεια Αμερική, σε περιοχές της Αυστραλίας, καθώς και σε ολόκληρη την Ανταρκτική Χερσόνησο και τη Δυτική Ανταρκτική.
       Λιώνουν οι πάγοι στην Ανταρκτική – Ασυνήθιστη βλάστηση σε περιοχές που άλλοτε ήταν μόνιμα παγωμένες
      Οι επιστήμονες ανησυχούν για την ταχύτητα της υπερθέρμανσης
      Παρά την προσδοκία για μια φυσική «παύση» μετά το τέλος του Ελ Νίνιο, οι θερμοκρασίες παραμένουν υψηλές.
      Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Πότσνταμ, Γιόχαν Ρόκστρεμ, σημείωσε ότι «η επιταχυνόμενη υπερθέρμανση συνεχίζεται», ενώ η Σαμάνθα Μπέργκες από την υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής του Κοπέρνικου σχολίασε πως τα πρόσφατα στοιχεία αγγίζουν τα ανώτερα όρια των κλιματικών μοντέλων.
      Η μειωμένη ένταση του φαινομένου Ελ Νίνιο που υπό κανονικές συνθήκες θα μείωνε τη θερμοκρασία, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, όπως εξηγεί ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός.

      Κινδυνεύει ο στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού
      Οι εκτιμήσεις του Κοπέρνικου δείχνουν ότι η μέση παγκόσμια θερμοκρασία για το 2024 αυξήθηκε κατά 1,39°C, με περίπου 50 κλιματολόγους να συγκλίνουν στην τιμή του 1,36°C. Αν συνεχιστεί αυτή η πορεία, ο στόχος του 1,5°C που θέτει η Συμφωνία του Παρισιού ενδέχεται να ξεπεραστεί μέχρι το 2029, ή και νωρίτερα.
      Ο κλιματολόγος Ζουλιέν Κατιό προειδοποιεί ότι κάθε δέκατο του βαθμού μετρά, καθώς ενισχύει φαινόμενα ξηρασίας, ακραίων θερμοκρασιών και φυσικών καταστροφών. «Πλέον δεν μιλάμε για πρόληψη, αλλά για περιορισμό της ζημιάς», υπογραμμίζει.

      Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον
      Αν δεν περιοριστεί η παγκόσμια υπερθέρμανση, ο πλανήτης ενδέχεται να κινηθεί προς ένα σενάριο με άνοδο 2 έως και 4 βαθμών Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, με πολλαπλές και διαδοχικές επιπτώσεις σε περιβάλλον, κοινωνία και οικονομία.
      «Τώρα, αυτό που πρέπει να προσπαθήσουμε να κάνουμε είναι να περιορίσουμε την υπερθέρμανση όσο γίνεται πιο κοντά» […] «δεν είναι το ίδιο αν στοχεύουμε σε ένα κλίμα στο οποίο η θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά 2° Κελσίου (σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή) στα τέλη του αιώνα» με την περίπτωση που έχει αυξηθεί «κατά 4°», εξηγεί ο Ζουλιέν Κατιό.

      ΠΗΓΗ: workenter.gr
    15. Περιβάλλον

      Engineer

      Από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κοινοποιήθηκαν Οδηγοί για τις ενέργειες και μελέτη σχετικά με τα υφιστάμενα οικονομικά εργαλεία στη χώρα, για την εφαρμογή του ΕΣΔΑ.
      Αναλυτικά, από το ΥΠΕΚΑ κοινοποιήθηκαν τα ακόλουθα:
      -Οδηγός βελτίωσης κοστολόγησης των υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων για Δήμους στην Ελλάδα
      -Οδηγοί πρόληψης παραγωγής αποβλήτων με πρακτικές συμβουλές για δήμους και πολίτες
      -Οδηγός για τη χωριστή συλλογή αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα
      -Οικονομικά εργαλεία για τη βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης μιας προκαταρκτικής μελέτης σκοπιμότητας για ένα σύστημα εγγυοδοσίας (Deposit Refund System)
      Ακολουθουν τα πλήρη κείμενα
      ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΕΣΔΑ) ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
      Στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (YΠEN) υλοποιείται, από το 2018 (έως το 2021), το έργο “Τεχνική υποστήριξη για την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) της Ελλάδας” με στόχο την πραγματοποίηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων στον τομέα των αποβλήτων.
      Το έργο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) μέσω του Προγράμματος Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (SRSP) και το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Προστασίας της Φύσης και Πυρηνικής Ασφάλειας (BMU) και υλοποιείται από κοινού από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (YΠEN) και τη Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit GmbH (GIZ), σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
      Το έργο αναλύει τα υφιστάμενα εμπόδια, μεταφέρει τις σχετικές εμπειρίες και τις βέλτιστες πρακτικές από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και διατυπώνει συστάσεις για τη βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, το έργο δίνει προτεραιότητα στη στήριξη για (i) βελτιώσεις στη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, (ii) ειδικά ρυθμιστικά θέματα στον τομέα των αποβλήτων και (iii) διαχείριση συγκεκριμένων κατηγοριών αποβλήτων.
      Η τεχνική υποστήριξη περιλαμβάνει την ενίσχυση των ικανοτήτων στο YΠEN, καθώς και των εκπροσώπων των εμπλεκόμενων φορέων και των εταίρων του έργου.
      Εργαλείο πλήρους κοστολόγησης υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων για Δήμους
      Το εργαλείο πλήρους κοστολόγησης αποτελεί ένα μοντέλο υπολογισμού του κόστους διαχείρισης αποβλήτων των δήμων διαφοροποιώντας τα κόστη αναφορικά με: (i) είδη δαπανών (π.χ. κόστος προσωπικού, κόστος εξοπλισμού, κόστος κεφαλαίου, γενικά έξοδα κ.λπ.), (ii) κέντρα κόστους (σε επίπεδο οργανωτικής δομής), (iii) αντικείμενα κόστους (π.χ. συλλογή αποβλήτων, χρήση σταθμού μεταφόρτωσης, συντήρηση οχημάτων κ.λπ.). Υποστηρίζει το σχεδιασμό, τη λήψη αποφάσεων και τη συγκριτική αξιολόγηση, προωθώντας τη διαφάνεια, την αποτελεσματικότητα, την ποιότητα και τη βιωσιμότητα στον τομέα της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων και περιλαμβάνει όλες τις θεμελιώδεις παραμέτρους που θα πρέπει να αξιοποιηθούν και να προσαρμοστούν με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε δήμου. Εργαλείο πλήρους κοστολόγησης υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων για Δήμους – ελληνική έκδοση Εργαλείο πλήρους κοστολόγησης υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων για Δήμους – αγγλική έκδοση Οδηγός βελτίωσης κοστολόγησης των υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων για Δήμους στην Ελλάδα
      Ο παρών Οδηγός αποσκοπεί στη βελτίωση των εφαρμοζόμενων μεθοδολογιών κοστολόγησης των υπηρεσιών διαχείρισης των αστικών αποβλήτων σε επίπεδο Δήμων, παρουσιάζοντας μια βήμα προς βήμα διαδικασία. Απευθύνεται σε δήμους και αρμόδιους φορείς με στόχο να εξασφαλίσει τη διαφάνεια, την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα του συστήματος πλήρους κοστολόγησης. Ο οδηγός συνοδεύεται από το παραπάνω υπολογιστικό εργαλείο excel. Προς το παρόν διατίθεται σε αγγλική έκδοση. Θα αναρτηθεί και η ελληνική έκδοση στο προσεχές διάστημα.
      Οδηγός βελτίωσης κοστολόγησης των υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων για Δήμους στην Ελλάδα (αγγλική έκδοση) Οδηγοί πρόληψης παραγωγής αποβλήτων με πρακτικές συμβουλές για δήμους και πολίτες
      Η πρόληψη παραγωγής αποβλήτων είναι η πρώτη επιλογή στην ιεράρχηση διαχείρισης αποβλήτων για να ελαχιστοποιήσουμε τα κόστη διαχείρισής τους, να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη για το περιβάλλον και να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής μας.
      Πρακτικός οδηγός πρόληψης παραγωγής αποβλήτων για Δήμους (ελληνική έκδοση) Πρακτικός οδηγός πρόληψης παραγωγής αποβλήτων για Δήμους (αγγλική έκδοση) Πρακτικός οδηγός πρόληψης παραγωγής αποβλήτων για πολίτες (ελληνική έκδοση) Πρακτικός οδηγός πρόληψης παραγωγής αποβλήτων για πολίτες (αγγλική έκδοση) Αφίσα με πρακτικές συμβουλές πρόληψης παραγωγής αποβλήτων για πολίτες (ελληνική έκδοση) – Συστήνεται να εκτυπωθεί σε μέγεθος έως Α0 Αφίσα με πρακτικές συμβουλές πρόληψης παραγωγής αποβλήτων για πολίτες (αγγλική έκδοση) – Συστήνεται να εκτυπωθεί σε μέγεθος έως Α0 Οδηγός για τη χωριστή συλλογή αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα
      O οδηγός αποσκοπεί να καθοδηγήσει τους δήμους σχετικά με τον τρόπο βελτίωσης της απόδοσής τους στη χωριστή συλλογή και τη διαχείριση αστικών αποβλήτων, σύμφωνα και με τις απαιτήσεις της ΕΕ. Περιγράφει μια προτεινόμενη βήμα-προς-βήμα προσέγγιση για κάθε ρεύμα αποβλήτων (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί και βιοαπόβλητα), λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των δήμων (αστικοί, αγροτικοί, νησιωτικοί) και κριτήρια απόδοσής τους αναφορικά με τη διαχείριση αποβλήτων (χαμηλό, μεσαίο ή προχωρημένο επίπεδο). Οι συστάσεις είναι συμβατές με το ελληνικό πλαίσιο και προέρχονται από μια εκτενή βιβλιογραφική ανασκόπηση, καθώς και από διεθνείς, ευρωπαϊκές και εθνικές καλές πρακτικές. Προς το παρόν o οδηγός διατίθεται σε αγγλική έκδοση. Θα αναρτηθεί και η ελληνική έκδοση στο προσεχές διάστημα.
      Οδηγός για τη χωριστή συλλογή αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα (αγγλική έκδοση) Οικονομικά εργαλεία για τη βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης μιας προκαταρκτικής μελέτης σκοπιμότητας για ένα σύστημα εγγυοδοσίας (Deposit Refund System)
      Η μελέτη περιλαμβάνει δεδομένα σχετικά με τα υφιστάμενα οικονομικά εργαλεία στη χώρα, αναλύει την απόδοση και την αποτελεσματικότητά τους, προτείνει βελτιώσεις και παρουσιάζει βέλτιστες πρακτικές από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Επιπλέον, περιλαμβάνει μια προκαταρκτική μελέτη σκοπιμότητας για την εφαρμογή ενός συστήματος εγγυοδοσίας (Deposit Refund System) σε εθνικό επίπεδο. Τέλος, στη μελέτη, παρατίθενται συστάσεις για εργαλεία λήψης αποφάσεων, αναβάθμιση και αναπαραγωγή, συμμετοχή των πολιτών και παροχή κινήτρων. Προς το παρόν η μελέτη διατίθεται σε αγγλική έκδοση. Θα αναρτηθεί και η ελληνική έκδοση στο προσεχές διάστημα.
      Οικονομικά εργαλεία για τη βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης μιας προκαταρκτικής μελέτης σκοπιμότητας για ένα σύστημα εγγυοδοσίας (Deposit Refund System) (αγγλική έκδοση)
    16. Περιβάλλον

      Engineer

      Θαλάσσια ρύπανση, έκτασης 300 τ.μ. σε διάσπαρτες κηλίδες, εντοπίστηκε στη θαλάσσια περιοχή του λιμένα Θεσσαλονίκης.
      Σύμφωνα με ανακοίνωση του Αρχηγείου του Λιμενικού Σώματος, από το την οικεία Λιμενική Αρχή ενημερώθηκαν οι πλοίαρχοι των πλοίων που βρίσκονταν πλαγιοδετημένα στην περιοχή καθώς και ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης Α.Ε., ενώ από σκάφος ιδιωτικής εταιρίας, συμβαλλόμενης με τον Οργανισμό, πραγματοποιήθηκαν εργασίες απορρύπανσης με χρήση φράγματος και απορροφητικών υλικών, με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Επιπλέον, ελήφθησαν δείγματα από την περιοχή της ρύπανσης καθώς και από πλοία προκειμένου να αποσταλούν στο Γενικό Χημείο του Κράτους. Στην συνέχεια, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Λιμενικού, διαπιστώθηκε ότι από εξαγωγή θαλάσσιου ύδατος ανοικτού συστήματος καθαρισμού καυσαερίων φορτηγού πλοίου, με σημαία Λιβερίας, υπήρχε εκροή και αναδύονταν ανά μικρά χρονικά διαστήματα μαύρες κηλίδες παράγωγων καύσεως.
      Από το Κεντρικό Λιμεναρχείο Θεσσαλονίκης, που διενεργεί την προανάκριση, συνελήφθησαν ο πλοίαρχος και ο α’ μηχανικός του πλοίου, ενώ απαγορεύτηκε ο απόπλους του και κινήθηκε η διαδικασία επιβολής διοικητικών κυρώσεων. Σε βάρος των δύο συλληφθέντων, υπηκόων Ινδίας, ασκήθηκε ποινική δίωξη για ρύπανση θαλάσσιου περιβάλλοντος και παραπέμφθηκαν να δικαστούν στο Αυτόφωρο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης. Πήραν αναβολή για να δικαστούν αύριο, ενώ το δικαστήριο διατήρησε την κράτησή τους.
    17. Περιβάλλον

      Engineer

      Λίμνες, ρυάκια, ποταμοί, πηγές…: τα επιφανειακά ύδατα στην Ευρώπη βρίσκονται σε «κρίσιμη» υγειονομική κατάσταση, προειδοποιεί έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία αναζητεί πόρους για να αντιμετωπίσει την ρύπανση.
      «Μόνο το 39,5% της μάζας των επιφανειακών υδάτων στην Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκονταν σε καλή οικολογική κατάσταση και 26,8% σε καλή χημική κατάσταση» το 2021, έναντι 33,5% το 2015.
      «Αυτό οφείλεται κυρίως στην σοβαρή ρύπανση από υδράργυρο και άλλες τοξικές ρυπαντικές ουσίες», εξηγεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
      Αντίθετα, ο υδροφόρος ορίζοντας έχει γνωρίσει ελαφρά βελτίωση: το 86% της μάζας των υπογείων υδάτων βρίσκονταν σε καλή χημική κατάσταση το 2021, έναντι 82,2% το 2015.
      Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εκτιμά ότι τα κράτη μέλη δεν θα καταφέρουν να επιτύχουν τους ευρωπαϊκούς στόχους για την ποιότητα των υδάτων μέχρι το 2027.
      Επιφορτισμένη με το Περιβάλλον, η ευρωπαία επίτροπος Τζέσικα Ρόσβαλ αναμένεται να παρουσιάσει τους επόμενους μήνες μία «στρατηγική για την προστασία των υδάτων».
      Εχει δεσμευθεί επίσης να παρουσιάσει μέχρι το τέλος του έτους πρόταση για την τροποποίηση του νόμου για τις χημικές ουσίες στην Ευρώπη (Reach) και για την καλύτερη αντιμετώπιση των PFAS (υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες), των αιώνιων συνθετικών ρυπαντών που ρυπαίνουν το νερό.
      Η Ευρωπαϊκή Ενωση θα ήθελε να απαγορεύσει τις PFAS στα προϊόντα καθημερινής κατανάλωσης «όπως τα κουτιά της πίτσας ή τα αδιάβροχα ρούχα», εξήγησε η σουηδή ευρωπαία επίτροπος σε δημοσιογράφους. Από την απαγόρευση θα εξαιρούνται ενδεχομένως ορισμένα προϊόντα που θεωρούνται απαραίτητα και αφορούν κυρίως τον ιατρικό τομέα.
      Το περιβάλλον, η απορρύπανση των PFAS «θα κοστίσει πολλά χρήματα», παραδέχεται η Τζέσικα Ρόσβαλ και αναφέρεται στον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν εδώ καινοτόμες εταιρείες.
      Η μάχη αναμένεται να είναι σκληρή την άνοιξη στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην διαπραγμάτευση του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2028-2034.
      Για το περιβάλλον «οφείλουμε να είμαστε περισσότερο καινοτόμοι ως προς την χρηματοδότηση», δηλώνει η επίτροπος και επικαλείται τα «nature credits» που μπορούν να κερδίσουν και να επανεπενδύσουν οι οικολογικά «ενάρετοι» καλλιεργητές ή οι ιδιοκτήτες δασικών εκτάσεων.
      Παραλλαγή των αμφιλεγόμενων πιστώσεων άνθρακα, η ιδέα των «πιστώσεων για τη φύση» ή «πιστώσεων βιοποικιλότητας» γίνεται δεκτή με μεγάλο σκεπτικισμό από τις μκο, που φοβούνται μια νέα «χρηματιστικοποίηση» του περιβάλλοντος.
    18. Περιβάλλον

      Engineer

      Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων καθορίζει τη στρατηγική, τις πολιτικές και τους στόχους για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων σε εθνικό επίπεδο, και η σύνταξή του αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας που προκύπτει από την οδηγία 2008/98/ΕΚ όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία (ΕΕ) 2018/851.
      Ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, κ. Μανώλης Γραφάκος, θέτει από 4 Μαρτίου 2021, ημέρα Πέμπτη και ώρα 15:00 μ.μ. σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων.
      Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων καθορίζει τη στρατηγική, τις πολιτικές και τους στόχους για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων σε εθνικό επίπεδο, και η σύνταξή του αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας που προκύπτει από την οδηγία 2008/98/ΕΚ όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία (ΕΕ) 2018/851.
      Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων εκπονείται από το ΥΠΕΝ και εγκρίνεται με πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, μετά από δημόσια διαβούλευση,  σύμφωνα με τα προβλεπόμενα  στο άρθρο 83 του Ν.4685/20.
      Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων αφορά την περίοδο 2021 – 2030 και μπορεί να αναθεωρείται κάθε πέντε έτη. Προδιαγράφει τις πολιτικές, τα μέτρα και τις δράσεις που στοχεύουν στην πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, ενώ υποδεικνύει δείκτες μέτρησης. Οι ως άνω πολιτικές στοχεύουν στην προώθηση και υποστήριξη μοντέλων βιώσιμης παραγωγής και κατανάλωσης, ενθαρρύνουν τον σχεδιασμό την παραγωγή και τη χρήση προϊόντων που διασφαλίζουν την αποτελεσματική χρήση των πόρων ιδιαιτέρως προωθώντας την επισκευασιμότητα, την ανθεκτικότητα και την επαναχρησιμοποιήσιμη φύση των προϊόντων.
      Σε ότι αφορά στη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων, το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων, είναι εναρμονισμένο με την οδηγία 2018/851 της ΕΕ και προβλέπει:
      -Παρουσίαση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης στην πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων.
      -Παρουσίαση των υφιστάμενων εθνικών και κοινοτικών νομοθεσιών, πολιτικών και στρατηγικών.
      -Τον ορισμό ρευμάτων προτεραιότητας, καθώς και στόχων πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων.
      -Τον προσδιορισμό μέτρων και δράσεων για την υλοποίηση των στόχων αυτών, την επιτυχή και ολοκληρωμένη παρακολούθηση και αξιολόγηση του ΕΠΠΔΑ, καθώς και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του.
      Κατά συνέπεια, ο βασικός στόχος του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων, είναι η ανάπτυξη μιας συντονισμένης προσέγγισης για τη δημιουργία των συνθηκών για μικρότερη κατανάλωση πρώτων υλών και το μετασχηματισμό των καταναλωτικών  προτύπων, με απώτερο σκοπό την επίτευξη της σταδιακής μείωσης στην παραγωγή αποβλήτων.
      Στο πλαίσιο αυτό, καλείται να συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση κάθε ενδιαφερόμενος, καταθέτοντας τις προτάσεις του.
      Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι 18 Μαρτίου  2021, ημέρα Πέμπτη και ώρα 15.00 μ.μ.
      Μπορείτε να το δείτε εδώ
    19. Περιβάλλον

      Engineer

      Με το νομοσχέδιο ενσωματώνονται στην εθνική νομοθεσία οι αλλαγές στην Οδηγία Πλαίσιο για τα Απόβλητα 2008/98 η οποία τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2018/851. Οι κυριότερες νέες ρυθμίσεις που εισάγει το νέο νομοσχέδιο – τροποποίηση του ν. 4042/2012 είναι οι ακόλουθες:
      Σύμφωνα με την Οδηγία 2008/98, τίθεται στόχος για την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων αυξάνονται τουλάχιστον σε ποσοστό 55% κ.β το 2025, 60% κ.β. το 2030 και 65% κ.β. το 2030 (από 50% κ.β. που είναι σήμερα) και υιοθετούνται οι κανόνες υπολογισμού των στόχων. Θεσπίζονται οι γενικές ελάχιστες απαιτήσεις για τα Προγράμματα Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το άρθρο 8α της Οδηγίας 2008/98. Δεν γίνεται χρήση των «ευνοϊκότερων» ρυθμίσεων που επιτρέπει η Οδηγία για τα υφιστάμενα ΣΕΔ. Τα ΣΕΔ οφείλουν να καλύπτουν το σύνολο του κόστους διαχείρισης του προϊόντος ή της συσκευασίας στο τέλος του κύκλου ζωής. Δίνεται προθεσμία προσαρμογής στις νέες απαιτήσεις για τα υφιστάμενα ΣΕΔ έως 5/1/2023 με την εξαίρεση των ΣΕΔ για τα ΑΕΚΚ που πρέπει να προσαρμοστούν νωρίτερα. Θεσπίζεται υποχρέωση 2 φορές ετησίως να συζητούνται με τα ενδιαφερόμενα μέρη που εμπλέκονται στην εφαρμογή Προγραμμάτων Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού (υπουργεία, ΣΕΔ, οικονομικοί παράγοντες, ακαδημαϊκή κοινότητα, ΜΚΟ, καταναλωτές κλπ.) τα θέματα της εναλλακτικής διαχείρισης. Θεσπίζεται Πρόγραμμα Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα (περιλαμβάνονται και λευκά είδη και παπούτσια). Οι παραγωγοί και οι εισαγωγείς κλωστοϋφαντουργικών υποχρεούνται να σχεδιάσουν, να οργανώσουν και να λειτουργήσουν ΣΕΔ έως 31/12/2023. Για τον καθορισμό της χρηματικής εισφοράς λαμβάνονται υπόψη η ανθεκτικότητα, η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, η ανακυκλωσιμότητα, η παρουσία επικίνδυνων υλικών και η περιεκτικότητα σε ανακυκλωμένο υλικό. Από την 1/1/2025, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα θα πρέπει να συλλέγονται χωριστά. Λεπτομέρειες θα καθοριστούν με ΚΥΑ που θα εκδοθεί έως 3/1/2022. Καθορίζονται οι διαδικασίες που ακολουθούνται για την έκδοση ΚΥΑ (κατόπιν γνωμοδότησης πενταμελούς επιτροπής) για τον οριζόντιο χαρακτηρισμό σε εθνικό επίπεδο μιας ουσίας ή αντικειμένου ως υποπροϊόν καθώς και για τον αποχαρακτηρισμό ενός αποβλήτου. Αντίστοιχα, καθορίζεται η διαδικασία για τον ad hoc χαρακτηρισμό ως υποπροϊόν (μέσω της ΑΕΠΟ) ή τον αποχαρακτηρισμό από απόβλητο (με απόφαση του ΓΓ Συντονισμού και Διαχείρισης Αποβλήτων) Θεσπίζεται η δυνατότητα οι Δήμοι να εφαρμόζουν το σύστημα «πληρώνω όσο πετάω» υπό την προϋπόθεση ότι ο ΟΤΑ α΄ βαθμού έχει αναπτύξει σύστημα μέτρησης για τα απόβλητα που παράγονται νοικοκυριό, βιομηχανία κλπ.. Ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται η χρέωση καθορίζεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου κατόπιν εισήγησης της Οικονομικής επιτροπής. Η χρέωση μπορεί να γίνεται είτε με ενιαία τιμή ανά μονάδα βάρους ή όγκου των παραγόμενων αποβλήτων είτε κλιμακωτά είτε με οποιαδήποτε άλλη μέθοδο. Προβλέπεται η δημιουργία Κέντρων Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών από τους Δήμους όπου οι δημότες μπορούν να αποθέτουν μεταχειρισμένα αντικείμενα όπως ΗΗΕ, παιχνίδια, ρούχα, έπιπλα, βιβλία, ποδήλατα κλπ.. Η δημιουργία τους είναι υποχρεωτική έως το 2023 για τους Δήμους άνω των 20.000 κατοίκων. Προβλέπεται η σύνταξη ειδικού προγράμματος μέτρων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων με στόχο τη μείωσή τους έως το 2030 χωρίς όμως να τίθεται συγκεκριμένος ποσοτικός στόχος και θεσπίζεται υποχρέωση καταχώρησης στοιχείων αναφορικά με τα απόβλητα τροφίμων σε ηλεκτρονική πλατφόρμα: για τις μονάδες που αδειοδοτούνται περιβαλλοντικά και παράγουν απόβλητα που ανήκουν στην κατηγορία 02 του ΕΚΑ όπως, μεταξύ άλλων, εγκαταστάσεις επεξεργασίας και μεταποίησης τροφίμων, τις κρεαταγορές, τις ιχθυαγορές, τις λαχαναγορές, τα σούπερ μάρκετ, τις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης παρασκευής και προσφοράς πλήρους γεύματος με ετήσιο τζίρο άνω των 100.000€, τα catering με τζίρο άνω των 300.000€, τα μεγάλα ξενοδοχεία τις μονάδες υγειονομικής περίθαλψης (νοσοκομεία, κλινικές, θεραπευτήρια κ.ά.) κατηγορίας Α του ν. 4014/2011 τους ξενώνες (νεότητας, ειδικών ομάδων ατόμων, γηροκομεία, κλπ.) που ανήκουν στην κατηγορία Α του ν. 4014/2011 (δραστηριότητα με α/α 12 της 6ης Ομάδας της ΥΑ 37674/2016, Β’ 2471), Με στόχο της ενθάρρυνση της δωρεάς και της αναδιανομής τροφίμων, καθορίζονται οι υποχρεώσεις των δωρητών και των δωρεοδόχων (αποδεκτών της δωρεάς) δίνεται η δυνατότητα αναδιανομής τω πλεονασμάτων τροφίμων (υπό την προϋπόθεση ότι είναι κατάλληλα για κατανάλωση) και διευκρινίζεται ότι οι δωρεοδόχοι θεωρούνται τελικοί καταναλωτές και είναι υπεύθυνοι για τη σωστή συντήρηση, μεταφορά, αποθήκευση, διανομή και διάθεση των τροφίμων στους ωφελούμενους. Επιτρέπεται η δωρεάν αναδιανομή τροφίμων που αποτελούν προϊόν παραλαβής και/ή κατάσχεσης από τις αρμόδιες αρχές (υπό την προϋπόθεση ότι είναι κατάλληλα για κατανάλωση) για την εξυπηρέτηση ή την ανακούφιση ευπαθών κοινωνικών ομάδων χωρίς αντάλλαγμα. Επεκτείνεται η δυνατότητα της απαλλαγής από το ΦΠΑ των δωρεών τροφίμων, φαρμάκων, ρούχων κλπ. και καλύπτει πλέον και ΟΤΑ ή την Εκκλησία καθώς και τα ΝΠΙΔ και γενικά οντότητες που εποπτεύονται από αυτούς, ενώ διευρύνεται και ο ορισμός των αγαθών αυτών (περιλαμβάνονται και αγαθά τα οποία δεν είναι κατάλληλα προς πώληση λόγω αστοχιών σε σχέση με τις προδιαγραφές του παρασκευαστή ή του πελάτη όπως η διαφοροποίηση ως προς το χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα και τη σύσταση ή λόγω ακύρωσης παραγγελιών και αδυναμίας εξεύρεσης άλλου αγοραστή). Προβλέπεται έκπτωση φόρου 20% επί των δωρεών τροφίμων προς τους δωρεοδόχους της προηγούμενης παραγράφου (ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ΟΤΑ, εκκλησιαστικά ιδρύματα κλπ.), προκειμένου να διανεμηθούν αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση ή την ανακούφιση ευπαθών κοινωνικών ομάδων χωρίς αντάλλαγμα. Το συνολικό ποσό της μείωσης του φόρου εισοδήματος δεν μπορεί να υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του φορολογητέου εισοδήματος. Μετατάσσονται στη χαμηλότερη κατηγορία ποσοστού ΦΠΑ η παροχή υπηρεσιών οδοκαθαρισμού, αποκομιδής απορριμμάτων και επεξεργασίας αποβλήτων, καθώς και η επισκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών και ειδών ατομικής ή οικιακής χρήσης που εμπίπτουν στους κλάδους με Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) 95 καθώς και για τις πρώτες ύλες από ανακυκλωμένο υλικό που έχουν παραχθεί στην Ελλάδα. Από 1/9/2021 κάθε σχολική μονάδα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να διαθέτει κάδους για τη χωριστή συλλογή: α) αποβλήτων συσκευασιών,  β) βιοαποβλήτων και γ) έντυπου χαρτιού Ενθαρρύνονται οι παραγωγοί, οι εισαγωγείς και οι διανομείς κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, ηλεκτρονικών προϊόντων, προϊόντων καθημερινής υγιεινής, υποδημάτων, βιβλίων και οικιακών συσκευών, τα οποία δεν είναι κατάλληλα προς πώληση ή αξιοποίηση, ιδίως λόγω λαθών ή ελαττωμάτων ή ελλείψεων στη συσκευασία, την επισήμανση ή το βάρος ή λόγω απόσυρσης από την αγορά ή λόγω εγγύτητας προς την ημερομηνία λήξης, να λαμβάνουν μέτρα πρόληψης και γενικότερα να τηρούν την ιεράρχηση στη διαχείριση αποβλήτων. Η πρόληψη γίνεται ιδίως μέσω δωρεάς των προϊόντων σε ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ΟΤΑ, εκκλησιαστικά ιδρύματα κλπ. προκειμένου να διανεμηθούν αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση ή την ανακούφιση ευπαθών κοινωνικών ομάδων χωρίς αντάλλαγμα, εφόσον τα αγαθά αυτά δεν θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Στην περίπτωση που δεν είναι δυνατή η δωρεά τους για χρήση οδηγούνται υποχρεωτικά προς ανακύκλωση ή ανάκτηση. Μόνο εφόσον δεν είναι δυνατή η ανακύκλωση ή ανάκτηση αυτών για λόγους τεχνικούς ή και οικονομικούς, επιτρέπεται η ταφή τους. Απαγορεύεται η αποτέφρωση αποβλήτων που έχουν συλλεχθεί χωριστά για προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και για ανακύκλωση, με εξαίρεση τα απόβλητα που προκύπτουν από μεταγενέστερη επεξεργασία των χωριστά συλλεγόμενων αποβλήτων, για τα οποία η αποτέφρωση παράγει τα καλύτερα δυνατά περιβαλλοντικά αποτελέσματα. Λαμβάνονται μέτρα για την αναβάθμιση των ΚΔΑΥ με τον καθορισμό του είδους των ανακτώμενων υλικών και των προδιαγραφών τους όπως επίσης και τη θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων σε εξοπλισμό (π.χ. υποχρεωτικά NIR για διαχωρισμό πλαστικών) συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης παραγωγή εναλλακτικού καυσίμου από το υπόλειμμα είτε εντός της ίδιας της μονάδας ή σε εγκαταστάσεις τρίτων για όλα τα ΚΔΑΥ με δυνατότητα διαλογής άνω των 30 τόνων ανά ημέρα από την 1/1/2022. Από 1/6/2021, τα ΚΔΑΥ υποχρεούνται να υπολογίζουν την ποσότητα των αποβλήτων συσκευασιών και των λοιπών ανακτώμενων υλικών που συλλέγονται χωριστά (μετά τη διαλογή) ανά Δήμο, καθώς και το αντίστοιχο υπόλειμμα, χρησιμοποιώντας ενιαία μέθοδο δειγματοληψίας και ανάλυσης. Τέλος, το κόστος διαχείρισης του  υπολείμματος από τα ΚΔΑΥ, συμπεριλαμβανομένου του κόστους επεξεργασίας τους προς παραγωγή απορριμματογενούς καυσίμου, καθώς και το κόστος διάθεσης, βαρύνει τους Δήμους αναλογικά με το υπόλειμμα που τους αντιστοιχεί. Ως οικονομικό κίνητρο στα ΚΔΑΥ επεκτείνεται η δυνατότητα πιο γρήγορης (κατά 100%, δηλ. στην περίπτωση του πάγιου εξοπλισμού σε 5 αντί για 10 χρόνια) απόσβεσης και σε εργασίες αναβάθμισης των ΚΔΑΥ (πέραν της ενεργειακής απόδοσης και της εξοικονόμησης νερού που ισχύει σήμερα). Προβλέπεται η υποχρεωτική αξιοποίηση των οργανικών αποβλήτων των μονάδων εντατικής εκτροφής πουλερικών ή χοίρων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2010/75 (Οδηγία για τις Βιομηχανικές Εκπομπές) σε μονάδες βιοαερίου ή κομποστοποίησης (με αναερόβια ή αερόβια χώνευση για την παραγωγή βιοαερίου ή λιπάσματος/εδαφοβελτιωτικού ή με άλλου είδους εργασία ανάκτηση). Απλοποιούνται οι διατάξεις για τα Πράσινα Σημεία (καταργείται η διάκριση σε μικρό και μεγάλο) και διευκολύνεται η χωροθέτησή τους. Με απόφαση του ΕΟΑΝ καθορίζονται συγκεκριμένα χρώματα και σύμβολα για τους κάδους ή τα μέσα συλλογής των διαφορετικών ρευμάτων αποβλήτων. Όλες οι νέες οικοδομές πρέπει να εξασφαλίζουν κατάλληλο χώρο εντός ή εκτός του κτιρίου, προσβάσιμο από το δρόμο για την αποκομιδή, για τη συλλογή και αποθήκευση των 4 ρευμάτων αποβλήτων. Τα υφιστάμενα κτίρια, πρέπει να εξασφαλίσουν κοινόχρηστο χώρο εντός ή εκτός του κτιρίου για τη συλλογή και αποθήκευση τουλάχιστον 2 ρευμάτων αποβλήτων. Γίνεται εξορθολογισμός της διαχείρισης των ΑΕΚΚ και σε συμμόρφωση με την Οδηγία 2008/98 επιδιώκεται η επιλεκτική κατεδάφιση και η διαλογή τουλάχιστον για τα ακόλουθα: ξύλο, ανόργανα κλάσματα (σκυρόδεμα, τούβλα, πλακάκια και κεραμικά, πέτρα), μέταλλα, γυαλί, πλαστικά και γύψος. Η υποχρέωση χωριστής συλλογής των ανωτέρω υλικών περιλαμβάνει και τα απόβλητα κατασκευών. Αυτό αποτυπώνεται και στο ΣΔΑ. Ειδικότερα: Εφόσον ένα έργο είναι κατηγορίας Α τότε δεν απαιτείται σύμβαση με ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ για τα Απόβλητα Κατασκευών και Κατεδαφίσεων η διαχείριση των οποίων γίνεται εντός του εργοταξίου (απλή καταχώριση των σχετικών στοιχείων στο ΗΜΑ). Αν η διαχείρισή τους γίνεται εκτός του εργοταξίου τότε χρειάζεται σύμβαση με ΣΣΕΔ. Εφόσον το έργο είναι κατηγορίας Β ή μικρότερο απαιτείται σύμβασης με ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ Δίνεται προθεσμία στα ΣΣΕΔ να αναμορφώσουν το επιχειρησιακό τους σχέδιο. Προβλέπεται η δημιουργία ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της οποίας θα διεκπεραιώνεται η διαδικασία έγκρισης των ΣΕΔ ΑΕΚΚ Έως το 2030, η ποσότητα των αστικών αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής θα πρέπει να μειωθεί στο 10 % κ.β, 5 χρόνια νωρίτερα από τη σχετική πρόβλεψη της Οδηγίας 1999/31 (η οποία επιτρέπει και πρόσθετη πενταετή παράταση για την Ελλάδα). Επιβάλλεται τέλος ταφής για τα απόβλητα που διατίθενται σε ΧΥΤ. Καταβάλλεται από τους ΦοΔΣΑ και αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο. Το τέλος ταφής ορίζεται σε 15 €/t και αυξάνεται ετησίως κατά 5 €/t έως την τιμή των 35 €/t.  Ειδικά για τα  απόβλητα που προκύπτουν από την επεξεργασία των χωριστά συλλεγέντων αποβλήτων, από τα ΚΔΑΥ, τις ΜΕΒΑ ή τις ΜΕΑ (κωδ. ΕΚΑ: 19 12 12, 19 12 10, 19 05, 19 06 04, 19 06 06 και 19 06 99), το τέλος ταφής ορίζεται σε  5 €/t το οποίο αυξάνεται ετησίως κατά 5 €/t και έως την τιμή των 35 €/t. Το Πράσινο ταμείο διαθέτει τα ποσά που συγκεντρώνονται με βάση ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα που αυτό εκπονεί: α) κατά 50% στους Δήμους, με σκοπό την ενίσχυση δράσεων πρόληψης, χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης καθώς και εν γένει αναβάθμισης του περιβάλλοντος, β) κατά 40% σε Δήμους που έχουν υψηλές επιδόσεις στη χωριστή συλλογή και την ανακύκλωση με σκοπό την ενίσχυση δράσεων της περ. α’ και γ) κατά 10% για τη χρηματοδότηση έργων έρευνας και τεχνολογίας  για την ανακύκλωση και εν γένει για τη διαχείριση των αποβλήτων. Ορίζεται ακόμα ότι η εξόφληση του τέλους ταφής αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των Δήμων για την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων. Από 1/1/2022, τοποθετείται GPS σε όλα τα οδικά μέσα μεταφοράς επικινδύνων αποβλήτων (με ΚΥΑ ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες). Σε ότι αφορά τα χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια, οι σχετικές λεπτομέρειες συμπεριλαμβάνονται σε παράρτημα του νομοσχεδίου. Οι υγειονομικές μονάδες οι οποίες δεν υπόκεινται σε περιβαλλοντική αδειοδότηση, καθώς και τα ιδιωτικά ιατρεία, (πλην ψυχιατρικών και παιδοψυχιατρικών ιατρείων) καθώς και τα φαρμακεία υποχρεούνται να παραδίδουν τα παραγόμενα από τη δραστηριότητά τους Επικίνδυνα Απόβλητα Υγειονομικών Μονάδων (ΕΑΥΜ) σε αδειοδοτημένες εταιρείες συλλογής και μεταφοράς ΕΑΥΜ, οι οποίες με τη σειρά τους υποχρεούνται να καταχωρούν ανά εξάμηνο σε τυποποιημένη ηλεκτρονική φόρμα στοιχεία σχετικά με τα παραληφθέντα ΕΑΥΜ. Από την 1/1/2022, τα επικίνδυνα απόβλητα που παράγονται από νοικοκυριά, όπως επικίνδυνα απόβλητα από χρώματα, βερνίκια, διαλύτες ή προϊόντα καθαρισμού, πρέπει να συλλέγονται χωριστά με μέριμνα του οικείου Δήμου στα Πράσινα Σημεία και, σε περίπτωση που ο Δήμος δεν διαθέτει Πράσινο Σημείο, σε κατάλληλα αδειοδοτημένο χώρο που υποδεικνύεται από τον οικείο ΦΟΔΣΑ. Η περαιτέρω διαχείριση γίνεται από τον ΦοΔΣΑ ή το Δήμο σε συνεργασία με αδειοδοτημένες επιχειρήσεις. Καθορίζεται για πρώτη φορά ότι η χρονική διάρκεια της άδειας συλλογής και μεταφοράς επικινδύνων αποβλήτων είναι 10 έτη. Επεκτείνεται περαιτέρω το ΗΜΑ με νέες πλατφόρμες ηλεκτρονικής καταχώρησης στοιχείων. Όσοι εκτελούν εργασίες συλλογής και μεταφοράς μη επικινδύνων αποβλήτων οφείλουν να τηρούν χρονολογικά αρχεία (ποσότητες, κωδικός ΕΚΑ, προέλευση κλπ.) για 1 έτος αντί για 2 που ισχύει σήμερα. Επιχειρείται η διασύνδεση του ΓΕΜΗ με το ΕΜΠΑ και η διασταύρωση των στοιχείων έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί η εισφοροδιαφυγή. Δίνεται η δυνατότητα κεντρικής υλοποίησης των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης. Αποσκοπεί στη διευκόλυνση της υλοποίησης της κατασκευής και λειτουργίας των μονάδων αυτών. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι οι διαδικασίες εκπόνησης ή ανάθεσης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών υπηρεσιών, καθώς και οι διαδικασίες χωροθέτησης, δημοπράτησης, κατασκευής και λειτουργίας των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων, αλλά και ο συντονισμός και η εποπτεία υλοποίησης αυτών υπάγονται στις αρμοδιότητες του ΥΠΕΝ. Προβλέπεται επιβολή προστίμου στους Δήμους ύψους 7,5€/t σύμμεικτων συλλεχθέντων αποβλήτων στην περίπτωση που παραβιάζεται η υποχρέωση οργάνωσης χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων. Το πρόστιμο επιβάλλεται από τη Δ/νση Διαχείρισης Αποβλήτων της ΓΓ Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ. Προβλέπεται επιβολή προστίμου στα ΚΔΑΥ στην περίπτωση παραβίασης της υποχρέωσης δειγματοληψίας και ανάλυσης των εισερχομένων αποβλήτων καθώς και στην περίπτωση που παραβιάζεται η υποχρέωση παραγωγής RDF από το υπόλειμμα (5 και 10 €/t αντίστοιχα).
    20. Περιβάλλον

      Engineer

      Η επίτευξη ενός κόσμου με μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα θα εξαρτηθεί από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που θα αντικαταστήσουν τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας. Η προμήθεια όμως των ορυκτών και μετάλλων που είναι απαραίτητα για αυτές τις «πράσινες» τεχνολογίες βρίσκεται υπό απειλή, σύμφωνα με τη νέα παγκόσμια έκθεση “Resourcing the Energy Transition: Marking the World Go Round” που δημοσιεύεται από την KPMG και τον όμιλο Eurasia Group.
      Έως το 2050 θα απαιτηθούν περισσότερα από τρία δισ. τόνοι ορυκτά όπως λίθιο, γραφίτης και κοβάλτιο. Παρά τα πλούσια αποθέματα η πρόσβαση σε αυτούς τους κρίσιμους πόρους έχει λάβει έντονα πολιτικό χαρακτήρα, με την γεωπολιτική ισχύ να αναμένεται να μετατοπιστεί από τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες σε χώρες όπου κυριαρχεί η εξόρυξη των μετάλλων. Με ένα σχετικά μικρό αριθμό χωρών να διαθέτουν κοιτάσματα, ο ανταγωνισμός για τους ζωτικούς αυτούς πόρους πρόκειται να είναι σκληρός καθώς οι κυβερνήσεις αποζητούν την ενεργειακή ασφάλεια.
      Επιπλέον, ασκούνται ολοένα αυξανόμενες πιέσεις να καταστούν πιο βιώσιμες οι εξορύξεις. Οι πρώτες αυτές ύλες απαιτούν τεράστιες ποσότητες ενέργειας, εργασίας και κόπου για την εξόρυξη, επεξεργασία και κατανάλωσή τους, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή του περιβάλλοντος και να μειώσει τη βιοποικιλότητα, ενώ ενδέχεται να επικρατούν και κακές εργασιακές συνθήκες.
      Τέτοιοι δυνητικά αδύνατοι κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας δεν επηρεάζουν μόνο τον κλάδο της ενέργειας. Έχουν αντίκτυπο και σε κλάδους που εξαρτώνται από «πράσινες» τεχνολογίες και λύσεις αποθήκευσης ενέργειας, όπως οι υποδομές, οι μεταφορές και η αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς και αυτές που ανταγωνίζονται για πόρους που βρίσκουν πολλαπλές εφαρμογές, π.χ. στην βιομηχανική παραγωγή και τις βιοεπιστήμες.
      Στην έκθεση της KPMG υποστηρίζεται ότι η κυκλική οικονομία μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση και ο αναπροσανατολισμός των μετάλλων και των πρώτων υλών μπορούν να συνεισφέρουν στην βεβαιότητα της προμήθειας και δυνητικά να ελαττώσουν την μόλυνση και τις εκπομπές διοξειδίου άνθρακα ελαχιστοποιώντας της ανάγκη για εξορύξεις.
      Η δημιουργία μια κυκλικής οικονομίας στην ενέργεια απαιτεί μια τεράστια συντονισμένη προσπάθεια από κυβερνήσεις, παραγωγούς φυσικών πόρων και εταιρείες που χρησιμοποιούν τους πόρους. Σύμφωνα με την έκθεση, εάν οι κυβερνήσεις αποσαφηνίσουν τις φιλοδοξίες τους ως προς την πράσινη ενέργεια, θα μπορέσουν να προγραμματίσουν τις ανάγκες τους σε φυσικούς πόρους, να στρέψουν τις επενδύσεις τους προς καθαρές τεχνολογίες και να διασφαλίσουν τις προμήθειες πρώτων υλών.
      Οι εξορυκτικές επιχειρήσεις θα πρέπει να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους για τη μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος, την προστασία του περιβάλλοντος και την εξυπηρέτηση των κοινωνιών τους, ως μέρος μια βιώσιμης στρατηγικής εξόρυξης και επεξεργασίας.
      Εταιρείες από μια σειρά κλάδων, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια και η παραγωγή μπαταριών, θα μπορούσαν να μειώσουν την τελική τους ζήτηση για μέταλλα και ορυκτά, εισάγοντας «κυκλικά» προγράμματα που εντάσσουν στην παραγωγή τους την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση.
    21. Περιβάλλον

      Engineer

      Το επίπεδο οξίνισης των ωκεανών ξεπέρασε το όριο που είναι συμβατό με σταθερά και βιώσιμα οικοσυστήματα, ανακοίνωσε χθες, Τετάρτη, ίδρυμα ερευνών, συμπεραίνοντας ότι 7 από τα 9 «όρια του πλανήτη» έχουν πλέον ξεπεραστεί.
      Η έννοια αυτή των «ορίων του πλανήτη» είχε οριστεί το 2009 από γύρω στους τριάντα ερευνητές. Τότε, αυτοί αποτιμούσαν ότι η ανθρωπότητα είχε «ξεπεράσει τουλάχιστον τρία όρια του πλανήτη».
      Έκτοτε οι ετήσιοι απολογισμοί του Ινστιτούτου Ερευνών για το Κλίμα του Πότσνταμ (PIK) δείχνουν συνεχή υποβάθμιση.
      Ο απολογισμός του 2025 δείχνει ότι το όριο της «οξίνισης των ωκεανών» μόλις ξεπεράστηκε. «Ο ωκεανός υφίσταται οξίνιση, η οποία απειλεί τη θαλάσσια ζωή και μας οδηγεί σε επικίνδυνες συνθήκες», ενώ παρουσιάζει «τάση περισσότερης επιδείνωσης», σημείωσαν οι ερευνητές αυτοί.
      Η βασική αιτία της οξίνισης των ωκεανών είναι η απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που εκπέμπεται με την καύση ορυκτών καυσίμων. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι ωκεανοί έχουν απορροφήσει περίπου το 30% του πλεονάζοντος CO2 που έχει απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα από την καύση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.
      Η αύξηση της οξίνισης σε σχέση με τα αριθμητικά στοιχεία που είχαν δημοσιευτεί πέρυσι οφείλεται επίσης εν μέρει σε βελτίωση των δεδομένων και σε αναθεώρηση των υπολογισμών.
      Τα άλλα έξι πλανητικά όρια που έχουν ήδη ξεπεραστεί αφορούν την κλιματική αλλαγή (CO2 στην ατμόσφαιρα), την ακεραιότητα της βιόσφαιρας (εξαφάνιση ειδών και ιδιοποίηση των πόρων από την ανθρωπότητα), αλλά και τη χρήση γης (αποψίλωση), τον κύκλο του γλυκού νερού (ζώνες που έχουν πληγεί από την ξηρασία ή τις πλημμύρες), τους βιογεωχημικούς κύκλους (προσθήκη λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων) και την εισαγωγή νέων οντοτήτων στη βιόσφαιρα (πλαστικά κι άλλα βιομηχανικά χημικά προϊόντα).
      Τα 2 «όρια του πλανήτη» που δεν έχουν ξεπεραστεί είναι τα αερολύματα στην ατμόσφαιρα (ατμοσφαιρική ρύπανση) και το επίπεδο του όζοντος στη στρατόσφαιρα.
      -«Χρειαζόμαστε οι κυβερνήσεις να ακούσουν την επιστήμη»-
      Καθώς η οξύτητα μετράται με τη βοήθεια του pH, η αναφορά γι’αυτό το όριο είναι η συγκέντρωση αραγωνίτη, ενός μετάλλου απαραίτητου για τη ζωή των κοραλλιών και των οστρακόδερμων. Όσο πιο όξινος είναι ο ωκεανός τόσο περισσότερο διαλύεται ο αραγωνίτης.
      Το όριο είχε οριστεί στο 80% της συγκέντρωσης την προβιομηχανική εποχή, και οι ωκεανοί έχουν πέσει κάτω από αυτό το επίπεδο.
      «Το pH στην επιφάνεια του ωκεανού έχει ήδη πέσει κατά περίπου 0,1 από την αρχή της βιομηχανικής εποχής. Αυτό είναι ισοδύναμο με αύξηση 30 ως 40% της οξύτητας», επισήμαναν οι επιστήμονες.
      «Αυτή η αλλαγή απειλεί τους οργανισμούς που σχηματίζουν κελύφη ή σκελετούς από ανθρακικό ασβέστιο, όπως τα κοράλλια, τα μαλάκια ή είδη που είναι κρίσιμης σημασίας για το πλαγκτόν. Η σταδιακή εξαφάνιση των οργανισμών αυτών μπορεί να διαταράξει τη διατροφική αλυσίδα», προειδοποίησαν.
      Ο απολογισμός για το 2025 παρουσιάστηκε σε τηλεδιάσκεψη από τη Νέα Υόρκη όπου διεξάγεται η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
      Σε ερώτηση σχετικά με την άρνηση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν ότι η δράση κατά της κλιματικής αλλαγής επείγει, ο διευθυντής του PIK, ο Γιόχαν Ρόκστρεμ, απάντησε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει κανέναν αξιόπιστο επιστήμονα στο πλευρό του.
      «Δεν έχει υποστήριξη, ακόμη και μεταξύ των σκεπτικιστών για το κλίμα φίλων του», σημείωσε.
      «Χρειαζόμαστε οι κυβερνήσεις να ακούσουν την επιστήμη», υποστήριξε παράλληλα ο πρώην πρόεδρος της Κολομβίας Χουάν Μανουέλ Σάντος, ο οποίος μετείχε στη συνέντευξη Τύπου που παραχωρήθηκε.
      «Φανταστείτε κάθε εθνικός προϋπολογισμός, κάθε σχέδιο ασφαλείας, κάθε εμπορική συμφωνία να άρχιζε με την ερώτηση: αυτό μας διατηρεί εντός των ορίων του πλανήτη; Αυτήν την αλλαγή είναι που χρειαζόμαστε», συμπλήρωσε η πρώην πρόεδρος της Ιρλανδίας Μέρι Ρόμπινσον.
      Οι ωκεανοί, οι οποίοι καλύπτουν το 70% της επιφάνειας του πλανήτη, συγκεντρώνουν το 97% του νερού στη Γη.
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.